porselen lam nate veneerler - cumhuriyet ...eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/makale/964.pdfporselen...

8
Cumhuriyet niversitesi Di Hekimlii Fakültesi Dergisi Cilt:7 Say:1-2004 * Seluk niversitesi Di Hekimlii Fakültesi, Protetik Di Tedavisi A.D. ** Erciyes niversitesi Di Hekimlii Fakültesi, Protetik Di Tedavisi A.D. PORSELEN LAMNATE VENEERLER Dt. Emel GR * Prof. Dr. Bülent KESM ** ZET Porselen laminate veneerler, mine defektlerinde, di renklenmelerinde, diestemal, malpoze ve anm, dilerde ve zellikle pulpa boyutlarnn büyük olduu gen hastalarda, full kronlara alternatif olarak, zellikle n grup dilerde az miktarda di kesimi yaplarak uygulanan estetik restorasyonlardr. Makalede, porselen laminate veneerler hakknda detayl olarak bilgi verilmitir. Anahtar kelimeler: Porselen laminate veneer, Estetik restorasyon SUMMARY Porcelain laminate veneers are esthetic restorations which are applied as an alternative to full- veneer crowns, using minimal tooth preparation especially in the anterior region for enamel defects, discolored teeth, the teeth with diastemas, malpositioned and excessively worn teeth and particularly for the young patients, the pulp cavity size whom are still large. In this article, detail information were given about porcelain laminate veneers. Key Words: Porcelain laminate veneer, Esthetic restoration GR+ Adeziv sistemlerin ve küük partiküllü hibrit kompozit rezinlerin gelitirilmesi, minimum preparasyon ile dilerin sadece labial yüzünü ieren laminate veneerlerin yaplabilmesine olanak salamtr. 11, 21 Yapm kolayl ve ekonomik olmas nedeniyle nceleri akrilik ve kompozit veneerler kullanlmtr. Ancak akrilik ve kompozit rezinlerin uzun mürlü olmamalar, renklenme,anma, marjinal fraktürlerin grülmesi ve uzun dnemde estetiinin azalmas nedeniyle günümüzde artk porselen materyali tercih edilmektedir. 1, 10, 21 Porselen laminate veneerler, ilk kez 1938 ylnda Dr. Charles Pincus tarafndan protez adezivleri kullanlarak uygulanmtr. Ancak o dnemde daimi balant salayan adeziv sistemleri gelitirilmediinden porselen laminate veneerin ayrlmas kolay olmutur. 21 Porselen laminate veneerler, renklenme, yüzey defekti, diastema, ekil bozukluu gibi eitli durumlarda iyi estetik sonu salayan, minimal di kayb gerektiren konservatif restorasyonlardr. 4 Genellikle üst kesici dilerin restorasyonunda kullanld gibi snrl olarak alt keser ve premolarlarda da kullanlabilir. 7, 10 Porselen Laminate Veneerlerin Endikasyonlar, 1- ˙eitli nedenlere bal di renklenmelerinde 2- n grup dilerdeki diastemalarn kapatlmasnda 3- ˙eitli tipteki mine hipoplazisi ve malformasyonlarnda 4- Dilerin labial yüzlerindeki salksz ve estetik olmayan restorasyonlarn varlnda 5- Tutuculuk iin yeterli miktarda mine dokusuna sahip erozyona uram dilerde 6- Lateral kesicilerin agenezisinde: Kaninin kronal formu lateral dii taklit edecek ekilde porselen laminatelerle deitirilebilir. 7- Ksmen rotasyona ve malpozisyona uram dilerin düzeltilmesinde 8- Pulpann geni olduu dilerde geri dnüümü olmayan hasarlar oluturmadan dilerin kronlarla restore edilmesinin zor olduu durumlarda 9- Klinik kron boyu ksa dilerin uzatlmasnda endikedirler. 5, 10, 15

Upload: volien

Post on 07-Jun-2019

224 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Cumhuriyet Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi Cilt:7 Sayı:1-2004

* Selçuk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi, Protetik Diş Tedavisi A.D. ** Erciyes Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi, Protetik Diş Tedavisi A.D.

PORSELEN LAMİNATE VENEERLER

Dt. Emel GÜR* Prof. Dr. Bülent KESİM**

ÖZET Porselen laminate veneerler, mine defektlerinde, diş renklenmelerinde, diestemalı, malpoze ve aşınmış, dişlerde ve özellikle pulpa boyutlarının büyük olduğu genç hastalarda, full kronlara alternatif olarak, özellikle ön grup dişlerde az miktarda diş kesimi yapılarak uygulanan estetik restorasyonlardır. Makalede, porselen laminate veneerler hakkında detaylı olarak bilgi verilmiştir. Anahtar kelimeler: Porselen laminate veneer, Estetik restorasyon

SUMMARY Porcelain laminate veneers are esthetic restorations which are applied as an alternative to full-veneer crowns, using minimal tooth preparation especially in the anterior region for enamel defects, discolored teeth, the teeth with diastemas, malpositioned and excessively worn teeth and particularly for the young patients, the pulp cavity size whom are still large. In this article, detail information were given about porcelain laminate veneers. Key Words: Porcelain laminate veneer, Esthetic restoration

GİRİŞ

Adeziv sistemlerin ve küçük partiküllü hibrit kompozit rezinlerin geliştirilmesi, minimum preparasyon ile dişlerin sadece labial yüzünü içeren laminate veneerlerin yapılabilmesine olanak sağlamıştır.11, 21 Yapım kolaylığı ve ekonomik olması nedeniyle önceleri akrilik ve kompozit veneerler kullanılmıştır. Ancak akrilik ve kompozit rezinlerin uzun ömürlü olmamaları, renklenme,aşınma, marjinal fraktürlerin görülmesi ve uzun dönemde estetiğinin azalması nedeniyle günümüzde artık porselen materyali tercih edilmektedir.1, 10, 21 Porselen laminate veneerler, ilk kez 1938 yılında Dr. Charles Pincus tarafından protez adezivleri kullanılarak uygulanmıştır. Ancak o dönemde daimi bağlantı sağlayan adeziv sistemleri geliştirilmediğinden porselen laminate veneerin ayrılması kolay olmuştur.21

Porselen laminate veneerler, renklenme, yüzey defekti, diastema, şekil bozukluğu gibi çeşitli durumlarda iyi estetik sonuç sağlayan, minimal diş kaybı gerektiren konservatif restorasyonlardır.4

Genellikle üst kesici dişlerin restorasyonunda kullanıldığı gibi sınırlı olarak alt keser ve premolarlarda da kullanılabilir.7, 10

Porselen Laminate Veneerlerin Endikasyonları 1- Çeşitli nedenlere bağlı diş renklenmelerinde 2- Ön grup dişlerdeki diastemaların kapatılmasında 3- Çeşitli tipteki mine hipoplazisi ve malformasyonlarında 4- Dişlerin labial yüzlerindeki sağlıksız ve estetik olmayan restorasyonların varlığında 5- Tutuculuk için yeterli miktarda mine dokusuna sahip erozyona uğramış dişlerde 6- Lateral kesicilerin agenezisinde: Kaninin kronal formu lateral dişi taklit edecek şekilde porselen laminatelerle değiştirilebilir. 7- Kısmen rotasyona ve malpozisyona uğramış dişlerin düzeltilmesinde 8- Pulpanın geniş olduğu dişlerde geri dönüşümü olmayan hasarlar oluşturmadan dişlerin kronlarla restore edilmesinin zor olduğu durumlarda 9- Klinik kron boyu kısa dişlerin uzatılmasında endikedirler.5, 10, 15

Cumhuriyet Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi Cilt:7 Sayı:1-2004

73

Porselen Laminate Veneerlerin Kontrendikasyonları 1- Bruksizm ve Clenching gibi parafonksiyonel alışkanlığı olan kişilerde 2- Çürük insidansı yüksek ve oral hijyeni kötü olan kişilerde 3- Yeterli mine desteği olmayan dişlerde: Hem porselen laminate veneerin diş yüzeyini örtmesi hem de yeterli adezyonun sağlanması için yeterli miktarda mine mevcut olmalıdır. 4- Class III malokluzyon ve başa baş kapanışın olduğu vakalarda 5- Aşırı çapraşıklığa ve rotasyona sahip dişlerde 6- Boks, güreş gibi kontakt sporlarla uğraşan kişilerde 7- Sürmesi tamamlanmamış daimi dişlerde

8-Süt dişleri ve aşırı fluorozisli dişlerde asitle pürüzlendirme işlemi etkili yapılamayacağından porselen laminate veneerler kontrendikedir.6, 10, 16 Porselen laminateler, az miktarda preparasyon gerektirmeleri, reklerinin stabil kalması, kompozitlere göre abrazyona karşı dirençlerinin yüksek olması, asitle pürüzlendirildiklerinde mineye bağlantılarının oldukça güçlü olması, yapıştırıldıklarında gerilme ve makaslama kuvvetlerine dirençli olmaları, mükemmel estetik sağlamaları, sıvı absorbsiyonuna karşı dirençli olmaları ve preparasyon sürelerinin kısa olması gibi avantajlara sahiptirler.1, 3, 10 Tamir zorluğu, yapıştırıldıktan sonra renginin değiştirilmesinin zor olması, yapımının zaman alıcı olması,yapıştırılmadan önce oldukça kırılgan olmaları, maliyetinin yüksek olması, provalar esnasında diş üzerinde uygun konumda tutulma zorluğu, glaze’i bozulduğunda kompozite göre tekrar cilalanmasının daha zor olması gibi dezavantajlara da sahiptirler.10, 18 Laminate veneerler için preparasyon miktarı; marjinal dişeti sınırı, mine kalınlığı, diş renklenmesi, diş-ark pozisyonuna göre değişir.13

Porselen laminate veneerler için diş preparasyonunda şu kriterlere dikkat edilmelidir: 1-Diş yüzeyinde maksimum bağlanma potansiyeline izin verecek miktarda mine bırakılmalıdır. 2-Preparasyon sınırları aşırı uzatma yapılmaması ve konturlamanın normal seviyelerde tutulabilmesi için kesin olmalıdır.

3-Tedavinin istenen amacına ulaşılabilmesi için preparasyon derinliği yeterli olmalıdır. Koyu renklenmiş bir dişin rengini bloke etmek için daha fazla preparasyon yapılması gereklidir. Buna karşın, erozyona uğramış veya yetersiz mine dokusu olan bir dişe az miktarda ya da hiç preparasyon yapılmayabilir.7

4-Linguale konumlanmış dişlerde preparasyon yapılmadan yeterince estetik bir diş pozisyonu sağlanabilir. 5- Preparasyon hastanın yaşına bağlı olarak dişin pulpasının labial yüze olan yakınlığı dikkate alınarak yapılmalıdır.8, 25

Preparasyon İşlemleri Genel olarak porselen laminate veneer elde ederken, minimal porselen kalınlığına müsaade edecek şekilde minede yaklaşık olarak 0,5 mm’lik kesim yapılır.4, 9, 21 Renklenmenin hafif olduğu dişlerde, servikal 1/3’de 0,3mm’lik fasial bir kesim ve insizal 2/3’de 0,5 mm’lik kesim endikedir. Bu preparasyon universal preparasyon olarak bilinir. Çünkü % 90’dan fazla vakada bu preparasyona ihtiyaç duyulur. Renklenmenin daha ağır olduğu dişlerde, servikal 1/3’de 0,4 mm’lik kesim ve insizal 2/3’de 0,6 mm’lik kesim gereklidir. Aşırı renklenmeye sahip dişlerde ise (tetrasiklin renklenmesi ve endodontik tedavi sonrası renk değişikliği olan dişlerde), diş morfolojisinin elverdiği ölçüde sevikal 1/3’de 0,5 mm’lik ve insizal 2/3’de 0,7 mm’lik kesim yapılması gerekir. Mandibuler kesiciler bunun dışında tutularak, servikal 1/3’de 0,3 mm’den fazla ve insizal 2/3’de ise dentin açığa çıkmayacak şekilde 0,5 mm’den fazla kesim yapılmamalıdır.24

Diş üzerinde horizontal oluk hazırlayan frezlerin kullanılmasının uzaklaştırılan mine miktarını ölçmede en iyi yöntem olduğu belirtilmiştir. Bu frezler, LVS no. 1 ve LVS no. 2 olmak üzere iki büyüklüktedir (Şekil 1). İstenilen preparasyon miktarına uygun seçilen frez ile dişin labial yüzeyinde dişi üçe bölecek şekilde horizontal olarak iki derinlik yivi hazırlanır (Şekil 2).7, 10, 15

Cumhuriyet Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi Cilt:7 Sayı:1-2004

74

Şekil 1: Preparasyon derinliğini belirleyen LVS frezleri

Şekil 2: LVS frezleri ile labialde elde edilen horizontal yivlerin görüntüsü

Gingival genişletme ve marjinal preparasyon LVS elmas frezle yapılır. Yapılacak retraksiyon gingivaya frezin girmesini önler ve işlemler süresince bu bölgenin direkt olarak görünümünü sağlar. Bu uygulama ile gingival bölgenin kontrollü preparasyonu sağlanmış olur.10

Marjinal preparasyon, renklenme fazla değilse dişetinin biraz üstünde ya da tam dişeti sınırında sonlanabilir. Özellikle tetrasiklin renklenmelerinin olduğu dişlerde serbest dişetinin altından görülebilecek koyu renk değişimini gizlemek ya da gingival çekilme bekleniyorsa en fazla 1mm olmak kaydıyla subgingival bölgeye inilir. Basmağın champfer tarzında hazırlanması tercih edilir.3, 7, 10, 22 Mid fasial gingival bölgede champfer elmas frez kullanarak 0,2-0,3 mm derinliğinde mini champfer basamak hazırlanır7

Gingival marjinde champfer basamak hazırlanarak:

- Bu bölgede porselen miktarının aşırı bir kavis oluşturmadan artması ve buna bağlı olarak porselen direncinin artması sağlanır. - Diş hekimi, gingival bitişi daha kolay kontrol edebilir ve uygun marjinal adaptasyon sağlanır. - Porselenin fırınlaması sırasında oluşan büzülme ve uyumsuzluklar net bir şekilde izlenebilir. - Restorasyonun doğru olarak yerleştirilip yerleştirilmediği daha kolay kontrol edilir. Preparasyonun doğru yapılması ile mine prizmaları doğru sıralanmış biçimde açığa çıkarılır. Böylece bağlanma gücü artar.3, 7, 10, 24 Gingival marjin interproksimal bölgeye doğru uzatılır ve interproksimal bölgeden insizal yüzeye doğru mesial ve distal marjinler oluşturacak şekilde preparasyon sınırları genişletilir (Şekil 3). Preparasyonun bitiş çizgisi gingival interproksimal bölgede restorasyonun renklenmiş diş yüzeyini örtebilmesi için ya da konturda gerekli olan düzeltmelere yeterli yer sağlayabilmek için yeterince uzatılmalıdır. Preparasyon interproksimal bölgede kontakt alanının 2/3’ü ya da 3/4’ünü içine almalıdır. Bu kontakt bölgesinin lingualinde çok az bir doğal diş kontağının kalması istenir. Böylece pozisyonel ilişkilerin korunması sağlanırken diş migrasyon potansiyeli de ortadan kaldırılır.7, 10, 24

Şekil 3: Preparasyon sınırlarının gingival marjinden mesial ve distal marjinlere doğru genişletilmiş görüntüsü

Sıkı kontaktların olduğu bazı durumlarda proksimal yüzleri net olarak hazırlamak ve ölçüsünü almak için çok hafif separasyon yapılabilir. Diastema kapatma durumunda ise preparasyon sanki ters bir 3/4 kron

Cumhuriyet Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi Cilt:7 Sayı:1-2004

75

yapılıyormuşçasına hafif linguale doğru uzatılır. Böylece simantasyon sırasında tam yerleşme sağlanabilir.6, 23 Dişlerin labial yüzeyinde açılan derinlik belirleme yivlerinin oluşturdukları adacıklar, bu aşamada derinlik yivlerinin tabanına kadar kaldırılır (Şekil 4). Artık preparasyonun büyük bir kısmı tamamlanmıştır. İlave preparasyonlar kişisel gereksinimler nedeniyle yapılabilir.7, 10, 24

Şekil 4: Preparasyonun labial yüzeyde tamamlanmış görüntüsü

Genel olarak dört farklı insizal preparasyon tipi kabul edilmektedir: - Mine içi pencere (Şekil 5 a) - Açısız insizal preparasyon (feather) (Şekil 5 b) - 30-40°açılı insizal preparasyon (bevel) (Şekil 5 c) - İnsizal kenarın tamamını içine alan ve dişin palatinalinde sonlanan preparasyon (incisal overlap) (Şekil 5 d)

Şekil 5: Dört farklı İnsizal kenar preparasyonu görüntüsü

Zarar görmemiş insizal kenarı olan üst keser ve kanin dişlerinde anterior rehberliği korumak için mine içinde pencere şeklinde preparasyon yapılabilir (Şekil 5 a) Fakat pencere tipi bir preparasyon, istenen estetik sonucu elde etmediği gibi minenin desteksiz kalmasına da yol açar. Maksiler keserlerin insizal kenarlarının yeniden şekillenmesinin gerekliliğine bağlı olarak insizal preparasyon yapılır. Zarar görmemiş bir insizal kenar mevcutsa, minede insizal kenarın 1/2-2/3 palatinal kısmına dokunulmayabilir. Bu tip preparasyona açısız insizal preparasyon denir (Şekil 5 b). Bunun avantajı, mevcut insizal formun laboratuarda korunabilmesidir. Bu iki preparasyon tekniği, yapılacak restorasyonun stop noktasına sahip olmamasından dolayı pek tercih edilmezler. 30-40°açılı insizal preparasyon sıklıkla tercih edilen preparasyon tipidir (Şekil 5 c) Kesici dişlerin insizal yüzeyleri palatinal yüzeye doğru 30-40°’lik açı ile prepare edilir. İnsizal kenar gelebilecek okluzal kuvvetlerin şiddetine bağlı olarak 0,75-1,5 mm (ortalama 1 mm) kadar kısaltılır. Bu işlem ile restorasyonun palatoinsizal kısmı porselene ilave direnç sağlar. Aynı zamanda insizal estetiği sağlayıp, restorasyonun simantasyon ve prova aşamalarında bu insizal preparasyon stop rolü oynayarak restorasyonun kaymasını önler. Bu preparasyon şekli kron boyu kısa olan dişlerde insizal kenarı uzatmak için kullanılır. Ancak anterior rehberliği bozmamaya dikkat edilmelidir. İnsizal kenarın tamamını içine alan ve dişin palatinalinde sonlanan preparasyon en çok tercih edilen preparasyon şeklidir (Şekil 5 d). İnsizal kenar fonksiyonel streslere maruz ise (mandibular kesiciler) ya da yapısal olarak düzensizse insizal overlap yapılabilir. İnsizal kenarda restorasyonun beklentilerine uygun şekilde 0,75-1,5 mm (ortalama 1 mm) kesim yapılır ve preparasyon dişin palatinalinde champher tarzında sonlanır. Bu preparasyon ile porselenin kütlesi arttığı için porselen laminate veneer daha dirençli olur. İnsizal kenarı tamamen içine alan restorasyonun prova ve simantasyon aşamalarında insizal rehberlik yapması hekime restorasyonu değerlendirmesi açısından kolaylık sağlar. Bu preparasyon şekli veneerin buccal yön yerine buccal/insizal yönde girişine izin verir. Bu iki preparasyonda dikkat edilecek en önemli nokta, karşıt dişlerin porselenin diş üzerinde sonlandığı noktaya

Cumhuriyet Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi Cilt:7 Sayı:1-2004

76

temas etmemesidir. Buna dikkat edilmezse restorasyon kısa zamanda kaybedilebilir.3, 7, 10, 27 Çoğu araştırmacı porselen laminate veneerler için standart olarak insizal overlap’ı tavsiye eder.10, 12 Overlapped insizal preparasyon şekli ile, teknisyen porselen veneerin insizal kısmının estetik özellikleri üzerinde daha çok kontrol sağlar. Ayrıca bu preparasyon, insizal fraktürlere karşı restorasyonu daha dirençli yapar.21

Ölçü Tekniği Tüm yüzeylerden “undercutı” olmayan, yeterli ve düzgün preparasyon yapılmış dişin dikkatli olarak ölçüsünün alınması gerekir. Ölçü maddesi olarak polivinil siloksan tercih edilir. Ölçü alımına başlamadan önce preparasyonun bitiş çizgisi görülebilecek şekilde gingival dokuların retraksiyonu yapılmalıdır. Bunun için retraksiyon ipleri kimyasal ajanlarla birlikte kullanılır.7, 10

Renk Seçimi Preoperatif renk değerlendirmesi çeşitli görüntüleme teknikleri kullanılarak yapılmalıdır. Bilgisayarla görüntüleme, hastaların kendilerini görebilmeleri ve olabilecek değişiklikleri inceleyebilmeleri açısından en mükemmel yöntemdir. Hastanın da onayı alındıktan sonra istenen son renk seçilmeli ve hasta kartına kaydedilmelidir.10, 24 Porselen veneerler ince olduğundan alttaki dişin rengi en son veneer rengini değiştirebilir. Bu kritik öneminden dolayı teknisyen kesilmiş dişin rengini bilmelidir. Kesilmiş diş rengi, digital fotoğraf makinalarıyla kaydedilir.7

Porselen Laminate Veneerlerin Provası Simantasyon yapılmadan önce, hazırlanan laminate veneerlerin dişe adapte olup olmadığına, komşu dişlerle veya diğer laminatelerle ilişkisine ve renginin uygun olup olmadığına dikkat edilmelidir.7, 24 Yapıştırıcı rezin kullanarak bitmiş restorasyonun renginde değişiklik yapmak için veneer uygun renkte bir pasta ile denenmelidir. Bu pasta ya yapıştırıcı ajanın kendisi ya da bazı üretici firmaların elde ettiği yapıştırıcı rezinle benzer görsel özelliklere sahip deneme pastaları olabilir. Yapıştırıcı rezin kullanılıyorsa, rezinin operasyon sırasında ışığa maruz kalmamasına dikkat edilmelidir. Deneme sonrası deneme pastası veneerden tamamen uzaklaştırılmalıdır. Bazı üretici firmaların ürettiği deneme

pastaları suda çözünerek kolayca kaldırılabilmektedir. Resin esaslı deneme pastaları ise, organik çözücü kullanılarak kaldırılmalıdır.27

Simantasyon Öncesi Prepare Edilmiş Diş Yüzeyine Yapılması Gereken İşlemler 1- Yüzey pomza, politür lastiği veya fırçasıyla iyice temizlenir. 2- Diş rubber dam ve pamuk rulolarla izole edilir. 3- Gingival bölgeye retraksiyon ipleri yerleştirilir. Böylece dişeti sıvısının gingival bölgeye sızması önlenerek marjinin daha iyi izlenebilmesi sağlanır. 4- İzole edilen dişin interproksimal kontak noktalarına yumuşak metal bantlar yerleştirilerek separasyon sağlanır. 5- Kurutulan mine yüzeyine %30-37’lik fosforik asit 15-20 sn uygulanır. Asitle pürüzlendirme işleminin yeterli olması için tebeşirimsi opak görüntünün oluşması gerekir. 6- Asit materyali yüzeyden 20-30 sn yıkanarak uzaklaştırılır ve diş yüzeyi ılık hava ile kurutulur. 7- Dentinin açıkta olduğu bölgelerde dentin primer uygulandıktan sonra, mine-dentin bonding ajanı tüm yüzeye ince bir tabaka halinde sürülüp görünür ışıkla polimerize edilir.7, 10, 24 Porselen laminate veneer restorasyonlarının başarısızlık nedenlerinden olan renklenmenin önlenmesinde bonding ajanlarının kullanımı önemlidir. Ancak bunun yanında iyi bir marjinal uyumun, uygun bir yapıştırıcı ajanın ve simantasyon işleminin gerektiği gibi yapılmasının göz ardı edilmemesi gerekir.26

Simantasyon Öncesi Laminate Veneerin İç Yüzeyine Yapılması Gereken İşlemler 1- Restorasyonlar üzerinde mikroçatlakların veya yabancı maddelerin olup olmadığı bir transilluminatör yardımıyla kontrol edilmelidir. 2- İyice kurutulmuş olan iç yüzeye ortalama iki dakika süre ile % 10’luk hidroflorik asit uygulanır. Bu işlem sırasında asitin restorasyonun dış yüzeyine kontaminasyonunu önlemek için bu yüzey sirkolant yardımıyla örtülebilir. 3- Yüzey yıkanarak hidroflorik asitten arındırılır. Tercihen asiti nötralize eden bir ajan (alkol,aseton) kullandıktan sona yüzey tekrar yıkanır ve kurutulur.

Cumhuriyet Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi Cilt:7 Sayı:1-2004

77

4- Porselen ile rezin arasındaki bağlantıyı güçlendirmek için yüzeye silan uygulanır. Uygulanan silanın bağlantıyı %25 oranında arttırdığı bilinmektedir. 5- Kontaminasyonun önlenmesi için bu işlemler tamamlandıktan sonra veneer işlem görmemiş yüzeylerden tutularak taşınmalıdır.7, 10, 24

Simantasyon İşlemi Yapıştırma işleminde ışıkla polimerize olan rezinler ya da “dual cure” rezinler kullanılır. “Dual cure” ya da kimyasal olarak sertleşen materyaller ile karşılaştırıldığında, ışıkla sertleşenlerin avantajları; daha uzun çalışma zamanına izin vermeleri ve.renk stabilitelerinin daha fazla olmasıdır. Ancak ışıkla sertleşen yapıştırıcı kompozitin polimerizasyonu için Porselen veneer altına ışık geçişinin yeterli olması gerekir.2, 17 0,7 mm’den daha kalın porselenler için ışıkla sertleşen rezin kompozitler maximum sertliğe ulaşamaz. Bu durumlar için kimyasal ve ışıkla sertleşen “dual-cure”yapıştırıcı kompozit tavsiye edilir. Bu yapıştırıcı ajanlar ile daha güçlü bağlantı oluşturulabilir.17

“Dual-cure” rezin simanlar için bildirilen sertlik değerleri, polimerizasyon derecesi daha fazla olduğu için ışıkla sertleşen yapıştırıcı kompozitten daha yüksektir.17 Kılıçarslan ve Zaimoğlu 14, dual rezinlerin ışıkla sertleşen rezinlere göre mine ve dentine daha iyi bağlantı yaptıklarını belirtmişlerdir. Yapıştırıcı kompozit rezin laminate veneerin iç yüzeyine yayılır. Laminate veneer yavaşça diş yüzeyine yerleştirilip, fazla rezin siman kaçışına izin verilir. Taşan artık rezinler veneer yerinden oynatılmadan kabaca temizlenir. Simantasyon işlemi sırasında kompozit rezinin 10-20 µm kalınlığında ince bir tabaka halinde kalmasına özen gösterilmelidir. Işık uygulanmadan önce ara yüzlere metal bant yerleştirilir. Tüm marjinal uyumlar kontrol edildikten sonra 20 sn labialden ve 20 sn palatinalden olmak üzere bir ön polimerizasyon yapılır. Taşan artık rezinler bir sond yardımıyla iyice uzaklaştırılır. Metal bantlar çıkarıldıktan sonra polimerizasyon işleminin tamamlanması için her yönden 1 dakika kadar ışık uygulanmalıdır.7, 10, 24 Şekil 6’da laminate veneer simantasyonunun tabakalar halinde görüntüsü izlenmektedir.

Şekil 6: Porselen laminate veneer simantasyonunun tabakalar halinde görüntüsü

Polimerizasyon işlemi tamamlandıktan sonra marjinler karbid frezler,el ensturmanları ve elmas polisaj patına bulanmış yuvarlak lastiklerle, interproksimal bölgeler kompozit zımparalarıyla düzeltilerek dental floss ile kontrol edilir. İnsizal ve palatinal birleşim hattı da labut frezlerle düzeltilir.7, 10, 20 Veneer marjinlerinin bitirilmesi, marjinal defektleri düzeltirken porselen glaze’inin kalkmasına neden olur. Bu işlem sonucu oluşabilecek plak retansiyonu ve gingival reaksiyon artışını önlemek için veneer marjinleri porselen lastikleriyle polisajlanır.21 Böylece porselen laminate veneerlerin simantasyon ve bitirme işlemleri tamamlanmış olur (Şekil 7).

Şekil 7: Simantasyon ve bitirme işlemleri tamamlanmış Porselen laminate veneerlerin görüntüsü

PORSELEN LAMİNATE VENEERLERİN ESTETİK ÖZELLİKLERİ

Porselen Veneerlerin sonuç rengi, porselenin yalnızca kalınlığı, opasitesi ve rengine bağlı değil, aynı

Cumhuriyet Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi Cilt:7 Sayı:1-2004

78

zamanda yapıştırıcı kompozitin kalınlığı, rengi ve alttaki dişin rengine bağlıdır.19 0,3-0,7 mm porselen kalınlığı ile aşırı renklenmeleri restorasyonu opaklaştırmadan maskelemek imkansızdır. Bu yüzden bu şekilde restore edilen diş doğal dişle aynı translusensliği göstermez.10, 21 Ekstraoral olarak bakıldığında, 0,5 mm ya da daha az kalınlıktaki porselen, 0,5-1 mm kalınlığındaki porselene göre daha translusenstir. Renklenmemiş dişlere porselen veneer yapımı için minede minimal düzeyde preparasyon yapılırken, aşırı renklenmiş ve “bleaching” ile beyazlatılamayan dişler için ilave preparasyon gerekli olup, daha kalın porselen veneerler tavsiye edilir.19

Porselen veneer estetiğinin renk stabilitesi ve yüzey pürüzlülüğü açısından birkaç yıl sonraki klinik incelemelere göre, kısa, orta ve uzun dönemde porselen veneer estetiği korunmuştur.21

KAYNAKLAR 1- Aristidis GA: Etched porcelain veneer restoration of primary tooth: A clinical report, J Prosthet Dent, 83, 503-507, 2000. 2- Blackman R, Barghi N ve Duke E: Influence of ceramic thickness on the polymerization of light-cured resin cement, J Prosthet Dent, 63, 295-300, 1990. 3- Brunton PA ve Wilson HF: Preparations for porcelain laminate veneers in general dental practice, Br Dent J, 184, 553-556, 1998. 4- Cherukara GP, Seymour KG, Samarawickrama DYD ve Zou L: A study into the variations in the labial reduction of teeth prepared to receive porcelain veneers- a comparison of three clinical techniques, Br Dent J, 192, 401-404, 2002. 5- Christensen GJ: Ceramic veneers: State of the art, JADA, 130, 1121-1123, 1999. 6- Clyde JS: Porcelain veneers, a preliminary reiew, Br Dent J, 164, 9-13, 1998. 7- Crispin BJ, Hewlett ER, Jo YH, Hobo S ve Hornbrook D: Ceramic Veneers, “Contemporary Esthetic Dentistry: Practice Fundamentals”, Qintessence Publishing Co, Tokyo, 241-291, 1994. 8- Çelik E ve Kural O: Porselen Laminate Veneerler, H.Ü. Diş Hek. Fak. Derg., 16, 1-6, 1992.

9- Dumfahrt H: Porcelain Laminate Veneers. A Retrospective Evaluation After 1 to 10 Years of Service: Part I-Clinical Procedure, Int J Prosthodont, 12, 505-513, 1999. 10- Garber DA ve Goldstein RE ve Feinman RA: Porcelain Laminate Veneers, Quintessence Publishing Co. Inc, Tokyo, 15-130, 1988. 11- Goldstein RE: Diagnostik Dilemma: To Bond, Laminate or Crown?, The Int J Periodontics and Restorative Dent, 5, 9-28, 1987. 12- Highton R, Caputo AA, Matyas J: Photoelastic study of stresses on porcelain laminate preparations, J Prosthet Dent, 58(2), 157-61, 1987. 13- Karlsson S, Landal I, Stegersj O ve Milleding P: A Clinical Evaluation of Ceramic Laminate Veneers, Int J Prosthodont, 5(5), 447-51, 1992. 14- Kılıçarslan MA ve Zaimoğlu A: Farklı Rezin Simanlar İle Yapıştırılan Porselen Laminate Veneerlerin Mine ve Dentindeki Makaslama Bağlantılarının Karşılaştırılması, T Klin J Dental Sci, 5, 99-105, 1999. 15- Kihn PW ve Barnes DM: The clinical longevity of porcelain veneers: a 48 month clinical evaluation, JADA, 129, 747-752, 1998. 16- Lim CC: Case selection for porcelain veneers, Quintessence Int, 26, 311-315, 1995. 17- Linden JJ, Swift EJ ve Boyer DB: Photo-activation of resin cements through porcelain veneers, J Dent Res, 70, 154-7, 1991. 18- Mc Connell RS, Boksman L ve Jones CB: Esthetic restoration of a primary canine in adult dentition by means of an etched porcelain veneer, Qintessence Int, 18(2), 121-124, 1987. 19- Nasser B: Enhancing the Esthetics of Porcelain Veneers With Luting Resin, Contemporary Esthetics, 1-10, 1998. 20- Nordbo H, Rygh-Thoresen N ve Henaug T: Clinical performance of porcelain laminate veneers without incisal overlapping: 3-year results, J Dent, 22,342-345, 1994. 21- Peumans M, Van Meerbeek B, Lambrechts P ve Vanherle G: Porcelain veneers: a review of the literature, J Dent, 28, 163-177, 2000. 22- Peumans M, Van Meerbeek B, Lambrechts P, Vuylsteke-Wauters M ve Vanherle G: Five-year clinical performance of porcelain veneers, Quintessence Int, 29: 211-221,1998. 23- Reid JS: Porcelain Laminate Veneers “Colour and Fit”, Dental practice, 14-20, 1986.

Cumhuriyet Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi Cilt:7 Sayı:1-2004

79

24- Rufenacht CR, Berger RP, Lee RL, Nixon RL, Ricci G ve Shavell HM: Porcelain veneers: An esthetic therapeutic alternative, “Fundamentalis of Esthetics”, Quintessence Publishing Co, Tokyo, 329-368, 1992. 25- Sturdevant CM, Roberson TM, Heymann HO ve Sturdevant JR: The Art and Science of Operative Dentistry, Mosby-Year Book Inc, 1995. 26- Üngör MA, Kesim B ve Belli S: Porselain Laminate Veneerlerde Mikrosızıntının Spektrofotometrik Yöntemle İncelenmesi, Selçuk Üniversitesi Diş Hek. Fak. Derg., 6(1), 19-22, 1996. 27- Walls AWG, Steele JG ve Wassell RW: Crowns and other extra-coronal restorations: Porcelain laminate veneers, Br Dent J, 193, 73-82, 2002.

Yazışma Adresi: Dt. Emel GÜR Selçuk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Protetik Diş Tedavisi Anabilim Dalı 42079 Kampüs/KONYA Tel: 0332 223 11 86 Fax: 0332 241 00 62 E-posta: [email protected]