polski przemysl wydanie 15 4/2012

Polski Przemysł – grudzień 2012 1|

– opowiada Mieczysław Fornal, prezes Energoserwisu Lublin– opowiada Mieczysław Fornal, prezes Energoserwisu Lublin

Jesteśmy gotowi do realizacji kompletnych bloków energetycznych

ww

w.po

lski

prze

mysl

.com

.pl

NUME

R 15

4/2

012

ww

w.po

lski

prze

mysl

.com

.pl

ISSN

: 208

2-89

18

do wzięciado wzięciado wzięciaMLD ZŁ

ww

w.polskiprzemysl.com.plPolskiPrzem

ysł NUMER 15 4/2012

PR

ZE

MY

SŁ

EL

EK

TR

OM

AS

ZY

NO

WY

EN

ER

GE

TY

KA

BU

DO

WN

ICT

WO

A

UT

OM

AT

YK

A P

RZ

EM

YS

ŁO

WA

PR

ZE

MY

SŁ

LO

TN

ICZ

Y W formule

Współczesne zarządzanie (globalnym) łańcuchem dostaw

Wycena marki w praktyce

18

12

99

4

8

Akcyza na węgiel – kolejny absurd w polskim prawie?

Właściciel procesu. Odpowiedzialność być musi

Spółka komandytowa – ciekawa alternatywa dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

PPP da sięzarobić

Tak się robibiznes na

światową skalęWarunkiem sukcesu takiego przed-

sięwzięcia jest dobra lokalizacja strefy parkowania oraz powiązanie

interesu finansowego miasta z partnerem prywatnym – mówi nam

Henryk Janocha z firmy Goldbeck

Dolina Lotnicza w południowo--wschodniej Polsce. Zainwestowały

tam wielkie koncerny. Ich fabryki potrzebują coraz więcej lokalnych

dostawców. Mali i średni mogą na tym skorzystać

28

82

33

MLD ZŁ100

Polski Przemysł – grudzień 20122 |

reklama wydawcy

Popieram

Janusz Ropaprezes Elektromontaż Lublin sp. z o.o.

Elektromontaż Lublin sp. z o.o. jest przodującym w kraju dostawcą i eksporterem urządzeń elektrycznych SN i nn. Wykonawca robót związanych z uruchamianiem urządzeń elektroenergetycznych energetyki zawodowej, zakładów przemysłowych oraz linii technologicznych w wielu branżach przemysłowych.


reklama wydawcy

Popieram

Janusz Ropaprezes Elektromontaż Lublin sp. z o.o.

Elektromontaż Lublin sp. z o.o. jest przodującym w kraju dostawcą i eksporterem urządzeń elektrycznych SN i nn. Wykonawca robót związanych z uruchamianiem urządzeń elektroenergetycznych energetyki zawodowej, zakładów przemysłowych oraz linii technologicznych w wielu branżach przemysłowych.

Donald Tusk zadeklarował, że Polska wyda ponad 100 mld zł na inwestycje w energetyce do 2020 r. W „Polskim Przemyśle” widać masowe przygotowania do tych inwestycji. Na zyski liczy wiele fi rm z branży budowlanej specjalizującej się w budowie bloków energetycznych. W tym numerze przyglądamy się kilku z nich. Zarówno tym mniejszym, jak i tym nieco większym. Są ci, co bezpośrednio budują bloki energetyczne, i ci, którzy zapewniają do nich automatykę itp. Oby nie skończyło się to ich bankructwem, tak jak za poprzedniego boomu związanego z Euro 2012.

Tymczasem okazuje się, że w Polsce wschodniej opłaca się inwestować. Bez opowiadania tego wszem i wobec po gazetach i telewizjach, że jak nie, to wstyd przed dziećmi. Dolina Lotnicza, bo o niej mowa, jak przekonuje Wojciech Stepaniuk w swoim artykule, jest przykładem do na-śladowania. Przykładem znanym w nawet w USA, gdzie podobno nie wiedzą, gdzie leży Polska, ale wiedzą, gdzie znajduje się Dolina Lotnicza.

Wielu sceptyków mówi, że gospodarka wpadnie w recesję. Tymczasem okazuje się, że jest cał-kiem sporo do zrobienia. Dróg nie ma, torów nie ma, parkingów nie ma. Pieniędzy też podobno nie ma, więc cała nadzieja w Partnerstwie Publiczno-Prywatnym. To ciekawa formuła, nowa i obiecująca. Ot, w takiej Warszawie ogłosili, że chcą tak sfi nansować budowę sześciu parkin-gów. Coś w tym jest. Po rozmowach ze specjalistami od takich parkingowych inwestycji – fi rmą Goldbeck – powstał na ten temat kolejny artykuł, który można przeczytać w tym numerze.

Ryszard Wargin, prawnik z Poznania, opowiada o dość ciekawym pomyśle na działalność – spółce komandytowej, której wspólnikiem jest spółka z o.o. Pozwala to uniknąć podwójnego opodatkowania i ogranicza odpowiedzialność zarazem do kapitału zakładowego. Oby sejm sytuacji nie zmienił, bo może.

Ponadto w numerze przeczytacie o diamentach, z których wykonuje się narzędzia, i o tym, jak obniżać koszty napraw dzięki stosowaniu regeneracji. Te koszty są problemem wszędzie, szczególnie podczas wspomnianego, wieszczonego przez sceptyków spowolnienia. Wtedy bar-dziej patrzy się na to, co się kupuje, szuka różnych rozwiązań służących optymalizacji zarówno produkcji, jak i łańcucha dostaw, o czym na naszych łamach pisze prof. Andrzej Bujak.

Na koniec życzę Wesołych Świąt i wielu sukcesów w nowym roku, który pewnie przyniesie dużo zmian. Pierwsze już widać – szykują się w Polskiej Chemii. Lotos i (łączące się z Puławami) Azoty za 6 mld wybudują linię do produkcji petrochemikaliów. To ma być huczny początek ogło-szonego niedawno programu „Inwestycje polskie”. Ale do tego będziemy wracać w kolejnych numerach „Polskiego Przemysłu”.

Wesołych Świąt i sukcesów w nowym roku. Zapraszam do lektury!

processum – efektywna organizacja

zarządzanie

technologie

transport i logistyka

relacje inwestorskie

regiony

raporty

indeks

prawo w fi rmie

fi nanse i księgowość

Właściciel procesu


Nowy kompaktowy przepływomierz coriolisa o wielkich możliwościach


Najważniejsze jest usability! jak zbudować nowoczesny serwis internetowy relacji inwestorskich (część 2.)

lubartów – tu warto inwestować

Targi expoWeldiNg – spotkanie profesjonalistów w międzynarodowym gronie

reNeXPO Poland

5. Targi TOOleX – kolejny wzrost i dobra inwestycja


jakość produkcji warto kontrolować

czy najszybsza przecinarka plazmowa europy zastąpi laser?

superwytrzymałe białko przyszłości

Znaczenie opinii lekarza w postępowaniu powypadkowym

koszty niewykorzystanych mocy produkcyjnych

spółka komandytowa – ciekawa alternatywa dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

Prezentacja gruntów i prawa wieczystego użytkowania w bilansie dewelopera na podstawie projektu stanowiska komitetu standardów rachunkowości w sprawie zasad rachunkowości stosowanych do działalności deweloperskiej

Mariusz Krysiakredaktor naczelny magazynu „Polski Przemysł“

od redaktora naczelnego spis treści

4

12

15

18

20

22

96

100

98

97

99

14

16

17

6

10

8

11

16


artykuły

23

28

33

38

43

47

52

56

58

64

68

70

74

82

93

90

diamenty to nasza specjalność

dolina lotnicza – centrum biznesu na światową skalę

Nie ma parkingu – nie ma biznesu

Patent na sukces

zamienić pomysł w realny produkt

lubelski świat elektroenergetyki

Ekologiczny rozdział energii

Piece do zadań ekonomicznych

Więcej mocy!

Naszym kapitałem jest wiedza

Polacy, co zagranicę przejmują

Satysfakcja gwarantowana

lider biznesu z Puław

fabryka kotłów w lublinie

Regeneracja obniży ci koszty

Nowoczesna maszyna musi mieć automatykę

O narzędziach z najwyższej półki, które znacząco poprawiają jakość obrabianych elementów.

Na czym polega sukces tego przemysłowego klastra i dlaczego znają go na całym świecie?

W Polsce brakuje wielopoziomowych parkingów – przekonują specjaliści z fi rmy goldbeck. Finansowanie można zapewnić w formule PPP.

jak rzecznik patentowy stworzył fi rmę, która 20 lat działa na rynku maszyn górniczych.

grupa konstruktorów w sosnowcu przygotowuje prototyp maszyny górniczej. Zbigniew cieplik z Fmg Niwka: „Obecnie na rynku nie ma takiej maszyny”.

Prezes elektromontażu lublin – janusz ropa – opowiada o fi rmie, jej historii i obecnej działalności.

Publikacja wydana przez platformę green switching jest artykułem programowym, zawierającym zbiór informacji o konsekwencjach stosowania gazu cieplarnianego sF6 w rozdzielnicach elektrycznych.

Okazuje się, że nawet wydając kilkadziesiąt tysięcy mniej, można kupić piec, z którego będziemy zadowoleni. kiedy?

O tym, jak ważna jest satysfakcja z dobrze wykonanej pracy i ciągły rozwój fi rmy, opowiadają sylwester jędra oraz Agnieszka Nadulska z horus-energia.

czy myślałeś kiedyś, dlaczego ten układ klimatyzacji zużywa tyle prądu? można taniej. Wystarczy wiedzieć.

jeżeli chcesz zobaczyć największy w europie środkowej park maszynowy wtryskarek, odwiedź Wrocław, ale przedtem przeczytaj wywiad z radosławem koelnerem.

Wystarczy liznąć trochę wiedzy o układach falownikowych, efektywności energetycznej, następnie zastosować wiedzę w praktyce i satysfakcja gwarantowana. szczególnie w portfelu.

remzap – doskonały przykład fi rmy, która modernizuje polską chemię.

energoserwis jest już przygotowany do wielkiej modernizacji polskiej energetyki.

Wystarczy tylko przypilnować naprawy. Powód jest prosty, fachowcom nie opłaca się stosować regenerowanych części.

Po czym poznać rzetelnego dostawcę automatyki przemysłowej.

47

53

23

90

33

wydanie 15 04/2012

processum - efektywna organizacja

Na kogo padNie…Firmy dzielą się na piony, działy czy departamenty. Na czele każdego z nich stoi dyrektor bądź kierownik odpowiadający za swoich podwładnych pra-cowników danej jednostki. Tymczasem większość procesów przebiega w poprzek organizacji, przecinając czasem nawet kilka komórek organi-zacyjnych.

Przykład? Weźmy proces obsługi klienta w sklepie internetowym. W pro-ces zaangażowane na kolejnych etapach są następujące komórki: dział reali-zacji zamówień (przetwarzanie zamówienia złożonego w internecie); salon sprzedaży (klient może przyjść osobiście w celu złożenia zamówienia); dział call center (klient może też zadzwonić, by złożyć zamówienie); maga-zyn (tu kompletuje się zamówienie); dział księgowości (wystawia fakturę, którą trzeba dołączyć do wysyłanej paczki); dział logistyki (odpowiada za wysyłkę paczek transportem własnym lub zewnętrznym); dział windykacji (monitoruje płatności).

To tylko wyimaginowany przykład. Oczywiście, procesy obsługi klienta w każdej firmie mogą wyglądać inaczej. Nazwy działów i rozgraniczenie ich odpowiedzialności też będzie się różnić. Ale chodzi o zilustrowanie faktu,

ZArZądZANie PrOcesAmi W OrgANiZAcji WymAgA WyZNAcZeNiA OdPOWiedZiAlNOści ZA POsZcZególNe PrOcesy. POWsZechNie WiAdOmO, że dOWOlNe ZAdANie, kTóremu Nie PrZyPisANO jedNej OdPOWiedZiAlNej OsOby, NAjcZęściej Nie będZie WykONANe. bO kTóżby miAł się TegO POdjąć? sAmO się Nie ZrObi. Nie iNAcZej jesT Z PrOcesAmi W Firmie. brAk OsOby OdPOWiedZiAlNej ZA kONkreTNy PrOces sPrAWiA, że O żAdNym ZArZądZANiu PrOcesAmi mOWy być Nie mOże.

Właściciel procesu Michał Kopczewski

założyciel firmy Processum, specjalizującej się w poprawie efektywności organizacji. Od kilkunastu lat doradza zarządom jako konsultant. Autor książki „Alfabet zarządzania projektami”

że najprostszy proces wymaga współpracy wielu komórek, a efektywne działanie – ścisłej współpracy i komunikacji.

A jeśli teraz chcielibyśmy ten proces usprawnić, zmodyfikować, udosko-nalić? kto powinien się tego podjąć? Przecież każdy z działów odpowiada jedynie za swój fragment tego procesu. księgowość ma tylko wystawić fak-turę, gdy dostanie sygnał o zamówieniu. logistyka ma jedynie wysłać pacz-ki, gdy je otrzyma. magazyn ma tylko skompletować zamówienie i paczkę przekazać logistyce. każdy z szefów działów będzie organizował pracę najlepiej, jak potrafi, ale tylko w obrębie własnego zespołu. kierownik ma-gazynu może zatem decydować o godzinach pracy, liczbie osób na zmianie, rozkładzie towarów w magazynie, metodach transportu wewnętrznego itp. Nie ma natomiast wpływu na to, co dzieje się wcześniej (jak zbierane są zamówienia) ani co dzieje się później (jak rozsyłane są paczki i rozliczane płatności). może więc tylko jak najlepiej zarządzać na swoim podwórku.

…Na tego bęc!i tu docieramy do roli właściciela procesu. To on właśnie powinien odpo-wiadać za kształt całego procesu od początku do końca. Właściciel proce-su obsługi klienta powinien dostrzegać możliwości zmian, które wymagają


processum - efektywna organizacjaporozumienia się pomiędzy kilkoma działami. musi przy tym być niezłym dyplomatą. jego rolą będzie proponowanie rozwiązań najlepszych z punktu widzenia całej fi rmy. czasem mogą one okazać się korzystne dla wszystkich, ale czasem będą dobre dla jednego działu, a trudniejsze do przyjęcia dla innego.

Wróćmy do poprzedniego przykładu. Właściciel procesu dostrzegł problem. księgowość – jego zdaniem – niepotrzebnie zajmuje się drukowa-niem faktur. Tym bardziej że jest zlokalizowana na innym piętrze niż magazyn. księgowa kilka razy dziennie przynosi wydrukowane faktury, które trzeba przyporządkować w magazynie do odpowiednich przesyłek. To długo trwa i zdarzają się pomyłki (faktura czasem trafi do niewłaściwej paczki). magazyn nierzadko czeka na te faktury i musi wstrzymywać wysyłkę, choć sam towar już jest zdjęty z półek i dawno zapa-kowany.

Właściciel procesu dostrzegł, że usprawni pro-ces, gdy faktury będą drukowane bezpośrednio w magazynie i na bieżąco dołączane do skom-pletowanych przesyłek. księgowość zapewne odniesie się pozytywnie do tej propozycji, bo uwolni się od części zadań. Ale magazyn już niekoniecznie. jego pracownicy będą musieli wygospodarować miejsce na drukarkę i wybrać osobę, która będzie się zajmować drukowaniem faktur, a nade wszystko przejmie odpowiedzial-ność za prawidłową realizację tej czynności. Zadaniem właściciela procesu jest w takich sytu-acjach prowadzenie negocjacji i uzgodnień.

brak właściciela procesu powoduje, że w wie-lu fi rmach procesy dalekie są od doskonałości. każdy dział okopuje się na swojej pozycji i broni swojego fragmentu procesu. ktoś musi spojrzeć na całość z góry i zaproponować optymalne roz-wiązanie. Tego właśnie oczekujemy od właścicie-li procesów.

gdzie oNi są?Próżno szukać takiej funkcji w większości struk-tur organizacyjnych. Powody są co najmniej trzy.

Po pierwsze, zarządzanie procesowe nadal nie zdobyło popularności w większości polskich przedsiębiorstw. czasem brakuje edukacji i świadomości, a czasem – praktycznych umie-jętności wdrożenia zarządzania procesami.

Po drugie, właścicielem procesu można zostać, pełniąc inną funkcję w strukturze organizacyjnej. Wtedy na schemacie organizacyjnym nie do-strzeżemy właścicieli procesów. średniej wiel-kości organizacji nie stać na zatrudnienie osób na etatach właścicieli procesów. Wtedy sensow-nym rozwiązaniem jest przypisanie tej roli do już istniejącego stanowiska. można wyobrazić so-bie, że za wspomniany powyżej proces obsługi klienta będzie odpowiadać np. kierownik działu realizacji zamówień. jako kierownik – zarządza swoimi ludźmi, którzy realizują fragment proce-su (przetwarzają zamówienia złożone w inter-necie). Zaś jako właściciel procesu – dba o jego doskonalenie na całej długości, czyli również w innych komórkach.

Po trzecie, nie powołuje się właścicieli proce-sów, bo brakuje pomysłu na to, jak ułożyć ich współpracę z kierownikami działów, którzy przecież powinni mieć swobodę decydowania o swoich komórkach i ludziach. Warto w tym miejscu jasno omówić zadania właściciela pro-cesu i wykazać, że nie stoją one w konfl ikcie z zadaniami kierowników działów. Nie uda się bowiem wprowadzić funkcji właściciela procesu bez jasnego zdefi niowania jego zadań i pełnego poparcia wszystkich pozostałych menedżerów, od zarządu począwszy.

czym zajmuje się właściciel procesu, a czym Nie?• Właściciel procesu odpowiada za kształt procesu (zaprojektowanie jego przebiegu), ale nie zarządza wszystkimi zasobami w danym pro-cesie.

• kierownik każdego działu odpowiada za re-alizację swojej części procesu zgodnie z takim jego przebiegiem, jaki został uzgodniony z właś-cicielem procesu.

skANuj i cZyTAj

oN-liNe

• każda zmiana w procesie musi być uzgadnia-na z właścicielem procesu, nawet jeśli miałaby dotyczyć tylko jednego działu.

• kierownik działu zawsze będzie zarządzał podlegającymi mu ludźmi, a więc czasem ich pracy, przydziałem osób do konkretnych zadań, nadzorowaniem ich, szkoleniem, mierzeniem efektywności pracy itd. Właściciel procesu w ogóle nie wkracza na to terytorium.

• Właściciel procesu uzgadnia z kierownika-mi działów wymagane parametry jakościowe (np. 98% paczek prawidłowo skompletowanych w magazynie, przekazywanie zgłoszeń z call cen-ter do magazynu najpóźniej w ciągu 3 minut od zakończenia rozmowy itd.).

• kierownicy działów odpowiadają za dotrzy-mywanie uzgodnionych parametrów jakościo-wych.

• Właściciel procesu dokonuje regularnych przeglądów procesu i dba o ciągłe doskonalenie.

• Właściciel procesu powinien także dbać o materiały edukacyjne (np. mapy procesów), dzięki którym można szkolić z przebiegu proce-su ludzi w poszczególnych działach.

ciekawostką jest fakt, iż w jednej z amerykań-skich fi rm zdecydowano się nazwać tę funk-cję „process engineer”, zamiast tradycyjnego „process owner”. chodziło o to, aby nazwa nie sugerowała zbytnio roli zarządczej. W samej rzeczy nie chodzi bowiem o zarządzanie ludź-mi, ale o projektowanie optymalnego przebie-gu procesu. ■

reklama

www.polskiprzemysl.com.pl

gdy W Firmie ZdArZy się WyPAdek PrZy PrAcy, PrZePrOWAdZeNie POsTęPOWANiA POWyPAdkOWegO jesT ObOWiąZkiem PrAcOdAWcy, A ściślej móWiąc, POWOłANegO PrZeZ NiegO ZesPOłu POWyPAdkOWegO. W skłAd TegO ZesPOłu WchOdZą Z reguły sPecjAliści Z dZiedZiNy beZPiecZeńsTWA i higieNy PrAcy. dOkONują ONi usTAleNiA OkOlicZNOści i PrZycZyN WyPAdku PrZy PrAcy, A TAkże kWAliFikAcji PrAWNej ZdArZeNiA, Tj. usTAlAją, cZy sPełNiONe ZOsTAły PrZesłANki deFiNicji WyPAdku PrZy PrAcy. W TrAkcie POsTęPOWANiA POWyPAdkOWegO dOkONyWANA jesT TAkże kWAliFikAcjA WyPAdku Ze WZględu NA jegO rOdZAj. chOć WyPAdek PrZy PrAcy jesT PrZede WsZysTkim POjęciem PrAWNym, TO – jAk się OkAZuje – Wiele krOkóW i decyZji POdejmOWANych PrZeZ ZesPół POWyPAdkOWy i PrAcOdAWcę ZAleży Nie Od sTANOWiskA cZłONkóW TegO ZesPOłu, Ale Od OceNy lekArskiej.

Znaczenie opinii lekarza w postępowaniu powypadkowym

Edyta Jordanradca prawny kancelaria radców prawnych jankowska jordan sp. p.

Karina Jankowskaradca prawny kancelaria radców prawnych jankowska jordan sp. p.

Karina JanKowsKaRADCA PRAWNY

prawo w firmie


procedura powypadkowakodeks pracy zobowiązuje pracodawcę do na-tychmiastowego podjęcia szeregu czynności, gdy w zakładzie pracy dojdzie do wypadku. Praco-dawca zobowiązany jest przede wszystkim do podjęcia niezbędnych działań eliminujących lub ograniczających zagrożenie, zapewnienia udziele-nia pierwszej pomocy osobom poszkodowanym i ustalenia w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyn wypadku oraz zastosowania odpo-wiednich środków zapobiegających podobnym wypadkom. jednym z podstawowych obowiąz-ków pracodawcy jest też niezwłoczne zawiado-mienie właściwego okręgowego inspektora pracy i prokuratora o śmiertelnym, ciężkim lub zbioro-wym wypadku przy pracy oraz o każdym innym wypadku, który wywołał wymienione skutki, ma-jącym związek z pracą, jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy.

Procedura ustalania okoliczności i przyczyn wy-padków przy pracy jest dość szczegółowo okreś- lona w kilku rozporządzeniach wykonawaczych do kodeksu pracy, w szczególności w rozpo-rządzeniu rady ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wy-padków przy pracy.

Z kolei definicje pojęć decydujących o kwalifi-kacji danego wypadku przy pracy ze względu na jego rodzaj znajdują się w ustawie o ubezpiecze-niu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tzw. ustawie wypadko-wej). Art. 3 ustawy wypadkowej w ust. 4, ust. 5 i ust. 6 zawiera definicje wypadku śmiertelnego, wypadku ciężkiego oraz zbiorowego. Zgodnie z ust. 4 tego artykułu za śmiertelny wypadek przy pracy uważa się wypadek, w którego wy-

niku nastąpiła śmierć w okresie nieprzekracza-jącym 6 miesięcy od dnia wypadku. W ust. 5 zdefiniowano pojęcie „ciężkiego wypadku przy pracy”. jest to wypadek, w którego wyniku na-stąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, takie jak: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej lub inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, na-ruszające podstawowe funkcje organizmu, a tak-że choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, całkowita lub czę-ściowa niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała. Na podstawie art. 3 ust. 6 ustawy wypad-kowej o wypadku zbiorowym możemy mówić, gdy w wyniku tego samego zdarzenia wypadko-wi uległy co najmniej dwie osoby.

Zespół powypadkowy niezwłocznie po otrzy-maniu wiadomości o wypadku powinien przy-stąpić do ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku. jedną z czynności w toku postępo-wania powypadkowego jest zasięgnięcie opinii lekarza, a w razie potrzeby opinii innych spe-cjalistów, w zakresie niezbędnym do oceny ro-dzaju i skutków wypadku. Zgodnie z przepisami rozporządzenia w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy pisemna opinia lekarza, podobnie jak inne dokumenty zebrane w toku postępowania, stanowi załącznik i inte-gralną część dokumentacji powypadkowej.

Protokół powypadkowy należy sporządzić nie później niż w ciągu 14 dni od dnia uzyskania za-wiadomienia o wypadku. kwalifikacja wypadku pod względem jego rodzaju przewidziana jest w punkcie 8 protokołu powypadkowego, gdzie należy pozostawić nieskreśloną co najmniej jed-ną z podanych odpowiedzi: wypadek indywidu-

prawo w firmie


alny, zbiorowy, śmiertelny, ciężki, powodujący czasową niezdolność do pracy.

oceNa urazu pod względem medyczNym jak wskazno wyżej, wypadek przy pracy wy-maga podjęcia szybkich działań, między innymi trzeba zdecydować, czy w danej sytuacji istnieje obowiązek zgłoszenia wypadku do okręgowe-go inspektora pracy oraz do prokuratora. Taki obowiązek spoczywa na pracodawcy, jeśli mamy do czynienia z wypadkiem śmiertelnym, zbio-rowym lub ciężkim. kwalifikacja do wypadków zbiorowych lub śmiertelnych nie budzi w prak-tyce większych wątpliwości. Natomiast określe-nie rozmiaru urazu kwalifikującego wypadek do kategorii ciężkich może przysporzyć kłopotów. Zespół powypadkowy ma obowiązek ustalić, czy nastąpiło uszkodzenie tkanek ciała lub narządów człowieka będące skutkiem nagłego zdarzenia wywołanego przyczyną zewnętrzną, pozostają-cego w związku z pracą. dokonanie takich usta-leń wiąże się z oceną medyczną zmian w stanie zdrowia ubezpieczonego, a więc z koniecznością posiadania specjalistycznej wiedzy. W składzie zespołu powypadkowego z reguły nie ma leka-rza, celowe jest zatem, aby członkowie zespo-łu przy określaniu stopnia urazu kierowali się oceną lekarską. Za prawidłowe należy uznać jednak niezwłoczne – tj. bez oczekiwania na ocenę lekarza – zgłoszenie do okręgowego in-spektora pracy i prokuratora w sytuacji, gdy bez wątpienia mamy do czynienia z utratą: wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej lub z innym uszkodzeniem ciała albo rozstrojem zdrowia, naruszającym podstawowe funkcje organizmu, lub trwałym, istotnym zeszpeceniem lub znie-kształceniem ciała. jeśli natomiast istnieją wąt-pliwości co do stopnia „ciężkości” uszkodzenia ciała, należy poczekać na ocenę lekarza, który będzie badał poszkodowanego. Opinię lekarską, o której mowa w przepisach rozporządzenia w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wy-padków przy pracy, może wydać każdy lekarz, nie chodzi w tym przypadku wyłącznie o lekarza medycyny pracy. Przepisy nie określają żadnej szczególnej formy, w jakiej zespół powypadkowy (lub pracodawca) może zwrócić się z wnioskiem o wydanie przez lekarza opinii o stanie zdrowia poszkodowanego w zakresie niezbędnym do ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku. Nie ma także określonego jednolitego formularza, na jakim lekarz taką opinię wydaje.

Zakres przedmiotowy opinii lekarskiej jest ogra-niczony. lekarz wydaje opinię tylko w zakresie dotyczącym wypadku, co oznacza, że lekarz nie może, a wręcz nie ma prawa wydać szczegóło-wej opinii lekarskiej, wchodząc głęboko w stan chorobowy pacjenta. Przeciwna sytuacja mog- łaby naruszyć przepisy regulujące tajemnicę le-karską. Obowiązek zachowania w tajemnicy in-formacji związanych z pacjentem, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu, wynika z przepisów ustawy o zawodach lekarza i leka-rza dentysty. lekarz jest zwolniony z obowiązku zachowania w tajemnicy informacji o pacjen-cie wyłącznie w przypadkach wymienionych

w ustawie, w tym m.in. gdy przepisy w randze ustawy tak stanowią lub gdy pacjent albo jego przedstawiciel ustawowy wyraża zgodę na ujaw-nienie tajemnicy po uprzednim poinformowaniu o niekorzystnych dla pacjenta skutkach jej ujaw-nienia.

istnieje pogląd, że lekarz nie jest zwolniony z obowiązku zachowania tajemnicy wobec członków zespołu powypadkowego, gdyż ze-spół powypadkowy nie ma umocowania praw-nego w randze ustawy, bowiem działa na mocy przepisów rozporządzenia. W tej sytuacji zespół powypadkowy nie ma podstawy prawnej do sa-modzielnego zwrócenia się do lekarza z wnioskiem o przekazanie informacji o stanie zdrowia poszkodowanego w wypadku, którego okolicz-ności i przyczyny bada. W sytuacjach spornych zaleca się, aby w celu uzyskania opinii lekarza w zakresie niezbędnym do oceny rodzaju i skut-ków wypadku zespół powypadkowy zwrócił się do swojego pracodawcy, który wystąpi do za-kładu opieki zdrowotnej z wnioskiem o wydanie opinii o urazie po uprzednim uzyskaniu zgody poszkodowanego. Pogląd o konieczności wyra-żenia zgody przez poszkodowanego na uzyska-nie opinii lekarskiej na potrzeby postępowania powypadkowego w naszej ocenie należy jednak uznać za zbyt daleko idący. bezsprzecznie bo-wiem art. 234 kodeksu pracy umocowuje pra-codawcę do ustalania w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy, czego elementem jest postępowanie powy-padkowe, w tym także opinia lekarska, której zasięga się w trakcie tego postępowania. Należy przy tym pamiętać, że opinia lekarska wydawa-na na potrzeby tego postępowania nie stanowi całościowej analizy stanu zdrowia pacjenta, a jej zakres powinien ograniczać się do niezbędnego minimum umożliwiającego ocenę rodzaju i skut-ków wypadku.

Pisemna opinia lekarza uzyskana przez zespół powypadkowy stanowi integralną część proto-kołu powypadkowego i jako dokument uzyskany w trakcie ustalania okoliczności i przyczyn wy-padku dołączana jest do tego protokołu. Praco-dawca jest obowiązany przechowywać protokół powypadkowy wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową przez 10 lat.

rola lekarzakonstrukcja prawna przepisów o ustalaniu rodzaju wypadku przy pracy obok udzia-łu zespołu powypadkowego zakłada także udział lekarza. rola lekarza polega na wydaniu orzeczenia co do stopnia ciężkości wypadku z punktu widzenia medycznego w oderwaniu od oceny dokonywanej przez pracowników służb bhp i członków zespołów powypadko-wych. lekarz bierze pod uwagę uszczerbek dla organizmu pacjenta, ocenia, jak trudne i długo-trwałe będzie leczenie i jak długo trwać będzie niezdolność do pracy. lekarz dokonuje oceny na podstawie własnych kryteriów medycznych oraz na podstawie definicji zawartych w usta-wie wypadkowej. Ocena zawarta w opinii le-karskiej jest co do zasady dokonywana na datę

wypadku i stanowi załącznik do protokołu po-wypadkowego.

iNNe koNsekweNcje kwalifikacji wypadku ze względu Na jego rodzajkwalifikacja do kategorii wypadków śmiertel-nych, ciężkich i zbiorowych powoduje także inne konsekwencje. Protokół śmiertelnego, zbiorowego lub ciężkiego wypadku przy pracy przekazywany jest wraz z załącznikami właści-wemu inspektorowi pracy. inspektoraty pracy dokonują na jego podstawie kontroli prawidło-wości ustaleń poczynionych przez zespoły po-wypadkowe, a ponadto na podstawie danych przekazywanych przez zakłady pracy sporzą-dzają różnego rodzaju sprawozdania dotyczące stanu bezpieczeństwa i higieny pracy. Protokół powypadkowy wraz z załącznikami przekazy-wany jest także do Zus celem przyznania po-szkodowanemu lub jego rodzinie odpowiednich świadczeń z ubezpieczenia społecznego. dane zawarte w dokumentacji powypadkowej służą pracodawcy do wypełnienia formularza gus Z-10. do gus przekazywana jest również statystyczna karta wypadku. ustalenie liczby wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych niezbędne jest również do wypełnienia formu-larza Zus-iWA na potrzeby ustalenia wysokości składki wypadkowej. Oprócz celów statystycz-nych ustalenia z protokołów powypadkowych mają służyć także profilaktyce i podejmowaniu odpowiednich działań zapewniających ochronę pracy.

podsumowaNiekonstrukcję prawną, w której ocenę co do stopnia ciężkości wypadku przy pracy pozosta-wiono lekarzowi, a nie pracownikom służb bhp, należy uznać za celową. chodzi bowiem o jasne określenie, czy wypadek należy zgłosić państwo-wemu inspektorowi pracy i prokuratorowi, czy może w tym konkretnym przypadku nie ma takiej potrzeby z wszystkimi tego konsekwen-cjami. ■

Źródła:

Art. 234 i nast. ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. kodeks Pra-

cy, rozdział Vii, Wypadki przy pracy i choroby zawodowe (tj.:

dz. u. z 1998 r., Nr 21. poz. 94 –, ze zm.),

Art. 3 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu

społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodo-

wych (tj.: dz. u. z 2009 r., Nr 167, poz. 1322 ze zm.),

Art. 40 ust. 1 ustawy z 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i le-

karza dentysty (tj.: dz. u. z 2011 r. Nr 277, poz. 1634, ze zm.),

rozporządzenie rady ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w spra-

wie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy

(dz. u. Nr 105, poz. 870).

skANuj i cZyTAj

oN-liNe

sPółkA kOmANdyTOWA sTAłA się W OsTATNich cZAsAch bArdZO POPulArNą FOrmą POdejmOWANiA dZiAłAlNOści gOsPOdArcZej. dZieje się TAk, PONieWAż sPółkA kOmANdyTOWA jAkO sPółkA OsObOWA POZWAlA NA uNikNięcie OPOdATkOWANiA ZyskóW Z dZiAłAlNOści sPółki. OPOdATkOWANi POZOsTAją jedyNie jej WsPólNicy. PONAdTO O ATrAkcyjNOści sPółki kOmANdyTOWej decyduje róWNież mOżliWOść „OgrANicZeNiA” NieOgrANicZONej OdPOWiedZiAlNOści kOmPlemeNTAriusZA W TeN sPOsób, że W miejsce OsOby FiZycZNej kOmPlemeNTAriusZem ZOsTANie sPecjAlNie W Tym celu POWOłANA sPółkA Z OgrANicZONą OdPOWiedZiAlNOścią.

Spółka komandytowa– ciekawa alternatywa dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

Ryszard J. Warginradca prawny kancelaria radcy Prawnego habdank & Wargin

prawo w firmie


co to jest spółka komaNdytowa i jak się ją zakładaspółka komandytowa jest spółką osobową ma-jącą na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą. spółkę komandytową wyróżnia brak osobowości prawnej, osobista odpowie-dzialność wspólników oraz osobiste prowadze-nie przez nich spraw spółki.

Wśród wspólników spółki komandytowej wy-różnia się komlementariuszy i komandytariuszy. Przyczyną wyodrębnienia przez ustawodawcę dwóch rodzajów wspólników jest odmienne ukształtowanie ich pozycji prawnej. komple-mentariusz odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczeń całym swoim majątkiem solidar-nie ze spółką i subsydiarnie oraz prowadzi spra-wy spółki i reprezentuje ją na zewnątrz. Z kolei

komandytariusz ponosi odpowiedzialność za zo-bowiązania spółki do wysokości sumy komandy-towej oraz co do zasady nie prowadzi on spraw spółki ani nie reprezentuje jej na zewnątrz.

spółkę komandytową tworzy się poprzez za-warcie umowy spółki, której konieczne elemen-ty określa art. 105 kodeksu spółek handlowych. umowa spółki komandytowej powinna być za-

Spółka komandytowa

skANuj i cZyTAj

oN-liNe

prawo w firmie


warta pod rygorem nieważności w formie aktu notarialnego. Okoliczność ta jest badana przez sąd rejestrowy, którego postanowienie jest nie-zbędne dla rozpoczęcia bytu prawnego spółki komandytowej.

Odmiennie niż w przypadku spółki z ograniczo-ną odpowiedzialnością przy zakładaniu spółki komandytowej nie ma potrzeby składania dekla-racji, iż wkłady wspólników zostały już wniesione przed zarejestrowaniem. O terminie wniesienia wkładów decydują wspólnicy w umowie spółki.

spółka komandytowa powstaje z chwilą wpisa-nia do rejestru przedsiębiorców. Wpis ten ma charakter konstytutywny i jest obowiązkowy. elementy zgłoszenia spółki komandytowej do sądu rejestrowego określa art. 110 § 1 ksh. do wniosku o wpis należy także dołączyć umowę spółki, wykaz wspólników wraz z ich adresami (adresami do doręczeń), a także złożone wobec sądu albo poświadczone notarialnie wzory pod-pisów osób uprawnionych do reprezentowania spółki.

Należy pamiętać, że do zgłoszenia spółki do rejestru uprawniony – a zarazem zobowiązany – jest każdy wspólnik, to jest zarówno komle-mentariusz, jak i komandytariusz.

elemeNty kapitałowe w spółce komaNdytowej i korzyści z tego wyNikająceWspólnikami spółki komandytowej mogą być również osoby prawne. specyficzną odmia-ną spółki komandytowej jest spółka, w której osoba fizyczna jest komandytariuszem, a utwo-rzona przez nią spółka z ograniczoną odpo-wiedzialnością – komplementariuszem. Takie rozwiązanie sprawia, że za zobowiązanie spółki komandytowej osoba fizyczna będzie odpowia-dać jedynie do wysokości sumy komandytowej i kapitału, jaki wniosła do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (pod warunkiem że nie będzie członkiem zarządu spółki z ograni-czoną odpowiedzialnością). Za zobowiązania spółki komandytowej komplementariusz od-powiada bez ograniczenia. jest to przy tym odpowiedzialność subsydiarna, co oznacza, że w pierwszej kolejności odpowiedzialność za zobowiązania ponosi spółka komandytowa, w dalszej kolejności – gdyby egzekucja z ma-jątku spółki komandytowej okazała się bez-skuteczna – odpowiedzialność ponosić będzie komplementariusz. Z uwagi na to, że w oma-wianym przypadku komplementariuszem jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, od-powiedzialność jest w zasadzie ograniczona do majątku tej spółki.

Przedstawiona powyżej konstrukcja spółki komandytowej umożliwia jednocześnie „poje-dyncze” opodatkowanie dochodów wspólnika według jego wyboru albo podatkiem dochodo-wym według skali podatkowej, albo podatkiem liniowym. Tymczasem w spółce z ograni-czoną odpowiedzialnością następuje niejako dwukrotne opodatkowanie. Najpierw spółka

z ograniczoną odpowiedzialnością opodatko-wana jest podatkiem dochodowym od osób prawnych jako dochód spółki, a następnie po-datkiem dochodowym od osób fizycznych jako dywidenda wypłacana wspólnikom.

możliwe jest zatem skonstruowanie spół-ki komandytowej w taki sposób, że spółka z ograniczoną odpowiedzialnością będzie kom-plementariuszem i będzie w całości odpowie-dzialna za zobowiązania spółki. jednocześnie spółka ta będzie miała udział w zysku na pozio-mie 1%, a komandytariusze, będący osobami fizycznymi, na poziomie 99%. W takim przy-padku podwójne opodatkowanie będzie doty-czyć tylko 1% zysku z prowadzonej działalności gospodarczej.

wkłady i suma komaNdytowaWkład jest wartością majątkową wnoszą przez wspólników do spółki w zamian za pra-wo uczestniczenia w spółce. Poprzez wnie-sienie wkładów, na podstawie umowy spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągania wspólnego celu. Wkłady i ich wartość po-winny być określone w umowie spółki. Przez sumę komandytową rozumie się zaś oznaczo-ną kwotowo górną granicę odpowiedzialności komandytariusza majątkiem osobistym za zo-bowiązania spółki wobec jej wierzycieli. suma komandytowa podlega wpisowi do krajowego rejestru sądowego oraz ogłoszeniu w moni-torze sądowym i gospodarczym. stanowi ona swego rodzaju gwarancję wypłacalności spółki.

Wkład może polegać na przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy lub innych praw, a także na dokonaniu innych świadczeń na rzecz spółki. Z uwagi na nieograniczoną od-powiedzialność komplementariusza za zo-bowiązania spółki przepisy kodeksu spółek handlowych nie zawierają żadnych ograniczeń dla wkładów wnoszonych przez komplemen-tariusza, natomiast w stosunku do komandyta-riuszy ograniczenia takie istnieją. Zgodnie z art. 107 § 2 ksh zobowiązanie do wykonania pracy lub świadczenia usług na rzecz spółki oraz wy-nagrodzenie za usługi świadczone przy powsta-niu spółki (tzw. prowizja grynderska) nie mogą stanowić wkładu spółki, chyba że wartość in-nych jego wkładów do spółki nie jest niższa od wysokości sumy komandytowej. Z kolei w myśl art. 107 § 3 ksh jeżeli komplementariuszem jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółka akcyjna, zaś komandytariuszem – wspólnik tej spółki, wkładu komandytariusza nie mogą stanowić jego udziały w tej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcje tej spółki akcyjnej. Powyższe zakazy mają chronić wierzycieli spółki.

reprezeNtowaNie spółkijeżeli chodzi o reprezentowanie spółki koman-dytowej, należy podkreślić, że przepisy regu-lujące to zagadnienie mają charakter norm bezwzględnie obowiązujących. spółkę koman-dytową reprezentować mogą komplemen-tariusze, których z mocy umowy spółki lub

prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawio-no praw reprezentacji. spółkę komandytową mogą również reprezentować w charakterze pełnomocników lub prokurentów osoby trze-cie. komandytariusz nie posiada natomiast ex lege prawa do reprezentowania spółki. może on natomiast reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik. komandytariuszowi może zostać udzielone zwykłe pełnomocnictwo cy-wilne lub prokura. Przyjęta regulacja stanowi konsekwencję ograniczonej odpowiedzialności komandytariusza. komandytariusz reprezentu-jący spółkę ma obowiązek ujawnienia swojego pełnomocnictwa. Niezachowanie powyższego aktu staranności powoduje szczególną, nie-ograniczoną odpowiedzialność komandytariu-sza za skutki czynności.

prowadzeNie spraw spółkiPrzepisy dotyczące prowadzenia spraw spół-ki mają charakter względnie obowiązujący i mogą być umową spółki zmienione. sprawy spółki komandytowej zasadniczo prowadzą komplementariusze. jeśli komplementariu-szem jest spółka z ograniczoną odpowiedzial-nością, osoby reprezentujące tę spółkę będą prowadziły sprawy spółki komandytowej. ko-mandytariusze nie mają prawa ani obowiązku prowadzenia spraw spółki. Przepisy kodeksu spółek handlowych wprowadzają jednak moż-liwość nadania komandytariuszowi takiego prawa na mocy postanowień spółki. Prawo prowadzenia spółki, jako że jest ściśle zwią-zane z osobą komandytariusza, w przypadku zbycia przez niego ogółu praw i obowiązków w spółce nie przechodzi na nabywcę. cieka-wie przedstawia się sytuacja komandytariusza, który jest jednocześnie członkiem zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością bę-dącej komplementariuszem. może on wów-czas, nie narażając się na odpowiedzialność osobistą tak jak komplementariusz, prowadzić sprawy spółki komandytowej. W sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki wymagana jest zgoda komandytariuszy. jest to zasada kodeksowa, która jednak może być zmieniona umową spółki. Nie ma również żadnych przeszkód, aby ustalić zasady prowa-dzenia spraw spółki w ten sposób, że na doko-nanie określonych czynności wymagana będzie zgoda komandytariuszy.

podsumowaNiespółka komandytowa z udziałem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jako kom-plementariusza stanowi ciekawą alternatywę dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. O atrakcyjności tej formy prowadzenia dzia-łalności gospodarczej decyduje niższe opodat-kowanie, brak odpowiedzialności wspólników oraz możliwość elastycznego kształtowania w niej relacji wewnętrznych. ■

W śWieTle WydArZeń gOsPOdArcZych, dO kTórych dOsZłO NA PrZesTrZeNi miNiONych kilku lAT W POlsce i NA śWiecie, kWesTiA WykOrZysTANiA mOcy PrOdukcyjNych PrZeZ PrZedsiębiOrsTWA WydAje się NAbierAć cOrAZ bArdZiej isTOTNegO ZNAcZeNiA ZAróWNO W AsPekTAch rAchuNkOWych, jAk i AsPekTAch biZNesOWych PrOWAdZONej dZiAłAlNOści. kOlejNe FAle śWiATOWegO kryZysu sPOWOdOWAły recesję W różNych sekTOrAch gOsPOdArki. Wiele PrZedsiębiOrsTW sTAje ObecNie W OblicZu NOWej syTuAcji, W kTórej NieisTNiejący dOTychcZAs lub mArgiNAlNy PrOblem NieWykOrZysTANiA ZdOlNOści PrOdukcyjNych sTAje się cZyNNikiem mOgącym mieć ZNAcZący WPłyW NA PrAWidłOWOść ujmOWANiA kOsZTóW W sPrAWOZdANiu FiNANsOWym.

Kosztyniewykorzystanych mocyprodukcyjnych

Anna Niewieczerzałmłodszy menedżer deloitte Audyt sp. z o.o

Katarzyna Karlińskamłodszy menedżer deloitte Audyt sp. z o.o

W niniejszym artykule skoncentrujemy się na rachunkowych aspektach uj-mowania kosztów niewykorzysta-

nych zdolności produkcyjnych. Zarówno polskie, jak i międzynarodowe standardy rachunkowości przewidują ujęcie w ramach kosztu wytworze-nia tylko uzasadnionej części stałych pośrednich kosztów produkcyjnych, tj. części odpowiadają-cej poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych. Po-wyższe ujęcie ma na celu zapobieżenie sytuacji, w której skutki nieefektywności lub strat ponie-sionych w bieżącym okresie obciążyłyby koszt wytworzenia zapasów, zwiększając ich bilansową wartość, podczas gdy powinny zostać wliczone w koszty w momencie poniesienia. W rezultacie wartość zapasów zostałaby niezasadnie zawyżo-na, a skutki nieefektywności powstałe w bieżą-cym okresie zostałyby przeniesione na okresy następne.

W obecnych warunkach gospodarczych zjawisko niewykorzystanych mocy produkcyjnych może być rezultatem minionych wzrostów napędza-nych tanimi źródłami finansowania, połączonych z zaangażowaniem wysokich poziomów mocy wytwórczych, które w okresie spadku koniunk-tury i popytu na poszczególne dobra nie znajdują zastosowania. Nie znaczy to, iż w tzw. normal-nych warunkach gospodarczych zjawisko to nie występuje. Niemal w każdej branży, zwłaszcza w początkowym okresie działalności gospodar-czej, możemy spotkać się z okresowym pono-szeniem stałych kosztów, będących finansowym odzwierciedleniem długookresowego zaanga-żowania zasobów majątkowych i pracowników. W krótkim okresie ilość tych zasobów może być

wyższa od bieżącego zapotrzebowania produk-cyjnego. Należy wówczas w odpowiedni sposób skalkulować część kosztów stałych przypadającą na niewykorzystane moce produkcyjne i ująć ją w rachunku wyników.

W praktyce kalkulacji takiej można dokonywać zarówno na bieżąco, w trakcie każdorazowe-go rozliczania kosztów produkcji, jak i okreso-wo, poprzez dokonywanie eliminacji z kosztu wytworzenia produktów kosztów będących konsekwencją niewykorzystanych mocy produk-cyjnych. Ważne, aby w przypadku wyboru dru-giego wariantu dokonywać eliminacji nie później niż na dzień bilansowy.

W procesie ustalania wyżej wymienionych kosz-tów istotne jest, aby jednostka określiła poziom szczegółowości pomiaru niewykorzystanego po-tencjału wytwórczego i dokonała wyboru jego jednostek. kierownik jednostki powinien wziąć pod uwagę specyficzny dla tej jednostki sposób organizacji produkcji i ustalić, czy właściwy bę-dzie pomiar mocy produkcyjnych na poziomie całego zakładu produkcyjnego, czy może raczej wydziałów, linii produkcyjnych, stanowisk ro-boczych lub innych jednostek organizacyjnych. W przypadku produktu jednorodnego, do któ-rego produkcji wykorzystywany jest cały majątek produkcyjny, najlepszym wyborem jest poziom całego zakładu. Przy bardziej złożonych proce-sach należy się zastanowić nad odpowiednią dezagregacją.

jeśli chodzi o jednostki pomiaru, to najpopular-niejszymi są te odnoszące się do wielkości pro-dukcji (liczba sztuk, tony, megawaty, hektolitry

finanse i księgowość


Kosztyniewykorzystanych mocyprodukcyjnych

Prezentacja gruntów i prawa wieczystego użytkowania w bilansie dewelopera na podstawie projektu stanowiska Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie zasad rachunkowości stosowanych do działalności deweloperskiej

Malwina Choińskadyrektor deloitte Audyt sp. z o.o.

itd.), ale stosowane są również roboczogodzi-ny, maszynogodziny, powierzchnia produkcyjna i inne. Wybór odpowiednich jednostek miary spoczywa na barkach kierownictwa.

kolejnym ważnym krokiem jest ustalenie nor-malnego poziomu zdolności produkcyjnych po-przez oszacowanie maksymalnego potencjału wytwórczego danego ośrodka oraz skorygo-wanie go o możliwe do przewidzenia, typowe ograniczenia takie jak: remonty, konserwacje, ulepszenia, zmianowe systemy pracy, czynniki sezonowe, powiązania pomiędzy maszynami i urządzeniami. Należy bowiem pamiętać, iż kalkulując niewykorzystane moce produkcyjne, odnosimy się do poziomu określonego jako nor-malny, nie zaś maksymalny. Poziom ten uwzględ-nia zatem już pewne ograniczenia, jednak tylko te, które uznajemy za typowe dla danej działal-ności.

towaryWycena w cenie nabycia, przy czym cena ta do czasu rozpoczęcia przedsięwzięcia deweloperskiego może być powiększana o koszty finanasowania zewnętrznego związanego z zakupem gruntu lub prawa wieczystego użytkowania gruntu, z zastrze-żeniem, że tak ustalona wartość gruntu lub prawa nie będzie wyższa od jego ceny sprzedaży netto na dzień bilansowy.

inwestycje w nieruchomości

Wycena według zasad stosowanych do nieruchomości inwestycyjnych, tj. w cenie nabycia lub w cenie rynkowej lub inaczej określonej wartości godziwej.

środki trwałeWycena w cenie nabycia, która obejmuje koszty finansowania zewnętrznego, poniesione do dnia przyjęcia środka trwałego do użytkowania.

kwestia klasyfikacji gruntów i prawa wie-czystego użytkowania w bilansie jest istotna dla działalności deweloperskiej. już

w momencie podjęcia decyzji o zakupie gruntu lub prawa wieczystego użytkowania należy pod-jąć decyzję o jego zastosowaniu. W zależności od podjętej decyzji grunty i prawo wieczystego użytkowania będzie się klasyfikować jako:

• towary – jeśli deweloper zakupił grunt lub prawo wieczystego użytkowania dla realizacji ściśle określonego przedsięwzięcia deweloper-skiego, jednak jego rozpoczęcie zostało opóź-nione,

• inwestycję w nieruchomości – w przypadku gdy deweloper zakupił wcześniej grunt lub pra-wo wieczystego użytkowania gruntu bez zamia-ru realizacji ściśle określonego przedsięwzięcia deweloperskiego,

• środki trwałe – jeśli grunt lub prawo wieczy-stego użytkowania gruntu pierwotnie miały być wykorzystywane na własne potrzeby.

W każdym z tych przypadków w inny sposób dokonuje się wyceny gruntów i prawa wieczy-stego użytkowania (patrz tabelka poniżej).

W momencie rozpoczęcia przedsięwzięcia de-weloperskiego na gruntach zaliczanych wcześ- niej do towarów, inwestycji w nieruchomości lub środków trwałych należy je przekwalifiko-wać do produkcji w toku. ■

skANuj i cZyTAj

oN-liNe

skANuj i cZyTAj

oN-liNe

Po ustaleniu normalnego poziomu wykorzy-stania mocy produkcyjnych należy dla dane-go przedziału czasowego określić ich poziom rzeczywisty, czyli faktyczną liczbę wykonanych jednostek pomiaru rozmiarów potencjału wy-twórczego. różnica pomiędzy ilością określającą poziom normalny a ilością rzeczywistą w relacji do tej pierwszej będzie stanowiła o procencie kosztów stałych przypadającym na niewykorzy-stane moce produkcyjne. jeśli więc, przykłado-wo, dany zakład w tzw. normalnych warunkach produkuje rocznie 1 tys. szt. wyrobu, a w da-nym roku wyprodukował jedynie 800 szt., to na niewykorzystane moce produkcyjne przy-padać będzie 20% stałych pośrednich kosztów produkcyjnych. W takiej sytuacji należałoby alokować 80% wyżej wymienionych kosztów do kosztu wytworzenia produktu, a pozostałe 20% rozpoznać w rachunku wyników jako koszt okresu. Ważką kwestią jest również właściwy

podział ogółu kosztów produkcji na koszty stałe i zmienne. W praktyce jednostki stosują różne metody wydzielania kosztów stałych, m.in. me-todę księgową, statystyczną lub podział zasobów na elastyczne i zaangażowane. Poprawność alo-kacji kosztów jest także uzależniona od dokład-ności i prawidłowości określenia maksymalnego i normalnego poziomu mocy produkcyjnych – jest to proces wymagający rozległej wiedzy na temat warunków produkcji oraz czynników je ograniczających i powinien być przeprowadzany przez osoby posiadające duże doświadczenie i znajomość biznesu. ■

finanse i księgowość


zarządzanie

mArkA sTANOWi jedNO Ze Źródeł geNerujących WArTOść PrZedsiębiOrsTWA. Aby ZArZądZAjący mOgli ją mAksymAliZOWAć, kONiecZNe jesT POdjęcie dZiAłAń ZmierZAjących dO eFekTyWNegO ZArZądZANiA mArką. NieOdZOWNym elemeNTem TegO PrOcesu jesT POmiAr jej kAPiTAłu, cZyli ujęcie jej WArTOści W jedNOsTkAch PieNiężNych.

era markiNiezaprzeczalnym faktem jest, iż ostatnie 25 lat charakteryzowało się intensywnym wzrostem znaczenia aktywów niematerialnych w działal-ności gospodarczej. Oczywiście, nie oznacza to, że nie istniały one wcześniej i dopiero teraz zostały wprowadzone do działalności operacyj-nej przedsiębiorstw. skłaniać się należy raczej ku twierdzeniu, iż pozostawały one w cieniu majątku rzeczywistego, tj. posiadanych ma-szyn czy nieruchomości. Wśród czynników przemawiających za zmianą tego stanu rzeczy z pewnością należy wymienić rozwój technologii teleinformatycznych, nowych branż i sektorów (jak choćby biotechnologia), ale również obser-wowany na rynku giełdowym rosnący rozdźwięk pomiędzy wartością rynkową spółki a sumą posiadanego przez nią majątku materialnego. Z kolei na rynku niepublicznym uwidaczniało się to w rosnących premiach, jakie kupujący był skłonny wydatkować ponad wartość księgową przejmowanego podmiotu. czynniki te skłoni-ły topowy management firm do poszukiwania źródeł obserwowanej różnicy, co w naturalny sposób przekładało się na odkrywanie istotności kapitału intelektualnego, w tym marki. Nie może być inaczej, jeżeli szacuje się, iż zasoby niemate-rialne mogą stanowić od 50% do 90% wartości całego przedsiębiorstwa w zależności od branży i rynku, w których ono funkcjonuje.

problem z klasyfikacjąNiestety, pomimo niezaprzeczalnej istotności przytoczonego aktywa w działalności przedsię-biorstwa ciągle nierozwiązany pozostanie pro-blem – dostrzegany zarówno przez środowisko akademickie, jak i biznesowe – ujęcia marki w ramach sprawozdania finansowego podmiotu. Na gruncie polskich regulacji rachunkowych na-turalne wydawałoby się klasyfikowanie własnej marki w pozycji wartości materialnych i praw-nych w ramach bilansowych aktywów trwałych przedsiębiorstwa. Niestety, czynność taka nie jest dopuszczalna. Pierwszym z problemów jest definicja aktywów niematerialnych i prawnych,

• transakcje sprzedaży marek,

• licencjonowanie marki, w którego przypadku ustalenie wartości konieczne jest dla określenia wielkości oczekiwanych opłat licencyjnych od podmiotów zewnętrznych,

• zarządzanie marką w grupie kapitałowej, gdzie znak towarowy często służył jako instru-ment planowania podatkowego, w związku z czym istnieje konieczność określenia jego ceny zarówno dla celów aportowych, jak i na wypadek zastrzeżeń organów skarbowych co do wysokości transferów pieniężnych pomię-dzy podmiotem zależnym a spółką matką (ceny transferowe),

• podziały majątkowe w ramach restruktury-zacji,

• zarządzanie marketingowe i planowanie stra-tegiczne, w tym ustalenie i alokacja zasobów na działania marketingowe poszczególnych marek oraz ocena efektywności wdrożonych działań,

• identyfikację i kwantyfikację aktywów niema-terialnych.

Przyjęty cel będzie wskazywał stosowaną meto-dę wyceny. Ogół sposobów służących dokony-waniu oszacowania wartości marki może zostać sklasyfikowany w dwóch dominujących grupach, tj. metody marketingowe (uproszczone) oraz metody finansowe. W ramach tych pierwszych

w których to możliwe jest ujęcie jedynie praw majątkowych nabytych. drugim natomiast, jak się wydaje, niewypełnienie przez własną mar-kę obligatoryjnego kryterium wiarygodności w określeniu jej wartości.

rozwiązaniem powyższego problemu, które funkcjonowało dość dobrze do 2011 r., była często stosowana procedura wnoszenia przez jednostki gospodarcze wytworzonej we włas- nym zakresie marki jako aport do spółki zależ-nej w zamian za obejmowane udziały. Poprzez tę operację wytworzony znak towarowy został ujmowany w ewidencji środków trwałych, a tym samym ujawniały się również ich zalety koszto-we. Znak towarowy podlegał bowiem amor-tyzacji liczonej od wartości rynkowej, a koszty te – stanowiące koszty uzyskania przychodu – umożliwiały obniżenie podstawy opodatkowa-nia. Z drugiej strony zaś koszt ten, stanowiący koszt niepieniężny, nie wpływa na uszczuplenie zysku pieniężnego, co jest równie ważne dla każ-dego zarządzającego przedsiębiorstwem. Nie-stety, ostatnio dokonana nowelizacja przepisów podatkowych sprawiła, iż rozwiązanie takie stało się zdecydowanie mniej opłacalne.

Wspomniane wyżej trudności w dokonaniu wy-ceny marki nie oznaczają jednak, iż przypisanie jej wartości pieniężnej jest niemożliwe, wymaga to jednak sporego nakładu pracy oraz bardzo dokładnego poznania specyfiki marki i działalno-ści, w jakiej jest ona użytkowana.

jak i po co szacować Podobnie jak w przypadku dokonywania wyceny przedsiębiorstwa również w szacowaniu warto-ści marki istotny jest cel dokonywania tej czyn-ności. Wśród najbardziej popularnych, a zarazem najważniejszych przesłanek wymienia się tutaj:

• transakcje fuzji i przejęć, gdzie konieczność wyceny wynika z ustalania ceny transakcyjnej oraz późniejszego podziału goodwill na poszcze-gólne składowe kapitału intelektualnego,


Mateusz Hyżystarszy analityk inwestycyjny grupa Trinity sA


zarządzaniepodstawą dokonania wyceny są przychody ge-nerowane przez markę, które są następnie korygowane o relacje występujące pomiędzy klientem a marką, ustalone na bazie przeprowa-dzonych badań marketingowych. metody te są bardzo często stosowane w publikowanych ran-kingach wartości marek. Niemniej, z uwagi na uzależnienie wartości marki od opinii klientów, mogą występować pomiędzy poszczególnymi latami duże wahanie wartości oraz rozbieżności w zależności od przyjętej metodyki.

W przypadku metod finansowych możemy do-konać podziału na metody: majątkowe, docho-dowe oraz rynkowe.

W ramach pierwszych z przytoczonych metod przyjmuje się, iż wartość marki określa wielkość kosztów, jakie należałoby ponieść, aby w przy-szłości otrzymać identyczne korzyści, jakich dostarcza marka już funkcjonująca w przedsię-biorstwie. szacując koszt reprodukcji, odnosimy się do nakładów poniesionych na rozwój marki (projektowanie, rejestracja, koszty promocji i reklamy, część kosztów funkcjonowania działu marketingu) i aktualizujemy ich wartość na dzień wyceny. suma oszacowanych kosztów oznacza wartość, jaką należałoby wydatkować, aby otrzy-mać dokładną replikę marki. Niestety, występują tutaj dwa podstawowe problemy – z jakiego okresu przyjąć koszty oraz jakie faktycznie kosz-ty zaliczyć do promocji danej marki – co sprawia, iż metoda ta może być zastosowana w sposób najbardziej poprawny dla stosunkowo młodych marek. drugim poważnym obciążeniem tej grupy metod jest całkowite pomijanie przez nie rynkowego charakteru marki oraz jej zdolności do generowania zysków przedsiębiorstwa.

Problem ten jest zniwelowany w przypadku me-tod dochodowych. W ramach tej grupy wartość marki uzależniona jest od szeregu czynników, wśród których do najważniejszych zalicza się jej oddziaływanie na generowany wynik finansowy podmiotu. W ramach szacowania tego wpływu możemy zastosować jedną z trzech odmian tej koncepcji: metodę zdyskontowanych przepły-wów pieniężnych, metodę opłat licencyjnych oraz metodą mnożnika.

W ramach pierwszej dokonuje się szacunku na podstawie nadwyżkowych przepływów pienięż-nych generowanych przez markę, a więc prze-pływów wypracowanych przez badaną markę przewyższających standardowe dochody, jakie można byłoby osiągnąć, oferując produkt po-dobny, ale nieoznaczony znaną marką. Oczy-wiście, oczekiwane przepływy nie są pewną wartością, w związku z czym dokonuje się ich dyskontowania odpowiednią stopą uwzględnia-jącą powyższe ryzyko.

W metodzie opłat licencyjnych zakłada się, że marka jest warta tyle, ile wynosi „zwolnienie” jej właściciela z opłat licencyjnych na rzecz trzeciej strony, natomiast w metodzie mnożnikowej es-tymacje dokonywane są na podstawie mnożnika przepływów generowanych przez markę, któ-

ry zależy w sposób bezpośredni od siły marki. metoda ta jest zatem połączeniem metod do-chodowych oraz metod rynkowych, które to stanowią trzecią grupę metod wykorzystywa-nych do szacowania wartości marki.

Zalicza się do nich podejście oparte na trans-akcjach porównywalnych oraz metodę ekono-micznej wartości dodanej. W ramach pierwszej w szacowaniu wartości punktem odniesienia są obserwowane na rynku transakcje kupna-sprzedaży marek, przez co możliwe staje się (po uprzednim dokonaniu niezbędnych korekt) wy-znaczenie odpowiednich wskaźników i ich zasto-sowanie do estymacji wartości badanej marki. Niestety, teoretyczna poprawność przytoczonej metody jest mocno ograniczona w praktyce. Aby miała rację bytu, konieczne jest posiadanie informacji o transakcjach na markach podobnych do marki badanej, gdzie dostępne są dodatkowo finansowe warunki transakcji, a sama transakcja miała miejsce stosunkowo niedawno i od tego momentu nie doszło do istotnych zmian w sytu-acji rynkowej danej branży. Powyższe ogranicze-nia bardzo często uniemożliwiają zastosowanie przytoczonej grupy metod.

gdy odnosimy się do metody ekonomicznej war-tości produktu, przedmiotem badania jest jednost-kowa premia cenowa, jaką gotowi są zapłacić klienci za nabycie produktu/usługi o określonej marce. Najogólniej metoda ta polega na podzieleniu ceny, jaka jest płacona za produkt, na dwie składowe. Pierwsza to cena odzwierciedlająca obiektywne właściwości produktu, druga zaś to premia za jego „nieobiektywne cechy”, czyli markę.

trudNe, ale Nie NiemożliweWymienione trudności w klasyfikacji marki jako aktywa bilansowego czy też ograniczenia w sto-sowaniu poszczególnych metod wyceny marki sprawiają, iż wycena marki wydaje się procesem bardziej skomplikowanym niż szacowanie war-tości przedsiębiorstwa. Powodują one dodat-kowo, że nie ma jak dotąd jednej powszechnie stosowanej i niebudzącej wątpliwości metody wyceny marki, a tym samym uzasadnione jest twierdzenie, iż wycena jest w tym przypadku bardziej sztuką niż rzemiosłem. ■

markawartość marki w roku 2011

[mln zł]

zmiana wartości 2011/10

branża

orlen 3 819,40 1% Paliwo

pko bank polski 3 748,40 3% banki

pzu 2 352,30 -17% ubezpieczenia

telekomunikacja polska

1 810,70 0% Telekomunikacja

biedronka 1 712,00 27% sprzedaż detaliczna

tVN 1 330,60 1% Telewizja

plus 1 198,10 10% Telekomunikacja

bank pekao 1 101,20 -15% banki

mlekovita 1 058,80 6% Przetwórstwo mleczne

play 989,5 78% Telekomunikacja

NajceNNiejsze marki w polsce

markawartość marki

[mld $]kapitalizacja rynkowa

[mld $]udział marki w kapitalizacji

[%]

coca-cola 77,8 167,8 46,4

apple 76,6 571,7 13,4

ibm 75,5 219,9 34,3

google 69,7 223,5 31,2

microsoft 57,9 241,2 24,0

ge 43,7 232,6 18,8

mcdonald’s 40,1 89,5 44,8

intel 39,4 106,2 37,1

samsung 32,9 173,5 19,0

toyota 30,3 123,2 24,6

NajceNNiejsze globalNe marki

Źródło: Interbrand-Best Global Brands 2012

Źródło: Rp.pl, Ranking marek 2011

skANuj i cZyTAj

oN-liNe


zarządzanie

Firmy PrOdukcyjNe sTAWiAją PrZed sWOimi dOsTAWcAmi cOrAZ Więcej WymAgAń, Wśród kTórych NAleży WymieNić WysOkiej jAkOści kOmPONeNTy dOsTArcZANe dO mONTAżu, cO WAżNe, beZ cZęści WAdliWych. W sPrOsTANiu Tym WymAgANiOm POmAgAją Firmy OuTsOurciNgOWe, kTóre PrOPONują usługi ZWiąZANe Z kONTrOlą jAkOści lub PrZejęciem cZęści PrOcesu PrOdukcyjNegO.

JaKość PRoduKcJi warto kontrolować

Jacek Opaladyrektor ds. rozwoju sprzedaży exact systems sp. z o.o.

artykuł sponsorowany

skANuj i cZyTAj

oN-liNe

każde przedsiębiorstwo, które chce być konkurencyjne na rynku, musi sprostać coraz większym wymaganiom stawia-

nym przez klientów. dotyczą one na przykład relatywnie krótkiego czasu reakcji firmy na wydarzenia z rynku, zrozumienia i spełnienia oczekiwań klienta, umiejętności dostosowania się do wahań liczby zamówień. dlatego firmy produkujące coraz częściej poszukują inno-wacyjnych rozwiązań w zakresie zarządzania procesami produkcyjnymi, które finalnie za-gwarantują gotowy wyrób o odpowiednich parametrach i właściwościach. Takim rozwią-zaniem jest współpraca z zewnętrznym part-nerem wyspecjalizowanym w kontroli jakości.

dlaczego outsourciNg?Przed każdym dostawcą komponentów sta-wiane są bardzo wysokie wymogi jakościowe. łatwo ich nie spełnić, a to generuje spore koszty. Wystarczy na przykład nagły wzrost zamówień, aby proces produkcyjny się skom-plikował. W sytuacji, gdy klient otrzymuje dostawę niezgodną z zamówieniem, a części i komponenty nie mogą zostać użyte w dal-szym procesie montażowym, zakład produk-cyjny musi liczyć się z ryzykiem zatrzymania linii montażowej. i tutaj ważną rolę odgrywają zewnętrzne firmy zajmujące się kontrolą jako-ści, m.in. selekcją, naprawą i sortowaniem czę-ści, komponentów oraz wyrobów gotowych do montażu. Firma taka jak exact systems przeprowadza selekcję części w celu zabezpie-czenia swojemu klientowi ciągłości produkcji. standardowy czas, jaki firma outsourcingo-wa potrzebuje na przystąpienie do pracy, nie przekracza nawet 60 minut.

koNtrola Na czterech etapachProces kontroli możemy podzielić na cztery podstawowe etapy. Pierwszy z nich rozpo-czyna się od przyjęcia zlecenia. by przebiegało

ono sprawnie, do obsługi każdego klienta przy-dzielony jest koordynator – osoba odpowie-dzialna za przyjęcie zlecenia oraz rozpoczęcie akcji w ciągu 60 minut od momentu zgłosze-nia. krótki czas reakcji eliminuje ryzyko zatrzy-mania linii montażowej klienta ze względu na brak zgodnych komponentów lub opóźnianie wysyłki, w przypadku gdy przedmiotem zlece-nia są wyroby gotowe. etap drugi to realizacja zlecenia, która odbywa się po ustaleniu szcze-gółów z klientem. jeśli pojawią się wątpliwości odnośnie do sposobu wykonania zlecenia lub nieprzewidywalne okoliczności (np. wykrycie kolejnej wady), następuje konsultacja z klien-tem bądź czasowe przerwanie realizacji zlece-nia aż do momentu wyjaśnienia niezgodności.

bezpośrednio po wykonanym zleceniu nastę-puje przekazanie klientowi komponentów/de-tali. każda partia elementów po kontroli jest odpowiednio oznaczona, aby późniejsza ich identyfikacja nie sprawiała trudności. W tym momencie kończy się etap trzeci. Ostatnim elementem – czwartym – jest raportowanie wyników. klientowi zostaje przedstawiony ra-port dzienny ze szczegółowymi informacjami o efektach zlecenia. dodatkowo wyniki prac wykonywanych dla klientów wprowadzane są do systemu raportowania on-line eXTrANeT. dzięki temu zarówno klient, jak i dostawca mają wgląd w wyniki prac zleconych przez in-ternet.

korzyści z outsourciNgulista korzyści ze współpracy z firmą outsour-cingową wykracza poza działania doraźne. Po pierwsze, zewnętrzny partner zapewnia kom-pleksową obsługę związaną ze świadomym sterowaniem jakością procesu produkcyjnego. często zdarza się tak, że wyniki jego pracy stanowią pierwszą szczegółową analizę wadli-wości produkcji, która – jak każde odstępstwo od normy – musi zostać opisana, a następnie

wyeliminowana. Po drugie, praca wykonywana przez kontrolerów jakości pozwala dostaw-com uniknąć kosztów związanych z błędnie zrealizowanym zamówieniem oraz umożliwia wywiązanie się z umowy. istotne jest również to, że firmy specjalizujące się w kontroli jakości uczestniczą w procesie rozwoju dostawców i mobilizowaniu ich do poprawy jakości swo-jej produkcji, co przekłada się na dostarczenie zgodnych ze specyfikacją jakościową części na linię produkcyjną.

popyt Na outsourciNg rośNie w polsce i za graNicąOutsourcing kontroli jakości części i kompo-nentów popularność zdobywa nie tylko na rynku automotive, co potwierdza różnorod-ność projektów realizowanych przez exact systems. Firma od 2004 r. współpracuje m.in. z zakładami zajmującymi się produkcją wielko-seryjną w branży elektronicznej, Agd oraz kosmetycznej. dodatkowo firma otworzyła swoje przedstawicielstwa już w sześciu pań-stwach: w Polsce, w czechach, w Niemczech, na słowacji, w Turcji, w rumunii i w rosji. Po-pyt na outsourcing kompleksowych rozwiązań w zakresie kontroli jakości rokrocznie rośnie. Większość firm działających na rynku dąży do uelastycznienia swojego biznesu tak, aby szyb-ciej i łatwiej reagować na czynniki zewnętrzne i ograniczyć niepotrzebne koszty. stąd w exact systems od kilku lat mamy ręce pełne pracy w otwartych już spółkach, a jednocześnie cały czas prowadzimy rozmowy dotyczące nowych możliwości współpracy. ■


technologie


Abb jAkO jedeN Ze śWiATOWych lideróW brANży AkPiA Z dumą PreZeNTuje NAjNOWsZy PrZePłyWOmierZ cOriOlisA dO POmiAróW

PrZePłyWóW ciecZy OrAZ gAZóW. dZięki sWOjej kOmPAkTOWej kONsTrukcji OrAZ NieWymAgANym OdciNkOm PrOsTym PrZed i ZA

jesT ideAlNym rOZWiąZANiem dlA APlikAcji, W kTórych isTNieje bArdZO NieWielkA PrZesTrZeń iNsTAlAcyjNA.

noWy KomPaKtoWy przepływomierz coriolisa o wielkich możliwościach

W kwietniu br. rodzina przepływomierzy masowych coriolisa fi rmy Abb została powiększona o nowy produkt. Przepływo-mierz Fcb300 uzupełnia lukę w tej rodzinie, ponieważ do tej

pory żaden z przepływomierzy coriolisa produkcji Abb nie potrafi ł mie-rzyć przepływów masowych gazów. Nowa konstrukcja posiada wszystkie zalety swojego starszego brata, przepływomierza mc2, oraz dodatkowo ma znacznie mniejsze wymiary oraz potrafi mierzyć przepływy znacznie bliżej zera z większą dokładnością.

jedno z rozwiązań, jakie przeniesiono z przepływomierzy mc2 do Fcb300, to możliwość zamontowania kołnierzy o jeden rozmiar więk-szych lub mniejszych względem średnicy części pomiarowej. dostępne średnice czujnika to: dN15, dN25, dN50. Przyłącza procesowe są z za-kresu od dN10 do dN65. Zakres temperatury medium pozostał taki sam: -50–200°c. kolejna rzecz, która się nie zmieniła, to dokładność po-miaru przepływu dla cieczy. W standardzie wynosi 0,4%, natomiast opcjo-nalnie może być podwyższona do 0,1%. Nowością jest pomiar przepływu gazu, dla którego dokładność wynosi 1% (opcjonalnie 0,5%). Przepływo-mierze masowe coriolisa fi rmy Abb to nie tylko pomiar przepływu. dzięki swojej konstrukcji oraz oprogramowaniu mierzą również gęstość, tempe-raturę oraz opcjonalnie stężenie np. brixów przepływającej cieczy. każdy przepływomierz, w tym również Fcb300, posiada dwa wyjścia prądowe, dzięki czemu można za pomocą jednego urządzenia opomiarować dwa punkty, np. przepływ (masowy lub objętościowy) oraz temperaturę lub przepływ i stężenie. dzięki takiemu rozwiązaniu unika się niepotrzebnych dodatkowych ingerencji w rurociąg. Fcb300 posiada również wykonanie higieniczne, przeznaczone do przemysłu spożywczego. Tak jak w przypad-ku mc2 nowy przepływomierz Fcb300 posiada wykonania kompaktowe oraz rozłączne, dla których maksymalna długość kabla to 10 m.

Nowością w Fcb300 jest przede wszystkim bardzo długa liniowość błę-du pomiarowego. Pomiary utrzymują się w swojej klasie dla przepływów większych niż 1% całego zakresu. W odróżnieniu od swojego starszego brata, Fcb300 posiada znacznie szerszy zakres pomiarowy oraz generu-je mniejsze spadki ciśnienia. kolejną jego zaletą są bardzo małe wymiary. W przypadku czujnika dN15 długość od kołnierza do kołnierza to zale-dwie 385 mm, natomiast wysokość w wykonaniu kompaktowym, liczo-na od dołu zagięcia do góry pokrywy puszki połączeniowej, to 227 mm. dzięki tak małym gabarytom urządzenie idealnie wpasowuje się w każdą instalację. kolejną nowością jest pomiar gazów, których prędkość nie może przekroczyć 100 m/s. Przy pomiarze gazów przepływomierz jest dobie-rany przez Abb, ale równie dobrze każdy może sam sprawdzić, jaka bę-

dzie odpowiednia średnica przepływomierza dla konkretnych warunków, korzystając z darmowego programu doboru zamieszczonego na stronie www.abb.com/fl ow.

jeżeli ktoś programował przepływomierze mc2, to nie będzie miał żad-nych problemów z obsługą przepływomierza Fcb300, ponieważ został w nim użyty ten sam interfejs przetwornika, zarówno w wersji kompak-towej, jak i rozłącznej. W chwili obecnej dostępna jest wersja z dwoma wyjściami prądowymi, wyjściem impulsowym, wyjściem przekaźnikowym oraz wejściem przekaźnikowym. Opcjonalnie przepływomierz może po-siadać protokół hArT.

Zachęcam do odwiedzenia naszej strony internetowej i uzyskania dalszych informacji o produkcie, a także do kontaktu z naszym działem wsparcia technicznego lub inżynierami sprzedaży. ■

www.abb.pl/instrumentation

łukasz Nowakmłodszy specjalista ds. technicznego wsparcia sprzedażyAbb sp. z o.o.tel: 32 79 09 222, kom: 728 401 253 e-mail: [email protected]


skANuj i cZyTAj

oN-liNekwietniu br. rodzina przepływomierzy masowych coriolisa fi rmy Abb została powiększona o nowy produkt. Przepływo-mierz Fcb300 uzupełnia lukę w tej rodzinie, ponieważ do tej

pory żaden z przepływomierzy coriolisa produkcji Abb nie potrafi ł mie-rzyć przepływów masowych gazów. Nowa konstrukcja posiada wszystkie zalety swojego starszego brata, przepływomierza mc2, oraz dodatkowo ma znacznie mniejsze wymiary oraz potrafi mierzyć przepływy znacznie

jedno z rozwiązań, jakie przeniesiono z przepływomierzy mc2 do Fcb300, to możliwość zamontowania kołnierzy o jeden rozmiar więk-szych lub mniejszych względem średnicy części pomiarowej. dostępne średnice czujnika to: dN15, dN25, dN50. Przyłącza procesowe są z za-kresu od dN10 do dN65. Zakres temperatury medium pozostał taki sam: -50–200°c. kolejna rzecz, która się nie zmieniła, to dokładność po-

skANuj i cZyTAj

oN-liNe

technologie


wydając kolejne 1,5–2,5 mln złotych „złapiemy oddech”. Nasze zdolności produkcyjne znowu wzrosną, ale czy na pewno będzie to najlepsza decy-zja, a pieniądze zostaną wydane racjonalnie? W jakim czasie zwróci się ta inwestycja? czy mamy jakąś alternatywę?

jeszcze raz rzetelnie przeanalizujmy, jakie elementy wycinamy i ile procent z nich mogłaby przejąć najszybsza w europie przecinark a plazmowa. Na-stępnie zastanówmy się, ile procent czasu zyskamy, stosując taki zabieg. dyNAmic speed hQ z nadwyżką spełni kryteria techniczne produkcji elementów konstrukcyjnych, żeber, uchwytów, stóp, wzmocnień, kołnierzy i podobnych, które wycinane na laserze niepotrzebnie zwiększają końco-wą cenę wyrobu. dodatkowo dużo większe spektrum grubości i wielko-ści arkuszy blach umożliwia uruchomienie produkcji nowych wyrobów i znaczne poszerzenie kręgu odbiorców.

impoNujące osiągi Nowej geNeracji plazmW porównaniu do innych obecnych na rynku przecinarek plazmowych dyNAmic speed hQ jest wydajniejsza nawet o 200%. jej prędkość prze-jazdowa to 90 m/min, a prędkości cięcia niejednokrotnie przewyższają te znane z wycinarek laserowych. maszyna może zostać wyposażona w stół

wydając kolejne 1,5–2,5 mln złotych „złapiemy oddech”. Nasze zdolności produkcyjne znowu wzrosną, ale czy na pewno będzie to najlepsza decy-zja, a pieniądze zostaną wydane racjonalnie? W jakim czasie zwróci się ta

grubość blachy

dyNamic speed hQ

laser

3 mm 5–6 m/min 4–4,5 m/min

8 mm 2 m/min 2 m/min

12 mm 1,2–1,4 m/min 1,2 m/min

15 mm 1,3 m/min 0,9 m/min

PORóWNANiE PRędKOśCi lASERA ORAz MASzyNy dyNAMiC SPEEd HQ

W tabeli użyto danych uśrednionych

czy najszybsza przecinarka plazmowa europy zastąpi laser?

inż. Mateusz Kondraciuk

„kilka lat temu, słysząc po raz kolejny opinię, że maszyny do cięcia plazmowego są wolne, niedokładne i wydajnością nie dorów-nują laserom, postanowiliśmy to zmienić”, mówi inż. marcin

stępień właściciel fi rmy sTigAl. Pozyskaliśmy środki unijne, a konstruk-torzy rozpoczęli pracę nad maszyną do cięcia plazmowego, jakiej do tej pory nie było na rynku europejskim. W założeniach maszyna miała zdekla-sować znane na rynku polskim konkurencyjne urządzenia oraz obalić mit, że osiągnięto już kres technologiczny tego typu maszyn. Trud się opłacił. Po wielu miesiącach pracy rezultaty zaskoczyły największych sceptyków. efek-ty cięcia, szybkość i wydajność były dużo lepsze niż początkowo zakładano.

„dyNAmic speed hQ to przełom, to nowy rozdział w dziedzinie kształ-towego cięcia plazmowego”, mówi szef działu sprzedaży fi rmy sTigAl – inż. Paweł matejczyk. urządzenie swoją prędkością i wydajnością znacznie wyprzedza konkurencję. Ogólnie przyjęte i znane opinie, że technologia plazmowa jest wolna, niedokładna, niewydajna, że krawędzie wyciętych elementów wymagają dalszej czasochłonnej obróbki w celu usunięcia du-żej ilości trudno schodzącej szlaki, legły w gruzach.

klienci, którzy zdecydowali się na zakup maszyn nowej generacji, posiadali już laser w swoim parku maszynowym albo bardzo poważnie rozważali jego zakup. decyzja o wyborze najszybszej przecinarki plazmowej europy pozwoliła im znacznie odciążyć laser, obniżyć koszty produkcji, poszerzyć możliwości produkcyjne o cięcie blach grubych oraz zaoszczędzić ponad 1 mln zł.

iNwestuj racjoNalNiemusimy pamiętać, że wynik fi nansowy fi rmy również zależy od odpowied-nio dobranego parku maszynowego, który powinien zapewniać ciągłość produkcji i szybki zwrot poniesionych wydatków inwestycyjnych. Zgodnie z jedną z koncepcji zarządzania przedsiębiorstwem lean management lub lean manufacturing należy dostarczyć klientowi produkt o wyma-ganej przez niego jakości po jak najniższej cenie i przy wykorzystaniu jak najmniejszej ilości zasobów. Tak więc do wytwarzania należy stosować maszyny nieprzewymiarowane, odpowiednie do oczekiwań stawianych elementom wyjściowym. stosując zbyt drogie i zbyt dokładne maszyny, marnujemy pieniądze, które można przeznaczyć na inne inwestycje. każda zbędna operacja czy też zbyt duża dokładność w stosunku do faktycznie potrzebnej i wystarczającej do spełnienia założeń konstrukcyjnych to mar-notrawstwo i strata pieniędzy.

Nie potrzebujesz kolejNego lasera!laser wykorzystujemy do wycinania niemal wszystkiego. do blach o zróż-nicowanych grubościach, elementów skomplikowanych i bardzo prostych. szczególnie przy wycinaniu elementów z blach grubszych osiągi lasera

nie są już tak imponujące. Ta-kie detale stanowią zaledwie 15–30% całej produkcji, a i tak zajmują ponad 50% całkowite-go czasu pracy maszyny. Tak więc kiedy dojdziemy do gra-nic możliwości produkcyjnych naszej wycinarki laserowej, mając w głowie utarte opinie o plazmie, oczywistą decyzją wydaje się zakup kolejnego lasera. W zasadzie jesteśmy zadowoleni z jakości, znamy technologię i obsługę, więc

wymienny, a więc podobnie jak w laserach zwiększamy wydajność, oszczę-dzając czas związany z załadunkiem i rozładunkiem blachy. Przecinarka pro-dukowana jest przez polską fi rmę sTigAl, dzięki czemu – decydując się na jej zakup – zyskujemy dostęp do szybkiej obsługi serwisowej. To wyjątko-we urządzenie pozwala na realne konkurowanie z laserem – zarówno pod względem przejazdów, jakości, szybkości cięcia oraz wydajności. Począwszy od blach o grubości 3 mm może wykonać pracę szybciej niż laser. Wraz ze wzrostem grubości różnica szybkości będzie rosła na korzyść maszyny dyNAmic speed hQ. To przełom w technologii plazmowej.

jak zaoszczędzić milioN złotychlaser i dyNAmic speed hQ – na takie właśnie rozwiązanie zdecydo-wało się już bardzo wiele polskich fi rm inwestujących w nowoczesny park maszynowy. uzupełnianie się zalet obu technologii powoduje, że z ekono-micznego punktu widzenia zakup kolejnego lasera może być nieopłacal-ny lub czas zwrotu inwestycji będzie bardzo długi. Najszybsza w europie przecinarka plazmowa odciąży posiadany laser i jednocześnie poszerzy zakres produkcyjny. Posiadając dwa urządzenia, na laserze zostawimy tylko elementy cienkie i te wymagające bardzo dużej precyzji, co z kolei pozwoli mu pracować w jego najefektywniejszym zakresie. kupno kolejnego lasera o polu roboczym 2×3m to wydatek około 1,5–1,8 mln złotych, a zakup analogicznej maszyny dyNAmic speed hQ to wydatek rzędu 350–400 tys. złotych. łatwo policzyć, że w kieszeni zostaje ponad 1 150 000 zł, które można zainwestować w dalszy rozwój swojej fi rmy.

więcej na www.plazmaczylaser.pl ■ detale wycięte na urządzeniu

dyNamic speed hQ

technologie


W instytucie udało się przeprowadzić symulacje mechanicznego rozciąga-nia dużej liczby struktur białkowych.

Wyniki przeglądu przyniosły spore zaskoczenie.

„Obecny przegląd, już drugi przeprowadzony przez naszą grupę, objął 18 tys. białek z najwięk-szej bazy danych – Protein data bank. spodzie-waliśmy się znaleźć wśród nich struktury bijące dotychczasowe rekordy wytrzymałości na rozcią-ganie. Nie sądziliśmy jednak, że tak wyśrubujemy rekord” – mówi prof. dr hab. marek cieplak, który w iF PAN kieruje zespołem zajmującym się badaniem mechanostabilności białek.

białka są wytwarzane przez rybosomy jako dłu-gie, proste łańcuchy aminokwasów. Po wypro-dukowaniu w odpowiednich warunkach każdy łańcuch zwija się w kłębek. W ten sposób two-rzy się struktura natywna, o kształcie charakte-rystycznym dla konkretnego białka.

Współczesne narzędzia laboratoryjne pozwa-lają chwytać pojedyncze cząsteczki białka za swobodne końce łańcuchów i poddawać je

mechanicznemu rozciąganiu. Operacje te są przeprowadzane za pomocą mikroskopów sił atomowych lub tzw. szczypiec optycznych. do-świadczenia wymagają jednak dużej staranności i są czasochłonne, na dodatek niewiele labora-toriów potrafi je przeprowadzać. W rezultacie do tej pory na świecie przebadano tak zaledwie mniej więcej 100 białek.

„Nie przeprowadzamy doświadczeń z rozciąga-niem białek. robimy symulacje komputerowe, które korzystają z naszego własnego modelu teoretycznego, rozwijanego już od kilkunastu lat. jest uproszczony, empiryczny, ale przez to symu-lacje są bardzo szybkie. Zbadanie procesu roz-ciągania jednego białka za pomocą dokładnych modeli zajmuje nawet pół roku. my już po 20 minutach dostajemy wyniki, które zgadzają się z pomiarami w laboratoriach” – wyjaśnia prof. cieplak.

„efektem naszych symulacji są wykresy obrazu-jące zależność przyłożonej siły od przesunięcia uchwytu rozciągającego białko. Na jednym z ta-kich wykresów zauważyliśmy wyjątkowo mocne

PAjęcZe Nici są ZbudOWANe Z biAłek WyTrZymAłych NA rOZciągANie. PrZegląd kilkudZiesięciu Tysięcy sTrukTur biAłkOWych, PrZePrOWAdZONy ZA POmOcą symulAcji kOmPuTerOWych W iNsTyTucie FiZyki PAN W WArsZAWie, ujAWNił, że PAjąki WcAle Nie sTOsują budulcA O NAjlePsZych PArAmeTrAch mechANicZNych. POlscy NAukOWcy ZNAleŹli biAłkO dWukrOTNie bArdZiej WyTrZymAłe Od PAjęcZej Nici.

SuPeRWytRZymałe białko przyszłości

maksimum siły. Początkowo sądziliśmy, że jest to jakiś artefakt. dopiero z czasem uświadomiliśmy sobie, że to nie artefakt, ale odkrycie” – dodaje doktorant mateusz sikora z iF PAN.

Znalezione białko, znane jako 1TFg, wytrzymuje siłę aż 1500 pN, dwukrotnie większą od tej, któ-ra zrywa struktury pajęczej nici.

Parametry mechaniczne znalezionego białka zo-staną w przyszłości zweryfikowane w ośrodkach doświadczalnych współpracujących z grupą z iF PAN. jeśli zostaną potwierdzone, otworzy się droga do wielu zastosowań. Polimery z białka 1TFg prawdopodobnie świetnie nadawałyby się na opatrunki lub nici chirurgiczne. mogłyby być również stosowane jako efektywne absorbery energii mechanicznej lub elementy czynne me-chanosensorów.

„Zawsze pozostaje też możliwość udoskonalenia spidermana. gdyby był zainteresowany współpra-cą, wie, gdzie nas szukać” – żartuje prof. cieplak.

Na podstawie materiałów instytutu Fizyki PAN■

Mariusz Krysiakredaktor naczelny Polski Przemysł

skANuj i cZyTAj

oN-liNe

WSPółcZeSne ZaRZądZanie (globalnym) łańcuchem dostaw



optymalizacja kosztów w lo-gistycejeśli chodzi o optymalizację kosztów, wskazać można m.in. na inne, innowacyjne spojrzenie na standaryzację, zmiany w strukturze kosztów logistycznych, wprowadzenie we wszystkich strukturach firmy tego samego systemu iT, zasto-sowanie własnych rozwiązań informatycznych, inteligentne rozwiązania, korzystanie z ofert partnerów zewnętrznych (outsourcing).

Powyższe rozwiązania wymagają zwrócenia uwagi na fakt, że często występować będą one razem, w powiązaniu ze sobą. Aby móc skutecz-nie i odpowiednio reagować na wszelkie zmiany, konieczna jest stała analiza ogólnej sytuacji fi-nansowej w firmie, a to współcześnie jest prak-tycznie niemożliwe bez zastosowania systemów informatycznych. Te same systemy będą służyć optymalizacji kosztów ogólnych oraz w poszcze-gólnych obszarach. systemy informatyczne będą w dużym stopniu gwarantować poprawność po-dejmowanych decyzji związanych z ogranicze-niem kosztów dzięki możliwości prowadzenia różnorodnych symulacji.

Wskazane symulacje to jedno z zasadniczych na-rzędzi pozwalających na wypracowanie właściwej decyzji w wielu obszarach funkcjonowania przed-siębiorstwa takich jak np. optymalizacja kosztów

magazynowania czy konsolidacji transportu. dzięki symulacjom można odnaleźć najlepsze proporcje pozwalające obniżyć koszty przy za-chowaniu priorytetowych kwestii dla firmy.

koNsolidacja traNsportu Obecnie zamówienia są coraz mniejsze i częst-sze. To wymaga nowego podejścia do proble-mów konsolidacji. jej nowoczesna i przemyślana koncepcja, realizowana przez starannie dobra-nego operatora, który dysponuje odpowiednio rozwiniętą siecią połączeń, czyni opłacalnym realizowanie nawet małych zamówień z dowol-nych miejsc na świecie. Takie rozwiązania mają również niezwykle pozytywny aspekt ekologicz-ny i korespondują z koncepcją społecznej odpo-wiedzialności biznesu.

Wprowadzenie nowych, innowacyjnych rozwią-zań kosztuje – trzeba najpierw ponieść nakłady finansowe, aby po określonym czasie pojawiły się korzyści w postaci obniżenia kosztów logistyki. Trzeba również pamiętać, że często innowacje nie przekładają się bezpośrednio na obniżenie kosztów, ale ich celem jest zwiększenie kon-kurencyjności firmy, jej usług czy produktów. W kontekście innowacyjności warto zwrócić uwagę na kwestie wprowadzenia jednorodnego systemu iT w całej – nawet bardzo rozbudowa-nej – firmie.

prof. Andrzej Bujakkierownik katedry logistyki Wyższa szkoła bankowa we Wrocławiu

WsPółcZeśNie rOZWój TechNOlOgii OrAZ WAlkA kONkureNcyjNA dOPrOWAdZiły dO syTuAcji, W kTórej kONsumeNci mAją dO WybOru Wiele TOWAróW O ZAAWANsOWANej myśli TechNOlOgicZNej, kTórych jAkOść jesT POróWNyWAlNA. W Tej syTuAcji ZdObycie PrZeWAgi kONkureNcyjNej i jej uTrZymANie cOrAZ bArdZiej ZAleżNe będZie Od eFekTyWNOści cAłegO łAńcuchA dOsTAW Niż Od sAmegO PrOdukTu.

Oczekiwania i wymogi klientów rosną, a z drugiej zaś strony pojawia się po-trzeba obniżania kosztów i ogranicza-

nia ilości zamrożonego kapitału obrotowego w zapasach. Ograniczenie wydatków związanych z łańcuchem dostaw to nie tylko bezpośrednia droga do zachowania, a nawet wzmocnienia konkurencyjności, bo kto dysponuje gotówką, ma przewagę.

Ponadto szybkość reagowania na zapotrzebo-wania klientów generuje potrzebę produkowa-nia blisko potencjalnego konsumenta. istnieje więc konieczność produkcji w wielu różnych częściach świata, co upraszcza łańcuch dostaw produktów gotowych, ale też często komplikuje proces zaopatrywania w surowce i półprodukty. W tej sytuacji kluczem do sukcesu może stać się segmentacja łańcucha dostaw ukierunkowa-na na popyt i specyficzne potrzeby odbiorców. segmentacja łańcucha dostaw może przyczynić się do ograniczenia wielkości zapasów, szczegól-nie tych, które nie cieszą się zainteresowaniem konsumenta.

Połączenie tych koncepcji z eWZ (ekonomiczna wielkość zamówienia) jest jedną z dróg wyjścia i osiągnięcia sukcesu w obecnym świecie, peł-nym coraz bardziej złożonych powiązań i nie-pewności.



Nawet mali bez erp mogą wyglądać kiepskoZnajomemu współpracę zaproponowała firma z usA. był cały w skowronkach. miał jeszcze tylko pokazać, jak pracuje się w jego firmie. Amerykanie przyjechali, zobaczyli i stwierdzi-li, że w excelu to może i da się optymalizo-wać wiele rzeczy, ale ich zdaniem za dużo tu możliwości błędu przy przekazywaniu danych. A błąd przy dużych zamówieniach to nawet kil-kaset tysięcy dolarów.

Zanim zaczniemy mówić o rozwiązaniach kla-sy erP, warto zastanowić się jednak nad od-powiednią strategią rozwiązywania problemu informatyzacji działań logistycznych w szerszym ujęciu: ujednolicenia systemu komunikacyjnego i doboru odpowiednich narzędzi informatycz-nych do potrzeb i opracowanej strategii roz-woju firmy.

ujednolicenie systemu komunikacji w ramach tej samej sieci w firmie to możliwość opty-malizacji praktycznie wszystkich procesów, a im bardziej zaawansowany system zintegro-wany z innymi współczesnymi rozwiązaniami technologicznymi – np. śledzenie przesyłek – tym większe korzyści. dobrze zaplanowany i zaimplementowany system informatyczny wspomagający zarządzanie umożliwi nie tylko podniesienie wydajności pracy, ale również dzięki całemu spektrum informacji uzyskiwa-nym w czasie rzeczywistym gwarantować bę-dzie właściwe i efektywne zarządzanie firmą, a tym samym procesami logistycznymi.

Na rynku jest coraz więcej systemów klasy erP, dostępne są też liczne rozwiązania specja-listyczne, np. zarządzanie magazynem czy też transportem.

kupować? a może budować samemu? dylematów w tej kwestii jest bardzo dużo. do-tyczą one chociażby kwestii możliwie niskich kosztów wdrożenia. Zakup każdego opro-gramowania z reguły łączy się z dodatkowymi kosztami związanymi z dostosowaniem go do realnych potrzeb firmy, udoskonaleniem oraz serwisem. Właściwie przygotowany i precyzyj-nie zaimplementowany system wspomagający zarządzanie firmą, bez względu na poniesione koszty zakupu i implementacji, powinien do-prowadzić do zwrotu poniesionych nakładów finansowych, a w dłuższym okresie prowadzić do wzrostu zysków firmy. Trzeba jednak zda-wać sobie sprawę ze skali działania swojej firmy. im jest ona mniejsza, tym większe ryzyko, że erP będzie wydatkiem, który nie przyniesie zakładanych korzyści.

dlatego oprócz z reguły kosztownych działań związanych z zakupem gotowych rozwiązań in-formatycznych klasy erP warto się zastanowić nad budową własnych, których podstawową i bezdyskusyjną zaletą będzie precyzyjne do-stosowanie do potrzeb, struktury i wyposa-żenia firmy. Na bazie już przyjętych różnych

aplikacji komputerowych można budować własne bardziej kompleksowe programy. Takie rozwiązanie może być jednak za mało atrak-cyjne i akceptowalne dla dużych, zwłaszcza za-granicznych, partnerów. Warto też pamiętać o możliwości działania w chmurze, czyli o ku-powaniu usług w postaci dostępu do zaawan-sowanego oprogramowania zainstalowanego gdzieś na zewnętrznych serwerach (software as a service). Na przeniesieniu systemu „do chmury” współczesne, szczególnie mniejsze, firmy mogą sporo skorzystać.

można też wskazać na inne rozwiązania. do takich działań na pewno należy standaryzacja. standaryzacja procesów i działań logistycz-nych w całej firmie nie tylko prowadzi do obniżki kosztów, ale również do uporząd-kowania działań firmy w wielu obszarach, a tym samym ogranicza możliwą liczbę po-myłek. standaryzacja np. zakresu usług i spo-sobu ich realizacji pozwala na zastosowanie sprawdzonego i optymalnego pod względem kosztów procesu. standaryzacja ułatwia reali-zację zarówno prostych, jak i bardziej skom-plikowanych procesów. Nawet współcześnie dostrzegalny trend do indywidualizacji pro-duktów nie zaprzecza koncepcji standary-zacji. możliwe jest bowiem stosowanie tych samych standardowych działań w poszcze-gólnych elementach nawet bardzo skompli-kowanych i zindywidualizowanych procesów. Najlepszym dowodem wskazującym nie tylko na znaczenie, ale również na skutki standary-zacji jest stałe wypieranie we współczesnym obrocie międzynarodowym drobnicowców na rzecz kontenerowców czy też zwiększa-jąca się konteneryzacja w przewozach lotni-czych.

outsourciNgZ tego rozwiązania opłaca się skorzystać szcze-gólnie w sytuacji, gdy macierzysta firma ma pro-blemy z właściwą realizacją wybranych działań i procesów logistycznych. Za wykorzystaniem outsourcingu przemawia szereg czynników takich jak koncentracja firmy na podstawowej działalności, uzyskanie dostępu do wysokiej jakości profesjonalnych usług, zwolnienie włas- nych zasobów do innych celów, zamiana kosz-tów stałych na zmienne, dywersyfikacja ryzyka, skuteczne rozwiązanie problemu źle działającej logistyki w firmie. Pomimo tych niewątpliwych plusów outsourcingu decyzja o jego wykorzy-staniu musi być poprzedzona dokładną analizą sytuacji, w jakiej firma macierzysta się znajdu-je. Współczesnym przykładem innowacyjnego outsourcingu jest wspominana koncepcja saas szczególnie w modelu jeden do jednego, który polega na tym, że sprzęt i aplikacja znajduje się u dostawcy, który ponosi koszty ich utrzymania. Z kolei firma, która wybiera ten rodzaj saas, ogranicza wydatki do tych funkcjonalności sys-temu, z których w danym momencie korzysta. Należy sądzić, że w najbliższych latach nastąpi wzrost zainteresowania modelami saas, któ-re umożliwiają korzystanie z profesjonalnych narzędzi przy znacznym obniżeniu wydatków,

zredukowaniu czasu na ich implementację oraz niskim całkowitym koszcie ich posiadania.

stałe samodoskoNaleNie i kształceNie podległych pracowNikówNie ulega żadnej wątpliwość, że największe wy-zwanie dla logistyki to z pewnością ludzie (kadry logistyczne) – ich mobilność, umiejętności oraz zdolność przystosowania do nowych i dynamicz-nie zmieniających się warunków. konieczne jest łączenie solidnych, ale też często ponadprzecięt-nych umiejętności zawodowych z ambicją i kre-atywnością oraz doświadczeniem.

konieczne są również nowe, wysokie standardy kształcenia w logistyce. lepsze wykształcenie po-ciąga za sobą lepsze zrozumienie nowych wyzwań i pozwala znaleźć sposób na sprostanie im. stąd też promowanie jakości kształcenia w logistyce należy uznać nie tylko za paradygmat jej dobrego rozwoju w przyszłości, ale też za konieczność w społeczeń-stwie, które wielu teoretyków nazywa „społeczeń-stwem i gospodarką opartą na wiedzy”.

Zasadnicze wyzwania, przed jakimi stoi logistyka, to: rekonfiguracja, integracja i optymalizacja całej sieci logistycznej, zmiany w lokalizacji jej elemen-tów, planowanie transportu w wymiarze taktycz-nym i operacyjnym oraz zarządzanie zapasami. Złożoność problemów i ogromu zadań, przed jakimi stoi logistyka, w połączeniu z globalnym jej charakterem powoduje, że jest ona obecnie jednym z najtrudniejszych i najważniejszych ele-mentów współczesnej gospodarki. Złożoność systemów logistycznych jest dodatkowo kompli-kowana przez globalizację i przemieszczanie się producentów w poszukiwaniu bardziej korzyst-nych warunków wytwarzania, wzrost wymagań usługobiorców wynikających z dużej konkurencji na rynku usług i realizacji zadań logistyki zwrotnej w ramach systemów zamkniętej pętli (closed-loop systems). Powoduje to wzrost potrzeby powsta-wania nowych metod zaawansowanego planowa-nia i jego automatyzację.

logistycy nie mogą tolerować żadnej stagnacji w usprawnianiu więzi w relacji pomiędzy part-nerami łańcucha dostaw, powinni dążyć do za-pewnienia płynności dostaw, bezpieczeństwa, efektywności, redukcji kosztów w każdych wa-runkach i w każdej relacji. Aby sprostać takim oczekiwaniom, każda firma logistyczna XXi w. jest zobligowana do wykorzystywania w proce-sach logistycznych najnowszych zdobyczy tech-niki i innowacyjnych technologii.

Przedstawione powyżej problemy i dylematy oraz ich częściowe rozważania stanowią istotę kształcenia na kierunku logistyka w Wsb we Wrocławiu. ■

www.wsb.wroclaw.pl

skANuj i cZyTAj

oN-liNe

Jak zbudować nowoczesny serwis internetowy relacji inwestorskich?

najważniejsza jest usability!

Grzegorz Surmaredaktor naczelny wortalu branżowego www.relacjeinwestorskie.org.pl

kontynuujemy nasze rozważania o budowie nowo-czesnego serwisu relacji inwestorskich.

aNgielska wersja językowa serwi-su ir to Nie faNaberia, ale abso-lutNa koNieczNość stworzenie angielskiej wersji serwisu relacji inwe-storskich jest rekomendowane przez giełdę Pa-pierów Wartościowych (stanowi element serwisu www.naszmodel.gpw.pl). Na dodatkową wersję językową należy spojrzeć nie jak na koszt, ale jak na inwestycję, która przyniesie konkretne korzyści dla spółki. W dzisiejszym świecie zglobalizowanego biznesu oraz kapitału, który z reguły „nie ma ojczy-zny”, anglojęzyczna wersja strony ułatwia prowa-dzenie biznesu i z tego powodu jest koniecznością. dlaczego? strona ir w obcym języku pozwala na prezentację przedsiębiorstwa zagranicznym inwe-storom, którzy z reguły dysponują dużo większymi środkami. serwis, prócz standardowej zalety (czyli dostarczania regularnie aktualizowanej informacji finansowej), pozwala na budowanie świadomości marki poza Polską. Z pewnością nie jest to ni-czym nowym dla spółek giełdowych ściśle współ-pracujących z zagranicą (w takich przypadkach dwie, a nawet trzy wersje językowe istnieją od dawna), podobnie jak w spółkach objętych Progra-mem Wspierania Płynności (tj. programie wdra-żanym przez gPW, przeznaczonym dla spółek, których obrót cechuje się niską płynnością według kryteriów przyjętych przez giełdowego regulato-ra. jednym z obligatoryjnych elementów wspo-mnianego programu jest wdrożenie serwisu ir w pełni opartego na rekomendowanej zakładce www.naszmodel.gpw.pl).

Część 2.



najważniejsza jest usability!

szaNuj czas użytkowNików, pamiętając o zasadzie trzech klikNięćWyżej wymieniona zasada mówi, iż jeżeli nasz potencjalny użytkownik (inwestor, dziennikarz itp.) trafi na inwestorski serwis internetowy spółki i w ciągu trzech kliknięć nie namierzy ma-teriałów, których właśnie poszukuje, zniechęci się do korzystania z danej strony internetowej. mimo że opinie w tej kwestii są rozbieżne, oso-biście zgadzam się z tą zasadą, która leży u pod-staw tworzenia nowoczesnych i użytecznych serwisów. Niezależnie od tego, czy inwestor poszukuje najnowszego raportu bieżącego, wy-kresu notowań akcji czy edytowalnych danych fi-nansowych, należy zrobić wszystko, by dotarł do nich w jak najkrótszym czasie. szanujmy czas in-westorów, ryzykujących swoje własne pieniądze. W obecnych realiach często spotykamy atrak-cyjne graficzne i rozbudowane inwestorskie serwisy internetowe, przytłaczające dziesiątkami podstron, jednakże tragicznie zbudowane pod względem nawigacyjnym. Potencjalny inwestor w pewnym momencie zniechęci się do serwi-su, w którym dostęp do materiałów giełdowych bądź kalendarium inwestora wymaga przedzie-rania się przez dziesiątki podstron, które są za-przeczeniem „usability” i bardziej odstraszają, niż przyciągają uwagę. Tego typu monstrualne serwisy często mają jeszcze jedną odstraszającą użytkownika cechę – dłuższy niż standardowy czas wczytania serwisu. użytkownicy sieci nie należą do najbardziej cierpliwych – szczególnie ci, którzy trafiają na naszą stronę pierwszy raz, nie dysponując dużą wiedzą na temat spółki. Należy zrobić wszystko, by nie zniechęcać do siebie potencjalnych inwestorów, dziennikarzy i analityków.

iNwestorski Newsletter oraz kaNał rss to wyjście Naprzeciw potrzebom użytkowNikówWarto umożliwić użytkownikom zapisywanie się na inwestorski newsletter. jeżeli wybierze-my taką opcję, należy pamiętać o konsekwen-cjach i harmonogramie i cyklicznie, na przykład raz w tygodniu, wysyłać „Tygodnik inwestora”, w którym powinny być zamieszczone wszystkie aktualności oraz wydarzenia z ostatniego tygo-dnia ze spółki/grupy kapitałowej (streszczone raporty bieżące, relacje ze spotkań z inwesto-rami i ciekawych wydarzeń, wzmianki o planach na przyszłość itd.). Potencjalny inwestor nie będzie zaglądał codziennie na nasz serwis rela-cji inwestorskich – najczęściej nasza spółka nie jest jedyną, której akcje ma w posiadaniu. News- letter będzie zaś stanowić dla niego zachętę do regularnego odwiedzania serwisu i przedstawiać najważniejsze informacje w skondensowanej formie.

Podobną funkcję pełnią kanały rss – to format służący do publikacji często zmieniających się treści. Narzędzie to należy więc dodać do swo-jej zakładki ir (ważne, by ta informacja znalazła się w briefie przygotowywanym dla agencji). by z nich skorzystać, należy uruchomić spe-

cjalny czytnik (np. popularny darmowy google leader bądź specjalną aplikację rss dedykowaną urządzeniom mobilnym). dzięki temu użytkow-nik serwisu oszczędza swój czas i może oglądać w aktualizowanym na bieżąco kanale rss nową treść, która jest automatycznie ściągana przez czytnik, w przypadku gdy nastąpiły jakiekolwiek zmiany w serwisie relacji inwestorskich.

rss staje się coraz popularniejszy wraz z upo-wszechnianiem się mobilnego dostępu do inter-netu – czytnik rss zainstalowany w smartfonie czy na tablecie umożliwia śledzenie dziesiątek ważnych stron internetowych, blogów bran-żowych i innych specjalistycznych treści, bez konieczności przedzierania się przez wiele zakładek stron internetowych. To popularne narzędzie jest wykorzystywane nie tylko przez inwestorów, analityków czy dziennikarzy giełdo-wych – naszych naturalnych interesariuszy – ale przez wszystkie inne osoby, dla których kluczo-wy jest dostęp do aktualnych, wiarygodnych i sprawdzonych informacji.

rozbudowaNa wyszukiwarka treściTo kolejny z obligatoryjnych elementów, które powinny znaleźć się na naszej nowej stronie internetowej i być aktywne w każdym panelu – niezależnie od tego, czy mówimy o stronie głównej, czy zakładce relacji inwestorskich. Waż-ne, by wyszukiwarka była użyteczna i intuicyjna dla użytkownika oraz dysponowała m.in.: narzę-dziem wyświetlania sugestii treści w trakcie wpi-sywania odpowiedniej frazy. kolejną użyteczną cechą jest publikowanie wyników wyszukiwa-nia z podziałem na części serwisu. dodatkowo nowoczesna wyszukiwarka powinna posiadać zaawansowane możliwości filtrowania treści, np. według słów kluczowych (tzw. tagów – umowy znaczące, kalendarium inwestora, walne zgro-madzenie akcjonariuszy, akcjonariat itp.) oraz w harmonogramie czasowym (w konkretnie zdefiniowanym przedziale czasowym).

brzytwa ockhama twoim przyjacielem„Nie mnóż bytów, nie twórz fikcji, fakty przed-stawiaj jak najprościej” – głosi znana zasada, zgodnie z którą powinniśmy dążyć do jak naj-prostszego i zrozumiałego dla każdego sposobu przedstawiania nawet najbardziej skomplikowa-nych i złożonych zagadnień. To prawo znajduje zastosowanie również w procesie tworzenia różnorakich tekstów inwestorskich na naszej stronie internetowej. komunikat, który jest przystępny, klarowny i zrozumiały nawet dla laika, pozwoli na przyciągnięcie grona nowych potencjalnych inwestorów. mało kto zdecydu-je się na powierzenie swoich pieniędzy spółce, której zasad działania i modelu biznesowego nie rozumie. dlaczego więc nie wykorzystać w tym celu nowej inwestorskiej strony internetowej, będącej wizytówką spółki giełdowej i jednym z podstawowych kanałów przyciągania zaintere-sowania i uwagi inwestorów, a w konsekwencji ich kapitału? mimo że spółka jest ograniczona przepisami prawa w zakresie tworzenia komu-

nikatów giełdowych, nic nie stoi na przeszko-dzie, by zadbać o język przekazu. Zbyt suche, technokratyczno-prawnicze opisy mogą odstra-szyć i przytłoczyć inwestora. Zadbajmy o to, by każdy komunikat, który pojawi się na łamach serwisu, był napisany przystępnie i zrozumia-le, by nie przytłaczał i nie zniechęcał naszego odbiorcy, a jednocześnie w sposób zrozumiały prezentował nie tylko spółkę i jej dokonania, ale również kontekst i otoczenie rynkowe, w którym działa. czasami warto poprowadzić inwestora za rękę. jak to zrobić i na co zwrócić największą uwagę, używając nowej inwestor-skiej strony internetowej?

regularNa aktualizacja wi-tryNy to podstawaNawet najbardziej nowoczesna strona ir-u nie spełni swojego zadania, jeżeli będzie aktualizo-wana raz lub dwa razy w miesiącu. W uzupeł-nianiu treści kluczowa jest systematyczność. Przykładowo po opublikowaniu raportu bieżą-cego lub okresowego maksymalnie w ciągu 24 godzin powinien być on dostępny na łamach serwisu. każda zmiana w strukturze akcjona-riatu, informacja o wypłacie dywidendy, którą sygnalizujemy poprzez komunikat giełdowy, powinna zostać szybko upubliczniona nie tylko przez giełdowy system esPi, ale również przez naszą stronę internetową. Nie ma nic gorszego dla wizerunku firmy, niż prezentowanie w po-łowie roku raportów ze stycznia. Przeciętny odbiorca może sobie wówczas zadać pytanie, czy przedsiębiorstwo jeszcze w ogóle funkcjo-nuje, jeżeli na stronie dostępne są nieaktualne informacje? Warto unikać takich sytuacji. Prócz tego regularna aktualizacja serwisu pozwala na lepsze pozycjonowanie naszej strony przez wy-szukiwarkę google, tym sposobem staje się ona łatwiejsza do odnalezienia dla potencjalnego in-westora.

stroNa zbyt często Nie działa? bij Na alarm!co może najbardziej zdenerwować użytkowni-ka nowego serwisu ir? jego niestabilność. błędy przy wyświetlaniu materiałów na stronie, brak odnośników do plików, które użytkownik chce pobrać (np. raporty okresowe, edytowalne dane finansowe, prezentacje i raporty w forma-cie PdF itp.), lub, co najgorsze, całkowita awaria serwisu i brak jakiegokolwiek komentarza ze strony emitenta. staraj się tego unikać i zmini-malizuj ryzyko. Warto zawczasu pomyśleć o do-brym serwerze, na którym znajdzie się strona, bądź profesjonalnej usłudze hostingowej, ofero-wanej przez firmę z doświadczeniem i mogą-cą się pochwalić referencjami, w tym pracą dla spółek notowanych na gPW. ■

cdN

skANuj i cZyTAj

oN-liNe



regiony


„OjWej W lubArTOWie NAjPiękNiejsZy W śWiecie śWiAT” – TAk śPieWAł kiedyś ANdrZej rOsieWicZ. lubArTóW leży W POłudNiOWO- -WschOdNiej cZęści POlski, W WOjeWódZTWie lubelskim. PrZeZ miAsTO PrZebiegAją dWA WAżNe sZlAki kOmuNikAcyjNe: drOgOWy – łącZący suWAłki i biAłysTOk Z rZesZOWem i dAlej Z PrZejściem grANicZNym W bArWiNku – i kOlejOWy lubliN–łukóW. miAsTO kusi iNWesTOróW ATrAkcyjNymi TereNAmi iNWesTycyjNymi. sPecjAlNie W Tym celu POWOłANO dO życiA lubArTOWską sTreFę gOsPOdArcZą.

Lubartów – tu warto inwestować

Na inwestorów czeka blisko 20 ha te-renów typu greenfield, w tym pra-wie 9 ha w ofercie specjalnej strefy

ekonomicznej (sse) euro-Park mielec – Podstrefa lubartów. rezerwa terenu to blisko 55 ha. Tereny położone są w zachodniej części miasta, w rejo-nie ulic gazowej i Nowodworskiej. Trzon ofer-ty stanowią tereny należące do sse. W 2010 r. zostały nagrodzone tytułem „grunt na medal”. Wszystkie oferowane działki posiadają dostęp do niezbędnej infrastruktury i dobry dojazd do drogi krajowej (obwodnica miasta, przyszła droga s19). Atrakcyjność terenów dodatkowo wzmacnia fakt, że leżą one pomiędzy ważnymi szlakami komuni-kacyjnymi – drogą krajową nr 19, łączącą rzeszów z białymstokiem, oraz linią kolejową z lublina (ważny węzeł kolejowy) do łukowa. Przebiegająca przez lubartów linia kolejowa jest obecnie grun-townie remontowana. Niebawem na odcinku lu-blin–lubartów kursować będą szynobusy łączące miasto ze stolicą województwa i lotniskiem w nie-dalekim świdniku (Port lotniczy lublin), które zacznie funkcjonować jeszcze w 2012 r. Na chwilę obecną wiadomo już, że będą stamtąd startowa-ły samoloty do londynu i Oslo – stolic ważnych państw europejskich.

Przedsiębiorcy inwestujący w lubartowskiej stre-fie gospodarczej mogą liczyć na ulgi. Otrzymują zwolnienie w podatku dochodowym w wysoko-ści do 50% wartości inwestycji na terenie strefy (włączając zakup gruntu). Poza tym rada miasta lubartów uchwaliła zwolnienia w podatku od nie-ruchomości, które obowiązują przez okres dwóch lat od daty uzyskania pozwolenia na użytkowanie inwestycji. inwestorzy mogą zatem równocześnie korzystać ze zwolnienia w podatku od nierucho-mości oraz ze zwolnienia w podatku dochodo-wym. daje to duże korzyści (zwolnienie łącznie może wynieść nawet 70% wartości inwestycji), zatem chociażby z tego powodu warto przemy-śleć możliwość zainwestowania w lubartowie. lubartów to ciekawe urbanistycznie i rozwijające się miasto. Posiada praktycznie każdą niezbędną do funkcjonowania firmy infrastrukturę. dodat-kowym atutem, szczególnie dla przedsiębiorców

zainteresowanych rynkami wschodnimi, jest blis- kość granicy z ukrainą, a więc dużych przejść gra-nicznych w dorohusku, hrebennem i Zosinie.

Oferowane przez lubartów tereny mogą być przeznaczone pod innowacyjne przedsięwzięcia takie jak zakłady produkcyjne oraz bazy i zaplecza techniczne. Walory lubartowa doceniło już wielu inwestorów zewnętrznych, ale w mieście rozwija się również rodzima przedsiębiorczość. Na terenie lubartowa zarejestrowanych jest blisko 2 tys. pod-miotów. lubartów to swoiste centrum produkcji materiałów dla budownictwa, których lista zaczyna się od cegieł, bloczków gazobetonowych i betono-wych elementów prefabrykowanych, a kończy na drzwiach, oknach i materiałach wykończeniowych.

lubartówlubartów na początku lat 90. borykał się z blisko 30-procentowym bezrobociem. Na terenie mia-sta upadły wszystkie duże zakłady produkcyjne takie jak: Wytwórnia magnetofonów uNiTrA, garbarnia lubartów, bamet. Obecnie wiodą-ce zakłady lubartowa to drukarnie obsługujące Pepsico, coca-colę, Wedla, kraft jacobs i inne. liderem wśród nich jest zatrudniające kilkaset osób dako. W lubartowie działalność prowadzą także: firma stella Pack, produkująca opakowania, firma roto Frank – producent okuć budowlanych i okien dachowych, który przeniósł do lubarto-

wa całą swoją produkcję tych ostatnich. inwestuje w lubartowie jeronimo martins Polska, właściciel biedronki, który na terenie sse euro-Park mielec Podstrefa lubartów zamierza wybudować swo-je centrum dystrybucyjne na Polskę Wschodnią. Najnowszą inwestycją jest zakład produkcyjny firmy motyl – uznanego w świecie producenta narzędzi do protetyki stomatologicznej.

lubartów jest znany także z piosenki „W lubarto-wie” Andrzeja rosiewicza oraz ze skeczów „sęk” i „duży sęk” kabaretu „dudek”. słynie ponadto z nagradzanych produktów regionalnych: ma-kowca lubartowskiego i sernika. miasto posiada zrewitalizowane centrum, ciągle się rozwija i uno-wocześnia. samorząd współpracuje z Politechni-ką lubelską – w zakresie oceny innowacyjności przedsięwzięć lokowanych na terenach miasta – oraz nawiązuje współpracę z organizacjami gospo-darczymi z Austrii. Nie samym biznesem jednak człowiek żyje. lubartów i jego okolice mogą się pochwalić atrakcyjną ofertą możliwości spędzania czasu wolnego. Na uwagę zasługuje kozłowiecki Park krajobrazowy z wytyczonymi szlakami rowe-rowymi i rezerwatem przyrody. W 2011 r. miasto wydało przewodnik rowerowy „Okolice lubarto-wa” z opisem tras i mapami. rokrocznie organi-zowana jest tutaj duża impreza „święto roweru”, w której w roku 2012 wzięło udział blisko 10 tys. uczestników. W 2013 r., jako największą tego typu imprezę w europie, zgłoszono ją do bicia rekordu guinnessa. W pobliżu lubartowa, w kozłówce, znajduje się pałac Zamoyskich – perełka lubelsz-czyzny, jeden z cudów Polski w konkursie ogło-szonym przez National geographic. istniejące tam muzeum odwiedza rocznie 250–300 tys. osób. Atrakcyjne pod względem turystycznym miejsca w samym lubartowie to bazylika św. Anny, pa-łac sanguszków, kościół oo. kapucynów pw. św. Wawrzyńca oraz piękny park miejski. Znakomi-tym zapleczem turystycznym dla lubartowa jest Pojezierze łęczyńsko-Włodawskie oraz okolice jeziora Firlej. Niedaleko, zaledwie 26 km na połu-dnie, leży stolica województwa – lublin.

Więcej informacji dostępnych na stronach inter-netowych:

www.biznes.lubartow.plwww.lubartow.plwww.rowerem.lubartow.pl ■

Wojciech Stepaniukdziennikarz Polski Przemysł


skANuj i cZyTAj

oN-liNe

1543


Firma PPuh bryk rozpoczęła swoją działalność w roku 2000. W kolejnych latach jej głównym kierunkiem stała

się dystrybucja narzędzi do obróbki drewna oraz materiałów drewnopochodnych na za-sadach wyłączności największych i najlepszych światowych producentów. dzięki ogromnemu zaangażowaniu właściciela oraz wszystkich pra-cowników firma bryk stała się w kraju jednym z głównych dystrybutorów dostarczających peł-ny asortyment narzędzi do obróbki płyty wióro-wej i drewna, związanej z produkcją mebli oraz stolarki budowlanej. W kolejnych latach firma systematycznie zwiększała swoje rynki zbytu, co spowodowało również wzrost zatrudnienia oraz rozszerzenie gamy oferowanych produk-tów i usług. rosnące zapotrzebowanie na rynku oraz ograniczenia wynikające z długich okresów realizacji zamówień indywidualnych zainspiro-wało właścicieli firmy do podjęcia wyzwania polegającego na uruchomieniu własnej bazy pro-dukcyjnej narzędzi. W 2006 r. firma rozpoczęła budowę własnego kompleksu produkcyjnego, który został oddany do użytku niespełna dwa lata później. kompleks ten został zlokalizowany w kraczkowej, przy autostradzie A4. 400 m2 powierzchni odpowiada potrzebom w zakresie implementacji profesjonalnej linii technologicz-nej do produkcji narzędzi diamentowych Pkd z wykorzystaniem najlepszych obecnie dostęp-nych na rynku technologii produkcyjnych.

Firma bryk zajmuje się produkcją oraz usłu-gami serwisowymi w zakresie narzędzi dia-mentowych do obróbki drewna, materiałów

drewnopochodnych, aluminium, ceramiki, tyta-nu, kompozytów i innych.

„Projektujemy i tworzymy technologię obrób-ki materiałów poprzez dobór odpowiednich parametrów obróbczych i przygotowanie go-

towego zestawu narzędzi w odpowiedzi na potrzeby producentów” – mówi „Polskiemu Przemysłowi” Paweł Pasternak, dyrektor PPuh

bryk. „działalnością produkcyjną zajmujemy się od 2005 r. było to możliwe dzięki zakupo-wi nowoczesnych maszyn i urządzeń. W swoim parku maszynowym posiadamy szereg najno-wocześniejszych centrów obróbczych. Nasza oferta obejmuje między innymi głowice frezu-jące proste, głowice formatujące profilowe, fre-zy nasadzane profilowe lite oraz składane, piły, podcinaki diamentowe, frezy trzpieniowe pro-ste i profilowe” – wylicza dyrektor Pasternak.

działalność firmy to również fachowe doradz-two klientom. Wysoka jakość oferowanych przez firmę narzędzi i usług w pełni odpowiada surowym normom europejskim, a wyroby speł-niają wszelkie wymogi bezpieczeństwa pracy. Zaopatrywane przez firmę bryk największe fabryki stawiają przede wszystkim na niezawod-ność narzędzi, trwałość oraz obsługę serwisową. Wyroby znacząco podnoszą efektywność i skra-cają czas obróbki materiałów. Takie wymogi spełniane są dzięki ścisłej współpracy działu ob-sługi klienta firmy bryk z działami technicznymi odbiorców.

uruchomiona technologia produkcji stwarza fir-mie możliwość współpracy z firmami z branży lotniczej oraz motoryzacyjnej, a także wielu in-nych. do potencjalnych odbiorcy PPuh bryk należą wszystkie te firmy, które w przedmioto-wej działalności zajmują się produkcją i obrób-ką różnego rodzaju materiałów, wykorzystując w tym celu nowoczesne maszyny sterowane numerycznie. jest to bardzo szeroki obszar za-stosowań.

diAmeNTyto naSZa SPecJaLność

W małej miejscowości kraczkowa, pomiędzy rzeszowem a łańcutem, na Podkarpaciu, przy trasie prowadzącej do przejścia granicznego z ukrainą w korczowej znajduje się siedziba przedsiębiorstwa bryk, które specjalizuje się w produkcji narzędzi diamentowych. używanie tego najtwardszego i najdroższego minerału świata w produkcji firmy sugeruje, że jej produkty do tanich nie należą, ale powszechnie wiadomo, że narzędzia produkowane na bazie diamentów są najbardziej pożądane. „Polski Przemysł” postanowił bliżej przyjrzeć się działalności firmy.

FirmA bryk ZAjmuje się PrOdukcją OrAZ

usługAmi serWisOWymi W ZAkresie NArZędZi

diAmeNTOWych dO Obróbki dreWNA,

mATeriAłóW dreWNOPOchOdNych,

AlumiNium, cerAmiki, TyTANu, kOmPOZyTóW

i iNNych

WOjciech sTePANiuk


Produkty te są wykonywane z najwyższej jako-ści komponentów dostarczanych przez świato-wej klasy dostawców. Wszystkie etapy procesu produkcyjnego są ściśle kontrolowane. „Przy każdym z etapów pracuje wysoko wykwalifiko-wany personel na specjalnie przystosowanych stanowiskach oraz maszynach. Proces wytwa-rzania zakłada przeprowadzenie wszystkich etapów produkcyjnych, od projektowania do wykonania, w jednym ciągu technologicznym. Wykorzystując obecne procesy technologicz-ne, firma bryk zajmuje się wytwarzaniem narzędzi do obróbki wiórowej z lutowanymi wkładkami z diamentu polikrystalicznego. Wy-konywane wyroby są w całości wytwarzane w firmie, począwszy od projektu narzędzia, wykonania korpusu, lutowania wkładek, aż po finalne ostrzenie i pokrycie dekoracyjne” – opowiada Paweł Pasternak.

innowacyjność procesowa produkcji polega na szerokich możliwościach technologicznych zautomatyzowanych maszyn oraz zastosowa-nych nowych rozwiązaniach technicznych. Te z kolei umożliwiają maksymalne zwiększenie wydajności procesu wytwarzania specjalistycz-nych narzędzi przy jednoczesnym podniesieniu jakości skrawania, skróceniu czasu pracy maszyn, poprawie warunków bhP oraz wykorzystaniu surowców i ograniczeniu ilości odpadów mate-riałowych.

W ciągu technologicznym zastosowano szereg istotnych rozwiązań konstrukcyjnych, technolo-gicznych i elektronicznych posiadających cechy technologii innowacyjnej. Zostały one opraco-wane i wdrożone do produkcji maszyn w okre-sie ostatnich kilku lat. Niektóre ze znanych rozwiązań technologicznych i konstrukcyjnych, ze względu na ich innowacyjność oraz stopień automatyzacji procesu produkcyjnego, nie po-siadają odpowiedników u innych producentów oraz wykazują korzystny wpływ na poprawę warunków pracy. Wpływają one bezpośrednio zarówno na jakość, jak i wydajność produkcji,

podnosząc komfort obsługi oraz pozwalając na wykonanie szerszego portfela zamówień.

Narzędzia Na bazie diameNtówOferowany przez firmę asortyment obejmuje narzędzia o standardowych parametrach oraz realizację indywidualnych zamówień. „Opierając się na nowatorskich rozwiązaniach technolo-gicznych w zakupionych przez nas automatach szlifierskich, centrach pomiarowych oraz naj-

nowocześniejszych wersji oprogramowania, produkujemy narzędzia na podstawie własnych projektów oraz własnych pomysłów konstruk-cyjnych, dostosowując je tym samym do indy-widualnych potrzeb technologicznych naszych odbiorców – konkretyzuje Paweł Pasternak. – innowacyjność i nowoczesność stosowanych przez nas technologii przejawia się w projektach

konstrukcyjnych stworzonych przez wysoko wy-kwalifikowanych pracowników działu konstrukcji i produkcji, które w połączeniu z bardzo nowo-czesnymi maszynami i urządzeniami pozwalają nam na wyprodukowanie narzędzi o bardzo wysokiej jakości, posiadających doskonałe para-metry i spełniających wymogi bezpieczeństwa i higieny pracy. W znacznej części realizujemy zamówienia narzędzi nietypowych i niestandar-dowych” – dodaje.

Produkowane przez firmę narzędzia z ostrzem diamentowym charakteryzują się dużą wydaj-nością, długim okresem czasu pracy i znacząco poprawiają jakość obrabianych elementów.

diamenty są najtwardszą znaną substancją i mają największą odporność na ścieranie wśród wszystkich materiałów. „specjalnie przygoto-wywany spiek diamentu polikrystalicznego ku-pujemy w postaci krążków, które następnie są obrabiane w naszej firmie do postaci zadanego profilu – opisuje Paweł Pasternak. – diament jako materiał jest bardzo drogi, dlatego jest tylko kilku producentów na świecie, którzy zajmują się produkcją takich komponentów. Posiada-jąc odpowiednią technologię cięcia, lutowania i ostrzenia diamentu, tak naprawdę jedynym problemem jest jego cena. surowce do produk-cji naszych frezów diamentowych pozyskujemy od dwóch czołowych producentów z korei Po-łudniowej oraz irlandii” – wyjaśnia.

działalNość Na tereNie doliNy lotNiczejbryk wyspecjalizował się również w produkcji narzędzi do obróbki aluminium, które znajdują zastosowanie w przemyśle lotniczym. War-to więc lepiej przyjrzeć się współpracy firmy z podmiotami działającymi pod skrzydłami doliny lotniczej, wszak firma usytuowana jest właśnie na terenie działalności tego stowarzy-szenia. jak się okazuje, uruchomienie przez firmę produkcji narzędzi z wielokrystalicznym ostrzem diamentowym Pkd o unikalnych właś-

PrOdukOWANe PrZeZ Firmę

NArZędZiA Z OsTrZem diAmeNTOWym

chArAkTeryZują się dużą WydAjNOścią,

długim Okresem cZAsu PrAcy i ZNAcZącO POPrAWiAją jAkOść

ObrAbiANych elemeNTóW

Sondy Renishaw dla Twojej obrabiarki CNC...

Sondy Renishaw dla Twojej obrabiarki Sondy Renishaw dla Twojej obrabiarki CNC...

...chodzi o wymierne korzyści! Cztery dekady po wynalezieniu przez Renishaw sondy stykowej, użytkownicy obrabiarek na całym świecie w coraz większym stopniu korzystają z naszych innowacyjnych produktów oraz rozwiązań. Przykładem popularnych zastosowań są:

• ustawianie przedmiotu• ustawianie narzędzi• pomiary cech geometrycznych przedmiotu• wprowadzenie korekcji narzędziowych

• Największe doświadczenie

• Najszerszy wybór

• Najskuteczniejsze wsparcie

Renishaw Sp. z o.o., ul. Szyszkowa 34, 02-285 Warszawa, PolskaT +48 22 577 11 80 F +48 22 577 11 81 E [email protected]

www.renishaw.pl

...i najwyższą jakość!zadzwoń +48 22 577 11 80 lub odwiedź witrynę www.renishaw.pl

Renishaw zapewnia...

Mori first in probing ad_PL_210x297mm_1112.indd 1 28/11/2012 15:18:02


Jako producent wysoce precyzyjnych korpusów, które są niezbędne do produkcji profesjonalnych pił tarczowych, firma Grasche należy do najbardziej zaawansowanych technologicznie producentów na świecie.

Firma Grasche ma siedzibę w Remscheid i od początku swego istnienia – od roku 1932 – przyjęła za cel ofe-rowanie produktów najwyższej jakości.

W tym celu prowadzimy ścisłą kontrolę procesów technologicznych i współpracujemy z niemieckimi do-stawcami stali, co zapewnia nam najwyższą jakość materiału wyjściowego. W ofercie firmy Grasche znajdują się używane w piłach tarczowych do cięcia drewna i materiałów drewnopochodnych, stali, materiałów sztucznych i nieżelaznych korpusy o parametrach standardowych oraz wykonywane na życzenie klienta.

Nasze doświadczenie i jakość naszych wyrobów zostały docenione przez firmę Bryk, z którą współpracujemy od 2007 roku.

Grasche Gmbh | Schlosserstraße 13 | 42899 Remscheid | Deutschland (Niemcy) | Tel. 0049 2191 56150 | Fax. 0049 2191 561533 | Mail. [email protected] | www.grasche.de

Partner najlepszych! Grasche produkuje korpusy do pił tarczowych o najwyższej jakości

Z zamiłowania do precyzji

ciwościach umożliwiło firmie wejście w nowe obszary rynkowe, szczególnie w branży lotni-czej i motoryzacyjnej. „daje nam to podstawę do wyjątkowo szerokiego spektrum rozwojo-wego, szczególnie w kontekście regionalnym, przy współpracy z firmami z tych sektorów – wyjaśnia ten aspekt Paweł Pasternak. – Od 2011 r. firma jest członkiem stowarzyszenia grupy Przedsiębiorców Przemysłu lotniczego dolina lotnicza. W ramach tego członkostwa zostały zainicjowane prace nad rozwojem in-nowacyjnej hybrydowej technologii obróbki materiałów supertwardych na ostrza narzędzi skrawających do materiałów nieżelaznych oraz trudno obrabialnych dla przemysłu lotniczego i motoryzacyjnego. Proces badawczy obejmuje prace nad stanem jakości krawędzi tnącej na-rzędzia” – dodaje.

Opracowywana technologia umożliwi produkcję wysoko wyspecjalizowanych narzędzi z ostrzem Pkd, hm, hss, borazonowym spełniających

wszelkie normy oraz wymagania przemysłu lot-niczego i motoryzacyjnego.

badania będą przeprowadzane we współpracy z jednostkami badawczymi Podkarpacia.

Firma PPuh bryk jest również partnerem przemysłowym w zadaniach realizowanych przez centrum Zaawansowanych Technologii AerONeT dolina lotnicza. Zadania opracowy-wane przy współpracy z AerONeT to modelo-wanie, konstruowanie i kontrolowanie procesu hsm z uwzględnieniem skonfigurowanego ukła-du maszyna–przyrząd–detal oraz nowoczesna obróbka mechaniczna stopów magnezu i alu-minium. Zadania te są realizowane w ramach projektu „Nowoczesne technologie materia-łowe stosowane w przemyśle lotniczym”. Pro-jekt ma strategiczne znaczenie w zapewnieniu wzrostu zatrudnienia oraz wzrostu poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzen-nej. efektem realizacji projektu będzie wdroże-

nie innowacyjnych rozwiązań, które wpłyną na poprawę produktywności i efektywności oraz wzrost satysfakcji klientów, wzmacniając tym samym pozycję konkurencyjną polskich firm na rynku globalnym. Projekt ma również bezpo-średni wpływ na wzrost bezpieczeństwa pracy, równości szans oraz zmniejszenie negatywnych dla środowiska skutków procesów technolo-gicznych stosowanych dotychczas w lotnictwie. „dzięki przynależności do doliny lotniczej mogliśmy również uczestniczyć w targach lot-niczych Airtec, ilA berlin show w Niemczech, co pozwoliło nam na promocję nowego asor-tymentu skierowanego do branży lotniczej oraz nawiązanie nowych kontaktów z potencjalnymi odbiorcami” – dodaje Paweł Pasternak.

produkcja dla braNży lotNiczejbranża lotnicza to bardzo wymagająca dziedzina produkcji. cały proces produkcyjny jest obwaro-wany szeregiem norm oraz wymagań. Narzędzia


wykorzystywane w przemyśle lotniczym muszą spełniać bardzo surowe standardy techniczne. dzięki posiadanym zasobom technicznym oraz osobowym firma jest w stanie sprostać tym wymaganiom. Obecnie przedsiębiorstwo jest na etapie przygotowań do wdrożenia normy As/eN 9100, która potwierdzi zdolności pro-dukcyjne firmy dla tego sektora. Norma As/eN 9100 to system zarządzania jakością dla sektora lotnictwa i kosmonautyki. Norma ta została opracowana przez europejskie stowa-rzyszenie Przemysłu lotniczego, kosmonau-tycznego i Obronnego. standaryzuje wymagania systemu zarządzania jakością dla branży lotni-czej, kosmonautycznej i obronnej i może być wykorzystywana na wszystkich poziomach do-staw przez organizacje na całym świecie. Nor-ma ta zawiera wymagania isO 9001:2008 oraz dodatkowe dotyczące jakości w przemyśle lotni-czym. szczególny nacisk położono w niej na to, aby wymagania dotyczące systemu zarządzania stanowiły uzupełnienie wymagań kontrakto-wych, odpowiednich regulacji prawnych i innych przepisów.

podkarpacie – miejsce Na bizNes„Prowadzenie biznesu w Polsce nie jest łatwe ze względu na duży fiskalizm, brak spójnych i przy-jaznych przepisów dla przedsiębiorców, a także w dalszym ciągu nie najlepszą infrastrukturę – mówi Paweł Pasternak. – Podkarpacie jest pięk-nym regionem i ma w mojej opinii bardzo dobre perspektywy rozwoju. mieszkają tu bardzo przedsiębiorczy ludzie, którzy odpowiedzialnie i wytrwale prowadzą swoją działalność. rodzą się tutaj unikalne pomysły, które następnie są wdrażane, czego przykładem jest szereg małych, średnich, a także dużych firm mających tu swoją siedzibę i ściśle wiążących swoje plany z Podkar-paciem. myślę, że dowodem na to jest również i nasza firma. dodatkowo nasz region przyciąga szereg firm z całego świata, które chcą tutaj in-westować, a to również wpływa na atrakcyjność województwa” – dodaje Pasternak.

Firma zajmuje się wytwórstwem i dystrybucją dóbr w najczystszej postaci. Oczywiście, nam jako firmie z wyłącznie polskim kapitałem nie jest łatwo realizować kolejne inwestycje w sytu-acji, kiedy są problemy z pozyskaniem kredytów i nie wiadomo, co z powodzeniem czynionych inwestycji. jednakże PPuh bryk z dużą deter-minacją kontynuuje rozpoczęte działania i pla-nuje nowe, wiedząc, że tylko praca powoduje rozwój i umożliwia przetrwanie polskim firmom i całej naszej gospodarce.

przemysł meblarskiFirma bryk realizuje usługi także dla prze-mysłu meblarskiego. Przemysł ten należy do

branż mających w Polsce wieloletnie tradycje i jednocześnie na przestrzeni ostatnich lat bar-dzo dynamicznie się rozwijających. W ciągu 15 lat najszybciej rozwijał się przemysł meblowy w chinach i właśnie w Polsce. W tym czasie Polska awansowała do czołówki w światowym rankingu eksporterów mebli. Nasz kraj wyprze-dzają jedynie trzy państwa: chiny, Niemcy oraz

Włochy. Przemysł meblarski charakteryzuje się wysokimi standardami jakości wyznaczanymi przez czołowe fabryki, do których wraz z ka-pitałem zagranicznym napłynęły nowe techni-ki i technologie produkcji oraz nowe metody zarządzania. duże firmy, sprzedając znaczną część swojej produkcji na rynkach europejskich, narzucają obowiązujące standardy jakościowe. standardy te dotyczą zarówno samych mebli, procesów produkcyjnych, jak i produktów, ma-teriałów i komponentów zużywanych do ich

wytwarzania. Firma bryk stale unowocześnia technologię produkcji oraz zakres oferowanych usług. ciągle poszerza swoją ofertę, starając się sprostać rosnącym wymaganiom klientów. Przewidywania analityków wskazują, że w naj-bliższych latach przemysł meblarski nadal będzie należał do dziedzin wytwórczości o rosnącym znaczeniu w krajowym przemyśle, co oczywiście zadowala właściciela firmy.

12 lat istnienia firmy spod łańcuta pozwoliło jej na rozwinięcie sieci sprzedaży w całej Polsce. Od kilku lat na terenie całego kraju funkcjonuje sieć doradców techniczno-handlowych, którzy są w stanie dotrzeć do każdego przedsiębiorcy zgłaszającego zapotrzebowanie na asortyment. „Nasi najwięksi odbiorcy działają w sektorze meblarskim. są to firmy wykonujące różnego rodzaju meble, produkujące i na rynek krajowy, i zagraniczny. kolejną grupę naszych klientów stanowią firmy zrzeszone w dolinie lotniczej i prowadzące działalność w sektorach lotniczym, motoryzacyjnym, a nawet energetycznym. do naszych kluczowych klientów zaliczyć można również największe firmy z sektora stolarki otworowej. Poza rynkiem krajowym jesteśmy również obecni na rynku ukraińskim, litewskim oraz białoruskim” – opowiada Paweł Pasternak.

plaNy Na przyszłośćPriorytetem jest powstawanie i rozwój nowych technologii, realizacja programów badawczo-ro-zwojowych takich jak innolOT, działania 1.3/1.4 i inne. Firma planuje także powiększać działal-ność o kolejne rynki zbytu – Niemcy oraz bliski i daleki Wschód. W dalszym ciągu poszukuje i zatrudnia nowych wykwalifikowanych pracow-ników, inwestuje w nowoczesny park maszy-nowy oraz w wartości niematerialne i prawne. W roku 2013 rozpocznie inwestycję w spe-cjalnej strefie ekonomicznej euro-Park mielec, polegającą na zakupie działki i budowie kolejnej nowoczesnej hali produkcyjno-magazynowej, co umożliwi podjęcie jeszcze ściślejszej współpra-cy z firmami zrzeszonymi w dolinie lotniczej, w sektorach lotniczym i motoryzacyjnym. ■

OPrAcOWyWANA TechNOlOgiA umOżliWi

PrOdukcję WysOkO WysPecjAliZOWANych

NArZędZi Z OsTrZem Pkd, hm, hss, bOrAZONOWym

sPełNiAjących WsZelkie NOrmy

OrAZ WymAgANiA PrZemysłu lOTNicZegO

i mOTOryZAcyjNegO

dOliNA lOTNiCzA

wojciech stepaniuk

PrZykłAd – POlskiceNTrum biZNesu NA śWiATOWą skAlę

DOLINA LOTNICZA TO DUMA POLSKI POŁUDNIOWO-WSCHODNIEJ. TO TAKŻE

PRZEPIĘKNY PRZYKŁAD WSPÓŁPRACY WIELU POLSKICH FIRM I INSTYTUCJI, KTÓREJ CELEM

JEST WSPÓLNY SUKCES. ALE TO NIE WSZYSTKO. DOLINA LOTNICZA JEST PIERWSZYM I NAJWIĘKSZYM POLSKIM KLASTREM

PRZEMYSŁOWYM NA ŚWIATOWĄ SKALĘ.

dolina lotnicza jest zlokalizowana w południowo-wschodniej Polsce, znanej z rozwiniętego przemysłu lotniczego oraz ośrodków szkolenia pilotów. region cechuje duża koncentracja fi rm przemysłu lotniczego, ośrodków naukowo-ba-dawczych oraz rozwinięte zaplecze edukacyjne i szkoleniowe. Aby wykorzystać ten potencjał, wiodący przedsiębior-

cy związani z sektorem lotniczym 11 kwietnia 2003 r. powołali do życia stowarzyszenie grupy Przedsiębiorców Przemysłu lotniczego dolina lotnicza.

głównym celem doliny lotniczej jest przekształcenie Polski południowo-wschodniej w jeden z wiodących w europie regio-nów lotniczych, dostarczający różnorodne produkty i usługi z zakresu przemysłu lotniczego najbardziej wymagającym klientom. skutkiem tego jest dynamiczny rozwój regionu, zwiększenie liczby miejsc pracy oraz poprawa warunków życia mieszkańców.

doliNa klastremjakiś czas temu przedstawiciele biznesu, uczelni i sektora publicznego na całym świecie wpadli na pomysł współpracy. do życia powołano tak zwane klastry przemysłowe, których celem jest prowadzenie elastycznej formy współpracy horyzontalnej mię-dzy trzema grupami podmiotów: przedsiębiorstwami, jednostkami naukowo-badawczymi oraz władzami publicznymi, tworząc tym samym środowisko ułatwiające intensywne procesy interakcji i kooperacji między nimi. Tak zdefi niowana struktura nosi nazwę potrójnej helisy, nawiązującą do splecionych łańcuchów dNA.

Powszechnie wiadomo, że europa potrzebuje raczej lepszych klastrów, a nie większej ich liczby. W ramach toczącej się obecnie dyskusji na temat doskonalenia klastrów ukuty został termin klaster światowej klasy (World class cluster), który wyraża nadzieję, iż udoskonalone klastry staną się światowej sławy centrami innowacji i biznesu.

dolina lotnicza jest pierwszym i największym polskim klastrem. jego sukces oraz rozpoznawalność zarówno w Polsce, jak i za granicą, w znacznej mierze przyczynił się do promocji idei clusteringu, roli klastrów dla rozwoju regionów oraz ich innowacyjności.

skutkiem tego było uruchomienie wielu nowych inicjatyw klastrowych w Polsce, które obecnie są w początkowej fazie rozwoju. dolina lotnicza jest obecnie jedynym polskim klastrem, który spełnia wszystkie wymagania, aby być uznanym za klaster o świa-

towej klasie. jednocześnie jest przykładem klastra, który bardzo wyraźnie reprezentuje innowacyjną specjalizację regionu południowo-wschodniej Polski, czyli nowoczesny przemysł lotniczy. spełnia więc warunki do repre-zentowania propagowanej przez unię europejską idei smart specialization of the region (inteligentnej specjalizacji regionu).

W ramach działań klastra dolina lotnicza udało się nawiązać i rozwinąć mo-delową współpracę przemysłu z nauką. Od kilku lat co kwartał producenci lotniczy spotykają się z przedstawicielami współpracujących z nimi najlep-szych polskich politechnik i ośrodków naukowych. W celu efektywnego roz-woju tych relacji powołano do życia centrum Zaawansowanych Technologii AerONeT – dolina lotnicza, które skupia obecnie kilkadziesiąt przedsię-biorstw z klastra przemysłowego oraz kilkanaście uczelni i instytucji b+r. „Przedsiębiorcy mają szansę definiować tam swoje problemy technologicz-ne, wdrożeniowe, itd., a uczelnie, poprzez odpowiednie badania, pomagają je rozwiązać” – mówi „Polskiemu Przemysłowi” Andrzej rybka, dyrektor stowarzyszenia grupy Przedsiębiorców Przemysłu lotniczego dolina lot-nicza. W tym celu przy Politechnice rzeszowskiej – korzystając z dofinan-sowania z budżetu państwa oraz funduszy unijnych – utworzono najlepsze w kraju laboratorium materiałowe, które m.in. pracuje nad udoskonalaniem stosowanych w lotnictwie materiałów i pokryć odpornych na wysokie tem-peratury. Na podstawie wyników projektu „Foresight technologiczny dla klastra dolina lotnicza”, który wyłonił listę najważniejszych technologii dla branży lotniczej w Polsce do roku 2020, pozyskano duże środki na realizację projektu kluczowego cZT AerONeT – dolina lotnicza. Projekt ten nosi tytuł „Nowoczesne technologie materiałowe stosowane w przemyśle lot-niczym”, realizowany jest w ramach działania 1.1.2. strategiczne programy badań naukowych i prac rozwojowych, a jego budżet wynosi 86 mln zł.

głównym celem tego projektu jest ukierunkowanie realizowanych w kra-ju prac badawczych w branży lotniczej na dziedziny, które mają lub będą miały decydujący wpływ na poprawę pozycji konkurencyjnej polskiej go-spodarki oraz budowę gospodarki opartej na wiedzy. W celu optymalizacji współpracy dotyczącej wdrażania nowoczesnych technologii powołano do życia komisję Nowych Technologii doliny lotniczej, która składa się z naj-lepszych technologów reprezentujących poszczególny firmy klastra.

krajowy sektorowy program dla lotNictwadalszym efektem działań klastra dolina lotnicza, zmierzającym do integracji branży, było podpisanie w styczniu 2012 r. z Narodowym centrum badań i rozwoju porozumienia dotyczącego utworzenia krajowego sektorowe-go programu dla lotnictwa zatytułowanego „innolot”. Projekt o wartości 500 mln zł jest odpowiednikiem europejskiego programu „clean sky”. „jest to jeden z dwóch w skali kraju, obok medycznego, sektorowy program ba-dawczy – wyjaśnia dyrektor Andrzej rybka. – Tym samym, dzięki konse-kwencji działań klastra, w ciągu 9 lat od jego powstania przemysł lotniczy stał się jednym z najbardziej innowacyjnych i liczących się sektorów w Polsce”.

stowarzyszenie konsekwentnie wdraża efektywne metody poprawy jako-ści edukacji dzięki „kompleksowemu systemowi wspierania edukacji”, pod

patronatem doliny lotniczej. „już kilka lat temu, w związku z dużym zapo-trzebowaniem na operatorów obrabiarek sterowanych numerycznie oraz innych specjalistów związanych z przemysłem lotniczym, sgPPl dolina lotnicza wystąpił z inicjatywą koordynacji programów nauczania w szko-łach technicznych z rzeczywistymi potrzebami przemysłu oraz dokształca-nia absolwentów techników Województwa Podkarpackiego” – wyjaśnia dyrektor Andrzej rybka.

dzięki realizacji tych projektów w Województwie Podkarpackim powsta-ła sieć centrów kształceniowych na najwyższym światowym poziomie, którego poszczególne jednostki będą miniaturami patronujących im firm członkowskich klastra dolina lotnicza, a szkolenia praktyczne odbywać się będą w warunkach maksymalnie zbliżonych do panujących w prawdziwych zakładach przemysłu lotniczego.

dalszym etapem działań w tym zakresie był projekt „modernizacja oferty kształcenia zawodowego w powiązaniu z potrzebami regionalnego rynku pracy”, realizowany przez urząd marszałkowski Województwa Podkar-packiego, którego oficjalnym partnerem była dolina lotnicza. Z kolei pięć firm członkowskich klastra podpisało listy intencyjne o umożliwieniu pro-wadzenia na terenie ich zakładów cyklu szkoleń i staży dla nauczycieli oraz praktyk dla uczniów średnich szkół technicznych, prowadzonych w ramach projektu. celem tych działań było m.in. podniesienie wiedzy i kompetencji kadry szkoleniowej, która ma kształcić przyszłe kadry klastra dolina lotnicza na nowoczesnym sprzęcie zakupionym dla instytucji edukacyjnych ceksO. równocześnie koordynator klastra, wraz z kluczowymi jego członkami, systematycznie biorą udział w wyjazdach studyjnych do uznanych centrów

szkoleniowych dla sektora lotniczego w europie, żeby poznać najlepsze praktyki, które mogłyby być zastosowane również w Polsce. Najnowszą ini-cjatywą podjętą przez Walne Zgromadzenie stowarzyszenia jest utworzenia Fundacji Wspierania edukacji przy sgPPl dolina lotnicza.

sukces doliNy lotNiczejklaster dolina lotnicza charakteryzuje się stałą silną dynamiką powsta-wania nowych, innowacyjnych firm w regionie. Obecnie to prawie 100 przedsiębiorstw przemysłowych wytwarzających ogromną liczbę wy-robów lotniczych w formie części, podzespołów i zespołów do silników odrzutowych, płatowców i helikopterów dla najważniejszych światowych producentów sektora lotniczego. Firmy doliny lotniczej są również pro-ducentami wyrobów finalnych, takich jak samoloty skytruck, bryza, orka, śmigłowce blackhawk, sokół, sW4 oraz wielu lekkich i ultralekkich kon-strukcji lotniczych. Firmy klastra współpracują ze sobą przy produkcji najbardziej zaawansowanych technologicznie wyrobów. szereg przedsię-biorstw realizuje również cały proces wytwórczy dzięki własnym zasobom, produkując wyroby bezpośrednio na rynek. kluczowym działaniem było i jest włączanie do klastra małych i średnich firm branży lotniczej, zarówno z polskim, jak i zagranicznym kapitałem. Poprzez dopływ nowych tech-

W ciągu OsTATNich kilku lAT NA ObsZArZe FuNkcjONOWANiA klAsTrA

dOliNA lOTNicZA ZAiNWesTOWAły śWiATOWe Firmy dZiAłAjące

W PrZemyśle lOTNicZym: sikOrsky, AgusTAWesTlANd, mTu AerO eNgiNes,

hAmilTON suNdsTrANd, gOOdrich, lAdish, VAc AerO i mcbrAidA


Profilem działalności firmy Brittani Network Group jest kompleksowe doradztwo biznesowe, gospodarcze oraz finanso-we. Naszym klientom oferujemy szerokie spektrum wzajemnie uzupełniających sie usługi, dzięki którym może czuć się zawsze pewnie i bezpiecznie. Nasze kompetencje budujemy w oparciu o wiedzę i wieloletnie doświadczenie.

Główne profile działalności firmy:

Merges & Acquisitions

Szeroka współpraca w zakresie handlu oraz kontaktów biznesowych na rynku chińskim

Brittani Network Group Sp. z o.o. Siedziba: Warszawa Oddział: Rzeszów

Wsparcie i prowadzenie inwestycji zagranicznych typu greenfield i brownfield

• Wybór lokalizacji inwestycji• Rejestracja firmy• Zakup działek• Serwis dla inwestorów

• Zarządzanie tymczasowe• Finanse i podatki• Dotacje unijne• Analizy rynku

ul. Pory 59/5602-757 Warszawa

ul. Witosa 9B35-115 Rzeszów

tel.: +48 17 86 136 60, fax: +48 17 86 136 90e-mail: [email protected]

Osoba kontaktowa: Agata Markiewicz +48 696 310 442 www.network-group.eu

EC AvioTech Sp z o.o. z Mielca zajmuje się produkcją specjalnego oprzyrządowania oraz części do bran-ży lotniczej, motoryzacyjnej oraz kolejowej, oferujemy m.in, przyrządy montażowe, spawalnicze, kontrolne (sprawdziany, nastawiaki), laserowe, przyrządy do obróbki skrawaniem, przyrządy do obróbki plastycznej (formy, wykrojniki, tłoczniki, zaginaki), oraz przyrządy specjalne takie jak elektrody do zgrzewania, przyrządy do nitowania czy piaskowania.

Naszymi Klientami są: Airbus Military, Boeing, Bombardier, British Aerospace Systems, Hyde Group, ABB, Pratt & Whitney, Alstom Transport, PCI/PSA, WSK Rzeszów, PZL Sikorsky

Posiadamy następujące certyfikaty:ISO 9001, AS9100 Rev C, AQAP-2110:2009, DUNS 522113075 oraz certyfikatami jakości od naszych kluczowych klientów jak Boeing, Raytheon, British Aerospace, Spirit Aerosys-tem, Hawker Beechcraft. EC AvioTech posia-da również status kwalifikowanego dostawcy NATO – Code NCAGE 1263H.

EC AvioTech Sp.z o.o.39-300 Mielec, ul.Wojska Polskiego 3

tel: + 48 17 773 9500, fax:+ 48 788 7667www.ec-aviotech.pl

nologii firmy te podejmują się realizacji wybranych zadań kooperacyjnych. realizacja takich procesów jest w istocie przeniesieniem niektórych ogniw łańcucha wartości do centrum klastra. doświadczenia dużych klastrów przemysłowych wskazują, że działania takie są drogą do uzyskania w kla-strze efektów synergii i wymiernych korzyści gospodarczych.

W ciągu ostatnich kilku lat na obszarze funkcjonowania klastra dolina lotnicza zainwestowały światowe firmy działające w przemyśle lotniczym: sikorsky, AgustaWestland, mTu Aero engines, hamilton sundstrand, goodrich, ladish, Vac Aero i mcbraida.

Oprócz tego coraz więcej nowych członków klastra to małe i średnie przedsiębiorstwa, często rodzinne firmy, z różnych krajów europy Za-chodniej oraz Ameryki Północnej, które zdecydowały się na otworzenie swoich firm w południowo-wschodniej Polsce głównie ze względu na ist-nienie tu innowacyjnego klastra dolina lotnicza. Wśród tych firm znaj-dują się między innymi remog z Niemiec, Asquini z Francji, iwamet i b/e Aerospace z usA, Wentworth z kanady oraz cAV Aerospace z Wielkiej brytanii. stanowią one niezwykle ważne ogniwo w lokalnym łańcuchu poddostawców doliny lotniczej. Powstające zaś w obrębie klastra dolina lotnicza coraz to nowe centra badawczo-rozwojowe, biura konstrukcyjne i parki technologiczne zwiększają atrakcyjność regionu dla światowej klasy naukowców. efektywna współpraca z zagranicznymi naukowcami rozwija się również poprzez realizację wielu projektów b+r, przede wszystkim w ramach 7. Programu ramowego unii europejskiej. inwestycje w labora-toria i centra badawczo-rozwojowe w firmach i instytucjach klastra dolina lotnicza sięgają kilkuset tysięcy złotych.

dolina lotnicza jest najbardziej rozpoznawalnym polskim klastrem na po-ziomie międzynarodowym oraz jednym z kilku najbardziej rozpoznawal-nych lotniczych klastrów unii europejskiej. reputacja zarówno klastra, jak i jego uczestników przekłada się m.in. na konkretne decyzje komisji euro-pejskiej oraz sekretariatu Programu central europe, przyznające znaczące

role sgPPl dolina lotnicza w projektach dotyczących mentoringu i opty-malizacji innych europejskich klastrów. dolina lotnicza jest zapraszana na najbardziej prestiżowe prezentacje kluczowych klastrów, zarówno ze względu na znaczenie dla światowego sektora lotniczego, jak i europejskiej polityki klastrowej. dolina lotnicza była również inicjatorem i jednym z za-łożycieli sieci współpracy europejskich klastrów lotniczych (eAcP).

do głównych czynników sukcesu doliny lotniczaej należy unikalne w skali kraju zaangażowanie oraz aktywne uczestnictwo kluczowych przemysło-wych, akademickich i publicznych uczestników, którzy pomimo codzien-nych obowiązków wynikających z ich pozycji w firmach i instytucjach aktywnie angażują się w działania klastra.

W celu optymalizacji współpracy przy wdrażaniu nowoczesnych technologii powołano do życia komisję Nowych Technologii doliny lotniczej, która skła-da się z głównych technologów reprezentujących poszczególny firmy klastra. Zaangażowanie zaś małych i średnich firm przejawia się głównie poprzez ich aktywność w działającej w ramach klastra radzie mśP doliny lotniczej.

kluczowe firmyW skład klastra wchodzą między innymi producenci lotniczych silników i napędów oraz ich komponentów. są to: Wsk rzeszów, hispano suiza Pol-ska, PWk, Avio Polska, mTu Aero engines Polska, creuzet Polska i hamil-ton sundstrand Poland, uTc Aerospace systems. Wśród członków klastra jest też grupa producentów finalnych statków powietrznych – samolotów, i śmigłowców – oraz ich struktur, np. PZl mielec i PZl świdnik. kolej-ną grupę stanowią producenci lotnictwa ogólnego – lekkich i ultralekkich samolotów oraz szybowców: Zakłady lotnicze margański & mysłowski, AerO AT, Aero-kros, 3ex-trim oraz Wytwórnia konstrukcji kompozyto-wych. „Większość małych i średnich firm klastra dolina lotnicza również konkuruje ze sobą na zasadach wolnorynkowych o zamówienia na wy-konywanie podzespołów i części dla dużych polskich firm produkcyjnych oraz dla coraz większej liczby klientów zagranicznych – wyjaśnia dyrektor Andrzej rybka. – W praktyce prawie wszystkie firmy członkowskie mają konkurentów w obrębie klastra. Podmioty klastra muszą też konkurować ze sobą o najlepszych pracowników. istnienie wielu różnych form konku-rencji wewnątrz klastra motywuje członków nie tylko do rywalizacji, ale również do intensywnej współpracy w określonych dziedzinach, co ma pozytywny wpływ na rozwój całego klastra dolina lotnicza”.

misja i fiNaNse„misją doliny lotniczej jest uzyskanie przewagi konkurencyjnej na rynku globalnym, promocja i rozwój Polski południowo-wschodniej, nawiązanie do tradycji centralnego Okręgu Przemysłowego drugiej rzeczypospolitej, szybkie reagowanie na potrzeby rynku, uwzględnianie preferencji klien-tów w oferowanych produktach, udoskonalanie produktów, wdrażanie programów ekologicznych, polityka innowacyjności, kształtowanie kultury przemysłowej branży lotniczej, integracja firm i pracowników, prowadze-nie polityki kadrowej w taki sposób, by pracownicy utożsamiali się z dzia-łalnością klastra” – wylicza Andrzej rybka.

Podstawowym źródłem finansowania działalności doliny lotniczej są składki członków stowarzyszenia, których wysokość jest uzależniona od wielkości zatrudnienia.

klastry stanowią przyjazne ekosystemy, które wspierają rozwój firm oraz napędzają innowacyjność, rozwój regionalny oraz poprawiają konkurencyj-ność. mocne powiązania pomiędzy klastrami a badaniami, rozwojem i in-nowacyjnością umożliwiają powstawanie nowych produktów, technologii i usług oraz poruszanie się nowymi ścieżkami na polu badań naukowych. Niezależnie od tego, jakie są główne cele działania danego klastra, podej-ście klastrowe musi zawsze oferować dodatkowe korzyści kluczowym – przemysłowym oraz naukowym – uczestnikom klastra. charakterystyczne dla klastrów światowej klasy jest to, że jego członkowie przez dłuższy czas mogą czerpać garściami z zapewnionych im dodatkowych korzyści i war-tości dodanych, do których nie mieliby dostępu poza obrębem klastra. ma to potężny i pozytywny wpływ na konkurencyjność oraz zdolności innowa-cyjne uczestników klastra. ■



Nie ma parkingu – nie ma biznesu

Mariusz Krysiak

Od 1987 r. gruPA gOldbeck WybudOWAłA PONAd 500 NAZiemNych PArkiNgóW WielOPOZiOmOWych W cAłej eurOPie. dAje TO PONAd 170 Tys. miejsc PArkiNgOWych. lATA dOśWiAdcZeń PrOceNTują, bO FirmA reAliZuje kOlejNe TAkie iNWesTycje cOrAZ eFekTyWNiej i cOrAZ sZybciej. jedNą Z OsTATNich jesT PArkiNg WielOPOZiOmOWy We WrOcłAWiu.

O tym, że rynek parkingowy jest obiecujący, można się przekonać, odwiedzając strony internetowe większych miast. Na przykład na stronie jednego z warszawskich urzędów 2 października

ukazało się ogłoszenie o postępowaniu na wybór koncesjonariusza, który zaprojektuje, zbuduje, sfinansuje i będzie zarządzał siecią nawet sześciu parkingów miejskich. Takich projektów będzie więcej.

„W Polsce brakuje wielopoziomowych parkingów, które umożliwiają bardziej efektywne wykorzystanie powierzchni działki. mówię tu o lotniskach, dwor-cach PkP i Pks, galeriach handlowych, a w szczególności o urzędach i placów-kach opieki zdrowotnej” – mówi henryk janocha z firmy goldbeck.

ppp szaNsą Na koNiuNkturę Takie inwestycje jak budowa sześciu parkingów w Warszawie zgodnie z pro-jektem ustawy nie będą powiększały długu publicznego, pod warunkiem że partner prywatny przejmie na siebie ryzyko budowy oraz ryzyko dostępno-ści lub popytu z uwzględnieniem wpływu na te ryzyka gwarancji i finansowa-nia przez partnera publicznego czy alokacji aktywów po zakończeniu umowy.

„To niewątpliwie powinno zachęcać gminy do projektów PPP. Trzeba jednak pamiętać o dobrym skonstruowaniu umowy z podmiotem pry-


watnym, bo błędy w zapisach mogą skutkować zaliczeniem inwestycji do długu publicznego” – komentuje adwokat magdalena dubrow-nik-Winnicka z Wrocławskiej Firmy Prawniczej Wojtysiak, dubrow-nik-Winnicka sp. p. adwokatów. dodać należy, że warunkiem sukcesu takiego przedsięwzięcia jest dobra lokalizacja strefy parkowania oraz powiązanie interesu finansowego miasta z partnerem prywatnym (tj. odpowiednie ustawienie stref i opłat parkingowych na terenach sąsia-dujących z parkingiem)” – wyjaśnia henryk janocha

Nie tylko ppp „Nie ma parkingu, nie ma biznesu” – można wyczytać w broszurach firmy goldbeck. jej przedstawiciele widzą olbrzymi potencjał w in-westycjach poza formułą PPP. Trudno się z nimi nie zgodzić, zwłaszcza że coraz więcej osób robiących zakupy lub udających się na spotkanie biznesowe chce wygodnie i szybko podjechać pod same drzwi. czę-sto okazuje się, że ze względu na ograniczoną powierzchnię dział-ki jedynym rozsądnym rozwiązaniem jest parking wielopoziomowy. „czy to biuro, zakład przemysłowy, czy też firma usługowa lub produk-cyjna, mobilność wymaga zagwarantowania niezbędnych miejsc parkin-gowych. Powinny one znajdować się w miarę możliwości w pobliżu oraz być zadaszone i bezpieczne. Wolnych powierzchni jest coraz mniej i są one coraz droższe, dlatego też koncepcja parkingów wielopoziomowych w naszym systemie stanowi idealne i efektywne rozwiązanie” – tłumaczy henryk janocha.

A to, że firma goldbeck jest konkurencyjna na polskim rynku, udo-wodniła, zdobywając m.in. kontrakt na budowę wielopoziomowego parkingu w pobliżu biurowców i dworca PkP we Wrocławiu.

W południowej części centrum Wrocławia, nieopodal galerii handlowej Arkady Wrocławskie oraz historycznego dworca PkP, w zespole no-woczesnych obiektów biurowo-usługowo-handlowych powstał pierwszy wybudowany w Polsce przez firmę goldbeck kubaturowy parking wielopoziomowy otwarty wraz z infrastrukturą. budynek parkingu został zaprojektowany jako siedmiokondygnacyjny (jedna kondygnacja na poziomie -1), połączony częścią podziemną z budynkiem biurowym. Posiada 323 miejsca postojowe, w tym 8 dla osób niepełnosprawnych. budynek zaprojektowano w systemie prefabrykowanym opracowanym przez goldbeck. komunikacja piesza pomiędzy poziomami odbywa się za pomocą obudowanej klatki schodowej i windy osobowej zlokalizowanych w zachodniej części budynku. udogodnieniem dla osób niepełno-sprawnych są wejścia bezprogowe. Pasy międzykondygnacyjne zaprojektowano z paneli o odporności ogniowej, ściany klatki schodowej – jako prefabrykowane żelbetowe, fragmenty elewacji – jako płyty prefebrykowane betonowe i kraty stalowe, a jej niektóre elementy zostały pokryte piaskowcem. Parking przeznaczony jest dla pracowników kompleksu biurowego.

miejsce: Wrocław, swobodna/borowskakubatura: 24 600 m3

powierzchnia całkowita budynku: 9 500 m2

powierzchnia ruchu: 9 150 m2

323 miejsca postojowe (8 dla niepełnosprawnych) 11 półpięter (poziomy -1, parter i 5 pięter) czas realizacji: 5 miesięcy

Ostatnia realizacja

Trochę liczb

Kobyłecki Elektroinstalacje Sp. z o.o.32-800 Brzesko, ul. Zacisze 2, e-mail: [email protected]

www.kobylecki.pl

W zakresie naszej działalności jest kompleksowe wykonywania instalacji:• przemysłowych – hale magazynowe, zakłady produkcyjne, fabryki,• mieszkaniowe – osiedla mieszkaniowe,• użyteczności publicznej – szpitale, hale sportowe, biurowce, itp.,• obiekty handlowe, stacje paliw.

Jesteśmy firmą elektryczną na rynku już od 27 lat. Wykonujemy instalacje elektryczne silnoprądowe i słaboprądowe

„O sukcesie parkingu wielopoziomowego decydują przede wszystkim optymalne rozwiązania konstrukcyjne, pozwalające na stworzenie jasnej i otwartej przestrzeni parkingowej oraz funkcjonalnych ciągów komuni-kacyjnych. Wszystko to należy dostosować do charakteru funkcjonalnego, jaki w danym miejscu ma spełniać parking. konstrukcją podstawową sys-temu «gOldbeck – parkingi wielopoziomowe», w jakim został zbudo-wany wrocławski obiekt, są elementy o długości 16 m i szerokości 2,5 m. moduły te mogą być zestawiane ze sobą dla uzyskania dowolnej długości. konstrukcja nośna to słupy stalowe rozmieszczone na całej wysokości bu-dynku parkingu. między podporami (odstępy co 2,5 m) rozpięte są stalowe dźwigary stropowe. Złącza płyt stropowych wyznaczają pasy jezdni i miejsca postojowe. stropy międzypiętrowe to prefabrykaty żelbetowe, opracowa-ne specjalnie dla naszego systemu i produkowane we własnych zakładach. Ponieważ je produkujemy, możemy zaoferować nie tylko solidność wyko-nania, ale i atrakcyjną jak na polski rynek cenę” – wyjaśnia henryk janocha.

taNiej, szybciej, bardziej NowocześNieWspomniany system prefabrykacji został dostosowany do polskich prze-pisów. W porównaniu z tradycyjną technologią budowania parkingów naziemnych czas realizacji jest krótszy o 50–60%, koszty zaś są mniejsze o 40%. również liczba miejsc parkingowych, a więc możliwości zarabia-nia, są większe niż w budownictwie tradycyjnym. „Nie bez znaczenia jest bogata paleta rozwiązań aranżacyjnych wnętrza i wyglądu elewacji – mówi henryk janocha. – Wszystko da się dopasować do istniejącej zabudowy. To, że budujemy z prefabrykatów, nie ogranicza designu obiektu. każdy może mieć indywidualny kształt, formę, kolor. korzystamy również z ca-łej gamy materiałów wykończeniowych, począwszy od stali szlachetnej, blach perforowanych, elementów przeszklonych, cegieł, płytek, kamienia,

Kiedy postanowił, że malowanie pasów będzie jego sposobem na życie, znajomi pukali się w głowę. Dzisiaj jego Motomind realizuje 100 inwestycji rocznie i chcą z nim pracować sami giganci branży budowlanej. Oto prze-pis jak wymalować sobie drogę do sukcesu.

Na jednym ze zdjęć w biurze właściciela Motomind Waldek Zacha przypomina Michaela Schumachera - legendę Formuły 1. W skórzanym kombinezonie stoi na podium z pucharem i butlą szampana.– Stare czasy. Zdobyłem wtedy Motocyklowego Wicemistrza Polski – wspomina z uśmiechem. Chociaż teraz jego motor stoi zakurzony w garażu, Zacha od asfaltu się nie odrywa. Pokonuje setki kilometrów, doglądając inwestycji. Kilka godzin w Warszawie na budowie nowego osiedla i droga do Szczecina – tam Motomind dostosowuje wielki parking do zasad ruchu. Takich projektów na głowie Zachy jest obecnie kilkanaście, każdy wart mini-mum kilkaset tysięcy złotych. Młody biznesmen prowadzi jedną z niewielu fi rm w Polsce, która specjalizuje się w kompleksowym oznakowaniu parkingów, garaży, hal, a nawet lotnisk. O sukcesie mówi się teraz łatwo, ale kiedyś trudno było o nim nawet marzyć.

OSTRY ZAKRĘT, OSTATNIA PROSTAZacha biznes założył razem z kolegą ze studiów. Miał być jego cichym wspólnikiem, jednak po 5 latach i wielu sukcesach tamten stwierdził, że go już nie potrzebuje.-Nie miałem żadnych środków własnych. Zostałem na lodzie bez ludzi i maszyn – wspomina Zacha. Marzenia o własnym biznesie prysły. Postawił wtedy na swoją motocy-klową pasję. Otworzył salon jednośladów i zaczął brać udział w wyścigach. Kiedy zdobył upragniony tytuł, sportu miał już dość.- Stojąc na podium, zdałem sobie sprawę, że muszę wrócić do interesów – wspomina. Znów rozpoczął pracę w branży oznakowań, tym razem stawiając na coś innego.– Zdecydowałem się wyspecjalizować w czymś, co zawsze mnie intrygowało. Chciałem wykonywać oznakowania dla parkingów, hal i lotnisk. Okazało się, że to był strzał w dziesiątkę – kwituje biznesmen.

Z PARKINGU NA LOTNISKODziś Motomind sięga po największe kontrakty w Polsce. Realizował inżynierię ruchu na 7-poziomowym parkingu przy Porcie Lotniczym w Balicach, Stadionie Miejskim we Wrocławiu i Galerii Piastów w Legnicy. Każdy z projektów to inwestycje warte od pół do nawet 1,5 mln zł. Co jest jego receptą na sukces? Przede wszystkim nieszablonowe podejście do klienta, bardzo młody zespół i elastyczność.- Oceniamy każde zlecenie indywidualnie, a nasze usługi są dostępne całą dobę w każdym miejscu na świecie – mówi Zacha. Jego fi rmę polecają dzisiaj takie tuzy branży budowlanej jak szwedzka Skanska, niemiecki Max Bögl, Hochtief i Goldbeck. Dzięki 10-letniemu doświadczeniu Motomind wykonuje projekty solidnie i ekspresowo. Mimo tego, że koniunktura nie sprzyja robieniu interesów, Zacha inwestuje w innowacje. Obecnie pracuje nad projektem, który ma go uniezależni

OZNAKOWANIE SUKCESU


system „gOldbeck – parkingi wielopoziomowe” zapewnia architektom i inwestorom duże możliwości kre-atywnego tworzenia. Z lekkich i otwartych konstrukcji stalowych z dużymi rozpiętościami podpór można stworzyć jasne i przyjazne dla użytkownika parkingi wielopoziomowe. Ponadto zastosowanie wysokojako-ściowych specjalnych prefabrykatów żelbetowych w zakresie stropów międzypiętrowych pozwala na znaczną oszczędność kosztów eksploatacji.

koNstrukcja NośNasłupy stalowe umieszczone poza strefami parkingowymi są rozmieszczone na całej wysokości budynku parkin-gu. Pomiędzy podporami, w odległości 2,5 m rozpięte są stalowe dźwigary stropowe o długości 16 m i kon-strukcji zespolonej. Podstawowy wymiar płyty stropowej to 8 m × 2,5 m. Złącza płyt wyznaczają jednocześnie pasy jezdni i miejsca postojowe.

stropy międzypiętrowestropy międzypiętrowe to prefabrykaty żelbetowe, opracowane specjalnie dla systemu firmy goldbeck. Pro-dukcja przemysłowa we własnych zakładach produkcyjnych gwarantuje najwyższą jakość i umożliwia rezygnację z podatnej na ścieranie powłoki powierzchni. stosowne obliczenia statyczne sytemu potwierdzają jego ekono-miczność i trwałość. W zależności od wymogów użytkowania zastosowane mogą być strukturalne lub gładkie powierzchnie betonu.

elastyczNość plaNowaNiabryły budynku o stałej szerokości 16 m i dowolnej długości mogą być sytuowane naprzeciwko i obok siebie, również w różnej liczbie kondygnacji. W ten sposób można optymalnie wykorzystać działki głębokie, wąskie, prostokątne, kwadratowe lub wielokątne. jezdnie pomiędzy rzędami miejsc postojowych mają 6 m szerokości.

W przypadku odchyleń kątowych i połączeń poprzecznych szerokość wynosi albo 5 m (2 moduły siatki parkingu / ruch jednokierunkowy), albo 7,5 m (3 moduły siatki parkingu / ruch dwukierunkowy). W ten sposób można również bez problemu realizować zalecane wewnętrzne promienie łuków (min. 5 m). Parkingi w systemie opracowanym przez goldbeck można wznosić jako wolno stojące lub ze stałym połączeniem z budynkiem. Nawet nierówny teren da się przeznaczyć pod budowę parkingu dzięki zastosowaniu wzajemnie przesuniętych poziomów i ramp na półpiętrach.

Jak robimy parkingi


Podstawowym celem jest zapewnienie niedrogich możliwości parkowa-nia na obszarze przemysłowym. Poprzez kształtowanie fasady system oferuje ponadto indywidualne możliwości tworzenia wizerunku i identy-fikacji wizualnej firmy. Parking wielopoziomowy ma również uatrakcyjnić pierwszy kontakt z firmą gościom i klientom. system „gOldbeck –parkingi wielopoziomowe” oferuje ekonomiczne wykorzystanie często niewielkich działek na terenie przedsiębiorstwa. Priorytetem jest zapew-nienie maksymalnej liczby miejsc parkingowych dla samochodów osobo-wych na minimalnej powierzchni gruntu. Funkcjonalne klatki schodowe i przejścia łączące strefę parkingową z właściwym miejscem pracy mają zapewniać dobry i szybki dostęp.

ceNtra haNdlowe i wystawieNNicze Fasady parkingów wielopoziomowych o indywidualnym kształcie i kolo-rze w połączeniu z przestronnymi strefami przejściowymi nadają budyn-kowi parkingu wygląd współgrający z marką przedsiębiorstwa, co wpływa na pozytywne wrażenia klienta. system barwnych oznaczeń z wyraźnym oznakowaniem i prostą organizacją ruchu zapewniają klientowi dobrą orientację i komfort w korzystaniu z parkingu. Przestronne strefy przejść i windy pozwalają na optymalne powiązanie parkingu wielopoziomowe-go i skracają drogę do wnętrza budynku. jasna i przejrzysta konstrukcja parkingu zapewnia dobrą widoczność. standardem są bezpieczne drogi komunikacyjne, brak przeszkadzających podpór w strefie manewrowa-nia i wyraźne oznaczenia miejsc postojowych

kliNiki i szpitale system firmy goldbeck można optymalnie dopasować do istniejących warunków działki gruntowej. dzięki temu możliwe jest stworzenie maksymalnej liczby miejsc postojowych na przykład w pobliżu kliniki czy szpitala. jasna i otwarta konstrukcja zapewnia przejrzystość budyn-ku parkingu. jej elementami są również komfortowe szerokości miejsc postojowych i jezdni oraz przystosowane dla osób niepełnospraw-nych windy. Poza wykonaniem robót budowlanych „pod klucz” firma goldbeck oferuje również pomoc w problemach związanych z finanso-waniem i eksploatacją. Obok konwencjonalnego doradztwa dotyczącego finansowania i środków na rozwój obejmuje ona również wskazywanie innowacyjnych dróg finansowania. Parkingi w wielu miejscach posiadają również w pełni funkcjonalne lądowisko dla helikopterów.

miasta i gmiNy system firmy goldbeck umożliwia stworzenie architektury zintegrowa-nej z warunkami zabudowy. O akceptacji parkingu wielopoziomowego decydują przede wszystkim: optymalne rozwiązania konstrukcyjne, po-zwalające na stworzenie jasnej i otwartej przestrzeni parkingowej oraz funkcjonalnych ciągów komunikacyjnych. Obok dostarczenia miejsc po-stojowych parkingi wielopoziomowe firmy goldbeck mogą zaoferować również inne funkcjonalności dzięki zintegrowanym strefom handlowym.

Przykłady i zastosowania

Instal Bud Pecyna Sp. z o.o.ul. 30-lecia PRL 897-217 Lubochniatel.: +48 606 906 385fax: (42) 288 41 14e-mail: [email protected]

www.ibpinstalacje.pl

KLIMATYZACJA WENTYLACJA

CHŁODNICTWO

INSTALACJE WODNO KANALIZACYJNE

INSTALACJE GRZEWCZE

Działalność firmy Instal Bud Pecyna Sp. z o.o. obejmuje kompleksową realizację inwestycji poprzez projekt, nadzory budowlane, dostawę, montaż, uruchomienie oraz serwisowanie instalacji sanitarnych w różnego typu obiektach w Polsce. Dysponujemy wysoko wykwalifikowanym zespołem specjalistów, by w pełni zaspokoić oczekiwania naszych klientów. Specjalizujemy się w instalacjach grzewczych, wod-no-kanalizacyjnych, wentylacji, klimatyzacji oraz chłodnictwa.


po tkaniny liniowe. system oferuje najróżniejsze możliwości adaptacyj-ne i tworzy architekturę zintegrowaną z warunkami zabudowy oraz umożliwia atrakcyjne ukształtowanie przestrzeni zewnętrznych i we-wnętrznych.

jasna i przejrzysta konstrukcja budynku zapewnia dobrą widoczność i wywołuje wrażenie lekkości konstrukcji”.

Parkingi goldbeck wznosi jako konstrukcje wolno stojące lub połączone z innymi budynkami. Także na nierównym terenie – dzięki zastosowa-niu wzajemnie przesuniętych poziomów i ramp na półpiętrach. główna konstrukcja stalowa jest sprowadzana z Niemiec, stropy i pochylnie pre-fabrykowane z czech, a ciągi komunikacyjne, szachty windowe i schody z Polski.

Nie tylko parkiNgigoldbeck buduje na bazie prefabrykowanych podzespołów syste-mowych szybko, ekonomicznie i „pod klucz”. W portfolio grupy znajduje się szereg budynków biurowych, hal produkcyjnych i magazy-nowych, parkingów wielopoziomowych, szkół i hal sportowych oraz instalacji solarnych. są one zlokalizowane w całej europie. Firma re-montuje również już istniejące obiekty. „W różnych częściach świa-ta buduje się inaczej. Wpływają na to uwarunkowania klimatyczne, tradycje kulturowe, przepisy wynikające z obowiązującej sztuki bu-dowlanej, moda oraz upodobania. To zapewnia różnorodność i daje poczucie silnego indywidualizmu. istnieją jednak pewne kryteria iden-tyczne dla wszystkich. bez względu na to, gdzie parkujemy, chcemy, aby nasz pojazd był bezpieczny, myślimy także o własnym komforcie. Ofertę firmy uzupełnia szereg usług: od projektowania i planowania bu-dowy ze szczególnym uwzględnieniem kosztów eksploatacji, po zarzą-dzanie już istniejącymi nieruchomościami. ■


Patentus specjalizuje się w tej chwili przede wszystkim w produkcji maszyn górniczych – przenośników zgrzebłowych (lekkich i ciężkich) oraz prze-nośników taśmowych. Pracują one zarówno bezpośrednio przy odstawie urobku ze ścian wydobywczych (przenośniki ścianowe i podścianowe), jak i przy drążeniu wyrobisk górniczych (przenośniki lekkie). Ponadto firma w ostatnim czasie intensywnie rozwija produkcję przenośników taśmo-wych o szerokości taśmy 1000, 1200 i 1400 mm, pracujących w ciągach odstawy zarówno podścianowej, jak i głównej.

jednocześnie Patentus produkuje również innego rodzaju maszyny górni-cze, w tym kruszarki urobku, służące do kruszenia kęsów węgla na bryły o mniejszych gabarytach. W tej chwili w ofercie Patentusa znajdują się kru-szarki, które budowane są zarówno na przenośniku zgrzebłowym ściano-wym (kruszarki ramionowe budowane w strefie wysypu), jak i stacjonarne budowane w ciągu odstawy przenośnika podścianowego. grupa zajmuje

się również produkcją platform i wozów transportowych służących do przemieszczania elementów wyposażenia kopalni i na jej powierzchni, i na dole kopalni.

Obecnie produkcja i remonty maszyn górniczych to ponad 80% przycho-dów firmy. Oprócz tego spółka znana jest na rynku polskim m.in. z pro-dukcji urządzeń na podstawie własnych rozwiązań technicznych, handlu wyrobami hutniczymi, wykonawstwa konstrukcji stalowych, a także handlu materiałami biurowymi, opakowaniami foliowymi i papierowymi oraz własnego salonu sprzętu spawalniczego i odzieży ochronnej. W ostatnim czasie w ofercie spółki znalazła się również produkcja przekładni zębatych.

iNNowacyjNość i modułowość„Patentus powstał w 1992 r. jako jednoosobowa firma, której właścicielem był mój brat. Z tego względu, że był on rzecznikiem patentowym, powstała

PATENTNA sukces

„Od KilKuNASTu lAT KONSEKWENTNiE BuduJEMy WARTOść fiRMy. PATENTuS JAKO SPółKA OBCHOdzi W TyM ROKu 15-lECiE, A JAKO fiR-MA 20-lECiE iSTNiENiA. Od POCząTKu PRzyJęliśMy zASAdę, By PRzEdE WSzySTKiM iNWESTOWAć. CzAS POKAzAł, żE TAKiE dziAłANiE PRzy-NOSi EfEKTy” – MóWi JózEf dudA, PREzES zARządu PATENTuS SA.

AdAM SiEROń


nazwa Patentus. Zajmował się on ochroną wła-sności patentowych – mówi józef duda i dodaje: ja z żoną mieliśmy swoją działalność: produko-waliśmy opakowania z tworzyw sztucznych. Po jakimś czasie zaczęliśmy łączyć interesy i w roku 1995 powstała spółka cywilna, która w 2001 r. została przekształcona w spółkę jawną. Nato-miast w czerwcu 1997 r. powstała spółka akcyj-na o nazwie Patentus. Wyspecjalizowaliśmy się w produkcji maszyn górniczych”.

Tym, co charakteryzowało zarówno strategię, jak i rozwiązania techniczne Patentusa od sa-mego początku działalności, było nastawienie na innowacyjność i poszukiwanie oryginalnych rozwiązań technologicznych. dlatego też do dzisiejszego dnia podstawową cechą urządzeń produkowanych w firmie jest dążenie do wpro-wadzania nowinek technicznych, które pojawiają się na rynku szeroko rozumianych maszyn górni-czych. Oprócz tego, w trakcie realizacji kolejnych kontraktów, podczas produkowania maszyn górniczych uwzględniane są również konkret-ne uwagi od użytkowników, które pojawiają się w trakcie eksploatacji maszyn.

dlatego też każdy kontrakt traktowany jest przez Patentus indywidualnie, a poszczególne urządzenia są projektowane pod konkretnego odbiorcę. uwzględniają one w związku z tym przede wszystkim oczekiwania techniczne klientów, a także warunki zabudowy i pracy danej maszyny w konkretnej lokalizacji. drugim istotnym elementem maszyn produkowanych przez Patentus jest ich maksymalna moduło-wość. ma to ułatwić eksploatację tych urządzeń oraz, w razie konieczności, szybką reakcję ser-wisu firmy. modułowość pozwala także – w ra-zie potrzeby – na szybkie przekonfigurowanie urządzenia do pracy w nowych warunkach lo-kalizacyjnych.

Firma wykonuje urządzenia tylko i wyłącznie na podstawie własnych rozwiązań technicznych, nie wykorzystuje modeli już istniejących. do tej kategorii zaliczyć można produkowane przez Patentus przekładnie zębate, które stanowią rozwiązania wykonane zgodnie z oczekiwaniami ściśle zdefiniowanymi przez odbiorców.

Podczas produkcji wyrobów firmy stosuje się nowoczesne obrabiarki numeryczne i urzą-dzenia spawalnicze, umożliwiające realizację wymagań klientów. dodać należy, że w proce-sach wytwórczych stosowane są narzędzia wy-korzystujące innowacyjne metody wytwarzania, co skraca czas obróbki i pozwala na uzyskanie

wyrobu odznaczającego się dużą dokładnością wykonania.

Obecnie w Patentusie wdrażana jest techno-logia produkcji kół zębatych, oparta na odpo-wiednim kształtowaniu naprężeń w warstwie wierzchniej, co przełożyć się powinno na wzrost trwałości maszyn i urządzeń, a zatem zwiększyć czas eksploatacji danego urządzenia, tym samym mieć korzystny wpływ na środowisko naturalne.

jednym z nowych rozwiązań, które wprowadza na rynek spółka, jest zamknięty układ chłodzenia urządzeń górniczych. jego sposób działania ma

na celu zminimalizowanie zużycia wody wyko-rzystanej do chłodzenia elementów przenośni-ków taśmowych. rozwiązanie jest w tej chwili w fazie testów ruchowych.

pateNty pateNtusa„Od wielu lat nasz dział konstrukcyjny opra-cowuje nowe rozwiązania, ulepszając obecne

i tworząc nowe produkty. spółka opracowała też kilka patentów. W roku 2012 stworzyliśmy dział b+r, dzięki pozyskaniu wykwalifikowanego personelu oraz wsparcia unijnego na projekty badawcze. rezultatami pracy nowego działu jest opracowanie w tym roku pierwszych projektów przekładni zębatych, złożenie pięciu wniosków patentowych oraz dwóch za granicą” – podkreś- la józef duda.

Obecnie dział konstrukcyjny pracuje nad kolej-nymi unowocześnieniami w przekładniach zę-batych, których produkcja została uruchomiona w tym roku, a także nad tworzeniem nowych produktów oraz nad doskonaleniem rozwiązań objętych dwoma programami badawczymi, na których realizację przyznano spółce około 9 mln zł dotacji unijnych.

Pierwszy z nich dotyczy przekładni z układem diagnostycznym. rezultatem prac badawczych ma stać się wprowadzenie do produkcji innowa-cyjnych, specjalizowanych przekładni zębatych, zapewniających lepsze parametry pracy. drugi program związany jest z elementami zespołów transportowych, wykorzystujących innowacyjne technologie produkcji. ma to umożliwić obniże-nie kosztów produkcji przy zwiększeniu wytrzy-małości tych podzespołów.

Patentus myśli już jednak o wprowadzeniu na rynek kolejnych rozwiązań technologicz-nych. Obecnie firma stara się o kolejne unijne wsparcie w wysokości 7,5 mln zł i pracuje nad nowoczesnymi zespołami napędowymi. Projekt badawczy zakłada stworzenie napędów, które

W rOku 2012 sTWOrZyliśmy dZiAł b+r,

dZięki POZyskANiu WykWAliFikOWANegO

PersONelu OrAZ WsPArciA uNijNegO NA

PrOjekTy bAdAWcZe. reZulTATAmi PrAcy

NOWegO dZiAłu jesT OPrAcOWANie W Tym

rOku PierWsZych PrOjekTóW PrZekłAdNi

ZębATych, ZłOżeNie Pięciu WNiOskóW

PATeNTOWych OrAZ dWóch ZA grANicą

ELEKTROMETAL SA43-400 Cieszynul. Stawowa [email protected].: +48 33 85 75 458fax: +48 33 85 75 205

www.elektrometal.eu

Józef dudaprezes zarządu Patentus sA


zostaną wykonane z użyciem nowoczesnych technologii, wyposażonych w układy monitorowania parametrów pracy, co zapewni uzyskanie zwięk-szonej trwałości i niezawodności, co z kolei przełoży się na większą wydaj-ność tych urządzeń.

Oprócz tego firma planuje w 2013 r. wprowadzenie do oferty usługi wykorzystania specjalistycznego sprzętu pomiarowego, który umożliwi dokładne badania metrologiczne kół zębatych stosowanych w wysokowy-dajnych maszynach i urządzeniach, charakteryzujących się dużą dokładno-ścią wykonania.

„W dziale badawczo-rozwojowym obecnie zatrudnione są dwie osoby, ale w przyszłym roku planujemy jego rozbudowę. Z pewnością na tym nie po-przestaniemy. Naszą kreatywność techniczną wykorzystamy w najbliższych latach, gdyż kolejne fundusze unijne będą przyznawane tylko i wyłącznie na projekty innowacyjne. czyli trzeba iść w tym kierunku” – stwierdza józef duda. Obecnie współpracujemy z jednostkami naukowymi i korzystamy ze wsparcia specjalistów w zakresie techniki napędowej.

uNijNe wsparcieistotnym elementem, który pozwala firmie na dynamiczny rozwój, jest umiejętne korzystanie z funduszy europejskich. W 2011 r. Patentus złożył pięć wniosków o dofinansowanie unijne. cztery projekty złożono w ra-mach Programu Operacyjnego innowacyjna gospodarka oraz jeden w ra-

Nazwa firmy kojarzy się z patentami. Na początku firma specjalizo-wała się w ochronie własności intelektualnych. Pomimo zmiany pro-filu działalności spółka nie zaprzestała patentowania swych rozwiązań konstrukcyjnych. W roku 2012, w związku z powstaniem działu badawczo-rozwojowego, ponownie wzrosła ilość zgłoszeń patento-wych. W ciągu roku opracowano pięć zgłoszeń patentowych i dwa wzory przemysłowe. strategia firmy zakłada, że w kolejnych latach zgłaszane będą do ochrony kolejne wynalazki. W większości będą one dotyczyć techniki napędowej.

Czy WiESz, żE...

mach regionalnego Programu Operacyjnego. Należy podkreślić, że spółce udało się uzyskać wszystkie te dotacje.

„Pieniądze z unii nie są przyznawane w prezencie. Tutaj ważne są mery-toryka i właściwe przygotowanie wniosków. Projekt musi być innowacyjny i trzeba to umieć pokazać. Warto zauważyć, że dotacje na programy ba-dawcze w styczniu tego roku przyznano 45 wnioskom w Polsce, z tego trzy pochodziły ze śląska, w tym dwa były nasze” – mówi józef duda.

dzięki temu w kwietniu spółka podpisała dwie umowy o dofinansowanie na programy badawcze: „innowacyjna technologia produkcji elementów cięgnowych systemów transportowych wykorzystująca materiały lane”, a także „Opracowanie innowacyjnej proekologicznej specjalizowanej prze-kładni zębatej zintegrowanej z układem diagnostycznym”. Pozwolić one mają na wdrożenie do produkcji innowacyjnych rozwiązań, dzięki którym


Zajmujemy się produkcją odkuwek swobodnie kutych tj.: ■ pręty ■ pierścienie ■ tuleje ■ krążki ■ kostki i płyty ■ walce hutnicze ■ wały kołnierzowe ■ odkuwki kształtowe i inne zgodnie z zapytaniem klientów.

Oprócz szerokiej gamy produktów oferujemy także usługi: ■ przekucia ■ cięcia ■ obróbki mechanicznej i obróbki cieplnej materiałów powierzonych przez Klienta.

Posiadamy System Zarządzania Jakością PN-EN ISO 9001:2009, a także dopuszczenia wielu Towarzystw Klasyfi kacyjnych.

Zarmen FPA Sp. z o.o.ul. Filarskiego 3947-330 ZdzieszowiceTel.: +48 77 545 70 01Fax: +48 77 545 70 99e-mail: [email protected]

Biuro Handlowee-mail: [email protected].: +48 22 835-89-34fax: +48 22 835-82-96kom.: 695-330-187

firma zdobędzie przewagę konkurencyjną w kraju i za granicą. Projekty te będą realizowane do 2015 r.

W przypadku dwóch kolejnych projektów Patentus przygotowuje się do podpisania umów o dofinansowanie. są to projekty złożone w ramach kredytu technologicznego na inwestycje w nowoczesne technologie. Po-zytywną ocenę uzyskały w tym przypadku dwa wnioski dotyczące: „Wdro-żenia innowacyjnej wysokowydajnej metody produkcji kół stożkowych wykorzystującej nawęglanie z preazotowaniem”, a także „Wdrożenia inno-wacyjnej technologii produkcji wielkogabarytowych elementów zespołów napędowych o zwiększonej trwałości eksploatacyjnej”. rozpoczęcie prac w tym zakresie planowane jest jeszcze w 2012 r. Zakończenie tych inwe-stycji przewiduje się na rok 2014.

„We wrześniu zostaliśmy powiadomieni o uzyskaniu wsparcia na złożony w śląskim centrum Przedsiębiorczości projekt o tytule «Wzrost kon-kurencyjności i rozwój Patentus sA poprzez wprowadzenie do oferty innowacyjnych usług pomiarowych kół zębatych», dzięki któremu wpro-wadzimy bardzo dokładne pomiary kół zębatych. Pozwoli to na oferowa-nie precyzyjnych produktów dla wymagających branż takich jak energetyka czy kolejnictwo” – opowiada józef duda.

W związku z tym, że dotychczasowe działania firmy okazały się tak sku-teczne, Patentus we wrześniu złożył kolejny wniosek o dofinansowanie w ramach POig programu „Wsparcia na pierwsze wdrożenie wynalazku”, który zakłada wdrożenie do produkcji mechatronicznych zespołów napę-dowych do przenośników zgrzebłowych dużych mocy, powstałych przez zastosowanie opracowanych w dziale b+r dwóch patentów.

jeżeli ten projekt okaże się skuteczny, w ciągu kilku lat firma planuje wpro-wadzenie nowego rozwiązania technologicznego m.in. na rynek chiński, gdzie istnieje duże zapotrzebowanie na nowoczesne i wydajne rozwiązania w górnictwie. W ramach tego programu przewidziana jest budowa no-

W najbliższych latach Patentus liczy na dobrą koniunkturę dla swoich wyrobów na polskim rynku. jest tak z tego względu, że odbiorcy ma-szyn górniczych firmy planują wiele inwestycji. jastrzębska spółka Wę-glowa do 2015 r. zamierza wydać 4,5 mld zł, kompania Węglowa – 11,6 mld zł do 2020 r., a katowicki holding Węglowy – 0,5 mld rocznie. Oprócz tego swoje kopalnie zamierzają budować m.in. kopex, invest-ments Polenergia, NWr karbonia, a także kompania Węglowa.

Prawdziwy boom inwestycyjny czeka jednak polską energetykę. inwe-stycje w tym zakresie w ciągu najbliższych 10 lat mogą osiągnąć poziom 170 mld zł. koła zębate, które w najbliższym czasie będzie produkować Patentus, mogą stać się ważnym elementem planowanych inwestycji.

Czy WiESz, żE...


iNWesTując W NOWOcZesNe mAsZyNy, będZiemy W sTANie WykONAć WysOkiej klAsy kOłA ZębATe, A TAkie kOłA są NieZbędNe m.iN. W eNergeTyce. i TeN dZiAł chcemy W NAjbliżsZych lATAch rOZbudOWAć

Patentus potrafi w skuteczny sposób korzystać z dotacji unijnych. spółka do tej pory uzyskała dofinansowanie 10 projektów współfinansowanych z funduszy unii europejskiej, na łączną kwotę około 20,7 mln zł. kolejny wniosek złożono w ramach programu pilotażowego „Wsparcie na pierw-sze wdrożenie wynalazku”, którego wielkość to niecałe 22 mln zł, a war-tość wydatków kwalifikowanych wynosi 15 mln zł, z czego 50% podlegać będzie refundacji. W związku z możliwością zdobywania kolejnych środ-ków na rozwój spółka zamierza nadal startować w konkursach, by rozbu-dowywać swoje możliwości produkcyjne i biznesowe.

jeżeli uda się pozyskać dofinansowanie w ramach pilotażowego programu na wdrożenie wynalazku, suma środków pozyskanych dzięki programom unijnym w 2012 r. przekroczy 25 mln zł.

Czy WiESz, żE...

wej hali produkcyjnej wraz z budynkiem socjalno-biurowym, która ruszyła w październiku tego roku – bez względu na wyniki oceny wniosku.

Wartość hali szacowana jest na mniej więcej 6,6 mln zł. hala ma stać się miejscem produkcji m.in. nowoczesnych zespołów napędowych oraz kół zębatych walcowych i stożkowych.

czekając Na boomOprócz realizacji szeregu prac badawczych, planowanej budowy nowej hali i starań o kolejne dotacje unijne, grupa kapitałowa Patentus cały czas inwestuje. W styczniu tego roku zakupiła 70,62% akcji Przedsiębiorstwa Wielobranżowego montex sp. z o.o. ze świętochłowic. ich łączna wartość wynosi 1,87 mln zł.

spółka montex specjalizuje się w budowie konstrukcji stalowych takich jak: kanały spalin i powietrza, konstrukcje kompensatorów, kontenerów, zbiorników ciśnieniowych, elementów rurociągów, elektrod do energe-tyki. spółka ma potencjał do produkcji dużych i ciężkich konstrukcji, dzięki hali produkcyjnej o powierzchni około 4 tys. m2 oraz suwnicom 32-tono-wym. dzięki temu Patentus po raz kolejny zwiększy potencjał produkcyj-ny, poszerzy asortyment produktów oraz ograniczy zlecenia produkcji na zewnątrz.

W połowie 2011 r. powstała Patentus strefa w Tarnobrzeskiej specjalnej strefie ekonomicznej. W tym przypadku nieruchomości pod działalność

nowego zakładu produkcyjnego zostały zakupione od syndyka masy upad- łościowej hsW-Zakład Zespołów mechanicznych w stalowej Woli za 2,816 mln zł. do chwili obecnej w rozbudowę działalności i potencjału produkcyjnego Patentus sA zainwestował mniej więcej 8 mln zł.

Te dwie strategiczne inwestycje – Patentus strefa oraz montex – są bu-dowane w celu zwiększenia możliwości produkcyjnych grupy, które będą wykorzystywane podczas realizacji dużych przedsięwzięć (związanych np. z inwestycjami w energetykę w Polsce).

ma to znaczenie, ponieważ jednym z celów strategicznych Patentusa jest dywersyfikacja źródeł dochodów. „inwestując w nowoczesne ma-szyny, będziemy w stanie wykonać wysokiej klasy koła zębate, a takie koła są niezbędne m.in. w energetyce. i ten dział chcemy w najbliższych latach rozbudować. Planujemy mieć w ciągu półtora roku nowiutki za-kład, o bardzo wydajnej produkcji i wysoko przetworzonym produkcie” – mówi józef duda.

Patentus liczy na to, że wyroby firmy potrzebne będą w najbliższych latach, w trakcie oczekiwanego boomu inwestycyjnego w energetyce. Nakłady w tym zakresie mogą w ciągu najbliższych 10 lat osiągnąć poziom 170 mld zł. Oprócz tego koncerny węglowe planują kolejne duże inwestycje. W tym przypadku marka i maszyny górnicze spółki mają już swoją ustaloną renomę. Wiele wskazuje na to, że sposób Patentusa na rozwój po raz kolejny może się okazać skuteczny. ■

Fabryka maszyn górniczych Niwka sA specjalizuje się w produkcji, a także w remon-tach i modernizacjach maszyn, dostosowując je do wymogów rynku i aktualnych przepisów. Znajdują się wśród nich m.in.: kołowroty, przenośniki zgrzebłowe i ła-

dowarki. „Przystosowane są one do pracy w podziemnych zakładach górniczych, zarówno w polach niemetanowych, jak i metanowych, a także w wyrobiskach zaliczanych do trzech podstawowych stopni niebezpieczeństwa wybuchu metanu oraz obu klas zagrożenia wy-buchu pyłu węglowego” – mówi Zygmunt cieplik, prezes zarządu Fmg Niwka sA.

jednocześnie, dzięki posiadanemu parkowi maszynowemu, firma oferuje cały szereg usług. Przede wszystkim jest to szeroko pojęta obróbka skrawaniem, w tym toczenie, wiercenie, frezowanie, szlifowanie, ale także cięcie termiczne elementów na wypalarce gazowej stero-wanej numerycznie. Firma posiada także stanowiska spawalnicze, na których wykonywane mogą być skomplikowane konstrukcje spawane. W ramach obróbki cieplnej Fmg Niwka sA specjalizuje się także m.in. w nawęglaniu, wyżarzaniu, ulepszaniu materiałów, hartowa-niu w piecach oraz indukcyjnie (powierzchniowo) obrobionych elementów, np. zębów kół zębatych.

„cały czas staramy się rozbudowywać park maszynowy, aby nasze techniki wytwarzania były jak najnowocześniejsze, dzięki czemu wyroby Fmg Niwka sA są lepiej i dokładniej wykonane niż u konkurencji” – stwierdza Zygmunt cieplik.

STRATEGiCzNy RyNEK GóRNiCzyFmg Niwka sA posiada 170-letnią tradycję i jest doskonale znana na polskim rynku gór-niczym. Nie dziwi więc fakt, że głównymi klientami firmy są krajowe koncerny górnicze, w tym: kompania Węglowa, katowicki holding Węglowy, jastrzębska spółka Węglowa, a także Południowy koncern Węglowy. W produkcji kołowrotów górniczych Fmg Niwka posiada mniej więcej 50% polskiego rynku, w przypadku lekkich przenośników zgrzebło-wych jest to 20% rynku, jeśli zaś chodzi o ładowarki górnicze – 10%.

Oprócz tego Fmg Niwka sA realizuje szereg zleceń dla klientów spoza rynku górniczego. rocznie firma zawiera 25–45 kontraktów. ich wartość szacowana jest na około 12,5 mln zł.

W PrZysZłym rOku Fmg NiWkA WyPrOdukuje NOWą mAsZyNę, kTórA POWiNNA WyPełNić lukę NA POlskim ryNku mAsZyN górNicZych. W Tej chWili W sOsNOWieckiej FAbryce PrZygOTOWyWANy jesT PrOTOTyP urZądZeNiA.

AdAm sierOń

PrOdukTW reAlNy

zamieNićpomysł

Największy realizowany obecnie kontrakt opiewa na 1 mln zł i dotyczy dostawy czterech sztuk przenośników zgrzebłowych. W historii sosno-wieckiego zakładu najbardziej wartościowe zlecenie opiewało na kwotę 11 mln zł i było związane z dostawą części do przenośników zgrzebło-wych.

„dla nas w dalszym ciągu najbardziej istotnym i strategicznym rynkiem jest rynek maszyn górniczych, oczywiście ze względu na doświadczenie i posiadany park maszynowy. istotny jest także rynek usług produkcyjnych, niezwiązanych bezpośrednio z górnictwem. jest to jednak rynek trudny z uwagi na dużą konkurencję małych prywatnych firm o niskich kosztach wytwarzania” – opowiada Zygmunt cieplik.

Nowa maszyNa w 2013 r.W pierwszym półroczu 2012 r. firma osiągnęła sprzedaż na poziomie 6,4 mln zł. W analogicznym okresie 2011 r. było to 5,8 mln zł. W związku z tym jednym z głównych celów strategicznych Fmg Niwka sA w naj-bliższym czasie będzie utrzymanie swojej pozycji na rynku maszyn górni-czych, a także znalezienie kolejnych zamówień na rynku pozagórniczym.

dlatego też w zakładzie w sosnowcu przygotowywany jest prototyp nowej maszyny górniczej. „rzeczywiście, planujemy w przyszłym roku

na międzynarodowych Targach górnictwa, Przemysłu energetycznego i hutniczego w katowicach przedstawić nasz nowy wyrób. W tej chwili przygotowywany jest prototyp. Nie chcę zdradzać szczegółów, ale obec-nie na rynku nie ma takiej maszyny – podkreśla Zygmunt cieplik. i doda-je: – innowacyjność w naszej firmie ma bardzo duże znaczenie, przede

wszystkim innowacyjność techniczna. innowacje poprawiają i wzmacniają naszą pozycję na rynku. jednocześnie dzięki temu jakość naszych wyrobów i usług odpowiada najnowocześniejszym standardom obowiązującym na światowych rynkach”.

Oprócz stawiania na rozwój technologii do zalet firmy Fmg Niwka sA należy także wieloletnia tradycja, dzięki której przedsiębiorstwo posiada uznaną markę na rynku. jednocześnie istotnym elementem działalności Fmg Niwka sA jest polityka jakości. mottem działalności zakładu jest hasło: „jakość i zadowolenie klienta jest to droga, na której my robimy interesy”. Firma przyjęła system Zarządzania jakością, zgodny z normą międzynaro-dową eN isO 9001:2000.

„Wiele elementów wpływało na rozwój Fmg Niwka sA na przestrzeni lat. Zdobyte przez nas doświadczenie pozwala odpowiednio określić, co jest aktualnie potrzebne na rynku, a także właściwie to wykonać. Nowoczesne rozwiązania technologiczne zamieniają pomysł w realny produkt, czyli ma-szyny, które oferujemy naszym klientom” – mówi Zygmunt cieplik.

kołowroty z fmg Niwka saPierwszy rodzaj maszyn, które są produkowane w zakładzie w sosnow-cu, to kołowroty: hydrauliczne, elektryczne i pneumatyczne. kołowroty hydrauliczne khT-5/ex i khT-6/ex są przeznaczone do ciągnięcia różne-go rodzaju materiałów, a także ciężkich elementów maszyn i urządzeń. Transport ten odbywa się w wyrobiskach górniczych o kącie nachylenia do 45 stopni, na środkach transportu kołowego, na płycie ślizgowej lub też bezpośrednio po spągu.

W hisTOrii sOsNOWieckiegO ZAkłAdu NAjbArdZiej WArTOściOWe ZleceNie

OPieWAłO NA kWOTę 11 mlN Zł

rocznie Fmg Niwka sA zawiera 25–45 kontraktów. ich wartość sza-cowana jest w sumie na około 12,5 mln zł. Największy realizowany obecnie kontrakt opiewa na 1 mln zł i dotyczy dostawy czterech sztuk przenośników zgrzebłowych. W historii sosnowieckiego zakładu naj-bardziej wartościowe zlecenie opiewało na kwotę 11 mln zł i było związane z dostawą części do przenośników zgrzebłowych. W li-stopadzie firma podpisała kontrakt na wykonanie ładowarki łZk-6P oraz lekkiego przenośnika zgrzebłowego.

Czy WiESz, żE...


Łożyska toczne: kulkowe zwykłe, kulkowe skośne, stożkowe, baryłkowe, igiełkowe, wałeczkowe, zespoły łożyskowe większości uznanych producentów krajowych i zagranicznych: FŁT, SKF, TIMKEN, INA-FAG, ZKL, KOYO i inne

Zestawy naprawcze do kół: OPTIMAL Germany, SKF-VKBA

Prowadnice liniowe i szyny teleskopowe Rollon

Smary i oleje przemysłowe produkcji Naftochem, Molydal, OKS

Akcesoria do łożysk, ściągacze, pierścienie Segera, elementy mocowań, oprawy łożyskowe.

ATUT Przedsiębiorstwo HandloweAndrzej Kościelniakul. Piwowara 1, 41-300 Dąbrowa Górniczae-mail: [email protected]

ATUT Łożyska toczne i systemy liniowe

kołowroty elektryczne ekO-d15/s i ekO-d30/s służą do mechanizacji prac związanych z transportem bliskim w wyrobiskach nachylonych do 45 stopni. Przystosowane są one także do transportu linowego w wo-zach, na platformach lub po spągu. Oprócz tego w zakładzie w sosnowcu produkowany jest także powierzchniowy elektryczny kołowrót ekO-d30/TP, przeznaczony do mechanizacji prac związanych z transpor-

tem poziomym bliskim na trasach nachylonych do 4 stopni (nachylenia wzdłużnego). W tym przypadku przystosowany jest on przede wszyst-kim do transportu linowego po torach. Tego typu kołowrót stosować można do przetaczania wagonów kolejowych, wozów, platform itp.

Fmg Niwka sA produkuje kołowroty elektryczne w dwóch odmianach: pierwszą z nich jest kołowrót z układem do samoczynnego zahamowa-nia kołowrotu typu ushk, przeznaczonego przede wszystkim do napędu kolejek (bez układaka liny). W tym przypadku układ z ręczną pompką hy-

drauliczną steruje dźwignią hamulca, powodując w przypadku zaniku ener-gii elektrycznej zaciskanie się szczęk hamulca bębna. Tego typu kołowroty, z zabudowanym czujnikiem zużycia szczęk hamulca, pozwalają na pracę w układzie z liną bez końca (z pierścieniem parabolicznym).

drugim typem kołowrotu elektrycznego jest kołowrót posiadający własny zespół napędowy, który jest przeznaczony do transportu liną z końcem. W tym przypadku własny hydrauliczny zespół napędowy zasila układ do samoczynnego zahamowania kołowrotu oraz układak liny ulh.

kolejnym oferowanym przez Fmg Niwka sA rozwiązaniem technicznym jest kołowrót pneumatyczny PNekO-d30/ex, który został skonstruowany na bazie kołowrotu ekO-d30/s. Wprowadzone przez producenta zmiany polegają w głównej mierze na dostosowaniu kołowrotu do napędu silni-kiem pneumatycznym.

przeNośNiki zgrzebłowedrugim rodzajem maszyn górniczych produkowanych w zakładzie w so-snowcu są przenośniki zgrzebłowe. Fmg Niwka sA produkuje dwa typy przenośników skAT-80/kj oraz skAT-e180Wmj. W obu przypadkach są one przeznaczone do odstawy urobku z wyrobisk węglowych, kamienno-węglowych i kamiennych, a także poziomych lub nachylonych. Przenośniki te mogą także transportować węgiel z zabie rek, ubierek i ścian o małym

W trakcie przyszłorocznych międzynarodowych Targów górnictwa, Przemysłu energetycznego i hutniczego w katowicach w dniach 10–13 września 2013 r. Fmg Niwka zamierza pokazać nową maszynę górni-czą własnej produkcji. W tej chwili przygotowywany jest prototyp tego urządzenia. Według prezesa fi rmy – Zygmunta cieplika – znajdzie się w nim nowatorskie na polskim rynku maszyn górniczych rozwiązanie techniczne.

Czy WiESz, żE...


wydobyciu. mogą być one także stosowane do prac poza górnictwem podziemnym, pod warunkiem że zachowane zostaną parametry ich pracy.

Pierwszy z przenośników – skAT-80/kj – może pracować na nachyleniach do 18 stopni. W zależności od potrzeb użytkownika, przenośnik może być skonfi gurowany w trzech różnych wersjach: jako przenośnik kotwiony lub rozparty (z napędem pojedynczym lub podwójnym, z rynnami giętymi z blachy lub wykonanymi z profi lu e180), jako przenośnik podwieszony (z napędem podwójnym ze zwrotnią na spągu i rynnami giętymi z blachy lub wykonanymi z profi lu e180), a także jako przenośnik podwieszony do kombajnu z napędem pojedynczym i rynnami e180.

Przenośnik typu skAT-e180Wmj jest zaś skonstruowany w ten sposób, by mógł on pracować na nachyleniach do 18 stopni, pod warunkiem że nie ograniczają tego urządzenia inne z nim współpracujące np. kombajn. dla przenośnika leżącego na spągu dopuszczalny kąt nachylenia może wynosić 35 stopni. W zależności od potrzeb użytkownika, w tym przede wszystkim mocy silników, ale także sposobu odstawy przenośnik skAT-e180Wmj może być skonfi gurowany na wiele różnych sposobów: jako przenośnik podwieszony współpracujący z kombajnem (tutaj zwrotnia związana jest połączeniem kulowym z kombajnem chodnikowym), przenośnik pod-wieszony ze zwrotnią na spągu; przenośnik podwieszony współpracujący z kombajnem z obrotowym podwieszeniem napędu (napęd przenośnika zamocowany jest na podwieszeniu obrotowym pozwalającym na jego wy-

chylenie w płaszczyźnie pionowej o kąt 18 stopni i skręt w płaszczyźnie po-ziomej o kąt 40 stopni, a zwrotnia związana jest z kombajnem połączeniem kulowym o możliwości skrętu 18 stopni w płaszczyźnie pionowej i 103 stopnie w płaszczyźnie poziomej), jako przenośnik kotwiony lub rozparty, a także jako ciąg przenośników.

ładowarki z sosNowcakolejnym rodzajem maszyn produkowanym w fabryce w sosnowcu są ładowarki przeznaczone do ładowania różnego rodzaju materiałów i su-rowców, które pojawiają się w trakcie procesu wydobywania węgla. są to maszyny o napędzie elektrohydraulicznym, jak ładowarka łg.NiWkA-A, lub pneumatycznym, jak ładowarki łZk-6P i gryF-1P. układ hydrauliczny jest oparty na elementach znanych fi rm, działających na rynku. Posiadają one energooszczędny układ sterowania typu load sensing, który zapewnia

im wysokie parametry techniczne. W przypadku układów pneumatycz-nych Fmg Niwka sA wykonuje ich elementy we własnym zakresie.

konstrukcja ładowarek bocznie sypiących i spągoładowarek łg.NiWkA-A odznacza się zwartą budową funkcjonalno-modułową zapewniającą do-bry dostęp do poszczególnych zespołów takich jak: podwozie, nadwozie, czerpak, teleskopowy wysięgnik oraz sterowanie. ładowarka typu łZk-6P jest maszyną napędzaną energią sprężonego powietrza. Przeznaczona jest ona do jazdy i przetaczania wozów po torowiskach, a także ładowania urobku do tych wozów (w tym przypadku używa się wozów skrzyniowych o małej i średniej pojemności). Oprócz tego łZk-6P może być stosowa-na do ładowania urobionych skał przy prowadzeniu wyrobisk poziomych (chodników, przekopów itp.), a także czyszczenia chodników wodnych i usuwania przepadów z komór lub wyrobisk.

Tego typu ładowarka może również znaleźć swoje zastosowanie w róż-nego rodzaju pracach na powierzchni, m.in. ładowaniu kamienia, rudy, gruzu itp. – wszędzie tam, gdzie zachodzi konieczność ładowania do wo-zów rozdrobnionych materiałów w większych ilościach. Z tego względu, że łZk-6P charakteryzuje się zwartą i mocną budową, jest ona maszyną przystosowaną do trudnych warunków pracy w takich miejscach jak ciasne wyrobiska górnicze.

innym typem ładowarki, produkowanym w Fmg Niwka sA jest szybowa ładowarka chwytakowa gryF-1P przeznaczona do ładowania rozdrobnio-nych skał do kubłów wydobywczych w trakcie głębienia szybów i szybików pionowych w zakładach górniczych. Wydajność ładowania zależy w głów-nej mierze od wielkości ziaren urobku, twardości, gęstości urobku, ale także wprawy operatora obsługującego maszynę. Największą wydajność, ok. 80 m3/godz., uzyskuje się przy ładowaniu skał lekkich (łupków ilastych), o ziarnach urobku poniżej 100 mm. W ładowarce chwytakowej gryF-1P wysokość podnoszenia podnośnika – 2,45 m – umożliwia załadowanie ku-błów o pojemności 4 m3.

Trzecim typem ładowarek z fabryki w sosnowcu są ładowarki gąsienicowe łg.NiWkA-A przeznaczone do mechanizacji prac związanych z pobierką spągu i ładowaniem urobku w wyrobiskach chodnikowych o nachyleniu podłużnym do 18 stopni oraz nachyleniu poprzecznym do 8 stopni. Tego typu maszyny mogą ładować urobek na przenośniki lub do wozów kopal-nianych. ■

do głównych założeń strategii Fmg Niwka sA na najbliższe lata należą: utrzymanie średniej sprzedaży miesięcznej na poziomie nie niższym niż 1,2 mln zł netto, dostosowanie liczby i kwalifi kacji zatrudnionych pra-cowników do bieżących potrzeb; poprawa skuteczności windykacji na-leżności, odpłatne wydzierżawienie zbędnego majątku należącego do fi rmy, a także dalsza obniżka kosztów produkcji oraz poprawa płynności fi nansowej spółki.

Czy WiESz, żE...


Lubelski świat elektroenergetyki

elektromontaż lublin sp. z o.o. to jedna z najstarszych fi rm działających w stolicy województwa lubelskiego. firma, któ-ra specjalizuje się w robotach związanych z uruchomieniem urządzeń elektroenergetycznych energetyki zawodowej i za-kładów przemysłowych oraz linii technologicznych w wielu branżach przemysłowych, jest laureatem wielu prestiżowych nagród. jest też niezastąpionym elementem panoramy miasta jako jeden z większych pracodawców. to też przykład fi rmy, której produkcja trafi ała na rynki nieistniejącego już od dawna związku socjalistycznych republik radzieckich. prezes elek-tromontażu lublin – janusz ropa – opowiada o fi rmie, jej hi-storii i obecnej działalności. wojciech stepaNiuk

rittal z siedzibą główną w Herborn, w Hesji, jest wiodącym w skali światowej dostawcą systemów techniki szaf sterowni-czych i obudów, systemów rozdziału mocy, klimatyzacji systemowej oraz infrastruktury iT. rozwiązania systemowe rittal stosowane są we wszystkich obszarach przemysłu, w budownictwie maszyn i urządzeń oraz w branży informatyczno-komu-nikacyjnej (iCT).

Do szerokiego spektrum usług należą przy tym także kompletne rozwiązania modułowych i efektywnych energetycznie centrów obliczeniowych, począwszy od innowacyjnej koncepcji bezpieczeństwa (wcześniej Litcos) do fizycznego zabezpieczania danych i systemów infrastruktury IT (wcze-

rittal sp. z o.o. | Domaniewska 49 | 02-672 warszawa | tel.: (22) 310 06 00 | fax.: (22) 310 06 16 | email: [email protected]

POWER DISTRIBUTIONENCLOSURES CLIMATE CONTROL IT INFRASTRUCTURE SOFTWARE & SERVICES

www.rittal.pl

ss_poln_420x108_2-seitig.indd 2 25.01.2012 11:21:24


Szafy sterownicze od XS do XXL.


Niebawem przypada okrągła – bo 60. – rocznica istnienia firmy Elektromontaż lublin. To bogata historia i szerokie doświadczenie. Jak doszło do powstania firmy?Początki elektromontażu lublin sięgają roku 1953, kiedy kierownictwo grupy montażowej przekształciło się w samodzielny podmiot gospodarczy Pmue elektromontaż lublin. był to okres budowy od podstaw najważ-niejszych zakładów przemysłowych na lubelszczyźnie. Początkowo firma realizowała głównie roboty elektroenergetyczne, później powstał własny zakład produkcji urządzeń. jako przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą PPimueb elektromontaż lublin funkcjonowaliśmy do roku 1991, później jako Oddział elektromontaż-export sA Warszawa. Obecnie funkcjonuje-my jako samodzielna spółka, której właścicielem jest Petroeltech sA.

Jak ocenia pan firmę przez te wszystkie lata działalności? Co było najtrudniejsze? z czego jest pan najbardziej dumny?mieliśmy w dosyć długiej i burzliwej historii także trudne momenty. uwa-żam, że najtrudniejszy okres rozpoczął się w chwili utraty podmiotowo-ści prawnej w roku 2001. Od tamtej chwili, podobnie jak elektromontaż łódź sA i elektromontaż Wrocław sA funkcjonowaliśmy jako oddziały giełdowej spółki PPh elektromontaż-export sA, która ostatecznie upad- ła. dynamiczny okres rozwoju spółka miała od początku powstania elek-tromontażu sA w lublinie, co pokrywało się z okresem transformacji gospodarki w Polsce. mimo trudnych reform i zmian, rozpadu Związku radzieckiego, który był największym odbiorcą naszych stacji transforma-torowych (70% sprzedaży), firma szybko dostosowała się do nowych wymagań rynku. W 1994 roku spółka jako pierwsza w europie środko-wej wdrożyła produkcję małogabarytowych stacji transformatorowych typu sTlmb według obowiązującej wtedy normy europejskiej iec 1330. W roku 1997 uzyskaliśmy certyfikat systemu jakości isO 9001:1994. W tym okresie wprowadziliśmy na rynek wiele ciekawych rozwiązań technicznych w zakresie elektroenergetyki. Po roku 2000 staliśmy się od-

śniej Lampertz). Wiodący dostawca oprogramowania Eplan oraz producent oprogramowania Mind8 to spółki-córki Rittal, uzupełniające rozwiązania systemowe Rittal przez interdyscyplinarne rozwiązania inżynieryjne.

Firma Rittal powstała w 1961 r. Obecnie prowadzi produkcję w 12 zakładach i jest obecna w 63 spółkach-córkach oraz 40 przedstawicielstwach na całym świecie. Posiadając 9 000 pracowników na całym świecie, firma Rittal jest największym przedsiębiorstwem w Friedhelm Loh Group, Haiger, Hesja. Cała grupa zatrud-nia ponad 10 500 pracowników, a jej obroty w 2008 roku wyniosły ponad 2,2 miliarda euro.

www.rittal.pl | Tech info: 801 380 320


www.rittal.pl


działem warszawskiej spółki giełdowej elektromontaż-export sA, która po dwóch postępowaniach układowych uległa likwidacji. Najważniejsze, że przetrwaliśmy ten okres, zachowując swoją pozycję rynkową. Warto tu podkreślić rolę pracowników i ich wolę przetrwania.

Na jakie usługi może liczyć potencjalny klient waszej firmy?realizujemy wszelkie prace elektromontażowe w zakresie od niskich napięć do 110 kV włącznie wraz z dostawą urządzeń elektroenerge-tycznych. Naszą specjalizacją są instalacje przemysłowe „pod klucz” wraz z rozruchem oraz instalacje elektryczne dla obiektów komercyjnych. Po-siadamy własną komórkę projektową rozwiązującą na bieżąco wspólnie z kierownictwem budów wszystkie problemy związane z wykonaniem poszczególnych zadań inwestycyjnych. mamy już spore doświadczenie w zakresie realizacji obiektów dla energetyki odnawialnej, a w szczegól-ności biogazowni.

W zakresie produkcji stacji transformatorowych sN/nn stosujemy także, w zależności od wymagań klienta, nowoczesne rozdzielnice sterowane, będące elementem systemu automatyki sieciowej średniego napięcia i w tym znaczeniu przygotowanej sprzętowo oraz programowo do pracy w zintegrowanym systemie wspomagania dyspozytora. Nie sposób tutaj podać wszystkich przykładów naszych propozycji dla klienta.

Specjalizujecie się w robotach związanych z uruchomieniem urządzeń elektroenergetycznych energetyki zawodowej i za-kładów przemysłowych oraz linii technologicznych w wielu branżach przemysłowych. Proszę scharakteryzować waszą ofertę w tym zakresie.Trudno określić granice naszej oferty, ponieważ jest ona bardzo szeroka. Podam kilka przykładów ciekawych realizacji, które najlepiej obrazują na-sze możliwości. Obecnie kończymy realizację instalacji elektroenerge-

tycznych dla największej w Polsce kogeneracji 3×4 mW w Zakładach chemicznych synthos dwory. Nasze zadanie polegało na zaprojekto-waniu i wykonaniu instalacji odbioru energii od zacisków generatorów po transformację na napięcie 30 kV i przesył do systemu dystrybu-cyjnego. Przeprowadzamy modernizację instalacji olbrzymiej koparki k-46 w kopalni Węgla brunatnego bełchatów oraz modernizację gPZ 110/15 kV dla cementowni rejowiec. W centralnej części Polski wy-konujemy elektroenergetyczne instalacje przemysłowe dla zakładów płytek ceramicznych ceramika Paradyż sp. z o.o. w Wielkiej Woli i To-maszowie mazowieckim, a na północnym wschodzie – zdalne stero-wanie rozłącznikami w sieci średnich napięć w systemie cyfrowym dla

Janusz Ropaprezes elektromontażu lublin

Oddziałów białystok i Warszawa Pge dystrybucja sA. Nasza oferta obejmuje komplet robót elektroenergetycznych od instalacji słabo-prądowych, po napięcie 110 kV włącznie.

Pomówmy teraz o technologiach wykorzystywanych przez waszą firmę. Czy możecie się pochwalić innowacjami, jakie stosujecie podczas produkcji urządzeń i instalacji swoich systemów?W zakresie produkcji urządzeń wykorzystujemy nowoczesną linię ma-szyn do obróbki plastycznej blach japońskiej firmy Amada, które pozwa-lają na utrzymanie najwyższych standardów jakościowych wytwarzanych elementów oraz ich wysoką dokładność. spółka proponuje wyroby i usługi o wysokim stopniu zaawansowania technicznego dzięki dostę-powi do technologii światowych liderów. ciągłe szkolenia w zakresie technologii wykonywania instalacji oraz obsługi montowanych urządzeń pozwalają nam być bliżej najnowszych rozwiązań. grupa naszych pra-cowników odbyła w fabryce siemensa w Niemczech praktykę w zakresie budowy, obsługi i montażu nowoczesnych rozdzielnic gazowych sN, uzy-skując stosowne certyfikaty honorowane na całym świecie. W zakładzie produkcyjnym przeprowadzono szkolenia dla monterów muf i głowic kablowych w technologii światowej firmy raychem. Nie sposób wymie-nić wszystkich podobnych działań, ponieważ nasz zakres działalności jest szeroki i szybko reagujemy na wprowadzanie nowości technicznych.

Produkujecie również stacje transformatorowe oraz podze-społy do nich. Jaka jest specyfika i rozwój tej produkcji?stacje transformatorowe sN/nn były i są naszym podstawowym produk-tem. Początek tej linii produktowej to jeszcze lata 70. i produkcja pro-stych, ale niezawodnych urządzeń elektroenergetycznych w obudowie metalowej o mocy do 630 kVA i napięciu do 30 kV. rozwój stacji trans-formatorowych jako produktu w dużej mierze opierał się na zdobytych doświadczeniach w eksporcie tych urządzeń do krajów byłego Związ-

korzystając z posiadanego przez firmę bogatego zaplecza technicznego w posta-ci linii technologicznej AmAdA, elektro-montaż lublin oferuje dodatkowe usługi w zakresie obróbki plastycznej blach. Fir-ma jest w stanie szybko wyciąć na zamó-wienie dowolne kształty i detale z arkuszy blach o grubości 3 mm, wykona przetło-czenia pod gwinty w blachach cienkich oraz gwintach stożkowych, a także wypro-dukuje sita o dowolnej perforacji.

Cięcie blach

SLAViTECH Sp. z o.o. jest dostawcą aparatury elektrycz-nej niskiego napięcia dla � rm produkujących urządzenia rozdzielcze. Przedsiębiorstwo kontynuuje działalność spółki OEZ Polska jednocześnie rozszerzając jej ofertę.

Marki reprezentowane przez SLAViTECH to: OEZ (wy-łączniki, rozłączniki) SEZ (aparatura modułowa), KBH (kompensacja mocy biernej), RADE KONCAR (styczni-ki), QUADRITALIA (szafy rozdzielcze), KIWA (ochron-niki), CALZONI (urządzenia pomocy wzrokowej dla lądowisk śmigłowcowych).

Slavitech Sp. z o.o. | 02-457 Warszawa | ul. Czereśniowa 19 tel.: 228631521 | fax: 228637182

email:info@slavitech | www.slavitech.pl


ku radzieckiego i Nrd, a później rosji, kazachstanu i Afryki Północnej. W sumie za granicą pracuje ponad 25 tys. naszych stacji. W roku 1994 wprowadziliśmy na rynek małogabarytowe stacje miejskie w obudowie betonowej, które spełniają wymagania norm międzynarodowych i nie ustępują analogicznym rozwiązaniom zachodnim. Oprócz typowych rozwiązań na życzenie klienta wykonujemy stacje specjalne o mocy do 10 mVA i napięciu do 35 kV. jako producent stacji transformatorowych jesteśmy także dostrzegani poza granicami kraju.

Elektromontaż lublin sp. z o.o. zajmuje się także projekto-waniem i wdrażaniem nowych wyrobów. Jak w tym zakresie przedstawia się współpraca z uczelniami technicznymi oraz instytutami badawczymi?istotnie, każdy wyrób elektroenergetyczny, aby zaistnieć na rynku, musi przejść szereg prób, sprawdzeń, badań wewnętrznych i zewnętrznych. Na podstawie wymagań klienta oraz określonych norm i przepisów w zakła-dzie powstaje projekt, a później prototyp urządzenia. Prototyp podlega wymaganym sprawdzeniom i badaniom przez własną jednostkę kontrol-no-pomiarową. Następnie, wraz z niezbędną dokumentacją, jest prze-kazywany do jednostki badawczej, która wykonuje badania typu wyrobu

na podstawie konkretnych norm. W naszym przypadku ze względu na specyfi kę urządzenia badania przeprowadza dla nas instytut energetyki w Warszawie, który posiada akredytację Polskiego centrum Akredytacji (PcA). Z instytutem energetyki współpracujemy już od kilkudziesięciu lat w dziedzinie zabezpieczeń, automatyki i pomiarów wielkości elek-trycznych. Współpracujemy także z instytutem Tele- i radiotechnicznym (iTr) oraz Politechniką łódzką i Politechniką lubelską. iTr w Warsza-wie we współpracy z nami opracował zabezpieczenie muPAsZ 902e (sterownik polowy) na potrzeby przyłączeń sieci średniego napięcia do źródeł energetyki odnawialnej, a wcześniej muPAsZ 7u1 do sterowania i zabezpieczania silników dużych pomp odwodnieniowych.

z racji tego, że firma działa w branży elektrycznej, zasadne jest zadanie pytania o ciągłe podwyżki energii elektrycznej. Mówi się, że prąd ma zdrożeć o blisko 50%. Czy to przełoży się na waszą działalność? każdy element kosztów – zarówno stałych, jak i zmiennych – niewąt-pliwie ma wpływ na naszą działalność, a przede wszystkim na konku-rencyjność wyrobów i usług. kraje takie jak usA, gdzie ceny czynników energetycznych są relatywnie niskie, zwiększają atrakcyjność swoich wy-robów na rynku. Wracam do cen energii elektrycznej, mam nadzieję, że do tej podwyżki w okresie kryzysu gospodarczego nie dojdzie. Należy zwrócić także uwagę na rosnące koszty pracy, które ponosi fi rma działa-jąca na rynku uczciwie. Nieuczciwi po prostu nie płacą i tym samym nie ponoszą kosztów.

Warto pochwalić się kadrą i powiedzieć, na co może liczyć każdy pracownik Elektromontażu lublin sp. z o.o.elektromontaż lublin sp. z o.o. dysponuje wykwalifi kowaną i do-świadczoną kadrą techniczną, która realizuje szereg zadań w branży elektroenergetycznej, m.in.: projektowanie, produkcję, prace budow-

lano-montażowe i instalacyjne oraz uruchomienie i serwis urządzeń. Aktualnie w fi rmie jest zatrudnionych 260 osób, z czego 230 to kadra techniczna, posiadająca wszelkie wymagane uprawnienia (w tym upraw-nienia seP, budowlane, spawalnicze, dotyczące montażu muf kablowych itp.). Aby sprostać wymaganiom rynku, nasza fi rma ciągle inwestuje w swoją kadrę, podnosząc kwalifi kacje pracowników poprzez szkolenia techniczne.

Warto pochwalić się nagrodami. z czego jesteście najbar-dziej dumni?elektromontaż lublin sp. z o.o. na przestrzeni lat zdobył szereg wyróż-nień i nagród za swoje produkty oraz za swoją działalność. do najważ-niejszych z nich należy zaliczyć Złoty medal międzynarodowych Targów Poznańskich przyznany w roku 1996 za pierwszą w Polsce kontenerową stację transformatorową w obudowie betonowej typu sTlmb. W tym samym roku fi rma została odznaczona Złotą Odznaką „Zasłużony dla budownictwa i Przemysłu materiałów budowlanych”, przyznaną przez ministra gospodarki Przestrzennej i budownictwa. Firma zdobyła rów-nież nominację do godła „Teraz Polska” w konkursie na Najlepsze Pro-dukty Przemysłowe za serię stacji transformatorowych typu sTlmb, z których każda otrzymała także wyróżnienia i złote medale na wielu imprezach wystawienniczych. Niewątpliwym wyróżnieniem przyznanym lubelskiemu elektromontażowi w ostatnim roku jest diament miesięcz-nika „Forbes” i zajęcie pierwszego miejsca w województwie lubelskim w prestiżowym rankingu organizowanym przez ten miesięcznik. ■

ENETON – jesteśmy wyspecjalizowaną firmą zajmującą się komplek-sową realizacją dostaw materiałów elektrotechnicznych dla firm wyko-nawczych realizujących inwestycje w zakresie budowy urządzeń, instalacji elektrycznych i elektroenergetycznych dla energetyki zawodowej oraz zakładów przemysłowych.

ENETON – posiadamy specjalistyczną wiedzę i doświadczenie w sprawnej i efektywnej obsłudze dużych projektów inwestycyjnych w zakresie złożo-nych procesów logistycznych.

ENETON – jesteśmy dostawcą, którego szukałeś.

ENETON S.C.87-100 Toruń | ul. Polna 115 A

tel.: 515048158 | tel.: 515048159 | fax: 056 645 04 [email protected] | www.eneton.com


ekologiczny rozdział energiiPublikacja platformy Green Switching ta publikacja wydana przez platformę green switching jest artykułem programowym, zawierającym zbiór informacji o konsekwencjach stosowania gazu cieplarnianego sf6 w rozdzielnicach elektrycznych. zgodnie ze stanowiskiem międzyrządowego zespołu ds. zmian klimatu (ipcc) sf6 jest najsilniejszym z sześciu głównych gazów cieplar-nianych, a jego potencjał tworzenia efektu cieplarnianego (gwp) jest 23 tys. razy większy niż w przypadku co2. sf6 może unosić się w atmosferze przez ponad tysiąc lat. z tego powodu sf6 został umieszczony w protokole z kioto na liście substancji, których stosowanie i emisję należy minimalizować.

emisje gazu sF6 z rozdzielnic mają znaczący wkład w zagrożenie efektem cieplarnianym i wynikające z tego zmiany klimatu. celem tej publikacji jest upowszechnienie informacji ułatwiających podej-

mowanie decyzji w sprawie wyboru ekologicznych rozdzielnic do sieci rozdzielczej tym osobom z administracji publicznej, zakładów energetycz-nych i przedsiębiorstw przemysłowych, które są za to odpowiedzialne.

sieć eNergetyczNa i rozdzielNiceelektrownie wytwarzają energię elektryczną, która jest przesyłana do konsumentów poprzez sieć linii napowietrznych i kablowych. rozdziel-nice umożliwiają bezpieczny rozdział energii elektrycznej i sterowanie nią w punktach węzłowych sieci rozdzielczej. systemy te mogą być sto-sowane w zakładach energetycznych, przemyśle przetwórczym, pro-jektach infrastrukturalnych, szpitalach, budynkach komercyjnych oraz centrach handlowych. Na wypadek awarii wymagane jest stosowanie automatycznych wyłączników, które odcinają zasilanie obwodu elek-trycznego.

Przy rozdziale i przesyłaniu energii są używane różne poziomy napięcia, aby wymiary sieci były optymalne pod względem ekonomicznym, a stra-ty energii – jak najmniejsze. Wysokie napięcie (>50 kV) jest używane do przesyłania na dużą odległość, a średnie napięcie (1–50 kV) – do roz-działu poprzez linie napowietrzne lub kable podziemne w pobliżu użyt-kowników końcowych. Na poziomie użytkownika końcowego średnie napięcie jest ponownie zamieniane na niskie, które ma wiele zastosowań.

istNieją rozwiązaNia pozbawioNe sf6sF6 stał się bardzo popularnym medium izolacyjnym i łączeniowym w roz-dzielnicach ze względu na dobre właściwości gaszenia łuku oraz mniej-sze rozmiary tego typu rozdzielnic w porównaniu do konwencjonalnych rozdzielnic izolowanych powietrzem. O ile jednak nie istnieje sensowna ekonomicznie alternatywa dla gazu sF6 w rozdzielnicach wysokiego na-pięcia w sieci przesyłowej, to stosowanie sF6 w rozdzielnicach średniego napięcia w sieci dystrybucyjnej jest zupełnie niepotrzebne.

Na rynku są przecież dostępne inne w pełni funkcjonalne rozwiąza-nia, w których stosuje się próżnię w łącznikach głównych oraz żywicę epoksydową jako materiał izolacyjny, co pozwala zmniejszyć rozmiary rozdzielnicy do poziomu identycznego jak w przypadku rozdzielnic z sF6.

emisje gazu sf6 rozdzielnice zawierające sF6 występują zasadniczo w trzech głównych odmianach. W przypadku dwóch wersji, zwanych systemami „regulowa-nego ciśnienia” i „zamkniętego ciśnienia”, uwalnianie sF6 jest w praktyce nieuniknione. jest to spowodowane tym, że rozdzielnice te w okresie użytkowania wymagają konserwacji, podczas której występuje wyciek. Wyciek ten następuje także wtedy, gdy urządzenia są ostatecznie roz-bierane na części po zakończeniu eksploatacji. Trzecia wersja to system „hermetycznie zabudowany”, który nie wymaga konserwacji w okresie użytkowania. Z tego względu mówi się, że emisje z tych systemów wsku-


tek wycieków są ograniczone, chociaż nigdy nie będą zerowe, ponieważ w praktyce źródłem wycieku są same uszczelki.

gaz sf6: fakty sF6 to syntetyczny związek składający się z jednego atomu siarki i sześciu atomów fl uoru, który nor malnie nie występuje w przyrodzie. sF6 ma po-stać gazową w temperaturze pokojowej i jest cięższy od powietrza. Ze względu na silne wiązania między atomami siarki i fl uoru sF6 jest obojętny w nor malnych warunkach. gaz ten ma pewne właściwości elektryczne, które sprawiają, że dobrze nadaje się na medium izolacyjne i łączeniowe w rozdzielnicach energii elektrycznej. sF6 ma także pewne wady. W przy-padku pojawienia się łuku elektrycznego sF6 rozkłada się na toksyczne substancje: hF, sOF2, sF4 i s2F10. W przypadku wycieku gaz sF6 i jego tok-syczne produkty uboczne są uwalniane do atmosfery. reakcje te występu-ją także podczas normalnej eksploatacji. Toksyczne substancje pozostają wtedy w obudowie, dlatego podczas demontażu systemu po zakończeniu eksploatacji należy zastosować szczególne środki ostrożności. co roku wy-twarza się około 8 tys. t sF6, z czego 80% jest zużywane przez energetykę do gaszenia łuku, chłodzenia i izolacji. światowa pro dukcja sF6 stale rośnie, mimo że znajduje się on na liście gazów cieplarnianych Protokołu z kioto.

im większe zużycie energii, tym większe jest także zużycie sF6 w warto-ściach bezwzględnych. Ocenia się, że w 2010 r. wielkość produkcji gazu sF6 osiągnęła około 10 tys. t. Wraz ze wzrostem liczby rozdzielnic, w których jest używany gaz sF6, jego emisja do atmosfery będzie rosła. Tendencja ta wzbudza duży niepokój, ponieważ jest ściśle powiązana ze wzrostem temperatury na Ziemi i wynikającymi z tego zmianami klimatycznymi. Po-nieważ dane dotyczące emisji sF6 nie są publicznie dostępne, nie wiadomo dokładnie, jaki jest stopień wycieków z rozdzielnic. Tak czy inaczej w prak-tyce uzyskiwane są emisje w zakresie 6–13%.

W wielu krajach, gdzie gaz sF6 jest używany w rozdzielnicach, podejmowa-ne są działania ograniczające jego emisję. do działań tych należy np. dobro-wolny program amerykańskiej Agencji Ochrony środowiska (ePA) oraz rozporządzenie f-gazowe w europie. Nowe europejskie rozporządzenie f-gazowe z 2007 r. nakazuje, aby wszystkie większe systemy zawierające sF6 były regularnie kontrolo wane i aby jak najbardziej ograniczać emisje podczas konserwacji, napełniania i demontażu. mimo że zrobiono aktualnie wyjątek dla hermetycznie zabudowanych rozdzielnic zawierających

mniej niż 6 kg sF6, to oczekuje się, że w przyszłości zostaną podjęte dodat-kowe działania dla tego rodzaju systemów ze względu na rosnącą presję ze strony organizacji pozarządowych i partii politycznych, aby ograniczać emisję niewęglowych gazów cieplarnianych.

obawy dotyczące gazu sf6

zmiaNa klimatu Największe obawy dotyczące gazu sF6 są związane ze środowiskiem. cho-dzi tu głównie o stopień, w jakim gaz ten przyczynia się do powstawania efektu cieplarnianego. uświadomiono to sobie dopiero niedawno, gdy stały się dostępne bardziej szczegółowe dane. instytucja ONZ, która to monitoruje, czyli międzyrządowy Zespół ds. Zmian klimatu (iPcc), umie-ściła gaz sF6 na liście najbardziej szkodliwych gazów cieplarnianych. W Pro-tokole z kioto z 1992 r. stwierdzono, że emisję gazu sF6 należy redukować. Przekonywanie do rezygnacji z jego używania jest obecnie najlepszą drogą do realizacji tego celu.

zagrożeNie efektem cieplarNiaNym Wzrost ilości gazów w atmosferze, które zatrzymują ciepło, wzmaga efekt cieplarniany. konsekwencje tego zjawiska są trudne do przewidzenia. jed-nak zgodnie z raportem iPcc, czyli zespołu naukowców działającego pod auspicjami instytucji ONZ zajmujących się meteorologią (WmO) i ochro-ną środowiska (uNeP), średnia temperatura na Ziemi w XXi w. może wzrosnąć o 6,4°c.

iPcc wskazuje, że największy wpływ ma na to wzrost ilości dwutlenku wę-gla w atmosferze, co jest efektem działalności człowieka. cO2 ma w istocie silne działanie izolacyjne i zapobiega ucieczce ciepła ziemskiego w prze-strzeń kosmiczną. Oprócz tego istnieje jeszcze szereg innych gazów, które


cO rOku WyTWArZA się OkOłO 8 Tys. TON sF6, Z cZegO 80% jesT

ZużyWANe PrZeZ eNergeTykę dO gAsZeNiA łuku, chłOdZeNiA i iZOlAcji.

przyczyniają się do wzrostu efektu cieplarnianego. chociaż ich emisje są o wiele mniejsze niż cO2, to ich działanie izolacyjne jest znacznie silniejsze. sF6 zajmuje ważne miejsce w kategorii niewęglowych gazów cieplarnia-nych.

do oceny wpływu takich gazów cieplarnianych jak sF6 na powstawanie efektu cieplarnianego służy jednostka zwana potencjałem tworzenia efek-tu cieplarnianego (gWP). mierzy ona stopień, w jakim dany gaz przyczy-nia się do powstawania efektu cieplarnianego w przeliczeniu na jednostkę jego ciężaru. miara ta jest pochodną cO2 i jest wyrażana jako ekwiwalent cO2. gWP dla sF6 wynosi 23 tys. Oznacza to, że 1 kg gazu sF6 jest 23 tys. razy „silniejszy” od 1 kg cO2.

warstwa ozoNowaNiepokój budzi także odkryty przez naukowców z Niemiec, stanów Zjed-noczonych i Wielkiej brytanii nowy, bardzo aktywny gaz cieplarniany, który atakuje warstwę ozonową. gazem tym jest sF5cF3. Współczynnik stęże-nia tego gazu wzrósł w ciągu ostatnich 50 lat o sto jednostek. Naukowcy stwierdzili, że gaz ten jest produktem ubocznym rozkładu gazu sF6.

zagrożeNia dla zdrowia i bezpieczeństwagaz sF6, a zwłaszcza jego pochodne, których powstawanie jest nieunik-nione podczas łączeń lub zwarć wewnętrznych, zagraża zdrowiu operato-rów i konserwatorów oraz wszystkich osób, które znajdują się w pobliżu. chociaż te produkty uboczne mogą się z czasem odnawiać, nie umniejsza to faktu, że w tego typu rozdzielnicach występują stężenia substancji tok-sycznych. konserwatorzy są także narażeni na podwyższone ryzyko, gdy rozdzielnica musi zostać zlikwidowana po zakończeniu eksploatacji. Oba-wy dotyczą przede wszystkim postępowania z toksycznymi produktami ubocznymi, zwłaszcza powstającymi wskutek łączenia w gazie sF6 w trakcie normalnej eksploatacji.

Nawet mimo stosowania wytycznych i norm iec nigdy nie można wy-kluczyć pewnego ryzyka dla zdrowia i bezpieczeństwa konserwatorów. kolejnym aspektem jest fakt, że rozdzielnice zawierające sF6 – zwykle trak-towane jako odpady chemiczne – są eksportowane jako normalne odpady do krajów Trzeciego świata, gdzie mogą zostać rozłożone na części przez osoby nieprzeszkolone, co wiąże się z wysokim ryzykiem szkodliwości dla ludzi i środowiska.

Wreszcie istnieje ryzyko otwartego łuku powodującego silne zanieczysz-czenie otoczenia. W przypadku zwarcia wewnętrznego prowadzącego do otwartego łuku nastąpi eksplozja, która rozrzuci toksyczne produkty uboczne sF6 po całej okolicy. chociaż rozdzielnice mogą być testowane zgodnie z normami międzynarodowymi, to w odniesieniu do łuków we-wnętrznych zagrożenia związane z produktami ubocznymi sF6 nie są nigdy brane pod uwagę z punktu widzenia bezpieczeństwa. Ponieważ rozdziel-nice, zwłaszcza średniego napięcia, są powszechnie stosowane w budyn-kach publicznych, centrach handlowych i szpitalach, może to mieć olbrzymi wpływ na zdrowie i bezpieczeństwo ludzi, którzy znajdują się w pobliżu.

przepisy międzyNarodoweW Protokole z kioto uzgodniono, że kraje uprzemysłowione muszą w la-tach 2008–2012 ograniczyć swoje emisje średnio o 5,2% w odniesieniu do poziomów emisji z 1990 r. redukcja ta dotyczy takich gazów cieplar-nianych jak dwutlenek węgla, metan, podtlenek azotu i wiele związków fluoru, w tym m.in. sF6. biorąc jednak pod uwagę istotną rolę gazu sF6 w sieciach wysokiego napięcia, w porozumieniach międzynarodowych nie zakazano jego stosowania w tego typu urządzeniach. W celu ograniczenia szkód ustanowiono pewne cele dotyczące stosowania, odzysku i recyklin-gu gazu sF6 w rozdzielnicach.

Ponieważ wiadomo już, że na rynku istnieje wolna od sF6 alternatywa dla rozdzielnic średniego napięcia, należałoby przyjąć różne przepisy dla roz-dzielnic wysokiego i średniego napięcia oraz podjąć dodatkowe działania, aby ograniczyć stosowanie sF6 w rozdzielnicach średniego napięcia. Po-winno to spowodować zakaz stosowania sF6 we wszystkich systemach,

w których istnieje dla niego alternatywa. Ponadto każde państwo powinno swoimi działaniami stymulować tworzenie i stosowanie technologii wol-nych od sF6.

korporacyjNa odpowiedzialNość społeczNaW ostatnich latach można było zaobserwować wzrost profesjonalizmu działów zarządzania majątkiem w firmach będących operatorami sieci energetycznych. dzięki temu w procesie podejmowania decyzji są w więk-szym stopniu brane pod uwagę takie aspekty jak jakość sieci, kontrola kosztów, zagrożenie dla bezpieczeństwa i zrównoważony rozwój. Zakłady energetyczne coraz bardziej skupiają się na całkowitym koszcie posiadania zamiast na początkowej cenie zakupu. Z badań przeprowadzonych ostat-nio przez niezależne ośrodki wynika, że rozdzielnice wolne od sF6 są nie tylko technicznie równoważne, ale także konkurencyjne ekonomicznie na przestrzeni całego okresu eksploatacji.

działając zgodnie ze swoimi programami korporacyjnej odpowiedzialno-ści społecznej, niektóre duże zakłady energetyczne i przedsiębiorstwa przemysłowe zdecydowały się na stosowanie rozdzielnic wolnych od sF6 w swoich sieciach średniego napięcia. skłania je do tego także pogląd, że przedsiębiorstwa powinny opierać swoją wizję, misję i strategię na szerszej podstawie niż tylko korzyści akcjonariuszy. rozdzielnice wolne od sF6 to naprawdę konieczność w obliczu tej korporacyjnej odpowie-dzialności społecznej i rosnącego poparcia społeczeństwa dla zrówno-ważonego rozwoju. ■

Green Switching Platform Oosteinde 237, 2271 eg Voorburg Postbus 123, 1234 AA Voorburg. holandia Tel.: +31 (0)70 354 9000 Faks: +31 (0)70 350 3145 e-mail: [email protected] www.greenswitching.com


Założenie jest proste. jeżeli nasz proces obróbki cieplno-chemicznej w piecu nie wymaga skomplikowanej apara-

tury sterująco-pomiarowej, można sporo za-oszczędzić. rozwiązanie ekonomiczne pasuje w sam raz do prostego warsztatu produkują-cego części takie jak koła zębate, wałki uzębio-ne, wały, sworznie itp.

Oferta elektrotermu, poza różnorodną gamą pieców komorowych z trzonem stałym i wy-jezdnym, zawiera również typoszereg pieców komorowych z gazoszczelną muflą ze stali ża-roodpornej dla obróbki cieplno-chemicznej.

trochę teoriiObróbka cieplna wyrobów stalowych w atmosferze powietrza powoduje uboczne zjawisko, jakim jest odwęglanie stali. skutkuje to obni-żeniem własności mechanicznych wyrobów po obróbce cieplnej. Wyposażenie komory roboczej pieca w hermetyczną muflę ze stali żaroodpornej i dostarczanie do niej w sposób kontrolowany atmosfery ochronnej pozwala na wyeliminowanie zjawiska odwęglania.

Obróbka cieplno-chemiczna w atmosferach gazowych początkowo była realizowana w pro-

cesach generatorowych, w których wytwa-rzano atmosferę regulowaną. gazy atmosfer był dostarczane do hermetycznych komór roboczych pieców. jednak ten sposób obróbki cieplno-chemicznej sprawdzał się w systemie pracy ciągłej, tzn. przez 7 dni w tygodniu i na 3 zmiany.

Z ekonomicznego punktu widzenia gorzej było w branżach, gdzie praca odbywała się w sys-temie 5-dniowego trybu pracy i jedno- lub dwuzmianowej produkcji. stąd konieczne było wprowadzenie tzw. bezgeneratorowej obróbki cieplno-chemicznej. W tym przypadku w her-metycznej komorze roboczej pieców (mufli) rozkładowi chemicznemu podlegają środki chemiczne wzbogacane w odpowiednie pier-wiastki chemiczne. W praktyce przemysłowej spotyka się różnorodne systemy zasilające dla obróbki bezgeneratorowej.

innymi słowy, wszędzie tam, gdzie przy produk-cji nie trzeba wykorzystywać pieca 24 godziny na dobę lub nie jesteśmy pewni nadchodzącej koniunktury gospodarczej i mamy wątpliwości, czy portfel zamówień będzie tak duży, aby pie-ca używać praktycznie cały czas, bardziej opłaca się używać technologii bezgeneratorowej.

człowiek z pasjąryszard bazarnik z firmy elektroterm chodzież opracował w produkowanych przez firmę pie-cach bardzo uproszczony system zasilania bez-

generatorowego. „Nasz piec jest o wiele tańszy od innych tego typu rozwiązań konkurencji. Najmniejszy, jaki sprzedaliśmy, miał pojemność

dO ZAdAń ekONOmicZNych

PieceWszędzie tam, gdzie procesy technologiczne obróbki cieplno-chemicznej stali nie są bardzo skomplikowane, a produkcja odbywa się w sposób nieciągły, warto zwrócić uwagę na ofertę z półki ekonomicznej. Taką w swoim portfolio posiada elektroterm – producent pieców przemysłowych.

mariusz Krysiak


NAsZ NAjWięksZy Piec PrAcuje PrZy

PrOdukcji TZW. kOrONek WierTeł dO

mAsZyN WierTNicZych WykOrZysTyWANych

W POsZukiWANiu gAZu łuPkOWegO

60 litrów, ale my właściwie robimy te piece na zamówienie klienta” – opowiada nam przejęty inżynier. Zdarzają się więc i większe konstrukcje.

Na wspominany przez ryszarda bazarnika piec udzielono zgłoszenia patentowego przez urząd Patentowy rzeczypospolitej Polskiej pod nr P.398632.

„W ramach tej technologii obróbki cieplno-che-micznej namawiamy klientów na zastosowanie również polimerowych preparatów hartowni-czych (m.in. firmy TermO-imP – przyp. red.). Warunki hartowania są zbliżone do oleju, ale bez dymienia i zapłonu. eliminujemy te wszystkie negatywne czynniki, które wiążą się z używaniem oleju hartowniczego. Nic się nie przypala. Nic nie śmierdzi” – tłumaczy bazarnik. jest jeszcze jedna zaleta. To koszty eksploatacji. Otóż olej hartowniczy co jakiś czas musi być wy-mieniany w całości. Natomiast polimer regene-ruje się niewielką ilością regeneratu.

razem z piecem firma elektroterm dostarcza wannę hartowniczą, która – jak mówi konstruk-tor – „daje ładną, czarną, matową, niekorodującą powierzchnię”.

Na rynku dostępne są różnorodne rodzaje polimerowych środków hartowniczych, w tym krajowych odmian koncentratów typu WO-dOl, przeznaczonych dla stopowych stali kon-strukcyjnych i narzędziowych. Oferowane przez elektroterm wanny hartownicze pozwalają na utrzymywanie temperatury roboczej 20–45°c.

taNio i bezpieczNieZagłębiając się w szczegóły, można stwierdzić, że innowacyjne rozwiązanie dotyczące opisywane-go pieca muflowego, tzw. bezgeneratorowego, polega na uproszczonym systemie zasilania pre-paratów typu TermOcArb, z jego odmianami; c – do nawęglania, N – do węgloazotowania i O – ochronny).

uproszczony system zasilania został zapro-jektowany tak, aby odpowiadał wymaganiom Normy PN-h/01201 – Obróbka cieplna – piece z atmosferą regulowaną – wymagania bezpieczeństwa dotyczące budowy i eksplo-atacji, a w szczególności: piece atmosferycz-ne o zakresie temperatur roboczych powyżej

750°c. Zabezpieczenie polega na tym, że przy wprowadzaniu do komory (mufli) odmian TermOcArb, przy spadku temperatury po-niżej 750°c jest zastosowany system blokady podawania preparatu. instalacje zasilające piec w ciekłe związki organiczne (TermOcArb) są uzupełnione systemem w układzie zasilania po-zwalającym w stanach awaryjnych na usunięcie resztek TermOcArb. inne ciekawe rozwiąza-nie dotyczy palników pilotowych. W drzwiach pieca znajduje się rurka wylotowa zaopatrzona w system zapalania automatycznego i śledzenia

obecności płomienia na wypadek jego zaniku. Oczywiście, w razie awarii automatycznie uru-chamia się sygnalizacja optyczna i akustyczna.

„istotą cechą naszego pieca jest prostota obsługi przy zachowaniu elementów bezpiecznej eksplo-atacji oraz efektów końcowych po procesie ciepl-no-chemicznym” – podsumowuje konstruktor.

pracują przy łupkachizolacja pieca jest wykonana z lekkich materiałów włóknistych, z zainstalowaną optymalną mocą grzewczą, co pozwala nagrzać piec do tempe-ratury roboczej w czasie ok. 1 godz. W sytuacji, gdy nie ma wsadu, opłaca się piec wyłączać. „To właśnie istota jego działania. Oszczędność – tłu-maczy ryszard bazarnik. – dla prostszych pro-cesów technologicznych stosujemy uproszczony system sterowania. Oczywiście, są też systemy, gdzie używamy sterowników, w których można ustawić szybkość nagrzewania i wychładzania pieca. To przydatne wszędzie tam, gdzie np. potrzebujemy bardzo wolnego wychładzania” – dodaje bazarnik.

Pytam konstruktora o najbardziej spektakular-ne miejsce, gdzie są wykorzystywane produkty hartowane w piecu marki elektroterm. Po chwi-li namysłu ryszard bazarnik z dumą odpowiada: „Nasz największy piec pracuje przy produkcji tzw. koronek wierteł do maszyn wiertniczych wykorzystywanych w poszukiwaniu gazu łupko-wego. Za jego pomocą wymienne korony wier-teł są poddawane dyfuzyjnemu utwardzaniu”.

Piec marki elektroterm został nagrodzony medalem Targów kielce 2012.

Opracowano na podstawie materiałów ryszar-da bazarnika i marcina jeleniewskiego z firmy elektroterm chodzież. ■

Wymiary komory roboczej [mm]

typ pieca s h l

pkm60 300 250 450

pkm150 450 350 600

pkm240 450 350 750

pkm300 600 450 750

pkm340 600 650 700

pkm400 650 700 600

ekoNomiczNe piece marki elektroterm. modele seryjNe:


działamy na rynku od 1983 r. Początko-wo zajmowaliśmy się głównie remontami i modernizacjami pieców oporowych oraz układów sterowniczo-siłowych. W 1993 r. rozpoczęliśmy produkcję pieców oporo-wych i szaf sterowniczych na indywidualne zamówienia klientów. Nasze produkty tra-fiały najczęściej do przemysłu ceramiczne-go. Z biegiem lat wiele udanych projektów zostało wykorzystanych również w prze-myśle szklarskim, metalowym i odlew-niczym. Posiadamy odpowiednią wiedzę popartą wieloletnią praktyką. Wykonali-śmy już ponad tysiąc różnych projektów, począwszy od pieców, przez układy ste-rownicze i kompleksowe rozwiązania dla przemysłu. Warto przy tym wspomnieć, że żaden produkt nie został zwrócony w wy-niku reklamacji. Zawsze prowadzimy po-wierzony zlecenie do samego końca, czyli do momentu uzyskania zamierzonych efek-tów, a tym samym satysfakcji klienta.

Współpracujemy również z innymi firmami wytwarzającymi różne urządzenia prze-mysłowe (np. prasy do odpadów, podaj-niki, taśmociągi, suszarnie, piece gazowe) w zakresie montażu instalacji elektrycznej i budowy układów sterowniczych. chcemy tym samym podkreślić, że zajmujemy się różnymi tematami z zakresu automatyki przemysłowej i techniki grzewczej.

dokładne analizowanie i rozwiązywanie problemów oraz wdrażanie nowości przy-czyniają się do ciągłych modernizacji i ulep-szania naszych produktów. Projektujemy i wykonujemy nietypowe piece, układy grzewcze i sterownicze, służąc fachowym doradztwem technicznym.

Od roku 2008 posiadamy certyfikat „Wiel-kopolska jakość” potwierdzający wysoką jakość produkowanych przez nas pieców oraz układów sterowniczych.

każdy oferowany przez nas piec lub inny produkt spełnia normę ce.

Elektroterm – O firmie

ZAOsZcZędZić mOżNA sPOrO – bO NAWeT

kilkAdZiesiąT Tysięcy NA jedNym Piecu

Przedsiębiorstwo produkcyjno-usługowo-handlowe horus-energia spółka z o.o. działa od 1996 r. Powstało na bazie Za-

kładu montażu i kompleksowej Obsługi Agre-gatów Prądotwórczych horus, działającego od 1984 r. Oferta firmy dotyczy wszystkiego, co wiąże się z zespołami kogeneracyjnymi oraz re-zerwowymi agregatami prądotwórczymi, po-cząwszy od fazy doboru, poprzez wykonanie niezbędnych projektów wraz z uzgodnieniami, dostawę, kompleksowy specjalistyczny mon-taż i uruchomienie, na serwisie gwarancyjnym i pogwarancyjnym skończywszy.

Firma posiada w swojej ofercie również gene-ratory mobilne, służące np. zaspokojeniu tym-czasowo zwiększonego zapotrzebowania na energię w zakładach przemysłowych lub prze-znaczone do obsługi imprez masowych, takich jak choćby festiwal muzyczny w Opolu.

„Trwałe przyłącze dużej mocy wiele kosztuje, a opłata za tymczasowe przekroczenie limitu jest jeszcze wyższa – zauważa Agnieszka Na- dulska. – bardziej opłacalne jest wynajęcie jednego z naszych agregatów. Te przezna-czone do obsługi imprez masowych są zabu-dowane w obudowach dźwiękoizolacyjnych o dużej skuteczności. Pracują praktycznie bezdźwięcznie”.

horus-energia szczyci się najdłuższą w bran-ży agregatowej listą wdrożeń, liczącą obecnie około 1,4 tys. gotowych obiektów, z których 80% to specjalistyczne montaże zespołów prą-dotwórczych, rozumianych jako kompleksowe wykonawstwo zabudowy agregatorni oraz związanej z nią automatycznej infrastruktury: od systemów odzysku ciepła od silników, ukła-dów wentylacji, poprzez układy paliwowe, po rozdzielnie niskiego napięcia oraz urządzenia samoczynnego załączania rezerwy.

swoją ofertę firma kieruje do wszystkich klien-tów, dla których niezbędna jest ciągłość dostaw energii, zapewniana zarówno przez urządzenia zasilania rezerwowego, jak i agregaty przezna-czone do pracy ciągłej, gdy lokalizacja obiektu uniemożliwia korzystanie z sieciowej energii elektrycznej lub decydują o tym względy eko-nomiczne. lista realizacji obejmuje zatem m.in. urządzenia telekomunikacyjne, szpitale, banki, zakłady przemysłowe, biurowce, obiekty woj-skowe itp.

„Wielkopowierzchniowe sieci handlowe po-siadają w wielu miejscach kraju ogromne cen-tra dystrybucyjne, wyposażone w olbrzymie chłodnie. muszą one mieć generatory zapaso-we, na wypadek awarii zasilania z sieci – tłu-maczy Agnieszka Nadulska. – Podobnie np. szpitale. Zdarza się, że do szpitali biegną trzy niezależne linie energetyczne, a czwartym źródłem energii elektrycznej jest nasz agregat rezerwowy. są to generalnie agregaty zasilane olejem napędowym. Zbiornik paliwa wystarcza na ogół na 8–72 godz. pracy, przy czym, oczy-wiście, można je na bieżąco uzupełniać”.

Horus-Energia oferuje zespoły kogeneracyjne oraz agregaty prądotwórcze, zapewnia ich montaż oraz serwis gwarancyjny i pogwaran-cyjny. O tym, jak ważna jest satysfakcja z do-brze wykonanej pracy i ciągły rozwój firmy, opowiadają wiceprezes Sylwester Jędra oraz Agnieszka Nadulska, specjalistka ds. wsparcia procesów sprzedaży.

Adam Bukowski

Więcejmocy!

FZN Marbaise LS Sp. z o.o.ul. Bałtycka 661-014 PoznańTel: 61 87 43 712-15, 61 87 43 735Fax: 61 87 43 704e-mail: [email protected]

www.leroy-somer.com

Tel: 61 87 43 712-15, 61 87 43 735


nawialne źródła metanu, czyli, inaczej mówiąc, biogazu. Zespoły horus-energia mogą więc służyć uzyskaniu samowystarczalności energetycznej takich zakładów jak przedsiębiorstwa oczyszczania ścieków, duże gospo-darstwa rolne bądź składowiska odpadów. surowce biologiczne w pro-cesie rozkładu beztlenowego wydzielają między innymi metan, który jest doskonałym paliwem dla silników tłokowych, znajdujących się w oferowa-nych przez firmę produktach. Wytwarzana z niego energia jest „zielona”, ponieważ pochodzi ze źródeł odnawialnych.

„Na składowiskach pozyskuje się tzw. biogaz składowiskowy – opowiada sylwester jędra. – Wykorzystywany jest do produkcji energii elektrycznej, rzadziej do produkcji ciepła w skojarzeniu, z uwagi na niewielkie zapotrze-bowanie lokalne i trudności z przesyłaniem tej formy energii na większe odległości. gaz składowiskowy wysysa się z tzw. pryzmy energetycznej. składowisko to, mówiąc kolokwialnie, «kupa biomasy» ograniczona geo-membraną i od góry przykryta ziemią. eksploatowane w ten sposób są głównie składowiska zrekultywowane, chociaż nie zawsze”.

metan z beztlenowych procesów gnilnych migrowałby do atmosfery, na-leży więc go przechwycić i przetworzyć. Najprostszą metodą jest spalanie go w pochodni. W ten sposób powstaje dwutlenek węgla, mający o rząd wielkości mniejszy wpływ na efekt cieplarniany niż metan. jednakże w taki sposób marnuje się bardzo dobre paliwo.

„składowiska odpadów mają obowiązek odgazowania pryzmy energe-tycznej i spalania metanu, jakkolwiek to zrobią – mówi wiceprezes jędra. – składowiska, które kupują nasze elektrownie zasilane biogazem, wyko-rzystują zawartą w nim energię chemiczną do produkcji energii elektrycz-

„Olej napędowy jest na tyle drogim i szlachetnym paliwem, że zasila się nim tylko maszyny pracujące w trybie rezerwowym. dlatego stosowane są one tam, gdzie przerwa w dostawach energii elektrycznej z sieci może spowodować poważne konsekwencje: w szpitalach, bankach itp.” – dodaje sylwester jędra.

„również w nowym bloku elektrowni bełchatów o mocy 858 mW są za-instalowane dwa nasze agregaty, każdy o mocy 1650 kVA – podpowiada Agnieszka Nadulska. – każdy z nich ma więc moc około 1,3 mW mocy elektrycznej. ich rolą jest podtrzymanie systemów podstawowych, układów sterowania, w razie gdyby blok energetyczny elektrowni przestał wytwarzać energię elektryczną i zanikłoby zasilanie z zewnątrz”.

Znajdujące się w ofercie firmy urządzenia należą do trzech głównych ty-pów. są to agregaty prądotwórcze zasilane:

• gazem ziemnym lub biogazem,

• olejem napędowym,

• paliwami alternatywnymi (np. olejem roślinnym lub uzyskiwanym z przetworzenia tworzyw sztucznych).

Wszystkie urządzenia mogą działać w trybie pracy ciągłej, aczkolwiek z punktu widzenia ekonomiki zastosowania dość wyraźnie rysuje się po-dział na proste agregaty rezerwowe, nieprzeznaczone do pracy ciągłej, oparte na silnikach diesla, i agregaty przeznaczone do stałej generacji energii elektrycznej i cieplnej, zasilane paliwami gazowymi, mające bardziej skomplikowaną budowę.

„gaz ma inne właściwości – wyjaśnia wiceprezes jędra. – Paliwem ga-zowym bez domieszek np. oleju napędowego można zasilać tylko silniki z zapłonem iskrowym. Zwykły silnik o zapłonie samoczynnym ma znacznie wyższy stopień sprężania w stosunku do silnika iskrowego, co powoduje, że temperatura powietrza sprężonego nad tłokiem wzrasta na tyle, że następuje samozapłon oleju napędowego. jakikolwiek gaz ma na ogół wyż-szą temperaturę zapłonu, dlatego wymaga iskry. silniki gazowe są większe, ale i bardziej ekonomiczne w stosunku do diesli w obecnych warunkach rynkowych. mówiąc oględnie, z tej samej wielkości silnika gazowego moż-na uzyskać blisko dwukrotnie mniejszą moc niż z silnika o zapłonie samo-czynnym, ale gaz ziemny jest czterokrotnie tańszy od oleju napędowego. dlatego w Polsce – w obecnych warunkach i przy obowiązującym pra-wodawstwie – jest bardzo duża szansa, że praca ciągła silników w trybie elektrociepłowni zasilanych gazem ziemnym w wielu przypadkach będzie się opłacać. Warunkiem jest racjonalny dobór wielkości i parametrów urządzeń do profilu obciążeń w ciągu doby oraz w ciągu roku dla danego obiektu.

zieloNa eNergiaProdukty firmy horus-energia pracują nie tylko na gazie pozyskiwanym z sieci gazowniczej, ale również stosuje się je tam, gdzie dostępne są od-


nej. Przy obecnym prawodawstwie to bardzo dobry biznes. gaz wysysany jest poprzez tzw. studnie, czyli rury perforowane, umieszczone w składowisku w określonych odległościach między sobą i na głębokości kilku lub kilkuna-stu metrów połączone wspólnym rurociągiem. Podłączona jest do niego tzw. ssawa, czyli od-powiednio skonstruowany wentylator odśrod-kowy, który wytwarza w instalacji podciśnienie rzędu 3–4 kPa. silnik wentylatora zasilany jest z przetwornicy częstotliwości, tzw. falowni-ka, żeby utrzymać stałe ciśnienie robocze za wentylatorem niezależnie od obciążenia silnika. Pobór biogazu może być sterowany «od tyłu» – jeśli podciśnienie w instalacji przechwytują-cej biogaz rośnie, generowany jest sygnał do układu sterowania zespołu, aby zmniejszył od-dawaną moc. Zbyt wysokie podciśnienie grozi natlenieniem złoża lub zakleszczeniem studni”.

„biogaz to również, jeśli nie przede wszyst-kim, biogazownie rolnicze – dodaje sylwester jędra. – W tym przypadku biogaz jest wytwa-rzany celowo. cała instalacja budowana jest w celu produkcji czystej «zielonej» energii elektrycznej, niejednokrotnie w skojarzeniu z produkcją i wykorzystaniem ciepła. Wsadem do biogazowni, czyli używanym substratem, może być biomasa zielona, kiszonka lub wszel-kiego rodzaju odpady z produkcji rolniczej czy przetwórstwa. Obecnie biogazownie rolnicze powstają jak grzyby po deszczu. Większość du-żych maszyn, jakie wyprodukowaliśmy w tym roku, przeznaczona jest właśnie do pracy w biogazowniach”.

silniki horus-energia mogą być zasilane również nieprzetworzonym olejem rzepakowym. dzisiaj nie jest to paliwo tanie, ale ma istotną zaletę:

urząd regulacji energetyki traktuje je jako pa-liwo odnawialne, co wiąże się z przyznaniem zielonego certyfikatu, czyli dopłaty, którą otrzy-mują producenci zielonej energii.

energia elektryczna, czy też tylko jej niezużyte lokalnie nadwyżki, produkowana dzięki urzą-dzeniom horus-energia w biogazowniach, na składowiskach odpadów, oczyszczalniach ścieków i innych zakładach dysponujących znacznymi ilościami biomasy może być przez te przedsiębiorstwa odsprzedawana do sieci elektroenergetycznej, generując dodatkowy zysk z surowca, który jeszcze do niedawna był wyłącznie odpadem. jednocześnie powoduje to wzrost wielkości tzw. sektora energetyki

rozproszonej, dzięki czemu rośnie wykorzysta-nie potencjalnych źródeł energii, a także bez-pieczeństwo energetyczne kraju.

„W Polsce mówi się dużo o energetyce roz-proszonej – zauważa sylwester jędra. – chodzi o małe źródła w skali energetyki zawodowej; setki kilowatów i pojedyncze megawaty. doty-czy to także energetyki przemysłowej, polega-jącej na uruchamianiu lokalnych elektrowni czy elektrociepłowni, zasilających procesy techno-logiczne okolicznych firm, np. na terenie spe-cjalnej strefy ekonomicznej. To także wiatraki, elektrownie wodne czy źródła kogeneracyjne pracujące na gazie ziemnym w ciepłowniach. Większość ciepłowni miejskich ma bowiem tak zwaną podstawę obciążenia ciepłownicze-go. jest to moc ciepłownicza potrzebna przez cały rok do podgrzewania ciepłej wody użytko-wej. Wynika ona z dynamiki zapotrzebowania na moc ciepłowniczą w różnych porach roku – latem jest to około 10–15% obciążenia zi-mowego. W ten obszar doskonale wpisuje się kogeneracja na gazie ziemnym”.

podNoszeNie sprawNościOferowane przez firmę horus-energia ma-szyny produkują nie tylko energię elektryczną. Zespoły kogeneracyjne charakteryzują się pod-wyższoną sprawnością wykorzystania energii pierwotnej zawartej w paliwie poprzez mecha-nizm skojarzenia produkcji dwóch form energii użytkowej jednocześnie. W ten sposób współ-czynnik wykorzystania paliwa, zwany potocznie sprawnością ogólną zespołu urządzeń, sięga nawet 90%. Zespoły kogeneracyjne znajdują zastosowanie wszędzie tam, gdzie poza zapo-trzebowaniem na energię elektryczną istnieje zapotrzebowanie na ciepło grzewcze.

ZesPOły hOrus- -eNergiA mOgą Więc

służyć uZyskANiu sAmOWysTArcZAlNOści

eNergeTycZNej TAkich ZAkłAdóW

jAk PrZedsiębiOrsTWA OcZysZcZANiA ściekóW,

duże gOsPOdArsTWA rOlNe bądŹ

skłAdOWiskA OdPAdóW

BU Power Systems Polskajest wyłącznym polskim dystrybutorem marki Perkinsświatowego lidera w produkcji silników diesla oraz gazowych

Na obszarze całego kraju gwarantujemy fachowe doradztwo na temat produktów

i kompletny serwis w zakresie silników

BU Power Systems Polska Sp. z o.o.02-293 Warszawa, ul. Krótka 6

Tel. (22) 577 04 [email protected]


„kogeneracja jest niezależna od rodzaju paliwa w przypadku zastosowa-nia silnika tłokowego jako maszyny napędowej – wyjaśnia sylwester jędra. – Polega na wytwarzaniu obu form energii jednocześnie, w skojarzeniu. każdy silnik cieplny ma swoją sprawność przetwarzania ciepła na energię mechaniczną. W przypadku silnika tłokowego współcześnie jest to około 40–48%. Zatem ze 100% strumienia energii pierwotnej około 40%, lub nieco więcej, możemy przetworzyć w prądnicy niemal bez straty na moc elektryczną. Natomiast pozostałe pięćdziesiąt kilka procent to ciepło, któ-rego dużą część można wykorzystać”.

W silniku tłokowym źródła ciepła, od najmniejszego poczynając, to:

• pierwszy stopień intercoolera (wymiennika ciepła, który schładza mie-szankę paliwową, żeby jej objętość właściwa była mniejsza, dzięki czemu silnik osiąga większą moc, a zarazem większą sprawność),

• korpus silnika łącznie z chłodnicą oleju,

• spaliny, mające temperaturę 450–550°c, zależnie od stopnia obciąże-nia, rodzaju silnika i paliwa. można z nich odzyskiwać ciepło także przy wyższej temperaturze, produkując parę technologiczną. Nośnikiem ciepła może być olej termalny, czyli ciecz o bardzo wysokiej temperaturze wrze-nia, służąca do zasilania procesu technologicznego ciepłem wysokotempe-raturowym, w granicach 150°c.

„kogeneracja – kontynuuje wiceprezes horus-energia – pozwala lepiej wykorzystać energię chemiczną paliwa. W naszym przypadku tzw. spraw-ność ogólna wynosi około 85%, czyli tylko 15% energii zawartej w paliwie ulega wytraceniu. Pracujemy nad możliwością wykorzystania ciepła wypro-mieniowanego i ciepła uzyskiwanego z prądnicy użytkowo”.

kontynuując rozważania o energetycznej gospodarce skojarzonej, nie sposób pominąć tzw. trójgeneracji. jest to złożenie dwóch technologii: instalacji kogeneracyjnej oraz chłodziarki absorpcyjnej. dzięki takiemu po-wiązaniu z jednego strumienia energii pierwotnej paliwa uzyskuje się trzy formy energii użytkowej; są to te same formy energii co w kogeneracji oraz chłód klimatyzacyjny.

„W chłodziarce absorpcyjnej zachodzi proces sprężania termicznego, w odróżnieniu od sprężania w sprężarce tłokowej, znanej z lodówek i samochodów, lub śrubowej, obecnej w agregatach stosowanych w kli-matyzacji budynków. Agregat absorpcyjny może być wykorzystywany do klimatyzacji biurowca lub innego obiektu w układzie trójgeneracyjnym, bo do produkcji chłodu zużywa ciepło zamiast cennej energii elektrycznej – opowiada sylwester jędra. – ciepło nie zawsze jest potrzebne. jeśli np. w dużym biurowcu instalujemy układ kogeneracyjny, który w trybie ciąg-łym zasila budynek w energię elektryczną przez cały rok, to zasila go także w ciepło – z reguły biurowiec potrzebuje zimą mało ciepła do produk-cji wody użytkowej i dużo ciepła do ogrzewania. Natomiast latem ciepło staje się zbędne, choć nadal jest wytwarzane przy okazji produkcji ener-gii elektrycznej. Tymczasem biurowiec potrzebuje chłodu, który można wyprodukować przy użyciu tego ciepła w instalacji absorpcyjnej. Agregat absorpcyjny jest w stanie produkować chłód tylko klimatyzacyjny, czyli o temperaturze 6–7°c. są też agregaty amoniakalne, gdzie czynnikiem ro-boczym jest amoniak. Te, mimo że są zasilane ciepłem, mogą produkować chłód służący do zamrażania”.

Należy pamiętać, że w układzie absorpcyjnym każde urządzenie energe-tyczne charakteryzuje się określoną sprawnością. Współczesne agregaty absorpcyjne są w stanie uzyskać 0,7 mW mocy chłodniczej z 1 mW mocy ciepłowniczej, czyli osiągają 70% sprawności. Agregaty sprężarkowe mają sprawność sięgającą 300%, do pracy potrzebują jednak cennej energii elektrycznej. urządzenia trójgeneracyjne horus-energia pozwalają ominąć ten problem, dzięki czemu każda jednostka dostarczonego do nich paliwa jest wykorzystywana w znacznie większym stopniu. Finalnie bilans ekono-miczny eksploatacji, gdy się porówna opisane wyżej technologie, przechyla się w stronę trójgeneracji.

wybitNy eksporter roku 2011 oraz roku 2012horus-energia działa przede wszystkim na terenie Polski. do klientów fi rmy należą m.in. Alcatel, castorama, elektrownia bełchatów, geofi zyka kraków, carrefour, ikeA, ministerstwo Obrony Narodowej, PkN Orlen czy Orange. Pośród realizacji znalazły się też takie obiekty jak ambasady, centra danych czy banki. Firma nie poprzestaje jednak na rynku krajowym, jej urządzenia pracują zarówno w Nigerii, jak i w rezydencji prezydenta rosji. Zarówno w roku ubiegłym, jak i w roku bieżącym horus-energia otrzymała nagrodę Wybitnego eksportera w uznaniu zasług dla utrwalania pozycji polskiego eksportu i budowania pozytywnego wizerunku Polski za granicą. skala eksportu fi rmy sięga od 10% do 15% wartości sprzedaży, w zależności od roku, jednak stale rośnie.

„Podpisaliśmy właśnie kontrakt na dostawę elektrowni o łącznej mocy 4 mW, składającej się z czterech modułów kontenerowych, łącznie z kon-tenerową rozdzielnią, które będą zasilać tłocznię gazu na gazociągu po-

Chłodnice wentylatorowe wykonywane w GEA Polska mają nowoczesną konstrukcję, wysoką wy-dajność wynikającą z zastosowanych w nich miedziano-aluminiowych wymienników ciepła oraz dobrą ochronę antykorozyjną dzięki zastosowaniu blach ocynkowanych z opcją malowania proszkowego. Woda jest chłodzona w lamelowym wymienniku ciepła za pomocą wymuszonego przez wentylatory przepływu powietrza. Chłodnice są wykonywane w wersji poziomej , pionowej lub układzie „V”.

Do chłodzenia agregatów kogeneracyjnych GEA Polska oferuje chłodnice dwu-obiegowe, gdzie w jednej obudowie umieszcza się obieg wysokotemperaturowy HT - chłodzenie płaszcza silnika, oraz obieg niskotemperaturowy LT do chłodzenia układu smarowania, elektroniki czy też intercooler’a.

GEA Polska Sp. z o.o.ul. Sikorskiego 38, 58-160 Świebodzice

Tel.: +48 74 85 00 800, Fax +48 74 85 00 801 e-mail: [email protected], www.gea-polska.com.plHEAT EXCHANGERS

między uzbekistanem a chinami – mówi wiceprezes jędra. – To znacznie zmieni udział eksportu w wartości naszej sprzedaży. Tytuł Wybitnego eks-portera otrzymaliśmy moim zdaniem m.in. dlatego, że nasza technologia w skali Polski jest dość nowatorska. jako jedyni produkujemy urządzenia skojarzone pracujące w trybie ciągłym. W tej chwili mamy dwa potencjalne projekty eksportowe w zaawansowanym stadium. maszyny, które trafią na

słowację i do Włoch, będą pracowały na paliwie uzyskiwanym w jednym przypadku z plastiku, a w drugim ze zużytych opon, opierając się na silniku tłokowym diesla. Nie będziemy, oczywiście, zaniedbywać rynku polskiego”.

„kupujemy silniki od firm mAN, mTu, cummins i Perkins – wylicza syl-wester jędra. – Tak się składa, że firma cummins w ostatnim czasie za-mówiła u nas kilkanaście kompletnych elektrowni kontenerowych o mocy blisko 2 mW każda, zbudowanych na podstawie jej silników. cztery już wyprodukowaliśmy, aktualnie płyną już statkiem do Afryki, kolejne cztery są w fazie montażu, a do końca pierwszego kwartału następnego roku mamy zrobić ich jeszcze 9. szereg projektów jest w końcowej fazie przy-gotowania, negocjujemy umowy. Nasze obroty w ciągu ostatnich miesięcy zwiększyły się o ponad 60%. Portfel zamówień na przyszły rok mamy wy-pełniony na poziomie 65–70%. Oczywiście, myślimy o zwiększeniu mocy produkcyjnych. mówi się, że kryzys szaleje, ale my mamy na tyle dobrą sytuację, że w ostatnim czasie zatrudniamy nowych pracowników”.

NAsZe mAsZyNy mAją PrAcOWAć 120 Tys. gOdZiN


Ga-Ma GAZ

®• stacje i węzły redukcyjne IIºOFERUJEMY:

• kompletne ścieżki do biogazu• stacje mieszania gazów technicznych• palniki przemysłowe• serwis urządzeń gazowych

www.gamagaz.com.pl

Ga-Ma GAZ Sp. z o.o. | 44-310 Radlin | ul. Rybnicka 307tel.: +48 32/454 92 92 | fax. +48 32/454 90 21 | e-mail: [email protected]

rok założenia 1998

dobra koNdycja waruNkiem dobrej pracyjednym z najważniejszych obszarów działalności horus-energia jest serwi-sowanie już przekazanych urządzeń, a także zapobieganie poważniejszym usterkom poprzez stały zdalny monitoring parametrów ich pracy. „Naj-lepsze samochody przejeżdżają milion kilometrów. Przy średniej prędkości 50 km/h to 20 tys. godz. pracy silnika. Nasze maszyny mają pracować 120 tys. godzin – taki jest ich resurs. Ale nawet mercedes, jeśli nie będzie ser-wisowany, w końcu się zepsuje. Zwykły przegląd trwa od dwóch do kilku godzin, zależnie od typu przeglądu. główny remont wykonywany jest raz na 8 lat. mały raz na dwa, połówkowy – raz na cztery lata – opisuje wiceprezes jędra. – mamy osiem ekip serwisowych, których pracownicy mieszkają tutaj, w okolicach sulejówka. W poniedziałek rozjeżdżają się po całym kraju. Wra-cają w piątek wieczorem. W większości przypadków wykonują przeglądy planowane, w sytuacji awaryjnej natychmiast wysyłana jest ekipa dyżurna. Obecnie tworzymy sieć serwisową, żeby być bliżej klientów. Pierwszy punkt serwisowy powstał na południu Polski, w krzeszowicach, między krakowem a katowicami. czas reakcji jest bardzo ważny. „Zielona” energia jest warta mniej więcej 450 zł za mWh. jeśli maszyna stoi, inwestor traci, odliczając koszty, około 9 tys. zł na dobę z każdego mW mocy zainstalowanej. dlate-go nasza strategia rozwoju na najbliższe miesiące obejmuje otwarcie jeszcze kilku punktów serwisowych. Oczywiście, prowadzimy analizy dokładnej lo-kalizacji. chodzi o to, żeby być bliżej klientów, a jednocześnie obniżyć koszty. Zanim na miejsce dotrą nasi serwisanci, możemy w biurze przeanalizować sytuację przed zdarzeniem, opierając się na danych historycznych odebra-nych zdalnie z układu monitoringu. serwisowanie nie polega już na szukaniu igły w stogu siana. dzięki kompetencjom serwisantów oraz ciągłemu moni-toringowi maszyn online od razu możemy przystąpić do roboty – dodaje sylwester jędra. – Na przestrzeni lat łączny koszt serwisu wynosi więcej niż nakład na budowę instalacji, ale brak dobrego serwisu kosztuje jeszcze więcej, dlatego horus-energia kładzie tak wielki nacisk na działanie z wyprze-dzeniem, bieżącą kontrolę parametrów pracy maszyn i jak najkrótszy czas reakcji serwisu, jeśli mimo wszystko awaria jednak wystąpi. Prawie półtora tysiąca gotowych realizacji i grono stałych klientów to najlepszy dowód na skuteczność tej strategii”. ■

Z NAdejściem Zimy OdkręcAmy kAlOryFery, mArZąc O POWrOcie ciePłych i słONecZNych dNi lATA. ZAPOmiNAmy, że W cZAsie uPAłóW OchOcZO kOrZysTAliśmy Z dObrOdZiejsTW klimATyZAcji. są jedNAk urZądZeNiA, dlA kTórych WysOkA TemPerATurA jesT WrOgiem TAk grOŹNym, że WymAgAją chłOdZeNiA PrZeZ Okrągły rOk. W TAkich PrZyPAdkAch PrZydAją się WiedZA i dOśWiAdcZeNie TAkich Firm jAk Acs serWis klimATyZAcji Z POdłódZkiegO rZgOWA. O chłOdNym POdejściu dO NAWeT NAjbArdZiej PAlących PrOblemóW OPOWiAdAją WłAściciel mAriusZ rechciński i dyrekTOr TechNicZNy mArek cyNiAk.

Firma Acs serwis klimatyzacji zaistniała na rynku w 2006 r. Podstawową ofe-rowaną usługą jest – zgodnie z nazwą –

serwis systemów klimatyzacyjnych, ale w ofercie fi rmy znajduje się również ich projektowanie, montaż, a także wykonywanie automatyki ste-rującej. siedziba przedsiębiorstwa od początku działalności mieści się w podłódzkim rzgowie. stały rozwój sprawił jednak, że miejsca na dalszą ekspansję zaczyna brakować.

„myślimy o rozbudowie i dalszym rozwoju – mówi właściciel mariusz rechciński. – To dziś warunek niezbędny do utrzymania się na ryn-ku. stawiamy przede wszystkim na rozbudowę możliwości serwisowych. Podstawą naszej dzia-łalności jest właśnie serwis urządzeń klimatyza-cyjnych i wentylacyjnych”.

„A dokładniej wszystkich urządzeń, które służą do klimatyzacji, chłodzenia i wentylacji. mówimy zarówno o klimatyzacji «bytowej», czyli zapew-nieniu odpowiednich warunków pracy ludziom, jak i o naszej głównej sferze działalności, czyli klimatyzacji i chłodzeniu technologicznym. Na-prawiamy i serwisujemy zarówno małe klima-tyzatory, służące do chłodzenia szaf automatyki, jak i całe układy chłodzenia procesów przemy-słowych” – uzupełnia dyrektor marek cyniak.

Acs serwis klimatyzacji znajduje się wpraw-dzie w centrum Polski, jednak swoim zasięgiem obejmuje cały kraj. „byłoby to nieeleganckie, gdybyśmy obsługiwali klienta tylko w łodzi, nie wykonując usług dla jego oddziału w szczecinie” – zauważa mariusz rechciński. specyfi ka branży wymaga jak najkrótszych przestojów instalacji chłodzących, dlatego fi rma planuje otwarcie od-działów, przede wszystkim na śląsku, gdzie znaj-duje się jeden z większych jej klientów, dawna huta katowice (dziś Arcelormittal). To właśnie tego typu zakłady stanowią obecnie gros klien-tów Acs serwis klimatyzacji. Firma nie odrzuca jednak zapytań o montaż i serwis mniejszych instalacji, w domu jednorodzinnym, a nawet w mieszkaniu. Nie dziwi fakt, że większość tych ostatnich pojawia się w sezonie letnim.

„Znikoma część użytkowników klimatyzacji my-śli o niej zimą. ludzie przypominają sobie o kli-matyzacji, kiedy robi im się gorąco, ale nie są w tym osamotnieni – zauważa dyrektor cyniak. – Zdarzało się, że z braku wolnych terminów kierowaliśmy ich do innych fi rm, które, jak się okazywało, także nie miały możliwości realizacji zlecenia. chłodzenie przemysłowe rządzi się na-tomiast zupełnie innymi prawami. dzięki temu nie siedzimy z założonymi rękami, czekając na klientów”.

naSZymKaPitałemjesT WiedZAjesT WiedZAjesT WiedZA

AdAm bukOWski


Zastosowanie nowoczesnych technologii to tylko część sukcesu w walce z nadmiernym zużyciem energii. Oszczędności uzyskuje się już na etapie właściwego projektowania i doboru elementów nowej lub modernizo-wanej instalacji. „staramy się przede wszystkim dowiedzieć, do czego dana instalacja ma być wykorzystywana. jako fi rma przede wszystkim serwisowa z reguły trafi amy na instalacje już istniejące, ale to nie znaczy, że nie można ich ulepszyć. często instalacja była projektowana dawno, ale warunki pracy się zmieniły, a wraz z nimi zapotrzebowanie” – mówi marek cyniak.

„Przedstawiamy klientowi kilka wariantów: urządzenia droższe, które będą tańsze w eksploatacji, albo instalacje tańsze, ale niezbyt energooszczędne. Oczywiście, nigdy nie schodzimy poniżej pewnego poziomu jakościowego. Niestety, cały czas przy przetargach najważniejsza jest cena, a późniejsze zmiany są bardzo kosztowne. czasami trzeba wręcz dostarczyć nowe urządzenia – ubolewa mariusz rechciński. – W fazie projektowania można zaproponować rozwiązania, które przyniosą konkretne korzyści dla klien-ta i dla środowiska. często wydłuża to czas eksploatacji urządzeń, skraca czas zwrotu instalacji do kilku lat. Nie oznacza to bynajmniej opóźnienia rozpoczęcia inwestycji. Zależnie od skali inwestycji wszystkie sprawy zwią-zane z projektem, uzgodnieniami i sprowadzeniem urządzeń to kwestia miesiąca lub dwóch.

iNteligeNtNe chłodzeNieNowoczesne urządzenia, technologie i doskonałe projektowanie są uzu-pełnione przez ostatni element układanki, jakim jest automatyka zawiadu-jąca funkcjonowaniem całego systemu. jest to składnik, który Acs serwis klimatyzacji wykonuje osobiście, począwszy od montażu własnych szaf sterujących, po programowanie sterowników. Acs współpracuje w tym zakresie między innymi z fi rmą beckhoff , od której kupuje sterowniki swobodnie programowalne. Aplikacje programuje we własnym zakresie, unikając rozwiązań uniwersalnych, dzięki czemu urządzenia fi rmy są lepiej przystosowane do nietypowych instalacji.

ZAsTOsOWANie NOWOcZesNych TechNOlOgii TO TylkO cZęść sukcesu

W WAlce Z NAdmierNym Zużyciem eNergii. OsZcZędNOści uZyskuje się już

NA eTAPie WłAściWegO PrOjekTOWANiA i dObOru elemeNTóW NOWej lub

mOderNiZOWANej iNsTAlAcji

„Priorytetem jest zapewnienie ciągłości pracy naszych klientów, czyli tych, z którymi mamy podpisane umowy konserwacyjne – zastrzega mariusz rechciński. – małe instalacje montujemy, jeśli pozwalają na to nasze wolne moce przerobowe”.

techNologie oszczędzaNiaAcs serwis klimatyzacji chętnie sięga po stosunkowo nowe na rynku polskim technologie, opracowane w celu zwiększenia elastyczności sys-temów klimatyzacyjnych, tak by osiągały one adekwatną do potrzeb wy-dajność przy jednoczesnym ograniczeniu zużycia energii. Nie cieszą się jednak jeszcze należytą popularnością z racji wyższych kosztów inwesty-cyjnych. Na szczęście coraz więcej zakładów zwraca uwagę na ochronę środowiska, odzysk lub oszczędzanie energii.

„mamy w ofercie urządzenia klimatyzacyjne z odzyskiem energii ciepl-nej, całkowitym bądź częściowym. można ją wykorzystywać chociażby do podgrzewania wody użytkowej – wskazuje właściciel fi rmy mariusz rechciński. – Poza tym od kilku lat stosowane są systemy Freecooling, których można spotkać stosunkowo dużo, i najnowsze systemy inwer-terowe”.

Freecooling, swobodne chłodzenie, to systemy chłodzenia medium – czyli np. wód lodowych – powietrzem zewnętrznym. Wymiennik powietrzny z wentylatorami schładza ciecz w okresie zimowym i przej-ściowym. „Nie musimy włączać sprężarek, aby schładzać ciecz, ponieważ chłodu jest wystarczająco dużo na zewnątrz – tłumaczy mariusz rechciń-ski. – Oszczędności energii elektrycznej sprawiają, że inwestycja zwraca się w okresie 2–3 lat, zależnie od wielkości”.

Zakłady, w których technologia wymaga temperatur chłodzenia rzędu 20°c, mogą pracować na chłodni wentylatorowej przez większość roku, jedynie latem korzystając z systemów sprężarkowych. Nad właściwą pracą systemu czuwa automatyka. dotyczy to przede wszystkim dużych układów, gdzie nie można pozwolić sobie na dostarczenie zbyt dużej liczby agregatów, ponieważ niepomiernie wzrosłoby zapotrzebowanie na energię. Firma Acs serwis klimatyzacji ma jednak na swoim koncie także przykłady pomyślnego zastosowania Freecooling w mniejszych układach, takich jak urządzenia rezonansu magnetycznego, pracującego w kielcach. „Agregat w tej chwili nie pracuje, zużycie energii jest znacz-nie mniejsze. W tym konkretnym przypadku układ sprężarkowy generu-je około 12 kW mocy chłodniczej przy zużyciu energii elektrycznej na poziomie 4 kW. Natomiast układ Freecooling zużywa około 800 W” – informuje mariusz rechciński, spoglądając na monitor komputera, wy-świetlający bieżące parametry pracy urządzenia. Oszczędności w skali roku wydają się więc oczywiste.

innym sposobem ograniczenia zużycia energii bez obniżania użyteczno-ści instalacji chłodzącej jest technika inwerterowa. Polega ona na płynnej regulacji mocy chłodniczych w zależności od zapotrzebowania. dotyczy to zarówno sprężarek, jak i wentylatorów oraz wszystkich pozostałych urządzeń, których praca z wykorzystaniem pełnej mocy jest niekiedy niepotrzebna bądź niepożądana. „dotąd było tak, że urządzenie się włą-czało i pracowało ono z pełną mocą do momentu uzyskania zadanych wartości, a następnie się je wyłączało. Technika inwerterowa kontroluje i dostosowuje moc urządzenia do zapotrzebowania” – wyjaśnia marek cyniak.

Od lat znaczną popularnością cieszą się także tzw. pompy ciepła, jak po-tocznie określa się całe instalacje czerpiące w okresie zimowym ciepło z gruntu, wspomagające systemy ogrzewające budynki.

„Pompa ciepła stała się modnym pojęciem. Tak naprawdę każdy klimaty-zator z funkcją grzania jest takim urządzeniem. Większość ludzi, mówiąc o pompach ciepła, ma przede wszystkim na myśli pompy z wymienni-kami gruntowymi” – zauważa dyrektor cyniak, a mariusz rechciński dodaje: „Te instalacje wciąż jeszcze są dość drogie. Największe koszty są związane z budową dolnego źródła, czyli z częścią «gruntową» – bu-dowaniem wymienników, wykonaniem odwiertów”.


Siłowniki do przepustnic powietrza

Zawory z siłownikami do instalacji HVAC

Siłowniki do zaworów grzybkowych innych producentów

Regulatory VAV

BELIMO Siłowniki S.A.ul. Zagadki 21, 02-227 Warszawa

Tel.: 22 886 53 05 Fax: 22 886 53 08www.belimo.pl [email protected]

BELIMO Siłowniki S.A. posiada w swojejofercie czujniki firmy THERMOKON

dla produktów BELIMO

„Programując takie sterowniki, mamy też możliwość wprowadzenia aktualizacji i zmian w dowolnym momencie, jeśli klient zgłosi taką potrzebę – informuje właściciel firmy mariusz rechciński. – gdybyśmy korzystali z gotowych rozwiązań, byłoby to utrudnione. Wykonujemy własne układy sterowania, składamy szafy auto-matyki, które później są montowane w obiekcie i zawiadują całym procesem. często zawiadu-jemy instalacjami, które klient nam powierzy, ale też systemami zewnętrznymi, już obecnymi u klienta”.

Takie rozwiązania przynoszą też dodatkową korzyść w postaci ograniczenia kosztów wyni-kających z błędów, jakie często popełniają lu-dzie. „W wielu obiektach, głównie w centrach handlowych, spotykamy jednocześnie działające systemy ogrzewania i chłodzenia. układy auto-matyki na to nie pozwalają” – dodaje mariusz rechciński.

W ramach serwisu firma oferuje także zdalny monitoring systemów, jednak ze względu na dość znaczne koszty niewiele firm się na niego decyduje. są też inne powody.

„Pracujemy z firmami, których procedury nie pozwalają na zdalną obserwację urządzeń – wy-jaśnia marek cyniak. – Nadzorem zajmują się w nich działy utrzymania ruchu i to one prze-kazują informację o awarii. Ale już np. u naszego klienta w kielcach czy Nowym Tomyślu mamy zamontowany właśnie nadzór zdalny, który sprawdza się doskonale”.

„klient, który chce mieć zapewniony szybki czas reakcji, musi zdawać sobie sprawę z tego, że zale-ży on od informacji, jaką otrzymujemy – uzupeł-

nia mariusz rechciński. – jeśli istnieje możliwość podglądu parametrów pracy urządzeń, mamy znacznie większe szanse na szybką i skuteczną naprawę. jesteśmy odpowiednio przygotowani. Nie sposób przecież posiadać wszystkich części zamiennych w jednym samochodzie serwiso-wym”.

zadowoloNy klieNt, zadowoloNa firma„Zadowolony klient przyprowadzi dwóch no-wych, niezadowolony zniechęci dziesięciu” – mariusz rechciński przytakuje, kiedy cytuję stronę internetową firmy. „O klienta trzeba dbać – mówi z przekonaniem. – staramy się zapewnić serwis maksymalnie szybko i w peł-ni profesjonalnie; serwis dobrze przeszkolony, z odpowiednim sprzętem technicznym do ob-sługi urządzeń; serwis, który troszczy się o klien-ta i jego instalację”.

Wtóruje mu marek cyniak: „Naszym kapitałem jest nasza wiedza. urządzenia przez nas obsłu-giwane to tylko część instalacji klienta. bywa, że dostajemy zgłoszenie, że coś się dzieje z naszym urządzeniem. jedziemy, sprawdzamy i okazuje się, że z naszej strony jest wszystko w porząd-ku, ale gdzieś dalej, na innym urządzeniu dzieje się coś, co rzutuje na pracę naszego urządzenia. informujemy o tym służby utrzymania ruchu u klienta”.

„żeby klient był zadowolony ze współpracy, musimy z nim rozmawiać, pytać go, wszystko omawiać i rozwiązywać jego problemy. Zawsze musimy znaleźć przyczynę, nie skutek awarii. bardzo często widzimy uszkodzenie sprężarki, skraplacze itp., ale przyczyna awarii tkwi gdzie indziej i musimy ją odnaleźć. dzięki takiemu po-

dejściu nawiązujemy nowe kontakty i współpra-ca układa się prawidłowo” – stwierdza mariusz rechciński.

serwis urządzeń i instalacji to podstawa funkcjo-nowania firmy Acs serwis klimatyzacji. dlatego stara się ona podtrzymywać długofalowe związ-ki z klientami, dbając o trwałość i niezawodność systemów. „często zdarza się, że gwarancja pro-ducenta urządzeń już mija, a my, serwisując urzą-dzenia, możemy wydłużyć ją o kolejne dwa lub trzy lata – mówi właściciel mariusz rechciński. – Warunkiem jest wykonywanie okresowych przeglądów”.

„To klient decyduje, które rozwiązanie wybie-rze – zauważa dyrektor cyniak. – Niektórzy o serwisie nie pamiętają lub lekceważą po-tencjalne zagrożenia. Oczywiście, przekazanie usług serwisowych specjalistycznej firmie ze-wnętrznej wiąże się z dodatkowymi kosztami, ale w dłuższej perspektywie daje to klientowi wymierne oszczędności i spokój ducha, pozwa-lając mu skupić się na jego podstawowej działal-ności. W naszych działaniach koncentrujemy się przede wszystkim na zapewnieniu odpowied-niej jakości naszych usług, dlatego trudno nam konkurować z obowiązującą w postępowaniach przetargowych zasadą, że im taniej, tym lepiej.

do flagowych realizacji firmy Acs serwis klimatyzacji należą instalacje chłodzenia technologicznego urządzeń rezonansu ma-gnetycznego, a także tomografów. Firma wykonała ich już 10 w całym kraju (9 rezo-nansów i 1 tomograf), serwisuje natomiast 12. urządzenia rezonansu magnetycznego to nowoczesna technologia, wymagająca wy-sokich kwalifikacji i umiejętności, ponieważ od jej sprawności zależy bezpieczeństwo lu-dzi i maszyn. głównym zadaniem systemów montowanych przez Acs jest chłodzenie urządzeń rezonansu magnetycznego, w tym chłodzenie sprężarki helowej. W przypadku usterki chłodzenia może dojść do poważnej awarii skutkującej ucieczką helu z maszyny.

„hel, zmieniając stan z ciekłego na gazowy, zwiększa swoją objętość blisko osiemset razy – mówi mariusz rechciński. – instalacja posiada oczywiście zabezpieczenia, ale nie możemy dopuścić do parowania helu, po-nieważ kończy się to rozkalibrowaniem ma-szyny. Ponowna kalibracja jest niesamowicie kosztowna”.

„sercem rezonansu magnetycznego jest magnes. żeby pracował w nadprzewodnic-twie, musi być chłodzony ciekłym helem. Nie chłodzimy jednak samego magnesu, tylko maszyny, które go chłodzą, czyli układ sprężarkowy chłodzący hel” – uzupełnia ma-rek cyniak.

Czy WiESz, żE...


gorące perspektywydyrektywa unii europejskiej dotycząca substan-cji zubażających warstwę ozonową zobowiązuje Polskę do zaprzestania stosowania tego typu czynników chłodniczych. Przypomina o tym ty-kający licznik na stronie internetowej firmy Acs serwis klimatyzacja. czynnik r22 wciąż jednak jest obecny w znacznej części instalacji klimaty-zacyjnych w naszym kraju. dla przedsiębiorstwa zajmującego się serwisowaniem tego typu urzą-dzeń jest to nie tyle problem, ile szansa na nowe zlecenia.

„Z końcem 2010 r. wyszedł z obiegu pier-wotny czynnik r22. Nie można go produ-kować ani wykorzystywać. do końca 2014 r. można stosować tylko czynnik regenerowany. W praktyce oznacza to, że później wszystkie urządzenia, które wykorzystują r22, będą mog- ły pracować na nim do momentu pierwszej awarii – wyjaśnia marek cyniak. – możliwości są różne: posłużenie się bezpośrednimi za-miennikami, przejście na czynniki ekologiczne typu r407 czy r410 albo wymiana urządzenia, w zależności od stopnia jego zużycia. mogłoby się wydawać, że dwa lata to mnóstwo czasu, ale biorąc pod uwagę zakres całego przedsię-wzięcia, może się okazać, że tego czasu jest naprawdę mało. Tym licznikiem przypomina-my, że klienci powinni się pośpieszyć z mo-dernizacją swoich instalacji, nie odkładać tego na ostatnią chwilę. Pod względem formalnym i technicznym jesteśmy do takich działań przy-gotowani, a jako firma serwisowa służymy swoją wiedzą i pomocą. użytkownicy muszą się jednak przygotować na to, że nie będzie to proces «bezbolesny»”.

„Po wymianie czynnika najprawdopodobniej zmieni się wydajność instalacji, najczęściej na

niekorzyść – tłumaczy mariusz rechciński. – jeśli urządzenie dobrane było dokładnie do zapo-trzebowania, może się pojawić problem”.

Przyszłość firmy rysuje się więc w pozytywnych barwach, ale Acs serwis klimatyzacji nie za-mierza spoczywać na laurach. Poza rozbudową zakładu planowane jest zwiększenie zatrudnie-nia oraz wyodrębnienie samodzielnego działu automatyki.

„Zamknęliśmy pewien etap związany z dosto-sowaniem firmy do obowiązujących wymagań prawnych – stwierdza marek cyniak. – mamy zatwierdzony plan gospodarowania odpadami, jesteśmy wpisani do rejestru giOś firm upraw-nionych do zbierania zużytego sprzętu elek-trycznego i elektronicznego, a nasi pracownicy posiadają wymagane świadectwa kwalifikacji” – wymienia jednym tchem.

Firma jest też na etapie wdrażania systemu za-rządzania środowiskowego isO 14001 i zarzą-dzania jakością isO 9001; proces certyfikacji ma nastąpić pod koniec 2012 r. Właściciel mariusz rechciński i dyrektor marek cyniak zgodnie podkreślają też znaczenie przyjętej w firmie ja-pońskiej filozofii zarządzania kaizen, która pół żartem, pół serio w 10 prostych punktach pro-

muje twórcze podejście do rozwiązywania pro-blemów, które przekłada się na bezpośrednią korzyść dla klienta, a przy tym pozwala kierow-nictwu firmy spać spokojniej.

„często przy rozmowie z serwisantami powo-łuję się na te zasady – twierdzi właściciel mariusz rechciński. – Najczęściej powtarzam im punkt 5: «Odrzucaj ustalony stan rzeczy». jeżeli coś się dzieje z urządzeniami, powinni próbować znaleźć problemu, nie zakładając niczego z góry. «Wymówki, że czegoś nie da się zrobić, są zbęd-ne» – to punkt 6. jesteśmy profesjonalnym ser-wisem i to my się na tym znamy, nie klient. każdy serwis, który wykonujemy, to dla nas nauka. Nie ma w naszej branży takiego samego dnia. codziennie stykamy się z nowym problemem, a nawet jeśli awarie są podobne, to każda wynika z czegoś innego. mieliśmy przypadki, w których niemal miesiącami szukaliśmy przyczyn awarii, aż w końcu udawało się ją odnaleźć, wyeliminować problem i do dziś te urządzenia działają. staram się uczulać naszych pracowników, żeby stosowali te zasady zawsze, kiedy mają problemy. jesteśmy z tego dumni, bo wszystkie trudności, na które się dotąd natknęliśmy, udało nam się przezwy-ciężyć. Nasi pracownicy to inteligentni ludzie, potrafiący myśleć kreatywnie. dzięki temu sami rozwiązują bardzo wiele problemów”. ■

NAsi PrAcOWNicy TO iNTeligeNTNi ludZie, POTrAFiący myśleć kreATyWNie. dZięki Temu sAmi

rOZWiąZują bArdZO Wiele PrOblemóW


W dziedzinie zarządzania ciepłem w szafach sterowniczych oferujemy:• wentylatoryfiltrujące• klimatyzatory• wymiennikiciepła(powietrze/woda,powietrze/powietrze)• chillery• termostaty,higrostaty,grzałki

W zakresie technologii sygnalizacyjnej oferujemy:• wieżeświetlne• sygnalizatoryoptyczne(LED,światłaciągłego,migającego,błyskowego),

akustyczneioptyczno-akustyczne• sygnalizacjęzgodnązSIL/PL• sygnalizacjęEx(ATEX)• oświetlenieprzeszkodowe

Pfannenberg GmbHWerner-Witt-Straße 1 | 21035 Hamburg | www.pfannenberg.comKontakt w Polsce: Andrzej Kushka | Tel: +48 667 41 41 47 | E-mail: [email protected]

Bezpieczeństwo Ludzi, Maszyn i Środowiska!

Pfannenberg – producent klimatyzacji do szaf sterowniczych i sygnalizacji przemysłowej

Koelner to taki mistrz Polski w swojej branży, ba, co roku aspirujący do ligi mistrzów. A jak wygląda firma z per-spektywy prezesa?jesteśmy liderem w swojej branży w Polsce, a od kilku lat niezmiennie utrzymujemy się w pierw-szej czwórce największych producentów zamo-cowań na świecie. A więc etap aspiracji do ligi mistrzów mamy już za sobą. W chwili obecnej nasza praca skupia się na zwiększeniu przewagi na rynku polskim, poszerzaniu kanałów sprze-daży i umocnieniu pozycji na rynkach europej-skich. W perspektywie światowej jest to rozwój nowych, dotychczas nieeksplorowanych rynków.

Jakich?Zaczynaliśmy na rynku polskim. Tutaj jesteśmy obecni w każdym kanale dystrybucji. sprzeda-jemy do systemów, dystrybutorów, hurtow-ni, sklepów. Na pozostałych rynkach działamy w różnych kanałach, w zależności od specyfi ki rynku. eksport rozpoczęliśmy od rynków eu-ropy centralnej – takich jak czechy, rumunia, Węgry, bułgaria – oraz rynków wschodnich: ro-sja, litwa, ukraina. Zakładaliśmy własne spółki, przejmowaliśmy istniejące na zasadach wykupu większości udziałów lub przejęcia 100%, wcho-dziliśmy we współpracę z dystrybutorami. Nie ma chyba dwóch takich samych historii.

szerokie wejście na rynki europy Zachodniej jest związane z zakupem w 2005 r. marki rawl-plug – najstarszego producenta zamocowań na świecie. Przedtem sprzedawaliśmy oczywiście

JEżEli KTOś CHCiAłBy zOBACzyć NAJWięKSzy W EuROPiE śROdKOWEJ

PARK MASzyNOWy WTRySKAREK, MuSi OdWiEdzić WROCłAW. TO TAM z MAłEJ ROdziNNEJ fiRMy zAłOżONEJ JESzCzE

W lATACH 80. POWSTAłA fiRMA KOElNER – JEdEN z lidERóW W PROduKCJi

zAMOCOWAń NA śWiECiE.

z RAdOSłAWEM KOElNEREM, PREzESEM GRuPy KOElNER, ROzMAWiA

MARiuSz KRySiAK

nasze produkty na Zachód, ale na mniejszą ska-lę. rawlplug otworzył nam drzwi nie tylko na rynki Anglii, irlandii i Francji, gdzie znajdują się spółki rawlplug, ale całego świata. Wieloletnia tradycja i znajomości marki rawlplug na świecie pozwoliły nam na jeszcze skuteczniejszą ekspan-sję. W tym samym roku otworzyliśmy spółkę w Zjednoczonych emiratach Arabskich oraz w Niemczech.

mogę ze spokojem powiedzieć, że zasięg dys-trybucji obejmuje całą europę i rynki wschod-nie. do tego dochodzą Zjednoczone emiraty Arabskie, republika Południowej Afryki i wiele krajów, które z punktu widzenia europejczyka mogą się wydawać egzotyczne: barbados, indie, Australia, sri lanka.

kto jest końcowym odbiorcą naszych produk-tów? każdy, kto szuka innowacyjnych rozwiązań o wysokiej jakości.

A jaki wpływ na ofertę i te innowacyjne rozwiązania, nowe produkty mają firmy należące do Grupy Koelner, ale rozsia-ne po całym świecie?działamy globalnie, myślimy lokalnie. sprzedaż produktów i towarów grupy koelner odbywa się poprzez 22 spółki (dystrybucyjne i produk-cyjne) obecne w 16 krajach na świecie. Zasię-giem dystrybucji obejmujemy 50 państw. ciężko porównać ze sobą Zjednoczone emiraty Arab-skie, czechy i rosję. każdy rynek ma swoją spe-cyfi kę i wymagania. Ofertę dostosowujemy do

lokalnych rynków, oczywiście gdy ma to swoje uzasadnienie biznesowe. doświadczenia ostat-nich lat pokazują nam jednak, że różnice te za-czynają się zmniejszać. coraz częściej możemy mówić o specyfi ce regionów geografi cznych, a nie konkretnych rynków.

informacje, które otrzymujemy ze spółek, mają znaczący wpływ na opracowywanie innowacyj-nych produktów. Z jednej strony są to konkret-ne potrzeby dotyczące opracowania produktu do określonej aplikacji. Tak m.in. rozpoczęły się prace nad zimową wersją naszej żywicy winy-loestrowej r-ker-W. jest to jedyna na rynku żywica posiadająca temperaturę aplikacji do –20°c. była potrzeba, powstał produkt.

Z drugiej strony dzięki informacjom z poszcze-gólnych rynków możemy analizować i obser-wować globalne trendy branży budowlanej i opracowywać innowacyjne produkty, wyprze-dzając powstanie potrzeby na rynku w sekto-rach, które rozwijają się najprężniej. Tak było w przypadku linii łączników do mocowania izo-lacji fasadowych.

Jakie korzyści wynikają z wielkości i liczby firm obecnych w grupie?W przypadku fi rm dystrybucyjnych ich liczba związana jest z rynkami, na których dzięki nim możemy zapewnić szybką i bezpośrednią ob-sługę klientów. spółki zagraniczne dysponują własnymi magazynami. To przekłada się na dużo większe możliwości logistyczne na tych ryn-

Polacy, co ZAGRANicęprzejmują


kach niż przy obsłudze bezpośrednio z centrali. dodatkowo bezpośredni kontakt handlowca z klientem pozwala na indywidualne podejście do przygotowania oferty, jej właściwe rozbu-dowanie w trakcie długofalowej współpracy. To także bardzo cenne źródło informacji – najbar-dziej wiarygodnych, bo uzyskiwanych bezpo-średnio z rynku. Wielkość firm dystrybucyjnych odpowiada skali biznesu prowadzonego na da-nym rynku.

Czy już w 1991 r., kiedy zaczynała się pańska przygoda ze spółką, przewidywaliście, że wszystko potoczy się tak dobrze? Czy w jakichś obsza-rach sukces był nieplanowany?Firma koelner to firma rodzinna. moja przygoda z nią zaczęła się tak naprawdę w 1982 r., kiedy rodzice założyli firmę Tworzywa sztuczne kry-styna koelner, a w naszym garażu pojawiła się wtryskarka. Aktywnie zacząłem uczestniczyć w życiu firmy w trakcie studiów. ciężko było przewidywać, że w tak krótkim czasie uda nam się osiągnąć sukces. Pracowaliśmy na to bardzo ciężko, ale – jak widać – konsekwentna polityka inwestowania zysków w rozwój firmy się opłaciła.

ciężko było przewidzieć, że w trakcie powodzi w roku 1997 woda zaleje nasz zakład na wyso-kość dwóch metrów. Zgodnie z ostrzeżeniami przygotowaliśmy i zabezpieczyliśmy fabrykę na pojawienie się wody, ale według prognoz mia-ło to być 30 cm. miałem wtedy wrażenie, że wszystko runęło nam na głowę. Zakład był oczy-wiście ubezpieczony i dzięki temu udało się usu-nąć szkody i wymienić maszyny.

do dzisiaj moi koledzy ze studiów, którzy pra-cowali razem ze mną w firmie, przypominają mi, jak opowiadałem o rawlplugu, śrubeksie czy Fabryce Pił i Narzędzi Wapienica jako tych pro-ducentach, których warto obserwować i naśla-dować. dzisiaj wszystkie te zakłady produkcyjne są częścią grupy.

Wejście na giełdę było ważnym i symbolicznym momentem w życiu firmy.

A za 10 lat gdzie według pana będzie Koelner?będziemy w pierwszej trójce największych pro-ducentów zamocowań na świecie.

dlaczego?jesteśmy w trakcie wdrażania strategii firmy na lata 2013–2018. jej realizacja to nasze podsta-wowe zadanie, które – biorąc pod uwagę am-bitne, choć realne cele, jakie sobie postawiliśmy – możemy traktować jako wyzwanie.

jest to kontynuacja naszych dotychczasowych działań – poprawy efektywności i jakości obsługi logistycznej jako niezbędnego czynnika umożli-wiającego efektywną ekspansję na nowe rynki.

innowacyjność rozumiemy nie tylko jako opra-cowywanie nowych produktów, ale także wdra-żanie nowoczesnych rozwiązań usprawniających

kontakt klientów z firmą i realizację zamówień. kolejnym wyzwaniem jest redefiniowanie roli obecnego działu marketingu i zwiększenie jego wpływu na rozwój firmy.

Stale poszukujecie dostawców.W jaki sposób można rozpocząćz wami współpracę?Najprostszym sposobem jest kontakt z działem Zakupów, który znajduje się w centrali firmy, we Wrocławiu. Potencjalnych dostawców za-praszam na naszą stronę www.koelner.pl, gdzie w zakładce dla dostawców znajdują się niezbęd-ne informacje.

Poproszę o kilka słów na temat procesuprodukcyjnego. Co produkujeciew swoich fabrykach?Wszystkie elementy z tworzyw sztucznych do naszych zamocowań produkujemy we Wro-cławiu. Tutaj mieści się największy park maszy-nowy wtryskarek w europie centralnej. Także we Wrocławiu znajduje się produkcja kotew chemicznych. elementy metalowe produkujemy w Fabryce śrub w łańcucie. Fabryka w Wapie-nicy zajmuje się produkcją pił i narzędzi. Proste komponenty, których nie opłaca się produkować w europie, np. gwoździe, sprowadzamy.

W branży wymyślono już chyba wszystko?innowacyjność polega na znalezieniu rozwiązania, o którym nikt inny nie pomyślał. Tym się zajmuje-

my. jeżeli ktoś mówi, że wymyślono już wszystko, to znaczy, że nie pracuje w mojej firmie.

skupiamy się na pomysłach, które w sposób widoczny przekładają się na uproszczenie i przyśpieszenie aplikacji oraz poprawienie parametrów technicznych produktów. Weź-my przykład kotwy mechanicznej rawlbolt. Została zaprojektowana w 1934 r. Po wielu drobnych zmianach do dzisiaj jest jedną z naj-popularniejszych na świecie.

rozwój stosowanych w budownictwie techno-logii daje nam duże pole do popisu w opraco-wywaniu nowych produktów.

idzie kryzys, a wy zwiększacie plany inwestycyjne. z 60 do 100 mln. Na co będą przeznaczone te wydatki?1/3 nowych inwestycji związanych jest z pro-jektem ecO, którego efektem będzie obni-żenie kosztów produkcji oraz zwiększenie jej efektywności. 2/3 to nowe produkty i silny roz-wój kanału Oem, obejmującego zamocowania ciężkie oraz produkty śrubowe, w dużej części to branża automotive.

A prognozowane spowolnienie wam niestraszne?spowolnienie jest oczywiście zagrożeniem. każ-da inwestycja jest podzielona na etapy. W zależ-ności od sytuacji mamy możliwość wydłużania procesów inwestycyjnych w czasie, tak aby nie miały one wpływu na bieżącą sytuację firmy.

Kolejnym zaskoczeniem jest dla mnie pierwsza w historii dywidenda. dlaczego zdecydowaliście się na ten krok przy takich planach inwestycyj-nych?do tej pory wszystkie środki szły na rozwój fir-my. uznaliśmy jednak, że przy stabilnej rentow-ności naszego biznesu możemy już podzielić się zyskiem z akcjonariuszami. mamy nadzieję, że od tej pory dywidendę będziemy wypłacać już co roku. jeżeli chodzi o plany inwestycyjne, mamy na nie pieniądze.

Jak ważne jest dostarczanie klientowi kompleksowych i niekatalogowych rozwiązań?Wszystko zależy od klienta i jego potrzeb. roz-wiązania szyte na miarę są typowe dla klientów koelner łańcuckiej Fabryki śrub. Tutaj bardzo często zamówienia dotyczą zaprojektowania konkretnego elementu złącznego. W przypad-ku klientów koelner nasze działania polegają najczęściej na opracowaniu dedykowanej kom-pletnej oferty obejmującej: zamocowania, ele-menty złączne i narzędzia. Zdarzają się także klienci, którzy zwracają się do nas z potrzebą znalezienia rozwiązania dla konkretnej aplikacji. Tak powstają nowe rozwiązania opracowywa-ne przy użyciu istniejących już w ofercie pro-duktów. Testujemy je w naszych laboratoriach wewnętrznych i jeżeli jest taka potrzeba, prze-prowadzamy ich badania i certyfikację w insty-tutach zewnętrznych. ■


Satysfakcja gwarantowanaZ mArkiem TArłOWskim i AdAmem TArłOWskim, ZArZądZAjącymi Firmą TAkOm, O ukłAdAch FAlOWNikOWych, eFekTyWNOści eNergeTycZNej i PlANAch NA PrZysZłOść rOZmAWiA AdAm bukOWski.

Kto założył firmę i jakie są jej początki?Adam Tarłowski: W zeszłym roku firma Takom obchodziła 20-lecie. Została założona przez trzech udziałowców: dwóch Polaków i nie-miecką firmę modl gmbh w formie spółki joint venture, która zajmowała się przede wszystkim automatyką i napędami elektrycznymi. jednym z założycieli firmy był mój ojciec, który pracował wtedy w instytucie elektrotechniki w międzyle-siu oraz na Politechnice Warszawskiej. dodat-kowo oprowadzał niemieckich przemysłowców zainteresowanych współpracą po zakładach przemysłowych i tak trafił na osobę, która za-proponowała nam współpracę. byliśmy jednymi z pierwszych, którzy wprowadzali w Polsce ukła-dy napędowe z przemiennikami częstotliwości (falownikowe).

Marek Tarłowski: uznaliśmy, że mając wy-kwalifikowaną i tańszą niż w Niemczech siłę roboczą, możemy taniej produkować. mon-towaliśmy układy sterowania dla maszyn róż-nego typu, które wysyłane były do klientów z Niemiec, szwajcarii, ze stanów Zjednoczo-

nych. Problemem okazały się jednak długie czasy odpraw celnych i związane z tym for-malności, ciągłe kontrole. koszty transportu i biurokracji były na tyle wysokie, że musieliśmy przejść na realizację własnych projektów na rynku polskim. Zaczęliśmy tworzyć układy re-gulacyjne pomp i wentylatorów początkowo opierając się na przemiennikach częstotliwości firmy Abb. Potem warunki, które nam zapro-ponowano, stały się na tyle niekorzystne, że przyłączyliśmy się do firmy Vacon, powstałej po zmianach organizacyjnych fińskiego oddziału Abb, i odtąd opracowywaliśmy nasze projekty opierając się na jej przemiennikach i zdobyliśmy uprawnienia serwisowe firmy Vacon. Obecnie głównym importerem tych przemienników jest fińska firma Telko, my ograniczamy się do ich aplikacji łączonej ze sprzedażą oraz zapewniamy ich serwis na terenie Polski.

Czy spółka Takom produkuje także własne układy?AT: kiedyś samodzielnie produkowaliśmy układy napędowe prądu stałego. Teraz jeste-

śmy firmą inżynierską i tzw. „integratorem”, co oznacza, że na podstawie podzespołów re-nomowanych firm światowych projektujemy i wykonujemy gotowe rozwiązania układów dla przemysłu. Oczywiście, projektujemy i wyko-nujemy np. szafy sterownicze, ale montowane podzespoły pochodzą od znanych producen-tów. my ich nie produkujemy.

Co kryje się za układami napędowymi?AT: są to układy sterowania i regulacji opar-te na regulacji prędkości obrotowej silników elektrycznych napędzających różne urządzenia technologiczne w przemyśle. głównie chodzi o regulowane napędy elektryczne, ale zajmu-jemy się także realizacją układów sterowania na podstawie sterowników programowalnych wraz z wizualizacją komputerową.

Wyspecjalizowaliśmy się w wielosilnikowych układach napędowych głównie do wentylatorów i pomp, gdzie uzyskuje się bardzo duże efekty oszczędności energii elektrycznej, niezależnie od poprawy jakości regulacji i technologii.


regulacja prędkości obrotowej (przemiennik)

Są państwo w stanie zagwarantować konkretne oszczędności?AT: jeśli rozpoznamy punkty pracy i charakterystyki pracujących urządzeń, robimy całe opracowania dotyczące np. czasu zwrotu kosztów inwestycji. Pokazujemy, w których miejscach opłaca się dokonać usprawnień, które przyniosą oszczędności. inwestycja potrafi się zwrócić w ciągu czterech lat, a nawet już po roku.

Czym są przemienniki częstotliwości?AT: generalnie są to urządzenia, które umożliwiają praktycznie bezstrat-ną regulację prędkości obrotowej silników, w tym najczęściej spotykanych silników indukcyjnych klatkowych. ich prędkość obrotowa zależy od czę-stotliwości napięcia zasilającego. Zasilane z sieci mają stałą prędkość obro-tową. Przemienniki częstotliwości to urządzenia przetwarzające napięcie i częstotliwość sieci zasilającej tak, by można było regulować prędkość silników indukcyjnych. kiedyś wszystkie układy regulacyjne były robione na podstawie silników prądu stałego, z komutatorem, szczotkami itp., a więc znacznie trudniejszych w obsłudze i droższych. mniej więcej od dwudziestu paru lat technika półprzewodnikowa rozwinęła się na tyle, że mamy przemienniki częstotliwości, które umożliwiają sterowanie prędko-ścią silników indukcyjnych.

Jak przekłada się to na oszczędność energii?AT: możemy sterować pracą tych silników – ich prędkością obrotową i momentem na wale napędowym. dotąd typowe regulacje, np. ciśnienia czy przepływu, były realizowane przez dławienie – silnik pracował ze stałą prędkością znamionową, a przepływ był tłumiony przez „dokręcenie” za-woru. Zmniejszając przepływ na podstawie bezstratnej regulacji prędkości obrotowej silnika za pomocą przemiennika częstotliwości, zmniejszamy

0,6B

A

Q

H

0,7 1,0

1,0

0

1,25B

A

Q

H

0,7 1,0

1,0

0

regulacja przez dławienie

Wykres przedstawia typowe charakterystyki pompy. Wysokość podnoszenia h w funkcji przepływu Q oznacza, że aby zmniejszyć przepływ w wartościach względ-nych z pełnego przepływu o wartości Q=1 do wartości Q=0,7, zakręcając zawór, przechodzimy z punktu pracy A do punktu pracy b. moc pobierana z sieci proporcjo-nalna jest do iloczynu Q×h i wynosi w wartościach względnych P1=1 dla punktu pracy A przy pełnym przepływie i P2=0,875 przy wymaganym przepływie Q=0,7.

P1=1×1=1P2=0,7×1,25=0,875

P3=0,7×0,6=0,42

regulując prędkość obrotową silnika poprzez przemiennik częstotliwości, uzy-skujemy regulację wysokości podnoszenia pompy. Tak więc przepływ o pożą-danej wartości Q=0,7 uzyskujemy, pobierając z sieci moc o wartości względnej P3=0,42. Oznacza to oszczędność mocy wynoszącą ∆P =P2–P3=0,455.

Przykładowo, jeśli moc silnika pompy P1=37 kW, to dla zdławienia wydajności do war-tości 0,7 moc pobrana z sieci P2=32,375 kW. Przy regulacji pompy przez zmianę pręd-kości moc pobrana z sieci P3=15,54 kW. Oszczędność mocy wynosi więc 16,835 kW. Przy cenie 1 kWh = 0,33 zł rocznie zaoszczędzimy 48 667 zł.

znacznie zużycie energii wynikające z dławienia stosowanego do regulacji przepływu w napędach bez regulacji prędkości.

Jakie jeszcze technologie i usługi oferuje Takom?AT: idziemy z duchem czasu. Oferujemy różne układy sterowania na podstawie sterowników programowalnych, wizualizację procesów przemysłowych, w których za pośrednictwem pojedynczego komputera jesteśmy w stanie sterować całym zakładem, a nawet urządzeniami, które znajdują się w dowolnym miejscu na świecie.

Oferujemy układy kompensacji mocy biernej – zarówno kompensację pasywną, jak i aktywną ostatnio również w zakresie średnich napięć do 6,6 kV.

Zwiększa się też zakres mocy oferowanych przemienników częstotliwo-ści. Obecnie oferujemy układy napędowe z przemiennikami częstotliwości o mocy do 25 mW i napięciu do 6,9 kV.

Czy mimo że Takom nie produkuje już własnych urządzeń, zdarza się państwu opracować konkretny produkt dla klienta?AT: „Pod klienta” opracowujemy całe systemy zasilania i sterowania obej-mujące modernizację rozdzielni niskiego i średniego napięcia i ich dostawę, układy regulacyjne na podstawie przemienników niskiego i średniego na-pięcia i „softstarty”. dobieramy i dostarczamy silniki napędowe, systemy sterowania, regulacji i wizualizację procesów. Współpracując ściśle z firmą rockwell Automation, mamy zapewnioną dostawę wszystkich niezbęd-nych elementów układów regulacyjnych, w tym przemienników częstotli-wości niskiego i średniego napięcia.


częścią takiego zadania jest również wykonanie szaf sterowania, które produkujemy we własnym zakładzie. Zwykle realizację tego typu zadań zaczynamy od projektu koncepcyjnego, a po jego zaakceptowaniu przez klienta tworzymy projekt wykonawczy, podejmując się często również wykonania całego zadania. robimy więc inwestycje pod klucz, co oznacza także wykonanie prac np. z branży hydraulicznej i budowlanej.

A jak wygląda kwestia serwisu?AT: mamy uprawnienia serwisowe firm przemiennikowych. czas reakcji naszego serwisu to nawet 4 godziny.

MT: Trudno to zrealizować bez współpracy firm obecnych na miejscu. szkolimy więc ich pracowników, a także służby techniczne samego klien-ta. Wyposażamy w odpowiedni sprzęt i aparaturę diagnostyczną, dajemy oprogramowania pozwalające na dostęp do przemienników częstotliwo-ści, podstawowe części zamienne. Firmy działające na terenie np. PkN Or-len pojawiają się szybko na miejscu awarii, dokonują diagnostyki przyczyn awarii i albo same potrafią wykonać proste naprawy, albo konsultują się z nami. W razie potrzeby nasi serwisanci wyjeżdżają z odpowiednim zesta-wem części zamiennych dobranym na podstawie informacji lokalnej firmy. dysponujemy również przemiennikami zastępczymi na wypadek dłuższe-go czasu naprawy. To model bardzo elastyczny, poza tym ma tę zaletę, że nie wchodzimy w drogę lokalnym firmom eksploatacyjnym, tylko im pomagamy – wkraczamy dopiero wtedy, kiedy same nie są w stanie sobie poradzić.

Państwa profil na facebooku obfituje w ciekawe filmiki, pokazujące, w jaki sposób zoptymalizować produkcję, żeby zaoszczędzić energię. Często przewija się też nazwa Rockwell Automation.MT: rockwell Automation jest jednym z największych światowych kon-cernów produkujących szeroką gamę urządzeń dla przemysłu w obsza-rze szeroko rozumianej automatyki przemysłowej. Produkuje aparaturę elektryczną, specjalne rozdzielnie dla układów napędowych, przemienniki częstotliwości niskiego i średniego napięcia. Z racji swojej wielkości, mocy i kosztu przemienniki średniego napięcia sprzedaje się jako aplikacje, co wiąże się z dostosowaniem ich do warunków i potrzeb danego klienta. Za to odpowiada nasza firma. Pytamy klienta o jego potrzeby, uświadamiamy mu, co warto modernizować, czego nie warto, i na podstawie takiej roz-mowy przygotowujemy opracowanie dotyczące np. oszczędności energii elektrycznej, poprawy parametrów technologicznych, usprawnień w za-kresie bezpieczeństwa i wydajności pracy.

Oferowane układy uwzględniają specyfikę danej branży. W PkN Orlen wchodzimy w zakresy technologiczne, czyli poprawiamy technologie

poprzez bardziej precyzyjne regulacje ciśnienia, temperatury czy prze-pływu. W innych branżach kwestia dotyczy wentylacji czy chłodzenia. Opierając się na kompleksowych projektach, aplikujemy urządzenia wy-sokiej jakości firmy rockwell Automation. W najbliższym czasie podpisu-jemy umowę partnerską, dającą nam jeszcze lepsze warunki współpracy i zapewniającą dostęp do zasobów aplikacyjnych i konsultantów tej firmy.

mamy oczywiście także konkurencję w postaci firm Abb czy siemens. sta-ramy się z nimi konkurować zarówno w koncepcjach układów sterowania, jak i uświadamiając klientom zalety oferowanych przez nas przemienników.

Na czym dokładnie polega wdrożenie?MT: Przede wszystkim na rozmowie z klientem, często na uświadomieniu mu jego potrzeb i realnych możliwości ich spełnienia ze wzgledu na aktu-alną ofertę produktów dostępnych na rynku. Wynikające z tych rozmów ustalenia pozwalają na opracowanie projektów koncepcyjnych i wyko-nawczych. Wymaga to od nas nie tylko kompetencji w branży techniki napędowej, ale również poznania procesów technologicznych, specyfiki napędzanych urządzeń i często uwarunkowań związanych ze specyfiką i przepisami w danej branży czy przedsiębiorstwie.

sam układ sterowania napędem współdziała przykładowo z dużym prze-miennikiem częstotliwości, ale żeby realizował swoje funkcje, musimy dokładnie rozpoznać parametry pracy silnika. sposób pracy tego silnika, a w szczególności dobór rodzaju chłodzenia zależy od obciążenia. To z kolei wpływa na dobór mocy silnika, a więc i parametrów przemien-nika. Pewność pracy układu napędowego zależy od odpowiedniego wy-posażenia pomiarowo-kontrolnego monitorującego i dozorującego pracę poszczególnych jego elementów. Tak więc realizując taki układ, kupujemy przemiennik, silnik, pompę, w ramach tego robimy automatykę, kontro-lę i pomiary, czyli montujemy czujniki temperatury uzwojeń i łożysk oraz drgań silnika, to samo w pompie i w pozostałych urządzeniach, realizujemy pomiary ciśnienia i przepływu w różnych elementach realizowanego sys-temu regulacji. informacje te kierujemy do szafki sterującej, która zbiera sygnały z obiektu. Taki zestaw sygnałów dotyczy napędu każdego agregatu pompowego, a w systemach kolektorowych takich agregatów może być np. 8. Tworzymy więc strukturę hierarchiczną sterowania, czyli np. central-ny system sterowania przepompownią realizuje zadania poprzez system transmisji do szafek „lokalnych”, a dopiero one umożliwiają pracę albo in-dywidualnie każdego zespołu, albo „słuchają” centrali.

szafki projektujemy i wykonujemy sami, ponieważ układ jest zaprojekto-wany i wykonywany indywidualnie. rzecz jasna, klient nie chce samego napędu i falownika, najczęściej oczekuje realizacji „pod klucz”. dlatego współpracujemy m.in. z energoprojektem Warszawa i ze specjalistycznymi firmami z różnych branż, szczególnie w tych, w których nie mamy dużego doświadczenia i uprawnień projektowych. cały czas trzymamy rękę na pul-sie jako główny wykonawca. Projekty wizualizacyjne robimy u siebie, mamy stanowiska modelowe, na których wszystko sprawdzamy, żeby wiedzieć wcześniej, jak układ powinien funkcjonować, co przyśpiesza czas realizacji prac na obiekcie. sami staramy się robić to, co jest głównym elementem danej aplikacji: napęd, zasilanie, instalacje, oprogramowanie sterowników i wizualizację komputerową, szkolimy załogę.

Rockwell Automation to państwa jedyny dostawca?MT: Preferujemy rozwiązania tej firmy, ponieważ jakość napięcia w ofero-wanych przez rockwell Automation przemiennikach na średnie napięcie sprawia, że nie trzeba do nich specjalnie przystosowywać silników; można je zastosować do modernizacji wykorzystujących stare silniki, które mają po 30–40 lat. jest to dużą zaletą przy przetargach związanych z moderni-zacją układów napędowych.

Wyróżnia nas też marketing: rozmawiamy o tym, jak pomóc klientowi, co zmodernizować, aby np. oszczędzić energię. sprzedajemy nie produkt w postaci samego przemiennika, ale pomysł na rozwiązanie problemów i potrzeb klienta. W Polsce produkcja energii nie będzie postępowała na tyle szybko, żeby zaspokoić wszystkie potrzeby, dlatego musimy oszczę-dzać energię.


są jednak inwestycje, szczególnie w energetyce, gdzie stosuje się turbo-zespoły dużej mocy, rzędu gigawata. Tam wchodzą najczęściej urządzenia i projekty dużych dostawców zagranicznych. my w naszych ofertach i re-alizacjach bazujemy głównie na modernizacjach i na tych układach, które wymagają „pogłówkowania”.

Kto jest państwa głównym odbiorcą?MT: Obecnie PkN Orlen, który realizuje szeroko zakrojony program podniesienia efektywności energetycznej napędów dużej mocy. realizu-jemy aplikacje w różnych branżach przemysłu. W energetyce realizujemy aplikacje napędów pomp wody zasilającej, pomp wody sieciowej, wenty-latorów spalin, wentylatorów instalacji odsiarczania itp. Zmodernizowali-śmy napędy pomp wody miejskiej sieci ciepłowniczej w Warszawie. Nasze układy napędowe pracują w elektrociepłowniach warszawskich: ec sie-kierki i ec żerań.

W tym roku w ec żerań wspólnie z firmą Petro-eltech z Płocka reali-zujemy układ napędowy pompy wody zasilającej regulowanej za pomocą przemiennika częstotliwości. To jeden z największych napędów w Polsce o mocy 2 mW / 6 kV. W stołecznym Przedsiębiorstwie energetyki ciepl-nej wykonaliśmy w sumie 8 napędów o mocy 630 kW / 6 kV (na dwóch przepompowniach: „marymont” i „batory”).

zdarzył się kiedyś projekt, nad którym panowie się szczegól-nie długo głowili?MT: Zdarzają się sytuacje, że dostarczamy urządzenia tam, gdzie wyma-gana jest pewna dynamika regulacji procesu. klient często nie zdaje sobie sprawy, że do tej pory, pracując na urządzeniach „pasywnych” typu zasuwy regulujące przepływ poprzez dławienie, separował od siebie urządzenia pracujące np. na wspólny rurociąg. Wchodząc w aktywną pracę, ener-gochłonne tłumienie przepływu zastępuje się urządzeniami regulującymi przepływ bez strat. każdy układ regulacyjny współpracujący z danym ru-rociągiem ma określone stałe czasowe układów regulacji, które potrafią wchodzić we wzajemne oddziaływania. jedna pompa przyśpiesza, druga opóźnia, zaczynają się oscylacje w procesach. można to niwelować np. montażem specjalnych kryz, ale wiąże się to ze stratami energii, dlatego my rozwiązaliśmy to poprzez rozbudowę urządzeń pomiarowo-kontrolnych, wielostrukturalną płaszczyznę systemów regulacji, czyli stworze-nie pewnego podporządkowania węzłów regulacyjnych. udało nam się osiągnąć pożądany efekt bez ograniczenia podstawowej jakości, jaką jest oszczędność energii elektrycznej. jest to dość sprytny układ, który daje nam pewien atut na rynku. Zasadniczym jednak czynnikiem poprawiają-cym dynamikę procesu regulacji jest cecha falownika firmy rockwell Auto-mation umożliwiające realizację napędu z hamowaniem i zwrotem energii hamowania do sieci zasilającej.

Muszą państwo zacierać ręce, bo spółki energetyczne zapo-wiadają duże inwestycje, a z drugiej strony elektrownie się starzeją, prądu będzie coraz mniej.MT: W modernizowaniu napędów jesteśmy dość mocni. W nowych, du-żych projektach często jest nam trudno uczestniczyć, bo przetargi wygry-wają duże firmy, które współpracują z potężnymi koncernami.

W tej chwili w Polsce pracują na ogół zespoły 200 mW. mają nieco gorszą sprawność niż jednostki gigawatowe, o ile te większe są wykorzystane w pełni swoich możliwości. jeśli jednak jednostkę gigawatową obciążyć w połowie, jej sprawność spada. Poza tym nie można produkować energii do worka, musi być spożytkowana przez odbiorców. łatwiej jest urucha-miać sukcesywnie mniejsze jednostki niż od razu przyłączyć do sieci jed-nostkę większą. W tym momencie można podważać sens modernizacji przy wykorzystaniu dużych jednostek wytwórczych. my koncentrujemy się na modernizacji bloków 200 mW.

jest jeszcze kwestia kompensacji mocy biernej. układy napędowe z bezpo-średnim zasilaniem silników z sieci pobierają nie tylko moc czynną, którą silnik przekazuje np. na wał pompy, ale też moc bierną, którą zużywa się na stworzenie pola magnetycznego, niezbędnego do pracy silnika. urządzenia kompensujące to urządzenia zmniejszające pobór mocy biernej. Niektóre

pracują na zasadzie „aktywnej”, stanowiąc coś w rodzaju przemienników częstotliwości. dostarczają do sieci energię w odpowiednich częstotliwo-ściach, żeby jakość napięcia zasilającego przybliżyć do sinusoidy. Oferujemy takie urządzenia w zakresie niskich napięć. Przy współpracy z naszym nie-mieckim udziałowcem wchodzimy w tej chwili także w zakres kompensacji na napięciach średnich, czyli 6 kV.

innym obszarem działania naszej firmy są układy regulacyjne w napędach bardzo małej mocy, rzędu kilku- lub kilkunastu kilowatów. są to np. sterow-niki anten radarowych; robimy specjalne wykonania napędów przemienni-kowych, umożliwiających precyzyjne sterowanie prędkością i momentem, wykonujemy specjalistyczne urządzenia sterowania m.in. dla oczyszczalni ścieków – np. rozdrabniaczy zanieczyszczeń, taśmociągów itp. jest to ob-szar bardzo różnorodny, ale wartościowo mały – choćby z racji konkuren-cji na rynku i wynikającej stąd niskiej opłacalności. jednak dzięki niemu nasi pracownicy, wykonujący układy regulacyjne, projektujący programy dla ste-rowników mogą nabywać doświadczenie w zakresie wielopoziomowych układów sterowania, komunikacji czy wizualizacji komputerowej.

Jakie są państwa plany na przyszłość?MT: koncentrujemy się na rynku polskim, na którym zdobyliśmy zaufanie klientów do naszej wiedzy technicznej i doświadczenia aplikacyjnego. Po-nadto oferowana przez nas wysoka jakość serwisu staje się coraz częściej jednym z istotnych kryteriów wyboru dostawcy rozwiązań napędowych. Oczywiście, przyglądamy się również rynkom zagranicznym, głównie na wschodzie. mamy już pewne opracowania i doświadczenie w zakresie realizacji kontraktów w trudnych warunkach działania. To na razie etap rozpoznawania rynku.

Trudność polega głównie na aspektach logistycznych: jest to odległy ka-wałek świata, pojawiają się kwestie transportu, komunikacji, rozliczeń, ceł itd. Poza tym, żeby utrzymać w ruchu to, co dostarczamy, trzeba się tym odpowiednio opiekować. Powstaje więc problem przeszkolenia kadr, które będą prawidłowo wykonywać obsługę i serwis dostarczo-nych urządzeń. jesteśmy jednak pełni optymizmu. ■


remZAP sP. Z O.O. ObchOdZi W Tym rOku 50-lecie sWOjegO isTNieNiA. W rOku 1962 PrZy POWsTAjących WóWcZAs ZAkłAdAch AZOTOWych PułAWy uTWOrZONO sAmOdZielNy OddZiAł WykONAWsTWA iNWesTycji, ZNANy PrZeZ Wiele lAT POd skróTem sOWi. jedNOsTkę Tę POWOłANO dO reAliZAcji ZAdAń ZWiąZANych Z bu-dOWą POsZcZególNych iNsTAlAcji ZAkłAdóW AZOTOWych PułAWy. „POlski PrZe-mysł” POsTANOWił PrZedsTAWić Firmę NA sWOich łAmAch Z PrOsTegO POWOdu. remZAP sP. Z O. O. jesT liderem biZNesu i dyNAmicZNie rOZWijAjącym się POdmiOTem gOsPOdArcZym. O Firmie Z dumą OPOWiAdA jej PreZes – jerZy WiśNieWski.

lider biZNesuZ PUŁAW

wojciech stepaniuk


korzystywanie mocy produkcyjnej przy mini-malnych nakładach środków produkcji. jednym z obszarów funkcjonalnych utrzymania ruchu jest utrzymanie instalacji technologicznych we właściwym stanie technicznym. Oznacza to ich bieżące dozorowanie i wszelkiego rodzaju na-prawy, remonty czy modernizacje. istotą współ-czesnej produkcji jest praca maszyn i urządzeń w połączeniu ze stosowaniem zaawansowa-nych technologicznie materiałów i technologii, w tym w dużej mierze automatycznej kontroli i pomiarów. Właściwe funkcjonowanie insta-lacji technologicznych zależy w największej mierze od ich sprawności technicznej, która jest właśnie przedmiotem działalności firmy.

„Oferujemy tutaj usługę bieżącego nadzorowa-nia i serwisowania instalacji technologicznych w zakresie mechanicznym, elektrycznym czy AkPiA oraz szereg usług wykonawczych w ra-mach awarii, bieżących napraw, remontów czy modernizacji” – wyjaśnia jerzy Wiśniewski.

całościowe utrzymanie ruchu to złożony pro-ces strategicznej realizacji produkcji. remZAP oferuje techniczną obsługę instalacji technolo-gicznych, mającą zapewnić ich efektywne i nie-zawodne funkcjonowanie.

wymurówki„Wymurówkami zajmujemy się już od 30 lat. Początkowo realizowaliśmy wymurówki wy-łącznie na potrzeby Zakładów Azotowych Pu-ławy. Wraz z przekształceniem w spółkę z o.o. weszliśmy na rynek zewnętrzny oraz na rynek europejski, głównie francuski – opowiada pre-zes Wiśniewski. – realizujemy wymurówki wszelkich rodzajów, zarówno monolityczne, jak i murowane z kształtek, wszystkimi obec-nymi na rynku metodami, takimi jak torkreto-wanie, wylewanie i wibrowania w szalunkach, ubijanie mas plastycznych, wyłożenia modułami z kształtek i elementów prefabrykowanych”.

Warto pokrótce zapoznać się z histo-rią firmy. W 1976 r. sOWi prze-kształcono w odrębny podmiot

w strukturze Zakładów Azotowych Puławy – Zakład Wykonawstwa remontów i inwesty-cji, który nadal zajmował się zadaniami inwe-stycyjnymi, ale realizował również wiele zadań z zakresu remontów, modernizacji, napraw i bieżącego utrzymania ruchu. Przełomowy był rok 1993. Wtedy to Zakłady Azotowe Puławy podjęły decyzję o utworzeniu odrębnych, ale za-leżnych podmiotów gospodarczych, wyodręb-nionych z dotychczasowych struktur zakładów. utworzono wówczas Przedsiębiorstwo Wyko-nawstwa remontów i inwestycji remZAP sp. z o.o. Pozwoliło to na wyjście z ofertą na rynek zewnętrzny i samodzielne tworzenie i rozwój przedsiębiorstwa. kolejnym ważnym etapem było włączenie do struktur remZAP firmy el-ZAP z branży usług elektrycznych. dzięki temu firma poszerzyła swoją ofertę i od tego momen-tu świadczyła praktycznie wszystkie usługi reali-zowane w ramach szeroko pojętego utrzymania ruchu instalacji technologicznych.

geneza i historia firmy spowodowały, że najsilniej jest ona związana z branżą chemiczną, w szcze-gólności z zakładami wielkiej syntezy chemicznej. „W tej branży posiadamy największe doświadcze-nie i kompetencje. Ale z powodzeniem realizujemy również zadania dla zakładów z branży petroche-micznej, cementowej czy energetycznej” – mówi „Polskiemu Przemysłowi” jerzy Wiśniewski, prezes zarządu firmy remZAP. „Nasze doświadczenie obejmuje też wieloletnią pracę dla największych zagranicznych spalarni śmieci, polegającą na pra-cach inwestycyjnych związanych z wykonaniem wymurówek ognioodpornych” – dodaje.

Ofertę firmy remZAP najlepiej charaktery-zuje określenie: inwestycje i utrzymanie ruchu w przemyśle. Z racji genezy i posiadanych re-ferencji wszelkiego rodzaju prace związane z utrzymaniem bieżącej pracy instalacji tech-nologicznych, ich remontami, naprawami, mo-dernizacją czy montażami są doskonale znane firmie. Oferta remZAP pozwala na komplekso-wą realizację zadań z tego zakresu. szeroki wa-chlarz usług oraz rozległe referencje pozwalają też na podejmowanie kompleksowych inwesty-cji. jest to rynek, na którym firma stawia pierw-sze kroki, ale może się już pochwalić ciekawymi realizacjami wykonanymi „pod klucz”.

Zdecydowaną większość zleceń remZAP wy-konuje na terenie Polski. „W latach 2000–2007 regularnie realizowaliśmy prace dla kilku spalarni śmieci we Francji, a w ostatnich kilku latach re-alizujemy zadania remontowe w rafinerii na li-twie – dodaje Wiśniewski. – jesteśmy otwarci na oferty współpracy zagranicznej i w niedalekiej przyszłości mamy nadzieję powiększyć wachlarz robót realizowanych poza Polską” – kończy.

utrzymaNie ruchuTeoretyczne ujęcie terminu „utrzymanie ruchu” oznacza realizację takiej organizacji produkcji, która pozwoli na maksymalne wy-

NAsZą sPecjAliZAcją są APArATy

WykOrZysTyWANe W PrZemyśle

chemicZNym. regulArNie PrAcujemy W TAkich

ZAkłAdAch jAk ZAkłAdy AZOTOWe PułAWy,

ANWil WłOcłAWek, ZAk cZy ZAkłAdy

chemicZNe POlice


rodzaje aparatów, w których remZAP wykonuje wyłożenia ogniotrwałe, można podzielić głównie ze względu na branżę. inne aparaty są obecne w przemyśle chemicznym, inne w metalowym, cementowym, koksowni-czym, szklarskim, energetycznym czy w spalarniach śmieci. „Naszą specja-lizacją są aparaty wykorzystywane w przemyśle chemicznym. regularnie pracujemy w takich zakładach jak Zakłady Azotowe Puławy, Anwil Włocła-wek, ZAk czy Zakłady chemiczne Police” – dodaje Wiśniewski.

W tej branży często występują aparaty ciśnieniowe, gdzie istnieje koniecz-ność wykonania wymurówki z najwyższą dokładnością przy zastosowa-niu wysokiej jakości materiałów. bardzo wysokie ciśnienia i temperatura oraz istnienie atmosfery wodoru w aparatach ciśnieniowych powodują, że na rynku jest niewielu specjalistów podejmujących się tego typu prac. remZAP pracuje również w cementowniach. Wśród naszych klientów są lafarge cement bielawy, cemex cementownia chełm czy górażdże cement” – wylicza prezes Wiśniewski.

Należy jeszcze wspomnieć o wykonywanych szalunkach do wymurówek. Aparaty, w których realizowane są wyłożenia ognioodporne, mają często

nietypowe kształty. To powoduje, że konieczne jest zaprojektowanie i wy-konanie specjalistycznych szalunków, które wytwarzane są indywidualnie przez cieśli. Firma stworzyła wyspecjalizowane brygady wymurówkowe, składające się z pracowników z wieloletnim doświadczeniem w tej dziedzi-nie, zarówno cieśli, jak i białych murarzy.

remzap specjalizuje się w azbeścieAzbest jest w Polsce poważnym problemem. Wiele lat stosowania azbe-stu, szczególnie w okresie Prl, spowodowało, że łatwo się z nim zetknąć w swoim otoczeniu. Najczęściej widoczny jest na dachach domów, jednak był powszechne stosowany również w przemyśle jako materiał o doskona-łych parametrach izolacyjnych. różnego rodzaju rurociągi były pokrywane warstwą azbestu mającą zapobiegać stratom ciepła. Przez wiele lat wymia-na izolacji rurociągów wiązała się z koniecznością usunięcia starej warstwy azbestu i zastąpienia jej warstwą izolacyjną z materiałów niezawierających azbestu. Podobna sytuacja ma miejsce w odniesieniu do uszczelnień prze-mysłowych. Azbest był stosowany do produkcji płyt uszczelkarskich, z któ-rych wycinane były płaskie uszczelki kołnierzowe. remZAP od kilku już lat stosuje wyłącznie materiały bezazbestowe. „W codziennej pracy remon-towej i modernizacyjnej mamy jednak jeszcze częsty kontakt z materiałami zawierającymi azbest” – opowiada prezes Wiśniewski.

remZAP posiada uprawnienia do bezpiecznego usuwania materiałów zawierających azbest wydane przez Wojewodę lubelskiego. ich składowa-niem i utylizacją zajmuje się lubelska Agencja Ochrony środowiska. usu-nięcie azbestu, z zachowaniem odpowiednio bezpiecznych dla zdrowia ludzi i środowiska warunków, realizowane jest według procedur określo-nych zgodnie z normami PN-eN isO 9001 i bhP PN-N 18001, zgod-nymi z rozporządzeniami ministra gospodarki w tym zakresie. Procedury te określają m.in. sposób zabezpieczenia miejsca demontażu materiałów zawierających azbest, środki ochrony indywidualnej pracowników doko-nujących demontażu oraz sposób zabezpieczenia odpadów i ich przygo-towania do transportu. Prawidłowość ich realizacji została potwierdzona zdobyciem pierwszego miejsca w konkursie „bezpieczna budowa” organi-zowanym w 2008 r. przez Państwową inspekcję Pracy Okręgowy inspek-

surowce dla przemysłu

uszczelnienia

tworzywa konstrukcyjne

kompensatorytkaniny techniczne

fi lce

tworzywa konstrukcyjnetworzywa konstrukcyjne

HOLTEX-ENERGOSERWIS sp.j. M.J. Drobnik95-030 Rzgów, Stara Gadka, ul.Usługowa 3A

Tel.: 42 212 83 95, Fax: 42 212 83 96e-mail: [email protected]

www.holtex.pl


torat Pracy w lublinie. Przeprowadzono wtedy demontaż pokrycia dachowego z płyt azbesto-wo-betonowych i wykonanie nowego pokrycia.

remzap remoNtuje silNikiTo, czy dany silnik nadaje się do remontu, zale-ży od rodzaju samego silnika. Postęp technolo-giczny ostatnich lat spowodował, że małe silniki taniej jest zastąpić nowszymi, o lepszej wydaj-ności czy efektywności. W przypadku silników o dużych mocach sytuacja wygląda odmiennie. są to zazwyczaj bardzo kosztowne urządzenia, których wymiana jest znaczącym obciążeniem finansowym. remont silnika dużego jest zatem nadal opłacalny.

Firma jednak nie podejmuje się remontów wszystkich silników. „specjalizujemy się w re-montach silników elektrycznych o mocach do 10 mW, na napięcie do 6 kV. możemy wyre-montować wszystkie silniki produkowane se-ryjnie oraz większość silników wytwarzanych na indywidualne zamówienia. W zakres wykonywa-nego remontu wchodzi przezwajanie, wymiana i regeneracja części silników oraz wyważanie wirników do 3 t. Poza samym remontem silnika wykonujemy również laserowe osiowanie silni-ków i ich montaż w miejscu docelowym. Poza tym przeprowadzamy diagnostykę silników, tj. pomiar drgań, badania izolacji silników czy dia-gnostykę termowizyjną. usługi, które wymieni-łem, możemy realizować zarówno na miejscu u klienta, jak i w naszej hali warsztatowej” – mówi prezes jerzy Wiśniewski.

remZAP zajmuje się też remontami i wykonaw-stwem instalacji elektrycznych, począwszy od in-stalacji w małych budynkach i pomieszczeniach oraz budynkach użyteczności publicznej, na instalacjach przemysłowych skończywszy. Firma wykonuje instalacje praktycznie w całym zakre-sie napięć, od napięcia niskiego po napowietrzne

linie przesyłowe średniego napięcia. „realizuje-my między innymi instalacje siłowe, oświetle-niowe czy teleinformatyczne – opisuje zakres działań firmy jej prezes. – Oferujemy pełen zakres usług związanych z przeglądami, moder-nizacją, rozbudową stacji transformatorowych i urządzeń rozdzielczych niskiego i średniego napięcia. Oferujemy również kompleksowe

wykonawstwo, począwszy od sporządzenia do-kumentacji technicznej, poprzez uzgodnienia międzybranżowe oraz uzyskanie niezbędnych pozwoleń i docelowe wykonanie projektu «pod klucz» według wymagań inwestora. Posiadamy

wszystkie niezbędne uprawnienia do pracy przy urządzeniach pod napięciem”.

iNstalacje akpia i iNwestycjeTa usługa jest w ofercie remZAP od roku 2010 i firma konsekwentnie rozwija zakres realizowa-nych prac. Obecnie oferuje bieżący serwis oraz kompleksowe wykonawstwo instalacji AkPiA, począwszy od projektu i dokumentacji, na roz-ruchu skończywszy. są to instalacje monitorują-ce pracę maszyn i urządzeń, układy sterowania i regulacji instalacji pneumatycznych i hydrau-licznych. realizowane są również kompleksowe usługi programistyczne z zakresu wizualizacji i sterowania procesów technologicznych.

by zamknąć opisywanie wachlarza usług firmy, trzeba również wspomnieć, że remZAP re-alizuje kompleksowe inwestycje z zakresu bu-downictwa przemysłowego oraz ogólnego. jest to nowy obszar działalności, który jest dopiero rozwijany. Posiadając tak szeroką ofertę usługo-wą oraz rozległe i wieloletnie doświadczenie, firma jest w stanie kompleksowo zrealizować inwestycje „pod klucz”. „Posiadamy pewne do-świadczenia z lat ubiegłych, a w roku bieżącym realizujemy rekordową jak dotychczas liczbę in-westycji – wyjaśnia jerzy Wiśniewski. – Należy wspomnieć, że w zależności od rodzaju inwe-stycji współpracujemy z wieloma partnerami. Zarówno w zakresie projektowania i przygoto-wania inwestycji, jak i w zakresie samej jej reali-zacji” – dodaje.

Największe iNwestycje„Największą dotychczas zrealizowaną przez nas inwestycją była budowa instalacji bajpasowania gazów piecowych w instalacji odpylania w ce-mentowni chełm cemeX w latach 2007–2008. jej wartość całkowita wyniosła około 10 mln złotych. W zakres prac wchodziło wykonanie

NAjWięksZą dOTychcZAs ZreAliZOWANą PrZeZ NAs iNWesTycją byłA

budOWA iNsTAlAcji bAjPAsOWANiA gAZóW

PiecOWych W iNsTAlAcji OdPylANiA

W cemeNTOWNi chełm cemeX W lATAch

2007–2008. jej WArTOść cAłkOWiTA WyNiOsłA

OkOłO 10 mlN ZłOTych


CALDERYS światowy lider w monolitycznych wyłożeniach ogniotrwałych urządzeń (piece przemysłowe, ko-tły, reaktory chemiczne, rurociągi, kadzie itp.) opartych na produktach typu (RCC,MC,LCC,ULCC,0LCC) wibrowanych, samopłynących, natryskowych, ubijanych, chemicznie wiązanych itp.) a także zaawansowanych technologiach: (SpraycastTM, LPGMTM, QDTM i innych)

SPRAYCASTTM - technika natrysku (na mokro) zwartych betonów ogniotrwałych - bardzo wysoka szybkość instalowania i jakość obmurzy wielkogabarytowych urządzeń (pieców hutniczych, cementowniczych kotłów i innych)

LPGMTM - szybszy natrysk betonów o niskiej porowatości (Low Porosity Gunning Mix) - praktyczne obni-żenie kosztów materiałowych i odpowiedź na aktualne potrzeby przemysłowe wdrożona w krajach Europy zachodniej coraz szerzej stosowana w Polsce. Wyłożenia odporne na korozyjne działanie agresywnych che-micznie produktów spalania odpadów, paliw alternatywnych, biomasy itp.

QD - nowoczesne betony ogniotrwałe z serii QD „quick-drying”- dzięki zaawansowanej recepturze umożliwiają prowadzenie procesu suszenia z szybkością znacznie większą niż betonów opartych na wiązaniu hydraulicznym.

Zaawansowane prefabrykaty z betonów ogniotrwałych, konstrukcyjnie i materiałowo dostosowane do specyfiki danego urządzenia oraz procesu, to odpowiedź najtrudniejsze wymagania stawiane wyłożeniom ogniotrwałym w przemyśle: chemicznym, cementowym, energetyce, spalarniach i metalurgii.

Oferujemy doradztwo techniczne, projektowanie, dostawę materiałów, nadzór, kompleksowe wykonanie obmurzy i serwis.

Użytkownicy produktów oraz technologii CALDERYS w Polsce to m.in.: PGE GiEK Bełchatów, Turów, Grupa Orlen, Anwil, Grupa Lotos, ZA Puławy, ZA Kędzierzyn, ZA Tarnów, ZCH Police, Cemex Polska, Lafarge Cement, Cementownia Warta, Grupa Ożarów, Polchar, Energetyka, ICS CO, CEZ Polska, International Paper-Kwidzyń, Arcelor Mittal, Grupa Tauron, CMC Zawiercie, Texid.

Oszczędności w inwestycjach i remontach dzięki zaawansowanym technologiom ogniotrwałym CALDERYS

Calderys Austria GmbH Sp. z o.o. Oddział w Polsce44-100 Gliwice, ul. Bojkowska 37

+48 32 330 34 70, 71, +48 32 330 34 [email protected]


fundamentów i konstrukcji stalowych, wykonanie zbiornika na alkalia i ru-rociągów oraz montaż na terenie cementowni. Problemy związane z tą inwestycją wynikały przede wszystkim ze specyfiki samego zakładu, jego infrastruktury czy warunków geologicznych – opisuje prezes. – cemen-townia położona jest na podłożu kredowym. W trakcie prac ziemnych i fundamentowych musieliśmy przede wszystkim zabezpieczać wykopy czy fundamenty przed ich rozmyciem lub zanieczyszczeniem pyłami. Pojawiały się również kolizje z istniejącym uzbrojeniem podziemnym, które wynikały z niedostatecznej inwentaryzacji i dokumentacji w trakcie budowania ce-mentowni w latach 60. jest to częsty problem w zakładach, które powsta-wały w drugiej połowie XX w. Z możliwością takich utrudnień zawsze się liczymy, jednak trudno jest przewidzieć ich wystąpienie przed rozpoczę-ciem prac. kolejne problemy wystąpiły w trakcie montażu konstrukcji sta-lowych, w tym zbiornika o masie 40 t i filtra o masie przekraczającej 100 t, które zostały zainstalowane na wysokości 25 m. Z jednej strony były to prace na dużej wysokości, które wymagały odpowiednich zabezpieczeń bhP oraz wykonanie specjalistycznych rusztowań. Z drugiej strony zacho-dziła konieczność wstrzymywania prac innych firm, wykonujących w tym samym czasie inne zadania na terenie cementowni. Praca dwóch maszyn o udźwigu 500 t całkowicie zablokowała możliwość wykonywania jakich-kolwiek innych prac w najbliższym otoczeniu placu budowy. cała inwe-stycja realizowana była pod silną presją czasu. Pracowaliśmy w godzinach nocnych, chociaż sztuczne oświetlenie wykluczało możliwość realizacji niektórych robót. Pomimo trudności inwestycja została zakończona w ter-minie przy osiągnięciu dodatniego wyniku finansowego”.

wzloty i upadkiProblemy firmy remZAP są zasadniczo podobne do problemów innych firm z branży utrzymania ruchu czy inwestycji. W pierwszej kolejności na-leży wskazać na brak specjalistów na rynku, zarówno kadry inżynieryjnej, jak i specjalistów na stanowiska robotnicze – ślusarzy, spawaczy, monte-rów. Zmiany na rynku szkolnictwa ponadpodstawowego w Polsce spo-wodowały, że coraz mniej jest osób wykształconych i przyuczonych do konkretnego zawodu. remZAP radzi sobie z tym problemem poprzez szkolenie własnych kadr, jednak jest to czasochłonne i kosztowne rozwią-zanie. corocznie poziom zatrudnienia w firmie remZAP wzrasta. Więk-szość nowych pracowników zostaje w firmie na wiele lat. To pozwala na ich szkolenie, zarówno poprzez specjalistyczne kursy czy studia, jak i szko-lenie w codziennej pracy poprzez realizowane obowiązki.

innym istotnym problemem jest także sposób rozstrzygania większości przetargów. W wielu z nich decydujące znaczenie ma cena. Przekłada się to na konieczność obniżania jakości materiałów albo na konieczność szukania oszczędności w kosztach robocizny. Odbija się to negatywnie na jakości usług, ponieważ klient świadomie i na własne życzenie otrzymuje usługę o niższej jakości, zarówno jeśli chodzi o wykorzystywane materiały, jak i samo wyko-nanie. „my nie schodzimy poniżej pewnej wartości minimalnej w koszcie wy-konania, dlatego w wielu przypadkach przegrywamy przetargi z mniejszymi firmami, których koszty działalności są dużo niższe” – wyjaśnia Wiśniewski.

Jerzy Wiśniewskiprezes remZAP sp. z o.o.

W roku 2006 firma wprowadziła Zintegrowany system Zarządzania ja-kością i bhP według norm PN-eN isO 9001 oraz bhP PN-N 18001. Obliguje to firmę do stosowania odpowiednich procedur i standardów w odniesieniu do jakości usług oraz bezpieczeństwa i higieny pracy osób zatrudnionych oraz bezpieczeństwa całego obiektu, na którym realizowana jest praca. koszty firmy są tutaj wyższe niż małych firm, jednak ostatecznie klient otrzymuje dużo lepszą usługę, zrealizowaną w bezpieczny sposób. To przekłada się na późniejsze funkcjonowanie instalacji czy urządzeń.

„czujemy na sobie oddech konkurencji – mówi prezes – ale jest to dla nas doskonałą motywacją do podejmowania działań rozwojowych, rozwijania oferowanych usług, podnoszenia kwalifikacji czy inwestowania zarówno w sprzęt i urządzenia, jak i w pracowników. stawiamy na jakość oferowa-nych usług oraz zapewnienie kompleksowości realizowanych prac. Ważna jest dla nas lojalność naszych klientów, o którą zabiegamy właśnie poprzez jakość naszych prac. Pracując wielokrotnie dla tego samego klienta, ogra-niczamy koszty wynikające z konieczności poznania specyfiki danego za-kładu i obowiązujących przepisów normatywnych, a tym samym możemy zaoferować klientowi usługę tańszą i szybszą w realizacji. często współ-pracujemy z naszymi konkurentami przy realizacji różnorodnych zleceń. konkurencja jest nam zatem potrzebna, z jednej strony jako motywator rozwoju, a z drugiej strony jako partner biznesowy” – dodaje.

Od kilku lat w europie mówi się o kryzysie, który dotknął także Polskę. jak ten fakt wpłynął na działalność spółki remZAP? Okazuje się, że fir-ma wyszła z kryzysu bez szwanku. „mieliśmy pewne trudności wynikające ze zmniejszenia portfela zamówień i obniżenia dochodów, ale nie było to tak dotkliwe, jak w przypadku innych firm. udało nam się nie zmniejszać

www.etermo.pl

eTermo-Inwest Sp. J.ul. Bojkowska 37, 44-101 GliwiceTel./fax: 32 461 22 66Mobile: 664 763 346, 609 962 432e-mail: [email protected]

“Nietypowe zadania to dla nas codzienność”

■ kompletacji dostaw armatury i automatyki przemysłowej■ kompleksowych, wielobranżowych usług projektowych■ realizacji inwestycji pod klucz■ konsulting inżynierski

eTermo-Inwest Sp. J. jest � rmą inżynierską działającą głównie w branżach energetycznej, chemicznej i gazowej. Świadczymy usługi w zakresie:


zatrudnienia. Odnotowaliśmy również dodatni wynik finansowy, chociaż przychody w ogólnym ujęciu spadły. dużą zasługę w tej kwestii mają Zakła-dy Azotowe Puławy, które dzięki rozbudowanemu programowi inwestycji, realizowanemu konsekwentnie od kilku lat, stymulują lokalną koniunkturę gospodarczą i rozwój całego regionu” – wyjaśnia Wiśniewski.

kadra to bogactwokażdej firmyremZAP jest firmą usługową, więc praca wykonywana przez pracowni-ków firmy jest de facto tym, co firma oferuje swoim klientom. „Oczywiście, dochodzi tutaj wyposażenie w odpowiedni sprzęt, maszyny, urządzenia czy środki ochrony indywidualnej, a także stosowanie odpowiednich procedur i standardów, ale ostatecznie to pracownik wykonuje całą pracę – mówi jerzy Wiśniewski. – Nasi pracownicy posiadają odpowiednie uprawnienia i kwalifikacje, które są na bieżąco podnoszone” – dodaje.

Praca realizowana jest przez brygady składające się z określonej liczby pra-cowników. Pomiędzy poszczególnymi brygadami następują przetasowania, tak aby pracownicy umieli współpracować z robotnikami z innych brygad. daje to możliwość elastycznego konstruowania zespołów zadaniowych, tworzonych z ludzi, którzy znają swoje umiejętności, sposób pracy, rozu-mieją się i potrafią sprawnie realizować powierzone zadania. Poszczególne brygady są tworzone również ze względu na potrzebę szkolenia młodych kadr. Firma miesza pracowników z wieloletnim stażem z pracownikami nowymi, którzy są na bieżąco wdrażani i przyuczani.

co roku zwiększane są środki finansowe na szkolenie i podnoszenie kwa-lifikacji pracowników. są to różnego rodzaju kursy i szkolenia uprawniające do wykonywania konkretnych prac, ale także szkolenia miękkie czy finan-sowanie wykształcenia na poziomie studiów wyższych i podyplomowych.

wyróżNieNia i NagrodyremZAP bierze udział w wielu konkursach i plebiscytach. Należy do nich między innymi ogólnopolski Program „solidna Firma” oraz regional-ny konkurs „Wojewódzki lider biznesu” organizowany przez regionalną izbę gospodarczą w lublinie. Firma uczestniczy w plebiscycie „gazele biznesu” organizowanym przez „Puls biznesu”. W roku 2008 remZAP przystąpił do konkursu „bezpieczna budowa”, organizowanego przez Pań-stwową inspekcję Pracy Okręgowy inspektorat Pracy w lublinie. konkursy te potwierdzają praktyczne umiejętności firmy, co jest ważniejsze dla jej władz niż ogólne rankingi. „Oczywiście, chcemy się rozwijać – wyjaśnia jerzy Wiśniewski. – chcemy z firmy typowo serwisowej przekształcić się w firmę inwestycyjną. W ostatnich latach rozbudowaliśmy znacząco za-plecze sprzętowe, wdrożyliśmy standardy jakości i bhP oraz zdobyliśmy kilka znaczących uprawnień. dzięki temu możemy oferować kompleksowe usługi zakładom o wysokich wymaganiach, zarówno w ramach utrzymania ruchu instalacji technologicznych, jak i robót inwestycyjnych.

W 2012 r. realizowaliśmy prace remontowe w rafinerii PkN Orlen w Płocku, współpracującej wyłącznie z firmami, które wdrożyły u siebie standardy bhP PN-eN-18001. Ze względu na różnorodne ryzyka wystę-pujące w pracy w rafinerii, zarówno ze względu na zdrowie i życie ludzi, jak i bezpieczeństwo samych instalacji, standardy takie są wręcz podstawą do efektywnego realizowania prac.

Obecnie kończymy inwestycję przemysłową dla firmy schlumberger Oil-field eastern na terenie Zakładów Azotowych Puławy oraz inwestycję bu-downictwa ogólnego tychże zakładów. Zamierzamy kontynuować rozwój poprzez poszerzanie portfela realizacji, w szczególności w inwestycjach przemysłowych, oraz rozwijanie kompetencji i podnoszenie jakości i spe-cjalizacji oferowanych usług. ■

luBElSKi ENERGOSERWiS SPECJAlizuJE Się W REAlizACJi KOMPlEKSOWyCH uSłuG W zAKRESiE ENERGETyKi zAWOdOWEJ i PRzEMySłOWEJ, A TAKżE MONTAżu OBiEKTóW PRzEMySłOWyCH i liNii TECHNOlOGiCzNyCH NA TERENiE CAłEJ POlSKi. W SKłAd PRzEdSięBiORSTWA WCHOdzą CENTRAlA fiRMy i zAKłAd PROduKCJi KOTłóW ENERGETyCzNyCH, MiESzCząCE Się W luBliNiE, PRzy uliCy MEłGiEWSKiEJ, ORAz OddziAł W RzE-SzOWiE, PRzy uliCy SiEMiEńSKiEGO. fiRMA MA PONAd 20-lETNią TRAdyCJę i JEST zNANA W CAłEJ POlSCE.

FAbrykA KotłóW W LuBLinie WOjciech sTePANiuk

energoserwis sA w lublinie od 21 lat realizuje swoje usługi dla szeroko rozu-mianego rynku usług energetycznych.

W 1991 r. firma oferowała usługi w zakresie remontów kotłów energetycznych. Oferta ta na przestrzeni ostatnich dwudziestu lat była systematycznie rozszerzana. kierunki rozwoju firmy oraz wzbogacanie asortymentowe oferty usługowo-produkcyjnej były dyktowane przez potrzeby rynku usług energetycznych. Firma sys-tematycznie monitoruje te potrzeby i stara się w miarę swoich możliwości z wyprzedzeniem reagować na zmieniające się oczekiwania rynku.

Firma po kolei wzbogacała swoją ofertę o produkcję elementów ciśnieniowych kotłów energetycznych i elementów rurociągowych, produkcję kotłów energetycznych, kompletację, produkcję i montaże kompletnych wysp kotło-wych, produkcję konstrukcji stalowych, instalacji powietrzno-spalinowych, instalacji przygotowa-nia wody dla potrzeb obiegu energetycznego, a ostatnio o instalacje oczyszczania spalin.

Obecnie we współpracy z bTk Tarnowskie góry i softechnik Wrocław firma przygotowuje kompleksową ofertę budowy źródeł wytwa-rzania energii elektrycznej i cieplnej o mocy do 25 mWe oraz wynikającej z warunków skojarza-nia mocy cieplnej w systemie „pod klucz”.

Podstawowym zajęciem energoserwisu lublin jest projektowanie, produkcja i montaż kotłów energetycznych, parowych i wodnych, dedyko-wanych głównie ciepłowniom i elektrociepłow-niom.

jest to kompleksowa oferta firmy w zakresie wyspy kotłowej: projektowania, produkcji, mon-tażu, systemów AkPiA, robót budowlanych, rozruchu technologicznego i końcowego etapu w postaci przekazania obiektu zamawiającemu. Warto zaznaczyć, że firma posiada niezbędną infrastrukturę oraz techniczne uzbrojenie pra-cy, gwarantujące produkcję kotłów i elementów ciśnieniowych zgodnie z obecnie obowiązujący-mi standardami na rynku europejskim. Zakres oferowanych przez energoserwis kotłów wod-nych to 2,5–140 mWt oraz kotłów parowych 5–150 mwt.

stacje uzdatNiaNia wodykolejnym działem charakteryzującym energo-serwis lublin sA są stacje uzdatniania wody. To dość zaskakująca dziedzina produkcji. Po co uzdatnia się wodę w przypadku elektrowni i kotłowni? stacje te produkowane są głównie dla potrzeb energetyki i przemysłu. Obiegi pa-rowo-wodne urządzeń energetycznych muszą być zasilane i uzupełniane wodą odpowiednio do parametrów obiektu uzdatnioną, czyli zde-


dział Wykonawstwa lublin wraz z Oddzia-łem Produkcji kotłów użytkuje od 2011 r. nową halę produkcyjną o powierzchni 4,1 tys. m2, wyposażoną w suwnice 20 t, 8 t i 2×5 t oraz trzynawową halę produkcyj-ną o powierzchni 3,6 tys. m2 wyposażoną w suwnice 2×5 t i 12 t.

maszyny i urządzenia umożliwiają produk-cję kotłów energetycznych, ścian mem-branowych kotłów, kolektorów i komór, konstrukcji stalowych oraz innych elemen-tów kotłów i instalacji przykotłowych. Na to wyposażenie składają się między innymi: dwie linie do profesjonalnego wykonywania ścian membranowych kotłów, wyposażone w dwa czteropalnikowe automaty do spa-wania ścian szczelnych (membranowych) deumA, giętarka do zaginania (gięcia) ścian, kalibrator do płaskownika, śrutownica do „potokowego” śrutowania rur i płaskownika, specjalistyczny automat do owiercania ko-mór i kolektorów o długości 12 mb i średni-cy 159–600 mm, automat do łączenia ścian szczelnych esAb (spawanie liniowe łukiem krytym), automat do obwodowego spawa-nia w zakresie średnic 159–600 mm esAb, automat do gazowego cięcia i wycinania blach o grubości do 380 mm i nośności stołu do 2 t eckerT, komplet obrabiarek, w tym tokarki, frezarki, wiertarki, gilotyna do cięcia blach o szerokości do 3100 mm i grubo-ści do 13 mm oraz gilotyna do cięcia blach o grubości do 20 mm, wyżarzarka oporowa heatmaster o mocy 120 kW, stanowisko do czyszczenia i malowania, w tym komora do czyszczenia o wymiarach 18×6 m i malowa-nia 18×12 m oraz zgrzewarki do zgrzewania elementów rurociągów z tworzyw sztucz-nych doczołowo i mufowo.

Ponadto znajdują się tam podręczny sprzęt i narzędzia, w tym sprzęt spawalniczy wio-dących firm, który stanowi konieczne i wystarczające uzupełnienie infrastruktury technicznej. Pozwala to świadczyć usługi na najwyższym poziomie.

W budynku znalazło się również zaplecze socjalne o bardzo wysokim standardzie, uzupełniający infrastrukturę w lublinie. świadczy ono o tym, że dbałość o pracow-nika i respektowanie jego praw jest najwyż-szym priorytetem spółki.

Nowa Hala w lublinie

Jesteśmy fi rmą grupy REITZ Holding, wyłącznym przedstawicielem producenta wentylatorów promieniowych Reitz Ventilatoren na Polskę. Oferujemy wenty-latory promieniowe najwyższej jakości oraz zapewniamy wsparcie techniczne, serwis oraz części zapasowe wentylatorów już pracujących.

Reitz Wentylatory Polska Sp. z o.o.61-248 Poznań | ul. Dziadoszańska 10

Tel. 61 62 42 772 | E-mail: [email protected]

serwis oraz części zapasowe wentylatorów już pracujących.serwis oraz części zapasowe wentylatorów już pracujących.serwis oraz części zapasowe wentylatorów już pracujących.

Reitz Wentylatory Polska Sp. z o.o.Reitz Wentylatory Polska Sp. z o.o.Reitz Wentylatory Polska Sp. z o.o.

Wentylator typu KXE

Wentylator typu RGE

Wentylator typu MAE

Wentylator typu MXE

www.reitz-wentylatory.pl

Urządzenia do ochrony powietrza i odpylania kotłów rusztowych(Filtry workowe, � ltrobicyklony, instalacje odpylające)

Oferujemy:

Urządzenia dla energetyki (m.in. ruszty mechaniczne, schodkowe, instalacje do spalania biomasy, odżużlacze)

Linie technologiczne do produkcji pelletu z biomasykonstrukcje stalowe, urządzenia dla infrastruktury

Oferujemy:

Działamy na rynku nieprzerwanie od 36 lat

Zakłady Urządzeń Kotłowych „Stąporków” S.A.26-220 Stąporków | ul. Górnicza 3 | Tel. +48 (41) 37 410 16 | Fax: + 48 (41) 37 417 12e-mail: [email protected] | www.zuk.com.pl

SYSTEMY ROZDZIAŁU ENERGII

KOMPLEKSOWA REALIZACJA

TECHNIKA ZASILANIA ENERGETYCZNEGO

SYSTEMY NAPĘDU ELEKTRYCZNEGO

SYSTEMY STEROWANIA, WIZUALIZACJI I AKPiA

www.spinsa.com.plPartner:

GE Energy Industrial Solutions

Przedsiębiorstwo Usługowo-Produkcyjne „SPIN” S.A.

61-248 POZNAŃ, ul. Dziadoszańska 10Tel.: +48 61 87 17 800, fax: +48 61 87 17 801

e-mail: [email protected]

mineralizowaną. „W przeciwnym wypadku urządzenia te zostaną znisz-czone w ciągu kilku miesięcy poprzez odkładanie się na powierzchniach wewnętrznych zanieczyszczeń, głównie krzemionki, tworzącej warstewkę izolacji i w efekcie zniszczenie części ciśnieniowej kotła wskutek przegrza-

nia materiału rur kotłowych – wyjaśnia mieczysław Fornal, prezes Zarządu energoserwis sA lublin. – stacje uzdatniania wody oferujemy w systemie „pod klucz” we współpracy z innymi podmiotami gospodarczymi o wydaj-ności i technologii wynikającej z potrzeb zamawiającego. Największą stację uzdatniania wody – o wydajności 850 m3/h wody zdemineralizowanej – przekazaliśmy inwestorowi, Zakładom Azotowym Puławy, w 2010 r. my-ślę, że jest to największy tego typu obiekt w Polsce” – dodaje mieczysław Fornal.

budowa stacji uzdatniania wody wymaga innych umiejętności, technicz-nego uzbrojenia pracy, a szczególnie kadry wykonawczej o określonych kwalifikacjach. „Prace wykonujemy na podstawie projektów własnych i po-wierzonych. Oferujemy każdorazowo komplet usług, w tym kompletację dostaw, montaż i uruchomienie. Posiadamy wieloletnie doświadczenie w prowadzeniu tego rodzaju usług i prac. W ostatnich latach wykonaliśmy

mieczysław Fornal to człowiek sukcesu. ukończył studia na Politechni-ce Warszawskiej, na Wydziale mechanicznym energetyki i lotnictwa. bezpośrednio po studiach pracował w elektrowni kozienice. W 1973 r. został oddelegowany na rozruch elektrowni Tuzla w dawnej jugosławii, gdzie spędził ponad rok. W 1983 r. wyjechał na trzyletni kontrakt do Turcji. był tam głównym mechanikiem budowy elektrowni yatagan. Po powrocie do Polski przez pięć lat pracował w Zakładach remontowych energetyki lublin. Własnym biznesem zajął się w roku 1991. Założył wtedy Przedsiębiorstwo remontów i montaży urządzeń energetycz-nych energoserwis, gdzie pracuje do dzisiaj na stanowisku prezesa. W ciągu 20 lat firma dorobiła się uznanej, rozpoznawalnej marki. Na rynku usług energetycznych jest postrzegana jako solidny partner. energoserwis to czwarty co do wielkości producent kotłów energe-tycznych w Polsce.

mieczysław Fornal twierdzi, że w biznesie podstawą dobrego funkcjo-nowania firmy jest praca w zespole kompetentnych ludzi, którzy mają wyraźnie zdefiniowane cele swojego działania. Poza tym niezbędne jest wyczucie rynku i jego potrzeb, stałe monitorowanie i dostosowywa-nie oferty. Trzeba być elastycznym, solidnym i przewidywalnym. każdy prawdziwy biznesmen potrafi stworzyć dobry zespół ludzi i nim zarzą-dzać. Na podstawie analizy rynku umie odpowiednio się w nim ulo-kować, znaleźć niszę, w której w sposób harmonijny można rozwijać firmę. musi umieć oceniać ryzyko podejmowanych działań i właściwie reagować na wahania rynku. To przepis na sukces firmy.

Czy WiESz, żE...


POdsTAWOWym ZAjęciem eNergOserWisu lubliN jesT

PrOjekTOWANie, PrOdukcjA i mONTAż kOTłóW eNergeTycZNych, PArOWych i WOdNych, dedykOWANych głóWNie

ciePłOWNiOm i elekTrOciePłOWNiOm

GŁÓWNYMI ODBIORCAMI NASZYCH PRODUKTÓW SĄ PRZEDSIĘBIORSTWA Z BRANŻ:

■ energetycznej ■ cementowej i wapienniczej ■ chemicznej ■ koksowniczej ■ metalurgicznej ■ hutniczej ■ górniczej ■ pieczarkarskiej

REM-MASZ mgr inż. Anna Kliś 43-300 Bielsko-Biała | ul. Grunwaldzka 42 tel.fax 33 810 16 51 | tel. 33 814 30 00e-mail: [email protected] | e-mail: [email protected]

www.rem-masz.pl

FIRMA REM-MASZ ISTNIEJE OD 1995 ROKU. PRZEDMIOTEM DZIAŁALNOŚCI JEST PRODUKCJA I REALIZACJA DOSTAW:

■ Kompensatorów tkaninowych■ Tkanin aeracyjnych■ Uszczelnień hybrydowych

■ Tkanin technicznych■ Geotkanin polipropylenowych■ Mat � ltracyjnych

■ Uszczelnień z papieru ceramicznego■ Poduszek termoizolacyjnych■ Przepon kompensacyjnych

wiele znaczących realizacji. dotyczy to między innymi, jak wspomniałem, instalacji deminerali-zacji Wody i o łącznej wydajności 850 m3/godz. w Zakładach Azotowych Puławy, modernizacji stacji uzdatniania Wody w ec Wsk rzeszów, elektrowni Połaniec, modernizacji stacji uzdat-niania Wody w ec gdynia oraz ec łódź, ec katowice i dla miasta starachowice” – wylicza mieczysław Fornal.

spawalNictwo i obróbka cieplNaelektroserwis sA lublin wykonuje usługi spawal-nicze i inną związaną z technologią spawania ob-róbkę cieplną. Presja na obniżenie emisji gazów

cieplarnianych wiąże się ze stałym podwyższa-niem sprawności wytwarzania energii elektrycz-nej i cieplnej. Nowe zaawansowane technologie wytwarzania determinują konieczność stosowa-nia wysokostopowych stali ferrytycznych i au-stenitycznych w budowie kotłów, a to pociąga za sobą konieczność stosowania nowych tech-nologii spawania. „energoserwis jest oczywiście przygotowany do takiej działalności” – mówi mieczysław Fornal.

Przedsiębiorstwo remontu i montażu urzą-dzeń energetycznych energoserwis specjalizuje się w spawaniu elementów urządzeń ciśnienio-wych, rurociągów i konstrukcji stalowych. Firma

posiada wysoko wykwalifikowaną kadrę spawa-czy, legitymującą się certyfikatami niezależnych jednostek.

laboratorium badań materiałowychdo realizacji usług w zakresie produkcji urzą-dzeń ciśnieniowych dla energetyki niezbędne jest posiadanie laboratorium badań materiało-wych oraz służb kontroli jakości. każdy proces technologiczny wymaga skutecznego nadzo-ru. dzięki służbom kontroli jakości oraz pra-cownikom laboratorium oferowane usługi zapewniają wysoką jakość. „dziś rynek usług energetycznych nie toleruje bylejakości, dla-


Systemy automatyki oferowane przez rmę Softechnik oparte są na wiedzy i wieloletnim doświadczeniu zawodowym założycieli i pracowników spółki oraz charakteryzują się najwyższym poziomem nowoczesności i innowacyjności.

Zakres oferty obejmuje:■ Automatyzację ciepłowni i elektrociepłowni,■ Systemy automatyki układów kogeneracyjnych,■ Automatyzację kotłów węglowych i biomasowych,■ Modernizację i automatyzację układów hydraulicznych,■ Komputerowe systemy nadrzędne.

Biuro Inżynierskie Softechnik Sp. z o.o. S.K.A. świadczy usługi w zakresie projektowania, oprogramowania, instalacji oraz uruchamiania nowoczesnych i innowacyjnych systemów automatyki w Energetyce Cieplnej i Przemysłowej.

Systemy Automatyki w Energetyce Cieplnej i Przemysłowej

Biuro Inżynierskie Softechnik Sp. z o.o. S.K.A.50-541 Wrocław, Al. Armii Krajowej 6b/6tel.: +48 71 79 493 10, fax: +48 71 79 493 20www.softechnik.pl, [email protected]

www.softechnik.pl

ności, statyczne próby rozciągania, statyczne próby zginania, badania staloskopowe przeno-śnym spektrometrem rentgenowskim, badania wideoendoskopowe i pomiary grubości powłok lakierniczych.

laboratorium badań materiałowych w 2001 r. zyskało uznanie urzędu dozoru Technicznego. badania mogą być wykonywane w pomieszcze-niach energoserwisu sA lub w terenie, w miej-scach wskazanych przez klienta. lbm wykonuje badania metodami nieniszczącymi (NdT), tj. mT, PT, rT, uT, VT, określenie składu chemiczne-go staloskopem, pomiary grubości powłok malarskich oraz niszczące (dT), tj. próby roz-ciągania, zginania, udarność, badania makro-skopowe i pomiary twardości hV.

koNdycja eNergoserwisu rok 2012, mimo trwającego kryzysu, był naj-lepszym w 21-letniej historii firmy. To cieszy prezesa mieczysława Fornala, który mówi wprost, że firma rośnie w siłę. „mamy najwyż-szą sprzedaż od 21 lat i rentowność działalno-ści gospodarczej na przyzwoitym poziomie” – wylicza. Firma się rozwija. „dozbrajamy nasz park maszynowy, a to bardzo ważne” – dodaje prezes Fornal.

Wszędobylski kryzys nie ominął jednak lu-belskiej firmy. „myślę, że skutki nadciągającej recesji są widoczne na rynku. dużo trudniej choćby pozyskać zamówienia na rok 2013.

W dużej mierze jest to wina opieszałości naszych polityków w zakresie jasnego i per-spektywicznego tworzenia prawa w obszarze polityki klimatycznej, skutecznie opóźniająca rozpoczęcie szeregu zadań inwestycyjnych w energetyce – mówi mieczysław Fornal. – każda firma prowadzi działalność gospo-darczą w określonych uwarunkowaniach prawnych. Trzeba mieć dużą wiedzę w tym zakresie, aby poprzez regulacje prawne ste-rować gospodarką” – dodaje prezes.

każda firma ma w zakresie optymalizacji kosztów własne, dostosowane do specyfiki firmy, mecha-nizmy. Firma energoserwis wykonuje usługi, na które jest przygotowana technicznie. Te, które można kupić na rynku taniej, bez zahamowań zleca innym firmom, natomiast klientom oferuje usługę kompleksową. To oczywiście jeden z sze-regu działających w firmie mechanizmów.

bizNes w lubliNie i rzeszowieW lublinie przecinają się droga krajowa nr 17, z Warszawy do przejścia granicznego z ukrainą hrebenne–rawa ruska, i droga krajowa nr 19 z białegostoku do rzeszowa. lublin to również ważny węzeł kolejowy, choć śmiało można po-wiedzieć, że kolej na lubelszczyźnie jest w ago-nii, ponieważ zamknięto kilka ważnych szlaków kolejowych i zlikwidowano szereg połączeń pa-sażerskich. Za to dzięki otwartemu niedawno w podlubelskim świdniku Portowi lotniczemu lublin całe województwo zyskało cywilne połą-

tego nasze służby wykonują wiele procesów kontrolnych – opowiada prezes Fornal. – są to badania radiograficzne rentgenowskie i izoto-powe, badania magnetyczno-proszkowe, bada-nia penetracyjne, badania wizualne” – wylicza.

ale to Nie wszystko laboratorium wykonuje także szereg badań, między innymi: pomiary twardości twardościo-mierzami stacjonarnymi i przenośnymi, badania makroskopowe złączy spawanych, próby udar-


Mieczysław fornalprezes energoserwis

Biuro Techniki Kotłowej Sp. z o.o. rozpoczęło działalność w styczniu 1994r. W tym czasie byliśmy prekursorami rozwiązań technicznych, które są obecnie stosowane jako standardowe w prze-myśle kotłowym.

Ich wprowadzenie spowodowało znaczny wzrost sprawności kotłów, zmniejszenie uciążliwości do otoczenia (speł-niają normy ochrony środowiska i znacznie poprawiają komfort obsługi). Ze względu na uwarunkowania ekono-miczne (wysokie koszty gazu ziemnego i oleju) opracowania biura dotyczyły głównie kotłów opalanych węglem.

Opracowanie dokumentacji nowoczesnych kotłów:■ wodnych dla ciepłownictwa o wydajności cieplnej 2,5÷40 MW w ilości ponad 140 szt.,■ parowych dla energetyki przemysłowej o wydajności parowej 10÷55 t/h tj. 32 szt. w tym jak dotąd jedyny parowy kocioł węglowy-rusztowy OR27-N jaki Polski przemysł kotłowy sprzedał do Niemiec,■ aktualnie montowany jest parowy kocioł rusztowy OR55-N o wydajności parowej 55,0 t/h w Mołdawii.

Opracowanie dokumentacji parowych kotłów o wydajności 38,0 t/h pary opalanych gazem gardzielowym z wytopu rudy miedzi, które w prosty sposób mogą być adoptowane do spalania węgla w przypadku zakoń-czenia wytopu rudy.

Opracowanie dokumentacji kotła odzysknicowgo o wydajności 27 t/h pary zabudowanego w Rosji na wysokości +55m, na otwartej przestrzeni w warunkach atmosferycznych ±40 oC.

Ponadto kilkaset kotłów wodnych i parowych zmodernizowanych wg dokumentacji Biura Techniki Kotłowej Sp. z o.o.

BIURO TECHNIKI KOTŁOWEJ Spółka z o.o.TARNOWSKIE GÓRYul. Zagórska 83, 42-680 Tarnowskie GóryTel./Fax: (32) 284 12 90, (32) 381 35 80Kom.:501 384 140, 502 384 140e-mail: [email protected]

O nowoczesności rozwiązań w/w kotłów, świadczą ich bar-dzo wysokie sprawności eksploatacyjne.

Więcej informacji znajduje się na naszej stronie pod adresem

www.btk.info.pl

Projekty kotłów przemysłowych i ciepłowniczych

Projekty modernizacji kotłowni

Nadzory autorskie

Doradztwo techniczne

wodnych dla ciepłownictwa o wydajności cieplnej 2,5÷40 MW wodnych dla ciepłownictwa o wydajności cieplnej 2,5÷40 MW wodnych dla ciepłownictwa o wydajności cieplnej 2,5÷40 MW

parowych dla energetyki przemysłowej o wydajności parowej 10÷55parowych dla energetyki przemysłowej o wydajności parowej 10÷55 t/h tj. 32 szt. w tym jak dotąd jedyny parowy kocioł węglowy-rusztowy t/h tj. 32 szt. w tym jak dotąd jedyny parowy kocioł węglowy-rusztowy

Opracowanie dokumentacji parowych kotłów o wydajności 38,0 t/h pary Opracowanie dokumentacji parowych kotłów o wydajności 38,0 t/h pary Opracowanie dokumentacji parowych kotłów o wydajności 38,0 t/h pary Opracowanie dokumentacji parowych kotłów o wydajności 38,0 t/h pary opalanych gazem gardzielowym z wytopu rudy miedzi, które w prosty opalanych gazem gardzielowym z wytopu rudy miedzi, które w prosty opalanych gazem gardzielowym z wytopu rudy miedzi, które w prosty sposób mogą być adoptowane do spalania węgla w przypadku zakoń-sposób mogą być adoptowane do spalania węgla w przypadku zakoń-sposób mogą być adoptowane do spalania węgla w przypadku zakoń-sposób mogą być adoptowane do spalania węgla w przypadku zakoń-sposób mogą być adoptowane do spalania węgla w przypadku zakoń-

Opracowanie dokumentacji kotła odzysknicowgo o wydajności Opracowanie dokumentacji kotła odzysknicowgo o wydajności

C.C.

Ponadto kilkaset kotłów wodnych i parowych zmodernizowanych Ponadto kilkaset kotłów wodnych i parowych zmodernizowanych

Ważniejsze osiągnięcia Biura Techniki Kotłowej Sp. z o.o.

czenia z wieloma miastami w europie. Na lotnisku brakuje jedynie termi-nalu cArgO.

czy w lublinie trudno jest prowadzić biznes? Zdaniem prezesa Fornala podstawowy problem to brak przygotowanej kadry dla działalności pro-dukcyjnej, a szkolnictwo na lubelszczyźnie wyspecjalizowało się w „pro-dukcji bezrobotnych”. „bardzo prostym przykładem na poparcie tej tezy jest fakt, że na lubelszczyźnie trudno znaleźć na rynku ludzi przygotowa-nych do obsługi maszyn produkcyjnych czy spawaczy”.

dlatego energoserwis sA lublin ma również swój oddział w rzeszowie. „Nasz oddział w rzeszowie jest wyspecjalizowany i przygotowany do pro-dukcji ciśnieniowych elementów giętych. Produkujemy podgrzewacze wody i przegrzewacze pary kotłów energetycznych” – wylicza mieczysław Fornal.

Zaplecza produkcyjne w lublinie i rzeszowie, a także laboratorium badań materiałowych są wyposażone w sprzęt i maszyny produkcyjne, głównie na potrzeby produkcji kotłów energetycznych i elementów ciśnieniowych dla energetyki. Oczywiście, te zaplecza produkcyjne i ich wyposażenie po-zwalają na produkcję instalacji i innych elementów wyposażenia obiektów energetycznych. Powierzchnia hal produkcyjnych, którymi dysponuje fir-ma, to blisko 10 tys. m2.

Produkty firmy energoserwis lublin sA nie są wyrobami standardowy-mi. każde rozwiązanie techniczne i technologiczne jest dostosowane do

Priorytetowym celem prowadzonej przez spółkę polityki jakości jest uzyskanie wysokiego standardu wyrobów i usług, wykonywanych terminowo z najwyższą starannością, uwierzytelnioną wszelkimi nie-zbędnymi badaniami, certyfikatami i świadectwami. Przejawem takiego działania jest wprowadzenie i stosowanie systemu Zarządzania jakością opartego na procedurach jakości isO 9001 oraz wdrożenie wymagań dyrektywy 97/23/ue, umożliwiających znakowanie wyrobów ciśnie-niowych znakiem ce.

Firma zapewnia rozwiązania kompleksowe, uwzględniające niestandar-dowe wymagania i oczekiwania odbiorców. gwarantuje wysoką jakość wyrobów i usług za umiarkowaną cenę.

Firma postawiła na najwyższej klasy kadrę inżynieryjno-techniczną i pracowniczą. Wykorzystuje wysokiej jakości sprzęt, park maszynowy i nowoczesne technologie oraz profesjonalną i efektywną organizację pracy połączoną z kompetentnym zarządzaniem procesami.

Polityka jakości

oczekiwań klienta. każda usługa, każdy produkt to indywidualny projekt spełniający wymagania zamawiającego. „Obecnie firma zarówno kadrowo, jak i od strony potencjału ekonomicznego oraz technicznego jest przygo-towana do realizacji kompletnych bloków energetycznych produkujących energię cieplną i elektryczną, wykorzystując jako paliwo węgiel i różnorod-ne paliwa biomasowe. Ten produkt dedykujemy głównie elektrociepłow-niom, zarówno przemysłowym, jak i zawodowym” – opowiada prezes mieczysław Fornal. ■


lAbOrATOrium WykONuje TAkże sZereg bAdAń, międZy iNNymi: POmiAry TWArdOści TWArdOściOmierZAmi sTAcjONArNymi i PrZeNOśNymi, bAdANiA mAkrOskOPOWe ZłącZy sPAWANych, Próby udArNOści, sTATycZNe Próby rOZciągANiA, sTATycZNe Próby ZgiNANiA, bAdANiA sTAlOskOPOWe PrZeNOśNym sPekTrOmeTrem reNTgeNOWskim, bAdANiA WideOeNdOskOPOWe i POmiAry grubOści POWłOk lAkierNicZych

Centralne Biuro Konstrukcji Kotłów w Tarnowskich Górach istnieje od 1947 roku, a od roku 1993 jest Spółką Akcyjną i posiada osobowość prawną zgodną z Kodeksem Spółek Handlowych. W październiku 2010 Biuro weszło w skład Grupy Kapitałowej POLIMEX-MOSTOSTAL S.A. Warszawa.

Od lipca 2012 właścicielem 98,5% akcji CBKK S.A. jest Fabryka Kotłów SEFAKO S.A. Od początku swojego istnienia CBKK zajmuje się głównie projektowaniem wszelkiego rodzaju kotłów i urządzeń energetycznych dla klientów krajowych i zagranicznych.

Wykonujemy projekty i wszelkiego rodzaju specjalistyczne opracowania inżynierskie wraz z obsługą warsztatu, montażu i uruchomień w zakresie:

■ Kotłów parowych i wodnych różnego przeznaczenia ■ Palenisk, podawania paliw, kanałów spalin■ Konstrukcji nośnych, podestów, obmurzy, izolacji■ Układów automatyki, sterowania, wizualizacji■ Wymienników, podgrzewaczy, zbiorników, chłodnic, stacji odgazowania wody

Centralne Biuro Konstrukcji Kotłów S.A.42-600 Tarnowskie Góry

ul. Opolska 23tel.: 48 32 285 46 21 fax: 48 32 285 26 37

e-mail: [email protected]

www.cbkk.com.pl

Fabryka Wentylatorów„OWENT” sp. z o.o.

32-300 OlkuszAleja 1000-lecia 2a

Tel.: 32 643 34 55Fax: 32 754 76 23

WENTYLATORY PRZEMYSŁOWE

WWW.OWENT.PL

POWIETRZE WTÓRNEPOWIETRZE PIERWOTNE

RECYRKULACJA SPALINWYCIĄG SPALIN



Oczyszczalnia ścieków, elektrociepłownia czy zakład produkujący batony – wszystkie zarządzane są przez ludzi wspomaganych skomplikowanymi układami elektronicznymi. bardzo wiele pro-

cesów odbywa się dzięki temu automatycznie. dzisiaj nawet autono-miczne maszyny służące do zwykłego cięcia korzystają z elektronicznych sterowników. dlatego jeżeli jesteś producentem maszyn przemysłowych lub projektujesz całe linie produkcyjne, musisz współpracować z dostaw-cą urządzeń odpowiadających za sterowanie procesami mechanicznymi. Wśród wielu dostawców automatyki przemysłowej warto zwrócić uwa-gę na przedsiębiorstwa, które zajmują się nie tylko dystrybucją, ale także projektowaniem i produkcją własnych urządzeń, bo można sporo zaosz-czędzić. dlaczego? choćby ze względu na to, co specjaliści nazywają „ka-stomizacją”.

„jeżeli jeden produkt ma ponad 90% funkcjonalności, których potrzebujemy, a drugi – spełniający 100% naszych wymagań – jest dwa razy droższy, bo za-wiera szereg niepotrzebnych nam rozwiązań, opłaca się stosować to tańsze rozwiązanie” – tłumaczy ireneusz bemke z firmy simeX, która od 1986 r. działa jako producent i dystrybutor aparatury kontrolno-pomiarowej.

jak wybrać dobrego dostawcę automatyki przemysłowej?Takie podejście to jeden z elementów, po którym można poznać dobre-go dostawcę automatyki przemysłowej. dobry doradca nie każe klientowi płacić dwa razy więcej tylko dlatego, że jako dystrybutorowi jakiejś marki zależy mu na jej wysokiej sprzedaży. Postępuje inaczej. Zastanawia się, czy tańsze urządzenie da się wyposażyć w dodatkowe możliwości. Oczywiście, elementów oceny dostawcy jest znacznie więcej.

Ostrzegają przed niebezpieczeństwem. zapewniają ciągłość produkcji. Sygnalizują, kiedy trzeba zamówić surowce do magazynu. Systemy automatyki przemysłowej – niezbędne w każdej gałęzi przemysłu.

noWocZeSna maSZyna musi mieć automatykę

mariusz krysiak

jeżeli jedeN PrOdukT mA PONAd 90% FuNkcjONAlNOści, kTórych

POTrZebujemy, A drugi – sPełNiAjący 100% NAsZych WymAgAń – jesT dWA

rAZy drOżsZy, bO ZAWierA sZereg NiePOTrZebNych NAm rOZWiąZAń,

OPłAcA się sTOsOWAć TO TAńsZe rOZWiąZANie

„Na przykład sam sposób sprzedaży. gdy klient dzwoni i mówi, że potrze-buje danego czujnika, moglibyśmy oczywiście zrealizować jego zamówienie i się niczym nie przejmować. my jednak zawsze pytamy, do czego ten czuj-nik jest potrzebny, bo nierzadko okazuje się, że istnieją tańsze rozwiązania problemu. bywa i tak, że to układ pomiarowy jest źle zaprojektowany i na-wet najlepszy czujnik nic tu nie pomoże” – opowiada krzysztof rekowski z firmy simeX.

Takie podejście sprzedawcy pozwala klientowi zaoszczędzić sporo czasu i pieniędzy na etapie realizacji. „dzisiaj prawie każdy finansuje się z kredytu

urządzenia firmy simeX nadzorują produk-cję w szwajcarskiej winiarni. brały również udział w biciu rekordu świata w jeździe ro-werem pod wodą. Wydarzenie odbyło się w southampton na Wyspach brytyjskcih.

Czy WiESz, żE...


i chciałby uruchomić linię produkcyjną jak najszybciej. by to sprawnie zro-bić, trzeba cały proces dobrze zaprojektować” – wyjaśnia rekowski.

kompleksowo w zakresie automatykirzetelny dostawca to również taki, który oprócz tego, że doradzi, wyjaśni, dlaczego wybrał właśnie takie rozwiązanie. Ponadto zadba o prawidłowe wdrożenie, wszystkiego dopilnuje i zapewni serwis. innymi słowy, potrak-tuje nas kompleksowo.

„Organizujemy szkolenia, często odwiedzamy fabryki, gdzie funkcjonują nasze rozwiązania, i pokazujemy naszym partnerom, jak to wszystko dzia-ła w praktyce” – opowiada krzysztof rekowski. dalej wymienia kwestie instrukcji obsługi i serwisu urządzeń: „są firmy, których instrukcja obsługi sprowadza się w zasadzie do słów: «coś nie działa, dzwoń do nas, chętnie przyjedziemy i skasujemy cię za naprawę twojej maszyny». Nasze instruk-cje obsługi są bardziej rozbudowane” – mówi krzysztof rekowski. W do-kumentacji znajduje się szereg porad mówiących o tym, co zrobić, gdy coś

się zepsuje. „Ponadto na etapie wdrożenia pokazujemy, jak radzić sobie w niecodziennych sytuacjach. dzięki temu my nie mamy kłopotu, a klient nie ponosi kosztów serwisu, bo sam rozwiązuje problem. Właściwie nie mamy zgłoszeń, do których trzeba jeździć. Nasze systemy automatyki są mało awaryjne, a jak już klient sobie sam nie poradzi, to większość proble-mów rozwiązujemy w sposób zdalny” – dodaje inżynier.

Pracownicy firmy realizowali już niejedno zlecenie. Najwięcej w zakresie systemów ważenia, które wykorzystywane są np. w fabrykach firm Nestle czy hortex.

„Takie systemy ważenia można wdrożyć w już istniejących magazynach, by stały się bardziej nowoczesne. Nasza automatyka odpowiada na przykład za dozowanie posypki do batonów, komunikuje się również z systemami klasy erP, które dostają informację, że kończy się np. mąka. To pozwala na sprawne zarządzanie magazynem i całym procesem logistycznym” – wyjaś- niają w simeX-ie.

inżynierowie firmy pomagają również przy wdrożeniu całych linii pro-dukcyjnych, wszędzie tam, gdzie autonomiczne maszyny różnych produ-centów muszą się ze sobą komunikować. „Z pomocą przychodzą nasze autorskie rozwiązania opracowane według światowych standardów” – wyjaśnia ireneusz bemke.

KAPEX | 80-758 Gdańsk | ul Siennicka 25tel.: 58 350 83 88 | fax: 58 352 24 93kom. +48 602 598 967 | e-mail: [email protected]

KAPEX | 80-758 Gdańsk | ul Siennicka 25 www.kapex.pl

Firma istnieje od 1981 roku. Zakres działalności:■ projektowanie i budowa systemów automatyki przemysłowej■ szafy sterownicze■ montaż i obsługa systemów rejestracji danych ■ mechanika przemysłowa■ obróbka stali kwasoodpornej■ produkcja autoklawów do bursztynu■ budowa i obsługa stacji regeneracji topnika w cynkowniach ogniowych

klieNT chce 4 WejściA PrądOWe,

4 TermOPArOWe i 8 PrZekAŹNikóW

WyjściOWych – Nie mA PrOblemu. Nie PłAci się

ZA mOduły, kTóre są NiePOTrZebNe

Transfer Multisort Elektronik Sp. z o.o. 93-350 Łódź | ul. Ustronna 41 +(48) 42 645 55 55 | e-mail: [email protected]

www.tme.pl

■ półprzewodniki■ optoelektronika i źródła światła■ elementy pasywne■ złącza■ bezpieczniki i zabezpieczenia■ przełączniki i kontrolki■ źródła dźwięku■ przekaźniki i styczniki■ transformatory i rdzenie■ wentylatory i elementy grzejne■ źródła energii■ przewody i kable■ elementy mechaniczne■ obudowy■ automatyka■ wyposażenie warsztatowe■ car audio

Transfer Multisort Elektronik Sp. z o.o.

+(48) 42 645 55 55 | e-mail: [email protected]


do sztandarowych produktów firmy simeX należy multicon, czyli mier-nik, regulator, rejestrator i hmi w jednym. multicony, ze względu na swoją modułową budowę, znajdują zastosowania właściwie wszędzie. Nadzorują produkcję wina czy temperaturę w szklarniach.

„modułowość jest o tyle istotna, że pozwala zaimplementować nam te funkcjonalności, których potrzebuje klient. robimy to w kilka godzin. klient chce 4 wejścia prądowe, 4 termoparowe i 8 przekaźników wyjścio-wych – nie ma problemu. Nie płaci się za moduły, które są niepotrzebne. multicony można również łączyć w sieć” – tłumaczy ireneusz bemke.

jeden z dystrybutorów firmy simeX wykorzystał multicon do zarządzania światłem i roletami u siebie w domu. Wszystko po to, by udawać, że nie wyjechał na wakacje. „może bał się złodziei” – śmieje się ireneusz bemke.

istotne są też darmowe funkcjonalności, z których użytkownik może skorzystać. Na przykład w urządzeniach serii multicon klient otrzymuje bezpłatny zestaw apletów java do wizualizacji parametrów procesu tech-nologicznego za pomocą strony www (bargrafy, wykresy, wskaźniki nu-meryczne).

„dzięki specjalnie napisanemu oprogramowaniu nasze konstrukcje są wy-korzystywane np. do testowania silników diesla podczas badania tempera-tury i ciśnienia oleju, kiedy to jedno wielokanałowe urządzenie nadzoruje pracę wielu silników naraz. jeżeli jakiś się np. przegrzewał, był wyłączany automatycznie” – tłumaczy ireneusz bemke.

konstruktor wrócił niecały miesiąc temu z rPA, gdzie prezentował moż-liwości firmy simeX. Takie podróże kształcą, bowiem często polscy in-żynierowie wymieniają się doświadczeniem z partnerami zagranicznymi. Nierzadko powstają dzięki temu nowe, coraz lepsze wersje produktów.

„Nasz dział projektowy działa w zasadzie w dwojaki sposób. Po pierwsze, tworzy produkt od nowa, co ułatwia nam laboratorium emc i doskonała kadra inżynierska. Po drugie, ulepsza już istniejące rozwiązania” – mówi ireneusz bemke.

„jesteśmy dostępni dla klienta na każdym etapie. Przy projektowaniu do-bieramy rozwiązanie, które jest optymalne. Następnie pomagamy je uru-chomić, a jeżeli coś się zepsuje, szybko reagujemy. dzięki temu, że mamy wdrożone isO, każdy taki przypadek uruchamia specjalną procedurę, któ-ra pozwala nam coraz bardziej doskonalić nasze produkty i usługi” – pod-sumowuje ireneusz bemke. ■

TAkie sysTemy WAżeNiA mOżNA WdrOżyć W już isTNiejących

mAgAZyNAch, by sTAły się bArdZiej NOWOcZesNe. NAsZA AuTOmATykA

OdPOWiAdA NA PrZykłAd ZA dOZOWANie POsyPki dO bATONóW,

kOmuNikuje się róWNież Z sysTemAmi klAsy erP, kTóre dOsTAją iNFOrmAcję,

że kOńcZy się NP. mąkA

a co, jak się popsuje?do firmy simex zgłaszają się również klienci, którzy chcą naprawić uszko-dzone maszyny, a wykorzystanie części oryginalnych wydaje im się za drogie.

„jakość ma dla nas największe znaczenie. Automatyka jest jednak moc-no ustandaryzowana, a dzięki temu, że nasz dział inżynieryjny znajduje się w Polsce, nasze rozwiązania są tańsze od rozwiązań zachodnich producen-tów” – opowiada krzysztof rekowski.

Zacznijmy od historii. Działacie już ponad 60 lat…historia fi rmy sięga roku 1950. W tamtym cza-sie powstał Państwowy Ośrodek maszynowy, który w roku 1992 przekształcono w spółkę. Od samego początku jej istnienia podstawową działalnością była regeneracja elektrotechniki motoryzacyjnej: alternatorów, prądnic, rozrusz-ników oraz części zamiennych. Z początku były to części do sprzętu rolniczego, z czasem ofertę uzupełniono o części do pojazdów osobowych, ciężarowych oraz heavy duty. W roku 1992 spółka rozpoczęła eksport wyrobów regenero-wanych na rynki zagraniczne. udało się to dzięki wiedzy, technologii oraz wysokiej jakości naszych produktów. dziś marka jest znana i uznawana na rynkach europejskich.

A co było potem?Przełom nastąpił w roku 1994. Wtedy to uruchomiono produkcję alternatorów, roz-ruszników, prądnic, a także wyłączników elek-tromagnetycznych, które znajdują się w naszej ofercie handlowej do dziś. jeden z produko-wanych przez nas wyrobów został nagrodzony brązowym godłem przez kapitułę konkursu Najwyższa jakość Quality international 2010

Pomagamy firmom oszczędzać.Regeneracja obniży ci koszty działalnościWielu końcowych odbiorców naszych produktów nawet nie wie, że może skorzystać z procesu regeneracji części, które nie są sprawne. A dzięki temu na wymianie zepsutych komponentów zaoszczędzić kilkadziesiąt procent. Trzeba tylko pilnować fachowców, by taką metodę zaproponowali.

Rozmowa z Marcinem Klementowskim, Dyrektorem ds. Produkcji i Logistyki oraz Członkiem Zarządu fi rmy EXPOM Kwidzyn.

Mariusz Krysiak


pod patronatem ministerstwa rozwoju regio-nalnego Polskiej Agencji rozwoju Przedsiębior-czości wraz z organizatorem Forum biznesu.

Waszym atutem jest pewnie cena. Ale czy regenerowane części na pewno dobrze działają?rzeczywiście, regenerację stosuje się w celu ob-niżenia kosztów. dokonują jej przedsiębiorstwa posiadające odpowiednie umaszynowienie oraz oprzyrządowanie kontrolne i pomiarowe, dzięki czemu można określić przydatność poszcze-gólnych części składowych do wykorzystania w produkcie końcowym. każdy produkt rege-nerowany ma wymienione łożyska, tulejki samo-smarne, szczotki, uszczelniacze, itp.

Czyli jest tak samo sprawny jak nowa część?można tak powiedzieć, bowiem regeneracja jest kompleksowym działaniem polegającym na przywróceniu pierwotnych właściwości: kształ-tów i parametrów technicznych gwarantują-cych bezawaryjną pracę. Procesowi regeneracji podlegają wszystkie podzespoły/części mające wpływ na dalszą pracę wyrobu. regenerujemy tylko i wyłącznie oryginalne numery Oe. Nasze regeneraty mają identyczne parametry elek-tryczne jak oryginały.

A jak to wygląda?regenerację realizujemy na podstawie zamó-wień klientów. rdzenie do regeneracji są de-montowane. części są myte, czyszczone oraz

weryfikowane. komponenty elektryczne są sprawdzane za pomocą odpowiednich urządzeń testujących. części sprawne elektrycznie oraz mechanicznie podlegają procesowi regeneracji.

Następnym etapem jest kompletacja, czyli skompletowanie zregenerowanych podzespo-łów i uzupełnienie o komponenty nowe oraz montaż i test końcowy.

A gwarancja?Wszystkie produkty, nowe czy regenerowane, zanim trafią do klienta, tak jak wspomniałem, są

regeNeracja tańsza od części zamieNNychFirma eXPOm kwidzyn od 60 lat specja-lizuje się w regeneracji wyrobów elek-trotechniki pojazdowej (rozruszników, alternatorów, prądnic i innych części), czyli przywracaniu całym zespołom lub ich częściom sprawności technicznej przez odtwarzanie kształtu, wymiarów, a także założonych przez konstruktorów para-metrów eksploatacyjnych. Tradycje firmy w produkcji nowych wyrobów sięgają na-tomiast 40 lat.

Parametry wyrobów regenerowanych są takie same jak wyrobów oryginalnych, co zapewnia najwyższy poziom jakości tych produktów. Nie ustępują one niczym wyro-bom oferowanym przez oryginalnych pro-ducentów, spełniają najwyższe wymagania techniczne i jakościowe, jednakże są o 20– –50% tańsze od wyrobów oryginalnych.

Wyroby regenerowane przez nas w pełni odpowiadają wymaganiom eksploatacyj-nym taboru i sprzętu pracującego w cięż-kich warunkach.

Wszystkie wyroby oferowane przez eXPOm posiadaj 24-miesięczną gwaran-cji przez okres nie dłuższy niż 36 miesięcy od daty produkcji.

Czy WiESz, żE...

poddawane testom, podczas których przecho-dzą szereg badań technicznych i wytrzymałościo-wych. każdy produkt posiada niepowtarzalny numer id pozwalający prześledzić cały proces danego produktu oraz części użyte do montażu.

Ograniczenia sprzętowe zezwalają na wydruk metki tylko i wyłącznie po uzyskaniu pozytywne-go wyniku. do produktu może być też dołączo-ny raport z badania (charakterystyka).

jesteśmy pewni jakości naszych produktów. Wy-roby expom posiadają 24-miesięczną gwarancję.

Skoro produkujecie tak samo sprawne części, a jesteście tańsi, okres kryzysu finansowego to dla was chyba dobry czas.To dla nas dobry okres. klienci, licząc każdą wydawaną złotówkę, przekonują się, że wyrób regenerowany jest tańszy o 30%, a posiada pa-rametry elektryczne bliskie oryginału (w przeci-wieństwie do substytutów). Zarówno jakość, jak

NAsZA 60-leTNiA dZiAłAlNOść TO

PrZede WsZysTkim WiedZA, TechNOlOgiA OrAZ dOśWiAdcZeNie

W regeNerAcji i PrOdukcji

AlTerNATOróW i rOZrusZNikóW


i żywotność naszych wyrobów potrafi sprostać nawet wygórowanym oczekiwaniom klientów i końcowych użytkowników.

Aktualnie zajmujecie się przede wszystkim branżą motoryzacyjną. A jak to będzie w przyszłości?Nasza 60-letnia działalność to przede wszystkim wiedza, technologia oraz doświadczenie w rege-neracji i produkcji alternatorów i rozruszników. Zamierzamy rozwijać sieć dystrybucji naszych wyrobów oraz pozyskać nowych klientów, nie-koniecznie związanych z branżą motoryzacyjną.

Czyli?staramy się rozwinąć naszą ofertę o inny niż do-tychczas asortyment. Nasza firma ma potencjał do produkcji części metalowych. Posiadamy do tego odpowiedni park maszynowy, wykwalifiko-waną kadrę i chęci, aby rozwijać się w nowym kierunku. Obecnie trwają prace dotyczące po-szerzenia oferowanego asortymentu i usług, m.in. o malowanie proszkowe oraz usługi zwią-zane z cynkowaniem i cynowaniem.

usługi te cieszą się dużą popularnością przede wszystkim na rynku lokalnym. Oferta skierowa-na jest zarówno do dużych przedsiębiorstw, jak i do małych firm. Podstawową zaletą jest szybki czas realizacji zamówienia oraz możliwość przyj-mowania złożonych projektów pod główne wy-konawstwo.

Podsumowując, nasz park maszynowy daje ogromne możliwości i bardzo intensywnie pra-cujemy nad pozyskaniem nowych klientów.

Czyli maszyn jest sporo?Park maszynowy oprócz maszyn dedykowanych do obróbki metali (takich jak tokarki, automa-ty tokarskie, szlifierki do wałków, frezarki, wal-carki, prasy mimośrodowe i hydrauliczne) jest wyposażony w szereg urządzeń przeznaczonych do przemysłowego procesu regeneracji. są to między innymi odpowiednie urządzenia myjące, oczyszczarki strumieniowe, kabiny śrutownicze, nawijarki do cewek, napawarki do czopów wał-ków, tokarnie pryzmowe, a także wysokiej klasy urządzenia testujące wyroby gotowe kanadyj-skiej firmy dV electronics.

A zamówienia niezwiązane bezpośrednio z branżą samochodową?Na życzenie klientów niejednokrotnie dokonu-jemy zmian konstrukcyjnych naszych wyrobów w celu zaadaptowania ich do zastosowań in-nych aniżeli w branży motoryzacyjnej. W prze-szłości zdarzały się specjalne zamówienia do łodzi motorowych czy też automatycznych myjni samochodowych (np. wyłącznik elekro-magnetyczny).

Czyli są powody do zadowolenia. jest ich wiele. Najbardziej istotnym jest ciągłe doskonalenie, ciągłe optymalizowanie procesów, redukcje czasów jednostkowych, optymalizacja koszów produkcji i wynikające z tego oszczęd-ności dla spółki.

jesteśmy marką znaną w Polsce i w europie. Nasi klienci są zadowoleni z naszych produk-tów. uważam, że to jest największy powód do dumy.

A gdzie można znaleźć wasze produkty?Produkty expom kwidzyn trafiają zarówno na rynki polskie, jak i europejskie. W kraju dystry-bucją zajmują się hurtownie motoryzacyjne oraz Fota sA. eksport naszych wyrobów do krajów ue stanowi 40% całości przychodów spółki.

Na sukces firmy pracuje cała załoga. Tworzymy zgrany zespół. Wzajemnie się wspieramy i mo-bilizujemy, aby wspólnie osiągać coraz lepsze wyniki. W ciągu paru ostatnich lat osiągnęliśmy wspólnie kilka małych i dużych sukcesów.

Regeneracja wydaje się i tania, i ekologicz-na. To chyba gwarantuje dobry start na nowe rynki?regeneracja jest przyszłością. mówiąc o regene-racji części zamiennych w branży motoryzacyjnej, należy także wspomnieć o ochronie środowiska. dzięki regeneracji oszczędzamy duże zasoby energii i surowców. rocznie dzięki procesom regeneracji oszczędza się miliony ton miedzi, aluminium, itp. Oszczędności energii wynikające z procesów regeneracyjnych na całym świecie można porównać do energii elektrycznej wytwo-rzonej przez pięć elektrowni jądrowych.

Prawidłowo zregenerowane części samocho-dowe są funkcjonalnym odpowiednikiem ory-ginalnej części. Niezaprzeczalnym argumentem przemawiającym za kupnem wyrobów regene-rowanych jest ich konkurencyjna cena.

Wciąż jednak niewielu fachowców, którzy zaj-mują się naprawianiem pojazdów czy maszyn, nie proponuje możliwości skorzystania z czę-ści regenerowanych tak często, jak byśmy tego chcieli. dlatego musimy nad tym pracować, m.in. uświadamiając końcowych klientów.

Czyli jeszcze dużo jest do zrobienia?Nasze produkty posiadają wyrobioną markę. Firma eXPOm jest rozpoznawana w branży jako producent i regenerator alternatorów i rozruszników zarówno wśród hurtowni moto-ryzacyjnych, jak i warsztatów samochodowych. i to one, poprzez sieć dystrybucyjną, są naszymi głównymi odbiorcami.

elektromechanicy chwalą sobie zaproponowa-ny przez nas sposób pakowania poszczególnych wyrobów, który zabezpiecza je przed uszkodze-niem, zwłaszcza podczas transportu. Na pewno nowe opakowania przyczyniają się do zwiększe-nia rozpoznawalności naszej firmy, staramy się jak najlepiej wyeksponować fakt, że jesteśmy polską firmą i świadczymy usługi o wysokim standardzie.

W najbliższym czasie wypuścimy na rynek zesta-wy naprawcze oraz produkty takie jak zespoły sprzęgające, wyłączniki, tulejki, szczotki, łożyska, regulatory i prostowniki w specjalnie do tego celu przygotowanych opakowaniach. Zmierza-my do rozpowszechnienia naszych produktów wśród polskich hurtowni, w szczególności dzię-ki firmie FOTA, która jest naszym największym dystrybutorem. ■

raporty


Na tegorocznej edycji Targów expoWeldiNg, które odby-ły się w dniach 16–18 października w sosnowcu, gościło niemal 150 firm. Wydarzenie odwiedziło ponad 4,5 tys.

specjalistów z branży, którzy mieli okazję poznać ofertę wystawców nie tylko z Polski, lecz także z Niemiec, czech, chin, Włoch, danii, Tajwanu, Austrii, kanady, szwecji i ze szwajcarii.

Wiele firm prezentowało liczne nowości, m.in. kemppi, suPrA elcO, Fronius Polska, TÜV NOrd Polska, sTigAl, h.cegielski-serVice, eckerT As, elesa+ganter Polska, Fabryka Narzędzi „glOb”, kliNg-sPOr, sOmAr sA.

Firma Fronius Polska zorganizowała konkurs „Wirtualne spawanie”, któ-ry wykorzystywał maszynę Fronius Virtual Welding przeznaczoną do na-uki spawania. Nagrodą był TransPocket 1500. Na stoisku firmy kemppi podczas targów powstawało nawet dzieło sztuki. jego autorem był jan kargul, młody artysta, który kształci się na warszawskiej Akademii sztuk Pięknych. Nieco odmienne spojrzenie na urządzenia spawalnicze – które idealnie sprawdzają się nie tylko w zakładach produkcyjnych lub warsz-tatach, ale także w pracowniach artystycznych – to pomysł firmy na nie-konwencjonalny sposób promowania swoich produktów.

Tradycyjnie w trakcie międzynarodowych Targów spawalniczych expo-WeldiNg 2012 instytut spawalnictwa zorganizował konferencję bran-

PreZeNTAcję iNNOWAcyjNych TechNOlOgii i NOWOcZesNych urZądZeń dO sPAjANiA i cięciA meTAli OrAZ Wiele iNNych PrOPOZycji mOżNA byłO ZObAcZyć NA ZAkOńcZONych NiedAWNO międZyNArOdOWych TArgAch sPAWAlNicZych eXPOWeldiNg 2012. WysTAWA, PO rAZ kOlejNy OrgANiZOWANA WsPólNie Z iNsTyTuTem sPAWAlNicTWA Z gliWic, byłA dOskONAłym miejscem, Aby ZAPOZNAć się Z syTuAcją brANży sPAWAlNicZej OrAZ jej OsiągNięciAmi.

targi expoWeLdinG– spotkanie profesjonalistów w międzynarodowym gronie

żową, w tym roku odbywała się ona pod hasłem „spawalnictwo: osiągnięcia, potrzeby, wyzwania”.

Tegoroczna edycja wystawy poszerzona była o tematykę bhP. miesięcznik „Pro-motor bhP” (wyd. elamed) przygotował z tej okazji konferencję „bezpieczna praca spawacza”, która cieszyła się dużym zainteresowaniem specjalistów z wie-lu przedsiębiorstw, które stawiają na bezpieczeństwo w pracy spawaczy.

Wśród wydarzeń towarzyszących ponownie znalazł się konkurs „mistrz spawania”, organizowany przez firmę harispal i kierowany do zawodowych spawaczy. W trakcie konkursu każdy uczestnik wykonał spawanie elemen-tów, natomiast jury oceniło prawidłowość i dokładność wykonania złącza spawanego.

Podczas targów przyznano również medale expo silesia. laureatami te-gorocznego konkursu zostały: Firma kemPPi sP. Z O.O. za kemPPi Arc sysTem 2.0 i mOduł Arc QuAliTy, firma sTigAl za WielOFuNk-cyjNą mAsZyNę WysięgNikOWą multiWeld oraz firma ZAsO za uchWyTy sPAWAlNicZe mig/mAg ZAsO serii FleX Z PAlNikiem WydłużONym.

Wręczono także medal za stworzenie platformy wymiany doświadczeń po-między nauką a przemysłem w branży spawalniczej i praktyczną jej imple-mentację dla instytutu spawalnictwa. ■

raporty


liderZy brANży Obróbki meTAlu już W TrAkcie TrWANiA TArgóW TOOleX W dNiAch 2–4 PAŹdZierNikA 2012 r. ZAdeklArOWAli chęć udZiAłu W kOlejNej edycji TegO WydArZeNiA. WsZysTkO ZA sPrAWą bArdZO udANegO jubileusZu TArgóW, POdcZAs kTóregO OrgANiZATOrZy ZAWiesili POPrZecZkę NAPrAWdę WysOkO. ZAOFerOWAli gOściOm OdWiedZAjącym eXPO silesiA dOsTęP dO NAjWięksZej licZby NOWOści i OFerT ryNkOWych, A WysTAWcOm – rZesZę PrOFesjONAlNych klieNTóW: W głóWNej mierZe sPecjAlisTóW i meNedżeróW.

5. targi tooLeX – kolejny wzrost i dobra inwestycja

Piąta edycja międzynarodowych Targów Obrabiarek, Narzędzi i Technologii Ob-róbki TOOleX odniosła duży sukces. Tar-

gi odwiedziło ponad 8 tys. zwiedzających, w tym 7035 zarejestrowanych specjalistów: większość z nich to właściciele, prezesi i dyrektorzy firm oraz specjaliści, inżynierowie i technolodzy. mogli oni obejrzeć oferty 295 wystawców z 25 kra-jów oraz 350 firm towarzyszących wystawcom. Firmy przedstawiały swoją ofertę na stoiskach o łącznej powierzchni 6857 m2, na której można było śledzić pracę ponad 207 maszyn o łącznym tonażu 507 t.

Podczas Targów przyznany został medal expo silesia. do konkursu zgłosiła się najliczniejsza w porównaniu z dotychczasowymi edycjami liczba firm, których produkty oceniła niezależna komisja. W kategorii „Obrabiarki i urządzenia technologiczne” medal otrzymały firmy: Fabryka Obrabiarek Precyzyjnych „AViA” sA za 5-osio-

we centrum Obróbkowe X-5 1250/630, FA-Nuc rObOTics POlskA sp. z o.o. za Force sensor Fs-15ia oraz iNsTyTuT ZAAWAN-sOWANych TechNOlOgii WyTWArZA-NiA za Profilometr warsztatowy PW03bT. W kategorii „Narzędzia” medale otrzymały fir-my: iscAr POlANd sp. z o.o. za dOVe iQ sys-tem mocowania i za grupy narzędzi z systemem iQ oraz kOmeT-urPOl sp. z o.o. za głowicę do wytaczania dokładnego microkom®bluefle-xTm. Pełna lista firm, które otrzymały wyróżnie-nia, znajduje się na stronie internetowej Targów TOOleX.

Targi TOOleX 2012 odbywały się pod hono-rowym patronatem ministerstwa gospodarki. Wydarzenie rekomendowały także Polska Aka-demia Nauk, Naczelna Organizacja Techniczna, instytut Zaawansowanych Technologii Wytwa-rzania, Politechnika śląska, Politechnika krakow-ska oraz Polska Agencja informacji i inwestycji

Zagranicznych. Ponownie targom TOOleX to-warzyszyła kolejna edycja międzynarodowych Targów metod i Narzędzi do Wirtualizacji Pro-cesów WirTOTechNOlOgiA.

„jesteśmy bardzo zadowoleni z targów i cieszy-my się, że wystawcy i zwiedzający wyjechali od nas usatysfakcjonowani. To taki pozytywny za-strzyk energii, żeby dołożyć jeszcze więcej starań i pracy, aby jakość wydarzenia nie spadła, aby targi systematycznie się rozwijały – dodaje magdalena jakóbik, dyrektor Targów TOOleX. – cieszymy się, że poziom targów rośnie. mamy nadzieję, że firmy, które jeszcze u nas nie gościły, po ostatniej edycji nie będą mieć wątpliwości, że udział w tar-gach TOOleX to bardzo dobra inwestycja. ■

raporty


W dNiAch 17–18 PAŹdZierNikA 2012 r. W sAli eXPO XXi W WArsZAWie Odbyły się ii międZyNArOdOWe TArgi eNergii OdNAWiAlNej i eFekTyWNOści eNergeTycZNej, ZOrgANiZOWANe PrZeZ reecO POlANd sP. Z O.O. W TegOrOcZNej edycji NiecO PONAd 2/3 WysTAWcóW sTANOWiły PrZedsiębiOrsTWA skONceNTrOWANe NA FOTOWOlTAice i POZyskiWANiu sOlArNej eNergii TermicZNej. sWOje PrOdukTy i rOZWiąZANiA TechNOlOgicZNe ZAPreZeNTOWAłO 93 WysTAWcóW, Wśród kTórych 40% TO Firmy i iNsTyTucje ZAgrANicZNe, W sZcZególNOści Niemieckie OrAZ cZeskie, chOć byli róWNież WysTAWcy Z TAk Odległych krAjóW, jAk chiNy cZy TuNeZjA. biOrąc POd uWAgę sTOsuNkOWO Wąską TemATykę TArgóW, mOżNA sTWierdZić, że ciesZyły się ONe sPOrym ZAiNTeresOWANiem. PrZeZ sTOiskA OrAZ sAle semiNAryjNe i kONFereNcyjNe PrZeWiNęłO się 3,6 Tys. OdWiedZAjących (cZyli O 12,5% Więcej Niż PrZed rOkiem). W kONFereNcjAch WZięłO udZiAł PONAd 950 ucZesTNikóW, 350 Osób ucZesTNicZyłO ZAś W FOrAch dlA sPecjAlisTóW.

ReneXPo Poland

ideą przyświecającą pomysłodawcom targów było stworzenie – wspólnie z decydentami gospodarczymi i politycznymi – platformy

branżowej dla przedstawicieli firm oraz eks-pertów w celu umożliwienia transferu wiedzy w polskim sektorze energii odnawialnej.

Patronat honorowy nad targami objęli: minister-stwo gospodarki, Narodowy Fundusz Ochro-ny środowiska i gospodarki Wodnej, krajowa izba gospodarcza, stowarzyszenie elektryków Polskich, ministerstwo rolnictwa i rozwoju Wsi oraz marszałek Województwa mazowieckiego. Wśród patronów medialnych przedsięwzięcia nie mogło zabraknąć „Polskiego Przemysłu”.

Podczas ceremonii otwarcia targów zgromadzo-nych gości i wystawców powitał wiceminister gospodarki mieczysław kasprzak, który w swo-im przemówieniu podkreślił znaczenie energii odnawialnych dla niezależności energetycznej Polski. Zauważył jednak, że energia odnawial-na wciąż wymaga dużej promocji, w szczegól-ności pośród użytkowników indywidualnych, ponieważ pożądanym celem jest rozproszona produkcja energii przez samych obywateli. Na mównicy pojawił się również ambasador re-publiki Federalnej Niemiec rüdiger Freiherr von Fritsch, który podkreślił, że w dziedzinie energii odnawialnych istnieją pomiędzy Niem-cami a Polską duże możliwości współpracy; już teraz wiele niemieckich firm dostarcza pro-dukty i know-how dla polskiego rynku, a wraz z rozwojem energii odnawialnych stosunki te będą jeszcze bardziej intensywne. dynamika rozwoju OZe (odnawialnych źródeł energii) na przykładzie Niemiec pozwala na duży optymizm co do wzrostu tej branży w Polsce – podczas

gdy jeszcze w 2004 r. w Niemczech tylko 4–7% energii produkowano ze źródeł odnawialnych, to obecnie odsetek ten sięga 24%.

W trakcie targów odbyło się wiele konferencji i seminariów poświęconych m.in. zagadnieniom przyszłości rynku biopaliw i biomasy, pomp ciep- ła, a także energetyce wodnej, fotowoltaice czy pojazdom elektrycznym. druga konferencja, po-święcona fotowoltaice, przyciągnęła blisko 430 uczestników. Niemal równie liczną – trzystuoso-bową – grupę uczestników zgromadził kongres branżowy na temat pomp ciepła, zorganizowany przez Polską Organizację rozwoju Pomp ciepła POrT Pc. Z kolei forum biogazowe, utworzo-ne we współpracy z unią Producentów i Praco-dawców Przemysłu biogazowego, przyciągnęło około 120 uczestników.

Po raz pierwszy przyznano Puchary renexpo® Poland. W kategorii „Wybitna osobowość”, w uznaniu za istotny wkład w branżę energii od-nawialnej i efektywności energetycznej, puchar otrzymał dr inż. stanisław m. Pietruszko, prezes Polskiego Towarzystwa Fotowoltaiki. W kate-gorii „innowacyjna technologia” – za osiągnięcia w dziedzinie fotowoltaiki – nagrodzono czeską firmę sOlArTec s.r.o., zaś w kategorii „Pompy ciepła” Puchar przypadł firmie Nibe-biAWAr sp. z o.o. z Polski.

rosnąca popularność targów dowodzi, że świa-domość potrzeby istnienia i rozwoju energe-tyki opartej na źródłach odnawialnych powoli toruje sobie drogę na rynek komercyjny. Wciąż jednak jest to jeszcze świadomość cząstkowa, oparta na przekonaniu, że energia odnawialna jest potrzebna, ale jej wykorzystanie w prak-

tyce jest szczątkowe. Potwierdzają to przepro-wadzone przy okazji targów badania. Firma badawcza interactive research center ustaliła, że aż 84% właścicieli przedsiębiorstw uważa zielone technologie za pożyteczne, lecz tylko 20% deklaruje, że wykorzystuje je w swoich fir-mach. co więcej, tylko 10% polskich przedsię-biorców jest zdania, że korzystanie z OZe jest opłacalne. Tymczasem specjaliści uważają, że zastosowanie OZe pozwala ograniczyć wydat-ki na energię nawet o 80%. Z pewnością więc w tej dziedzinie pozostało jeszcze wiele do zrobienia, szczególnie że zgodnie z dyrektywa-mi unii europejskiej w 2020 r. Polska powinna ponad 15,5% swojej energii czerpać właśnie ze źródeł odnawialnych. Tymczasem według da-nych przytoczonych podczas konferencji „Fo-towoltaika w Polsce: początek dynamicznego rozwoju” przez marie latour z european Pho-tovoltaic industry Association w 2011 r. w na-szym kraju wyprodukowano zaledwie 0,1 Wh „energii słonecznej” w przeliczeniu na jednego mieszkańca. W tym samym czasie Niemcy wy-tworzyły 260 Wh, przy czym w niektórych lan-dach wielkość ta przekraczała nawet 450 Wh. bartosz Oleśny z Freelight Polska sp. z o.o. za największe przeszkody w rozwoju fotowoltaiki na polskim rynku uznał brak doświadczonych firm budujących farmy fotowoltaiczne, brak kadry wyspecjalizowanej w ich projektowaniu i obsłudze, a także brak doświadczenia inwe-storów.

Trzecia edycja Targów reNeXPO® Poland od-będzie się w dniach 16–17 października 2013 r. w Warszawie, ponownie na terenie Warszaw-skiego centrum eXPO XXi. Więcej informacji na stronie www.renexpo-warsaw.com. ■

Adam Bukowskidziennikarz Polski Przemysł

raporty


Potwierdzenie tego stanu rzeczy mieliśmy podczas warsztatów „Akcyza na węgiel: praktyka i rozliczanie w świetle nowe-

go prawa” organizowanych przez cbe Polska. Zaproszeni eksperci starali się rozwiać przy-woływane przez przedsiębiorców wątpliwości oraz wskazywali na bezsensowność samego podatku.

„Z dokumentu opublikowanego na stronach rządowego centrum legislacji wynika, że wpły-wy do budżetu państwa z akcyzy w pierwszej połowie roku 2012 to tylko 43 mln zł… Według szacunków, o których wiem, 200 mln zł kosztu-je branżę wypełnianie obowiązków związanych z akcyzą na węgiel” – spuentował całą sytuację podczas warsztatów Wojciech kotala z kance-larii Prawnej dlA Piper.

zwolNieNia przedmiotowe i podmiotoweekspert z kancelarii dlA Piper zwrócił uwagę przede wszystkim na zwolnienie dla zakładów energochłonnych. Powoduje ono, że zakład, który zostaje uznany za energochłonny, może zużywać wyroby węglowe ze zwolnieniem z akcyzy, bez względu na to, w jakim procesie nastąpi ich zużycie. Warto zwrócić uwagę na to, że zakład energochłonny to wyodrębniona – organizacyjnie i finansowo – część przedsiębior-stwa. Najważniejszym kryterium, aby za taki się uznać, jest udział zakupów wyrobów węglowych w wartości produkcji sprzedanej, który musi wy-nosić przynajmniej 10%.

Zwolnienie to jest stosowane przede wszystkim dla wszelkiego rodzaju ciepłowni i kotłowni za-kładowych. Zwykle takie kotłownie wytwarzają ciepło na potrzeby centralnej jednostki, mogą też je sprzedawać. Najwięcej korzystają kotłow-nie, które mają choćby niewielką sprzedaż – gdy osiągnie ona wspomniane 10%, zakupione pali-wo nie podlega akcyzie. kontrowersje budzi np. termin „wartość produkcji sprzedanej”. może on być różnie interpretowany, na przykład gdy zakład posiada kilka kotłowni, a nie wszystkie są opa-lane wyrobami węglowymi lub gdy część ciep- ła jest kupowana.

czy produkcja eNergii elek-tryczNej rówNież może być kwalifikowaNa jako „cel opałowy”?Warto wspomnieć, że termin „cel opałowy” był kontrowersyjny jeszcze przed wejściem akcyzy na węgiel. europejski Trybunał sprawiedliwości orzekł, iż celem opałowym jest każde zużycie wyrobów w celu uzyskania energii cieplnej, nieza-leżnie od tego, do czego ta energia cieplna osta-tecznie ma być wykorzystana (np. ciepło może

służyć chociażby do przecięcia metalu). ujęcie jest więc szerokie, a zwolnienia się zazębiają.

kolejne zwolnienia, które dotyczą gospodarstw domowych i podmiotów publicznych, sprawiają problemy ze względu na brak definicji „gospo-darstwa domowego”. Na przykład klasztor jest gospodarstwem domowym, plebania również, ale kościół już nie, czyli zużycie paliwa węglowe-go w kościele powinno być opodatkowane.

więcej wątpliwościuczestnicy warsztatów pytali o kwestię opo-datkowania darowanego węgla. krzysztof rut-kowski z PWc odpowiedział w ten sposób: „Podmioty zużywające mogą tylko zużyć naby-te wyroby węglowe bez akcyzy, nie mogą nimi handlować, gdyż mają status końcowego od-biorcy, handel jest zastrzeżony do obrotu pro-fesjonalnego, a wyznacznikiem profesjonalizmu jest status PPW – Pośredniczącego Podmiotu Węglowego. jeśli sprzedaż/darowizna paliwa odbywa się na małą skalę, to bardziej opłaca się opodatkować sprzedane/darowane wyroby wę-glowe, zamiast starać się o status PPW i dopeł-niać licznych wymogów formalnych”.

męczące formalNościPoczątkowo organy celne twierdziły, iż pośred-niczące podmioty węglowe, które dokonywały na swoich składach (albo w miejscach magazyno-wania) na przykład czynności związanych z jego sortowaniem, przesiewaniem, mieszaniem lub kruszeniem, mają zużycie, gdyż zużywają węgiel jednego rodzaju, aby wyprodukować węgiel in-nego rodzaju. Podmioty te powinny więc pro-wadzić ewidencję i spełniać wszystkie obowiązki, które spoczywają na podmiocie zużywającym wyroby węglowe.

„Aktualnie istnieją już interpretacje, zgodnie z którymi PPW – które dokonują np. sortowania – tak naprawdę nie działają jako podmiot zuży-wający węgiel do produkcji wyrobów węglowych i w tym przypadku nie mają obowiązku prowa-dzenia ewidencji” – tłumaczy Wojciech kotala.

Osobnym problemem są braki, czy jak kto woli ubytki, wyrobów węglowych, które powstają podczas wielu procesów. logicznie rzecz ujmu-jąc, ubytek/strata nie może podlegać opodatko-waniu. Zdaniem organów podatkowych sprawa wygląda jednak inaczej. Wojciech kotala zazna-czył, że urzędy podatkowe twierdzą, iż część stracona nie została zużyta na cele uprawniające do zwolnienia, a więc trzeba ją opodatkować.

iNformatycy idą z pomocąNa rynku istnieją dedykowane rozwiązania in-formatyczne dla podmiotów z branży węglowej.

Oferuje je na przykład firma ArTeX iT, która była ekspertem technologicznym warsztatów. dzięki wykorzystaniu oprogramowania, które dla każdego podmiotu jest odpowiednio dostosowy-wane, można niemal całkowicie zautomatyzować prawie cały proces rozliczania podatku akcyzowe-go, zwłaszcza że program aktualizuje się wraz ze zmieniającymi się przepisami.

Na koNiecZ debaty panelowej, która była zwieńczeniem ni-niejszego spotkania, można wysnuć jeden ogólny wniosek: akcyza na węgiel budzi kontrowersje, a zarówno podatnicy, jak i organy celne wciąż edukują się w tym zakresie. Wielu uczestników zwracało się do debatujących ekspertów z pyta-niami związanymi z kwestią korekty dokumen-tów. robert Pogorzelski, Zastępca Naczelnika urzędu celnego nr i w Warszawie, odpowie-dział, że „to, co nie jest zabronione, jest dozwo-lone”. Natomiast jarosław drzazga, ekspert izby celnej w łodzi, zaapelował do debatujących oraz do przysłuchujących się uczestników warsztatów tymi słowami: „Nie skupiałbym się tak dokładnie na tych błędach, które możemy popełnić, pro-wadząc ewidencję […]. Warunkiem skorzystania ze zwolnienia przez PZ jest prowadzenie przez niego ewidencji, ma on prowadzić ją zgodnie z przepisami prawa i przepisy prawa regulują, jak ma ona wyglądać […]. Nie szukajmy dziury w ca-łym. gdy ktoś pomyli się i dokona przekreślenia, podczas kontroli nie powiemy, że ta ewidencja jest źle prowadzona. Organy tak nie postępują, nie chodzi o to, żeby czepiać się szczegółów, cho-dzi o to, żeby spełniać generalne zasady […]. Te przepisy może faktycznie nie precyzują wszyst-kiego, ale przepisy nigdy nie będą precyzowały wszystkiego, najważniejsza jest idea tych przepi-sów i cel, który one mają spełnić […]. ustawo-dawca wskazał wyraźnie, jakie czynności skutkują tym, że powstaje obowiązek podatkowy, i kiedy powstaje zobowiązanie”.

Ponadto przedstawiciele organów celnych zachę-cają do dodania kolejnych rubryk w ewidencjach, w których można zawrzeć informacje takie jak waga według przyjęcia odbiorcy (z datą i miej-scem, obok danych wystawionych przez kopal-nię). bardzo istotne jest również to, żeby umieścić w ewidencji granicę błędu wagi (a także informa-cje na temat jej certyfikacji).

„Podczas kontroli, widząc, że dokumenty są pro-wadzone w rzetelny sposób, na pewno nie bę-dziemy się czepiać tego, iż w rozporządzeniu jest napisane «ważyć w miejscu odbioru», a państwo napisali, że jest ta tona czy dwie więcej” – mówili podczas warsztatów urzędnicy. ■

akcyza na węgiel– kolejny absurd w polskim prawie?

ZAróWNO PrZedsiębiOrcy, jAk i OrgANy, kTóre mAją egZekWOWAć WPrOWAdZeNie POdATku AkcyZOWegO NA Węgiel, ZAdAją mNósTWO PyTAń, bO Nie rOZumieją PrZePisóW.

Na podstawie materiałów CBE Polska

A

B

C

D

E

P

R

S

Z

T

WG

F

H

I

K

M

ACS Serwis Klimatyzacji64

BELIMO Siłowniki SA65

Biuro Inżynierskie Softechnik sp. z o.o. S.K.A.86

Brittani Network Group sp. z o.o.31

Calderys Austria GmbH sp. z o.o. Oddział w Polsce 79

Dąbrowska Fabryka Maszyn Elektrycznych DAMEL SA 41

Centralne Biuro Konstrukcji Kotłów SA 89

Eaton55

PH ATUT44

Reitz Wentylatory Polska sp. z o.o.84

SARIV sp. z o.o.17

Zakłady Urządzeń Kotłowych Stąporków SA84

Takom sp. z o.o.70

wiStal Andrzej Witkowski81

Ga-Ma GAZ sp. z o.o.63

Fabryka Maszyn Górniczych NIWKA SA43

HOLTEX-ENERGOSERWIS sp.j. M.J. Drobnik76

Instal Bud Pecyna sp. z o.o.36

Kapex91

MOJ SA40

Kobyłecki Elektroinstalacje sp. z o.o.34

Motomind sp.c.35, 37

MarelliMotoriokładka

KOELNER SA68

Elektromontaż Lublin sp. z o.o. 47

Przedsiębiorstwo Remontu i Montażu Urządzeń Energetycznych ENERGOSERWIS SA

82

Green Switching Platform 52

EC AvioTech sp. z o.o.32

PPUH BRYK23

REM-MASZ mgr inż. Anna Klis85

SIMEX sp. z o.o.90

ZAKŁADY POLCONTACT WARSZAWA sp. z o. o.50

Zarmen FPA sp. z o.o.41

GEA Polska sp. z o.o.62

Fabryka Wentylatorów OWENT sp. z o.o.89

HORUS-ENERGIA sp. z o.o. 58

ELEKTROTERM 56

Przedsiębiorstwo Usługowo-Produkcyjne SPIN SA 74

Grupa METKOM 77

Ekspansal37

Patentus SA38

Renishaw25

Slavitech sp. z o.o.50

Rittal sp. z o.o.48, 49

SLOVRUR sp. z o.o.88

Stowarzyszenie Grupy Przedsiębiorców Przemysłu Lotniczego DOLINA LOTNICZA

28

GOLDBECK GmbH33

FZN Marbaise LS sp. z o.o.59

ENETON sp.c. 51

PWRiI REMZAP sp. z o.o. 74

ELEKTROMETAL SA39

Pfannenberg GmbH67

Grasche Gmbh26

eTermo-Inwest sp.j.80

EXPOM Kwidzyn sp. z o.o.93

Belse sp. z o.o.79

BIURO TECHNIKI KOTŁOWEJ sp. z o.o.87

BU Power Systems Polska sp. z o.o.60

Alfa Laval Polska sp. z o.o.62

© Polski Przemysł 2012żadna część ani całość tej publikacji nie może być reprodukowana w jakiejkolwiek formie i dla jakiegokolwiek celu bez uprzedniej zgody wydawcy.

materiały zdjęciowe zawarte w artykułach są udostępnione przez fi rmy posiadające prezentacje. Tym samym fi rmy wyrażają zgodę na publikowanie i rozpowszechnianie zdjęć w zakresie niezbędnym do realizacji publikacji w magazynie „Polski Przemysł”.

WydAWCA

REdAKCJA

PROJEKTy WydAWNiCzE

KOREKTA

MARKETiNG

PROJEKT i SKłAd

AF Media

Quality Pixels sp.c.94-109 łódź, ul. Pienista 75www.qualitypixels.plkom.: +48 517 446 864grafi [email protected]

BluRB Pracownia edytorska92-780 łódź, ul. grabińska 10 b m. 4www. pracownia-edytorska.plkom: +48 781 999 [email protected]

Af Mediaul. Pienista 7594-109 łódźwww.afmedia.com.plNiP 7251753870regON 473258344issN: 2082-891

Norbert fraszczyński / dyrektor ds. sprzedaży i rozwojukom.: + 48 507 174 [email protected]

Mariusz Krysiak / redaktor naczelnykom.: +48 606 742 [email protected]

zbigniew Adamowicz / menadżer ds. kluczowych klientó[email protected]

[email protected]

Wojciech Stepaniuk / menadżer projektó[email protected]

Justyna Rutkowska / menadżer projektó[email protected]

Ewelina Gajda / menadżer projektó[email protected]

Wojciech Stepaniuk / [email protected]

Adam Sieroń / [email protected]

Adam Bukowski / [email protected]

indeks

www.etermo.pl

eTermo-Inwest Sp. J.ul. Bojkowska 37, 44-101 GliwiceTel./fax: 32 461 22 66Mobile: 664 763 346, 609 962 432e-mail: [email protected]

“Nietypowe zadania to dla nas codzienność”

■ kompletacji dostaw armatury i automatyki przemysłowej■ kompleksowych, wielobranżowych usług projektowych■ realizacji inwestycji pod klucz■ konsulting inżynierski

eTermo-Inwest Sp. J. jest � rmą inżynierską działającą głównie w branżach energetycznej, chemicznej i gazowej. Świadczymy usługi w zakresie:

HEAT EXCHANGERS

Sondy Renishaw dla Twojej obrabiarki CNC...

Sondy Renishaw dla Twojej obrabiarki Sondy Renishaw dla Twojej obrabiarki CNC...

...chodzi o wymierne korzyści! Cztery dekady po wynalezieniu przez Renishaw sondy stykowej, użytkownicy obrabiarek na całym świecie w coraz większym stopniu korzystają z naszych innowacyjnych produktów oraz rozwiązań. Przykładem popularnych zastosowań są:

• ustawianie przedmiotu• ustawianie narzędzi• pomiary cech geometrycznych przedmiotu• wprowadzenie korekcji narzędziowych

• Największe doświadczenie

• Najszerszy wybór

• Najskuteczniejsze wsparcie

Renishaw Sp. z o.o., ul. Szyszkowa 34, 02-285 Warszawa, PolskaT +48 22 577 11 80 F +48 22 577 11 81 E [email protected]

www.renishaw.pl

...i najwyższą jakość!zadzwoń +48 22 577 11 80 lub odwiedź witrynę www.renishaw.pl

Renishaw zapewnia...

Mori first in probing ad_PL_210x297mm_1112.indd 1 28/11/2012 15:18:02


Polski Przemysł – październik 2012 101|

INDEKS


– opowiada Mieczysław Fornal, prezes Energoserwisu Lublin– opowiada Mieczysław Fornal, prezes Energoserwisu Lublin

Jesteśmy gotowi do realizacji kompletnych bloków energetycznych

ww

w.po

lski

prze

mysl

.com

.pl

NUME

R 15

4/2

012

ww

w.po

lski

prze

mysl

.com

.pl

ISSN

: 208

2-89

18

do wzięciado wzięciado wzięciaMLD ZŁ

ww

w.polskiprzemysl.com.plPolskiPrzem

ysł NUMER 15 4/2012

PR

ZE

MY

SŁ

EL

EK

TR

OM

AS

ZY

NO

WY

EN

ER

GE

TY

KA

BU

DO

WN

ICT

WO

A

UT

OM

AT

YK

A P

RZ

EM

YS

ŁO

WA

PR

ZE

MY

SŁ

LO

TN

ICZ

Y W formule



18

12

99

4

8


Właściciel procesu. Odpowiedzialność być musi

Spółka komandytowa – ciekawa alternatywa dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

PPP da sięzarobić

Tak się robibiznes na

światową skalęWarunkiem sukcesu takiego przed-

sięwzięcia jest dobra lokalizacja strefy parkowania oraz powiązanie

interesu finansowego miasta z partnerem prywatnym – mówi nam

Henryk Janocha z firmy Goldbeck

Dolina Lotnicza w południowo--wschodniej Polsce. Zainwestowały

tam wielkie koncerny. Ich fabryki potrzebują coraz więcej lokalnych

dostawców. Mali i średni mogą na tym skorzystać

28

82

33

MLD ZŁ100

polski przemysl wydanie 15 4/2012

Documents