patrick moonen
TRANSCRIPT
Inwestowanie dla wzrostu – Perspektywa „Top Down”
Nowe oblicze rynków wschodz ących
Patrick Moonen,Starszy Strateg
Warszawa, 5 listopada, 2009
ING Investment Management 1
Agenda
• Wpływ kryzysu na rynki wschodzące
• Globalne perspektywy makro: Czym rynki wschodzące róŜnią się od rynków rozwiniętych
• Mocne fundamenty rynków akcji
• Globalne perspektywy inwestycyjne
• Regionalne
• Sektorowe
• Rynek dłuŜny
ING Investment Management 2
Wpływ kryzysu na rynki wschodz ące
• Zmniejszenie eksportu
• Spowolnienie wzrostu globalnego
• Gorsze warunki dla finansowania handlu
• Ceny towarów
• Załamanie przepływów kapitału
• Banki rozwinięte muszą uporządkować swoje bilanse
• Siła bilansu jest czynnikiem wyró Ŝniaj ącym!!!• Kraje rozwinięte kontra wschodzące
• Chiny kontra kraje nadbałtyckie
ING Investment Management 3
Spodziewane znacz ące odbicie w gospodarce…
2.02
2.33
0.93
2.93
4.73
3.75
3.463.68
4.51
3.73
2.97
1.46
2.032.04
3.373.29
3.74
4.03
2.58
3.60
4.82
2.28
2.89
3.61
4.92
4.48
5.095.17
3.00
-1.06
3.10
-1.50
-0.50
0.50
1.50
2.50
3.50
4.50
5.50
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Źródło: IMF October 2009
Pierwszy globalny kryzys w ci ągu 30 lat
ING Investment Management 4
…stymulowane przez rynki wschodz ące
Źródło: IMF
Średni wzrost od 1980 r.Gospodarki rozwini ęte 2.71Gospodarki wschodz ące 4.32
Gospodarki rozwini ęte Gospodarki wschodz ące
1.0
2.0
0.2
3.1
4.9
3.9
3.33.6
4.7
4.0
3.1
1.3
2.1
1.5
3.4
2.9 3.0
3.4
2.6
3.6
4.1
1.41.7
1.9
3.2
2.63.0
2.7
0.6
-3.4
1.3
3.9
3.0
2.2
2.7
4.5
3.53.8 3.9
4.1
3.3
2.8
1.7 1.8
3.13.3
4.0
5.1 5.0
2.5
3.5
6.0
3.8
4.8
6.2
7.57.1
7.98.3
6.0
1.7
5.1
-3.5
-1.5
0.5
2.5
4.5
6.5
8.5
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
ING Investment Management 5
Dlaczego wzrost gospodarczy b ędzie poni Ŝej długoterminowej średniej?
• Cykl zapasów moŜe się skończyć na początku/w połowie roku 2010
• Polityki wyjścia
• Więcej regulacji prawnych
• Słaby konsument (delewarowanie, niski wzrost płac, bezrobocie)�
• Rządy równieŜ muszą uporządkować swoje bilanse
Ogólnie słabe bilanse
ING Investment Management 6
Czym wyró Ŝniaj ą się rynki wschodz ące?
• Strukturalna wyŜsza ścieŜka wzrostu, a nie tylko cykl zapasów
• Lewarowanie jest mniejszym problemem w sektorze bankowym czy konsumenckim
• Zdrowe finanse rządowe
• Wysoka stopa oszczędności
• NadwyŜki rachunku bieŜącego
Ogólnie silne bilanse
ING Investment Management 7
Lepsze fundamenty gospodarek rynk ów wschodz ących
śródło: Datastream
Dług/PKB Oszczędności brutto/PKB
ING Investment Management 8
Saldo rachunku obrotów bie Ŝących
śródło: IMF
Saldo rachunku obrotów bie Ŝących (% PKB) �
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
1980
1982
1984
1986
1988
1990
1992
1994
1996
1998
2000
2002
2004
2006
2008
2010
Gospodarki rozwini ęte Gospodarki wschodz ące
ING Investment Management 9
WaŜne są róŜnice regionalne
Wzrost rynków azjatyckich pozostał na poziomie dodatn im
Źródło: IMF
Średnio 03-08 2009 2010eAmeryka Łaci ńska 5.1 -3.1 3.1Azja 6.3 1.6 5.2Europa Wschodnia 5.1 -4.4 1.0
ZNACZENIE PKB
Ameryka Łaci ńskaAzjaEuropa Wschodnia
Chiny, Indie, Tajwan, Tajlandia, Korea, IndonezjaCzechy, Polska, W ęgry, Rosja
Argentyna, Brazylia, Chile, Meksyk
ING Investment Management 10
DuŜe róŜnice mi ędzy regionami/krajami
Chiny s ą najbardziej odporne: du Ŝe programy stymuluj ące gospodark ę
śródło: IMF
PKB Rach. bie Ŝący Bilans bud Ŝetowy
Rozwini ęte -4.2 0.7 -7Brazylia -5.7 0.5 -1.5Rosja -13.1 -2.5 -11.3Indie -2.0 0.0 -0.3Chiny -0.5 -2.0 -2.9
Wpływ na wyniki w roku 2009
ING Investment Management 11
Siła relatywna na historycznie wysokich poziomach
Siła relatywna rynków wschodz ących
35
45
55
65
75
85
95
105
115
125
05/0
1/19
95
05/0
7/19
95
05/0
1/19
96
05/0
7/19
96
05/0
1/19
97
05/0
7/19
97
05/0
1/19
98
05/0
7/19
98
05/0
1/19
99
05/0
7/19
99
05/0
1/20
00
05/0
7/20
00
05/0
1/20
01
05/0
7/20
01
05/0
1/20
02
05/0
7/20
02
05/0
1/20
03
05/0
7/20
03
05/0
1/20
04
05/0
7/20
04
05/0
1/20
05
05/0
7/20
05
05/0
1/20
06
05/0
7/20
06
05/0
1/20
07
05/0
7/20
07
05/0
1/20
08
05/0
7/20
08
05/0
1/20
09
05/0
7/20
09
Siła relatywna rynków wschodz ących
Siła relatywna RW wzgl ędem RR
1.00
1.05
1.10
1.15
1.20
1.25
1.30
31/12
/2008
14/01
/2009
28/01
/2009
11/02
/2009
25/02
/2009
11/03
/2009
25/03
/2009
08/04
/2009
22/04
/2009
06/05
/2009
20/05
/2009
03/06
/2009
17/06
/2009
01/07
/2009
15/07
/2009
29/07
/2009
12/08
/2009
26/08
/2009
09/09
/2009
ING Investment Management 12
Relatywnie lepsze dane determinuja lepsze zachowanie rynków
DANE RW > DANE RR
ING Investment Management 13
Rynki wschodz ące nie s ą juŜ wyceniane z dyskontem…
???Premia/dyskonto w wycenie rynków wschodz ących od 1995 r
-60%
-50%
-40%
-30%
-20%
-10%
0%
10%
20%
Jan-9
5Ja
n-96
Jan-9
7Ja
n-98
Jan-9
9Ja
n-00
Jan-0
1Ja
n-02
Jan-0
3Ja
n-04
Jan-0
5Ja
n-06
Jan-0
7Ja
n-08
Jan-0
9
ING Investment Management 14
…ale wzrost zysków na rynkach wschodzacych jest bardziej dynamiczy
12-miesi ęczny wzrost zysków
-40%
-30%
-20%
-10%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Dec-9
9Ju
n-00
Dec-0
0Ju
n-01
Dec-0
1Ju
n-02
Dec-0
2Ju
n-03
Dec-0
3Ju
n-04
Dec-0
4Ju
n-05
Dec-0
5Ju
n-06
Dec-0
6Ju
n-07
Dec-0
7Ju
n-08
Dec-0
8Ju
n-09
Rynki Wschodz ące Świat
Zyski rynków wschodz ących znów rosn ą
ING Investment Management 15
...podobnie dzieje si ę z poziomem mar Ŝzysków...
Lepsza ewolucja mar Ŝ na rynkach wschodz ących
6%
8%
10%
12%
14%
16%
18%
20%
Jan-
95Ja
n-96
Jan-
97Ja
n-98
Jan-
99Ja
n-00
Jan-
01Ja
n-02
Jan-
03Ja
n-04
Jan-
05Ja
n-06
Jan-
07Ja
n-08
Jan-
09
Rynki wschodz ące Rynki globalne
ING Investment Management 16
...oraz rentowno ści
EM resilience
Rentowno ść kapitału własnego (RoE)
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
Jan-
95Ja
n-96
Jan-
97Ja
n-98
Jan-
99Ja
n-00
Jan-0
1Ja
n-02
Jan-
03Ja
n-04
Jan-
05Ja
n-06
Jan-
07Ja
n-08
Jan-
09
RYNKI WSCHODZĄCE USA EUROPA
odporno ść RW na recesj ę
ING Investment Management 17
Ceny towarów s ą pozytywnie skorelowane...
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
31/12
/1989
31/12
/1990
31/12
/1991
31/12
/1992
31/12
/1993
30/12
/1994
29/12
/1995
31/12
/1996
31/12
/1997
31/12
/1998
31/12
/1999
29/12
/2000
31/12
/2001
31/12
/2002
31/12
/2003
31/12
/2004
30/12
/2005
29/12
/2006
31/12
/2007
31/12
/2008
150
200
250
300
350
400
450
500
Wschodz ące Towary (CRB Spot)
ING Investment Management 18
... tak jak i spready na rynku długu rynków wschodz ących
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
29/12
/2006
09/02
/2007
23/03
/2007
04/05
/2007
15/06
/2007
27/07
/2007
07/09
/2007
19/10
/2007
30/11
/2007
11/01
/2008
22/02
/2008
04/04
/2008
16/05
/2008
27/06
/2008
08/08
/2008
19/09
/2008
31/10
/2008
12/12
/2008
23/01
/2009
06/03
/2009
17/04
/2009
29/05
/2009
10/07
/2009
21/08
/2009
30
35
40
45
50
55
Spread dług RW Względne RW
ING Investment Management 19
Przyszłe wyceny wskazuj ą moŜliwo śćosiągnięcia ponadprzeci ętnych wyników
Źródło:IBES
2008 2009 2010 2008 2009 2010Świat 16.0 18.2 14.2 1.8 1.8 1.7Rynki wschodz ące 15.0 15.6 12.4 1.8 1.8 1.6Dyskonto/premia (%) � -6.3% -14.3% -12.7% 0.0% 0.0% -5.9%
Wartośćksięgowa za akcj ęZyski cenowe
ING Investment Management 20
Azja wyceniana z premi ą do reszty rynkówwschodz ących
Wskaźnik P/E
0
5
10
15
20
25
30
Jun-
94Ju
n-95
Jun-
96Ju
n-97
Jun-
98Ju
n-99
Jun-
00Ju
n-01
Jun-
02Ju
n-03
Jun-
04Ju
n-05
Jun-
06Ju
n-07
Jun-
08Ju
n-09
Europa Wschodz ąca Ameryka Łaci ńska Azja X Japonia
ING Investment Management 21
Połączenie wycen z czynnikamifundamentalnymi
Najlepsze czynniki fundamentalne: Azja
Najlepsze wyceny: Wschodz ąca Europa
Najlepsze momentum cenowe: Wschodz ąca Europa
Europa Wschodz ąca Ameryka Łaci ńska Azja Wschodz ąca
CZYNNIKI FUNDAMENTALNE - = +WYCENA + = -MOMENTUM CENOWE + = -WYNIK GLOBALNY + = -
ING Investment Management 22
Ryzyka s ą ciągle obecne
• Ryzyka finansowe• Zewnętrzne wymogi dotycz ące finansowania• Liczba po Ŝyczek niespłaconych w terminie (non-performing loans )
• Ryzyka cykliczne• Ponowne osłabienie gospodarki w świecie rozwini ętym• Małe, otwarte gospodarki azjatyckie s ą bardziej nara Ŝone. W mniejszym
stopniu dotyczy to wi ększych gospodarek wschodz ących.• Inflacja (szczególnie inflacja cen towarów i Ŝywno ści)
• Napięcia polityczne z rynkami rozwini ętymi, np. w kwestiach ochrony środowiska
• W długim terminie, gospodarki rynków wschodz ących powinny bardziej polega ć na popycie wewn ętrznym
ING Investment Management 23
Wnioski
• Rynki wschodz ące zyskuj ą znaczenie gospodarcze, co ostatecznie b ędzie odzwierciedlone w zwi ększonym znaczeniu na rynkach finansowych.
• Nie jest to w pełni odzwierciedlone poprzez odpowiedn ią wagę w portfelach inwestorów
• Istniej ą waŜne ró Ŝnice mi ędzy regionami/krajami. Podział na rynki rozwini ęte kontra wschodz ące z czasem stanie si ę mniej istotny. Czynnikiem ró Ŝnicuj ącym s ą bilanse, a nie lokalizacja
• Istniej ą wyzwania globalne
ING Investment Management 24
Globalne perspektywy inwestycyjne
ING Investment Management 25
Globalne perspektywy dla rynku akcji
• Rynki nadal s ą w optymalnym punkcie („sweet spot”)
• Jednak Ŝe okres samego tylko wzrostu poziomu wska źników wyceny zako ńczył si ę
• Rynki b ędą rosły głównie w ślad za wynikami spółek
• Zyski wzrosn ą o ok.25% w roku 2010, w ich ślady pójd ądywidendy
• Rok 2011 mo Ŝe okazać się trudniejszy dla zysków
• Tak więc, z globalnego punktu widzenia jesteśmy neutralni i preferujemy strategie oparte na trwałym wzroście i dochodach
ING Investment Management 26
Alokacje regionalne
Inwestowanie w trwały wzrost
Europa PrzewaŜenie
Stany Zjednoczone Niedowa Ŝenie
Japonia Niedowa Ŝenie
Rynki Wschodz ące PrzewaŜenie
ING Investment Management 27
Alokacje sektorowe
Umiarkowanie defensywne pozycjonowanie
Finanse NeutralneEnergia PrzewaŜenieMateriały NeutralnePrzemysł Niedowa ŜenieDyskrecjonalne towary konsumenckie Niedowa ŜeniePodstawowe towary konsumenckie Niedowa ŜenieSłuŜba Zdrowia Przewa ŜenieTelekomunikacja Przewa ŜenieSektor u Ŝyteczno ści publicznej NeutralneTechnologia Przewa Ŝenie
ING Investment Management 28
Strategia dotycz ąca rynku długu
Obligacje Skarbu Pa ństwa Niedowa Ŝenie
Obligacje korporacyjne o ratingu inwestycyjnym Przewa Ŝenie
Obligacje korporacyjne wysokodochodowe Neutralne
Obligacje RW w lokalnej walucie Przewa Ŝenie
Obligacje RW w twardej walucie Neutralne
Papiery warto ściowe zabezpieczone aktywami Przewa Ŝenie
ING Investment Management 29
Niektóre z zawartych w tym materiale stwierdzeń to stwierdzenia związane z oczekiwaniami na przyszłość oraz inne stwierdzenia jej dotyczące. Te oczekiwania są oparte na bieŜącej opinii zarządu oraz na załoŜeniach i zawierają znane oraz nieznane ryzyka, a takŜe punkty niepewne. Rzeczywiste wyniki, realizacja czy wydarzenia mogą róŜnić się w sposób istotny od tych przytoczonych w stwierdzeniach z powodu, między innymi: (i) ogólnych warunków gospodarczych, w szczególności warunków gospodarczych w głównych krajach ING, (ii) funkcjonowania rynków finansowych, włączając rynki wschodzące, (iii) częstotliwości i stopnia zdarzeń straty ubezpieczonej, (iv) stopnia i ukierunkowania śmiertelności i zachorowalności, (v) stopnia trwałości, (vi) poziomu stóp procentowych, (vii) kursów walut (viii) ogólnych czynników konkurencyjności, (ix) zmian w przepisach prawnych, (x) zmian w polityce rządów i/lub władz nadzorujących. ING nie jest zobowiązana do aktualizacji jakichkolwiek informacji dotyczących przyszłości, zawartych w tych dokumencie.
www.ing.com