oyunla yabanci dil ogretimi

8/16/2019 Oyunla Yabanci Dil Ogretimi

1/127

ÇUKUROVA ÜNVERSTES SOSYAL BLMLER ENSTTÜSÜ

FRANSIZ DL E#TM ANA BLM DALI

OYUN YOLUYLA FRANSIZCA Ö#RETM

Kadriye SUSÜZER

Dan&'man:Yrd.Doç. Dr. Mediha ÖZATE*

ADANA/ 2006


2/127

ÇUKUROVA ÜNVERSTES SOSYAL BLMLER ENSTTÜSÜ

FRANSIZ DL E#TM ANA BLM DALI


Kadriye SUSÜZER

YÜKSEK LSANS TEZ

ADANA/ 2006


3/127


4/127

i

ÖZET


Kadriye SUSÜZER

Yüksek lisans Tezi, Frans&z Dili E,itimi Anabilim Dal&

Dan&'man: Yrd.Doç.Dr. Mediha ÖZATE*

Eylül 2006, 104 sayfa

Bu arat#rma, Frans#zca dersinde oyunla ö$retimin ö$rencilerin akademik

baar #lar #na etkisini incelemek amac#yla yap#lm#t#r. Bu amaçla geleneksel

ö$retim ve oyun yoluyla ö$retimin yap#ld#$# iki grup üzerinde çal##lm#t#r. Arat#rma’n#n örneklemi, Adana ili Seyhan ilçesi Adana Erkek Lisesi

10-F s#n#f #nda okuyan 29’u k#z, 3’ü erkek toplam 32 ö$renciden olumaktad#r.

Arat#rmada yöntem olarak, deneysel yöntemin kontrol gruplu ön test-son test

deseni kullan#lm#t#r. Arat#rma sonucunda aa$#daki bulgular elde edilmitir:

Lise 10. s#n#f Frans#zca dersi “hava durumu, say#lar, meslekler ve yer

bildiren edatlar” konular #n#n ö$retiminde oyun tekni$i uygulanan grup ile

geleneksel yöntem uygulanan grubun, yani deney ve kontrol gruplar #n#n baar #

testi toplam ön test puanlar #na ilikin ba$#ms#z gruplar t-testi sonucunda gruplar

aras#nda anlaml# bir fark görülmemitir.

Deney ve kontrol gruplar #nda yer alan ö$rencilerin baar # testi son test

toplam puanlar #n#n kovaryans analizi sonucunda ise ön test toplam puanlar #

kontrol alt#na al#nd#$#nda, gruplar #n son test toplam düzeltilmi ortalama

puanlar # aç#s#ndan gruplama ana etkisinin anlaml# oldu$unu göstermitir. Baar #

testinden elde edilen bulgular, arat#rman#n birinci denencesinde ileri sürülen

toplam puanlar aç#s#ndan deney grubu lehine anlaml# farklar olaca$# yarg#s#n#

destekler niteliktedir.

Bu arat#rman#n sonuçlar # oyun yoluyla ö$retimin geleneksel ö$retimden

daha etkili oldu$unu ortaya koymaktad#r.

Anahtar Kelimeler: Oyun, geleneksel ö$retim yöntemi, yabanc# dil,

yabanc# dil ö$retim yöntemleri, yabanc# dil ö$retim teknikleri.


5/127

ii

RESUME

ENSEIGNEMENT DU FRANÇAIS PAR DES JEUX

Kadriye SUSÜZER

Memoire de Maitrise Presente au Departement du Français Langue

Etrangere

Directrice :Yrd.Doç.Dr. Mediha ÖZATE*

Septembre 2006, 104 pages

Cette recherche a été réalisée afin d’examiner l’effet d’un enseignement

du Français par des jeux sur la réussite scolaire des étudiants. Le travail a été

effectué dans deux groupes ; l’un selon un enseignement traditionnel et l’autrepour un enseignement par des jeux.

32 étudiants continuant leurs études en 10ème année au lycée Erkek

Lisesi (lycée pour des garçons) à Adana forment l’échantillon de la recherche.

Un protocole expérimental prétest - posttest avec groupe de contrôle a été

utilisé dans notre recherche. A la fin de l’étude, les résultats suivants ont été

obtenus :

Les nombres, la météo, les professions et les prépositions de lieu sontles sujets enseignés en cours de Français. Avec le groupe témoin, les cours ont

été faits traditionnellement alors que dans le groupe d’expérimentation, des

activités ludiques ont été utilisées pour les cours. Aucune différence

significative n’a été trouvée entre les résultats du test t fait dans les 2 groupes

pour les prétests.

Quand les points obtenus des prétests sont tenus sous contrôle, une

analyse de covariance qui a été faite pour les posttests des étudiants a montréque l’effet principal entre les 2 groupes a une différence significative par rapport

aux points totaux corrigés des posttests. L’hypothèse formulée au départ qui

affirme qu’il y aurait une différence significative en faveur du groupe

d’expérimentation a été soutenue par les résultats obtenus par le test de

réussite.

Finalement, les conséquences de cette recherche révèlent qu’un

enseignement du Français Langue Etrangère réalisé par des jeux est plus

efficace que celui fait traditionnellement.


6/127

iii

Mots-clé : Jeux, langue étrangere, méthode d’enseignement

traditionnelle, méthodes d’enseignement des langues étrangères, techniques

d’enseignement des langues étrangères.


7/127

iv

ÖNSÖZ

Büyük bir h#zla gelien ve de$ien dünyada bilim ve teknolojinin

geliimiyle ortaya ç#kar #lan ürünlere duyulan ihtiyaçlar, ülkeleraras# ticaret

yapmay# gerektiren koullar uluslararas# iletiim arac# olan yabanc# dillerin

ö$retimine son derece önem kazand#rm#t#r. Bu nedenlerle art#k bir de$il, birden

çok uluslararas# dili ö$renme gereksinimi do$mutur.

Dünya üzerinde gerçekleen bu h#zl# ve sürekli de$iim ve geliimin,

yabanc# dil ö$renmeyi daha da zorunlu hale getirece$i görülmektedir. Bu

gelimeler ##$#nda uluslararas# alanda varl#$#n# sürdüren Avrupa dillerinden

Frans#zcan#n dünyada ve ülkemizde yeri incelenmeye çal##lm#t#r. Ayr #ca

yabanc# dil ö$retim yöntem ve teknikleri aç#klanarak, oyun tekni$i üzerinde

durulmutur. Amac#m#z günümüz koullar #na uygun, ça$da ö$retim

tekniklerinin kullan#lmas#yla dil ö$retiminin geliimine katk#da bulunmakt#r.

Bu çal#ma s#ras#nda bana her zaman destek ve rehber olan, önemli

fikirleriyle beni ayd#nlatan de$erli hocam Yrd. Doç. Dr. Mediha ÖZATE'’e

teekkür ederim. Ayr #ca çal#mam s#ras#nda sonsuz anlay# ve hogörüleriyle

yard#mlar #n# esirgemeyen jüri üyelerim Prof. Dr. A. Necmi YA' AR’a ve Yrd.

Doç.Dr. Silvia Zinzade Ak#nc#’ya ve Frans#z Dili E$itimi Ana Bilim Dal#nda

görevli tüm hocalar #ma teekkürü borç bilirim.

Uzun ve yo$un bir ekilde devam eden çal#malar #m s#ras#nda sonsuz

sevgileri ve sab#rlar #yla bana destek olan, en zor durumumda yard#mlar #n#

esirgemeyen eim Sabahattin SUSÜZER’e, o$ullar #m Ç#nar, Ça$r # ve

Ça$atay’a, annem Gönül KUNDURACI’ya, arkadalar #m Mustafa

MAVA'O)LU, Mine HAYKIR, Asl# ÇET+NER, Emine AYDEM+R, Kas#m

YILDIRIM ve Ramazan YA' AR’a sonsuz teekkür ederim.

Kadriye SUSÜZER


8/127

v

EKLER LSTES

EK 1. Ders Plan#: Hava Durumu…………...................................................... 78

EK 2. Ders Plan#: Say#lar……………............................................................. 83

EK 3. Ders Plan#: Meslekler…………….………………………….................... 88

EK 4. Ders Plan#: Yer Bildiren Edatlar…….................................................... 93

EK 5. Ders Plan#: Ön test- Son Test………………......................................... 98


9/127

vi

ÇNDEKLER

ÖZET………………………………………………………………………………. I

RESUME………………………………………………………………………….. II

ÖNSÖZ……………………………………………………………………………. IV

EKLER L+STES+………………………………………………………………….. V

G+R+'.................………………………………………………………………….. 1

BÖLÜM I

YABANCI DL E#TM………………………………………………………….... 7

1.1.Türkiye’de Yabanc# Dil E$itimi……………………………………………….. 8

1.2.Türkiye’de ve Dünyada Frans#zca Ö$retiminin Durumu…………………... 10

1.3.Yabanc# Dil Ö$retim Yöntemleri……………………………………………… 12

1.3.1.Geleneksel Yöntem (Dilbilgisi-Çeviri Yöntemi……………………….. 15

1.3.2.Dolays#z Yöntem………………………………………………………… 17

1.3.3.Dilsel-+itsel Yöntem……………………………………………………. 191.3.4.+letiimsel Yöntem………………………………………………………. 21

1.3.5.Telkin Yöntemi…………………………………………………………… 23

1.3.6.Sessizlik Yöntemi……………………………………………………….. 26

BÖLÜM II

YABANCI DL Ö#RETM TEKNKLER………………………………………… 29

2.1.Oyun…………………………………………………………………………….. 30

2.1.1.Oyun ve E$itim…………………………………………………………. 30

2.1.2.Oyun ve Yabanc# Dil Ö$retimi………………………………………… 35

2.1.3.Yabanc# Dil Ö$retiminde Kullan#lan Oyunlar…………………………. 37

2.1.3.1.Kelime Oyunlar #…………………………………………………. 39

2.1.3.2.Ses Oyunlar #…………………………………………………….. 41


10/127

vii

2.1.3.3.Say# Oyunlar #……………………………………………………. 42

2.1.3.4.Do$ru-yanl# Oyunlar #………………………………………….. 43

2.1.3.5.Soru-Cevap Oyunlar #…………………………………………… 45

2.1.3.6.Haf #za Oyunlar #………………………………………………….. 46

2.1.3.7.Resim Oyunlar #………………………………………………….. 47

2.1.3.8.Hikaye Oyunlar #…………………………………………………. 48

2.2.Problem………………………………………………………………………… 49

2.3.Alt Problemler………………………………………………………………….. 49

2.4.Arat#rman#n Önemi…………………………………………………………… 49

2.5.Denenceler…………………………………………………………………….. 52

2.6.Say#lt#lar………………………………………………………………………… 52

2.7.S#n#rl#l#klar………………………………………………………………………. 52

2.8.Tan#mlar………………………………………………………………………… 53

BÖLÜM III

LGL ARA*TIRMALAR…………………………………………………………. 54

BÖLÜM IV

YÖNTEM……………………………………………………………………………. 60

4.1.Arat#rman#n Yöntemi…………………………………………………………. 60

4.2.Evren\Örneklem………………………………………………………………… 61

4. 3. Veri Toplama Araçlar #n#n Haz#rlanmas# ve Toplanmas#……………………... 62

4.4.Verilerin Analizi………………………………………………………………… 63

BÖLÜM V

BULGULAR………………………………………………………………………… 64

5.1.Probleme +likin Bulgular……………………………………………………… 64


11/127


12/127

1

GR*

Kiileraras# iletiimin temelini oluturan dil, pek çok bilim adam#n#n,

özellikle dil bilimcilerin üzerinde durdu$u bir konu olmutur. Bu nedenle farkl#

biçimde tan#mlan#p, aç#klanmaya çal##lm#t#r. Bunlardan baz#lar # öyledir:

• Dil, düünce duygu ve isteklerin, bir toplumda ses ve anlam

yönünden ortak olan ö$eler ve kurallardan yararlanarak bakalar #na

aktar #lmas#n# sa$layan çok yönlü, çok gelimi bir dizgedir (Aksan, 1977,55).

• Dil bireyler aras#nda anlamay# sa$layan toplumsal bir sistemdir

(Dilaçar, 1968, 28).

• Dil veya lisan, insanlar #n düündüklerini ve hissettiklerini bildirmek

için kelimelerle veya iaretlerle yapt#klar # anlamad#r (wikipedia.org).

• +nsanlar #n düündüklerini ve duyduklar #n# bildirmek için kelimelerle

veya iaretlerle yapt#klar # anlama, lisan, zeban.

• Düünce ve duygular # bildirmeye yarayan herhangi bir anlat#m

arac# (tdk.org.tr).

• +nsano$lunun, yüzy#llar boyunca oluturdu$u anlaml# sesler ve bu

seslerin yaz#l# olarak ifade edildi$i sembollerin oluturdu$u sistemli bütündür.

• +nsanlar aras#nda anlamay# sa$layan do$al bir araçt#r. Sözcük,

kavram ve anlam düzene$inden ibarettir.

• Düünce,duygu ve isteklerin bir toplumda ses ve anlam yönünden

ortak olan ö$eler ve kurallardan yararlanarak aktar #lmas#n# sa$layan uzla#msal

sembollerdir (sourtimes.org).

Yukar #daki tan#mlamalardan da anlayabilece$imiz gibi dil, insanlar #n

oluturdu$u toplumlarda kullan#lan, bireyler aras#nda anlamay# sa$layan,

duygu, düünce ve yakla#mlar #n aktar #m#na neden olan bir iletiim arac#d#r.+nsanlar birbirlerine aktarmak istediklerini jest ve mimikler d##nda en etkin

ekilde dil ile baar #rlar. Dil insanlar aras#nda bilgi, düünce ve yakla#mlar #

aktarabilmenin yan#nda, insanlar #n fikirlerini düünmelerine ve duygular #n#

anlatabilmelerine yard#mc# olur.

Dili daha iyi tan#mak için özelliklerini de bilmemiz gerekir:

1. Dilin birinci ve as#l ilevi anlama arac# olmas#d#r.

2. Dilin önemli özelliklerinden biri de do$al olmas#d#r. Çevremizde do al olarak nitelendirdi$imiz (a$aç, su, toprak, güne, deniz, at... gibi) varl#klar #n


13/127

2

tabiat#n# de$itirmek mümkün olmad#$# gibi öz itibariyle dilin tabiat# da

de$itirilmez. Nitekim dil yapay olsayd#, insanlar farkl# farkl# dillerle konumak ve

yazmak yerine ortak bir dil yaparlar, onu kullan#rlard#.

3. Her dilin kendine özgü kurallar # vard#r. Bu kurallar dilin tabiat#ndan

ortaya ç#kmaktad#r. Daha aç#k bir ifadeyle söylemek gerekirse biz önce kurallar #

koyup bu kurallara göre konumuyoruz. Mevcut kurallar #, dilin do$al yap#s#ndan

tespit ediyoruz.

4. Dil, kendi kanunlar # içerisinde yaayan canl# bir varl#kt#r. Canl#lar #n

ortak özelliklerinden olan do$ma, büyüme, gelime gibi özellikler dil için de

geçerlidir.

5. Gizli anlamalar sistemidir: Dilin do$uu konusunda çeitli teoriler

ortaya at#lm# ve bu teorilerle ilgili tart#malar bugün de devam etmektedir.

6. Milletin ortak mal#d#r: Milleti millet yapan unsurlar #n ba#nda dil yer al#r.

Her milletin konutu$u dil kendi milletinin ad#yla an#l#r: Türk-Türkçe, Rus- Rusça

gibi.

7. Sosyal bir varl#kt#r: Dilin kurallar # ve söz varl#$#, onun sosyalli$ini

gösteren özelliklerdendir. Dil, bütün yönleriyle toplumdan topluma de$iiklik

gösterir. Dilin yap#s#, kurallar # ve kelime hazinesi; milletin anlay##, dünya görüü

ve felsefesiyle yak#ndan ilgilidir (farabi.selcuk.edu.tr).

Geçmiten günümüze dünya üzerinde var olan en ilkel topluluklardan en

gelimi ülkelere kadar bütün milletlerin kendilerine özgü bir dilleri vard#r.

Toplumlar ortak dilleri ile ortak bir kültür ve birlik olutururlar.

Bu da dilin geçmiten günümüze toplumlar üzerinde ne denli önemli bir

etkisi oldu$unu göstermektedir.

+nsano$lu do$umundan konumaya balayana kadar süren dönemde,

kültürden kültüre de$imeyen baz# ortak sesleri ç#kar #r. Çünkü, insan#ndo$utan getirdi$i bir dil yetisi vard#r. Konumaya balamas# ile birlikte,

bulundu$u yerde konuulan dile uygun olarak anlaml# sesler ç#karmaya balar,

yani yaad#$# toplumun dilini ö$renir. +te do$utan getirdi$imiz dil yetisi ile

birlikte ilk ö$rendi$imiz dile, anadil deriz. Dünya üzerinde yaayan milletlerin

kendi bireyleri aras#nda iletiim kurabilmesi için kendine özgü dilleri, yani ana

dilleri vard#r.

Di$er toplumlar #n konutu$u, anadil d##nda daha sonra ö$renilen dillerede yabanc# dil denmektedir. Bugün, dünyada var olan topluluklar #n kulland#klar #


14/127

3

dil say#s# kesin olarak bilinmese de, ortalama olarak bu say#n#n 3000 ile 3500

aras#nda oldu$u belirtilmektedir. Dünya üzerinde bu kadar çok dilin

bulunmas#na kar #n gittikçe artan uluslararas# ilikiler, uluslar #n kendi

anadilleriyle iletiim sa$lamalar #n# yetersiz k#lmakta ve di$er ülkelerin dillerini

ö$renme gereksinimini ortaya ç#karmaktad#r. Bunun yan# s#ra, bilim ve

teknolojideki gelimeler, ticari ilikilerin h#zla ilerlemesi, kitle iletiim araçlar #n#n

yayg#nlamas# baka ülkelerin dillerini ö$renmeyi zorunlu hale getirmektedir.

Fakat dünya üzerinde varl#$#n# sürdüren bu kadar çok dilin ö$renilmesi imkans#z

oldu$u için baz# uluslar #n dilleri daha ön plana ç#kmaktad#r. Günümüzde

insanlar, toplumlar ticaret, ekonomi, bilim, turizm, e$itim, sanat, alanlar #nda her

türlü ilikinin kurulup yürütülebilmesi için anadilinden baka uluslararas# alanda

kabul edilen ortak dilleri bilip ö$renmek zorundad#rlar. Uluslararas# dili belirleyen

faktörler; ekonomik, teknolojik, dini veya askeri alanda o ülkenin gücüyle

orant#l#d#r. Ülkenin politik ve ekonomik durumu, dilinin uluslararas# dil olarak

kabul edilmesinde önemli bir etkendir. Eski ça$da Roma +mparatorlu$u’nun

gücü, Grekçe ve Latincenin o ça$a damgas#n# vurmas#na yol açm#t#r.

Ortaça$’da Latince ve Arapça, Yeniça$’da Frans#zca, günümüzde ise

+ngilizcenin en yayg#n uluslararas# dil oldu$u gerçe$inin yan# s#ra art#k d#

ilikilerin yürütülmesi için birden çok ortak dil kullan#lmas# gereklili$i de

ortadad#r.

Eski ça$lardan beri yabanc# dil ö$renmek bir gereklilik iken günümüzde

büyük bir ihtiyaç olmutur. Yabanc# dilin öneminin fark#nda olan dünya ülkeleri

gitgide yabanc# dil e$itimine daha çok önem verir duruma gelmi, yabanc# dil

derslerine okul programlar #nda daha fazla yer verilmesi için olanaklar

sa$lam#lard#r.

Sürekli ve h#zla de$iip gelien dünya üzerinde e$itim, önemli bir yertutmaktad#r. Art#k ça$#m#zda, e$itimin toplumlar üzerinde ne denli önemli bir

etken oldu$u herkes taraf #ndan kabul edilmektedir. “E$itim, bireyin davran##nda

kendi yaant#s# yoluyla ve kas#tl# olarak istendik de$ime meydana getirme

süreci” olarak tan#mlanmaktad#r (Ertürk,1974,12). E$itim üzerine yap#lan bu

tan#m ço$unluk taraf #ndan benimsenmekle beraber, e$itimin niteli$ini belirleyen

unsurlar ortaya ç#karmaktad#r: Bunlar, davran#, yaant#, amaç ve süreç

terimleri ile e$itim sürecinin sonunda yap#lan de$erlendirmedir.


15/127

4

Bireyin, bakalar # taraf #ndan do$rudan do$ruya ya da dolayl# olarak

gözlenebilen etkinlikleri davran## oluturur. +nsan#n ölçülebilen veya

gözlenebilen, bilinçli olarak yap#lan tüm etkinliklerine de davran# diyebiliriz.

E$itimin oluabilmesi için bireyin davran##nda istendik bir de$ime olmas#

gerekmektedir. Fakat e$itimin niteliklerinden birini oluturan insan davran##, her

istendi$inde de$itirilemez. Davran##n de$itirilebilmesi için birtak#m koullar #n

yerine gelmesi gerekir:

1. Davran## de$itirilebilecek kii, istenilen davran## yapabilecek geliim

düzeyine ulam# olmal#d#r.

2. Davran##n oluabilmesi için e$itilenin içinde bulundu$u ortam

davran# de$iikli$ine elverili olmal#d#r.

3. E$itilen kii de$itirilecek ya da yeniden kazand#r #lacak davran##

yapmaya istekli olmal#d#r.

4. Yeni davran## için gereken bilgi, beceri ve tutum e$itilence yeterli

düzeyde ö$renilmi olmal#d#r ( Baaran, 1991,18 ).

+nsan bir davran## ancak yaayarak kazanabilmekte ve istenmeyen bir

davran## ancak yaayarak de$itirebilmektedir. Bireyin çevresiyle etkileimi

sonucu edindi$i de$iikliklere yaant# denilmektedir. Bu düzeyde edinilebilen

de$iiklik k#sa ömürlü olabilece$i gibi olumlu ya da olumsuz da olabilir.

Yaant#n#n bireyin çevresiyle etkileimi sonucu olumas# ve k#smen kal#c#

olmas# ö$renme yaant#s#n#n; planl# ve istendik olmas# da e$itimsel yaant#n#n

ürünüdür ( Bilen, 1999, 13 ).

E$itimin temel niteliklerinden bir di$eri olan amaç yani hedef, e$itimin

gerçekletirilmesi için gerekli en önemli unsurlardan biridir. Amaç olmadan

e$itimin gerçeklemesi mümkün de$ildir.

Amaç yani hedef, bireyde bulunmas#n# istedi$imiz e$itim yoluylakazand#r #labilir nitelikteki istendik özelliklerdir (Bilen, 1999, 4). Yayg#n veya

örgün e$itimlerde, e$itimin amaçlar # daha önceden belirlenerek,

planlanmaktad#r. Etkin bir e$itimin gerçekletirilebilmesi için hedeflerin önceden

belirlenmesi gerekmektedir. E$itim, bireyleri önceden belirlenmi e$itim

hedeflerine ulat#racak ekilde planlan#r.

E$itileni imdiki ve gelecek yaam#na haz#rlayacak hedefleri çok iyi

belirlemek gerekir. E$itimin bir di$er niteli$i de, Ertürk’ün tan#m#ndan daanla#laca$# üzere, e$itimin bir süreçten ibaret oldu$udur. E$itim, de$iim


16/127

5

demektir. E$itimin oluabilmesi için birey bir veya birkaç hedefe do$ru sürekli

olarak de$itirilmeye çal##l#r. Bu de$iimin ise belli bir süreç içinde olumas#

mümkündür. Bu süreçte neyin nas#l ö$retilece$inin ortaya konulmas# ise

ö$retme-ö$renme süreçleri ya da e$itim durumlar #d#r. Bu süreç içerisinde

bireyin gelime ve de$ime içinde olmas# gerekir.

E$itim hedeflerine ulamak için ö$renmenin gerçeklemesi

gerekmektedir. Ö$renme, bireyin çevresiyle etkileimi sonucu davran#lar #nda

oluan kal#c# izli davran# de$iikli$i olarak ifade edilmekle beraber farkl#

ekillerde de tan#mlanm#t#r.

Ö$renme, taklit ya da yaant# sonucu bireyin davran#lar #nda oldukça

kal#c# davran# de$iikli$idir ( Büyükkaragöz, 1998, 87).

Ö$renme, büyüme ve vücutta de$iik etkilerle oluan geçici de$imelere

atfedilmeyecek, yaant# ürünü olarak meydana gelen davran#ta ya da

potansiyel davran#taki nispeten kal#c# izli de$iimdir ( Senemo$lu, 2001,13).

Ö$renme tan#mlar # incelendi$inde ö$renmenin ortak bir tak#m özellikleri

oldu$u görülmektedir. En bata bireyin davran##nda bir de$ime olmas# ve bu

de$iimin kal#c# olmas# gerekmektedir. Davran# de$imesinin bireyin çevresiyle

bir etkileime girmesi sonucu belli bir süreç içinde kazan#lm# olmas# ö$renmeyi

gerçekletirmektedir.

Ö$renmenin gerçeklemesi için bir tak#m unsurlar #n olumas#

gerekmektedir. O halde ö$renme için önceden belirlenmi bir ortam, etkileim

ve ö$renen gereklidir. Ayr #ca ö$renme, ö$retme yoluyla gerçekletirilmektedir.

Ö$retme ise bir ö$renmeyi k#lavuzlama ve sa$lama faaliyetleridir (Ertürk,

1972, 83). Tan#mdan da anla#laca$# gibi e$itim süreci içerisinde ö$renilmesi

gereken istendik davran#lar #n gerçekletirilmesi için yap#lmas# gerekli her türlü

etkinlik, ö$retme unsurunu oluturmaktad#r. 'u halde ö$retme sürecinin geçerliolup olmad#$#, istendik davran#lar #n oluup olumad#$#na ba$l# olmaktad#r.

Yani, ö$retme sürecinin geçerli olabilmesi, bireyde istendik davran#lar #n

gerçeklemi olmas#na ba$l#d#r.

Ö$retme oldukça karma#k bir ilemdir. Gelien ve de$ien dünyada

bireyin ö$renmesi gereken birçok davran# olmakla beraber bunlar #n

ö$renilmesi keyfiyete b#rak#lmamal#d#r. Bireyin neleri ö$renmesi gerekti$i veya

ne tür konulara ilgi ve ihtiyaç duydu$u saptanarak, bunlar #n hangi yöntemler vetekniklerle ve nas#l kazand#r #labilece$i planlanarak düzenlenmelidir. Ö$retme


17/127

6

ileminin gerçeklemesi için belirlenen hedeflerin belli bir plan dahilinde

uygulanmas# gereklidir.

Ö$retme gelimi bir becerinin, iyi planlanm# zaman#n, dikkatli bir

haz#rl#$#n ve sistemli bir uygulaman#n ürünüdür. Görüldü$ü gibi ö$retme

ileminin gerçeklemesi için farkl# birçok unsur göz önünde bulundurulmal#d#r.

Ö$retimin ne denli planl# ve sistemli bir ekilde gerçekletirildi$i görülmektedir.

Ö$retimin gerçeklemesi için, ö$retilen konunun ö$rencide bilgi ve beceri

oluturmas# gerekir. Bu bilgi ve becerinin olumas# için ö$rencinin ö$retime aktif

bir ekilde kat#lmas# gerekir. Ö$retimin daha baar #l#, verimli ve kal#c# olabilmesi

için farkl# tekniklerin yan# s#ra ö$renen kiinin yaparak yaayarak ö$renmesi

gerekmektedir. Bu nedenle bireyin duyu organlar #n# kullanarak ö$retime

kat#lmas# önemlidir. Çünkü; insanlar okuduklar #n#n %10'unu, duyduklar #n#n

%20’sini, gördüklerinin %30'unu, hem görüp hem duyduklar #n#n %50'sini, hem

görüp, hem duyup, hem söylediklerinin %80’ini, hem görüp, hem duyup, hem

söyleyip, hem de dokunduklar #n#n %90’#n#, hem görüp, hem duyup, hem

söyleyip, hem de dokunup, hem de yapt#klar #n#n %95’ ini hat#rlamaktad#r

(Demirel, 2000, 21).

'u halde etkili ö$retimin gerçekleebilmesi için farkl# ö$retim yöntem ve

tekniklerden de yararlan#lmas# gerekmektedir. Birçok duyu organ#na hitap

edebilen yöntem ve tekniklerin kullan#m#n#n ö$retimi verimli k#laca$# göz önünde

bulundurularak uygun yöntem ve tekniklerin seçimine dikkat edilmelidir. Bunu

gerçekletirebilecek en geçerli tekniklerden biri de oyun tekni$idir.

Arat#rmam#z#n odak noktas# olan ça$da tekniklerden oyun tekni$inin özellikle

dil ö$retimi için önemi göz ard# edilemez.


18/127

7

BÖLÜM I

YABANCI DL E#TM

Dünyada yabanc# dil e$itimi çok eski ça$lara dayanmaktad#r. +nsano$lu

tarih öncesi ça$larda bile iletiim kurabilmek amac#yla yabanc# dil ö$renmeye

çal#m#t#r. Eskiça$larda yaz# bilinmezken, yani +sa’n#n do$umundan 3000 y#l

öncesinde, yabanc# dil ö$renmenin iki yolla yap#ld#$# ileri sürülmektedir. Birincisi

o dili konuan ö$reticiler arac#l#$#yla, ikincisi ise o dilin konuuldu$u toplum

içinde bir süre yaayarak yap#ld#$#d#r.

Sümer ülkesi +.Ö. 2225 dolaylar #nda komular # olan Akad Samilerince

ele geçirildikten sonra, Sümer ordusu Akad’l# yöneticilere onlardan daha üstün

bir uygarl#$#n dili olan kendi dilleri Sümerceyi ö$retmek zorunda kalm#lard#. Bu

ö$retme ileminin gerçeklemesini sa$lamak için Sümerce sözcük ve

deyimlerin derlenmesi ve bunlar #n Akadca kar #l#klar #n#n verilmesi

gerekmekteydi (+.Ö.2500). Böylece Sümerler, bilinen en eski dilden-dile

sözcükleri derlemi oldular.

Romal#larda ise Grekçe e$itimi +.Ö. 2. yüzy#lda balar. Romal#

küçüklü$ünden itibaren Grekçe ve Latince iki dilde e$itim görürdü. Küçük

yalarda bir köleye ya da Grek bak#c#ya emanet edilir okul ça$#nda da Grek ve

Latin ö$retmenler eli$inde ders al#rlard#. Böylelikle ö$retim yöntemlerinden

“Dolays#z Yöntem” e benzer bir yöntemle yabanc# dil ö$retilmitir. Roma’da

entelektüel yaam#n bir parças# olan Grekçe, +.S. 6. yüzy#lda art#k bu özelli$ini

yitirmeye balam#t#r.

Ortaça$’da da Grekçe giderek önemini yitirmeye devam ederken,

Latince Avrupa’da ö$retim, din, hatta yönetim ve ticaret dili olarak yer alm#t#r.+talya’n#n belli bir bölümü d##nda yabanc# dil Latince olmutur. Bu devirde

Ortaça$ bilim adam# Latinceyi, Müslüman bilim adam# ise Arapçay# ön plana

alm#t#r. 7. yüzy#lda günlük iletiimde ulusal dillerin kullan#lmas#yla Arapça

ö$retimi medrese duvarlar # aras#nda kalm#t#r. Yeniça$a girilmesi ile Ortaça$

kurumlar # y#k#larak ulusal devletlere yol açm#lard#r. Matbaan#n bulunmas#yla

kitap ucuzlam#, okur-yazarl#k ve e$itim, soylular #n bir ayr #cal#$# olmaktan

ç#km#t#r. Gerek e$itim gerekse ortak iletiim dili olarak Latince yerini yava


19/127

8

yava ulusal dillere b#rakmaya balam#t#r. Böylelikle ulusal devlet dilleri

sömürgelere ta#nm# ve iletiim amac#yla yabanc# dil ö$retimi yayg#nlam#t#r.

Ayn# yüzy#lda ulusal dillere çeviri etkinli$i yayg#nlat#r #larak, Almanya ve

Fransa’da dil ö$retim yöntemleri gözden geçirilerek yeni uygulamalar

denenmitir.

Avrupa’da soylu bir kimsenin yabanc# dili, özellikle Frans#zcay#

ö$renmesi onun ö$reniminin bir bölümünü oluturuyordu. Frans#zcan#n dünya

üzerindeki etkisi +kinci Dünya Sava#’na kadar sürmü, fakat bu dönemden

sonra +ngilizce uluslararas# dil olarak birinci s#raya oturmutur. Günümüzde

küresellemenin de etkisiyle +ngilizce tüm dünyada varl#$#n# sürdürmektedir.

Dünyan#n h#zl# geliimi ve de$iimi sonucu, bilim ve teknolojinin

ilerlemesiyle yeni ç#kan ürünlere duyulan ihtiyaçlar, sanayi ve ticaretin

geliimiyle beraber ortaya ç#kan yeni koullar, her geçen gün ülkeler aras#

iletiimi zorunlu hale getiren politik, askeri ve ticari ilikiler uluslararas# iletiim

arac# olan yabanc# dillerin ö$retimine son derece önem kazand#rm#t#r.

Bu nedenle art#k birden çok uluslararas# dili ö$renme gereksinimi

do$mutur. +ngilizcenin yan# s#ra Frans#zca, Almanca, +spanyolca, Rusça, Çince

gibi dillerin ö$renilmesi günümüz koullar #nda ihtiyaç haline gelmitir. Dünya

üzerinde gerçekleen bu h#zl# ve sürekli de$iim ve geliimin, yabanc# dil

ö$renmeyi daha da zorunlu hale getirece$i görülmektedir.

1.1.Türkiye’de Yabanc& Dil E,itimi

Türkiye’de yabanc# dil e$itiminin tarihsel geliimini ele alacak olursak,

inceleyece$imiz dönem, Osmanl# +mparatorlu$u’nun egemenli$inin devam etti$i

ve daha sonra Cumhuriyet’in ilan#ndan itibaren günümüze kadar gelen uzun birsüreyi kapsamaktad#r.

Osmanl# +mparatorlu$u’nda din esas#na dayanarak e$itim veren mahalle

mektepleri ve medreselerde Türkçenin okutulmas# önem ta#mamakla beraber

ö$retimde önemli yeri Arapça tutmaktayd#.

1839’da Tanzimat’#n ilan# ile Bat#ya do$ru bir yönelmenin balad#$#

görülmekte ve bu önemli ad#m ça$dalama hareketinin öncüsü olarak

de$erlendirilmektedir. Bat#l#lama hareketinin balamas# ile Bat# dilleri de de$erkazanm#t#r.


20/127


21/127

10

Günümüzde ülkemizde ilk ve ortaö$retim okullar #nda ö$retimi yap#lacak

yabanc# dillerin seçimi Milli Güvenlik Kurulu’nun görüü al#narak Bakanlar

Kurulu karar #yla saptanmaktad#r. Bu kararlar do$rultusunda ülkemizdeki ilk ve

ortaö$retim kurumlar #nda yabanc# dil olarak +ngilizce, Almanca ve Frans#zca

okutulmaktad#r. Ama küreselleme nedeniyle tüm dünya da oldu$u gibi

ülkemizde de yayg#n biçimde ö$renilen ve ö$retilen dil +ngilizce olmutur.

Okullarda da ö$rencilerin neredeyse tamam# (%98.4), birinci yabanc# dil

olarak +ngilizce ö$renmektedir. Almanca ve Frans#zca ise birinci yabanc# dil

olarak talep görmemektedir (%1.6), daha çok ikinci yabanc# dil olarak ö$retilme

durumlar # söz konusudur (Genç,1999, 307).

Avrupa konseyinin öncülü$ünde 47 ülkenin kat#l#m#yla 2001 y#l#n#n

“Avrupa Diller Y#l#” olarak kabul edilip etkinliklerle kutlanmas# di$er Avrupa

dillerinin önemini artt#rmak için al#nm# tedbirlerdendir. Bu tedbirler

do$rultusunda ülkemizde de bu konu üzerine birtak#m çal#malara yer

verilmitir.

Ülkemizde yabanc# dil ö$retimine her zaman önem verilmekle beraber bu

konuda ne kadar baar #l# oldu$umuz tart##lmaktad#r. Bu baar #s#zl#kta da

ça$da dil ö$retim yöntem ve tekniklerine yeterince yer verilmemesinin etkisi

oldu$u da düünülmektedir.

1.2.Türkiye’de ve Dünya’da Frans&zca Ö,retiminin Durumu

Hint-Avrupa dil ailesinden Latince kökenli Roma dillerinden olan

Frans#zca dili, dünya üzerinde en fazla konuulan dillerden biridir.

Fransa'da konuulmas#n#n yan# s#ra Belçika, +sviçre ve Kanada,

Lüksemburg, Haiti, 15' ten fazla Afrika ülkesi, Karayipler'de Guadelope veMartinique, Güney Amerika’da Frans#z Guyanas#, Hint Okyanusunda Reunion

Okyanusu, Güney Pasifik’te Yeni Kaledonya ve Tahiti'nin resmi dillerinden

birisidir. Ayr #ca, Frans#zca birçok ülkenin resmi olmayan ikinci dili olarak

konuulmaktad#r, bunlar #n aras#nda Fas, Tunus, Cezayir, Lübnan, Suriye,

Kamboçya, Laos ve Vietnam yer al#r. 75 milyon insan#n anadilidir, kayda de$er

bir seviyede de ikinci dil olarak konuulmaktad#r (www.dilokulu.com).

Günümüzde Avrupa’da Frans#zca dahil yakla#k 20 resmi dilbulunmaktad#r. Avrupa Birli$inin Fransa, Belçika, Almanya, Hollanda,

http://www.dilokulu.com%29/http://www.dilokulu.com%29/


22/127

11

Lüksemburg ve +talya’dan oluan kurucu alt# ülkesinin üçünün resmi dili olan

Frans#zca, bu nedenle ayr # bir yere sahiptir.

Hem yaz# hem konuma dili olarak Avrupa Komisyonu’nun çal#ma

dillerinden biri olarak yerini al#rken, Avrupa Toplumlar # Adalet Mahkemesi ve

Uluslararas# Ceza Mahkemesinde tek tart#ma dilidir. Ayr #ca Birlemi Milletlerin

alt# resmi dilinden biri de Frans#zcad#r.

Yabanc# dil e$itiminin ülkemizde ki durumunu ele alacak olursak, daha

öncede belirtti$imiz gibi, Tanzimat’#n ilan#ndan sonraki dönem Bat# dillerinin

ö$retimine önem verildi$i ve Frans#zcan#n Bat# dilleri aras#nda ilk yabanc# dil

olarak okul ders programlar #nda yer ald#$# bir dönemdir. +kinci Dünya Sava#’na

kadar Frans#zca ülkemizde çok etkin olarak kullan#lan bir yabanc# dil olarak

varl#$#n# sürdürürken bu dönemden sonra dünya çap#nda h#zla yay#lan +ngilizce

ülkemizde de birinci yabanc# dil olmutur.

Avrupa Konseyi’nin 1999’da ald#$# karar # Avrupa Birli$i’nin de kabul

etmesiyle 2001 y#l# “Avrupa Diller Y#l#” olarak ilan edilmitir. Ülkemizin de

kat#ld#$# 47 ülkeyi kapsayan projenin temel amac#; Avrupa'n#n dil ve kültür

miras#na sahip ç#karak çok kültürlü ve çok dilli Avrupal#l#k bilincini gelitirmek,

çok dillili$in fert ve toplum için ne denli önemli oldu$unu anlatarak, dil ö$renimi

konusunda halk# bilgilendirmek ve tevik etmektir. Ayr #ca Avrupa ülkelerinde

yaayan vatandalar #n kendi ana dilleri d##nda en az iki Avrupa dili daha

ö$renmeleri için ilgi ve istek uyand#rmakt#r.

Bu karar Avrupa Birli$i’nin öteden beri süper güç/süper dil, tek dil/tek

kültür egemenli$ine kar # ç#kt#$#n#n, dil ve kültür çeitlili$ine sayg#y# Avrupa

yurttalar # aras#nda dayan#man#n temel koulu olarak benimsedi$inin de bir

göstergesi olmutur (Güven, 2000) .

Unesco ve Kanada’n#n deste$iyle de sürdürülmü bu proje çal#malar # ülkemizde de etkisini göstermi ve 2001-2002 ö$retim y#l#ndan itibaren Anadolu

Ö$retmen Liselerine, 2004-2005 ö$retim y#l#ndan itibaren de Anadolu Güzel

Sanatlar Liseleri, Anadolu Liseleri ve Fen Liselerine zorunlu ikinci yabanc# dil

dersleri konulmutur (MEB, 2004, 2).

Avrupa Konseyi taraf #ndan yabanc# dil ö$renimi ve ö$retimi için, yabanc#

dil dersinin uygulanmas#na dair, kar #lat#r #labilir standartlar getiren Avrupa

Konseyi Ortak Kriterleri haz#rlanm#t#r. Bu çal#ma, dile ilikin yeterlik seviyeleritan#mlayan, ula#labilir ve kontrol edilebilir hedefler koyan ve bütün Avrupa


23/127

12

ülkeleri taraf #ndan tan#nan bir araç niteli$indedir. Avrupa Konseyi Ortak Kriterleri

bu sebeple, bütün yabanc# dil dersi ö$retim programlar #n#n haz#rlanmas#nda

bavurulabilecek bir kaynakt#r. Orta ö$retim s#n#flar # ikinci yabanc# dil dersi

olarak Frans#zca için gelitirilen bu program#n temeli de bu kriterlere

dayanmaktad#r.

1.3. Yabanc& Dil Ö,retim Yöntemleri

Yabanc# dil ö$renimini bireyin kendi ana dili d##ndaki bir dilin kurallar #n#

ö$renerek o dili do$ru ve düzgün bir ekilde kullanmas# olarak ele alabiliriz.

Yabanc# bir dili ö$renen kiinin temel dil becerilerini kazanm# olmas#

gerekmektedir. Bu beceriler; dinleme, konuma, okuma ve yazma becerileridir.

Yabanc# dil ö$retimi ise bir dili ö$renmek için gerekli olan bilgilerin ö$rencilere

ö$retilme süreci olarak kabul edilmektedir. Yabanc# bir dili ö$retme sürecinde dil

ö$retimini gerçekletiren kii, dilbilgisi yap#lar #ndan sözcük da$arc#$#na, belli

bal# cümle kal#plar #ndan seslerin telaffuzuna kadar gerekli bilgileri ö$rencilerine

ça$da bilgi ve becerilere sahip ve dile hakim bir ekilde aktarmak zorundad#r.

Yabanc# dilin bireysel yararlar # say#lamayacak kadar çok olmakla

beraber öncelikli olarak dünya görüü aç#s#ndan kiinin ufkunu ve dünyaya

bak##n# geniletir. Ayr #ca yabanc# dil ö$retimi kiinin kendi anadillerinin yap#s#n#

daha iyi kavramas#na sebep olur.

Yabanc# dil ö$retiminin karma#k ve zor bir i oldu$u kabul edilmekle

birlikte son y#llarda ülkemizde ve dünyada yabanc# dil ö$retimi konusuna daha

çok önem verilerek büyük çabalar sarfedildi$i görülmektedir. Fakat tüm bu

çabalara ra$men ülkemizde yabanc# dil ö$retiminde yeterli baar #

sa$lanamamaktad#r. Bu nedenle yabanc# dil ö$retiminin çok yönlü irdelenmesigerekti$i gerçe$ini göz ard# edemeyiz. Çünkü yabanc# dil ö$retiminin etkili ve

kal#c# olabilmesi için gerekli birçok faktör bulunmaktad#r; e$itim programlar #,

ö$retim yöntem ve teknikleri, araç ve gereçler, materyal, ders kitaplar #,

ö$retmenlerin yeterlilikleri, zaman, yönetim süreçleri bunlardan baz#lar #d#r.

Bütün bu unsurlar göz önüne al#narak öncelikli olarak s#n#flara en etkili

ö$retmen ve en ça$da ö$retim yöntem ve tekniklerini seçilerek, bunlar #n etkili

bir ekilde uygulanmas# sa$lan#rsa yabanc# dil ö$retiminde baar #y# yakalamaans# artabilir. Ö$retmenin alan#yla ilgili gelimeleri takip ederek, ö$rendiklerini


24/127

13

dersinde uygulamas# etkili bir ö$retim gerçekletirmesini sa$layan önemli bir

unsurdur. Var # (1988,218)’ #n da belirtti$i gibi ça$da yakla#mlar # uygulayan

ö$retmen ile geleneksel yakla#m# uygulayan ö$retmenin elde etti$i ürünler

aras#nda önemli fark vard#r. Bunlar aa$#daki gibidir:

Geleneksel Ö$retmen

1. Tek bir konuda yetimitir.

2. Bilgi da$#t#r.

3. Ö$renci pasiftir

4. Ö$renci program sürecine kat#lmaz.

5. Bellek ve ödevi uygular

6. D# uyar #mlar önemlidir

7. Ö$renci s#nav için ö$renir.

8. Rekabet ve k#yaslamaya yer verir.

9. Ö$renci s#n#fta ö$renir

10. Kal#p bilgi ö$retir.

Ça$da Ö$retmen

1. Birletirilmi konularda yetitirilmitir.

2. E$itim yaant#lar #na rehberlik eder.

3. Ö$renci aktiftir.

4. Ö$renci program gelitirme sürecine kat#l#r.

5. Kefetme yöntemleri uygulan#r.

6. +çten gelen uyar #mlar önemlidir.

7. Ö$renci kendisi için ö$renir.

8. Grup çal#malar #na önem verir.9. Ö$renci her yerde ö$renir.

10. Yarat#c#l#$a önem verir.

Geleneksel ö$retmen, geleneksel yöntemleri uygularken ça$da

ö$retmen, ça$da yöntemleri uygulayan kiidir. Ayr #ca birey üzerinde b#rakt#$#

etkiler aç#s#ndan ders kitab#n#n seçimi de oldukça önemli ö$elerden biridir.

Yabanc# dil ö$retiminde kullan#lan araçlar #n en etkililerindendir. Ö$retmenizleyece$i yakla#ma uygun olan kitab# seçmelidir. Günümüzde dil ö$retiminde


25/127

14

etkili yakla#mlardan biri olarak kabul edilen iletiimsel yakla#ma uygun bir kitap

ile geleneksel yönteme uygun kitap aras#ndaki fark# Ataman (2001, 7) u ekilde

ay#rm#t#r:

Geleneksel Kitaplar

1. Dilin gramerini, dilin iletiimsel fonksiyonundan daha çok vurgular.

2. Okuma ve yazma becerilerini daha çok vurgular.

3. Ana dilin kullan#m#na yer verir.

4. Dilin do$ru kullan#m# önemlidir.

5. Program ve s#navlara dar bir bak# aç#s# ile yakla#r.

6. Kullan#lmas# kolay oldu$undan ö$retmenlere çekici gelmektedir.7. S#navlara odakl#d#r.

+letiimsel Kitaplar

1. Dilin iletiimsel ilevlerini vurgular.

2. Ö$rencilerin ihtiyaç ve ilgilerini yans#tmaya çal##r.

3. Dilin do$ru kullan#m#ndan çok, ak#c# kullan#m# üzerinde durur.

4. Dinleme ve konuma becerilerini daha çok vurgulamakla beraber bütündil becerilerini kapsam#na al#r.

5. Amaçlar konusunda çok net tan#mlar yapar.

6. Günlük hayattaki dili yans#t#r.

7. Uygulama odakl#d#r.

Görülüyor ki seçilmesi gereken kitap, ça$da yöntem ve teknikleri

uygulayan ça$da ö$retmenin kullanaca$# kitap olmal#d#r.

Etkili, verimli ve kal#c# ö$retimi gerçekletirmek için gerekli faktörlerdenö$retmen ve ders kitab#n# inceledikten sonra, konumuzun odak noktas#na

varmam#z# sa$layacak olan yabanc# dil ö$retim yöntemlerini ele almam#z gerekli

olmaktad#r. Etkili ve verimli bir ö$retim için ö$retmenin ça$da ö$retim yöntem

ve tekniklerini kullanmas# kaç#n#lmazd#r.

Günümüze kadar, yabanc# dil ö$retiminde birçok yönteminin kullan#ld#$#

saptanm#t#r. Bu yöntemlerin birkaç#n# s#ras#yla aç#klamaya balamadan önce

yöntem kavram#na bir aç#kl#k getirmemiz gerekmektedir.


26/127

15

Ö$retim yöntemi bir sorunu çözmek, bir deneyi sonuçland#rmak, bir

konuyu ö$renmek ya da ö$retmek gibi amaçlara ulamak için bilinçli olarak

seçilen ve izlenen düzenli yoldur. Yöntem, ö$retimde önemli bir yere sahiptir.

Çünkü, ö$retim ancak belli yöntemlerle gerçekletirildi$i zaman, hedef

davran#lar kolayca ö$rencilere kazand#r #labilmektedir. Yabanc# dil ö$retiminde

seçilen yöntem ve tekni$in dört temel beceriyi kazand#rmas#ndaki etkisine dikkat

etmek gerekmektedir.

Geçmiten günümüze farkl# e$itimciler, farkl# ö$retim yöntemlerinin

do$rulu$unu savunarak bu yöntemlerin kullan#lmas#nda öncülük etmilerdir.

Yabanc# dil ö$retiminde kullan#lan dil ö$retim tekniklerinden baz#lar # unlard#r:

1.3.1.Geleneksel Yöntem (Dilbilgisi-Çeviri Yöntemi)

Bu yöntem Latince ö$retiminin etkisiyle gelitirilmi ve günümüze kadar

kullan#lm# bir yöntemdir. 18. yüzy#l#n sonlar #na do$ru okullarda uygulanan dil

yöntemi amaç dilden anadile çeviri yöntemi olmutur.(Demirel 2003, 30)

Bu yöntemde ad#ndan da anla#laca$# gibi dilbilgisi ve çeviri büyük önem

ta#maktad#r. Bu yüzy#l#n balar #nda ö$rencilerin yabanc# dili edebi olarak

ö$renmelerine yard#mc# olmak için kullan#labilece$i ve kendi ana dillerinin

kurallar #n# bilmelerinde de faydal# olabilece$i düünülmütür. Ö$rencilerin hedef

dili hiç kullanamayacaklar # bilinse de bu yöntemin yararl# olabilece$i

zannedilmitir.

Yöntemin hedefledi$i ö$renci kazan#mlar # edebi metinleri okuyabilmektir.

Bunu yapmak için ö$rencilerin hedef dilde kurallar # ve kelimeleri bilmeleri

gerekmektedir. Ayr #ca; yabanc# dil ö$renmenin zihinsel bir egzersiz sa$lad#$#na

inan#lmaktad#r.Ö$retmen bu yöntemde her zaman ki geleneksel rolünü oynamaktad#r.

Bu da gösterir ki ö$retmen s#n#fta tek otoritedir. Ö$renci ö$retmenin istekleri

do$rultusunda hareket eder.

Bu yöntemde, ö$renme-ö$retme sürecinin en önemli özelli$i bir dilden

baka bir dile çeviri ö$retilir. Ö$renci gramer çal##r, baz# kurallar ö$renir,

gramer kal#plar # ve örnekleri ezberler. Ö$renci s#n#fta pasif durumdad#r.

Geleneksel yöntemde edebi dil konuma dilinden üstündür ve ö$renciler bu


27/127

16

konu üzerinde çal##rlar. Ayr #ca hedef dilin konuuldu$u ülkenin kültürü güzel

sanatlar ve edebiyattan ibaret görülür.

Kelime ve gramer ö$retimi üzerinde durulurken okuma ve yazma

ö$rencilerde mutlaka olmas# gereken beceriler olarak kabul edilmektedir.

Konuma ve dinlemeye önem verilmezken telaffuz üzerinde daha da az

durulmaktad#r. S#n#fta kullan#lan dil daha çok ana dildir. Ö$renci ders esnas#nda

hata yaparsa ö$retmen taraf #ndan yal#n olarak düzeltilir.

Bu yöntemde de$erlendirme, yaz#l# olarak, anadilden yabanc# dile,

yabanc# dilden ana dile çeviri ile yapt#r #lmaktad#r.

Geleneksel yöntemin esas al#nd#$# bir dil dersi esnas#nda ö$renciler,

edebi bir metni okuyarak derse balarlar. Yabanc# dil ö$renmenin temel amac#;

yaz#l# edebiyat# okumak olarak kabul edilmektedir. Edebi dil bu yöntemde her

zaman için konuma dilinden önce gelmektedir. Yöntemin amac# bir dili di$er

dile çevirebilmek oldu$undan ö$renciler metindeki bir bölümü, hedef dilden ana

dile çevirmeye çal#maktad#rlar. Ö$renciler çeviri yapabiliyorlarsa baar #l# kabul

edilmektedirler.

Ders esnas#nda üzerinde çal##lan metinle ilgili sorular ana dilde sorulur

ve ö$retmen ana dilde cevap verir. Çünkü hedef dilde iletiim kurmak bu

yöntemin amac# de$ildir. Temel al#nan beceriler okuma ve yazma becerileri

oldu$undan ö$renciler okuma-yazma sorular #n# cevaplar. Konuma ve anlama

becerileri arka planda kalmaktad#r.

S#n#fta ki tek otorite ö$retmen oldu$undan ö$renci cevaplar #n#n do$ru

olup olmad#$#na o karar vermektedir. Ayr #ca; ö$rencilerin sorulara do$ru cevap

vermesi çok önemlidir. Tüm hedef dillerde ki kelimelerin ana dilde tam kar #l#$#

oldu$u kabul edildi$inden hedef dilden ana dile kelime çevirisi yap#l#r. Bu

yöntem ö$rencilerin sözcük da$arc#$#n# zenginletirmeye önem verir. Metinüzerinde bilinmeyen sözcükler listelenir ve ö$rencinin bu sözcükleri ezberlemesi

istenir. Hedef dilde bir edat, zarf, zamir veya bir ek ele al#narak onun ana dilde

tam kar #l#$# olan kelime ve ekler bulunarak, ö$retim faaliyetlerinin benzerliklere

odaklanmas# sa$lanmaktad#r.

Ö$rencilere okutulan metindeki dilbilgisi kurallar # verilir, dilbilgisi kal#plar #

ö$retilir. Bu yöntemde hedef dilin biçimini ö$renmek önemlidir. Bu tür kurallar #n

dilbilgisi tekni$i aç#s#ndan önemi büyük oldu$undan ö$renciler verilen dilbilgisi


28/127

17

kurallar #n# örneklere uygulayarak ö$renirler. Ö$rencilere sürekli ezber

yapt#r #ld#$# için bu yöntemin iyi bir zihinsel egzersiz sa$lad#$# kabul edilmektedir.

Ö$retim ezbere dayal#d#r. Sözcüklerin, dilbilgisi kurallar #n#n, fiil

çekimlerinin ezberlenmesi gerekmektedir. Verilen metin üzerinde anadilden

yabanc# dile, yabanc# dilden anadile çeviri yap#lmaktad#r. Bu yöntemin

kullan#ld#$# ders esnas#nda u gelimeler takip edilmektedir:

• Metin okunur

• Kelimelerin anlamlar # aç#klan#r

• Gramer kurallar # gösterilir

• Ve sonra çeviri yap#l#r.

Ö$retmen merkezli, çeviri ve dilbilgisine önem veren, iletiimi yani

dinleme ve konuma becerilerini arka plana atan, ö$rencinin pasif oldu$u bu

yöntemde ça$da ö$reti tekniklerinden biri olan oyunun kullan#lamayaca$#

görülmektedir.

1.3.2.Dolays&z Yöntem

Yabanc# dili ne dilbilgisi kurallar #n# ezberleyerek ne de çeviri ya da bir

baka türlü aç#klamalar yoluyla, ana dilden yararlanmaks#z#n, ama ö$retilen dil

ile yaam aras#nda do$rudan iliki kurularak ö$renme yolu “Dolays#z Yöntem”

ad#n# al#r (Demircan, 2002 ,171).

Bu yöntem uzun bir süre etkin olarak kullan#lan dilbilgisi-çeviri yöntemine

bir tepki olarak 20. yüzy#l#n ba#nda ortaya ç#k#p, dünyada ve ülkemizde oldukça

fazla kabul görmütür. Yani dilbilgisi-çeviri yöntemi gibi bu yöntemde yeni

de$ildir. Birçok ö$retmen taraf #ndan uzun y#llar boyunca kabul edilerek

kullan#lan bir yöntemdir. Dilbilgisi-çeviri yöntemi ö$rencileri hedef dili iletiimsel

olarak kullanmaya haz#rlamada yeterli olmad#$# için, dolays#z yöntem popüler

olmutur. Bu yöntemin en temel kural#, kesinlikle çeviriye izin vermemesidir.

Asl#nda dolays#z yöntem ad#n#; ana dile çeviri yapmadan, anlam#n hedef dille

direkt olarak eletirilmesi gerçe$inden almaktad#r.

Bu yöntemi kullanan ö$retmenler, ö$rencilerin hedef dilde iletiim

kurmay# ö$renmelerini amaç edinirler. Bunu gerçekletirmek için ö$rencilerin

hedef dilde düünmelerini sa$lamak gereklidir. Ö$retmen s#n#f etkinlikleriniyönetmesine ra$men geleneksel yöntemden daha az pasiftir. Ö$retmen ve


29/127

18

ö$renciler ö$retme-ö$renme sürecinde birbirlerinin partneri gibi hareket

etmektedirler. Bu yöntemi kullanan ö$retmenler bir kelime ya da cümle

söylendi$inde bunun anlam#n# gerçek nesneler, resimler ya da pandomimle

göstermekte ve asla ana dilde tercüme yapmamaktad#rlar. Dilbilgisi fark#na

varmadan ö$renilmekte, ö$renciler dilbilgisi kurallar #n# örneklerden ç#karmakta

ya da örneklere göre genelleme yapmaktad#rlar. Ö$renci ve ö$retmen

aras#ndaki etkileim çift yönlüdür. Ö$retmenden ö$renciye, ö$renciden

ö$retmene etkileim devam eder.

Dolays#z yöntemde ilk önce dil konuulur, yaz#lmaz. Yani dilin yaz#larak

ö$renilmesinden önce, konuularak ö$renilmesi önem ta#maktad#r. Bu yüzden

ö$renciler, hedef dilde günlük konumalar üzerinde çal#maktad#rlar. Ayr #ca;

hedef dili konuan insanlar #n kültürü ö$rencilerin üzerinde durmas# gereken bir

konudur.

Bu yöntem, kelime ö$retimi ve dilbilgisi ö$retimine önem vermektedir.

Batan itibaren dört temel dil becerisi üzerinde durulsa da temel olarak al #nan

beceri sözlü iletiimdir. Ayr #ca; dolays#z yöntemin uyguland#$# s#n#flarda

telaffuza büyük özen gösterilmektedir. Bunlar #n yan# s#ra ö$retmen ve

ö$rencilerin s#n#fta anadili kullanmamalar # gerekmektedir.

Bu yöntemin de$erlendirme aamas#nda ise ö$renciler konuturulur ve

arkas#ndan bir paragraf yazmalar # istenir. Bu aamalar üzerinden de$erlendirme

yap#l#r.

Ö$retmen, ö$rencilerin hedef dilde yapt#klar # hatalar # kendi kendilerine

düzeltmelerini ister. Bu yöntem de ö$retmenin ö$retilmek istenilen dili anadili

olmas# ya da o dili anadili gibi konuabilmesi gerekir. Yoksa bu yöntem baar #l#

olamaz. Dolays#z yöntemde beceriler dinleme, konuma, yazma ve okumad#r.

Dolays#z yöntemin dil ö$retiminde uyguland#$# s#n#flarda ö$renciler birokuma parças#n# yüksek sesle okumaktad#rlar. Genellikle konular hedef dilin

konuuldu$u ülkenin tarihi veya co$rafyas#yla ilgili olabilmektedir. Hedef dilde

okuma becerisi, konuma prati$iyle gerçekletirilecektir. Derste kullan#lan

harita, tablo veya gerçek nesnelerden oluan materyaller s#n#f ortam#nda

ö$rencilerin kelimelerin anlamlar #n# kavramas#na yard#mc# olmaktad#r. Ders

esnas#nda ö$retmen, ö$rencilerin bir sorusu olup olmad#$#n# hedef dilde sorar

ve ö$rencilerin hedef dilde soru sormalar #n# ister, ana dil kullan#m#na izinverilmez. Ö$retmen, sorular # tahtaya çizerek veya örnekler vererek cevaplar. Bu


30/127

19

yöntemde ö$retmen göstermelidir; aç#klamamal# ya da çeviri yapmamal#d#r.

Ö$rencilerin hedef dil ile anlam aras#nda direkt bir eletirme yapmas#

beklenmektedir. Ö$renciler mümkün oldu$unca hedef dilde düünmeyi

ö$renmelidirler. Kelime ö$retimi için, kelimelerin liste halinde ezberlenmesi de$il

cümle içinde kullanarak ö$retilmesi daha uygun görülmektedir. Dil ö$renmenin

amac# iletiim kurmak oldu$undan ö$retmen, kelime telaffuzu üzerine

çal#malara önem vermektedir. Dersler, baz# konuma etkinlikleri yapmak ve dili

gerçek metinlerde kullanabilmek için f #rsatlar içermek durumundad#r. Ö$renciler

mümkün oldu$unca konumak için cesaretlendirilmelidir.

Ayr #ca bu yöntemde, ö$retmenin verdi$i boluk doldurmal# metinlerle

dilbilgisi kurallar #n#n ö$retimi yap#lmaktad#r. Bir dilbilgisi kural# aç#k olarak

kesinlikle verilmemelidir.

Tüm bu aamalardan da anla#laca$# üzere bu yöntemin en önemli

unsuru konumad#r. Hedef dilde iletiim önemlidir. Dilbilgisi; fark#na varmadan

ö$retilir. Dikte yoluyla yazma al#t#rmas# yap#l#r. Soru-cevap tekni$i a$#rl#kl#

olarak kullan#lmaktad#r. Kelime ö$renimi oldukça önem ta#r ve kelimeler cümle

içerisinde verilir. Ana dil asla kullan#lmaz.

Dolays#z yöntemde ö$retmen sürekli aktiftir, çok yorulur. K#saca

ö$retmeni yoran bir yöntemdir. Bu da baar #y# olumsuz etkilemektedir.

Ö$retmen hareketleriyle sözcüklerin kar #l#$#n# vermeli süpürme, s#kma gibi. Bu

yöntemde oyun tekni$inden yararlan#labilir (Demirel, 2003, 33).

1.3.3.Dilsel-'itsel Yöntem

1940’l# ve 50’li y#llarda ortaya ç#kan dilsel-iitsel yöntem, dolays#z yöntem

gibi sözlü ifadeleri esas alan bir yöntemdir. Fakat bu yöntem kelimekazan#m#n#n vurgulanmas#ndan daha çok, dilbilgisel cümle kal#plar #n#n

kullan#lmas# üzerinde durur. Dolays#z yöntemin tersine sa$lam dilbilimsel ve

psikolojik temellere dayan#r. Bu yöntem, geliim sürecinde davran#

psikolojisinden prensipler edinmitir.

Yap#salc# dilbilimciler ve davran#ç# psikologlar özellikle Skinner, dilsel-

iitsel yöntemin ortaya ç#kmas#nda ve gelimesinde oldukça etkili olmutur.

Skinner’a göre her uyar #c#ya kar # belli bir tepki vard#r. Etki-tepki ba$#n#nkurulmas# için pekitireçlerin verilmesi artt#r. Bu ö$renme kuram#na göre


31/127

20

yabanc# dil ö$renmede de al#kanl#klar #n olabilmesi için tekrara, al#t#rmalara ve

pekitirmelere yer verilmelidir (Demirel,2003,35).

Bu yöntemin ortaya ç#k##nda katk#lar # olan Bloomfield, Brooks ve

Lado’ya göre dilbilgisi-çeviri yöntemi yabanc# dili etkili bir ekilde

ö$retememekte ve dilin do$al ö$renim s#ras#na, yani s#ras#yla dinleme,

konuma, okuma ve yazma, uygun bir ö$retim gerçekletirmemektedir. Bu

yöntem dil ö$reniminde, dilbilgisi al#t#rmalardan çok cümle kal#plar #n#

ö$renmenin önemi üzerinde durmaktad#r.

Dilsel-iitsel yöntemi kullanan ö$retmen, ö$rencilerin hedef dili iletiimsel

olarak kullanmalar #n# hedefler. Ö$rencilerin ana dilde eski al#kanl#klar #n#

b#rakarak, hedef dili düünmeden, otomatik olarak kullan#p hedef dilde yeni

al#kanl#klar elde etmelerini sa$lamak için çaba sarf eder.

Bu yöntem uygulan#rken, ö$retme-ö$renme süreci içerisinde diyaloglar #n

içinde yeni kelimeler ve yap#sal örnekler verilir. Ö$renciler diyaloglar # taklit ve

tekrar yöntemi ile ö$renirler. Al#t#rmalar diyaloglara dayand#r #larak verilir.

Ö$rencilerin do$ru cevaplar # mutlaka pekitirilir. Ayr #ca ö$renciler diyaloglarda

farkl# roller al#r ve bu rolleri uygularken aralar #nda etkileim sa$lan#r.

Dilsel-iitsel yöntemde ö$retim günlük konuma üzerinde yo$unla#r.

Öncelikle amaç ö$rencinin konuma becerisini gelitirmektir. Hedef dili

konuanlar #n günlük konumalar #n# ve davran# biçimlerini ele alarak ö$retimde

kültüre yer veren bir yöntemdir. Ö$rencilere ses sistemi ve dilbilgisi örnekleri

verilirken kelime en az seviyede sunulur. Dil becerileri s#ras#yla; dinleme,

konuma, okuma ve yazma biçiminde s#ralanmaktad#r. Bu yöntemde en önemli

yeri dilsel ve iitsel beceriler al#r.

Bu yöntemde ana dil, ö$rencilerin hedef dili iyice ö$renmelerine yard#mc#

olmak için kullan#l#r. Ayr #ca s#n#fta ana dil de$il hedef dil kullan#lmaktad#r.Dilsel-iitsel yöntemin dil ö$retiminde uyguland#$# s#n#flarda ö$retmen

yeni bir diyalog verir. Bu diyalogu iki kez okur, al #t#rmalar # aç#klar. Ö$rencilerin

telaffuz hatalar #n# düzeltir. Ö$retmen s#n#fta sadece hedef dili kullan#r.

Kelimelerin anlamlar #n# hareketler, resimler veya canl# objelerle vermeye çal##r.

Ana dil ve hedef dil bu yöntemde birbirinden ayr #l#r. Ö$rencilerin hedef dili

kullan#m# için ana dille çat#malar # azalt#lmaktad#r. Dil ö$retmeninin ana rolü,

hedef dilin modeli olmakt#r. Ö$retmen, ö$rencilere iyi bir model olmal#d#r. Çünküö$renci onu dinler ve taklit eder. Bu yöntemde ö$retmen yöneten, rehberlik


32/127

21

eden ve ö$rencilerin hedef dildeki davran#lar #n# kontrol eden bir orkestra efi

gibi davranmaktad#r. Ö$rencileri cesaretlendirmek için güler yüzlü bir tav#r

sergileyerek ö$rencilere konuyla ilgili bilgi verir, ipuçlar #yla yönlendirir.

Dil ö$retiminin esas amac#; ö$rencilerin yap#sal örnekleri kazanmalar #d#r.

Kelime ö$retimi daha sonraya b#rak#lm#t#r. Yeni kelimeler diyalog içinde yer

al#r. Verilen bu kelimeler s#n#rl# tutulmaktad#r.

Yabanc# bir dil ö$renilirken, ana dil ö$renimindeki gibi, kurallar #

ezberlemek gerekmez. Bu nedenle ö$rencilere hiçbir dilbilgisi kural# verilmez.

Bu kurallar örnekler ve al#t#rmalar içinde yer al#r. Ö$retmenin hafta boyunca

tahtaya yazd#$# diyalog üzerinde s#n#rl# yaz#l# çal#malar yap#l#r. Çünkü bu

yöntemde konuma, yazmadan daha önemlidir.

Dilsel-iitsel yöntemde hedef dilin konuuldu$u ülkenin kültürü önemlidir.

Dil kültürden ayr #lmaz. Yaln#z sanat ve edebiyat de$il, hedef dili kullanan

insanlar #n günlük davran#lar # üzerine de bilgi verilmektedir.

Dilsel-iitsel yöntem ö$rencilerin hedef dili sözlü olarak kullanabilmesi

için gelitirilmitir. Ö$rencileri ana dillerinde sahip oldu$u al#kanl#klar #ndan

uzak tutmak ve hedef dilde yeni al#kanl#klar edinmelerini sa$lamak amaçt#r.

Hedef dildeki cümle kal#plar # bu yöntemde en çok dinleme yoluyla ö$renilir.

Yöntemin uygulama aamalar #nda da görüldü$ü gibi oyun tekni$i bu

yöntemde kullan#labilmektedir. Özellikle bu yöntemin üzerinde durdu$u dilsel ve

iitsel becerileri kazand#rmada oyun vazgeçilmez bir unsur olarak

görülmektedir.

1.3.4.leti'imsel Yöntem

Son zamanlarda yabanc# dil ö$retiminde, dilbilimciler dile iletiim yetisiadl# yeni bir boyut kazand#rm#lard#r. Dolay#s#yla, ö$renci dil ö$reniminde dil

bilgisi kurallar #n# bilmenin yan# s#ra konuma kurallar #n# da edinmek

durumundad#r. Dil ö$renmenin temelinde dört temel beceriyi edinmek yer alsa

da bu yöntem yaz#l#-sözlü iletiimin gereklili$ini savunmaktad#r. 'u halde dilin

kurallar #n# bilmekten çok dilin bir iletiim arac# olarak kullan#lmas# önem

ta#maktad#r.

Sözcükler ve cümleler, kavramlar #n iletilmesi için birer araçt#r. Di$er birdeyile, dilin yüzeysel yap#s# yani gramer kurallar #ndan çok, dilin alt yap#s# yani


33/127

22

konumada kullan#lan kavramlar #n ö$renilmesi ve kullan#lmas# önemlidir

( Demirel,2003,42).

Bu yöntemin amac# ö$rencinin hedef dilde iletiim kurabilmesidir.

Ö$renci, kendini ifade ederken farkl# biçimlerde dili kullanabilmelidir. Ö$rencinin

iletiimsel yetisini gelitirmek di$er birçok yöntemin amac# olmakla birlikte

iletiimsel yöntemde daha kapsaml# bir ekilde ele al#nmaktad#r. Farkl#

ortamlarda uygun dili konuabilmek önem ta#d#$#ndan dilin yap#lar #n#, anlam ve

ilevlerini iyi bilmek gerekmektedir.

Ö$retmenin s#n#f içindeki rolü ö$rencinin dili kullanmas#n# artt#rmak ve

ö$renmesini kolaylat#rmakt#r. S#n#f içi etkinliklerde bir rehber durumundad#r.

Ö$renci sorular #n# cevaplay#p, ö$renci performanslar #n# izleyerek iletiim

ortam#n# oluturur. Ö$renciler ise iletiim kurmaya çal#makta, kendilerini anlat#p

ifade etmeye çal#maktad#rlar.

Bu yöntem, ö$renme-ö$retme süreci boyunca iletiim ortam# sa$lamak

amac#yla oyunlar, rol oyunlar # gibi iletiimsel etkinliklere yer vermektedir.

Ö$renciler bu etkinliklerle iletiim kurma f #rsat#n# geni anlamda elde ederler.

Ders esnas#nda ö$retmen dersin bir k#sm#n# özellikle dilbilgisi bölümünü

anlat#rken di$er zamanlarda tüm etkinlikleri ö$rencilere b#rak#r.

Ayr #ca bu yöntem ö$renci duygu ve düüncelerine önem vermektedir.

Ö$renciler, dili kullanabildikleri süre boyunca yüksek düzeyde motive olurlar.

Di$er bir deyile hedef dili konuabildikleri sürece ö$renme istekleri artar.

Bunun yan# s#ra belli konularda ö$rencilerin duygu ve düüncelerini ifade

edebilme f #rsat# ö$retmen taraf #ndan verilir. Ö$renci arkadalar #yla iletiime girip

ibirli$inde oldukça kendine güveni artar.

Bu yöntem hedef dili konuan ulusun kültürünü iletiimin önemli bir ö$esi

olarak görmektedir.+letiimsel yöntemde dilin yap#lar #ndan çok dilin ilevi önemlidir. +lk önce

basit yap#lar verilirken dile hakim olmaya baland#kça ilevlerin sunumu

yenilenir ve daha karma#k yap#lar sunulmaya balan#r. Ö$rencilere dört temel

becerinin kazand#r #lmas# önem ta#r.

Hedef dil yaln#zca iletiim etkinliklerinde de$il komut vermede, aç#klama

yapmada veya ödev vermede de kullan#ld#$# için hedef dilin araç olarak

kullan#labildi$i de görülür. Bu yöntemde amaç, sadece dilin do$ru kullan#m#n# de$il ak#c# kullan#m#n# da sa$layabilmektir. Bu nedenle, dilin yap#s#na ve


34/127

23

sözcüklerine hakim olsa da iyi bir ekilde iletiim kuramayaca$# göz önüne

al#narak ö$renci de$erlendirilir. Ö$retmen, ö$renciyi iletiimsel testlerle

de$erlendirir. Ö$rencinin dil ö$renirken yapt#$# hatalar ho görülür. Ö$retmen

konuma s#ras#nda hatalar # not eder ve daha sonra ö$renciye bildirir.

Ö$rencinin telaffuzu anla#labilir oldu$u sürece kabul edilir. Ders esnas#nda

s#n#rl# da olsa ana dilin kullan#m#na izin verilir. Fakat tüm etkinlikler hedef dilde

düzenlenir.

Ders esnas#nda iletiimsel yöntemde takip edilen s#ran#n ba#nda seçilen

orijinal bir metnin okunmas# yer almaktad#r. Örne$in; bir gazeteden al#nm# spor

üzerine bir makalenin okunmas# olabilir. Mümkün oldu$unca gerçek yaamda

kullan#lan dilin ö$retilmesi esas al#nd#$#ndan böyle bir metin seçilmektedir.

Ö$renciler konunun ana hatlar #n# ifade eden cümlelerin alt#n# çizerek yazar #n

niyetini anlayabildiklerini göstermektedirler. Ö$retmenin hedef dilde verdi$i

komutlar bu dilin ayn# zamanda bir araç olarak kullan#ld#$#n# da göstermektedir.

Bu yöntemde hedef, ö$rencinin dil ö$retimi süreci sonunda iletiim kurma

yetene$ini elde etmesini sa$layabilmektir. Bu yöntemde tekrar önemli bir yer

tutmaktad#r; tekrar ne kadar çok yap#l#rsa, ö$renme o kadar iyi olur. Diyalog

okuma s#ras#nda ö$retmen hatalar # düzeltir. Bu yöntemin prensipleri aras#nda

ö$rencilerin hata yapmalar #n# engellemek önemlidir. Hatalar al#kanl#klara

neden olabilir, yani yanl# kullan#m devam edebilir. Ö$retmen, ö$rencilerin

birbirleriyle etkileime girecekleri al#t#rmalar balat#r. Dil ö$renmenin amac#

dilin iletiimde nas#l kullan#laca$#n#n bilinmesi olarak kabul edildi$inden bu tip

zincirleme al#t#rmalara çok s#k yer verilir. Ö$rencilerin düünmeden otomatik

olarak cevap vermesi istendi$inden, ö$retmen h#zl# bir ekilde sorular sorar.

Ayr #ca olumlu pekitireçler ö$rencilerin do$ru al#kanl#klar # gelitirmesine

yard#mc# oldu$undan ders esnas#nda sorulara do$ru cevap veren ö$renciler içinkullan#l#r. Bu yöntem, iletiimsel ortam# sa$lamak amac#yla ö$renme-ö$retme

süreci boyunca oyuna yer vermektedir.

1.3.5.Telkin Yöntemi

Bu yöntem G. Lozanav taraf #ndan ortaya at#lm#t#r. Telkin yöntemi

ö$rencilerin baar #l# olamayacaklar #na dair hislerini ve çal#maya kar # olumsuz


35/127

24

tutumlar #n# ortadan kald#rmalar # ve böylelikle ö$renmenin kar #s#ndaki engellerin

üstesinden gelmeleri için gelitirilmitir.

Lozanov’a göre dil ö$renmedeki baar #s#zl#klar #n temel nedeni bireylerin

ö$renmeye kar # psikolojik engeller koymas#d#r. Yani daha ö$renmeye

balamadan ö$renemeyece$imizden korkar, ö$renmeye olan becerimizi

s#n#rland#r #r ve bu nedenlerle baar #l# olamay#z. +nsanlar zeka kapasitesinin

yaln#zca %5 ila %10’unu kullanmaktad#rlar. Baar #s#zl#$#m#z#n temel

nedenlerinden biri zeka kapasitemizin tamam#n# kullanamamakt#r (Larsen-

Freeman, 2003, 73).

Bu yöntemde ö$retmenin hedefi, ö$rencilerin günlük yaamda hedef dili

kullanmalar #n# sa$lamak, zeka kapasitelerini kullan#m oran#n# yükseltmek ve

ö$renmeye kar # sahip olduklar # önyarg#lar # ortadan kald#rmakt#r.

Ö$retmen s#n#ftaki otoritedir. Metodun baar #l# olabilmesi için ö$rencilerin

ö$retmene güvenmesi ve sayg# duymas# gerekir. Bu yöntemde bir ders renkli ve

neeli bir s#n#f ortam#nda gerçekleir. Duvarlara as#l# posterler, ö$rencilerin

görsel olarak ö$renmelerinin avantajlar #n# kullanmak için etkili rol oynar.

Ö$renciler hedef dilde isimler ve meslekler seçerler. Çal#ma ka$#tlar #ndaki

diyaloglar sayesinde çok say#da kelime ö$renirler. Bu yöntemin etkinlikleri

dramatizasyonu, oyunlar #, ark#lar # ve soru-cevap al#t#rmalar #n# kapsar.

Ö$retmen ö$rencilerin birbirleriyle etkileimini sa$lar. Balang#çta

ö$renciler yaln#zca sözlü olmayan tepkiler verirken daha sonralar # hedef dilin

kontrolü onlara geçer.

Bu yöntemde ö$rencilerin hislerine önem verilir. Ö$rencilerin ö$renme

ortam#nda kendilerini rahat hissetmeleri gerekir. Ö$renmek için kendilerini

zorlamadan, do$al bir yolla ve kolayca ö$renmeleri esas al#n#r.

Bu yöntemin baar #s#yla ilgili iddialar genellikle kelime ö$retimi üzerindeodaklanmaktad#r. Dilbilgisi en az düzeyde gösterilirken iletiim üzerinde

durulmaktad#r. Ö$retmen gerekli durumlarda ana dile bavurmaktad#r.

De$erlendirme ise testlerle, s#navlarla de$il, ö$rencinin s#n#ftaki

performans#na göre yap#l#r. Bu yöntemin önemli özelliklerinden biri de

ö$rencinin yapt#$# hatalar #n ö$retmenin kulland#$# yumuak bir ses tonuyla,

nazikçe düzeltilmesidir.

Görülüyor ki, bu yöntem, ö$rencilerin ö$renmeye kar # olumsuzkayg#lar #n# yenmeleri ve önyarg#lar #n# y#kmak için gelitirilmitir.


36/127

25

Bu yöntemin uyguland#$# bir yabanc# dil dersinde s#n#f ilgi çekici ve renkli

olarak süslenmitir. Çünkü ö$renme neeli ve renkli bir ortamda

kolaylamaktad#r. Do$rudan bir ilgileri olmasa bile ö$renciler, ortamda

bulunanlardan ö$renebilmektedir. Bu nedenle s#n#fta as#l# tablolar #n üzerinde

dilbilgisi kurallar # yer almaktad#r. Ö$rencilerin ö$renmeye kar # önyarg#lar #

oldu$unu bilen ö$retmen, ö$rencileri hedef dilin kolay ve e$lenceli oldu$u

konusunda ikna etmeye çal#maktad#r.

Bu yöntemin uyguland#$# s#n#flarda yer alan ö$renciler, yeni isimler ve

kimlikler seçerek kendilerini tan#t#rlar. Çünkü yeni bir kimli$e bürünmek

ö$renciye güven hissi vermekte ve daha aç#k olmalar #n# sa$lamaktad#r.

Gösterdikleri performans baka bir kimli$e ait oldu$undan daha az rahats#z

olurlar. Bu yöntemle dil ö$retimi yap#l#rken, ö$rencilerin ark# söylerken müzik

aleti çalmalar #na izin verilir. 'ark#lar kaslar # gevetti$i ve olumlu duygular

uyand#rd#$# için e$itimde kullan#lmas# öngörülmektedir. Ayr #ca ö$retmen,

da$#tt#$# çal#ma ka$#tlar # üzerindeki diyaloglarda yer alan koyu renkle yaz#lm#

dilbilgisi kurallar #na çok az de$inerek geçerken ö$rencilerin diyalog üzerine

odaklanmalar #n# sa$lamaktad#r. Verilen çal#ma ka$#d#n da diyalogun anadile

çevirisi de bulunmaktad#r. Anadile çeviri, anlam# aç#k hale getirmek için

kullan#lmaktad#r.

Bu yöntemde, ö$retmen müzik eli$inde diyalogu okurken, sesinde

müzi$in ritmine göre vurgu oluturmaktad#r. Ö$renme iki ekilde olumaktad#r.

+lk olarak ö$rencinin bilinçli olarak ö$renmesidir. Bu k#s#mda ö$renci dil

ö$renimine bilinçli olarak kat#l#r. Müzik ise ö$rencinin bilinçli olmadan

ö$renmesine yard#mc# olmaktad#r. Müzik, ö$renmenin kolay ve e$lenceli

oldu$unu göstermektedir. Bir konseri dinlerken oluan sakin bir ruh hali

önyarg#lar #n üstesinden gelmek ve ö$renme potansiyelinin oluumunusa$lamak için idealdir. Ayr #ca ö$rencilerden ödev olarak diyalogu sabah ve

akam okumalar # istenmektedir. Bu zamanlarda fark#nda olma ve olmama

aras#ndaki ayr #m çok net olmad#$#ndan ö$renme ortaya ç#kmaktad#r.

Bunlar #n yan# s#ra, ö$retme ilemi s#ras#nda oyunlar ve oyunlar içinde

birtak#m materyaller kullan#lmaktad#r. Bunlar ö$renciyi rahatlatt#$# gibi ö$renciyi

aktif hale getirmekte önemli unsurlard#r. Ö$renmeye kar # bireyde bulunan

psikolojik engelleri yok etmede de önemli faktörlerdir. Müzik, resim ve dramafark#nda olmadan ö$renmeyi sa$layan ö$retme sürecinde kullan#labilen sanat


37/127

26

türleridir. Bu nedenle ö$renme-ö$retme yaam# içerisinde kullan#lmas#

gerekmektedir. Ayr #ca ö$renmeyi e$lenceli hale getiren oyunlar, ö$rencinin

kal#plar # düünmeden hedef dili kullanmalar #na neden olmaktad#r.

Bu yöntemde, müzi$in dilsel yetene$i gelitirdi$i düünülerek, ark#

ö$retimine yer verilir. 'ark# ö$renirken çocuk ö$renmeye daha aç#k olmaktad#r.

Bu yöntemde hatalar direkt ve sert bir ekilde de$il nazikçe düzeltilir.

Ö$renci hata yapar ve ö$retmen yumuak bir ses tonuyla hatay# düzeltir.

Telkin yöntemi, ö$rencilerin ö$renmeye kar # olumu önyarg#lar #n#

ortadan kald#rmak için renkli, e$lenceli s#n#flarda, oyun, ark#, drama gibi

etkinliklerin kullan#ld#$# rahat ve e$lenceli bir ortamda, anlay#l#, yumuak bir

ö$retmen eli$inde uygulanan bir dil ö$retim yöntemidir. Müzik, oyun, drama

eli$inde çocu$un zeka kapasitesini yükselterek fark#na varmadan dil

ö$renmesini sa$lamak için uygulanan bu yöntemde ö$renciler zorlanmadan,

kolayca ve do$al bir ekilde dil ö$renmektedirler.

Amaçlar #ndan birinin ö$rencilerin zeka kapasitelerini kullanmay# artt#rmak

oldu$u yöntemin uygulanmas# esnas#nda buna ba$l# olarak oyunlara yer

verildi$i aç#k bir ekilde görülmektedir.

1.3.6.Sessizlik Yöntemi

Sessizlik yöntemi, Gattegno taraf #ndan 20. yüzy#l#n sonlar #nda

gelitirilmitir. Bir dizi al#kanl#k oluturma anlam#na gelen bu dil ö$renme fikri

ciddi bir ekilde 1960’larda tart##lm#t#r. Dilbilimci Chomsky’e göre dil, bir

al#kanl#k oluturma ürünü de$il de, kural oluturma olarak kabul edilmelidir.

Chomsky, dil olgusunu dil edinimi ve dil yetisi olarak ikiye ay#rm#t#r.Dil

edinimi, dili nas#l kulland#$#m#z#, dil yetisi de dili kullanma yetene$imizi ortayakoyar, ancak dili kullanma yetene$imiz dili nas#l kulland#$#m#z# tam olarak ortaya

koymaz. Bilisel ö$renme yakla#m#, ö$renmeyi düünme do$rultusunda ele

al#r. Bu zihinsel alg#lama dil ö$renimini daha zevkli hale getirir. Bu yakla#ma

göre dil bir al#kanl#k ürünü de$il yarat#c# bir süreçtir. Ö$retmen s#k s#k

al#t#rmalar # tekrarlatan bir kii de$il, dili düünerek dil ö$renmeyi kolaylat#ran

bir rehber olarak görülür (Demirel,2003,39).

Bu ekilde insan akl#na odaklanma, Bilisel Yakla#m#n kurulmas#naönderlik etmitir. 1970’li y#llarda Bilisel Yakla#m# uygulamaya yo$un bir ilgi


38/127

27

bulunmaktayd#. Üstelik; hiçbir dil ö$retim yöntemi direkt olarak Bilisel

yakla#mdan ortaya ç#kmam#t#r. Gattegno’nun bu yöntemi direkt olarak Bilisel

Yakla#mdan do$mamas#na ra$men bu yakla#m#n prensiplerini

paylamaktad#r.

Sessiz yöntemde amaç, ö$rencilerin duygu ve düüncelerini rahatça

söyleyebilmelerini ve kendilerini ifade edebilmelerini sa$lamakt#r. Bunun için

ö$retmenden ba$#ms#z hareket etmek durumunda olmal#d#rlar. Ö$rencilerin

ba$#ms#z olmas#, kendilerine olan güvenlerini artt#rmaktad#r. Bu yüzden,

ö$retmen, onlara sadece ö$renmek için ihtiyaç duyduklar # baz# eyleri

vermelidir.

Bu yöntemin temel amac# ö$rencinin s#n#ftaki hareketleri dikkatle

izlemesi, ö$retmenin ve s#n#f arkadalar #n#n söylediklerini dinlemesi ve

bunlardan anlam ç#karmaya çal#mas#d#r (Demirel, 2003, 55).

Bu yöntemde ö$retmen bir mühendis veya bir teknisyen durumundad#r.

Ö$renmeyi sadece ö$renci yapabilir ve ö$retmen yaln#zca yard#m edebilir.

Ö$retmen ö$rencilerin alg#lamalar #na odaklanabilir, fark#ndal#klar #n# zorlayabilir

ve dile girilerini sa$lamak için al#t#rmalar oluturabilir. Bu yöntemde, ö$retmen

ö$rencinin özgürlü$üne sayg# göstermelidir. Ö$renci ise, bildiklerinden

yararlanan, ö$renme s#ras#nda dikkatini engelleyebilecek unsurlardan kendini

koruyabilen ve dili kefederken aktif olan kiidir.

Gattegno “Kimse bizim için ö$renemez, ö$renmek bizim kiisel

sorumlulu$umuzdur” demektedir. Bu yöntemin kurucusunun sözlerinden de

anla#laca$# gibi, ö$retmen ö$renme-ö$retme sürecinde yaln#zca ö$renciye

yard#m eder. Ö$rencinin kendisi ö$renme iinin içerisindedir, bu süreçte en aktif

olan ö$rencinin kendisidir.

Ayr #ca ö$renme-ö$retme sürecinde ö$retmen, ö$rencilerin dikkatinin dilinyap#lar #na odaklanmas#n# sa$layarak, dilin anlamlar #n# alg#lamas# için bir araç

yarat#r. Ö$retmen sadece birkaç çubuk kullanarak, çubuklar #n renklerine göre

temsil ettikleri sembolleri ö$retir. Bazen çubuklar #n yard#m#yla, bazen ufak

konuma ipuçlar #yla ö$rencilere rehberlik etmektedir. Daha sonra yo$un olarak

kelime ö$retilir.

Ö$retmen-ö$renci etkileiminin genelinde ö$retmen sessizdir.

Fark#ndal#$# zorlamak için durumlar olutururken, ö$rencilerin konumalar #n# dinlerken, onlar #n dili üretmeleriyle ilgilenirken aktiftir. Ö$retmenin konumas#


39/127

28

ipuçlar # vermek içindir, dili örneklemek için de$ildir (Larsen-Freeman, 2003,

66).

Bu yöntemde arzu edilen davran#, ö$rencilerin birbirlerinden ö$rendikleri

sonucundan yola ç#karak, kendi aralar #nda iletiime geçmeleridir. Ö$retmenin

sessizli$i, ö$rencileri bu konuda cesaretlendirmek için bir yoldur.

Bu yöntemde ö$retmen ö$rencileri sürekli olarak gözlemlemektedir.

Ö$rencinin duygu ve düünceleri önem ta#maktad#r. Ders sonlar #ndaki dönüt

bölümleri dolay#s#yla ö$renci duygular #n# ifade etme ans#na sahiptir. Ö$retmen

ö$renci duygu ve düüncelerini dikkate alarak ö$renme-ö$retme sürecinde

oluabilecek olumsuz düüncelerin üstesinden gelmeleri için yard#m etmeye

çal##r. Rahat ve e$lenceli bir s#n#f ortam# yaratmak için u$ra#r.

Bu yönteme göre, kültür dilden ayr #lamaz. Bu nedenle dil ö$retimi

s#ras#nda hedef dili konuan ulusun kültürüne de yer verilir. Sesler dilin temeli

olarak kabul edildi$inden telaffuza batan beri büyük önem verilir. Ayr #ca dilin

yap#lar # da önemlidir. Sessiz yöntem dört temel becerinin edindirilmesine de

özen gösterir. Ders esnas#nda, talimat vermek veya ö$rencinin yanl#lar #n#

düzeltmek için gereken yerlerde ana dil kullan#l#r.

Bu yöntemde de$erlendirme, yaz#l# bir metin verilmemesine ra$men,

ö$rencinin ö$renme-ö$retme sürecinde dili kullanma süreklili$iyle

de$erlendirilir. Ö$retmen ö$rencilerin içsel geliimini engeller kayg#s#yla,

ö$renciyi övmez ya da eletirmez. Ö$retmen tutarl# ilerlemeyi arar,

mükemmelli$i de$il.

Ders esnas#nda yap#lan ö$renci hatalar # normal görülür. Bu yöntemde

hatalar, ö$renimin kaç#n#lmaz bir parças#d#r. Ö$rencilerin dili tan#y#p

kefetmeleri için bu artt#r. Ö$retmen ö$rencilerin kendi kendilerini düzeltmeleri

için çal#maktad#r. Amac#n, ö$rencilerin duygu ve düüncelerini rahatça söyleyebilmelerini

ve kendilerini ifade edebilmelerini sa$lamak oldu$u bu yöntemde ö$renme-

ö$retme süreci boyunca oyuna yer verilebilmektedir.


40/127

29

BÖLÜM II

YABANCI DL Ö#RETM TEKNKLER

Ö$retmenler, ö$rencilerin farkl# ö$renme stratejilerine sahip olduklar #n#

göz önünde bulundurarak ö$renme-ö$retme sürecinde farkl# ö$retim teknik ve

etkinliklerini kullanmaya özen göstermelidirler.

Teknik, ö$retme yönteminin temel bir ö$esi olup, strateji ve yöntemin

düzenlenmesinde temel bir birim oluturmaktad#r. Teknik, bu anlamda belirli bir

e$itsel etkinli$in ö$retiminde bavurulan özel bir yol olarak tan#mlanabilir (Bilen,

1989, 29). E$itim alan#nda teknik kavram#, ö$retme tekni$i anlam#nda

kullan#lmaktad#r. E$itim programlar #nda belirlenen hedeflere ulaabilmenin en

önemli koullar #ndan biri bu tekniklerin s#n#f içinde etkili bir ekilde

kullan#lmas#n#n sa$lanmas#d#r. Farkl# teknikleri uygulama kapasitesine sahip bir

ö$retmen duruma göre uygun tekni$i uygulamay# bilmelidir. Seçilen teknik

belirlenen hedeflere ulamada uygun ve etkili bir teknik olmal#d#r. Görüldü$ü

gibi ö$retim tekni$inin seçimi, tekni$in yabanc# dil ö$retiminde etkisi nedeniyle

önemli bir sorundur. Tekniklerin seçiminde nelere bakmal# ve hangi ilkelere

uymal#y#z? Bu soruya Bilen (1989, 29) aa$#daki gibi bir aç#klama getirmitir:

1. Ö$retme teknikleri belirli hedef ve hedefleri gerçekletirecek biçimde

seçilmeli ve örgütlenmelidir.

2. Teknikler ö$retme etkinliklerini monotonluktan kurtar #c# nitelikte

olmal#d#r.

3. Teknikler, ö$retimin bireyselletirilmesini sa$lay#c#, bireysel ihtiyaçlar #

kar #lay#c# nitelikte olmal#d#r.

4. Ö$retme teknikleri, ö$renme yaant#lar #n#n tutarl#l#$#n#, kayna#kl#$#n# sa$lay#c# nitelikte olmal#d#r.

5. Ö$retme teknikleri, kuba#k çal#ma ve grup psikolojisini tevik eder

nitelikte ve sosyallemeyi sa$lay#c# olmal#d#r.

6. Teknikler ö$rencilere kendi e$itimsel yaant#lar #n# planlama gücü

gelitirecek ekilde seçilmelidir.

7. Teknik, ö$rencilerin faaliyetlere etkin bir ekilde kat#lmas#n# sa$lay#c#

olmal#d#r.


41/127

30

Yabanc# dillerin ö$retiminde yayg#n olarak kullan#lan ö$retim teknik ve

etkinlikleri; gösteri, soru-cevap, drama ve rol yapma, benzetim, ikili ve grup

çal#malar #, bilgisayar destekli ö$retim, beyin f #rt#nas#, boluk doldurma, s#raya

koyma, grup tart#mas#, raporlat#rma ve eletirme, iletiim oyunlar #, gramer

oyunlar #d#r. Bu arat#rmada üzerinde çal##lmak üzere e$lence-dramatizasyon

tekniklerinden oyun tekni$i seçilmitir.

2.1.Oyun

Oyunun dinlenme gereksiniminden kaynakland#$#n# ve yorgunlu$u

giderici bir faaliyet oldu$unu savunan görü bildi$imiz en eski kuramlardan

biridir. Ne yaz#k ki bu ve buna benzer görüler, içinde bulundu$umuz 21.

yüzy#lda bile varl#$#n# kimi kesimlerce sürdürmektedir.

Sonraki zamanlar, ilk gerçek oyun kuramlar # ortaya at#lmaya

balanm#t#r. Herbert Spencer oyunu fazla enerjinin harcanmas# olarak

nitelendirmi, oyun ile çocuktaki gerginli$in azalabilece$ini savunmutur.

Montaigne de “Çocuklar #n oyunlar # oyun de$il, onlar #n en ciddi eylemleridir.”

diyerek oyun tan#m# üzerine farkl# bir bak# aç#s# getirmitir.

Her çocuk çok küçük yalardan itibaren oyun oynamaya balar ve gitgide

bu konuda uzmanla#r. Oyun, çocu$un fazla enerjisini atmas#na neden olur,

gerilimini azalt#r. Ayr #ca, çocu$un kavrama ve mant#kl# düünme gücünü

gelitirir.

Oyun, çocuk için ö$reten ve büyüten do$al ve hayati bir unsurdur. En

küçük yalardan balayarak oyun çocu$un hayat#ndad#r ve onu her zaman

e$lendirir. Oynarken çocuk dener, kefeder, ö$renir ve etkileime girer. Bunlar #n

sonucunda özerkli$ini elde eder. Oyun ile insan ilikileri, yard#mlama vepaylama gibi deneyimler edinir. Oyun, çocu$un içinde bulundu$u yaam#

kavramas#n#, gerçekle gerçek olmayan# ay#rt edebilmesini sa$lar.

2.1.1.Oyun ve E,itim

Eflatun ‘Cumhuriyet’ adl# yap#t#nda bask#l# e$itimin kal#c# ve iyi sonuç

vermeyece$ini vurgulam#, derslerin oyun oynar gibi yap#lmas#n# ö$ütlemitir.Erasmus bask#ya kar # ç#km#, hogörüyü savunmutur; “Ö$renimden


42/127

31

bask#y# ç#kar #p onun yerine özgürlü$ü ve e$lenceyi koyun.” demitir.

Locke; “Oyun, ö$renme arac# olarak kullan#lmal#d#r. Çocuklara

oynuyormu duygusunu vererek ö$retebiliriz. Çocuk kendi içinden gelenleri

seve seve yapar, d#tan bask#yla yapt#r #lanlardan çabuk usan#r” der.

Bir rahip olan Commenius da, “Ölü kitaplar # kapat#n, do$an#n canl#

kitab#n# okuyun, çocuklar her eyi bakalar #n#n aktard#$# gibi de$il, kendi

gözleriyle görerek, dokunarak, tüm duygular #n# kullanarak tan#s#nlar” der.

Rousseau 18. yy da ‘Emile’ adl# kitab#nda “Çocuk neyi ö$renmeye

haz#rsa onu ö$retin” der.

Görülüyor ki; yüzy#llard#r en önemli düünürler, oyunla e$itimi, e$itimde

duyular #n ve e$lencenin önemini görmülerdir. +çinde bulundu$umuz yüzy#lda,

bu konuya oldukça duyarl# bir ekilde yakla#l#rken, kimileri içinse oyun,

çocu$un e$lenmesine ve oyalanmas#na yarayan, amaçs#z, bo zamanlarda

yap#lmas# gereken bir u$rat#r. Bu düünceler oyunu e$itimde kullanan

e$itimcilerin baar #lar # üzerine gitgide azalmaktad#r.

Bilen (1989, 103) oyunu “bireylerin fiziksel, zihinsel yeteneklerini

gelitirici, yaant#y# zevkli k#l#c#, sanatsal ve estetik nitelikleri ile beceriyi

gelitirici etkinliklerdir “ eklinde tan#mlamaktad#r. Tan#mdan da anla#laca$#

üzere oyunlar, bireyin beceriler kazanmas#n# sa$layabilece$i gibi ö$renirken

zevk alarak yeteneklerini de gelitirebilece$i ö$retici etkinliklerdir.

E$itimde kullan#lan oyunlar #n ö$retim sürecinde belirlenen hedeflere

ulamay# sa$lay#c# etkinlikler olmas# gerekir. Orlich (1985, 307)’e göre, s#n#fta

e$itim oyunlar #na yer vermenin on temel igörüsü vard#r. Bunlar:

1. Tutum de$itirme.

2. Özel davran#lar # de$itirme.

3. Gelecekte yeni roller almalar # için bireylere yard#m etme.4. Rol de$iimlerini anlamada bireylere yard#m etme.

5. Uygulanan ilkelerle ö$rencilerin yetene$ini gelitirme.

6. Karma#k durum veya problemleri basite indirgeme.

7. Yaamlar #n# etkileyen fakat göz önünde bulundurmad#klar # rolleri

gösterme.

8. Motivasyon gelitirme.

9. Analitik süreçler gelitirme.10. Di$er insanlar #n yaam rolleri için bireyleri duyarl# hale getirme.


43/127

32

Ö$retmen için ö$rencinin motivasyonunu sa$lamak her zaman kolay

de$ildir. Ö$renciyi derse çekmek için kullan#lan tekniklerin en etkililerinden biri

olan oyun, ö$renciyi heyecanland#ran, e$lendiren ve do$al olarak ö$reten bir

tekniktir. Dolayl# ö$retimin etkili bir arac# olarak kabul edilen oyun ö$renciyi

motive eden, fark#na varmadan, e$lenerek ö$renmeyi sa$layan bir unsurdur.

+nsanlar #n, özellikle çocuklar #n, dikkatleri üzerindeki kontrolleri zay#ft#r.

Balang#çta ne kadar hevesli olurlarsa olsunlar, bir süre sonra fark#na varmadan

dikkatleri baka eylere, baka düüncelere kayar. Ö$retmen merkezli

geleneksel ö$retim yönteminin halen çoklukla kullan#ld#$#n# düünürsek,

ö$rencilerin s#n#rl# olarak rol alabildi$i böyle bir ortamda ilgilerini sonuna kadar

canl# tutmalar #n# beklemek yanl# olur. Çocuklar olsun, yetimi insanlar olsun,

kiinin e$itim-ö$retim s#ras#nda dikkatini uzun süre da$#tmadan odaklanmas#

oldukça zordur. Bir süre sonra s#k#lmas# ve dikkatinin da$#lmas# muhtemeldir ki

bu da kal#c# bir ekilde ö$renmeyi engeller. Oyun ise her yataki ö$rencinin

derse dikkatini uzun süre verebilmesinde etkili bir tekniktir. Ayn# zamanda etkili

ve kal#c# ö$renmeyi sa$layan bir ö$retme arac#d#r.

Oyun, ö$rencileri pasif durumdan aktif duruma geçirmede di$er ö$renme

tekniklerinden daha güçlüdür. Çünkü, ö$renciye zevk veren bir tekniktir. Oyunla

ö$renci, kefetme zevkini, tan#ma-bilme zevkini, deneme zevkini ve iletiimi

kefetme zevkini tatmaktad#r.

oyunla yabanci dil ogretimi

Documents