osg 20-21 24

36

Upload: others

Post on 22-Dec-2021

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: OSG 20-21 24
Page 2: OSG 20-21 24

Programa

Programa 24

CLAUDE DEBUSSY (1862-1918)Petite suite, L. 65 (arr. Henri Büsser, 1907) (15’) [Primera vez por la

OSG]

En bateau

Cortège

Menuet

Ballet

JACQUES IBERT (1890-1962)Concierto para �auta y orquesta (20’)Allegro

Andante

Allegro scherzando

FRANCIS POULENC (1899-1963)Sinfonietta, FP 141 (30’)En bateau

Cortège

Menuet

Ballet

María José Ortuño, �autaJosé Trigueros, director

Palacio de la Ópera de A CoruñaViernes, 21 de mayo 2021 – 20h.

Page 3: OSG 20-21 24

Notas

Evocar en libertad

La música sinfónica es evocación, esencialmente. La vida real nosuena de manera idéntica a como en ocasiones la escuchamos enla sala de conciertos, pero sus sonidos sí son capaces detransportarnos a lugares remotos, como otras latitudes y culturas.En otras ocasiones, el viaje mental es bastante menos so�sticado ynos acompaña hasta espacios tan aparentemente próximos comola naturaleza, que toma cuerpo de las maneras más mundanas,desde una pradera por la que pasear hasta el bosque atravesadopor un pequeño arrollo. El contrato que como oyente suscribimoscon el músico es aceptar su mano tendida para dejarnos guiar porsu imaginación y creatividad. El itinerario que nos esboce puedealbergar pretensiones intelectuales y de compromiso militante conlas más diversas causas, o por el contrario puede renunciar demanera consciente a la complejidad y servir exclusivamente para elgoce más super�cial, la música como objeto de delectación:nuestra, como consumidor; pero también del artista, como creador.El programa de hoy enhebra estos distintos hilos conductores enun vistoso paño de tela francesa, que sin duda nos va a servir paraesta excursión campestre con la única misión de disfrutar, desentirnos libres (aquí sí), de dejarnos llevar por la ligera brisamusical que acariciará nuestro espíritu hasta que se vuelvan aencender las luces de la sala.

La Petite suite de Claude Debussy (1862-1918) no fue originalmenteconcebida en su formato orquestal sino como una composiciónpara piano a cuatro manos (1886-89), casi como epílogo a su etapacomo estudiante en el Conservatorio de París, donde había entradocon apenas diez años. Accedió al centro de la mano de suscapacidades como intérprete, pero fue en sus aulas y durante su

Page 4: OSG 20-21 24

aprendizaje cuando el joven Achille-Claude entendió que su talentono residía en tocar sino en escribir. Giraud o Franck se cuentanentre sus profesores de su etapa formativa. Es esa una década, lade los 80, en la que compagina sus estudios (entre otrasocupaciones) con la de maestro de piano de los hijos de Nadezhdavon Meck, una mecenas de Chaikovski, o tocando para unasociedad coral parisina dirigida por el mismísimo Charles Gounod.En 1884 gana el Gran Premio de Roma con su cantata L’enfantprodigue. El galardón concedía al vencedor una estadía de dos añosen Villa Medici, pero lejos de convertirse en un tiempo de epifanía ycreatividad, entre 1885 y 1887 Debussy solo experimentó aversióna la capital italiana, de la que no le sedujo ni siquiera la música delos grandes operistas del momento. Los suyos eran otros gustos(por ejemplo Wagner, cuya obra fue varios años a escuchar alfestival de Bayreuth). Quizás pudo condicionar su falta depredisposición la fascinación por Marie-Blanche Vasnier, mayor queél y casada, a la que conoció durante unas clases de canto y querápidamente se convirtió en su amante. La distancia fue un castigoque ni la eterna belleza de Roma pudo atenuar.

De regreso a París, en 1887, Debussy se centra en su facetacreadora, en un proceso de búsqueda de un lenguaje propio,alejado de los corsés que establecían las corrientes de su época yque se enseñaban como un rígido catecismo en el Conservatorio.Con Vasnier como musa, se dedicó a la composición de cancionespara piano, muchas de ellas adaptadas a partir de la obra del poetasimbolista Paul Verlaine. Los dos primeros movimientos de la Petitesuite proceden precisamente del poemario Fêtes galantes, En Bateauy Cortege. Los dúos pianísticos eran una forma muy a la moda entrelos autores franceses. Bizet, Faure, Satie, Ravel y el propio Debussyhabían publicado piezas a cuatro manos. No es la Petite suite unapieza que permita encontrar los rasgos más personales delDebussy maduro, pero quizás sea esa sensualidad, esa facilidad de

Page 5: OSG 20-21 24

comprensión lo que la ha convertido en una de sus páginas máscélebres. No encontraremos ese dominio maestro del color y latextura, pero sí una sugestiva evocación de escenas y momentosque, salvadas todas las distancias de forma y fondo, nos recuerdana la Pastoral beethoveniana o a las (posteriores) melodías decampiña de Vaughan Williams. Fue estrenada con éxito en 1889. En1906 aparecieron las primeras transcripciones para piano solo, opiano y violín. Un año más tarde Henri Büsser pide a Debussy suautorización para transcribir la partitura de piano a una pequeñaorquesta, el formato que con más frecuencia se representa ennuestros días.

En Bateau nos transporta a ese barco que da título al movimiento,plácida y lentamente desplazándose por las quietas aguas de algúnrío o estanque, con �auta y harpa como instrumentos de referencia.Es una suerte de versión luminosa y feliz (casi pizpireta) de laintensa y profunda La Mer (1905). A la chalupa le da continuidadCortege, una procesión festiva que amaga con la quietud pero vacreciendo hasta la explosión alegre a ritmo de marcha, con vientos,cuerdas y triángulo marcando la melodía. De la extroversión alrecato de un Menuet que abren los instrumentos de viento-maderay son respondidos por las cuerdas, hasta que el fagot cobraprotagonismo en el trío con las cuerdas, repitiendo el tema variasveces hasta una delicada conclusión. Finaliza la página con unBallett que recupera el espíritu festivo y elegante de estacelebración campestre, que casi parece bajar el telón a ritmo devals.

La libertad

Hay una curiosa coincidencia entre Debussy y Jacques Ibert (1890-1962): este segundo también ganó el Gran Premio de Roma decomposición, pero al contrario que el primero, sí acabósucumbiendo al lógico romance con la Ciudad Eterna. Fue un éxito

Page 6: OSG 20-21 24

liberador. Ibert venía de ser movilizado en la Primera GuerraMundial mientras estudiaba en el Conservatorio de París, y tras laconclusión de la contienda envió al concurso su cantata Le poète etla fée (1919), que acabó conquistando el galardón. Música contra elruido de las trincheras, si bien Ibert servía como o�cial naval. La�gura de este compositor es relativamente poco conocida, y sinembargo puede presumir de haber tocado todos los palos ygéneros musicales a lo largo de una longeva trayectoria, que lollevaron no solo a la composición sino también a la administraciónde instituciones culturales, como precisamente la Académie deFrance en Villa Medici (1937-1960) que le había concedido el GranPremio de Roma. Su �gura llegó a ser reconocida cuando en 1955se le nombró administrador de los Teatros Líricos Nacionalesfranceses, teniendo bajo su control la Opera de París y la Opéra-Comique. Problemas de salud le forzaron a renunciarprematuramente a este honor, pero permite vislumbrar la talla deun autor ampliamente reconocido en su país.

Quizás en el extranjero no tuvo el predicamento debido (porejemplo, la Filarmónica de Nueva York no estrenó este conciertohasta bien entrado el siglo XXI) dada su distancia con lasvanguardias y el oropel que estas imprimían a sus miembros. Ibertevitó encasillarse en ningún estilo concreto de composición,aunque tampoco renegaba de ellos. En la Europa que transitaba delimpresionismo francés al expresionismo de la Segunda Escuela deViena se mantuvo siempre �el a la música que le gustaba escribir.«Quiero ser libre, independiente de los prejuicios quearbitrariamente dividen a los defensores de una cierta tradición y alos partisanos de una cierta vanguardia», declaró en una ocasión amodo de mani�esto artístico. La libertad bien entendida y en sujusto contexto, cabría añadir, ahora que se anda tanto a vueltas coneste concepto. No hay atonalidad en Ibert y sí una búsquedaconstante de cromatismos, de atmósferas. Una música que puede

Page 7: OSG 20-21 24

interpretarse (si así se quiere) como super�cial, pero embriagadapor una profunda belleza. Esa accesibilidad para los grandespúblicos le llevó a ser autor de bandas sonoras de cerca de unaveintena de películas, dirigidas entre otros por Welles, Pabst,Duvivier o Tourneur.

Este Concierto para �auta (1932-33) fue escrito para el maestrofrancés Marcel Moyse, uno de los intérpretes más legendarios deeste instrumento y que la estrenó en 1934 en la Sociedad deConciertos de París. La obra es un vehículo para el instrumento delsolista, que se apoya además en una orquestación muy ligera, deapenas dos �autas, dos fagotes, dos trompetas, dos oboes,timbales, trompeta y sección de cuerdas. La página se estructura entres movimientos. El Allegro inicial provoca con una disonanciaorquestal en su primer compás que rápidamente es sustituido porla omnipresente �auta solista, a la que acompañan las cuerdas conel primero de los dos temas del movimiento. Quizás los pasajes debelleza más arrebatadora del concierto se condensen en el Andantey la interminable melodía de la �auta solista. De nuevo, la evocación,y aunque los musicólogos tracen paralelismos con el estilo deFauré, hay un poso italiano, lugares comunes con las Fontane diRoma (1916) de Respighi. Concluye la página con un Allegroscherzando sobre la base de una �auta entregada a distintas seriesde variaciones, con la orquesta en la encomienda de secundarla.Momentos de enorme virtuosismo para el intérprete solista. Unapequeña explosión festiva en un movimiento con un tema principalque se va repitiendo hasta llegar a un �nal en tutti.

Igualmente libre quiso ser Francis Poulenc (1899-1963) a la hora deentender su obra. Una libertad ejercida desde la cuna, dado que sufamilia quería para él una distinguida profesión de prestigio y no ladedicación a la siempre denostada farándula artística, aunque seaen su vertiente clásica. De ahí que Poulenc llegara tarde a suformación musical, aunque desde los cinco años recibiera lecciones

Page 8: OSG 20-21 24

de piano. A los 16 tenía como profesor al mítico Ricardo Viñes, elsolista preferido de Ravel y Falla. No fue hasta la muerte de suspadres cuando pudo entregarse a su pasión musical (en partegracias a una más que generosa herencia), bajo la tutela de Viñes,que se convirtió en su mentor y tutor. En estas fechas conoce a ErikSatie, y casi en paralelo publica su Rapsodia Negra (1917), querecibió una calurosa acogida. La in�uencia de Satie le lleva a entrarcon este en el denominado «Grupo de Los Seis», junto Auric,Honegger, Milhaud, Tailleferre y Cocteau, el único que no eramúsico.

La Primera Guerra Mundial, a la que acude como recluta forzoso (sibien acabó de tipógrafo en el Ministerio de Aviación), solo le sirvepara rea�rmarse en dedicar su vida a las artes. Tras la contienda,necesitado de reforzar su educación musical, toma clases deCharles Koechlin (1921-1924), que complementa con visitas yconversaciones con Schoenberg y sus seguidores vieneses, o elitaliano Alfredo Casella. Su popularidad se disparó gracias a suballet Les Biches (1924), encargado por Sergei Diaghilev y estrenadoen Montecarlo. Es esta época un momento trascendental paraPoulenc, en busca de una voz propia en la música, a pesar de queen su trayectoria fue contando con el respaldo del público,probablemente ansioso por consumir composiciones que apelarana sus emociones y no tanto a su intelecto.

Mucho de eso hay en esta Sinfonietta (1947) comisionada por laBBC para conmemorar el tercer aniversario de su emisoraencargada de la difusión de música clásica. Esta pieza es lo másparecido a una sinfonía en la producción musical de Poulenc, quenunca cultivó el género (fue especialmente prolí�co en músicavocal, coral y para piano). No es esta una sinfonía, ni aspira a serlo, yquizás de ahí el diminutivo dado por su propio compositor. Losentendidos le achacan una falta de profundidad, de gravedad, decohesión entre sus cuatro movimientos. Roger Nichols incluso le

Page 9: OSG 20-21 24

imputa una cierta «charlatanería» en su discurso musical, esto es,querer decir demasiadas cosas aunque ninguna de ellas deverdadera importancia. Y todo porque en su Allegro con fuoco, Moltovivace, Andante cantabile y Très vite et très gai lo que en realidad hayes una sucesión de delicadas melodías encadenadas, sinpretensiones, sin ánimo aleccionador. Poulenc lo resumió demanera muy simple: «No analices mi música. ¡Ámala!».

Queda todo dicho. Amen la música, esta o cualquier otra. Enlibertad.

José Luis Jiménez

Page 10: OSG 20-21 24

Notas (Galego)

Evocar en liberdade

A música sinfónica é evocación, esencialmente. A vida real non soade xeito idéntico a como en ocasións a escoitamos na sala deconcertos, pero os seus sons si son capaces de nos transportaren alugares remotos, como outras latitudes e culturas. Noutrasocasións, a viaxe mental é bastante menos so�sticada eacompáñanos ata espazos tan aparentemente próximos como anatureza, que toma corpo das formas máis mundanas, desde unhapradería pola que pasear ata o bosque atravesado por un pequenoregato. O contrato que como oínte subscribimos co músico éaceptar a súa man tendida para deixarnos guiar pola súaimaxinación e creatividade. O itinerario que nos bosquexe podealbergar pretensións intelectuais e de compromiso militante coasmáis diversas causas, ou pola contra pode renunciar de modoconsciente á complexidade e servir exclusivamente para o gocemáis super�cial, a música como obxecto de deleite: a nosa, comoconsumidor; pero tamén do artista, como creador. O programa dehoxe ganduxa estes distintos fíos condutores nun vistoso pano detea francesa, que sen dúbida nos vai servir para esta excursióncampestre coa única misión de gozar, de sentirnos libres (aquí si),de deixarnos levar pola lixeira brisa musical que acariciará o nosoespírito ata que se volvan prender as luces da sala.

A Petite suite de Claude Debussy (1862-1918) non foi orixinalmenteconcibida no seu formato orquestral senón como unhacomposición para piano a catro mans (1886-89), case como epílogoá súa etapa como estudante no Conservatorio de París, ondeentrara con apenas dez anos. Accedeu ao centro da man das súascapacidades como intérprete, pero foi nas súas aulas e durante asúa aprendizaxe cando o mozo Achille-Claude entendeu que o seu

Page 11: OSG 20-21 24

talento non residía en tocar senón en escribir. Giraud ou Franckcóntanse entre os profesores da súa etapa formativa. É esa unhadécada, a dos 80, na que compaxina os seus estudos (entre outrasocupacións) coa de mestre de piano dos �llos de Nadezhda vonMeck, unha mecenas de Chaicovsqui, ou tocando para unhasociedade coral parisiense dirixida polo mesmísimo CharlesGounod. En 1884 gaña o Gran Premio de Roma coa súa cantataL’enfant prodigue. O galardón concedíalle ao vencedor unha estadíade dous anos en Villa Medici, pero lonxe de se converter nun tempode epifanía e creatividade, entre 1885 e 1887 Debussy sóexperimentou aversión á capital italiana, da que non o seduciu ninsequera a música dos grandes operistas do momento. Os seuseran outros gustos (por exemplo Wagner, cuxa obra foi escoitarvarios anos ao festival de Bayreuth). Quizais puido condicionar asúa falta de predisposición a fascinación por Marie-Blanche Vasnier,máis vella ca el e casada, á que coñeceu durante unhas clases decanto e que rapidamente se converteu na súa amante. A distanciafoi un castigo que nin a eterna beleza de Roma puido atenuar.

De regreso a París, en 1887, Debussy céntrase na súa facetacreadora, nun proceso de procura dunha linguaxe propia, afastadodos clixés que establecían as correntes da súa época e que seensinaban como un ríxido catecismo no Conservatorio. Con Vasniercomo musa, dedicouse á composición de cancións para piano,moitas delas adaptadas a partir da obra do poeta simbolista PaulVerlaine. Os dous primeiros movementos da Petite suite procedenprecisamente do poemario Fêtes galantes, En Bateau e Cortege. Osdúos pianísticos eran unha forma moi á moda entre os autoresfranceses. Bizet, Faure, Satie, Ravel e o propio Debussy publicaranpezas a catro mans. Non é a Petite suite unha peza que permitaatopar os trazos máis persoais do Debussy maduro, pero quizaissexa esa sensualidade, esa facilidade de comprensión o que aconverteu nunha das súas páxinas máis célebres. Non haberemos

Page 12: OSG 20-21 24

de atopar ese dominio mestre da cor e da textura, pero si unhasuxestiva evocación de escenas e mais de momentos que, salvadastodas as distancias de forma e fondo, nos lembran a Pastoralbeethoveniana ou as (posteriores) melodías de campiña deVaughan Williams. Foi estreada con éxito en 1889. En 1906apareceron as primeiras transcricións para piano solo, ou piano eviolín. Un ano máis tarde Henri Büsser pídelle a Debussy a súaautorización para lle transcribir a partitura de piano a unhapequena orquestra, o formato que con máis frecuencia serepresenta nos nosos días.

En Bateau transpórtanos a ese barco que lle dá título aomovemento, plácida e lentamente desprazándose polas quietasaugas dalgún río ou estanque, con frauta e arpa como instrumentosde referencia. É unha especie de versión luminosa e feliz (casealegre e vivaz) da intensa e profunda La Mer (1905). Á chalupa dállecontinuidade Cortege, unha procesión festiva que amaga coaquietude pero vai medrando ata a explosión alegre a ritmo demarcha, con ventos, cordas e triángulo marcando a melodía. Daextraversión ao recato dun Menuet que abren os instrumentos devento-madeira e son respondidos polas cordas, ata que o fagotcobra protagonismo no trío coas cordas, repetindo o tema variasveces ata unha delicada conclusión. Finaliza a páxina cun Ballett querecupera o espírito festivo e elegante desta celebración campestre,que case semella baixar o pano a ritmo de valse.

A liberdade

Hai unha curiosa coincidencia entre Debussy e Jacques Ibert (1890-1962): este segundo tamén gañou o Gran Premio de Roma decomposición, pero ao contrario que o primeiro, si acabousucumbindo ao lóxico romance coa Cidade Eterna. Foi un éxitoliberador. Ibert viña de ser mobilizado na Primeira Guerra Mundialmentres estudaba no Conservatorio de París, e tras a conclusión da

Page 13: OSG 20-21 24

contenda enviou ao concurso a súa cantata Le poète et la fée (1919),que acabou conquistando o galardón. Música contra o ruído dastrincheiras, se ben Ibert servía como o�cial naval. A �gura destecompositor é relativamente pouco coñecida, e no entanto podepresumir de ter tocado todos os paus e xéneros musicais ao longodunha lonxeva traxectoria, que o levaron non só á composiciónsenón tamén á administración de institucións culturais, comoprecisamente a Académie de France en Villa Medici (1937-1960)que lle concedera o Gran Premio de Roma. A súa �gura chegou aser recoñecida cando en 1955 foi nomeado administrador dosTeatros Líricos Nacionais franceses, tendo baixo o seu control aOpera de París e mais a Opéra-Comique. Problemas de saúdeforzárono a renunciar prematuramente a este honor, pero permitealbiscar o talle dun autor amplamente recoñecido no seu país.

Quizais no estranxeiro non tivo o predicamento debido (porexemplo, a Filharmónica de Nova York non estreou este concertoata ben entrado o século XXI) dada a súa distancia coas vangardasou o ouropel que estas lles imprimían aos seus membros. Ibertevitou encadrarse en ningún estilo concreto de composición, aíndaque tampouco renegaba deles. Na Europa que transitaba doimpresionismo francés ao expresionismo da Segunda Escola deViena mantívose sempre �el á música que lle gustaba escribir.«Quero ser libre, independente dos prexuízos que arbitrariamentedividen os defensores dunha certa tradición e os partisanos dunhacerta vangarda», declarou nunha ocasión a modo de manifestoartístico. A liberdade ben entendida e no seu xusto contexto,cabería engadir, agora que se anda tanto a voltas con esteconcepto. Non hai atonalidade en Ibert e si unha procura constantede cromatismos, de atmosferas. Unha música que podeinterpretarse (se así se quere) como super�cial, pero embriagadapor unha fonda beleza. Esa accesibilidade para os grandes públicoslevouno a ser autor de bandas sonoras de preto dunha vintena de

Page 14: OSG 20-21 24

películas, dirixidas entre outros por Welles, Pabst, Duvivier ouTourneur.

Este Concerto para frauta (1932-33) foi escrito para o mestre francésMarcel Moyse, un dos intérpretes máis lendarios deste instrumentoe que o estreou en 1934 na Sociedade de Concertos de París. Aobra é un vehículo para o instrumento do solista, que se apoiaademais nunha orquestración moi lixeira, de apenas dúas frautas,dous fagots, dúas trompetas, dous óboes, timbais, trompeta esección de cordas. A páxina estrutúrase en tres movementos. OAllegro inicial provoca cunha disonancia orquestral no seu primeirocompás que rapidamente é substituído pola omnipresente frautasolista, á que acompañan as cordas co primeiro dos dous temas domovemento. Quizais as pasaxes de beleza máis arrebatadora doconcerto se condensen no Andante e a interminable melodía dafrauta solista. De novo, a evocación, e aínda que os musicólogostracen paralelismos co estilo de Fauré, hai unha pegada italiana,lugares comúns coas Fontane di Roma (1916) de Respighi. Conclúe apáxina cun Allegro scherzando sobre a base dunha frauta entregadaa distintas series de variacións, coa orquestra na encomenda desecundala. Momentos de enorme virtuosismo para o intérpretesolista. Unha pequena explosión festiva nun movemento cun temaprincipal que se vai repetindo ata chegar a un �nal en tutti.

Igualmente libre quixo ser Francis Poulenc (1899-1963) á hora deentender a súa obra. Unha liberdade exercida desde o berce, dadoque a súa familia quería para el unha distinguida profesión deprestixio e non a dedicación á sempre deostada farándula artística,aínda que sexa na súa vertente clásica. De aí que Poulenc chegasetarde á súa formación musical, aínda que desde os cinco anosrecibise leccións de piano. Aos 16 tiña como profesor ao míticoRicardo Viñes, o solista preferido de Ravel e Falla. Non foi ata amorte dos seus pais cando se puido entregar á súa paixón musical(en parte grazas a unha máis que xenerosa herdanza), baixo a

Page 15: OSG 20-21 24

tutela de Viñes, que se converteu no seu mentor e titor. Nestasdatas coñece a Erik Satie, e case en paralelo publica a súa RapsodiaNegra (1917), que recibiu unha calorosa acollida. A in�uencia deSatie lévao a entrar con este no denominado «Grupo dos Seis»,xunto Auric, Honegger, Milhaud, Tailleferre e Cocteau, o único quenon era músico.

A Primeira Guerra Mundial, á que acode como recruta forzoso (seben acabou de tipógrafo no Ministerio de Aviación), só lle servepara se rea�rmar en dedicar a súa vida ás artes. Tras a contenda,necesitado de reforzar a súa educación musical, toma clases deCharles Koechlin (1921-1924), que complementa con visitas econversas con Schoenberg e mais os seus seguidores vieneses, ouo italiano Alfredo Casella. A súa popularidade disparouse grazas aoseu ballet Les Biches (1924), encargado por Sergei Diaghilev eestreado en Montecarlo. É esta época un momento transcendentalpara Poulenc, na procura dunha voz propia na música, malia que nasúa traxectoria foi contando co apoio do público, probablementeansioso por consumir composicións que apelasen ás súasemocións e non tanto ao seu intelecto.

Moito diso hai nesta Sinfonietta (1947) comisionada pola BBC paraconmemorar o terceiro aniversario da súa emisora encargada dadifusión de música clásica. Esta peza é o máis parecido a unhasinfonía na produción musical de Poulenc, que nunca cultivou oxénero (foi especialmente prolí�co en música vocal, coral e parapiano). Non é esta unha sinfonía, nin aspira a selo, e quizais de aí odiminutivo dado polo seu propio compositor. Os entendidosachácanlle unha falta de profundidade, de gravidade, de cohesiónentre os seus catro movementos. Roger Nichols incluso lle imputaunha certa «charlatanaría» no seu discurso musical, isto é, quererdicir demasiadas cousas aínda que ningunha delas de verdadeiraimportancia. E todo porque no seu Allegro con fuoco, Molto vivace,Andante cantabile e Très vite et très gai o que en realidade hai é unha

Page 16: OSG 20-21 24

sucesión de delicadas melodías encadeadas, sen pretensións, senánimo de aleccionar. Poulenc resumiuno de xeito moi simple: «Nonanalices a miña música. Ámaa!».

Fica todo dito. Amen a música, esta ou calquera outra. Enliberdade..

José Luis Jiménez

Page 17: OSG 20-21 24

Biografía

José Trigueros, director

Director asociado de la Orquesta Sinfónica de Galicia desde latemporada 2019-2020, José Trigueros dio el salto a la direcciónorquestal tras una extensa trayectoria profesional comoinstrumentista.

Invitado con frecuencia por la Joven Orquesta Nacional de España,siendo su director asistente y estando al frente de la Academia deMúsica Contemporánea, Trigueros ha dirigido formaciones como laOrquesta Sinfónica de RTVE, Orquesta Ciudad de Granada,Orquesta de Valencia, Orquesta Sinfónica de Navarra, OrquestaSinfónica de las Islas Baleares, Orquesta de Córdoba, la OviedoFilarmonía, la Orquesta Sinfónica del Vallés o la Orquesta deExtremadura.

En 2016 fue seleccionado por el maestro David Zinman paraparticipar en unas clases magistrales junto a la prestigiosa TonhalleOrchester de Zúrich.

Page 18: OSG 20-21 24

Formado en los conservatorios de Valencia y Ámsterdam en laespecialidad de percusión, José Trigueros comenzó sus estudios dedirección de orquesta de la mano del maestro Bruno Aprea yposteriormente los amplió en el Conservatorio de Bruselas conPatrick Davin. 

Page 19: OSG 20-21 24

Biografía (Galego)

José Trigueros, director

Director asociado da Orquestra Sinfónica de Galicia desde atemporada 2019-2020, José Trigueros deu o salto á direcciónorquestral tras unha extensa traxectoria profesional comoinstrumentista.

Convidado con frecuencia pola Joven Orquesta Nacional de España,sendo o seu director asistente e estando á fronte da Academia deMúsica Contemporánea, Trigueros dirixiu formacións como aOrquestra Sinfónica de RTVE, a Orquestra Ciudad de Granada, aOrquestra de Valencia, a Orquestra Sinfónica de Navarra, aOrquestra Sinfónica das Illas Baleares, a Orquestra de Córdoba, aOviedo Filharmonía, a Orquestra Sinfónica del Vallés ou a Orquestrade Estremadura.

En 2016 foi seleccionado polo mestre David Zinman para participarnunhas clases maxistrais xunto á prestixiosa Tonhalle Orchester deZurich.

Page 20: OSG 20-21 24

Formado nos conservatorios de Valencia e Ámsterdam naespecialidade de percusión, José Trigueros comezou os seusestudos de dirección de orquestra da man do mestre Bruno Apreae posteriormente ampliounos no Conservatorio de Bruxelas conPatrick Davin. 

Page 21: OSG 20-21 24

Biografía

María José Ortuño, �auta

María José Ortuño nació en Caudete (Albacete). Comienza suformación en la Banda Unión Santa Cecilia de Caudete y la continuóen el Conservatorio de Almansa y �nalizó el grado superior en elConservatorio Oscar Esplá de Alicante con la profesora CarolinaLluch con las máximas cali�caciones y el Premio de Honor Fin deCarrera.

Posteriormente amplió su formación en Barcelona con MagdalenaMartínez; fue becada por el Ministerio de Cultura, la FundaciónIbercaja y también por la Joven Orquesta Nacional de España(JONDE). Se trasladó a Alemania para continuar los estudios con elprofesor Robert Winn, en la Hochschüle für Musik de Colonia

Page 22: OSG 20-21 24

(Alemania) y más tarde en el Royal College of Music de Londres conel reputado �autista y director Jaime Martín.

Ha sido miembro de la Joven Orquestra Nacional de Catalunya(JONC), la Joven Orquesta Nacional de España (JONDE), la EuropeanUnion Youth Orchestra (EUYO) y la Schleswig Holstein Music FestivalOrchestra de Salzau (Alemania), formaciones con las que trabajócon directores de la talla de B. Haitink, V. Ashkenazy, J. E. Gardiner,Colin Davis, etc., e interpretó conciertos en salas como elConcertgebouw de Ámsterdam, el Royal Albert Hall de Londres o laSale Pleyel de París, entre otras.

En el año 2006 fue semi�nalista en el prestigioso ConcursoInternacional Jean Pierre Rampal en París y en el Royal College ofMusic London ganó, en 2007, la Concerto Competitioninterpretando como solista el Concierto para �auta y orquesta deNielsen con la orquesta de dicha escuela.

Ha trabajado en diversas ocasiones como profesora invitada en laJONDE, también de la Filarmónica Joven de Colombia y realiza clasesde forma habitual con los alumnos de la Joven Orquesta de laSinfónica de Galicia, tanto en dicha formación como de maneraindividual. También ha impartido diversos cursos por toda España.

Realiza frecuentes colaboraciones con orquestas como MahlerChamber Orchestra, Chamber Orchestra of Europe, Bandart, o LesDissonances de París, y ha participado como �auta principal en laReal Orquesta Sinfónica de Sevilla, la Orquestra Ciutat de Barcelona,Orquesta de Cadaqués, Swedish Radio Symphony Orchestra yLondon Philharmonic Orchestra entre otras.

En el año 2003 gana la plaza de �auta co-solista en la OrquestaSinfónica Ciudad de Oviedo. Desde febrero de 2008 es �autaprincipal asistente en la Orquesta Sinfónica de Galicia. ActualmenteMaría José es artista Yamaha y toca una �auta de madera.

Page 23: OSG 20-21 24

Biografía (Galego)

María José Ortuño, frauta

María José Ortuño naceu en Caudete (Albacete). Comeza a súaformación na Banda Unión Santa Cecilia de Caudete paracontinuala no Conservatorio de Almansa e �nalizou o grao superiorno Conservatorio Oscar Esplá de Alacante coa profesora CarolinaLluch coas máximas cuali�cacións e o Premio de Honor Fin deCarreira.

Posteriormente ampliou a súa formación en Barcelona conMagdalena Martínez; recibiu bolsas de estudos por parte doMinisterio de Cultura, da Fundación Ibercaja e tamén pola JovenOrquesta Nacional de España (JONDE). Trasladouse a Alemaña paracontinuar os estudos co profesor Robert Winn, na Hochschüle für

Page 24: OSG 20-21 24

Musik de Colonia (Alemaña) e máis tarde no Royal College of Musicde Londres co reputado frautista e director Jaime Martín.

Foi membro da Joven Orquestra Nacional de Catalunya (JONC), daJoven Orquesta Nacional de España (JONDE), da European UnionYouth Orchestra (EUYO) e mais da Schleswig Holstein Music FestivalOrchestra de Salzau (Alemaña), formacións coas que traballou condirectores do nivel de B. Haitink, V. Ashkenazy, J. E. Gardiner, ColinDavis, etc., e interpretou concertos en salas como o Concertgebouwde Ámsterdam, o Royal Albert Hall de Londres ou a Sale Pleyel deParís, entre outras.

No ano 2006 foi semi�nalista no prestixioso Concurso InternacionalJean Pierre Rampal en París e no Royal College of Music Londongañou, en 2007, a Concerto Competition interpretando comosolista o Concerto para frauta e orquestra de Nielsen coa orquestrada devandita escola.

Traballou en diversas ocasións como profesora invitada na JONDE,tamén da Filharmónica Joven de Colombia e realiza clases de formahabitual cos alumnos da Orquestra Nova da Sinfónica de Galicia,tanto na devandita formación como de xeito individual. Taménimpartiu diversos cursos por toda España.

Realiza frecuentes colaboracións con orquestras como a MahlerChamber Orchestra, a Chamber Orchestra of Europe, Bandart, ouLes Dissonances de París, e participou como frauta principal na RealOrquestra Sinfónica de Sevilla, na Orquestra Ciutat de Barcelona, naOrquestra de Cadaqués, na Swedish Radio Symphony Orchestra emais na London Philharmonic Orchestra entre outras.

No ano 2003 gaña a praza de frauta co-solista na OrquestraSinfónica Ciudad de Oviedo. Desde febreiro de 2008 é frautaprincipal asistente na Orquestra Sinfónica de Galicia. ActualmenteMaría José é artista Yamaha e toca unha frauta de madeira.

Page 25: OSG 20-21 24

Miembros de la OSG

Orquesta Sinfónica de GaliciaVIOLINES IMassimo Spadano*****Ludwig Dürichen****Vladimir Prjevalski****Iana AntonyanRuslan AsanovCaroline BournaudGabriel BussiCarolina Mª Cygan WitoslawskaDominica Malec AndruszkiewiczDorothea NicholasMihai Andrei Tanasescu KadarStefan UtanuFlorian VlashiRoman Wojtowicz

VIOLINES IIFumika Yamamura***Adrián Linares Reyes***Gertraud BrilmayerLylia ChirilovMarcelo González KriguerDeborah HamburgerEnrique Iglesias PrecedoHelle KarlssonGregory KlassStefan Marinescu

VIOLASEugenia Petrova***

Page 26: OSG 20-21 24

Francisco Miguens Regozo***Andrei Kevorkov*Raymond Arteaga MoralesAlison DalglishDespina IonescuJe�rey JohnsonJozef KramarLuigi MazzucatoKaren PoghosyanWladimir Rosinskij

VIOLONCHELOSRouslana Prokopenko***Raúl Mirás López***Gabriel Tanasescu*Mª Antonieta Carrasco LeitonBerthold HamburgerScott M. HardyFlorence RonfortRamón Solsona Massana

CONTRABAJOSRisto Vuolanne***Diego Zecharies***Todd Williamson*Mario J. Alexandre RodriguesDouglas GwynnJose F. Rodrigues Alexandre

FLAUTASClaudia Walker Moore***Mª José Ortuño Benito**Juan Ibáñez Briz*

Page 27: OSG 20-21 24

OBOESCasey Hill***David Villa Escribano**

CLARINETESJuan Antonio Ferrer Cerveró***Iván Marín García**Pere Anguera Camós*

FAGOTESSteve Harriswangler***Mary Ellen Harriswangler**Alex Salgueiro *

TROMPASNicolás Gómez Naval***David Bushnell**Manuel Moya Canós*Amy Schimelmann*

TROMPETASThomas Purdie**Michael Halpern*

TROMBONESJon Etterbeek***Eyvind Sommerfelt*Óscar Vázquez Vilariño***

TUBAJesper Boile Nielsen***

PERCUSIÓNJosé A. Trigueros Segarra***José Belmonte Monar**

Page 28: OSG 20-21 24

Alejandro Sanz Redondo*

ARPACeline C. Landelle***

MÚSICOS INVITADOS TEMPORADA 20-21

VIOLIN IAngel Enrique Sánchez Marote

VIOLINES IINatalia Cid IriarteElena Pérez VelascoClara Vázquez Ledesma

VIOLONCHELOMª Victoria Pedrero Pérez

OBOETania Ramos Morado*

TROMPETAAlejandro Vázquez Lamela***Manuel Fernández Alvárez*

Notas:

***** Concertino

**** Ayuda de Concertino

*** Principal

** Principal-Asistente

* Coprincipal

Page 29: OSG 20-21 24

Músicos invitados

Músicos invitados para esteprogramaVIOLÍN IPedro Rodríguez Rodríguez****

VIOLÍN IIPaloma García Fernández de Usera

OBOEAvelino Ferreira López*

PERCUSIÓNIrene Rodríguez Rodríguez***Miguel Ángel Martínez Martínez*

Page 30: OSG 20-21 24

Personal OSG

Consorcio para la Promoción de laMúsica

Inés ReyPresidenta

EQUIPO TÉCNICO - ADMINISTRATIVO

Andrés Lacasa NikiforovGerente

Olga Dourado GonzálezSecretaria-interventora

María Salgado PortoJefa de gestión económica

Ángeles Cucarella LópezCoordinadora general

José Manuel QueijoJefe de producción

Javier VizosoJefe de prensa y comunicación

Alberto García BuñoContable

Zita KadarArchivo musical

Iván Portela LópezProgramas didácticos

Page 31: OSG 20-21 24

José Antonio Anido RodríguezAngelina Déniz García

Noelia Roberedo SecadesAdministración

Inmaculada Sánchez CanosaGerencia y coordinación

Nerea VarelaSecretaría de producción

Lucía Sández SanmartínPrensa y comunicación

José Manuel Ageitos CalvoDaniel Rey CampañaRegidores

Diana Romero VilaAuxiliar de archivo

Montse BonhomeAuxiliar de regidor

Page 32: OSG 20-21 24

Próximos conciertos

Festival Resis – Proyecto 2020(21) -Grupo UntíaFundación Luis Seoane A CoruñaDomingo, 23 de mayo 2021 – 13h.

GIUSEPPE TARTINIConcertino (arr. G. Jacob)

PAULINO PEREIRODúas Passajes Da terra Chá [Obra encargo de la OSG. Estreno absoluto]

ANTON WEBERQuinteto (Arreglo para Sexteto) AllegroFantasíaMenuetto CapriccioRondó

Grupo Untía Juan Ferrer, clarinetePedro Rodríguez, violín ICarolina Mª Witoslawska, violín IILuigi Mazzucato, violaRaúl Mirás, violoncheloTodd Williamson, contrabajo

resisfestival.com

Page 33: OSG 20-21 24

Próximos conciertos

Festival Resis – Proyecto 2020(21) -Zoar EnsembleAquarium Finisterrae A CoruñaDomingo, 23 de mayo 2021 – 19h.

FERNANDO BUIDEMesetas [Obra encargo de la OSG. Estreno absoluto]

ARNOLD SHOENBERGQuinteto de viento, op. 26 (1924) [Estreno en Galicia]

Zoar EnsembleJoan Ibáñez Briz, �autaDavid Villa Escribano, oboeAntonio Suárez Saavedra, clarineteÁlex Salgueiro García, fagotBenjamín Iglesias Martínez, trompa

resisfestival.com

Page 34: OSG 20-21 24

Próximos conciertos

Programa 25Auditorio Afundación de Vigo Jueves, 27 de mayo – 20h

Palacio de la Ópera de A Coruña Viernes, 28 de mayo – 20h

WOLFGANG AMADEUS MOZARTConcierto para violín nº 1, en si bemol mayor, K 207Concierto para violín nº 2, en re mayor, K 211Concierto para violín nº 3, en sol mayor, K. 216

DAVID GRIMAL, director artístico y solista

Page 35: OSG 20-21 24

Contacto

sinfonicadegalicia.com sonfuturo.com

facebook.com/sinfonicadegalicia

twitter.com/OSGgalicia

youtube.com/sinfonicadegalicia

instagram.com/osggalicia

El Consorcio para la Promoción de la Música cuenta con la financiación de:

Page 36: OSG 20-21 24

Créditos

EDITA

Consorcio para la Promoción de la Música

Glorieta de América, 3

15004 A Coruña - Galicia - España

T. 981 252 021 - F. 981 277 499

ILUSTRACIÓN, DISEÑO Y MAQUETACIÓN

Marta Parra

TRADUCCIÓN

Roxelio Xabier García Romero

Pilar Ponte Patiño