opieka zdrowotna polska usa
DESCRIPTION
Praca domowa gdzie na dwóch stronach próbuję zrobić zarys struktur polskiej i amerykańskiej służby zdrowia.TRANSCRIPT
porównanie systemów opieki zdrowotnej Polska - USA Strona 1 z 1
PORÓWNANIE SYSTEMÓW
OPIEKI ZDROWOTNEJ
POLSKA - USA
Jacek Lewiński
Społeczna Wyższa Szkoła
Przedsiębiorczości i Zarządzania w Łodzi
Studia II letnie magisterskie uzupełniające
Semestr II
Grupa projektowa nr 7
index 50564
porównanie systemów opieki zdrowotnej Polska - USA Strona 2 z 2
System Opieki Zdrowotnej w Polsce
Zgodnie z artykułem 68 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, każdy ma
prawo do ochrony zdrowia. Obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze publiczne
zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Głównym
źródłem finansowania systemu jest ubezpieczenie zdrowotne w Narodowym Funduszu Zdrowia (NFZ).
Obywatele obciążeni są obowiązkową składką ubezpieczeniową stanowiącą 9% dochodów osobistych
(7,75% odliczane jest od podatku dochodowego, zaś 1,25% pokrywa ubezpieczony), która odprowadzana
jest do instytucji ubezpieczenia zdrowotnego (NFZ).
Uczestników systemu możemy podzielić na poszczególne kategorie.
świadczeniobiorcy - czyli pacjenci
instytucję pełniącą funkcję płatnika - czyli Narodowy Fundusz Zdrowia,
świadczeniobiorców
o zakłady opieki zdrowotnej
o praktyki lekarskie
o apteki
o inni świadczeniodawcy
organy kontroli i nadzoru
o Państwową Inspekcję Sanitarną ("Sanepid"),
o Państwową Inspekcję Farmaceutyczną,
Ministerstwo Zdrowia
Największy udział w kształtowaniu systemu opieki medycznej w Polsce mają jednostki samorządu
terytorialnego (gmina, powiat, województwo). To właśnie te jednostki tworzą, przekształcają i likwidują
Samodzielne Publiczne Zakłady Opieki Zdrowotnej (SPZOZ). Jako organy założycielskie mają jeszcze inne
obowiązki w stosunku do SPZOZ:
nadają statut SPZOZ,
nawiązują z kierownikiem zakładu stosunek pracy,
udzielają zakładom dotacji na zadania określone w art 55 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej,
sprawują nadzór nad prowadzonymi przez siebie zakładami opieki zdrowotnej,
Oczywiście każdy z organów ma szczegółowe kompetencje i zakres działania związane z poszczególnymi
rodzajami zakładów opieki zdrowotnej. Na przykład:
Samorządy wojewódzkie tworzą i utrzymują ośrodki medycyny pracy oraz zakłady psychiatrycznej opieki
zdrowotnej. Realizują wojewódzkie programu rozwiązywania problemów alkoholowych, zadania z zakresu
ochrony przed następstwami używania tytoniu oraz programy profilaktyki zdrowotnej,
Samorządy Powiatu oraz Gminne dofinansowują uczestnictwo osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w
turnusach rehabilitacyjnych oraz zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjny, organizują i zapewniają usługi w
odpowiednim standardzie w domach pomocy społecznej i inne.
Istotny wpływ na system opieki zdrowotnej mają również powołane odpowiednimi ustawami samorządy
zawodowe. Są to:
Naczelna Izba Lekarska - samorząd zawodowy lekarzy i lekarzy dentystów,
Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych - samorząd zawodowy pielęgniarek i położnych,
Naczelna Izba Aptekarska - samorząd zawodowy aptekarzy,
Krajowa Izba Diagnostów Laboratoryjnych - samorząd zawodowy diagnostów laboratoryjnych,
Istnieją również cztery branżowe placówki opieki zdrowotnej. Są to:
Ministerstwo Obrony Narodowej,
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji,
Ministerstwo Sprawiedliwości,
Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego,
porównanie systemów opieki zdrowotnej Polska - USA Strona 3 z 3
Opieka zdrowotna w Stanach Zjednoczonych Ameryki
Opieka zdrowotna w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej jest prowadzona przez wiele
odrębnych podmiotów prawnych. Obiekty służby zdrowia są w większości prowadzone przez sektor
prywatny. Ubezpieczenia zdrowotne są również głównie prowadzone przez sektor prywatny z wyjątkiem
programów federalnych takich jak „Medicare”, „Medicaid”, „TRICARE”, „the Children's Health Insurance
Program” oraz „Veterans Health Administration”.
Agencje podają, że w 2009 r. nie była ubezpieczona rekordowa liczba osób. 50,7 miliona
mieszkańców (w liczbie której jest 9,9 mln osób nie będących obywatelami Stanów Zjednoczonych), co
stanowi 16,7% populacji tego kraju. Na opiekę zdrowotną w przeliczeniu na osobę jest wydawane znacznie
więcej niż w jakimkolwiek innym kraju świata i większy procent dochodu narodowego narodowego jest
przeznaczany na opiekę zdrowotną niż w innych krajach. Choć nie wszyscy ludzie są ubezpieczeni, z uwagi
na ogromne koszty opieki zdrowotnej jest ona trzecim największym wydatkiem publicznym licząc na osobę.
Badania przeprowadzone w pięciu stanach w 2001 r. wykazały, że zadłużenie medyczne przyczyniło się
46% personalnych bankructw. W roku 2007 procent bankructw osobowych z uwagi na środki pochłaniane
przez opiekę zdrowotną kształtował się już w granicach około 62,1%. Od tamtej pory koszty opieki
zdrowotnej oraz liczba osób nieubezpieczonych cały czas rosną.
W Stanach Zjednoczonych trwa debata odnośnie reformy służby zdrowia. Zresztą reformę taką
obiecywał obecny Prezydent USA Barack Obama. Dyskusja koncentruje się na pytaniach o prawie do opieki
zdrowotnej, dostępie do niej, sprawiedliwości, wydajności, kosztach, wyborach możliwości, jej wartości i
jakości. Niektórzy argumentują, że system nie zabezpiecza odpowiedniej opieki zdrowotnej za tak wiele
wydawanych pieniędzy.
Ameryka płacąc podwójnie nadal w pewnych dziedzinach znajduje się za innymi bogatymi krajami.
Na przykład, jeśli chodzi o śmiertelność noworodków lub średnią długość życia (choć niektórzy twierdzą, że
rozbieżności między statystykami same w sobie stanowią temat do debaty). Według rankingu Światowej
Organizacji Zdrowia z roku 2000 system opieki zdrowotnej w USA jest jednym z najbardziej kosztownych.
Pośród 191 ocenianych krajów pod względem opieki zdrowotnej USA znajduje się na 72 miejscu. Ameryka
jest jedynym bogatym nowoczesnym krajem, który nie zapewnia ubezpieczenia zdrowotnego wszystkim
obywatelom. W roku 2004 brak ubezpieczenia zdrowotnego przyczynił się do 18 000 niepotrzebnych
zgonów. Natomiast w 2009 roku badania Uniwersytetu Harwarda szacowały tą liczbę na około 44 800
zgonów związanych z brakiem ubezpieczenia.
Nie ma tam jakiejś krajowej kierowanej przez rząd medycznej infrastruktury obejmującej swym
zasięgiem wszystkich mieszkańców kraju. Oczywiście w ramach struktur rządowych istnieje „Departament
Zdrowia”, ale nie jest organizacją w żadnym stopniu zarządzającą infrastrukturą, lecz koordynuje działania
na szczeblu ogólnokrajowych zagrożeń (np. epidemiologicznych), polityki wprowadzania leków itd.
Wyjątki stanowią:
Wojskowa służba zdrowia,
Federalna Administracja Zdrowia Weteranów Wojennych,
Federalna organizacja zdrowia Indian,
Podsumowanie
Przedstawienie na dwóch stronach struktur służby zdrowia, zwłaszcza struktury służby zdrowia USA
jest zadaniem absolutnie niewykonalnym. Można co najwyżej nakreślić pewne ramy w jakich zawierają się
najbardziej podstawowe pojęcia o których słyszymy w życiu codziennym (a i to nie wiem czy mi się udało).
Natomiast porównanie obydwu systemów paradoksalnie wypada korzystnie dla naszego kraju, co
potwierdzają moi znajomi, którzy powrócili z USA do Polski. Zresztą, istnieje wiele publikacji i filmów
krytykujących Amerykański system opieki zdrowotnej. Na przykład słynny film Michaela Moore'a pt.
"Sicko", lub doskonały film „Chorować w Ameryce”. W tych obrazach widzimy beznadziejność i tragedie
ludzkie tak inne od serwowanego nam obrazu wspaniałej szczęśliwej i wolnej Ameryki. Amerykańscy
krytycy systemu sami przyznają, że poszli za daleko. Powiązanie ubezpieczenia z pracą sprawiło, że tak
naprawdę ta złota amerykańska wolność stała się mitem. Pojawiają się pytania „Kto tak naprawdę powinien
decydować o naszym życiu - pracodawca, rząd czy ubezpieczyciel?”. System opieki zdrowotnej w naszym
kraju jest daleki od ideału, a nawet od powszechnych systemów w rozwiniętych krajach Europy, ale i tak jest
lepszy niż w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej.