Wiktor GizińskiKamil Łukasiewicz

Zbliżone do bonów skarbowychEmitowane przez NBPNabywcy :-Rynek pierwotny: Dealerzy Rynku

Pieniężnego i BFG-rynek wtórny: pozostałe bankiBP Służą do realizacji polityki

pieniężnej

Sprzedaż bonów pieniężnych Outright: sprzedaż lub zakup bonów lub

obligacji REPO(repurchase agreement): skupowanie

przez bank centralny papierów wartościowych od banków komercyjnych na określony termin

SWAP walutowy: sprzedaż/kupno waluty wraz z zawarciem odwrotnej transakcji terminowej

Operacje TAF: podmiana „aktywów śmieciowych” na gotówkę w banku centralnym

Stopa rezerw obowiązkowychStopy procentowe

Działania standardowe-zapewnienie bankom płynności

krótkoterminowej-zapobieganie wzrostowi stóp

procentowych na rynku międzybankowym Ewolucja działań standardowych-zapewnienie bankom płynności w

dłuższym okresie Działania niestandardowe-odblokowanie akcji kredytowej-wsparcie kluczowych rynków finansowych

9.08.2007: jednorazowe dostarczenie rynkowi płynności w kwocie 95mld€

Wsparcie dla banków centralnych z poza strefy euro:

-transakcje REPO z polskim i węgierskim bankiem centralnym

-Umowy swap z bankami centralnymi Szwecji, Danii, Szwajcarii i USA

Zmiany w wymogach kwalifikowanych zabezpieczeń

Operacje LTRO na kwotę 3bln€: 6-miesięczne i roczne operacje REPO, rolowanie dotychczasowych pożyczek

Wykup listów zastawnych w kwocie 60mld€

Narodowy Bank Polski podaje następujący podział stosowanych przez siebie operacji otwartego rynku:

1. Operacje podstawowe. - Mają postac emisji 7-dniowych bonów pieniężnych NBP. - Przeprowadzane są regularnie, raz w tygodniu (piątek). - Są głównym instrumentem wykorzystywanym do zarządzania

płynnością sektora bankowego. -Mają rentownośc równą stopie referencyjnej NBP -Ponieważ od 1994 roku utrzymywał się w polskim sektorze zjawisko

„nadpłynności”, bony pieniężne służyły do absorbowania płynnosci2. Operacje dostrajające. - Podejmowane w celu ograniczenia wpływu zmian płynności w

sektorze bankowym na wysokośc krótkoterminowych stawek rynkowych

- Obejmują operacje zarówno zasilające, jak i absorbujące płynnośc - Należą do nich: emisje bonów pieniężnych NBP, operacje REPO i

REVERSE REPO, przedterminowy wykup bonów pieniężnych NBP - Sposób ich użycia zależy od sytuacji występującej w sektorze

bankowym - Nie były wykorzystywane do października 2008 r.

3. Operacje strukturalne. - Przeprowadzane w celu długoterminowej zmiany

struktury płynności w sektorze bankowym - Należą do nich zakupy i sprzedaże papierów

wartościowych na rynku wtórnym, emisje oraz przedterminowy wykup obligacji NBP

- Sposób ich użycia zależy od sytuacji występującej w sektorze bankowym

- Przykład zastosowania: w latach 2000-2003 NBP sprzedawał z własnego portfela obligacje Skarbu Państwa, żeby zmniejszyc nadwyżkę płynności sektora bankowego

- Przykład zastosowania: 22 stycznia 2009 NBP przedterminowo wykupił swoje obligacje.

Faza pierwsza - „Pakiet zaufania”, zwiększanie płynności sektora bankowego - Wprowadzenie operacji zasilających repo, przeprowadzanych regularnie, raz w miesiącu (od

stycznia do kwietnia) o 3-miesięcznym terminie zapadalności. Średni poziom tych operacji w 2009 roku wyniósł 11.456 mln złotych.

- Wprowadzenie swapów walutowych zasilających sektor bankowy w płynnośc walutową. Średni poziom tych operacji w 2009 roku wyniósł 1,076 mln zł.

- Przedterminowy wykup obligacji NBP 22 stycznia 2009 r. w kwocie nominalnej 7.816 mln zł Faza druga - Wprowadzenie od mają operacji repo o 6-miesięcznym terminie zapadalności - Rozszerzenie listy uczestników operacji – do wszystkich kontrahentów uprawnionych od oor - Od mają 2009 rozszerzenie listy wymaganych zabezpieczeń w transakcjach zasilających o

obligacje komunalne, obligacje europejskiego banku inwestycyjnego, listy zastawne, papiery skarbowe denominowane w innych walutach niż pln

- Umożliwienie rolowania zabezpieczeń w ramach nettingu (banki mogły wykorzystac papiery wartosciowe z zapadającej operacji jako zabezpieczenie nowej operacji oraz oraz rozliczac się z NBP w środkach pieniężnych kwotami netto wyliczonymi na podstawie tych operacjij

Bank Rezerwy Federalnej podaje następujący podział stosowanych przez siebie przed kryzysem 2008 roku operacji:

1. Operacje tymczasowe - repo - W przeciwieństwie do NBP, FED często stosował przed kryzysem

2008 roku. - Najczęstsza forma tymczasowych operacji otwartego rynku - Transakcje dokonywane przez nowojorski oddział Fed, na zlecenie

Federal Open - Market Committee (FOMC) - Mogą być zawierane na terminy od 1 do 65 dni roboczych. Zazwyczaj

są zawierane z terminem jednodniowym, rzadko na dłużej niż 14 dni - Są zawierane przez umowę trójstronną – Fed oraz osoba

kupująca/sprzedająca muszą posiadac konta u trzeciego agenta, który trzyma pieczę nad zastawem i działa jak bank clearingowy.

2. Operacje trwałe – outrighty - Przed kryzysem 2008 głównie kupno/sprzedaż papierów

wartościowych ministerstwa skarbu. - Żeby zwiększyc rezerwy w systemie bankowym FED kupuje rządowe

papiery skarbowe, żeby zmniejszyc rezerwy – skupuje je. - Do jesieni 2008 roku stosowano paradygmat „structural deficiency”,

operacje trwałe nie zaspokajały całego popytu na rezerwy, pozostałą część zaspokajały operacje repo.

Powyższy opis obejmuje okres do jesieni 2008 roku. Wtedy, z powodu pogarszających się warunków na rynku kredytowym, FED był zmuszony zmienic swój paradygmat. Stworzono wiele programów kredytowych, i rozpoczęto program LSAP, które trwale zwiększyły poziom rezerw w systemie bankowym, sprawiając, że tymczasowe operacje REPO stały się zbędne. W 2009 roku nie przeprowadzano żadnej konwencjonalnej operacji REPO.

Large Scale Asset Purchases – w przeciwieństwie do okresu przed 2008 rokiem, trwałe operacje obejmowały także zakupy papierów wartościowych wyemitowanych przez instytucje wpierane przez rząd (Freddie Mac, Fannie Mae), oraz papierów wartościowych zabezpieczonych hipoteką (mortgage-backed securities). Miało to poprawic warunki na prywatnym rynku kredytowym i wesprzec rynek mieszkaniowy.

Klasyczne outrighty rządowych papierów wartościowych wyniosły w 2009 roku 300 mld $.