onkolojide kanserli hastaya yaklasim

Upload: gercekh

Post on 08-Apr-2018

248 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    1/150

    21.08.2011 1

    ONKOLOJDE

    KANSERL HASTAYA YAKLAIMA-TEMEL TANI YNTEMLER

    KANSER TANIMI:Normal yaps deimi hcrelerin kontrolsz birekilde evre dokulardan daha hzl oalmasylaortaya kan bir hastalktr.-doku/organda yapsal ve fonksiyonel bozuklukSelim (benign ) tmrler > Ur (ilik)

    Habis (malign) tmrler > Kanser

    Malign: a) evre dokulara invazyonb) Uzak organlara metastaz

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    2/150

    21.08.2011 2

    ONKOLOJDE

    KANSERL HASTAYA YAKLAIM

    Kanserin tedavisinde ERKEN TANI nemlidir.

    Hastann yks Fizik muayene lk deerlendirme leri tetkik >>>Laboratuar : -Grntleme yntemleri

    -Endoskopiler-Sitoloji-Biyopsi-Histopatoloji

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    3/150

    21.08.2011 3

    ONKOLOJDE

    KANSERL HASTAYA YAKLAIMKANSERDE ERKEN TANI

    1- Uzun sre kapanmayan yaralar

    2- Uzun (20 gn/1 ay) sren ksrk veya ses kskl3- Siil veya benlerin hzl bymesi, deiiklikgstermesi4-Devaml hazmszlk veya yutma zorluu5- Meme veya dier organlarda hissedilen ilikler

    6- Beklenmeyen kanamalar7- Dklama alkanlnda deime( 8- Nedeni aklanamayan ate ve zayflama )

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    4/150

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    5/150

    21.08.2011 5

    ONKOLOJDE

    KANSERL HASTAYA YAKLAIM GRNTLEM YNTEMLER

    Direkt grafiler

    Tomografiler Kontrastl grafiler

    Bilgisayarl tomografiler(BT)

    Magnetik rezonansgrntleme(MR)

    Sintigrafiler

    Ultrasonografiler Dopler sonografi Ekokardiyografi Bronkografi Kateterli kontrastl

    grafiler

    Termografiler PET(Pozitron emisyon Tomografisi)

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    6/150

    21.08.2011 6

    KANSERL HASTAYA

    YAKLAIM ENDOSKOPLER st GS endoskopisi Rektoskopi Kolonoskopi Rektosigmoidoskopi ERCP Bronkoskopi

    Artroskopi Sistoskopi Laparoskopi Torakoskopi

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    7/150

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    8/150

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    9/150

    21.08.2011 9

    KANSERL HASTAYA

    YAKLAIM

    TNM SSTEM

    T: Primer tmr TX, T0, T1-4

    N: Blgesel lenf nodu Nx, N0, N1-3 M: Uzak metastaz Mx, M0, M1

    pTNM > cTNM

    rTNM

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    10/150

    21.08.2011 10

    KANSERL HASTAYA

    YAKLAIM

    GRADELEME

    G1: yi farkllam tmr G2: Orta farkllam tmr G3: Az farkllam tmr (Kt diferansiye) G4: Farkllamam tmr (Anaplastik)

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    11/150

    21.08.2011 11

    ONKOLOJDE

    KANSERL HASTAYA YAKLAIM

    BYOLOJK BELRLEYCLER(TMR MARKIRLARI)

    Tedavi sonularn deerlendirmede Nksleri saptamada

    Prognozu belirlemede

    Hastaln yaygnln belirlemede kullanlr.

    >>>Kesinlikle tan amacyla kullanlmaz !>>>Kesinlikle tarama testi olarak kullanlmaz!

    >Hastaln takibinde nemlidirrnek :Akcier ca.Sigara

    kincil korunma: Kanserin erken tehisi>rnek: Meme ca nn evre I ve II de tehisi ilekratif tedavi edilir, evre IV de prognoz ktdr,

    palyatif tedavi edilebilir

    ncl korunma: Tmrn en etkili yntemle

    tedavisi >rnek:- Over ca.D

    ebulking cerrahisi- M. Melanom 3-5 cm emniyet snrngzeten cerrahi rezeksiyon

    - Meme ca.-Aksilla LN diseksiyonu

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    23/150

    21.08.2011 23

    ONKOLOJDE ACL SORUNLARA) AKUT NEFES DARLII (Adult Respiratory

    Distress Syndrom=ARDS)

    -Nonspesifik pulmoner reaksiyon-ok faktrl bir proes-Larinks ca.SEPSSPnmosistis cariniiPlevral svBron spazm

    Kemik metastazlarKalp tamponadYaygn asitDiafragma elavasyonuAkcier elevasyonu

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    24/150

    21.08.2011 24

    ONKOLOJDE ACL SORUNLAR

    B) TMR LZS SENDROMU (TLS)Kemoterapiye hassas byk tmrlerde (Bulky disease)

    grlr.-Burkitt lenfoma-ALL-KML-Blastik kriz-KLL-Lenfomalar

    -SCLC-Dier tmrlerKT, IFN, Tamoksifen, Steroid, intratekal Metotreksat

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    25/150

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    26/150

    21.08.2011 26

    ONKOLOJDE ACL SORUNLARTLS - TEDAV

    Hidratasyon, min. 2400 cc mayi/24 saat

    Allopurinol, 150-300 mg/gn oral, proflaksi

    300-900 mg /gn oral, tedavide %5 Dextroz, inslin infzyonu

    Kalsiyum glukonat i.v., acil-aritmi

    Bbrek fonksiyonlarnn takibi, normaltutulmas

    (LDH> 1500U/L)

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    27/150

    21.08.2011 27

    ONKOLOJDE ACL SORUNLARC)NTROPENK ATE

    En sk grlen KT yan etkisi-Kemik iliinin basklanmasNtropeni>nfeksiyonlarnfeksiyon oda aratrlrKltrler alnr-Emprik antibiyotikler kullanlrSefalosporin+Aminoglikozid

    >5 gn ate srerse-kinolon grubu ajan eklenir>7 gn ate srerse-Antifungal ajan eklenirreyen etkene, antibiyograma uygun antibiyotik verilir.

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    28/150

    21.08.2011 28

    ONKOLOJDE ACL SORUNLAR

    NTROPENK ATE KLNKATE:

    >38.5C ise kan kltrAtipik seyredebilir (Ate dahi olmayabilir)

    nflamasyon bulgular grlmeyebilirAte dahi olmayabilirnfeksiyonlar dkmante edilir

    GENEL TEDBRLER:-Hasta izolasyonu-Pimi gda alm

    -Soyulabilen meyve-Hijyenik artlar gzetilir-Oda dezenfekte edilir-Ziyareti yasaklanr

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    29/150

    21.08.2011 29

    ONKOLOJDE ACL SORUNLARD) HPERKALSEM

    En sk grlen endokrin acil sorundur

    %80 kemik metastaz

    %20 paraneoplastik sendrom-Multipl myelom

    -Meme c a

    -Akcier ca

    -Renal cell ca-Sarkomlar

    -Dierleri

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    30/150

    21.08.2011 30

    ONKOLOJDE ACL SORUNLAR

    HPERKALSEM KLNK

    -Poliri-Polidipsi

    -Bulant-Kabzlk-Kilo kayb-Yorgunluk-Adale zayfl-Hiporefleksi-Psiik bozukluklar-Koma-Bbrek yetmezlii

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    31/150

    21.08.2011 31

    ONKOLOJDE ACL SORUNLAR

    HPERKALSEM KLNK EKG

    -Bradikardi

    -T genilemesi

    -VES, SVES-PR uzamas

    -QT ksalmas

    LABORATUVAR:*Serum Ca>12 mg/dl

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    32/150

    21.08.2011 32

    ONKOLOJDE ACL SORUNLARE) VENA KAVA SPEROR SENDROMU

    (VCSS)

    %75 Akcier ca

    %15 Lenfoma

    %10 Extragonadal testis tmrlerinadiren dier nedenler

    selim oluumlar da neden olabilir

    -Akcier grafisi p.a.-Toraks BT

    -Histolojik tan

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    33/150

    21.08.2011 33

    ONKOLOJDE ACL SORUNLAR

    VCSS-KLNK

    -Yz demi

    -Siyanoz

    -Boyun demi-Kol demi

    -Boyun venlerinde staz

    -Nefes darl, ksrk

    -Ba ars,ba dnmesi-uur bulankl

    -Koma

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    34/150

    21.08.2011 34

    ONKOLOJDE ACL SORUNLAR

    VCSS-KLNK

    Acil nlem

    ANTDEM TEDAVS

    -Deksametazon8 mg i.v. Pue, balang 3x4 mg i.v./i.m., idame

    -H Blokrleri, antiasit

    -Loop diretikleri

    Acil radyoterapi (RT) Primer hastaln tedavisi

    -Tromboz tedavisi

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    35/150

    21.08.2011 35

    ONKOLOJDE ACL SORUNLARF) HPERVSKOZTE

    *Paraprotein (gamopati) ile kan younluunundeimesi,*Hcresel elemanlarn art ile kan akkanlnndeimesi,

    -M. Myelom-Waldenstrm hastal-Polisitemia Vera

    -dier nedenlerIgG, IgA, IgMnkomplet ar zincirlerHafif zincirler

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    36/150

    21.08.2011 36

    ONKOLOJDE ACL SORUNLAR

    HPERVSKOZTE KLNK

    Kan viskositesi normalin 3 katna karsa semptomlarbalar.

    Grme bozukluu Kanamalar Kramplar Nefes darl Baars uur bulankl, koma Kalp yetmezlii Bbrek yetmezlii

    TEDAV:Plazmaferez

    Esas hastaln tedavisi

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    37/150

    21.08.2011 37

    ONKOLOJDE ACL SORUNLAR

    G) BEYIN METASTAZI

    KBAS BULGULARI: A. Tan: -Primer beyin tm-SCLC

    -NSCLC-Meme ca.-M.Melanom-Renal cell ca.-NHL-Sarkomlar-Dier

    ANTDEM TEDAVS: Acil palyatif nlamaPrimer hastaln tedavisi

    Tek lezyonun karlmas

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    38/150

    21.08.2011 38

    ONKOLOJDE ACL SORUNLARH) SPNAL KORD BASISI

    - KOMPRESYON KIRII

    -Vertebra metastazlar

    Akcier ca.

    Meme ca.Prostat ca.

    M. Myelom

    Renal cell ca.

    SarkomlarLenfoma ve lsemiler

    Dierleri

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    39/150

    21.08.2011 39

    ONKOLOJDE ACL SORUNLARKLNK

    -Feller-Ar

    -drar inkontinans-Dk inkontinansTEDAV

    Antidem tedavisiRadyoterapiLaminektomi + RTStabilizasyonEsas hastaln tedavisi

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    40/150

    21.08.2011 40

    ONKOLOJDE ACL SORUNLAR

    I) DER ACL SORUNLAR

    -Patolojik krklar -Kanama diyatezi

    -Kemik ars - Tromboembolik proes

    -GS-Obstrksiyonu -Fil bacak-GS-Kanamas -Uygunsuz ADH sendromu

    - GS-Mukozit -Asit, plevral mayi

    -Hiperglisemi -Kalp tamponad

    -Hipoglisemi -Paraneoplastik sendromlar-Tkanma sarl

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    41/150

    21.08.2011 41

    KEMOTERAP PRENSPLERTmr tedavisinin 3 temel unsurundan birisi

    Baz tmrler iin primer tedavi

    ou erikin tmrleri iin:-Adjuvan tedavi

    -Neoadjuvan tedavi

    -Palyatif tedavi

    -Konkomitan tedavi-Simltane (e zamanl) tedavi

    ounlukla sekuensiyel (ardk) tedavi olarak uygulanr

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    42/150

    21.08.2011 42

    KEMOTERAP PRENSPLER

    A - KRATF ETKyileme> %80:

    KoriyokarsinomBurkitt lenfoma, afrika tipi

    ocuklarn testis tmrleriocuklarn hodgkin hastalocuklarn kemik sarkomlar

    yileme>%50:ocukluk a ALL

    ocukluk a yumuak doku sarkomlarHodgkin hastalNon-hodgkin lenfoma, high gradeTestis tmrleri

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    43/150

    21.08.2011 43

    KEMOTERAP PRENSPLER

    B) PALYATF ETK

    yileme

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    44/150

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    45/150

    21.08.2011 45

    KEMOTERAP PRENSPLERSPONTAN REGRESYON GSTEREN

    TMRLER

    -Malign melanom

    -Renal hcreli karsinom

    -Histiositozis X-Koriyokarsinom

    -Baz lenfomalar

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    46/150

    21.08.2011 46

    KEMOTERAP PRENSPLER

    PREMEDKASYON

    Hidratasyon

    Antiemetik uygulama

    -Deksametazon 8 mg ve i.v.-Metoklopramid veya

    -Seratonin reseptr antagonistleri

    (ondonsetron, granisetron gibi)-H 2 reseptr blokrleri

    -Antihistaminikler

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    47/150

    21.08.2011 47

    KEMOTERAP PRENSPLER

    KT UYGULAMA EKLLER

    orali.v: pue, ksa infuzyon, uzun inf.

    i.m.s.c.i.tekali.plevrali.peritoneali.vezikalrejiyonel arterdenintratmraltopikal

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    48/150

    21.08.2011 48

    KEMOTERAP PRENSPLER

    KEMOTERAP UYGULANII

    Medikal onkoloji uzman order eder

    Deneyimli hemireler uygular

    KT, kapal kabinlerde hazrlanrYan etkiler izlenir ve nlem alnr

    Ortaya kan yan etkiler ilenir

    Uzun yan etkiler takip edilirHastann beslenmesi salanr

    Semptomlar kontrol altnda tutulur

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    49/150

    21.08.2011 49

    KEMOTERAP PRENSPLERSTOSTATK AJANLARIN ETK

    MEKANZMALARI-I

    a-SKLUS SPESFK RNLER:Nitrozre grubu ajanlar (CCNU,BCNU)

    Mekloretamin-G0-faz etkilenmez-G1,S, G2 ve M faz etkilenir

    b- SKLUS NONSPESFK RNLER:Alkilleyici ajanlarAntrasiklin grubu ajanlarAktinomisin D-aktif blnen hcreler etkilenir-G0-faznda istirahat eden hcreler etkilenir

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    50/150

    21.08.2011 50

    KEMOTERAP PRENSPLERSTOSTATK AJANLARIN ETK

    MEKANZMALARI-II

    c- FAZ SPESFK RNLER Her bir faz ayr ayr etkilenir

    1) S fazna spesifik ajanlar:Antimetabolitler2) G2 fazna spesifik ajanlar:

    Antibiyotikler3) M fazna spesifik ajanlar:

    Vinka alkaloidleriTaksoidlerPodofilin deriveleriTopoizomeraz inhibitrleri

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    51/150

    21.08.2011 51

    KEMOTERAP PRENSPLERSTOSTAT AJANLARIN SINIFLAMASI

    A-ALKLLEYCLER

    Busulfan ProkarbazinCarmustin SisplatinKlorombusil KarboplatinSiklofosfamidfosfamidLomustinMelfelanThiotepaDakarbazinStreptozosin

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    52/150

    21.08.2011 52

    KEMOTERAP PRENSPLER

    B-ANTBYOTKLER

    BleomisinDaktinomisinMitramisinMitomisin CAdriamisinEpirubisinDaunorubisinMitoksantron(Antrasiklinler)

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    53/150

    21.08.2011 53

    KEMOTERAP PRENSPLER

    C-ANTMETABOLTLER

    Sitozin Arabinozid (Ara- C)

    5 Fluorourasil

    6 MerkaptoprinMetotreksat

    6 Thioguanin

    HidroksireaGemsitabin

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    54/150

    21.08.2011 54

    KEMOTERAP PRENSPLER

    D-BTK ALKALODLER1) Vinka alkaloidleri: 3)Taksoidler:

    Vinkristin Dosetaksel(Taksotere)Vinblastin Paklitaksel (Taxol)

    2) Podofilin deriveleri 4) Dierleri:Etoposid (Vepesid, VP 16) VindesinTenoposid (VM 26) Vinorelbin

    rinotekanTopotekan(Topoizomeraz inhibitrleri)

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    55/150

    21.08.2011 55

    KEMOTERAP PRENSPLER

    E-ENZMLER

    L-Asparaginaz

    F-DERLERSisplatin

    Karboplatin

    Prokarbazin

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    56/150

    21.08.2011 56

    KEMOTERAP PRENSPLER

    KEMOTERAP NCES HAZIRLIK

    -Hastann ruhsal hazrl

    -Tedavi ncesi premedikasyon

    -Tedavi ortamnn hazrlanmas-Ekibin hazr olmas

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    57/150

    21.08.2011 57

    KEMOTERAP PRENSPLERTEDAV NCES DKKAT EDLMES

    GEREKEN HUSUSLAR-I

    Beyaz kre > 4000/mm

    Trombosit > 100000/mm

    Karacier fonksiyon testi: NBbrek fonksiyon testi: N

    Ate: N

    nfeksiyon: BulunmamalCerrahi sorunlar olmamal

    Radyoterapi sorunu olmamal

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    58/150

    21.08.2011 58

    KEMOTERAP PRENSPLERTEDAV NCES DKKAT EDLMES

    GEREKEN HUSUSLAR-II

    Bir evvelki tedavinin zerinden

    >10 (15) gn gemeli

    -Tek ajan nadiren kullanlr (5 FU)-Kombine KT protokolleri tercih edilir

    -KT, hormonal tedavi ile kombine edilebilir

    -KT, radyoterapi ile kombine edilebilir

    -Genellikle bu tedaviler ardk olarak uygulanr-KT protokolleri baz durumlarda alterne olarak verilir

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    59/150

    21.08.2011 59

    KEMOTERAPNN YAN ETKLERHibir tedavi risksiz ve yan etkisiz deildir!

    KT nin yan etkisi yksektir !!!_________________

    -Uzman doktor indikasdyonu kor.-Uzman doktor order eder.

    -Uzman tarafndan tarifesi verilir.

    -Yan etkiler hasta ve yaknna izah edilir

    -Yan etkiler gzlenir ve dkmante edilir.-Komplikasyonlara kar tedbir alnr.

    -Ortaya kan sorunlar giderilir

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    60/150

    21.08.2011 60

    KEMOTERAPNN YAN ETKLERa) Genel yan etkilerb) Organlara olan yan etkilerc) kincil malignensi riski (mutasyon)d) Teratotoksisitee) nfertilitef) Ekstravazasyong) Ar

    h) Kanamai) Trombozk) Anjina pektorisin agreve olmask) Dier yan etkiler

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    61/150

    21.08.2011 61

    KEMOTERAPNN YAN ETKLER

    KONTRENDKASYONLAR

    Gebelik

    Emzirme

    Ntropenik ateAr enfeksiyon

    Sepsis

    Ar trombositopeni

    Ar anemiAr organ yetmezlikleri

    ( Gebeliin 2., 3. Trimestirinde kullanlabilir)

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    62/150

    21.08.2011 62

    KEMOTERAPNN YAN ETKLER

    GENEL YAN ETKLERBulant ve kusmaSisplatinDeticene (DTIC) ve Aktinomisin D

    Nitrozrea grubuSiklofosfamid ve fosfamidAdriamisinTaksoidlerMetotreksad

    Ara-CProkarbazinEtoposidBleomisin5 FU

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    63/150

    21.08.2011 63

    KEMOTERAPNN YAN ETKLER

    BULANTI VE KUSMAKT ncesi premedikasyon gerekir

    -Hidratasyon-Dexametazon 8 mg i.v.-AntiemetikMetoklopramidOndansetron ve benzerleri-Antihistaminik

    -H2 blokrleriYan etki nedeniyle tedavi sonlanmas olabilir.Beslenme sorunu ortaya kabilir.

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    64/150

    21.08.2011 64

    KEMOTERAPNN YAN ETKLER

    TAH KAYBITmr kaeksisi (TNF)KT yan etkisiRT yan etkisiTmral obstrksiyonCerrahi sorunlarKaracier metastazBeyin metastaz

    kter, remiHiperkalsemiiddetli arlar

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    65/150

    21.08.2011 65

    KEMOTERAPNN YAN ETKLER

    HASTANIN BESLENMESAntiemetik verilmesiArnn kesilmesitah ac gdalarSulu gda almVitamin preparatlarNazogastrik sondaGastroenterestomi

    Parenteral beslenmez elementlerProgestin verilmesiPrimer hastaln tedavisi

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    66/150

    21.08.2011 66

    KEMOTERAPNN YAN ETKLER

    MUKOZT

    -5 FU

    -Metotreksat

    -Sisplatin-Bleomisin

    -Ara-C

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    67/150

    21.08.2011 67

    KEMOTERAPNN YAN ETKLER

    HEMORAJK SSTT

    -Siklofosfamid

    -fosfamid

    Mesna verilmesiBol mayi

    Mesane tahliyesi

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    68/150

    21.08.2011 68

    KEMOTERAPNN YAN ETKLER

    AKCER FBROZS

    Bleomisin

    Busulfan

    NitrozreaKlorambusil

    Deticene

    Melfelan

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    69/150

    21.08.2011 69

    KEMOTERAPNN YAN ETKLER

    OTOTOKSSTE

    Sisplatin

    Karboplatin

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    70/150

    21.08.2011 70

    KEMOTERAPNN YAN ETKLER

    HPERPGMENTASYON

    Bleomisin

    Busulfan

    Sisplatin5FU

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    71/150

    21.08.2011 71

    KEMOTERAPNN YAN ETKLER

    AIRI DUYARLILIKTaksoidler

    -Paklitaksel (Taxol)

    -Dosetaksel (Taxotere)

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    72/150

    21.08.2011 72

    KEMOTERAPNN YAN ETKLER

    ANAFLAKS

    L- Asparaginaz % 5-40

    Bleomisin % 2-10

    Etoposid % 1-3Sisplatin % 5-20

    Karboplatin % 5-10

    Adriamisin % 1-2Daunorubisin (hzl inf.)

    Metotreksat < %1

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    73/150

    21.08.2011 73

    KEMOTERAPNN YAN ETKLER

    PERFERK NROPATVNKA ALKALODLER

    -Vinkristin

    -VinblastinTAKSODLER

    -Paklitaksel

    -Dosetaksel

    SSPLATNKARBOPLATN

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    74/150

    21.08.2011 74

    KEMOTERAPNN YAN ETKLER

    KARDYOMYOPATANTRASKLN GRUBU

    -Adriamisin (Doksorubisin)

    -Epirubisin-Mitoksantron

    -Daunorubisin

    -darubisin

    5 FU-Anginal ary provoke eder

    -Koroner arter spazm yapar

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    75/150

    21.08.2011 75

    KEMOTERAPNN YAN ETKLER

    VEZKAN ETKL STOSTATKLERAdriamisinDaunorubisindarubisin

    Aktinomisin DNitrojen mustardMitomisin CVinkristin

    VinblastinVindesinVinorelbin

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    76/150

    21.08.2011 76

    KEMOTERAPNN YAN ETKLER

    BBREK TOKSSTES

    Sisplatin

    Metotreksat (Yksek doz)

    fosfamidMitramisin

    Streptozotosin

    Amfoterisin B (Antifungal)

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    77/150

    21.08.2011 77

    KEMOTERAPNN YAN ETKLER

    SANTRAL SNR SSTEM

    fosfamid

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    78/150

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    79/150

    21.08.2011 79

    KEMOTERAPNN YAN ETKLERKARACER FONKSYON BOZUKLUU

    YAPAN AJANLAR

    5 FU (Bil.>5 mg/dl verilmez)

    Metotreksat (Bil.>3 mg/dl - %75)

    Mitoksantron (Bil.>3 mg/dl - %75)Adriamisin vb (Bil.>1.5mg - %50)

    Adriamisin (Bil.>3mg/dl - verilmez!)

    Vinka-Alkaloidleri (Bil.>1.5mg/dl - %50)Vinka-Alkaloidleri (Bil.>3mg/dl Verilmez)

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    80/150

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    81/150

    21.08.2011 81

    KEMOTERAPNN YAN ETKLER

    BBREK YETMEZLKreatinin klirensi (ml/dk) Doz %

    >60 10015-60 50-75

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    82/150

    21.08.2011 82

    KEMOTERAPNN YAN ETKLER

    KT TOKSSTES (I)WHO ya gre 0,1,2,3 ve 4. Derece

    -Hematolojik-GS

    -Renal-Pulmoner-Kardiyak-Deri ve -Sa dklmesi-Oto toksisite

    -Ate ve -nfeksiyon-Ar-Laboratuvar parametreleri

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    83/150

    21.08.2011 83

    KEMOTERAPNN YAN ETKLER

    KT TOKSSTES (II)Hemoglobin Beyaz kre

    0: >11 g/dl >4000/mmI: 9,5-10,9 3000-3900

    II: 8,0-9,4 2000-2900III: 6,5-7,9 1000-1900IV:

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    84/150

    21.08.2011 84

    PARANEOPLASTK SENDROMLARHormonlarn tmr ve metastazlar tarafndan ektopik olaraksentezlenmesi ve endokrin yolla bunlarn neden olduu kliniktablo

    KRTERLER:1. Kanda hormon seviyesinin ykselmesi, sirkadiyen ritminbozulmas2. Tmr dokusunda yksek konsantrasyonda hormon tespiti3. Tmr giri ve kndan alnan rneklerde hormon seviyeleriarasnda anlaml fark bulunmas

    4. Tmrn cerrahi yolla karlmas veya dier yntemlerletedavisinden sonra endokrinolojik semptomlarn ortadankalkmas5. Tmr ekstresinin hayvan deneylerinde hormonal aktivitegstermesi

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    85/150

    21.08.2011 85

    PARANEOPLASTK SENDROMLAR

    PARANEOPLASTK SENDROM ETKEN HORMONLAR

    Cushing sendromu ACTH, CRH, POMCUygunsuz ADH sendromu ADHOsteoartropati Vazoaktif maddeler

    Jinekomasti, galaktore, puberte prekoks Prolaktin, LH, h-CGHipertroidi TSHHiperkalsemi Parathormon,

    kolekalsiferol, TGF-alfa, TGF-beta, PG E2, IL-1Hipoglisemi nslin, inslin benzeri

    byme faktrleri (IF-1, IF-2)_____________________

    Bir tmr birden fazla hormon retebilir ve klinik tablo karabilir.Ektopik retilen hormonlarn yaplar farkl olabileceinden klinik

    tablo tamamlanmam olabilir, belirti ve bulgular silik olabilir.Tmr tans konmadan, tmrn kendisi belirti vermeden

    paraneoplastik sendrom ortaya kabilir.

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    86/150

    21.08.2011 86

    PARANEOPLASTK SENDROMLAR

    PARANEOPLASTK CUSHNG SENDROMU I

    Ektopik retilen -ACTH (Adrenokortikotropik hormon)-POMC (Proopiomelanocortin)-CRF (Kortikotropik releasing faktr)

    -MSH (Melanosit stimle edici hormon)-Big-ACTH (Bir prohormon)bu hormonlar klinik tablonun nedenini oluturur.-Aydede yz-Gvde yalanmas ve -Ense kalnl

    -Diabetes mellitus ve -Hipertansiyon-Osteoporoz-Stria rubra ve -HirsutizmVakalarn %50 de semptom bulunmaz

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    87/150

    21.08.2011 87

    PARANEOPLASTK SENDROMLAR

    PARANEOPLASTK CUSHNG SENDROMU II-TANI

    Cushingoid yapGlukoz tolerans bozukKan ekeri yksekdem varHipertansiyonHiperpigmentasyon

    Adale zayfl

    AYIRICI TANI-Deksametazon supresyon testi negatif-Gnlk sirkadiyen ritmin olmamas

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    88/150

    21.08.2011 88

    PARANEOPLASTK SENDROMLAR

    PARANEOPLASTK CUSHNG SENDROMU III

    Ektopik hormon reten tmrler

    -Akcier ca.(zellikle kk hcreli akcier kanseri(%22)

    -Timoma

    -Pankreas ca.

    -Troid ca.

    -Srrenal kkenli tmrler>>>llen ACTH dzeyi ile semptomlar paralellikgstermeyebilir.

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    89/150

    21.08.2011 89

    PARANEOPLASTK SENDROMLAR

    HPERTROFK OSTEOARTROPAT

    -Kronik iltihabi akcier ve karacier hastalklar-Akcier tmrleri-Plevral mezotelyoma>>>Vazoaktif doku hormanlar

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    90/150

    21.08.2011 90

    PARANEOPLASTK SENDROMLAR

    UYGUNSUZ ADH SENDROMU I

    Ar ADH retilmesine bal su tutulmas(SU NTOKSKASYONU)

    Hipervolemi-Akcier kanseri-Pankreas kanseri-M. Melanom-Beyin tmrleri

    Ba ars- ba dnmesiBulant-kusmaOryantasyon bozukluuEpileptik nbetler, koma

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    91/150

    21.08.2011 91

    PARANEOPLASTK SENDROMLAR

    UYGUNSUZ ADH SENDROMU IISerum:

    -Hiponatremi-Hipokloremi

    -Hipoosmolarite (700 mosmol/l)Sodyum filtrasyonu artar Bbrek ve adrenal fonksiyonlar: N>Tmrn metastatik dneminde kar

    Prognoz kt

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    92/150

    21.08.2011 92

    PARANEOPLASTK SENDROMLAR

    UYGUNSUZ ADH SENDROMU IIIAyrc Tan: -Tbc

    -Santral sinir sistemi bass-Akut intermittan porfiria

    TEDAV:___________________________________________-Tmr rezeksiyonu-Kemoterapi/Radyoterapi-Su kstlamas (ar susuzluk hissi)-Lithium tuzu verilmesi

    -Demeclocyclin verilmesiNOT: Vinkristin,Siklofosfamid,Morfin ile Clofibrat,Slfonilre grubu ilalar ve

    Barbiturat bu sendroma yol aabilir.

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    93/150

    21.08.2011 93

    PARANEOPLASTK SENDROMLAR

    PARANEOPLASTK HPERKALSEM I

    TMRLER

    * Multipl myelom* Akcier ca.* Bbrek tm.* Over ca.

    * Pankreas ca.* Dier kemik metastaz yapan tmrler

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    94/150

    21.08.2011 94

    PARANEOPLASTK SENDROMLAR

    PARANEOPLASTK HPERKALSEM II

    KLNK:-Poliri-Polidipsi-Dehidratasyon-Kusma-leus EKG: QT ksalmas-Adinami, hiporefleksi-Hafza kayb, koma

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    95/150

    21.08.2011 95

    PARANEOPLASTK SENDROMLARPARANEOPLASTK HPERKALSEM III

    AYIRICI TANI

    -Primer/tersiyer hiperparatroidizm

    -Hipertroidi

    -Sarkoidoz-Vitamin D intoksikasyonu

    -St-alkali sendromu

    -Addison hastal

    -Tmrn kemik metastazlar-Multipl myelom

    O S S O

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    96/150

    21.08.2011 96

    PARANEOPLASTK SENDROMLARPARANEOPLASTK HPERKALSEM IV

    NEDEN VE TEDAV

    Ektopik retilen:* Parathormon* Parathormon benzeri maddeler* TGF-alfa, TGF-beta* PGE2* Kolekalsiferol* IL-1 (Osteoklastik aktiviteyi artrr)

    TEDAV:Tmr rezeksiyonuMedikal tedavi

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    97/150

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    98/150

    21.08.2011 98

    AKCER KANSERNDE GRLEN

    PARANEOPLASTK SENDROMLARRenal:

    -Glomerulonefrit-Nefrotik sendrom

    Hematolojik:-Anemi ve -Polisitemi-Eozinofili

    -Lkoeritroblastik kan tablosu-Trombositopenik purpura-Koaglopati ve -Tromboemboli

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    99/150

    21.08.2011 99

    AKCER KANSERNDE GRLEN

    PARANEOPLASTK SENDROMLARNrolojik:

    -Lambert-Eaton sendromu

    -Periferik nropati-Visseral nropati

    -Serebral ensefalopati

    -Grme kayb-Nekrozitan myelopati

    -Polinropati

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    100/150

    21.08.2011 100

    AKCER KANSERNDE GRLEN

    PARANEOPLASTK SENDROMLAREndokrinolojik:

    -Cushing sendromu

    -Jinekomasti-Galaktore-Hipertansiyon-Akromegali

    -Hipertroidi-Karsinoid sendrom

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    101/150

    21.08.2011 101

    AKCER KANSERNDE GRLEN

    PARANEOPLASTK SENDROMLAR(devam)

    -Hiperkalsemi

    -Hiponatremi-Hiperglisemi

    -Hipoglisemi

    -Hipofosfatemi-Hiporisemi

    -Uygunsuz ADH sendromu

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    102/150

    21.08.2011 102

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS

    A- ONKOLOJK ARI

    B- GENEL DESTEK TEDAVS

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    103/150

    21.08.2011 103

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI Ar nemli bir semptomdur. Ar, hastann yaam kalitesini bozar.

    Ar, baka sorunlara yol aan bir faktrdr:-itah kayb,

    -beslenme sorunu ve kilo kayb,

    -uyku bozukluu, -kendi ahsi iini yapamama ve bakasna

    baml olma,

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    104/150

    21.08.2011 104

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI -bulantnn artmas, -hastann kendini iyi hissetmemesi,

    -hastann dzelemeyeceini dnmesi, -intihar dnce ve giriimleri gibi. * Ar, metastatik olmayan dnemde %15,

    metastatik evrede %33,

    terminal dnemde %60-90 orannda grlr. * Kanser hastalarnn %50-80inde hastaln her

    hangi bir dneminde kronik ar vardr.

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    105/150

    21.08.2011 105

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI Ar hastay etkileyen ve yaam kalitesini

    kstlayan bir komplikasyondur.

    Ar nedeniyle analjezik kullanm had safhayakar. Hastalarn %25i ars hafifletilemeden

    kaybedilir. Tmrl hasta ar ile yaamamaldr. Ar mmkn olan en ksa srede ortadan

    kaldrlmaldr. Bunun iin ncelikle arnn nedeni

    aratrlmaldr.

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    106/150

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    107/150

    21.08.2011 107

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI ARININ ZELLKLER 2:

    -Arnn zamanlamas (gece, gndz, yemekten

    sonra, a karna, srt st yatnca), -Arnn karakteri (yanc, kesici, vurucu, knt,

    delici, kuak tarz, uyutmayan, kola veya srta

    yaylan ar gibi),

    -Arnn non-steroid analjeziklere cevap veripvermemesi gibi zellikleri belirlenmelidir.

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    108/150

    21.08.2011 108

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI ARI OLUUMU : Arnn nasl ortaya kt sorusunu sormak, baarl bir

    tedavi yapabilmek iin arttr.

    Ar, belirli rezeptrlerin (rnek: Nozizeptr) irritasyonusonucu ortaya kar. Arnn %75i nozizeptr etkileimi ile olur. Nozizeptrler, ounlukla kemik ve yumuak dokuda

    bulunur.

    Sinir tutulumu, bass veya irritasyonu arya neden olur. Sinir kk, plexus veya periferik sinirler etkilenmi

    olabilir.

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    109/150

    21.08.2011 109

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI Bununla ilgili fiziksel bulgular vardr. Aferent sinir tutulumu ar nedeni olabilir. Aferent sinirlerin ars tipik olarak vcut periferine projekte edilerek

    alglanr (Dermatomlar).

    Deaferensiyasyon arsnda, aferent sinirlerin merkezi sinir sitemineilettii ar basklayc faktrlerin ortadan kalkmas (belirli siniriletimleri zaafa urar) ile ortaya kar.

    Herpes zoster ars, deaferensiyasyon arsna tipik bir rnektir.

    Herpes zoster, hipostezi blgesinde ac veren bir arya yol aar.

    Parankimatz organ ve ii bo organ tutulumlar da arya yol aar.

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    110/150

    21.08.2011 110

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI TMR ARI NEDENLER :

    >%80 tmre bal,

    %15-20 tedaviye bal, %10 tmr ve tedavisinden bamsz.

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    111/150

    21.08.2011 111

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI ARI TPLER : a)Akut ar: Akut arda ounlukla objektif fiziksel deiikler vardr

    ve otonom sinir sistemi aktive olur.

    Bu durumda hastann ikayet ettii subjektif semptomlarakar tedavi eden hekim hastada objektif bulularsaptayabilir.

    Hekimin objektive edebildii bulgular:

    -karn arsnda rebaund ve karn duvar hassasiyetipozitiflii, -kemik arsnda perkzyon pozitiflii,

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    112/150

    21.08.2011 112

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI -nabz saysnn artmas, -kan basncnn artmas, -ter boanmas, -kot metastaznda derin nefes almada ar, -ar olan blgede saptanan ilik gibi. Akut arda, sebep olan mekanizma bilinir ve bu

    patolojik durum ortadan kaldrlnca (operasyon,

    radyoterapi gibi) ar iyileir. Nedene ynelik tedavi seilecek yntemdir ve

    baar getirir.

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    113/150

    21.08.2011 113

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI b)Kronik ar: Kanser hastalarnn %10 kadarnda grlr. Kronik ar haftalar ve aylardr var olan bir patolojik durumdur. Ac ekilmesi, arnn dinmemesi karakteristiktir. Otonom sinir sistemi bu duruma adapte olmutur ve bulgu vermez. Subjektif semptomlar objektive eden fiziksel bulgular yoktur. Kronik ar psikoljik ve sosyal deiikliklere yol amtr. Hayat tarz deimitir. Kronik arda nedene ynelik tedavi yetersiz kalr.

    Deiik tedavi denemelerinin baarszl anamnezde tipiktir.

    Kronik ary baar ile tedavi edebilmek iin onun yol atpsikolojik ve sosyal etkileri de ortadan kaldrmak gerekir.

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    114/150

    21.08.2011 114

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI ARININ SINIFLAMASI : 1-Nozizeptiv ar: (Kemik ars, yumuak doku ars), 2-Nropatik ar: (Sinir bass, sinir zedelenmesine bal ar), 3-Visseral ar: (i bo organlarn gerilimi, tkanmas, mukoza ve duvar

    tutulumuna bal ar), 4-Deaferensiyasyon ars: (Tmrn sinir infiltrasyonu ile ortaya kar).

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    115/150

    21.08.2011 115

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI ARININ TR : Arnn tr mmknse belirlenmeye allmaldr. NOZZEPTF ARI Kemik, yumuak doku arlar nozizeptif ar trndendir. Lokalizasyonu iyi, fakat knt ve delici tarzda bir ardr. VSSERAL ARI organlarn ars bu trden bir ardr.

    Derinde hissedilen, basnla birlikte olan bir ardr. Dermatomla seyri mmkndr.

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    116/150

    21.08.2011 116

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI KOLKLER i bo organlarn arsdr. Kolik tarznda ar, kramplarla seyreder. NROPATK ARI Tmrn sinir invazyonunda veya bassnda

    grlr. Kalc zellikte ve vurucu karakterinde bir ardr. Beraberinde parastezi, disastezi olabilir. Yanc zellikte ve scak basmas ile birlikte

    olabilir.

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    117/150

    21.08.2011 117

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI PSKOSOMATK ARI Tm vcut ars eklinde ifade edilir. Ar yer deitirir ve lokalize edilemez. Alatc ve yok edici olarak vasflandrlan bir ardr. SEMPATK ARI Isy yanl alglayan bir ardr. Yanc tarzda, scak basmas ile birlikte olabilen bir ardr.

    Ar vcut hareketlerinden bamszdr. Son dnemlerde ciltte trofik bozukluklar ortaya kabilir.

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    118/150

    21.08.2011 118

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI TANI : Ar durumunda aadaki parametreler dikkate alnr: ntensite: Vizel analog skala ile deerlendirilir.

    Lokalizasyon: Ar yeri, segmenti ve yaylm emas. Kalite zellii: Yanc, batc, delici, knt, kolik tarz gibi.

    Geliim: Sresi, ritmi, frekuensi kaydedilir. lgili sistemler: Kemik, yumuak doku, deri, karn, ba,

    gvde, srt gibi.

    Etiyoloji: Harekete baml ortaya k, s ile art,istirahatte azalmas, yrme ile gemesi, ne eilincehafiflemesi gibi.

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    119/150

    21.08.2011 119

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI ZEL ARI TPLER (2): 1-Kemik ars: Ar patofizyolojisi:

    Nozizeptre tmrn veya metastazn bass Nozizeptivar nflamasyon, prostaglandin E, bradikinin, madde P,

    potasyum, pH deerleri ile ortaya konabilir. Ar karakteristii:

    yi lokalize edilir. Kalitesi, batc ve delici zelliktedir. Palpasyon ve perkzyon ile ar artar ve lokalize edilir. Ar hareketle ve zorlaynca artar, istirahatte azalr.

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    120/150

    21.08.2011 120

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI ZEL TANI Laboratuar: nflamasyon bulgular, alkalen fosfataz art, kalsiyum art gibi. Grntleme yntemleri: Direkt grafi, kemik sintigrafisi, BT. zel tedavi: lokal tedavi ameliyat, radyoterapidir.

    WHOya gre medikal tedavi: non-steroidal antiflogistikler etkilidir : -diklofenak: Voltaren 50-100 mg oral 8 saat ara ile (maksimal 200 mg), -ibuprofen: Profen fort 200-800 mg 4-12 saat ara ileoral (maksimal 1600 mg), -metamizol: Novalgin 500-1000 mg 4-6 saat ara ile oral (maksimal 5 gr), -parasetamol: Parol 500-1000 mg 4-6 saat ara ile oral (maksimal 5 gr), -asetilsalisilik asit (ASS): Aspirin 500-1000 mg 4-6 saat ara ile oral (mak. 5 gr), Adjuvan steroidal tedavi: -dekzametazon: Dekort (tmr demi zlr). Bifosfonatlar: -pamidronat: Aredia, ve dierleri

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    121/150

    21.08.2011 121

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI 2-Yumuak doku ars: Ar patofizyolojisi: Nozizeptre tmrn veya metastazn bass Nozizeptiv ar nflamasyon, prostaglandin E, bradikinin, madde P, potasyum, pH deerleri ile ortaya konabilir. Ar karakteristii:

    Kalitesi, batc ve delici zelliktedir.

    ounlukla lokal inflamasyon bulgular vardr. Bas ile ar ortaya kar ve iyi lokalize olur. Kzarma, ilik vardr.

    zel tan: Laboratuar: nflamasyon bulgular vardr. Grntleme yntemleri: BT ve zellikle MR tmr gsterir ve lokalize eder. MR ile komu doku ve organ ilikileri iyi saptanr. zel tedavi: Lokal cerrahi ve radyoterapidir. WHOya gre medikal tedavi yaplr. Fiziksel tedavi denenebilir. Kas geveticiler yararl olur.

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    122/150

    21.08.2011 122

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI 3-Nropatik ar: Ar patofizyolojisi: Aferenslerde ar zel kodlanr. Ar eii spinal iletide

    der. Ar karakteristii: Kalitesi, yanc, vurucu, batc ve spontan bir ardr. Hiperalgezi ve allodiin ile birliktedir. Harekete bal deildir. Nrolojik defisitlerle birlikte olabilir. zel tan: zel bir laboratuar bulgusu yoktur. BT ve MRda sinir ve plexus bass/invazyonu gsterilir. zel tedavi: Lokal radyoterapidir. Erken invazyonda ganglioner opiat anestezisi yararldr. Sistemik tedavi: Baarl deildir. Adjuvan: Karbamazepin: Tegrotol, Amitriptilin: Laroxyl, Saroten, Dekzametazon: Dekort.

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    123/150

    21.08.2011 123

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI 4-Visseral ar: Ar patofizyolojisi: Mekanik veya kimyasal nozizeptrlerin etkilenmesi ile ar ortaya kar. Aferent sinirler ve sempatik sinirler birlikte etkilenir.

    Spinal konvergenz olup dermatomlardaki somatik aferenzlerin etkilenmesi. Ar karakteristii: Knt bir ardr. Kt lokalize edilir. Hareketle ar azalr. i bo organa bal arda kramp-kolik tarznda ar olur.

    Vcut periferine Head Dermatom zonlar erevesinde projeksiyon vardr.

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    124/150

    21.08.2011 124

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI zel tan: Basnn klinik bulgular, Bozulmu peristaltizm, organ obstrksiyonu, subileus, ileus, Laboratuar: nflamasyon bulgular olabilir. Grntleme yntemleri: USG, BT ve MRda tmr invazyonu bulgular grlr. zel tedavi: leusta cerrahi palyatif giriim yaplr. Ganglium blokaji (Pankreas kanserinde ganglion zliakum bloke edilir). Sistemik tedavi WHOya gre yaplr. Adjuvan: Amitriptilin: Saroten, Kolik arlarda metamizol: Novalgin, Butyl-scopolamin: Buscopan 10 mg her 6-8 saate bir oral verilir.

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    125/150

    21.08.2011 125

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI TEDAV : Ar tedavi prensipleri aaya karlmtr: *Ar kmasn beklemeden belirlenmi saatlerde

    ilacn alnmas nemlidir. *Kiiye zel doz belirlenmesi arttr. *Hasta hi ar hissetmeyecek ekilde yeterli doz

    verilmelidir.

    *Mmknse oral ila uygulamas tercih edilir. *Yan etkiye kar profilaksi kanlmazdr (bulant

    ve kabzlk profilaksisi gibi).

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    126/150

    21.08.2011 126

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI *Belli dnemlerde ar iddeti ve karakteri tekrar

    belirlenir. *Tedavi etkinlii belli aralklarla gzden geirilir. *Lzumu halinde parenteral uygulama (yutma

    zorluu, bulant ve kusma hali, ishal gibi) *Ayrca transdermal, subktan, epidural,

    intratekal, intraventrikler, liak ganglionblokaj, tutulan sinirin uyuturulmas,intralezyoner uygulamalar yaplabilir.

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    127/150

    21.08.2011 127

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI WHOya gre basamak tedavisi : Basamak I: Non-steroidal anti-

    inflamatuarlar (anti-flogistikler) +Adjuvanlar Basamak II: Hafif opiodlar + Adjuvanlar Basamak III: Kuvvetli opiodlar +

    Adjuvanlar Basamak IV: nvaziv yntemler

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    128/150

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    129/150

    21.08.2011 129

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI TABLO 1: WHO NUN BASAMAK TEDAVS Analjezikler Doz (mg) Doz aral (saat) Azami doz (mg) Birinci basamak

    Parasetamol 500-1000 4-6 6000 Diklofenak 25-50 4-8 200-300 Diklofenak retard 100 8-12 200-300 Ibuprofen 300-400 4-8 2400 Metamizol 500-1000 4-6 6000 Asetilsalisilik asit 2000 4-6 6000

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    130/150

    21.08.2011 130

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI kinci basamak

    Parasetamol + Kodein 1-2 tablet 4-6 12 tablet Diklofenak + Kodein fosfat 1-2 tablet 6-8 5 tablet Dihidrokodein retard 60-120 8-12 240 Tramadol 50-100 2-4 600 Tramadol retard 100 8-12 600 Dekstropropoksifen 150 8-12 600 Tilidin + Nalokson 50-100 2-4 400

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    131/150

    21.08.2011 131

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI nc basamak

    Buprenorfin 1-3 tablet 6-8 20 tablet Morfin sulfat retard 10-200 8-12 yok

    MST 30 (balang) 8-12 2000

    Drdnc basamak

    Basamak 3 n srekli verilmesi (rnek: infzyon pompas

    ile, transdermal uygulama ile) Not: Bu analjeziklere her basamakta periferik veya santral

    etkili adjuvan (nroleptik gibi) tedaviler eklenebilir.

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    132/150

    21.08.2011 132

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI Basamak II: Hafif opioidler: Etki: Morfin rezeptr zerinden etkilidirler. -agonistleri olarak etkili olur.

    Etki derecesi: Morfin=1, dihidrokodin=0.3,dekstropropoksifen=0.07dir.

    Hepatik metabolize olur. Yan etki:

    Doza bal:Kabzlk, bulant-kusma, rtiker, miozis, kanbasncnda dme, bradikardi, idrar retensiyonu, sedasyon,tremor, halsinasyon, solunum depresyonu.

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    133/150

    21.08.2011 133

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI TABLO 2: HAFF OPOD TEDAVS ETKEN MADDE- LA DOZ- ETK SRES

    UYGULAMA- MAKSMAL DOZ Kodein 30-130 mg 4 saat oral 240 mg

    Dihidrokodin 60-120 mg 8 saat oral 360 mgDekstropropoksifen 150-300 mg 8-12 saat 600 mgPentazocinFortral25-50 mg4-6 saat oral

    Tilidin +Naloxon 50-100 mg4-6 saat 400 mgTramadol 50-100 mg 8 saat oral 600 mg

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    134/150

    21.08.2011 134

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI Basamak III: Kuvvetli opioidler: Etki: Morfin rezeptr zerinden etkilidirler. -agonistleri olarak etkili olur. Etki derecesi: Morfin=1, buprenorfin=20, fentanil=100dr.

    Hepatik metabolize olur. Yan etki: Doza bal:Kabzlk, bulant-kusma, rtiker, miozis, kan basncnda

    dme, bradikardi, idrar retensiyonu, sedasyon, tremor, halsinasyon,solunum depresyonu.

    Antidot: Doz am ve solunum depresyonunda kullanlr. Naloxon 0.4 mg iv, 3-5 dakika ara ile tekrarlanr (solunum uzun sre

    stabil hale gelene kadar).

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    135/150

    21.08.2011 135

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI TABLO3: KUVVETL OPODLER ETKEN MADDELA DOZ ETK

    SRESUYGULAMAMAKSMAL DOZ /Gn

    Morfin sulfat retardMST,Vendal >10 mg8-12 saat oral -Snr yok Buprenorfin Temgesic >0.2 mg4-8 saat oral 3.5 mg Morfin hidroklorr MSI, Morfin hidroklorid 2 mg/saat 4

    saat iv,im -Ar kesilene kadar

    Petidin Dolantin, Aldolan 5-150 mg 8-12 saat i.

    m.

    -Arkesilene kadar Fentanil Durogesic 20-100 mg 72 saat transdermal 600 mg

    Levometadon L-Polamidon 2.5-5 mg 6-8 saat

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    136/150

    21.08.2011 136

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI TABLO 4: ADJUVAN ANALJEZK TEDAV ETKEN MADDE- LA -DOZ -NDKASYON Amitriptilin Saroten25-75 mg/gn Nropatik ar

    Karbamazepin Tegretol600-1200 mg/gn Nropatik ar Dekzametazon Dekort3-6 x 4-8 mg/gn KBAS, sinir

    bass, kemik metastaz Pamidronat Aredia 30-90 mg iv/3-4 hafta kemik metastaz

    Adjuvan tedavi olarak psikofarmaka kullanlabilir ve birok hastada gereklidir.

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    137/150

    21.08.2011 137

    KANSER HASTASINDA DESTEK

    TEDAVS - ONKOLOJK ARISedatif etkili nroleptikler: Oxazepam: Adrumbran,

    Prometazin: Atosil, Levomepromazin: Neurocil, Antidepressiv etkili psikofarmaka: Amitritilin: Laroxyl, Saroten,

    Klomipramin: Anafranil, Imipramin: Tofranil.

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    138/150

    21.08.2011 138

    KANSER HASTASINDA DESTEKTEDAVS -

    ONKOLOJK ARI Basamak IV: nvaziv yntemler: 1-Operasyon, 2-Anestetik yntemler.

    Cerrahi yntemler: Ameliyat ile sinir bass ortadan kaldrlabilir. Genel cerrahlar obstrksiyonu bertaraf ederek ar nedenini ortadan

    kaldrr. Ortopedik yntemlerle kemik krklar stabilize edilir. Beyin cerrahlar vertebra kmesini ortadan kaldrp hastay mobilize

    edebilir. Kordotomi, uygun indikasyonda %90 baarl bir yntemdir.

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    139/150

    21.08.2011 139

    NS S S N STEDAVS -

    ONKOLOJK ARI Anestetik yntemler: Sempatik blokaj,

    liak blokaj, Epidural kateter yolu ile analjezik ve morfin

    uygulamas,

    Kateter ile plexus blokaj, Ventrikle kateter yerletirerek santral arkontrol.

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    140/150

    21.08.2011 140

    TEDAVS -ONKOLOJK ARI

    ADJUVAN TEDAV: Reaktif depresyonun birlikte olduu ar: -Antidepressif tedavi: Tofranil 1 x 25 mg tbl , gerektiinde 3 x 25 mg

    veya 1 x 75 mg,

    Ludiomil 3 x 25 mg tbl Halloperidol (Haldol) 3 x 0.5 mg veya 3 x 1 mg, Laroxil 1 x 10 mg tbl, gerektiinde 3 x 10 mg

    veya 1 x 25 mg, Dier antidepresanlar (Psikiatrinin nerisi

    dorultusunda). -Sinir bassnn neden olduu ar: Medikal antidem tedavisi

    (Dekzametazon 4 x 0.75 mg tbl, veya 4 x 4 mg ampl i.v. )

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    141/150

    21.08.2011 141

    TEDAVS -ONKOLOJK ARI

    -Beyin demine bal ba ars: Medikal antidemtedavisi ve kraniyal radyoterapi.

    -Kemik ars: Non-steroid analjezikler, bifosfanatlar,radyoterapi ve ortopedik giriimler.

    -Aralkl sokucu tarzda ar: Antiepileptikler (rnek:Tegretol 2 x 200 mg, gereinde 4 x 200 mg).

    -Spastik, kramp tarz ar: Adale gevetici tbl veya ampulverilmesi (rnek: Baklofen 3 x 5 mg veya

    3 x 25 mg tbl). -Visseral ar: Spazm zc ajanlar (Doladamon P

    tbl/ampul veya Buscopan tbl gibi). -Tek tarafl ekstremite ars: Kordotomi.

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    142/150

    21.08.2011 142

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI

    DER TEDAV YNTEMLER : a)Beyin cerrahisi: Radikotomi, rizotomi, ak kordotomi

    (anterolateral ve spinotalamik), perktan kordotomi,

    komissorotomi ve beyin ventrikllerine analjezikuygulamas iin kateter yerletirilmesi gibi, b)Sempatik blokaj (Giriimsel Radyoloji), c)Pleksus liakusun blokaj, d)Sinir blokajlar, e)Evde analjezik uygulamasnn organize edilmesi, f)Psikolojik tedavi (hasta ve yaknlarnn).

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    143/150

    21.08.2011 143

    TEDAVS - ONKOLOJK ARI

    TEDAV BAARISIZLII : -Yetersiz doz, -kinci basamakta opoidlerin gereinden yksek dozda

    verilmesi, -ki kuvvetli opoidin kombinasyonu (rnek: Morfin ile parsiyel morfin antagonisti bir ajann kombine edilmesi,

    -Ar analizinin yetersiz yaplmas sonucu uygunsuz artedavisi giriimi.

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    144/150

    21.08.2011 144

    KANSER HASTASINDA DESTEKTEDAVS GENEL DESTEK TEDAVS

    BESLENME:

    * Parenteral,

    * Nazogastrik sonda, * Gastrostomi,

    * Enterostomi,

    * Total parenteral besleme (TPN)

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    145/150

    21.08.2011 145

    KANSER HASTASINDA DESTEKTEDAVS - GENEL DESTEK TEDAVS

    KAN TRANSFZYONU

    * Tam kan,

    * Eritrosit sspansiyonu, * Trombosit sspansiyonu,

    * Demir replasman,

    * Eritropoetin tedavisi.

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    146/150

    21.08.2011 146

    TEDAVS - GENEL DESTEK TEDAVS

    PSKOLOJK SORUNLAR:

    * Uyku bozukluu,

    * Anksiyete, * Depresyon,

    * Deliriyum,

    * ntihar dncesi.

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    147/150

    21.08.2011 147

    TEDAVS - GENEL DESTEK TEDAVS

    MUKOZT:

    * Profilaksi,

    * Tedavi. Az ve Di bakm

    Gargara

    Lokal anastetikler RT ve KT

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    148/150

    21.08.2011 148

    TEDAVS - GENEL DESTEK TEDAVS

    DARE:

    Kemoterapi

    Radyoterapi Diet

    Parenteral besleme

    Loperamid Antibiyotik

    KANSER HASTASINDA DESTEK

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    149/150

    21.08.2011 149

    TEDAVS - GENEL DESTEK TEDAVS

    OBSTRKSYON:

    * Cerrahi tedavi

    * Dekompresyon (NG-sondas) * Rektal lavman

    SCOTTISH INTERCOLLEGIATE

  • 8/6/2019 Onkolojide Kanserli Hastaya Yaklasim

    150/150

    GUIDELINES NETWORK (SIGN)

    tarafndan yaplan bilimsel kantlarn kalite snflamas (quality ofevidence)

    DZEY BLMSEL KANIT TP____________I a Randomize kontroll almalarn meta-analizi

    I b En az bir randomize kontroll alma

    II a En az bir iyi dizayn edilmi randomize olmayan kontroll alma

    II b En az bir eksperimental alma

    III yi dizayn edilmi deneysel olmayan deskriptif alma( mukayese almalar, korelasyon almalar, kohort, vaka takdimleri)

    IV ( I III dzeyinde bilimsel kant yoksa) uzman komite raporlar saygn