oksİjen tedavİsİ

70
OKSİJEN TEDAVİSİ OKSİJEN TEDAVİSİ Dr. İCLAL ÖZDEMİR KOL Dr. İCLAL ÖZDEMİR KOL

Upload: ferrol

Post on 19-Mar-2016

67 views

Category:

Documents


3 download

DESCRIPTION

OKSİJEN TEDAVİSİ. Dr. İCLAL ÖZDEMİR KOL. O2 atmosfer havas ı nda % 21 ora nı nda bulunan bir gazd ı r. Ancak O2 ay nı za manda ç ok s ı k uygulanan ya ş am kurtar ıcı bir ila ç t ı r. - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: OKSİJEN TEDAVİSİ

OKSİJEN TEDAVİSİOKSİJEN TEDAVİSİ

Dr. İCLAL ÖZDEMİR KOLDr. İCLAL ÖZDEMİR KOL

Page 2: OKSİJEN TEDAVİSİ

O2 atmosfer havasO2 atmosfer havasıında % 21 oranda % 21 oranınında nda bulunan bir gazdbulunan bir gazdıır. Ancak O2 ayr. Ancak O2 aynını zazamandamanda ççok sok sıık uygulanan yak uygulanan yaşşam am kurtarkurtarıcııcı bir ila bir ilaççttıır.r.

Page 3: OKSİJEN TEDAVİSİ

Sanayide ise sıvı havadan elde edilir. Sanayide ise sıvı havadan elde edilir. Hava sıvı hale getirilmeden önce Hava sıvı hale getirilmeden önce CO2'inden temizlenir. O2 ve nitrojen (N) CO2'inden temizlenir. O2 ve nitrojen (N) kaynama noktalarının farklı olmasından kaynama noktalarının farklı olmasından yararlanılarak birbirlerinden ayrılırlar yararlanılarak birbirlerinden ayrılırlar

Page 4: OKSİJEN TEDAVİSİ

gaz O2 ya izole edilmiş tanklarda gaz O2 ya izole edilmiş tanklarda sıvısıvı halde ya da halde ya da gazgaz halinde 120-135 atm halinde 120-135 atm basınç altında silindirlerde depo edilir. basınç altında silindirlerde depo edilir.

Page 5: OKSİJEN TEDAVİSİ

O2 renksiz, kokusuz, tatsız bir gazdır. O2 renksiz, kokusuz, tatsız bir gazdır. Molekül ağırlığı= 32, özgül ağırlığı Molekül ağırlığı= 32, özgül ağırlığı 1.105'tir. Suda 37°C'de %2.4 volüm, 1.105'tir. Suda 37°C'de %2.4 volüm, 0°C'de %49 volüm oranında erir. Basınç 0°C'de %49 volüm oranında erir. Basınç altındaki O2, yağ veya gres ile temas altındaki O2, yağ veya gres ile temas ettiğinde patlar.ettiğinde patlar.

Page 6: OKSİJEN TEDAVİSİ

Atmosfer havası yani kuru hava hemen Atmosfer havası yani kuru hava hemen hemen tamamen O2 ve N'den oluşurhemen tamamen O2 ve N'den oluşur

Kuru havadaki volümü %20.84, parsiyel Kuru havadaki volümü %20.84, parsiyel basıncı (pO2) 159 Torr'dur. Parsiyel basıncı (pO2) 159 Torr'dur. Parsiyel basınç birimi mmHg veya barometreyi basınç birimi mmHg veya barometreyi bulan Evangelista Torriçelli'nin (1608-47) bulan Evangelista Torriçelli'nin (1608-47) anısına "Torr" olarak ifade edilir. lkPa= 7.5 anısına "Torr" olarak ifade edilir. lkPa= 7.5 Torr'a eşdeğerdir.Torr'a eşdeğerdir.

Page 7: OKSİJEN TEDAVİSİ

HavadakHavadaki i oranoranıı ve parsiyel bas ve parsiyel basııncncıı yüksekli yüksekliğğee göregöre degdegişişmez, ancak yükseldikçe atmosferikmez, ancak yükseldikçe atmosferikbasbasıınç dünç düşştütüğğü için P02 de düser. Oksijeninü için P02 de düser. Oksijenin kana kana diffüzyonu parsiyel basdiffüzyonu parsiyel basııncncıınana babağlığlı oldu olduğğu için, u için, diffüzyon yükseklerdediffüzyon yükseklerde azalır azalır, hiperbarik ko, hiperbarik koşşullarda ullarda veya derinliklerdeveya derinliklerde artarartar

Page 8: OKSİJEN TEDAVİSİ

alveollerde pO2 103 mmHg, arteriyel alveollerde pO2 103 mmHg, arteriyel kanda pO2 95 mmHg, venöz kanda pO2 kanda pO2 95 mmHg, venöz kanda pO2 40 mmHg'dır. interstisyel dokuda 40 40 mmHg'dır. interstisyel dokuda 40 mmHg, hücre içinde mitokondride 23 mmHg, hücre içinde mitokondride 23 mmHg'dır. Hücre içi metabolik olaylar için mmHg'dır. Hücre içi metabolik olaylar için 3 mmHg'lık pO2'ın yeterli olduğu 3 mmHg'lık pO2'ın yeterli olduğu düşünülürse geniş bir güvenlik sınırı düşünülürse geniş bir güvenlik sınırı olduğu dikkati çekmektedir olduğu dikkati çekmektedir

Page 9: OKSİJEN TEDAVİSİ

COCO22’’in in ÖzellikleriÖzellikleri Kuru hava içindeki miktaKuru hava içindeki miktarırı % 0.04, parsiyel % 0.04, parsiyel basbasııncncıı 0.3 mmHg'dir. CO 0.3 mmHg'dir. CO22'in parsiyel bas'in parsiyel basııncncı ı

alveol içinde 40, ekspirasyon havasalveol içinde 40, ekspirasyon havasıındanda 32, 32, arteriyel kanda 40 (36-44) ve venözarteriyel kanda 40 (36-44) ve venöz kanda 47 kanda 47 mmHg'dir. Bütün vücut smmHg'dir. Bütün vücut sıvııvılarlarıında erirnda erir ve ve kompartmanlar araskompartmanlar arasıında basnda basıınç gradientinç gradienti ile ile kolaylkolaylııkla hareket eder. Ayrkla hareket eder. Ayrııca bikarbonatca bikarbonat iyonu iyonu şşeklinde, Hb'e baeklinde, Hb'e bağlığlı olarak, olarak, karbamino seklinde karbamino seklinde proteine baglproteine baglıı olarak olarak tataşınır ve kalsiyum şınır ve kalsiyum karbonat şeklinde kemikte depolaır.karbonat şeklinde kemikte depolaır.

Page 10: OKSİJEN TEDAVİSİ

Kanda OKanda O2 2 Ve COVe CO22’in Taşınması’in Taşınması Oksijen, alveollerden pulmoner kana difüzyonlaOksijen, alveollerden pulmoner kana difüzyonla geçtikten sonra hücrelerin kullangeçtikten sonra hücrelerin kullanıımmı ı için saliçin salıındndığıığı doku kapillerlerine, esas olarak hemoglobinle doku kapillerlerine, esas olarak hemoglobinle

birlebirleşşmimiş ş halde tahalde taşışınnıır. Eritrositlerdeki r. Eritrositlerdeki hemoglobininhemoglobinin varlvarlığıığı, kan, kanıın sn sııvvıı k kıısmsmıında nda çözünmüçözünmüşş olarak ta olarak taşışınabilennabilen oksijen miktaroksijen miktarıından ndan 30 ila 100 kat daha30 ila 100 kat daha fazla oksijen tafazla oksijen taşışınmasnmasıına na olanak saolanak sağğlarlar

Page 11: OKSİJEN TEDAVİSİ

Doku hücrelerinde, çesitli besin maddeleri Doku hücrelerinde, çesitli besin maddeleri ile reaksiyonaile reaksiyona giren oksijen, büyük giren oksijen, büyük miktarlarda karbondioksit olumiktarlarda karbondioksit oluşşturur. Bu da, turur. Bu da, ardardıından doku kapillerinendan doku kapillerine girer ve geriye girer ve geriye akciakciğğerlere taerlere taşınırşınır. Karbondioksit. Karbondioksit de, de, oksijen gibi, kanda taoksijen gibi, kanda taşışınmasnmasınıını 15-20 kat 15-20 kat artartııranran kimyasal maddelere baglanir.kimyasal maddelere baglanir.

Page 12: OKSİJEN TEDAVİSİ

Oksijenin Pulmoner Kan Yoluyla Oksijenin Pulmoner Kan Yoluyla AlınmasıAlınması

Alveolde gaz halindeki oksijeninAlveolde gaz halindeki oksijenin basbasıncııncı (PO(PO22) ortalama 104 mmHg iken, kapillere) ortalama 104 mmHg iken, kapillere giren venöz kagiren venöz kannda POda PO2 2 ortalamasortalaması ı sadece sadece 40mmHg'dir, çünkü oksijenin büyük bir 40mmHg'dir, çünkü oksijenin büyük bir bölümü kanbölümü kan periferik dokulardan geçerken periferik dokulardan geçerken uzaklauzaklaşışır. Bundanr. Bundan dolaydolayıı, oksijenin , oksijenin pulmoner kapillere difüzyonunapulmoner kapillere difüzyonuna neden neden olan olan babaşşlanglangııç ç basbasıınç farknç farkıı 104-40, veya 104-40, veya 64mmHg'dir64mmHg'dir

Page 13: OKSİJEN TEDAVİSİ

Oksijenin Arteryel Kanda Oksijenin Arteryel Kanda TaşınmasıTaşınması

AkciAkciğğerlerden sol atriyuma giren kanerlerden sol atriyuma giren kanıın n %98'i alveoler%98'i alveoler kapillerlerden geçer ve kapillerlerden geçer ve açaçııklandklandığıığı gibi gibi 104 mmHg kadar bir P02 104 mmHg kadar bir P02 düzeyine kadardüzeyine kadar oksijenlenir.Kanoksijenlenir.Kanıın din diğğer er %2'si aortadan bron%2'si aortadan bronşşiyaliyal doladolaşışıma ma dodoğrudanğrudan geçerek akci geçerek akciğerlerinğerlerin derin derin dokulardokularınıını kanland kanlandırır ırır ve pulmoner hava ile ve pulmoner hava ile ttemasemas etmez. Bu kan aketmez. Bu kan akımıımı gaz de gaz değğiişşim im bölgelerinebölgelerine uuğğramadramadığıığı için “ için “şşant" akant" akımıımı adadınıını al alıır.r.

Page 14: OKSİJEN TEDAVİSİ

AkciAkciğğerlerierleri terkeden terkeden şşant kanant kanıınnıın P02'si n P02'si normal normal vvenözenöz kanda oldukanda olduğğu gibi yaklau gibi yaklaşışık k 40 mmHg'd40 mmHg'dıır. Bu kan,r. Bu kan, pulmoner venIerde, pulmoner venIerde, alveoler kapillerlerden gelenalveoler kapillerlerden gelen oksijenlenmioksijenlenmişş kanlakanla karkarışırışır..Kanın venöz harmanlanması Kanın venöz harmanlanması adı verilen bu olay,sol kalpten aortaya adı verilen bu olay,sol kalpten aortaya pompalanan kanda PO2’nin 95 mmHg’ya pompalanan kanda PO2’nin 95 mmHg’ya düşmesine neden olur.düşmesine neden olur.

Page 15: OKSİJEN TEDAVİSİ

Arteryel kana geçen O2’nin %97’si Hb’le Arteryel kana geçen O2’nin %97’si Hb’le birleşerek,%3’ü de plazmada erimiş halde birleşerek,%3’ü de plazmada erimiş halde taşınır. Normal kişide Hb miktarı 15g/dl olduğuna taşınır. Normal kişide Hb miktarı 15g/dl olduğuna ve 1g Hb1.34ml O2 bağladığına göre Hb %100 ve 1g Hb1.34ml O2 bağladığına göre Hb %100 satüre olduğunda 100ml kan 20ml O2 satüre olduğunda 100ml kan 20ml O2 taşıyabilmektedir.Ancak arteryel kanın taşıyabilmektedir.Ancak arteryel kanın saturasyonu %97 olduğundan O2 taşıma saturasyonu %97 olduğundan O2 taşıma kapasitesi de 19.4ml olmaktadır. Bu kapasite kapasitesi de 19.4ml olmaktadır. Bu kapasite kapiller düzeyinde 14.4ml’ye düşer.Yani dokular kapiller düzeyinde 14.4ml’ye düşer.Yani dokular 100ml kandan 5ml O2 almaktadır100ml kandan 5ml O2 almaktadır

Page 16: OKSİJEN TEDAVİSİ

Oksijenin Periferik Kapillerden Oksijenin Periferik Kapillerden Doku Sıvısına DifüzyonuDoku Sıvısına Difüzyonu

Arteryel kan periferik dokulara ulastArteryel kan periferik dokulara ulastığıığında, kapillerlerdekinda, kapillerlerdekiP02 hala 95 mmHg'dir. DiP02 hala 95 mmHg'dir. Diğğer yandan, doku hücrelerini er yandan, doku hücrelerini ÇÇevreleyenevreleyen interstisyel sinterstisyel sıvııvıda P02 sadece 40 mmHg'dir.da P02 sadece 40 mmHg'dir.Böylece baslangBöylece baslangııçta oksijenin kandan dokularaçta oksijenin kandan dokulara dodoğğru hru hıızla zla difüzyona udifüzyona uğğramasramasıına neden olacakna neden olacak çok yüksek basçok yüksek basıınç nç farkfarkıı sa sağğlanmlanmıştırıştır. Bu nedenle,. Bu nedenle, kapiller kapiller P02,interstisyumdaki 40 mmHg'lP02,interstisyumdaki 40 mmHg'lıık bask basıınçnç düzeyine hemen düzeyine hemen düdüşşer. Bundan dolayer. Bundan dolayıı, doku kapillerlerin, doku kapillerlerini i terkeden ve terkeden ve venalara giren kanda P02 düzeyivenalara giren kanda P02 düzeyi 40 mmHg kadard40 mmHg kadardıır.r.

Page 17: OKSİJEN TEDAVİSİ

Sağlıklı bir erişkinin 100 mi kanında 15 g Sağlıklı bir erişkinin 100 mi kanında 15 g hemoglobin (Hb) vardır. 1 gr Hb 1.34 ml O2 hemoglobin (Hb) vardır. 1 gr Hb 1.34 ml O2 bağlar. Hb %100 satüre olduğunda 100 ml kan bağlar. Hb %100 satüre olduğunda 100 ml kan 20 ml O2 bağlar. Ancak arteriyel kanın 20 ml O2 bağlar. Ancak arteriyel kanın satürasyonu %97olduğundan O2 taşıma satürasyonu %97olduğundan O2 taşıma kapasitesi de 19.4 ml'dir. Bu miktar doku kapasitesi de 19.4 ml'dir. Bu miktar doku kapillerlerinden geçerken 14.4 ml'ye iner. Yani kapillerlerinden geçerken 14.4 ml'ye iner. Yani her 100 ml kan ile dokulara 5 ml O2 taşınır . her 100 ml kan ile dokulara 5 ml O2 taşınır . Erişkin sağlıklı bir kişinin kalp dakika volümü Erişkin sağlıklı bir kişinin kalp dakika volümü 5000 ml kabul edildiğinde dokulara taşınan 5000 ml kabul edildiğinde dokulara taşınan toplam O2 miktarı 250 ml'dir.toplam O2 miktarı 250 ml'dir.

Page 18: OKSİJEN TEDAVİSİ

COCO2’2’in Dokulardan Alveollere in Dokulardan Alveollere TaşınmasıTaşınması

KKarbon dioksid hücrelerden dokuarbon dioksid hücrelerden doku kapillerlerine kapillerlerine difüze olur ve kan yoluyla akcidifüze olur ve kan yoluyla akciğğerlereerlere tataşınırşınır. . AkciAkciğğerlerde pulmoner kapillerlerden alveoerlerde pulmoner kapillerlerden alveollllereere

difüze olur. Yani gaz tadifüze olur. Yani gaz taşışınma zincirindeki hernma zincirindeki her bir noktada karbon dioksid oksijen difüzyonununbir noktada karbon dioksid oksijen difüzyonunun tam aksi dogrultuda difüze olmaktadtam aksi dogrultuda difüze olmaktadıır. Yine de,r. Yine de, karbon dioksid ve oksijen difüzyonlarkarbon dioksid ve oksijen difüzyonlarıı aras arasıındanda önemli bir fark vardir: önemli bir fark vardir: Karbon dioksid, oksijendenKarbon dioksid, oksijenden 20 kat daha h20 kat daha hıızlzlıı di difüfüzyozyonna ua uğğramaktadramaktadıır.r.

Page 19: OKSİJEN TEDAVİSİ

Pulmoner kapillerlere giren venöz kanda Pulmoner kapillerlere giren venöz kanda pco2 45mmHg,alveol havasında pco2 45mmHg,alveol havasında 40mmHg’dır.Böylece sadece 5mmHg’lık 40mmHg’dır.Böylece sadece 5mmHg’lık bir basınç farkı pulmoner kapillerlerden bir basınç farkı pulmoner kapillerlerden alveollere doğru gerekli olan karbondioksit alveollere doğru gerekli olan karbondioksit difüzyonunu sağlar.Normal istirahat difüzyonunu sağlar.Normal istirahat koşulları altında,kanın her 100ml’sinde koşulları altında,kanın her 100ml’sinde ortalama 4ml’lik karbondioksit dokulardan ortalama 4ml’lik karbondioksit dokulardan akciğerlere taşınır.akciğerlere taşınır.

Page 20: OKSİJEN TEDAVİSİ

pO2 basıncı ile Hb satürasyonu arasındaki pO2 basıncı ile Hb satürasyonu arasındaki ilişki oksihemoglobin dissosiyasyon eğrisi ilişki oksihemoglobin dissosiyasyon eğrisi (ODE) ile açıklanır. Bu eğri, normal (ODE) ile açıklanır. Bu eğri, normal koşullarda (37°C, pH 7.4 ve pCO2 40 koşullarda (37°C, pH 7.4 ve pCO2 40 mmHg) "S" şeklinde bir eğridir mmHg) "S" şeklinde bir eğridir

Page 21: OKSİJEN TEDAVİSİ

Oksihemoglobin dissosiyasyon eğrisi Oksihemoglobin dissosiyasyon eğrisi asidoz, hiperkapni, anemi, hipertermi, 2.3 asidoz, hiperkapni, anemi, hipertermi, 2.3 difosfogliserat (2.3 DPG), adenozin difosfogliserat (2.3 DPG), adenozin trifosfat (ATP) düzeyinde artma ile sağa; trifosfat (ATP) düzeyinde artma ile sağa; alkaloz, hipokapni, hipotermi, alkaloz, hipokapni, hipotermi, methemoglobin, fötal hemoglobin, 2.3 methemoglobin, fötal hemoglobin, 2.3 DPG düzeyinde azalma, ATP düzeyinde DPG düzeyinde azalma, ATP düzeyinde azalma ile sola kayar. azalma ile sola kayar.

Page 22: OKSİJEN TEDAVİSİ

ODE'nin sola kayması O2'in Hb'e artmış ODE'nin sola kayması O2'in Hb'e artmış affınitesi dolayısı ile pO2'de artma ile affınitesi dolayısı ile pO2'de artma ile birliktedir. Tersine ODE'nin sağa kayması birliktedir. Tersine ODE'nin sağa kayması arteriyel O2 satürasyonunda azalma ile arteriyel O2 satürasyonunda azalma ile birliktedir. Yani dokuya O2 transport hızı birliktedir. Yani dokuya O2 transport hızı artmıştır. Aynı O2 satürasyonunu elde artmıştır. Aynı O2 satürasyonunu elde etmek için daha yüksek pO2'ye gereksinim etmek için daha yüksek pO2'ye gereksinim vardır. vardır.

Page 23: OKSİJEN TEDAVİSİ

P50) Hb'in %50 satürasyonu için gerekli P50) Hb'in %50 satürasyonu için gerekli O2 basıncı olup normalde 26.5 mmHg'dır O2 basıncı olup normalde 26.5 mmHg'dır

Page 24: OKSİJEN TEDAVİSİ

2.3 DPG eritrositlerde bulunan bir 2.3 DPG eritrositlerde bulunan bir enzimdir. Hb'den O2'in bırakılmasını enzimdir. Hb'den O2'in bırakılmasını kolaylaştırır. Kronik hipoksi ve anemide kolaylaştırır. Kronik hipoksi ve anemide yoğunluğu artar. yoğunluğu artar.

Beklemiş banka kanı, uzun süreli Beklemiş banka kanı, uzun süreli parenteral beslenme, polisitemi, hipokarbi parenteral beslenme, polisitemi, hipokarbi 2.3 DPG fonksiyonunu azaltan faktörlerdir.2.3 DPG fonksiyonunu azaltan faktörlerdir.

Page 25: OKSİJEN TEDAVİSİ

Bancroft 1920'de hipoksileri etiyolo-Bancroft 1920'de hipoksileri etiyolo-jilerine göre bölümlere ayırmıştır. jilerine göre bölümlere ayırmıştır.

Hipoksik HipoksiHipoksik Hipoksi Stagnant HipoksiStagnant Hipoksi Anemik HipoksiAnemik Hipoksi Histotoksik HipoksiHistotoksik Hipoksi

Page 26: OKSİJEN TEDAVİSİ

HİPOKSİ VE TİPLERİHİPOKSİ VE TİPLERİ

Hipoksi, Hipoksi, dokuladokuların rın yetersiyetersiz z oksijenlenmesinioksijenlenmesini ifade eden geniifade eden genişş anlaml anlamlıı bir sözcüktür.bir sözcüktür.Hipoksemi Hipoksemi ise genellikle solunumise genellikle solunumsisteminin arteriyel kansisteminin arteriyel kanıı oksijenlemesindekioksijenlemesindekiyetersizlik anlamyetersizlik anlamıında kullannda kullanılırılır. .

Page 27: OKSİJEN TEDAVİSİ

Hipoksik HipoksiHipoksik Hipoksi İnspire edilen havadaki O2 basıncının düşük olmasıİnspire edilen havadaki O2 basıncının düşük olması Yükseklik, düşük basınç odaları, kötü gazların Yükseklik, düşük basınç odaları, kötü gazların inhalasyonuinhalasyonu Akciğerlerde O2 değişiminin bozulmasına neden Akciğerlerde O2 değişiminin bozulmasına neden

olan durumlarolan durumlar Üst ve alt solunum yolu hastalıklarıÜst ve alt solunum yolu hastalıkları Akciğer ve akciğer dışı nedenlerle kompliyansın Akciğer ve akciğer dışı nedenlerle kompliyansın

bozulduğu durumlar (pnömotoraks, hemotoraks, bozulduğu durumlar (pnömotoraks, hemotoraks, şilotoraks, plörezi, amfizem, nöromusküler şilotoraks, plörezi, amfizem, nöromusküler hastalıklar vb.)hastalıklar vb.)

Page 28: OKSİJEN TEDAVİSİ

Hipoksik HipoksiHipoksik Hipoksi Solunum merkezinin devre dışıSolunum merkezinin devre dışı

kaldığı durumlarkaldığı durumlar Arteriyel ve venöz kanın birbiri Arteriyel ve venöz kanın birbiri

ne karışmasıne karışması İnteratriyal, interventriküler sep-İnteratriyal, interventriküler sep-

tal defektlertal defektler Akciğerde arteriyo-venöz şant-Akciğerde arteriyo-venöz şant-

laşmalarlaşmalar

Page 29: OKSİJEN TEDAVİSİ

Stagnant HipoksiStagnant Hipoksi azalmış doku perfüzyonuna bağlıdır. azalmış doku perfüzyonuna bağlıdır.

Page 30: OKSİJEN TEDAVİSİ

Anemik HipoksiAnemik Hipoksi Bu çeşit hipokside Hb'in total mikta rı Bu çeşit hipokside Hb'in total mikta rı

normalden azdır ya da Hb'in bir kısmı O2 normalden azdır ya da Hb'in bir kısmı O2 transportu için uygun değildir. Kar-transportu için uygun değildir. Kar-boksihemoglobin, methemoglobin, sulf-boksihemoglobin, methemoglobin, sulf-hemoglobin buna örnek olarak verilebilir.hemoglobin buna örnek olarak verilebilir.

Page 31: OKSİJEN TEDAVİSİ

Histotoksik HipoksiHistotoksik Hipoksi Mitokondride hücrelerin kendilerine gelen Mitokondride hücrelerin kendilerine gelen

O2'i kullanamamaları demektir.O2'i kullanamamaları demektir. Na-nitroprussid, siyanid radikali içeren ve Na-nitroprussid, siyanid radikali içeren ve

kontrollü hipotansiyon amacı ile kullanılan kontrollü hipotansiyon amacı ile kullanılan bir ajandır. Doz aşımı olduğunda bir ajandır. Doz aşımı olduğunda intrasellüler enzimlerin zehirlenmesine intrasellüler enzimlerin zehirlenmesine bağlı olarak bu çeşit hipoksiye neden olur.bağlı olarak bu çeşit hipoksiye neden olur.

Page 32: OKSİJEN TEDAVİSİ

Hipoksinin EtkileriHipoksinin Etkileri

sistemik vazodilatasyon, serebral sistemik vazodilatasyon, serebral vazodilatasyon vazodilatasyon

nabız hızı artar, nabız hızı artar, solunumun hem hızı hem de derinliğinin solunumun hem hızı hem de derinliğinin

artması artması pulmoner arter basıncı yükselirken, pulmo-pulmoner arter basıncı yükselirken, pulmo-

ner kapiller basınç değişmeksizin kalır. ner kapiller basınç değişmeksizin kalır.

Page 33: OKSİJEN TEDAVİSİ

Serebral fonksiyon, O2 eksikliğinin duyarlı Serebral fonksiyon, O2 eksikliğinin duyarlı bir indikatörüdür. Kişide mental durum bir indikatörüdür. Kişide mental durum değişiklikleri görülür ve serebral değişiklikleri görülür ve serebral performans giderek konfüzyon ve bilinç performans giderek konfüzyon ve bilinç kaybına gider. kaybına gider.

Page 34: OKSİJEN TEDAVİSİ

Hipoksinin erken bulgularından biri de Hipoksinin erken bulgularından biri de kaslarda inkoordinasyon ile birlikte kaslarda inkoordinasyon ile birlikte seyirme görülmesidir. seyirme görülmesidir.

Hepatik hücreler de hipoksik koşullarda Hepatik hücreler de hipoksik koşullarda önemli bir şekilde dejenerasyon gösterirler önemli bir şekilde dejenerasyon gösterirler ve buna bağımlı olarak fonksiyon ve buna bağımlı olarak fonksiyon bozuklukları olur.bozuklukları olur.

Page 35: OKSİJEN TEDAVİSİ

Hipoksi süresi uzadığında böbrekte akut Hipoksi süresi uzadığında böbrekte akut tübüler nekroz, daha sonra da kortikal tübüler nekroz, daha sonra da kortikal nekroz oluşur. Kronik renal hipoksi nekroz oluşur. Kronik renal hipoksi eritropoetin sentezini arttırır. Bu da eritropoetin sentezini arttırır. Bu da eritrositlerin kemik iliği formasyonunu eritrositlerin kemik iliği formasyonunu stimüle eder ve sonuçta sekonder stimüle eder ve sonuçta sekonder polisitemi oluşur.polisitemi oluşur.

Retina da hipoksiden önemli derecede Retina da hipoksiden önemli derecede etkilenir.etkilenir.

Page 36: OKSİJEN TEDAVİSİ

ANESTEZANESTEZİİ S SIIRASRASIINDANDAHHİPOİPOKKSİSİ NEDENLER NEDENLERİİ

1.Anestezi öncesinde mevcut nedenler1.Anestezi öncesinde mevcut nedenler 2.İnspire edilen gaz karışımındaki O2.İnspire edilen gaz karışımındaki O2’2’in in

yetersizliğiyetersizliği 3.Ventilasyonda yetersizlik3.Ventilasyonda yetersizlik 4.Oksijenin alınmasında güçlük4.Oksijenin alınmasında güçlük 5.Oksijenin taşınmasında azalma5.Oksijenin taşınmasında azalma 6.Dolaşımın labil olması6.Dolaşımın labil olması Oksijenin dokulara ulaştırılmasındaki sorunlar Oksijenin dokulara ulaştırılmasındaki sorunlar

Page 37: OKSİJEN TEDAVİSİ

Oksijen Verme YollarıOksijen Verme YollarıHangi yöntem kuHangi yöntem kulllanlanılıılırsa kullanrsa kullanıılslsıınn30-60 psi (2-4 atmosfer) bas30-60 psi (2-4 atmosfer) basıınçtançtaoksijen verebilecek bir kaynak bulunmasoksijen verebilecek bir kaynak bulunmasııgerekir. Acil durumlarda önkogerekir. Acil durumlarda önkoşşul olmamaklaul olmamaklabirlikte verilen oksijenin yogunlubirlikte verilen oksijenin yogunluğğuubilinmeli, uzun süre ile verilecekse nemlendirilipbilinmeli, uzun süre ile verilecekse nemlendirilipııssıtııtılmallmalıdııdır. Verilen oksijen miktar. Verilen oksijen miktarırıduruma göre litre/dk veya solunumduruma göre litre/dk veya solunumhavashavasıında yüzde volüm (Fi02) olarak ifadenda yüzde volüm (Fi02) olarak ifadeedilir .edilir .

Page 38: OKSİJEN TEDAVİSİ

1.Yüz maskeleri1.Yüz maskeleri 2.Nazal kanül ve kataterler2.Nazal kanül ve kataterler 3.Oksijen gözlükleri,nazal çengeller,tek 3.Oksijen gözlükleri,nazal çengeller,tek

kullanımlık yüz maskelerikullanımlık yüz maskeleri 4.Oksijen çadırı ve başlıkları4.Oksijen çadırı ve başlıkları 5.Enkübatörler5.Enkübatörler 6.Endotrekeal entübasyon veya trakeostomi6.Endotrekeal entübasyon veya trakeostomi 7.Ventilatörler ve IPPV7.Ventilatörler ve IPPV 8.Oksijen yoğunlaştırıcılar8.Oksijen yoğunlaştırıcılar 9.Ekstakorporeal membran oksijenasyonu9.Ekstakorporeal membran oksijenasyonu

Page 39: OKSİJEN TEDAVİSİ

OksijOksijeenin nin UUygulama ygulama AAlanlalanlarırı:: Medikal ve cerrahi acillerMedikal ve cerrahi aciller Pulmoner hastaPulmoner hastalılıklarklar Perioperatif dPerioperatif döönemnem YoYoğğun bakun bakıımm Evde solunum tedavisi gerektiren Evde solunum tedavisi gerektiren

olgulardaolgularda

Page 40: OKSİJEN TEDAVİSİ

O2 tedavisinin taO2 tedavisinin tanımınımı : :

O2' i atmosferdeki konsantrasyonundan O2' i atmosferdeki konsantrasyonundan daha daha yüksekyüksek oranlarda hastaya oranlarda hastaya uygulamaktuygulamaktıır.r.

Page 41: OKSİJEN TEDAVİSİ

MONiTMONiTÖÖRRİİZASYON :ZASYON :

TTümüm vital bulgula vital bulgularırın monitorizasyonunu n monitorizasyonunu gerektirir. Puls oksimetre ile satgerektirir. Puls oksimetre ile satüürasyon rasyon mutlaka izlenmelidir. mutlaka izlenmelidir. O2 kaynaklaO2 kaynaklarırı ve ve sistemleri dikkatle kontrol edilmelidir.sistemleri dikkatle kontrol edilmelidir.

Page 42: OKSİJEN TEDAVİSİ

PREOKSPREOKSİİJENiZASYON :JENiZASYON :

Anestezi uygulamasAnestezi uygulamasıından hemen ndan hemen öönce nce hastaya % 100 O2 solutulmashastaya % 100 O2 solutulmasııddıır. r.

Page 43: OKSİJEN TEDAVİSİ

PREOKSPREOKSİİJENiZASYON :JENiZASYON : OrganizmanOrganizmanının O2 depola O2 depoları rı FRC, O2 FRC, O2

satsatüürasyonu ve PaO2 drasyonu ve PaO2 düüzeylerine bazeylerine bağlığlıddıır. Apne r. Apne geligelişştitiğği zaman ilk i zaman ilk öönce bu depolardaki O2 nce bu depolardaki O2 kullakullanılır.nılır. Depolar hipoksinin ortaya Depolar hipoksinin ortaya çıçıkma kma ssüüresini belirleyecektir. Anestezi resini belirleyecektir. Anestezi indindüüksiyonundan ksiyonundan öönce hastannce hastanının bilinci tamamen bilinci tamamen aaçıçıkken ve henkken ve henüüz kas gevz kas gevşşetici bir ajan veya etici bir ajan veya inhalasyon anesteziinhalasyon anesteziğği uygulanmadan % 100 O2 i uygulanmadan % 100 O2 ile akcigerlerin azottan aile akcigerlerin azottan arınrınddırıırılmaslmasıdır.ıdır.

Page 44: OKSİJEN TEDAVİSİ

AVANTAJLARI:AVANTAJLARI:

FRC' deki O2 oraFRC' deki O2 oranını artar artar.. SaO2 artar ve Hb, O2 ile taSaO2 artar ve Hb, O2 ile tamm sat satüüre hale gelir.re hale gelir. Pa02 artar.Pa02 artar.

BBüüttüün bunlar organizman bunlar organizmanının ortamda O2 n ortamda O2 olmadolmadığı ığı ssüürede depo olarak grede depo olarak göörev yaparak, rev yaparak, hipoksinin ortaya hipoksinin ortaya çıçıkmaskmasınıını geciktirir. geciktirir. Preoksijenasyon 2-5 dakika sPreoksijenasyon 2-5 dakika süüre ile rezervuar re ile rezervuar kese % 100 O2 ile tam olarak doldurularak kese % 100 O2 ile tam olarak doldurularak yapyapıılmalmalıdırlıdır..

Page 45: OKSİJEN TEDAVİSİ

HHİİPERBARPERBARİİK OKSK OKSİİJEN :JEN :

Oksijenin % 100 konsantrasyonda 1 Oksijenin % 100 konsantrasyonda 1 atmosferden daha yatmosferden daha yüüksek (2- 3 atmosfer) ksek (2- 3 atmosfer) basbasınçtaınçta medikal kulla medikal kullanınımmııddıır. Hiperbarik r. Hiperbarik oksijen tedavisi hastanoksijen tedavisi hastanının hiperbarik hiperbarik ççember iember iççerisine alerisine alınınmasmasıı ile uygulan ile uygulanıır. r. BasBasınınccının artmas artmasıı ile kanda ile kanda çözünmüşçözünmüş O2 O2 basbasıncınııncının artn artıırrıılmaslmasıı hedeflenir. hedeflenir.

Page 46: OKSİJEN TEDAVİSİ

Hava solunduHava solunduğğunda 100 mL plazmada eriyenunda 100 mL plazmada eriyenoksijen miktaoksijen miktarırı 0.3 mL olup 0.3 mL olup,, PO PO22'deki'dekiher 100 mmHg'lher 100 mmHg'lıık artk artışış, plazmada erimi, plazmada erimişşoksijen volümünde % 0.3 artoksijen volümünde % 0.3 artışışa nedena nedenolur. Bu sekilde noolur. Bu sekilde normrmal atmosfer basal atmosfer basııncncıında,nda,% 100 oksijen solundu% 100 oksijen solunduğğunda buunda bumiktar 2. miktar 2. 11 mL, 2 atmosfer bas mL, 2 atmosfer basııncncıında 4.2nda 4.2mL, 3 atmosfer basmL, 3 atmosfer basııncncıında ise 6.5 mL olurnda ise 6.5 mL olur. .

Page 47: OKSİJEN TEDAVİSİ

EndikasyonlaEndikasyonlarırı::

1. Hava ve gaz embolileri1. Hava ve gaz embolileri 2. Karbonmonoksit ve di2. Karbonmonoksit ve diğğer gazlarla er gazlarla

zehirlenmelerzehirlenmeler 3. Gaz3. Gazlılı gangren (Clostridial myonecrosis) gangren (Clostridial myonecrosis) 4. Yayg4. Yaygının ezilmeler, kompartman sendromu ve ezilmeler, kompartman sendromu ve

didiğğer akut posttravmatik iskemileer akut posttravmatik iskemilerr 5. Dekompresyon hasta5. Dekompresyon hastalığılığı 6. Yara iyile6. Yara iyileşşmesini kolaylamesini kolaylaşşttıırmak amacrmak amacıı ile ile

Page 48: OKSİJEN TEDAVİSİ

Endikasyonlan:Endikasyonlan: 7. Anemiler7. Anemiler 8. Nekrotizan yumu8. Nekrotizan yumuşşak doku ak doku

enfeksiyonlan (subkutan doku, kas, fasya)enfeksiyonlan (subkutan doku, kas, fasya) 9. Refrakt9. Refraktöör osteomiyelitr osteomiyelit 10. Radyasyona ba10. Radyasyona bağlığlı doku hasarla doku hasarlarırı 11. Cilt greftleri ve flepleri11. Cilt greftleri ve flepleri 12. Termal ya12. Termal yanınıklarklar 13. 13. İİntrakranial abselerntrakranial abseler

Page 49: OKSİJEN TEDAVİSİ

SakıncalarıSakıncaları

PahalPahalıı ve güç bir yöntem olmas ve güç bir yöntem olmasıına ek na ek olarak,yangolarak,yangıın ve patlama riskin ve patlama riski, , akut akut oksijen toksisitesi veoksijen toksisitesi ve k konvülsiyonlaronvülsiyonlar, , aseptik kemik nekrozu, barotravmaaseptik kemik nekrozu, barotravma görülebilir. Yayggörülebilir. Yaygıın olarak kullann olarak kullanıılan birlan bir yöntem deyöntem değğildir.ildir.

Page 50: OKSİJEN TEDAVİSİ

OksijenToksisitesiOksijenToksisitesi Toksik metabolitler; süperoksit anyonlar, Toksik metabolitler; süperoksit anyonlar,

hidrojen peroksit ve hidroksil radikalleridir. hidrojen peroksit ve hidroksil radikalleridir. Normalde, redükte edici maddeler ve çeşitli Normalde, redükte edici maddeler ve çeşitli enzimlerle koruyucu bir mekanizma enzimlerle koruyucu bir mekanizma geliştirilmiştir. Antioksidan sistem denilen bu geliştirilmiştir. Antioksidan sistem denilen bu sistem sayesinde toksik etkilerden korunmak sistem sayesinde toksik etkilerden korunmak mümkündür. Süperoksid dismutaz, katalaz ve mümkündür. Süperoksid dismutaz, katalaz ve glutatyon redüktaz gibi enzimler, E ve C vitamini glutatyon redüktaz gibi enzimler, E ve C vitamini gibi vitaminler ve glutatyon, sistein gibi maddeler gibi vitaminler ve glutatyon, sistein gibi maddeler bunlara örnektir.bunlara örnektir.

Page 51: OKSİJEN TEDAVİSİ

Oksijen ToksisitesiOksijen Toksisitesi Serbest radikal teorisine göre;Serbest radikal teorisine göre;hücre hasarından, oksijen molekülü degil, hücre hasarından, oksijen molekülü degil,

hiperoksi nedeniyle artmış metabolik olaylar hiperoksi nedeniyle artmış metabolik olaylar sonucu hücre içinde ortaya çıkan serbest sonucu hücre içinde ortaya çıkan serbest radikaller (süperoksit ve hidroksil kökleri) veya radikaller (süperoksit ve hidroksil kökleri) veya peroksitler sorumludur. Oksijenin, bu reaktivitesi peroksitler sorumludur. Oksijenin, bu reaktivitesi yüksek formlarının artması sonucunda, yüksek formlarının artması sonucunda, membran lipitleri, nükleik asitler ve tiamino membran lipitleri, nükleik asitler ve tiamino asitlerde hasar ortaya çikmakta, bu da toksisite asitlerde hasar ortaya çikmakta, bu da toksisite belirtilerine neden olmaktadirbelirtilerine neden olmaktadir

Page 52: OKSİJEN TEDAVİSİ

Serbest radikallerin baslSerbest radikallerin baslııca; proteinlerca; proteinler,, enzimler enzimler,,membran ve serum lipitleri, hücremembran ve serum lipitleri, hücreyüzeyindeki reseptörler, iyon transport proteinleri,yüzeyindeki reseptörler, iyon transport proteinleri,DNAve baDNAve bağğ dokusu üzerine zararl dokusu üzerine zararlııetkileri saptanmetkileri saptanmıştırıştır. Bu etkilerin sonucunda. Bu etkilerin sonucundareperfüzyon hasareperfüzyon hasarı,rı, nekro nekrotizantizan enterokolit, enterokolit,akciakciğğer hasaer hasarı,rı, akut respiratuvar akut respiratuvardistres sendromudistres sendromu,, yenido yenidoğğanda bronkopulmoneranda bronkopulmonerddiisplazi, prematsplazi, prematüriürite retinopatisite retinopatisi,,savunma mekanizmassavunma mekanizmasıında zaynda zayııflamaflama,, enflamatuvar enflamatuvarhastalhastalııklar, hemorajik hasarklar, hemorajik hasargeligelişşebilecegi bildirilmiebilecegi bildirilmişştir.tir.

Page 53: OKSİJEN TEDAVİSİ

Antioksidan SistemAntioksidan Sistem 1. Radikallerin olu1. Radikallerin oluşşumunu önleme (allopürinolumunu önleme (allopürinol,,glukokortglukokortiikoidler, sodyum salisilat,koidler, sodyum salisilat,indometasin, mannitolindometasin, mannitol,, frusemid). frusemid). 2. Olu2. Oluşşum zincirinin kum zincirinin kırılmasıırılması (A,C,Evitam (A,C,Evitamiinlerinleri,,transferin ve seruloplazmtransferin ve seruloplazmiinn,, demir demir babağğayan diayan diğğer er

proteinler,metaller ve metalproteinler,metaller ve metal babağğlayan layan proteinlerproteinler,,glutation, bglutation, bilirübinilirübin,ür,üriik asit, betak asit, beta karoten).karoten).

3. Radikallerin zarars3. Radikallerin zararsıız hale getirilmeleriz hale getirilmeleri(süperoksit dismutaz, katalaz, glutatyon(süperoksit dismutaz, katalaz, glutatyon

peroksidazperoksidaz

Page 54: OKSİJEN TEDAVİSİ

Toksisiteye neden olan faktörler:Toksisiteye neden olan faktörler:

Uygulanan O2 konsantrasyonuUygulanan O2 konsantrasyonu Uygulama sUygulama süüresiresi HavayollarHavayollarınınının bloke edilmesi bloke edilmesi ArtmArtmışış CO2 CO2 Pulmoner sPulmoner süürfaktan degirfaktan degişşiklikleriiklikleri Enzim etkileEnzim etkileşşimleriimleri

Page 55: OKSİJEN TEDAVİSİ

FiO2< 0.5-0.6 nontoksiktir. FiO2> 0.8, 48 FiO2< 0.5-0.6 nontoksiktir. FiO2> 0.8, 48 st'ten sonra toksiktir.st'ten sonra toksiktir.

Acil durumlarda %100 O2 6 saat güvenle Acil durumlarda %100 O2 6 saat güvenle kullanılabilir. Ancak pO2 değeri uygunsa 6 kullanılabilir. Ancak pO2 değeri uygunsa 6 saat sonunda %50'ye indiril melidir.saat sonunda %50'ye indiril melidir.

Page 56: OKSİJEN TEDAVİSİ

konvülsiyonlar konvülsiyonlar akut solunum distres sendromu benzeri akut solunum distres sendromu benzeri

semptomlar semptomlar Yenidoğanda retinal damarlarda Yenidoğanda retinal damarlarda

genişleme, kıvrımlarda artma, kanama ve genişleme, kıvrımlarda artma, kanama ve sikatriks gelişimi ile birlikte retrolental sikatriks gelişimi ile birlikte retrolental fibroplazi fibroplazi

Page 57: OKSİJEN TEDAVİSİ

Önlem:Önlem:

Toksisitenin Toksisitenin öönlenmesinde senlenmesinde seççilecek en iyi ilecek en iyi yol ilk bulgulayol ilk bulgularırın ortaya n ortaya çıçıkmaskmasıı ile ile

% 100 O2 uygulamas% 100 O2 uygulamasınına son verilmesidir.a son verilmesidir.

Page 58: OKSİJEN TEDAVİSİ

Anestezikler ve Serbest RadikallerAnestezikler ve Serbest Radikaller

Halotan %20 oranında stc P-450 sistemi Halotan %20 oranında stc P-450 sistemi tarafından metabolize edilirtarafından metabolize edilir..Bu işlemin Bu işlemin hipoksik bir ortamda olması serbest radikal hipoksik bir ortamda olması serbest radikal oluşumuna neden olabilir.oluşumuna neden olabilir. Enfluran, Enfluran, izofluran veizofluran ve daha az metabolize olan yeni daha az metabolize olan yeni inhalasyoninhalasyon anesteziklerinin bu yönde anesteziklerinin bu yönde etkileri bildetkileri bildirilirilmemimemişştir.tir.

Page 59: OKSİJEN TEDAVİSİ

Barbitüratlar ise yaBarbitüratlar ise yağğ asi asitlerinin tlerinin peroksidasyonunu inhibe eder, sinir peroksidasyonunu inhibe eder, sinir dokusunundokusunun antioksidan yeteneantioksidan yeteneğiğini artni artırırırır. . PropofolünPropofolün ise serbest radikallerle ise serbest radikallerle reaksiyonareaksiyona girerek daha az reaktif olan girerek daha az reaktif olan fenoksi radikalifenoksi radikali olusturduolusturduğğu, bu sekilde u, bu sekilde fenol kaynaklfenol kaynaklı ı antioksidanlara benzer antioksidanlara benzer şşekilde zincir kekilde zincir kırıcı ırıcı bir antioksidan gibi bir antioksidan gibi davranddavrandığıığı ileri sürülmektedir ileri sürülmektedir

Page 60: OKSİJEN TEDAVİSİ

COCO2’ 2’ ETKİLERİETKİLERİ

Solunuma etkisiSolunuma etkisi:: En güçlü solunum En güçlü solunum uyaranuyaranııddıır.% 2'lik CO2 inhalasyonu r.% 2'lik CO2 inhalasyonu solunusolunummunun hem sayhem sayıı hem de derinli hem de derinliğğini ini artartırırırır. Bu. Bu artartışış % 10'lu % 10'luğğa kadar devam a kadar devam eder, ondaneder, ondan sonra sabitlesonra sabitleşşir. Solunumu ir. Solunumu uyauyarıcırıcı etkisi birkaç etkisi birkaç dakika içinde baslar ve dakika içinde baslar ve kesilmesindenkesilmesinden sonra da birkaç dakika sonra da birkaç dakika içinde geçer.içinde geçer.

Page 61: OKSİJEN TEDAVİSİ

DolaDolaşışıma etkisima etkisi:: Direkt etki ile miyokard Direkt etki ile miyokardıınnkaskasıılma gücünü azaltlma gücünü azaltıır, damarlar, damarlarırı geni genişşletir.letir.Otonomik etki ile sempatik sistemi uyaOtonomik etki ile sempatik sistemi uyarırırr veve plazmada adrenalplazmada adrenaliinn,, noradrena noradrenallinin miktarmiktarıınnıı arartırırtırır.. Miyokard Miyokardıın kasn kasıılmalma gücü ve hgücü ve hızı ızı artar,artar, vazokonstriksiyon olur.vazokonstriksiyon olur. Bu zBu zııt etkilerin net sonucu t etkilerin net sonucu olarak kardiyakolarak kardiyak output, kalp houtput, kalp hızıızı, sistolik, diastolik , sistolik, diastolik kankan basbasıınçlançlarırı ve nab ve nabıız basz basııncncıı artar artar

Page 62: OKSİJEN TEDAVİSİ

Hiperkapni NedenleriHiperkapni Nedenleri 1. Yetersiz solunum1. Yetersiz solunum:: CO2'in eliminasyonu CO2'in eliminasyonu,,alveoler ventilasyon ve CO2 üretiminealveoler ventilasyon ve CO2 üretiminebabağlığlıddıır.r.

2. Tekrar-soluma2. Tekrar-soluma:: Solunum yeterli de olsa, Solunum yeterli de olsa,alete ait ölü bosluk fazlaalete ait ölü bosluk fazla,, Mag Magillill veya Ba veya Baiinnsistemlerinde gaz aksistemlerinde gaz akıımmıı yetersiz veya halka yetersiz veya halkasisteminde CO2 absorbsiyonu yetersiz isesisteminde CO2 absorbsiyonu yetersiz isetekrar-soluma söz konusu olurtekrar-soluma söz konusu olur

Page 63: OKSİJEN TEDAVİSİ

3. CO2 3. CO2 üüretiminde artmaretiminde artma:: Titreme, yüzeyel Titreme, yüzeyelanestezi sanestezi sıırasrasıında katekolamin düzeyindenda katekolamin düzeyindeartma, hipertansiyon ve tiroid kriziartma, hipertansiyon ve tiroid kriziCO2 üretimini artCO2 üretimini artıırarak hiperkapniye nedenrarak hiperkapniye nedenolur.olur.4. CO2 inh4. CO2 inhalalasyonuasyonu:: Anestezi mak Anestezi makiinalarnalarıınanabbaağlı ğlı CO2'in yanlCO2'in yanlışlıışlıkla yüksek miktardakla yüksek miktardaverilmesi ile ciddi hiperkapni gelisebilir.verilmesi ile ciddi hiperkapni gelisebilir.

Page 64: OKSİJEN TEDAVİSİ

Hiperkapninin EtkileriHiperkapninin Etkileri SSS'ne etkileriSSS'ne etkileri:: Serebral kan ak Serebral kan akımıımı ve dolay ve dolayısı ısı ileile

serebral volümde artma, BOS basserebral volümde artma, BOS basııncncıındanda yükselme, yükselme, nöronlarnöronlarıın intrasellülern intrasellüler pH'spH'sıında denda değişiklik ğişiklik yapar; inert yapar; inert gaz olarakgaz olarak narkotik etkisi vardnarkotik etkisi vardıır. Beyin ve spinalr. Beyin ve spinal kordda kordda sinaptik iletim depresyonu, intrasellsinaptik iletim depresyonu, intrasellülülerer pH düsmesi ile pH düsmesi ile zardan elektrolitzardan elektrolit transportunun bozulmastransportunun bozulmasıı, glukoz , glukoz kullankullanıımmıınnıınn etkilenmesi, intrasellüler aminoasitetkilenmesi, intrasellüler aminoasit azalmasazalmasıı sonucu SSS depresyonu olur.sonucu SSS depresyonu olur.

Retiküler aktive edici sistemin uyarRetiküler aktive edici sistemin uyarıılmaslmasıı,, korteksekortekse uyanduyandırıcıırıcı etkisi ve hipota etkisi ve hipotalamilamikk nöronlarnöronlarıın aktivitesinin n aktivitesinin artmasartmasıı ile de SSS ile de SSS stimstimüülasyonu yapar.lasyonu yapar.

Page 65: OKSİJEN TEDAVİSİ

CC02 narkozu02 narkozu:: Hidrojen iyonlar Hidrojen iyonlarıı yap yapıımmıı ile ileBOS BOS P PH'sH'sıınnıı dü düşşürerek narkotik etki yaparürerek narkotik etki yapar. . Otonom sinir sistemine etkileri:HiperkapniyeOtonom sinir sistemine etkileri:Hiperkapniyeverilen stres yanıt olarak kabul edilecek bir verilen stres yanıt olarak kabul edilecek bir sempatik adrenerjik aktivite artışı söz sempatik adrenerjik aktivite artışı söz KonusudurKonusudur

Page 66: OKSİJEN TEDAVİSİ

Asit-baz ve elektrolit dengesiAsit-baz ve elektrolit dengesi:: Hiperkapni Hiperkapnibu denge üzerine en büyük stresi olusturur.bu denge üzerine en büyük stresi olusturur.Solunumsal asidoz, kompansatrSolunumsal asidoz, kompansatriis metaboliks metabolikalkaloz (bikarbonat ve Na+ tutulmasalkaloz (bikarbonat ve Na+ tutulmasıı,,asit idrar çasit idrar çııkarkarıılmaslmasıı), serum K+ ve), serum K+ vekortkortiikosteroid düzeyinde yükselme olurkosteroid düzeyinde yükselme olur

Page 67: OKSİJEN TEDAVİSİ

Solunum sistemine etkisiSolunum sistemine etkisi:: Önce Önce solunumsolunum uyaruyarılıılır. Maksimum solunum r. Maksimum solunum stimülasyonustimülasyonu PC02'in 100 mmHg oldugu PC02'in 100 mmHg oldugu ssıırada görülür.Daha sonra solunum rada görülür.Daha sonra solunum giderek depresegiderek deprese olur ve durur.olur ve durur.

Page 68: OKSİJEN TEDAVİSİ

HipokapniHipokapni PC02 36 mmHg altPC02 36 mmHg altıına düna düşştütüğğünde hipokapniünde hipokapnive buna baglve buna baglıı solunumsal alkaloz solunumsal alkalozgeligelişşir. ir. Aktif, Aktif, yani hastanyani hastanıın solunumununn solunumununartmasartmasıı ile geli ile gelişşen hipokapni, yüzeyel anestezi,en hipokapni, yüzeyel anestezi,gebelik, yükseklerde yagebelik, yükseklerde yaşşamak ve anksiyeteamak ve anksiyetedurumlardurumlarıında ortaya çnda ortaya çııkar. kar. PasifPasifşşekilde ise, mekanik veya manuelekilde ise, mekanik veya manuel olarakolarakyapay hiperventilasyon söz konusudur.yapay hiperventilasyon söz konusudur.

Page 69: OKSİJEN TEDAVİSİ

SSS'ne etSSS'ne etkikilerileri:: Bilinci açBilinci açıık kik kişşilerde aktifilerde aktifveya pasif veya pasif şşekilde olsun hipokapni, alkolekilde olsun hipokapni, alkolentoksikasyonunu andentoksikasyonunu andııran, hatta bilinçran, hatta bilinçkaybkaybıına neden olabilen SSS depresyonuna neden olabilen SSS depresyonuyapmaktadir. Bu arada önemli derecedeyapmaktadir. Bu arada önemli derecede analjezi de olmaktadır.analjezi de olmaktadır.Kardiyovasküler sistem:Kardiyak output’ta Kardiyovasküler sistem:Kardiyak output’ta muhtemelen sistemik vasküler direnç artışına bağlımuhtemelen sistemik vasküler direnç artışına bağlıbir düşme görülür.bir düşme görülür.

Page 70: OKSİJEN TEDAVİSİ

Önlem:Önlem:

Toksisitenin Toksisitenin öönlenmesinde senlenmesinde seççilecek en iyi ilecek en iyi yol ilk bulgulayol ilk bulgularırın ortaya n ortaya çıçıkmaskmasıı ile ile

% 100 O2 uygulamas% 100 O2 uygulamasınına son verilmesidir.a son verilmesidir.