รายงานฉบบสมบรณ (Final Report)

โครงการเพมขดความสามารถภาคอตสาหกรรม ภายใตนโยบายเศรษฐกจระหวางประเทศของไทย

(ระยะท 2)

นาเสนอตอ

สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม

โดย

มลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

กนยายน 2554

i

กตตกรรมประกาศ

คณะผวจยขอขอบคณสานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม ทไดใหการสนบสนนการดาเนนโครงการนจนสาเรจลลวงไปไดดวยด และขอขอบคณเจาหนาทภาครฐทเกยวของ ผประกอบการเอกชนในสาขาตางๆ ตลอดจนนกวชาการและผทรงคณวฒ ทไดใหความอนเคราะหขอมล ความคดเหน และขอเสนอแนะทเปนประโยชนแกงานวจย ดงตอไปน

• กรมศลกากร

• กรมการคาตางประเทศ โดยเฉพาะอยางยงผอานวยการสานกสทธประโยชนทางการคา และผอานวยการกองเทคโนโลยสารสนเทศ

• กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ

• สานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

• สถาบนพฒนาอตสาหกรรมสงทอ

• สถาบนเหลกและเหลกกลาแหงประเทศไทย

• สถาบนไฟฟาและอเลกทรอนกส

• สถาบนอาหาร

• สถาบนยานยนต

• สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย โดยเฉพาะกลมอตสาหกรรมไฟฟาและอเลกทรอนกส กลมอตสาหกรรมเครองจกรกลและโลหะการ กลมอตสาหกรรมเหลก และคณะกรรมการเขตการคาเสร

• หอการคาไทยและสภาหอการคาแหงประเทศไทย

• ผรวมอภปรายในงานสมมนาเรอง “การใชประโยชนของภาคอตสาหกรรมไทยจาก FTA กฎแหลงกาเนดสนคา และเครอขายการผลตในอาเซยน” ไดแก คณวไลวรรณ ทพวงศศร คณพงษศกด อสสกล และคณไพบลย พลสวรรณา

• หนวยงานภาครฐ สมาคมธรกจ และผประกอบการภาคเอกชนใน จ.เชยงรายและในประเทศมาเลเซยทไดใหขอมล ความคดเหน และขอเสนอแนะ ในระหวางการเดนทางไปสมภาษณและเกบขอมล

 

iii

บทสรปผบรหาร โครงการเพมขดความสามารถภาคอตสาหกรรมภายใตนโยบายเศรษฐกจ

ระหวางประเทศของไทย (ระยะท 2)

ประเทศไทยไดลงนามในความตกลงการคาเสร (Free Trade Agreement: FTA) กบประเทศคคาตางๆ ทสาคญ ทงในกรอบทวภาคและในกรอบภมภาครวม 10 ฉบบ อนไดแก ความตกลงการคาเสรอาเซยน (AFTA) ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยนกบจน (ACFTA) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจระหวางไทยกบญปน (JTEPA) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจระหวางอาเซยนกบญปน (AJCEP) ความตกลงการคาเสรระหวางไทยกบออสเตรเลย (TAFTA) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจระหวางไทยกบนวซแลนด (TNZCEP) ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยน ออสเตรเลย และนวซแลนด (AANZFTA) โครงการเรงเกบเกยวลวงหนาภายใตความตกลงการคาเสรระหวางไทยกบอนเดย (TIFTA) ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยนกบอนเดย (AIFTA) และความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยนกบเกาหลใต (AKFTA) ความตกลง FTA เหลานมผลกระทบตอระบบเศรษฐกจของไทย ทงทเปนผลกระทบในดานบวกและดานลบ สาหรบผลกระทบดานบวก การลดอปสรรคดานภาษศลกากรและมาตรการทเปนอปสรรคทางการคาอนๆ ตลอดจนการเขารวมโครงการความรวมมอตางๆ จะชวยเพมขดความสามารถในการแขงขนใหกบผประกอบการทเหนถงโอกาสทางธรกจทเพมขนนได เชน การเพมยอดขายสนคา การเพมลกคาในตลาดใหมๆ การลดตนทนในการนาเขาสนคาและวตถดบ การเขารวมเครอขายการผลตและการเปนพนธมตรทางธรกจกบบรษททมศกยภาพ ในทางกลบกน ผประกอบการทไมสามารถปรบตวไดอาจไดรบผลกระทบดานลบ เชน การเสยลกคาใหกบคแขง

การศกษาวา FTA ดงกลาวสงผลกระทบดานบวกและดานลบตออตสาหกรรมไทยหรอไม เพยงใด จงมความสาคญมาก สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรมจงไดมอบหมายใหคณะผวจยจากสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (ทดอารไอ) ดาเนนโครงการวจยเรอง “การเพมขดความสามารถของภาคอตสาหกรรมภายใตนโยบายเศรษฐกจระหวางประเทศของไทย ระยะท 2” เพอศกษาการใชประโยชนของภาคอตสาหกรรมสาขาตางๆ จาก FTA ทมผลบงคบใชแลว รวมทงผลกระทบทเกดขนตอการปรบโครงสรางการผลตและการลงทนของภาคอตสาหกรรมในประเทศไทย แลวจดทาขอเสนอแนะเชงนโยบายในการใช FTA เพอเพมขดความสามารถภาคอตสาหกรรมไทย นอกจากการตดตามการใชประโยชนดานภาษศลกากรภายใต FTA และการใชประโยชนจากโครงการความรวมมอและความตกลงยอมรบรวมโดยผประกอบการในไทยแลว โครงการในระยะท 2 นยงไดตอยอดการศกษาจากโครงการระยะแรกในอก 4 ประเดนหลก ไดแก การศกษาปจจยทมผลตออตราการใชสทธประโยชนภายใต FTA โดยผประกอบการในไทย การศกษาปจจยทมผลตอปรมาณการคาระหวางประเทศไทยกบประเทศภาคในความตกลง การ

iv

วเคราะหผลกระทบของปรมาณการคาทเปลยนแปลงไปตอภาคอตสาหกรรมไทย และการวเคราะหการเปลยนแปลงของเครอขายการผลตในอาเซยน 1. การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA

ในสวนแรกคณะผวจยไดศกษาวา ทผานมา ผประกอบการในไทย โดยเฉพาะอยางยงผผลตสนคาอตสาหกรรมไดรบประโยชนจาก FTA จานวน 9 ฉบบ อนไดแก ความตกลง AFTA ACFTA JTEPA AJCEP TAFTA AANZFTA TIFTA AIFTA และ AKFTA หรอไม อยางไร และในกรณทไมสามารถใชประโยชนไดเปนเพราะสาเหตใด (ดรายละเอยดในบทท 3 และบทท 4)

จากการศกษาพบวา ในป 2553 ซงเปนปทอตราภาษศลกากรของสนคาสวนใหญภายใต FTA หลายฉบบไดลดลงเหลอรอยละ 0 แลว สนคาสงออกไทยมราคาลดลงจากการประหยดภาษศลกากรได 1.02 แสนลานบาท หรอคดเปนรอยละ 3.09 ของมลคาการสงออกทงหมดไปยงประเทศทม FTA กน ทงน การสงออกไปอาเซยนไดรบประโยชนจากการประหยดภาษศลกากรมากทสด (6.8 หมนลานบาท) รองลงมาคอการสงออกไปจน (1.5 หมนลานบาท) (ดตารางท 1 ประกอบ) ในขณะเดยวกน ผนาเขาไทยสามารถประหยดภาษศลกากรได 5.92 หมนลานบาท หรอคดเปนรอยละ 2.74 ของมลคาการนาเขาทงหมดจากประเทศทม FTA กน ทงน การนาเขาจากอาเซยนไดรบประโยชนจากการประหยดภาษศลกากรมากทสด (3.0 หมนลานบาท) รองลงมาคอการนาเขาจากจน (1.6 หมนลานบาท) (ดตารางท 2 ประกอบ)

เมอพจารณาในรายสาขาทงในภาคสงออกและภาคนาเขา ผประกอบการในกลมยานยนตและกลมอาหารยงเปนผประกอบการทไดใชประโยชนจากความตกลงสงทสดเปนอนดบทหนงและสองตามลาดบเหมอนในป 2552 อยางไรกตาม พบวา ยงมผประกอบการทไมสามารถเกบเกยวประโยชนจาก FTA ไดอยางเตมท เชน ผสงออกไปจนเกอบทกกลมอตสาหกรรม และผนาเขาจากญปนเกอบทกอตสาหกรรม (ดตารางท 3 และ 4 ประกอบ) เนองจากยงพบปญหาและอปสรรคตางๆ ไมวาจะเปนปญหาและอปสรรคทเกดจากการเจรจา FTA ปญหาและอปสรรคทเกดจากการดาเนนการตามความตกลง และปญหาและอปสรรคอนๆ

จากการวเคราะหแบบสอบถาม พบวา ในมมมองของผสงออก กระบวนการขอใชสทธประโยชนทยงยากและการไมไดรบการอานวยความสะดวกเทาทควรเปนปญหาทหนวยงานทเกยวของควรใหความสาคญเปนพเศษ ปญหาทมระดบความรนแรงสงทสดคอปญหาเจาหนาทมดลยพนจในการตรวจสอบเอกสารแตกตางกน ทาใหในบางครง ผสงออกถกปฏเสธการออกใบรบรองแหลงกาเนดสนคา (C/O) รองลงมาเปนปญหากระบวนการพจารณาตรวจโครงสรางตนทนใชเวลานาน และปญหาการรอใบตราสงทางเรอ (B/L) หรอใบตราสงทางอากาศ (AWB)

v

อยางเปนทางการเพอใชเปนเอกสารประกอบในการยนขอใบ C/O ทาใหใบ C/O ถงลกคาชา แมวาผทตอบแบบสอบถามสวนใหญไมคอยมปญหามากนกในการเขาถงขอมลและสามารถปรบระบบการบรหารจดการภายในองคกรได แตผประกอบการขนาดเลกสวนใหญนาจะมปญหาในการเขาถงขอมลและการขาดความรความเขาใจเกยวกบขนตอนการขอใชประโยชน

ผตอบแบบสอบถามสวนใหญมความเหนวา ระบบการออกใบ C/O ในปจจบน ทภาครฐ

เปนผออกให 1 ใบสาหรบสนคา 1 ชพเมนท ทาใหเกดปญหาในทางปฏบตหลายประการ โดยเฉพาะปญหาจากความลาชาและความไมแนนอนในการพจารณาของรฐ ซงลวนมผลในการเพมตนทนของผประกอบการ ผสงออกเหลานเสนอใหเปลยนระบบการออกใบ C/O เปนระบบการรบรองแหลงกาเนดสนคาดวยตนเองไดทกราย (universal self-certification) หรอระบบการรบรองแหลงกาเนดสนคาดวยตนเองเฉพาะผสงออกทไดรบอนญาต (approved exporters’ certification) หรอระบบการออกใบ C/O โดยภาครฐ 1 ใบสาหรบสนคาหลายชพเมนท ผตอบแบบสอบถามเชอวา การนาระบบเหลานมาใชจะสามารถลดเวลาและคาใชจายทตองใชในการออกใบ C/O ได นอกจากน การปรบใหเกณฑในการพจารณาแหลงกาเนดสนคาสาหรบสนคาชนดเดยวกนมความสอดคลองกนในทกความตกลง และการเพมเกณฑทางเลอกในการพจารณาแหลงกาเนดสนคา จะเปนประโยชนตอผสงออกมาก

สาหรบประเดนการใชประโยชนภายใต FTA กบการคาชายแดน การเดนทางไปเกบขอมลท จ.เชยงรายยนยนขอเทจจรงทวา ผประกอบการสวนใหญทคาชายแดนไมใชประโยชนภายใต FTA เนองจากหลายสาเหต เชน ตองการหลกเลยงการสาแดงเอกสารการสงออก/นาเขาอยางเปนทางการ ไมมเอกสารสาหรบใชในการรบรองแหลงกาเนดสนคาจากผผลต/ซพพลายเออรซงสวนใหญเปนผประกอบการนอกพนท

คณะผวจยไดจดทากรณศกษาการไดรบประโยชนดานภาษศลกากรสาหรบใชในการประชาสมพนธใหเกดการใชประโยชนเพมขน โดยศกษาบรษททมประสบการณใชประโยชนภายใต FTA จานวน 4 บรษท ซงไดรบประโยชนในระดบตงแต 6.65 ถง 2,246 ลานบาทตอป กรณศกษาเหลานยนยนวา FTA ชวยเพมยอดขายและเพมลกคาในตลาดใหมๆ ได และหากไมใชประโยชนจาก FTA บรษทอาจเสยเปรยบคแขงขนรายอนๆ ทใชประโยชนจาก FTA ตวอยางของแนวทางการปฏบตทดในการใชประโยชนจาก FTA ของบรษทเหลาน ไดแก การตดตามความคบหนาการบงคบใช FTA เปนระยะๆ การมอบหมายหนาทความรบผดชอบแกพนกงานฝายตางๆ ใหชดเจน ตงแตการหาขอมลอตราภาษภายใต FTA การตดสนใจยนขอใบ C/O การรวบรวมเอกสารทเกยวของ และการตดตอกบกรมการคาตางประเทศ การจดการระบบการประสานงานระหวางฝายอยางมประสทธภาพ การจดการระบบบญชและระบบการผลตของบรษทใหไดมาตรฐาน การเกบรวบรวมปญหาและวธการแกไขตามแนวคดการวางแผน-ปฏบต-

vi

ตรวจสอบ-ปรบปรง (PDCA) การเนนการสอสารขอมลกนทงภายในและภายนอกองคกร การใชสทธประโยชนดานภาษเปนกลยทธสงเสรมการตลาด และการไมลมเลกความตงใจเมอพบปญหา

ตารางท 1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกในไทยในป 2553

ประเทศคคา

ผนาเขาในประเทศภาคประหยดได

(ลบ.)

ผนาเขาในประเทศภาคประหยดได

(%)

ความครอบคลม

(%)

แตมตอ (%)

อตราการใชสทธฯ

(%)

อาเซยน 68,290 4.9 53.4 16.9 42.0 - อาเซยนเดม 54,758 5.4 47.7 18.3 50.3 - อาเซยนใหม 13,531 3.5 68.3 14.4 26.9 จน 15,220 2.2 48.6 8.5 58.1 ออสเตรเลย 9,074 3.0 74.1 6.1 67.5 ญปน 5,331 0.8 32.2 5.0 58.6 เกาหลใต 1,958 1.7 46.0 9.3 38.3 อนเดย 1,915 1.4 79.2 3.8 38.0 รวมทกประเทศ 101,787 3.1 50.9 11.2 50.3 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ

ตารางท 2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาในไทยในป 2553

ประเทศคคา ผนาเขาในไทยประหยดได (ลบ.)

ผนาเขาในไทยประหยด

ได (%)

ความครอบคลม

(%)

แตมตอ (%)

อตราการใชสทธฯ

(%)

อาเซยน 30,302 4.3 59.6 9.6 48.3 - อาเซยนเดม 27,061 4.8 52.0 12.2 59.8 - อาเซยนใหม 3,241 2.3 90.0 3.5 21.7 จน 15,652 3.2 48.9 10.1 52.7 ญปน 10,476 1.6 69.9 6.2 27.6 ออสเตรเลย 1,676 1.2 21.8 10.2 55.9 เกาหลใต 895 0.7 35.6 5.3 31.4 อนเดย 159 0.3 24.3 4.1 14.4 รวมทกประเทศ 59,159 2.7 55.5 8.2 40.7

ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ

vii

ตารางท 3 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกในไทยในป 2553 แยกตามกลมอตสาหกรรม

อตสาหกรรม

ผนาเขาในประเทศภาค

ประหยดได (ลบ.)

อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

อาเซยน จน ญปน ออสเตรเลย เกาหลใต อนเดย รวม

ยานยนต 35,232 **** * Z **** **** **** 79.0

อาหาร 11,367 ** **** *** **** *** * 53.2

พลาสตก 7,215 *** *** *** **** ** ** 64.7

ยาง 6,760 ** **** ** *** *** ** 67.4

เคมภณฑ 5,769 ** **** **** *** ** *** 64.6

เครองจกรกล 5,417 ** * * *** *** ** 35.1

ชนสวนยานยนต 5,259 ** * Z *** * * 41.5

เครองใชไฟฟา 4,116 ** * * ** * * 26.8

เหลก/เหลกกลา 1,767 ** * *** ** ** * 30.0

สงทอ 1,445 * ** *** *** *** ** 36.2

ไม/เฟอรนเจอร 1,152 *** * *** **** * ** 63.5

อญมณ 748 ** * **** **** ** ** 69.4

อเลกทรอนกส 578 * * Z * * ** 11.3

เครองนงหม 562 ** ** *** *** *** * 54.7

เซรามค 322 ** * **** **** ** * 47.6

เครองหนง 300 * * *** *** *** * 27.5 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: * = อตราการใชสทธ 0-25 % ** = อตราการใชสทธ 26-50 % *** = อตราการใชสทธ 51-75 % **** = อตราการใชสทธ 76-100 % Z = อตราภาษ MFN อยท 0% อยแลว

viii

ตารางท 4 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาในไทยในป 2553 แยกตามกลมอตสาหกรรม

อตสาหกรรม

ผนาเขาในไทย

ประหยดได (ลบ.)

อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

อาเซยน จน ญปน ออสเตรเลย เกาหลใต อนเดย รวม

ยานยนต 11,591 **** * *** * * X 73.1 อาหาร 7,834 **** **** ** **** * * 76.4 ชนสวนยานยนต 6,849 *** *** ** ** * *** 47.1 เหลก/เหลกกลา 3,129 * ** ** ** ** ** 35.5 เคมภณฑ 3,106 *** ** * ** * * 38.8 เครองจกรกล 3,037 ** ** * * * * 25.4 อเลกทรอนกส 2,721 **** ** ** ** * * 60.0 สงทอ 2,194 **** **** *** **** *** * 77.5 เครองใชไฟฟา 2,185 ** ** * *** * * 30.7 เซรามก 1,664 ** **** ** * * * 63.4 พลาสตก 1,167 *** *** * ** ** * 31.1 เครองนงหม 968 ** *** **** * * * 56.5 ยาง 738 **** ** ** *** **** ** 52.9 เครองหนง 695 *** ** * * * * 44.4 ไม/เฟอรนเจอร 491 * ** ** *** * ** 27.0 อญมณ 17 * * * *** * ** 6.3 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: * = อตราการใชสทธ 0-25 % ** = อตราการใชสทธ 26-50 % *** = อตราการใชสทธ 51-75 % **** = อตราการใชสทธ 76-100 % X = อยนอกรายการลดภาษศลกากร

ix

2. การใชประโยชนจากโครงการความรวมมอและความตกลงยอมรบรวมภายใต FTA

นอกจากประโยชนดานภาษศลกากรแลว ผประกอบการภาคอตสาหกรรมไทยยงมชองทางการใชประโยชนจาก FTA ผานทางโครงการความรวมมอและความตกลงยอมรบรวม (MRA) ในสวนทสองน คณะผวจยไดศกษาวา ทผานมา ผประกอบการภาคอตสาหกรรมไทยไดรบประโยชนหรอไม อยางไร จากโครงการความรวมมอ 4 โครงการภายใตความตกลง JTEPA และความตกลงยอมรบรวมอก 2 ฉบบ อนไดแก โครงการสงเสรมการคาและการลงทนเพอ ‘ครวไทยสครวโลก’ โครงการความรวมมออตสาหกรรมเหลกไทย-ญปน โครงการสถาบนพฒนาทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนต โครงการความรวมมอดานอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม ความตกลงวาดวยการยอมรบรวมรายสาขาของอาเซยนสาหรบบรภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกส (ASEAN EE MRA) และความตกลงยอมรบรวมภายใตความตกลง JTEPA และในกรณทไมสามารถใชประโยชนไดเปนเพราะสาเหตใด (ดรายละเอยดในบทท 9)

การศกษาพบวา โครงการความรวมมอสวนใหญดาเนนการตอเนองตามแนวทางทผานมา

รวมทงโครงการความรวมมอในอตสาหกรรมยานยนตเรมปรากฏความคบหนามากขน แมวาจะยงไมสามารถดาเนนกจกรรมทเปนรปธรรมได ในขณะเดยวกน ภาคเอกชนและหนวยงานของรฐบาลสามารถใชประโยชนจากโครงการความรวมมอไดในระดบเดยวกบปทผานมา อปสรรคสาคญคอ การขาดการถายทอดเทคโนโลยเชงลก คาใชจายสวนเพมในการเขารวม และการมสวนรวมของผประกอบการทไมไดเปนบรษทรวมทนญปน ในกรณของความตกลงยอมรบรวมสนคาเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส ภาคเอกชนยงไมไดรบประโยชนมากนกเนองจากการบงคบใชความตกลงยอมรบรวมในกรอบของอาเซยนยงไมสมบรณ ขณะทความตกลงยอมรบรวมในกรอบ JTEPA ยงไมสามารถดาเนนการไดเนองจากสถาบนไฟฟาและอเลกทรอนกสของไทยยงไมไดรบการรบรองสถานะจากฝายญปน

3. ปจจยทมผลตออตราการใชสทธประโยชนภายใต FTA โดยผประกอบการในไทย

ในสวนทสาม คณะผวจยไดศกษาวา ปจจยทมผลตออตราการใชสทธประโยชนโดยผประกอบการในไทยภายใต FTA จานวน 4 ฉบบ อนไดแก ความตกลง AFTA ACFTA JTEPA และ TAFTA มปจจยใดบาง และแตละปจจยมผลมากนอยเพยงใด (ดรายละเอยดในบทท 5)

การวเคราะหทางเศรษฐมตโดยใชขอมลอตราการใชสทธประโยชนในการสงออกและนาเขารายสนคาระดบฮารโมไนซ 6 หลกและ 8 หลก ตามลาดบ จากแบบจาลองทพฒนาขนโดยคณะผวจย พบวา

x

• ในภาคการสงออก:

o กรณ JTEPA: หากมการเพมทางเลอกของกฎแหลงกาเนดจากเดมทเปน CC

หรอ CTH ใหเปน CCorVA40 และ CTHorVA40 สาหรบสนคาในกลม

อาหารและไม นาจะสามารถเพมอตราการใชสทธประโยชนไดถง 10-13%

ในรายสนคาทเกยวของ

o กรณ TAFTA: หากมการเจรจาเพอผอนคลายกฎแหลงกาเนดจากเดมทเปน

CC ใหเปน CTH หรอ CTSH สาหรบสนคาในกลมสงทอ นาจะสามารถเพม

อตราการใชสทธประโยชนไดถง 16-18%

o กรณ AFTA (กลมประเทศอาเซยนเดม): หากมการเจรจาเพอผอนคลายกฎ

แหลงกาเนดจากเดมทเปน CTHorVA40 ใหเปน CTSHorVA40 สาหรบ

สนคาในกลมพลาสตก ยาง และชนสวนยานยนต นาจะสามารถเพมอตรา

การใชสทธประโยชนไดถง 12% (โดยเฉลยตอรายสนคา) ในขณะทสนคาใน

กลมอาหาร หากมการเจรจาเพอผอนคลายกฎแหลงกาเนดจากเดมทเปน

CCorVA40 ให เปน CTHorVA40 นาจะสามารถเพมอตราการใชสทธ

ประโยชนไดถง 6%

• ในภาคการนาเขา:

o กรณ JTEPA: หากมการนาลกษณะการพสจนแหลงกาเนดบางอยาง (P หรอ

ex) ออกจากกฎแหลงกาเนดเดม เชน จากเดมทเปน CTHandP ใหเปน

CTH หรอ CCexandP ใหเปน CCandP สาหรบสนคาในกลมสงทอและ

เครองประดบนาจะสามารถเพมอตราการใชสทธประโยชนไดถง 35-36%

o กรณ TAFTA: หากมการเจรจาเพอผอนคลายกฎแหลงกาเนดจากเดมทเปน

CC ใหเปน CTH หรอ CTSH สาหรบสนคาในกลมอาหารนาจะสามารถเพม

อตราการใชสทธประโยชนไดถง 14-25%

o กรณ AFTA (ทงกลมประเทศอาเซยนเกาและใหม): หากมการเจรจาเพอผอน

คลายกฎแหลงกาเนดจากเดมทเปน (CCandP)orVAorP ใหเปน

CCorVAorP สาหรบสนคาในกลมเครองนงหมนาจะสามารถเพมอตราการใช

สทธประโยชนไดถง 9%

xi

การลดความเขมงวดของกฎแหลงกาเนดมนยสาคญในการเพมอตราการใชสทธประโยชนทงฝงสงออกและนาเขา โดยการเพมของอตราการใชสทธประโยชนภายใต FTA แตละฉบบจะมากหรอนอยนนขนอยกบกลมอตสาหกรรม ประเภทของกฎแหลงกาเนดทเจรจา และระดบของการผอนคลายวามากนอยเพยงใด นอกจากน คณะผวจยยงพบวาการเจรจาเพอลดภาษภายใต FTA ใหเปนศนยในสนคาทกรายการนาจะไมสงผลตอการเพมอตราการใชสทธประโยชนไดมากเทากบการเจรจาเพอผอนคลายกฎแหลงกาเนด จากขอคนพบขางตน ภาครฐจงควรใหความสาคญกบเรองการผอนคลายกฎแหลงกาเนดเปนกรณพเศษในการเจรจาปรบปรงความ ตกลงในอนาคต 4. ปจจยทมผลตอปรมาณการคาระหวางประเทศไทยกบประเทศภาคในความตกลง

ในสวนทส คณะผวจยไดศกษาวา ปจจยทมผลตอปรมาณการคาระหวางประเทศไทยกบประเทศภาคในความตกลงภายใต FTA จานวน 4 ฉบบ อนไดแก ความตกลง AFTA ACFTA JTEPA และ TAFTA มปจจยใดบาง และแตละปจจยมผลมากนอยเพยงใด (ดรายละเอยดในบทท 6)

การวเคราะหทางเศรษฐมตโดยใชขอมลการสงออกและนาเขาภายใต FTA รายสนคาระดบฮารโมไนซ 6 หลกและ 8 หลก ตามลาดบ จากแบบจาลองทพฒนาขนโดยคณะผวจย พบวา

• กรณ JTEPA: การผอนคลายแหลงกาเนดจาก CCandVA (อยางเชนสนคาจาพวกผก

และผลไม ในอตสาหกรรมอาหาร) มาเปน CC นาจะสงผลตอการเพมมลคาการ

สงออกไดถง 50 ลานบาทโดยเฉลยตอรายสนคา โดยหากมองในแงของสดสวนการ

เพมของมลคาการคาภายใต JTEPA ทงหมด การเจรจากฎแหลงกาเนดจาก CC

(อยางเชนสนคาบางตวในอตสาหกรรม อาหาร และสงทอ) ใหเปน CTH นาจะสงผล

ตอการเพมมลคาการสงออกไดถง 14% (1.3 หมนลานบาท)

• กรณ AFTA (กลมประเทศอาเซยนเดม): การผอนคลายแหลงกาเนดจาก

(CCandP)orVAorP (อยางเชนสนคาขนกลางในอตสาหกรรมเครองนงหมจาพวกผา

ผนและดาย) มาเปน CTSHorVA นาจะสงผลตอการเพมมลคาการสงออกไดถง 29

ลานบาทโดยเฉลยตอรายสนคา โดยหากมองในแงของสดสวนการเพมของมลคา

การคาภายใต AFTA (กลมประเทศอาเซยนเดม) การเจรจากฎแหลงกาเนดจาก

CTHorVAorP (อยางเชนสนคาบางตวในอตสาหกรรมเคม เครองจกรกล อาหาร และ

เหลก) ใหเปน CTSHorVAorP นาจะสงผลตอการเพมมลคาการสงออกไดถง 41%

(9.8 หมนลานบาท)

xii

นอกจากน คณะผวจยยงพบวา โดยภาพรวม การเจรจาเพอผอนคลายกฎแหลงกาเนดนาจะสงผลตอการเพมมลคาการสงออกมากกวาฝงนาเขา ซงยอมสงผลใหดลการคาของไทยดขน และหากเปรยบเทยบระหวางการเจรจาเพอผอนคลายกฎแหลงกาเนดกบการเจรจาเพอขอลดภาษของสนคาทกรายการใหเปนศนย การลดความเขมงวดของกฎแหลงกาเนดนาจะสงผลตอการเพมมลคาการคามากกวา หนวยงานของรฐทเกยวของในเรองนจงควรใหความสาคญกบเรองของความเขมงวดของกฎแหลงกาเนดเปนพเศษ 5. การวเคราะหผลกระทบของปรมาณการคาทเปลยนแปลงไปตอภาคอตสาหกรรมไทย

ในสวนทหา คณะผวจยไดทาการศกษาตอยอดจากโครงการฯ ระยะท 1 ในการวเคราะหผลกระทบตอภาคอตสาหกรรมไทยจากปรมาณการคาทเปลยนแปลงไปหลงจากทความตกลงภายใต FTA จานวน 5 ฉบบ อนไดแก ความตกลง AFTA ACFTA JTEPA TAFTA และ TIFTA มผลบงคบใชมาเปนระยะเวลาพอสมควรแลว คณะผวจยไดปรบปรงแบบจาลองในการศกษาใหมความสมจรง และเออตอการใชในการกาหนดนโยบายมากยงขน โดยการพยายามสรางความเชอมโยงทชดเจนระหวางปรมาณการคาทเปลยนแปลงไปจากการทา FTA กบประเทศคคาและผลกระทบตอภาคอตสาหกรรม เพอใหสามารถวเคราะหผลตอการลงทนและการจางงานไดอยางถกตองมากยงขน (ดรายละเอยดในบทท 7)

คณะผวจยพบวาการแกปญหาการขาดขอมล “ภาพเศรษฐกจไทยหลงจากมการทา FTA”

โดยการพยายามใชแบบจาลองในการพยากรณฐานขอมลขนาดใหญอยางเชน ตาราง IO table ในป 2010 (โดยการทา forecast simulation) มปญหาในทางปฏบตหลายประการ ไมวาจะทดลองวธนในแบบจาลองขนาดเลกหรอขนาดใหญ ปญหาเหลานทาใหผลการพยากรณตารางปจจยการผลต-ผลผลตในป 2010 ไมนาจะมความนาเชอถอเพยงพอทจะใชเปนพนฐานในการวเคราะหผลกระทบของ FTA ทมตอการปรบตวของภาคการผลตไทย ดงนน การแกปญหานนาจะตองอาศยการรอขอมลจรงจากตาราง IO table ป 2010 มากกวาการพยายามตอบโจทยดวยแบบจาลอง อยางไรกตาม คณะผวจยยงพบวาการทา Historical/Decomposition simulation มความนาเชอถอและสอดคลองกบความเปนจรงระดบหนง ซงนบวาเปนการคนพบทนาสนใจ เพราะคณะผวจยไดทาการพฒนาโปรแกรมเพอใชในการนไวแลว ดงนน เมอขอมล IO table ป 2010 ออกมา คณะผวจยจะสามารถทาการวเคราะหผลกระทบของ FTA ทมตอภาคอตสาหกรรมไดอยางมความมนใจพอสมควร ทงน มรายละเอยดในทางปฏบตทตองดดแปลงโปรแกรมทพฒนาขนเพอใหการวเคราะหนนสามารถสะทอนผลกระทบของ FTA ตอภาคอตสาหกรรมไทยไดดยงขน

xiii

6. การวเคราะหการเปลยนแปลงของเครอขายการผลตในอาเซยน

ในสวนทหก คณะผว จยไดศกษาวา ทผานมา เครอขายการผลตในอาเซยนใน 4 อตสาหกรรม อนไดแก อตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต อตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม อตสาหกรรมอเลกทรอนกสและเครองใชไฟฟา และอตสาหกรรมเคมภณฑและพลาสตก มการเปลยนแปลงไปหรอไม เพยงใด หลงจากทความตกลงการคาเสรอาเซยนมผลบงคบใชมาเปนระยะเวลาเกอบ 2 ทศวรรษ (ดรายละเอยดในบทท 8)

จากการศกษาในสวนแรก ประโยชนดานภาษศลกากรทผประกอบการในไทยไดรบเกนกวาครงเปนประโยชนทไดรบจากการคาขายกบประเทศสมาชกอาเซยน (รอยละ 67 สาหรบฝงสงออก และรอยละ 51 สาหรบฝงนาเขา) ขอมลนสะทอนใหเหนถงรปแบบการคาระหวางประเทศของไทยทมการพงพากนเองกบประเทศสมาชกอาเซยนมากขน รปแบบการคาระหวางประเทศดงกลาวสวนหนงเปนผลจากพฒนาการของการเกดเครอขายการผลตในกลมประเทศสมาชกอาเซยน ทบรษทขามชาตไดปรบพฤตกรรมการลงทนโดยไดกระจายการลงทนเพอผลตสนคาไปยงททมความไดเปรยบ

ผลการศกษาการเปลยนแปลงเครอขายการผลตใน 4 อตสาหกรรมทผานมา พบวา

ในชวงเวลา 10 ปทผานมา เครอขายการผลตทมความเชอมโยงกนมากขน ไดแก ยานยนต และพลาสตกและเคมภณฑ โดยผผลตในอตสาหกรรมยานยนตในอาเซยนใชชนสวนและสวนประกอบจากอาเซยนเองเพมขนจากรอยละ 16 มาเปนรอยละ 27 ของชนสวนและสวนประกอบทผผลตในอาเซยนนาเขามาทงหมด ชนสวนและสวนประกอบยานยนตจากอาเซยนทใชกนมากขนในภมภาคสวนใหญมาจากไทย ขณะทผผลตในอตสาหกรรมพลาสตกและเคมภณฑใชสนคาเคมภณฑขนกลางจากในภมภาคเพมขนจากรอยละ 27 มาเปนรอยละ 32 ของสนคาเคมภณฑขนกลางทผผลตในอาเซยนนาเขามาทงหมด สนคาเคมภณฑขนกลางจากอาเซยนทใชมากขนสวนใหญมาจากสงคโปร มาเลเซย และไทย ในขณะเดยวกน เครอขายการผลตทมความเชอมโยงกนลดลง ไดแก สงทอและเครองนงหม และเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส โดยผผลตในอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมในอาเซยนใชสงทอตนนาลดลงจากรอยละ 31 มาเปนรอยละ 29 ของสงทอตนนาทผผลตในอาเซยนนาเขามาทงหมด และใชสงทอกลมกลางนาลดลงจาก รอยละ 23 มาเปนรอยละ 12 ของสงทอกลางนาทผผลตในอาเซยนนาเขามาทงหมด แหลงนาเขาสงทอนอกอาเซยนทปอนใหแกผผลตในอาเซยนมากขนอยางชดเจนกคอ จน ขณะทผผลตในอตสาหกรรมเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสใชชนสวนและสวนประกอบจากอาเซยนเองลดลงจากรอยละ 47 มาเปนรอยละ 38 ของชนสวนและสวนประกอบทผผลตในอาเซยนนาเขามาทงหมด แหลงนาเขาชนสวนและสวนประกอบเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสทปอนใหแกผผลตในอาเซยนมากขนอยางชดเจนคอ จน

xiv

7. ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

แมวาในภาพรวม ผประกอบการไทยโดยเฉพาะอยางยงผประกอบการภาคอตสาหกรรมสวนหนงจะสามารถเกบเกยวประโยชนจาก FTA เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนได อยางไรกตาม การใชประโยชนจากความตกลง FTA ตางๆ ยงอาจพบปญหาและอปสรรคในทางปฏบตอยบาง ในสวนสดทาย คณะผวจยจงไดนาเสนอขอเสนอแนะเชงโยบายในการสนบสนนใหผประกอบการสามารถเกบเกยวผลประโยชนจากความตกลง FTA ตางๆ ไดอยางเตมทมากขน ดงตอไปน (ดรายละเอยดในบทท 10) 7.1 การเจรจาตอรองดานภาษศลกากร กฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา และกระบวนการ

ศลกากร

เพอใหผประกอบการสามารถเกบเกยวผลประโยชนดานภาษศลกากรจากความตกลง FTA ตางๆ ไดอยางเตมทมากขน หนวยงานรฐทเกยวของควรดาเนนการดงตอไปน

• ควรผลกดนใหประเทศภาคนาสนคาทอยนอกรายการลดภาษ หรอสนคาทอยในรายการสนคาทมความออนไหวและยงไมลดภาษเขามาอยในรายการลดภาษ เชน

o อนโดนเซยภายใต AFTA: นาตาลดบทไดจากออย (HS 170111) ปลายขาว (HS 100640)

o ฟลปปนสภายใต AFTA: ขาว (HS 100630) o เวยดนามภายใต AFTA: นามนปโตรเลยมอนๆ (HS 271019) o จนภายใต ACFTA: โพลเอธลน (HS 390120) และขาวทสบางแลวหรอส

ทงหมด (HS 100630) o ญปนภายใต JTEPA: นาตาลดบทไดจากออย (HS 170111) ขาวทสบางแลว

หรอสทงหมด (HS 100630) o อนเดยภายใต AIFTA: นาตาลอนๆ (HS 170199) ฮารดดสก (HS 847170)

• ควรผลกดนใหมการขยายโควตาการสงออกสนคา เชน โมลาสส (HS 170310) ทสงออกไปญปน

• ควรผลกดนใหมการแกไขหรอเพมเกณฑทางเลอกในการพจารณาแหลงกาเนดสนคาสาหรบสนคาบางชนด ใหมความสอดคลองกบโครงสรางการผลตสนคา เชน

o อาหารแมว ควรมการเพมเกณฑ CC เปนทางเลอกเพมเตมจากเกณฑ VA 40% ภายใต JTEPA

o ปลาทนาแปรรป ควรมการเพมเกณฑ CC ภายใต JTEPA เนองจากยงพบวาผประกอบการมปญหาในการขอใบรบรองสญชาตเรอและไตกงจากเรอประมงเพอขอ C/O

xv

• ควรผลกดนใหระเบยบการปฏบตในการออกหนงสอรบรองถนกาเนดสนคา (operational certification procedure: OCP) ภายใตความตกลงตางๆ มความสอดคลองกน เชน

o ควรใหมการยอมรบใบ C/O ทออกโดยประเทศทสามทเปนประเทศนอกภาค (third-party re-invoicing) ภายใตความตกลง TIFTA

o ควรปรบใหเวลาทผประกอบการตองเกบเอกสารทเกยวของมความสอดคลองกน

o ควรปรบใหขอมลทตองกรอกในใบ C/O มความสอดคลองกน 7.2 การเพมประสทธภาพในกระบวนการพจารณาการใชสทธประโยชน

เพอไมใหผประกอบการสญเสยโอกาสในการใชประโยชนจากความตกลง FTA ตางๆ กรมการคาตางประเทศควรดาเนนการดงตอไปน

• พฒนาและปรบปรงคมอปฏบตการสาหรบเจาหนาท ตลอดจนเพมการฝกอบรมใหแกเจาหนาทเปนระยะๆ เพอลดปญหาดลยพนจของเจาหนาท

• กาหนดตวชวดประสทธภาพการดาเนนงาน ตามระยะเวลาทใชในการพจารณา และจานวนขอรองเรยนจากผประกอบการ

7.3 การใหขอมล คาปรกษา และจดทาคมอการใชสทธประโยชนแกผประกอบการ

เพอใหผประกอบการสามารถเกบเกยวผลประโยชนดานภาษศลกากรจากความตกลง FTA ตางๆ ไดอยางเตมทมากขน หนวยงานรฐทเกยวของควรดาเนนการดงตอไปน

• สานกงานเศรษฐกจ อตสาหกรรมและหนวยงานท เก ยวของควรเพ มการประชาสมพนธการใชสทธประโยชนจาก FTA แกผประกอบการ ทงในสวนกลางและสวนภมภาค โดยเนนสาขาอตสาหกรรมทยงใชประโยชนคอนขางตา เชน

o ผทคาขายกบอาเซยน: ผสงออกสงทอ อเลกทรอนกส และเครองหนงและรองเทา และผนาเขาเหลกและเหลกกลา ไมและเฟอรนเจอร และอญมณ

o ผทคาขายกบจน: ผสงออกเกอบทกกลมอตสาหกรรม และผนาเขายานยนตและอญมณ

o ผทคาขายกบญปน: ผสงออกเครองจกรกลและเครองใชไฟฟา และผนาเขาเกอบทกอตสาหกรรม

o ผทคาขายกบออสเตรเลย: ผสงออกอเลกทรอนกส และผนาเขายานยนต เครองจกรกล เซรามก เครองนงหม และเครองหนงและรองเทา

xvi

o ผทคาขายกบเกาหลใต: ผสงออกชนสวนยานยนต เครองใชไฟฟา ไมและเฟอรนเจอร และอเลกทรอนกส และผนาเขาเกอบทกอตสาหกรรม

o ผทคาขายกบอนเดย: ผสงออกเกอบทกกลมอตสาหกรรม และผนาเขาเกอบทกอตสาหกรรม

• กรมศลกากรควรประสานกบหนวยงานศลกากรของประเทศภาคตางๆ ในการแลกเปลยนขอมลอตราภาษและขอมลการใชประโยชนภายใตความตกลงตางๆ เพอใหไดมาซงขอมลทมความถกตองและทนสมย

• กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กรมการคาตางประเทศ และกรมศลกากร ควรรวมกนจดทาเวบไซตอยางเปนทางการแบบจดเดยว (one-stop service) ทสามารถใชไดงายและมขอมลอตราภาษและกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาภายใตความตกลงตางๆ แยกตามรายประเทศ เพอใหผประกอบการมขอมลอยางเปนทางการทมความถกตองและทนสมย สาหรบการตดสนใจวาจะเลอกใชประโยชนจาก FTA ฉบบใด

• กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กรมการคาตางประเทศ และกรมศลกากรควรรวมกนปรบปรงตารางการลดภาษและกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาของทงไทยและประเทศภาคตามรหสพกดศลกากร HS 2007 และ HS 2012 ใหมความทนตอสถานการณ เพอใหผประกอบการมขอมลทถกตองสาหรบใชอางองในการทาเอกสารทเกยวของ ทงน เนองจากตารางการลดภาษและกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาทเผยแพรอยในปจจบน (ป 2554) อางองตามรหสพกดศลกากร HS 2002

• กรมการคาตางประเทศควรใหขอมล คาปรกษา และจดทาคมอเกยวกบกระบวนการขอใบรบรองแหลงกาเนดสนคา (C/O) ผานชองทางปกตและอนเทอรเนต เพอใหผประกอบการ โดยเฉพาะอยางยงผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) ทราบ ทงน เนองจากผประกอบการหลายรายเหนวากระบวนการขอใบ C/O มความยงยากซบซอน นอกจากน กรมการคาตางประเทศควรพฒนาและประชาสมพนธระบบการขอใบรบรองแหลงกาเนดสนคาดวยลายมอชออเลกทรอนกส (digital signature) ซงสามารถชวยลดระยะเวลาและคาใชจายในการขอใบ C/O ได

• กรมการคาตางประเทศควรเพมการประชาสมพนธวา การเปดเผยโครงสรางตนทนการผลตเพอขอใบ C/O จะไมทาใหกรมสรรพากรเรยกเกบภาษเงนไดนตบคคลเพมเตม เนองจากทงสองหนวยงานไมมการแลกเปลยนขอมลดงกลาวกน

• กรมศลกากรควรใหขอมล คาปรกษา และจดทาคมอเกยวกบการใชระบบการขอใหหนวยงานศลกากรพจารณาลวงหนา (advanced ruling) สาหรบการตรวจสอบพกดศลกากร อตราศลกากร และกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา เพอลดปญหาการตความพกดศลกากรไมตรงกนระหวางผประกอบการกบหนวยงานศลกากร

xvii

Executive summary Increasing the Competitiveness of Thai Manufacturing Industries under the

New International Economic Environment (Phase II)

Thailand has actively engaged in a number of free trade agreements (FTAs) with her trading partners. Since the launch of ASEAN FTA (AFTA), Thailand has established four bilateral agreements and five regional agreements; namely, Thailand-Australia FTA (TAFTA), Thailand-New Zealand CEP (TNZCEP), Japan-Thailand EPA (JTEPA), the early harvest scheme between Thailand and India, ASEAN-China FTA (ACFTA), ASEAN-Japan CEP (AJCEP), ASEAN-Republic of Korea FTA (AKFTA), ASEAN-Australia-New Zealand FTA (AANZFTA), and ASEAN-India FTA (AIFTA). These FTAs are expected to bring about benefits to Thai businesses by providing cost advantages to their products and opportunities for their participation in global production networks. The FTAs, in turn, inevitably give unfit firms a hard time.

A previous study by TDRI (2010) examined the realized and expected benefits granted by Thailand’s existing FTAs as well as the progress of several economic cooperation schemes and mutual recognition agreements. In addition to monitoring the stated benefits, the current study aims at extending the previous study by elucidating economic determinants of preference utilization rates and trade values under the FTAs and clarifying impacts of the FTAs on both Thai economy and the development of production networks in ASEAN member countries. 1. Utilization of tariff preferences by Thai businesses

In 2010, Thai exports enjoyed a total tariff saving of 102 billion Baht (approximately 3.2 billion US Dollar) or 3.09% of the total export value to all FTA partners. For Thai importers, the total tariff saving was 59 billion Baht (approximately 1.9 billion US Dollar) or 2.74% of the total import value from all FTA partners. These modest tariff savings resulted from the moderate eligible product coverage, preferential tariff margin, and the overall preference utilization rate (see Table 1 and 2 for exports and imports, respectively). Interestingly, half of the benefits reaped by Thai businesses in 2010 went to those trading with ASEAN customers and suppliers.

xviii

Like in the previous year, Thai businesses in the automotive and food sectors were still among the top beneficiaries in 2010. On the other hand, there have been a number of businesses in various sectors that did not fully utilize the existing preferential arrangements, especially those exporting to China and those importing from Japan (see Table 3 and 4 for exports and imports, respectively).

The identification of the reasons why Thai businesses were not making greater use of such preferences was then undertaken by the analysis of the information collected from the questionnaires as well as the interviews. According to the survey, discretions among officers authorized to administer the issue of certificates of origin (C/Os) were the most troublesome obstacle that prevented them from being fully utilized. Many firms also pinpointed two key problems; process of applying for the examination of origin with the certifying authority has been too slow and the requirement that C/Os are issued only after goods are loaded on ship or aircraft causes delays in clearing goods at the destination port. While difficulties in searching for necessary information (e.g. preferential tariff rates, rules of origin, and administrative procedures to apply for C/Os) were not much mentioned by the respondents, many SMEs that did not participate in the survey might have difficulties in finding the information.

During the field trip to Chieng Rai province where massive border trades exist between Thailand and the neighboring countries (i.e. Myanmar, Laos, and China), it was found that certain trading firms failed to utilize the preferences because they have been unable to ask for relevant documents from manufacturers. Reportedly, many firms have decided not to utilize the preferences because they have falsified their importation documents by making an incorrect declaration on import values to avoid further taxation (e.g. value-added and income taxes).

The firms participating in the survey also highlighted that the current system of origin certification is inefficient and thus should be improved. The most preferred solution is the universal self-certification. Self-certification by approved exporters and the idea that C/Os issued by the authority could be used for multiple shipments were the second and third favorites. It would substantially reduce the cost and time involved and C/Os could be issued and delivered to customers much faster than under the current system. Many firms also believed that all exporting firms would benefit from harmonization of originating

xix

criteria between different agreements and from the introduction of alternative rules where firms are allowed the choice of satisfying either a change in tariff classification rule or a value-added rule.

To encourage greater use of FTA preferences by Thai businesses, a case study on how to reap benefits from FTAs was conducted. We drew interesting lessons learnt by four firms whose benefits from FTAs ranging from 6.65 to 2,246 million Baht a year. In the firms’ opinion, FTAs have a significant impact in increasing their sales in existing markets and providing opportunities to break into new markets. In other words, the lack of such preferences would have negatively affected their competitiveness. The best practices adopted by these firms include a) keep updated and alerted to FTA-related news; b) clearly assign appropriate staff to be responsible for studying FTA texts (e.g. tariff reduction schedules, rules of origin, and certification procedures), comparing the associated costs and benefits, and filing of C/O applications; c) redesign the organization’s workflow to make better use of the trade preferences; d) maintain systematic accounting and production records; e) follow the plan-do-check-act cycle to improve the application process; f) effectively communicate intra- and inter-organization; g) use tariff saving as a marketing strategy; and h) do not give up when confronted with difficulties.

xx

Table 1 Utilization of tariff preferences by Thai exporters in 2010.

Trading partners Total tariff

savings (million Baht)

Tariff savings ratio (%)

Product coverage

(%)

Preferential tariff margin

(%)

Preference utilization rate

(%)

ASEAN 68,290 4.9 53.4 16.9 42.0 - ASEAN-6 54,758 5.4 47.7 18.3 50.3 - CLMV 13,531 3.5 68.3 14.4 26.9 China 15,220 2.2 48.6 8.5 58.1 Australia 9,074 3.0 74.1 6.1 67.5 Japan 5,331 0.8 32.2 5.0 58.6 Republic of South Korea 1,958 1.7 46.0 9.3 38.3 India 1,915 1.4 79.2 3.8 38.0

Total 101,787 3.1 50.9 11.2 50.3 Sources: Authors’ calculation

Table 2 Utilization of tariff preferences by Thai importers in 2010.

Trading partners

Total tariff savings

(million Baht)

Tariff savings ratio (%)

Product coverage

(%)

Preferential tariff margin

(%)

Preference utilization rate

(%)

ASEAN 30,302 4.3 59.6 9.6 48.3 - ASEAN-6 27,061 4.8 52.0 12.2 59.8 - CLMV 3,241 2.3 90.0 3.5 21.7 China 15,652 3.2 48.9 10.1 52.7 Japan 10,476 1.6 69.9 6.2 27.6 Australia 1,676 1.2 21.8 10.2 55.9 Republic of South Korea 895 0.7 35.6 5.3 31.4 India 159 0.3 24.3 4.1 14.4

Total 59,159 2.7 55.5 8.2 40.7

Sources: Authors’ calculation

xxi

Table 3 Sector-wise utilization of tariff preferences by Thai exporters in 2010.

Sector Total tariff

savings (million Baht)

Preference utilization rate (%)

ASEAN China Japan Australia Republic of Korea India Total

Automobile 35,232 **** * Z **** **** **** 79.0

Food 11,367 ** **** *** **** *** * 53.2

Plastic 7,215 *** *** *** **** ** ** 64.7

Rubber 6,760 ** **** ** *** *** ** 67.4

Chemical 5,769 ** **** **** *** ** *** 64.6

Machinery 5,417 ** * * *** *** ** 35.1

Auto-parts 5,259 ** * Z *** * * 41.5 Electrical appliance 4,116

** * * ** * * 26.8

Iron and steel 1,767 ** * *** ** ** * 30.0

Textile 1,445 * ** *** *** *** ** 36.2

Wood/furniture 1,152 *** * *** **** * ** 63.5

Jewelry 748 ** * **** **** ** ** 69.4

Electronics 578 * * Z * * ** 11.3

Garment 562 ** ** *** *** *** * 54.7

Ceramic 322 ** * **** **** ** * 47.6

Leather 300 * * *** *** *** * 27.5 Sources: Authors’ calculation Note: * = Preference utilization between 0-25% ** = Preference utilization between 26-50% *** = Preference utilization between 51-75% **** = Preference utilization between 76-100% Z = No preference utilized since products are duty-free on an MFN basis

xxii

Table 4 Sector-wise utilization of tariff preferences by Thai importers in 2010.

Sector Total tariff

savings (million Baht)

Preference utilization rate (%)

ASEAN China Japan Australia Republic of Korea India Total

Automobile 11,591 **** * *** * * X 73.1 Food 7,834 **** **** ** **** * * 76.4 Auto-parts 6,849 *** *** ** ** * *** 47.1 Iron and steel 3,129 * ** ** ** ** ** 35.5 Chemical 3,106 *** ** * ** * * 38.8 Machinery 3,037 ** ** * * * * 25.4 Electronics 2,721 **** ** ** ** * * 60.0 Textile 2,194 **** **** *** **** *** * 77.5 Electrical appliance 2,185 ** ** * *** * * 30.7 Ceramic 1,664 ** **** ** * * * 63.4 Plastic 1,167 *** *** * ** ** * 31.1 Garment 968 ** *** **** * * * 56.5 Rubber 738 **** ** ** *** **** ** 52.9 Leather 695 *** ** * * * * 44.4 Wood/furniture 491 * ** ** *** * ** 27.0 Jewelry 17 * * * *** * ** 6.3 Sources: Authors’ calculation Note: * = Preference utilization between 0-25% ** = Preference utilization between 26-50% *** = Preference utilization between 51-75% **** = Preference utilization between 76-100% X = No preference utilized since products are in the exclusion list

xxiii

2. Utilization of cooperation programs and mutual recognition agreements (MRAs)

Until September, 2011, three cooperation programs under JTEPA have progressed toward their goals as planned. These programs include “Kitchen of the World project”, Japan-Thailand Steel Industry Cooperation Program, and Textile and Apparels Cooperation. Unlike the formers, the implementation of Automotive Human Resource Development Institute Project (AHRDIP) was still in the process of action planning. Although certain businesses and government agencies have benefited from the programs, the following issues are yet to be addressed for greater impacts on Thai economy; the lack of transfer of high production technology, outreach to non-Japanese firms, and uncovered cost for program participation.

For mutual recognition agreements (MRAs) under JTEPA, the implementation has been pending since Thailand’s Electrical and Electronics Institute has not yet been authorized to be registered conformity assessment bodies (CAB). There was also no concrete evidence on the use of trade facilitation by Thai businesses under ASEAN Sectoral MRA for Electrical and Electronic Equipment (ASEAN EE MRA) and Agreement on the ASEAN Harmonized Electrical and Electronic Equipment Regulatory Regime (AHEEER). 3. Economic determinants of preference utilization rates

An econometric model to study the effects of various factors on the extent of preference utilization by Thai businesses was constructed. Originating criteria specified in the rules of origin (RoOs) and preferential tariff margin were found to be two key factors by the study. According to the model, originating criteria played a much more important role than preferential tariff margin. RoOs relaxation was predicted to increase preference utilization rates in the order of magnitude that is much larger than maximizing tariff margins by cutting preferential tariff rates of all goods to zero.

According to our model, an introduction of alternative rules of origin where firms, especially those exporting food and wood, are allowed the choice of satisfying either a change in tariff classification rule or a 40%-value-added (VA40) rule could increase the preference utilization rate under JTEPA by 10-13%. Exporters under TAFTA, especially

xxiv

those in the textile sector, would utilize the preferences 16-18% more if the originating criteria were relaxed from a change in tariff classification at 2-digit level (CC) rule to a change at 4- or 6-digit levels rule (CTH and CTSH, respectively). For businesses exporting plastic, rubber, and auto-parts to the ASEAN-6 countries, their preference utilization rates under AFTA would increase by 12% with a relaxation from CTHorVA40 rule to CTSHorVA40 rule.

A rise in the utilization rate under JTEPA by 35-36% would be observed among Thai importers in the textile and jewelry sectors if stringent rules like a requirement that goods undergo a specific manufacturing process (P) were removed. A relaxation from CC rule to CTH and CTSH rules would result in a 14-25% increase in preference utilization rate under TAFTA by food importers. Finally, simplification from (CCandP)orVA40orP to CCorVA40orP would encourage the use of AFTA by firms importing garment from ASEAN members by 9% 4. Economic determinants of trade values under FTAs

Another econometric model to study the effects of various factors on the extent of trade under FTAs between Thai and trading partners was also constructed. Originating criteria specified in the rules of origin (RoOs) and preferential tariff margin were again found to be two key factors influencing trade values. Like the former model, originating criteria played a much more important role. Hence, RoOs relaxation was predicted to increase preference utilization rates in the order of magnitude that is much larger than cutting tariff rates of all goods to zero. It was also found that RoOs relaxation resulted in an increase in exports in the order of magnitude that is much larger than imports.

According to the model, a relaxation from CC rule to CTH rule would result in a total of 13 billion Baht increase (or increase by 14%) in exports under JTEPA by Thai importers in the food and textile sector. For businesses exporting a variety of products including food, chemical, iron and steel, and machinery to the ASEAN-6 countries, their export values under AFTA would increase 98 billion Baht (or increase by 41%) with a relaxation from CTHorVA40orP rule to CTSHorVA40orP rule.

xxv

5. Impacts of FTAs on Thai economy

The attempt to refine the computable general equilibrium (CGE) model that was developed in our previous study face several problems. One of the major problems is Thailand’s input-output table is not up to date. Forecast simulation was then performed but the results turn to be counterintuitive. Consequently, it is recommended that the CGE model be refined only after a more up-to-date input-output table is available. 6. Impacts of FTAs on the development of production networks in ASEAN member countries

The Thai economy increasingly relies on trade with the other ASEAN member countries. This is partly because several production bases previously located in the developed countries have been relocated throughout ASEAN. This study is a pioneer work to analyze the development of the production networks in the region.

In the past decade, sectors where intra-regional trades were found to be increasing at a substantial pace included automotive and chemical and plastic. Not to mention the dependency on local suppliers, firms in the automotive sector in ASEAN tend to acquire more parts and componenets from foreign suppliers in the region. The share of intra-regional input sourcing almost doubled from 16% in 2000 to 27% in 2010 in which Thai suppliers enjoyed the largest share of 12%. The chemical and plastic industry saw an increase in a share of using upstream input within the region from 27% to 32%. The major regional players in the chemical and plastic industry included Singaporean, Malaysian, and Thai suppliers.

On the other hand, firms in the textile and garment and electronics and electrical appliance tend to depend more on non-ASEAN suppliers. The giant China has continuously dominated the soucing in ASEAN in both industries. For the upstream textile industry, a slight drop from 31% in 2000 to 29% on 2010 was observed. The share of intra-regional sourcing of intermediate inputs used in the textile and garment industry dramatically fell from 23% to 12%. There was also a drop from 47% to 38% in the electronics and electrical appliance industry.

xxvi

It is not yet answered by this study to what extent FTAs have affected on the change in intra-regional input sourcing. Nonetheless, Thai industries that seek to participate or have already merged into the production networks would gain more benefits if they are not obstructed from utilizing FTAs preferences when needed. 7. Policy recommendations

To encourage Thai businesses to reap more benefits from FTAs, we propose a number of policy recommendations. Trade negotiation

The Thai government should aim at negotiating for

• further tariff reduction of products in the sensitive and exclusion lists. For examples, raw cane sugar exported to Indonesia and Japan; rice exported to the Philippines, China, and Japan; polyethylene exported to China; and harddisk exported to India;

• expansion of export quotas, in particular, for cane molasses;

• relaxation of rules of origin for certain products. Products whose rules of origin should be relaxed include animal feed and prepared/preserved tunas;

• harmonization of operational certification procedures (OCPs) under all FTAs. Improvement of certification procedures

The Department of Foreign Trade should

• develope operating manuals and provide regular trainings for officers who are responsible for administering the issue of C/Os;

• incorporate processing time and number of complaints to be part of key performance indicators (KPIs) used to evaluate officials in charge of issuing C/Os.

xxvii

Information dissemination and awareness-raising campaigns

To maximize the effectiveness of information dissemination and awareness-raising campaigns, improvements in the functioning of a number of arrangements are recommended as follows.

• The Office of Industrial Economy and relevant government agencies should publicize case studies of businesses that have successfully exploited the FTA preferences as well as disseminate information related to the FTAs among businesses with low preference utilization rates, especially those exporting to China and India and those importing from Japan and India.

• The Department of Customs should collaborate with customs authorities in the FTA partner countries in exchanging latest tariff rates and preference utilization rates.

• The Department of Trade Negotiations together with the Department of

Foreign Trade and the Department of Customs should develop a one-stop

service website containing information that meets all businesses’ needs

related with FTA utilizations (e.g. preferential tariff rates and rules of origin).

• The Department of Trade Negotiations together with the Department of Foreign Trade and the Department of Customs should provide relevant information and update it when changes occur; for instances, change of tariff classification and concession with respect to the adoption of HS 2007 and upcoming HS 2012.

• The Department of Foreign Trade should provide guidebooks that demonstrate in detail how to prepare the paperwork necessary for C/Os application through manual, electronic data interchange, and recently-implemented digital signature systems.

• The Department of Foreign Trade should make a regular public announcement that revealing product cost structures when filing the C/O application would not lead to higher corporate tax.

• The Department of Customs should provide guidebooks that demonstrate in detail how to obtain advanced ruling services on tariff classification and preferential treatment.

 

xxix

สารบญ

หนา กตตกรรมประกาศ ...................................................................................................................... i บทสรปผบรหาร ........................................................................................................................... iii Executive Summary ................................................................................................................... xvii บทท 1 บทนา ............................................................................................................................ 1 1.1 เหตผลความจาเปน ............................................................................................... 1 1.2 วตถประสงคของการศกษา .................................................................................... 3 1.3 เปาหมายของโครงการ .......................................................................................... 4 1.4 ขอบเขตการดาเนนงาน ......................................................................................... 5 1.5 แนวทางการศกษาและดาเนนงาน .......................................................................... 5 1.5.1 การวเคราะหในเชงลกตอปจจยทมผลตอการประหยดภาษศลกากร ............... 6 1.5.2 การวเคราะหในเชงลกตอปจจยทมผลตอปรมาณการคาระหวางไทยกบ ประเทศภาค ................................................................................................ 8 1.5.3 การวเคราะหถงผลกระทบของปรมาณการคาทเปลยนแปลงไปตอภาค อตสาหกรรม ................................................................................................ 8 1.5.4 การวเคราะหการเปลยนแปลงของเครอขายการผลตในอาเซยน ..................... 9 1.5.5 การพฒนาขดความสามารถของเจาหนาทของ สศอ. ..................................... 9 1.5.6 การจดสมมนาเผยแพรผลการศกษา ............................................................. 10 1.6 คณะผวจย ............................................................................................................ 11 1.7 ระยะเวลาดาเนนงานและแผนการดาเนนงาน ......................................................... 12 1.8 ผลทคาดวาจะไดรบ ............................................................................................... 14 บทท 2 สรปสาระสาคญของความตกลง FTA ทผานมาของไทย ............................................ 15 2.1 การลดอตราภาษศลกากร ...................................................................................... 16 2.2 กฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา ................................................................................. 29 2.3 ระเบยบปฏบตเกยวกบหนงสอรบรองถนกาเนดสนคา ............................................ 30 บทท 3 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจากความตกลง FTA ทผานมาของไทย ............... 41 3.1 บทนา ................................................................................................................... 41 3.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ........................................................... 46 3.2.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกในไทย ................... 46 3.2.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาในไทย .................... 53

xxx

หนา 3.2.3 เปรยบเทยบการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในป 2552 และป 2553 .................................................................................................... 59 3.2.4 เปรยบเทยบการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA แตละฉบบในป 2553 . 61 3.3 ปญหาและอปสรรคในการใชประโยชนจาก FTA ........................................................ 63 3.3.1 ปญหาและอปสรรคจากการเจรจาความตกลงการคาเสร ................................... 63 3.3.2 ปญหาและอปสรรคจากการดาเนนการตามความตกลง ..................................... 65 3.3.3 ปญหาและอปสรรคอนๆ .................................................................................. 67 3.3.4 ปญหาและอปสรรคทมระดบความรนแรงสงทสดและขอเสนอแนะ จากภาคเอกชน ............................................................................................... 67 3.4 ประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ทยงสามารถเกบเกยวไดอก ............................. 69 3.5 กรณศกษาแนวทางการปฏบตทดในการใชประโยชนจาก FTA เพอเพมขดความสามารถในการแขงขน .................................................................... 79 3.5.1 กรณศกษา #1: บรษทขามชาตขนาดใหญในอตสาหกรรมยานยนต และชนสวนทประสบความเรจในการใชประโยชนจาก FTA ............................... 79 3.5.2 กรณศกษา #2: บรษทสญชาตไทยขนาดใหญในอตสาหกรรมเคมภณฑ และพลาสตกทประสบความเรจในการใชประโยชนจาก FTA ............................ 80 3.5.3 กรณศกษา #3: บรษทขามชาตขนาดกลางในอตสาหกรรมเคมภณฑ และพลาสตกทประสบความเรจในการใชประโยชนจาก FTA ............................ 80 3.5.4 กรณศกษา #4: บรษทสญชาตไทยขนาดกลางในอตสาหกรรมยานยนต และชนสวนทประสบความเรจในการใชประโยชนจาก FTA ............................... 81 3.5.5 กรณศกษา #5: บรษทสญชาตไทยขนาดยอมในอตสาหกรรมอาหารท ยงไมเคยใชประโยชนภายใต FTA แตมแผนจะใชในอนาคต ............................. 82 3.5.6 กรณศกษา #6: บรษทสญชาตไทยขนาดยอมในอตสาหกรรมผลตเครอง สขภณฑทยงไมเคยใชประโยชนภายใต FTA แตมแผนจะใชในอนาคต ............. 82 3.5.7 สรปแนวทางการปฏบตทดในการใชประโยชนจาก FTA เพอเพมขดความ สามารถในการแขงขน ..................................................................................... 83 บทท 4 กรณศกษาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจากความตกลง FTA ทผานมาของไทยแยกตามรายสาขา .............................................................................. 85 4.1 อตสาหกรรมอาหาร .................................................................................................. 86 4.1.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกอาหารในไทย ........... 86 4.1.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาอาหารในไทย ............ 88

xxxi

หนา 4.2 อตสาหกรรมสงทอ ................................................................................................... 90 4.2.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกสงทอในไทย ............. 90 4.2.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาสงทอในไทย .............. 92 4.3 อตสาหกรรมเครองนงหม ......................................................................................... 94 4.3.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองนงหมในไทย ... 94 4.3.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองนงหมในไทย .... 96 4.4 อตสาหกรรมเครองหนงและรองเทา .......................................................................... 98 4.4.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองหนง และรองเทาในไทย .......................................................................................... 98 4.4.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองหนง และรองเทาในไทย .......................................................................................... 100 4.5 อตสาหกรรมอญมณและเครองประดบ ...................................................................... 102 4.5.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกอญมณและ เครองประดบในไทย ....................................................................................... 102 4.5.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาอญมณและ เครองประดบในไทย ....................................................................................... 104 4.6 อตสาหกรรมเคมภณฑ ............................................................................................. 106 4.6.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเคมภณฑในไทย ....... 106 4.6.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเคมภณฑในไทย ........ 108 4.7 อตสาหกรรมพลาสตก .............................................................................................. 110 4.7.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกพลาสตกในไทย ........ 110 4.7.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาพลาสตกในไทย ......... 112 4.8 อตสาหกรรมยาง ...................................................................................................... 114 4.8.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกยางในไทย ................ 114 4.8.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขายางในไทย ................. 116 4.9 อตสาหกรรมไมและเฟอรนเจอรไม ............................................................................ 118 4.9.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกไมและ เฟอรนเจอรไมในไทย ...................................................................................... 118 4.9.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาไมและ เฟอรนเจอรไมในไทย ...................................................................................... 120

xxxii

หนา 4.10 อตสาหกรรมเซรามก ................................................................................................ 122 4.10.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเซรามกในไทย ...... 122 4.10.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเซรามกในไทย........ 124 4.11 อตสาหกรรมเหลกและเหลกกลา ............................................................................... 126 4.11.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเหลก และเหลกกลาในไทย .................................................................................... 126 4.11.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเหลก และเหลกกลาในไทย .................................................................................... 128 4.12 อตสาหกรรมยานยนต .............................................................................................. 130 4.12.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกยานยนตในไทย ..... 130 4.12.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขายานยนตในไทย ...... 132 4.13 อตสาหกรรมชนสวนยานยนต ................................................................................... 134 4.13.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกชนสวนยานยนต ในไทย ......................................................................................................... 134 4.13.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาชนสวนยานยนต ในไทย ......................................................................................................... 136 4.14 อตสาหกรรมสนคาอเลกทรอนกส .............................................................................. 138 4.14.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกอเลกทรอนกส ในไทย ......................................................................................................... 138 4.14.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาอเลกทรอนกส ในไทย ......................................................................................................... 140 4.15 อตสาหกรรมเครองใชไฟฟา ...................................................................................... 142 4.15.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองใชไฟฟา ในไทย ......................................................................................................... 142 4.15.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองใชไฟฟา ในไทย ......................................................................................................... 144 4.16 อตสาหกรรมเครองจกรกล ........................................................................................ 146 4.16.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองจกรกล ในไทย ......................................................................................................... 146 4.16.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองจกรกล ในไทย ......................................................................................................... 148

xxxiii

หนา บทท 5 บทวเคราะหเชงเศรษฐมตเรองความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดภายใต ความตกลงการคาเสรและผลกระทบตอการใชสทธประโยชนทางดานภาษศลกากร ของผสงออกและนาเขาของไทย .................................................................................... 151 5.1 คาถามในการวจยและระเบยบวธการวจย .................................................................. 151 5.2 การทบทวนวรรณกรรม ............................................................................................ 157 5.3 แบบจาลองทใชในการวเคราะห ................................................................................ 162 5.4 ผลการประมาณแบบจาลองและการจาลองสถานการณทนาสนใจเชงนโยบาย ............ 165

5.4.1 แบบจาลองฝงสงออก ...................................................................................... 166 5.4.2 แบบจาลองฝงนาเขา ....................................................................................... 192

5.5 บทสรปและขอเสนอแนะเชงนโยบาย ........................................................................ 215 บทท 6 บทวเคราะหเชงเศรษฐมตเรองความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดภายใต ความตกลงการคาเสรและผลกระทบตอมลคาการสงออกและนาเขาของไทย ............ 223 6.1 คาถามในการวจยและระเบยบวธการวจย .................................................................. 223 6.2 การทบทวนวรรณกรรม .. ......................................................................................... 227 6.3 แบบจาลองทใชในการวเคราะห ................................................................................ 236 6.4 ผลการประมาณคาแบบจาลองและการจาลองสถานการณทนาสนใจเชงนโยบาย ........ 238

6.4.1 แบบจาลองฝงสงออก ................................................................................... 239 6.4.2 แบบจาลองฝงนาเขา .................................................................................... 262

6.5 บทสรปและขอเสนอแนะเชงนโยบาย ........................................................................ 283

บทท 7 ปญหาในการใชแบบจาลองแบบดลยภาพทวไปเพอวเคราะหการปรบตว ของภาคการผลตไทยภายหลงจากขอตกลงการคาเสรมผลบงคบใช และแนวทางในการแกไข ................................................................................................ 289 7.1 บทนาและระเบยบวธในการวเคราะห ........................................................................ 289 7.2 ปญหาทพบจากการทดลองใช Forecast Simulation และ Historical/ Decomposition Simulation ..................................................................................... 290 7.3 บทสรปและขอเสนอแนะ ........................................................................................... 295

xxxiv

หนา บทท 8 การวเคราะหการเปลยนแปลงของเครอขายการผลตในอาเซยน ................................... 297 8.1 บทนา ...................................................................................................................... 297 8.2 การลงทนโดยตรงจากตางประเทศในอาเซยน ........................................................... 298

8.2.1 สถานะการลงทนโดยตรงจากตางประเทศในภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใต . 298 8.2.2 สถานะการลงทนโดยตรงจากตางประเทศในโลก ........................................... 300 8.2.3 บทบาทและพฒนาการของการลงทนโดยบรษทขามชาตในอาเซยน .............. 302 8.2.4 โอกาสและความทาทายจากการลงทนโดยบรษทขามชาต ............................. 308

8.3 กรณศกษาเครอขายการผลตสนคาในอาเซยน ........................................................... 312 8.3.1 อตสาหกรรมยานยนตและชนสวน ................................................................ 313 8.3.2 อตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม .............................................................. 322 8.3.3 อตสาหกรรมไฟฟาและอเลกทรอนกส ........................................................... 340 8.3.4 อตสาหกรรมพลาสตกและเคมภณฑ ............................................................. 348 8.3.5 สรปผลการศกษาการเปลยนแปลงเครอขายการผลตของอาเซยน .................. 355

บทท 9 การใชประโยชนจากโครงการความรวมมอและความตกลงยอมรบรวม ภายใตความตกลงการคาเสรทผานมาของไทย ............................................................. 357 9.1 โครงการความรวมมอภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน (JTEPA) .......... 357

9.1.1 โครงการสงเสรมการคาและการลงทนเพอ ‘ครวไทยสครวโลก’ (Trade and Investment Promotion for ‘Kitchen of the World’ project) ..... 358 9.1.2 โครงการความรวมมออตสาหกรรมเหลกไทย-ญปน (Japan-Thailand Steel Industry Cooperation Programme) .................................................. 360 9.1.3 โครงการสถาบนพฒนาทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนต (Automotive Human Resource Development Institute Project: AHRDIP) 362 9.1.4 โครงการความรวมมอดานอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม (Textile and Apparels Cooperation) .......................................................... 363

9.2 ความตกลงยอมรบรวม (MRA) ................................................................................. 365 9.2.1 ความตกลงวาดวยการยอมรบรวมรายสาขาของอาเซยนสาหรบบรภณฑ ไฟฟาและอเลกทรอนกส (ASEAN Sectoral MRA for Electrical and Electronic Equipment: ASEAN EE MRA) ................................................. 365 9.2.2 ความตกลงการรบรองรวมภายใต JTEPA .................................................... 366

xxxv

หนา บทท 10 ขอเสนอแนะเชงนโยบาย ................................................................................................ 367 10.1 การเจรจาตอรองดานภาษศลกากร ........................................................................... 368 10.2 การเจรจาตอรองดานกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา .................................................... 369 10.3 การเพมประสทธภาพในกระบวนการพจารณาการใชสทธประโยชน ........................... 371 10.4 การใหขอมล คาปรกษา และจดทาคมอการใชสทธประโยชนแกผประกอบการ ........... 372 เอกสารอางอง ................................................................................................................................ 375 ภาคผนวกท 1 รายละเอยดการทา Forecast simulation และ Historical/Decomposition simulation ในบทท 7 ................................................................................................................. 379 ภาคผนวกท 2 สรปผลการเดนทางไปเกบขอมลทประเทศมาเลเซย

ชวงวนท 30 พฤษภาคม ถง 2 มถนายน 2554 .......................................................... 385 ภาคผนวกท 3 สรปผลการเดนทางไปเกบขอมลทจงหวดเชยงรายชวงวนท 23-24 สงหาคม 2554 ..... 401 ภาคผนวกท 4 สรปการพฒนาขดความสามารถของเจาหนาทของ สศอ. ........................................... 413

xxxvi

xxxvii

สารบญภาพ

หนา ภาพท 3.1 กรอบแนวคดการคานวณอตราการใชสทธประโยชน ..................................................... 42 ภาพท 3.3 สดสวนการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ทมผลบงคบใชกอน ในป 2553 ...... 62 ภาพท 3.4 ระดบความรนแรงของปญหาและอปสรรคตอการใชประโยชนในการสงออก ภายใต FTA ................................................................................................................ 69 ภาพ 7.1 แผนผงแสดงวธการทา Forecast Simulation และ Historical Simulation เพอพยากรณตารางปจจยการผลต-ผลผลตในป 2010 .................................................. 293 ภาพ 7.2 แผนผงแสดงวธการทา Historical/Decomposition Simulation ในชวงป 2000-2010 ................................................................................................... 294 ภาพท 8.1 มลคาสตอกเงนลงทนโดยตรงจากตางประเทศไหลเขาสประเทศตางๆ ในภมภาค เอเซยตะวนออกเฉยงใต ในชวงป 2533 ถงป 2552 ...................................................... 299 ภาพท 8.2 มลคากระแสเงนลงทนโดยตรงจากตางประเทศไหลเขาสประเทศตางๆ ในภมภาค เอเซยตะวนออกเฉยงใต ในชวงป 2543 ถงป 2552 ...................................................... 299 ภาพท 8.3 สวนแบงของสตอกเงนลงทนโดยตรงจากตางประเทศไหลเขาสภมภาคตางๆ ในชวงป 2533 ถงป 2552............................................................................................ 301 ภาพท 8.4 สวนแบงของกระแสเงนลงทนโดยตรงจากตางประเทศไหลเขาสภมภาคตางๆ ในชวงป 2543 ถงป 2552............................................................................................ 301 ภาพท 8.5 ลาดบความนาสนใจทบรษทขามชาตมแผนจะไปลงทนในภมภาคตางๆในป 2553 และ 2555 ................................................................................................................... 310 ภาพท 8.6 ลาดบความนาสนใจทบรษทขามชาตมแผนจะไปลงทนในประเทศตางๆในป 2553 และ 2555 ................................................................................................................... 310 ภาพท 8.7 จานวนบรษททตดอนดบบรษทขนาดทมขนาดใหญทสดในโลก 2,000 บรษท ................ 311 ภาพท 8.8 มลคาการสงออกยานยนตและชนสวนจากประเทศอาเซยนและนอกอาเซยนมายง อาเซยนในป 2543 และ 2553 ...................................................................................... 314 ภาพท 8.9 ภาษศลกากรสนคากลมชนสวนยานยนตภายใตอาฟตาในป 2544 และ 2553 ................ 315 ตารางท 8.6 มลคาการสงออกชนสวนยานยนตจากประเทศตางๆ มายงอาเซยนในป 2543 และ2553 .................................................................................................................... 317 ภาพท 8.10 มลคาการสงออกสนคากลมตนนา-กลางนา-ปลายนาของอตสาหกรรมสงทอและ เครองนงหมจากประเทศอาเซยนและนอกอาเซยนมายงอาเซยนในป 2543 และ 2553 .. 323 ภาพท 8.11 ภาษศลกากรสนคาตนนาของอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมภายใตอาฟตา ในป 2544 และ 2553 .................................................................................................. 324

xxxviii

หนา ภาพท 8.12 ภาษศลกากรสนคากลางนาของอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมภายใตอาฟตา ในป 2544 และ 2553 .................................................................................................. 325 ภาพท 8.13 มลคาการสงออกสนคาสาเรจรปและชนสวนและสวนประกอบในอตสาหกรรมไฟฟาและ

อเลกทรอนกสจากประเทศอาเซยนและประเทศอนๆ มายงอาเซยนในป 2543 และ 2553 ................................................................................................................... 340 ภาพท 8.14 ภาษศลกากรสนคากลมชนสวนและสวนประกอบของอตสาหกรรมไฟฟาและ อเลกทรอนกสภายใตอาฟตาในป 2544 และ 2553 ....................................................... 341 ภาพท 8.15 มลคาการสงออกสนคาสาเรจรปและสนคาเคมภณฑขนกลางในอตสาหกรรมพลาสตก และเคมภณฑจากประเทศอาเซยนและประเทศอนๆ มายงอาเซยนในป 2543 และ 2553 ................................................................................................................... 348 ภาพท 8.16 ภาษศลกากรเคมภณฑขนกลางของอตสาหกรรมพลาสตกและเคมภณฑภายใตอาฟตา ในป 2544 และ 2553 .................................................................................................. 349

สารบญตาราง

หนา

ตารางท 2.1 สถานะความตกลง FTA ของไทยกบประเทศคคาตางๆ ในประเดนการคาสนคา ............ 16 ตารางท 2.2 ตารางการลดภาษศลกากรภายใต FTA ฉบบตางๆ ....................................................... 27 ตารางท 2.3 เปรยบเทยบกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาภายใตความตกลง FTA ตางๆ ....................... 31 ตารางท 2.4 เปรยบเทยบหลกเกณฑทใชในการพจารณาแหลงกาเนดสนคาภายใตความตกลง FTA ตางๆ .................................................................................................................. 34 ตารางท 2.5 เปรยบเทยบสาระสาคญของระเบยบปฏบตเกยวกบหนงสอรบรองถนกาเนดสนคา

ภายใตความตกลง FTA ตางๆ ..................................................................................... 38 ตารางท 2.6 สรปประเดนสาคญเกยวกบการลดภาษศลกากรภายใต FTA ตางๆ ในป 2553 .............. 40 ตารางท 3.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรในการสงออกสนคาภายใตความตกลง FTA ในป 2553 แยกตามรายประเทศ .................................................................................. 49 ตารางท 3.2 ตวอยางสนคาสงออกทสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดสงสดในป 2553 ...................................................................................................... 50 ตารางท 3.3 การใชประโยชนดานภาษศลกากรในการนาเขาสนคาภายใตความตกลง FTA ในป 2553 แยกตามรายประเทศ .................................................................................. 56 ตารางท 3.4 ตวอยางสนคานาเขาทสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดสงสดในป 2553 ...................................................................................................... 57 ตารางท 3.5 เปรยบเทยบการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในป 2552 และป 2553 .......... 60 ตารางท 3.6 ประโยชนดานภาษศลกากรทผสงออกในไทยไดรบภายใตความตกลง FTA ในปจจบน และทจะไดรบหากมการแกไขอปสรรคตางๆ แยกตามกลมอตสาหกรรม ........................ 71 ตารางท 3.7 อตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลง FTA ในป 2553 ของผสงออกในไทย แยกตามกลมอตสาหกรรม ........................................................................................... 72 ตารางท 3.8 ตวอยางสนคาสงออกทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก .......................................................................................................................... 73 ตารางท 3.9 ประโยชนดานภาษศลกากรทผนาเขาในไทยไดรบภายใตความตกลง FTA ในปจจบน และทจะไดรบหากมการแกไขอปสรรคตางๆ แยกตามกลมอตสาหกรรม ........................ 75 ตารางท 3.10 อตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลง FTA ในป 2553 ของผนาเขาในไทย แยกตามกลมอตสาหกรรม ........................................................................................... 76 ตารางท 3.11 ตวอยางสนคานาเขาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก .......................................................................................................................... 77

xl

หนา ตารางท 4.1 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกอาหารในไทย ................. 87 ตารางท 4.2 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาอาหารในไทย ในป 2553 ................................................................................................................... 89 ตารางท 4.3 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกสงทอในไทย ในป 2553 ................................................................................................................... 91 ตารางท 4.4 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาสงทอในไทย ในป 2553 ................................................................................................................... 93 ตารางท 4.5 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองนงหมในไทย ในป 2553 ................................................................................................................... 95 ตารางท 4.6 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองนงหมในไทย ในป 2553 ................................................................................................................... 97 ตารางท 4.7 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองหนงและรองเทา ในไทยในป 2553 ........................................................................................................ 99 ตารางท 4.8 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองหนงและรองเทา ไทยในป 2553 ............................................................................................................ 101 ตารางท 4.9 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกอญมณและ เครองประดบในไทยในป 2553 .................................................................................... 103 ตารางท 4.10 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาอญมณและ เครองประดบในไทยในป 2553 .................................................................................... 105 ตารางท 4.11 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเคมภณฑในไทย ในป 2553 ................................................................................................................... 107 ตารางท 4.12 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเคมภณฑในไทย ในป 2553 ................................................................................................................... 109 ตารางท 4.13 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกพลาสตกในไทย ในป 2553 ................................................................................................................... 111 ตารางท 4.14 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาพลาสตก ในไทยในป 2553 ........................................................................................................ 113 ตารางท 4.15 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกยางในไทย ในป 2553 ................................................................................................................... 115 ตารางท 4.16 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขายางในไทย ในป 2553 ................................................................................................................... 117

xli

หนา ตารางท 4.17 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออก ไมและเฟอรนเจอรไม ในไทยในป 2553 ........................................................................................................ 119 ตารางท 4.18 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขา ไมและเฟอรนเจอรไม ในไทยในป 2553 ........................................................................................................ 121 ตารางท 4.19 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเซรามก ในไทยในป 2553 ........................................................................................................ 123 ตารางท 4.20 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเซรามกในไทย ในป 2553 ................................................................................................................... 125 ตารางท 4.21 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออก เหลกและเหลกกลา ในไทยในป 2553 ........................................................................................................ 127 ตารางท 4.22 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขา เหลกและเหลกกลา ในไทยในป 2553 ........................................................................................................ 129 ตารางท 4.23 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกยานยนตในไทย ในป 2553 ................................................................................................................... 131 ตารางท 4.24 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขายานยนตในไทย ในป 2553 ................................................................................................................... 133 ตารางท 4.25 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกชนสวนยานยนต ในไทยในป 2553 ........................................................................................................ 135 ตารางท 4.26 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาชนสวนยานยนต ในไทยในป 2553 ........................................................................................................ 137 ตารางท 4.27 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกอเลกทรอนกส ในไทยในป 2553 ........................................................................................................ 139 ตารางท 4.28 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาอเลกทรอนกส ในไทยในป 2553 ........................................................................................................ 141 ตารางท 4.29 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองใชไฟฟา ในไทยในป 2553 ........................................................................................................ 143 ตารางท 4.30 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองใชไฟฟา ในไทยในป 2553 ........................................................................................................ 145 ตารางท 4.31 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองจกรกล ในไทยในป 2553 ........................................................................................................ 147 ตารางท 4.32 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองจกรกล ในไทยในป 2553 ........................................................................................................ 149

xlii

หนา ตารางท 5.1 ตวอยางคาสมประสทธของตวแปร fta_rate ทประมาณคาไดจากแบบจาลอง ทางเศรษฐมต .............................................................................................................. 152 ตารางท 5.2 ตวอยางผลการจาลองสถานการณทนาสนใจเชงนโยบาย (Policy simulation) เพอดผลการพยากรณอตราการใชสทธประโยชนทเพมขนเมอทาการปรบให FTA rate ใหมคาเปนศนยในสนคาทกรายการ .............................................................. 152 ตารางท 5.3 ตวอยางผลการจาลองสถานการณทนาสนใจเชงนโยบาย (Policy Simulation) เพอดผลการพยากรณอตราการใชสทธประโยชนทเพมขนเมอทาการปรบให ROO. ประเภทตางๆ มความเขมงวดนอยลง .......................................................................... 154 ตารางท 5.4 กฎวาดวยแหลงกาเนดทใชในแบบจาลอง ..................................................................... 167 ตารางท 5.5 Partial Effect ของแบบจาลอง Logit สาหรบการสงออกไทยไปยงภายใตความ ตกลงการคาเสร AFTA (กลมประเทศสมาชกอาเซยนเดม) ป 25531 ............................. 167 ตารางท 5.6 ผลการประมาณแบบจาลองอตราการใชสทธประโยชนโดยใช Ordinary Least Square สาหรบการสงออกภายใตความตกลงการคาเสร AFTA ป (กลมประเทศสมาชกอาเซยนเดม) 2553 ...................................................................... 170 ตารางท 5.7 ลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ และความมนย สาคญตอการเพมอตราการใชสทธประโยชน ................................................................. 172 ตารางท 5.9 ชนดกฎวาดวยแหลงกาเนดและการแบงชนดตวแปรหนของกฎวาดวย แหลงกาเนด ................................................................................................................ 173 ตารางท 5.10 Partial Effect ของแบบจาลอง Logit สาหรบการสงออกภายใตความ ตกลงการคาเสรอาเซยน-จน ACFTA ป 25531 ............................................................ 174 ตารางท 5.11 ผลการประมาณแบบจาลองอตราการใชสทธประโยชนโดยใช Ordinary Least Square สาหรบการสงออกภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน ACFTA ป 2553 ....................................................................................................................... 176 ตารางท 5.12 ตารางกฎวาดวยแหลงกาเนดเดมและการแบงกลมกฎวาดวยแหลงกาเนดใหม .............. 178 ตารางท 5.13 Partial Effect ของแบบจาลอง Logit สาหรบการสงออกของไทยไปออสเตรเลย ภายใตความตกลงการคาเสรไทย-ออสเตรเลย TAFTA ป 25531 .................................. 179 ตารางท 5.15 ลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ และความมนย สาคญตอการเพมอตราการใชสทธประโยชน ................................................................. 183 ตารางท 5.16 ผลการเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนทเกดจากการจาลองการ เปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนด ............................................................................. 183 ตารางท 5.17 การแบงชนดกฎวาดวยแหลงกาเนดภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจ ไทย-ญปน ................................................................................................................... 184

xliii

หนา ตารางท 5.18 Partial Effect ของแบบจาลอง Logit สาหรบการสงออกของไทยไปญปนภายใต ความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน JTEPA ป 25531 ............................................ 185 ตารางท 5.19 ผลการประมาณแบบจาลองอตราการใชสทธประโยชนโดยใช Ordinary Least Square สาหรบการสงออกของไทยไปญปนภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจ ไทย-ญปน JTEPA ป 2553 ......................................................................................... 187 ตารางท 5.20 ลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ และความมนย สาคญตอการเพมอตราการใชสทธประโยชน ................................................................. 190 ตารางท 5.21 ผลการเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนทเกดจากการจาลองการ เปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนด ............................................................................. 191 ตารางท 5.22 ชนดกฎวาดวยแหลงกาเนดและการแบงชนดตวแปรหนของกฎวาดวยแหลงกาเนด ....... 193 ตารางท 5.23 Partial Effect ของแบบจาลอง Logit สาหรบการนาเขาภายใตความตกลง การคาเสรอาเซยน AFTA ป 25531 ............................................................................. 193 ตารางท 5.24 ผลการประมาณแบบจาลองอตราการใชสทธประโยชนโดยใช Ordinary Least Square สาหรบการนาเขาภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน AFTA ป 2553 ............ 195 ตารางท 5.25 ลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ และความมนยสาคญตอการ

เพมอตราการใชสทธประโยชน ..................................................................................... 198 ตารางท 5.26 ผลการเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนทเกดจากการจาลองการ เปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนด ............................................................................. 198 ตารางท 5.27 ชนดกฎวาดวยแหลงกาเนดและการแบงชนดตวแปรหนของกฎวาดวยแหลงกาเนด ....... 199 ตารางท 5.28 Partial Effect ของแบบจาลอง Logit สาหรบการนาเขาภายใตความตกลง การคาเสรอาเซยน-จน ACFTA ป 25531 ..................................................................... 199 ตารางท 5.29 ผลการประมาณแบบจาลองอตราการใชสทธประโยชนโดยใช Ordinary Least Square สาหรบการนาเขาภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน ACFTA ป 2553 ....................................................................................................................... 201 ตารางท 5.30 ผลการเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนทเกดจากการจาลองการ เปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนด ............................................................................. 203 ตารางท 5.31 ชนดกฎวาดวยแหลงกาเนดและการแบงชนดตวแปรหนของกฎวาดวยแหลงกาเนด ....... 203 ตารางท 5.32 ชนดกฎวาดวยแหลงกาเนดและความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนด ....................... 204 ตารางท 5.33 ผลการประมาณแบบจาลองอตราการใชสทธประโยชนโดยใช Ordinary Least Square สาหรบการนาเขาภายใตความตกลงการคาเสรไทย-ออสเตรเลย TAFTA ป 2553 ....................................................................................................................... 204

xliv

หนา ตารางท 5.34 ลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ และความมนย สาคญตอการเพมอตราการใชสทธประโยชน ................................................................. 207 ตารางท 5.35 ผลการเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนทเกดจากการจาลองการ เปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนด ............................................................................. 207 ตารางท 5.36 การแบงชนดกฎวาดวยแหลงกาเนดภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน ....... 208 ตารางท 5.37 Partial Effect ของแบบจาลอง Logit สาหรบการนาเขาภายใตความตกลงหนสวน เศรษฐกจไทย-ญปน JTEPA ป 25531 ......................................................................... 209 ตารางท 5.38 ผลการประมาณแบบจาลองอตราการใชสทธประโยชนโดยใช ordinary least square สาหรบการนาเขาภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน JTEPA ป 2553 ....................................................................................................................... 211 ตารางท 5.39 ลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ และความมนย สาคญตอการเพมอตราการใชสทธประโยชน ................................................................. 214 ตารางท 5.40 ผลการเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนทเกดจากการจาลองการ เปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนด ............................................................................. 214 ตารางท 5.41 ผลการประมาณอตราการใชสทธประโยชนภายใต FTA ตางๆ ทนาจะเพมขน หากมการเจรจาเพอใหกฎวาดวยแหลงกาเนดมความเขมงวดนอยลง (ในแตละ FTA เลอกเฉพาะการเปลยนแปลง ROO ทจะมผลตอการเพมอตราการใชสทธ ประโยชนคอนขางมาก รายละเอยดของผลของการเปลยนแปลงกฎวาดวยแหลง กาเนดในลกษณะอนๆ ทมตออตราการใชสทธประโยชนสามารถดไดจากตอน อนๆ ในบทน) ............................................................................................................. 216 ตารางท 5.42 ผลการประมาณการอตราการใชสทธประโยชนทนาจะเพมขนหากไทยเจรจาใหม การลดภาษ FTA ในทกรายการสนคาใหเปนศนย ......................................................... 220 ตารางท 6.1 ตวอยางผลการจาลองสถานการณทางนโยบายทนาสนใจในกรณการเจรจาเพอให กฎวาดวยแหลงกาเนดมความเขมงวดนอยลง .............................................................. 225 ตารางท 6.2 การจดกลมกฎวาดวยแหลงกาเนดของกลมประเทศสมาชกอาเซยนเดม ........................ 240 ตารางท 6.3 ผลการประมาณแบบจาลองมลคาการสงออกของไทยไปยงกลมประเทศอาเซยน เดมภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน ณ ป 2553 ................................................... 240 ตารางท 6.4 ลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ และความมนยสาคญ ตอการเพมมลคาการคา ............................................................................................... 243 ตารางท 6.5 รอยละของมลคาการสงออกทเพมขนเมอเทยบกบมลคาการสงออกโดยรวมเมอม การผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดสาหรบสนคาสงออกไปยงกลมประเทศ อาเซยนเดม ................................................................................................................ 243

xlv

หนา ตารางท 6.6 มลคาการสงออกทเปลยนแปลงไปตอสนคา 1 รายการโดยเฉลย (ลานบาท) เมอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดแตละประเภท ...................................................... 244 ตารางท 6.7 การจดกลมกฎวาดวยแหลงกาเนดของความตกลงการคาเสรอาเซยนใหม ..................... 245 ตารางท 6.8 ผลการประมาณแบบจาลองมลคาการสงออกภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน. (กลมประเทศสมาชกอาเซยนใหม) ............................................................................... 245 ตารางท 6.9 ลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ และความมนยสาคญ ตอการเพมมลคาการคา ............................................................................................... 248 ตารางท 6.10 รอยละของมลคาการสงออกทเพมขนเมอเทยบกบมลคาการสงออกโดยรวมเมอ มการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดสาหรบสนคาสงออกไปยงกลมประเทศ อาเซยนใหม ................................................................................................................ 249 ตารางท 6.11 มลคาการสงออกทเปลยนแปลงไปตอสนคา 1 รายการโดยเฉลย (ลานบาท) เมอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดแตละประเภท ...................................................... 249 ตารางท 6.12 การจดกลมกฎวาดวยแหลงกาเนดของความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน ...................... 250 ตารางท 6.13 ผลการประมาณแบบจาลองมลคาการสงออกภายใตความตกลงการคาเสร อาเซยน - จน .............................................................................................................. 251 ตารางท 6.14 ลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ และความมนย สาคญตอการเพมมลคาการคา ..................................................................................... 254 ตารางท 6.15 รอยละของมลคาการสงออกทเพมขนเทยบกบมลคาการสงออกโดยรวมเมอม การผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดสาหรบสนคาสงออกภายใตความ ตกลงอาเซยน - จน ..................................................................................................... 254 ตารางท 6.16 มลคาการสงออกทเปลยนแปลงไปตอสนคา 1 รายการโดยเฉลย (ลานบาท) เมอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจาก VA ไปเปน VAor ......................................... 254 ตารางท 6.17 การจดกลมกฎวาดวยแหลงกาเนดของความตกลงการคาเสรไทย-ออสเตรเลย ............... 255 ตารางท 6.18 การจดกลมกฎวาดวยแหลงกาเนดของความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน ............. 256 ตารางท 6.19 ผลการประมาณแบบจาลองมลคาการสงออกภายใตความตกลงการคาเสร ไทย-ญปน ................................................................................................................... 257 ตารางท 6.20 ลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ และความมนย สาคญตอการเพมมลคาการคา ..................................................................................... 260 ตารางท 6.21 รอยละของมลคาการสงออกทเพมขนเทยบกบมลคาการสงออกโดยรวมเมอมการ ผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดสาหรบสนคาสงออกภายใตความตกลง ไทย - ญปน ................................................................................................................ 260

xlvi

หนา ตารางท 6.22 มลคาการสงออกทเปลยนแปลงไปตอสนคา 1 รายการโดยเฉลย (ลานบาท) เมอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดแตละประเภท ...................................................... 261 ตารางท 6.23 การจดกลมกฎวาดวยแหลงกาเนดของความตกลงการคาเสรอาเซยน ............................ 263 ตารางท 6.24 ผลการประมาณแบบจาลองมลคาการนาเขาภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน ......... 263 ตารางท 6.25 ลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ และความมนย สาคญตอการเพมมลคาการคา ..................................................................................... 266 ตารางท 6.26 รอยละของมลคาการนาเขาทเพมขนเทยบกบมลคาการนาเขาโดยรวมเมอมการ ผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดสาหรบสนคานาเขาไปยงกลมประเทศอาเซยน ........... 266 ตารางท 6.27 มลคาการนาเขาทเปลยนแปลงไปตอสนคา 1 รายการโดยเฉลย (ลานบาท) เมอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดแตละประเภท ...................................................... 267 ตารางท 6.28 การจดกลมกฎวาดวยแหลงกาเนดของความตกลงการคาเสรอาเซยน ............................ 268 ตารางท 6.29 ผลการประมาณแบบจาลองมลคาการนาเขาภายใตความตกลงการคาเสร อาเซยน- จน ............................................................................................................... 268 ตารางท 6.30 ลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ และความมนย สาคญตอการเพมมลคาการคา ..................................................................................... 271 ตารางท 6.31 รอยละของมลคาการนาเขาทเพมขนเทยบกบมลคาการนาเขาโดยรวมเมอมการ ผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดสาหรบสนคานาเขาภายใตความตกลงอาเซยน-จน ..... 271 ตารางท 6.32 มลคาการสงออกทเปลยนแปลงไปตอสนคา 1 รายการโดยเฉลย (ลานบาท) เมอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดใหมความเขมงวดลดลง ....................................... 272 ตารางท 6.33 การจดกลมกฎวาดวยแหลงกาเนดของความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน ............. 273 ตารางท 6.34 ผลการประมาณแบบจาลองมลคาการนาเขาภายใตความตกลงการคาเสร ไทย - ออสเตรเลย ....................................................................................................... 273 ตารางท 6.35 ลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ และความมนย สาคญตอการเพมมลคาการคา ..................................................................................... 276 ตารางท 6.36 รอยละของมลคาการนาเขาทเพมขนเทยบกบมลคาการนาเขาโดยรวมเมอมการ ผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดสาหรบสนคานาเขาภายใตความตกลง ไทย - ออสเตรเลย ....................................................................................................... 276 ตารางท 6.37 มลคาการนาเขาทเปลยนแปลงไปตอสนคา 1 รายการโดยเฉลย (ลานบาท) เมอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดแตละประเภท ...................................................... 277 ตารางท 6.38 การจดกลมกฎวาดวยแหลงกาเนดของความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน ............. 278

xlvii

หนา ตารางท 6.39 ผลการประมาณแบบจาลองมลคาการนาเขาภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจ ไทย - ญปน ................................................................................................................ 279 ตารางท 6.40 ลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ และความมนย สาคญตอการเพมมลคาการคา ..................................................................................... 282 ตารางท 6.41 รอยละของมลคาการนาเขาทเพมขนเทยบกบมลคาการนาเขาโดยรวมเมอมการ ผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดสาหรบสนคานาเขาภายใตความตกลงไทย-ญปน ....... 282 ตารางท 6.42 มลคาการนาเขาทเปลยนแปลงไปตอสนคา 1 รายการโดยเฉลย (ลานบาท) เมอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดแตละประเภท ...................................................... 283 ตารางท 6.43 ผลการประมาณมลคาการคาของไทยทนาจะเพมขนหากมการเจรจาเพอใหกฎวาดวย แหลงกาเนดมความเขมงวดนอยลง (ในแตละ FTA เลอกเฉพาะการเปลยนแปลง ROO ทจะมผลตอการเพมมลคาการคามากทสด ผลทมตอมลคาการคาสาหรบการเปลยนแปลง กฎวาดวยแหลงกาเนดในลกษณะอนๆ สามารถดไดจากตอนอนๆ ในบทน) .................. 284 ตารางท 6.44 ผลการประมาณมลคาการคาของไทยทนาจะเพมขนโดยเฉลยตอ 1 รายการสนคา ในกฎวาดวยแหลงกาเนดแตละประเภท หากมการเจรจาเพอใหกฎวาดวยแหลง กาเนดมความเขมงวดนอยลง (ในแตละ FTA เลอกเฉพาะการเปลยนแปลง ROO ทจะมผลตอการเพมมลคาการคามากทสด ผลทมตอมลคาการคาสาหรบการ เปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนดในลกษณะอนๆ สามารถดไดจากตอนอนๆ ในบทน) ...................................................................................................................... 285 ตารางท 6.45 ผลการประมาณมลคาการคาของไทยทนาจะเพมขนหากมการเจรจาใหมการลด ภาษในทกรายการสนคาใหเปนศนยหมด ..................................................................... 287 ตารางท 8.1 จานวน ยอดขาย และการจางงานของบรษทขามชาตใน 4 อตสาหกรรมทศกษา ในประเทศไทยในป 2552 ............................................................................................ 304 ตารางท 8.2 จานวน ยอดขาย และการจางงานของบรษทขามชาตใน 4 อตสาหกรรมทศกษา ในประเทศมาเลเซยในป 2552 ..................................................................................... 305 ตารางท 8.3 จานวน ยอดขาย และการจางงานของบรษทขามชาตใน 4 อตสาหกรรมทศกษา ในประเทศสงคโปรในป 2552 ...................................................................................... 306 ตารางท 8.4 จานวน ยอดขาย และการจางงานของบรษทขามชาตใน 4 อตสาหกรรมทศกษา ในประเทศเวยดนามในป 2552 .................................................................................... 307 ตารางท 8.5 ระยะเวลาและคาใชจายโดยเฉลยทใชในการดาเนนการนาเขา/สงออกระหวางโกดงและ ทาเรอในประเทศสมาชกอาเซยนและประเทศคคาทสาคญอนๆ ..................................... 311 ตารางท 8.7 ชนสวนยานยนตสาคญทญปนสงออกมาอาเซยนในป 2543 .......................................... 318

xlviii

หนา ตารางท 8.8 ชนสวนยานยนตสาคญทยโรปสงออกมายงอาเซยนในป 2543 ...................................... 318 ตารางท 8.9 ชนสวนยานยนตสาคญทประเทศในอาเซยนสงออกในภมภาคในป 2543 ...................... 319 ตารางท 8.10 การเปลยนแปลงสดสวนการสงออกชนสวนยานยนตสาคญจากญปนมายงอาเซยน ในป 2543 และ 2553 .................................................................................................. 320 ตารางท 8.11 การเปลยนแปลงสดสวนการสงออกชนสวนยานยนตสาคญจากยโรปมาอาเซยน ในป 2543 และ 2553 .................................................................................................. 321 ตารางท 8.12 มลคาการสงออกสนคาสงทอกลมตนนาจากประเทศตางๆ มายงอาเซยนในป 2543 และ2553 .................................................................................................................... 327 ตารางท 8.13 สนคากลมตนนาสาคญทญปนสงออกมาอาเซยนในป 2543 .......................................... 328 ตารางท 8.14 สนคากลมตนนาสาคญทเกาหลใตสงออกมายงอาเซยนในป 2543 ................................ 328 ตารางท 8.15 สนคากลมตนนาสาคญทจนสงออกมายงอาเซยนในป 2543 .......................................... 329 ตารางท 8.16 สนคากลมตนนาสาคญทประเทศในอาเซยนสงออกในภมภาคในป 2543 ....................... 329 ตารางท 8.17 การเปลยนแปลงสดสวนการสงออกสนคากลมตนนาสาคญจากญปนมายงอาเซยน ในป 2543 และ 2553 .................................................................................................. 331 ตารางท 8.18 การเปลยนแปลงสดสวนการสงออกสนคาตนนาสาคญจากอนโดนเซยมายงอาเซยน ในป 2543 และ 2553 .................................................................................................. 332 ตารางท 8.19 มลคาการสงออกสนคากลางนาจากประเทศตางๆ มายงอาเซยนในป 2543 และ2553 ... 334 ตารางท 8.20 สนคากลมกลางนาสาคญทเกาหลใตสงออกมาอาเซยนในป 2543 ................................. 335 ตารางท 8.21 สนคากลมกลางนาสาคญทจนสงออกมายงอาเซยนในป 2543 ...................................... 336 ตารางท 8.22 สนคากลมกลางนาสาคญทญปนสงออกมายงอาเซยนในป 2543 ................................... 336 ตารางท 8.23 สนคากลมกลางนาสาคญทประเทศในอาเซยนสงออกในภมภาคในป 2543 ................... 336 ตารางท 8.24 การเปลยนแปลงสดสวนของจนเปรยบเทยบกบประเทศนอกอาเซยนในการสงออกสนคา

กลางนาสาคญมายงอาเซยนในป 2543 และ 2553 ....................................................... 337 ตารางท 8.25 การเปลยนแปลงสดสวนของจนเปรยบเทยบกบประเทศอาเซยนในการสงออกสนคากลาง

นาสาคญมายงอาเซยนในป 2543 และ 2553................................................................ 339 ตารางท 8.26 มลคาการสงออกชนสวนและสวนประกอบเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสจาก ประเทศตางๆ มายงอาเซยนในป 2543 และ2553 ........................................................ 343 ตารางท 8.27 ชนสวนและสวนประกอบสาคญของเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสทญปนสงออก มาอาเซยนในป 2543 .................................................................................................. 344 ตารางท 8.28 ชนสวนและสวนประกอบสาคญของเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสทสหรฐฯ สงออกมาอาเซยนในป 2543 ....................................................................................... 344

xlix

หนา ตารางท 8.29 ชนสวนและสวนประกอบสาคญของเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสทประเทศ ในอาเซยนสงออกในภมภาคในป 2543 ........................................................................ 345 ตารางท 8.30 การเปลยนแปลงสดสวนการสงออกชนสวนและสวนประกอบสาคญของเครองใชไฟฟา และอเลกทรอนกสจากจนมายงอาเซยนเมอเทยบกบประเทศนอกอาเซยนอนๆ ในป 2543 และ 2553 .................................................................................................. 346 ตารางท 8.31 การเปลยนแปลงสดสวนการสงออกชนสวนและสวนประกอบสาคญของเครองใชไฟฟา และอเลกทรอนกสจากจนมายงอาเซยนเมอเทยบกบประเทศอาเซยนในป 2543 และ 2553 ................................................................................................................... 347 ตารางท 8.32 มลคาการสงออกสนคาเคมภณฑขนกลางจากประเทศตางๆ มายงอาเซยนในป 2543 และ2553 .................................................................................................................... 351 ตารางท 8.33 สนคาเคมภณฑขนกลางสาคญทญปนสงออกมาอาเซยนในป 2543 ............................... 352 ตารางท 8.34 สนคาเคมภณฑขนกลางสาคญทยโรปสงออกมาอาเซยนในป 2543 ............................... 352 ตารางท 8.35 สนคาเคมภณฑขนกลางสาคญทสหรฐฯ สงออกมาอาเซยนในป 2543 ........................... 352 ตารางท 8.36 สนคาเคมภณฑขนกลางสาคญทประเทศในอาเซยนสงออกในภมภาคในป 2543 ........... 353 ตารางท 8.37 การเปลยนแปลงสดสวนการสงออกสนคาเคมภณฑขนกลางจากจนและสงคโปรมายง อาเซยนเมอเทยบกบประเทศนอกอาเซยนอนๆ ในป 2543 และ 2553 .......................... 354

l

li

คายอ

A และ B สนคาปกตภายใตความตกลง JTEPA และ AJCEP AANZFTA ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยน ออสเตรเลย และนวซแลนด ACFTA ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยนกบจน AFTA ความตกลงการคาเสรอาเซยน AICO โครงการความรวมมอดานอตสาหกรรมของอาเซยน AIFTA ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยนกบอนเดย AJCEP ความตกลงหนสวนเศรษฐกจระหวางอาเซยนกบญปน AKFTA ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยนกบเกาหลใต ATIGA ความตกลงการคาสนคาของอาเซยน C/O ใบรบรองแหลงกาเนดสนคา CC เกณฑการเปลยนพกดศลกากรท 2 หลก CCex เกณฑการเปลยนพกดศลกากรท 2 หลก แตมขอยกเวนหามเปลยนจากบางรายการ CGE แบบจาลองดลยภาพทวไป CTH เกณฑการเปลยนพกดศลกากรท 4 หลก CTHex เกณฑการเปลยนพกดศลกากรท 4 หลก แตมขอยกเวนหามเปลยนจากบางรายการ CTSH เกณฑการเปลยนพกดศลกากรท 6 หลก CTSHex เกณฑการเปลยนพกดศลกากรท 6 หลก แตมขอยกเวนหามเปลยนจากบางรายการ F.O.B. ราคา ณ ทาเรอตนทาง FTA ความตกลงการคาเสร GEL สนคาทอยนอกบญชลดภาษศลกากร GSP ระบบสทธพเศษทางภาษศลกากร HS ระบบการจาแนกประเภทสนคาแบบฮารโมไนซ HSL สนคาทมความออนไหวสง IL สนคาปกต JTEPA ความตกลงหนสวนเศรษฐกจระหวางไทยกบญปน MFN อตราภาษปกตทเรยกเกบกบสนคาทนาเขาจากประเทศสมาชกองคการการคาโลก NT สนคาปกต P เกณฑการผลตทเฉพาะเจาะจง P สนคาทมความออนไหวภายใตความตกลง JTEPA PSR กฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาเฉพาะรายสนคา Q สนคาทมความออนไหวและมโควตาการนาเขา R สนคาทมความออนไหวสงภายใตความตกลง AJCEP

lii

RoOs กฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา SL สนคาทมความออนไหว TAFTA ความตกลงการคาเสรระหวางไทยกบออสเตรเลย TIFTA ความตกลงการคาเสรระหวางไทยกบอนเดย VA เกณฑการใชวตถดบสะสม WO เกณฑการใชวตถดบทไดแหลงกาเนดทงหมด X สนคาทอยนอกบญชลดภาษศลกากร

1

บทท 1 บทนา

1.1 เหตผลความจาเปน

ประเทศไทยไดลงนามความตกลงการคาเสร (free trade agreement: FTA) กบหลาย

ประเทศทงในกรอบทวภาค และพหภาค และไดดาเนนการตามขอผกพน FTA กบประเทศตางๆ มาเปนระยะเวลาหนงแลว ความตกลงเหลานครอบคลมประเดนตางๆ อยางกวางขวาง ทงในดานการเปดเสร โดยการลดภาษ การอานวยความสะดวกทางการคา รวมถงการลดอปสรรคทางการคาทไมใชภาษ โดยมาตรการมใชภาษครอบคลมถงประเดนตางๆ หลายประเดน เชน ดานสงคม ดานสงแวดลอม ความปลอดภย มาตรฐานสนคา เปนตน นอกจากน ความตกลงหลายฉบบมเรองของความรวมมอระหวางประเทศในดานตางๆ ซงประเดนเหลานลวนแตมความเกยวของและมผลกระทบตอภาคอตสาหกรรมทงสน

ความตกลงการคาเสรทงหลายเหลานมผลตอประเทศไทย ทงทเปนผลกระทบเชงบวกจาก

การเพมโอกาสการคาอนเนองมาจากการลดภาษระหวางกน การลดอปสรรคทางการคา รวมถงการสรางความรวมมอตางๆ และผลกระทบเชงลบจากการทภาคเศรษฐกจตางๆ โดยเฉพาะภาคอตสาหกรรมมการแขงขนสงขนจนอาจทาใหผประกอบการไทยทไมสามารถปรบตวและแขงขนไดตองเลกกจการไป ดงนน จงจาเปนอยางยงทจะตองมการกากบดแลทด เพอตดตามประเมนผลกระทบตอภาคอตสาหกรรมไทยจากการเปดเสรการคาในกรอบตางๆ ทงในภาพรวมและรายสาขา แตทผานมา การศกษาผลกระทบของ FTA มกเปนการศกษาภาพรวมของการคาทเปลยนแปลงไปภายหลงเปดเสร ซงเปนการประเมนอยางงาย และมมตเดยว โดยไมไดวเคราะหวาเปนผลมาจากการเปดเสรทแทจรงหรอไม อาท มการใชสทธประโยชนจากอตราภาษทลดลง (preferential tariff rate) หรอไมและมากนอยเพยงใด และหลายครงทการลดภาษภายใต FTA อาจไมไดเพมโอกาสการเขาสตลาด (market access) เนองจากยงคงมกฎระเบยบขอบงคบอนๆ อาท กฎระเบยบดานมาตรฐานสนคา กฎวาดวยถนกาเนดสนคา และพธการศลกากรทยงยากและ/หรอมตนทนสง ซงทาให ผสงออกไมสามารถใชประโยชนจากอตราภาษตามความตกลง หรออาจไมสามารถสงออกไปยงประเทศคเจรจา FTA ไดจรง แตในทางกลบกน การลดอปสรรคทางการคากอาจสงผลใหมการแบงการผลต (global production network) ทชดเจนมากขน รวมถงมการปรบโครงสรางการผลตและการลงทน ทกอใหเกดยทธศาสตรและนโยบายการพฒนาภาคอตสาหกรรมเพอรองรบการเปลยนแปลงได

2

นอกจากน ในหลายความตกลง FTA ไดมการกาหนดเรองความรวมมอ/ความชวยเหลอตางๆ เพอใหคภาคทอาจประสบปญหาสามารถปรบตวได ซงในเรองน ควรทจะมการศกษาเพมเตมวา โครงการความรวมมอตางๆ ประสบผลสาเรจหรอเปนประโยชนอยางแทจรงตอภาคอตสาหกรรมหรอไม อยางไร ซงหากมการศกษาอยางครอบคลมและตอเนองในลกษณะน จะชวยใหทราบถงประโยชนและผลกระทบทเกดขน ตลอดจนรบทราบถงอปสรรคทแทจรงเพอใชในการวางแผนในการเพมขดความสามารถการแขงขนของภาคอตสาหกรรม และใชเปนขอมลในการวเคราะหผลของการเปดเสรตอภาคอตสาหกรรมในเชงลก สาหรบใชในการจดทามาตรการแกไขหรอเรงรดให FTA เกดประโยชนทแทจรงไดในอนาคต

กระทรวงอตสาหกรรม (อก.) โดยสานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม (สศอ.) ไดตระหนกถง

ความสาคญดงกลาว และไดมการศกษาการแสวงหาประโยชนจาก FTA ตางๆ ในลกษณะขางตน โดยทาการศกษาการแสวงหาประโยชนจาก FTA ของผประกอบการไทยและประเทศคคาในหลาย FTA ทมผลบงคบใชแลว แตเนองจากปญหาการขาดแคลนบคลากรและงบประมาณ จงทาใหการ ศกษาทผานมาเปนการศกษาเพยงระยะเวลาหนงภายหลง FTA มผลบงคบใช แตไมสามารถดาเนนการตดตามประเมนผลไดอยางตอเนองวาแนวโนมการแสวงหาประโยชนจากขอตกลงเปดเสรการคาของภาคอตสาหกรรมมการเปลยนแปลงไปเทาใด และในเวลาตอมาเมออตราภาษภายใต FTA ปรบลดลงมากขน ไดสงผลใหมการเปลยนแปลงอยางไรบาง หรอภายหลงหากมการนาสนคาออนไหวทไมไดลดภาษในชวงแรกมาลดภาษตามระยะเวลาทไดตกลงกนไว จะเกดผลกระทบเชนใดตอภาคอตสาหกรรม

ดงนน อก. ในฐานะผรบผดชอบดแลภาคอตสาหกรรมไทยจงเหนควรใหมการศกษาตดตาม

ผลกระทบและการใชประโยชนจาก FTA ตางๆ โดยศกษาวาสนคาอตสาหกรรมของไทยไดรบประโยชนจากความตกลงดงกลาวหรอไม อยางไร และสนคาใดทประสบปญหาจากการเปดเสรในแตละกรอบ ปญหาดงกลาวมสาเหตมาจากอะไร และมแนวโนมของปญหาเปนอยางไร อยางตอเนอง และเนองจากขณะนไทยไดเจรจา FTA ในหลายกรอบเสรจเรยบรอยแลว ซงมทง FTA ทมผลบงคบใชแลวและอยระหวางกระบวนการใหมผลบงคบใช ตลอดจนมอกหลาย FTA ทอยระหวางการเจรจาและจะมผลในระยะเวลาตอไป จงมความจาเปนตองจดเตรยมระบบในการตดตามและวเคราะหทมประสทธภาพและทนทวงท เพอใชประกอบการพจารณาวางนโยบายและแผนงานในการชวยเหลอปรบปรงขดความสามารถการผลตของภาคอตสาหกรรมทยงแขงขนไมได รวมทง เพอรวบรวมปญหาตางๆ ทเปนอปสรรคในการสงออกสนคาของไทย เพอใชในการจดทาทาทและขอมลเพอเสนอตอหนวยงานทเกยวของกบการเจรจาของไทย และเรงรดใหนาไปใชในการเจรจาแกไขในการทบทวนความตกลงตางๆ ในรอบตอไป นอกจากน การศกษายงลงรายละเอยดไปถงผลของ FTA ทจะเกดขนตอการปรบโครงสรางการผลตและการลงทนของภาคอตสาหกรรมในประเทศไทย รวมถงผลตอการ

3

เปลยนแปลงของเครอขายการผลต (production network) ในภาคอตสาหกรรมทชดเจนมากขน เพอเปนขอมลสาหรบเตรยมการกาหนดทศทางการปรบตวของภาคอตสาหกรรมอยางทนทวงท

สาหรบความตกลงกบหลายประเทศทไดมการกาหนดเรองของความรวมมอทางเศรษฐกจ

และอตสาหกรรมไวในบรบทของ FTA นน กระทรวงอตสาหกรรมเลงเหนถงความจาเปนทจะตองมการพจารณาตดตามผลความคบหนาอยางเปนระบบในลกษณะเดยวกน เพอหาแนวทางในการสงเสรมความรวมมอทเปนประโยชนและตรงตามความตองการของไทยอยางแทจรง ตลอดจนเรงรดใหเกดโครงการตางๆ เหลานขนอยางรวดเรว เพอใหภาคอตสาหกรรมของประเทศไทยไดรบประโยชนจากการเปดเสรอยางแทจรงและเปนรปธรรม

1.2 วตถประสงคของการศกษา

1.2.1 เพอศกษาผลกระทบของขอตกลง FTA ตางๆ ของไทยตอภาคอตสาหกรรม วเคราะห

เพอระบวาสาขาอตสาหกรรมใดไดรบประโยชน สาขาอตสาหกรรมใดไดรบผลกระทบ และแนวโนมของผลกระทบทเกดขนเปนเชนไร

1.2.2 เพอศกษาผลของ FTA ทจะเกดขนตอการปรบโครงสรางการผลตและการลงทนของภาคอตสาหกรรมในประเทศไทย รวมถงผลตอการเปลยนแปลง production network ในภาคอตสาหกรรม เพอเปนขอมลให อก. ใชในการกาหนดทศทางการพฒนาอตสาหกรรมเพอรองรบการคาในระบบเสร

1.2.3 เพอศกษาวา FTA ตางๆ ทไทยไดลงนามไปแลวมการใชประโยชนอยางแทจรงหรอไม ภาคอตสาหกรรมใดไดรบผลประโยชนและอตสาหกรมใดประสบปญหาในการใชประโยชน และวเคราะหหาสาเหตของปญหาทเกดขน

1.2.4 เพอให อก. มทาทสาหรบใชในการกาหนดแนวทางการเจรจาเพอปรบปรงขอตกลง FTA ตางๆ ในการทบทวน FTA ครงตอๆ ไป ใหสามารถแกไขปญหาตางๆ ทเกดขน และเพอใหภาคอตสาหกรรมไทยสามารถใชประโยชนจากความตกลงดงกลาวไดสงสด ทงในระยะสน ระยะกลาง และระยะยาว

1.2.5 เพอให อก. โดย สศอ. มขอมลทเปนขอเทจจรงทมศกยภาพ สาหรบใชประโยชนในการเสนอทาทดานเศรษฐกจอตสาหกรรมระหวางประเทศทเปนประโยชนแกภาค อตสาหกรรมไทยมากทสด

1.2.6 เพอรบทราบปญหา/อปสรรคดานการประสานความรวมมอภายใตโครงการความรวมมอในกรอบความตกลงตางๆ เพอใหมแนวทางการประสานงานเพอใหเกดความเขาใจทตรงกน และเสรมสรางความรวมมอระหวางกนในแตละโครงการไดดยงขนและเปนประโยชนตอภาคอตสาหกรรมไทยอยางแทจรง

4

1.2.7 เพอใหมระบบในการตดตามผลกระทบ และการใชประโยชนจาก FTA ตางๆ ของไทยทมผลบงคบใชแลว และเตรยมการสาหรบ FTA ทจะเกดขนในอนาคต ซงรวมถง การกาหนดตวแปร ขอมล เครองมอในการวเคราะห ตลอดจนกาหนดรปแบบและความถของการวเคราะหและการนาเสนอขอมลทเหมาะสม

1.2.8 เพอสงเสรมใหระบบการตดตามผลกระทบท มอยจากโครงการในระยะท 1 มประสทธภาพและศกยภาพเพมขน เปนทยอมรบและหนวยงานในสงกด อก. อาท สถาบนเฉพาะทางตางๆ สามารถเชอมโยงระบบ และนาไปใชประโยชนได

1.3 เปาหมายของโครงการ

1.3.1 เพอใหทราบผลกระทบของขอตกลง FTA ตางๆ ตอสาขาอตสาหกรรมตางๆ โดยละเอยด เพอใชเปนขอมลพนฐานในการจดทานโยบายและแผนงานในการใหความชวยเหลอภาคอตสาหกรรม ตลอดจนใชเปนแนวทางในการเจรจาทบทวน FTA รวมถงการเจรจาในกรอบ FTA ใหมๆ ทจะเกดขนอยางเหมาะสม

1.3.2 ไดรบทราบถงปรมาณ ตลอดจนแนวโนมการใชประโยชนจากขอตกลง FTA กรอบตางๆ โดยวเคราะหและระบสาขาอตสาหกรรมทมปญหา และสาเหตของปญหาตางๆ โดยละเอยด เพอใชในการวางแผนการดาเนนการเจรจาปรบปรงขอตกลงของไทยตอไป

1.3.3 เพอใหทราบถงปญหา/อปสรรคดานการประสานความรวมมอภายใตโครงการความรวมมอในกรอบความตกลงตางๆ และมแนวทางการประสานงานเพอใหเกดความเขาใจทตรงกน เรงรดและเสรมสรางความรวมมอระหวางกนในแตละโครงการไดดยงขน และภาคอตสาหกรรมไทยสามารถใชประโยชนจากโครงการความรวมมอตางๆ ไดอยางเปนรปธรรม

1.3.4 อก. (สศอ.) มระบบฐานขอมลดานเศรษฐกจอตสาหกรรมระหวางประเทศทเชอถอได สามารถตดตามวเคราะหความคบหนาและผลกระทบของ FTA ในทกกรอบทไทยไปลงนามไว โดยเปนการตดตามผลทเปนระบบ และเปนเครองมอเตอนภยทอาจเกดขนทมความแมนยา เพอเออในการปรบแผน/นโยบายของภาคอตสาหกรรมใหสอดรบกบการเปลยนแปลงโครงสรางการผลตและการลงทน รวมถงการเปลยนแปลง production network ในภาคอตสาหกรรมของไทยได

1.3.5 อก. มขอมลในลกษณะทเปนขอเทจจรงทมศกยภาพ เพอเปนประโยชนในการเสนอทาทดานเศรษฐกจอตสาหกรรมระหวางประเทศทจะทาใหเกดประโยชนสงสดตอภาคอตสาหกรรมของไทย

5

1.4 ขอบเขตการดาเนนงาน

1.4.1 ตดตามผลกระทบจากความตกลงการคาเสร (FTA) ในประเดนตางๆ เชน ความครอบคลม แตมตอภาษ อตราการใชประโยชน มาตรการทไมใชภาษ โครงการความรวมมอ ทมการดาเนนการมาระยะท 1 จานวน 5 ฉบบ ไดแก ความตกลงการคาเสรอาเซยน ความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน ความตกลงการคาเสรไทย-ออสเตรเลย ความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน (JTEPA) และ ความตกลงเรงรดลดภาษไทย-อนเดย และขยายไปยง FTA อนๆ เพมเตม ไดแก ความตกลงการคาเสรอาเซยน-อนเดย ความตกลงการคาเสรอาเซยน-เกาหล ความตกลงการคาเสรอาเซยน-ญปน ความตกลงการคาเสรอาเซยน-ออสเตรเลย-นวซแลนด ทมผลบงคบใชเมอเดอนมกราคม 2553 รวมถงเขตการคาเสรอนหรอกรอบความรวมมออนๆ ตามความเหมาะสม โดยพจารณาแหลงขอมลทเพยงพอตอการศกษาดวย ทงน ทาการศกษาเพมเตมจาก 9 อตสาหกรรม ทไดศกษาในระยะท 1 (อตสาหกรรมยานยนต อตสาหกรรมเหลก อตสาหกรรมเคม อตสาหกรรมเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส อตสาหกรรมเครองจกร อตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม อตสาหกรรมเครองหนงและรองเทา อตสาหกรรมอาหาร อตสาหกรรมอญมณและเครองประดบ) อกไมนอยกวา 4 อตสาหกรรม ไดแก อตสาหกรรมพลาสตก อตสาหกรรมยาง อตสาหกรรมไมและเฟอรนเจอร อตสาหกรรมเซรามค โดยอาจมการเปลยนแปลงไดตามความจาเปนและเหมาะสม

1.4.2 ศกษาวเคราะหประเดนดานผลกระทบเพมเตมจากระยะทหนง โดยศกษาผลกระทบดานการคา (การนาเขาและสงออก) และผลกระทบดานอตสาหกรรม (ทงในดานการผลต การลงทน ทศทางการเคลอนยายฐานการผลตของนกลงทนตางชาตในสนคาอตสาหกรรม และการจางงาน)

1.4.3 พจารณาปรบปรง ระบบ เครองมอในการตดตามผลกระทบ การตดตามการใชประโยชน รวมถงฐานขอมลและการนาเสนอ ใหมความเหมาะสม หากจาเปน

1.5 แนวทางการศกษาและดาเนนงาน ในปทผานมา กระทรวงอตสาหกรรมไดจดใหมการศกษาในโครงการเพมขดความสามารถภาคอตสาหกรรมภายใตนโยบายเศรษฐกจระหวางประเทศของไทย (ระยะท 1) เพอตดตามวา การใชประโยชนจาก FTA ตางๆ ของผประกอบการไทยมปญหาหรอไม และสมควรปรบเปลยนนโยบายตางๆ ทเกยวของอยางไร โครงการในปนจะตอยอดการศกษาทผานมาในประเดนดงตอไปน

6

1. การวเคราะหในเชงลกตอปจจยทมผลตอการประหยดภาษศลกากร 2. การวเคราะหในเชงลกตอปจจยทมผลตอปรมาณการคาระหวางประเทศไทยกบประเทศ

ภาคในความตกลง ทงในภาพรวมและในสาขาอตสาหกรรมตางๆ โดยเพมจานวนสาขาอตสาหกรรมทเกยวของ

3. การวเคราะหถงผลกระทบของปรมาณการคาทเปลยนแปลงไปตอภาคอตสาหกรรมไทย 4. การวเคราะหเชงลกถงการเปลยนแปลงของเครอขายการผลต (production network) ใน

ประเทศอาเซยน 5. การพฒนาขดความสามารถของเจาหนาทของ สศอ. ในการตดตามและวเคราะหขอมลท

เกยวกบการใชประโยชน และผลกระทบจาก FTA อยางตอเนอง 6. การจดสมมนาเผยแพรผลการศกษา

1.5.1 การวเคราะหในเชงลกตอปจจยทมผลตอการประหยดภาษศลกากร

ในโครงการเพมขดความสามารถภาคอตสาหกรรมภายใตนโยบายเศรษฐกจระหวางประเทศของไทย (ระยะท 1) คณะผวจยและเจาหนาทวเคราะหทไดวาจางไดรวบรวมขอมลภาษศลกากรทประหยดได (tariff saving) ระดบแตมตอ (tariff preference) ความครอบคลมสนคาตางๆ (coverage) และอตราการใชประโยชน (utilization rate) ในแตละ FTA ทงโดยเปรยบเทยบการใชประโยชนระหวางความตกลงตางๆ และวเคราะหแนวโนมการใชประโยชนในแตละความตกลงในมตเวลา ในระยะท 2 น คณะผวจยจะวเคราะหปจจยทมผลตอการใชประโยชนจากสทธพเศษภาษศลกากรทงในดานการสงออกและนาเขาของผประกอบการในประเทศไทยใหมความชดเจนและลกซงมากยงขน โดยมงวเคราะหหาสาเหตของปญหาตางๆ ททาใหมการใชประโยชนนอย

การศกษาในสวนนจะใชวธการวเคราะหทางเศรษฐมต (econometric analysis) ประกอบกบ

การสมภาษณผประกอบการเชงลก (in-depth interview) ดงน ก) การวเคราะหทางเศรษฐมต

การวเคราะหทางเศรษฐมต จะชวยใหเราประมาณการคาความยดหยน (elasticity) ของแตมตอดานภาษศลกากร (tariff margin) และระดบความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา (restrictiveness of rules of origin) ตออตราการใชสทธประโยชน (utilization rate) ได ซงจะเปนประโยชนตอการเจรจาทบทวนความตกลง

7

คณะผวจยคาดวา จะใชสมการท 1 ดงตอไปนในการวเคราะหทางเศรษฐมต อตราการใชสทธประโยชน = a0 + a1 แตมตอดานภาษศลกากร +

a2 ความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา + a3 ปจจยควบคมอนๆ

ทงน ปจจยควบคม (control variable) อนๆ จะเปนปจจยทเกยวของกบดานอปสงค (demand-side variable) และอปทาน (supply-side variable) ในการใชสทธประโยชน

การศกษาในหวขอน ยงจะวเคราะหและระบสาขาอตสาหกรรมทไดรบประโยชนและสาขา

อตสาหกรรมทไดรบผลกระทบจาก FTA เปนรายสาขา จานวน 13 อตสาหกรรม คออตสาหกรรมยานยนต อตสาหกรรมเหลก อตสาหกรรมเคม อตสาหกรรมเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส อตสาหกรรมเครองจกร อตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม อตสาหกรรมเครองหนงและรองเทา อตสาหกรรมอาหาร อตสาหกรรมอญมณและเครองประดบ อตสาหกรรมพลาสตก อตสาหกรรมยาง อตสาหกรรมไมและเฟอรนเจอร และอตสาหกรรมเซรามค โดยหากจะมการเปลยนแปลงอตสาหกรรมทศกษา คณะผวจยจะปรกษาหารอกบ สศอ. กอน

ข) การสมภาษณผประกอบการเชงลก (in-depth interview) ในระยะท 1 ทผานมา คณะผวจยไดสมภาษณผประกอบการถงเหตผลในการใชหรอไมใช

สทธพเศษภาษศลกากรทงในดานการสงออกและนาเขา ในระยะท 2 น คณะผวจยจะสมภาษณหรอจดสมมนากลมยอย (focus group) กบผประกอบการเพมเตมถงการเปลยนแปลงในการใชสทธประโยชน หลงจากทหนวยงานรฐตางๆ รวมทงกระทรวงอตสาหกรรมไดรณรงคใหมการใชสทธประโยชนอยางมากในชวงทผานมา และจะสอบถามเพมเตมถงปจจยทมผลตออตราการใชประโยชนของผประกอบการ นอกจากน คณะผวจยจะจดทากรณศกษา (case study) การไดรบประโยชนจากการใชสทธประโยชนดานภาษศลกากร โดยเนนกรณศกษาของผประกอบการไทยอยางนอย 5 กรณศกษา ซงจะสามารถใชในการประชาสมพนธใหเกดการใชสทธประโยชนเพมขนไดอยางมประสทธผล

การศกษาในหวขอนจะครอบคลม FTA ทลงนามไปแลว 5 ฉบบ ไดแก ความตกลงการคาเสร

อาเซยน ความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน ความตกลงการคาเสรไทย-ออสเตรเลย ความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน (JTEPA) และความตกลงเรงรดลดภาษไทย-อนเดย และจะพจารณาขยายไปยง FTA อนๆ เพมเตม ไดแก ความตกลงการคาเสรอาเซยน-อนเดย ความตกลงการคาเสรอาเซยน-เกาหล ความตกลงการคาเสรอาเซยน-ญปน ความตกลงการคาเสรอาเซยน-ออสเตรเลย-นวซแลนด ทมผลบงคบใชเมอเดอนมกราคม 2553 รวมถงเขตการคาเสรอนหรอกรอบความรวมมออนๆ ตามความเหมาะสม โดยคานงถงความมอยของขอมลทจาเปนตอการศกษา

8

1.5.2 การวเคราะหในเชงลกตอปจจยทมผลตอปรมาณการคาระหวางไทยกบประเทศภาค

ในระยะท 1 ทผานมา คณะผวจยไดศกษาวา FTA ระหวางประเทศไทยและประเทศภาคมผลในการสรางการคา (trade creation) หรอเบยงเบนการคา (trade diversion) โดยพบวา FTA สวนใหญในการศกษามผลสทธในการสรางการคา อยางไรกตาม แบบจาลองทใชนนยงเปนแบบจาลองพนฐาน เชน ใชตวแปรหน (dummy variable) แทนการมหรอไมม FTA ระหวางประเทศไทยกบประเทศคคา ซงไมไดสะทอนถงระดบของการเปดเสร ทขนอยกบทงความครอบคลม (coverage) และระดบของการใหแตมตอดานภาษศลกากร (tariff margin) ตลอดจนยงไมไดศกษาถงผลกระทบของความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา (restrictiveness of rules of origin) ในระยะท 2 น คณะผวจยจะปรบปรงแบบจาลองในการศกษาใหมความสมจรงและเออตอการใชในการกาหนดนโยบายมากยงขน ทงน คาดวา จะใชสมการท 2 ดงตอไปนในการวเคราะห ปรมาณการคา = b0 + bi ตวแปรพนฐานในสมการ gravity +

b1 ความครอบคลมในการเปดเสร * แตมตอดานภาษศลกากรเฉลย + b2 ความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาเฉลย + b3 ปจจยควบคมอนๆ

นอกจากน เพอประโยชนในการศกษาผลกระทบของการเปลยนแปลงอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ (foreign exchange rate) ซงทวความสาคญตอผประกอบการมากยงขนในชวงทผานมา คณะผวจยจะใชตวแปรอตราการแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ เปนตวแปรพนฐานตวแปรหนงในสมการ gravity แบบจาลองทปรบปรงขนใหมนจะถกใชในการศกษาผลกระทบของปจจยทมผลตอปรมาณการคาระหวางไทยกบประเทศภาค ทงในภาพรวมและในสาขาอตสาหกรรมตางๆ จานวน 13 อตสาหกรรมดงทกลาวมาขางตน 1.5.3 การวเคราะหถงผลกระทบของปรมาณการคาทเปลยนแปลงไปตอภาคอตสาหกรรม การวเคราะหถงผลกระทบของปรมาณการคาทเปลยนแปลงไปตอภาคอตสาหกรรมไทยทงในภาพรวมและในสาขาอตสาหกรรมตางๆ จะเปนการเชอมโยงผลการศกษาดานการคาทกลาวมาในหวขอกอนหนานเขากบการวเคราะหอตสาหกรรม ในระยะท 1 ทผานมา คณะผวจยไดจดทาแบบจาลอง CGE ทสามารถแยก (decompose) ทมาของการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศไทยออกเปนสวนตางๆ โดยมปจจยดานการคาระหวางประเทศเปนปจจยหนงทสาคญ อยางไรกตาม

9

แบบจาลองดงกลาวยงไมไดถกเชอมโยงเขากบผลกระทบตอปรมาณการคาทเปลยนแปลงไปจากแบบจาลองดานเศรษฐมต

ในระยะท 2 น คณะผวจยจะปรบปรงแบบจาลองในการศกษาใหมความสมจรง และเออตอการใชในการกาหนดนโยบายมากยงขน โดยจะสรางความเชอมโยงทชดเจนระหวางปรมาณการคาทเปลยนแปลงไปจากการทาความตกลง FTA กบประเทศคคาและผลกระทบตอภาคอตสาหกรรม เพอใหสามารถวเคราะหผลตอการลงทนและการจางงานไดอยางถกตองมากยงขน 1.5.4 การวเคราะหการเปลยนแปลงของเครอขายการผลตในอาเซยน การวเคราะหถงผลกระทบของปรมาณการคาทเปลยนแปลงไปตอภาคอตสาหกรรมในหวขอขางตน จะถกหนนเสรมดวยการวเคราะหเชงลกถงการเปลยนแปลงของเครอขายการผลต (production network) ในประเทศอาเซยน ซงจะดาเนนการโดย 2 แนวทางหลกคอ

1. การวเคราะหขอมลการลงทนในประเทศอาเซยน ทงขอมลสถตทางการของประเทศตางๆ และขอมลทรวบรวมโดยองคการระหวางประเทศ เชน การประชมสหประชาชาตวาดวยการคาและการพฒนา (UNCTAD) และขอมลจากสอมวลชนตางๆ

2. การเดนทางไปเกบขอมลในประเทศอาเซยน เพอศกษาถงการเปลยนแปลงเครอขายการผลตของบรษทขามชาตกบบรษททองถนในประเทศอาเซยน ซงเปนผลจากการทประเทศไทยและประเทศอนในอาเซยนทาความตกลงการคาเสรจานวนมากกบประเทศคคา โดยเฉพาะความตกลง AFTA และความตกลงอนท ASEAN เปนศนยกลาง โดยจะสมภาษณหนวยงานทงภาครฐและผประกอบการ ในประเดนการยายฐานการลงทนในภาคอตสาหกรรมอนเปนผลมาจาก FTA ความเชอมโยงการผลตในภมภาค มลคาของสนคาทมถนกาเนดในภมภาค (regional content) และความเหมาะสมของกฎระเบยบภาครฐทเกยวของ

คาดวา การวจยในหวขอนจะเนนอตสาหกรรมทมเครอขายการผลตขามชาตอยางชดเจน 4 อตสาหกรรม คอยานยนตและชนสวน อเลกทรอนกส สงทอและเครองนงหม และพลาสตกและเคมภณฑ สวนประเทศทคาดวาจะเดนทางไปเกบขอมลคอ ประเทศมาเลเซย 1.5.5 การพฒนาขดความสามารถของเจาหนาทของ สศอ. ในระยะท 1 ทผานมา คณะผวจยไดดาเนนการจดจางเจาหนาทวเคราะห 2 คน เพอทาหนาทในการจดเกบขอมล ศกษา วเคราะห และตดตามผล FTA เพอทางานรวมกบ สศอ. และไดกาหนดระบบการดาเนนการ และระบบการรายงานผลการศกษาวเคราะห การตดตามประเมนผลกระทบ และการใชประโยชนจาก FTA ของภาคอตสาหกรรมไทย โดยระบขอมลและแหลงขอมลท

10

เกยวของทจาเปนตองใชในการวเคราะห และจดทาบนทกความตกลง (MOU) กบหนวยงานทเกยวของเพอขอใชขอมล ตลอดจนไดกาหนดรปแบบการจดทารายงานการนาเสนอขอมลทเหมาะสมตอการเผยแพร นอกจากน คณะผวจยยงไดฝกอบรมเจาหนาทวเคราะหทจดจาง 2 คน และเจาหนาทอนของ สศอ. ทไดรบมอบหมาย เพอใหมศกยภาพในการดาเนนการไดเองภายหลงจากโครงการเสรจสนลง ในระยะท 2 คณะผวจยจะดาเนนการพฒนาขดความสามารถของเจาหนาทของ สศอ. อยางตอเนองตอไป เพอสงเสรมใหเกดระบบการตดตามผลกระทบทมอยจากโครงการในระยะท 1 มประสทธภาพและศกยภาพเพมขน เปนทยอมรบและหนวยงานในสงกด อก. อาท สถาบนเฉพาะทางตางๆ สามารถเชอมโยงระบบ และนาไปใชประโยชนได โดยจะดาเนนการดงน

- จดจางเจาหนาทวเคราะห 2 คน เพอทางานรวมกบ สศอ. ตอเนองตอไป - ฝกอบรมเจาหนาทวเคราะหทจดจาง 2 คน และเจาหนาทอนท สศอ. มอบหมายอกไม

เกน 12 คน ใหสามารถดาเนนการตามขนตอนท 2 ขางตน เพอใหมศกยภาพในการดาเนนการไดเองภายหลงจากโครงการเสรจสนลง

- สนบสนนเจาหนาทวเคราะห และสศอ. ในการจดทารายงานการนาเสนอขอมลการใชสทธประโยชนจาก FTA ใหสามารถเผยแพรได

- เชอมโยงกบเจาหนาทประจาศนยวจยของ สศอ. ในการพฒนาแบบจาลอง CGE ทใชในการวเคราะหผลกระทบของการทาความตกลง FTA ตอประเทศไทย ใหเกดประโยชนสงสด

- พจารณาปรบปรงระบบและเครองมอในการตดตามผลกระทบ การตดตามการใชประโยชน รวมถงฐานขอมลและการนาเสนอตามความจาเปน

1.5.6 การจดสมมนาเผยแพรผลการศกษา คณะผวจยจะจดสมมนาเพอเผยแพรความรและรบฟงความคดเหนจากสาธารณชนอยางนอย 2 ครง โดยมงเนนกลมเปาหมาย สถาบนการศกษา สถาบนวจย เจาหนาทของรฐและภาคเอกชนทเกยวของ ตลอดจนตวแทนนาเขาและสงออกสนคาผานดานศลกากร (customs broker) โดยปรกษาหารปแบบทเหมาะสมกบ สศอ.

11

1.6 คณะผวจย

ดร. สมเกยรต ตงกจวานชย หวหนาโครงการ ดร. เดอนเดน นคมบรรกษ ทปรกษา ดร. เชษฐา อนทรวทกษ นกวจยหลก นายณฐวฒ ลกษณาปญญากล นกวจย นายสนทร ตนมนทอง นกวจย นางสาวชนานนท หมดคา นกวจย นายยทธพล วญมงคล นกวจย นายกวพล พนธเพง นกวจย นางสาวสรทรา ออมทรพย นกวจย นางศรเพญ ตงพทธรกษ ผประสานงานโครงการ

12

1.7 ระยะเวลาดาเนนงานและแผนการดาเนนงาน โครงการนมระยะเวลาดาเนนงาน 10 เดอน โดยมแผนการดาเนนงานดงน

ตารางท 1.1 แผนการดาเนนการ กจกรรม พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค.

1. การวเคราะหอตสาหกรรมทไดประโยชนและผลกระทบจาก FTA เดมและขยายไปยง FTA ใหมทกาหนด 1.1 การวเคราะหประโยชนทภาคอตสาหกรรมไทยไดรบจากการประหยดภาษศลกากรและโครงการความรวมมอ 1.2 การวเคราะหปจจยทมผลตอการประหยดภาษศลกากรจากแบบจาลองทพฒนาขน

1.3 การวเคราะหปจจยทมผลตอการประหยดภาษศลกากรจากการสมภาษณเชงลกอยางนอย 5 บรษท และ/หรอการจดสมมนากลมยอยรวมกบสมาคมผประกอบการ

1.4 การวเคราะหปจจยทมผลตอปรมาณการคาระหวางประเทศจากแบบจาลองทพฒนาขน 1.5 การวเคราะหผลกระทบของปรมาณการคาทเปลยนแปลงไปตอภาคอตสาหกรรมจากแบบจาลองทพฒนาขน 1.6 การวเคราะหการเปลยนแปลงเครอขายการผลตในอาเซยนจากงานวจยและขอมลทตยภมตางๆ

1.7 การวเคราะหการเปลยนแปลงเครอขายการผลตในอาเซยนจากการเดนทางไปสมภาษณและจดเกบขอมลเพมเตมทประเทศมาเลเซย

2. การพฒนาระบบการตดตามการใชประโยชนและผลกระทบจาก FTA 2.1 การจดจางเจาหนาทวเคราะห 2.2 การอบรมเจาหนาท สศอ. เพอพฒนาขดความสามารถของเจาหนาทของ สศอ. 3 ครง 2.3 การจดเตรยมและขยายฐานขอมลอตราภาษและสถตการคา

3. การจดทารายงานและการจดงานสมมนาเพอเผยแพรผลการศกษา 3.1 การสงรายงานการศกษาขนตน (inception report)

13

กจกรรม พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค.

3.2 การจดทารายงานผลการตดตามการใชประโยชนและผลกระทบจาก FTA และประสานงานรวมกบ สศอ. ในการจดงานสมมนาเผยแพร

3.3 การสงรายงานความกาวหนา (progress report) 3.4 การสงรางรายงานการศกษาฉบบสมบรณ (draft final report) 3.5 การจดงานสมมนาเผยแพรผลการศกษา 3.6 การสงรายงานการศกษาฉบบสมบรณ (final report)

14

1.8 ผลทคาดวาจะไดรบ

1. สศอ. เปนหนวยงานทสามารถตดตามและวเคราะห/ประเมนผลกระทบของ FTA ทมตอภาคอตสาหกรรม รวมทงเปนหนวยงานหลกทมขอมลสนบสนนอยางเปนระบบและตอเนอง เพอการกาหนดนโยบายและแผนงานรองรบผลกระทบทเกดขนตอผประกอบการไดอยางมประสทธภาพและทนทวงท

2. สศอ. มขอมลทางสถต รวมถงขอมลการเปลยนแปลงโครงสรางการผลต การลงทน และเครอขายการผลต เพอใชประกอบในการกาหนดมาตรการทเหมาะสมเพอรองรบผลกระทบจากการเปด เสร และเพ อ ใช ในการปรบปร งขดความสามารถการแข งขนของภาคอตสาหกรรมของไทย ทงในภาพรวมและในรายสาขาอตสาหกรรมใหเหมาะสมกบการเปลยนแปลงตางๆ ทเกดขน ตลอดจนเรงรดใหภาคอตสาหกรรมมการใชประโยชนจาก FTA มากขนไดในทกๆ FTA

3. สศอ. สามารถตดตามและรบทราบผลการใชประโยชนจาก FTA วาภาคอตสาหกรรมใดไดรบประโยชนจากการเปดเสร และภาคอตสาหกรรมใดประสบปญหาในการเขาสตลาดของประเทศคภาค และรบทราบรายละเอยดของปญหา เพอใชเปนขอมลสาหรบจดเตรยมทาท อก. ในการทบทวนความตกลงฯ ในรอบตอไป

4. สศอ. สามารถเรงรดผลกดนใหไดรบประโยชนเพมขนจาก โครงการความรวมมอดานอตสาหกรรมภายใต FTA ตางๆ โดยการเรงรดใหเกดโครงการทเปนประโยชนและตรงกบความตองการของผประกอบการไทยอยางแทจรง

15

บทท 2 สรปสาระสาคญของความตกลง FTA ทผานมาของไทย

ในปจจบน ความตกลง FTA ระหวางไทยกบประเทศคคาตางๆ ทงในระดบทวภาคและระดบภมภาคทมผลบงคบใชแลวมทงหมด 10 ฉบบ (ดตารางท 2.1 ประกอบ) ในบทน คณะผวจยไดทาการสรปขอคนพบตางๆ หลงจากทไดทาการวเคราะหความตกลง FTA ทมผลบงคบใชแลวของไทย 9 ฉบบ อนไดแก ความตกลงการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area: AFTA) ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยนกบจน (ASEAN-China Free Trade Agreement: ACFTA) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจระหวางไทยกบญปน (Japan-Thailand Economic Partnership Agreement: JTEPA) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจระหวางอาเซยนกบญปน (ASEAN-Japan Comprehensive Economic Partnership Agreement: AJCEP) ความตกลงการคาเสรระหวางไทยกบออสเตรเลย (Thailand-Australia Free Trade Agreement: TAFTA) ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยน ออสเตรเลย และนวซแลนด (ASEAN-Australia-New Zealand Free Trade Agreement: AANZFTA) โครงการเรงเกบเกยวลวงหนาภายใตความตกลงการคาเสรระหวางไทยกบอนเดย (Thailand-India Free Trade Agreement: TIFTA) ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยนกบอนเดย (ASEAN-India Free Trade Agreement: AIFTA) และความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยนกบเกาหลใต (ASEAN-Republic of Korea Free Trade Agreement: AKFTA) คณะผวจยไดวเคราะหในประเดนตางๆ ไดแก การลดอตราภาษศลกากร กฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา และระเบยบปฏบตเกยวกบหนงสอรบรองถนกาเนดสนคา โดยมรายละเอยดดงตอไปน

16

ตารางท 2.1 สถานะความตกลง FTA ของไทยกบประเทศคคาตางๆ ในประเดนการคาสนคา ประเทศคคา เรมเจรจา สถานะ

อาเซยนภายใต AFTA (ซงในภายหลงคอ ATIGA) ป 2534 มผลบงคบใชแลวตงแตป 2536 กบภาคทกประเทศ จนภายใต ACFTA ป 2544 มผลบงคบใชแลวตงแตป 2548 กบภาคทกประเทศ ญปนภายใต JTEPA ป 2547 มผลบงคบใชแลวตงแตป 2550 ญปนภายใต AJCEP ป 2548 มผลบงคบใชแลวตงแตป 2552 กบภาคเกอบทก

ประเทศ ยกเวนกมพชา อนโดนเซย และฟลปปนส ออสเตรเลยภายใต TAFTA ป 2545 มผลบงคบใชแลวตงแตป 2548 นวซแลนดภายใต TNZCEP ป 2547 มผลบงคบใชแลวตงแตป 2548 ออสเตรเลยและนวซแลนดภายใต AANZFTA ป 2548 มผลบงคบใชแลวตงแตป 2553 กบภาคเกอบทก

ประเทศ ยกเวนกมพชา อนโดนเซย และลาว อนเดยภายใต TIFTA ป 2547 มผลบงคบใชแลวตงแตป 2547 สาหรบสนคาภายใต

โครงการเรงเกบเกยวลวงหนา สวนสนคากลมอนๆ อยในระหวางการเจรจา

อนเดยภายใต AIFTA ป 2547 มผลบงคบใชแลวตงแตป 2553 กบภาคเกอบทกประเทศ ยกเวนกมพชา ลาว พมา และฟลปปนส

เกาหลใตภายใต AKFTA ป 2548 มผลบงคบใชแลวตงแตป 2553 กบภาคทกประเทศ ทมา: คณะผวจยรวบรวมจากแหลงขอมลทเกยวของ หมายเหต: ขอมล ณ เดอนมนาคม 2554

2.1 การลดอตราภาษศลกากร

ผประกอบการทคาขายกบประเทศอาเซยนเดม1สามารถเลอกใชประโยชนดานภาษศลกากรภายใตความตกลง AFTA, ACFTA, AJCEP, AKFTA, AIFTA หรอ AANZFTA กได อยางไรกตาม อตราภาษศลกากรของสนคาสวนใหญภายใต AFTA อยในระดบทตากวา จากการวเคราะหความตกลงทงหมดทเกยวของ พบวา

• สาหรบผสงออกสนคาจากไทยไปประเทศอาเซยนเดมภายใตความตกลง AFTA o อตราภาษศลกากรของสนคาปกต (inclusion list: IL) ทงหมดลดลงเหลอรอยละ

0 แลวตงแต 1 ม.ค. 2553 o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหว (sensitive list: SL) กลดลงเหลอ

ไมเกนรอยละ 5 แลวเชนกนตงแต 1 ม.ค. 2553 o อตราภาษศลกากรของสนคาทอยในบญชสนคาทมความออนไหวสง (highly

sensitive list: HSL) จะลดลงอยในระดบทสมาชกอาเซยนอนๆ ยอมรบได กลาวคอมาเลเซยจะลดภาษศลกากรของขาวเหลอไมเกนรอยละ 20 ตงแตวนท

1 ในกรณการสงออกจะหมายถงเฉพาะประเทศบรไน อนโดนเซย มาเลเซย และฟลปปนส เนองจากอตราภาษศลกากรของสงคโปรภายใตทกความตกลงลดลงเหลอรอยละ 0 ทนททความตกลงมผลบงคบใช

17

1 ม.ค. 2553 อนโดนเซยจะลดภาษศลกากรของขาวและนาตาลเหลอไมเกน รอยละ 25 และ 10 ตามลาดบ ตงแตวนท 1 ม.ค. 2558 และฟลปปนสจะลดภาษศลกากรของขาวและนาตาลเหลอไมเกนรอยละ 35 และ 5 ตามลาดบ ตงแตวนท 1 ม.ค. 2558

o ผสงออกสนคาประเภทสรา บหร สารเคมทอาจใชในการผลตสงเสพตด และอาวธ ไปเกอบทกประเทศ ยกเวนสงคโปร ไมสามารถใชสทธประโยชนดานภาษศลกากรได เนองจากสนคาเหลานอยนอกบญชลดภาษศลกากร (general exclusion list: GEL)

o ผประกอบการจะมขอมลตารางการลดอตราภาษศลกากรภายใตความตกลง AFTA ในแตละปทชดเจน เนองจากความตกลง AFTA ระบใหประเทศอาเซยนเดมจะตองประกาศกฎระเบยบภายในประเทศของตนเกยวกบตารางการลดอตราภาษศลกากรภายใน 90 วนหลงจากทความตกลงมผลบงคบใช หรอในกรณทไมสามารถดาเนนการได ประเทศสมาชกจะตองประกาศตารางการลดอตราภาษของปตอไปกอนลวงหนาอยางนอย 3 เดอน

• สาหรบผสงออกสนคาจากไทยไปประเทศอาเซยนเดมภายใตความตกลง ACFTA o อตราภาษศลกากรของสนคาปกตกลมแรก (normal track I: NT I) ทงหมดลดลง

เหลอรอยละ 0 แลวตงแต 1 ม.ค. 2553 และของสนคาปกตกลมทสอง (normal track II: NT II) ทงหมดจะลดลงเหลอรอยละ 0 ตงแต 1 ม.ค. 2555

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหว (sensitive track) จะทยอยลดลงเหลอรอยละ 20 ตงแต 1 ม.ค. 2555 และเหลอไมเกนรอยละ 5 ตงแต 1 ม.ค. 2561

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหวสง (highly sensitive track) จะทยอยลดลงเหลอไมเกนรอยละ 50 ตงแต 1 ม.ค. 2558

o ไมมสนคาทอยนอกรายการลดภาษ • สาหรบผสงออกสนคาจากไทยไปประเทศอาเซยนเดมภายใตความตกลง AJCEP

o อตราภาษศลกากรของสนคาปกต (A และ B) ทงหมดจะลดลงเหลอรอยละ 0 ตงแต 1 ม.ค. 2561

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหว (R) จะทยอยลดลงเหลอไมเกนรอยละ 5 ตงแต 1 ม.ค. 2561 สาหรบอนโดนเซยและมาเลเซย และตงแต 1 เม.ย. 2561 สาหรบบรไนและฟลปปนส

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหวสง (R) จะทยอยลดลงเหลอไมเกนรอยละ 50 ตงแต 1 ม.ค. 2561 สาหรบอนโดนเซยและมาเลเซย และตงแต 1 เม.ย. 2561 สาหรบบรไนและฟลปปนส

18

o ผสงออกสนคาบางรายการไมสามารถใชสทธประโยชนดานภาษศลกากรได เนองจากสนคาเหลานอยนอกบญชลดภาษศลกากร (X) หรอไมจาเปนตองใช เนองจากอตราภาษศลกากรไมลดลงจากอตราภาษศลกากรป 2552 (C) ตวอยางสนคาทอยนอกบญชลดภาษศลกากร เชน สรา บหร สารเคมทอาจใชในการผลตสงเสพยตด และอาวธ สาหรบเกอบทกประเทศยกเวนสงคโปร ขาว นาตาล เหลกและเหลกกลาสาหรบอนโดนเซย

• สาหรบผนาเขาสนคาจากประเทศอาเซยนเดมภายใตความตกลง AFTA o อตราภาษศลกากรของไทยของสนคาปกต (inclusion list: IL) ทงหมดลดลง

เหลอรอยละ 0 แลวตงแต 1 ม.ค. 2553 o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหว (sensitive list: SL) 4 รายการ

อนไดแก ไมตดดอก เมลดกาแฟ มนฝรง และเนอมะพราวแหง กลดลงเหลอรอยละ 5 แลวเชนกนตงแต 1 ม.ค. 2553

o ไมมสนคาทอยนอกรายการลดภาษ • สาหรบผนาเขาสนคาจากประเทศอาเซยนเดมภายใตความตกลง ACFTA

o อตราภาษศลกากรของสนคาปกตกลมแรก (normal track I: NT I) ทงหมดลดลงเหลอรอยละ 0 แลวตงแต 1 ม.ค. 2553 และของสนคาปกตกลมทสอง (normal track II: NT II) ทงหมดจะลดลงเหลอรอยละ 0 ตงแต 1 ม.ค. 2555

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหว (sensitive track) จะทยอยลดลงเหลอรอยละ 20 ตงแต 1 ม.ค. 2555 และเหลอไมเกนรอยละ 5 ตงแต 1 ม.ค. 2561

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหวสง (highly sensitive track) จะทยอยลดลงเหลอไมเกนรอยละ 50 ตงแต 1 ม.ค. 2558

o ไมมสนคาทอยนอกรายการลดภาษ • สาหรบผนาเขาสนคาจากประเทศอาเซยนเดมภายใตความตกลง AJCEP

o อตราภาษศลกากรของสนคาปกต (A B และ P) ทงหมดจะลดลงเหลอรอยละ 0 ตงแต 1 เม.ย. 2561

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหวและมโควตาการนาเขา (Q) จะทยอยลดอตราภาษในโควตาลงเหลอไมเกนรอยละ 5 ตงแต 1 เม.ย. 2561 ไดแก หอม กระเทยม ขาวโพดสาหรบเลยงสตว และนามนปาลม

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหวสง (R) จะทยอยลดลงเหลอ รอยละ 10 หรอ 20 ตงแต 1 เม.ย. 2561 เชน รถขนของ แชสซส ตวถงรถ

o ผนาเขาสนคาบางรายการไมสามารถใชสทธประโยชนดานภาษศลกากรได เนองจากสนคาเหลานอยนอกบญชลดภาษศลกากร (X) หรอไมจาเปนตองใช เนองจากอตราภาษศลกากรไมลดลงจากอตราภาษศลกากรป 2552 (C)

19

ตวอยางสนคาทอยนอกบญชลดภาษศลกากร เชน ขาว นาตาล บหร รถยนตขนสงบคคล

ผประกอบการทคาขายกบประเทศอาเซยนใหมสามารถเลอกใชประโยชนดานภาษศลกากร

ภายใตความตกลง AFTA, ACFTA, AJCEP, AKFTA, AIFTA หรอ AANZFTA กได อยางไรกตาม อตราภาษศลกากรของสนคาสวนใหญภายใต AFTA อยในระดบทตากวา จากการวเคราะหความ ตกลงทงหมดทเกยวของ พบวา

• สาหรบผสงออกสนคาจากไทยไปประเทศอาเซยนใหมภายใตความตกลง AFTA o อตราภาษศลกากรของสนคาปกต (IL) เกอบทงหมดจะลดลงเหลอรอยละ 0

ตงแต 1 ม.ค. 2558 สวนทเหลอจะลดลงเหลอรอยละ 0 ตงแต 1 ม.ค. 2561 o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหว (SL) ของเวยดนาม ลาว พมา

และกมพชา จะลดลงเหลอไมเกนรอยละ 5 ตงแต 1 ม.ค. 2556, 2558, 2558 และ 2560 ตามลาดบ

o ผสงออกสนคาประเภทสรา บหร สารเคมทอาจใชในการผลตสงเสพตด และอาวธ ไมสามารถใชสทธประโยชนดานภาษศลกากรได เนองจากสนคาเหลานอยนอกบญชลดภาษศลกากร (general exclusion list: GEL)

o ผประกอบการจะมขอมลตารางการลดอตราภาษศลกากรภายใตความตกลง AFTA ในแตละปทชดเจน เนองจากความตกลง AFTA ระบใหประเทศอาเซยนใหมจะตองประกาศกฎระเบยบภายในประเทศของตนเกยวกบตารางการลดอตราภาษศลกากรภายใน 6 เดอนหลงจากทความตกลงมผลบงคบใช หรอในกรณทไมสามารถดาเนนการได ประเทศสมาชกจะตองประกาศตารางการลดอตราภาษของปตอไปกอนลวงหนาอยางนอย 3 เดอน

• สาหรบผสงออกสนคาจากไทยไปประเทศอาเซยนใหมภายใตความตกลง ACFTA o อตราภาษศลกากรของสนคาปกตกลมแรก (normal track I: NT I) ทงหมดลดลง

เหลอรอยละ 0 แลวตงแต 1 ม.ค. 2558 และของสนคาปกตกลมทสอง (normal track II: NT II) ทงหมดจะลดลงเหลอรอยละ 0 ตงแต 1 ม.ค. 2561

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหว (sensitive track) จะทยอยลดลงเหลอรอยละ 20 ตงแต 1 ม.ค. 2558 และเหลอไมเกนรอยละ 5 ตงแต 1 ม.ค. 2563

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหวสง (highly sensitive track) จะทยอยลดลงเหลอไมเกนรอยละ 50 ตงแต 1 ม.ค. 2561

o ไมมสนคาทอยนอกรายการลดภาษ

20

• สาหรบผสงออกสนคาจากไทยไปประเทศอาเซยนใหมภายใตความตกลง AJCEP o อตราภาษศลกากรของสนคาปกต (A และ B) ทงหมดจะทยอยลดลงเหลอรอยละ

0 ตงแต 1 เม.ย. 2568 สาหรบเวยดนาม 1 เม.ย. 2569 สาหรบลาวและพมา และ 1 ม.ค. 2569 สาหรบกมพชา

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหว (R) จะทยอยลดลงเหลอรอยละ 5 ตงแต 1 เม.ย. 2568 สาหรบเวยดนาม 1 ม.ค. 2569 สาหรบกมพชา 1 เม.ย. 2569 สาหรบลาวและพมา

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหวสง (R) จะทยอยลดลงเหลอ รอยละ 50 ตงแต 1 เม.ย. 2566 สาหรบเวยดนาม

o ผสงออกสนคาบางรายการไมสามารถใชสทธประโยชนดานภาษศลกากรได เนองจากสนคาเหลานอยนอกบญชลดภาษศลกากร (X) หรอไมจาเปนตองใช เนองจากอตราภาษศลกากรไมลดลงจากอตราภาษศลกากรป 2552 (C)

• สาหรบผนาเขาสนคาจากประเทศอาเซยนใหมภายใตความตกลง AFTA o อตราภาษศลกากรของไทยของสนคาปกต (inclusion list: IL) ทงหมดลดลง

เหลอรอยละ 0 แลวตงแต 1 ม.ค. 2553 o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหว (sensitive list: SL) 4 รายการ

อนไดแก ไมตดดอก เมลดกาแฟ มนฝรง และเนอมะพราวแหง กลดลงเหลอ รอยละ 5 แลวเชนกนตงแต 1 ม.ค. 2553

o ไมมสนคาทอยนอกรายการลดภาษ • สาหรบผนาเขาสนคาจากประเทศอาเซยนใหมภายใตความตกลง ACFTA

o อตราภาษศลกากรของสนคาปกตกลมแรก (normal track I: NT I) ทงหมดลดลงเหลอรอยละ 0 แลวตงแต 1 ม.ค. 2553 และของสนคาปกตกลมทสอง (normal track II: NT II) ทงหมดจะลดลงเหลอรอยละ 0 ตงแต 1 ม.ค. 2555

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหว (sensitive track) จะทยอยลดลงเหลอรอยละ 20 ตงแต 1 ม.ค. 2555 และเหลอไมเกนรอยละ 5 ตงแต 1 ม.ค. 2561

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหวสง (highly sensitive track) จะทยอยลดลงเหลอไมเกนรอยละ 50 ตงแต 1 ม.ค. 2558

o ไมมสนคาทอยนอกรายการลดภาษ • สาหรบผนาเขาสนคาจากประเทศอาเซยนใหมภายใตความตกลง AJCEP

o อตราภาษศลกากรของสนคาปกต (A B และ P) ทงหมดจะลดลงเหลอรอยละ 0 ตงแต 1 เม.ย. 2561

21

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหวและมโควตาการนาเขา (Q) จะทยอยลดอตราภาษในโควตาลงเหลอไมเกนรอยละ 5 ตงแต 1 เม.ย. 2561 ไดแก หอม กระเทยม ขาวโพดสาหรบเลยงสตว และนามนปาลม

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหวสง (R) จะทยอยลดลงเหลอ รอยละ 10 หรอ 20 ตงแต 1 เม.ย. 2561 เชน รถขนของ แชสซส ตวถงรถ

o ผนาเขาสนคาบางรายการไมสามารถใชสทธประโยชนดานภาษศลกากรได เนองจากสนคาเหลานอยนอกบญชลดภาษศลกากร (X) หรอไมจาเปนตองใช เนองจากอตราภาษศลกากรไมลดลงจากอตราภาษศลกากรป 2552 (C) ตวอยางสนคาทอยนอกบญชลดภาษศลกากร เชน ขาว นาตาล บหร รถยนตขนสงบคคล

ผประกอบการทคาขายกบประเทศจนสามารถใชประโยชนดานภาษศลกากรภายใตความ

ตกลง ACFTA ไดเพยงความตกลงเดยว จากการวเคราะหความตกลง ACFTA พบวา

• สาหรบผสงออกสนคาจากไทยไปประเทศจนภายใตความตกลง ACFTA o อตราภาษศลกากรของสนคาปกตกลมแรก (normal track I: NT I) ทงหมดลดลง

เหลอรอยละ 0 แลวตงแต 1 ม.ค. 2553 และของสนคาปกตกลมทสอง (normal track II: NT II) ทงหมดจะลดลงเหลอรอยละ 0 ตงแต 1 ม.ค. 2555

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหว (sensitive track) จะทยอยลดลงเหลอรอยละ 20 ตงแต 1 ม.ค. 2555 และเหลอไมเกนรอยละ 5 ตงแต 1 ม.ค. 2561

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหวสง (highly sensitive track) จะทยอยลดลงเหลอไมเกนรอยละ 50 ตงแต 1 ม.ค. 2558

o ไมมสนคาทอยนอกรายการลดภาษ • สาหรบผนาเขาสนคาจากประเทศจนภายใตความตกลง ACFTA

o อตราภาษศลกากรของสนคาปกตกลมแรก (normal track I: NT I) ทงหมดลดลงเหลอรอยละ 0 แลวตงแต 1 ม.ค. 2553 และของสนคาปกตกลมทสอง (normal track II: NT II) ทงหมดจะลดลงเหลอรอยละ 0 ตงแต 1 ม.ค. 2555

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหว (sensitive track) จะทยอยลดลงเหลอรอยละ 20 ตงแต 1 ม.ค. 2555 และเหลอไมเกนรอยละ 5 ตงแต 1 ม.ค. 2561

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหวสง (highly sensitive track) จะทยอยลดลงเหลอไมเกนรอยละ 50 ตงแต 1 ม.ค. 2558

o ไมมสนคาทอยนอกรายการลดภาษ

22

ผประกอบการทคาขายกบประเทศญปนสามารถเลอกใชประโยชนดานภาษศลกากรภายใตความตกลง JTEPA หรอ AJCEP กได จากการวเคราะหความตกลงทง 2 ฉบบ พบวา

• สาหรบผสงออกสนคาจากไทยไปประเทศญปนภายใตความตกลง JTEPA o อตราภาษศลกากรของสนคาปกต (A และ B) ทงหมดลดลงเหลอรอยละ 0

ตงแต 1 เม.ย. 2565 o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหว จะทยอยลดลงเหลอไมเกน

รอยละ 20 ตงแต 1 เม.ย. 2555 เชน ไกแชเยนแชแขง เนอสตวแปรรปบางรายการ นามะเขอเทศ ซอสมะเขอเทศ

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหวและมโควตาการนาเขา (Q) จะลดอตราภาษในโควตาลง ไดแก กลวย สบปะรด เนอสตวแปรรปบางรายการ โมลาสส เอสเทอรไฟดสตารช

o ผสงออกสนคาบางรายการไมสามารถใชสทธประโยชนดานภาษศลกากรได เนองจากสนคาเหลานอยนอกบญชลดภาษศลกากร (X) หรออยในบญชทตองมาเจรจากนใหม เชน ขาว นาตาล

• สาหรบผสงออกสนคาจากไทยไปประเทศญปนภายใตความตกลง AJCEP o อตราภาษศลกากรของสนคาปกต (normal track) ทงหมดลดลงเหลอรอยละ 0

ตงแต 1 เม.ย. 2561 o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหว (sensitive track) จะทยอยลดลง

เหลอไมเกนรอยละ 5 ตงแต 1 เม.ย. 2561 o ผสงออกสนคาบางรายการไมสามารถใชสทธประโยชนดานภาษศลกากรได

เนองจากสนคาเหลานอยนอกบญชลดภาษศลกากร (X) หรออยในบญชทตองมาเจรจากนใหม

• สาหรบผนาเขาสนคาจากประเทศญปนภายใตความตกลง JTEPA o อตราภาษศลกากรของสนคาปกต (A และ B) ทงหมดลดลงเหลอรอยละ 0

ตงแต 1 เม.ย. 2560 o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหว (P) จะทยอยลดลงเหลอไมเกน

รอยละ 60 ตงแต 1 เม.ย. 2560 เชน เหลกและเหลกกลาบางรายการ o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหวและมโควตาการนาเขา (Q) จะ

ลดอตราภาษในโควตาลง ไดแก เหลกและเหลกกลาบางรายการ o ผนาเขาสนคาบางรายการไมสามารถใชสทธประโยชนดานภาษศลกากรได

เนองจากสนคาเหลานอยนอกบญชลดภาษศลกากร (X) หรออยในบญชทตองมาเจรจากนใหม เชน บหร รถยนต

23

• สาหรบผนาเขาสนคาจากประเทศญปนภายใตความตกลง AJCEP o อตราภาษศลกากรของสนคาปกต (A B และ P) ทงหมดจะลดลงเหลอรอยละ 0

ตงแต 1 เม.ย. 2561 o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหวและมโควตาการนาเขา (Q) จะ

ทยอยลดอตราภาษในโควตาลงเหลอไมเกนรอยละ 5 ตงแต 1 เม.ย. 2561 ไดแก หอม กระเทยม ขาวโพดสาหรบเลยงสตว และนามนปาลม

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหวสง (R) จะทยอยลดลงเหลอ รอยละ 10 หรอ 20 ตงแต 1 เม.ย. 2561 เชน รถขนของ แชสซส ตวถงรถ

o ผนาเขาสนคาบางรายการไมสามารถใชสทธประโยชนดานภาษศลกากรได เนองจากสนคาเหลานอยนอกบญชลดภาษศลกากร (X) หรอไมจาเปนตองใช เนองจากอตราภาษศลกากรไมลดลงจากอตราภาษศลกากรป 2552 (C) ตวอยางสนคาทอยนอกบญชลดภาษศลกากร เชน ขาว นาตาล บหร รถยนต

ผประกอบการทคาขายกบประเทศออสเตรเลยสามารถเลอกใชประโยชนดานภาษศลกากร

ภายใตความตกลง TAFTA หรอ AANZFTA กได อยางไรกตาม อตราภาษศลกากรของสนคาสวนใหญภายใต TAFTA อยในระดบทตากวา จากการวเคราะหความตกลงทง 2 ฉบบ พบวา

• สาหรบผสงออกสนคาจากไทยไปประเทศออสเตรเลยภายใตความตกลง TAFTA o อตราภาษศลกากรของสนคาปกตทงหมดลดลงเหลอรอยละ 0 แลวตงแต 1 ม.ค.

2553 o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหวจะทยอยลดลงเหลอรอยละ 5

แลวตงแต 1 ม.ค. 2553 และจะเหลอรอยละ 0 ตงแต 1 ม.ค. 2558 ไดแก สงทอและเครองนงหมบางรายการ

o ไมมสนคาทอยนอกรายการลดภาษ • สาหรบผสงออกสนคาจากไทยไปประเทศออสเตรเลยภายใตความตกลง AANZFTA

o อตราภาษศลกากรของสนคาปกตทงหมดลดลงเหลอรอยละ 0 แลวตงแต 1 ม.ค. 2553

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหวสวนหนงจะทยอยลดลงเหลอ รอยละ 0 ตงแต 1 ม.ค. 2558 และอกสวนหนงจะทยอยลดลงเหลอรอยละ 0 ตงแต 1 ม.ค. 2563

o ไมมสนคาทอยนอกรายการลดภาษ • สาหรบผนาเขาสนคาจากประเทศออสเตรเลยภายใตความตกลง TAFTA

o อตราภาษศลกากรของสนคาปกตทงหมดลดลงเหลอรอยละ 0 แลวตงแต 1 ม.ค. 2553

24

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหวจะทยอยลดลงเหลอรอยละ 5 แลวตงแต 1 ม.ค. 2553 และจะเหลอรอยละ 0 ตงแต 1 ม.ค. 2558 ไดแก เหลกและเหลกกลาบางรายการ ไมและไมแปรรปบางรายการ สงทอและเครองนงหมบางรายการ หนงสอและสงพมพบางรายการ

o ไมมสนคาทอยนอกรายการลดภาษ • สาหรบผนาเขาสนคาจากประเทศออสเตรเลยภายใตความตกลง AANZFTA

o อตราภาษศลกากรของสนคาปกตทงหมดจะทยอยลดลงเหลอรอยละ 0 ตงแต 1 ม.ค. 2556

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหวจะลดลงเหลอรอยละ 0 ตงแต 1 ม.ค. 2563

o ผนาเขาสนคาบางรายการไมสามารถใชสทธประโยชนดานภาษศลกากรได เนองจากสนคาเหลานอยนอกบญชลดภาษศลกากร หรอไมจาเปนตองใช เนองจากอตราภาษศลกากรไมลดลงจากอตราภาษศลกากรป 2553

ผประกอบการทคาขายกบประเทศอนเดยสามารถเลอกใชประโยชนดานภาษศลกากรภายใต

ความตกลง TIFTA หรอ AIFTA กได อยางไรกตาม ความตกลง AIFTA มความครอบคลมสนคาทไดรบแตมตอดานภาษศลกากรมากกวา จากการวเคราะหความตกลงทง 2 ฉบบ พบวา

• สาหรบผสงออกสนคาจากไทยไปประเทศอนเดยภายใตความตกลง TIFTA o อตราภาษศลกากรของสนคาภายใตโครงการเรงเกบเกยวลวงหนาทงหมดลดลง

เหลอรอยละ 0 แลวตงแต 1 ก.ย. 2549 o อตราภาษศลกากรของสนคาอนๆ อยในระหวางการเจรจา

• สาหรบผสงออกสนคาจากไทยไปประเทศอนเดยภายใตความตกลง AIFTA o อตราภาษศลกากรของสนคาปกตกลมแรก (normal track I: NT I) ทงหมดจะ

ทยอยลดลงเหลอรอยละ 0 ตงแต 1 ม.ค. 2557 และของสนคาปกตกลมทสอง (normal track II: NT II) ทงหมดจะลดลงเหลอรอยละ 0 ตงแต 1 ม.ค. 2560

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหว (sensitive track) จะทยอยลดลงเหลอไมเกนรอยละ 5 ตงแต 1 ม.ค. 2560

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความพเศษ (special product) จะทยอยลดลงเรอยๆ และจะคงทตงแต 1 ม.ค. 2563 โดยนามนปาลมดบ นามนปาลมบรสทธ เมลดกาแฟ ใบชาดา และพรกไทย จะทยอยลดลงจนเหลอรอยละ 37.5 45 45 45 และ 50 ตามลาดบ

o ผสงออกสนคาบางรายการไมสามารถใชสทธประโยชนดานภาษศลกากรได เนองจากสนคาเหลานอยนอกบญชลดภาษศลกากร เชน ขาว นาตาล รถยนต

25

• สาหรบผนาเขาสนคาไปประเทศอนเดยภายใตความตกลง TIFTA o อตราภาษศลกากรของสนคาภายใตโครงการเรงเกบเกยวลวงหนาทงหมดลดลง

เหลอรอยละ 0 แลวตงแต 1 ก.ย. 2549 o อตราภาษศลกากรของสนคาอนๆ อยในระหวางการเจรจา

• สาหรบผนาเขาสนคาจากประเทศอนเดยภายใตความตกลง AIFTA o อตราภาษศลกากรของสนคาปกตกลมแรก (normal track I: NT I) ทงหมดจะ

ทยอยลดลงเหลอรอยละ 0 ตงแต 1 ม.ค. 2557 และของสนคาปกตกลมทสอง (normal track II: NT II) ทงหมดจะลดลงเหลอรอยละ 0 ตงแต 1 ม.ค. 2560

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหว (sensitive track) จะทยอยลดลงเหลอไมเกนรอยละ 5 ตงแต 1 ม.ค. 2560

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหวสง (highly sensitive track) สวนหนงจะทยอยลดลงเหลอไมเกนรอยละ 50 และอกสวนหนงลดเหลอไมเกนรอยละ 25 ตงแต 1 ม.ค. 2563

o ผนาเขาสนคาบางรายการไมสามารถใชสทธประโยชนดานภาษศลกากรได เนองจากสนคาเหลานอยนอกบญชลดภาษศลกากร เชน ขาว นาตาล รถยนต

ผประกอบการทคาขายกบประเทศเกาหลใตสามารถใชประโยชนดานภาษศลกากรภายใต

ความตกลง AKFTA ไดเพยงความตกลงเดยว จากการวเคราะหความตกลง AKFTA พบวา

• สาหรบผสงออกสนคาจากไทยไปประเทศเกาหลใตภายใตความตกลง AKFTA o อตราภาษศลกากรของสนคาปกตทงหมดลดลงเหลอรอยละ 0 แลวตงแต 1 ม.ค.

2553 o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหวจะทยอยลดลงเหลอรอยละ 20

ตงแต 1 ม.ค. 2555 และจะทยอยลดลงเหลอไมเกนรอยละ 5 ตงแต 1 ม.ค. 2559

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหวสงกลมหนงจะลดลงเหลอรอยละ 50 สวนกลมทสองและสามจะลดลงเหลอรอยละ 80 และ 50 ของอตราภาษเดม ตามลาดบ ตงแต 1 ม.ค. 2559

o ผสงออกสนคาบางรายการไมสามารถใชสทธประโยชนดานภาษศลกากรได เนองจากสนคาเหลานอยนอกบญชลดภาษศลกากร

• สาหรบผนาเขาสนคาจากประเทศเกาหลใตภายใตความตกลง AKFTA o อตราภาษศลกากรของสนคาปกตทงหมดลดลงเหลอรอยละ 0 แลวตงแต 1 ม.ค.

2553

26

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหวจะทยอยลดลงเหลอรอยละ 20 ตงแต 1 ม.ค. 2555 และจะทยอยลดลงเหลอไมเกนรอยละ 5 ตงแต 1 ม.ค. 2559

o อตราภาษศลกากรของสนคาทมความออนไหวสงสวนหนงจะทยอยลดลงเหลอรอยละ 20 และทเหลอจะลดลงเหลอรอยละ 50 ตงแต 1 ม.ค. 2559

o ผนาเขาสนคาบางรายการไมสามารถใชสทธประโยชนดานภาษศลกากรได เนองจากสนคาเหลานอยนอกบญชลดภาษศลกากร

ตารางท 2.2 สรปตารางการลดภาษศลกากรภายใต FTA ฉบบตางๆ

27

ตารางท 2.2 ตารางการลดภาษศลกากรภายใต FTA ฉบบตางๆ ประเทศคคา 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566

สงออกไปอาเซยนเดมภายใต AFTA

IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0%

สงออกไปอาเซยนใหมภายใต AFTA

IL บางสวน

0%

IL บางสวน

0%

IL บางสวน

0%

IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0%

สงออกไปจนภายใต ACFTA

NT I 0% NT I 0% NT I, II 0%

NT I, II 0%

NT I, II 0%

NT I, II 0%

NT I, II 0%

NT I, II 0%

NT I, II 0%

NT I, II 0%

NT I, II 0%

NT I, II 0%

NT I, II 0%

NT I, II 0%

สงออกไปญปนภายใต JTEPA

A, B3 0% A, B3 0% A, B3, B5 0%

A, B3, B5 0%

A, B3, B5, B7 0%

A, B3, B5, B7 0%

A, B3, B5, B7 0%

A, B3, B5, B7, B10

0%

A, B3, B5, B7, B10

0%

A, B3, B5, B7, B10

0%

A, B3, B5, B7, B10

0%

A, B3, B5, B7, B10

0%

A, B 0% A, B 0%

สงออกไปญปนภายใต AJCEP

A 0% A 0% A 0% A, B5 0% A, B5 0% A, B5, B7 0%

A, B5, B7 0%

A, B5, B7 0%

A, B5, B7, B10 0%

A, B5, B7, B10 0%

A, B5, B7, B10 0%

A, B5, B7, B10 0%

A, B5, B7, B10 0%

A, B 0%

สงออกไปออสเตรเลยภายใต TAFTA

NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0%

สงออกไปออสเตรเลยภายใต AANZFTA

NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0%

สงออกไปอนเดยภายใต TIFTA

EH 0% EH 0% EH 0% EH 0% EH 0% EH 0% EH 0% EH 0% EH 0% EH 0% EH 0% EH 0% EH 0% EH 0%

สงออกไปอนเดยภายใต AIFTA

NT I 0% NT I 0% NT I 0% NT I, II 0%

NT I II 0% NT I II 0% NT I II 0%

สงออกไปเกาหลใตภายใต AKFTA

NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0%

28

ประเทศคคา 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566

นาเขาจากอาเซยนเดมภายใต AFTA

IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0%

นาเขาจากอาเซยนใหมภายใต AFTA

IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0% IL 0%

นาเขาจากจนภายใต ACFTA

NT I 0% NT I 0% NT I, II 0%

NT I, II 0%

NT I, II 0%

NT I, II 0%

NT I, II 0%

NT I, II 0%

NT I, II 0%

NT I, II 0%

NT I, II 0%

NT I, II 0%

NT I, II 0%

NT I, II 0%

นาเขาจากญปนภายใต JTEPA

A, B2, B3 0%

A, B2, B3 0%

A, B2, B3, B5 0%

A, B2, B3, B5 0%

A, B2, B3, B5, B7

0%

A, B2, B3, B5, B7

0%

A, B2, B3, B5, B7

0%

A, B 0% A, B 0% A, B 0% A, B 0% A, B 0% A, B 0% A, B 0%

นาเขาจากญปนภายใต AJCEP

A 0% A 0% A 0% A, B5 0% A, B5 0% A, B5, B7 0%

A, B5, B7 0%

A, B5, B7 0%

A, B5, B7, B10 0%

A, B5, B7, B10 0%

A, B5, B7, B10 0%

A, B5, B7, B10 0%

A, B5, B7, B10 0%

A, B 0%

นาเขาจากออสเตรเลยภายใต TAFTA

NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0%

นาเขาจากออสเตรเลยภายใต AANZFTA

NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0%

นาเขาจากอนเดยภายใต TIFTA

EH 0% EH 0% EH 0% EH 0% EH 0% EH 0% EH 0% EH 0% EH 0% EH 0% EH 0% EH 0% EH 0% EH 0%

นาเขาจากอนเดยภายใต AIFTA

NT I 0% NT I 0% NT I 0% NT I, II 0%

NT I II 0% NT I II 0% NT I II 0%

นาเขาจากเกาหลใตภายใต AKFTA

NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0% NT 0%

ทมา: คณะผวจยสรปจากความตกลงทเกยวของ

29

2.2 กฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา

ในภาพรวม กฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาภายใตความตกลง FTA ตางๆ คอนขางมความแตกตางกน (ดตารางท 2.3 ประกอบ) เชน

• หลกเกณฑทใชในการพจารณาแหลงกาเนดสนคาภายใตความตกลงตางๆ มความหลากหลายและแตกตางกนคอนขางมาก โดยหลกเกณฑทใชภายใตความตกลง JTEPA AJCEP TAFTA AANZFTA และ AKFTA มความหลากหลายสงมาก ในขณะทความตกลง AFTA ACFTA และ TIFTA มความหลากหลายในระดบปานกลาง สวนความตกลง AIFTA มการใชเพยงแคหลกเกณฑเดยว เนองจากประเทศในภาคยงอยในระหวางการเจรจากฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาเฉพาะรายสนคา (product specific rule: PSR) (ดตารางท 2.4 ประกอบ)

• ความตกลงแบบภมภาคทกฉบบอนญาตใหผประกอบการสามารถใชไดทงวตถดบในประเทศท ม เอกสารรบรองและวตถ ดบท นา เขาจากประเทศในภาค (regional cumulation) อยางไรกตาม ในกรณความตกลง AKFTA มสนคา 426 รายการทผประกอบการใชไดเฉพาะวตถดบในประเทศทมเอกสารรบรองเทานน

• โดยพนฐานแลว ความตกลง JTEPA และ TAFTA อนญาตใหผประกอบการสามารถใชวตถดบในประเทศทมเอกสารรบรองและวตถดบทนาเขาจากประเทศคภาค (bilateral cumulation) อยางไรกตาม ทงสองความตกลงกอนญาตใหผประกอบการสามารถใชวตถดบทนาเขาจากประเทศนอกภาคไดในบางรายการสนคา (diagonal cumulation) โดยภายใตความตกลง JTEPA ผประกอบการสามารถใชวตถดบทนาเขาจากประเทศในกลมอาเซยนมาสะสมไดในการผลตสนคา 255 รายการ และภายใตความตกลง TAFTA ผประกอบการสามารถใชวตถดบทนาเขาจากประเทศกาลงพฒนาและดอยพฒนาอนๆ ไดในการผลตสนคา 827 รายการ

• มเพยงความตกลง AFTA เทานนทอนญาตใหผประกอบการสามารถใชวตถดบนาเขาจากประเทศในภาคมาสะสมตอไดบางสวน แมวาวตถดบนนจะไมไดแหลงกาเนดสนคากตาม (partial cumulation)

• ความตกลงเกอบทกฉบบอนญาตใหสนคาไดแหลงกาเนด แมจะมการใชวตถดบบางรายการทไมสามารถผานเกณฑการเปลยนพกดศลกากรได (de minimis) ยกเวนความตกลง ACFTA TIFTA และ AIFTA โดยเกณฑทใชสาหรบสนคาสวนใหญอยทรอยละ 10 ของมลคา F.O.B. ของสนคา

30

2.3 ระเบยบปฏบตเกยวกบหนงสอรบรองถนกาเนดสนคา

ในภาพรวม ระเบยบปฏบตเกยวกบหนงสอรบรองถนกาเนดสนคา (operational certification procedure) ภายใตความตกลง FTA ตางๆ คอนขางมความสอดคลองกน (ดตารางท 2.5 ประกอบ) เชน

• ความตกลงทกฉบบใชระบบการออกใบ C/O โดยหนวยงานทมอานาจ ยกเวนความตกลง AFTA ทประเทศภาควางแผนทจะใชระบบการออกใบ C/O โดยผประกอบการเองเปนอกหนงทางเลอกในอนาคต

• ใบ C/O ภายใตความตกลงเกอบทกฉบบมอาย 12 เดอนนบจากวนทออกใบ C/O ยกเวนภายใตความตกลง TAFTA และ AKFTA ทมอาย 18 และ 6 เดอน ตามลาดบ

• ความตกลงแบบภมภาคทกฉบบอนญาตใหมการออกใบ C/O โดยประเทศทสาม (back-to-back C/O) ได

• ความตกลงเกอบทกฉบบอนญาตใหมการออกใบ C/O กรณมการซอขายผานประเทศทสาม (third party re-invoicing) ได ยกเวนความตกลง TIFTA

• ความตกลงเกอบทกฉบบระบใหผประกอบการตองเกบเอกสารทเกยวของอยางนอย 3 ปนบจากวนทออกใบ C/O ยกเวนความตกลง JTEPA TAFTA และ AIFTA

31

ตารางท 2.3 เปรยบเทยบกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาภายใตความตกลง FTA ตางๆ ประเดน AFTA ACFTA JTEPA AJCEP TAFTA AANZFTA TIFTA AIFTA AKFTA

หลกเกณฑทใชในการพจารณาแหลงกาเนดสนคา

ม 9 หลกเกณฑ โดยสนคาจานวนรอยละ 80 ใชเกณฑการเปลยนพกดศลกากรท 4 หลก (CTH) หรอการใชวตถดบสะสมไมตากวารอยละ 40 (VA)

ม 7 หลกเกณฑ โดยสนคาจานวนรอยละ 90 ใชเกณฑการใชวตถดบสะสมไมตากวารอยละ 40 (VA)

ม 23 หลกเกณฑ โดยสนคาจานวนรอยละ 23 ใชเกณฑการเปลยนพกดศลกากรท 4 หลก (CTH) หรอการใชวตถดบสะสมไมตากวารอยละ 40 (VA)

ม 16 หลกเกณฑ โดยสนคาจานวนรอยละ 58 ใชเกณฑการเปลยนพกดศลกากรท 4 หลก (CTH) หรอการใชวตถดบสะสมไมตากวารอยละ 40 (VA)

ม 20 หลกเกณฑ โดยสนคาจานวนรอยละ 30 ใชเกณฑ CTH

ม 24 หลกเกณฑ โดยสนคาจานวนรอยละ 40 ใชเกณฑการเปลยนพกดศลกากรท 4 หลก (CTH) หรอการใชวตถดบสะสมไมตากวารอยละ 40 (VA)

ม 4 หลกเกณฑ โดยสนคาจานวนรอยละ 57 ใชเกณฑการเปลยนพกดศลกากรท 4 หลก (CTH) และการใชวตถดบสะสมไมตากวารอยละ 40 (VA)

ม 1 หลกเกณฑ คอ การเปลยนพกดศลกากรท 6 หลก (CTSH) หรอการใชวตถดบสะสมไมตากวารอยละ 35 (VA)

ม 24 หลกเกณฑ โดยสนคาจานวนรอยละ 76 ใชเกณฑการเปลยนพกดศลกากรท 4 หลก (CTH) หรอการใชวตถดบสะสมไมตากวารอยละ 40 (VA)

32

ประเดน AFTA ACFTA JTEPA AJCEP TAFTA AANZFTA TIFTA AIFTA AKFTA

วตถดบทถอวาไดแหลงกาเนด

สามารถใชวตถดบในประเทศทมเอกสารรบรองและวตถดบทนาเขาจากประเทศในภาค (regional cumulation) รวมทงสามารถใชวตถดบนาเขาจากประเทศในภาคมาสะสมตอไดบางสวน แมวาวตถดบนนจะไมไดแหลงกาเนดสนคากตาม (partial cumulation)

สามารถใชวตถดบในประเทศทมเอกสารรบรองและวตถดบทนาเขาจากประเทศในภาค (regional cumulation)

สามารถใชวตถดบในประเทศทมเอกสารรบรองและวตถดบทนาเขาจากประเทศคภาค (bilateral cumulation) แตมสนคา 255 รายการทสามารถใชวตถดบทนาเขาจากประเทศในกลมอาเซยนซงไมไดเปนภาคไดดวย (diagonal cumulation)

สามารถใชวตถดบในประเทศทมเอกสารรบรองและวตถดบทนาเขาจากประเทศในภาค (regional cumulation)

สาหรบสนคาสวนใหญ สามารถใชวตถดบในประเทศทมเอกสารรบรองและวตถดบทนาเขาจากประเทศคภาค (bilateral cumulation) แตมสนคา 827 รายการทสามารถใชวตถดบทนาเขาจากประเทศกาลงพฒนาและดอยพฒนาอนๆ ซงไมไดเปนภาคไดดวย (diagonal cumulation)

สามารถใชวตถดบในประเทศทมเอกสารรบรองและวตถดบทนาเขาจากประเทศในภาค (regional cumulation)

สามารถใชวตถดบในประเทศทมเอกสารรบรองและวตถดบทนาเขาจากประเทศคภาค (bilateral cumulation)

สามารถใชวตถดบในประเทศทมเอกสารรบรองและวตถดบทนาเขาจากประเทศในภาค (regional cumulation)

สาหรบสนคาสวนใหญ สามารถใชวตถดบในประเทศทมเอกสารรบรองและวตถดบทนาเขาจากประเทศในภาค (regional cumulation) แตมสนคา 426 รายการทใชไดเฉพาะวตถดบในประเทศทมเอกสารรบรอง

33

ประเดน AFTA ACFTA JTEPA AJCEP TAFTA AANZFTA TIFTA AIFTA AKFTA

หลกเกณฑการอนญาตใหสนคาไดแหลงกาเนด แมจะมการใชวตถดบบางรายการทไมสามารถผานเกณฑการเปลยนพกดศลกากรได (de minimis)

สาหรบทกสนคา อนญาตใหใชวตถดบเหลานนไดไมเกนรอยละ 10 ของมลคา F.O.B. ของสนคา

ไมอนญาต สาหรบสนคากลมสงทอและเครองนงหม อนญาตใหใชวตถดบเหลานนไดไมเกนรอยละ 10 ของนาหนกสนคา สวนสนคาอนๆ 3,313 รายการอนญาตใหใชไดไมเกนรอยละ 10 ของมลคา F.O.B. ของสนคา และอก 136 รายการ อนญาตใหใชไดไมเกนรอยละ 7 ของมลคา F.O.B. ของสนคา

สาหรบสนคากลมสงทอและเครองนงหม อนญาตใหใชวตถดบเหลานนไดไมเกนรอยละ 10 ของนาหนกสนคา สวนสนคาอนๆ 3,305 รายการอนญาตใหใชไดไมเกนรอยละ 10 ของมลคา F.O.B. ของสนคา และอก 1 รายการ อนญาตใหใชไดไมเกนรอยละ 7 ของมลคา F.O.B. ของสนคา

สาหรบสนคากลมสงทอและเครองนงหม อนญาตใหใชวตถดบเหลานนไดไมเกนรอยละ 10 ของนาหนกสนคา สวนสนคาอนๆ ทกรายการ อนญาตใหใชไดไมเกนรอยละ 10 ของมลคา F.O.B. ของสนคา

สาหรบสนคากลมสงทอและเครองนงหม อนญาตใหใชวตถดบเหลานนไดไมเกนรอยละ 10 ของนาหนกสนคา สวนสนคาอนๆ ทกรายการ อนญาตใหใชไดไมเกนรอยละ 10 ของมลคา F.O.B. ของสนคา

ไมอนญาต ไมอนญาต สาหรบสนคากลมสงทอและเครองนงหม อนญาตใหใชวตถดบเหลานนไดไมเกนรอยละ 10 ของนาหนกสนคา สวนสนคาอนๆ ทกรายการ อนญาตใหใชไดไมเกนรอยละ 10 ของมลคา F.O.B. ของสนคา

ทมา: คณะผวจยสรปจากความตกลงทเกยวของ

34

ตารางท 2.4 เปรยบเทยบหลกเกณฑทใชในการพจารณาแหลงกาเนดสนคาภายใตความตกลง FTA ตางๆ

หลกเกณฑทใชในการพจารณาแหลงกาเนดสนคา

สดสวนของจานวนสนคา (รอยละ)

AFTA ACFTA JTEPA AJCEP TAFTA AANZFTA TIFTA AIFTA AKFTA

เกณฑบงคบทมการระบใหเปลยนพกดศลกากรท 2 หลกประกอบกบเกณฑอนๆ

- CC และ VA55 และ P 0.00 0.00 0.00 0.00 5.31 0.00 0.00 0.00 0.00 - CC และ VA100 0.00 0.00 0.63 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 - CC และ VA40 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.04 - CC และ VA55 0.00 0.00 0.00 0.00 3.80 0.00 0.00 0.00 0.00 - CCex และ P 0.00 0.00 1.03 0.77 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 - CC และ P 0.00 0.00 5.29 7.23 0.00 0.73 0.00 0.00 0.00 - CCex 0.00 0.00 5.17 3.62 1.90 0.06 0.00 0.00 0.04 - CC 0.00 0.02 14.77 14.29 12.91 4.71 0.00 0.00 0.06 เกณฑบงคบทมการระบใหเปลยนพกดศลกากรท 4 หลกประกอบกบเกณฑอนๆ - CTH และ VA100 0.00 0.00 0.04 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 - CTH และ VA60 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.02 - CTHex และ VA55 0.00 0.00 0.00 0.00 6.00 0.00 0.00 0.00 0.00 - CTH และ VA55 0.00 0.00 0.00 0.00 1.35 0.00 0.00 0.00 0.06 - CTH และ VA50 0.00 0.00 0.06 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 - CTH และ VA45 0.00 0.00 0.00 0.00 1.84 0.00 0.00 0.00 0.00 - CTHex และ VA40 0.00 0.00 0.00 0.00 0.02 0.00 0.00 0.00 0.02 - CTH และ VA40 0.00 0.00 0.12 0.00 2.08 0.00 57.29 0.00 0.00

35

หลกเกณฑทใชในการพจารณาแหลงกาเนดสนคา

สดสวนของจานวนสนคา (รอยละ)

AFTA ACFTA JTEPA AJCEP TAFTA AANZFTA TIFTA AIFTA AKFTA

- CTH และ VA20 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 4.17 0.00 0.00 - CTHex และ P 0.00 0.00 0.00 5.17 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 - CTH และ P 0.00 0.00 3.62 0.06 0.30 0.00 0.00 0.00 0.00 - CTHex 0.00 0.00 3.86 0.57 5.27 0.20 0.00 0.00 0.04 - CTH 0.00 0.00 4.18 2.42 30.07 2.12 0.00 0.00 0.18 เกณฑบงคบทมการระบใหเปลยนพกดศลกากรท 6 หลกประกอบกบเกณฑอนๆ - CTSH และ VA45 0.00 0.00 0.00 0.00 0.10 0.00 0.00 0.00 0.00 - CTSH และ VA40 0.00 0.00 0.00 0.00 0.20 0.06 23.96 0.00 0.00 - CTSH และ VA35 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 100.00 0.00 - CTSH และ P 0.00 0.00 0.00 0.00 0.08 0.00 0.00 0.00 0.00 - CTSHex 0.00 0.00 0.00 0.00 6.08 0.00 0.00 0.00 0.00 - CTSH 0.00 0.00 1.37 0.14 21.94 0.00 0.00 0.00 0.00 เกณฑบงคบทมการระบสดสวนขนตาของการใชวตถดบสะสม - WO 0.08 0.16 1.27 0.06 0.55 4.34 10.42 0.00 9.01 - VA70 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.02 - VA60 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.10 - VA45 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.79 - VA40 0.00 89.63 0.46 4.43 0.04 1.33 0.00 0.00 0.44 - VA35 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.04 - VA30 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 3.13 0.00 0.00 - VA20 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.04 0.00 0.00

36

หลกเกณฑทใชในการพจารณาแหลงกาเนดสนคา

สดสวนของจานวนสนคา (รอยละ)

AFTA ACFTA JTEPA AJCEP TAFTA AANZFTA TIFTA AIFTA AKFTA

เกณฑบงคบทมการระบกระบวนการผลตอยางเฉพาะเจาะจง - P 0.00 0.00 0.00 0.00 0.18 1.39 0.00 0.00 0.00 เกณฑทางเลอกทมการระบใหเปลยนพกดศลกากรท 2 หลก หรอเกณฑอนๆ - (CCex และ P) หรอ VA40 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.11 (CC และ P) หรอ VA40 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.04 0.00 0.00 4.20 CC หรอ (VA40 และ P) 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 3.98 0.00 0.00 0.00 CCex หรอ VA40 0.00 0.00 0.00 0.06 0.00 0.81 0.00 0.00 0.20 CC หรอ VA40 1.17 0.14 5.21 2.36 0.00 10.63 0.00 0.00 4.65 CC หรอ P 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.30 0.00 0.00 0.00 (CC และ P) หรอ VA40 หรอ P 5.31 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 CC หรอ VA40 หรอ P 3.44 0.00 0.20 0.00 0.00 0.63 0.00 0.00 0.00 เกณฑทางเลอกทมการระบใหเปลยนพกดศลกากรท 4 หลก หรอเกณฑอนๆ CTH หรอ (VA40 และ P) 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.12 0.00 0.00 0.00 CTH หรอ VA50 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.02 CTHex หรอ VA40 0.85 0.44 0.08 0.12 0.00 1.64 0.00 0.00 0.65 CTH หรอ VA40 80.12 1.82 22.55 58.01 0.00 40.25 0.00 0.00 76.46 CTH หรอ P 0.00 0.00 0.57 0.00 0.00 1.70 0.00 0.00 0.00 CTH หรอ (CTSH และ VA35) หรอ VA40 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 3.94 0.00 0.00 0.00 CTH หรอ VA40 หรอ P 6.47 0.00 11.48 0.00 0.00 0.44 0.00 0.00 0.42

37

หลกเกณฑทใชในการพจารณาแหลงกาเนดสนคา

สดสวนของจานวนสนคา (รอยละ)

AFTA ACFTA JTEPA AJCEP TAFTA AANZFTA TIFTA AIFTA AKFTA

เกณฑทางเลอกทมการระบใหเปลยนพกดศลกากรท 6 หลก หรอเกณฑอนๆ CTSH หรอ VA45 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.02 CTSHex หรอ VA40 0.00 0.00 0.04 0.00 0.00 0.67 0.00 0.00 0.00 CTSH หรอ VA40 2.53 0.00 11.50 0.69 0.00 19.76 0.00 0.00 1.43 CTSH หรอ VA40 หรอ P 0.00 0.00 6.51 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 เกณฑทางเลอกอนๆ WO หรอ P 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.16 0.00 0.00 0.00 VA40 หรอ P 0.02 7.80 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 รวม 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00

ทมา: คณะผวจยสรปจากความตกลงทเกยวของ หมายเหต: CC หมายถง เกณฑการเปลยนพกดศลกากรท 2 หลก CCex หมายถง เกณฑการเปลยนพกดศลกากรท 2 หลก แตมขอยกเวนหามเปลยนจากบางรายการ CTH หมายถง เกณฑการเปลยนพกดศลกากรท 4 หลก CTHex หมายถง เกณฑการเปลยนพกดศลกากรท 4 หลก แตมขอยกเวนหามเปลยนจากบางรายการ CTSH หมายถง เกณฑการเปลยนพกดศลกากรท 6 หลก CTSHex หมายถง เกณฑการเปลยนพกดศลกากรท 6 หลก แตมขอยกเวนหามเปลยนจากบางรายการ VA หมายถง เกณฑการใชมลคาเพมวตถดบสะสมไมตากวารอยละทระบ WO หมายถง เกณฑการใชวตถดบทไดแหลงกาเนดทงหมด P หมายถง เกณฑการผลตทเฉพาะเจาะจง

38

ตารางท 2.5 เปรยบเทยบสาระสาคญของระเบยบปฏบตเกยวกบหนงสอรบรองถนกาเนดสนคาภายใตความตกลง FTA ตางๆ ประเดน AFTA ACFTA JTEPA AJCEP TAFTA AANZFTA TIFTA AIFTA AKFTA

ระบบการออกใบ C/O

ระบบการออกใบ C/O โดยหนวยงานทมอานาจ และอยในชวงการทดลองใชระบบการออกใบ C/O โดยผประกอบการเอง

ระบบการออกใบ C/O โดยหนวยงานทมอานาจ

ระบบการออกใบ C/O โดยหนวยงานทมอานาจ

ระบบการออกใบ C/O โดยหนวยงานทมอานาจ

ระบบการออกใบ C/O โดยหนวยงานทมอานาจ

ระบบการออกใบ C/O โดยหนวยงานทมอานาจ

ระบบการออกใบ C/O โดยหนวยงานทมอานาจ

ระบบการออกใบ C/O โดยหนวยงานทมอานาจ

ระบบการออกใบ C/O โดยหนวยงานทมอานาจ

อ า ย ข อ ง ใ บ C/O น บ จ า กว น ท อ อ ก ใ บ C/O

12 เดอน 12 เดอน 12 เดอน 12 เดอน 18 เดอน 12 เดอน 12 เดอน 12 เดอน 6 เดอน

ก า ร อ อ ก ใ บ C/O โดยประเทศทสาม (back-to-back C/O)

อนญาต อนญาต ไ ม ม ข อ บ ท น เน องจากเปนค ว า ม ต ก ล งแบบทวภาค

อนญาต ไ ม ม ข อ บ ท น เน องจากเปนค ว า ม ต ก ล งแบบทวภาค

อนญาต ไ ม ม ข อ บ ท น เน องจากเปนค ว า ม ต ก ล งแบบทวภาค

อนญาต อนญาต

39

ประเดน AFTA ACFTA JTEPA AJCEP TAFTA AANZFTA TIFTA AIFTA AKFTA

ก า ร อ อ ก ใ บ C/O กรณมการซ อ ข า ย ผ า นประเทศทสาม (third party re-invoicing)

อนญาต อนญาต อนญาต อนญาต อนญาต อนญาต ไมอนญาต อนญาต อนญาต

เวลาในการเกบเ อ ก ส า ร ทเ ก ย ว ข อ งน บจากวนท ออกใบ C/O

3 ป 3 ป 5 ป 3 ป 5 ป 3 ป 5 ป 5 ป 3 ป

ทมา: คณะผวจยสรปจากความตกลงทเกยวของ

40

โดยสรปแลว ในป 2553 ผประกอบการทงภาคสงออกและภาคนาเขามโอกาสในการใชสทธประโยชนจาก FTA ตางๆ อยางชดเจน เนองจากอตราภาษของสนคาปกตภายใตหลายความตกลง ไมวาจะเปนความตกลง AFTA ACFTA TAFTA TIFTA และ AKFTA ลดลงอยทรอยละ 0 แลว นอกจากน ในการคาขายกบประเทศคคาตางๆ ไมวาจะเปนประเทศอาเซยนเดม อาเซยนใหม ญปน ออสเตรเลย อนเดย และเกาหลใต ผประกอบการมโอกาสเลอกใชสทธประโยชนจาก FTA ไดหลายฉบบ เนองจาก FTA แตละฉบบมสาระสาคญทงทเหมอนกนและแตกตางกน ผประกอบการจงควรศกษาและเปรยบเทยบขอมลอตราภาษศลกากร กฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา และระเบยบปฏบตเกยวกบหนงสอรบรองถนกาเนดสนคาของ FTA ตางๆ กอนการตดสนใจ (ดตารางท 2.6 ประกอบ)

ตารางท 2.6 สรปประเดนสาคญเกยวกบการลดภาษศลกากรภายใต FTA ตางๆ ในป 2553 ประเทศคคา ประเดนสาคญในป 2553

อาเซยนเดม • อตราภาษสนคาปกตภายใต AFTA = 0% • ผประกอบการเลอกใชประโยชนจาก AFTA, ACFTA, AJCEP, AKFTA, AIFTA หรอ

AANZFTA ได อาเซยนใหม • ประเทศอาเซยนใหมกาลงจะเผยแพรตารางการลดอตราภาษภายใต AFTA ในแตละปอยาง

ชดเจน • ผประกอบการเลอกใชประโยชนจาก AFTA, ACFTA, AJCEP, AKFTA, AIFTA หรอ

AANZFTA ได จน • อตราภาษสนคาปกตภายใต ACFTA = 0% ญปน • การเตรยมขอมลสาหรบการเจรจาทบทวน JTEPA

• ผประกอบการเลอกใชประโยชนจาก JTEPA, GSP หรอ AJCEP ได ออสเตรเลย • อตราภาษสนคาปกตภายใต TAFTA = 0%

• ผประกอบการเลอกใชประโยชนจาก TAFTA หรอ AANZFTA ได อนเดย • อตราภาษสนคาใน EHS ภายใต TIFTA = 0%

• ผประกอบการเลอกใชประโยชนจาก TIFTA หรอ AIFTA ได เกาหลใต • อตราภาษสนคาปกตภายใต AKFTA = 0% ทมา: คณะผวจยสรปจากความตกลงทเกยวของ

41

บทท 3 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจากความตกลง FTA ทผานมาของไทย

3.1 บทนา

ในบทน คณะผวจยไดประเมนวา ทผานมา ผประกอบการภาคสงออกและนาเขาไทยในภาพรวม

ไดรบประโยชนจากความตกลง FTA ตางๆ มากนอยเพยงใด โดยคณะผวจยไดวเคราะหประโยชนความตกลง FTA ทมผลบงคบใชแลวของไทย 9 ฉบบ1 กบประเทศภาค 14 ประเทศ อนไดแก ความตกลงการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area: AFTA) ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยนกบจน (ASEAN-China Free Trade Agreement: ACFTA) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจระหวางไทยกบญปน (Japan-Thailand Economic Partnership Agreement: JTEPA) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจระหวางอาเซยนกบญปน (ASEAN-Japan Comprehensive Economic Partnership Agreement: AJCEP) ความตกลงการคาเสรระหวางไทยกบออสเตรเลย (Thailand-Australia Free Trade Agreement: TAFTA) ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยน ออสเตรเลย และนวซแลนด (ASEAN-Australia-New Zealand Free Trade Agreement: AANZFTA) โครงการเรงเกบเกยวลวงหนาภายใตความตกลงการคาเสรระหวางไทยกบอนเดย (Thailand-India Free Trade Agreement: TIFTA) ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยนกบอนเดย (ASEAN-India Free Trade Agreement: AIFTA) และความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยนกบเกาหลใต (ASEAN-Republic of Korea Free Trade Agreement: AKFTA) โดยจะนาเสนอผลการศกษาแยกเปนรายประเทศ

ในทางวชาการ ประโยชนของการใหสทธพเศษทางภาษศลกากรภายใตความตกลงทางการคาหรอระบบสทธพเศษใดๆ สามารถวดไดจากสวสดการสงคม (social welfare) ทเปลยนแปลงไป อยางไรกตาม ในทางปฏบต การวดสวสดการสงคมทเปลยนแปลงไปไมสามารถทาไดโดยงายนก ในการศกษาน คณะผวจยไดใช “มลคาภาษศลกากรทประหยดได” (tariff saving) มาเปนตวชวดประโยชนของ FTA แทน เนองจากภาษศลกากรเปนอปสรรคทางการคาทสาคญ การลดภาษศลกากรลงจงมผลในการชวยเพมปรมาณการคา (trade creation) และเพมสวสดการของสงคม หากไมเกดปรากฏการณการเบยงเบนทางการคา (trade diversion)

นอกจากวดมลคาภาษศลกากรทประหยดไดแลว คณะผวจยยงไดวเคราะหปจจย 3 ประการ ทมผลตอมลคาภาษศลกากรทประหยดไดคอ 1) ความครอบคลมของมลคาการคาทไดรบการลดภาษศลกากร 2) แตมตอทางภาษทไดรบจากการลดภาษศลกากรใหตากวาอตรา MFN 3) อตราการใชสทธ 1 คณะผวจยไมไดทาการวเคราะหประโยชนทไดรบจากความตกลงการคาเสรระหวางไทยกบนวซแลนด (Thailand-New Zealand Closer Economic Partnership) เนองจากไมมขอมลการใชสทธประโยชน จากการทผสงออกสามารถออกหนงสอรบรองแหลงกาเนดสนคาไดเอง โดยไมตองขออนญาตจากหนวยงานภาครฐ

42

ประโยชนทเกดขนจรง ทงน คณะผวจยไดสรปความหมายของคาตางๆ เหลานไวในภาพท 3.1 รวมทงแสดงสตรในการคานวณและตวอยางการคานวณไวในกลองขอความท 3.1 และ 3.2 ตามลาดบ

ในบทน คณะผวจยใชขอมลจากฐานขอมลตางๆ ดงน

• มลคาการนาเขาทงหมดของไทยจากประเทศคภาค และมลคาการนาเขาภายใต FTA ของไทยจากประเทศคภาค จากฐานขอมลของกรมศลกากร

• มลคาการสงออกทงหมดของไทยไปยงประเทศคภาค จากฐานขอมลของกระทรวงพาณชย สวนมลคาการสงออกภายใต FTA ของไทยไปยงประเทศคภาค จากฐานขอมลของกรมการคาตางประเทศ2

• อตราภาษ จากฐานขอมล TRAINS (Trade Analysis Information System) ฐานขอมลของกรมศลกากร ฐานขอมลของสานกเลขาธการอาเซยน ประกาศกระทรวงการคลง และความตกลง FTA ฉบบตางๆ

ภาพท 3.1 กรอบแนวคดการคานวณอตราการใชสทธประโยชน

นาในแทงก = กวาง X สง X อตราการกกเกบนา

ภาษทประหยดได = ความครอบคลม X แตมตอ X อตราการใชสทธประโยชน

2 การใชขอมลมลคาการสงออกภายใต FTA จากฐานขอมลดงกลาวอาจจะทาใหคาอตราการใชสทธประโยชนทคานวณไดมคาสงเกนความเปนจรง หากผสงออกทขอหนงสอรบรองแหลงกาเนดสนคาไปแลวยงไมไดใชสทธประโยชนในการสงออกจรงในปนนๆ

กวาง

สง

อตราการกกเกบนา

43

ภาพท 3.2 กรอบแนวคดการคานวณอตราการใชสทธประโยชน (ตอ)

โดย A แทนมลคาการคาสนคาทอยนอกรายการลดภาษศลกากร B แทนมลคาการคาสนคาทอยในรายการลดภาษศลกากร แตไมไดรบแตมตอดานภาษ

ศลกากร เนองจากอตราภาษตามความตกลงเทากบอตราภาษปกต (MFN rate) C แทนมลคาการคาสนคาทไดรบแตมตอดานภาษศลกากร และไดขอใชสทธประโยชนดาน

ภาษศลกากร D แทนมลคาการคาสนคาทไดรบแตมตอดานภาษศลกากร แตไมไดขอใชสทธประโยชนดาน

ภาษศลกากร ดงนน ความครอบคลมของมลคาการคาทไดรบการลดภาษศลกากร

= ( C + D ) (A + B + C + D)

อตราการใชสทธประโยชน = C

( C + D )

มลคาการคาสนคามลคาการคาสนคานอกนอกรายการลดภาษรายการลดภาษ

มลคาการคาสนคาทไมไดรบแตมตอดานภาษ

AA BB

มลคาการคาสนคามลคาการคาสนคาในในรายการลดภาษรายการลดภาษ

มลคาการคามลคาการคาสนคาทสนคาทไดรบไดรบ

แตมตอแตมตอดานภาษดานภาษ

มลคาการคาทไมใชสทธประโยชน

มลคาการคาทใชสทธประโยชน

DD

CC

44

กลองขอความท 3.1 นยามของคาศพททางเทคนค

• แตมตอดานภาษศลกากร (tariff margin) หมายถง ผลตางระหวางอตราภาษ MFN ทประเทศในภาคความตกลง FTA จดเกบกบสนคานาเขาผานทางชองทางปกต กบอตราภาษทจดเกบภายใต FTA ในรายงานฉบบน คณะผวจยจะใชมลคาการนาเขาเปนตวถวงนาหนกในการคดแตมตอดานภาษศลกากรโดยเฉลย

• ความครอบคลมของมลคาการคาทไดรบการลดภาษศลกากรภายใต FTA (apparent product coverage) หมายถง สดสวนระหวางมลคาการนาเขาทงหมดของสนคาเฉพาะรายการทไดรบแตมตอดานภาษศลกากร กบมลคาการนาเขาทงหมดของสนคาทกรายการ

• อตราการใชสทธประโยชน (preference utilization rate) หมายถง สดสวนระหวางมลคาการนาเขาทใชสทธประโยชนของสนคาเฉพาะรายการทไดรบแตมตอดานภาษศลกากร กบมลคาการนาเขาทงหมดของสนคาเฉพาะรายการทไดรบแตมตอดานภาษศลกากร อตราการใชสทธประโยชนทคานวณไดจะแตกตางจากสดสวนระหวางมลคาการนาเขาทใชสทธประโยชนของสนคาทกรายการกบมลคาการนาเขาทงหมดของสนคาทกรายการ ซงมกมการอางถงโดยทวไป

• มลคาภาษศลกากรทประหยดได (tariff saving) หมายถงผลตางระหวางมลคาภาษศลกากรทผนาเขาตองเสยหากไมไดนาเขาภายใต FTA กบมลคาภาษศลกากรทผนาเขาตองเสยภายใต FTA ซงในทางปฏบต คานวณไดจากผลคณระหวางแตมตอดานภาษศลกากรของสนคาแตละรายการกบมลคาการนาเขาทใชสทธประโยชนของสนคารายการนน ทงน เมอนามลคาภาษศลกากรทผนาเขาสามารถประหยดไดทงหมดมาหารดวยมลคาการนาเขาทงหมดของสนคาทกรายการ จะมคาประมาณใกลเคยงกบผลคณของคา 3 คา อนไดแก ความครอบคลมของ FTA แตมตอดานภาษศลกากรเฉลยแบบถวงนาหนกดวยมลคาการนาเขา และอตราการใชสทธประโยชน ดงตอไปน

หมายเหต: สาหรบฝงสงออก จะใชมลคาการสงออกแทนมลคาการนาเขาในการคานวณทงหมด

มลคาการคาทงหมด

มลคาภาษทประหยดได (%)

มลคาภาษทประหยดไดมลคาการคาทงหมด

=มลคาภาษทประหยดไดมลคาการคาทงหมด

=

มลคาการคาทใชสทธประโยชน x แตมตอภาษมลคาการคาทงหมด= มลคาการคาทใชสทธประโยชน x แตมตอภาษมลคาการคาทงหมด=

=มลคาการคาทไดรบแตมตอภาษมลคาการคาทไดรบแตมตอภาษ

=มลคาการคาทไดรบแตมตอภาษ x

มลคาการคาทงหมดแตมตอภาษ x มลคาการคาทใชสทธประโยชน

มลคาการคาทไดรบแตมตอภาษ=มลคาการคาทไดรบแตมตอภาษ x

มลคาการคาทงหมดแตมตอภาษ x มลคาการคาทใชสทธประโยชน

มลคาการคาทไดรบแตมตอภาษ

ความครอบคลมของความตกลง x แตมตอดานภาษ x อตราการใชสทธประโยชน= ความครอบคลมของความตกลง x แตมตอดานภาษ x อตราการใชสทธประโยชน= ความครอบคลมของความตกลง x แตมตอดานภาษ x อตราการใชสทธประโยชน=

มลคาการคาทใชสทธประโยชน x แตมตอภาษ x

45

กลองขอความท 3.2 ตวอยางการคานวณ สนคา ประเภท อตราภาษ (%) มลคานาเขา (บาท) อตราการใช

สทธฯ (%) ภาษทประหยดได

MFN FTA แตมตอ ทงหมด ภายใต FTA มลคา (บาท) สดสวน (%)

[1] [2] [3] [4] [5]=[3]-[4] [6] [7] [8]=[7]/[6] [9]=[5]*[7]/100 [10]=[9]/[6]

ก X 60 60 0 100 - - - -

ข S 20 20 0 200 0 0 0 0

ค Z 0 0 0 300 0 0 0 0

ง N 5 4 1 400 0 0 0 0

จ N 10 5 5 500 200 40 10 2

ฉ N 10 0 10 600 300 50 30 5

อตราการใชสทธประโยชนสาหรบอตสาหกรรมน (400 + 500 + 600)

33.3 % = = (0 + 200 + 300) * 100

แตมตอดานภาษศลกากรสาหรบอตสาหกรรมน (400 + 500 + 600)

5.9 % = = (1*400) + (5*500) + (10*600)

ความครอบคลมของความตกลงสาหรบอตสาหกรรมน (100 + 200 + 300 + 400 + 500 + 600)

71.4 % = = (400 + 500 + 600) * 100

46

3.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA

ในสวนน คณะผวจยไดสรปผลการวเคราะหการใชประโยชนดานภาษศลกากรทงในดานการสงออกและดานการนาเขาสนคาภายใตความตกลง FTA ทมผลบงคบใชแลวของไทยตามกรอบแนวคดทไดกลาวถงในหวขอทแลว โดยมรายละเอยดดงน 3.2.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกในไทย ความครอบคลมของความตกลง FTA ในการสงออกไปประเทศในภาค

ในป 2553 ประเทศในภาคทมการทาความตกลง FTA กบไทยทงหมดนาสนคาทระดบพกดศลกากร 6 หลก จานวน 69,531 รายการ จากจานวนทงหมด 70,714 รายการ มาไวในรายการลดภาษศลกากรภายใต FTA ซงอาจเปนสนคาในรายการลดภาษปกต สนคาทมความออนไหว หรอสนคาทมความออนไหวสง สดสวนการสงออกสนคาในรายการลดภาษนคดเปนรอยละ 97.89 ของมลคาการสงออกทงหมด อยางไรกตาม จากการวเคราะหขอมลพบวา สนคาในรายการลดภาษศลกากรรอยละ 57.67 ของมลคาการสงออกทงหมดไมไดรบแตมตอดานภาษศลกากร และอกรอยละ 40.22 มอตราภาษ MFN อยทรอยละ 0 อยแลว ความตกลง FTA ในภาพรวมจงมความครอบคลมของมลคาการสงออกสนคาทไดรบการลดภาษศลกากรไปประเทศในภาคทงหมดรอยละ 50.95

เมอพจารณาในรายประเทศ (ดตารางท 3.1 ประกอบ) พบวา ความตกลง FTA กบประเทศทมระดบการพฒนาใกลเคยงกบประเทศไทย (South-South FTAs) มความครอบคลมสนคาสงออกของไทยในระดบสง เชน ความตกลง FTA กบลาว (รอยละ 89.98) ฟลปปนส (รอยละ 89.50) กมพชา (รอยละ 81.78) อนเดย (รอยละ 79.25) อนโดนเซย (รอยละ 74.55) และเวยดนาม (รอยละ 67.73) ทงน เนองจากประเทศเหลานยงเกบภาษศลกากรในอตราภาษ MFN สาหรบสนคานาเขาเกอบทกรายการ ในกรณความตกลงกบจนทมความครอบคลมไมสงนก (รอยละ 48.64) เนองจากสนคาสงออกรอยละ 34.32 ซงสวนใหญอยในกลมอเลกทรอนกส เปนสนคาทจนเกบอตราภาษ MFN อยทรอยละ 0 อยแลว สวนอกรอยละ 15.46 ซงสวนใหญอยในกลมยาง เปนสนคาทไมไดรบการลดหยอนภาษศลกากรเนองจากอยในรายการสนคาทมความออนไหวสง ในทานองเดยวกน ความตกลงกบมาเลเซยทมความครอบคลมไมสงนก (รอยละ 50.31) เนองจากสนคาสงออกรอยละ 49.66 ซงสวนใหญอยในกลมอเลกทรอนกส เปนสนคาทมการเกบอตราภาษ MFN อยทรอยละ 0 อยแลว

ในทานองกลบกน ความตกลง FTA กบประเทศทมระดบการพฒนาสง (North-South FTAs) ม

ความครอบคลมในระดบตา เชน ญปน (รอยละ 32.18) และสงคโปร (รอยละ 0.08) ทงน เนองจากในประเทศเหลาน อตราภาษ MFN สาหรบสนคานาเขาหลายรายการอยทรอยละ 0 อยแลว ในกรณความ

47

ตกลงกบออสเตรเลยทมความครอบคลมสง (รอยละ 74.12) เนองจากโครงสรางการสงออกสนคาจากไทยไปออสเตรเลยกระจกตวอยทสนคากลมยานยนตทออสเตรเลยยงมการเกบอตราภาษ MFN อย

ตวอยางสนคาสงออกหลกของไทยไปประเทศในภาคทอยในรายการลดภาษและไดรบแตมตอ

ภาษเรยงลาดบตามมลคาการสงออก เชน รถปคอพไมเกน 5 ตน (HS 870421) ทสงออกไปออสเตรเลย ยางคอมพาวนด (HS 400599) ทสงออกไปจน นามนปโตรเลยมอนๆ (HS 271019) ทสงออกไปมาเลเซย มนสาปะหลง (HS 071410) ทสงออกไปจน เนอไกปรงแตง (HS 160232) ทสงออกไปญปน เปนตน

สวนสนคาสงออกหลกของไทยไปประเทศในภาคทอยนอกรายการลดภาษนนมอยทงหมด

1,183 รายการ ตวอยางสนคาสงออกของไทยไปประเทศในภาคทอยนอกรายการลดภาษ เชน นามนปโตรเลยมอนๆ (HS 271019) ทสงออกไปเวยดนาม นาตาลดบทไดจากออย (HS 170111) ทสงออกไปญปน นาตาลอนๆ (HS 170199) ทสงออกไปอนเดย ฮารดดสก (HS 847170) ทสงออกไปอนเดย และขาวทสบางแลวหรอสทงหมด (HS 100630) ทสงออกไปญปน เปนตน แตมตอทไดจากความตกลง FTA ในการสงออกไปประเทศในภาค

หากพจารณาสนคาในรายการลดภาษศลกากรเฉพาะทไดรบแตมตอดานภาษศลกากร พบวา ความตกลง FTA ทาใหในป 2553 สนคาสงออกของไทยไดเปรยบสนคาจากประเทศคแขงทไมไดรบสทธพเศษจากความตกลง FTA คดเปนแตมตอเฉลยแบบถวงนาหนกรอยละ 11.21 จด

เมอพจารณาในรายประเทศ (ดตารางท 3.1 ประกอบ) พบวา ความตกลง FTA กบประเทศอาเซยนซงเปนประเทศทมอตราภาษ MFN โดยเฉลยในระดบสง ทาใหสนคาสงออกของไทยไดเปรยบสนคาจากประเทศคแขงทไมไดรบสทธพเศษจากความตกลง FTA ในระดบสงถงสงมาก อนไดแก สงคโปร (รอยละ 408.86 จด3) บรไน (รอยละ 21.89 จด) มาเลเซย (รอยละ 21.32 จด) เวยดนาม (รอยละ 18.62 จด) อนโดนเซย (รอยละ 18.60 จด) ฟลปปนส (รอยละ 13.52 จด) พมา (รอยละ 11.56 จด) ลาว (รอยละ 11.22 จด) และกมพชา (รอยละ 9.74 จด) ความตกลงกบเกาหลใตและกบจนซงเปนประเทศทยงมการใชมาตรการทางภาษศลกากรในการปกปองอตสาหกรรมภายในอยหลายอตสาหกรรม กทาใหสนคาสงออกของไทยไดแตมตอดานภาษศลกากรในระดบสงเชนกนทรอยละ 9.28 และ 8.47 จด ตามลาดบ ในขณะทความตกลงกบออสเตรเลยและกบญปนทาใหสนคาสงออกของไทยไดแตมตอดานภาษศลกากรในระดบปานกลางทรอยละ 6.05 และ 4.98 จด ตามลาดบ ทงน เนองจากอตราภาษ MFN ของทง 2 ประเทศนสวนใหญอยในระดบไมสงนกอยแลว สวนความตกลงกบอนเดยทาใหสนคาสงออก

3 แตมตอดานภาษศลกากรสงมาก เนองจากสงคโปรเกบอตราภาษ MFN สาหรบเครองดมทมแอลกอฮอล 2 รายการในอตราสงมาก

48

ของไทยไดแตมตอดานภาษศลกากรในระดบไมสงนกทรอยละ 3.79 จด เนองจากความตกลงททากบอนเดยในระดบภมภาคเพงจะมผลบงคบใชไมนาน อตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลง FTA ในการสงออกไปประเทศในภาค

หากพจารณาสนคาในรายการลดภาษศลกากรเฉพาะทไดรบแตมตอดานภาษศลกากร ในป 2553 ผประกอบการในไทยขอใชสทธสงออกภายใตความตกลง FTA ไปประเทศในภาคทมการทาความตกลง FTA กบไทยทงหมดรวมเปนมลคาทงสนประมาณ 8.44 แสนลานบาท หรอคดเปนรอยละ 25.61 ของมลคาการสงออกของไทยไปประเทศในภาคทงหมด โดยมลคาการขอใชสทธสงออกไปจนมมลคารวมสงทสด (1.93 แสนลานบาท) รองลงมาเปนออสเตรเลย (1.49 แสนลานบาท) และญปน (1.23 แสนลานบาท) สวนมลคาการขอใชสทธสงออกไปอนเดยและเกาหลใตยงอยในระดบไมสงนก (4.21 หมนลานบาทและ 2.03 หมนลานบาท) ในขณะทมลคาการขอใชสทธสงออกไปอาเซยนคดเปนมลคารวมกนถง 3.16 แสนลานบาท โดยทมการขอใชสทธสงออกไปอนโดนเซยมากทสด (1.09 แสนลานบาท) รองลงมาเปนฟลปปนส (6.79 หมนลานบาท) มาเลเซย (6.72 หมนลานบาท) และเวยดนาม (6.71 หมนลานบาท) ตามลาดบ สวนการขอใชสทธสงออกไปประเทศอาเซยนทเหลอมมลคาตา

เมอพจารณาในดานอตราการใชสทธประโยชน ผสงออกในไทยในภาพรวมมอตราการใชประโยชนภายใตความตกลง FTA ในการสงออกไปประเทศในภาคในระดบปานกลางคอทอตรารอยละ 50.27 เมอพจารณาในรายประเทศ (ดตารางท 3.1 ประกอบ) พบวา มประเทศในภาคทงหมด 6 ประเทศทผสงออกในไทยมอตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลง FTA ในระดบทสงกวารอยละ 50 อนไดแก สงคโปร (รอยละ 68.74) ออสเตรเลย (รอยละ 67.55) อนโดนเซย (รอยละ 62.38) ญปน (รอยละ 58.58) จน (รอยละ 58.13) และเวยดนาม (รอยละ 53.12) ในขณะทการสงออกไปฟลปปนส มาเลเซย เกาหลใต และอนเดยมอตราการใชสทธประโยชนอยในระดบไมสงนกทรอยละ 48.80 39.69 38.34 และ 38.02 ตามลาดบ สวนการสงออกไปบรไน ลาว กมพชา และพมามอตราการใชสทธประโยชนอยในระดบตามากทรอยละ 5.40 4.36 3.26 และ 1.08 ตามลาดบ ประโยชนดานภาษศลกากรทผนาเขาในประเทศภาคประหยดไดจากความตกลง FTA

ในป 2553 ความตกลง FTA ชวยทาใหสนคาไทยทสงออกไปประเทศในภาคทมการทาความ ตกลง FTA กบไทยทงหมดไดประโยชนจากการประหยดภาษคดเปนมลคา 1.02 แสนลานบาท หรอคดเปนรอยละ 3.09 เมอเทยบกบมลคาการสงออกทงหมดจากไทยไปประเทศในภาค ผนาเขาในจนประหยดภาษคดเปนมลคารวม 1.52 หมนลานบาท รองลงมาเปนออสเตรเลย (9.07 พนลานบาท) และญปน (5.33 พนลานบาท) สวนมลคาการประหยดภาษของผนาเขาในเกาหลใตและอนเดยยงอยในระดบไมสงนก (1.96 พนลานบาทและ 1.91 พนลานบาท) ในขณะทมลคาการประหยดภาษของผนาเขา

49

ในอาเซยนคดเปนมลคารวมกนถง 6.83 หมนลานบาท โดยทผนาเขาในอนโดนเซยประหยดภาษไดมากทสด (2.37 หมนลานบาท) รองลงมาเปนมาเลเซย (1.86 หมนลานบาท) เวยดนาม (1.28 หมนลานบาท) และฟลปปนส (1.18 หมนลานบาท) ตามลาดบ สวนการขอใชสทธสงออกไปประเทศอาเซยนทเหลอมมลคาตา (ดตารางท 3.1 ประกอบ)

ตวอยางสนคาสงออกทสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดสงสด เชน ยานยนตขนสงบคคล ทมเครองยนตสนดาปภายในแบบลกสบเคลอนตรงทจดระเบดดวยประกายไฟ ความจกระบอกสบ 1,000-1,500 ซซ (HS 870322) ทสงออกไปอนโดนเซย ยานยนตขนสงบคคล ทมเครองยนตสนดาปภายในแบบมลกสบทจดระเบดโดยการอด ความจกระบอกสบ 1,500-2,500 ซซ (HS 870332) ทสงออกไปอนโดนเซย และยานยนตขนสงบคคล ทมเครองยนตสนดาปภายในแบบลกสบเคลอนตรงทจดระเบดดวยประกายไฟ ความจกระบอกสบ 1,500-3,000 ซซ (HS 870323) ทสงออกไปมาเลเซย (ดตารางท 3.2 ประกอบ)

ตารางท 3.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรในการสงออกสนคาภายใตความตกลง FTA

ในป 2553 แยกตามรายประเทศ

ประเทศคคา มลคาการสงออก

(ลานบาท)

ภาระดานภาษทผนาเขาในประเทศคคาประหยดได

ความครอบคลม (รอยละ)

แตมตอดานภาษศลกากร (รอยละ)

อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

มลคา (ลานบาท)

สดสวน (รอยละ)

อาเซยน 1,407,166.51 68,289.51 4.85 53.42 16.91 42.04 - มาเลเซย 336,458.52 18,561.56 5.52 50.31 21.32 39.69 - สงคโปร 286,869.03 619.69 0.22 0.08 408.86 68.74 - อนโดนเซย 233,927.87 23,741.09 10.15 74.55 18.60 62.38 - เวยดนาม 186,129.72 12,826.30 6.89 67.73 18.62 53.21 - ฟลปปนส 155,574.92 11,817.91 7.60 89.50 13.52 48.80 - กมพชา 73,454.66 216.13 0.29 81.78 9.74 3.26 - พมา 65,893.08 15.69 0.02 33.64 11.56 1.08 - ลาว 64,762.32 472.92 0.73 89.98 11.22 4.36 - บรไน 4,096.39 18.24 0.45 47.57 21.89 5.40 จน 683,743.49 15,219.67 2.23 48.64 8.47 58.13 ญปน 650,066.14 5,331.16 0.82 32.18 4.98 58.58 ออสเตรเลย 298,332.73 9,074.18 3.04 74.12 6.05 67.55 อนเดย 139,899.26 1,914.73 1.37 79.25 3.79 38.02 เกาหลใต 114,945.44 1,958.18 1.70 46.03 9.28 38.34 รวมทกประเทศ 3,294,153.58 101,787.44 3.09 50.95 11.21 50.27 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ

50

ตารางท 3.2 ตวอยางสนคาสงออกทสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดสงสดในป 2553 อนดบ HS2007 สนคา ประเทศ

ผนาเขา ประเภท มลคาสงออก

ทงหมด (ลบ.) มลคาภาษท

ประหยดได (ลบ.) อตราการใชสทธฯ (%)

แตมตอภาษ(%)

1 870322 ยานยนตขนสงบคคล ทมเครองยนตสนดาปภายในแบบลกสบเคลอนตรงทจดระเบดดวยประกายไฟ ความจกระบอกสบ 1,000-1,500 ซซ

INA N 13,447 6,249 92.9 50

2 870332 ยานยนตขนสงบคคล ทมเครองยนตสนดาปภายในแบบมลกสบทจดระเบดโดยการอด ความจกระบอกสบ 1,500-2,500 ซซ

INA N 7,612 3,322 87.3 50

3 870323 ยานยนตขนสงบคคล ทมเครองยนตสนดาปภายในแบบลกสบเคลอนตรงทจดระเบดดวยประกายไฟ ความจกระบอกสบ 1,500-3,000 ซซ

MYS N 9,722 3,162 92.9 35

4 870421 ยานยนตสาหรบขนสงของ ทมเครองยนตสนดาปภายในแบบมลกสบทจดระเบดโดยการอด นาหนกรถรวมนาหนกบรรทกไมเกน 5 ตน

INA N 6,590 2,965 100.0 45

5 071410 มนสาปะหลง CHN N 25,549 2,555 100.0 10 6 870323 ยานยนตขนสงบคคล ทมเครองยนตสนดาปภายในแบบลกสบ

เคลอนตรงทจดระเบดดวยประกายไฟ ความจกระบอกสบ 1,500-3,000 ซซ

INA N 7,561 2,422 64.0 50

7 400599 ยางผสม (คอมพาวนด) ชนดอนวลแคไนซอนๆ นอกจากในลกษณะขนปฐม/เปนแผน/แผนบาง/แถบ

CHN N 29,279 2,342 100.0 8

8 870421 ยานยนตสาหรบขนสงของ ทมเครองยนตสนดาปภายในแบบมลกสบทจดระเบดโดยการอด นาหนกรถรวมนาหนกบรรทกไมเกน 5 ตน

MYS N 7,348 2,204 100.0 30

51

อนดบ HS2007 สนคา ประเทศผนาเขา

ประเภท มลคาสงออกทงหมด (ลบ.)

มลคาภาษทประหยดได (ลบ.)

อตราการใชสทธฯ (%)

แตมตอภาษ(%)

9 870421 ยานยนตสาหรบขนสงของ ทมเครองยนตสนดาปภายในแบบมลกสบทจดระเบดโดยการอด นาหนกรถรวมนาหนกบรรทกไมเกน 5 ตน

AUS N 47,441 2,155 90.9 5

10 870332 ยานยนตขนสงบคคล ทมเครองยนตสนดาปภายในแบบมลกสบทจดระเบดโดยการอด ความจกระบอกสบ 1,500-2,500 ซซ

PHI N 10,842 1,977 60.8 30

11 870323 ยานยนตขนสงบคคล ทมเครองยนตสนดาปภายในแบบลกสบเคลอนตรงทจดระเบดดวยประกายไฟ ความจกระบอกสบ 1,500-3,000 ซซ

PHI N 6,476 1,873 96.4 30

12 870323 ยานยนตขนสงบคคล ทมเครองยนตสนดาปภายในแบบลกสบเคลอนตรงทจดระเบดดวยประกายไฟ ความจกระบอกสบ 1,500-3,000 ซซ

AUS N 19,917 1,750 86.2 10.2

13 870421 ยานยนตสาหรบขนสงของ ทมเครองยนตสนดาปภายในแบบมลกสบทจดระเบดโดยการอด นาหนกรถรวมนาหนกบรรทกไมเกน 5 ตน

PHI N 4,189 1,257 100.0 30

14 871419 สวนประกอบและอปกรณประกอบอนๆ ของรถจกรยานยนต VIE N 3,249 1,159 89.2 40 15 870899 สวนประกอบและอปกรณประกอบอนๆ ของยานยนต INA N 10,960 1,108 67.4 15 16 870322 ยานยนตขนสงบคคล ทมเครองยนตสนดาปภายในแบบลกสบ

เคลอนตรงทจดระเบดดวยประกายไฟ ความจกระบอกสบ 1,000-1,500 ซซ

AUS N 10,198 1,045 100.0 10.25

17 291736 กรดเทเรฟทาลก และเกลอของกรดเทเรฟทาลก CHN N 18,644 1,035 85.4 6.5 18 870333 ยานยนตขนสงบคคล ทมเครองยนตสนดาปภายในแบบมลกสบ

ทจดระเบดโดยการอด ความจกระบอกสบเกน 2,500 ซซ PHI N 3,196 959 100.0 30

19 401110 ยางนอกชนดอดลม ทเปนของใหม ชนดทใชกบรถยนตนง MYS N 2,137 853 99.8 40

52

อนดบ HS2007 สนคา ประเทศผนาเขา

ประเภท มลคาสงออกทงหมด (ลบ.)

มลคาภาษทประหยดได (ลบ.)

อตราการใชสทธฯ (%)

แตมตอภาษ(%)

20 170199 นาตาลทไดจากออย/หวบต และซโครสทบรสทธในทางเคม ไมเตมสารปรงกลนรสหรอสารแตงส

VIE N 2,828 848 100.0 30

ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: N คอ สนคาในรายการลดภาษปกต AUS คอ ออสเตรเลย BRU คอ บรไน CAM คอ กมพชา CHN คอ จน INA คอ อนโดนเซย IND คอ อนเดย JPN คอ ญปน KOR คอ เกาหลใต LAO คอ ลาว MYM คอ พมา MYS คอ มาเลเซย PHI คอ ฟลปปนส SGP คอ สงคโปร VIE คอ เวยดนาม

53

3.2.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาในไทย ความครอบคลมของความตกลง FTA ในการนาเขาจากประเทศในภาค

ในป 2553 ประเทศไทยนาสนคาทระดบพกดศลกากร 8 หลก จานวน 114,950 รายการ จากจานวนทงหมด 116,200 รายการ มาไวในรายการลดภาษศลกากรภายใต FTA ซงอาจเปนสนคาในรายการลดภาษปกต สนคาทมความออนไหว หรอสนคาทมความออนไหวสง สดสวนการนาเขาสนคาในรายการลดภาษนคดเปนรอยละ 99.52 ของมลคาการนาเขาทงหมด อยางไรกตาม จากการวเคราะหขอมลพบวา สนคาในรายการลดภาษศลกากรรอยละ 5.25 ของมลคาการนาเขาทงหมดไมไดรบแตมตอดานภาษศลกากร และอกรอยละ 38.82 มอตราภาษ MFN อยทรอยละ 0 อยแลว ความตกลง FTA ในภาพรวมจงมความครอบคลมของมลคาการนาเขาสนคาทไดรบการลดภาษศลกากรจากประเทศในภาคทงหมดรอยละ 55.45

แมวาประเทศไทยจะเกบอตราภาษศลกากรภายใตความตกลง AFTA สาหรบสนคาทนาเขาจากประเทศสมาชกอาเซยนแตละประเทศเทากน แตความครอบคลมของมลคาการนาเขาสนคาจากแตละประเทศไมเทากน ทงน เนองจากโครงสรางการนาเขาสนคาจากแตละประเทศมลกษณะทแตกตางกน เมอพจารณาในรายประเทศ (ดตารางท 3.3 ประกอบ) พบวา มประเทศในอาเซยนทงหมด 7 ประเทศทความตกลง FTA มความครอบคลมสนคานาเขาของไทยในระดบทสงกวารอยละ 50 อนไดแก พมา (รอยละ 99.50) ลาว (รอยละ 97.22) ฟลปปนส (รอยละ 76.11) เวยดนาม (รอยละ 67.60) อนโดนเซย (รอยละ 62.45) กมพชา (รอยละ 61.32) และสงคโปร (รอยละ 55.91) สวนความตกลงกบมาเลเซยและบรไนมความครอบคลมตา (รอยละ 38.69 และ 3.03 ตามลาดบ) เนองจากสนคานาเขาหลกจากสองประเทศนคอนามนปโตรเลยมดบซงมอตราภาษ MFN อยทรอยละ 0 อยแลว

สาหรบความตกลงกบประเทศนอกอาเซยน (ดตารางท 3.3 ประกอบ) ความตกลงกบญปนมความครอบคลมในระดบสง (รอยละ 69.86) เนองจากสนคาทนาเขาหลกจากญปน ซงสวนใหญอยในกลมเหลกและเหลกกลาและกลมเครองจกรกล เปนสนคาทมการเกบอตราภาษ MFN สงกวาอตราภายใต FTA ในขณะทความตกลงกบจน เกาหลใต อนเดย และออสเตรเลย มความครอบคลมสนคานาเขาในระดบไมสงนก (รอยละ 48.91 35.58 24.26 และ 21.78 ตามลาดบ) เนองจากสนคานาเขาหลกจากประเทศเหลานสวนใหญเปนสนคาทไทยเกบอตราภาษ MFN อยทรอยละ 0 อยแลว นอกจากน ในกรณความตกลงกบอนเดย สนคานาเขาอกรอยละ 14.04 ซงสวนใหญอยในกลมอาหาร เปนสนคาทไมไดรบการลดหยอนภาษศลกากรเนองจากอยนอกรายการลดภาษ

54

ตวอยางสนคานาเขาหลกของไทยจากประเทศในภาคทอยในรายการลดภาษและไดรบแตมตอภาษเรยงลาดบตามมลคาการนาเขา เชน ถานหนอนๆ (HS 27011900) ทนาเขาจากอนโดนเซย สวนประกอบและอปกรณประกอบอนๆ ของยานยนต (HS 87089999) ทนาเขาจากญปน ผลตภณฑแผนรดทาดวยเหลกหรอเหลกกลาไมเจอ มความกวางตงแต 600 มลลเมตรขนไป ชบหรอเคลอบดวยสงกะสโดยวธอน ในลกษณะอนๆ (HS 72104990) ทนาเขาจากญปน ผลตภณฑแผนรดทาดวยเหลกหรอเหลกกลาไมเจอ มความกวางตงแต 600 มลลเมตรขนไป ไดจากการรดรอน ไมหมตด/ไมชบ/ไมเคลอบ เปนมวนทผานการกดลางแลวและมความหนานอยกวา 3 มลลเมตร (HS 72082700) ทนาเขาจากญปน ผลตภณฑแผนรดทาดวยเหลกหรอเหลกกลาไมเจอ มความกวางตงแต 600 มลลเมตรขนไป ชบหรอเคลอบดวยสงกะสโดยวธอน ทมความหนาไมเกน 1.2 มลลเมตร (HS 72104910) ทนาเขาจากญปน เปนตน

สวนสนคานาเขาหลกของไทยจากประเทศในภาคทอยนอกรายการลดภาษนนมอยทงหมด

1,250 รายการ ตวอยางสนคานาเขาของไทยจากประเทศในภาคทอยนอกรายการลดภาษ เชน กากนามนและกากแขงอนๆ ทไดจากการสกดนามนถวเหลอง (HS 23040000) ทนาเขาจากอนเดย รถยนตขนสงบคคลความจของกระบอกสบ 2,000-2,500 ลกบาศกเซนตเมตร (HS 87032353) ทนาเขาจากญปน ปลาแมคเคอเรลแชแขง (HS 03037400) ทนาเขาจากอนเดย เครองอดลมอนๆ (HS 84148049) ทนาเขาจากอนเดย และรถยนตขนสงบคคลความจของกระบอกสบเกน 2,500 ลกบาศกเซนตเมตร (HS 87032354) ทนาเขาจากญปน เปนตน แตมตอทไดจากความตกลง FTA ในการนาเขาจากประเทศในภาค

หากพจารณาสนคาในรายการลดภาษศลกากรเฉพาะทไดรบแตมตอดานภาษศลกากร พบวา ความตกลง FTA ทาใหในป 2553 สนคานาเขาของไทยไดภายใตความตกลง FTA มอตราภาษตากวาอตราภาษ MFN คดเปนแตมตอเฉลยแบบถวงนาหนกรอยละ 8.22 จด

เมอพจารณาในรายประเทศ (ดตารางท 3.3 ประกอบ) พบวา ความตกลง FTA กบประเทศอาเซยนทาใหสนคานาเขาของไทยจากหลายประเทศไดแตมตอดานภาษศลกากรในระดบทสง เชน ฟลปปนส (รอยละ 22.80 จด) เวยดนาม (รอยละ 13.30 จด) อนโดนเซย (รอยละ 11.81 จด) มาเลเซย (รอยละ 10.91 จด) กมพชา (รอยละ 10.32 จด) บรไน (รอยละ 9.57 จด) และสงคโปร (รอยละ 8.02 จด) ความตกลงกบออสเตรเลยและกบจนกทาใหสนคานาเขาของไทยไดแตมตอดานภาษศลกากรในระดบสงเชนกนทรอยละ 10.20 และ 10.07 จด ตามลาดบ ในขณะทความตกลงกบญปน กบเกาหลใต และกบอนเดยทาใหสนคานาเขาของไทยไดแตมตอดานภาษศลกากรในระดบปานกลางทรอยละ 6.23 5.27 และ 4.09 จด ตามลาดบ

55

อตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลง FTA ในการนาเขาจากประเทศในภาค

หากพจารณาสนคาในรายการลดภาษศลกากรเฉพาะทไดรบแตมตอดานภาษศลกากร ในป 2553 ผประกอบการในไทยขอใชสทธนาเขาภายใตความตกลง FTA จากประเทศในภาคทมการทาความตกลง FTA กบไทยทงหมดรวมเปนมลคาทงสนประมาณ 4.86 แสนลานบาท หรอคดเปนรอยละ 22.55 ของมลคาการนาเขาของไทยจากประเทศในภาคทงหมด โดยมลคาการขอใชสทธนาเขาจากจนมมลคารวมสงทสด (1.26 แสนลานบาท) รองลงมาเปนญปน (1.23 แสนลานบาท) มลคาการขอใชสทธนาเขาจากออสเตรเลยและเกาหลใตยงอยในระดบไมสงนก (1.76 หมนลานบาทและ 1.46 หมนลานบาท) ในขณะทมลคาการขอใชสทธนาเขาจากอนเดยยงอยในระดบตา (1.68 พนลานบาท) สวนมลคาการขอใชสทธนาเขาจากอาเซยนคดเปนมลคารวมกนถง 2.03 แสนลานบาท โดยทมการขอใชสทธนาเขาจากอนโดนเซยมากทสด (6.96 หมนลานบาท) รองลงมาเปนมาเลเซย (4.93 หมนลานบาท) ฟลปปนส (3.45 หมนลานบาท) สงคโปร (2.21 หมนลานบาท) และเวยดนาม (1.43 หมนลานบาท) ตามลาดบ สวนการขอใชสทธนาเขาจากประเทศอาเซยนทเหลอมมลคาตา

เมอพจารณาในดานอตราการใชสทธประโยชน ผนาเขาในไทยในภาพรวมมอตราการใชประโยชนภายใตความตกลง FTA ในการนาเขาจากประเทศในภาคในระดบปานกลางคอทอตรารอยละ 40.67 เมอพจารณาในรายประเทศ (ดตารางท 3.3 ประกอบ) พบวา มประเทศในภาคทงหมด 7 ประเทศทผนาเขาในไทยมอตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลง FTA ในระดบทสงกวารอยละ 50 อนไดแก ฟลปปนส (รอยละ 86.37) ลาว (รอยละ 78.85) อนโดนเซย (รอยละ 71.97) เวยดนาม (รอยละ 64.11) ออสเตรเลย (รอยละ 55.94) มาเลเซย (รอยละ 53.45) และจน (รอยละ 52.73) ในขณะทการนาเขาจากสงคโปร กมพชา เกาหลใต และญปน มอตราการใชสทธประโยชนอยในระดบไมสงนกทรอยละ 34.18 32.40 31.45 และ 27.62 ตามลาดบ สวนการนาเขาจากอนเดย พมา และบรไน มอตราการใชสทธประโยชนอยในระดบตามากทรอยละ 14.41 1.32 และ 0.00 ตามลาดบ ประโยชนดานภาษศลกากรทผนาเขาในประเทศไทยประหยดไดจากความตกลง FTA

ในป 2553 ความตกลง FTA ชวยทาใหสนคาทนาเขาจากประเทศในภาคทมการทาความตกลง FTA กบไทยทงหมดไดประโยชนจากการประหยดภาษคดเปนมลคา 5.92 หมนลานบาท หรอคดเปนรอยละ 2.74 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาทงหมดของไทยจากประเทศในภาค ผนาเขาจากจนประหยดภาษคดเปนมลคารวม 1.57 หมนลานบาท รองลงมาเปนญปน (1.05 หมนลานบาท) มลคาการประหยดภาษของผนาเขาจากออสเตรเลยและเกาหลใตยงอยในระดบไมสงนก (1.68 พนลานบาทและ 8.95 รอยลานบาท) ในขณะทมลคาการประหยดภาษของผนาเขาจากอนเดยยงอยในระดบตา (1.59 รอยลานบาท) สวนมลคาการประหยดภาษของผนาเขาจากอาเซยนคดเปนมลคารวมกนถง 3.03 หมนลานบาท โดยทผนาเขาในอนโดนเซยประหยดภาษไดมากทสด (9.14 พนลานบาท) รองลงมาเปน

56

ฟลปปนส (8.38 พนลานบาท) มาเลเซย (7.92 พนลานบาท) เวยดนาม (2.23 พนลานบาท) และสงคโปร (1.62 พนลานบาท) ตามลาดบ สวนการขอใชสทธนาเขาจากประเทศอาเซยนทเหลอมมลคาตา (ดตารางท 3.3 ประกอบ)

ตวอยางสนคานาเขาทสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดสงสด เชน ยานยนตขนสงบคคลตงแตสบคน มเครองยนตสนดาปภายในแบบมลกสบทจดระเบดโดยการอด (HS 87021021) ทนาเขาจากญปน ยานยนตขนสงบคคล ทมเครองยนตสนดาปภายในแบบลกสบเคลอนตรงทจดระเบดดวยประกายไฟ ความจกระบอกสบ 1,500-3,000 ซซ (HS 87032352) ทนาเขาจากอนโดนเซย และยานยนตขนสงบคคลตงแตสบคนอนๆ (HS 87029099) ทนาเขาจากญปน (ดตารางท 3.4 ประกอบ)

ตารางท 3.3 การใชประโยชนดานภาษศลกากรในการนาเขาสนคาภายใตความตกลง FTA ในป 2553 แยกตามรายประเทศ

ประเทศคคา

มลคาการนาเขา

(ลานบาท)

ภาระดานภาษทผนาเขา ในไทยประหยดได

ความครอบคลม (รอยละ)

แตมตอดานภาษศลกากร (รอยละ)

อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

มลคา (ลานบาท)

สดสวน (รอยละ)

อาเซยน 704,955.07 30,301.71 4.30 59.61 9.58 48.30 - มาเลเซย 238,387.50 7,923.24 3.32 38.69 10.91 53.45 - อนโดนเซย 154,833.01 9,139.16 5.90 62.45 11.81 71.97 - สงคโปร 115,583.77 1,620.29 1.40 55.91 8.02 34.18 - พมา 87,048.64 233.38 0.27 99.50 0.41 1.32 - ฟลปปนส 52,417.23 8,378.37 15.98 76.11 22.80 86.37 - เวยดนาม 33,039.83 2,230.13 6.75 67.60 13.30 64.11 - ลาว 14,041.95 449.53 3.20 97.22 5.44 78.85 - กมพชา 6,622.94 327.61 4.95 61.32 10.32 32.40 - บรไน 2,980.21 0.00 0.00 3.03 9.57 0.00 ญปน 640,003.98 10,476.17 1.64 69.86 6.23 27.62 จน 488,789.19 15,651.62 3.20 48.91 10.07 52.73 ออสเตรเลย 144,407.43 1,675.67 1.16 21.78 10.20 55.94 เกาหลใต 130,458.99 894.51 0.69 35.58 5.27 31.45 อนเดย 48,079.97 158.92 0.33 24.26 4.09 14.41 รวมทกประเทศ 2,156,694.63 59,158.60 2.74 55.45 8.22 40.67 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ

57

ตารางท 3.4 ตวอยางสนคานาเขาทสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดสงสดในป 2553 อนดบ HS2007 สนคา ประเทศ

ผนาเขา ประเภท มลคานาเขา

ทงหมด (ลบ.) มลคาภาษท

ประหยดได (ลบ.) อตราการใชสทธฯ (%)

แตมตอภาษ(%)

1 87021021 ยานยนตขนสงบคคลตงแตสบคน มเครองยนตสนดาปภายในแบบมลกสบทจดระเบดโดยการอด

JPN N 7,126 2,779 97.5 40

2 87032352 ยานยนตขนสงบคคล ทมเครองยนตสนดาปภายในแบบลกสบเคลอนตรงทจดระเบดดวยประกายไฟ ความจกระบอกสบ 1,500-3,000 ซซ

INA N 2,022 1,617 100.0 80

3 87029099 ยานยนตขนสงบคคลตงแตสบคน อนๆ JPN N 3,888 1,454 93.5 40 4 69079000 กระเบองปพนและทางเดน/กระเบองปพนเตาหรอตดผนง/หน

โมเสก ทเปนเซรามกไมไดเคลอบ CHN N 3,566 1,066 99.6 30

5 87084023 กระปกเกยรและสวนประกอบ INA N 3,256 977 100.0 30 6 87032351 ยานยนตขนสงบคคล ทมเครองยนตสนดาปภายในแบบลกสบ

เคลอนตรงทจดระเบดดวยประกายไฟ ความจกระบอกสบ 1,500-3,000 ซซ

INA N 946 756 99.8 80

7 11071000 มอลตไมไดคว AUS N 2,110 565 99.2 27 8 72104990 ผลตภณฑแผนรดทาดวยเหลกหรอเหลกกลาไมเจอ มความกวาง

ตงแต 600 มลลเมตรขนไป ชบหรอเคลอบดวยสงกะสโดยวธอน ในลกษณะอนๆ

JPN N 13,148 538 81.8 5

9 87084029 กระปกเกยรและสวนประกอบ JPN S 6,730 505 75.0 10 10 04100010 ผลตภณฑอนๆ จากสตวทบรโภคได INA N 1,822 496 90.7 30 11 87084023 กระปกเกยรและสวนประกอบ JPN S 6,051 421 69.5 10 12 07123990 เหดชนดทรฟเฟล แหง CHN N 932 371 99.4 40 13 07061010 แครรอตและเทอรนป สด/แชเยน CHN N 920 368 100.0 40

58

อนดบ HS2007 สนคา ประเทศผนาเขา

ประเภท มลคานาเขาทงหมด (ลบ.)

มลคาภาษทประหยดได (ลบ.)

อตราการใชสทธฯ (%)

แตมตอภาษ(%)

14 72104910 ผลตภณฑแผนรดทาดวยเหลกหรอเหลกกลาไมเจอ มความกวางตงแต 600 มลลเมตรขนไป ชบหรอเคลอบดวยสงกะสโดยวธอน ทมความหนาไมเกน 1.2 มลลเมตร

JPN N 9,378 340 72.5 5

15 85287290 เครองรบสาหรบโทรทศนสอนๆ INA N 1,558 312 100.0 20 16 72091810 ผลตภณฑแผนรดทาดวยเหลกหรอเหลกกลาไมเจอ มความกวาง

ตงแต 600 มลลเมตรขนไป ไมหมตด/ไมชบ/ไมเคลอบ เปนมวน ไมไดทามากไปกวารดเยน ทมความหนานอยกวา 0.5 มลลเมตร

JPN N 6,128 306 99.8 5

17 87032219 ยานยนตขนสงบคคล ทมเครองยนตสนดาปภายในแบบลกสบเคลอนตรงทจดระเบดดวยประกายไฟ ความจกระบอกสบ 1,000-1,500 ซซ

INA N 2,985 298 100.0 10

18 08052000 สมแมนดารน สด/แหง CHN N 709 283 100.0 40 19 08082000 แพร และควนซ สด CHN N 915 274 99.9 30 20 08081000 แอปเปล สด CHN N 2,663 265 99.4 10

ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: N คอ สนคาในรายการลดภาษปกต S คอ สนคาทมความออนไหว AUS คอ ออสเตรเลย BRU คอ บรไน CAM คอ กมพชา CHN คอ จน INA คอ อนโดนเซย IND คอ อนเดย JPN คอ ญปน KOR คอ เกาหลใต LAO คอ ลาว MYM คอ พมา MYS คอ มาเลเซย PHI คอ ฟลปปนส SGP คอ สงคโปร VIE คอ เวยดนาม

59

3.2.3 เปรยบเทยบการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในป 2552 และป 2553

ในป 2553 อตราภาษศลกากรของสนคาสวนใหญภายใตความตกลง FTA หลายฉบบไดลดลงเหลอรอยละ 0 แลว (ดบทท 2 ประกอบ) ทาใหเมอเปรยบเทยบกบป 2552 แลว ความตกลง FTA แตละฉบบมการเปลยนแปลงทงในดานความครอบคลมและแตมตอดานภาษศลกากร

ในป 2553 ความตกลงกบออสเตรเลย กบประเทศสมาชกอาเซยน และกบจน มความครอบคลม

มลคาสนคาสงออกเพมขนจากในป 2552 (รอยละ 7.19 จด, 5.98 จด และ 4.32 จด ตามลาดบ) สวนความตกลงกบญปน มความครอบคลมลดลงเลกนอย (รอยละ 2.73 จด) อยางไรกตาม แตมตอทสนคาสงออกไทยไดรบจากแตละความตกลงดงกลาวแทบไมมการเปลยนแปลง ทงน เนองจากโครงสรางการสงออกสนคาของไทยไปประเทศเหลานไมไดมการเปลยนแปลงมากนก ในขณะทความตกลงกบอนเดยมความครอบคลมมลคาสนคาสงออกเพมขนสงถงรอยละ 63.51 จด แตมแตมตอดานภาษศลกากรลดลงรอยละ 4.43 ทงน เนองจากในป 2553 ความตกลง AIFTA ซงมความครอบคลมสนคามากกวาโครงการเรงเกบเกยวลวงหนาภายใตความตกลง TIFTA เรมมผลบงคบใช

ในดานอตราการใชสทธประโยชนในการสงออกภายใต FTA ในป 2553 ผสงออกในไทยมอตรา

การใชสทธประโยชนในการสงออกไปจนและไปออสเตรเลยเพมขนจากในป 2552 (รอยละ 7.56 จด และ 7.06 จด) แสดงวามผสงออกสนคาไปจนและออสเตรเลยทตระหนกถงประโยชนทจะไดรบมากขนพอสมควร อตราการใชสทธประโยชนในการสงออกไปญปนแทบไมเปลยนแปลง สวนอตราการใชสทธประโยชนในการสงออกไปอาเซยนลดลงเลกนอย (รอยละ 3.69) ในขณะทอตราการใชสทธประโยชนในการสงออกไปอนเดยลดลงมากทสด เนองจากผสงออกในไทยอาจยงไมทราบถงโอกาสในการใชประโยชนจากความตกลง AIFTA

ในป 2553 ความตกลงกบจน และกบประเทศสมาชกอาเซยน มความครอบคลมมลคาสนคา

นาเขาเพมขนจากในป 2552 (รอยละ 9.21 จด และ 6.02 จด ตามลาดบ) สวนความตกลงกบออสเตรเลย มความครอบคลมลดลง (รอยละ 4.62 จด) อยางไรกตาม แตมตอทผนาเขาในไทยไดรบจากแตละความตกลงดงกลาวมการเปลยนแปลงไมมากนก ทงน เนองจากโครงสรางการนาเขาสนคาของไทยจากประเทศเหลานไมไดมการเปลยนแปลงมากนก เปนทนาสงเกตวา แมวาความตกลงกบญปนมความครอบคลมมลคาสนคานาเขาเพมขนอยางชดเจนถงรอยละ 18.92 แตแตมตอทผนาเขาในไทยไดรบแทบไมมการเปลยนแปลง แสดงวาสนคานาเขาจากญปนทเพงจะไดรบการลดภาษศลกากรยงมการลดภาษศลกากรไมมากนก ในขณะทความตกลงกบอนเดยมความครอบคลมมลคาสนคานาเขาเพมขนสงถงรอยละ 19.95 จด แตมแตมตอดานภาษศลกากรลดลงถงรอยละ 17.77 ทงน เนองจากในป 2553 ความตกลง AIFTA ซงมความครอบคลมสนคามากกวาโครงการเรงเกบเกยวลวงหนาภายใตความตกลง TIFTA เรมมผลบงคบใช

60

ในดานอตราการใชสทธประโยชนในการนาเขาภายใต FTA ในป 2553 ผนาเขาในไทยมอตราการใชสทธประโยชนในการนาเขาจากจนเพมขนจากในป 2552 สงถงรอยละ 17.78 จด แสดงวามผนาเขาสนคาจากจนทตระหนกถงประโยชนทจะไดรบมากขนอยางชดเจน อตราการใชสทธประโยชนในการนาเขาจากอาเซยนและจากออสเตรเลยเพมขนรอยละ 7.51 จด และ 3.41 จด ตามลาดบ สวนอตราการใชสทธประโยชนในการนาเขาจากญปนลดลงเลกนอย (รอยละ 3.15) ในขณะทอตราการใชสทธประโยชนในการนาเขาจากอนเดยลดลงมากทสด เนองจากผนาเขาในไทยอาจยงไมทราบถงโอกาสในการใชประโยชนจากความตกลง AIFTA ตารางท 3.5 เปรยบเทยบการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในป 2552 และป 2553 ประเทศคคา การเปลยนแปลงในป 2553 เทยบกบในป 2552

ความครอบคลม แตมตอดานภาษศลกากร อตราการใชสทธประโยชน

สงออกไป - อาเซยน + 5.98 - 0.21 - 3.69 - จน + 4.32 + 0.74 + 7.56 - ญปน - 2.73 + 0.15 - 0.81 - ออสเตรเลย + 7.19 + 0.23 + 7.06 - อนเดย + 63.51 - 4.43 - 15.09

นาเขาจาก - อาเซยน + 6.02 + 2.51 + 7.51 - จน + 9.21 + 0.78 + 17.78 - ญปน + 18.92 + 0.34 - 3.15 - ออสเตรเลย - 4.62 - 1.15 + 3.41 - อนเดย + 19.95 - 17.77 - 56.78

ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ

61

3.2.4 เปรยบเทยบการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA แตละฉบบในป 2553

ในหวขอทผานมา คณะผวจยไดวเคราะหการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA แยกตามรายประเทศ อยางไรกตาม ในการคาขายกบประเทศในภาคบางประเทศ ผประกอบการภาคเอกชนมสทธเลอกใชประโยชนจากความตกลง FTA ใดกได

ในกรณการคากบประเทศอาเซยน ผประกอบการภาคเอกชนสามารถเลอกไดวาจะใชประโยชนจากความตกลง AFTA, ACFTA, AJCEP, AKFTA, AIFTA หรอ AANZFTA กได อยางไรกตาม จากการวเคราะหพบวา ทงผสงออกและผนาเขาทคาขายกบอาเซยนเกอบทงหมดใชประโยชนจากความ ตกลง AFTA ซงมผลบงคบใชมากอนความตกลงอนๆ โดยมลคาการสงออกภายใตความตกลง AFTA คดเปนสดสวนรอยละ 99.69 ของมลคาการสงออกไปอาเซยนภายใต FTA ดงกลาวทกฉบบ และมลคาการนาเขาภายใตความตกลง AFTA คดเปนสดสวนรอยละ 99.89 ของมลคาการนาเขาจากอาเซยนภายใต FTA ดงกลาวทกฉบบ ทงน เนองจากอตราภาษศลกากรของสนคาสวนใหญภายใตความตกลง AFTA อยในระดบทตากวา

ในกรณการคากบประเทศญปน ในฝงสงออก ผประกอบการภาคเอกชนสามารถเลอกไดวาจะใชประโยชนจากความตกลง JTEPA, AJCEP หรอระบบ GSP กได อยางไรกตาม ผสงออกไปญปนเกอบทงหมดใชประโยชนจากความตกลง JTEPA ซงมผลบงคบใชกอนความตกลง AJCEP และมความครอบคลมมากกวาระบบ GSP โดยมลคาการสงออกภายใตความตกลง JTEPA คดเปนสดสวนรอยละ 97.07 ของมลคาการสงออกไปญปนภายใต FTA ดงกลาวทกฉบบ ทงน เนองจากอตราภาษศลกากรของสนคาสวนใหญภายใตความตกลง JTEPA อยในระดบทตากวาความตกลง AJCEP จากการวเคราะหพบวา มสนคาสงออกทระดบพกดศลกากร 6 หลกเพยง 20 รายการจากจานวน 5,051 รายการทมอตราภาษศลกากรภายใตความตกลง AJCEP ตากวาความตกลง JTEPA ในฝงนาเขา ผนาเขาในไทยเกอบทงหมดกใชประโยชนจากความตกลง JTEPA มลคาการนาเขาภายใตความตกลง JTEPA คดเปนสดสวนรอยละ 99.03 ของมลคาการนาเขาจากญปนภายใต FTA ดงกลาวทกฉบบ ทงน เนองจากอตราภาษศลกากรของสนคาสวนใหญภายใตความตกลง JTEPA อยในระดบทตากวา จากการวเคราะหพบวา มสนคานาเขาทระดบพกดศลกากร 8 หลกเพยง 195 รายการจากจานวน 8,300 รายการทมอตราภาษศลกากรภายใตความตกลง AJCEP ตากวาความตกลง JTEPA

ในกรณการคากบประเทศออสเตรเลย ผประกอบการภาคเอกชนสามารถเลอกไดวาจะใชประโยชนจากความตกลง TAFTA หรอ AANZFTA กได อยางไรกตาม ทงผสงออกและผนาเขาทคาขายกบออสเตรเลยเกอบทงหมดใชประโยชนจากความตกลง TAFTA ซงมผลบงคบใชกอน โดยมลคาการสงออกภายใตความตกลง TAFTA คดเปนสดสวนรอยละ 99.61 ของมลคาการสงออกไปออสเตรเลยภายใต FTA ทงสองฉบบรวมกน และมลคาการนาเขาภายใตความตกลง TAFTA คดเปนสดสวนรอยละ

62

99.75 ของมลคาการนาเขาจากออสเตรเลยภายใต FTA ทงสองฉบบรวมกน ทงน เนองจากอตราภาษศลกากรของสนคาสวนใหญภายใตความตกลง TAFTA อยในระดบทตากวา จากการวเคราะหพบวา มสนคาสงออกทระดบพกดศลกากร 6 หลกและสนคานาเขาทระดบพกดศลกากร 8 หลกเพยง 65 และ 10 รายการ ตามลาดบ ทมอตราภาษศลกากรภายใตความตกลง AANZFTA ตากวาความตกลง TAFTA

ในกรณการคากบประเทศอนเดย ผประกอบการภาคเอกชนสามารถเลอกไดวาจะใชประโยชนจากความตกลง TIFTA หรอ AIFTA กได อยางไรกตาม ทงผสงออกและผนาเขาทคาขายกบอนเดยสวนใหญใชประโยชนจากความตกลง AIFTA ซงมผลบงคบใชทหลง โดยมลคาการสงออกภายใตความตกลง AIFTA คดเปนสดสวนรอยละ 39.14 ของมลคาการสงออกไปอนเดยภายใต FTA ทงสองฉบบรวมกน และมลคาการนาเขาภายใตความตกลง AIFTA คดเปนสดสวนรอยละ 38.30 ของมลคาการนาเขาจากอนเดยภายใต FTA ทงสองฉบบรวมกน ทงน เนองจากความตกลง AIFTA มความครอบคลมสนคามากกวา ภาพท 3.3 สดสวนการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ทมผลบงคบใชกอน ในป 2553

ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: ความตกลงทมผลบงคบใชกอนสาหรบการคากบอาเซยน ญปน ออสเตรเลย และอนเดย หมายถง ความ

ตกลง AFTA, JTEPA, TAFTA และ TIFTA ตามลาดบ

อาเซยน ญปน ออสเตรเลย อนเดย

สงออก 99.69 97.07 99.61 39.14

นาเขา 99.89 99.03 99.75 38.30

0

25

50

75

100

สดสวนมลคาการใชประโยชนจาก

FTA

ทมผลบงคบใชกอน: รอยละ

63

3.3 ปญหาและอปสรรคในการใชประโยชนจาก FTA

ในการบงคบใชความตกลง FTA ภาคอตสาหกรรมไทยยงเผชญกบปญหาและอปสรรคในการใชประโยชนจาก FTA เหลาน สงผลใหไมสามารถเกบเกยวผลประโยชนไดอยางเตมท ปญหาและอปสรรคดงกลาวอาจจาแนกไดเปน 3 ขอ ไดแก ปญหาและอปสรรคจากการเจรจาความตกลงการคาเสร ปญหาและอปสรรคจากการดาเนนการตามความตกลงการคาเสร และปญหาและอปสรรคอนๆ ในหวขอน คณะผวจยไดสรปปญหาและอปสรรคในการใชประโยชนจาก FTA ตลอดจนขอเสนอแนะเพอแกไขปญหาและอปสรรคเหลานนจากผประกอบการภาคเอกชนทงทอยในสวนกลางและสวนภมภาค (ดรายละเอยดอปสรรคทเกดขนกบผประกอบการในจงหวดเชยงรายเพมเตมไดในภาคผนวก) 3.3.1 ปญหาและอปสรรคจากการเจรจาความตกลงการคาเสร

ปญหาและอปสรรคจากการเจรจาความตกลง FTA เปนปญหาและอปสรรคในการใชประโยชนอนเปนผลจากตวความตกลง FTA ทไทยไปเจรจามาและมผลบงคบใชอยในปจจบน จากการศกษาทผานมา พบวา ปญหาและอปสรรคนมเชน

• สนคาสงออกอยนอกรายการลดภาษหรออยในรายการสนคาทมความออนไหว กลาวคอ เปนกลมสนคาทยงไมไดนามาลดภาษหรอลดภาษไดทละนอยและใชระยะเวลานาน ตวอยางเชน

o สนคาสงออกไปเวยดนาม: นามนปโตรเลยมอนๆ (HS 271019) o สนคาสงออกไปจน: โพลเอธลน (HS 390120) และขาวทสบางแลวหรอสทงหมด

(HS 100630) o สนคาสงออกไปญปน: นาตาลดบทไดจากออย (HS 170111) ขาวทสบางแลวหรอส

ทงหมด (HS 100630) o สนคาสงออกไปอนเดย: นาตาลอนๆ (HS 170199) ฮารดดสก (HS 847170) o สนคานาเขาจากญปน: รถยนตขนสงบคคลความจของกระบอกสบ 2,000-2,500

ลกบาศกเซนตเมตร (HS 87032353) รถยนตขนสงบคคลความจของกระบอกสบเกน 2,500 ลกบาศกเซนตเมตร (HS 87032354)

o สนคานาเขาจากอนเดย: กากนามนและกากแขงอนๆ ทไดจากการสกดนามนถวเหลอง (HS 23040000) ปลาแมคเคอเรลแชแขง (HS 03037400) เครองอดลมอนๆ (HS 84148049)

• สนคาทไดรบสทธประโยชนถกจากดโควตาหมายถงสนคาทไดรบแตมตอภาษภายใตความตกลง FTA แตถกจากดจานวนการนาเขาหรอสงออก เชน

o สนคาสงออกไปญปน: โมลาสส (HS 170310) o สนคานาเขาจากญปน: เหลกและเหลกกลา (HS 7208 หลายรายการ)

64

• สนคาสงออกไดรบแตมตอดานภาษศลกากรไมจงใจพอ กลาวคอ การลดภาษศลกากรภายใตความตกลง FTA ยงไมสามารถจงใจใหผประกอบการเลอกใชสทธประโยชนดงกลาว เหตผลประการสาคญประการหนงกคอ การใชสทธประโยชนจากความตกลง FTA ของผประกอบการนนมตนทน เชน ตนทนทางธรกรรม (transaction cost) ในกระบวนการขอใบรบรองแหลงกาเนดสนคา (C/O) เปนตน หากภาษศลกากรทผประกอบการประหยดไดไมครอบคลมตนทนในสวนนกไมสามารถจงใจผประกอบการได โดย

o สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (TDRI 2549, 2551a, 2551b, 2552) พบวา หากมแตมตอมาก อตราการใชสทธประโยชนของผประกอบการจะสง

o แตมตอดานภาษศลกากรทจงใจใหผประกอบการตดสนใจใชสทธประโยชนจากความตกลง FTA มความแตกตางกนขนอยกบชนดของสนคาและมลคาการสงออกในแตละชพเมนท สนคาบางรายการ เชน เมดพลาสตกซงแมจะไดรบแตมตอดานภาษศลกากรเพยงในระดบประมาณรอยละ 2-3 จด แตผประกอบการกตดสนใจใชสทธประโยชน เนองจากมลคาภาษทจะประหยดไดในการสงออกแตละชพเมนท (ประมาณ 20-30 เหรยญสหรฐฯ) มากกวาตนทนทใชในการขอใชสทธ

• สนคาสงออกไมผานกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาทาใหไมสามารถใชสทธประโยชนได เชน o สนคาสงออกไปญปน: อาหารสตว (HS 230910) ไมผานเกณฑการเพมมลคาใน

ประเทศรอยละ 40 (VA 40%)

• ระเบยบการปฏบตในการออกหนงสอรบรองถนกาเนดสนคา (operational certification procedure: OCP) ภายใตความตกลงตางๆ มความแตกตางหรอไมสอดคลองกน เชน

o การไมยอมรบใบ C/O ทออกโดยประเทศทสามทเปนประเทศนอกภาค (third-party re-invoicing) ภายใตความตกลง TIFTA

o ระยะเวลาทผสงออกตองเกบเอกสารทเกยวของไวไมสอดคลองกน เชน ตองเกบเอกสารไวอยางนอย 5 ป กรณความตกลง TAFTA และ JTEPA และอยางนอย 3 ป กรณความตกลง AFTA และ AJCEP

o ขอมลทตองกรอกในใบ C/O ไมสอดคลองกน เชน ความตกลง AFTA และ AIFTA ตองระบเกณฑ CTC ทใชอยางชดเจน ความตกลง AFTA, ACFTA, AIFTA และ AKFTA ตองระบมลคาวตถดบ RVC ดวย

• หนวยงานภาครฐยงไมสามารถดาเนนการออกกฎระเบยบและขอบงคบตางๆ ทเกยวของเพอปฏบตตามขอผกพนภายใตความตกลงตางๆ ได เชน

o สนคาสงออกไปจนและสนคานาเขาจากจนยงไมสามารถไดรบสทธประโยชนภายใตความตกลง ACFTA ในชวงแรกของการบงคบใชในป 2548

o สนคานาเขาจากอาเซยนยงไมสามารถไดรบสทธประโยชนภายใตความตกลง ATIGA ในชวงแรกของการบงคบใชในในป 2553

65

3.3.2 ปญหาและอปสรรคจากการดาเนนการตามความตกลง

นอกเหนอจากปญหาและอปสรรคจากการเจรจาความตกลง FTA แลว เมอนาความตกลง FTA มาบงคบใช ผประกอบการยงไมสามารถเกบเกยวประโยชนไดไมเตมท เนองจากยงมประเดนตางๆ เชน

• ผประกอบการขาดความตระหนกถงประโยชนทควรจะไดรบจากความตกลงการคาเสร ทาใหไมใชสทธ เชน

o ผสงออกไมขอใชสทธประโยชน เนองจากลกคาไมไดรองขอมา o ผนาเขาไมไดแจงใหบรษททเปนตวแทนออกของดาเนนการให

• ผประกอบการ ทงผสงออกและผนาเขา ทงผประกอบการในสวนกลางและในสวนภมภาค ขาดความรความเขาใจเกยวกบขนตอนการขอใชประโยชน เชน

o ไมทราบวามความตกลง FTA กบประเทศคคาแลว โดยเฉพาะอยางยงความตกลงทเพงมผลบงคบใชไมนาน เชน ความตกลง AKFTA และ AIFTA

o ไมทราบวาสนคาทเกยวของกบตนไดรบการลดหยอนภาษ o ไมทราบขนตอนและกระบวนการขอใชสทธฯ o ไมทราบวามลคาสนคาทตากวาเกณฑขนตาสามารถขอใชสทธประโยชนได

• ผประกอบการ ทงผสงออกและผนาเขา เขาใจผดหรอเกดความสบสนเกยวกบสทธประโยชนจากความตกลง FTA เชน

o กงวลวาการเปดเผยโครงสรางตนทนการผลตเพอขอใบรบรองแหลงกาเนดสนคา (C/O) จะทาใหรฐเรยกเกบภาษเงนไดนตบคคลเพมขนกวาทเปนอย

o สบสนเกยวกบ “หลกการตางตอบแทนในการลดภาษสนคา” ภายใตความตกลง ACFTA ตวอยางเชน สนคาบางรายการทอยในรายการลดภาษแบบสนคาปกต (normal track) ของจนจะลดภาษในแบบสนคาออนไหว (sensitive track) แทน หากประเทศภาค เชน ไทยนาสนคาพกดเดยวกนนนไวในรายการสนคาออนไหว ในสวนน ผประกอบเขาใจวา สนคาพกดดงกลาวจะลดภาษในอตราเรงแบบสนคาปกต

• ผประกอบการ ทงผสงออกและผนาเขา ทงผประกอบการในสวนกลางและในสวนภมภาค ไมสามารถเขาถงแหลงขอมลทสาคญ เชน อตราภาษภายใต FTA และกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา

• ผประกอบการ ทงผสงออกและผนาเขา มความยงยากในการจดสรรพนกงานมารบผดชอบ

• ผประกอบการ ทงผสงออกและผนาเขา กงวลเรองการตรวจสอบในภายหลง (post audit)

• ผสงออกไมตองการเผยแพรขอมลทเปนความลบทางการคา เชน โครงสรางตนทน ราคา F.O.B. ของสนคา

• ผสงออกมความยงยากในการปรบเปลยนแหลงวตถดบ/กระบวนการผลต

66

• ผสงออกมความยงยากในการปรบเปลยนระบบบญชใหสอดคลองตามขอกาหนดทระบในแหลงกาเนดสนคา อปสรรคทพบเชน

o ผประกอบการขนาดกลางและเลก (SMEs) ไมมกาลงคนเพยงพอสาหรบการจดทาระบบบญชดงกลาว

o ผผลต/ซพพลายเออรบางรายไมใหความรวมมอในการสงเอกสารสาหรบใชในการรบรองแหลงกาเนดวตถดบ/สนคา ใหผสงออก หรอใหชา ผทประสบกบปญหานมทงผสงออกทอยในสวนกลาง สวนภมภาค และบรเวณชายแดนประเทศ

o เอกสารทไดรบจากผผลต/ซพพลายเออรไมสามารถใชในการรบรองแหลงกาเนดวตถดบ/สนคาได เชน ไมระบพกดศลกากร ไมระบแหลงกาเนดสนคา มเพยงราคาสนคาทงลอตโดยไมไดแจกแจงราคาสนคาแตละรายการ

o ผสงออกสนคาประมงมปญหาการขอใบรบรองสญชาตเรอและไตกงจากเรอประมงเพอขอใบ C/O ทาใหไมสามารถยนขอใชสทธประโยชนได

• ผสงออกเหนวากระบวนการขอใชสทธประโยชนยงยากและบางครงไมไดรบการอานวยความสะดวกเทาทควร อปสรรคทพบเชน

o เจาหนาทมดลยพนจในการตรวจสอบเอกสารแตกตางกน ทาใหในบางครงถกปฏเสธการออกใบ C/O

o เจาหนาทไมสามารถใหคาแนะนาไดอยางรวดเรวและชดเจน o การเปลยนไปใชรหสพกดศลกากร HS 2007 ทาใหผประกอบการเกดความสบสน o การตความรหสพกดศลกากรของสนคาแตกตางกน ทงในระดบผประกอบการ

กนเอง และในระดบผประกอบการกบหนวยงานรฐ o กระบวนการพจารณาตรวจโครงสรางตนทนใชเวลานาน o กระบวนการพจารณาออกใบ C/O ใชเวลานาน o การรอใบตราสงสนคาทางเรอ (bill of lading: B/L) หรอใบตราสงสนคาทางอากาศ

(air waybill: AWB) อยางเปนทางการเพอใชเปนเอกสารประกอบในการยนขอใบ C/O ทาใหใบ C/O ถงลกคาชา

o เอกสารทใชในการขอใหตรวจโครงสรางตนทน มความซบซอน/กรอกยาก/ตองกรอกขอมลมากเกนความจาเปน

o ฟอรม C/O มความซบซอน/กรอกยาก/ตองกรอกขอมลมากเกนความจาเปน เชน ผสงออกไมสามารถระบรหสแพคเกจและเคสมารคไดครบ เนองจากมพนทใหกรอกไมเพยงพอ

• ผนาเขาเหนวากรมศลกากรใชเวลาในการพจารณาการขอใชสทธฯ นาน

• ผนาเขาไมตองการทดลองใชสทธประโยชนภายใต FTA หากสามารถใชสทธประโยชนทางภาษอากรดานอน เชน มาตรา 19 ทว คลงสนคาทณฑบน เขตปลอดอากร เขตประกอบการเสร เขตสงเสรมการลงทน ไดอยแลว

67

• ผนาเขาเสยคาใชจายเชาโกดงเพมหากไดรบใบ C/O ชา 3.3.3 ปญหาและอปสรรคอนๆ

• ระบบการคาขายนอกรปแบบบรเวณชายแดน ซงผประกอบการบางรายหลกเลยงการสาแดงเอกสารการสงออก/นาเขาอยางเปนทางการ เชน การแจงขอมลการสงออก/นาเขาตากวาความเปนจรง

• ผประกอบการยงแขงขนดานราคาสกบคแขง (เชน จน เวยดนาม) ไมได แมจะไดรบแตมตอดานภาษจาก FTA แลวกตาม

• การแขงขนสกบคแขงอนๆ ท ม/กาลงจะม FTA กบคคาของไทย เชน o เวยดนามทม FTA กบญปน (Japan-Vietnam EPA) กบออสเตรเลยและ

นวซแลนด (ASEAN-Australia-New Zealand CER) o มาเลเซยทม FTA กบญปน (Japan-Malaysia EPA) กบออสเตรเลยและ

นวซแลนด (ASEAN-Australia-New Zealand CER) กบอนเดย (ASEAN-India FTA)

o จนทอาจจะม FTA กบญปน (China-Japan-ROK FTA และ ASEAN+3) กบออสเตรเลย นวซแลนด และอนเดย (ASEAN+6)

• การแขงขนดานคณภาพ โดยเฉพาะสนคาอาหาร

• การแขงขนดานระยะเวลาในการสงมอบ โดยเฉพาะสนคาทมระยะเวลาวางจาหนาย(shelf life) สน

• มาตรการทางการคาทไมใชภาษ เชน การตรวจสอบมาตรฐานเหลกและเหลกกลาทกาหนดโดยสานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (สมอ.) เปนตน

3.3.4 ปญหาและอปสรรคทมระดบความรนแรงสงทสดและขอเสนอแนะจากภาคเอกชน

คณะผวจยไดทาการสงแบบสอบถามไปยงผประกอบการภาคอตสาหกรรมของไทย เพอระบวาปญหาและอปสรรคในการใชประโยชนภายใต FTA ดงทไดกลาวมาขางตนปญหาใดเปนปญหาทมความรนแรงมากทสดในมมมองของผประกอบการแตละราย โดยระดบความรนแรงอยในชวง 0 (ไมเปนปญหาเลย) ถง 4 (เปนปญหามากทสด) จากการวเคราะหผลทไดจากแบบสอบถามทไดจากผสงออกจานวน 11 ราย4 พบวา

4 สาเหตททาใหคณะผวจยไดแบบสอบถามกลบมาไมมาก เชน ผประกอบการไมใหความรวมมอในการใหขอมลแกคณะผวจย

ผประกอบการไมสามารถใหขอมลไดเนองจากไมไดเปนผดาเนนการขอใชประโยชนดวยตนเองแตไดมอบหมายใหกบตวแทนออกของดาเนนการแทน ผประกอบการตองใชเวลาในการเตรยมขอมลเนองจากตองมการประสานงานภายในกนหลายฝาย เปนตน

68

• ปญหาทมระดบความรนแรงสงทสดคอปญหาเจาหนาทมดลยพนจในการตรวจสอบเอกสารแตกตางกน ทาใหในบางครงถกปฏเสธการออกใบ C/O (ระดบความรนแรง 3.09) รองลงมาเปนปญหากระบวนการพจารณาตรวจโครงสรางตนทนใชเวลานาน (ระดบความรนแรง 2.55) และปญหาการรอใบ B/L หรอใบ AWB อยางเปนทางการเพอใชเปนเอกสารประกอบในการยนขอใบ C/O ทาใหใบ C/O ถงลกคาชา (ระดบความรนแรง 2.45) ตามลาดบ (ดภาพท 3.4 ประกอบ)

• ผสงออกทตอบแบบสอบถามสวนใหญไมคอยมปญหามากนกในการปรบระบบการบรหารจดการภายในองคกร เชน ไมคอยมปญหาในการปรบเปลยนแหลงวตถดบ/กระบวนการผลต และระบบบญช (ทง 2 ปญหามระดบความรนแรงเทากนท 1.45) และยงไมคอยมความยงยากในการจดสรรพนกงานมารบผดชอบ (ระดบความรนแรง 1.64) นอกจากน ผสงออกกลมนยงมความรความเขาใจเกยวกบขนตอนการขอใชประโยชน และไมคอยมปญหาในการเขาถงขอมล (ทง 2 ปญหามระดบความรนแรงเทากนท 1.36) (ดภาพท 3.4 ประกอบ) อยางไรกตาม จากการสมภาษณผประกอบการทปฏเสธทจะตอบแบบสอบถามกลบมา พบวา ผประกอบการเหลานซงสวนใหญเปนผประกอบการขนาดเลกลวนมปญหาในการเขาถงขอมลและการขาดความรความเขาใจเกยวกบขนตอนการขอใชประโยชน

• ปญหาทมระดบความรนแรงสงทสด 3 ปญหาแรกสะทอนใหเหนวา ในมมมองของผสงออก กระบวนการขอใชสทธประโยชนทยงยากและการไมไดรบการอานวยความสะดวกเทาทควรเปนปญหาทหนวยงานทเกยวของควรใหความสาคญเปนพเศษ

• ผสงออกทตอบแบบสอบถามสวนใหญมความเหนวา ระบบการออกใบ C/O ในปจจบน ทภาครฐเปนผออกให 1 ใบสาหรบสนคา 1 ชพเมนท ทาใหเกดปญหาในทางปฏบตหลายประการ โดยเฉพาะปญหาจากความลาชาและความไมแนนอนในการพจารณาของรฐ ซงลวนมผลในการเพมตนทนของผประกอบการ หากสามารถเปลยนระบบการออกใบ C/O ได ระบบการรบรองแหลงกาเนดสนคาดวยตนเองไดทกราย (universal self-certification) เปนระบบทจะเปนประโยชนตอผสงออกเหลานมากทสด รองลงมาเปนระบบการรบรองแหลงกาเนดสนคาดวยตนเองเฉพาะผสงออกทไดรบอนญาต (approved exporters’ certification) และระบบการออกใบ C/O โดยภาครฐ 1 ใบสาหรบสนคาหลายชพเมนท ตามลาดบ ผตอบแบบสอบถามเชอวา การนาระบบเหลานมาใชจะสามารถลดเวลาและคาใชจายทตองใชในการออกใบ C/O ได

นอกจากน ผสงออกทตอบแบบสอบถามยงไดแสดงความคดเหนวา การอานวยความสะดวก

ดงตอไปนจะเปนประโยชนตอผสงออกมากนอยเพยงใด โดยระดบความเปนประโยชนอยในชวง 1 (ไมเปนประโยชนเลย) ถง 5 (เปนประโยชนอยางมาก)

• การปรบใหเกณฑในการพจารณาแหลงกาเนดสนคาสาหรบสนคาชนดเดยวกนมความสอดคลองกนในทกความตกลง และการเพมเกณฑทางเลอกในการพจารณาแหลงกาเนด

69

สนคาจะเปนประโยชนตอผสงออกมาก (ระดบความเปนประโยชน 4.75 และ 4.56 ตามลาดบ)

• ระบบการขอใหหนวยงานศลกากรพจารณาลวงหนา (advanced rulings) สาหรบการตรวจสอบพกดอตราศลกากร อตราศลกากร และกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา และระบบการขอใบ C/O ผานระบบอเลกทรอนกสจะเปนประโยชนตอผสงออกมาก (ระดบความเปนประโยชน 4.83 และ 4.50 ตามลาดบ)

ภาพท 3.4 ระดบความรนแรงของปญหาและอปสรรคตอการใชประโยชนในการสงออกภายใต FTA

ทมา: คณะผวจยรวบรวมจากแบบสอบถาม

3.4 ประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ทยงสามารถเกบเกยวไดอก

แมวาในภาพรวม ผประกอบการภาคเอกชนไทยจะไดรบประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ฉบบตางๆ ในระดบหลายหมนลานบาท แตหากมการแกไขอปสรรคตางๆ ดงทไดสรปไวในหวขอกอนหนาน ประโยชนทจะไดรบจะสงขนอกมาก

จากการประมาณการโดยคณะผวจยพบวา หากผประกอบการภาคสงออกไทยยงมอตราการใช

ประโยชนภายใต FTA เทาเดม แตมการทาใหความตกลง FTA มความครอบคลมและใหแตมตอสงทสดเทาทจะเปนไปไดโดยการเจรจาใหประเทศในภาคนาสนคาทกรายการมาลดอตราภาษศลกากรใหเหลอ

0 1 2 3 4

ดลยพนจเจาหนาทการตรวจตนทนนาน

การรอใบ B/L หรอ AWBการออก C/O นาน

กงวลการถกตรวจสอบภายหลงซพพลายเออรใหเอกสารชา

การเผยแพรขอมลตนทน/ราคา F.O.B.เอกสารจากซพพลายเออรใชไมได

กระบวนการยงยากฟอรม C/O กรอกยาก

เอกสารตรวจตนทนกรอกยากตความพกด

จดสรรพนกงานปรบเปลยนการผลต

ปรบเปลยนบญชไมรขนตอน

การเขาถงขอมลไมรวาม FTA กบคคา

ระดบความรนแรง

70

รอยละ 0 ประโยชนทภาคสงออกไทยจะไดรบจากการประหยดภาษศลกากรจะเพมขนจาก 1.02 แสนลานบาทเปน 1.56 แสนลานบาท อยางไรกตาม ผลประโยชนทจะไดรบดงกลาวยงมมลคาตากวาเมอเทยบกบผลประโยชนทจะไดรบหากทาใหอตราการใชสทธประโยชนสงขนเตมรอยละ 100 โดยทยงไมไดเจรจาเพอขยายความครอบคลมและแตมตอ โดยประโยชนทภาคสงออกไทยจะไดรบจากการประหยดภาษศลกากรในกรณหลงจะเพมขนเปน 1.88 แสนลานบาท (ดตารางท 3.6 ประกอบ) หนวยงานภาครฐทเกยวของจงควรใหความสนใจเปนพเศษแกผสงออกทมอตราการใชสทธประโยชนไมเตมท (ดตารางท 3.7 ประกอบ) เชน

• ผสงออกไปอาเซยนในกลมสงทอ อเลกทรอนกส และเครองหนงและรองเทา

• ผสงออกไปจนเกอบทกกลมอตสาหกรรม

• ผสงออกไปญปนในกลมเครองจกรกลและเครองใชไฟฟา

• ผสงออกไปออสเตรเลยในกลมอเลกทรอนกส

• ผสงออกไปเกาหลใตในกลมชนสวนยานยนต เครองใชไฟฟา ไมและเฟอรนเจอร และอเลกทรอนกส

• ผสงออกไปอนเดยเกอบทกกลมอตสาหกรรม ตวอยางสนคาสงออกทยงสามารถเกบเกยวประโยชนภายใต FTA ไดอก เชน ชนสวนยานยนต

อนๆ (HS 870899) ทสงออกไปมาเลเซย มอเตอรไฟฟาทใหกาลงไมเกน 37.5 วตต (HS 850110) ทสงออกไปจน และนามนปโตรเลยมอนๆ (HS 271019) ทสงออกไปลาว (ดตารางท 3.8 ประกอบ)

ในดานการนาเขา หากทาใหอตราการใชสทธประโยชนสงขนเตมรอยละ 100 โดยทยงไมไดม

การขยายความครอบคลมและแตมตอ ประโยชนทภาคนาเขาไทยจะไดรบจากการประหยดภาษศลกากรจะเพมขนจาก 5.92 หมนลานบาทเปน 9.83 หมนลานบาท เชนเดยวกบในกรณภาคสงออก ผลประโยชนทภาคนาเขาไทยจะไดรบหากทาใหอตราการใชสทธประโยชนสงขนเตมรอยละ 100 โดยทยงไมไดเจรจาเพอขยายความครอบคลมและแตมตอจะมากกวาผลประโยชนทจะไดรบกรณขยายความครอบคลมและแตมตอเพยงอยางเดยวโดยไมไดมการเพมขนของอตราการใชสทธประโยชน (ดตารางท 3.9 ประกอบ) หนวยงานภาครฐทเกยวของจงควรใหความสนใจเปนพเศษแกผนาเขาทมอตราการใชสทธประโยชนไมเตมท (ดตารางท 3.10 ประกอบ) เชน

• ผนาเขาจากอาเซยนในกลมเหลกและเหลกกลา ไมและเฟอรนเจอร และอญมณ

• ผนาเขาจากจนในกลมยานยนตและอญมณ

• ผนาเขาจากญปนเกอบทกกลมอตสาหกรรม

• ผนาเขาจากออสเตรเลยในกลมยานยนต เครองจกรกล เซรามก เครองนงหม และเครองหนงและรองเทา

• ผนาเขาจากเกาหลใตเกอบทกกลมอตสาหกรรม

71

• ผนาเขาจากอนเดยเกอบทกกลมอตสาหกรรม ตวอยางสนคานาเขาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนภายใต FTA ไดอก เชน สวนประกอบและ

อปกรณประกอบอนๆ ของยานยนต (HS 87089999) ทนาเขาจากญปน ของอนๆ ทาดวยเหลกหรอเหลกกลา (HS 73269090) ทนาเขาจากญปน และขาวสาลอนๆ และเมสลน (HS 10019019) ทนาเขาจากออสเตรเลย (ดตารางท 3.11 ประกอบ)

ตารางท 3.6 ประโยชนดานภาษศลกากรทผสงออกในไทยไดรบภายใตความตกลง FTA ใน

ปจจบน และทจะไดรบหากมการแกไขอปสรรคตางๆ แยกตามกลมอตสาหกรรม

อตสาหกรรม

ภาระดานภาษทผ

นาเขาในประเทศคคาประหยดไดในปจจบน

ภาระดานภาษทผนาเขาในประเทศคคาประหยดได กรณความครอบคลมเทาเดม และอตราการใช

สทธ 100%

ภาระดานภาษทผนาเขาในประเทศคคาประหยดได กรณความครอบคลม และแตมตอสงสด โดยอตราการใชสทธเทาเดม

ภาระดานภาษทผนาเขาในประเทศคคาประหยดได กรณความครอบคลมและแตมตอสงสด โดยอตราการใช

สทธ 100%

มลคา (ลานบาท)

สดสวน (รอยละ)

มลคา (ลานบาท)

สดสวน (รอยละ)

มลคา (ลานบาท)

สดสวน (รอยละ)

มลคา (ลานบาท)

สดสวน (รอยละ)

ยานยนต 35,232.30 15.09 44,377.55 19.00 35,320.65 15.13 47,241.52 20.23 อาหาร 11,366.50 3.32 24,269.11 7.08 44,861.68 13.09 86,285.69 25.18 อนๆ 7,872.67 1.43 23,147.46 4.21 10,392.25 1.89 31,197.50 5.68 พลาสตก 7,214.78 3.69 11,673.12 5.97 8,791.55 4.50 14,450.25 7.39 ยาง 6,760.36 2.30 10,403.26 3.54 19,952.89 6.79 26,834.26 9.14 เกษตร 5,906.38 10.44 6,616.43 11.69 6,197.23 10.95 7,529.22 13.30 เคมภณฑ 5,769.07 2.60 9,206.58 4.15 6,614.13 2.98 11,303.95 5.09 เครองจกรกล 5,416.98 2.04 13,214.78 4.97 5,903.14 2.22 14,812.92 5.57 ชนสวนยานยนต 5,259.45 5.01 12,849.52 12.25 5,576.57 5.31 14,145.74 13.48 เครองใชไฟฟา 4,116.08 1.58 13,149.37 5.04 4,461.53 1.71 14,150.40 5.42 เหลก/เหลกกลา 1,766.98 1.81 6,161.46 6.29 1,888.80 1.93 6,742.59 6.89 สงทอ 1,445.11 1.96 4,140.46 5.60 1,689.33 2.29 5,220.96 7.07 ไม/เฟอรนเจอร 1,151.73 2.28 1,836.53 3.64 1,270.51 2.52 2,327.23 4.61 อญมณ 748.00 3.86 1,028.03 5.31 755.10 3.90 1,278.32 6.60 อเลกทรอนกส 577.86 0.12 3,582.60 0.73 662.72 0.13 4,364.01 0.89 เครองนงหม 562.06 5.20 1,079.63 9.99 586.52 5.43 1,185.77 10.97 เซรามก 321.59 3.24 589.07 5.93 328.64 3.31 633.60 6.38 เครองหนง 299.52 1.98 850.28 5.61 397.20 2.62 1,282.23 8.46

รวม 101,787.44 3.09 188,175.24 5.71 155,650.46 4.73 290,986.17 8.83

ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ

72

ตารางท 3.7 อตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลง FTA ในป 2553 ของผสงออกในไทย แยกตามกลมอตสาหกรรม

อตสาหกรรม อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

อาเซยน จน ญปน ออสเตรเลย เกาหลใต อนเดย รวม

ยานยนต **** * Z **** **** **** 79.0

อาหาร ** **** *** **** *** * 53.2

พลาสตก *** *** *** **** ** ** 64.7

ยาง ** **** ** *** *** ** 67.4

เคมภณฑ ** **** **** *** ** *** 64.6

เครองจกรกล ** * * *** *** ** 35.1

ชนสวนยานยนต ** * Z *** * * 41.5

เครองใชไฟฟา ** * * ** * * 26.8

เหลก/เหลกกลา ** * *** ** ** * 30.0

สงทอ * ** *** *** *** ** 36.2

ไม/เฟอรนเจอร *** * *** **** * ** 63.5

อญมณ ** * **** **** ** ** 69.4

อเลกทรอนกส * * Z * * ** 11.3

เครองนงหม ** ** *** *** *** * 54.7

เซรามค ** * **** **** ** * 47.6

เครองหนง * * *** *** *** * 27.5 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: * = อตราการใชสทธ 0-25 % ** = อตราการใชสทธ 26-50 % *** = อตราการใชสทธ 51-75 % **** = อตราการใชสทธ 76-100 % X = อยนอกรายการลดภาษศลกากร Z = อตราภาษ MFN อยท 0% อยแลว

73

ตารางท 3.8 ตวอยางสนคาสงออกทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก อนดบ HS2007 สนคา ประเทศ

คคา ประเภท มลคาการสงออก

ทงหมด (ลบ.) มลคาภาษท

ประหยดได (ลบ.) อตราการใชสทธฯ (%)

แตมตอภาษ(%)

มลคาภาษทสามารถประหยดไดอก(ลบ.)

1 870899 ชนสวนยานยนตอนๆ MYS N 10,714 760 23.6 30 2,454 2 850110 มอเตอรไฟฟาทใหกาลงไมเกน 37.5 วตต CHN N 8,357 31 1.5 25 2,016 3 271019 นามนปโตรเลยมอนๆ LAO N 11,034 0 0.0 15 1,655 4

871120 มอเตอรไซค ความจกระบอกสบ 50-250 ซซ

VIE N 1,853 2 0.1 85 1,573

5 271019 นามนปโตรเลยมอนๆ MYS N 29,094 10 0.7 5 1,445 6

870323 รถยนตขนสงบคคล ความจกระบอกสบ 1500-3000 ซซ

INA N 7,561 2,422 64.0 50 1,359

7 870332

รถยนตขนสงบคคลดเซล ความจกระบอกสบ 1500-2500 ซซ

PHI N 10,842 1,977 60.8 30 1,276

8 230910 อาหารแมว/สนข JPN N 7,905 18 1.6 14 1,118 9 400599 ยางคอมพาวด MYS N 4,429 0 0.0 25 1,107 10

870333 รถยนตขนสงบคคลดเซล ความจกระบอกสบมากกวา 2500 ซซ

AUS N 10,472 0 0.0 10 1,060

11 271019 นามนปโตรเลยมอนๆ CHN N 22,208 330 25 6 1,002 12 870899 ชนสวนยานยนตอนๆ PHI N 3,295 152 15 30 836 13 100630 ขาวทสบางแลวหรอสทงหมด MYS S 3,921 0 0 20 784 14 100630 ขาวทสบางแลวหรอสทงหมด PHI S 7,828 1 0 10 782 15 890520 แทนเจาะหรอแทนผลตแบบลอยนา CAM N 7,325 0 0 10 733 16 870899 ชนสวนยานยนตอนๆ VIE N 3,264 104 13 24 680 17 732690 ของทาดวยเหลกหรอเหลกกลาอนๆ MYS N 2,704 10 1 25 666

74

อนดบ HS2007 สนคา ประเทศคคา

ประเภท มลคาการสงออกทงหมด (ลบ.)

มลคาภาษทประหยดได (ลบ.)

อตราการใชสทธฯ (%)

แตมตอภาษ(%)

มลคาภาษทสามารถประหยดไดอก(ลบ.)

18 170199 นาตาลทไดจากออยอนๆ PHI N 4,569 599 49 27 634

19 852290 สวนประกอบเครองบนทกเสยงหรอวดโออนๆ

CHN N 1,927 5 1 30 573

20 840991 ชนสวนเครองยนตดเซล VIE N 4,389 481 46 24 573 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: N คอ สนคาในรายการลดภาษปกต S คอ สนคาทมความออนไหว AUS คอ ออสเตรเลย BRU คอ บรไน CAM คอ กมพชา CHN คอ จน INA คอ อนโดนเซย IND คอ อนเดย JPN คอ ญปน KOR คอ เกาหลใต LAO คอ ลาว MYM คอ พมา MYS คอ มาเลเซย PHI คอ ฟลปปนส SGP คอ สงคโปร VIE คอ เวยดนาม

75

ตารางท 3.9 ประโยชนดานภาษศลกากรทผนาเขาในไทยไดรบภายใตความตกลง FTA ในปจจบน และทจะไดรบหากมการแกไขอปสรรคตางๆ แยกตามกลมอตสาหกรรม

อตสาหกรรม

ภาระดานภาษทผ

นาเขาในไทยประหยดไดในปจจบน

ภาระดานภาษทผนาเขาในไทยประหยดได กรณความครอบคลมเทาเดม และอตราการใชสทธ

100%

ภาระดานภาษทผนาเขาในไทยประหยดได กรณความครอบคลมและ

แตมตอสงสด โดยอตราการใชสทธเทาเดม

ภาระดานภาษทผนาเขาในไทยประหยด

ได กรณความครอบคลมและแตมตอสงสด โดยอตราการใช

สทธ 100%

มลคา (ลานบาท)

สดสวน (รอยละ)

มลคา (ลานบาท)

สดสวน (รอยละ)

มลคา (ลานบาท)

สดสวน (รอยละ)

มลคา (ลานบาท)

สดสวน (รอยละ)

ยานยนต 11,591.49 26.21 13,148.57 29.74 13,436.90 30.39 19,316.33 43.68 อาหาร 7,834.38 14.29 9,116.02 16.62 8,136.05 14.84 10,000.06 18.24 ชนสวนยานยนต 6,848.64 7.15 12,089.19 12.62 10,169.41 10.62 24,099.56 25.16 เกษตร 5,718.85 20.04 7,016.11 24.59 5,950.63 20.85 7,200.68 25.23 อนๆ 5,053.67 0.84 9,887.14 1.65 5,267.49 0.88 11,410.08 1.90 เหลก/เหลกกลา 3,129.47 1.29 9,851.12 4.08 3,400.47 1.41 11,180.80 4.63 เคมภณฑ 3,106.36 1.51 5,918.93 2.87 3,273.18 1.59 7,057.56 3.43 เครองจกรกล 3,036.78 1.15 8,107.80 3.08 3,325.54 1.26 9,822.23 3.73 อเลกทรอนกส 2,720.60 0.93 3,909.60 1.34 2,806.17 0.96 4,276.55 1.46 สงทอ 2,194.21 4.99 2,904.33 6.61 2,249.72 5.12 3,040.46 6.92 เครองใชไฟฟา 2,184.74 1.79 5,145.56 4.21 2,594.89 2.13 7,032.72 5.76 เซรามก 1,664.32 13.71 2,200.69 18.13 1,910.43 15.74 2,494.16 20.54 พลาสตก 1,166.54 1.44 3,556.52 4.40 1,204.46 1.49 3,723.52 4.61 เครองนงหม 967.82 14.35 1,639.15 24.31 1,111.67 16.49 1,914.22 28.39 ยาง 737.67 2.79 1,328.21 5.02 826.62 3.12 1,599.11 6.04 เครองหนง 695.09 7.39 1,292.01 13.74 1,142.87 12.16 2,323.43 24.71 ไม/เฟอรนเจอร 490.56 2.79 930.58 5.29 535.99 3.05 1,040.48 5.91 อญมณ 17.41 0.16 262.69 2.36 17.41 0.16 270.88 2.43

รวม 59,158.60 2.74 98,304.22 4.56 67,359.92 3.12 127,802.84 5.93

ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ

76

ตารางท 3.10 อตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลง FTA ในป 2553 ของผนาเขาในไทย แยกตามกลมอตสาหกรรม

อตสาหกรรม

อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

อาเซยน จน ญปน ออสเตรเลย เกาหลใต อนเดย รวม

ยานยนต **** * *** * * - 73.1 อาหาร **** **** ** **** * * 76.4 ชนสวนยานยนต *** *** ** ** * *** 47.1 เหลก/เหลกกลา * ** ** ** ** ** 35.5 เคมภณฑ *** ** * ** * * 38.8 เครองจกรกล ** ** * * * * 25.4 อเลกทรอนกส **** ** ** ** * * 60.0 สงทอ **** **** *** **** *** * 77.5 เครองใชไฟฟา ** ** * *** * * 30.7 เซรามก ** **** ** * * * 63.4 พลาสตก *** *** * ** ** * 31.1 เครองนงหม ** *** **** * * * 56.5 ยาง **** ** ** *** **** ** 52.9 เครองหนง *** ** * * * * 44.4 ไม/เฟอรนเจอร * ** ** *** * ** 27.0 อญมณ * * * *** * ** 6.3 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: * = อตราการใชสทธ 0-25 % ** = อตราการใชสทธ 26-50 % *** = อตราการใชสทธ 51-75 % **** = อตราการใชสทธ 76-100 % - = ไมมการนาเขาเลย

77

ตารางท 3.11 ตวอยางสนคานาเขาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก อนดบ HS2007 สนคา ประเทศ

คคา ประเภท มลคาการนาเขา

ทงหมด (ลบ.) มลคาภาษท

ประหยดได (ลบ.) อตราการใชสทธฯ (%)

แตมตอภาษ(%)

มลคาภาษทสามารถประหยดไดอก(ลบ.)

1 87089999 สวนประกอบและอปกรณประกอบอนๆ ของยานยนต

JPN S 13,995 56 4.0 10 1,344

2 73269090 ของอนๆ ทาดวยเหลกหรอเหลกกลา JPN N 8,944 0 0.0 10 894 3 10019019 ขาวสาลอนๆ และเมสลน AUS N 2,638 13 1.8 27 699 4 39269090 ของอนๆ ทาดวยพลาสตกและของททา

ดวยวตถอนๆ JPN N 4,904 0 0.0 10 490

5 73269090 ของอนๆ ทาดวยเหลกหรอเหลกกลา CHN N 4,614 37 8.0 10 424 6 94060099 อาคารสาเรจรป INA N 1,980 0 0.0 20 396 7 69149000 ผลตภณฑเซรามกอนๆ JPN N 1,088 0 0.1 30 326 8 87084011 กระปกเกยรและสวนประกอบ JPN S 3,222 0 0.0 10 322 9 73081090 สะพานและสวนของสะพาน ทาดวยเหลก

หรอเหลกกลา INA N 2,831 0 0.0 10 283

10 10019099 ขาวสาลอนๆ และเมสลน AUS N 1,227 53 15.9 27 279 11 87084090 กระปกเกยรและสวนประกอบ JPN S 2,791 4 1.4 10 275 12 85437090 เครองจกรและเครองอปกรณอนๆ ซงม

หนาทการทางานเปนเอกเทศ JPN N 2,809 15 5.3 10 266

13 73082029 หอคอย และเสาทมโครงประสานกน ทาดวยเหลกหรอเหลกกลา

INA N 5,217 0 0.0 5 261

14 85437090 เครองจกรและเครองอปกรณอนๆ ซงมหนาทการทางานเปนเอกเทศ

CHN N 2,913 33 11.3 10 258

15 73181690 แปนเกลยว ทาดวยเหลกหรอเหลกกลา JPN N 2,499 0 0.0 10 250

78

อนดบ HS2007 สนคา ประเทศคคา

ประเภท มลคาการนาเขาทงหมด (ลบ.)

มลคาภาษทประหยดได (ลบ.)

อตราการใชสทธฯ (%)

แตมตอภาษ(%)

มลคาภาษทสามารถประหยดไดอก(ลบ.)

16 72082700 ผลตภณฑแผนรดทาดวยเหลกหรอเหลกกลาไมเจอ มความกวางตงแต 600 มลลเมตรขนไป ไดจากการรดรอน ไมหมตด/ไมชบ/ไมเคลอบ เปนมวนทผานการกดลางแลวและมความหนานอยกวา 3 มลลเมตร

JPN S 9,607 243 50.5 5 238

17 39269090 ของอนๆ ทาดวยพลาสตกและของททาดวยวตถอนๆ

CHN N 2,584 66 25.4 10 193

18 87042249 ยานยนตสาหรบขนสงของ ทมเครองยนตสนดาปภายในแบบมลกสบทจดระเบดโดยการอด นาหนกรถรวมนาหนกบรรทก 5-20 ตน

JPN S 2,597 0 0.0 7.27 189

19 87084023 กระปกเกยรและสวนประกอบ JPN S 6,051 421 69.5 10 184 20 87083090 เบรก/เซอรโวเบรก และสวนประกอบ JPN S 2,803 110 39.1 10 171

ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: N คอ สนคาในรายการลดภาษปกต S คอ สนคาทมความออนไหว AUS คอ ออสเตรเลย BRU คอ บรไน CAM คอ กมพชา CHN คอ จน INA คอ อนโดนเซย IND คอ อนเดย JPN คอ ญปน KOR คอ เกาหลใต LAO คอ ลาว MYM คอ พมา MYS คอ มาเลเซย PHI คอ ฟลปปนส SGP คอ สงคโปร VIE คอ เวยดนาม

79

3.5 กรณศกษาแนวทางการปฏบตทดในการใชประโยชนจาก FTA เพอเพมขดความสามารถในการแขงขน

คณะผว จยไดมโอกาสเขาไปสมภาษณบรษทเอกชนในไทยจานวนหลายรายเกยวกบ

ประสบการณในการใชประโยชนจาก FTA เพอเพมขดความสามารถในการแขงขน ในหวขอทแลว คณะผวจยไดนาเสนอขอมลและความคดเหนทไดจากการสมภาษณในสวนทเกยวกบปญหาและอปสรรคตอการใชประโยชนไปแลว ในหวขอน คณะผวจยจะสรปขอมลและความคดเหนในสวนทเกยวกบแนวทางการปฏบตทดในการใชประโยชนจาก FTA โดยจะขอนาเสนอเปนกรณตวอยางจานวน 5 กรณ ซงมความแตกตางกนในหลายมต ทงดานประสบการณในการใชประโยชน ขนาดของบรษท สญชาตของบรษท และอตสาหกรรมทเกยวของ 3.5.1 กรณศกษา #1: บรษทขามชาตขนาดใหญในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนทประสบ

ความเรจในการใชประโยชนจาก FTA

กรณศกษาแรกเปนบรษทขามชาตขนาดใหญในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนทประสบความเรจในการใชประโยชนจาก FTA บรษทนใชประโยชนจาก FTA ในการสงออกสนคาไปใหลกคาในอาเซยนเกอบทกชพเมนท และสงออกไปใหลกคาในจน ออสเตรเลย นวซแลนด และอนเดยในบางชพเมนท

ในดานประโยชนทบรษทไดรบ FTA มสวนชวยเพมยอดขายและชดเชยกาไรทลดลงจากการ

ตอรองราคากบลกคา และยงชวยเพมลกคาในตลาดใหมๆ ได จากการประมาณการโดยคณะผวจยพบวา บรษทนไดรบประโยชนดานภาษ ซงวดจากมลคาภาษทประหยดได ประมาณรอยละ 8 ของมลคาสงออกทงหมด หรอคดเปน 477 ลานบาทตอป

บรษทมแนวทางการปฏบตทดทนาสนใจ เชน

• การทาระบบบญชใหไดมาตรฐาน

• การกาหนดพนกงาน 1.5 คนโดยเฉพาะ5 ในการหาขอมลเกยวกบกระบวนการขอใชสทธประโยชน และประสานงานกบฝายตางๆ ในบรษทและกบหนวยงานภาครฐ

• การใหพนกงานฝายวางแผนดานตนทน (cost planning) ซงเปนผททราบขอมลตนทนการผลตทงหมด ตดสนใจยนขอใบ C/O

• การฝกอบรมพนกงานทเกยวของอยางนอยปละ 2 ครง และการจดทาจดหมายขาวสรปความเคลอนไหว FTA และผลการประชมสมมนาอยางสมาเสมอ

5 มพนกงาน 2 คน แตพนกงาน 1 คนทาหนาทดานอนดวย

80

• การเกบรวบรวมขอมลปญหาอปสรรคและวธการแกไข ตามแนวคดการวางแผน-ปฏบต-ตรวจสอบ-ปรบปรง (plan-do-check-act: PDCA) และการปรกษาและใหขอมลเหลานแกหนวยงานภาครฐและภาควชาการ

3.5.2 กรณศกษา #2: บรษทสญชาตไทยขนาดใหญในอตสาหกรรมเคมภณฑและพลาสตกท

ประสบความเรจในการใชประโยชนจาก FTA

กรณศกษาทสองเปนบรษทสญชาตไทยขนาดใหญในอตสาหกรรมเคมภณฑและพลาสตกทประสบความเรจในการใชประโยชนจาก FTA บรษทนใชประโยชนจาก FTA ในการสงออกสนคาไปใหลกคาในทกประเทศทมความตกลงกบไทยทกชพเมนท

ในดานประโยชนทบรษทไดรบ FTA มสวนชวยเพมยอดขาย สวนกาไรขนกบอปสงค อปทาน

อานาจการตอรอง อยางไรกตาม หากบรษทไมใชประโยชนจาก FTA กอาจเสยเปรยบคแขงขนทใชประโยชนได จากการประมาณการโดยคณะผวจยพบวา บรษทนไดรบประโยชนดานภาษ ซงวดจากมลคาภาษทประหยดได ประมาณรอยละ 6.5 ของมลคาสงออกทงหมด หรอคดเปน 2,246 ลานบาทตอป

บรษทมแนวทางการปฏบตทดทนาสนใจ เชน

• การทาระบบบญชใหไดมาตรฐาน

• การกาหนดพนกงาน 2 คนโดยเฉพาะ ในการหาขอมลเกยวกบกระบวนการขอใชสทธประโยชน และประสานงานกบฝายตางๆ ในบรษทและกบหนวยงานภาครฐ

• การใหพนกงานฝายขาย ซงเปนผททราบราคาขายสนคาของทงบรษทเองและของบรษทคแขง ตดสนใจยนขอใบ C/O

• การใชสทธประโยชนดานภาษเปนกลยทธสงเสรมการตลาด 3.5.3 กรณศกษา #3: บรษทขามชาตขนาดกลางในอตสาหกรรมเคมภณฑและพลาสตกทประสบ

ความเรจในการใชประโยชนจาก FTA

กรณศกษาทสามเปนบรษทขามชาตขนาดกลางในอตสาหกรรมเคมภณฑและพลาสตกทประสบความเรจในการใชประโยชนจาก FTA บรษทนใชประโยชนจาก FTA ในการสงออกสนคาไปใหลกคาในอาเซยน จน เกาหลใต ออสเตรเลย นวซแลนด อนเดย ญปน เกอบทกชพเมนท

ในดานประโยชนทบรษทไดรบ FTA มสวนชวยเพมยอดขายและชดเชยกาไรทลดลงจากการ

ตอรองราคากบลกคา อยางไรกตาม หากบรษทไมใชประโยชนจาก FTA กอาจเสยเปรยบคแขงขนทใช

81

ประโยชนได จากการประมาณการโดยคณะผวจยพบวา บรษทนไดรบประโยชนดานภาษ ซงวดจากมลคาภาษทประหยดได ประมาณรอยละ 5.6 ของมลคาสงออกทงหมด หรอคดเปน 193 ลานบาทตอป

บรษทมแนวทางการปฏบตทดทนาสนใจ เชน

• การทาระบบบญชใหไดมาตรฐาน

• การมอบหมายหนาทในการหาขอมลเกยวกบกระบวนการขอใชสทธฯ และการตดสนใจยนขอใบ C/O ใหกบพนกงานฝายขายทมอย ซงเปนผททราบราคาขายสนคาของบรษท โดยไมตองจางพนกงานเพมเตม

• การแลกเปลยน/ปรกษาขอมลกนระหวางพนกงานทเกยวของอยางสมาเสมอ

• การขอเอกสารจากลกคาเพอยนยนพกดศลกากรของสนคากบเจาหนาทกรมการคาตางประเทศ ซงสามารถชวยแกไขปญหาดลยพนจในการพจารณาของเจาหนาทได

3.5.4 กรณศกษา #4: บรษทสญชาตไทยขนาดกลางในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนท

ประสบความเรจในการใชประโยชนจาก FTA

กรณศกษาทสเปนบรษทสญชาตไทยขนาดกลางในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนทประสบความเรจในการใชประโยชนจาก FTA บรษทนใชประโยชนจาก FTA ในการสงออกสนคาไปใหลกคาในอาเซยน จน เกาหลใต ออสเตรเลย นวซแลนด อนเดย ญปน ทกชพเมนท

ในดานประโยชนทบรษทไดรบ FTA มสวนชวยเพมยอดขายและชดเชยกาไรทลดลงจากการ

ตอรองราคากบลกคา และยงชวยเพมลกคาในตลาดใหมๆ ได จากการประมาณการโดยคณะผวจยพบวา บรษทนไดรบประโยชนดานภาษ ซงวดจากมลคาภาษทประหยดได ประมาณรอยละ 6.5 ของมลคาสงออกทงหมด หรอคดเปน 6.65 ลานบาทตอป

บรษทมแนวทางการปฏบตทดทนาสนใจ เชน

• การทาระบบบญชใหไดมาตรฐาน

• การมอบหมายหนาทในการหาขอมลเกยวกบกระบวนการขอใชสทธฯ และการตดสนใจยนขอใบ C/O ใหกบพนกงานฝายขายทมอย ซงเปนผททราบราคาขายสนคาของบรษท โดยไมตองจางพนกงานเพมเตม

• การใชระบบการวางแผนบรหารทรพยากรขององคกร (ERP) ในการจดการระบบการผลตและระบบบญชทมความซบซอนเพมขน

• การใชสทธประโยชนดานภาษเปนกลยทธสงเสรมการตลาด

82

3.5.5 กรณศกษา #5: บรษทสญชาตไทยขนาดยอมในอตสาหกรรมอาหารทยงไมเคยใชประโยชนภายใต FTA แตมแผนจะใชในอนาคต

กรณศกษาทหาเปนบรษทสญชาตไทยขนาดยอมในอตสาหกรรมอาหารทยงไมเคยใชประโยชน

ภายใต FTA แตมแผนจะใชในอนาคต บรษทนมแผนจะใชประโยชนจาก FTA ในการสงออกสนคาไปใหลกคาในจน โดยคาดหวงวา FTA จะมสวนชวยเพมยอดขายและเพมลกคาในตลาดใหมๆ ได

บรษทมแนวทางการปฏบตทดทนาสนใจ เชน

• การพยายามปรบระบบบญชใหไดมาตรฐาน เนองจากในปจจบนบรษทมความกงวลเรองการถกตรวจสอบในภายหลง

• การมอบหมายหนาทในการหาขอมลเกยวกบกระบวนการขอใชสทธฯ และการตดสนใจยนขอใบ C/O ใหกบพนกงานฝายขายทมอย ซงเปนผททราบราคาขายสนคาของบรษท โดยไมตองจางพนกงานเพมเตม

อยางไรกตาม บรษทยงพบปญหาและอปสรรคตอการใชประโยชนจาก FTA เชน

• เจาหนาทไมสามารถใหคาแนะนาไดอยางรวดเรวและชดเจน

• ความไมแนใจวาใบเสรจทไดรบจากซพพลายเออร ซงสวนใหญเปนบรษทขนาดเลกทมมาตรฐานของระบบบญชไมสงนกเหมอนกน จะสามารถนามาใชในการรบรองแหลงกาเนดสนคาไดหรอไม

3.5.6 กรณศกษา #6: บรษทสญชาตไทยขนาดยอมในอตสาหกรรมผลตเครองสขภณฑทยงไม

เคยใชประโยชนภายใต FTA แตมแผนจะใชในอนาคต

กรณศกษาทหกเปนบรษทสญชาตไทยขนาดยอมในอตสาหกรรมผลตเครองสขภณฑทยงไมเคยใชประโยชนภายใต FTA แตมแผนจะใชในอนาคต บรษทนมแผนจะใชประโยชนจาก FTA ในการสงออกสนคาไปใหลกคาในอาเซยน โดยคาดหวงวา FTA จะมสวนชวยเพมยอดขายและเพมลกคาในตลาดใหมๆ ได

บรษทมแนวทางการปฏบตทดทนาสนใจ เชน

• การพยายามปรบระบบบญชใหไดมาตรฐาน

• การมอบหมายหนาทในการหาขอมลเกยวกบกระบวนการขอใชสทธฯ และการตดสนใจยนขอใบ C/O ใหกบพนกงานฝายขายทมอย ซงเปนผททราบราคาขายสนคาของบรษท โดยไมตองจางพนกงานเพมเตม

83

อยางไรกตาม บรษทยงพบปญหาและอปสรรคตอการใชประโยชนจาก FTA เชน

• การไมทราบขนตอนและกระบวนการขอใชสทธประโยชน • การไมสามารถเขาถงแหลงขอมลทสาคญ เชน อตราภาษภายใต FTA และกฎวาดวย

แหลงกาเนดสนคา 3.5.7 สรปแนวทางการปฏบตทดในการใชประโยชนจาก FTA เพอเพมขดความสามารถในการ

แขงขน

ในหวขอน คณะผวจยไดสรปแนวทางการปฏบตทดในการใชประโยชนจาก FTA จากกรณตวอยางขางตน รวมทงจากบรษทอนๆ อกหลายบรษท โดยมรายละเอยดดงตอไปน

• ควรมความตระหนกถงประโยชนทควรจะไดรบจากความตกลง FTA โดยการใชประโยชนจาก FTA จะชวยเพมกาไร/ยอดขายในตลาดตางประเทศ และชวยใหเขาสตลาดใหมๆ ได นอกจากน หากบรษทไมใชประโยชนจาก FTA อาจทาใหเสยเปรยบคแขงขนรายอนๆ ทใชประโยชนจาก FTA ได เนองจากคแขงจะไดรบแตมตอดานภาษ ดงนนผสงออกควรตองเปนฝายทตดตอกบลกคากอน (pro-active) วาลกคาตองการใชสทธประโยชนใดๆ หรอไม และอาจปรบใชสทธประโยชนดานภาษเปนกลยทธสงเสรมการตลาด

• ควรตดตามขาวความคบหนาของการบงคบใชความตกลง FTA เปนระยะๆ ในปจจบนหนวยงานภาครฐทงในประเทศไทยและประเทศในภาคความตกลงไดพยายามเผยแพรขาวคราวและขอมลทสาคญผานทางชองทางตางๆ ไมวาจะเปนการจดงามสมมนา การเผยแพรผานศนยขอมลคอลลเซนเตอร สอหนงสอพมพ นตยสาร และเวบไซต โดยชองทางทนาจะสะดวกและมตนทนตาทสด ไดแก เวบไซต <http://www.thaifta.com> ทจดทาโดยกรมเจรจาการคาระหวางประเทศของไทย และเวบไซตของ International Enterprise ของกระทรวงการคาและอตสาหกรรมของสงคโปร <http://www.iesingapore.gov.sg/> หากไมตองการหาขอมลขาวคราวความคบหนาดวยตนเอง ผสงออกกสามารถปรกษากบชปปงหรอบรษทนายหนาทชวยเหลอในการสงออกได

• ควรมอบหมายหนาทความรบผดชอบแกพนกงานฝายตางๆ ใหชดเจน ตงแตการหาขอมลอตราภาษภายใต FTA การตดสนใจยนขอใบ C/O การรวบรวมเอกสารทเกยวของ และการดาเนนการไปตดตอกบกรมการคาตางประเทศ ทงน การมอบหมายงานไมไดหมายถงการจางพนกงานเพม บรษทขนาดกลางและเลกทมพนกงานจากดกสามารถขอใชประโยชนจาก FTA ได เชน การใหพนกงานฝายการตลาดและพนกงานฝายขายทมอยเดมหาขอมลอตราภาษภายใต FTA และตดสนใจวาจะยนขอใบ C/O หรอไม เพราะโดยปกตพนกงานเหลานจะเปนผเกยวของโดยตรงในการหาขอมลดานการตลาดและการตดตอประสานงานกบลกคาอยแลว สวนการรวบรวมเอกสารและการตดตอกบกรมการคาตางประเทศกอาจใหพนกงาน

84

ฝายโลจสตกสในบรษทหรอจางชปปงหรอบรษทนายหนาทชวยเหลอในการสงออกเปนผดาเนนการ

• ควรจดการระบบการประสานงานระหวางฝายอยางมประสทธภาพ ทงน เนองจากในการขอใชสทธประโยชนภายใตความตกลง FTA จาเปนตองใชขอมลจากหลายฝาย ไมวาจะเปนขอมลตนทนการผลตสนคา ซงมกจะรบผดชอบโดยพนกงานฝายจดซอ ขอมลราคาขาย F.O.B. ซงมกจะรบผดชอบโดยพนกงานฝายขาย ขอมลการขนสงสนคาทางเรอหรอทางอากาศ ซงมกจะรบผดชอบโดยพนกงานฝายโลจสตกสหรอชปปง ตลอดจนเอกสารอยางเปนทางการทเกยวของ ซงมกจะรบผดชอบโดยพนกงานฝายบญช

• ควรมการจดการระบบบญชและระบบการผลตของบรษทใหไดมาตรฐาน ทงน เพอลดปญหาทอาจเกดขนหากเจาหนาทรฐจะเขามาตรวจสอบยอนหลง (post audit) สาหรบบรษทขนาดใหญและขนาดกลางทมการสงออกสนคาหลายรายการกอาจพจารณาความคมทนจากการใชระบบการวางแผนบรหารทรพยากรขององคกร (enterprise resource planning: ERP)

• ควรตดตอและประสานงานกบผผลต/ซพพลายเออรเกยวกบเอกสารสาหรบใชในการรบรองแหลงกาเนดวตถดบ/สนคา

• ในกรณทเกดปญหาการตความพกดศลกากรของสนคาไมตรงกน ทงในระดบผประกอบการกนเอง และในระดบผประกอบการกบหนวยงานรฐ ควรตดตอขอเอกสารจากลกคาเพอยนยนพกดศลกากรของสนคากบเจาหนาทกรมการคาตางประเทศ

• ควรเกบรวบรวมขอมลปญหาอปสรรคและวธการแกไข ตามแนวคดการวางแผน-ปฏบต-ตรวจสอบ-ปรบปรง (plan-do-check-act: PDCA)

• ควรเนนการสอสารขอมลกนทงภายในและภายนอกองคกร ปญหาหรออปสรรคบางประเดนอาจแกไขไดดวยการสอสารขอมลกนภายในองคกรผานการแลกเปลยนและปรกษาขอมลกนระหวางพนกงานทเกยวของ รวมถงการฝกอบรมพนกงานเปนระยะๆ บางปญหาอาจแกไขไดดวยการปรกษาหารอกบหนวยงานภาครฐโดยตรงหรอผานนกวชาการและสอมวลชน

• เนองจากการขอใชประโยชนภายใต FTA ในชวงแรกๆ โดยสวนใหญอาจมปญหาหรออปสรรคเกดขนได ผสงออกไมควรลมเลกความตงใจ เนองจากในระยะยาวแลว ปญหาหรออปสรรคนนจะคอยๆ ไดรบการแกไข

85

บทท 4 กรณศกษาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจากความตกลง FTA ทผานมาของไทยแยกตามรายสาขา

ในบทน คณะผวจยไดสรปวา ทผานมา ผประกอบการภาคสงออกและนาเขาไทยในแตละสาขาจานวน 16 อตสาหกรรมไดรบประโยชนจากความตกลง FTA ตางๆ มากนอยเพยงใด โดยคณะผวจยไดวเคราะหประโยชนความตกลง FTA ทมผลบงคบใชแลวของไทย 9 ฉบบ1 กบประเทศภาค 14 ประเทศ อนไดแก ความตกลงการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area: AFTA) ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยนกบจน (ASEAN-China Free Trade Agreement: ACFTA) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจระหวางไทยกบญปน (Japan-Thailand Economic Partnership Agreement: JTEPA) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจระหวางอาเซยนกบญปน (ASEAN-Japan Comprehensive Economic Partnership Agreement: AJCEP) ความตกลงการคาเสรระหวางไทยกบออสเตรเลย (Thailand-Australia Free Trade Agreement: TAFTA) ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยน ออสเตรเลย และนวซแลนด (ASEAN-Australia-New Zealand Free Trade Agreement: AANZFTA) โครงการเรงเกบเกยวลวงหนาภายใตความตกลงการคาเสรระหวางไทยกบอนเดย (Thailand-India Free Trade Agreement: TIFTA) ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยนกบอนเดย (ASEAN-India Free Trade Agreement: AIFTA) และความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยนกบเกาหลใต (ASEAN-Republic of Korea Free Trade Agreement: AKFTA) โดยจะนาเสนอผลการศกษาของแตละอตสาหกรรมแยกเปนรายประเทศ

ในบทน คณะผวจยใชขอมลจากฐานขอมลตางๆ ดงน

• มลคาการนาเขาทงหมดของไทยจากประเทศคภาค และมลคาการนาเขาภายใต FTA ของไทยจากประเทศคภาค จากฐานขอมลของกรมศลกากร

• มลคาการสงออกทงหมดของไทยไปยงประเทศคภาค จากฐานขอมลของกระทรวงพาณชย สวนมลคาการสงออกภายใต FTA ของไทยไปยงประเทศคภาค จากฐานขอมลของกรมการคาตางประเทศ

• อตราภาษ จากฐานขอมล TRAINS (Trade Analysis Information System) ฐานขอมลของกรมศลกากร ฐานขอมลของสานกเลขาธการอาเซยน ประกาศกระทรวงการคลง และความตกลง FTA ฉบบตางๆ

1 คณะผวจยไมไดทาการวเคราะหประโยชนทไดรบจากความตกลงการคาเสรระหวางไทยกบนวซแลนด (Thailand-New Zealand Closer Economic Partnership) เนองจากไมมขอมลการใชสทธประโยชน จากการทผสงออกสามารถออกหนงสอรบรองแหลงกาเนดสนคาไดเอง โดยไมตองขออนญาตจากหนวยงานภาครฐ

86

4.1 อตสาหกรรมอาหาร 4.1.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกอาหารในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมอาหารจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 11,366.50 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 3.32 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมอาหารของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวมผสงออกสามารถใชประโยชนไดในระดบปานกลางท รอยละ 53.16 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 66.75 ของมลคาสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 10.61 จด (ดตารางท 4.1 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศญปนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (2,517.03 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศเวยดนาม (2,345.74 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศฟลปปนส (1,966.31 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 4.1 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมอาหารไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการสงออกไป

ประเทศภาคความตกลง FTA หลายประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 อยางไรกตาม พบวา ยงมผสงออกสนคากลมอาหารไทยทยงไมสามารถเกบเกยวประโยชนจากความตกลง FTA ไดอยางเตมท เชน ผสงออกสนคากลมอาหารไทยไปบรไน กมพชาและพมา ทมอตราการใชสทธประโยชนเพยงรอยละ 0.35, 2.52 และ 0.82 ตามลาดบ (ดตารางท 4.1 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมอาหารทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน เบยรทาจากมอลต (HS 220300) ทสงออกไปยงสงคโปร กงแปรรป (HS 160520) ทสงออกไปยงญปน และนาตาล (HS 170199) ทสงออกไปยงเวยดนาม เปนตน ซงสนคาเหลานยงคงเปนสนคาชนดเดม เชนเดยวกนกบขอมลปทผานมา สวนสนคาสงออกกลมอาหารทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน อาหารสนขและแมว (HS 230910) ทสงออกไปยงญปน นาตาล (HS 170199) ทสงออกไปยงฟลปปนส และอาหารปรงแตงอนๆ (HS 210690) ทสงออกไปยงญปน เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคาสงออกกลมอาหารทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคาสงออกกลมอาหารทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

87

ตารางท 4.1 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกอาหารในไทย

ประเทศคคา

มลคาการสงออกทงหมด

(ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาใน

ประเทศภาคประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธ

ประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 154,823.22 6,275.59 4.05 60.28 15.87 35.15 - อนโดนเซย 32,150.51 557.11 1.73 25.11 7.75 85.54 - ฟลปปนส 24,186.78 1,966.31 8.13 100.00 15.14 48.12 - มาเลเซย 22,499.24 517.69 2.30 52.51 14.34 31.61 - กมพชา 18,512.73 48.87 0.26 78.33 9.52 2.52 - เวยดนาม 17,439.78 2,345.74 13.45 83.54 25.65 60.16 - พมา 15,401.06 10.00 0.06 80.26 12.35 0.82 - สงคโปร 14,708.94 619.69 4.21 1.51 408.86 68.74 - ลาว 8,547.90 210.02 2.46 88.81 16.26 15.02 - บรไน 1,376.30 0.18 0.01 1.02 327.32 0.35 ญปน 119,657.66 2,517.03 2.10 83.12 5.30 61.72 จน 27,953.36 1,432.59 5.12 70.18 9.79 80.93 ออสเตรเลย 21,324.24 376.99 1.77 41.20 4.97 86.11 เกาหลใต 11,220.79 757.02 6.75 53.46 27.69 62.79 อนเดย 7,721.67 7.28 0.09 20.01 10.87 13.20 รวมทกประเทศ 342,700.94 11,366.50 3.32 66.75 10.61 53.16 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ

88

4.1.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาอาหารในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมอาหารจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 7,834.38 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 14.29 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคานาเขากลมอาหารไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบสงดงกลาว เนองจากในภาพรวมผนาเขาสามารถใชประโยชนไดสงถงรอยละ 76.43 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 86.19 ของมลคานาเขาทงหมด และใหแตมตอสงถงรอยละ 19.29 จด (ดตารางท 4.2 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศฟลปปนสสามารถประหยดภาษไดมากทสด (2,004.14 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาอาหารจากประเทศจน (1,897.14 ลานบาท) และผนาเขาอาหารจากประเทศมาเลเซย (1,427.83 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 4.2 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมอาหารในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการนาเขามา

จากประเทศภาคความตกลง FTA หลายประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 อยางไรกตาม พบวา ยงมผนาเขาสนคากลมอาหารไทยทยงไมสามารถเกบเกยวประโยชนจากความตกลง FTA ไดอยางเตมท เชน ผนาเขาสนคากลมอาหารจากอนเดยในไทยทมอตราการใชสทธประโยชนเพยงรอยละ 4.00 (ดตารางท 4.2 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคานาเขากลมอาหารทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน มอลตไมไดคว (HS 11071000) ทนาเขาจากออสเตรเลย เหดชนดมชรม เหดหหน (ชนดออรคลาเรย) เจลลฟงไจ (ชนดทรเมลลา) และเหดชนดทรฟเฟล (HS 07123990) และวสก (HS 22083010) ทนาเขาจากจน เปนตน สวนสนคานาเขากลมอาหารทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน ปลาดก ปลาชอน ปลานล (HS 03037910) ทนาเขาจากอนโดนเซย กากนาออย (HS 17031090) ทนาเขาจากอนเดย และไวนองน (HS 22042911) ทนาเขาจากออสเตรเลย เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคานาเขากลมอาหารทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคานาเขากลมอาหารทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

89

ตารางท 4.2 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาอาหารในไทย ในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการนาเขาทงหมด

(ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาในไทยประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในไทยประหยดได (รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธ

ประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 26,946.31 4,860.17 18.04 100.00 20.54 79.16 - มาเลเซย 8,316.89 1,427.83 17.17 100.00 19.84 84.96 - อนโดนเซย 6,226.40 642.10 10.31 100.00 13.18 51.97 - ฟลปปนส 5,121.96 2,004.14 39.13 100.00 40.67 96.67 - สงคโปร 4,172.65 361.77 8.67 100.00 10.06 82.85 - เวยดนาม 2,707.80 392.02 14.48 100.00 16.40 93.09 - ลาว 206.85 25.45 12.30 100.00 47.69 40.12 - พมา 131.46 0.00 0.00 100.00 3.55 0.05 - กมพชา 62.25 6.85 11.00 100.00 20.60 28.35 - บรไน 0.06 0.00 0.00 100.00 22.20 0.00 จน 10,463.39 1,897.14 18.13 88.97 22.27 83.46 ออสเตรเลย 8,215.50 987.27 12.02 89.65 15.48 86.42 อนเดย 5,672.63 1.48 0.03 20.18 9.68 4.00 ญปน 2,420.37 70.22 2.90 83.90 8.91 25.89 เกาหลใต 1,117.11 18.10 1.62 41.79 16.63 18.66 รวมทกประเทศ 54,835.31 7,834.38 14.29 86.19 19.29 76.43 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ

90

4.2 อตสาหกรรมสงทอ 4.2.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกสงทอในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมสงทอจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 1,445.11 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 1.96 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมสงทอของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบตาดงกลาว เนองจากในภาพรวมผสงออกสามารถใชประโยชนไดในระดบไมสงนกทรอยละ 36.23 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 79.97 ของมลคาสงออกทงหมด และใหแตมตอ รอยละ 7.01 จด (ดตารางท 4.3 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศญปนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (480.70 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศจน (295.75 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศมาเลเซย (154.38 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปรสาหรบสนคาทกรายการในกลมสงทออยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 4.3 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมสงทอไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการสงออกไป

ประเทศภาคความตกลง FTA เกอบทกประเทศในระดบทตากวารอยละ 50 โดยพบวา ผสงออกสนคากลมสงทอไทยเปนกลมเดยวทสามารถเกบเกยวประโยชนจากความตกลง FTA ไดสงกวารอยละ 50 โดยมอตราการใชสทธประโยชนจากความตกลง AKFTA JTEPA และ TAFTA รอยละ 65.84 56.57 และ 56.37 ตามลาดบ (ดตารางท 4.3 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมสงทอทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน ทเชตและเสอชนในทาดวยฝายถกแบบนตหรอโครเชต (HS 610910) ทสงออกไปยงญปน ผาไมทอทาดวยใยยาวประดษฐ (HS 560311) ทสงออกไปยงญปน และทเชตและเสอชนในทาดวยวตถทออนๆ ถกแบบนตหรอโครเชต (HS 610990) ทสงออกไปยงญปน เปนตน สวนสนคาสงออกกลมสงทอทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน ผาทอจากดายทนแรงดงสงททาดวยไนลอนหรอโพลเอสเทอร (HS 540710) ทสงออกไปยงจน ถงนองและถงเทาทาดวยเสนใยสงเคราะห (HS 611596) ทสงออกไปยงญปน และผาทอแบบนตหรอโครเชต (HS 600490) ทสงไปยงลาว เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคาสงออกกลมสงทอทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคาสงออกกลมสงทอทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

91

ตารางท 4.3 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกสงทอในไทยในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการสงออกทงหมด

(ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาใน

ประเทศภาคประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธ

ประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 40,406.17 444.47 1.10 70.32 7.51 23.84 - เวยดนาม 10,326.99 117.62 1.14 87.80 5.45 28.43 - อนโดนเซย 7,745.99 96.39 1.24 57.95 8.29 34.45 - สงคโปร 4,270.44 - - - - - - ฟลปปนส 4,045.65 72.71 1.80 100.00 7.15 40.85 - มาเลเซย 4,001.95 154.38 3.86 80.27 14.34 28.86 - พมา 3,946.48 1.15 0.03 42.68 9.14 0.75 - กมพชา 3,375.01 1.11 0.03 97.16 3.28 1.47 - ลาว 2,610.04 1.01 0.04 100.00 9.82 0.28 - บรไน 83.62 0.11 0.14 30.59 5.04 8.84 ญปน 12,635.23 480.70 3.80 98.20 6.56 56.57 จน 11,118.41 295.75 2.66 85.30 8.31 37.82 อนเดย 4,392.30 29.02 0.66 90.78 2.23 28.24 ออสเตรเลย 2,843.85 78.89 2.77 94.18 5.19 56.37 เกาหลใต 2,484.18 116.28 4.68 84.86 8.33 65.84 รวมทกประเทศ 73,880.14 1,445.11 1.96 79.97 7.01 36.23 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: ผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปร

สาหรบสนคาทกรายการในกลมนอยทรอยละ 0 อยแลว

92

4.2.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาสงทอในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมสงทอจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 2,194.21 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 4.99 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคานาเขากลมสงทอไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวมผนาเขาสามารถใชประโยชนไดสงรอยละ 77.53 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 97.53 ของมลคานาเขาทงหมด แตใหแตมตอเพยงรอยละ 6.78 จด (ดตารางท 4.4 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาของ

ไทยทนาเขาสนคามาจากประเทศจนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (1,370.71 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาสนคามาจากประเทศญปน (211.76 ลานบาท) และผนาเขาสนคามาจากประเทศเวยดนาม (175.27 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 4.4 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมสงทอในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการนาเขามา

จากประเทศภาคความตกลง FTA เกอบทกประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 (ดตารางท 4.4 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคานาเขากลมสงทอทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน ผาทอลายขด (HS 52081200) ผาทอทาดวยเสนใยสนเทยม (HS 55161100) ทนาเขาจากจน และ ดายทนแรงดงสงดวยไนลอน (HS 54021900) ทนาเขาจากญปน เปนตน สวนสนคานาเขากลมสงทอทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน ทเชตและเสอชนในทาดวยฝายถกแบบนตหรอโครเชต (HS 61091020) ทนาเขาจากจน เจอรซทาดวยฝายถกแบบนตหรอโครเชต (HS 61102000) ทนาเขาจากจน และเจอรซทาดวยวตถทออนๆ แบบนตหรอโครเชต (HS 61109000) ทนาเขาจากจน เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคานาเขากลมสงทอทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคานาเขากลมสงทอทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

93

ตารางท 4.4 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาสงทอในไทยในป 2553

ประเทศคคา มลคาการนาเขาทงหมด

(ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาในไทยประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในไทยประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธ

ประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 9,743.55 505.62 5.19 98.15 6.38 85.67 - อนโดนเซย 3,832.28 174.34 4.55 97.95 5.62 83.06 - เวยดนาม 3,364.58 175.27 5.21 98.03 6.01 91.46 - มาเลเซย 1,578.33 118.00 7.48 98.74 8.48 89.74 - สงคโปร 449.38 12.35 2.75 100.00 6.20 54.95 - ฟลปปนส 437.84 24.24 5.54 96.51 6.24 96.49 - กมพชา 45.56 0.42 0.92 100.00 16.17 3.06 - ลาว 28.33 1.01 3.55 100.00 22.23 12.21 - พมา 7.13 0.00 0.00 100.00 5.09 0.00 - บรไน 0.13 0.00 0.00 100.00 27.35 0.00 จน 22,495.59 1,370.71 6.09 98.70 7.91 78.74 ญปน 6,587.82 211.76 3.21 99.79 5.65 67.33 เกาหลใต 2,749.35 87.64 3.19 97.13 5.11 70.08 ออสเตรเลย 1,206.90 16.67 1.38 100.00 1.87 93.06 อนเดย 1,157.97 1.80 0.16 54.93 1.37 20.54 รวมทกประเทศ 43,941.18 2,194.21 4.99 97.53 6.78 77.53 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ

94

4.3 อตสาหกรรมเครองนงหม 4.3.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองนงหมในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมเครองนงหมจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 562.06 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 5.20 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมเครองนงหมของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวมผสงออกสามารถใชประโยชนไดในระดบปานกลางทรอยละ 54.66 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 91.31 ของมลคาสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 10.94 จด (ดตารางท 4.5 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศญปนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (286.97 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศมาเลเซย (90.83 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศจน (52.17 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปรสาหรบสนคาทกรายการในกลมเครองนงหมอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 4.5 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมเครองนงหมไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการสงออก

ไปประเทศภาคความตกลง FTA หลายประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 ไดแก ผสงออกสนคากลมเครองนงหมไทยไปญปน เกาหล ออสเตรเลย และมาเลเซย ทมอตราการใชสทธประโยชนรอยละ 68.03 65.86 64.28 และ 61.91 ตามลาดบ (ดตารางท 4.5 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมเครองนงหมทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน เครองยกทรง (HS 621210) ทสงออกไปยงมาเลเซย หมวกทาจากผนผาลกไม (HS 650590) ทสงออกไปยงญปน และ ชดชนในของบรษทาดวยฝายถกแบบนตหรอโครเชต (HS 610711) ทสงออกไปยงญปน เปนตน สวนสนคาสงออกกลมเครองนงหมทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน เครองยกทรง (HS 621210) ทสงออกไปยงญปน เสอผาเดกออน (HS 611120) ทสงออกไปยงจน และเชตของบรษทอดวยฝาย (HS 620520) ทสงไปยงมาเลเซย เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคาสงออกกลมเครองนงหมทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคาสงออกกลมเครองนงหมทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

95

ตารางท 4.5 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองนงหมในไทยในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการสงออกทงหมด

(ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาใน

ประเทศภาคประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธ

ประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 3,385.02 142.08 4.20 74.56 15.64 31.44 - สงคโปร 801.96 - - - - - - มาเลเซย 742.22 90.83 12.24 99.04 19.90 61.91 - พมา 587.54 0.00 0.00 99.85 10.95 0.00 - ฟลปปนส 427.40 24.16 5.65 100.00 14.99 37.69 - เวยดนาม 313.65 20.64 6.58 99.65 16.49 43.47 - ลาว 280.05 1.38 0.49 100.00 10.24 2.90 - กมพชา 92.97 0.19 0.21 99.31 28.62 0.70 - อนโดนเซย 89.00 4.87 5.48 100.00 14.96 36.62 - บรไน 50.23 0.00 0.00 1.27 10.00 0.00 ญปน 5,050.97 286.97 5.68 99.95 8.70 68.03 ออสเตรเลย 838.08 39.60 4.73 98.74 7.09 64.28 จน 754.18 52.17 6.92 100.00 16.08 40.74 เกาหลใต 515.13 41.13 7.98 93.64 12.95 65.86 อนเดย 262.31 0.11 0.04 87.77 1.46 3.48 รวมทกประเทศ 10,805.70 562.06 5.20 91.31 10.94 54.66 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: ผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปร

สาหรบสนคาทกรายการในกลมนอยทรอยละ 0 อยแลว

96

4.3.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองนงหมในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมเครองนงหมจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 967.82 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 14.35 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคานาเขากลมเครองนงหมไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบสงดงกลาว เนองจากในภาพรวมผนาเขาสามารถใชประโยชนไดในระดบปานกลางทรอยละ 56.50 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคาสงถงรอยละ 99.71 ของมลคานาเขาทงหมด และใหแตมตอสงถงรอยละ 24.38 จด (ดตารางท 4.6 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศจนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (710.32 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศญปน (113.44 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศมาเลเซย (48.62 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 4.6 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมเครองนงหมในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการ

นาเขามาจากประเทศภาคความตกลง FTA เกอบทกประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 (ดตารางท 4.6 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคานาเขากลมเครองนงหมทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน เสอเบลาสสตรทาดวยวตถทออนๆ (HS 62069000) ทนาเขาจากจน กระโปรงชนในทาดวยวตถทออนๆ (HS 62081900) ทนาเขาจากญปน และเครองยกทรงทาดวยวตถทออนๆ (HS 62121090) ทนาเขาจากจน เปนตน สวนสนคานาเขากลมเครองนงหมทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน กางเกงของสตรทาดวยฝาย (HS 62046200) ทนาเขาจากจน เชตของบรษทาดวยฝาย (HS 62052000) ทนาเขาจากจน และสท เครองแตงตวเปนชด (HS 62034290) ทนาเขาจากจน เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคานาเขากลมเครองนงหมทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคานาเขากลมเครองนงหมทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

97

ตารางท 4.6 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองนงหมในไทย ในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการนาเขาทงหมด

(ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาในไทยประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในไทยประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธ

ประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 1,104.66 142.41 12.89 100.00 26.88 49.51 - มาเลเซย 245.21 48.62 19.83 100.00 24.56 82.93 - อนโดนเซย 243.38 29.10 11.96 100.00 24.82 51.06 - เวยดนาม 189.42 17.77 9.38 100.00 29.21 31.59 - กมพชา 161.95 0.73 0.45 100.00 26.80 1.50 - ลาว 101.36 11.71 11.56 100.00 29.73 39.26 - สงคโปร 94.12 21.13 22.45 100.00 28.37 77.26 - ฟลปปนส 42.80 6.56 15.32 100.00 29.85 51.09 - พมา 26.34 6.79 25.78 100.00 30.00 85.94 - บรไน 0.08 0.00 0.00 100.00 17.68 0.00 จน 4,824.28 710.32 14.72 100.00 24.64 59.38 ญปน 471.21 113.44 24.07 100.00 29.00 80.54 อนเดย 271.85 0.04 0.01 93.97 3.12 0.45 ออสเตรเลย 43.63 0.45 1.03 100.00 9.15 4.13 เกาหลใต 27.54 1.16 4.22 88.88 20.80 21.26 รวมทกประเทศ 6,743.16 967.82 14.35 99.71 24.38 56.50 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ

98

4.4 อตสาหกรรมเครองหนงและรองเทา 4.4.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองหนงและรองเทาในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมเครองหนงและรองเทาจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 299.52 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 1.98 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมเครองหนงและรองเทาของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบตาดงกลาว เนองจากในภาพรวมผสงออกสามารถใชประโยชนไดไมเตมททรอยละ 27.46 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 67.88 ของมลคาสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 8.27 จด (ดตารางท 4.7 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศญปนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (113.78 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศจน (59.18 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศเวยดนาม (46.71 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปรสาหรบสนคาทกรายการในกลมเครองหนงและรองเทาอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 4.7 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมเครองหนงและรองเทาไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ใน

การสงออกไปประเทศภาคความตกลง FTA หลายประเทศในระดบทตากวารอยละ 50 โดยพบวา มผสงออกสนคากลมเครองหนงและรองเทาไทยทไมสามารถเกบเกยวประโยชนจากความตกลง FTA ไดเลย คอผสงออกสนคากลมเครองหนงและรองเทาไทยไปบรไน ลาว และพมา (ดตารางท 4.7 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมเครองหนงและรองเทาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน รองเทาอนๆ (HS 640399) ทสงออกไปยงจนและญปน และของทปกตพกตดกระเปาเครองแตงกายหรอกระเปาถอ (HS 420231) ทสงออกไปยงญปน เปนตน สวนสนคาสงออกกลมเครองหนงและรองเทาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน หนงโคกระบอทฟอกแลวหรอหนงครสตในสภาพแหง (HS 410449) ทสงออกไปยงจน หนงโคกระบอฟอกทจดทาเพมเตมภายหลงการฟอก (HS 410799) ทสงออกไปยงจน และหนงโคกระบอทฟอกแลวหรอหนงครสตในสภาพชม (HS 410419) ทสงไปญปน เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคาสงออกกลมเครองหนงและรองเทาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคาสงออกกลมเครองหนงและรองเทาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

99

ตารางท 4.7 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองหนงและรองเทาในไทยในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการสงออกทงหมด

(ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาใน

ประเทศภาคประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธ

ประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 7,358.16 81.12 1.10 34.45 7.98 15.91 - เวยดนาม 2,650.46 46.71 1.76 37.23 10.33 24.63 - อนโดนเซย 1,449.46 7.08 0.49 5.95 16.30 38.79 - พมา 877.54 0.00 0.00 88.52 2.50 0.00 - มาเลเซย 815.76 20.13 2.47 12.53 27.71 67.95 - สงคโปร 652.68 - - - - - - กมพชา 637.21 1.54 0.24 48.99 4.32 1.65 - ฟลปปนส 188.75 5.66 3.00 100.00 9.14 27.68 - ลาว 76.26 0.00 0.00 100.00 9.85 0.00 - บรไน 10.04 0.00 0.00 54.92 5.00 0.00 จน 3,602.48 59.18 1.64 100.00 9.13 13.77 ญปน 2,173.96 113.78 5.23 98.58 10.92 52.76 อนเดย 902.05 1.05 0.12 99.48 1.73 5.10 ออสเตรเลย 663.12 24.27 3.66 98.82 5.00 74.07 เกาหลใต 454.37 20.13 4.43 100.00 8.09 58.12 รวมทกประเทศ 15,154.14 299.52 1.98 67.88 8.27 27.46 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: ผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปร

สาหรบสนคาทกรายการในกลมนอยทรอยละ 0 อยแลว

100

4.4.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองหนงและรองเทาในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมเครองหนงและรองเทาจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 695.09 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 7.39 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคานาเขากลมอาหารไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบคอนขางสงดงกลาว เนองจากในภาพรวมผนาเขาสามารถใชประโยชนไดในระดบปานกลางทรอยละ 44.37 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 59.95 ของมลคานาเขาทงหมด และใหแตมตอสงถงรอยละ 22.92 จด (ดตารางท 4.8 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศจนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (460.10 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศมาเลเซย (73.97 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศเวยดนาม (71.46 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 4.8 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมเครองหนงและรองเทาในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ใน

การนาเขามาจากประเทศภาคความตกลง FTA เกอบทกประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 (ดตารางท 4.8 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคานาเขากลมเครองหนงและรองเทาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน กระเปาทมดานนอกเปนพลาสตกหรอวตถทอ (HS 42021290) ทนาเขาจากจน หบเดนทางขนาดใหญดานนอกเปนแผนพลาสตกหรอวตถทอ (HS 42022200) ทนาเขาจากจน และรองเทาอน ๆ ทมโลหะปองกนหวรองเทาประกอบอยดวย (HS 64034000) ทนาเขาจากอนโดนเซย เปนตน สวนสนคานาเขากลมเครองหนงและรองเทาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน กระเปาทมดานนอกเปนพลาสตกหรอวตถทอ (HS 42021290) ทนาเขาจากจน (HS 42022200) ทนาเขาจากจน และกระเปาหบเดนทางขนาดใหญ กระเปาใสเสอผา กระเปาเอกสาร กระเปานกเรยน (HS 42021190) ทนาเขาจากจน เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคานาเขากลมเครองหนงและรองเทาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคานาเขากลมเครองหนงและรองเทาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

101

ตารางท 4.8 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองหนงและรองเทาไทยในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการนาเขาทงหมด

(ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาในไทยประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในไทยประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธ

ประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 1,706.84 233.83 13.70 99.64 20.52 53.76 - มาเลเซย 615.22 73.97 12.02 100.00 16.19 40.72 - เวยดนาม 511.48 71.46 13.97 98.79 24.42 56.51 - อนโดนเซย 468.09 66.41 14.19 100.00 20.13 65.10 - สงคโปร 82.96 17.70 21.34 100.00 29.37 71.44 - พมา 10.31 1.69 16.36 100.00 30.00 54.54 - กมพชา 8.44 0.25 2.98 100.00 17.46 9.94 - ลาว 7.07 2.03 28.75 100.00 29.85 95.82 - ฟลปปนส 3.25 0.31 9.65 100.00 21.92 32.15 - บรไน 0.02 0.00 0.00 100.00 30.00 0.00 จน 6,687.90 460.10 6.88 50.60 27.00 46.61 ออสเตรเลย 403.87 0.05 0.01 14.82 7.91 0.87 อนเดย 368.34 0.06 0.02 81.23 2.75 0.45 ญปน 149.37 0.70 0.47 84.39 9.35 5.20 เกาหลใต 86.09 0.35 0.41 77.96 6.82 2.00 รวมทกประเทศ 9,402.40 695.09 7.39 59.95 22.92 44.37 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ

102

4.5 อตสาหกรรมอญมณและเครองประดบ 4.5.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกอญมณและเครองประดบในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมอญมณและเครองประดบจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 748.00 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 3.86 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมอญมณและเครองประดบของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวมผสงออกสามารถใชประโยชนไดในระดบคอนขางสงทรอยละ 69.43 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 85.64 ของมลคาสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 6.20 จด (ดตารางท 4.9 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศอนเดยสามารถประหยดภาษไดมากทสด (277.29 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศออสเตรเลย (275.18 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศญปน (157.38 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปรสาหรบสนคาทกรายการในกลมอญมณและเครองประดบอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 4.9 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมอญมณและเครองประดบมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ใน

การสงออกไปประเทศภาคความตกลง FTA เพยงสามประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 ไดแก ออสเตรเลย ญปน และเวยดนาม ทมอตราการใชสทธประโยชนรอยละ 97.13 95.23 และ 72.02 ตามลาดบ (ดตารางท 4.9 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมอญมณและเครองประดบทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน เครองเพชรพลอยและรปพรรณทาดวยเงน (HS711311) ทสงออกไปออสเตรเลย ทบทม แซฟไฟร และมรกต(HS710391) ทสงออกไปยงจน และเครองเพชรพลอยและรปพรรณทาดวยโลหะมคาอนๆ (HS711319) ทสงออกไปออสเตรเลยและอนเดย เปนตน สวนสนคาสงออกกลมเหลกและเหลกกลาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน เพชร (HS710239) ทสงออกยงอนเดย รตนชาตหรอกงรตนชาตทไดจากการสงเคราะหอนๆ (HS710490) และ เครองเพชรพลอยและรปพรรณทาดวยโลหะมคาอนๆ (HS711319) ทสงออกไปอนเดย และ เครองเพชรพลอยและรปพรรณทาดวยโลหะมคาอนๆ (HS711319) ทสงออกไปจน เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคาสงออกกลมอญมณและเครองประดบทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคาสงออกกลมอญมณและเครองประดบทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

103

ตารางท 4.9 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกอญมณและเครองประดบในไทยในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการสงออกทงหมด

(ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 1,385.06 23.28 1.68 41.14 10.82 25.11 - สงคโปร 577.71 - - - - - - มาเลเซย 279.95 5.38 1.92 57.06 10.00 33.70 - เวยดนาม 227.13 17.86 7.86 54.36 20.46 72.02 - อนโดนเซย 189.90 0.04 0.02 92.79 7.31 0.16 - บรไน 50.53 0.00 0.00 100.00 5.00 0.00 - กมพชา 35.85 0.00 0.00 100.00 3.80 0.00 - พมา 12.78 0.00 0.00 99.93 21.66 0.00 - ฟลปปนส 9.76 0.00 0.04 100.00 8.47 0.39 - ลาว 1.45 0.00 0.00 100.00 5.00 0.00 อนเดย 6,695.73 277.29 4.14 100.00 6.50 41.69 ออสเตรเลย 5,793.49 275.18 4.75 97.81 5.00 97.13 ญปน 4,924.88 157.38 3.20 62.88 5.34 95.23 จน 388.49 10.64 2.74 100.00 18.30 16.34 เกาหลใต 171.01 4.23 2.47 94.41 7.07 36.93 รวมทกประเทศ 19,358.66 748.00 3.86 85.64 6.20 69.43 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: ผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปร

สาหรบสนคาทกรายการในกลมนอยทรอยละ 0 อยแลว

104

4.5.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาอญมณและเครองประดบในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมอญมณและเครองประดบจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 17.41 ลานบาท หรอคดเปนเพยงรอยละ 0.16 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคานาเขากลมอญมณและเครองประดบไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบตาดงกลาว เนองจากในภาพรวมผนาเขาสามารถใชประโยชนไดในระดบตาทเพยงรอยละ 6.27 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 12.64 ของมลคานาเขาทงหมด และใหแตมตอรอยละ 18.64 จด (ดตารางท 4.10 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศอนเดยสามารถประหยดภาษไดมากทสด (8.51 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศอนโดนเซย (2.59 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศญปน (2.50 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 4.10 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมอญมณและเครองประดบในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA

ในการนาเขามาจากประเทศภาคความตกลง FTA เกอบทงหมดในระดบทตากวารอยละ 50 โดยผนาเขาในไทยมอตราการใชประโยชนจาก FTA กบออสเตรเลยสงทสดเพยงประเทศเดยว (รอยละ 66.00) (ดตารางท 4.10 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคานาเขากลมอญมณและเครองประดบทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก

FTA สงสด เชน เครองเพชรพลอยและรปพรรณทาดวยโลหะมคาอนๆ (HS71131990) ทนาเขาจากอนเดย ญปน และออสเตรเลย เปนตน สวนสนคานาเขากลมอญมณและเครองประดบทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน เครองเพชรพลอยและรปพรรณทาดวยโลหะมคาอนๆ (HS71131990) ทนาเขาจากสงคโปร ญปน และจน เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคานาเขากลมอญมณและเครองประดบทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคานาเขากลมอญมณและเครองประดบทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

105

ตารางท 4.10 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาอญมณและเครองประดบในไทยในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการ

นาเขาทงหมด (ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาในไทยประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในไทยประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 1,056.35 2.59 0.25 87.26 20.00 1.41 - สงคโปร 889.74 0.00 0.00 94.46 20.00 0.00 - อนโดนเซย 80.33 2.59 3.23 46.35 20.00 34.85 - เวยดนาม 34.67 0.00 0.00 93.30 20.00 0.00 - มาเลเซย 33.79 0.00 0.00 23.50 19.86 0.00 - พมา 14.95 0.00 0.00 20.87 20.00 0.00 - ฟลปปนส 1.51 0.00 0.00 42.65 20.00 0.00 - กมพชา 1.37 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 - บรไน 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 - ลาว 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 อนเดย 8,743.71 8.51 0.10 1.78 15.22 27.39 จน 815.12 1.72 0.21 18.71 17.99 5.65 ญปน 399.78 2.50 0.63 40.24 14.90 8.38 ออสเตรเลย 113.80 2.01 1.77 13.81 18.31 66.00 เกาหลใต 17.36 0.07 0.39 16.61 15.79 11.70 รวมทกประเทศ 11,146.11 17.41 0.16 12.64 18.64 6.27 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ

106

4.6 อตสาหกรรมเคมภณฑ 4.6.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเคมภณฑในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมเคมภณฑจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 5,769.07 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 2.60 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมเคมภณฑของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวมผสงออกสามารถใชประโยชนไดรอยละ 64.61 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 67.42 ของมลคาสงออกทงหมด และใหแตมตอ รอยละ 6.15 จด (ดตารางท 4.11 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศจนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (2,720.26 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศเวยดนาม (711.10 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศอนโดนเซย (536.64 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปรสาหรบสนคาทกรายการในกลมเคมภณฑอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 4.11 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมเคมภณฑไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการสงออกไป

ประเทศภาคความตกลง FTA หลายประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 เชน ผสงออกสนคากลมเคมภณฑไทยไปญปน จน และออสเตรเลย ทมอตราการใชสทธประโยชนรอยละ 77.75 76.95 และ71.74 ตามลาดบ (ดตารางท 4.11 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมเคมภณฑทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน กรดทาเลฟทาลก (HS291763) และฟนอล (HS290711) ทสงออกไปยงจน และ แชมพ (HS330510) ทสงออกไปยงมาเลเซย เปนตน สวนสนคาสงออกกลมเคมภณฑทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน สวนผสมหวเชอนาหอม (HS270750) และกรดเทเลพทาลค (HS291736) ทสงออกไปยงจน และตวละลายทเปนสารอนนทรยผสม(HS382490) ทสงออกไปยงเวยดนาม เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคาสงออกกลมเคมภณฑทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคาสงออกกลมเคมภณฑทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

107

ตารางท 4.11 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเคมภณฑในไทย ในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการสงออกทงหมด

(ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาใน

ประเทศภาคประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธ

ประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 92,706.17 2,143.47 2.31 46.46 10.00 45.40 - อนโดนเซย 18,991.64 536.64 2.83 58.93 8.05 60.01 - มาเลเซย 17,048.91 386.06 2.26 23.76 16.17 53.98 - เวยดนาม 15,894.28 711.10 4.47 67.19 12.00 42.08 - สงคโปร 14,970.29 - - - - - - ฟลปปนส 9,263.60 340.12 3.67 93.51 6.15 60.86 - พมา 6,730.69 0.30 0.00 27.26 9.40 0.12 - กมพชา 5,738.75 18.70 0.33 46.22 9.13 6.99 - ลาว 4,038.25 150.49 3.73 98.50 13.07 17.56 - บรไน 29.76 0.05 0.18 87.04 6.97 0.73 จน 70,800.42 2,720.26 3.84 97.44 5.06 76.95 ญปน 28,336.94 358.76 1.27 38.37 4.12 77.75 อนเดย 16,539.77 193.93 1.17 96.74 2.22 57.87 ออสเตรเลย 7,048.75 189.14 2.68 74.81 5.00 71.74 เกาหลใต 6,541.06 163.51 2.50 83.33 6.31 47.00 รวมทกประเทศ 221,973.11 5,769.07 2.60 67.42 6.15 64.61 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: ผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปร

สาหรบสนคาทกรายการในกลมนอยทรอยละ 0 อยแลว

108

4.6.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเคมภณฑในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมเคมภณฑจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 3,106.36 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 1.51 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคานาเขากลมเคมภณฑไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบตาดงกลาว เนองจากในภาพรวมผนาเขาสามารถใชประโยชนไดไมเตมททรอยละ 38.83 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 53.07 ของมลคานาเขาทงหมด และใหแตมตอรอยละ 5.41 จด (ดตารางท 4.12 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศจนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (808.13 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศมาเลเซย (593.59 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศอนโดนเซย (557.84 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 4.12 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมเคมภณฑในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการนาเขา

มาจากประเทศภาคความตกลง FTA หลายทกประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 เชน ลาว เวยดนาม และมาเลเซย ทมอตราการใชสทธประโยชนรอยละ 97.36 83.44 และ 77.99 ตามลาดบ (ดตารางท 4.12 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคานาเขากลมเคมภณฑทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน สงปรงแตงทใชแตงเสรมความงามอนๆ สารเตมแตงสาหรบนามนหลอลนอนๆ(HS33049990) ทนาเขาจากอนโดนเซย ยเรย จะเปนสารละลายในนาหรอไมกตาม (HS31021000) ทนาเขาจากมาเลเซย และสารยดตดทมโพลเมอรหรอกาวเปนหลก (HS35069100) ทนาเขาจากจน เปนตน สวนสนคานาเขากลมเคมภณฑทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน ของผสมของสารทมกลนหอมอนๆ (HS33029000) ทนาเขาจากสงคโปร ของอนๆ ทาดวยพลาสตกอนๆ (HS39269090) ทนาเขาจากมาเลเซย และสารปรงแตงสาหรบการทาแบบหลอและแกนหลออนๆ (HS38249090) ทนาเขาจากญปน เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคานาเขากลมเคมภณฑทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคานาเขากลมเคมภณฑทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

109

ตารางท 4.12 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเคมภณฑในไทย ในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการนาเขาทงหมด

(ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาในไทยประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในไทยประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธ

ประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 66,370.73 1,697.40 2.56 49.75 7.25 61.68 - สงคโปร 28,589.17 304.81 1.07 44.98 5.27 43.25 - มาเลเซย 18,407.56 593.59 3.22 49.33 7.81 77.99 - อนโดนเซย 15,661.26 557.84 3.56 52.98 8.59 67.97 - เวยดนาม 1,824.96 138.34 7.58 81.37 10.67 83.44 - ฟลปปนส 1,358.61 101.19 7.45 92.88 10.59 64.39 - บรไน 231.01 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 - พมา 214.27 0.02 0.01 0.91 27.17 2.63 - ลาว 59.58 1.61 2.70 55.45 5.29 97.36 - กมพชา 24.31 0.00 0.00 0.32 5.68 0.00 จน 52,899.93 808.13 1.53 49.86 5.44 47.65 ญปน 51,244.01 389.51 0.76 63.59 4.10 21.58 เกาหลใต 21,031.60 101.95 0.48 49.76 4.62 11.95 อนเดย 9,537.33 2.89 0.03 36.18 1.15 5.08 ออสเตรเลย 4,869.43 106.49 2.19 70.04 6.79 30.64 รวมทกประเทศ 205,953.03 3,106.36 1.51 53.07 5.41 38.83 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ

110

4.7 อตสาหกรรมพลาสตก 4.7.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกพลาสตกในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมพลาสตกจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 7,214.78 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 3.69 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกสนคากลมพลาสตกของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบคอนขางสงดงกลาว เนองจากในภาพรวมผสงออกสามารถใชประโยชนไดรอยละ 64.67 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 78.57 ของมลคาสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 7.60 จด (ดตารางท 4.13 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศจนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (1,668.22 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศอนโดนเซย (1,159.78 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศมาเลเซย (1,145.23 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปรสาหรบสนคาทกรายการในกลมพลาสตกอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 4.13 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมเพลาสตกมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการสงออกไป

ประเทศภาคความตกลง FTA หลายประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 เชน ออสเตรเลย เวยดนาม และจน ในอตราการใชสทธรอยละ 88.51 73.55 และ 71.44 ตามลาดบ (ดตารางท 4.13 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมพลาสตกของไทยทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน โพลคารบอเนต (HS390740) และเศษของพลาสตกอนๆ (HS391590) ทสงออกไปจน และ โพลโพรพลน (HS390210) ทสงออกไปยงอนโดนเซย เปนตน สวนสนคาสงออกกลมพลาสตกของไทยทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน ของอนๆ ททาดวยพลาสตก เชน ตะกรา ตะแกรง ผาปโตะ มล (HS392690) ทสงออกไปมาเลเซย จน และอนโดนเซย เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคาสงออกกลมพลาสตกทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคาสงออกกลมพลาสตกทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

111

ตารางท 4.13 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกพลาสตก ในไทยในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการสงออกทงหมด

(ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 69,455.87 3,704.08 5.33 72.06 13.09 58.11 - อนโดนเซย 17,812.75 1,159.78 6.51 96.02 10.52 66.49 - เวยดนาม 16,851.32 697.14 4.14 59.26 9.68 73.55 - มาเลเซย 13,326.63 1,145.23 8.59 80.81 22.04 43.77 - ฟลปปนส 9,284.40 694.47 7.48 100.00 12.39 60.10 - สงคโปร 4,809.81 - - - - - - พมา 3,190.91 0.00 0.00 3.65 2.75 0.00 - กมพชา 2,157.66 6.42 0.30 38.32 8.98 6.98 - ลาว 1,964.04 1.05 0.05 100.00 9.35 0.76 - บรไน 58.34 0.00 0.00 0.03 10.12 0.00 จน 58,263.84 1,668.22 2.86 66.98 6.13 71.44 ญปน 32,049.57 796.72 2.49 99.97 3.85 67.22 อนเดย 16,730.61 319.09 1.91 89.58 3.88 44.28 ออสเตรเลย 14,768.77 652.76 4.42 99.87 5.00 88.51 เกาหลใต 4,209.74 73.92 1.76 64.83 6.56 41.59 รวมทกประเทศ 195,478.40 7,214.78 3.69 78.57 7.60 64.67 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: ผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปร

สาหรบสนคาทกรายการในกลมนอยทรอยละ 0 อยแลว

112

4.7.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาพลาสตกในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมพลาสตกจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 1,166.54 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 1.44 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคากลมพลาสตกนาเขาไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบตาดงกลาว เนองจากในภาพรวมผนาเขาสามารถใชประโยชนไดในระดบไมเตมทเพยงรอยละ 31.14 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 64.63 ของมลคานาเขาทงหมด และใหแตมตอรอยละ 6.81 จด (ดตารางท 4.14 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศจนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (598.89 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศมาเลเซย (203.46 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศสงคโปร (103.75 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 4.14 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมพลาสตกในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการนาเขามา

จากประเทศภาคความตกลง FTA หลายประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 ไดแก อนโดนเซย เวยดนาม และจน ทอตราการใชสทธรอยละ 73.46 59.46 และ 54.84 ตามลาดบ (ดตารางท 4.14 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคากลมพลาสตกนาเขาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน

เครองใชบนโตะอาหาร และเครองครว (HS39241000) ของอนๆ ทาดวยพลาสตก (HS39269090) และ เครองใชบนโตะอาหาร เครองครว ของใชในบานเรอนอนๆ และของใชเพอสขลกษณะหรอใชในหองนา ทาดวยพลาสตก (HS39249090) ทนาเขาจากประเทศจนทงหมด เปนตน สวนสนคากลมพลาสตกนาเขาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน ของอนๆ ทาดวยพลาสตก (HS39269090) ทนาเขาจากญปน จน และสงคโปร เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคากลมพลาสตกนาเขาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคากลมพลาสตกนาเขาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

113

ตารางท 4.14 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาพลาสตก ในไทยในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการ

นาเขาทงหมด (ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาใน

ไทยประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในไทยประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 27,751.46 423.15 1.52 49.50 6.46 51.85 - สงคโปร 12,312.41 103.75 0.84 41.79 5.45 45.29 - มาเลเซย 11,134.49 203.46 1.83 57.35 6.69 53.19 - อนโดนเซย 2,535.94 41.72 1.65 38.03 6.56 73.46 - เวยดนาม 1,023.06 47.51 4.64 59.03 10.60 59.46 - ฟลปปนส 736.64 26.70 3.62 85.30 8.21 52.14 - ลาว 7.44 0.00 0.00 97.26 6.56 0.00 - กมพชา 1.37 0.00 0.00 80.21 10.54 0.00 - บรไน 0.08 0.00 0.00 100.00 10.84 0.00 - พมา 0.01 0.00 0.00 92.94 6.37 0.00 ญปน 28,088.08 30.25 0.11 74.94 6.14 4.99 จน 14,944.04 598.89 4.01 71.17 9.62 54.84 เกาหลใต 8,427.51 95.60 1.13 69.32 5.28 34.55 อนเดย 905.21 1.47 0.16 58.08 2.47 10.17 ออสเตรเลย 697.76 17.19 2.46 63.13 6.97 42.36 รวมทกประเทศ 80,814.06 1,166.54 1.44 64.63 6.81 31.14 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ

114

4.8 อตสาหกรรมยาง 4.8.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกยางในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมยางจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 6,760.36 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 2.30 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกสนคากลมยางของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวมผสงออกสามารถใชประโยชนไดรอยละ 67.37 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 31.06 ของมลคาสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 11.40 จด (ดตารางท 4.15 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศจนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (3,517.27 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศมาเลเซย (1,740.46 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศเวยดนาม (691.74 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปรสาหรบสนคาทกรายการในกลมยางอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 4.15 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมยางมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการสงออกไปประเทศ

ภาคความตกลง FTA หลายประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 เชน จน บรไน และเกาหลใต ในอตราการใชสทธรอยละ 87.06 75.43 และ 71.53 ตามลาดบ (ดตารางท 4.15 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมยางของไทยทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน ยางเรเดยลชนดใชกบรถยนตนง (HS401110) ทสงออกไปออสเตรเลย และบรไน และยางเรเดยลชนดใชกบรถบส หรอรถบรรทก (HS410120) ทสงออกไปออสเตรเลย เปนตน สวนสนคาสงออกกลมยางของไทยทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน ยางเรเดยลชนดใชกบรถบส หรอรถบรรทก (HS410120) ยางเรเดยลชนดใชกบรถจกรยานยนต (HS410140) และยางเรเดยลอนๆ (HS410199) ทสงออกไปยงกมพชา เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคาสงออกกลมยางทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคาสงออกกลมยางทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

115

ตารางท 4.15 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกยางในไทย ในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการสงออกทงหมด

(ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 83,609.53 2,883.97 3.45 36.82 18.90 42.06 - มาเลเซย 53,278.97 1,740.46 3.27 22.65 30.05 39.79 - เวยดนาม 9,633.82 691.74 7.18 53.71 18.03 64.27 - อนโดนเซย 6,294.22 279.34 4.44 99.66 8.01 50.27 - สงคโปร 5,121.97 - - - - - - ฟลปปนส 3,946.71 136.22 3.45 86.85 9.54 39.43 - กมพชา 2,372.92 0.00 0.00 99.48 12.69 0.00 - พมา 1,490.80 0.00 0.00 1.27 10.52 0.00 - ลาว 1,370.18 22.13 1.62 99.97 7.89 17.95 - บรไน 99.94 14.07 14.08 94.17 19.82 75.43 จน 125,612.26 3,517.27 2.80 37.83 8.49 87.06 ญปน 47,698.12 4.19 0.01 1.34 2.34 27.04 เกาหลใต 19,803.56 111.81 0.56 9.87 7.95 71.53 อนเดย 10,342.16 31.11 0.30 39.15 1.71 33.06 ออสเตรเลย 6,649.40 212.02 3.19 94.67 5.00 67.36 รวมทกประเทศ 293,715.03 6,760.36 2.30 31.06 11.40 67.37 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: ผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปร

สาหรบสนคาทกรายการในกลมนอยทรอยละ 0 อยแลว

116

4.8.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขายางในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมยางจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 737.67 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 2.79 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคากลมยางนาเขาไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวมผนาเขาสามารถใชประโยชนไดรอยละ 52.87 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 62.84 ของมลคานาเขาทงหมด และใหแตมตอรอยละ 7.98 จด (ดตารางท 4.16 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศญปนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (220.55 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศเกาหลใต (158.94 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศมาเลเซย (147.54 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 4.16 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมยางในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการนาเขามาจาก

ประเทศภาคความตกลง FTA หลายประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 ไดแก ลาว อนโดนเซยมาเลเซย ทอตราการใชสทธรอยละ 99.72 87.78 และ 85.23 ตามลาดบ (ดตารางท 4.16 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคากลมยางนาเขาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน ยาง

นอกชนดอดลมชนดทใชกบรถยนตนง (รวมถงสเตชนแวกอนและรถแขง) (HS40111000) ทนาเขาจากประเทศญปน อนโดนเซย และเกาหลใต เปนตน สวนสนคากลมยางนาเขาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน ของอนๆ ทาดวยยางวลแคไนซนอกจากยางแขง (HS40169990) ทนาเขาจากญปน จน และสงคโปร เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคากลมยางนาเขาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคากลมยางนาเขาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

117

ตารางท 4.16 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขายางในไทย ในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการ

นาเขาทงหมด (ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาในไทยประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในไทยประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 5,464.64 284.46 5.21 71.40 9.55 76.27 - มาเลเซย 3,258.66 147.54 4.53 55.58 9.53 85.23 - อนโดนเซย 1,173.75 95.47 8.13 96.55 9.58 87.78 - สงคโปร 631.01 13.94 2.21 89.11 9.30 28.52 - เวยดนาม 306.47 22.32 7.28 98.37 9.95 74.16 - ฟลปปนส 89.99 5.03 5.59 99.46 10.00 56.16 - ลาว 3.31 0.16 4.99 100.00 5.00 99.72 - พมา 0.65 0.00 0.74 26.88 5.00 54.75 - บรไน 0.65 0.00 0.00 100.00 10.00 0.00 - กมพชา 0.14 0.00 0.00 94.50 9.95 0.00 ญปน 11,842.82 220.55 1.86 62.70 7.73 32.74 เกาหลใต 4,529.01 158.94 3.51 67.93 6.59 80.87 จน 4,308.31 66.59 1.55 45.14 8.54 39.58 อนเดย 230.78 1.91 0.83 82.02 2.04 41.82 ออสเตรเลย 101.06 5.22 5.16 99.53 9.28 51.88 รวมทกประเทศ 26,476.62 737.67 2.79 62.84 7.98 52.87 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ

118

4.9 อตสาหกรรมไมและเฟอรนเจอรไม 4.9.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกไมและเฟอรนเจอรไมในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมไมและเฟอรนเจอรไมจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 1,151.73 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 2.28 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกสนคากลมไมและเฟอรนเจอรไมของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวมผสงออกสามารถใชประโยชนไดรอยละ 63.48 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 31.78 ของมลคาสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 11.45 จด (ดตารางท 4.17 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศมาเลเซยสามารถประหยดภาษไดมากทสด (510.33 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศเวยดนาม (198.31 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศอนโดนเซย (175.45 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปรสาหรบสนคาทกรายการในกลมไมและเฟอรนเจอรไมอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 4.17 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมไมและเฟอรนเจอรไมมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการ

สงออกไปประเทศภาคความตกลง FTA หลายประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 เชน อนโดนเซย ออสเตรเลย และฟลปปนส ในอตราการใชสทธรอยละ 82.12 80.35 และ 69.49 ตามลาดบ (ดตารางท 4.17 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมไมและเฟอรนเจอรไมของไทยทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน สวนประกอบของทนง (HS940190) ทนงมเบาะ (HS940161) และเฟอรนเจอรอนๆทาดวยไมและเฟอรนเจอรไม (HS940360) ทสงออกไปออสเตรเลย เปนตน สวนสนคาสงออกกลมไมและเฟอรนเจอรไมของไทยทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน เฟอรนเจอรทาดวยไมและเฟอรนเจอรไม ชนดทใชในครว (HS940340) เฟอรนเจอรทาดวยไมและเฟอรนเจอรไม ชนดทใชในหองนอน (HS940350) ทสงออกไปยงกมพชา และเครองประกอบอาคารทาดวยไมและเฟอรนเจอรไม และเครองไมและเฟอรนเจอรไมทใชในการกอสราง (HS441872) ทสงออกไปออสเตรเลย เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคาสงออกกลมไมและเฟอรนเจอรไมทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคาสงออกกลมไมและเฟอรนเจอรไมทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

119

ตารางท 4.17 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออก ไมและเฟอรนเจอรไมในไทยในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการ

สงออกทงหมด (ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 11,628.43 961.55 8.27 84.93 15.55 65.64 - มาเลเซย 5,076.14 510.33 10.05 76.96 21.82 65.29 - เวยดนาม 3,020.32 198.31 6.57 94.85 10.34 63.49 - อนโดนเซย 1,936.69 175.45 9.06 99.95 10.13 82.12 - ฟลปปนส 750.80 77.01 10.26 100.00 14.71 69.49 - สงคโปร 326.94 - - - - - - กมพชา 175.49 0.03 0.02 87.40 17.99 0.36 - พมา 173.07 0.00 0.00 55.98 5.63 0.00 - ลาว 158.06 0.24 0.15 100.00 29.49 0.38 - บรไน 10.94 0.19 1.71 91.45 7.30 9.37 จน 20,920.42 0.11 0.00 0.11 5.32 5.07 ญปน 10,395.33 43.17 0.42 13.32 4.63 61.00 เกาหลใต 3,354.79 6.06 0.18 17.42 5.16 12.96 ออสเตรเลย 2,417.82 96.73 4.00 99.59 5.00 80.35 อนเดย 1,770.80 44.12 2.49 100.00 4.80 47.86 รวมทกประเทศ 50,487.58 1,151.73 2.28 31.78 11.45 63.48 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: ผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปร

สาหรบสนคาทกรายการในกลมนอยทรอยละ 0 อยแลว

120

4.9.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาไมและเฟอรนเจอรไมในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมไมและเฟอรนเจอรไมจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 490.56 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 2.79 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคากลมไมและเฟอรนเจอรไมนาเขาไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวมผนาเขาสามารถใชประโยชนไดในระดบตาเพยงรอยละ 27.00 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคาถงรอยละ 100 ของมลคานาเขาทงหมด และใหแตมตอรอยละ 5.29 จด (ดตารางท 4.18 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศจนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (237.36 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศมาเลเซย (97.24 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศญปน (45.27 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 4.18 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมไมและเฟอรนเจอรไมในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ใน

การนาเขามาจากประเทศภาคความตกลง FTA หลายประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 ไดแก ฟลปปนส เวยดนาม และอนโดนเซย ทอตราการใชสทธรอยละ 95.91 85.79 และ 77.03 ตามลาดบ (ดตารางท 4.18 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคากลมไมและเฟอรนเจอรไมนาเขาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA

สงสด เชน ทนงมเบาะ (HS94016100) เฟอรนเจอรอนๆ ทาดวยไมและเฟอรนเจอรไม (HS94036000) ทนาเขาจากประเทศจน และทนงใชกบยานพาหนะ (HS94019099) ทนาเขาจากญปน เปนตน สวนสนคากลมไมและเฟอรนเจอรไมนาเขาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน ไมทเลอยหรอถากตามยาวอนๆ (HS44079900) ทนาเขาจากมาเลเซย ทนงใชกบยานพาหนะ (HS94019091) ทนาเขาจากญปน และไมและเฟอรนเจอรไมอดพลายวด ไมและเฟอรนเจอรไมอดวเนยรและลามเนเตดวดอนๆ (HS44129900) ทนาเขาจากจน เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคากลมไมและเฟอรนเจอรไมนาเขาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคากลมไมและเฟอรนเจอรไมนาเขาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

121

ตารางท 4.18 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขา ไมและเฟอรนเจอรไมในไทยในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการ

นาเขาทงหมด (ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาในไทยประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในไทยประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 10,811.13 190.19 1.76 100.00 3.56 19.68 - มาเลเซย 7,524.63 97.24 1.29 100.00 2.61 18.33 - ลาว 1,628.81 6.42 0.39 100.00 1.72 4.71 - พมา 824.92 4.35 0.53 100.00 7.18 7.13 - อนโดนเซย 349.53 28.69 8.21 100.00 9.84 77.03 - เวยดนาม 218.04 37.71 17.30 100.00 19.43 85.79 - ฟลปปนส 106.24 11.80 11.10 100.00 11.86 95.91 - สงคโปร 105.41 3.99 3.79 100.00 9.18 51.27 - กมพชา 53.23 0.00 0.00 100.00 3.76 0.00 - บรไน 0.32 0.00 0.00 100.00 20.00 0.00 จน 4,039.56 237.26 5.87 100.00 10.15 34.96 ญปน 1,985.00 45.27 2.28 100.00 5.23 45.33 อนเดย 413.82 14.04 3.39 99.92 4.96 37.62 ออสเตรเลย 297.56 3.79 1.27 100.00 2.31 52.12 เกาหลใต 43.87 0.02 0.06 100.00 10.05 0.56 รวมทกประเทศ 17,590.93 490.56 2.79 100.00 5.29 27.00 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ

122

4.10 อตสาหกรรมเซรามก 4.10.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเซรามกในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมเซรามกจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 321.59 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 3.24 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกสนคากลมเซรามกของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวมผสงออกสามารถใชประโยชนไดรอยละ 47.62 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 56.52 ของมลคาสงออกทงหมด และใหแตมตอ รอยละ 10.49 จด (ดตารางท 4.19 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศมาเลเซยสามารถประหยดภาษไดมากทสด (143.52 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศเวยดนาม (47.99 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศออสเตรเลย (37.57 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรและบรไนไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของทง 2 ประเทศสาหรบสนคาทกรายการในกลมเซรามกอยทรอยละ 0 อยแลว สวนผนาเขาในประเทศพมาไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากสนคาทพมานาเขาจากไทยในกลมนไมไดรบแตมตอดานภาษศลกากรเลย (ดตารางท 4.19 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมเซรามกมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการสงออกไป

ประเทศภาคความตกลง FTA หลายประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 เชน ออสเตรเลย ญปน และฟลปปนส ในอตราการใชสทธรอยละ 91.56 81.14 และ 79.97 ตามลาดบ (ดตารางท 4.19 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมเซรามกของไทยทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน กระเบองอนๆ (HS690890) ทสงออกไปออสเตรเลย อางชนดพอรซเลนหรอชนดเนอละเอยด (HS691010) ทสงออกไปจน และอฐ บลอก กระเบองทมธาตแมกนเซยม แคลเซยม หรอโครเมยม (HS690210) ทสงออกไปยงอนโดนเซย เปนตน สวนสนคาสงออกกลมเซรามกของไทยทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน ฉนวนไฟฟาทาดวยเซรามก (HS854620) ทสงออกไปยงจน และ กระเบองอนๆ (HS690890) ทสงออกไปลาว และกมพชา เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคาสงออกกลมเซรามกทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคาสงออกกลมเซรามกทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

123

ตารางท 4.19 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเซรามก ในไทยในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการ

สงออกทงหมด (ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 3,672.57 241.44 6.57 75.66 14.82 37.58 - ลาว 915.65 0.00 0.00 100.00 5.14 0.00 - มาเลเซย 675.09 143.52 21.26 84.94 38.64 55.77 - พมา 477.01 - - - - - - ฟลปปนส 455.25 36.13 7.94 100.00 10.12 79.97 - กมพชา 384.74 0.00 0.00 97.65 4.89 0.03 - อนโดนเซย 345.64 13.79 3.99 80.21 6.55 79.49 - เวยดนาม 191.77 47.99 25.03 94.63 33.35 77.15 - สงคโปร 170.69 - - - - - - บรไน 56.73 - - - - - ญปน 3,975.13 12.16 0.31 16.35 2.31 81.14 ออสเตรเลย 922.34 37.57 4.07 88.98 5.00 91.56 จน 822.45 19.05 2.32 100.00 11.02 23.52 เกาหลใต 325.76 11.02 3.38 100.00 8.00 42.30 อนเดย 218.53 0.35 0.16 100.00 2.07 9.17 รวมทกประเทศ 9,936.78 321.59 3.24 56.52 10.49 47.62 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: ผนาเขาในประเทศสงคโปรและบรไนไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN

ของทง 2 ประเทศสาหรบสนคาทกรายการในกลมนอยทรอยละ 0 อยแลว ในขณะทผนาเขาในประเทศพมาไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากสนคาทมการนาเขาในกลมนไมไดรบแตมตอดานภาษศลกากรเลย

124

4.10.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเซรามกในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมเซรามกจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 1,664.32 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 13.71 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคากลมเซรามกนาเขาไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบสงดงกลาว เนองจากในภาพรวมผนาเขาสามารถใชประโยชนไดรอยละ 63.39 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 87.24 ของมลคานาเขาทงหมด และใหแตมตอรอยละ 20.78 จด (ดตารางท 4.20 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศจนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (1,261.96 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศเวยดนาม (138.48 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศมาเลเซย (125.30 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 4.20 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมเซรามกในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการนาเขามา

จากประเทศภาคความตกลง FTA เพยง 3 ประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 ไดแก อนโดนเซย เวยดนาม และจน ทอตราการใชสทธรอยละ 98.84 98.12 และ 84.88 ตามลาดบ (ดตารางท 4.20 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคากลมเซรามกนาเขาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน

กระเบองปพนหรอผนงอนๆ (HS69079000) ทนาเขาจากจน กระเบองปพนและทางเดน กระเบองปพนเตาหรอตดผนง ทเปน เซรามกเคลอบแลว รวมทงหนโมเสกและของทคลายกนทเปน เซรามกเคลอบแลวอนๆ (HS69089090) ทนาเขาจากประเทศเวยดนามและอนโดนเซย เปนตน สวนสนคากลมเซรามกนาเขาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน ผลตภณฑเซรามกอนๆ (HS69149000) ทนาเขาจากญปนและจน และ ผลตภณฑเซรามกสาหรบใชตามหองปฏบตการอนๆ (HS69091900) ทนาเขาจากมาเลเซย เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคากลมเซรามกนาเขาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคากลมเซรามกนาเขาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

125

ตารางท 4.20 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเซรามกในไทยในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการ

นาเขาทงหมด (ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาในไทยประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในไทยประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 2,825.36 355.73 12.59 99.79 15.75 47.01 - มาเลเซย 1,962.92 125.30 6.38 99.99 10.40 26.38 - เวยดนาม 482.35 138.48 28.71 99.98 29.10 98.12 - อนโดนเซย 343.25 91.85 26.76 98.50 27.39 98.84 - สงคโปร 33.97 0.00 0.00 98.93 19.20 0.00 - ฟลปปนส 1.90 0.10 5.10 85.14 27.22 19.95 - พมา 0.35 0.00 0.00 100.00 30.00 0.00 - บรไน 0.23 0.00 0.00 100.00 30.00 0.00 - กมพชา 0.22 0.00 0.00 100.00 30.00 0.00 - ลาว 0.16 0.00 0.00 100.00 10.00 0.00 จน 6,663.82 1,261.96 18.94 81.71 24.78 84.88 ญปน 2,447.41 42.77 1.75 89.37 18.08 33.87 อนเดย 90.25 0.17 0.19 58.06 2.49 12.74 เกาหลใต 88.38 1.96 2.22 71.21 9.15 20.37 ออสเตรเลย 24.95 1.72 6.89 96.60 19.45 24.43 รวมทกประเทศ 12,140.17 1,664.32 13.71 87.24 20.78 63.39 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ

126

4.11 อตสาหกรรมเหลกและเหลกกลา 4.11.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเหลกและเหลกกลาในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมเหลกและเหลกกลาจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 1,766.98 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 1.81 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมเหลกและเหลกกลาของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบตาดงกลาว เนองจากในภาพรวมผสงออกสามารถใชประโยชนไดไมเตมททรอยละ 29.95 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 67.40 ของมลคาสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 9.34 จด (ดตารางท 4.21 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศมาเลเซยสามารถประหยดภาษไดมากทสด (692.79 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศอนโดนเซย (373.61 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศเวยดนาม (287.20 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปรสาหรบสนคาทกรายการในกลมเหลกและเหลกกลาอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 4.21 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมเหลกและเหลกกลามอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการ

สงออกไปประเทศภาคความตกลง FTA เกอบทกประเทศในระดบทตากวารอยละ 50 มเพยงประเทศเวยดนาม และญปนเทานนทมอตราการใชสทธประโยชนเกนกวารอยละ 50 ท 62.20 และ 54.14 ตามลาดบ (ดตารางท 4.21 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมเหลกและเหลกกลาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน โครงเหลกและชนสวน (HS730890) ทสงออกไปออสเตรเลย ทอนหรอเสนทไดจากการรดรอนมเสนผาศนยกลางนอยกวา 14 มลลเมตร (HS721391) ทสงออกไปยงอนโดนเซย และนอตและหมด (HS731815) ทสงออกไปยงอนโดนเซย เปนตน สวนสนคาสงออกกลมเหลกและเหลกกลาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน หนาตดรป H ทาดวยเหลกหรอเหลกกลา (HS721633) และแผนเหลก (HS732690) ทสงออกไปยงมาเลเซย และ โครงเหลกและชนสวน (HS730890) ทสงออกไปยงออสเตรเลย เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคาสงออกกลมเหลกและเหลกกลาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคาสงออกกลมเหลกและเหลกกลาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

127

ตารางท 4.21 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออก เหลกและเหลกกลาในไทยในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการ

สงออกทงหมด (ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 49,102.94 1,389.79 2.83 71.89 12.75 33.69 - เวยดนาม 10,422.97 287.20 2.76 81.18 8.32 62.20 - อนโดนเซย 9,109.74 373.61 4.10 90.03 9.59 41.71 - มาเลเซย 9,023.05 692.79 7.68 96.29 27.64 26.92 - สงคโปร 7,211.25 - - - - - - ลาว 4,603.58 0.53 0.01 100.00 5.00 0.13 - พมา 3,527.36 0.00 0.00 6.45 2.50 0.00 - ฟลปปนส 2,860.02 35.62 1.25 99.95 9.05 30.24 - กมพชา 2,312.97 0.03 0.00 97.71 5.01 0.06 - บรไน 32.00 0.00 0.00 0.05 20.00 0.00 ออสเตรเลย 19,259.31 274.23 1.42 99.08 5.00 28.74 ญปน 15,576.76 28.50 0.18 11.13 2.99 54.14 จน 6,416.85 24.61 0.38 94.38 6.75 8.42 อนเดย 5,757.44 39.03 0.68 57.61 6.26 24.07 เกาหลใต 1,773.62 10.83 0.61 27.47 7.93 28.29 รวมทกประเทศ 97,886.94 1,766.98 1.81 67.40 9.34 29.95 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: ผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปร

สาหรบสนคาทกรายการในกลมนอยทรอยละ 0 อยแลว

128

4.11.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเหลกและเหลกกลาในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมเหลกและเหลกกลาจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 3,129.47 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 1.29 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคานาเขากลมเหลกและเหลกกลาไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบตาดงกลาว เนองจากในภาพรวมผนาเขาสามารถใชประโยชนไดไมเตมททรอยละ 35.46 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 79.83 ของมลคานาเขาทงหมด และใหแตมตอรอยละ 5.11 จด (ดตารางท 4.22 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศญปนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (2,149.24 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศจน (656.36 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศมาเลเซย (159.15 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 4.22 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมเหลกและเหลกกลาในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ใน

การนาเขามาจากประเทศภาคความตกลง FTA เพยงประเทศเดยวในระดบทสงกวารอยละ 50 นนคอ มาเลเซย ทมอตราการใชสทธประโยชนรอยละ 57.66 ตามลาดบ (ดตารางท 4.22 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคานาเขากลมเหลกและเหลกกลาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA

สงสด เชน ทอนและเสนอนๆ ทาดวยเหลกกลาเจออนๆ (HS72283090) ผลตภณฑแผนรดทาดวยเหลกทมความกวางตงแต 600 มลลเมตรและความหนานอยกวา 0.5 มลลเมตรหมตด ชบหรอเคลอบอนๆ (HS72104990) และ สงกอสรางและสวนประกอบทาดวยเหลกหรอเหลกกลา (HS73089090) โดยทงหมดนาเขาจากจน เปนตน สวนสนคานาเขากลมเหลกและเหลกกลาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน ของอนๆ ทาดวยเหลกหรอเหลกกลา (HS73269090) ทนาเขาจากญปนและจน สงกอสรางและสวนประกอบทาดวยเหลกหรอเหลกกลา (HS73081090) ทนาเขาจากอนโดนเซย เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคานาเขากลมเหลกและเหลกกลาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคานาเขากลมเหลกและเหลกกลาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

129

ตารางท 4.22 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขา เหลกและเหลกกลาในไทยในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการนาเขาทงหมด

(ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาในไทยประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในไทยประหยดได

(รอยละ)

ความครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 22,386.63 257.34 1.15 87.40 7.26 19.19 - อนโดนเซย 9,728.06 61.27 0.63 99.05 7.06 6.82 - มาเลเซย 4,735.49 159.15 3.36 91.99 7.09 57.66 - สงคโปร 3,981.66 4.71 0.12 88.74 8.86 1.46 - เวยดนาม 1,752.05 29.57 1.69 89.08 4.50 32.32 - ฟลปปนส 1,255.44 2.63 0.21 36.13 9.82 6.31 - กมพชา 862.94 0.00 0.00 1.75 11.50 0.00 - บรไน 41.18 0.00 0.00 5.35 9.90 0.00 - ลาว 23.35 0.00 0.00 37.70 9.31 0.00 - พมา 6.45 0.00 0.00 7.24 10.45 0.00 ญปน 148,606.81 2,149.24 1.45 97.21 4.68 36.45 จน 35,570.66 656.36 1.85 68.28 6.01 42.84 เกาหลใต 26,366.60 53.82 0.20 12.72 3.24 36.89 อนเดย 4,672.37 4.75 0.10 12.35 6.92 28.77 ออสเตรเลย 4,074.12 7.96 0.20 17.03 8.36 28.26 รวมทกประเทศ 241,677.19 3,129.47 1.29 79.83 5.11 35.46 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ

130

4.12 อตสาหกรรมยานยนต 4.12.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกยานยนตในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมยานยนตจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 35,232.30 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 15.09 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมยานยนตของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบสงดงกลาว เนองจากในภาพรวมผสงออกสามารถใชประโยชนไดในระดบสงถงรอยละ 79.04 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 88.28 ของมลคาสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 21.53 จด (ดตารางท 4.23 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศอนโดนเซยสามารถประหยดภาษไดมากทสด (15,988.13 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศฟลปปนส (6,721.13 ลานบาท) และผ นาเขาในประเทศมาเลเซย (6,188.58 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรและญปนไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของทง 2 ประเทศสาหรบสนคาทกรายการในกลมยานยนตอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 4.23 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมยานยนตมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการสงออกไป

ประเทศภาคความตกลง FTA สวนใหญในระดบทสงกวารอยละ 50 เชน มาเลเซย อนเดย และอนโดนเซย ทมอตราการใชสทธประโยชนรอยละ 87.78 86.24 และ 84.17 ตามลาดบ (ดตารางท 4.23 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมยานยนตทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน รถยนตหรอยานยนตอนๆ สาหรบขนสงบคคลเปนหลก ขนาดความจ 1,500 ถง 3,000 ซซ (HS 870323) ทสงออกไปมาเลเซย รถยนตหรอยานยนตอนๆ สาหรบขนสงบคคล ขนาดความจ 1,000 ถง 1,500 ซซ (HS 870322) ทสงออกไปยงอนโดนเซย และยานยนตสาหรบขนสงของนาหนกรวมนาหนกบรรทกไมเกน 5 ตน (HS 870421) ทสงออกไปออสเตรเลย เปนตน สวนสนคาสงออกกลมยานยนตทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน รถยนตหรอยานยนตอนๆ สาหรบขนสงบคคลเปนหลก ขนาด 1,500 ถง 2,500 ซซ (HS 870332) ทสงออกไปยงฟลปปนส รถยนตหรอยานยนตอนๆ สาหรบขนสงบคคลเปนหลก ขนาดเกน 2,500 ซซ (HS 870333) ทสงออกไปออสเตรเลยและอนโดนเซย เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคาสงออกกลมยานยนตทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคาสงออกกลมยานยนตทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

131

ตารางท 4.23 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกยานยนตในไทย ในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการ

สงออกทงหมด (ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 113,615.17 29,653.36 26.10 91.22 35.77 77.26 - อนโดนเซย 41,443.35 15,988.13 38.58 100.00 45.96 84.17 - ฟลปปนส 29,110.83 6,721.13 23.09 100.00 27.82 79.67 - มาเลเซย 25,706.91 6,188.58 24.07 90.94 30.42 87.78 - ลาว 5,946.31 0.00 0.00 14.92 15.43 0.00 - กมพชา 3,119.90 17.47 0.56 100.00 25.45 5.55 - เวยดนาม 2,941.66 738.06 25.09 99.95 39.06 44.46 - พมา 2,204.25 0.00 0.00 58.04 34.32 0.00 - สงคโปร 1,657.67 - - - - - - บรไน 1,484.29 0.00 0.00 100.00 20.00 0.00 ออสเตรเลย 96,167.64 5,472.88 5.69 100.00 7.40 80.72 ญปน 16,819.92 - - - - - อนเดย 6,084.94 104.15 1.71 99.24 2.00 86.24 จน 797.28 0.00 0.00 32.63 24.70 0.00 เกาหลใต 23.21 1.92 8.26 100.00 9.65 82.57 รวมทกประเทศ 233,508.16 35,232.30 15.09 88.28 21.53 79.04 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: ผนาเขาในประเทศสงคโปรและญปนไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN

ของทง 2 ประเทศสาหรบสนคาทกรายการในกลมนอยทรอยละ 0 อยแลว

132

4.12.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขายานยนตในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมยานยนตจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 11,591.49 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 26.21 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคานาเขากลมยานยนตไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบสงดงกลาว เนองจากในภาพรวมผนาเขาสามารถใชประโยชนไดในระดบสงทรอยละ 73.07 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 73.00 ของมลคานาเขาทงหมด และใหแตมตอสงถงรอยละ 40.73 จด (ดตารางท 4.24 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศญปนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (4,329.04 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศฟลปปนส (3,005.61 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศอนโดนเซย (2,984.29 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 4.24 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมยานยนตในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการนาเขามา

จากประเทศภาคความตกลง FTA สวนใหญในระดบทสงกวารอยละ 50 เชน ฟลปปนส อนโดนเซย มาเลเซย ทอตราการใชสทธรอยละ 99.98 97.87 และ 88.59 ตามลาดบ(ดตารางท 4.24 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคานาเขากลมยานยนตทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน

ยานยนตส าหรบขนสงบคคลต งแตสบคนขนไปน าหนกรวมน าหนกบรรทกนอยกวา 6 ตน (HS87021021) ทนาเขาจากญปน รถยนตหรอยานยนตอนๆ สาหรบขนสงบคคลเปนหลกขนาดความจไมเกน 1,800 ซซ (HS87032351) ทนาเขาจากฟลปปนส และยานยนตสาหรบขนสงบคคลตงแต 30 คนขนไปเพอใชในทาอากาศยานอนๆ (HS87029099) ทนาเขาจากญปน เปนตน สวนสนคานาเขากลมยานยนตทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน ยานยนตสาหรบขนของ นาหนกรวมนาหนกบรรทกไมเกน 5 ตนอนๆ (HS87042119) ทนาเขาจากสงคโปร ยานยนตสาหรบขนสงของ (HS87042249) และ รถยนต รวมถงสเตชนแวกอน เอสยว และรถสปอรต ทเปนชนสวนครบสมบรณแตไมรวมถงรถแวน (HS87032440) ทนาเขาจากญปน เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคานาเขากลมยานยนตทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคานาเขากลมยานยนตทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

133

ตารางท 4.24 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขายานยนตในไทย ในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการนาเขาทงหมด

(ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาในไทยประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในไทยประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 13,255.60 7,184.20 54.20 99.97 57.27 92.58 - อนโดนเซย 6,631.54 2,984.29 45.00 99.94 45.09 99.87 - ฟลปปนส 3,757.85 3,005.61 79.98 100.00 79.99 99.98 - มาเลเซย 2,130.68 1,192.73 55.98 99.99 59.21 88.59 - สงคโปร 551.52 0.00 0.00 99.98 40.35 0.00 - ลาว 179.56 1.56 0.87 100.00 60.61 2.17 - กมพชา 3.35 0.00 0.00 97.58 37.38 0.00 - พมา 0.71 0.00 0.00 87.97 31.77 0.00 - บรไน 0.39 0.00 0.00 100.00 40.00 0.00 - เวยดนาม 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 ญปน 26,684.57 4,329.04 16.22 65.46 29.55 63.66 เกาหลใต 2,185.05 0.00 0.00 1.14 10.07 0.00 จน 1,758.02 77.52 4.41 86.87 25.47 13.05 อนเดย 328.20 - - - - - ออสเตรเลย 7.23 0.73 10.12 99.88 79.96 12.67 รวมทกประเทศ 44,218.68 11,591.49 26.21 73.00 40.73 73.07 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: ผนาเขาสนคาจากอนเดยไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากสนคาทมการนาเขาในกลมนอย

นอกรายการลดภาษศลกากร

134

4.13 อตสาหกรรมชนสวนยานยนต 4.13.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกชนสวนยานยนตในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมชนสวนยานยนตจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 5,259.45 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 5.01 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมชนสวนยานยนตของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวมผสงออกสามารถใชประโยชนไดรอยละ 41.45 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 67.39 ของมลคาสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 18.17 จด (ดตารางท 4.25 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศมาเลเซยสามารถประหยดภาษไดมากทสด (2,213.16 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศอนโดนเซย (1,580.80 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศเวยดนาม (779.62 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรและญปนไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของทง 2 ประเทศสาหรบสนคาทกรายการในกลมชนสวนยานยนตอยท รอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 4.25 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมชนสวนยานยนตมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการสงออก

ไปประเทศภาคความตกลง FTA เพยงสองประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 ไดแก อนโดนเซย และออสเตรเลย ทมอตราการใชสทธรอยละ 61.86 และ 58.20 ตามลาดบ (ดตารางท 4.25 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมชนสวนยานยนตทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน ถงเชอเพลงทยงไมไดประกอบรวมถงฐานยดเครองยนต (HS870899) ทสงออกไปอนโดนเซยและมาเลเซย สวนประกอบทใชกบเครองยนตสนดาปภายในแบบลกสบทจดระเบดดวยประกายไฟ (HS840991) ทสงออกไปเวยดนาม เปนตน สวนสนคาสงออกกลมชนสวนยานยนตทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน ถงเชอเพลงทยงไมไดประกอบรวมถงฐานยดเครองยนต (HS870899) ทสงออกไปยงมาเลเซย ฟลปปนส และเวยดนาม เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคาสงออกกลมชนสวนยานยนตทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคาสงออกกลมชนสวนยานยนตทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

135

ตารางท 4.25 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกชนสวนยานยนต ในไทยในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการ

สงออกทงหมด (ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 62,226.82 4,958.45 7.97 85.74 22.51 43.89 - อนโดนเซย 24,089.66 1,580.80 6.56 70.72 15.00 61.86 - มาเลเซย 19,181.82 2,213.16 11.54 99.82 28.87 40.82 - เวยดนาม 9,651.26 779.62 8.08 99.50 23.64 34.42 - ฟลปปนส 6,404.36 384.30 6.00 100.00 23.90 27.38 - สงคโปร 1,389.67 - - - - - - ลาว 667.49 0.05 0.01 100.00 8.45 0.08 - กมพชา 494.64 0.00 0.00 95.88 13.89 0.00 - พมา 325.46 0.00 0.00 1.84 9.28 0.00 - บรไน 22.47 0.53 2.37 77.24 20.00 15.33 ญปน 24,055.25 - - - - - อนเดย 9,077.04 66.82 0.74 88.96 2.27 21.19 ออสเตรเลย 6,411.01 185.68 2.90 99.53 5.00 58.20 จน 2,078.83 42.28 2.03 87.73 13.75 21.66 เกาหลใต 1,087.30 6.20 0.57 99.94 8.00 7.14 รวมทกประเทศ 104,936.26 5,259.45 5.01 67.39 18.17 41.45 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: ผนาเขาในประเทศสงคโปรและญปนไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN

ของทง 2 ประเทศสาหรบสนคาทกรายการในกลมนอยทรอยละ 0 อยแลว

136

4.13.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาชนสวนยานยนตในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมชนสวนยานยนตจากประเทศภาคความ ตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 6,848.64 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 7.15 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคานาเขากลมชนสวนยานยนตไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบคอนขางสงดงกลาว เนองจากในภาพรวมผนาเขาสามารถใชประโยชนไดในระดบปานกลางทรอยละ 47.13 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 78.89 ของมลคานาเขาทงหมด และใหแตมตอสงถงรอยละ 16.00 จด (ดตารางท 4.26 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศฟลปปนสสามารถประหยดภาษไดมากทสด (2,576.36 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศอนโดนเซย (1,567.25 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศญปน (1,541.98 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 4.26 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมชนสวนยานยนตในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการ

นาเขามาจากประเทศภาคความตกลง FTA หลายประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 เชน มาเลเซย ฟลปปนส และอนโดนเซย ทอตราการใชสทธรอยละ 90.77 87.70 และ 83.87 ตามลาดบ (ดตารางท 4.26 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคานาเขากลมชนสวนยานยนตทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด

เชน กระปกเกยรทประกอบแลวอนๆ (HS87084029) ทนาเขาจากฟลปปนส กระปกเกยรทประกอบแลวสาหรบรถยนตหรอยานยนตอนๆ สาหรบขนสงบคคลเปนหลก (HS87084023) ทนาเขาจากอนโดนเซยและญปน เปนตน สวนสนคานาเขากลมชนสวนยานยนตทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน สวนประกอบและอปกรณประกอบรถยนตอนๆ (HS87089999) และ กระปกเกยรทยงไมไดประกอบแลวสาหรบรถยนตหรอยานยนตอนๆ สาหรบขนสงบคคลเปนหลก (HS87084011) ท นาเขาจากญปน และ องคประกอบของชดประกอบดานในของประต อนๆ (HS87082919) ทนาเขาจากสงคโปร เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคานาเขากลมชนสวน ยานยนตทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคานาเขากลมชนสวนยานยนตทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

137

ตารางท 4.26 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาชนสวนยานยนต ในไทยในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการ

นาเขาทงหมด (ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาในไทยประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในไทยประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 24,417.16 4,913.44 20.12 99.73 27.36 74.74 - ฟลปปนส 9,979.06 2,576.36 25.82 100.00 29.32 87.70 - อนโดนเซย 8,160.54 1,567.25 19.21 99.97 23.70 83.87 - สงคโปร 3,364.48 4.82 0.14 98.28 29.13 1.35 - มาเลเซย 2,247.83 655.15 29.15 99.74 31.23 90.77 - เวยดนาม 659.93 109.86 16.65 99.95 20.83 79.64 - ลาว 3.97 0.00 0.00 97.24 38.18 0.00 - กมพชา 0.90 0.00 0.00 96.01 26.38 0.00 - พมา 0.23 0.00 0.00 78.81 29.19 0.00 - บรไน 0.20 0.00 0.00 21.86 29.39 0.00 ญปน 66,198.16 1,541.98 2.33 72.60 10.06 32.09 จน 3,749.86 296.67 7.91 61.15 18.44 71.04 อนเดย 714.87 67.44 9.43 54.47 19.93 64.60 เกาหลใต 459.32 7.06 1.54 50.66 16.86 19.60 ออสเตรเลย 258.52 22.06 8.53 98.48 20.16 29.67 รวมทกประเทศ 95,797.90 6,848.64 7.15 78.89 16.00 47.13 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ

138

4.14 อตสาหกรรมสนคาอเลกทรอนกส 4.14.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกอเลกทรอนกสในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมอเลกทรอนกสจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 577.86 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 0.12 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมอเลกทรอนกสของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบตาดงกลาว เนองจากในภาพรวมผสงออกสามารถใชประโยชนไดเพยงรอยละ 11.30 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 8.21 ของมลคาสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 8.88 จด (ดตารางท 4.27 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศมาเลเซยสามารถประหยดภาษไดมากทสด (199.31 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศอนโดนเซย (141.47 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศเวยดนาม (97.76 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรและญปนไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของทง 2 ประเทศสาหรบสนคาทกรายการในกลมอเลกทรอนกสอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 4.27 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมอเลกทรอนกสไทยไปเกอบทกประเทศมอตราการใชประโยชนจากความ

ตกลง FTA ในระดบตาถงตามาก เชน ผสงออกไปจนซงเปนประเทศภาคทมมลคาการสงออกจากไทยสงทสดมอตราการใชประโยชนเพยงแครอยละ 1.40 สวนผสงออกไปอาเซยนในภาพรวมมอตราการใชประโยชนรอยละ 19.35 (ดตารางท 4.27 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมอเลกทรอนกสทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน เครองรบวทยกระจายเสยงทมบนทกเสยงหรอถอดเสยงประกอบอยดวย (HS 852721) ทสงออกไปมาเลเซย เลดแอซดชนดทใชสาหรบสตารตเครองยนตแบบลกสบ (HS 850710) ทสงออกไปเวยดนามและมาเลเซย เปนตน สวนสนคาสงออกกลมอเลกทรอนกสทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน กลองถายโทรทศน กลองบนทกภาพดจตอล และกลองถายบนทกวดโอ(HS 852580) และสวนประกอบและอปกรณประกอบสาหรบของตามประเภทท 85.19 ถง 85.21 (HS 852290) ทสงออกไปยงจน 0และมอนเตอรและเครองฉายอนๆ (HS 852872) ทสงออกไปออสเตรเลยเปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคาสงออกกลมอเลกทรอนกสทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคาสงออกกลมอเลกทรอนกสทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

139

ตารางท 4.27 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกอเลกทรอนกส ในไทยในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการ

สงออกทงหมด (ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 151,062.97 468.29 0.31 9.83 9.78 19.35 - สงคโปร 64,457.59 - - - - - - มาเลเซย 63,157.26 199.31 0.32 6.23 12.60 23.50 - ฟลปปนส 9,603.92 25.76 0.27 25.38 3.14 13.82 - อนโดนเซย 4,542.46 141.47 3.11 45.06 11.55 48.94 - เวยดนาม 3,149.28 97.76 3.10 62.68 12.31 29.16 - พมา 3,120.46 0.44 0.01 46.38 5.18 0.76 - ลาว 1,801.95 1.94 0.11 98.94 7.64 0.82 - กมพชา 1,214.52 0.00 0.00 100.00 15.46 0.00 - บรไน 15.53 1.61 10.39 75.41 15.93 68.92 จน 197,196.95 40.83 0.02 6.22 10.90 1.40 ญปน 97,532.09 - - - - - เกาหลใต 21,988.39 35.46 0.16 22.83 8.00 8.83 ออสเตรเลย 13,152.67 5.08 0.04 34.70 5.00 2.23 อนเดย 10,195.62 28.21 0.28 35.61 4.48 26.71 รวมทกประเทศ 491,128.68 577.86 0.12 8.21 8.88 11.30 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: ผนาเขาในประเทศสงคโปรและญปนไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN

ของทง 2 ประเทศสาหรบสนคาทกรายการในกลมนอยทรอยละ 0 อยแลว

140

4.14.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาอเลกทรอนกสในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมอเลกทรอนกสจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 2,720.60 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 0.93 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคานาเขากลมอเลกทรอนกสไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบตาดงกลาว เนองจากในภาพรวมผนาเขาสามารถใชประโยชนไดในระดบปานกลางทรอยละ 59.97 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคาเพยงรอยละ 9.49 ของมลคานาเขาทงหมด และใหแตมตอรอยละ 14.09 จด (ดตารางท 4.28 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศมาเลเซยสามารถประหยดภาษไดมากทสด (1,360.88 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศจน (726.49 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศอนโดนเซย (434.06 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 4.28 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมอเลกทรอนกสในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการ

นาเขามาจากประเทศภาคความตกลง FTA เพยงสามประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 ไดแก มาเลเซย อนโดนเซย และสงคโปร ทอตราการใชสทธรอยละ 89.48 88.18 และ 54.22 ตามลาดบ (ดตารางท 4.28 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคานาเขากลมอเลกทรอนกสทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด

เชน มอนเตอรและเครองฉายอนๆ (HS85287290) ทนาเขาจากอนโดนเซย ลาโพงหลายตวตดตงในตลาโพงตเดยวกน (HS85182200) ทนาเขาจากจน และมอนเตอรและเครองฉายเฉพาะทใชในระบบประมวลผลขอมลอตโนมตอนๆ แบบส (HS85285910) ทนาเขาจากจน เปนตน สวนสนคานาเขากลมอเลกทรอนกสทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน เครองรบโทรทศนทมเครองวทยกระจายเสยงหรอเครองกระจายเสยงหรอเครองถอดเสยงหรอเคองบนทกวดโอประกอบอยดวย (HS85286900) มอนเตอรและเครองฉายเฉพาะทใชในระบบประมวลผลขอมลอตโนมตอนๆ แบบส (HS85285910) และลาโพงหลายตวตดตงในตลาโพงตเดยวกน (85182200) โดยทงหมดนาเขาจากจน เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคานาเขากลมอเลกทรอนกสทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคานาเขากลมอเลกทรอนกสทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

141

ตารางท 4.28 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาอเลกทรอนกส ในไทยในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการนาเขาทงหมด

(ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาในไทยประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในไทยประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 80,951.98 1,856.40 2.29 14.83 17.05 85.71 - มาเลเซย 46,241.81 1,360.88 2.94 17.38 18.24 89.48 - สงคโปร 17,948.64 37.25 0.21 2.14 13.65 54.22 - ฟลปปนส 5,748.50 6.53 0.11 3.33 8.17 35.18 - อนโดนเซย 5,572.12 434.06 7.79 54.61 15.66 88.18 - เวยดนาม 5,404.14 17.67 0.33 6.56 10.57 40.32 - ลาว 35.75 0.00 0.00 0.39 12.39 0.00 - บรไน 0.44 0.00 0.00 79.56 11.61 0.00 - พมา 0.38 0.00 0.00 14.26 16.60 0.00 - กมพชา 0.22 0.00 0.00 18.45 10.41 0.00 จน 138,308.44 726.49 0.53 7.77 13.05 46.46 ญปน 51,637.03 127.32 0.25 8.18 9.19 28.80 เกาหลใต 16,920.14 8.42 0.05 3.46 10.51 17.01 อนเดย 4,276.09 1.47 0.03 2.61 5.15 13.27 ออสเตรเลย 233.60 0.51 0.22 33.82 5.86 37.04 รวมทกประเทศ 292,327.29 2,720.60 0.93 9.49 14.09 59.97 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ

142

4.15 อตสาหกรรมเครองใชไฟฟา 4.15.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองใชไฟฟาในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมเครองใชไฟฟาจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 4,116.08 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 1.58 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมเครองใชไฟฟาของไทยไดรบประโยชนจากความ ตกลง FTA อยในระดบตาดงกลาว เนองจากในภาพรวมผสงออกสามารถใชประโยชนไดเพยงรอยละ 26.76 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 41.00 ของมลคาสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 12.29 จด (ดตารางท 4.29 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศเวยดนามสามารถประหยดภาษไดมากทสด (1,446.30 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศมาเลเซย (1,176.11 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศอนโดนเซย (683.72 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปรสาหรบสนคาทกรายการในกลมเครองใชไฟฟาอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 4.29 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมเครองใชไฟฟาไทยไปญปนและจนซงเปนตลาดสงออกทสาคญมอตราการใช

ประโยชนจากความตกลง FTA ในระดบตามาก (รอยละ 4.30 และ 4.45 ตามลาดบ) สวนผสงออกไปเกาหลใตและอนเดยมอตราการใชประโยชนในระดบตา (รอยละ 16.55 และ 15.18 ตามลาดบ) ในขณะทผสงออกไปอาเซยนในภาพรวมและออสเตรเลยมอตราการใชประโยชนในระดบปานกลาง (รอยละ 41.01 และ 48.61 ตามลาดบ) (ดตารางท 4.29 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมเครองใชไฟฟาของไทยทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน ตเยน ตแชแขง และอปกรณทาความเยนอนๆ แบบคอมเพรสชน (HS 841821) ทสงออกไปเวยดนามและมาเลเซย และตเยนทมตแชแขงประกอบกนโดยมประตแยกกน (HS 841810) ทสงออกไปมาเลเซย เปนตน สวนสนคาสงออกกลมเครองใชไฟฟาของไทยทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน เครองจกรอตโนมตในเครองซกผา(HS 850110) ทสงออกไปจน เครองจกรอนๆ ททาใหแหงโดยวธหมนเวยง (HS 845012) และลวดและเคเบลทใชสาหรบโทรคมนาคม (HS 854449) ทสงออกไปเวยดนาม เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคากลมเครองใชไฟฟาสงออกทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคากลมเครองใชไฟฟาสงออกทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

143

ตารางท 4.29 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองใชไฟฟา ในไทยในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการ

สงออกทงหมด (ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 101,864.62 3,554.76 3.49 46.17 16.25 41.01 - สงคโปร 27,848.69 - - - - - - มาเลเซย 26,970.70 1,176.11 4.36 38.03 20.94 44.07 - ฟลปปนส 15,249.27 239.82 1.57 47.81 9.79 29.20 - เวยดนาม 14,483.19 1,446.30 9.99 93.98 23.05 46.91 - อนโดนเซย 12,720.56 683.72 5.37 94.66 10.58 50.51 - ลาว 2,020.03 6.41 0.32 100.00 6.80 6.18 - กมพชา 1,333.98 0.11 0.01 96.63 15.45 0.08 - พมา 1,130.14 1.97 0.17 36.41 3.01 9.59 - บรไน 108.06 0.31 0.29 99.76 17.26 5.00 ญปน 81,231.21 16.57 0.02 11.16 4.77 4.30 จน 43,550.24 98.55 0.23 55.95 14.48 4.45 เกาหลใต 13,206.91 100.42 0.76 57.41 8.00 16.55 ออสเตรเลย 13,082.15 272.07 2.08 85.56 5.00 48.61 อนเดย 8,119.67 73.70 0.91 95.89 4.89 15.18 รวมทกประเทศ 261,054.79 4,116.08 1.58 41.00 12.29 26.76 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: ผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปร

สาหรบสนคาทกรายการในกลมนอยทรอยละ 0 อยแลว

144

4.15.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองใชไฟฟาในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมเครองใชไฟฟาจากประเทศภาคความ ตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 2,184.74 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 1.79 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคากลมเครองใชไฟฟานาเขาไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบตาดงกลาว เนองจากในภาพรวมผนาเขาสามารถใชประโยชนไดไมเตมททรอยละ 30.67 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 59.36 ของมลคานาเขาทงหมด และใหแตมตอรอยละ 7.10 จด (ดตารางท 4.30 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศจนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (902.09 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศมาเลเซย (377.49 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศญปน (297.55 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 4.30 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมเครองใชไฟฟาไทยจากจนและญปนซงเปนแหลงนาเขาสาคญมอตราการใช

ประโยชนจากความตกลง FTA ในระดบตา (รอยละ 31.51 และ 22.23 ตามลาดบ) ในขณะทผนาเขาจากอาเซยนในภาพรวมมอตราการใชประโยชนในระดบปานกลาง (รอยละ 40.86) สวนผนาเขาจากเกาหลใตและอนเดยมอตราการใชประโยชนในระดบตามาก (รอยละ 8.84 และ 2.15 ตามลาดบ) (ดตารางท 4.30 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคานาเขากลมเครองใชไฟฟานาเขาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA

สงสด เชน เครองทานารอนแบบทาความรอนชวขณะทใชหรอแบบสะสม(HS 85161010) ทนาเขาจากมาเลเซย โคมระยาและโคมไฟอนๆ สาหรบเพดาน (HS 94051090) ทนาเขาจากจน และแผงสวทชและแผงควบคมกระแสไฟฟาในแปน แผง คอนโซล โตะ ต หรอฐานรองรบอนๆ (HS 85371010) ทนาเขาจากฟลปปนส เปนตน สวนสนคากลมเครองใชไฟฟานาเขาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน เครองจกรไฟฟาและอปกรณไฟฟาอนๆ (HS85437090) ทนาเขาจากจนและญปน และหลอดไฟฟาแบบมไสหรอแบบดสชารจ (HS85393190) ทนาเขาจากจน เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคากลมเครองใชไฟฟานาเขาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคานาเขากลมเครองใชไฟฟาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

145

ตารางท 4.30 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองใชไฟฟา ในไทยในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการนาเขาทงหมด

(ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาในไทยประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในไทยประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 31,651.69 920.16 2.91 73.73 6.92 40.86 - มาเลเซย 12,237.94 377.49 3.08 62.82 7.46 34.31 - สงคโปร 6,998.47 8.51 0.12 75.16 4.72 1.60 - ฟลปปนส 5,266.17 222.48 4.22 66.36 7.97 75.90 - อนโดนเซย 4,670.95 249.82 5.35 96.76 7.42 74.50 - เวยดนาม 1,851.18 36.08 1.95 98.39 6.87 29.40 - ลาว 542.10 25.77 4.75 86.12 9.78 55.20 - บรไน 71.73 0.00 0.00 100.00 9.91 0.00 - กมพชา 10.30 0.00 0.00 99.99 16.12 0.00 - พมา 2.83 0.00 0.00 100.00 8.85 0.00 จน 42,947.77 902.09 2.10 47.18 9.06 31.51 ญปน 39,681.57 297.55 0.75 63.31 5.97 22.23 เกาหลใต 6,179.96 5.51 0.09 42.98 3.86 8.84 ออสเตรเลย 822.39 59.11 7.19 87.03 11.31 67.22 อนเดย 798.68 0.33 0.04 47.37 3.09 2.15 รวมทกประเทศ 122,082.06 2,184.74 1.79 59.36 7.10 30.67 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ

146

4.16 อตสาหกรรมเครองจกรกล 4.16.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองจกรกลในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมเครองจกรกลจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 5,416.98 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 2.04 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกสนคากลมเครองจกรกลของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวมผสงออกสามารถใชประโยชนไดรอยละ 35.10 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 52.34 ของมลคาสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 9.49 จด (ดตารางท 4.31 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศเวยดนามสามารถประหยดภาษไดมากทสด (1,358.85 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศมาเลเซย (1,094.99 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศอนโดนเซย (994.14 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปรสาหรบสนคาทกรายการในกลมเครองจกรกลอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 4.31 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมเครองจกรกลมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการสงออกไป

ประเทศภาคความตกลง FTA หลายประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 เชน เวยดนามเกาหล และออสเตรเลย ในอตราการใชสทธรอยละ 62.54 56.83 และ 55.76 ตามลาดบ (ดตารางท 4.31 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมเครองจกรกลของไทยทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน เครองปรบอากาศทประกอบดวยพดลมซงขบดวยมอเตอรและมสวนทใชสาหรบเปลยนอณหภมและความชนแบบตดหนาตางหรอตดผนง ทมสวนประกอบสมบรณในตว (HS 841510) ทสงออกไปเวยดนาม มาเลเซย อนโดนเซย และอนเดย เปนตน สวนสนคาสงออกกลมเครองจกรกลของไทยทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน เครองตกเชงกล เครองขด และเครองตกยายแบบอนๆ (HS 842959) ทสงออกไปยงอนโดนเซย เครองปรบอากาศทประกอบดวยพดลมซงขบดวยมอเตอรและมสวนทใชสาหรบเปลยนอณหภมและความชนแบบอนๆ ทมหนวยทาความเยนประกอบรวมอยดวย (HS 841582) ทสงออกไปยงอนโดนเซย และเครองปรบอากาศทประกอบดวยพดลมซงขบดวยมอเตอรและมสวนทใชสาหรบเปลยนอณหภมและความชนแบบตดหนาตางหรอตดผนง ทมสวนประกอบสมบรณในตว (HS 841510) ทสงออกไปออสเตรเลย เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคาสงออกกลมเครองจกรกลทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคาสงออกกลมเครองจกรกลทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

147

ตารางท 4.31 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองจกรกล ในไทยในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการ

สงออกทงหมด (ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 121,329.61 3,546.68 2.92 53.17 12.19 35.15 - อนโดนเซย 29,746.29 994.14 3.34 75.21 8.97 43.54 - สงคโปร 29,431.25 - - - - - - มาเลเซย 20,867.14 1,094.99 5.25 61.70 21.97 34.19 - เวยดนาม 18,242.59 1,358.85 7.45 60.01 17.69 62.54 - ลาว 8,104.50 1.81 0.02 99.98 6.85 0.37 - ฟลปปนส 7,804.95 93.35 1.20 98.84 4.39 20.94 - กมพชา 4,218.87 2.37 0.06 50.60 8.34 1.11 - พมา 2,822.76 0.00 0.00 10.17 4.26 0.00 - บรไน 91.27 1.17 1.29 88.09 11.78 18.10 ญปน 66,298.85 0.00 0.00 0.02 6.82 0.17 จน 29,713.41 517.04 1.74 95.13 10.34 19.05 อนเดย 22,298.23 549.80 2.47 94.24 4.73 31.33 ออสเตรเลย 20,621.98 556.09 2.70 96.73 5.00 55.76 เกาหลใต 5,685.68 247.38 4.35 95.71 8.00 56.83 รวมทกประเทศ 265,947.76 5,416.98 2.04 52.34 9.49 35.10 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: ผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปร

สาหรบสนคาทกรายการในกลมนอยทรอยละ 0 อยแลว

148

4.16.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองจกรกลในไทย

ในป 2553 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมเครองจกรกลจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 3,036.78 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 1.15 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคากลมเครองจกรกลนาเขาไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบตาดงกลาว เนองจากในภาพรวมผนาเขาสามารถใชประโยชนไดในระดบตาเพยงรอยละ 25.37 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคาเพยงรอยละ 74.19 ของมลคานาเขาทงหมด และใหแตมตอรอยละ 4.15 จด (ดตารางท 4.32 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศจนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (858.56 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศมาเลเซย (730.37 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศญปน (593.26 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 4.32 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมเครองจกรกลในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการ

นาเขามาจากประเทศภาคความตกลง FTA เพยงสองประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 ไดแก อนโดนเซยและฟลปปนส ทอตราการใชสทธรอยละ 74.77 และ 68.15 ตามลาดบ (ดตารางท 4.32 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคากลมเครองจกรกลนาเขาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด

เชน เครองปรบอากาศทประกอบดวยพดลมซงขบดวยมอเตอรและมสวนทใชสาหรบเปลยนอณหภมและความชนแบบตดหนาตางหรอตดผนง ทมสวนประกอบสมบรณในตว หรอเปน “ระบบแยกสวน” (HS 84151000) ทนาเขาจากมาเลเซย เครองอดชนดทใชในเครองทาความเยนทมขนาดไมเกน 21 กโลวตตตอชวโมง หรอทมปรมาตรการอดตอรอบนอยกวา 220 ลกบาศกเซนตเมตร (HS 84143090) ทนาเขาจากประเทศอนโดนเซย และเครองจกรทมทงเครองเกบเกยวและเครองนวด (HS 84335100) ทนาเขาจากจน เปนตน สวนสนคากลมเครองจกรกลนาเขาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน เครองตกเชงกล เครองขด และเครองตกยาย ทโครงสรางสวนบนหมนได 360 องศา (HS 84295200) ทนาเขาจากญปน อปกรณและเครองอปกรณสาหรบบงคบหรอควบคมโดยอตโนมตอนๆ ทใชไฟฟา (HS 90328990) และของเครองจกรตามประเภทท 84.26 84.29 หรอ 84.30 (HS 84314990) ทนาเขาจากญปน เปนตน คณะผวจยไดสรปตวอยางสนคากลมเครองจกรกลนาเขาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด 30 อนดบแรก และตวอยางสนคากลมเครองจกรกลนาเขาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกไวในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th

149

ตารางท 4.32 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองจกรกล ในไทยในป 2553

ประเทศคคา

มลคาการนาเขาทงหมด

(ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาในไทยประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในไทยประหยดได

(รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ

(รอยละจด)

อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

อาเซยน 44,978.99 1,452.02 3.23 74.66 7.98 39.53 - มาเลเซย 15,895.85 730.37 4.59 63.58 9.53 39.47 - สงคโปร 10,028.40 19.21 0.19 77.35 6.43 5.95 - อนโดนเซย 7,338.06 354.54 4.83 97.23 6.63 74.77 - ฟลปปนส 5,879.59 248.70 4.23 71.07 8.03 68.15 - เวยดนาม 5,293.31 99.17 1.87 73.47 9.82 16.44 - ลาว 451.92 0.00 0.00 95.26 5.05 0.00 - พมา 46.44 0.00 0.00 98.91 9.03 0.00 - กมพชา 36.48 0.02 0.06 83.87 4.74 7.03 - บรไน 8.95 0.00 0.00 99.86 4.07 0.00 ญปน 136,840.83 593.26 0.43 74.84 2.80 14.54 จน 64,692.04 858.56 1.33 74.10 4.40 39.03 เกาหลใต 10,929.73 110.94 1.02 77.98 4.22 24.68 อนเดย 3,852.45 3.88 0.10 31.96 1.78 14.61 ออสเตรเลย 1,969.90 18.12 0.92 83.06 4.11 23.91 รวมทกประเทศ 263,263.94 3,036.78 1.15 74.19 4.15 25.37 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ

 

151

บทท 5 บทวเคราะหเชงเศรษฐมตเรองความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดภายใตความตกลงการคาเสรและผลกระทบตอการใชสทธประโยชนทางดานภาษ

ศลกากรของผสงออกและนาเขาของไทย1

5.1 คาถามในการวจยและระเบยบวธการวจย

จากผลการศกษาในบทท 3 และบทท 4 เกยวกบการใชสทธประโยชนทางดานภาษศลกากร (Utilization rate) ภายใตความตกลงการคาเสร (FTA) ตางๆ ของไทย คณะผวจยพบวาโดยรวมผประกอบการไทยยงมการใชสทธประโยชนคอนขางนอยทงทางฝงสงออกและนาเขาในเกอบทกๆ FTA การศกษาในบทนจะเปนการพยายามตอยอดการศกษาในบทดงกลาว โดยทาการศกษาวาปจจยอะไรบางทสงผลอยางมนยสาคญตอการทผประกอบการจะตดสนใจใชสทธประโยชนภายใต FTA ทศกษา แตเนองจากปจจยตางๆ เหลานมจานวนมาก ฉะนน จงตองเลอกศกษาปจจยทคดวามความสาคญ (และมขอมล) โดยตองพยายามควบคมผลกระทบทเกดจากปจจยอนๆ ใหคงทในขณะทวเคราะหผลกระทบจากปจจยทสนใจศกษา จากมมมองนคณะผวจยคดวาการสรางและประมาณการแบบจาลองทางเศรษฐมตนาจะชวยตอบโจทยในการวจยดงกลาวได โดยตวแปรหลก 2 ตวทคาดวาสงผลกระทบตอการใชสทธประโยชนทางภาษศลกากร คอ อตราภาษทเรยกเกบภายใตความตกลงการคาเสร (FTA rate) และกฎวาดวยแหลงกาเนด (Rules of Origin: ROO) ทงน ในงานศกษาน จะเนนศกษาผลกระทบของความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดทมตอการใชสทธประโยชนภายใต FTA เปนหลก

สาหรบปจจยแรก อตราภาษทเรยกเกบภายใตความตกลงการคาเสร (FTA rate) ยอมเปน

ปจจยพนฐาน ซงมความสาคญตอการตดสนใจใชสทธประโยชนของผประกอบการภายใตความตกลงการคาเสร เนองจากเหตผลจงใจหลกในการทาการคาผานชองทางความตกลงการคาเสรกคอ การสามารถขอลดหยอนภาระทางภาษทผประกอบการตองจาย อตราภาษภายใต FTA จงเปนเหตผลพนฐานประการหนงทนาจะชวยอธบายอตราการใชสทธประโยชน โดยเมอ FTA rate มคาสง (ไมตางจากอตราภาษภายนอกความตกลงการคาเสร (MFN rate) มากนก) ความจงใจในการใชสทธประโยชนภายใตความตกลงการคาเสรของผประกอบการกยอมมนอย ในทางกลบกน ถาอตราภาษทเรยกเกบภายใตความตกลงการคาเสร มคาตากวาอตราภาษภายนอกความตกลงการคาเสร (MFN rate) มาก ความจงใจของผประกอบการทจะใชสทธประโยชนทางการคาเสรยอมมมากขน งานศกษาชนนจงมงทจะตอบคาถามวาอตราการใชสทธประโยชนจะเพมขนมากนอยเพยงใด เมอมการ

                                                            1 หมายเหต: บทนคอ "การวเคราะหปจจยทมผลตอการประหยดภาษศลกากร" ตาม TOR ขอ 5.1.1 ทงน คณะผวจยไดปรบเปลยนหวขอเรองใหสอดคลองกบประเดนหลก ททาการศกษา เพอใหเกดความชดเจนสาหรบผใชรายงานฉบบนมากยงขน

152

ปรบเปลยนการเรยกเกบภาษภายใตความตกลงการคาเสรใหเปนศนยในสนคาทกรายการ (ซง FTA โดยทวไปยอมมเปาหมายนในทสด) ขอมลนนาจะเปนประโยชนตอผกาหนดนโยบายและการกาหนดยทธศาสตรสาหรบผเจรจาการคา โดยตวอยางตอไปนเปนตวอยางการตความผลจากการประมาณคาแบบจาลองโดยเลอกมาเฉพาะผลของ fta_rate ทมตออตราการใชสทธประโยชน ตารางท 5.1 แสดงตวอยางผลการประมาณคาสมประสทธของตวแปร fta_rate ในแบบจาลองทางเศรษฐมตทจะไดนาเสนอตอไป ในขณะทตารางท 5.2 แสดงตวอยางของผลการใชแบบจาลองทางเศรษฐมตทประมาณคาไดในการทาการจาลองสถานการณทนาสนใจทางนโยบาย (Policy Simulation) ซงในกรณนคอ การสมมตวา หากในอนาคตไทยสามารถเจรจาใหภาษภายใต FTA เปนศนยทงหมด จะสงผลใหการใชสทธประโยชนมการเปลยนแปลงอยางไร

ตารางท 5.1 ตวอยางคาสมประสทธของตวแปร fta_rate ทประมาณคาไดจากแบบจาลองทาง

เศรษฐมต ตวแปร คาสมประสทธ

fta_rate -0.08

ตารางท 5.2 ตวอยางผลการจาลองสถานการณทนาสนใจเชงนโยบาย (Policy simulation) เพอดผลการพยากรณอตราการใชสทธประโยชนทเพมขนเมอทาการปรบให FTA rate ใหม

คาเปนศนยในสนคาทกรายการ รหส HS คา FTA_rate เดม

(รอยละ) คา FTA_rate ใหม

(รอยละ) อตราการใชสทธประโยชนทเพมขน

(รอยละ)

70959 3 0 0.24 71010 5 0 0.4 71029 7 0 0.56 71040 10 0 0.8

จากตารางท 5.1 เมออตราภาษลดลงรอยละ 1 อตราการใชสทธประโยชนจะเพมขนรอยละ

0.08 (ในกรณแบบจาลองสมการเชงเสน) ในขณะทตารางท 5.2 แสดงผลของการเปลยนแปลงภาษ FTA rate ใหมคาเปนศนยในสนคาทกรายการ โดยไดแสดงผลกระทบทมตออตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลงการคาเสรโดยการใชวธ simulation โปรดสงเกตวา การวเคราะหผลโดยดจากคาสมประสทธเพยงอยางเดยวสามารถบอกความสมพนธระหวาง FTA rate และ อตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลงการคาเสรไดอยางคราวๆ แตการทา simulation จะทาใหสามารถตอบวาในแตละรายสนคา เมอ FTA rate เปลยนไปอตราการใชสทธประโยชนจะเปลยนไปเทาไร คณะผวจยจงเหนวาการทา simulation สามารถใหผลทมความชดเจนในการกาหนดนโยบายมากกวา การพจารณาจากแคสมคาสมประสทธทประมาณคาได และในงานศกษาชนน คณะผวจยจะใชการประมาณผลจาก simulation เปนหลกในการสรปนยสาคญทางนโยบาย

153

ปจจยประการทสองทนาจะสงผลตอการใชสทธประโยชนทางภาษคอ กฎวาดวยแหลงกาเนด (Rules of Origin: ROO) ไมวาเหตผลของการเลอกใชกฎวาดวยแหลงกาเนดภายใตความตกลงการคาเสรจะเกดขนเพอปองกนการแสวงหาประโยชนจากประเทศนอกคภาคการคาเสร หรอเปนมาตรการกดกนทางการคาของประเทศคภาค โดยมสมมตฐานวาในมมมองของผสงออกและผนาเขาสนคาภายใตขอตกลงการคาเสร การปฏบตตามกฎวาดวยแหลงกาเนดถอเปนอปสรรคอยางหนงทอาจทาใหเกดความยงยากและสงผลตอการเพมตนทนสาหรบผประกอบการในดาเนนการคาผานความตกลงการคาเสร ยกตวอยางเชน ในกรณทผสงออกสามารถหาปจจยการผลตจากประเทศนอกความตกลงการคาเสรไดในราคาถก แตกลบถกบงคบโดยกฎวาดวยแหลงกาเนดทตองใชวตถดบจากประเทศภายใตความตกลงการคาเสรซงอาจจะมราคาสงกวา นอกจากตนทนทางตรงของการปฏบตตามกฎวาดวยแหลงกาเนด (อยางในกรณของราคาปจจยการผลตทอาจสงขนดงทไดกลาวไปแลว) การปฏบตตามกฎวาดวยแหลงกาเนดยงอาจกอใหเกดตนทนในการบรหารจดการดานเอกสารตลอดจนการประสานงานกบหนวยงานของรฐทเกยวของดวย (ดงทคณะผวจยไดกลาวไปแลวในบทท 3 และ 4 ในสวนทวาดวยปญหาและอปสรรคในการใชสทธประโยชนภายใต FTA) แมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจะไมไดชวยเรองการลดตนทนทางดานเอกสาร (เนองจากยงคงตองขออนญาตในทกๆ ชนดของกฎวาดวยแหลงกาเนด) แตทงน คณะผวจยเชอวาหากสามารถเจรจาปรบกฎวาดวยแหลงกาเนดใหมความเขมขนนอยลง นาจะทาใหตนทนทางตรงในการปฏบตตามกฎวาดวยแหลงกาเนดลดลง และนาจะทาใหอตราการใชสทธประโยชนสาหรบสนคาทไดรบการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดเพมมากขน

งานศกษาชนนจงมงทจะทาการประมาณการวาการใชสทธประโยชนภายใต FTA จะมการ

เปลยนแปลงอยางไร เมอมการลดความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดชนดตางๆ ลง ผลของการวเคราะหในลกษณะนนาจะเปนประโยชนอยางยงตอการกาหนดทาทในการเจรจาการคาระหวางประเทศภายใตความตกลงการคาเสรตางๆ ทงน เนองจากการเจรจาเปลยนแปลงประเภทของกฎวาดวยแหลงกาเนดนนเปนเรองยากและละเอยดออน ดงนน หากผเจรจามขอมลเบองตนของการเปลยนกฎวาดวยแหลงกาเนดแตละลกษณะ จะสงผลตอการเพมอตราการใชสทธประโยชนของผประกอบการไดมากนอยเพยงใด ผเจรจาจะไดสามารถ “เลอกลกษณะของ ROO” ทจะสามารถเพมการใชสทธประโยชนใหไดมากทสด โดยตวอยางตอไปนจะเปนการแสดงตวอยางของการจาลองสถานการณการเปลยนกฎวาดวยแหลงกาเนด โดยดวาหากไทยสามารถเจรจาใหกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ มความเขมงวดนอยลงจะสงผลใหการใชสทธประโยชนเพมขนมากนอยเพยงใด

154

ตารางท 5.3 ตวอยางผลการจาลองสถานการณทนาสนใจเชงนโยบาย (Policy Simulation) เพอดผลการพยากรณอตราการใชสทธประโยชนทเพมขนเมอทาการปรบให ROO ประเภท

ตางๆ มความเขมงวดนอยลง ROO ใหม

ROO เดม CC

CTH

CTSH

CC

CTH รอยละ 4

CTSH รอยละ 6 รอยละ 5

จากตารางท 5.3 แสดงคาการเปลยนแปลงของอตราสทธประโยชนเมอเกดจากการเปลยน

ของชนดกฎวาดวยแหลงกาเนด ตวอยางเชน หากไทยสามารถเจรจาใหมการเปลยนกฎวาดวยแหลงกาเนดจาก CC เปน CTH อตราการใชสทธประโยชนจะเพมขนรอยละ 4 (คาสมมต) สาหรบ FTA น โปรดสงเกตวาการเพมขนของอตราการใชสทธประโยชนของผประกอบการเนองจากการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดในทน ในทางเศรษฐศาสตร อาจจะเกดจากการลดตนทนทเกดขนจากการปฏบตตามกฎวาดวยแหลงกาเนดโดยเฉพาะอยางยงในสวนของตนทนทแทจรงอยางทไดยกตวอยางไปแลวดานบน ในสวนของตนทนของกฎวาดวยแหลงกาเนดทเกยวของกบงานดานเอกสาร การผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดอาจจะไมไดชวยในเรองนมากนก

คณะผวจยคดวาการทผกาหนดนโยบายมขอมลประกอบการตดสนใจดงแสดงในตารางท 5.2

และ 5.3 ขางตนนาจะเปนประโยชน ทงน โดยเฉพาะอยางยงในกรณของผแทนเจรจาการคา ทจะตองชงนาหนกวาสนคาในแตละกลมของ ROO มความยากงายในการเจรจาตางกนอยางไร เมอเปรยบเทยบกบประโยชนทจะไดในแงของการเพมขนของอตราการใชสทธประโยชน หรอความยากงายในการเจรจาเพอลดภาษภายใต FTA ใหเปนศนยทงหมดกบการทผประกอบการจะใชสทธประโยชนมากขนมากนอยเพยงใด

คณะผวจยคดวาระเบยบวธ (Methodology) ทจะใชในการศกษาถงผลกระทบของการ

เปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนดและการเปลยนแปลงอตราภาษทเรยกเกบภายใตความตกลงการคาเสร นาจะเปนการสรางและประมาณการแบบจาลองทางเศรษฐมตเพอใชในการหาขอสรปเชงปรมาณของผลกระทบของปจจยทงสองดงกลาว โดยขอดของการสรางแบบจาลองดงกลาว คอ สามารถแยกแยะผลกระทบของตวแปรตางๆ ทมตอการใชสทธประโยชนออกจากกน กลาวคอ หากตองการดผลกระทบของการเปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนดทมผลกระทบตออตราการใชสทธประโยชนของผประกอบการ จงจาเปนทจะตองควบคมตวแปรอนๆ ทอาจจะสงผลตออตราการใชสทธประโยชนของผประกอบการใหมคาคงทเพอทจะไดวเคราะหผลผลกระทบทเกดขนจากการเปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนดเพยงอยางเดยว (แนวคดดงกลาวมชอทางภาษาละตนวา ceteris paribus ซงแปรวาการควบคมปจจยอนๆ ใหคงท) ทงน ดงทไดกลาวไปแลวในยอหนากอนๆ วาใน

155

การศกษาครงน คณะผวจยจะใหความสาคญกบผลการจาลองสถานการณเชงนโยบาย (Policy Simulation) มากกวาการตความโดยตรงจากคาสมประสทธทคานวณได เพราะนอกจากการจาลองสถานการณจะใหนยในเชงนโยบายมากกวาแลว ยงชวยแกปญหาทเกดจากการทขอมลการคาไทยภายใตความตกลงการคาเสรมลกษณะเฉพาะหลายประการดวย ซงบางครงอาจสงผลใหคาสมประสทธทคานวณไดมเครองหมาย/ขนาดตรงกนขามกบทคาดไวโดยทาใหหาคาอธบายทเหมาะสมไดยากหรอคาสมประสทธทคานวณไดอาจไมมนยสาคญทางสถต ซงทาใหไมไดขอสรปใดๆจากการประมาณแบบจาลองเปนตน

ทงน แบบจาลองทใชในการอธบายอตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลงการคาเสรท

คณะผวจยเลอกใชเปนแบบจาลองทมชอวา Two-Step Model ซงเปนแบบจาลองทแบงเปนสองแบบจาลองยอย โดยกอนทจะอธบายรายละเอยดของแบบจาลอง Two-step จะเรมตนโดยการเกรนนาทมาของการเลอกใชแบบจาลองน

งานศกษาทพยายามอธบายอตราการใชสทธประโยชนสวนใหญ มกจะใชแบบจาลองทมชอ

วา Tobit เนองจากแบบจาลองประเภทนมความเหมาะสมกบลกษณะของขอมลการใชสทธประโยชน กลาวคอ มสนคาจานวนมากทไมมการใชสทธประโยชนเลย ในขณะทมสนคาเพยงบางสวนทมการใชสทธประโยชนเปนบวก และสนคากลมนจะมอตราการใชสทธประโยชนตางกนออกไป ตงแตนอยกวา รอยละ 1 จนถงรอยละ 100 ทงน แบบจาลอง Tobit ซงเปนแบบจาลองทสามารถใชกบกรณทตวแปรตาม (ในทนคอ อตราการใชสทธประโยชน) มคา 0 จานวนมาก โดยตวแปรตามอกสวนหนงเปนจานวนจรงทมคามากกวา 0 เปนตนไป จงมความเหมาะสมทจะใชกบขอมลการใชสทธประโยชนดงกลาว อยางไรกตาม ผลของแบบจาลอง Tobit จะมความนาเชอถอ (คาประมาณของสมประสทธทไดไมเบยงเบนจากความเปนจรง หรอ unbiased) กตอเมอสมมตฐานสองขอของแบบจาลองเปนจรง กลาวคอ แบบจาลอง Tobit จะตองไมมปญหาเรอง Heteroskedasticity และ คาคลาดเคลอนของแบบจาลองจะตองมการกระจายแบบ normal โดยคณะผวจยไดทาการตรวจสอบสมมตฐานเหลานกบขอมลจรงของ FTA ตางๆ ทงฝงสงออกและนาเขาของไทยแลวพบวา สมมตฐานทงสองขอของแบบจาลอง Tobit นนไมเปนจรงในทกๆ ฐานขอมลการคาภายใต FTA ของไทย คณะผวจยจงตดสนใจทจะไมใชแบบจาลองนในการอธบายการใชสทธประโยชนภายใต FTA ของไทย

ดวยเหตผลดงกลาวในยอหนาทแลว คณะผวจยจงหนมาใชแบบจาลอง Two-Step ซง

สามารถแกปญหาดงกลาวทมในแบบจาลอง Tobit ได โดยแบบจาลอง Two-Step จะเปนการแบงแบบจาลองใหญออกเปนสองแบบจาลองยอย แบบจาลองแรกเปนแบบจาลอง Logit ทพยายามอธบายวาอะไรบางเปนปจจยสาคญใน “การใชหรอไมใช” สทธประโยชนของผประกอบการในสนคาแตละรายการ โดยจะไมพยายามอธบายวาหากผประกอบการในสนคานนๆ ตดสนใจใชสทธประโยชน เขาจะใชสทธมากนอยเพยงใด การอธบายในประเดนหลงน จะเปนหนาทของแบบจาลอง

156

ยอยทสองซงเปนแบบจาลองทไดเลอกเอาแตรายสนคาทมการใชสทธประโยชนเปนบวก โดยดวาปจจยอะไรบางทจะสงผลตอ “การใชสทธประโยชนทมากนอยแตกตางกนในสนคาแตละรายการ” แบบจาลองหลงนจะใชวธการประมาณสมการเสนตรงแบบถดถอยธรรมดา (Ordinary Least Square) กลาวในอกนยหนงคอ แบบจาลองแรก ชวยใหสามารถประมาณคาความนาจะเปนของการทผประกอบการจะตดสนใจใชสทธประโยชนภายใตความตกลงการคาเสรของแตละสนคา สวนแบบจาลองทสอง จะเปนการประมาณวาผประกอบการจะเลอกอตราการใชสทธประโยชนสาหรบสนคานนๆ ทอตราใด ซงผลกระทบโดยรวมตออตราการใชสทธประโยชนสามารถคานวณไดจากการนาคาความนาจะเปนของการใชสทธประโยชนทประมาณไดจากแบบจาลองแรก มาคณกบอตราการใชสทธประโยชนทประมาณไดจากแบบจาลองทสอง ลกษณะทกลาวมาทงหมดคอ ลกษณะของแบบจาลอง Two-step

คณะผวจยไดทาการประมาณคาแบบจาลองดงกลาวสาหรบกรณศกษาจากความตกลง

การคาเสรจานวน 4 ฉบบ ไดแก 1) ความตกลงการคาเสรอาเซยน (AFTA) 2) ความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน (ACFTA) 3) ความตกลงการคาเสรไทย-ออสเตรเลย (TAFTA) 4) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน (JTEPA) ในป 2553 ทงน คณะผวจยเลอกความตกลงการคาเสรททาการศกษาจากความตกลงการคาเสรทไทยมมลคาการคาคอนขางมากและมผลบงคบใชมาแลวเปนเวลาพอสมควร โดยทาการวเคราะหแยกเปนกรณการสงออกและการนาเขา เนองจากปจจยทมอทธพลตอการใชสทธประโยชนของผประกอบการในภาคการสงออกและการนาเขามความแตกตางกน อกทงในแตละความตกลงการคาเสรยงมลกษณะพเศษทตางกนออกไป ขอมลทนามาใชในการศกษา คอขอมลการใชสทธประโยชนภายใตความตกลงการคาเสรทงส ซงแบงตามพกดศลกากรระบบ ฮารโมไนซ (Harmonize System) ทความละเอยด 6 หลกและ 8 หลก ซงขอมลดงกลาวนามาจากฐานขอมลสถตการคาระหวางประเทศจากกระทรวงพาณชยและกรมศลกากร โดยชนดของขอมลทใชในการทาแบบจาลองทางเศรษฐมตคอ แบบ Cross-section ซงเปนการเกบขอมลของสนคาแตละรายการ ณ ชวงเวลาหนง ขอจากดของการใชขอมลแบบ Cross-section คอขาดขอมลการเปลยนแปลงของตวแปรในระดบรายสนคาในชวงเวลาตางๆ กน ซงจะทาใหการสรปผลกระทบของการเปลยนแปลงของ FTA rate หรอ ROO ทมตออตราการใชสทธประโยชนในระดบรายสนคาเปนไปไดยากและจาเปนตองทาการสรปผลเปนภาพเฉลยของกลมสนคาซงสามารถใหนยเชงนโยบายไดดระดบหนง แตในแงของการปฏบตจรง การมขอสรปในระดบรายสนคานาจะกอใหเกดประโยชนเชงนโยบายทชดเจนมากกวา

157

5.2 การทบทวนวรรณกรรม  

ในลาดบตอไป คณะผวจยจะสรปขอคนพบจากงานศกษาชนตางๆ ทเกยวของกบการวเคราะหปจจยทมผลตอการประหยดภาษศลกากร โดยมรายละเอยดดงตอไปน

Cadot et al (2005) ไดทาการศกษาปจจยทมผลตออตราการใชสทธประโยชนภายใตความ

ตกลงการคาเสรแหงทวปอเมรกาเหนอ (NAFTA) และภายใตความตกลงการคาเสรระหวางสหภาพยโรปกบกลมประเทศแถบทวปแอฟรกา ทะเลแครบเบยน และมหาสมทรแปซฟก (EU-ACP) โดยการใชตวแปรอธบาย ไดแก แตมตอภาษศลกากร ดชนความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาทดดแปลงจากวธของ Estevadeordal (2000) และตวแปรควบคมอนๆ อนไดแก ตวแปรหนแทนประเภทของสนคาวาเปนสนคาขนกลางหรอสนคาขนสดทาย ตวแปรหนแทนประเทศวาเปนประเทศทมระดบการพฒนานอยทสด (LDCs) หรอไม และตวแปรหนแทนประเทศภาคตางๆ ตามสมการขางลาง

ik

kiii DRu εθατλ ++++= ∑

โดยท iu คออตราการใชสทธประโยชนของสนคา i iτ คอแตมตอภาษศลกากรของสนคา i iR คอดชนความเขมงวดของกฎวาแหลงกาเนดสนคาของสนคา i kD คอตวแปรควบคมอนๆ θαλ ,, คอคาสมประสทธของตวแปรอธบาย iε คอคา residual การศกษาของ Cadot et al (2005) คณะผวจยสรปขอคนพบไดดงน

• การวเคราะหใชขอมลในระดบรายสนคาพกดศลกากร 6 หลก โดยใชแบบจาลอง double-censored tobit

• ดชนความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดจะมความสมพนธในเชงบวกกบแตมตอภาษศลกากรทงในกรณความตกลง NAFTA และความตกลง EU-ACP อยางไรกตาม คา 2R จากการวเคราะหสมการถดถอยของสองตวแปรน มคาประมาณรอยละ 30-40 ซงถอวาไมสงมากนก ปญหาความสมพนธกนเองระหวางตวแปรอธบายทงสองตวแปรน (Multicollinearity) จงไมนาจะสงผลตอการวเคราะหในสมการถดถอยขางตนมากนก

• ปญหาทนาจะสงผลตอการประมาณคาในสมการถดถอยขางตนคอ ปญหา Endogeneity ของตวแปร ROO (เชน ตวแปร ROO ถกกาหนดโดยตวแปรอนทมความสมพนธกบ

iu ) อยางไรกตาม เนองจากไมมตวแปรอนๆ (Instruments) มาแทนตวแปรดชนความ

158

เขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดได งานศกษานจงยงจาเปนตองใชตวแปรดชนความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดทมอยตอไป

• เมอพจารณาทกรายการสนคา แตมตอภาษศลกากรมความสมพนธโดยตรงอยางมนยสาคญกบอตราการใชสทธประโยชน ทงในกรณความตกลง NAFTA และความตกลง EU-ACP ในขณะทดชนความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดมความสมพนธแบบผกผนอยางมนยสาคญกบอตราการใชสทธประโยชน ทงสองกรณ

• สาหรบสนคาขนสดทาย การเปลยนแปลงของแตมตอภาษศลกากรและดชนความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนด มผลตอการเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนนอยกวาเมอเทยบกบกรณสนคาขนกลาง (สมประสทธของตวแปรทงสองในกรณสนคาขนสดทายมคาตากวาในกรณสนคาขนกลาง)

• การเพมตวแปรหนแทนประเทศวาเปนประเทศทมระดบการพฒนานอยทสด (LDCs) หรอไม และตวแปรหนแทนประเทศภาคตางๆ ไมทาใหขอสรปตางๆ ขางตนเปลยนไป

Carrère and de Melo (2004) ไดทาการศกษาปจจยทมผลตออตราการใชสทธประโยชน

ภายใตความตกลงการคาเสรแหงทวปอเมรกาเหนอ (NAFTA) โดยการใชตวแปรอธบาย ไดแก แตมตอภาษศลกากร ตวแปรหนแทนกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาเฉพาะรายสนคา (PSR) และตวแปรควบคมอนๆ อนไดแก ตวแปรหนแทนประเภทของสนคาวาเปนสนคาขนกลางหรอสนคาขนสดทายและตวแปรหนแทนประเภทกลมสนคา ตามสมการขางลาง

ik

kiii DRu εθατλ ++++= ∑

โดยท iu คออตราการใชสทธประโยชนของสนคา i iτ คอแตมตอภาษศลกากรของสนคา i iR คอตวแปรหน 3 ตวแปรแทนกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาเฉพาะราย

สนคาของสนคา i ไดแก ตวแปร CC ซงจะมคาเทากบ 1 หากเปนสนคาทตองใชเกณฑการเปลยนพกดศลกากรทระดบ 2 หลก ตวแปร TECH ซงจะมคาเทากบ 1 หากเปนสนคาทตองใชเกณฑกระบวนการผลตทเฉพาะเจาะจง และตวแปร RVC ซงจะมคาเทากบ 1 หากเปนสนคาทตองใชเกณฑสดสวนขนตาของวตถดบในประเทศทตองใชในกระบวนการผลต

kD คอตวแปรควบคมอนๆ θαλ ,, คอคาสมประสทธของตวแปรอธบาย iε คอคา residual

159

การศกษาของ Carrère and de Melo (2004) คณะผวจยสรปขอคนพบไดดงน

• การวเคราะหใชขอมลในระดบรายสนคาพกดศลกากร 6 หลก โดยใชแบบจาลอง ordinary least squared (OLS) with White correction เปรยบเทยบกบแบบจาลอง double-censored tobit อยางไรกตาม การใชแบบจาลองทงสองตางกใหขอสรปตางๆเหมอนกน

• งานศกษาชนนไมสามารถใสตวแปรหนเพมเตมเพอแทนกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาเฉพาะรายสนคาลกษณะอนๆ ได เชน ไมสามารถใสตวแปร CTH เพอแทนการใชเกณฑการเปลยนพกดศลกากรทระดบ 4 หลก เ นองจากจะทาใหเกดปญหาความสมพนธกนเองระหวางตวแปรอธบาย (Multicollinearity)

• แตมตอภาษศลกากรมความสมพนธโดยตรงอยางมนยสาคญกบอตราการใชสทธประโยชน ทงในกรณทพจารณาทกสนคาพรอมกน และในกรณพจารณาแยกเปนสนคาขนสดทายและสนคาขนกลาง ในขณะทตวแปรหนแทนกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาเฉพาะรายสนคาทกตวแปรมความสมพนธแบบผกผนอยางมนยสาคญกบอตราการใชสทธประโยชน

• เกณฑกระบวนการผลตทเฉพาะเจาะจงมผลดานลบตออตราการใชสทธประโยชนมากทสด หรอกลาวไดวาเกณฑนเปนเกณฑทมความเขมงวดสงทสด (สมประสทธของตวแปรหน TECH มคาตดลบมากทสด)

Cadot et al (2006) ศกษากฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาดานสดสวนวตถดบในประเทศ

(value content) ภายใตความตกลงการคาเสรของสหรฐฯ และสหภาพยโรป เพอใหเปนตวแบบสาหรบการใชกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาภายใตเขตการคาเสรอาเซยน (AFTA) ทงน คณะผวจยพยายามพสจนใหเหนวา กฎวาดวยแหลงกาเนดทสหรฐฯ และสหภาพยโรปใชจะกอใหตนทนทไมจาเปนหากประเทศในอาเซยนนารปแบบดงกลาวมาใช การศกษาเปนการประมาณการวา การใชสทธประโยชนจาก FTA ถกอธบายดวยแตมตอภาษศลกากรและความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาดานสดสวนวตถดบภายในประเทศโดยใชขอมลภายใตระบบสทธพเศษทางภาษศลกากร (GSP) ป 2545-2547 ของสหภาพยโรปกบกลมประเทศแถบแอฟรกาเหนอ ทะเลแครบเบยนและแปซฟก (ACP) แบบจาลองของงานศกษาชนนกคอ

iiii vcu εβταα +++= 110

สงทนาสนใจจากงานศกษาชนนกคอ

• งานศกษาชนนมไดอธบายการใชประโยชนจาก FTA ดวยกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาตางๆ แตศกษาเฉพาะกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาดานสดสวนวตถดบในประเทศในฐานะตวแปรอธบาย

160

• ผลการศกษากคอ การใชประโยชนจาก FTA มความสมพนธโดยตรงอยางมนยสาคญกบ แตมความสมพนธเชงผกผนอยางมนยสาคญกบระดบสดสวนวตถดบในประเทศ

• คณะผวจยไดคานวณผลกระทบสวนเพมของการลดระดบสดสวนวตถดบในประเทศจากรอยละ 60 มาเปนรอยละ 50 พบวา อตราการใชสทธประโยชนออนไหวตอการเปลยนแปลงดงกลาวนอยในสนคาทมอตราภาษศลกากรสง

Kohpaiboon (2010) ศกษาการตอบสนองของผสงออกตอประโยชนดานภาษจากความตกลงการคาเสรโดยใชประเทศไทยเปนกรณศกษาในสองประเดน นนคอ ปจจยทมอทธพลตอการใชสทธประโยชนดานภาษจาก FTA และการประเมนตนทนในการปฏบตตามกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา (ROO) การศกษาอาศยวธการทางเศรษฐมตจากแบบจาลองดงน

),,,,,,( ,,,,

2,,, titititititi

FTAiiti PCINTCONFORBLIBLIttfFTAU −=

โดย tiFTAU , คออตราการใชสทธประโยชนในอตสาหกรรม i ณ เวลา t

FTAti tt − คอสวนตางระหวางอตราภาษศลกากรทวไปและอตราภาษศลกากรภายใต FTAใน

อตสาหกรรม i

tiBLI ,

คอระดบของความเชอมโยงยอนหลง (Backward Linkage Index) ในอตสาหกรรม i ในฐานะตวแทน (Proxy) ของความสามารถของอตสาหกรรมนนๆ ในปฏบตตามกฎวาดวยแหลงกาเนด

2

,tiBLI คอคายกกาลงสองของ tiBLI ,

tiFOR, คอระดบของบทบาทของบรษทจากตางประเทศในอตสาหกรรม i ณ เวลา t โดยใชขอมลสวนแบงผลผลตของบรษทจากตางประเทศเปนตวแทน

tiCON , คอระดบของการรวมตวหรอกระจกตวในอตสาหกรรม (Conglomeration) ในอตสาหกรรม i ณ เวลา t โดยใชขอมลสวนแบงผลผลตของบรษทขนาดใหญ

tiINT, คอมลคาการสงออกเฉลยสามปของอตสาหกรรม i ณ เวลา t

tiPC , คอสดสวนการคาระหวางชนสวนกบสวนประกอบทงหมดขออตสาหกรรม i ณ เวลา t

จากแบบจาลองขางตน คณะผวจยใชขอมลจากขอมลรายสนคาพกดภาษ 4 หลกแบบ

Panel (Inter-product panel data) ครอบคลมความตกลงการคาเสรทไทยลงนามตงแตป 2533 เปนตนมาและสนคาหตถอตสาหกรรม (พกด 2 หลกท 25-97) สงทนาสนใจในงานศกษาชนนเมอเทยบกบงานศกษาทผานมากคอ ใชขอมลการใชประโยชนจาก FTA ทแทจรงจากหนวยงานทรบผดชอบ รวมทงการใชระดบความเชอมโยงยอนหลงในอตสาหกรรม ประการหลงน คณะผวจยมไดนากฎวาดวยแหลงกาเนดมาคานวณโดยตรงในแบบจาลอง แตอาศยขอมลจากจานวนผลผลต (output)

161

ทงหมดทตองการจากทกภาคการผลตในประเทศเมออปสงคของสนคานนเพมขนหนงหนวย โดยหากอตสาหกรรมนนๆ มคา BLI สง ยอมสะทอนถงความสามารถทสงขนของอตสาหกรรมนนๆ ในการปฏบตตามกฎวาดวยแหลงกาเนด2

จากตวอยางงานศกษาทไดกลาวมาขางตน คณะผวจยไดศกษาชนดแบบจาลองททานอนๆ

ใชโดยเฉพาะงานของ Cadot el al (2005) เพอทจะหาจดเดนและจดดอยและจะนาไปปรบปรงในแบบจาลองของคณะผวจยตอไป โดยงานศกษาสวนใหญใชแบบจาลองชนด Logit ซงเปนแบบจาลองทแบงตวแปรซายมอเปน 1 และ 0 ขนอยกบวามการใชสทธประโยชนภายใตความตกลงการคาเสรหรอไม แตทงนทงนนเมอคณะผวจยไดทาการตรวจสอบของลกษณะขอมลดบของอตราการใชสทธประโยชนของผสงออกและนาเขาไทย ซงพบวาอตราการใชสทธประโยชนของผประกอบการไทยมคาสวนใหญเปน 0 และมากกวาศนย ทงน คณะผวจยเลงเหนวาแบบจาลองทเหมาะสมกบขอมลลกษณะนคอ แบบจาลอง Tobit ซงงานของ Cadot et al (2005) กไดมการใชแบบจาลอง Tobit เชนเดยวกน แตเมอคณะผวจยไดทาการตรวจสอบสมมตฐานทสาคญทางสถตของแบบจาลอง Tobit (การกระจายตวของคาความคลาดเคลอนเปนแบบ normal และไมม heteroskedasticity) ซงพบวาสมมตฐานทสาคญเหลานไมตรงกบความเปนจรงและจะทาใหไมสามารถเชอถอความเทยงตรงของผลการประมาณแบบจาลอง Tobit ได โดยคณะผวจยไดทาการแกไขปญหาดงกลาวดวยการใชแบบจาลอง Two-step ซงไดถกออกแบบมาเพอแกปญหาเมอสมมตฐานของแบบจาลอง Tobit ไมเปนจรง โดยคณะผวจยจะกลาวถงรายละเอยดของแบบจาลอง Two-step ในสวนถดไป

ในสวนของตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดซงถอวาเปนหวใจหลกของงานศกษาชนน ดงทกลาวมาในขางตนวางานศกษากอนๆ เชอวาความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดเปนปจจยหนงทสงผลตอการใชสทธประโยชนของผประกอบการ โดยวธททานอนๆใชมอย 2 วธคอ การใชดชนความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนด (ROO restrictiveness index) เปนตวชวดความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนด และการใชตวแปรหน (Dummy variable) แทนกฎวาดวยแหลงกาเนดชนดตางๆ โดยคณะผวจยไดทาการเลอกวธการใชตวแปรหนในแบบจาลองดวยเหตผลดงตอไปน ประการทหนง การใชดชนความเขมงวดแทนตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดทาใหคณะผวจยไมสามารถศกษาไดวาการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดควรเปนอยางไรในความเปนจรงเนองจากการเปรยบเทยบจากดชนไปเปนกฎวาดวยแหลงกาเนดเปนไปไดยาก ประการทสอง คณะผวจยไดคนพบวาจากขอมลคาดชนความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดมคาทตางกนไมมาก อกทงคาดชนทสวนใหญยงมคาทซากนคอนขางมาก ประการทสาม คณะผวจยไมพบปญหา endogeneity problem ในตวแปรหนของกฎวาดวยแหลงกาเนด จงทาใหสามารถเชอถอผลการประมาณแบบจาลองทใชตวแปรหนได  

                                                            2 การใช BLI แทน ROO index เปนสงทนาสนใจ เพราะเปนการสะทอนความคดทวา แม ROO จะเขมขน แตถาอตสาหกรรม

นนๆ มความสามารถในการปฏบตตาม ROO ดงกลาว ROO กจะไมสงผลลบตอการของใชประโยชนสทธพเศษทางภาษมากนก

162

5.3 แบบจาลองทใชในการวเคราะห

แบบจาลอง Two-step ประกอบไปดวยแบบจาลอง Logit และแบบจาลองสมการเชงเสนแบบถดถอย OLS โดยแบบจาลอง logit เปนแบบจาลองทจะอธบายวา ปจจยอะไรบางเปนปจจยสาคญใน “การใชหรอไมใช” สทธประโยชนของผประกอบการในสนคาแตละรายการ โดยจะไมพยายามอธบายวาหากผประกอบการในสนคานนๆ ตดสนใจใชสทธประโยชน เขาจะใชสทธมากนอยเพยงใด ในสวนของแบบจาลองสมการเชงเสนแบบถดถอย ซงเปนแบบจาลองทไดเลอกเอาแตรายสนคาทมการใชสทธประโยชนเปนบวก โดยดวาปจจยอะไรบางทจะสงผลตอ “การใชสทธประโยชนทมากนอยแตกตางกนในสนคาแตละรายการ” โดยกลาวอยางงายๆ คอแบบจาลองแรกจะทาใหสามารถประมาณคาความนาจะเปนของการตดสนใจใชสทธประโยชนของผประกอบการภายใตความตกลงการคาเสรของสนคาแตละชนดได สวนแบบจาลองทสองจะเปนการประมาณวาผประกอบการจะเลอกอตราการใชสทธประโยชนสาหรบสนคาแตละชนดทอตราใด ซงถาหากตองการทราบผลกระทบโดยรวมตออตราการใชสทธประโยชน กจะสามารถคานวณไดโดยนาเอาความนาจะเปนของการใชสทธประโยชนทไดจากการประมาณแบบจาลองแรกมาคณกบอตราการใชสทธประโยชนทไดจากการประมาณแบบจาลองทสอง โดยแบบจาลองทงสองมลกษณะดงตอไปน

แบบจาลอง Logit

, _ , , , , , ,

แบบจาลองสมการเชงเสนแบบถอดถอย (Ordinary Least Square: OLS)

_

ตวแปรฝงซาย

ตวแปร dyi เปนตวแปรทถกสรางขนเพอทจะใชเปนตวแปรตามในแบบจาลอง Logit ซงเปนแบบจาลองแรกของแบบจาลอง Two-Step โดยกาหนดใหตวแปร dy มคาเปน 1 เมอสนคา i มการใชสทธประโยชนภายใตความตกลงการคาเสร (utilization rate >0) และมคาเปนศนย เมอไมมการใชสทธประโยชน (utilization rate=0)

163

ตวแปร utili เปนตวแปรอตราการใชสทธประโยชนซงคดจากสดสวนของมลคาการคาทมการใชสทธประโยชนภายใตความตกลงการคาเสรตอมลคาการคาของสนคาทไดรบเตมตอทางภาษเปนบวก โดยตวแปร util เปนตวแปรตามทใชในแบบจาลองทสอง (แบบจาลอง OLS) ของแบบจาลอง Two-step

ตวแปรฝงขวา

ตวแปรฝงขวานจะมสองประเภทคอ ตวแปรวเคราะหและตวแปรควบคม โดยสงทตองการทราบคอขนาด ทศทาง นยสาคญทางสถต ตลอดจนความสามารถในการอธบายตวแปรฝงซาย (โอกาสในการใชสทธประโยชนในกรณของแบบจาลอง Logit และอตราการใชสทธประโยชนในกรณของแบบจาลอง OLS) ของตวแปรวเคราะห ในขณะเดยวกนกควบคมลกษณะเฉพาะทอาจจะมความแตกตางกนของสนคาในแตละอตสาหกรรมหรอในแตละลาดบขนในการผลต โดยจะไมวเคราะหผลของตวแปรควบคมโดยตรง

ตวแปรวเคราะห

• ตวแปร margin คอ ตวแปรแตมตอภาษศลกากร ซงหมายถงสวนตางระหวางอตราภาษทเกบจากการคานอกความตกลงการคาเสร (MFN rate) และอตราภาษทเกบภายใตการคาผานความตกลงการคาเสร (FTA rate) โดยตวแปรนคานวณจาก MFN rate-FTA rate เนองจากเหตผลทางดานอตราภาษเปนปจจยหนงททาใหผประกอบการเลอกทาการคาผานความตกลงการคาเสรเพราะสามารถแบงเบาภาระทางภาษของผประกอบการหากไดแตมตอภาษศลกากรมคามาก จะทาใหผประกอบการมแรงจงใจในการใชสทธประโยชนภายใตความตกลงการคาเสรมาก ในทางกลบกน หากไดแตมตอภาษศลกากรมคานอย ผประกอบการกจะไมมแรงจงใจในการใชสทธประโยชนภายใตความตกลงการคาเสร จะเหนวาตวแปรแตมตอภาษศลกากรจงเปนปจจยหลกปจจยหนงทสงผลกระทบตออตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลงการคาเสรของผประกอบการ ฉะนน จงควรใสตวแปร margin เขาไปในแบบจาลอง

• ตวแปร fta rate คอตวแปรอตราภาษทเรยกเกบภายใตการคาผานความตกลงการคาเสร (FTA rate) เมอ fta rate สง ผประกอบการกจะมภาระทางภาษมาก ซงยอมสงผลใหผประกอบการมแรงจงใจนอยลงในการทาการคาผานชองทางความตกลงการคาเสรและสงผลใหอตราการใชสทธประโยชทางการคาเสรมคาตาลง ในทางกลบกนเมออตราภาษทเรยกเกบภายใตความตกลงการคาเสรมตา ผประกอบการคากจะมแรงจงใจมากในการทาการคาผานชองทางการคาเสรและสงผลใหอตราการใชสทธประโยชนทางการคาอาจจะสงขน ทงน แมสนคาบางรายการจะมแตมตอทางภาษ (margin) สง แตทงนเนองจากอตราภาษ MFN rate เดมมคาสงมากเมอลบแตมตอดานภาษ (ทแมจะมคาสง) ออกแลว อตราภาษภายใต FTA (FTA rate) กยงคงมคาคอนขางสง ซงอาจจะสงผลใหม

164

อตราการใชสทธประโยชนนอย ดงนน คณะผวจยจงเปนการสมควรทจะใสตวแปร FTA rate ไปในแบบจาลองเพมขนจากการใชตวแปร margin เปนตวแปรทางดานภาษเพยงตวแปรเดยว

• กลมตวแปร ROO เปนกลมตวแปรหนของกฎวาดวยแหลงกาเนดขนตางๆ ซงถอวาเปนตวแปรทเปนหวใจของงานศกษาน โดยคณะผวจยจะจาลองการเปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนดในลกษณะตางๆ โดยเฉพาะอยางยง การทาการจาลองสถานการณท ROO มความเขมงวดนอยลง เพอดวาจะสงผลตอการเพมการใชสทธประโยชนมาก/นอยเพยงใด โดยคณะผวจยคาดวากฎวาดวยแหลงกาเนดทมความเขมงวดมากยอมจะทาใหเกดความยงยากในและตนทนในการปฏบตงานเพมมากขน ซงนาจะสงผลกระทบดานลบตอตราการใชสทธประโยชน ทงน โปรดสงเกตวาตนทนทเกยวเนองกบการปฏบตตามกฎวาดวยแหลงกาเนดมทงตนทนทางตรงในการปฏบตตามกฎวาดวยแหลงกาเนดและตนทนทเกยวเนองกบงานเอกสารธรการตางๆ เพอใหไดมาซงแหลงกาเนด ซงในกรณของแบบจาลองน ตวแปร ROO นาจะเปนการสะทอนตนทนในการปฏบตตามกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทแรกเปนหลก เนองจากหากมการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด (ซงจะนาเสนอในตอนตอไป) ตนทนในการปฏบตตามกฎวาดวยแหลงกาเนดทนาจะลดลงนาจะเปนตนทนประเภทแรก (ดรายละเอยดเพมเตมไดในบทนา) ตวแปร p ในแบบจาลองคอ จานวนประเภทของ ROO ในแตละ FTA

• กลมตวแปร interaction เปนการนาเอาตวแปรอนๆ ในแบบจาลองมาคณกบตวแปรหน โดยนาเอาตวแปร margin หรอ ตวแปร FTA rate มาคณกบกลมตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนด ROO เนองจากคณะผวจยเชอวาสนคาแตละรายการทมกฎวาดวยแหลงกาเนดตางกนจะสะทอนผลของการเปลยนแปลงตวแปร margin และ FTA rate ทมตออตราการใชสทธประโยชนแตกตางกน

ตวแปรควบคมอนๆ

• ภาคอตสาหกรรมการผลตถกแทนดวยตวแปร sector ซงถกกาหนดใหเปนปจจยควบคมความแตกตางหรอลกษณะเฉพาะของสนคารายการตางๆ ทอยในภาคอตสาหกรรมการผลตตางๆ กน 18 อตสาหกรรม ดงน อตสาหกรรมเกษตร ชนสวนยานยนต เซรามก เคมภณฑ เครองใชไฟฟา อเลกทรอนกส อาหาร เครองนงหม อตสาหกรรมเหลก เครองประดบ เครองหนง เครองจกรกล พลาสตก อตสาหกรรมยาง สงทอ และ อตสาหกรรมอนๆ

• สถานะในกระบวนการผลตถกแทนดวยตวแปร stage ถกกาหนดใหเปนปจจยควบคมเชนกน โดยทวไปแลวสถานะในกระบวนการผลตสนคาจะถกแบงเปน 5 ขน ดงตอไปน

165

วตถดบขนตน สนคาทผานกระบวนการแปรรปมาในระดบหนง สนคาประเภทชนสวนและอปกรณ สนคาทน และสนคาขนสดทายสาหรบการบรโภค3

• ตวแปร cumulation เปนตวแปรสาหรบสนคาทสามารถใชวตถดบในประเทศทมเอกสารรบรองและวตถดบทนาเขาจากประเทศนอกภาค (diagonal cumulation) ได โดยตวแปรนจะใสในความตกลงการคาไทย-ญปน (JTEPA)

• กลมประเทศภาคถกแทนดวยตวแปร Countries ซงถกกาหนดใหเปนปจจยควบคมความแตกตางหรอลกษณะเฉพาะของการสงออกในแตละประเทศ (ตวแปรนจะมเฉพาะกลมประเทศสมาชกความตกลงการคาเสรอาเซยน เนองจากเปนความตกลงเดยวจากความตกลงทงหมดททาการศกษาซงประกอบดวยประเทศคภาคหลายประเทศ)

โปรดสงเกตวาตวแปรทตองการศกษาจรงๆ จะมเพยง 3 ตวแปรคอ margin fta_rate และ

ROO เหตผลทตองรวมตวแปรควบคมอนๆ อยางเชน ตวแปรภาคอตสาหกรรม ตวแปรสถานะในกระบวนการผลต ตวแปร cumulation หรอตวแปรกลมประเทศภาค เพอทจะควบคมลกษณะเฉพาะของตวแปรเหลานทนาจะสงผลตอการใชสทธประโยชนภายใต FTA ซงจะทาใหคาสมประสทธของ ROO ทคานวณไดสะทอนผลกระทบอนเนองมาจาก ROO เพยงปจจยเดยว 5.4 ผลการประมาณแบบจาลองและการจาลองสถานการณทนาสนใจเชงนโยบาย

ผลการศกษาในสวนนจะแบงเปน 2 สวนใหญๆ คอผลของแบบจาลองทางฝงสงออกและแบบจาลองทางฝงนาเขา โดยในแตละสวนจะนาเสนอผลการวเคราะหภายใตความตกลงการคาเสรฉบบตางๆ อนไดแก ความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน (JTEPA) ความตกลงการคาเสรไทย-ออสเตรเลย (TAFTA) ความตกลงการคาเสรอาเซยน (AFTA) และความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน (ACFTA) ทงน โปรดสงเกตวา ในการนาเสนอผลสาหรบแตละความตกลง (และแตละกรณของฝงสงออกและนาเขา) จะมลาดบการนาเสนอและการใหความสาคญดงตอไปน

• ลกษณะเฉพาะของอตราภาษและกฎวาดวยแหลงกาเนดภายใตความตกลงการคาเสรนนๆ ทสงผลตอแบบจาลอง

• ผลการประมาณแบบจาลอง: ในสวนนจะเปนการนาเสนอผลการประมาณคาสมประสทธตางๆ ทคานวณได โดยคณะผวจยอยากจะเนนเปนพเศษวาผใชรายงานฉบบนไมควรจะตความผลกระทบของปจจยตางๆ ทมตออตราการใชสทธประโยชนของผประกอบการ โดยดจากคาสมประสทธเพยงอยางเดยว ทงน เนองจาก อยางทไดกลาวไปแลวในบทนาวา ขอมลการคาภายใต FTA ของไทยมลกษณะเฉพาะหลายประการททาใหการตความโดยตรงจากคาสมประสทธอาจจะมปญหา (เชน อาจจะไมมนยสาคญหรอมเครองหมาย/

                                                            3 สถานะในกระบวนการผลตแบงเปน 5 ขนตามมาตรฐาน Broad Economic Categories (BEC)

166

ขนาดไมตรงกบทคาดไว) นอกจากน การตความจากคาสมประสทธยอมเปนการตความโดยตองมสมมตฐานวาปจจยอนๆ ถกควบคมใหคงท (centralis paribus: ดรายละเอยดไดในบทนา) ซงอาจจะไมมความนาสนใจในเชงนโยบายมากนก คณะผวจยจงขอเนนวาการนาผลของรายงานฉบบนไปใชควรจะดผลจากการทาการจาลองสถานการณเชงนโยบายเปนหลก (ดรายละเอยดในประเดนถดไป)

• ผลการจาลองสถานการณเชงนโยบาย: คณะผวจยมความเชอมนในการตความผลในสวนนมากกวาการตความโดยดจากคาสมประสทธเพยงอยางเดยว (ดรายละเอยดในประเดนกอนหนาน) เนองจากเปนผลของการประมวลผลกระทบของทกปจจยทมนยสาคญ (โดยรวม) ในการกาหนดมลคาการคา (ซงจะชวยแกปญหาในกรณทคาสมประสทธของตวแปรบางตวอาจจะมปญหาอยางทกลาวไปในประเดนทแลว) นอกจากน การตความผลในสวนนนาจะมความชดเจนมากกวาในแงของการตอบคาถามในเชงนโยบาย

5.4.1 แบบจาลองฝงสงออก  

5.4.1.1 แบบจาลองอตราการใชสทธประโยชนการสงออกภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน (AFTA)

ในกรณของขอตกลงการคาเสรอาเซยนจะประมาณคาแบบจาลองโดยมการแยกกลมประเทศ

เพราะอตราภาษภายใต FTA ของกลมประเทศอาเซยนเดม (ไดแก บรไน สงคโปร อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส และไทย) กลมประเทศอาเซยนใหม (ไดแก ลาว พมา กมพชา และเวยดนาม) ยงมความแตกตางกน โดยสนคาภายใตรายการลดภาษของกลมประเทศอาเซยนเดมทกรายการมคาเปนศนยหมดแลว สวนประเทศสมาชกอาเซยนใหมสนคาตางๆ กาลงอยในชวงทยอยลดภาษ หมายเหต: เนองดวยคณะผวจยไมมนใจผลการประมาณในแบบจาลอง AFTA (กลมประเทศใหม) จงขอทาการ

ประมาณแบบจาลองอตราการใชสทธประโยชนเฉพาะกลมประเทศอาเซยนเดม

ผลการศกษากลมประเทศสมาชกอาเซยนเดม (อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส)

กลมประเทศสมาชกอาเซยนเดมประกอบดวยบรไน สงคโปร อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส และไทย ซงในแบบจาลองไดแทนประเทศเหลานดวยตวแปรหน แตไมรวมประเทศไทยเนองจากเปนการศกษาอตราการใชสทธประโยชนทางดานการคาระหวางประเทศของไทย และเพอปองกนการเกดปญหา multicolinearity จงจาเปนตองมการดรอปตวแปรหนของประเทศใดประเทศหนงออกไป (ในทนเลอกดรอปประเทศบรไน นอกจากน ประเทศสงคโปรเปนอกประเทศทถกดรอปเพราะสนคาทกรายการมอตราภาษภายใต FTA เปนศนยหมดแลว) โดยลกษณะเฉพาะของอตรา

167

ภาษและกฎวาดวยแหลงกาเนดภายใต AFTA ทสงผลตอแบบจาลองมดงตอไปน หนง เนองจากอตราภาษภายใต FTA ของสนคาทกรายการมคาเทากบศนย ดงนน ในแบบจาลองนจงไมสามารถหาความสมพนธระหวางตวแปร FTA กบอตราการใชสทธประโยชนภาษใตความตกลงการคาเสรได สอง มการจดกลมของกฎวาดวยแหลงกาเนดแตละประเภทตามระดบความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดและพยายามทาใหจานวนรายการสนคาในกฎวาดวยแหลงกาเนดแตละประเภทมความสมดลกน โดยกฎวาดวยแหลงกาเนดของความตกลงการคาเสรอาเซยนม 8 ชนด ซงสามารถจดกลมไดดงตารางตอไปน

ตารางท 5.4 กฎวาดวยแหลงกาเนดทใชในแบบจาลอง

กฎวาดวยแหลงกาเนด

CCandPorVAorP

CCorVA

CCorVAorP

CTHorVA

CTHorVAorP

CTSHorVA

VAorP

WO

ตารางขางตนแสดงการจดกลมประเภทของกฎวาดวยแหลงกาเนดตามความเขมงวดโดย

เรยงลาดบจากความเขมงวดมากไปนอย

ผลการประมาณแบบจาลอง (กลมประเทศสมาชกอาเซยนเดม) ผลจากการประมาณคาแบบจาลอง Logit ไดผลดงตอไปน

ตารางท 5.5 Partial Effect ของแบบจาลอง Logit สาหรบการสงออกไทยไปยงภายใตความ

ตกลงการคาเสร AFTA (กลมประเทศสมาชกอาเซยนเดม) ป 25531 Delta-method

dy/dx Std. Err. z P>|z| [95% Conf. Interval]

margin 0.001536 0.002286 0.67 0.502 -0.00294 0.006015

Phi 0.48298 0.060502 7.98 **0 0.364399 0.601561

Ina 0.542219 0.058268 9.31 **0 0.428016 0.656423

Mys 0.624743 0.051568 12.11 **0 0.523672 0.725814 CCandPorVAorP

CCorVA 0.530478 0.245529 2.16 **0.031 0.04925 1.011705

CCorVAorP 0.345651 0.263883 1.31 0.19 -0.17155 0.862852

CTHorVA 0.437893 0.235419 1.86 *0.063 -0.02352 0.899306

CTHorVAorP 0.179309 0.263734 0.68 0.497 -0.3376 0.696218

CTSHorVA 0.623681 0.240901 2.59 **0.01 0.151524 1.095839

168

Isector_2 (ชนสวนยานยนต) 0.510208 0.089794 5.68 **0 0.334214 0.686201 Isector_3 (เซรามก) 0.145531 0.073405 1.98 **0.047 0.001661 0.289401 Isector_4 (เคมภณฑ) 0.000766 0.045604 0.02 0.987 -0.08862 0.090147 Isector_5 (เครองใชไฟฟา) 0.062582 0.048386 1.29 0.196 -0.03225 0.157416 Isector_6 (อเลกทรอนกส) -0.03558 0.059874 -0.59 0.552 -0.15293 0.081773 Isector_7 (อาหาร) 0.090463 0.047032 1.92 *0.054 -0.00172 0.182644 Isector_8 (เครองนงหม) -0.24395 0.100691 -2.42 **0.015 -0.4413 -0.0466

Isector_9 (เหลก) -0.04215 0.049842 -0.85 0.398 -0.13984 0.055538 Isector_10 (เครองประดบ) -0.2809 0.115767 -2.43 **0.015 -0.5078 -0.054

Isector_11 (เครองหนง) 0.060114 0.059855 1 0.315 -0.0572 0.177428 Isector_12 (เครองจกรกล) -0.0839 0.047842 -1.75 *0.079 -0.17767 0.009864 Isector_13 (อนๆ) -0.06308 0.042661 -1.48 0.139 -0.14669 0.020534 Isector_14 (พลาสตก) 0.247843 0.052329 4.74 **0 0.14528 0.350406 Isector_15 (ยาง) 0.104272 0.053726 1.94 *0.052 -0.00103 0.209574 Isector_16 (สงทอ) 0.088376 0.121954 0.72 0.469 -0.15065 0.327401 Isector_17 (ยานยนต) 0.174196 0.092158 1.89 *0.059 -0.00643 0.354822 Isector_18 (ไม) 0.005024 0.073975 0.07 0.946 -0.13996 0.150011 Istage_2 (ผานการแปรรป) 0.135635 0.046864 2.89 **0.004 0.043783 0.227487 Istage_3 (ชนสวนและอปกรณ) 0.176858 0.050968 3.47 **0.001 0.076964 0.276753 Istage_4 (สนคาทน) 0.057779 0.051885 1.11 0.265 -0.04391 0.159473 Istage_5 (บรโภคขนสดทาย) 0.127041 0.046572 2.73 **0.006 0.035762 0.218319

หมายเหต: 1. เนองจากแบบจาลอง Logit เปนแบบจาลองทไมใชเชงเสน (non-linear model) คาสมประสทธทคานวณไดจากแบบจาลองจงไมใชคา partial effect อยางเชน ในแบบจาลองสมการเชงเสน ดงนน จงจาเปนตองสงใหโปรแกรมทางสถตคาณวนหาคา partial effect ของแบบจาลองดงแสดงในตารางนโดยคา partial effect หมายความวาเมอตวแปรฝงขวาหนงตวเปลยนไป 1 หนวย (โดยทตวแปรอนคงท) คาความนาจะเปนของการใชสทธประโยชนจะเปลยนเปนเทาไร

2. ** แสดงถงคาสมประสทธทมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 5 * แสดงถงคาสมประสทธทมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 10

คาสมประสทธทไดจากการประมาณแบบจาลองขางตนสามารถบอกความสมพนธของปจจย

ทสงผลตอมลคาการสงออกไดในระดบหนง แตอยางไรกตาม เนองจากขอมลการคาของไทยมลกษณะเฉพาะหลายประการททาใหคาสมประสทธของบางตวแปรอาจไมมนยสาคญทางสถต หรอมขนาด/เครองหมายทไมตรงกบทคาดหมายไว (ตลอดจนการม interaction terms ยอมทาใหการตความโดยดจากคาสมประสทธเพยงอยางเดยวเปนไปไดยาก) ฉะนน การวเคราะหผลการประมาณแบบจาลองในรายงานฉบบนจะไมเนนการตความจากคาสมประสทธเพอดผลเชงปรมาณ แตจะใหความสาคญมากกวากบการทาการจาลองสถานการณเชงนโยบาย (Policy Simulation) (ซงจะนาเสนอในตอนตอไป) สาเหตทเลอกทาการวเคราะหผลเชงปรมาณดวยวธดงกลาว เนองจากการ Simulation ทาใหสามารถพยากรณมลคาการสงออกโดยคานงถงปจจยทกปจจยพรอมๆ กนทงหมด โดยผลของการพยากรณไดรวมเอาผลจากปจจยบางอยางทอาจจะไมมนยสาคญทางสถตโดยตวของมนเองแต “เมอรวมกบปจจยอนๆ แลว” ซงจาเปนตองคานงถงผลกระทบของปจจยเหลานนดวย

169

อยางไรกตาม สามารถดผลของ partial effects จากตารางท 5.5 เพอวเคราะหทศทางของความสมพนธระหวางตวแปรฝงขวาและฝงซายไดคราวๆ ซงปจจยทสงผลตอความนาจะเปนในการใชสทธประโยชนมดงตอไปน

• ตวแปร margin มคา partial effect ตรงกบทคาดไว โดยมคาเปนบวกอยางไมมนยสาคญทางสถต นนหมายความวาเมอแตมตอภาษเพมมากขน ความเปนไปไดทผประกอบการจะใชสทธประโยชนกเพมขนเชนกน

• กลมตวแปรหนของกฎวาดวยแหลงกาเนดภายใตความตกลงการคาเสร AFTA ชนดตางๆ โดยสวนใหญมผลกระทบตอความนาจะเปนของการใชสทธประโยชนภายใตความตกลงการคาเสรอยางมนยสาคญทางสถต

• เมอคณะผวจยไดทาการตรวจสอบนยสาคญทางสถตแบบกลมกบกลมตวแปรควบคมอนๆ โดย กลมตวแปรหนกลมประเทศ (ซงมนยสาคญทางสถตสงมาก) ตวแปร cumulationกลมตวแปรหนภาคอตสหกรรมการผลต (stage) และกลมตวแปรหนสถานะในกระบวนการผลต (sector) ซงพบวากลมตวแปรมนยสาคญทางสถตเมออยรวมกน

แบบจาลองทสอง (OLS) มผลการประมาณคาดงตอไปน

170

ตารางท 5.6 ผลการประมาณแบบจาลองอตราการใชสทธประโยชนโดยใช Ordinary Least Square สาหรบการสงออกภายใตความตกลงการคาเสร AFTA ป (กลมประเทศสมาชกอาเซยนเดม) 2553 Linear Regression Number of obs = 2568

F(27, 2540) = 0 R-squared = 0.0357 Root MSE = 37.436

Util Coef. Robust Std. Err. t P>|t| [95% Conf. Interval]

margin 0.004401 0.0666939 0.07 0.947 -0.12638 0.13518 CCandPorVAorP (omitted) CCorVA 52.29393 6.014887 8.69 **0 40.49935 64.08851 CCorVAorP 79.33757 14.75608 5.38 **0 50.40241 108.2727 CTHorVA 68.3041 2.643596 25.84 **0 63.12027 73.48792 CTHorVAorP 72.34697 14.18134 5.1 **0 44.5388 100.1551 CTSHorVA 71.19851 7.309855 9.74 **0 56.86463 85.5324

Isector_2 (ชนสวนยานยนต) -1.61064 7.320424 -0.22 0.826 -15.9653 12.74397

Isector_3 (เซรามก) -0.34015 6.946374 -0.05 0.961 -13.9613 13.28098

Isector_4 (เคมภณฑ) -4.69594 5.326124 -0.88 0.378 -15.1399 5.748051

Isector_5 (เครองใชไฟฟา) -10.3233 5.546862 -1.86 *0.063 -21.2001 0.553527

Isector_6 (อเลกทรอนกส) -6.60333 7.147044 -0.92 0.356 -20.618 7.411295

Isector_7 (อาหาร) 2.634105 5.354968 0.49 0.623 -7.86644 13.13465

Isector_8 (เครองนงหม) -1.42501 15.50951 -0.09 0.927 -31.8376 28.98756

Isector_9 (เหลก) -13.4765 5.712843 -2.36 **0.018 -24.6788 -2.27415

Isector_10 (เครองประดบ) -43.1447 11.95872 -3.61 **0 -66.5945 -19.6948

Isector_11 (เครองหนง) 2.027145 6.841608 0.3 0.767 -11.3886 15.44284

Isector_12 (เครองจกรกล) -6.739 6.116924 -1.1 0.271 -18.7337 5.255666

Isector_13 (อนๆ) -6.40017 4.975403 -1.29 0.198 -16.1564 3.356089

Isector_14 (พลาสตก) -8.66284 5.427937 -1.6 0.111 -19.3065 1.980794

Isector_15 (ยาง) -4.91059 6.108583 -0.8 0.422 -16.8889 7.067721

Isector_16 (สงทอ) -19.0251 14.93033 -1.27 0.203 -48.302 10.25177

Isector_17 (ยานยนต) 17.39791 7.645228 2.28 **0.023 2.406392 32.38942

Isector_18 (ไม) -9.93076 8.956322 -1.11 0.268 -27.4932 7.631676

Istage_2 (ผานการแปรรป) -15.0385 4.694487 -3.2 **0.001 -24.2439 -5.83303

Istage_3 (ชนสวนและอปกรณ) -27.7931 5.520805 -5.03 **0 -38.6189 -16.9674

Istage_4 (สนคาทน) -21.1234 5.78855 -3.65 **0 -32.4741 -9.77259

Istage_5 (บรโภคขนสดทาย) -16.3596 4.643866 -3.52 **0 -25.4657 -7.2534 _cons 13.77898 5.954905 2.31 **0.021 2.102017 25.45594

หมายเหต: ** แสดงถงคาสมประสทธมนยสาคญทระดบความเชอมนรอยละ 95 * แสดงถงคาสมประสทธมนยสาคญทระดบความเชอมนรอยละ 90

171

โดยในงานศกษาชนน จะไมเนนการตความคาสมประสทธทคานวณไดจากแบบจาลองเพอดผลเชงปรมาณโดยตรง แตจะเนนการทาการจาลองสถานการณทมความนาสนใจในเชงนโยบายมากกวา อยางไรกตาม จากผลการประมาณแบบจาลองขางตนกพอจะสามารถสรปผลคราวๆของทศทางทตวแปรตางๆ นาจะสงผลตออตราการใชสทธประโยชนไดดงตอไปน

• ตวแปร margin มคา partial effect ตรงกบทคณะผวจยคาดไว โดยมคาเปนบวกอยางไมมนยสาคญทางสถต นนหมายความวาเมอรายแตมตอภาษเพมมากขน ความเปนไปไดทผประกอบการจะใชสทธประโยชนกเพมขนเชนกน

• ตวแปรหนของกฎวาดวยแหลงกาเนด จากตารางท 5.6 จะเหนวาตวแปรเหลานมคาทแตกตางกนออกไป โดยเมอพจารณาขนาดของคาสมประสทธจะเหนวาคอนขางเรยงตามลาดบความเขมขนของ ROO โดยคาสมประสทธของกฎวาดวยแหลงกาเนดจะมคานอยเมอกฎวาดวยแหลงกาเนดความเขมขนมากยกตวอยางเชน สมประสทธของกฎวาดวยแหลงกาเนดชนด CCorVA มคาเทากบ 52.29 ซงมคานอยกวาคาสมประสทธของกฎวาดวยแหลงกาเนดชนด CCorVAorP ซงมคาเทากบ 79.34 เนองดวยเหตผลทวา CCorVAorP เปดชองทางใหผประกอบการคาเลอกกฎวาดวยแหลงกาเนดไดหลายทางเลอกมากกวาชนดแหลงกาเนด CCorVA

• สาหรบตวแปรควบคมอนๆ เชน ตวแปร cumulation กลมตวแปรหนภาคอตสหกรรมการผลต (stage) และกลมตวแปรหนสถานะในกระบวนการผลต (sector) หลายๆ ตวแปรไมมนยสาคญทางสถตแตหากพจารณา “กลมของตวแปรเหลาน” จะพบวามนยสาคญในการชวยอธบายการใชสทธประโยชน คณะผวจยจงเลอกทจะรวมตวแปรเหลานไวในแบบจาลอง

ผลการจาลองสถานการณเชงนโยบาย (กลมประเทศสมาชกอาเซยนเดม) โจทยทตองการตอบในสวนนคอ หากมการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากท

มความเขมงวดมากใหมความเขมงวดลดลงไดจะทาสงผลใหอตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลงการคาเสรเพมขน/ลดลงเทาใด การจาลองสถานการณเชงนโยบายสามารถทาไดโดยการใชแบบจาลองพยากรณหาสวนตางของอตราการใชสทธประโยชนภายใตภายใตความตกลงการคาเสรในชวงกอนและหลงจากทมการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด โดยคณะผวจยไดทาการจาลองสถานการณเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดในหลายลกษณะดงแสดงในตารางท 5.7 ทงน การเลอก “ค” ของกฎวาดวยแหลงกาเนดเพอทาการจาลองสถานการณ โดยเลอกเฉพาะกรณทสามารถเปรยบเทยบความเขมงวดระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนดทงสองได ยกตวอยางเชน สามารถบอกไดวากฎวาดวยแหลงกาเนด CC นาจะมความเขมงวดกวามากกวา CTH จงทาใหสามารถศกษากรณการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจาก CC มาเปน CTH ได ในทางตรงกนขาม หากไมสามารถระบไดอยางชดเจนวาระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนด CC กบ VA40 กฎวาดวยแหลงกาเนด

172

ประเภทใดมความเขมงวดมากกวากน ฉะนน จงไมทาการศกษาในกรณน ตารางท 5.7 ยงไดทาการสรปวาลกษณะการเปลยนแปลง ROO ททาการศกษานนมนยสาคญในแงของการเพมอตราการใชสทธประโยชนหรอไม โดยในการนาเสนอผลตอจากนไป โดยจะเลอกนาเสนอเฉพาะผลของลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดทมนยสาคญทางสถตตอการเพมอตราการใชสทธประโยชนเทานน

ตารางท 5.7 ลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ และความมนยสาคญตอการเพมอตราการใชสทธประโยชน

ROO เดม ROO ทเจรจาใหม ความมนยสาคญ

(CC and P) or VA or P CC or VA or P ไมมมนยสาคญ

CC or VA CC or VA or P มนยสาคญ

CC or VA CTH or VA มนยสาคญ

CC or VA CTH or VA or P ไมมมนยสาคญ

CTH or VA CTH or VA or P ไมมนยสาคญ

CTH or VA CTSH or VA มนยสาคญ

VA or P CC or VA or P ไมมมนยสาคญ

VA or P CTH or VA or P ไมมมนยสาคญ

VA or P CTSH or VA or P ไมมมนยสาคญ

ตารางท 5.8 ผลการเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนทเกดจากการจาลองการ

เปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนด ROO เกา

ROO ใหม

CCorVA CTHorVA

CCorVAorP รอยละ 6.08

CTHorVA รอยละ 6.33

CTSHorVA รอยละ 12.32

ตารางท 5.8 แสดงมลคาการเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลงการคาเสรของผประกอบการเมอมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ โดยดจากหลก (Column) ไปเปนแถว (Row) สวนชองทถกแรเงาสเทาในตารางแสดงวาไมมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด ยกตวอยางเชน การเปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนดจากชนด CCorVA ใหเปน CCorVAorP จะสงผลใหอตราการใชสทธประโยชนเพมขนรอยละ 6.08 เมอพจารณาการอตราการใชสทธประโยชนทเพมขนจะเหนวาการเปลยนแปลงจากกฎวาดวยแหลงกาเนดชนดทใกลเคยงกน (CCorVA ไปเปน CCorVAorP) ใหผลลพธทใกลเคยงกบการเปลยนแปลงชนดกฎวาดวยแหลงกาเนดขามชนด (CCorVA ไปเปน CTHorVA) ดงนน เมอพจารณาการเปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนดทใกลเคยงกนอาจมความเปนไปไดในการเจรจามากกวาเปนการเปลยนกฎวาดวย

173

แหลงกาเนดขามชนด (เปลยนกลม CC ใหเปนกลม CTH) ดงนน การเลอกเจรจาเปลยนชนดกฎวาดวยแหลงกาเนดควรคานงถงปจจยอนๆ ดวย เชน ความยากงายในการเจรจา

5.4.1.2 แบบจาลองอตราการใชสทธประโยชนการสงออกภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน (ACFTA)

อตราภาษภายใต FTA ทเรยกเกบสวนใหญมคาเปนศนย โดยสวนของสนคารายการทมการ

เรยกเกบภาษ FTA rate มคา FTA rate เทากบรอยละ 5 (คาเฉลยของอตราภาษ FTA rate มคาเทากบรอยละ 0.16 โดยทคาอตราภาษ FTA rate ในสวนทมคามากกวาศนยมคาเทากบรอยละ 5) โดยสนคาเหลานกาลงอยในชวงทยอยลดภาษ กฎวาดวยแหลงกาเนดของความตกลงการคา ACFTA มทงหมด 6 ชนดดงตาราง ซงคณะผวจยพบปญหา multicolinearity เมอทาการประมาณโดยการใชตวแปรหนทงหกชนด เนองจากจานวนรายสนคาทอยในกฎวาดวยแหลงกาเนดบางชนดมจานวนนอย ทงน คณะผวจยไดทาการแกปญหาโดยแบงกลมกฎวาดวยแหลงกาเนดใหมใหเหลอสองกลมซงแสดงไวดงตารางดงตอไปน

ตารางท 5.9 ชนดกฎวาดวยแหลงกาเนดและการแบงชนดตวแปรหนของกฎวาดวย

แหลงกาเนด ชนดกฎวาดวยแหลงกาเนด การใสตวแปรหน

CCorVA

VAor CTHorVA

VAorP

VA VA

CC ไมมรายสนคา

WO

หมายเหต: ไมมรายการสนคาในกฎวาดวยแหลงกาเนดชนด CC และ WO

ผลการประมาณแบบจาลอง

ผลจากการประมาณคาแบบจาลอง Logit ไดผลดงตอไปน

174

ตารางท 5.10 Partial Effect ของแบบจาลอง Logit สาหรบการสงออกภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน ACFTA ป 25531

Delta-method dy/dx Std. Err. z P>|z| [95% Conf. Interval]

margin 0.000214 0.001959 0.11 0.913 -0.00363 0.004054 fta_rate -0.08526 0.011683 -7.3 **0 -0.10816 -0.06236 VA 0.101375 0.038065 2.66 **0.008 0.026769 0.175981

Isector_2 (ชนสวนยานยนต) 0.065462 0.137992 0.47 0.635 -0.205 0.335923

Isector_3 (เซรามก) -0.11243 0.112406 -1 0.317 -0.33274 0.10788

Isector_4 (เคมภณฑ) -0.1867 0.068522 -2.73 **0.006 -0.32108 -0.05248

Isector_5 (เครองใชไฟฟา) -0.2542 0.074942 -3.39 **0.001 -0.40118 -0.10741

Isector_6 (อเลกทรอนกส) -0.3837 0.078611 -4.88 **0 -0.53783 -0.22968

Isector_7 (อาหาร) 0.01925 0.067244 0.29 0.775 -0.11255 0.151045

Isector_8 (เครองนงหม) -0.1809 0.07876 -2.3 **0.022 -0.33531 -0.02658

Isector_9 (เหลก) -0.3655 0.069853 -5.23 **0 -0.50243 -0.22861

Isector_10 (เครองประดบ) -0.27823 0.140312 -1.98 0.047 -0.55324 -0.00323

Isector_11 (เครองหนง) -0.1531 0.091821 -1.67 *0.095 -0.33307 0.026865

Isector_12 (เครองจกรกล) -0.3334 0.066675 -5 **0 -0.4641 -0.20274

Isector_13 (อนๆ) -0.3027 0.062628 -4.83 **0 -0.42546 -0.17996

Isector_14 (พลาสตก) 0.05848 0.081336 0.72 0.472 -0.10093 0.217895

Isector_15 (ยาง) 0.019992 0.087427 0.23 0.819 -0.15136 0.191345

Isector_16 (สงทอ) -0.1645 0.069378 -2.37 **0.018 -0.30057 -0.02861

Isector_17 (ยานยนต) (not estimable)

Isector_18 (ไม) -0.4497 0.085853 -5.24 **0 -0.61798 -0.28144

Istage_2 (ผานการแปรรป) 0.056222 0.058414 0.96 0.336 -0.05827 0.170711

Istage_3 (ชนสวนและอปกรณ) 0.108684 0.069004 1.58 0.115 -0.02656 0.243929

Istage_4 (สนคาทน) -0.02046 0.066175 -0.31 0.757 -0.15016 0.10924

Istage_5 (บรโภคขนสดทาย) 0.083355 0.05705 1.46 0.144 -0.02846 0.195171

หมายเหต: 1. เนองจากแบบจาลอง Logit เปนแบบจาลองทไมใชเชงเสน (non-linear model) คาสมประสทธทคานวณไดจากแบบจาลองจงไมใชคา partial effect อยางเชน ในแบบจาลองสมการเชงเสน ดงนน จงจาเปนตองสงใหโปรแกรมทางสถตคาณวนหาคา partial effect ของแบบจาลองดงแสดงในตารางนโดยคา partial effect หมายความวาเมอตวแปรฝงขวาหนงตวเปลยนไป 1 หนวย (โดยทตวแปรอนคงท) คาความนาจะเปนของการใชสทธประโยชนจะเปลยนเปนเทาไร

2. ** แสดงถงคาสมประสทธทมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 5 * แสดงถงคาคาสมประสทธทมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 10

คาสมประสทธทไดจากการประมาณแบบจาลองขางตน สามารถบอกความสมพนธของปจจย

ทสงผลตอความนาจะเปนในการใชสทธภายใต FTA ไดในระดบหนง แตอยางไรกตาม เนองจากขอมลการคาของไทยมลกษณะเฉพาะหลายประการททาให คาสมประสทธของบางตวแปรอาจไมมนยสาคญทางสถตหรอมขนาด/เครองหมายทไมตรงกบทคาดหมายไว ฉะนน การวเคราะหผลการ

175

ประมาณแบบจาลองในรายงานฉบบน จะไมเนนการตความจากคาสมประสทธเพอดผลเชงปรมาณ แตจะใหความสาคญมากกวากบการทาการจาลองสถานการณเชงนโยบาย (Policy Simulation) (ซงจะไดนาเสนอในตอนตอไป) สาเหตทเลอกทาการวเคราะหผลเชงปรมาณดวยวธดงกลาว เนองจากการ Simulation ทาใหสามารถพยากรณมลคาการสงออกโดยคานงถงปจจยทกปจจยพรอมๆ กนทงหมด โดยผลของการพยากรณไดรวมเอาผลจากปจจยบางอยางทอาจจะไมมนยสาคญทางสถตในตวของมนเอง แต “เมอรวมกบปจจยอนๆ แลว” มนยสาคญ ฉะนน จงตองคานงถงผลกระทบของปจจยเหลานนดวย

อยางไรกตาม สามารถดผลของ partial effects จากตารางท 5.10 เพอวเคราะหทศทางของความสมพนธระหวางตวแปรฝงขวาและฝงซายไดคราวๆ ซงปจจยทสงผลตอความนาจะเปนในการใชสทธประโยชนมดงตอไปน

• ตวแปร margin มคา partial effect ตรงกบทคณะผวจยคาดไว โดยมคาเปนบวกอยางไมมนยสาคญทางสถต นนหมายความวาเมอรายแตมตอภาษเพมมากขน ความเปนไปไดทผประกอบการจะใชสทธประโยชนกเพมขนเชนกน

• ตวแปรหนของกฎวาดวยแหลงกาเนด VA ภายใตความตกลงการคาเสร ACFTA มผลกระทบตอความนาจะเปนของการใชสทธประโยชนภายใตความตกลงการคาเสรอยางไมมนยสาคญทางสถตซงนาประหลาดใจวาคา Partial effect ของตวแปร VA มคาเปนคาบวก ซงตามหลกความเปนจรงควรจะเปนคาลบ (เนองจากตวแปร VA มความเขมขนมากกวากฎวาดวยแหลงกาเนด VAor ซงคณะผวจยใหเปน base case) ดงนน คณะผวจยจงเหนคา partial effect ของตวแปร VA ไมมความนาเชอถอ

• เมอคณะผวจยไดทาการตรวจสอบนยสาคญทางสถตแบบกลมกบกลมตวแปรควบคมอนๆ เชน กลมตวแปรหนภาคอตสหกรรมการผลต (stage) และกลมตวแปรหนสถานะในกระบวนการผลต (sector) พบวากลมตวแปรมนยสาคญทางสถตเมออยรวมกน

สาหรบแบบจาลองทสอง (ols) มผลการประมาณคาดงตอไปน

176

ตารางท 5.11 ผลการประมาณแบบจาลองอตราการใชสทธประโยชนโดยใช Ordinary Least Square สาหรบการสงออกภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน ACFTA ป 2553

Linear Regression Number of obs = 845 F( 24, 820) = 5.10 Prob> F = 0.0000 R-squared = 0.0926 Root MSE = 37.502

util Coef. Std. Robust t P>|t| [95% Conf. Interval]

margin 2.034132 1.074079 1.89 *0.059 -0.07414 4.142399 fta -1.026197 1.464195 -0.7 0.484 -3.90021 1.847815 VA 26.7114 12.69064 2.1 **0.036 1.801438 51.62135

Isector_2 (ชนสวนยานยนต) -24.0595 14.16565 -1.7 *0.09 -51.8648 3.745646

Isector_3 (เซรามก) -21.8799 10.75915 -2.03 **0.042 -42.9986 -0.76118

Isector_4 (เคมภณฑ) -1.302996 7.767166 -0.17 0.867 -16.5489 13.94287

Isector_5 (เครองใชไฟฟา) -31.7034 10.00054 -3.17 **0.002 -51.3331 -12.0738

Isector_6 (อเลกทรอนกส) -33.9167 12.50719 -2.71 **0.007 -58.4666 -9.36688

Isector_7 (อาหาร) 2.844979 7.103385 0.4 0.689 -11.098 16.78794

Isector_8 (เครองนงหม) -21.9182 11.33299 -1.93 *0.053 -44.1633 0.326865

Isector_9 (เหลก) -22.8744 9.827339 -2.33 **0.02 -42.1642 -3.58475

Isector_10 (เครองประดบ) -48.3884 9.988583 -4.84 **0 -67.9946 -28.7822

Isector_11 (เครองหนง) -35.0508 12.73296 -2.75 **0.006 -60.0439 -10.0578

Isector_12 (เครองจกรกล) -21.3146 10.06562 -2.12 **0.035 -41.0721 -1.55725

Isector_13 (อนๆ) -25.2574 7.381192 -3.42 **0.001 -39.7457 -10.7692

Isector_14 (พลาสตก) -19.1739 8.738519 -2.19 **0.029 -36.3265 -2.02148

Isector_15 (ยาง) -8.791135 9.253905 -0.95 0.342 -26.9553 9.372997

Isector_16 (สงทอ) -17.9854 8.066766 -2.23 **0.026 -33.8194 -2.15147

Isector_18 (ไม) -17.40722 36.11937 -0.48 0.63 -88.3045 53.49008

Istage_2 (ผานการแปรรป) -1.541598 8.189767 -0.19 0.851 -17.617 14.53378

Istage_3 (ชนสวนและอปกรณ) -9.789216 10.21504 -0.96 0.338 -29.8399 10.2615

Istage_4 (สนคาทน) 0.1554656 11.03178 0.01 0.989 -21.4984 21.80931

Istage_5 (บรโภคขนสดทาย) -7.263847 7.732991 -0.94 0.348 -22.4426 7.91494 VA#c.margin -2.51629 1.087258 -2.31 **0.021 -4.65043 -0.38216 _cons 53.672 14.33394 3.74 **0 25.53647 81.80754

หมายเหต: ** แสดงถงคาสมประสทธทมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 5 * แสดงถงคาสมประสทธทมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 10

โดยในงานศกษาชนน จะไมเนนการตความคาสมประสทธทคานวณไดจากแบบจาลองเพอด

ผลเชงปรมาณโดยตรง แตจะเนนการทาการจาลองสถานการณทมความนาสนใจในเชงนโยบายมากกวา อยางไรกตาม พอจะสรปผลคราวๆ ของ ทศทางทตวแปรตางๆ นาจะสงผลตออตราการใชสทธประโยชนไดดงตอไปน

177

• ตวแปรแตมตอทางภาษ (margin) มคาเปนบวกอยางมนยสาคญทางสถต ดงนน คณะผวจยจงเหนสมควรทจะใสตวแปร margin เขาไปในแบบจาลองเพอเปนตวแปรควบคม

• ตวแปรหนของกฎวาดวยแหลงกาเนด จากตารางท 5.11 จะเหนวาตวแปร VA มคาเปนบวก ซงเมอพจารณาตามรวมกบตวแปร interaction ระหวาง VA กบ ตวแปรภาษ FTA rate พบวาทศทางของตวแปรยงผดกบหลกความเปนจรงทวาตวแปรแหลงกาเนด VA ควรมคาเปนลบเพราะวาเขมขนกวากฎวาดวยแหลงกาเนด VAor ดงนน คณะผวจยจงเหนวาสมประสทธของตวแปร VA ไมมความนาเชอถอ

• สาหรบตวแปรควบคมอนๆ เชน กลมตวแปรหนภาคอตสหกรรมการผลต (stage) และกลมตวแปรหนสถานะในกระบวนการผลต (sector) หลายๆ ตวแปรไมมนยสาคญทางสถตแตหากพจารณา “กลมของตวแปรเหลาน” จะพบวามนยสาคญในการชวยอธบายการใชสทธประโยชน จงรวมตวแปรเหลานไวในแบบจาลอง

ผลการจาลองสถานการณเชงนโยบาย

ในสวนของการจาลองสถานการณ (simulation) คณะผวจยไมเชอถอในผลการจาลอง ดวยเหตผลทวาผลการเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนของผประกอบการมคาเปนลบเมอลดความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดซงมทศทางสวนกบหลกเหตผลทวาการลดความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดจะทาใหอตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลงการคาเสรเพมขน สาหรบเหตผลททาใหผลการทา simulation เพยนไปจากความจรงนนเนองมาจากคาสมประสทธของตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนด VA ซงยงไมสามารถแสดงผลกระทบของกฎวาดวยแหลงกาเนด VA ทมตออตราการใชสทธประโยชนของผประกอบการคาไดอยางเตมท ทงน วธการแกปญหาดงกลาวสามารถทาไดโดยการเพมตวแปรควบคมตวอนทสงผลกระทบตออตราการใชสทธประโยชนของผประกอบการคา แตดวยเหตผลของความจากดทางขอมลทาใหไมสามารถทาการประมาณโดยการใสตวแปรชนดใหมได ดงนน คณะผวจยจงเลอกทจะไมแสดงผลการจาลองสถานการณของการเปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนด

แมวายงมสนคาทภาษ FTA rate ยงมคาไมเทากบศนย จงไมสามารถทาการจาลองการลด

ภาษ FTA rate ใหมคาเปนศนยไดเนองจากเหตผลดงทไดกลาวมาในยอหนาทแลว เมอคณะผวจยไมสามารถหาตวแปรควบคมมาไดเพยงพอ คาสมประสทธของตวแปรตางๆ ในแบบจาลองจะไมตรงกบคาจรง (biased) และทาใหการตอบโจทยทางนโยบายเปนไปไดไมด ดงนน คณะผวจยจงเลอกทจะไมแสดงผลการจาลองสถานการณของการเปลยนแปลงทางภาษ FTA rate  

178

5.4.1.3 แบบจาลองอตราการใชสทธประโยชนการสงออกภายใตความตกลงการคาเสรไทย-ออสเตรเลย (TAFTA)

อตราภาษ FTA rate ของความตกลงการคาเสร TAFTA มคาศนยทงหมด ทงน ทาใหไม

สามารถนาตวแปร FTA rate เขาไปเพมในแบบในแบบจาลองได ดงนน คณะผวจยจงไมสามารถทา simulation ในกรณท FTA rate มคาเปนศนยอยแตเดมแลว ในสวนของตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดนนม 12 ชนด โดยคณะผวจยไดนามาจดกลมใหม ดงตารางตอไปน

ตารางท 5.12 ตารางกฎวาดวยแหลงกาเนดเดมและการแบงกลมกฎวาดวยแหลงกาเนดใหม

ชนดกฎวาดวยแหลงกาเนดเดม การจดกลมกฎวาดวยแหลงกาเนดใหม

CC CC CCandVA CCandVAandP CTH CTH

CTHandP

CTHandVA

CTSH CTSH

CTSHandP

CTSHandVA

P P VA VA

WO WO

โดยเหตผลทคณะผวจยไดแบงชนดตวแปรหนใหเหลอ 6 ชนด เนองดวยการทาตวแปรหน

กฎวาดวยแหลงกาเนดทง 12 ชนดมปญหา multicolinearity เมอทาการประมาณแบบจาลอง ทงน ลาดบความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดสามารถเรยงจากความเขมขนมากไปสความเขมขนนอยไดดงตอไปน

กลมท 1 กลมท 2 กลมท 3

ความ

จากเขม

ขนมา

กไป

นอย

CC P WO

CTH VA

CTSH

หมายเหต: ในสวนของกฎวาดวยแหลงกาเนดชนด WO มจานวนรายการสนคาเปนศนยจงทาใหคณะผวจยไมสามารถนาเขามาในแบบจาลองได

ผลการประมาณแบบจาลอง

ผลจากการประมาณคาแบบจาลอง Logit ไดผลดงตอไปน

179

ตารางท 5.13 Partial Effect ของแบบจาลอง Logit สาหรบการสงออกของไทยไปออสเตรเลยภายใตความตกลงการคาเสรไทย-ออสเตรเลย TAFTA ป 25531

Delta-method

dy/dx Std. Err. z P>|z| [95% Conf. Interval]

Margin 0.02548 0.048679 0.52 0.601 -0.06993 0.120889 CC 0.2565 0.36148 0.71 0.478 -0.45199 0.964987 CTH 0.361463 0.359304 1.01 0.314 -0.34276 1.065685 CTSH 0.400546 0.360969 1.11 0.267 -0.30694 1.108033 P 0.175309 0.083387 2.1 **0.036 0.011873 0.338744 VA -0.05908 0.063426 -0.93 0.352 -0.1834 0.065228 Cumulation -0.03726 0.110661 -0.34 0.736 -0.25415 0.179632

Isector_2 (ชนสวนยานยนต) 0.043751 0.187153 0.23 0.815 -0.32306 0.410564

Isector_3 (เซรามก) -0.03436 0.180724 -0.19 0.849 -0.38857 0.319857

Isector_4 (เคมภณฑ) -0.36999 0.169388 -2.18 **0.029 -0.70198 -0.03799

Isector_5 (เครองใชไฟฟา) -0.32083 0.171597 -1.87 *0.062 -0.65715 0.015494

Isector_6 (อเลกทรอนกส) -0.6615 0.175132 -3.78 0 -1.00475 -0.31824

Isector_7 (อาหาร) -0.11004 0.171954 -0.64 0.522 -0.44706 0.226987

Isector_8 (เครองนงหม) -0.39233 0.211118 -1.86 *0.063 -0.80611 0.021453

Isector_9 (เหลก) -0.34958 0.169637 -2.06 **0.039 -0.68206 -0.0171

Isector_10 (เครองประดบ) -0.50812 0.219648 -2.31 **0.021 -0.93862 -0.07761

Isector_11 (เครองหนง) -0.19857 0.184662 -1.08 0.282 -0.5605 0.163358

Isector_12 (เครองจกรกล) -0.40739 0.169652 -2.4 **0.016 -0.73991 -0.07488

Isector_13 (อนๆ) -0.27162 0.162582 -1.67 *0.095 -0.59028 0.047033

Isector_14 (พลาสตก) -0.04837 0.170953 -0.28 0.777 -0.38343 0.286692

Isector_15 (ยาง) -0.16604 0.173052 -0.96 0.337 -0.50521 0.17314

Isector_16 (สงทอ) -0.30718 0.176007 -1.75 *0.081 -0.65215 0.037787

Isector_17 (ยานยนต) -0.27587 0.260173 -1.06 0.289 -0.7858 0.234057

Isector_18 (ไม) -0.29893 0.17439 -1.71 *0.087 -0.64073 0.042868

Istage_2 (ผานการแปรรป) 0.288663 0.093779 3.08 **0.002 0.104859 0.472466

Istage_3 (ชนสวนและอปกรณ) 0.293429 0.102886 2.85 **0.004 0.091777 0.495081

Istage_4 (สนคาทน) 0.260397 0.103623 2.51 **0.012 0.0573 0.463494

Istage_5 (บรโภคขนสดทาย) 0.336847 0.096528 3.49 **0 0.147657 0.526038

หมายเหต: 1. เนองจากแบบจาลอง Logit เปนแบบจาลองทไมใชเชงเสน (non-linear model) คาสมประสทธทคานวณไดจากแบบจาลองจงไมใชคา partial effect อยางเชน ในแบบจาลองสมการเชงเสน ดงนน จงจาเปนตองสงใหโปรแกรมทางสถตคาณวนหาคา partial effect ของแบบจาลองดงแสดงในตารางน โดยคา partial effect หมายความวาเมอตวแปรฝงขวาหนงตวเปลยนไป 1 หนวย (โดยทตวแปรอนคงท) คาความนาจะเปนของการใชสทธประโยชนจะเปลยนเปนเทาไร

2. ** แสดงถงคาสมประสทธทมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 5 * แสดงถงคาสมประสทธทมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 10

180

คาสมประสทธทไดจากการประมาณแบบจาลองขางตน สามารถบอกความสมพนธของปจจยทสงผลตอความนาจะเปนในการใชสทธภายใต FTA ไดในระดบหนง แตอยางไรกตาม เนองจากขอมลการคาของไทยมลกษณะเฉพาะหลายประการททาให คาสมประสทธของบางตวแปรอาจไมมนยสาคญทางสถต หรอมขนาด/เครองหมายทไมตรงกบทคาดหมายไว ฉะนน การวเคราะหผลการประมาณแบบจาลองในรายงานฉบบน จะไมเนนการตความจากคาสมประสทธเพอดผลเชงปรมาณ แตจะใหความสาคญมากกวากบการทาการจาลองสถานการณเชงนโยบาย (Policy Simulation) (ซงจะไดนาเสนอในตอนตอไป) สาเหตทเลอกทาการวเคราะหผลเชงปรมาณดวยวธดงกลาว เนองจากการ Simulation ทาใหสามารถพยากรณมลคาการสงออกโดยคานงถงปจจยทกปจจยพรอมๆ กนทงหมด โดยผลของการพยากรณไดรวมเอาผลจากปจจยบางอยางทอาจจะไมมนยสาคญทางสถตโดยตวของมนเองแต “เมอรวมกบปจจยอนๆ แลว” มนยสาคญ จงตองคานงถงผลกระทบของปจจยเหลานนดวย

อยางไรกตาม สามารถทจะดผลของ partial effects จากตารางท 5.13 เพอวเคราะหทศทาง

ของความสมพนธระหวางตวแปรฝงขวาและฝงซายไดคราวๆ ซงปจจยทสงผลตอความนาจะเปนในการใชสทธประโยชนมดงตอไปน

• ตวแปร margin มคา partial effect ตรงกบทคณะผวจยคาดไว โดยมคาเปนบวกอยางไมมนยสาคญทางสถต นนหมายความวาเมอแตมตอภาษเพมมากขน ความเปนไปไดทผประกอบการจะใชสทธประโยชนกเพมขนเชนกน

• กลมตวแปรหนของกฎวาดวยแหลงกาเนดภายใตความตกลงการคาเสร TAFTA ชนดตางๆโดยสวนใหญมผลกระทบตอความนาจะเปนของการใชสทธประโยชนภายใตความตกลงการคาเสรอยางมนยสาคญทางสถต โดยเมอดขนาดของคา partial effect ของกลมตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดจะพบวาขนาดของคา partial effect ของชนดกฎวาดวยแหลงกาเนดทมความเขมขนนอยมคามากกวาชนดกฎวาดวยแหลงกาเนดทมคามาก สาหรบชนดกฎวาดวยแหลงกาเนด WO เนองจากไมมรายสนคาทอยในชนดกฎวาดวยแหลงกาเนด WO เลย คณะผวจยจงตดตวแปรหนของกฎวาดวยแหลงกาเนด WO ออกจากแบบจาลอง

• เมอคณะผวจยไดทาการตรวจสอบนยสาคญทางสถตแบบกลมกบกลมตวแปรควบคมอนๆ โดยตวแปร cumulation กลมตวแปรหนภาคอตสาหกรรมการผลต (stage) และกลมตวแปรหนสถานะในกระบวนการผลต (sector) พบวากลมตวแปรมนยสาคญทางสถตเมออยรวมกน

แบบจาลองทสอง (OLS) มผลการประมาณคาดงตอไปน

181

ตารางท 5.14 ผลการประมาณแบบจาลองอตราการใชสทธประโยชนโดยใช Ordinary Least Square สาหรบการสงออกไทยไปออสเตรเลยภายใตความตกลงการคาเสรไทย-ออสเตรเลย

TAFTA ป 2553 Linear Regression Number of obs. = 799

F( 27, 770) = . R-squared = 0.0735 Root MSE = 35.968

util Coef. Robust Std. Err. t P>|t| [95% Conf. Interval]

margin 9.109428 4.736818 1.92 *0.055 -0.18918 18.40804 CC -9.95746 9.700546 -1.03 0.305 -29.0001 9.08519 CTH 3.495287 8.538094 0.41 0.682 -13.2654 20.25599 CTSH 3.089265 9.496859 0.33 0.745 -15.5535 21.73207 P 0.683632 9.424154 0.07 0.942 -17.8165 19.18371 VA -0.88244 5.463213 -0.16 0.872 -11.607 9.842116 cumulation -17.9139 10.32086 -1.74 *0.083 -38.1743 2.346432

Isector_2 (ชนสวนยานยนต) -19.6116 18.66302 -1.05 0.294 -56.2481 17.02482

Isector_3 (เซรามก) 11.55665 16.22505 0.71 0.477 -20.2939 43.40723

Isector_4 (เคมภณฑ) -19.0318 16.09396 -1.18 0.237 -50.625 12.56149

Isector_5 (เครองใชไฟฟา) -17.0507 16.09564 -1.06 0.29 -48.6472 14.54588

Isector_6 (อเลกทรอนกส) -22.0734 25.80794 -0.86 0.393 -72.7356 28.58892

Isector_7 (อาหาร) -1.53235 14.9542 -0.1 0.918 -30.8882 27.82348

Isector_8 (เครองนงหม) -23.5134 22.65356 -1.04 0.3 -67.9834 20.95669

Isector_9 (เหลก) -16.7697 15.86047 -1.06 0.291 -47.9046 14.36523

Isector_10 (เครองประดบ) -10.7507 26.7705 -0.4 0.688 -63.3025 41.80116

Isector_11 (เครองหนง) -18.3806 16.8941 -1.09 0.277 -51.5445 14.78339

Isector_12 (เครองจกรกล) -30.529 16.56125 -1.84 *0.066 -63.0396 1.981555

Isector_13 (อนๆ) -15.399 15.1908 -1.01 0.311 -45.2193 14.42127

Isector_14 (พลาสตก) -5.49269 15.78179 -0.35 0.728 -36.4731 25.48774

Isector_15 (ยาง) -12.3767 16.54597 -0.75 0.455 -44.8573 20.10384

Isector_16 (สงทอ) -10.1687 16.45345 -0.62 0.537 -42.4677 22.13023

Isector_17 (ยานยนต) -33.1669 28.5508 -1.16 0.246 -89.2135 22.87978

Isector_18 (ไม) -13.2194 16.99477 -0.78 0.437 -46.5809 20.1422

Istage_2 (ผานการแปรรป) 3.367712 16.60415 0.2 0.839 -29.2271 35.96248

Istage_3 (ชนสวนและอปกรณ) -10.0122 17.60194 -0.57 0.57 -44.5657 24.54127

Istage_4 (สนคาทน) 8.220866 17.69895 0.46 0.642 -26.5231 42.96479

Istage_5 (บรโภคขนสดทาย) -2.06413 16.16196 -0.13 0.898 -33.7909 29.66261

_cons 34.90823 29.30963 1.19 0.234 -22.628 92.4445

หมายเหต: ** แสดงถงคาสมประสทธทมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 5 * แสดงถงคาสมประสทธทมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 10

182

โดยในงานศกษาชนน จะไมเนนการตความคาสมประสทธทคานวณไดจากแบบจาลองเพอดผลเชงปรมาณโดยตรง แตจะเนนการทาการจาลองสถานการณทมความนาสนใจในเชงนโยบายมากกวา อยางไรกตาม พอจะสรปผลคราวๆ ของ ทศทาง ทตวแปรตางๆ นาจะสงผลตออตราการใชสทธประโยชนไดดงตอไปน

• ตวแปรแตมตอทางภาษ (margin) มคาเปนบวกอยางมนยสาคญทางสถต ดงนนคณะผวจยจงเหนสมควรทจะใสตวแปร margin เขาไปในแบบจาลองเพอเปนตวแปรควบคม

• ตวแปรหนของกฎวาดวยแหลงกาเนด จากตารางท 5.14 จะเหนวาตวแปรเหลานมคาทแตกตางกนออกไป โดยเมอพจารณาขนาดของคาสมประสทธจะเหนวาคอนขางเรยงตามลาดบความเขมขนของ ROO โดยคาสมประสทธของกฎวาดวยแหลงกาเนดจะมคานอยเมอกฎวาดวยแหลงกาเนดมความเขมขนมาก ยกตวอยางเชน สมประสทธของกฎวาดวยแหลงกาเนดชนด CC มคาเทากบ -9.96 ซงมคานอยกวา คาสมประสทธของกฎวาดวยแหลงกาเนดชนด CTH ซงมคาเทากบ 3.49 โดยเมอพจารณาจะเหนวาคาสมประสทธเหลานไมมนยสาคญทางสถต แตคณะผวจยพบวากลมตวแปรหนของกฎวาดวยแหลงกาเนดมนยสาคญทางสถต เมอพจารณาเปนกลม สาหรบชนดกฎวาดวยแหลงกาเนด WO เนองจากไมมรายสนคาทอยในชนดกฎวาดวยแหลงกาเนด WO เลย จงตดตวแปรหนของกฎวาดวยแหลงกาเนด WO ออกจากแบบจาลอง

• สาหรบตวแปรควบคมอนๆ เชน ตวแปร cumulation กลมตวแปรหนภาคอตสหกรรมการผลต (stage) และกลมตวแปรหนสถานะในกระบวนการผลต (sector) หลายๆ ตวแปรไมมนยสาคญทางสถตแตหากพจารณา “กลมของตวแปรเหลาน” จะพบวามนยสาคญในการชวยอธบายการใชสทธประโยชน คณะผวจยจงเลอกทจะรวมตวแปรเหลานไวในแบบจาลอง

ผลการจาลองสถานการณเชงนโยบาย

ในสวนของการจาลองสถานการณ (Simulation) คณะผวจยเลอกทจะทาการจาลองการเปลยนแปลงของชนดกฎวาดวยแหลงกาเนดจากตวแปรหนทงหมดม 5 ชนด (เนองจากไมมรายการสนคาในกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภท WO คณะผวจยจงไมสามารถทาการเปรยบเทยบความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนด VA และ P กบกฎวาดวยแหลงกาเนดอนๆ ได) โดยคณะผวจยไดทาการจาลองสถานการณเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดในหลายลกษณะดงแสดงในตารางท 5.15 ทงน การเลอก “ค” ของกฎวาดวยแหลงกาเนดเพอทาการจาลองสถานการณ จะเลอกเฉพาะกรณทสามารถเปรยบเทยบความเขมงวดระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนดทงสองได ยกตวอยางเชน สามารถบอกไดวากฎวาดวยแหลงกาเนด CC มความเขมงวดกวามากกวา CTH ฉะนน จงสามารถศกษากรณการผอนคลายกฎวาดวย

183

แหลงกาเนดจาก CC มาเปน CTH ได ในทางตรงกนขาม หากไมสามารถระบไดอยางชดเจนวาระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนด CC กบ VA40 กฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทใดมความเขมงวดมากกวากน ดงนน จงไมทาการศกษาในกรณน ตารางท 5.15 ยงไดทาการสรปวาลกษณะการเปลยนแปลง ROO ททาการศกษานนมนยสาคญในแงของการเพมอตราการใชสทธประโยชนหรอไม โดยในการนาเสนอผลตอจากนไป จะเลอกนาเสนอเฉพาะผลของลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดทมนยสาคญทางสถตตอการเพมอตราการใชสทธประโยชนเทานน

ตารางท 5.15 ลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ

และความมนยสาคญตอการเพมอตราการใชสทธประโยชน ROO เดม ROO ทเจรจาใหม ความมนยสาคญ

CC CTH มนยสาคญ

CC CTSH มนยสาคญ

CTH CTSH มนยสาคญ

ตารางท 5.16 ผลการเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนทเกดจากการจาลองการ

เปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนด ROO เกา

ROO ใหม CC CTH

CTH รอยละ 16.22 CTSH รอยละ 18.41 รอยละ 2.52

หมายเหต: สาเหตทคณะผวจยไมทาการจาลองการเปลยนแปลงในกลมกฎวาดวยแหลงกาเนด P และ VA เพราะเปนการยากทจะลาดบความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดเหลาน

ตารางท 5.16 แสดงมลคาการเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลงการคาเสรของผประกอบการเมอมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ โดยดจากหลก (Column) ไปเปนแถว (Row) สวนชองทถกแรเงาสเทาในตารางแสดงวาไมมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดหรอคณะผวจยไมมนใจผลการจาลอง จากตารางเหนวาเมอทาการลดความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดชนด CC ใหเปน CTH อตราการใชสทธประโยชนของผประกอบการจะเพมขนรอยละ 16.22 เมอทาการลดความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดจาก CC ใหเปน CTSH อตราการใชสทธประโยชนของผประกอบการจะเพมขนรอยละ 18.41 ในขณะเดยวกน เมอทาการลดความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดจาก CTH เปน CTSH อตราการใชสทธประโยชนของผประกอบการเพมขนแครอยละ 2.52 ดงนน เมอวจยพจารณาดแลวจะพบวาการเปลยนความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดทมความเขมขนมากๆ (ในกรณนคอ CC) ใหผลการเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนเพมขนมากกวาการลดความเขมขนในกฎวาดวยแหลงกาเนดทมความเขมขนนอยกวา (เชน การเปลยนความเขมขนในกลม CTH) โดยผลการศกษาเปนการใหขอมลแกผ

184

ตดสนใจทางนโยบายวาการเจรจาเลอกลดความเขมขนกฎวาดวยแหลงกาเนดทอาจมขนในอนาคตจะใหผลลพธอยางไร โดยเกณฑการเลอกเจรจาจะตองคานงถงปจจยอนๆ เชน ความยากงายในการเจรจาขอลดความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดนนๆ

5.4.1.4 แบบจาลองอตราการใชสทธประโยชนของการสงออกภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน (JTEPA)

อตราภาษ FTA rate ของความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปนมคาเปนศนยคอนขางมาก

แตในสนคาบางประเภทยงคงมอตราภาษ FTA rate ทสงอย (คาเฉลยของอตราภาษ FTA rate มคาเทากบรอยละ 1.02 โดยทคาอตราภาษ FTA rate ในสวนทมคามากกวาศนยมคาเทากบรอยละ 6.4) ทงน คณะผวจยคาดวาผลการทา simulation ของการลดภาษ FTA ใหเปศนย ในทกๆรายสนคาจะสงผลตอการเพมอตราการใชสทธประโยชนของ JTEPA ไมมากนก อกปจจยหนงทเปนลกษณะเฉพาะของความตกลงการคาเสร ไทย-ญปน (JTEPA) คอกลมตวแปรหนของความตกลงการคาเสร JTEPA เปนกลมตวแปรทละเอยดทสดในกลมความตกลงการคาเสรอนๆ ทไทยทากบประเทศคคา โดยแบงเปน 23 ชนดดงตอไปน ตารางท 5.17 การแบงชนดกฎวาดวยแหลงกาเนดภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน

ชนดกฎวาดวยแหลงกาเนด ชนดกฎวาดวยแหลงกาเนด

1. CC 13. CTHex 2. CCandP 14. CTHexorVA40 3. CCandVA100 15. CTHorP 4. Ccex 16. CTHorVA40 5. CCexandP 17. CTHorVA40orP 6. CCorVA40 18. CTSH 7. CCorVA40orP 19. CTSHexorVA40 8. CTH 20. CTSHorVA40 9. CTHandP 21. CTSHorVA40orP

10. CTHandVA100 22. VA40 11. CTHandVA40 23. WO 12. CTHandVA50

โดยเมอทาการประมาณผลของตวแปรหนเหลานในแบบจาลองแลว ไมพบกบปญหา

multicolinearity ซงเปนขอดททาใหสามารถดผลของการเปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทเหลานไดอยางชดเจน (ไมตองจดกลมประเภทกฎวาดวยแหลงกาเนด) ทงน คณะผวจยไมไดใสกลมตวแปรปฎสมพนธ (Interaction) เขาไปในแบบจาลอง เพราะพบปญหา multicolinearity ของตวแปรปฎสมพนธ (Interaction)

185

ผลการประมาณแบบจาลอง ผลจากการประมาณคาแบบจาลอง Logit ไดผลดงตอไปน

ตารางท 5.18 Partial Effect ของแบบจาลอง Logit สาหรบการสงออกของไทยไปญปน

ภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน JTEPA ป 25531 Delta-method dy/dx Std. Err. z P>|z| [95% Conf. Interval]

Margin 0.0076984 0.0047212 1.63 0.103 -0.001555 0.0169517 fta_rate -0.0080895 0.0051199 -1.58 0.114 -0.0181244 0.0019454 CC 0.3027659 0.2064535 1.47 0.143 -0.1018755 0.7074073 CCandP 0.1771269 0.2254588 0.79 0.432 -0.2647642 0.619018 CCandVA100 0.2426163 0.2717256 0.89 0.372 -0.2899561 0.7751888 CCex 0.2629367 0.2103666 1.25 0.211 -0.1493743 0.6752476 CCexandP 0.2090603 0.225215 0.93 0.353 -0.2323529 0.6504735 CCorVA40 0.4940038 0.2159212 2.29 **0.022 0.0708061 0.9172015 CCorVA40orP (omitted) CTH 0.4308315 0.20337 2.12 **0.034 0.0322335 0.8294294 CTHandP 0.3746599 0.2150207 1.74 *0.081 -0.0467729 0.7960928 CTHandVA100 (omitted) CTHandVA40 (omitted) CTHandVA50 (omitted) CTHex 0.3732656 0.2137073 1.75 *0.081 -0.045593 0.7921243 CTHexorVA40 (omitted) CTHorP 0.6211625 0.2886097 2.15 **0.031 0.0554978 1.186827 CTHorVA40 0.5291472 0.2005621 2.64 **0.008 0.1360527 0.9222418 CTHorVA40orP 0.2412531 0.1913909 1.26 0.207 -0.1338661 0.6163724 CTSH 0.2611305 0.2124031 1.23 0.219 -0.1551718 0.6774329 CTSHexorVA40 (omitted) CTSHorVA40 0.3678431 0.2227665 1.65 *0.099 -0.0687712 0.8044574 CTSHorVA40orP 0.1351703 0.1996462 0.68 0.498 -0.2561289 0.5264696 VA40 0.5370178 0.27431 1.96 **0.05 -0.0006199 1.074655 WO (omitted) Cumulation 0.0682303 0.1227518 0.56 0.578 -0.1723588 0.3088194 Isector_3 (เซรามก) 0.2205286 0.1518056 1.45 0.146 -0.077005 0.5180621 Isector_4 (เคมภณฑ) 0.0518298 0.1230474 0.42 0.674 -0.1893386 0.2929983 Isector_5 (เครองใชไฟฟา) -0.0238949 0.1752786 -0.14 0.892 -0.3674347 0.3196449 Isector_7 (อาหาร) 0.1963345 0.0726224 2.7 **0.007 0.0539972 0.3386719

186

Isector_8 (เครองนงหม) 0.095405 0.1163369 0.82 0.412 -0.1326111 0.3234211 Isector_9 (เหลก) 0.0184451 0.1679756 0.11 0.913 -0.310781 0.3476711 Isector_10 (เครองประดบ) -0.0465692 0.1909642 -0.24 0.807 -0.420852 0.3277137 Isector_11 (เครองหนง) 0.0146673 0.0975928 0.15 0.881 -0.176611 0.2059456 Isector_12 (เครองจกรกล) -0.4827945 0.0770857 -6.26 **0 -0.6338797 -0.3317093 Isector_13 (อนๆ) -0.160175 0.0939296 -1.71 *0.088 -0.3442736 0.0239237 Isector_14 (พลาสตก) 0.3289065 0.0975189 3.37 **0.001 0.1377729 0.5200401 Isector_15 (ยาง) 0.0287082 0.1987313 0.14 0.885 -0.3607981 0.4182144 Isector_16 (สงทอ) 0.1132684 0.0876672 1.29 0.196 -0.0585561 0.2850929 Isector_18 (ไม) -0.1181858 0.1174272 -1.01 0.314 -0.348339 0.1119673 Istage_2 (ผานการแปรรป) -0.095057 0.0897768 -1.06 0.29 -0.2710164 0.0809023 Istage_3 (ชนสวนและอปกรณ) -0.17491 0.1658902 -1.05 0.292 -0.5000488 0.1502288 Istage_4 (สนคาทน) 0.0581164 0.1765581 0.33 0.742 -0.287931 0.4041638 Istage_5 (บรโภคขนสดทาย) 0.0782059 0.0853964 0.92 0.36 -0.089168 0.2455798 หมายเหต: 1. เนองจากแบบจาลอง Logit เปนแบบจาลองทไมใชเชงเสน (non-linear model) คาสมประสทธท

คานวณไดจากแบบจาลองจงไมใชคา partial effect อยางเชน ในแบบจาลองสมการเชงเสน ดงนนจาเปนตองสงใหโปรแกรมทางสถตคาณวนหาคา partial effect ของแบบจาลองดงแสดงในตารางน โดยคา partial effect หมายความวาเมอตวแปรฝงขวาหนงตวเปลยนไป 1 หนวย (โดยทตวแปรอนคงท) คาความนาจะเปนของการใชสทธประโยชนจะเปลยนเปนเทาไร

2. ** แสดงถงคาสมประสทธทมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 5 * แสดงถงคาสมประสทธทมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 10

คาสมประสทธทไดจากการประมาณแบบจาลองขางตนสามารถบอกความสมพนธของปจจย

ทนาจะสงผลตอความนาจะเปนในการใชสทธภายใต FTA ไดในระดบหนง แตอยางไรกตาม เนองจากขอมลการคาของไทยมลกษณะเฉพาะหลายประการททาใหคาสมประสทธของบางตวแปรอาจไมมนยสาคญทางสถต หรอมขนาด/เครองหมายทไมตรงกบทคาดหมายไว ฉะนน การวเคราะหผลการประมาณแบบจาลองในรายงานฉบบน จะไมเนนการตความจากคาสมประสทธเพอดผลเชงปรมาณ แตจะใหความสาคญมากกวากบการทาการจาลองสถานการณเชงนโยบาย (Policy Simulation) (ซงจะไดนาเสนอในตอนตอไป) สาเหตทเลอกทาการวเคราะหผลเชงปรมาณดวยวธดงกลาว เนองจากการ Simulation ทาใหสามารถพยากรณมลคาการสงออกโดยคานงถงปจจยทกปจจยพรอมๆ กนทงหมด โดยผลของการพยากรณไดรวมเอาผลจากปจจยบางอยางทอาจจะไมมนยสาคญทางสถตโดยตวของมนเองแต “เมอรวมกบปจจยอนๆ แลว” มนยสาคญ ฉะนน จงจาเปนตองคานงถงผลกระทบของปจจยเหลานนดวย

187

อยางไรกตาม สามารถดผลของ partial effects จากตารางท 5.18 เพอวเคราะหทศทาง ของความสมพนธระหวางตวแปรฝงขวาและฝงซายไดคราวๆ ซงปจจยทสงผลตอความนาจะเปนในการใชสทธมดงตอไปน

• ตวแปร margin มคา partial effect ตรงกบทคณะผวจยคาดไว โดยมคาเปนบวก ซงมความนาเชอถอทางสถตในระดบหนง นนหมายความวาเมอแตมตอภาษเพมมากขน ความเปนไปไดทผประกอบการจะใชสทธประโยชนกเพมขนเชนกน

• ในสวนของตวแปรภาษทเรยกเกบภายใตความตกลงการคาเสร (fta rate) มคา partial effect เปนคาลบอยางมความนาเชอถอทางสถตในระดบหนง ซงตรงกบทคาดไวโดยเมออตราภาษทเรยกเกบภายใตความตกลงการคาเสรสงขนกนาจะทาใหความเปนไปไดผประกอบการทจะใชสทธประโยชนทางการคาภายใตความตกลงทางคาเสรลดนอยลง

• กลมตวแปรหนของกฎวาดวยแหลงกาเนดภายใตความตกลงการคาเสร JTEPA ชนดตางๆ โดยสวนใหญมผลกระทบตอความนาจะเปนของการใชสทธประโยชนภายใตความตกลงการคาเสรอยางมนยสาคญทางสถต

• เมอคณะผวจยทาการตรวจสอบนยสาคญทางสถตแบบกลม ในกรณของกลมตวแปรควบคมอนๆ โดยมตวแปร cumulation กลมตวแปรหนภาคอตสหกรรมการผลต (sector) และกลมตวแปรหนสถานะในกระบวนการผลต (stage) พบวากลมตวแปรดงกลาวมนยสาคญทางสถตเมออยรวมกน

แบบจาลองทสอง (OLS) มผลการประมาณคาดงตอไปน

ตารางท 5.19 ผลการประมาณแบบจาลองอตราการใชสทธประโยชนโดยใช Ordinary Least Square สาหรบการสงออกของไทยไปญปนภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน

JTEPA ป 2553 Linear Regression

Number of obs = 858 F( 36, 818) = . Prob > F = . R-squared = 0.082 Root MSE = 36.935

Linear Regression util Coef. Robust Std. Err. t P>|t| [95% Conf. Interval]

margin 0.2795295 0.557635 0.5 0.616 -0.8150346 1.374094 fta 0.5149224 0.5816823 0.89 0.376 -0.6268434 1.656688 CC 52.36747 12.9743 4.04 **0 26.90064 77.83431

188

CCandP 53.95055 17.07509 3.16 **0.002 20.4344 87.46671 CCandVA100 39.17605 23.54168 1.66 *0.096 -7.03317 85.38528 CCex 46.09246 14.21673 3.24 **0.001 18.18689 73.99803 CCexandP 47.79062 16.46908 2.9 **0.004 15.46399 80.11725 CCorVA40 58.33638 14.57941 4 **0 29.71891 86.95384 CCorVA40orP (omitted) CTH 58.2194 9.992796 5.83 **0 38.60486 77.83394 CTHandP 56.80907 14.52368 3.91 **0 28.30101 85.31714 CTHandVA100 72.08796 24.5303 2.94 **0.003 23.93821 120.2377 CTHandVA40 (omitted) CTHandVA50 61.18427 20.91018 2.93 **0.004 20.14033 102.2282 CTHex 61.57618 14.27762 4.31 **0 33.5511 89.60127 CTHexorVA40 (omitted) CTHorP 15.5857 23.98847 0.65 0.516 -31.50052 62.67191 CTHorVA40 65.34446 11.72065 5.58 **0 42.33836 88.35056 CTHorVA40orP 56.33491 4.076484 13.82 **0 48.33331 64.33651 CTSH 70.90119 9.779934 7.25 **0 51.70447 90.09791 CTSHexorVA40 (omitted) CTSHorVA40 77.80588 16.15506 4.82 **0 46.09563 109.5161 CTSHorVA40orP 66.81125 8.363668 7.99 **0 50.39447 83.22802 VA40 33.57409 22.93512 1.46 0.144 -11.44453 78.59271 WO (omitted) cumulation 7.15726 15.33399 0.47 0.641 -22.94134 37.25586 Isector_3 (เซรามก) 2.517295 16.65543 0.15 0.88 -30.17512 35.20971 Isector_4 (เคมภณฑ) 4.313379 13.42307 0.32 0.748 -22.03434 30.6611 Isector_5 (เครองใชไฟฟา) -45.28279 19.72332 -2.3 **0.022 -83.99707 -6.568511 Isector_7 (อาหาร) -7.251308 8.023767 -0.9 0.366 -23.00091 8.498289 Isector_8 (เครองนงหม) -13.78497 13.65481 -1.01 0.313 -40.58756 13.01762 Isector_9 (เหลก) -13.90522 16.73085 -0.83 0.406 -46.74567 18.93523 Isector_10 (เครองประดบ) 9.950642 20.33369 0.49 0.625 -29.96171 49.86299 Isector_11 (เครองหนง) -12.97888 9.811902 -1.32 0.186 -32.23835 6.280593 Isector_12 (เครองจกรกล) -72.35504 11.98156 -6.04 **0 -95.87327 -48.83681 Isector_13 (อนๆ) -4.590414 11.62866 -0.39 0.693 -27.41594 18.23511 Isector_14 (พลาสตก) 0.5913515 13.62294 0.04 0.965 -26.14868 27.33138 Isector_15 (ยาง) -6.570093 24.76511 -0.27 0.791 -55.18075 42.04057 Isector_16 (สงทอ) 3.509461 10.0217 0.35 0.726 -16.16182 23.18074

189

Isector_18 (ไม) -15.99408 14.78398 -1.08 0.28 -45.01307 13.02492 Istage_2 (ผานการแปรรป) 15.00244 11.28346 1.33 0.184 -7.145512 37.15039 Istage_3 (ชนสวนและอปกรณ) 21.22925 19.55034 1.09 0.278 -17.14549 59.60399 Istage_4 (สนคาทน) 17.33924 18.19369 0.95 0.341 -18.37257 53.05105 Istage_5 (บรโภคขนสดทาย) 8.212357 10.80548 0.76 0.447 -12.99737 29.42208 _cons -2.244542 16.57068 -0.14 0.892 -34.7706 30.28151 หมายเหต: ** แสดงถงคาสมประสทธทมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 5

* แสดงถงคาสมประสทธทมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 10

ดงทไดกลาวไปขางตนในสวนของแบบจาลอง Logit วาในงานศกษาชนน จะไมเนนการ

ตความคาสมประสทธทคานวณไดจากแบบจาลองเพอดผลเชงปรมาณโดยตรง แตจะเนนการทาการจาลองสถานการณทมความนาสนใจในเชงนโยบายมากกวา อยางไรกตาม พอจะสรปผลคราวๆ ของ ทศทาง ทตวแปรตางๆ นาจะสงผลตออตราการใชสทธประโยชนไดดงตอไปน

• ตวแปรแตมตอทางภาษ (margin) มคาเปนบวกอยางไมมนยสาคญทางสถต สวนตวแปร fta กมคาเปนบวกซงตางจากทคณะผวจยไดคาดไว แตดวยตวแปร fta นนกไมมนยสาคญสถตเชนกน สาเหตทคณะผวจยยงคงรวมตวแปร margin และ fta ไวในแบบจาลองเนองจากตวแปรทงสองมนยสาคญทางสถตเมออยรวมกนเปนกลม

• ตวแปรหนของกฎวาดวยแหลงกาเนด จากตารางท 5.19 จะเหนวาตวแปรเหลานมคาทแตกตางกนออกไป โดยเมอพจารณาขนาดของคาสมประสทธจะเหนวาคอนขางเรยงตามลาดบความเขมขนของ ROO โดยคาสมประสทธของกฎวาดวยแหลงกาเนดจะมคานอยเมอกฎวาดวยแหลงกาเนดมความเขมขนมาก ยกตวอยางเชน ชนดกฎวาดวยแหลงกาเนด CCex ซงมคาสมประสทธเทากบ 46.09 ซงนอยกวาชนดกฎวาดวยแหลงกาเนด CC ทมคาสมประสทธเทากบ 52.37 กลาวคอ โดยรวมๆ แลวรายสนคาในกฎวาดวยแหลงกาเนดชนด CC จะมอตราการใชสทธประโยชนทสงกวารายสนคาในกฎวาดวยแหลงกาเนดชนด CCex โดยเมอพจารณาจะเหนวาคาสมประสทธเหลานมนยสาคญทางสถตทสงมากเมอพจารณะเปนรายตว อกทงยงมนยสาคญทางสถตเมอพจารณาเปนกลม

• สาหรบตวแปรควบคมอนๆ เชน ตวแปร cumulation กลมตวแปรหนภาคอตสหกรรมการผลต (stage) และกลมตวแปรหนสถานะในกระบวนการผลต (sector) หลายๆ ตวแปรไมมนยสาคญทางสถตแตหากพจารณา “กลมของตวแปรเหลาน” จะพบวามนยสาคญในการชวยอธบายการใชสทธประโยชน คณะผวจยจงเลอกทจะคงตวแปรเหลานไวในแบบจาลอง

190

ผลการจาลองสถานการณเชงนโยบาย

สาหรบการจาลองสถานการณเชงนโยบาย คณะผวจยไดพจารณาถงลกษณะพเศษของชนดกฎวาดวยแหลงกาเนดของความตกลงการคาเสร JTEPA ซงมมากถง 23 ชนด โดยคณะผวจยเหนวาควรจาลองการเปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนดใหเขมขนลดลงหนงขน โดยการลดลง “หนงขน” เปนการลดความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดไปยงกฎวาดวยแหลงกาเนดทมความเขมขนนอยลงมาหนงลาดบ โดยคณะผว จยไดทาการจาลองสถานการณเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดในหลายลกษณะดงแสดงในตารางท 5.20 ทงน การเลอก “ค” ของกฎวาดวยแหลงกาเนดเพอทาการจาลองสถานการณ จะเลอกเฉพาะกรณทสามารถเปรยบเทยบความเขมงวดระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนดทงสองได ยกตวอยางเชน สามารถบอกไดวากฎวาดวยแหลงกาเนด CC มความเขมงวดกวามากกวา CTH ฉะนน จงสามารถศกษากรณการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจาก CC มาเปน CTH ได ในทางตรงกนขามหากไมสามารถระบไดอยางชดเจนวาระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนด CC กบ VA40 กฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทใดมความเขมงวดมากกวากน ดงนน จงจะไมทาการศกษาในกรณเชนน ตารางท 5.7 ยงไดทาการสรปวาลกษณะการเปลยนแปลง ROO ททาการศกษานนมนยสาคญในแงของการเพมอตราการใชสทธประโยชนหรอไม โดยในการนาเสนอผลตอจากนไป จะเลอกนาเสนอเฉพาะผลของลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดทมนยสาคญทางสถตตอการเพมอตราการใชสทธประโยชนเทานน

ตารางท 5.20 ลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ และความม

นยสาคญตอการเพมอตราการใชสทธประโยชน ROO เดม ROO ทเจรจาใหม ความมนยสาคญ

Ccex and P CC and P มนยสาคญ

CCex and P CCex มนยสาคญ

CC and P CC มนยสาคญ

CC and VA40 CC ไมมนยสาคญ

Ccex CC มนยสาคญ

CC CC or VA40 มนยสาคญ

CC or VA40 CC or VA40 or P ไมมนยสาคญ

CTH and VA100 CTH and VA50 ไมมนยสาคญ

CTH and VA50 CTH and VA40 ไมมนยสาคญ

CTH and VA40 CTH ไมมนยสาคญ

CCex CCex or VA40 ไมมนยสาคญ

CTH CTH or VA40 ไมมนยสาคญ

CTH CTH or P ไมมนยสาคญ

CTHex CTH มนยสาคญ

191

ROO เดม ROO ทเจรจาใหม ความมนยสาคญ

CTHex or VA40 CTH or VA40 ไมมนยสาคญ

CTH and P CTH มนยสาคญ

CTH CTH or VA40 ไมมนยสาคญ

CTH or VA40 CTH or VA40 or P ไมมนยสาคญ

CTH or P CTH or VA40 or P ไมมนยสาคญ

CTSHex or VA40 CTSH or VA40 ไมมนยสาคญ

CTSH CTSH or VA40 ไมมนยสาคญ

CTSH or VA40 CTSH or VA40 or P ไมมนยสาคญ

ตารางท 5.21 ผลการเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนทเกดจากการจาลองการ

เปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนด ROO เดม ROO ใหม อตราการใชสทธประโยชนทนาจะเพมขน (รอยละ)

CCexandP Ccex 2.12 CCexandP CCandP 1.59 Ccex CC 6.36 CCandP CC 4.96 CC CCorVa40 13.05

CTHex CTH 2.08 CTHandP CTH 5.24 CTH CTHorVA40 10.40

ตารางท 5.21 แสดงผลกระทบทมตออตราการใชสทธประโยชนของผประกอบการหากกฎวา

ดวยแหลงกาเนดมการเปลยนแปลงไปในลกษณะตางๆ กน เชน หากสามารถเจรจาใหกลมสนคาทมกฎวาดวยแหลงกาเนดชนด CCexandP ใหลดความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดเปน CCex ผลของการลดความเขมขนลงดงกลาวนนจะทาใหอตราการใชสทธประโยชนโดยเฉลยของแตละสนคา (ทม ROO แบบ CCexandP) เพมขนรอยละ 2.12

จากผลการจาลองสถานการณ พบวาเมอทาการจบกลมกฎวาดวยแหลงกาเนดเปนชนด

ใหญๆ โดยแบงเปนกลม CC โดยมสมาชกเปน CCexandP CCex CCandP CC และกลม CTH โดยมสมาชกเปน CTHex CTHandP CTH CTHorVA40 ดงเสนประในตาราง การลดความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดในกฎวาดวยแหลงกาเนดในแตละชนด (กลม CC และกลม CTH) การลดความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดทมความเขมขนนอยทสดในกลมจะทาใหอตราการใชสทธประโยขนเพมมากทสด ยกตวอยางเชน ใหผอานพจารณากลมชนดกฎวาดวยแหลงกาเนด CC โดย ไดแก CCexandP CCex CCandP CC และ CCorVa40 เมอพจารณาแลวสงเกตวาเมอเกดการลดความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดในชนดทคอนขางมความเขมขนนอยจะทาใหอตราการใชสทธประโยชนของผประกอบการเพมขนมากกวาการเปลยนกฎวาดวยแหลงกาเนดในชนดทมความ

192

เขมขนมาก ยกตวอยางเชน การเปลยนแปลงจาก CCexandP ซงเปนกฎวาดวยแหลงกาเนดทเขมขนทสดในกลม โดยเปลยนเปน CCex ซงอตราการใชสทธประโยชนของผประกอบการจะเพมขนรอยละ 2.12 ซงนอยกวาการเปลยนแปลงจาก CCex เปน CC ซงอตราการใชสทธประโยชนเพมขนรอยละ 6.36 ในทานองเดยวกน ในกลมชนดกฎวาดวยแหลงกาเนด CTH คณะผวจยไดพบความสมพนธระหวางระดบความเขมขนกบขนาดของการเพมของอตราการใชสทธประโยชนเชนเดยวกน ผกาหนดนโยบายควรคานงถงปจจยอนๆ เชน ความยากงายในการเจรจาขอลดความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดนนๆ ในการเลอกเจรจาการลดความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดทอาจมขนในอนาคตประกอบดวย

นอกจากการจาลองสถานการณทเจรจาให ROO เขมงวดนอยลงแลว คณะผวจยยงไดทาการ

จาลองสถานการณทภาษทเรยกเกบภายใตความตกลงการคาเสร (FTA rate) เปนศนย โดยเมอภาษทเรยกเกบเปนศนย อตราการใชสทธประโยชนโดยเฉลยจะเพมรอยละ 2.87 ในแตละรายการ โดยสาเหตทอตราการใชสทธประโยชนเพมขนคอนขางนอยนน สบเนองมาจากในความตกลงการคาเสร JTEPA นนสนคาสวนใหญมภาษภายใต FTA เปนศนยอยแลว (สดสวนของรายสนคาทเปนศนยอยทรอยละ 84 ของสนคาทงหมด) 5.4.2 แบบจาลองฝงนาเขา  

5.4.2.1 แบบจาลองอตราการใชสทธประโยชนการนาเขาของไทยภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน (AFTA)

ในกรณของฝงนาเขาสามารถทาการประมาณโดยไมจาเปนตองแบงแยกกลมประเทศอาเซยนเดม (ไดแก บรไน สงคโปร อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส และไทย) และกลมประเทศอาเซยนใหม (ไดแก ลาว พมา กมพชา และเวยดนาม) เนองจากทกประเทศตองยดอตราภาษนาเขาของประเทศไทยเปนหลก โดยอตราภาษของสนคานาเขาของไทยภายใตรายการลดภาษของกลมประเทศอาเซยนในทกรายการมคาเปนศนยหมดแลว

ผลกลมประเทศสมาชกอาเซยน

กลมประเทศสมาชกอาเซยนประกอบดวย ไทย บรไน สงคโปร อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส เวยดนาม กมพชา พมา และลาว ซงในแบบจาลองไดแทนประเทศเหลานดวยตวแปรหน แตไมรวมประเทศไทย เนองจากเปนการศกษาอตราการใชสทธประโยชนทางดานการคาระหวางประเทศของไทย และเพอปองกนการเกดปญหา multicolinearity จงจาเปนตองมการดรอปตวแปรหนของประเทศใดประเทศหนงออกไป (ในทนเลอกดรอปบรไน สวนประเทศสงคโปรถกดรอปดวยเหตผลทวาคา FTA rate ของสนคาทนาเขามาจากสงคโปรมคาเปนศนย) โดยลกษณะเฉพาะของอตราภาษและกฎวาดวยแหลงกาเนดภายใต AFTA ทสงผลตอแบบจาลองมดงตอไปน หนง

193

เนองจากอตราภาษภายใต FTA ของสนคาทกรายการมคาเทากบศนย ดงนน ในแบบจาลองนจงไมสามารถหาความสมพนธระหวางตวแปร FTA กบอตราการใชสทธประโยชนภาษใตความตกลงการคาเสรได สอง มการจดกลมของกฎวาดวยแหลงกาเนดแตละประเภทตามระดบความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดและพยายามทาใหจานวนรายการสนคาในกฎวาดวยแหลงกาเนดแตละประเภทมความสมดลกน โดยกฎวาดวยแหลงกาเนดของความตกลงการคาเสรอาเซยนม 6 ชนด ซงสามารถจดกลมไดดงตารางตอไปน

ตารางท 5.22 ชนดกฎวาดวยแหลงกาเนดและการแบงชนดตวแปรหนของกฎวาดวย

แหลงกาเนด กฎวาดวยแหลงกาเนดเดม กฎวาดวยแหลงกาเนดใหม

(CCandP)orVAorP (CCandP)orVAorP CCorVAorP

CCorVAorP CCorVA

CTHorVAorP CTHorVAorP

CTHorVA CTSHorVA CTSHorVA

ผลการประมาณแบบจาลอง

ผลจากการประมาณคาแบบจาลอง Logit ไดผลดงตอไปน

ตารางท 5.23 Partial Effect ของแบบจาลอง Logit สาหรบการนาเขาภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน AFTA ป 25531

Delta-method

dy/dx Std. Err. z P>|z| [95% Conf. Interval]

margin 0.0033678 0.0005532 6.09 **0 0.002284 0.004452 Ina 0.3684659 0.0113755 32.39 **0 0.34617 0.390761 Phi 0.1554937 0.0155319 10.01 **0 0.125052 0.185936 Mys 0.28651 0.0116123 24.67 **0 0.26375 0.30927 Vie 0.1953929 0.0135833 14.38 **0 0.16877 0.222016 Cam -0.1611581 0.0383574 -4.2 **0 -0.23634 -0.08598 Mym 0.0649608 0.0275017 2.36 **0.018 0.011058 0.118863 Lao 0.0925054 0.02367 3.91 **0 0.046113 0.138898

CCandPorVAorP 0.1871498 0.1617264 1.16 0.247 -0.12983 0.504128

CCorVAorP 0.2159624 0.1611403 1.34 0.18 -0.09987 0.531792

CTHorVAorP 0.1958865 0.1594904 1.23 0.219 -0.11671 0.508482 CTSHorVA 0.3324408 0.1618629 2.05 **0.04 0.015195 0.649686

Isector_2 (ชนสวนยานยนต) -0.1560959 0.0338911 -4.61 **0 -0.22252 -0.08967

Isector_3 (เซรามก) -0.073047 0.0419216 -1.74 *0.081 -0.15521 0.009118

Isector_4 (เคมภณฑ) -0.1031512 0.0279098 -3.7 **0 -0.15785 -0.04845

194

Isector_5 (เครองใชไฟฟา) -0.2180244 0.0279829 -7.79 **0 -0.27287 -0.16318

Isector_6 (อเลกทรอนกส) -0.2587694 0.0347966 -7.44 **0 -0.32697 -0.19057

Isector_7 (อาหาร) -0.0743969 0.026463 -2.81 **0.005 -0.12626 -0.02253

Isector_8 (เครองนงหม) -0.1445177 0.0381473 -3.79 **0 -0.21929 -0.06975

Isector_9 (เหลก) -0.1651124 0.02941 -5.61 **0 -0.22275 -0.10747

Isector_10 (เครองประดบ) -0.5747749 0.1303702 -4.41 **0 -0.8303 -0.31925

Isector_11 (เครองหนง) -0.1298604 0.0338616 -3.84 **0 -0.19623 -0.06349

Isector_12 (เครองจกรกล) -0.2694001 0.0283607 -9.5 **0 -0.32499 -0.21381

Isector_13 (อนๆ) -0.1879976 0.0247522 -7.6 **0 -0.23651 -0.13948

Isector_14 (พลาสตก) -0.0312538 0.0306175 -1.02 0.307 -0.09126 0.028756

Isector_15 (ยาง) -0.0649075 0.0335618 -1.93 *0.053 -0.13069 0.000872

Isector_16 (สงทอ) -0.1481425 0.0301664 -4.91 **0 -0.20727 -0.08902

Isector_17 (ยานยนต) -0.2604245 0.0567346 -4.59 **0 -0.37162 -0.14923

Isector_18 (ไม) -0.0940982 0.0405308 -2.32 **0.02 -0.17354 -0.01466

Istage_2 (ผานการแปรรป) 0.0393035 0.0292057 1.35 0.178 -0.01794 0.096546

Istage_3 (ชนสวนและอปกรณ) 0.0167509 0.0320128 0.52 0.601 -0.04599 0.079495

Istage_4 (สนคาทน) -0.0442235 0.0322875 -1.37 0.171 -0.10751 0.019059

Istage_5 (บรโภคขนสดทาย) 0.0012401 0.0294428 0.04 0.966 -0.05647 0.058947

หมายเหต: 1. เนองจากแบบจาลอง Logit เปนแบบจาลองทไมใชเชงเสน (non-linear model) คาสมประสทธทคานวณไดจากแบบจาลองจงไมใชคา partial effect อยางเชน ในแบบจาลองสมการเชงเสน ดงนน จาเปนตองสงใหโปรแกรมทางสถตคาณวนหาคา partial effect ของแบบจาลองดงแสดงในตารางนโดยคา partial effect หมายความวาเมอตวแปรฝงขวาหนงตวเปลยนไป 1 หนวย (โดยทตวแปรอนคงท) คาความนาจะเปนของการใชสทธประโยชนจะเปลยนเปนเทาไร

2. ** แสดงถงคาสมประสทธทมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 5 * แสดงถงคาสมประสทธทมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 10

คาสมประสทธทไดจากการประมาณแบบจาลองขางตน สามารถบอกความสมพนธของปจจย

ทสงผลตอมลคาการสงออกไดในระดบหนง แตอยางไรกตาม เนองจากขอมลการคาของไทยมลกษณะเฉพาะหลายประการททาใหคาสมประสทธของบางตวแปรอาจไมมนยสาคญทางสถต หรอมขนาด/เครองหมายทไมตรงกบทคาดหมายไว (ตลอดจนการม interaction terms ยอมทาใหการตความโดยดจากคาสมประสทธเพยงอยางเดยวเปนไปไดยาก) ฉะนน การวเคราะหผลการประมาณแบบจาลองในรายงานฉบบน จะไมเนนการตความจากคาสมประสทธเพอดผลเชงปรมาณ แตจะใหความสาคญมากกวากบการทาการจาลองสถานการณเชงนโยบาย (Policy Simulation) (ซงจะนาเสนอในตอนตอไป) สาเหตทเลอกทาการวเคราะหผลเชงปรมาณดวยวธดงกลาว เนองจากการ Simulation ทาใหสามารถพยากรณมลคาการสงออกโดยคานงถงปจจยทกปจจยพรอมๆ กนทงหมด โดยผลของการพยากรณไดรวมเอาผลจากปจจยบางอยางทอาจจะไมมนยสาคญทางสถตโดยตวของมนเองแต “เมอรวมกบปจจยอนๆ แลว” มนยสาคญ ฉะนน จงจาเปนตองคานงถงผลกระทบของปจจยเหลานนดวย

195

อยางไรกตาม สามารถทจะดผลของ partial effects จากตารางท 5.23 เพอวเคราะหทศทางของความสมพนธระหวางตวแปรฝงขวาและฝงซายไดคราวๆ ซงปจจยทสงผลตอความนาจะเปนในการใชสทธประโยชนมดงตอไปน

• ตวแปร margin มคา partial effect ตรงกบทคณะผวจยคาดไว โดยมคาเปนบวกอยางมนยสาคญทางสถต นนหมายความวาเมอรายแตมตอภาษเพมมากขน ความเปนไปไดทผประกอบการจะใชสทธประโยชนกเพมขนเชนกน

• กลมตวแปรหนของกฎวาดวยแหลงกาเนดภายใตความตกลงการคาเสร AFTA ชนดตางๆ โดยสวนใหญมผลกระทบตอความนาจะเปนของการใชสทธประโยชนภายใตความตกลงการคาเสรอยางมนยสาคญทางสถต โดยเมอสงเกตคา partial effect ของกฎวาดวยแหลงกาเนดจะพบวาคา partial effect ของกฎวาดวยแหลงกาเนดทมความเขมขนนอยกวาโดยสวนใหญจะมคา partial effect ทมากกวากฎวาดวยแหลงกาเนดทมความเขมขนมากกวา

• เมอคณะผวจยไดทาการตรวจสอบนยสาคญทางสถตแบบกลมกบกลมตวแปรควบคมอนๆ โดย กลมตวแปรหนกลมประเทศ (ซงมนยสาคญทางสถตสงมาก) ตวแปร cumulationกลมตวแปรหนภาคอตสหกรรมการผลต (stage) และกลมตวแปรหนสถานะในกระบวนการผลต (sector) ซงคณะผวจยพบวากลมตวแปรมนยสาคญทางสถตเมออยรวมกน

สาหรบแบบจาลองทสอง (ols) มผลการประมาณคาดงตอไปน ตารางท 5.24 ผลการประมาณแบบจาลองอตราการใชสทธประโยชนโดยใช Ordinary Least

Square สาหรบการนาเขาภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน AFTA ป 2553 Linear Regression Number of obs = 3948

F( 33, 3914) = 20.18

Prob> F = 0

R-squared = 0.1136

Root MSE = 32.071

util_rate Coef. Robust Std. Err. t P>|t| [95% Conf. Interval]

margin 0.2889197 0.0562201 5.14 **0 0.178696 0.399143 CCandPorVAorP 10.98761 32.2796 0.34 0.734 -52.2988 74.27403 CCorVAorP 23.77548 32.13871 0.74 0.459 -39.2347 86.78567 CTHorVAorP 20.21809 32.03674 0.63 0.528 -42.5922 83.02838 CTSHorVA 10.25179 32.2161 0.32 0.75 -52.9101 73.41372 ina 15.00708 2.062708 7.28 **0 10.963 19.05117 phi 16.81324 2.526937 6.65 **0 11.85901 21.76748 mys 12.72658 2.041725 6.23 **0 8.723631 16.72952 vie 13.37098 2.245524 5.95 **0 8.968471 17.77349

196

cam 7.297513 7.289697 1 0.317 -6.99445 21.58948 mym 10.57621 5.047438 2.1 **0.036 0.680348 20.47206 lao 20.58072 3.472165 5.93 **0 13.7733 27.38815

Isector_2 (ชนสวนยานยนต) -6.55912 4.098617 -1.6 0.11 -14.5948 1.476507

Isector_3 (เซรามก) -16.15991 5.071717 -3.19 **0.001 -26.1034 -6.21645

Isector_4 (เคมภณฑ) -12.87653 2.67405 -4.82 **0 -18.1192 -7.63387

Isector_5 (เครองใชไฟฟา) -22.56151 3.209268 -7.03 **0 -28.8535 -16.2695

Isector_6 (อเลกทรอนกส) -8.867222 4.640276 -1.91 *0.056 -17.9648 0.230366

Isector_7 (อาหาร) -0.0265112 2.127285 -0.01 0.99 -4.1972 4.144181

Isector_8 (เครองนงหม) -16.57587 4.837703 -3.43 **0.001 -26.0605 -7.09121

Isector_9 (เหลก) -21.5231 3.448472 -6.24 **0 -28.2841 -14.7621

Isector_10 (เครองประดบ) -10.42482 11.16943 -0.93 0.351 -32.3233 11.47363

Isector_11 (เครองหนง) -21.30039 3.89521 -5.47 **0 -28.9372 -13.6636

Isector_12 (เครองจกรกล) -18.82315 3.645213 -5.16 **0 -25.9699 -11.6765

Isector_13 (อนๆ) -13.90519 2.442823 -5.69 **0 -18.6945 -9.11586

Isector_14 (พลาสตก) -19.8193 3.22424 -6.15 **0 -26.1407 -13.498

Isector_15 (ยาง) -6.424417 3.926095 -1.64 0.102 -14.1218 1.272968

Isector_16 (สงทอ) -4.625319 3.047594 -1.52 0.129 -10.6003 1.349702

Isector_17 (ยานยนต) -9.257143 6.253011 -1.48 0.139 -21.5166 3.002324

Isector_18 (ไม) -11.14855 4.001084 -2.79 **0.005 -18.993 -3.30414

Istage_2 (ผานการแปรรป) 3.704059 3.353193 1.1 0.269 -2.87011 10.27823

Istage_3 (ชนสวนและอปกรณ) -2.950035 4.040418 -0.73 0.465 -10.8716 4.971487

Istage_4 (สนคาทน) -7.566837 4.35952 -1.74 *0.083 -16.114 0.980308

Istage_5 (บรโภคขนสดทาย) 1.918134 3.263964 0.59 0.557 -4.4811 8.317364

_cons 48.21397 32.09982 1.5 0.133 -14.72 111.1479

หมายเหต: ** แสดงถงคาสมประสทธทมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 5 * แสดงถงคาสมประสทธทมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 10

โดยในงานศกษาชนน จะไมเนนการตความคาสมประสทธทคานวณไดจากแบบจาลองเพอด

ผลเชงปรมาณโดยตรง แตจะเนนการทาการจาลองสถานการณทมความนาสนใจในเชงนโยบายมากกวา อยางไรกตาม พอจะสรปผลคราวๆ ของ ทศทางทตวแปรตางๆ นาจะสงผลตออตราการใชสทธประโยชนไดดงตอไปน

• ตวแปร margin มคา partial effect ตรงกบทคณะผวจยคาดไว โดยมคาเปนบวกอยางไมมนยสาคญทางสถต นนหมายความวาเมอรายแตมตอภาษเพมมากขน ความเปนไปไดทผประกอบการจะใชสทธประโยชนกเพมขนเชนกน

• แมวาคาสมประสทธของตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดจะมคาแตกตางกนออกไปอยางไมมนยสาคญทางสถต คณะผวจยไดทาการตรวจสอบนยสาคญทางสถตโดยพบวาตวแปรเหลานมนยสาคญทางสถตเมอยรวมกนเปนกลม

197

• สาหรบตวแปรควบคมอนๆ เชน กลมตวแปรหนกลมประเทศ (ซงมนยสาคญทางสถตสงมาก) กลมตวแปรหนภาคอตสหกรรมการผลต (stage) และกลมตวแปรหนสถานะในกระบวนการผลต (sector) หลายๆ ตวแปรไมมนยสาคญทางสถตแตหากพจารณา “กลมของตวแปรเหลาน” จะพบวามนยสาคญในการชวยอธบายการใชสทธประโยชน คณะผวจยจงเลอกทจะรวมตวแปรเหลานไวในแบบจาลอง

ผลการจาลองสถานการณเชงนโยบาย โจทยทตองการตอบในสวนนคอ หากมการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากท

มความเขมงวดมากใหมความเขมงวดนอยลงไดจะทาสงผลใหอตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลงการคาเสรเพมขนเทาใด การจาลองสถานการณเชงนโยบายสามารถทาไดโดยการใชแบบจาลองพยากรณหาสวนตางของอตราการใชสทธประโยชนภายใตภายใตความตกลงการคาเสรในชวงกอนและหลงจากทมการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด โดยคณะผวจยไดทาการจาลองสถานการณเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดในหลายลกษณะดงแสดงในตารางท 5.25 ทงน การเลอก “ค” ของกฎวาดวยแหลงกาเนดเพอทาการจาลองสถานการณ จะเลอกเฉพาะกรณทสามารถเปรยบเทยบความเขมงวดระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนดทงสองได ยกตวอยางเชน สามารถบอกไดวากฎวาดวยแหลงกาเนด CC นาจะมความเขมงวดกวามากกวา CTH ฉะนน จงสามารถศกษากรณการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจาก CC มาเปน CTH ได ในทางตรงกนขาม หากไมสามารถระบไดอยางชดเจนวาระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนด CC กบ VA40 กฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทใดมความเขมงวดมากกวากน ดงนน จงไมทาการศกษาในกรณน ตารางท 5.25 ยงไดทาการสรปวาลกษณะการเปลยนแปลง ROO ททาการศกษานนมนยสาคญในแงของการเพมอตราการใชสทธประโยชนหรอไม โดยในการนาเสนอผลตอจากนไป จะเลอกนาเสนอเฉพาะผลของลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดทมนยสาคญทางสถตตอการเพมอตราการใชสทธประโยชนเทานน

198

ตารางท 5.25 ลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ และความมนยสาคญตอการเพมอตราการใชสทธประโยชน

ROO เดม ROO ทเจรจาใหม ความมนยสาคญ

(CC and P) or VA or P CC or VA or P มนยสาคญ

(CC and P) or VA or P CTH or VA or P ไมมนยสาคญ

CC or VA or P CTH or VA or P ไมมนยสาคญ

CC or VA or P CTSH or VA มนยสาคญ

CTH or VA or P CTSH or VA ไมมนยสาคญ

ตารางท 5.26 ผลการเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนทเกดจากการจาลองการ

เปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนด ROO เดม ROO ใหม อตราการใชสทธประโยชนท

นาจะเพมขน (รอยละ)

(CC and P) or VA or P CC or VA or P 8.72

CC or VA or P CTSH or VA 0.74

โดยการเปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนดชนด CCandPorVAorP ใหเปนชนด

CCorVAorP ทาใหอตราการใชสทธประโยชนภายใต FTA โดยเฉลยในแตละรายการสนคาเพมขนรอยละ 8.72 ขณะทการเปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนดจาก CCorVAorP ใหเปน CTSHorVA ทาใหอตราการใชสทธประโยชนภายใต FTA เพมขนรอยลละ 0.74 ทงน การเลอกเจรจาเปลยนชนดกฎวาดวยแหลงกาเนดควรคานงถงปจจยอนๆดวย เชน ความยากงายในการเจรจา เปนตน

5.4.2.2 แบบจาลองอตราการใชสทธประโยชนการนาเขาของไทยภายใตความตกลงการคา

เสรอาเซยน-จน (ACFTA)

อตราภาษ FTA rate ทเรยกเกบสวนใหญมคาเปนศนย โดยสวนของสนคารายการทมการเรยกเกบภาษ FTA rate มคา FTA rate เทากบรอยละ 5 โดยสนคาเหลานกาลงอยในชวงทยอยลดภาษ กฎวาดวยแหลงกาเนดของความตกลงการคา ACFTA มทงหมด 6 ชนดดงตาราง ซงคณะผวจยพบปญหา multicolinearity เมอทาการประมาณการโดยการใชตวแปรหนทงหกชนด เนองจากจานวนรายสนคาทอยในกฎวาดวยแหลงกาเนดบางชนดมจานวนนอย ทงน คณะผวจยไดทาการแกปญหาโดยแบงกลมกฎวาดวยแหลงกาเนดใหมใหเหลอสองกลมซงแสดงไวดงตารางดงตอไปน

199

ตารางท 5.27 ชนดกฎวาดวยแหลงกาเนดและการแบงชนดตวแปรหนของกฎวาดวยแหลงกาเนด

ชนดกฎวาดวยแหลงกาเนด การใสตวแปรหน CCorVA

VAor CTHorVA VAorP

VA VA CC

ไมมรายสนคา WO

หมายเหต: ไมมรายการสนคาในกฎวาดวยแหลงกาเนดชนด CC และ WO

ผลการประมาณแบบจาลอง

ผลจากการประมาณคาแบบจาลอง Logit ไดผลดงตอไปน

ตารางท 5.28 Partial Effect ของแบบจาลอง Logit สาหรบการนาเขาภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน ACFTA ป 25531

Delta-method dy/dx Std. Err. z P>|z| [95% Conf. Interval]

margin 0.004929 0.000923 5.34 **0 0.003121 0.006737

fta -0.0274 0.031085 -0.88 0.378 -0.08833 0.033522

VA 0.015523 0.031733 0.49 0.625 -0.04667 0.077718

Isector_2 (ชนสวนยานยนต) -0.18123 0.060803 -2.98 **0.003 -0.3004 -0.06206

Isector_3 (เซรามก) 0.218625 0.119657 1.83 *0.068 -0.0159 0.453148

Isector_4 (เคมภณฑ) -0.00865 0.044276 -0.2 0.845 -0.09543 0.078127

Isector_5 (เครองใชไฟฟา) 0.163862 0.05304 3.09 **0.002 0.059906 0.267817

Isector_6 (อเลกทรอนกส) -0.08622 0.051881 -1.66 *0.097 -0.1879 0.015469

Isector_7 (อาหาร) -0.08109 0.041729 -1.94 *0.052 -0.16288 0.000696

Isector_8 (เครองนงหม) 0.128479 0.082412 1.56 0.119 -0.03305 0.290004

Isector_9 (เหลก) 0.059279 0.048714 1.22 0.224 -0.0362 0.154757

Isector_10 (เครองประดบ) -0.2387 0.091116 -2.62 **0.009 -0.41728 -0.06011

Isector_11 (เครองหนง) -0.01514 0.070407 -0.22 0.83 -0.15313 0.122855

Isector_12 (เครองจกรกล) 0.044247 0.047023 0.94 0.347 -0.04792 0.136411

Isector_13 (อนๆ) 0.022604 0.039631 0.57 0.568 -0.05507 0.100279

Isector_14 (พลาสตก) 0.134451 0.055666 2.42 **0.016 0.025348 0.243554

Isector_15 (ยาง) 0.085403 0.058143 1.47 0.142 -0.02856 0.199362

Isector_16 (สงทอ) 0.119832 0.046183 2.59 **0.009 0.029316 0.210348

Isector_17 (ยานยนต) -0.39693 0.078074 -5.08 **0 -0.54995 -0.24391

Isector_18 (ไม) 0.001033 0.0501 0.02 0.984 -0.09716 0.099227

200

Istage_2 (ผานการแปรรป) 0.058492 0.035423 1.65 *0.099 -0.01094 0.12792

Istage_3 (ชนสวนและอปกรณ) 0.077361 0.040894 1.89 *0.059 -0.00279 0.157511

Istage_4 (สนคาทน) 0.107768 0.041004 2.63 **0.009 0.027402 0.188134

Istage_5 (บรโภคขนสดทาย) 0.104394 0.035917 2.91 **0.004 0.033999 0.17479

หมายเหต: 1. เนองจากแบบจาลอง Logit เปนแบบจาลองทไมใชเชงเสน (non-linear model) คาสมประสทธทคานวณไดจากแบบจาลองจงไมใชคา partial effect อยางเชน ในแบบจาลองสมการเชงเสน ดงนน จาเปนตองสงใหโปรแกรมทางสถตคาณวนหาคา partial effect ของแบบจาลองดงแสดงในตารางนโดยคา partial effect หมายความวาเมอตวแปรฝงขวาหนงตวเปลยนไป 1 หนวย (โดยทตวแปรอนคงท) คาความนาจะเปนของการใชสทธประโยชนจะเปลยนเปนเทาไร

2. ** แสดงถงคาสมประสทธทมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 5 * แสดงถงคาสมประสทธทมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 10

คาสมประสทธทไดจากการประมาณแบบจาลองขางตน สามารถบอกความสมพนธของปจจย

ทสงผลตอความนาจะเปนในการใชสทธภายใต FTA ไดในระดบหนง แตอยางไรกตาม เนองจากขอมลการคาของไทยมลกษณะเฉพาะหลายประการททาใหคาสมประสทธของบางตวแปรอาจไมมนยสาคญทางสถตหรอมขนาด/เครองหมายทไมตรงกบทคาดหมายไว ฉะนน การวเคราะหผลการประมาณแบบจาลองในรายงานฉบบน จะไมเนนการตความจากคาสมประสทธเพอดผลเชงปรมาณ แตจะใหความสาคญมากกวากบการทาการจาลองสถานการณเชงนโยบาย (Policy Simulation) (ซงจะไดนาเสนอในตอนตอไป) สาเหตทเลอกทาการวเคราะหผลเชงปรมาณดวยวธดงกลาว เนองจากการ Simulation ทาใหสามารถพยากรณมลคาการสงออกโดยคานงถงปจจยทกปจจยพรอมๆ กนทงหมด โดยผลของการพยากรณไดรวมเอาผลจากปจจยบางอยางทอาจจะไมมนยสาคญทางสถตโดยตวของมนเองแต “เมอรวมกบปจจยอนๆ แลว” มนยสาคญ ฉะนน จงจาเปนตองคานงถงผลกระทบของปจจยเหลานนดวย

อยางไรกตาม สามารถทจะดผลของ partial effect จากตารางท 5.28 เพอวเคราะหทศทางของความสมพนธระหวางตวแปรฝงขวาและฝงซายไดคราวๆ ซงปจจยทสงผลตอความนาจะเปนในการใชสทธประโยชนมดงตอไปน

• ตวแปร margin มคา partial effect ตรงกบทคณะผวจยคาดไว โดยมคาเปนบวกอยางไมมนยสาคญทางสถต หมายความวาเมอรายแตมตอภาษเพมมากขน ความเปนไปไดทผประกอบการจะใชสทธประโยชนกเพมขนเชนกน

• ตวแปรหนของกฎวาดวยแหลงกาเนด VA ภายใตความตกลงการคาเสร ACFTA มผลกระทบตอความนาจะเปนของการใชสทธประโยชนภายใตความตกลงการคาเสรอยางไมมนยสาคญทางสถตซงนาประหลาดใจวาคา Partial effect ของตวแปร VA มคาเปนคาบวก ซงตามหลกความเปนจรงควรจะเปนคาลบ (เนองจากตวแปร VA มความเขมขน

201

มากกวากฎวาดวยแหลงกาเนด VAor ซงคณะผวจยใหเปน base case) ดงนน คณะผวจยจงเหนคา partial effect ของตวแปร VA ไมมความนาเชอถอ

• เมอคณะผวจยไดทาการตรวจสอบนยสาคญทางสถตแบบกลมกบกลมตวแปรควบคมอนๆ เชน กลมตวแปรหนภาคอตสหกรรมการผลต (stage) และกลมตวแปรหนสถานะในกระบวนการผลต (sector) พบวากลมตวแปรมนยสาคญทางสถตเมออยรวมกน

สาหรบแบบจาลองทสอง (ols) มผลการประมาณคาดงตอไปน ตารางท 5.29 ผลการประมาณแบบจาลองอตราการใชสทธประโยชนโดยใช Ordinary Least

Square สาหรบการนาเขาภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน ACFTA ป 2553 Linear Regression Number of obs. = 3521

F( 26, 3494) = 59.64

Prob> F = 0

R-squared = 0.1984

Root MSE = 31.524

util_rate Coef. Robust Std. Err. t P>|t| [95% Conf. Interval]

margin 0.4065973 0.1608626 2.53 **0.012 0.091203 0.721991

fta -0.675255 0.6971286 -0.97 0.333 -2.04208 0.691565 VA -7.342271 3.692164 -1.99 **0.047 -14.5813 -0.10326 VA#c.margin 0.4331659 0.1676335 2.58 **0.01 0.104496 0.761835

VA#c.fta -0.3565571 2.677468 -0.13 0.894 -5.60612 4.893003

Isector_2 (ชนสวนยานยนต) -29.42398 7.284835 -4.04 **0 -43.7069 -15.141

Isector_3 (เซรามก) -24.82093 6.158044 -4.03 **0 -36.8947 -12.7472

Isector_4 (เคมภณฑ) -21.86183 3.251309 -6.72 **0 -28.2365 -15.4872

Isector_5 (เครองใชไฟฟา) -37.64925 3.365759 -11.19 **0 -44.2483 -31.0502

Isector_6 (อเลกทรอนกส) -41.22101 4.915203 -8.39 **0 -50.858 -31.5841

Isector_7 (อาหาร) -6.087989 2.717356 -2.24 **0.025 -11.4158 -0.76022

Isector_8 (เครองนงหม) -31.71172 4.416808 -7.18 **0 -40.3715 -23.0519

Isector_9 (เหลก) -21.50301 3.79614 -5.66 **0 -28.9459 -14.0601

Isector_10 (เครองประดบ) -72.6523 4.023245 -18.06 **0 -80.5405 -64.7642

Isector_11 (เครองหนง) -45.44005 5.82275 -7.8 **0 -56.8564 -34.0237

Isector_12 (เครองจกรกล) -37.99549 3.335974 -11.39 **0 -44.5361 -31.4548

Isector_13 (อนๆ) -26.60201 2.652437 -10.03 **0 -31.8025 -21.4015

Isector_14 (พลาสตก) -18.49707 3.760519 -4.92 **0 -25.8701 -11.124

Isector_15 (ยาง) -24.21959 4.56092 -5.31 **0 -33.1619 -15.2773

Isector_16 (สงทอ) -13.77986 3.095811 -4.45 **0 -19.8496 -7.71008

Isector_17 (ยานยนต) -49.56904 16.23482 -3.05 **0.002 -81.3997 -17.7384

Isector_18 (ไม) -24.42008 4.261788 -5.73 **0 -32.7759 -16.0642

Istage_2 (ผานการแปรรป) 3.952645 3.957558 1 0.318 -3.80671 11.71201

202

Istage_3 (ชนสวนและอปกรณ) 1.081556 4.353607 0.25 0.804 -7.45431 9.617426

Istage_4 (สนคาทน) 7.627382 4.35032 1.75 *0.08 -0.90204 16.15681

Istage_5 (บรโภคขนสดทาย) 1.240341 3.806677 0.33 0.745 -6.22319 8.703876

_cons 74.72675 5.073691 14.73 **0 64.77906 84.67445

หมายเหต: ** แสดงถงคาสมประสทธทมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 5 * แสดงถงคาสมประสทธทมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 10

โดยในงานศกษาชนน จะไมเนนการตความคาสมประสทธทคานวณไดจากแบบจาลองเพอด

ผลเชงปรมาณโดยตรง แตจะเนนการทาการจาลองสถานการณทมความนาสนใจในเชงนโยบายมากกวา อยางไรกตาม พอจะสรปผลคราวๆ ของ ทศทางทตวแปรตางๆ นาจะสงผลตออตราการใชสทธประโยชนไดดงตอไปน

• ตวแปรแตมตอทางภาษ (margin) มคาเปนบวกอยางมนยสาคญทางสถต ดงนน คณะผวจยจงเหนสมควรทจะใสตวแปร margin เขาไปในแบบจาลองเพอเปนตวแปรควบคม และเมอพจารณารวมกบตวแปร interaction ระหวาง VA กบตวแปรแตมตอทางภาษ margin พบวามนยสาคญทางสถตทสงมาก

• ตวแปรอตราภาษ FTA rate มคาเปนลบอยางไมมนยสาคญทางสถต สาเหตทคณะผวจยเหนสมควรทใสตวแปร FTA เขาไปในแบบจาลองเพอเปนตวแปรควบคมเพราะเมอพจารณารวมกบตวแปร interaction ระหวาง VA กบตวแปร FTA rate พบวาทศทางของตวแปรตรงกบหลกความเปนจรงทวาตวแปร interaction ระหวางตวแปรแหลงกาเนดกบ VA กบตวแปร FTA_rate ควรมคาเปนลบเพราะวากฎวาดวยแหลงกาเนด VA เขมขนกวากฎวาดวยแหลงกาเนด VAor

• ตวแปรหนของกฎวาดวยแหลงกาเนด จากตารางท 5.29 จะเหนวาตวแปร VA มคาเปนบวก ซงเมอพจารณาตามรวมกบตวแปร interaction ระหวาง VA กบ และตวแปรแตมตอทางภาษ margin ตวแปรภาษ FTA rate พบวาทศทางของตวแปรตรงกบหลกความเปนจรงทวาตวแปรแหลงกาเนด VA ควรมคาเปนลบเพราะวาเขมขนกวากฎวาดวยแหลงกาเนด VAor

• สาหรบตวแปรควบคมอนๆ เชน กลมตวแปรหนภาคอตสหกรรมการผลต (stage) และกลมตวแปรหนสถานะในกระบวนการผลต (sector) หลายๆ ตวแปรมนยสาคญทางสถตทสงมาก คณะผวจยจงเลอกทจะรวมตวแปรเหลานไวในแบบจาลอง

ผลการจาลองสถานการณเชงนโยบาย จากตารางท 5.30 คณะผวจยไดทาการจาลองการเปลยนแปลงของกฎวาดวยแหลงกาเนด

จากชนด VA ใหมความเขมขนนอยลง โดยเปลยนเปนชนด VAor ซงทาใหอตราการใชสทธประโยชนเพมขนโดยเฉลยรอยละ 0.46 ในแตละรายสนคา

203

ตารางท 5.30 ผลการเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนทเกดจากการจาลองการเปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนด

ROO เดม ROO ใหม อตราการใชสทธประโยชนทนาจะเพมขน (รอยละ)

VA VAor 0.46

ในสวนของการจาลองการเปลยนแปลงภาษ FTA rate สนคาทมอตราภาษ FTA rate ไม

เทากบศนยทงหมดม FTA rate เทากบรอยละ 5 ซงคณะผวจยไดทาการจาลองการเปลยนอตรา FTA rate ของสนคาเหลาน แตเนองดวยคณะผวจยไมเชอถอในผลการจาลองสถานการณ เนองดวยรายสนคาทมคา FTA rate ไมเปนศนยมจานวนนอยมาก (สดสวนของรายสนคาทม FTA rate เปนศนยอยทรอยละ 96 จากสนคาทงหมด) 

5.4.2.3 แบบจาลองอตราการใชสทธประโยชนการนาเขาของไทยภายใตความตกลงการคาเสรไทย-ออสเตรเลย (TAFTA)

อตราภาษ FTA rate ของความตกลงการคาเสร TAFTA ในฝงนาเขาโดยสวนใหญมคาเปน

ศนย โดยมบางรายการทยงมอตราภาษ FTA rate ทมคาสงอย ในสวนของตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดนนม 12 ชนด โดยนามาสรางใหเปนตวแปรหนไดดงตารางตอไปน

ตารางท 5.31 ชนดกฎวาดวยแหลงกาเนดและการแบงชนดตวแปรหนของกฎวาดวย

แหลงกาเนด ชนดกฎวาดวยแหลงกาเนด การแบงชนดตวแปรหน

CC CC

CCandVA

CCandVAandP

CTH CTH

CTHandP

CTHandVA

CTSH CTSH

CTSHandP

CTSHandVA

P P

VA VA

WO WO

โดยเหตผลทคณะผวจยไดแบงชนดตวแปรหนใหเหลอ 6 ชนด เนองดวยการทาตวแปรหน

กฎวาดวยแหลงกาเนดทง 12 ชนดมปญหา mulcolinearity เมอทาการประมาณแบบจาลอง ทงน

204

ลาดบความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดสามารถเรยงจากความเขมขนมากไปสความเขมขนนอยไดดงตอไปน

ตารางท 5.32 ชนดกฎวาดวยแหลงกาเนดและความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนด

กลมท 1 กลมท 2 กลมท 3

ความ

จากเขม

ขนมา

กไป

นอย

CC P WO

CTH VA

CTSH

ผลการประมาณแบบจาลอง คณะผวจยพบวาในความตกลงการคาเสร TAFTA ฝงนาเขารายสนคาทใชคาอตราการใชสทธประโยชนหรอ utilization rate มคาเปนบวกในรายสนคาทงหมด ดงนน จงไมสามารถทาการประมาณ Logit ในแบบจาลองแรกของแบบจาลอง Two-step ได เพราะแบบจาลอง Logit เปนการประมาณวามการใชสทธประโยชนในรายการสนคาแตละชนดหรอไม (ซงในกรณนมการใชทงหมด) ดงนน คณะผวจยขอเรมการประมาณในสวนทสองของแบบจาลอง Two-step ซงกคอ แบบจาลอง Ordinary Least Square ทใชประมาณวาเมอผประกอบการคาตดสนใจใชสทธประโยชน ผประกอบการคาจะใชสทธประโยชนเทาไร ตารางท 5.33 ผลการประมาณแบบจาลองอตราการใชสทธประโยชนโดยใช Ordinary Least

Square สาหรบการนาเขาภายใตความตกลงการคาเสรไทย-ออสเตรเลย TAFTA ป 2553 Linear Regression Number of obs = 669

F( 30, 634) = .

Prob> F = .

R-squared = 0.1979

Root MSE = 33.38

util_rate Coef. Robust Std. Err. t P>|t| [95% Conf. Interval]

margin 3.699459 1.194027 3.1 **0.002 1.354733 6.044184 fta -0.6194115 0.3172899 -1.95 *0.051 -1.24248 0.003655

CC 40.4395 27.9029 1.45 0.148 -14.3538 95.23278 CTH 62.95631 29.70638 2.12 **0.034 4.621516 121.2911 CTSH 70.45683 29.3953 2.4 **0.017 12.73291 128.1808

P 30.45729 25.93333 1.17 0.241 -20.4683 81.3829

VA -3.134672 9.952902 -0.31 0.753 -22.6793 16.40997 WO -150.3676 21.02924 -7.15 **0 -191.663 -109.072 CC#c.margin -3.441825 1.184329 -2.91 **0.004 -5.76751 -1.11614 CTH#c.margin -3.844269 1.240964 -3.1 **0.002 -6.28117 -1.40737

205

CTSH#c.margin -3.705179 1.238202 -2.99 **0.003 -6.13665 -1.27371 P#c.margin -2.292038 0.9006022 -2.55 **0.011 -4.06056 -0.52351 VA#c.margin 1.363638 0.483345 2.82 **0.005 0.414487 2.312789 WO #c.margin (omitted)

Isector_2 (ชนสวนยานยนต) -71.6589 17.39976 -4.12 **0 -105.827 -37.4908

Isector_3 (เซรามก) -64.51665 7.589392 -8.5 **0 -79.42 -49.6133

Isector_4 (เคมภณฑ) -28.12903 7.791792 -3.61 **0 -43.4299 -12.8282

Isector_5 (เครองใชไฟฟา) -44.75327 9.915699 -4.51 **0 -64.2249 -25.2817

Isector_6 (อเลกทรอนกส) -56.99719 14.75589 -3.86 **0 -85.9735 -28.0209

Isector_7 (อาหาร) -3.024952 4.119924 -0.73 0.463 -11.1153 5.065395

Isector_8 (เครองนงหม) -3.790816 19.20701 -0.2 0.844 -41.5079 33.92623

Isector_9 (เหลก) -33.68154 9.396451 -3.58 **0 -52.1335 -15.2296

Isector_10 (เครองประดบ) -46.55896 18.61018 -2.5 **0.013 -83.104 -10.0139

Isector_11 (เครองหนง) 8.512037 10.53979 0.81 0.42 -12.1851 29.20916

Isector_12 (เครองจกรกล) -47.93549 10.42537 -4.6 **0 -68.4079 -27.4631

Isector_13 (อนๆ) -32.65605 7.070743 -4.62 **0 -46.541 -18.7711

Isector_14 (พลาสตก) -42.6966 9.822195 -4.35 **0 -61.9846 -23.4086

Isector_15 (ยาง) -25.11713 15.44358 -1.63 0.104 -55.4439 5.209619

Isector_16 (สงทอ) -25.6939 17.10577 -1.5 0.134 -59.2847 7.896913

Isector_17 (ยานยนต) -77.11215 32.56718 -2.37 **0.018 -141.065 -13.1596

Isector_18 (ไม) -29.02286 15.32297 -1.89 *0.059 -59.1128 1.067056

Istage_2 (ผานการแปรรป) 18.96967 9.29161 2.04 **0.042 0.723621 37.21573

Istage_3 (ชนสวนและอปกรณ) 11.6794 11.71089 1 0.319 -11.3174 34.67622

Istage_4 (สนคาทน) 17.42179 12.38671 1.41 0.16 -6.90215 41.74572

Istage_5 (บรโภคขนสดทาย) 12.85129 8.507546 1.51 0.131 -3.85509 29.55767

_cons -51.00425 30.2008 -1.69 *0.092 -110.31 8.301452

หมายเหต: ** แสดงถงคาสมประสทธทมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 5 * แสดงถงคาสมประสทธทมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 10

โดยในงานศกษาชนน จะไมเนนการตความคาสมประสทธทคานวณไดจากแบบจาลองเพอด

ผลเชงปรมาณโดยตรง แตจะเนนการทาการจาลองสถานการณทมความนาสนใจในเชงนโยบายมากกวา อยางไรกตาม พอจะสรปผลคราวๆ ของ ทศทางทตวแปรตางๆ นาจะสงผลตออตราการใชสทธประโยชนไดดงตอไปน

• ตวแปรแตมตอทางภาษ (margin) มคาเปนบวกอยางมนยสาคญทางสถตทสงมาก ดงนน คณะผวจยจงเหนสมควรทจะใสตวแปร margin เขาไปในแบบจาลองเพอเปนตวแปรควบคมโปรดสงเกตกวาคณะผวจยทาใสตวแปร interaction ระหวางตวแปร margin และตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดแตละชนด โดยคณะผวจยเชอวาในแตละสนคาทอยในกลมกฎวาดวยแหลงกาเนดทตางกน ผลกระทบทเกดจากการเปลยนแปลงของแตมตอทางภาษ (margin) ทมตออตราการใชสทธประโยชน utilization rate นนมไมเทากน โดย

206

มความมนใจในการเพมตวแปร interaction เขาไปในแบบจาลองเพราะคาสมประสทธของตวแปร interaction มนยสาคญทางสถตทสงมาก

• ตวแปรหนของกฎวาดวยแหลงกาเนด จากตารางท 5.33 จะเหนวาตวแปรเหลานมคาทแตกตางกนออกไป โดยเมอพจารณาขนาดของคาสมประสทธจะเหนวาคอนขางเรยงตามลาดบความเขมขนของ ROO โดยคาสมประสทธของกฎวาดวยแหลงกาเนดจะมคานอยเมอกฎวาดวยแหลงกาเนดมความเขมขนมาก ยกตวอยางเชน กฎวาดวยแหลงกาเนดชนด CC ซงเขมขนกวากฎวาดวยแหลงกาเนด CTH โดยคาสมประสทธของกลม CC มคา 40.44 สวนกลม CTH มคา 62.95 และเมอพจารณานยสาคญทางสถตของตวแปรเหลานกพบวา ตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดเหลานมนยสาคญทางสถตทสงมาก จากสงทกลาวมานทาใหคณะผวจยเชอถอผลการประมาณของแบบจาลองเปนอยางมาก

• สาหรบตวแปรควบคมอนๆ เชน กลมตวแปรหนภาคอตสหกรรมการผลต (stage) และกลมตวแปรหนสถานะในกระบวนการผลต (sector) หลายๆ ตวแปรไมมนยสาคญทางสถตแตหากพจารณา “กลมของตวแปรเหลาน” จะพบวามนยสาคญในการชวยอธบายการใชสทธประโยชน คณะผวจยจงเลอกทจะรวมตวแปรเหลานไวในแบบจาลอง

ผลการจาลองสถานการณเชงนโยบาย ในสวนของการจาลองสถานการณ (Simulation) คณะผวจยเลอกทจะทาการจาลองการเปลยนแปลงของชนดกฎวาดวยแหลงกาเนดจากตวแปรหนทงหมดม 6 ชนด (เนองจากสนคาทมกฎวาดวยแหลงกาเนดเปน WO มเพยงหนงรายการ จงไมสามารถทาการเปรยบเทยบความเขมงวดระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนด VA และ P กบกฎวาดวยแหลงกาเนดอนๆ ได) โดยคณะผวจยไดทาการจาลองสถานการณเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดในหลายลกษณะดงแสดงในตารางท 5.34 ทงน การเลอก “ค” ของกฎวาดวยแหลงกาเนดเพอทาการจาลองสถานการณ จะเลอกเฉพาะกรณทสามารถเปรยบเทยบความเขมงวดระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนดทงสองได ยกตวอยางเชน สามารถบอกไดวากฎวาดวยแหลงกาเนด CC มความเขมงวดกวามากกวา CTH ฉะนน จงสามารถศกษากรณการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจาก CC มาเปน CTH ได ในทางตรงกนขาม หากไมสามารถระบไดอยางชดเจนวาระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนด CC กบ VA40 กฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทใดมความเขมงวดมากกวากน ดงนน จงไมทาการศกษาในกรณน ตารางท 5.34 ยงไดทาการสรปวาลกษณะการเปลยนแปลง ROO ททาการศกษานนมนยสาคญในแงของการเพมอตราการใชสทธประโยชนหรอไม โดยในการนาเสนอผลตอจากนไป จะเลอกนาเสนอเฉพาะผลของลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดทมนยสาคญทางสถตตอการเพมอตราการใชสทธประโยชนเทานน

207

ตารางท 5.34 ลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ และความมนยสาคญตอการเพมอตราการใชสทธประโยชน

ROO เดม ROO ทเจรจาใหม ความมนยสาคญ

CC CTH มนยสาคญ

CC CTSH มนยสาคญ

CTH CTSH มนยสาคญ

ตารางท 5.35 ผลการเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนทเกดจากการจาลองการ

เปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนด ROO เกา

ROO ใหม CC CTH

CTH รอยละ 14.39

CTSH รอยละ 24.70 รอยละ 8.1

หมายเหต: สาเหตทคณะผวจยไมทาการจาลองการเปลยนแปลงในกลมกฎวาดวยแหลงกาเนด P เพราะเปนการยากทจะลาดบความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดน และสาเหตทคณะผวจยไมทาการจาลองในสวนของ VA และ WO ดวยเหตทวาจานวนของสนคาในกลม WO มแครายการเดยวทาใหคณะผวจยจงไมเชอมนในผลการจาลอง

ตารางท 5.35 แสดงมลคาการเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลง

การคาเสรของผประกอบการเมอมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ โดยดจากหลก (Column) ไปเปนแถว (Row) สวนชองทถกแรเงาสเทาในตารางแสดงวาไมมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดหรอคณะผวจยไมมนใจผลการจาลอง โดยเมอทาการลดความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดชนด CC ใหเปน CTH อตราการใชสทธประโยชนของผประกอบการจะเพมขนรอยละ 14.39 เมอทาการลดความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดจาก CC ใหเปน CTSH อตราการใชสทธประโยชนของผประกอบการจะเพมขนรอยละ 24.7 ขณะเดยวกนเมอทาการลดความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดจาก CTH เปน CTSH อตราการใชสทธประโยชนของผประกอบการเพมขนรอยละ 8.1 ดงนน เมอพจารณาดแลวจะพบวาการเปลยนความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดทมความเขมขนมากๆ (ในกรณนคอ CC) ใหผลการเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนเพมขนมากกวาการลดความเขมขนในกฎวาดวยแหลงกาเนดทมความเขมขนนอยกวา (เชน การเปลยนความเขมขนในกลม CTH) โดยผลการศกษาครงน เปนการใหขอมลแกผตดสนใจทางนโยบายวาการเจรจาเลอกลดความเขมขนกฎวาดวยแหลงกาเนดทอาจมขนในอนาคตจะใหผลลพธอยางไร โดยเกณฑการเลอกเจรจาจะตองคานงถงปจจยอนๆ เชน ความยากงายในการเจรจาขอลดความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดนนๆ เปนตน

208

ในสวนของการจาลองการลดอตราภาษ FTA rate เมอคณะผวจยไดจาลองการเปลยนภาษ FTA rate จงพบวาเมอภาษ FTA rate มคาเปนศนย อตราการใชสทธประโยชนของผประกอบการในแตละรายสนคาจะเพมขนโดยเฉลยรอยละ 0.98 (เนองจากจานวนรายสนคาทมคา FTA rate เปนบวกมจานวนนอยเมอเทยบกบจานวนรายสนคาทมคาFTA rate เปนศนยอยกอนแลว)

5.4.2.4 แบบจาลองอตราการใชสทธประโยชนการนาเขาของไทยภายใตความตกลงหนสวน

เศรษฐกจไทย-ญปน (JTEPA) อตราภาษ FTA rate ของความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปนมคาเปนศนยคอนขางมาก

แตในบางสนคาบางประเภทยงคงมอตราภาษ FTA rate ทสงอย (คาเฉลยของอตราภาษ FTA rate มคาเทากบรอยละ 3.25 โดยทคาอตราภาษ FTA rate ในสวนทมคามากกวาศนยมคาเทากบรอยละ 7.83) โดยคณะผวจยคาดวาผลการทา simulation ของการลดภาษ FTA ใหเปนศนยในทกๆ รายสนคาจะสงผลใหการอตราการใชสทธประโยชนของความตกลงทางการคาเสรเปลยนแปลงโดยเฉลยไมมากนก อกปจจยหนงทเปนลกษณะเฉพาะของความตกลงการคาเสร ไทย-ญปน (JTEPA) คอกลมตวแปรหนของความตกลงการคาเสร JTEPA เปนกลมตวแปรทละเอยดทสดในกลมความตกลงการคาเสรอนๆ ทไทยทากบประเทศคคา โดยแบงเปน 23 ชนดดงตอไปน ตารางท 5.36 การแบงชนดกฎวาดวยแหลงกาเนดภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน

ชนดกฎวาดวยแหลงกาเนด ชนดกฎวาดวยแหลงกาเนด

1 CC 13 CTHex

2 CCandP 14 CTHexorVA40

3 CCandVA100 15 CTHorP

4 Ccex 16 CTHorVA40

5 CCexandP 17 CTHorVA40orP

6 CCorVA40 18 CTSH

7 CCorVA40orP 19 CTSHexorVA40

8 CTH 20 CTSHorVA40

9 CTHandP 21 CTSHorVA40orP

10 CTHandVA100 22 VA40

11 CTHandVA40 23 WO

12 CTHandVA50

โดยทเมอทาการประมาณการ กลมตวแปรหนเหลานไมพบกบปญหา multicolinearity ซง

เปนขอดทาใหสามารถทา simulation ของการเปลยนแปลงของชนดกฎวาดวยแหลงกาเนดไดละเอยด เหตผลทคณะผวจยไมใสกลมตวแปร interaction เขาไปในแบบจาลองเพราะพบปญหา multicolinearity ของตวแปร interaction

209

ผลการประมาณแบบจาลอง ผลจากการประมาณคาแบบจาลอง Logit ไดผลดงตอไปน

ตารางท 5.37 Partial Effect ของแบบจาลอง Logit สาหรบการนาเขาภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน JTEPA ป 25531

Delta-method

dy/dx Std. Err. z P>|z| [95% Conf. Interval]

margin 0.0006763 0.0008931 0.76 0.449 -0.00107 0.002427

fta -0.0019606 0.0016462 -1.19 0.234 -0.00519 0.001266

CC -0.0008688 0.1814212 0 0.996 -0.35645 0.35471

CCandP 0.2063041 0.1990444 1.04 0.3 -0.18382 0.596424

CCandVA100 -0.0484565 0.1873322 -0.26 0.796 -0.41562 0.318708

CCex -0.0876484 0.184281 -0.48 0.634 -0.44883 0.273536

CCexandP -0.3207903 0.2009328 -1.6 0.11 -0.71461 0.073031

CCorVA40 0.1976241 0.1775617 1.11 0.266 -0.15039 0.545639

CCorVA40orP (omitted)

CTH 0.0353797 0.1798034 0.2 0.844 -0.31703 0.387788

CTHandP -0.2910814 0.1879718 -1.55 0.121 -0.6595 0.077337

CTHandVA100 (omitted)

CTHandVA40 (omitted)

CTHandVA50 (omitted)

CTHex -0.0217101 0.1843549 -0.12 0.906 -0.38304 0.339619

CTHexorVA40 (omitted)

CTHorP 0.0055111 0.1953069 0.03 0.977 -0.37728 0.388306

CTHorVA40 0.0896599 0.1750868 0.51 0.609 -0.2535 0.432824

CTHorVA40orP 0.2102872 0.1768781 1.19 0.234 -0.13639 0.556962

CTSH 0.0127773 0.189608 0.07 0.946 -0.35885 0.384402

CTSHexorVA40 0.0365773 0.2887236 0.13 0.899 -0.52931 0.602465

CTSHorVA40 0.1178363 0.1768619 0.67 0.505 -0.22881 0.464479

CTSHexorVA40orP 0.1097349 0.1801137 0.61 0.542 -0.24328 0.462751

VA40 0.0567702 0.2010233 0.28 0.778 -0.33723 0.450769

WO (omitted)

Isector_2 (ชนสวนยานยนต) -0.0325102 0.0915303 -0.36 0.722 -0.21191 0.146886

Isector_3 (เซรามก) -0.0594139 0.100682 -0.59 0.555 -0.25675 0.137919

Isector_4 (เคมภณฑ) -0.0657783 0.0732244 -0.9 0.369 -0.2093 0.077739

Isector_5 (เครองใชไฟฟา) -0.2029958 0.0725293 -2.8 **0.005 -0.34515 -0.06084

Isector_6 (อเลกทรอนกส) -0.3190663 0.084177 -3.79 **0 -0.48405 -0.15408

Isector_7 (อาหาร) -0.0400756 0.0508367 -0.79 0.431 -0.13971 0.059563

Isector_8 (เครองนงหม) -0.0192752 0.0742915 -0.26 0.795 -0.16488 0.126333

Isector_9 (เหลก) -0.0015585 0.0824624 -0.02 0.985 -0.16318 0.160065

Isector_10 (เครองประดบ) -0.1532174 0.1438421 -1.07 0.287 -0.43514 0.128708

Isector_11 (เครองหนง) -0.2030939 0.093943 -2.16 **0.031 -0.38722 -0.01897

210

Isector_12 (เครองจกรกล) -0.2268083 0.0691057 -3.28 **0.001 -0.36225 -0.09136

Isector_13 (อนๆ) -0.0759006 0.0623321 -1.22 0.223 -0.19807 0.046268

Isector_14 (พลาสตก) -0.0341195 0.0917687 -0.37 0.71 -0.21398 0.145744

Isector_15 (ยาง) -0.0730541 0.0865659 -0.84 0.399 -0.24272 0.096612

Isector_16 (สงทอ) 0.1550948 0.0614181 2.53 **0.012 0.034717 0.275472

Isector_17 (ยานยนต) -0.3798728 0.1268532 -2.99 **0.003 -0.6285 -0.13125

Isector_18 (ไม) -0.1835107 0.0903301 -2.03 **0.042 -0.36055 -0.00647

Istage_2 (ผานการแปรรป) 0.1203272 0.0655228 1.84 *0.066 -0.0081 0.24875

Istage_3 (ชนสวนและอปกรณ) 0.259447 0.070446 3.68 **0 0.121375 0.397519

Istage_4 (สนคาทน) 0.2260226 0.0695969 3.25 **0.001 0.089615 0.36243

Istage_5 (บรโภคขนสดทาย) 0.1300697 0.0652213 1.99 **0.046 0.002238 0.257901

หมายเหต: 1. เนองจากแบบจาลอง Logitเปนแบบจาลองทไมใชเชงเสน (non-linear model) คาสมประสทธทคานวณไดจากแบบจาลองจงไมใชคา partial effect อยางเชน ในแบบจาลองสมการเชงเสน ดงนน จาเปนตองสงใหโปรแกรมทางสถตคาณวนหาคา partial effect ของแบบจาลองดงแสดงในตารางนโดยคา partial effect หมายความวาเมอตวแปรฝงขวาหนงตวเปลยนไป 1 หนวย (โดยทตวแปรอนคงท) คาความนาจะเปนของการใชสทธประโยชนจะเปลยนเปนเทาไร

2. ** แสดงถงคาสมประสทธทมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 5 * แสดงถงคาสมประสทธทมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 10

คาสมประสทธทไดจากการประมาณแบบจาลองขางตน สามารถบอกความสมพนธของปจจย

ทสงผลตอความนาจะเปนในการใชสทธภายใต FTA ไดในระดบหนง แตอยางไรกตาม เนองจากขอมลการคาของไทยมลกษณะเฉพาะหลายประการททาใหคาสมประสทธของบางตวแปรอาจไมมนยสาคญทางสถตหรอมขนาด/เครองหมายทไมตรงกบทคาดหมายไว ฉะนน การวเคราะหผลการประมาณแบบจาลองในรายงานฉบบน จะไมเนนการตความจากคาสมประสทธเพอดผลเชงปรมาณ แตจะใหความสาคญมากกวากบการทาการจาลองสถานการณเชงนโยบาย (Policy Simulation) (ซงจะไดนาเสนอในตอนตอไป) สาเหตทเลอกทาการวเคราะหผลเชงปรมาณดวยวธดงกลาว เนองจากการ Simulation ทาใหสามารถพยากรณมลคาการสงออกโดยคานงถงปจจยทกปจจยพรอมๆ กนทงหมด โดยผลของการพยากรณไดรวมเอาผลจากปจจยบางอยางทอาจจะไมมนยสาคญทางสถตโดยตวของมนเองแต “เมอรวมกบปจจยอนๆ แลว” มนยสาคญ ฉะนน จงจาเปนตองคานงถงผลกระทบของปจจยเหลานนดวย

อยางไรกตาม สามารถทจะดผลของ partial effects จากตารางท 5.37 เพอวเคราะหทศทางของความสมพนธระหวางตวแปรฝงขวาและฝงซายไดคราวๆ ซงปจจยทสงผลตอความนาจะเปนในการใชสทธมดงตอไปน

211

• ตวแปร margin มคา partial effect แบบคาบวกซงตรงกบทคณะผวจยคาดไว นนหมายความวาเมอรายแตมตอภาษเพมมากขน ความเปนไปไดทผประกอบการจะใชสทธประโยชนกเพมขนเชนกน

• ในสวนของตวแปรภาษทเรยกเกบภายใตความตกลงการคาเสร (FTA rate) มคา partial effect เปนคาลบอยางไมมนยสาคญทางสถต ซงตรงกบทคณะผวจยคาดไวโดยเมออตราภาษทเรยกเกบภายใตความตกลงการคาเสรสงขนกนาจะทาให ความเปนไปไดทผประกอบการจะใชสทธประโยชนทางการคาภายใตความตกลงทางคาเสรลดนอยลง

• กลมตวแปรหนของกฎวาดวยแหลงกาเนดภายใตความตกลงการคาเสร JTEPA ชนดตางๆ โดยสวนใหญมผลกระทบตอความนาจะเปนของการใชสทธประโยชนภายใตความตกลงการคาเสรอยางไมมนยสาคญทางสถต (แตคณะผวจยไดตรวจพบวาเมอทาการตรวจสอบนยสาคญทางสถตแบบเปนกลม ตวแปรหลานมนยสาคญทางสถต)1

• เมอคณะผวจยไดทาการตรวจสอบนยสาคญทางสถตแบบกลมกบกลมตวแปรควบคมอนๆ โดยตวแปร กลมตวแปรหนภาคอตสหกรรมการผลต (stage) และกลมตวแปรหนสถานะในกระบวนการผลต (sector) ซงพบวากลมตวแปรมนยสาคญทางสถตเมออยรวมกน

แบบจาลองทสอง (ols) มผลการประมาณคาดงตอไปน

ตารางท 5.38 ผลการประมาณแบบจาลองอตราการใชสทธประโยชนโดยใช ordinary least square สาหรบการนาเขาภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน JTEPA ป 2553

Linear Regression Number of obs = 1192

F(39, 1150) = .

R-squared = 0.1271

Root MSE = 32.258

util_rate Coef. Robust Std. Err. t P>|t| [95% Conf. Interval]

Margin 0.557384 0.186886 2.98 **0.003 0.190709 0.924058 Fta -0.44991 0.18021 -2.5 **0.013 -0.80348 -0.09633 CC -45.3111 6.262064 -7.24 **0 -57.5974 -33.0247 CCandP -52.9712 9.567219 -5.54 **0 -71.7424 -34.2001 CCandVA100 -69.0059 9.812615 -7.03 **0 -88.2585 -49.7533 CCex -50.5003 8.29528 -6.09 **0 -66.7759 -34.2247 CCexandP -86.9452 10.82101 -8.03 **0 -108.176 -65.7141 CCorVA40 -56.6333 8.712476 -6.5 **0 -73.7275 -39.5392 CCorVA40orP (omitted) CTH -39.2983 8.866125 -4.43 **0 -56.6939 -21.9027 CTHandP -68.5208 10.15503 -6.75 **0 -88.4453 -48.5963

CTHandVA100 (omitted)

212

CTHandVA40 (omitted)

CTHandVA50 (omitted) CTHex -41.7275 9.634732 -4.33 **0 -60.6311 -22.8239

CTHexorVA40 (omitted) CTHorP -50.4303 13.91486 -3.62 **0 -77.7317 -23.129 CTHorVA40 -52.8044 8.976545 -5.88 **0 -70.4167 -35.1922 CTHorVA40orP -55.3474 10.25878 -5.4 **0 -75.4754 -35.2194 CTSH -63.2151 11.33709 -5.58 **0 -85.4588 -40.9714 CTSHexorVA40 -79.3493 9.966579 -7.96 **0 -98.904 -59.7945 CTSHorVA40 -50.5298 9.238641 -5.47 **0 -68.6563 -32.4033 CTSHorVA40orP -53.0383 11.97556 -4.43 **0 -76.5347 -29.5419 VA40 -39.0932 17.18103 -2.28 **0.023 -72.8029 -5.38351 WO -55.424 16.72834 -3.31 **0.001 -88.2455 -22.6025

Isector_2 (ชนสวนยานยนต) -20.8914 12.23869 -1.71 *0.088 -44.9041 3.121244

Isector_3 (เซรามก) -15.8239 13.56215 -1.17 0.244 -42.4332 10.78547

Isector_4 (เคมภณฑ) -16.6178 10.56171 -1.57 0.116 -37.3402 4.104555

Isector_5 (เครองใชไฟฟา) -30.2295 10.65859 -2.84 **0.005 -51.142 -9.31705

Isector_6 (อเลกทรอนกส) -31.3489 12.14812 -2.58 **0.01 -55.1839 -7.51394

Isector_7 (อาหาร) -20.5808 7.533427 -2.73 **0.006 -35.3616 -5.80001

Isector_8 (เครองนงหม) -8.30368 11.43824 -0.73 0.468 -30.7458 14.13849

Isector_9 (เหลก) -5.79102 11.80957 -0.49 0.624 -28.9617 17.37969

Isector_10 (เครองประดบ) -61.0178 10.03187 -6.08 **0 -80.7006 -41.3349

Isector_11 (เครองหนง) -30.2054 14.54485 -2.08 **0.038 -58.7428 -1.66797

Isector_12 (เครองจกรกล) -38.1831 10.86973 -3.51 **0 -59.5098 -16.8564

Isector_13 (อนๆ) -25.9424 9.459015 -2.74 **0.006 -44.5012 -7.3835

Isector_14 (พลาสตก) -18.5565 11.94346 -1.55 0.121 -41.9899 4.876927

Isector_15 (ยาง) -7.50822 12.01735 -0.62 0.532 -31.0866 16.07016

Isector_16 (สงทอ) -7.04112 9.521108 -0.74 0.46 -25.7218 11.63957

Isector_17 (ยานยนต) -3.45091 19.01974 -0.18 0.856 -40.7682 33.86637

Isector_18 (ไม) -39.6669 13.11632 -3.02 **0.003 -65.4014 -13.9323

Istage_2 (ผานการแปรรป) 4.774674 9.857151 0.48 0.628 -14.5653 24.11469

Istage_3 (ชนสวนและอปกรณ) 7.830624 10.29608 0.76 0.447 -12.3706 28.03183

Istage_4 (สนคาทน) 10.67315 10.38637 1.03 0.304 -9.7052 31.0515

Istage_5 (บรโภคขนสดทาย) -1.53746 9.681425 -0.16 0.874 -20.5327 17.45778

_cons 104.2162 12.23861 8.52 **0 80.20368 128.2287

หมายเหต: ** แสดงถงคาสมประสทธทมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 5 * แสดงถงคาสมประสทธทมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 10

213

โดยในงานศกษาชนน จะไมเนนการตความคาสมประสทธทคานวณไดจากแบบจาลองเพอดผลเชงปรมาณโดยตรง แตจะเนนการทาการจาลองสถานการณทมความนาสนใจในเชงนโยบายมากกวา อยางไรกตาม พอจะสรปผลคราวๆ ของทศทางทตวแปรตางๆ นาจะสงผลตออตราการใชสทธประโยชนไดดงตอไปน

• ตวแปรแตมตอทางภาษ (margin) มคาเปนบวกอยางมนยสาคญทางสถตสามารถตความไดวาเมอแตมตอทางภาษ (margin) มคามาก ผประกอบการกจะมอตราการใชสทธประโยชนภายใต fta มากขน โดยใยสวนของตวแปร fta ซงมคาสมประสทธเปนลบซงตรงกบทคณะผวจยไดคาดไว โดยมนยสาคญทางสถตทนาเชอถอ ดงนน คณะผวจยจงมนใจทจะใสตวแปรเหลานในแบบจาลอง

• ตวแปรหนของกฎวาดวยแหลงกาเนด จากตารางท 5.38 จะเหนวาตวแปรเหลานมคาทแตกตางกนออกไปโดยเมอพจารณาจะเหนแมวาคาสมประสทธเหลานจะไมมนยสาคญทางสถตเมอพจารณะเปนรายตว แตมนยสาคญทางสถตเมอผวจยทาการพจารณาเปนกลม

• สาหรบตวแปรควบคมอนๆ เชน ตวแปรกลมตวแปรหนภาคอตสหกรรมการผลต (stage) และกลมตวแปรหนสถานะในกระบวนการผลต (sector) สวนใหญมนยสาคญทางสถตและเมอพจารณา “กลมของตวแปรเหลาน” จะพบวามนยสาคญในการชวยอธบายการใชสทธประโยชน คณะผวจยจงเลอกทจะรวมตวแปรเหลานไวในแบบจาลอง

ผลการจาลองสถานการณเชงนโยบาย

สาหรบการจาลองสถานการณเชงนโยบาย คณะผวจยไดพจารณาถงลกษณะพเศษของกฎวาดวยแหลงกาเนดของความตกลงการคาเสร JTEPA ซงมมากถง 23 ชนด โดยคณะผวจยเหนวาควรจาลองการเปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนดใหเขมขนลดลงหนงขน โดยคณะผวจยไดทาการจาลองสถานการณเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดในหลายลกษณะดงแสดงในตารางท 5.39 ทงน การเลอก “ค” ของกฎวาดวยแหลงกาเนดเพอทาการจาลองสถานการณ จะเลอกเฉพาะกรณทสามารถเปรยบเทยบความเขมงวดระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนดทงสองได ยกตวอยางเชน สามารถบอกไดวากฎวาดวยแหลงกาเนด CC นาจะมความเขมงวดกวามากกวา CTH ฉะนน จงสามารถศกษากรณการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจาก CC มาเปน CTH ได ในทางตรงกนขามหากไมสามารถระบไดอยางชดเจนวาระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนด CC กบ VA40 กฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทใดมความเขมงวดมากกวากน ดงนน จงไมทาการศกษาในกรณน ตารางท 5.39 ยงไดทาการสรปวาลกษณะการเปลยนแปลง ROO ททาการศกษานนมนยสาคญในแงของการเพมอตราการใชสทธประโยชนหรอไม โดยในการนาเสนอผลตอจากนไป จะเลอกนาเสนอเฉพาะผลของลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดทมนยสาคญทางสถตตอการเพมอตราการใชสทธประโยชนเทานน

214

ตารางท 5.39 ลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ และความมนยสาคญตอการเพมอตราการใชสทธประโยชน

ROO เดม ROO ทเจรจาใหม ความมนยสาคญ

Ccex and P CC and P มนยสาคญ

CCex and P CCex มนยสาคญ

CC and P CC ไมมนยสาคญ

CC and VA40 CC ไมมนยสาคญ

Ccex CC มนยสาคญ

CC CCorVA40 ไมมนยสาคญ

CCorVA40 CCorVA40orP ไมมนยสาคญ

CTH and VA100 CTH and VA50 ไมมนยสาคญ

CTH and VA50 CTH and VA40 ไมมนยสาคญ

CTH and VA40 CTH ไมมนยสาคญ

CCex CCex or VA40 ไมมนยสาคญ

CTH CTH or VA40 ไมมนยสาคญ

CTH CTH or P ไมมนยสาคญ

CTHex CTH มนยสาคญ

CTHex or VA40 CTH or VA40 ไมมนยสาคญ

CTH and P CTH มนยสาคญ

CTH CTH or VA40 ไมมนยสาคญ

CTH or VA40 CTH or VA40 or P ไมมนยสาคญ

CTH or P CTH or VA40 or P ไมมนยสาคญ

CTSHex or VA40 CTSH or VA40 ไมมนยสาคญ

CTSH CTSH or VA40 มนยสาคญ

CTSH or VA40 CTSH or VA40 or P ไมมนยสาคญ

VA40 CTSH or VA40 มนยสาคญ

ตารางท 5.40 ผลการเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนทเกดจากการจาลองการ

เปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนด ROO เดม ROO ใหม อตราการใชสทธประโยชนทนาจะเพมขน (รอยละ)

CCexandP CCex 18.43 CCexandP CCandP 35.6 CCex CC 8.11 CTHex CTH 3.88 CTHandP CTH 35.04 CTSH CTSHorVA40 7.96 VA40 CTSHorVA40 1.7

215

ตารางท 5.40 แสดงมลคาการเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลงการคาเสรของผประกอบการเมอมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ โดยดจากหลก (Column) ไปเปนแถว (Row) สวนชองทถกแรเงาสเทาในตารางแสดงวาไมมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดหรอคณะผวจยไมมนใจผลการจาลอง โดยเมอมการเปลยนกฎวาดวยแหลงกาเนดใหมความเขมขนนอยลง อตราการใชสทธประโยชนภายใต FTA จะเพมขน ยกตวอยางเชน เมอเกดการเปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนดจากชนด CCexandP ใหเปนชนด CCandP (ซงมความเขมขนนอยกวา) โดยเมอดจากคาการเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนภายใต FTA แลว กลมทเกดการเปลยนเปลยงแปลงมากทสดคอ กลมสนคาทมกฎวาดวยแหลงกาเนด CC และ CTH ทงน คณะผวจยไดเลงเหนวาผกาหนดนโยบายควรคานงถงปจจยอนๆ เชน ความยากงายในการเจรจาขอลดความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดนนๆ ในการเลอกเจรจาการลดความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดทอาจมขนในอนาคต

นอกจากการจาลองสถานการณการเจรจาให ROO เขมงวดนอยลงแลว ยงไดทาการจาลอง

สถานการณทภาษทเรยกเกบภายใตความตกลงการคาเสร (FTA rate) ศนย โดยเมอภาษทเรยกเกบศนย อตราการใชสทธประโยชนโดยเฉลยจะเพมขนรอยละ 3.9 ในแตละรายการ (โดยรายสนคาทมคาภาษ FTA rate เปนศนยคดเปนรอยละ 57 ของรายสนคาทงหมด) 5.5 บทสรปและขอเสนอแนะเชงนโยบาย

1. คณะผวจยพบวากฎวาดวยแหลงกาเนดเปนปจจยสาคญทมสวนทาใหอตราการใชสทธประโยชนภายใต FTA ตากวาทควรจะเปนอยางมนยสาคญ จากการจาลองสถานการณหากไทยทาการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดใหมความเขมงวดนอยลงพบวาจะสามารถเพมอตราการใชสทธประโยชนภายใต FTA ไดอยางมนยสาคญเชงปรมาณ (Quantitatively significant) ตารางท 5.41 แสดงผลการประมาณการอตราการใชสทธประโยชนทนาจะเพมขน หากไทยสามารถเจรจาเพอลดความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดในลกษณะตางๆ (โดยในแตละ FTA ไดเลอกนาเสนอเฉพาะลกษณะการเปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนดทจะสงผลตอการเพมอตราการใชสทธประโยชนคอนขางมาก รายละเอยดของผลของการเปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนดในลกษณะอนๆ ทมตออตราการใชสทธประโยชนสามารถดไดจากตอนอนๆ ในบทน)

216

ตารางท 5.41 ผลการประมาณอตราการใชสทธประโยชนภายใต FTA ตางๆ ทนาจะเพมขนหากมการเจรจาเพอใหกฎวาดวยแหลงกาเนดมความเขมงวดนอยลง (ในแตละ FTA เลอกเฉพาะการเปลยนแปลง ROO ทจะมผลตอการเพมอตราการใชสทธประโยชนคอนขางมาก รายละเอยดของผลของการเปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนดในลกษณะอนๆ ทมตออตรา

การใชสทธประโยชนสามารถดไดจากตอนอนๆ ในบทน) ฝงสงออก

ความตกลงการคาเสร

ROO เดม ROO ทเจรจา

ใหม

อตราการใชสทธประโยชนทเพมขน หลงจากมการเจรจาเพอผอนคลายกฎ ROO (โดยเฉลยตอ

รายสนคา) (รอยละ)

สาขาของอตสาหกรรมท

เกยวของ

JTEPA CC CC or VA 40 13.05 อาหาร CTH CTH or VA40 10.4 ไม

TAFTA CC CTH 16.22 สงทอ CC CTSH 18.41 สงทอ

AFTA (กลมประเทศ

อาเซยนเดม)1

CTH or VA CTSH or VA 12.32 พลาสตก และ ชนสวน

ยานยนต CC or VA CTH or VA 6.33 อาหาร

ACFTA2 - - - - ฝงนาเขา

ความตกลงการคาเสร

ROO เดม ROO ทเจรจา

ใหม

อตราการใชสทธประโยชนทเพมขน หลงจากมการเจรจาเพอผอนคลายกฎ ROO (โดยเฉลยตอ

รายสนคา) (รอยละ)

สาขาของอตสาหกรรมท

เกยวของ

JTEPA CCex and

P CC and P 35.6 สงทอ

CTH and P CTH 35.04 สงทอ และ เครองประดบ

TAFTA CC CTH 14.39 อาหาร CC CTSH 24.7 อาหาร

AFTA

(CCandP) or VA or P

CC or VA or P 8.72 เครองนงหม

CC or VA or P

CTSH or VA 0.74 อาหาร

ACFTA VA VA_or3 0.46 -

หมายเหต: 1. ในกรณของการคากบกลมประเทศอาเซยนใหมผานความตกลง AFTA ผลของการประมาณคาแบบจาลองไมคอยนาเชอถอ และไมสามารถนาไปใชเปนขอสรปเชงนโยบายได ซงสาเหตหนงอาจจะเนองมาจากขอมล utilization rate ของกลมประเทศเหลานยงไมคอยมความนาเชอถอ คณะผวจยจงเลอกทจะไมนาเสนอผลในสวนน

2. ในกรณของ ACFTA (ฝงสงออก) คณะผวจยพบวาผลการประมาณคาของแบบจาลองไมคอยมความนาเชอถอ และไมสามารถนาไปใชเปนขอสรปเชงนโยบายได คณะผวจยจงเลอกทจะไมนาเสนอผลในสวนน

3. VA_or ในทนหมายถง กฎวาดวยแหลงกาเนดทเปน (CCorVA) (CTHorVA) หรอ (VAorP) (ดรายละเอยดในตอน 5.3.2.4 ขางบน)

217

โดยภาพรวมจะเหนวาการเจรจาเพอการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดนาจะมนยสาคญตอการเพมอตราการใชสทธประโยชนเปนอยางยง โดยการเพมขนของอตราการใชสทธประโยชนมความแตกตางกนพอสมควรสาหรบความตกลงการคาเสรตางๆ รวมทงกรณของฝงสงออกและฝงนาเขา คณะผวจยจงขอสรปผลและทาขอเสนอแนะเชงนโยบายเปนรายความตกลงและแยกเปนฝงสงออกและนาเขาดงตอไปน ภาคการสงออก

ความตกลงการคาเสร AFTA (กลมประเทศอาเซยนเดม)

• คณะผวจยเหนวาการเจรจาลดความเขมงวดกฎวาดวยแหลงกาเนดในความตกลงการคาเสร AFTA (กลมประเทศอาเซยนเดม) ควรเลอกทาในกฎวาดวยแหลงกาเนดชนด CTHorVA ใหเปน CTSHorVA และการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดชนด CCorVA ใหเปน CTHorVA ทงน คณะผวจยคาดวาถาสามารถผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดเหลานไดจรงกจะทาใหสามารถเพมอตราการใชสทธประโยชนไดคอนขางมาก ทงน ผกาหนดนโยบายควรคานงถงปจจยและความเหมาะสมอนๆ ดวย ยกตวอยางเชน การเสยดลการคาเมอเกดการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดเหลานหรอปจจยเรองความยากงายในการเจรจา เปนตน

ความตกลงการคาเสร TAFTA

• สาหรบความตกลงการคาเสร TAFTA การเปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนดของกลม CC (ทงจาก CC ใหเปน CTH และ CC ใหเปน CTSH) สงผลตอการเปลยนแปลงอตราการใชสทธประโยชนทมากกวาการเปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนดจากกลม CTH ใหเปน CTSH (ไมไดแสดงในตารางน แตแสดงอยในตอน 5.4.1.3) ดงนน คณะผวจยเหนวาผกาหนดนโยบายควรจะใหความสาคญกบการเจรจาลดความเขมขนกฎวาดวยแหลงกาเนดกลม CC เพราะนาจะทาใหสงผลตอการเพมอตราการใชสทธประโยชนมากทสด

ความตกลงการคาเสร JTEPA

• สาหรบกฎวาดวยแหลงกาเนดกาเนดทจดอยในกลม CC (CCexandP CCex CCandP CC CCorVA40: ดรายละเอยดในตอนท 5.4.1.4) และกฎวาดวยแหลงกาเนดทอยในกลม CTH (CTHex CTHandP CTH CTHorVA40: ดรายละเอยดในตอนท 5.4.1.4) หากสามารถเปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภททมความเขมขนนอยทสดในแตละกลม กลาวคอสาหรบกลม CC จะเปนการเปลยนจาก CC ใหเปน CCorVA40 และสาหรบกลม CTH จะเปนการเปลยนจาก CTH ใหเปน CTHorVA40) จะทาใหอตราการ

218

ใชสทธประโยชนภายใต FTA เพมขนมากทสด คณะผวจยเหนวาหากไทยสามารถเจรจาเปลยนกฎวาดวยแหลงกาเนดในลกษณะดงกลาวไดกนาจะทาใหเกดประโยชนสงสดในแงของการเพมอตราการใชสทธประโยชน

ภาคการนาเขา ความตกลงการคาเสร AFTA

• คณะผวจยเหนวาผกาหนดนโยบายควรใหความสาคญกบการเจรจาการเปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนดจากชนด (CCandP) orVAorP ใหเปน CCorVAorP ในความตกลงการคาเสร AFTA ดวยเหตผลสองประการดงน หนง การเปลยนแปลงจากกฎวาดวยแหลงกาเนดชนด (CCandP) orVAorP ใหเปน CCorVAorP สามารถเพมอตราการใชสทธประโยชนไดมากกวาการลดความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนด จาก CCorVAorP ใหเปน CTSHorVA สอง การเจรจาลดความเขมขนโดยการเอา “and P” ออกจากชนดกฎวาดวยแหลงกาเนดนาจะทาไดคอนขางงายกวาการเจรจาเปลยนกลมของกฎวาดวยแหลงกาเนด เชน จาก CC เปน CTSH (เชน จาก CCorVAorP ใหเปน CTSHorVA) เปนตน

ความตกลงการคาเสร ACFTA

• ผลการวเคราะหสะทอนวาการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจะทาใหมการเพมอตราการใชสทธประโยชนคอนขางนอย (รอยละ 0.46) ตลอดจนปญหาตางๆ ในการประมาณคาแบบจาลอง (ดรายละเอยดในตอนท 5.4.2.2) คณะผวจยจงเลอกทจะไมนาเสนอขอเสนอแนะเชงนโยบายในสวนน

ความตกลงการคาเสร TAFTA

• สาหรบความตกลงการคาเสร TAFTA การเปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนดทอยในกลม CC (ไมวาจะเปนการเปลยนจาก CC ใหเปน CTH หรอจาก CC ใหเปน CTSH) จะสงผลตอการเพมอตราการใชสทธประโยชนทมากกวาการเปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนดจากกลม CTH ใหเปน CTSH (ไมไดแสดงในตารางน แตแสดงอยในตอน 5.4.2.3) ดงนน คณะผวจยเหนวาผกาหนดนโยบายควรจะใหความสาคญกบการเจรจาลดความเขมขนของกฎวาดวยแหลงกาเนดทอยในกลม CC เพราะนาจะทาใหอตราการใชสทธประโยชนเพมขนมากทสด

219

ความตกลงการคาเสร JTEPA

• คณะผวจยเหนวาผกาหนดนโยบายควรใหความสาคญในการเจรจาการลดความเขมขนกฎวาดวยแหลงกาเนดจากประเภท CCexandP ใหเปน CCandP หรอจาก CTHandP ใหเปน CTH เนองดวยถาการลดความเขมขนของกฎกาเนดชนดดงกลาวเปนไปไดจรงจะสงผลใหอตราการใชสทธประโยชนเพมขนมากทสด

สดทายนคณะผวจยอยากเนนยาในสวนของการเลอกประเภทกฎวาดวยแหลงกาเนดในการเจรจาวา ผกาหนดนโยบายควรคานงถงปจจยอนๆ ทอาจจะสงผลกระทบตอการเจรจาลดความเขมขนกฎวาดวยแหลงกาเนดโดยปจจยตางๆ เหลานอยนอกขอบเขตทแบบจาลองนสามารถอธบายได ยกตวอยางเชน ความยากงายในการเจรจาและผลเสยทอาจจะเกดขนตอผผลตสนคาภายในประเทศจากการทกฎวาดวยแหลงกาเนดมความผอนคลายมากยงขนเปนตน

2. คณะผวจยพบวาอตราภาษ FTA เปนปจจยหนงทมอทธพลตอการเปลยนแปลงอตราการใชสทธประโยชนภาย FTA อยางมนยสาคญ โดยสาหรบความตกลงการคาเสรทมอตราภาษคอนขางตาอยแลว การเจรจาเพอลดภาษจะมผลตอการเพมอตราการใชสทธประโยชนภายใต FTA ไมมาก ในทางตรงกนขาม สาหรบความตกลงการคาเสรทมอตราภาษ FTA คอนขางสง การเจรจาเพอลดภาษจะสงผลตอการเพมอตราการใชสทธประโยชนภายใต FTA อยางมนยสาคญ ตารางท 5.42 แสดงผลการประมาณการอตราการใชสทธประโยชนทนาจะเพมขนหากไทยสามารถเจรจาเพอใหภาษภายใต FTA นนๆ เปนศนยในทกรายการสนคา

220

ตารางท 5.42 ผลการประมาณการอตราการใชสทธประโยชนทนาจะเพมขนหากไทยเจรจาใหมการลดภาษ FTA ในทกรายการสนคาใหเปนศนย

ฝงสงออก

ความตกลงการคาเสร

อตราภาษ FTA โดยเฉลย1 (รอยละ)

สดสวนของรายการสนคาทมอตราภาษ FTA

rate= 01 (รอยละ)

อตราการใชสทธประโยชนทเพมขน (โดยเฉลยตอ 1 รายการสนคา) เมอ

FTA rate=0 (รอยละ)

JTEPA 1.02 84 2.87 TAFTA 0 0 - AFTA (กลมประเทศอาเซยนเดม)2

0 0 -

ACFTA 0.16 97 -3

ฝงนาเขา

ความตกลงการคาเสร

อ ต ร าภ าษ F T A โดยเฉลย1 (รอยละ)

ส ด ส ว น ข อ ง ร า ย ก า รสนคาทมอตราภาษ FTA rate= 01

อตราการใชสทธประโยชนทเพมขน (โดยเฉลยตอ 1 รายการสนคา) เมอ

FTA rate=0

JTEPA 3.25 57 3.9 TAFTA 0 0 - AFTA (กลมประเทศอาเซยนเดม)2

0 0 -

ACFTA 0.21 96 -3

หมายเหต: 1. การคานวณอตราภาษภายใต FTA ในบทนอาจจะมคาไมตรงกบการคานวณอตราภาษภายใต FTA ของบทท 6 (บททวาดวยผลของกฎวาดวยแหลงกาเนดทมตอมลคาการคา) เนองจากกลมตวอยางทใชในการประมาณคาแบบจาลองมความแตกตางกน

2. ในกรณของ AFTA (กลมประเทศอาเซยนใหม) ผลของการประมาณคาแบบจาลองไมคอยนาเชอถอ และไมสามารถนาไปใชเปนขอสรปเชงนโยบายได ซงสาเหตหนงอาจจะเนองมาจากขอมล utilization ของกลมประเทศเหลานยงไมคอยมความนาเชอถอ คณะผวจยจงเลอกทจะไมนาเสนอผลในสวนน

3. ในกรณของ ACFTA คณะผวจยพบวารายการสนคาทมอตราภาษ FTA ไมเทากบศนยมสดสวนทคอนขางนอยและรายการสนคาเหลานนมอตราภาษ FTA ตามาก ซงสงผลใหผลการประมาณคาของแบบจาลองไมคอยมความนาเชอถอ และไมสามารถนาไปใชเปนขอสรปเชงนโยบายได คณะผวจยจงเลอกทจะไมนาเสนอผลในสวนน

จากตารางขางตนจะเหนวาการเจรจาเพอลดภาษภายใต FTA ใหเปนศนยอาจจะไมสงผลตอ

การเพมอตราการใชสทธประโยชนมากนก หากเปาหมายการเจรจาเปนไปเพอตองการเพมอตราการใชสทธประโยชน ผเจรจาจงควรใหความสาคญกบประเดนอนๆ (เชน การเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดดงกลาวขางตน)

221

จากผลในขอ 1 และ 2 ขางตน โดยภาพรวมแลวพบวา ใน FTA ททาการศกษา การเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดนาจะสงผลตอการเพมอตราการใชสทธประโยชนทงฝงสงออกและนาเขามากกวาการเจรจาเพอลดภาษภายใต FTA ใหเปนศนยทกรายการ หนวยงานของรฐทเกยวของจงควรจะใหความสาคญกบเรองของความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดใหมากเปนพเศษ อยางไรกตาม ผนาผลการศกษานไปใชควรคานงวาผลการศกษานเปนการ “พยากรณ” ผลกระทบตออตราการใชสทธประโยชนของผประกอบการไทยภายใต FTA ทนาจะเกดขนหากปจจยตางๆ ทสนใจมการเปลยนแปลง ซงอาจจะมความคลาดเคลอนจากการพยากรณบาง นอกจากน แบบจาลองทางเศรษฐมตอาจจะไมสามารถสะทอนผลของปจจยอนๆ ทไมไดรวมไวในแบบจาลอง (เนองจากไมมขอมลในสวนนนทสามารถวดเปนตวเลขได)

 

223

บทท 6 บทวเคราะหเชงเศรษฐมตเรองความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดภายใตความตกลงการคาเสรและผลกระทบตอมลคาการสงออกและนาเขาของไทย1

6.1 คาถามในการวจยและระเบยบวธการวจย

งานศกษานเปนการศกษาเชงลกในเรองของผลกระทบของความตกลงการคาเสร (FTA) ทมตอการคาของไทย ทงน เพอเปนการตอยอดจากการศกษาในโครงการเดยวกนในระยะท 1 (ดรายละเอยดในงานศกษาของสถาบนเพอการพฒนาประเทศไทย (2553)) โดยในระยะท 1 วตถประสงคหลกประการหนงของการวเคราะหโดยใชแบบจาลองทางเศรษฐมตคอ ศกษาวาความตกลงการคาเสรของไทยสงผลใหเกดการสรางการคา (Trade Creation) หรอเบยงเบนทางการคา (Trade Diversion) ตอการคาระหวางประเทศของไทย โดยคณะผวจยพบวาความตกลงการคาเสรสวนใหญสงผลใหเกดการสรางการคาสาหรบไทย และพบวาในภาคอตสาหกรรมสวนใหญความตกลงการคาเสรกสงผลเปนการสรางการคาดวยเชนกน

ในการศกษาในระยะท 2 น คณะผวจยตองการศกษาเจาะลกถงรายละเอยดตางๆ ในแตละ FTA

โดยเฉพาะอยางยงการศกษาวาการลดภาษและกฎวาดวยแหลงกาเนด (Rules of Origin หรอ ROO) ของแตละความตกลงการคาเสรสงผลตอมลคาการคาของไทยอยางไร2 โดยกฎวาดวยแหลงกาเนดซงเปนกฎเกณฑทกาหนดขนเพอพจารณาวาสนคาทสงออกหรอนาเขามถนกาเนดมาจากประเทศใดนน ถกสรางขนมาเพอใหประเทศคคามความมนใจวาผลประโยชนหรอสทธพเศษทไดจากการทาความตกลงการคาเสรจะตกอยกบประเทศสมาชกเทานน อยางไรกตาม การปฏบตตามกฎวาดวยแหลงกาเนดถอเปนอปสรรคอยางหนงทอาจทาใหเกดความยงยากและสงผลตอการเพมตนทนสาหรบผประกอบการในดาเนนการคาผานความตกลงการคาเสร ยกตวอยางเชนในกรณทผสงออกสามารถหาปจจยการผลตจากประเทศนอกความตกลงการคาเสรไดในราคาถก แตกลบถกบงคบโดยกฎวาดวยแหลงกาเนดทตองใชวตถดบจากประเทศภายใตความตกลงการคาเสรซงอาจจะมราคาสงกวา นอกจากตนทนทางตรงของการปฏบตตามกฎวาดวยแหลงกาเนด (อยางในกรณของราคาปจจยการผลตทอาจสงขนดงทไดกลาวไปแลว) การปฏบตตามกฎวาดวยแหลงกาเนดยงอาจกอใหเกดตนทนในการบรหาร-จดการดานเอกสารตลอดจนการประสานงานกบหนวยงานของรฐทเกยวของดวย (ดงทคณะผวจยไดกลาวไปแลวในบทท 3 และ 4 ในสวนทวาดวยปญหาและอปสรรคในการใชสทธประโยชนภายใต FTA) ในทางกลบกนแตมตอภาษศลกากรถอเปนประโยชนทผสงออกและผนาเขาไดรบหากผประกอบการเลอกทจะใชสทธประโยชน

                                                            1 หมายเหต: งานศกษาบทนคอ "การวเคราะหปจจยทมผลตอปรมาณการคาระหวางประเทศ" ตาม TOR ขอ 5.1.2 ทงน คณะผวจยไดปรบเปลยนหวขอเรองใหสอดคลองกบประเดนหลก ททาการศกษา เพอใหเกดความชดเจนสาหรบผใชรายงานฉบบนมากยงขน 2 เฉพาะสนคาทอยภายใตรายการลดภาษ

224

ภายใตความตกลงการคาเสรนนๆ และยอมทจะปฏบตตามกฎวาดวยแหลงกาเนด ฉะนน ปจจยทงสอง (กฎวาดวยแหลงกาเนดและการลดภาษภายใต FTA) จงเปนปจจยสาคญทผสงออกและผนาเขาจะใชในการพจารณาเพอตดสนใจวาสดทายแลวการใชสทธประโยชนทางดานการคาขายผานความตกลงการคาเสรนนมความคมคามากนอยเพยงใด

การสรางแบบจาลองทางเศรษฐมตเพอศกษาวากฎวาดวยแหลงกาเนดและการลดภาษภายใต

FTA สงผลกระทบตอมลคาการคาของไทยอยางไรนน นาจะกอใหเกดประโยชนในทางปฏบตสาหรบผกาหนดนโยบายเปนอยางยง เพราะถาหากมแบบจาลองทเชอถอได กจะสามารถทาการจาลองสถานการณทนาสนใจเชงนโยบายเพอประมาณการผลกระทบทนาจะมตอการคาระหวางประเทศของไทยในกรณตางๆ ได ยกตวอยางเชน ผเจรจาการคาอาจจะอยากทราบวา หากในอนาคตมการเจรจาเพอลดภาษภายใตความตกลงการคาเสรทงหมดใหเปนศนยในทกรายการสนคาจะทาใหการสงออกหรอนาเขาเพมขนเปนมลคาเทาใด หรอหากสามารถเจรจาเพอยกเลกกฎวาดวยแหลงกาเนดบางประเภท หรอเจรจาเพอใหกฎวาดวยแหลงกาเนดของบางสนคามความเขมงวดนอยลงจะสงผลใหมลคาการคาเพมขนมากนอยเพยงใด ทงน ผลของการจาลองสถานการณทนาสนใจทางนโยบายจะมลกษณะดงตวอยางตอไปน

• สถานการณทหนง หากในอนาคต ไทยสามารถเจรจาเพอลดภาษภายใตความตกลงการคาเสรทแตกตางกนในแตละรายการสนคาใหมคาเทากบศนยทกรายการ (นนคอหากสามารถเจรจาเพอใหไดรบประโยชนจากการลดภาษสงทสด) แลวแบบจาลองพยากรณวามลคาการสงออกนาจะเพมขนประมาณรอยละ 10 ของมลคาการสงออกปจจบน (ทงน ในแตละความตกลงการคาเสร แบบจาลองอาจจะพยากรณการเพมขนของการคาทแตกตางกน) ขอมลในสวนนนาจะมประโยชนตอการตดสนใจวาควรจะเรมเจรจาในเรองของภาษสาหรบความตกลงใดกอน โดยอาจจะตองมการชงนาหนกระหวางประโยชนทจะไดในแงของมลคาการคาทเพมขนกบความยากงายในการเจรจา

• สถานการณทสอง หากไทยสามารถเจรจาเพอใหกฎวาดวยแหลงกาเนดของบางสนคามความเขมงวดนอยลง เชน เจรจาจากสนคาทมเกณฑในการพจารณาแหลงกาเนดสนคาโดยใชหลกเกณฑการเปลยนพกดศลกากรท 2 หลก (CC) ไปเปน การเปลยนพกดศลกากรท 4 หลก (CTH) และ 6 หลก (CTSH) หรอเจรจาจากสนคาทมเกณฑในการพจารณาแหลงกาเนดสนคาโดยใชหลกเกณฑการเปลยนพกดศลกากรท 4 หลก (CTH) ไปเปนการเปลยนพกดศลกากรท 6 หลก (CTSH) แบบจาลองจะสามารถพยากรณมลคาการคาทนาจะเพมขน เนองจากกฎวาดวยแหลงกาเนดมความเขมขนนอยลงดงตวอยางในตารางตอไปน

225

ตารางท 6.1 ตวอยางผลการจาลองสถานการณทางนโยบายทนาสนใจในกรณการเจรจาเพอใหกฎวาดวยแหลงกาเนดมความเขมงวดนอยลง

CC CTH

CTH รอยละ 10

CTSH รอยละ 15 รอยละ 12

ตารางขางตนแสดงรอยละของมลคาการสงออกทสงขนเมอมการผอนคลายกฎวาดวย

แหลงกาเนด ยกตวอยางเชน หากมการผอนคลายจากเกณฑ CC ไปเปนเกณฑ CTH มลคาการสงออกจะเพมขนรอยละ 10 (ของมลคาการสงออกทงหมด) หรอหากมการผอนคลายจากเกณฑ CC ไปเปนเกณฑ CTSH มลคาการสงออกจะเพมขนรอยละ 15 และสดทายหากมการผอนคลายจากเกณฑ CTH ไปเปนเกณฑ CTSH มลคาการสงออกจะเพมขนรอยละ 12 ฉะนน อาจจะสรปในเบองตนไดวาการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากเกณฑ CTH ไปเปนเกณฑ CTSH นาจะใหประโยชนสงสด เพราะเปนการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดเพยง 1 ขน แตสามารถเพมมลคาการคาไดถงรอยละ 12 ทงน โปรดสงเกตวาแมการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากเกณฑ CC ไปเปนเกณฑ CTSH จะทาใหมลคาการสงออกเพมขนสงกวา (รอยละ15) แตการเจรจาดงกลาวตองอาศยการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดถง 2 ขน (จาก CC ไปเปน CTH แลวจาก CTH ไปเปน CTSH) โดยการเพมขนของการคาเนองจากการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดในทน ในทางเศรษฐศาสตร อาจจะเกดจากการลดตนทนทเกดขนจากการปฏบตตามกฎวาดวยแหลงกาเนดโดยเฉพาะอยางยงสวนของตนทนทแทจรงอยางทไดยกตวอยางไปในยอหนาทสองดานบน ในขณะทสวนของตนทนของกฎวาดวยแหลงกาเนดทเกยวของกบงานดานเอกสาร การผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดอาจจะไมไดชวยในเรองนมากนก

จากตวอยางผลการศกษาดงทไดกลาวไปในยอหนาทแลว จะเหนวาการสรางแบบจาลองทม

ความนาเชอถอเปนเรองสาคญเปนอยางยง ทงน คณะผวจยไดตดสนใจเลอกใชแบบจาลองทางเศรษฐมต (Econometric Model) ทเรยกวาแบบจาลองสมการถดถอยอยางงาย (Ordinary Least Square) สาเหตทเลอกใชแบบจาลองดงกลาวเนองมาจาก เปนวธการทงายทสดในการศกษาถงผลกระทบของปจจยบางอยาง (เชน ROO) ทมตอตวแปรทสนใจ (เชน มลคาการสงออก) โดยสามารถควบคมปจจยอนๆ ทอาจจะสงผลตอตวแปรทสนใจ (มลคาการสงออก) ใหคงทได จงทาใหสามารถดผลกระทบของ ROO ทมตอมลคาการคาไดโดยตรง ทงน หลกการประมาณคาสมประสทธของแบบจาลองประเภทนคอการพยายามทาใหผลบวกของคาคลาดเคลอนกาลงสองมคานอยทสด ซงวธการวเคราะหดงกลาวไดรบความนยมเปนอยางมาก เนองจากวธการทไมซบซอนและมความนาเชอถอ โดยไดทาการทดสอบสมมตฐานตางๆ ของทฤษฎเศรษฐมต (Classical Econometric Assumption) เชน Endogeneity Problem และ Heteroskedasticity เพอใหแบบจาลองทสรางขนมความนาเชอถอและสามารถเชอมนไดวาคาสมประสทธทประมาณคาไดไมมความเอนเอยง (Unbiased Estimator)

226

โครงสรางของสมการถดถอยจะประกอบดวย ตวแปรฝงซายหรอตวแปรทตองการอธบาย (Dependent variable or explained variable) ซงกคอมลคาการสงออก/นาเขาของแตละสนคาทอยในรายการลดภาษ สวนตวแปรฝงขวา (Explanatory Variables) คอปจจยตางๆ ทนาจะสงผลกระทบตอมลคาการคา ยกตวอยางเชน แตมตอภาษศลกากรนาจะสงผลกระทบทางบวกตอการนาเขาและการสงออกของไทย ในขณะเดยวกน อตราภาษภายใต FTA และกฎวาดวยแหลงกาเนดนาจะสงผลลบตอการนาเขาและการสงออกของไทย เ นองจากตวแปรเหลานถอเปนปจจยท เปนตนทนสาหรบผประกอบการทตองการสงออกหรอนาเขาผานความตกลงการคาเสร การวเคราะหตวแปรดงกลาวโดยวธทางเศรษฐมตจะทาใหสามารถทาการประมาณการเชงปรมาณ (Quantitative Analysis) ผลกระทบดานบวกของการลดภาษและผลกระทบดานลบจากการปฏบตตามกฎวาดวยแหลงกาเนดออกมาเปนมลคาการคาทเปลยนไปได ทงน ในการวเคราะหทางเศรษฐมตโดยทวไปมกจะวเคราะหผลจากคาสมประสทธทประมาณคาไดจากแบบจาลองเปนหลก การวเคราะหดงกลาวน จะทาใหทราบคราวๆ วาหากการลดภาษภายใต FTA ลงรอยละ 1 จะสงผลใหมลคาการคาโดยเฉลยเพมขน (หรอลดลง) เทาใด หรอการมกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ จะสงผลใหการคาเพมขน/ลดลงมากนอยเพยงใด แตทงน เนองจากขอมลการคาของไทยมลกษณะเฉพาะหลายประการททาใหการวเคราะหโดยดจากคาสมประสทธเพยงอยางเดยวอาจจะไมสามารถสรปอะไรในเชงนโยบายไดชดเจน (เชน คาสมประสทธอาจจะมเครองหมาย/ขนาด ตรงกนขามกบทคาดไวโดยหาคาอธบายทเหมาะสมไดยาก หรอคาสมประสทธทคานวณไดอาจไมมนยสาคญทางสถต ทาใหไมสามารถทาการสรปอะไรไดเปนตน) ในงานศกษาชนน จงนาเสนอการวเคราะหโดย “ดผลจากการจาลองสถานการณทนาสนใจเชงนโยบาย (Policy Simulation) เปนหลก” แทนการวเคราะหผลจากคาสมประสทธ การวเคราะหในลกษณะดงกลาวจะชวยแกปญหาในเรองของคาสมประสทธทอาจจะมเครองหมาย/ขนาด หรอระดบนยสาคญทไมเปนไปดงคาดได เนองจากผลจากการจาลองสถานการณจะสะทอนถงผลกระทบของคาสมประสทธของ “ตวแปรฝงขวาทกตว” พรอมๆ กน (ทาใหไมตองกงวลกบคาสมประสทธของตวแปรฝงขวาบางตวแปรทอาจจะมเครองหมายหรอขนาดผด ตราบใดทตวแปรฝงขวาทกตวมนยสาคญในการอธบายตวแปรฝงซาย) นอกจากน การจาลองสถานการณเชงนโยบายดงกลาวยงทาใหสามารถมขอสรปเชงนโยบายทมความชดเจนกวาการดจากคาสมประสทธเพยงอยางเดยว ดงทไดยกตวอยางไปในยอหนาทแลว ผเจรจาการคาอาจจะไมไดสนใจวาการทอตราภาษลดลงรอยละ 1 หรอรอยละ 2 โดยเฉลยจะสงผลใหมลคาการคาเพมขนเทาใด แตอาจจะสนใจวาสนคาแตละรายการ (ซงปจจบนมการลดภาษภายใต FTA แตกตางกน) หากมการเจรจาเพอลดภาษภายใต FTA ใหเปนศนยหมดจะทาใหมลคาการคาโดยรวมเพมขนมากนอยเพยงใด ในทานองเดยวกน การดคาสมประสทธของกฎวาดวยแหลงกาเนด (ROO) เพอดวา ROO ประเภทนนๆ ทาใหการคาเพมขน/ลดลงเทาใดอาจะไมนาสนใจเทากบการดวา หาก ROO ประเภทนนๆ มการผอนคลายไปเปน ROO อกประเภทจะทาใหมลคาการคาเพมขน/ลดลงเทาใด

227

คณะผวจยไดทาการประมาณคาแบบจาลองดงกลาวสาหรบกรณศกษาจากความตกลงการคาเสรจานวน 4 ฉบบ ไดแก 1) ความตกลงการคาเสรอาเซยน (AFTA) 2) ความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน (ACFTA) 3) ความตกลงการคาเสรไทย-ออสเตรเลย (TAFTA) 4) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน (JTEPA) ในป 2553 โดยแยกวเคราะหเปนฝงสงออกและนาเขา ทงน การเลอกความตกลงการคาเสร ททาการศกษานน พจารณาจากความตกลงการคาเสรทไทยมมลคาการคาคอนขางมากและมผลบงคบใชมาแลวเปนเวลาพอสมควร โดยขอมลทนามาใชในการศกษา คอขอมลมลคาการสงออกและนาเขาสนคาของไทยซงแบงตามพกดศลกากรระบบฮารโมไนซ (Harmonize system) ทความละเอยด 6 หลกและ 8 หลก ซงนามาจากฐานขอมลสถตการคาระหวางประเทศจากกระทรวงพาณชยและกรมศลกากร ประเภทของขอมลทนามาใชในการศกษา คอขอมลภาคตดขวาง (Cross section data) สาเหตทตองทาการประมาณแบบจาลองโดยใชขอมลประเภทน เนองจากขอมลของตวแปรฝงขวาในแบบจาลองไมคอยเปลยนแปลงตามเวลา ทงน ขอจากดของขอมลภาคตดขวาง (ขอมลรายการสนคาทแบงตามพกดศลกากรระบบฮารโมไนซ) คอผวเคราะหตองสรปผลจาก “ผลเฉลย” จากกลมสนคาทสนใจ ยากทจะทาการสรปในระดบรายสนคา เนองจากไมมขอมลการเปลยนแปลงในระดบรายสนคา ณ เวลาตางๆ กน การสรปเปนภาพเฉลยสามารถใหนยเชงนโยบายไดดระดบหนง แตในแงของการปฏบตจรง การมขอสรปในระดบรายสนคานาจะกอใหเกดประโยชนทชดเจนมากกวา

6.2 การทบทวนวรรณกรรม

Cadot et.al.(2002) ไดวเคราะหผลกระทบของกฎวาดวยแหลงกาเนด ทอาจจะสงผลตอการลด

ปรมาณการสงสนคาออกภายใตความตกลงการคาเสรอเมรกาเหนอ (NAFTA) ของประเทศเมกซโกไปยงประเทศอเมรกาใต หรอกลาวอกนยหนงวาแมวาแตมตอภาษศลกากรจะสงผลใหประเทศสมาชกทรวมทาความตกลงการคาเสรอเมรกาเหนอสามารถเขาถงตลาดของประเทศสมาชกดวยกนเองไดงายขน แตการปฏบตตามกฎวาดวยแหลงกาเนดกเปนอปสรรคทสงผลลบตอการสงออกสนคาภายใตความตกลงการคาเสร ขอสรปอยางหนงของงานศกษาน คอ สาหรบสนคาหลายๆ ประเภท คาเฉลยของตนทนในการปฏบตตามกฎวาดวยแหลงกาเนดจะอยทราวๆ รอยละ 5.06 เมอเทยบเปนภาษตามมลคา (Ad-valorem Equivalent) ในขณะทแตมตอภาษศลกากร (Tariff Preference) อยทรอยละ 4 โดยเฉลย ทงน ตนทนในการปฏบตตามกฎวาดวยแหลงกาเนดเกดจากตนทนในการบดเบอนในกระบวนการผลต (เชน ตองแบกรบภาระตนทนของปจจยการผลตทสงขน) และตนทนในการบรหารจดการเพอใหสนคาไดรบรองแหลงกาเนด

Cadot et.al. (2002) ไดพฒนาแบบจาลองทางเศรษฐมตเพอศกษาผลกระทบของแตมตอภาษ

ศลกากร และกฎวาดวยแหลงกาเนดภายใตความตกลงการคาเสร NAFTA ทมผลตอทศทางการสงออกของเมกซโก ดงน

228

ikikkiiii uDROOIPREFXROWXUS +Σ++++= ααααα )ln()(ln 3210 (1)

โดยท iXUS คอปรมาณการสงออกสนคาของเมกซโกไปยงอเมรกาสาหรบพกดสนคา i

iXROW คอปรมาณการสงออกสนคาของเมกซโกไปยงประเทศอนๆ ทไมใชอเมรกา

iPREF คอสวนตางของอตราภาษภายใตความตกลงการคาเสร NAFTA

iROOI คอดชนบอกระดบความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดโดยใชวธของ Estevadeordal (2000)

kiD คอ เวกเตอรของตวแปรหนทแบงตาม HTS chapters

โปรดสงเกตวา สาหรบสนคาทมแตมตอภาษศลกากรมาก สวนแบงการสงออกจากเมกซโกไปยง

ประเทศอเมรกานาจะสงกวาสดสวนการสงออกไปยงประเทศอนๆ จงจาเปนตองมตวแปร iXROW

ทางดานขวามอ โดยคาดวาแตมตอภาษศลกากรสงผลกระทบตอปรมาณการคาในทศทางเดยวกน และกฎวาดวยแหลงกาเนดสงผลกระทบตอปรมาณการคาในทศทางตรงกนขาม ผลการประมาณการคาสมประสทธทนาจะเปนคอ 02 >α และ 03 <α

นอกจากน Cadot et.al. (2002) ยงไดทาการประมาณการสมการถดถอยขางตน โดยทดชนกฎ

วาดวยแหลงกาเนดของ Estevadeodal แทนดวยเวกเตอรของตวแปรหน โดยแตละตวแปรจะใชเปนตวแทนของกฎวาดวยแหลงกาเนดในรปแบบตางๆ ดงน

),,,,( RVCEXCITEMSUBHEADHEADR =

โดยท HEAD คอตวแปรหนแทนกฎวาดวยแหลงกาเนดทมการเปลยนแปลงพกดภาษศลกากรทระดบ 4 หลก

SUBHEAD คอตวแปรหนแทนกฎวาดวยแหลงกาเนดทมการเปลยนแปลงพกดภาษศลกากรทระดบ

6 หลก

ITEM คอตวแปรหนแทนกฎวาดวยแหลงกาเนดทมการเปลยนแปลงพกดภาษศลกากรท

มากกวาระดบ 6 หลก

EXC คอตวแปรหนแทนกฎวาดวยแหลงกาเนดทมขอยกเวนอยางนอย 1 ขอ

RVC คอตวแปรหนแทนกฎวาดวยแหลงกาเนดทบงบอกถงสดสวนขนตาของวตถดบภายในประเทศสมาชก

การศกษาของ Cadot et.al. (2002) ในสวนของผลกระทบของแตมตอภาษศลกากรและกฎวา

ดวยแหลงกาเนดภายใตความตกลงการคาเสร NAFTA ทมผลตอทศทางการสงออกของเมกซโกคณะผวจยสรปขอคนพบไดดงน

229

• เครองหมายของคาสมประสทธของตวแปรหนแทนกฎวาดวยแหลงกาเนดท มการเปลยนแปลงพกดภาษศลกากรทระดบ 2 หลกผดไปจากทควรจะเปน

• เนองจากการเปลยนแปลงพกดอตราภาษศลกากรทระดบ 2 หลกสวนใหญอยในอตสาหกรรมอาหารและสงทอ จงทาการประมาณแบบจาลองใหมอกครง ซงพบวาเครองหมายของคาสมประสทธของตวแปรดงกลาวถกตอง ดงนนแบบจาลองทสองจะเปนดงตอไปน

ik kik

iiii

uDTEXTILECHAPFOODCHAPRPREFXROWXUS

∑ +++

++++=

αα

ααααα

**)(ln

5

43210 (2)

• สดสวนของปรมาณการสงออกจากประเทศเมกซโกไปยงอเมรกาเมอเทยบกบประเทศอนๆ ทไมใชอเมรกามคาประมาณสามในสสวน

• แตมตอภาษศลกากร (Tariff Preferences) มความสมพนธในทศทางเดยวกนกบปรมาณการสงออกจากประเทศเมกซโกไปยงอเมรกา

• กฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา (ROOs) มความสมพนธในทศทางตรงกนขามกบปรมาณการสงออกจากประเทศเมกซโกไปยงอเมรกา

• ตวแปรหนแทนการเปลยนพกดอตราภาษศลกากรมความสมพนธในทศทางตรงกนขามกบปรมาณการสงออกจากประเทศเมกซโกไปยงอเมรกา

• ตวแปรหนแทนการมขอยกเวน (กฎวาดวยแหลงกาเนดมความเขมงวดนอยลง) มความสมพนธในทศทางเดยวกนกบปรมาณการสงออกจากประเทศเมกซโกไปยงอเมรกา

• ตวแปรหนแทนกฎการใชสดสวนวตถดบภายในประเทศสมาชก (Regional Value Content) มความสมพนธในทศทางตรงกนขามกบปรมาณการสงออกจากประเทศเมกซโกไปยงอเมรกา

นอกจากน Cadot et.al. (2002) ไดทาการพยากรณมลคาการสงออกจากเมกซโกไปยงอเมรกาใน 3 กรณ กลาวคอ (1) ใชแตมตอภาษศลกากรและความเขมงวดของแหลงกาเนดทเปนอยจรงในการพยากรณ (กรณนคอ กรณเบองตนของ NAFTA) (2) เปรยบเทยบกบกรณทไมมแตมตอภาษศลกากรและกฎวาดวยแหลงกาเนด (กรณทไมม NAFTA) (3) เปรยบเทยบกบกรณทมแตมตอภาษศลกากร แตไมมกฎวาดวยแหลงกาเนด (สมมตใหม NAFTA โดยปราศจากกฎวาดวยแหลงกาเนด) ความแตกตางระหวางกรณทหนงและสอง จะใหสะทอนถงผลกระทบโดยตรงของการเปดการคาเสร NAFTA (ซงหมายถงการมแตมตอภาษศลกากรและกฎวาดวยแหลงกาเนด) ตอการเปลยนแปลงปรมาณการคาของเมกซโก

230

การศกษาของ Cadot et.al. (2002) ในสวนของการพยากรณมลคาการสงออกจากเมกซโกไปยงอเมรกาใน 3 กรณ คณะผวจยสรปขอคนพบไดดงน

• กรณทความตกลงการคาเสร NAFTA เปนกรณทไมมแตมตอภาษศลกากรและกฎวาดวยแหลงกาเนดถกกาหนดไวทระดบ 2 ปรมาณการสงออกภายใตความตกลงการคาเสร NAFTA ลดลงรอยละ 11.7

• หากสามารถยกเลกกฎทกาหนดใหมการเปลยนพกดอตราภาษศลกากรทระดบ 4 หลก (Relaxing Head) จะสงผลตอการเพมปรมาณการคาของเมกซโกเปนอยางมาก

• สวนการยกเลกการเปลยนพกดอตราภาษศลกากรในระดบทละเอยดกวา 6 หลก (Relaxing Item) จะสงผลตอปรมาณการคาไมมากนกทงๆ ท คาสมประสทธของตวแปรดงกลาวมคาคอนขางสง ทงน อาจเนองจากขอกาหนดนมกจะเปนขอกาหนดทใชกบพกดสนคาทไมมมลคาการสงออกมากนก

• หากความตกลงการคาเสร NAFTA มแตแตมตอภาษศลกากรโดยไมมกฎวาดวยแหลงกาเนดปรมาณการสงออกจะเพมขนถงรอยละ 108 ในขณะทกรณความตกลงการคาเสร NAFTA ทมกฎวาดวยแหลงกาเนดอยางทเปนอยปจจบนปรมาณการสงออกจะเพมขนเพยงรอยละ 9 เทานน

• Cadot et.al. จงไดขอสรปวา ในกรณของ NAFTA ขอจากดทเกดจากการมกฎวาดวยแหลงกาเนดนน สงผลทางลบตอปรมาณการคาเปนอยางมากจนแทบจะหกลางกบผลประโยชนทไดจากการมแตมตอภาษศลกากรไปอยางสนเชง

บทวจารณแบบจาลองของ Cadot et.al.(2002)

แมวาผลการศกษาของแบบจาลองของ Cadot et.al. (2002) จะใหผลการศกษาทนาสนใจและเปนประโยชน แตแบบจาลองดงกลาวยงมขอสงเกตทควรพจารณา ดงตอไปน

• ถาแตมตอภาษศลกากรและกฎวาดวยแหลงกาเนดเปนเครองมอในการเจรจาการคาทสามารถทดแทนกนได (Substitute) อยางทคณะผวจยเชอวาเปนเชนนน ตวแปรทงสองอาจมความสมพนธกน ท เรยกวา “Collinearity” ซงหมายความวาตวแปรอสระท ใชในแบบจาลองมความสมพนธกนคอนขางสง ทงน คณะผวจยไดหาความสมพนธระหวางตวแปรแตมตอภาษศลกากรและตวแปรทแสดงถงความเขมงวดของแหลงกาเนดโดยการวเคราะหสมการถดถอย พบวาคาสมประสทธของสมการดงกลาวมนยสาคญและมคาเปนบวก (นนคอ ตวแปรทงสองนาจะสามารถทดแทนกนได) แตคา R2 ทไดจากผลการศกษามคาเพยงรอยละ 10 ซงชใหเหนวาความสมพนธเชง collinear ของตวแปรทงสองไมไดมากจนอาจจะกอใหเกดปญหาในการประมาณคาสมการ (1) และ (2)

• ตวแปรแตมตอภาษศลกากร และตวแปรทแสดงถงความเขมงวดของแหลงกาเนดอาจจะถอเปนตวแปรภายใน (Endogenous) ของปรมาณการสงออกของเมกซโก ถาหากคดวาปจจยทงสองถกใชเปนเครองมอในการจากดการเขาสตลาดอเมรกาของเมกซโก อยางไรกตาม

231

ตวแปรความเขมงวดของแหลงกาเนดนาจะพจารณาไดวาเปนตวแปรทถกกาหนดลวงหนา (Predetermined) ทงน เนองจากตวแปรความเขมงวดของแหลงกาเนดถกกาหนดขนในชวงเวลาของการเจรจา NAFTA ในชวงป 1990-1992 ซงไมควรจะมความสมพนธกบปรมาณการสงออกของเมกซโกในป 2000

• สาหรบตวแปรแตมตอภาษศลกากร ในป 2000 เนองจากอยในชวงปลายของกาหนดการลดภาษภายใต NAFTA แตมตอภาษศลกากรจงมคาเขาใกลอตราภาษ MFN และอตราภาษ MFN นนถกกาหนดลวงหนากอนความตกลง NAFTA จะมผลบงคบใช ดงนน จงสามารถอนโลมไดว า ตวแปรแตมตอภาษศลกากรเปนตวแปรทถกกาหนดไวล วงหนา (Predetermined variables) ในประเดนนมงานศกษาอยางนอย 2 งาน ทพยายามจะกาหนดใหตวแปรความเขมงวดของแหลงกาเนดเปนตวแปรภายใน (Endogenous) โดยการเพมสมการขนมาอกหนงสมการ (นอกเหนอจากสมการทแสดงถงการเปลยนแปลงปรมาณการคาดงกลาวขางตน) โดยไดกาหนดใหตวแปรความเขมงวดของแหลงกาเนด (ROO) เปนฟงกชนของตวแปรอนๆ ทเกดขนในชวงเวลาเดยวกน งานศกษาของ Cadot et.al.(2006) และ Estevadeodal (2000) คองานททาการศกษาในประเดนน ซงจะกลาวถงในอนดบถดไป

Cadot et.al. (2006) ไดทาการวเคราะหประเดนการกาหนดใหตวแปรความเขมงวดของแหลงกาเนดเปนตวแปรภายใน (Endogeneous variable) โดยใชแบบจาลองทางเศรษฐศาสตรการเมองทมพนฐานมาจากแนวคดจากงานศกษาของ Grossman and Helpman (1995) โดยสมการแรกของแบบจาลองจะเปนสมการทอธบายการสงออกของเมกซโกไปยงอเมรกาในลกษณะทานองเดยวกนกบสมการ (1) และ (2) ขางตน สมการทสองอธบายปจจยทกาหนดความเขมงวดของแหลงกาเนด

แบบจาลองแรก : อธบายปจจยทสงผลตอปรมาณการสงออก มดงตอไปน

jtjjtjttit urxy ++++= 3210 )(ln)ln()ln( αδααα (3)

โดยท ity คอปรมาณการสงออกสนคา j ในปท t จากเมกซโกไปยงอเมรกา itx คอปรมาณการสงออกสนคา j ในปท t จากเมกซโกไปยงประเทศอนๆ ทไมใชอเมรกา itδ คอแตมตอภาษศลกากรทผสงออกในเมกซโกไดรบสาหรบสนคา j ในปท t jr คอดชนบอกระดบความเขมงวดของแหลงกาเนด ใชวธของ Estevadeodal (2000) jtu คอคาความคลาดเคลอน

หรออกแบบจาลองหนง

jt

n

kkjkjtjttit urxy ++++= ∑

=1210 )(ln)ln()ln( αδααα

232

โดยทกฎวาดวยแหลงกาเนดเปนเวกเตอรของตวแปรหน n ตว ซงจะแทนรปแบบตางๆ ของกฎวาดวยแหลงกาเนด

แบบจาลองทสอง : อธบายปจจยทกาหนดความเขมงวดของแหลงกาเนด มดงตอไปน

jjjj zr νδβββ +++= )(ln)ln()ln( 210 (5)

โดยท ∑=i

iijj yaz คอผลรวมของผลคณระหวางสนคาสงออกจากอเมรกาไปยงเมกซโก ( iy ) กบ

ija ซงกคอสดสวนการใชปจจยการผลตสนคา i ในการผลตสนคา j หนงหนวย (ขอมลจากตารางปจจยการผลต-ผลผลต) โดยรวมกนสาหรบทกปจจยการผลต i

jδ คอ (1+อตราภาษ MFN ของสนคา j) การศกษาของ Cadot et.al. (2006) คณะผวจยสรปขอคนพบไดดงน

• ตวแปรหนแทนอตสาหกรรมตนนามความสมพนธในทศทางตรงกนขามกบความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนด

• อตราภาษ MFN มความสมพนธในทศทางเดยวกนกบความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนด

• แตมตอภาษศลกากรมความสมพนธในทศทางเดยวกนกบปรมาณการสงออก

• กฎวาดวยแหลงกาเนดมความสมพนธในทศทางตรงกนขามกบปรมาณการสงออก ยกเวนสองตวแปร คอ ตวแปรหนทแสดงการเปลยนแปลงพกดอตราภาษศลกากรทละเอยดกวา 6 หลก (ITEM) และ ตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดการมขอยกเวนอยางนอย 1 ขอ (EXC) ในประเดนหลงนนบวาเปนการคนพบทนาแปลกเนองจากตวแปร EXC นาจะสงผลใหความเขมขนของแหลงกาเนดมมากขน (ไมใชนอยลง)3

• อนดบของคาสมประสทธทประมาณคาไดมความสอดคลองกบคาดชนของ Estevadeodal โดยทตวแปร ROO ทมขอจากดเขมงวดมากกวาจะมคาสมประสทธสงกวาตวแปร ROO ทมขอจากดเขมงวดนอยกวา (พจารณาจากคาสมบรณ หรอ absolute value)

• ผลการวเคราะหในสวนของการท ROO อาจจะเปนตวแปรภายใน (Endogeneous variable) ไมไดตางไปจากกรณท ROO ไมไดเปนตวแปรภายในมากนก ฉะนน อาจจะไมจาเปนตองคานงถงประเดนดงกลาว

                                                            3 กรณาดผลการศกษาทานองเดยวกนนเพมเตมไดจากงานของ Cadot et.al. (2002) ทคณะผวจยไดกลาวไวในสวนของการทบทวนวรรณกรรมขางตน

233

งานของ Estevadeodal (2000) เปนงานศกษาอกชนหนงทสมมตวาดชนบอกระดบความเขมงวดของแหลงกาเนดเปนตวแปรภายใน (Endogeneous variable) โดยพยายามทจะศกษาพลวตรของการเปดการคาเสร โดยสรางแบบจาลองเพอจาลองสถานการณทกาหนดการการลดภาษระหวางประเทศเมกซโกและประเทศอเมรกาและกฎวาดวยแหลงกาเนดเปนตวแปรภายใน ทงน ตวแปรภายในทงสองตวทางดานซายมอของแบบจาลองคอ ตวแปร ROO (ตวแปรแบบ Ordered categorical variable) และ ตวแปร “ความเรว” ในการไดรบสทธจากการเปดการคาเสร ซงจะวดจากจานวนปทเหลออยในการลดภาษไปอยในระดบศนย (เปนตวแปรแบบตอเนอง หรอ Continuous variable)

นอกจากนตวแปรทเกยวของกบการคาอนๆ จะถกนามาใชเปนตวแปรฝงขวา (และตวแปร

เครองมอในฝงขวา) เชน ปรมาณการคาภายในอตสาหกรรมเดยวกน (Intra-indutry trade) สดสวนการนาเขาและสงออก ความแตกตางระหวางอตราภาษ MFN ของประเทศสมาชกกบประเทศอนๆ สวนตางอตราภาษตอนเรมตน FTA เปนตน

แบบจาลองของงานศกษานเปนดงน

111* νβ +′= Xyi (6)

122*12

*2 νβγ +′+= iiii Xyy (7)

เมอ *

iy คอระดบความเขมงวดของแหลงกาเนดแบบซอนเรน (latent)

*2iy คอตวแปรตอเนองสาหรบวดจานวนปทเหลออยสาหรบการลดภาษเหลอศนย

1X และ 2X คอ เวกเตอรของตวแปรอสระ

1ν และ 2ν คอ คาคลาดเคลอน

i คอดชนทใชในการอางองเพอบงบอกวาเปนสมการของประเทศเมกซโกหรออเมรกา จากสมการโครงสรางขางตน ตวแปรตางๆ ทใชจรงมดงตอไปน

),,,(1 ROWUSIITROWMEIITUSMEIITDIFFMFNfRIROO −−−−−−−=− (8)

),,,,(2

MERATEXPMERATIMPMEMARPREMEUSYERIROOfUSMEYE

−−−−−−−−−=−−

(9a)

),,,,(2

USRATEXPUSRATIMPUSMARPREUSMEYERIROOfMEUSYE

−−−−−−−−−=−−

(9b)

โดยท RIROO − คอดชนบอกความเขมงวดของแหลงกาเนด DIFFMFN − คอความแตกตางระหวางอตราภาษ MFN ของเมกซโกกบอเมรกา

USMEIIT −− คอการคาในภาคอตสาหกรรมเดยวกนระหวางเมกซโกกบอเมรกา (1990-1992)

234

ROWMEIIT −− คอการคาในภาคอตสาหกรรมเดยวกนระหวางเมกซโกกบประเทศอนๆ ทไมใชอเมรกา (1990-1992)

ROWUSIIT −− คอการคาในภาคอตสาหกรรมเดยวกนระหวางอเมรกากบประเทศอนๆ ทไมใชเมกซโก (1990-1992)

USMEYE −− คอจานวนปทเหลออยในการเปดการคาเสรอยางสมบรณจากเมกซโกไปยงอเมรกา MEUSYE −− คอจานวนปทเหลออยในการเปดการคาเสรอยางสมบรณจากอเมรกาไปยงเมกซโก

MEMARPRE −− คอแตมตอภาษศลกากรของเมกซโกเมอเปรยบเทยบกบอเมรกา USMARPRE −− คอแตมตอภาษศลกากรของอเมรกาเมอเปรยบเทยบกบเมกซโก MERATIMP −− คอการนาเขาสนคาของเมกซโกจากอเมรกาโดยเทยบกบการนาเขาสนคาทงหมด

ของเมกซโก (1990-1992) MERATEXP −− คอการสงออกสนคาของเมกซโกไปยงอเมรกาโดยเทยบกบการสงออกสนคา

ทงหมดของเมกซโก (1990-1992) USRATIMP −− คอการนาเขาสนคาของอเมรกาจากเมกซโกโดยเทยบกบการนาเขาสนคาทงหมด

ของอเมรกา (1990-1992) USRATEXP −− คอการสงออกสนคาของอเมรกาไปยงเมกซโกโดยเทยบกบการสงออกสนคา

ทงหมดของอเมรกา (1990-1992)

การศกษาของ Estevadeodal (2000) คณะผวจยสรปขอคนพบไดดงน

• กฎวาดวยแหลงกาเนดถกใชเปนเครองมอทสาคญในการปองกนการเบยงเบนทางการคา (Trade Deflection)

• กฎวาดวยแหลงกาเนดมสวนสาคญตอการกาหนดการลดภาษภายใตการคาเสรโดยมความสมพนธกนในทางบวก กลาวอกนยหนงคอกลมอตสาหกรรมทมขอกาหนดของ ROO เขมขนกจะมชวงเวลาในการปรบเขาสการเปดการคาเสรยาวนานขน

• ความมนยสาคญของตวแปร MFN-DIF อาจสะทอนขอเทจจรงทวาผผลตของเมกซโกและอเมรกาตางพยายามหลกเลยงการนาเขาปจจยการผลตทถกกวาจากกลมประเทศทนอกความตกลง NAFTA

• คาสมประสทธของตวแปรการคาในภาคอตสาหกรรมเดยวกนระหวางเมกซโกและอเมรกามคาเปนบวก ขอคนพบนสามารถตความไดวาอาจจะมความพยายามทจะรกษาระดบการคาระหวางกนใหเหมอนเดมผานกฎวาดวยแหลงกาเนด

• ผลการวเคราะหไดแสดงใหเหนวาตวแปร ROO และตวแปร IT-ME-ROW มความสมพนธ (Correlation) ในทางบวก ซงแสดงวาอตสาหกรรมทมปรมาณการคาในภาคอตสาหกรรมเดยวกนระหวางเมกซโกกบประเทศอนๆ (ทไมใชอเมรกา) คอนขางสงนน บงชวาผผลตในเมกซโกมศกยภาพสงในการหาปจจยการผลตทอยในภมภาคอนๆ ซงอาจจะเปนปจจยทตานทานการใชกฎวาดวยแหลงกาเนด

235

ทผานมา คณะผวจยไดศกษาแบบจาลองรปแบบตางๆ ททานอนๆ ใชในการศกษาดงทกลาวมาในขางตน เพอทจะหาจดเดนและจดดอยเพอนาไปปรบปรงและประยกตใชในแบบจาลองของงานศกษาชนนตอไป โดยวตถประสงคในการศกษาในระยะท 2 น คณะผวจยตองการศกษาเจาะลกถงรายละเอยดตางๆ ในแตละ FTA โดยเฉพาะอยางยงการศกษาวาการลดภาษและกฎวาดวยแหลงกาเนด (Rules of Origin หรอ ROO) ของแตละความตกลงการคาเสรสงผลตอมลคาการคาของไทยอยางไร จากตวอยางงานศกษาทไดศกษาขางตน ซงงานทคดวาเหมาะสมสาหรบนามาใชเปนตนแบบในการศกษามากทสดคองานของ Cadot el al (2002) โดยในการศกษาครงนมสงทแตกตางไปจากงานของ Cadot el al (2002) 3 ประการ ประการทหนง คอใชกฎวาดวยแหลงกาเนดเปนตวแปรหนแทนทจะใชตวแปรในลกษณะของดชนบอกระดบความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดตามวธการคานวณโดยใชวธของ Estevadeordal (2000) เนองจากเหตผล ดงตอไปน ขอมลดชนความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดมคาทตางกนไมมาก และคาดชนสวนใหญยงมคาทซากนคอนขางมาก อกทงการใชดชนความเขมงวดแทนตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดไมเหมาะสาหรบการศกษาในลกษณะของการจาลองสถานการณ (Simulation) “การผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด” และไมพบปญหา Endogeneity ในตวแปรหนของกฎวาดวยแหลงกาเนดจงทาใหสามารถเชอถอผลการประมาณแบบจาลองทใชตวแปรหนได สงทแตกตางไปจากงานของ Cadot el al (2002) ประการทสอง คอ ไมใสตวแปรปรมาณการสงออกสนคาไปยงประเทศอนๆ ทวโลกเปนตวแปรอธบายอยางแบบจาลองของ Cadot el al (2002) เนองจาก พบวาตวแปรดงกลาวมปญหา Endogeneity และไมสามารถหาตวแปร Instrument ทเปนปจจยซงสงผลตอปรมาณการสงออกสนคาไปยงประเทศอนๆ ทวโลก แตไมใชปจจยทสงผลตอปรมาณการสงออกสนคาไปยงประเทศคภาคความตกลงการคาเสรทศกษา จงละตวแปรดงกลาวออกจากแบบจาลอง สงทแตกตางไปจากงานของ Cadot el al (2002) ประการทสาม คอ ไดทดสอบและพบวาการมปฏสมพนธ (Interaction) ระหวางตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดและตวแปรภาคอตสาหกรรมไมมนยสาคญ ในขณะทการมปฏสมพนธ (Interaction) ระหวางตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดและตวแปรอตราภาษภายใต FTA หรอตวแปรแตมตอภาษศลกากรมนยสาคญสาหรบความตกลงการคาเสรในบางแบบจาลอง

แมวาแบบจาลองทใชในการศกษาครงนอาจแตกตางไปจากงานศกษาของทานอนๆ ไปบาง แต

คณะผวจยเชอมนวาแบบจาลองนมความเหมาะสมมากทสดสาหรบการอธบายขอมลทสะทอนปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการสงออกและการนาเขาของผประกอบการไทย ซงแบบจาลองทใชในการศกษาจะถกอธบายอยางละเอยดในหวขอถดไป

236

6.3 แบบจาลองทใชในการวเคราะห

แบบจาลองทางเศรษฐมตทคณะผวจยไดพฒนาขนสาหรบการวเคราะหผลกระทบของการลดภาษภายใต FTA และกฎวาดวยแหลงกาเนดทมผลตอมลคาการคาระหวางประเทศ คอแบบจาลองเชงเสนกาลงสองนอยทสดทมการปรบปรงคาสวนเบยงเบนมาตรฐานแลว (Robust ordinary least squares: robust OLS)

โดยแบบจาลองมลกษณะดงตอไปน รายละเอยดของตวแปรตางๆ มดงตอไปน ตวแปรฝงซาย

• มลคาการสงออกหรอนาเขาสนคา i ทอยภายใตรายการลดภาษ จากไทยไปยงกลมประเทศสมาชกอาเซยนเดมในป 2010

ตวแปรฝงขวา ตวแปรฝงขวานมสองประเภทคอตวแปรวเคราะหและตวแปรควบคม โดยสงทตองการทราบคอ

ขนาด ทศทาง นยสาคญทางสถต ตลอดจนความสามารถในการอธบายตวแปรฝงซาย (มลคาการสงออกหรอนาเขา) ของตวแปรวเคราะห ในขณะเดยวกนกควบคมลกษณะเฉพาะทอาจจะมความแตกตางกนของสนคาในแตละอตสาหกรรมหรอในแตละลาดบขนในการผลต โดยจะไมวเคราะหผลของตวแปรควบคมโดยตรง

ตวแปรวเคราะห

• แตมตอภาษศลกากร คานวณจากสวนตางระหวางอตราภาษ MFN และอตราภาษภายใต FTA ในแตละสนคา โดยจะใชตวแปร margin แทนแตมตอดงกลาว แตมตอภาษ ถอเปนปจจยทเปนแรงจงใจในการตดสนใจใชสทธประโยชนทางดานการคาระหวางประเทศผานความตกลงการคาเสรของผประกอบการ โดยคาดวาตวแปรนนาจะสงผลกระทบดานบวกตอมลคาการคาระหวางประเทศ เนองจากถาหากสวนตางระหวางภาษ MFN และ FTA มาก ผประกอบการนาจะเหนประโยชนทไดรบจากแตมตอภาษศลกากรวาสงกวาตนทนจากการปฏบตตามกฎวาดวยแหลงกาเนดอยางชดเจนมากขน

ik

ikkj

ijj

q

pippi

n

mimm

i

n

mimm

n

mimmiii

stagetorcountriesrateftaROO

inmROOROOrateftainmTrade

ϑλφφγ

γγβββ

+++⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛+⎟

⎠

⎞⎜⎝

⎛+

⎟⎠

⎞⎜⎝

⎛++++=

∑∑∑∑

∑∑

====

==

5

2

18

222

22210

sec_#

arg#_arg

237

ซงนาจะทาใหผประกอบการมแรงจงใจในการสงออกหรอนาเขาโดยใชสทธประโยชนผานความตกลงการคาเสรมากขน

• อตราภาษภายใต FTA หมายถงภาษในอตราพเศษสาหรบประเทศสมาชก FTA โดยจะอยในระดบทตากวาหรอเทากบอตราภาษ MFN ในแบบจาลองนอตราภาษภายใต FTA ถกแทนดวยตวแปร fta_rate ซงคาดวาจะเปนปจจยทสงผลกระทบดานลบตอมลคาการคาระหวางประเทศ อยางเชน กรณทสนคา 2 ประเภทมแตมตอภาษศลกากร (margin) เทากน แตอตราภาษ FTA ตางกน สนคาทอตราภาษ FTA ตากวา นาจะสามารถจงใจใหผประกอบการอยากจะสงออกหรอนาเขาผาน FTA มากกวาอกกรณหนง โปรดสงเกตวาแมคา margin (แตมตอดานภาษ) จะสง แตหากภาระภาษทผประกอบการตองรบภาระจรง (คอภาษภายใต FTA) ยงสงอย ผลดทมตอมลคาการคาอนเนองมาจากแตมตอดานภาษทสงกอาจจะถกลดทอนลง

• ระดบความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนด ถกแทนดวยตวแปร ROO ในแบบจาลองนตวแปรดงกลาวเปนตวแปรหน ซงคาดวาจะสงผลกระทบดานลบตอมลคาการคาระหวางประเทศ เนองจากกฎวาดวยแหลงกาเนดทมความเขมงวดมาก ยอมจะทาใหเกดความยงยากในและตนทนในการปฏบตงานเพมมากขน ซงนาจะสงผลกระทบดานลบตอมลคาการคาระหวางประเทศ ทงน โปรดสงเกตวาตนทนทเกยวเนองกบการปฏบตตามกฎวาดวยแหลงกาเนด มทงตนทนทางตรงในการปฏบตตามกฎวาดวยแหลงกาเนดและตนทนทเกยวเนองกบงานเอกสาร ธรการตางๆ เพอใหไดมาซงแหลงกาเนด ซงในกรณของแบบจาลองน ตวแปร ROO นาจะเปนการสะทอนตนทนในการปฏบตตามกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทแรกเปนหลก เนองจากหากมการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด (ซงจะไดนาเสนอในตอนตอไป) ตนทนในการปฏบตตามกฎวาดวยแหลงกาเนดทลดลงนาจะเปนตนทนประเภทแรก (ดรายละเอยดเพมเตมไดในบทนา) ตวแปร n ในแบบจาลองคอจานวนประเภทของ ROO ในแตละ FTA

• ตวแปรทสะทอนปฏสมพนธระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนดกบตวแปรทางภาษอนๆ เชน margin และ fta_rate ตวแปรเหลานไดแก ROO#margin ROO#fta_rate ตวแปรกลมนจะสะทอนถงผลกระทบของกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ ทมตอมลคาการคา ณ ระดบตางๆ ของ margin และ fta_rate สาเหตทตองมการทาปฏสมพนธนน เนองจากคณะผวจยเชอวาผลกระทบดงกลาวมนยสาคญ ทงน ไดทาการทดสอบเพอวดระดบนยสาคญของตวแปรกลมนแลวพบวามนยสาคญจรงในหลายๆ FTA

238

ตวแปรควบคม

• กลมประเทศภาคแทนดวยตวแปร Countries ซงถกกาหนดใหเปนปจจยควบคมความแตกตางหรอลกษณะเฉพาะของการสงออกในแตละประเทศ (ตวแปรนจะมเฉพาะกลมประเทศสมาชกความตกลงการคาเสรอาเซยน เนองจากเปนความตกลงเดยวททาการศกษาซงประกอบดวยประเทศคภาคหลายประเทศ โดยจานวนประเทศในแตละ FTA จะแทนดวย q

• ภาคอตสาหกรรมการผลตแทนดวยตวแปร sector ซงถกกาหนดใหเปนปจจยควบคมความแตกตางหรอลกษณะเฉพาะของสนคารายการตางๆ ทอยในอตสาหกรรมทแตกตางกน โดยภาคอตสาหกรรมการผลตถกแบงออกเปน 18 อตสาหกรรม ดงน อตสาหกรรมเกษตร ชนสวนยานยนต เซรามก เคม ภณฑ เคร องใช ไฟฟา อเลกทรอนกส อาหาร เครองนงหม อตสาหกรรมเหลก เครองประดบ เครองหนง เครองจกรกล พลาสตก อตสาหกรรมยาง สงทอ และ อตสาหกรรมอนๆ โดยดชนประเภทอตสาหกรรมของสนคาแตละรายการจะแทนดวยดชน j

• สถานะในกระบวนการผลตแทนดวยตวแปร stage ถกกาหนดใหเปนปจจยควบคมเชนกน โดยทวไปแลวสถานะในกระบวนการผลตสนคาจะถกแบงเปน 5 ขน4 ดงตอไปน วตถดบขนตน สนคาทผานกระบวนการแปรรปมาในระดบหนง สนคาประเภทชนสวนและอปกรณ สนคาทน สนคาขนสดทายสาหรบการบรโภค โดยดชนของลาดบขนในการผลตของสนคาแตละรายการจะแทนดวยดชน k

6.4 ผลการประมาณคาแบบจาลองและการจาลองสถานการณทนาสนใจเชงนโยบาย

ผลการศกษาในสวนนจะแบงเปน 2 สวนใหญๆ คอแบบจาลองทางดานการสงออกและแบบจาลองทางดานการนาเขา โดยในแตละสวนจะนาเสนอผลการวเคราะหภายใตความตกลงการคาเสรฉบบตางๆ อนไดแก ความตกลงการคาเสรอาเซยน (AFTA) ความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน (ACFTA) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน (JTEPA) ความตกลงการคาเสรไทย-ออสเตรเลย (TAFTA) ทงน โปรดสงเกตวา ในการนาเสนอผลสาหรบแตละความตกลง (และแตละกรณของฝงสงออกและนาเขา) จะมลาดบการนาเสนอและการใหความสาคญดงตอไปน

• ลกษณะเฉพาะของอตราภาษและกฎวาดวยแหลงกาเนดภายใตความตกลงการคาเสรนนๆ ทสงผลตอแบบจาลอง

• ผลการประมาณแบบจาลอง ในสวนนจะเปนการนาเสนอผลการประมาณคาสมประสทธตางๆ ทคานวณได โดยอยากจะเนนเปนพเศษวาผใชรายงานฉบบนไมควรจะตความผลกระทบของปจจยตางๆ ทมตอมลคาการคา โดยดจากคาสมประสทธเพยงอยางเดยว

                                                            4 สถานะในกระบวนการผลตแบงเปน 5 ขน ตามมาตรฐานของ Broad Economic Categories (BEC)

239

อยางทไดกลาวไปแลวในบทนาวา ขอมลการคาภายใต FTA ของไทยมลกษณะเฉพาะหลายประการททาใหการตความโดยตรงจากคาสมประสทธอาจจะมปญหา (เชนอาจจะไมมนยสาคญหรอมเครองหมาย/ขนาดไมตรงกบทคาดไว) นอกจากนการตความจากคาสมประสทธยอมเปนการตความโดยตองมสมมตฐานวาปจจยอนๆ ถกควบคมใหคงท (centralis paribus: ดรายละเอยดไดในบทนา) ซงอาจจะไมมความนาสนใจในเชงนโยบายมากนก จงขอเนนวาการนาผลการศกษาของงานศกษาชนนไปใชควรจะดผลจากการทาการจาลองสถาณการณเชงนโยบายเปนหลก (ดรายละเอยดในประเดนถดไป)

• ผลการจาลองสถาณการณเชงนโยบาย คณะผวจยมความเชอมนในการตความผลในสวนนมากกวาการตความโดยดจากคาสมประสทธเพยงอยางเดยว (ดรายละเอยดในประเดนกอนหนาน) เนองจากเปนผลของการประมวลผลกระทบของทกปจจยทมนยสาคญ (โดยรวม) ในการกาหนดมลคาการคา (ซงจะชวยแกปญหาในกรณทคาสมประสทธของตวแปรบางตวอาจจะมปญหาอยางทกลาวไปในประเดนทแลว) นอกจากนการตความผลในสวนนนาจะมความชดเจนมากกวาในแงของการตอบคาถามในเชงนโยบาย

6.4.1 แบบจาลองฝงสงออก

6.4.1.1 แบบจาลองมลคาการสงออกภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน (AFTA) ในกรณของความตกลงการคาเสรอาเซยน จะประมาณคาแบบจาลองโดยมการแยกกลมประเทศ

เพราะอตราภาษภายใต FTA ของกลมประเทศอาเซยนใหมและกลมประเทศอาเซยนเดมยงมความแตกตางกน โดยสนคาภายใตรายการลดภาษของกลมประเทศอาเซยนเดมทกรายการมคาเปนศนยหมดแลว สวนประเทศสมาชกอาเซยนใหมสนคาตางๆ กาลงอยในชวงทยอยลดภาษ

ผลการศกษากลมประเทศสมาชกอาเซยนเดม (อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส)

กลมประเทศสมาชกอาเซยนเดมประกอบดวย บรไน สงคโปร อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส และไทย ซงในแบบจาลองไดแทนประเทศเหลานดวยตวแปรหน แตไมรวมประเทศไทยเนองจาก เปนการศกษาอตราการใชสทธประโยชนทางดานการคาระหวางประเทศของไทย และประเทศสงคโปรอตราภาษ MFN และอตราภาษภายใต FTA เปนศนยหมดแลว จงไมสามารถหาความสมพนธของผลกระทบจากการทาความตกลงการคาเสรได ดงนน คณะผวจยจะไมรวมขอมลของประเทศสงคโปรไวในแบบจาลอง นอกจากนน ในแบบจาลองไดแทนประเทศเหลานดวยตวแปรหน ฉะนน เพอปองกนการเกดปญหาตวแปรอสระมความสมพนธกนอยางสมบรณ (Perfect multicolinearity) จงจาเปนตองมการละตวแปรหนของประเทศใดประเทศหนงออกไป (ในทนเลอกประเทศฟลปปนส)

240

ทงน กลมประเทศอาเซยนเดมของ AFTA มลกษณะเฉพาะของอตราภาษและกฎวาดวยแหลงกาเนดทสงผลตอการสรางแบบจาลองดงตอไปน อตราภาษภายใต FTA ของสนคาทกรายการมคาเทากบศนย ดงนน ในแบบจาลองน จงไมสามารถใสตวแปร fta_rate ลงในแบบจาลองเพอหาความสมพนธระหวางอตราภาษภายใต FTA กบมลคาการสงออกได นอกจากน คณะผวจยไดทาการจดกลมกฎวาดวยแหลงกาเนดแตละประเภทตามระดบความเขมงวดใหม โดยพยายามทาใหจานวนรายการสนคาในกฎวาดวยแหลงกาเนดแตละประเภทมความสมดลกน กฎวาดวยแหลงกาเนดจรงของความตกลงการคาเสรอาเซยนม 6 ชนด ซงจดกลมใหมใหเหลอ 4 ชนดดงตารางตอไปน

ตารางท 6.2 การจดกลมกฎวาดวยแหลงกาเนดของกลมประเทศสมาชกอาเซยนเดม กฎวาดวยแหลงกาเนดจรง กฎวาดวยแหลงกาเนดทจดกลมใหม

(CCandP)orVAorP (CCandP)orVAorP CCorVAorP CCorVAorP

CCorVA CTHorVAorP CTHorVAorP

CTHorVA CTSHorVA CTSHorVA

ตารางขางตนแสดงการจดกลมประเภทของกฎวาดวยแหลงกาเนดใหม ซงแบงไดเปน 4

ประเภทโดยเรยงลาดบจากความเขมงวดมากไปนอย

ผลการประมาณแบบจาลอง (กลมประเทศสมาชกอาเซยนเดม) ตารางท 6.3 ผลการประมาณแบบจาลองมลคาการสงออกของไทยไปยงกลมประเทศอาเซยน

เดมภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน ณ ป 2553 Linear regression

Number of obs = 20018 F(32,19985) = 6.26 Prob>F = 0.000 R-squared = 0.0799 Root MSE = 5858.1

Dependent Variable : Thai export AFTA 10

Independent Variable Coef. Std.Er t P>|t| [95% Conf. Interval]

margin 40.74065 24.79601 1.64 *0.100 -7.86157 89.34288 bru -449.175 148.2187 -3.03 **0.002 -739.696 -158.654 ina 268.2705 140.6069 1.91 *0.056 -7.33069 543.8717 mys -31.01935 164.7375 -0.19 0.851 -353.918 291.8797

sector_2 (ชนสวนยานยนต) 7365.446 2633.828 2.8 **0.005 2202.925 12527.97

241

sector_3 (เซรามก) 193.3461 118.3369 1.63 0.102 -38.6041 425.2963

sector_4 (เคมภณฑ) 235.3177 114.015 2.06 **0.039 11.8389 458.7966

sector_5 (เครองใชไฟฟา) 901.533 282.4082 3.19 **0.001 347.9895 1455.076

sector_6 (อเลกทรอนกส) 555.5852 295.6439 1.88 *0.06 -23.9014 1135.072

sector_7 (อาหาร) 313.3365 110.266 2.84 **0.004 97.20593 529.467

sector_8 (เครองนงหม) 72.04562 39.43122 1.83 *0.068 -5.24282 149.3341

sector_9 (เหลก) 225.7973 116.3619 1.94 *0.052 -2.2816 453.8762

sector_10 (เครองประดบ) 29.65471 87.89172 0.34 0.736 -142.62 201.9297

sector_11 (เครองหนง) -99.33966 47.89128 -2.07 **0.038 -193.211 -5.46879

sector_12 (เครองจกรกล) 729.0769 325.7155 2.24 **0.025 90.64763 1367.506

sector_13 (อนๆ) 305.0156 113.2672 2.69 **0.007 83.00245 527.0287

sector_14 (พลาสตก) 1293.314 257.915 5.01 **0.000 787.7793 1798.849

sector_15 (ยาง) 963.7592 297.6618 3.24 **0.001 380.3175 1547.201

sector_16 (สงทอ) 147.9401 106.1273 1.39 0.163 -60.0781 355.9583

sector_17 (ยานยนต) 21427.22 6043.299 3.55 **0.000 9581.855 33272.59

sector_18 (ไม) 93.10791 96.30005 0.97 0.334 -95.6482 281.864

stage_2 (ผานการแปรรป) 65.52602 66.41204 0.99 0.324 -64.6471 195.6991

stage_3 (ชนสวนและอปกรณ) -206.9204 298.5082 -0.69 0.488 -792.021 378.1804

stage_4 (สนคาทน) -600.8059 344.6028 -1.74 *0.081 -1276.26 74.64413

stage_5 (บรโภคขนสดทาย) 354.1915 116.8101 3.03 **0.002 125.2341 583.1489 CCandPorVAorP -402.5242 267.8737 -1.5 0.133 -927.579 122.5303 CCorVAorP 24.49716 172.9871 0.14 0.887 -314.572 363.5662 CTHorVAorP -46.40741 152.1381 -0.31 0.76 -344.611 251.7959 CTSHorVA -17.12473 250.2534 -0.07 0.945 -507.642 473.3926 CCandPorVAorP #margin -36.97528 25.83324 -1.43 0.152 -87.6106 13.66 CCorVAorP#margin -50.21607 26.0802 -1.93 *0.054 -101.335 0.903279 CTHorVAorP #margin -27.72233 25.026 -1.11 0.268 -76.7754 21.33071 CTSHorVA#margin (omitted) cons -127.2168 130.7181 -0.97 0.33 -383.435 129.0015

หมายเหต: ** แสดงถงคาสมประสทธมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 5 * แสดงถงคาสมประสทธมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 10

คาสมประสทธทไดจากการประมาณแบบจาลองขางตน สามารถบอกความสมพนธของปจจยทสงผลตอมลคาการสงออกไดในระดบหนง แตอยางไรกตาม เนองจากขอมลการคาของไทยมลกษณะเฉพาะหลายประการททาให คาสมประสทธของบางตวแปรอาจไมมนยสาคญทางสถต หรอมขนาด/เครองหมายทไมตรงกบทคาดหมายไว (ตลอดจนการม Interaction terms ยอมทาใหการตความโดยดจากคาสมประสทธเพยงอยางเดยวเปนไปไดยาก) ฉะนน การวเคราะหผลการประมาณแบบจาลองในรายงานฉบบน จะไมเนนการตความจากคาสมประสทธเพอดผลเชงปรมาณ แตจะใหความสาคญกบการทาการจาลองสถานการณเชงนโยบายมากกวา (Policy Simulation) (ซงจะนาเสนอในตอนตอไป)

242

สาเหตทเลอกทาการวเคราะหผลเชงปรมาณดวยวธดงกลาว เนองจากการทาการจาลองสถานการณเชงนโยบาย ทาใหสามารถพยากรณมลคาการสงออกโดยคานงถงปจจยทกปจจยพรอมๆ กนทงหมด โดยผลของการพยากรณไดรวมเอาผลจากปจจยบางอยางทอาจจะไมมนยสาคญทางสถตโดยตวของมนเอง แต “เมอรวมกบปจจยอนๆ แลว” มนยสาคญ ฉะนน จาเปนตองคานงถงผลกระทบของปจจยเหลานนดวย (เปนทนาสงเกตวาผลการประมาณคาสมประสทธจากตารางท 6.3 ไดชใหเหนวาโดยภาพรวม ตวแปรทกตวมนยสาคญทางสถต จากการทคา F-stat = 0.000 ซงหมายความวา ตวแปรทกตวในแบบจาลองมนยสาคญทางสถตโดยภาพรวม)

อยางไรกตาม สามารถดผลของคาสมประสทธจากตารางท 6.3 เพอวเคราะหทศทางของ

ความสมพนธระหวางตวแปรฝงขวาและฝงซายอยางคราวๆ ได ซงปจจยทสงผลตอมลคาการสงออกมดงตอไปน

• แตมตอดานภาษสงผลกระทบดานบวกตอมลคาการสงออกของไทยภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน (AFTA) ของกลมประเทศสมาชกอาเซยนเดม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบรอยละ 10 นนคอ แตมตอภาษทสงขนจะสงผลใหมลคาการสงออกภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยนเพมสงขน

• ระดบความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนด มองภาพรวมแลวสงผลกระทบดานลบตอมลคาการสงออกของไทยไปยงกลมประเทศอาเซยนเดม อยางไรกตาม อยางทไดกลาวไปในยอหนากอนหนานวา แบบจาลองนมการทาปฏสมพนธ (Interaction) ระหวางตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดกบตวแปรแตมตอภาษศลกากร ฉะนน การตความความสมพนธระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนดกบมลคาการสงออกของไทยไปยงกลมประเทศสมาชกอาเซยนเดมโดยดจากคาสมประสทธของ ROO เพยงอยางเดยวอาจยงไมชดเจนเพยงพอ จงไดทาการจาลอง สถานการณเชงนโยบายเพอวเคราะหผลทมตอมลคาการคา เมอมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดใหงายขน ซงจะไดกลาวถงในสวนถดไป

ผลการจาลองสถานการณเชงนโยบาย (กลมประเทศสมาชกอาเซยนเดม)

สงทตองการศกษาในสวนน คอหากมการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากทมความเขมงวดมากใหมความเขมงวดลดลง จะสงผลใหมลคาการสงออกเพมขน/ลดลงเทาใด การจาลองสถานการณเชงนโยบายสามารถทาไดโดยการใชแบบจาลองพยากรณหาสวนตางของมลคาการสงออกในชวงกอนและหลงจากทมการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด คณะผวจยไดทาการจาลองสถานการณเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดในหลายลกษณะดงแสดงในตารางท 6.4 ทงน การเลอก “ค” ของกฎวาดวยแหลงกาเนดเพอทาการจาลองสถานการณ จะเลอกเฉพาะกรณทสามารถเปรยบเทยบความเขมงวดระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนดทงสองได ยกตวอยางเชน สามารถบอกไดวากฎวาดวยแหลงกาเนด CC นาจะมความเขมงวดกวามากกวา CTH ฉะนน จงสามารถศกษากรณการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจาก CC มาเปน CTH ได ในทางตรงกนขาม หากไมสามารถระบได

243

อยางชดเจนวาระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนด CC กบ VA40 กฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทใดมความเขมงวดมากกวากน ดงนน จงไมทาการศกษาในกรณน ตารางท 6.4 ยงไดทาการสรปวาลกษณะการเปลยนแปลง ROO ททาการศกษานนมนยสาคญในแงของการเพมมลคาการคาหรอไม โดยในการนาเสนอผลตอจากนไป จะเลอกนาเสนอเฉพาะผลของลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดทมนยสาคญทางสถตตอการเพมมลคาการคาเทานน

ตารางท 6.4 ลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ และความมนยสาคญ

ตอการเพมมลคาการคา ROO เดม ROO ทเจรจาใหม ความมนยสาคญ

(CCandP)orVAorP CCorVAorP มนยสาคญทางสถต CTHorVAorP มนยสาคญทางสถต CTSHorVA มนยสาคญทางสถต

CCorVAorP CTHorVAorP มนยสาคญทางสถต CTSHorVA มนยสาคญทางสถต

CTHorVAorP CTSHorVA มนยสาคญทางสถต

ตารางท 6.5 รอยละของมลคาการสงออกทเพมขนเมอเทยบกบมลคาการสงออกโดยรวมเมอม

การผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดสาหรบสนคาสงออกไปยงกลมประเทศอาเซยนเดม ROO เดม

ROO ใหม (CCandP)orVAorP CCorVAorP CTHorVAorP

CCorVAorP รอยละ 2.21

CTHorVAorP รอยละ 5.11 รอยละ 1.10

CTSHorVA รอยละ 9.89 รอยละ 3.34 รอยละ 41.15

ตารางท 6.5 แสดงมลคาการสงออกเมอเมอมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภท

ตางๆ จากหลก (Column) ไปเปนแถว (Row) สวนชองทถกแรเงาสเทาในตารางแสดงวาไมมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด เนองจากเปนกฎวาดวยแหลงกาเนดตวเดยวกน หรออาจเปนการเปลยนกฎวาดวยแหลงกาเนดทมความเขมงวดนอยไปมาก (ซงไมสนใจวเคราะห) ทงน รอยละทเพมขนของมลคาการสงออกในตารางจะมคามากหรอนอยนน ขนอยกบ 2 ปจจยคอ หนง มลคาการสงออกทเพมขนโดยเฉลยของสนคาแตละรายการใน ROO กลมนนๆ โดยหากการสงออกโดยเฉลยตอรายการมคาเพมขน ยอมสงผลใหมลคาการคาทงหมดเพมขนดวย (ซงขอมลดงกลาวจะถกแสดงในตารางถดไป) สอง จานวนรายการสนคาทจดอยในกฎวาดวยแหลงกาเนดกลมนนๆ โดยหากจานวนรายการสนคามมาก แมวาการสงออกโดยเฉลยตอรายการสนคาจะมคาเพมขนไมมากนก กอาจจะสงผลใหสดสวนการเพมขนเมอเทยบกบมลคาการคาทงหมดมคาสง ยกตวอยางเชน การผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากเกณฑ CTHorVAorP ไปเปน CTSHorVA ทาใหมลคาการสงออกเพมขนสงสดถงรอยละ 41.15

244

เนองจากจานวนรายการสนคาทมกฏแหลงกาเนดเปน CTHorVA มจานวนมาก (10590 รายการ จากทงหมด 20018 รายการ)

ตารางท 6.6 มลคาการสงออกทเปลยนแปลงไปตอสนคา 1 รายการโดยเฉลย (ลานบาท) เมอ

ผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดแตละประเภท ROO เดม

ROO ใหม (CCandP)orVAorP CCorVAorP CTHorVAorP

CCorVAorP 6.51

CTHorVAorP 15.09 4.30

CTSHorVA 29.16 13.09 9.24

ตารางท 6.6 แสดงมลคาการสงออกทเปลยนแปลงไปตอสนคา 1 รายการ มการเปลยนแปลงกฎ

วาดวยแหลงกาเนดจากจากหลก (Column) ไปเปนแถว (Row) ชองทถกแรเงาสเทาในตารางแสดงวาไมมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด เนองจากเปนกฎวาดวยแหลงกาเนดตวเดยวกน หรอเปนการเปลยนกฎวาดวยแหลงกาเนดทมความเขมงวดนอยไปมาก (ซงไมสนใจวเคราะห) ซงผลการจาลองสถานการณเปนไปตามทคาดไว นนคอมลคาการสงออกทเพมขนแปรผนกบความยากงายในการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ จะเหนวาการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากเกณฑ (CCandP) orVAorP ไปเปน CTSHorVA ทาใหมลคาการสงออกโดยเฉลยตอตวเพมขนสงสด สวนหนงอาจจะเนองมาจากเปนการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดถงสามขน ซงการเจรจาอาจจะเปนไปไดยาก ในทานองเดยวกนหากมการเจรจาใหมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากเกณฑ (CCandP) orVAorP ไปเปน CTHorVAorP จะเปนการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดเพยงสองขนและนาจะสงผลตอการเพมมลคาการคาอยางมนยสาคญ (15.1 ลานบาท) แตสงผลใหมลคาตอการสงออกโดยรวมเพมขนเพยงรอยละ 5.11 (ดตารางท 6.5) เนองจากจานวนสนคาทถกจดอยในกลม (CCandP) orVAorP มไมมากนก ผกาหนดแนวทางในการเจรจาจงตองดตารางท 6.5 และ 6.6 ประกอบกน โดย ชงนาหนกวาสนคาในแตละกลมของ ROO มความยากงายในการเจรจาตางกนอยางไร เมอเปรยบเทยบกบ มลคาการคาโดยเฉลยทจะเพมขนตอตว หรอหากรายการสนคาในกลม ROO นนมมาก กตองคานงถงผลกระทบเชงบวกทยอมมากขนในแงของการเพมมลคาการคา ผลการศกษากลมประเทศสมาชกอาเซยนใหม (เวยดนาม กมพชา พมา ลาว)

กลมประเทศสมาชกอาเซยนใหมประกอบดวย เวยดนาม กมพชา พมา ลาว ซงในแบบจาลองไดแทนประเทศเหลานดวยตวแปรหน ฉะนน เพอปองกนการเกดปญหาตวแปรอสระมความสมพนธกนอยางสมบรณ (Perfect Multicolinearity) จงจาเปนตองมการละตวแปรหนของประเทศใดประเทศหนงออกไป (ในทนเลอกประเทศลาว) โดยกลมประเทศเหลานอยในชวงทกาลงทยอยลดภาษ ตวแปรฝงขวาของแบบจาลองจงตางไปจากกลมประเทศสมาชกอาเซยนเดม โดยจะมตวแปรอตราภาษภายใต FTA

245

(ตวแปร FTA_rate) เพมเขามา ซง ณ ปจจบนอตราภาษ FTA ของสนคาทกรายการโดยเฉลยอยทรอยละ 3.50 โดยจานวนรายการสนคาทมอตราภาษภายใต FTA เทากบศนยคดเปนรอยละ 37 ของจานวนรายการสนคาทงหมด ในแบบจาลองของกลมประเทศสมาชกอาเซยนใหมน ไมมการทาปฏสมพนธระหวางตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดกบตวแปรแตมตอภาษศลกากร และตวแปรอตราภาษภายใต FTA เนองจากการทาปฏสมพนธไมมนยสาคญทางสถต สวนการจดกลมตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนด ยงคงใชหลกเกณฑในการพจารณาเดยวกนกบกลมประเทศสมาชกอาเซยนเดม นนคอจดกลมระดบความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดและพยายามทาใหจานวนรายการสนคาในกฎวาดวยแหลงกาเนดแตละประเภทมความสมดลกน โดยกฎวาดวยแหลงกาเนดของความตกลงการคาเสรอาเซยนม 6 ชนด ซงสามารถจดกลมไดดงตารางตอไปน

ตารางท 6.7 การจดกลมกฎวาดวยแหลงกาเนดของความตกลงการคาเสรอาเซยนใหม

กฎวาดวยแหลงกาเนดจรง กฎวาดวยแหลงกาเนดทจดกลมใหม

(CCandP)orVAorP (CCandP)orVAorP CCorVAorP CCorVAorP

CCorVA CTHorVAorP CTHorVAorP

CTHorVA CTSHorVA CTSHorVA

ตารางขางตนแสดงการจดกลมประเภทของกฎวาดวยแหลงกาเนดใหม ซงแบงไดเปน 4

ประเภท โดยเรยงลาดบจากความเขมงวดมากไปนอย ผลการประมาณแบบจาลอง (กลมประเทศสมาชกอาเซยนใหม)

ตารางท 6.8 ผลการประมาณแบบจาลองมลคาการสงออกภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน

(กลมประเทศสมาชกอาเซยนใหม) Linear regression

Number of obs = 19971 F(32,19985) = 3.49 Prob>F = 0 R-squared = 0.0189 Root MSE = 1932

Dependent Variable : Thai export AFTA 10

Independent Variable Coef. Std.Er t P>|t| [95% Conf. Interval]

margin 11.43779 3.727936 3.07 **0.002 4.130728 18.74486 FTA_rate 2.918733 3.474017 0.84 0.401 -3.89063 9.728095

246

cam 4.221195 19.23893 0.22 0.826 -33.4887 41.93109 mym 58.3917 18.95451 3.08 **0.002 21.23929 95.54412

vie 533.8176 65.78402 8.11 **0.000 404.8754 662.7597

sector_2 (ชนสวนยานยนต) 874.5405 660.9448 1.32 0.186 -420.966 2170.047

sector_3 (เซรามก) -30.3899 56.01059 -0.54 0.587 -140.175 79.39547

sector_4 (เคมภณฑ) 120.7013 59.77011 2.02 **0.043 3.546943 237.8557

sector_5 (เครองใชไฟฟา) 219.1088 176.4038 1.24 0.214 -126.657 564.8748

sector_6 (อเลกทรอนกส) -103.422 81.76358 -1.26 0.206 -263.685 56.84163

sector_7 (อาหาร) 86.53795 72.02271 1.2 0.23 -54.6325 227.7084

sector_8 (เครองนงหม) -67.4811 48.34269 -1.4 0.163 -162.237 27.27461

sector_9 (เหลก) 164.6806 97.96865 1.68 *0.093 -27.3461 356.7073

sector_10 (เครองประดบ) -69.2509 60.86577 -1.14 0.255 -188.553 50.05102

sector_11 (เครองหนง) -56.7728 43.48717 -1.31 0.192 -142.011 28.46572

sector_12 (เครองจกรกล) 61.58065 69.50649 0.89 0.376 -74.6578 197.8191

sector_13 (อนๆ) 83.50317 53.1171 1.57 0.116 -20.6108 187.6171

sector_14 (พลาสตก) 486.9436 161.517 3.01 **0.003 170.3569 803.5304

sector_15 (ยาง) 256.4868 155.7733 1.65 *0.100 -48.8417 561.8153

sector_16 (สงทอ) -4.26503 53.75299 -0.08 0.937 -109.625 101.0953

sector_17 (ยานยนต) 111.1945 144.2873 0.77 0.441 -171.621 394.0095

sector_18 (ไม) 5.034961 80.06456 0.06 0.95 -151.898 161.9681

stage_2 (ผานการแปรรป) -26.6197 44.4807 -0.6 0.55 -113.806 60.56618

stage_3 (ชนสวนและอปกรณ) 107.1354 118.0451 0.91 0.364 -124.243 338.5137

stage_4 (สนคาทน) 8.595709 67.91205 0.13 0.899 -124.518 141.709

stage_5 (บรโภคขนสดทาย) -64.7698 49.76418 -1.3 0.193 -162.312 32.77209 CCandPorVAorP 278.8367 68.24519 4.09 **0.000 145.0704 412.6029 CCorVAorP 351.1277 75.19047 4.67 **0.000 203.7481 498.5072 CTHorVAorP 333.4856 55.54147 6 **0.000 224.6197 442.3515 CTSHorVAorP 379.4824 71.8831 5.28 **0.000 238.5856 520.3793 _cons -478.513 88.2594 -5.42 **0.000 -651.509 -305.518

หมายเหต: ** แสดงถงคาสมประสทธมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 5 * แสดงถงคาสมประสทธมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 10

คาสมประสทธทไดจากการประมาณแบบจาลองขางตน สามารถบอกความสมพนธของปจจยท

สงผลตอมลคาการสงออกไดในระดบหนง แตอยางไรกตาม ทศทางความสมพนธของคาสมประสทธของบางตวแปรอาจจะไมมนยสาคญทางสถต หรอมขนาด/เครองหมายทไมตรงกบทคาดหมายไว (อยางเชน ตวแปร FTA และตวแปร ROO) สาหรบอตราภาษภายใต FTA ของกลมประเทศสมาชกอาเซยนใหมอาจยงไมมผลตอมลคาการสงออกของไทยมากนก เนองจากกลมประเทศเหลานเปนกลมสมาชกใหมซงกาลงอยในชวงททยอยลดภาษ อตราภาษภายใต FTA จงอาจจะยงไมไดอยในระดบทตาพอทจะจงใจผ

247

สงออกได สวนคาสมประสทธของตวแปร ROO กสะทอนเพยงมลคาการสงออกโดยเฉลยของกฎวาดวยแหลงกาเนดแตละประเภท การวเคราะหผลการประมาณแบบจาลองในรายงานฉบบน จะไมเนนการตความจากคาสมประสทธเพอดผลเชงปรมาณ แตจะใหความสาคญกบการทาการจาลองสถานการณเชงนโยบายมากกวา (Policy Simulation) (ซงจะไดนาเสนอในตอนตอไป) สาเหตทเลอกทาการวเคราะหผลเชงปรมาณดวยวธดงกลาว เนองจากการ Simulation ชวยใหสามารถพยากรณมลคาการสงออกโดยคานงถงปจจยทกปจจยพรอมๆ กนทงหมด โดยผลของการพยากรณไดรวมเอาผลจากปจจยบางอยางทอาจจะไมมนยสาคญทางสถตโดยตวของมนเองแต “เมอรวมกบปจจยอนๆ แลว” มนยสาคญ ฉะนน ตองคานงถงผลกระทบของปจจยเหลานนดวย (เปนทนาสงเกตวาผลการประมาณคาสมประสทธจากตารางท 6.8 ไดชใหเหนวาโดยภาพรวมตวแปรทกตวมนยสาคญทางสถต จากการทคา F-stat =0.000 ซงหมายความวา ตวแปรทกตวในแบบจาลองมนยสาคญทางสถตโดยภาพรวม)

อยางไรกตาม สามารถทจะดผลของคาสมประสทธจากตารางท 6.8 เพอวเคราะหทศทางของ

ความสมพนธระหวางตวแปรฝงขวาและฝงซายได ซงปจจยทสงผลตอมลคาการสงออกมดงตอไปน

• แตมตอดานภาษสงผลกระทบดานบวกตอมลคาการสงออกของไทยภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน (AFTA) ของกลมประเทศสมาชกอาเซยนใหมอยางมนยสาคญทระดบความเชอมนรอยละ 95 นนคอ แตมตอภาษทสงขนจะสงผลใหมลคาการสงออกภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยนเพมสงขน

• อตราภาษศลกากร ไมสงผลกระทบตอมลคาการสงออกของไทยภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน (AFTA) ของกลมประเทศสมาชกอาเซยนใหมอยางมนยสาคญทางสถต อาจเนองมาจากกลมประเทศเหลานเปนกลมสมาชกใหมซงกาลงอยในชวงททยอยลดภาษ อตราภาษภายใต FTA จงอาจจะยงไมไดอยในระดบทตาพอทจะจงใจผสงออกได

• ตวแปรระดบความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดของแบบจาลองนเมอทาปฏสมพนธ (Interaction) กบตวแปรแตมตอภาษศลกากรและอตราภาษ FTA แลวไมมนยสาคญทางสถต ฉะนน ตวแปร ROO ในแบบจาลองนจงไมมการทาปฏสมพนธ แตอยางไรกตาม สาหรบตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดในแบบจาลองนถกกาหนดใหเปนตวแปรหน ฉะนน การตความความสมพนธระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนดกบมลคาการสงออกของไทยภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน (AFTA) ของกลมประเทศสมาชกอาเซยนใหมจากคาสมประสทธอาจยงไมชดเจนเพยงพอ จงไดจาลองสถานการณเชงนโยบายเพอวเคราะหมลคาการคาทเปลยนไปเมอมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดใหงายขน ซงจะกลาวถงในสวนถดไป

ผลการจาลองสถานการณเชงนโยบาย (กลมประเทศสมาชกอาเซยนใหม) สงทตองการศกษามสองประเดน คอหากมการเจรจาเพอลดภาษภายใต FTA ใหเปนศนยหมด

จะทาใหมลคาการสงออกเพมขนมากนอยเพยงใด และหากสามารถเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวย

248

แหลงกาเนดจากทมความเขมงวดมากใหมความเขมงวดลดลงไดจะสงผลใหมลคาการสงออกเพมขน/ลดลงเทาใด การจาลองสถานการณเชงนโยบายในกรณของการเจรจาเพอลดภาษภายใต FTA สามารถทาไดโดยการใชแบบจาลองพยากรณหาสวนตางของมลคาการสงออก ในชวงกอนและหลงจากทมการเจรจาเพอลดภาษ สวนการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด สามารถทาไดโดยการใชแบบจาลองพยากรณหาสวนตางของมลคาการสงออกในชวงกอนและหลงจากทมการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด

เมอจาลองสถานการณเชงนโยบายโดยกาหนดใหอตราภาษ FTA มคาเทากบศนย มลคาการ

สงออกมคาเพมขนจากเดมประมาณรอยละ 21.44 จากเดมทมลคาการสงออกของไทยภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน (กลมประเทศสมาชกอาเซยนใหม) ในป 2553 มมลคาประมาณ 7 หมนลานบาท สาเหตทสดสวนการเพมขนของมลคาการสงออกอยในระดบทคอนขางสง เนองจาก ณ ปจจบน อตราภาษ FTA ของรายการสนคาสวนใหญของกลมประเทศสมาชกอาเซยนใหมยงไมเทากบศนย แมวาอตราภาษ FTA จะลดลงจากเดมบางแลว (อตราภาษ FTA โดยเฉลยอยทรอยละ 3.50 โดยจานวนรายการสนคาทมอตราภาษภายใต FTA เทากบศนย คดเปนรอยละ 37 ของจานวนรายการสนคาทงหมด)

นอกจากน คณะผวจยไดทาการจาลองสถานการณเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดใน

หลายลกษณะดงแสดงในตารางท 6.9 ทงน การเลอก “ค” ของกฎวาดวยแหลงกาเนดเพอทาการจาลองสถานการณ จะเลอกเฉพาะกรณทสามารถเปรยบเทยบความเขมงวดระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนดทงสองได ยกตวอยางเชน สามารถบอกไดวากฎวาดวยแหลงกาเนด CC นาจะมความเขมงวดกวามากกวา CTH ฉะนน จงสามารถศกษากรณการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจาก CC มาเปน CTH ได ในทางตรงกนขาม หากไมสามารถระบไดอยางชดเจนวาระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนด CC กบ VA40 กฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทใดมความเขมงวดมากกวากน ดงนน จงไมทาการศกษาในกรณน ตารางท 6.9 ยงไดทาการสรปวาลกษณะการเปลยนแปลง ROO ททาการศกษานนมนยสาคญในแงของการเพมมลคาการคาหรอไม โดยในการนาเสนอผลตอจากนไป จะเลอกนาเสนอเฉพาะผลของลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดทมนยสาคญทางสถตตอการเพมมลคาการคาเทานน

ตารางท 6.9 ลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ และความมนยสาคญ

ตอการเพมมลคาการคา ROO เดม ROO ทเจรจาใหม ความมนยสาคญ

(CCandP)orVAorP CCorVAorP มนยสาคญทางสถต CTHorVAorP ไมมนยสาคญทางสถต CTSHorVA มนยสาคญทางสถต

CCorVAorP CTHorVAorP ไมมนยสาคญทางสถต CTSHorVA มนยสาคญทางสถต

CTHorVAorP CTSHorVA มนยสาคญทางสถต

249

ตารางท 6.10 รอยละของมลคาการสงออกทเพมขนเมอเทยบกบมลคาการสงออกโดยรวมเมอมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดสาหรบสนคาสงออกไปยงกลมประเทศอาเซยนใหม

ROO เดม ROO ใหม

(CCandP)orVAorP CCorVAorP CTHorVAorP

CCorVAorP รอยละ 0.98

CTHorVAorP

CTSHorVA รอยละ 1.36 รอยละ 1.00 รอยละ 31.60

ตารางท 6.10 แสดงมลคาการสงออกเมอมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ

จากหลก (Column) ไปเปนแถว (Row) ชองทถกแรเงาสเทาในตารางแสดงวาไมมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด เนองจากเปนกฎวาดวยแหลงกาเนดตวเดยวกน หรอเปนการเปลยนกฎวาดวยแหลงกาเนดทมความเขมงวดนอยไปมาก (ซงไมสนใจวเคราะห) หรอผลการจาลองสถานการณไมคอยนาเชอถอ โดยรอยละการเพมขนของมลคาการสงออกในตารางจะมคามากหรอนอยนน ขนอยกบ 2 ปจจยคอ หนง มลคาการสงออกทเพมขนโดยเฉลยของสนคาแตละรายการใน ROO กลมนนๆ โดยหากการสงออกโดยเฉลยตอรายการมคาเพมขน ยอมสงผลใหมลคาการคาทงหมดเพมขนดวย (ซงขอมลดงกลาวจะถกแสดงในตารางถดไป) สอง จานวนรายการสนคาทจดอยในกฎวาดวยแหลงกาเนดกลมนนๆ โดยหากจานวนรายการสนคามมาก แมวาการสงออกโดยเฉลยตอรายการสนคาจะมคาเพมขนไมมากนก กอาจจะสงผลใหสดสวนการเพมขนเมอเทยบกบมลคาการคาทงหมดมคาสง ยกตวอยางเชน การผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากเกณฑ CTHorVAorP ไปเปนเกณฑ CTSHorVA ทาใหมลคาการสงออกเพมขนสงสด เนองจากจานวนรายการสนคาทมกฏแหลงกาเนดเปน CTHorVAorP มจานวนมาก ฉะนน หากสามารถเจรจาผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทนไดในทกรายการสนคามลคาการสงออกจะสามารถเพมขนไดสงสดถงรอยละ 31.60

ตารางท 6.11 มลคาการสงออกทเปลยนแปลงไปตอสนคา 1 รายการโดยเฉลย (ลานบาท) เมอ

ผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดแตละประเภท ROO เดม

ROO ใหม (CCandP)orVAorP CCorVAorP CTHorVAorP

CCorVAorP 2.17

CTHorVAorP

CTSHorVA 3.02 8.51 1.38

ตารางท 6.11 แสดงมลคาการสงออกท เปลยนแปลงไปตอสนคา 1 รายการ เมอมการ

เปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนดจากจากหลก (Column) ไปเปนแถว (Row) ชองทถกแรเงาสเทาในตารางแสดงวาไมมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด เนองจากเปนกฎวาดวยแหลงกาเนดตวเดยวกน หรอเปนการเปลยนกฎวาดวยแหลงกาเนดทมความเขมงวดนอยไปมาก (ซงไมสนใจวเคราะห)

250

หรอผลการจาลองสถานการณไมคอยนาเชอถอ แตสาหรบผลการจาลองสถานการณขางตนกเปนไปตามทคาดไว นนคอ มลคาการสงออกทเพมขนแปรผนกบความยากงายในการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ สงเกตไดจากการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากเกณฑ (CCandP) orVAorP ไปเปนเกณฑ CTSHorVAorP ทาใหมลคาการสงออกเพมขนสงสด สวนหนงอาจจะเนองมาจากเปนการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดถงสามขน ซงการเจรจาอาจจะเปนไปไดยาก ในทานองเดยวกนหากมการเจรจาใหมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากเกณฑ (CCandP) orVAorP ไปเปน CCorVAorP จะเปนการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดเพยงขนเดยวและนาจะสงผลตอการเพมมลคาการคาอยางมนยสาคญ (2.17 ลานบาท) แตสงผลใหมลคาตอการสงออกโดยรวมเพมขนเพยงรอยละ 0.98 (ดตารางท 6.10) เนองจากจานวนสนคาทถกจดอยในกลม (CCandP) orVAorP มไมมากนก ผกาหนดแนวทางในการเจรจาจงตองดตารางท 6.10 และ 6.11 ประกอบกน โดยชงนาหนกวาสนคาในแตละกลมของ ROO มความยากงายในการเจรจาตางกนอยางไร เมอเปรยบเทยบกบมลคาการคาโดยเฉลยทจะเพมขนตอตวหรอหากรายสนคาในกลม ROO นนมมาก กตองคานงถงผลกระทบเชงบวกทยอมมากขนในแงของการเพมมลคาการคา

6.4.1.2 แบบจาลองมลคาการสงออกภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน (ACFTA) ลกษณะเฉพาะของกฎวาดวยแหลงกาเนดภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน ทสงผลตอ

แบบจาลองมดงตอไปน อตราภาษภายใต FTA สวนใหญ (มากกวารอยละ 95) มคาเปนศนย ซง ณ ปจจบนอตราภาษ FTA โดยเฉลยอยทรอยละ 0.09 โดยคาดวาผลการจาลองสถานการณเพอใหอตราภาษ FTA เปนศนย ในทกๆ รายการสนคา นาจะสงผลใหมลคาการสงออกของไทยไมเปลยนแปลงมากนก ในสวนของการจดกลมของกฎวาดวยแหลงกาเนดแตละประเภทจะแบงตามระดบความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดและพยายามทาใหจานวนรายการสนคาในกฎวาดวยแหลงกาเนดแตละประเภทมความสมดลกนมากทสด กฎวาดวยแหลงกาเนดภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน-จนม 6 ชนด โดยนามาสรางเปนตวแปรหนได 2 กลม ดงตารางตอไปน

ตารางท 6.12 การจดกลมกฎวาดวยแหลงกาเนดของความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน

กฎวาดวยแหลงกาเนดจรง กฎวาดวยแหลงกาเนดทจดกลมใหม

CC drop VA VA

CCorVA VAor CTHorVA

VAorP WO drop

251

ตารางขางตนแสดงกฎวาดวยแหลงกาเนดกลมใหมภายใต ACFTA ประกอบดวย 2 กลม คอ VA และ VAor นอกจากนน สวนกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภท CC ในความตกลงการคาเสรอาเซยนมเพยง 1 รายการสนคา สวนกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภท WO ในความตกลงการคาเสรอาเซยนมเพยง 8 รายการสนคา และเปนสนคาประเภทรไซเคล ซงในทนไมไดใหความสาคญตอกลมสนคาดงกลาว ฉะนน จะไมรวมขอมลของกฎวาดวยแหลงกาเนด 2 กลมนไวในแบบจาลอง เนองจากกฎวาดวยแหลงกาเนดใหมของแบบจาลองนมเพยง 2 ประเภท ฉะนน เพอปองกนการเกดปญหาตวแปรอสระมความสมพนธกนอยางสมบรณ (Perfect multicolinearity) จงจาเปนตองมการละตวแปรหนของกฎวาดวยแหลงกาเนดอนใดอนหนงออกไป (ในทนเลอกละตวแปร VAor) และในแบบจาลองไดมการทาปฏสมพนธระหวางตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดกบแตมตอภาษศลกากรและอตราภาษภายใต FTA

ผลการประมาณแบบจาลอง

ตารางท 6.13 ผลการประมาณแบบจาลองมลคาการสงออกภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน - จน

Linear regression Number of obs = 4799 F(25,4772) = . Prob>F = . R-squared = 0.0142 Root MSE = 21242

Dependent Variable : Thai export ACFTA 10

Independent Variable Coef. Std.Er t P>|t| [95% Conf. Interval]

margin 130.7025 56.18263 2.33 **0.020 20.55863 240.8464 FTA_rate -97.6454 43.98918 -2.22 **0.026 -183.885 -11.4063 sector_d2 -1775.27 2910.201 -0.61 0.542 -7480.61 3930.068 sector_d3 -4716.64 2706.787 -1.74 *0.081 -10023.2 589.9081 sector_d4 -2987.32 2875.981 -1.04 0.299 -8625.57 2650.929 sector_d5 -2997.38 2550.316 -1.18 0.24 -7997.18 2002.416 sector_d6 -2236.81 2459.226 -0.91 0.363 -7058.03 2584.404 sector_d7 -2449.97 2488.815 -0.98 0.325 -7329.2 2429.253 sector_d8 -2927.1 2524.669 -1.16 0.246 -7876.62 2022.412 sector_d9 -5118.98 2823.747 -1.81 *0.070 -10654.8 416.8652 sector_d10 -3623.91 2727.69 -1.33 0.184 -8971.44 1723.621 sector_d11 -3796.74 2694.248 -1.41 0.159 -9078.7 1485.233 sector_d12 -2821.01 2600.806 -1.08 0.278 -7919.79 2277.766 sector_d13 -3974.55 2901.868 -1.37 0.171 -9663.55 1714.453 sector_d14 2041.076 3766.148 0.54 0.588 -5342.31 9424.463

252

sector_d15 11858.63 11742.04 1.01 0.313 -11161.2 34878.45 sector_d16 -4463.12 2742.271 -1.63 0.104 -9839.24 912.9939 sector_d17 -2859.46 2566.852 -1.11 0.265 -7891.68 2172.75 sector_d18 -3918.99 2457.823 -1.59 0.111 -8737.46 899.4772 stage_d2 -141.472 2092.78 -0.07 0.946 -4244.29 3961.343 stage_d3 -3447.67 2506.293 -1.38 0.169 -8361.16 1465.82 stage_d4 -2241.55 2116.032 -1.06 0.29 -6389.95 1906.844 stage_d5 -2558.52 2498.296 -1.02 0.306 -7456.33 2339.295 va 1048.714 568.1095 1.85 *0.065 -65.0432 2162.47 va#margin -133.008 56.36831 -2.36 **0.018 -243.516 -22.5005 va#fta 107.0385 45.8562 2.33 **0.020 17.13917 196.9378 cons 3165.565 4150.675 0.76 0.446 -4971.67 11302.8

หมายเหต: ** แสดงถงคาสมประสทธมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 5 * แสดงถงคาสมประสทธมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 10

คาสมประสทธทไดจากการประมาณแบบจาลองขางตน สามารถบอกความสมพนธของปจจยท

สงผลตอมลคาการสงออกไดในระดบหนง แตอยางไรกตาม เนองจากขอมลการคาของไทยมลกษณะเฉพาะหลายประการททาให คาสมประสทธของบางตวแปรอาจไมมนยสาคญทางสถต หรอมขนาด/เครองหมายทไมตรงกบทคาดหมายไว (ตลอดจนการม Interaction terms ยอมทาใหการตความโดยดจากคาสมประสทธเพยงอยางเดยวเปนไปไดยาก) ฉะนน การวเคราะหผลการประมาณแบบจาลองในรายงานฉบบน จะไมเนนการตความจากคาสมประสทธเพอดผลเชงปรมาณ แตจะใหความสาคญมากกวากบการทาการจาลองสถานการณเชงนโยบาย (Policy Simulation) เชนเดยวกนกบในกรณของความตกลงการคาเสร AFTA (ซงจะนาเสนอในตอนตอไป)

อยางไรกตาม สามารถดผลของคาสมประสทธจากตารางท 6.11 เพอวเคราะหทศทางของความสมพนธระหวางตวแปรฝงขวาและฝงซายได ซงปจจยทสงผลตอมลคาการสงออกมดงตอไปน

• แตมตอดานภาษสงผลกระทบดานบวกตอมลคาการสงออกของไทยภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน (ACFTA) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 5 นนคอ แตมตอภาษทสงขนจะสงผลใหมลคาการสงออกภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน-จนเพมสงขน

• อตราภาษภายใต FTA สงผลกระทบดานลบตอมลคาการสงออกของไทยภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน (ACFTA) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 5 นนคอ อตราภาษภายใต FTA ทสงจะทาใหมลคาการสงออกของไทยลดลง

• ระดบความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดในแบบจาลองน ถกกาหนดใหเปนตวแปรหนและมการทาปฏสมพนธ (Interaction) ระหวางตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดกบตวแปรแตมตอภาษศลกากร และตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดกบตวแปรอตราภาษภายใต FTA ฉะนน

253

การตความความสมพนธระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนดกบมลคาการสงออกของไทยภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน-จนอาจยงไมชดเจนเพยงพอ ทงน ไดจาลองสถานการณเชงนโยบายเพอวเคราะหมลคาการคาทเปลยนไปเมอมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดใหงายขน ซงจะกลาวถงในสวนถดไป

ผลการจาลองสถานการณเชงนโยบาย สงทตองการศกษามสองประเดน คอหากมการเจรจาเพอลดภาษภายใต FTA ใหเปนศนยหมด

จะทาใหมลคาการสงออกเพมขนมากนอยเพยงใด และหากสามารถเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากทมความเขมงวดมากใหมความเขมงวดลดลงไดจะสงผลใหมลคาการสงออกเพมขน/ลดลงเทาใด การจาลองสถานการณเชงนโยบายในกรณของการเจรจาเพอลดภาษภายใต FTA สามารถทาไดโดยการใชแบบจาลองพยากรณหาสวนตางของมลคาการสงออก ในชวงกอนและหลงจากทมการเจรจาเพอลดภาษ สวนการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด สามารถทาไดโดยการใชแบบจาลองพยากรณหาสวนตางของมลคาการสงออกในชวงกอนและหลงจากทมการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด

เมอจาลองสถานการณเชงนโยบายโดยกาหนดใหอตราภาษ FTA มคาเทากบศนย มลคาการ

สงออกมคาเพมขนจากเดมเพยงรอยละ 4 เนองจาก ณ ปจจบนอตราภาษภายใต FTA ของกลมประเทศสมาชกอาเซยน-จน อยในระดบทคอนขางตาอยแลว (อตราภาษ FTA โดยเฉลยอยทรอยละ 0.09 โดยจานวนรายการสนคาทมอตราภาษภายใต FTA เทากบศนย คดเปนรอยละ 98 ของจานวนรายการสนคาทงหมด)

นอกจากน คณะผวจยไดทาการจาลองสถานการณเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดใน

หลายลกษณะดงแสดงในตารางท 6.14 ทงน การเลอก “ค” ของกฎวาดวยแหลงกาเนดเพอทาการจาลองสถานการณ จะเลอกเฉพาะกรณทสามารถเปรยบเทยบความเขมงวดระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนดทงสองได ยกตวอยางเชน สามารถบอกไดวากฎวาดวยแหลงกาเนด CC นาจะมความเขมงวดกวามากกวา CTH ฉะนน จงสามารถศกษากรณการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจาก CC มาเปน CTH ได ในทางตรงกนขาม ไมสามารถระบไดอยางชดเจนวาระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนด CC กบ VA40 กฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทใดมความเขมงวดมากกวากน ดงนน จงไมทาการศกษาในกรณน ตารางท 6.14 ยงไดทาการสรปวาลกษณะการเปลยนแปลง ROO ททาการศกษานนมนยสาคญในแงของการเพมมลคาการคาหรอไม โดยในการนาเสนอผลตอจากนไป จะเลอกนาเสนอเฉพาะผลของลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดทมนยสาคญทางสถตตอการเพมมลคาการคาเทานน

254

ตารางท 6.14 ลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ และความมนยสาคญตอการเพมมลคาการคา

ROO เดม ROO ทเจรจาใหม ความมนยสาคญ

VA VAor มนยสาคญทางสถต

ตารางท 6.15 รอยละของมลคาการสงออกทเพมขนเทยบกบมลคาการสงออกโดยรวมเมอมการ

ผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดสาหรบสนคาสงออกภายใตความตกลงอาเซยน - จน ROO เดม

ROO ใหม VA

VAor รอยละ 42.87

ตารางท 6.15 แสดงมลคาการสงออกเมอมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจาก VA ไปเปน

VAor โดยการเพมขนของมลคาการสงออกนจะขนอยกบ 2 ปจจยคอ หนง มลคาการสงออกทเพมขนโดยเฉลยของสนคาแตละรายการใน ROO กลมนนๆ โดยหากการสงออกโดยเฉลยตอรายการมคาเพมขน ยอมสงผลใหมลคาการคาทงหมดเพมขนดวย (ซงขอมลดงกลาวจะถกแสดงในตารางถดไป) สอง จานวนรายการสนคาทจดอยในกฎวาดวยแหลงกาเนดกลมนนๆ โดยหากจานวนรายการสนคามมาก แมวาการสงออกโดยเฉลยตอรายการสนคาจะมคาเพมขนไมมากนก กอาจจะสงผลใหสดสวนการเพมขนเมอเทยบกบมลคาการคาทงหมดมคาสง ซงสาเหตทการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากเกณฑ VA ไปเปน VAor ทาใหมลคาการสงออกเพมขนในสดสวนทคอนขางสง ทงน นาจะมสาเหตมาจากกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภท VA มจานวนทคดเปนสดสวนมาก (สาหรบสนคาภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน ทกฎวาดวยแหลงกาเนดกลม VA มจานวน 3963 รายการ ในขณะทเปนกฎวาดวยแหลงกาเนดกลม VAor มจานวน 836 รายการ) ฉะนน หากสามารถเจรจาผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดกลม VA ไดในทกรายการสนคา มลคาการสงออกจะสามารถเพมขนไดสงสดถงรอยละ 42.87 ตารางท 6.16 มลคาการสงออกทเปลยนแปลงไปตอสนคา 1 รายการโดยเฉลย (ลานบาท) เมอ

ผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจาก VA ไปเปน VAor ROO เดม

ROO ใหม VA

VAor 16.28

ตารางท 6.16 แสดงมลคาการสงออกทเปลยนแปลงไปตอสนคา 1 รายการ เมอมการผอนคลาย

กฎวาดวยแหลงกาเนดจาก VA ไปเปน VAor ทาใหมลคาการสงออกเพมขนประมาณ 16 ลานบาท

255

6.4.1.3 แบบจาลองมลคาการสงออกภายใตความตกลงการคาเสรไทย-ออสเตรเลย (TAFTA) ลกษณะเฉพาะของกฎวาดวยแหลงกาเนดภายใตความตกลงการคาเสรไทย-ออสเตรเลย

(TAFTA) ทสงผลตอแบบจาลองมดงตอไปน อตราภาษของความตกลงการคาเสรไทย-ออสเตรเลยคอนขางจะเปนระบบ โดยอตราภาษภายใต FTA มเพยงสองคาคอรอยละ 0 และรอยละ 5 โดยรอยละ 95 ของรายการสนคาทงหมดอตราภาษมคาเปนศนย จากลกษณะขอมลดงกลาวจงทาใหไมสามารถประมาณแบบจาลองเพอหาผลของอตราภาษ FTA ทมตอมลคาการสงออกของไทยภายใตความตกลงการคาเสรไทย-ออสเตรเลยได เนองจากตวแปรฝงขวา (แตมตอภาษศลกากร) ไมมความแปรปรวน (Variance) เพยงพอ สาหรบตวแปรแตมตอภาษศลกากร ประมาณครงหนงของรายการสนคาภายใตความตกลงการคาเสรไทย-ออสเตรเลยมคาเทากบ 0 สวนอกครงหนงมคาเทากบ 5 โดยกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาของความตกลงการคาเสร TAFTA แบงเปน 12 ประเภทไดแก

ตารางท 6.17 การจดกลมกฎวาดวยแหลงกาเนดของความตกลงการคาเสรไทย-ออสเตรเลย กฎวาดวยแหลงกาเนด

(TAFTA)

CC CCandVA CCandVAandP CTH CTHandP CTHandVA CTSH CTSHandP CTSHandVA P VA WO

เนองดวยขอจากดทางดานขอมลอตราภาษทกลาวไปในขางตน ผลของการสรางแบบจาลองการ

สงออกไปยงออสเตรเลยจงขาดความนาเชอถอเพยงพอทจะนาไปใชในการกาหนดนโยบายและจงตดสนใจทจะไมนาเสนอผลการประมาณแบบจาลองในสวนน

256

6.4.1.4 แบบจาลองมลคาการสงออกภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน (JTEPA) อตราภาษภายใต FTA และลกษณะเฉพาะของกฎวาดวยแหลงกาเนดภายใตความตกลงหนสวน

เศรษฐกจไทย-ญปน ทสงผลตอแบบจาลองมดงตอไปน อตราภาษของความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปนมคาเปนศนยคอนขางมาก (คดเปนรอยละ 94 ของจานวนรายการสนคาทงหมด) แตในรายการสนคาบางประเภทยงคงมอตราภาษ FTA ทสงอย ซง ณ ปจจบนอตราภาษภายใต FTA เฉลยของทกรายการสนคาอยทรอยละ 0.60 (โดยอตราภาษเฉลยของกลมสนคาทอตราภาษภายใต FTA ยงไมเปนศนยอยทรอยละ 6.02) สวนกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาของความตกลงการคาเสร JTEPA เปนกฎวาดวยแหลงกาเนดทมความหลากหลายมากทสด กฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาของความตกลงการคาเสร JTEPA แบงเปน 23 ประเภท ทงน ไมไดทาปฏสมพนธระหวางตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดกบตวแปรแตมตอภาษศลกากร และตวแปรอตราภาษภายใต FTA เนองจากการทาปฏสมพนธดงกลาวไมมนยสาคญทางสถต โดยการจดกลมประเภทของกฎวาดวยแหลงกาเนดใหมตามความเขมงวดซงสามารถจดกลมใหมไดเปน 16 กลมดงตารางตอไปน ตารางท 6.18 การจดกลมกฎวาดวยแหลงกาเนดของความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน

กฎวาดวยแหลงกาเนดจรง กฎวาดวยแหลงกาเนดทจดกลมใหม

CC CC Ccex CCandP CCandP CCexandP CCandVA100 CCandVA CCorVA40 CCorVA CCorVA40orP CCorVAorP CTH CTH CTHex CTHandP CTHandP CTHandVA100 CTHandVA CTHandVA40 CTHandVA50 CTHexorVA40 CTHorVA CTHorVA40 CTHorP CTHorP CTHorVA40orP CTHorVAorP CTSH CTSH CTSHexorVA40 CTSHorVA

257

CTSHorVA40 CTSHorVA40orP CTSHorVAorP VA40 VA WO WO

ผลการประมาณแบบจาลอง

ตารางท 6.19 ผลการประมาณแบบจาลองมลคาการสงออกภายใตความตกลงการคาเสร ไทย-ญปน

Linear regression Number of obs = 4817

F(38,4778) = 3.18 Prob>F = 0 R-squared = 0.0305 Root MSE = 7552.2

Dependent Variable : Thai export JTEPA 10 Independent Variable Coef. Std.Er t P>|t| [95% Conf. Interval]

margin 76.03518 44.93188 1.69 *0.091 -12.052 164.1224 FTA_rate -174.573 91.97926 -1.9 *0.058 -354.895 5.748746 sector_d2 -105.924 353.9857 -0.3 0.765 -799.899 588.0508 sector_d3 446.0874 385.7958 1.16 0.248 -310.25 1202.425 sector_d4 61.28538 462.7694 0.13 0.895 -845.956 968.5266 sector_d5 -248.152 330.4471 -0.75 0.453 -895.981 399.6764 sector_d6 -315.794 309.5627 -1.02 0.308 -922.679 291.0917 sector_d7 3480.373 1950.206 1.78 *0.074 -342.93 7303.675 sector_d8 -4124.27 3114.47 -1.32 0.185 -10230.1 1981.529 sector_d9 122.0246 352.6383 0.35 0.729 -569.309 813.3581 sector_d10 3901.375 3297.133 1.18 0.237 -2562.53 10365.28 sector_d11 -10.4753 746.53 -0.01 0.989 -1474.02 1453.067 sector_d12 -301.127 307.5993 -0.98 0.328 -904.163 301.9098 sector_d13 145.806 269.7212 0.54 0.589 -382.972 674.5838 sector_d14 4420.548 1759.249 2.51 **0.012 971.6102 7869.487 sector_d15 -225.095 467.9131 -0.48 0.63 -1142.42 692.2298 sector_d16 -1089.23 1025.33 -1.06 0.288 -3099.35 920.8938 sector_d17 -382.348 509.2757 -0.75 0.453 -1380.76 616.0675 sector_d18 -246.806 445.7867 -0.55 0.58 -1120.75 627.1408 stage_d2 173.9956 235.8304 0.74 0.461 -288.341 636.3318 stage_d3 397.7654 282.0752 1.41 0.159 -155.232 950.7626 stage_d4 441.574 291.0429 1.52 0.129 -129.004 1012.152 stage_d5 870.691 417.5766 2.09 **0.037 52.04852 1689.334 CC 380.2289 552.3629 0.69 0.491 -702.657 1463.115

258

CCandP 3889.742 3211.425 1.21 0.226 -2406.13 10185.61 CCandVA -1301.23 1551.251 -0.84 0.402 -4342.39 1739.94 CCorVA 303.9728 396.3339 0.77 0.443 -473.024 1080.97 CCorVAorP (omitted) CTH 913.906 559.5826 1.63 *0.102 -183.134 2010.946 CTHandP 1074.752 1070.855 1 0.316 -1024.62 3174.122 CTHandVA 6878.17 5283.702 1.3 0.193 -3480.32 17236.66 CTHorP 352.5193 363.0593 0.97 0.332 -359.244 1064.283 CTHorVA 570.4789 415.7504 1.37 0.17 -244.583 1385.541 CTHorVAorP 766.6009 317.8542 2.41 **0.016 143.4602 1389.742 CTSH 321.0895 394.7885 0.81 0.416 -452.878 1095.057 CTSHorVA 394.1072 408.4124 0.96 0.335 -406.569 1194.784 CTSHorP 318.2147 283.0001 1.12 0.261 -236.596 873.0254 VA 399.0077 922.2331 0.43 0.665 -1408.99 2207.009 WO 127.7575 473.0938 0.27 0.787 -799.724 1055.239 cons -653.298 620.6897 -1.05 0.293 -1870.14 563.5396

หมายเหต: ** แสดงถงคาสมประสทธมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 5 * แสดงถงคาสมประสทธมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 10

คาสมประสทธทไดจากการประมาณแบบจาลองขางตน สามารถบอกความสมพนธของปจจยท

สงผลตอมลคาการสงออกไดในระดบหนง แตอยางไรกตาม เนองจากขอมลการคาของไทยมลกษณะเฉพาะหลายประการททาให คาสมประสทธของบางตวแปรอาจไมมนยสาคญทางสถต หรอมขนาด/เครองหมายทไมตรงกบทคาดหมายไว ฉะนน การวเคราะหผลการประมาณแบบจาลองในรายงานฉบบน จะไมเนนการตความจากคาสมประสทธเพอดผลเชงปรมาณ แตจะใหความสาคญมากกวากบการทาการจาลองสถานการณเชงนโยบาย (Policy Simulation) เชนเดยวกนกบในกรณของความตกลงการคาเสรอนๆ (ซงจะนาเสนอในตอนตอไป)

อยางไรกตาม สามารถดผลของคาสมประสทธจากตารางท 6.19 เพอวเคราะหทศทางของ

ความสมพนธระหวางตวแปรฝงขวาและฝงซายได ซงปจจยทสงผลตอมลคาการสงออกมดงตอไปน

• แตมตอดานภาษศลกากรสงผลกระทบดานบวกตอมลคาการสงออกของไทยภายใตความ ตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน (JTEPA) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญ รอยละ 10 นนคอ แตมตอภาษทสงขนจะสงผลใหมลคาการสงออกของไทยภายใตความ ตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปนเพมสงขน

• อตราภาษภายใต FTA สงผลกระทบดานลบตอมลคาการสงออกของไทยภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน (JTEPA) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 10 นนคอ อตราภาษภายใต FTA ทสงจะทาใหมลคาการสงออกของไทยภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปนลดลง

259

• ระดบความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดในแบบจาลองนถกกาหนดใหเปนตวแปรหนเชนเดยวกบแบบจาลองอนๆ โดยการทาปฏสมพนธ (Interaction) ระหวางตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดกบตวแปรแตมตอภาษศลกากร และตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดกบตวแปรอตราภาษภายใต FTA นนไมมนยสาคญทางสถต ฉะนน แบบจาลองนจงไมมการทาปฏสมพนธ ทงน คณะผวจยไดทาการจาลองสถานการณเชงนโยบายเพอวเคราะหมลคาการคาทเปลยนไปเมอมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดใหงายขน ซงจะกลาวถงในสวนถดไป

ผลการจาลองสถานการณเชงนโยบาย สงทตองการศกษามสองประเดน คอหากมการเจรจาเพอลดภาษภายใต FTA ใหเปนศนยหมด

จะทาใหมลคาการสงออกเพมขนมากนอยเพยงใด และหากสามารถเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากทมความเขมงวดมากใหมความเขมงวดลดลงไดจะทาสงผลใหมลคาการสงออกเพมขน/ลดลงเทาใด การจาลองสถานการณเชงนโยบายในกรณของการเจรจาเพอลดภาษภายใต FTA สามารถทาไดโดยการใชแบบจาลองพยากรณหาสวนตางของมลคาการสงออก ในชวงกอนและหลงจากทมการเจรจาเพอลดภาษ สวนการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด สามารถทาไดโดยการใชแบบจาลองพยากรณหาสวนตางของมลคาการสงออกในชวงกอนและหลงจากทมการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด

เมอจาลองสถานการณเชงนโยบายโดยกาหนดใหอตราภาษ FTA มคาเทากบศนย มลคาการ

สงออกมคาเพมขนจากเดมประมาณรอยละ 15 ซงเปนมลคาทคอนขางมากเลยทเดยว แมวาจานวนรายการสนคาภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน สวนใหญอตราภาษ FTA จะมคาเทากบศนย (คดเปนรอยละ 94 ของจานวนรายการสนคาทงหมด) แตในรายการสนคาบางประเภทอตราภาษภายใต FTA อยในระดบทคอนขางสง ซง ณ ปจจบนอตราภาษภายใต FTA เฉลยของทกรายการสนคาอยทรอยละ 0.60 (โดยอตราภาษเฉลยของกลมสนคาทอตราภาษภายใต FTA ยงไมเปนศนยอยท รอยละ 6.02) ฉะนน หากสามารถเจรจาใหอตราภาษภายใต FTA ของทกรายการสนคามคาเปนศนย รอยละการเพมขนของมลคาการสงออกของไทยภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปนจะเพมขนในสดสวนทคอนขางมาก

นอกจากน คณะผวจยไดทาการจาลองสถานการณเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดในหลายลกษณะดงแสดงในตารางท 6.20 ทงน การเลอก “ค” ของกฎวาดวยแหลงกาเนดเพอทาการจาลองสถานการณ จะเลอกเฉพาะกรณทสามารถเปรยบเทยบความเขมงวดระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนดทงสองได ยกตวอยางเชน สามารถบอกไดวากฎวาดวยแหลงกาเนด CC นาจะมความเขมงวดกวามากกวา CTH ฉะนน จงสามารถศกษากรณการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจาก CC มาเปน CTH ได ในทางตรงกนขาม หากไมสามารถระบไดอยางชดเจนวาระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนด CC กบ VA40

260

กฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทใดมความเขมงวดมากกวากน ดงนน จงไมทาการศกษาในกรณน ตารางท 6.20 ยงไดทาการสรปวาลกษณะการเปลยนแปลง ROO ททาการศกษานนมนยสาคญในแงของการเพมมลคาการคาหรอไม โดยในการนาเสนอผลตอจากนไป จะเลอกนาเสนอเฉพาะผลของลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดทมนยสาคญทางสถตตอการเพมมลคาการคาเทานน

ตารางท 6.20 ลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ และความมนยสาคญ

ตอการเพมมลคาการคา ROO เดม ROO ทเจรจาใหม ความมนยสาคญ CCandVA CC มนยสาคญทางสถต CCandP CC ไมมนยสาคญทางสถต

CC CTH มนยสาคญทางสถต CC CTSH ไมมนยสาคญทางสถต

CTHandP CTH ไมมนยสาคญทางสถต CTHandVA CTH ไมมนยสาคญทางสถต

CCorVA CTHorVA มนยสาคญทางสถต CCorVA CCorVAorP ไมมนยสาคญ

CCorVAorP CTHorVAorP ไมมนยสาคญ CTH CTHorVA ไมมนยสาคญ

CTHorP CTHorVAorP มนยสาคญ CTHorVA CTHorVAorP มนยสาคญ

CTSH CTSHorVA มนยสาคญ CTSH CTSHorVAorP ไมมนยสาคญ

VA CCorVA ไมมนยสาคญ VA CCorVAorP ไมมนยสาคญ VA CTHorVA ไมมนยสาคญ VA CTHorVAorP ไมมนยสาคญ VA CTSHorVA ไมมนยสาคญ

ตารางท 6.21 รอยละของมลคาการสงออกทเพมขนเทยบกบมลคาการสงออกโดยรวมเมอมการ

ผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดสาหรบสนคาสงออกภายใตความตกลงไทย - ญปน

ROO เดม ROO ใหม การเพมขนของมลคาการสงออก

โดยรวม (รอยละ)

CCandVA CC 1.8 CC CTH 14.48

CCorVA CTHorVA 2.34 CTHorP CTHorVAorP 0.2 CTHorVA CTHorVAorP 7.51

CTSH CTSHorVA 0.16

261

ตารางท 6.21 แสดงมลคาการสงออกโดยรวมเมอมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ โดยการเพมขนของมลคาการสงออกนจะขนอยกบ 2 ปจจยคอ หนง มลคาการสงออกทเพมขนโดยเฉลยของสนคาแตละรายการใน ROO กลมนนๆ โดยหากการสงออกโดยเฉลยตอรายการมคาเพมขน ยอมสงผลใหมลคาการคาทงหมดเพมขนดวย (ซงขอมลดงกลาวจะถกแสดงในตารางถดไป) สอง จานวนรายการสนคาทจดอยในกฎวาดวยแหลงกาเนดกลมนนๆ โดยหากจานวนรายการสนคามมาก แมวาการสงออกโดยเฉลยตอรายการสนคาจะมคาเพมขนไมมากนก กอาจจะสงผลใหสดสวนการเพมขนเมอเทยบกบมลคาการคาทงหมดมคาสง ยกตวอยางเชน หากสามารถผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากเกณฑ CC ไปเปนเกณฑ CTH และเกณฑ CTHorVA ไปเปนเกณฑ CTHorVAorP ไดในทกรายการสนคา จะสงผลใหมลคาการสงออกจะสามารถเพมขนไดสงสดถงรอยละ 14.48 และรอยละ 7.51 ตามลาดบ สาเหตทการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากเกณฑดงกลาวทาใหมลคาการสงออกเพมขนในสดสวนทคอนขางสง ทงน นาจะมสาเหตมาจากการทจานวนรายการสนคาของกฎวาดวยแหลงกาเนดเปนประเภท CC และ CTHorVA มจานวนมาก

ตารางท 6.22 มลคาการสงออกทเปลยนแปลงไปตอสนคา 1 รายการโดยเฉลย (ลานบาท) เมอ

ผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดแตละประเภท

ตารางท 6.22 แสดงมลคาการสงออกทเปลยนแปลงไปตอสนคา 1 รายการโดยเฉลย เมอมการ

ผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด สงเกตวาการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดทมความเขมงวดนอยจะสงผลใหมลคาการสงออกเพมขนนอยกวาการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดทมความเขมงวดมากกวา จะเหนวาการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากเกณฑ CCandVA ไปเปนเกณฑ CC ทาใหมลคาการสงออกเพมขนมากทสด แตสงผลใหมลคาตอการสงออกโดยรวมเพมขนเพยงรอยละ 1.8 (ดตารางท 6.21) เนองจากจานวนสนคาทถกจดอยในกลม CCandVA มไมมากนก ผกาหนดแนวทางในการเจรจาจงตองดตารางท 6.21 และ 6.21 ประกอบกน โดยชงนาหนกวาสนคาในแตละกลมของ ROO มความยากงายในการเจรจาตางกนอยางไร เมอเปรยบเทยบกบ มลคาการคาโดยเฉลยทจะเพมขนตอตว หรอหากรายสนคาในกลม ROO นนมมากกตองคานงถงผลกระทบเชงบวกทยอมมากขนในแงของการเพมมลคาการคา

ROO เดม ROO ใหม มลคาการสงออกทเปลยนแปลงไปตอสนคา 1 รายการ (ลานบาท) เมอมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด

CCandVA CC 50.44 CC CTH 16.01

CCorVA CTHorVA 8.00 CTHorP CTHorVAorP 6.27 CTHorVA CTHorVAorP 5.88

CTSH CTSHorVA 2.19

262

6.4.2 แบบจาลองฝงนาเขา เนองจากขอมลฝงนาเขาเปนฐานขอมลซงแบงตามพกดศลกากรระบบฮารโมไนซ (Harmonize

system) ทความละเอยด 8 หลก ฉะนน สาหรบแบบจาลองฝงนาเขา คณะผวจยไดพยายามใชขอมลทความละเอยด 8 หลกในการประมาณแบบจาลองเปนอนดบแรก แตอยางไรกตาม หากขอมลดงกลาวไมเหมาะกบการศกษาแบบจาลองมลคาการนาเขาภายใตความตกลงการคาเสรใดกตาม กจะเปลยนมาใชพกดศลกากรทความละเอยด 6 หลกแทน โดยความตกลงการคาเสรทใชขอมลการนาเขาทความละเอยด 8 หลก ไดแก ACFTA JTEPA สวนความตกลงการคาเสรทใชขอมลการนาเขาทความละเอยด 6 หลก ไดแก AFTA TAFTA

6.4.2.1 แบบจาลองมลคาการนาเขาภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน (AFTA) ในกรณแบบจาลองมลคาการนาเขาภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยนไมมการแยกกลม

ประเทศเหมอนแบบจาลองฝงสงออก เนองจากปจจยทสงผลกระทบตอการนาเขาของไทยจากแตละประเทศไมมความแตกตางกน ไมวาจะเปนอตราภาษ แตมตอทางภาษ หรอกฎวาดวยแหลงกาเนด อตราภาษ FTA สาหรบสนคาทอยในกลมสนคารายการปกต (Normal list) อตราภาษมคาเปนศนยหมดแลว สวนสนคาทอยในกลมสนคารายการออนไหว (Sensitive list) อตราภาษมคาเปนรอยละ 5 แตจานวนรายการสนคาของกลมนมจานวนนอยมาก ฉะนน ในแบบจาลองนจงไมสามารถใสตวแปร FTA_rate ลงในแบบจาลองเพอหาความสมพนธระหวางอตราภาษภายใต FTA กบมลคาการนาเขาได อกทงไมมการทาปฏสมพนธระหวางตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดกบตวแปรแตมตอภาษศลกากร เนองจากการทาปฏสมพนธไมมนยสาคญทางสถต กลมประเทศสมาชกอาเซยนประกอบดวย บรไน สงคโปร อนโดนเซย มาเลเซย เวยดนาม กมพชา ลาว พมา ซงในแบบจาลองไดแทนประเทศเหลานดวยตวแปรหน ฉะนน เพอปองกนการเกดปญหาตวแปรอสระมความสมพนธกนอยางสมบรณ (perfect multicolinearity) จงจาเปนตองมการละตวแปรหนของประเทศใดประเทศหนงออกไป (ในทนเลอกประเทศกมพชา) และประเทศไทยไมมการนาเขาจากประเทศบรไน ฉะนน ประเทศบรไนจงถกดรอปออกจากแบบจาลองดวย การจดกลมของกฎวาดวยแหลงกาเนดจะมการแบงประเภทตามระดบความเขมงวด และพยายามทาใหจานวนรายการสนคาในกฎวาดวยแหลงกาเนดแตละประเภทมความสมดลกน โดยกฎวาดวยแหลงกาเนดของความตกลงการคาเสรอาเซยนม 6 ชนด ซงสามารถจดกลมไดดงตารางตอไปน

263

ตารางท 6.23 การจดกลมกฎวาดวยแหลงกาเนดของความตกลงการคาเสรอาเซยน กฎวาดวยแหลงกาเนดจรง กฎวาดวยแหลงกาเนดทจดกลมใหม

(CCandP)orVAorP (CCandP)orVAorP CCorVAorP CCorVAorP

CCorVA CTHorVAorP CTHorVAorP

CTHorVA CTSHorVA CTSHorVA

ตารางขางตนแสดงการจดกลมประเภทของกฎวาดวยแหลงกาเนดใหม ซงแบงไดเปน 4

ประเภท โดยเรยงลาดบจากความเขมงวดมากไปนอย

ผลการประมาณแบบจาลอง

ตารางท 6.24 ผลการประมาณแบบจาลองมลคาการนาเขาภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน Linear regression

Number of obs = 39936 F(34,39902) = 26.98 Prob>F = 0 R-squared = 0.0055 Root MSE = 1.30E+05

Dependent Variable : ThaimpAFTA 10

Independent Variable Coef. Std.Er t P>|t| [95% Conf. Interval]

margin 95.23932 99.9313 0.95 0.341 -100.628 291.107 lao 1893.822 1766.528 1.07 0.284 -1568.62 5356.259 mym -33.8113 272.3437 -0.12 0.901 -567.611 499.9888 vie 2756.3 520.3919 5.3 **0.000 1736.285 3776.246 ina 15501 3648.564 4.25 **0.000 8349.606 22652.15 phi 6252.9 2214.998 2.82 **0.005 1911.498 10594.39 mys 11104 1535.386 7.23 **0.000 8095.059 14113.85 sgp 5464.6 1480.185 3.69 **0.000 2563.434 8365.827

sector_2 (ชนสวนยานยนต) 92784 36037.11 2.57 *0.010 22150.32 163417.5

sector_3 (เซรามก) 1401.885 3868.779 0.36 0.717 -6181.01 8984.781

sector_4 (เคมภณฑ) 491.1064 3852.484 0.13 0.899 -7059.85 8042.064

sector_5 (เครองใชไฟฟา) 5148.773 4455.49 1.16 0.248 -3584.09 13881.64

sector_6 (อเลกทรอนกส) 10741.51 7718.734 1.39 0.164 -4387.39 25870.4

sector_7 (อาหาร) 2163.517 2749.501 0.79 0.431 -3225.57 7552.603

sector_8 (เครองนงหม) 845.9607 2637.509 0.32 0.748 -4323.62 6015.541

264

sector_9 (เหลก) -1097.36 3537.976 -0.31 0.756 -8031.88 5837.155

sector_10 (เครองประดบ) -4966 2568.987 -1.93 *0.053 -10001.5 69.07159

sector_11 (เครองหนง) -2855.23 3014.283 -0.95 0.344 -8763.3 3052.836

sector_12 (เครองจกรกล) 4735.712 4360.765 1.09 0.277 -3811.49 13282.91

sector_13 (อนๆ) 6252.894 4100.992 1.52 0.127 -1785.15 14290.94

sector_14 (พลาสตก) 14871 4946.429 3.01 **0.003 5176.103 24566.34

sector_15 (ยาง) 2716.376 3486.653 0.78 0.436 -4117.55 9550.298

sector_16 (สงทอ) 1996.822 3487.404 0.57 0.567 -4838.57 8832.216

sector_17 (ยานยนต) 48960 24894.98 1.97 **0.049 165.6526 97755.15

sector_18 (ไม) -2149.48 3597.549 -0.6 0.55 -9200.76 4901.801

stage_2 (ผานการแปรรป) -2991.79 6710.758 -0.45 0.656 -16145 10161.46

stage_3 (ชนสวนและอปกรณ) -9591.44 6899.427 -1.39 0.164 -23114.5 3931.601

stage_4 (สนคาทน) -11856 6863.824 -1.73 *0.084 -25309.3 1597.196

stage_5 (บรโภคขนสดทาย) -5314.11 5939.925 -0.89 0.371 -16956.5 6328.278 roo6_ccand~p -408.999 2421.452 -0.17 0.866 -5155.1 4337.103 roo6_ccorva -561.598 1704.482 -0.33 0.742 -3902.42 2779.226 roo6_cthorva -195.267 1684.703 -0.12 0.908 -3497.33 3106.792 roo6_ctsho~a 2508.222 3733.838 0.67 0.502 -4810.19 9826.633 cons -4548.31 3905.86 -1.16 0.244 -12203.9 3107.27

หมายเหต: ** แสดงถงคาสมประสทธมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 5 * แสดงถงคาสมประสทธมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 10

คาสมประสทธทไดจากการประมาณแบบจาลองขางตน สามารถบอกความสมพนธของปจจยท

สงผลตอมลคาการสงออกไดในระดบหนง แตอยางไรกตาม ทศทางความสมพนธของคาสมประสทธของบางตวแปรอาจจะไมมนยสาคญทางสถต หรอมขนาด/เครองหมายทไมตรงกบทคาดหมายไว (อยางเชน ตวแปร margin) สาเหตทตวแปร margin ไมมนยสาคณทางสถต คณะผวจยเชอวาสาเหตนาจะเกดจากการทสนคาภายใตความตกลงการคาเสร AFTA สวนใหญ (ประมาณรอยละ 80) เปนสนคาทมอตราภาษ MFN เปนศนยอยแลว (Zero list) สวนคาสมประสทธของตวแปร ROO กสะทอนเพยงมลคาการสงออกโดยเฉลยของกฎวาดวยแหลงกาเนดแตละประเภท การวเคราะหผลการประมาณแบบจาลองในรายงานฉบบน จะไมเนนการตความจากคาสมประสทธเพอดผลเชงปรมาณ แตจะใหความสาคญมากกวากบการทาการจาลองสถานการณเชงนโยบาย (Policy Simulation) (ซงจะไดนาเสนอในตอนตอไป) สาเหตทเลอกทาการวเคราะหผลเชงปรมาณดวยวธดงกลาว เนองจากการ Simulation ชวยใหสามารถพยากรณมลคาการสงออกโดยคานงถงปจจยทกปจจยพรอมๆ กนทงหมด โดยผลของการพยากรณไดรวมเอาผลจากปจจยบางอยางทอาจจะไมมนยสาคญทางสถตโดยตวของมนเอง แต “เมอรวมกบปจจยอนๆ แลว” มนยสาคญ จงจาเปนตองคานงถงผลกระทบของปจจยเหลานนดวย (เปนทนาสงเกตวาผลการประมาณคาสมประสทธจากตารางท 6.24 ไดชใหเหนวาโดยภาพรวมตวแปรทกตวมนยสาคญทางสถต จากการทคา F-stat =0.000 ซงหมายความวา ตวแปรทกตวในแบบจาลองมนยสาคญทางสถตโดยภาพรวม)

265

อยางไรกตาม สามารถดผลของคาสมประสทธจากตารางท 6.24 เพอวเคราะหทศทางของความสมพนธระหวางตวแปรฝงขวาและฝงซายได ซงปจจยทสงผลตอมลคาการสงออกมดงตอไปน

• แตมตอดานภาษศลกากรไมมอทธพลตอมลคาการนาเขาของไทยภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน (AFTA) อยางมนยสาคญทางสถต

• ระดบความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดของแบบจาลองนทาปฏสมพนธ (Interaction) กบตวแปรแตมตอภาษศลกากรและอตราภาษ FTA แลวไมมนยสาคญทางสถต ฉะนน ตวแปร ROO ในแบบจาลองนจงไมมการทาปฏสมพนธ แตอยางไรกตาม สาหรบตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดในแบบจาลองนถกกาหนดใหเปนตวแปรหน ฉะนน การตความความสมพนธระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนดกบมลคาการนาเขาของไทยภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน (AFTA) จากคาสมประสทธอาจยงไมชดเจนเพยงพอ ทงน คณะผวจยไดจาลองสถานการณเชงนโยบายเพอวเคราะหมลคาการคาทเปลยนไปเมอมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดใหงายขน ซงจะกลาวถงในสวนถดไป

ผลการจาลองสถานการณเชงนโยบาย สงทตองการศกษาในสวนน คอหากมการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากทม

ความเขมงวดมากใหมความเขมงวดลดลงไดจะสงผลใหมลคาการนาเขาเพมขน/ลดลงเทาใด การจาลองสถานการณเชงนโยบายสามารถทาไดโดยการใชแบบจาลองพยากรณหาสวนตางของมลคาการนาเขาในชวงกอนและหลงจากทมการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด คณะผวจยไดทาการจาลองสถานการณเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดในหลายลกษณะดงแสดงในตารางท 6.25 ทงน การเลอก “ค” ของกฎวาดวยแหลงกาเนดเพอทาการจาลองสถานการณ จะเลอกเฉพาะกรณทสามารถเปรยบเทยบความเขมงวดระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนดทงสองได ยกตวอยางเชน สามารถบอกไดวากฎวาดวยแหลงกาเนด CC มความเขมงวดกวามากกวา CTH ฉะนน จงสามารถศกษากรณการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจาก CC มาเปน CTH ได ในทางตรงกนขาม หากไมสามารถระบไดอยางชดเจนวาระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนด CC กบ VA40 กฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทใดมความเขมงวดมากกวากน ดงนน จงไมทาการศกษาในกรณน ตารางท 6.25 ยงไดทาการสรปวาลกษณะการเปลยนแปลง ROO ททาการศกษานนมนยสาคญในแงของการเพมมลคาการคาหรอไม โดยในการนาเสนอผลตอจากนไป จะเลอกนาเสนอเฉพาะผลของลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดทมนยสาคญทางสถตตอการเพมมลคาการคาเทานน

266

ตารางท 6.25 ลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ และความมนยสาคญตอการเพมมลคาการคา

ROO เดม ROO ทเจรจาใหม ความมนยสาคญ

CCandPorVAorP CCorVAorP ไมมนยสาคญทางสถต CTHorVAorP ไมมนยสาคญทางสถต CTSHorVA ไมมนยสาคญทางสถต

CCorVAorP CTHorVAorP มนยสาคญทางสถต CTSHorVA มนยสาคญทางสถต

CTHorVAorP CTSHorVA มนยสาคญทางสถต

ตารางท 6.26 รอยละของมลคาการนาเขาทเพมขนเทยบกบมลคาการนาเขาโดยรวมเมอมการ

ผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดสาหรบสนคานาเขาไปยงกลมประเทศอาเซยน ROO เดม

ROO ใหม (CCandP)orVAorP CCorVAorP CTHorVAorP

CCorVAorP

CTHorVAorP รอยละ 0.03 รอยละ 0.04

CTSHorVA รอยละ 0.38 รอยละ 0.34 รอยละ 9.08

ตารางท 6.26 แสดงมลคาการสงออกเมอเมอมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภท

ตางๆ จากหลก (Column) ไปเปนแถว (Row) ชองทถกแรเงาสเทาในตารางแสดงวาไมมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด เนองจากเปนกฎวาดวยแหลงกาเนดตวเดยวกน เปนการเปลยนกฎวาดวยแหลงกาเนดทมความเขมงวดนอยไปมาก (ซงไมสนใจวเคราะห) หรอผลการจาลองสถานการณไมคอยนาเชอถอ โดยรอยละการเพมขนของมลคาการนาเขานจะขนอยกบ 2 ปจจยคอ หนง มลคาการนาเขาทเพมขนโดยเฉลยของสนคาแตละรายการใน ROO กลมนนๆ โดยหากการนาเขาโดยเฉลยตอรายการมคาเพมขน ยอมสงผลใหมลคาการคาทงหมดเพมขนดวย (ซงขอมลดงกลาวจะถกแสดงในตารางถดไป) สอง จานวนรายการสนคาทจดอยในกฎวาดวยแหลงกาเนดกลมนนๆ โดยหากจานวนรายการสนคามมาก แมวาการนาเขาโดยเฉลยตอรายการสนคาจะมคาเพมขนไมมากนก กอาจจะสงผลใหสดสวนการเพมขนเมอเทยบกบมลคาการคาทงหมดมคาสง ยกตวอยางเชน การผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากเกณฑ CTHorVAorP ไปเปน CTSHorVA ทาใหมลคาการนาเขาเพมขนสงสด เนองจากจานวนรายการสนคาทมกฎวาดวยแหลงกาเนดเปน CTHorVAorP มจานวนมาก ฉะนน หากสามารถเจรจาผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทนไดในทกรายการสนคา มลคาการสงออกจะสามารถเพมขนไดสงสดถงรอยละ 9.08

267

ตารางท 6.27 มลคาการนาเขาทเปลยนแปลงไปตอสนคา 1 รายการโดยเฉลย (ลานบาท) เมอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดแตละประเภท

ROO เดม ROO ใหม

(CCandP)orVAorP CCorVAorP CTHorVAorP

CCorVAorP

CTHorVAorP 0.21 0.37

CTSHorVA 2.92 3.07 2.70

ตารางท 6.27 แสดงมลคาการนาเขาท เปลยนแปลงไปตอสนคา 1 รายการ เมอมการ

เปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนดจากจากหลก (Column) ไปเปนแถว (Row) ชองทถกแรเงาสเทาในตารางแสดงวาไมมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด เนองจากเปนกฎวาดวยแหลงกาเนดตวเดยวกน เปนการเปลยนกฎวาดวยแหลงกาเนดทมความเขมงวดนอยไปมาก (ซงไมสนใจวเคราะห) หรอผลการจาลองสถานการณไมคอยนาเชอถอ แตสาหรบผลการจาลองสถานการณขางตนตางจากทคาดไวเลกนอย นนคอ การผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจาก CCorVAorP ไปเปน CTSHorVA นาจะสงผลใหมลคาการนาเขาเพมขนสงสด สวนหนงอาจจะเนองมาจากเปนการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดถงสองขน ซงการเจรจาอาจจะเปนไปไดยาก ในทานองเดยวกนหากมการเจรจาใหมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากเกณฑ CTHorVAorP ไปเปน CTSHorVAorP จะเปนการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดเพยงขนเดยวนาจะสงผลตอการเพมมลคาการคาอยางมนยสาคญ (2.70 ลานบาท) และสงผลใหมลคาการนาเขาโดยรวมเพมขนสงถงรอยละ 9.08 (ดตารางท 6.26) ผกาหนดแนวทางในการเจรจาจงตองดตารางท 6.26 และ 6.27 ประกอบกน โดยชงนาหนกวาสนคาในแตละกลมของ ROO มความยากงายในการเจรจาตางกนอยางไร เมอเปรยบเทยบกบมลคาการคาโดยเฉลยทจะเพมขนตอตว หรอหากรายสนคาในกลม ROO นนมมากกตองคานงถงผลกระทบเชงบวกทยอมมากขนในแงของการเพมมลคาการคา

6.4.2.2 แบบจาลองมลคาการนาเขาภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน (ACFTA) ลกษณะเฉพาะของกฎวาดวยแหลงกาเนดภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน ทสงผลตอ

แบบจาลองมดงตอไปน อตราภาษภายใต FTA สวนใหญ (มากกวารอยละ 90) มคาเปนศนย แตในบางรายการสนคาอตราภาษภายใต FTA กยงอยในระดบทสงอย ปจจบนอตราภาษ FTA โดยเฉลยอยทรอยละ 0.11 (โดยอตราภาษเฉลยของกลมสนคาทอตราภาษภายใต FTA ยงไมเปนศนยอยทรอยละ 7.5) โดยคาดวาผลการจาลองสถานการณเพอใหอตราภาษ FTA เปน 0 ในทกๆ รายการสนคา นาจะสงผลใหมลคาการนาเขาของไทยเปลยนแปลงไปอยางมนยสาคญ สงเกตวาแบบจาลองของความตกลงการเสรอาเซยน-จนฝงสงออกมการจดกลมประเภทของกฎวาดวยแหลงกาเนดออกเปน 2 กลมเทานน ซงกคอเกณฑ VA และ VAor แตสาหรบแบบจาลองฝงนาเขารายการสนคาถกแบงตามพกดศลกากรระบบฮารโมไนซ (Harmonize system) ทความละเอยด 8 หลก ซงสงผลใหจานวนรายการสนคาของกฎวาดวย

268

แหลงกาเนดแตละประเภทมจานวนใกลเคยงกนมากกวาในกรณของฝงสงออก ฉะนน สาหรบแบบจาลองของฝงนาเขาจงไมไดมการจดกลมประเภทของกฎวาดวยแหลงกาเนดใหมตารางตอไปน

ตารางท 6.28 การจดกลมกฎวาดวยแหลงกาเนดของความตกลงการคาเสรอาเซยน

กฎวาดวยแหลงกาเนดจรง

กฎวาดวยแหลงกาเนดทจดกลมใหม

CC drop VA VA

CCorVA CCorVA CTHorVA CTHorVA

VAorP VAorP WO WO

ตารางขางตนแสดงกฎวาดวยแหลงกาเนดกลมใหมภายใต ACFTA ประกอบดวย 5 กลม คอ

VA CCorVA CTHorVA VAorP WO แตในแบบจาลองน มการดรอปสนคาทมกฎวาดวยแหลงกาเนดเปน CC เนองจาก ในความตกลงการคาเสรอาเซยน-จนมสนคาทมกฎวาดวยแหลงกาเนดเปน CC เพยง 1 รายการ และในแบบจาลองกมการทาปฏสมพนธระหวางตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดกบแตมตอภาษศลกากรและอตราภาษภายใต FTA ดวย

ผลการประมาณแบบจาลอง

ตารางท 6.29 ผลการประมาณแบบจาลองมลคาการนาเขาภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน- จน

Linear regression Number of obs = 7533

F(32,19985) = . Prob>F = . R-squared = 0.0239 Root MSE = 9.58E+04

Dependent Variable : Thaimp ACFTA 10

Independent Variable Coef. Std.Er t P>|t| [95% Conf. Interval]

margin 432.8148 162.2571 2.67 *0.008 114.7454 750.8842 FTA_rate -874.308 236.9052 -3.69 **0.000 -1338.71 -409.908

sector_2 (ชนสวนยานยนต) -166.13 12423.5 -0.01 0.989 -24519.7 24187.41

sector_3 (เซรามก) 125164.4 116459.8 1.07 0.283 -103130 353458.4

269

sector_4 (เคมภณฑ) -10971.1 9917.741 -1.11 0.269 -30412.7 8470.434

sector_5 (เครองใชไฟฟา) -2463.59 11073.51 -0.22 0.824 -24170.8 19243.59

sector_6 (อเลกทรอนกส) 3275.16 12258.74 0.27 0.789 -20755.4 27305.72

sector_7 (อาหาร) -22085.1 9327.082 -2.37 **0.018 -40368.8 -3801.44

sector_8 (เครองนงหม) -20930.4 11330.88 -1.85 *0.065 -43142.1 1281.272

sector_9 (เหลก) 10094.07 12109.32 0.83 0.405 -13643.6 33831.74

sector_10 (เครองประดบ) -21401.5 9638.166 -2.22 **0.026 -40295 -2507.95

sector_11 (เครองหนง) -11632.6 12943.26 -0.9 0.369 -37005 13739.87

sector_12 (เครองจกรกล) -9995.86 10206.07 -0.98 0.327 -30002.6 10010.89

sector_13 (อนๆ) -9790.69 9346.595 -1.05 0.295 -28112.6 8531.256

sector_14 (พลาสตก) 10617.79 11553.16 0.92 0.358 -12029.6 33265.22

sector_15 (ยาง) -16010.8 9140.573 -1.75 *0.080 -33928.9 1907.245

sector_16 (สงทอ) -6058.33 11138.65 -0.54 0.587 -27893.2 15776.55

sector_17 (ยานยนต) -33120 8916.781 -3.71 **0.000 -50599.4 -15640.6

sector_18 (ไม) -21126.4 9834.292 -2.15 **0.032 -40404.3 -1848.39

stage_2 (ผานการแปรรป) 14878.5 4054.796 3.67 **0.000 6929.967 22827.04

stage_3 (ชนสวนและอปกรณ) 3030.179 4626.946 0.65 0.513 -6039.93 12100.29

stage_4 (สนคาทน) 13029.96 4909.878 2.65 **0.008 3405.217 22654.69

stage_5 (บรโภคขนสดทาย) 9888.799 5412.513 1.83 *0.068 -721.244 20498.84 ccorva 30615.88 16014.41 1.91 *0.056 -776.857 62008.62 cthorva -12271.5 5960.073 -2.06 **0.040 -23954.9 -588.094 va 17930.19 2077.018 8.63 **0.000 13858.65 22001.73 vaorp 23894.07 19936.4 1.2 0.231 -15186.9 62975.01 wo -1079.9 7356.361 -0.15 0.883 -15500.4 13340.63 ccorva#margin -1014.56 533.8643 -1.9 *0.057 -2061.08 31.96775 cthorva#margin 1539.087 606.8877 2.54 **0.011 349.4164 2728.757 vaorp#margin -712.672 640.9757 -1.11 0.266 -1969.16 543.8202 va#margin -238.52 110.1695 -2.17 **0.030 -454.483 -22.5565 wo#margin 54.27025 245.8967 0.22 0.825 -427.756 536.2968 ccorva#fta (omitted) cthorva#fta -351.356 2164.204 -0.16 0.871 -4593.8 3891.089 vaorp#fta 3021.257 1106.86 2.73 **0.006 851.5004 5191.013 va#fta (omitted) wo#fta (omitted) cons -788.11 6828.628 -0.12 0.908 -14174.1 12597.92

หมายเหต: ** แสดงถงคาสมประสทธมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 5 * แสดงถงคาสมประสทธมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 10

คาสมประสทธทไดจากการประมาณแบบจาลองขางตน สามารถบอกความสมพนธของปจจยท

สงผลตอมลคาการนาเขาไดในระดบหนง แตอยางไรกตาม เ นองจากขอมลการคาของไทยมลกษณะเฉพาะหลายประการททาให คาสมประสทธของบางตวแปรอาจไมมนยสาคญทางสถต หรอม

270

ขนาด/เครองหมายทไมตรงกบทคาดหมายไว (ตลอดจนการม Interaction terms ยอมทาใหการตความโดยดจากคาสมประสทธเพยงอยางเดยวเปนไปไดยาก) ฉะนน การวเคราะหผลการประมาณแบบจาลองในรายงานฉบบน จะไมเนนการตความจากคาสมประสทธเพอดผลเชงปรมาณ แตจะใหความสาคญกบการทาการจาลองสถานการณเชงนโยบาย (Policy Simulation) มากกวา เชนเดยวกนกบในกรณของความตกลงการคาเสร AFTA (ซงจะนาเสนอในตอนตอไป)  

อยางไรกตาม สามารถทจะดผลของคาสมประสทธจากตารางท 6.29 เพอวเคราะหทศทางของ

ความสมพนธระหวางตวแปรฝงขวาและฝงซายได ซงปจจยทสงผลตอมลคาการนาเขามดงตอไปน

• แตมตอดานภาษศลกากรสงผลกระทบดานบวกตอมลคาการนาเขาของไทยภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน (ACFTA) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 10 นนคอ แตมตอภาษทสงขนจะสงผลใหมลคาการนาเขาภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน-จนเพมสงขน

• อตราภาษภายใต FTA สงผลกระทบดานลบตอมลคาการนาเขาของไทยภายใตความ ตกลงการคาเสรอาเซยน-จน (ACFTA) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 5 นนคออตราภาษภายใต FTA ทสงจะทาใหมลคาการนาเขาของไทยลดลง

• ระดบความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดในแบบจาลองน ถกกาหนดใหเปนตวแปรหนและมการทาปฏสมพนธ (Interaction) ระหวางตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดกบตวแปรแตมตอภาษศลกากร และตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดกบตวแปรอตราภาษภายใต FTA ฉะนน การตความความสมพนธระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนดกบมลคาการนาเขาของไทยภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน-จนอาจยงไมชดเจนเพยงพอ ทงน คณะผวจยไดจาลองสถานการณเชงนโยบายเพอวเคราะหมลคาการคาทเปลยนไปเมอมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดใหงายขน ซงจะกลาวถงในสวนถดไป

ผลการจาลองสถานการณเชงนโยบาย

สงทตองการศกษามสองประเดน คอหากมการเจรจาเพอลดภาษภายใต FTA ใหเปนศนยหมดจะทาใหมลคาการสงออกเพมขนมากนอยเพยงใด และหากสามารถเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากทมความเขมงวดมากใหมความเขมงวดลดลงไดจะสงผลใหมลคาการนาเขาเพมขน/ลดลงเทาใด การจาลองสถานการณเชงนโยบายในกรณของการเจรจาเพอลดภาษภายใต FTA สามารถทาไดโดยการใชแบบจาลองพยากรณหาสวนตางของมลคาการนาเขา ในชวงกอนและหลงจากทมการเจรจาเพอลดภาษ สวนการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด สามารถทาไดโดยการใชแบบจาลองพยากรณหาสวนตางของมลคาการนาเขาในชวงกอนและหลงจากทมการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด

271

เมอจาลองสถานการณเชงนโยบายโดยกาหนดใหอตราภาษ FTA มคาเทากบศนย มลคาการนาเขามคาเพมขนจากเดมรอยละ 7.73 สาเหตทมลคาการนาเขาเพมขนจากเดมคอนขางมากเนองจากอตราภาษภายใต FTA ของความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน ในบางรายการสนคายงอยในระดบทคอนขางสง เนองจาก ณ ปจจบนอตราภาษภายใต FTA ของกลมประเทศสมาชกอาเซยน-จน ลดลงจากเดมยงไมมากอตราภาษโดยเฉลยของทกรายการสนคาอยทรอยละ 0.11 (โดยอตราภาษเฉลยของกลมสนคาทอตราภาษภายใต FTA ยงไมเปนศนยอยทรอยละ 7.5 โดยจานวนรายการสนคาทมอตราภาษภายใต FTA เทากบศนย คดเปนรอยละ 97 ของจานวนรายการสนคาทงหมด)

นอกจากน คณะผวจยไดทาการจาลองสถานการณเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดใน

หลายลกษณะดงแสดงในตารางท 6.30 ทงน การเลอก “ค” ของกฎวาดวยแหลงกาเนดเพอทาการจาลองสถานการณ โดยจะเลอกเฉพาะกรณทสามารถเปรยบเทยบความเขมงวดระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนดทงสองได ยกตวอยางเชน สามารถบอกไดวากฎวาดวยแหลงกาเนด CC นาจะมความเขมงวดกวามากกวา CTH ฉะนน จงสามารถศกษากรณการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจาก CC มาเปน CTH ได ในทางตรงกนขามไมสามารถระบไดอยางชดเจนวาระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนด CC กบ VA40 กฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทใดมความเขมงวดมากกวากน ดงนน จงไมทาการศกษาในกรณน ตารางท 6.30 ยงไดทาการสรปวาลกษณะการเปลยนแปลง ROO ททาการศกษานนมนยสาคญในแงของการเพมมลคาการคาหรอไม โดยในการนาเสนอผลตอจากนไป จะเลอกนาเสนอเฉพาะผลของลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดทมนยสาคญทางสถตตอการเพมมลคาการคาเทานน

ตารางท 6.30 ลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ และความมนยสาคญ

ตอการเพมมลคาการคา ROO เดม ROO ทเจรจาใหม ความมนยสาคญ

CCorVA CTHorVA มนยสาคญทางสถต VA CCorVA ไมมนยสาคญทางสถต VA CTHorVA ไมมนยสาคญทางสถต VA VAorP มนยสาคญทางสถต WO VA มนยสาคญทางสถต

ตารางท 6.31 รอยละของมลคาการนาเขาทเพมขนเทยบกบมลคาการนาเขาโดยรวมเมอมการ

ผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดสาหรบสนคานาเขาภายใตความตกลงอาเซยน - จน

ROO เดม ROO ใหม การเพมขนของมลคาการนาเขา

โดยรวม (รอยละ)

WO VA 0.006 VA VAorP 1.880

CCorVA CTHorVA 0.001

272

ตารางท 6.31 แสดงมลคาการนาเขาโดยรวมเมอมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน โดยรอยละการเพมขนของมลคาการนาเขานจะขนอยกบ 2 ปจจยคอ หนง มลคาการนาเขาทเพมขนโดยเฉลยของสนคาแตละรายการใน ROO กลมนนๆ โดยหากการนาเขาโดยเฉลยตอรายการมคาเพมขน ยอมสงผลใหมลคาการคาทงหมดเพมขนดวย (ซงขอมลดงกลาวจะถกแสดงในตารางถดไป) สอง จานวนรายการสนคาทจดอยในกฎวาดวยแหลงกาเนดกลมนนๆ โดยหากจานวนรายการสนคามมาก แมวาการนาเขาโดยเฉลยตอรายการสนคาจะมคาเพมขนไมมากนก กอาจจะสงผลใหสดสวนการเพมขนเมอเทยบกบมลคาการคาทงหมดมคาสง ยกตวอยางเชน การผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากเกณฑ VA ไปเปนเกณฑ VAorP จะทาใหมลคาการนาเขาเพมขนในสดสวนทสงทสด ทงน นาจะมสาเหตมาจากจานวนรายการสนคาของกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภท VA มจานวนทคดเปนสดสวนคอนขางมาก ฉะนน หากสามารถเจรจาผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดกลม VA ไดในทกรายการสนคา มลคาการสงออกจะสามารถเพมขนไดสงสดถงรอยละ 1.88 ตารางท 6.32 มลคาการสงออกทเปลยนแปลงไปตอสนคา 1 รายการโดยเฉลย (ลานบาท) เมอ

ผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดใหมความเขมงวดลดลง

ตารางท 6.32 แสดงมลคาการนาเขาทเปลยนแปลงไปตอสนคา 1 รายการ ผลจากการจาลอง

สถานการณพบวาการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากเกณฑ VA ไปเปนเกณฑ VAorP จะทาใหมลคาการนาเขาตอหนงรายการสนคาเพมขนสงสด และสงผลใหมลคาการนาเขาโดยรวมเพมขนรอยละ 1.88 (ดตารางท 6.31) ผกาหนดแนวทางในการเจรจาจงตองดตารางท 6.31 และ 6.32 ประกอบกน โดย ชงนาหนกวาสนคาในแตละกลมของ ROO มความยากงายในการเจรจาตางกนอยางไร เมอเปรยบเทยบกบมลคาการคาโดยเฉลยทจะเพมขนตอตว หรอหากรายสนคาในกลม ROO นนมมากกตองคานงถงผลกระทบเชงบวกทยอมมากขนในแงของการเพมมลคาการคา

6.4.2.3 แบบจาลองมลคาการนาเขาภายใตความตกลงการคาเสรไทย- ออสเตรเลย (TAFTA) อตราภาษภายใต FTA และลกษณะเฉพาะของกฎวาดวยแหลงกาเนดภายใตความตกลงการคา

เสรไทย-ออสเตรเลยทสงผลตอแบบจาลองมดงตอไปน อตราภาษในรายการสนคาปกต (Normal list) ของความตกลงการคาเสรอาเซยนมคาเปนศนยหมดทกรายการ สวนกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาของความตกลงการคาเสร TAFTA แบงเปน 12 ประเภท และมการทาปฏสมพนธระหวางตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดกบตวแปรแตมตอภาษศลกากร และตวแปรอตราภาษภายใต FTA เนองจาก ณ ระดบทตอ

ROO เดม ROO ใหม มลคาการนาเขาทเปลยนแปลงไปตอสนคา 1 รายการ (ลานบาท) เมอมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด

WO VA 0.036 VA VAorP 0.450

CCorVA CTHorVA 0.063

273

แตมตอภาษศลกากรและอตราภายใต FTA ตางกน กฎวาดวยแหลงกาเนดแตละประเภทมการตอบสนองตอการเปลยนแปลงมลคาการนาเขาไมเหมอนกน โดยกฎวาดวยแหลงกาเนดของความตกลงการคาเสร TAFTA แบงเปน 12 ประเภทดงตารางตอไปน

ตารางท 6.33 การจดกลมกฎวาดวยแหลงกาเนดของความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน

กฎวาดวยแหลงกาเนด (JTEPA)

CC CCandVA CCandVAandP CTH CTHandP CTHandVA CTSH CTSHandP CTSHandVA P VA WO

จากตารางขางตนสาหรบกฎวาดวยแหลงกาเนดทมเงอนไข “and” เชน กฎ CCandVA คณะผวจยไดแยกผลกระทบทมตอการนาเขาออกเปนผลกระทบทกดขนเนองจากกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภท CC และผลอนเกดจากกฎประเภท VA ดงนน จากกฎวาดวยแหลงกาเนด 12 ประเภททแสดงดงตารางขางตน ในแบบจาลองจะมกฎวาดวยแหลงกาเนดหลกเพยง 6 ประเภท คอ CC CTH CTSH P VA และ WO ผลการประมาณแบบจาลอง ตารางท 6.34 ผลการประมาณแบบจาลองมลคาการนาเขาภายใตความตกลงการคาเสรไทย -

ออสเตรเลย Linear regression

Number of obs = 4731 F(32,19985) = . Prob>F = . R-squared = 0.0088 Root MSE = 5.74E+04

274

Dependent Variable : Thai import TAFTA 10

Independent Variable Coef. Std.Er t P>|t| [95% Conf. Interval]

margin 866.371 177.4241 4.88 **0.000 518.5365 1214.206

Isector_2 (ชนสวนยานยนต) 8649.919 6732.659 1.28 0.199 -4549.25 21849.09

Isector_3 (เซรามก) 2124.924 4699.576 0.45 0.651 -7088.45 11338.3

Isector_4 (เคมภณฑ) 4725.732 5716.154 0.83 0.408 -6480.61 15932.08

Isector_5 (เครองใชไฟฟา) 8138.447 6023.221 1.35 0.177 -3669.89 19946.79

Isector_6 (อเลกทรอนกส) 8275.638 6063.768 1.36 0.172 -3612.19 20163.47

Isector_7 (อาหาร) 12253.62 8823.479 1.39 0.165 -5044.54 29551.78

Isector_8 (เครองนงหม) 6774.611 6443.204 1.05 0.293 -5857.09 19406.32

Isector_9 (เหลก) 2267.025 5633.992 0.4 0.687 -8778.24 13312.29

Isector_10 (เครองประดบ) 5032.106 5767.116 0.87 0.383 -6274.15 16338.36

Isector_11 (เครองหนง) 6169.073 6564.142 0.94 0.347 -6699.73 19037.87

Isector_12 (เครองจกรกล) 7663.496 6038.833 1.27 0.204 -4175.45 19502.44

Isector_13 (อนๆ) 10285.5 5635.015 1.83 *0.068 -761.772 21332.78

Isector_14 (พลาสตก) 6488.363 6176.83 1.05 0.294 -5621.12 18597.85

Isector_15 (ยาง) 5075.832 5598.573 0.91 0.365 -5900 16051.66

Isector_16 (สงทอ) 7034.411 7215.64 0.97 0.33 -7111.63 21180.45

Isector_17 (ยานยนต) 9167.319 6952.277 1.32 0.187 -4462.41 22797.05

Isector_18 (ไม) 3374.742 5480.475 0.62 0.538 -7369.56 14119.04

Istage_2 (ผานการแปรรป) -9618.97 8827.559 -1.09 0.276 -26925.1 7687.191

Istage_3 (ชนสวนและอปกรณ) -14134.3 8413.086 -1.68 *0.093 -30627.9 2359.315

Istage_4 (สนคาทน) -13984.7 8233.502 -1.7 *0.089 -30126.2 2156.858

Istage_5 (บรโภคขนสดทาย) -15757.1 8132.499 -1.94 *0.053 -31700.6 186.4055 CC 5332.652 5100.814 1.05 0.296 -4667.34 15332.64 CTH 7602.19 5196.299 1.46 0.144 -2584.99 17789.37 CTSH 9313.598 5164.585 1.8 *0.071 -811.411 19438.61 P 6820.355 3101.531 2.2 **0.028 739.8997 12900.81 VA 696.3856 2239.184 0.31 0.756 -3693.47 5086.237 WO -588.473 9769.922 -0.06 0.952 -19742.1 18565.16 CC#margin -193.456 362.914 -0.53 0.594 -904.938 518.0258 CTH#margin -684.769 212.61 -3.22 **0.001 -1101.59 -267.954 CTSH#margin -39.2623 258.4884 -0.15 0.879 -546.021 467.4964 P#margin -446.9 256.6823 -1.74 *0.082 -950.118 56.31774 VA#margin -18.9837 107.888 -0.18 0.86 -230.495 192.5274 WO#margin 462.9634 1214.633 0.38 0.703 -1918.29 2844.213 cons -4831.29 9317.869 -0.52 0.604 -23098.7 13436.11

หมายเหต: ** แสดงถงคาสมประสทธมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 5 * แสดงถงคาสมประสทธมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 10

275

คาสมประสทธทไดจากการประมาณแบบจาลองขางตน สามารถบอกความสมพนธของปจจยทสงผลตอมลคาการนาเขาไดในระดบหนง แตอยางไรกตาม เ นองจากขอมลการคาของไทยมลกษณะเฉพาะหลายประการททาให คาสมประสทธของบางตวแปรอาจไมมนยสาคญทางสถต หรอมขนาด/เครองหมายทไมตรงกบทคาดหมายไว ฉะนน การวเคราะหผลการประมาณแบบจาลองในรายงานฉบบน จะไมเนนการตความจากคาสมประสทธเพอดผลเชงปรมาณ แตจะใหความสาคญมากกวากบการทาการจาลองสถานการณเชงนโยบาย (Policy Simulation) เชนเดยวกนกบในกรณของความตกลงการคาเสรอนๆ (ซงจะนาเสนอในตอนตอไป)

อยางไรกตาม สามารถดผลของคาสมประสทธจากตารางท 6.34 เพอวเคราะหทศทางของ

ความสมพนธระหวางตวแปรฝงขวาและฝงซายได ซงปจจยทสงผลตอมลคาการสงออกมดงตอไปน

• แตมตอดานภาษศลกากรสงผลกระทบดานบวกตอมลคาการนาเขาของไทยภายใตความตกลงการคาเสรไทย-ออสเตรเลย (TAFTA) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 5 นนคอ แตมตอภาษทสงขนจะสงผลใหมลคาการนาเขาของไทยภายใตความตกลงการคาเสรไทย-ออสเตรเลยเพมสงขน

• ระดบความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดในแบบจาลองนถกกาหนดใหเปนตวแปรหนเชนเดยวกบแบบจาลองอนๆ และมการทาปฏสมพนธ (Interaction) ระหวางตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดกบตวแปรแตมตอภาษศลกากร และตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดกบตวแปรอตราภาษภายใต FTA ฉะนน การตความความสมพนธระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนดกบมลคาการสงออกของไทยภายใตความตกลงการคาเสรไทย-ออสเตรเลยอาจยงไมชดเจนเพยงพอ ทงน ไดทาการจาลองสถานการณเชงนโยบายเพอวเคราะหมลคาการคาทเปลยนไปเมอมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดใหงายขน ซงจะกลาวถงในสวนถดไป

ผลการจาลองสถานการณเชงนโยบาย

สงทตองการศกษาในสวนน คอหากมการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากทม

ความเขมงวดมากใหมความเขมงวดลดลงไดจะทาสงผลใหมลคาการนาเขาเพมขน/ลดลงเทาใด การจาลองสถานการณเชงนโยบายสามารถทาไดโดยการใชแบบจาลองพยากรณหาสวนตางของมลคาการนาเขาในชวงกอนและหลงจากทมการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด คณะผวจยไดทาการจาลองสถานการณเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดในหลายลกษณะดงแสดงในตารางท 6.35 ทงน การเลอก “ค” ของกฎวาดวยแหลงกาเนดเพอทาการจาลองสถานการณ โดยจะเลอกเฉพาะกรณทสามารถเปรยบเทยบความเขมงวดระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนดทงสองได ยกตวอยางเชน สามารถบอกไดวากฎวาดวยแหลงกาเนด CC นาจะมความเขมงวดกวามากกวา CTH ฉะนน จงสามารถศกษากรณการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจาก CC มาเปน CTH ได ในทางตรงกนขาม หากไมสามารถระบไดอยางชดเจนวาระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนด CC กบ VA40 กฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทใดม

276

ความเขมงวดมากกวากน ดงนน จงไมทาการศกษาในกรณน ตารางท 6.35 ยงไดทาการสรปวาลกษณะการเปลยนแปลง ROO ททาการศกษานนมนยสาคญในแงของการเพมมลคาการคาหรอไม โดยในการนาเสนอผลตอจากนไป โดยจะเลอกนาเสนอเฉพาะผลของลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดทมนยสาคญทางสถตตอการเพมมลคาการคาเทานน

ตารางท 6.35 ลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ และความมนยสาคญ

ตอการเพมมลคาการคา ROO เดม ROO ทเจรจาใหม ความมนยสาคญ

CC CTH ไมมนยสาคญทางสถต

CTSH มนยสาคญทางสถต

CTH CTSH มนยสาคญทางสถต

WO VA มนยสาคญทางสถต

ตารางท 6.36 รอยละของมลคาการนาเขาทเพมขนเทยบกบมลคาการนาเขาโดยรวมเมอมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดสาหรบสนคานาเขาภายใตความตกลงไทย - ออสเตรเลย

ROO เดม ROO ใหม

CC CTH WO

CTSH รอยละ 28.01 รอยละ 38.73

VA รอยละ 0.19

ตารางท 6.36 แสดงมลคาการนาเขาเมอมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ จากหลก (Column) ไปเปนแถว (Row) สวนชองทถกแรเงาสเทาในตารางแสดงวาไมมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด เนองจากเปนกฎวาดวยแหลงกาเนดตวเดยวกน หรออาจเปนการเปลยนกฎวาดวยแหลงกาเนดทมความเขมงวดนอยไปมาก (ซงไมสนใจวเคราะห) ผลการจาลองสถานการณไมคอยนาเชอถอ โดยรอยละการเพมขนของมลคาการนาเขานจะขนอยกบ 2 ปจจยคอ หนง มลคาการนาเขาทเพมขนโดยเฉลยของสนคาแตละรายการใน ROO กลมนนๆ โดยหากการนาเขาโดยเฉลยตอรายการมคาเพมขน ยอมสงผลใหมลคาการคาทงหมดเพมขนดวย (ซงขอมลดงกลาวจะถกแสดงในตารางถดไป) สอง จานวนรายการสนคาทจดอยในกฎวาดวยแหลงกาเนดกลมนนๆ โดยหากจานวนรายการสนคามมาก แมวาการนาเขาโดยเฉลยตอรายการสนคาจะมคาเพมขนไมมากนก กอาจจะสงผลใหสดสวนการเพมขนเมอเทยบกบมลคาการคาทงหมดมคาสง ยกตวอยางเชน การผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากเกณฑ CTH ไปเปนเกณฑ CTSH สงผลใหมลคาการนาเขาเพมขนสงสด ซงเพมขนประมาณรอยละ 38 สาเหตทการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากเกณฑดงกลาว ทาใหมลคาการนาเขาเพมขนในสดสวนทคอนขางสง ทงน นาจะมสาเหตมาจากการทรายการสนคาทมกฎวาดวยแหลงกาเนดเปนประเภท CTH มจานวนรายการสนคาคอนขางมาก ฉะนน หากสามารถเจรจาผอนคลายกฎวาดวย

277

แหลงกาเนดประเภทนไดในทกรายการสนคา มลคาการสงออกจะสามารถเพมขนไดสงสดถงรอยละ 38.73 ตารางท 6.37 มลคาการนาเขาทเปลยนแปลงไปตอสนคา 1 รายการโดยเฉลย (ลานบาท) เมอ

ผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดแตละประเภท ROO เดม

ROO ใหม CC CTH WO

CTSH       4.76       2.82   VA     1.17  

ตารางท 6.37 แสดงมลคาการนาเขาเมอเมอมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภท

ตางๆ จากหลก (Column) ไปเปนแถว (Row) สวนชองทถกแรเงาสเทาในตารางแสดงวาไมมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด เนองจากเปนกฎวาดวยแหลงกาเนดตวเดยวกน หรออาจเปนการเปลยนกฎวาดวยแหลงกาเนดทมความเขมงวดนอยไปมาก (ซงไมสนใจวเคราะห) ผลการจาลองสถานการณไมคอยนาเชอถอ สงเกตวาการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากเกณฑ CC ไปเปน CTSH จะสงผลใหมลคาการนาเขาเพมขนมากกวาการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดเกณฑอนๆ แตอยางไรกตาม การเจรจาดงกลาวจะตองผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด 2 ขน ในขณะทการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากเกณฑ CTH ไปเปน CTSH จะสงผลใหมลคาการนาเขาเพมขนสงรองลงมาโดยการเจรจาดงกลาวมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดเพยง 1 ขนซงสามารถทาไดงายกวา และสงผลใหมลคาการนาเขาโดยรวมเพมขนรอยละ 38.73 (ดตารางท 6.41) ฉะนน ผกาหนดแนวทางในการเจรจาจงตองดตารางท 6.41 และ 6.42 ประกอบกน โดย ชงนาหนกวาสนคาในแตละกลมของ ROO มความยากงายในการเจรจาตางกนอยางไร เมอเปรยบเทยบกบ มลคาการคาโดยเฉลยทจะเพมขนตอตว หรอหากรายสนคาในกลม ROO นนมมากกตองคานงถงผลกระทบเชงบวกทยอมมากขนในแงของการเพมมลคาการคา

6.4.2.4 แบบจาลองมลคาการนาเขาภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน (JTEPA) อตราภาษภายใต FTA และลกษณะเฉพาะของกฎวาดวยแหลงกาเนดภายใตความตกลงหนสวน

เศรษฐกจไทย-ญปน ทสงผลตอแบบจาลองมดงตอไปน อตราภาษภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปนมคาเปนศนยคอนขางมาก (ประมาณรอยละ 60) แตในสนคาบางรายการยงคงมอตราภาษ FTA ทสงอย ณ ปจจบน อตราภาษ FTA โดยเฉลยของสนคาทกรายการอยทรอยละ 3.11 (สวนอตราภาษเฉลยของกลมสนคาทอตราภาษภายใต FTA ยงไมเปนศนยอยทรอยละ 7.5) สวนกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาของความตกลงการคาเสร JTEPA เปนกฎวาดวยแหลงกาเนดทมความหลากหลายมากทสด โดยแบงเปน 23 ประเภท และไมมการทาปฏสมพนธระหวางตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดกบตวแปรแตมตอภาษศลกากร และตวแปรอตราภาษภายใต FTA เนองจากการทาปฏสมพนธไมม

278

นยสาคญทางสถต โดยการจดกลมประเภทของกฎวาดวยแหลงกาเนดใหมตามความเขมงวดซงสามารถจดกลมใหมไดเปน 16 กลมดงตารางตอไปน

ตารางท 6.38 การจดกลมกฎวาดวยแหลงกาเนดของความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน

กฎวาดวยแหลงกาเนดจรง กฎวาดวยแหลงกาเนดทจดกลมใหม

CC CC Ccex CCandP CCandP CCexandP CCandVA100 CCandVA CCorVA40 CCorVA CCorVA40orP CCorVAorP CTH CTH CTHex CTHandP CTHandP CTHandVA100 CTHandVA CTHandVA40 CTHandVA50 CTHexorVA40 CTHorVA CTHorVA40 CTHorP CTHorP CTHorVA40orP CTHorVAorP CTSH CTSH CTSHexorVA40 CTSHorVA CTSHorVA40 CTSHorVA40orP CTSHorVAorP VA40 VA WO WO

ผลการประมาณแบบจาลอง

279

ตารางท 6.39 ผลการประมาณแบบจาลองมลคาการนาเขาภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย - ญปน

Linear regression Number of obs = 8235

F(32,19985) = 2.91 Prob>F = 0 R-squared = 0.0237 Root MSE = 2.30E+05

Dependent Variable : Thai import JTEPA 10 Independent Variable Coef. Std.Er t P>|t| [95% Conf. Interval]

margin 1291.9 570.9764 2.26 **0.024 172.6683 2411.185 FTA_rate -1837 864.0383 -2.13 **0.034 -3530.84 -143.37 sector_d2 89532 41454.68 2.16 **0.031 8269.938 170793.3 sector_d3 37953 18607.15 2.04 **0.041 1478.361 74427.82 sector_d4 11242 4386.032 2.56 **0.010 2644.563 19840.03 sector_d5 -370.042 6053.449 -0.06 0.951 -12236.3 11496.25 sector_d6 -3612.36 4692.922 -0.77 0.441 -12811.7 5586.957 sector_d7 8649.9 4404.421 1.96 **0.050 16.11974 17283.68 sector_d8 -1508.38 5479.114 -0.28 0.783 -12248.8 9232.068 sector_d9 139985 44904.84 3.12 **0.002 51959.74 228009.5 sector_d10 -4558.87 4911.7 -0.93 0.353 -14187.1 5069.31 sector_d11 15174 7269.708 2.09 **0.037 923.4376 29424.38 sector_d12 -3204.1 5509.14 -0.58 0.561 -14003.4 7595.214 sector_d13 3306.375 4039.839 0.82 0.413 -4612.73 11225.48 sector_d14 13869.67 9007.333 1.54 0.124 -3786.99 31526.33 sector_d15 7489.661 6309.476 1.19 0.235 -4878.51 19857.83 sector_d16 5439.961 5034.212 1.08 0.28 -4428.37 15308.29 sector_d17 55075.82 46042.57 1.2 0.232 -35179.3 145330.9 sector_d18 11585 6320.421 1.83 *0.067 -804.317 23974.94 stage_d2 2449.552 1997.745 1.23 0.22 -1466.54 6365.638 stage_d3 8989.3 4218.646 2.13 **0.033 719.7023 17258.93 stage_d4 15688 5613.193 2.79 **0.005 4684.449 26691.01 stage_d5 -7472 3826.547 -1.95 *0.051 -14972.8 29.21993 CC 9192.6 3523.837 2.61 **0.009 2285.026 16100.25 CCandP -11463 6376.909 -1.8 *0.072 -23963.6 1037.113 CCandVA 23843 8988.196 2.65 **0.008 6223.457 41461.74 CCorVA -43719 18648.3 -2.34 **0.019 -80273.9 -7163.15 CCorVAorP 4911.8 2450.494 2 **0.045 108.2016 9715.381 CTH 8786.8 3357.234 2.62 **0.009 2205.79 15367.85 CTHandP 2138.262 4486.212 0.48 0.634 -6655.85 10932.38 CTHandVA -930.126 4940.694 -0.19 0.851 -10615.1 8754.888 CTHorP 29969 9767.128 3.07 **0.002 10823.17 49115.26

280

CTHorVA 6242.767 4291.789 1.45 0.146 -2170.23 14655.76 CTHorVAorP 14858 4141.704 3.59 **0.000 6738.846 22976.43 CTSH 7026.075 4337.819 1.62 0.105 -1477.15 15529.3 CTSHorVA 8523.8 4563.796 1.87 *0.062 -422.385 17470.01 CTSHorP 7017.9 2854.679 2.46 **0.014 1422.024 12613.81 VA 64837 31640.33 2.05 **0.040 2813.681 126859.8 WO -5901.95 7253.742 -0.81 0.416 -20121.1 8317.226 cons -13360 4277.14 -3.12 **0.002 -21744.6 -4976.04

หมายเหต: ** แสดงถงคาสมประสทธมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 5 * แสดงถงคาสมประสทธมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 10

คาสมประสทธทไดจากการประมาณแบบจาลองขางตน สามารถบอกความสมพนธของปจจยท

สงผลตอมลคาการนาเขาไดในระดบหนง แตอยางไรกตาม เ นองจากขอมลการคาของไทยมลกษณะเฉพาะหลายประการททาให คาสมประสทธของบางตวแปรอาจไมมนยสาคญทางสถต หรอมขนาด/เครองหมายทไมตรงกบทคาดหมายไว ฉะนน การวเคราะหผลการประมาณแบบจาลองในรายงานฉบบน จะไมเนนการตความจากคาสมประสทธเพอดผลเชงปรมาณ แตจะใหความสาคญมากกวากบการทาการจาลองสถานการณเชงนโยบาย (Policy Simulation) เชนเดยวกนกบในกรณของความตกลงการคาเสรอนๆ (ซงจะนาเสนอในตอนตอไป)

อยางไรกตาม สามารถดผลของคาสมประสทธจากตารางท 6.39 เพอวเคราะหทศทางของ

ความสมพนธระหวางตวแปรฝงขวาและฝงซายได ซงปจจยทสงผลตอมลคาการนาเขามดงตอไปน

• แตมตอดานภาษศลกากรสงผลกระทบดานบวกตอมลคาการนาเขาของไทยภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน (JTEPA) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 5 นนคอ แตมตอภาษทสงขนจะสงผลใหมลคาการสงออกของไทยภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปนเพมสงขน

• อตราภาษภายใต FTA สงผลกระทบดานลบตอมลคาการนาเขาของไทยภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน (JTEPA) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบนยสาคญรอยละ 5 นนคอ อตราภาษภายใต FTA ทสงจะทาใหมลคาการสงออกของไทยภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปนลดลง

• ระดบความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดในแบบจาลองนถกกาหนดใหเปนตวแปรหนเชนเดยวกบแบบจาลองอนๆ โดยการทาปฏสมพนธ (Interaction) ระหวางตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดกบตวแปรแตมตอภาษศลกากร และตวแปรกฎวาดวยแหลงกาเนดกบตวแปรอตราภาษภายใต FTA นนไมมนยสาคญทางสถต ฉะนนแบบจาลองนจงไมมการทาปฏสมพนธ ทงน คณะผวจยไดทาการจาลองสถานการณเชงนโยบายเพอวเคราะหมลคาการคาทเปลยนไปเมอมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดใหงายขน ซงจะกลาวถงในสวนถดไป

281

ผลการจาลองสถานการณเชงนโยบาย สงทตองการศกษามสองประเดน คอหากมการเจรจาเพอลดภาษภายใต FTA ใหเปนศนยหมด

จะทาใหมลคาการสงออกเพมขนมากนอยเพยงใด และหากสามารถเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากทมความเขมงวดมากใหมความเขมงวดลดลงไดจะทาสงผลใหมลคาการนาเขาเพมขน/ลดลงเทาใด การจาลองสถานการณเชงนโยบายในกรณของการเจรจาเพอลดภาษภายใต FTA สามารถทาไดโดยการใชแบบจาลองพยากรณหาสวนตางของมลคาการนาเขากอนและหลงจากทมการเจรจาเพอลดภาษ สวนการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด สามารถทาไดโดยการใชแบบจาลองพยากรณหาสวนตางของมลคาการนาเขาในชวงกอนและหลงจากทมการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด

เมอจาลองสถานการณเชงนโยบายโดยกาหนดใหอตราภาษ FTA มคาเทากบศนย มลคาการ

นาเขามคาเพมขนจากเดมประมาณรอยละ 23 ซงเปนมลคาทคอนขางมากเลยทเดยว ทงน เนองจากภาษนาเขาภายใต FTA ยงมสดสวนของจานวนของรายการภาษ FTA ทเปนศนยยงไมมากนก (ประมาณรอยละ 59 ของรายการสนคาทงหมด) โดยมอตราภาษภายใต FTA เฉลยของสนคาทกรายการอ ย ท รอยละ 3.11 (สวนอตราภาษเฉลยของกลมสนคาทอตราภาษภายใต FTA ยงไมเปนศนยอยทรอยละ 7.5) เมอเทยบกบความตกลงการคาเสรฉบบอนๆ ฉะนน หากสามารถเจรจาใหอตราภาษภายใต FTA ของทกรายการสนคามคาเปนศนย รอยละการเพมขนของมลคาการสงออกของไทยภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปนจงเพมขนในสดสวนทคอนขางมาก

นอกจากน คณะผวจยไดทาการจาลองสถานการณเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดใน

หลายลกษณะดงแสดงในตารางท 6.40 ทงน การเลอก “ค” ของกฎวาดวยแหลงกาเนดเพอทาการจาลองสถานการณ จะเลอกเฉพาะกรณทสามารถเปรยบเทยบความเขมงวดระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนดทงสองได ยกตวอยางเชน สามารถบอกไดวากฎวาดวยแหลงกาเนด CC มความเขมงวดกวามากกวา CTH ฉะนน จงสามารถศกษากรณการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจาก CC มาเปน CTH ได ในทางตรงกนขาม หากไมสามารถระบไดอยางชดเจนวาระหวางกฎวาดวยแหลงกาเนด CC กบ VA40 กฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทใดมความเขมงวดมากกวากน ดงนน จงไมทาการศกษาในกรณน ตารางท 6.40 ยงไดทาการสรปวาลกษณะการเปลยนแปลง ROO ททาการศกษานนมนยสาคญในแงของการเพมมลคาการคาหรอไม โดยในการนาเสนอผลตอจากนไป จะเลอกนาเสนอเฉพาะผลของลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดทมนยสาคญทางสถตตอการเพมมลคาการคาเทานน

282

ตารางท 6.40 ลกษณะการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ และความมนยสาคญ

ตอการเพมมลคาการคา ROO เดม ROO ทเจรจาใหม ความมนยสาคญ

CCandP CC มนยสาคญทางสถต CCandVA CC ไมมนยสาคญทางสถต

CC CTH ไมมนยสาคญทางสถต CC CTSH ไมมนยสาคญทางสถต

CTHandP CTH มนยสาคญทางสถต CTHandVA CTH ไมมนยสาคญทางสถต

CCorVA CTHorVA มนยสาคญทางสถต CCorVA CCorVAorP มนยสาคญทางสถต

CCorVAorP CTHorVAorP ไมมนยสาคญทางสถต CTH CTHorVA มนยสาคญทางสถต

CTHorP CTHorVAorP มนยสาคญทางสถต CTHorVA CTHorVAorP ไมมนยสาคญทางสถต

CTSH CTSHorVA มนยสาคญทางสถต CTSH CTSHorVAorP ไมมนยสาคญทางสถต

VA CCorVA ไมมนยสาคญทางสถต VA CCorVAorP ไมมนยสาคญทางสถต VA CTHorVA ไมมนยสาคญทางสถต VA CTHorVAorP ไมมนยสาคญทางสถต VA CTSHorVA ไมมนยสาคญทางสถต

ตารางท 6.41 รอยละของมลคาการนาเขาทเพมขนเทยบกบมลคาการนาเขาโดยรวมเมอมการ

ผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดสาหรบสนคานาเขาภายใตความตกลงไทย - ญปน

ตารางท 6.41 แสดงมลคาการนาเขาโดยรวมเมอมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทตางๆ โดยรอยละการเพมขนของมลคาการนาเขานจะขนอยกบ 2 ปจจยคอ หนง มลคาการนาเขาท

ROO เดม ROO ใหม การเพมขนของมลคาการนาเขาโดยรวม

(รอยละ)

CCandP CC 0.3301 CCorVA CCorVAorP 0.5837 CCorVA CTHorVA 0.8844

CTHandP CTH 0.0334 CTH CTHorVA 0.5666

CTHorP CTHorVAorP 0.0010 CTSH CTSHorVA 0.0007

283

เพมขนโดยเฉลยของสนคาแตละรายการใน ROO กลมนนๆ โดยหากการนาเขาโดยเฉลยตอรายการมคาเพมขน ยอมสงผลใหมลคาการคาทงหมดเพมขนดวย (ซงขอมลดงกลาวจะถกแสดงในตารางถดไป) สอง จานวนรายการสนคาทจดอยในกฎวาดวยแหลงกาเนดกลมนนๆ โดยหากจานวนรายการสนคามมาก แมวาการนาเขาโดยเฉลยตอรายการสนคาจะมคาเพมขนไมมากนก กอาจจะสงผลใหสดสวนการเพมขนเมอเทยบกบมลคาการคาทงหมดมคาสง ยกตวอยางเชน การผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจากเกณฑ CCorVA ไปเปนเกณฑ CCorVAorP และเกณฑ CCorVA ไปเปนเกณฑ CTHorVA สงผลใหมลคาการนาเขามสดสวนเพมขนมากกวาการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทอนๆ ตารางท 6.42 มลคาการนาเขาทเปลยนแปลงไปตอสนคา 1 รายการโดยเฉลย (ลานบาท) เมอ

ผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดแตละประเภท

ตารางท 6.42 แสดงมลคาการสงออกทเปลยนแปลงไปตอสนคา 1 รายการโดยเฉลย เมอมการ

ผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด สงเกตวาการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภท CCorVA ไปเปน CCorVAorP สงผลใหมลคาการนาเขาเพมขนมากกวาการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทอนๆ (2 ลานบาท) และสงผลใหมลคาการนาเขาโดยรวมเพมขนรอยละ 0.58 (ดตารางท 6.41) ฉะนน ผกาหนดแนวทางในการเจรจาจงตองดตารางท 6.41 และ 6.42 ประกอบกน โดย ชงนาหนกวาสนคาในแตละกลมของ ROO มความยากงายในการเจรจาตางกนอยางไร เมอเปรยบเทยบกบ มลคาการคาโดยเฉลยทจะเพมขนตอตว หรอหากรายสนคาในกลม ROO นนมมากกตองคานงถงผลกระทบเชงบวกทยอมมากขนในแงของการเพมมลคาการคา 6.5 บทสรปและขอเสนอแนะเชงนโยบาย

1. กฎวาดวยแหลงกาเนดปจจยสาคญทมสวนทาใหมลคาการคาระหวางประเทศของไทยตากวาทควรจะเปนอยางมนยสาคญในเชงปรมาณ (Quantitatively Significant) จากการจาลองสถานการณทนาสนใจเชงนโยบาย (Policy Simulation) หากมการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดใหมความเขมงวดนอยลง พบวาจะสงผลตอการเพมมลคาการคาระหวางประเทศของไทยไดอยางมนยสาคญ

ROO เดม ROO ใหม มลคาการนาเขาทเปลยนแปลงไปตอสนคา 1 รายการ (ลานบาท) เมอมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนด

CCandP CC 1.020 CCorVA CCorVAorP 2.070 CCorVA CTHorVA 0.310

CTHandP CTH 0.220 CTH CTHorVA 1.350

CTHorP CTHorVAorP 1.410 CTSH CTSHorVA 0.013

284

โดยมลคาการคาทเพมขนจะมากหรอนอยขนอยกบวาเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทใด เจรจาเพอใหผอนคลายลงมาไดมากนอยเพยงใด และเปนกรณของ FTA ไหน ตารางท 6.43 เปนการนาเสนอผลทมตอการเพมมลคาการคา หากไทยสามารถเจรจาใหมการลดความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดลง (โดยในแตละ FTA คณะผวจยไดเลอกนาเสนอเฉพาะลกษณะการเปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนดทจะสงผลตอการเพมมลคาการคามากทสด ผลทมตอมลคาการคาสาหรบการเปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนดในลกษณะอนๆ สามารถดไดจากตอนอนๆ ในบทน) อยางไรกตาม การเพมขนของมลคาการคาดงทแสดงในตารางท 6.43 อาจจะเกดจากการทจานวนสนคาทอยใน ROO ประเภทนนๆ มจานวนมากเลยทาใหผลทมตอการคาหากมการผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทนนๆ ดมคามาก (โดยทการเพมขนของมลคาการคาของสนคาแตละรายการอาจจะไมสงนก) จงนาเสนอผลของการลดความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดทมตอการเพมขนของมลคาการคา “โดยเฉลยเปนรายสนคา” ในตารางท 6.44 ประกอบดวย

ตารางท 6.43 ผลการประมาณมลคาการคาของไทยทนาจะเพมขนหากมการเจรจาเพอใหกฎวาดวยแหลงกาเนดมความเขมงวดนอยลง (ในแตละ FTA เลอกเฉพาะการเปลยนแปลง ROO ทจะมผลตอการเพมมลคาการคามากทสด ผลทมตอมลคาการคาสาหรบการเปลยนแปลงกฎวาดวย

แหลงกาเนดในลกษณะอนๆ สามารถดไดจากตอนอนๆ ในบทน) ฝงสงออก

ความตกลงการคา

เสร

ROO เดม

ROO ทเจรจา

ใหม

ประมาณการมลคาการสงออกทเพมขน (รอยละ ของมลคาการสงออกทงหมด) หลงจากเจรจาเพอผอนคลายกฎ ROO

สาขาอตสาหกรรมทเกยวของ

AFTA (กลมประเทศอาเซยนเดม)

CTH or VA or P CTSH or VA or P

41.15 (9.78 หมนลานบาท) เคม เครองจกรกล อาหาร เหลก

AFTA (กลมประเทศอาเซยนใหม)

CTH or VA or P CTSH or VA or P

31.60 (2.29 หมนลานบาท) เคม เครองจกรกล อาหาร เหลก

ACFTA VA VA_or1 42.87 (7.81 หมนลานบาท) เคม เครองจกรกล อาหาร สงทอ JTEPA CC CTH 14.48 (1.29 หมนลานบาท) อาหาร สงทอ TAFTA - - - -

ฝงนาเขา

ความตกลงการคา

เสร

ROO เดม

ROO ใหม

ประมาณการมลคาการนาเขาทเพมขน (รอยละ) เมอเจรจาเพอผอนคลายกฎ ROO

สาขาอตสาหกรรมทเกยวของ

AFTA CTH or VA or P CTSH or VA or P

9.08 (2.04 หมนลานบาท) เคม เครองจกรกล อาหาร เหลก

ACFTA VA VA or P 1.88 (0.25 หมนลานบาท) เคม เครองจกรกล อาหาร สงทอ JTEPA CC or VA CTH or VA 0.88 (0.11 หมนลานบาท) เหลก TAFTA2 CTH CTSH 38.73 (0.65 หมนลานบาท) เครองจกรกล เหลก

หมายเหต: 1. VA_or ในทนหมายถงกฎวาดวยแหลงกาเนดทเปน (CC or VA) (CTH or VA) หรอ (VAorP) (ดรายละเอยดในตอน 6.3.1.2 ขางบน)

2. ในกรณของการคากบกลมประเทศอาเซยนใหมผานความตกลง TAFTA ผลของการประมาณคาแบบจาลองไมคอยนาเชอถอ

และไมสามารถนาไปใชเปนขอสรปเชงนโยบายได คณะผวจยจงเลอกทจะไมนาเสนอผลในสวนน

285

ตารางท 6.44 ผลการประมาณมลคาการคาของไทยทนาจะเพมขนโดยเฉลยตอ 1 รายการสนคาในกฎวาดวยแหลงกาเนดแตละประเภท หากมการเจรจาเพอใหกฎวาดวยแหลงกาเนดมความเขมงวด

นอยลง (ในแตละ FTA เลอกเฉพาะการเปลยนแปลง ROO ทจะมผลตอการเพมมลคาการคามากทสด ผลทมตอมลคาการคาสาหรบการเปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนดในลกษณะอนๆ สามารถดได

จากตอนอนๆ ในบทน) ฝงสงออก

ความตกลงการคาเสร

ROO เดม ROO ทเจรจาใหม

ประมาณการมลคาการสงออกทเพมขนโดยเฉลยตอ 1 รายการสนคา

สาขาอตสาหกรรมทเกยวของ

AFTA (กลมประเทศอาเซยนเดม)

(CCandP) or VA or P

CTSH or VA 29.15 ลานบาท เครองนงหม

AFTA (กลมประเทศอาเซยนใหม)

(CCandP) or VA or P

CTSH or VA 3.02 ลานบาท เครองนงหม

ACFTA VA VA_or1 16.28 ลานบาท เคม เครองจกรกล อาหาร สงทอ JTEPA CC and VA CC 50.44 ลานบาท อาหาร TAFTA - - - -

ฝงนาเขา

ความตกลงการคาเสร

ROO เดม ROO ใหม ประมาณการมลคาการสงออกทเพมขนโดยเฉลยตอ 1 รายการสนคา

สาขาอตสาหกรรมทเกยวของ

AFTA CC or VA or P CTSH or VA 3.07 ลานบาท สงทอ ACFTA VA VA or P 0.45 ลานบาท เคม เครองจกรกล อาหาร สงทอ JTEPA CC or VA CC or VA or P 2.07 ลานบาท อาหาร TAFTA2 CC CTSH 0.98 ลานบาท เกษตร อาหาร

หมายเหต: 1. VA_or ในทนหมายถงกฎวาดวยแหลงกาเนดทเปน (CC or VA) (CTH or VA) หรอ (VAorP) (ดรายละเอยดในตอน 6.3.1.2 ขางบน)

2. ในกรณของการคากบกลมประเทศอาเซยนใหมผานความตกลง TAFTA ผลของการประมาณคาแบบจาลองไมคอยนาเชอถอและไมสามารถนาไปใชเปนขอสรปเชงนโยบายได คณะผวจยจงเลอกทจะไมนาเสนอผลในสวนน

ตารางท 6.43 และ 6.44 ขางตนสะทอนใหเหนวา ในแตละ FTA ผลของกฎวาดวยแหลงกาเนดท

มตอมลคาการคามความหลากหลายสง การเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดโดยหวงผลวาจะทาใหมลคาการคาระหวางประเทศเพมขนจะตองกระทาอยางระมดระวง โดยพจารณาถงประเภทของสนคาทจะทาการเจรจาและลกษณะการเจรจาเปนสาคญ เชน หากการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดของสนคาประเภทหนงๆ เปนการเจรจาสนคาเปนตวๆ (ไมไดเจรจาเพอลดความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดเปนประเภท โดยครอบคลมสนคาหลายตว) กควรใชตารางท 6.44 เปนพนฐานในการตดสนใจ โดยดวาสนคานนๆ อยในกลม ROO ประเภทใด โดยเลอกเจรจาเปลยน ROO ทนาจะสงผลตอการเพมมลคาการคามากทสด (ทงน ตองคานงถงความยากงายในการเจรจาสนคานนๆ ดวย) หากมองในแงน การเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดในฝงสงออกนาจะเปนประโยชนมากกวาฝงนาเขา (สงผลตอการเพมมลคาการคาเฉลยตอตวมากกวา) โดยนาจะใหความสาคญกบความตกลง JTEPA และ AFTA เปนพเศษ โดยเฉพาะอยางยงสนคาทมกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภท CC and VA และ (CCandP) or VA or P ตามลาดบ

286

ในทานองเดยวกน หากการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดนนเปนการเจรจาเพอเปลยนแปลงกฎวาดวยแหลงกาเนดเปนประเภท โดยผลการเจรจาจะครอบคลมสนคาทกตวทมกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทนนๆ กควรใชตารางท 6.43 เปนพนฐานในการเจรจา เนองจากในกรณน จานวนสนคาทอยในกฎวาดวยแหลงกาเนดประเภทนนๆ จะสงผลอยางมนยสาคญตอการเพมมลคาการคา อยางเชน ในกรณของการสงออกไปยงประเทศอาเซยนเดมภายใต AFTA และการสงออกไปยงจนภายใต ACFTA ไทยจะสามารถเพมมลคาการสงออกไดกวารอยละ 40 หากมการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดจาก CTH or VA or P มาเปน CTSH or VA or P และจาก VA มาเปน VA_or ตามลาดบ แตทงนตองคานงถงความยากงายในการเจรจาสนคานนๆ ดวย

อยางไรกตาม โดยภาพรวมแลวการเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดนาจะสงผลตอการเพมการสงออกมากกวาการนาเขาและนาจะสงผลดตอดลการคาของไทย ทงน ผนาผลการศกษานไปใชควรคานงวาผลการศกษานเปนการ “พยากรณ” ผลกระทบตอการคาของไทยทนาจะเกดขนหากปจจยตางๆ ทสนใจมการเปลยนแปลง ซงอาจจะมความคลาดเคลอนจากการพยากรณบาง นอกจากน แบบจาลองทางเศรษฐมตอาจจะไมสามารถสะทอนผลของปจจยอนๆ ทไมไดรวมไวในแบบจาลอง (เนองจากไมมขอมลในสวนนนทสามารถวดเปนตวเลขได)

2. อตราภาษภายใต FTA เปนปจจยทมอทธพลตอมลคาการคาระหวางประเทศอยางม

นยสาคญในเชงปรมาณ (Quantitatively Significant) โดยสาหรบความตกลงการคาเสรทมอตราภาษคอนขางตาอยแลว การเจรจาเพอลดภาษภายใต FTA ใหมากขนไปอก จะสงผลตอการเพมมลคาการคาไมมากนก ในทางตรงกนขามความตกลงการคาเสรทมอตราภาษทยงอยในเกณฑคอนขางสง การเจรจาเพอลดภาษจะสงผลตอการเพมมลคาการคาอยางมนยสาคญ ตารางท 6.45 แสดงอตราภาษภายใต FTA (โดยเฉลย) ของความตกลงการคาเสรฉบบตางๆ และผลการประมาณการเพมขนของมลคาการคา หากไทยสามารถเจรจาใหมการลดภาษภายใต FTA ใหเปนศนยในทกรายการสนคา

287

ตารางท 6.45 ผลการประมาณมลคาการคาของไทยทนาจะเพมขนหากมการเจรจาใหมการลดภาษในทกรายการสนคาใหเปนศนยหมด

ฝงสงออก

ความตกลงการคาเสร อตราภาษ FTA โดยเฉลย (รอยละ)

สดสวนของรายการสนคาทมอตราภาษ FTA = 0 (รอยละ)

มลคาการสงออกทเพมขนเมอ FTA rate =0 (รอยละ)

AFTA (กลมประเทศอาเซยนเดม)

0 100 -

AFTA ( ก ล ม ป ร ะ เ ท ศอาเซยนใหม)

3.50 37 21 (1.55 หมนลานบาท)

ACFTA 0.09 98 4 (0.73 หมนลานบาท) JTEPA 0.60 94 15 (1.3 หมนลานบาท) TAFTA1 - - -

ฝงนาเขา

ความตกลงการคาเสร อตราภาษ FTA โดยเฉลย สดสวนของรายการสนคาทมอตราภาษ FTA = 0

มลคาการนาเขาทเพมขน เมอ FTA rate = 0

AFTA 0 100 - ACFTA 0.11 97 8 (1.05 หมนลานบาท) JTEPA 3.11 59 23 (2.86 หมนลานบาท) TAFTA 0 100 -

หมายเหต: 1. ในกรณของการคากบกลมประเทศอาเซยนใหมผานความตกลง TAFTA ผลของการประมาณคาแบบจาลองไมคอยนาเชอถอ

และไมสามารถนาไปใชเปนขอสรปเชงนโยบายได คณะผวจยจงเลอกทจะไมนาเสนอผลในสวนน

ตารางท 6.45 แสดงวา ปจจบนในหลายๆ FTA ของไทย อตราภาษภายใต FTA เหลานนเปน

ศนยหมดแลว ในขณะทใน FTA อนๆ ทยงคงเรยกเกบภาษอยกจะจดเกบในอตราคอนขางตา แตการเจรจาเพอลดภาษเหลานใหเปนศนยในทสดโดยเรวกยงมนยสาคญตอการเพมมลคาการคาของไทย ทงน มกรณทนาจะพจารณาเปนพเศษคอการสงออกและนาเขาภายใต JTEPA และการสงออกไปยงกลมประเทศอาเซยนใหม ซงในกรณเหลาน การเจรจาลดภาษใหเปนศนยหมดจะมผลตอการเพมมลคาการคาคอนขางมาก เปนทนาสงเกตเพมเตมวาหากมการลดภาษใหเปนศนยทงฝงสงออกและนาเขาภายใต JTEPA มลคาการสงออกทเพมขนนาจะนอยกวามลคาการนาเขาทเพมขน ยอมสงผลใหไทยขาดดลการคา ทงน สวนหนงเกดจากภาษสงออกของไทยไปญปนมอตราคอนขางตา ในขณะทภาษนาเขาของไทยจากญปนยงอยในเกณฑสง (กรณการขาดดลในลกษณะนเปนเชนเดยวกบกรณของ ACFTA ดตาราง 6.45 ดานบนประกอบ) ในขณะทกรณของกลมประเทศอาเซยน (ใหม) ภาษนาเขาของไทยเปนศนยหมดแลว การเจรจาเพอลดภาษสงออกของไทยใหเปนศนยทงหมดยอมทาใหไทยไดดลการคา อยางไรกตามผนาผลการศกษานไปใชควรคานงวาผลการศกษานเปนการ “พยากรณ” ผลกระทบตอการคาของไทยทนาจะเกดขนหากปจจยตางๆ ทสนใจมการเปลยนแปลง ซงอาจจะมความคลาดเคลอนจากการพยากรณบาง นอกจากน แบบจาลองทางเศรษฐมตอาจจะไมสามารถสะทอนผลของปจจยอนๆ ทไมไดรวมไวในแบบจาลอง (เนองจากไมมขอมลในสวนนนทสามารถวดเปนตวเลขได)

288

จากผลในขอ 1 และ 2 ขางตน โดยภาพรวมแลว พบวา ใน FTA ททาการศกษา การเจรจาเพอผอนคลายกฎวาดวยแหลงกาเนดนาจะสงผลตอการเพมมลคาการคาทงฝงสงออกและนาเขามากกวาการเจรจาเพอลดภาษภายใต FTA ใหเปนศนยทกรายการ หนวยงานของรฐทเกยวของจงควรจะใหความสาคญกบเรองของความเขมงวดของกฎวาดวยแหลงกาเนดใหมากเปนพเศษ

289

บทท 7 ปญหาในการใชแบบจาลองแบบดลยภาพทวไปเพอวเคราะหการปรบตว ของภาคการผลตไทยภายหลงจากความตกลงการคาเสรมผลบงคบใช

และแนวทางในการแกไข1

7.1 บทนาและระเบยบวธในการวเคราะห

การวเคราะหเพอศกษาผลกระทบของความตกลงการคาเสร (FTA) ทมตอการปรบตวของภาคการผลตไทยในลกษณะ ex-post จาเปนทจะตองมขอมลภาพเศรษฐกจไทยเปนรายสาขาทงกอนและหลงจากท FTA ทสนใจศกษามผลบงคบใช เพราะคาถามหลกในการวจยคอ “หลงจาก” ทไทยไดทาการบงคบใช FTA ตางๆ แลว ภาคการผลตตางๆ มการปรบตวอยางไร ทงน โปรดสงเกตวางานศกษาในลกษณะนมความแตกตางจากงานศกษาทใชแบบจาลองแบบดลยภาพทวไป (CGE) ทมอยในปจจบนซงสวนใหญเปนงานในลกษณะ ex-ante กลาวคอเปนการ “คาดการณ” ผลกระทบทนาจะเกดขนหากไทยมการบงคบใชความตกลงการคาเสรตางๆ ทสนใจศกษา ขอจากดหลกของการทาการวเคราะหแบบ ex-post ในกรณของ FTA ของไทยคอ การขาดขอมลทเปนภาพ “หลง” จากความตกลงการคาเสรมผลบงคบใช ยกตวอยางเชน ขอมลหลกทนาจะมความเหมาะสมในการวเคราะหผลกระทบรายอตสาหกรรมและเหมาะกบการใชในแบบจาลอง CGE คอ ตารางปจจยการผลต-ผลผลต (input-output table: IO table) ซงเปนตารางทแสดงโครงสรางการผลต และการกระจายผลผลตของเศรษฐกจไทยในปตางๆ ททาการสารวจ ในการนจงจาเปนตองมตารางดงกลาวสาหรบปกอนหนาทไทยไดทาการลงนามในความตกลงการคาเสร และในปหลงจากความตกลงการคาเสรมผลบงคบใช โดยตารางทงสอง ควรมระยะเวลาหางกนพอสมควร เนองจากผลกระทบของ FTA ตอการผลตอาจจะยงไมชดเจนนกในชวงแรกๆ หลงจากมการลงนามในขอตกลง ทงน ความตกลงการคาเสรสวนใหญของไทยมการลงนามในชวงป 2004-2007 (ยกเวน AFTA ซงมการลงนามในป 1993) แตตารางปจจยการผลต-ผลผลตลาสดทมเปนตารางของป 2005 ซงตารางนยอมไมสามารถสะทอนการเปลยนแปลงในภาคการผลตอนเปนผลมาจาก FTA สวนใหญของไทย (ซงมการลงนามในชวงป 2004-2007)

จากปญหาการขาดขอมลในการวเคราะหทไดกลาวถงในยอหนาทแลว คณะผวจยจงไดนาเสนอแนวทางในการแกปญหานในรายงานการศกษาขนตน (ธนวาคม 2553 ตอนท 2.3) โดยไดเสนอวาควรจะมการทา forecast simulation โดยใช IO table ของป 2000 และป 2005 เปนหลกในการทาการพยากรณ IO table ของป 2010 โดยมแนวความคดหลกคอ การสมมตวาตวแปรทางดานโครงสราง (structural parameters) บางตวมการเปลยนแปลงในลกษณะเดยวกนในชวงป 2000-2005 กบชวงป                                                             1 หมายเหต: งานศกษาบทนคอ "การวเคราะหถงผลกระทบของปรมาณการคาทเปลยนแปลงไปตอภาคอตสาหกรรม" ตาม TOR ขอ 5.1.3 ทงน คณะผวจยไดปรบเปลยนหวขอเรองใหสอดคลองกบประเดนทเราคนพบ กลาวคอปญหาทพบในการใชระเบยบวธทนาเสนอไปในรายงานการศกษาขนตน (ธนวาคม 2553 ตอนท 2.3) และแนวทางในการแกไข

290

2005-2010 แลวปอนการเปลยนแปลงจรงของตวแปรเศรษฐกจมหภาคบางอยางในชวง 2005-2010 (โดยทสามารถหาขอมลนไดจากแหลงอนทไมใช IO table) เขาไปเพอใหแบบจาลองทาการพยากรณ IO table ของป 20102 คณะผวจยไดทาการวเคราะหดวยวธการดงกลาวแลว โดยเรมจากการใชแบบจาลองขนาดเลกเพอทดลองวา ระเบยบวธทนาเสนอสามารถใหผลทมความนาเชอถอมากนอยเพยงใด ทงนเนองจากระเบยบวธทนาเสนอเปนเทคนคทคอนขางใหม คณะผวจยจงคดวาการใชแบบจาลองขนาดเลกนาจะทาใหคณะผวจยสามารถสบคนเหตผล ทมาทไป ของผลการศกษาบางอยาง หากผลนนๆ ผดไปจากทคาดหมายไว อยางไรกตาม พบวาการใชแบบจาลองขนาดเลกกมปญหาในตวมนเอง (ดงทจะไดกลาวถงในตอนตอไป) เมอคณะผวจยพบปญหานจงไดหนกลบมาใชแบบจาลองขนาดใหญทเคยใชในการศกษาในโครงการเดยวกนในระยะท 1 (ดรายละเอยดในงานศกษาของสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2553) บทท 8) ซงกพบปญหาในอกลกษณะหนง คณะผวจยคดวาปญหาตางๆ ทพบมนยสาคญเปนอยางยงตอผลการศกษา ซงทาใหคดวาผลการศกษาอาจไมนาจะมความนาเชอถอเพยงพอ คณะผวจยจงตดสนใจทจะไมนาเสนอผลการศกษาตลอดจนขอเสนอแนะเชงนโยบายในสวนน และจะไดนาเสนอปญหาตางๆ ตลอดจนแนวทางในการแกไขในตอนตอไป 7.2 ปญหาทพบจากการทดลองใช Forecast Simulation และ Historical/Decomposition

Simulation ตามทไดกลาวถงในบทนาวาคณะผวจยไดทดลองใชแบบจาลองขนาดเลกในการทดสอบระเบยบวธทไดนาเสนอไปในรายงานการศกษาขนตน (ธนวาคม 2553 ตอนท 2.3) โดยคาดหวงวาการใชแบบจาลองขนาดเลกนาจะทาใหสามารถสบคนเหตผล ทมาทไปของผลการศกษาบางอยาง หากผลนนๆ ผดไปจากทคาดหมายไว แตผลลพทประการหนงของการใชแบบจาลองขนาดเลกคอฐานขอมลทใชในการศกษาจะมลกษณะทคอนขางหยาบ กลาวคอฐานขอมลจะเกดจากการยบรวม (Aggregate) ขอมลใน IO table หลายๆ cell เขาดวยกน ซงในบางกรณจาเปนตองมการยบรวมขอมลของหลายๆ อตสาหกรรมเขาดวยกน โดยทอตสาหกรรมเหลานนมความแตกตางกนโดยพนฐาน การทาเชนนทาใหเปนการยากทจะตความผลทไดวาเกดขนกบอตสาหกรรมใดกนแน หรอผลทไดเกดจากลกษณะเฉพาะของอตสาหกรรมใด เมอคณะผวจยหนกลบมาใชแบบจาลองใหญ ซงเปนแบบจาลองเดยวกบทเคยใช ในการศกษาในโครงการเดยวกนในระยะท 1 (ดรายละเอยดในงานศกษาของสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2553) บทท 8) คณะผวจยพบปญหาในประเดนตางๆ ดงตอไปน

• ปญหาทวไป: ในประเดนแรก คณะผวจยพยายามทจะใหแบบจาลองทาการพยากรณตวเลขจานวนมาก (ตาราง IO table ทงตาราง) โดยขอมลทปอนเขาไปเพอเปนพนฐานในการพยากรณมจานวนจากด (ปอนเพยงคาการเปลยนแปลง รสนยม เทคโนโลย และการ

                                                            2 ดรายละเอยดการทา forecast simulation และ Historical/Decomposition simulation ไดในภาคผนวกท 1

291

เปลยนแปลงขอมลเศรษฐกจมหภาคบางอยางเขาไป) ปญหาดงกลาวทาใหตวเลขทพยากรณออกมานาจะมโอกาสคลาดเคลอนสงเนองจากแบบจาลองม degree of freedom ตา ซงเมอเปรยบเทยบกบแบบจาลองทางเศรษฐมตแลว แบบจาลองประเภทหลงยงมชวงความเชอมน (confidence interval) ใหใชประกอบในการวเคราะห แตเนองจากแบบจาลอง CGE ไมสามารถใหขอมลในสวนนได จงเปนการยากทจะตดสนใจเชอผลของการพยากรณดงกลาว ในประเดนตอมา เนองจากแบบจาลองทใชมขนาดใหญมากทาใหการพยายามอธบายผลบางประการทดขดแยงกบสงทคาดเปนไปไดยาก ทาใหไมสามารถอธบายผลการวเคราะหหลายๆ อยางไดอยางนาพอใจ

• ปญหาในการทา forecast simulation (ดภาพท 7.1 (ลาง) ประกอบ): คณะผวจยคดวาผลทไดจากการทา Historical simulation (ดภาพท 7.1 (บน) ประกอบ) ระหวางป 2000-2005 นาจะมความนาเชอถอระดบหนง โดยแบบจาลองไดสามารถทาการคานวณการเปลยนแปลงของ structural parameters ทง 5 ตวไดอยางใกลเคยงกบความเปนจรง (ผลอนนสอดคลองกบงานศกษาในโครงการเดยวกนในระยะท 1 (ดรายละเอยดในงานศกษาของสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2553) บทท 8) แตในการทา forecast simulation (ภาพท 7.1 (ลาง)) จะตองปอนขอมลการเปลยนแปลงทแทจรง ระหวางป 2000-2010 โดยหากยดโครงสรางของแบบจาลองเดมทใชในการศกษาในระยะท 1 ตองหาขอมลทเหมาะสมทจะใชเปนตวแทน (proxy) ของ import/export shift parameter ตวแปรนเปนตวแปรทสะทอนการเคลอนตวของเสนอปสงคของการสงออกและนาเขา โดยควบคมปจจยอนๆ ใหคงท ซงโดยพนฐานแลวเปนการยากทจะหาขอมลทสะทอนการเปลยนแปลงในลกษณะน ปญหาทานองเดยวกนนเกดขนกบการหา proxy ของ rate of return on investment และ capital accumulation/decumulation (ภาพท 7.1 (ลาง))

• ปญหาในการทา decomposition simulation (ดภาพท 7.2 (ลาง) ประกอบ): การใช proxy ของ import/export shift parameter เปนตวแทนของ FTA นนยอมมปญหาในตวมนเอง กลาวคอ ในประเดนแรก คณะผวจยอาจจะไมมนใจนกในการใช import/export shift เปนตวแทนของ FTA เนองจากเปนการเปลยนแปลงในเชงปรมาณ (quantity) มากกวาในเชงราคา (price) ซง FTA นาจะสงผลในเชงราคา (เปนการลดภาษ) มากกวาในเชงปรมาณ ในแงนคณะผวจยไดนาเสนอในรายงานการศกษาขนตน (ธนวาคม 2553 ตอนท 2.3) วาควรจะหา proxy ของ FTA ทมความเหมาะสมมากกวา เชน การลดภาษฝงนาเขาและสงออก ซงไดทดลองดาเนนการแลว ผลปรากฏวา โครงสรางของขอมลของแบบจาลองน ไมคอยเออตอการดดแปลงแบบจาลองในลกษณะนมากนก ทาใหผลทไดไมคอยนาเชอถอ ในประเดนทสอง (ซงเกยวเนองกบประเดนแรก) หากยงคงใช import/export shift parameter เปนตวแทนของ FTA นาจะเปนการยากทจะแยกผลกระทบของ FTA ออกจากปจจยอนๆ ทเกยวเนองกบการเพมหรอลดมลคาการสงออกและนาเขา ในประเดนสดทาย เนองจาก FTA สวนใหญของไทยมการลงนามในชวงป 2004-2007 คณะผวจยจงอาจจะไมมความมนใจ

292

เพยงพอวาผลกระทบของ FTA ไดเกดขนอยางชดเจนเพยงพอ และโดยเฉพาะอยางยงผลทเกดขนนนจะถกสะทอนเขามาในตวแปรมหภาค อยางเชน import/export shift parameter, rate of return on investment หรอ capital accumulation/decumulation ไดดเพยงใด ในประเดนหลงน มหลายทานไดนาเสนอวาในกรณของ ASEAN หากมสมมตฐานวาการลดภาษภายใต ASEAN เกดขนมากในชวง 2000-2010 (แม ASEAN จะเกดขนในป 1993) กนาจะหาผลกระทบของ ASEAN ไดจากวธทใชอย อยางไรกตามโครงสรางของแบบจาลองทใชอยไมมความยดหยน (flexibility) เพยงพอทจะดดแปลงเพอดผลกระทบของ ASEAN เปนการเฉพาะได

293

ภาพ 7.1 แผนผงแสดงวธการทา Forecast Simulation และ Historical Simulation เพอพยากรณตารางปจจยการผลต-ผลผลตในป 2010 Historical Simulation Forecast Simulation

ปอน”การเปลยนแปลงจรง”ท

เกดขนในระบบเศรษฐกจ

ในชวงป 2000-2005

แบบจาลองจะคานวณการเปลยนแปลงของ

“ตวแปรทางโครงสราง” ทจาเปนเพอให สงท

ปอนเขาไปสามารถเกดขนไดจรง

แบบจาลอง

CAMGEM-H

ใชเฉพาะการแปลยนแปลงของตวแปรทางโครงสรางท

เปนการเปลยนเปลงทางดานเทคโนโลยและรสนยม ใน

การทา forecast simulation

ปอนการเปลยนแปลงของเทคโนโลยและรสนยมทคานวณได จาก

Historical Simulation ขางตน รวมทงปอน “การเปลยนแปลงจรง”

ของมลคาการคา คาใชจายรฐบาล และการเปลยนแปลงของอตรา

ตอบแทนจากการลงทนและการสะสมทน ในชวงป 2005-2010

แบบจาลองจะคานวณ (พยากรณ) ภาพ

เศรษฐกจทควรจะเปนในป 2010 เมอมการ

เปลยนแปลงทงหาดานดงกลาว

แบบจาลอง

CAMGEM-H

การเปลยนแปลงของตวแปรทางโครงสรางทงสามนยากทจะหา proxy ทเหมาะสม ตวแปรทงสามทมปญหาคอ: 1.การเปลยนแปลงของมลคาการคา หรอ import/export shift parameter 2.การเปลยนแปลงของอตราผลตอบแทนจากการลงทน หรอ rate of return on investment 3.การเปลยนแปลงของการสะสมทน หรอ capital accumulation/decumulation

ปญหาทพบ 

294

ภาพ 7.2 แผนผงแสดงวธการทา Historical/Decomposition Simulation ในชวงป 2000-2010 Historical simulation  

Decomposition simulation

แบบจาลองจะคานวณการเปลยนแปลงของ “ตว

แปรทางโครงสราง” ทจาเปนเพอให สงทเรา

ปอนเขาไปสามารถเกดขนไดจรง

แบบจาลอง

CAMGEM-H

ปอน”การเปลยนแปลงจรง”

ทเกดขนในระบบเศรษฐกจ

ในชวงป 2000-2010

ปอนการเปลยนแปลงของตวแปรทางโครงสรางทคานวณ

ไดเขาไปทละตว เพอดผลกระทบของปจจยนนๆ เพยง

อยางเดยว

แบบจาลอง

CAMGEM-H

แบบจาลองจะคานวณการ

ปรบตวของภาคตางๆ ใน

ระบบเศรษฐกจ

ใชคาการเปลยนแปลงของตวแปรทางโครงสรางท

คานวณไดทกตว ในการทา decomposition simulation

(เพยงแตแยกปอนทละตว)

295

7.3 บทสรปและขอเสนอแนะ

คณะผวจยพบวาการแกปญหาการขาดขอมล “ภาพเศรษฐกจไทยหลงจากมการทา FTA” โดยการพยายามใชแบบจาลองในการพยากรณฐานขอมลขนาดใหญอยางเชน ตาราง IO table ในป 2010 (โดยการทา forecast simulation) มปญหาในทางปฏบตหลายประการ ไมวาจะทดลองวธนในแบบจาลองขนาดเลกหรอขนาดใหญ ปญหาเหลานทาใหผลการพยากรณตารางปจจยการผลต-ผลผลตในป 2010 ไมนาจะมความนาเชอถอเพยงพอทจะใชเปนพนฐานในการวเคราะหผลกระทบของ FTA ทมตอการปรบตวของภาคการผลตไทย ดงนน การแกปญหานนาจะตองอาศยการรอขอมลจรงจากตาราง IO table ป 2010 มากกวาการพยายามตอบโจทยดวยแบบจาลอง อยางไรกตาม คณะผวจยยงพบวาการทา Historical/Decomposition simulation มความนาเชอถอและสอดคลองกบความเปนจรงระดบหนง ซงนบวาเปนการคนพบทนาสนใจ เพราะคณะผวจยไดทาการพฒนาโปรแกรมเพอใชในการนไวแลว ดงนน เมอขอมล IO table ป 2010 ออกมา กจะสามารถทาการวเคราะหผลกระทบของ FTA ทมตอภาคอตสาหกรรมไดอยางมความมนใจพอสมควร ทงนมรายละเอยดในทางปฏบตทคณะผวจยตองดดแปลงโปรแกรมทไดพฒนาขนเพอใหการวเคราะหนนสามารถสะทอนผลกระทบของ FTA ตอภาคอตสาหกรรมไทยไดดยงขน ดงตอไปน

• การดดแปลงแบบจาลอง (model modification): ควรพฒนาตวแปรใหมทสามารถสะทอนผลของ FTA ไดดกวาตวแปรทใชอยกลาวคอ import/export shift parameter

• การเพมเตมรายละเอยดในแบบจาลอง (model enhancement): วตถประสงคในขอนคอการเพมรายละเอยดของแบบจาลองใหสามารถแยกแยะผลกระทบทเกดจาก FTA และผลกระทบทเกดจากการเปลยนแปลงของปจจยอนๆ (ทถกสะทอนในมลคาการสงออกและนาเขาของไทย) ออกจากกน เพอใหสามารถประเมนผลทเกดจาก FTA ไดโดยตรง

  

 

297

บทท 8 การวเคราะหการเปลยนแปลงของเครอขายการผลตในอาเซยน

8.1 บทนา

ทผานมา การลงทนโดยตรงจากตางประเทศมสวนชวยในการพฒนาอตสาหกรรมของประเทศ

ไทย นโยบายการพฒนาอตสาหกรรมของประเทศจงเปนนโยบายการดงดดการลงทนจากตางประเทศ พรอมไปกบการสงเสรมการเชอมโยงการผลตกนระหวางบรษทขามชาตทมาลงทนกบบรษทสญชาตไทย อยางไรกตาม นโยบายการดงดดการลงทนจากตางประเทศไมไดเปนปจจยทสาคญเพยงประการเดยวทบรษทขามชาตเหลานจะมาลงทน ปจจยทมผลตอการตดสนใจลงทนของบรษทขามชาตยงมหลายประการ เชน ตนทนในการเขาถงปจจยการผลต ตนทนในการเขาถงตลาด และตนทนในการบรหารจดการหวงโซการผลต เปนตน

ในบทนคณะผวจยไดสรปแนวโนมการลงทนโดยตรงจากตางประเทศในอาเซยน รวมทง

บทบาทและพฒนาการของบรษทขามชาตในการเขามาลงทนและสรางเครอขายการผลตในอาเซยน ตลอดจนไดพยายามเนนการศกษาปจจยจากการลดอตราภาษภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยนวามความเชอมโยงกบเครอขายการผลตในอาเซยนใน 4 อตสาหกรรม อนไดแก อตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต อตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม อตสาหกรรมอเลกทรอนกสและเครองใชไฟฟา และอตสาหกรรมเคมภณฑและพลาสตก หรอไม อยางไร อยางไรกตาม เนองจากการไมมขอมลการผลตและขอมลการคาภายในประเทศของประเทศตางๆ ในอาเซยนของแตละอตสาหกรรมททาการศกษา การวเคราะหจงเปนเพยงแคการวเคราะหจากขอมลการคาระหวางประเทศเพยงอยางเดยว ซงทาใหเหนภาพการเปลยนแปลงของเครอขายการผลตขามพรมแดนเทานน

ในบทน คณะผวจยใชขอมลจากฐานขอมลตางๆ ดงน

• มลคาสตอกเงนลงทนโดยตรงจากตางประเทศและกระแสเงนลงทนโดยตรงจากตางประเทศจากฐานขอมลของ United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD)

• จานวนและบทบาทของบรษทขามชาตจากฐานขอมล Investment Map ของ International Trade Center

• มลคาการสงออกทงหมดของประเทศอาเซยน จากฐานขอมลของ United Nations Commodity Trade (UN COMTRADE)

298

8.2 การลงทนโดยตรงจากตางประเทศในอาเซยน 8.2.1 สถานะการลงทนโดยตรงจากตางประเทศในภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใต

ในชวงป 2533 ถงป 2552 สตอกเงนลงทนโดยตรงไหลเขาจากตางประเทศ (inward FDI stock) สประเทศไทยมแนวโนมเพมสงขนโดยตลอด แมจะมการลดลงบางในป 2540 อนเนองมาจากการเกดภาวะวกฤตเศรษฐกจ เมอเทยบกบประเทศตางๆ ในภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใตในป 2552 ประเทศไทยเปนประเทศทมสตอกเงนลงทนโดยตรงสงสดเปนอนดบท 2 รองจากสงคโปร โดยมสตอกเงนลงทนโดยตรงไหลเขาประมาณ 99 พนลานเหรยญสหรฐฯ ประเทศทมสตอกเงนลงทนโดยตรงสงสดเปนอนดบรองๆ ลงมา ไดแก มาเลเซย อนโดนเซย และเวยดนาม ตามลาดบ (ดภาพท 8.1 ประกอบ)

หากพจารณากระแสเงนลงทนโดยตรงทไหลเขาจากตางประเทศ (inflow FDI) สประเทศตางๆ ในภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใตเฉพาะในชวงป 2543 ถงป 2552 พบวา ประเทศไทยเปนประเทศทมกระแสเงนลงทนโดยตรงไหลเขาสงสดเปนอนดบท 2 รองจากสงคโปรเกอบทกป โดยมกระแสเงนลงทนโดยตรงไหลเขาในชวงประมาณ 4 ถง 11 พนลานเหรยญสหรฐฯ เปนทนาสงเกตวา ในชวงหลงๆ อนโดนเซยและเวยดนามมกระแสเงนลงทนโดยตรงไหลเขาอยางกาวกระโดดจากทอยในชวงประมาณ 1 ถง 2 พนลานเหรยญสหรฐฯ เปนอยในชวงประมาณ 8 ถง 9 พนลานเหรยญสหรฐฯ (ดภาพท 8.2 ประกอบ)

299

ภาพท 8.1 มลคาสตอกเงนลงทนโดยตรงจากตางประเทศไหลเขาสประเทศตางๆ ในภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใต ในชวงป 2533 ถงป 2552

ทมา: ฐานขอมลเงนลงทนโดยตรงของ UNCTAD

ภาพท 8.2 มลคากระแสเงนลงทนโดยตรงจากตางประเทศไหลเขาสประเทศตางๆ ในภมภาค

เอเซยตะวนออกเฉยงใต ในชวงป 2543 ถงป 2552

ทมา: ฐานขอมลเงนลงทนโดยตรงของ UNCTAD

0

50

100

150

200

250

300

350

2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552

มลคาสตอกเงนลงทนโดยตรงไหลเขา

(พนลานเหรยญสหรฐฯ)

สงคโปร

ไทย

มาเลเซย

อนโดนเซย

ฟลปปนส

เวยดนาม

BCLM

‐10

‐5

0

5

10

15

20

25

30

35

40

2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552

มลคาเงนลงทนโดยตรงไหลเขา

(พนลานเหรยญสหรฐฯ)

สงคโปร

ไทย

มาเลเซย

อนโดนเซย

ฟลปปนส

เวยดนาม

BCLM

300

8.2.2 สถานะการลงทนโดยตรงจากตางประเทศในโลก

ในชวงป 2533 ถงป 2552 สตอกเงนลงทนโดยตรงไหลเขาจากตางประเทศถงประมาณ 3 ใน 4 อยในประเทศพฒนาแลว สวนอกประมาณ 1 ใน 4 กระจายไปยงภมภาคตางๆ ทวโลก โดยภมภาคทมสวนแบงของสตอกเงนลงทนโดยตรงไหลเขาสงทสดคอภมภาคเอเซยตะวนออก ภมภาคละตนอเมรกาและแครบเบยน และภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใต (ดภาพท 8.3 ประกอบ)

หากพจารณาแนวโนมของเงนลงทนโดยตรงทไหลเขาภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใตจะเหนไดวา ในชวงป 2533 ถงป 2539 สวนแบงของสตอกเงนลงทนโดยตรงไหลเขามแนวโนมเพมขนอยางชดเจนจากประมาณรอยละ 3.09 ในป 2533 เปนรอยละ 5.12 ในป 2539 จากนนหลงจากทเกดภาวะวกฤตเศรษฐกจขน สวนแบงของสตอกเงนลงทนโดยตรงไหลเขามแนวโนมลดลงอยางตอเนองจนถงประมาณรอยละ 3.26 ในป 2544 ในชวงตอมาซงเปนชวงทประเทศในภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใตเรมฟนตวจากภาวะวกฤตเศรษฐกจ สวนแบงของสตอกเงนลงทนโดยตรงกลบมามแนวโนมเพมขนเรอยๆ เปนรอยละ 4.22 ในป 2551 กอนทจะลดลงเลกนอยเหลอรอยละ 3.89 ในป 2552 ซงเปนผลจากการเกดภาวะวกฤตแฮมเบอรเกอร (ดภาพท 8.3 ประกอบ)

อยางไรกตาม หากเปรยบเทยบขอมลเงนลงทนโดยตรงทไหลเขาจากตางประเทศทวโลกกลบพบวา ตงแตป 2547 ประเทศในภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใตมสวนแบงของกระแสเงนลงทนโดยตรงจากตางประเทศลดลงอยางตอเนอง จนกระทงมสวนแบงอยทรอยละ 3.30 ซงนอยกวาสวนแบงของภมภาคทสาคญตางๆ ทงหมด ไมวาจะเปนภมภาคละตนอเมรกาและแครบเบยน ภมภาครสเซยและซไอเอส ภมภาคเอเซยใต และภมภาคเอเซยตะวนออก ซงมประเทศทมการขยายตวทางเศรษฐกจสงอยางบราซล รสเซย อนเดย และจน (ดภาพท 8.4 ประกอบ)

301

ภาพท 8.3 สวนแบงของสตอกเงนลงทนโดยตรงจากตางประเทศไหลเขาสภมภาคตางๆ ในชวงป 2533 ถงป 2552

ทมา: ฐานขอมลเงนลงทนโดยตรงของ UNCTAD

ภาพท 8.4 สวนแบงของกระแสเงนลงทนโดยตรงจากตางประเทศไหลเขาสภมภาคตางๆ ในชวง

ป 2543 ถงป 2552

ทมา: ฐานขอมลเงนลงทนโดยตรงของ UNCTAD

0

2

4

6

8

10

12

2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552

สวนแบงของสตอกเงนลงทนโดยตรงไหลเขา (รอยละ

)

แอฟรกา

ละตนอเมรกาและแครบเบยน

เอเซยตะวนตก

เอเซยตะวนออก

เอเซยใต

เอเซยตะวนออกเฉยงใต

รสเซยและซไอเอส

0

2

4

6

8

10

12

14

16

2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552

สวนแบงของเงนลงทนโดยตรงไหลเขา

(รอยละ

)

แอฟรกา

ละตนอเมรกาและแครบเบยน

เอเซยตะวนตก

เอเซยตะวนออก

เอเซยใต

เอเซยตะวนออกเฉยงใต

รสเซยและซไอเอส

302

8.2.3 บทบาทและพฒนาการของการลงทนโดยบรษทขามชาตในอาเซยน

การลงทนโดยตรงจากตางประเทศเพอผลตสนคาหรอบรการสาหรบการบรโภคในประเทศและการสงออกไปยงตางประเทศ มผลโดยตรงตอระบบเศรษฐกจของประเทศจากมลคาเพมทเกดขนจากการใชปจจยการผลตภายในประเทศและการจางแรงงาน นอกจากผลทางตรงดงกลาวแลว การลงทนโดยตรงจากตางประเทศยงชวยทาใหเกดผลทางออม เชน การเพมประสทธภาพในการผลต การถายทอดเทคโนโลย และการพฒนาฝมอแรงงานและความชานาญในการบรหารจดการ เปนตน หากเกดการเชอมโยงกนระหวางบรษทขามชาต (multinational corporation: MNC) กบบรษททองถน

ทผานมา มงานวจยหลายชนทไดทาการศกษาผลกระทบของการลงทนโดยตรงจากตางประเทศตอระบบเศรษฐกจของประเทศ โดยมทงทเปนการศกษาวเคราะหโดยการใชแบบจาลองทางเศรษฐมต การใชแบบจาลองดลยภาพ และการทากรณศกษาผานการสมภาษณ ในหวขอน คณะผวจยจะยงไมทาการศกษาผลกระทบดงกลาวในรายละเอยด แตจะขอสรปขอคนพบเบองตนเกยวกบบทบาทและพฒนาการของการลงทนโดยบรษทขามชาตในประเทศไทยและประเทศสมาชกอาเซยนอก 3 ประเทศ อนไดแก ประเทศมาเลเซย สงคโปร และเวยดนาม ซงมศกยภาพในการเปนเครอขายการผลตสนคาในกรณศกษา 4 กลมอตสาหกรรมดงน (ดตารางท 8.1 ถง 8.4 ประกอบ)

• ในประเทศไทย อตสาหกรรมทมบรษทในเครอบรษทขามชาตมากทสดและมการจางงานสงทสดคออตสาหกรรมอเลกทรอนกสและเครองใชไฟฟา (372 บรษทและ 333,778 คน) รองลงมาเปนอตสาหกรรมยานยนต ยานพาหนะอนๆ และชนสวน (253 บรษทและ 158,764 คน) อตสาหกรรมเคมภณฑ (167 บรษทและ 58,456 คน) และอตสาหกรรมสงทอ เครองนงหม และเครองหนง (112 บรษทและ 44,658 คน) ตามลาดบ

• บรษทในเครอบรษทขามชาตใน 4 อตสาหกรรมทศกษาทมาจดตงขนในประเทศไทย มาเลเซย สงคโปร และเวยดนาม สวนใหญมสญชาตญปน

• ในประเทศไทย มาเลเซย สงคโปร และเวยดนาม อตสาหกรรมทมบรษทในเครอบรษทขามชาตมากทสดคออตสาหกรรมอเลกทรอนกสและเครองใชไฟฟา ซงสะทอนใหเหนวาในภาพรวมอตสาหกรรมนเกดการแบงแยกการผลต (fragmentation) ในระดบสง

• บรษทขามชาตในอตสาหกรรมอเลกทรอนกสและเครองใชไฟฟามาจดตงบรษทในเครอในประเทศมาเลเซยมากทสด (466 บรษท) รองลงมาเปนประเทศไทย (372 บรษท) สงคโปร (266 บรษท) และเวยดนาม (79 บรษท) ตามลาดบ

• ในดานพฒนาการของการลงทนในชวงตงแตป 2543 เปนตนมา มบรษทขามชาตในอตสาหกรรมอเลกทรอนกสและเครองใชไฟฟามาจดตงบรษทในเครอในประเทศไทยมากทสด (53 บรษท) เปนทนาสงเกตวา บรษทในเครอของบรษทขามชาตในประเทศเวยดนามเปนบรษททเพงมการจดตงขนในชวงตงแตป 2543 เปนตนมาถง 30 บรษท

303

• บรษทขามชาตในอตสาหกรรมยานยนต ยานพาหนะอนๆ และชนสวนมาจดตงบรษทในเครอในประเทศไทยมากทสด (253 บรษท) รองลงมาเปนประเทศมาเลเซย (190 บรษท) สงคโปร (101 บรษท) และเวยดนาม (41 บรษท) ตามลาดบ

• ในดานพฒนาการของการลงทนในชวงตงแตป 2543 เปนตนมา มบรษทขามชาตในอตสาหกรรมยานยนต ยานพาหนะอนๆ และชนสวนมาจดตงบรษทในเครอในประเทศไทยมากทสด (33 บรษท) เปนทนาสงเกตวา บรษทในเครอของบรษทขามชาตในประเทศเวยดนามเปนบรษททเพงมการจดตงขนในชวงตงแตป 2543 เปนตนมาถง 17 บรษท

• บรษทขามชาตในอตสาหกรรมเคมภณฑมาจดตงบรษทในเครอในประเทศมาเลเซยมากทสด (189 บรษท) รองลงมาเปนประเทศไทย (167 บรษท) สงคโปร (132 บรษท) และเวยดนาม (64 บรษท) ตามลาดบ

• ในดานพฒนาการของการลงทนในชวงตงแตป 2543 เปนตนมา มบรษทขามชาตในอตสาหกรรมเคมภณฑมาจดตงบรษทในเครอในประเทศเวยดนามมากทสด (20 บรษท) ซงมากกวาในประเทศไทยเลกนอย (18 บรษท)

• บรษทขามชาตในอตสาหกรรมสงทอ เครองนงหม และเครองหนงมาจดตงบรษทในเครอในประเทศมาเลเซยมากทสด (161 บรษท) รองลงมาเปนประเทศไทย (112 บรษท) เวยดนาม (58 บรษท) และสงคโปร (50 บรษท) ตามลาดบ

• ในดานพฒนาการของการลงทนในชวงตงแตป 2543 เปนตนมา มบรษทขามชาตในอตสาหกรรมเคมภณฑมาจดตงบรษทในเครอในประเทศเวยดนามมากทสด (28 บรษท) ซงมากกวาในประเทศไทยถงเกอบ 2 เทาตว (15 บรษท)

304

ตารางท 8.1 จานวน ยอดขาย และการจางงานของบรษทขามชาตใน 4 อตสาหกรรมทศกษา ในประเทศไทยในป 2552

ยานยนต ยานพาหนะอนๆ และชนสวน

สงทอ เครองนงหม และเครองหนง

อเลกทรอนกสและเครองใชไฟฟา

เคมภณฑ

จานวนบรษทขามชาต 188 91 267 114 จานวนบรษทในเครอบรษทขามชาต

253 112 372 167

จานวนบรษทในเครอบรษทขามชาตทเพงมการจดตงขนตงแตป 2543

33 15 53 18

ยอดขายของบรษทในเครอบรษทขามชาต (ลานเหรยญสหรฐฯ)

2,142.6 1,674.4 6,030.2 8,898.5

สดสวนจานวนบรษทในเครอบรษทขามชาตทรายงานขอมลยอดขาย (รอยละ)

8.3 13.4 7.5 8.4

จานวนแรงงานในบรษทในเครอบรษทขามชาต (คน)

158,764 44,658 333,778 58,456

สดสวนจานวนบรษทในเครอบรษทขามชาตทรายงานขอมลการจางงาน (รอยละ)

88.9 83.9 87.4 80.8

บรษทขามชาตทมจานวนบรษทในเครอมากทสด

HONDA MOTOR CO., LTD. (ญปน)

NIPPO LTD. (ญปน) HITACHI, LTD. (ญปน)

Bayer AG (เยอรมน)

สญชาตของบรษทขามชาตทมจานวนบรษทในเครอมากทสด

ญปน ญปน ญปน ญปน

ทมา: ฐานขอมล Investment Map ของ International Trade Center

305

ตารางท 8.2 จานวน ยอดขาย และการจางงานของบรษทขามชาตใน 4 อตสาหกรรมทศกษา ในประเทศมาเลเซยในป 2552

ยานยนต ยานพาหนะอนๆ และชนสวน

สงทอ เครองนงหม และเครองหนง

อเลกทรอนกสและเครองใชไฟฟา

เคมภณฑ

จานวนบรษทขามชาต 159 126 346 125 จานวนบรษทในเครอบรษทขามชาต

190 161 466 189

จานวนบรษทในเครอบรษทขามชาตทเพงมการจดตงขนตงแตป 2543

16 12 31 9

ยอดขายของบรษทในเครอบรษทขามชาต (ลานเหรยญสหรฐฯ)

81,036.9 30,571.8 766,197.0 149,225.5

สดสวนจานวนบรษทในเครอบรษทขามชาตทรายงานขอมลยอดขาย (รอยละ)

77.9 78.9 79.6 81.5

จานวนแรงงานในบรษทในเครอบรษทขามชาต (คน)

68,963 53,070 360,117 56,639

สดสวนจานวนบรษทในเครอบรษทขามชาตทรายงานขอมลการจางงาน (รอยละ)

91.1 89.4 88.8 87.3

บรษทขามชาตทมจานวนบรษทในเครอมากทสด

ANSELL LIMITED (ออสเตรเลย)

ANSELL LIMITED (ออสเตรเลย)

FLEXTRONICS INTERNATIONAL LTD. (สงคโปร)

Akzo Nobel N.V. (เนเธอรแลนด)

สญชาตของบรษทขามชาตทมจานวนบรษทในเครอมากทสด

ญปน ญปน ญปน ญปน

ทมา: ฐานขอมล Investment Map ของ International Trade Center

306

ตารางท 8.3 จานวน ยอดขาย และการจางงานของบรษทขามชาตใน 4 อตสาหกรรมทศกษา ในประเทศสงคโปรในป 2552

ยานยนต ยานพาหนะอนๆ และชนสวน

สงทอ เครองนงหม และเครองหนง

อเลกทรอนกสและเครองใชไฟฟา

เคมภณฑ

จานวนบรษทขามชาต 96 48 217 114 จานวนบรษทในเครอบรษทขามชาต

101 50 266 132

จานวนบรษทในเครอบรษทขามชาตทเพงมการจดตงขนตงแตป 2543

6 0 24 9

ยอดขายของบรษทในเครอบรษทขามชาต (ลานเหรยญสหรฐฯ)

63,262.5 11,066.2 483,319.4 118,420.9

สดสวนจานวนบรษทในเครอบรษทขามชาตทรายงานขอมลยอดขาย (รอยละ)

61.4 80.0 70.3 76.5

จานวนแรงงานในบรษทในเครอบรษทขามชาต (คน)

11,078 6,133 104,651 15,845

สดสวนจานวนบรษทในเครอบรษทขามชาตทรายงานขอมลการจางงาน (รอยละ)

92.1 94.0 87.2 93.2

บรษทขามชาตทมจานวนบรษทในเครอมากทสด

SONY CORPORATION

(ญปน)

Chanrai Investment Corporation (บาฮามาส)

HITACHI, LTD. (ญปน)

MITSUI CHEMICALS,INC.

(ญปน) สญชาตของบรษทขามชาตทมจานวนบรษทในเครอมากทสด

ญปน ญปน ญปน ญปน

ทมา: ฐานขอมล Investment Map ของ International Trade Center

307

ตารางท 8.4 จานวน ยอดขาย และการจางงานของบรษทขามชาตใน 4 อตสาหกรรมทศกษา ในประเทศเวยดนามในป 2552

ยานยนต ยานพาหนะอนๆ และชนสวน

สงทอ เครองนงหม และเครองหนง

อเลกทรอนกสและเครองใชไฟฟา

เคมภณฑ

จานวนบรษทขามชาต 36 56 63 56 จานวนบรษทในเครอบรษทขามชาต

41 58 79 64

จานวนบรษทในเครอบรษทขามชาตทเพงมการจดตงขนตงแตป 2543

17 28 30 20

ยอดขายของบรษทในเครอบรษทขามชาต (ลานเหรยญสหรฐฯ)

14,769.2 14,776.1 31,663.9 24,435.3

สดสวนจานวนบรษทในเครอบรษทขามชาตทรายงานขอมลยอดขาย (รอยละ)

43.9 44.8 44.3 40.6

จานวนแรงงานในบรษทในเครอบรษทขามชาต (คน)

46,980 100,973 82,252 17,284

สดสวนจานวนบรษทในเครอบรษทขามชาตทรายงานขอมลการจางงาน (รอยละ)

82.9 91.4 83.5 81.3

บรษทขามชาตทมจานวนบรษทในเครอมากทสด

NIDEC CORPORATION

(ญปน)

Hwaseung R&A Co., Ltd. (เกาหลใต)

NIDEC CORPORATION

(ญปน)

Jotun A/S (นอรเวย)

สญชาตของบรษทขามชาตทมจานวนบรษทในเครอมากทสด

ญปน ญปน ญปน สหรฐฯ

ทมา: ฐานขอมล Investment Map ของ International Trade Center

308

8.2.4 โอกาสและความทาทายจากการลงทนโดยบรษทขามชาต

ในภาพรวมแลว หากไมนบชวงวกฤตเศรษฐกจ มลคาเงนลงทนโดยตรงจากตางประเทศมแนวโนมไหลเขาสประเทศไทยและประเทศตางๆ ในภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใตมากขน แตอยางไรกตาม เมอเปรยบเทยบกบประเทศอนๆ ทวโลกกลบพบวา ประเทศในภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใตมความนาสนใจในการลงทนโดยตรงนอยกวาประเทศในภมภาคอนๆ โดยเฉพาะอยางยงกลมประเทศ BRICs ซงไดแก ประเทศบราซล รสเซย อนเดย และจน (ดภาพท 8.5 และ 8.6 ประกอบ) คณะผวจยไดสรปโอกาสและความทาทายจากการลงทนโดยบรษทขามชาตดงน

• มบรษททมขนาดใหญทสดในโลก 2,000 บรษทแรกตงอยในทวปเอเซยและแปซฟคมากเปนอนดบสองรองจากทวปอเมรกาเหนอ (ดภาพท 8.7 ประกอบ) สะทอนถงโอกาสทางธรกจทสง ซงมาพรอมกบสภาพการแขงขนทสงเชนเดยวกน

• บรษทขามชาตจะปรบยทธศาสตรการลงทนใหมใหสอดคลองกบสภาพความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบ (comparative advantage) ของแตละประเทศ โดยคาดวาจะเกดการยายฐานการผลตสนคาทมการใชแรงงานอยางเขมขน (labor-seeking FDI) จากเมองตางๆ ในประเทศจนทอยบรเวณชายฝงทะเลไปยงประเทศในอาเซยนมากขน ในขณะทการลงทนในเมองตางๆ ในประเทศจนทอยบ รเวณชายฝ งทะเลจะเปนการลงทนเพอเ พมขดความสามารถในการแขงขน (industry upgrading) สวนการลงทนเพอเจาะตลาดภายในประเทศ (marketing-seeking FDI) จะไปทเมองตางๆ ในประเทศจนทอยบรเวณทลกเขาไป (UNESCAP, 2009)

• ประเทศจน อนเดย และเวยดนามพยายามเปดเสรและมความเชอมโยงในระบบเศรษฐกจโลกมากขน จงถอเปนคแขงขนในการดงดดการลงทนโดยตรงจากตางประเทศทสาคญ อยางไรกตาม ประเทศเหลานยงมปจจยดานลบทมผลตอการตดสนใจลงทน เชน คาจางแรงงานในจนมแนวโนมสงขนอยางมากทาใหตนทนการผลตสงขนตามไปดวย ขณะทอนเดยและเวยดนามยงมปญหาเกยวกบโครงสรางพนฐาน

• นโยบายดงดดการลงทนโดยเฉพาะอยางยงมาตรการสงเสรมการลงทนโดยใหสทธประโยชนทางภาษจะเปนปจจยทมความสาคญลดลงในการตดสนใจลงทนของบรษทขามชาต นอกจากน ในระยะยาว การใชนโยบายดงดดการลงทนอาจจะกอใหเกดผลเสยกบประเทศ เนองจากจะทาใหเกดการถายโอนทรพยากรไปยงนกลงทนตางชาต และอาจทาใหเกดการบดเบอนการคาระหวางประเทศและโครงสรางการผลตในประเทศผรบการลงทน

• นโยบายทภาครฐควรใหความสาคญคอการสรางโอกาสและสภาพแวดลอมทเออตอการลงทนและการประกอบกจการ เชน การสนบสนนการเชอมโยงระหวางผประกอบการในประเทศและบรษทขามชาตเพอเพมประสทธภาพในการผลต การถายทอดเทคโนโลย การพฒนาฝมอแรงงานและความชานาญในการบรหารจดการ และการพฒนาพธการทางศลกากรใหมความโปรงใส ไมยงยากซบซอน ในประเดนดานพธการศลกากรนน แมวา

309

ในชวงป 2548 ถงป 2552 ระยะเวลาและคาใชจายโดยเฉลยทใชในการดาเนนการนาเขา/สงออกในประเทศไทยจะลดลงถงรอยละ 41.3 และ 31.8 ตามลาดบ แตยงตองมการพฒนาตอไปเพอแขงขนสกบสงคโปร (ดตารางท 8.5 ประกอบ)

• แตละปจะมบรษทขามชาตรายใหมมาลงทนผลตชนสวนยานยนตในไทยเฉลยตอปประมาณ 30 ราย แตในป 2553 มผผลตชนสวนยานยนตรายใหมจากตางประเทศเขามาลงทนในไทยถงประมาณ 100 ราย ซงสวนใหญเปนกลมทนสญชาตญปน รองลงมาเปนทนจากจน

• บรษท ไทยซมมต ออโตพารท อนดสทร ไดรบประโยชนจากการเขารวมเครอขายการผลตกบบรษทประกอบรถยนตขามชาตขนาดใหญหลายราย และไดไปลงทนขยายการผลตเพมทตางประเทศ เชน มาเลเซย อนโดนเซย เวยดนาม จน อนเดย และสหรฐฯ [ฐานเศรษฐกจ, 6-9 กมภาพนธ 2554]

• บรษท เอช-วน พารทส (ประเทศไทย) และบรษท ซเอนซ ดเทคซ ไดรบประโยชนจากการเขารวมเครอขายการผลตรถยนตอโคคารกบบรษท มตซบช มอเตอรส (ประเทศไทย) [ฐานเศรษฐกจ, 21-23 เมษายน 2554]

• ผประกอบการในกลมอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมรายใหญ 6 รายไดทยอยยายฐานการผลตไปยงประเทศเพอนบาน เชน กมพชา เวยดนาม และบงกลาเทศแลว เนองจากประเทศเหลานมคาจางแรงงานทตากวาประเทศไทย นอกจากน ผประกอบการทไปลงทนในเวยดนามยงอาจสามารถใชประโยชนจากความตกลง TPP (Trans-Pacific Strategic Economic Partnership Agreement) ซงเปนความตกลง FTA ทเวยดนามอยในระหวางการเจรจากบประเทศคคาอนๆ อก 8 ประเทศซงมสหรฐฯ เปนประเทศคเจรจาดวยได [มตชน, 7 มกราคม 2554]

• ผประกอบการในกลมอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมในประเทศสมาชกอาเซยนมการรวมตวกนเปนเครอขายการผลตภายใตโครงการ Source ASEAN Full Service Alliance (SAFSA) เพอใหสามารถเขาถงลกคาระดบโลก เชน Muji, Polo, Mark & Spencer ได

• ผประกอบการในกลมอตสาหกรรมอเลกทรอนกสและเครองใชไฟฟาในไทย ซงสวนใหญเปนผประกอบการทรบจางผลตสนคาเพยงอยางเดยว (original equipment manufacturer: OEM) และผประกอบการทรบจางออกแบบเบองตน ผลต และทดสอบสนคา (electronics manufacturing service: EMS) ควรปรบตวใหทนตอสภาพการณทบรษทขามชาตในอตสาหกรรมนมแนวโนมทจะควบรวมกจการกนมากขน รวมทงจะบรหารความเสยงดวยการลดจานวนและเลอกเฉพาะซพพลายเออรทสามารถปรบตวและดาเนนการตามกฎระเบยบขอบงคบตางๆ ดานมาตรฐานสนคาและสงแวดลอมไดอยางทนทวงท

• บรษท เอสซจ เคมคอลส ไดรบประโยชนจากการเขารวมเครอขายการผลตกบบรษทประกอบรถยนตขามชาตขนาดใหญหลายราย และไดไปขยายการลงทนในอตสาหกรรมปโตรเคมทประเทศเวยดนามและอนโดนเซย เนองจากทงสองประเทศนมอตราการเตบโตทางเศรษฐกจสงและตลาดยงมความตองการสนคาทยงไมไดรบการตอบสนองอยมาก

310

ภาพท 8.5 ลาดบความนาสนใจทบรษทขามชาตมแผนจะไปลงทนในภมภาคตางๆ ในป 2553 และ 2555

ทมา: UNCTAD (2010) World Investment Report 2010 หมายเหต: ลาดบความนาสนใจเรยงจาก 1 (ไมนาสนใจ) ถง 5 (นาสนใจทสด)

ภาพท 8.6 ลาดบความนาสนใจทบรษทขามชาตมแผนจะไปลงทนในประเทศตางๆ

ในป 2553 และ 2555

ทมา: UNCTAD (2010) World Investment Report 2010 หมายเหต: 1) ลาดบความนาสนใจวดจากจานวนครงทบรษทขามชาตระบสนใจทจะไปลงทนมากทสด 2) ตวเลขในวงเลบหมายถงลาดบทรายงานในป 2552

311

ภาพท 8.7 จานวนบรษททตดอนดบบรษทขนาดทมขนาดใหญทสดในโลก 2,000 บรษท

ทมา: UNESCAP (2009) Asia-Pacific Trade and Investment Report 2009

ตารางท 8.5 ระยะเวลาและคาใชจายโดยเฉลยทใชในการดาเนนการนาเขา/สงออกระหวางโกดงและทาเรอในประเทศสมาชกอาเซยนและประเทศคคาทสาคญอนๆ

ประเทศ

ระยะเวลาโดยเฉลยทใชในการดาเนนการนาเขา/สงออกระหวางโกดงและทาเรอ

คาใชจายโดยเฉลยในการดาเนนการนาเขา/สงออกระหวางโกดงและทาเรอ

ป 2548 (วน)

ป 2552 (วน)

เปลยนแปลง (รอยละ)

ป 2548 (วน)

ป 2552 (วน)

เปลยนแปลง (รอยละ)

อาเซยน 29 22 -23.3 739 699 -5.5 - บรไน n.a. 24 n.a. n.a. 558 n.a. - กมพชา 49 26 -46.9 712 668 -6.1 - อนโดนเซย 28 24 -12.7 560 568 1.5 - ลาว 72 50 -30.6 1,427 1,625 13.9 - มาเลเซย 16 16 0.0 375 375 0.1 - ฟลปปนส 18 16 -8.6 734 681 -7.2 - สงคโปร 4 4 0.0 359 373 3.8 - ไทย 23 14 -41.3 867 592 -31.8 - เวยดนาม 24 22 -8.5 711 707 -0.6 ประเทศอนๆ - จน 21 23 7.1 326 435 33.7 - ฮองกง 15 6 -63.3 390 503 29.1 - ญปน 11 11 0.0 934 848 -9.2 - เกาหลใต 12 8 -33.3 835 618 -25.9 - ออสเตรเลย 12 9 -29.2 798 908 13.8 - นวซแลนด 10 10 0.0 700 716 2.3 - อนเดย 40 19 -53.2 967 794 -17.9 ทมา: UNESCAP (2009) Asia-Pacific Trade and Investment Report 2009

312

8.3 กรณศกษาเครอขายการผลตสนคาในอาเซยน การศกษาเครอขายการผลตในอาเซยนมวตถประสงคเพอวเคราะหความสมพนธทางการผลตของประเทศตางๆ ในอาเซยนทเปลยนแปลงไปภายหลงจากการลดภาษศลกากรระหวางกนภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยนหรออาฟตา โดยอาศยขอมลการแลกเปลยนสนคาขนกลางหรอชนสวนและสวนประกอบระหวางประเทศอาเซยนดวยกนและอาเซยนกบประเทศนอกอาเซยน การใชขอมลการคาดงกลาวสามารถสะทอนถงเครอขายการผลตระหวางประเทศไดเนองจากการผลตแบบเครอขายดงกลาวมการสงวตถดบหรอสนคาขนกลางไปยงหนวยผลตในประเทศตางๆ เพอผลตเปนสนคาสาเรจรป

เครอขายการผลตเปนผลจากการแบงแยกการผลต (Fragmentation) และกระจายขนตอนการผลตตางๆ ไปผลตในสถานทท มความไดเปรยบ (Advantage) หรอความเชยวชาญในการผลต(Specialization) ทงในประเทศและตางประเทศ แทนการผลตทกขนตอนในโรงงานขนาดใหญเพยงแหงเดยว ในการผลตสนคาสาเรจรปในปจจบน ผผลตอาจกระจายหรอแบงการผลตทตองใชแรงงานในสดสวนสง (Labor-intensive activities) ไปในประเทศกาลงพฒนาทมคาจางตา ขณะทขนตอนการผลตทใชทนในสดสวนสง (Capital-intensive activities) จะอยในประเทศพฒนาแลวทมแรงงานมฝมอและความเชยวชาญในระดบสงจานวนมาก จากนนผผลตจะรวบรวมสนคาขนกลางจากหนวยผลตตางๆ มาผลตเปนสนคาขนสดทาย เปนตน ความสมพนธระหวางขนตอนการผลตตงแตขนตอนแรกจนถงขนตอนสดทายกอใหเกดความเชอมโยงทางการผลตในลกษณะเครอขาย

เหตผลจงใจสาคญของการผลตดงกลาวคอ ผผลตสามารถลดตนทนการผลตไดโดยเลอก

กระจายขนตอนการผลตตางๆ ตามความไดเปรยบของแตละสถานท (Location advantage) เชน แหลงวตถดบ ขนาดตลาดภายในประเทศ แรงงานและระดบคาจาง นโยบายการสงเสรมการลงทนของรฐบาล และความเขมแขงของกลมอตสาหกรรม (Cluster) เปนตน อยางไรกตาม ปจจยอกประการทยงไมไดมการศกษาเชอมโยงกบการเปลยนแปลงเครอขายการผลตระหวางประเทศมากเทาใดนกกคอ การลดภาษศลกากรภายใตความตกลงการคาเสร ซงประเทศตางๆ ไดดาเนนการลดอสรรคทางการคาทเปนภาษศลกากรทงในกรอบทวภาคและภมภาค จนกอใหเกดเขตการคาเสร (FTA bloc) ทเรยกเกบภาษในการแลกเปลยนสนคาระหวางกนตากวาประเทศนอกภาค สาหรบการผลตแบบเครอขาย กระบวนการผลตทตองสงผานและรวบรวมวตถดบหรอสนคาขนกลางจากหนวยผลตในประเทศตางๆ ทาใหภาษศลกากรเปนตนทนทางการผลตอยางหนง การลดภาษศลกากรจงสามารถสรางความไดเปรยบของสถานทผลตทอยในเขตการคาเสรได

สาหรบอาเซยน เปาหมายสาคญประการหนงของการรวมกลมในภมภาคกคอ การเปนตลาดและ

ฐานการผลตรวมกน (Single Market and Production Base) ภายใตประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ในป 2558 ถาพจารณาในกรอบของเครอขายการผลต การเปนฐานการผลตรวมกนของอาเซยนหมายถง

313

เครอขายการผลตทกระจกตวและกระชบอยในเอเชยตะวนออกเฉยงใตมากขน กลไกหลกทอาเซยนไดใชผลกดนในการบรรลเปาหมายดงกลาวกคอ การลดภาษศลกากรระหวางกนภายใตอาฟตา ซงประเทศสมาชกดาเนนการลดภาษระหวางกนจนกระทงสนคาสวนใหญทประเทศอาเซยนคาขายกนถกเรยกเกบภาษระหวางกนเปนศนยในป 2553 คาถามสาคญกคอ การลดภาษศลกากรภายใตกรอบอาฟตาจะเปนขอไดเปรยบ (Advantage) ในการลดตนทนทางการผลตในอาเซยน ทาใหหลงจากการลดภาษศลกากร อาเซยนจะพงพาวตถดบและสนคาขนกลางภายในภมภาคแทนการพงพาการนาเขาจากนอกเขตอาฟตามากขนเพยงไร

การวเคราะหเครอขายการผลตของอาเซยนในทนจะพจารณาความสมพนธการผลตของอาเซยน

จากความสมพนธทางการคาสนคาขนตนและสนคาขนกลางของประเทศตางๆ เพอผลตเปนสนคาสาเรจรป โดยมอาเซยน1 เปนศนยกลาง และประเทศนอกอาเซยน อนไดแก ญปน จน เกาหลใต อนเดย ออสเตรเลย นวซแลนด สหรฐฯ และยโรป2 (ในงานวจยบทนจะเรยกกลมประเทศนวา ประเทศนอกอาเซยน) อตสาหกรรมทเลอกศกษามอยดวยกน 4 อตสาหกรรม ไดแก ยานยนต สงทอและเครองนงหม ไฟฟาและอเลกทรอนกส พลาสตกและเคมภณฑ3

8.3.1 อตสาหกรรมยานยนตและชนสวน การผลตยานยนตของอาเซยนมความเชอมโยงเปนเครอขายอยางเหนไดชดดงจะเหนไดจากมลคาการสงออกชนสวนและสวนประกอบยานยนตจากประเทศอาเซยนมายงประเทศอาเซยนดวยกนมสดสวนสงกวามลคาทอาเซยนสงออกยานยนตใหแกกน กลาวอกอยางหนงกคอ อาเซยนมไดผลตยานยนตเพอแลกเปลยนระหวางกนเพยงอยางเดยว หากยงมการแลกเปลยนและสงผานชนสวนยานยนตระหวางผผลตยานยนตตางๆ ในอาเซยนดวย ดงจะเหนไดจากสดสวนมลคาการสงออกชนสวนยานยนตตอการคาสนคายานยนตและชนสวนทงหมดภายในอาเซยนในป 2543 และ 2553 สงกวาสดสวนเดยวกนของการสงออกสนคายานยนต

1 ในการวเคราะหดวยขอมลการคาน อาเซยนในฐานะผสงออกสนคามายงภมภาคประกอบไปดวยประเทศสมาชก 7 ประเทศ โดยขาดเพยงบรไน พมาและลาว ขณะทอาเซยนในฐานะผนาเขาสนคาประกอบดวยประเทศสมาชกอาเซยนครบทงสบประเทศ 2 ยโรปในทนไดแกประเทศสมาชกสหภาพยโรป 27 ประเทศ 3 การจดประเภทสนคาขนกลางและสนคาขนสดทายเปนไปตาม Broad Economic Categories (BEC).

314

ภาพท 8.8 มลคาการสงออกยานยนตและชนสวนจากประเทศอาเซยนและนอกอาเซยนมายงอาเซยนในป 2543 และ 2553

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

ยงไปกวานน เมอพจารณาความสมพนธทางการคาสนคาในกลมยานยนตระหวางอาเซยนกบ

ประเทศนอกอาเซยน พบวา เครอขายการผลตยานยนตในอาเซยนมไดจากดอยแตในเอเชยตะวนออกเฉยงใตเทานน หากยงเชอมโยงอยางสาคญไปถงประเทศนอกอาเซยนอนๆ ดวย ดงจะเหนไดจากสดสวนมลคาการสงออกชนสวนยานยนตจากประเทศนอกอาเซยนมายงอาเซยนสงกวาสดสวนเดยวกนของการสงออกยานยนต (ดภาพท 8.8)

2000 2010 2000 2010

ASEAN Others

vehicle 229 4,289 4,300 9,904

part&component 838 5,432 4,530 14,534

0

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

30,000

ลานเหร

ยญสห

รฐฯ

315

ภาพท 8.9 ภาษศลกากรสนคากลมชนสวนยานยนตภายใตอาฟตาในป 2544 และ 2553

ทมา: การคานวณของคณะผวจยโดยวธการเฉลยแบบงายจากฐานขอมล TRAINS (Trade Analysis

Information System) ฐานขอมลกรมศลกากร ฐานขอมลของสานกเลขาธการอาเซยน ประกาศกระทรวงการคลง และความตกลงการคาเสรฉบบตางๆ

หมายเหต CEPT01 และ CEPT10 หมายถงอตราภาษภายใตความตกลงอาฟตาป 2544 และป 2553 ตามลาดบ MFN01 และ MFN10 หมายถงอตราภาษศลกากรภายใตความตกลงการคาโลกป 2544 และ 2553

ตามลาดบ

ในขณะเดยวกน ภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน ประเทศสมาชกอาเซยนทงสบประเทศ

ตางเดนหนาลดภาษศลกากรสนคาในกลมยานยนตระหวางกน เมอพจารณาเปรยบเทยบระดบอตราภาษศลกากรทประเทศตางๆ เรยกเกบจากประเทศในภมภาคกบประเทศนอกภมภาคพบวา ในป 2543 สวนตางภาษศลกากรสนคากลมชนสวนยานยนตทมาจากอาเซยนยงไมสงมากนก ยกเวนบางประเทศเชน มาเลเซยและไทย สวนตางภาษศลกากรดงกลาวเพมขนอยางเหนไดชดในป 2553 โดยประเทศสมาชกสวนใหญประเทศยกเวนกมพชา ลาว พมา และเวยดนาม ไดลดภาษศลกากรสนคากลมชนสวนยานยนตจนเหลอรอยละ 0 (ดภาพท 8.9 )

0

10

20

30

40

50

BRU CAM IDN LAO MMR MYS PHL SGP THA VNM

CEPT01 MFN01

0

10

20

30

40

BRU CAM IDN LAO MMR MYS PHL SGP THA VNM

CEPT10 MFN10

%

%

316

ผลการวเคราะหจากขอมลการคาพบวา ภายหลงประเทศอาเซยนลดภาษศลกากรสนคากลมชนสวนยานยนตระหวางกนภายใตกรอบอาฟตาในป 2543 และ 2553 เครอขายการผลตในปจจบนมการเปลยนแปลง ดงน

1) ในป 2553 บทบาทของอาเซยนในการสงออกชนสวนยานยนตใหอาเซยนดวยกนมมากขนเมอเปรยบเทยบกบสบปทผานมา ทาใหเครอขายการผลตยานยนตของอาเซยนเชอมโยงในภมภาคมากขน

ในป 2543 เครอขายการผลตยานยนตของอาเซยนคอนขางเชอมโยงกบญปนอยางชดเจน เมอพจารณาเปรยบเทยบการใชชนสวนยานยนตของอาเซยนทผลตในภมภาคกบนอกภมภาค พบวา อาเซยนใชชนสวนทผลตจากนอกภมภาคเปนหลก โดยคดเปนสดสวนรอยละ 84 ของมลคาการนาเขาชนสวนยานยนตทงหมดของอาเซยน ประเทศผสงออกรายใหญนอกภมภาคทปอนชนสวนยานยนตใหอาเซยน ไดแก ญปน ซงคดเปนสดสวนสงถงรอยละ 60 รองลงมาไดแก ยโรป ซงมสดสวนรอยละ 15 ในขณะเดยวกน ประเทศในอาเซยนผลตชนสวนยานยนตปอนใหผผลตยานยนตในภมภาคคดเปนสดสวนเพยงรอยละ 16 เทานน ประเทศผสงออกชนสวนยานยนตรายใหญในภมภาคในป 2543 ไดแก สงคโปร ซงมสดสวนการสงออกมายงอาเซยนกวารอยละ 5 ของการสงออกชนสวนยานยนตมายงอาเซยนทงหมด รองลงมาไดแก ไทยซงมสดสวนการสงออกมาอาเซยนรอยละ 4 (ดตารางท 8.6)

ตอมาในป 2553 เมอเปรยบเทยบกบนอกภมภาค สดสวนการใชชนสวนยานยนตทผลตใน

ภมภาคของอาเซยนสงขนมาเปนรอยละ 27 ของการสงออกชนสวนยานยนตมายงอาเซยนทงหมด ขณะทสดสวนเดยวกนของการสงออกจากประเทศนอกอาเซยนลดลงเหลอรอยละ 73 ของการสงออกชนสวนยานยนตมายงอาเซยนทงหมด เมอพจารณาการเปลยนแปลงดงกลาวเปนรายประเทศ พบวา สดสวนการสงออกชนสวนยานยนตจากประเทศอาเซยนดวยกนทเพมขนเปนสดสวนทเพมขนของประเทศอาเซยนสามประเทศเปนหลก ไดแก ไทย ซงมสดสวนเพมขนมาเปนรอยละ 12 ของการสงออกชนสวนยานยนตมายงอาเซยนทงหมด และแซงหนายโรปกลายเปนผสงออกชนสวนยานยนตอนดบทสองใหอาเซยนรองจากญปน สงคโปรซงมสดสวนเพมขนมาเปนรอยละ 7 ของการสงออกชนสวนยานยนตมายงอาเซยนทงหมด และอนโดนเซย ซงเพมขนมาเปนรอยละ 4 ของการสงออกชนสวนยานยนตมายงอาเซยนทงหมด ในขณะเดยวกน สดสวนการสงออกชนสวนยานยนตจากประเทศนอกอาเซยนทลดลงดงกลาวเปนสดสวนทลดลงของผสงออกชนสวนยานยนตรายใหญในป 2543 เปนหลก นนคอ ญปนและยโรป ซงมสดสวนลดลงเหลอรอยละ 49 และรอยละ 9 ของการสงออกชนสวนยานยนตมายงอาเซยนทงหมด ตามลาดบ

317

ตารางท 8.6 มลคาการสงออกชนสวนยานยนตจากประเทศตางๆ มายงอาเซยน ในป 2543 และ2553

ประเทศ

มลคาการสงออก (ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนตอมลคาการสงออกมายงอาเซยนทงหมด (รอยละ)

การเปลยนแปลงสดสวนในตลาด

อาเซยน (รอยละ) 2543 2553 2543 2553

สหรฐฯ 243 396 5 2 -3 ยโรป 780 1,840 15 9 -5

ออสเตรเลย 61 111 1 1 -1 นวซแลนด 1 9 0 0 0 อนเดย 21 151 0 1 0 จน 110 1,548 2 8 6 ญปน 3,217 9,763 60 49 -11

เกาหลใต 97 716 2 4 2

รวมประเทศ นอกอาเซยน

4,531 14,534 84 73 -11

กมพชา 0 0 0 0 0 อนโดนเซย 119 792 2 4 2 มาเลเซย 63 251 1 1 0 ฟลปปนส 166 405 3 2 -1 สงคโปร 275 1,362 5 7 2 ไทย 215 2,406 4 12 8

เวยดนาม 1 34 0 0 0

รวมประเทศอาเซยน 838 5,250 16 27 11

รวมทงหมด 5,369 19,785 100 100 -

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

2) ในป 2553 ประเทศทมบทบาทมากขนในการสงออกชนสวนยานยนตใหอาเซยน ไดแก

ประเทศในอาเซยนเอง ไดแก ไทย สงคโปร และอนโดนเซย และประเทศนอกอาเซยน ไดแก จน

ในป 2543 อาเซยนใชชนสวนหลายประเภทจากญปนในสดสวนเกนกวาครงเมอเทยบกบการนาเขาชนสวนยานยนตทงหมด ยกตวอยางเชน ชนสวนและสวนประกอบเครองยนตสนดาปภายใน-จดระเบดดวยประกายไฟทอาเซยนนาเขาทงหมดเปนชนสวนและสวนประกอบฯ ทผลตจากญปนประมาณรอยละ 84 เปนตน (ดตารางท 8.7) ขณะทสดสวนเดยวกนของชนสวนยานยนตหลายประเภทจากยโรปมสดสวนเกนหนงในสของการนาเขาชนสวนยานยนตทงหมดของอาเซยน ยกตวอยางเชน แชสซสทมเครองยนตตดตงทอาเซยนนาเขาทงหมดเปนแชสซสทผลตจากยโรปประมาณรอยละ 41 (ดตารางท 8.8)

318

ตารางท 8.7 ชนสวนยานยนตสาคญทญปนสงออกมาอาเซยนในป 2543

HS2007 สนคา มลคาการสงออก

มาอาเซยน (ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนในตลาดอาเซยน (รอยละ)

840991 ชนสวนและสวนประกอบเครองยนตสนดาปภายใน-จดระเบดดวยประกายไฟ

566 84

870893 คลตซและสวนประกอบของคลตซ 86 80 870839 เบรกและเซอรโวเบรก 147 78 870821 เขมขดนรภย 12 74

840734 เครองยนตสนดาปภายใน-จดระเบดดวยประกายไฟมากกวา 1,000 ซซขนไป

120 71

840820 เครองยนตสนดาปภายใน-จดระเบดดวยการอด 244 71 870829 ชนสวนตวถงรวมถงแคป 370 69 870850 เพลาขบทมหมอเพลาและสวนประกอบ 27 64 870840 กระปกเกยรและสวนประกอบ 254 63

840733 เครองยนตสนดาปภายใน-จดระเบดดวยประกายไฟมากกวา 250 ซซ แตไมเกน 1,000 ซซ

2 63

870710 ตวถงรวมถงแคปสาหรบยานยนตขนสงบคคล 17 61 870894 พวงมาลย แกนพวงมาลยและกระปกเกยรพวงมาลย 43 53

870899 ชนสวนและอปกรณประกอบอนๆ ของยานยนต รวมถงถงลมนรภย

954 53

870600 แชสซรทมเครองยนตตดตง 51 50 ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

ตารางท 8.8 ชนสวนยานยนตสาคญทยโรปสงออกมายงอาเซยนในป 2543

HS2007 สนคา มลคาการสงออก

มาอาเซยน (ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนในตลาดอาเซยน (รอยละ)

870600 แชสซรทมเครองยนตตดตง 42 41 870790 ตวถงรวมถงแคปสาหรบยานยนตอนๆ 12 39 870891 หมอนาและสวนประกอบ 6 37 870892 หมอพกไอเสยและทอไอเสย 5 29 870880 ระบบกนสะเทอนและสวนประกอบ 14 29 840999 ชนสวนและสวนประกอบอนๆ ของเครองยนต 159 27

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

319

ตารางท 8.9 ชนสวนยานยนตสาคญทประเทศในอาเซยนสงออกในภมภาคในป 2543

HS2007 สนคา มลคาการสงออก

มาอาเซยน (ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนในตลาดอาเซยน

(รอยละ)

สงคโปร 871690 สวนประกอบรถพวงและกงพวง 24 41 870892 หมอพกไอเสยและทอไอเสย 4 23

ไทย 840820 เครองยนตสนดาปภายใน-จดระเบดดวยการอด 65 19

840732 เครองยนตสนดาปภายใน-จดระเบดดวยประกายไฟมากกวา 50 ซซ แตไมเกน 250 ซซ 3 16

ฟลปปนส 870840 กระปกเกยรและสวนประกอบ 107 27

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

ในขณะเดยวกน อาเซยนใชชนสวนยานยนตทผลตในประเทศตางๆ ในภมภาคในสดสวนไมสง

นกเมอเทยบกบชนสวนยานยนตทผลตจากประเทศนอกภมภาค ประเทศหลกๆ ในอาเซยนทสงชนสวนยานยนตใหผผลตในภมภาคในป 2543 ไดแก สงคโปร ไทย และฟลปปนส (ดตารางท 8.9)

ตอมาในป 2553 แมวาอาเซยนยงคงพงพาชนสวนทผลตจากญปนเปนหลกทงในป 2543 และ

2553 แตเครอขายการผลตยานยนตของอาเซยนกระจายตวจากญปนและมากระจกตวมากขนในเขตอาเซยน โดยมหลายชนสวนทประเทศในอาเซยนกลายเปนผสงออกหลกใหแกอาเซยนแทนญปน เชน ในป 2543 ญปนเคยเปนผสงออกเครองยนตสนดาปภายใน-จดระเบดดวยประกายไฟมากกวา 50 ซซแตไมเกน 250 ซซ รายใหญทสดใหอาเซยนในสดสวนประมาณรอยละ 37 ของการนาเขาเครองยนตดงกลาวทงหมดของอาเซยน ตอมาในป 2553 สดสวนของเครองยนตดงกลาวจากญปนลดลงเหลอเพยงรอยละ 2 ขณะทการนาเขาเครองยนตดงกลาวจากไทย อนโดนเซย และจน มายงอาเซยนตางมสดสวนเพมขนโดยเฉพาะไทยทกลายเปนผสงออกเครองยนตขนาดดงกลาวรายใหญใหอาเซยนแทนญปน (ดตารางท 8.10)

นอกจากญปนแลว ผสงออกรายใหญเดมของอาเซยนอยางยโรปกมสดสวนในตลาดอาเซยน

ลดลง เชน หมอนาและสวนประกอบ ในป 2543 อาเซยนนาเขามาจากยโรปกวาหนงในสามของการนาเขาชนสวนดงกลาวทงหมด ตอมาในป 2553 สดสวนของหมอนาและสวนประกอบทอาเซยนนาเขามาจากยโรปลดลงเหลอรอยละ 10 ขณะทสดสวนเดยวกนทอาเซยนนาเขาจากสงคโปร จน และไทย เพมขน โดยเฉพาะสงคโปรทกลายเปนผสงออกหมอนาและสวนประกอบใหแกอาเซยนรายใหญแทนยโรป (ดตารางท 8.11)

320

ตารางท 8.10 การเปลยนแปลงสดสวนการสงออกชนสวนยานยนตสาคญจากญปนมายงอาเซยนในป 2543 และ 2553

HS2007 สนคา

มลคาการนาเขาทงหมดของอาเซยน (ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนการนาเขาของอาเซยน (รอยละ)

ญปน จน ไทย สงคโปร อนโดนเซย

2543 2553 2543 2553 +/- 2543 2553 +/- 2543 2553 +/- 2543 2553 +/- 2543 2553 +/-

870821 เขมขดนรภย 16 47 74 20 -54 1 4 2 4 47 43 0.5 0.9 0.4 0.3 0.8 0.5

840732 เครองยนตสนดาปภายใน-จดระเบดดวยประกายไฟมากกวา 50 ซซแตไมเกน 250 ซซ

20 138 37 2 -34 32 37 4 16 40 24 0.2 0.0 -0.2 0 18 18

840991 ชนสวนและสวนประกอบเครองยนตสนดาปภายใน-จดระเบดดวยประกายไฟ

672 2,214 84 55 -30 1 7 6 6 19 14 1 5 4 0 6 6

870893 คลตซและสวนประกอบของคลตซ 108 362 80 50 -29 5 14 9 1 5 4 4 3 -1 0 10 10

870899 ชนสวนและอปกรณประกอบอนๆ ของยานยนตรวมถงถงลมนรภย

1,800 4,502 53 32 -21 2 5 3 3 21 18 7 7 0 3 3 0

870894 พวงมาลย แกนพวงมาลยและกระปกเกยรพวงมาลย

80 535 53 37 -16 3 11 8 9 20 11 0 0 0 1 0 -1

870829 ชนสวนตวถงรวมถงแคป 539 1,323 69 42 -27 1 8 7 2 8 6 6 12 5 2 6 4

870810 กนชนและสวนประกอบ 38 237 35 11 -23 1 4 3 8 8 0 2 31 29 8 2 -5

870830 เบรกและเซอรโวเบรก 189 784 78 60 -18 3 15 12 3 9 6 2 1 -1 2 0 -2

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

321

ตารางท 8.11 การเปลยนแปลงสดสวนการสงออกชนสวนยานยนตสาคญจากยโรปมาอาเซยนในป 2543 และ 2553

HS2007 สนคา

มลคาการสงออกมายงอาเซยนทงหมด

(ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนในการสงออกมาอาเซยน (รอยละ)

ยโรป จน ไทย สงคโปร อนโดนเซย

2543 2553 2543 2553 +/- 2543 2553 +/- 2543 2553 +/- 2543 2553 +/- 2543 2553 +/-

870891 หมอนาและสวนประกอบ 16 173 37 10 -27 7 13 7 5 10 5 2 28 26 8 6 -2

870870 ลอและสวนประกอบ 59 391 24 7 -17 14 44 30 9 11 2 7 5 -2 1 9 8

870892 หมอพกไอเสยและทอไอเสย 17 137 29 12 -17 1 7 6 2 25 24 23 0 -23 1 1 0

840999 ชนสวนและสวนประกอบอนๆ ของเครองยนต

584 2,181 27 16 -11 4 12 8 1 3 2 8 24 16 3 2 0

870880 ระบบกนสะเทอนและสวนประกอบ 51 323 29 19 -9 2 19 17 9 9 0 6 6 0 2 2 0

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

322

8.3.2 อตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม ในการวเคราะหเครอขายการผลตของอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมในอาเซยนจะวเคราะหสนคาทเปนวตถดบและสนคาขนกลางของอตสาหกรรม ไดแก สนคากลมตนนา (Upstream) เชน การผลตดาย เสนใย ไหม ปอกระเจา เปนตน และสนคากลมกลางนา (Midstream) เชน การผลตผาทอ ผาผน ผาถกและของททาจากสงทออนๆ เปนตน เพอเชอมโยงใหเหนเครอขายการผลตเครองนงหมตงแตตนนาจนถงปลายนาของอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมในอาเซยน

การผลตสงทอและเครองนงหมของอาเซยนมความเชอมโยงเปนเครอขายอยางเหนไดชดดงจะ

เหนไดจากมลคาการสงออกสนคากลมตนนาและกลางนาจากประเทศอาเซยนมายงประเทศอาเซยนดวยกนมสดสวนสงกวามลคาการสงออกสนคากลมปลายนาหรอสนคาสาเรจรป กลาวอกอยางหนงกคอ อาเซยนมไดผลตเสอผาและเครองนงหมเพอแลกเปลยนระหวางกนพยงอยางเดยว หากยงมการแลกเปลยนและสงผานสนคาขนตนและขนกลางระหวางผผลตเสอผาและเครองนงหมตางๆ ในอาเซยนดวย

ยงไปกวานน เมอพจารณาทความสมพนธทางการคาสนคาในกลมสงทอและเครองนงหม

ระหวางอาเซยนกบประเทศนอกอาเซยน พบวา เครอขายการผลตสงทอและเครองนงหมในอาเซยนมไดจากดอยแตในเอเชยตะวนออกเฉยงใตเทานน หากยงเชอมโยงอยางสาคญไปถงประเทศนอกอาเซยนอนๆ ดวย ดงจะเหนไดจากสดสวนมลคาการสงออกสนคากลมตนนาและกลางนาจากประเทศนอกอาเซยนมายงอาเซยนสงกวาสดสวนเดยวกนของการสงออกสนคากลมปลายนาหรอเสอผาสาเรจรป (ดภาพท 8.10)

323

ภาพท 8.10 มลคาการสงออกสนคากลมตนนา-กลางนา-ปลายนาของอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมจากประเทศอาเซยนและนอกอาเซยนมายงอาเซยนในป 2543 และ 2553

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

ในขณะเดยวกน ภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน ประเทศสมาชกอาเซยนทงสบประเทศ

ตางเดนหนาลดภาษศลกากรสนคากลมตนนาและกลางนาระหวางกน เมอพจารณาเปรยบเทยบระดบอตราภาษศลกากรทประเทศตางๆ เรยกเกบจากประเทศในภมภาคกบประเทศนอกภมภาคพบวา ในป 2543 สวนตางภาษศลกากรสนคากลมตนนาทมาจากอาเซยนยงไมสงมากนก ยกเวนบางประเทศ เชน ไทยและเวยดนาม สวนตางภาษศลกากรดงกลาวเพมขนอยางเหนไดชดในป 2553 โดยประเทศสมาชก 7 ประเทศยกเวนกมพชา พมา และเวยดนาม ไดลดภาษศลกากรสนคากลมตนนาจนเหลอรอยละ 0 (ดภาพท 8.11) ในทานองเดยวกน การลดภาษศลกากรสนคาในกลมกลางนา ในป 2543 สวนตางภาษศลกากรสนคากลมตนนาทมาจากอาเซยนยงไมสงมากนก ยกเวนบางประเทศ เชน ไทยและมาเลเซย สวนตางภาษศลกากรดงกลาวเพมขนอยางเหนไดชดในป 2553 โดยประเทศสมาชก 7 ประเทศยกเวนกมพชา พมา และเวยดนาม (ดภาพท 8.12)

2000 2010 2000 2010

ASEAN Others

downstream 603 1,031 1,271 6,214

midstream 1,190 1,886 3,953 13,342

downstream 470 974 1,062 2,406

0

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

ลานเหร

ยญสห

รฐฯ

upstream

324

ภาพท 8.11 ภาษศลกากรสนคาตนนาของอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมภายใตอาฟตาในป 2544 และ 2553

ทมา: การคานวณของคณะผวจยโดยวธการเฉลยแบบงายจากฐานขอมล TRAINS (Trade Analysis

Information System) ฐานขอมลกรมศลกากร ฐานขอมลของสานกเลขาธการอาเซยน ประกาศกระทรวงการคลง และความตกลงการคาเสรฉบบตางๆ

หมายเหต CEPT01 และ CEPT10 หมายถงอตราภาษภายใตความตกลงอาฟตาป 2544 และป 2553 ตามลาดบ MFN01 และ MFN10 หมายถงอตราภาษศลกากรภายใตความตกลงการคาโลกป 2544 และ 2553

ตามลาดบ

0

2

4

6

8

10

12

14

BRU CAM IDN LAO MMR MYS PHI SGP THA VNM

CEPT01 MFN01

0

2

4

6

8

10

BRU CAM IDN LAO MMR MYS PHI SGP THA VNM

CEPT10 MFN10

%

%

325

ภาพท 8.12 ภาษศลกากรสนคากลางนาของอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมภายใตอาฟตาในป 2544 และ 2553

ทมา: การคานวณของคณะผวจยโดยวธการเฉลยแบบงายจากฐานขอมล TRAINS (Trade Analysis

Information System) ฐานขอมลกรมศลกากร ฐานขอมลของสานกเลขาธการอาเซยน ประกาศกระทรวงการคลง และความตกลงการคาเสรฉบบตางๆ

หมายเหต CEPT01 และ CEPT10 หมายถงอตราภาษภายใตความตกลงอาฟตาป 2544 และป 2553 ตามลาดบ MFN01 และ MFN10 หมายถงอตราภาษศลกากรภายใตความตกลงการคาโลกป 2544 และ 2553

ตามลาดบ

ผลการวเคราะหขอมลการคา พบวา ภายหลงประเทศอาเซยนลดภาษศลกากรสนคากลมตนนา

และกลางนาระหวางกนภายใตกรอบอาฟตาในป 2543 และ 2553 เครอขายการผลตในปจจบนมการเปลยนแปลง ดงน

1) ในป 2553 บทบาทของอาเซยนในการสงออกสนคากลมตนนาใหอาเซยนดวยกนลดลงเมอเปรยบเทยบกบสบปทผานมา ทาใหเครอขายการผลตเสอผาและเครองนงหมในกลมตนนา เชน กลมวตถดบ ดาย และเสนใย ยงคงเชอมโยงกบนอกภมภาคมากกวาในอาเซยนเอง

0

5

10

15

20

25

30

35

40

BRU CAM IDN LAO MMR MYS PHI SGP THA VNM

CEPT01 MFN01

0

5

10

15

BRU CAM IDN LAO MMR MYS PHI SGP THA VNM

CEPT10 MFN10

326

ในป 2543 เมอพจารณาเปรยบเทยบการใชสนคากลมตนนาทผลตในภมภาคกบนอกภมภาคของอาเซยน พบวา อาเซยนใชสนคากลมตนนาทผลตจากนอกภมภาคเปนหลก โดยคดเปนสดสวนรอยละ 69 ของมลคาสนคากลมตนนาทอาเซยนนาเขามาทงหมด ประเทศผสงออกรายใหญนอกภมภาคทปอนสนคากลมตนนาใหอาเซยน ไดแก ญปน ซงคดเปนสดสวนสงถงรอยละ 21 รองลงมา ไดแก เกาหลใต ซงมสดสวนรอยละ 15 ในขณะเดยวกน ประเทศในอาเซยนดวยกนผลตสนคากลมตนนาปอนใหผผลตในภมภาคคดเปนสดสวนเพยงรอยละ 31 ของมลคาสนคากลมตนนาทอาเซยนนาเขามาทงหมด ประเทศผสงออกรายใหญในภมภาคในป 2543 ไดแก อนโดนเซย ซงมสดสวนการสงออกมายงอาเซยนกวารอยละ 11 รองลงมาไดแก ไทย ซงมสดสวนการสงออกมาอาเซยนรอยละ 9 (ดตารางท 8.12)

ตอมาในป 2553 เมอเปรยบเทยบกบนอกภมภาค สดสวนการใชสนคากลมตนนาทผลตใน

ภมภาคของอาเซยนลดลงเหลอรอยละ 29 ขณะทสดสวนเดยวกนของสนคากลมตนนาจากประเทศนอกอาเซยนเพมขนเปนรอยละ 71 เมอพจารณาการเปลยนแปลงดงกลาวเปนรายประเทศ พบวา สดสวนการสงออกสนคากลมตนนาจากประเทศอาเซยนดวยกนทลดลงเปนสดสวนทลดลงของประเทศอาเซยนสามประเทศเปนหลก ไดแก อนโดนเซย มาเลเซย และสงคโปร ซงมสดสวนในป 2553 ลดลงเหลอ รอยละ 7, 4 และ 2 ตามลาดบ ในขณะเดยวกน สดสวนการสงออกสนคากลมตนนาจากประเทศนอกอาเซยนทเพมขนดงกลาวเปนสดสวนทเพมขนของจนเปนหลก ซงมสดสวนเพมขนเปนรอยละ 34 และแซงหนาญปนและเกาหลใตกลายเปนผสงออกสนคากลมตนนารายใหญทสดใหอาเซยน

327

ตารางท 8.12 มลคาการสงออกสนคาสงทอกลมตนนาจากประเทศตางๆ มายงอาเซยนในป 2543 และ2553

ประเทศ

มลคาการสงออก (ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนตอมลคาการสงออกมายงอาเซยนทงหมด (รอยละ)

การเปลยนแปลงสดสวนในตลาด

อาเซยน (รอยละ) 2543 2553 2543 2553

สหรฐฯ 80 167 5 5 0 ยโรป 86 96 6 3 -3

ออสเตรเลย 81 50 5 1 -4 นวซแลนด 13 20 1 1 0 อนเดย 80 101 5 3 -2 จน 171 1,138 11 34 23 ญปน 319 459 21 14 -7

เกาหลใต 232 375 15 11 -4

รวมประเทศ นอกอาเซยน

1,062 2,406 69 71 2

กมพชา 1 0 0 0 0 อนโดนเซย 171 217 11 6 -5 มาเลเซย 97 132 6 4 -2 ฟลปปนส 3 1 0 0 0 สงคโปร 55 55 4 2 -2 ไทย 133 429 9 13 4

เวยดนาม 10 141 1 4 3

รวมประเทศอาเซยน 470 974 31 29 -2

รวมทงหมด 1,532 3,380 100 100 -

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

2) ในป 2553 ประเทศทมบทบาทมากขนในการสงออกสนคากลมตนนา เชน กลมวตถดบ ดาย

และเสนใยใหอาเซยนไดแก จน และประเทศในอาเซยนเอง นนคอ ไทยและเวยดนาม

ในป 2543 อาเซยนใชสนคากลมตนนาทผลตจากนอกอาเซยนประมาณรอยละ 69 ของสนคากลมตนนาทนาเขาทงหมด โดยผสงออกสนคากลมตนนารายใหญใหแกอาเซยน ไดแก ญปน เกาหลใต และจน ในกรณของญปน อาเซยนใชสนคากลมตนนาหลายประเภทจากญปนในสดสวนเกนกวาหนงในสามเมอเทยบกบการนาเขาสนคากลมตนนาเดยวกนทงหมด ยกตวอยางเชน ดายทมโลหะอยดวยทอาเซยนนาเขาทงหมดเปนการนาเขาจากญปนประมาณรอยละ 64 เปนตน (ดตารางท 8.13) ขณะทสดสวนเดยวกนของสนคากลมตนนาจากเกาหลใตหลายประเภทมสดสวนเกนหนงในสของการนาเขาสนคากลมตนนาทงหมดของอาเซยน ยกตวอยางเชน ดายกมพทอาเซยนนาเขาทงหมดเปนการนาเขาจากเกาหลใตประมาณรอยละ 47 (ดตารางท 8.14) ในกรณของจน สดสวนเดยวกนของสนคากลมตนนา

328

จากจนหลายประเภทมสดสวนเกนกวาหนงในสของการนาเขาสนคากลมตนนาทงหมดของอาเซยน เชน ดายทปนจากเศษไหมทอาเซยนนาเขาทงหมดเปนการนาเขาจากจนสงถงรอยละ 90 (ดตารางท 8.15 )

ประเทศอาเซยนรายใหญทสงออกสนคากลมตนนาใหอาเซยน ไดแก อนโดนเซย ไทย และ

มาเลเซย ตวอยางสนคากลมตนนาจากประเทศในอาเซยนเองทมสดสวนในตลาดอาเซยนสง เชน ดายฝายทมฝายนอยกวารอยละ 85 โดยนาหนกจากอนโดนเซยมสดสวนรอยละ 49 ของมลคาการนาเขาทงหมดในสนคานของอาเซยน และเสนใยสนเทยมทไมไดสางหรอหวจากไทยมสดสวนรอยละ 87 ของมลคาการนาเขาทงหมดในสนคานของอาเซยน เปนตน (ดตารางท 8.16)

ตารางท 8.13 สนคากลมตนนาสาคญทญปนสงออกมาอาเซยนในป 2543

HS2007 สนคา มลคาการสงออกมา

อาเซยน (ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนในตลาดอาเซยน (รอยละ)

5605 ดายทมโลหะอยดวย 4 64 5501 กลมใยยาวสงเคราะห 38 62

5503 เสนใยสนสงเคราะหทไมไดสาง หวหรอกรรมวธอนๆ 103 49

5502 กลมใยยาวเทยม 47 44 5606 ดายกมพ 5 38 5604 ดายยางและดายยางชนดคอรด 3 36 5308 ดายทาดวยเสนใยสงทอจากพชอนๆ 1 32 5403 ดายใยยาวเทยม 9 29

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

ตารางท 8.14 สนคากลมตนนาสาคญทเกาหลใตสงออกมายงอาเซยนในป 2543

HS2007 สนคา มลคาการสงออก

มาอาเซยน (ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนในตลาดอาเซยน (รอยละ)

5606 ดายกมพ 6 47 5401 ดายเยบทาดวยใยยาวประดษฐ 13 41 5501 กลมใยยาวสงเคราะห 21 34 5508 ดายเยบทาดวยเสนใยประดษฐ 13 29 5308 ดายทาดวยเสนใยสงทอจากพชอนๆ 1 28

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

329

ตารางท 8.15 สนคากลมตนนาสาคญทจนสงออกมายงอาเซยนในป 2543

HS2007 สนคา มลคาการสงออก

มาอาเซยน (ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนในตลาดอาเซยน (รอยละ)

5005 ดายทปนจากเศษไหม 4 90 5306 ดายปานลนน 2 89 5004 ดายไหม (นอกจากดายทปนจากเศษดาย) 9 86 5108 ดายทาดวยขนละเอยดของสตว 10 82 5303 ปอกระเจา 1 77 5002 ไหมดบ 8 68 5403 ดายใยยาวเทยม 17 54 5508 ดายเยบทาดวยเสนใยประดษฐ 19 43 5506 เสนใยสนสงเคราะหทสางหรอหว 1 39 5106 ดายทาดวยขนแกะทสางแลว 4 36 5308 ดายทาดวยเสนใยสงทอจากพชอนๆ 1 32 5509 ดายทาดวยเสนใยสนสงเคราะห 39 29

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

ตารางท 8.16 สนคากลมตนนาสาคญทประเทศในอาเซยนสงออกในภมภาคในป 2543

HS2007 สนคา มลคาการสงออก

มาอาเซยน (ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนในตลาดอาเซยน (รอยละ)

อนโดนเซย 5206 ดายฝายทมฝายนอยกวารอยละ 85 โดยนาหนก 15 49 5507 เสนใยสนเทยมทสางหรอหว 0 45 5509 ดายทาดวยเสนใยสนสงเคราะห 42 30 5202 เศษฝาย 3 30

ไทย 5504 เสนใยสนเทยมทไมไดสางหรอหว 29 87

5405 ใยยาวเดยวเทยมทมขนาดตงแต 67 เดซเทกซขนไปและภาคตดขวางไมเกน 1 มม.

0.07 38

5105 ขนแกะทสางหรอหวแลว 5 29 มาเลเซย

5505 เศษของใย 2 64 5103 เศษขนแกะหรอเศษขนหยาบของสตว 0.03 30

สงคโปร 5203 ฝาย สางหรอหวแลว 5 47 5204 ดายเยบทาดวยฝาย 1 34

เวยดนาม 5002 ไหมดบ 3 26

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

330

ตอมาในป 2553 ผสงออกสนคากลมตนนารายใหญสดใหอาเซยนเปลยนจากญปนมาเปนจน โดยมสนคาตนนาหลายประเภททจนกลายเปนผสงออกหลกใหแกอาเซยนแทนญปน เชน ในป 2543 ญปนเปนผสงออกดายทมโลหะอยดวยรายใหญทสดใหอาเซยนในสดสวนประมาณรอยละ 64 ของการนาเขาสนคานทงหมดของอาเซยน ตอมาในป 2553 สดสวนของสนคากลมตนนาดงกลาวจากญปนลดลงเหลอเพยงรอยละ 28 ขณะทการนาเขาสนคาดงกลาวจากจนมายงอาเซยนตางมสดสวนเพมขนเปน รอยละ 34 และแซงหนาญปนกลายเปนผสงออกสนคาตนนาดงกลาวรายใหญทสดใหแกอาเซยนแทนญปน นอกจากจนแลว ไทยและเวยดนามกเปนผสงออกทมสดสวนเพมขนในตลาดอาเซยน ตวอยางสนคาตนนาทมสดสวนเตบโต เชน ในป 2553 กลมใยยางสงเคราะหจากไทยมสดสวนเพมขนเปนรอยละ 75 ของการนาเขาสนคาตนนดงกลาวทงหมดของอาเซยน และดายฝายทมฝายนอยกวารอยละ 85 โดยนาหนกจากเวยดนามมสดสวนเพมขนเปนรอยละ 21 ของการนาเขาสนคาตนนดงกลาวทงหมดของอาเซยน (ดตารางท 8.17) นอกจากญปนทสยเสยบทบาทในเครอขายการผลตสงทอและเครองนงหมในกลมตนนาแลว สนคาสงทอกลมตนนาหลายประเภทจากอนโดนเซยมสดสวนลดลงเชนเดยวกน (ดตารางท 8.18)

331

ตารางท 8.17 การเปลยนแปลงสดสวนการสงออกสนคากลมตนนาสาคญจากญปนมายงอาเซยนในป 2543 และ 2553

HS2007 สนคา

มลคาการนาเขาทงหมดของอาเซยน (ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนการนาเขาของอาเซยน (รอยละ)

ญปน เกาหลใต จน ไทย เวยดนาม

2543 2553 2543 2553 +/- 2543 2553 +/- 2543 2553 +/- 2543 2553 +/- 2543 2553 +/-

5501 กลมใยยาวสงเคราะห 62 95 62 18 -43 34 0 -34 0 3 3 2 75 73 0 0 0

5605 ดายทมโลหะอยดวย 6 7 64 28 -36 12 14 3 7 34 27 1 0 -1 0 0 0

5503 เสนใยสนสงเคราะหทไมไดสาง หวหรอกรรมวธอนๆ

210 557 49 15 -35 25 21 -4 2 23 21 14 29 15 0 0 0

5604 ดายยางและดายยางชนดคอรด 8 22 36 3 -33 5 4 -1 8 43 35 3 3 -1 0 4 4

5308 ดายทาดวยเสนใยสงทอจากพชอนๆ 2 47 32 4 -28 28 0 -28 32 96 63 0 0 0 0 0 0 5403 ดายใยยาวเทยม 32 37 29 3 -26 3 2 -1 54 80 26 2 12 10 0 0 0

5606 ดายกมพ 13 9 38 20 -18 47 9 -38 7 61 54 0 0 0 0 0 0

5110 ดายทาดวยขนหยาบของสตวหรอมา 0 0 14 0 -14 0 0 0 0 47 47 0 0 0 0 0 0

5202 เศษฝาย 9 12 16 2 -14 9 3 -7 0 1 1 0 6 6 0 11 11

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

332

ตารางท 8.18 การเปลยนแปลงสดสวนการสงออกสนคาตนนาสาคญจากอนโดนเซยมายงอาเซยนในป 2543 และ 2553

HS2007 สนคา

มลคาการสงออกมายงอาเซยนทงหมด

(ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนในการสงออกมาอาเซยน (รอยละ)

อนโดนเซย จน เวยดนาม

2543 2553 2543 2553 +/- 2543 2553 +/- 2543 2553 +/-

5104 กลมใยทสางจากเศษวตถททาดวยขนแกะ 6.176 1.734 100 0 -100 0 0 0 0.0 0.0 0.0

5507 เสนใยสนเทยมทสางหรอหว 747.794 186.471 45 0 -45 4 44 40 0.0 0.0 0.0

5206 ดายฝายทมฝายนอยกวารอยละ 85 โดยนาหนก 30712.589 87974.473 49 13 -36 7 30 23 1 21 20

5405 ใยยาวเดยวเทยมทมขนาดตงแต 67 เดซเทกซขนไปและภาคตดขวางไมเกน 1 มม.

193.71 139.538 20 0 -20 0 17 17 0 0 0

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

333

3) ในป 2553 บทบาทของอาเซยนในการสงออกสนคากลมกลางนา เชน กลมผาทอและผาผน ใหภมภาคลดลงเมอเปรยบเทยบกบสบปทผานมา

ในป 2543 เมอพจารณาเปรยบเทยบการใชสนคากลมกลางนาทผลตในภมภาคกบนอกภมภาคของอาเซยน พบวา อาเซยนใชสนคากลมกลางนาทผลตจากนอกภมภาคเปนหลก โดยคดเปนสดสวนรอยละ 77 ของมลคาสนคากลมกลางนาทอาเซยนนาเขามาทงหมด ประเทศผสงออกรายใหญนอกภมภาคทปอนสนคากลมกลางนาใหอาเซยน ไดแก เกาหลใต ซงคดเปนสดสวนสงถงรอยละ 31 ของการสงออกสนคากลมกลางนามายงอาเซยนทงหมด รองลงมาไดแก จน ซงมสดสวนรอยละ 18 ในขณะเดยวกน ประเทศในอาเซยนดวยกนผลตสนคากลมกลางนาปอนใหผผลตในภมภาคคดเปนสดสวนเพยงรอยละ 23 ของการสงออกสนคากลมกลางนามายงอาเซยนทงหมด ประเทศผสงออกรายใหญในภมภาค ไดแก สงคโปรและอนโดนเซย ซงมสดสวนการสงออกมายงอาเซยนกวารอยละ 7 ของการสงออกสนคากลมกลางนามายงอาเซยนทงหมด (ดตารางท 8.19)

ตอมาในป 2553 เมอเปรยบเทยบกบนอกภมภาค สดสวนการใชสนคากลมกลางนาทผลตใน

ภมภาคของอาเซยนลดลงเหลอรอยละ 12 ของการสงออกสนคากลมกลางนามายงอาเซยนทงหมด ขณะทสดสวนเดยวกนของการสงออกจากประเทศนอกอาเซยนเพมขนเปนรอยละ 88 ของการสงออกสนคากลมกลางนามายงอาเซยนทงหมด เมอพจารณาการเปลยนแปลงดงกลาวเปนรายประเทศ พบวา สดสวนการสงออกสนคากลมกลางนาจากประเทศอาเซยนดวยกนทลดลงเปนสดสวนทลดลงของผสงออกรายใหญอาเซยนเดมเปนหลก ไดแก สงคโปรและอนโดนเซย ซงตางมสดสวนลดลงเหลอรอยละ 2 ของการสงออกสนคากลมกลางนามายงอาเซยนทงหมด ในขณะเดยวกน สดสวนการสงออกสนคากลมกลางนาจากประเทศนอกอาเซยนทเพมขนดงกลาวเปนสดสวนทเพมขนของจนเปนหลกซงมสดสวนเพมขนจากมาเปนรอยละ 58 ของการสงออกสนคากลมกลางนามายงอาเซยนทงหมดและแซงหนาเกาหลใตซงมสดสวนลดลงเหลอรอยละ 18 ทาใหจนกลายเปนผสงออกสนคากลมกลางนารายใหญทสดของอาเซยน

334

ตารางท 8.19 มลคาการสงออกสนคากลางนาจากประเทศตางๆ มายงอาเซยน ในป 2543 และ2553

ประเทศ

มลคาการสงออก (ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนตอมลคาการสงออกมายงอาเซยนทงหมด (รอยละ)

การเปลยนแปลงสดสวนในตลาด

อาเซยน (รอยละ) 2543 2553 2543 2553

สหรฐฯ 86 171 2 1 -1 ยโรป 491 499 10 3 -6

ออสเตรเลย 33 21 1 0 -1 นวซแลนด 0 4 0 0 0 อนเดย 92 210 2 1 0 จน 931 8,786 18 58 40 ญปน 702 902 14 6 -8

เกาหลใต 1,617 2,749 31 18 -13

รวมประเทศ นอกอาเซยน

3,953 13,342 77 88 11

กมพชา 1 2 0 0 0 อนโดนเซย 367 306 7 2 -5 มาเลเซย 187 305 4 2 -2 ฟลปปนส 26 10 1 0 0 สงคโปร 375 358 7 2 -5 ไทย 235 747 5 5 0

เวยดนาม 14 159 0 1 1

รวมประเทศอาเซยน 1,204 1,886 23 12 -11

รวมทงหมด 5,157 15,228 100 100

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

4) ในป 2553 ประเทศทมบทบาทมากขนในการสงออกสนคากลมกลางนาใหอาเซยนในป 2553

ไดแก จน

ในป 2543 อาเซยนใชสนคากลมกลางนาทผลตจากนอกอาเซยนประมาณรอยละ 77 ของสนคากลมกลางนาทนาเขาทงหมด โดยผสงออกสนคากลมกลางนารายใหญใหแกอาเซยน ไดแก เกาหลใต จน และญปน ในกรณของเกาหลใต อาเซยนใชสนคากลมกลางนาหลายประเภทจากเกาหลใตในสดสวนเกนกวาหนงในสามเมอเทยบกบการนาเขาสนคากลมกลางนาทงหมด ยกตวอยางเชน ปายหรอตราทาดวยวตถทอทอาเซยนนาเขาทงหมดเปนการนาเขาจากเกาหลใตประมาณรอยละ 74 เปนตน (ดตารางท 8.20) ขณะทสดสวนเดยวกนของสนคากลมกลางนาจากจนหลายประเภทมสดสวนเกนหนงในสามของการนาเขาสนคากลมกลางนาทงหมดของอาเซยน ยกตวอยางเชน ผาทอทาดวยเสนใยสงทอทไดจากพชอนๆ ทอาเซยนนาเขาทงหมดเปนการนาเขาจากจนประมาณรอยละ 72 (ดตารางท 8.21) ในกรณของญปน สดสวนเดยวกนของสนคากลมกลางนาจากญปนหลายประเภทมสดสวนเกนกวาหนงในสามของ

335

การนาเขาสนคากลมกลางนาทงหมดของอาเซยน เชน ผาโปรงทอาเซยนนาเขาทงหมดเปนการนาเขาจากญปนประมาณรอยละ 60 (ดตารางท 8.22)

ประเทศอาเซยนรายใหญทสงออกสนคากลมกลางนาใหอาเซยน ไดแก อนโดนเซย และสงคโปร

ตวอยางสนคากลมกลางนาจากประเทศในอาเซยนเองทมสดสวนในตลาดอาเซยนสง เชน ทรงหมวกจากอนโดนเซยมสดสวนรอยละ 69 ของมลคาการนาเขาทงหมดในสนคานของอาเซยน และผลตภณฑบนวมทจากสงคโปรมสดสวนรอยละ 35 ของมลคาการนาเขาทงหมดในสนคานของอาเซยน เปนตน (ดตารางท 8.23)

ตารางท 8.20 สนคากลมกลางนาสาคญทเกาหลใตสงออกมาอาเซยนในป 2543

HS2007 สนคา มลคาการสงออกมาอาเซยน

(ลานเหรยญสหรฐฯ) สดสวนในตลาดอาเซยน

(รอยละ)

5807 ปายหรอตราทาดวยวตถทอ 57 74 5903 ผาสงทอทเคลอบหรออดเปนชนดวยพลาสตก 324 71 5407 ผาทอทาดวยใยยาวสงเคราะห 465 55 5806 ผาทอแบบหนาแคบนอกจากปายหรอตรา 50 50 5603 ผาไมทอ 104 47

5210 ผาทอทาดวยฝายซงมนอยกวารอยละ 85 โดยนาหนก นน. ไมเกน 200 กรมตอตารางเมตร

49 44

5902 ผาใบยางรถ 43 42 5607 เชอก 23 40 5810 ผาปกเปนผน 43 39 6001 ผาทมขนแบบไพล 48 38 5408 ผาทอทาดวยใยยาวเทยม 27 37 5609 ของทาดวยดาย 1 34

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

336

ตารางท 8.21 สนคากลมกลางนาสาคญทจนสงออกมายงอาเซยนในป 2543

HS2007 สนคา มลคาการสงออกมาอาเซยน

(ลานเหรยญสหรฐฯ) สดสวนในตลาดอาเซยน

(รอยละ)

5311 ผาทอทาดวยเสนใยสงทอทไดจากพชอนๆ 9 72 5801 ผาทอมขนแบบไพล 40 59 5513 ผาทอทาดวยเสนใยสนสงเคราะห 146 54 5309 ผาทอทาดวยปานลนน 28 48 6502 ทรงหมวก 0 45 5901 ผาสงทอเคลอบชนดทใชหมปกหนงสอ 3 44

5208 ผาทอทาดวยฝายซงมมากกวารอยละ 85 โดยนาหนก นาหนกไมเกน 200 กรมตอตรม.

158 39

5310 ผาทอทาดวยปอกระเจา 0 39 5516 ผาทอทาดวยเสนใยเทยม 77 33 5515 ผาทออนๆ ทาดวยเสนใยสนสงเคราะห 41 33

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

ตารางท 8.22 สนคากลมกลางนาสาคญทญปนสงออกมายงอาเซยนในป 2543

HS2007 สนคา มลคาการสงออก

มาอาเซยน (ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนในตลาดอาเซยน (รอยละ)

5803 ผาโปรง 2 60 5809 ผาทอทาดวยโลหะ 1 55 5007 ผาทอทาดวยไหมหรอเศษไหม 49 49

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

ตารางท 8.23 สนคากลมกลางนาสาคญทประเทศในอาเซยนสงออกในภมภาคในป 2543

HS2007 สนคา มลคาการสงออก

มาอาเซยน (ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนในตลาดอาเซยน (รอยละ)

อนโดนเซย 6501 ทรงหมวก 0.1 69

สงคโปร 5811 ผลตภณฑบนวม 0.04 35

ไทย 5608 ตาขายแบบผกปมทาดวยวตถทอ 25 56

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

ตอมาในป 2553 ผสงออกสนคากลมกลางนาใหอาเซยนเปลยนจากเกาหลใตมาเปนจน โดยม

สนคากลางนาหลายประเภททอาเซยนนาเขาจากจนแทนประเทศอนๆ ทงในอาเซยนและนอกภมภาคมากขนอยาชดเจน (ดตารางท 8.24 และ 8.25)

337

ตารางท 8.24 การเปลยนแปลงสดสวนของจนเปรยบเทยบกบประเทศนอกอาเซยนในการสงออกสนคากลางนาสาคญมายงอาเซยน ในป 2543 และ 2553

HS2007 สนคา

มลคาการนาเขาทงหมดของอาเซยน

(ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนการนาเขาของอาเซยน (รอยละ)

จน เกาหลใต ญปน ยโรป ออสเตรเลย

2543 2553 2543 2553 +/- 2543 2553 +/- 2543 2553 +/- 2543 2553 +/- 2543 2553 +/-

5007 ผาทอทาดวยไหมหรอเศษไหม 101 198 15 47 32 8 2 -5 49 34 -14 10 5 -5 0 0 0

5112 ผาทอทาดวยขนแกะ 72 136 22 60 37 8 3 -5 24 18 -6 38 13 -25 0 0 0

5113 ผาทอทาดวยขนหยาบของสตวหรอมา 1 0 13 59 46 5 5 0 1 0 -1 38 9 -29 29 0 -29

5208 ผาทอทาดวยฝายซงมมากกวารอยละ 85 โดยนาหนก นน.ไมเกน 200 กรมตอตรม.

404 1930 39 86 47 5 2 -3 22 2 -19 7 1 -6 0 0 0

5209 ผาทอทาดวยฝายซงมมากกวารอยละ 85 โดยนาหนก นน.เกน 200 กรมตอตารางเมตร

182 629 27 76 49 11 4 -7 19 6 -13 11 3 -8 1 0 -1

5210 ผาทอทาดวยฝายซงมนอยกวารอยละ 85 โดยนาหนก นน. ไมเกน 200 กรมตอตารางเมตร

112 306 15 62 47 44 14 -30 7 2 -4 7 1 -6 0 0 0

5211 ผาทอทาดวยฝายซงมนอยกวารอยละ 85 โดยนาหนก นน. เกน 200 กรมตอตารางเมตร

27 136 10 76 66 14 7 -7 14 4 -10 30 5 -24 1 0 -1

5309 ผาทอทาดวยปานลนน 59 80 48 83 35 11 1 -9 1 2 1 40 12 -29 0 0 0

5310 ผาทอทาดวยปอกระเจา 1 3 39 81 43 0 0 0 3 0 -3 1 2 0 2 0 -2

5407 ผาทอทาดวยใยยาวสงเคราะห 852 1781 6 53 47 55 20 -35 14 8 -6 3 1 -2 0 0 0

5512 ผาทอทาดวยเสนใยสนสงเคราะหซงมมากกวารอยละ 85 โดยนาหนก

141 349 19 61 42 3 7 4 5 2 -4 3 2 -1 0 0 0

5514 ผาทอทาดวยเสนใยสนสงเคราะหซงม 68 139 25 56 31 8 3 -5 15 11 -4 10 10 0 0 0 0

338

HS2007 สนคา

มลคาการนาเขาทงหมดของอาเซยน

(ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนการนาเขาของอาเซยน (รอยละ)

จน เกาหลใต ญปน ยโรป ออสเตรเลย

2543 2553 2543 2553 +/- 2543 2553 +/- 2543 2553 +/- 2543 2553 +/- 2543 2553 +/-

นอยกวารอยละ 85 โดยนาหนก ผสมกบฝายลวน

5515 ผาทออนๆ ทาดวยเสนใยสนสงเคราะห 124 282 33 70 37 8 4 -4 5 3 -3 12 4 -8 1 0 0

5516 ผาทอทาดวยเสนใยเทยม 230 231 33 64 31 19 12 -7 5 1 -3 9 1 -8 0 0 0

5802 ผาทอแบบผาขนหน 7 7 10 73 63 1 1 -1 2 6 4 1 1 0 0 0 0

5803 ผาโปรง 3 6 12 53 41 8 2 -6 60 43 -17 7 1 -7 0 0 0

5804 ผาโปรงชนดทลหรอผาตาขายอนๆ 39 130 13 47 34 21 22 1 6 3 -2 20 10 -10 0 0 0

5806 ผาทอแบบหนาแคบนอกจากปายหรอตรา 100 202 6 50 44 50 9 -41 16 10 -5 7 5 -2 0 0 0

5808 แถบถกแบบเปย 7 21 18 74 56 9 0 -8 28 4 -24 20 7 -13 0 0 0

5810 ผาปกเปนผน 110 147 5 59 54 39 6 -33 18 15 -3 2 4 2 0 0 0

5901 ผาสงทอเคลอบชนดทใชหมปกหนงสอ 7 31 44 86 42 1 1 -1 5 0 -5 8 3 -5 0 0 0

5902 ผาใบยางรถ 102 254 18 61 42 42 21 -21 3 7 5 1 1 0 0 0 0

5903 ผาสงทอทเคลอบหรออดเปนชนดวยพลาสตก

457 1,348 4 69 65 71 15 -56 10 6 -4 9 4 -5 0 0 0

5907 ผาสงทอทเคลอบหรออดเปนชนดวยของอนๆ

11 34 5 45 40 32 17 -15 7 8 1 35 8 -27 4 2 -1

6001 ผาทมขนแบบไพล 127 591 19 54 36 38 12 -26 1 1 0 8 2 -6 0 0 0

6004 ผาถกแบบนตหรอโครเชตกวางไมเกน 30 ซม.

4 874 0 36 36 0 50 50 0 3 3 100 1 -99 0 0 0

6005 ผาถกแบบวารพนต 18 254 0 35 35 0 28 28 0 13 13 100 10 -90 0 0 0

6006 ผาถกแบบนตหรอโครเชตอนๆ 3 2,377 0 52 52 0 40 40 0 1 1 100 0 -100 0 0 0

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

339

ตารางท 8.25 การเปลยนแปลงสดสวนของจนเปรยบเทยบกบประเทศอาเซยนในการสงออกสนคากลางนาสาคญมายงอาเซยนในป 2543 และ 2553

HS2007 สนคา

มลคาการนาเขาทงหมดของอาเซยน (ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนการนาเขาของอาเซยน (รอยละ)

จน อนโดนเซย สงคโปร ไทย เวยดนาม

2543 2553 2543 2553 +/- 2543 2553 +/- 2543 2553 +/- 2543 2553 +/- 2543 2553 +/-

5211 ผาทอทาดวยฝายซงมนอยกวารอยละ 85 โดยนาหนก นน. เกน 200 กรมตอตารางเมตร

230 231 10 76 66 18 0 -17 3 1 -3 6 5 -1 0 1 1

5802 ผาทอแบบผาขนหน 7 7 10 73 63 2 0 -2 3 2 -1 1 3 3 0 0 0

5810 ผาปกเปนผน 3 6 5 59 54 30 1 -29 1 3 2 2 6 3 0 0 0

5901 ผาสงทอเคลอบชนดทใชหมปกหนงสอ 39 130 44 86 42 11 2 -9 3 1 -2 0 1 0 22 3 -18

5902 ผาใบยางรถ 100 202 18 61 42 15 1 -14 1 0 0 19 8 -11 0 0 0

5512 ผาทอทาดวยเสนใยสนสงเคราะหซงมมากกวารอยละ 85 โดยนาหนก

7 21 19 61 42 1 5 5 56 14 -41 3 2 -1 0 2 2

5804 ผาโปรงชนดทลหรอผาตาขายอนๆ 110 147 13 47 34 18 3 -15 5 6 1 11 6 -5 0 0 0

5514 ผาทอทาดวยเสนใยสนสงเคราะหซงมนอยกวารอยละ 85 โดยนาหนก ผสมกบฝายลวน

7 31 25 56 31 17 5 -13 6 1 -5 6 7 1 1 1 1

5516 ผาทอทาดวยเสนใยเทยม 102 254 33 64 31 4 3 -1 17 2 -15 11 15 4 0 0 0

6305 กระสอบหรอถงใชบรรจของ 457 1348 24 54 30 30 5 -24 3 3 0 7 8 1 1 9 9

5608 ตาขายแบบผกปมทาดวยวตถทอ 11 34 19 47 28 1 1 0 4 4 0 56 24 -32 0 1 1

5601 แวดดง 127 591 3 26 23 1 17 15 11 4 -6 9 15 6 0 1 1

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

340

8.3.3 อตสาหกรรมไฟฟาและอเลกทรอนกส การผลตสนคาเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสของอาเซยนมความเชอมโยงเปนเครอขายอยางเหนไดชดดงจะเหนไดจากมลคาการสงออกชนสวนและสวนประกอบจากประเทศอาเซยนมายงประเทศอาเซยนดวยกนมสดสวนสงกวามลคาการสงออกสนคาสาเรจรป กลาวอกอยางหนงกคอ อาเซยนมไดผลตสนคาเพอแลกเปลยนระหวางกนพยงอยางเดยว หากยงมการแลกเปลยนและสงผานชนสวนไฟฟาและอเลกทรอนกสระหวางผผลตตางๆ ในอาเซยนดวย

ภาพท 8.13 มลคาการสงออกสนคาสาเรจรปและชนสวนและสวนประกอบในอตสาหกรรม

ไฟฟาและอเลกทรอนกสจากประเทศอาเซยนและประเทศอนๆ มายงอาเซยน ในป 2543 และ 2553

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

เมอพจารณาทความสมพนธทางการคาสนคาในกลมไฟฟาและอเลกทรอนกสระหวางอาเซยน

กบประเทศอนๆ นอกภมภาค พบวา เครอขายการผลตเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสในอาเซยนมไดจากดอยแตในเอเชยตะวนออกเฉยงใตเทานน หากยงเชอมโยงอยางสาคญไปถงประเทศนอกอาเซยนอนๆ ดวย ดงจะเหนไดจากสดสวนมลคาการสงออกชนสวนและสวนประกอบจากประเทศนอกอาเซยนมายงอาเซยนสงกวาสดสวนเดยวกนของการสงออกสนคาสาเรจรป (ดภาพท 8.13)

2000 2010 2000 2010

ASEAN Others

Final Product 9,631 17,739 13,203 36,095

Part&component 36,029 48,315 38,768 78,064

0

20,000

40,000

60,000

80,000

100,000

120,000

ลานเหร

ยญสห

รฐฯ

341

ภาพท 8.14 ภาษศลกากรสนคากลมชนสวนและสวนประกอบของอตสาหกรรมไฟฟาและอเลกทรอนกสภายใตอาฟตาในป 2544 และ 2553

ทมา: การคานวณของคณะผวจยโดยวธการเฉลยแบบงายจากฐานขอมล TRAINS (Trade Analysis Information System) ฐานขอมลกรศลกากร ฐานขอมลของสานกเลขาธการอาเซยน ประกาศกระทรวงการคลง และความตกลงการคาเสรฉบบตางๆ

หมายเหต: CEPT01 และ CEPT10 หมายถงอตราภาษภายใตความตกลงอาฟตาป 2544 และป 2553 ตามลาดบ

MFN01 และ MFN10 หมายถงอตราภาษศลกากรภายใตความตกลงการคาโลกป 2544 และ 2553 ตามลาดบ

ในขณะเดยวกน ภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน ประเทศสมาชกอาเซยนทงสบประเทศ

ตางเดนหนาลดภาษศลกากรชนสวนและสวนประกอบของเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสระหวางกน เมอพจารณาเปรยบเทยบระดบอตราภาษศลกากรทประเทศตางๆ เรยกเกบจากประเทศในภมภาคกบประเทศนอกภมภาคพบวา ในป 2543 สวนตางภาษศลกากรสนคากลมชนสวนและสวนประกอบของเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสทมาจากอาเซยนยงไมสงมากนก ยกเวนบางประเทศ เชน มาเลเซย

0

5

10

15

20

25

30

BRU CAM IDN LAO MMR MYS PHI SGP THA VIE

CEPT01 MFN01

0

5

10

15

20

25

30

BRU CAM IDN LAO MMR MYS PHL SGP THA VNM

CEPT10 MFN10

%

%

342

ไทย บรไน และเวยดนาม สวนตางภาษศลกากรดงกลาวเพมขนในป 2553 โดยประเทศสมาชก 9 ประเทศยกเวนพมา ไดลดภาษศลกากรชนสวนและสวนประกอบของเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสจนเหลอรอยละ 0 (ดภาพท 8.14)

ผลการศกษาพบวา ภายหลงประเทศอาเซยนลดภาษศลกากรชนสวนและสวนประกอบ

เครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสระหวางกนภายใตกรอบอาฟตาในป 2543 และ 2553 เครอขายการผลตในปจจบนมการเปลยนแปลงดงน

1) ในป 2553 บทบาทของอาเซยนในการสงออกชนสวนและสวนประกอบเครองใชไฟฟาและ

อเลกทรอนกสใหภมภาคลดลงขนเมอเปรยบเทยบกบสบปทผานมา

ในป 2543 เครอขายการผลตเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสในอาเซยนเชอมโยงทงในภมภาคและนอกภมภาค เมอพจารณาเปรยบเทยบการใชชนสวนและสวนประกอบทผลตในภมภาคกบนอกภมภาคของอาเซยน พบวา อาเซยนใชชนสวนและสวนประกอบเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสทผลตจากนอกภมภาคในระดบทใกลเคยงกบชนสวนและสวนประกอบเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสทผลตในภมภาค โดยการใชชนสวนและสวนประกอบเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสนอกอาเซยนคดเปนสดสวนรอยละ 53 ของมลคาการนาเขาชนสวนและสวนประกอบเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสมายงอาเซยน ประเทศผสงออกชนสวนรายใหญนอกภมภาคทปอนชนสวนและสวนประกอบเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสใหอาเซยน ไดแก ญปน ซงคดเปนสดสวนสงรอยละ 21 รองลงมาไดแก สหรฐฯ (รอยละ 11) และเกาหลใต (รอยละ 10) ในขณะเดยวกน ประเทศในอาเซยนดวยกนผลตชนสวนและสวนประกอบเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสใหผผลตในภมภาคคดเปนสดสวนรอยละ 47 ของมลคาการนาเขาชนสวนและสวนประกอบเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสทงหมดมายงอาเซยน ประเทศผสงออกชนสวนและสวนประกอบเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสรายใหญในภมภาค ไดแก สงคโปร ซงมสดสวนการสงออกมายงอาเซยนกวารอยละ 19 รองลงมา ไดแก มาเลเซยมสดสวนการสงออกมาอาเซยนรอยละ 15 (ดตารางท 8.26)

ตอมาในป 2553 เมอเปรยบเทยบกบนอกภมภาค สดสวนการใชชนสวนและสวนประกอบ

เครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสทผลตในภมภาคของอาเซยนลดลงเหลอรอยละ 38 ของการสงออกและสวนประกอบเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสมายงอาเซยนทงหมด ขณะทสดสวนเดยวกนของการสงออกจากประเทศนอกอาเซยนเพมขนเปนรอยละ 62 ของมลคาการนาเขาชนสวนและสวนประกอบเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสทงหมดมายงอาเซยน เมอพจารณาการเปลยนแปลงดงกลาวเปนรายประเทศ พบวา สดสวนการสงออกชนสวนและสวนประกอบเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสจากประเทศอาเซยนดวยกนทลดลงเปนสดสวนทลดลงของประเทศอาเซยนสามประเทศเปนหลก ไดแก มาเลเซย ซงมสดสวนลดลงเหลอรอยละ 10 ฟลปปนสซงมสดสวนเพมขนมาเปนรอยละ 0.4 และไทย

343

ซงมสดสวนลดลงเหลอรอยละ 4 ในขณะเดยวกน สดสวนการสงออกชนสวนและสวนประกอบเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสจากประเทศนอกอาเซยนทเพมลงดงกลาวเปนสดสวนทเพมขนของจนและสหรฐฯ เปนหลก ซงตางมสดสวนเพมขนเปนรอยละ 14 ของมลคาการนาเขาชนสวนและสวนประกอบเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสทงหมดมายงอาเซยน

ตารางท 8.26 มลคาการสงออกชนสวนและสวนประกอบเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสจาก

ประเทศตางๆ มายงอาเซยนในป 2543 และ2553

ประเทศ

มลคาการสงออก (ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนตอมลคาการสงออกมายงอาเซยนทงหมด

(รอยละ)

การเปลยนแปลงสดสวนในตลาดอาเซยน

(รอยละ) 2543 2553 2543 2553

สหรฐฯ 8,662 17,692 11 14 3 ยโรป 5,959 10,414 7 8 1

ออสเตรเลย 259 219 0 0 0 นวซแลนด 18 30 0 0 0 อนเดย 139 287 0 0 0 จน 2,907 18,147 4 14 10 ญปน 15,204 21,100 21 17 -4

เกาหลใต 7,958 10,176 10 8 -2

รวมประเทศ นอกอาเซยน

42,868 78,064 53 62 9

กมพชา 0 0 0 0 0 อนโดนเซย 1,995 1,999 2 2 0 มาเลเซย 12,359 13,188 15 10 -5 ฟลปปนส 2,498 520 3 0.4 -2.6 สงคโปร 15,693 27,026 19 21 2 ไทย 4,534 5,014 6 4 -2

เวยดนาม 602 567 1 0.4 -0.6

รวมประเทศอาเซยน 37,681 48,315 47 38 -9

รวมทงหมด 80,549 126,380 100 100 -

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

2) ในป 2553 ประเทศทมบทบาทมากขนในการสงออกชนสวนและสวนประกอบเครองใชไฟฟา

และอเลกทรอนกสใหอาเซยน ไดแก จน ขณะทประเทศอาเซยนสวนใหญมบทบาทลดลงยกเวนสงคโปร

ในป 2543 เครอขายการผลตเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสของอาเซยนคอนขางกระจกในสประเทศเปนหลก ไดแก สงคโปร มาเลเซย ญปน และสหรฐฯ โดยครองสวนแบงการสงออกชนสวนและสวนประกอบเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสทสงมาอาเซยนรวมกนกวาหนงในสามของการนาเขา

344

ชนสวนและสวนประกอบเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสทงหมดของอาเซยน เมอพจารณาเปนรายการสนคา พบวา ชนสวนและสวนประกอบเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสหลายรายการทอาเซยนพงพาการนาเขาจากประเทศทงสดงกลาวในป 2543 (ดตารางท 8.27 – 8.29)

ตอมาในป 2553 บทบาทของผสงออกนอกภมภาคเรมมมากขนในการสงชนสวนและ

สวนประกอบเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสใหอาเซยน โดยเฉพาะจนทสวนแบงการสงออกชนสวนและสวนประกอบเครองใชไฟฟามาอาเซยนเพมขนจากเมอสบปทแลวอยางเหนไดชด เมอพจารณาเปนรายการสนคาพบวา ชนสวนและสวนประกอบเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสหลายรายการทอาเซยนพงพาการนาเขาจากจนในป 2553 (ดตารางท 8.30)

ตารางท 8.27 ชนสวนและสวนประกอบสาคญของเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสทญปนสงออกมาอาเซยนในป 2543

HS2007 สนคา มลคาการสงออก

มาอาเซยน (ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนในตลาดอาเซยน (รอยละ)

854020 หลอดของกลองถายโทรทศน อเมจคอนเวอรเตอร และอเมจอนเทนซไฟเออร รวมทงหลอดโฟโตแคโทดอนๆ

0.3 93

851180 เครองอปกรณไฟฟาอนๆ สาหรบจดระเบดหรอสตารตเครองยนตชนดสนดาปภายในทจดระเบดดวยประกายไฟหรอดวยการอด

17.9 88

854520 แปรงถาน คารบอนใชกบหลอดไฟ 14.6 75

851230 เครองอปกรณสาหรบใหสญญาณเสยงชนดทใชกบรถจกรยานหรอยานยนต

1.3 67

851130 จานจายไฟ รวมทงคอยลจดระเบด 33.2 67

851220 เครองอปกรณอนๆ สาหรบใหแสงสวางหรอใหสญญาณทมองเหนไดชนดทใชกบรถจกรยานหรอยานยนต

34.4 65

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

ตารางท 8.28 ชนสวนและสวนประกอบสาคญของเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสทสหรฐฯ

สงออกมาอาเซยนในป 2543

HS2007 สนคา มลคาการสงออก

มาอาเซยน (ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนในตลาดอาเซยน (รอยละ)

850740 หมอสะสมไฟฟา-นกเกลเหลก 0.6 70 853941 อารกแลมป 1.7 65

854430 ชดสายไฟจดระเบดและชดสายไฟอนๆ ชนดทใชกบยานบก อากาศยานหรอเรอ

95 62

854012 หลอดภาพแคโทดเรยของเครองรบโทรทศน รวมถงหลอดแคโทดเรของวดโอมอนเตอรย-ขาวดาหรอเอกรงคอนๆ

11.5 44

854081 หลอดของเครองรบหรอเครองขยาย 0.8 44

345

ตารางท 8.29 ชนสวนและสวนประกอบสาคญของเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสทประเทศในอาเซยนสงออกในภมภาคในป 2543

HS2007 สนคา มลคาการสงออก

มาอาเซยน (ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนในตลาดอาเซยน (รอยละ)

สงคโปร

853339 ตวตานทานชนดเปลยนคาไดแบบพนดวยลวด รวมถงรโอสแตต และโพเทนชโอมเตอรอนๆ

23.5 80

853331 ตวตานทานไฟฟา (รวมถงรโอสแตต และโพเทนชโอมเตอร)ใชกบขนาดกาลงจายไมเกน 20 วตต

9.7 73

847350 สวนประกอบและอปกรณประกอบทเหมาะสาหรบใชกบเครองจกรตามประเภทท 84.69 ถง 84.72 ตงแตสองประเภทขนไปไดเทาเทยมกน

113 70

854419 ลวดและเคเบล (รวมถงเคเบลรวมแกน) ทหมฉนวนอนๆ 23.2 54

847321 สวนประกอบและอปกรณประกอบเครองคานวณอเลกทรอนกสตามประเภทยอยท 8470.10, 8470.21 หรอ 8470.29

41 53

มาเลเซย

851240 เครองปดนาฝน เครองละลายนาแขง และเครองกาจดฝาชนดทใชกบรถจกรยานหรอยานยนต

5.3 47

854011 หลอดภาพแคโทดเรยของเครองรบโทรทศน รวมถงหลอดแคโทดเรของวดโอมอนเตอรย-ส

42.5 31

853310 ตวตานทานคารบอนชนดคาคงท แบบคอมโพซชนหรอแบบฟลม

47.5 30

854233 วรจรรวมและไมโครแอสเซมบลทใชในทางอเลกทรอนกส 791 28 ไทย

851120 แมกนโตจดระเบด แมกนโตไดนาโม รวมทงแมกนตกฟลายวล 5 51

854099 สวนประกอบอนๆ ของหลอดเทอรมโอนก หลอดโคลดแคโทด หรอหลอดโฟโตแคโทด

44.4 28

850710 เลดแอซด ชนดทใชสาหรบสตารตเครองยนตแบบลกสบ 10.5 27

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

ตอมาในป 2553 แมวาสงคโปรจะกลายเปนผปอนชนสวนและสวนประกอบรายใหญทสดให

อาเซยน แตอาเซยนทงภมภาคใชชนสวนและสวนประกอบจากนอกอาเซยนในสดสวนทเพมขนเมอเทยบกบการใชชนสวนและสวนประกอบในภมภาค โดยเฉพาะจนซงมสดสวนเพมขนอยางชดเจน (ดตารางท 8.30 และ 8.31)

346

ตารางท 8.30 การเปลยนแปลงสดสวนการสงออกชนสวนและสวนประกอบสาคญของเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสจากจนมายงอาเซยนเมอเทยบกบประเทศนอกอาเซยนอนๆ ในป 2543 และ 2553

HS2007 สนคา

มลคาการนาเขาทงหมดของอาเซยน (ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนการนาเขาของอาเซยน (รอยละ)

จน ญปน ยโรป สหรฐฯ

2543 2553 2543 2553 +/- 2543 2553 +/- 2543 2553 +/- 2543 2553 +/-

854519 คารบอนอเลกโทรด แปรงถาน คารบอนใชกบหลอดไฟ คารบอนใชกบแบตเตอรอนๆ

24 30 5 73 68 50 11 -39 8 5 -3 4 2 -2

854130

ไทรสเตอร ไดแอกและไทรแอก นอกจากแบบไวแสง

130 274 18 81 62 21 6 -16 31 7 -23 18 1 -17

851230

เครองอปกรณสาหรบใหสญญาณเสยงชนดทใชกบรถจกรยานหรอยานยนต

11 44 5 63 59 11 5 -6 50 7 -43 4 1 -3

851090 สวนประกอบเครองโกนหนวด ปตตาเลยนและเครองขจดขน ทมมอเตอรไฟฟาในตว

7 10 1 57 56 67 9 -57 15 3 -12 13 6 -7

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

347

ตารางท 8.31 การเปลยนแปลงสดสวนการสงออกชนสวนและสวนประกอบสาคญของเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสจากจนมายงอาเซยนเมอเทยบกบประเทศอาเซยนในป 2543 และ 2553

HS2007 สนคา

มลคาการนาเขาทงหมดของอาเซยน (ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนการนาเขาของอาเซยน (รอยละ)

จน สงคโปร มาเลเซย ไทย อนโดนเซย

2543 2553 2543 2553 +/- 2543 2553 +/- 2543 2553 +/- 2543 2553 +/- 2543 2553 +/-

854089 หลอดเทอรมโอนก หลอดโคลดแคโทด หรอหลอดโฟโตแคโทดอนๆ

81 16 0 49 49 30 6 -25 0 5 5 0 0 0 0 1 1

853931 หลอดฟลออเรสเซนตชนดฮอตแคโทด 97 332 42 88 46 15 1 -14 0 0 5 12 4 -8 10 3 -7

940550 เครองประทปโคมไฟอนๆ ทไมใชไฟฟา 4 35 46 90 44 6 4 -1 5 0 -4 0 1 1 19 0 -18

854470 เคเบลใยนาแสง 69 197 0 42 42 17 18 1 4 1 -3 4 1 -4 12 1 -12

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

348

8.3.4 อตสาหกรรมพลาสตกและเคมภณฑ การผลตสนคาพลาสตกและเคมภณฑของอาเซยนมความเชอมโยงเปนเครอขายอยางเหนไดชดดงจะเหนไดจากมลคาการสงออกสนคาเคมภณฑขนกลางจากประเทศอาเซยนมายงประเทศอาเซยนดวยกนมสดสวนสงกวามลคาการสงออกเคมภณฑสาเรจรป กลาวอกอยางหนงกคอ อาเซยนมไดผลตสนคาเพอแลกเปลยนระหวางกนเพยงอยางเดยว หากยงมการแลกเปลยนและสงผานสนคาเคมภณฑขนกลางระหวางผผลตพลาสตกและเคมภณฑตางๆ ในอาเซยนดวย

ภาพท 8.15 มลคาการสงออกสนคาสาเรจรปและสนคาเคมภณฑขนกลางในอตสาหกรรม

พลาสตกและเคมภณฑจากประเทศอาเซยนและประเทศอนๆ มายงอาเซยน ในป 2543 และ 2553

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

ยงไปกวานน เมอพจารณาทความสมพนธทางการคาสนคาพลาสตกและเคมภณฑระหวาง

อาเซยนกบประเทศอนๆ นอกภมภาค พบวา เครอขายการผลตพลาสตกและเคมภณฑในอาเซยนมไดจากดอยแตในเอเชยตะวนออกเฉยงใตเทานน หากยงเชอมโยงอยางสาคญไปถงประเทศนอกอาเซยนอนๆ ดวย ดงจะเหนไดจากสดสวนมลคาการสงออกเคมภณฑขนกลางจากประเทศนอกอาเซยนมายงอาเซยนสงกวาสดสวนเดยวกนของการสงออกสนคาสาเรจรป (ดภาพท 8.15)

2000 2010 2000 2010

ASEAN Others

Final Product 1,176 3,939 2,894 7,971

Primary&processed 6,186 19,152 16,432 40,790

0

10,000

20,000

30,000

40,000

50,000

60,000

ลานเหร

ยญสห

รฐฯ

349

ภาพท 8.16 ภาษศลกากรเคมภณฑขนกลางของอตสาหกรรมพลาสตกและเคมภณฑภายใตอาฟตาในป 2544 และ 2553

ทมา: การคานวณของคณะผวจยโดยวธการเฉลยแบบงายจากฐานขอมล TRAINS (Trade Analysis Information System) ฐานขอมลกรมศลกากร ฐานขอมลของสานกเลขาธการอาเซยน ประกาศกระทรวงการคลง และความตกลงการคาเสรฉบบตางๆ

หมายเหต: CEPT01 และ CEPT10 หมายถงอตราภาษภายใตความตกลงอาฟตาป 2544 และป 2553 ตามลาดบ MFN01 และ MFN10 หมายถงอตราภาษศลกากรภายใตความตกลงการคาโลกป 2544 และ 2553

ตามลาดบ

ในขณะเดยวกน ภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน ประเทศสมาชกอาเซยนทงสบประเทศ

ตางเดนหนาลดภาษศลกากรเคมภณฑขนกลางระหวางกน เมอพจารณาเปรยบเทยบระดบอตราภาษศลกากรทประเทศตางๆ เรยกเกบจากประเทศในภมภาคกบประเทศนอกภมภาคพบวา ในป 2543 แตมตอภาษศลกากรสนคาเคมภณฑขนกลางทมาจากอาเซยนยงไมสงมากนก ยกเวนบางประเทศ เชน มาเลเซยและไทย แตมตอภาษศลกากรดงกลาวเพมขนในป 2553 โดยประเทศสมาชกครงหนงไดลดภาษศลกากรชนสวนและสวนประกอบของเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสจนเหลอรอยละ 0 (ดภาพท 8.16 )

0

2

4

6

8

10

12

BRU CAM IDN LAO MMR MYS PHI SGP THA VIE

CEPT01 MFN01

024681012

BRU CAM IDN LAO MMR MYS PHI SGP THA VIE

CEPT10 MFN10

%

%

350

ผลการศกษาพบวา ภายหลงประเทศอาเซยนลดภาษศลกากรสนคาเคมภณฑขนกลางระหวางกนภายใตกรอบอาฟตาในป 2543 และ 2553 เครอขายการผลตในปจจบนมการเปลยนแปลงดงน

3) ในป 2553 บทบาทของอาเซยนในการสงออกสนคาเคมภณฑขนกลางใหภมภาคเพมขนเมอ

เปรยบเทยบกบสบปทผานมา

ในป 2543 เครอขายการผลตสนคาพลาสตกและเคมภณฑในอาเซยนเชอมโยงกบนอกภมภาคเปนหลกโดยเฉพาะอยางยงกบญปน ยโรป และสหรฐฯ เมอพจารณาเปรยบเทยบการใชสนคาเคมภณฑขนกลางทผลตในภมภาคกบนอกภมภาคของอาเซยน พบวา อาเซยนใชสนคาเคมภณฑขนกลางทผลตจากนอกภมภาคสงถงรอยละ 73 ขณะทการใชสนคาเคมภณฑขนกลางทผลตในอาเซยนเองคดเปนสดสวนรอยละ 27 ประเทศผสงออกรายใหญนอกภมภาคทสงสนคาเคมภณฑขนกลางใหอาเซยน ไดแก ญปน ซงคดเปนสดสวนสงรอยละ 23 รองลงมา ไดแก ยโรป (รอยละ 18) และสหรฐฯ (รอยละ 14) ในขณะเดยวกน ประเทศผสงออกรายใหญสดในอาเซยนทสงสนคาเคมภณฑขนกลางภายในภมภาค ไดแก สงคโปร ซงมสดสวนรอยละ 13 (ดตารางท 8.32)

ตอมาในป 2553 เมอเปรยบเทยบกบนอกภมภาค สดสวนการใชสนคาเคมภณฑขนกลางทผลต

ในภมภาคของอาเซยนเพมขนเปนรอยละ 27 ขณะทสดสวนเดยวกนของการสงออกจากประเทศนอกอาเซยนลดลงเหลอรอยละ 68 เมอพจารณาการเปลยนแปลงดงกลาวเปนรายประเทศ พบวา สดสวนการสงออกสนคาเคมภณฑขนกลางจากประเทศอาเซยนดวยกนทเพมขนมาจากสดสวนทเพมขนของผสงออกรายใหญเดมในอาเซยน นนคอ สงคโปร ซงมสดสวนเพมขนเปนรอยละ 16 ในขณะเดยวกน สดสวนการสงออกสนคาเคมภณฑขนกลางจากประเทศนอกอาเซยนทลดลงมาจากสดสวนทลดลงของผสงออกรายใหญเดม อนไดแก ญปน ยโรป และสหรฐฯ

351

ตารางท 8.32 มลคาการสงออกสนคาเคมภณฑขนกลางจากประเทศตางๆ มายงอาเซยน ในป 2543 และ2553

ประเทศ

มลคาการสงออก (ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนตอมลคาการสงออกมายงอาเซยนทงหมด (รอยละ)

การเปลยนแปลงสดสวนในตลาด

อาเซยน (รอยละ) 2543 2553 2543 2553

สหรฐฯ 3,137 7,155 14 12 -2 ยโรป 3,961 7,970 18 13 -4

ออสเตรเลย 337 599 1 1 0 นวซแลนด 42 45 0 0 0 อนเดย 431 1,750 2 3 1 จน 1,417 9,694 6 16 10 ญปน 5,256 8,551 23 14 -9

เกาหลใต 1,849 5,025 8 8 0

รวมประเทศ นอกอาเซยน

16,432 40,790 73 68 -5

กมพชา 0 0 0 0 0 อนโดนเซย 883 1,616 4 3 -1 มาเลเซย 1,164 3,922 5 7 1 ฟลปปนส 88 177 0 0 0 สงคโปร 2,925 9,710 13 16 3 ไทย 1,111 3,490 5 6 1

เวยดนาม 16 238 0 0 0

รวมประเทศอาเซยน 6,186 19,152 27 32 5

รวมทงหมด 22,618 59,942 100 100 -

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

4) ในป 2553 ประเทศทมบทบาทมากขนในการสงออกสนคาเคมภณฑขนกลางใหอาเซยน

ไดแก จน และสงคโปร ขณะทประเทศอาเซยนสวนใหญมบทบาทไมเปลยนแปลงมากเทาใดนก

ในป 2543 เครอขายการผลตเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสของอาเซยนคอนขางพงพาสประเทศหลก ไดแก ญปน ยโรป สหรฐฯ และสงคโปร เมอพจารณาเปนเคมภณฑขนกลางเปนรายสนคา พบวา มหลายประเภททพงพาสประเทศดงกลาวในสดสวนทสง (ดตารางท 8.33-8.36 )

352

ตารางท 8.33 สนคาเคมภณฑขนกลางสาคญทญปนสงออกมาอาเซยนในป 2543

HS2007 สนคา มลคาการสงออก

มาอาเซยน (ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนในตลาดอาเซยน (รอยละ)

270820 พตชโคก 3.5 100

382430 เมทลคารไบดทผสมเขาดวยกนหรอทผสมกบสารยดทมโลหะ ซงไมไดเกาะหรอตดรวมกน

30.3 99

284310 โลหะมคาชนดคอลลอยด 70.2 98

370241 ฟลมอนๆ ทไมปรร มความกวางเกน 105 มลลเมตร มความกวางเกน 610 มลลเมตร และมความยาวเกน 200 เมตร สาหรบใชในการถายรปส (โพลโครม)

13 95

320730 นายาชกเงาและสงปรงแตงทคลายกน 85 95

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

ตารางท 8.34 สนคาเคมภณฑขนกลางสาคญทยโรปสงออกมาอาเซยนในป 2543

HS2007 สนคา มลคาการสงออก

มาอาเซยน (ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนในตลาดอาเซยน (รอยละ)

293962 เออโกทามน (ไอเอนเอน) และเกลอของเออโกทามน 0.04 100

310510 ปยทไดจากแรหรอปยเคมททาเปนเมดหรอลกษณะทคลายกนหรอทบรรจภาชนะ ซงมนาหนกรวมภาชนะไมเกน 10 กโลกรม

9.3 95

310100 ปยจากสตวหรอปยจากพช 54 95 293311 ฟนาโซน (แอนตไพรน) 4 90

292250 อะมโน-แอลกอฮอล-ฟนอล อะมโน-แอซด-ฟนอล และสารประกอบอะมโนอนๆ ทมออกซเจนฟงกชน

22 90

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

ตารางท 8.35 สนคาเคมภณฑขนกลางสาคญทสหรฐฯ สงออกมาอาเซยนในป 2543

HS2007 สนคา

มลคาการสงออก มาอาเซยน (ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนในตลาดอาเซยน (รอยละ)

284420 ยเรเนยมททาให U 235 เขมขน และสารประกอบของ

ยเรเนยม ดงกลาว 0.08

100 292122 เฮกซะเมทลนไดอะมน และเกลอของเฮกซะเมทลนไดอะมน 16.7 95 840130 แทงเชอเพลง (คารทรดจ) ทยงไมไดใช 0.1 94 291634 กรดฟนลอะซตก และเกลอของกรดฟนลอะซตก 0.2 94 380300 ทอลลออยล จะทาใหบรสทธหรอไมกตาม 1.4 91

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

353

ตารางท 8.36 สนคาเคมภณฑขนกลางสาคญทประเทศในอาเซยนสงออกในภมภาคในป 2543

HS2007 สนคา

มลคาการสงออก มาอาเซยน (ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนในตลาดอาเซยน (รอยละ)

สงคโปร 270720 โทลโอล (โทลอน) 4.3 100 284510 เฮฟววอเตอร (ดวเทอเรยมออกไซด) 13 100 293294 แซฟโรล 0.004 100 290242 เมตา-ไซลน 4.6 100 293040 เมไทโอนน 11.4 93

มาเลเซย

310280 ของผสมของยเรยกบแอมโมเนยมไนเตรต ทเปนสารละลายในนา หรอในสารละลายทมแอมโมเนย 0.002 100

291010 ออกซเรน (เอทลนออกไซด) 8.2 92 291221 เบนซลดไฮด 0.9 92

ไทย 382460 ซอรบทอล นอกจากของตามประเภทยอยท 2905.44 0.1 89 310551 ปยทไดจากแรหรอปยเคมอนๆ ทมไนเตรตและฟอสเฟต 1.1 77 270730 ไซโลล (ไซลน) 9.7 70

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

ตอมาในป 2553 บทบาทของผสงออกรายใหญเดมทสงสนคาเคมภณฑขนกลางมายงอาเซยน

ตางมสวนแบงลดลง ยกเวนสงคโปร ขณะทจนเปนประเทศนอกภมภาคทมสวนแบงการสงออกสนคาเคมภณฑขนกลางมายงอาเซยนอยางชดเจน(ดตารางท8.37)

354

ตารางท 8.37 การเปลยนแปลงสดสวนการสงออกสนคาเคมภณฑขนกลางจากจนและสงคโปรมายงอาเซยนเมอเทยบกบประเทศนอกอาเซยนอนๆ ในป 2543 และ 2553

HS2007 สนคา

มลคาการนาเขาทงหมดของอาเซยน (ลานเหรยญสหรฐฯ)

สดสวนการนาเขาของอาเซยน (รอยละ)

จน สงคโปร ญปน ยโรป สหรฐฯ

2543 2553 2543 2553 +/- 2543 2553 +/- 2543 2553 +/- 2543 2553 +/- 2543 2553 +/-

282110 เหลกออกไซดและเหลกไฮดรอกไซด 22 43 15 62 47 4 13 9 55 9 -46 10 4 -6 6 2 -4

284030 เพอรออกโซบอเรต (เพอรบอเรต) 0.4 2.2 0 59 59 1 0 -1 82 16 -65 16 23 7 0 0 0

284180 ทงสเตต (วลแฟรเมต) 0.02 0.2 0 66 66 11 4 -7 71 9 -62 0 5 5 18 12 -5

290346 โบรโมคลอโรไดฟลออโรมเทน โบรโมไตรฟลออโรมเทน และไดโบรโมเตตระฟลออโรอเทน

0.2 0.2 99 0 -99 1 90 89 0 0 0 0 3 3 0 0 0

290349 อนพนธชนดฮาโลเจเนเตด ของอะไซคลกไฮโดรคารบอน ทมฮาโลเจนตางชนดกนตงแต 2 ชนดขนไปอนๆ

38 93 25 76 52 8 2 -6 47 2 -46 17 3 -14 2 6 3

ทมา: การคานวณของคณะผวจยจากขอมลของ UN COMTRADE

355

8.3.5 สรปผลการศกษาการเปลยนแปลงเครอขายการผลตของอาเซยน จากผลการศกษาของทงสอตสาหกรรมทผานมา พบวา ภายหลงการลดภาษศลกากรในชวง

ระหวางป 2543 ถง 2553 เครอขายการผลตมการเปลยนแปลงไปในสองทศทาง ดงน เครอขายการผลตมความเชอมโยงกนในภมภาคอาเซยนมากขน อนไดแก อตสาหกรรมยาน

ยนตและชนสวน อตสาหกรรมพลาสตกและเคมภณฑ ขอมลการใชสนคาขนตนและสนคาขนกลางจากในภมภาคและนอกภมภาคเพอผลตเปนสนคาขนสดทายในอาเซยนบงชวา ในชวงเวลา 10 ปทผานมา อาเซยนโดยเฉพาะไทย สงคโปร และมาเลเซยกาลงทาหนาทแทนผปอนสนคาขนตนและขนกลางใหอาเซยนนอกภมภาค เชน ญปน ยโรป และสหรฐฯ มากขน อยางไรกตาม บทบาทของจนในการปอนสนคาขนตนและสนคาขนกลางดงกลาวใหอาเซยนกเพมขนมาอยางนาสนใจ

ในทางกลบกน เครอขายการผลตสงทอและเครองนงหม และเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสม

ความเชอมโยงกบประเทศในภมภาคลดลง ขอมลการใชสนคาขนตนและสนคาขนกลางจากในภมภาคและนอกภมภาคอาเซยนเพอผลตเปนสนคาขนสดทายในอาเซยนบงชวา ในชวงเวลา 10 ปทผานมา ประเทศนอกอาเซยน โดยเฉพาะอยางยงจน กาลงทาหนาทแทนผปอนสนคาขนตนและสนคาขนกลางใหอาเซยนแทนแหลงนาเขาจากทงประเทศนอกภมภาคอนๆ และประเทศในอาเซยนเอง

 

  357

บทท 9 การใชประโยชนจากโครงการความรวมมอและความตกลงยอมรบรวม ภายใตความตกลงการคาเสรทผานมาของไทย

จนถงป 2554 ทผานมา นอกเหนอจากผลประโยชนจากการลดภาษศลกากรแลว ภาคอตสาหกรรมไทยยงไดใชประโยชนจากโครงการความรวมมอภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน (JTEPA) ผลประโยชนทผานมากคอ ความรและเทคโนโลยดานการผลตและโอกาสในการสงเสรมการคาและการลงทนระหวางกน อยางไรกตาม การดาเนนงานบางโครงการความรวมมอทผานมายงมปญหาและอปสรรคสาคญซงมผลใหภาคอตสาหกรรมไทยยงไมสามารถใชประโยชนได ในทานองเดยวกน การใชประโยชนจากความตกลงยอมรบรวม (MRA) จนถงป 2553 ยงประสบปญหาสาคญอยโดยเฉพาะอยางยงสถานะของหนวยงานรบรองมาตรฐานในไทยทยงไมเขาเกณฑของฝายญปน ในบทนจะสารวจการใชประโยชนจากโครงการความรวมมอภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน (JTEPA) และความตกลงยอมรบรวม (MRA) ในป 2554 ทผานมา การศกษาจะกลาวถง 3 ประเดนใหญคอ 1) สาระสาคญของความรวมมอ 2) รายงานความคบหนา และ 3) การใชประโยชนของภาคอตสาหกรรมไทย

9.1 โครงการความรวมมอภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน (JTEPA) โครงการความรวมมอทเกยวของกบอตสาหกรรมทสนใจศกษาในงานวจยนดงกลาวมอยดวยกนสโครงการในสอตสาหกรรม ซงลวนอยในสาขาความรวมมอดานการสรางเสรมการคาและการลงทน ไดแก

1. โครงการสงเสรมการคาและการลงทนเพอ ‘ครวไทยสครวโลก’ 2. โครงการความรวมมออตสาหกรรมเหลกไทย-ญปน 3. โครงการสถาบนพฒนาทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนต 4. โครงการความรวมมอดานอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม

  358

9.1.1 โครงการสงเสรมการคาและการลงทนเพอ ‘ครวไทยสครวโลก’ (Trade and Investment Promotion for ‘Kitchen of the World’ project) นบตงแตความตกลง JTEPA มผลบงคบใชจนถงป 2553 ทผานมา โครงการมความ

คบหนาอยางเปนรปธรรมโดยเฉพาะอยางยงกจกรรมการถายทอดความรความเขาใจเกยวกบมาตรฐานความปลอดภยดานอาหารและกฎระเบยบทเกยวของในการสงออกสนคาอาหารไปญปน รปแบบของกจกรรมสวนใหญเปนการจดอบรมสมมนาเผยแพรใหแกผประกอบการทสนใจ รวมทงการเดนทางไปศกษางานดานความปลอดภยดานอาหารทประเทศญปน

1) สาระสาคญของโครงการสงเสรมการคาและการลงทนเพอ ‘ครวไทยสครวโลก’

วตถประสงคของโครงการคอ การสงเสรมการสงออกผลตภณฑอาหารของไทย ซงรวมถง

วตถดบ อาหารเตรยมสาเรจ อาหารพรอมปรง และอาหารพรอมรบประทาน เนอหาหลกของโครงการกคอ การปรบปรงคณภาพและมาตรฐานของผลตภณฑใหสามารถสงออกไปตลาดญปนและตลาดโลก รวมทงการสงเสรมการตลาด เพอขยายชองทางทางการคาในตลาดญปน รายละเอยดของกจกรรมของโครงการ มดงน

1. การสงเสรมการสรางผลตภณฑมลคาเพมสง โดยการปรบปรงและยกระดบมาตรฐานและคณภาพของผลตภณฑอาหารไทยทจะสงออกไปตลาดโลก การเพมมลคาใหแกผลตภณฑ การปรบปรงเทคโนโลยททนสมยและความชานาญในการใหบรการ การปรบปรงเทคโนโลยปลอดสารพษ และการแลกเปลยนขอมลเกยวกบอาหาร

2. การสงเสรมการตลาดอาหารไทย โดยการพฒนาชองทางกระจายผลตภณฑอาหารไทยใหมๆ เชน กลมผนาเขา การคาอเลกทรอนกส ภตตาคาร หางสรรพสนคา รานสะดวกซอ การบรการจดเลยง และเทศกาลอาหารตางๆ

3. การสงเสรมการลงทนเกยวกบอาหารไทยในญปน โดยสงเสรมการจดตงศนยกระจายสนคาอาหารไทยและแฟรนไชสอาหารไทยและรานอาหารไทยประเภทอนๆ ในญปน

2) ความคบหนาของโครงการสงเสรมการคาและการลงทนเพอ ‘ครวไทยสครวโลก’ ในป

2554 ขอมล ณ เดอนกนยายน 2554 กจกรรมการฝกอบรมและดงานดานระบบความปลอดภย

ดานอาหารยงคงจดตอเนองในรปแบบเดยวกบปทผานมา ภายใตการสนบสนนดานงบประมาณจากองคการสงเสรมการคาตางประเทศของญปน (JETRO) กจกรรมสาคญมดงน

  359

• การเดนทางไปศกษางานทประเทศญปน ในวนท 24 พฤศจกายน - 2 ธนวาคม 2553 วตถประสงคหลกของการศกษาดงานครงนคอ การศกษาระบบการควบคมความปลอดภยอาหารของทงหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนของญปน

• การจดสมมนาเรอง “อตสาหกรรมอาหารของไทย: ปลอดภยและเชอถอได” ในวนท 26 พฤษภาคม 2554 ทเมองทองธาน โดยเปนสวนหนงของงานแสดงสนคานานาชาต “THAIFEX-World of Food Asia 2011” เนอหาหลกของงานสมมนาครงนคอ การสรางขดความสามารถในการการแขงขนจากมาตรฐานความปลอดภยดานอาหาร

• โครงการ NFI - JAPAN DESK เปดบรการใหขอมลเกยวกบระบบความปลอดภยอาหาร ขนตอนการนาเขาและการตรวจสอบสนคาอาหารของประเทศญปน รวมถงเทคนคทเกยวกบการปฏบตทสอดคลองตามกฎ ระเบยบ และขอกาหนดดานความปลอดภยอาหารของประเทศญปน โดยใหบรการผานเวบไซตของสถาบนอาหาร (http://www.nfi.or.th/)

3) การใชประโยชนจากโครงการสงเสรมการคาและการลงทนเพอ ‘ครวไทยสครวโลก’

จากกจกรรมทเกดขนในป 2554 เจาหนาทจากหนวยงานภาครฐ ไดแก กรมสงเสรมการสงออกและผเชยวชาญของสถาบนอาหารไดมโอกาสไปศกษาดงานทประเทศญปน โดยกจกรรมการศกษาดงานในภาพรวมถอวา มประโยชนและไดรบความรใหมๆ ขณะทงานสมมนาซงตองการเผยแพรความรความเขาใจใหแกผประกอบการนน มผสนใจโดยเฉพาะผประกอบการเขารวมงานสมมนากวารอยคน

4) อปสรรคและขอคดเหนจากการใชประโยชนจากโครงการสงเสรมการคาและการลงทน

เพอ ‘ครวไทยสครวโลก’

การดาเนนโครงการในภาพรวมในป 2554 ถอวา เปนทนาพอใจและไดรบความรวมมอเปนอยางด อปสรรคสาคญจากกจกรรมของโครงการในปนกคอ ทางฝายญปนงดสงผเชยวชาญมาใหฝกอบรมและใหความรในงานสมมนาทจดขน เนองจากทประเทศญปนประสบภยพบตแผนดนไหว ทาใหตองการใหผเชยวชาญดานความปลอดภยดานอาหารอยปฏบตหนาทในประเทศ ดงนน ทางองคการสงเสรมการคาญปนจงสนบสนนดานงบประมาณและการตดตอประสานงานเพยงอยางเดยว

  360

9.1.2 โครงการความรวมมออตสาหกรรมเหลกไทย-ญปน (Japan-Thailand Steel Industry Cooperation Programme)

ทผานมา โครงการความรวมมออตสาหกรรมเหลกไทย-ญปนเปนหนงในโครงการทม

ความคบหนาและการใชประโยชนทเปนรปธรรมภายใตแผนการดาเนนงานทคอนขางชดเจน รปแบบกจกรรมสวนใหญเปนการเดนทางไปศกษาดงาน การสงผเชยวชาญมาฝกอบรม และการประเมนความคมคาทางเศรษฐกจของการกอสรางโดยผเชยวชาญจากญปน ปญหาและอปสรรคทผานมาเปนเรองการจากดสทธการเขารวมกจกรรมเฉพาะกบบรษทรวมทนไทย-ญปนและการถายทอดเทคโนโลยเชงลกจากฝายญปน

1) สาระสาคญของโครงการความรวมมออตสาหกรรมเหลกไทย-ญปนมดงน 1. การเสรมสรางรากฐานเทคโนโลยดานงานโครงสรางเหลก โดยการสงผเชยวชาญมายง

สถาบนฝกอบรมของไทย อาท สถาบนเหลกและเหลกกลาแหงประเทศไทย เพอใหคาแนะนาในการพฒนาวสดการเรยนการสอนทจาเปนสาหรบวศวกรและชางเทคนคเกยวกบขดความสามารถและมาตรฐานในการออกแบบและพฒนาตลาดเหลกสาหรบการกอสรางพนฐาน การรกษาสงแวดลอม เทคโนโลยการกอสราง (โดยมงเนนเกยวกบบานโครงเหลก โครงสรางอาคารททาจากเหลก และเหลกสาเรจรป รวมทงเครองจกรการเกษตร)

2. การเสรมสรางเทคโนโลยสงแวดลอม โดยการจดสมมนาเทคโนโลยสงแวดลอมในประเทศไทยและใหคาแนะนาทโรงงานเกยวกบมาตรการสงแวดลอม เชน การลดการปลอยสารอนตรายและนาเศษเหลกมาใชใหเปนประโยชน เปนตน

3. การพฒนาความเชยวชาญของผเชยวชาญภาคสนาม โดยการฝกอบรมผเชยวชาญภาคสนามของบรษทลงทนรวมไทย-ญปน และการสนบสนนหลกสตรการพฒนาความเชยวชาญสาหรบผเชยวชาญภาคสนามในพนททจดโดยฝายไทย

4. การสนบสนนดานการศกษา การพฒนาความเชยวชาญของวศวกรดานเหลก โดยการสงผเชยวชาญเทคโนโลยเหลกจากบรษทเหลกและมหาวทยาลยในญปนมาสอนทมหาวทยาลยในไทย และสนบสนนความรวมมอทใกลชดในการพฒนาการวจยรวม การฝก และหลกสตรการเรยนการสอนในสาขาเทคโนโลยเหลกและเหลกกลาระหวางมหาวทยาลยไทยและญปน 2) ความคบหนาของโครงการความรวมมออตสาหกรรมเหลกไทย-ญปนในป 2554 กจกรรมสาคญภายใตโครงการความรวมมออตสาหกรรมเหลกไทย-ญปนในป 2554 ทผานมามดงน

  361

• การจดสมมนาในหวขอ “2010 Electric Arc Furnace (EAF) Technology Exchange on Environment and Technology Saving” ทประเทศญปน ในวนท 22-25 ตลาคม 2553 เนอหาหลกเปนเรองเทคโนโลยดานสงแวดลอมและการประหยดพลงงานในอตสาหกรรมเหลก

• การจดสมมนาใหความรในหวขอ “Steel Construction Technology Exchange” ทประเทศญปนในวนท 28 พฤศจกายน – 4 ธนวาคม 2553 เนอหาหลกเปนงานโครงสรางเหลกทตอเนองจากกจกรรมในปทผานมา

• ฝายญปนไดสงเอกสาร “Steel Construction Today & Tomorrow” จานวนทงหมด 25 ฉบบใหฝายไทยแปล สวนหนงสอดานเทคนคทเกยวของกบอตสาหกรรมเหลกในเรอง Long Product (Outline) ซงทางญปนใหสทธในการแปลมการจดพมพเสรจเรยบรอย จานวน 2,000 เลม ปจจบนกาลงจดทาเลมทสองคอ Wire Rod and Bar Steel Manufacturing Method

3) การใชประโยชนของภาคอตสาหกรรมโครงการความรวมมออตสาหกรรมเหลกไทย-

ญปน กจกรรมการเดนทางไปฝกอบรมและสมมนาทประเทศญปนในเรองงานโครงสรางเหลกมผเขารวมสมมนาจากฝายไทยจานวน 17 คน ขณะทงานสมมนาเรองเทคโนโลยสงแวดลอมมผเขารวมจากฝายไทยจานวน 10 คน ผทเขารวมสวนใหญเปนวศวกรของโรงงานเหลก ซงไมเคยเขารวมกจกรรมในโครงการความรวมมออตสาหกรรมเหลกไทย-ญปนมากอน สวนการนาไปใชประโยชนของผประกอบการนนยงไมเหนผลทเปนรปธรรมเนองจากเปนเรองนวตกรรมทตองการระยะเวลาอยางนอย 1-2 ปในการตอยอดและเหนผล

4) อปสรรคและขอคดเหนในการใชประโยชนจากโครงการความรวมมออตสาหกรรมเหลกไทย-ญปน

ในภาพรวม ขอเสนอของฝายไทยไดรบการตอบรบเปนอยางด รวมทงความคดเหนและขอเสนอแนะททางสหพนธเหลกและเหลกกลาญปน (JISF) รองขอจากไทยทกครงหลงจดกจกรรมมผลทาใหการดาเนนโครงการเปนไปตามทฝายไทยตองการมากขน อยางไรกตาม การดาเนนโครงการทผานมามอปสรรคในเรองการจากดสทธการเขารวมกจกรรมเฉพาะบรษทรวมทนระหวางไทยกบญปน รวมทงการนาความรทไดจากการฝกอบรมไปเผยแพรตอ

  362

9.1.3 โครงการสถาบนพฒนาทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนต (Automotive Human Resource Development Institute Project: AHRDIP)

โครงการสถาบนพฒนาทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตเปนโครงการเดยวท

นบตงแตความตกลง JTEPA มผลบงคบใชแลวยงไมมความคบหนาทเปนรปธรรมเทาทควร 1) สาระสาคญของโครงการสถาบนพฒนาทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนต

โครงการนมวตถประสงคเพอสนบสนนนโยบายดทรอยทแหงเอเชยของไทยหรอฐานการ

ผลตยานยนตระดบโลกอยางยงยน โดยใหความสาคญทการพฒนาทรพยากรมนษยเพอเพมขดความสามารถของอตสาหกรรมยานยนตของไทยในตลาดโลก บนพนฐานความเปนหนสวนทเทาเทยมกนระหวางไทยกบญปนทงภาครฐและเอกชน

ขนตอนการดาเนนโครงการหลก 3 ขนตอนประกอบดวย 1. การจดตงสถาบนพฒนาทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตในประเทศ

ไทย การพฒนาหลกสตรการฝกอบรมทรวมความรทงภาคทฤษฎและภาคปฏบต รวมทงออกใบประกาศนยบตรใหแกกลมวศวกรการผลต แรงงานผเชยวชาญ ผฝกอบรม และวศวกรทดสอบ

2. การจดสงผเชยวชาญอตสาหกรรมยานยนตจากญปนมาจดหลกสตรการฝกอบรมและถายโอนความรเกยวกบวธการฝกทกษะสาหรบกลมวศวกรการผลต แรงงานผเชยวชาญ ผฝกอบรม และวศวกรทดสอบ การจดหลกสตรอบรมทงภาคทฤษฎและภาคปฏบตใหแกผบรหารระดบสง วศวกรทดสอบ วศวกรการผลต หวหนางาน แรงงานทกษะ และผฝกสอนชาวไทย

3. แนะนาหลกสตรการฝกอบรมใหกบหนวยงานหรอสถาบนอนทเกยวของเพอใหมความสอดคลองกนระหวางความคาดหวงจากการฝกอบรมและหลกสตรการฝกอบรมทจดโดยสถาบนการศกษา

หลกสตรสาหรบการฝกอบรมจะเนนการพฒนาระบบหลกสตรในการพฒนาทรพยากร

มนษยสาหรบแรงงานทมความเชยวชาญ ผฝกสอน และวศวกรการผลต ตลอดจนความเชยวชาญการทาธรกจใหกบผบรหารชนสง เปาหมายในการฝกอบรมในระยะเวลา 10 ป กคอ ในดานการผลต จะตองผลตผฝกสอน 1,000 คน และบคคลากร 255,000 คน ในดานการทดสอบ จะตองผลตผฝกสอน 200 คน และบคคลากร 30,000 คน ในดานการวจยและพฒนา จะตองผลตผฝกสอน 100 คนและบคคลากร 15,000 คน

  363

2) ความคบหนาโครงการสถาบนพฒนาทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตในป 2554

ปจจบน ไทยและญปนไดจดประชมคณะทางานรวมโครงการ AHRDIP ไทย-ญปน (Task

Force) ครงท 4 ในวนท 16 มถนายน 2554 ซงฝายญปนรบหลกการภายใตแผนปฏบตการโครงการทไทยเสนอไปแลว

3) การใชประโยชนของภาคอตสาหกรรมจากโครงการสถาบนพฒนาทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตในป 2554 เ นองจากโครงการยงอย ในระหวางขนตอนการตกลงแผนปฏบตการโครงการ

ภาคอตสาหกรรมจงยงไมสามารถใชประโยชนจากโครงการนได 4) อปสรรคและขอคดเหนในการใชประโยชนจากโครงการสถาบนพฒนาทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนต อปสรรคสาคญยงคงคลายคลงกบปทผานมาคอ ฝายญปนยงไมไดสนบสนนอยางเปน

รปธรรมเทาทควรในการใหความชวยเหลอและถายทอดเทคโนโลยยานยนตในระยะยาวผานการจดตงโครงการสถาบนพฒนาทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนต

9.1.4 โครงการความรวมมอดานอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม (Textile and Apparels Cooperation)

1) สาระสาคญของโครงการความรวมมอดานอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม

จดมงหมายของความรวมมอดานอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมระหวางทงสองประเทศ โดยสาระสาคญมดงน

ก. การเขาถงตลาด ไดแก การสนบสนนผลตภณฑของอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมไทยในตลาดญปน ตงแตการใหขอมลเพอวจยตลาด แนวโนมแฟชนและการออกแบบ รวมทงการพฒนาเครอขายการขายในตลาดญปน

ข. การลงทน ไดแก ความรวมมอในการอานวยความสะดวกใหแกการลงทนดานเทคโนโลยโดยอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมญปนในประเทศไทย

ค. การผลต การวจย และพฒนา ไดแก การพฒนาการจดการธรกจ การเสรมสรางขดความสามารถทางเทคโนโลยของอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมไทย การปรบปรง

  364

โครงสรางพนฐานของหองปฏบตการทดสอบ การสงผเชยวชาญเพอแนะนาการฝกอบรมเกยวกบการปรบปรงการวจยและพฒนา รวมทงความสามารถในการทดสอบ

2) ความคบหนาของโครงการความรวมมอดานอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมในป 2554 กจกรรมสาคญของโครงการความรวมมอดานอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมใน

ป 2554 มดงน

• โครงการพฒนาผาผนและเสอผา Spring/Summer 2013 ซงตอเนองจากป 2553 โดยฝายญปนจะสงผเชยวชาญเรองการฟอกยอมมาตรวจดโรงงานและใหคาปรกษาเกยวกบการผลตสงทอและเครองนงสาหรบตลาดญปน

• การจดแสดงผาผนและเสอผาในงานแสดงสนคาแฟชนและงานแสดงสนคาเครองหนง (BIFF &BIL 2011) โดยใชผลงานจากผประกอบการไทยทเขารวมโครงการพฒนาผาผน/เสอผาสาเรจรปสตลาดญปน และผลงานการออกแบบโดยนกออกแบบของ Bunka Fashion Graduate University จานวน 20 ชด โดยใชผาจากโครงการฯ ใน Japan Pavilion

3) การใชประโยชนของภาคอตสาหกรรมจากโครงการความรวมมออตสาหกรรมสงทอ

และเครองนงหมในป 2554 ในป 2554 มผประกอบการแสดงความสนใจเขารวมโครงการพฒนาผาผนและเสอผา

จานวน 13 โรงงาน เพมขนจากป 2553 จานวน 4 โรงงาน โรงงานสวนใหญทแสดงความสนใจเขารวมโครงการเหนวา โครงการจะเปนประโยชนไมเฉพาะการผลตสาหรบตลาดญปน แตจะสงผลดตอการขายในตลาดอนๆ ดวย

4) อปสรรคและขอคดเหนในการใชประโยชนจากโครงการความรวมมออตสาหกรรมสง

ทอและเครองนงหม

ปญหาและอปสรรคประการหนงทตอเนองจากปทผานมากคอ การพฒนาระบบทดสอบสนคาสงทอและเครองนงหมของสถาบนพฒนาอตสาหกรรมสงทอของไทย (THTI) โดยเฉพาะอยางยงการทดสอบและรบรองคณภาพสนคาทจะเขาสตลาดญปนยงไมมความคบหนา นอกจากน ผลรปธรรมในเชงพาณชยจากการแสดงผาผนและเสอผาในงานแสดงสนคาแฟชนและงานแสดงสนคาเครองหนง (BIFF &BIL 2011) ยงไมมากเทาทควร รวมถงคาใชจายในการเขารวมโครงการผาผนและเสอผา Spring/Summer 2013 ประมาณ 70,000 บาทยงคงสงสาหรบโรงงานขนาดกลางและขนาดเลก

  365

9.2 ความตกลงยอมรบรวม (MRA)

ในบรบทของการคาระหวางประเทศ ความตกลงยอมรบรวม (MRA) เปนวธการหนงในการจดการเพอใหเกดความสะดวกทางการคา ลดคาใชจาย และความซบซอนจากกระบวนการคาปรกตของประเทศคคาทวไป หรอเพอลดอปสรรคทางการคาอนเกดจากความแตกตางในระบบการตรวจสอบสนคาของแตละประเทศ หรอเพอปองกนมใหนาประเดนเรองขอกาหนดดานเทคนคตางๆ ทเกยวกบสนคา เชน กฎระเบยบทางเทคนค (Technical Regulation) และมาตรฐานบงคบ (Mandatory Standard) ของแตละประเทศมากดกนทางการคาระหวางกนในรปของมาตรการทมใชภาษศลกากร (NTMs) เนอหาโดยทวไปของความตกลงยอมรบรวม (MRA) เปนการยอมรบหรอรบรองระบบการตรวจสอบสนคาของแตละฝาย

9.2.1 ความตกลงวาดวยการยอมรบรวมรายสาขาของอาเซยนสาหรบบรภณฑ ไฟฟาและอเลกทรอนกส (ASEAN Sectoral MRA for Electrical and Electronic Equipment: ASEAN EE MRA) ความคบหนาทสาคญในการอานวยความสะดวกทางการคาสาหรบผลตภณฑ

อเลกทรอนกสระหวางประเทศอาเซยนหลงจากบงคบใช ASEAN EE MRA กคอ การบงคบใชความตกลงวาดวยการปรบระบบดานกฎระเบยบ และการควบคมบรภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกสของอาเซยน(Agreement on the ASEAN Harmonized Electrical and Electronic Equipment (EEE) Regulatory Regime: AHEEER) ในป 2554 ใจความสาคญของ AHEEER กคอ การปรบระบบวาดวยกฎระเบยบทางเทคนคหรอมาตรฐานบงคบทเกยวกบบรภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกสของประเทศภาคใหสอดคลอง (Harmonization) โดยประเทศภาคจาเปนตองแกไขกฎระเบยบทางเทคนคหรอมาตรฐานบงคบ รวมทงหนวยงานและกระบวนการใหสอดคลองกบความตกลง สวนนแตกตางจากความตกลงยอมรบรวม (MRA) ซงประเทศภาคไมตองแกไขกฎระเบยบทางเทคนคหรอมาตรฐานบงคบ AHEEER นจะครอบคลมไปถงผลตภณฑทใชในทพกอาศยทวไปดวย

1) การใชประโยชนของภาคอตสาหกรรมไทยจาก ASEAN EE MRA และ AHEEER ในป

2544

ผประกอบการไทยยงมาใชประโยชนจาก ASEAN EE MRA ในจานวนนอยดงจะเหนไดจากจานวนผประกอบการทมารองขอใหหองปฏบตการทดสอบของไทยทไดรบการแตงตงโดยสานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมและขนบญชรายชอโดย JSC EE MRA

  366

2) ปญหาและอปสรรคจากการใชประโยชนจาก ASEAN EE MRA

เหตผลประการหนงกคอ ผประกอบการจานวนหนงเลอกทจะใชบรการของหองปฏบตการทดสอบทสงคโปร ซงสามารถใหการรบรองไมใชเฉพาะสาหรบในอาเซยนเทานน แตยงใชรบรองในตลาดอนๆ ไดดวย ในกรณของ AHEEER แมวาจะมผลบงคบใชแลวแตหนวยงานทรบผดชอบฝายไทยกาลงเตรยมความพรอมสาหรบรบรองมาตรฐานทสากลมากขนภายใต AHEEER

9.2.2 ความตกลงการรบรองรวมภายใต JTEPA

ในป 2554 การบงคบใชเพอใหการอานวยความสะดวกทางการคาเปนไปตามความตกลงยอมรบรวมวาดวยผลตภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกสภายใต JTEPA ยงคงอยในขนตอนการขอขนทะเบยนเปนหนวย Registered CAB ของสถาบนไฟฟาและอเลกทรอนกส (EEI) กบหนวยงานทรบผดชอบของญปน

1) การใชประโยชนของภาคอตสาหกรรมจากความตกลงยอมรบรวมวาดวยผลตภณฑ

ไฟฟาและอเลกทรอนกสภายใต JTEPA

เนองจากยงไมสามารถนาความตกลงยอมรบรวมฉบบนมาปฏบตใชได การใชประโยชนของผผลตเครองใชไฟฟาในไทยจากความตกลงยอมรบรวมจงยงไมเกดขน

2) อปสรรคและขอคดเหนในการใชประโยชนจากความตกลงยอมรบรวมวาดวย

ผลตภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกสภายใต JTEPA

อปสรรคสาคญกคอ การปฏบตตามความตกลงยอมรบรวมยงไมคบหนา เนองจากสถาบนไฟฟาและอเลกทรอนกสยงไมสามารถขนเปน Registered CAB ได ในการยนขอขนทะเบยนกบทางญปนครงแรกในป 2551 สถาบนไฟฟาและอเลกทรอนกสไมผานเกณฑเนองจากสถานะของสถาบนไฟฟาไมชดเจน ปจจบน สถาบนไฟฟามสถานะเปน ‘อตสาหกรรมพฒนามลนธ’ แตในหลกเกณฑในการประเมนคณสมบตตามหลกสากล (ISO/IEC Guide 65) นน หนวยงานทมาขอขนทะเบยนจะตองมสถานะทแนชด เชน เปนนตบคคลหรอเปนหนวยงานของรฐบาล เปนตน ตอมาในชวงปลายป 2553 สถาบนไฟฟาและอเลกทรอนกสไดยนขอขนทะเบยนอกครงหนง แตจนถงปจจบน ยงไมไดรบการตอบรบจากฝายญปน

367

บทท 10 ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

ประเทศไทยไดลงนามในความตกลงการคาเสร (Free Trade Agreement: FTA) กบประเทศคคาตางๆ ทสาคญ ทงในกรอบทวภาค เชน ความตกลงการคาเสรไทย-ญปน (JTEPA) ไทย-ออสเตรเลย (TAFTA) และในกรอบภมภาค เชน ความตกลงการคาเสรอาเซยน (AFTA) อาเซยน-จน (ACFTA) อาเซยน-เกาหลใต (AKFTA) และอาเซยน-อนเดย (AIFTA) ความตกลง FTA เหลานมผลกระทบตอระบบเศรษฐกจของไทย ทงทเปนผลกระทบในดานบวกและดานลบ สาหรบผลกระทบดานบวก การลดอปสรรคดานภาษศลกากรและมาตรการทเปนอปสรรคทางการคาอนๆ จะชวยใหผประกอบการทตระหนกถงโอกาสทางธรกจทเพมขนสามารถขยายการสงออกสนคา และ/หรอ ลดตนทนในการนาเขาสนคาและวตถดบ ในทางกลบกน ผผลตสนคาทตองแขงขนกบสนคานาเขาอาจไดรบผลกระทบดานลบหากไมสามารถปรบตวได

กระทรวงอตสาหกรรมโดยสานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรมจงไดมอบหมายใหคณะผวจยจากสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (ทดอารไอ) ดาเนนโครงการวจยเรอง “การเพมขดความสามารถของภาคอตสาหกรรมภายใตนโยบายเศรษฐกจระหวางประเทศของไทย ระยะท 2” เพอศกษาการใชประโยชนของภาคอตสาหกรรมสาขาตางๆ จากความตกลง FTA ทมผลบงคบใชแล ว รวมท งผลกระทบท เกดขนตอการปรบโครงสร างการผลตและการลงทนของภาคอตสาหกรรมในประเทศไทย เพอตอบโจทยดงกลาว ในงานวจยน คณะผวจยไดแบงหวขอการศกษาเปน 3 ประเดนหลก ประการแรก เปนการศกษาการเกบเกยวประโยชนภายใตความตกลง FTA โดยผสงออกและผนาเขาในไทย ประการทสอง เปนการศกษาการเปลยนแปลงเครอขายการผลตในกลมประเทศสมาชกอาเซยนอนเปนผลมาจาก FTA และประการทสาม เปนการศกษาปญหาและอปสรรคททาใหผประกอบการไมสามารถเกบเกยวประโยชนภายใตความตกลง FTA ไดอยางเตมท

ในประเดนการใชประโยชนของภาคอตสาหกรรมสาขาตางๆ จากความตกลง FTA คณะผวจยพบวา ในภาพรวม ผสงออกในไทยไดรบประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ฉบบตางๆ รวมเปนมลคา 1.02 แสนลานบาท หรอคดเปนรอยละ 3.09 เมอเทยบกบมลคาการสงออกทงหมดจากไทยไปประเทศในภาค ในขณะทผนาเขาในไทยไดรบประโยชนดานภาษศลกากรรวมเปนมลคา 5.92 หมนลานบาท หรอคดเปนรอยละ 2.74 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาทงหมดของไทยจากประเทศในภาค จากการวเคราะหพบวา ประโยชนทไดรบเกนกวาครงเปนประโยชนทไดรบจากการคาขายกบประเทศสมาชกอาเซยน (รอยละ 67 สาหรบฝงสงออก และรอยละ 51 สาหรบฝงนาเขา)

368

การทประโยชนทไดรบสวนใหญเปนประโยชนทไดรบจากการคาขายกบประเทศสมาชกอาเซยนสะทอนใหเหนถงรปแบบการคาระหวางประเทศของไทยทมการพงพากนเองกบประเทศสมาชกอาเซยนมากขน รปแบบการคาระหวางประเทศดงกลาวสวนหนงเปนผลจากพฒนาการของการเกดเครอขายการผลตในกลมประเทศสมาชกอาเซยน ทบรษทขามชาตไดปรบพฤตกรรมการลงทนโดยไดกระจายการลงทนเพอผลตสนคาไปยงททมความไดเปรยบ จากการทากรณศกษาในอตสาหกรรมทมมลคาการคาภายในภมภาคอาเซยนสง 4 อตสาหกรรม พบวา ในชวงเวลา 10 ปทผานมา อตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต และอตสาหกรรมเคมภณฑและพลาสตกในกลมประเทศสมาชกอาเซยนมแนวโนมพงพาการคาขายกนเองในภมภาคมากขนอยางชดเจน ขอคนพบดงกลาวสอดคลองกบการเกบเกยวประโยชนภายใตความตกลง AFTA ของทง 2 กลมอตสาหกรรมนทมอตราการใชสทธประโยชนในระดบคอนขางสง ในทางกลบกน อตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม และอตสาหกรรมอเลกทรอนกสและเครองใชไฟฟาทมแนวโนมการพงพาการคาขายกนเองในภมภาคไมสงนก จงมอตราการใชประโยชนภายใตความตกลง AFTA ไมสงตามไปดวย

การเพมอตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลง FTA โดยเฉพาะอยางยงในภาคสง

ออกและในภาคนาเขาทหนนเสรมใหเกดการผลตทมขดความสามารถในการแขงขนมากขน จงเปนประเดนทมความสาคญ คณะผวจยจงไดทาการเกบรวบรวมขอมลและความคดเหนจากผประกอบการวา ในการใชประโยชนจากความตกลง FTA ตางๆ นน ผประกอบการยงพบกบปญหาและอปสรรคในทางปฏบตใดอยบาง ปญหาและอปสรรคทพบนนมทงทเปนอปสรรคจากกระบวนการขอใชสทธประโยชนทผประกอบการมความเหนวายงยากและบางครงไมไดรบการอานวยความสะดวกเทาทควร และอปสรรคทเกดจากเนอหาสาระในความตกลง FTA เอง โดยเฉพาะอยางยงประเดนการลดอตราภาษศลกากรและกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา ในบทน คณะผวจยจงไดนาเสนอขอเสนอแนะเชงโยบายในการสนบสนนใหผประกอบการสามารถเกบเกยวผลประโยชนจากความตกลง FTA ตางๆ ไดอยางเตมทมากขนโดยมรายละเอยดดงตอไปน 10.1 การเจรจาตอรองดานภาษศลกากร

เพอใหผประกอบการสามารถเกบเกยวผลประโยชนดานภาษศลกากรจากความตกลง FTA ตางๆ ไดอยางเตมทมากขน หนวยงานภาครฐควรดาเนนการดงตอไปน

• ควรผลกดนใหประเทศภาคนาสนคาทอยนอกรายการลดภาษ หรอสนคาทอยในรายการสนคาทมความออนไหวและยงไมลดภาษเขามาอยในรายการลดภาษ เชน

o อนโดนเซยภายใต AFTA: นาตาลดบทไดจากออย (HS 170111) ปลายขาว (HS 100640)

o ฟลปปนสภายใต AFTA: ขาว (HS 100630)

369

o เวยดนามภายใต AFTA: นามนปโตรเลยมอนๆ (HS 271019) o จนภายใต ACFTA: โพลเอธลน (HS 390120) และขาวทสบางแลวหรอส

ทงหมด (HS 100630) o ญปนภายใต JTEPA: นาตาลดบทไดจากออย (HS 170111) ขาวทสบางแลว

หรอสทงหมด (HS 100630) o อนเดยภายใต AIFTA: นาตาลอนๆ (HS 170199) ฮารดดสก (HS 847170)

• ควรผลกดนใหมการขยายโควตาการสงออกสนคา เชน โมลาสส (HS 170310) ทสงออกไปญปน

10.2 การเจรจาตอรองดานกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา

สาหรบประเดนเรองอปสรรคในการใชสทธประโยชนภายใตขอตกลงการคาเสรดงทไดกลาวไปขางตน คณะผวจยยงไดทาการศกษาเพมเตมในเรองของกฎแหลงกาเนด โดยมวตถประสงคเพอวเคราะหวากฎแหลงกาเนดทมความเขมงวดมากจะเปนอปสรรคตอการใชสทธประโยชนของผประกอบการหรอไม และหากมการเจรจาเพอผอนคลายกฎแหลงกาเนดจะทาใหอตราการใชสทธประโยชนเพมขนมากนอยเพยงใด โดยใชแบบจาลองทางเศรษฐมตและการทาการจาลองสถานการณทางนโยบาย (policy simulation) ในการตอบคาถามดงกลาว

ขอคนพบสาคญจากการศกษาในประเดนดงกลาวคอกฎแหลงกาเนดเปนปจจยสาคญท

เปนตนทนของผประกอบการ และนาจะมสวนทาใหอตราการใชสทธประโยชนภายใตขอตกลงการคาเสรของไทยและประเทศภาคคคาตากวาทควรจะเปน ดงนน การเจรจาเพอผอนคลายกฎแหลงกาเนดนาจะสามารถเพมอตราการใชสทธประโยชนของผประกอบการอยางมนยสาคญในเชงปรมาณ (quantitatively significant) เชน

• ในภาคการสงออก: o กรณ JTEPA: หากมการเพมทางเลอกของกฎแหลงกาเนดจากเดมทเปน CC

หรอ CTH ใหเปน CCorVA40 และ CTHorVA40 สาหรบสนคาในกลมอาหารและไมนาจะสามารถเพมอตราการใชสทธประโยชนไดถง 10-13% (โดยเฉลยตอรายสนคา)

o กรณ TAFTA: หากมการเจรจาเพอผอนคลายกฎแหลงกาเนดจากเดมทเปน CC ใหเปน CTH หรอ CTSH สาหรบสนคาในกลมสงทอนาจะสามารถเพมอตราการใชสทธประโยชนไดถง 16-18% (โดยเฉลยตอรายสนคา)

o กรณ AFTA (กลมประเทศอาเซยนเดม): หากมการเจรจาเพอผอนคลายกฎแหลงกาเนดจากเดมทเปน CTHorVA40 ใหเปน CTSHorVA40 สาหรบสนคาในกลมพลาสตก ยาง และชนสวนยานยนต นาจะสามารถเพมอตรา

370

การใชสทธประโยชนไดถง 12% (โดยเฉลยตอรายสนคา) ในขณะทสนคาในกลมอาหาร หากมการเจรจาเพอผอนคลายกฎแหลงกาเนดจากเดมทเปน CCorVA40 ให เปน CTHorVA40 นาจะสามารถเพมอตราการใชสทธประโยชนไดถง 6% (โดยเฉลยตอรายสนคา)

• ในภาคการนาเขา: o กรณ JTEPA: หากมการนาลกษณะการพสจนแหลงกาเนดบางอยาง (P หรอ

ex) ออกจากกฎแหลงกาเนดเดม เชน จากเดมทเปน CTHandP ใหเปน CTH หรอ CCexandP ใหเปน CCandP สาหรบสนคาในกลมสงทอและเครองประดบนาจะสามารถเพมอตราการใชสทธประโยชนไดถง 35-36% (โดยเฉลยตอรายสนคา)

o กรณ TAFTA: หากมการเจรจาเพอผอนคลายกฎแหลงกาเนดจากเดมทเปน CC ใหเปน CTH หรอ CTSH สาหรบสนคาในกลมอาหารนาจะสามารถเพมอตราการใชสทธประโยชนไดถง 14-25% (โดยเฉลยตอรายสนคา)

o กรณ AFTA (ทงกลมประเทศอาเซยนเกาและใหม): หากมการเจรจาเพอผอนคลายกฎแหลงกาเนดจากเดมทเปน (CCandP)orVAorP ใหเปน CCorVAorP สาหรบสนคาในกลมเครองนงหมนาจะสามารถเพมอตราการใชสทธประโยชนไดถง 9% (โดยเฉลยตอรายสนคา)

ทงนจะเหนวาการเพมขนของอตราการใชสทธประโยชนของแตละ FTA ขางตนจะมาก

หรอนอยนนขนอยกบ กลมอตสาหกรรม ประเภทของ ROO ทเจรจา และระดบของการผอนคลายวามากนอยเพยงใด โดยสามารถสรปในเบองตนไดวา การลดความเขมงวดของกฎแหลงกาเนดนาจะมนยสาคญในการเพมอตราการใชสทธประโยชนทงฝงสงออกและนาเขา นอกจากนคณะผวจยยงพบวาการเจรจาเพอลดภาษภายใต FTA ใหเปนศนยในสนคาทกรายการนาจะไมสงผลตอการเพมอตราการใชสทธประโยชนไดมากเทากบการเจรจาเพอผอนคลายกฎแหลงกาเนด จากขอคนพบขางตน หนวยงานภาครฐทเกยวของกบเรองนเชนผทเกยวของกบการเจรจาขอตกลงการคาระหวางประเทศจงควรใหความสาคญกบเรองการผอนคลายกฎแหลงกาเนดเปนกรณพเศษ

เปนทนาสงเกตเพมเตมวา กฎแหลงกาเนดทเขมงวดยงเปนปจจยสาคญทมสวนทาให

มลคาการคาระหวางประเทศของไทยตากวาทควรจะเปน โดยการเจรจาเพอผอนคลายกฎแหลงกาเนดนาจะสงผลตอการเพมมลคาการสงออก/นาเขาของไทยอยางมนยสาคญในเชงปรมาณ (quantitatively significant) ยกตวอยางเชน

• กรณ JTEPA: การผอนคลายแหลงกาเนดจาก CCandVA (อยางเชนสนคาจาพวกผกและผลไม ในอตสาหกรรมอาหาร) มาเปน CC นาจะสงผลตอการเพมมลคาการ

371

สงออกไดถง 50 ลานบาทโดยเฉลยตอรายสนคา โดยหากมองในแงของสดสวนการเพมของมลคาการคาภายใต JTEPA ทงหมด การเจรจากฎแหลงกาเนดจาก CC (อยางเชน สนคาบางตวในอตสาหกรรม อาหาร และสงทอ) ใหเปน CTH นาจะสงผลตอการเพมมลคาการสงออกไดถง 14% (1.3 หมนลานบาท)

• กรณ AFTA (กลมประเทศอาเซยนเดม): การผอนคลายแหลงกาเนดจาก (CCandP)orVAorP (อยางเชน สนคาขนกลางในอตสาหกรรมเครองนงหมจาพวกผาผนและดาย) มาเปน CTSHorVA นาจะสงผลตอการเพมมลคาการสงออกไดถง 29 ลานบาทโดยเฉลยตอรายสนคา โดยหากมองในแงของสดสวนการเพมของมลคาการคาภายใต AFTA (กลมประเทศอาเซยนเดม) การเจรจากฎแหลงกาเนดจาก CTHorVAorP (อยางเชน สนคาบางตวในอตสาหกรรมเคม เครองจกรกล อาหาร และเหลก) ใหเปน CTSHorVAorP นาจะสงผลตอการเพมมลคาการสงออกไดถง 41% (9.8 หมนลานบาท)

นอกจากน โดยภาพรวม การเจรจาเพอผอนคลายกฎแหลงกาเนดนาจะสงผลตอการเพม

มลคาการสงออกมากกวาฝงนาเขา ซงยอมสงผลใหดลการคาของไทยดขน และหากเปรยบเทยบระหวางการเจรจาเพอผอนคลายกฎแหลงกาเนดกบการเจรจาเพอขอลดภาษของสนคาทกรายการใหเปนศนย การลดความเขมงวดของกฎแหลงกาเนดนาจะสงผลตอการเพมมลคาการคามากกวา ขอคนพบเหลานสอดคลองกบขอคนพบเกยวกบผลของกฎแหลงกาเนดทมตออตราการใชสทธประโยชนของผประกอบการ ดงนน หนวยงานของรฐทเกยวของจงควรใหความสาคญกบการผอนคลายความเขมงวดของกฎแหลงกาเนดเปนพเศษ 10.3 การเพมประสทธภาพในกระบวนการพจารณาการใชสทธประโยชน

เพอใหผประกอบการไดรบโอกาสในการใชประโยชนจากความตกลง FTA ตางๆ เพมมากขน กรมการคาตางประเทศและกรมศลกากรในฐานะหนวยงานทเกยวของกบการใชประโยชนในฝงสงออกและนาเขาควรดาเนนการดงตอไปน

• พฒนาและปรบปรงคมอปฏบตการสาหรบเจาหนาท ตลอดจนเพมการฝกอบรมใหแกเจาหนาทเปนระยะๆ เพอลดปญหาดลยพนจของเจาหนาท

• กาหนดตวชวดประสทธภาพการดาเนนงาน ตามระยะเวลาทใชในการพจารณา และจานวนขอรองเรยนจากผประกอบการ

372

10.4 การใหขอมล คาปรกษา และจดทาคมอการใชสทธประโยชนแกผประกอบการ

เพอใหผประกอบการสามารถเกบเกยวผลประโยชนดานภาษศลกากรจากความตกลง FTA ตางๆ ไดอยางเตมทมากขน หนวยงานรฐทเกยวของควรดาเนนการดงตอไปน

• สานกงานเศรษฐกจ อตสาหกรรมและหนวยงานท เก ยวของควรเพ มการประชาสมพนธการใชสทธประโยชนจาก FTA แกผประกอบการ ทงในสวนกลางและสวนภมภาค โดยเนนสาขาอตสาหกรรมทยงใชประโยชนคอนขางตา เชน

o ผทคาขายกบอาเซยน: ผสงออกสงทอ อเลกทรอนกส และเครองหนงและรองเทา และผนาเขาเหลกและเหลกกลา ไมและเฟอรนเจอร และอญมณ

o ผทคาขายกบจน: ผสงออกเกอบทกกลมอตสาหกรรม และผนาเขายานยนตและอญมณ

o ผทคาขายกบญปน: ผสงออกเครองจกรกลและเครองใชไฟฟา และผนาเขาเกอบทกอตสาหกรรม

o ผทคาขายกบออสเตรเลย: ผสงออกอเลกทรอนกส และผนาเขายานยนต เครองจกรกล เซรามก เครองนงหม และเครองหนงและรองเทา

o ผทคาขายกบเกาหลใต: ผสงออกชนสวนยานยนต เครองใชไฟฟา ไมและเฟอรนเจอร และอเลกทรอนกส และผนาเขาเกอบทกอตสาหกรรม

o ผทคาขายกบอนเดย: ผสงออกเกอบทกกลมอตสาหกรรม และผนาเขาเกอบทกอตสาหกรรม

• กรมศลกากรควรประสานกบหนวยงานศลกากรของประเทศภาคตางๆ ในการแลกเปลยนขอมลอตราภาษและขอมลการใชประโยชนภายใตความตกลงตางๆ เพอใหไดมาซงขอมลทมความถกตองและทนสมย

• กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กรมการคาตางประเทศ และกรมศลกากร ควรรวมกนจดทาเวบไซตอยางเปนทางการแบบจดเดยว (one-stop service) ทสามารถใชไดงายและมขอมลอตราภาษและกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาภายใตความตกลงตางๆ แยกตามรายประเทศ เพอใหผประกอบการมขอมลอยางเปนทางการทมความถกตองและทนสมย สาหรบการตดสนใจวาจะเลอกใชประโยชนจาก FTA ฉบบใด

• กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กรมการคาตางประเทศ และกรมศลกากรควรรวมกนปรบปรงตารางการลดภาษและกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาของทงไทยและประเทศภาคตามรหสพกดศลกากร HS 2007 และ HS 2012 ใหมความทนตอสถานการณ เพอใหผประกอบการมขอมลทถกตองสาหรบใชอางองในการทาเอกสารทเกยวของ ทงน เนองจากตารางการลดภาษและกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาทเผยแพรอยในปจจบน (ป 2554) อางองตามรหสพกดศลกากร HS 2002

373

• กรมการคาตางประเทศควรใหขอมล คาปรกษา และจดทาคมอเกยวกบกระบวนการขอใบรบรองแหลงกาเนดสนคา (C/O) ผานชองทางปกตและอนเทอรเนต เพอใหผประกอบการ โดยเฉพาะอยางยงผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) ทราบ ทงน เนองจากผประกอบการหลายรายเหนวากระบวนการขอใบ C/O มความยงยากซบซอน นอกจากน กรมการคาตางประเทศควรพฒนาและประชาสมพนธระบบการขอใบรบรองแหลงกาเนดสนคาดวยลายมอชออเลกทรอนกส (digital signature) ซงสามารถชวยลดระยะเวลาและคาใชจายในการขอใบ C/O ได

• กรมการคาตางประเทศควรเพมการประชาสมพนธวา การเปดเผยโครงสรางตนทนการผลตเพอขอใบ C/O จะไมทาใหกรมสรรพากรเรยกเกบภาษเงนไดนตบคคลเพมเตม เนองจากทงสองหนวยงานไมมการแลกเปลยนขอมลดงกลาวกน

• กรมศลกากรควรใหขอมล คาปรกษา และจดทาคมอเกยวกบการใชระบบการขอใหหนวยงานศลกากรพจารณาลวงหนา (advanced ruling) สาหรบการตรวจสอบพกดศลกากร อตราศลกากร และกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา เพอลดปญหาการตความพกดศลกากรไมตรงกนระหวางผประกอบการกบหนวยงานศลกากร

 

375

เอกสารอางอง ภาษาไทย ขวญใจ อรณสมทธ (2540). การพฒนาแบบจาลองดลยภาพครอบคลมของระบบเศรษฐกจไทย

(CAMGEM-H) เพอใชในการพยากรณระยะยาว, โครงการเมธวจย สกว รน 1. ขวญใจ อรณสมทธ (2542). ผลกระทบการเปดเสร APEC ทมตอระบบเศรษฐกจและ

อตสาหกรรมไทย (ACGE Approach). บทความอภปรายเนองในโอกาสมหามงคลเฉลมประชนมพรรษา 6 รอบ

ขวญใจ อรณสมทธ, นวลนอย ตรรตน และ บงอร ทบทมทอง (2545). การศกษาผลกระทบทคาด

วาจะเกดขนจากการจดตงเขตการคาเสรอาเซยนทมตอระบบเศษฐกจและอตสาหกรรมไทย. รายงานวจยเสนอตอกรมเศรษฐกจการพาณชย กระทรวงพาณชย กนยายน 2539

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2549). โครงการการแสวงหาผลประโยชนจากขอตกลง

การเปดเสร ระยะท 1, รายงานวจยเสนอตอ สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม.

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2551ก). โครงการการแสวงหาผลประโยชนจาก

ขอตกลงการเปดเสร ระยะท 2, รายงานวจยเสนอตอ สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม.

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2551ข). โครงการการแสวงหาผลประโยชนจาก

ขอตกลงการเปดเสร ระยะท 3, รายงานวจยเสนอตอ สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม.

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2552). โครงการการแสวงหาผลประโยชนจากขอตกลง

การเปดเสร ระยะท 4, รายงานวจยเสนอตอ สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม.

376

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2553). โครงการเพมขดความสามารถภาคอตสาหกรรม ภายใตนโยบายเศรษฐกจระหวางประเทศของไทย ระยะท 1, รายงานวจยเสนอตอ สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม.

ภาษาองกฤษ Anson, J., Estevadeordal, A., de Melo, J., Suwa-Eisenmann, A. and Tumurchudur, B.

(2005). Rules of Origin in North-South Preferential Trading Arrangements with an Application to NAFTA. Review of International Economics 13, 501-517.

Augier, P., Gasiorek, M. and Lai-Tong, C. (2003). The Impact of Rules of Origin on Trade

Flows. manuscript, University of Sussex. Cadot, O., Carrère, C. de Melo, J. and Tumurchudur, B. (2005). Product Specific Rules of

Origin in EU and US Preferential Trading Arrangements: An Assessment. CERDI Working Papers 200508.

Cadot, O., Carrère, C., de Melo, J. and Portugal-Perez, A. (2005). Market Access and

Welfare Under Free Trade Agreements; The case of Textiles under NAFTA. World Bank Economic Review, 19(3), 379-405. (also CEPR DP#5051)

Cadot, O., de Melo, J. and Portugal-Pérez, A. (2006). Rules of Origin for Preferential

Trading Arrangements: Implications for the ASEAN Free Trade Area of EU and U.S. Experience. World Bank Policy Research Working Paper 4016.

Cadot, O., Estevadeordal, A., de Melo, J., Suwa-Eisenmann, A. and Tumurchudur, B.

(2002). Assessing the Effect of NAFTA’s Rules of Origin. manuscript, University of Lausanne .

Cadot, O., Estevadeordal, A. and Suwa-Eisenmann, A. (2006). Rules of Origin as Export

Subsidies,” in Cadot et.al. eds. (2006) “The Origin of Goods: Rules of Origin in Regional Trade Agreements. Oxford U. Press pp. 149-72

377

Carrère, C. and de Melo, J. (2004). Are Different Rules of Origin Equally Costly? Estimates from NAFTA. CERDI Working Papers 200412.

Estevadeordal, A. (2000). Negotiating Preferential Market Access: the Case of NAFTA.

Journal of World Trade, 34(1), 141-66 Grossman, G. and Helpman, E. (1995). The Politics of Free-Trade Agreements. American

Economic Review 85, 667-690. Herin, J. (1986). Rules of Origin and Differences Between Tariff Levels in EFTA and in

the EC. EFTA Occasional Paper 13. Kumagai, S., Gokan, T., Isono, I. and Keola, S. (2009). The Second Generation of

Geographical Simulation Model: Predicting the Effects of Infrastructure Development by Industry, in Limskul, K. (ed.), Development of Regional Production and Logistic Networks in East Asia, ERIA Research Project Report 2008, No.4-1, 326-356.

Kohpaiboon, A. (2010). Exporters’ Response to FTA Tariff Preferences: Evidence from

Thailand. RIETI Discussion Paper Series 10-E-039. Siksamat, S. 2002. A Measurement of Structural Changes in the Thai Economy (1990-

1995): A Computable General Equilibrium Approach. Bank of Thailand discussion paper (DP/03/2002).

UNCTAD (2010) World Investment Report 2010. New York and Geneva: United Nations. UNESCAP (2009) Asia-Pacific Trade and Investment Report 2009. Bangkok: United Nations.

 

379

ภาคผนวกท 1 รายละเอยดการทา Forecast simulation และ Historical/Decomposition simulation ในบทท 71

วตถประสงคของการทา Forecast Simulation ในบทท 7 คอการพยากรณตารางปจจยการผลต-ผลผลตในป 2010 (ซงไมมขอมล) จากตารางในป 2005 และป 2000 (ขอมลมอย) ทงน หลงจากทขอมลมตารางปจจยการผลต-ผลผลตในป 2010 จากการพยากรณแลว จะสามารถใชเทคนควธทเรยกวา Historical/Decomposition Simulation ในการแยก (decompose) ผลกระทบตอภาคการผลตอนเนองมาจาก FTA ออกจากการปรบตวอนเนองมาจากปจจยอนๆ ในตอนตอไปจะเปนการนาเสนอรายละเอยดของเทคนคการทา Forecast Simulation และ Historical/Decomposition Simulation 1. แนวความคดพนฐานในการทา Forecast Simulation เพอพยากรณตารางปจจยการผลต-

ผลผลตในป 2010 สมมตฐานหลกในการทา forecast simulation คอการเปลยนแปลงเชงโครงสรางในระบบเศรษฐกจ

ไทยมการเปลยนแปลงในลกษณะเดยวกน ในชวงป 2000-2005 กบชวงป 2005-2010 ทงนตวแปรเชงโครงสรางถกสมมตวามการเปลยนแปลงเหมอนกนในสองชวงเวลาดงกลาวคอ การเปลยนแปลงทางดานเทคโนโลย (changes in technology parameters) และการเปลยนแปลงทางดานรสนยม (changes in taste parameters) นอกเหนอจากน คณะผวจยจะใชการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจมหภาคทเกดขนจรงในชวง 2005-2010 เชน การเปลยนแปลงมลคาการคา (สงออก-นาเขา) การเปลยนแปลงของคาใชจายรฐบาล การเปลยนแปลงของอตราการตอบแทนจากการลงทนและการสะสมทน เปนตวแปรประกอบในการพยากรณภาพเศรษฐกจไทยในป 2010 ภาพ ผ1.1 (ลาง) แสดงแนวความคดในการทา forecast simulation โดยจะปอน (feed or shock) การเปลยนแปลงทง 5 ดานดงกลาวขางตน (การเปลยนแปลงทางดานเทคโนโลย การเปลยนแปลงทางดานรสนยม การเปลยนแปลงปรมาณการคา การเปลยนแปลงของคาใชจายรฐบาล การเปลยนแปลงของอตราการตอบแทนจากการลงทนและการสะสมทน) เขาไปในแบบจาลอง CAMGEM-H แลวใหแบบจาลองทาการคานวนภาพเศรษฐกจไทยในป 2010 ซงกคอตารางปจจยการผลต-ผลผลตในป 2010 นนเอง

                                                            1 บทความในสวนนเปนการคดยอบทความจากรายงานการศกษาขนตน (ธนวาคม 2553 ตอนท 2.3) คณะผวจยเลอกทจะนาเสนออกครงหนงเนองจากแนวความคดนมความสาคญในการทจะเขาใจผลทรายงานในบทท 7 ของรายงานฉบบน

380

ทงน โปรดสงเกตวากอนทจะทาการปอนตวแปรตางๆ ทงหาเขาไปในแบบจาลองนน จาเปนตองมขอมลการเปลยนแปลงทางดานเทคโนโลย และการเปลยนแปลงทางดานรสนยม ในชวงป 2000-2005 กอน (สวนขอมลอกสามตวแปร ไดแก การเปลยนแปลงปรมาณการคา การเปลยนแปลงของคาใชจายรฐบาล และ การเปลยนแปลงของการลงทน ในชวงป 2005-2010 เปนขอมลสาธารณะทสามารถหาไดโดยทวไป) ในการนคณะผวจยจะใชระเบยบวธทเรยกวา Historical Simulation ในการประมาณการเปลยนแปลงทางดานเทคโนโลย และการเปลยนแปลงทางดานรสนยม ในชวงป 2000-2005 (ดภาพท ผ1.1 (บน))

ในการทา Historical Simulation นน (ดภาพท ผ1.1 (บน)) จะมการปอนขอมล “การเปลยนแปลงทแทจรง” ในระบบเศรษฐกจในชวงป 2000-2005 เขาไปในแบบจาลอง CAMGEM-H การเปลยนแปลงดงกลาวไดแก การเปลยนแปลงตวแปรทางเศรษฐกจมหภาคระหวางป 2000 และ 2005 เชน การเตบโตของการบรโภคภาคเอกชน การสงออก ทน ดชนราคาผบรโภค การนาเขา การลงทน รายจายของรฐบาล การเจรญเตบโตของประชากร การจางงาน การเปลยนแปลงราคาทางการคา (terms of trade) ราคาสนคานาเขา CIF ฯลฯ นอกจากน ยงมการปอนการเปลยนแปลงของบญชตางๆ ในตารางปจจยการผลต-ผลผลต ระหวางป 2000 และ 2005 เขาไปในแบบจาลองดวย แบบจาลองจะทาการคานวณขนาดของการเปลยนแปลงตวแปรทางโครงสรางทจาเปนเพอทจะใหการเปลยนแปลงทปอนเขาไปสามารถเกดขนไดจรง การเปลยนแปลงของตวแปรทางโครงสรางทสนใจ กคอการเปลยนแปลงทงหาดานดงกลาวขางตนนนเอง โดยผลลพธทจะนาไปใชกคอ การเปลยนแปลงทางดานเทคโนโลย และการเปลยนแปลงทางดานรสนยม ซงจะถกนาไปใชในการทา forecast simulation ดงกลาวในยอหนากอน

381

ภาพ ผ1.1 แผนผงแสดงวธการทา Forecast Simulation และ Historical Simulation เพอพยากรณตารางปจจยการผลต-ผลผลตในป 2010 Historical Simulation Forecast Simulation

แบบจาลองจะคานวณการเปลยนแปลงของ

“ตวแปรทางโครงสราง” ทจาเปนเพอให สงท

ปอนเขาไปสามารถเกดขนไดจรง

แบบจาลอง

CAMGEM-H

ปอน “การเปลยนแปลงจรง”

ทเกดขนในระบบเศรษฐกจ

ในชวงป 2000-2005

แบบจาลองจะคานวณ (พยากรณ) ภาพ

เศรษฐกจทควรจะเปนในป 2010 เมอมการ

เปลยนแปลงทงหาดานดงกลาว

แบบจาลอง

CAMGEM-H

ปอนการเปลยนแปลงของเทคโนโลยและรสนยมทคานวณได จาก

Historical Simulation ขางตน รวมทงปอน “การเปลยนแปลงจรง”

ของมลคาการคา คาใชจายรฐบาล และการเปลยนแปลงของอตรา

ตอบแทนจากการลงทนและการสะสมทน ในชวงป 2005-2010

ใชเฉพาะการเปลยนแปลงของตวแปรทางโครงสรางท

เปนการเปลยนแปลงทางดานเทคโนโลยและรสนยม

ในการทา forecast simulation

382

2. แนวความคดในการทา Historical/Decomposition simulation สาหรบการเปลยนแปลงเศรษฐกจไทยระหวางป 2000-2010

หลงจากไดตารางปจจยการผลต-ผลผลตในป 2010 แลว จะใชตารางปจจยการผลต-ผลผลตในป

2000 เปนภาพเศรษฐกจไทยในชวง “กอน” ม FTA2 และตารางปจจยการผลต-ผลผลตในป 2010 เปนภาพเศรษฐกจไทย “หลง” จาก FTA ตางๆ มผลบงคบใชมาแลวระยะหนง การทา Historical/Decomposition Simulation กคอการพยายามแยกผลกระทบทเกดจากการเปลยนแปลงปจจยทางโครงสรางอนๆ ออกจาก ผลกระทบทเกดจาก FTA

ภาพท ผ1.2 แสดงแนวความคดของการทา Historical/Decomposition Simulation การทา Historical Simulation ในขนตอนนจะมลกษณะเชนเดยวกบการทา Historical Simulation เพอใชในการทา forecast simulation ดงกลาวในขอ 1 ขางตน ความแตกตางมอยเพยง ในขนตอนน จะมการปอน “การเปลยนแปลงทแทจรงในระบบเศรษฐกจ ในชวงป 2000-2010” เขาไปในแบบจาลอง (เดมปอนการเปลยนแปลงในชวงป 2000-2005) แบบจาลองจะทาการคานวณขนาดของการเปลยนแปลงตวแปรทางโครงสรางทจาเปนเพอทจะใหการเปลยนแปลงทปอนเขาไปสามารถเกดขนไดจรง (ในชวงป 2000-2010) การเปลยนแปลงของตวแปรทางโครงสรางทสนใจศกษาจะแบงออกเปน 5 กลมเชนเดยวกบทผานมา ทงน อาจจะดดแปลงตวแปรประเภททสาม (การเปลยนแปลงมลคาการคา) ใหสามารถใชเปนตวแทนของ FTA ไดใกลเคยงกวาเดม เชนอาจใชเปนการเปลยนแปลงในแงของการลดอตราภาษศลกากรของสนคาสงออก-นาเขา แทนการเปลยนแปลง “มลคา” สนคาสงออก-นาเขา

หลงจากทไดคาการเปลยนแปลงทางของปจจยทางโครงสรางทงหาอยางแลว จงสามารถทา decomposition simulation ได วตถประสงคของการทา decomposition simulation คอ การดผลกระทบทมตอระบบเศรษฐกจของการเปลยนแปลงทางโครงสราง “ทละปจจย” โดยควบคมการเปลยนแปลงปจจยทางโครงสรางอนๆ ใหคงท แลวจงปอนการเปลยนแปลงทางโครงสรางทละตวเขาไปในแบบจาลองเพอดผลกระทบของปจจยนนๆ โดยเฉพาะ (มตอตอระบบเศรษฐกจ) (ดภาพท ผ1.2 ประกอบ) การทปอนการเปลยนแปลงทละประเภทเขาไปในแบบจาลอง เสมอนกบกาลงปอนการเปลยนแปลงทเปนศนยของปจจยประเภทอนๆ ดวยวธน ฉะนน จงสามารถแยกผลกระทบทมตอระบบเศรษฐกจของการเปลยนแปลงทางเทคโนโลยออกจากผลกระทบทเกดจากการเปลยนแปลงทางรสนยมเปนตน เมอทาการปอนการเปลยนแปลงของอตราภาษศลกากร (ซงในทนใชเปนตวแทนของ FTA) เขาไปในแบบจาลอง โดยไมปอนการเปลยนแปลงของปจจยอนๆ (การเปลยนแปลงอนๆ เปนศนย) ยอมจะไดเหนผลกระทบของ FTA ตอการปรบตวของภาคการผลตไทย โดยควบคมตวแปรอนใหคงทได

                                                            2 ดงกลาวในยอหนากอน FTA สวนใหญของไทยมการลงนามในชวงป 2004-2007 ยกเวน AFTA ซงมการลงนามในป 1993 ทงน คณะผวจยจะถอเสมอนวา AFTA มผลบงคบในการลดภาษอยางจรงจงในชวงหลงป 2000 เปนตนมา

383

ภาพ ผ1.2 แผนผงแสดงวธการทา Historical/Decomposition Simulation ในชวงป 2000-2010 Historical simulation Decomposition simulation

แบบจาลองจะคานวณการเปลยนแปลงของ “ตว

แปรทางโครงสราง” ทจาเปนเพอให สงท

ปอนเขาไปสามารถเกดขนไดจรง

แบบจาลอง

CAMGEM-H

ปอน”การเปลยนแปลงจรง”

ทเกดขนในระบบเศรษฐกจ

ในชวงป 2000-2010

ปอนการเปลยนแปลงของตวแปรทางโครงสรางทคานวณ

ไดเขาไปทละตว เพอดผลกระทบของปจจยนนๆ เพยง

อยางเดยว

แบบจาลอง

CAMGEM-H

แบบจาลองจะคานวณการ

ปรบตวของภาคตางๆ ใน

ระบบเศรษฐกจ

ใชคาการแปลยนแปลงของตวแปรทางโครงสรางท

คานวณไดทกตว ในการทา decomposition simulation

(เพยงแตแยกปอนทละตว)

 

385

ภาคผนวกท 2 สรปผลการเดนทางไปเกบขอมลทประเทศมาเลเซย ชวงวนท 30 พฤษภาคม ถง 2 มถนายน 2554

คณะเจาหนาทจากสานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม (สศอ.) และคณะผวจยจากสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (ทดอารไอ) ไดเดนทางไปเกบขอมลทประเทศมาเลเซยระหวางวนท 30 พฤษภาคม ถง 2 มถนายน 2554 เพอสมภาษณกบหนวยงานตางๆ จานวน 8 หนวยงาน โดยเปนหนวยงานภาครฐ 2 หนวยงาน สมาคมธรกจ 6 หนวยงาน (ดตารางท ผ.2.1 ประกอบ) คณะเจาหนาทประกอบดวย

• ดร. สมชาย หาญหรญ สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม

• คณชาล ขนศร สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม

• คณบตร เทยมเทยบรตน สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม

• ดร. สมเกยรต ตงกจวานชย สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

• คณสนทร ตนมนทอง สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

ตารางท ผ2.1 กาหนดการเขาพบเพอสมภาษณกบหนวยงานตางๆ ทประเทศมาเลซย วนท เวลา หนวยงานทเขาพบ

30 พฤษภาคม 2554 15.00 - 16.00 น. Malaysian International Chamber of Commerce and Industry

31 พฤษภาคม 2554 09.00 - 11.00 น. Ministry of International Trade and Industry 13.00 - 14.00 น. Malaysian China Chamber of Commerce 15.30 - 16.30 น. Federation of Malaysian Manufacturers

1 มถนายน 2554

9.00 - 10.00 น. Malaysian Industrial Development Authority (MIDA) 11.00 - 12.00 น. The Electrical and Electronics Association of Malaysia 13.30 - 14.30 น. JETRO KL 16.00 - 17.00 น. Malaysian Automotive Association

386

การเดนทางไปเกบขอมลครงนมวตถประสงคเพอศกษาถงการเปลยนแปลงเครอขายการผลต (production network) ของบรษทขามชาตกบบรษททองถนในประเทศอาเซยน อนเปนผลจากการทประเทศสมาชกในอาเซยนทาความตกลงการคาเสรจานวนมากกบประเทศคคา โดยเฉพาะความตกลง AFTA และความตกลงอนท ASEAN เปนศนยกลาง อตสาหกรรมทสนใจศกษา ไดแก ยานยนตและชนสวน สงทอและเครองนงหม ไฟฟาและอเลกทรอนกส พลาสตกและเคมภณฑ

มาเลเซยเปนประเทศชนนาในอาเซยนทมสวนรวมในเครอขายการผลตระหวางประเทศดงกลาว

จากการเดนทางไปเกบขอมลครงน ขอคนพบเกยวกบประเทศมาเลเซยมดงน

• มาเลเซยกาหนดแผนการพฒนาเศรษฐกจทมเปาหมายและกลยทธทชดเจน นนคอ การขยบขนไปเปนประเทศทมรายไดสงภายในป 2563 โดยรเรมรปแบบเศรษฐกจใหม (New Economic Model: NEM) โดยมงพฒนา 12 สาขาทมความสาคญ (National Key Economic Areas: NKEAs) ทงภาคการผลตและภาคบรการ

• นโยบายภมบตร (Bumiputera) และนโยบายยานยนตแหงชาต (National Automotive Policy: NAP) เปนอปสรรคสาคญในการพฒนาอตสาหกรรมของมาเลเซย โดยเฉพาะนโยบาย NAP ซงปกปองอตสาหกรรมรถยนตภายในและทาใหผผลตรถยนตขามชาตรายใหญๆ ยายฐานการผลตจากมาเลเซยไปไทย

• มาเลเซยประเมนผลกระทบทเกดขนจากความตกลงการคาเสรจากตวเลขดลการคา กลาวคอ หลงจากบงคบใชความตกลงการคาเสร มาเลเซยสามารถเกนดลการคากบประเทศคภาคสาคญได ตวอยางเชน จน เปนตน

• ปญหาในการใชประโยชนจากความตกลงการคาเสร ไดแก กระบวนการขอใบรบรองถนกาเนดสนคา (C/O) คอนขางยงยากและใชเวลานาน ปญหาอปสรรคทางการคาทมใชภาษของประเทศคภาค และการไหลทะลกเขามาของสนคาไมไดมาตรฐาน

• ความตกลงการคาเสรไมใชปจจยหลกในการลงทนและการตงฐานการผลตในประเทศ ปจจยอนๆ ทสาคญมากกวา ไดแก สทธประโยชนดานการลงทนในเขตเศรษฐกจพเศษ นโยบายการพฒนาอตสาหกรรมในประเทศ และนโยบายของบรษทแม อยางไรกตาม ความตกลงการคาเสร สามารถสงสญญาณของเศรษฐกจเสรเพอดงดดการลงทนได ยกตวอยางเชน นกลงทนจากอนเดยและจน ทเขามาลงทนในมาเลเซยเพมขน

• การเปลยนแปลงเครอขายการผลตทเหนไดชดในมาเลเซย ไดแก การยายฐานการผลตสงทอและเครองนงหมไปยงเวยดนาม การยายฐานการผลตรถยนตไปยงประเทศไทย และการยายฐานการผลตเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสมาตงในมาเลเซย

387

1. สภาหอการคาและอตสาหกรรมมาเลเซย-นานาชาต (Malaysia-International Chamber of Commerce and Industry)

สภาหอการคาและอตสาหกรรมมาเลเซย-นานาชาตเปนหอการคาระหวางประเทศทเกาแกทสด

ของมาเลเซย โดยมวตถประสงคในการเปนสวนเชอมตอระหวางภาคเอกชนจากตางประเทศและหนวยงานของรฐบาลมาเลเซย ปจจบน สภาหอการคาและอตสาหกรรมมาเลเซย-นานาชาตมสมาชกกวา 1,000 บรษท ครอบคลมภาคเอกชนจากตางประเทศทเขามาลงทนทงขนาดใหญจนถงขนาดเลกในภาคการผลตและภาคบรการ ทาใหสภาหอการคาและอตสาหกรรมมาเลเซย-นานาชาตจงมบทบาทสาคญในการใหความเหนแทนภาคเอกชนจากตางประเทศในการกาหนดนโยบายการคาและการจดทาความตกลงการคาเสร (FTA) ของรฐบาลมาเลเซย

1.1 ผใหสมภาษณ

1. Mr. Stewart Forbes, Executive Director of MICCI 2. Ms. Wong Hin Wei, Manager-International Affairs&Finance 1.2 สรปประเดนทไดจากการสมภาษณ

• สภาหอการคาฯ ไมไดจดเกบขอมลเกยวกบการใชสทธประโยชนดานภาษศลกากรภายใตความตกลงการคาเสรของสมาชก สวนผลกระทบจากการบงคบใชความตกลงการคาเสรทไดรบการรองเรยนมา เชน การทะลกเขามาของชนสวนยานยนตทไมไดมาตรฐานภายใตความตกลง ACFTA เปนตน

• ปญหาสาคญในการออกใบรบรองถนกาเนดสนคา (Certificate of origin:C/O) คอ การปลอมแปลงเพอสงออกใหม (re-export) และขอใชสทธประโยชนจากความตกลง FTA ของมาเลเซย ในกรณของสภาหอการคาฯ กาลงเตรยมความพรอมในการออกใบ C/O แบบ preferential โดยเรยกเกบคาธรรมเนยมสาหรยสมาชกเพยง 5 รงกต/ชด

• สภาหอการคาฯ กาลงใหความสนใจในเรองการเปดเสรภาคบรการ โดยเฉพาะในเรองการจดซอจดจางของรฐบาล (Government Procurement) และภาคบรการดานวชาชพ (Professional Services) ทมาเลเซยจะเจรจาภายใตความตกลง Tran-Pacific Partnership (TPP) จดยนของสภาหอการคาฯ คอการเปดเสรการจดซอจดจางของรฐบาลมาเลเซย

• สภาหอการคาฯ เหนวา นโยบายภมบตรเปนอปสรรคของการพฒนาเศรษฐกจมาเลเซย เนองจากมไดสรางเสรมศกยภาพทางเศรษฐกจ แตเปนการใหสทธพเศษในการดาเนนธรกจแกบคคลกลมหนงเทานน

• ในเรองการยายฐานการผลตจากตางประเทศ สภาหอการคาฯ เหนวา FTA ไมมผลตอการตดสนใจมากเทาใดนก โดยนกลงทนจะพจารณาจากสทธประโยชนอนๆ ทจะไดรบมากกวา

388

2. กระทรวงการคาระหวางประเทศและอตสาหกรรม (Ministry of International Trade and Industry)

กระทรวงการคาระหวางประเทศและอตสาหกรรมเปนหนวยงานหลกทรบผดชอบในการดาเนน

นโยบายเกยวกบการคาระหวางประเทศ รวมถงการวางยทธศาสตรดานการพฒนาอตสาหกรรมของมาเลเซย สาหรบการเจรจาความตกลง FTA กระทรวงการคาระหวางประเทศและอตสาหกรรมมหนาทโดยตรงในการดาเนนการเจรจาและบงคบใชความตกลง FTA

2.1 ผใหสมภาษณ 1. Mr.P Ravidaran, Senior Director, ASEAN Economic Cooperation Division 2. Mr. Azura Hani Binti Mukhtazar, Manager, Business Development Division 3. Mr. Badrul Hisham Hilal, Assistant Manager, Professional & Business Services,

Malaysia External Trade Development Corporation 4. Mr. MOHD Rithaudden Makip, Deputy Director, International Cooperation Secretariat 2.2 สรปประเดนทไดจากการสมภาษณ

• ในการพฒนาอตสาหกรรม ปจจบน มาเลเซยกาลงดาเนนการตามแผนแมบทอตสาหกรรม ฉบบท 3 (Third Industrial Master Plan: IMP3) ป 2539 - 2563 โดยวางเปาหมายการผลตใน 12 สาขาภายใตยทธศาสตรการสรางมลคาเพม-เนนฐานความร-เทคโนโลยขนสง ของภาคการผลตและภาคบรการของมาเลเซย ไดแก เครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส เครองมอแพทย สงทอและเครองนงหม เครองจกรกล เหลก อปกรณการขนสง เคมภณฑ เภสชภณฑ ไมและเครองเรอน ยางและผลตภณฑยาง นามนปาลม และอาหารและแปรรป และภาคบรการ 8 สาขา ไดแก บรการธรกจและผเชยวชาญ โลจสตกส สารสนเทศ ตวแทนจาหนาย การศกษาและฝกอบรม การกอสราง บรการสขภาพ และบรการทองเทยว

• ในการพฒนาเศรษฐกจ ปจจบน มาเลเซยอยภายใตแผนพฒนาเศรษฐกจฉบบท 10 ซงกาหนดเปาหมายใหมาเลเซยเปนประเทศทมรายไดสงในป 2563 กลยทธสาคญกคอ การรเรมรปแบบแบบเศรษฐกจใหม (New Economic Model: NEM) โดยมงพฒนา 12 สาขาทมความสาคญ (National Key Economic Areas: NKEAs) ซงสวนใหญสอดคลองกบภาคการผลตและภาคบรการภายใตแผนแมบท ฉบบท 3 (IMP3) เพอใหภาคการผลคและบรการเหลานเปนตวขบเคลอนหลกของการพฒนาเศรษฐกจมาเลเซย

• มาเลเซยพจารณา FTA วา เปนกลไกทมประสทธภาพในการขยายตลาดของสนคามาเลเซย โดยรเรมเจรจาจดทา FTA จากปจจย 3 ประการ ไดแก การศกษาความเปนไปไดกบประเทศคคาท

389

สาคญโดยเฉพาะกลมประเทศมสลมดวยกน คเจรจาเสนอใหมการจดทา FTA และ ขอผกพนทางการเมองของรฐบาล

• กรณประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) กระทรวงการคาระหวางประเทศและอตสาหกรรมเหนวา ปญหาสาคญของอาเซยนกคอ การขาดเจตนารมณทางการเมองในการรวมกลมทางเศรษฐกจ ทาใหอาเซยนไมไดเปดเสรกนอยางแทจรงและไมคบหนามากเทาใดนก

• กรณความตกลงการคาเสรมาเลเซย-สหภาพยโรป กระทรวงการคาระหวางประเทศและอตสาหกรรมเหนวา การเจรจายงคงตดเงอนไขการเปดตลาดสนคาและภาคบรการ ซงทางยโรปตองการใหมาเลเซยเปดเสรใหมากทสด แตมาเลเซยตองการเปดเฉพาะสาขาทมความพรอมเทานน

• กระทรวงการคาระหวางประเทศและอตสาหกรรมเหนวา FTA มผลอยางสาคญใหมาเลเซยเกนดลการคากบประเทศคคาสาคญ โดยอตราการเตบโตของการสงออกมาเลเซยภายใต FTA คดเปนรอยละ 49 ของมลคาการสงออกทงหมด เมอพจารณากบประเทศคคาสาคญ พบวา FTA มผลใหมาเลเซยเกนดลการคากบญปนตงแตป 2009 และจนตงแตป 2010

• ในเรองการใชสทธประโยชนจาก FTA กระทรวงการคาระหวางประเทศและอตสาหกรรมรายงานผลวา ในป 2553 มผประกอบการมาขอหนงสอรบรองถนกาเนดสนคา (C/O) ภายใตอาฟตามากทสด โดยเพมขนจาก 145,222 ใบ (มลคา 18.3 พนลานรงกต) ในป 2552 มาเปน 187,627 ใบ (มลคา 28.4 พนลานรงกต) สวนความตกลง FTA อนๆ ในปเดยวกน มผประกอบการมาขอหนงสอรบรองถนกาเนดสนคาเพมขนจาก 97,438 ใบ (มลคา 35.5 พนลานรงกต) ในป 2552 มาเปน 173,494 ใบ (มลคา 52.1 พนลานรงกต)

• ปญหาและอปสรรคสาคญของมาเลเซยในการใชประโยชนจาก FTA ไดแก การรบรเกยวกบสทธพเศษภายใต FTA ของผประกอบการ ความสลบซบซอนของ FTA ฉบบตางๆ โดยเฉพาะในเรองกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา สวนตางภาษยงไมจงใจพอ ขนตอนการในรวบรวมเอกสารทจาเปนจากผทเกยวของ และการใชสทธประโยชนของวสาหกจขนาดกลางและยอม (SME) คอนขางนอย

390

3. สภาหอการคามาเลเซย-จน (Malaysia-China Chamber of Commerce)

สภาหอการคามาเลเซย-จนเปนตวแทนของกลมผประกอบการทดาเนนธรกจทงจากภาคการผลต ภาคการคา ภาคบรการ และการเงน ปจจบน สภาหอการคามาเลเซย-จนมสมาชกกวา 1,300 บรษท วตถประสงคสาคญกคอ การเปนตวแทนของกลมผประกอบการมาเลเซยเชอสายจนทดาเนนธรกจทงในมาเลเซยและจนในการใหคาปรกษาหารอกบหนวยงานของรฐบาลมาเลเซย นอกจากน สภาหอการคามาเลเซย-จนยงทาหนาทออกหนงสอรบรองถนกาเนดสนคาแบบไมมสทธพเศษ (non-preferential)

3.1 ผใหสมภาษณ 1. Mr.Kerk Loong Sing, Vice President 2. Mr. Lee Choon Kong, Vice President 3. Dato’ Kevin Lai Tak Kuan, National Council Member 4. Mr. Pau Chew Sing JP, National Council Member 5. Mr. Yong Cher Vee, National Council Member 6. Mr. Bong Siak Kee, Treasurer 7. Ms. Chiew Mui Kheng, Executive Secretary 8. Ms. Ng Hsi Ying, Vice Executive Secretary 3.2 สรปประเดนทไดจากการสมภาษณ

• ภายหลงความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน มาเลเซยสามารถสงออกสนคาไปจนไดเพมมากขนในป 2553 โดยสนคาสงออกสาคญไปจน ไดแก เครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส เคมภณฑ นามนปาลม ยาง ไมและเฟอรนเจอร

• ในดานการลงทน ในภาพรวมแลว นกลงทนจากจนเขามาลงทนในมาเลเซยมากกวานกธรกจจากมาเลเซยไปลงทนในจน โดยเฉพาะในภาคอสงหารมทรพยและเคมภณฑ อยางไรกตาม นกธรกจมาเลเซยเชอสายจนไมไดรบสทธพเศษใดๆ เหนอนกธรกจจากชาตอนๆ ในการเขาไปลงทนในจน

• สภาหอการคามาเลเซย-จนเหนวา การใชสทธประโยชนจากความตกลง FTA ทผานมายงไมพบปญหามากเทาใดนก

• ในดานการพฒนาอตสาหกรรม สภาหอการคามาเลเซย-จนเหนวา นโยบายการปกปองอตสาหกรรมรถยนตในประเทศเปนสาเหตสาคญททาใหบรษทรถยนตจากตางประเทศทอยในมาเลเซยยายฐานการผลตสวนใหญไปไทย

391

• Economic Transformation Programme (ETP) ของรฐบาลในปจจบน ซงเปนการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษทใหสทธประโยชนดานการลงทน เชน ในเขต Iskandar ซงเปนเขตเศรษฐกจตอนใตของรฐยะโฮบารห จะสามารถจงใจใหนกลงทนจากจนเขามาลงมาลงทนในมาเลเซยเพมขน

392

4. สหพนธผผลตมาเลเซย (Federation of Malaysian Manufacturers)

สหพนธผผลตมาเลเซยเปนสมาคมของผประกอบการมาเลเซยทมขนาดใหญทสดครอบคลมทงผประกอบการขนาดใหญจนถงขนาดเลกทอยในภาคการผลตและภาคบรการรวมประมาณ 2,000 แหง ทาใหสหพนธผผลตมาเลเซยเปนองคกรภาคเอกชนทมบทบาทสาคญในการใหใหคาปรกษาแกภาครฐในการจดทาความตกลง FTA รวมถงนโยบายอตสาหกรรมอนๆ ทเกยวของ 4.1 ผใหสมภาษณ 1. Tan Sri Mustafa Mansur, President 2. Mr.Lee Cheng Suan, Chief Executive Officer

3. Ms.Shamini Sakthinathan, Manager – Policy Unit 4.2 สรปประเดนทไดจากการสมภาษณ

• สหพนธผผลตมาเลเซยมจดยนในการสนบสนนการจดทาความตกลงการคาเสร (FTA) ทงภาคการผลตและบรการ เนองจากมาเลเซยเปนประเทศทมตลาดขนาดเลก การแสวงหาตลาดขนาดใหญเพอสงออกภายใตความตกลงการคาเสรจงเปนสงสาคญในการสรางความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ โดยทผานมา ภาคการผลตในมาเลเซยไดรบประโยชนจากความตกลงการคาเสรอาเซยน (AFTA) มากทสด

• ปญหาสาคญจากความตกลงการคาเสร (FTA) ของมาเลเซย ไดแก ปญหาสนคาทไมไดมาตรฐานจากจนททะลกเขาสมาเลเซยเปนจานวนมาก เชน เซรามก แกว ยาง และพลาสตก เปนตนรวมทงอปสรรคทางการคาทมใชภาษ (NTBs)

• สหพนธผผลตมาเลเซยไมมมาตรการความชวยเหลอหรอเยยวยาแกสมาชกเพอรองรบผลกระทบจากการบงคบใชความตกลงการคาเสร แตมการประชาสมพนธและเผยแพรความรความเขาใจแกผประกอบการเกยวกบความตกลงการคาเสร โดยทผานมาบรษทขนาดใหญและมความกระตอรอรนมากกวาผประกอบการขนาดกลางและขนาดเลก

• สหพนธผผลตมาเลเซยเหนวา ความตกลงการคาเสรมผลใหเครอขายการผลต เชน ในกรณของอตสาหกรรมสงทอ ซงใชแรงงานเขมขนในการผลตไดยายการผลตไปยงประเทศอนๆ ในอาเซยนและจน อยางไรกตาม ปจจยทมอทธพลตอเครอขายการผลตมากกวากคอ นโยบายการบรษทแมทพยายามวางแผนและกระจายการผลตไปยงประเทศตางๆ ในภมภาค ขณะทรฐบาลมาเลเซยเองไดพยายามดงดดการลงทนดงกลาวโดยจดตงเขตเศรษฐกจพเศษจานวน 5 เขต ไดแก 1) Sarawak Corridor of Renewable Energy (SCORE) 2) Iskandar Malaysia 3)East Coast Economic Region (ECER) 4) Northern Corridor Economic Region (NCER) และ 5) Sabah Development Corridor (SDC)

393

5. การพฒนาอตสาหกรรมแหงมาเลเซย (Malaysian Industrial Development Authority: MIDA) การพฒนาอตสาหกรรมแหงมาเลเซย (MIDA) ทาหนาทหลกในการสงเสรมการพฒนา

อตสาหกรรมของมาเลเซยภายใตกระทรวงการคาและอตสาหกรรม (MITI) ผานการอานวยความสะดวกดานสทธประโยชนในการลงทนในภาคการผลตและบรการในมาเลเซย รวมทงการลงทนในตางประเทศ 5.1 ผใหสมภาษณ 1. Mr. Lee Yong Ming, Senior Deputy Director, Foreign Investment Promotion Division 2. Ms. Roeslina Abbas, Director, International Promotion Division 3. Mr. Mohd Erfian Johari, Assistant Director, Investment Promotion Division 4. Mr. Nelson Samuel, Deputy Director, Strategic Planning Division 5. Mr. Maizatul Hashim, Senior Assistant Director, Electronics Industry Division 6. Ms. Zuliawati Abdul Wahab, Assistant Director, Chemical Indutsry Division 7. Ms.Zakiah Sajidan, Deputy Director, Textile and non Metalic Mineral Industry Division 5.2 สรปประเดนทไดจากการสมภาษณ

• การพฒนาอตสาหกรรมแหงมาเลเซย (MIDA) เหนวา ปจจยทมผลตอการลงทนจากตางประเทศ (FDI) มอยหลายประการ เชน หวงโซอปทาน แรงงาน นโยบายการสนบสนนการลงทน และการอานวยความสะดวกทางการคา สวนความตกลงการคาเสร (FTA) นนมผลตอการตดสนใจลงทน โดยเฉพาะอยางยงการใชความตกลงการคาเสรเปนเครองมอทางการตลาดในการสงสญญาณของเศรษฐกจเสรของมาเลเซยเพอดงดดการลงทนจากตางประเทศ

• การพฒนาอตสาหกรรมแหงมาเลเซย (MIDA) ยกตวอยางความตกลงการคาเสรมาเลเซย-อนเดย (MICECA) และอาเซยน-จน (ACFTA) วา หลงจากความตกลงทงสองมผลบงคบใช นกธรกจอนเดยและจนเขามาลงทนในมาเลเซยมากขน เพอหวงใชมาเลเซยเปนฐานในการผลตและสงออกไปยงตางประเทศ

• การเปลยนแปลงเครอขายการผลตทเกดขนในมาเลเซย เชน ในอตสาหกรรมสงทอ หลงจากการยายฐานการผลตสงทอและเครองนงหมไปยงประเทศอนๆ เชน เวยดนาม มาเลเซยตองปรบตวโดยการยกรบการผลตเครองนงหมทใชเทคโนโลยขนสง ซงกาลงเตบโตในการสงออกไปตลาดสหรฐฯ ขณะทอตสาหกรรมอเลกทรอนกส การพฒนาอตสาหกรรมแหงมาเลเซย (MIDA) รายงานวา มการยายฐานการผลตจากตางประเทศในกลมสนคาแผนวงจรมาตงในมาเลเซย โดยเฉพาะอยางยงในเขตเศรษฐกจพเศษ Iskandar

394

• การพฒนาอตสาหกรรมแหงมาเลเซย (MIDA) เหนวา การพฒนาอตสาหกรรมของมาเลเซยในปจจบนเรมหนมาใหความสาคญกบภาคบรการ ซงยงเปนเรองใหมสาหรบมาเลเซย แตกเรมมความสาคญตอการพฒนาเศรษฐกจ สาหรบอาเซยน ประเทศในอาเซยนยงคงแขงขนกนในหลายๆ ดาน ซงจะเปนอปสรรคสาคญในการรวมกลมเศรษฐกจในอนาคต

395

6. สมาคมไฟฟาและอเลกทรอนกสแหงมาเลเซย (The Electrical and Electronics Association of Malaysia: TEEAM)

สมาคมไฟฟาและอเลกทรอนกสแหงมาเลเซยกอตงในป พ.ศ. 2495 เพอเปนตวแทนของผประกอบการในอตสาหกรรมเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสของมาเลเซย ซงครอบคลมสมาชกกวา 1,000 ราย โดยเฉพาะอยางยงบรษททองถนทงผผลตและผจดจาหนาย สมาคมไฟฟาและอเลกทรอนกสแหงมาเลเซยมบทบาทสาคญในการใหคาปรกษาแกรฐบาลมาเลเซยในการเจรจาจดทาความตกลงการคาเสร (FTA) โดยเฉพาะอยางยงการจดทาความตกลงยอมรบรวม (MRA) ทเกยวของกบมาตรฐานสนคาเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส 6.1 ผใหสมภาษณ 1. Mr. Engr Fu Wing Hoong, President 2. Mr. Rocky H T Wong, Technical Adviser & Chairman of TEEAM SWO 3. Mr. Suresh Kumar J Gorasia, Former President 6.2 สรปประเดนทไดจากการสมภาษณ

• สมาคมไฟฟาและอเลกทรอนกสแหงมาเลเซยเหนวา ความตกลงยอมรบรวม (MRA) จะมความสาคญตออาเซยนมากเนองจากอาเซยนจะรวมเปนตลาดเดยวไมไดถาไมสามารถผสานมาตรการการรบรองสนคาใหไดมาตรฐานเดยวกนได โดยมาตรฐานสนคาเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสทเหมาะสมสาหรบอาเซยนกคอ มาตรฐานของ International Electrotechnical Commission (IEC) เนองจากเปนมาตรฐานสากลทยโรป จน และอนเดยยอมรบ

• นอกจากน การผสานมาตรฐานการรบรองสนคายงชวยแกปญหาการทะลกเขามาของสนคาทตากวามาตรฐาน ซงปจจบน สมาคมไฟฟาและอเลกทรอนกสแหงมาเลเซยพยายามสมตรวจสนคาทอยในตลาดอยตลอดเวลา เนองจากมาตรฐานบงคบทใชกบสนคาเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสทมอยของมาเลเซยยงครอบคลมไมมากเทาใดนก วธการแกปญหาทดทสดกคอ การใหความรกบผบรโภค

• การเจรจาในความตกลง Trans-Pacific Partnership (TPP) มความสาคญตออตสาหกรรมเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสของมาเลเซยมากเนองจากจะสามารถเขาถงตลาดขนาดใหญอยางสหรฐฯ ได นอกจากน สมาคมไฟฟาและอเลกทรอนกสแหงมาเลเซยใหความเหนวา ความตกลง TPP เปนความพยายามเปดเสรการคาใหไปไกลกวาองคการการคาโลก (WTO)

• การเปลยนแปลงเครอขายการผลตทเหนไดชดคอ การยายฐานการผลตไปเวยดนามเนองจากมตนทนแรงงานถก อยางไรกตาม สวนหนงของเครอขายการผลตยงเปนของมาเลเซย เชน ขนตอนการออกแบบ วจยและพฒนา เปนตน นอกจากน ยงมสนคาเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส

396

บางประเภททผลตในมาเลเซยทงหมดและสงออกไปยงตางประเทศ เชน เครองใชไฟฟาทใหแสงสวาง ซงสงออกไปออสเตรเลย แผงวงจรไฟฟา (Swithchboard) และหนวยวดอตโนมต (Autometer) ซงสงออกไปตะวนออกกลางและอนเดย

• มาเลเซยมสภาพแวดลอมทนาลงทนในอตสาหกรรมเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส โดยทผานมา นกลงทนจากอนเดยเขามาลงทนในมาเลเซยมากขนเนองจากราคาทดนมราคาถกและระบบการขนสงทมคณภาพกวาประเทศอนเดย นอกจากน สทธประโยชนจากเขตเศรษฐกจตางๆ และความเขมแขงของกลมอตสาหกรรม (Clusters) ยงเปนขอไดเปรยบของมาเลเซย

• เรองแรงงานกาลงเปนปญหาในอตสาหกรรม กฎระเบยบเรองภมบตร (Bumiputera) ทาใหมาเลเซยเสยเปรยบในการดงดดการลงทนโดยตรงจากตางประเทศ นอกจากน มาเลเซยกาลงสญเสยแรงงานมฝมอ เชน วศวกร ใหกบนายจางในตางประเทศ โดยเฉพาะอยางยงสงคโปร ซงใหผลตอบแทนสงกวาในมาเลเซยมาก

• เหตการณแผนดนไหวทประเทศญปนในเดอนมนาคมทผานมาจะสงผลกระทบในระยะสน โดยเฉพาะอยางยงการผลตชนสวนทเปนหนวยความจาอาจหยดชะงกลง

397

7. องคการสงเสรมการคาตางประเทศของญปน (Japan External Trade Organization: JETRO)

องคการสงเสรมการคาตางประเทศของญปนประจากรงกวลาลมเปอร (JETRO KL) เปน

หนวยงานภาครฐทมหนาทหลกในการสงเสรมและสนบสนนการคาและการลงทนของบรษทญปนในมาเลเซย ภายใตการกากบดแลของกระทรวงเศรษฐกจ การคาและอตสาหกรรมญปน (METI) องคการสงเสรมการคาตางประเทศของญปนประจากรงกวลาลมเปอร (JETRO KL) จะใหความชวยเหลอดานขอมลและอานวยความสะดวกแกบรษทญปน รวมทงเปนตวแทนในการใหคาปรกษาแกรฐบาลและหนวยงานภาครฐจของมาเลเซยเกยวกบการคาและการลงทนของบรษทญปนในมาเลเซย

7.1 ผใหสมภาษณ 1. Ms. Emi Teshima, Director, Research & Information Service 7.2 สรปประเดนทไดจากการสมภาษณ

• บรษทญปนทดาเนนธรกจในมาเลเซยมอย 1,411 รายโดยแบงเปนภาคการผลต 730 ราย และทไมไดอยในภาคการผลต 681 ราย สาหรบภาคการผลต บรษทญปนสวนใหญอยในอตสาหกรรมไฟฟาและอเลกทรอนกสและตงอยในเขต Selangor ทงน เนองจากมโครงสรางพนฐาน ระบบขนสงและทาเรอรองรบอยางเพยงพอ

ภาคการผลต จานวน ตวอยางทตง ไฟฟาและอเลกทรอนกส 273 Salangor (115), Johor(59), Penang(29) เคมภณฑและปโตรเคม 89 Selangor(36), Penang(13), Johor(12) เครองจกรดานการขนสงและชนสวน 86 Selangor (51), Johor(10), Penang(8) สงทอและเครองนงหม 16 Selangor (5), Penang (4), Johor (2)

• เจโทรประจากรงกวลาลมเปอรรายงานวา บรษทญปนในมาเลเซยใชสทธประโยชนจากความตกลง FTA มาเลเซย-ญปน (MJEPA) ประมาณรอยละ 70 นอกจากน ยงมสทธประโยชนอนๆ ทบรษทญปนใช เชน Licensed Manufacturing Warehouse (LMW) ซงเปนสทธประโยชนในการยกเวนภาษนาเขาวตถดบและชนสวนประกอบสาหรบผทผลตสนคาและสงออกเกนรอยละ 80 และสทธประโยชนอนๆ จากการพฒนาอตสาหกรรมแหงมาเลเซย (MIDA)

• อปสรรคประการหนงของการใชประโยชนจากความตกลงการคาเสร (FTA) ของบรษทญปนในมาเลเซยกคอ กระบวนการขอใบรบรองถนกาเนดสนคา (C/O) ซงคอนขางยงยากและใชเวลานานถง

398

5-6 วน จากทกระทรวงการคาระหวางประเทศและอตสาหกรรมมาเลเซย (MITI) ประกาศไววา จะใชเวลาดาเนนการ 3 วน

• ความตกลงการคาเสรมผลตอการตดสนใจลงทนและเครอขายการผลต ยกตวอยางเชน ความตกลงการคาเสรมาเลเซย-อนเดย สามารถมผลใหผผลตตเยนทจะสงออกไปอนเดยตดสนใจยายฐานการผลตจากไทยมามาเลเซย เปนตน

• นโยบายการปกปองอตสาหกรรมมผลตอการตดสนใจลงทนและเครอขายการผลตเชนกน ดงเชน ในอตสาหกรรมยานยนต มาเลเซยยงมมาตรการปกปองอตสาหกรรมในระดบสงผานการเรยกเกบภาษสรรพสามตและระบบใบอนญาต (Approval Permit: AP) สาหรบรถยนตทนาเขาจากตางประเทศ ซงตงเงอนไข เชน การใชวตถดบภายในประเทศ แตกตางจากบรษทรถยนตของมาเลเซยอยาง Proton และ Perodua ซงเสยภาษสรรพสามตในอตราแตกตางออกไป ทาใหราคาจาหนายรถยนตของทงสองบรษทถกกวารถยนตญปน นโยบายการปกปองดงกลาวเปนสาเหตหนงใหบรษทรถยนตญปนตดสนใจลงทนในไทยเพมขนแทน

399

8. สมาคมยานยนตมาเลเซย (Malaysian Automotive Association: MAA)

สมาคมยานยนตมาเลเซยเปนตวแทนกลมอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนทใหญทสดของมาเลเซยโดยครอบคลมสมาชกทเปนบรษทรถยนตตางๆ ทดาเนนธรกจในมาเลเซย สมาคมยานยนตมาเลเซยมบทบาทสาคญในการเสนอแนะนโยบายการพฒนาอตสาหกรรมและการเจรจาความตกลงการคาเสรกบกระทรวงการคาระหวางประเทศและอตสาหกรรมมาเลเซย (MITI) 8.1 ผใหสมภาษณ 1. Datuk Aishah Ahmad, Chairman 2. Mr. Ng Peng Hiew, Coordinator 8.2 สรปประเดนทไดจากการสมภาษณ

• นโยบายการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตยงมการปกปองอยภายใตนโยบายยานยนตแหงชาต (National Automotive Policy: NAP) แตเรมเหนสญญาณการเปลยนแปลงในทศทางทเปดกวางมากขน หลงจากทรถยนตคาย Perodua ไดรวมลงทนกบ Daihatsu ในสดสวนการถอหนรอยละ 49:51 ซงการบรหารจดหารภายใตบรษทรถยนตญปนเปนสาเหตสาคญททาใหรถยนต Perodua มยอดขายในมาเลเซยแซงหนา Proton ในปจจบน

• สมาคมยานยนตมาเลเซยเหนวา นโยบายยานยนตแหงชาต (NAP) สงผลใหบรษทรถยนตตางประเทศ รวมถงบรษทผผลตชนสวนของมาเลเซยเองยายฐานการผลตมาทประเทศไทย ซงมนโยบายทเปดกวางมากกวา

• สมาคมยานยนตมาเลเซยรายงานขอมลในชวงเดอนมนาคมถงพฤษภาคม 2554 วา สมาชกไดใชสทธประโยชนจากความตกลงการคาเสรภายใตอาฟตามากทสด รองลงมา ไดแก ความตกลงอาเซยน-จน (ACFTA) ความตกลงอาเซยน-เกาหลใต (AKFTA) และความตกลงหนสวนเศรษฐกจมาเลเซย-ญปน (MJEPA)

• สมาคมยานยนตมาเลเซยมจดยนใหรฐบาลเจรจาใหนาสนคาประเภทยานยนตและชนสวนมาลดภาษในรายการสนคาปกต (Inclusion List) แทนทจะเปนรายการสนคาออนไหว (Sensitive List) ดงเชน ในปจจบน ทาใหความตกลงการคาเสร (FTA) ยงไมใชปจจยสาคญทมผลตอการลงทนในอตสาหกรรมยานยนตมาเลเซย แตเปนนโยบายยานยนตแหงชาต (NAP) ของมาเลเซยมากกวา

• ปจจบน กองทนพฒนาอตสาหกรรมยานยนต (Automotive Development Fund: ADF) ใหความชวยเหลอผประกอบการเพอเพมขดความสามารถดานการแขงขน รวมถงการวจยและพฒนาผลตภณฑ อยางไรกตาม สมาคมยานยนตมาเลเซยเหนวา ผผลตชนสวน รวมถงผแทนจาหนายของ Proton และ Perodua เปนผไดรบประโยชนหลกจากมาตรการความชวยเหลอดงกลาว

400

• เมอเปรยบเทยบการใชวตถดบในประเทศระหวางรถยนตญปนกบรถยนตยโรปพบวา รถยนตญปนมระดบการใชวตถดบในประเทศสงกวารถยนตจากยโรป ทงน เนองจากบรษทรถยนตญปนจะมเครอขายผผลตชนสวนในประเทศมากกวาบรษทรถยนตยโรป

• ปญหาแรงงานกาลงเปนปญาสาคญในหวงโซอปทานของอตสาหกรรมยานยนตในมาเลเซย ปจจบน มาเลเซยแกไขปญหาโดยใชแรงงานจากประเทศในอาเซยน เชน อนโดนเซยและกมพชา เปนตน

401

ภาคผนวกท 3 สรปผลการเดนทางไปเกบขอมลทจงหวดเชยงราย ชวงวนท 23-24 สงหาคม 2554

ตามทมหลายฝายเชอวา ผประกอบการทอยในสวนภมภาคโดยเฉพาะอยางยงผประกอบการ

บรเวณชายแดนไมสามารถใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ได คณะเจาหนาทจากสานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม (สศอ.) และคณะผวจยจากสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (ทดอารไอ) จงไดเดนทางไปเกบขอมลทจงหวดเชยงรายชวงวนท 23-24 สงหาคม 2554 โดยไดสมภาษณหนวยงานภาครฐ 3 หนวยงาน และผประกอบการภาคเอกชน 4 ราย (ดตารางท ผ3.1 ประกอบ) คณะฯ ประกอบดวย

• คณศรรจ จลกะรตน สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม

• คณอจฉรยา เทพฒนพงศ สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม

• คณชาญชย โฉลกคงถาวร สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม

• ดร. เชษฐา อนทรวทกษ สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

• คณณฐวฒ ลกษณาปญญากล สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

ประเดนทคณะฯ สมภาษณ เชน

• ผประกอบการในพนทรจกและตระหนกถงประโยชนจาก FTA มากนอยเพยงใด

• แนวโนมการใชประโยชนจาก FTA โดยผประกอบการในพนท

• ปญหาและอปสรรคตอการใชสทธประโยชนจาก FTA ของการคาชายแดน เชน o การเขาถงขอมลทสาคญ เชน ไมรวาอตราภาษภายใต FTA เปนเทาใด กฎวาดวย

แหลงกาเนดสนคาคออะไร และการขอใชประโยชนมขนตอนอยางไรบาง o กระบวนการขอใชประโยชนยงยากซบซอนและใชเวลานาน o เจาหนาทภาครฐมดลยพนจในการพจารณาแตกตางกน

• ผลกระทบดานลบจาก FTA ตอผประกอบการในพนท และแนวโนมการปรบตว

• ระบบการใชสทธประโยชนดานภาษศลกากรภายใต FTA ในปจจบนเปนอปสรรคตอการคาชายแดนหรอไม อยางไร

• หนวยงานภาครฐมการอานวยความสะดวกใหกบผประกอบการในการขอใชสทธประโยชนดานภาษศลกากรภายใต FTA อยางไร

• สาเหตใดททาใหหนวยงานภาครฐตองปฏเสธสทธประโยชนดานภาษศลกากรภายใต FTA

402

จากขอมลทตยภมในเบองตน พบวา

• สนคาทมการคาขายผานดานชายแดนใน จ. เชยงราย สวนใหญเปนสนคาอปโภคบรโภคและผกผลไม (ดตารางท ผ3.2 และ ผ3.3 ประกอบ)

• เมอพจารณาเฉพาะฝงสงออก มผประกอบการในพนทเพยงแค 3 รายเทานนทตด 10 อนดบผสงออกสนคาผานดานชายแดนใน จ. เชยงราย สงสดในป 2553 โดยผประกอบการทง 3 รายไมไดใชสทธประโยชนในการสงออกภายใต FTA เลย (ดตารางท ผ3.4 ประกอบ)

ในลาดบตอไปเปนการสรปประเดนทไดจากการสมภาษณ

ตารางท ผ3.1 กาหนดการเขาพบเพอสมภาษณกบหนวยงานตางๆ ทจงหวดเชยงราย วนท เวลา หนวยงานทเขาพบ

23 สงหาคม 2554 11.00 – 11.40 น. สานกงานการคาตางประเทศ เขต 6 (เชยงราย) 11.40 – 12.20 น. หจก. โฟรคนทร อมปอรต-เอกซปอรต (โดยไดรบความอนเคราะหในการ

ประสานงานจากสานกงานการคาตางประเทศ เขต 6 (เชยงราย)) 15.00 – 16.00 น. ดานศลกากรแมสาย อ.แมสาย จ.เชยงราย 16.00 – 16.10 น. บจก. วลณแมสาย (สมภาษณทางโทรศพท โดยไดรบความอนเคราะหใน

การประสานงานจากคณบณฑต ตะเอกา หวหนาฝายปองกนและปราบปราม ดานศลกากรเมสาย)

24 สงหาคม 2554 10.00 – 10.40 น. คณบญธรรม ทพยประสงค รองประธานฝายการคาชายแดน อ.แมสาย 10.40 – 11.10 น. คณอรณ จาโกตา กรรมการทปรกษาฝายการคาชายแดน อ.แมสาย 14.00 – 15.00 น. ดานศลกากรเชยงแสน อ.เชยงแสน จ.เชยงราย

ตารางท ผ3.2 สนคาสงออกทมมลคาการสงออกผานดานชายแดน จ.เชยงรายสงสด ในเดอนมถนายน 2554

สนคาสงออก ชองทางการคา มลคา(บาท)

สนคาอปโภคบรโภค ดาน บ.เชยงแสน 445,584,992 อนๆ สะพานขามแมนาสายเขตสขาภบาลแมสาย 354,018,169 สนคาทางการเกษตร ดาน บ.เชยงแสน 287,739,734 ผลไม ดาน อ.เชยงของ 243,111,658 เครองจกร ไฟฟา และเครองอปกรณไฟฟา ดาน บ.เชยงแสน 143,206,058 นามนเชอเพลง สะพานขามแมนาสายเขตสขาภบาลแมสาย 92,236,620 สรา สะพานขามแมนาสายเขตสขาภบาลแมสาย 87,191,726 กาแฟสาเรจรป สะพานขามแมนาสายเขตสขาภบาลแมสาย 85,162,378 นามนเบนซนธรรมดา ดาน อ.เชยงของ 62,719,043 ยางรถยนต สะพานขามแมนาสายเขตสขาภบาลแมสาย 47,223,592 อน ๆ ดานอน ๆ 419,701,148 ทมา: สานกงานพาณชยจงหวดเชยงราย

403

ตารางท ผ3.3 สนคานาเขาทมมลคาการนาเขาผานดานชายแดน จ.เชยงรายสงสด ในเดอนมถนายน 2554

สนคานาเขา ชองทางการคา มลคา(บาท)

พชผก ดาน อ.เชยงของ 100,934,568 ถานหน ดาน อ.เชยงของ 30,219,200 ดอกไมสด ดาน อ.เชยงของ 25,763,118 สนคาทางการเกษตร ดาน บ.เชยงแสน 19,730,369 อนๆ ดาน อ.เชยงของ 18,301,623 กระเทยม สะพานขามแมนาสายเขตสขาภบาลแมสาย 14,996,000 สนคาอปโภคบรโภค ดาน บ.เชยงแสน 11,318,597 อนๆ ดาน บ.เชยงแสน 6,634,526 ไมแปรรป ดาน อ.เชยงของ 2,871,143 เครองจกร ไฟฟา และเครองอปกรณไฟฟา ซงมหนาทการทางานเปนเอกเทศ

ดาน อ.เชยงของ 2,140,143

อน ๆ ดานอน ๆ 8,540,457 ทมา: สานกงานพาณชยจงหวดเชยงราย

ตารางท ผ3.4 ผประกอบการทสงออกผานดานชายแดน จ.เชยงรายสงสดในป 2553

บรษท

ทตง

สนคาสงออกหลก

มลคาสงออก

(ลานบาท)

การใชสทธประโยชนในป

2552

บรษท ปตท. จากด (มหาชน) กรงเทพฯ นามนปโตรเลยม 1,431 ใช บรษท นามนพชปทม จากด กรงเทพฯ นามนพช 910 ใช บรษท เอสโซ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน)

กรงเทพฯ นามนปโตรเลยม 775 ไมใช

บรษท สยามศรทองกรป จากด กรงเทพฯ เครองใชไฟฟา 657 ไมใช บรษท ท.ซ.ฟารมาซตคอล อตสาหกรรม จากด

กรงเทพฯ เครองดม 592 ใช

บรษท วลณแมสาย จากด เชยงราย สนคาอปโภคบรโภค 543 ไมใช บรษท ไออารพซ จากด (มหาชน) กรงเทพฯ นามนปโตรเลยม 490 ใช หางหนสวนจากด วาย ท ซ เอนเตอรไพรส

เชยงราย ชนสวนยานยนต 480 ไมใช

บรษท สยามเซาทไชนา ลอจสตกส จากด

เชยงราย ชปปง 352 ไมใช

บรษท เนสทเล (ไทย) จากด กรงเทพฯ อาหาร 348 ใช ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ

404

1. สานกงานการคาตางประเทศ เขต 6 (เชยงราย) สานกงานการคาตางประเทศ เขต 6 (เชยงราย) เปนหนงในสานกงานการคาตางประเทศในสวน

ภมภาคทมหนาทในการออกหนงสอรบรองแหลงกาเนดสนคา (ใบ C/O) ใบอนญาตนาเขา และใบอนญาตสงออก สานกงานฯ มขอบเขตพนทรบผดชอบ 8 จงหวด ไดแก เชยงราย แพร นาน อตรดตถ พะเยา พษณโลก แมฮองสอน เพชรบรณ การเขาสมภาษณสานกงานฯ จงมวตถประสงคเพอรวบรวมขอมลและความคดเหนเกยวกบการใชประโยชนภายใต FTA โดยผประกอบการในพนท กระบวนการอานวยความสะดวกในการออกใบ C/O รวมถงปญหาและอปสรรคทพบในการออกใบ C/O โดยมประเดนทนาสนใจดงตอไปน

• สนคาทสงออกภายใต FTA ผานดานใน จ. เชยงราย สวนใหญเปนสนคาทมการขอใบ C/O มาจากทกรงเทพฯ แลว

• หากพจารณาเฉพาะใบ C/O ทสานกงานฯ เปนผดาเนนการออกให ในชวง 3 ปทผานมา มผประกอบการมาขอใบ C/O เพมขนอยางชดเจน โดยแคในชวง 7 เดอนแรกของป 2554 มผมาขอใบ C/O คดเปนมลคาการสงออกรวม 14 ลานเหรยญสหรฐฯ เพมขนถง 2 เทาเมอเทยบกบมลคารวมทงป 2552 ใบ C/O ทมการขอมากทสดคอฟอรม E ทใชสาหรบการสงออกไปจน ซงสวนใหญเปนสนคาประเภทผลไม (ดตารางท ผ3.5 ประกอบ)

• ผสงออกในพนทเกอบทกรายไมไดดาเนนการขอใบ C/O ดวยตวเอง แตมอบหมายใหบรษทนายหนาดาเนนการแทน ผใหสมภาษณใหขอมลวา มผสงออกทมาดาเนนการขอใบ C/O เองเพยงแค 1 ราย และมบรษทนายหนาผรบมอบอานาจดาเนนการแทน 1 รายเชนกน

• สานกงานฯ ไดพยายามดาเนนการอบรมและใหความรเกยวกบ FTA แกผประกอบการในพนท แตมผประกอบการใหความสนใจเขารวมไมมากนก

• ตงแตเดอนเมษายน 2554 สานกงานฯ ไดเปดชองทางใหผประกอบการขอใบ C/O ผานระบบ EDI ได เชน เกยวกบการดาเนนการทสวนกลาง อยางไรกตาม ในชวงน ผประกอบการยงไมสามารถดาเนนการจากคอมพวเตอรของตวเองได และตองเดนทางมาตดตอทสานกงานฯ จากขอมลในชวงเดอน 7 เดอนแรกของป 2554 พบวา ผประกอบการทมาขอใบ C/O รอยละ 90.78 ขอใบ C/O ผานระบบ EDI (ดตารางท ผ3.6 ประกอบ)

• สาเหตทสานกงานฯ ปฏเสธการออกใบ C/O เชน บตรประจาตวผสงออกหมดอาย การกรอกปรมาณสนคาในแบบฟอรมผด อยางไรกตาม สานกงานฯ ไมคอยไดปฏเสธการออกใบ C/O เนองจากบรษทนายหนาผรบมอบอานาจดาเนนการแทนมความชานาญในการจดทาเอกสารแลว

• ทผานมา มการโยกยายตาแหนงพาณชยจงหวดเชยงรายซงเปนผมอานาจลงนามอนมตการออกใบ C/O บอยครง ผใหสมภาษณจงแสดงความเปนหวงวา หนวยงานศลกากรในประเทศคคาอาจปฏเสธการใหสทธประโยชนได เนองจากสบสนเกยวกบลายเซนตของผมอานาจลงนามบนใบ C/O

405

ตารางท ผ3.5 สถตการออกหนงสอรบรองแหลงกาเนดสนคาโดยสานกงานการคาตางประเทศ เขต 6 (เชยงราย) ในป 2552 ถง 2554

ชนดใบ C/O

ป 2552 ป 2553 ป 2554 (ม.ค. – ก.ค.)

จานวน (ฉบบ)

มลคาการสงออก (เหรยญสหรฐฯ)

สดสวนเทยบกบทกฟอรม (รอยละ)

จานวน (ฉบบ)

มลคาการสงออก (เหรยญสหรฐฯ)

สดสวนเทยบกบทกฟอรม (รอยละ)

จานวน (ฉบบ)

มลคาการสงออก (เหรยญสหรฐฯ)

สดสวนเทยบกบทกฟอรม (รอยละ)

ฟอรม E 568 6,820,784.16 91.43 730 6,818,030.00 87.84 1,457 13,360,375.40 94.86 C/O ทวไป 102 619,119.38 8.30 75 834,205.03 10.75 40 653,730.48 4.64 ฟอรม D 2 18,871.24 0.25 21 93,922.97 1.21 8 59,574.84 0.42 ฟอรม JTEPA 0 0.00 0.00 0 0.00 0.00 1 11,116.50 0.08 C/O กาแฟ 0 0.00 0.00 2 15,964.75 0.21 0 0.00 0.00 ฟอรม A 2 1,412.37 0.02 0 0.00 0.00 0 0.00 0.00 รวม 674 7,460,187.15 100.00 828 7,762,122.75 100.00 1,506 14,084,797.22 100.00

ทมา: สานกงานการคาตางประเทศ เขต 6 (เชยงราย)

ตารางท ผ3.6 สดสวนการออกหนงสอรบรองแหลงกาเนดสนคาโดยสานกงานการคาตางประเทศ เขต 6 (เชยงราย) ในชวงเดอนมกราคมถง

กรกฎาคม 2554 ชนดใบ C/O จานวนใบ C/O ทออกผานระบบ EDI (ฉบบ) สดสวนมลคาการสงออกในใบ C/O ทออกผานระบบ EDI เทยบกบมลคาการสงออกในใบ C/O ทงหมด

(รอยละ)

ฟอรม E 1,231 91.52 C/O ทวไป 25 78.98 ฟอรม D 5 71.98 รวม 1,261 90.78

ทมา: สานกงานการคาตางประเทศ เขต 6 (เชยงราย)

406

2. ดานศลกากรแมสาย ดานศลกากรแมสายเปนหนวยงานทมหนาทปฏบตตามขอผกพนตางๆ ทระบไวในความตกลง

FTA เชน การพจารณาอนมตคาขอใชสทธประโยชน และการอานวยความสะดวกทางการคา การเขาสมภาษณดานฯ จงมวตถประสงคเพอรวบรวมขอมลและความคดเหนเกยวกบการดาเนนการกระบวนการทางศลกากรภายใต FTA วาในทางปฏบตประสบปญหาหรออปสรรคใดบาง โดยมประเดนทนาสนใจดงตอไปน

• ในชวงป 2544 ถง 2553 มลคาการสงออกสนคาผานดานฯ มแนวโนมเพมสงขนโดยตลอด จากประมาณ 949.23 ลานบาทในป 2544 เปน 6,724.19 ในป 2553 ในขณะทมลคาการนาเขาเพมขนไมมากนก จากประมาณ 55.61 ในป 2544 เปน 153.37 ลานบาทในป 2553

• สนคาทสงออกผานดานฯ สงสดในป 2553 เชน นามนเชอเพลง สรา กาแฟปรงสาเรจ ยางรถยนต แผนเหลกชบสงกะส นาดม รถยนตนง ปนซเมนต และนามนหลอลน ในขณะทสนคาทนาเขาสงสด เชน สม กระเทยม และเครองแตงกาย ผใหสมภาษณใหขอมลเพมเตมวา นามนเชอเพลงทสงออกผานดานสวนใหญเปนนามนท บมจ. ปตท. ซอจากสงคโปรเพอไปขายตอใหลกคาในพมาและจนอกท ไมใชนามนทกลนไดจากโรงงานในประเทศ

• ผใหสมภาษณใหขอมลวา ทดานฯ การขนสนคาขามแดนมการแจงขอมลอยางเปนทางการ และไมมการขนสนคาขามแดนในลกษณะกองทพมด

• ดานฯ มแนวทางการอานวยความสะดวกแกผประกอบการ เชน การอบรมและใหความรเกยวกบกระบวนการศลกากรอเลกทรอนกส (e-customs) แกผประกอบการในพนท

• ดานฯ เคยรวมมอกบกระทรวงพาณชยในการจดตงศนยบรการเบดเสรจ (one stop service) เพออานวยความสะดวกแกผประกอบการ แตเจาหนาทกระทรวงพาณชยทมาประจาทศนยนไมมอานาจหนาทในการออกใบ C/O ทาไดแครบเรองเทานน จงทาใหในปจจบนไมมเจาหนาทมาประจาแลว

• ผใหสมภาษณใหความเหนเกยวกบสาเหตทผประกอบการไมใชสทธประโยชนภายใต FTA เชน o ผประกอบการสวนหนงหลกเลยงการเสยภาษศลกากรเตมมลคา โดยการแจงขอมลการ

สงออก/นาเขาตากวาความเปนจรง ซงแมจะไมไดรบการลดหยอนภาษศลกากรเลยและตองเสยในอตราภาษปกต แตกคมคากวาการแจงขอมลตามความเปนจรงซงจะทาใหตองมการเสยภาษมลคาเพมหรอภาษในรปแบบอนๆ ตามมา เชน การนาเขาผลไม 100 ลง หากไมใชสทธประโยชนภายใต FTA ผประกอบการอาจแจงวามการนาเขาเพยง 40 ลง ภาระภาษศลกากรและภาษมลคาเพมทคดจากผลไม 40 ลงรวมกบคาสนบนอาจตากวาภาระภาษมลคาเพมทคดจากผลไม 100 ลง

o ผประกอบการสวนหนงเหนวา การขอใชสทธประโยชนไมคมคา เนองจากมลคาการคาขายตอชพเมนทไมสง

407

o ระบบธนาคารพาณชยของพมายงไมเปนสากล ทาใหผประกอบการสวนใหญตองซอขายกนดวยเงนสดและไมสามารถชาระเงนแบบ L/C (letter of credit) ผานธนาคารได

• ผใหสมภาษณใหความเหนวาปญหาอนๆ ทเปนอปสรรคตอการคาชายแดน เชน o ปญหาการเมองภายในพมาไมมนคง o การเปลยนแปลงนโยบายและระเบยบการคาชายแดน และการยายเจาหนาทระดบ

ปฏบตการในจงหวดทาขเหลกหลายครง o การเสยคาธรรมเนยมผานทางใหแกกลมอทธพลวาแดงและกองกาลงตางๆ แมวาการ

ขนสงสนคาทางบกผานเสนทาง R3B จาก อ.แมสายไปเมองเชยงรง-สบสองปนนาในจน ซงมระยะทางรวม 380 กโลเมตร จะมระยะทางสนทสด แตการเสยคาธรรมเนยมผานทางถงประมาณ 40,000-50,000 บาทตอการขนสงดวยรถบรรทกสบลอ 1 เทยวถอเปนภาระอยางมาก

• นอกจากน ผใหสมภาษณใหความคดเหนวา การทรฐบาลไทยไปเจรจาใหพมายกเลกการหามนาเขาสนคาบางรายการ โดยเฉพาะอยางยงผงชรส นาหวานและเครองดม ขนม และอาหารกระปอง อาจทาใหผประกอบการบรเวณชายแดนเสยประโยชนได เนองจากลกคาพมาอาจหนไปนาเขาสนคาจากประเทศอน

3. ดานศลกากรเชยงแสน

ดานศลกากรเชยงแสนเปนหนวยงานทมหนาทปฏบตตามขอผกพนตางๆ ทระบไวในความ

ตกลง FTA เชน การพจารณาอนมตคาขอใชสทธประโยชน และการอานวยความสะดวกทางการคา การเขาสมภาษณดานฯ จงมวตถประสงคเพอรวบรวมขอมลและความคดเหนเกยวกบการดาเนนการกระบวนการทางศลกากรภายใต FTA วาในทางปฏบตประสบปญหาหรออปสรรคใดบาง โดยมประเดนทนาสนใจดงตอไปน

• สนคาทสงออกผานดานฯ สวนใหญเปนสนคาอปโภคบรโภค ซงสวนใหญมาจากกรงเทพฯ และจงหวดอนๆ ในสวนกลาง สนคาประมาณรอยละ 60 จะสงออกไปจน รอยละ 30 ไปลาว แลรอยละ 10 ไปพมา อยางไรกตาม ผใหสมภาษณใหความเหนวาสนคาทสงออกไปลาวสวนหนงเปนสนคาทจะสวมสทธสงออกตอไปยงจน ในขณะทสนคาทนาเขาสวนใหญเปนผลไมทนาเขาจากจน และมสนคาเกษตรอนๆ เชน เปลอกบงทนาเขาจากลาว ในปรมาณไมมากนก

• สนคานาเขาทมการขอใชสทธประโยชนภายใต FTA ทดานฯ สวนใหญเปนผลไมทนาเขาจากจน

• ทผานมา ผประกอบการทคาขายกบจนสวนใหญขนสงสนคาทางเรอผานทางดานเชยงแสนมากกวาดานเชยงของ เนองจากมคาใชจายตากวาประมาณ 2 เทา แมวาจะใชเวลานานกวา (ดานเชยงแสนใชระยะเวลาประมาณ 10 ชวโมง สวนดานเชยงของใชระยะเวลา 6-8 ชวโมง)

408

อยางไรกตาม สนคาบางประเภทโดยเฉพาะอยางยงผกทชางายยงจาเปนตองขนสงผานทางดานเชยงของ

• ผสงออกในพนทเกอบทกรายไมไดดาเนนพธการทางศลกากรดวยตวเอง แตมอบหมายใหบรษทนายหนาดาเนนการแทน ผใหสมภาษณใหขอมลวา มผสงออกทมาดาเนนพธการทางศลกากรเองเพยงแค 1-2 ราย

• ดานฯ มแนวทางการอานวยความสะดวกแกผประกอบการ เชน การใหคาปรกษาอยางไมเปนทางการแกผประกอบการกอนทสนคาจะมาถงดาน การปรกษาหารอกบเจาหนาทกรมศลกากรทสวนกลางทนทกรณมปญหาไมสามารถตดสนใจได

• ตงแตทผใหสมภาษณมาประจาทดานฯ ไมเคยมเหตการณปฏเสธการขอใชสทธประโยชนในการนาเขาภายใต FTA เลย สวนปญหาการตความพกดศลกากรของสนคากไมคอยพบแลว เนองจากการนาเขาสวนใหญเปนการนาเขาสนคาประเภทเดมๆ

• ผใหสมภาษณใหความเหนเกยวกบสาเหตทผประกอบการไมใชสทธประโยชนภายใต FTA เชน o ผสงออกทเปนเทรดเดอรขอใบ C/O ไมไดเนองจากไมมเอกสารโครงสรางตนทนจาก

ผผลตและซพพลายเออรซงมกจะอยทสวนกลาง o สนคานาเขาบางรายการมโควตาการนาเขาภายใต FTA เชน กระเทยม ชา

• ผใหสมภาษณใหความเหนวาปญหาอนๆ ทเปนอปสรรคตอการคาชายแดน เชน o การทพาณชยจงหวดไมสามารถออกใบอนญาตนาเขาสนคาเกษตรในโควตาภายใต

WTO ได ทาใหเกษตรกรไทยทไปลงทนปลกพชผกในประเทศเพอนบานตองเสยภาษศลกากรสง เนองจากไมสามารถไปขอใบอนญาตจากกรมการคาตางประเทศทสวนกลางได

o ปญหาการปดเขอนกกเกบนาในจนทาใหเรอสนคาไมสามารถแลนผานได อยางไรกตาม ในปจจบน ไมมปญหานแลว

4. หจก. โฟรคนทร อมปอรต-เอกซปอรต

หจก. โฟรคนทร อมปอรต-เอกซปอรตเปนบรษทนายหนาผรบมอบอานาจดาเนนการแทนผ

สงออกในการขอใบ C/O การเขาสมภาษณบรษทฯ จงมวตถประสงคเพอรวบรวมขอมลและความคดเหนเกยวกบแนวโนมการใชประโยชนจาก FTA โดยผประกอบการในพนท และการดาเนนการขอใชสทธประโยชนภายใต FTA วาในทางปฏบตประสบปญหาหรออปสรรคใดบาง โดยมประเดนทนาสนใจดงตอไปน

• บรษทฯ ดาเนนธรกจเปนนายหนาผรบมอบอานาจดาเนนการแทนผสงออกในการขอใบ C/O โดยเปนผรวบรวมใบกากบภาษ (อนวอยซ) และใบตราขนสงสนคาจากลกคา ทงน บรษทฯ ไมไดเขาไปชวยจดการระบบบญชของลกคาแตอยางใด

409

• บรษทฯ ดาเนนการแทนลกคาประจาประมาณ 10 ราย และลกคาขาจรอกหลายราย

• สนคาทลกคาขอใชสทธประโยชน เชน กลวย กลวยไม ซากกลวยไมแหง ทสงออกไปจนผานดานเชยงของ

• เนองจากบรษทฯ ดาเนนธรกจมาเปนระยะเวลา 5-6 ปแลว ในปจจบนจงไมพบปญหาหรออปสรรคใดๆ เลย อยางไรกตาม ในชวงแรกของการดาเนนธรกจ บรษทฯ พบปญหาหรออปสรรคบาง เชน ไมรวาอตราภาษภายใต FTA เปนเทาใด แตกแกไขไดดวยการปรกษากบเจาหนาทสานกงานการคาตางประเทศ เขต 6 (เชยงราย) อยางใกลชด

• บรษทฯ ใหขอมลวา มผสงออกในพนทซงเปนเทรดเดอรหลายรายทไมสามารถขอใบ C/O ได เชน ผสงออกกาแฟกระปอง ปนซเมนต เนองจากไมมเอกสารโครงสรางตนทนจากผผลต

5. บจก. วลณแมสาย

บจก. วลณแมสายเปนบรษทเทรดเดอรรายใหญรายหนงทอยในพนท การเขาสมภาษณบรษทฯ

จงมวตถประสงคเพอรวบรวมขอมลและความคดเหนเกยวกบความตระหนกถงประโยชนจาก FTA และการดาเนนการขอใชสทธประโยชนภายใต FTA วาในทางปฏบตประสบปญหาหรออปสรรคใดบาง โดยมประเดนทนาสนใจดงตอไปน

• บรษทฯ รจกและตระหนกถงประโยชนทจะไดรบจาก FTA

• บรษทฯ เคยมแผนจะใชสทธประโยชนในการสงออกสนคาไปพมา แตไมสามารถใชสทธได เนองจากเปนสนคาทพมาหามนาเขา

• นอกจากน บรษทฯ มความเหนวาการขอใบ C/O ไมคมคา เนองจากบรษทฯ ตองเสยคาใชจายในการขอใบ C/O ตอชพเมนทใหแกบรษทนายหนาผรบมอบอานาจดาเนนการแทนประมาณ 300-500 บาท

6. คณบญธรรม ทพยประสงค รองประธานฝายการคาชายแดน อ.แมสาย

คณบญธรรม ทพยประสงคดารงตาแหนงรองประธานฝายการคาชายแดน อ.แมสาย การเขา

สมภาษณคณบญธรรมจงมวตถประสงคเพอรวบรวมขอมลและความคดเหนเกยวกบความตระหนกถงประโยชนจาก FTA ของผประกอบการในพนท แนวโนมการใชประโยชนจาก FTA โดยผประกอบการในพนท และผลกระทบดานลบจาก FTA ตอผประกอบการในพนท โดยมประเดนทนาสนใจดงตอไปน

• ผใหสมภาษณรจกวา FTA คออะไร และเคยเขารบการอบรมเกยวกบ FTA แลว แตบรษทของผใหสมภาษณไมสามารถใชประโยชนจาก FTA ไดเนองจากสนคาทคาขายสวนใหญเปนสนคาขายปลกหนาราน

410

• ผใหสมภาษณมความเหนวา ผประกอบการในพนททไมใชผประกอบการขนาดใหญเกอบทงหมดไมรจกวา FTA คออะไร เนองจากการอบรมและใหความรแกผประกอบการยงจากดอยแคผประกอบการขนาดใหญ

• ผใหสมภาษณใหความเหนเกยวกบสาเหตทผประกอบการไมใชสทธประโยชนภายใต FTA เชน o ผประกอบการสวนหนงสวมสทธการสงออก โดยการสงสนคาไปจนผานพมาหรอลาว

ทงนเนองจากสนคาทสวมสทธเหลานไมตองเสยภาษมลคาเพม o ผประกอบการในพนทเสยเปรยบผประกอบการทสวนกลางในการขอใบอนญาตนาเขา

สนคาทมการจากดโควตาการนาเขา o ระบบธนาคารพาณชยของพมายงไมเปนสากล ทาใหผประกอบการสวนใหญตองซอ

ขายกนดวยเงนสดและไมสามารถชาระเงนแบบ L/C (letter of credit) ผานธนาคารได

• ผใหสมภาษณใหความเหนวาปญหาอนๆ ทเปนอปสรรคตอการคาชายแดน เชน o การรดไถพอคาพมาทเดนทางเขามาคาขายในฝงไทยโดยเจาหนาทตารวจนอกพนท o ผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอมในพนทไดรบผลกระทบจากการเขามาของ

บรษทคาปลกสมยใหมขนาดใหญ

• ผใหสมภาษณใหความเหนวา สนคาสงออกของไทยหลายรายการ เชน บะหมกงสาเรจรป นาปลา นามนเชอเพลง ปนซเมนต ไมนาจะไดรบผลกระทบจากสนคาจากจนทมราคาถกกวา ทงนเนองจากสนคาไทยมคณภาพดกวาและตรงกบรสนยมของลกคามากกวา

• ผใหสมภาษณใหความเหนวา หนวยงานภาครฐควรใหความสาคญกบประเดนการคาชายแดนมากขน แมวาสถตการคาชายแดนอยางเปนทางการจะไมสงนก แตจากการประมาณการ ผใหสมภาษณเชอวาการคาชายแดนทาใหเกดเงนสะพดมากกวาสถตอยางเปนทางการไมตากวา 2 เทา

7. คณอรณ จาโกตา กรรมการทปรกษาฝายการคาชายแดน อ.แมสาย

คณอรณ จาโกตาดารงตาแหนงกรรมการทปรกษาฝายการคาชายแดน อ.แมสาย การเขา

สมภาษณคณอรณจงมวตถประสงคเพอรวบรวมขอมลและความคดเหนเกยวกบความตระหนกถงประโยชนจาก FTA ของผประกอบการในพนท การดาเนนการขอใชสทธประโยชนภายใต FTA วาในทางปฏบตประสบปญหาหรออปสรรคใดบาง และผลกระทบดานลบจาก FTA ตอผประกอบการในพนท โดยมประเดนทนาสนใจดงตอไปน

• ผใหสมภาษณรจกวา FTA คออะไร และเคยเขารบการอบรมเกยวกบ FTA แลว แตไมคดวาจะไดรบประโยชนจาก FTA

• ผใหสมภาษณมความเหนวา ผประกอบการในพนททไมใชผประกอบการขนาดใหญเกอบทงหมดไมรจกวา FTA คออะไร

411

• บรษทของผใหสมภาษณเปนเทรดเดอรทซอผามาจากซพพลายเออรทกรงเทพฯ แลวจงนามาขายใหลกคาตอ โดยมลกษณะการทาธรกจ 2 ลกษณะ ลกษณะแรกเปนการขายสนคาปลกหนารานซงไมเกยวของกบ FTA เนองจากลกคาเปนลกคารายยอย ลกษณะทสองเปนการขายสนคาผานคนกลางชาวพมาอกทหนง แมวาการทาธรกจในลกษณะทสองจะมมลคาการคาสงสดเปนหลกลานบาทและสามารถใชประโยชนภายใต FTA ได แต บรษทฯ กไมไดใชสทธ เนองจากคนกลางชาวพมาไมรจก FTA และไมตองการดาเนนการใดๆ เพมเตม

• บรษทฯ ไดรบผลกระทบจากสนคาจนทเขาไปตตลาดพมา โดยในปจจบนมลกคาเหลอเพยงรอยละ 30-40 แนวทางการปรบตวของบรษทฯ คอการเปลยนไปขายสนคาทมคณภาพสงขน

 

413

ภาคผนวกท 4 สรปการพฒนาขดความสามารถของเจาหนาทของ สศอ.

ในสวนน คณะผวจยไดสรปการดาเนนการในสวนทเกยวกบการพฒนาขดความสามารถของเจาหนาทสานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม เพอใหสานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรมสามารถทาหนาทเปน “หนวยตดตามการใชประโยชนจาก FTA ดานอตสาหกรรม” โดยมรายละเอยดดงน 1. การจดจางเจาหนาทวเคราะห

คณะผวจยจากสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทยไดดาเนนการรวมกบเจาหนาทสานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรมในการจดจางเจาหนาทวเคราะหจานวน 2 คน ทมคณสมบตตรงตามทระบไวในสญญา ไดแก นายยทธพล วญมงคล และนางสาวสรทรา ออมทรพย เพอทาหนาทในการจดเกบและวเคราะหขอมลทเกยวของกบการศกษาผลกระทบและการใชประโยชนจาก FTA ของภาคอตสาหกรรมไทย 2. การฝกอบรมเจาหนาทวเคราะหทจดจางและเจาหนาทสานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม

เพอใหสานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรมสามารถทาหนาทเปน “หนวยตดตามการใชประโยชนจาก FTA ดานอตสาหกรรม” คณะผวจยจากสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทยไดดาเนนการฝกอบรมเจาหนาทวเคราะหทจดจางและเจาหนาทสานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรมในประเดนตางๆ ดงตอไปน ตารางท ผ4.1 แผนการฝกอบรมเจาหนาทวเคราะหทจดจางและเจาหนาทสานกงานเศรษฐกจ

อตสาหกรรม กาหนดการอบรม ประเดนการอบรม ความพงพอใจของ

ผเขารวมอบรม

19 พฤศจกายน 2553 เวลา 10.00-12.00 น.

การใชประโยชนจากฐานขอมล IT Center กระทรวงการคลง รอยละ 70.9

14 มถนายน 2554 เวลา 09.30-16.00 น.

แบบจาลองเศรษฐมตในการวเคราะหปจจยทมผลตอปรมาณการคาระหวางประเทศ

รอยละ 80.5

16 ก.ย. 2554 เวลา 09.30-12.00 น.

แบบจาลองดลยภาพทวไปในการวเคราะหผลกระทบของการคาระหวางประเทศ

รอยละ 76

414

3. การจดระบบการวเคราะหผลกระทบและการใชประโยชนจาก FTA ของภาคอตสาหกรรมไทย

คณะผวจยจากสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทยไดดาเนนการจดระบบการวเคราะห

ผลกระทบและการใชประโยชนจาก FTA ของภาคอตสาหกรรมไทย ดงตอไปน

• จดเตรยมและขยายฐานขอมลอตราภาษและสถตการคาระหวางประเทศทเกยวของอยางตอเนอง

• สรางกลไกความรวมมอกบภาคเอกชนในการระบปญหาและอปสรรคตอการใชประโยชนจาก FTA โดยทผานมา คณะผวจยไดรวมมอกบผประกอบการทเปนสมาชกสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทยและสภาหอการคาแหงประเทศไทย

• สนบสนนเจาหนาทวเคราะหและเจาหนาทของ สศอ. ในการจดทารายงานการนาเสนอขอมลการใชสทธประโยชนจาก FTA และเผยแพรผลการวเคราะหขอมลผานงานสมมนาภายใตหวขอ “ตดตามการใชสทธประโยชนภาคอตสาหกรรมจากความตกลงการคาเสร (FTA) ครงแรกป 2553” เมอวนท 20 ธนวาคม 2553