ohm vani 2e kwartaal 2000

INFOBLAD OHM • PROGRAMMA’S

6e jaargang nr.2 • april / juni 2000 • prijs ƒ 7,50 €3,41

Let op! O

HMheeft

een nieuw telefoonnummer:

035 - 6260920

• Hindoekunst• Hindoekunst• Oepanishads• Oepanishads• NLP• NLP

OHM VANI 2e kwart. 2000 09-08-2005 13:27 Pagina 1

het beste indiase restaurant in de stad...!

INDIA PALACE

Gevers Deynootplein 223(links van het Kurhaus, achter Sea life Center)

ScheveningenTelefoon: (070) 354 44 57 Fax (070) 358 41 86

afhaalcentrum. ook voor uw catering

DJ en dans mogelijkheden voor al uw feestjes, verjaardagen, trouwerijen, conferenties en andere soorten feestjes.

Menu voor kinderfeestjes vanaf ƒ 15,- per kind.Carering service over heel Nederland.

al 12 jaar lang,

DORDTSELAAN 144-D • 3073 GL ROTTERDAM • TELEFOON 010-484 91 77 • FAX 010-4846534REGENTESSEPLEIN 12A • 2562 EV DEN HAAG • TELEFOON 070-363 95 36 • E-mail:[email protected]

ERCO REIZEN IS LID

VAN

DUS..,DUS..,U REIST OPU REIST OP ZEKERZEKER

vrvraagaag

onzeonze

brobrochurechure!!

BEZOEK ONZE WEBSITE:

www.ercotravels.com

GOEDKOPE KLM/SLM tickets naar Suriname

SPECIALE AANBIEDING NAAR SURINAME MET CITY BIRD VIA BRUSSEL

RONDREIS MAURITIUS 15 dagen voor fl. 1.900,-(verblijf in Dookee of Oceanic apt. 5 dagen tours, 1 boottocht en transfers)

SPECIALE RONDREIZEN IN LUXE APPARTEMENTEN EN HOTELS(vraag de brochure)

VERZORGDE RONDREIS NAAR INDIA16 daagse rondreis vertrek 8 juli, 22 juli en 5 aug. voor fl. 2.350,- (p.p.)22 daagse rondreis vertrek 22 juli voor fl. 2.699,- (p.p.)22 daagse rondreis vertrek 16 sept. voor fl. 2.699,- (p.p.)15 daagse rondreis vertrek 9 sept. voor fl. 1.995,- (p.p.)

VERRE OOSTEN21 dgn Thailand/Maleisie/Singapore/

Bangkok, Phuket, Penang, Kuala Lumpurvertrek: 14 sept. 2000, 5 oktober 2000 voor fl. 2.750,-

21 dgn Grote rondreis Thailand voor fl. 2495,-vertrek: 16 juli 2000, 22 oktober 2000

16 dgn Thailand, Bangkok, Pattaya e.d. voor fl. 2.150,-vertrek: elke dag


C O L O F O N

OHM-Vani is een uitgave van de StichtingOrganisatie voor Hindoe Media. OHM-Vanigeeft achtergrond informatie over de pro-gramma’s van OHM en maakt melding vanrelevante ontwikkelingen in de Hindoege-meenschap. Wij nodigen u uit opmerkin-gen of commentaar op onze programma’sof op dit blad te zenden aan StichtingOHM.

De redactie behoudt zich het recht voor omingezonden stukken in te korten, te redi-geren of niet te plaatsen. Geplaatste stuk-ken geven niet altijd de visie van de OHMweer.

Een jaarabonnement kost Fl. 20,-. Opzegging dient uiterlijk 1 maand voor hetverstrijken van dat jaar schriftelijk plaats tevinden.

Niets uit deze uitgave mag worden overge-nomen zonder voorafgaande schriftelijketoestemming van

Stichting OHM.Eindredacteur: G. Rolsma

De volgende personen hebben bijgedragen aan dit nummer:

P.G. van Oyen, F. Krishna, P.J.J. de Bruijn, R.O. Dihal,

Vaidya Robert, Swami Persaud, C.J.G. van der Burg,

Jan Buikema, C. Morssink, Paul Liekens, Philip Renard,Ch.E.S.

Choenni, A. Bierdja, S. BiereB. Lalbahadoersing

Cover: Saraswati, Rijksmuseum voor Volkenkunde,

Leiden zie pag. 24

Grafische verzorging:NOS-Omroepdrukkerij

Adri Segaar

Stg. OHM (redactie OHM-Vani)

Koninginneweg 81217 KX Hilversum

Telefoon 035 - 6260920Fax: 035 - 6280843

E-mail: [email protected] ABN-Amro: 44.09.38.694

Redactioneel 5.

TV 6.

TV Hindi 8.

Radio zondag 15.00-16.00 uur 10.

Radio Hindi 12.

Radio Maandag 14.

Over de Oepanishads 17.

Ravi Shankar 22.

Hindoekunst 24.

Het Swani Dayanand weeshuis 28.

Reacties bevrijdingsdag 31.

De Orissa-actie: De stand van zaken 34.

Ayurveda en suikerziekte 36.

Hindoe-fundamentalisme 38.

De Bergrede en de Bhagavad Gita 42.

Mens ken jezelf (NLP) 44.

Ramana Maharishi 49.

Verschillen hindoestaanse jongeren

van andere jongeren? 50.

Het nieuwe OHM-bestuur 54.

april / juni 2000

II NN HH OO UU DD


R E D A

Mr Drs T. BissessurADVOCAAT & PROCUREUR

• Strafzaken• Echtscheidingen• Kort Gedingen• WAO-zaken• Verblijfsvergunningen• Letselschade• Ontslagzaken• Schadeprocedures

Grotewaard 1 • 2716 XPGrotewaard 1 • 2716 XP ZoetermeerZoetermeerTTel: 079 - 352 15 16 • Fax 079 - 352 19 82el: 079 - 352 15 16 • Fax 079 - 352 19 82

De kranten staan momenteel bolvan de discussie over de mate

waarin migranten zich moeten aan-passen aan de Nederlandse samen-leving. Paul Scheffer pleitte in deNRC voor volledige en zonodiggedwongen aanpassing van migran-ten aan de Nederlandse cultuur ende Nederlandse waarden en nor-men. Paul Schnabel, directeur vanhet Sociaal Cultureel Planbureau, isvan mening dat migranten alleensuccesvol kunnen zijn als zij huneigen cultuur afzweren en deNederlandse cultuur volledig over-nemen.

Een vreemde discussie. Hij gaatniet over Japanners, Amerkanen,

Italianen of andere groepen dieevenzeer een (sterk) van de Neder-landse afwijkende cultuur hebben,maar economisch succesvol zijn of inde beleving een gelijkwaardige ofhoogwaardiger cultuur hebben.De discussie gaat over groepen inNederland die economisch tot desociaal zwakkere stratificatie wor-den gerekend. In wezen is het eendiscussie over armoede.Is cultuur dan niet belangrijk? Zekerwel, als het gaat om aansluiting tevinden bij de waarden en normenop de werkplek en wel zo datiemand carrière kan maken. Ookdeze waarden en normen op dewerkplek zijn sterk aan veranderingonderhevig.

Noord, Oost, Zuid, WestSurinam Air Travel The Best!!

De laagste tarieven en groepskortingen naar o.a.Azië, Mauritius, Suriname,

Zuid Afrika enz.,

voor meer informatie:Telefoon: 030-2321516

Fax: 030-2322500Amsterdamsestraatweg 91

3513 AC Utrecht

Elke maand groepsreizen naar Mauritius!

Lid SGR nr 2319 - K.v.K. 072319

Surinam Air TravelV O O R A L U W R E I Z E N


5

april / juni 2000

C T I O N E E LErkenning van de eigen cultuur isvoor een ieder belangrijk, zowel

thuis als op de werkplek, om zichvolwaardig te kunnen ontplooien.Thuis en in de directe sociale omge-ving is het gemakkelijker de eigencultuur te beleven, om Hindoe tezijn en ‘exotisch’ te eten. In debrede maatschappelijke context isdat moeilijker, al is het zeer goedvoorstelbaar dat bijvoorbeeld Holiof Divali één van de nationale feest-dagen wordt.

Veel Hindoes blijken in staat opeen positieve manier te integre-

ren zonder hun identiteit te verlie-zen. Veel jongeren weten met suc-ces hun opleiding af te ronden enmaken daarna maatschappelijk car-rière. Hebben deze jongeren huncultuur afgezworen. Geenszins. Welzorgen zij ervoor dat zij de Neder-landse taal goed beheersen en flexi-bel van de ene naar de andere cul-tuur switchen. Dat gaat niet altijdeven vlekkeloos en levert soms pro-blemen op, maar is zeker mogelijk.Cultuurbehoud van minderhedenbinnen de kaders van een Neder-landse samenleving (moord omiemands eer te redden is ontoelaat-baar) is eigenlijk geen issue. De zaak is dat jongeren zich goed(kunnen) voorbereiden op dezemaatschappij, zelf initiatievennemen en kansen grijpen. Van deNederlandse maatschappij mag ver-

wacht worden dat allochtonen vol-doende kansen krijgen en ruimteom maatschappelijk te participeren.

OHM-Vani heeft in het vorigenummer lezers gevraagd te

reageren op het voorstel om hetblad in kleur uit te brengen. Wij zijnverheugd dat slechts een zeer kleinegroep daar bezwaar tegen heeft.Hun argumenten wegen echter welzwaar. De prijsverhoging naar fl. 25,-wordt door sommigen als nadeelvoor minder draagkrachtigengenoemd. Anderen zijn tevredenmet de huidige kwaliteit. U hoortbinnenkort onze keuze. OHM-Vani begint in dit nummermet twee nieuwe series. De eersteserie gaat over gezondheid. Eenayurvedisch arts geeft adviezen hoeom te gaan met huis, tuin en keu-kenproblemen op het gebied vangezondheid. De tweede serie gaat over de klas-sieke boeken van de Hindoes. Deachtergronden, filosofie en beteke-nis van de geschriften worden doorverschillende auteurs toegelicht. Indeze OHM-Vani vindt u het eerstedeel over de Oepanishads.

De redactie wenst u veel leesplezier.

Ger Rolsma


6

april / juni 2000

TVtweede Kwartaal 2000op Nederland 1

Kan goed ademhalen gelukkig maken?

Volgens Shri Ravi Shankar, een goeroe uit Bengalore,India, wel. Hij ontwikkelde een yogatechniek, die stressvoorkomt of vermindert, ziekten geneest en het gevoelvan welzijn vergroot. Goed ademhalen in combinatie meteen positieve leefhouding ofwel ‘art of living’ reinigt vol-gens hem niet alleen ons lichaam, maar zorgt ook voorharmonie in onze natuurlijke ritmes. Wat is ‘art of living’en hoe beïnvloedt dat ons denken en handelen?

‘Het museum, ik vind er niks aan.’

Sharda gaat graag naar het Tropenmuseum, maar alleen als er een Indiasedans- of muziekgroep optreedt. ‘In andere musea kom ik nooit, omdat diezelden iets herkenbaars in hun collectie hebben. Ook bij mijn Nederlandsevrienden zie ik de belangstelling voor kunst en cultuur uit India en Surinametoenemen. Ik begrijp niet waarom musea en theaters het niet de moeitewaard vinden Hindoekunst in hun collectie op te nemen’.In ons programma over Hindoekunst in Nederland gaan we op zoek naar

het antwoord hierop.

Weeskinderen misschien op straat gezet.

Kindertehuis Swami Dayanand in Paramaribo, Suriname verkeert in een zor-gelijke staat. Hoewel het gebouw door gebrek aan geld zwaar bouwvalligis, wonen er toch nog 50 weeskinderen. Zij kunnen nergens heen. Directieen bestuur doen er alles aan om aan middelen te komen voor de meestnoodzakelijke reparaties. Maar door de armoede in Suriname hebben ze totnu weinig succes. Ze doen daarom een oproep aan mensen in Nederland

Zondag 2 april 2000 van 12.30 - 13.00 uur Herh. zat. 8 april om 10.30 uur

Zondag 9 april 2000 van 12.30 - 13.00 uur Herh. zat.15 april om 10.30 uur



7

april / juni 2000

hen te helpen. In ons programma een bezoek aan het Swami Dayanandweeshuis en haar 50 bewoners.

In het Westen is de Bhagavad Gita in bijna alle westerse talen vertaald endaardoor waarschijnlijk het meest bekende Indiase geschrift. In deze uitzen-ding vertelt de in Engeland woonachtige vredesactivist de heer MansukhPatel hoe hij in zijn dagelijkse activiteiten de kennis en wijsheid van de Gitain praktijk brengt (herhaling).

Wat vieren Hindoes op 5 mei?

De betekenis van 5 mei als bevrijdingsdag is in deloop der jaren gewijzigd. Was het aanvankelijk eenherdenking van het herstel van Nederland als soe-vereine staat, tegenwoordig gaat het op bevrij-dingsdag om veel meer. Zaken als tolerantie, solida-riteit, respect voor elkaar en zelfbeschikking horener inmiddels ook bij. Hoe geven Hindoes in Neder-land invulling aan bevrijdingsdag?

Aanpassen voor succes?

De pers besteedt veel aandacht aan de stelling van Paul Scheffer, datallochtonen in de Nederlandse samenleving zich volledig moeten aanpassenom succesvol te zijn. Jongeren praten over hun ervaringen om in twee ver-schillende culturen te leven. Wat zijn daarvan de belemmeringen en devoordelen.

Is ontwikkelingshulp op hindoeïstisch-islamitische basis nodig?

Volgens de Himos, een hindoe-moslimorganisatie, kan hulp niet los gezienworden van de lokale cultuur en religie. Hulp die ingebed wordt in de eigencultuur en traditie blijkt effectiever. Himos ondersteunt daarom projecten ingebieden waarmee zij zelf een religieuze of culturele binding heeft. Hoezien deze projecten eruit?


Zondag 30 april 2000 van 12.30 - 13.00 uur Herh. zat. 6 mei om 10.30 uur

Zondag 07 mei 2000 van 12.30 - 13.00 uur Herh. zat. 13 mei om 10.30 uur



8

april / juni 2000

Vertaling: A. Bierdja


9

april / juni 2000

Het OHM-Magazine met daarin actuele gebeurtenissen.

Dit keer speciaal aandacht voor de komende verkiezingen in Suriname. Hoezien jongeren de politieke ontwikkelingen in Suriname?

Hoe lang overleeft de taal Sarnami nog?De World Bhojpuri Convention maakt zich hierover grote zorgen. Landenwaar Bhojpuri, wordt gesproken, zoals Nederland, Suriname, India, Guyana,Trinidad, Fiji en Mauritius, laten in zang, dans, dichtkunst zien hoe deze taalvoor hen leeft. Jongeren leren deze taal echter steeds minder spreken. Hoeziet de toekomst eruit.

In deel 1 wordt bekeken hoe de geïsoleerde positie van de taal Sarnamiinvloed heeft op haar ontwikkeling. In deel 2 staan kunstuitingen inBhojpuri centraal: gedichten, liedjes, muziek, dans en films.

Inkt van de Veda’s 1, deel 1, 2 & 3 (herhaling)De herhaling van de driedelige serie ‘Inkt van de Veda’s’. Hierin ziet u hoede klassieke veda’s (spiritueel-filosofische boeken) van generatie op genera-tie zijn doorgegeven. Dit gebeurde niet alleen door zang, poëzie, dans enmuziek, maar ook via astrologie en wetenschap en tenslotte de boekdruk-kunst en computertechnologie.


Zondag 28 mei & 4 juni om 12.30 uur Herh. zat.3 & 10 juni om 10.30 uur

Zondag 11, 18 & 25 juni om 12.30 uur Herh. zat.17, 24 juni en 1 juli, 10.30 uur


Ravi Shankar, de maestro op de sitarOp 7 april wordt deze befaamde Indiase musicus 80jaar. Ter gelegenheid hiervan blikt de Lotusvijverterug op zijn loopbaan als muzikale ambassadeurvan India. Verder vertellen enkele muziekliefheb-bers over hun bijzondere ontmoeting met RaviShanker.

Hindoes en fundamentalismeIn het afgelopen jaar hebben de media vaak bericht over conflicten tus-sen hindoes en christenen in India. Hierbij gaat het vooral om funda-mentalistische hindoes die de bekeringsactiviteiten van christelijke mis-sionarissen willen stoppen. De gewelddadige aanpak van deze hindoeslijkt een verschijnsel van de laatste jaren te zijn. Deze lijn kan wordendoorgetrokken naar sterk nationalistische politieke partijen. De vraagrijst hoe het hindoeïsme, dat bekend staat om tolerantie en geweld-loosheid, zo gewelddadig en fundamentalistisch kan zijn?

Ramana’s ultieme inzichtRamana Maharishi is één van de grootste hedendaagse Indiase mystici.Nadat hij op jonge leeftijd de hoogste inzichten had verkregen, heefthij duizenden spirituele zoekers geïnspireerd de weg van de advaita-vedanta, het non-dualisme of monisme, te bewandelen. Nog steeds, 50jaar na zijn heengaan, zijn de geschiedenis en woorden van de Ramana

10

april / juni 2000

zondag Radio 515 .00-16 .00

Zondag 2 april van 15.00-16.00 uur op Radio 5



Zondag van 15.00-16.00 uur op Radio 5 of AM/MW 1008 KHZ en via dekabel: Den Haag 88.1 ◆ A’dam 96,6 FM ◆ R’dam 89.9 FM of vraag uwkabelexploitant naar de juiste frequentie in uw regio.


11

april / juni 2000

Maharishi een bron van inspiratie voor zoekers naar de waarheid. Indit programma hoort u een korte biografie van deze indrukwekkendeheilige. Zie ook het artikel Ramana Maharishi op pag. 49.

Cyberverlichting?Het gebruik van internet is alledaags aan hetworden. Internet geeft toegang tot de meestuiteenlopende informatie. Ook op het gebiedvan religie, levensbeschouwing en spiritualiteitkan men nu over meer en over verschillendesoorten informatie beschikken. Heeft dezeontwikkeling invloed op de gelovige? En zo ja,welke invloed? In twee afleveringen onder-neemt de Lotusvijver een zoektocht.

Spiritualiteit en broederschap‘Als men niet naar elkaar kan luisteren zal er altijd onbegrip en one-nigheid in de wereld zijn.’ Vanuit deze gedachte organiseert deSchool voor Filosofie en Meditatie op zondag 6 mei het symposium‘Spiritualiteit, broederschap en dienstbaarheid.’ Het doel van deze bij-eenkomst is aanwezigen te laten ontdekken dat alle mensen van allegeloven op zoek zijn naar hetzelfde, zij het langs verschillendewegen. In dit programma een uitgebreid verslag van het symposium.

De geest geweestDoor de grote populariteit van de alternatieve geneeswijzen is ookbekender geworden dat er een sterke relatie bestaat tussen lichaamen geest. Het ontbreekt evenwel nog aan concrete praktische toepas-singen. Hoe kan iemand door middel van zijn geest bijvoorbeeld vanzijn allergie afkomen? Neuro-linguïstisch programmeren lijkt eenvou-dige toepassingen te bieden voor het gebruik van de mogelijkhedenvan de geest ter bevordering van onze gezondheid. In dit programmakijken we naar deze mogelijkheden.

Zondag 23 en 30 april van 15.00-16.00 uur op Radio 5

Zondag 7 mei van 15.00-16.00 uur op Radio 5

Zondag 14 mei van 15.00-16.00 uur op Radio 5


12

april / juni 2000

Vertaling: A. Bierdja


13

april / juni 2000

Hindoes en christenen in dialoogNederland is zowel een multicultureel als een multireligieus landgeworden. Een buurman of buurvrouw die een andere godsdienstbeleid dan het christendom is niet meer zo opzienbarend als enkeledecennia geleden. Langzamerhand ontstaat er een dialoog tussen debelijders van verschillende religies en de daarbij horende instituten.OHM-radio brengt de dialoog tussen hindoes en christenen in beeld.Hoe kunnen hindoes en christenen ondanks de religieuze verschillenmet elkaar in gesprek treden?Zie ook het artikel ‘de Bergrede en de Bhagavad Gita’ op pag. 42.

Oepanishads‘Wat is mijn ware zelf?’ Met dezevraag bezoekt de spirituele zoekerzijn leermeester. De goeroe neemtzijn toegewijde en oprechte leerlingmee op een reis naar het innerlijke.Tijdens deze reis vormt het gesprekhet hart van de Oepanishads. Ditzijn hindoegeschriften waarin demeest subtiele en verheven spiritu-ele ervaringen van de grote leer-meesters zijn weergegeven. De tek-sten gaan vooral over de warenatuur van het Zelf, van de werelden van het Allerhoogste. Hierdoorzijn de Oepanishads een bron vaninspiratie en inzicht voor iedere spi-rituele zoeker, ongeacht zijn of haarcultuur en/of religieuze achtergrond.In de uitzendingen van de maand junizal de Lotusvijver gesprekken uitzenden met spirituele zoekers diezich in de wijsheid van de Oepanishads hebben verdiept.

Zondag 21 en 28 mei van 15.00-16.00 uur op Radio 5

Zondag 4, 11, 18 en 25 juni van 15.00-16.00 uur op Radio 5

FOTO: W. VAN VLEDDER

ANKH-HERMES BV


5

14

april / juni 2000

RADIOMAANDAG van 21.00-22.00 uur op Radio 5 of AM/MW 1008 KHZ en via de kabel: Den Haag 88.1◆ A’dam 96,6 FM◆ R’dam 89.9 FM of vraaguw kabelexploitant naar de juiste frequentie in uw regio.

maandag 21.00-22.00

Ravi Shankar 80 jaarDe legendarische sitarspeler Ravi Shankar viert op 7 aprilzijn tachtigste verjaardag. Op deze dag blikt hijnatuurlijk terug op een fabuleuze loopbaan. RaviShankar heeft als danser kennisgemaakt met deartiestenwereld, maar de wereld leerde hem ken-nen als één van de grootste sitarspelers. Hoe is zijntalent ontdekt en wat heeft hem tot één van degroten gemaakt? In deze uitzending hoort u hetbijzondere verhaal van de muzikale ambassa-deur van India.

Shri Rama in de andere Ramayana’sDe geboortedag van Shri Rama (12 april) wordt ook dit jaar in demandirs en huiselijke kringen met veel devotie gevierd. Hierbij zullenongetwijfeld passages uit het Ramayana van Tulsidas worden gele-zen. Andere geschriften waarin de verhalen over Shri Rama wordenverteld komen niet of nauwelijks in beeld. Hoe komt dat? OHM-radiogaat op onderzoek uit.

De oprichting van de Arya SamajSwami Dayanand heeft in 1875 de Arya Samaj opgericht om de hin-does terug te voeren naar de oorspronkelijke Vedische kennis. Een

Maandag 3 april van 21.00-22.00 uur

Maandag 10 april van 21.00-22.00 uur

Maandag 17 april & maandag 24 april van 21.00-22.00 uur


15

april / juni 2000

van de belangrijkste kenmerken van de Veda’s is dat het dagelijkseleven doordrenkt is met spiritualiteit en filosofie. Dit zien we echternauwelijks terug bij de Surinaams-Nederlandse hindoes. Hoe pro-beert de Arya Samaj in Nederland spiritualiteit en filosofie onderhindoes te propageren?

Alternatieve geneeswijzen onder de HindoestanenDe meeste Hindoestanen zijn van oudsherbekend met alternatieve geneeswijzen. Als eenarts de ziekte niet naar wens behandelt danroept men de hulp in van een pandit of eenojha (genezer).Afgaande op getuigenissen moet men conclu-deren dat het resultaat wisselend is; enerzijdsspectaculaire genezingen en anderzijds ordi-naire oplichterij. Toch gaat het bezoek aan degenezers onverminderd door. Waarom?

Hulp aan OrissaDe cycloonramp in de Indiase deelstaat Orissa heeft de NederlandseHindoestanen er bewust van gemaakt dat zij ook kunnen bijdragenaan rampenbestrijding en ontwikkelingshulp. Voor het eerst zijn ertijdens diverse locale acties tientallen duizenden guldens opgehaalden nu, ruim een half jaar later, komen de eerste projecten van degrond. Maar hoe is het nu gesteld met het enthousiasme van deHindoestanen. Was Orissa een eenmalige actie?

Surinaamse verkiezingenOp 25 mei worden er in Suriname parle-mentsverkiezingen gehouden. Meer danooit kunnen de kiesgerechtigden de toe-komst van het land bepalen, dat vrijwelbankroet is en moreel sterk achteruit holt.

Maandag 1 & 8 mei van 21.00-22.00 uur

Maandag 15 mei van 21.00-22.00 uur

Maandag 22 & 29 mei van 21.00-22.00 uur


16

april / juni 2000

Deze situatie zal Hindoestanen en hun cultuur niet onberoerd laten.De ooit zo initiatiefrijke en ondernemende groep lijkt een gelatenhouding aan te nemen. OHM-Radio onderzoekt de oorzaken van deomslag in de volksaard van de Surinaamse Hindoestanen.

In de maand juni zal OHM-radio een serie uitzenden met verhalenvan oudere Hindoestanen over het leven van weleer. De bedoeling isom op deze manier jonge Hindoestanen een kijkje te bieden in derecente geschiedenis van de Surinaamse Hindoestanen. Iedere uitzen-ding bevat het levensverhaal van een oudere Hindoe-staan, die opzijn/haar eigen manier intensief betrokken is geweest bij bepaaldeculturele of religieuze ontwikkelingen. De geïnterviewden schetseneen levendig beeld van Suriname tijdens hun jonge jaren en latenons de ontwikkeling van de Hindoestaanse cultuur door de jarenheen meebeleven. Een unieke serie met zeldzame verhalen!

De vier afleveringen van deze serie zijn te beluisteren onder de naam ‘Het leven van vroeger’.

Tewarie & Partners Accountants en Belastingadviseurs

Parmessar & Tjon A TenAccountants en Belastingadviseurs

T&H Groep Accountants & Belastingadviseurs bestaat uit:• Tewarie Accountants en Belastingadviseurs• Parmessar & Tjon A Ten Accountants & Belastingadviseurs• Admi Services, administratieve dienstverlening voor het midden & kleinbedrijf.

T&H Groep is uitgegroeid tot een organisatie met een gevarieerd samengesteldepraktijk voor controle, beoordeling en samenstellingsopdrachten.Naast adviespraktijk en de financiële-administratieve begeleiding biedt de organisatie tevens fiscale dienstverlening.

Een belangrijk uitgangspunt is de betrokkenheid bij de cliënt, waarbij kortecommunicatielijnen zowel binnen als in de relatie met de cliënt een belangrijke rol spelen.

Naast de specialisten in eigen huis beschikt T&H Groep over een met zorgontwikkeld contactennetwerk van externe onafhankelijke adviseurs uit diverse disciplines.

Nederland: Oranje Nassaulaan 55 • 1075 AK Amsterdam.Tel: 020-6711256 • Fax: 020-6737272

Suriname: Mr. F.H.R. Lim A Poststraat 19 • Postbus 1700, Paramaribo.Tel: 474452 • Fax: 474643 enOranje Nassaustraat 53 • Nieuw Nickerie. Tel: 0231979

K.B. Tewarie RA

P. Parmessar FB

M.L.J. Braspenning AA

Mr. L. Krokke-Toffoli

Drs. Ing. W.N.B. Tewarie RE

Maandag 5, 12, 19 en 25 juni van 21.00-22.00 uur


D

Over de OepanishadsPAUL G. VAN OYEN

april / juni 2000

17

De Oepanishads behoren tot deoudste geschriften uit de vedi-

sche traditie. We vinden er eenbegrijpelijk geheel van geestelijkeinzichten, die ieder mens zelfgemakkelijk bij zichzelf kan herken-nen en nagaan. Zij gaan gepaardmet een veelheid van mythen,legenden en kosmologische bespie-gelingen die dikwijls het ontstaanen het oplossen van de scheppingtot onderwerp hebben. Een belang-rijk aspect van de boodschap van deOepanishads is haar tijdloosheid.Positieve kennis is begrensd enwordt bepaald door de tijdgeest endoor het wetenschappelijke bevat-tingsniveau van het moment.Wanneer de tijdgeest en de ‘standder wetenschap’ veranderen, heeftdie verandering een onmiddellijkeuitwerking op het geestelijke erf-goed van de mensheid. De praktijkleert ons echter dat de boodschapvan de Oepanishads zich onttrektaan deze ‘tirannie van de tijd’. Hetlijkt wel alsof die boodschap onster-felijk is. Zogenaamde vorderingenvan de wetenschap hebben dewaarheidswaarde van de Oepanis-hads onberoerd gelaten. Dat is niet

te verwonderen omdat de bood-schap van de Oepanishads zelf ookhet resultaat is van wetenschappe-lijk onderzoek. Dat onderzoek isechter gebaseerd op observatie enanalyse op een ander ervaringster-rein dan die van de fysieke materie.Dat andere terrein is de wereld vanhet innerlijk leven van de mens.

De Oepanishads zijn een indrukwek-kende weerspiegeling van het ‘boekbinnenin ons’. De heilige boekenvan vrijwel iedere godsdienst vor-men zo’n bespiegeling. Bovendienbevatten zij dikwijls ook elementendie niet tijdloos zijn zoals allerleiregels, voorschriften, geboden enverboden die hun gelding ontlenenaan een bepaald beschavingsniveauof tijdsbeeld. Zij beogen dan hetpersoonlijke en het collectieve ge-drag van hun volgelingen te leiden.Op dat terrein zijn de meeste ge-schriften van de grote godsdienstender mensheid niet universeel vantoepassing en niet van gelding vooraltijd. Toepassing van de sha’ria(moslimwetgeving) in Europa, bij-voorbeeld, zou een regelrechte bur-geroorlog veroorzaken. De funda-

Ohm begint een nieuwe serie over de klassieke boeken van de Hindoes. Hetdoel van deze serie is tweeledig. Enerzijds biedt de serie een oriëntatie op deverschillende boeken en hun filosofische rijkdom, anderzijds geeft het zichtop het erfgoed van de Hindoes in Nederland. Wij beginnen de serie met tweedelen over de Oepanishads.


CD-ROM

CD-ROM

CD-ROM

Ayurvedischmateriaal

direct uit de bronDhanvantari-Ayurveda(Engelstalig)Deze CD-ROM geeft u inzicht in de kennisvan Ayurveda, de Indiase holistischegeneeswijze geba-seerd op een completenatuurlijke kruiden-filosofie.

Patanjali-Yoga (Engelstalig)Deze CD-ROM geeft u een gedetailleerdeintroductie in ‘Patanjali Yoga’ en haar uit-gangspunten. Een ‘must’ voor elke yoga-beoefenaar.

Massage & Marma Therapy(Engelstalig)Deze CD-ROM geeft u inzicht in de kennisvan systematische lichaamsmassaget.b.v. comfort, ontspanning en een goedegezondheid. (IBM PC & MAC compatible)

Info en bestellingen, ook voor oplei-dingen en consulten:Ayurvedisch Gezondheidscentrum NederlandThijssestraat 16, 2521 ZL Den Haag,telefoon: 070-3192546

Almere, Amsterdam, Borgerhout (B), Den Haag, Made, Nijmegen, Nijverdal, Zwolle

CD-ROM’s per stuk Fl. 145,- (bij alle drie tesamen Fl. 120,- per stuk). Bestellen: giro 4208366, t.n.v. A.K. Mehta - Den Haag, o.v.v. Artikel.

Min. systeemvereisten: MS-Windows 3.11 of hoger,8 MB RAM (16 MB RAM aanbevolen), geluidskaart.

"DAT JE VERLEDENJE ZO IN DE WEG

KAN ZITTEN"

REGRESSIEREGRESSIEREÏNCARNAREÏNCARNATIETHERAPIETIETHERAPIE

Is een vorm van psycho/bewustzijnstherapie

dat geschikt is voor werken met een breed

scala aan klachten, problemen en levens-

thema's, waarvoor inzicht, verandering of

meer dan wel andere keuze mogelijkheden

worden gezocht.

Voor inlichtingen:Savita D. HarpalTel. 035 - 6214405’s-Gravenlandseweg 152 a1217 GA Hilversum

• Doku / Drama• Doku / Drama

• Producent van film en video producties• Producent van film en video producties

• Ruim 35 jaar ervaring in creativiteit en kwaliteit• Ruim 35 jaar ervaring in creativiteit en kwaliteit

FILMS INTERNAFILMS INTERNATIONALTIONAL

Laan van Meerdervoort 316 • 2563 AM Den HaagTe l e f o o n : 0 7 0 - 3 6 5 8 2 1 8 • F a x : 0 7 0 - 3 6 5 3 7 1 6

e - m a i l : r f i f i l m s @ c a s e m a . n e t

Laan van Meerdervoort 316 • 2563 AM Den HaagTe l e f o o n : 0 7 0 - 3 6 5 8 2 1 8 • F a x : 0 7 0 - 3 6 5 3 7 1 6

e - m a i l : r f i f i l m s @ c a s e m a . n e t


mentele boodschap van alle gods-diensten komt echter vrijwel altijdvoort uit wezenlijke waarheden dieuniverseel en voor altijd geldendzijn. De Oepanishads zijn uniekonder de geschriften van de mens-heid omdat zij zich richten op hetontdekken van die wezenlijke gees-telijke waarheden. Zij be-ogen demens te leiden tot de verwerkelij-king ervan nog tijdens zijn leven,hier en nu, ongeacht ras, geloof,kaste, sociale status of welke anderekwalificatie dan ook. Daaromspreekt de Indische overleveringover de Oepanishads als shruti: zijzijn eeuwige principes die ‘gehoord’zijn en opgetekend. De volgendeklasse van religieus/filosofischegeschriften zijn de smriti. Zij zijn‘herinnerd’, dat wil zeggen zij zijngeplaatst in tijd en plaats. Daarmeezijn zij gebonden aan tijd en plaats,hoewel zij een zeer grote tijdsperio-de kunnen omvatten en een univer-sele weerklank kunnen hebben. Totdeze categorie behoren dus vrijwelalle heilige boeken van de grotewereldgodsdiensten. Zij ontlenenhun gezag meestal aan een per-soonlijke, historische, stichter zoalsKrishna, Jezus, Boeddha, Mahavira,Mohammed, Lao Tze, Rama enManu. Onder de Indische heiligeboeken, de smriti dus, rangschikkenwe bijvoorbeeld de Bhagavad Gita,het Mahabharata-epos, deRamayana en de meeste Purana’salsmede de Manu-smriti,Yajnavalkya-smriti, Yoga Vasishtha

enz. Zij bevatten allemaal een men-geling van shruti en smriti in wisse-lende verhoudingen. De Oepanis-hads worden echter beschouwd alsde shruti bij uitnemendheid.

De universaliteit en de eeuwigheids-waarde van de boodschap van deOepanishads verklaart hun grotegezag als shruti in de Indische (vedi-sche) traditie. Zij worden ook welde vedanta, het einde van de veda’s,genoemd omdat zij daar zijn inge-deeld. Het woord betekent zoveelals ‘kennis ontvangen door de leer-ling die dichtbij de leraar gezetenis’. De Oepanishads richten zich totalle mensen, van alle tijden en over-al, niemand uitgezonderd. De men-sen zijn de leerlingen, deOepanishads de leermeester. Desmriti vormen een mengeling vantijdloze en tijdgebonden aspecten.Hun geestelijk of spiritueel gezag isondergeschikt aan dat van deOepanishads. Smritis komen engaan hoewel de tijdspan soms heellang kan zijn. Shruti zijn vastutantrajnana: kennisvan de werkelijkheid zoals die is.Smriti zijn purushatantrajnana: ken-nis afhankelijk van de persoon. Desmriti kunnen een samenleving inde ene tijdsperiode in stand houdenmaar in een andere periode doenverstikken. De Egyptische bescha-ving, bijvoorbeeld, hield gedurendevele millennia stand. Die beschavingkende haar eigen heilige boeken enhaar eigen mythen en legenden

19

april / juni 2000


zoals wij die nu nog op de murenvan de graftomben in de Nijldeltakunnen bewonderen. Tenslotte gingdie beschaving op in de Grieks-Romeinse en vervolgens werdEgypte geïslamiseerd. De oorspron-kelijke Egyptische smritis raaktengeheel vergeten. Alleen de Kop-tische kerk houdt nog stand, maardie traditie is nog relatief jong:2000 jaar. Als de bast van een boomniet met de boom meegroeit en uit-dijt, zal ze de boom uiteindelijkdoen verstikken. Als er leven zit inde boom zal deze de bast afschud-den en een nieuwe bast vormenzoals de Plataan dit, bijvoorbeeld,

jaarlijks doet.

Wereldwijd lijkt er sprake te zijnvan een religieuze crisis. Die crisishoudt vooral verband met de huidi-ge op consumptie en behoudzuchtgerichte omstandigheden. Dit komtmede door de onbekendheid metdit onderscheid tussen shruti ensmriti. Het essentiële element, deshruti, wordt niet langer onder-scheiden van het tijdelijke elementsmriti. Het smriti-element gaat over-heersen en dan treedt er een ver-starring op. De godsdienst verliestdan haar universele karakter endaarmee haar aantrekkingskracht.De tijdelijke elementen krijgen deoverhand. Al spoedig dient zich daneen onvermogen aan om nieuwesmritis te scheppen die beantwoor-den aan de nieuwe behoeften enomstandigheden van een verande-rende tijdgeest. De eeuwige geeste-lijke en universele waarheden rakenop de achtergrond en wat overblijftis de lege dop van dogma’s enregelgeving. Die eeuwige, universe-le waarheid die in de shrutis gefor-muleerd staan wordt ook wel sana-tana dharma genoemd, ‘eeuwige,universele, beschaving’. Zij ontleenthaar gezag aan de waarheid entranscendente werkelijkheid vanhaar leer en niet aan één persoon.Wat waar is, is één en eenvoudig;tijdloos en altijd en overal geldend.Daarom kan iedereen ongeachtrang of stand of welk ander onder-scheid dan ook herkennen wat waaren waarachtig is. De menselijke

20

april / juni 2000


ANKH-HERMES BV


rede is het unieke instrument omdie waarheid te ontdekken en teformuleren. De rede is niet eenintellectueel-logisch proces. Zij isveeleer een op intuïtie en inspiratiegeënte verfijnde staat van hetinnerlijk van de mens waar hart enhoofd in een harmonische verhou-ding samenwerken. Dan pas wordthet mogelijk om die universele, tijd-loze en eeuwige waarheid te vindenen te formuleren. De schepping bestaat uit drie werel-den: een fysieke, een subtiele eneen causale wereld. De subtiele encausale wereld bevinden zich achterde relatieve werkelijkheid van defysieke wereld. Zij zijn metafysiek oftranscendent. De Oepanishads spre-ken vergelijkenderwijs over dezemetafysieke werkelijkheid door ver-halen en legenden te geven overmensen, waarheidszoekers en ande-ren. Deze verhalen zijn een symboli-sche weergave van de diepereaspecten van het menselijke levenen hoe mensen daarmee om kun-nen gaan. De kennis die in deOepanishads ligt opgesloten wordtgegeven om het inzicht en begripbij de mensen aan te kweken om uitte stijgen boven al het tijdelijke envoorbijgaande in het menselijkebestaan. Dit zijn dingen zoals ple-zier en pijn, gehechtheid, macht,positie en status, afkomst, succes enmislukking. Diegenen die de moedopbrengen om dit pad te bewande-len en die op zoek naar de echtewerkelijkheid gaan laten langza-

merhand al die dingen achter zich.Zo wandelen zij steeds meer in hetlicht en in de luister van hun eigenZelf dat altijd aanwezig is en deconstante factor in het helebestaan. Daar is die echte, onveran-derlijke werkelijkheid te vinden endaarmee tevens de gelukzaligheiden de intelligentie die ieder mens infeite zoekt.

21

april / juni 2000


ANKH-HERMES BV


V

april / juni 2000

22

Voor velen is de naam RaviShankar synoniem aan klassieke

Indiase muziek. De bijna tachtigjari-ge meester van de sitar heeft zichmet name in het Westen onder-scheiden als musicus van wereld for-maat en als een charismatische per-soonlijkheid, die het hart van velehonderdduizenden heeft gewonnenvoor de verfijnde klanken van deNoord-Indiase klassieke muziektra-ditie.

Pandit ji is in feite de eerste Indiasemusicus die een brug slaat tussen hetWesten en Oosten. Hij kweektewaardering voor Indiase muziek inEuropa en Amerika. Als een geves-

tigde internationale musicus combi-neerde hij zijn tijd in India metregelmatige reizen in het buitenlandvoor concerten, opnames en festi-vals. Zijn optredens op het rockfesti-val in augustus 1969 in Woodstock,The Concert for Bangla Desh en zijncontacten met grootheden als LordYehudi Menuhin en George Harrisonmaakten van de Indiase muziekwereldnieuws. Pandit ji ontmoette George Harrisonvoor het eerst in 1966. Deze ont-moeting was het begin van eenduurzame vriendschap en samenwer-king. Het was in een periode dat deBeatles op het hoogtepunt van huncarrière waren. In die tijd hadden zij

Pandit Ravi Shankarviert tachtigste verjaardagFRANK KRISHNA

Ik kan mij nog zo goed herinneren dat ik Pandit Ravi Shankar in de jaren tach-tig ontmoette in zijn hotel in Amsterdam. De wereldbekende sitar maestrowas na jaren weer in Nederland. Die ontmoeting had voor mij een bijzonde-re betekenis. Ik hoefde niet lang te wachten in de lobby, toen hij naar buitenkwam. Vriendelijk lachend liep hij naar mij toe en gaf me een handdruk alsofwe elkaar jaren kenden. ‘Pandit ji,’ zei ik, ‘ik ben hier om u te interviewen.’Lachend zei hij tegen mij dat hij zo blij was mij te ontmoeten, omdat ik deenige Hindoestaan was, die hem kwam opzoeken. En wat hij zo bijzondervond, is dat ik hem niet Ravi Shankar, maar Pandit ji noemde, wat nietgebruikelijk is in het Westen. Niet lang daarna zocht ik hem op in zijn woningin Delhi. Hij sprak over zijn vele reizen en concerten in het Westen. Hij hadgrote waardering voor mensen in Nederland en andere Westerse landen diehij vanaf 1932 regelmatig heeft bezocht. Duitsland blijft in zijn herinnering,omdat dit het eerste land was waar de mensen tegen hem riepen ‘Gandhi,Gandhi und Tagore’. En volgens Pandit ji is Tsjechië een land waar men zeerveel weet over India zelfs over de Mahabharata en de Bhagavad Gita.


23

april / juni 2000

vele beroemdheden, hoogwaardig-heidsbekleders en staatshoofdenontmoet, maar George Harrisonwilde graag iemand ontmoeten, diehem werkelijk kon imponeren. Deeerste ontmoeting met Ravi Shankar

betekende veel voor GeorgeHarrison. Hij ontdekte in hem eeneigenschap waar hij altijd zelf naarhad gestreefd. Pandit ji was voorhem de eerste persoon die meer wasdan alleen een grote beroemdheid.Hij verbond hem met een totale wer-kelijkheid. Gedurende meer dan dertig tot veer-tig jaar heeft Ravi Shankar een conti-nue stroom van topmusici uit Indianaar het westen gebracht. En nogsteeds toont hij amper verschijnselen

van vermoeidheid, hoewel de mees-ter op 7 april zijn tachtigste verjaar-dag viert. Tot voor kort was hij ne-gen maanden per jaar op tournee,met recitals voor uitverkochte zalen.Nu heeft hij voor de zoveelste keer

besloten het wat rustigeraan te doen en meer aan-dacht te geven aan deopleiding van zijn leerlin-gen. Over zijn muziek schrijftPandit Ravi Shankar in zijnautobiografie het volgen-de: ‘Er is zoveel in de klas-sieke Indiase muziek datzijn oorsprong vindt in eenoude traditie die duizen-den jaren teruggaat: degebeden in de tempels, destrijd van het bestaan, hetgeluid van de rivieren, hettijdloze chanten. Dit alles iswat ik ervaar in mezelf alsik deze ten gehore breng.’

Dinsdag 16 februari 1999heeft Pandit Ravi Shankar

op het presidentiële paleis uit han-den van de Indiase president deBharat Ratna award ontvangen.❖

Luister ook naar de Lotusvijver op 2 april, 15.00 uur op Radio 5


I

24

april / juni 2000

In het Skandapurana lezen wedat de hemelse verblijfplaats van

de goden geteisterd werd door debuffeldemon Mahisha waardoorzij moesten vluchten naar deaarde. Uit de gebundelde krach-ten van de goden werd een godingeschapen die deze demon moestverslaan. Met onder andere hethoofd ontstaan uit de kracht vanShiva, armen uit de kracht vanVishnu en haar twee voeten ont-staan uit de kracht van Brahma,verscheen de godin Durga, sterkeren gevaarlijker dan al de godenen demonen. Deze afbeelding toont een stenensculptuur van Durga die te bezich-tigen is in het Rijksmuseum voorVolkenkunde in Leiden. Dit in dedertiende eeuw na Christus geda-teerde beeld, dat oorspronkelijkafkomstig is van Oost Java(Indonesië), illustreert goed hoeDurga uiteindelijk de demon

Hindoekunst in NederlandPETER J.J. DE BRUIJN, INSTITUUT KERN, UNIVERSITEIT LEIDEN

Hieronder vindt u een afbeelding van de godin Durga die de buffeldemonMahisha doodt. Deze afbeelding illustreert een van de hoogtepunten uitbijvoorbeeld het Markandeya of het Skandapurana, twee oude IndiaseSanskrietteksten, maar is tevens een van de hoogtepunten van hindoekunstin Nederland. De collectie hindoe-kunst in Nederland is niet erg groot, maarvaak van hoge kwaliteit en daardoor zeker de moeite waard om eens naderte bekijken.

DURGA 13E EEUW NCHR, RIJKSMUSEUM VOOR VOLKENKUNDE IN LEIDEN.


25

april / juni 2000

Mahisha versloeg. Na een lange strijd heeft Durga debuffel gevangen met haar lasso,waarna zij met haar zwaard hethoofd van het dier afhakt. Hierdoorkomt vanuit het verwonde dier dedemon in de vorm van een dwerg tevoorschijn en vecht verder, maarwordt al snel doorboort met pijlendie de godin afschiet. De demongeeft zich nog steeds niet gewon-nen en verschijnt opnieuw als eenbuffel, krachtiger dan tevoren. Zijnhoefgetrappel doet de drie werel-den beven en met zijn horens gooithij hele bergen naar Durga. NadatDurga de bergen met haar pijlenheeft verpulverd springt zij op zijnrug en houdthem stevigvast aan zijnstaart. Terwijlzij haar voetin de nek vande demonplaatst door-boort zij hemmet haarwapen dedrietand(trishula). Opdat momentkomt dedemonopnieuw tevoorschijn alsdwerg vanuitde buffel,maar geeftzichzelf nog

steeds niet gewonnen. Het beeld uitLeiden geeft de beslissende scèneweer uit dit verhaal. Durga tilt haararm met daarin het zwaard op enhakt het hoofd van de dwerg af,waarna de demon Mahisha voor-goed verslagen is.

In het Tropenmuseum te Amsterdamvinden we een bronzen beeldje vanKrishna. De meest bekende afbeel-ding van Krishna in Indiase kunst isals een mooie fluit spelende koeher-der die de melkmeisjes (gopis) ver-leidt, maar hier is hij afgebeeld alseen jong kruipend kind. Uit onderandere de oude Indiase Sanskriet-tekst het Bhagavatapurana blijkt

dat Krishnaniet altijd eenvoorbeeldigkind was endat is ook dui-delijk te zienaan dezeafbeeldingvan Krishnauit hetTropenmu-seum. In zijnrechterhandheeft hijnamelijk eenboterbal vast,die hij eventevoren samenmet zijn vrien-den gestolenheeft van zijnpeetmoeder

KIND KRISHNA, TROPENMUSEUM AMSTERDAM


26

april / juni 2000

Yashoda of van een van de melk-meisjes. Een belangrijk verhaal overhet kind Krishna is wanneer Yasodabeseft dat hij niet een gewoon kind,maar een god* is. De vrienden vanKrishna vertellen Yashoda dat hijmodder heeft gegeten en woedendloopt zij naar buiten om Krishnaeen standje te geven. Krishna ont-kent dat hij modder in zijn mondheeft gestopt en Yashoda vraagtKrishna zijn mond te openen zodatzij dit kan controleren. WanneerKrishna zijn mond opent zietYasoda geen modder, maar de driewerelden, de gehele kosmos is tezien in Krishna’s mond. Op datmoment beseft zij dat hij geen nor-maal kind is maar een god*.

Ongetwijfeld één van de topstuk-ken van hindoekunst in Nederland iste zien in het Rijksmuseum teAmsterdam. Hier vinden we alspronkstuk van de Aziatische afde-ling van het museum een gigantischbronzen beeld van Nataraja, dedansende Shiva. Met licht opgehe-ven hoofd danst de vierarmige godgracieus op de dwerg genaamdApasmarapurusha, die puffendbezwijkt onder het gewicht vanShiva. Al dansende begeleidt Shiva zichzelfop een zandlopervormig trommeltje(damaru) dat hij in zijn rechterhandhoudt en in zijn linkerhand heeft hijeen vlam. Met zijn voorste tweearmen maakt hij belangrijke geba-ren afkomstig uit de Indiase dans-

kunst. Zijn rechterarm en handmaken het symbool van geruststel-ling, terwijl zijn linkerhand in dezogenaamde olifantshoudinggehouden is. Hier is Shiva duidelijkafgebeeld als een asceet wat te zienis aan zijn onverzorgde geklittehaarstrengen die deels zijn opge-bonden en deels uitwaaien. In zijnuitwaaiende haar is aan zijn rech-terkant de godin Ganga te zien. Ditverwijst naar een verhaal waarin dehemelse rivier de Ganges via hethaar van Shiva de aarde bereikt.Deze Zuid-Indiase bronzen sculptuurvan Shiva is te dateren in de twaalf-de eeuw na Christus en doet sterkdenken aan de omschrijvingen vande god zoals we die vinden in deoude devotionele Bhakti-literatuuruit het zuiden van India. Hierinwordt de god vaak omschreven alseen dansende asceet die als visioenvoor de devoot verschijnt in een felvlammend licht. Shiva is hier duide-lijk afgebeeld in een soort vlam-mende ring of aureool.Tegenwoordig staat dit beeld onge-stoord in het Rijksmuseum, maar degaten onder in het voetstuk ver-klappen dat dit beeld gebruikt werdbij processies tijdens tempelfeesten.Door de gaten werden palen gesto-ken die als draagsteunen diendenvoor de dragers die het beeld doorde stad droegen tijdens een festival.Tegenwoordig worden dergelijkeprocessies nog steeds gehouden. InCitambaram bijvoorbeeld, een tem-pelstad in het zuiden van India,

* Manifestatie van het Goddelijke (red.)


27

april / juni 2000

wordt ieder jaar een festival geor-ganiseerd waarbij een groot beeldvan Shiva Nataraja uit de tempelwordt gehaald en op een soortgelij-ke manier wordt rondgedragendoor de stad.Op deze foto zijn helaas een aantalinteressante kenmerken van de godniet te zien. Op zijn hoofd in hethaar zijn bijvoorbeeld een schedel,een cobra, een Konnrai-bloem eneen maansikkel afgebeeld, vele klei-ne kenmerken waaruit het vakman-schap en volledige toewijding vande beeldhouwer blijken. Wanneer u

zelf een bezoek brengt aan een vande Nederlandse musea die hindoek-unst herbergen en deze kenmerkenwel waarneemt, zult u ongetwijfeldopvallen dat de hindoekunst meer isdan alleen een afbeelding van eengod of godin. Vaak zijn in de hin-doekunst vele kenmerken te vindendie verwijzen naar andere verhalenof naar diepere religieuze beteke-nissen.❖

Kijk ook naar ons televisieprogramma op zat. 9 april

om 12.30 uur op Nederland 1

NATARAJA, RIJKSMUSEUM AMSTERDAM


I

28

april / juni 2000

In het Paramaribo van de jaren der-tig zagen priesters van de Arya

Samaj dat weeskinderen nauwelijkswerden opgevangen. Aan tweebelangrijke grondbeginselen van deArya Samaj, te weten de bevorde-ring van het menselijk welzijn doormiddel van behartiging van allelichamelijke, geestelijke, sociale enculturele belangen en het eigenwelzijn ten dienste stellen van hulp-behoevenden (paropkar) werd inhet geheel niet voldaan. Het AryaDewaker bestuur besloot om dezeredenen een tehuis op te zettenvoor wezen.

Met steun van de Surinaamse ge-meenschap kon op 30 oktober 1933,op een Divalidag, het SwamiDayanand Weeshuis geopend wor-den. Er kwamen 35 kinderenwonen. Binnen een tijdsbestek vanslechts 2 jaar waren het er 100 ge-worden. Nog altijd krijgen de kinde-ren hier niet alleen onderdak en

voedsel, maar ontvangen ookonderwijs tot en met Mavo-niveauen worden gevormd op het vlak vancultuur en normen en waarden. Inde eerste twintig jaar van het wees-huis moest het bestuur overal zelfvoor zorgen. Met een groentetuinen enkele melkkoeien kon men zelfvoor voedsel zorgen. Pas na 1953besloot de regering financieel eensteentje bij te dragen. Per kindwerd een bijdrage verstrekt van 100gulden per jaar. Onlangs is de subsi-die verhoogd tot 72 Surinaamse gul-dens per maand per kind. Financiëlesteun die niet toereikend is als menbedenkt dat een puntbrood al 60Surinaamse guldens kost. Dat hetkinderhuis nog bestaat is te dankenaan de Surinaamse gemeenschap enincidentele giften van individuen enorganisaties in het binnen- en bui-tenland.

Vroeger waren er voldoende vrijwil-ligers om het weeshuis draaiende te

Het SwamiDayanand WeeshuisHet eerste Hindoestaanse kinderhuis in Suriname

Een noodkreet uit Suriname: het Swami Dayanand Weeshuis heeft dringendhulp nodig. Het gebouw is een bouwval. Het dak lekt en eigenlijk staanalleen de muren nog overeind. De 50 kinderen leven er onder erbarmelijkeomstandigheden. In het onderstaande bespreekt dhr. Dihal de achtergrondenvan dit weeshuis in Suriname (red.)

R.O. DIHAL


29

april / juni 2000

houden.In de bloeiperiode bestonddeze groep uit een modiste, kok,zangleraar, arts, tuinman, gymnas-tiekleraar, maatschappelijk werkeren enkele leerkrachten. De huidigeeconomische situatie in Surinamemaakt vrijwilligerswerk vrijwel on-mogelijk. Een kok, een arts of eenleraar wil tegenwoordig vergoedworden voor zijn werkzaamhedenvoor het kinderhuis. Wil het wees-huis kunnen voortbestaan dan zijner eigenlijk voldoende donateurs inzowel binnen- als buitenland nodig.In Nederland is vooral voorHindoestanen een taak weggelegdzich dienstbaar te maken voor hetwelzijn van deze weeskinderen(paropkár). Individuen of bedrijvenin Nederland zouden kinderen kun-nen adopteren of de kosten vanleermiddelen, meubilair of maaltij-den op zich kunnen nemen. Doordeze steun zou er geld vrijkomen,

dat gebruikt kan worden voor hetaantrekken van medewerkers.Daarnaast zou dit geld de basismoeten vormen voor het ontplooi-en van (commerciële) activiteitendie mogelijkheden creëren om hetweeshuis zoveel mogelijk in haareigen financiële onderhoud te kun-nen laten voorzien. Reageer op denoodkreet! De kinderen inSuriname rekenen op uw steun!

Kijk ook naar het OHM Televisieprogramma op 16 april om 12.30 uur

op Nederland 1

* Giften op rekeningnummer 55.07.51.424 van Ver. Arya Dewaker, Paramaribo.


FROM INDIA, WITH LOVE.Een groot deel van onze boeken overoosterse filisofie en religie importeren

we rechtstreeks uit India, maar ook uit Sri Lanka, China,

Hong Kong en Amerika

Natuurlijk hebben we ook Nederlandseboeken over deze onderwerpen in huis!

Wilt u onze nieuwe catalogus met ruim 150pagina’s informatie ontvangen?

Stort dan ƒ. 7,50 op giro 300744 t.n.v

AU BOUT DU MONDE

BOEKENSingel 313 • 1012 WG Amsterdam

Tel.: 020-625 13 97

Rembrandtplein 17 • 1017 CT AmsterdamTel.: 020-5353535 • Fax: 020-6384001

E-mail: [email protected]: www.mtv-adam.nl

STICHTINGmigranten televisie

AMSTERDAM

•• video post produkties

•• video registraties

•• documentaires

•• bedrijfsfilms

•• commercials

•• clips

STICHTINGmigranten televisie

AMSTERDAM

Lees 'India Nu'

Het enige Nederlandstalige tijdschrift over India!

• Cultuur en Religie• Politiek en Economie• Samenleving en Milieu

Recent verschenen specials over o.m. vrouwen engezondheidszorg (waaronder ayurveda). India Nuis een tweemaandelijks blad. Een jaarabonnement

kost ƒ 35,- , losse nummers ƒ 7,-

India Nu wordt uitgegeven door de LandelijkeIndia Werkgroep, een organisatie die vanuit

Nederland wil bijdragen aan een menswaardigbestaan van (kans)armen in India.

Voor meer informatie:Tel: 030-2321340, www.antenna.nl/liw


Reacties bevrijdingsdag

31

april / juni 2000

Wat betekent 5 mei tegenwoordig nog, 55 jaar na de Tweede Wereldoorlog.Mevr. A. Orie interviewde verschillende mensen in haar omgeving.Hieronder het resultaat.

Stelling: wat betekent bevrijdingsdag voor jou?

Dheeraj JagessarLeeftijd: 21 jaarStudent: MER

Bevrijdingsdag staat voor zich, iedere Nederlanderhervond op die dag haar/zijn land. Als Nederlanderben ik trots op die dag, het is mooi om een dergelijkedag te herdenken. Als hindoe denk ik internationaal,

het is een bevrijding van een land, een hereniging van elk persoon met zich-zelf. Mensen zijn vrij om te gaan en staan waar ze willen, hun eigengedachten te uiten. Daarbij is het om het even om welk land het gaat. Eenhindoe staat immers open voor iedereen, ongeacht zijn geloof of land. Almoet ik toegeven dat er zelfs op die dag toch een verlangen is naar heteigen land, Suriname.

Rakhee JagesserLeeftijd: 18

Opleiding: HLO

Vrijheid, blijheid, leuk om te zien dat mensen een ver-leden achter zich laten en zich focussen op nu. Leukom allemaal vrolijke gezichten om je heen te zien.


32

april / juni 2000

I. RamdhiansingLeeftijd: 50 jaarBeroep: Leraar

Bevrijdingsdag:Het is nu bijna 55 jaar geleden dat de tweede wereld-oorlog is afgelopen. Dat betekent dat er steeds mindermensen zijn die de oorlog bewust hebben meegemaakt.

De vraag is: ‘Moeten we de bevrijdingsdag nog vieren of de nadruk leggenop iets anders?’Het lijkt mij nu goed de aandacht meer te richten op vrijheid in het alge-meen, waarbij men de historische betekenis van bevrijdingsdag niet uit hetoog moet verliezen.

Jerrel LachmanLeeftijd: 18 jaar

Meao 2e jaars

Bevrijdingsdag: Ik ben blij dat die dag er is!!Het betekent een vrije dag voor mij. Op school is erweinig over verteld en als dit wel gebeurd is, is het nietecht blijven hangen. Als ik precies zou weten wat hetinhoudt zou er iets meer over kunnen zeggen.

Wilma VisserLeeftijd: 47 jaarBeroep: Receptioniste

Ik vind bevrijdingsdag iets heels speciaals.Voor de meeste is het iets gewoons. Ik kom uit eenfamilie die de oorlog heeft meegemaakt. Familieledenhebben in een concentratiekamp in Duitsland gezeten.Daarom werd het 5 meifeest gedenkwaardig gevierd.Zo

eens in de 5 jaar vind ik goed dat we er dan extra bij stil staan en vooral nu,als je zo dicht bij ons eigen land weer geconfronteerd wordt met oorlogen.Vrijheid is het mooiste bezit wat een mens zich maar kan bedenken en omer ook eens goed over na te denken, ook al is het geen 5 mei.


april / juni 2000

Germaine de HaanLeeftijd: 26 jaarBeroep: Beleidsmedewerker WVS

Bevrijdingsdag zoals dat nu gevierd en beleefd wordtbetekent niet zoveel voor mij. Ik zou liever zien datdeze dag een bredere betekenis kreeg, in de zin vanhet bevrijd zijn van alle mensen in alle tijden van welkevorm van onderdrukking dan ook. Vrijheid is ontzettend

waardevol, vaak beseffen we dat te weinig, daar mag je best een hele dagbij stilstaan. Maar eigenlijk zou je dat elke dag moeten doen.

Ashwin GhirawLeeftijd: 27 jaarBeroep: Docent

Bevrijdingsdag betekent voor mij de herleving van alhet goeds!

Albert RamdhiansingLeeftijd 27 jaarFunctie: Adviseur/Evaluator ICT Beveiliging TNO

Wat betekent bevrijdingsdag voor mij?Ondanks het nu al weer 55 jaar geleden is dat Europawerd bevrijd van de Duitse bezetting en ik de TweedeWereldoorlog niet zelf heb meegemaakt, bedenk ik mijop 5 mei altijd weer hoe anders mijn leven had kunnen

zijn als deze dag er niet zou zijn geweest. Het Naziregime zou met haarpraktijken vooral racisme blijven stimuleren. Ik vraag mij dan ook af of ikdan, als hindoestaan zijnde, wel ooit in Nederland zou zijn beland. Ik geloofzelf niet in het goede van het Nazisme. Het communisme heeft het nietgered en naar mijn mening zou dus het Nazisme ook nooit lang stand heb-ben gehouden. Al met al ben ik dus zeer verheugd dat men op 5 mei 1945Nederland heeft bevrijd van een onzekere toekomst.

33


H

34

april / juni 2000

HIMOS is de ontwikkelingsorgani-satie voor Hindoes en Moslims,

die samen werkt met een partner inOrissa. Kort na de ramp is de schadegeïnventariseerd. Als voorbeeld hetverslag van één van de dorpen:

De partner van HIMOS heet DEISen is bezig geweest met nood-

hulp: het verstrekken van voedsel(25 ton) en kleding in twee dorpen.Daarnaast worden in twee dorpenruimten gebouwd die bestand zijntegen cyclonen en waar mensen, alser gevaar dreigt, bescherming kun-

nen vinden. Deze gebou-wen zijn ook bruikbaarals community centra.Momenteel zijn degebouwen bijna afgerond. Alleenhet dak moet nog aangebracht wor-

den. In deze ruimte wordenook kleine bedrijfjes geves-tigd.

Naast noodhulp is het be-langrijk mensen de mogelijk-heid te geven om zelfstandigin hun levensonderhoud tevoorzien en niet afhankelijkte blijven van hulp. Daartoeworden met steun een aantalkleine bedrijven gestart.Negen vrouwen maken bij-voorbeeld wierookstaafjes en

verkopen deze. Dit is een voorbeeldvan een bedrijfje dat goed loopt. Zijverdienen momenteel tussen de Rs25 en 40 per dag. Bij Deis komendagelijks verzoeken binnen omondersteuningvan andere groependie een eigen bedrijfje willen begin-nen. Degenen die mee willen doen

De Orissa-actie:stand van zaken.Eind vorig jaar werd Orissa geteisterd door noodweer.Tienduizenden mensen kwamen om het leven en honderddui-zenden werden dakloos. In Nederland is een inzamelingsactiegestart door Himos, een ontwikkelingsamenwerkingsorganisatievan Hindoes en Moslims, die ongeveer fl. 80.000 gulden heeftopgebracht. OHM heeft HIMOS gevraagd waaraan het ingeza-melde geld besteed wordt.

Totaal aantal huizen: 50;

beschadigde en vernielde huizen: 48

Dakloze families: 48

Aantal boeren 10

Conditie van de oogst: totaal vernietigd

Mensen werkzaam buiten de landbouw: 24

Werkloos na de cycloon: 24

Kleine rurale bedrijven: 14

Vernietigde bedrijven: 14


35

april / juni 2000

aan het programma krijgen eentraining. Elke training kost onge-veer Rs 10.000 - 15.000, waaraan 10- 12 vrouwen kunnen deelnemen.Hierin zijn de basismaterialen engereedschappen inbegrepen. Ditvormt de basis voor de start vanhun bedrijf. Met het geld van Himos wordenverder soortgelijke projecten opge-zet in Sathilo, P. Patapur, Kakurud-rapur Melok, Khamangashan,Jagannathpur, etc.

OHM dankt iedereen die een bijdra-ge heeft geleverd aan de Orissa, envraagt u deze initatieven te blijvenondersteunen.

Premdani-Health-ClinicAyurveda-Pancha-Karma

Drs. Ing. Etienne Premdani - MD (Ayurveda)Prof. Dr. P.H. Kulkarni - Ayurvedic scientist

Rijksstraatweg 195, 3956 CM LEERSUMTel. 0343 - 46 13 00 / Fax 0343 - 46 01 39

Mobiel 06 - 53 44 39 62 / E-mail [email protected] - 28 81 81 74 / Internet http://www.ayurvedicclinic.com

Premdani-Health-ClinicLevend-Bloed-Analyse

Ayurveda Pancha Karma

Saidhanvantari-Ayurvedic-InstituteAyurvedische opleidingen

European Academy of Ayurveda, verbonden aan de

Open Universiteit van Poona1 jarig: Ayurvedic Technician (diploma)

3 jarig: Ayurvedic Practitioner (diploma)Docenten

Drs. Ing. E.B.S. Premdani, MD (Ayurveda)

Prof. Dr. P.H. Kulkarni, Ayurvedic scientist

Cursus Levend-Bloed-Analyse en H.L.B.Diploma Bradford Research Institute

Ayurveda-Damyanti-CosmeticaAyurvedische cosmetica

Ayurveda-Biological-RemediesImport en distributie van

Ayurvedische voedingssupplementenVademecum opvraagbaar alleen voor artsen en therapeuten

Uw giften op rek. nr. 1824 t.n.v. Himos


W

36

april / juni 2000

Wie de geschiedenis der genees-kunde bestudeert, zal ontdek-

ken dat de diabetes voor het eerstbeschreven wordt in de oude India-se medische handboeken. Met namede Charaka Samhita beschrijft dezeziekte. In het oude India van meerdan 25 eeuwen geleden diagnosti-ceerde men deze ziekte door depatiënt te laten plassen in de buurtvan enkele mieren. Normaal gespro-ken moeten mieren niets van men-selijke urine hebben, maar bij eensuikerpatiënt vlogen ze erop af omhet op te sabbelen. De Ayurvedischeartsen uit die tijd wisten dan dat deurine glucose bevatte (een symp-toom wat wij vandaag glucosurienoemen). Samen met de anderesymptomen wist men dat dezepatiënt dan suikerziekte had, wat inhet Sanskriet Madhumeha genoemd

wordt. In het woordje Madhumehazit al het woord zoet (madhu). De Ayurveda kent 20 verschillendetypen van diabetes, gerelateerd aande individuele constitutie van depatiënt. Het gaat te ver om al dezematerie hier te behandelen en ik zalmij daarom beperken tot algemeneAyurvedische maatregelen welkeeen goed effect hebben bij dezeziekte. Voor een persoonlijk adviesis een bezoek aan een Ayurvedischgeneesheer noodzakelijk.

Er zijn twee dingen waar volgens deAyurveda goed op gelet dient teworden: het eigen gedrag en devoeding. Stress is een funeste factorvoor de diabetespatiënt. Een ver-hoogde adrenalinespiegel veroor-zaakt opnieuw hoge glucosewaar-den in het bloed met alle gevolgen

Ayurveda en: suikerziekteVAIDYA ROBERT SWAMI PERSAUD, AYURVEDISCH GENEESHEER

Suikerziekte of diabetes mellitus is helaas een veel voorkomende ziekte bijHindoestanen. Er zijn enkele Nederlandse onderzoeken uitgevoerd waaruitbleek dat statistisch gezien suikerziekte meer voorkwam onderHindoestanen dan onder Nederlanders.Bij deze ziekte onderscheiden we twee vormen die type I en type II genoemdworden. Bij de eerste vorm dient dagelijks insuline ingespoten te worden, bijde tweede vorm voldoet dikwijls een goed dieet en tabletten. De bedoelingvan dit artikel is niet om de diabetes te analyseren maar om te kijken wat deAyurveda daar nou over te zeggen heeft.


37

april / juni 2000

van dien. Daarom zijn tabakswarenook taboe, net als alcohol en zwartethee. Het is goed om bittere groen-ten te eten, vooral sopropo is bij-zonder goed. Verder dient men tegebruiken: geelwortel (haradi),niem (bent u in Suriname, neem

dan veel niembladeren mee om erthee van te zetten of om op te kau-wen!), maïsproducten, zwarte peperen gember. Medicinale geneeskrui-den zijn: Bilva, Mehashringi enShilajit. Zowel voeding als genees-kruiden zijn er op gericht genezingte brengen aan de pancreas waar-van de afscheiding van insulinedoor de eilandjes van Langerhansernstig is verstoord. Daarom dientmen ook twee maal daags eenyoga-oefening te doen en wel dePashtimottanasana die door eenyogadocent aan u geleerd kan wor-den. Wat zeker strikt beperkt moet

worden is: yoghurt, vette voeding,voedingsmiddelen met veel zetmeel,slapen overdag en stress. Dagelijkselichaamsbeweging is noodzakelijk,bijvoorbeeld door elke dag een uurte wandelen.

U mag het gebruik van medicijnendie u door een regulier arts zijnvoorgeschreven nooit op eigenhoutje staken. Bespreek de verschil-lende alternatieven die er zijn. ❖

CISSAMPELOS PAREIRA, HINDI: PATHA

(VERZACHTEND BIJ COMPLICATIES)


HHindoe-fundamentalisme is éénvan de aspecten geworden van

het hindoeïstisch nationalisme, datopkwam toen het Hindoeïsme incontact kwam met andere culturen,zoals de islam en de Westers-christe-lijke cultuur. Ideologisch is het fundamentalismevaak niet duidelijk te onderscheidenvan het hedendaagse hindoeïsme,maar in zijn optreden des te meer.Veel Hindoes in India verafschuwenhet geweld van het fundamentalis-tisch extremisme, maar zijn het vaakmet het gedachtengoed eens. Ditblijkt onder anderen uit het feit datzoveel gezaghebbende Hindoe-lei-ders uit alle denominaties te vindenzijn binnen de gelederen van denationalistische VHP, de VishvaHindu Parishad en de ‘WereldHindoe-Assemblée’. Deze groeperin-gen streven ernaar het Hindoeïsmede nationale religie van India telaten zijn. Of de term ‘fundamenta-lisme’ wel van toepassing is op het

Hindoeïsme is devraag.Oorspron-kelijk werdmet ditbegriphet ver-schijn-sel bin-nenhetAmeri-kaanseprote-stantis-me uithet beginvan de vorigeeeuw aange-duid. Die ken-merkte zich door eenradicaal-orthodoxe en con-servatieve houding tegenovereen modernere en kritische lezingvan de bijbel en een daaruit voor-vloeiend ‘liberaal’ standpunt tegen-

38

april / juni 2000

HINDOE-FUNDAMENTALISME:enkele achtergronden Hindoefundamentalisme is een onderwerp dat regelmatig in de mediaterugkeert. Prof. C. van der Burg geeft in onderstaand artikel zijn visie opdit onderwerp. In een volgende OHM-Vani volgt een visie vanuit de hindoe-gemeenschap.

C.J.G. VAN DER BURG


over nieuwe ontwikkelingen in poli-tiek en samenleving. Deze ‘funda-mentalisten’ onderschreven eenaantal absoluut geldige leerstukken,zoals de maagdelijke geboorte vanJezus en de bijbel als onfeilbaarwoord van God.

Kenmerken

Fundamentalisme heeft de laatstetientallen jaren echter zo’n ruimebetekenis gekregen, dat het ook

gebruikt kan worden binnenhet hindoeïsme. Het

hindoeïstische fun-damentalisme

zou zich danspeciaal ken-

merkendoor eenbepaaldvijand-beeld(de mos-lims, deBritten,het chris-

telijkeWesten,

het secula-risme in

eigen land),een bepaald

gebruik van de reli-gieuze geschriften, en

een bepaalde religie- enstaats-opvatting en een daarmee

verbonden toekomstverwachting.Maar hoe speciaal zijn die kenmer-ken? Soms wordt een onderscheid

gemaakt tussen het ‘gewone’ hin-doeïsme als religie en als ‘way oflife’ en dit hindoe-fundamentalismeals een totaal andere ideologie,waarin de ‘gewone’ Hindoe zichamper herkent. De grens tussenbeide is soms moeilijk te trekken,zoals de volgende gebeurtenis laatzien. Toen Mohandas KaramchandGandhi op 30 januari 1948 ver-moord werd, bekende zijn moorde-naar, de hindoe Nathuram VinayakGodse, naderhand dat hij zijn inspi-ratie voor zijn daad vooral geputhad uit de Bhagavad Gita. In hoofd-stuk 1, in de verzen 39 - 44, staatdat als de wetteloosheid (adharma)gaat overheersen, er ‘vermengingvan standen’ (varnasamkara) ont-staat en dat dan de eeuwige wettenvan kaste en familie verloren gaan.Vrezend dat, door Gandhi’s al tegrote toegevendheid tegenover demoslims, de dharma in het pas onaf-hankelijk geworden India ten onderzou gaan, zag Godse maar éénoplossing.. Hier stonden tweeHindoes tegenover elkaar, die bei-den hun ideaal van het toekomstigeIndia koesterden. Waarschijnlijk ver-schilden die idealen in wezen nieteens zoveel van elkaar, zeker als wede rol die de Bhagavad Gita speeldebij de moord in aanmerking nemen.Als we Godse als een fundamenta-list of hindoe-fanaat willen stigma-tiseren, dan vergeten we dat hetjuist Gandhi was, die de BhagavadGita zo populair heeft gemaaktdoor haar aan te bevelen als lei-

39

april / juni 2000


draad voor het leven van iedereHindoe die zichzelf respecteert. Dezaken liggen dus kennelijk niet zozwart-wit, al zou Gandhi nooitgeweld gebruikt hebben.

Geschiedenis

We kunnen deze aanslag daaromwellicht beter zien als een bloedigincident in een lange geschiedenisvan verdeeldheid binnen de groteHindoegemeenschap over de vraaghoe het hindoeïsme en speciaal deHindoenatie vorm moet krijgen inde moderne tijd. Ook de reacties opde rechts-extremistische agitaties -zoals het Ayodhya-incident uit1992/93 - tegen alles wat de eigencultuur bedreigt, de laatste tijd,

geven er blijk van dat het gehelehindoeïsme op dit punt in zichzelfverdeeld is. In feite is er al meer daneen eeuw lang een intern cultureeldebat gaande over wat Hindoeïsmeis en wat de hindoenatie moetinhouden. Dit bewustwordingspro-ces is in gang gezet als een reactieop islamitische, Westerse en christe-lijke aanwezigheid in India. Daarinspeelden niet alleen hindoes alsDayanand Sarasvati, Vivekanandaen Gandhi hun rol, maar ook dievan Vir Savarkar en Hedgewar. Hunopvattingen van spiritualiteit entolerantie, van hindoeïsme en natio-nale eenheid, worden nu door deRSS, de VHP en de BJP in praktijkgebracht. Uit de jaren twintig en dertig vande vorige eeuw stamt het grootstedeel van deze ideologie en de bijbe-horende religieuze symboliek, dienog steeds gehanteerd wordt, zijhet in militantere vorm. In 1923publiceert Vir Savarkar zijn boek‘Hindutva’ (‘Hindoedom’). Het is éénvan de geschriften die het meestheeft bijgedragen tot de ontwikke-ling van een nationalistische ideolo-gie, die als doel had het herstel vande hindoenatie die eens in de‘Gouden Eeuw’ van koning Rama,de ideale vorst en als zodanig deheld van het Ramayana, bestaanheeft. Deze natie zal zich weer uit-strekken over geheel ‘Bharat’, hetmoederland India, waar één volk zalwonen, homogeen in bloed, ge-schiedenis, religie, cultuur en taal.

40

april / juni 2000

Kennis van het gezond leven. DeAyurveda is een gezondheidsweten-schap, die afkomstig is uit India. Daarwordt zij al jaren beoefend. Ayurvedais gericht op het voorkomen en gene-zen van ziekten.

Ook in Nederland kunt u nugebruikmaken van deze methode.Voor diagnostiek, behandeling, voe-dingsadviezen, Pancha Karma enopleiding, kunt u contact opnemenmet de Ayurvedische arts A.K. Mehta.

Ayurveda

Tel.: 070 - 319 25 46Almere, Amsterdam, Borgerhout (B), Den Haag, Made, Nijmegen, Nijverdal, Zwolle

Ayurvedisch Gezondheidscentrum

NederlandThijssestraat 16

2521 ZL Den Haag


‘Moeder India’, ‘Bharat Mata’ werdde goddelijke verpersoonlijking vanhet ideaal van een eigen staat. Omdeze hindoenatie te helpen verwe-zenlijken werd in 1925 de RSS, de‘Rashtriya Svayamsevak Sangh’, het‘nationale vrijwilligerscorps’, opge-richt door Hedgewar. Binnen dit strak georganiseerde corps, ver-deeld in duizenden afdelingen overhet hele land, worden vrijwilligersopgevoed tot onderdanen van detoekomstige Hindoestaat. De in1964 opgerichte VHP is de cultureletak van de RSS. Deze ‘WereldHindoe-Assemblée’ heeft overalwaar Indiërs wonen afdelingen, zoook in Nederland*, en is werkzaamop religieus, cultureel en sociaal ter-

rein. Ook bij de Indiase VHP staatde hindoe-ideologie centraal, enzelfs in die mate, dat het hindoeïs-me als de oudste godsdienst terwereld en het Sanskriet als de oer-taal wordt beschouwd. Wijzen wedeze beweringen als pseudo-weten-schappelijk van de hand, dan onder-kennen we de bedoelingen erachterniet. Hoewel de idealen van dezebewegingen tevens economisch enpolitiek zijn, dienen wetenschap enreligie niet alleen maar als dekman-tel en rationalisatie van de eigenlij-ke doeleinden. Religie is in dit ver-band buitengewoon dienstig alsorganiserend principe en als instru-ment voor massamobilisering, ter-wijl religiositeit, de sterke emotio-nele betrokkenheid op religieuzezaken, op allerlei wijzen bespeeldwordt ten dienste van het gezamen-lijke doel: de totale her-hindoeïse-ring van India.

De auteur doceert culturen en reli-gies van Zuid-Azië en hun talen aande Vrije Universiteit vanAmsterdam.

Luister ook naar de Lotusvijver op zondag 9 april

om 15.00 uur op Radio 5.

* De Nederlandse VHP is niet gelieerd aan de Indiase en wordt niet gekenmerkt door een funda-mentalistisch karakter (red.)

41

april / juni 2000


E

april / juni 2000

Een punt van overeenkomst inbeide geschriften is in ieder

geval dat de mens wordt aange-sproken op hetgeen van een gelovigmens verwacht wordt. In beide gaathet om goddelijke aanwijzingenvoor het handelen van de mens. Inde Bhagavad Gita is het Arjuna diewordt onderwezen door Shri Krish-na over hoe te handelen in een situ-atie waarin mensen wellicht hetliefst helemaal niet zouden hande-len. In de Bergrede worden de disci-pelen van Jezus onderwezen overhet ma-ken van keuzes in het leven.Geen wonder dat iemand alsMahatma Gandhi zoveel in deBergrede herkende dat hij de lezingervan aan bevolen heeft aan hin-does. Omgekeerd bevat deBhagavad Gita heel veel uitsprakendie christenen doen herinneren aanwat uit de mond van Jezus is opge-tekend.

De Bergrede begint met de zoge-naamde ‘zaligsprekingen’: ‘Zalig de

armen van geest,want hunner is hetKoninkrijk derhemelen’. Jezusonderwijst hieraan zijn disci-pelen denederigheid.Wie trots is opzijn kennis,zijn macht ofrijkdom is nietontvankelijkvoor God en voorde wil van God.Ook in de BhagavadGita wordt nederigheidvan de leerling verwacht.Ieder kent waarschijnlijk het ver-haal van de man die bij een goeroekwam en graag zijn leerling wildeworden. De goeroe vraagt: ‘Weet jewat je moet doen om een leerlingte worden’. ‘Nee’, zei de man.‘Welnu,’ zei de goeroe, ‘je moetwater halen, hout sprokkelen,koken en heel veel zwaar werk ver-

DE BERGREDE EN DE BHAGAVAD GITAJAN BUIKEMA

Het is niet zonder risico’s bepaalde elementen uit de ene godsdienst te ver-gelijken met die uit een andere. Immers de Bergrede ontvangt haar beteke-nis en functie binnen de context van het christelijk geloof zoals ook deBhagavad Gita het beste uitgelegd kan worden door een hindoe. Nietteminvoldoe ik graag aan het verzoek van OHM beide geschriften eens naastelkaar te leggen.

42


43

april / juni 2000

richten. Bovendien moet je stude-ren.’ Als christen hoor ik daarin datdienstbaarheid aan de naaste voor-op gaat in het leven. Wie zich ver-der wil verdiepen in een hindoe-lezing van de Bergrede verwijs ikgraag naar het prachtige boekjevan Swami Prabhavananda ‘DeBergrede in het licht van deVedantaleer’, uitgegeven door uit-geverij de Driehoek in Amsterdam.

In het vervolg van deBergrede komen we

adviezen van Jezustegen die onder

andere betrekkinghebben op hetbidden en vas-ten, uitsprakenover datgenewaar het nueigenlijk omdraait in eenmensenleven.Bezorgdheid

om dagelijksbrood en kleding

is niet nodig,want die ontvangt

een mens van God.Evenmin moet je oorde-

len over een ander. Vangroot belang is de gerechtigheid

en het geven van aalmoezen. Ookin het hindoeïsme is vayragya, ont-hechting, belangrijk en bestaan ersoortgelijke spreuken als in hetchristendom: ‘Als ge de geest totvrede wenst te brengen, vindt dangeen fouten in anderen’.‘Maar wat drijft de mens aan om

tegen zijn zin toch kwaad te doen?’,vraagt Arjuna, ‘Herken de stuw-kracht in de drift, de hartstocht vanbegeerte en toorn; deze is uw vij-and op aarde’, sprak Shri Krishna.‘Volmaakte vrede valt hem ten deel,die vrij van begeerte, toegewijd zijnwerk doet’.Mijn kennis van de Bhagavad Gita isontoereikend om diepgaand in tegaan op de inhoud ervan. Wel ver-moed ik dat er diepgaande verschil-len zijn tussen de Bergrede zoals diedoor de christelijke traditie wordtuitgelegd enerzijds en de (uitlegvan) de Bhagavad Gita anderzijdsals het gaat om onze verhoudingtot de materiële wereld. HetKoninkrijk der hemelen in deBergrede is immers niet een puurspirituele aangelegenheid. Veelchristenen zullen geneigd zijn tezeggen dat de materie ook eenzeker bestaansrecht heeft in zichzelf. Toch nemen dit soort verschil-len niet weg dat veel herkenbaar is.En het wordt helemaal spannend alsmensen uit andere dan de christelij-ke traditie de Bijbel lezen vanuithun context en hun traditie. Moetje als christen dan zeggen dat datniet kan? Dat alleen christenen zelfde juiste uitleg kunnen geven? Enomgekeerd: ‘Kunnen christenen ookzinnige dingen zeggen over demanier waarop zij de Bhagavad Gitalezen?’ Dat zijn spannende vragenaan het begin van een interreligieu-ze ontmoeting, waarvan ik hoop enverwacht dat we die in de komendejaren zullen aangaan.❖


Z

44

april / juni 2000

Zij kwamen er onder andere ach-ter hoe een beeld eruit ziet dat

iemand zich maakt van de werke-lijkheid. Zij ontdekten dat de vormwaarin iemand zich iets voorstelt deimpact bepaalt op iemands gedrag.Zij legden de structuur bloot die dehersenen gebruiken om het wereld-je binnen in ons te organiseren, onsneurologisch systeem. Omdat taalhierbij als voertuig gebruikt werd,noemden zij dat Neuro-Linguïstisch-Programmeren. NLP is in feite hetblootleggen van de NatuurlijkeLevens Processen die zich binnen inons afspelen, en die onbewust dekwaliteit bepalen van ons leven.Kort gezegd leggen zij uit ‘hoe’ wevan een mug een olifant maken,van een muis een monster, of hoewe, als we smoorverliefd zijn, vaneen kikker een prins of een prinses

maken. We zijn daar allemaal zon-der uitzondering heel goed in enniemand ontsnapt eraan.Het is daarom zeer interessant teweten hoe we dat doen, want danzijn wij in staat de olifantenopnieuw in muggen te veranderen,als we dat zouden willen.De psychologie heeft al ontdekt,dat het niet ‘de muis’ is die onsbang maakt, maar ‘het idee’ datwij van die muis hebben. RichardBandler heeft echter ontdekt hoedat idee samengesteld wordt in onsbrein. Hij heeft de code ontdektwaardoor het brein ‘weet’ dat ietsangstwekkend is of plezierig. Hijheeft bovendien ook ontdekt, dathet voldoende is om de ‘code’(vorm) te veranderen om daardoorde ‘betekenis’ te veranderen, en‘dat’ is spectaculair en helemaal

‘Mens ken jezelf’PAUL LIEKENS

Meer dan 2000 jaar geleden stond op de tempelvan Apollo in het Griekse Delphi ‘ken u zelve’. Voor deGriekse filosofen was het zonneklaar dat wie zich zelfkent ook het geheim van de goden en het universumkent. Helaas heeft het al die tijd geduurd eer men hier inhet Westen daar enigszins inzicht in begon te krijgen.Rond 1970 deden Richard Bandler, informaticaspecialist,en John Grinder, taalkundige, onderzoek naar wat erprecies omgaat in het brein van mensen die uitmuntendzijn in hun beroep en hun relaties en die een blijvenden groeiend succes boekten. Zij ontdekten daarbij iets

totaal nieuws waar tot dan niemand ooit bij stilgestaan had, iets dat mis-schien ook pas dan mogelijk werd te ontdekken door analogie en hulp vande kennis van informatica.


45

april / juni 2000

nieuw als transformatietechniek.Dat betekent, dat alleen maar wer-ken met de ‘vorm’ en het ’proces’binnenin ons, het mogelijk maaktom diepgaande, blijvende verande-ringen te weeg te brengen, zonderover de inhoud te praten.Daardoor komt het dat dezelfdewitte muis voor de ene een nacht-merrie is, en voor de andere eenleuk gezelschapsdiertje. ‘De kaart isniet het gebied’, de voorstelling diewij van de wereld hebben, is niet dewereld zelf. Daardoor kan NLP eenbijdrage leveren aan de kwaliteitvan ieders leven, niet alleen vooreen kleine groep van uitverkorenen.

NLP geeft eenvoudige, tastbareinzichten, tips en oefeningen, waar-van de resultaten direct voelbaarzijn en getest of bijgestuurd kunnenworden. Zij is een denkmodel datinzicht geeft in het innerlijke pro-ces: hoe motiveert iemand zichzelf,hoe brengt iemand zichzelf tot rust,hoe herstelt iemand zelf kleine ofgrote ongemakken met betrekkingtot zijn gezondheid. Kortom hoeverbetert iemand op een eenvoudi-ge manier de kwaliteit van zijnleven door de innerlijke processenen schakelingen een andere richtinguit te sturen. Fobieën, faalangsten,woede-uitbarstingen, allergieën,beperkende eetgewoonten, bouli-mie, anorexia nervosa, allemaal zijnzij het gevolg van zulke onnuttigeschakelingen. Bij anorexia zitten dieverbindingen meestal dieper dan bij

faalangst of een allergie. Het éénvraagt meer tijd dan het ander,maar alles is te transformeren.

Wat kun je daar zelf mee in depraktijk?Je kunt zelf op een eenvoudige enbewuste manier nieuwe neurologi-sche verbindingen tot stand bren-gen tussen wat je ziet, hoort, envoelt.

Hoe doe je dat?Door er voor te zorgen dat je gedu-rende 21 seconden een ondersteu-nend, nuttig gevoel en een zelfgekozen stimulus aanwezig laat zijnin je systeem.Voorbeeld: Meer rust in je leven.

Oefening:Kies een moment van de dag enzorg ervoor dat jij op jouw maniertot rust komt. Op het moment datjij die rust ervaart, breng dan metzachte druk duim en wijsvinger bijelkaar, maak een beeld van eenparel in het midden van je borstkasen slaak innerlijk een zucht van ver-lichting (hhmmm).Doe dat een aantal keren telkensgedurende minstens 21 seconden.

Test:Om te testen of de verbinding welgemaakt is, richt je je aandachteven naar binnen, breng duim enwijsvinger bij elkaar op dezelfdemanier als zoëven. Je zult merkendat binnen de tijd dat je hart nodig


46

april / juni 2000

naar jezelf indat stilstaandebeeld, houd datprettige gevoelvast zo goed jekunt gedurende21 seconden.Herhaal datzeven keer tot jehet prettigegevoel gekop-peld hebt aandie onprettigesituatie.

Hoe weet jedat?Denk aan eentoekomstigesituatie metonbekenden en

voel of je daar nu rustig bij blijft. Zoniet, doe het dan nog enkele kerentot jij je goed blijft voelen.

Oefening met de vorm:Denk aan een gebeurtenis waar jijeen vervelende ervaring vangemaakt hebt. Maak een beeld vandie gebeurtenis en voel hoe verve-lend jij je nu voelt als je daar nunaar kijkt. Plaats dit op een schaalvan 0 tot 100 (0 is neutraal, 100 iszéér vervelend), bijvoorbeeld 80,dat is behoorlijk vervelend.

Kijk naar het beeld van de gebeur-tenis en zet het beeld 30 meter vanje af, maak het klein, en zet er eenkader omheen. Kijk naar het beeld

heeft om 8 keerte slaan, je datgevoel van rustnaar boven voeltkomen, boven-dien zal waar-schijnlijk ook deparel automa-tisch in beeldkomen, en zul jegeneigd zijninnerlijk diezucht te slaken.Sommigen zul-len voldoendehebben aan hetvisualiseren vande parel, ande-ren alleen aanhet maken vandat innerlijkegeluid.

Hoe kan dat systeem in het dage-lijks leven gebruikt worden?Stel, je kunt heel goed vertellen enpraten als je met bekenden samenbent, maar je wordt zenuwachtigals je met onbekenden moet praten.Dan beleef je opnieuw een heerlijkmoment met kennissen, als datgevoel er is, dan breng je bijvoor-beeld duim en ringvinger van eenhand samen. Houd dat 21 secondenvast. Terwijl je je duim en wijsvinger- en dus ook het prettige gevoelvasthoudt - maak je een stilstaandbeeld van jezelf in de laatste situ-atie waarin je met onbekendenpraatte en zenuwachtig was. Kijk


pandits47

april / juni 2000

dat ginds ver weg staat en voel watje er nu bij voelt. Geef dat gevoeleen nieuwe puntenwaarde. Laat hetbeeld ginds verdwijnen.Je zult waarschijnlijk merken dathet vervelende gevoel minder isgeworden, terwijl de inhoud van degebeurtenis niet veranderd is, jehebt alleen iets gedaan met devorm, het beeld. Als je nu in eennabije toekomst een dergelijkegebeurtenis zult tegenkomen, zul jedoorverbonden worden naar hetlaatste, (verminderde) gevoel.

Wil je hier meer over weten, schrijfdan naar OHM-Magazine, en jekrijgt een lijst van mensen waar jeterecht bij kunt in Nederland omgeholpen te worden met eventueleproblemen plus info over een CDdie je bij de oefeningen kan helpen.De titel is ‘Mens ken jezelf’. ❖

Paul Liekens schreef ruim 14 boeken, waaronder 5 over NLP:

■ Het spel tussen bewuste en onderbewuste. ■ NLP-werkboek, uitgeverij Ankh-Hermes, ISBN 90-202-5093-0■ NLP en relaties. Ankertjesreeks, ISBN 90-202-0079-8■ NLP en spirituele ontwikkeling. ISBN 90-202-0086-0■ NLP voor Managers. ISBN 90-202-6004-9

In de vorige OHM-Vani verscheeneen artikel over pandits

van dhr. A. van Dijk. Belangstellenden kunnen hierover meer lezen in:

Hindoeïsme in Nederland, A.M.G. van Dijk (eindred.)

uitgeverij Damon

Statenlaan 78 * 2582 GR Den Haag

Tel. 070 - 3586187

AAKHRI BIDAAIAAKHRI BIDAAIuitvaartverzorging

VVoor de melding van een sterfgeval oor de melding van een sterfgeval zijn wij dag en nacht bereikbaarzijn wij dag en nacht bereikbaar..

Aakhri BidaaiAakhri Bidaaiis een uitvaartonderneming

voor allochtonen.

Aakhri BidaaiAakhri Bidaairegelt uitvaarten volgens

uw geloof,cultuur en ook inuw eigen taal.

Health and Training Center

Ayurvedische (Oud Indiase) behandelingen,Massage (Tuina, Shiatsu, Qi-Gong),

Acupunctuur, Prana (Universele) Therapie,Touch For Health, Levend Bloed Analyse

Lessen: Tai Chi Chuan, Kung Fu, Qirobics,

Qi-Gong/Yoga/Meditatie

Cursussen/Opleidingen: Ayurvedische Geneeswijzen, Oosterse Massage,

Prana-Therapie, Acupunctuur, Afvallen

Elke dinsdag van 10.00 - 11.30 uurGratis diagnose en Prana-behandelingen

Chan Makhan: Chinese Doctor/Ayurvedisch Therapeut

Frieda de Putter: Acupuncturiste

Adelaarstraat 13, 3514 CA UtrechtTel.: 030 - 2734171

J J A D EA D E


48

april / juni 2000

Traditionele gezondheidsleer

AyurvedaLezingen, opleidingen en behandelingen

Ayurveda Health Center- gevestigd in SANADOME Nijmegen -

Postbus 463, 6600 AL Wijchen,tel.: 024 - 641 83 98, fax: 024 - 645 03 16

● zeer nauwkeurige constitutiebepaling● Ayurvedische behandelingen,

van massage tot kuren● 4-jarige beroepsopleiding● lezingen in het hele land

GEEF EEN KIND IN INDIA EEN KANS OM NAAR SCHOOL TE GAAN

Wilt U ook een kansarm kind in India steunen voor ƒ. 50,- per kwartaal? Daarvoor kan het naarschool, omdat voor alle onderwijs in India betaald moet worden. Het kind hoeft dan niet al opzeer jonge leeftijd te gaan werken en krijgt door onderwijs een kans op een betere toekomst.

H e t g e l d g a a t v o o r 1 0 0 % n a a r i n d i a .

Aanmelding: J. Boekema, Hazalaar 112, 5664 VL Geldrop, Tel. 040-2857318, fax 040-2350189 of J. Jansen, tel/fax 020-6411885

Giften: Postbank 39.74.200 of ABN-AMRO 54.96.20.168 t.n.v. Stichting Actie Calcutta, Oostkapelle.

De Stichting heeft een ”Verklaring van geen bezwaar” van het Centraal Bureau Fondsenwerving, Amsterdam


R

49

april / juni 2000

belevenissen kan opmerken? Het alsbekend veronderstelde ‘ik’ wordtdoor de vraag losgemaakt van zijnzogenaamde vertrouwde aspecten.Wanneer de vraag wordt toegelatenzonder een mentaal antwoord teverwachten, blijken deze aspectenin feite niet echt ‘ik’ te zijn, maareigenschappen die er steeds tijdelijkopgelegd zijn, en die nú zijn weg-gevallen. Wat dan opgemerkt kanworden is dat ‘ik’, in de ware zinvan het woord, zonder deze opge-legde en houvast biedende eigen-schappen, volkomen puur is, conti-nu nieuw, op niet te bevatten wijzelicht schenkend vanuit zichzelf.Ramana Maharishi noemt dit ‘ik, ik’,en ook wel ‘het Oog van het oog’.Het is louter Zijn, louter Bewustzijn,louter Vrede (Sat-Chit-Ananda), per-manent aanwezig.

Ramana Maharishi’s bijdrage aande Advaita Vedanta bestaat

vooral uit eenvoud en directheid.Hij was geen filosoof, hij bemoeidezich niet met denksystemen. Hijbracht iedere bezoeker terug bijzijn wezenlijke aard, de directervaarbare eenvoud van het eigenzijn. Het feit dat je er bent, dat zomakkelijk over het hoofd wordtgezien als iets vanzelfsprekends enonbelangrijks, maakte hij tot hetuitgangspunt van een onderzoeknaar de werkelijkheid. Vandaar datin Ramana Maharishi’s benaderingde vraag ‘Wie ben ik?’ volledig cen-traal staat.Niet als vraag naar een persoonlijkeinvulling, zoals een talent of karak-tereigenschap, maar als onderzoeknaar de diepste grond van datgenewat wij hebben als ‘ik’, de warenatuur ervan.

Ramana Maharishi wijst ons metdeze vraag naar de wortel van onzehele psychische inhoud, van al onzepersoonlijke verwikkelingen. Wie ofwat is het die al onze persoonlijke

RAMANA MAHARISHIPHILIP RENARD

Bhagavan Shri Ramana Maharshi (1879-1950) geldt als een van de grootsteverlichte leermeesters van de twintigste eeuw. Hij is het voorbeeld bij uit-stek van de mogelijkheid om in dit leven het non-dualistische zelf te verwe-zenlijken en werkelijk vrij te zijn. Dat wil zeggen dat hij in zichzelf datgeneheeft ontdekt en waargemaakt dat altijd hetzelfde blijft, dat nooit geborenis en nooit zal sterven, en dat niets uitsluit. Dit niets-uitsluitende is één vande hoofdkenmerken van de Advaita Vedanta, de Indiase traditie van hetnon-dualisme.

PHILIP RENARD STELDE IN 1999 EEN

VRIJWEL VOLLEDIGE VERZAMELING SAMEN VAN DE

GESCHRIFTEN VAN RAMANA MAHARISHI IN NEDERLANDSE

VERTALING, ONDER DE TITEL RAMANA UPAMSHAD,

UITGEVERIJ SERVIRE.

SRI RAMANA MAHARSHI, ARTHUR OSBORNE, ANKH-HERMES BV


H

Verschillen Hindoestaanse jongeren van andere jongeren?CHAN E.S. CHOENNI

50

april / juni 2000

Het is alom bekend dat er weinigonderzoek is gedaan naar

Hindoestaanse jongeren.Hindoestaanse jongeren wordenzelden als aparte groep onderschei-den, omdat zij niet problematischzijn. Het onderzoeksrapport‘Hindoejongeren en hun religieuzebeleving’ uit 1998 is daarop een uit-zondering. Onlangs is in opdrachtvan E-quality, een expertisebureauin gender (geslacht) en etniciteit,een oriënterend onderzoek verrichtwaarin Hindoestaanse jongeren welals aparte categorie binnen deSurinaamse groep worden onder-scheiden. Het betreft een enquêteonder circa 900 jongeren van ver-schillende etnische afkomst. 278Surinaamse, 200 Turkse, 220Marokkaanse en 204 Nederlandsejongeren tussen de 15 en 25 jaarzijn geïnterviewd. De Surinaamse jongeren werdenonderverdeeld in Creoolse, Hindoe-staanse en Moslimjongeren. Hoe groot deze Surinaamse groe-pen in de steekproef zijn geweestwordt helaas niet vermeld. Wij gaaner gemakshalve van uit dat ze gelij-kelijk verdeeld zijn geweest en dat

elke groep bijna 100 respondentenomvatte. Dit onderzoek heeft eenaantal beperkingen. Er zijn vraagte-kens te plaatsen bij de representati-viteit van het onderzoek. Bovendienbetreft het onderzoek waarbij - gro-tendeels aan de hand van stellingen- naar meningen wordt gevraagd.Wat deze jongeren zeggen hoeftniet overeen te komen met wat zewerkelijk zouden doen indien zijvoor bepaalde keuzen zoudenstaan. Ondanks deze beperkingengeeft dit onderzoek sterke indica-ties van veranderingen bij Hindoe-staanse jongeren. Voorts kan eenvergelijking worden gemaakt metandere jongeren en tussen jongensen meisjes.

In veel opzichten verschillenHindoestaanse jongeren nauwelijksvan andere jongeren. Bijna alle jon-geren zijn het bijvoorbeeld eensmet de stelling ‘Voor mij is hetbelangrijk dat ik een goed contactmet mijn familie houd’. Welhaastalle jongeren - 98% van de jongensen 91% van de meisjes - vinden hetbelangrijk dat zij later een goedebaan hebben. Dit geldt iets minder


51

april / juni 2000

voor Surinaamse Moslimmeisjes(76%) in tegenstelling tot Hindoe-staanse meisjes (93%) en Neder-landse meisjes (87%). Hindoestaansemeisjes zijn evenals Creoolse meisjes(97%) dus meer geëmancipeerd -althans als wij dit gegeven als indi-cator van emancipatie opvatten. Hetovergrote deel van de jongerenvindt het belangrijk om tijd over tehebben om leuke dingen te doen.Ruim de helft van de jongeren isook eens met de stelling ‘Ik ben erggeïnteresseerd in de andere(etnisch)culturele achtergrondenvan mijn leeftijdsgenoten. Daaromwil ik zeker eens naar een land,stad, dorp of streek waar zij van-daan komen’.

Vermeldenswaard is dat Hindoe-staanse meisjes in veel opzichten inhun mening vaak niet verschillenvan Hindoestaanse jongens.Gelijk(waardig)heid van seksen is bijde huidige generatie Hindoestaansejongens en meisjes vrij algemeenerkend. Dit kwam ook uit hetonderzoek onder Hindoejongeren in1998 naar voren.

Keuze van partner Hindoestaansejongeren minder etnisch bepaaldEen opmerkelijke bevinding is datslechts een derde van de Hindoe-staanse jongeren (37% van de jon-gens en 33% van de meisjes) hetmet de stelling ‘Als ik een vasterelatie krijg, dan krijg ik dat hetliefst met iemand met een zelfde(etnisch) culturele achtergrond als

ik’ eens is. Bijna de helft is het daar-mee oneens en de overigen zijnneutraal. Vergeleken met de vorigegeneratie Hindoestaanse jongerenen de ouderen is er sprake van eenteruggang in de voorkeur voor eenpartner uit Hindoestaanse groep.Creoolse jongeren zijn echter nogminder sterk op de eigen cultureleachtergrond gericht (minder daneen kwart), terwijl meer dan dehelft van de Surinaamse Moslims enTurkse en Marokkaanse wel liefsteen partner van de eigen cultureleachtergrond wil. Hindoestaanse jon-geren lijken in dit opzicht meer opde Nederlandse jongeren.Dit wil nog niet zeggen dat de etni-sche identiteit van Hindoestaansejongeren sterk aan het verwaterenis. Hindoestaanse jongeren gevenaan dat hun (etnisch)culturele ach-tergrond het meest blijkt uit hungeloof en cultuur, eetgewoonten,tradities en uiterlijk. Creoolse jonge-ren noemen vooral feesten,Surinaams eten, het uiterlijk (waar-onder kleding en haar) en demanier van praten. Turkse jongerennoemen naast godsdienst en cul-tuur, vriendelijkheid, respect enopvliegerigheid. Marokkaanse jon-geren noemen vooral ook de opvoe-ding, terwijl Nederlandse jongerennuchterheid, tolerantie en openmentaliteit noemen.

Driekwart van de Hindoestaansejongeren zegt het belangrijk te vin-den om de plaats of land van her-komst te bezoeken. Voor Turkse en


52

april / juni 2000

Marokkaanse jongeren geldt ditnog sterker en voor Nederlandsejongeren juist minder sterk.

Sterke emancipatie van Hindoe-staanse meisjesDe eerdergenoemde emancipatievan Hindoestaanse meisjes komtook tot uitdrukking in het volgen-de. Terwijl gemiddeld tweederde(66%) van alle jongeren het nieteens is met de stelling ‘Ik hoef nietzoveel te verdienen als mijn part-

ner dat maar doet’, geldt dit voorliefst 80% van de Hindoestaansemeisjes. Van de Hindoestaanse jon-gens is 78% het oneens met dezestelling. Vergeleken met anderemeisjes scoren de Hindoestaansemeisjes zeer hoog. Van de Suri-naamse Moslimmeisjes is slechts55% het - evenals de Turkse enMarokkaanse meisjes - oneens metdeze stelling. Van de Nederlandsemeisjes is 65% het oneens met dezestelling. Hindoestaanse meisjes lij-ken in dit opzicht meer op Creoolsemeisjes.

Voor de Hindoestaanse jongeren, endit geldt in nog sterkere mate voormeisjes (90%), is het hebben vaneen intieme relatie (of gelukkigzijn) veel belangrijker dan geld ver-dienen. Gemiddeld viervijfde van dejongeren vindt een intieme relatiebelangrijker. Bij de Creoolse jongensis dat slechts 60%.Verschilllen tussen Hindoestaansejongens en meisjesHindoestaanse jongens (49%) willenvaker dan Hindoestaanse meisjes(35%) - als zij zich het later zoudenkunnen veroorloven - een hulp inde huishouding. Gemiddeld gezienwil meer dan de helft van alle jon-geren echter geen hulp in de huis-houding. Een nog sterker verschiltussen Hindoestaanse jongens enmeisjes is waar te nemen bij de stel-ling over gelijke verdeling van dehuishoudelijke taken. Terwijl 95%van de Hindoestaanse meisjes heteens is met deze stelling, geldt ditvoor 77% van de jongens. DeHindoestaanse meisjes scoren hethoogst bij de meisjes. Van deSurinaamse Moslimmeisjes is 76%en van de Nederlandse meisjes 84%het eens met deze stelling. De meis-jes zijn optimistischer dan de jon-gens over het gelijk verdelen van dehuishoudelijke taken. Vooral strij-ken en het huis schoonmaken scoort‘zeker niet’ bij de jongens. Bij jon-gens en meisjes uit de andere groe-pen is het verschil groter dan tussenHindoestaanse jongens en meisjes.Een verschil is ook waar te nemenbij de stelling ‘Sommige taken zijn


53

april / juni 2000

echt vrouwentaken en andere takenzijn typisch mannentaken. Daarmoet je niet ingewikkeld overdoen’. Meisjes zijn het vaker danjongens oneens met deze stelling.Hoewel Hindoestaanse jongens(45%) minder vaak dan andere jon-gens het eens zijn met deze stellingis het verschil met Hindoestaansemeisjes (26%) groot te noemen.Minder groot is het verschil bij de

stelling of zij eendeel van de

betaalde baanthuis zoudenwillen doen.Van deHindoestaanse

jongens is 29%het daarmee eens

tegenover 40% vande Hindoe-staanse meisjes.

Wat betreft het gelijk verdelen vande zorgtaken (kinderen eten geven,wassen, aankleden, naar schoolbrengen) bestaat er ook nauwelijksverschil tussen Hindoestaanse jon-gens (94%) en Hindoestaanse meis-jes (89%). Hindoestaanse jongensscoren hier zelfs het hoogst enMarokkaanse (78%) en Nederlandseplattelandsjongeren het laagst(75%).

Tenslotte een bevinding die door deHindoestaanse gemeenschapbepaald niet als een verassing zalworden gezien. Driekwart van deHindoestaanse jongens (74%) enslechts de helft van de

Hindoestaanse meisjes (51%) zegtzeker de zorg voor (zieke) schoon-ouders te willen dragen. Ondanksde gesignaleerde emancipatie vanHindoestaanse meisjes en het feitdat de Hindoestaanse gezinnen klei-ner worden (tegenwoordig meestalslechts twee kinderen, waardoor erslechts één of twee schoondochterszullen zijn) worden schoonoudersbepaald niet positief beoordeeld.Waarschijnlijk betreft het de relatievan de schoonmoeder (sas) met deschoondochter (patoh) die bij eenaanzienlijk deel van de geïnterview-de meisjes kennelijk nog steeds alsproblematisch wordt beschouwd.

Al met al is de vraag of deHindoestaanse jongeren verschillenvan andere jongeren in Nederlandzowel met ja als nee te beantwoor-den. In veel opzichten lijken Hin-doestaanse jongeren op Nederland-se jongeren. Het meest opmerkelijkis echter dat Hindoestaanse meisjeszich zeer geëmancipeerd opstellen.Dat geldt evenzeer voor Hindoe-staanse jongens. Ook zij stellen zichgeëmancipeerd - zo men wiltmodern - op. De emancipatie vanHindoestanen en in het bijzonderde gelijk(waardig)heid tussen deseksen heeft zich blijkbaar reedsvoltrokken volgens dit onderzoek.Maar nogmaals: wat mensen zeg-gen hoeven zij wanneer hetmoment daar is nog niet daadwer-kelijk te doen. In de praktijk blijkthet immers vaak anders te liggen.❖


B

P

D

54

april / juni 2000

Sinds het einde van vorig jaar heeft OHM een nieuw bestuur, een nieuweprogramma- en deelnemersraad. In het bestuur en deze raden hebben devolgende personen zitting:

Leden van de Stichting Organisatie voor Hindoe Media (OHM)

Bestuur: Functie:

Hr. drs. A.B. Tewarie VoorzitterHr. R. Ramnath Vice-voorzitterHr. drs. A. Baldew PenningmeesterHr.drs. pt. D. Shriemissier SecretarisHr. S. Rambocus Tweede secretarisHr. pt. S. Ramdhani Tweede penningmeesterHr. N. Darsan LidHr. H.D. Djwalapersad LidHr. I. Mataw LidHr. ing. P. Rajaram LidHr. A. Sewnath LidHr. mr. S. Thakoerdin Lid

Programmaraad: Functie:

Hr. dr. M.K. Gautam VoorzitterHr. A. Bierdja LidHr. B. Jaipal LidMw. S. Choenni LidHr. T. Odiet Doebe LidHr. R. Edoo LidHr. P. Ramdoelare Panday LidHr. A. Jangali LidHr. W. Kalloe Lid

Deelnemersraad: Functie:

Hr. S. Ramautar VoorzitterHr. pt. S. Bansidhar LidHr. S. Gangaram Panday LidHr. R. Ganpat LidHr. H. Ramautar LidHr. H. Hoti LidHr. K. Ramsoekh Panday LidHr. A. Ramjanam LidMw. G. Natoewal LidHr. H. Raktoe Lid


15Kervelstraat 30-34 • Telefoon: (31) 55 366.46.66

7322 PW Apeldoorn • Telefax: (31) 55 366.85.97Nederland • E-mail: [email protected]

Digital International Tv Standards ConversionVideo Duplication, TV-Postproduction Facility

15 jaar in

business

TV-PostproductieWij verzorgen: op Lineair en op Non-Lineair Digitale normen de verwerkingen van TV-programma's,Commercials en Bedrijfsfilms.Wij produceren van script tot eindmontage van: TV-Documentaires, Corporate-Video en Commercials.Wij maken Computer-Animaties van logo's tot productie-processen.Wij hebben ENG-Production-crews.

Digital Video-normvertalenWij kunnen video omzetten van en naar verschillende videosystemen: NTSC, PAL SECAM.(ook Braziliaans PAL-M en Argentijns PAL-N).Wij werken met een HIGH BAND BROADCAST QUALITY Converter Compleet van en naar elke videomastertape:Digital D3, Digital Betacam, 1"C-Format Betacam-SP, Mll, BVU, U-matic, S-VHS, DV, Hi-8.

Video - duplicerenWij werken met kwaliteits VHS-video dupliceermachines.Wij kunnen dupliceren in elke gewenste hoeveelheid, alles in real time.Wij dupliceren op hoogwaardige TAVS videocassettes en op videocassettes naarkeuze: BASF, SONY.Wij zorgen voor een professionele videoband-presentatie d.m.v. bedrukte stickers, diverse videoboxen en colour inlay.


De Vedische cultuur, filosofie,religie en wetenschap in devorm van strip en literaireboeken.

Ook voor Bhagavad-Gita,Bhagavatam, Vegetarische kookboeken, etc.

Ook voor Bhagavad-Gita,Bhagavatam, Vegetarische kookboeken, etc.

Voor meer informatie over abonnementen:Gopal Jiu Publications,

Postbus 21342, 3001 AH, Rotterdam.Tel.: (010) 202 65 65, Fax: (010) 202 58 68.

Internet: www.gopaljiu.com

Nieuw!Interactieve CDengelse/sanskriet versie

Niet-leden ƒ48,00Leden ƒ33,00

Nieuw!Interactieve CDengelse/sanskriet versie

Niet-leden ƒ48,00Leden ƒ33,00


ohm vani 2e kwartaal 2000

Documents