Özel durumlarda transfüzyon - kan merkezleri ve ... · mastektomi *tx İhtİyaci dÜŞÜk pot...

104
Özel Durumlarda Transfüzyon Dr. Güçhan Alanoğlu Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Dalı Transfüzyon Merkezi Isparta

Upload: vuongcong

Post on 20-May-2019

226 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Özel Durumlarda Transfüzyon

Dr. Güçhan AlanoğluSüleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi

Hematoloji Bilim DalıTransfüzyon Merkezi

Isparta

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Özel Durumlarda Transfüzyon

• Otolog kan transfüzyonu• Masif Transfüzyon• Acil transfüzyon• Neonatal transfüzyon• İmmun yetmezlik zemininde transfüzyon

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Otolog kan transfüzyonu

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Neden otolog neden alternatif Yaklaşım?

‘’The safest unit of blood is the one that is never given’’

Keating LJ 1989

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Kan Komponentlerine Alternatif Yaklaşım

• Hematolojik Ajanlar• Hemostatik Ajanlar• Rekombinant Antihemofilik Faktörler• Hacim Genişleticiler• Kan Koruyucu yöntemler ve Gereçler• Minimal İnvaziv Cerrahi• Minimal ve noninvaziv tanı ve takip sistemleri• Tıbbi ve Cerrahi teknikler

• Otolog Teknikler• Sentetik oksijen taşıma ürünleri• Hemoglobin bazlı oksijen taşıyıcılar ( İnsan-Hayvan

bazlı)

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Transfüzyon sonrası enfeksiyonların Önlenmesi

• Tx yapma• Tx ları en aza indir• Donorleri en aza indir• Otolog Tx• Eritropoetin• Donor Tarama: HIV Ab, HIV NAT, HCV Ab,

HCV NAT, HBV Ag, Ab, HBc Ab, VDRL, Batı Nil virus NAT, HTLVI/II Ab, CMV Ab, Bakterial Kültür (trombositler için)

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Operasyon sırasında eritrosit Tx en aza indirme

HemostazHemodilüsyon

Hücrelerin kurtarılması (salvage)DDAVP

Otolog TransfüzyonEritropoetin

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Otolog Teknikler

• Otolog donasyon ve transfüzyon bir kişiden toplanan tam kan veya kan ürünlerinin yeniden aynı kişiye geri verilmesidir.

• 1800 lerden beri bilinmesine karşın homolog kan Tx riskleri konusunda bilgi birikiminin artışı ile önem kazanmıştır.

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Otolog Kan Transfüzyonu OKT

• Verici ve alıcının aynı olduğu kan Tx• Allogeneik kan Tx alternatif yaklaşımdır.• Uygulanabildiği cerrahi girişimler %5-10

oranındadır.

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

AVANTAJLARI DEZAVANTAJLARI

• Tx ile bulaşan hastalıklar

• Alloimmunizasyon önlenir

• Kan ihtiyacı karşılanmışolur

• Allo Ab olanlara uygun kan bulma imkanı

• Bazı Tx reaksiyonlarıönlenir

• Hastalar daha rahat

• Bakteriyal kontaminasyon

• ABO uygunsuz verilebilir.

• Allogeneik kana göre daha pahalı

• Tx edilmezse imha artar• Peripoeratif anemi ile

daha fazla kan ihtiyacıolabilir.

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Süleyman Demirel Üniversitesi Kan MerkeziOTOLOG BAĞIŞ FORMUHasta Adı: Protokol No:Tanı: Sorumlu Dr:Yaşı: Kilo: Boy: Kan Grubu:Ameliyat Tipi: Ameliyat Tarihi:Otolog Donasyon Tarihi: Otolog Transfüzyon Tarihi:Otolog Kullanılacak Ürün: Tam Kan.. Ü Eritrosit Süsp. ..Ü TDP..ÜAllojenik Ürün: Hayır.E.. Tam Kan.. Ü Eritrosit Süsp. ..Ü TDP..ÜKullandığı Đlaçlar: Ek sorunları :Demir preparatı ya da eritropoetin kullanıyor mu ?Serolojik Test Sonuçları: HbsAg.. HCV.. HIV.. VDRL..Otolog Transfüzyona bağlı Komplikasyon: Yok.. Var..........Oluşan komplikasyon: Diğer Komplikasyon: Yok. Var..........

Otolog Donasyon Öncesi Hemogram Değerleri;Hb: Hct: WBC:

RBC: PLT:

Ameliyat Öncesi (Pre-op) Hemogram Değerler;Hb: Hct: WBC:

RBC: PLT:

Ameliyat Sonrası (Post-op) Hemogram Değerleri;Hb: Hct: WBC:

RBC: PLT:

Özel istem formu doldurulmalıdır.İstemde *tanı

*gerekli bileşen tipi, miktarı*operasyon zamanı,yeri

Hasta işlem konusunda bilgilendirilmeliOnam alınmalı

Allogeneik Tx geçilebileceği konusu anlatılmalı

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

ÖZEL ETİKETLEME

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

ÖZEL ETİKETLEME

Özel bölmede Saklanmalı

CPDA 35 gün+4 derece

Ürün kullanılmazsa İMHA edilmelidir

OTOLOG KULLANIM İÇİNDİR

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Hastanın kimlik bilgilerinin kontrolu

Eğer mümkünse hastanınismi ,doğum tarihi

kendisine sorulmalı

Soyad

İsim

Doğum tarihi

Protokol no

Hasta bilekliğiKan torbası

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Otolog Transfüzyon Yöntemleri

1. Preoperatif otolog kan toplanmasıElektif cerrahi için

2. Akut normovolemik hemodilusyonCerrahiden hemen önce

3. İntraoperatif kan toplanması4. Postoperatif kan toplanması

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Predepozit Otolog Kan Toplanması POT

• Acil olmayan elektif operasyonlardan önce gerekli olan kanın hastanın kendisinden gereksinim olduğu zaman kullanılmak üzere alınıp saklanması işlemidir.

• Eritrosit tek veya çift ünite şeklinde alınabilir.

• TDP otolog toplanıp özellikle KABG kullanılabilir.

• Otolog trombosit toplanması trombositlerin saklanmasında ki sıkıntı nedeni ile zordur.

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Predepozit Otolog Donör Kriterleri (AABB)

• Homolog donörlere izin verilen miktarlar alınabilir.

• Yaş kısıtlaması yoktur.• Htk: %33 altında olmamalıdır.• 3 günden daha kısa sıklıkta yapılmamalıdır.• Operasyondan önce 72 saat içinde

yapılmamalıdır.• Donörün bakteriyemisi varsa veya tedavi

oluyorsa donasyon yapılamaz.

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

POT Kontrendikasyon• Enfeksiyon varlığı ya da bakteriyemi riski• Aort darlığı için cerrahi• Unstabl angina• 6 ay içinde Myokard enfaktusu ya da

serebrovasküler olay geçirme• Altta yatan belirgin kalp ya da akciğer problemi

olanlar• Ciddi sol ana koroner arter hastalığı olanlar• Siyanotik kalp hastalığı• Kontrolsuz hipertansiyon• Anemisi olması

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Predepozit Otolog Kan Hangi Operasyonlar İçin Uygun?

• Ortopedik• KVC• KBB• Kanser• Karın içi cerrahiler

Her cerrahi girişim için ne kadar optimal kan gerekli olduğu bellidir. Buna göre kan toplanır. Donörlere tüm serolojik tetkikler yapılmalıdır.

Donörlere oral ve/veya IV demir ve EPO uygulanır.

KolesistektomiHerni düzeltme

Transuretral prostatektomiVaginal histerektomi

Mastektomi *TX İHTİYACI DÜŞÜK

POT UYGUN DEĞİL

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

POT

• Her cerrahi girişim için ne kadar optimal kan gerekli olduğu bellidir. Buna göre kan toplanır.

• Planlanan cerrahiden 3-6 hafta önce , 4-7 günde bir ünite toplam 2-4 ünite toplanır.

• Donörlere tüm serolojik tetkikler yapılmalıdır.

• Donörlere oral ve/ veya IV demir ve

• EPO uygulanır

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Maksimum cerrahi kan istem şeması

• Daha önce yapılan operasyonlarda kullanılan kan miktarları,

• Kaç hastada kan transfüzyonuna ihtiyaçduyulduğu,

• Kaç hastaya kan istemi yapıldığı,

• Her operasyon türü için C/T oranlarıtespit edilmelidir.

BazBazıı Operasyon TOperasyon Tüürleri rleri İİççin Maksimum Cerrahi Kan in Maksimum Cerrahi Kan ŞŞemasemasııOperasyonun TOperasyonun Tüürrüü Kan MiktarKan MiktarııKolon rezeksiyonuKolon rezeksiyonu 2 2 üüniteniteLaparatomiLaparatomi 2 2 üüniteniteGastrektomiGastrektomi 2 2 üüniteniteSplenektomiSplenektomi 2 2 üünitenitePankreatektomiPankreatektomi 4 4 üünitenite

Koroner bypass,Koroner bypass, 2 2 üüniteniteLobektomiLobektomi 2 2 üüniteniteKoroner bypassKoroner bypass 4 4 üüniteniteAortik bypassAortik bypass 4 4 üüniteniteFemoralFemoral--popliteal bypasspopliteal bypass 4 4 üüniteniteAnevrizma rezeksiyonuAnevrizma rezeksiyonu 6 6 üünitenite

Total diz replasmanTotal diz replasmanıı 2 2 üüniteniteTotal kalTotal kalçça replasmana replasmanıı 3 3 üüniteniteSpinal fSpinal füüzyonzyon 3 3 üünitenite

Radikal histerektomiRadikal histerektomi 2 2 üünitenitePerineal prostatektomiPerineal prostatektomi 2 2 üüniteniteRenal transplantRenal transplant 2 2 üüniteniteRadikal nefrektomiRadikal nefrektomi 3 3 üünitenite Brecher, AABB 2005

Her ünite kendine özgümaksimum cerrahi kan şemasınıoluşturmalıdır

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

POT tek başına ufak bir fayda sağlamaktave

Maliyet etkin değildir

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Hem otolog hem de allogeneik donasyonve

transfüzyonun belli riskleri vardır

Allo OtoViral Geçiş evet hayırImmunologik reaksiyon

evet hayır

Sekreterya hatası evet evetBakteriyal bulaş evet evet

Hacim yüklenmesi evet evet

Otolog kan %100

güvenli kan tartışılmaktadır

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Akut Normovolemik Hemodilusyon (ANH)

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Operasyon öncesihastanın kendikanı toplanır

Aynı anda hacim genişletici kullan

Major kanamadurduktan

sonrahastanın

kendi kanıgeri verilir

AMAÇ: *Viskoziteyi azaltarak mikrosirkülasyonun düzeltilmesi

* Allojeneik kan miktarının azaltılması

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Akut Normovolemik Hemodilusyon

• Cerrahinin hemen öncesinde hastadan kan alarak hemoglobin düzeyinin düşürülmesidir. Hastadan kan alınırken, alınan kan hacmi kadar kristaloid veya kolloid infuzyonla geri verilir.

• AMAÇ: *Viskoziteyi azaltarak mikrosirkülasyonun düzeltilmesi* Allojeneik kan miktarının azaltılması

• ENDİKASYON :* HTK %36 üzerinde olmalı* Bir veya daha fazla kan kaybı beklenen cerrahi olgular. KVC, Vaskuler cerrahi, Ortopedik olgular, organ nakilleri, Nörocerrahi, ektopik gebelik, radikal prostatektomi

• KE: Ciddi anemisi olanlar, Ciddi koroner arter hastalığı olanlar, trombopeni, koagulasyon bozukluğu

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Akut Normovolemik Hemodilusyon

+• Kan viskozitesi azalır.• Sekreter hatalarını azaltır. • Tx için tüm kan

komponentleri hazır olur.• Cerrahların taze kana hemen

ulaşma imkanı• Preop kan vermeye gerek yok

-• Toplama ve enfüzyon için büyük

damar ihtiyacı• Hemodinatik durum sıkı ve

devamlı monitorize edilmeli• 2 üniteden az ihtiyaç olanlar• Htk: %36 üzerinde olmalı• Acil cerrahide kullanılamaz• Maliyet artar• Sıvı yükü artar

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Perioperatif Kan Toplanması

• Operasyon sırasında damar dışına dökülen kanın toplanıp yıkanarak konsantre edilmesi ve hastaya geri verilmesidir.

• Yıkanmadan verilirse ucuz, basit ancak debris, irrigasyon sıvıları, aktive koagulasyon faktörleri, serbest Hb de verilmişolur.

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

İntraoperatif Kan Toplanması

• KVC• Ortopedik cerrahi• KC nakli• Ektopik gebelik ruptürü• Serebral anevrizma• Sık görülmeyen eritrosit

antikoru olan hastalar

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Kanı toplama ve geri verme

HASTA

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Perioperatif Kan Toplanması

KONTRENDİKASYON• Operasyon alanında

bakteryal kirlenme• Drenajda malign

hücre olması• Operasyon alanında

sığır kollajeni kullanılmışsa

KOMPLİKASYON• Serbest Hb ortaya

çıkması, nefrotoksisite

• Koagulasyon bozuklukları, DİK

• Trombopeni• Enfeksiyonlar• Mikroemboliler

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Postoperatif Kan Toplanması

• Hastaya kullanılmak üzere kapalı operasyon alanından kanın toplanmasıdır.

• Özellikle KABG, ortopedik cerrahide kullanılır. Beklenen postop. Kan kaybı500 ml den fazla ise en uygun olgulardır. Girişim intraoperatif kan toplama ile aynıdır.

• Farklı serozal yüzeylere temas ile pıhtılaşma ve fibrinolizis olur. Hemostaz için etkili değildir.

• KE: Enfeksiyon, malignite

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Özel Durumlarda Transfüzyon

• Otolog kan transfüzyonu

• Masif Transfüzyon• Acil transfüzyon• Neonatal transfüzyon• İmmun yetmezlik zemininde transfüzyon

Masif Transfüzyon

Masif Kanama = Major Hemoraji

• 24 saat içinde total kan hacmine eşit

miktarda kan transfüzyonu yapılacak miktarda

kanama

• 24 saat içinde 10 üniteden fazla eritrosit

süspansiyonu verilmesi

• 3 saatten daha az sürede kan hacminin

%50’sinin replasmanı

• 150 ml/dk ve üzerindeki kanama

Masif Tx (MT) ACİL bir durumdur

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

ACİL

• Çoğul travma, yaralanma• Gastroentestinal kanama• Büyük cerrahi girişimler• Karaciğer transplantasyonu

Masif Transfüzyon

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

• Resusitasyon• Tanı ve kanama takibi• Şokun takibi• Hızla kanama kontrolü• Doku oksijenasyonu ,kan TX sıvı ve

hipoterminin kontrolu• Koagülasyonun sağlanması• Uygun TDP trombosit uygulanması

AKUT KAN KAYBIAKUT KAN KAYBI

SSıınnııff 1 2 3 4

Kan volKan volüümm <%15 %15-30 %30-40 >%40

Kan kaybKan kaybıı <750 ml 750-1500 ml 1500-2000 ml >2000 ml

KNKN <100 100 -120 120 - 140 >140

KBKB Normal Normal Azalmış Azalmış

Nb BNb B Normal Azalmış Azalmış Azalmış

SSSS 14 - 20 20 - 30 30 - 40 >40

SSSSSS Normal Anksiyete Konfüzyon Letarjik

TKV = 70 – 85 ml/kg (x70 = 5000 ml)Classification of hemorrhagic shock (American College of Surgeons)

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Ciddi travma Kanama

Koagulopati

Asidoz

Dokuhipoksisi

Hipotermi

Kolloid kristaloidKoagulasyon faktörlerive trombosit tüketimi

Masif Eritrosit Tx

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Klinisyen

Cerrah Kan bankası

Masif Transfüzyon Protokolu

Anestezist

Sıkı iş birliği

Acil

Laboratuar Hemşirelik

MTP Prensipleri

-Hızlı cerrahi kontrol

-Kristaloid aşırı kullanımından kaçınma

-Hipotermi

-Hipokalsemi ve

-Asidozdan korunma ve tedavi

Laboratuar incelemeKabulde :Hemogram , PT aPTT Fib İNR , elektrolitler,CaKan grubu veAb taramaTEG (Mümkünse)

MTP bitene kadar saatte bir kontrol

2- 4 Ü ES (Kan grubu bilinmiyorsa O)

Transfüzyon paketi (40kg üzeri 6,6,5 gibi)

KAN BANKASI

Tranexamic asit

Fibrinojen veya kriopresipitat

FVIIa

Ka

Kanama durunca ya da hasta ölünce hemen durdur.

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

MTP Hedefleri

• Hb 7g/dl üzeri• Plt 75 000/ul üzeri (SSS ve multiple travma için

100 000/ul üzeri• İNR<1.7• Fibrinojen 1.5-2 g/l• Ateş>36 C• pH>7.25• İyonize Ca >1.15nmol/l• Laktat<2mmol/l• Baz açığı<3mmol/l• Mikrovasküler kanamanın durdurulması

1 2

ES

0 neg

Labörnek

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Acil Koşullar

• O Rh (-) kan seçenektir.• Ancak stok sıkıntısı yaşanacağı için erkeklere

ve doğurgan olmayan kadınlara 0Rh (+) kan verilebilir.

• Doğurganlık çağındaki kadınlara da yeterli Rh (-) ES veya plt yoksa Rh (+) verilebilir.(72 saat içinde anti D yapılabilir.)

• Kan çok acil gerektiği için bu ürünler acil veya ameliyathaneye yakın dolapta saklanabilir.

İlk orijinal örnek hastayıartık temsil etmez.

Eğer ilk örnekte antikor yoksa tam ÇK gerek yoktur

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

• Hastanın kan grubu belirlenince hemen grup spesifik kan verilmelidir.

• Masif kanamada dolaşan antikorlar çok az olacağı için grup spesifik kan antikor tarama ve cross match yapılmadan verilebilir.

Anaesthesia, 2010, 65, 1153–1161.

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Kalsiyum

• Masif transfüzyon sırasında iyonize Ca düzeyi takip edilmelidir.(Grade 1 C) Eğer iyonize Ca düzeyi düşük veya EKG bulgusu varsa kalsiyum klorid verilmelidir.

• Hipokalsemi kolloide bağlı hemodilusyona, masif transfüzyon ile gelişen sitrat intoksikasyonuna bağlı olabilir.

• Özellikle hipoperfüzyon ,hipotermi ve KC yetmezliğinde ortaya çıkar.

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Taze Donmuş Plazma

• TDP masif kanamada erken dönemde kullanılmalıdır.(Grade 1B)

• Kan grubu bilinmeyen hastalar için AB grubu kullanılmalıdır. (Rh uygunluğu aranmaz.)

• Yaklaşık 250 ml dir. Koagulasyon faktörleri ve fibrinojen içerir.

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Taze Donmuş Plazma

• 10 – 15 ml/kg a başlanır ve daha sonraki dozu koagulasyonun takibine ve verilen kan komponentlerine göre değişir.

• Son yıllarda en çok tartışılan konulardan biri TDP/ES oranıdır.

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Taze Donmuş Plazma

• PT ve aPTT normalin 1.5 kat üzerine çıkarsa veya 10 ES dan sonra önerilirdi.

• Ancak hemostaz testlerinin geç ve yanlışsonuç vermesi ve erken dönemde TDP verilmesinin mortaliteyi azalttığı (özellikle Irak savaşı sonrası) iddiası tartışmalarıbaşlatmıştır

• pek çok merkez uygulanmaya da başlamıştır.

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD Arch Surg. 2008;143(7):686-691

?

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Trombosit Süspansiyonları

• Trombosit sayısı 50 000/µL altına düşürülmemeli (multiple travma ve beyin travmasında 100 000 )

• Trombosit sayısını 50 000 /ul de tutabilmek için son rehberler eşik değeri 75 000/uL olarak önermektedir.

Blood Transfus 2009; 7: 132-150

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

• İlk doz olarak 4-8 ünite random trombosit veya 1 ünite aferez önerilmektedir.

• Bir çalışmada masif transfüzyonda ES/Plt oranını 1:5 ve üzeri kullanılırsa 30 günlük mortalitenin daha düşük olduğu gösterilmiştir.

J Trauma 2008,65:527-534

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

ABO uygunsuzluğu

• Trombositler ABO antijenlerini taşırlar ve mümkün olduğunca aynı gruptan kullanılmalıdır.

• ABO uyumsuzluğunda trombosit yükselmesi beklenenin altında olabilir (%20) ancak bu hemostatik etkiyi değiştirecek kadar belirgin değildir.

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

ABO uygunsuzluğu

• Yeterli trombosit susp yoksa,• HLA uygun trombosit gerekip en uygun olan

ABO uygun değilse ; ABO uyumsuz trombosit vermek transfüzyon pratiğinde kabul edilebilir.

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Rh uygunsuzluğu

• Rh (-) kadınlara ( menapoza girmemiş) Rh (-) trombosit verilmelidir. Eğer Rh (+) verildi ise anti –D verilmelidir.

• 250 IU anti-D 5 terapötik doza yeterlidir.İV formu ( temin edilemezse SC) kullanılmalıdır. Transfüzyon öncesi veya hemen sonrasında verilmelidir. Ancak 72 saatte de etkili olabilir.

• Erkeklere ve doğurgan olmayan kadınlara proflaksi gerekli değildir.

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Kriopresipitat

• FVIII• FXIII• Von Willebrand• Fibrinojen

Kaynağıdır

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Kriopresipitat

• 10-15 ml’dir.• 1-2 Ü/10 kg olarak kullanılır• 80-120 Ü FVIII:C• 250 mg fibrinojen• ABO ve Rh uygunluğu aranmaz.

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

• Fibrinojen düzeyi 1.5 – 2 g/l altında ise veya TEG ile fonksiyonel fibrinojen eksikliği tesbit edilirse fibrinojen konsantresi veya kriopresipitat önerilir.(Grade 1C)

• Başlangıçta 3-4 gr fibrinojen veya 50mg/kg kriopresipitat (70 kg lık yetişkinde 15-20 ünite)

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

• Fibrin oluşumu koagulasyonun en önemli basamağıdır.

• Masif kanama ile ilişkili koagulopatinin önemli bir komponenti hipofibrinojenemidir.

• Masif kanamada ilk tükenen faktör fibrinojendir.

• Postpartum kanamada fibrinojen düzeyi kanama şiddeti ile ilişkili bulunmuştur.

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

• Masif kanamada fibrinojen kullanımında takibi TEG ile yapmak uygundur.

• 7 mmlik pıhtı yaklaşık 2 g/l ye eşdeğerdir.

• Fibrinojen ve kriopresipitat uygulamanın post travmatik tromboz riskini arttıracağı düşünülmüştür ancak çalışmalarda artmış risk gösterilmemiştir.

Transfus Med 2008, 18:151-157.

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Farmakolojik Ajanlar

ANTİFİBRİNOLİTİKLERKanayan hastalarda antifibrinolitikler düşünülmelidir.(Grade 2C)Fibrinoliz takip edilmeli ve hiperfibrinoliz tesbit edilirse antifibrinolitik verilmelidir.(Grade 1B)

Tranexamik asit ve ε-aminokaproik asid

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Rekombinant FVIIa

• Künt travmada kanama kontrolü ve kan ürünlerinin kullanılmasına rağmen kanama durdurulamazsa rFVIIa önerilir.(Grade 2C)

• rFVIIa birinci basamak olarak kullanılmaz. Ancak cerrahi girişim , kan komponentleri , antifibrinolitiklerin kullanımı, asidoz , hipotermi ve hipokalseminin düzeltilmesine rağmen kanama durdurulamazsa kullanılabilir.

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

rFVIIa

• Arteriyel ve venöz tromboz riski vardır. ( Tromboz öyküsü , herediter trombofili , mekanik kapak ,DİK/sepsis , orak hücreli anemi , 65 yaş üzeri )

• pH 7.1 altında kullanılmamalıdır.

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Protrombin Kompleks Konsantresi

• Vit K bağımlı oral antikoagulanların etkisini hızla geri döndürmek için önerilir.(Grade 1B)

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Desmopressin

• Travmada rutin olarak önerilmez.(Grade 2C)

• Antiplatelet (aspirin gibi ) alanlarda refrakter mikrovasküler kanama durumunda önerilir.(Grade 2C)

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Çocuklarda MT

• Hacim değişikliklerine çok hassas• Isı değişikliklerine çok hassas• Ürünler mutlaka ısıtılmalı• Taze kan ürünleri verilmeli• Hiperpotasemiye dikkat• Sitrat toksisitesine dikkat• Kalsiyum desteği gerekli

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

• Yeni doğan ve prematureler daha da önemli

• Koagulasyon desteği mutlak gerekli• Taze, ısıtılmış ürün dikkat edilmesi

gereklidir

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Özel Durumlarda Transfüzyon

• Otolog kan transfüzyonu• Masif Transfüzyon

• Acil transfüzyon• Neonatal transfüzyon• İmmun yetmezlik zemininde transfüzyon

Acil Transfüzyon

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

• ACİLLLLL !!!! xxxxxxüniversitesi hastanesi çocuk bölümünde yatan, 3 aylık bebek için O Rh (-) NEGATİF kana ihtiyaçvardır. Karaciğer nakli yapılacak. İrt Tel=xxxxx–Babasıxxxxxxxx... Paylasın Lütfen.

• Xxxxxx hastanesinde yatmakta olan xxxxx için çok acil ab rh + kan lazımdır,

• Kan vermek isteyenler hasta yakını xxxxxx

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Acil Transfüzyon(AT)

• Standart testler yapılmadan kanın Tx için verilmesidir.

• Gecikmesi halinde hasta yaşamının tehlikeye gireceği durumlarda uygulanabilir.

• Mutlak gereklilik yoksa yapılmamalıdır. ACİL TRANSFÜZYON

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

• Hastanın oksijen taşıma kapasitesinin arttırılması ve damar içi kan hacminin normal seviyelerde tutulması için yapılır.

• Acil sıvı replasmanı, kristaloid idame ettirmeye yeterli olursa kan Tx dan kaçınmak gerekir.

Acil Transfüzyon(AT)

Acil Transfüzyon(AT)

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Hastanın kimliğinin belirlenmesi

• Hastanın Adı Soyadı• Yaş,Cins, ırk• Doktorunun adı• Hastanın protokol no• TC no

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Örneğin etiketlenmesi

• Örnekte de hastanın tam ismi, protokol no, doktorunun adı

• Kan alınışının tam tarihi

• Alan kişinin adı• Tüm bu veriler istem

kağıdı üzerinde de olmalı

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Acil çıkış

• Bazı acil durumlarda hastanın kanını inceleme için yeterli zaman olamayabilir.

• Her kan merkezinin bu durumda neler yapacağına dair işletim şemaları olmalı ve her personel tarafından aynen uygulanmalıdır.

• Bu durumda en uygun kan ürünü O neg kandır.• Etiketine ÇK yapılmadığı belirtilmelidir.• Ancak çıkış yapıldıktan sonra rutin ÇK işlemi

yapılmalı ve klinik hekimine bilgi verilmelidir.

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Kan Merkezine

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

+-

+ +

+

+

--

-

-

Ulusal Kan Ve Kan Ürünleri Rehberi. 2011

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Acil ÇK Immediate Spin IS

• ABO uyumsuzluğu var mı?• Hastada kan grubu+• Antikor tarama neg• Kayıtlarda antikor yok

Ancak Türkiye ‘de antikor tarama yaygın olmadığı için

acil durumlar dışında kullanımı kısıtlı olmalıdır

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Donor eritrositleri

Hasta serumu

Agglutinasyon yok ~ uyumlu

Agglutinasyon ~uyumsuz

IS

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

1. Rh – kan, Rh + için uygun ama ....

2. Rh - anne adaylarına Rh + kan verilmemeli

3. Rh - kişilere Rh + verilirse Rh immunglobulini yapılmalı

4. Rh – kişilere Rh +, erkek ve yaşlı kadın uygulanabilir.

Aynı Grup Kan Yok-Durum Acil !!!

!

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Acil Şartlarda Farklı Grup

Alıcı Kan Grubu

Verilebilecek Eritrosit Grubu

O Yok

A A, O

B B,O

AB AB, A,B, O

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

ALICININ ABO GRUBUNA UYGUN KAN ÜRÜNÜ TRANSFÜZYONU:

Uyumlu trombosit

Alıcı ABO grubu

Uyumlu plazma

Uyumlu eritrosit

Đlk tercih Đkinci tercih

A A,AB A,O A,AB B,O

B B,AB B,O B,AB A,O

AB AB O,A,B,AB AB A,B,O

O O,A,B,AB

O O A,B,AB

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

ABO gereksinimiTam kan…………………………………Alıcı ile aynı*

Eritrosit …………………… Alıcı plazması ile uyumlu olmalıGranulosit aferezi ……………… Alıcı plazması ile uyumlu olmalı

Taze donmuş plazma…………………………..Alıcı eritrosit ile uyumlu olmalıTrombosit aferezi*…………………….Tüm ABO grupları kabul edilebilir,

alıcının eritrositleri ile uyumlu olan tercih edilir.Kriyopresipitat…………………………..Tüm ABO grupları kabul edilebilir.

• Yüksek oranda plazma verildiği için ürünlerin alıcının eritrositleri ile uyumlu olması tercih sebebidir.

ABO uygun olmayan kan vermek gerekirse ürün seçimi

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Plazma Transfüzyonu

1. Uygunluk testleri her zaman gerekli değil

2. Masif plazma transfüzyonu�minor cross-match

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Neonatal Transfüzyon

• 4 aydan küçük yeni doğanlarda antikor gelişimi yeterli değildir.

• ABO/Rh uyumlu kan verilmelidir.• Eğer klinik olarak anlamlı antikor

saptanırsa genellikle anne kaynaklıdırlar. Antijen negatif ürün verilmelidir.

• ÇK için ister anne ister YD serumu kullanılabilir.

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

• Ufak miktarlarda kana ihtiyaç duyulur.• Düşük metabolik kapasite mevcuttur.• İmmunolojik sistemleri gelişmemiştir.• Hematokrit yüksektir.

Neonatal Transfüzyon

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

• 25-100 ml lik ufak torbalara bölünmelidir.

• Aktarma torbaları faydalı olacaktır.• Erişkin de uygulanan tüm testler

geçerlidir.

Neonatal Transfüzyon

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Isıtılmış

Işınlanmış CMV neg

0 neg7 günden taze

Hb S neg

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

YD ve çocuklarda kan ürünlerinin hacmi ve verilme hızları

Ürün Hacim Hız

Eritrosit Vol (ml) = amaçlanan Hb yükselmesi(g/dl) x ağırlık (kg) x 3

5 ml/kg/hr (Mak. hız150 ml/hr)

trombosit Çocuk < 15 kg 10−20 ml/kg Çocuk> 15 kg tek doz aferez ya da konsantre (yaklaşık olarak. 300 ml;

10−20 ml/kg/hr

TDP 10−20 ml/kg 10−20 ml/kg/hr

Kriyo 5−10 ml/kg (mak 10 units − yaklaşık olarak 300 ml)

10−20 ml/kg/hr

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Özel Durumlarda Transfüzyon

• Otolog kan transfüzyonu• Masif Transfüzyon• Acil transfüzyon• Neonatal transfüzyon

• İmmun yetmezlik zemininde transfüzyon

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

İmmun yetmezliklihastalar

• Akut lösemi• Hodgkin hastalığı• Aplastik anemi• Kemik iliği nakli

uygulanan hastalar

Alloimmunizasyonun önlenmesiCMV geçişi

FNHTR

Lökositten arındırmaLökosit filtresi

Ağır cilt lezyonları

Pansitopeni

Karaciğer yetmezliği

Doku (HLA)benzerliDoku (HLA)benzerliğğiiÖLÜM

TRANSFTRANSFÜÜZYONA BAZYONA BAĞĞLI GRAFT VERSUS HOST HASTALILI GRAFT VERSUS HOST HASTALIĞĞII““TransfusionTransfusion--associated greft versus host disease (TAassociated greft versus host disease (TA--GVHD)GVHD)””

İİmmun yetmezlikmmun yetmezlik

Akkiz immun yetmezlik; Hodgkin, NHL (T)Allo/Oto KİTPurin analogları (fludarabine)Kısmi endikasyonlar (Akut lösemi, NHL (B) Solid tm, Solid organ Tx, AA, HIV)

TA-GVHD

γγ--ışıışınlama 25 Gynlama 25 Gy

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Allogeneik Kök Hücre Nakli

• HLA uyumu aranır.• Kan grubu uyumsuzluğu nakil için engel

oluşturmaz. • ABO uyumsuzluğu Major

Mikst

Minör

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Major ABO uyumsuzluğu

• Alıcı izohemaglutinileri • Verici eritrositlerine karşı• Alıcı A verici AB• Alıcı O verici A• Verici eritrositleri akut/gecikmiş hemoliz• Saf eritroid hipoplazi • Host versus graft HvG• Plazma değişimi• Kolon immun adsrbsiyon• Eritrosit azaltılması

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

• Verici izohemaglutinin• Alıcı eritrositlerine karşı• Alıcı A Verici 0• Gecikmiş tipte graft versus host

hastalığı• Kemik iliğinde plazmanın uzaklaştırılması• KİT öncesi alıcının eritrositlerinin 0 kan

grubu eritrositler ile dilue edilmesi

Minör ABO uyumsuzluğu

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

• Her iki tablo bir arada• Alıcı A verici B• Transplantasyon öncesi alıcıda eritrosit

değişimi• Alıcının izohemaglutnin düzeyi yüksek

ise plazmaferez

Mikst tip ABO uyumsuzluğu

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

1Transplantasyon öncesi kemoterapi başlama2Kemik iliği nakli3Verici eritrositlerine karşı ABO antikorları saptanmaması DAT negatif4Alıcı eritrositleri artık saptanmamaktadır.

ABO uyumsuz allogeneik kök hücre naklinde önerilen

kan ürünlerini nakil evresine göre düzenlenmesi

Murphy MF, Stanworth SJ. Haematological disease.. Pratical Transfusion Medicine.

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTDKan transfüzyonu bir doku naklidir

G Alanoğlu Aralık 2011 KMTD

Kan Ver Hayat Ver