: آموزی سواد معینیت معارف وزارت

آموزی سواد ملی استراتیژیها استراتیژی و اهداف ها، پالیسی

1

بسم الله الرحمن الرحیماستراتیژی ملی سواد آموزی

پیش گفتار سواد آموزی حق اساسی و مهارتی است که راه توسعۀ* فرصت ها و انکشاف عمومی بشری را هموار می کند. جهت مشارکت در جامعۀ* امروزی برای افراد الزم است که با سواد بوده، بتوانند

خود را بیان نمایند، یاد بگیرند، انکشاف پیدا کنند و زندگی مستقل و کاملی داشته باشند. همچنان که جهان به پیش می رود و تکنالوجی های جدید دانش بیشتری را در اختیار جوامع قرار

می دهد، جمعیت باسواد و ماهر به این پیشرفت ها دسترسی داشته و از آنها استفاده خواهند کرد. سواد پیش شرط وارد شدن در دنیای کنونی و زمینه ساز درک متقابل در زندگی های بیش از پیش مرتبط ما است. کسانی که مهارت های سواد دسترسی به این واقعیت در حال تغییر را

ندارند، از ضایع شدن اسف بار منابع فرهنگی و اقتصادی جامعه جهانی، حکایت می کنند. در افغانستان، طی دهه گذشته تالش های دوامدار سبب افزایش فوق العادۀ* دسترسی به مکاتب

میلیون10.5( به بیشتر از 2012 )1381 میلیون در سال 2.3شده است. شمولیت در مکتب از ( رسیده است. در حالی که این دستاورد چشمگیری است، هنوز هم2012 )1391در سال

نابرابری های قابل توجهی در دسترسی سراسری جمعیت کشور به تعلیم و تربیه باقی است. در سال و باالتر از آن تعلیمات15 درصد بزرگساالن 17( تخمینا فقط 2007 )1386ختم سال

درصد بود. بر اساس تخمین های6رسمی را دریافت کرده بودند که این رقم بین زنان فقط میلیون، یا حدود یک سوم جمعیت افغانستان را11فعلی بزرگساالن فاقد مهارت های سواد رقم

تشکیل می دهند. این رقم بلند بیسوادی نشان دهندۀ* از دست رفتن بخش قابل توجهی ازسرمایه های انسانی کشور است.

استراتیژی ملی سواد آموزی چارچوبی را برای انکشاف سواد آموزی در افغانستان فراهم می سازد. به دنبال پیشرفت یک دستور کار ملی بوده و مجموعه اهداف و اولویت های منسجم و

را فراهم می کند. استراتیژی برای( 2015-2009 پالن عملیاتی ملی سواد آموزی )زمینۀ* تطبیق متحد سازی فعاالن ملی و بین المللی عرصه سواد جهت رسیدن به هدفی هماهنگ- افزایش

(-طراحی شده است. 2020 )1399 درصد تا ختم 60سطح سواد بزرگساالن در افغانستان به این استراتیژی سواد را به عنوان سنگ بنای صلح و انکشاف در افغانستان در نظر گرفته است.

در افراد، در محالت، در جوامع،–سواد نه فقط یک اولویت تعلیمی بوده بلکه یک سرمایه گذاری و در آینده- است. کاهش نابرابری ها از لحاظ سواد بنیانی برای ایجاد افغانستان مدرن، مستقل

و امن است.

جاللتماب وزیر معارف فاروق وردک

سپاسگزاری استراتیژی ملی سواد آموزی با حمایت و همفکری افراد و سازمان های بسیاری تهیه شده است.

معینیت سواد آموزی وزارت معارف می خواهد از هر کسی که در این تالش همکاری داشتهتشکر و قدردانی کند.

2

به افراد ، واحد ها و بخش های وزارت معارف برای همفکری و حمایت های شان که نقشکلیدی را در تهیه این استراتیژی داشته اند سپاس بیکران خود را نثار می کنیم.

ما همچنین به حمایت همکاران دفتر یونسکو در کابل اذعان نموده، به صورت خاص از جناب پائولو فانتانی، رئیس و نماینده یونسکو در کشور برای فراهم سازی زمینه این سند تشکر کنیم. قدردانی خاص خود را به همکاران بخش تعلیم و تربیه یونسکو ، خصوصا یوکیکو ماتسویوشی،

ابراز،رئیس بخش تعلیم و تربیه، که نقش مهمی در تهیه استراتیژی ملی سواد آموزی داشته اندمی داریم.

و نیز می خواهیم از اعضای گروه کاری طرح سواد برای توانمند سازی در افغانستان )الیف(، که همواره از نظریات و مشوره های مفید آنها در تهیۀ* این استراتیژی برخوردار بوده ایم، صمیمانه

تشکر کنیم. الزم می دانیم که به خانم انالی استرات، مشاور ارشد در بخش تهیه استراتیژی ملی سواد

آموزی، که حمایت وسیع تخنیکی و راهنمایی های الزم در تهیه این اثر را داشته است، قدردانیویژه خود را نثار نماییم.

3

مقدمهسپاسگزاری

فهرست مطالب2..........................................................................................................استراتیژی ملی سواد آموزی

2...................................................................................................................................پیش گفتار

3................................................................................................................................سپاسگزاری

4.........................................................................................................................................مقدمه

4................................................................................................................................سپاسگزاری

6.........................................................................................................................................خالصه

8..............................................................................................: مقدمه و چار چوب پالیسی1فصل

8....................................................................................................................... شرایط پالیسی1.1

9....................................................................................... تأثیراتدیگردراستراتژیملیسوادآموزی1.2

10........................................................................................................................................ منابع1.3

11.....................................................................................................................تحلیل وضعیت1.4

13............................چالش ها و درس های آموخته شده از ارائه سواد آموزی در افغانستان1.5

16.....................................................................................................: چارچوب استراتیژیک2فصل

16.............................................................................................. اهداف و تمرکز استراتیژیک1.1

16............................................................................................................................:خاصاهداف

16..............................................................................................................................نتایج متوقعه

17.....................................................................................: دسترسی عادالنه1. ساحه تمرکز2.2

19.................................................................استرتیژی های خاص برای رسیدن به جمعیت هدف

20.......................................................................................: کیفیت و ارتباط2 ساحه تمرکز 2.2

24...................................................................................مدیریتوارائهخدمات: 3 ساحهتمرکز2.4

25...................................................................................................................مسئولیت مشترک:

28............................................................................................................................: تطبیق3فصل

28.................مدیریت برنامه های سواد آموزی: نقش های شرکای ذینفع در سطوح مختلف3.1

28........................................................................................................نقش معینیت سواد آموزی

31................................................................................................ چارچوب نظارت و ارزیابی3.2

32.........................................................................................................................چارچوبمنطقی

35..........................................................................................................................چارچوب منطقی

45.....................................................................................: اهداف ساالنه و تخمین هزینه2ضمیمه

46.....................................................................................................................جدول همراه اهداف

4

49.............................................................................................................جدول همراه اهداف ادمه

5

خالصه مزایای جمعیت تعلیم یافته و آموزش دیده برای انکشاف اقتصادی، اجتماعی، و سیاسی یک

کشور به خوبی به اثبات رسیده است و دسترسی به تعلیم و آموزش برای انکشاف مهارت ها و قابلیت های مورد نیاز مدیریت زندگی روزمره و مشارکت موثر امر ضروری به شمار می رود.

از تعلیمات ابتدایی تا تحصیالت عالی دانشگاهی-–بر عالوه سرمایه گذاری در تعلیمات رسمی انکشاف فرصت های تعلیمی برای تعلیمات غیر رسمی و آموزش مادام العمر منافع زیادی را در

کاهش فقر و انکشاف ملی در بردارد. گذشته از این تجربه نشان داده است که فقط در صورتی یادگیری پایدار بوده و ارتقا خواهد یافت که بر بنیاد محکم مهارت های لسانی و حسابی )شامل

خواندن، نوشتن، و حساب کردن( استوار بوده و این مهارت ها به صورت عادالنه بین جمعیت کشور توسعه یافته باشد. در واقع،به اثبات رسیده است که ارتقای سطوح سواد در کشورهای

که از سطح سواد پایین تر از سطح سواد متوسط برخور دار بوده اند، به صورت خاص اثر قویتری در انکشاف اقتصادی دارد. ناکامی در پیشرفت دوامدار جهت تبدیل افغانستان به یک

جامعه باسواد تهدید جدی را فرا روی امنیت و ثبات سیاسی کشور قرار خواهد داد؛ و نیز دیگر تالش های انکشافی را تضعیف خواهد کرد. بنابراین، با تاکید بر اهمیت استراتیژیکی سواد

آموزی و آموزش مادام العمر در رسیدن به اهداف ملی و جهانی تعلیم و تربیه برای همه، سواد (NESP)آموزی و تعلیمات غیر رسمی به عنوان مولفه اصلی پالن استراتیژیک ملی معارف

مشخص شده است. استراتیژی ملی سواد آموزی با هدف به کارگیری و هماهنگ کردن تالش های انجام شده برای

پیشبرد دستور کار سواد آموزی تهیه می شود، این هدف تا حد زیادی در پالن عملیاتی ملی ( تحقق یافته2015-2012 و در پالن عملیاتی تجدید نظر شده )(2015-2009)سواد آموزی

است. این پالن عملیاتی به کمک یونسکو و در چارچوب طرح سواد آموزی برای توانمندی )الیف( از طریق پروسه مشورتی با دولت، موسسات ملل متحد، تمویل کنندگان، موسسات غیر دولتی

و دیگر شرکا تهیه شده است. پالن عملیاتی ملی سواد آموزی با در نظر داشت اهداف تعیین شده در پالن استراتیژیک معارف،

50بهدستیابی ": 4اهداف تعلیم و تربیه برای همه خاصتا هدف ودسترسی عادالنه، ، 2015درصدبهبوددرسطحسوادبزرگساالنبه ویژه برای زنان تا ختم سال

چشم( MDGبهآموزشاساسی ومداومبرای همهبزرگساالن" ، اهداف انکشاف هزاره افغانستان) (وبرابری۲بااهدافتعیین شده برایدستیابی بهتعلیمات ابتدایی همگانی)هدف ، 2020انداز

افزایش(تهیه می شود. و نیز پیش بینی می شود که ۳)هدف جنسیتیدردوره های ابتدایی وثانوی 4هدف ( ، فقروگرسنگیریشه کن کردن )1سواد بهدستیابیبهاهداف توسعه هزاره؛ هدف سطح

،بااچ آی وی/ایدزمبارزه )6سالمتمادران( هدف )بهبود 5( ، هدف مرگ و میر اطفالکاهش ) )تضمین پایداری محیط زیست( کمک نماید. 7سایر بیماری ها( و هدف وماالریا، سل

به طور خاص، از استراتیژی ملی سواد آموزی حصول نتایج ذیل توقع برده می شود:

درس های آموخته شده از تطبیق برنامه سواد آموزی در افغانستان نشان داده است که برای محور–موثریت هرچه بیشتر ارائه سواد آموزی در افغانستان نیاز است که برنامه ها تقاضا

( آموزش سواد باید هرچه بیشتر شاگرد محور بوده، به بهبودی1باشند، به این منظور نیاز است ) ( از2شرایط زندگی و فراهم سازی فرصت های کاری پردرآمد ارتباط داشته باشد ؛ )

آموزش سواد(3)، بهرمند بوده مالکیت حس مشارکتبیشترجامعهبه منظور افزایش سواد همراه با حرفه تدریس تلفیق شود ومهارت های انکشافیباآموزشمهارت های زندگیو

6

باسیستم تعلیماترسمیازطریقمسیرهایجایگزینازجمله اعتبار دهی ومعادل( سواد آموزی 4گردد. )سازی مرتبط شود.

به منظور تحقق اهداف فوق، با درنظر داشت درس های آموخته شده از تطبیق برنامه های سواد آموزی، استراتیژی ملی سواد آموزی قسمی تهیه شده است که روی افزایش دسترسی و

تقاضا از طریق بهبود کیفیت و ارتباط برنامه های سواد آموزی تمرکز دارد. بر عالوه سواد آموزی با اصول عدالت و شمولیت با در نظر داشت سواد آموزان معلول و سواد آموزان با نیاز های خاص یادگیری به پیش خواهد رفت. اهداف استراتیژیک از طریق نواحی تمرکز ذیل عملی

می شود: از استراتیژی های افزایش تقاضا شامل افزایش سطح آگاهی ودسترسی عادالنه:.1

حمایت از سواد استفاده خواهد شد. با توجه به محدودیت های عرضه، به جای تاکید روی سرمایه گذاری برای زیر ساخت های جدید، تالش خواهد شد تا از منابع موجود شامل

مکاتب، مساجد، مراکز آموزش محلی و مهمانخانه ها به عنوان مراکز عرضه برنامه های سواد آموزی استفاده شود. به معلمان رسمی مکاتب فرصت داده خواهد شد تا در خارج از ساعات تدریس رسمی در صنوف سواد آموزی و آموزش بزرگساالن تدریس نمایند. با در نظر داشت پیچیدگی جامعه افغانی که از الیه های فرهنگی، گروه های لسانی قومی،

نواحی با دسترسی بسیار مشکل بعضا به دلیل مسائل امنیتی و محیط اقلیمی، استراتیژی ها متناسب به محیط های خاص در نظر گرفته خواهد شد. عدالت از طریق

تحت پوشش قرار دادن زنان و دختران، اقلیت های لسانی و قومی، افراد معلول، وکوچی ها حاصل خواهد شد.

: استراتیژی ملی سواد آموزی روی اصالح نصاب تعلیمی تمرکز خواهدکیفیت و ارتباط.2 کرد تا بتوان سواد آموزی را با نیاز های سواد آموز بیشتر مرتبط ساخته، یاد دهی و یاد

گیری را از طریق ارتقای کیفیت تسهیل کنندگان و معلمان سواد آموزی و معرفیسیستم ارزیابی دستاورد های سواد آموزی بهبود بخشید.

این بخش شامل شیوه های بسیج سیاسی اجتماعی برایمدیریت و ارائه خدمت: .3 حمایت از سواد آموزی، تشویق مشارکت گسترده تر جامعه، تقویت ظرفیت مدیریت در

تطبیق، نظارت و ارزیابی خواهد شد. هماهنگ ساختن تالش های سواد آموزی در بین فراهم کنندگان مختلف بخش مهمی را برای اطمینان از موثریت تطبیق این استراتیژی

شکل خواهد داد.

7

معارف. 1جعبه کلی ماموریت : نمایند " اشتراک فعاالنه افغانستان امنیت و ثبات و اقتصادی رشد پایدار، انکشاف در بتوانند شهروندان همه تا دهد انکشاف همه برای کیفیت با تربیۀ* و تعلیم به عادالنه دسترسی سازی فراهم با بشر حقوق به احترام و المللی بین و ملی تعهدات اسالم، اصول مبنای بر را بشری منابع تا دارد ماموریت (NESP 1389-1393) "وزارتمعارف

: مقدمه و چار چوب پالیسی1فصل استراتیژی ملی سواد آموزی طرحی را در مورد چگونگی رسیدن به دورنمای دولت افغانستان و

اهداف بخش تعلیم و تربیه و انکشاف نیروی انسانی مرتبط به ایجاد جامعه باسواد فراهم می

کند. پیش بینی می شود دور نما، اصول راهنما، استراتیژی های عمومی، و پالن های تفصیلی برای برداشتن گام های الزم تطبیق سواد آموزی را برای دولت، تمویل کننده ها و دیگر بخش

های ذیربط فراهم کند. این فصل با مرور اساسات پالیسی برای استراتیژی ملی سواد آموزی، ( زمینه های ملی1شامل بیان ماموریت، اهداف شروع می شود و به تعقیب آن تحلیل وضعیت )

( چالش های تطبیق و درس های آموخته شده از تالش های2و وضعیت فعلی سواد آموزی؛ )مداوم برنامه های سواد آموزی انجام خواهد شد.

شرایط پالیسی1.1 استراتیژی ملی سواد آموزی با چشم انداز گسترده تعریف شده انکشاف بخش تعلیم و تربیه،

(، قانون اساسی افغانستان و قانونANDSمفاد بسیار مهم استراتیژی انکشاف ملی افغانستان ) ( و اهداف انکشافEFA)معارف موافق و هماهنگ می باشد. با اصول تعلیم و تربیه برای همه

(، نقطه3( با تساوی جنسیتی )هدف هزاره 2هزاره شامل تعلیمات اساسی فراگیر )هدف هزاره نظر اصولی که آموزش حق اساسی بشری است و این که تعلیم و تربیۀ* با کیفیت بدون در نظر

اقتصادی یا وابستگی مذهبی" باید به صورت–داشت "جنسیت، قومیت، وضعیت اجتماعی رایگان در دسترس همه افغان ها قرار گیرد، هماهنگ و همراستا خواهد بود.

با به رسمیت شناختن نقش اساسی تعلیم و تربیه چه در کاهش فقر و انکشاف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور به عنوان یک کل، و چه برای تجهیز نمودن افراد با مهارت ها و دانشی

که آنها بتوانند به صورت کامل از پتانسیل های انسانی خود استفاده نمایند، استراتیژی انکشاف ملی افغانستان برعالوه بیان می نماید که هدف کلیدی تعلیم و تربیه برای انکشاف بخش معارف این است که شهروندان افغان را به جمعیت "باسواد، محاسب و ماهر به تکنالوژی" تبدیل نماید.

گذشته از این ها، جامعه افغانستان عمیقا مذهبی و معتقد به مبانی اسالم است که در آن "دانش )علم( با دستورات متعدد جایگاه ارزنده ای را به خود اختصاص داده است. عباراتی نظیر "ز

گهواره تا گور دانش بجوی"، "خداوند كسانى را كه ايمان آوردهاند و كسانى را كه علم به آنها بگو پروردگارا بر دانشم بيفزاى" ، "(11داده شده درجات عظيمى مىبخشد" )سوره مجادله آیه

(282( و "که خدا به وی نوشتن آموخته پس باید بنویسد" )سوره بقره آیه 114)سوره طه، آیه جایگاه فوق العاده ی آموزش و یادگیری را در جامعه اسالمی نشان می دهد.

پالن های استراتیژیک ملی معارف )پالن اول، پالن دوم و پالن سومی که عنقریب نهایی خواهد شد(، پالن های میان مدت مسیر استراتیژیک محقق ساختن چشم انداز وزارت معارف را نشان

می دهد که در ماموریت کلی معارف بیان شده است. به خوبی ثابت شده است که توسعه فرصت ها برای تعلیمات غیر رسمی و آموزش مادام العمر بر عالوه تعلیمات رسمی )از تعلیمات ابتدایی تا تحصیالت عالی( مزایای زیادی را در کاهش فقر

و انکشاف پایدار جامعه به ارمغان می آورد.

8

آموزی. 2جعبه سواد ملی استراتیژی اصلی هدفزنان و مردان های گروه تمام در سواد نرخ افزایش به کمک آموزی سواد ملی استراتیژی از نمایند 15هدف کمک آن اقتصاد و خود جامعه ها، قریه مردم به بتوانند تا نمایند تعقیب را ای حرفه فنی های مهارت یا دهند ادامه را تعلیمات تا سازد می قادر را آنها استراتیژی این است باالتر و ساله .

سواد. 3جعبه تعریف توانایی " به برقراری ٬ ٬ ٬سواد آ . .، است آ گوناگون زمینه های به مربوط شده نوشته و چاپ شده مواد از استفاده ." آدر نماید. اشتراک بزرگتر جامعه و خود جامعه در کامل صورت به و دهد انکشاف را خود پتانسیل و دانش و یابد دست خویش اهداف به تا سازد می قادر را فرد که شود می گیری یاد ای زنجیره شامل سنی سواد گروه برای شده تسهیل و یافته سازمان های فعالیت مجموعه به بزرگساالن آموزی سواد دارد 45-15برنامه اشاره .

مطابق تجارب بین المللی، یادگیری فقط در صورتی می تواند پایدار بوده و ارتقا یابد که بر تهداب محکم مهارت های لسانی و حسابی شامل خواندن، نوشتن و محاسبه استوار باشد که

. عالوه بر این، شکست در پیشرفت1بین همه جمعیت به صورت عادالنه گسترش یافته است های قابل توجه نسبت به تبدیل افغانستان به جامعۀ* باسواد تهدید جدی را برای امنیت و ثبات

سیاسی کشور مطرح خواهد کرد؛ و نیز باعث تضعیف دیگر تالش های انکشافی خواهدشد. بنابراین، با تصریح اهمیت استراتیژیک سواد آموزی و یاد گیری مادام العمر در رسیدن به اهداف

: مربوط به بهبود سواد بزرگساالن، خصوصا4ملی و جهانی آموزش برای همه خصوصا هدف ، سواد2زنان، و دسترسی عادالنه به تعلیمات اساسی و تعلیمات دوامدار برای تمام بزرگساالن

آموزی و تعلیمات غیر رسمی مولفه اصلی پالن های استراتیژیک ملی معارف را تشکیل می دهد. همچنان حق بدست آوردن مهارت های الزم حرفه ای و حق بدست آوردن شرایط الزم تعلیمات

دوام دار برای افراد بیسواد و کم سواد در فصل دهم قانون معارف درج گردیده است.

دیگررویاستراتژیملیسوادآموزیتأثیرات1.2 به ریاست مشترک وزارت2007گروه هماهنگی "طرح سواد برای توانمندی " )الیف( در اکتوبر

هدفافزایشهماهنگیو تنظیمفعالیت ها وتالش هایهمهکسانیمعارف و یونسکو تاسیس گردید و "با و در نتیجهکمکبهدستیابی بهاهدافملی سواد، که برای سواد آموزیدرافغانستان کار می نمایند

آموزی معین شده در پالن استراتیژیک ملی معارف )گزارش کشوری تعلیم و تربیه برای همه/افغانستان(.

تا کنون چارچوب کاری برای بهبود برنامه ملی سواد آموزی در افغانستان با3الیف/افغانستانهدف کمک به رسیدن به اهداف سواد آموزی معین شده در پالن استراتیژیک معارف بوده است.

( و پالن ملی عملیاتی تجدید نظر شده و به روز2015-2009 پالن ملی عملیاتی سواد آموزی ) ( بر اساس معلومات گزارش نیاز سنجی "سطح سواد آموزی در افغانستان"2015-2012شده )

( به کمک یونسکو و در چارچوب طرح سواد برای توانمندی )الیف(، در یک روند مشورتی2008)

متوسط. 1 از تر پایین سواد سطح از که هایی کشور اقتصادی انکشاف در آموزی سواد در گذاری سرمایه حقیقت، در ) داشت ) خواهد بیشتری تاثیر حتی افغانستان مثل برخوردارند

انکشافی. 2 هدف به رسیدن در یافته بهبود سواد که شود می بینی پیش و ) 1همچنین فقر بردن بین از هزارهانکشافی( هدف ، ( 4گرسنگی هدف ) ، کودکان میر و مرگ کاهش (5هزاره ( ، مادران صحت بهبود هزاره انکشافی

انکشافی ( 6هدف / انکشافی ) هدف و امراض دیگر و تبرکلوز ماالریا، ایدز، وی آی اچ با تضمین ) 7مبارزه هزاره. ) نماید کمک زیست محیط پایداری

3( / جهانی. الیف از بخشی افغانستان به( 2015- 2006الیف بخشیدن سرعت منظور به یونسکو، ابتکار به که استاهداف ) خاص طور به همه برای تربیه و تعلیم اهداف به و 4، 3دستیابی های( 5، کشور در هزاره انکشاف اهداف و ،

. اند شده ماندگی عقب دچار محاسبه و نوشتن خواندن، اساسی های مهارت به دستیابی در که است شده اندازی راه

9

با دولت، موسسات ملل متحد، تمویل کنندگان، موسسات غیر دولتی و دیگرشرکا تهیه شده استراتیژی ملی سواد آموزی برای عملیاتی نمودن و باال بردن موثریت محتوای پالن. 4است

عملیاتی ملی و دیگر تالش های انجام شده برای پیشبرد برنامه های سواد آموزی تهیه می شود.

منابع1.3 استراتیژی ملی سواد آموزی عالوه بر اسناد اصلی دولت در بخش پالیسی نظیر استراتیژی

انکشاف ملی افغانستان، پالن های استراتیژیک ملی معارف، و قانون معارف، تعدادی از اسناد بخش های فرعی تری را انعکاس می دهد که توسط بخش سواد آموزی و شرکای انکشافی تهیه

شده است. اسناد ذیل از جمله منابع استراتیژی ملی سواد اموزی است: اسناد ملی

استراتیژی انکشاف ملی افغانستان .1قانون اساسی.2قانون معارف افغانستان.3پالن عملیاتی ملی برای زنان افغانستان.42008سروی آسیب پذیری ملی، .5

اسناد بخش معارفپالن استراتیژیک ملی معارف .62013-2011پالن کوتاه مدت وزارت معارف .7برنامه تعلیمات اساسی بزرگساالن .82012مرور مشترک بخش معارف: سواد آموزی .9

گزارش ملی افغانستان.10(2015 -2009(، )2015-2012پالن عملیاتی ملی سواد آموزی ).11 )مسوده(2013پالن عملیاتی الیف .12

سطح سواد آموزی در افغانستان )انافی(.13پریزنتیشن/ چارت های تهیه شده توسط دلوفن.14

اسناد بین المللی/ منطقه ایگزارش کشوری تعلیم و تربیه برای همه )افغانستان(.15مسوده گزارش میان دوره ای جهانی الیف.16

استراتیژی ملی سواد آموزی نظریات شرکای ذی دخل کلیدی درون وزرات معارف و بخشسواد آموزی و اعضای گروه تخنیکی الیف را نیز انعکاس می دهد.

تحلیل وضعیت1.4 با قرار داشتن در قلب راه ابریشم، افغانستان از میراث های فرهنگی، هنری، ادبی، موسیقی و منابع طبیعی غنی برخوردار میباشد. متاسفانه چندین دهه جنگ و خشونت های داخلی باعث رکود انکشاف ملی افغانستان گردیده که در نتیجه فعآل افغانستان در قطار عقب مانده ترین کشور ها

سواد. " 4 برای ارتباط برقراری و حمایت به بخشیدن بهبود با که است این آموزی سواد ملی عملیاتی پالن کلی هدفتمام در ظرفیتی و مدیریتی های سیستم در ها بهبودی کننده تسریع پایدار، سواد برای ها پالیسی ایجاد آموزی،

". نماید تقویت را آموزی سواد به ملی تعهد تربیه و تعلیم عمومی کیفیت بردن باال و سطوح

10

از نگاه اقتصاد، صحت، صحت طفل و مادر، و مرگ و میر اطفال، دسترسی به سرپناه و ،2011تسهیالت اولیه و نیز خدمات تعلیمی قرار دارد. )گزارش نظارت جهانی تعلیم و تربیه

(، با وجود پیشرفت چشمگیردر زمینه دستیابی به تعلیمات2008سروی ملی آسیب پذیری 10.5( به تقریبا 2002)1381 میلیون در 2.3 که تعداد مشمولین تعلیمات عمومی از –اساسی

مطابق–( در حال حاضر افزایش یافته است 6-1 میلیون در صنوف 5.4میلیون دانش آموز ) سال و باالتر از آن در ختم25 در صد نفوس 17( تنها NRVA 2008سروی ملی آسیب پذیری )

در صد6 در نوعی از تعلیمات رسمی اشتراک کرده اند، که این رقم برای دختران 2007سال در نتیجه افغانستان از نگاه فیصدی افراد با سواد جوان و بزرگسال در قطار پایینبوده است.

تا کنون کدام سروی ملی برای تعیین سطح واقعی سوادترین کشور ها در جهان قرار دارد. صورت نگرفته است. یگانه منبع قابل اعتماد که در گزارش های مختلف از آن استفاده شده

است. که مبتنی بر سطوح سواد اظهار(NRVA 2008)است سروی ملی خطر و آسیب پذیری شده توسط مصاحبه شوندگان است و حالت و وضعیت غم افزایی را به تصویر می کشد؛ بر

ساله و باالتر باسواد ثبت15 درصد جمعیت 26.2مبنای این سروی نمونه ای خانوار فقط که از دیتای جمعیت ملل متحد گرفته2012. براساس دیتای وزارت معارف برای 5گردیده اند

34.4( افغانستان 2013 درصدی، نفوس فعلی )3شده است و با استفاده از رشد جمعیت ساله و باالتر تخمین زده می شود. با فرض این که تقریبا یک15 میلیون افراد 17.5میلیون با

ساله و15 میلیون افغان 11.4 ساله و باالتر باسواد باشند، حد اقل 15سوم جمعیت فعلی باالتر کسانی هستند که به فرصت های انکشاف مهارت های سواد و حساب نیاز دارند. این امر نشان دهنده کمبود سرمایه بشری مورد نیاز کشور برای اداره قوی بخش های عمومی و بخش

های اقتصادی خصوصی است. مشخصۀ* دیگر سواد در افغانستان، تفاوت های جغرافیایی بسیار همراه تفاوت های بسیار زیاد

( اوسط ملی خطر و آسیب پذیری2008سروی جنسیتی در میزان سطح سواد است )براساس % برای مردان است، وقتی که از39.3% در مقایسه با 12.5سطح ملی سواد برای زنان

شهرهای اصلی، مخصوصا کابل، بلخ و هرات و به تعقیب آن بدخشان به نواحی روستایی فاصله در صد زنان با سواد ثبت شده اند. والیاتی که پایین ترین1می گیریم، در برخی والیات فقط

والیتی هستند که بیشترین نا امنی ها را شاهد13میزان سواد در آن ها شناسایی شده در بین . پیچیدگی فراهم سازی سواد آموزی برای زنان در نواحی نا امن در تفاوت های جنسیتی6هستند

بسیار باال، در چندین والیت بسیار نا امن انعکاس یافته است. در صد سواد مرداننام والیت:

)%( در صد سواد زنان

)%( شاخص برابری

= با1 )جنسیتیتساوی کامل(

سطح سواد باالی مردان، سطح سواد باالی نسبی زنان )تفاوت جنسیتی نسبتا پایین(64310.48کابل

55130.25کاپیسا46110.24پروان

جمعیت. 5 از بیشتری شمار که واقعیت این داشت نظر در با معارف وزارت توسط شده انجام محاسبات براساسجمعیت برای سواد نرخ کنند، می تکمیل آموزی سواد های مهارت با را ثانوی و ابتدایی تعلیمات مکتب شرایط واجد

حدود 15بزرگسال در که شود می زده تخمین و است یافته افزایش زیاد بسیار احتمال به باالتر و %18% )34سالهو زنان . 48برای ) باشد% مردان برای

6 . : پکتیا، پکتیکا، نورستان، نیمروز، خوست، قندهار، هلمند، غور، فراه، دایکندی، بادغیس، از عبارتند امن نا والیات. زابل اروزگان،

11

42150.36بدخشان40110.28بغالن

38190.51بلخ38190.50هرات

سطح سواد باالی مردان، سواد بسیار پایین زنان )تفاوت جنسیتی باال(5910.02وردک4850.10پکتیکا55100.18غزنی54110.20لوگر4570.16غور3210.03زابل

سطح سواد پایین مردان، سواد پایین زنان )تفاوت جنسیتی نسبتا پایین(26100.40جوزجان25100.38نیمروز1740.24سرپل

1540.27بادغیسسطح سواد پایین مردان، سواد پایین زنان اما هنوز تفاوت جنسیتی باال

2110.05پکتیا2010.05هلمند

1910.05ارزگان1410.07کندهار

NRVA (2008)منبع معلومات: به طور خاص پایین است: در بین تخمیناها سطح سواد در بین گروه های تجرید شده مثل کوچی

% مردان( قادر به خواندن هستند. درثر جنگ ها و8% زنان و 4 % )6 میلیون کوچی فقط 2.4 درگیری های گذشته، تعداد بیسوادان بین افغان های با معلولیت های فیزیکی نیز باال است. بر

نفری از افراد13000، در یک نمونه 7(2003اساس سروی ملی وزارت شهدا و معلولین ) در صد آن را مردان تشکیل می داد ، "نصف تمام مردان، و78معلول در سراسر کشور که

تقریبا کل زنان بیسواد تثبیت گردیدند".

چالش ها و درس های آموخته شده از ارائه سواد آموزی در افغانستان1.5 تشکیل شده است، همراه با8تنوع نفوس افغانستان، که از گروه های مختلف قومی و لسانی

فقر گسترده، و اوضاع امنیتی فعلی، چالش های منحصر به فردی را فرا روی انکشاف قرار داده است. این چالش ها تاثیراتی روی هر نوع ارائه خدمات از جمله سواد آموزی خواهند داشت. بر

درصد43عالوه، همانگونه که در پالن عملیاتی ملی سواد آموزی مطرح شده است، تمرکز والیت باقیمانده ؛ارائه برنامۀ*27جمعیت در هفت والیت، و پراکندگی دیگر جمعیت کشور در

سواد آموزی متمرکز را، به دلیل پراکندگی بسیار گسترده، مشکل می سازد.

وابستگی به کمک ها و منابع محدود مالی سال ها نزاع تاثیرات ویرانگری را بر اقتصاد کشور به جا گذاشته است، و افغانستان را مجبور

کرده است که به کمک های خارجی وابستگی زیادی داشته باشد. با توجه به این که شرایط7 : آموزی. سواد ملی عملیاتی پالن منبعدر. 8 افغانستان - 34نفوس - و ازبک و هزاره تاجیک، پشتون، اصلی گروه چهار به و اند شده گسترده افغانستان والیت

. های لسان دری و پشتو شوند می تقسیم ایماق و ترکمن، بلوچ، نورستانی، مثل قومی های اقلیت های گروه دیگراز یکی که جمعیت از کوچکی بسیار بخشی و ترکمنی ازبکی، اول درجه در ترکی، های لسان تعقیب به هستند رسمی

30 . ) کنند ) می صحبت را ای پشه و بلوچی اول درجه در ها اقلیت لسان

12

کالن اقتصادی کشور چارچوبی را برای منابع موجود کل بخش عامه تعیین کرده است، وزارتمعارف مجبور است تا برای منابع کمیاب با دیگر بخش ها در اقتصاد رقابت کند.

ارائه پراکنده سواد آموزی تا کنون سواد آموزی توسط سازمان های مختلف، با در نظر داشت محدود استفاده از مزیت های نسبی و همکاری های متقابل ارائه شده است. هنوز هم اکثریت برنامه های سواد آموزی

والیات و ولسوالی ها سازماندهی و، توسط معینیت سواد آموزی وزارت معارف در سطح مرکزمدیریت می شود.

وزارت داخله، وزارت دفاع، وزارت کار، امور اجتماعی، شهدا و معلولین، و وزارت عدلیه نیز برنامه های سواد آموزی را عمدتا برای کارکنان خویش ارائه می کنند. وزارت کار، امور

برنامه ای به مقیاس کوچک سواد آموزی مبتنی بر مهارت را به پیشاجتماعی، شهدا و معلولین 1می برد که در آن بخش سواد آموزی در یک بستۀ* یادگیری جداگانه تحت برنامه الویت ملی

بنام "کار آبرومندانه بادوام توسط انکشاف مهارت ها از طریق پالیسی های شغلی برای رشد 58000فرصت های کاری" تلفیق شده است. مقیاس این برنامه کامال محدود بوده و در حدود

سواد آموز را تحت پوشش قرار می دهد. این کورس ها توسط وزارت کار، امور اجتماعی، شهدا و معلولین به کمک تخنیکی وزارت معارف در مسائل مربوط به سواد آموزی برگزار می شود.

در کنار آموزش های فراهم شده توسط معینیت سواد آموزی و دیگر وزارت های ذکرشده، شرکای بیرونی شامل یونسکو، یونیسف، مرکز اسکان بشر ملل متحد، برنامه جهانی غذا، و

سازمان کشاورزی و غذایی ملل متحد، آژانس انکشاف بین المللی ایاالت متحده و آژانس همکاری های بین المللی جاپان نیز کمک های مالی و تخنیکی به برنامه های سواد آموزی وزارت

معارف ارائه می نمایند.

پایداری نیاز است که به پایدار بودن مهارت های سواد بعد از دوره اصلی آموزش اطمینان حاصل شود همچنانکه بیشتر تالش ها تا کنون روی فراهم سازی دوره های نیمه کوتاه سواد آموزی )شش

ساله که بیسواد بوده و پیش از45-15ماهه( تمرکز داشته است این برنامه ها برای گروه سنی آن در هیچ یک از برنامه های تعلیمی شامل نبوده باشند، ارائه گردیده است. بعد از این دوره

اولیه، اشتراک کننده ها در کورس های مکمل سه ماهه به نام کورس های سواد آموزی مابعد. 9شرکت می کنند

یاد گیرنده محور ارتباط و از بررسی عملکرد بخش سواد آموزی بزرگساالن در ورکشاپ مرور بخش تعلیم و تربیه آشکار شد که هدف سواد آموزی فراتر از صرفا حصول مهارت جدید است؛ بیشتر سواد آموزان بعنوان

بخشی از تالش ها برای ارتباط سواد آموزی با زندگی روزمره خواستار به "رسمیت شناختن سرمایه گذاری خویش در یادگیری" هستند )گزارش مرورد مشترک بخش تعلیم و تربیه، گزارش

(. برعالوه، برای برخی سواد آموزان، سواد آموزی به عنوان تهدابی برای2012سواد آموزی، ادامه تعلیمات در نظر گرفته می شود. بنابراین، سواد آموزی به خودی خود یک هدف نیست،

سواد آموزی بزرگساالن نیاز دارد که در بستر وسیعتری همراه با فرصت هایی برای سواد آموزی با مهارت های زندگی و دیگر مهارت های الزم برای بهبود شرایط زندگی و به عنوانیکجا شده

مسیری برای ادامه تحصیل و آموزش مادام العمر مشاهده گردد. در نتیجه، سواد آموزی باید با سیستم تعلیمات رسمی از طریق ایجاد سطح معادل شناخته شده مرتبط گردد، به این معنی که

سواد. 9 پروژه تحت یونسکو کمک به شده تهیه درسی کتب و عمومی تعلیمی نصاب از ماهه، شش آموزی سواد دوره . نماید می استفاده افغانستان انکشاف برای رسمی غیر تعلیمات و آموزی

13

نصاب مدغم گردد، که الزمۀ* آن داشتن 10سواد آموزی باید در "چارچوب ملی قابلیت ها" در سواد آموزی می باشد. تعلیمی قابلیت محور

مشارکت جامعه:

برای افزایش مالکیت محلی، سهم گیری مردم محل باید تشویق شود، مالکیت محلی باعث خواهد شد که یاد گیری با شرایط محلی بیشتر مرتبط شود. مالکیت محلی به معنی مشوره با رهبران، و سواد آموزان در مورد اهداف، ارزش ها، نتایج متوقعه و استفاده از سواد می شود.

مالکیت محلی می تواند به سهم داشتن مردم محل در انتخاب معلم، تهیه مواد آموزشی مرتبطبه نیاز سواد آموز و بر محوریت وی بیانجامد.

تضمین کیفیت: ( نظارت از پیشرفت2( اندازه گیری سطح پیشرفت ملی در نرخ سواد آموزی، و )1به منظور )

انفرادی سواد آموزان، یک سیستم ملی سنجش باید تطبیق شود.

مدیریت و حساب دهی: برای موثریت برنامه سواد آموزی الزم است تا ساختار مدیریت، نقش ها و مسئولیت های

مقامات دولتی مرکزی و محلی و نیز نقش دیگر فعاالن عرصه سواد آموزی مشخص و تقویت شود تا بتوان مطمئن بود که تمام دست اندرکاران احساس مالکیت نموده و در برنامه سرمایه

گذاری نمایند. برای تصمیم گیری مبتنی بر شواهد الزم است تا سیستم نظارت و ارزیابی بیشترانکشاف یافته و تقویت شود.

انکشاف ظرفیت: الزم است تا در قسمت انکشاف ظرفیت افرادی که در سطوح مختلف کار می نمایند، شامل

تسهیل کننده ها، مراقبت کننده ها، نظارت کننده ها و کارکنان اداری توجه صورت بگیرد.

تحلیل نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها و تهدید های بخش سواد آموزی مبتنی بر مسائلمشخص شده باال

فرصت هاقوت هاموجودیت جهت های استراتیژیک

)استراتیژی انکشاف ملی افغانستان، پالن استراتیژیک وزارت معارف، پالن ملی

میان مدت معارف، برنامه های اولویتملی(

،تخصص انباشته شده )وزارت معارف جامعه مدنی، عامۀ* مردم(

تعداد باالی سواد آموزان اناث

،محیط )دستورات دینی، قانون اساسی قانون معارف، اهداف انکشافی هزاره،تعلیم و تربیه برای همه( حمایت کننده

حمایت مردم محلجامعه مدنی فعالهمکاری منطقه ای و بین المللیپروسۀ* صلح و ادغام مجدد

تهدید هانقاط ضعفضعف همکاری و ظرفیت پایین اجرا

کنندگانکمبود منابع مالی و کمبود معلمان واجد

اجماع )اراده( و ثبات ضعیف سیاسیجنگوناامنیبی سوادی جوانان و بیکاری زمینه ساز

برای. 10 را چارچوبی تکمیل، صورت در است نشده تکمیل هنوز و است تهیه حال در ها صالحیت ملی چارچوب . داشت خواهد تمرکز آموزی سواد روی قویا چارچوب از بخشی در که کند می فراهم یادگیری سطوح شناسایی

14

شرایط خصوصا زنان نبود نصاب تعلیمی و مواد تعلیمی مرتبط

به نیاز های سواد آموزان و جامعه ضعف های سیستماتیک: ستندرد های با

کیفیت پایین و ضعف پایداری

استخدام در گروه های شورشیخستگی تمویل کننده ها و قابلیت پیش

بینی های پایینتنوع قومی و لسانیموانعفرهنگی،بهویژهعلیهزنانوآموزشدخترا

نمحدودیت های بودجه ای- مالی دوامدار

15

: چارچوب استراتیژیک2فصل اهداف و تمرکز استراتیژیک2.1

استراتیژیتمرکز استراتیژیکی استراتیژی ملی را اهداف بخش تعلیم و تربیه مشخص می کند و و تحلیل–(، قانون اساسی و تعهدات بین المللی افغانستانANDSانکشاف ملی افغانستان )

وضعیت و محدودیت های تطبیقی اشاره شده فوق معلومات الزم را در زمینه فراهم می سازد. استراتیژی بر اساس تمرکز روی هم دسترسی و هم تقاضا اساس گذاری می شود در حالی که

کیفیت و ارتباط برنامه های سواد آموزی بر اساس نیاز ها و اولویت ها بهبود می بخشد. بر عالوه اصول عدالت و شمولیت سواد آموزان معلول و با نیاز های یادگیری خاص نیز رهنمود تهیۀ*

استراتیژی خواهد بود. اهدافکلی:

% مردان( در سال50% زنان، 20% )36افزایش میزان ملی سطح سواد از .1 ، در بین2020% برای مردان( در ختم 66% برای زنان و 51% )59 تا 1392/2013

ساله و باالتر، با تحت پوشش قرار دادن بیشتر زنان، گروه15تمام گروه های زن و مرد های اقلیت لسانی، جوامع تجرید شده، کوچی ها، و افراد معلول.

فراهم سازی زمینه دسترسی به آموزش دوامدار و یادگیری مادام العمر بعد از تکمیل.2 ساله و باالتر 15برنامه های سواد آموزی برای شمار بیشتری از افراد

ساله و باالتر دارای مهارت های انکشاف روستایی، معیشت15 افزایش شمار افراد .3بهتر از طریق کسب سواد همراه با حرفه

:خاصاهداف افزایش تقاضا برای سواد آموزی و افزایش فرصت ها برای دسترسی عادالنه به انکشاف.1

سواد آموزی فراگیر، با تالش های خاص در جهت افزایش فرصت ها برای گروه هایهدف اشاره شده

تطبیق شاگرد- محوری و اصالح نصاب مبتنی بر قابلیت ها، مرتبط به تعلیمات دوامدار و.2 آموزش مادام العمر از طریق سیستم تصدیق دهی و وضعیت معادل انواع مختلف برنامه

ها )عمومی، مهارت محور(. استخدام معلمان مورد نیاز و آموزش آنها در مورد شیوه های آموزش بزرگساالن و.3

رویکرد های شاگرد محوریبهبود چاپ و نشر مواد آموزشی.4 ایجاد مکانیزم های مناسب برای نظارت بر پیشرفت تعلیمی در بخش سواد آموزی از.5

طریق ابزار درست ارزیابی دستارود های تعلیمیبسیج حمایت سیاسی و اجتماعی برای سواد آموزی.6تقویت مالکیت محلی و اشتراک مردم محل.7 تقویت ظرفیت مدیریت تطبیق، نظارت و ارزیابی شامل بهره برداری از سیستم مدیریت.8

معلوماتی موثر برای سواد آموزی و تعلیمات غیر رسمیتقویت هماهنگی بین فراهم کنندگان مختلف.9

نتایج متوقعه افزایش دسترسی به سواد آموزی اساسی عمومی و سواد آموزی همراه با مهارت ها، با.1

34 ساله( در تمام 45-15سهولت های دسترسی به آموزش دوامدار برای بزرگساالن ) والیت، با بیشتر تحت پوشش قرار دادن زنان، گروه های اقلیت لسانی، جوامع تجرید

شده، کوچی ها و افراد معلولبهبود کیفیت یادگیری و یاددهی و ارتباط بیشتر سواد آموزی با )نیازهای( سواد آموزان .2

16

اهداف خاص در سه ساحه تمرکز سازماندهی می شود.

اهداف خاصساحه تمرکز افزایش تقاضا برای سواد آموزی و.1دسترسی عادالنه.1

افزایش فرصت ها برای دسترسی عادالنه به انکشاف سواد آموزی

فراگیر، با تالش های خاص در جهت افزایش فرصت ها برای گروه های

اشاره شدۀ* مورد هدف تطبیق شاگرد- محوری و اصالح نصاب.2کیفیت و ارتباط.2

مبتنی بر قابلیت ها، مرتبط به تعلیمات دوامدار و آموزش مادام العمر از

طریق سیستم تصدیق دهی و وضعیت معادل انواع مختلف برنامه ها

)عمومی، مهارت محور(. استخدام و آموزش معلمان مورد نیاز.3

در شیوۀ* آموزش بزرگساالن و رویکردهای شاگرد محوری

بهبود چاپ و نشر مواد آموزشی.4 ایجاد مکانیزم های مناسب برای.5

نظارت بر پیشرفت تعلیمی در بخش سواد آموزی از طریق ابزار درست

ارزیابی دستارود های تعلیمی بسیج حمایت سیاسی و اجتماعی برای.6مدیریت و ارائه خدمات.6

سواد آموزی تقویت مالکیت محلی و اشتراک مردم.7

محل تقویت ظرفیت مدیریت تطبیق،.8

نظارت و ارزیابی شامل بهره برداری از سیستم مدیریت معلوماتی موثر

برای سواد آموزی و تعلیمات غیررسمی

تقویت هماهنگی بین فراهم کنندگان.9مختلف

: دسترسی عادالنه1. ساحه تمرکز2.2 : فراهم سازی زمینۀ* حمایت گسترده از سواد آموزی و اساسی برای افزایش دسترسیهدف

به آموزش سواد برای همه جوانان و بزرگساالن سراسر افغانستان

بلند بردن سطح آگاهی: –به منظور موثریت و پایداری بیشتر، اقداماتی باید انجام شود که سواد آموزی بیشتر تقاضا

محور، الزم خواهد بود که سطح آگاهی در تمام–محور گردد. به عنوان بخشی از رویکرد تقاضا

17

رفاه، صحت، زنان گستردۀ* بیسوادیدر را اجتماعی کلی رفاه و مثمریتاست داده قرار تاثیر تحت افغانستاندر افغان، زنان بیشتر که دلیل این بههمسر یا بوده بیوه جنگ های دهه نتیجهفراهم مسئولیت بنابراین دارند معلولخانواده کل برای الزم تسهیالت سازی

است آنها دوش .بهو تعلیم حق افغانستان، اساسی قانونرسمیت به را دختران و زنان تربیه

ماده ) است هدف( 44شناخته و و ،درصدی 50صریحوروشنکاهش

زنان بیسوادی-2008درپالنکاریملیبرایزنانافغانستان

ذکرشدهاست 2018 .

آموزی سواد و زنان

سطوح جامعه افغان راجع به منافع سواد در رفاه مردم، جوامع، و ملت به عنوان یک کل بلند ک کل کمپاین ملی سراسری - با استفاده از رسانه های مختلف -برده شود. به این منظور ی

اجرا خواهد شد. در این کمپاین سیاستمداران، سیاستگذاران، روشنفکران، افراد خبره، شخصیت های مذهبی، تسهیل کننده ها و یادگیرندگان مخاطب خواهند بود. پیام های مناسب

برای هر دسته در نظر گرفته خواهد شد. اقدامات خاصی برای بسیج مالها، دیگر رهبران مذهبیو بخش محافظه کار جامعه برای اطمینان از حمایت آنها انجام خواهد شد.

: فراهم سازی امکانات مناسب برای پرداختن به نیاز های سواد آموز بزرگسال، پیچیدگی جامعه افغان با الیه های رسومات فرهنگی، الگو های لسانی- قومی، نواحی صعب الورود به دلیل مسائل امنیتی، و مشکالت

اقلیمی، استراتیژی هایی برای سازگاری با نواحی خاص اتخاذ خواهد شد. انجام خواهد شد تا معلوم گردد که آیا مشارکت پایین و نرخ پایینارزیابی های منظم

تکمیل صنوف به دلیل تقاضا یا به دلیل محدویت های عرضه است. استراتیژی نحوه برخورد با محدویت های تقاضا در باال تشریح گردید. در باره محدویت های بخش عرضه،

به جای سرمایه گذاری روی زیرساخت های جدید ، تالش هایی برای استفاده از منابع موجود شامل مکاتب، مراکز آموزش محلی و مهمانخانه ها به عنوان محل برگزاری

صنوف سواد آموزی انجام خواهد شد. خواهد بود، زیرازمانبندی انعطاف پذیررویکرد پیشنهادی شاگرد محوری نیازمند

بزرگساالن تعهدادات روزانۀ* دیگری دارند، بنابر این شیوه های بدیل عرضه مثل استفاده از آموزش از راه دور، شیوه "آموزش باز" که در هند موفقانه در برنامه های سواد

آموزی به کار گرفته شده است، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در سراسر کشور تاسیس خواهد گردید تا به سواد آموزان امکان بهمراکز امتحان

دست آوردن تصدیق نامه، به عنوان مدرک سواد کسب شده را فراهم سازد. دیگر رویکرد های ابتکاری برای ارائه سواد در نواحی صعب الورود و به عنوان راه

افزایش و تقویت سواد مورد بررسی قرارخواهد گرفت. این ها شامل استفاده از موارد ذیل می باشد:

oتلفن مبایل )به صورت خاص به عنوان ابزاری برای تمرین سواد آموزی مابعد( که از کارکرد پیام کوتاه آن برای ارسال

مواد آموزشی استفاده خواهد شد، که نیازمند جواب سواد آموز خواهد بود یا

برای تبادله معلومات در موضوعاتمرتبط )مثل، مراقبت صحی از اطفال(.

o کمپیوتر و موادیادگیری به کمک در ، بیشتر در نواحی شهری، آنالین

صورت مناسب بودن، با در نظر داشت هزینه ، موجودیت برق، متصل بودن به انترنت و حفظ و نگهداری وسایل مورد

نظر.oدر نواحی بیشتر ناامن تالش های انجام

خواهد شد تا از منابع و تجارب دیگر برنامه های وزارت معارف که به صورت همزمان در حال اجرا است، استفاده

18

وEQUIP)شود، از جمله برنامۀ* بهبود کیفیت تعلیم و تربیه به کمک بانک جهانی )(GPE)11برنامۀ* مشارکت جهانی برای تعلیم و تربیه .

نظراستراتیژی های خاص رسیدن به جمعیت مورد %60: به منظور تشویق مشارکت زنان و ابقای آنها و اطمینان از این که هدف -حد اقل زنان

بدست می آید، در درجه اول تالش ها بسوی رفع موانع مشارکت زنان در برنامه–پوشش زنان های سواد آموزی سوق داده خواهد شد. نبود معلمان زن، رسومات فرهنگی، و دالیل امنیتی از عوامل به خوبی شناخته شده ای هستند که مانع حضور دختران و زنان در مکتب و کورس های

12سواد آموزی می شوند.

تالش خواهد شد تا از معلمان زن استخدام شده در مکاتب رسمی برای تدریس سواد آموزی استفاده گردد. از مردم قریه خواسته خواهد شد، تا زنانی را شناسایی کنند که گواهی تحصیلی ایده آل را ندارند و می توانند آموزش ببینند. رویکرد دیگری که مورد

توجه قرار خواهد گرفت، فراهم سازی آموزش برای اعضای فامیل است، یا شناسایی گروهی از خانواده ها که روابط بسیار نزدیکی دارند، که در آن از لحاظ

فرهنگی تدریس توسط مرد برای زنان قابل قبول خواهد بود. مال امامان، افراد مسن، محرم )اعضای خانواده زن، مثل پدر، برادرها ی دیگر وابستگان( که واجد

شرایط بوده، و دارای ذهنیت های مثبت بوده، ممکن است برای تدریس زنان یاهمراهی آنان برای رفتن به کار/صنف انتخاب گردند.

افزایش سطح آگاهی و ایجاد ظرفیت معلمان و نظارت کنند ها در زمینه بسیج زنان و دختران و شناسایی نیاز ها و مشکالت آنها.

فراهم سازی صنوف سواد آموزی در نزدیکی خانه های سواد آموزان بخشی از تالش ها خواهد بود. هماهنگی و دخیل ساختن موسسات و وزارت خانه ها یی که برنامه ها

برای زنان را حمایت می کنند، بنیان گذاری خواهد شد. : تالش هایی انجام خواهد شد تا سواد آموزی در طیفگروه های اقلیت لسانی

گسترده ای از لسان های افغانستان فراهم شود، این تالش ها شامل تهیه مواد و ترویج چاپ و نشر آنها در محل خواهد بود زیرا که سواد آموزی روندی مبتنی بر لسان است

وموضوع لسان تدریس سواد همواره بسیار مهم است. قانون اساسی افغانستان )ماده ( تصریح می کند که "حکومت ملزم است که فرصت های تدریس به لسان مادری را22

در جایی که به آن صحبت می شود، فراهم سازد."

تربیه،. 11 و تعلیم برای جهانی مشارکت . 13پروژه این در دهد می قرار پوشش تحت افغانستان ناامن بیشتر والیتآموزش اهداف امتداد در دختران، برای خصوصا باکیفیت، آموزش عادالنه دسترسی افزایش برای فعالیت تعداد پروژه

: . دارد بخش چهار پروژه این است شده گرفته نظر در همه افزایش( 1برای برای اجتماعی کنندگان بسیج استخدامآگاهی؛ خود( 2سطح برای امتیازی بسته شامل ناامن، نواحی در کار به تشویق جهت معلم زنان برای خاص امتیازات

او؛ همراه محرم و زن برای( 3معلم مساجد طریق از تعلیمات و محلی مکاتب ترویج و محلی معلمان استخدامدسترسی؛ . 4افزایش نهادی( ظرفیت ایجاد

12 : است. شده اذعان ذیل موارد ازجمله اسناد از برخی در موضوع اینزن .1 معلمان کمبود به آموزش و سواد در جنیسیتی تفاوت آن در که افغانستان، زنان برای ملی کار پالن

زنان و دختران که شود می داده ترجیح اجتماعی و فرهنگی لحاظ از که ای جامعه در است شده داده ارتباط . شوند داده آموزش زن معلمان توسط

شده .2 مشخص تربیه، و تعلیم بخش مشترک مرور ورکشاپ در شده تهیه آموزی سواد عملکرد گزارش در " : تعداد بیشترین که والیاتی دارد زیادی بسیار ارتباط زن معلمان بودن دسترس در با زنان اشتراک که است - که این در دارد وجود شواهدی دارند را زن معلمان تعداد بیشترین که هستند والیاتی دارند را زن یادگیرنده" . دارد وجود بیشتری های یادگیرنده به دستیابی امکان باشد، داشته وجود زن معلم کافی تعداد که جایی

19

فراهم سازی سواد برای سواد آموزانی باافراد مبتال به معلولیت های فزیکی: معلولیت های فزیکی و نیاز های خاص، توجه بیشتری را در بخش تهیه نصاب و مواد

حمایتی، آموزش معلمان و فراهم سازی محیط یادگیری خاص الزم دارد. براساس تجارب موجود و بهترین شیوه های در حال ظهور رویکرد هاییکوچی ها:

برای فراهم سازی زمینه آموزش سواد برای گروه هایی مثل کوچی ها و عشایر طرح ریزی خواهد شد. این گروه ها دایما از جایی به جای دیگر نقل مکان و چالشی را برای

فراهم سازی برنامه های ثابت سواد آموزی ایجاد می نمایند. در هماهنگی با رهبران کوچی ها و دیگر کارشناسان مربوطه، مواد آموزشی تهیه خواهد شد که از لحاظ

فرهنگی با کوچی ها ارتباط داشته و نیازها و مشکالت آنها را انعکاس می دهد. تالش خواهد شد تا از خود جامعه کوچی ها معلمان سواد آموزی انتخاب گردد و مکانیزم

نظارتی در بین این گروه ها تهیه گردد تا از کیفیت و دوام و پایداری این تالش ها اطمینان حاصل گردد. به طور خاص برای درک عمیق تر جابجایی ها، نیاز های سواد

آموزی و تقاضاهای کوچی ها اقدام پژوهی انجام خواهد شد. نظامی، پلیس و متقاعدین بخش نظامی: به منظور بهبود وضعیت امنیتی در افغانستان، وزارت

داخله و وزارت دفاع به صورت خاص نیاز دارند که مهارت های سواد را در بین نیرو های نظامی، پلیس و جانبازان انکشاف دهند. به این طریق ستندرد سواد به توانایی افغانستان برای فراهم

سازی محیط امن و مطمئن برای توسعه مستقیما ارتباط پیدا می کند. فرصت هایی برای وزارت معارف و به صورت خاص معینیت سواد آموزی وجود دارد تا به وزارت های داخله و دفاع در این

بخش کمک نماید: در قالب آموزش مربیان، شریک سازی مواد، مناسبفراهم سازی کمک تخنیکی

سازی نصاب تعلیمی و ارزیابی نیاز ها و پیشرفت سواد آموزان )هماهنگ با پروژهسنجش سطح سواد در افغانستان(

از طریق طیف وسیعی از نهاد های عالقمند، به صورت خاص ناتو،بسیج منابع مالی برای باال بردن مهارت های نیروهای نظامی موجود. ماهیت فزاینده تخنیکی نظامی و

اجرای قانون، تعلیم و آموزش دوامدار ضمن خدمت را ایجاب می کند. از طریق ارتباط برنامه های موجود و از طریق فراهم سازی محتوای خاص تعلیمی، انکشاف سواد به

ایجاد نیروی امنیتی ماهرفنی مدرن کمک خواهد کرد که به نوبه خود می تواند به حفظاندازه و بهبود قابلیت های نظامی افغانستان بیانجامد.

پرسنل اردو و به طور وسیعتر پرسنل امنیتی مشکل است و بنابر اینملکی سازی مهارت بهبود یافته انکشافی ضمن خدمت به پروسه کمک خواهد کرد. بعد از ملکی

سازی، افراد، آموزش های با کیفیت باال و تصدیق نامه های معتبر دریافت خواهند کرد. این امر انتخاب ها برای ادغام مجدد صلح آمیز پرسنل سابقه اردو و پلیس را بهبود خواهد

بخشید. فرصت های فوق العاده ای رادر اختیار برنامه هایمتقاعدین بخش اردو و پلیس

سواد آموزی قرار می دهند. این افراد که در دوره خدمت خود آموزش سواد دریافت کرده اند می توانند به عنوان منبع آموزشی برای کمک به انکشاف مهارت های دیگران

استفاده شوند. استفاده از این افراد، مجموعه مربیان واجد شرایط آماده را فراهم ساخته است و نیز به پرسنل بخش نظامی سابقه امکان کار موثر و ارزشمند را مهیا

کرده است.

20

: کیفیت و ارتباط2 ساحه تمرکز 2.3

: اطمینان از این که تمام آموزش سواد مربوط به نیاز یادگیرنده و جامعه به عنوان یکهدف کل است و منابع موجود در جهت ایجاد نتایج آموزی متوقعه به صورت موثر تر استفاده می

شود.

جایگاه سواد آموزی بزرگساالن در بخش تعلیم و تربیه و آموزش مادام العمر:مسیر های مختلف سواد آموزی

سواد آموزی به خودی خود هدف نیست، بلکه ابزار موثری برای تغییر اجتماعی و انکشاف اقتصادی است که افراد را قادر خواهد ساخت تا دسته جمعی زندگی خود را هدایت و مدیریت

نمایند، و به عنوان شهروندان مسئول در جامعه شرکت نموده، وضعیت امرار معاش خود را بهبود بخشند. بنابراین، یک بعد مهم استراتیژی ملی سواد آموزی اطمینان از این است که تمام

برنامه های سواد آموزی در راستای اهداف عمومی انکشافی و مطابق نیاز های سواد آموزاست.

به سیستم رسمی تعلیمات از طریق معادلت و اعتباردهیاساسا، کسب سواد . تالش هایی انجامبر مبنای ارزیابی قابلیت محور ارتباط داده خواهد شد

خواهد شد تا تمام آموزش های سواد در چارچوب پیشنهادی برنامه تعلیمات اساسیبزرگساالن ادغام گردد.

برعالوه، از آن جایی که سواد آموزان دالیل مختلفی برای سواد آموزی دارند، با در نظر برای سواد آموزی در ارتباط با آموزشمسیر های مختلفداشت تنوع سواد آموزان،

دوامدار و آموزش مادام العمر ترویج و تشویق خواهد شد. قسمی که در برنامه آموزش جمعیت بازمانده از مکتباساسی بزرگساالن پیشنهاد شده، گروهی از یادگیرنده ها

خواهند بود. چه آنهایی که هرگز به مکتب نرفته اند و چه آنهایی که قبل از آموختن خواندن و نوشتن مستقالنه و / یا قبل از تکمیل دروه ابتدایی یا دوره متوسطه ترک

تحصیل کرده اند. برای آن یادگیرنده ها، سواد آموزی و برنامه تعلیمات اساسی آن دسته ازبزرگساالن مسیری جایگزین سیستم تعلیمات رسمی خواهند بود. برای

بزرگساالنی که اصوال عالقه به توانمند شدن یا افزایش فرصت های امرار معاش را دارند، سواد آموزی با مهارت های زندگی ، و / یا تعلیمات حرفه ای برای بازار کار غیر

چارچوبرسمی یکجا خواهد شد. از همه مهمتر، قصد این است که سطوح سواد با تلفیق شود. چارچوبملی قابلیت ها و برنامه های تعلیمات تخنیکی و مسلکی

ملی قابلیت ها تا هنوز تحت انکشاف است و زمانی که تکمیل گردد، چارچوبی را برای مشخص ساختن سطوح مختلف یادگیری فراهم خواهد کرد که در بخشی از چارچوب

تمرکز جدی روی سواد آموزی خواهد شد. این ارتباط سواد آموزی با تعلیمات دوامدار و برنامه تعلیمات اساسی بزرگساالن در شکل ذیل نشان داده شده است. معادلیت بین

بخش های مختلف سیستم تعلیم و تربیه توسط فلش های چپ و راست نشان داده شده13است.

(: ABEPچارچوب معادلیت در برنامه پیشنهادی تعلیمات اساسی بزرگساالن ). 13 سیستم تعلیمات عمومی3-1- معادل به صنوف 1سطح سیستم تعلیمات عمومی6-4: معادل به صنوف 2سطح سیستم تعلیمات عمومی9-7: معادل به صنوف 3سطح سیستم تعلیمات عمومی12-10: معادل به صنوف 4سطح : شامل تحصیالت نیمه عالی و عالی می شود. 5سطح

21

4- لیسه

شبان ه

دوره .2ابتدایی

6-4صنف

دوره .1ابتدایی

3-1صنف

برنامه .3تعلیمات اساسی

بزرگساالن برنامه .92-7صنف

تعلیمات اساسی

بزرگساالن برنامه .61-3صنف

تعلیمات اساسی

بزرگساالن 3-1صنف

های نامه برمختلف سواد

مثل آموزیبرنامه ارتقای

سواد سطحدر

افغانستانهای برنامه

سواد آموزی

زنان برای

لیسه -4 روزانه

-10صنف 12

3- شبانه متوسطه آموزش .2

شغلی هایهمراه سواد

لیسه -4تخنیکی

-10صنف 12

دوره -3متوسطه

9-7صنف

آموزش .3شغلی های

همراه سواد

آموزش .1شغلی های

همراه سواد

مکتب سواد آموزیکه توسط معینیت سواد آموزی اداره می شود، در حال حاضر60شمولیت در ماه آموزش سواد دارند. در9یگانه امکانی است که افراد بزرگسال برای ادامه تحصیل بعد از

این مکاتب نصاب تعلیمی مکاتب تعلیمات عمومی استفاده می شود که متناسب نیاز های افراد سن مکتب تهیه شده است. در مرحله اول، از این مکاتب برای آزمایش تالش های اصالح سواد

آموزی و آموزش دوامدار قبل از شروع در مقیاس ملی استفاده خواهد شد. برای اطمینان از این که آموزش سواد در هماهنگی با اولویتسواد آموزی همراه حرفه:

های سطح ملی و هماهنگ با شرایط محلی و نیاز های سواد آموزان مختلف است، اقداماتی برای ایجاد مکانیزمی جهت تلفیق آموزش سواد با برنامه های انکشاف مهارت های دیگر

وزارتخانه های ذیربط انجام می شود. وزارت کار، امور اجتماعی، شهدا و معلولین، وزارت صحت عامه، وزارت زراعت، آبیاری و مالداری، وزارت امور زنان و وزارت احیا و انکشاف دهات از جملۀ* این وزارتخانه ها است. معینیت سواد آموزی این وزارتخانه ها را در قسمت تهیه نصاب

تعلیمی مناسب، فراهم سازی مواد آموزشی، و تسهیل کننده ها و دادن تصدیقنامه به امضای وزارت معارف کمک خواهد کرد. پاسخ گویی به تقاضا برای آموزش سواد مبتنی بر مهارت در

2014بین پولیس و نیروهای امینیت ملی در اولویت قرار داده خواهد شد. این آموزش ها بعد از زمانی که آموزش های فراهم شده توسط ناتو خاتمه پیدا خواهد کرد، اهمیت فزاینده می یابد و

نیاز خواهد بود تا برنامه های فعلی ناتو جز برنامه های وزارت داخله و وزارت دفاع قرار گیرد. مراکز آموزش محلی، پایگاه های سواد آموزی همراه حرفه خواهند بود؛ تمام برنامه های سواد آموزی همراه حرفه از طریق این مراکز هماهنگ خواهند شد. مراکز آموزش محلی به تدریج در

سراسر کشور گسترش خواهد یافت.

22

کار. / 4جعبه رضا داوطلب افراد از استفاده . . کند می تشویق همدیگر به کمک برای را مردم که دارد وجود مختلفی اشارات کریم قرآن های آموزه در است برخوردار واالیی جایگاه از اسالمی جامعه در داوطلبانه کار آورد می ارمغان به را تفاوتی جامعه و شهر قریه، در افراد دیگر برای که مفیدی کار انجام از کلی رضایت کسب همچنان و شود داوطلب اشتغال به منجر تواند می بعدا که تجربه کسب برای هایی فرصت مانند دارد؛ پی در داوطلبان برای را زیادی منافع داوطلبی زیرا است شده انجام موفقانه زیادی مختلف جاهای در اجتماعی کار برای داوطلب افراد کارگیری به .

: مدیریت و ارائه3کمیسیون عالی ملی سواد آموزی پیشنهاد شده )در بخش ناحیه تمرکز خدمات( به عنوان بدنه هماهنگ کننده ایفای وظیفه خواهد کرد تا اطمینان حاصل شود که وزارت معارف و معینیت سواد آموزی می توانند به صورت موثر به نیاز های وزارتخانه های ذیربط پاسخ

بدهند. رویکردنصاب تعلیمی شاگرد محور:

شاگرد محوری در سواد آموزی نیازمند این است که نصاب تعلیمی انعطاف پذیر بوده و با

نیاز های یادگیرنده مطابقت داشته باشد. نصاب تعلیمی فعلی مرور و اصالح خواهد شد تا زمینه به رسمیت شناختن بیشتر نیازهای متنوع

محیط های مختلف مانند محیط های روستایی را فراهم سازد. : به تعقیب تهیه چارچوب نصاب تعلیمی شاگرد محور، ازتهیه مواد یاد دهی و یاد گیری

رویکرد غیر متمرکز در تهیه مواد استفاده خواهد شد به طوری که موسسات مختلف خواهند توانست که مواد تعلیمی مناسب بخش خاص خودشان را تهیه نمایند. به هرحال تمام مواد تهیه

شده توسط موسسات مختلف باید هماهنگ به نصاب تعلیمی ملی سواد آموزی باشند. معلمان و مربیان آموزش داده خواهند شد تا بتوانند مواد کمک آموزشی مورد نیاز و خبرنامه ها را با

استفاده از مواد سادۀ* موجود هر منطقه تهیه نمایند. : برای عرضه به موقع کتب و مواد یاد گیری/توزیع مواد و اطمینان از به کارگیری

آموزشی، سیستمی برای نشر و توزیع مواد به مراکز آموزش محلی و دیگر بدنه های تطبیقی ایجاد خواهد شد. در جایی که ممکن باشد، ترتیبات خاصی برای چاپ کتب در سطح والیتی بر مبنای نمونه اولیه معینیت سواد آموزی در نظر گرفته خواهد شد برای انتشارات معینیت سواد آموزی و دیگر ناشران برای کتب سواد آموزی مابعد حرفه محور انتخاب شده، اجازه خاص مد

نظر گرفته خواهد شد. برای تدریساستخدام معلمان و دیگر کارمندان سواد آموزی در سطوح مختلف:

برنامه سواد آموزی از معلمان مکاتب رسمی استفاده خواهد این معلمان، در زمینه آموزش بزرگساالن و روش آموزش سواد عمال آموزش خواهند دید. یادگیری از طریق دوستان و آشنایان

نیز به عنوان شیوه آموزش این معلمان مورد بررسی قرار خواهد گرفت. عالوه بر این، برنامه ای برای چگونگی تعامل با افراد داوطلب برای تدریس در صنف های سواد آموزی تهیه خواهد

شد و به تعقیب آن یک کمپاین سراسری برای جذب دواطلبان از جمع فارغ التحصیالن دانشگاه ها و از جوامع محلی برای کمک به معینیت سواد آموزی و وزارتخانه ها و موسسات دولتی برای

ارتقای سطح سواد راه اندازی خواهد شد. : آموزش فعلی پنج روزه معلمان سواد آموزی برای کسبآموزش و انکشاف مسلکی

مهارت های الزم برای ارائه موثر برنامه سواد آموزی کافی نیست.از طریق مشاهدات انجام شده از صنوف توسط معینیت سواد آموزی روشن شده است که معلمان نمی توانند از مواد

درسی به صورت موثر استفاده نمایند و نیز قادر نیستند تا روش های آموزش داده شده را به کار گیرند. گزینه های کم هزینه مختلفی برای بهبود کیفیت تدریس مورد بررسی قرار خواهد

گرفت. روش آموزش بزرگساالن به عنوان بخش الزامی برنامه های ارائه شده در دانشکده ها و موسسات تربیه معلم خواهد بود. بر عالوه، یک سیستم سه مرحله ای آموزش در نظر گرفته می شود، در این سیستم گروه سرمربی ها در مرکز آموزش خواهند دید، مربیان در سطح والیات، و

معلمان سواد آموزی در سطح ولسوالی تحت آموزش قرار خواهند گرفت. سر مربیان والیتی افراد منبع کلیدی هستند که وظیفه انکشاف ظرفیت مربیان ولسوالی ها را دارند و آنها به نوبه خود، به عنوان راهنما ها و مربیان بال واسطه، معلمان را آموزش خواهند داد. موسسه ای غیر

23

محور: - 5جعبه تقاضا آموزی سوادکرد – خواهد تشویق خصوصی بخش و مدنی جامعه مشارکت و فردی، مسئولیت گیری، تصمیم برای را ها خانواده و افراد محور، تقاضا .رویکرد

دولتی با تجربه، موسسات تربیه معلم خصوصی، یا دیگر موسسات مشابه شناسایی خواهند شد تا به عنوان شریک تسهیل کننده در هر والیت برای ارائه خدمات آموزشی به هماهنگ کننده ها، نظارت کننده ها، و معلمان مراکز سواد آموزی ایفای وظیفه نمایند. از دیگر روش های مقرون

به صرفه می توان به تهیه راهنمای خود آموز برای معلمان اشاره کرد که این راهنما باید به تماممعلمان ساحوی توزیع گردد.

: به منظور نظارت از پیشرفت و اطمینان از کیفیت، یک سیستمارزیابی و اعتبار دهی ارزیابی استندرد مبتنی بر قابلیت ها تهیه خواهد شد. الزم است تا در تصدیقنامه های که در حال حاضر بعد از تکمیل کورس ها اعطا می گردد، نمره قبولی نشان دهنده سطح خاص مهارت درج

گردد.دو نوع سیستم ارزیابی ایجاد و اجرا خواهد شد: یک سروی جامع سطوح استندرد سطح سواد برای فراهم سازی معلومات تفصیلی روی

واقعیت های موجود سطح سواد در افغانستان و در مورد موفقیت های برنامه های دوامدار سواد آموزی اجرا خواهد شد. از این معلومات به عنوان مبنای تطبیق پروژه ها و

انتخاب سیستماتیک نواحی دارای اولویت استفاده خواهد شد.در این سروی از ابزار ارزیابی

در افغانستان(ALAS)استندردی تهیه شده در چارچوب سروی سنجش سطح سواد استفاده خواهد شد.

یک سیستم ارزیابی دستاورد های آموزشی فارغان برنامه های سواد آموزی تهیه و اجرا خواهد شد، این سیستم به این منظور اجرا می گردد که هم به سواد آموز حس پیشرفت را بدهد و هم نتایج خود برنامه ها را اعتبار قانونی بخشد. از آن جایی که آموزش سواد به

عنوان بخشی از مهارت های حرفه ای و فنی آموزش های شغلی پیشنهاد شده در " در نظر گرفته شده است، چنین ارزیابی به طور ضمنی در1"برنامه های اولویت ملی

آن برنامه وجود دارد. با در نظر داشت چارچوب ملی نصاب تعلیمی سواد آموزی، امکان سازماندهی کورس

های فعلی سواد آموزی به شکل کورس های کوتاه مدت تر )مبتنی بر مهارت به سیستم ماجوالر- مورد بررسی قرار خواهد گرفت، به–ها/موضوعات خاص( مستقل

این طریق دریافت کنندگان آموزش می توانند به تدریج پیشرفت نموده و تصدیقنامه سطح مربوطه را دریافت نمایند. معینیت سواد آموزی مسئول فراهم سازی تصدیقنامه به سواد آموزان بزرگسالی خواهد بود که این کورس ها را تکمیل می کنند. افرادی که

دوره تعلیمات اساسی بزرگساالن را تکمیل کنند فرصت خواهند داشت تا تعلیمات خود را ادامه بدهند و مسیرهای شغلی مختلف را دنبال نمایند. به این منظور، تهیه چارچوب ملیقابلیت ها و هماهنگ بین این چارچوب و سیستم تعلیمات بزرگساالن ضروری خواهد بود.

مدیریتوارائهخدمات: 3 ساحهتمرکز2.4 هدف: حکومت )وزارت معارف، دیگر وزارت های ذیربط( در سطوح مختلف، شرکای تطبیق

کننده، و جوامع محلی، ، از منابع به بهترین نحو ممکن، در قالب نقش های تعریف شده، استفادهخواهند کرد تا درک متقابل، اعتماد و همکاری تقویت گردد.

:ساختارمدیریتمعینیت سواد آموزی، به رهبری معین سواد آموزی، مسئولیت انکشاف برنامه های ملی

سواد آموزی و نیز مسئولیت تطبیق و نظارت ، ارزیابی و هماهنگی فعالیت های سواد آموزی در سراسر کشور را از طریق ادارات سواد آموزی در سطح والیات و ولسولی ها

24

به عهده دارد. معینیت سواد آموزی در مرکز دارای سه ریاست تربیه معلم، ریاست برنامه ها، و ریاست انکشاف نصاب تعلیمی )و آمریت اداری(، است در والیات آمریت

های سواد آموزی وجود دارند در هر آمریت والیتی یک آمر، سه مدیر و یک سرمربی ایفای وظیفه می نمایند و ادارات ولسوالی ها دارای مدیر سواد آموزی و دو عضو نظارت

( نشان داده1می باشند. ساختار سازمانی فعلی معینیت سواد آموزی در نمودار )ضمیمه شده است. مسئولیت مشترک:

با تغییر به سمت رویکرد تقاضا محور مسئولیت و جوابگویی با بازیگران و شرکای ذیدخل شامل دولت مرکزی و محلی، جوامع محلی، موسسات غیر دولتی و دیگر فراهم

کنندگان خدمات سواد آموزی شریک خواهد شد. در حالی که جوامع محلی و مستفید شوندگان به طور فزاینده نقش فعالی را در مدیریت و تطبیق برنامه های سواد آموزی ایفا خواهند کرد، دولت مرکزی و محلی نقش تسهیل کننده را از طریق ایجاد ظرفیت و

بلند بردن آگاهی جامعه در مورد نحوۀ* بیان و افزایش تقاضا خواهند داشت. : از ان جایی که تقاضا برای سواد ارتباط تنگاتنگی با هدف از از تحصیل سوادبسیج جامعه

دارد؛ محتوا و ساختار سواد باید با شرایط محلی انطباق داده شود. این انطباق زمانی انجام خواهد شد که تصمیات نزدیک به واقعیت های اشخاص یادگیرنده گرفته شود. برعالوه، با تغییر به سمت رویکرد تقاضا محور مسئولیت و جوابگویی با بازیگران و شرکای ذیدخل شامل دولت

مرکزی و محلی، جوامع محلی، موسسات غیر دولتی و دیگر فراهم کنندگان خدمات سواد آموزی شریک خواهد شد. جوامع محلی و مستفید شوندگان به طور فزاینده نقش فعالی را در

مدیریت و تطبیق فراهم سازی آموزش سواد ایفا خواهند کرد. بنابراین، مشارکت گستردهجامعه برای محقق ساختن رویکرد تقاضا محور ضروری خواهد بود.

شورای های محلی قبال ایجاد شده از طریق برنامه همبستگی ملی، تحت حمایت بیشتر معینیت سواد آموزی از طریق معلمان سواد آموزی قرارخواهد گرفت تا اطمینان حاصل

شود که برنامه های سواد آموزی مطابق نیاز های جامعه و افراد یادگیرنده خواهد بود. اقداماتی مبتنی بر حمایت دوامدار وزارت معارف برای تقویت کمیته های مدیریت

مکاتب، شورا ها، و بسیج کنندگان اجتماعی شناسایی خواهد شد، تا اشتراک مساعی بادیگر فعالیت های وزارت معارف را مقدور بسازد.

: تحت استراتیژی ملی سواد آموزی دستیابی به اهداف کمی و کیفی بهنظارت و ارزیابی نظارت از پیشرفت و–طور مساویانه مورد تاکید قرار خواهد گرفت. بنابراین، دو نوع نظارت

نظارت از عملکرد- انجام خواهد شد. نظارت از پیشرفت، پیشرفت عملی را در ارتباط با فعالیت های پالن شده، تحت پوشش قرار خواهد داد و از طریق گزارش پیشرفت انجام خواهد شد. از

جانب دیگر، نظارت از عملکرد، عملکرد سواد آموزان را از لحاظ حاضر بودن، ترک تحصیل و سطوح پیشرفت در خواندن، نوشتن، حساب، و مهارت های زندگی و غیره را تحت پوشش قرار

خواهد داد. تمام تالش های نظارتی به طور مشترک با گروه کاری الیف انجام خواهد شد. راهنمای نظارت شامل فرم نظارت، ابزار و دستور العمل های ارزیابی سواد آموز، دستور العمل

های جمع آوری معلومات توسط معینیت سواد آموزی به کمک جایکا تهیه شده است، به عنوان ابزار استندرد و موثر نظارت و ارزیابی فعالیت های سواد آموزی در سراسر کشور مورد توجه

قرار خواهد گرفت. در برنامه های آموزش مهارت ها، تمرکز تضمین کیفیت کارایی و موثریت کورس های

کارایی به معنی اندازه گیری عملکرد از لحاظ منابع مصرفی، روند و–خواهد بود محصول کار است در حالی که ، پارامتر موثریت میزان قابلیت استخدام فارغان برنامه

25

های آموزش مهارت را اندازه گیری می کند. از عملکرد نهادی مراکز آموزش مهارت ها، در فاصله های زمانی منظم، توسط تیم نظارت معینیت سواد آموزی، در هماهنگی با

مدیریت مراکز و موسسات نظارت صورت خواهد گرفت. برای تهیه شاخص های نظارت کورس های آموزش مهارت ها، پارامتر های عملکرد مورد استفاده فعلی برنامۀ* ملی

انکشاف مهارت ها نیز مد نظر قرار خواهد گرفت. برای ارزیابی و مطالعات منظم، کمک کننده به بخش عملیاتی برنامه، واحد تحقیق

تاسیس و برای ارزیابی درونی و برونی برنامه تسهیالت الزم فراهم خواهد شد. ارزیابی متناوب اجرای برنامه هر دو سال یکبار، توسط تیمی متشکل از نمایندگان شرکای ذی

نفع کلیدی انجام خواهد شد. ارزیابی تاثیرات برنامه به موسسات مطالعه و تحقیقمسلکی بیرونی سپرده خواهد شد.

نرم افزار سیستم معلومات مدیریت سواد آموزی و تعلیمات غیر رسمی مبتنی بر دیتابیس نظارتی مرکزی در سواد آموزی مستقر خواهد شد، این دیتابیس تا سازمان های

تطبیق کنندۀ* برنامۀ* سواد آموزی شبکه ارتباطی خواهد داشت تا امکان به روز شدن معلومات را در فواصل زمانی منظم فراهم سازد. از این دیتابیس برای برنامه ریزی،

مدیریت، هماهنگی و تطبیق برنامه های سواد آموزی در سطوح والیتی و مرکزی مورد استفاده قرار خواهد گرفت. سیستم معلومات مدریت سواد آموزی و تعلیمات غیر

رسمی برای ذخیرۀ* طیف گسترده معلومات، از جمله خصوصیات و معلومات اقتصادی واجتماعی سواد آموزان و معلمان را تحت پوشش قرار خواهد داد.

برای سازگاری با برنامه های ارائه سواد آموزی که مناسب شرایط محلی:ظرفیت سازی باشد و گذر به سوی مالکیت محلی بیشتر نیازمند ایجاد سیستمی برای نظارت عملی شدن

پروسه های مدیریت غیر متمرکز است و اطمینان از عدالت و دسترسی به گونه ای است که افراد محروم امکان دسترسی به تعلیمات را داشته باشند. بنابر این تالش خواهد شد تا در

حکومت مرکزی ظرفیت ایجاد شود تا بتوانند به صورت موثر نظارت نموده، ارائه خدمات را به قسمی تنظیم نمایند که هدف اطمینان از دسترسی برابر به آموزش باکیفیت با تغییر به سوی

خود مختاری بیشتر محلی با خطر مواجه نگردد. هماهنگی: برای مواجه با ماهیت پراکنده آموزش سواد با تالش های مختلف وزارتخانه ها،

موسسات کمک کننده، جامعه مدنی، سازمان ها و افراد مختلف باید اقداماتی انجام شود. برای بهتر شدن رهبری و هماهنگی ملی ارائه سواد و یادگیری بزرگساالن دو سناریوی ممکن مورد

)کمیسیون عالی ملی سواد( ایجاد یک ساختار دولتی 1بررسی قرار خواهد گرفت: ) متفاوت از ساختارهای فعلی که مسئول تمامآموزی، به ریاست معاون رئیس جمهور(

ابعاد تعلیمات و آموزش بزرگساالن باشد، این ابعاد شامل سواد آموزی، آموزش مهارت های مرتبط به مشاغل و کار های خاص، و آموزش هر مهارت خاص دیگر مورد دلخواه احتمالی

( مکانیزم ها و پروسه های هماهنگی2بزرگساالن برای بهبود و غنای زندگی شان خواهد بود. ) بهبود یافته، که در آن تمام نهاد های سواد آموزی و آموزش و تعلیمات بزرگساالن مشارکت

داشته و پالن ها، مشکالت و نتایج را با هم شریک سازند. شرکای طرح سواد برای توانمند سازینقش خود را به عنوان بازیگر اصلی ادامه خواهند داد.

برنامه سواد آموزی موثر فقط در صورتی می تواند تطبیق گردد که با مشارکت فعال و دوامدار مردم از تمام سطوح جامعه افغان همراه باشد. نقش ها و وظایف شامل

نظارت در سطوح مرکز، والیتی، ولسوالی و محلی در دستور العمل های تطبیق برنامه های سواد آموزی مشخص خواهد شد. برای اطمینان از مشارکت فعال و سودمند

شرکای ذینفع راهنمایی ها و آموزش های الزم برای آنها فراهم خواهد شد.

26

27

: تطبیق3فصل مدیریت برنامه های سواد آموزی: نقش های شرکای ذینفع در سطوح مختلف3.1

نقش کمیسیون ملی عالی سوادآموزی:کمیسیون ملی عالی سواد آموزی نقش های ذیل را ایفا خواهد کرد

oتعیین جهت استراتیژیک تمام تالش های انکشاف سواد آموزیoسطح باالی هماهنگی و مفاهمه بین وزارتخانه های تامیناطمینان از حصول

ذیربط و شرکای ذی نفع در سطح ملی، و رهبری مسایل مربوط به فراهم سازی تا از فراهم بودن بودجه الزم اطمینان تالش های سواد آموزی برای کافیبودجه

حاصل گردد. نقش وزارتخانه های دیگر:

امور زنان، حج و اوقاف، صحت ٬تحصیالت عالیبرعالوه وزارت معارف، وزارت های سابقه حمایت از سواد آموزی در غیرهعامه، احیا و انکشاف دهات، امور داخله، دفاع و

در بخش ها و و در انکشاف کورس های سواد آموزی حرفوی نقش مهم تخنیکی دار بوده داشته، و زمینۀ* آموزش مهارت های تولیدی را فراهم می کنند. موضوعات مختلف

این وزارت ها برای انطباق کورس های سواد آموزی در مناطق مختلف افغانستان نیز کمک خواهند کرد. تمام وزارت ها فعالیت های سواد آموزی خود را در هماهنگی با

برای بهبود برنامه های سوادومعینیت سواد آموزی وزارت معارف انجام خواهند داد. خود در سطح ملی، والیتی و ولسوالی ها، پالیسی ها و دستوریآموزی برای نیروی کار

العمل هایی را تهیه خواهند کرد. عالوه بر این، آنها درسازماندهی جوانان، ارائه تسهیالت کمک خواهندی بین سواد آموزان و فعالیت های مداوم انکشافتتوسعه و ایجاد ارتباطا

کرد. اشتراک )وزرا( در کمیسیون ملی عالی سواد آموزی و اشتراک کارکنان تخنیکی در

جلسات الیف )طرح سواد برای توانمندی(.نقش معینیت سواد آموزی

نظارت کلی بر تطبیق سواد آموزیصدور تصدیقنامه؛تهیه استندرد های ارزیابی سواد آموزان و نظارت از پروسۀ* ارزیابی

شناسایی،؛ آموزش و کمک به مربی ها و معلمان تا به سطح قریه ها؛برای معلمان تهیه و تولید مواد آموزشی و نصاب تعلیمی؛حمایت و نشر بهترین شیوه های آموزشی

ایجاد سیستم مدیریت معلومات سواد آموزی و تعلیمات؛متناسب با زندگی هر سواد آموز کمک بهو هماهنگی با تمویل کننده ها ؛ جمع آوری، تحلیل و انتشار معلومات–غیررسمی

شرکا برای اطمینان از پوشش ملی برنامه ها. ارزیابی سواد آموزان مطابق به ستندرد های دولتی، و فراهم سازی تصدیق نامۀ* تاییدی

برای موفقیت های مبتنی بر استندرد ها. معینیت سواد آموزی برای تالش در جهت استندرد سازی و هماهنگ کردن تالش ها در بخش سواد آموزی، نصاب تعلیمی و مواد

آموزشی تهیه شده توسط نهادهای خارج وزارت معارف را در مرکز مورد تایید قرار خواهد داد. بنابراین برای درخواست و گرفتن تاییدی وزارت معارف، برای نصاب های

تهیه شده در خارج وزارت، باید سیستمی طراحی گردد. و انکشاف ظرفیت کارکنان سواد آموزی شامل انکشاف ظرفیتغیرمتمرکزمدیریت

نظارت و ارزیابی غیرمتمرکزتطبیق صنوف سواد آموزی در زمان مناسب

28

دیگر وزارتخانه ها، تمام شرکای تسهیلمیان نقطه اتصالمعینیت سواد آموزی به عنوان کننده، تمویل کننده ها، و موسسات غیر دولتی در سطح ملی عمل خواهد کرد. معینیت سواد آموزی مرکز شناسایی/ اقتباس و انتقال استندرد ها و شیوه های برتر آموزشی و آموزش سرمربی ها، مربی های والیتی و ولسوالی ها خواهد بود. معینیت سواد آموزی

نقش اصلی نظارت بر تمام فعالیت های سواد آموزی در کشور، طرح پالیسی های الزم، تعیین استندرد ها برای ارزیابی سواد آموز، و صدور تصدیق نامه برای معلمان و آموزش

آنها، و تهیه نصاب تعلیمی و مواد آموزشی را به عهده دارد. جمع آوری و انتشار معلومات در مورد برنامه های سواد آموزی موجود، شناسایی شیوه های برتر آموزشی و دروس

معینیت سواد آموزیاستراتیژیکآموخته شده در سراسر کشور نیز از جمله وظایف خواهد بود.

تسهیل ادغام سواد آموزی با چهارچوب ملی قابلیت ها در افغانستانهماهنگی در واگذاری فعالیت های خاص به موسسات غیر دولتی ملی و بین المللی در

مورد و زمان مناسب آن. واگذاری وظایف و فعالیت ها در مطابقت با نیاز های معینیت سواد آموزی و وزارت معارف خواهند بود و معینیت سواد آموزی قرار داد های واگذاری

را سرپرستی و نظارت خواهد کرد. نقش آمریت های والیتی سواد آموزی

هماهنگ کردن تالش های سواد آموزی در سطح والیاتسرپرستی و نظارت از تطبیق سواد آموزی هماهنگی و ارتباط با دیگر بخش های دولتی و موسسات، بهولسوالیدفاتر والیتی و

با تیم های منطقه ای برنامه ملی انکشاف مهارت های وزارتهماهنگیصورت خاص کار ، امور اجتماعی، شهدا و معلولین را تسهیل خواهند کرد.

نقش مدیریت سواد آموزی ولسوالی هاهماهنگ کردن تالش های سواد آموزی در سطح ولسوالیسرپرستی و نظارت بر تطبیق سواد آموزیدفاتر ولسوالی ها، هماهنگی و ارتباط با دیگر بخش های دولتی و موسسات، به صورت

با تیم های منطقه ای برنامه ملی انکشاف مهارت های وزارت کار ، امورهماهنگیخاص اجتماعی، شهدا و معلولین را تسهیل خواهند کرد.

نقش جوامع محلیسازمان های تطبیق کننده برنامه سواد آموزی مستقیما با گروه ها و نهاد های محلی کار

خواهند کرد تا ظرفیت آنها برای مدیریت اقدامات محلی بلند برده شود. این سازمان ها به عنوان شرکای تسهیل کننده عمل خواهند کرد و از جمله نقش های کلیدی آنها

پاسخگویی به نیاز های خاص جوامع محلی است. بر مبنای ساختار های محلی، مانند شوراهای محلی ساخته شده از طریق برنامۀ* همبستگی ملی، به جوامع در بخش های

مورد نیاز ذیل کمک صورت خواهد گرفت: oبسیج حمایت های مادی و اجتماعی برای سواد و مهارتهای تولیدی؛oشناسایی وحمایت معلمان و سواد آموزان و نظارت بر آنها؛oانکشاف، مدیریت و نگهداری تسهیالت آموزشی محلی وoمحلی های مدیریت، نظارت و ارزیابی برنامه

نقش موسسات ملل متحد و موسسات تمویل کننده

29

موسسات ملل متحد و موسسات تمویل کننده کمک تخنیکی برای ظرفیت سازی هم در دولت و هم در جوامع محلی فراهم می کند. آنها کمک های خویش را از طریق تطبیق

الیفبرنامه های سواد آموزی به شیوۀ* هماهنگ، نظیر ابتکارات دوامدار تحت جلسات )طرح سواد برای توانمند سازی( ادامه خواهند داد. از کمک های تمویل کننده ها به طور

گسترده برای ایجاد ساختار معینیت سواد آموزی، ظرفیت سازی در سطوح مرکز، والیات و ولسوالی ها و برای تطبیق برنامه های موثر سواد آموزی در سراسر کشور استفاده

خواهد شد. مشارکت در جمع آوری کمک های مالی

نقش موسسات غیر دولتی )انجو ها(،با در نظر داشت نقش چند گانه ای که فعال توسط انجوها در افغانستان ایفا می گردد

مثل تطبیق برنامه های سواد آموزی، آموزش کارکنان بخش سواد آموزی، ارائه انواع مختلف آموزش مهارت ها و بسیج جوامع محلی برای فعالیت های انکشاف اجتماعی.

به ظرفیت انجو ها، نقش ها در سطوحکه در بستگینقش انجو ها چند بعدی خواهد بود. ملی، والیتی، ولسوالی ها، قریه ها فرق خواهد کرد، در ساحه، نقش اساسی انجو ها

تسهیل بسیج جوامع و نیز تطبیق کورس های سواد آموزی و آموزش مهارت ها در هماهنگی با معینیت سواد آموزی خواهد بود. در سطوح والیتی و ملی، بر عالوه خدمات تخنیکی، نقش اصلی انجو ها تالش برای اصالح پالیسی ها، تخصیص منابع، سازگاری با

مبتنی خواهد بود. متغیرشرایط و واقعیت های نقش بخش خصوصی و سازمان های داوطلبانه

رهبران کسب و کار های خصوصی اصلی در افغانستان، انگیزه طبیعی برای بهبود سطح سواد کارکنان خویش دارند و نیز مسئولیت دارند تا در طرح های ملی سواد آموزی برای منافع کشور در سطح کالن مشارکت نمایند. بخش خصوصی می تواند هم در ایجاد تقاضا

برای برنامه های سواد آموزی و هم در بخش عرضه با فراهم سازی محل آموزش، مربی و مواد آموزشی نقش ایفا نمایند. بخش خصوصی به شکل طبیعی بین تقاضای

بازار محلی، برای مهارت های تولیدی خاص، و انکشاف نصاب تعلیمی، برای کورس های سواد آموزی فراهم کنندۀ* نیروی کار با سواد، ارتباط برقرار می کند. به گونه بسیار

مشابه، بخش داوطلبانۀ* افغانستان نیز شریک مهمی پنداشته می شود، که به بلند بردنسطح آگاهی در باره اهمیت سواد آموزی و تشویق معلمان داوطلب کمک خواهد کرد.

نقش رسانه هارسانه ها در افغانستان پتانسیل قابل توجهی برای کمک به گسترش سواد در

رسانه ها به گروه وسیعی از دارند. از طریق تلویزیون، رادیو، و چاپ، سراسرکشور رسانه ها دسترسی به تعداد، طریق تلویزیون، رادیو، وچاپاز مردم دسترسی دارند.

از رسانه ها هم می توان به عنوان فرصتی برای افزایش سطحزیادی از مردم دارند. آگاهی در مورد مسائل مربوط به سواد و هم به عنوان وسیله ای برای ارائه آموزش

مستقیم سواد استفاده کرد. رسانه ها از این پتانسیل برخوردارند که به عنوان ابزاری برای ارتقای سطح سواد در

شرایط و محیط های مختلف، به صورت خاص در نواحی که امکان تطبیق برنامه های آموزش استندرد وجود ندارد، مورد استفاده قرار گیرند. تلویزیون و رادیو امکان ارائه

منظم محتوای سواد آموزی با کیفیت را برای طیف وسیعی از مخاطبان فراهم می کند.

30

گزینه های بالقوه برای بهره برداری از قدرت رسانه ها برای گسترش سواد در :افغانستان عبارتند از

oایجاد مکانیزم خاص برای مشارکت هرچه بیشتر رسانه ها در انکشاف سواد آموزی در افغانستان

o رسانه، چاپ و ردن فعالیتهای تلویزیون، رادیوهماهنگ کتهیه پالن عملیاتی برای ؛ سوادآموزیهای دیجیتال گسترده تر در ترویج و گسترش

oانکشاف محتوای آموزشی مخصوص رسانه ها مطابق به نصاب های تعلیمی سواد آموزی ملی و محلی؛

oتعهد قابل توجه رسانه ها برای اختصاص زمان خاص جهت نشر برنامه های آموزشی و سواد آموزی؛

oدن اجزای مربوط به رسانه ها هم در جهت افزایش سطح آگاهی و هم ارائهیگنجان محتوای آموزشی در پروژه های معینیت سواد آموزی و شرکای ملی و بین المللی

سواد آموزیo .به کارگیری تکنالوژی های مختلف مدرن برای نشر برنامه های آموزش سواد

چارچوب نظارت و ارزیابی3.2 است مروری بر اهدافچارچوب نظارت و ارزیابی که در چارچوب منطقی ذیل ارائه شده

کلی، نتایج متوقعه، فعالیت ها، شاخص ها، و وسیله تصدیق مربوط به اهداف استراتیژیک وساحۀ* تمرکز است.

31

چارچوب منطقی

سطوح در آمد باالتر و کاهش فقر؛ شرایط زندگی بهبود یافتهتاثیر:

هدف: %66% برای زنان و 51% )59 تا 1392/2013% مردان( در سال 50% زنان، 20% )36افزایش میزان ملی سطح سواد از .1

ساله و باالتر، با بیشتر تحت پوشش قرار دادن15، در بین تمام گروه های زن و مرد 2020/ 1399برای مردان( در ختم پولیس ٬زنان، گروه های اقلیت لسانی، جوامع تجرید شده، کوچی ها، و افراد معلول و اردو کاران سابقه

بعد از تکمیل برنامه های سواد آموزیطویل المدت/ مادام العمرفراهم سازی زمینه دسترسی به آموزش دوامدار و یادگیری .2 ساله و باالتر 15برای شمار بیشتری از افراد

ساله و باالتر دارای مهارت های انکشاف روستایی و معیشت بهتر، از طریق کسب سواد همراه با15 افزایش شمار افراد .3حرفه

نتایج متوقعه: More and better trained graduates from literacy programs that are relevant for the learner

افزایش دسترسی به سواد آموزی اساسی عمومی و سواد آموزی همراه با مهارت ها همراه با سهولت دسترسی به آموزش.1 والیت، با بیشتر تحت پوشش قرار دادن زنان، گروه های اقلیت34 ساله( در سراسر 45-15دوامدار برای بزرگساالن )

لسانی، جوامع تجرید شده، کوچی ها و افراد معلولبهبود کیفیت یادگیری و یاددهی و ارتباط بیشتر سواد آموزی با سواد آموز .2

خروجی ها: افزایش تقاضا برای سواد آموزی و فرصت های بیشتر برای دسترسی عادالنه به انکشاف سواد آموزی همه جانبه همراه با1.1-1.6

تالش های خاص برای افزایش فرصت ها برای گروه های مورد هدف

32

از طریقمادام العمرمرتبط به تعلیمات دوامدار و آموزش نصاب تعلیمی اصالح شده مبتنی بر قابلیت ها و شاگرد محوری، 1.2سیستم تصدیق دهی و وضعیت معادل انواع مختلف برنامه ها )عمومی، مهارت محور(.

معلمان کافی استخدام شده و آموزش دیده در زمینه شیوه های آموزش بزرگساالن 2.2 سیستم بهبود یافتۀ* چاپ و نشر مواد آموزشی 3.2 مکانیزم های مناسبنظارت بر پیشرفت تعلیمی در بخش سواد آموزی4.2 حمایت سیاسی و اجتماعی بسیج شده برای سواد آموزی 1.3 مشارکت قویتر مردم محل2.3. ظرفیت مدیریت تقویت شده 3.3در مورد تصویر شده )عکس و بدل( هماهنگی تقویت شده 4.3

33

34

چارچوب منطقیسطوح در آمد باالتر و کاهش فقر؛ شرایط زندگی بهبود یافته )اهداف انکشافی هزاره(:رتاثی

هدفمبناشاخص هاهدف1399/2020

فرضیاتوسیله تایید

میزان: افزایش 1هدف ملی سطح سواد در بین

تمام گروه های زن و ساله و باالتر، با15مرد

بیشتر تحت پوشش قرار دادن زنان، گروه

های اقلیت لسانی، جوامع تجرید شده، کوچی ها، و افراد

معلول.

در صد بزرگساالن با سواد در سراسر کشور به

تفکیک جنیست *نسبت میزان سطح سواد کوچی ها به میزان سطح

سواد ملی *نسبت میزان سطح سواد

معلوالن به میزان سطحسواد ملی

*نسبت میزان سطح سواد اقلیت های قومی - لسانیبه میزان سطح سواد ملی

والیت با10* نسبت: کمترین میزان سطح سواد

والیت با باالترین10به میزان سطح سواد

36%( 20% %50زنان،

مردان( در سال

1392/2013

59%( 51% برای زنان و

% برای66مردان(

National Risk and Vulnerability Assessment Survey

سروی سنجش سطح سواد در

افغانستان )ALASیا دیگر )

سروی ملی سنجش سطح سواد )که باید

طراحی گردد(.

ثبات سیاسی

طبیعی وآفات نبود شرایط دیگر

رویگذار تأثیرمعیشت و رفاه مردم

Literacy training linked to continuing education and lifelong learning through accreditation and equivalence status

فراهم سازی:2 هدف زمینۀ* دسترسی به آموزش دوامدار و

یادگیری مادام العمر بعد از تکمیل برنامه

های سواد آموزی برای شمار بیشتری از افراد

ساله و باالتر15

. در صد فارغان1شاخص صنوف سواد آموزی که بعد از فراغت تحصیالت

خود را ادامه می دهند به تفکیک جنسیت، قومیت وموقعیت های جغرافیایی

. در صد فارغان2شاخص صنوف سواد آموزی که

شرایط الزم را برای ادامه تحصیل دارند به تفکیک

تعیین نشدهموجود نیستاست.

سروی ها و مطالعات تعقیبی

که باید منظماانجام شود

موسسات تعلیمی ظرفیت جذب شمار

فزایندۀ* فارغان برنامه های سواد آموزی را داشته

باشند.

35

جنسیت، قومیت، وموقعیت جغرافیایی

. افزایش شمار3هدف ساله و باالتر15افراد

دارای مهارت های انکشاف روستایی و

معیشت بهتر، از طریق کسب سواد همراه

حرفه

درصد فارغان صنوف سواد آموزی با شرایط

بهتر زندگی به تفکیک نوع برنامه، جنسیت، قومیت،

و موقعیت جغرافیایی

تعیین نشدهموجود نیستاست

سروی ها و مطالعات تعقیبی

که باید منظماانجام شود

هدفمبناشاخص هانتایج متوقعه1399/2020

فرضیاتوسیله تایید

. افزایش1نتیجه دسترسی به سواد

آموزی اساسی عمومی و سواد آموزی همراه

مهارت ها همراه با سهولت دسترسی به آموزش دوامدار برای

45-15بزرگساالن ) 34ساله( در تمام

والیت، با بیشتر تحت پوشش قرار دادن زنان،

گروه های اقلیت لسانی، جوامع تجرید

شده، کوچی ها و افرادمعلول

تعداد مجموعی سواد آموزان در برنامه های

مختلف سواد آموزی

تعداد شاگردان در سال

1392/2013

تعداد شاگردان در سال

1399/2020

گزارش های ساالنه معینیت

سواد آموزی

ثبات سیاسی

نبودبالیایطبیعیوشرایطدیگ

گذاررتأثیررویمعیشتورفاه مردم

. بهبود کیفیت2نتیجه یادگیری و یاد دهی و ارتباط بیشتر سواد

آموزی با سواد آموز

درصد سواد آموزان که امتحان نهایی را با

موفقیت به پایان میرسانند.

گزارش های درصد70موجود نیست ساالنه معینیت

سواد آموزی

36

: دسترسی عادالنه1ساحه تمرکز پایهواساسبرای افزایشدسترسیبه آموزشسوادبرایهمه جوانانو بزرگساالنبیسواددر سراسرایجاد یک هدف:

افغانستانفرضیه هافعالیت ها/ استراتیژی هاوسیله تاییدشاخص های عملکردخروجی ها

افزایش تقاضا. 1.1خروجی برای سواد آموزی و فرصت های بیشتر برای دسترسی

عادالنه به : سواد آموزی عمومی.1

اساسی و ما بعد انکشاف سواد آموزی.2

همه جانبه؛ تلفیق مهارت های زندگی )شامل بخش های

زراعت و صحت(، و مهارت های مسلکی برای تولید درآمد و

معیشت بهتر به آموزش دوامدار و.3

آموزش مادام العمر-15برای بزرگساالن )

34 ساله( در تمام 45 والیت، با بیشتر تحت

پوشش قرار دادن زنان، گروه های اقلیت

لسانی، جوامع تجرید شده، کوچی ها و افراد

معلول

3.8میلیون سواد آموز تا ختم

آموزش1399/2020دیده اند.

سواد آموزی همراه با درصد25حرفه برای

کل سواد آموزانموجودیت برنامه های

سواد آموزی در تمام والیات متناسب با

جمعیت بی سواد هروالیت

نسبت شاگرد به معلم نفر )در30حد اکثر

تمام مناطق(

گزارش پیشرفت ساالنۀ*

معینیت سوادآموزی

انجام سنجش و بررسی منظم تا.1 مشخص شود که آیا مشارکت و

میزان تکمیل پایین به دلیل محدودیت تقاضا است یا به دلیل

محدودیت عرضه : برایافزایش تقاضا

تهیه استراتیژی حمایت و.2 همفکری برای باال بردن سطح

آگاهی ایجاد تیم های حمایت از سواد.3

آموزی با نماینده هایی از دولت، موسسات غیر دولتی، بخش های

خصوصی و غیره. به راه اندازی کمپاین ملی.4

حمایت از سواد آموزی به کمکرسانه ها

جلب توجه مالها و دیگر رهبران.5مذهبی و افراد ذی نفوذ قریه ها

برایافزایشدسترسی استفاده از منابع موجود شامل.6

مکاتب، مراکز آموزش محلی و مساجد برای مردان/ تکایا برای هم مردان و هم زنان به عنوان

محل تدویر کورس ها تقویت و انکشاف مکاتب سواد.7

آموزی و مکاتب حرفوی و مراکز آموزش محلی برای سواد

ثبات سیاسی

نبودآفاتطبیعیوشرایطدیگرت

گذارأثیررویمعیشتورفاه مردم

37

آموزان بزرگسال استفاده از دیگر شیوه های ارائه.8

برای افزایش انعطاف پذیری: آموزش از راه دور، یاد گیری

باز، کورس های ایام رخصتی، شیفت های شبانه )برای مردان(

اقتباس شیوه سواد آموزی در.9خانواده

بررسی راه اندازی مراکز فن.10 آوری اطالعات و ارتباطات، و

استفاده از مبایل، رسانهها)رادیو و تلویزیون(

فراهم سازی آموزش سواد در.11 جاهایی که تقاضای بیشتری

وجود دارد . تالش های خاص1.2خروجی

انجام شده برای فراهم سازی زمینۀ* دسترسی برای گروه

مورد نظر : زنان

فیصدی زنان سواد آموز )حد اقل باید

% باشد(60

گزارشهایپیشرفتساالنه

استفاده از معلمان اناث تعلیمات.1 عمومی و زنانی که سویه پایین تری دارند و می توانند در مورد

آموزش بزرگساالن در مراکز تربیه معلم/ و موسسات تربیه

معلم تحت آموزش قرار بگیرند . استفاده از مالها، افراد مسن یا.2

محرم به عنوان معلم سواد آموزی )در جایی که خانم

تحصیل کرده موجود نیست(. ایجاد ظرفیت برای تسهیل کننده.3

ها و نظارت کننده ها برای بسیج زنان و دختران و شناسایی نیاز

ها و مشکالت آنها آگاهی در موردسطح بلند بردن .4

ارزش سواد برای زنان تا زنان و ، مطالعهشونددختران تشویق

نمایند و زندگی خود را بهبود

38

بخشند. همکاری با موسسات و.5

وزارتخانه های مختلفی که برنامه های سواد آموزی زنان

را حمایت می کنند . تالش های خاص1.3خروجی

انجام شده برای فراهم سازی زمینه دسترسی برای گروه

مورد نظر : اقلیت های لسانی

فیصدی تدویر کورس ها به زبان مادری

اقلیت ها درصد سواد آموزان

–اقلیت های لسانی قومی

گزارشهایپیشرفتساالنه

فراهم سازی زمینه سواد آموزی.1 برای اقلیت ها به لسان خود

شان با استفاده از تالش های وزارت معارف در تهیه نصاب تعلیمی برا ی آموزش لسان –اقلیت ها )اقلیت های قومی

لسانی( آموزش معلمان تا سواد را به.2

لسان های بومی آموزش دهند. . تالش های خاص1.4خروجی

انجام شده برای فراهم سازی زمینه دسترسی برای گروه

مورد نظر : افراد دارایمعلولیت

فیصدی سواد آموزان معلول

گزارشپیشرفت ساالنه

شناسایی منابع خاص در سطوح.1 محلی برای مواجه با انواع خاص

معلولیت آموزش معلمان در مورد نحوۀ*.2

کار با سواد آموزان معلول در صنوف مختلط با دیگر سواد

آموزان آموزش معلمان در مورد نحوۀ*.3

مواجه با سواد آموزانی که دچاراختالل بینایی و شنوایی هستند

تهیه مواد برای آموزش.4 ناشنوایان و افراد نابینا )وزارت

معارف با کمک متخصصان( مشوره با نهاد هایی که در

زمینۀ* معلولیت تجربه دارند. . تالش های خاص1.5خروجی

انجام شده برای فراهم سازی زمینه دسترسی برای گروه

مورد نظر : کوچی ها

فیصدی سواد آموزان کوچی

گزارشپیشرفت ساالنه

انجام نیازسنجی برای شناسایی.1نیازهای کوچی ها

تهیه برنامه های موقت برای.2 فصل زمستان کوچی ها و

39

بررسی رویکرد های ماجوالر مرتبط با شرایط و نیاز های

جمعیت کوچی. . تالش های خاص1.6خروجی

انجام شده برای فراهم سازی زمینۀ* دسترسی برای گروهمورد نظر : نواحی نا امن

فیصدی سواد آموزانی ناامن ترین13که در

والیت کشور زندگی می کنند به تفکیک

جنسیت

ایجاد میکانیزم های که بتوان از.1 منابع و تجارب برنامه هایی که

به صورتتوسط وزارت معارف اجرا می شود مانندهمزمان

استفاده از برنامۀ* مشارکتجهانی برای تعلیم و تربیه

: کیفیت و ارتباط2ساحه تمرکز موثریت بخشیدن بیشتر به تمام منابع موجود برای رسیدن به نتایج متوقعه دلخواه و مطمئن شدن از این کههدف:

تمام آموزش سواد مرتبط به نیاز سواد آموز و مرتبط به نیاز جامعه به عنوان کل است. خروجی ها و

فعالیت ها سواالت عملکرد و شاخص

های عملکرد وسیله

تاییدفرضیه هافعالیت ها/استراتیژی ها

.2.1خروجی نصاب تعلیمی

اصالح شده مبتنی بر قابلیت ها و

شاگرد محوری، مرتبط به تعلیمات دوامدار و آموزش

مادام العمر از طریق سیستم

فیصدی برنامه ها/مراکزی که نصاب تعلیمی مبتنی

برقابلیت ها و شاگرد محوری مرتبط به تعلیمات

دوامدار و آموزش مادام العمر را مورد استفاده

قرار می دهند

گزارش های ربع

وارنظارت

مشخص ساختن سطوح قابلیت ها برای سواد آموزی و تهیه نصاب تعلیمی مبتنی

برقابلیت مرتبط با چارچوب ملی قابلیت هادر افغانستان

مرور و شناسایی نیاز های بسترهای متنوع محلی و انواع مختلف سواد آموزان از طریق

مشوره با رهبران محلی، دیگر وزارتخانه های ذیربط و به طور خاص برنامه همبستگی

ملی

40

تصدیق دهی و وضعیت معادلیت

انواع مختلف برنامه ها )سواد آموزی عمومی، سواد آموزی همراه با

مهارت(.

تهیه نصاب تعلیمی برای سواد آموزیاساسی عمومی

تهیه نصاب تعلیمی برای سواد آموزی همراه با مهارت ها که در بافت محلی کاربرد داشته

باشد. تهیه مواد یاد دهی یاد گیری برای نصاب های

تعلیمی مختلف

:2.2خروجی معلمان کافی

استخدام شده و آموزش دیده در زمینۀ* شیوه های

آموزش بزرگساالن

نسبت شاگرد به معلم به تفکیک نوع برنامه،

جنسیت، و مناطقجغرافیایی

درصدی معلمانی که روز6حد اقل برای

روز5قبل از خدمت و ضمن خدمت آموزش

دیده اندفیصدی مربیانی که حد

روز قبل از8اقل روز ضمن5خدمت و

خدمت آموزش دریافتکرده اند.

درصدی معلمانی که روش های تدریسی

شاگرد محوری متناسب با بزرگساالن

را به کار می برند ) چهار ماه بعد از

زمانی که آموزش دیدهاند(.

گزارشپیشرف

ت و گزارش نظارتربع وار

ایجاددیپارتمنتآموزشبزرگساالندرموس.1ساتتربیهمعلم

تطبیق سیستم آموزش سرمربی ها.2و مربی های اصلی

استخدام و آموزش معلمان مکاتب.3رسمی و معلمان داوطلب

موجودیت کاندیدا های کافی واجد شرایط درنواحی تحت پوشش

سیستم بهبود2.3 یافته چاپ و نشر

درصدی سواد آموزان که در شروع و در طول

گزارشپیشرف

ایجاد سیستمی برای چاپ و نشر مواد.1 آموزشی به مراکز آموزش محلی و دیگر

ثبات سیاسی و امنیتی

41

کورس ها به موادمواد آموزشی آموزشی دسترسی

دارنددرصدی مراکز

آموزشی که در طول دو ماه بعد از دریافت مواد آموزشی از آنها

استفاده می کنند

ت و گزارش نظارتربع وار

مراکز سواد آموزی

مکانیزم های2.4 مناسبنظارت بر

پیشرفت تعلیمی دربخش سواد آموزی

ابزار ارزیابی پیشرفت تعلیمی هم برای سواد آموزی عمومی و هم

برای سواد آموزی همراه با حرفه تهیه

شده است.از پیشرفت تعلیمی

تمام سواد آموزان ارزیابی صورت می

گیرددارایالیات درصدی و

مراکز امتحاندرصدی کورس های

سواد آموزی که حد اقل ماهانه توسط

مربی ها نظارت میشوند

درصدی ولسوالی ها که گزارش های نظارت

قابل اعتماد دارند.

گزارش های

نظارت

تطبیق ابزار ارزیابی پیشرفت تعلیمی.1 برای نظارت از پیشرفت سواد آموز و

برای بدست آوردن تصدیقنامه ایجاد مرکز امتحان در هر والیت.2 استخدام و آموزش نظارت کننده ها /.3

سوپروایزر ها

ثبات سیاسی و امنیتی

: مدیریت و ارائه خدمات3ساحه تمرکز

42

وجوامعمحلیازمنابع کننده درسطوحمختلف،شرکایتطبیق( وزارتمعارف،دیگروزارتهایمربوطه )دولتهدف:استفادهاعظمیخواهندکرد،این امرباوجودقوانینواضحیکهحمایتواعتمادمتقابلراارتقادهد، میسر خواهد شد.

43

وسیلهشاخص های عملکردخروجی هاتایید

فرضیه هافعالیت ها/ استراتیژی ها

حمایت3.1خروجی سیاسی و اجتماعی

بسیج شده برای سوادآموزی

تعدادرویدادها،سخنرانی ی که سواد آموزیها

در دستور کار آنهااست.

فیصدی افزایش بودجه سواد آموزی نسبت به

مقدار فعلی

گزارش منظم

رویداد ها، سخنرانی

ها وکمپاین ها

ارزیابی ها و

مطالعات انجامشده

تاسیس کمیسیون عالی برای سواد آموزی.1به رهبری معاون رئیس جمهور

انجام فعالیت ها برای جذب حمایت اعضای.2 پارلمان، کابینه، استفاده از فرصت ها در

مراسم و رویداد های ملی در زمینه

ثبات سیاسی و امنیتی

ادامه کمک های تمویلکنندگان

مالکیت3.2خروجی محلی و مشارکت تقویت

شده مردم محل

تعداد جلسات ساالنه مردم محل در مورد

سواد آموزیدرصدی صنوف سواد

آموزی که براساس درخواست شوراهای

محلی یا دیگر نمایندگان جوامع

محلی تاسیس گردیدهاست.

درجه تنوع نصاب های تعلیمی مورد استفاده

در سراسر کشور

گزارش های

نظارت وارزیابی

ایجاد مفاهمه با وزارت احیا و انکشاف.1دهات و برنامه همبستگی ملی

حمایت از شورا های محلی در بخش.2 آموزش سواد از طریق همکاری نزدیک با

برنامه همبستگی ملی تشریک مساعی با کار وزارت معارف برای.3

تقویت کمیتۀ* مدیریت مکاتب، شورا ها ،بسیج کننده های اجتماعی

ثبات سیاسی

. ظرفیت3.3خروجی مدیریت تقویت شده

درصدی کارکنان سطح مرکز/ والیتی /

ولسوالی که در زمینۀ* مدیریت ، نظارت، ارزیابی، و تضمین

کیفیت حد اقل ساالنه

گزارش های

ساالنهارزیابی

مرور

مرور و تقویت نقش دولت در مرکز و سطح.1 محالت به عنوان تطبیق کننده و در نظارت

و ارزیابی و تضمین کیفیت بررسی واگذاری ارائه برنامۀ* سواد آموزی.2

به موسسات غیر دولتی و جامعه مدنی تاسیس یک سیستم مدیریت معلومات.3

44

یکبار آموزش دیدهباشد

نظارت و ارزیابی با معلومات دقیق و به

موقع جمع آوری شده و ارزیابی های انجام شده تقویت شده و برای تصمیم گیری مورد استفاده قرار

می گیرد. /کارکنان سطح مرکز

والیتی/ ولسوالی درخواست ها/ نقل و انتقال ها/ اسناد )از جمله پرداخت های مالی ( را به موقع

طی مراحل می کنند. کارکنان دولت که %

وظایف خود را به حد قابل قبول انجام می

دهند، % کارکنان دولت که پایین از

سطح قابل قبول کار می کنند و % کارکنان دولت که باالتر و بهتر

از سطح قابل توقع کار خود را پیش می

برند.

ساالنه عملکردکارکنان

آموزش و تعلیمات غیر رسمی برای تعقیبپیشرفت در ارائه برنامه های سواد آموزی

تاسیس بخش تحقیق برای ارزیابی منظم.4 شامل مطالعات تعقیبی فارغان کورس های

سواد آموزی شناسایی نیاز های آموزشی در بخش.5

ظرفیت سازیتطبیق برنامه ارتقای ظرفیت.6

هماهنگی3.4خروجی تقویت شده

پراکندگی کمتر در ارائه برنامه های سواد آموزی: پوشش بهبود

یافتۀ* برنامه های سوادآموزی

گزارش های

نظارت وارزیابی

تاسیس کمیسیون عالی برای سواد آموزی.1به رهبری معاون رئیس جمهور

تقویت نقش الیف در اطمینان از تشریک.2 مساعی و هماهنگی بین ارائه کنندگان سواد

آموزی

45

نصاب تعلیمی هماهنگ، آموزش و

معاش هماهنگمعلمان

شیوع بیشتر روش های برتر آموزشی

زمینه سازی برای همکاری با دیگر وزارتخانه.3 های مربوطه )وزارت کار، امور اجتماعی،

شهدا و معلولین، وزارت داخله، وزارت دفاع، وزارت احیا و انکشاف دهات، وزارت امور زنان( تا سواد در برنامه های انکشاف

مهارت های آنها شامل گردد. 14: ساختار سازمانی معینیت سواد آموزی1ضمیمه

14 . کند. تغییر است ممکن باال ساختار این بنابر و است معینیت ساختار تجدید حال در آموزی سواد معینیت

46

: اهداف ساالنه و تخمین هزینه2ضمیمه

47

عنوانبخشیازاجرایاستراتیژیملیسوادآموزی،جداولزیرشامالهدافپیشنهادیبه.ساالنه،وهزینههایمرتبطبافعالیتهایپالنشدهبرایرسیدنبهاهدافبیانشدهاست

15جدول همراه اهداف

اهداف ساالنهمبناشاخصاهداف139

1139

2139

3139

4139

5139

6139

7139

8139

9افزایشمیزانملیسطحاهداف

%20% )36 سواداز (مردان% 50 زنان،

1392/2013 درسال % برای51% )59تا

% برای66زنان و مردان( در ختم

، در بین تمام2020 گروه های زن و مرد

ساله و باالتر، با15 بیشتر تحت پوشش

قرار دادن زنان، گروه های اقلیت لسانی، جوامع تجرید شده، کوچی ها، و افراد

معلول.

میزان ملی سطح سواد%51%45%39%35%30%27%23%20%18)زنان(

میزان ملی سطح سواد%66%63%61%58%56%54%52%50%48)مردان(

میزان ملی سطح سواد%59%54%50%47%44%41%38%36%33)مجموع(

*نسبت میزان سطح سواد کوچی ها به میزان

سطح سواد ملی

موجو د

نیست

*نسبت میزان سطح سواد معلوالن به میزان

سطح سواد ملی

موجو د

نیست

*نسبت میزان سطح سواد اقلیت های قومی -

لسانی به میزان سطحسواد ملی

موجو د

نیست

والیت با10* نسبت: کمترین میزان سطح

عالمت توجهداشتهباشیدکه. 15 با که اند "*"برایشاخصهای شده گنجانده نظارتوارزیابی در استفاده منظور ندارد،امابه .مشخصشده،هیچهدفثابتیوجود

48

اهداف ساالنهمبناشاخصاهداف139

1139

2139

3139

4139

5139

6139

7139

8139

9 والیت با10سواد به

باالترین میزان سطحسواد

فراهمسازیزمینهدستر سی به

آموزشدوامدارویادگیری لعمر بعد ازماداما

تکمیل برنامه های سواد آموزی برای شمار بیشتری از

ساله و15افراد باالتر

. در صد1شاخص * فارغان صنوف سواد

آموزی که بعد از فراغت تحصیالت خود را ادامه

می دهند به تفکیک جنسیت، قومیت و

موقعیت های جغرافیایی

نتایجمتوقعه

افزایش دسترسی)مجموع برنامه ها(

فیصدی بزرگساالن بی سوادی که در برنامه های سواد آموزی شرکت می

کنند )مجموع( فیصدی بزرگساالن بی

سوادی که در برنامه های سواد آموزی شرکت می

کنند )زنان( فیصدی بزرگساالن بی

سوادی که در برنامه های سواد آموزی شرکت می

کنند )مردان( * فیصدی بزرگساالن بی

سوادی که در برنامه های سواد آموزی شرکت می

کنند )کوچی ها(

49

اهداف ساالنهمبناشاخصاهداف139

1139

2139

3139

4139

5139

6139

7139

8139

9 * فیصدی بزرگساالن بی

سوادی که در برنامه های سواد آموزی شرکت می کنند )اقلیت های قومی -

لسانی( * فیصدی بزرگسان بی

والیت با10سوادی که از باالترین میزان سطح سواد فعلی در برنامه

های سواد آموزی شرکتمی کنند.

* فیصدی بزرگسان بی والیت با10سوادی که از

پایین ترین میزان سطح سواد فعلی در برنامه

های سواد آموزی شرکتمی کنند.

بهبود کیفیت و ارتباط بیشتر سواد آموزی با

سواد آموز

ه ازفیصدی افرادی ک صنوف سواد آموزی

فراغت حاصل می کنند)مجموع(.

ه ازفیصدی افرادی ک صنوف سواد آموزی

فراغت حاصل می کنند)زنان(.

ه ازفیصدی افرادی ک صنوف سواد آموزی

فراغت حاصل می کنند)مردان(.

50

اهداف ساالنهمبناشاخصاهداف139

1139

2139

3139

4139

5139

6139

7139

8139

9 ه از* فیصدی افرادی ک

صنوف سواد آموزی فراغت حاصل می کنند

)کوچی ها(. ه از* فیصدی افرادی ک

صنوف سواد آموزی فراغت حاصل می کنند

)اقلیت های قومی -لسانی(.

* فیصدی افرادی که از والیت با باالترین10

میزان سطح سواد فعلیفراغت می یابند.

* فیصدی افرادی که از والیت با پایین ترین10

میزان سطح سواد فعلیفراغت می یابند.

ادامه16جدول همراه اهداف

عالمت توجهداشتهباشیدکه. 16 با که اند "*"برایشاخصهای شده گنجانده نظارتوارزیابی در استفاده منظور ندارد،امابه .مشخصشده،هیچهدفثابتیوجود

51

سا حهتمرکز

مبشاخصخروجی ها/فعالیت هانا

اهداف ساالنه

1391

1392

1393

1394

1395

1396

1397

1398

1399

دسترس یعادالنه

و بررسی منظم تاانجامسنجش مشخص شود که آیا مشارکت و

میزان تکمیل پایین به دلیل محدودیت تقاضا است یا به دلیل

محدودیت عرضه

تعداد سنجش ها و بررسی هایانجام شده

1111111

تهیه استراتیژی برای همفکری و کمک به افزایش سطح آگاهی

شامل تاکید بر اهمیت سواد آموزیبرای زنان

1استراتیژی تهیه شده

راه اندازی کمپاین حمایت به کمکرسانه ها

تعداد کمپاین های انجام شدهبرای کل جمعیت و زنان

جلبتوجهمالهاودیگررهبرانمذهبیوافرادذی

نفوذقریهها

تعدادمالودیگررهبرانمذهبیوافرادذینفوذ قریهها که در مورد اهمیت سواد

آموزی آموزش دیده اند تعداد صنوف سواد آموزی ایجادایجاد صنوف سواد آموزی

شده: سواد آموزی عمومی)زنان(

389

524

618

721

835 955

1,079

تعداد صنوف سواد آموزی ایجاد شده: سواد آموزی عمومی

)مردان( تعداد صنوف سواد آموزی ایجاد

شده: سواد آموزی همراه با

52

سا حهتمرکز

مبشاخصخروجی ها/فعالیت هانا

اهداف ساالنه

1391

1392

1393

1394

1395

1396

1397

1398

1399

مهارت )زنان( تعداد صنوف سواد آموزی ایجاد

شده: سواد آموزی همراه بامهارت )مردان(

تعداد معلمان استخدام شده:سواد آموزی عمومی )زنان(

تعداد معلمان استخدام شده:سواد آموزی عمومی )مردان( تعداد معلمان استخدام شده: سواد آموزی همراه با حرفه

)زنان( تعداد معلمان استخدام شده: سواد آموزی همراه با حرفه

)مردان( تاسیس و تقویت مراکز آموزش

محلی موجود تعداد مراکز آموزش محلی

تاسیس شده تطبیق دوره آزمایشی سواد آموزی

با استفاده از مبایل و رسانه ها)رادیو و تلویزیون(

تعداد دوره ها آزمایشی برگزار شده/ تعداد والیات /ولسوالی

های تحت پوشش ایجاد ظرفیت در معلمان و نظارت

کننده در زمینه بسیج زنان و دختران و شناسایی نیاز ها و

مشکالت آنها

تعداد معلمان / نظارت کننده ها که در مورد نیاز ها و مسائل زنان

آموزش دیده اند.

فراهم سازی زمینه سواد آموزی برای اقلیت ها به لسان خود شان

با استفاده از تالش های وزارت

تعداد اقلیت های قومی لسانی که نصاب تعلیمی برای شان تهیه

شده است.

53

سا حهتمرکز

مبشاخصخروجی ها/فعالیت هانا

اهداف ساالنه

1391

1392

1393

1394

1395

1396

1397

1398

1399

معارف در تهیه نصاب تعلیمی برایآموزش لسان اقلیت ها

آموزش معلمان برای تدریسلسان های بومی

تعداد معلمانی که در زمینه تدریس زبان بومی آموزش دیده

اند آموزش معلمان در زمینه شیوه کار

با سواد آموزان معلول تعداد معلمانی در زمینه شیوه کار

با سواد آموزان معلول آموزشدیده اند

معلمان در مورد نحوهآموزش مواجه با سواد آموزانی که دچاراختالل بینایی و شنوایی هستند

تعداد معلمانی که در مورد نحوه برخورد با سواد آموزان دچار

اختالالت بینایی و شنوایی آموزشدیده اند

تهیهموادبرایآموزشناشنوایانوافرادنا توسط )بینا

( دروزارتمعارفباکمکمتخصصان با نهاد هایی که در زمینهمشوره

معلولیت تجربه دارند.

مواد تهیه شده برای سوادآموزان نابینا و ناشنوا

انجام نیازسنجی برای شناسایینیازهای کوچی ها

نیاز سنجی انجام شده برایشناسایایی نیاز های کوچی ها

تهیه برنامه های موقت برای فصل زمستان کوچی ها و بررسی

رویکرد های ماجوالر مرتبط باشرایط و نیاز های جمعیت کوچی

نصاب تعلیمی ماجوالر تهیه شدهبرای کوچی ها

افزایش تعداد مشمولین صنوفسواد آموزی

تعداد سواد آموزان در برنامۀ*سواد آموزی عمومی )زنان(

23

3,134

314,541

370,881

43

2,532

50

0,752

573,25

7

647,63

1

54

سا حهتمرکز

مبشاخصخروجی ها/فعالیت هانا

اهداف ساالنه

1391

1392

1393

1394

1395

1396

1397

1398

1399

تعداد سواد آموزان در برنامۀ*سواد آموزی عمومی )مردان(

13

1,973

225,193

237,494

24

5,864

24

8,761

246,54

4

241,13

9 تعداد مجموعی سواد آموزان در

برنامۀ* سواد آموزی عمومی

365,107

539,735

608,376

67

8,397

74

9,513

819,80

1

888,76

9 تعداد سواد آموزان در برنامه

های سواد همراه با حرفه )زنان(

77,711

104,847

123,627

14

4,177

16

6,917

191,08

6

215,87

7 تعداد سواد آموزان در برنامه

های سواد همراه با حرفه)مردان(

43,991

75,064

79,165

81,955

82,920

82,181

80,380

تعداد مجموعی سواد آموزان در12برنامه های سواد همراه حرفه

1,702

179,912

202,792

226,132

24

9,838

273,26

7

296,25

6 تعداد مجموعی سواد آموزان

)تمام برنامه ها(48

6,809

719,646

811,168

904,529

999,350

1,093,069

1,185,026

*درصدی سواد آموزان کوچی*درصدی سواد آموزان معلول

*درصدی سواد آموزان از اقلیتهای قومی- لسانی

55

سا حهتمرکز

مبشاخصخروجی ها/فعالیت هانا

اهداف ساالنه

1391

1392

1393

1394

1395

1396

1397

1398

1399

10*درصدی سواد آموزان از والیتی که از باالترین میزان

سطح سواد فعلی برخوردارند 10*درصدی سواد آموزان از

والیتی که ازپایین ترین میزانسطح سواد فعلی برخوردارند

56

سا حهتمرکز

مبشاخصخروجی ها/فعالیت هانا

اهداف ساالنه

1391

1392

1393

1394

1395

1396

1397

1398

1399

کیفیت

نصاب تعلیمی اصالح شده مبتنی بر قابلیت ها و شاگرد محوری،

مرتبط به تعلیمات دوامدار و آموزش مادام العمر از طریق

سیستم تصدیق دهی و وضعیت معادل انواع مختلف برنامه ها

)عمومی، مهارت محور(.

*درصدی برنامه ها و مراکز سواد آموزی که نصاب تعلیمی قابلیت

محور را به کار می گیرند.

100%

تعداد الزم معلمان استخدام و در زمینه شیوه آموزش برزگساالن و رویکرد های شاگرد محور آموزش

. دیده اند

تعداد معلمان استخدام شده که آموزش قبل از خدمت دریافت

روز(.10کرده اند )

تعداد معلمانی که آموزش ضمن 10خدمت دریافت کرده اند )

روز(

تعداد مربی های )سطح والیتی( روز آموزش قبل از8که حد اقل

خدمت دریافت کرده اند.

57

سا حهتمرکز

مبشاخصخروجی ها/فعالیت هانا

اهداف ساالنه

1391

1392

1393

1394

1395

1396

1397

1398

1399

تعداد مربی های )سطح والیتی( روز آموزش ضمن8که حد اقل

خدمت دریافت کرده اند.

تعداد مربی های )سطح ولسوالی روز آموزش8ها( که حد اقل

قبل از خدمت دریافت کرده اند. تعداد مربی های )سطح ولسوالی

روز آموزش8ها( که حد اقل ضمن خدمت دریافت کرده اند.

6درصدی معلمانی که حد اقل روز آموزش قبل از خدمت

دریافت کرده اند.

100%

درصدی مربیانی که حد اقل برای روز آموزش قبل از خدمت8

دریافت کرده اند. .

100%

درصدی مربیانی که حد اقل برای روز آموزش ضمن خدمت8

دریافت کرده اند..

100%

58

سا حهتمرکز

مبشاخصخروجی ها/فعالیت هانا

اهداف ساالنه

1391

1392

1393

1394

1395

1396

1397

1398

1399

درصدی معلمانی که روش های آموزش شاگرد محور متناسب با

ماه بعد از4بزرگساالن را دریافت آموزش به کار می برند.

100%

سیستم چاب و نشر بهبود یافتۀ*مواد آموزشی

*درصدی مراکز آموزشی که کتب درسی و مواد آموزشی را دریافت نموده و در طی دو ماه

بعد از دریافت مورد استفادهقرار می دهند.

100%

*درصدی مراکز آموزشی که از زمان شروع صنوف به مواد

. آموزشی دسترسی دارند

100%

مکانیزم های مناسبنظارت بر پیشرفت تعلیمی در بخش سواد

آموزی

* درصدی والیات دارای مراکزامتحان

100%

تعداد نظارت کننده آموزش دیده

*درصدی صنوف سواد آموزی که از آنها حد اقل ماهانه نظارت

صورت می گیرد.

100%

*درصدی ولسوالی هایی که گزارش های نظارت قابل اعتماد

دارند.

100%

59

سا حهتمرکز

مبشاخصخروجی ها/فعالیت هانا

اهداف ساالنه

1391

1392

1393

1394

1395

1396

1397

1398

1399

مدیری تبرنام هها یس

وادآموزی

حمایت سیاسی و اجتماعی بسیجشده برای سواد آموزی

درصدی افزایش بودجه سوادآموزی نسبت به بودجه فعلی

انجام فعالیت ها برای جذب حمایت اعضای پارلمان، کابینه، استفاده از

فرصت ها در مراسم ها و رویدادهای ملی در زمینه

تعداد نمایندگانی که فعالیت های الزم برای جذب حمایت آنها انجام

شده است.

حمایت از شورا های محلی در بخش آموزش سواد از طریق

همکاری نزدیک با برنامه همبستگیملی

تعداد شوراهای محلی دارایبرنامه سواد آموزی

مروروتقویتنقشدولتدرمرکزوسطحمحالتبهعنوانتطبیقکنندهودرنظارتوارزیابیوت

ضمینکیفیت

نقشدولتدرمرکزوسطحمحالتبهعنوانتطبیقکنندهودرنظارتوارزیابیوتض

مرور گردیده است. مینکیفیت

بررسیواگذاریارائهبرنامهسوادآموزیبهموسساتغیردولتیوجامعهمدنی

واگذاریارائهبرنامهسوادآموزیبهمو سساتغیردولتیوجامعهمدنی

بررسیشده است.

کارآمدتاسیسیکسیستم آموزش و تعلیماتمدیریتمعلومات

غیر رسمی برای تعقیب پیشرفتدر ارائه برنامه های سواد آموزی

کارآمد مدیریت معلوماتسیستم آموزش و تعلیمات غیر رسمی برای تعقیب پیشرفت در ارائه

برنامه های سواد آموزی تاسیسشده است.

کمک تخنیکی در ارزیابی پیشرفت کمک تخنیکی به: تاسیس بخش

60

سا حهتمرکز

مبشاخصخروجی ها/فعالیت هانا

اهداف ساالنه

1391

1392

1393

1394

1395

1396

1397

1398

1399

تحقیق برای ارزیابی منظم شامل مطالعات تعقیبی فارغان کورس

های سواد آموزی

تعلیم و انجام مطالعات تعقیبیفراهم گردیده است.

انجام بررسی برای شناسایی نیازیها در بخش ظرفیت سازی

کمک تخنیکی برای شناسایینیازها در بخش ظرفیت سازی

مالکیت محلی و مشارکت تقویتشده مردم محل

*درصدیصنوفسوادآموزیکهبراسا واست شوراهای محلی یاسدرخ

دیگر نمایندگان جوامع محلیتاسیس گردیده است.

50%

*تعداد کارکنان سطح مرکز/ظرفیت مدیریت تقویت شده والیتی / ولسوالی ها که در زمینه

مدیریت ، نظارت، ارزیابی، وتضمین کیفیت آموزش دیده اند.

*درصدی کارکنان سطح مرکز/ والیات / ولسوالی ها که در

زمینه مدیریت ، نظارت، ارزیابی، و تضمین کیفیت حد اقل ساالنه

یکبار آموزش دیده باشد

100%

% کارکنان دولت که وظایف خود را به حد قابل قبول انجام می

دهند، % کارکنان دولت که پایین از سطح قابل قبول کار می کنند

و % کارکنان دولت که باالتر و بهتر از سطح قابل توقع کار خود

را پیش می برند.

100%

61

62

هزینه تخمین

ها جنسیبخشت

2014/20152015/20162016/20172017/20182018/20192019/20202020/2021مالحظات

  1393139413951396139713981399

کشور جمعیت کل

صندوق17,313,02017,849,72418,403,06518,973,56019,561,74120,168,15520,793,367زنوجهیجمعیتمللمتحدت

وپیشبینی201117خمین رشدساالنهجمعیت

درصد 3.1

18,178,67118,742,21019,323,21919,922,23820,539,82821,176,56221,833,036مرد

35,491,69136,591,93437,726,28438,895,79940,101,56841,344,71742,626,403مجموع

و 15جمعیت سالهآن از باالتر

ارزیابی 10,687,791 10,366,431 10,054,735 9,752,410 9,459,176 9,174,758 8,898,892زن براساسپذیری آسیب و خطر

افغانستان دربزرگساالن درصدی

با است 51.4برابر . است درصد

11,222,180 10,884,753 10,557,471 10,240,030 9,932,134 9,633,496 9,343,837مرد

21,909,97 21,251,185 20,612,206 19,992,440 19,391,310 18,808,254 18,242,729مجموع

ملی سطح میزانسواد

 %51%45%39%35%30%27%23زن

 %66%63%61%58%56%54%52مرد

 %59%54%50%47%44%41%38مجموع

با بزرگسال جمعیتسواد

4,648,649 3,955,153 3,365,114 2,863,098 2,435,974 2,072,570زن

7,371,998 6,875,324 6,412,113 5,980,110 5,577,212 5,201,459 4,851,021مرد

12,835,741 11,523,973 10,367,266 9,345,224 8,440,310 7,637,433 6,923,591مجموع

صنف مشمولینمکاتب هشتم

208,568230,332249,999273,717301,548338,174389,506زناساس بر

معلوماتوزارتمعارف

334,924361,193378,982402,494434,380475,313523,891مرد

543,491591,525628,982676,211735,928813,487913,397مجموع

برای تکمیل نرخآموزی سواد برتامۀ*

نرخ 50 %70%67%64%61%58%55%53زن صد دربر سواد %70%67%64%61%58%55%53مرد تکمیل

17 .data.un.org/\countryProfile.aspx?crname=Afghanistan

63

زی، ) اباد اساس1994)

%70%67%64%61%58%55%53مجموع

آموزی سواد فارغان 183,853230,895292,100363,434447,321542,001644,999زن

میر =83,42887,381101,997113,231118,601117,615111,870مرد و مرگ میزانصد 1.4 در 267,281318,276394,096476,665565,922659,616756,869مجموع

سواد مجموعآموزان

350,196418,858504,653597,996700,975808,899916,778زن

  158,911158,515176,217186,310185,854175,533159,008مرد

509,107577,372680,870784,306886,829984,4311,075,786مجموع

مشمولین تعدادعمومی آموزی سواد

سواد 75 687,583 606,674 525,731 448,497 378,490 314,143 262,647 زن صد درسواد شامل آموزان

عمومی آموزیبود خواهند

119,256 131,649 139,391 139,733 132,163 118,886 119,184مرد

806,839 738,323 665,122 588,230 510,653 433,029 381,830مجموع

سواد تعدادشاملینبا همراه آموزی

حرفه

229,194 202,225 175,244 149,499 126,163 104,714 87,549زنشامل 25 صد در

همراه آموزی سوادبود خواهد مهارت با

39,752 43,883 46,464 46,578 44,054 39,629 39,728مرد

268,946 246,108 221,707 196,077 170,218 144,343 127,277مجموع

کننده تسهیل مجموعمعلمان / ها

  28,076.32 24,772.52 21,467.35 18,313.62 15,455.00 12,827.52 10,724.75زن

4,869.62 5,375.69 5,691.78 5,705.75 5,396.64 4,854.51 4,866.66مرد

32,945.93 30,148.21 27,159.13 24,019.38 20,851.65 17,682.02 15,591.41مجموع

/ ها کننده تسهیلآموزی درسواد معلم

عمومی

آموزی 13,752 12,133 10,515 8,970 7,570 6,283 5,253زن سواد درمعلم یک 50عمومیدو در را آموز سواد

جداگانه 25گروپمی آموزش نفری

دهد.

2,385 2,633 2,788 2,795 2,643 2,378 2,384مرد

16,137 14,766 13,302 11,765 10,213 8,661 7,637مجموع

/ ها کننده تسهیلآموزی درسواد معلم

آموزی 28,649 25,278 21,905 18,687 15,770 13,089 10,944زن سواد دریک رت مها با همراه

4,969 5,485 5,808 5,822 5,507 4,954 4,966مرد

64

بامهارت آموز 16معلم همراه سوادگروپ دو در 8رامی آموزش نفری

33,618 30,763 27,713 24,510 21,277 18,043 15,910مجموع

ها مربی مجموع 1,421 1,254 1,087 927 782 649 543زن

مسئول مربی هراز قبل آموزش

خدمت ضمن خدمت،محل در آموزش و

در 50تدریس معلمآموزی سواد برنامه

برای و 25عمومیسواد برنامه در معلم

با همراه آموزیو بود خواهد حرفه

توسط 40هر مربیهدایت سرمربی یک

. شد خواهند رهبری و

246 272 288 289 273 246 246 مرد

1,667 1,526 1,375 1,216 1,055 895 789مجموع

ها مربی سر

36 31 27 23 20 16 14زن

6مرد

6

7

7

7

7

6

20مجموع

22

26

30

34

38

42

سواد در ها مربیعمومی آموزی

105زن

126

151

179

210

243

275

48مرد

48

53

56

56

53

48

153مجموع

173

204

235

266

295

323

درسواد ها مربیبا همراه آموزی

مهارت

438زن

524

631

747

876

1,011

1,146

198 199مرد

220

233

232

219

199

722 636مجموع

851

980

1,109

1,231

1,345

ها بخش قیمتمالحظات1393139413951396139713981399واحد

سواد برای قرطاسیهآموزان

مواد $7$2,344,465$2,528,349$2,652,875$2,817,458$3,040,657$3,327,189$3,667,237 هزینهتهیۀ*ورکشاپ ازطریق

65

آموزشی هاینگردیده محاسبه

است.

برای درسی کتبهمراه آموزی سواد

و ) چاپ حرفه با783,090$823,307$830,208$792,615$713,976$611,668$583,999$7$توزیع(

برای درسی کتبعمومی آموزی سواد

) توزیع) و 5,647,874$5,168,264$4,655,852$4,117,607$3,574,568$3,031,204$2,672,813$7$چاپ

معلم رهنمایبرای قرطاسیه

با همراه سوادآموزی715,536$789,897$836,344$838,396$792,976$713,315$715,101$6$مهارت

و معلم رهنمایسواد برای قرطاسیه

عمومی 1,669,583$1,843,093$1,951,468$1,956,258$1,850,278$1,664,403$1,668,569$6$اموزی

سواد برای تجهیزاتبا همراه آموزی

1,680,915$1,538,174$1,385,670$1,225,478$1,063,860$902,144$795,480$50$مهارت

برای فرش و تختهآموزی سواد صنوف

سواد و عمومیبا همراه آموزی

2,306,215$2,110,375$1,901,139$1,681,356$1,459,615$1,237,742$1,091,399$70$مهارت

 

آموزش هزینه(20مربیان ) 2,334,455$2,136,216$1,924,419$1,701,944$1,477,488$1,252,898$1,104,763$70$روز

روزۀ یک هزینۀمربی = هر آموزش

دالر70آموزش هزینه

(11مربیان ) 211,776$186,856$161,925$138,137$116,575$96,756$80,895$70$روز

آموزش هزینه(20معلمان ) یک 6,589,187$6,029,642$5,431,827$4,803,875$4,170,329$3,536,405$3,118,282$200$روز هزینۀ*

هر روزۀ*آموزشدالر 10معلم = آموزش هزینه

(11معلمان ) 3,624,053$3,316,303$2,987,505$2,642,131$2,293,681$1,945,023$1,715,055$110$روز

/ نظارت مربی معاش3,201,538$2,929,667$2,639,203$2,334,095$2,026,269$1,718,260$1,515,103$1,920$ معاش

66

=کننده سوپروایزر/ مربیماه$12*160

26,686,206$24,420,049$21,998,898$19,455,694$16,889,834$14,322,439$12,629,041$900$معاشمعلمان

معلم = $ *90معاشو 10 از 10ماه ٪

در داوطلب معلمانشده گرفته نظر

است.

ها برنامه مجموعی hهزینۀ (20با) آموزش روز

 $28,239,014$31,518,826$36,672,069$41,724,778$46,595,684$51,115,871$55,281,836

 : مجموعی هزینه$291,148,078

ها برنامه مجموعی hهزینۀ (11با) آموزش روز

 $25,811,920$28,771,302$33,434,508$37,999,226$42,388,868$46,453,172$50,194,023

 : مجموعی هزینه$265,053,020

67

آموزی: 3ضمیمه سواد ملی استراتیژی برای بودجه 18تمویل

در صد بود که از15 در افغانستان 2012مقدار بودجه عمومی )یعنی مصارفات دولتی( اختصاص یافته به تعلیم و تربیه در سال مالی (،2013( به طور قابل توجهی کمتر است )بانک جهانی، 2008 % )براساس جدید ترین معلومات در دسترس، 15.6اوسط جهانی ( بیشتر است. این تعهد قابل توجهOECD, 2011% کشور های عضو سازمان همکاری های اقتصادی و انکشافی )12.9ولی از اوسط

حکومت افغانستان به تعلیم و تربیه را نشان می دهد؛ با این حال، تخصیص بودجه در بخش سواد آموزی در بین بخش های فرعی درصد کل بودجه بخش تعلیم و تربیه است.با در نظر داشت میزان سطح سواد پایین در افغانستان و نیاز به2تعلیم و تربیه کمتر از

حل این مشکل، باید تالش های قابل توجهی برای تامین مالی بخش سواد آموزی انجام شود. رویکرد های ذیل در نظر گرفته خواهدشد: رویکرد سنتی و گام الزم برای حکومت افغانستان این است که تخصیص بودجه برای تالش های سواد آموزی از بودجه تعلیم و

سال آینده تخصیص بودجه سواد آموزی باید5تربیه افزایش یابد. براساس پیش بینی های مالی این استراتیژی، حد اقل برای % افزایش پیدا کند.5به

،امکانراه اندازیایجاد برنامهاوراققرضهبه طور خاص برایسواد آموزیبرای جذب سرمایهاضافیبرایسرمایه گذارانعالوه بر این داخلیو ذینفعانبالقوهبینالمللیبررسیخواهد شد. این طرحی است با دو اثر مهم: یکی کمک به جذب منابع غیر دولتی و دیگری

کمک به رونق بازار و اقتصاد افغانستان.

برای معامالت وزارت معارف، صندوق سپرده ها و قرضه ها قرضه های سنتی های بالعوض / کمک: کمکهایاهداییبا در نظر داشت چالش های قابل توجه موجود در بودجه دولت افغانستان، در خواست از تمویل کننده ها باید بخش راهبری

برای تضمین بودجه برای این استراتیژی سواد آموزی باشد. کمک های اهدایی سنتی مانند کمک های بال عوض/ قرضه گزینه ای برای دولت افغانستان است؛ اما تمویل کننده ها با در نظر داشت برخی عوامل مانند خستگی تمویل کننده ها، و پایداری چنین تالش هایی، به طور فزاینده دیگر رویکرد های کمک های انکشافی را مورد توجه قرار داده اند. بر عالوه قسمی که بخش های

مختلف استراتیژی مورد بحث قرار گرفت، پراکندگی زیادی در فراهم سازی خدمات سواد آموزی توسط شرکای ذینفع از جمله تمویل کننده ها وجود دارد. برای هماهنگ سازی رویکرد ها و فراهم سازی یک اقدام متمرکز، بورد ملی انکشاف سواد آموزی تالش خواهد کرد که صندوق سپرده ای را که تمویل کننده ها می توانند کمک های پولی خود را به آن واریز نمایند این

بودجۀ* فراهم شده منحصر به ابتکارات سواد آموزی خاص نخواهد شد، بلکه برای کلیۀ* تالش های سواد آموزی اختصاص خواهد یافت. این صندوق سپرده ای توسط همکاران دولتی مدیریت خواهد شد، ولی توسط بخش های غیر دولتی مناسب )به شمول

تمویل کننده ها( مورد بازرسی قرار خواهد گرفت. به این طریق پراکندگی در تالش های سواد آموزی کمتر خواهد شد و و در نتیجه به افزایش پایداری منجر گردد. –مالکیت دولتی در خدمات سواد آموزی می تواند افزایش پیدا کند

مشارکت بین بخش های دولتی- خصوصی: 18.References:OECD (2011). Education at a Glance. Accessed via http://www.oecd.org/edu/skills-beyond-school/48630949.pdf (25 May 2013).World Bank (2013). Databank: Public spending on education, total (% of government expenditure). Access via http://data.worldbank.org/indicator/SE.XPD.TOTL.GB.ZS (25 May 2013).

68

مشارکت بین بخش های دولتی و خصوصی افزایش خواهد یافت؛ چنین مشارکت ها در طرح های تعلیمات عمومی در والیاتی مثل بلخ موفقیت آمیز بوده است، بنابراین، کمیسیون سواد آموزی از شرکای ذینفع بخش خصوصی درخواست خواهد کرد که

کمک های محدود و غیر محدود خود را برای تالش های سواد آموزی فراهم سازند.

ریسک: 4ضمیه کاهش اقدامات و خطرات در برخی از والیات روی تطبیق برنامه و دسترسی برزگساالن به فرصت های آموزشی تاثیر منفی داشته است.اوضاع امنیتی

معینیت سواد آموزی از طریق تشریک مساعی با وزارت احیا و انکشاف دهات و برنامه همبستگی ملی، با جوامع محلی کار خواهد کرد، و با استفاده از تالش های جاری وزارت معارف در تقویت و کمک به شورا های مکاتب و نیز با استفاده از تجارب مشارکت

والیت بیشتر نا امن، معینیت سواد آموزی تالش خواهد کرد که برای پیدا کردن راه حل های مناسب13جهانی برای تعلیم و تربیه در مردم محل را مشارکت دهد.

کلی وتغییراتمکرردررهبریوزارتممکناستاثرات منفی برمدیریت کلی و تطبیق این استراتیژی داشتهسیاسیثباتیبی .و ظرفیت های وزارتبهکاهشاثرات منفیمرتبط با این خطراتکمک خواهد کردها باشد.تقویتسیستم

در برخی از جوامع، به ویژه در جنوب، ممکن است شمولیت و بقای زنان در صنوف سواد آموزی را عمدتا به اجتماعیزمینه های دلیل نبود معلمان زن تضعیف نماید. کمپاین های برای مشارکت و باال بردن سطح آگاهی زنان از طریق رهبران محلی و مذهبی در مورد اهمیت سواد آموزی برای زنان از جمله استراتیژی هایی است که برای کاهش این خطرات در نظر گرفته خواهد شد. وزارت معارف به طور منظم با سازمان های جامعه مدنی، والدین و شورا های محلی در مورد ارائه آموزش سواد مشورت خواهد کرد تا

حس اعتماد و اطمینان به توانایی دولت برای ارائه برنامه های سواد آموزی ایجاد گردد. کیفیت آن داشته است اگر کمیسیون عالی سواد آموزش سواد و ناپایداری مالی و محدودیت های بودجه تاثیر منفی بر دسترسی به

آموزی ایجاد شود، معینیت سواد آموزی خواهد توانستبرای جلب حمایت اعضای پارلمان و تمویل کنند ها و وزارت مالیه تالش هایموثر داشته باشد و منابع الزم را برای سواد آموزی و فعالیت های اولویت بندی شده فراهم نماید.

69

خطرات، سطوح و اقدامات کاهش خطراقدامات کاهش خطرسطحعوامل خطرخطرات بی ثباتی سیاسی، عدم قطعیت و رقابتسیاسی

های انتخاباتی باال/

متوسطتقویت سیستم ها و پالیسی ها

نا امنی و بی ثباتی ارائه خدمات به بخشناامنی های مورد نیاز و کیفیت آنها را تضعیف

می کند.

همکاری نزدیک با نیرو های امنیتی )ملی و بین المللی( برای ایجادباال ثبات در ارائه خدمات. مشارکت دادن مردم در مدیریت برنامه های سواد آموزی و حفاظت، انکشاف و تطبیق اقدامات آگاهی امنیتی و

گزارش وقایع تطبیق به دلیلمنابع محدود برای ناپایداری مالی

چشمگیر نبودن فعالیت های سواد آموزیو تعهد پایین تمویل کننده ها

پالن گذاری و اولویت بندی مبتنی بر سناریو و استفاده از چارچوبباالنتایج برای مصرف بودجه در فعالیت های اصلی

جلب توجه افراد و ارگان های مربوطهتمرکز روی تقویت تدارکاتمتوسطسیستم های مالی و تدارکات ضعیفامانتی

پاسخگویی و فساد خطر خرده فساد ها بخصوص در سطوح

محلی و والیات نا امن تقویت فضایل اخالقی در کارکنان دولتی، اصالحات مدیریت مالی عامه، سیستم معلوماتی مدیریت سواد آموزی، سیستم معلومات

مدیریت مالی افغانستان و کامپیوتری کردن تدریجی )شاملانتقاالت بانکی( و ردیابی هزینه ها و اقدامات مبارزه با فساد

تطبیق/رویکردتقاضا محور

تصمیم گیری مرکزی ظرفیت های واقعی والیات و ولسوالی ها را انعکاس نمی

دهد.

ظرفیت سازی مبتنی بر ارزیابی نیاز هامتوسطاصالحات کارکردی و بازسازی بخش های تصمیم گیرنده

دستکاری دیتای مربوط به تعداد شاگردانپالن گذاری به نفع خود، جایی که تخصیص بودجه

براساس تعداد شاگردان است این موضوع سبب بی عدالتی در تخصیص

منابع می شود.

استخدام و آموزش نظارت کننده ها و افزایش بودجه تخصیصباالیافته برای اهداف نظارتی

پراکندگی در ارائه آموزش سواد و نبودهماهنگی هماهنگی های الزم بین بخش های مختلفدولتی و بین بخش های مختلف هر وزارت

کمیسیون عالی سواد آموزی و تقویت گروه کاری الیفمتوسط

خروجی عملکرد در سطح اهداف ضعیفارزیابی نتایج است، ظرفیت های نظارت و ارزیابی

باید تقویت شود.

سیستم های نظارتی نتایج و عملکرد محور بر اساس چارچوب نتایجپایین

نابرابری های جنسیتی در دسترسی بهموانع فرهنگیصنوف سواد آموزی و تکمیل آن

شیوه های ارائه خدمات مساعد جنسیتباالشاخص ها/ معیار های تهیه شده باید مورد نظارت قرار گیرد.

70

صدور تصدیق نامهو امتحانات

کارکنان بخش تدریسی و ممتحنین سواالت امتحان را می فروشند، که این می تواند کیفیت و اعتبار برنامه ها را با

خطر مواجه کند.

مراکز امتحانات و استفاده از بانک سواالت و آزمون های انالینباال

انکشاف نصابتعلیمی

بنود ظرفیت برای تهیه نصاب تعلیمیپاسخگو به نیاز های محلی و نیاز اقتصاد

کمیسیون عالی سواد آموزی و زمینه سازی همکاری ها با دیگرمتوسطوزارتخانه های مرتبط، افزایش مشارکت جامعه

71