اینترنت وهویت ملی دانشجویان

30
دا اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻋﻠﻮم ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ اﺳﻼﻣﻲ آزاد ﻧﺸﮕﺎه- ﺷﻮﺷﺘﺮ واﺣﺪ ﺳﺎل ﺷﺸﻢ ﺷﻤﺎره، ) 17 ( ، ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن1391 درﻳﺎﻓﺖ ﺗﺎرﻳﺦ: 11 / 2 / 91 ﭘﺬﻳﺮش ﺗﺎرﻳﺦ: 15 / 3 / 91 ﺻﺺ214 185 1 - اﺳﺘﺎدﻳﺎرﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ وﻋﻀﻮ ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﺷﺎﻫﺪ[email protected] 2 - ﻛﺎرﺷﻨﺎس ارﺷﺪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﺷﺎﻫﺪ3 - دﻛﺘﺮي داﻧﺸﺠﻮي ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ و اﺳﻼﻣﻲ آزاد داﻧﺸﮕﺎه دﻫﺎﻗﺎن اﺣﺪ از اﺳﺘﻔﺎده اﻟﮕﻮي ﻣﻴﺎن راﺑﻄﻪ ﺑﺮرﺳﻲ و اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻣﻠﻲ ﻫﻮﻳﺖ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن) اراك اﺳﻼﻣﻲ آزاد داﻧﺸﮕﺎه داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﻣﻮردي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ( ﻣﻮﺳﻮي اﻟﺪﻳﻦ ﺳﻴﺪﻛﻤﺎل1 ، ﺷﻌﻴﺒﻲ ﻣﺤﻴﺎ2 ، ﻫﺎ ﺣﻴﺪرﺧﺎﻧﻲ ﺑﻴﻞ3 ﭼﻜﻴﺪه ازﻣﻮﻟﻔﻪ ﻳﻜﻲ ﻣﻠﻲ ﻫﻮﻳﺖ ﺗﻮاﻧـﺪ ﻣـﻲ ﻛـﻪ اﺳـﺖ ﺟﺎﻣﻌـﻪ ﺑﻘـﺎء و ﮔﻴـﺮي ﺷـﻜﻞ ﺑﻨﻴﺎدﻳﻦ ﻫﺎي از اي ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﮔﺮاﻳﺶ ﻫﺎ ﻧﮕﺮش و ﻫﺎ ﻫﻮﻳـﺖ اﻟﮕﻮﻫﺎي و ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻋﻮاﻣﻞ، ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ را ﻣﺜﺒﺖ ي ﻓـﺮاﻫﻢ ﺳﻴﺎﺳـﻲ واﺣـﺪ ﻳـﻚ ﻋﻨـﻮان ﺑـﻪ ﻫـﻢ آن ﻛﺸﻮر، ﻳﻚ ﺳﻄﺢ در ﺳﺎز ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ و ﺑﺨﺶ آورد. ﺗﻌﻠـﻖ اﺣﺴـﺎس و ﻧﮕﺮش در ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻋﻮاﻣﻞ ﻛﻪ اﺳﺖ آن دﻫﻨﺪه ﻧﺸﺎن ﻣﺘﻌﺪد ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﺆﺛﺮﻧ ﺧﻮد ﻣﻠﻲ ﻫﻮﻳﺖ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺟﻮاﻧﺎن وﻳﮋه ﺑﻪ اﻓﺮاد ﻣـﻮاردي ﺑـﻪ ﻣﻴﺘـﻮان ﺟﻤﻠـﻪ آن از ﻛـﻪ ﭼﻮن: ﮔﺮوه ﻫﻤﺴﺎﻻن، ﺧﺎﻧﻮاده، ﻫﺎ و ﻣﺎﻫﻮاره اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ، ﺷﺪن، ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﺮﺟﻊ، ي. . . ﻛﺮد اﺷﺎره.

Upload: skamaleddin-mousavi

Post on 14-Aug-2015

50 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

واحد شوشتر -نشگاه آزاد اسالميفصلنامه تخصصي علوم اجتماعي دا 1391 تابستان، )17(، شماره ششمسال

15/3/91: تاريخ پذيرش 11/2/91: تاريخ دريافت

185 – 214 صص

[email protected] شاهد دانشگاه علمي هيئت وعضو شناسي استاديارجامعه -1 شاهد دانشگاه شناسي جامعه ارشد كارشناس -2

احد دهاقاندانشگاه آزاد اسالمي وشناسي جامعهدانشجوي دكتري -3

دانشجويانهويت ملي اينترنت و بررسي رابطه ميان الگوي استفاده از )مطالعه موردي دانشجويان دانشگاه آزاد اسالمي اراك(

3بيل حيدرخانيها ،2محيا شعيبي ،1سيدكمال الدين موسوي

چكيده

هاي بنيادين شـكل گيـري و بقـاء جامعـه اسـت كـه مـي توانـد هويت ملي يكي ازمولفهي مثبت را نسبت به عوامل، عناصر و الگوهاي هويـت ها و نگرش ها گرايش مجموعه اي از

بخش و يكپارچه ساز در سطح يك كشور، آن هـم بـه عنـوان يـك واحـد سياسـي فـراهم تحقيقات متعدد نشان دهنده آن است كه عوامل مختلفي در نگرش و احسـاس تعلـق . آورد

د كـه از آن جملـه ميتـوان بـه مـواردي افراد به ويژه جوانان نسبت به هويت ملي خود مؤثرن. اشاره كرد. . .ي مرجع، جهاني شدن، اينترنت، ماهواره وها خانواده، همساالن، گروه: چون

Page 2: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

1391 تابستان ،)17( شماره ،ششم ، سالفصلنامه تخصصي علوم اجتماعي/ 186

يي هـا در اين راستا با توجه به اينكه اينترنت گذشته از فوايد آن همراه با مخاطرات و آسيب

پـژوهش حاضـر بررسـي دهـد در مـي است كه فرد، جامعه و حكومت را مورد تهديد قراردر ايـن .رابطه ميان الگوي استفاده ازاينترنت و هويت ملي در دستوركار قرار گرفتـه اسـت

كنـيم رابطـه ميـان الگـوي مـي و وِلمـن، سـعي هابرمـاس ،مقاله با استناد به نظريات كاسـتلز مطالعـه مـوردي دانشـجويان دانشـگاه آزاد (استفاده از اينترنـت و هويـت ملـي دانشـجويان

از اين رو به دنبال پاسخ بـه ايـن سـؤال هسـتيم كـه ميـان . را مورد مطالعه قرار دهيم) راكاوجـود دارد؟ اي الگوهاي متفاوت استفاده از اينترنت و هويت ملـي دانشـجويان چـه رابطـه

الزم به ذكر است روش تحقيـق در مقالـه حاضـر، پيمـايش و ابـزار گـردآوريِ اطالعـات، گيـري اي و بـا اسـتفاده از نمونـه گيري دو مرحلـه ستفاده از شيوه نمونهو با ا ستاشنامه سپر

نفــري از 380اي متناســب، يــك جمعيــت نمونــه تصــادفي و ســپس نمونــه گيــري ســهميه . دانشجويان دانشگاه آزاد اراك مورد بررسي قرار گرفته است

ينترنتـي، هويت، هويـت ملـي، هويـت مقاومـت، اينترنـت، محـيط تعـاملي ا : كليدي هاي هواژ الگوي استفاده از اينترنت، وبالگ

مقدمه مطالعات روان شناسـي و ر د .رود مي روي بشر امروز به شمار كي از مسائل مهم فرايت يهو

هويت فردي مجموعه خصوصـيات و .استجمعي نوع فردي و جامعه شناسي هويت داراي دواجتمـاعي هويـت جمعـي يـا و از ديگران متمـايز مـي كنـد د رافر كه هر گفته انديي ها يژگي و

ديگـران و بـين فـرد و مـي دهـد به اجتماع پيوند گروه را يا مجموعه خصوصياتي است كه فردت ملـي يـ هودر اين راستا، به عقيده گروهي از محققـان، )1387:18نراقي زاده،. (مشترك است

اسـت، يدر حـوزه فرهنـگ، س اي كننـده نييت جمعي است، چرا كه نقش تعين نوع هويمهمترت جمعـي در يـ ن سـطح هو يت ملي مشروع تري، هوديگر به عبارت. اجتماع و حتي اقتصاد دارد

ي آگاهانـه بـه ينـد پاسـخگو يتـوان فرا مـي ت ملـي را يـ هو ، زيـرا تمامي نظامهاي اجتماعي استي ملهـم هـا ارزشو ، فرهنگي اسييگاه سي، جايخاستگاه تمدن رامون خود، گذشته،يپرسشهاي پ

Page 3: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

187 / دانشجويانهويت ملي اينترنت و بررسي رابطه ميان الگوي استفاده از شود مي گريملتهاي د افتن ملتي ازيكه باعث تشخص چرا ،ك ملت برشمرديخي يت تاريهو از .)1387:55ي ورزنه،يرزايم(

شـكل نمـي كنـد بلكـه عوامـل مختلفـي در خالء معنا پيـدا جمعي افراد در هويت فردي و ثير أتـ ت افـراد هويـ دنيـاي امـروز عـواملي كـه بـر جهت دهي به آن دخالت دارنـد در گيري و

حتي محيط زندگي فرد محدود نمي شود تنها محدود به خانواده، مدرسه، دوستان و گذارند ميهويـت بـر توانـد ي نوين با شكل دهي به ارتباطات فـرد مـي ها بلكه عوامل جديدي مثل فناوري

و جـه داد نتي در ، دامنه ارتباطات انساني اندك وها گذشته در. اثر بگذارد اوهويت ملي وفردي داري يـ پا سطح يك جامعـه از ثبـات و ت ملي درياين رو حفظ هو ز كمتر بود، ازيتي نيستد هو

كه جامعه انساني به سمت جهاني سازي هـر 21اما با ورود به قرن . بوده است شتري برخورداريبي هـا هـا بـه شـبكه سـرعت سرسـام آور دسترسـي انسـان شـاهد شتر در حركت اسـت، مـا يچه بو بـه بـاور به همراه داشته تعامالت اجتماعي را م كه به نوبه خود دگرگوني دريهست وترييكامپ

ان يـ تعامـل م ن حـاكم بـر ارتبـاط و يقـوان نه تنها قواعد و يوترپبرخي صاحبنظران، اينترنت و كاماولسـون، (ر داده اسـت ييـ تغ نيز جهان و ،گرانيد ،نگرش ما را نسبت به خودحتي بلكه ،ها انسان1377 :5(. ي چون چت يها طيمح جاديا ي مرسوم وها هم شكستن مرزبندي در وتري بايارتباطات كامپ سـطح رادر تعامـل افـراد ي متنـوع، امكـان ارتبـاط و ها سايت ك، وبالگ ويپست الكترون روم،

منـابع اسـتفاده از ت را بـا يمكان شكل گيري هوالا دين تعامالت جديا .وسيع فراهم كرده استجامعـه در هـا تيـ نكه شكل گيري هويا كاستلز مبني بر نظر اگر و كند راهم ميمتنوع ف د ويجد

هـاي بـه سـوژه هـا نكـه جماعـت يتحقق يابد امكـان ا شود مي ها جماعت جاديبه ا منجراي شبكهدانـيم كـه مـي همانطور. هست نيز ل شونديرات اجتماعي تبدييعني كارگزاران جمعي تغيد يجدفاق اجتماعي و وحدت هـر جامعـه عامـل مهمـي تلقـي شـده و ت ملي براي وحدت ملي، ويهو

مـديران اي است كه همواره مورد توجـه برنامـه ريـزان و مسألهلزوم انسجام و وحدت اجتماعي شـود پـس بـراي افـراد متنـوع و متكثـر ت بخشـيِ يـ هو تواند منبـعِ مي اگر اينترنت. ستاجامعه نـوعي انتروپـيِِ ظهـور اجتماعـات گونـاگون و ري گروههـا و يتواند باعث شكل گ ن مييهمچن

ك جامعـه ي درونِِ چسبندگي اجتماعيِ كاهش ت ملي ويف هويباعث تضعبعضا فراگير شده و

Page 4: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

1391 تابستان ،)17( شماره ،ششم ، سالفصلنامه تخصصي علوم اجتماعي/ 188

1ي فرو ملي، خاص گرايانه و به تعبير مانوئل كاسـتلز ها در اين حالت شكل گيري هويت .گردد

گاه كاستلز يـك نـوع هويـت هويت مقاومت در ن. دور از انتظار نخواهد بود "هويت مقاومت"شود كه در اوضاع و شرايطي قرار دارند كـه مي ويژه است و غالبا به دست آن كنشگراني ايجاد

كاسـتلز، (شـود مـي از طرف منطق سـلطه بـي ارزش دانسـته شـده و يـا داغ ننـگ بـه آنهـا زده .افته استين ضرورتي دو چندا ما روزگارجامعه و ن مساله در ينرو بررسي اياز ا ).1384:52

ي نوين به ويژه اينترنت بر هويت ملـي سـه رويكـرد ها ناگفته نماند كه، درباره تاثير فناوريدانـد، رويكرد اول گسترش اين فنـاوري را تقويـت كننـده هويـت ملـي مـي : عمده مطرح است

آورد، رويكرد سوم مي رويكرد دوم گسترش اين فناوري را تضعيف كننده هويت ملي به شمارين فناوري برهويت ملـي ي تقويت كننده و تضعيف كننده اها يك نگاه واقع بينانه تر، به جنبه با

اي كـه پـژوهش حاضـر باتوجه به آنچه گفته شد، مساله عمـده .)1387:189قبادي،( تاكيد داردرانـي اسـت يت ملي در جامعه ايت كننده هوينترنت تقويا ايست عبارتست از اينكه آا بدنبال آن

يـا موجـب تضـعيف و اينكه كدام الگوي اسـتفاده از اينترنـت ميتوانـد كننده آن؟ وف يا تضعي تقويت هويت ملي گردد؟

ك جامعـه يـ تـوان در مـي ت ملـي يـ روي هو نترنت بريرات ايد، جهت بررسي تاثيبدون تردكـي يافـت يتوان در مل ميأكمي ت با مطالعه قرار داد، اما هاي اجتماعي گوناگوني را مورد گروه

ر يسـا ش ازيان بـ يرا دانشـجو يـ ز ،ان هسـتند ين رابطه دانشجويا در ها ن گروهيط تريشرا واجد از هـاي اجتمـاعي در رگروهيسا ش ازين، بيبنابرا و كنند مي نترنت استفادهيا ي اجتماعي ازها گروه

كـه -گسترده ع وين گروه اجتماعي وسيا نروياز ا .نترنت قرار دارنديرات اجتماعي ايمعرض تاثنـدهاي جهـاني شـدن يفرآ ريـ درگ گـر يهاي اجتمـاعي د ش از گروهيمحققان ب اعتراف عمومبه

الگوي استفاده از رابطه"رامون يپ حاضر جهت انجام پژوهش -)14ص: 1385ا، يحافظ ن( هستند .اند ن گروه تلقي شدهيمناسب تر"ت ملييهو نترنت ويا

1. Castles, M.

Page 5: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

189 / دانشجويانهويت ملي اينترنت و بررسي رابطه ميان الگوي استفاده از

:چارچوب نظريو بـاري هابرمـاس مانوئـل كاسـتلز، يـورگن نظريـات چارچوب نظري اين تحقيق را عمـدتاً

: دشو نها اشاره ميآه دهند كه در اين قسمت به اجمال ب ولمن تشكيل مي

1مانوئل كاستلزبـه بعـد اسـت، 1990به اعتقاد كاستلز شبكه اينترنت ستون فقرات ارتباطات جهـاني از دهـه

مسأله بدين جا ختم . وند خواهد دادي اجتماعي را به يكديگر پيها چرا كه به تدريج بيشتر شبكهي ارتباطيِ كامپيوتري به تـدريج فرهنـگ كـاربران شـبكه و ها نشده بلكه انتشار اينترنت و شبكه

كه محصـول -از نظر كاستلز جامعه شبكه اي .دهد مي حتي الگوهاي ارتباطي آينده را نيز شكلبه نظـر وي، فرآينـد جهـاني . ادبر ساخته شدن هويت افراد موثرخواهد افت -اصلي اينترنت است

بـه تضـعيف مسـائلي چـون با توليد و رشد آگاهي در مـردم اي شدن و به دنبالِ آن جامعه شبكهشود، بدين صورت كه با برجسـته شـدن بسـياري ميمنجر دولت ملي و هويت مليِ مرتبط با آن

، سلطه دولت و در داخل كشورها -هاي قومي و مذهبي همانند هويت -هويتهاي خاص گرايانه بدين ترتيب كاستلز بـر ايـن بـاور .نقش آن در تعريف هويت ملي به چالش كشيده خواهد شد

ملت و ايجاد شكاف در هويت ملي باعـث -ي نوين با تضعيف پديده دولتها است كه فناوريشود و از آنجايي كه اين تحقيق در پي بررسـي مي )هويت مقاومت(ي فروملي ها تقويت هويت

ي هـا تواند زمينه تضعيف هويت اينترنت مي "اينترنت و هويت ملي است و به نظر كاستلز رابطهتواند به عنوان چارچوب نظري تحقيق مـورد اسـتفاده و مي بنابراين نظريه او "ملي را فراهم كند

.در جامعه خودي مورد آزمايش و سنجش قرار گيرد

:2هابرماس يورگنهمگـاني عمـومي و را در قالـب حـوزه اي ني شـدن رسـانه هابرماس جامعه اطالعاتي و جها

او اينترنت را محيطي مي داند كه يك حوزه و فضاي عمومي را در . مورد توجه قرار داده است

1. Castles M. 2. Habermas U.

Page 6: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

1391 تابستان ،)17( شماره ،ششم ، سالفصلنامه تخصصي علوم اجتماعي/ 190

اي اسـت كـه در آن حضـور افـراد در عرصـه هابرماس حوزه عمومي. جامعه فراهم كرده است

آذرنـگ، . (ت و گـو تحقـق مـي يابـد مباحثات باز و علني و كنش ارتباطي از طريق بيان و گفـ شـود، قـدرت در آن مـي ي باز ومـردم سـاالر شـكوفا ها و اين حوزه فقط در جامعه) 65، 1382

توانند مسائل مـورد مي دخالتي ندارد و در اين فضا گفتگوها بصورت آزادانه انجام شده و افرادتبــاطيِ اينترنتــي برمــاس شــبكه ارها در نگــاه .عالقــه و حتــي خصوصــيِ خــود را مطــرح كننــد

آن هـا ست كه به عنوان يِك حوزه عمومي جديد مطرح شده و هر چند بـه نظـر بعضـي ها مدت ولي با اين حال اين حوزه به شدت در حـال رشـد اسـت ،فقط يك حوزه عمومي مجازي است

.) 37، 1382آذرنگ، (رد و ايـن هاي آزاد يكسري نيازهاي اساسي و اصيل وجود دا برماس در تمام انسانها به زعم

ي هـا در محـيط . نيازها زماني كه فرد با ديگران صميمانه وارد گفتگوي شود كشف خواهد شـد شـرايط آرمـاني «در واقـع ...) ي مختلـف، چـت روم و ها سايتايميل، وبالگ، (تعاملي اينترنتي

تواننـد راحت تـر مـي افراد معموالً ها در اين محيط. يابد به خوبي تحقق مي» هابرماس مورد نظرنيازهاي خود را مطرح كنند و اين طرح كردن نيازها باعث شكل گيري يـك فضـاي گفتگـو و

كننـد و از مي پردازند، احساسات خود را ابراز مي كاربران در آن فضا به گفتگو. شود مي مباحثهي اينترنتـي هـا با توجه بـه اينكـه در محـيط ) 126 :1383زنجاني زاده، . (پذيرند مي يكديگر تاثير

بنـابراين آنهـا همچنـين ممكـن اسـت ،گيرد عي اعتماد و صميميت در ميان كاربران شكل مينواحتمـاالً بـر احسـاس هـا و اين دريافـت بگيرند ها الگوهاي هويت يابيِ خود را نيز در اين محيط

حـوزه «و در اين رابطه است كه نظريه . تواند مؤثر واقع شود تعلق فرد به هويت ملي خود نيز مي .توان جزيي از چهارچوب نظري تحقيق حاضر در نظر گرفت مي را هابرماس »عمومي

1باري ولمن

) الـف : كنـد مـي ولمن در يك گونه شناسي از اجتماعات انساني از سه نوع اجتماع صحبتو گونه سوم به موضوع ايـن اجتماع آزاد شده) اجتماع حفظ شده ج) اجتماع از دست رفته ب

3. Wellman B.

Page 7: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

191 / دانشجويانهويت ملي اينترنت و بررسي رابطه ميان الگوي استفاده از

وسايل حمـل و نقـل ظهور معناي آن است كه بهولمن » ع آزاد شدهاجتما« .تحقيق مرتبط است، تعلق و وابستگي فرد را به جغرافيـا و محـل همراه و اينترنت مثل تلفن تكنولوژي نوينو ،سريع

اما اين بـدان . نقش زمان و مكان در ارتباطات انساني كمتر شده است ي،به تعبيرو كمتر ساخته ل جديـدي خـود را از طريـق اشـك اشـده اسـت، بلكـه اجتمـاع در معنا نيست كه اجتمـاع نـابود

.مي كندي اجتماعي، باز توليد ها شبكهامكانـات بسـيار متنـوعي در اينترنـت . به اعتقاد ولمن اينترنت تنها يك ابزار ارتباطي نيسـت

ي موسيقي، فيلم، ها ها، چت و ايميل، و نيز سايت ي خبري، وبالگها سايت: وجود دارد از قبيلدر حقيقـت ولمـن . هاي اينترنتي كه استفاده از آنها فعاليتي اجتماعي محسوب نمي شـود بازي و

ي هـا ي اجتماعي مثل ايميل، چت و استفادهها استفاده: شمارد دو گونه استفاده ازاينترنت را برمي. )1385:84محسـني، دوران، سـهرابي، ( غير اجتماعي مثل وب گردي و دانلود موسيقي و بازي

كنـد، حتـي بـيش از تلويزيـون مي هاي غير اجتماعي درگير كه اينترنت مردم را با فعاليت زمانيدر . هـا، مشـاركت سياسـي و زنـدگي خـانوادگي دور كنـد تواند آنان را از اجتماع، سـازمان مي

) دور يـا نزديـك (ها مقابل زماني كه مردم از اينترنت براي ارتباط با دوستان، خويشان و سازمان كنند، آنگاه اينترنت همچون ابزاري براي ساختن و حفظ سـرمايه اجتمـاعي خواهـد مي استفاده

در واقع، ولمن اثـرات اينترنـت را كـامالً در جهـت افـزايش ارتباطـات . )30: 2001ولمن، ( بودبـدين . دانـد مـي شـود مـي كـه از آن اي كند، بلكه آن را تابع نوع اسـتفاده اجتماعي ارزيابي نمي

.يه ولمن نيز در تبيين برخي ابعاد موضوع تحقيق مي تواند كمك نمايدترتيب، نظر

:اهداف و فرضيات تحقيقباتوجه به ادبيات نظري و تجربي تحقيق هدف عمده اي كه مدنظر اين پژوهش قـرار داشـته است شناسايي وجـود رابطـه احتمـالي ميـان الگـوي اسـتفاده از اينترنـت و هويـت ملـي در بـين

همچنين بررسيِ وجود رابطه ميـان الگـوي اسـتفاده از اينترنـت و هويـت . بوده استدانشجويان در راستاي نيـل . مقاومت نيز به عنوان هدف ويژه يا اختصاصي در اين پژوهش دنبال شده است

به اهداف مورد نظر و با بهره گيري از نظريات جامعه شناختيِ مطرح شده، فرضيات زير تـدوين : ارائه گرديده استو مدل نظري مربوطه

Page 8: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

1391 تابستان ،)17( شماره ،ششم ، سالفصلنامه تخصصي علوم اجتماعي/ 192

:اصليات يفرض

دانشـجويان الگوي متفاوت استفاده از اينترنت، تفاوت معناداري را در ميزان هويت ملـي . 1 .به همراه دارد

ــزان هويــت مقاومــت . 2 ــاداري را در مي ــت، تفــاوت معن الگــوي متفــاوت اســتفاده از اينترن .دانشجويان به همراه دارد

:ويژهات يفرض :گروه الف

در بين دانشجوياني كه سابقه كار اينترنتي آنان مختلف است ميزان هويـت ملـي آنـان نيـز - .باشد مي متفاوت از يكديگر

دانشجوياني كه مدت استفاده روزانه شان از اينترنت متفاوت است، ميزان هويت ملي آنان - .نيز متفاوت از يكديگر است

از اينترنت را دارند با يكديگر متفـاوت ميزان هويت ملي در دانشجوياني كه انواع استفاده - .استكننـد ميـزان مـي ي تعاملي اينترنتـي گونـاگون اسـتفاده ها دانشجوياني كه از محيط ر بيند -

.هويت ملي متفاوت است :گروه ب

در بين دانشجوياني كه سابقه كار اينترنتي آنان مختلف است ميزان هويت مقاومـت آنـان - .ستا نيز متفاوت از يكديگر

دانشجوياني كه مدت استفاده روزانه شان از اينترنت متفاوت است، ميزان هويت مقاومـت - .آنان نيز متفاوت از يكديگر است

ميزان هويت مقاومت در دانشجوياني كه انـواع اسـتفاده از اينترنـت را دارنـد بـا يكـديگر - .متفاوت است

ميـزان ،كننـد مـي ي گونـاگون اسـتفاده ي تعاملي اينترنتها دانشجوياني كه از محيط در بين - .هويت مقاومت متفاوت است

Page 9: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

193 / دانشجويانهويت ملي اينترنت و بررسي رابطه ميان الگوي استفاده از

مدل نظري تحقيق

روش تحقيق :نوع پژوهش

گرد آوري و تحليل اطالعات مورد نياز براي ايـن پـژوهش در بخـش نظـري بـا اسـتفاده از در روش ميداني، بـراي . صورت گرفته است» روش پيمايشي«و بخش ميداني با » روش اسنادي«

پيش از آغاز پيمـايش، . جمع آوري اطالعات مورد نياز از تكنيك پرسشنامه استفاده شده است

Page 10: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

1391 تابستان ،)17( شماره ،ششم ، سالفصلنامه تخصصي علوم اجتماعي/ 194

پرسشنامه ي ابتدايي مورد آزمون اوليه قرار گرفت و با استفاده از نتايج به دست آمـده، نقـايص

.موجود برطرف و پرسشنامه نهايي تنظيم شد

:ي و جمعيت نمونهجامعه آماراز آنجا كـه بـه . ستا دانشجويان دانشگاه آزاد اسالمي اراكجامعه آماري اين مطالعه كليه ي تمامي دانشجويان دانشـگاه آزاد اراك وجـود نداشـت از ها طور طبيعي امكان مطالعه ديدگاه

سـت و بـر اسـاس آن براي تبيين نظريات افراد مورد مطالعـه اسـتفاده شـده ا » نمونه گيري«شيوه كه معرف جامعه آماري تشخيص داده شدند به عنوان نمونه انتخاب و ) نفر 380(تعداي از افراد

شـيوه نمونـه گيـري دو مرحلـه اي بـا روش نمونه گيري در ايـن پـژوهش . مطالعه شده است .ستا اي متناسب استفاده از نمونه گيري تصادفي و سپس نمونه گيري سهميه

انجـام SPSS آمـاري استفاده از نرم افـزار با ها آنتحليل تجزيه و ها آوري دادهپس از گردي آماري متناسب با هر فرضيه بكار گرفتـه ها گرديد ودر اين رابطه براي آزمون فرضيات، تست

ي خـي دو، همبسـتگي پيرسـون هـا تـوان از آزمـون مـي ي مورد اسـتفاده ها از جمله آزمون. شد .تحليل واريانس يك راهه ودو راهه نام برد واسپيرمن، تحليل روند،

در اين رابطه جهت اطمينان از اعتبار و روايي الزم به مشاوره و بهره گيري از نظرات اساتيد ي پرسشـنامه هـا و كارشناسان مربوطه و همچنين انجام آزمون آلفاي كرونباخ در مـورد مقيـاس

.اقدام شده است

ي تحقيقها يافته

ام شده از اين تحليل واريانس دو طرفه نيز استفاده شد كه كه مهـم تـرين ي انجها در بررسي .شود مي نتايج به دست آمده در زير بيان

بيش با توجه به آمار به دست آمده از دانشجويان مورد بررسي اكثر پاسخگويان سابقه استفاده ساعت 10-5ان بيش از از اينترنت را دارندكه مدت زمان استفاده روزانه ش از سه تا چهار سال

. كنند مي ي خبري اينترنت براي آگاهي از اوضاع و اخبار استفادهها و از محيط ستا

Page 11: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

195 / دانشجويانهويت ملي اينترنت و بررسي رابطه ميان الگوي استفاده از

و از نظر هويت مقاومت در سطح پاسخگويان مورد مطالعه از لحاظ هويت ملي در سطح پاييني :كه ستا هنتايج به دست آمده از آمار استنباطي نيز گواه اين مسال .متوسطي ارزيابي شدند

نتايج آزمون تحليل واريانس يكراهه پيرامون هويت ملي و نوع استفاده از :1جدول

اينترنتمجموع منبع تغييرات

مجذوراتدرجه آزادي

ميانگين مربعات

سطح معني داري Fمقدار

000. 20.474 258.031 3 774.094 واريانس بين گروهي 12.603 324 4083.293 واريانس درون گروهي

327 4857.387 واريانس كل

توان مالحظه نمود ميزان تعلـق مي )/000Sig =0و =F 20.47(با توجه به نتايج جدول فوق دارند با يكديگر مشابه نبوده و بـه ي مختلفي از اينترنت ها به هويت ملي در كاربراني كه استفاده

انگر تفاوت ميزان هويت ملي در افراد يك اندازه نيست بلكه تنوع استفاده به شكل معناداري نش .است

نتايج آزمون شفه پيرامون هويت ملي و نوع استفاده از اينترنت : 2جدول سطح معني داري خطاي استاندارد تفاوت ميانگين ميزان سابقه

084. 4.40141 11.3968- تفريح وسرگرمي دريافت اخبار

915. 4.25298 3.0619- بيان عقيده وتبادل نظر

975. 4.37654 2.0322 ساير

تفريح وسر گرمي

084. 4.40141 11.3968 دريافت اخبار

000. 1.60931 (*)8.3349 بيان عقيده وتبادل نظر

000. 1.91212 (*)13.4290 ساير

بيان نظر وتبادل عقيده

دريافت اخبار3.0619 4.25298 .915

000. 1.60931 (*)8.3349- تفريح وسر گرمي

013. 1.54000 (*)5.0941 رساي

975. 4.37654 2.0322- دريافت اخبار ساير

000. 1.91212 (*)13.4290- تفريح وسر گرمي

013. 1.54000 (*)5.0941- بيان عقيده وتبادل نظر

Page 12: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

1391 تابستان ،)17( شماره ،ششم ، سالفصلنامه تخصصي علوم اجتماعي/ 196

گيـريم ميـزان هويـت ملـي در مـي با توجه به نتايج بدست آمده از آزمون تعقيبي شفه نتيجه

بـه شـكل "بيان عقيـده وتبـادل نظـر "و "تفريح وسرگرمي "ينترنت براياستفاده كنندگان از ا .جدي ومعناداري از يكديگر متفاوت بوده است

ي هـا تفاوت ميزان هويت مقاومت بين افرادي كه انـواع اسـتفاده "در بررسي فرضيه تحقيق ل از اجـراي از آزمون تحليل واريانس يك راهه استفاده شد البتـه قبـ "مختلف از اينترنت دارند

.آزمون گرديد ها ي توزيع نورمال نمرات و همگني واريانسها آزمون، پيش فرض

نتايج آزمون تحليل واريانس يكراهه پيرامون هويت مقاومت و نوع استفاده :3جدول از اينترنت

مجموع منبع تغييرات مجذورات

درجه آزادي

ميانگين مربعات

سطح معني داري Fمقدار

000. 28.519 357.318 3 1071.955 يواريانس بين گروه

12.529 376 4711.002 واريانس درون گروهي

379 5782.958 واريانس كل

توان مالحظه نمود ميزان تعلق به مي )/000Sig=0و F=28.51(با توجه به نتايج جدول فوق گر مشـابه نبـوده دارند بـا يكـدي ي مختلفي از اينترنتها هويت مقاومت در كاربراني كه استفاده

وبه يك اندازه نيست بلكه تنوع استفاده به شكل معناداري موجب تفاوت ميزان هويت مقاومت .در افراد بوده است

نتايج آزمون شفه پيرامون هويت مقاومت و نوع استفاده از اينترنت :4جدول سطح معني داري خطاي استاندارد تفاوت ميانگين ميزان سابقه

دريافت اخبار 960. 1.41437 7778. يح و سرگرميتفر

015. 1.36667 (*)4.4591 بيان عقيده و تبادل نظر

022. 1.40638 (*)4.3883 ساير

تفريح و سر گرمي 960. 1.41437 7778.- دريافت اخبار

000. 51714. (*)3.6814 بيان عقيده وتبادل نظر

000. 61445. (*)3.6106 ساير

Page 13: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

197 / دانشجويانهويت ملي اينترنت و بررسي رابطه ميان الگوي استفاده از

بيان نظر و تبادل هعقيد

015. 1.36667 (*)4.4591- دريافت اخبار

000. 51714. (*)3.6814- تفريح وسر گرمي 999. 49487. 0708.- ساير

ساير 022. 1.40638 (*)4.3883- دريافت اخبار

000. 61445. (*)3.6106- تفريح و سر گرمي

999. 49487. 0708. بيان عقيده و تبادل نظر

گيـريم ميـزان هويـت مقاومـت مي مده از آزمون تعقيبي شفه نتيجهبا توجه به نتايج بدست آبا استفاده كننـدگان "دريافت اخبار وبيان عقيده و تبادل نظر "استفاده كنندگان از اينترنت براي

به شـكل جـدي و معنـاداري از "تفريح و سرگرمي و بيان عقيده و تبادل نظر "از اينترنت براي .يكديگر متفاوت بوده است

تفاوت ميزان هويت ملي در بين افرادي كه مدت زمـان اسـتفاده "در بررسي فرضيه تحقيق از آزمون تحليل واريانس يك راهه استفاده شد البتـه قبـل از اجـراي "مختلفي از اينترنت دارند

ي توزيع نورمال نمرات هويت ملـي و مـدت زمـان اسـتفاده از اينترنـت و ها آزمون، پيش فرض .آنها آزمون گرديد همگني واريانس

يكراهه پيرامون هويت ملي و مدت زمان نتايج آزمون تحليل واريانس : 5جدول استفاده از اينترنت

سطح معني داري Fمقدار ميانگين مربعات درجه آزادي مجموع مجذورات منبع تغييرات 000. 5.698 723.624 4 2894.494 واريانس بين گروهي

126.988 375 47620.482 واريانس درون گروهي

379 50514.976 واريانس كل

توان مالحظه نمود ميزان تعلق به مي )/Sig =0 000و =5.69F(با توجه به نتايج جدول فوق ي اسـتفاده ي مختلفـي از اينترنـت دارنـد بـا يكـديگر ها هويت ملي در كاربراني كه مدت زمان

مـان اسـتفاده بـه شـكل معنـاداري موجـب مشابه نبوده وبه يك اندازه نيست بلكه تنـوع مـدت ز .تفاوت ميزان هويت ملي در افراد است

Page 14: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

1391 تابستان ،)17( شماره ،ششم ، سالفصلنامه تخصصي علوم اجتماعي/ 198

نتايج آزمون شفه پيرامون هويت ملي و مدت زمان استفاده از اينترنت :6 جدول

سطح معني داري خطاي استاندارد تفاوت ميانگين مدت استفاده از اينترنت 857. 1.70334 1.96056- كمتر از يك ساعت خير

824. 2.16870 2.66667 تا سه ساعتبين يك

995. 3.37967 1.57407 بين سه تا پنج ساعت

016. 2.65610 (*)9.33333- بين پنج تا ده

كمتر از يك ساعت

857. 1.70334 1.96056 خير

120. 1.70334 4.62722 بين يك تا سه ساعت

861. 3.10166 3.53463 بين سه تا پنج ساعت

037. 2.29194 (*)7.37278- ساعتبين پنج تا ده

بين يك تا سه ساعت

824. 2.16870 2.66667- خير

120. 1.70334 4.62722- بله كمتر از يك ساعت

999. 3.37967 1.09259- بين سه تا پنج ساعت

001. 2.65610 (*)12.00000- بين پنج تا ده ساعت

بين سه تا پنج ساعت

995. 3.37967 1.57407- خير

861. 3.10166 3.53463- بله كمتر از يك ساعت

999. 3.37967 1.09259 بين سه تا پنج ساعت

073. 3.71131 10.90741- بين پنج تا ده ساعت

بين پنج تا ده ساعت

016. 2.65610 (*)9.33333 خير

037. 2.29194 (*)7.37278 بله كمتر از يك ساعت

001. 2.65610 (*)12.00000 بين يك تا سه ساعت

073. 3.71131 10.90741 بين سه تا پنج ساعت

دهد ميزان هويت ملـي در بـين كسـاني كـه مي نتايج آزمون تعقيبي شفه در اين رابطه نشان

ساعت از اينترنت استفاده 10تا 5كنند باكساني كه بين مي كمتر از يك ساعت از اينترنت استفادهساعت از اينترنت اسـتفاده 10تا 5به نفع كساني است كه بينكرده اند متفاوت بوده واين تفاوت

5ساعت از اينترنت اسـتفاده انـد وكسـاني كـه بـين 3تا 1كرده اند همچنين بين كساني كه بين

Page 15: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

199 / دانشجويانهويت ملي اينترنت و بررسي رابطه ميان الگوي استفاده از ساعت از اينترنت استفاده كرده اند ميزان تعلق به هويت ملي متفاوت است واين تفاوت بـه 10تا

. كنند مي اينترنت استفادهساعت از 10تا 5نفع گروهي است كه

125.00

122.50

120.00

117.50

115.00

112.50

Mea

n of

tota

lhov

تحليل روند پيرامون هويت ملي و مدت زمان استفاده از اينترنت: 1نمودار

در دهد كـه مـدت اسـتفاده روزانـه از اينترنـت مي نتايج حاصل از نمودار تحليل روند نشان

10تـا 5در كساني كه كمتـر از يـك سـاعت و بـين هويت ملي. هويت ملي تاثير گذاشته است 3اما به موازات افـزايش سـاعات اسـتفاده تـا ميـزان ،كنند باالست مي اينترنت استفادهساعت از

يابد و از اين مرحله بـه بعـد بـه مـوازات افـزايش سـاعات مي ساعت در روز هويت ملي كاهش .استفاده از اينترنت ميزان هويت ملي در پاسخگويان نيز افزايش يافته است

د افزايش وكاهش ميزان هويت ملي با توجه به ساعات توان مالحظه كرد رون مي در مجموعدهد مدت استفاده از اينترنـت مي استفاده از اينترنت يك روند درجه دوم يا منحني است ونشان

.تواند باعث افزايش هويت ملي گردد مي باعث كاهش ولي از مرحله خاصي به بعداي تا مرحلهت مقاومت در بين افراديكه مدت زمان استفاده تفاوت ميزان هوي "در بررسي فرضيه تحقيق

از آزمون تحليل واريانس يك راهه اسـتفاده شـد البتـه قبـل از اجـراي آزمـون، "مختلفي دارندي توزيع نورمال نمرات هويت مقاومت و مدت زمان استفاده از اينترنت وهمگنـي ها پيش فرض

. واريانس آنها آزمون گرديد

Page 16: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

1391 تابستان ،)17( شماره ،ششم ، سالفصلنامه تخصصي علوم اجتماعي/ 200

اريانس يكراهه پيرامون هويت مقاومت و مدت زمان نتايج آزمون تحليل و :7 جدول

استفاده از اينترنت سطح معني داري Fمقدار ميانگين مربعات درجه آزادي مجموع مجذورات منبع تغييرات

000. 5.393 78.646 4 314.585 واريانس بين گروهي

14.582 375 5468.373 درون گروهي واريانس

379 5782.958 واريانس كل

تـوان مـي ،تـوان مالحظـه نمـود مـي )/000Sig =0و =5.39F(با توجه به نتايج جدول فـوق ي هــا علــق بــه هويــت مقاومــت در كــاربراني كــه مــدت زمــانمالحظــه نمــود ميــزان احســاس ت

بلكـه تنـوع ،دارند با يكديگر مشابه نبوده و به يك اندازه نيست ي مختلفي از اينترنتها استفاده .مدت زمان استفاده به شكل معناداري نشانگر تفاوت ميزان هويت مقاومت در افراد است

و مدت زمان استفاده از اينترنتنتايج آزمون شفه پيرامون هويت مقاومت :8 جدول سطح معني داري خطاي استاندارد ها تفاوت ميانگين مدت استفاده از اينترنت

خير

515. 57721. 1.0438 بله كمتر از يك ساعت

031. 73491. (*)2.4074 بين يك تا سه ساعت

344. 1.14527 2.4312 بين پنج تا ده

804. 90007. 1.1481- بين سه تا پنج ساعت

كمتر از يكساعت

515. 57721. 1.0438- خير

235. 57721. 1.3636 بين يك تا سه ساعت

783. 1.05106 1.3874 بين سه تا پنج ساعت

095. 77667. 2.1919- بين پنج تا ده ساعت

بين يك تا سه ساعت

031. 73491. (*)2.4074- خير

235. 57721. 1.3636- بله كمتر از يك ساعت

1.000 1.14527 0238. بين سه تا پنج ساعت

004. 90007. (*)3.5556- بين پنج تا ده ساعت

بين سه تا پنج ساعت

344. 1.14527 2.4312- خير

783. 1.05106 1.3874- بله كمتر از يك ساعت

1.000 1.14527 0238.- بين سه تا پنج ساعت

090. 1.25765 3.5794- بين پنج تا ده ساعت

Page 17: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

201 / دانشجويانهويت ملي اينترنت و بررسي رابطه ميان الگوي استفاده از

بين پنج تا ده ساعت

804. 90007. 1.1481 خير

095. 77667. 2.1919 بله كمتر از يك ساعت

004. 90007. (*)3.5556 بين يك تا سه ساعت

090. 1.25765 3.5794 بين سه تا پنج ساعت

بين كساني كه دهد ميزان هويت مقاومت در مي نتايج آزمون تعقيبي شفه در اين رابطه نشانساعت از اينترنت استفاده كرده انـد متفـاوت 3تا 1ينترنت استفاده نكرده اند باكساني كه بيناز ا

اين تفاوت به نفع كساني است كه از اينترنت استفاده نمي كنندهمچنين بين كسـاني كـه بوده وسـاعت از اينترنـت اسـتفاده 10تـا 5ساعت از اينترنت استفاده انـد وكسـاني كـه بـين 3تا 1بين 10تـا 5اند با متغير وابسته ما معني دار گرديده است واين تفاوت به نفع گروهي است كـه كرده

.كنند مي ساعت از اينترنت استفاده

MODAT

baine 5-10 saat

baine 3-5 saat

baine 1-3 saat

kam tar as 1 saat

khair

Mean of MOGHAVEM

21

20

19

18

17

16

تحليل روندپيرامون هويت مقاومت و مدت زمان استفاده از اينترنت: 2نمودار

در جامعه مورد بررسي، هويت مقاومت در دهد مي نتايج حاصل از نمودار تحليل روند نشان

امـا بـه مـوازاتي كـه اسـتفاده روزانـه از . كساني كه از اينترنت استفاده نمي كنند باال بوده اسـت البته در همـين ،ساعت افزايش يافته، از ميزان هويت مقاومت كاسته شده است 2و 1اينترنت به

شود ميزان هويـت مي ساعت در روز 3شتراز حال، به نسبتي كه مدت زمان استفاده از اينترنت بي .مقاومت نيز به همان نسبت دوباره جهت صعودي و افزايشي به خود مي گيرد

Page 18: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

1391 تابستان ،)17( شماره ،ششم ، سالفصلنامه تخصصي علوم اجتماعي/ 202

با توجه به نمودار فوق، روند افزايش و كاهش هويت مقاومت با توجه بـه مـدت اسـتفاده از

رنت تا مرحله اينترنت يك روند درجه سوم يا منحني است و نشان مي دهد مدت استفاده از اينتاي باعث كاهش ولي از مرحله خاصي به بعد ميتواند باعث افزايش هويت مقاومت گـردد و در

.شود مي نهايت افزايش ساعات استفاده باعث افزايش هويت مقاومت در افرادي تعـاملي هـا تفاوت ميزان هويت ملي در بين افراديكه در محيط "در بررسي فرضيه تحقيق

از آزمون تحليل واريانس يك راهه استفاده شد البتـه قبـل "كنند مي استفاده مختلف از اينترنتي تعـاملي هـا ي توزيـع نورمـال نمـرات هويـت ملـي در محـيط هـا از اجراي آزمون، پيش فرض

. مختلف و نيز همگني واريانس آنها آزمون گرديد

يط يكراهه پيرامون هويت ملي و نوع مح نتايج آزمون تحليل واريانس :9 جدول تعاملي اينترنتي

سطح معني داري Fمقدار ميانگين مربعات درجه آزادي مجموع مجذورات منبع تغييرات 000. 13.828 1673.176 3 5019.528 واريانس بين گروهي

120.999 376 45495.448 واريانس درون گروهي

379 50514.976 واريانس كل

ميزان تعلق بـه )/000Sig =0و =13.82F(حظه نمودتوان مال مي با توجه به نتايج جدول فوقكننـد بـا يكـديگر مشـابه مـي ي مختلف اينترنت استفادهها هويت ملي در كاربراني كه از محيط

ي مختلـف اينترنتـي بـه شـكل معنـاداري هـا نبوده وبه يك اندازه نيست بلكه اسـتفاده از محـيط .موجب تفاوت ميزان هويت ملي در افراد است

يج آزمون شفه پيرامون پيرامون هويت ملي و محيط اينترنتينتا :10 جدول

نوع محيط اينترنت

سطح معني داري خطاي استاندارد تفاوت ميانگين

پست الكترونيك

148. 2.94151 6.8243 چت روم

223. 3.36803 7.0625- وبالك

815. 2.84779 2.7670 ي خبريها محيط

Page 19: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

203 / دانشجويانهويت ملي اينترنت و بررسي رابطه ميان الگوي استفاده از

چت روم 148. 2.94151 6.8243- پست الكترونيك

000. 2.20710 (*)13.8868- وبالك

019. 1.27968 (*)4.0574- ي خبريها محيط

وبالك 223. 3.36803 7.0625 پست الكترونيك

000. 2.20710 (*)13.8868 چت روم

000. 2.08055 (*)9.8295 ي خبريها محيط

ي ها محيط خبري

815. 2.84779 2.7670- پست الكترونيك

019. 1.27968 (*)4.0574 چت روم

000. 2.08055 (*)9.8295- وبالك

دهد ميزان هويت ملي در بين كسـاني كـه از مي نتايج آزمون تعقيبي شفه در اين رابطه نشان

ي خبري ووبالگ استفاده اه محيط چت روم در اينترنت استفاده كرده اند باكساني كه از محيط .ز يكديگر استكرده اند بطور جدي و معني دار متفاوت ا

ي هـا تفاوت ميزان هويـت مقاومـت در بـين افراديكـه در محـيط "در بررسي فرضيه تحقيق از آزمون تحليل واريانس يـك راهـه اسـتفاده شـد "كنند مي تعاملي مختلف از اينترنت استفاده

ي هـا ي توزيع نورمال نمرات هويت مقاومت در محـيط ها البته قبل از اجراي آزمون، پيش فرض . و نيز همگني واريانس آنها آزمون گرديدملي مختلف تعا

يكراهه پيرامون هويت مقاومت و نوع محيط نتايج آزمون تحليل واريانس :11 جدول اينترنتي

سطح معني داري Fمقدار ميانگين مربعات درجه آزادي مجموع مجذورات منبع تغييرات 000. 28.519 357.318 3 1071.955 واريانس بين گروهي

12.529 376 4711.002 اريانس درون گروهيو

379 5782.958 واريانس كل

توان مالحظه نمودميزان تعلق به مي )/000Sig =0و =13.82F(با توجه به نتايج جدول فوقكننـد بـا يكـديگر مشـابه مـي ي مختلف اينترنت استفادهها هويت ملي در كاربراني كه از محيط

Page 20: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

1391 تابستان ،)17( شماره ،ششم ، سالفصلنامه تخصصي علوم اجتماعي/ 204

ي مختلـف اينترنتـي بـه شـكل معنـاداري هـا ت بلكه اسـتفاده از محـيط نبوده وبه يك اندازه نيس

. نشانگر تفاوت ميزان هويت ملي در افراد است

نتايج آزمون شفه پيرامون پيرامون هويت مقاومت و نوع محيط اينترنتي :12 جدول سطح معني داري خطاي استاندارد تفاوت ميانگين نوع محيط اينترنتي

پست الكترونيك

005. 94655. (*)3.4330 چت روم 824. 1.08380 1.0313- وبالك

999. 91639. 1168.- ي خبريها محيط

چت روم 005. 94655. (*)3.4330- پست الكترونيك

000. 71022. (*)4.4642- وبالك

000. 41179. (*)3.5498- ي خبريها محيط

وبالك 824. 1.08380 1.0313 پست الكترونيك

000. 71022. (*)4.4642 چت روم

601. 66950. 9145. ي خبريها محيط

ي ها محيط خبري

999. 91639. 1168. پست الكترونيك

000. 41179. (*)3.5498 چت روم

601. 66950. 9145.- وبالك

دهد ميزان هويت مقاومت در بين كساني كه مي نتايج آزمون تعقيبي شفه در اين رابطه نشان

ي خبـري و وبـالگ و هـا ينترنت استفاده كرده اند باكساني كه از محيطاز محيط چت روم در ا .اند به طور جدي و معني دار متفاوت از يكديگر است پست الكترونيك استفاده كرده

تفـاوت ميـزان هويـت ملـي در بـين افـرادي كـه سـابقه اسـتفاده "در بررسي فرضيه تحقيق نس يك راهه استفاده شد البتـه قبـل از اجـراي از آزمون تحليل واريا "مختلف از اينترنت دارند

ي توزيع نورمال نمرات هويت ملي با توجه بـه سـابقه اسـتفاده از اينترنـت ها آزمون، پيش فرض .وهمگني واريانس آنها آزمون گرديد

Page 21: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

205 / دانشجويانهويت ملي اينترنت و بررسي رابطه ميان الگوي استفاده از

نتايج آزمون تحليل واريانس يكراهه پيرامون هويت ملي و سابقه استفاده :13 جدول از اينترنت

سطح معني داري Fمقدار ميانگين مربعات درجه آزادي ع مجذوراتمجمو منبع تغييرات 060. 2.493 328.388 3 985.165 واريانس بين گروهي

131.728 376 49529.811 واريانس درون گروهي

379 50514.976 واريانس كل

بـه مي توان مالحظه نمود ميزان تعلـق )/060Sig=0و =2.49F(با توجه به نتايج جدول فوق

هويت ملي در كاربراني كـه سـابقه مختلـف در اسـتفاده از اينترنـت دارنـد بـا يكـديگر تفـاوت .معناداري نداشته است

كـه سـابقه اسـتفاده تفاوت ميزان هويت مقاومت در بين افـرادي "در بررسي فرضيه تحقيق ل از اجـراي البته قبـ ،از آزمون تحليل واريانس يك راهه استفاده شد "مختلف از اينترنت دارند

ي توزيع نورمـال نمـرات هويـت مقاومـت بـا توجـه بـه سـابقه اسـتفاده از ها آزمون، پيش فرض . اينترنت وهمگني واريانس آنها آزمون گرديد

سابقه نتايج آزمون تحليل واريانس يكراهه پيرامون هويت مقاومت و :14 جدول

استفاده از اينترنتمجموع منبع تغييرات

مجذوراتدرجه آزادي

يانگينم مربعات

سطح Fمقدار داري معني

096. 2.128 32.182 3 96.545 واريانس بين گروهي

15.123 376 5686.412 واريانس درون گروهي

379 5782.958 واريانس كل

ميـزان تعلـق بـه توان مالحظه نمود مي)/096Sig=0و =2.12F(با توجه به نتايج جدول فوق

كه سـابقه اسـتفاده از اينترنـت دارنـد بـا يكـديگر تفـاوت معنـادار هويت مقاومت در كاربراني .ندارند

Page 22: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

1391 تابستان ،)17( شماره ،ششم ، سالفصلنامه تخصصي علوم اجتماعي/ 206

سابقه استفاده از پيرامون ) تحليل عاملي(آزمون تحليل واريانس دوطرفه : 15جدول

اينترنت و محيط تعاملي اينترنت با هويت ملي مجموع مجذورات درجه آزادي ميانگين مجذورات مقدارf داري سطح معني.000 5.139 605.612 12 7267.349(a) Corrected Model.000 5543.112 653205.603 1 653205.603 Intercept

سابقه استفاده از اينترنت 114.184 3 38.061 323. 809.

محيط تعاملي 4146.624 3 1382.208 11.729 000.

محيط تعاملي * سابقه 1980.250 6 330.042 2.801 000. خطا 43247.627 367 117.841

كل 5296185.000 380 379 50514.976 Corrected Total

آزمون تحليل واريانس دوطرفه پيرامون سابقه استفاده و مدت زمان : 16جدول

استفاده ازاينترنت با هويت ملي مجموع مجذورات درجه آزادي ميانگين مجذورات مقدار f سطح معني داري

.000 3.601 432.435 16 6918.957(a) Corrected Model

.000 5084.256 610615.250 1 610615.250 Intercept

سابقه استفاده از اينترنت 741.670 3 247.223 2.058 105.

مدت زمان استفاده از اينترنت 4797.126 4 1199.281 9.986 000.

مدت زمان استفاده اينترنت * سابقه 2975.608 9 330.623 2.753 004.

خطا 43596.020 363 120.099

كل 5296185.000 380 379 50514.976 Corrected Total

آزمون تحليل واريانس دوطرفه پيرامون سابقه استفاده ونوع استفاده از :16جدول اينترنت با هويت ملي

مجموع مجذورات درجه آزادي ميانگين مجذورات مقدار f سطح معني داري.000 6.523 769.911 11 8469.017(a) Corrected Model.000 6549.276 773004.797 1 773004.797 Intercept

سابقه استفاده از اينترنت 779.552 3 259.851 2.202 088.

نوع استفاده از اينترنت 2980.324 3 993.441 8.417 000.

نوع استفاده استفاده از اينترنت * سابقه 1401.990 5 280.398 2.376 039.

خطا 37297.178 316 118.029

كل 4595862.000 328

327 45766.195 Corrected Total

Page 23: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

207 / دانشجويانهويت ملي اينترنت و بررسي رابطه ميان الگوي استفاده از

طرفه پيرامون مدت زمان استفاده از اينترنت آزمون تحليل واريانس دو:17جدول ومحيط تعاملي با هويت ملي

مجموع مجذورات درجه آزادي ميانگين مجذورات مقدارf سطح معني داري.000 4.272 492.820 18 8870.761(a) Corrected Model.000 6207.856 716125.421 1 716125.421 Intercept

محيط تعاملي 886.061 3 295.354 2.560 055.

مدت زمان استفاده از اينترنت 422.796 4 105.699 916. 454.

.004 2.583 298.018 11 3278.199 محيط استفاده از * مدت زمان

اينترنت

خطا 41644.216 361 115.358

كل 5296185.000 380

379 50514.976 Corrected Total

mohithaie khabari

weblogchat roompostev electronik

tamol

140.00

120.00

Estim

ated

Mar

gina

l Mea

ns

baine 5-1baine 3-5baine 1-3kam tar akhair

moda

Estimated Marginal Means of totalhov

محيط تعاملي بر ميزان هويت ملي اثرات تعاملي مدت زمان استفاده و :3 نمودار

توان اذعان داشت كه اگر مدت زمان استفاده روزانـه از مي با توجه به نمودار اثرات تعاملي،

يي چـون وبـالگ، محـيط خبـري و چـت روم هـا و در محـيط اينترنت بين يك تا سـه سـاعت كـه اگـرهمين حـالي هستيم در شاهد صورت پذيرد، پايين ترين ميزان هويت ملي در جوانان را

صورت گيـرد ميـانگين نمـره هويـت emailمدت زمان كاربري در محيط پست الكترونيك يا .ملي درسطح بااليي قرار خواهد داشت

Page 24: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

1391 تابستان ،)17( شماره ،ششم ، سالفصلنامه تخصصي علوم اجتماعي/ 208

محـيط سـت كـه در ا تـوان دريافـت آن مـي تـوان مـي دار فـوق نكته مهم ديگري كه از نمو

دربردارنـده ) ساعت 10تا 5ساعت و 5تا3( وبالگ، استفاده روزانه از اينترنت به مدت نسبتا زياد ي خبـري و ها اما درمحيط). 142تا 130نمره تقريبي (ميزان هويت ملي باال دركاربران بوده است

دربردارنده ميزان هويت ملـي -مقدار استفاده روزانه با هر -پست الكترونيك استفاده از اينترنت .كمتري بوده است

آزمون تحليل واريانس دوطرفه پيرامون نوع استفاده از اينترنت ومحيط :18جدول تعاملي با هويت ملي

مجموع مجذورات درجه آزادي ميانگين مجذورات مقدار f سطح معني داري.000 7.592 855.572 12 10266.864(a) Corrected Model .000 8572.249 966060.664 1 966060.664 Intercept محيط تعاملي 2199.014 3 733.005 6.504 000. نوع استفاده از اينترنت 2304.385 3 768.128 6.816 000. محيط تعاملي نوع استفاده از اينترنت* 2094.534 6 349.089 3.098 005.

خطا 35499.331 315 112.696

كل 4595862.000 328 327 45766.195 Corrected Total

mohithaie khabari

weblogchat roompostev electronik

tamol

140.00

120.00

100.00

Estim

ated

Mar

gina

l Mea

ns

saier

bayane agtabadol na

tafrih va sadaryafte et

n.este

Estimated Marginal Means of totalhov

اثرات تعاملي نوع استفاده و محيط تعاملي بر ميزان هويت ملي :4 نمودار

Page 25: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

209 / دانشجويانهويت ملي اينترنت و بررسي رابطه ميان الگوي استفاده از

دهد اگر استفاده از اينترنت به منظور بيان عقايد وتبـادل نظـرات والبتـه مي نمودار فوق نشانان هويت ملـي كـاربران دربـاالترين در محيط ايميل يا پست الكترونيك صورت گيرد نمره ميز

گيرد، اما همين نوع استفاده از اينترنـت اگـر در محيطـي مثـل چـت روم صـورت مي سطح قرارپذيرد ميزان هويت ملي دركاربران ديده شد كه درمحيط چت روم به منظور تفريح وسـرگرمي

يي چـون هـا در محـيط اگـر ) تفريح و سرگرمي(همين نوع استفاده . اند از اينترنت استفاده كردهي خبري صورت گيرد ميـزان هويـت ملـي بيشـتري را در كـاربران ها ايميل، وبالگ و يا سايت

.بدنبال خواهد داشت

آزمون تحليل واريانس دوطرفه پيرامون مدت زمان استفاده و نوع استفاده :19جدول از اينترنت با هويت ملي

ع مجذوراتمجمو درجه آزادي ميانگين مجذورات مقدار f سطح معني داري.000 6.859 756.616 15 11349.235(a) Corrected Model .000 3934.708 434040.673 1 434040.673 Intercept مدت زمان استفاده از اينترنت 1078.013 4 269.503 2.443 047.

نوع استفاده 1844.738 3 614.913 5.574 001.

.000 4.990 550.445 8 4403.562 نوع *تفاده از اينترنتمدت زمان اس

استفاده از اينترنت

خطا 34416.960 312 110.311

كل 4595862.000 328 327 45766.195 Corrected Total

baine 5-10 saat

baine 3-5 saat

baine 1-3 saat

kam tar as 1 saat

khair

modat

140.00

130.00

120.00

110.00

Estim

ated

Mar

gina

l Mea

ns

saier

bayane agtabadol na

tafrih va sadaryafte et

n.este

Estimated Marginal Means of totalhov

اثرات تعاملي مدت زمان استفاده و نوع استفاده بر ميزان هويت ملي :5 نمودار

Page 26: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

1391 تابستان ،)17( شماره ،ششم ، سالفصلنامه تخصصي علوم اجتماعي/ 210

ده از اينترنت به منظـور تفـريح و توان اذعان داشت استفا مي با توجه به نمودار اثرات تعاملي

در طـول روز بـاالترين ) سـاعت 10تـا 5و 5تـا 3(سرگرمي وآن هم به مدت زيـاد ويانسـبتا زيـاد درهمين حـال اسـتفاده از اينترنـت بـه هـر . نمرات ميزان هويت ملي را دركاربران به همراه دارد

د نمـره هويـت ملـي را ميزان درطول روز اگر به منظور بيان عقايد وتبادل نظـرات صـورت گيـر .)وپايينتر 120نمره ( درسطح پايين تري نگه خواهد داشت

آزمون تحليل واريانس دوطرفه پيرامون مدت زمان استفاده و سابقه : 20جدول استفاده از اينترنت با هويت مقاومت

مجموع مجذورات درجه آزادي ميانگين مجذورات مقدارf سطح معني داري.000 5.507 67.789 15 1016.842(a) Corrected Model .000 796.911 9809.531 1 9809.531 Intercept مدت زمان استفاده از اينترنت 204.141 3 68.047 5.528 001.

سابقه استفاده 90.516 4 22.629 1.838 121.

.031 1.177 14.492 8 115.932 ــت ــتفاده از اينترن ــان اس ــدت زم م

استفاده از اينترنتسابقه *

خطا 3840.546 312 12.309

كل 110303.000 328 327 4857.387 Corrected Total

baine 3-4 salbaine 2-3 salbaine 1-2 salkamtar as yek sal

sabegheh

22.00

20.00

18.00

16.00

14.00

12.00

Estim

ated

Mar

gina

l Mea

ns

baine 5-1baine 3-5baine 1-3kam tar akhair

moda

Estimated Marginal Means of moghavem

اثرات تعاملي مدت زمان استفاده و سابقه استفاده از اينترنت بر ميزان هويت مقاومت :6نمودار

دهد اگر سابقه كار اينترنتي بيش از يكسال بـوده ومـدت مي نمودار اثرات تعاملي فوق نشانساعت باشد نمره هويت مقاومت در سطح بـااليي 10تا5مان استفاده روزانه از اينترنت نيز بين ز

)21تا 19نمره . (قرار خواهد داشت

Page 27: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

211 / دانشجويانهويت ملي اينترنت و بررسي رابطه ميان الگوي استفاده از

شـود كـه سـابقه آشـنايي مـي متقابال، پايين ترين ميزان هويت مقاومت در كاربراني مشاهدهسـاعت از 3ه بـين يـك تـا سال بـوده وبطـور متوسـط روزانـ 2وكار آنها با اينترنت بين يك تا

ه الگوي استفاده از اينترنت با توجـه بـه متغيرهـايي چـون ك يياز آنجا .كنند مي اينترنت استفادهسابقه استفاده از اينترنت، مدت استفاده از اينترنـت ، نـوع اسـتفاده از اينترنـت و محـيط تعـاملي

تـوان بنـابراين نمـي يسـت، نشود و سطح سنجش متغيرها يكسـان مي استفاده از اينترنت سنجيدهالگوي استفاده از اينترنت را مورد سنجش قرار داد ولي با توجه به اينكه سه تا از چهار متغير مـا

توان نتيجه گرفت الگوي استفاده مي بر اساس نتايج تحليل واريانس يك طرفه تاييد شد بنابراين .از اينترنت بر هويت ملي و هويت مقاومت تاثيرگذار است

:نتيجه گيري

ي كلـي جامعـه مـورد برررسـي در ارتبـاط بـا الگـوي اسـتفاده از هـا توصيف برخي ويژگيبراي كسب آگـاهي از اوضـاع %) 2/49(اينترنت حاكي از آن بود كه اكثريت نسبي دانشجويان

و %) 18.7(البته بخش قابل توجهي نيز براي بيان عقايد خود . كنند مي و اخبار از اينترنت استفادهدرصد از جامعه مورد 1.8تنها . گيرند مي اينترنت را بكار%) 16.6(يا براي ارتباط و دوست يابي

سـابقه آشـنايي و كـار بـا . كننـد مـي بررسي از اينترنت براي سرگرمي و گذران فراغت استفاده 2.4سال اسـت و تنهـا 3خوب و بيش از %) 82.4(اينترنت در اكثريت دانشجويان مورد بررسي

مدت زمان استفاده روزانـه از اينترنـت نيـز در اكثـر . صد سابقه كار كمتر از يكسال داشته انددراز % 14.2باشد و درصدي كمي از افـراد مي ساعت 10-5بين %) 60.8(دانشجويان مورد بررسي

هـا و از محـيط %) 58.2(بعالوه، اكثريت دانشـجويان مـورد بررسـي .اينترنت استفاده نمي كننداز دانشـجويان از % 29.2در مرتبه بعد از آن، حـدود . كنند مي ي خبري اينترنت استفادهها سايت

از پاسـخگويان از محـيط % 4.2و% 8.4محيط چت روم و در صد كمي از دانشجويان به ترتيـب با توجه به نتايج به دست آمده ميزان تعلق اكثريت . كنند مي وبالگ و پست الكترونيك استفاده

به هويت ملي خود در سطح پاييني قرار دارد و اين در حالي است كه بخش %) 87.1(دانشجوياناحسـاس تعلـق بـه نـوعي %) 8.4(و يا شديد %) 65.3(قابل توجهي از دانشجويان در حد متوسط

.اند هويت مقاومت را اظهار كرده

Page 28: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

1391 تابستان ،)17( شماره ،ششم ، سالفصلنامه تخصصي علوم اجتماعي/ 212

شـابه ي مختلفي از اينترنـت دارنـد بـا يكـديگر م ها هويت ملي در دانشجوياني كه استفاده -

با توجـه بـه نتـايجي كـه از آزمـون . نبوده و بر اين اساس فرضيه مربوطه تحقيق تأييد شده استتعقيبي شفه بدست آمد هويت ملي در دانشجوياني كه از اينترنت بـراي دريافـت اخبـار و بيـان

ر نيـز همان گونه كه نتايج تحقيق حاض .كردند پايينتر از بقيه است مي عقيده و تبادل نظر استفاده ي گونـاگوني كـه از آن هـا بيانگر اين امر است، با رشد و توسعه روز افزون اينترنـت و اسـتفاده

شود در ميزان هويت ملي افراد تـاثير بـه سـزايي دارد و همچنـين زمينـه احيـاء و بازسـازي و مي ماز هويت مقاومت را در افـراد بـويژه جوانـان و دانشـجويان فـراه ييها و جلوه ها تقويت شكل

توان مشاهده كرد نظريـات كاسـتلز، مي با توجه به نتايج بدست آمده از جامعه آماري. سازد مي و نظريه وابستگي كه از جمله نظريات مهم مطـرح شـده در چهـارچوب نظـري هابرماس ولمن،با ايجاد خود آگاهي اي نظر كاستلز مبني بر اينكه جامعه شبكه. باشد در جامعه ما تاييد شدند ميشود و با برجسـته مي ملت و هويت ملي مرتبط با آن -اي مردم منجر به تضعيف پديده دولتبر

شدن بسياري هويتهاي خاص گرايانه در داخل كشور، همانند هويتهاي قـومي و مـذهبي، سـلطه .شود در جامعه ما تاييد شد مي دولت و نقش آن در تعريف هويت ملي به چالش كشيده

از جامعه مورد مطالعه گواه اين مساله بود كه هر چقدر سـابقه و همچنين نتايج بدست آمدهيي چون محيط خبري و وبالگ بيشتر باشـد از ها مدت زمان استفاده روزانه از اينترنت در محيطبنـابر نظـر ولمـن كـاربري اجتمـاعي كـه . شود مي ميزان احساس تعلق فرد به هويت ملي كاسته

.كند مي ار، تبادل نظرات و بيان عقايد نيز اين مسأله را تشديدعبارتند از دريافت اطالعات و اخبمساله تأمل برانگيز در نتايج به دست آمـده از نمـودار اثـرات تعـاملي گـواه ايـن اسـت كـه

يي بودند كه هم امكان دريافت اخبار و هـم بيـان عقيـده و تبـادل ها كاربراني كه به دنبال محيطدر مـورد هويـت .يني برخوردارنـد يشود، از هويـت ملـي پـا نظر براي آنها مثل چت روم فراهم

ي خبـري باعـث شـكل گيـري هويـت هـا ي وبـالگ و سـايت هـا مقاومت نيز استفاده از محـيط بينيم كه اسـتفاده از اينترنـت بـه منظـور گـذران مي شود و باالترين حد را وقتي مي مقاومت باال

ن خودآگاهي كاربران را به دنبـال داشـته ي خبري بود كه اين امكان باال بردها فراغت در محيط .شود مي بنابراين زمينه شكل گيري اجتماعات و شكاف در هويت ملي فراهم

Page 29: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

213 / دانشجويانهويت ملي اينترنت و بررسي رابطه ميان الگوي استفاده از

تـوان اينگونـه نتيجـه مـي به طور كلي با توجه به نظريات مطرح شده در چهـارچوب نظـري اسـت كـه در آن حضـور افـراد بـه منظـور اي گيري كرد كه اينترنت فضـاي عمـومي و عرصـه

يابـد و مـي ركت در مباحث باز و علني و كنش ارتباطي از طريق بيـان وگفـت وگـو تحقـق مشاي اجتمـاعي مثـل دريافـت هـا ي گوناگون از اينترنت باالخص بنابر نظر ولمن اسـتفاده ها استفاده

كنـد بـا ايجـاد خودآگـاهي مي اخبار و بيان عقايد، به همان سان كه وابستگي را به اينترنت زيادزمينه تضعيف هويت ملي را فراهم كرده و با تضعيف هويت ملي زمينه برجسته شدن براي مردم

.شود مي ي قومي فراهمها هويت

منابع : تهران .پديده جهاني شدن وضعيت بشري و تمدن اطالعاتي) 1382(آذرنگ، عبدالحسين - 1

.آگهترجمه . هاي بيان ارتباط و آموزش صورت: و نمادها ها هرسان) 1377(اولسون، ديويد - 2

سروش: تهران. محبوبه مهاجر. نشريه جهاني رسانه .هويت اجتماعي اينترنت و) 1387(رفعت جاه، مريم وعلي شكوري - 3

.5شماره . 5دوره جهاد : تهران .خالصه مقاالت همايش ملي جوانان وهويت ايراني) 1387(قبادي، حسينعلي - 4

.هيدانشگا، )گوهايي با مانوئل كاستلز و گفت(مانوئل كاستلز و مارتين اينس )1384(كاستلز، مانوئل - 5

.نشر ني ، ليال جوافشاني و حسن چاوشيان، تهران ترجمه، ظهور جامعة 1جلد (اقتصاد، جامعه و فرهنگ : عصر اطالعات، )1380( ،كاستلز، مانوئل - 6

،تهران ،علي پايا ويراسته ،خاكباز، حسن چاوشيان احد عليقليان، افشين ، ترجمه)اي شبكه . طرح نو، چاپ پنجم

، )، قدرت هويت2جلد (اقتصاد، جامعه و فرهنگ : عصر اطالعات)1385( ،كاستلز، مانوئل - 7طرح نو، ،تهران. ي علي پايا ويراسته ،ي احد عليقليان، افشين خاكباز، حسن چاوشيان ترجمه

. چاپ پنجم

Page 30: اینترنت وهویت ملی دانشجویان

1391 تابستان ،)17( شماره ،ششم ، سالفصلنامه تخصصي علوم اجتماعي/ 214

)، پايان هزاره3جلد (اقتصاد، جامعه و فرهنگ : عصر اطالعات) 1385(ئل كاستلز، مانو - 8

. طرح نو :تهران .ي علي پايا ويراسته .احد عليقليان، افشين خاكباز، حسن چاوشيان ترجمه .چاپ پنجم

، فصلنامه تاثير جهاني شدن برهويت ملي،)1385(حافظ نيا، محمد رضا، كاوياني راد، مراد ، - 9 .4و3ال دوم، شماره ژئوپليتيك، س

مجله دانشكده هويت خانوادگي وتعامل درفضاي سايبرنتيك، ، )1383(دوران، بهزاد، . -10 .44ادبيات وعلوم انساني، سال دوازدهم، شماره

ي خانواده ها بررسي تاثيراينترنت برارزش، )1384(زنجاني زاده، هما، جوادي، محمدي، -11، مجله جامعه شناسي ايران، دوره ششم، مشهد3دربين دانش آموزان دبيرستاني ناحيه

. 2شمارهبررسي اثرات استفاده از .)1385(محسني، منوچهر،دوران، بهزاد، سهرابي، محمدهادي، -12

، )ي تهران ها كافي نت در ميان كاربران(نزواي اجتماعي كاربران اينترنت اينترنت بر ا .4سال هفتم، شماره ، فصلنامه جامعه شناسي ايران

محلي، قومي، ديني، ملي (بازنمايي انواع هويت جمعي .)1387( .ميرزايي ورزنه، مصطفي -13 .طباطبايي ه عالمهگادانش، استادراهنمادكترمحمدعبداللهيدانشكده علوم اجتماعي ،)وفراملي

14- Castells. M(1999) the social implications of information and communication technologies world social science report. Paris: unesco.

15- Castells. M (2001) The internet Galwcy. Reflections on the internet 16- Timms bun can (2007) Identity community and Internet online.in

Http//www/psychologie social.org 17- Wellman. B and Frank. (2001) Network capital in a multi- level world: gettin 17- 18- Whittle, david b(1997) cyberspace: the human dimention-. New yourk.

W, freeman and company.