NURTY DYDAKTYCZNENURTY DYDAKTYCZNEHUMANIZMHUMANIZM

był ruchem umysłowym i światopoglądowym doby Renesansu. Dążył do zrekonstruowania był ruchem umysłowym i światopoglądowym doby Renesansu. Dążył do zrekonstruowania starożytnej kultury poprzez studia nad antyczną myślą, literaturą, językami. W przeciwieństwie starożytnej kultury poprzez studia nad antyczną myślą, literaturą, językami. W przeciwieństwie do Średniowiecza, które w centrum stawiało Boga, Renesans kierował swoją uwagę ku do Średniowiecza, które w centrum stawiało Boga, Renesans kierował swoją uwagę ku człowiekowi, jego duchowości i sprawom materialnym. Tak rozumiana antropologia zajmowała człowiekowi, jego duchowości i sprawom materialnym. Tak rozumiana antropologia zajmowała się człowiekiem jako podmiotem jednostkowym oraz bytem społecznym, badając jego się człowiekiem jako podmiotem jednostkowym oraz bytem społecznym, badając jego uwarunkowania i przeżycia. Taką perspektywę nazywamy antropocentryczną. Uznawano, iż uwarunkowania i przeżycia. Taką perspektywę nazywamy antropocentryczną. Uznawano, iż rozum ludzki jest autonomiczny i zdolny do poznania świata. Humanizm przywiązywał również rozum ludzki jest autonomiczny i zdolny do poznania świata. Humanizm przywiązywał również wagę do praw człowieka i skupiał się na uniwersalnych wartościach cnót oraz krytyce wagę do praw człowieka i skupiał się na uniwersalnych wartościach cnót oraz krytyce powszechnych wad. Humaniści głosili potrzebę kształtowania jednostki indywidualnej, silnej, powszechnych wad. Humaniści głosili potrzebę kształtowania jednostki indywidualnej, silnej, świadomej swojej godności. świadomej swojej godności.

Samo słowo Samo słowo humanizmhumanizm pochodzi od łacińskiego pochodzi od łacińskiego humanitashumanitas – człowieczeństwo, ludzkość, – człowieczeństwo, ludzkość, homohomo – człowiek, – człowiek, humanushumanus – ludzki. Określenia te wyznaczają skalę przepaści między starą a nową – ludzki. Określenia te wyznaczają skalę przepaści między starą a nową epoką. Życie człowieka i rzeczywistość ziemska zyskały wartość wbrew zakazom Kościoła, epoką. Życie człowieka i rzeczywistość ziemska zyskały wartość wbrew zakazom Kościoła, wbrew naukom kleru o marności świata, o potrzebie wyrzeczenia się cielesności i o pogardzie wbrew naukom kleru o marności świata, o potrzebie wyrzeczenia się cielesności i o pogardzie dla ludzkich spraw. Ruch ten przyniósł nie tylko nowy obraz człowieka i świata, ale także nowe dla ludzkich spraw. Ruch ten przyniósł nie tylko nowy obraz człowieka i świata, ale także nowe spojrzenie na moralność, religię, nauki ścisłe, sztukę. Humanizm upominał się o człowieka, spojrzenie na moralność, religię, nauki ścisłe, sztukę. Humanizm upominał się o człowieka, często uciśnionego, zapomnianego na dole drabiny feudalnej, pokrzywdzonego – jak np. o często uciśnionego, zapomnianego na dole drabiny feudalnej, pokrzywdzonego – jak np. o chłopa upominał się Mikołaj Rej, czy o wartość dziecka – Jan Kochanowski. Często łączy się chłopa upominał się Mikołaj Rej, czy o wartość dziecka – Jan Kochanowski. Często łączy się definicję humanizmu z hasłem Terencjusza: definicję humanizmu z hasłem Terencjusza:

Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obceCzłowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce

TWÓRCY HUMANIZMUTWÓRCY HUMANIZMU

LEONARDO DA VICCILEONARDO DA VICCI

ŚW. IGNACY ŚW. IGNACY LOYOLALOYOLA

KRZYSZTOF COLUMBKRZYSZTOF COLUMB MARCIN LUTERMARCIN LUTER

CESARZ KAROL VCESARZ KAROL V

PAPIEŻ JULIUSZ IIPAPIEŻ JULIUSZ II

BEHAWIORYZMBEHAWIORYZM(angielskie behaviour – zachowanie się), kierunek w psychologii XX w., popularny szczególnie w USA. Polega na odrzuceniu pojęcia świadomości oraz introspekcji jako metody subiektywnej i na badaniu wyłącznie bodźców bądź ich układu (sytuacji) i reakcji fizjologicznych im odpowiadających, czyli na analizie obiektywnego zachowania się człowieka lub zwierzęcia.

Zachowanie człowieka jest, zdaniem behawiorystów, zespołem reakcji ruchowych i zmian fizjologicznych bedących odpowiedzią organizmu na określone bodźce nie tylko w przypadku prostych odruchów, ale również dla bardziej złożonych problemów (rozwiązywanie zadań intelektualnych, konflikty motywacyjne, myślenie itp.). Zadaniem psychologii ma więc być badanie związków między bodźcami i reakcjami (formuła S-R, czyli stimulus-reaction) oraz wywieranie wpływu na zachowanie się ludzi. B. zakładał, że zachowanie się, rozwój i osobowość człowieka są efektem zewnętrznych bodźców działających na jednostkę. Zmiany zachowania się człowieka stanowią wynik uczenia się nowych reakcji (nie mają znaczenia instynkty ani cechy wrodzone, dlatego b. nazywano teorią uczenia się). Założenia kierunku zaczęły z czasem spotykać się z krytyką także jego zwolenników, co doprowadziło do powstania odłamów b., zw. ogólnie neobehawioryzmem.

GŁÓWNI PRZEDSTAWICIELE BEHAWIORYZMUGŁÓWNI PRZEDSTAWICIELE BEHAWIORYZMU

BURRHUS SKINERBURRHUS SKINER

JOHN WATSON JOHN WATSON THORNDIKE EDWARDTHORNDIKE EDWARD

CLARK HULLCLARK HULL

EDWARD TOLMANEDWARD TOLMAN

KONSTRUKTYWIZMKONSTRUKTYWIZM

Rozumienie tego, co dzieje się z wiedzą i znaczeniami nadawanymi rzeczywistości

przez dzieci w wieku przedszkolnym, zależy od przyjętych założeń psychologicznych opisujących mechanizmy poznawczo-rozwojowe. Nurtem, do którego odwołuje się obecnie większość psychologów, jest konstruktywizm. Oto prezentacja jego podstawowych tez.

Konstruktywizm jako teoria wiedzy składa się z wielu, często zwalczających się Konstruktywizm jako teoria wiedzy składa się z wielu, często zwalczających się nurtów mających swoje źródła w różnych koncepcjach filozoficznych. Najmniej emocji nurtów mających swoje źródła w różnych koncepcjach filozoficznych. Najmniej emocji wśród zwolenników konstruktywizmu wywołują założenia pedagogiczne dotyczące wśród zwolenników konstruktywizmu wywołują założenia pedagogiczne dotyczące praktyki uczenia się i nauczania. Jednym z najważniejszych twierdzeń, z jakimi praktyki uczenia się i nauczania. Jednym z najważniejszych twierdzeń, z jakimi polemizują konstruktywiści, jest przekonanie, iż wiedza jest czymś, co mogą polemizują konstruktywiści, jest przekonanie, iż wiedza jest czymś, co mogą przekazać bezpośrednio książki lub nauczyciele. W takim ujęciu wiedza jest czymś przekazać bezpośrednio książki lub nauczyciele. W takim ujęciu wiedza jest czymś obiektywnym, istnieje na zewnątrz, poza człowiekiem, a jej poznanie polega na obiektywnym, istnieje na zewnątrz, poza człowiekiem, a jej poznanie polega na lustrzanym odwzorowaniu w umyśle określonych faktów, zasad i teorii. lustrzanym odwzorowaniu w umyśle określonych faktów, zasad i teorii.

W myśl konstruktywizmu wiedza jest tworzona przez jednostkę. Człowiek nie W myśl konstruktywizmu wiedza jest tworzona przez jednostkę. Człowiek nie rejestruje informacji, lecz buduje struktury wiedzy z dostępnych informacji. rejestruje informacji, lecz buduje struktury wiedzy z dostępnych informacji.

PRZEDSTAWICIELE KONSTRUKTYWIZMUPRZEDSTAWICIELE KONSTRUKTYWIZMU

IIYE SEVINSKYIIYE SEVINSKY

ALEXANDER RODCHENKOALEXANDER RODCHENKO

FERDINAND DE SAUSSUREFERDINAND DE SAUSSURE

KOGNITYWIZMKOGNITYWIZM

1. 1. filoz.filoz. pogląd, zgodnie z którym etyka pogląd, zgodnie z którym etyka normatywna ma poznawczy, naukowy normatywna ma poznawczy, naukowy charakter i można o jej tezach charakter i można o jej tezach orzekać, czy są prawdziwe, czy orzekać, czy są prawdziwe, czy fałszywe»fałszywe»

2. 2. «kierunek we współczesnym «kierunek we współczesnym językoznawstwie, który odwołując się językoznawstwie, który odwołując się do psychologii, socjologii i innych do psychologii, socjologii i innych dyscyplin, zajmuje się opisem języka dyscyplin, zajmuje się opisem języka uwikłanego w kontekst kulturowy i uwikłanego w kontekst kulturowy i badaniem, w jaki sposób w języku badaniem, w jaki sposób w języku odzwierciedla się rzeczywistośćodzwierciedla się rzeczywistość

PRZEDSTAWICIELE KOGNITYWIZMUPRZEDSTAWICIELE KOGNITYWIZMU

JEROME BRUNERJEROME BRUNER

DAVID HUMEDAVID HUME

EDWARD KELLEYEDWARD KELLEY