Nurty transhumanizmu

SL: ArchitelesRL: Artur Gunia (UJ)

artur.gunia@uj.edu.plhttp://jagiellonian.academia.edu/ArturGunia

http://wzmocnieniepoznawcze.wordpress.com

Wykłady z cyklu od Studenta do Profesora w Academia Electronica – Instytut Filozofii UJ20.02.2017, godz. 21.00

2

Transhumanizm wciąż ideologią?Wielu komentatorów dostrzega w transhumanizmie złowrogą ideologię, gdzie poprzez łączenie człowieka z technologią, pozbawi się jego człowieczeństwa. Ich stanowisko przypomina neoluddyzm oraz prawdopodobnie jest wynikiem niedotarcia do literatury źródłowej dotyczącej transhumanizmu.

Francis Fukuyama w artykule z 2004 Transhumanism. The World’s Most Dangerous Ideas zasiał strach przed transhumanizmem.

3

Transhumanizm w kinie i literaturze

Dan Brown (2013) Infernos. 379

4

Definicja transhumanizmu„Transhumanizm jest nurtem filozoficznym, ukierunkowujący ludzkość w stronę kondycji postludzkiej. Transhumanizm czerpie wiele elementów z humanizmu – przede wszystkim prymat rozumu i nauki, nacisk na postęp i docenianie roli człowieczeństwa (czy transczłowieczeństwa) w życiu. Różnicą pomiędzy transhumanizmem, a humanizmem jest przyzwolenie (a nawet oczekiwanie) na radykalne zmiany w ludzkiej naturze i dostępnych nam możliwościach oferowanych przez różne nauki i technologie takie jak neurobiologia i neurofarmakologia, wydłużanie życia, nanotechnologia, sztuczna „super”-inteligencja oraz zasiedlania kosmosu, a wszystko w duchu racjonalnej filozofii i racjonalnym systemie wartości.”

Max More (1990). "Transhumanism: a futurist philosophy"

5

Transhumanizm wg. Nicka Bostroma„Transhumanizm [...] Promuje [...] interdyscyplinarne podejście do zrozumienia i ewaluacji możliwości usprawnienia ludzkiej kondycji i organizmu otwierającej się przed człowiekiem dzięki postępowi technologicznemu. Bacznie zważa się na obecne technologie jak inżynieria genetyczna i technologie informatyczne jak i na oczekiwane przyszłe technologie, takie jak nanotechnologia molekularna i sztuczna inteligencja.Opcje usprawnień, o których się dyskutuje, zawierają radykalne przedłużenie trwałości zdrowia, wytrzebienie chorób, eliminację niepotrzebnego cierpienia i wzrost ludzkiej wydajności intelektualnej, fizycznej oraz emocjonalnej. Inne tematy związane z transhumanizmem to kolonizacja przestrzeni kosmicznej i perspektywa stworzenia super inteligentnych maszyn razem z innymi potencjalnymi możliwościami rozwoju, które mogłyby znacząco zmienić ludzką kondycję. Zasięg nie ogranicza się do gadżetów i medycyny, lecz obejmuje także modele ekonomiczne, społeczne i instytucjonalne, rozwój kultury, sztuki i technik psychologicznych.Transhumaniści rozpatrują ludzką naturę jako „pracę w toku", otwarty proces, niedopracowany początek, który możemy nauczyć się modyfikować w pożądany sposób. Człowiek na dzień dzisiejszy nie musi być zwieńczeniem ewolucji. Transhumaniści mają nadzieję, że poprzez odpowiedzialne użycie nauki, technologii i innych racjonalnych środków zostaniemy w końcu postludźmi (posthuman), istotami z wybitnie większymi możliwościami niż ludzie, jakimi jesteśmy obecnie”

Bostrom, N. (2005). Transhumanist values. Journal of philosophical research, 30(Supplement), 3-14

6

Pierwsze definicje transhumanizmu

„Człowiek pozostaje człowiekiem lecz wykracza poza samego siebie, przez zrealizowanie nowych możliwości odnoszących się do jego ludzkiej natury”– Huxley, J. (1957). New bottles for new wine: Essays. Chatto &

Windus

„Wolność: będzie oznaczać szanse dla każdego człowieka (dla usuwania przeszkód i dostarczania środków do jego dyspozycji) do „trans-humanizacji” poprzez rozwijanie własnej potencjonalności [możności] w najszerszym zakresie”– De Chardin, P. T. (1920-52/2004). The future of man. Image.

7

Droga „3-super”

8

Nurty transhumanizmu

Wg. Wikipedii– Extropianism– Immortalism– Postgenderism– Singularitarianism– Technogaianism– Democratic transhumanism– Libertarian transhumanism– Techno-progressivism

• https://en.wikipedia.org/wiki/Transhumanism#Currents

Wg. Michała Klichowskiego– Ekstropianizm– Abolicjonizm bioetyczny– Singularitarianizm– Postgenderyzm– Immortalizm

• Klichowski, M. (2014). Narodziny cyborgizacji. Nowa eugenika, transhumanizm i zmierzch edukacji. Wydawnictwo Naukowe UAM

9

Nurty transhumanizmu

• Superhumanizm• Cyborgnizm• Ekstropianizm • Singularytarianizm• Immortalizm • Abolicjonizm bioetyczny • Postgenderyzm • Technogaianizm• Techno-progresywizm

• Transhumanizm a polityka– Transhumanizm demokratyczny – Transhumanizm libertariański – Anarcho-transhumanizm

• Transhumanizm a religia– Kosmizm religijny– Transhumanizm chrześcijański– Transhumanizm buddyjski– Scjentologia

• Narodowe transhumanizmy– Amerykański – Europejski– Rosyjski– Chiński– Japoński

10

SuperhumanizmSuperhumanizm to nadzieja pokładana w wzmocnieniu ludzkim (human enhancement), czyli czasowym lub permanentnym usunięciem barier ciążących na człowieku. Superhumanizm wymaga określenia ludzkich możliwości i granic (ciała, umysłu, moralności, życia społecznego) by następnie wykorzystując różne techniki (nie tylko zaawansowane technologie) je przekroczyć.

11

Cyborgizm Co to jest cyborg i cyborgizacja

„samoregulujący się system człowiek-maszyna. System ten składać ma się z zewnętrznych komponentów zapewniających samokontrolę i homeostazę organizmu w dostosowaniu się do nowych warunków [związanych z przyszłą eksploracją kosmosu]”

• Clynes, M. E., & Kline, N. S. (1960/1995). Cyborgs and space. The cyborg handbook, 29-34.

Cyborgizacja to proces w którym człowiek, bądź inny organizm wchodzi w immersyjną symbiozę z technologiami. Proces ten w zależności od kontekstu oznacza w:

– medycynie – zastępowanie naturalnych narządów sztucznymi, – fizjologii – sterowanie procesami wewnątrz organizmu, – podejściu neuro-kognitywnym – wykorzystanie technologii do wspomagania

władz poznawczych i aspektów życia codziennego. • Gunia, A. (2015) Dlaczego stajemy się cyborgami – problem adaptacyjności umysłu i ciała

do wytworów technologii” [w] Umysł i poznanie. Milena Jakubiak, Marta Kaszubowska (red.), Volumina, Szczecin. 101-112.

12

Cyborgizacja – projekty

Stelarc – Third Hand (1980) Neil Harbisson – Eyeborg (2003)

Circadia 1.0 (2013) Bionic Hand – prof. Micera (2014)

13

DuoSkin – ciało jako interfejsDuoSkin jest system nawigacji z urządzeniami za pomocą specjalnych tatuaży. Tatuaże są technologią typu wearalbe wykonaną z materiałów przyjaznych skórze. DuoSkin ma być wykorzystywane jako urządzenia wejścia, gdzie tatuaż będzie pełnił funkcję przycisków, suwaków, albo jako touchpada w celu sterowania jakimś urządzeniem. Również jako urządzenie wyjścia (wyświetlacz), przy wykorzystaniu pigmentów termochromatycznych tatuaż może zmieniać kolor np. wraz ze zmianą temperatury ciała. DuoSkin można wykorzystać jako urządzenie komunikacji tj. antena do bezprzewodowego przesyłania danych.

Kao, H. L. C., Holz, C., Roseway, A., Calvo, A., & Schmandt, C. (2016). DuoSkin: Rapidly Prototyping On-Skin User Interfaces Using Skin-Friendly Materials.

14

Ekstropianizm

Ekstropianizm to pierwotny nurt transhumanizm. Kluczowy jest tu termin ekstropii (ang. extropy) będący antonimem entropii czyli nieokreśloności, chaosu, rozpadu i nieuporządkowania elementów świata. Ekstropia w przeciwieństwie ma ściśle określoną funkcję celu, charakteryzuje się witalnością, energią, żywotnością, doświadczeniem i zdolnością do poprawy i wzrostu. Zasadniczą wartością ekstropianizmu jest ciągła poprawa kondycji ludzkiej, poprzez postęp w nauce i technologii, przy jednoczesnym sprzeciwie tendencjom zastojowym i asekuracyjnym.

15

Pryncypia ekstropii wg Maxa More’a• Ciągły postęp (Perpetual Progress)• Samo-transformacja (Self-

Transformation)• Praktyczny optymizm (Practical

Optimism) • Inteligentna technologia (Intelligent

Technology)• Otwarte społeczeństwo (Open Society) • Samo-kierowanie (Self-Direction) • Racjonalne myślenie (Rational

Thinking) • Zasada proaktywności (Proactionary

Principle)Max More w Instytucie Krioniki ALCOR

16

Singularytarianizm[w] temacie nieprzerwanie przyspieszającego postępu technologicznego i zmian w ludzkim życiu, które to procesy zdają się dążyć do pewnego osobliwego punktu w historii naszej rasy, po którym styl życia, jaki obecnie znamy, nie będzie mógł trwać (Ulam 1958).Wkrótce stworzymy inteligencje większe niż nasze własne. Gdy to się stanie, ludzka historia osiągnie pewną osobliwość, intelektualny punkt przejściowy tak nieprzenikniony jak zakrzywiona czasoprzestrzeń w środku czarnej dziury, i świat przestanie być dla nas zrozumiały. (Vinge 1993).

17

Zapowiedź osobliwości

• Dynamiczny rozwój nanotechnologii

• Powstanie nanobotów• Bezpośrednia dwukierunkowa

komunikacja umysł-technologia• Wielość i naturalność przestrzeni

wirtualnych• Powstanie silnej sztucznej

inteligencji• Dodatkowa zmysłowość

Ray Kurzweil na okładce magazynu WIRED

18

ImmortalizmNurtem który szczególnie skupia się na realizacji problemu superdługowieczności jest immortalizm, chcący sprawić nie tylko by życie było długie jak tylko możliwe, ale długie jak tylko się chce. Immortalizm chce więc wypracowania metod umożliwiających ludziom życie przez dowolnie długi czas. Technologie jakie miałyby to umożliwić to m.in.: – inżynieria genetyczna i medycyna regeneracyjna– metody krioprezerwacji– transfer umysłu

19

Źródła procesu starzenia i śmierci• utrata komórek organizmu • akumulacja szkodliwych komórek w

pewnych częściach naszego ciała (na przykład komórek tłuszczu)

• niepożądane mutacje DNA oraz zmiany struktur białek regulujących

• ekspresje genów • szkodliwe mutacje DNA

mitochondrialnego• akumulacja odpadów

wewnątrzkomórkowych• akumulacja odpadów pozakomórkowych• proteiny tworzące tzw. wiązania

pozakomórkoweAubrey de Grey

20

Abolicjonizm bioetyczny

Abolicjonizm bioetyczny jest nurtem w filozofii transhumanistycznej, która ugruntowana jest w filozofii moralnej, a za cel stawia eliminację zjawisk wywołujących ból zewnętrzny i wewnętrzny. Abolicjonizm bioetyczny zajmuje się zatem argumentami natury etycznej i moralnej w związku z użyciem nanotechnologii, biotechnologii, technologii informatycznych i nauk kognitywnych w celu wyeliminowaniu cierpienia u wszelkich czujących form życia oraz maksymalizacji dobrostanu, dobrobytu i szczęścia.

21

The Abolitionist Project – metody ograniczające cierpienie

Wireheading czyli bezpośrednia stymulacja ośrodków przyjemności za pomocą wszczepionych elektrod w mózgu. Projektowanie utopijnych leków, które dostarczałyby przyjemności, umożliwiały pełną funkcjonalność przez całe życie, wzmacniałyby doznania, redukowałaby popędy czy usprawniały procesy uczenia i myślenia, a przy tym nie wywoływałyby efektów ubocznych,Inżynieria genetyczna mającą sprawić, że reprodukcja nie będzie loterią genetyczną, a przyszłe pokolenia zostaną pozbawione możliwych wad David Pearce

22

Postgenderyzm

Postgenderyzm jest nurtem mocno związanym ze środowiskami feministycznymi oraz osobami LGBT. System ten postuluje odrzucenie tradycyjnie rozumianych podziałów płci biologicznej i roli płci w społeczeństwie (gender), możliwości i swobody w modyfikacji swojego ciała, zmiany płci czy przeniesienie czynności seksualnych po za ciało człowieka.

23

TechnogaianizmTechnogaianizm jest nurtem łączącym koncepcje transhumanistyczne z szeroko pojętymi działaniami ekologicznymi. Przede wszystkim jest to przekonanie, że rozwój technologii będzie korzystny dla środowiska wytwarzając alternatywną, bezpieczną i czystą technologię. Technogaianizm postuluje, że dzięki rozwojowi zielonych technologii, takich jak nanotechnologia i biotechnologia będzie możliwe odtworzenie zdegradowanych ekosystemów, zmniejszy się eksploatacja dostępnych złóż naturalnych czy też możliwe będzie opracowanie środków zaradczych w przypadku katastrofy ekologicznej lub kosmiczne.

24

Transhumanizm i politykaTechno-progresywizm przekonanie, że postęp technologiczny niesie pozytywne zmiany w przemianach społecznych. Jest także przekonaniem, że dzięki niemu możliwe będzie społeczne równouprawnienie, pozwoli na większą emancypację oraz zniesie społeczne dysproporcje.Transhumanizm demokratyczny stanowisko polityczne wedle którego każdy człowiek powinien posiadać równy dostęp do technologii i mieć swobodę w możliwości wzmacnianie swojego ciała. Jest także przekonaniem, że dzięki postępowi technologicznemu możliwe będzie wzmocnienie postaw demokratycznych, jak sprawiedliwość, solidarność i równość w kwestiach ekonomicznych i kulturowych.Transhumanizm libertariański stanowisko polityczne będące w opozycji do transhumanizmu demokratycznego, wedle którego dostęp do technologii powinny regulować zasady wolnego rynku, a możliwość ulepszania własnego ciała i stawanie się postczłowiekiem nie powinno być w żaden sposób regulowane, lecz być wynikiem własnego racjonalnego wyboru.Anarcho-transhumanizm – stanowisko łączące koncepcje anarchistyczne i transhumanistyczne. Przekonanie, że technologia powinna służyć poszerzaniu wolności społecznej oraz przekraczaniu barier związanych z dyskryminacją. Ponadto każdy powinien mieć możliwość modyfikowania technologii, a ona sama powinna być dostępna w oparciu o otwarty dostęp

25

Wiele transhumanizmów, wszystkie by żyło się lepiej

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ