nr 6 (48) - geogr.uni.wroc.pl · akademia nawiązuje do tradycji szkół kartograficznych...

[email protected] 1

Sprawy Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego

Doktoraty

W dniu 8 maja 2015 r. odbyła się publiczna obrona rozprawy doktorskiej mgr Agnieszki

Rozenkiewicz – absolwentki Studiów Doktoranckich Geografii, doktorantki w Zakładzie Geografii

Regionalnej i Turystyki. Tematem rozprawy były „Wzorce zagospodarowania i wykorzystania ar-

cheologicznych kompleksów turystycznych”. Promotorem rozprawy był prof. dr hab. Jerzy Wyrzy-

kowski – emerytowany pracownik Instytutu, recenzentami prof. dr hab. Włodzimierz Kurek (Uni-

wersytet Jagielloński) i dr hab. prof. US Beata Meyer (Uniwersytet Szczeciński). Rada Naukowa

Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego jednogłośnie nadała doktorantce stopień naukowy

doktora Nauk o Ziemi i uznała, że rozprawa zasługuje na wyróżnienie.

Pracownicy Instytutu w Radzie Naukowej Karkonoskiego Parku Narodowego

W dniu 8 maja 2015 r. odbyło się inauguracyjne posiedzenie Rady Naukowej Karkonoskiego Parku

Narodowego, powołanej przez Ministra Środowiska na kadencję 2015–2019. W jej skład weszło

dwóch pracowników Instytutu – dr hab. prof. Krzysztof Migała (Zakład Klimatologii i Ochrony At-

mosfery) oraz prof. dr hab. Piotr Migoń (Zakład Geomorfologii), który w trakcie posiedzenia został

wybrany na stanowisko Przewodniczącego Rady Naukowej. Podczas spotkania godność Członka

Honorowego Rady Naukowej KPN otrzymał dr Janusz Czerwiński – emerytowany pracownik Insty-

tutu, wieloletni Kierownik Zakładu Geomorfologii, członek Rady Naukowej KPN w kilku kaden-

cjach.

Pracownicy Instytutu w Regionalnej Radzie Ochrony Przyrody

W dniu 18 maja 2015 r. odbyło się inauguracyjne posiedzenie Regionalnej Rady Ochrony Przyrody

– organu doradczego dla Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, w kadencji 2015–2020. Do

składu Rady ponownie zostali powołani dwaj pracownicy Instytutu – prof. dr hab. Piotr Migoń i dr

Jacek Piasecki (emerytowany pracownik Zakładu Klimatologii i Ochrony Atmosfery).

Nr 6 (48) czerwiec

2015

Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 6 (48) 2015

[email protected] 2

Wydawnictwa

Drukiem ukazała się nowa publikacja naszego Instytutu, pt. New

perspectives in polar research. Monografia jest zbiorem tekstów

naukowych dotyczących zagadnień z zakresu przyrody ożywionej

i nieożywionej obszarów podbiegunowych, nadesłanych przez

uczestników organizowanej przez IGRR konferencji Sympozjum

Polarne. Tekst w wersji on-line udostępniono wcześniej pod

adresem: http://www.geogr.uni.wroc.pl/images/publikacje/New_Perspectives_in_Polar_Research.pdf

Sprawy Zakładowe

Zakład Analiz Lokalnych i Regionalnych

W dniu 22 maja 2015 r. dr Stanisława Górecka i dr Robert Szmytkie z Zakładu Analiz Regionalnych

i Lokalnych uczestniczyli w Seminarium „Sytuacja demograficzna Wrocławia – stan i perspektywy”,

zorganizowanym przez Urząd Miasta Wrocławia. Seminarium rozpoczęło proces tworzenia nowej

strategii rozwoju Wrocław 2030. W uroczystości, które odbyło się w Sali Wielkiej Starego Ratusza,

uczestniczyło 250 gości, w tym przedstawiciele władz miasta (prezydent Rafał Dutkiewicz i wice-

prezydent Andrzej Łoś), samorządowcy, przedstawiciele kultury i środowiska akademickiego oraz

mieszkańcy. Proces tworzenia strategii będzie obejmował 10 tematycznych seminariów i warszta-

tów (w dziewięciu blokach tematycznych: demografia, planowanie przestrzenne, środowisko,

zarządzanie miastem, gospodarka, społeczeństwo, partycypacja, mobilność, mieszkalnictwo).

Pierwszym z nich było seminarium dotyczące demograficznych uwarunkowań rozwoju Wrocławia,

które odbyło się w Sali Sesyjnej Rady Miejskiej Wrocławia. W trakcie seminarium pracownicy Za-

kładu Analiz Regionalnych i Lokalnych wygłosili dwa referaty: Procesy demograficzne we Wrocła-

wiu i ich konsekwencje społeczno-ekonomiczne, ze szczególnym uwzględnieniem rynku pracy

i systemu edukacji (dr S. Górecka) oraz Prognoza demograficzna dla Wrocławia i wrocławskiego

obszaru metropolitalnego do 2030 roku (dr S. Górecka i dr R. Szmytkie). Poniżej link do relacji

z Uroczystego otwarcia procesu budowania nowej strategii rozwoju Wrocław 2030 i Seminarium:

http://www.wroclaw.pl/strategia-rozwoju-wroclawia-2030/wez-udzial-w-seminarium

Zakład Geografii Fizycznej

W dniach 20 – 24 maja 2015 r Zakład Geografii Fizycznej gości pięcioosobową delegację pracowni-

ków Uniwersytetu Chińskiej Akademii Nauk. Delegacji przewodniczy Rektor uczelni prof. Zhongli

Ding, będący równocześnie vice przewodniczącym Chińskiej Akademii Nauk. W ramach wizyty

zostanie podpisane porozumienie o współpracy między Uniwersytetem Wrocławskim, a Uniwer-

sytetem Chińskiej Akademii Nauk. Zaplanowano również trzydniową wycieczkę po południowej

http://www.geogr.uni.wroc.pl/images/publikacje/New_Perspectives_in_Polar_Research.pdf

http://www.wroclaw.pl/strategia-rozwoju-wroclawia-2030/wez-udzial-w-seminarium

http://www.geogr.uni.wroc.pl/images/publikacje/New_Perspectives_in_Polar_Research.pdf


[email protected] 3

Polsce. Na trasie wycieczki znajdą się m. in. Kraków, kopalnia soli w Wieliczce, Muzeum Auschwitz

– Birkenau, Sandomierz i Warszawa oraz najważniejsze profile lessowo – glebowe (Biały Kościół,

Złota oraz Tyszowce).


[email protected] 4

Zakład Geografii Regionalnej i Turystyki

W dniach 7–8.05.2015 r. odbyła się polsko-czeska konferencja pt. "Polska szkoła wobec Czech

i relacji polsko-czeskich", której organizatorami były: Polsko-Czeskie Towarzystwo Naukowe i Dol-

nośląski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli. Obrady pierwszego dnia konferencji odbywały się

Nachodzie, zaś drugiego – w Bożkowie. Tematyka obrad koncentrowała się wokół współpracy

transgranicznej, nie tylko na polu edukacji. Nie zabrakło też elementów geograficznych. Drugiego

dnia na zaproszenie organizatorów dr Krzysztof Kołodziejczyk zapoznał uczestników konferencji

z najważniejszymi atrakcjami turystycznymi Republiki Czeskiej.

W dniu 10.03.2015 r. dr Janusz Łach uczestniczył w spotkaniu promocyjnym wspierającym proces

konsultacji społecznych projektów, które odbyło się w Gliwicach. Konsultacje dotyczyły planów

przeciwdziałania skutkom suszy regionów wodnych: Małej Wisły, Górnej Odry oraz Czadeczki.

W dniu 24.04.2015 r. dr Janusz Łach oraz mgr Damian Werczyński uczestniczyli w I edycji konfe-

rencji „Dolnośląskie Tematy”, organizowanej przez Instytut Dolnośląski w Pałacu Paulinum w Jele-

niej Górze. Organizatorzy postawili sobie za cel podjęcie tytułowej problematyki w jak najszerszym

wymiarze i jednocześnie zapoczątkowanie cyklu spotkań tematycznych poświęconych regionowi.

Mają one skupiać osoby zainteresowane historią, społeczeństwem, kulturą, przyrodą i zabytkami

Dolnego Śląska. Podczas konferencji dr J. Łach zaprezentował poster „Kościół Ucieczkowy w Borku

Strzelińskim – nieznana perła dziedzictwa kulturowego Dolnego Śląska”, natomiast mgr Damian

Werczyński wystąpił z posterem: „Odkrywajmy nieodkryte – propozycje turystycznego wykorzy-

stania dziedzictwa archeologicznego na Dolnym Śląsku”.

W ramach spotkań Polskiego Towarzystwa Geograficznego dr Janusz Łach wygłosił dwie prelekcje:

na temat Malty w dniu 29.01.2015 r. na Uniwersytecie Wrocławskim oraz na temat Nepalu w III

Liceum Ogólnokształcącym w Jeleniej Górze w dniu 25.04.2015 r.


[email protected] 5

Zakład Geoinformatyki i Kartografii

W dniach 13—15 maja 2015 r. Zakład Geoinformatyki i Kartografii był współorganizatorem

I Akademii Geoinformatyki i Kartografii, konferencji przygotowanej prze zespół dr hab. Joanny

Bac-Bronowicz z Zakładu Geodezji i Geoinformatyki Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii

Politechniki Wrocławskiej. Akademia nawiązuje do tradycji Szkół Kartograficznych organizowanych

przez nasz Zakład od 1985 r., ale ich głównym adresatem są geodeci-kartografowie. W przyszłości

obie konferencje będą odbywały się na przemian co dwa lata. Symbolicznym ukłonem w stronę

tradycji Szkół Kartograficznych były zaproszenia do wygłoszenia dwóch pierwszych wykładów skie-

rowane do prof. Władysława Pawlaka i prof. Wiesławy Żyszkowskiej – wieloletnich kierowników

Zakładu Kartografii i kierowników naukowych Szkół. Ponadto w konferencji brali udział jako

współorganizatorzy: dr hab. Tomasz Niedzielski, prof. UWr, dr Jan Krupski i dr Waldemar Spallek,

pełniący funkcję sekretarza komitetu organizacyjnego konferencji.

I Akademia Kartografii

i Geoinformatyki odbyła się

pod hasłem „Cyfrowe mapy

topograficzne – teoria i prak-

tyka”. Obrady miały miejsce

w hotelu im. Jana Pawła II na

Ostrowie Tumskim. Wzięło

w nich udział ok. 60 osób

z ośrodków geodezyjnych

i kartograficznych, cywilnych

i wojskowych, z całego kraju.

Piętnaście wykładów wygło-

sili zaproszeni eksperci

z Uniwersytetu Wrocław-

skiego (prof. W. Pawlak

i prof. W. Żyszkowska), Poli-

techniki Warszawskiej, Uni-

wersytetu Warszawskiego,

Głównego Urzędu Geodezji

i Kartografii, Biura Hydrogra-

ficznego Marynarki Wojen-

nej i Szefostwa Geografii

Wojskowej. Odbyła się rów-

nież sesja posterowa, na

której przedstawiono pięć

prezentacji (postery w for-

mie slajdów).


[email protected] 6

Prof. Wiesława Żyszkowska wygłaszająca wykład: Rozwój języka map topograficznych na przykładzie map

w skali 1:100 000 (fot. Jan Krupski).

Wspólnie prowadzący sesję prof. Ewa Krzywicka-Blum (emerytowany pracownik Uniwersytetu

Przyrodniczego we Wrocławiu) i dr hab. Tomasz Niedzielski, prof. UWr (fot. Jan Krupski).


[email protected] 7

Uczestnicy Akademii podczas obrad (fot. Jan Krupski)

Podczas Akademii, 13 maja 2015 r. zorganizowane zostało zebranie członków Stowarzyszenia Kar-

tografów Polskich, które w tym roku obchodzi jubileusz piętnastolecia. Z tej okazji po raz pierwszy

wręczony został Medal SKP im. Prof. Andrzeja Makowskiego za istotny wkład w rozwój kartografii.

Pierwszym odznaczonym został prof. Władysław Pawlak, wybitny kartograf, przedstawiciel Wro-

cławskiej Szkoły Kartograficznej, zapoczątkowanej przez współpracownika Eugeniusza Romera

i pierwszego kierownika ówczesnej Katedry Kartografii UWr prof. Józefa Wąsowicza i kontynuo-

wanej przez prof. Władysława Migacza, dostojnego odznaczonego i prof. Wiesławę Żyszkowską.

Prof. Władysław Pawlak był inicjatorem i wieloletnim organizatorem Szkół Kartograficznych

(w latach 1985—2006), na przykładzie których został ułożony program I Akademii Kartografii

i Geoinformatyki.

Wręczenie Medalu SKP im. Prof. Makowskiego za istotny wkład w rozwój kartografii. Odznaczonemu prof. Włady-sławowi Pawlakowi medal wręcza dr hab. Joanna Bac-Bronowicz, przewodnicząca SKP (fot. Jan Krupski).


[email protected] 8

Poza obradami uczestnicy konferencji mieli okazję skorzystania z wycieczki do Afrykarium we wrocławskim

ogrodzie zoologicznym, która odbyła się wieczorem, już po oficjalnym zamknięciu ZOO.


[email protected] 9

Za Oceanem semestr letni już się zakończył i przyszła pora na… ćwiczenia terenowe. Nasza dokto-

rantka Justyna Jeziorska, przebywająca na stażu na Uniwersytecie Stanowym Karoliny Północnej

(North Carolina State University, NCSU) w Raleigh, wraz z grupą doktorantów i post-doców miała

okazję uczestniczyć w programie badawczym Uniwersytetu Kalifornijskiego dotyczącym obserwa-

cji rozprzestrzeniania się nagłej śmierci dębu (Sudden Oak Death). Schorzenie to znajduje się pod

lupą naukowców od lat 90., kiedy to zauważono pierwsze symptomy tej nieznanej dotąd choroby.

Od tego czasu ofiarami tego patogenu na zachodnim wybrzeżu USA padło ponad milion drzew,

w tym ponad pół miliona w latach 2012—2013. Nic więc dziwnego, że uniwersytety, władze samo-

rządowe i ekolodzy wzmagają wysiłki w odnalezieniu przyczyny, sposobu działania i leczenia zain-

fekowanych drzew. Prace studentów z NCSU (i jednego reprezentanta UWr) skupiały się na po-

miarach, oznaczaniu drzew i pobieraniu próbek liści zarażonych drzew-nosicieli. Na stromych zbo-

czach Gór Santa Lucia w uniwersyteckim rezerwacie Big Creek (rejon Big Sur, ok 200 km na połu-

dnie od San Francisco) przez kilka majowych dni trwały intensywne (z pewnością czasochłonne)

prace badawcze pod czujnym okiem naukowców z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Davis. Trudy

pracy były jednak rekompensowane przez górskie widoki podczas codziennej ponad dwugodzinnej

wędrówki do pól badawczych (i z powrotem). I kto by się przejmował brakiem zasięgu w telefo-

nach komórkowych czy prysznica, kiedy za oknem Ocean Spokojny spotyka się ze zboczami gór.

Stoki Gór Santa Lucia w Kalifornii schodzące do Pacyfiku (zdj. Anna Petrasova).


[email protected] 10

Pomiary i oznaczanie dębów zarażonych chorobą nagłej śmierci dębu (zdj. Anna Petrasova).

Drzewa zniszczone przez nagłą śmierć dębu na zboczach gór Santa Lucia w rejonie Big Sur (Wikipedia).



Panorama rezerwatu Big Creek (zdj. Anna Petrasova).

Wypoczynek po ćwiczeniach terenowych (zdj. Anna Petrasova).

29 maja 2015 r., w Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie, odbył się VII Konkurs Prac Dy-

plomowych z Zakresu Kartografii i Geoinformacji, organizowany przez Oddział Kartograficzny Pol-

skiego Towarzystwa Geograficznego oraz Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji Wojskowej Aka-

demii Technicznej. Wyniki prac magisterskich, inżynierskich i licencjackich zaprezentowało 22 stu-

dentów uczelni wyższych z Warszawy, Poznania, Łodzi, Torunia, Wrocławia, Szczecina i Gdańska.

Zakres przedstawionych tematów obejmował szeroko rozumianą kartografię i geoinformatykę,

poruszając m. in. zagadnienia opracowania map tematycznych i geportali, miejskich i wojskowych

analiz przestrzennych, budowy algorytmów automatyzujących i usprawniających obliczenia czy

detekcji zmian w środowisku. Prace były oceniane pod kątem oryginalności podjętego tematu,

utylitarnego charakteru pracy, zastosowanych metod wizualizacji oraz sposobu ich prezentacji.

Uniwersytet Wrocławski reprezentowała Magdalena Stec (studentka II roku studiów magister-

skich specjalizacji geoinformatyka i kartografia), która przedstawiła wyniki pracy pt. „Wpływ

zmiennej w czasie roślinności na dokładność szybkich prognoz hydrologicznych”, przygotowanej

pod kierunkiem dr. hab. Tomasza Niedzielskiego, prof. nadzw. UWr. Werdyktem Jury praca ta

zajęła II miejsce w konkursie. Serdecznie gratulujemy sukcesu! Zwycięzcą konkursu była studentka

Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, w związku z czym, zgodnie z tradycją, kolejna, ósma

edycja wydarzenia odbędzie się w Toruniu. Już teraz pragniemy zachęcić studentów I roku studiów

magisterskich do wzięcia udziału w konkursie, gdyż stanowi on niepowtarzalną szansę na wymianę

informacji, doświadczeń i podjęcie dyskusji z najlepszymi studentami wiodących polskich ośrod-

ków kartograficznych i geoinformatycznych. Gospodarzom dziękujemy za miłą atmosferę i świetną

organizację wydarzenia!



Magdalena Stec podczas swojej prezentacji.

Uczestnicy konkursu podczas oczekiwania na wyniki.



Poster zaprezentowany przez Magdalenę Stec.



Zakład Geomorfologii

Projekt badawczy mgr. Filipa Duszyńskiego pt. „Mechanizmy sterujące ewolucją progów morfolo-

gicznych Gór Stołowych w świetle badań geomorfologicznych i geofizycznych” został zakwalifiko-

wany do finansowania w ramach konkursu PRELUDIUM 8 Narodowego Centrum Nauki. Zdobyty

grant, opiewający na kwotę 88 560 zł, umożliwi 3-letnie prowadzenie badań terenowych w Gó-

rach Stołowych w ramach pracy doktorskiej.

W dniach 18–20 maja 2015 r. dr Agnieszka Latocha brała udział w konferencji „Landscape as

Community”, prezentując poster pt. „Re-taming the landscape. Polish-German borderland 1945–

–2015. Case study of Lower Silesia”. Konferencja była trzecią z cyklu spotkań poświęconych za-

gadnieniom krajobrazowym, odbywających się w ramach projektu CHeriScape „Cultural Heritage

in Landscape”. Głównym organizatorem był Norwegian Institute for Cultural Heritage Research

oraz grupa robocza CHeriScape. Konferencja zgromadziła blisko 70 osób z wielu krajów europej-

skich, ekspertów z różnych dziedzin, dotyczących ekologii krajobrazu, geografii, planowania prze-

strzennego, ochrony dziedzictwa naturalnego i kulturowego oraz nauk społecznych. Konferencja

odbywała się w Oslo i uczestnicy mieli również okazję zapoznać się, w czasie sesji terenowej, ze

sposobami rewaloryzacji i rewitalizacji dawnych obszarów poprzemysłowych na terenie miasta,

a także ze związanymi z tym konfliktami społecznymi i sposobami ich rozwiązywania.

Ogólnopolska Konferencja "O!SUWISKO" (A. Michniewicz)

W dniach 19–22 maja w Wieliczce odbyła się ogólnopolska konferencja dotycząca osuwisk, która

zorganizowana została przez Oddział Krakowski Państwowego Instytutu Geologicznego (PIG).

W konferencji wzięły udział trzy osoby z Zakładu Geomorfologii: prof. dr hab. Piotr Migoń, Milena

Różycka i Aleksandra Michniewicz. Drugiego dnia konferencji zaprezentowano poster "Identyfi-

kacja form osuwiskowych za pomocą danych LiDAR- wybrane przykłady z Sudetów Środkowych

i Zachodnich", autorstwa prof. P. Migonia, M. Różyckiej, A. Michniewicz i dr. M. Kasprzaka. Pod-

czas sesji referatowej trzeciego dnia konferencji prof. Piotr Migoń wygłosił prezentację pt. "Osu-

wiska w Górach Kamiennych (Sudety Środkowe)- identyfikacja, rozmieszczenie, morfometria

i geneza" (współautorzy: K. Jancewicz, M. Kasprzak, M. Różycka, F. Duszyński).

Konferencja została zorganizowana ze względu na duże zapotrzebowanie badań form osuwisko-

wych w związku z realnym zagrożeniem ruchami osuwiskowymi na obszarze całych Karpat. W celu

zapobiegania dużym tragediom na obszarach zamieszkałych, Państwowy Instytut Geologiczny

w 2006 rozpoczął projekt SOPO (System Osłony Przeciwosuwiskowej). Główne cele projektu, za-

dania realizowane na obszarze Karpat oraz przyszłe cele zostały przedstawione przez pracowni-

ków Państwowej Służby Geologicznej podczas pierwszego dnia konferencji. Ostatniego dnia obyła

się sesja terenowa, która obejmowała wycieczkę na 3 aktywne i monitorowane osuwiska: Kłodne

(pow. limanowski), Just i Zbyszyce (pow. nowosądecki).



Prof. Piotr Migoń podczas wygłaszania referatu na temat osuwisk Gór Kamiennych (fot. A. Michniewicz).

Osuwisko w Kłodnem: czoło osuwiska (po lewej) oraz okresowe jeziorko, które powstało w środkowej części

osuwiska (prawy górny róg), (fot. A. Michniewicz).



Uczestnicy wycieczki na osuwisku w Kłodnem, które powstało w 2010 roku. W ciągu jednej doby pochłonęło

ono 17 domostw (fot. A. Michniewicz).

Przedstawienie problematyki osuwiska Just przez organizatorów konferencji (fot. A.Michniewicz).



Pod zabezpieczonym osuwiskiem w Zbyszycach (fot. A.Michniewicz).

W dniach 22–24 maja 2015 r. w Stroniu Śląskim odbyły się „X Wrocławskie Spotkania z Historią

Gospodarczą”, w tym roku odbywające się pod hasłem „Kresy Wschodnie – Kresy Zachodnie. Go-

spodarcze i społeczne znaczenie polskich kresów”. Konferencja została zorganizowana przez Za-

kład Historii Gospodarczej Demografii i Statystyki Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocław-

skiego, Katedrę Historii Gospodarczej Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu oraz Oddzia-

łowe Biuro Edukacji Publicznej Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu. Spotkanie

zgromadziło ponad 80 osób, głównie historyków gospodarczych i społecznych, a także geografów

historycznych. IGRR reprezentowała dr Agnieszka Latocha, która przedstawiła referat pt. „Lud-

ność i sieć osadnicza na ziemi kłodzkiej od poł. XIX w. po współczesność”.

W maju br. w Zakładzie Geomorfologii gościł dr Michael Lim z Uniwersytetu Northumbria

w Newcastle (Wielka Brytania). Pobyt dr Lima związany był z przygotowaniami do pierwszej wy-

prawy naukowej na Spitsbergen, która odbędzie się w lipcu w ramach realizowanego projektu

badawczego ‘POROCO – Mechanizmy kontrolujące ewolucję i geomorfologię wybrzeży skalistych

w klimatach polarnych’ finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki.

W dniach 18–22 maja 2015 dr Mateusz Strzelecki wziął udział w międzynarodowej konferencji

i warsztatach PAST Gateways (Past Spatial and Temporal Gateways), które odbyły się

w Poczdamie. Organizatorem konferencji był Instytut Badań Polarnych i Morskich im. Alfreda We-

genera. Dr Strzelecki wygłosił refereat: Catastrophic events shaping Arctic coasts - impact of tsu-

namis and ice-berg roll waves on coastal evolution in Greenland – podsumowujący wspólny pol-

sko-brytyjski projekt badawczy poświęcony zapisowi fal tsunami i fal z obracających się gór lodo-



wych w środowisku wybrzeża zachodniej Grenlandii. Kolejne spotkanie grupy naukowców z PAST

Gateways odbędzie się w przyszłym roku w Norwegii.

W dniach 5–8 czerwca 2015 dr Mateusz Strzelecki uczestniczył również w I Światowym Szczycie

Asocjacji Naukowców Polarnych u Progu Kariery (APECS), który dobył się w Sofii i miał na celu

debatę nad przyszłością organizacji w okresie po zakończeniu Międzynarodowego Roku Polarnego

i kryzysu ekonomicznego mającego duży wpływ na finansowanie badań polarnych, w tym wspar-

cie udziału w badaniach i konferencjach młodych naukowców polarnych.

W maju br. ukazał się „Słownik nazw miejscowości Ziemi

Kłodzkiej” (wyd. ARGI, Wrocław, 200 s.) przygotowany

pod redakcją dr R. Gładkiewicza, dr A. Latochy oraz prof.

E. Semotanovej. Publikacja powstała przy współpracy

licznego grona naukowców z ośrodków polskich i cze-

skich, ekspertów z różnych dziedzin, zajmujących się

w swoich badaniach regionem kłodzkim. Publikacja skła-

da się z dwóch głównych części: kilku rozdziałów wpro-

wadzających w tematykę regionalną i o charakterze me-

todycznym oraz części zasadniczej – wykazu nazw miej-

scowości w trzech wersjach językowych (polskiej, nie-

mieckiej, czeskiej) z uwzględnieniem zarówno miejsco-

wości istniejących jak i zanikłych. Wymienione są ponad-

to wszystkie kolonie, przysiółki, osady oraz części skła-

dowe miast i wsi współczesne i historyczne. Publikacja

powstała w ramach polsko-czeskiej współpracy trans-

granicznej pod auspicjami Euroregionu Glacensis.

Zakład Klimatologii i Ochrony Atmosfery

Arctic Science Summit Week 2015, Toyama, Japonia

Tegoroczne spotkanie organizacji międzynarodowych zaangażowanych w badania Arktyki odbyło

się w Toyama (Japonia) w dniach od 23 do 30 kwietnia (http://www.assw2015.org ). Celem szczy-

tu było zapewnienie możliwości koordynacji i współpracy we wszystkich dziedzinach nauki w Ark-

tyce. Warto przypomnieć, że w 2013 roku ASSW gościł w Krakowie. Szczyt ASSW2105 miał charak-

ter wyjątkowy, gdyż oprócz roboczych spotkań organizacji i stowarzyszeń międzynarodowych

działających w Arktyce zbiegły się dwie konferencje tj. ISAR-4 (The Fourth International Symposi-

um on the Arctic Research) z najważniejszą konferencją tzn. ICARP III (The Third International Con-

ference on the Arctic Research Planning) zorganizowaną przez International Arctic Science Com-

mittee (www.iasc.info ). Rangę tego wydarzenia naukowego oraz wagę zainteresowania Japoni

Arktyką podkreślił udział w ceremonii otwarcia konferencji członkini domu cesarskiego, Hisako

księżniczki Takamado oraz wysokich urzędników państwowych tj. Ministra Edukacji Kultury Sportu

Nauki i Technologii, Przewodniczącego Rady Nauki oraz Burmistrza Toyama.

http://www.assw2015.org/

http://www.iasc.info/



Ceremonia otwarcia ASSW2015: Hisako, księżniczka Takamado.

W konferencji wzięło udział ponad 700 osób. Licznie reprezentowana była grupa z Polski na czele

z prof. Jackiem Janią, przewodniczącym Komitetu Badań Polarnych PAN.

Liczna grupa z Polski (to nie wszyscy ).



Chwila relaksu z prof. Piotrem Głowackim.

Wsród zauważalnych polskich wystąpień na sesjach plenarnych znalazł się referat Krzysztofa

Migały (z A. Nawrot, B. Luks. P. Głowacki) „Chemistry of snow cover and acidic snowfall during

a season with high level of air pollution at hans Glacier, Spitsbergen”. (Sesja “Arctic snow cover

changes and their consequences” przew. Terry V. Callaghan).

Wynikiem Konferencji było kilka ważnych przesłań:

zmiany środowiska obserwowane w Arktyce są nadal wezwaniem dla zrozumienia ich konse-

kwencji i wezwaniem dla zdolności uczonych zapewnienia wiedzy decydentom.

istnieje potrzeba większego zrozumienia i pogłębienia świadomości globalnych skutków zmian

zachodzących w Arktyce

ważne jest, aby przewidzieć zmiany zachodzące w Arktyce a do tego konieczne są stałe obser-

wacje oraz lepsze zrozumienie procesów lokalnych, regionalnych i globalnych oraz związków

między nimi. Te wyzwania badawcze powinny być skierowane i skoordynowane w sposób, któ-

ry zapewni zrównoważony rozwój oraz żywotność ekosystemów i lokalnych społeczności.

gwałtownie zmieniająca się Arktyka inicjuje zmiany w globalnym systemie, wpływa na pogodę,

funkcjonowanie ekosystemów i gospodarkę niższych szerokości geograficznych. Z tego powodu

w przyszłych badaniach Arktyki muszą być uwzględnione powiązania pomiędzy naukowymi

dyscyplinami, skalami i systemami wiedzy.

W przyszłych badaniach uwypuklona zostanie rola Oceanu Arktycznego i lodu morskiego w glo-

balnym systemie klimatycznym. Uwaga również zostanie zwrócona na szeroko rozumiane konse-

kwencje zmian pokrywy śnieżnej.



Konferencja w Toyama była ważnym krokiem w procesie planowania badań dla setek naukowców

z 27 krajów zaangażowanych w badania Arktyki.

I parę wspomnień z wycieczki konferencyjnej: Gokayama, tradycyjna wieś japońska, obiekt z listy

światowego dziedzictwa UNESCO



W czasopiśmie Theoretical and Applied Climatology ukazał się artykuł dr hab. Krzysztofa Migały,

Grzegorza Urbana i Karola Tomczyńskiego pt. Long-term air temperature variation in the Karko-

nosze mountains according to atmospheric circulation. W artykule dokonano analizy zmian tem-

peratury powietrza mierzonej na Śnieżce w Karkonoszach od 1880 r. (klik na grafikę poniżej).

http://link.springer.com/article/10.1007/s00704-015-1468-0?wt_mc=email.event.1.SEM.ArticleAuthorOnlineFirst



Zakład Zagospodarowania Przestrzennego

W czasopiśmie "Geographical Review" ukazał się artykuł dr Sylwii Dołzbłasz i dr hab. Andrzeja

Raczyka pod tytułem "Different Borders-Different Cooperation? Transborder Cooperation in Po-

land". Link do artykułu (lub klik na grafikę):

http://onlinelibrary.wiley.com/resolve/doi?DOI=10.1111/j.1931-0846.2015.12077.x

Dr Sylwia Dołzbłasz oraz dr Krzysztof Janc zostali powołani do zespołów zadaniowych Komitetu

Przestrzennego Zagospodarowania Kraju Polskiej Akademii Nauk na kadencję 2015–2018. Dr Syl-

wia Dołzbłasz weszła w skład Zespołu Problemowego ds. Zintegrowanej polityki rozwoju Polski

i Europy, natomiast dr Krzystzof Janc Zespołu Problemowego ds. Obszarów Wiejskich i Krajobrazu.

Podczas IX Konferencji Naukowej Miasta XXI wieku pod tytułem „Spójność i efektywność progra-

mowania oraz planowania rozwoju obszarów miejskich w wymiarze terytorialnym”, która odbyła

się w dniach 17–19 maja w Kędzierzynie-Koźlu pracownicy oraz doktoranci Zakładu Zagospodaro-

wania Przestrzennego wygłosili kilka referatów:





dr Sylwia Dołzbłasz, mgr Piotr Mucha „Zagospodarowanie terenów pogórniczych na przykła-

dzie Wałbrzycha”

prof. dr hab. Stanisław Ciok, mgr Aleksandra Leśniak „Budownictwo wielorodzinne w strefie

podmiejskiej dużego miasta na przykładzie Wrocławia”

dr hab. Dariusz Ilnicki, mgr Piotr Michalski „Międzyregionalne i regionalne powiązania funk-

cjonalne w świetle dojazdów do pracy”

mgr Piotr Michalski, dr hab. Dariusz Ilnicki „Wpływ zapisów miejscowych planów zagospoda-

rowania przestrzennego na rozwój strefy podmiejskiej miasta Wrocławia”

mgr Anna Grochowska „Konflikty przestrzenne w planowaniu przestrzennym na przykładzie

gmin powiatu trzebnickiego”

dr hab. Andrzej Raczyk, mgr Anna Herbut „Kluby seniora w przestrzeni miasta na przykładzie

Wrocławia”

W dniach 10–18 maja dr Krzysztof Janc wziął udział w wyjeździe studyjnym do Chorwacji. Wyjazd

finansowany był przez Samorząd Województwa Łódzkiego ze środków Sekretariatu Regionalnego

Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich. Wzięło w nim udział 20 naukowców (geografów, ekonomi-

stów, planistów przestrzennych) z całej Polski (reprezentowanych było 10 instytucji), działających

w Komisji Obszarów Wiejskich PTG. W wyjeździe wzięli również udział przedstawiciele samorządu

regionu łódzkiego. Partnerami ze strony chorwackiej był Uniwersytet w Zagrzebiu i Uniwersytet

w Zadarze. Tematem przewodnim wyjazdu był wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich w kon-

tekście polityki europejskiej. Istotnym elementem była wymiana doświadczeń w zakresie oddzia-

ływania instrumentów europejskiej polityki względem wsi. Podczas wyjazdu studyjnego odbyły się

między innymi: kolokwium naukowe na Uniwersytecie w Zadarze, spotkanie w Ministerstwie Rol-

nictwa w Zagrzebiu, spotkanie z Chorwacką Sięcią Rozwoju Obszarów Wiejskich i Europejską Radą

Wsi i Małych Miast, spotkanie z reprezentantami samorządu lokalnego i LAG Lika, wizyta w spół-

dzielni MASVIN, spotkanie z przedstawicielami PP Telasice i PN Kornati.

Kościół świętego Marka w Zagrzebiu.



Młyn na rzece Gacka.

Park Narodowy Jezior Plitwickich.



Park Przyrody Telašćice.

Europejska Stolica Kultury Wrocław 2016

W dniu 20 czerwca 2015 roku na 26 mostów i kładek we Wrocławiu, zamieni się w sceny teatral-

ne, przestrzenie koncertowe, pracownie plastyczne, ciemnie fotograficzne, film, taniec, słuchowi-

sko, happening, performance, spektakularne widowiska i subtelne instalacje. Dzięki zaangażowa-

niu kilkuset twórców, profesjonalistów i amatorów, dzieci i dorosłych, powstanie we Wrocławiu

26 nowych przestrzeni sztuki, w których każdy widz będzie mógł stać się artystą. To krótka zapo-

wiedź Programu Mosty realizowanego w ramach Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016. Wię-

cej o „Mostach” można przeczytać tutaj:

http://wroclaw2016.pl/mosty/

http://mostywro.pl/

Jeden z 26 projektów realizuje Fundacja Ekopotencjał – Przestrzeń Możliwości. Została ona zało-

żona w celu realizacji działań na rzecz szeroko rozumianej ekologii, ochrony środowiska oraz

zrównoważonego rozwoju. Tworzy ją grupa absolwentów Wydziału Nauk o Ziemi i Kształtowania

Środowiska Uniwersytetu Wrocławskiego, którzy ukończyli kierunek geografii oraz ochrona śro-

dowiska. Realizowany przez Fundację projekt pt. WrocMost Atelier koorynodwany jest przez mgr

Sławomira Czerwińskiego. Owe wydarzenie artystyczno – kulturalne związane jest z upcyclingiem,

rzeźbiarstwem oraz rękodziełem i odbędzie się 20 czerwca na kładce Pilczyckiej zlokalizowanej

w sąsiedztwie Stadionu Wrocław.

http://wroclaw2016.pl/mosty/

http://mostywro.pl/



Więcej o projekcie WrocMost Atelier oraz samej Fundacji Ekopotencjał – Przestrzeń Możliwości

można przeczytać tutaj:

https://fundacjaekopotencjalpm.wordpress.com/

https://www.facebook.com/pages/Fundacja-Ekopotencja%C5%82-Przestrze%C5%84-

Mo%C5%BCliwo%C5%9Bci/819358598083245

https://twitter.com/EKOpotencjal_PM

https://instagram.com/fundacjaekopotencjal/

https://fundacjaekopotencjalpm.wordpress.com/

https://www.facebook.com/pages/Fundacja-Ekopotencja%C5%82-Przestrze%C5%84-Mo%C5%BCliwo%C5%9Bci/819358598083245

https://www.facebook.com/pages/Fundacja-Ekopotencja%C5%82-Przestrze%C5%84-Mo%C5%BCliwo%C5%9Bci/819358598083245

https://twitter.com/EKOpotencjal_PM

https://instagram.com/fundacjaekopotencjal/



Koło Naukowe Studentów Geografii

im. Juliana Czyżewskiego

W dniach 13–17 maja odbył się geomorfologiczny obóz naukowy dla studentów z naszego Koła

Naukowego. Podczas wyjazdu szóstka studentów zapoznała się z podstawowymi zagadnieniami

dotyczącymi zlodowacenia Karkonoszy i rzeźby poglacjalnej w górnej części doliny Łomnicy. Dzięki

uprzejmości Dyrektora Karkonoskiego Parku Narodowego (KPN) grupa zamieszkała w Domku My-

śliwskim. Wygodnie urządzone wnętrze Domku sprzyjało pracom kameralnym, podczas których

uczestnicy obozu przeszli praktyczny kurs analizy morfologii terenu z wykorzystaniem narzędzi GIS

(systemów informacji geograficznej) i numerycznego modelu terenu LiDAR oraz przetwarzali dane

uzyskiwane w trakcie prac terenowych. W programie tych prac przewidziano pomiary geofizyczne.

Za pomocą tomografii elektrooporowej gruntu możliwe stało się uzyskanie modeli oporności płyt-

kiego podłoża w obrębie istniejącego u schyłku plejstocenu, a dziś całkowicie wypełnionego osa-

dami jeziora polodowcowego przy Domku Myśliwskim. W wykonanych profilach wyraźnie zazna-

czyły się odmienne cechy geoelektryczne skał podłoża i sięgającej ok. 10 m sekwencji osadów

wypełniających jezioro: iłów jeziornych przykrytych torfem. W ten sposób, metodą całkowicie

bezinwazyjną, a więc z pominięciem wkopów i odwiertów, rozpoznano kształt dna zbiornika.

W podobny sposób prześwietlono wzniesienie morenowe zamykające od północy torfowisko, na

którym pracowano uprzednio. Zajęcia w Karkonoszach poprowadził dr Marek Kasprzak. Dziękuje-

my Dyrektorowi KPN za wydanie zgody na przeprowadzenie badań na terenie Parku.

Powaga i zastanowienie nad minionym zlodowaceniem Karkonoszy.



Szlakiem karkonoskich moren.



Największy blok morenowy odnaleziony!

Blok już przed wiekiem był przedmiotem eksploatacji. Teraz stał się obiektem eksploracji (naukowej).



Prace kameralne – praktyczne wykorzystanie GIS w analizach geomorfologicznych.

Grupa prezentuje ostatnią literę współczesnego alfabetu greckiego, czyli omegę (Ω), co ma nawiązywać do

prowadzonych pomiarów elektrooporowych gruntu i jednostki rezystancji w układzie SI. Karkonoskie

zrównanie wierzchowinowe zniekształciło jednak ten symbol na podobieństwo Śnieżki.



Domek Myśliwski nad Łomnicą.

Opracowanie: Marek Kasprzak [email protected] Wrocław, 8 czerwca 2015 r.

Materiały dotyczące spraw Instytutu i spraw poszczególnych Zakładów prosimy nadsyłać do końca każdego

miesiąca na adres e-mail M. Kasprzaka.

mailto:[email protected]



Ulanowice – część miasta Lubawka, Góry Krucze, maj 2006 (fot. M. Kasprzak).

nr 6 (48) - geogr.uni.wroc.pl · akademia nawiązuje do tradycji szkół kartograficznych...

Documents