noordkaap 29 may 2013

16
Tel (053) 831 2331 Woensdag 29 Mei 2013 www.noordkaap.co.za GRATIS Die Diamantstad se koerant WIAAN VAN DER LINDE, bekroonde wildboer en entrepre- neur, is gisteraand aangewys as die Noord-Kapenaar van die Jaar in Volksblad en Kumba Iron Ore se kompetisie vir die Noord-Kapenaar- en die Noord- Kaapse Instansie van die Jaar. Die wenner as Instansie van die Jaar is die Custoda-trust, ’n nie-winsgewende organisasie op Delportshoop wat ’n verskeiden- heid dienste aan die gemeen- skap lewer. Dié projek is ook in samewer- king met GWK vanjaar die derde jaar aangebied. Van der Linde, Wildbedryf SA (WRSA) se wildboer van die jaar in 2011 en Landbouskry- wers SA Sentraal se Noord- Kaapse boer van die jaar in 2010, en sy vennoot, Hennie Gous, het pas geskiedenis in die Noord-Kaapse en Vrystaatse wildbedryf gemaak. Hul wild-en-jagreservaat Wintershoek het ’n vennootskap met Jaco Troskie van die Unyati-wildreservaat (deel van die Mimosa-groep) gestig om skaars en bedreigde wildsoorte vir kommersiële doeleindes te teel. Van der Linde het aanvanklik ’n biltongjag- en trofeejag-onder- neming saam met sy skoonpa, Fouché Naudé, op die plaas Doringlaagte bedryf. In die agt jaar wat hy op sy eie is en ’n unieke onderneming ontwikkel het, het hy die wildbedryf verstom met nuwe denkwyses en maniere om middelmanne uit te skakel en die inkomste uit die hele proses te verdien. Die WB Safari Company bestaan uit Wintershoek, AfricanSan-taksidermie en Oryx Venison. Hulle verkoop lewende wild, teel en koop skaars en bedreigde diere en bedryf ’n taksidermie-onderneming en leerlooiery. Hy het ook sy eie meubelfa- briek in Kaapstad waar die velle van die plaas gebruik word, asook ’n vleisverwer- kingsaanleg. Sy geregistreerde wildvangspan is uiters sukses- vol. Van der Linde sien ook om na renosterwesies, roofdiere, swartwitpense en bastergems- bokke wat van oor die land heen na hom gebring word. Die Custoda-trust verskaf vroeë kinderontwikkeling en gemeenskapsvaardigheidsont- wikkeling aan jeugdiges en vroue in die omgewing. Custoda bestaan uit ’n groep mense wat opleiding, ondersteu- ning en advies deur kwalifika- sie- en vaardigheidskursusse aanbied. Programme wat daarop gemik is om die individuele en organisatoriese vermoë van ontwikkeling en gemeenskaps- ontwikkeling te verhoog word aangebied. Deur dit te doen kan vroue balans en volhoubaarheid aan hul gesinne oordra. Deur vaardighede, kwalifikasies en ondersteuning te kry kan hulle hul kinders se ontwikkeling ’n lewenslange leerproses maak. Custoda se missie is om die gemeenskap toe te rus met kennis deur opleiding op alle gebiede van ontwikkeling van kinders en vaardigheid te skep. Custoda het al verskeie prestasies behaal. Onder meer is 27 mense opgelei in ’n opleiding-vir-opleiersprogram wat Basiese Onderwys en Opleiding vir Volwassenes- (BOOV) programme aan landelike gemeenskappe in die Noord-Kaap bied. Custoda het gehelp met die stigting van vyf vigs-ondersteu- ningsgroepe in die gemeenskap en ’n vigs-strategie in die Dikgatlong-gebied wat gelei het tot die stigting van die Noord- Kaapse vigsforum. Twaalf vroue is ook opgelei in tuisversorging en die skep van groentetuine. Sterre uit NK vereer Wildboer en die Custoda-trust is wenners WIAAN VAN DER LINDE, Noord- Kapenaar van die Jaar. Foto: Verskaf HULDAH BARNARD, projekbestuurder van die Custo- da-trust. Foto: Verskaf

Upload: noord-kaap

Post on 19-Mar-2016

272 views

Category:

Documents


8 download

DESCRIPTION

NoordKaap 29 May 2013

TRANSCRIPT

Page 1: NoordKaap 29 May 2013

Tel (053) 831 2331 Woensdag 29 Mei 2013 www.noordkaap.co.za GRATIS

Die Diamantstad se koerant

WIAAN VAN DER LINDE,bekroonde wildboer en entrepre-neur, is gisteraand aangewys asdie Noord-Kapenaar van dieJaar in Volksblad en KumbaIron Ore se kompetisie vir dieNoord-Kapenaar- en die Noord-Kaapse Instansie van die Jaar.Die wenner as Instansie van

die Jaar is die Custoda-trust, ’nnie-winsgewende organisasie opDelportshoop wat ’n verskeiden-heid dienste aan die gemeen-skap lewer.Dié projek is ook in samewer-

king met GWK vanjaar diederde jaar aangebied.Van der Linde, Wildbedryf SA

(WRSA) se wildboer van diejaar in 2011 en Landbouskry-wers SA Sentraal se Noord-Kaapse boer van die jaar in2010, en sy vennoot, HennieGous, het pas geskiedenis in dieNoord-Kaapse en Vrystaatsewildbedryf gemaak.Hul wild-en-jagreservaat

Wintershoek het ’n vennootskapmet Jaco Troskie van dieUnyati-wildreservaat (deel vandie Mimosa-groep) gestig omskaars en bedreigde wildsoortevir kommersiële doeleindes teteel.Van der Linde het aanvanklik

’n biltongjag- en trofeejag-onder-neming saam met sy skoonpa,Fouché Naudé, op die plaasDoringlaagte bedryf.In die agt jaar wat hy op sy

eie is en ’n unieke ondernemingontwikkel het, het hy diewildbedryf verstom met nuwedenkwyses en maniere ommiddelmanne uit te skakel endie inkomste uit die hele proseste verdien.Die WB Safari Company

bestaan uit Wintershoek,AfricanSan-taksidermie en OryxVenison. Hulle verkoop lewendewild, teel en koop skaars enbedreigde diere en bedryf ’ntaksidermie-onderneming enleerlooiery.Hy het ook sy eie meubelfa-

briek in Kaapstad waar die

velle van die plaas gebruikword, asook ’n vleisverwer-kingsaanleg. Sy geregistreerdewildvangspan is uiters sukses-vol.Van der Linde sien ook om na

renosterwesies, roofdiere,swartwitpense en bastergems-bokke wat van oor die landheen na hom gebring word.Die Custoda-trust verskaf

vroeë kinderontwikkeling engemeenskapsvaardigheidsont-wikkeling aan jeugdiges envroue in die omgewing.Custoda bestaan uit ’n groep

mense wat opleiding, ondersteu-ning en advies deur kwalifika-sie- en vaardigheidskursusseaanbied.Programme wat daarop gemik

is om die individuele enorganisatoriese vermoë vanontwikkeling en gemeenskaps-ontwikkeling te verhoog wordaangebied.Deur dit te doen kan vroue

balans en volhoubaarheid aanhul gesinne oordra. Deurvaardighede, kwalifikasies enondersteuning te kry kan hullehul kinders se ontwikkeling ’nlewenslange leerproses maak.Custoda se missie is om die

gemeenskap toe te rus metkennis deur opleiding op allegebiede van ontwikkeling vankinders en vaardigheid te skep.Custoda het al verskeie

prestasies behaal. Onder meeris 27 mense opgelei in ’nopleiding-vir-opleiersprogramwat Basiese Onderwys enOpleiding vir Volwassenes-(BOOV) programme aanlandelike gemeenskappe in dieNoord-Kaap bied.Custoda het gehelp met die

stigting van vyf vigs-ondersteu-ningsgroepe in die gemeenskapen ’n vigs-strategie in dieDikgatlong-gebied wat gelei hettot die stigting van die Noord-Kaapse vigsforum.Twaalf vroue is ook opgelei

in tuisversorging en die skepvan groentetuine.

Sterre uit NK vereerWildboer en die Custoda-trust is wenners

WIAANVANDER LINDE, Noord­Kapenaar van die Jaar.Foto:Verskaf

HULDAH BARNARD, projekbestuurder van die Custo­da­trust. Foto: Verskaf

Page 2: NoordKaap 29 May 2013

2 NOORDKAAP, WOENSDAG 29 MEI 2013

WERKERS installeer die pale. Foto’s: Emile Hendricks

SKAAPKOP, afval en beesstert is Vrydag van17:00 tot 20:00 op die spyskaart op die NG kerkBakenskop se Vleispotrestaurant-aand op diejaarlikse vleisfees, wat sedert 2004 gehou word.Boon Boonzaier, ’n gemeentelid, sê vanjaar isbesluit om die vleisfees ’n projek van tweemaande te maak.Saterdagoggend word ’n straatverkoping van

sosaties, wors en worsbroodjies by die Horse-shoe Caltex gehou.Vleisverkope word ook op 14 en 28 Junie by

die kerk gehou en op 1 Junie, 15 Junie en 29 Ju-nie word vleismarkdae om 08:00 gehou.

Fees gehou

André Botha

MINDER as vier maande gelede was daar nognet vaal grasvlaktes op die plaasDroogfonteinbuite Kimberley.Nou lei ’nweerkaatsing in die son jou reguit

na die sonkragaanleg in aanbou op die plaas.Sowat 8 000 sonpanele pryk reeds op die ter-

rein van die aanleg. Dit is sowat 5% van die168 720 panele waarmee krag uiteindelik hieropgewek sal word – genoeg om 20 000 huishou-dings van elektrisiteit te kan voorsien.Dit is naby ’n derde van die getal geregi-

streerde huishoudings in Kimberley.Altesaam 50 MW elektrisiteit sal by voltooi-

ing van die aanleg regstreeks by Eskom severspreidingstelsel ingevoer word.Die eerste sooi op die plaas, skaars 15 km

buite Kimberley digby die N12 na Johannes-burg, is in Februarie gespit.Kevin Foster van Mainstream Renewable

Power en projekbestuurder van DroogfonteinSolar PV, sê pale, gemaakvan gegalviniseerdestaal, word in die grond geplant om die sonpa-nele te dra.

Dit neem ’n masjien tussen 20 en 30 sekon-des om een paal in te dryf.’n Voordeel op die terrein is dat dit uit san-

derige grond bestaan. Geen klipbanke of rotsehoef dus eers verwyder te word nie. “Die ter-rein is soos ’n sandboks,” beskryf Foster dit.Sowat 50% van die sonpanele, afkomstig uit

China, is reeds afgelewer.Die panele word teen ’n hoek van 25 ° ge-

plaas. Elke paneeltafel bestaan uit 5 rye en 19kolomme. Tussen elke tafel is ’n ruimte van10 mm om vir uitsetting voorsiening te maak.In die Noord-Kaapse weer met sy uiterstes isdit noodsaaklik, sê Foster.’n Lastigheid is die stofwaarvoor dieNoord-

Kaap bekend is. Wanneer die aanleg voltooiis, sal die panele twee tot vier keer per jaarmet die hand skoongemaak word.Op die oomblik is daar sowat 150 werkers

op die terrein. Wanneer die hoogtepunt vandie konstruksieproses bereik word, sal daarsowat 350 werkers wees. Sowat 75% is plaas-lik.Foster sê ’n groot voordeel is die vaardighe-

de wat aangeleer word. Dit beteken die wer-

kers sal ook by ander aanlegte aangewendkanword.Vaardigheidsontwikkeling is een van die

doelwitte van die projek.Sowat 1 200 panele word per dag opgesit. Dit

sal tot 2 000 panele per dag verhoog.Kontraktueel moet die hele aanleg teen

Maart 2014 voltooi wees. Die eerste fase sal inNovember 2013 afgehandel wees. Foster sêdaar word egter gemik om vroeër klaar temaak.Droogfontein Solar Power is een van Globa-

leq se drie energie-aanlegte in Suid-Afrikawat deur Mainstream Renewable Energy ont-wikkel word, met Globeleq as meerderheids-aandeelhouer wat op projekte in Afrika enSuid-Amerika fokus.Die ander is ’n sonkragaanleg by De Aar en

’n windplaas by Jeffreysbaai.Globaleq vorm saammetMainstreamRene-

wable Power deel van ’n konsortium wat ookdie Thebe Investment Corporation, EnzaniTechnologies en Usizo Engineering, asook dieDroogfontein-gemeenskapseiendomsvereni-ging, insluit.

Panele pryk op terreinSON bied energie. Van die sonpanele watreeds by die Droogfontein­sonaanleg buiteKimberley aangebring is. Wanneer die aan­leg voltooi en in werking is, sal dit genoegelektrisiteit opwek om20 000 huishoudingsvan krag te voorsien.

KEVIN FOSTER, projekbestuurder van dieDoornfontein­sonaanleg, gesels oor diewerk wat reeds met die oprigting van dieaanleg gedoen is.

OP die voorgrond is van die panele watreeds opgestel is. Op die agtergrond is vandie pale waarop nog panele geplaas salword.

Page 3: NoordKaap 29 May 2013

NOORDKAAP, WOENSDAG 29 MEI 2013 3

André Botha

BOUWERK aan die omstrede psigiatriesehospitaal in Kimberley kan nog langer duurén meer kos as beplan weens noodsaaklikeveranderinge aan die ontwerp wat deurnuwe wetgewing vereis word.

Die geraamde koste weens vertragings indie bou van die hospitaal was verlede jaar alsowat R1 miljard.

Die provinsiale gesondheidsdepartementonderhandel nou met die nasionale departe-ment om ekstra geld vir die veranderinge tekry.

’n Rits probleme met vorige kontrakteursen ernstige brouwerk met die bouery, watmeegebring het dat van die mure afgebreekmoes word, het veroorsaak dat die aanvank-like koste van R440 miljoen tot digbyR1 miljard opgeskiet het.

Bouwerk aan die hospitaal duur met rukkeen stote reeds byna ’n dekade lank. Boonophet ’n Bloemfonteinse sakeman die departe-ment onlangs vir R53 miljoen gedagvaar virbouwerk aan die hospitaal.

Mxolisa Sokatsha, LUR vir gesondheid, hetin sy begrotingsrede in die wetgewer gesê diehospitaal bly ’n “ernstige uitdaging”.

Die kontrak met die nuwe kontrakteurbepaal dat bouwerk in 2014 afgehandel moetword, maar veranderinge wat deur nuwewetlike vereistes genoodsaak word, is nie inag geneem met die bepaling van die datumnie. Dit sluit in dat manlike en vroulikepasiënte algeheel van mekaar geskei moetword, asook die skeiding van vrywillige

pasiënte en pasiënte wat deur howe na diehospitaal verwys is.

Hoewel Sokatsha dit nie uitgespel het nie,beteken dit dat bouwerk waarskynlik nie in2014 afgehandel sal kan word nie én dat dieboukoste verder sal toeneem.

Sowel die DA as Cope het al die openbarebeskermer versoek om ondersoek na dieprobleme rondom die hospitaal in te stel.

Andrew Scholtz, Bloemfonteinse sakeman,het die departement in Februarie virR53 miljoen gedagvaar. Dié geld moet volgenshom deur die departement aan hom betaalword vir voltooide bouwerk, eskalasie-aan-passings op die kontrak en retensiegeld. Hyword die geld al vier jaar geskuld.

Bouwerk aan die hospitaal is in 2009gestaak nadat die departement en dieontwikkelaars, Vistapark-ontwikkelaars(Scholtz se maatskappy), en Jo-Arch-beleg-gings, haaks was omdat spertye gereeldoorskry is.

Lede van die Nasionale Raad van Provin-sies se komitee oor finansies is in Januarie2012 op besoek aan die hospitaal ingelig datdie vertragings met die bouwerk veroorsaakdat ’n bykomende R650 miljoen bo enbehalwe die begrote R420 miljoen bestee salmoet word.

Deon Theys, toe waarnemende hoof vandie gesondheidsdepartement, het grootkonstruksiefoute aan die lede uitgewys,onder meer vloere wat kraak en dakke watinsak. Van die komiteelede het voorgestel datdie hele gebou afgebreek en oorgebou moetword.

Bouwerk kan nog verder sloer

SÓhet dit by die psigiatriese hospitaal in Kimberley gelyk toe ’n afvaardiging van die nasio­nale raad van provinsies die gebou in Januarie 2012 besoek het. VolgensMxolisi Sokatsha,LUR vir gesondheid, is heelwat vordering sedertdien deur die nuwe kontrakteur gemaak,maar wetlike vereistes skep nuwe probleme. Foto: Emile Hendricks

GROOT klem word opkinders en jong mensegeplaas in die begroting vandie departement van maat-skaplike ontwikkeling wat bydie wetgewer ingedien is.

Sowat R137 miljoen gaanvanjaar deur die departementaan kindersorg en -besker-ming bestee word.

Dit is byna ’n kwart vandie departement se gesament-like begroting vir die nuweboekjaar.

Alvin Botes, LUR virmaatskaplike ontwikkeling,het gister in sy begrotingsre-de in die wetgewer gesê diégeld word bestee omdat tealle tye verseker moet worddat kinders veilig is en inhul ontwikkelingsbehoeftesvoorsien word.

Die departement segesamentlike begrotingbeloop R606 miljoen. Hiervanis R396 miljoen vir maatskap-like dienste, R114 miljoen virnavorsing en ontwikkeling enR93 miljoen vir administrasie.

Geld begroot vir vroeëkind-ontwikkeling het met 46%teenoor die vorige boekjaar

toegeneem.Altesame R71 miljoen sal

vanjaar hieraan bestee word.Botes het gesê die regering

moet alles binne sy vermoëdoen om kinders teenverwaarlosing, misbruik envernederende straf deurouers en oppassers tebeskerm.

Sowat R2,2 miljoen wordbeskikbaar gestel vir vaardig-heidsontwikkeling vir jongmense. ’n Verdere R1,7 mil-joen sal bestee word aanmaatskaplik-ekonomieseprojekte om te verseker dat’n omgewing geskep wordwaarin ondernemingsbedry-wighede deur jong menseaangespoor word.

Net minder as R12 miljoenis begroot vir sorg en diensteaan ouer mense, terwylR1,9 miljoen beskikbaar gestelword om die departement segesinsbewaringsdienste teversterk.

Botes het gesê die integri-teit van gesinne moet herstelword omdat die gesin diebelangrikste eenheid binnedie gemeenskap is.

Dept. gaanop kinders,jonges fokus

DIE Noord-Kaap het nou dielaagste vigssyfer in die land,het Mxolisi Sokatsha, LUR virgesondheid, gister in sybegrotingsrede gesê.

Die departement se begrotingvir die nuwe geldjaar beloopnagenoeg R3,3 miljard. Dit is ’ntoename van sowat 6% teenoordie vorige geldjaar.

Sokatsha het gesê die uitslagvan die jongste opname oorvigs, wat in Desember 2012bekend gemaak is, het getoondie vigssyfer in die provinsie is17%.

Die Siyanda-distrik het diehoogste voorkoms in dieprovinsie, sowat 19%, enNamakwa die laagste, sowat6%.

Hy het gesê een van diegrootste uitdagings vir diedepartement is stygendegesondheidskoste, asook

onvoldoende mediese personeel.Laasgenoemde werklading sal

verlig word met die heront-plooiing van sowat 400 ver-pleegsters wat deur die Wes-Kaapse gesondheidsdepartementbeskikbaar gestel is.

Die nuwe hospitaal opUpington sal na verwagting inAugustus open.

Dienste sal geleidelik ingefa-seer word.

Wanneer dié hospitaal tenvolle op dreef is, sal dit bynadubbeld soveel beddens as diehuidige Gordonia-hospitaal hê.

Streekhospitaaldienste saldan aan die westelike deel vandie provinsie gelewer kanword.

Die Kimberley-hospitaal kandan op die oostelike deel vandie provinsie fokus en ooktersiêre dienste aan die heleprovinsie lewer.

Syfer hier laagste

B

E

T

R

E

K

K

I

N

G

S

B

E

T

R

E

K

K

I

N

G

S

Page 4: NoordKaap 29 May 2013

4 NOORDKAAP, WOENSDAG 29 MEI 2013

Tel. 053 831 2331Faks 053 831 2330

Johan Rossouw

Ruan Bruwer

Verkoopsbestuurder

Redakteur

Posbus 1583Kimberley 8300

Die Diamantstad se koerant

HET jy ’n stem wat net wag omontdek te word?Dan moet jy jou beslis vir

Noordkaap se Spontaan 2013-kompetisie inskryf.Die oudisie vir die sangkompe-

tisie vind op 21 Junie om 14:00 indie Diamond Pavilion ShoppingMall plaas.

PryseDie volgende groot pryse kan in

vanjaar se Spontaan-kompetisiegewen word:) SpecSavers: Agt Infinity-son-brille en agt koopbewyse vanR250 elk. Die algehele waarde isR5 200.) Z PR Communications andPublic Relations Consultants:’n Publisiteits- en bemarkings-kontrak van R5 000 vir elke fina-lis, insluitend ’n konsultasie metdie Z PR-span, ’n professioneleCV, die ontwerp van ’n CD-om-slag en besigheidskaartjies, dieontwerp en skryf van ’n professio-nele profiel, die skep van ’n Face-book-profiel en vyf nuusverkla-rings. Die algehele waarde vir aldie finaliste is R40 000.) PwC gee vir die wenner: R1 000kontant, naaswenner: R700 kon-tant en derdeplekwenner: R300kontant. ’n Totale prysgeld vanR2 000.) Atlantis-gastehuis: Verblyfvan R4 100. Die wenner, naaswen-ner en derdeplekwenner kry elk-een drie nagte se verblyf vir tweemense, ontbyt ingesluit.) PCB Productions: ’n Fotogra-fiesessie vir die wenner, naas-wenner en derdeplekwenner vanR2 100.) Absa: ’n Geskenkpak van R500vir elke finalis.

Reëls) Jy moet op 1 Julie 16 jaar of ou-

er wees om deel te kan neem.) Vir die streekkompetisies inBloemfontein, Kroonstad, Wel-kom en Kimberley en op Kuru-man en Bethlehem moet deelne-mers enige liedjie van hul keusesing.) Slegs kunstenaars wat kontem-porêre musiek sing, sal in aan-merking geneem word.) Jy moet jouself begelei.) Slegs soliste.) Jy moet self die klankbane(backtracks) en ander toerustingvir die streek-oudisies verskaf.Spontaan verskaf die klank virdie eindronde.) Die wenner van elke streek-kompetisie sal net ná die uitdun-ronde aangekondig word.) Die beoordelaars behou die regom nie ’n streekwenner te kiesnie indien ’n gepaste kandidaatnie vir die streek beskikbaar isnie.) Indien jy as streekwenner aan-gewys word, moet jy vir die eind-ronde in Bloemfontein vyf lied-jies gereed kry.) Jy moet jou eie klankbane ofbegeleiding vir die eindronde ver-skaf.) Die eindronde is op Saterdag 13Julie in Bloemfontein en indienjy een van die finaliste is, moet jyjou eie vervoer en verblyf (indiennodig) reël.) Registrasie vooraf is nie nodignie. Daag net by die oudisie op enregistreer jou daar deur R20 tebetaal.) Navrae: Bel 053-831-2331 ofskryf aan [email protected].

Sing vir jou’n plek los

GeeAfrikaans vlerkeVIR almal met ’n liefde virAfrikaans is dit opnuut ys-koue water in die gesig as ge-luide gemaakword om dié taalse funksies in te perk of te ver-minder.Hoewel Afrikaans bloei as taal van

feeste, musiek, die media en selfs ty-dens protesoptogte, is daar verskeieterreine waar die gebruik van dié taalerg onder druk is.In die sakewêreld, onderwys, aan

universiteite en in die staatsdiens hetdie gebruik daarvan reeds sedert 1994aansienlik verminder.En pas weer was daar geluide dat

met Afrikaans as hoftaal weggedoenmoet word.Op die onlangse sitting van die Reg-

terlike Dienskommissie (RDK) wassommige regters van mening dat En-gels as die enigste hoftaal oorweegmoet word, omdat Engels die tweedetaal van die meeste regspraktisyns is.Dit is so dat hofverrigtinge waar-

skynlik gladder sal verloopasdit land-wyd in een taal gevoerword,met tolkevir diegene wat die taal nie verstaannie.Die vlotter verloop van verrigtinge

en groter gerief vir regspraktisynsmóét opgeweeg word teen wat verloregaan as Afrikaans uit die hof gegooiword.Dit is ’n hele kultuurskat wat sal

verdwyn. En ook dekades van werkvoordat apartheid begin het om vanAfrikaans ’nvolwaardige regs- enaka-demiese taal te maak.Ons Grondwet maak voorsiening

vir die verskeidenheid in die land enerken 11 amptelike tale.Dit is ’n grondwetlike vereiste –

waaraan die ANC-regering hom nie

steur nie – dat alle ampteliketale gelykheid van aansienmoet geniet.In die praktyk sal dit moei-

lik wees om die vereiste op el-ke liewe plek in die land na te

kom.Maar dit is nie ’n onoorkomelike

probleem nie. ’n Werkbare oplossingkan wees om die drie tale wat diemeeste in ’n streek gepraat word asampstaal te gebruik.Dit sal onsinnig wees om enigiets

van Afrikaans se rol en funksie wegte neem.As dít gebeur, is daar vir die ander

inheemse tale geen kans op oorlewingas ’n amptelike taal behalwe as diewoorde in die Grondwet nie.Hopelik sal die provinsiale taalwet-

te waaraan daar nou gewerk behoortte word meehelp om die ander tale asEngels in die land te versterk en hulregmatige plek te verseker. Gee Afri-kaans vlerke!

Kyk terug en leef vorentoeHannes Noëth

DRIE van ons sit en kyk oor diedorp Prieska. Ons sit op diePrieska-koppie, omring deurkokerbome en aalwyne.Hier en daar lê ’n morsjors se

papiere rond. Ons sit en eet skyfies.Dink terug oor ’n vol dag.Ons het vandag plase van die

rebelle uit die Hay-distrik kombesoek. In die Anglo-Boereoorlogwas hierdie distrik vir sy vurigeBoere in hul gesamentlike strydmet die Vrystaat en Transvaal teendie Britse Ryk bekend.Ons het ’n goeie dag gehad. Ons

het familiebegraafplase besoek,grafte tot sewe geslagte terugopgespoor, familielyne uitgeklaar.Elke keer kom die vraag van die

mense na ons: hoekom doen julledit? Wat maak dit saak as jy by ’n

graf van 1840, vroeër of later staan?Die antwoord is eenvoudig.Dit is deur terugkyk dat ’n mens

vorentoe kyk. Dit is deur terugkykdat jy jou eie geringheid besef. Ditis deur terugkyk dat jy moed skepuit die moed en durf van dievoorgeslagte. Dit is deur terugkykdat ’n mens hoop skep vir dietoekoms.Ons het nie vandag net ’n paar

ou grafte besoek nie. Ons hetterugbeweeg in ’n tyd en gesien dathulle ook lief was vir mekaar, manen vrou, kinders begrawe het wathulle sou wou grootmaak, plasemoes agterlaat, ’n volgende oesmoes insit.

Tye verander en omstandighedeverander. Maar ’n mens bly maar’n mens. Nietig en gering. Bestaanmaar een geslag lank.Môre gaan ons verder na Nie-

kerkshoop en Griekwastad. Onsskyfies is klaar, ons staan op, netdie selfoon herinner ons elke nouen dan dat ons in ’n tyd sesgeslagte later leef.Ons gaan die toekoms tegemoet,

met krag, met hoop, want ons hetteruggekyk. ’n Stukkie raad: As jygedaan en moeg is, gaan ’n bietjieterug op die spore van gister. Ditgee perspektief, dat Hy wat gistergeregeer het, vandag steeds daar is,en môre steeds sal regeer. Kykterug en leef dan vorentoe.) ’n Gebundelde publikasie van 36Twyfelhoekies het pas verskyn. Ditkan teen R40 ’n boekie by 082-769-7222 bestel word.

Elretha Britz

MET skaars twee weke sedert die openingvan kaartjieverkope vir die Vryfees in Ju-lie op die Kovsiekampus, het Steve Hof-meyr dit reggekry omman-alleen die CallieHuman-sentrum met sy meer as 1 300 sit-plekke byna vol te maak.Moet dus nie langer as die komendeweek

uitstel om kaartjies vir sy vertoning, 25jaar se bestes, op te raap nie.Op die lys van topverkopers het Elize Ca-

wood en Wilson Dunster se Die-hoe-se-wat-se-wie-nou-weer na die derde plek opge-skuif.Ook verkope vir Heidi het opgeskuif om

die immergewilde kinderstuk in die negen-de plek te bring.Die gewildste verkopers vanjaar is ’n

sprekende voorbeeld dat die legendesin die Suid-Afrikaanse vermaakbedryfuiters gelief onder die Vryfees-gangersis.Kaartjies vir die Vryfees (9 tot 14 Julie)

is by Computicket te koop.Vir die gerief van Bloemfonteinse fees-

gangers, is ’n kaartjieverkooppunt vanjaarweekdae van 08:00 tot 16:30 by die Odeionop die Kovsie-kampus oop.Die tien topverkopers:1. Steve Hofmeyr – 25 jaar se bestes2. Die Leo’s3. Die-hoe-se-wat-se-wie-nou-weer4. HOLM: GeMARIONneer5. Die buite-egtelike oupa6. Chris Chameleon en die Bloemfontein-kinderkoor: Droomland7. Romanz & Nianell8. Spectacular spectacular9. Heidi10. Volume 2

Steve vuldie Callie

STEVEHOFMEYRhet by die Jeneka­vroue­organisasie opgetreeen het bygedra tot die geldinsameling vir die Christina Kiddie­kinderhuis. Jeneka kon R20 000 aan die kinderhuis skenk. FredaMeiring, hoof van die kinderhuis, het die geld by Marian van derWesthuizen, voorsitter van Jeneka, ontvang. Hier is Van derWesthuizen saam met Hofmeyr. Foto: Verskaf

Page 5: NoordKaap 29 May 2013

NOORDKAAP, WOENSDAG 29 MEI 2013 5

’n RUGBYSPELER van die Hoërskool Noord-Kaap is vir 80 weke uit rugby geskors nadat hy’n speler van dieHoërskoolWaterkloof in Preto-ria met die vuis geslaan en daarna met die kopgestamp het.Luaan Dowie (18), eerstespan-flank, sal eers

weer in 2015 kan rugby speel.DieGriekwaland-Wes-rugbyunie (GWRU)het

Dowie gestraf vir die slanery sowat drie wekegelede in diewedstryd tussen die skole se eerstespanne in Kimberley.Arni van Rooyen, uitvoerende hoof van die

GWRU, sê dit “is ’n baie sterk boodskapna buitedat sulke vuil spel nie geduld sal word nie”.“Dit is iets wat nie op enige rugbyveld tuis-

hoort nie, wat nog te sê in skolewedstryde,” hetVan Rooyen gesê.Jeandré de Beer,Waterkloof se slot wat onder

Dowie deurgeloop het, het gesê dis ’n swaarstraf,maar “ ’nmensmoetmaar tweemaal dinkvoordat jy vuil speel”.Dowie het ná slegs 15 minute se spel in die

kragmeting ’n rooikaart van die skeidsregter,Francois de Bruin, gekry vir die vuishou opJeandré.Jeandré vertel: “Die game was nog nie lank

aan die gang nie. Daar was ’n losgemaal en ekmoes die speler (Dowie) uit die gemaal haal.“Ekhet net daarna omgedraai, toe plukhymy

terug. Ek het opmy rug geval.My hand het homskrams tydens die val getref. Toe voel ek ’n vuis-hou. Ek het bly lê. Hy het ’n rooikaart gekry.“Toe kom hy weer vir my. Ek het hom net uit

die hoek vanmy oog gesien nadat die noodhulp-personeel klaar met my was.“Hy het my met die kop teen my lip geslaan

en ek het geval. Daar was nog vuishoue, maarekhetnetmykopvasgehouenmyoë toegeknyp.“My kop was seer daarna en my lip was stuk-

kend, maar ek het weer gaan speel. ’nMens ver-wag maar rofheid in ’n game.”Dowiewas ’n gunsteling omvanjaar inGriek-

was se Cravenweek-rugbyspan ingesluit teword. Henk Brand, skoolhoof en afrigter vanNoord-Kaap se eerste span, het gesê Dowie is in-tussen terug in die skool.Hywas ingevolge die bepalings van die Skole-

wet sewe dae nie in die skool nie.Dowie het beweer hy is net voor die voorval

deur Jeandré in die oog gekrap.Terwyl De Bruin, skeidsregter, die rooikaart

terug in sy kous gedruk het, het Dowie met diekop geslaan.Toe Dowie uiteindelik die veld verlaat, het

Waterkloof se ondersteuners hom uitgejouwaarna hy na bewering vir hulle ’n lelike hand-gebaar gewys het.

Gedragop veldgestraf

SOWAT 5 000 splinternuwe elektrisiteitsmetersword nou oor die stad heen geïnstalleer.Die nuwemeters sal na verwagting die voort-

durende gepeuter aan elektrisiteitsmeters uit-skakel.Volgens Sello Matsie, munisipale woordvoer-

der, is daar 3 800meterswaarmee gepeuter is en1 200 inwoners wat die elektrisiteitstoevoer om-seil.Dit veroorsaak dat die munisipaliteit maan-

deliks sowat R3 miljoen aan inkomste verloor,sê Matsie.“Die nuwe meters kom met ’n stroombreker

wat saammet die kragmeter gekoppel word. Ditword met ’n unieke kode gedoen.“Wanneer die nuwe meters geïnstalleer is,

word die eenhede wat op die ou meter is, na dienuwemeter oorgedra. Met die nuwemeters kryverbruikers ook vyf gratis eenhede.“Die diensverskafferwat diemeter installeer,

gaan eers ná 60 dae die faktuur aan die munisi-paliteit stuur. Die munisipaliteit gaan dan diegeld wat hy met die nuwe meters kry, gebruikom die diensverskaffer te betaal. Diegene watdaaraan skuldig is dat hulle met die meters ge-peuter het, gaan ’n boete van R1 800 kry en ditword by hul munisipale rekenings gevoeg.”VolgensMatsie is daar ’n stelselwaardeur die

munisipaliteit onmiddellik kan sien wanneerdaar met die meters gepeuter word.Die stroombreker van die nuwemeters het ’n

liggie wat flikker as aanduiding van elektrisi-teitsverbruik.As dit nie flikker nie, is daar fout.Die ou meters het bedrading gehad en die nu-

wemeters is draadloos. Dit duur sowat 20minu-te om ’n meter te installeer.Die munisipaliteit het ’n lys met name van

mensewieseelektrisiteitsmetersniemeerwerknie en vervang moet word.

Metersvir stad

Page 6: NoordKaap 29 May 2013

6 NOORDKAAP, WOENSDAG 29 MEI 2013

Lucas as premier vanNK ingehuldigEN nou is daar een.Ná meer as ’n jaar waarin

die Noord-Kaap ’n premier en’n waarnemende premier, enin ’n stadium ’n premier entweewaarnemende premiers,gehadhet, is SylviaLucas ein-delik as premier ingehuldig.In teenstelling met die uit-

hanggeleentheid wat die oor-spronklike inhuldigingsge-leentheid sou wees, is Lucasmet min seremonie ten tydevan ’n wetgewersitting inge-huldig.“Dit was ’n interessante

pad om tot hier te kom,” hetBoeboe vanWyk, speaker vandie wetgewer, gesê toe hyhaar gelukgewens het.Lucas het in ’n kort toe-

spraak almal bedank wathaar ondersteun het, “inslui-tend die opposisiewatmynogverder gaan ondersteun”.Sedert Jenkins in Februa-

rie 2012 ten tyde van haar pro-vinsiale rede weens ’n brein-aneurisme ineengestort het,het groot onsekerheid be-staanof syhaar pligte soukonhervat.Namate dit duidelik ge-

word het dat sy dit nie soukon doen nie, het nógmaandevan onsekerheid gevolg deur-

dat geen aankondiging oor ’nnuwe premier deur die ANCgedoen is nie.Nadat die ANC eindelik

aangekondig het dat Lucasdie aangewese premier is, hetdie opposisie ’n verdere stokin die wiel gesteek deur teweier om ’n mosie te onder-steun waardeur Jenkins uithaar amp gestel sou word.Die opposisie het aange-

voer die regte prosedure isnie gevolg nie.Die opposisie se steun hier-

voor was noodsaaklik, omdat

’n meerderheid van twee der-des vereis word.Dit het meegebring dat Jen-

kins moes aanbly en Lucas isas waarnemende premier in-gehuldig.Jenkins se bedanking het

eindelik die weg gebaan virLucas om die leisels oor teneem.Sy sal haar inhuldigings-

toespraak op 30 Mei lewer.Mac Jack, ANC-voorsitter

in die Pixley ka Seme-distrik,is in Jenkins se plek as wetge-werlid ingehuldig.

SYLVIA LUCAS lê die eed ten tyde van haar inhuldiging as premier af. Links is regter­presi­dent Frans Kgomo, wat haar ingehuldig het. Foto’s: Lecrecia Prins

MAC JACK (links), ANC­streekvoorsitter in die Pixley ka Se­me­distrik, word hier deur Boeboe vanWyk, speaker, as nu­we wetgewerlid in Hazel Jenkins se plek gelukgewens na­dat hy ingehuldig is.

Page 7: NoordKaap 29 May 2013

NOORDKAAP, WOENSDAG 29 MEI 2013 7

Page 8: NoordKaap 29 May 2013

8 NOORDKAAP, WOENSDAG 29 MEI 2013

Nocci gives business a voiceCHAMBERS of commerce and industryare institutions known throughout theworld and they have an important status,both within the country as well asoutside.It is therefore possible for the chamber

of commerce to achieve things whichwould be impossible for an individualtrader to achieve on his own.It is necessary for every businessman to

contribute to society and particularly tothe business environment in which hefinds himself.This cannot be done in any better way

than to participate actively in the affairsof one’s local chamber of commerce byserving on its committees and by exchang-ing views and experiences at businessbreakfasts and members’ networkingfunctions. One has to fight for the privateenterprise system every day.The concept of freedom includes the

concept of responsibility. To operatewithin the free enterprise system meansthat you have to be responsible andresponsibility entails taking an activeinterest in your own affairs.In this complex economic society, it is

necessary to have an influential and

respected body, which can, on an impar-tial basis, assist businessmen as well asserve as a representative to plead theircase with government and other authori-ties.The life of businessmen is becoming

increasingly complicated through count-less acts and regulations and new relation-ships with consumers and workers.It is not possible for any ordinary

businessman to run his business efficient-ly and at the same time keep abreast ofall the other matters, which ultimately doaffect him.

One merely has to think of importantmatters such as taxation, sales duties,price control, licensing ordinances andhealth regulations which do affect tradersin far-reaching manners to realise thattraders, acting individually, would haveno hope whatsoever of influencing thevarious authorities in any meaningfulway, particularly if the respective authori-ties were under pressure to introduceregulations which, while apparently in theinterests of the public would be harmfulto businessmen.Membership of a chamber of commerce

enables the businessman to play an activerole in formulating government economicpolicy as well as shaping economicconditions for the benefit of the wholecountry.This can be achieved through your

chamber of commerce. If businessmen areto exercise any influence whatsoever overmatters which affect them, it is necessaryto join forces with fellow businessmen andwhere necessary, persuade them to putforward their point of view.Remember, your local chamber of

commerce is your “voice of business”.Nocci is affiliated to Sacci and the AHI.

The executive of Nocci is members ofbanking, small business, lawyer firms,auditing firms, tourism industry andengineering.Some of the issues that Nocci are

involved in:) The closure of Bultfontein Road.) Electricity increases in Kimberley.) International status at KimberleyAirport.) Interactions with local and provincialgovernment.) Nocci Fuel Forum.) Nocci CBD Forum.) Business Against Crime.) Gariep Festival.) Bringing investment to the province.) Provincial structure.) Networking opportunities.) Golf days/Secretaries’ Day/Women’sDay/training courses.) Tourism office.) Informing business of the new develop-ments taking place in the province andalso informing business of water andelectricity issues.) Assist business with any informationthat is required and which is businessrelated.

FOKUS OP NOKKI/FOCUS ON NOCCI

KryNokkisó in diehandeDIE Noord-Kaapse Kamer van Koophandelen Industrie (Nokki) in Kimberley kanbereik word deur 053-831-1081 te skakel.Die organisasie se webwerf is www.noc-

ci.co.za en die faksnommer is 053-457-8148.Enigeen kan ook by Nokki se Facebook-

groep aansluit.Die naam van die groep is Nocci Kim-

berley.Die personeel sien toe dat dié groep

gereeld bygewerk word met belangrikeinligting soos komende beplande kragon-derbrekings.Dit is veral nuttig wanneer watertoevoer-

onderbrekings plaasvind soos dié watKimberley verlede jaar beleef het.’n Reuse-bydrae word so gelewer deurdat

inwoners voortdurend op die hoogte gehouword van die jongste verwikkelinge en hoelank onderbrekings gaan duur.Ook in noodsituasies soos wanneer ’n

waterpyp iewers bars, word inwonersdeurlopend van die jongste inligtingvoorsien.Allerlei interessante inligting oor

sakebedrywighede in Kimberley wordgereeld op die profiel geplaas.Mense word ook op die hoogte gehou oor

komende geleenthede wat deur Nokkibeplan word.Die groep word ook behoorlik ingespan

om blootstelling aan die produkte van dielede te gee.Stuur ’n e-pos aan [email protected] vir lidmaatskap is op die

webwerf beskikbaar.

Page 9: NoordKaap 29 May 2013

NOORDKAAP, WOENSDAG 29 MEI 2013 9

Page 10: NoordKaap 29 May 2013

10 NOORDKAAP, WOENSDAG 29 MEI 2013

WITH the weather turning colderand the demand for electricity in-creasing, Eskom is doing all it can –including running emergencypowerstations – to balance the supply anddemand of electricity on the nationalpower grid. This winter, with theneed for Eskom to continue mainte-nance, electricity supply will be es-pecially constrained between 17:00and 21:00.South Africa’s homes – from flats,

townhouses and clusters to stand-alone houses and residential estates– demand 17% of the electricity usedin our country. However, between17:00 and 19:00 weekdays, this con-sumption increases to a peak of 35%,a huge jump that puts severe strainon the power supply.

Why does this happen?South Africans arrive home from

work around 17:00 Monday to Fri-day.The first thing we do, is switch on

lights and the television. Then ourheaters, followedby the oven, themi-crowave and the washing machineor dishwasher.We also run hot water in the kitch-

en and take a bath or shower, withthe electrical element geyser tuckedaway in the ceiling working hard toreheat the water.Millions of us follow the same

evening routine, which causeshouseholds to use more than onethird of the electricity consumed inthe country between 19:00 and 21:00,the period of peak demand for elec-tricity in South Africa.This energy usage phenomenon

puts severe pressure on the powersupply late afternoon to mid-evening.

How can you help to beat the peakand keep the lights when you ar-rive home?Three actions:

) Switch off your electrical elementgeyser between 17:00 and 21:00 – thisapplianceuses themost electricity ofall in the home and can account forup to 50% of your electricity bill.) Set your pool timer so that yourpool pump does not run between17:00 and 21:00; limit it to onefiltering cycle every 24 hours duringwinter – this appliance can accountfor up to 11% of your electricitybill.) Avoid switching on your electri-

cal space heaters between 17:00 and21:00 – heaters are energy-intensiveand canaccount forup to 16%of yourmonthly electricity bill. Ratherdress warmly, switch on gas heatersand use blankets and hot water bot-tles to keep warm.) When you do switch on your heat-er, use a fan heater with a thermo-stat, themost energy efficient optionfor an hour of quick heat in an aver-age room of 3 x 4 x 2,5 m.) If you need heat for up to threehours in the sameroom, anoil heaterwith a thermostat is the best option.For 8 hours or longer in the sameroom, aheaterwith a thermostat andan output no bigger than 1 000 W –

set at its lowest setting – is the mostenergy efficient choice.Ten other things you can do this

winter to reduce your electricity billby up to 10%:) Switch off lights in unoccupiedrooms.) Seal gaps around windows.) Draught-proof wall cavitiesthroughout your home.) Warm your bed with an electricblanket for one hour; switch offwhen you get in.) Alternatively, use a hot water bot-tle to keep your bed warm.) Don’t use under-floor heating – it’svery energy intensive.) Switch off appliances at the power

point when you’ve finished usingthem.) Use slowcookers to prepare stewsand oxtail; microwaves are best forsmall-volume winter meals.) Boil only enough water for thenumber of cups of hot drinks you arepreparing.) Don’t bath – shower; keep it hotand short.By switching off together we can

beat the peak and keep South Africapowered up this winter.Visit www.eskom.co.za/idm for

more information on saving tips forwinter and Eskom’s rebates on solarwater heating systems and heatpumps for homeowners.

Keepwarmwith less

POWER LINES in a sunflower field.Photo: Supplied

FOKUS OP NOKKI/FOCUS ON NOCCI

Page 11: NoordKaap 29 May 2013

NOORDKAAP, WOENSDAG 29 MEI 2013 11

DIE personeel in Nokki se kantoor in Kim­berley. Van links is Beverly Deke, persoonli­ke assistent,Andries vanderMerwe, skakel­beampte en ledebestuurder, en SharonSteyn, uitvoerende hoof. Foto: Verskaf

THE Nocci committee for the next year waselected at the AGM. From left are, front: An­gela Reddy, Sharon Steyn (CEO, Nocci), Do­rothy­Anne Howitson, Megan Brink (Nocci)and Elize Scholtz (Nocci); back: Madoda Vi­lakazi, Jan Janse van Vuuren, Marieta Ave­nant, Oban Cronjé, Adriaan de Klerk, MarieParsons, Kobus Steyn, Marlene Viljoen, An­ton Nicolaisen, Marius Bröhammer and Be­verley Mpitsang (Nocci). Photo: Ruan Bruwer

Nokki inhaarbloed“NOKKI is my lewe.”Só gesels Sharon Steyn, uitvoerende hoof

van die Noord-Kaapse Kamer van Koophan-del en Industrie (Nokki), oor haar werk.Steyn het reeds 23 jaar gelede as bemar-

ker vir Nokki begin werk. In 2004 is sy asbestuurder, en in 2006 as uitvoerende hoofaangestel. Sy is ook ’n direkteur enpresident van die nasionale sambreelorgani-sasie, die Suid-Afrikaanse Kamer vanKoophandel en Industrie (Sakki).Oor die jare heen was sy by talle projekte

betrokke.Een daarvan was die stryd om ’n univer-

siteit in die Noord-Kaap te kry, ’n strydwat nou gewen is toe aangekondig is datdit nou werklikheid gaan word. Dievestiging van die universiteit gaan grootvoordele vir die provinsie inhou deurmense na die provinsie te lok en te behou.Dit skep baie geleenthede vir plaaslikesakelui.Sy is ook persoonlik en deur Nokki by

veldtogte betrokke om straatkinders enmishandelde vroue by te staan. Sy sê Nokkikan nie altyd geld gee om te help nie,omdat dit ’n nie-winsgewende organisasieis. Dit help egter op allerhande andermaniere.Nokki het ook onder haar leiding betrok-

ke geraak om die middestad in stand tehou. Sy wil mense na die middestadteruglok. “Daar is talle puik winkels in diemiddestad en dit is die beste plek omwinkelruimte te huur.”Toerisme lê haar ook na aan die hart en

Nokki het sy eie toerisme-kantoor begin.Dié kantoor is nie in mededinging metander toerisme-kantore nie, omdat virdieselfde doel gewerk word.Hoewel Kimberley nie ’n vakansiestad is

nie, bied hy genoeg aan besoekers om drietot vier dae hier oor te bly.In haar persoonlike hoedanigheid is sy

baie by die Gariep-kunstefees betrokke enis onder meer een van die gasvroue virkunstenaars wat op die fees optree.“My visie is om te sien dat Kimberley vir

al sy inwoners die beste stad is om in tewoon.”

SHARON STEYN

FOKUS OP NOKKI/FOCUS ON NOCCI

Page 12: NoordKaap 29 May 2013

12 NOORDKAAP, WOENSDAG 29 MEI 2013

Moets enmoenies vir jagtersBen Fourie

DIE groot 4x4 kom stadig deur die hek aanen stop netjies voor jou deur of as jyongelukkig is, kom dit teen ’n hengse spoeden stop in ’n stofwolk voor die huis.

Van die stoep staan jy as boer en eienaarvan die plaas die voertuig en bekyk enwonder wie en wat hierdie keer gaanuitklim om drie of vier dae te kom jag.

Uit die voertuig kyk ander oë ook maarso half en half benoud na die figuur op diestoep. Op pad deur ’n deel van die plaashet jy dalk geen wild of selfs spore gesiennie en jy wonder of die groot beloftes vanoorvloedige wild dalk soos verlede jaar ookop niks gaan uitloop nie.

’n Mens hoor wel nog gerugte en spro-kies van manne en vroue wat so gelukkigis om ’n vriend of familielid te hê waardaar gratis gejag kan word, maar vir diemeerderheid van ons is dit net nie meerbeskore nie.

Elke jaar ná die jagseisoen is daar ’nhele klomp boere wat sweer hulle laatnooit weer iemand op die plaas jag nie enaan die ander kant is daar net soveeljagters wat voel hulle is dié keer daremsleg verneuk.

Ek het met ’n paar boere gesels en ookmet my swaer in Namibië wat elke jaarjagters ontvang. Die volgende is dus so reguit die perd se bek:) Jagters moet kan doodskiet. Let wel, nienet raakskiet nie, maar doodskiet. Ditklink so vanselfsprekend dat ’n mens niekan glo dat byna al die boere dit asnommer een op hul lysie het nie. Tog isdaar ’n algemene klagte dat baie jagtersvrot skuts is.

’n Gekweste dier is vir almal betrokke ’nuiterse onaangenaamheid. Daar is ’nsiening dat vir elke skoot in die veld jy ’npakkie patrone op die skietbaan moetuitskiet en dan nie net van die skiettafel afnie, maar veral van posisies wat in diejagveld self voorkom. Moet ook nie on-moontlike skote probeer nie en ken jou eietekortkominge.) Jagters moet nie drank misbruik nie.Niemand het beswaar dat daar ná die dagin die veld lekker gesellig gekuier wordnie. Dit is tog gewoonlik die plek waar diehele dag se gebeure vertel word en oorgewere en kaliber gesels word.

Wat ’n mens wel irriteer, is jagters wattot laat nog fuif en raas veral as die jaghutdalk naby die plaashuis is en ander wat dievolgende oggend nukkerig en met ’n groothoofpyn veld toe wil gaan.

Jagters wat drink voordat daar gejagword of wanneer hulle reeds in die veld is(moet nie dink dit gebeur nie), is natuurlikgevaarlik en is oral onwelkom en hoortglad nie met ’n geweer in die veld nie.) Jagters moenie mors nie. Leë koeldrank-blikkies en botteltjies wat onder bosseversteek word, stukke toilet- en anderpapier wat oral rondwaai en ’n gemors bydie kampplek is ongehoord.) Jagters moet nie inmeng nie. Boereverwelkom dit wel as jy vir hom sê jy hetdit of dat in die veld opgemerk soosmiskien ’n wildsbok wat vir jou siek lyk,maar hulle het nie veel erg aan jagters watvir hulle wil kom leer hoe om eintlik teboer nie.

) Jagters moet eerlik wees. Verskeiefaktore soos tyd, die nodigheid om ’nsekere hoeveelheid wild af te haal en baieander dinge maak dat boere nie sommermaar net ’n jagter ’n paar dae alleen in dieveld kan loslaat nie.

Gewoonlik gaan ’n spoorsnyer/werkersaam om die wild uit te wys en te kyk datjy nie die diere kwes nie. Hier moet jagtersbaie eerlik wees en nie die spoorsnyerprobeer omkoop om gekweste wild teverswyg nie, om selfs as die spoorsnyergedink het die skoot is mis (sommige vanhulle is ook maar lui), maar jy het gedinkdit is raak, liewer vir die boer te sê daarmag dalk ’n gekweste bok agtergebly het.) Jagters moet die spoorsnyers en slagters

met respek behandel.) Jagters moet asseblief by die ooreengeko-me reëls hou.) Jagters moet nie die onmoontlike verwagnie. Jagvoertuie kan net sekere take verrigen nie soos die voertuie in die kompetisiesvir 4x4’s op die onmoontlikste plekke rynie. ’n Baie groot koedoebul wat diep in ’nruie kloof geskiet is, kan beswaarlik net soheel vir ’n foto uitgedra word.) Jagters moet fiks genoeg wees vir die jagwat hulle bespreek het. Jy hoef nie diehoogste berg te kan uitklim nie, maar as jybyvoorbeeld ’n ribbokjag in die Oos-Vry-staat of sekere dele van die Oos-Kaapbespreek het, moet jy ver kan stap en baiedaarvan sal bergagtig wees.

THOMAS CHARLES, ’n professionele jagter wat deur die staat opgelei is, by ’n leeu wat hy self geskiet het. Foto: Verskaf

FOKUS OP JAG

Page 13: NoordKaap 29 May 2013

NOORDKAAP, WOENSDAG 29 MEI 2013 13

MotorsAlles in een pakketVROEG vanjaar het Audi Suid-Afrika ’n groot-liks verbeterde model van die Audi Q5 bekendgestel. Hy lewer nie net beter werkverrigtingnie, maar verbruik ook minder brandstof.Tuinroete-Motors het die geleentheid gehad

omdieAudiQ5 2,0 TDImet sy 130 kWen 380 Nmwringkrag te toets. Dié voertuigmet sy S-tronic-ratkasenquattro-aandrywinghetonsbehoorlikbeïndruk. Hy bied ruimte, grondvryhoogte,laaigerief enekonomieseverbruik ineen luuksepakket. Die prys begin by R504 500.

Turbo vinnigste nogVIR talle petrolkoppe is Porsche se911Turbodieknaap indiePorsche-stal om te hê. Dit is omdat hy diefrisste van die klomp is.

Die goeienuus is datPorschepasdie sluier gelig het oor sy nuwe 911Turbo (en Turbo S), skaars ’n jaarnadat die jongste 911-reeks in Sep-tember op die Paryse motorskoudie lig gesien het.

En soos ’n mens die Duitsersken, is beplanningnie agterweë ge-laat nie: Die nuwe Turbo is net be-tyds vir die 911 se 50ste verjaardagen vir die Turbo se 40ste partytjie.

Dienuweling is so 4 cm langer assy voorganger en 3 cm breër, maardie belangrikste is dat sy asafstandmet ’n stewige 10 cm gerek is.

Ondanks die groter bakwerk hetPorsche groot dele van die bak-werk van aluminium gemaak omhom inderdaad net-net ligter as syvoorganger (1 570 kg) te kry.

’n Ander verrassende nuutjie issy permanente vierwielaandry-wing, en die agterwiele draai met’n graad of twee na buite as jy om’n draai vlieg. Dit help glo met ’nskerper indraai-aksie, sê Porsche,en laat jou toe omvinniger in enuit’n draai te blits.

Die langer asafstand help om ’nsoepeler rit te verskaf, maar biedook meer been- en pakruimte bin-ne.

Ons is verbaas oor die vierwiel-aandrywing, want tradisioneelwas dit die Carrera 4 se terrein as’n nis-model. Maar ja, dit help metbeter vastrap om draaie.

Porsche sê hy het sy nuwe Turboop die Nürburgring se lang roetegaan toets en die kêrel het net 7½minute vir ’n rondte nodig gehad,wat heel blitsig is.

Die nuwe Turbo het ’n 3,8 liter-sessilinder-bokserenjin in sy stertwat ’n nuttige 382 kW uitskop. Diewarmer Turbo S s’n lewer 412 kW.

Porsche het nog nie die wring-kragsyfer bekend gemaak nie,maar omdat die gewone krag metsowat 15 kW gestyg het, kan ’nmens verwag dat ook die wring-krag meer as die ou model se700 Nm sal wees.

Die nuwe enjin gebruik twee tur-bo-aanjaers met vane wat kan kan-telnagelangvandiedruklading, endirekte brandstofinspuiting onderhoë druk.

Dit help die drie-punt-agt om on-danks sterker kragsyfers ’n stewi-ge 16% ligter op brandstof (op 9,7 li-

ter) te wees.Porsche sê sy nuwe Turbo is die

vinnigste tot nog toe. Hy versnel innet3,2 sekondes totby100 km/h,endie Turbo S benodig net 3,1 sekon-des. Die knape se asem raak eersteen 318 km/h op.

Die Turbo gebruik steeds diegroep se sewegang- outomatieseratkasmet tweekoppelaars.Diebe-stuurderkankiesuit ’n paar ritmo-dusse wat al hoe minder ingrypingvandieblikbreinsekantafverskaf.

’nAndernuwigheid opdieTurbois die aanpasbare bakpanele. Wel,dit klink nou wilder as wat dit eint-lik is: die drukvin agter en die lug-skort voor kan elk in drie posisiesgekantel word.

Dus, nes in ’n F1-motor kan jy ófmeer aërodinamiese druk op diewiele plaas vir beter greep, óf min-der druk vir ’n hoër topspoed.

Buite sal die nuwe hoofligte da-delik opval. Dit bestaan nou slegsuit ’n bondel LED-lampies.

Ander tegno-truuks sluit in volg-afstandbeheer en hoofligte watvanself opdompgaanas ’nvoertuigvan voor af naderkom.

Goeie nuus vir Suid-Afrikanersmet vet beursies is dat die nuwetweeling teen Oktober hier salwees.

Porsche het nog nie ’n prys vas-gestel nie, maar ons reken enigietsvan R1,6 miljoen behoort ’n goeieraaiskoot te wees.

liks verbeterde model van die Audi Q5 bekendgestel. Hy lewer nie net beter werkverrigtingnie, maar verbruik ook minder brandstof.

omdieAudiQ5 2,0 TDImet sy 130 kWen 380 Nmwringkrag te toets. Dié voertuigmet sy S-tronic-ratkasenquattro-aandrywinghetonsbehoorlikbeïndruk. Hy bied ruimte, grondvryhoogte,laaigerief enekonomieseverbruik ineen luuksepakket. Die prys begin by R504 500.

Turbo vinnigste nogVIR talle petrolkoppe is Porsche se911Turbodieknaap indiePorsche-stal om te hê. Dit is omdat hy die

Die goeienuus is datPorschepasdie sluier gelig het oor sy nuwe 911Turbo (en Turbo S), skaars ’n jaarnadat die jongste 911-reeks in Sep-tember op die Paryse motorskou

En soos ’n mens die Duitsersken, is beplanningnie agterweë ge-laat nie: Die nuwe Turbo is net be-tyds vir die 911 se 50ste verjaardagen vir die Turbo se 40ste partytjie.

Dienuweling is so 4 cm langer assy voorganger en 3 cm breër, maardie belangrikste is dat sy asafstand

Ondanks die groter bakwerk hetPorsche groot dele van die bak-werk van aluminium gemaak omhom inderdaad net-net ligter as sy

’n Ander verrassende nuutjie issy permanente vierwielaandry- PORSCHE se 911 Turbo. Foto: Verskaf

Nuwe Pandas beslis tweede kykwerdDIS nou al 33 jaar sedert Fiat syklein Panda op die Geneefse skouuitgestal het en steeds is die knaapheel gewild in sy segment.

Veral in Europa het hy ’n hart-snaar geroer, waar sy kompakte af-metingsperfekpas innou strate, syhoë dak hom ’n ruim gevoel gee virwinkelsakke en stootwaentjies ensy enjins perfek is vir stadsritte.

In Suid-Afrika het ons die Pandavan die tweede generasie leer ken,so tien jaar gelede. Die nuwe, derdemodel het ’n paar sentimeter ge-groei sodat hy nou meer beenruim-te binne en pakplek agter kan bied.

Wat sy voorkoms betref, het Fiatby sy beproefde resep van ’n stomp-stert-buksie met ’n luikdeur, ’n hoëdak en ’n klein venster heel agterbehou. Die lyne is sagter as tevore,maar hy is dadelik herkenbaar as’n Panda.

Volgens Fiat is dié buks nou ’nvolwaardige vyfsitplekker, maarhy het steeds baie moeite met dieverpakking van die binneruim ge-doen om meer ruimte te skep.

So is die laairuimnou 225 F groot

– wat tot 260 F kan groei as jy dieagterste rugleuning platvou. Dievoorste rugleunings is dunner ommeer knieruimte agter te skep.

Die Panda was nog altyd ’n ge-sinsbuks enhiermee in gedagte hetFiat hom nou vroliker binne ge-tooi. Die plastiekpanele by die deu-re, dak en instrumente is in swarten wit of swart en ligblou te kry.

Die dakpanele het vrolike motie-we ingeprent om iets vir klein kin-ders te bied om na te kyk. Voor-langshetFiatdie luidsprekershoërin die deure geplaas sodat die pa-neel oor ’n groter oppervlak uitge-hol kan word vir elmboogruimte.

Ook die handrem het ’n kleinerontwerp terwyl die ratkierie hoogin die instrumentpaneel geplaas is,naby die stuurwiel. Fiat sê deur diekajuit is daar 14 bêreplekkewaarinjy los artikels kan pak.

Slegs een enjin (1,2 F, petrol) salna Suid-Afrika kom, maar jy salwel uit twee afwerkingsvlakke kankies (Pop en Lounge).

Vier lugsakke enABS-remme salstandaard wees, met ’n elektronie-

se stabiliteitstelsel opsioneel in diePop.Fiat se ingeboudeklank- en sa-tellietnavigasiestelsel, Blue&Me,isookstandaard indieduurdermo-delle. Dit kan vyf selfone met Blue-tooth aan sy radio koppel, waarnadit jou SMS’e hardop kan lees, eniemand op jou adreslys kan bel asjy ’n naamhardop sê.Die stelsel be-vat ook ’n TomTom-satnavstelselen ’n sok vir jou musiekstokkie.

Dis jammer dat Fiat nie die nu-

we, klein turbo-enjins vir sy Pandahierheenwil bringnie.Dis reeds insy ander modelle beskikbaar. Die1,2 F lewer net 51 kW en 102 Nmwringkrag, maar ons reken op diehoëveld gaan hy maar sukkel.

’n Vyfgang-handratkas is stan-daard terwyl Fiat reken jy kan ’nverbruik van 5,2 F haal as jy rustigry. Tog is die prys vir die twee Pan-das billik, sodat ons reken die buksis gewis ’n tweede kyk werd.

Nuwe 308 eers later hierPEUGEOT se 308 is glad nie ’n sleg-te voertuig nie, maar moet koes virdienuwer mededingers indieklas.

Dit is natuurlik die VW Golf,Ford Focus, Opel Astra en ander,om nie te praat van die aanslag uitKorea nie. DieKoreanemaai onderEuropese vervaardigers.

Peugeot het besluit om kopersvroegtydig te laat weet om vas tebyt en nie vir die mededingers teval nie, want September maak diesplinternuwe 308 sy debuut.

Die nuwe Fransman in die C-seg-ment sal in die Golf se agterplaas,die Frankfurt-motorskou in Duits-land, gewys word.

Die nuwe 308 het ’n nuwe modu-lêre platform wat sal dien as basisvir ander toekomstige modelle envariasies. Daar sal nuwe en opge-knapte enjins wees, asook ’n klas-leier-kragbron wat net 85 g/km seCO2 sal vrystel. Boonop sal die nu-weling gemiddeld 140 kg ligter asdie huidige model wees.

Diekajuit is ruimer, segPeugeot,en die bagasieruim groter.

Peugeot neem die binneafwer-king en toerusting na ’n volgendevlak en die instrumentasie staanbekend as i-cockpit.

Dit behels ’n stelselmet voorruit-vertoon, sodat die bestuurder niesy oë van die pad sal afhaal nie, enaanraakskermvanwaar talle funk-sies beheer word. Nog ’n voordeelvan die nuwe stelsel is minderknoppies en skakelaars op dievoorpaneel.

Die soortmaterialewat in die ka-juit ingespan word, is vir ’n deftigevoorkoms die beste nog, volgensPeugeot.

Van buite is die 308 herkenbaaras ’n nuwegeslag-Peugeot met ver-al die agterligte wat aan dié van by-voorbeeld die 208 herinner. Voorsal die topmodelle in die 308-reeksselfs volledige LED-ligte hê. Agterword LED’s in al die modelle se lig-te ingespan.

Die nuwe 308 sal in Frankrykvervaardig word en sal waarskyn-lik eers teen volgende jaar sy op-wagting in Suid-Afrika maak.

Page 14: NoordKaap 29 May 2013

14 NOORDKAAP, WOENSDAG 29 MEI 2013

3-INCH ROOF NAILS fromR6,50 to R14,00.4-inch roof nails from R9,00to R19,00.5-inch roof nails from R12,00to R24,00.Panelpins, 100 for R8,00.Aluminium cleaner fromR15,00/ 1 litre.Insulation tape, variouscolours, from R7,95.Contact: Bolt & Hardware:053 861 1563.

GTS VERVOER en A JLOGISTICS:Vervoer kantoormeubels enmeubels landwyd teen billi-ke pryse.082 574 3270074 585 3978.

PLAFONISOLERING:THERMGUARD LITE NKKoel in somer, warm in win-ter. SABS. Gratis kwotasies.082 388 0307 of 053 832 9194.

UTILITY RUBBERSTAMPS: SAME-DAYSERVICE. TEL./FAKS

053 832 1951

HARTENBOS: Netjiese ak-kommodasie. Heeljaar be-skikbaar. Lae tariewe buiteseisoen. Ook eiendom tekoop. Skakel 083 236 1294 of044 695 0682

TE KOOP GEVRA vir kon-tant: Motors of bakkies. SMS072 472 8686 of skakel053 963 1409.

BEGIN JOU EIE besigheidmet AVON. SMS jou naamen 'ja' na: 084 55 62265 enons skakel jou terug.

APTEEKASSISTENT BE-NODIG: Libra Apteek.Graad 12 'n vereiste.Vorige ondervinding sal as'n aanbeveling dien.Bereid om Saterdae te werk.Indien u ernstig is om 'nloopbaan in 'n apteek tevolg, graag in 'n professione-le omgewing wil werk en be-reid is om nlangtermynverbintenis tevorm, handig asb. uvolledige en opgedateerdeCV in Longstraat 108,Towers-kompleks, Kimber-ley. Sluitingsdatum: 31Mei 2013.

KLEINHANDEL- BE-STUURSPOSTE (KBY). Sal: R8 [email protected]

122. PETRUS GER-HARDUS VAN WYK &JOHANNAWESSELIENAKRUGER.In die solvente boedel van:Petrus Gerhardus VanWyk Kruger & Johan-na Wesseliena Kruger.Meester se verwysing:K57/2011Ingevolge Artikel 108 (2) vandie Insolvensiewet, Wetnr.24 van 1936, soos gewysigword hierby kennis gegeedat die Eerste en FinaleLikwidasie- enDistribusierekening in boge-melde boedel ter insae sal levir 14 dae (veertien) dae van-af 31 MEI 2013 by diekantore van die Meester vandie Hooggeregshof teKim-berley en dieLanddroskantore te JANKEMPDORP.HPA VENTERDuncan & RothmanDuncan & Rothman GebouChapelstraat 39 - 43KIMBERLEY8300HV/jm/KRU62/0001

BRIDGING CASHwhile waiting for

PENSION/PACKAGE

payout(lump sum only)

086 1101 388083 6700 788

Cash same day

Market Square 35Kimberley

BETREKKINGS

Page 15: NoordKaap 29 May 2013

NOORDKAAP, WOENSDAG 29 MEI 2013 15

Page 16: NoordKaap 29 May 2013

16 NOORDKAAP, WOENSDAG 29 MEI 2013

SportSportDie Diamantstad se koerant

Howardwek indrukin Varsitybeker-reeksGerdie Karstens

EEN van 2013 segroot sterre in dieVarsitybeker-reeks,die senter HowardMnisi, sal vir dieCurriebeker-rugby-reeks diepte verskafin ’n posisie waardie uittrede van ’nstrydros ’n reuse-leemte by Griekwasgelaat het.Mnisi, wat

vanjaar vir dieNelson Mandela-MetropolitaanseUniversiteit seMadibaz in dieVarsitybeker-reeksgespeel het, sal dieNoord-Kapenaars indie afwesigheid vandie ervare WalterVenter in diemiddelveld helpversterk.Laasgenoemde het

in die Vodacombe-ker-reeks sykruisligamentgeskeur en besluitom sy uittrede aante kondig, watGriekwas genoophet om Mnisi sedienste te bekom.“Dit was altyd

Walter se plan omaan die einde vandie seisoen syuittrede aan tekondig, maar diebesering het dingevervroeg,” het dieGriekwas-afrigter,Pote Human, gesê.“Ons beskik nou

net oor PJ Vermeu-len, Jean Stemmeten JP Nel in diesenter-posisie enhet daarom besluitom Howard tekontrakteer.“Ons sal kyk hoe

dinge ontvou endan sal ons oor ’nverlengde kontrakgesels.”Mnisi is ’n fisieke

senter wat daarvanhou om die voor-deellyn aan te val.Hy het vanjaar ’nbeduidende rol indie NMMU seopgang in dieVarsitybeker-reeksgespeel en gehelpdat die span vandie Baai die eerstekeer in sy geskiede-nis tot die halfeind-stryd deurgedringhet. Hy is ook asdie agterspeler vandie reeks aangewys.“Ons het Howard

al in die Varsitybe-ker uitgesonder as’n speler waarinons belang stel.“Hy was twee

dae by die Cheetahsse Super-groepbetrokke en het ookdaar beïndruk,” hetHuman bygevoeg.Griekwas het

vanjaar een van hulswakker Vodacom-beker-reekse beleef,grootliks weensbeserings en diebetrokkenheid van

staatmakers by dieCheetahs.Hoewel daar

steeds kranklikesis, begin van diestrydrosse reedssaamoefen.“Wesley Wilkins,

Dusty Noble enBurger Schoemanoefen reeds saam enlyk goed. RoccoJansen is nog eenweek buite aksie,terwyl LeonKaremaker (enkel)en Justin Downey(knie) onderskeide-lik vier en drieweke langs diekantlyn is,” hetHuman gesê.

HOWARD MNISI(met bal) in aksie virNMMU in die Varsi­tybeker­rugbyreeks.Griekwas het homvir die duur van dieCurriebeker­reeksgekontrakteer. Foto:Christiaan Kotze/Foto24