nieuwsbrief urker taol nr 1
DESCRIPTION
Nieuwsbrief Urker Taol nr 1TRANSCRIPT
Stichting Urker Taol
De Urker Taal gaat Digitaal
IN DIT NUMMER
Stichting Urker Taol opgericht….1
Archief van meester T. de Vries…1
Groos in verkeafd........................ 2
Lichien......................................... 3
Gien woord tevuul ...................... 3
Waar zijn wij mee bezig? ............ 4
Particuliere archieven………………. 4
Sponsoren gezocht…………………… 4
Educatie…………………………………… 4
Werk aan de winkel…………………. 5
Stichting Urker Taol………………….. 5
Urker Taal gaat digitaal ……………. 6
Stichting Urker Taol opgericht Dit donderdag, 26 april 2012 is de Stichting Urker Taol opgericht.
Door notaris Steenhuis werd op bovengenoemde datum de akte gepasseerd. En na het zetten van
de handtekeningen door Klaas Johannes Romkes en Gerrit Pasterkamp was de stichting een feit.
De reden om deze stichting in het leven te roepen was om een werkzame stichting te hebben die als
rechtspersoonlijkheid kon dienen bij o.a. het aanvragen van subsidies, het ontvangen van giften en
legaties, bankrekeningen en juridische zaken. Tevens zal deze stichting als informatiecentrum gssn
functioneren voor alles wat met de Urker taal en cultuur te ma-
ken heeft. Het digitaal beschikbaar maken middels een uitgebrei-
de website waarachter allerlei archieven benaderbaar zijn. Niet
alleen eigen archieven maar ook die van derden. De Dialectkring
Urk krijgt ook een plaats in dit geheel. Zij blijft zich gewoon als
platform voor schrijvers en dichters profileren. Daarvoor is zij
uiteindelijk ook ooit opgericht. De stichting Urker Taol houdt zich
bezig met de wetenschappelijke benadering van de Urker taal en
beheer van de taalproducten van o.a. de Dialectkring.
In ieder geval moeten de activiteiten van de nieuwe stichting
leiden tot het bijeen brengen van onmisbare informatie van, over
en in de Urker taol.
Niet alleen schriftelijk maar ook auditieve bestanden en visuele
bestanden krijgen hun plek.
Inmiddels heeft de stichting zelf sponsoren gevonden die de aanloopkosten betaalden. De stichting
zegt de Visafslag Urk, GBU, Multiscan Urk en Assurantiekantoor Hoekstra b.v. hartelijk dank voor
hun aanzetten. Daardoor zijn verschillende projecten inmiddels opgestart.
Archief van meester Tromp de Vries
Het is onvoorstelbaar hoeveel meester Tromp de Vries in zijn lange leven heeft gedaan voor het vastleggen van de Urker taal, cultuur en gewoontes. Hij schreef artikelen, series, gedichten, essays, verhalen en verzamelde woorden en gezegdes.
Daarbij was hij tot op hoge leeftijd actief, nieuwsgierig en alert. Op een punt was hij echter aartscon-servatief. Hij wenst niet met typemachine of, helemaal ondenkbaar, een computer te werken. Resul-taat: ordners, kaartenbakken, schriften, schrijfblokken barstensvol met
31 mei 2012 nieuwsbrief Volume 1, editie 1
GROOS IN VERKEAFD
Dit zijn twee woorden, die precies bij het
nevenstaande plaatje passen.
De notaris met zijn assistente, candidaat-
notaris, poseren als een ‘plaotjen’. Op hun
voorstel waren ze op z’n Urkers aange-
kleed. En natuurlijk was Betty Weerstand-
Koffeman bereid om ze echt mooi aan te
kleden.
Ze waren zo ‘groos as een bessem’ en
bereidwillig poseerden ze in het Urker
museum.
Nee, enig gevoel voor cultuur en historie
kan beiden beslist niet worden ontzegd. En
wij waren er maar wat blij mee, want ‘een
natte aand gift altoos wat’ - Notaris Steen-
huis wenste geen declaratie in te dienen
voor zoveel plezier en had zelfs ‘dikkertjes’
meegenomen voor bij de koffie.
Notaris Steenhuis, Saskia Koppert en Betty
Weerstand, nogmaals hartelijk dank !
‘Miewarken? Goon nor: http://www.documentatiecentrumurk.nl/
Vervolg Archief van meester Tromp de Vries
allerhande schrijfsels over de Urker taal en
cultuur.
Na zijn dood hebben de erfgenamen zijn
archief beschikbaar gesteld aan de IJsselaca-
demie. En in goed overleg tussen de academie
en de stichting Urker Taol werd het plan gebo-
ren om dat zo belangrijke archief voor Urk te
digitaliseren en de digitale versie in beheer te
laten bij de stichting Urker Taol. Na digitalise-
ring gaat het archief weer naar de IJsselacade-
mie om volgens de regels te worden opgesla-
gen. Omdat het archief voor het overgrote
deel uit handschriften bestaat, moeten deze
stuk voor stuk worden overgezet in ‘word’-
bestanden. Daarvoor is hulp van medewer-
kers nodig. Verderop in deze nieuwsbrief leest
u meer over mogelijke manieren om mede-
werker te worden.
Voor het meewerken aan het overzetten van
pdf naar ‘word’ moet u wel Urkers kunnen
lezen. En het handschrift van Tromp de Vries
leren lezen. Gelukkig was hij een leraar van
het oude stempel en had hij een regelmatig,
lopend handschrift. En Urkers lezen heb je
ook tamelijk vlot onder de knie. Zeker wan-
neer de schrijfwijze steeds hetzelfde is. En de
wijze waarop Tromp de Vries het Urkers no-
teerde, lijkt, zeker in de jongste schrijfsels,
heel sterk op het ABU (Algemeen Beschaafd
Urkers) dat de dialectkring gebruikt voor haar
uitgaven en publicaties.
Wanneer het archief is gedigitaliseerd komen
de onderwerpen als pdf bestandjes op de
website van de Stichting Urker Taol. Geregi-
streerde en ingelogde medewerkers kunnen
dan een pdf-bestandje downloaden, overtik-
ken in een ‘word’- bestand en weer uploaden.
Je kunt er gewoon thuis aan werken wanneer
je zin en tijd hebt en levert tegelijkertijd een
grote bijdrage aan onze cultuur.
Op ongeveer dezelfde manier kun je ook deel
gaan nemen aan het (verder) ontwikkelen van
het Urker woordenboek en het Urker Spreek-
woorden boek.
In volgende nieuwsbrieven zullen we u verder
informeren over de mogelijkheden
2
Meester Tromp de Vries
GIEN WOORD TEVUUL
Een van de dingen, die Klaas Johan-
nes en Gerrit bezig hielden was, hoe
krijgen we Urkers aan het lezen van
de Urker taal. Voor de doorgewinter-
de lezer is het geen problem. Alles
wat in het Urkers verschijnt wordt
verslonden. Maar voor veel Urkers is
een (lang) verhaal een brug te ver.
Dan laat hij of zij zich nog liever
voorlezen. De kerstverhalen van KJR
worden nog regelmatig voorgelezen.
“Karst vor Kies” is een bekende top-
per….
Voor de andere Urkers hebben we nu
een andere manier gevonden die
goed aanslaat. Er wordt gelezen en
geschreven: Korte verhaaltjes (150
woorden) met een leuke illustratie
met een knipoog naar het verhaal. En
iedereen kan meedoen. Je hoeft
alleen maar in te zenden. Veel regels
zijn er niet.
1. Schrijf, inclusief de titel, in
exact 150 woorden een stukje.
2. Schrijf over Urkers of in Urk.
3. Hou het leuk en vriendelijk,
amusant, prikkelend, roman-
tisch, weemoedig of nostal-
gisch.
4. Inzendingen naar:
Let er wel op, dat het lang kan duren
voordat je schrijfsel wordt opge-
nomen. Er worden veel stukjes inge-
zonden en nadat de eindredactie
(Femmy van Urk-Hoefnagel) ze op
taal heeft gecontroleerd, gaan ze
naar Hilda Pasterkamp voor een
illustratie. En er wordt er maar een
per week gepubliceerd in het Urk-
erland. De bedoeling is dat ze later
worden gebundeld en uitgegeven.
LICHIEN—150 tigertjen
Vroeger kwam bij m’n grootvader, die ‘k overigens nooit ekind eaw, in et naojaor wannaar et
arde woei, nog wel d’rs een skipper an de duur ’s aves vertellen dat et avenlicht eut was. In dan
mos dat avenlicht wier anestieken worren. Duur meen tante. M’n grootvader ad een ongelok an
boord ad in daorbij z’n aand beskandelisierd. In ij zag gien kaans et treppien op te klaauwen in
et licht mit iene aand wier an te steeken. Dat mos meen tante as oudste doen. Soms mos ze er
vor eut bedde aold worren mit een sturmlaamp nor et aavenoofd.
Laoter, toe ze al jaoren van Urk of was, ul ze de zaak toch nog in de gaten. Vaneut Baarn volgde
ze naauwlettend et neis op Urk. Voral karkelijk in politiek. Of we niet ofwieken.
Dan skrief ze een briefien nor et Urkerland. Een vaste ofzinder: AR. te B.
3
EDUCATIE
Wie de jeugd, heeft de toekomst.
De Urker taal is een kostbaar bezit.
En omdat het zo gewoon en dagelijks
is, realiseer je je dat bijna niet.
Het Urkers wordt bijna door iedereen
op Urk gesproken en heel Urk ver-
staat het dialect.
In de meeste plekken is de eigen taal
weggedrongen achter de voordeur
naar de huiskamer.
Dat is op Urk niet het geval. Het
wordt overal gesproken. Op straat,
op het werk, tijdens vergaderingen,
op het schoolplein en in de winkel.
De Urker kindertjes worden dus
tweetalig opgevoed. En dat is, vol-
gens onderzoeken, geen slechte zaak.
Wel moeten ze leren met respect om
te gaan met de eigen taal en de
Nederlandse taal.
De school is daarbij van grote beteke-
nis natuurlijk.
Voor de scholen had en heeft de
Dialectkring Urk een heemles be-
schikbaar. En individuele leden van
de Dialectkring zijn best bereid om
medewerking te verlenen.
Straks op de nieuwe website hopen
we dit soort dingen direct benader-
baar te maken en kunnen lesgeven-
den zelf downloaden. Maar dat is nog
even toekomstmuziek.
Wilt u medewerking bij een project
voor uw school stuur ons dan even
een mailtje.
WAAR ZIJN WE MEE BEZIG?
Inmiddels worden wij ook benaderd met de vraag of wij ook particuliere archieven kunnen ge-
bruiken. Nu is het gemakkelijk om te zeggen, dat we alles kunnen gebruiken. Maar het zou zo
maar kunnen, dat er na het overlijden van een dierbare er een archief is met brieven, stukken,
foto’s enz. die voor Urk van belang zijn geweest. Misschien is de overledene wel voorzitter ge-
weest van een vereniging of koor en heeft in die periode van alles verzameld. In goed overleg
kunnen we bekijken in hoeverre o ns documentatiecentrum daarbij van dienst kan zijn. En na-
tuurlijk worden er goede afspraken gemaakt over wat wel en wat niet digitaal openbaar mag
worden gemaakt.
Voor de juridische achtergronden wordt er momenteel in samenwerking met de gemeente naar
een stagiaire gezocht, die bezig is zich juridisch te scholen en bij ons project behulpzaam kan zijn
voor het ontwerpen van procedures, overeenkomsten samenstellen e.d.
We moeten het archief van Tromp de Vries
doorspitten en een grove verdeling maken op
de verschillende onderwerpen. Dat gaat ge-
beuren in het gemeentehuis. De gemeente is
zo vriendelijk geweest een ruimte beschikbaar
te stellen met een grote tafel en af te sluiten
kastruimte. Daar gaan we dus alles ordenen
op hoofdpunten en is het klaar om door Mul-
tiscan te worden gekopieerd. Dat levert dan
een grote database op vol met gescande pdf-
bestanden.
Er wordt hard gewerkt aan het ontwikkelen
van de gloednieuwe website. Het moet het
informatiecentrum worden waar u alles over
Urk, taal en cultuur kunt vinden of kunt wor-
den doorverwezen.
De software die nodig is om het woordenboek
zo te maken, dat het benaderd kan worden
via de website maar ook dat ingelogde geregi-
streerde medewerkers er aan kunnen mee-
werken, wordt nu ontwikkeld. Hetzelfde sys-
teem komt er dan ook voor het spreekwoor-
denboek.
We voeren overleg met o.a. de gemeente,
sponsoren , bank en Pieter Brands Fundrai-
sing. Wij zoeken uiteraard naar middelen en
bovenal naar medewerkers.
Er wordt ook gesproken met verschillende
stichtingen, verenigingen en andere organisa-
ties voor medewerking bij het project en voor
samenwerking. Uiteraard met eerbied voor de
zelfstandigheid van elke organisatie.
Ontwikkelen administratieve module, waar
ook andere stichtingen eventueel gebruik van
kunnen maken.
4
UK 82—later boorder geworden.
SPONSOREN GEZOCHT
PARTICULIERE ARCHIEVEN
Uiteraard is voor ons project “De Urker Taal gaat digitaal” behoorlijk wat geld nodig. Daarvoor is het van
belang dat er allerlei bronnen worden gevonden, die dat geld willen geven.
Wij vragen natuurlijk subsidies aan bij allerlei cultuurfondsen, overheden e.d. Maar ook bedrijven, die wat
met Urk hebben zijn van harte welkom om mee te doen.
GBU, Multiscan, Assurantie Hoekstra BV, Visafslag Urk gingen al voor.
Het is natuurlijk mogelijk om een bedrag over ge maken. Graag zelfs. Maar het is ook mogelijk dat u de
kosten van een deelproject voor uw rekening neemt. Bijvoorbeeld het inscannen van een archief, tijd-
schriften of i.d.
Neemt u gerust contact op met Gerrit Pasterkamp of Klaas J. Romkes , email [email protected].
Ook kunt u via Pieter Brands Fundraising Telefoon: 0527 785 314 E-mail: [email protected]
Inlichtingen krijgen over de mogelijkheden, die er zijn.
‘Ds. Jelle van Slooten stelde vuur: “Goon wier taote in mimme zeggen”. Maar ouw je taol in aare. Bleef mooie Urker woorden gebrukken!
Wanneer u zich wilt opgeven als mede-
werker bij het project “De Urker Taal
gaat Digitaal” kijkt u dan eens op de
website:
www.documentatiecentrumurk.nl
Op deze website vindt u een formulier
waarop u kunt aangeven wat u wilt
doen.
Ook kunt u daarop uw vragen, ideeën,
aanbeveling, opmerkingen of tips kwijt.
Hiernaast: Zeilmakerij Gebroeders en
Hendrik en Klaas Snijder
Bestuur Stich-
ting Urker Taol:
Klaas J. Romkes,
voorzitter
Gerrit Paster-
kamp, 2e voor-
zitter
Bas Visscher,
algemeen ad-
junct
Medewerkers:
Anneke van Urk,
coördinator/
administratie
Ben van Urk,
website-
ontwikkeling
Rob J. Wilson,
programming
Hilda Paster-
kamp, illustraties
Femmy van Urk-
Hoefnagel, cor-
rectrice
Tiemen de Jong,
funds
Annette Wilson,
archiefwerk
Jan H. van Veen,
archiefwerk
Teunis Ruiten,
archiefwerk
Urker Vesper
medewerkers:
Albert Metz,
vaste organist
Joke Kramer,
diaken
Anna Metz,
lectrice
D’Arpe Davids—
Vesperkoor
Dialectkring Urk
Meerdere leden
5
WARK AN DE WINKEL
STICHTING URKER TAOL—Wie binnen dat?
Gerrit Pasterkamp en Klaas Joh. Romkes
Voorlezing stichtingsakte door notaris Steenhuis voor een aandachtig ge-
hoor.
Het project ‘Urker taal gaat digitaal’ is het digitaliseren van het archief van historicus Tromp de
Vries. Dit gedigitaliseerde archief zal in een database toegankelijk worden via een nieuw te bou-
wen platform voor de Urker taal op internet. Het archief van Tromp de Vries vormt de basis voor
latere aanvullingen en activiteiten.
De aanleiding voor dit project is dat de schriftelijke nalatenschap van Tromp de Vries (overleden
in 2010) enige tijd geleden ter beschikking is gesteld aan Stichting Urker Taol. ‘Meester’ Tromp
de Vries was een veelzijdige Urker onderwijzer, historicus, dichter en taalkundige. Hij is verant-
woordelijk voor het behoud van een groot deel van het Urker cultureel erfgoed. Begin jaren
tachtig richtte hij de Stichting Urker Uitgaven op. Deze stichting heeft vele boeken met verhalen
over Urk en haar inwoners gepubliceerd, die anders allang in de vergetelheid zouden zijn ge-
raakt.
Het doel van ‘Urker Taal gaat Digitaal’ is de ontsluiting en digitalisering van het archief van Tromp
de Vries. Het archief van Tromp de Vries bestaat uit honderden artikelen, verhalen en woorden-
lijsten van zijn hand. Al deze handgeschreven bronnen zullen gesorteerd, gecatalogiseerd en
gedigitaliseerd worden. Zo hopen wij dit basisarchief te ontsluiten voor een groot publiek. Het
resultaat en eindproduct van dit project is een interactief basisdatabase. Hierop kunnen wij later
voortborduren met andere toevoegingen.
Het project 'Urker taal gaat digitaal' maakt de Urker taal en het Urker erfgoed voor het eerst
breed inzichtelijk op een web gebaseerd, centraal platform, in plaats van beperkt en fragmenta-
risch zoals nu het geval is. De basis daarvoor is het omvangrijke archief van Tromp de Vries. Voor
de Urker bevolking vervult dit platform in de toekomst een belangrijke rol in de bewustwording
van en kennis over het Urker dialect, met name voor de jeugd. Het is daarmee ook een ijkpunt.
Voor de wetenschap is het platform een verrijking van de bestaande literatuur en bron voor
mogelijk nieuw onderzoek.
‘Urker Taal gaat digitaal’ is geen eindpunt, maar zal uitmonden in nieuwe projecten die als doel
hebben: het toevoegen van woorden, gezegden (door middel van begeleide crowdsourcing) en
audiobestanden voor uitspraak en het publiceren van wetenschappelijke artikelen over het Urker
dialect. Ook Urker poëzie, basisschooleducatie en geschiedenis van het dialect en Urker muziek
zullen dan meegenomen worden. Voor de werkbaarheid is nu eerst gekozen voor de basis, de
digitalisering en ontsluiting van het archief van Tromp de Vries, met als eindresultaat een digitaal
archief.
Op lange termijn levert dit project een belangrijke bijdrage aan de instandhouding van het Urker
erfgoed. Echter niet alleen de instandhouding, ook de bevordering van en bekendheid met de
Urker taal en cultuur zijn het resultaat van dit project. 'Urker taal gaat digitaal' zorgt ervoor dat
de Urker taal niet alleen binnen de Urker dorpsgrenzen gehoord kan worden, maar ook voor
iedereen online beschikbaar is.
URKER TAAL GAAT DIGITAAL BESCHRIJVING PROJECT ‘URKER TAAL GAAT DIGITAAL’ Projectleiders:
Klaas Romkes (bestuurslid), Gerrit Paster-kamp (bestuurslid)
Administratie: Anneke van Urk
Fondsenwerving: Tiemen de Jong
Multiscan: Tweede ordening en indeling
database, inscannen van archief
GBU Grafici: Aanleggen online database,
verwerken gegevens in database
STICHTING URKER TAOL Kvk nr: 55180604
Contactgegevens
Dhr. K. J. Romkes
Lacon 12
8321 SR Urk
Tel: 0527 688 150
Mob: 06 289 100 44
UW LOGO
Wouter Kramer aan boord van
de UK 84 een bak want klaar
makend.