newss (3)

24
Organ i Komunitetit Shqiptar në Britaninë e Madhe Botohet nga shoqata “Ardhmëria” dhe Forumi i Bashkimit të shoqatave Shqiptare në Mbreterine e Bashkuar Nr. 8 gusht 2011 KUR ‘ARDHMËRIA’ PRET NXËNËSIT E SAJ OP/ED KULTURË f.4 f.22 Shtatori shënon një kujtesë të ka- hershme shqiptare të nyjëzuar fort me gjuhën shqipe, shkollën shqipe. Kjo risi shkon më së shumti përshtat tashmë edhe në Britani të Madhe. I bashkëngjizet shkollave të shmuta të shoqatës “Ardhmëria” dhe disa shoqatave të tjera që kanë angazhim me shkollën plotësuese të arsimit shqip. Por, sukseset e shkollave të shoqatës “Ardhmëria” në Londër, shënuan në vitin akademik që u mb- yll vlerësime të sinqerta, marjen e dy diplomave të shtrenjta dhe certifikat- ave e vlerësimeve të tjera (për të cilat gazeta jonë ka shkruar në numrat e saj të mëparshëm). Vlerësime që sol- lën në vëmendje.. ecurinë e lartë dhe pozitive të këtyre shkollave suplemen- vijon në faqen 4 Ndjehem shume mire. Publiku me ka pritur mire qe ne fillimet e mia,dhe me mbeshtetjen e tij kam aritur deri ketu ku jam sot. Per kete i falemenderohem shume publikut dhe te afermive te mije qe kan qene gjithmone mbeshtetja ime.Tashme, si te “Mirë se Erdhe Dashuri!” Albana Mesuli thuash jam „rehat“ ,ne oden e artit te muzikes, tingujt e se ciles dalin prej shpirtit njerzor per ta paqetuar ate me realitetin ku jetojme.Jane dhjete vjet pune ne vazhdimesi,natyrisht te lodheshme,gjithnje ne kerkim te me se mires per publikun dhe njerzit qe me rrethojne me dashurine e tyre ,e te cileve u dhuroj perqafime e miresi. Zëvendës-Kryeministrja e Republikës së Kosovës, znj. Edita Tahiri, mbajti një ligjëratë publike në IISS Nga Fatmir Terziu Të mërkurën, më 13 korrik, në ora 15.00, Zëvendës-Kryemin- istrja e Republikës së Kosovës, znj. Edita Tahiri, mbajti një ligjëratë publike në ‘Institutin Ndërkombëtar për Studime Strategjike’ (International Insti- tute for Strategic Studies – IISS) në Temple në qendër të Lon- drës. Tema e ligjëratës së znj. Tahiri ishte ‘Perspektiva Euro- Atlantike e Kosovës’. Zëvendës-Kryeministrja e Re- publikës së Kosovës, znj. Edita Tahiri, foli për sfidat që Kosova është ballafaquar që nga koha e shpalljes së pavarësisë. Ajo foli për ndërtimin e shtetit dhe reformat; marrëdhëniet ndërkombëtare të Kosovës dhe sfidat në rrugën e saj drejt integrimit me BE dhe NATO. Zonja Tahiri foli për rolin e saj si kryenegociatore e Kosovës Në këtë artikull do të flas për prob- lemet mendorë, si klasifikohen, sesi ne si profesionistë i përcaktojmë dhë Si ti dallojmë dhe kuptojmë problemet mendore Rozina Thaci SHENDETI/8 AKTUALITET/2 AKTUALITET 4 6 14 Shkollat shqipe ju mirëpresin Zhvillimi ekonomik dhe proce- si institucional i përfshirjes në Komunitetin Europian në Shqipëri si dhe paqja e brishtë sociale në Kosovë është e paim- agjinueshme pa të hollat që M.Hamiti në “Financial Times”: Serbia të mos bëhet kandidate për BE A mbasadori i Republikës së Kosovës në Mbretërinë e Bashkuar, Dr. Muhamet Hamiti botoi të mërkurën e 27 korrikut 2011 një shkrim në gazetën pres- tigjioze “The Financial Times” (FT) me të cilin argumenton se qëndrimi obstruksionit i Serbisë ndaj Kosovës e diskualifikon atë për të marrës statusin e kandi- datit për anëtarësim në Bashki- min Evropian (BE). Më poshtë po e japim përkthimin e shkrimit të Ambasadorit Hamiti në Me qëndrimin ndaj Kosovës, Serbia e përjashton veten nga statusi i kan- didatit për BE Editoriali i juaj “Ëndrra e Serbisë për në BE” (25 korrik), u bën thirrje qeverive të vendeve të Bashkimit Evropian që ta shpërblejnë Serbinë me statusin e kandidatit për BE, me arsyetimin se Serbia “është bërë e pranueshme për botën mbarë” pas arrestimit të kriminelëve krye- sorë serbë të luftës, të akuzuar nga Gjykata Ndërkombëtare për Krime e Hagës. Përderisa arrestimet e liderëve serbë të Bosnjës të kohës së luftës Radovan Karaxhiqin dhe Ratko Mlladiqin, bashkëpunëtorët e Millosheviqit në krime, ishin zhvillime të mirëseardhura, janë fare të pam- jaftueshme për ta kualifikuar Serbinë për status të kandidatit për BE. Sjellja obstruktive e qeverisë së presidentit Boris Tadiq e minon pajtimin në Kosovë në përpjekje për ta sfiduar ekzistencën e shtetit de- mokratik të Kosovës, për krijimin e të cilit bashkësia ndërkombëtare, dhe vetë BE-ja, kanë investuar shumë. Mohimi i pavarësisë së Kosovës dhe thirrja për ndërrim të kufijve në Ball - kan rrezikojnë paqen dhe stabilitetin në rajon, të cilat janë arritur me sta- tusin përfundimtar të Kosovës. Serbia sot vazhdon ta mohojë trashëgiminë e vet kriminale dhe fushatën e tmerrshme të spastrimit etnik kundër popullit shqiptar të 18 Shtator fillon mësimi në shkollat shqipe të “Ardhmëria” Shoqata “Peja” në ndihmë të vendlindjes Childs Hill Park ligjëron shqip : Nga pikniku në hapësirë të blertë Arsimi, themeli edukatës qytetare CMYK CMYK

Upload: fjalaelire

Post on 08-Mar-2015

631 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: newss (3)

ALBANIAN NEWSOrgan i Komunitetit Shqiptar në Britaninë e Madhe Botohet nga shoqata “Ardhmëria” dhe Forumi i Bashkimit

të shoqatave Shqiptare në Mbreterine e BashkuarNr. 8 gusht 2011

KUR ‘ARDHMËRIA’ PRET NXËNËSIT E SAJ

OP/ED KULTURËf.4 f.22

Shtatori shënon një kujtesë të ka-hershme shqiptare të nyjëzuar fort me gjuhën shqipe, shkollën shqipe. Kjo risi shkon më së shumti përshtat tashmë edhe në Britani të Madhe. I bashkëngjizet shkollave të shmuta të shoqatës “Ardhmëria” dhe disa shoqatave të tjera që kanë angazhim me shkollën plotësuese të arsimit shqip. Por, sukseset e shkollave të

shoqatës “Ardhmëria” në Londër, shënuan në vitin akademik që u mb-yll vlerësime të sinqerta, marjen e dy diplomave të shtrenjta dhe certifikat-ave e vlerësimeve të tjera (për të cilat gazeta jonë ka shkruar në numrat e saj të mëparshëm). Vlerësime që sol-lën në vëmendje.. ecurinë e lartë dhe pozitive të këtyre shkollave suplemen-

vijon në faqen 4

Ndjehem shume mire. Publiku me ka pritur mire qe ne fillimet e mia,dhe me mbeshtetjen e tij kam aritur deri ketu ku jam sot.Per kete i falemenderohem shume publikut dhe te afermive te mije qe kan qene gjithmone mbeshtetja ime.Tashme, si te

“Mirë se Erdhe Dashuri!”

Albana Mesulithuash jam „rehat“ ,ne oden e artit te muzikes, tingujt e se ciles dalin prej shpirtit njerzor per

ta paqetuar ate me realitetin ku jetojme.Jane dhjete vjet pune ne vazhdimesi,natyrisht te lodheshme,gjithnje ne kerkim te me se mires per publikun dhe njerzit qe me rrethojne me dashurine e tyre ,e te cileve u dhuroj perqafime e miresi.

Zëvendës-Kryeministrja e Republikës së Kosovës, znj. Edita Tahiri, mbajti një ligjëratë publike në IISS

Nga Fatmir Terziu

Të mërkurën, më 13 korrik, në ora 15.00, Zëvendës-Kryemin-istrja e Republikës së Kosovës, znj. Edita Tahiri, mbajti një ligjëratë publike në ‘Institutin Ndërkombëtar për Studime Strategjike’ (International Insti-tute for Strategic Studies – IISS) në Temple në qendër të Lon-drës. Tema e ligjëratës së znj. Tahiri ishte ‘Perspektiva Euro-

Atlantike e Kosovës’.Zëvendës-Kryeministrja e Re-publikës së Kosovës, znj. Edita Tahiri, foli për sfidat që Kosova është ballafaquar që nga koha e shpalljes së pavarësisë. Ajo foli për ndërtimin e shtetit dhe reformat; marrëdhëniet ndërkombëtare të Kosovës dhe sfidat në rrugën e saj drejt integrimit me BE dhe NATO. Zonja Tahiri foli për rolin e saj si kryenegociatore e Kosovës

Në këtë artikull do të flas për prob-lemet mendorë, si klasifikohen, sesi ne si profesionistë i përcaktojmë dhë

Si ti dallojmë dhe kuptojmë problemet mendore

Rozina Thaci

SHENDETI/8

AKTUALITET/2

AKTUALITET

4

6

14

Shkollat shqipe ju mirëpresinZhvillimi ekonomik dhe proce-si institucional i përfshirjes në Komunitetin Europian në Shqipëri si dhe paqja e brishtë sociale në Kosovë është e paim-agjinueshme pa të hollat që

M.Hamiti në “Financial Times”: Serbia të mos bëhet kandidate për BEAmbasadori i Republikës së

Kosovës në Mbretërinë e Bashkuar, Dr. Muhamet Hamiti botoi të mërkurën e 27 korrikut 2011 një shkrim në gazetën pres-tigjioze “The Financial Times” (FT) me të cilin argumenton se qëndrimi obstruksionit i Serbisë ndaj Kosovës e diskualifikon atë për të marrës statusin e kandi-datit për anëtarësim në Bashki-min Evropian (BE).

Më poshtë po e japim përkthimin e shkrimit të Ambasadorit Hamiti nëMe qëndrimin ndaj Kosovës, Serbia

e përjashton veten nga statusi i kan-didatit për BEEditoriali i juaj “Ëndrra e Serbisë për në BE” (25 korrik), u bën thirrje qeverive të vendeve të Bashkimit Evropian që ta shpërblejnë Serbinë me statusin e kandidatit për BE, me arsyetimin se Serbia “është bërë e pranueshme për botën mbarë” pas arrestimit të kriminelëve krye-sorë serbë të luftës, të akuzuar nga Gjykata Ndërkombëtare për Krime e Hagës. Përderisa arrestimet e liderëve serbë të Bosnjës të kohës së luftës Radovan Karaxhiqin dhe Ratko Mlladiqin, bashkëpunëtorët e Millosheviqit në krime, ishin zhvillime të mirëseardhura, janë fare të pam-

jaftueshme për ta kualifikuar Serbinë për status të kandidatit për BE.Sjellja obstruktive e qeverisë së presidentit Boris Tadiq e minon pajtimin në Kosovë në përpjekje për ta sfiduar ekzistencën e shtetit de-mokratik të Kosovës, për krijimin e të cilit bashkësia ndërkombëtare, dhe vetë BE-ja, kanë investuar shumë. Mohimi i pavarësisë së Kosovës dhe thirrja për ndërrim të kufijve në Ball-kan rrezikojnë paqen dhe stabilitetin në rajon, të cilat janë arritur me sta-tusin përfundimtar të Kosovës.Serbia sot vazhdon ta mohojë trashëgiminë e vet kriminale dhe fushatën e tmerrshme të spastrimit etnik kundër popullit shqiptar të

18 Shtator fillon mësimi në shkollat shqipe të “Ardhmëria”

Shoqata “Peja” në ndihmë të vendlindjes

Childs Hill Park ligjëron shqip : Nga pikniku në hapësirë të blertë

Arsimi, themeli edukatës qytetare

CMYK

CMYK

Page 2: newss (3)

ALBANIAN NEWS2 GUSHT [email protected]

Editor in chief: Fatmir Terziu/ Tel: 07854 224 291 Email: [email protected] Shoqata “Ardhmëria”: Drejtor: Lutfi Vata/ Adresa: Unit 106 Camberwell/ Business Centre 99-103 LomondGrove London SE57HN Web: www.ardhmëria.co.uk/ E-mail: ardhmë[email protected]/ [email protected] Tel. 02072527471 Fax: 02077011039. Mob: 07792286008 www.albaniannews.co.uk

Shkollat shqipe ju mirëpresin

Zhvillimi ekonomik dhe proce-si institucional i përfshirjes në Komunitetin Europian në Shqipëri si dhe paqja e brish-të sociale në Kosovë është e paimagjinueshme pa të hol-lat që shqiptarët e diasporës ua sjellin familjeve të tyre. Sipas Bankës së Shqipërisë, rreth 189 736 familje ose rreth 26 për qind e familjeve në territorin e vendit përfitojnë dërgesa nga jashtë në formën e remitancave. Fluksi me-satar vjetor i remitancave për familje vlerësohet afërsisht në 1 897 euro dhe ndryshon nga qyteti në qytet. Familjet në Kuçovë, Peqin dhe Pogra-dec shfaqin fluksin më të ulët të remitancave gjatë vitit nën 1 000 euro, ndërkohë që në Pukë, Tropojë, Bulqizë dhe Gramsh hasen vëllimet më të larta të remitancave për familje në një interval që var-ion nga 3 000 deri në 8 000 euro në vit. Nga ana tjetër, nëse do të ndalemi në me-sataren për emigrant, sipas grupimeve kohore të sipër-përmendura, nivele më të larta të remitancave shfaqin emigrantët që kanë nga 1 në 5 vjet në emigrim, ku mesa-tarisht në vit ky grupim dër-gon 1 539 euro. Me kalimin e viteve vërehet një rënie në nivelin mesatar të dërgesave për emigrant. Afër 400 mil-ionë euro në vit, që do të thotë

rreth një milionë euro në ditë, vijnë në Kosovë nga Zvicra e Gjermania, vendet skandi-nave, Britania e Madhe, ShBA-të e deri te Australia e largët. Shqiptarët e shpërn-darë anekënd globit rreg-ullisht ndihmojnë financiarisht të afërmit e tyre në Shqipëri, Kosovë, Mal të Zi, Maqedoni etj. Në mungesë të zhvillimit ekonomik, me gjithë plagët papunësi e varfëri, jetesa është e pamundur pa ndihmat nga diaspora. Pra, ashtu siç e bartën barrën financiare të luftërave çlirimtare, diaspora shqiptare po e bart edhe bar-rën financiare të paqes ak-tuale në Kosovë. Nuk është ndryshe as me Shqipërinë si dhe me shqiptarët në Maqe-doni, Luginë të Preshevës, Mal të Zi e gjetiu.Mirëpo, edhe në perëndim është bërë gjithnjë e më vështirë të jetohet për shkak të krizës globale financiare e cila ka goditur më së shumti shtresat më të varfra dhe klasën punëtore e ku krye-sisht bën pjesë edhe diaspora jonë. Të hollat që ata i sjellin në vend doemos po bien edhe për shkak se shumë prej tyre tashmë janë me familje në kurbet dhe me fëmijë gjithnjë e më të rritur. Është i thek-suar edhe një lloj hendeku ndërmjet gjeneratave i cili vërehet pothuajse në secilën

familje: prindërit nuk janë integruar aq në shoqëritë e vendeve perëndimore për dallim prej fëmijëve të tyre.Përfshirja e të rinjve shqiptarë nëpër shkolla, universitete dhe vende pune, sigurisht se është një gjë shumë e mirë. Por, në këtë situatë, është imperativ forcimi i shkollës shqipe në Britani të Madhe meqë një numër i konsid-erueshëm i fëmijëve e të rinjve shqiptarë po e harrojnë gjuhën shqipe dhe një numër edhe më i madh nuk kanë as ku ta mësojnë përkundër vull-netit dhe pasionit të tyre

Pikërisht në kohën kur shkol-lat në gjuhën shqipe, tradi-cionalisht të mirëmbajtura nga diaspora, janë dobësuar, kanë nisur iniciativat për gjetjen e hapësirave të reja, mundësive financiare dhe ndihmave të ndryshme ligjore. “Ardhmëria” po shfrytëzon të gjitha hapësirat e saj ligjore të gjej fondet e nevojshme dhe të mundshme për të siguruar mbarëvajtjen e shkollave. Ka synuar dhe synon të shtojë numrin enxënësve në shkol-la. Mbi të gjitha duhet të jetë forcimi dhe shtimi i shkollave shqipe, i gjuhës, kulturës dhe

flamurit tonë, i atyre gjërave që na bashkojnë, që na bëjnë një komb ashtu siç na e për-shkruajnë e shpjegojnë rilin-dasit tanë.Vetëm atëherë kur të jemi të sigurt se ajo që është e për-bashkëta jonë është solide dhe e kultivuar, vetëm atëherë mund të vijnë në shprehje investimet në fushat e veçanta që ndoshta preokupojnë edhe një pjesë të shqiptarëve. Prandaj, ne ju bëjmë thirrje shqiptarëve kudo që janë në Britani të Madhe që para cdo angazhim tjetër vjen gjuha dhe kultura shqipe, vjen flamuri dhe historia kombëtare,

vjen të qenit model në Britani të Madhe, me angazhimin më ligjor dhe më adekuat e nor-mativ të sjelljes dhe respektit institucional. Shkollat e “Ardh-mëria” dhe mjaft shoqatve të Forumit të Bashkimit të Sho-qatave shqiptare ju mirëpresin. Mirëpresin të gjithë fëmijët pa dallim moshe. Është koha më shumë se kurë të tregojmë respektin që ky vend i mrekul-lueshëm dhe ky popull da-shamirës i Britanisë së Madhe na ka dhënë e na jep përditë me krijimin e kushteve të favorshme të mësimit të gjuhës shiqpe dhe ruajtjes së traditës shqiptare.

Page 3: newss (3)

ALBANIAN NEWS3 GUSHT [email protected]

CMYK

CMYK

Page 4: newss (3)

ALBANIAN NEWS4 GUSHT [email protected]

Shoqata “Peja” në ndihmë të vendlindjes

tare që mbajnë në gjirin e tyre qindra fëmijë shqiptarë. Ky përkushtim, ky vlerësim i merituar institucional britanik i mbetet një emocion jetik tërë atij stafi mësuesish të kualifikuar që u mbajnë gjallë qindra nxënësve gjuhën shqipe, traditat dhe kulturën shqiptare. Është ky emocion jetik që vjen nga skutat e historisë si një simbolike jete dhe përkushtimi. Për pesë shekuj, ishim të shtypur e të robëruar nga osmanët, një shekull nga serbët dhe populli ynë liridashës nuk është dorëzuar, por i ka mbijetuar fortunave të shumta të kohë pas kohëshme dhe është treguar i fortë dhe mbijetues dhe asnjëherë i dorëzuar, prandaj edhe pse tash në këtë shekull të ri, me qindra e mijëra bashkatdhetarë jetojnë dhe veprojnë në diasporë, e fëmijët e tyre sytë i kanë nga prindërit dhe atdhetarët, që të kontribuojnë të mos asimilohen, e fatbardhësisht nga gëzon fakti, se ka atdhetarë që punojnë në këtë drejtim edhe pse kërkojnë mbështetje më të madhe dhe duhet ti mbështesim seriozisht. Kemi lexuar dhe rilexuar nga patriotët tanë nëpër kohëra të ndryshme e poetë, që i kanë kushtuar gjuhës amtare, gjuhës së ëmbël shqipe, pra kanë bërë thirrje që të mos harrohet gjuha jonë amtare, të mësojmë të tjerat, por të ruajmë tonën e shpesh, si duket po i harrojmë ato porosi dhe nuk po puno-jmë sa duhet përgjithësisht për gjuhën tonë amtare dhe për brezin e ri që po rritet në diasporë.Këtë që po e përshkruajmë e tregon edhe fakti, se sa jemi bashkat-dhetarë jo vetëm këtu në Britani të Madhe, por edhe kudo në botë ku similaritete të tilla të emocionojnë. Kudo ku shkollat shqipe janë simbolika të tilla, si në Belgjikë, Austri, Gjermani, Zvicër, Holandë, Suedi, SHBA, Kanada etj ku dhe numri nuk është aq sa duhet i fëmijëve shqiptarë që vijojnë shkollën plotësuese shqipe. Bashkat-dhetarët u janë falënderues këtyre shteteve mike të kombit tonë, që ua mundësojnë fëmijëve tanë, që të mësojnë dhe ruajnë gjuhën am-tare, ku edhe bëjnë thirrje, se nëse fëmijët dinë mirë gjuhën e nënës, atëherë më lehtë do ta kenë ta mësojnë edhe gjuhën e huaj. Disa vite punë, me plot ngarkesa e strese, me plot sakrificë, por asnjëherë të dorëzuar, por gjithnjë kërkues dhe vrapues maratonikë, që fëmijët tanë, të mos e harrojnë gjuhën amtare, kanë bërë shkollat shqipe të “Ardhmëria” që falë veprimtarëve të drejtuar nga Lutfi Vata, që është edhe kryetar i Forumit të Bashkimit të Shoqatave të ndjehet fuqishëm kudo.Tashmë edhe pas disa vitesh të pavarësisë së Kosovës, ku bashkat-dhetarët tanë kanë dhënë shumë për atdheun, shpresojnë dhe janë premtues, se nuk do ta harrojnë diasporën tonë, e sidomos fëmi-jët mërgimtarë, që të ruajmë nga asimilimi, sepse një lloj asimilimi modern shihet fatkeqësisht në diasporë, sepse disa fëmijë, më lehtë flasin në gjuhën e atij vendi ku jetojnë se sa gjuhën amtare. Shkolla në këtë rast, padyshim se do të ndikojë shumë. Nuk mundemi që përmes pak fjalëve të bëjmë një përmbledhje të punës së madhe që ka bërë “Ardhmëria” me shkollat e saj, “Faik Konica” po ashtu me shkollën “Kosova”, Ruzhdi Jata me shkollën “Dituria” apo edhe “Mother Tereza” Albanian Union me shkollën e saj e ndonjë tjetër të cilin nuk e përmendim, por ne i urojmë vlerësimin e artë të gjithëve që marin në konsideratë shkollën shqipe, në një amulli që ka thyer akul-lin e asimilimit dhe janë hapur dyert e shkollës plotësuese shqipe, që fëmijët mërgimtarë ti dërgojnë fëmijët e tyre në këto shkolla. Jo më kot mund të kujtojmë kohën kur kemi mësuar përballë automatikëve të regjimit që uzurponte Kosovën e në vend të karrikeve ishin bllokat e shtëpive e në vend të shkollave shtëpitë private.Por fakti dhe problematika jashtë arritjeve pozitive mbetet ende shqetësim. Dhe kjo jo vetëm në Britani të Madhe. Është alarmante situata, që po shihet në tërë diasporën tonë. Mësuesit shqiptarë nuk e kanë përkrahjen e merituar nga ata që duhet ti përkrahin, por ndër-sa pritet e shpresohet që do të bëhet më mirë. Mjaft fëmijë shqip-tarë ende nuk janë dhe nuk frekuentjnë shkollat e tilla. Kemi ndjekur shkollat e “Ardhmëria” në disa raste. Dhe kemi parë vegimin real. Sytë e fëmijëve ishin të qeshur, fëmijët mërgimtarë kërkonin dhe prisnin diçka dhe donin të thonin prapë diçka, e kjo pyetje ishte, se a do punohet më shumë në të ardhmen për shkollën plotësuese shqipe, se përndryshe do na gjykojë historia dhe të mos trishtohemi pastaj, që një nënë shqiptare ti flasë fëmijës së tij gjuhë të huaj. Por gjithësesi falënderimet shkojnë me zemër për ata që kontribuan në vitin akademik të mbyllur, dhe ata që do të kontribuojnë në vazhdim për shkollën shqipe në diasporë. Sipas zotit Vata në këtë vit akademik shkollor pritet të hapen e ri-hapen disa shkolla të tjera të arsimit plotësues në zona ku ato kanë munguar dhe madje do të jenë edhe në një gjeografi më të gjerë të Britanisë së Madhe, ku jetojnë dhe punojnë shqiptarët. Falë kontributit të pashoqë të këtyre veprimtarëve, fëmijët mërgim-tarë po komunojnë bukur në gjuhën e tyre amtare, këndojnë e recito-jnë e të duket vetja, se je në mes të Dukagjinit, Dardanës, Shkodrës, Gjilanit, Preshevës, Burelit, Drenicës, Kukësit, Pejës, Prishtinës, Kumanovës, Podujevës, Deçanit e Tiranës e në cdo qytet e trevë shqiptare në trojet e veta etnike.

KUR ‘ARDHMËRIA’ PRET NXËNËSIT E SAJ(vijon nga faqja 1)

Nga Sherif Bllaca

Sote ne fshatin Vitomoric ne pranin e perfaqesuesve te Kforit Italion dhe te antarve te kryesis se shoqates Peja ne Londer, ne “Qendra per jete te pavarur” ne Italisht”Centro per unavita independente”ne pranin e kordinatores Fitore Haxhihasani dhe edukatores Begie Malaj u be pranim dorzimi i disa kompjuterve ndihme nga Kfori Italian dhe karrikave dhurat nga shoqata “Peja” ne Londer. Ne fjalen e saj zonja Fitore, falenderoj shoqaten “Peja”per karrikat e dhuruara si dhe per pese metra dru lende djekse per dimer, ajo apeloj qe edhe shoqatat tjera ta ndjekin ket shemull humanitar per ti ndi-hmuar femit tan me te meta fizike.Nje ashtu falenderoj edhe kforin Italjan per ndihat qe ju afrojne rregullisht ketyre femive.Nga shoqata “Peja” prezent ishin:1, Nevzat Agolli2, Lutfi Gashi3, Ensor Deqani4, Bari Goga5, Sherif BllacaNe fjalen e tij Sherif Bllaca ne emer te shoqates “Peja”dhe antareve prezent e pergezoj zonjen Fitore dhe gjithe sta-fin e saje per punen e pa lodheshme ne edukimin e nx-ansve me te metura fizike.Me pastaj z.Fitore foli per zanafil-len e kesaj qendre e cila ka fil-luar se punuari menjiher pas lufte ne shtator te vitit 1999 me iniciativen e shtetit Italian. Shenime rreth historis se ke-

saj Qendre qe nga themelimi i saj e deri sot.

Kjo Qender u hap menje-here pas lufte ne shtatorin e vitit 1999, me inciativen e shtetit Italian.Dy vitet e para ishin me shume te kush-tuar renovimit te kulmeve dhe ndertimit te shtepive por gjithmon duke pasur parasysh rrastet qe kane anetare te familjes me af-tesi te kufizuara fizike dhe mendore.Pastaj qe nga viti 2001 u perqendrua vetem ne Qender ditore per per-sonat me aftesi te kufizuara mendore pra gjegjesisht me ato rraste qe ishin te mbyllur neper shtepi dhe nuk ishin per shkolla te regullta.Ne fillim ishim te vendosur ne n je hapesir te shkolles speciale per te verber ne Peje(qe nga viti 2001 e deri ne vitin 2007)dhe pastaj me kerekesen e Ministris se ar-simit qe ta lirojme ate hape-sire sepse ju duhej atehere ne kerkuam gjithandej fonde dhe Kfori Italian na e aprovoj kerkesen tone per ndertimin e nje strukture te re qe ne sot e posedojme tash e tri vite me rradhe,dhe kjo u ndertua ne token prej 4ari, te dhur-uar nga Komuna e Pejes ne bashkpunim me Komunen e Vitomirices.Qe nga themelimi i saj e deri ne gusht te vitit te kaluar kjo Qender ishte e mbeshtetur nga shteti Italian gjegjesisht nga C.I.C.a ose COMUNITA INTERNAZIONALE DI CAPADARCO me seli ne Rome,kurse qe nga muaji gusht i vitit te kaluar ne

po vazhdojme punen tone me shume veshtiresi duke kerkuar ndihma gjithandej si ne vend ashtu edhe jashte saj.Kjo Qender me nje aktivitet te tille eshte e vetmja ne Kosove mirepo ne e mbulojme vetem qytetin e Pejes me rrethin per shkak te pamundesis qe te gjitha rrastet te vine tek ne,eshte qender ditore me nje program te ngjjajshem me shkollat fillore.Punohet qe nga e henja e deri te premten nga 08:30 deri 16:00,si staf punojn nje kordinatore,dy edukatore nje logopede dhe vozitesi dhe po ashtu eshte i involvuar edhe n je person me aftesi te ku-fizuar qe te mbaje kurset e kompjuterit per keta persona.Aktivitetet qe zhvillohen mbrenda Qendres jane:Kursi i alfabetit,kursi i matematikes,kursi i kompjuterave,kursi i higjienes personale,kursi i pregaditjes se ushqimit si dhe kursi i edukimit seksual.Pastaj jane aktivitetet tjera si mirembajtja e ambientit ku jeton,blerja neper dyqane dhe shfry-tezimi i paras,shenjat e komunikacionit,shfrytezimi i mjeteve elektrike te kuzhines , aktivitete te ndryshme pune dore me materiale didaktike dhe recikluese si dhe piknik ne kohen me diell.Ne kete Qender frekuen-tojne 30 persona gjdo dite te moshave te ndryshme nga 9 deri 35 vjeq, dhe me diagnoza te ndryshme si sindromdaun,autist,retardim mental dhe shumica prej tyre dhe me sulme epilep-tike.Dhe kjo Qender eshte

e para qe i hapi dyert per te gjitha minoritetet,Per mo-mentin kemi 20- shqiptar,4-boshnjak,5-rom dhe nje te minoritetit serb.Kurse po te mirret numri total i perso-nave qe perfituan deri tani ne kete Qender jane gjith-sej afer 250 persona qe vi-juan nje kohe dhe pastaj ne si Qender ja mundesuam ndonje zgjidhje tjeter si p.sh.klasa speciale,klasa te bash-kangjitura apo edhe dhenien e ndonje zanati.Te arriturat e kesaj Qendre jane shume te medha deri tani por vlen te theksohen vetem disa nga ato si;integrimi i dy vajzave ne shkolle te rregullt,8 rraste te tjera ne klasa spe-ciale ,2 raste ne parashkollor si dhe nje rrast ne kopshtin (çerdhe) per femij.Kjo Qender ka nje bashkpun-im te ngushte me Komunen e Pejes si dhe me Ministrit per-katese per kete lamin tone si Ministria e Arsimit dhe Minis-tria e Shendetsis dhe rrasteve sociale.Gjithsesi duhet ta ce-kim perkrahjen e kohe pas kohe te Kforit Italian sipas kerkesave tona dhe mundesis qe ata kane.Kjo eshte nje pershkrim i shkurter rreth punes dhe historis te kesaj Qendre dhe gjdo person apo institucion qe na ndihmon neve ne rrad-he te pare po i ndih mon po-pullit te vet dhe njekohesisht dhe behen pjese e projektit nderkombetar ne mbrojtje te personave me aftesi te kufizuara me shkurtesen P.A.K.Shpresoj se me kete shkrim e kuptoni punen tone dhe gjithashtu nevojat tona qe te mbijetojm.

Page 5: newss (3)

ALBANIAN NEWS5 GUSHT [email protected]

Zëvendës-Kryeministrja e Republikës së Kosovës, znj. Edita Tahiri, mbajti një ligjëratë publike në IISSNga Fatmir Terziu

Të mërkurën, më 13 korrik, në ora 15.00, Zëvendës-Kryeministrja e Republikës së Kosovës, znj. Edita Tahiri, mbajti një ligjëratë publike në ‘Institutin Ndërkombëtar për Stu-dime Strategjike’ (International Insti-tute for Strategic Studies – IISS) në Temple në qendër të Londrës. Tema e ligjëratës së znj. Tahiri ishte ‘Perspe-ktiva Euro-Atlantike e Kosovës’.Zëvendës-Kryeministrja e Repub-likës së Kosovës, znj. Edita Tahiri, foli për sfidat që Kosova është bal-lafaquar që nga koha e shpalljes së pavarësisë. Ajo foli për ndërtimin e shtetit dhe reformat; marrëdhëniet ndërkombëtare të Kosovës dhe sfidat në rrugën e saj drejt integrimit me BE dhe NATO. Zonja Tahiri foli për rolin e saj si kryenegociatore e Kosovës

në dialogun aktual të mirëkuptimeve teknike në mes të Kosovës dhe Serbisë, të ndihmuara nga BE-ja.Znj. Edita Tahiri është zëvendëskry-eministre e Qeverisë së Republikës së Kosovës, përgjegjëse për çështjet që lidhen me politikën e jashtme dhe ato të sigurisë kombëtare. Para se të marrë këtë rol, znj. Tahiri ishte Ministre e Administratës Publike. Edita Tahiri ka qenë politikane dhe diplomate si dhe negociatore. Ajo është një nga protago-nistët kryesorë në ndryshimet politike që ndikojnë në teritorin e Kosovës dhe Evropës Juglindore. Ajo ishte një nga udhëheqësit kyç të Partisë Lidhja Demokratike e Kosovës, në lëvizjen për pavarësinë e Kosovës, në periudhën e viteve 1991-1999. Ajo ishte Ministre e Jashtme e Kosovës (1991-2000) dhe ka marrë pjesë në delegacionin e Kosovës në Konferencën e Rambujesë (1999) në

periudhën deri në ndërhyrjen e NATO-s në Kosovë në 1999.Ligjërata e znj Tahiri në ‘Institutin Ndërkombëtar për Studime Strategjike’ (International Institute for Strategic Studies – IISS) u drejtua nga Dana Allin, senjor për Politikë të Jashtme të SHBA-së dhe marrëdhënieve transat-lantike.Ligjërata u mbajt në dhomën e Konfer-encave në Arundel House, 13-15 Arundel Street, Temple, Londër WC2R 3DX. Në këtë ligjëratë publike znj Tahiri shoqëro-hej nga Ambasadori i Republikës së Kosovës, Dr Muhamet Hamiti dhe stafi i tij. Ishin gjithashtu në këtë ligjërim edhe mjaft diplomatë, gazetarë, dre-jtues shoqatash dhe përfaqësues të institucioneve të ndryshme. Takimi u mbyll me pyetje e përgjigje, pas një fjale tejet profesionale të znj. Tahiri.

Page 6: newss (3)

ALBANIAN NEWS6 GUSHT [email protected]

Childs Hill Park ligjëron shqipNga pikniku në hapësirë të blertëFatmir Terziu

Dy grupime të komunitetit shq-iptar, shoqata “Mitrovica-UK” dhe shoqata “Peja” organizuan të dielën e 10 Korrikut një tu-bim festiv natyror me emrin e thjeshtë ‘Pikniku Natyror”. Në parkun tashmë të mirënjohur për shqiptarët, në Childs Hill Park, Hodford Rd, NË11 8NL (Golders Green) aty rreth orës dymbëdh-jetë thuajse flitej shqip. Breza të ndryshëm që i janë bashkuar kë-tyre dy grupimeve komunitare, iu ngjitën hapësirës së blertë afër lokalit të shqiptarëve në këndin e këtij parku, duke krijuar kështu një atmosferë festive të paparë. Kryesitë e të dy shoqatave shq-iptare, me një improvizim të rastit krijuan për të pranishmit hapësirë argëtuese mes lojrave, këngëve dhe tradicionales. Ushq-ime, këngë, lojra dhe zbavitje më pas vazhduan deri gjatë. Një hapësirë të këndshme zuri edhe biseda e Sekretares së Fo-rumit të Bashkimit të Shoqatave shqiptare, Zamira Ruspi, e cila

qëndroi dhe bisedoi gjerë e gjatë me gratë aktiviste. Aktivistë të shumtë si Abedian Bajraktari, Mithat Ibrahimi, Burhan Lata, Burim Turjaka, Maki Turjaka, Bujar Vokshi, Be-kim Nishefci, dhe mjaft të tjerë nga Shoqata “Mitrovica-Uk” dhe shoqata “Peja” ishin simbolika e gjallë e organizimit të cilë-suar “Pikniku i ditës së sotme”. “Falenderime të gjithë atyre që ishin të pranishëm”, ishin dhe mbeten fjalët e organizatorëve. Dhe natyrshëm një organizim të tillë e pëlqyen të gjithë, sidomos Mithat Ibrahimi, Shoqata Mitro-vica-uk dhe 3 të tjerë që në faqen sociale facebook shprehen se e pëlqejnë këtë.Nga ana e saj ‘shoqata Mitrovica-uk” shprehet në këtë rrjet social: “Falenderojme shume Shoqa-ten Peja per te gjitha ne pikni-kun e sotem (10.07.2011), per organizimin, mikepritjen dhe zemergjeresi e shoqeri qe per kohe te gjate do ngelet ne kujti-met tona. Mbetemi me shprese qe ne te ardhmen te kemi keso

takimesh qe tek ne kane lene nje mbrese shume pozitive, ishte i pelqyeshem, i qelluar dhe shume i suksesshem”. Në emër të shoqatës “Peja” Mithat Ibrahimi nuk heziton të shpre-het: “Falenderimet vijnë edhe nga Shoqata “Peja” për shoqaten “Mitrovica-UK” për një bashkë-punim vëllëzëror. Falenderim i veqant edhe për grate dhe motrat tona që japen një kontribut të jashtëzakonshëm me ushqimet tona tradicionale dhe shumë me vlerë. Qytetarëve të Mitrovices ju urojmë pushime të këndëshme me gjasë që në shtator të fillohet me bashkëpunim të mëtutjesh-em. Faleminderit.” Sakaq shtohen edhe urime e falen-derime nga të tjerë si Naki Agolli qe shton “se pari ju falimendero-jem juve si shoqate qe organizuat kete ndej madheshtore” Pra e gjitha thjesht, bukur dhe me një emër argëtim në fushën e blertë aty ku pak kohë më parë inisiativa e forumit që drejtohet nga Lutfi Vata krijoi një model festimi të tillë.

Pra e gjitha thjesht, bukur dhe me një emër argëtim në fushën e blertë aty ku pak kohë më parë inisiativa e forumit që drejtohet nga Lutfi Vata krijoi një model festimi të tillë.

Page 7: newss (3)

ALBANIAN NEWS7 GUSHT [email protected]

Ka ardhur koha të zgjojmë gjigandin “Evropë”, t’i japim asaj një ëndërr politike Nga Geert Mak, (Presseurop)Ishte dimri i 1999, ish-Jugosllavia ishte e ndarë dhe në kaos. Qyteti i bukur Novi Sad-it në Danub ishte bombarduar, dhe urat ishin shem-bur. Qytetarët shikonin të tmerruar nga bregu i lumit. Të tronditur nga lufta, dhe shkatërrimi i botës së tyre, për gjëra që u ishin shkaktu-ar, ç’ka ishin të pakonceptueshme. Shkova për të vizituar plakun Alek-sandar Tisma, një nga shkrimtarët më të mëdhenj jugosllavë, i cili para se të vdiste jetonte aty në afërsi. Kur e pyeta se si ai ndjehej në këtë vend të humbur, ai me tregoi his-torinë e qeni i tij, Jackie. Një ditë dimri, kafsha i kishte shpëtuar përgjatë Danubit dhe kishte arritur, askush nuk e di se si, në një bllok akulli. Disa prej fëmijëve të lagjes kishin shkuar për ta kërkuar, e gjetën dhe erdhën prapa: “z. Tisma qeni juaj rrezikon të mbytet!”. kësh-tu që shkrimtari vrapoi atje dhe disa herë kishte thirrur në emër qenin, por qeni nuk lëvizte nga blloku i akullit, i palëvizshëm. Kafsha ishte nën shok. Përfundimisht, një nga djemtë kishin arritur ta kapte atë për qafore. Pak a shumë “Ne sot jemi në një situatë të njëjtë”, tha Tisma. “Jemi të ngujuar si në një bllok akulli, ne nuk dimë çfarë të bëjmë dhe në ndërkohë që e lëmë veten të merremi nga vala”. Ne jemi duke jetuar një moment historik. Dalëngadalë po dalim nga

një krizë e keqe dhe të rrezikshme ekonomike. Bota arabe është trondi-tur nga lëvizjet popullore, që një ditë mund të zënë një vend në histori, si të ngjashme me ato të rev-olucioneve europiane të 1848 dhe 1989. Por cili-do qoftë rezultati i këtyre revoltave demokratike, këto ngjarje përbëjnë sfidën më të madhe në politikën e jashtme euro-piane, pas rënies së Mu-rit të Berlinit. Ndërkohë, kriza euro vazhdon të digjet nën hi.Institucionet europiane nuk mund të funksionojnë, sidomos në situ-atën aktuale, pa mbështetjen e fortë dhe të qartë të votuesve. Megjithatë, në shumë vende pro-jekti europian është nën kritika për shkak të krizës, dhe këto sulme arrijnë qëllimin e tyre, sepse de-mokracia europiane vazhdon të jetë e dobët.Përveç euros, në fakt ekziston një problem europian akoma edhe më i madh, që është deficiti demokra-tik europian. Dhe është para syve tanë, por ajo po merr përmasa të mëdha dhe mund të deklarojë fundin e të gjitha ëndrrave tona. Megjithatë nuk mendoj që opinioni publik të jetë kundër projektit eu-ropian. Shumë njerëz tani duhet të përballen me probleme të mëdha, pikërisht, për shkak të rrugës të

marrë nga ky projekt. Ajo që këta njerëz duan është politika, dhe në këtë mënyrë politika europiane, të riorganizohet përreth realiteteve të jetës së tyre të përditshme. Ata duan të kenë pak vendimmarrje në lidhje me botën e tyre.Këshilli Europian për Marrëdhënie të Jashtme ndonjëherë e ka kraha-suar Europën e sotme me Barngrë-nësit e mëdhenj që popullonin në parahistori, kafshë gjigante, por jo agresive. Le të mos kemi iluzione, Europa kur vepron në botë është një kafshë dembele, e paftë për të luajtur një rol të rëndësishëm në skenën ndërkombëtare nëse nuk shpohet nga diçka. Ndërkohë, rendi i tanishëm botëror nuk është më i qëndrueshëm sa duhet dhe i qetë për të mundësuar që Europa të kënaqet se është Eu-ropë. Europa, pra duhet të bëhet me

e fortë, sidomos kur është në interesin e saj. Një botë e re është duke u kri-juar, e cila përfshin Kinën, Shtetet e Bashkuara, Ja-poninë, Indinë dhe ndosh-ta Brazilin. Nëse Bashkimi Europian nuk do të njihet si një lojtar kryesor, do të jetë në mëshirën e fuqive të tjera. Në vend që të një pikë referimi i shpresës, një shembull i rendit ndërkombëtar, Europa do të bëhet një flakë e zbrazët në teatrin e dhunës midis shteteve dhe, sidomos, në

jo shtetet.Të politizojmë Europën - Kjo do të thotë se ne duhet të politizojnë Eu-ropën. Politizim i vërtetë dhe inte-grim edhe partive të protestës. Ne duhet ta marrim tek institucionet, ne duhet ta dashurojmë dhe ta ur-rejmë atë, ne duhet të investojmë vetë. Nëse duam të ruajmë idenë e bashkimit të Europës, nuk duhet të kufizohemi tek bashkimi finan-ciar dhe institucional. Për të ar-ritur këtë, ne, kemi nevojë për një zgjim të thellë kulturor dhe politik. Ne duhet të krijojë në publikun europian një njësi të re, ashtu siç ka ndodhur në nivelin kombëtar në shumë vende në shekullin e nëntëmbëdhjetë. Dhe këtu duhet kërkuar vonesa Europiane, dhe kësaj i duhet thënë një prioritet i lartë: asgjë nuk është e mundur pa këtë njësi publike.

Është e rëndësishme, tani më shumë se kurrë, që këto disku-time Evropiane të çohen në një nivel kombëtar. Dhe është këtu që votuesit do të ndjehen më të re-hatshëm. Vetëm në këtë mënyrë do të jetë e mundur për të përcak-tuar linjat e reja të politikës eu-ropiane. Deri tani demokratizimi Europian, pavarësisht të gjitha qëllime vetë mira, nuk ka qenë i suksesshëm. Përkundrazi, ka kri-juar një distancë edhe më të mad-he mes politikës kombëtare dhe politikës europiane. Përgjegjësia qëndron në këtë fushë në veçanti për politikanëve kombëtare, të cilën në vitet e fundit kanë marrë nderin e suksesit të lehtë në Eu-ropë, dhe në të njëjtën kohë ka hedhur mbi supet e Europës prob-lemet më serioze kombëtare. Por kjo përgjegjësi është edhe e jona, si votues. Perëndimit i mbetet ende pak kohë, ndoshta njëzet vjet, për të përshtatur institucionet e saj në shekullin njëzet e një. Ne edhe një herë tjetër kemi mundësinë e një zgjimi të Europës për të thelluar dhe demokratizuar BE-në, për të rritur cilësinë e jetesës, për të ringjallur projektin europian. Ne ende kemi kohë për të shqyrtuar modelet tona të vjetra të mendimit. Dembelizmi tani është armiku ynë keq. Ne duhet të braktisim bllokun tonë të akullit. *I marrë nga sprova “Gjendja e Eu-ropës së Bashkuar”

Përgatiti: L. Lita

Page 8: newss (3)

ALBANIAN NEWS8 GUSHT [email protected]

Si ti dallojmë dhe kuptojmë problemet mendore

AdvertUnë jam nje Psiko-loge (Counselling Psychologist) në Londër (kualifikuar tek Universiteti of East London) dhe kam një eksperiencë klinike që nga viti 2002 në spitale të ndryshme në UK në NHS. Jam e specializuar në ter-apinë Kognitivë (CBT), Psikoterapi (psycho-dynamic), Humanis-tikë (Humanistic), dhe terapinë Kognitive Analitike (CAT). Gjithashtu punoj priva-tisht. Ofroj ndihmë për probleme mendore të ndryshmë përfshirë: Emotional difficulties, Behavioural difficul-ties, Anger issues, Alcohol and Drug issues, Relationship Difficulties, Work Related Problems, Life Crisis, General Anxiety, Social Anxi-ety, Eating and food issues, Family issues, Stress, Depression and Mood disorders, Obsessive Compul-sive Disorder (OCD), Low self-esteem, Confidence issues, Loneliness and Isolation, Post Trau-matic Stress Disorder (PTSD).Më kontaktoni në: [email protected] Tel:07947393745Për çmimin, kontratën dhe vëndin ku tera-pia do të bëhet do ti specifikoj kur të më kontaktoni.

Në këtë artikull do të flas për problemet mendorë, si klasifikohen, sesi ne si pro-fesionistë i përcaktojmë dhë i trajtojmë. Idea për këtë artikull ështe për ti dhënë përgjigje pyetjeve rreth problemeve men-dore që komuniteti shqiptarë mund të këtë.Një nga vështirësitë kur flasim për prob-lemet mendore është se nuk është e lehtë të përkufizohen pasi aty janë të përfshirë shumë mendimë dhe debatë rreth natyrës dhe shkaqeve të këtyre eksperiencave. Njërëzit përdorin shumë terma që varen nga kulturat e ndryeshme dhë shoqërinë ku ato jetojnë, të cilat shto-jnë edhe më shumë vështirësinë në këtë fushë. Për më tepër, kur një sjellje apo akt nuk shqyrtohet në bazë të normave të kul-turës së përsonit në fjalë, kjo mund të çojë në komplikimin e çështjës, duke e përku-fizuar atë përson si të sëmurë mendor. Pra se kush sjellje është ‘normale’ apo jo, varet se kush e përcakton atë.Një gjë tjetër që dua të theksoj është së kur flasim për problemet mendore dhe stresin pavarësisht se ç’farë klasifikimi ose gjuhë ne përdorim, eksperiencat e secilit përson janë të veçanta – problemet dhe mënyrat sesi një përson i trajton janë të ndryshmë nga ato të tjerëve. Kështuqë, faktorët kulturor kanë ndikim në mënyrën sesi problemet mendore përshkruhen. Përshembull, në disa kultura problemet psikologjike përshkruhen si dhimbje fizike, ndërsa në disa të tjëra mund të përdorin gjuhë emocionale si frika dhë ankthi. Pra është e nevojshme për ne si profesionist kur punojmë me njerëz më problemet mendore të mendojmë për kontekstin kulturor por gjithashtu duhet të bashkëpunojnë më klientin për kuptimin që ato i japin këtyre problemeve.C’farë janë problemet mendore?Siç e thamë më sipër ky është një përku-fizim i gjërë që përdoret për të përshkruar ankthet emocionale që ne përjetojmë nga një vështirësi që kemi në jetë. Këto mund të trajtohen me një ndihmë nga Mjeku i Familjes (GP), ose një vështirësi me serioze do një trajtim më të speciali-zuar (prsh: psikologë, psikiatër). Disa nga problemet mendore që ne i shohim zakonisht janë: depresioni dhe ankthet. Cilat janë shkaqet e problemeve men-dore?Shumica e problemet fizike janë parë të vijnë si pasojë e një shkaku, ndërsa problemet mendore nuk kanë. Janë shumë ide dhe teori që mundohen të paraqesin shkaqet të cilat mund të jenë edhe kontradiktore. Pavarësisht nga puna e madhe e profesionistëve në këtë fushë, ajo që është pranuar gjërësisht është se nuk është vetëm një arsye pse ne mund të kemi probleme mendore. Por duhet të analizojmë disa faktor pse dikush ka zhvilluar problemet mendore. Kjo metod quhet ‘Kimik-gjenetik, Psiqik dhe Shoqeror’ (Bio-Psycho-Social) dhe sygjëron që ne duhet të shyrtojme në qoftëse një nga këta faktorë është shkaku.Faktorët kimik dhe gjenetike: Historia e problemeve specifike mjeksore ku përfshihen problemet bio-kimike dhe gjenetike.Faktorët psiqik: Të gjitha sjelljet e më-suara qe në fëmijëri që shpesh janë të bazuara në mënyra jo të dobishmë sesi ne veprojmë. Faktorët shoqëror: Streset nga: prob-lemet me shtëpinë, lidhjet intime, pu-nësimi ose papunësia, rracismi, sek-sismi, humbja e njerezve te afërm, probleme ekonomike, etc.Kjo metod sygjëron që problemet men-dore mund të shkatohen nga një numër i madh faktorësh që mund të na vijnë në të njëjtën kohë. Kjo na shpjegon së një numër i madh i njërëzve kur përballen me stres nuk kanë probleme mendore

sepse kanë aftësi ta përballojnë stresin ose nuk kane histori mjëksore famijare që mund ti shfaqi dobësitë, ndërsa disa të tjërë kanë. Gjithashtu ky model na ndihmon që të mendojmë sesi ta ndalo-jmë, duke shikuar mudësitë ndihmëse në kohë që ti parandalojmë këto fator që na bëjn më të dobët ndaj stresit. Përshëmbull, disa nga streset që ne mund të këmi janë nga ambjenti ku je-tojmë ose nga eksperiencat e jetës të cilat mund të jënë shumë traumatike (prsh, humbja e një njëriut të afërm, aksidente). Siç e thash, disa kanë më shumë predispozita të stresohen kur e kanë prejardhjën nga familja, disa te tjerë mund ti marrin këto veti më vonë nga problemet e shumta që mund të kenë në jetë. Sa më shumë probleme aq më shumë mund të stresohemi. Por duhet të theksoj se ne këmi disa fuqi të brendshme dhe të jashtme që na mbro-jnë nga streset e cila është e ndryshme për secilin nga ne dhe varet nga faktoret rrethanor. Probleme mendore më të shpeshta.Ne shpesh mund të kemi probleme që bazohen në emocione ‘normale’ por pa-sojat mund të jenë më serjoze sesa ‘nor-male’. Disa mund të përjetojnë ndryshime të përsonalitetit, por vazhdojnë të jenë në kontakt me realitetin. Këta persona nor-malisht janë më të predispozuar të jenë në kontakt me ndjenjat dhe sjelljet, sesi këto ndikojnë në jetën e tyre. Probleme mendore të shpeshta shikohen si jo seri-oze. Por duhet theksuar se këto probleme mund të kenë një ndikim të madh dhe këto varen nga natyra e problemit dhe e personit që i përjeton. Depresioni është një nga këto prob-

lemet mendore që e ndeshim më shumë. Shumica e njërëzve që vuajn nga depresioni e dine se është më shumë sesa një depulesë/këputje. Depresioni ndikon jo vetem në mënyrën sesi ato ndihen, por sesi ato mëndo-jnë për gjërat, sesa mund të perqën-drohen, sa fuqi kanë dhe shpeshherë kanë probleme me gjumin. Depresioni dhe ankthi janë shumë herë të lidhura së bashku. Motivimi- Depresioni ndikon në motivimin që njerëzit kanë. Për këta persona asgjë s’ka vlerë dhe ato ndihen pa energji dhe s’kanë interes në jetën e tyre. Gjithcka bëhët me mundim edhe për aktivitet më të vogla.Ndjenjat/emocionet- Nje veçuri tjeter është se keta persona nuk përjetojnë kënaqësit dhe jëta i duket bosh dhe pa kuptim. Njërëzit që vuajnë nga depresioni kanë një shtim të ndjenjave negative si përshëmbull, bëhen më shumë irritues dhe nevrik. Disa faktorë të tjërë janë: frikërat, ankthet, ndihen fajtor, të turpëruar, xheloz, etc.Mendimët- Depresioni ndikon në mënyrën e të menduarit, përqendrimit, harresës. Të lexuarit e një libri osë shikimi i televi-zorit bëhët i pamundur. Këto mendime shoqërohen me ndjenja të ankthit dhe përsoni përjeton ndjenja paniku. Këto mendime na bëjnë të shikojmë njerëzit dhe botën rreth nesh ndryshe. Shumica e këtyre njerëzve e shikojnë veten si të dështuar dhe pa vlera.Sjelljet- Sjelljet e këtyre personave gjithashtu ndryshojnë dhe ato ndiejnë më pak energji dhe dëshirë për të bërë dicka. Shumica nuk dalin jashtë dhe shpenzojnë kohën më të madhe në

shtëpi për të shmangur kontaktet me të tjerët. Gjithashtu disa e kanë të vështirë të qetësohen (nuk rrinë në një vënd) ose disa të tjërë mund të ngadalsojn ve-primet më shumë.Fizikë- Këto persona përjetojnë ndry-shime biologjike si probleme me gju-min. Në qoftëse ato janë te depresuar, kanë vështirësi të flëjn, mund të zgjo-hen herët, ose flejnë shumë. Mungesa e oreksit që çon në humbje të peshës mund të shihet dukshëm tek disa, ndër-sa tek disa të tjerë ka shtim të oreksit dhe shtim në peshë. Disa probleme të tjera që mund të lidhen me depresionin janë ulçërat, problemet e tretjes ose jashtëqitjes, tharja e lëkurës, flokëve dhe e gojës, dhimbje koke, dhimbje trupi, etc. TrajtimiTrajtimi mund të bëhët me ilaçe ose terapi psikologjike. Ilaçet-Truri i njeriut është i përbërë nga miliona qeliza nervore të cilat çlirojnë kimikate që e bëjnë trurin të punoj. Ilaçet që përdoren për problemet mendore kanë ndikim në këto qeliza dhe ndihmo-jnë në mënyrën sesi personi ndihet apo mendon. Mjekimet me ilaçe ndihmojnë në çlirimin e stresit ose simptomave negative të shkaktuara nga problemet mendore. Duhet të theksoj se ilaçet për problemet mendore nuk janë kurë (cure) por ndihmojnë në trajtimin e simp-tomave. Ilaçet në shumicën e rasteve përdoren në bashkëpunim me forma të tjera të trajtimit dhë ndihmës shoqërore.Cdo përson ka reagime të ndryshme kundrejt ilaçeve. Kjo është arsyja pse janë shumë lloje ilaçesh dhe pse klien-tave i rekomandohen disa llojë derisa ti përshtatet ilaçi i duhur që i ndihmon ato. Për disa të tjerë ato nuk kanë ndonjë ndikim. Efektshmëria e ilaçeve dobëso-het në qoftësë dikush pi pije alkolike ose merr ilaçe të tjera që nuk janë të dhëna nga mjëku. Ilaçet duhet të jepen vetëm nga mjeku i familjes ose psikiatri. Terapia- Terapia është përdorur gjerë-sisht për vite me rradhë si një nga traj-timet më të rëndësishme për problemet mendore si për depresionin, ankthet ose për probleme të tjera emocionale. Vitet e fundit ka pasur shumë studime që tregojnë se terapia kognitive (cogni-tive) është shumë efektive në trajtimin e problemeve mendore (në një shkrim tjeter kam folur më gjërë për CBT dhe efektivitetin e saj në praktikë dhe do-mosdoshmerinë e bashkëpunimit mes psikologëve dhe klientëve). Psikoterapia dhe këshillimi janë të ba-zuara në terapitë gojore. Profesionistët që bëjnë këto trajtime quhen, terapist, këshilltarë, psikologë. Differenca ndër-mjet këtyre profesioneve varet nga kualifikimi që këta profësionist kanë dhe ç’farë ato ofrojnë. Përshembull, këshill-tarët/counsellor janë të bazuar në ob-jektivin e të qënit ‘ndihmës’ dhe përdorin dëgjimin dhe reflektimin. Ndonjëherë puna e tyre përqëndrohet në problemet të cilat ato trajtojnë si problemet në lidh-jet martesore apo dicka tjetër. Psikoter-apistët mund të ofrojn një trajtim më të gjatë për individë apo çifte dhe mund të zgjasi në varësi të kontratës bërë mes klientit dhe psikoterapistit. Psikologët përdorin fakte shkencore për mënyrën sesi njerëzit funksionojnë psikologjikisht të bazuar në studimet e bëra në punën e tyre klinike. Psikologët përqendrohen në kërkimin dhe kuptimin e ngjarjeve të përjetuara emocionalisht nga njerëzit me probleme mendore dhe ç’farë ndikimi kanë për këto njerëz dhe për lidhjet me të tjerët. Duhet të shtoj se psikologët përveçse marrin parasysh teoritë ekzistuese për trajtimin e këtyre problemeve, një rolë të veçantë i japin bashkëpunimit me klientin për të for-

Profil

muluar një trajtim specifik për ato, pasi çdo përson ka eksperienca të ndry-shme. Psikologet trajtojnë probleme të ndryshme psikologjike të funksionimit të njëriut që nga lindja, problemet në zhvillimin dhe ndryshimet që personat pësojnë në jetë. Gjithashtu, ato marrin parasysh edhe faktorët shoqëror dhe kulturor të cilat kanë ndikim në formimin e personit dhe zhvillimin e problemeve mendore.Të gjitha llojet e terapivë të përmendura më sipër ofrohen në shërbimet shen-detësore në UK. Referimet bëhen nga mjeku i familjes (GP), psikiater. Lista e pritjes varet nga zona në zonë. Gjithash-tu janë disa organizata jo shtetërore ose private që ofrojnë ndihmë.

Ndjenjat/emocionet- Nje veçuri tjeter është se keta persona nuk përjetojnë kënaqësit dhe jëta i duket bosh dhe pa kuptim. Njërëzit që vuajnë nga depresioni kanë një shtim të ndjenjave negative si përshëmbull, bëhen më shumë irritues dhe nevrik. Disa faktorë të tjërë janë: frikërat, ankthet, ndi-hen fajtor, të turpëruar, xheloz, etc.

Page 9: newss (3)

ALBANIAN NEWS9 GUSHT [email protected]

Një Vit Plot Suksese për Shoqatën ‘Mother Teresa’ Albanian Union

NJOFTIM PËR SHITJESHITET TRUALL: 2000 m2 (2 dynim)Me dokumenta të rregullta (i hipotekuar)Rrethuar me mur me blloqe betoni (i lartë 1 metër e 20)Gjendet në Golem (Ura nën hekurudhë); Vendi i quajtur Pas Pishave.Vetëm 200-250 metra larg bregdetit. Për më shumë hollësi kontaktoni:

(0044) 78 3448 5555

Hysen RuspiËshtë kënaqësi e jashtzkon-shme të shikosh frytet e pu-nës dhe sukseset e punës një vjecare të shoqatës ‘Mother Teresa’ Albanian Union. Gjatë ketij viti pune Korrik 2010 – Kor-rik 2011, shoqata jonë ka patur aktivitete të larmishme, të cilat e kanë forcuar akoma më shumë komunitetin tonë që jeton dhe punon në zonën e Brentit.

Pikë së pari duhet përmendur puna tepër e lavdërueshme e mësuesve të shkollës sonë ‘Mother Teresa’ Albanian School, e cila ka qenë tepër e rregullt, cdo të shtunë në mësimdhënien e gjuhës Shq-ipe, Historisë së Shqipërisë, mësimit të kulturës dhe traditës shqiptare, mësimit të këngëve shqip për fëmijë, interpretimet e vjershave dhe poezive n gjuhën e bukur Shqipe.

Mësueset e talentuara Kristina Leka, Rumjana Dedaj, si edhe assistentet e palodhura Shqipe Dakoli, Dallandyshe Hoxha, Megi Bendo, kanë punuar pa u kursyer, dhe te gjithë së bash-ku kemi ndjerë kënaqësinë e punës së tyre në sukseset a nxënësve që flasin, shkruajn dhe interpretojnë aq bukur në gjuhën Amtare Shqipe.Nje arritje tjeter e këtij viti për shkollën ‘Mother Teresa’ Alba-nian Union është edhe hapja e klasave për moshat 2,5 vjec deri në 5 vjec, ku vetëm për 6 muajt e fundit u regjistruan rreth 25 fëmijë. Mësueset Asije Bebja, Ilda Hetaj, Tatiana Le-kaj, e bëjnë mësimin e gjuhës Shqipe dhe asaj Angleze me mënyrat bashkëkohore perën-dimore, gjë e cila i bën fëmijët të pëlqejnë dhe të vinë në klasë me shumë dëshirë. Përdorimi i mjeteve mësimore si edhe lodrave të ndryshme të për-dorura nga mësuese Tatiana, e cila me përvojën dhe eksperi-encën e saj 5 vjecare në Public Nursëry School, në Londër e bën më efektive orën e mësimit dhe të pëlqyeshme për fëmijët. Falenderim i madh shkon për prindërit, të cilët nuk kursehen dhe nuk përtojnë jo vetëm për ti sjellë fëmijët e tyre në shkollën Shqipe, por në të njëjtën kohë ndihmojnë fëmijët e tyre të fla-sin, të shkruajn dhe mësojnë gjuhën e bukur ShqipeTrust For London është një nga funders për shkollën Shqipe prandaj edhe mirënjohja dhe falenderimi ynë është i padis-kutueshëm.

‘London Eagles’ është skuadra e futbollit e cila nën drejtimin e trajnerit Z Ilir Qemali nxenesit e shkolles ‘Mother Tetresa’ Al-banian Union, kanë bërë tra-jnim dhe futboll cdo të shtunë. Përkushtimi i Z Ilir Qemali për tu dhënë maksimumin lojtarëve tanë të talentuar bën që ata të komunikojnë dhe diskutojnë për futbollin, lojrat Olimpike 2012, dhe shumë gjëra të tjera, duke forcuar konfidencën e tyre në cdo aspekt. Igli, Leo, Meti, Genario, Kevin, Enso, Danieli, vëllezrit Bebja, Albani, Dori, Tiado, Dorisi, janë disa nga futbollistët e talentuar

të skuadrës ‘London Eagles’. Terreni dhe fusha ku fëmijët dhe të rinjtë luajnë football janë me kushte të shkëlqyera tek Neë-man Catholik College. Capital FM, është një nga funders për ‘London Eagles’

Grupi artistik ‘Mother Teresa’ Albanian Union është tashmë një grup me shume talent dhe i sukseshem.Dy prezantueset tona të tal-entuara Hygerta Cecja dhe Tara Neli janë një shembull i shkëlqyer dhe nje inspirim për grup moshat e tyre, per tu ak-tivizuar me shume ne aktivitete e komunitetit tone. Grupi artistik ‘Mother Teresa’ ka dhënë shfaqje shumë të bukura ndër të cilat vlejnë të përmenden shfaqja ‘Për Ty Fl-amur’ me rastin e 28 Nëntorit, shpalljes së Pavarësisë së Shq-ipërisë, si edhe koncerti I titullu-ar ‘Kosova Jone’ në Shkurt me rastin e Pavarësisë së Kosovës, Koncertet e tjera si ‘Festojmë së Bashku’ me rastin e Vitit te Ri dhe sensibilizimin e komunitetit Shqiptar në Reading.Një nga koncertet mbresë lë-nës ka qenë Koncerti i titulluar ‘Këndojmë Këngët Tona’ nën drejtimin artisitk të Z Afrim Alia, me rastin e 1 Qershorit. Ky kon-cert u titullua me këtë emër për dy arsye;E para ‘Këngët Tona’ me kup-timin që nxënësit të këndonin këngët e moshës së tyre, dhe së dyti ‘Këngët Tona’ me qël-lim që të këndonin këngët në gjuhën e tyre të bukur Shqipe, prandaj dhe repertori i këngëve ishte tepër i larmishëm duke sjellë në skenë këngët e këndu-ara dikur në festivalet për fëmijë nga Ardit Gjebrea, Irma Libo-hova, David Tukiqi, Zana Cela, Inva Mula.Nxënësit tanë na sollën emo-cione te mrekullueshme ne interpretimet me passion të këngëve: ‘ Nëna’, ‘Tregi-mi i Gjyshes’, ‘Dhuratë për Ditëlindje’, ‘Qengji i vogel’ , Dy Lulet’, ‘E Lazdrumja’, ‘ Do Re Mi’, ‘ Ne Tropik’, ‘Kominoshet’, ‘Moj Bubrec’, ‘Gabimi I Mireles’ dhe shumë këngë të tjera që megjithëmend ishte një Festival i vërtetë për fëmijë. Më duhet të

përmend shumë emra, pasi të gjithë kënduan dhe interpretuan me shumë passion si: Emily Farruku, Ana Dakoli, Kejsi dhe Kevin Lika, Joana dhe Adela Hoxha, Fiona Drici, Bleona dhe Dafina Farruku, Edona Isufaj, Ema, Albani, Danieli, Leo, Dori dhe Edona Bokrugjaj, Anisa Elmazi, Andrueta Qemali, Elis-abeta Selaj, dhe shumë të tjerë.

Në shoqatën ‘Mother Teresa’ Albanian Union, forcimi i komu-nitetit është një nga pikat e suk-seseve që ne kemi. ‘ Time to Change’ ka qenë pro-jekti para dy viteve , granted by Graas Roots, NËLF, and Aëards For All, dhe sot akoma vazhdon me shumë sukses, por tashti titullohet ‘Time has Changed’, pasi cdo gje ka ndryshuar ne komunitetin tone teper simpatik, tashti ne jemi të bashkuar duke zhvilluar të gjitha aktivitetet së bashku si një komunitet solid dhe tepër i konsoliduar. Ky pro-jekt për ne është një projekt afat gjatë, përsa kohë ne do të jemi duke jetuar dhe punuar në zo-nënë e Brentit, dhe ky projekt për momentin mbahet me fon-det dhe forcat tona pa ndonjë grant apo fund specific, por me shumë vlera.Cdo të shtunë, anëtarët e shoqatës ‘Mother Teresa’ Al-

banian Union, si edhe prindërit takohen dhe diskutojnë tema nga më të ndryshmet sociale, shoqërore, pune, featojmë dhe gëzojme së bashku, ndihmojmë dhe i gjendemi njeri tjetrit për të mira por edhe për halle apo fatkeqësi ( duke ju lutur Zotit që këto të mos na ndodhin), por të festojmë festat tona të bukura, të festojmë ditëlindjet e fëmijve tanë sëëëë bashku në ambjen-tet e shoqatës, gjë që e bën am-bjentin e shoqatës tepër familjar dhe të ngrohtë dhe të gjithë ne ndjehmi si të jemi një familje e madhe Shqiptare.

Aktivitetet e zhvilluara gjatë një viti kanë qenë aktivitete kul-turore, artistike, sociale dhe sportive. Në vartësi të festave apo ditëve të shënuara të Kom-bit tonë, janë organizuar edhe aktvitetet përkatëse. Vlen për tu përmendur festimi i madh me rastin e Festës së Flamu-rit më 28 Nëntor, titulluar ‘Për Ty Flamur’ ku vjersha, poezi për Flamurin për Atdheun, për heronjtë tanë u recituan me shumë dashuri nga nxënësit tanë, këngë dhe valle popul-lore shqiptare nga grupi i val-leve, ku kostumet e bukura shumëngjyrëshe mahnitën ko-munitetin e Brentit. Akoma më madhështore u festua Pavarë-

sia e Shqipërise dhe Kosovës, në Hammersmith Taën Hall, organizuar nga Forumi i Shoqa-tave Shqiptare, kryesuar nga Z Lutfi Vata, ne bashkpunim me shoqatat e tjera.Falenderime nga stafi drejtues i shoqatës shkon për Z Afrim Alia ë cili realizoi një koncert të shkëlqyer për fëmijë me rastin e 1 ershorit dhe te mbyl-ljes se Vitit Akademik Shkol-lor 2010 – 2011, duke bere qe fëmijët të këndonin live dhe të shoqëroheshin me instrumenta muzikore live nga Melina Aliaj dhe Tara Neli.

Me koncertet tona ne kemi kon-tribuar edhe në sensibilizimin e komuniteteve shqiptare në qytete te ndryshme të MB, sic ishte ai ë organizuar në Read-ing, i drejtuar nga bisnesmeni i shoqates sonë Z. Aqif Neli dhe të gjithë ne të rritur, prindër dhe fëmijë u mirëpritëm me shumë ngrohtësi nga drejtuesit e shoqatës së Readingut Zonja dhe Zoti Redzepi si edhe gjithë komuniteti shqiptar në Reading.

Pianistet e talentuara te shoqa-tes sone Melina Aliaj, Tara Neli dhe Era Baja, kanë interpre-tuar vazhdimisht në koncertet e organizuara nga shoqata, ato kanë marrë pjesë në koncertin për trupat diplomatikë në Am-basadën Shqiptare dhe kohet e fundit ne Qershor 2011, dhanë koncertin e tyre Trio për Piano ‘Meli, Tara, Era’ të shoqëruar me koktej dhe sponsorizuar nga bisnesmeni Z Aqif Neli.

Midis shumë aktiviteteve që ne kemi zhvilluar vlen të për-mendet ai i dates 23 Korrik 2011, i titulluar ‘One year to go to Olympics and Paraolympics Games, ku aktivitete sportive si football, roller skating, painting, dancing, gymnastic dhe aktiv-itete te tjera sportive për fëmijë dhe të rinj bënë edhe mbylljen e këtij viti akademik.

Promovimi i romanit ‘Grykës; të shkrimtarit Fatmir Terziu ishte një nga aktivitetet e shoqatës ‘Mother Teresa’ Albanian Union ku biseda midis shkrimtarit dhe anëtarëve u zhvillua e ngrohtë dhe miqësore. është kënaqësi që të kemi shkrimtaret tanë dhe te lexojmë librat e tyre e pse jo

të zhvillojme edhe ‘Book Club’ në shoqatat tona dhe që ne si shoqatë e vendosem ta lexo-jme librin ‘Grykës’ gjatë verës dhe të kemi diskutim në Shtator, të gjithë u pajisëm me romanin në fjale, faleminderit z Fatmir Terziu, i cili na dha nj paraqitje t shpejt dhe të shkurtër të roma-nit të tij, pa i humbur kuriozitetin lexuesit.

Këtë forcim të komunitetit Shq-iptar ne e dëshirojmë ta zgje-rojmë edhe më tutje, për këtë ‘ Mother Teresa’ Albanian Union bashkëpunon me të gjitha shoqatat shqiptare që kryejnë aktivitetin e tyre në Mbretërinë e Bashkuar, për këtë arsye ne jemi pjesë e Forumit të Bash-kimit të Shoqatave, me qëllim që të koordinojme dhe orga-nizojmë aktivitete të përbash-këta apo të marrim pjesë dhe shkëmbejmë experiencë me të gjitha shoqatat e tjera të cilat janë tepër të sukseshme kudo ku ato veprojne . Festimi i përfundimit me suk-ses të vitit akademik shkollor 2010 – 2011, koncerti i madh festiv në Child’s Hill Park orga-nizuar nga Forumi i Shoqatave Shqiptare,me kryetar Z Lutfi Vata, marrja pjesë në Miss Al-bania në UK 2011 organizuar nga gazeta ‘ The Albanian’ dre-jtuar nga Z Petrit Kuqana, mar-rja pjese në festimet e shoqatës ‘Nene Tereza’ në Edmonton drejtuar nga Z Esat Brace si edhe shumë aktivitete të shoqa-tave të tjera, tregon edhe një herë unitetin dhe bashkpunimin e shoqatave tona, të cilat duke punuar me devotshmeri, rrisin reputacionin e Komunitetit Shq-ipetar në MB.Gëzohemi pa masë ju urojmë suksese dhe një bashkpunim të fortë me të gjitha shoqatat e tjera si :’Ardhmeria’, motres sonë binjake ‘’Nene Tereza’ ne Edmonton, ‘Shpresa’, ‘Faik Konica’ , ‘Peja’ ‘Mitrovica’ shoqatave te Birminghamit, Oxfordit, Readingut, dhe gjithë shoqatave të tjera që kontribo-jnë për ruajtjen e gjuhës, kul-turës dhe traditës Shqiptare. Lajmi se do ndërtohet Qendra e Bashkimit të Shqipëtarëve na gëzon dhe na bën me krahë pasi aty do jetë ‘Shtepia jone e madhe’.

Page 10: newss (3)

ALBANIAN NEWS10 GUSHT [email protected]

M.Hamiti në “Financial Times”: Serbia të mos bëhet kandidate për BE

Lajmi për ngritjen e Qendrës ShqiptareNgritja e një qendre për Komunitetin Shqiptar në Londër, tashmë nuk është më një ide. Nuk është e tillë sepse lëviz-jet për g jetjen e saj dhe ngritjen lig jore kanë fil-luar. Financieri i shoqatës shqiptare “Ardhmëria” z. Joel galer, që është dhe iniciatori kryesor i kësaj qendre theksoi se dy pika të rëndësishme janë duke u konsideruar pikërisht për këtë qendër. Njëra në zonën e West Hendon dhe tjetra në zonën e Finchley Road. Sipas tij të dy këto qendra janë përcaktuar nga bashkitë rajonale si ndërtesa të destinuara për qendra komunitare. Por si-pas z Gaeler janë disa pro-cedura që duhen ndjekur deri sa të bëhen objekt i planeve për ngritjen e tyre. Janë vende të mira, të afrueshme për një des-tinacion të tillë. Ato janë qendra të rëndësishme

për vetë g jeografinë e tyre të vendosjes. Nga ana tjetër “Ardh-mëria” ka shtuar përpjek-jet e saj për këtë qëllim pasi ndihma për komu-nitetin është e konsid-erueshme. Kjo qendër do të afrojë mjaft shërbime për shqiptarët. Mjafton të përmendim ato të cilat sot i mungojnë shqip-tarëve. Ajo do të jetë një vend i komunitetit, duke siguru-ar pajisjet për mbledhje, konferenca, ekspozita, etj dhe për të promovuar në emër të komunitetit shqiptar. Do të jetë edhe një qendër argëtuese e rregullt g jatë fundjavës, dhe funksioni i saj do të jetë në dispozicion për të g jithë. Kohë më parë një delega-cion i “Ardhmëria” mori gatishmërinë zyrtare në Tiranën dhe Prishtinën zyrtare.

Prishtinë, Londër, 27 korrik 2011 - Ambasadori i Republikës së Kosovës në Mbretërinë e Bashkuar, Dr. Muhamet Hamiti ka botuar sot (e mërkurë, 27 korrik 2011) një shkrim në gazetën prestigjioze “The Financial Times” (FT) me të cilin ar-gumenton se qëndrimi obstruksionit i Serbisë ndaj Kosovës e diskuali-fikon atë për të marrës statusin e kandidatit për anëtarësim në Bash-kimin Evropian (BE).Më poshtë po e japim përkthimin e shkrimit të Ambasadorit Hamiti në FT:Me qëndrimin ndaj Kosovës, Serbia e përjashton veten nga statusi i kandidatit për BEEditoriali i juaj “Ëndrra e Serbisë për në BE” (25 korrik), u bën thirrje qeverive të vendeve të Bashkimit Evropian që ta shpërblejnë Serbinë me statusin e kandidatit për BE, me arsyetimin se Serbia “është bërë e pranueshme për botën mbarë” pas arrestimit të kriminelëve kryesorë serbë të luftës, të akuzuar nga Gjykata Ndërkombëtare për Krime e Hagës. Përderisa arrestimet e liderëve serbë të Bosnjës të kohës së luftës Radovan Karaxhiqin dhe Ratko Mlladiqin, bashkëpunëtorët e Millosheviqit në krime, ishin zhvil-lime të mirëseardhura, janë fare të pamjaftueshme për ta kualifikuar Serbinë për status të kandidatit për BE.

Sjellja obstruktive e qeverisë së presidentit Boris Tadiq e minon pajtimin në Kosovë në përpjekje për ta sfiduar ekzistencën e shtetit demokratik të Kosovës, për krijimin e të cilit bashkësia ndërkombëtare, dhe vetë BE-ja, kanë investuar shumë. Mohimi i pavarësisë së Kosovës dhe thirrja për ndërrim të kufijve në Ballkan rrezikojnë paqen dhe stabilitetin në rajon, të cilat janë arritur me statusin përfundimtar të Kosovës.Serbia sot vazhdon ta mohojë trashëgiminë e vet kriminale dhe fushatën e tmerrshme të spastrimit etnik kundër popullit shqiptar të Kosovës gjatë luftës së viteve 1998-99, kur u masakruan 12000 kosovarë dhe kur gjysma e pop-ullsisë së Kosovës u dëbua nga vendlindja e vet.Serbia qe tri vite i ka bllokuar eksportet e Kosovës, duke e shkelur haptas Marrëveshjen për Tregti të Lirë të Evropës Qen-drore (CEFTA). Për më tej, refuz-imi i Serbisë për të marrë pjesë në bisedimet me Kosovën të lehtësuara nga BE-ja këtë muaj, qëllimi i shpallur i të cilave është përmirësimi i jetës së qytetarëve të Kosovës dhe të Serbisë dhe rritja e perspektivës për integrim me BE-në për të dyja vendet, e zhvesh qëndrimin e saj hipokrit ndaj vlerave evropiane, kur

bëhet fjalë për Kosovën.Dr Muhamet HamitiAmbasador i Republikës së Kosovës në MB

* * *Ambasadori i Kosovës ka botuar reagimin te gazeta “The Finan-cial Times” e Londrës pas një shkrimi editorial në këtë gazetë që lavdëronte me të madhe Serbinë, e cila, simbas saj, ishte bërë vend i pranuar nga bota mbarë, mbasi që kishte arrestuar nëntë të dyshuar për krime lufte në tetë vjetët e fun-dit. “Serbia nuk kërcënon më paqen dhe stabilitetin në fqinjësinë e vet”, thuhet në editorial, duke nënvizur se “demonët ultranacionalistë që kanë shkatërruar reputacionin e Serbisë para njëzet vjetësh janë nënsh-truar”. Te Boris Tadiqi, president i zgjedhur në mënyrë demokratike, Serbia ka një lider të kalibrit rajonal që po e drejton vendin e vet me shkathtësi vendin në drejtim të moderuar pro-perëndimor, vazh-don lavdi i gazetës “The Financial Times” në shkrimin “Ëndrra e Ser-bisë për në BE”. Ky lider do të donte që BE-ja ta emërtonte Serbinë candidate zyrtare për anëtarësim, por “Unioni Evropian mund të mos jetë i gatshëm të veprojë kaq shpejt”, shpreh dronë me keqardhje kjo gazetë në komentin e vet.

CMYK

CMYK

Page 11: newss (3)

ALBANIAN NEWS11 GUSHT [email protected]

Libri i shëndetitCuscuta epithymum: Kuskutë (tel dreqi)FAMILJA: CUSCUTACEAE

Taraxacum officinale: Radhiqja.FAMILJA: ASTERACEAE.

Mënyra e përdorimit:- E gjithë bima, e përzier me xhenxhefil, ose edhe me ndonjë bimë tjetër aromatike, valohet për të përfituar një dekokt. Pihet sipas ndjeshmërisë së trupit, duke u këshilluar më parë me një mjek specialist.Tinktura e kuskutës është shumë e hidhur.

Dozat e rekomanduara nga mjeku nuk duhen tejkaluar.

Ndonjë nga llojet e shumta të kus-kutave gjindet në të gjitha vendet e botës.

Gjindet edhe në Shqipëri, nga jugu në veri.

Kuskuta është bimë parazitare, sidomos nëpër degët e perimeve, ku shndërrohet në një torturë e vërtetë për kopshtarët. S’ka kloro-filë, ngjyra e saj në përgjithësi është si e kuqërremtë, si tel i hollë, i gjatë e i përdredhur bakri. Për t’u zhvilluar, lëndët ushqyese i thith nga lëkura e bimëve ku paraziton, pa e prekur tokën.

Për qëllime mjekësore, shëruesit popullorë preferojnë më shumë kuskutën që rritet mbi trumzën.

Pjesë të përdorshme:Për mjekim përdoret e gjithë bima.

Të gjitha llojet e radhiqeve, rreth 100, janë të dobishme.Barishtore shumëvjeçare, shumë e përhapur dhe shumë rezistente, Nëse e shkulimm me forcë, ose e presim me thikë, nga rrënjët e mbetura në tokë rriten disa bimë të tjera. Rrënjën e ka të madhe e të tultë. Gjethet në rozetë, të gjata e të çara. Lulet të verdha, çelin gjithë vitin. Kur e presim nga toka, bima lëshon një lëng si qumësht, nga të gjitha pjesët e prera.

Në Shqipëri rritet kudo.

Pjesë të përdorshme: gjethet e rrënjët veç e veç, ose sëbshku e gjithë bima.

Rrënjët mblidhen në pranverë, pastrohen dhe thahen në diell jo shumë të fortë. Që të thahen më mirë, rrën-jët duhen prerë në feta përsëgjati. Rrënja e tharë e ka më të dobët cilësinë mjekuese sesa rrënja e freskët.

Bima e tërë mblidhet në të njëtën kohë, pastrohet me larje dhe thahet në hije, me shumë ajër.

Vetëm gjethet, mblidhen gjatë gjithë vitit dhe përdoren kryesisht për sallata, pak të hidhura, shoqëruar me vaj ulliri dhe limon me bollëk, pak të ziera ose të gjalla. Shije dhe dobí e mrekullueshme.

Përbërësit kryesorë në rrënjë: Vitamina A, B, C, D dhe E, acid nikotinik, tiaminë, alkoole triterpenike, inulinë, tanin, etj. Në gjethe ka edhe kolinë, gjurmë vaji esen-cial, asparaginë, argininë, karotenoide, terpenoide, kripëra të potasit, acid kafeik etj. E gjithë radhiqja është e pasur me kalçium, lecitinë, bor, niacinë, fosfor, hekur, zink, proteina, etj.

Cilësitë: stimulues i sistemit imunitar, antioksidant

Qëllimi i përdorimit: Në probleme të mëlçisë. Në probleme të shpretkës. Në ittero Është laksativ i lehtë. Diuretik i lehtë. Kuron shiatkun.

Në mjekësinë tradicionale kineze përdoren vetëm farat e kuskutës. Kuskuta konsiderohet një bimë afrodiziake dhe zgjatëse e jetës.

Shëruesit tradicionalë kinezë, përdorues mjëravjeçarë të bimëve mjekësore, midis të tjerash e për-dorin kuskutën edhe për kurim në: Impotencë. Ejakulacion të parakohshëm. Shtim të spermës. Urinim të shpeshtë, etj. Kuskuta mund të jetë e dobishme edhe në kurimin e kancerit të prostatës.

Cilësitë: Diuretike, amaro-tonike e përgjithshme, por veçanërisht e mëlçisë, kola-goge, rifreskuese e lëkurës. Qëllimi i përdorimit: Për pastrimin e gjakut. Për të shtuar prodhimin e tëmthit. Për tonifikimin e krejt organizmit. Tonifikon në veçanti punën e mëlçisë. Shumë kurues e konsiderojnë radhiqen të efektshme jo vetëm në trajtimin eafeksioneve të thjeshta të mëlçisë, por edhe në raste eks-treme siç është ceroza (cirrhosis). Çrrënjos verruket dhe kallot. Përdoret kundër pagjumësisë. Është shumë e mirë në rastet e përdorimit të diuretikëve për prob-leme të zemrës, sepse ka shumë potas dhe zëvendëson menjëherë atë që humbet organizmi. Ndihmon funksionimin e pan-kreasit, veshkave, stomakut dhe shpretkës. Ndihmon në shkrifërimin e gjym-tyrëve të “ngrirë”, duke shtuarlëvizshmërinë e kyçeve në rastet e sëmundjeve reumatizmale degjenerative. Infuzi i gjetheve përdoret për zbukurimin e lëkurës së fytyrës. Ka silësi të heqë pikat dhe njollat nga lëkura. Infuzi i gjetheve të thara është laksativ i lehtë. Rrënja, e pjekur përdoret edhe si surrogato e kafesë. edhe në kurimin e kancerit të prostatës.

Mënyra e përdorimit:

- Lëngu i përfituar nga shtrydhja e gjetheve të freskëta (mund të bëhet edhe në shtrydhëset e kuzhinës) me gjithë kërcellin (pjesën e sipërme të rrënjës, atë ku dalin gjethet në rozetë), është pjesa më potente-aktive e radhiqes, për qëllime mjekë-sore.

- Infuz: - merren 50 – 60 gr. gjethe të freskëta (më pak nëse gjethet janë të thara). Valohen rreth 600 ml. ujë pa klor (rreth dy gota e gjysmë) dhe futen gjethet bren-da menjëherë. E mbulojmë enën dhe e lëmë në qetësi 21 minuta. E kullojmë dhe e pimë tre herë në ditë. I ruajtur në frigorifer infuzi e ruan efektin dy ditë.

- Dekokt të rrënjëve: “25 gr. rrënjë valohen 15 min. me 250 ml. ujë. Pihen tre të tilla në ditë.

-Tinkturë: merren 110-120 gr. bimë e freskët (rrënjë e gjethe përzier). Nëse bima është e tharë merret gjysma e kësaj sasie për të njëjtën sasi alkooli ose vodke. Marrim një “pinta” xhin, raki, vodkë, ose alkool 96 gradë të

me ujë pa klor, në temperaturë dhome. I lëmë 12 orë në qetësi, pastaj i valojmë në zjarr për 10 minuta. I heqim nga zjarri dhe i lëmë përsëri 20 minuta në qetësi, pastaj i kullojmë. Nga ky çaj pijmë pesë herë në ditë nga gjysmë gote. Kujdes!- Radhiqja nuk duhet përdorur nga njerëz me bllokim në kanalet e tëmthit, ose me shqetësime të tjera që kanë lidhje me tëthin.- Nëse nuk tejkalohen dozat e lejuara, për-dorimi i radhiqes nuk shkakton probleme.- Në persona shumë të ndjeshëm mund të japë irritim të lëkurës.

holluar gjysmë për gjysmë me ujë. Bimën dhe vodkën e hedhim në një enë të cilën e mbyllim hermetikisht. E ven-dosim enën në një vend të errët. E përziejmë disa herë në ditë. Pas dy javësh tinktura është gati. Për ta pirë, hedhim 15 pika në gjysmë gote me ujë. Përdoret tre herë në ditë.Gjethet e freskëta përdoren si çdo sallatë tjetër. Për këtë qëllim është mirë të mblidhen të vogla, sepse janë më pak të hidhura. Kur gjethet janë të rritura, mund t’i zieni në avull, për t’ju hequr hidhtësirën.

- Çaj për pastrimin e gjakut në rast ekzeme: 1 lugë gjelle rrënjë radhiqe plus 1 lugë gjelle rrënjë rrodhe, i hedhim në tre gota

Qëllimi i përdorimit: Përveç përdorimit klasik për të përmirësuar oreksin dhe tretjen, gentiana, në një pafundësi mënyrash përdoret edhe në këto raste: kundër diaresë. kundër etheve. kundër fytit të irrituar. kundër artritit. kundër të vjellave. kundër kërpudhave. kundër spazmave. kundër infiamacioneve dhe plagëve, etj. forcon sistemin imunitar. ndihmon të dobtit dhe të moshuarit.

Mënyra e përdorimit:1- Ekstrakt.2- Pluhur.3- Çaj.4- Tinkturë.5- Dekokt.6- Pije alkoolike aperitive.Çaji përgatitet shumë thjesht: marrim një lugë kafeje me rrënjë sanze pluhur, shtojmë 750 ml. ujë të valuar, i lëmë 10 min. në qetësi, pastaj kullojmë çajin. Gjysmë ore para ushqimit, tre herë në ditë, pimë një lugë gjelle nga ky lëng. Nëse përdorim tinkturë ose dekokt, marrim vetëm disa pika, gjithmonë para ushqimit.

Kujdes!- Njerëzit me urinim të shpeshtë nuk duhet të përdorin sanzën.- Doza të tepruara sanze mund të shkaktojnë të vjella.- Ka raste kur përdorimi i sanzës shkakton irritim të stomakut, ose dhimbje koke.

Gentiana lutea: Sanëza (Gentiana).FAMILJA: GENTIANACEAEBimë barishtore. Gjithnjë e gjelbërt. Shumëvjeçare. Kërcellin e ka të lartë deri 1,5 metra, pa degëzime. Gjethet vezake, lulet të mëdha, të verdha, në majë të kër-cellit. Rrënjët të fuqishme, hyjnë në thellësi të tokës një metër e më shumë.(Në gjithë botën njihen rreth 180 lloje gen-tianash.)

Thuhet që emrin e ka marrë nga një për-dorues i hershëm e i lavdishëm: nga mbreti ilir Genti.

Në Shqipëri rritet mjaf, pothuajse e za-konshme, në zonën subalpine, në shpate gëlqerore me pamje nga veriu.

Pjesë të përdorshme: Rizoma, por edhe rrënjët me njëfarë trashësie. Shkulja e rrënjëve bëhet në vjeshtë-dimër, pastrohen dhe, ato që destinohen për qëllime mjekë-sore thahen menjëherë, në shtresa të holla, larg lagështisë, ndërsa ato që do përdoren në industrinë ushqimore trajtohen sipas qëllimit të paracaktuar nga prodhuesi.Rrënjët e thara prej shumë kohësh, d.m.th. të vjetëruara, marrin ngjyrë të errët, ndërsa të rejat kanë ngjyrë të zbardheme.

Përmban: Heterozide të hidhura si gen-ciomarinë e genciopikrinë, amarogencinë, (që është substanca më e hidhur e gjetur në bimë deri sot - e ruan hidhtësinë edhe në hollim 1:50.000) alkaloide, sheqerna, gencinë, izogentizinë, gentizinë, mucilagje, tiaminë, enzima etj.Cilësitë vepruese: stomakike, neurostimu-luese, stimuluese e oreksit dhe e tretjes, antipiretike, antifebrile, etj-etj.

Page 12: newss (3)

ALBANIAN NEWS12 GUSHT [email protected]

Princi Charles i kërkon botës të ndjekin shembullin e mësimeve Islame

Mirë se vjen muaj i RamazanitMuaji i ramazanit ka arritur përsëri, muaji i agjërimit dhe i lutjeve (namazit). Është muaji që jep një mundësi për falje nga Allahu dhe shpëtim nga mëkatet tona. Është muaji që të bëjmë vepra të mira dhe të japim lëmoshë. Është muaji kur hapen dyert e xhenetit dhe shpërblimet për punët tona janë të lartë-suara shumëfish. Është muaji ku lutjet pranohen dhe statusi i besimtarit është i lartësuar.Është muaji ku mëkatet falen. Allahu dhuron më shumë mëshirë (bekime) për robërit e Tij në muajin e ramazanit. Ky është muaji i agjërimit që është një nga pesë shtyllat e Islamit. I dërguari i Allahut, paqja dhe shpëtimi i Zotit qoftë mbi të, agjëroi gjatë këtij muaji dhe i udhëzoi ndjekësit e tij që ta bëjnë të njëjtën. Ai na tregoi se kushdo që e agjëron këtë muaj me besim, duke kërkuar shpërblimin e Allahut, subhanehu ue teala, do t’i ketë të gjitha mëkatet e kaluara të tij të falura. Ai, paqja dhe shpëtimi i Zotit qoftë mbi të, gjithashtu na informoi (tregoi) se kushdo që qëndron (bën) në namaz gjatë gjithë këtij muaji do t’i falen të gjitha mëkatet e tij.Në muajin e ramazanit është një natë e cila është më e mirë se një mijë muaj. Kushdo që e mohon mirësinë (begatinë) e kësaj nate vërtetë është i humbur.Duhet ta mirëpresim këtë muaj dhe ta shfrytëzojmë në lumturi dhe në gëzim. Duhet të kryejmë agjërimin dhe namazin dhe të konkurrojmë (garojmë) në vepra të mira. Gjatë këtij muaji duhet me vullnet të plotë të pendohemi për të gjitha mëkatet tona dhe ta nxisim njëri-tjetrin që të punojë punë të mira dhe të thërrasim në çka është e mirë dhe të ndalojmë të keqen. Në këtë mënyrë do të arrijmë ta fitojmë mëshirën e dhe shpërblimet e mëdha të ramazanit.Agjërimi na dhuron (jep) shumë dobi dhe është përplot urtësi. Pastron dhe forcon zemrat tona. Na shpëton (çliron) nga prirjet tona të ulëta si: pasuria e tepërt, mburrja, dhe koprracia. Për-forcon cilësitë tona të mira si: qëndresa, mëshira, dhe bujaria. Na ndihmon në luftën tonë të brendshme që të kënaqim Alla-hun dhe të arrijmë afërsinë tek Ai.Agjërimi na mëson për nevojat tona. Na tregon se sa te dobët jemi dhe vërtetë se sa jemi të varur për Zotin tonë. Na tregon se sa shumë Allahu na ka begatuar. Detyrohemi ta falëndero-jmë Allahun dhe t’i shfrytëzojmë begatitë që Ai na ka dhënë në bindje (dëgjueshmëri) ndaj Tij.Allahu na tërheq vëmendjen te këto dobi të shumta kur thotë: “O ju që besuat, agjërimi u është bërë obligim sikurse që ishte obligim edhe i atyre që ishin para jush, kështu që të bëheni të devotshëm.” Bekare, 183.Në këtë ajet kuranor, Allahu na bën të qartë se na është urd-hëruar agjërimi në mënyrë që të na pastrojë.Agjërimi është një mjet (mënyrë) për ne që ta mësojmë vetë-përmbajtjen dhe të kultivojmë devotshmërinë tonë. Devotsh-mëria është të zbatohen urdhrat e ndalesat e Allahut dhe të dërguarit të Tij, paqja dhe shpëtimi i Zotit qoftë mbi të, me zemër të pastër, larg dëshirave tona dhe në përkulje ndaj Al-lahut, si dhe t’i shmangemi dënimit dhe hidhërimit të Tij.Agjërimi është një vepër e madhe në vetvete dhe një mënyrë kryesore në ngritjen e devotshmërisë tonë në të gjitha aspektet e jetës tonë materiale dhe fetare.I dërguari i Zotit, paqja dhe shpëtimi i Zotit qoftë mbi të, na tre-goi njërën nga dobitë e agjërimit kur thotë: “O të rinj, kush prej jush ka mundësi që të martohet, le ta bëjë, sepse kjo është më së miri për ruajtjen e shikimit dhe organeve intime. E kush nuk ka mundësi, atëherë le të agjërojë, sepse agjërimi e zvogëlon epshin (aftësinë seksuale)”.Arsyeja që agjërimi ka këtë efekt është sepse djalli lëviz (qa-rkullon) si gjaku nëpër damarët tanë. Agjërimi përmban këtë lëvizje, ndërkohë që vepron si një përkujtim i Allahut dhe mad-hështisë së tij, në këtë mënyrë redukton ndikimin e djallit mbi personin që agjëron gjersa në të njëjtën kohë besimi i tij forco-het (rritet). Ai natyrisht fillon të merret me më shumë vepra të mira dhe më pak mëkate.

Gjatë vizitës zyrtare në Kosovë, delegacioni i përbërë nga zotërrinjtë Joel Galer, Lutfi Vata dhe

Fatmir Terziu, patën takime zyrtare edhe me zëvendëskryeministrin e Kosovës, zotin Behgjet Pacolli, i cili u afroi miqve nga Londra një pritje tejet të përkushtuar. Gjatë vizitës dhe takimit ata biseduan me zotin Pacolli për mundësitë dhe arsyet e vizitës. Ai u afroi atyre shance në gjetjen e fondeve dhe aktivizimin e projektit për qendrën kulturore në Londër. Behgjet Isa Pacolli (i lin-dur më 30 Gusht 1951 në Marevc, Prishtinë) është biznesmen dhe politikan shqiptar nga Kosova. Be-hgjet Isa Pacolli njëheri është kry-etar i Kosovës. Behgjeti është një sipërmarrës i dalluar shqiptar vep-rimtaria e të cilit shtrihet edhe në nivel ndërkomtarë. Është president dhe CEO i Mabetex Grup, kompani konstruksioni dhe inxhinieri civile me qendër në Zvicër. Përpos an-gazhimit të tij sipërmarrje të ndër-timtaris, Pacolli është i angazhuar gjithashtu si president i partisë së

Pacolli afron ndihmën e tijkatërt më të madhe në Kosovë të quajtur AKR-Aleanca Kosova e Re. Gjatë katër viteve të fundit ai ka qenë më i angazhuar në skene-nën e politikës kosovare. Thuhet që ai është shqipëtari më i pasur në botë me shtetësi nga trojet shq-iptare.Behgjeti ishte njëri nga dhjetë fëmijët i cili u rrit si shumë të tjerë në Kosovë ato kohë, pa elektricitet dhe pa ujë të rrjedh-shëm. Behgjeti ka qenë vazh-dimisht i influencuar nga babai i tij dhe veçanërisht nga gjyshi Osmani që të mos heqë dorë nga qellimi i tij kryesor në jetë që ishte karriera ne konstruktim civil dhe industrial.Pacolli ishte nxënës shembullor në shkollën elementare lokale, me ç`rast ju mundësua edhe bursa shkolllore, e cila i mundësoi va-zhdimin e shkollës së mesme në Prishtinë. Atje ai kaloi katër vite, nderkohë që flinte në një kasolle druri e cila i ishte dhënë bujarisht nga një familje turke, ndërkohë që udhëtonte 80 km[citim i duhur], dy

herë në javë për të shkuar në shtë-pi që të merrte furnizime për javen vijuese. Për diplomimin e tij, babai krenar për djalin, dëshironte që ai të bëhej mesuesi i fshatit, por nëna e tij këmbënguli që ai të shkonte në Hamburg, Gjermani. Djali në moshën 17 vjeçare, arriti në sta-cion të Hamburgut pa para si dhe i uritur. Për të pagur rrugën ai punoi në dokumente, në mënyrë që të mësonte sadopak nga secila gjuhë kështu siguronte punë për më tej. Pas tre viteve kthehet në Kosovë me gjashtë gjuhë të mëvetësuara si dhe me një diplomë universitare më shumë.Gjatë shërbimit ushtarak, Pacolli kontaktoi kompani nga Austria dhe Gjermania të cilat kërkonin punë, dhe menjëherë pas mbarimit të ushtrisë ai ju bashkangjit kompa-nisë austriake, ku punoi në sekto-rin e shitjes për shtetet: Jugoslavi, Bulgari, Poloni si dhe Rusi. Dy vite me vonë, ai shkoi në Zvicër dhe fil-loi punën me një kompani zviceri-ane me të cilën kontaktet e para i pati në Moskë.

Lavdërimi i princit të Bri-tanisë që i bëri mësimeve të Islamit dhe të Kuranit, nxiti reagime te disa shkrimtarë britanik të cilët shkuan aq larg sa që e përshkruan princin si një mysliman i cili nga frika po e fshehë kon-vertimin e tij në Islam.Këto kritika vinë në një numër të madh të mjeteve të informimit pasi ai kërkojë nga bota të ndjekin shem-bullin e mësimeve Islame në kuadër të ruajtjes së mjedisit pasi që shkatër-rimi i mjedisit nga njeriu është në kundërshtim me mësimet e fesë e në veçanti të asaj Islame. Ai vuri në dukje se Kurani vërteton një lidhje të ngushtë në mes të njeriut dhe natyrës.Fjalimin e tij princi Charls, i cili si vend për mbajtjen

e këtij fjalimi kishte zgjed-hur Qendrën e Oksfordit për studime Islame, duke u fokusuar rreth temës “Islami dhe Mjedisi”, ai tha: “Praktikat të cilat çuan në përkeqësimin e mjedisit janë si rrjedhoje e injorimit që iu bë mësimeve shpirtërore siç janë ato me të cilat ka ardhur Islami”.Kritikat ndaj princit vazhduan pse kishte bërë një gabim të dyfishtë, e para se nuk i referohej fare Jezuit (Isait a.s.) gjatë fjalimit të tij, dhe e dyta se pse kishte folur gjerë e gjatë në lidhje me Kura-nin dhe mësimet e Islamit në lidhje me mjedisin, duke theksuar se Kurani ofron një vizion të plotë të universit dhe këtë e mbështeste me disa citate Kuranore.U akuzua menjëherë se

ai është një mysliman që po e fshehë Islamin e tij, apo thjeshtë është një i marrë pasi që nuk mundë të imagjinohet që një evropian jo-mysliman të lavdëroje mësimet e Islamit dhe të flas pozitivisht pos që të bëhet fjalë për ndonjë gabim të mundshëm apo diç që fshe-hët pas kësaj.Kjo nuk është hera e parë që Princi Charles të flas në të mirë të myslimanëve, ai edhe më herët kishte folur rreth shembullit të integrimit të myslimanëve në shoqërinë britanike, këtë ai e kishte thënë shumë qartë në një simpozium, duke vënë thek-sin e tij se shoqëria britanike duhet të përfitojë nga kon-tributi i integrimit të myslima-nëve ne jetën e shoqërisë britanike si një tërësi, ai këtë

e kishte përshkruar në këtë mënyrë: “Ne nuk duhet që të refuzojmë në tërësi kulturën e tyre, por duhet të përfitojmë nga ato që janë më të mirat dhe më profitabile nga të cilat do të përfitojnë të gjithë”.Princi po ashtu kishte përshëndetur edhe modelin e jetesës tradicionale të Islamit, duke thënë se Islami thërret në një bashkëjetesë moderne,duke e cilësuar si një model i cili mundëson një ekuilibrim në ndërtimin e marrëdhënieve, dhe se Islami paralajmëron që të ekzistojnë kufizime për përkushtimin ndaj natyrës, duke theksuar se zhvillimi në kohën e artë të shekullit të nëntë dhe të dhjetë, si koha e civilizimit Islam, erdhi si shkak i për-parimit marramendës që u bë në kuptimin e shkencës,

kuptim ky që erdhi si rezultat i një filozofie shpirtërore e rrënjosur thellë për respektin ndaj natyrës.Fjalimin e tij trashëgimtari i Britanisë, Princi Charles, në Universitetin e Oksfordit, e vazhdojë duke thënë se çështja ka të bëjë me vizionin për universin, e që pasqyron të vërtetën e përjetshme, që do të thotë se jeta është e rrënjosur në njëshmërinë e Krijuesit, duke theksuar gjithashtu edhe rendësin e kuptimit të konceptit të njëshmërisë (Teuhidit), që do të thotë njëshmërinë e Zotit, duke u ndalur në fak-tin se dijetarët myslimanë këtë vizion e interpretojnë dhe e shpjegojnë shumë qartë. Ai si fakt përmendi fjalën e Ibn Haldunit, i cili thotë se: “Të gjitha krijesat

i nënshtrohen një sistemi tepër korrekt dhe precizë”.Princi Charles gjithashtu theksoi se bota Islame ka një thesar të pasur të diturisë dhe njohjes shpirtërore e cila është vënë në dispozicion të njerëzimit, dhe tha se tani kjo është në trashëgimin fisnike të Islamit, dhe se gjithashtu është një dhu-ratë e çmuar për pjesën tjetër të botës.Ai e pranoi faktin se këtë urtësi tani për tani e ka mbuluar dominimi i anës materiale të perëndimit, pra princi Charles kërkon nga ambientalistët që të ndjekin shembullin e Islamit nëse donë ta shpë-tojnë boten.Shqipëroji nga arabishtja:

Artan Musliu

CMYK

CMYK

Page 13: newss (3)

ALBANIAN NEWS13 GUSHT [email protected]

Optika qytetare dhe pozicioni intelektual i FATMIR TERZIUT

Mendime për romanin ‘Grykës’ të shkrimtarit Fatmir TerziutKam lexuar mjaft këto vitet e fundit mbi aktivitetin e rëndësishëm dhe përkush-timin intelektual të Fatmir Terziut. Një punë volumi-noze, kritikë, analitike dhe studimore në shërbim të ar-tit dhe të kulturës Shqiptare. E kam përshëndetur me shumë dëshirë dhe respekt aktivitetin e tij voluminoz, të papaguar por të një rëndësie të veçantë.Dikur një ndërmarrje, një nismë të tillë organizohej nga institucionet shtetërore. Kish objekt dhe rëndësi të interesave të kohës. I shër-bente me besnikëri qëllimit të atyre që e organizonin dhe drejtonin. Gjithsesi edhe nën presion politik dolën vlera të padiskutueshme dhe të pamohueshme. Arti i mirë me cilësi u reziston kohërave, lulëzon edhe në shkëmb.Sot gjithçka është krejtë-sisht ndryshe. Ndodhën ndryshime të mëdha të mendësisë dhe të sistemit. Të dëshirës për progres, për të njohur botën, për tu pasuruar. Për të shkundur nga supet mykun e kohës. Të përshpejtimit, të am-ullinë dhe pështjellimin të periudhës së tranzicionit. Nuk është shumë e lehtë të përshtatesh. Të pranosh pa kompromis realitetin, të jesh i kthjellët, objektiv dhe i paanshëm.Me ndryshimin e sistemeve sigurisht që ndryshoi op-tika, problematika, këndshi-kimi, u rit komunikimi, kër-shëria. Molla e ndalur prej shumë vitesh u prek dhe u kafshua prej të gjithëve. Ndërkohë bota u bë çuditër-isht shumë e vogël. Vërshoi letërsia, piktura, në atdheun mëmë, por edhe në mërgim. Në të gjitha skajet e glo-bit, ku mundën dhe shkuan shqiptarët, por që mbart-nin pas vetes një varg me ndjenja, përshtypje, dhem-bje, shqetësime, kujtime dhe mendime. Letërsia nisi të shkruhej e zhveshur nga kornizat e ngushta. Shitësve librarive u merret fryma, nuk mund të lëvizin prej peshës së madhe të librave. Por nuk mund të thuhet se çdo gjë që shitet dhe gjendet nëpër librari është grurë i cilësisë. Aty mund të gjesh shumë barishte që shiten për grurë, dhe misër, urof, tërshërë a ku di unë.Ndërkohë përmbysen kultet e vjetra ngaqë i ka lodhur në vite e vite shkëlqimi i tyre. Ngrihen artificialisht dhe in-dividualisht mbi këmbëza druri të pa latuar mirë, kulte te reja.Kuptohet krijuesit kanë nevo-jë të shprehen, të pasqyro-jnë jetën, ndryshimet, ng-jarjet, emigracionin e madh, të shkuarën dhe situatat që përjetojnë. Gjithashtu lind nevoja se ata me pa tjetër

duhet të gjykohen dhe të vlerësohen me paa-nësi dhe dashamirësi nga njerëz të kualifikuar për krijimtarinë e tyre, kur kanë vlera.Pra ndjehet gjithnjë e më tepër nevoja e gjy-kimit dhe e evidenti-mit të kësaj kulture, arti dhe letërsie. E cila ka nevojë për seleksionim dhe përgjegjësi qyte-tarie. Kjo çështje men-doj se është shumë e rëndësishme, mbasi heshtja e mendimit in-telektual dhe të kuali-fikuar u lejon, u hap udhë prishjeve të shi-jeve estetike, cilësisë, nuk vlerësohet e re-alja dhe e vërteta. Në rrjedhën e pandalur të viteve, brezat lëvizin, rriten, ndryshojnë , por kanë nevojë të mësojnë.Një rol të rëndë-sishëm në këtë fushë, për evidentimin dhe pasqyrimin, të men-dimit kritik të letër-sisë. Me punën këmbëngulëse dhe voluminoze sigurisht që e ka intelektuali dhe krijuesi Fatmir Terziu.Para disa ditësh më ra në dorë romani ‘Grykës’ I shkrim-tarit Fatmir Terziut. Mërguar si shumë të tjerë, vite më parë në Angli. Libri është bot-uar më 2010, nga shtëpia e njohur botuese ‘Lulu.Me shumë dëshirë fillova ta lexoja librin ‘Grykës’.Romani ‘Grykës’ qysh në titull duket intrigues. Të kri-jon menjëherë përshtypjen e etjes për përlarë gjithçka me grykësi përbindëshi. Pa-çka se në kopertinë prehet një femër e bukur gjithë pa-fajësi.Romanin ‘Grykës’ e lexon me ëndje nga faqja në faqe dhe është një libër bashkëkohor, interesant, i shkruar me kul-turë, dhe përgjegjësi qyte-tarie. Libri ka intensitet, me digresione, kalime situatash, sjellje në kohë. Përshkohet në të një ankth i fshehur, që lëviz si eter nën dhe e nën lëkurë. Ky makth të merr me vete hap pas hapi në rrjed-hën mëtejshme të ngjarjeve. Personazhet në libër paraqi-tin situata dhe momente të caktuara në funksion të shtjellimit dhe të qëllimit të autorit. Aty ku është dëlirë-sia, ndjenja intime, puthja, fshihet pasiguria, grykësia. Një teh i mprehtë, gjendet ndehur në erë.Autori është i saktë, i ku-jdesshëm, inteligjent, vëzh-gues në trajtimin dhe shtjel-limin e veprës. Optika e tij e shikimit është e koncentruar në atë mesash të rëndë-sishëm që do të përcjellë tek

lex-uesi i sotëm i kualifikuar, i cili nuk pranon zgjatime dhe përshkrime të panevojshme. Grykësia nuk është diçka e pakapshme, ajo gjendet kudo nën lëkurë dhe ka një neps të papërbal-lueshëm, për seks, pushtet dhe para. Fuqia e fshehur e grykësit ka pasoja fatale për jetën e njeriut dhe të shoqërisë. Diktatura është e mostër sikundër dhe grykë-sia sepse është pjellë e saj dhe sëmundje gërryese e demokracisë.Romani ‘Grykës’ i shkrim-tarit Fatmir Terziut përcjell tek lexuesi me finesë dhe vërtetësi ngjarje të ditës, të rëndësishme të periudhës post komuniste në të cilën po jeton vendi ynë. Fill pas trazirave paradoksale dhe aq shkatërruese për vendin tonë.Të gjithë e përjetojnë situ-atën dhe gjendjen e sotme, por e rëndësishme është se sa je i aftë ta pasqyrosh, të jetë lexueshme, të lërë mbresa, ta përjetosh dhe të nxjerrësh mësime nga një vepër. Sepse ky është dhe vetë misioni i krijuesit, për-cjellja dhe demaskimi në mënyrë emocionale i vesit, korrupsionit, banalitetit, fal-sivitetit, frikës, poshtërsisë.Të shkruash thjesht dhe me sens do të thotë të shkruash bukur.

Qysh në hyrje të librit, gati si rastësisht nëpërm-jet një bisede në dukje e thjeshtë, me të rëndomtën dhe delikatesën e moshës, midis disa vajzave të reja. Autori Fatmir Terziu me penelata të shkathëta, fra-za të sakta ,të rrjedhshme hap ngadalë dhe me ku-jdes siparin. Na paraqet gjendjen, korrupsionin, de-gjenerimin, prostitucionin, frikën, vuajtjen e brend-shme shpirtërore në të cilën ndodhen vajzat e reja dhe shoqëria e lodhur aq tepër me përmbysje dhe çmenduri nga periudha e stërzgjatur e kalimit nga një sistem në një sistem tjetër. Në instancat më të larta të shtetit dhe të rendit gjendet gangrena e korrupsionit. Ajo endet, shtrihet dhe përtej kufijve të shtetit mëmë, në Maqedoni, Kosovë. Meto-dat dhe format janë të ndry-shme, përfundimi është i njëjtë: ligësia dhe etja e shfrenuar, pa marrë para-sysh asgjë. Por jo për të shuar kureshtjen e lexuesit, përkundrazi për ta ndezur atë, për të ndjekur me ku-jdes zhvillimin e mëtejshëm të ngjarjeve. Vajzat e reja duan ngrihen mbi të rëndomtën, të never-

itshmen dhe të protes-tojnë. Mbasi janë ato të parat që e pësojnë për tu pasuruar dhe shuar epshet mbi supe dhe në trup.Një sërë personazhesh të shfaqen përpara syve. Ata janë të por-tretizuar, të dhenë me vërtetësi dhe me detaje të sakta. Ja si e paraqet autori njërën prej tyre:’Një njollë rozë dhe te-jet delikate i shfaqej në faqen e majtë të saj. Goja e saj e plotëqe-shur me një kërshërinë tërheqëse të bënte më tej të përhumbje. Ai mori frymë thellë e shumë shpejt. Rrëmbimthi nxori, ndoshta më shumë ajër nga sa thithi në çast. Ta dinte që ishte kaq e bu-kur kjo Monda Huta.’ Bukuroshja Monda Huta është një nga persona-zhet më interesante të librit të përshkruar prej autorit me dashuri. Ajo është një vajzë e zgjuar që përpiqet të ketë din-jitet, ta ruajë të pastër dashurinë në këtë amulli të pakuptimtë, ku njeriu për njeriun është ujk.Personazhet në librin: ‘Grykës’ paraqesin shtre-sa dhe mendësi të caktu-ar. Të cilët jetojnë, lëvizin, ëndërrojnë, meditojnë, bëjnë të pamundurën për të plotësuar egon e tyre, duke mbartur mbas vetes të shkuarën afërt dhe të largët. Nuk është e lehtë që njeriu të shkëputet aq

shpejt prej së kaluarës. Nga kapitulli në kapitull paraq-iten ngjarjet dhe situatat, me meditime dhe intensitet. Çifti Monda Huta dhe Tritan Begu përshkojnë në libër një linjë dhe zënë në vend të veçantë të tipizuar me vërtetësi. Të dy janë të dashuruar, i jepen njëri tjetrit, gjenden shumë pranë, nën presionin e së keqes përpiqen për realizuar më të mirën.Ulko Çopia është persona-zh interesant. Gjetja e kaut rrëmbimi dhe vendimi i të atit për ta bërë pastërma. Mbasi e kaluan kaun në provë. Protesta e heshtur e Ulkos për të mos e lejuar të bijën të shkojë aksioneve. Ai shkoi dhe u paraqit vete në sheshin e nisjen së vullne-tarëve.Personazhi i Subit, shefit të policisë është intrigues, dhenë me kujdes, i pask-rupullt, tipik, i ardhur nga llumpeni, për tu ngjitur në karrierë dhe për tu bërë i pa-sur. Lidhja me të bijën e sek-retarit të partisë përbën një shkallë ngjitjeje. Enigma e Zotit X, telefonatat e mugë-ta. Mbas tij fshihen të tjerë, që mbartin në mot të errët një thes me eshtra. Ja si e përshkruan autori:

‘Dy re u shfaqën menjëherë në qiell kur thesin e zi të mbushur plot me eshtra e plasën dy mushamaveshur në qoshin e asaj godine të braktisur vitesh. Dy retë e zeza në fakt vetëm sa imitu-an krokamën e korbave, që u shfaq, u dëgjua dhe u shua pas Kodrës së Mavijosur. Pastaj, e gjitha u tendos nën një thupër të zjarrtë, që u shkëput nga qielli e përfun-doi aty ku zëri i kambanave dëgjohej çalë.Pas tyre vjen fuqia absolute e ndëshkimit, në se prishet marrëveshja. Primitivizëm shtazarak i kohëve mod-erne. Të tjerë lëvizin në terr, përfaqësojnë regresin, janë grykës dhe nuk kanë as-një shenjë njerëzore, mbasi grykësia të tjetërson. Të pa-diturit, të paparët dhe të tër-buarit janë më të rrezikshëm se bishat.Konfuci i lashtë ka thënë: ‘Ru-aju të pangopurit e të pushtet-shmit më shumë se tigrit.Natyrshëm të vjen men-dimi se grykësia u ngjan metastazave të kancerit që mbështjell trupin e brishtë të shoqërisë të dalë prej një sistem të egër diktato-rial dhe po shkon mbështe-tur mbi paterica drejt një sistemi tjetër. Por që i duhet të përshkojë një urë të gjatë për tu bërë vërtet vend demokratik. Krahët e metastazave lidhen, vijnë nxitimthi nga shumë skaje, anë dhe labirinte: inferior-itetit, egoizmit, etjes për revansh, për pushtet. Kur njeriu del papritmas prej errësirës në dritë dhe ku elementet e shfrytëzimit dhe të shpërdorimit janë të skajshme.Autori nuk hyn në hollësi të shtjellimit të ngjarjeve ai e lë të kuptohet. Janë zhdukur shumë vajza. Njëra prej tyre fatkeqja dhe naivja Menda Bogjas që e donte aq çiltërsisht Subin, u gjend e mbytur në breg të detit, pranë saj u gjend ora e Subit, në një vajzë tjetër në ADN doli sperma e tij.Në mbyllje të librit autori lë një dritë shprese. Një kon-tradiktë që ndodh, ku forcat e mirëfillta janë gjithnjë në pritje për të gjetur një ud-hëzgjidhje. Në Shqipëri kra-has zhvillimeve të përshpe-jtuara, kristalizohet dhe një mendësi e re e cila shpejt a vonë do të jetë promotorë e zhvillimeve të mëvonshme të ngjarjeve. Uji që të pastro-het dhe të bëhet i pijshëm e kërkon dyzet guriçka. Dhe të shihet një progres, zhvillim dhe përparim e kërkon një kohë, duke mbartur mbas vetes besimin. Kjo shihet në dy propagandistët kryesorë të librit: Monda Huta dhe Tritan Beku.

KRISTAQ TURTULLIKorrik 2011

KRISTAQ TURTULLI

CMYK

CMYK

Page 14: newss (3)

ALBANIAN NEWS14 GUSHT [email protected]

Nga Bashkim Saliasi

Edukata qytetare është dukuri shoqërore dhe përcaktohet nga kushtet shoqërore në të cilat jetojnë njerzit. Ajo varet nga kushtet materiale të jetës dhe ka karakter dytësor pra, në praktikë dhe në jetë, ndikimi i saj në disa fusha veprimtarie rritet aq shumë sa mund të bëhet vendimtare.Edukata qytetare ka karakter historik e, në shoqëri ka karakter klasor. Pra, edukata është një dukuri karakteristike e jetës shpirtërore të një epoke, të një shoqërie, e një populli, të një kombi.Karakteri klasor shprehet me vetdijen shoqërore që është një dukuri shumë e gjerë shoqërore, me shumë forma e pamje.Drejtëpërdrejtë në edukatën qytetare ndikojnë morali, opinioni shoqëror, përjetimet shirtërore individuale te njeriu, zhvillimi kulturor e the.Jeta intelektuale e shoqërisë, e cila fillon të realizohet në shkollë e, plotësishtë gjatë gjithë jetës nëpërmjet një veprimtarie të dendur të marrjes së informacioneve nga burime të ndryshme janë një bazë e rëndësishme për zhvillimin e parreshtur mendor dhe larminë e vazhdueshme të elementeve të edukatës qytetare.Po të kemi parasysh se arsimi është themeli i zhvillimit të edukatës qytetare, në ditët tona nuk mungojnë dhe informacionet që fëmijët thithin nga burime të kulturës dhe propogandës massive, me gjithë zhvillimet e vrullshme që ato kanë marë, por është detyra e mësuesit ti orientojë dhe drejtojë në përsosjen e këtyre elementeve të reja që ata përvetësojnë.Shkolla ka për detyrë ta formojë nxënësin në mënyrë të atillë që ai të jetë aktiv në jetë, në raport me kulturën që ka përfituar dhe, ta pais me shprehi, që të mësojë gjithë jetën në mënyrë të pavarur.

Po ç’është morali dhe si vlersohet nga shoqëria?

Morali është një tërësi parimesh dhe normash që rregullojnë marrdhëniet midis njerëzve në shoqëri, është një formë e ndërgjegjes shoqërore, që përfshinë një fushë të caktuar të marrdhënieve njerëzore.Morali përmban tërësinë e normave që përcaktojnë qëndrimet e njeriut në të gjitha fushat e jetës. Morali si një formë e ndërgjegjes shoqërore, pëson ndryshime bashkë me zhvillimin e shoqërisë njerzore.Mbas lufte deri në vitet e para të ngritjes së koperativave, uzinave dhe fabrikave e quanin të pamoralshme që femra të shkonte në shkollë, të punonte apo dhe të argëtohej.Masivizimi i shkollës, pjesmarrja në jetën kolektive si dhe hyrja e mjeteve të informacionit, krijuan premise që femra shqiptare të bëhej

Arsimi, themeli edukatës qytetarePedagogji

pjesë aktive e shoqërisë dhe të eci krahas burrit.Ndryshimi i sistemit të qeverisjes në vitet 1990 tregoi se, shoqëria jonë e edukuar me moralin qytetar, me bindje komuniste, e quante pronën private jo të moralshme.Mbas viteve 1990 ndryshoi nocioni në varsi të ndryshimit të sistemit se prona është e shenjtë. Specifika e kultivimit dhe e rrënjosjes së normave morale, duke future këtu dhe ato të edukatës qytetare qëndron në kombinimin e motiveve të jashtme dhe të brendshme, të ndikimit të kolektivit shoqëror me reagimet e vet individit, që përjeton normat morale.Ka prindër që paraqiten indifferent ndaj ndikimit të fëmijëve. Sipas tyre shkolla është i vetëmi vend ku fëmijët edukohen. Këta prindër nuk bëjnë as përpjekjen më të vogël për zotërimin e një culture pedagogjike dhe psikologjike, duke menduar se fëmija e tyre është i pandreqëshëm dhe nuk mund të ndryshojë.Një pjesë tjetër po mundohen që edukimin e fëmijëve të tyre ta shikojnë në shkollat jopublike, me mendimin se ja kanë dorzuar mësuesit dhe shikojnë biznesin e tyre privat, duke harruar se fëmija ka botën e vetë dhe “rrëshqet”, e në radhë të parë do dashurinë prindërore dhe përkujdesjen e tyre se sa lekët që prindi i jep çdo mëngjez.Në ditët tona sidomos këto dy-tre vitet e fundit është rritur kultura pedagogjike e prindërve dhe kërkesa e tyre ndaj edukimit të fëmijëve.Një pjesë e mirë e prindërve, duke qëndruar larg njohjes së edukimit të fëmijës së tyre harrojnë se fëmija ka nevojë për përkujdesje dhe afrimitet në zgjidhjen e problemeve që ndeshet çdo ditë.Pra shkolla e vetëme, nuk mund të arrijë të plotë qëllimin e edukimit të fëmijëve pa kombinuar me punën educative që bën familja.Mendoj se mësuesit duhet të japin kontributin e tyre modest në takimet mujore që organizohen, të përgatisin materiale me karakter pedagogjik dhe psikologjik në përshtatje me problemet që kanë në komunitetin ku gjendet shkolla.

Ku qëndron roli i veçantë i opinionit shoqëror?

Normat e edukatës qytetare dhe ato të edukatës morale, respektohen me forcë tradite dhe zakoni, por edhe me forcën e opinionit shoqëror. Opinioni shoqëror është mendimi mbizotrues në shoqëri, i cili ka forcën e mundësisë së kolektivit dhe shpesh dhe të shëndërruar deri në zakon.Në ngulitjen e normave të morale nuk luajnë rol vetëm ndikimet e jashtëme, por ato kombinohen

sqarojë se cila deri dje quhej e moralshme dhe cila sot.Kjo mund të arrihet nëpërmjet debateve në klasa në orët e mësimit, orët edukative por, pse jo edhe në veprimtaritë kurrikulare.Në ditët tona shohim që shpesh shkelen normat e moralit në prezencë të shoqërisë dhe legjistacioni vepron disi indifferent si në shkollë dhe në rrugë.Prishja e rendit publik, cënimi ose fyerja e personit, nuk dënohen vetëm nga opinioni shoqëror, por mendojmë të veprojë dhe legjistacioni shtetror.

Cila është lidhja e zhvillimit kulturor të njeriut me edukatën qytetare?Zhvillimi kulturor i njeriut ndikohet fuqishëm nga edukata qytetare e jetës. Ajo ka të bëjë me mënyrën e të ushqyerit, higjhenën vetjake të veshmbathjesë, fjetjes dhe

shpirtror.Njeriu nuk vlerësohet vetëm nga dijet që ka zotruar, por nga zotësia, zgjuarsia., inteligjenca natyrore, pa i parë ato në unitet me vlerat morale të tij, me karakterin, sjelljen dhe edukatën.Edukata qytetare ka lidhje dhe me psikologjinë shoqërore, me traditat dhe zakonet, dhe i opinioneve të lidhura me to. Të gjithë këta factor ndikojnë në mënyrën vendimtare në formimin e një educate të caktuar qytetare.Ngitja e nivelit kulturor bëri që shumë shpejtë familjet që u shpërngulën nga zonat rurale në zonat urbane të integrohen në jetën qytetëse dhe të zhdukin dalngadalë një sërë zakonesh dhe traditash që pengojnë ecjen përpara dhe shkollimin e fëmijëve të tyre dhe të fojnë zakone dhe tradita të reja duke ju përshtatur ambjentit në të cilin po jetojnë.Edukata qytetare lidhet me edukime të tjera të jetës shoqërore, si edukimin qytetar të të ushqyerit, sjelljen kulturore në famijle dhe shoqëri, mënyrën e të folurit, shijen e veshjes, paraqitjen në shoqëri etj.Mos harrojmë rolin nga më kryesorin që luan familja, miqësitë dhe istucionet shoqërore. Në zhvillimin kulturor të njeriut ndikojnë dhe kultura që zotërojnë ambjentet e shërbimit me të cilat ai ndeshet çdo ditë si ai i shërbimit telefonik, ujësjellsit, shërbimi komunal urbanistika, elektriku etj.Por ajo që e bën njeriun të ndihet mirë në shoqëri dhe të jetë i mirëpritur në të gjitha ambjentet që ai bujt, është respektimi i rregullave të higjenës personale, tregues shumë i domosdoshëm që tregon zhvillimin kulturor të familjes, individit dhe shoqërisë nga vjen.Evolucioni i edukatës qytetare që ka ndodhur në shoqërinë tonë këto 20 vjet e fundit, ku u rritë mirqënia, ndryshuan kushtet e gatimit, mobilimit, fjetjes dhe veshjes sollën ndikimin direkt në psikologjinë e zhvillimit kulturor të njeriut.

me ndikimet e brendshme, me përjetimet shpirtërore individuale të njeriut. Jo rrallherë na ndodhë në rrugë, në punë apo edhe në familje, të fyejmë pa dashje njëri-tjetrin dhe kur kalon gjendja e tensionit, pendohemi dhe na vret ndërgjegja.Edukimi i ndërgjegjes morale individuale është një factor tepër i rëndësishëm në formimin e moralit të shëndoshë qytetar. Si kodo edhe në shkollë është e natyrshme që shoqëria dhe miqësia midis të rinjëve dhe të rejave, rritet e forcohet dhe më vonë kuptohet mbi bazën e kësaj njohje, lind dashuria.Lindja e dashurisë në vitet e shkollës së mesme apo dhe të lartë është e natyrshme dhe nuk ka pse të shqetësojë shoqërinë dhe të quhet si diçka e pa moralshme.Prishja e dashurisë te të rinjtë mendoj se, është e pa moralshme për shoqërinë. Ajo shoqërohet me trauna dhe shpesh dhe me pasoja të rënda të personalitetit, duke kaluar dhe deri në vetëflijim.I takon shkollës që brezi ri që po vazhdon shkollën në këto vite dhe jetonë midis dy mentaliteteve të

mjedisin e banesës etj.Kultura, letërsia, ambjentet e prodhimit e shërbimit public ndikojnë drejtëpërdrejtë në formimin e shijeve te njeriu. Njeriu gjatë rritjes, rrit interesin për punën, leximin dhe të qënurit i rregullt në shoqëri.Po këtu ka vend të theksojmë se nuk mjaftonë vetëm formimi mendor intelektual, pork y duhet të jetë realizuar në lidhje të ngushtë me edukimin moral dhe estetik etj, në kuadrin e një formimi të gjerë e tërësor

Page 15: newss (3)

ALBANIAN NEWS15 GUSHT [email protected]

Vlerat kurative të bimëve

Përgatiti: Bashkim Saliasi

Patatja e paqëruar kur zihet e ruan vitaminën C gjer në 75 %. Më mirë vitamina C ruhet në pa-tatet e fërguara me vaj. Patatja humbet shumë vitaminë C kur përgatitet në formë pureje.

Shalqini prejardhjen e ka nga shkretëtira e Kalaharit, ku rritet sa një top tenisi. Ëhtë kultivuar që në kohën e Egjuptianve të lashtë. Përmban 6-12 % sheqer, proteina dhe lyrë. Në 100 gr shalqi të freskët ka 5-10 mg % vi-tamin C dhe 1.1 mg % vitamin A.

Domatja; ndryshe e quajnë dhe mollë e artë. Frutat e domates janë jo vetëm të bukur, por edhe të shijshëm e të ushqyeshëm. Ajo përmban shumë vitamina, si vitaminën A, B, C, PP; kripra të ndryshme minerale, si kalcium, natrum, hekur, fosfor, magnez etj, si dhe acide organike, që ndikojnë për mirë në veprimtari-në e veshkave.

Domatja është përdorur nga acekët dhe inekët, banor të vjetër të Perusë dhe u soll në Europë pasi u zbulua Amerika.

Për shumë kohë është përdorur si bimë zbukurimi. Ajo përdoret e freskët dhe turshi që konsumo-het gjatë dimrit.

Karota ka përmbajtje të lartë të vlerave ushqyse. Gjen përdorim të gjerë në gjellë, supëra, turshi dhe si miell përdoret si ushqim për fëmijët e vegjël të cilët i ndih-mon për një rritje normale. Kar-rota është burim i vitaminës A që ndodhet në lëkurën e saj.

Për këtë arsye, karota duhet larë mirë dhe nuk duhet qëruar. Për-doret gjërsisht në supë, sidomos në çrregullimet në stomak e zor-rë, në rastet e dispepsisë te fëmi-jët e gjiritë, për mjekimin e së-mundjeve të veshkave, enëve të

gjakut, zemrës, mëlçisë së zezë, tëmthit, veçanrisht të cerozës së mëlçisë.

Vepron kundër kapsllëkut. Lëngu i karrotës është shumë i dobishëm për nënat me fëmijë në gji. Gjithashtu ky lëng vepron kundër hemoragjive të stomakut dhe të zorrëve. Gjendet në treg në dimër dhe në verë.

Qepa bimë me vlera të larta ushqyse dhe kurative, e pasur me kripra minerale. Përdoret e

freskët dhe e thatë. Gjethet janë të pasura me proteina. Qepa përmban sheqer, vitamin C, A dhe vaj eteriok me përmbajtje squfuri. Qepa ndihmon në tretje, pasi ndihmon të të lirohet acidi klorihdrik në stomak. Është për-dorur para 3100 vjet para erës së re si ushjqim në sasi të mëdha, kur njerëzit kanë punuar për ndërtimin e piramidës së Ke-opsit. Ajo shkatërron të gjitha lëndët helmuese që lëshojnë bak-teriet. Përdoret në mjeksin pop-ullore për mjekimin e plagëve të ndryshme si në raste shëmbjesh, goditje etj. Pa qepën e njomë ose të thatë nuk përgatitet asnjë gjel-lë ose sallatë.

Hudhra përdoret e njomë dhe e thatë për të përmirsuar shijen e gjellëve, ruajtjen e turshive dhe konservave. Që në lashtësi janë njohur vlerat e saj kurative dhe disifektuese. Mjeksia moderne e rekomandon hudhrën për të ku-ruar arterio-sklerozën, tensionin e rritur të gjakut dhe çrregulli-met e qarkullimit të gjakut.

Është e pasur me vitaminë C dhe karbohidrate. Hudhra e thatë përmban rreth 58 % insulinë. Një kg hudhër e thatë jep 1300 kalori. Është e pasur me kripra të kalciumit, jodit dhe squfurit.

Ka veprim të fortë baktericid në saj të fitonicideve që përmban, të cilat vrasin bakteriet e turbekulozit, tifos, paratifos, dizanterisë, gripit, kolerës, sinozitit etj. Përdorimi i hudhrës ndi-hmon në zgjatjen e jetës.

Majdanozi është bimë aromatike që njihet dhe përdoret si erëz, por është një nga perimet ushqimore, i cili kuron disa lloje ushqimesh.Ai këshillohet të përdoret gjerë-sisht në gjellë, në sallata, dhe sidomos i freskët. Është një bimë e pasur me vitaminë C proteina dhe sheqrna. Është një nga ilaçet më të mira për uljen e tensionit të gjakut, ndihmon në hapjen e oreksit, është diuretik dhe anti-septik shumë i mirë i gjakut. Ku-ron sëmundjet e mushkrive.Këshillohet që fëmijët e vegjël të konsumojnë sa më shumë maj-danoz gjatë ditës, të larë dhe të freskët, i përgatitur në sallat, pasi është me shumë vlera në ru-ajtjen e shëndetit të tyre.

Speci përdoret i freskët dhe i kon-servuar, si piper, në sallata, turshi etj. Përmban karbohidrate (glu-kozë dhe fruktozë), si dhe proteina, yndyrna dhe kalium. Lëngu i tij përmban kripëra të hekurit, të cilat pasurojnë hemoglobinën e gjakut. Spec përmban vitamin C më shumë se limoni dhe portokalli. Për të sigu-ruar nevojat ditore për vitamin C gjatë ditës mjafton të përdorësh 50 gr speca të freskëta.Ka vlera ku-rative sidomos për të aktivizuatr gypin tretës, ndihmon në hapjen e oreksit, shërimin e dispepsisë, fru-thit, dizanterisë, rrufës etj. Te speci është zbuluar dhe vitamina P 1, që lufton sëmundjen e enëve të gjakut.

Pija e shëndetit frutat e tërndafilit të qenit (tërndafilit të egër) përmbajnë 40 % vitaminë C. Ata mblidhen kur skuqen dhe pasi thahen ruhen në vende të thata për tu përdorur për përgatitjen e çajit vitaminoz gjatë dimrit, kur perimet e freskta të pa-sura me vitaminë C mungojnë.Çaji përgatitet në këtë mënyrë: Zihet një lugë gjelle me tul frutash të njoma në një gotë me ujë për tetë minuta dhe e kullojmë pas dy orësh. Lëngut i hid-het sheqer dhe pihet i ngrohtë.Po kështu përgatitet çaji edhe nga frutat e thata (10 gr fruta në një gotë me ujë), por ky duhet për-gatitur që në darkë dhe të pihet në mëngjes (pasi të zihet tetë minuta duhet të qëndrojë 10 orë).

Tiranë, më 6 korrik 2011

CMYK

CMYK

Page 16: newss (3)

ALBANIAN NEWS16 GUSHT [email protected]

KONFERENCË QË U KTHEN SYTË EMIGRANTËVEAndi Terziu

IOM Londra në bashkëpunim me Ambasadën Shqiptare në Londër dhe IOM në Tiranë organizuan konferencën për nxitjen e bash-këpunimit ndërmjet diasporës shqiptare në Mbretërinë e Bash-kuar dhe autoriteteve qendrore dhe vendore për zhvillimin e lo-kal. Pjesëmarrësit në konferencë Dr Teuta Starova, E Ngarkuar me Punë e Ambasadës së Shqipërisë në Mbretërinë e Bashkuar dhe Republikën e Irlandës, z Kastriot Sulka, zëvendësministër i Punës, Cështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta, zj. Clarissa Azk-oul, Shefe e Misionit të IOM, në MB, zj. Elisavet Tsakiri, Shefe e Misionit të IOM në Tiranë dhe në Malin e Zi, zj. Silvana Banushi, Drejtore e Politikave Migratore, Kthimit dhe Riintegrimit në MPCSH, z Thimi Nika, Specialist pranë Institutit Kombëtar të Dia-sporës në Ministrinë e Jashtme, zj. Teuta Grazhdani, Drejtuese projekti, IOM Tirana, zj. Enkele-jda Guria, Drejtore e Agjencisë Shqiptare për Zhvillimin e In-vestimeve, z. Ridvan Troshani, zv. Kryetar i Bashkisë Shkodër, zj. Merita Kazazi, Departamenti i Programimit dhe Zhvillimit Ra-jonal, Qarku Shkodër, z Shefqet Bruka, Kryetar i Qarkut Kukës, zj. Dajna Sorensen, Menaxhere e Programit YEM-MDG, UNDP, Shqipëri dhe mjaft drejtues të shoqatave shqiptare në MB si dhe specialistë e akademikë, diskutuan dhe trajtuan tema të ndryshmë në lidhje me nzitjen e bashkëpunimit. Nga Ambasada e Republikës së Kosovës ishte i pranishëm zoti Arion Krasniqi, Sekretar i Parë i Ambasadës.Pjesëmarrësit dhe diskutantët folën mbi mënyrat e zgjerimit të bashkëpunimit midis qe-verisë dhe komuniteteve të mi-grantëve shqiptarë në dy aspekte të gjera, konkretisht: Zhvillimi i burimeve njerëzore: iniciativat mbështetëse për zhvillimin e vendit si rikthimi i migrantëve të kualifikuar si dhe i kategorive të tjera; dhe Zhvillimi ekonomik: formalizimi i rrjedhjes së dërge-save në para si dhe i investimeve

të migrantëve drejt iniciativave të zhvillimit në ShqipëriKonferenca solli së bashku insti-tucione qeveritare shqiptare të angazhuara me zhvillimin dhe zbatimin politikave të migracion-it, përfaqësues të diasporës së re shqiptare në Mbretërinë e Bash-kuar; shoqërinë civile dhe ak-torët ndërkombëtarë të përfshirë në cështjet migratore shqiptare si dhe institucione financiare të menaxhimit të dërgesave në para dhe të investimeve në vend.Kjo konferencë shënoi përfun-

dimin e një iniciative të zbatuar nga IOM Tirana në bashkëpun-im me Qeverinë Shqiptare në mbështetje të zbatimit të Planit Kombëtar të Veprimit për Dërge-sat në Para. Aktivitetet e zhvillu-ara deri me sot nën këtë objektiv janë fokusuar në zgjerimin dhe përmirësimin e mbledhjes dhe analizimit të të dhënave mbi dërgesat në para, rritjen e njo-hurive të migrantëve mbi dhe për aksesin e tyre në alternativat e transfertave të dërgesave në para, depozitimin dhe mundësitë

për investim në Shqipëri si dhe kërkimin e modaliteteve për mundësitë e punësimit të rregullt për migrantët shqiptarë në Itali.Sipas Elisavet Tsakiri, shefe e misionit të IOM në Shqipëri, “Ko-munitetet shqiptare jashtë vendit janë bartës të kapitalit njerëzor, financiar dhe shoqëror që mund të vihet në funksion të zhvillimit të mëtejshëm të vendit. Qeveria e Shqipërisë mund të kluajë një rol kyç me mbështetjen e iniciativave të tyre për të mirën e ekonomisë në vend dhe të shoqërisë. Sfida

për politikëbërësit mbetet kriji-mi i një klime të favorshme për të nxitur kontributin e migrantëve në funksion të zhvillimit. Në këtë aspekt, IOM Tirana do të vazhdojë të mbështesë dialogun midis Qeverisë Shqiptare dhe komuniteteve të migrantëve me qëllime të përbashkëta zhvil-limi”.Sipas Dr Teuta Starova, E Ngarkuar me Punë, Ambasada e Republikës së Shqipërisë në Mbretërinë e Bashkuar dhe Re-publikën e Irlandës: “shqiptarët përfaqësojnë komunitetin më të ri në MB dhe janë të mirëin-tegruar në tregun e punës dhe në shoqërinë civile. Ndaj edhe nxitja e bashkëpunimit midis Qeverisë Shqiptare dhe komu-niteteve të migrantëve jashtë vendit si dhe nxitja e përdorimit të rrugëve formale për transfer-tat e depozitave të tyre, është një prioritet i qartë”. Folësit e shumtë që nga z Kastriot Sulka, zëvendësministër i Punës, Cështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta, zj. Clarissa Azk-oul, Shefe e Misionit të IOM, në MB, zj. Elisavet Tsakiri, Shefe e Misionit të IOM në Tiranë dhe në Malin e Zi, zj. Silvana Banushi, Drejtore e Politikave Migratore, Kthimit dhe Riintegrimit në MPCSH, z Thimi Nika, Specialist pranë Institutit Kombëtar të Dia-sporës në Ministrinë e Jashtme, zj. Teuta Grazhdani, Drejtuese projekti, IOM Tirana, zj. Enkele-jda Guria, Drejtore e Agjencisë Shqiptare për Zhvillimin e In-vestimeve, z. Ridvan Troshani, zv. Kryetar i Bashkisë Shkodër, zj. Merita Kazazi, Departamenti i Programimit dhe Zhvillimit Ra-jonal, Qarku Shkodër, z Shefqet Bruka, Kryetar i Qarkut Kukës, zj. Dajna Sorensen, Menaxhere e Programit YEM-MDG, UNDP, Shqipëri e deri tek diskutantët sollën në plan të parë tematikën e ri-integrimit në tregun e pu-nës në Shqipëri dhe paraqitën mundësitë dhe sfidat. Konferenca ishte produktive, de-batuese dhe e sukseshme. Ne me këtë rast i morëm një intervistë të gjatë zotit Thimi Nika, të cilën e kemi të trajtuar në këtë numër.

Page 17: newss (3)

ALBANIAN NEWS17 GUSHT [email protected]

THE SKANDERBEG DIVISION AND YUGOSLAVIA NR. 3

ALBANIAN NEWS17 GUSHT [email protected]

Laid out below is an inclusive anal-ysis on the specifics of the “21. Waffen-Gebirgs Division der SS Skanderbeg”. The elucidation on this subject utilizes Albanian archival data presented by Shaban Sinani in his publication in the Albanian lan-guage, “Jews in Albania: The Pres-ence and Salvation, Naimi, Tirana, 2009”. This study has become nec-essary due to an oscillation in the “number of Jews deported or victim-ized in Kosova by Division Skander-beg”, as reported in the publications of different authors. The oscillation itself is a corroboration of the lack of a comprehensive research in the Albanian archives and the full story of Division Skanderbeg, not to men-tion the perspectives of some au-thors who spent sleepless nights propagandizing against Albanians and anything Albanian. The cases wherein the “deeds” of Division Skanderbeg have been assigned outside the time limits of its exis-tence and the cases of assigning photographs to Division Skander-beg must be addressed. From the time of the invasion of Yu-goslavia by the German, Italian and Hungarian armies in April 1941 to November 1944, most of the Alba-nian-inhabited areas that had been previously taken away from Albania and given to the Kingdom of Yugo-slavia joined Albania. The province of Kosova was organized in the Pre-fectures of Mitrovica, Prishtina, and Prizren. The county of Ulqin in Mon-tenegro became part of the Prefec-ture of Shkodra; the county of Tetova in Western Macedonia became part of the Prefecture of Prishtina, and so on. Only the Southern Albanian Province of Çamëria, occupied by Greece in March 1913, did not be-come yet part of Albania throughout WW2. In direct involvement and relying on intelligence work of previ-ous Yugoslav consulates in Albania, Yugoslav communist emissaries formed the Communist Party of Al-bania (CPA) on 8 November 1941. The seeds that Yugoslav communist envoys planted in Albania and the in-telligence networks they established in the open until 1948 were so mali-cious that even now their fruits and buds leak poison and blood. On its side, the British organization known as the Special Operations Executive (SOE) operated in wartime Albania in accordance with British intelli-gence operations in pre-war Alba-

nia. The first group of British SOE officers entered Albania in late April 1943 and directly joined the partisan (communist) forces. In wartime Al-bania, the communist forces began gaining strength due to support and guidance by Yugoslav and British SOE emissaries. That assistance included continuous military sup-plies, weapons, clothes, training, and money provided to them by Brit-ish SOE. On 2 August 1943, the Communist Party of Albania and the National Front (Balli Kombëtar) met at the vil-lage of Mukja in respect to the con-tinuation of war against the occupy-ing forces and the future of ethnic Albania. As advised, the CPA ob-jected to the inclusion of Kosova into Albania at the end of WW2. How-ever, for the sake of unity, a compro-mise was reached by allowing the population of Kosova after the war to decide by referendum which to join. As a result of advice from both Yugoslav and British SOE agents, the CPA denounced the agreement some days later and then, immedi-ately, communist forces began at-tacking nationalist forces. After that, the nationalist forces and the Ger-man army had a common enemy: the communist forces. In such an atmosphere of national disunity and treachery, the Congress of the Second Albanian League of Prizren (2nd ALP) took place in Prizren from 16-19 Septem-ber 1943. The Italian army had just capitulated on 8 September 1943 and the 2nd ALP was against Nazi-Fascist occupiers. The 2nd ALP was on the same course as the First Al-banian League of Prizren (10 June 1878 – 1881), which was formed by Albanians representing all Alba-nian lands. The 1st ALP fought for the protection of Albanian lands and population against the decisions of the Congress of Berlin (13 June - 13 July 1878) and the attacks by neigh-bors directly helped by the Russian Empire. Due to restrictions in time, the organizers of the 2nd ALP were mostly from Kosova, Sanxhak and Western Macedonia. The Albanian situation in 1944 was similar to that of 1878 and the 2nd ALP had as the first article in its program the perma-nent unification of all Albanian re-gions and their protection by the use of arms. The head of the organizing council of the 2nd ALP, Musa She-hzade, condemned the atrocities committed in Albania by the Italian

occupiers and acknowledged the Albanian political and armed resis-tance against that occupation. Then, he defined the German army as an occupying force in transit and re-quested that it work to the benefit of the Albanian national cause. Other speakers followed suit. After the capitulation of the Italian army on 8 September 1943, a provisory Albanian admin-istration was established in Tirana. Its delegation, composed of Bedri Pejani, Rexhep Mitrovica, Xhafer Deva, Rrok Maloku, Xhelal Mitro-vica, Mazhar Sopoti, etc., took part in the Congress of the 2nd ALP and delivered speeches. Rexhep Mitro-vica underlined that the German oc-cupation would end soon and called Albanians to be prepared politically for the peace conference that would follow the end of WW2. Tahir Zajmi brought fresh insight as to how grave was the danger coming from Yugo-slav factions, no matter what the political force they belonged to. He recalled the massacre carried out in January 1943 by Serb-Montenegrin Chetniks when they burnt the town of Bihor and killed 4700 Albanians of all ages. In the end, the Congress elected the Central Committee of the 2nd ALP with Chairman Rexhep Mitrovica, Deputies Musa Shehzade and Kolë Margjini, and active mem-bers Sheh Hasani, Asllan Boletini, Tahir Zajmi and Qazim Bllaca. The first mandate of the Committee would be to establish an organized military force that was critical for the protection of Albanian lands and population. On 16 October 1943, a Na-tional Congress began in Tirana. It reestablished the Independence of Albania, declared Albania to be neutral and on 8 November 1943 it elected Rexhep Mitrovica as the Prime-Minister of Albania. As a re-sult of that, Bedri Pejani was elected the Chairman of the 2nd ALP. Bedri Pejani, primarily a nationalist, also corresponded with Comintern. The Italian army had Bedri Pejani jailed in South Albania until 13 September 1943. Xhaferr Deva was the Internal Minister in the government of Alba-nia between October 1943 and June 1944. The book “Rescue in Albania: One Hundred Percent of Jews in Albania Rescued from Holocaust, Brunswick Press, 1997” by Harvey Sarner confirms that Xhaferr Deva refused to give the list of thousands of Jews to Nazis when they so re-

quested and even reminded them that such a request was interference with the internal affairs of Albania. The nationalists knew well what the Yugoslav emissaries, un-der the patronage of British OSE officers, were conspiring with the Albanian communists against the Albanian national cause. From col-lected intelligence, including Comin-tern channels through Bedri Pejani, they were also aware of the aims of the Soviet Union and its motive for helping the southern Slavs and mov-ing 12 million Soviet soldiers into the heart of Europe. The events before and after the end of the bloody war confirmed their worries. Immedi-ately after WW2 ended for Kosova and with the help of Albanian com-munist divisions, the Yugoslav com-munist divisions massacred 50000 Albanians in Kosova, first those who were directly involved with the 2nd ALP. Their massacres did not dif-fer from those reported by journalist Leo Freundlich in 1913 in his series “Albaniens Golgotha”, at the time when Yugoslavia Nr. 1 was being brewed. The British Foreign Ser-vice brokered Yugoslavia Nr. 1 be-fore WW1 and Yugoslavia Nr. 2 in 1929 [that ceased to exist in 1941], and then brokered Yugoslavia Nr. 3 all through WW2. The first group of SOE agents was dispatched to ex-Yugoslavia on 20 September 1941. To reach the objective, Albanians had to be kept inside the borders prior to the invasion by the Italian army in April 1939 and all Albanian efforts for unifying Albanian provinc-es in one entity had to be shattered. The responsibility for implementing that policy was assigned to British investment entities in Southeast Eu-rope. In Yugoslavia Nr. 3 and Alba-nia the communist forces executed the task, whereas in Greece the National Republican Greek League (EDES) led by Napoleon Zervas car-ried out the work. A meeting of Joseph Stalin, Franklin D. Roosevelt and Winston Churchill took place between 28 November and 1 December 1943 in Tehran, Iran. British and Soviet Armies had already occupied Iran between 25 August and 17 Septem-ber 1941. Here, combined with the enthusiasm of Stalin, Churchill made possible the first decision of the Tehran Conference to supply equip-ment and commando operations to aid the partisans of Yugoslavia. On

24 May 1944, in direct consultation with Yugoslav emissaries and Brit-ish OSE officers, the CPA held a Congress in Përmet with the same organizing model and purpose as communists did in Yugoslavia. It laid the foundations for the future com-munist Albania in complete imitation of what the Communist Party of Yu-goslavia in consultation with British OSE had done in Jajca, Bosnia, on 29 November 1943 [simultaneously with the Tehran Conference] for the future communist Yugoslavia or Yugoslavia Nr. 3. Among other decisions, the Congress of Përmet announced that the future commu-nist Albania would recognize the borders preceding the occupation by the Italian army on 7 April 1939. For any nationalist, that was the seal of national treachery by commu-nists, because all the Albanian lands chopped off in 1913 would be left outside the Albanian border again. Hence, the 2nd ALP fer-vently needed support in the form of a strong military force for the sole intention of the defense of Kosova. However, the options and time for that purpose were too thin. The only solu-tion was to establish a military force with the help of the German army. The 2nd ALP assigned its Chairman Bedri Pejani to negotiate with German representatives for this. After intense negotiations, it was concluded that Germans would form a division of the SS named “Skanderbeg” that would be armed, fed, dressed, trained and commanded by the Waffen-SS. Its or-der of formation was issued in Berlin on 17 April 1944. Bedri Pejani tried to convince Germans that 150000 volun-teers 18-24 years old would be ready to enlist into the Division Skander-beg. The German authorities did not believe him because such a number was demographically impossible. In a communiqué of 5 May 1944, Herman Neubacher, the Reich III representa-tive in the region, called Bedri Pejani “not a normal person” and noted “the only intention of Albanians was to de-feat Serbs and Montenegrins”. The Division Skanderbeg was one of the 44 divisions fielded during WW2 as part of the Waffen-SS, out of which 28 were composed of non-German recruits. At the time when Division Skanderbeg began forming, there were already in op-eration three other Waffen-SS Divi-sions in ex-Yugoslavia filled with lo-cal recruits:

(continue)

Page 18: newss (3)

ALBANIAN NEWS18 GUSHT [email protected]

NJERIU, DHE IDEJA POLITIKE, ZOT.Nga Alban BytyqiVijon nga numri i kaluar Për hirë të argumentit, le të the-mi se një qënie e tillë ekziston. Si-pas përcaktimit të feve kjo qënie është e supërfuqishme, njëkohë-sisht e kudondodhëshme, e dre-jtë, dashuri-plotë, gjithëgjykuese … Sipas librave të historisë më rezulton se kjo qënie nuk ka qenë e pranishme aty ku dhe atëherë kur gjërat kanë ndodhur, nuk ka patur mëshirë ndaj fëmijëve të vrarë përgjatë historisë, nuk ka ndaluar masakrat e bëra në emër të vet, dhe nuk ka gjykuar drejtë kundër këtyre veprimeve.E gjithë kjo mos-ndërhyrje për mua fakton mos-ekzistencën e një qënjeje të tillë. Nëse jam gabim, dhe provohet e kundërta, pra që kjo qenie ekziston dhe ka ekzistuar, atëherë, nuk mund ta njoh autoritetin e kësaj qënieje që na e quajnë zot. Nuk mund të respektoj një qënie kaq të kor-ruptuar, kaq të pamëshirshme, kaq hipokrite. Nuk do të kisha kurrëfare rrespekti. Në fakt Richard Dawkins e pëshkruan shumë mirë kur thotë: Zoti i Dhiatës së Vjetër është ndoshta karakteri më i pakëndshëm i të gjitha trillimeve letrare: ai është xheloz dhe krenar për këtë; ai është një langaraç i padrejtë dhe një sundues fanatik që nuk fal askënd; ai është hakmar-rës dhe gjakpirës dhe spastrues etnik, urryes i grave dhe homo-fobist gjakatarë; ai është racist, dhe vrasës i foshnjeve; ai është vrasës dhe molepsës shkatërrim-tar; ai është një harbut megalo-maniak, sadomazok, kapricioz, keqdashës dhe zemërlig.Natyrisht, për këdo që i lexon bi-blen dhe kuranin, do të shohë se njëra është kopje e keqe tjetrës. Fetë përkatës na janë imponuar për motive sundimi. Siç e dimë, fetë islame kanë ardhë mbi shq-iptari nëpërmjet tehut të shpatës dhe me forcën e taksave, me rekrutimin e bijve për ushtri të ndryshme p.sh. ajo otomane e kështu me rradhe. Politika islame, po e quaj politikë sepse ajo nuk është një fe, por një parti politike që dëshiron të na imponojë një mënyrë jetese, ash-tu si partia katolike, janë tashmë të panevojshme. Ato bazohen në të kaluarën dhe ne ndëshkimin e mendimit ndryshe. Ato na she-sin sapun për djathë ose opin-ione për fakte. Siç ha sapun dhe helmohesh, prano sundohu nga një opinion në kundërshtim të një fakti dhe pëso konsekuencat. Mbi të gjitha pushtimi islamik ka shkatërruar të gjithë atë që do mund të quhet identitet shqiptar. Ç’nevojë kishim ne shqiptarët për fjalën allah kur ne kishin fjalën zot? Opinion njëra opin-ion tjetra, po pse duhej që fjalët tona të zëvendësosheshin nga fjalët e pushtuesit? A nuk thuhet

se ne jemi të gjithë të barabartë para zotit, atëhere, pse nuk na i pranon ai të gjitha gjuhët… pse duhet që të lexojmë një libër në arabisht? Kjo është një metode shumë efektive për të shkatër-ruar një identitet kulturor. Kur zoti nuk me respekton mua, pse duhet të ndodhe e anasjellta. Ne fakt të respektoj atë çfarë quhet zot, i bie të repektojë një ide si fashizmi, racizmi, nacionalizmi, marksizmi apo kapitalizmi. Ideja zot, vlen po aq sa ideja racizëm, fashizëm apo nacionalizëm, pra ka vlerën zero.Si mund të kem respekt për idenë “zotizëm” kur zoti i përsh-kruar nga librat fetare si një qënie e gjithëfuqishme, e kudon-dodhëshme, mirëdashëse do të kishte pas mundësinë për të ndërhyrë dhe do të kishte pas qetësinë e mendjes për t’i gjykuar vrasjet e fëmijeve si të pa pranueshme. Pse nuk ndodhi kjo, sepse zotizmi është një ide, nuk është një qënie gjykuese, aq më pak gjithëgjykuese.Ndër shumë arsye të tjera se pse nuk do të kisha respekt është edhe fakti se ideja që përshk-ruhet si zot është edhe ide xhe-loze. Ja një fragment nga bibla; “Ligji i Përtërirë 13”. Në këtë seksion flitet për ndëshkimin që njerëzit do të pësonin nëse ata do t’u luteshin zotërave dhe perën-dive të tjera.“Në rast se midis jush del një profet apo një ëndërrimtar dhe ju propozon një shenjë apo një mrekulli … dhe shenja apo mrekullia për të cilën ju foli real-izohet dhe ai thotë: “Le të shko-jmë pas perëndive të tjera që ti

nuk i ke njohur kurrë dhe le t’u shërbejmë”; ti nuk do të dëgjosh fjalët e këtij profeti apo të këtij ëndërrimtari, sepse Zoti, Perën-dia juaj, ju vë në provë për të di-tur në se e doni Zotin, Perëndinë tuaj, me gjithë zemër dhe me gjithë shpirt; Do të shkoni pas Zotit, Perëndisë tuaj, do të keni frikë nga ai, do të respektoni urdhërimet e tij, do t’i bindeni zërit të tij, do t’i shërbeni dhe do të jeni të lidhur ngushtë me të. (marrë online http://alturl.com/xjdg7 URL i shkurtër)Menjëherë u habita nga niveli i xhelozisë që ideja “zot” shpreh nëpërmjet biblës. Të kujton nive-lin e armiqësisë që lidërët shqip-tarë të gjitha kohërave kanë ru-ajtur kundër njëri tjetrit. Është e qartë se lufta e numrave ka qenë akoma më e ashpër në atë kohë. Dy rreshta më poshtë bi-bla na urdhëron të vrasim edhe çdo të afërm nëse ata i lutem një perëndije tjetër. “Në rast se vël-lai yt, bir i nënës sate, biri yt ose bija jote, gruaja që prehet mbi gjirin tënd apo shoku që ti e do si shpirtin tënd të nxit fshehtazi, duke thënë: “Shkojmë t’u shër-bejmë perëndive; hyjnive të popujve që ju rrethojnë… mos iu nënshtro atij dhe mos e dëgjo … Por ti duhet ta vrasësh.” Këto sot njihen si vrasje politike.Përveç xhelozisë ne mund të vemë re edhe zakone të tjera shkatërrimtare, që praktikohen edhe sot. E para se zoti po na vë në provë. D.m.th., nëse e merrni vesh se babai apo nëna juaj po ju vë në provë, a do ta pranonit këtë? Së dyti, nëse dikush ju thotë se duhet të më ndiqni mua

dhe të keni frikë nga mua, a do ta pranonit? A do i bindeshit atij; a do e respektonit atë; a do ishit të lidhur ngushtë me të? Nëse dikush ju thotë që “vëllai yt, bir i nënës sate, biri yt ose bija jote, gruaja që prehet mbi gjirin tënd apo shoku që ti e do si shpir-tin tend” duhet vrarë sepse ata mendojnë ndryshe nga, ti a do e bëje këtë? Besimi në idenë zot nuk është i natyrshëm, prandaj unë ekzistoj; dhe si unë shumë të tjerë. Madje besimi në idenë zot nuk do të na imponohej që në moshën zero, nuk do të ekziston-te fare. Fjala zot jo vetëm që na imponohet nga fëmijeria dhe na imponohet në një formë të tillë që duhet ta dimë edhe në gjuhën arabe nëpërmjet otomanëve, sepse këta të fundit ranë preh para nesh…Fjala zot në arabisht, ashtu si shumë fjalë dhe zakone të tjera na është imponuar nëpërmjet shpatës. Çdo gjuhë e emëron qënien e përceptuar si hyjni e su-perfuqishme, kudondodhëshme … me fjalën e vet zoti, god, dio, allahu. Arabët kanë provuar të kenë qenë më të fuqishmit në im-ponimin e përdorimit të fjalës së tyre për të dominuar botën me kulturën e tyre.Sipas arabëve për të kuptuar fjalën e zotit, që sipas opinionit të tyre shkruhet në librin që quhet kurani, duhet me doemos të mësosh gjuhën Arabe. Kë-sisoji të gjitha vendet e pushtu-ara nga feja islame lutjet i kanë në gjuhën arabe, gjë që i shërben shumë mirë psiqikës për të do-minuar të tjerët nëpërmjet kul-tures, shkatërrimit të identitetit vendor. Ky ka qënë dhe mbetet imperializëm kulturor.P.sh., pse duhet që një katolik shqiptarë të përdori fjalët “ishal-la”, “marshallah” …? Gjuha shq-ipe përmban shprehitë e veta të natyrshme. Këto janë prurje që erdhen në Shqiptari nga tehu i shpatës dhe më vonë nga tirania e shumicës, ku shumica vendos edhe nëse ata nuk dinë se për çfarë po ju imponohet të vendo-sin.Masat janë shtresat më pak të informuara në bazë të hulumti-mit individual. Pra informacio-nin nuk e kërkojnë dhe gjejnë individualisht por u sërviret nga struktuarat propagandistike. Udhëheqës të të gjitha kohërave kanë përdorur mjete të ndry-shme propagandistike për të ud-hëhequr masat. Fetë të drejtuara praktikisht nga meshkujt kanë luajtur vetëm këtë rol.Deri diku është provuar tashmë se gjinia mashkullore ka posed-uar më shumë fuqi fizike se sa ajo femërore, dhe si rrjedhojë, ka patur mundësinë të imponojë pikëpamjet e veta mbi shumicën dërmuese të zhvillimeve që nga kohët parahistorike deri sot. Pra turmat janë udhëhequr nga

meshkujt, edhe pse femrat kanë luajtur role drejtuese në frag-mente të ndryshme historike.Feja e organizuar, siç janë fetë më të mëdha të botës, mbeten thjeshtë grupime me përcaktime politike, që deri vonë u kanë shër-byer të pasurve dhe politikanëve si mjete administrative, si p.sh., vjelja e taksave, rregjistrimi i lindjes, martesës dhe vdekjes së popullsisë. Fetë kanë shërbyer gjithashtu si mjete lufte dhe poli-tike. Vini re ndikimin që feja ka në Serbi dhe Greqi, pa permën-dur arabinë ku çdo gjë bëhet si-pas sheikëve. Përshembull, në arabi, gruaja nuk lejohet të ngasë makinen dhe të dalë jashtë pa u shoqëruar nga një mashkull. Mirëpo kur femrat shkojnë për të blerë recipetat, ato shiten vetëm nga burrat, sepse në arabinë sau-dite, femrat nuk lejohen te kene kontakt me meshkujt qe nuk jane pjese e familjes. Ndërkohë që ata praktikojnë martesën brenda familjes, p.sh. me kushërirën apo kushëririn e parë. Sundim dhe hipokrizi, ashtu si “shejnt” Kozmai grek.“Shenjt” Kozmai, një politikan i njohur Grek ky, u thotë Epiri-otëve “Dërgoni fëmijët tuaj të mësojnë greqisht për arsye se kisha jonë është greke. Dhe ti, vëllai im, po nuk mësove greq-isht, nuk mund të kuptosh ato që thotë kisha jonë. Më mirë, vël-lai im, të kesh shkollë greke në vendin tënd se sa të kesh burime dhe lumenj. Cilido i krishterë, burrë apo grua, që më premton se brenda në shtëpi nuk do flasë shqip, le të ngrihet në këmbë dhe të ma thotë këtu. Unë do t’i marr atij të gjitha mëkatet në qafën time, që nga dita e lindjes së tij deri më sot, do t’i porosit të gjithë të krishterët që t’i flasin dhe do t’i shlyej të gjitha mëkatet. Ai nuk do ta gjente këtë rast sikur të je-pte me mijëra para” (Predikimi 7 drejtuar shqiptarëve të Epirit, Burimi Gazeta Shqip No: 208).Dua të them se fetë janë organiz-ma politik, pavarësisht se për-piqen që të mos paraqiten si të tilla. Janë organizma që kërkoj-në pushtet pa u zgjedhur nga askush. Sa nga ne do të votonim për partinë katolike apo islame në bazë të biblës apo kuranit? Atëherë nëse këto nuk zgjidhen nga askush, pse gëzojnë pushtet politik në shoqëri?Përse duhet që feja të gëzojë të dre-jta të pakufizueshme? Përderisa grupime të ndryshme njerëzish e përdorin fenë si një mjet poli-tik, pse nuk pranojnë t’i nënsh-trohen hulumtimeve si të gjitha organizmat e tjera shoqërore? Në momentin që pretendimet e feve hulumtohen, ato tregojnë se kanë shumë pak vlerë mbi atë çfarë mund të konsiderohet vlerë letra-re, si për shembull novelat e Ismail Kadaresë apo të Fatos Kongolit.

(vijon)

Page 19: newss (3)

ALBANIAN NEWS19 GUSHT [email protected]

THE HOLOCAUST AND THE ALBANIAN SALVATIONAlbania rescued at least 3240 Jews

In January 2005, the United Nations Organization designated Janu-ary 27th as the International Holocaust Remembrance Day. This day was established in memory of the victims of the Holocaust before and during WWII when millions of European citizens, including six million Jews were annihilated. The Albanian Parliament endorsed this day and called it “The Day of Remembrance”. Albania, sanctuary for many Jews between 1933-1944, gives venue to relevant activities each year. The outstanding book “Kristallnacht” by Sir Martin Gilbert vividly shows the systematic and increasingly atrocious persecution of the Jews during the period of 1933-1945.The Jewish community existed in Germany for 2000 years and it was completely assimilated into the German culture and way of life. Apart from the wounded, 12,000 Jews fell in the battles of WWI as German soldiers and many others were militarily decorated. In January 1933, a Nazi regime came to power in Germany and systematic discrimina-tions began without delay against Jews there. Overnight, half a million German Jews, who constituted 0.76% of the population, were identi-fied by Nazi propaganda as the cause of Germany’s defeat in WWI and the economic calamites that followed. During 1933, the German government issued 42 laws against Jews, which restricted their citizenship rights of employment and education. The decrees ordered the exclusion of all Jews from government-re-lated jobs, including schools and universities. Throughout 1934, the German government introduced 19 additional laws specifically tar-geting Jews. In 1935, there were 29 other laws purposely introduced against Jews; including, the prevention of marriages between a Jew and a non-Jew and the devaluation of German citizenship for Jews and those with Jewish origin. Through the years 1936-1937 another 46 laws were issued against Jews. On the 12th of March, 1938, Austria joined Germany and thus 185’000 Austrian Jews became subjected to the Nazi regime. On the 17th of August, 1938, a law was passed order-ing that all male Jews have the name “Israel” and all female Jews have the name “Sarah” added to their documents and/or passports. On the 15th of October, 1938, German authorities considered the passports held by German Jews and Austrian Jews invalid. The 10th of November 1938 carved its place in history as “Kristall-nacht” – “The Night of Broken Glass”. This day was the climax of five years and nine months of orderly persecution against German and Austrian Jews. On this day and night, according to a pre-laid plan, the storm troopers and Nazi youth attacked, destroyed, burned, and desecrated everything Jewish in every village, town, and city. More than 1000 synagogues were burnt, thousands of Jewish shops and houses were destroyed. Passing Jews were mercilessly assaulted in the streets, 91 Jews were killed, and 30’000 Jewish males between 16 and 60 years old were arrested and sent to concentration camps. The harsh situation continued as all Jewish newspapers, magazines, and businesses were shut down. Jews were prohibited from places of recreation, universities, etc. Since there was no state of war with other countries, these events were documented by hundreds of foreign jour-nalists and subsequently published in the western newspapers. The “Night of Broken Glass” was a turning point for mankind as it changed its perception of Nazism. That night was like an echo from the year of 1543. During that year, spiritual professor Martin Luther (born on 10 November 1483) wrote a letter entitled “On Jews and Their Lies”. In the letter he wrote that, “The Jewish synagogues should be burnt, their homes should be destroyed, their money confiscated, and their liberty curtailed for the sake of God.” On the 19th of November 1938, German authorities initially banned the continuance of official emigration of Jews from Germany and Aus-tria, and then imposed a conditional recommencement for emigration. These conditions included: the full payment of an indemnity of one bil-lion Deutsche Marks, each Jewish family had to pay off all its liabilities, and all Jews had to return their passports. Only when these terms were met, would Germany recommence emigration. German politics were purposely shaped to increase the stimulation of Jewish emigra-tion and their relocation from when the Nazis came to power in Janu-ary 1933 until Poland was attacked in September 1939. This included the stealthy insertion of young Jews into Palestine under the British Mandate in cooperation with the Jewish leadership there. As a result, 40’000 Jews emigrated from Germany in 1938, compared to 78’000 Jews who emigrated from Germany in the first nine months of 1939. Up to July 1938, Switzerland had received 14’000 Jews from Germa-ny and Austria, though there were still 300’000 Jews who were look-ing for escape. As the number of Jews trying to flee increased, at the same time the rules for their acceptance by other countries became tighter. Having a receiving quota of 25’000 German emigrants per year, USA received 200’000 Jews from Germany and Austria for the period of January 1933 - September 1939. Having its own receiving quota, Britain allowed 65’000 Jews to enter in the same period. Be-tween January 1933 and March 1938, Britain issued 35’000 emigra-tion certificates for German Jews entering British Palestine. Yet, due to the Arab revolt in 1936 and the restrictions that followed, emigration to British Palestine began to shrink. As to the Far East, in total, 18’000 Jews immigrated to Shanghai, China. For the period between January 1933 and September 1939, approxi-mately 325’000 Jews (about 2/3) had fled Germany. For the period between March 1938 and September 1939, 130’000 Jews (70% of the population) had fled Austria. In September 1939, there were still 230’000 Jews in the Third Reich for whom immigration visas were de-nied because they were considered citizens of a country at war with the countries they were asking for entrance visas. Out of these, 10’000 Jews survived WWII; 4700 Jewish men saved due to the protest of their German women and the rest hidden by their German or Austrian friends.From the beginning of WWII until its end, millions of European Jews fell under the Nazi regime. They faced arrest, destruction of their prop-erty, violence, expulsion from living places, family partition, and mass murder in points of arrest and concentration camps. These camps were located as follows: Germany 20, Poland 11, France and Norway

4 each, Serbia and Holland 3 each; Italia, Estonia and Latvia 2 each; Austria, Belgium, Romania, Ukraine, Croatia, Lithuania, White Russia, Czechoslovakia and Channel Islands had one each. Many of these concentration camps quickly became extermination camps. The des-perate situation that followed the Night of the Broken Glass compelled Jews to flee by all means, and to go wherever they could. Many were unable to save their children, their families or even save themselves. Throughout that time, those who did not stand indifferent tried to help the Jewish population. Foreign diplomats in Germany and Austria, as well as non-government associations based in Britain, were in the cen-ter of the salvation efforts. In addition, US and Britain-based govern-mental and civic projects were established to settle the fleeing Jews in Britain, US, and other countries. Jews of Germany and Austria who had fled to Italy soon began leav-ing there because of laws introduced against them by Mussolini’s government two days before the Night of the Broken Glass. Nearby, on 30 December 1939, a ship on the Danube River with 1310 Jews on board bound for British Palestine was, on British government de-mand, stopped by Yugoslavian authorities and all Jews were jailed in the town of Shabac. After six months, 207 Jews, all under 16-years old, received immigration certificates for British Palestine. The remaining 1003 Jews perished when the Nazi army occupied Yugoslavia. Jews of Macedonia and those from the part of Greece occupied by the Bul-garian army and Jews of the part of Greece occupied by the Nazi army were eliminated in the extermination camps of Poland. Many never got to the camps, dying on the journey as a result of confinement and inadequate nutrition and water. In spite of the many atrocities, one country stands dignified in this story. Between the years 1933 and 1944, Albania in the Southeast of Europe saved not only her own Jews but also any Jew who could reach her borders. The fact is that in Albania all Jews were saved. They were not intruded. They were not surrendered. They were not prohibited to enter the country; there were no immigration quotas on them. They were not robbed. No one took his or her possessions. They were not disturbed by any official law. In other words, they were saved by every Albanian they encountered; by everyone who opened a knocked door, by every Albanian official who touched their papers, by every Albanian official who had their lists, and by every Albanian who did not stand indifferent. After the capitulation of the Italian army in September 1943, at least 25’000 Italian soldiers also went into hiding in Albania. It was common for an Albanian family to conceal either Italians or Jews dur-ing that time. The entire Albanian population, independent of religious faith responded directly or indirectly as a unified culture by resisting the holocaust and saving all Jews within its reach. There was not one Jew in Albania who perished due to the holocaust. At the same time, there were fourteen Jews who were killed either in battles as members of the anti-fascist Albanian forces or in the line of fire. Albania was a saving ark for persecuted Jews. Traces of evidence exist in the towns and villages of Mitrovica, Prishtina, Gjilan, Deçan, Peja, Gjakova, Shkodra, Kruja, Tirana, Berat, Kavaja, Durrës, El-basan, Librazhd, Korça, Dibra, Burrel, Fier, Lushnje, Vlora, Delvina, Përmet, Gjinokastra, etj. Jews fled toward Albania and Albanian re-gions, because they knew they wouldn’t be persecuted by either the people or the government, that there were no receiving quotas, that there was no religious or national contempt, that there was no geno-cide against other nationals, and that Albania was a sanctuary. Jews knew that Albanians had Besa; an open door to anyone in need. They knew that the government wanted to advance the economy. They also recognized that Albanian-Jews lived a life like everyone else. Accord-ing to the Census of 1931, Albania had 204 resident Jews. According to records, Kosova had about 409 resident Jews until the occupation of ex-Yugoslavia in April 1941, who together with those who escape to Kosova were saved by their relocation to central Albania.A complementary source of information regarding Albania’s role in saving Jews comes from historians Apostol Kotani and Shaban Sin-ani. Apostol Kotani’s book “Albanians and Jews throughout the Cen-turies; 4th Ed., 2007” unifies his 40 years of work recording narrations of people in different locations, collecting both living evidence and scattered pieces of facts, and his research of archived documents as well. Shaban Sinani has researched the sea of archived documents in Albania and has combined the findings in his book “Jews in Albania: The Presence and Salvation; 2009”. The combination of the detailed lists from these two books with the comprehensive list of 2265 Jews saved in Albania as posted since 2005 at the US Holocaust Memo-rial Museum in Washington DC, and by continually receiving feedback from members of the families on these lists, it is claimed, as of today, that at least 3240 Jews were saved up to the end of WWII. Not in-cluded in this number are those Jews who entered Albania with false passports or names, those who entered illegally, those who might be on lists of other authors, and those not yet recognized. The research on the names of rescued Jews is still going on.The story of Jews saved by Albanians has become a widely ac-knowledged fact. The institution of Yad Vashem in Jerusalem has now documented and recognized as “Righteous Among the Nations” 69 Albanians for their deeds in saving Jews during the holocaust. This recognition, both in Albania and in the rest of the world, is a result of the persistent work of historians, activists of the Albanian national cause, civic associations, scholars, journalists, politicians, friends and benevolent persons. Albanians saved Jews without the tiniest interest, without the smallest condition, without the least benefit or reward, and always preserving their memories. Jews, who were saved in Albania and survived the holocaust, con-tinued on their own paths either in Albania or in other countries. Jews, who remained in Albania after the end of WWII, left marks in different fields and made contributions to Albanian life that are remembered with respect. (Updated article. Edited by Raymond H. Chartrand, Jr.)

Saimir Lolja

Page 20: newss (3)

ALBANIAN NEWS20 GUSHT [email protected]

Mirëpriten mërgimtarët me këngë e valleJeton Musliu

Ministria e Diasporës dhe ko-munat e vendit po bëjnë për-gatitjet përfundimtare për ta mirëpritur valën e madhe të mërgimtarëve. Koha ka filluar të nxehet e mbi rrugët e pluhu-rosura të Kosovës, edhe veturat kanë nisur të shtohen. Targat që ato mbajnë janë nga më të ndry-shmet, Britania e Madhe, Sue-dia, Gjermania, Zvicra, Holan-da e Italia. Policia e Kosovës ka shtuar patrullimet në rrugë për të evituar ndonjë aksident të mundshëm për shkak se shumë të tilla janë duke u rinovuar dhe ndërtuar. Ndërkohë, edhe zyrtarët e institucioneve qen-drore dhe lokale janë duke bërë përgatitjet përfundimtare për ta mirëpritur diasporën e mad-he. Nga mesi i muajit qershor e deri në fillim të muajit shtator, drejt Kosovës vijnë mijëra mër-gimtarë nga vende të ndryshme të Evropës perëndimore. Kjo është koha e pushimeve. Si çdo vit, ata preferojnë që ato ditë t’i kalojnë në Kosovë-atdheun e tyre.Mirëseardhje-me këngë e vallePër dallim nga vitet e kalu-ara, kësaj here, Ministria e Diasporës, edhe pse e sapo for-muar, duket se e ka marrë me shumë seriozitet mirëpritjen e mërgimtarëve.Në kuadër të kësaj ministrie është krijuare dhe një këshill i veçantë i cili është duke finali-zuar aktivitetet që do të orga-nizohen për nder të mërgim-

tarëve.Ibrahim Makolli, ministër në Ministrinë e Diasporës, tregon për Albanian News se këshilli është duke planifikuar detajet që në bashkëpunim me komu-nat e vendit të ketë shumë orga-nizime, kryesisht kulturore.“Manifestimi ‘Ditët e mër-gatës’ do të përqendrohet në Prishtinë, por edhe në komu-nat tjera do të ketë aktivitete të ndryshme”, thotë ministri Makolli.Sipas tij, me koordinimin e Ministrisë së Diasporës, nuk do të ketë aktivitete vetëm në komunat më të mëdha të vendit, por edhe në ato më të vogla.“Besoj se pas datës 20 kor-rik, do të dihen në mënyrë më specifike dhe saktë se kur, si dhe në cilët vende do të jenë këto aktivitete sepse ekipi është duke punuar”, shpjegon minis-tri, duke qenë i vetëdijshëm se janë pak të vonuar në këtë dre-jtim.“Jemi pak vonë kësaj here sepse edhe ministria është krijuar vonë. Por po bëjmë më të mirën që mundemi”, thotë Makolli për Albanian News.Megjithëkëtë, ministri shpalos disa detaje të këtyre aktiv-iteteve që pritet të organizohen nga fundi i muajit korrik e deri në fund të muajit gusht.“Pritet të ketë koncerte të ndryshme, ekskursione nëpër Kosovë të organizuara për fëmijët e mërgimtarëve, kuize të ndryshme të diturisë e ak-

tivitete të tilla”, thotë ministri Makolli.Sipas tij, të gjitha këto aktiv-itete do të jenë të bashkë or-ganizuara edhe nga komunat respektive në Kosovë, ngase edhe në qendrat e tjera, përveç Prishtinës, do të ketë orga-nizime të ndryshme.Komunat festojnë me mërgim-tarëtNë fakt, përveç aktiviteteve kulturore, komunat e vendit, për këto ditë të verës, kanë sh-trënguar radhët për të pritur një numër të madh të mërgim-tarëve që u drejtohen sport-eleve për të nxjerrë dokumente të ndryshme.Një prej këtyre komunave është edhe Prishtina e cila pret numër të madh të mërgimtarëve që në javët në vazhdim, do t’i drej-tohen asaj për të marrë doku-mente të ndryshme.Muhamet Gashi, zëdhënës i ko-munës së Prishtinës, tregon për albinfo.ch se për këtë periudhë kohore, ata kanë shtuar kapac-itetet e nevojshme në komunë, që t’u përgjigjen interesimit të mërgimtarëve.

“Këtë e kemi bërë që t’iu lehtë-sojmë mërgimtarëve kohë në mënyrë që ata sa më shpejt të mbarojnë punë”, thotë Gashi, i cili sqaron se megjithatë, as planet për aktivitete kulturore nuk i kanë lënë anash.“Por ndryshe nga vitet e kalu-ara, kësaj here Ministria e Dia-sporës është bartëse kryesore e

organizimeve dhe komuna do të organizojë gjithçka në koordin-im me këtë institucion”, thotë Muhamet Gashi.Ndryshe nga komuna e Prishti-nës, ajo e Mitrovicës vazhdon të organizoje manifestimet tradi-cionale, të cilat i mban tash e tri vjet radhazi.Ahmet Jashari, zëdhënës i ko-munë së Mitrovicës, tregon për Albanian News se përveç orga-nizimeve kulturore së bashku me Ministrinë e Diasporës, ko-muna do t’i mbajë edhe aktiv-itetet tradicionale.“Kemi nisur me javën e kul-turës dhe në vazhdimësi jemi duke mbajtur aktivitetet tona të organizuara në nivel komunal”, thotë Jashari.Sipas tij, Ministria e Diasporës sapo është themeluar dhe ende nuk kanë marrë ndonjë pro-pozim nga ajo se çfarë do të bëhet, ndërkohë që Drejtoria për Kulturë e komunës së Mi-trovicës, vazhdon me agjendën e vet.“Tash për tash e dimë se me 28 korrik në Mitrovicë do të mba-het një aktivitet më i madh kul-turor ku do të ketë muzikë rok, pastaj filma të ndryshëm e ak-tivitete të tjera”, thotë ai.Policia shtrëngon radhëtSi një ndër manifestimet tradicionale që komuna e Mitrov icës organizon së bashku me atë të Vushtrr isë, zyr tar i komunal përmend atë të Shalës së Bajgores.“Në natyrën e mrekullueshme të Shalës së Bajgores, si çdo

vite dhe kësaj here me 30 korrik mbahet manifestimi tradicional ku do të ketë këngë e valle popullore e folklorike jo vetëm nga Mi-trovica, por nga të g jitha ko-munat vendit”, tregon zëd-hënësi Ahmet Jashari.Derisa zyrtarët janë duke mbajtur dhe planifikuar aktiv-itetet e ndryshme për nder të mërgimtarëve, edhe Policia e Kosovës ka hartuar planin e vet të veçantë për këto ditë të verës.Brahim Sadriu, një nga zëdhë-nësit e Policisë së Kosovës tre-gon se forcat e rendit kanë har-tuar planin e vet operativ i cili përveç aktiviteteve të rregullta, parashikon edhe shtimin e pjesëtarëve të vet në rrugët e vendit.“Do të ketë më shumë patrul-lime në trafik, në rrugë, në sheshe dhe të gjitha do ta jenë në funksion që situata e sig-urisë të jetë sa më e mirë”, thotë Sadriu për agjencinë albinfo.ch.Ai tregon se deri me tash, është vërejtur një shtim i au-tomjeteve nga jashtë që qa-rkullojnë në rrugët e Kosovës, por në ditët dhe javët në vazh-dim presin numër edhe më të madh të tyre.Për nder të mërgimtarëve, në kohën kur Kryeministër ishte Agim Ceku, për dy vjet radhazi, nën patronatin e tij ishin orga-nizuar manifestime në Prekaz, por kjo traditë nuk u vazhdua nga pasardhësit e tij në këtë post.

Page 21: newss (3)

ALBANIAN NEWS21 GUSHT [email protected]

Page 22: newss (3)

ALBANIAN NEWS22 GUSHT [email protected]

1. Dhjete Vjet ne skene si interpretuese tashme e njohur e muzikes popullore kryesisht dhe asaj te kultivuar; si ndjeheni?ALBANA: Ndjehem shume mire.Publiku me ka pritur mire qe ne fillimet e mia,dhe me mbeshtetjen e tij kam aritur deri ketu ku jam sot.Per kete i falemenderohem shume publikut dhe te afermive te mije qe kan qene gjithmone mbeshtetja ime.Tashme, si te thuash jam „rehat“ ,ne oden e artit te muzikes, tingujt e se ciles dalin prej shpirtit njerzor per ta paqetuar ate me realitetin ku jetojme.Jane dhjete vjet pune ne vazhdimesi,natyrisht te lodheshme,gjithnje ne kerkim te me se mires per publikun dhe njerzit qe me rrethojne me dashurine e tyre ,e te cileve u dhuroj perqafime e miresi. 2. Tashme,ju jeni nje ze i vecant dhe qe adhuroheni prej spektatorve, cfare e ben te vecant Albanen ne kete aspekt? ALBANA: E kam te veshtire te dalloj te vecantat tek vetja por duke mare parasysh komentet ne faqen time zyrtare ne Facebook adhuruesit e mi vecojne ngjyren e zerit dhe paraqitjen time ne skene shume origjinale.Natyrisht sa here qe dal para publikut kudo ne koncerte,dasma a gezime familjare jane pikerisht ata qe me identifikojne per gjithshka te mira qe u jap tyre.Mbeshtetja e tyre emocionale dhe duartrokitjet jane kriteri qe peshon mundin dhe djersen time ne kete fushe te artit sic eshte muzika .vecanerisht muzika popullore 3. Keni nxjer dy albume ne tregun muzikor ? ALBANA: Po .Kam qene shum e perkushtuar ne realizimin e te dy albumeve dhe jam munduar,si gjithnje qe te jap me te miren nga vetja dhe fale kesaj,rezultatet kan qene pozitive .Te dy albumet jane pritur mire dhe jam shume e kenaqur.Ato permbajne krijime popullore te reja kryesisht ,por edhe kenge shume te njohura popullore te interpretuara ne nje menyre te re.Kjo eshte aresyeja,mendoj pse jane pritur mire dhe kam patur reagime pozizive ,jo vetem nga publiku i gjere ,por edhe nga specilaiste te fushes se muzikes qe natyrisht opinioni i tyre eshte shume me i kualifikuar dhe qe mua me sherben edhe me shume. 4. „Mire se erdhe dashuri“ eshte titulli i albumit te fundit,dicka per permbajtjen e tije. ALBANA: Albumi mire se erdhe dashuri perbehet nga pesembedhjet kenge ne mesin e tyre ka edhe dy kenge popullore te perpunuara me motive moderne,kompozimet,orkestrimet dhe tekstet jane nga autore te ndryshem .Ne nje interviste te me parshme me ju,keni thene se „Kenga popullore eshte Dashuria ime e pare“....dhe gjithkush e mban thelle ne shpirt si te shenjte dashurine e pare...por tashme duket „ se dashuria ka ardhur dhe ajo duhet uruar me urimin tone te bardhe „Mirese vjen dashuri“ nga ka marre edhe titullin albumi i promovuar keto ditet e fundit. 5.Vertet te kete ardhur

“Mirë se Erdhe

Dashuri!”

Albana Mesuli

Intervistoi Mark PREÇI

dashuria per kengetaren Albana Mesuli? ALBANA: Nuk ka asgje personale tek titulli i albumit ,thejsht kam menduar se publiku do te gjeje veten aty.Njeriu ne jeten e tij,kur perjeton ndjenjen e dashurise eshte artist i vertete,ndihet pak poet,pak kengetar e pak filozof, gje qe eshte ne thelbin e shpirtit njerzor.....E natyrisht nje njeri qe merret me art,vecanerisht kengetaret, ku „juria“ e mijera syve e mendjeve eshte e panumert , u transmeton atyre edhe pjese prej shpirtit tij.Ky eshte ne fund edhe misioni i vete artistit: tu dhuroje njerzve dicka nga shpirti i tij. 6. Ju keni dhene shume koncerte pothuajse ne gjithe Evropen ku jetojne

shqiptare, si jeni ndjere mjedis tyre? ALBANA: Kam qene pjesemarrse ne shum koncerte dhe kam mare pjese ne shum mbremje te organizuara neper viset shqiptare dhe diaspore. Jam ndjere shum mire sepse eshte dicka shume e bukur ku publiku te vlereson .Aty kam kuptuar se sa reendesishm per nje artist eshte vleresimi i publikut; te jesh i sukseshme dhe te keshe jetegjatesi ne skene duhet te fitosh zemrat e publikut dhe te jesh gjithmone ne mesin e tyre.Kete ndjenje e kam perjetuar ne cdo koncert midis atdhetareve 7. Keni kenduar

perkrah kengetarve te njohur shqiptare

kryehist nga Kosova ,Meqadonia apo Mali i Zi dhe publiku ju ka pritur si te barabart , keni

perfituar prej tyre? ALBANA: Me eshte dhene rasti te kendoj perkrah shume kengetarve te mirenjohur dhe jam ndjere e barabart duke mare parasysh duartrokitjet e publikut, natyrsiht ,mendoj se kam perfituar nga pervoja apo eksperienca e tyre,por ne fundi cdo artist e mer noten dhe vlersimin per punen e tije. 8. Ne Tetove vazhdoni studimet per gazetari, a ju sherben ky profesion i se ardhmes per pozicionin e nje kengetarjeje tashme e formuar e afirmuar te muzikes. ALBANA: Kur vendosa te studioj gazetarin nuk e kam menduar shume ne thelb kete gje,por me pelqente te studioj dicka qe kisha verejt tek vetja se mund ta bej,dhe e kam ven veten ne prove disa here, kam udhehequr emisione ne Radio Televizionin e Maqedonise ne gjuhen shqipe.Por per shkak te obligimeve te teperta qe kam ka patur raste qe e kam anashkaluar, e megjithate primare per mua gjithmone do te jete muzika. 9. Kur do ta shohim kengetaren

Albana Mesuli ne nje recital te vetin? ALBANA: E kam menduar dhe deshiruar gjithmone nje recital timin,por nuk jam e gatshme per momentin te marr nje hap te tille per shkak te angazhimeve te tjera.Kjo do te thote qe ne te ardhmen jo shume te larget, cdo gje me kohen.... 10. Rezervoheni dhume te flisni per jeten tuaj private, a mund te dime dicka me shume lexuesi i revistes tone? ALBANA: Nuk preferoj te jem shume e hapur per jeten time private, por per lexuesit e revistes tuaj do zbuloj vetem pak,ALBANA ESHTE E DASHURUAR.... 11. Se fundmi planet tuaja per te ardhmen. ALBANA: Planet e mia per te ardhmen, realizimi i nje klipit te ri para sezonit te veres,pjesmarje neper koncerte qe tashme i kam te rezervuara, dicka tjeter per momentin jo sepse sepse sapo kam nxjere albumin me te ri „Mire se erdhe dashuri“.....Ju urojme dhe deshirojme suksese.Nenshate 23.06.2011

CMYK

CMYK

Page 23: newss (3)

ALBANIAN NEWS23 GUSHT [email protected]

KETUKETUKETU

KETUKETU

KETUKETU

KETU

KETUKETU

KETUKETU

KETUKETU KETUKETU

KETUKETU

KETU

Këtu mund të ishte reklama juaj, biznesi juaj, njoftimi familiar, ditëlindja, largimi nga kjo jetë, aktiviteti, angazhimi, takimi, lidhje shoqërore, dashuri, personalitet, diplomime, dekorime, propozime, projekte etj. Vetëm me një pagesë të vogël dhe ju i realizoni të gjitha këto. Reklamoni tek Albaniannews.

Ne ju afrojmë kohën dhe shërbimin tonë profesional.

Fjalët e fundit të Amy-t: “Mama, të dua shum딓Mami, të dua shumë”. Këto kanë qenë fjalët e fundit të këngëtares 27-vjeçare Amy Wine-house, e cila humbi jetën tre ditë më parë, duke shokuar mbarë botën. Këngëtarja kishte ngrënë drekë tek shtëpia e mamasë së saj dhe më pas kishte shkuar në shtëpinë e vet, ku ka pirë disa gota vodka. I ka thënë badigardit se do të f lejë, ndërsa ka i fundit e ka gjetur pa jetë pas disa

“James Bond”, gënjen për të fituar role

Ja pse shohim ëndrra të këqija

Al Pacino shfaqet i plakurAktori 61 vjeçar, Al Pacino dhe djali i tij An-toni 10 vjeçar janë parë duke dal nga një dy-qan lodrash në Beverly Hills të Kalifornisë.Antoni ka edhe një motër binjake Olivia e cila nuk ishte e pranishme me këtë rast.Nëna e fëmijëve të Al Pacinos (në foto me të birin) është Beverly D’Angelo. Ai e ka edhe një vajzë 22 vjeçare e quajtur Julie.Prej fotografive shihet qartë se Al Pacino duket vërtetë i plakur.

Ariu në kërkim të dashurisë

orësh. Policia deri më tani e ka përjashtuar mundësinë e overdozës, pasi në dhomë nuk është gjetur drogë. Ish-bashkëshorti i saj, Blake, ёshtё shprehur se nuk i pushonin lotёt nga kjo humbje e madhe. Megjithёse tё ndarё dhe ai i martuar me njё grua tjetёr, thotё se asnjёherё nuk ka pёr tё dashur njeri aq thellёsisht sa ka dashuruar atё.

Daniel Craig ka zbuluar se ai gën-jente për të fituar rolet në filma. Aktori britanik tha se ai i sigu-ronte bosët e filmave se ishte i aftë në realizim e roleve edhe pse nuk i kishte aftësitë e duhura.“Filmat me kuaj që kam bërë më parë kishin kaq pak para sa që nuk më jepej mundësia të prak-tikoja” tha Craig, i cili tani ka treguar aftësitë e tij në filmin Cowboys & Aliens.“Unë shfaqesha në xhirime dhe qëndroja mbi një kalë duke u shtirur se e dija se çfarë po bëja” shtoi aktori britanik.Ndërkohë Craig - i cili është mar-tuar me aktoren Rachel Weisz muajin e kaluar në një ceremoni

surprizë - ka insistuar se ai nuk do të tregojë kurrë se çfarë ndo-dhi në ditën e dasmës së tij.

Për shkak të stresit vuan edhe siste-mi jonë imunitar, çrregullohet puna e hormoneve, lodhen muskujt dhe rraskapitet organizmi - që shpesh shoqërohen edhe me sëmundje. Sa i përket trurit, stresi kronik di të shkaktojë humbjen e kujtesës dhe shfaqjen e ëndrrave të këqija.Ekspertët thonë se truri, i cili është i ngarkuar me mendime të rënda të cilat nuk di si t’i përpu-nojë, ndihmën e gjen në ankthin e natës. Ëndrrat e këqija janë një formë e mirë për të tejkaluar mo-mentet stresuese, të cilat në këtë mënyrë bëhen më pak të rrezik-shme për shëndet.Sipas shkencëtarëve amerikanë, ëndrrat duhet të konsiderohen si psikoterapi. Në to mund të

gjejmë shkaktarët e mundshëm të nervozes sonë dhe sugjerimet se si t’i tejkalojmë ato. Nëse gjatë gjumit jeni të frikësuar ose të turpëruar, mendoni pse ndodh kjo. Pastaj, pyetuni se çfarë ua shkakton ndjenjat e njëjta edhe kur jeni zgjuar. P.sh. ndoshta mund ta kuptoni se keni thënë ose keni bërë diçka jo të mirë në punë, ose keni nevojë që t’i kërkoni dikujt falje ose të jeni më të kujdesëm në të ardhmen...Në rast se ëndrrat e këqija ua çr-regullojnë gjumin normal, paraq-iten thuajse çdo natë ose janë shumë shqetësuese, atëherë duhet të kërkoni ndihmën e psikologut ose psikiatrit, të cilët do t’u ndih-mojnë t’i rregulloni mendimet.

Një ari në New Jersey të SHBA-së ka arritur të dalë nga kopshti zoologjik për të gjashtën herë dhe të shkaktojë të kaos të vërtetë në disa zona të qytetit. Kafsha madhështore ka arritur t’i shpë-tojë rojeve dhe të fshihet në zonën me pemë.Ekspertët e parkut e kanë goditur atë me një shiringë me solu-cion qetësues në qafë dhe kjo ka bërë që ariu të mos reagojë. Më pas kafsha është pritur me një rrjetë në tokë, për të mos amorti-zuar rënien në tokë. Drejtuesit e parkut në New Jersey thanë se

kjo është e disata herë që ariu largohet nga kopshti.Ariu me numër 6131 nuk ka emër, por është bërë i njohur për largimet e shpeshta nga parku. Sipas mirëmbajtësve të kafshëve me largimet e tij lidhen me luftën brenda llojit dhe zonat e influencave. Kjo është hera e gjashtë që kafsha largohet. Një prej veterinerë thotë se për shkak të moshës së madhe që kanë femrat në kopshti zoologjik, ariu 6131 duhet të largohet në kërkim të femrave të tjera.

Page 24: newss (3)

ALBANIAN NEWS24 GUSHT [email protected]

CMYK

CMYK