¶nemli-bilgiler.docx · web viewİnkilap tarİhİnde İlkler. 1. osmanlı'da halkın ilk defa...
TRANSCRIPT
İNKILAP TARİHİNDE İLKLER
1. Osmanlı'da halkın ilk defa yönetime katılması,1.Meşrutiyet
2. Osmanlı'da Parlamenter sisteme ilk defa geçilmesi.1. Meşrutiyet
3. Osmanlıda Anayasal düzene ilk defa geçiş,1.Meşrutiyet
4. Türk tarihinin ilk Anayasası, Kanun-u Esasi, 1876
5. Türk siyasi tarihinin ilk partisi, İttihat Terakki -1907
6. Türk siyasi tarihinin ilk muhalefet partisi, Ahrar- 1908
7. Osmanlıda rejime karsı çıkan ilk isyan, 31 Mart isyanı-1909
8. Ordunun ilk defa yenilikleri koruduğu olay, 31 Mart isyanı, Hareket ordusu
9. Meclis kararıyla görevden alınan ilk padişah, II. Abdülhamit,1909
10. Türk siyasi tarihinde ilk çok partili yaşam, II. meşrutiyet
11. Osmanlının Kuzey Afrika'da kaybettiği ilk toprak, Cezayir 1830 Fransa
12. Osmanlının kuzey Afrika da kaybettiği son toprak, Trablusgarp, 1912 Uşi Ant.
13. M. Kemalin ilk görev yeri Şam, V. Ordu, kurmay yüzbaşı
14. M. Kemalin ilk katıldığı savaş, Trablusgarp, 1911-12
15. Birinci Balkan savaşında Osmanlıya ilk saldıran devlet, Karadağ
16. İkinci Balkan savaşında ilk çatışma, Sırbistan-Bulgaristan
17. M. Kemalin katıldığı balkan savaşı, II. Balkan savaşı
18. Osmanlının izlediği ilk siyaset Osmanlıcılık
19. Osmanlının izlediği son siyaset Türkçülük
20. Birinci Dünya savaşını ilk başlatan devlet Avusturya-Macaristan
21. Birinci Dünya savaşı öncesinde ilk oluşan grup, Üçlü İttifak-1882(Almanya-Avusturya-İtalya), üçlü itilaf ise1907(İngiltere-Fransa-Rusya)
22. Birinci Dünya savaşından ilk çekilen itilaf devleti, Japonya 1914 Ağustos-Kasım arası savaştı.
23. Birinci Dünya savaşında saf değiştiren itilaf devleti, İtalya-1915
24. Birinci Dünya savaşına en son katılan ittifak devleti, Bulgaristan -1915
25. Birinci Dünya savaşına en son katılan itilaf devleti, Yunanistan 27 Nisan 1917
26. Birinci Dünya savaşından ilk çekilen ittifak devleti, Bulgaristan-Selanik ateşkesi 29 Eylül 1918
27. Birinci Dünya savaşından en son çekilen ittifak devleti, Almanya, Redhondes Ateşkesi
28. Birinci Dünya savaşında ilk barış, Almanya ile Versay, 1918
29. Birinci Dünya savaşında son barış, Osmanlı, Sevr 1920
30. Birinci Dünya savaşında ilk açtığımız cephe, Kafkas Cephesi, 22 Aralık 1914
31. Birinci Dünya savaşında son açılan cephemiz, Suriye-Filistin, 1918-1917
32. Birinci Dünya savaşında ilk kapanan cephemiz, Çanakkale,1916 Ocak
33. Birinci Dünya savaşında son kapanan cephemiz, Yemen-Hicaz
34. Tank, uçak denizaltı, makineli tüfek ve zehirli gazlar ilk olarak I. Dünya Savaşında kullanıldı.
35. Birinci Dünya savaşında başarılı olduğumuz tek cephe, Çanakkale Cephesi
36. İstanbul un ilk defa (fiilen) işgali, 13 Kasım 1918
37. Mondros'tan sonra yapılan ilk işgal, 3 Kasım 1918, Musul
38. Türk halkının işgallere karşı ilk tepkisi, Direniş Cemiyetleri kurmak.
39. İlk kurulan direniş cemiyeti, Trakya Paşa eli Cemiyeti, 15 Aralık 1918
40. Kuvay-ı Milliye ilk olarak, Batı Anadolu'da Yunanlılara karşı ortaya çıktı.
41. İşgallere karşı ilk direniş, Hatay-Dörtyol, Kara Hasan Paşa
42. Yunanlılara ilk kurşun, Hukuk-u Beşer Gazetesi Yazarı Hasan Tahsin
43. Türk milli mücadelesinin haklılığını gösteren ilk uluslar arası belge, Amiral Bristol Raporu
44. Mustafa Kemal' in resmi görevine ilk kez ters düşmesi, Havza Genelgesi
45. İlk defa Mondros ve itilaf devletlerine açıkça karşı çıkma, Havza Genelgesi
46. İlk defa Osmanlı hükümetine açıkça karşı çıkma, Amasya Genelgesi
47. Kurtuluş Savaşının amacı gerekçesi ve yönteminin ilk defa belirlendiği genelge veya belge Amasya Genelgesi
48. Ulusal Egemenlik temeline dayalı bir devlet düzeninden ilk defa bahsedilmesi, Amasya Genelgesi
49. Ulusal hareketi fiiliyata döken ilk resmi belge, Amasya Genelgesi
50. Manda ve himaye ilk kez, Erzurum Kongresinde reddedildi.
51. Ulusal Egemenliğin koşulsuz ve kesin olarak sağlanacağı ilk kez, Erzurum Kongresinde belirlendi.
52. Temsil Heyeti ilk kez Erzurum kongresinde oluşturuldu, 9 kişilik.
53. İlk kez mili sınırlardan Erzurum Kongresinde bahsedildi.
54. Amasya Genelgesinin esasları ilk kez Erzurum Kongresinde karara dönüştü.
55. İstanbul Hükümetine karşı geçici bir hükümet kurulması gerektiği ilk defa Erzurum Kongresinde söylendi.
56. M. Kemalin sivil olarak yaptığı ilk faaliyet, Erzurum Kongresidir.
57. M. Kemalin başkanlık yaptığı kongreler, Erzurum ve Sivas Kongreleridir.
58. ilk ve tek milli kongre, Sivas Kongresi
59. Manda ve himayenin kesin olarak reddedilmesi, Sivas Kongresi
60. Kurtuluş savaşını tek elden yönetmek için yapılan siyasi örgütlenmede ilk büyük adım, Sivas Kongresi
61. Temsil heyetinin ilk Yürütme görevi, A. F. Cebesoy'u Batı Cephesi Komutanlığına ataması.
63. İlk bölgesel kongre- Balıkesir Kongresi-27 Haziran1919
64. Batı cephesi ilk olarak Balıkesir -Alaşehir Kongresi ile oluşturuldu. Temmuz ve Ağustos 1919
55. Batı Cephesi Kuvay-i Milliye birliklerine atanan ilk komutan, A.F.Cebesoy
66. Temsil Kurulunun bir hükümet gibi hareket ettiğini gösteren ilk gelişme, Sivas Kongresi.
67. Temsil Kurulunun ilk yürütme görevini yapması, A.F.CEBESOY'UN Sivas Kongresinde Batı Cephesi Kuvay-i Milliye Birlikleri Komutanlığına atanması.
68. Temsil Kurulunun ilk siyasi başarısı Sivas Kongresinden sonra Damat Ferit hükümetinin düşürülmesi
69. İlk milli mücadele gazetesi, İrade-i Milliye Sivas'ta, daha sonra Ankara'da ismi Hâkimiyet-i Milliye olarak değiştirilecektir.
70. İstanbul Hükümetinin temsil heyetini resmen tanıması, Amasya Görüşmeleri
71. M. Kemalin ilk milletvekilliği yaptığı yer, Erzurum, Son Osmanlı Mebusan Meclisi üyesi
72. Ulusal sınırlarımızın kesin olarak belirlenmesi, Misak-i Milli -28 Ocak 1920
73. İstanbul'un fiilen işgali, 13 Kasım1918
74. İstanbul'un resmen işgali,16 Mart 1920
75. M. Kemal I. TBMM' ye Ankara Milletvekili olarak katıldı.
76. İlk TBMM- 23 Nisan 1920-1 Nisan 1923 arasıdır.
77. Birinci TBMM ye karşı çıkan en uzun süreli ayaklanmalar, Azınlık İsyanları
78. TBMM'nin çıkardığı ilk kanun, Ağnam Kanunu
79. Kurtuluş Savaşında ilk askeri cephemiz, Doğu Cephesidir.
80. TBMM' nin uluslararası alandaki ilk siyasi başarısı, Gümrü Antlaşmasıdır.
81. Ankara 'da büyükelçilik açan ilk devlet, Gürcistan
82. Kapitülasyon hakkından vazgeçen ilk devlet, Sovyet Rusya, Moskova antlaşması.
83. Düşman işgalinden ilk kurtulan ilimiz, Maraş, 10 Şubat 1920
84. TBMM'nin açılmasından önce kurtulan iki şehrimiz, Maraş ve Urfa dır.
85. TBMM'nin ilk askeri zaferi, Gümrü Antlaşmasıdır.
86. TBMM'nin kurduğu düzenli ordunun ilk askeri zaferi, I. İnönü
87. Yeni Türk devletinin ilk anayasası, 20 Ocak1921, Teşkilat-ı Esasiye
88. İtilaf devletlerinin TBMM'yi hukuken ilk defa tanıması, Londra Konferansı
89. TBMM'yi tanıyan ilk büyük Avrupalı devlet, SSCB
90. TBMM'yi tanıyan ilk İslam devleti, Afganistan
91. TBMM yi tanıyan ilk itilaf devleti, Fransa
92. Misak-ı Milliden verilen ilk taviz, Moskova ant. İle Batum
93. Son savunma savaşımız, Sakarya
94. Doğu sınırımıza kesinlik kazandıran antlaşma, Kars Ant.
95. TBMM'nin savaş yapmadan kurtardığı bölgeler, Mudanya ile İstanbul, Boğazlar ve Doğu Trakya
96. Laikliğe geçişte atılan ilk adım, Saltanatın Kaldırılması 1922
97. Türkiye Cumhuriyeti'nde 23 Nisanın ilk defa resmi ve milli bayram olarak kutlanması, 1921
98. Türkiye Cumhuriyeti'nde ilk Halkevleri,1932
99. Türkiye Cumhuriyeti'nde ilk Köy Enstitüsü,1941
100.Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı, Atatürk 1923, 4 kez cumhurbaşkanlığı yaptı
101.Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Başbakanı, İsmet Paşa 1923
102.Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Meclis Başkanı, Fethi Okyar 1923
103.Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Genelkurmay Başkanı, Mareşal Fevzi Çakmak, 1923
104.Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Siyasi Partisi, C.H.F. 1923
105.Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Muhalefet Partisi, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, 1923
106 Ordunun ilk defa siyasetten ayrılması,19 Aralık 1924
107.Türkiye Cumhuriyeti'nde ilk çok partili seçim,1946 seçimleri
108.Türkiye Cumhuriyeti'nde ilk gizli oy açık sayımlı seçim, 1950
109.Türkiye Cumhuriyeti'nde ilk tek dereceli seçim, 1946 seçimleri
110.Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Sağlık Bakanlığı,1920
111.Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Yüksekokulu, Ankara Hukuk Mektebi
112.Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk özel Bankası, İş Bankası 1924
113.Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk planlı kalkınma dönemi I. Beş yıllık kalkınma planı 1934
114.Türkiye Cumhuriyeti'nde ilk Türkçe Hutbe, 1928
115.Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Türkçe ezan 1931-33 arası Bursa, Bursa olayı çıktı
116 Türkiye Cumhuriyeti'nin dâhil olduğu ilk uluslararası kuruluş, Milletler Cemiyeti
117.Türk kadınına verilen ilk hak, Eğitim Hakkı, 1924
118.Türk kadınının ilk defa siyasal haklarına kavuşması,1930
119.Türkiye'de ilk televizyon yayını,1968
120. THY' nin ilk yurtdışı uçuşu,1947
121. Türkiye Cumhuriyeti'nde ilk Asfalt yol yapımı, 1938
122.TBMM ve Misak-ı Milli'yi ilk tanıyan devlet, Ermenistan 3 Aralık 1920, Gümrü Ant.
123.Halkoyuna sunulan ilk Anayasa, 1961 Anayasası
124.Türkiye'de ilk radyo yayını, 1927
125.En uzun süre işgal altında kalan şehir, İstanbul,13 Kasım 1918-6 Ekim 1923
126.Türkiye'nin ilk büyükelçilik açtığı yer, Moskova, Ali Fuat Cebesoy
127.Türkiye'de ilk nüfus sayımı,1927
MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİ
__________________________
______________
YIL: 1919
30 Nisan 1919 Mustafa Kemal'in
IX Ordu Müfettişi olması.
19 Mayıs 1919 Mustafa Kemal'in
Samsun'a çıkması.
28-29 Mayıs 1919 Havza
Genelgesi
22 Haziran 1919 Amasya
Genelgesi
22 Tm-7 Ağ 1919 Erzurum
Kongresi
27-30 Temmuz 1919 Balıkesir
Kongresi
16-25 Ağustos 1919 Alaşehir
Kongresi
4-11 Eylül 1919 Sivas Kongresi
20-22 Ekim 1919 Amasya
Görüşmeleri
27 Aralık 1919 Temsil Heyetinin
Ankara’ya gelmesi
__________________________
______________
YIL: 1920
28 Ocak 1920 Misakı Milli
kararları
29 Nisan 1920 Hıyanet-i Vatan
Kanunu'nun TBMM'de kabulü.
23 Ns 1920-11 Ağ 1923 1.TBMM
dönemi
10 Ağustos 1920 Sevr Anlaşması
18 eylül 1920 İstiklal
Mahkemesinin kurulması
8 kasım 1920 Düzenli ordu
kurulmasına karar verirdi
__________________________
______________
YIL: 1921
6-10 ocak 1921 l.İnönü
Muharebesi
20 Ocak 1921 İlk Anayasa
Kanunu'nun esas maddelerinin
kabulü.
1 Mart 1921 Afganistan Dostluk
Antlaşması
12 Mart 1921 İstiklal Marşının
kabulü
16 Mart 1921 Moskova Antlaşması
23Ma-1 ni 1921 ll.İnönü
Muharebesi
10-24 Temmuz 1921 Eskişehir-
Kütahya Muharebesi
8 Ağustos 1921 Tekalifi Milliye
Emirleri
5 Ağustos 1921 Büyük Millet
Meclisi tarafından Mustafa Kemal'e
Başkomutanlık görevinin verilmesi.
23 Ağ-13 Ey.1921 Sakarya
Meydan Muharebesi
20 Ekim 1921 Ankara Antlaşması
(Fransa)
26-30 Ağustos 1921 Büyük
Taarruz
11 Ekim 1921 Mudanya ateşkes
antlaşması
__________________________
______________
YIL: 1922
1 Kasım 1922 Saltanatın
kaldırılması
17 Kasım 1922 Vahdettin'in bir
İngiliz gemisi ile İstanbul'dan gidişi
18 Kasım 1922 Abdülmecit
Efendi'nin Halife seçilmesi^
__________________________
______________
YIL: 1923
24 Temmuz 1923 Lozan barış
antlaşması
1923 Kapitülasyonların kaldırılması
11 Ağ 1923-1 Ek 1927 ll.TBMM
dönemi
17 Şubat 1923 İzmir İktisat
kongresi
9 Eylül 1923 Halk fırkasının kabulü
(ilk siyasi parti)
29 Ekim 1923 Cumhuriyetin ilanı
29-30 Ekim 1923 Gazi Mustafa
Kemal'in ilk Cumhurbaşkanı
seçilmesi.
__________________________
______________
YIL: 1924
17 Kasım 1924 Terakki Perver
Cumhuriyet fırkası(ilk muhalefet
parti)
1924 Nasturi İsyanı
3 Mart 1924 Halifeliğin
kaldırılması
3 Mart 1924 Tevhidi tedrisat
kanunu
3 Mart 1924 Şeriye ve Evkaf
vekaleti
3 Mart 1924 Erkanı harbiye
vekaleti
28 Ağustos 1924 İş Bankasının
tesisi.
__________________________
______________
YIL: 1925
17 Şubat 1925 Aşar vergisinin
kabulü
11 Şubat 1925 Şeyh Sait isyanı
25 Kasım 1925 Kılık Kıyafet ve
Şapka Kanunu
30 Kasım 1925 Tekke, Zaviye ve
Türbelerin kapatılması
__________________________
______________
YIL: 1926
1 Ocak 1926 Miladi takvimin
uygulamaya girişi
17 Şubat 1926 Medeni kanunu
kabulü
1926 Kabotaj kanunu
2 Mart 1926 Marif teşkilatı
hakkında kanun
22 Mayıs 1926 Emlak ve Eytam
Bankası'nın kuruluşu.
16 Haziran 1926 İzmir Suikastı
1927 Teşviki sanayi(sanayi
inkılabı)
__________________________
______________
YIL: 1927
15/20 Ekim 1927 Gazi Mustafa
Kemal'in CHP İkinci Kurultayında
Tarihi Büyük Nutku'nu söylemesi.
28 Ekim 1927 Türkiye'de ilk nüfus
sayımının yapılması.
1 Kasım 1927 Gazi Mustafa
Kemal'in ikinci defa
Cumhurbaşkanlığına seçilmesi.
__________________________
______________
YIL: 1928
20 Mayıs 1928 Uluslar arası
rakamların kabulü
1 Kasım 1928 Yeni alfabenin
kabulü
24 Kasım 1928 Millet
mekteplerinin açılışı
__________________________
______________
YIL: 1930
11 Haziran 1930 T.C. Merkez
Bankası’nın kabulü.
12 Ağustos 1930 Serbest
Cumhuriyet fırkasını kabulü
23 Aralık 1930 Menemen olayı
1930 Kadınların belediye
seçimlerine katılma hakkı
__________________________
______________
YIL: 1931
26 Mart 1931 Uluslar arası ölçü
birimi
12- 4 Mayıs 1931 Mustafa
Kemal'in üçüncü defa
Cumhurbaşkanlığına seçilmesi.
15 Nisan 1931 Türk Tarih
kurumunun açılışı
__________________________
______________
YIL: 1932
12 Temmuz 1932 Türk Dil
Kurumu'nun kuruluşu.
18 Temmuz 1932 Türkiye'nin
Milletler Cemiyet'ine girmesi.
__________________________
______________
YIL: 1933
1933 Kadınların muhtarlık
seçimlerine katılma hakkı
1933 Sümerbank’ın kuruluşu
1933 l. Beş yıllık kalkınma planı
__________________________
______________
YIL: 1934
1934 Kadınların milletvekili seçme
ve seçilme hakkı
9 Şubat 1934 Balkan Antantı
21 Haziran 1934 Soyadı kanunu
__________________________
______________
YIL: 1935
1935 Etibank’ın kuruluşu
1935 MTA
1935 Hafta tatili cumadan pazara
alınması
1935 Milli bayramların kabulü
1 Mart 1935 Atatürk'ün dördüncü
kez Cumhurbaşkanı seçilmesi.
__________________________
______________
YIL: 1936
20 Temmuz 1936 Montrö
sözleşmesinin imzalanması
__________________________
______________
YIL: 1937
5 Şubat 1937 Atatürk ilkelerinin
anayasaya eklenmesi
1937 Denizcilik Bankası
11 Mayıs 1937 Atatürk,
çiftliklerini hazineye, bir kısım
gayrimenkullerini Ankara
Belediyesi'ne, bütün parasını Dil ve
Tarih kurumlarına bağışladı.
9 Temmuz 1937 Sadabad Paktı'nın
imzalanması.
1937 Atatürk’ün altı temel ilkesi
anayasaya girmesi
__________________________
______________
YIL: 1938
1938 ll. Beş yıllık kalkınma planı
(ll.dünya savaşı çıkınca
uygulanamadı)
__________________________
______________
YIL: 1939
1939 .Hatay’ın Anavatana katılması
1 Eylül 1939 İkinci dünya
savaşının başlaması
1945 Anayasa’nın dili öz Türkçe
haline getirildi
24 Ekim 1945 Birleşmiş milletler
teşkilatının kurulması
1945 Toprak reformu kanunu
1946 Çok partili hayata geçiş
4 Nisan 1949 Nato'nun kurulması
25 Haziran 1950 Türkiye BM
kararına göre Kore’ye asker
gönderdi
1952 Türkiye’nin NATO’ya üye
olması
1955 Bağdat paktı
1955 Varşova Paktı
15 Kasım 1983 KKTC Kuruldu
1926 Medeni Kanun----------
-----------İsviçre
1926 Ticaret kanunu---------
-----------Almanya
1926 Ceza Kanunu---------
-------------İtalya
1929 Ceza Mahkemeleri
Kanunu-----Almanya
1932 İcra İflas Kanunu---------
--------İsviçr
17.yüzyıl Duraklama
18. yüzyıl Gerileme
1718-1730 lale Devri
19.yüzyıl Dağılma dönemi
1839 Tanzimat fermanı
1856 Islahat fermanı
l. Meşrutiyet 1876 Kanuni esasi
2.Meşrutiyet 1908 kanuni esasi
31 mart vakası
Trablusgarp savaşı
l.balkan savaşı
ll.Balkan savaşı
1914-1918 l.dünya savaşı
30 Ekim 1918 Mondros Ateşkes
Antlaşması
Mimar Sinanın en önemli eserleri
Şeyhzadebaşı------------------
----------Çıraklık
dönemi----------İstanbul
Süleymaniye Cami-----------
----------Kalfalık
dönemi----------İstanbul------
Kanuni Sultan Süleyman
Selimiye Cami-----------
---------------Ustalık
dönemi-----------Edirne--------
lll.Selim
Mihrimah Sultan Cami-----------
------------------------------
-----İstanbul
Fatih Sultan Mehmet döneminde
Çinili Köşk ve Topkapı Sarayı
Osmanlı döneminde toplum
1---Yönetenler(Askeriye)
Seyfiye----Askeri ve idari
sınıf-----Vezir,Beylerbeyi,San
cakbeyi
İlmiye------ilimle meşgul
olan------Kadı,Müderris,İmam,Ş
eyhül İslam,Kazasker
kalemiye—bürokratlar ve
diplomatlar---katip,Derfterdar
,Nişancı,Reis’ül Küttap
2---Yönetilenler(Teba)
Müslüman
Hristiyan
Musevi’ler
Not:gayri müslim halk askerlik
Yapmazdı
1. KPSS için Türk, Osmanlı ve İnkılap tarihindeki ilkler
TÜRK TARİHİNDE İLKLER
1. Tarihte Kurulan İlk Türk Devleti, Asya Hun Devleti
2. Türk Adı İle Kurulan İlk Milli Türk Devleti, I. Göktürk Devleti
3. Yerleşik Yaşama Geçen İlk Türk Devleti, Uygurlar
4. Yazıyı İlk Kullanan Türkler, II. Göktürk ( Kutluklar )
5. Avrupa’da Kurulan İlk Türk Devleti, Avrupa Hun Devleti
6. İstanbul’u İlk Kuşatan Türkler, Avarlar
7. Alfabeyi İlk Kullanan Türkler, Türgişler
8. Parayı ilk kullanan Türkler, Sibirler
9. İlk Türk Parasını Basan Türkler, Türgişler
10. Bizans’la Siyasal İlişki Kuran İlk Türkler, Göktürkler
11. Türk Tarihinin İlk Yazılı Antlaşması, Asya Hun-Çin Ant.
12. İlk Türk Alfabesi, Göktürk –Orhon Alfabesi
13. Töreyi yazı hale getiren ilk Türkler, Uygurlar
14. Türk Tarihi ile ilk yazılı belgeler, Orhun Kitabeleri
15. Tarihte ilk onlu sisteme dayalı ordu, Asya Hunları-Metehan
16. İlk Türk Hükümdarı, Teoman, Asya Hun Devleti
17. Türk adı ilk defa, ÇİN KAYNAKLARINDA Geçer.
18. Türlerin ilk başkenti, Ötüken
19. İlk hayvan sanat üslubu, İSKİTLER
20. İlk ceket, pantolon, kemer ve kemer tokası, İskitler
21. Yabancı dinleri benimseyen ilk Türkler, Uygurlar
22. Anadolu’ya ilk gelen Türkler, Hunlar
23. İlk atlı göçebe Türk uygarlığı, İskitler
24. Kâğıt ve matbaayı ilk kullanan Türkler, Uygurlar
25. Tarihte atı ilk evcilleştirilen millet, Türkler
26. İlk yazılı Türk Milli Tarih kaynağı, Orhun Kitabeleri
27. İlk yoğurt, pastırma ve konserve et, Türkler
28. En uzun destanı, Manas-Kırgızlar
29. Musevi olan tek Türkler, Hazarlar
30. İslamiyet’i kabul eden ilk Türk boyu, Karluklar
31. İlk Müslüman Türk devleti, Karahanlılar
32. İlk Müslüman Türk İmparatorluğu, Gazneliler
33. Mısır’da kurulan ilk Türk İslam Devleti, Tolunoğulları
34. Hicaz bölgesine hâkim olan ilk Türk devleti, İhşitler
35. Hindistan’a İslamiyet’i ilk götüren Türkler, Gazneliler
36. Türkçeyi resmi dil ilan eden ilk Türk Devleti, Karahanlılar
37. Türkçeyi resmi dil ilan eden ilk Türk Beyliği, Karamanoğulları
38. Türklerin Anadolu’daki ilk başkenti, İznik
39. İlk Türk denizcisi ve Amirali, Çaka Bey
40. Selçukluların Bizans’la yaptığı ilk savaş, Pasinler
41. Türk âleminin ilk sözlüğü, Divan-I Lügati’t Türk
42. İlk Türkçe Siyasetname Eseri, Kutadgu-Bilig
43. İstanbul’u İlk Kuşatan Müslüman Türk Devleti, Çaka
44. İlk Türk-İslam Medresesi, Gazneniler, Beyhakiye Medresesi
45. Anadolu’da İlk Cami, Diyarbakır Ulu Cami
46. Anadolu’da İlk Dini-Siyasi Ayaklanma, Babai İsyanı
47. Anadolu’da ilk destan, Danişmentname
48. Anadolu Selçukluları’nda İlk Tersane, Sinop, I.İzzettin Keykavus Dönemi
49. Anadolu Selçuklularında İlk Gümüş Para, Iı. Kılıç Arslan
50. Anadolu Selçuklularında İlk Bakır Para, I.Mesut
51. Anadolu Selçuklularında ilk kapitülasyon, Venedik, I.Alaettin Keykubat
52. Haçlılara ilk karşı koyan İslam ve Türk devleti, Anadolu Selçukluları
53. Anadolu’da İlk esnaf teşkilatı, Ahilik, Anadolu Selçuklu Devleti
54. Osmanlı’ya ilk katılan Beylik, Karesioğulları
55. İlk Denizci Türk Beyliği, Menteşeoğulları
56. Sultan unvanını ilk kullanan Türk hükümdarı, Gazneli Mahmut
57. Türk-İslam edebiyatının ilk örneği, Kutadgu-Bilig
58. Edebiyatımızın anı türündeki ilk eseri, Babürşah’ınBabürnamesi
OSMANLI TARİHİNDE İLKLER
1. Osmanlının ilk başkenti, Söğüt
2. Doğuda en geniş sınırlara ulaştığımız Antlaşma 1590 Ferhat Paşa Ant. III. Murat
3. Batıda en geniş sınırlara ulaştığımız Antlaşma 1672 Bucaş, IV. Mehmet
4. Yeniçeri ocağını kaldırmayı düşünen ilk Osmanlı Padişahı, Genç Osman.(1621)
5. Sancağa çıkan son şehzade, III. Mehmet’tir. Bu uygulama III. Mehmet’in oğlu I.Ahmet tarafından kaldırıldı.
6. Osmanlı’nın ilk toprak kaybettiği Antlaşma 1611 İran’la yapılan Nasuh Paşa Antlaşmasıdır.
7. Ordusunun başında bulunup sefere katılmayan ilk Padişah, II. Selim’dir.
8. Ordusunun başında sefere katılan son Padişah III. Mustafa’dır.(1695–1703)
9. Osmanlı’nın aldığı ilk büyük yenilgi II. Viyana kuşatmasıdır.1683
10. Osmanlı’nın çok miktarda toprak kaybettiği ilk Antlaşma KarlofçaAntlaşmasıdır.1699
11. Osmanlı’nın Devletlerarasında paylaşıldığı ilk paylaşım Antlaşması, 1699 Karlofça
12. Osmanlı-İran ilişkileri ilk kez II. Bayezid döneminde başladı.
13. Osmanlı-Memluk ilişkileri ilk kez Fatih döneminde başladı.
14. İlk Osmanlı-Memluk savaşı II. Bayezid dönemi’dir.
15. Osmanlı başkentinde elçi bulundurma hakkını elde eden ilk Avrupa Devleti Venedik’tir.
16. Osmanlı Bütçesinin ilk defa açık verdiği dönem I.Süleyman dönemidir.
17. Mimar Sinan’ın ilk eseri, Kanuni’nin eşi için İstanbul’da yaptırdığı Haseki külliyesi’dir.
18. Osmanlı ile Rusya arasındaki ilk Antlaşma 1700 İstanbul Antlaşması’dır.
19. İlk Osmanlı Bankası,1847 Bank-ı Der saadet’tir.
20. Avrupa’ya ilk defa öğrenim için öğrenci gönderilmesi, II. Mahmut
21. İlk defa halkı Müslüman-Türk olan bir bölgenin elden çıkışı, Kırım, Küçük Kaynarca
22. Rusya’ya ilk savaş tazminatı Küçük Kaynarca Antlaşmasıyla verildi.
23. Nizam-ı Cedit askerlerinin ilk ve son başarısı Fransızlara karşı Mısır’da- 1802 oldu.
24. İlk çiçek aşısı, ilk kumaş fabrikası, ilk kâğıt fabrikası, ilk matbaa, ilk itfaiye teşkilatı, ilk karakalem portre çalışması, ilk batılaşma hareketleri Lale devridir.
25. Batı tarzı ilk askeri ıslahat 1730,I.Mahmut
26. Halktan ilk kez iç borçlanma yoluyla para toplanması Esham-ı Tahvilat ismi ile 1757 III. Mustafa.
27. İlk geçici elçilik Fransa’ya açıldı. Lale devrinde,28 Mehmet Çelebi Paris’e gönderildi.
28. İlk sürekli elçilik uygulaması III. Selim döneminde oldu. Yine Paris’e açıldı.
29. Islahatlarla ilgili rapor hazırlatan ilk Padişah III. Selim’dir.
30. Fransız ihtilalinin milliyetçilik düşüncesinin ilk etkili olduğu ülke Osmanlı İmparatorluğudur.
31. Osmanlıdan ayrılmak için ilk isyan eden millet Sırplardır.(1804)
32. Osmanlıdan ilk ayrılan millet Yunanlılardır.1829 Edirne Antlaşması.
33. Osmanlıdan ayrılan son Balkan Devleti Arnavutluktur.(1913)
34. Valisinin pazarlıklarına boyun eğen ilk Osmanlı Padişahı, II. Mahmut’tur. Mısır valisi Kavalalı’nın şartlarını kabul etmiştir.
35. Ruslar Anadolu topraklarına ilk defa 1828–29 Osmanlı-Rus savaşı ile girdiler. Ardahan ve Kars’ı ele geçirdiler.
36. Kuzey Afrika’da kaybedilen ilk toprak Cezayir’dir.1830 Fransa Antlaşması.
37. Rusya ilk defa 1833 Hünkâr iskelesi Antlaşması ile donanmasını Akdeniz’e sokma hakkını elde etti.
38. Osmanlı’nın boğazlar üzerindeki hâkimiyetini tek başına kullandığı son Antlaşma 1833 Hünkâr İskelesi Antlaşmasıdır.
39. Boğazlar ilk defa Hünkâr İskelesi Antlaşmasıyla bir siyasi pazarlık haline getirildi.
40. Osmanlı devleti ilk defa 1856 Paris Antlaşması ile bir Avrupa Devleti sayıldı.
41. Osmanlı’da ilk dış borç 1854 yılında Abdulmecid tarafından İngiltere’den alındı.
42. Padişahın yetkilerini sınırlayan ilk gelişme 1808 Sened-i ittifak’tır.
43. İlk yurt dışı seyahatine çıkan Osmanlı Padişahı,1867 Abdülaziz’dir.
44. İlk yurt dışı sergisi, 1851 Londra’da Tarım ve sanayi ürünlerini sergilediğimiz sergidir.
45. Türkiye’de ilk sergi 1863 Sultan Ahmet Meydanındaki sanayi ürünleri sergisidir.
46. İlk resim sergisini açan ressam, Şeker Ahmet Paşa’dır.
47. İstanbul’da açılan ilk tünel 1873,Abdülaziz dönemindedir. Dünya’nın 3.tüneli’dir.
48. Osmanlı’da ilk vapur 1827,II. Mahmut dönemindeki Buğu gemisi
49. İlk kıyafet kanunu 1829,II. Mahmut. Fes, setre, pantolon
50. İlk gazete, Takvim-i Vekayi (1831),II. Mahmut, resmidir.
51. İlk Telgraf (1854) Abdulmecid.
52. İllere ilk defa vali gönderme, II. Mahmut
53. İlk nüfus sayımı, II. Mahmut,(1831)
54. Piyanist olan ilk ve tek Osmanlı Padişahı V.Murat’tır.
55. İlk posta (İstanbul-İzmir arası 1823),polis ve karantina teşkilatları, II. Mahmut
56. İlk defa ülke içinde seyahatlere çıkan Padişah, II. Mahmut’tur.
57. İlk muhtarlık uygulaması, II. Mahmut dönemindedir.
58. Devlet dairelerine resmini astıran ilk Padişah, II. Mahmut’tur.
59. İlk kâğıt para(kaime) basıldı.1840Abdulmecid
60. İlk demir yolu 1866’da İzmir-Aydın arasında işletmeye açıldı.
61. Osmanlı posta teşkilatı(1841).
62. İlk kahvehanenin açılışı (1854) İstanbul-Tahtakale
63. Kaybedilen topraklardan yapılan ilk göç 1806–1812 Osmanlı-Rus savaşı sonunda Balkanlardan Anadolu’ya yapılan göçtür.
64. İstanbul’a ilk otomobil’in gelişi 1895
65. Osmanlıya ilk telefonun gelişi II. Meşrutiyet
66. 19.y.y’ın en büyük göç olayı 1877–78 Osmanlı-Rus savaşı sonucu yapılan göçtür.
67. İlk Türk kadın romancısı Ahmet Cevdet Paşa’nın kızı Fatma Aliye Hanım’dır.
68. İlk mecburi ilköğretim, II. Mahmut
69. Aydınlar tarafından tahtan indirilen ilk Padişah Abdülaziz’dir.(Genç Osmanlılar tarafından)
70. Osmanlı’da ilk rasathane, III. Murat döneminde Takuyyittin Mehmet tarafından kuruldu.
71. En uzun süre tahtta kalan padişah, Kanuni, 46 yıl.
72. En kısa süre tahtta kalan padişah V. Murat, 5 ay.
73. İlk uçağımız, 1912 Mehmet Reşat’ın cülus töreninde kullanıldı
74. İlk Havaalanımız,1912 Yeşilköy Havaalanı
İNKILAP TARİHİNDE İLKLER
1 Osmanlı’da halkın ilk defa yönetime katılması,1.Meşrutiyet
2. Osmanlı’da Parlamenter sisteme ilk defa geçilmesi.1. Meşrutiyet
3. Osmanlıda Anayasal düzene ilk defa geçiş,1.Meşrutiyet
4. Türk tarihinin ilk Anayasası, Kanun-u Esasi, 1876
5. Türk siyasi tarihinin ilk partisi, İttihat Terakki -1907
6. Türk siyasi tarihinin ilk muhalefet partisi, Ahrar- 1908
7. Osmanlıda rejime karsı çıkan ilk isyan, 31 Mart isyanı–1909
8. Ordunun ilk defa yenilikleri koruduğu olay, 31 Mart isyanı, Hareket ordusu
9. Meclis kararıyla görevden alınan ilk padişah, II. Abdülhamit,1909
10. Türk siyasi tarihinde ilk çok partili yaşam, II. meşrutiyet
11. Osmanlının Kuzey Afrika’da kaybettiği ilk toprak, Cezayir 1830 Fransa
12. Osmanlının kuzey Afrika da kaybettiği son toprak, Trablusgarp, 1912 Uşi Ant.
13. M. Kemalin ilk görev yeri Şam, V. Ordu, kurmay yüzbaşı
14. M. Kemalin ilk katıldığı savaş, Trablusgarp, 1911–12
15. Birinci Balkan savaşında Osmanlıya ilk saldıran devlet, Karadağ
16. İkinci Balkan savaşında ilk çatışma, Sırbistan-Bulgaristan
17. M. Kemalin katıldığı balkan savaşı, II. Balkan savaşı
18. Osmanlının izlediği ilk siyaset Osmanlıcılık
19. Osmanlının izlediği son siyaset Türkçülük
20. Birinci Dünya savaşını ilk başlatan devlet Avusturya-Macaristan
21. Birinci Dünya savaşı öncesinde ilk oluşan grup, Üçlü İttifak–1882(Almanya-Avusturya-İtalya), üçlü itilaf ise1907(İngiltere-Fransa-Rusya)
22. Birinci Dünya savaşından ilk çekilen itilaf devleti, Japonya 1914 Ağustos-Kasım arası savaştı.
23. Birinci Dünya savaşında saf değiştiren itilaf devleti, İtalya–1915
24. Birinci Dünya savaşına en son katılan ittifak devleti, Bulgaristan -1915
25. Birinci Dünya savaşına en son katılan itilaf devleti, Yunanistan 27 Nisan 1917
26. Birinci Dünya savaşından ilk çekilen ittifak devleti, Bulgaristan-Selanik ateşkesi 29 Eylül 1918
27. Birinci Dünya savaşından en son çekilen ittifak devleti, Almanya, Redhondes Ateşkesi
28. Birinci Dünya savaşında ilk barış, Almanya ile Versay, 1918
29. Birinci Dünya savaşında son barış, Osmanlı, Sevr 1920
30. Birinci Dünya savaşında ilk açtığımız cephe, Kafkas Cephesi, 22 Aralık 1914
31. Birinci Dünya savaşında son açılan cephemiz, Suriye-Filistin, 1918–1917
32. Birinci Dünya savaşında ilk kapanan cephemiz, Çanakkale,1916 Ocak
33. Birinci Dünya savaşında son kapanan cephemiz, Yemen-Hicaz
34. Tank, uçak denizaltı, makineli tüfek ve zehirli gazlar ilk olarak I. Dünya Savaşında kullanıldı.
35. Birinci Dünya savaşında başarılı olduğumuz tek cephe, Çanakkale Cephesi
36. İstanbul un ilk defa (fiilen) işgali, 13 Kasım 1918
37. Mondros’tan sonra yapılan ilk işgal, 3 Kasım 1918, Musul
38. Türk halkının işgallere karşı ilk tepkisi, Direniş Cemiyetleri kurmak.
39. İlk kurulan direniş cemiyeti, Trakya Paşa eli Cemiyeti, 15 Aralık 1918
40. Kuvay-ı Milliye ilk olarak, Batı Anadolu’da Yunanlılara karşı ortaya çıktı.
41. İşgallere karşı ilk direniş, Hatay-Dörtyol, Kara Hasan Paşa
42. Yunanlılara ilk kurşun, Hukuk-u Beşer Gazetesi Yazarı Hasan Tahsin
43. Türk milli mücadelesinin haklılığını gösteren ilk uluslar arası belge, Amiral Bristol Raporu
44. Mustafa Kemal’ in resmi görevine ilk kez ters düşmesi, Havza Genelgesi
45. İlk defa Mondros ve itilaf devletlerine açıkça karşı çıkma, Havza Genelgesi
46. İlk defa Osmanlı hükümetine açıkça karşı çıkma, Amasya Genelgesi
47. Kurtuluş Savaşının amacı gerekçesi ve yönteminin ilk defa belirlendiği genelge veya belge Amasya Genelgesi
48. Ulusal Egemenlik temeline dayalı bir devlet düzeninden ilk defa bahsedilmesi, Amasya Genelgesi
49. Ulusal hareketi fiiliyata döken ilk resmi belge, Amasya Genelgesi
50. Manda ve himaye ilk kez, Erzurum Kongresinde reddedildi.
51. Ulusal Egemenliğin koşulsuz ve kesin olarak sağlanacağı ilk kez, Erzurum Kongresinde belirlendi.
52. Temsil Heyeti ilk kez Erzurum kongresinde oluşturuldu, 9 kişilik.
53. İlk kez mili sınırlardan Erzurum Kongresinde bahsedildi.
54. Amasya Genelgesinin esasları ilk kez Erzurum Kongresinde karara dönüştü.
55. İstanbul Hükümetine karşı geçici bir hükümet kurulması gerektiği ilk defa Erzurum Kongresinde söylendi.
56. M. Kemalin sivil olarak yaptığı ilk faaliyet, Erzurum Kongresidir.
57. M. Kemalin başkanlık yaptığı kongreler, Erzurum ve Sivas Kongreleridir.
58. ilk ve tek milli kongre, Sivas Kongresi
59. Manda ve himayenin kesin olarak reddedilmesi, Sivas Kongresi
60. Kurtuluş savaşını tek elden yönetmek için yapılan siyasi örgütlenmede ilk büyük adım, Sivas Kongresi
61. Temsil heyetinin ilk Yürütme görevi, A. F. Cebesoy’u Batı Cephesi Komutanlığına ataması.
63. İlk bölgesel kongre- Balıkesir Kongresi–27 Haziran1919
64. Batı cephesi ilk olarak Balıkesir –Alaşehir Kongresi ile oluşturuldu. Temmuz ve Ağustos 1919
55. Batı Cephesi Kuvay-i Milliye birliklerine atanan ilk komutan, A.F.Cebesoy
66. Temsil Kurulunun bir hükümet gibi hareket ettiğini gösteren ilk gelişme, Sivas Kongresi.
67. Temsil Kurulunun ilk yürütme görevini yapması, A.F.CEBESOY’UN Sivas Kongresinde Batı Cephesi Kuvay-i Milliye Birlikleri Komutanlığına atanması.
68. Temsil Kurulunun ilk siyasi başarısı Sivas Kongresinden sonra Damat Ferit hükümetinin düşürülmesi
69. İlk milli mücadele gazetesi, İrade-i Milliye Sivas’ta, daha sonra Ankara’da ismi Hâkimiyet-i Milliye olarak değiştirilecektir.
70. İstanbul Hükümetinin temsil heyetini resmen tanıması, Amasya Görüşmeleri
71. M. Kemalin ilk milletvekilliği yaptığı yer, Erzurum, Son Osmanlı Mebusan Meclisi üyesi
72. Ulusal sınırlarımızın kesin olarak belirlenmesi, Misak-i Milli -28 Ocak 1920
73. İstanbul’un fiilen işgali, 13 Kasım1918
74. İstanbul’un resmen işgali,16 Mart 1920
75. M. Kemal I. TBMM’ ye Ankara Milletvekili olarak katıldı.
76. İlk TBMM- 23 Nisan 1920–1 Nisan 1923 arasıdır.
77. Birinci TBMM ye karşı çıkan en uzun süreli ayaklanmalar, Azınlık İsyanları
78. TBMM’nin çıkardığı ilk kanun, Ağnam Kanunu
79. Kurtuluş Savaşında ilk askeri cephemiz, Doğu Cephesidir.
80. TBMM’ nin uluslararası alandaki ilk siyasi başarısı, Gümrü Antlaşmasıdır.
81. Ankara ‘da büyükelçilik açan ilk devlet, Gürcistan
82. Kapitülasyon hakkından vazgeçen ilk devlet, Sovyet Rusya, Moskova antlaşması.
83. Düşman işgalinden ilk kurtulan ilimiz, Maraş, 10 Şubat 1920
84. TBMM’nin açılmasından önce kurtulan iki şehrimiz, Maraş ve Urfa dır.
85. TBMM’nin ilk askeri zaferi, Gümrü Antlaşmasıdır.
86. TBMM’nin kurduğu düzenli ordunun ilk askeri zaferi, I. İnönü
87. Yeni Türk devletinin ilk anayasası, 20 Ocak1921, Teşkilat-ı Esasiye
88. İtilaf devletlerinin TBMM ‘yi hukuken ilk defa tanıması, Londra Konferansı
89. TBMM ‘yi tanıyan ilk büyük Avrupalı devlet, SSCB
90. TBMM ‘yi tanıyan ilk İslam devleti, Afganistan
91. TBMM yi tanıyan ilk itilaf devleti, Fransa
92. Misak-ı Milliden verilen ilk taviz, Moskova ant. İle Batum
93. Son savunma savaşımız, Sakarya
94. Doğu sınırımıza kesinlik kazandıran antlaşma, Kars Ant.
95. TBMM’nin savaş yapmadan kurtardığı bölgeler, Mudanya ile İstanbul, Boğazlar ve Doğu Trakya
96. Laikliğe geçişte atılan ilk adım, Saltanatın Kaldırılması 1922
97. Türkiye Cumhuriyeti’nde 23 Nisanın ilk defa resmi ve milli bayram olarak kutlanması, 1921
98. Türkiye Cumhuriyeti’nde ilk Halkevleri,1932
99. Türkiye Cumhuriyeti’nde ilk Köy Enstitüsü,1941
100.Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı, Atatürk 1923, 4 kez cumhurbaşkanlığı yaptı
101.Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Başbakanı, İsmet Paşa 1923
102.Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Meclis Başkanı, Fethi Okyar 1923
103.Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Genelkurmay Başkanı, Mareşal Fevzi Çakmak, 1923
104.Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Siyasi Partisi, C.H.F. 1923
105.Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Muhalefet Partisi, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, 1923
106 Ordunun ilk defa siyasetten ayrılması,19 Aralık 1924
107.Türkiye Cumhuriyeti’nde ilk çok partili seçim,1946 seçimleri
108.Türkiye Cumhuriyeti’nde ilk gizli oy açık sayımlı seçim, 1950
109.Türkiye Cumhuriyeti’nde ilk tek dereceli seçim, 1946 seçimleri
110.Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Sağlık Bakanlığı,1920
111.Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Yüksekokulu, Ankara Hukuk Mektebi
112.Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk özel Bankası, İş Bankası 1924
113.Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk planlı kalkınma dönemi I. Beş yıllık kalkınma planı 1934
114.Türkiye Cumhuriyeti’nde ilk Türkçe Hutbe, 1928
115.Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Türkçe ezan 1931–33 arası Bursa, Bursa olayı çıktı
116 Türkiye Cumhuriyeti’nin dâhil olduğu ilk uluslararası kuruluş, Milletler Cemiyeti
117.Türk kadınına verilen ilk hak, Eğitim Hakkı, 1924
118.Türk kadınının ilk defa siyasal haklarına kavuşması,1930
119.Türkiye’de ilk televizyon yayını,1968
120. THY’ nin ilk yurtdışı uçuşu,1947
121. Türkiye Cumhuriyeti’nde ilk Asfalt yol yapımı, 1938
122.TBMM ve Misak-ı Milli’yi ilk tanıyan devlet, Ermenistan 3 Aralık 1920, Gümrü Ant.
123.Halkoyuna sunulan ilk Anayasa, 1961 Anayasası
124.Türkiye’de ilk radyo yayını, 1927
125.En uzun süre işgal altında kalan şehir, İstanbul,13 Kasım 1918–6 Ekim 1923
126.Türkiye’nin ilk büyükelçilik açtığı yer, Moskova, Ali Fuat Cebesoy
127.Türkiye’de ilk nüfus sayımı,1927
Cebri icra: borcunu yerine getirmeyen kimsenin devlet gücüyle borcunu yerine getirmeye zorlanması
- Butlan : hukuki işlemlerin geçersiz kabul edilmesi
- Pozitif hukuk: bir ülkede belli bir dönemde yürürlükte olan yazılı ve yazısız hukuk kurallarının hepsi
- Mevzu kukuk: bir ülkede yetkili makamlar tarafından yapılan yürürlükte olan hukuk kurallarının tümü ( Anayasa, kanun, KHK, tüzük, yönetmelik, uluslar arası anl.)
- Hukuk boşluğu: somut olaya uygulanacak hükmün kanunda ve örf-adet hukukunda bulunmamasıdır
- Kanun boşluğu: somut olaya uygulanacak hükmün kanunda ya hiö bulunmaması ya da çözümleyecek oranda bulunmamasıdır
- Kural içi boşluk: yasa koyucu tarafından bilinçli olarak bırakılmış ve hakimin taktir yetkisiyle doldurabileceği boşluktur
- Açık boşluk: somut olaya uygulanacak olayın hiç bulunmamasıdır
- Örtülü boşluk ( istisna boşluğu) : somut olaya uygulanacak hükmün yeterli olamamsıdır
- Gerçek kişilik tam ve sağ doğumla başlar
- Gerçek kişiliği sona erdiren nedenler ölüm ve gaipliktir
- Üniter devlet: devlet sınırları içinde aynı hukuk kurallarının geçerli olduğu, tek bir siyasi otoritenin egemenliği elinde tuttuğu yönetim şeklidir
- Federal devlet: devletlerin bir araya gelmesinden oluşan ve her bir devlette farklı hukuk kurallarının uygulandığı yönetim şeklidir ( ABD, almanya, kanada, avusturya, isviçre, avustralya)
- Fransa ve Türkiye hem üniter hem de laik devlettir
- Yumuşak ve çerçeve anayasa: 1921 anayasası
- Sert , kazuistik anayasa: 1924-1961-1982 anayasaları
- Meclis hükümeti sistemi: kuvvetler yasamada birleşir
- Mutlak monarşi diktatörlük: kuvvetler yürütmede birleşir
- Türkiyede ilk defa gizli oy, açık sayım- döküm esasına dayalı seçim 1950 yılında olmuştur
- Oy verme zorunluluğu ilk kez yasal bir zorunluluk haline 1982 yılında geldi
- Milletvekili seçilme yaşı 25 (2006 değişikliği)
- TBMM seçimleri 4 yılda bir yapılır
- Yerel seçimler 5 yılda bir yapılır
- Seçim dönemi bitmeden önce seçimin yenilenmesine TBMM veya Cumhurbaşkanı karar verir
- Cumhurbaşkanı tarafından karar verilmesi halinde bu durumu bakanlar kurulu ilan eder
- TBMM seçimlerin yenilenmesine dilediği zaman karar verebilir
- Cumhurbaşkanı ise TBMM başkanına danışarak seçimlerin yenilenmesine karar verebilir
- Ara seçim , iki milletvekili genel seçimi arasında TBMM üyeliklerinde boşalma olması nedeniyle yapılan seçimdir Her seçim döneminde 1 defa yapılır
- Genel seçimden 30 ay geçmedikçe ve genel seçime 1 yıl kala ara seçim yapılmaz
- TBMM üye tam sayısının % 5 i boşalırsa 90 gün içinde ara seçim yapılır
- Bir ilin veya seçim çevresinin TBMM de üyesinin kalmaması halinde boşalmayı takip eden 90 günden sonraki ilk Pazar günü ara seçim yapılır
- YSK üyelerinin 6 sı yargıtay, 5 i danıştay tarafından seçilir
- YSK kararlarına karşı yargı yolu kapalıdır
- Milletvekillerinin belli bir konuda ve 6 ayı aşmamak üzere B.K nca verilecek geçici görevi kabul etmeleri TBMM karırına bağlıdır
- Yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına veya milletvekilliğinin düşmesine karar verilen milletvekili meclis kurulunun karar verdiği tarihten başlayarak 7 gün içinde anaysa mahkemesine başvurabilir
- TBMM üye tamsayısının 3/5 (beşte üç) çoğunluğunun kararı ile genel ve özel af ilanına karar verir
- Milletlerarası anlaşmaları bakanlar kurulu imzalar, TBMM kabülüne sunar, uygun bulunursa C.B onaylar resmi gazetede yayımlanır
- KHK lar R.G de yayınlandığı gün TBMM onayına sunulur, yayınlandığı gün yürürlüğe girer
- Silahlı kuvvetlerin yurt savunmasına hazırlanmasından TBMM ye karşı B.K sorumludur
- TBMM nin toplantıya çağrılması:
- C.B ve meclis başkanı doğrudan çağırır
- B.K cumhurbaşkanı yoluyla çağırır
- TBMM üyelerinin 1/5 i meclis başkanı yoluyla çağırır
- İç tüzüğün yargısal denetimi anayasa mahkemesi tarafından yapılır
- Meclis iç tüzüğü onay için anayasa makemesine gönderilmez; ama C.B nı anayasa makemesine iç tüzüğün iptali için dava açabilir
- TBMM üye tam sayısının en az 1/3 ü ile toplanır (184)
- Toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar alır
- Karar yeter sayısı hiçbir şekilde üye tam sayısının ¼ ünün 1 fazlasından (139) az olamaz
- TBMM kararı ile yüce divana sevk edilen bakan, bakanlıktan düşerken; başbakan yüce divana sevkedilirse hükümet düşer
- Meclis araştırması: B.K, siyasi parti grupları veya en az 20 milletvekili isteyebilir (genel görüşmede de aynı şartlar geçerli)
- Gensoru: hükümetin veya bakanın siyasi sorumluluğuna yol açar,B.K nun veya bakanın düşürülmesi üye tamsayısının salt çoğunluğuyla olur. Yalnız güvensizlik oyları sayılır
- Meclis soruşturması: başbakan veya bakanların cezai surumlulukarının araştırılmasını sağlar. TBMM üye tamsayısının en az 1/10 unun önergesi ile istenebilir
- C.B nın görev süresi 5 yıldır (2007 değişikliği) ve en fazla iki defa seçilebilr
- TBMM üyeleri içinden veya dışından gösterilmesi için 20 milletvekilinin yazılı teklifi gerekmektedir
- C.B seçimi görev süresinin dolmasından önceki 60 gün içinde tamamlanır. C.B makamının herhangibir sebepten dolayı boşalması halinde ise seçim, boşalmayı takip eden 60 gün içinde tamamlanır
- C.B anayasa değişikliklerini halk oyuna sunabilir, kanun değişikliklerini halk oyuna sunamaz
- C.B kararnamesine yargı yolu kapalıdır
- Devlet denetleme kurulu Cumhurbaşkanlığına bağlı
- Resmi gazeteyi başbakanlık çıkartır
- Merkez bankası başkanını bakanlar kurulu seçer
- Bakanlar kurulu göreve bakanlar kurulu listesi C.B tarafından imzalandıktan sonra başlar
- Başbakan milletvekili olmak zorundadır
- Herhengibir sebeple boşalan bakanlığa en geç 15 gün içinde atama yapılır
- Genel kurmay başkanı görev ve yetkilerinden dolayı başbakana karşı sorumludur
- 2001 değişikliği ile milli güvenlik kuruluna dahil olanlar; adalet bakanı ve başbakan yardımcıları
- Olağanüstü hal : C.B + bakanlar kurulu ilan eder, resmi gazetde yayınlanır, TBMM onaylar
- Olağanüstü hal ve sıkıyönetim en çok 6 ay için ilan edilir,TBMM her defasında 4 ayı geçmemek üzere uzatabilr
- KHK lar, sıkıyönetim ve olağanüstü hal KHK ları, kanunlar, tüzükler, ülke çapında uygulanacak yönetmelikler R.G de yayınlanmak zorundadır
- Sayıştay, HSYK ve YSK yüksek mahkeme değildir
- Anayasa mahkemesi üyeleri 65 yaşını doldurunca emekliye ayrılırlar
- Siyasi partilerin mali denetimlerini anayasa mahkemesi yapar
- Anayasa mahkemesi: kanunların, KHK ların, TBMM iç tüzüğünün anayasaya şekil ve esas bakımından uygunlluğunu denetler
- Anayasa değişikliklerini sadece şekil bakımından denetler
- Şekil bakımından denetleme C.B +TBMM üyelerinin 1/5 i tarafından istenir
- Kaunun yayımlandığı tarihten itibaren 10 gün geçtikten sonra şekil bozukluğuna dayalı iptal davası açılamaz
- Kanunların anayasaya uygunluğunun yargısal denetimi ilk kez 1961 anayasasında kabul edilmiş
- Uyuşmazlık mahkemesi başkanını anayasa mahkemesi seçer
- Anayasa mahkemesine doğrudan doğruya iptal davası açma hakkı, iptali istenen kanun , KHk veya iç tüzüğün R.G de yayınlanmasından başlayarak 60 gündür
- Anayasa mahkemesi işin kendisine gelişinden başlamak üzere 5 ay içinde kararını verir ve açıklar
- Anayasa mahkemesinin işin esasına girerek verdiği red kararının R.G de yayınlanmasından sonra 10 yıl geçmedikçe aynı kanun hükmünün anayasaya aykırışıüı iddiasıyla tekrar başvuruda bulunamaz
- Anayasa mahkemesinin denetimine tabi olanlar:kanunlar, KHK lar, Anayasa değişiklikleri, Meclis iç tüzüğü
- Tüzüklerin denetimini danıştay yapar
- Sayıştay üyelerini ve başkanını TBMM seçer
- Danıştay üyelerinin 1/4 ünü C.B , 3/ 4 ünü HSYK seçer
- HSYK başkanı adalet bakanıdır
- Doğal üyesi adalet bakanı müsteşarıdır
- Hakim ve savcıların denetimi adalet bakanlığının izni ile adalet müfettişleri tarafından yapılır
- Bütçe tasarısı bakanlar kurulu tarafından mali yılbaşından 75 gün önce TBMMye sunulru, TBMM bütçe komisyonu 55 gün içinde TBMM genel kuruluna sunar, mali yılbaşında kabul edilir, C.B onaylar ve mali yılbaşında yürürlüğe girer
- TBMM bütçe kanunu tasarılarının genel kurulda görüşülmesi sırasında gider arttırıcı veya gelirleri azaltıcı öneride bulunamazlar
- Bakanlar kuruluna KHK ile bütçede değişiklik yapma yetkisi verilemez, mahali idarelerin hesap ve işlemlerinin denetimi ve kesin hükme bağlanması sayıştay tarafından yapılır hükmü, 2005 yılında yapılan değişklikle anayasaya girmiştir
- Yönetmelik; başbakanlık, bakanlıklar, kamu tüzel kişileri tarafından çıkarılır
- Kanun olmazsa tüzük ve yönetmelik çıkartılamaz; ancak tüzük olmazsa da yönetmelik çıkartılamaz
- Milli istihbarat teşkilat, diyanet ileri başkanlığı ve emniiyet genel müdürlüğü gibi kurumlar doğrudan başbakanlığa ve diğer bakanlıklara bağlı oldukları için kamu tüzel kişilikleri yoktur ve yönetmelik çıkaramazlar
- Bir ilçenin komşu ile olan sınırının yeniden düzenlenmesi veya bir ilin sınırının değiştirilmesi içişleri bakanlığının hazırlayacağı ortak kararname ile yapılır
- Vali içişleri bakanının önerisi, bakanlar kurulunun kararı ve C.B nın onayı ile atananistisnai bir memurluktur
- Vali, ili yetki genişliği ilkesine göre yönetir
- Valiler hakkında yapılacak cezai soruşturmalarını yargıtay cumhuriyet başsavcısı yürütür
- Kaymakam, içişleri bakanlığı müdürler kurulunun önerisi ve bakanın bu öneriyi onaylaması sonucu içşleri bakanı, başbakan ve C.B nın ortak kararnamesi ile atanır
- Bucakların kurulması için, ,çişleri bakanının kararı, C.B nın onayı gerekir
- Hem merkezi idarede hem de yerinden yönetim kuruluşları içinde yer alan teşkilat validir
- Belediye ya içişleri bakanının istemi ya da bakanlar kurulu kararı ile kurulur
- İçişleri bakanlığı, valinin görüşüyle danıştaya başvurarak belediye kurar
- Belediye başkanının başkanlıktan düşmesi ile ilgili son kararı danıştay verir
- YSk bir kimsenin belediye başkanlığına aday olup olmayacağı konusundaki itirazları inceler ve karara bağlar
- Büyükşehir belediyesi kanunla kurulurken, belediyeler müşterek kararnameyle kurulurlar
- İl özel idaresi kendiliğinden kurulur
- Yerinden yönetim kuruluşları kamu tüzel kişiliğine sahiptir
- Merkezi yöenetim kuruluşalrı ise devlet tüzel kişileridir
- Memurlara ilişkin uyarma, kınama cezaları 5 yıl sonra sicilinden silinir
- Aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması ise 10 yıl sonra sicillerinden silinir
- Memurluktan çıkarma cezası yüksek disiplin kurulu tarafından verilir
- Valinin sicil amiri olmadığı kamu görevlisi belediya başkanı
- Hazine müsteşarlığı başbakanlığa bağlı
- En yüksek dereceli devlet memuru, başbakanlık müsteşarı
OSMANLI TARİHİNDE İLKLER
1. Osmanlının ilk başkenti, Söğüt
2. Doğuda en geniş sınırlara ulaştığımız Antlaşma 1590 Ferhat Paşa Ant. III. Murat
3. Batıda en geniş sınırlara ulaştığımız Antlaşma 1672 Bucaş, IV. Mehmet
4. Yeniçeri ocağını kaldırmayı düşünen ilk Osmanlı Padişahı, Genç Osman.(1621)
5. Sancağa çıkan son şehzade, III. Mehmet’tir. Sancağa çıkmadan hükümdar olan kişi III. Mehmet’in oğlu I.Ahmet’dir.
6. Osmanlı’nın ilk toprak kaybettiği Antlaşma 1611 İran’la yapılan Nasuh Paşa Antlaşmasıdır.
7. Ordusunun başında bulunup sefere katılmayan ilk Padişah, II. Selim’dir.
8. Ordusunun başında sefere katılan son Padişah III. Mustafa’dır.(1695–1703)
9. Osmanlı’nın aldığı ilk büyük yenilgi II. Viyana kuşatmasıdır.1683
10. Osmanlı’nın çok miktarda toprak kaybettiği ilk Antlaşma Karlofça Antlaşmasıdır.1699
11. Osmanlı’nın Devletlerarasında paylaşıldığı ilk paylaşım Antlaşması, 1699 Karlofça
12. Osmanlı-İran ilişkileri ilk kez II. Bayezid döneminde başladı.
13. Osmanlı-Memluk ilişkileri ilk kez Fatih döneminde başladı.
14. İlk Osmanlı-Memluk savaşı II. Bayezid Dönemi’dir.
15. Osmanlı başkentinde elçi bulundurma hakkını elde eden ilk Avrupa Devleti Venedik’tir.
16. Osmanlı bütçesinin ilk defa açık verdiği dönem I.Süleyman dönemidir.
17. Mimar Sinan’ın ilk eseri, Kanuni’nin eşi için İstanbul’da yaptırdığı Haseki Külliyesi’dir.
18. Osmanlı ile Rusya arasındaki ilk Antlaşma 1700 İstanbul Antlaşması’dır.
19. İlk Osmanlı Bankası,1847 Bank-ı Der saadet’tir.
20. Avrupa’ya ilk defa öğrenim için öğrenci gönderilmesi, II. Mahmut
21. İlk defa halkı Müslüman-Türk olan bir bölgenin elden çıkışı, Kırım, Küçük Kaynarca Antlaşması 1774
22. Rusya’ya ilk savaş tazminatı Küçük Kaynarca Antlaşmasıyla verildi.
23. Nizam-ı Cedit askerlerinin ilk ve son başarısı Fransızlara karşı Akka’dadır. Mısır’da- 1802’de antlaşma oldu.
24. İlk çiçek aşısı, ilk kumaş fabrikası, ilk kâğıt fabrikası, ilk matbaa, ilk itfaiye teşkilatı, ilk karakalem portre çalışması, ilk batılaşma hareketleri Lale devridir.
25. Batı tarzı ilk askeri ıslahat 1730, I.Mahmut
26. Halktan ilk kez iç borçlanma yoluyla para toplanması Esham-ı Tahvilat ismi ile 1757 III. Mustafa.
27. İlk geçici elçilik Fransa’ya açıldı. Lale devrinde, 28 Mehmet Çelebi Paris’e gönderildi.
28. İlk sürekli elçilik uygulaması III. Selim döneminde oldu. Londra’ya açıldı.
29. Islahatlarla ilgili rapor hazırlattıran ilk Padişah 4. Murat, sonra III. Selim’dir.
30. Fransız ihtilalının milliyetçilik düşüncesinin ilk etkili olduğu ülke Osmanlı İmparatorluğudur.
31. Osmanlıdan ayrılmak için ilk isyan eden millet Sırplardır.(1804)
32. Osmanlıdan ilk ayrılan millet Yunanlılardır.1829 Edirne Antlaşması.
33. Osmanlıdan ayrılan son Balkan Devleti Arnavutluktur.(1913)
34. Valisinin pazarlıklarına boyun eğen ilk Osmanlı Padişahı, II. Mahmut’tur. Mısır valisi Kavalalı’nın şartlarını kabul etmiştir.
35. Ruslar Anadolu topraklarına ilk defa 1828–29 Osmanlı-Rus savaşı ile girdiler. Ardahan ve Kars’ı ele geçirdiler.
36. Kuzey Afrika’da kaybedilen ilk toprak Cezayir’dir.1830 Fransa Antlaşması.
37. Rusya ilk defa 1833 Hünkâr iskelesi Antlaşması ile donanmasını Akdeniz’e sokma hakkını elde etti.
38. Osmanlı’nın boğazlar üzerindeki hâkimiyetini tek başına kullandığı son Antlaşma 1833 Hünkâr İskelesi Antlaşmasıdır.
39. Boğazlar ilk defa Hünkâr İskelesi Antlaşmasıyla bir siyasi pazarlık haline getirildi.
40. Osmanlı devleti ilk defa 1856 Paris Antlaşması ile bir Avrupa Devleti sayıldı.
41. Osmanlı’da ilk dış borç 1854 yılında Abdulmecid tarafından İngiltere’den alındı.
42. Padişahın yetkilerini sınırlayan ilk gelişme 1808 Sened-i ittifak’tır.
43. İlk yurt dışı seyahatine çıkan Osmanlı Padişahı,1867 Abdülaziz’dir.
44. İlk yurt dışı sergisi, 1851 Londra’da Tarım ve sanayi ürünlerini sergilediğimiz sergidir.
45. Türkiye’de ilk sergi 1863 Sultan Ahmet Meydanındaki sanayi ürünleri sergisidir.
46. İlk resim sergisini açan ressam, Şeker Ahmet Paşa’dır.
47. İstanbul’da açılan ilk tünel 1873, Abdülaziz dönemindedir. Dünya’nın 3.tüneli’dir.
48. Osmanlı’da ilk vapur 1827, II. Mahmut dönemindeki Buğu gemisi
49. İlk kıyafet kanunu 1829, II. Mahmut. Fes, setre, pantolon
50. İlk gazete, Takvim-i Vekayi (1831), II. Mahmut, resmidir.
51. İlk Telgraf (1854) Abdulmecid.
52. İllere ilk defa vali gönderme, II. Mahmut
53. İlk nüfus sayımı, II. Mahmut, (1831)
54. Piyanist olan ilk ve tek Osmanlı Padişahı V.Murat’tır.
55. İlk posta (İstanbul-İzmir arası 1823), polis ve karantina teşkilatları, II. Mahmut
56. İlk defa ülke içinde seyahatlere çıkan Padişah, II. Mahmut’tur.
57. İlk muhtarlık uygulaması, II. Mahmut dönemindedir.
58. Devlet dairelerine resmini astıran ilk Padişah, II. Mahmut’tur.
59. İlk kâğıt para(kaime) basıldı.1840 Abdulmecid
60. İlk demir yolu 1866’da İzmir-Aydın arasında işletmeye açıldı.
61. Osmanlı posta teşkilatı(1841).
62. İlk kahvehanenin açılışı (1854) İstanbul-Tahtakale
63. Kaybedilen topraklardan yapılan ilk göç 1806–1812 Osmanlı-Rus savaşı sonunda Balkanlardan Anadolu’ya yapılan göçtür.
64. İstanbul’a ilk otomobil’in gelişi 1895
65. Osmanlıya ilk telefonun gelişi II. Meşrutiyet
66. 19.y.y’ın en büyük göç olayı 1877–78 Osmanlı-Rus savaşı sonucu yapılan göçtür.
67. İlk Türk kadın romancısı Ahmet Cevdet Paşa’nın kızı Fatma Aliye Hanım’dır.
68. İlk mecburi ilköğretim, II. Mahmut
69. Aydınlar tarafından tahtan indirilen ilk Padişah Abdülaziz’dir.(Genç Osmanlılar tarafından)
70. Osmanlı’da ilk rasathane, III. Murat döneminde Takuyyittin Mehmet tarafından kuruldu.
71. En uzun süre tahtta kalan padişah, Kanuni, 46 yıl.
72. En kısa süre tahtta kalan padişah V. Murat, 5 ay.
73. İlk uçağımız, 1912 Mehmet Reşat’ın cülus töreninde kullanıldı
74. İlk Havaalanımız,1912 Yeşilköy Havaalanı
İLK MÜSLÜMAN TÜRK DEVLETLERİ
İslamiyetin Türkler arasında yayılmasını geciktiren……………..Hazarlar ve Türgişler
İslamiyetin Türkler arasında yayılmaya başlaması……………….Talas savaşı
Kağıt yapımının çin dışına çıkması………………Talas savaşı
Karahanlılar arasında islamiyetin yayılması ve kabul edilmesinde etkili olan………..Samanoğulları
İslam dinini kabul eden ilk Türk devleti……………Karahanlılar
Türkçeyi resmi dil olarak ilk kullanan…………..Karahanlılar
İlk kervansaray…………..Karahanlılar
Satuk Buğra Han destanı…………Karahanlılar
Türk edebiyatının ilk örneği……………..Kutadgubilig (karahanlılar)
Posta teşkilatını oluşturan………………..Karahanlılar
Dünya tarihinde ilk defa burslu öğrencilik uygulamasını başlatan………….Karahanlılar
İslamiyetin kutsal toğrağı olan Hicaz bölgesinin ilk kez Türklerin egemenliği altına girmesi………Akşitler
Karahanlılar döneminden günümüze kalan eserler……….Kutadgu Bilig, Divan-ı Lügatit Türk, Divanı Hikmet, Atabetül Hakayık
İlk sultan ünvanını kullanan…………..Gazneli Mahmut
İmparatorluk karakteri taşıyan ilk Türk- İslam devleti…………Gazneliler
Mısırda kurulan ilk Türk devleti………..Tolunoğulları
Yöneticeleri Türk halkı arap olan………..Tolunoğulları
Mısırda kurulan ikinci Türk devleti…………….Akşitler
Büyük Selçukluların kuruluş sürecini tamamlayıp tam bağımsız bir devlet haline gelmesi………Dandanakan savaşı
Moğolları durduran ilk devlet…………..Memlükler
Türk tarihinin başlangıcı kabul edilen zafer………….. Malazgirt savaşı
1.İnönü bizim için MİLAToldu...
Moskova ant,
İstiklal marşı kabulü,
Londra konferansı
Afganistanla Dostluk ant,
Teşkilatı esasiye
Balkan Antantı Devletleri:TaYYaR (büyük harfler)
Türkiye,
Yunanistan,
Yugoslavya,
Romanya
Vilayet-i Sitte : SEV DEB...
Sivas ,
Erzurum,
Van,
Diyarbakır ,
Elazığ,
Bitlis
FBli HALİ (feberbahçeli hali)...
Fransa,
Belçika,
Hollanda,
Almanya,
Lüksemburg İtalya
Berlin Antlaşmasıyla Bağımsız olan ülkeler: SaKaR...
Sırbistan,
Karadağ,
Romanya
Berlin Anlaşmasıyla Rusya ya verilenler :KAB
yani SAKAR KAB şeklinde kodlayın
Kars,
Ardahan,
Batum
Lozan Ant da Çözümlenemeyen Sorunlar: HIRBO....Hatay Sorunu,Irak Sınırı,Rum Patrikhanesi,Boğazlar,Osmanlı Borçları.
Türklerin Kurduğu Zararlı Cemiyetler :WİSTKoN Wilson Prensipleri Cemiyeti
İngiliz Muhipler Cemiyeti
Teali İslam Cemiyeti
Sulh ve Selâmet-i Osmaniye Cemiyeti
Kürt Teali Cemiyeti
1 Meşrutiyet dönemi Aydınları :ZAMAN..Ziya paşa,Ahmet Mithat,Mustafa fazıl paşa,Ali suavi,Namık kemal
Dogu Sınırımızın çizildiği antlaşmalar sırasıyla aşama aşama olarak: Gazi Mustafa Kemal in baş harfleri GMK:...GÜMRÜ,MOSKOVA VE KARS ANT.
Balkan Harbi : BüYüSeK...Bulgaristan ,Yunanistan ,Sırp Karadağ Osmanlı
2.Balkan Harbi :ROKSY...Romanya,Osmanlı,Karadağ,Sırp,Yunan =)Bulgaristan
Misakı Milli Maddeleri: KABSAR....Kapitülasyon ,Araplar,Bogazlar, Sınırlar,Azınlık Refarandum
Erzurum Kong. Katılan Doğu İlleri:BEST-VAN...Bitlis, Erzurum, Sivas, Trabzon,Van
Erzurum Kong Katılmayanlar:MED...Mardin, Elazığ,Diyarbakır
Milli Güvenlik Kuruluna Katılan Bakanlar :SAİD....Savunma ,Adalet, İçişleri, dışişleri
Suriye Sınır Kapılarımız :CCANeY Cilvegözü,Ceylanpınar,Akçakale,Nusaybin,Yayladağ
dünya savaşından sonra yapılan Ateşkeslerin kronolajik sıralaması :SeMaVeR....Selanik antlaşması(bulgaristan) Mondros(osmanlı)
Villa Queste(avusturya macaristan)Rethendes(almanya)
Milli mücadele Yanlısı Basın (HAYATİ ABİ VE VAKİT)...Hakimiyet-i Milliye Albayrak,Yenigün,Açıkgöz,Tasvir-i efkari ,İstikbal ve İrade-i milliye ve AA(anadolu ajansı) B İkdam ,Vakit
dünya savaşı barış antlaşmaları kronolojisi: SeNTeS
Versay(almanya) Senjermen(avusturya) Nöyyi(bulgaristan) Trianon(macaristan) Sevr(osmanlı)
Kullandıımız Takvimler: 12HACERİM ) 12 (hayvanlı Türk takvimi) H (hicri) a C (celali) e, R (rumi)i,M (miladi)
İlk Türk beylikleri: SAÇDıM...Saltulalar, Artuklar ,Çakabeyliği,Danişentler Mengücekler
İran ile savaşlarımız; KaFeSiN...Kasrı Şirin, Ferhat paşa anl, Serav anl, Nasuh paşa anl
G8 ülkeleri: AFRİKAJİ...Abd,Fransa, Rusya,İngiltere,Kanada,Almanya,Japonya, -son katılan-,İtalya
G-5 ülkeleri:FAJİAFransa,Almanya,Japonya,İngiltere,ABD
Atatürk'ün 1. dünya savaşında savaştığı cepheler SaÇaK....Suriye,Çanakkale,Kafkas
Atatürkün savaştığı cepheler;CAKASConk bayırı,Anafartalar,Kireçtepe,Arıburnu, Sedülbahr
Osm Duraklama dönemi siyasi ilişkileri :VARİL...Venedik,Avusturya,Rusya,İran,Lehistan
Lozanda Atatürkün asla taviz verilmemesi gereken konular:KEM...Kapitülasyonlar,Ermeni sorunu,Misakı Milli sınırları..
haçlılarla yapılan savaşlar :SINAV II....S ırpsındığı,I. Kosova,N iğbolu,A-,V arna,II.kosova
AB kurucu ülkeleriBİ LAF.......Belçika, İtalya, Lüksemburg,Hollanda,Almanya, Fransa
D-8 Ülkeleri Gelişmekte Olanlar:
BENİM PoTaM......BANGLADEŞ,ENDONEZYA,NİJERYA,İRAN, MISIR,PAKİSTAN,TÜRKİYE. Malezya,
Türklerin kullandığı alfabeler sırasıyla:
GU SAKaL....g-göktürk alfabesi,Uygur,Sogd,Arap,Kiril,Latin, not:Göktürk ve Uygur milli alfabesidir...
Nabucco Projesine Ortak Olan Ülkeler: TAMBAR DOĞAL GAZ BORU HATTI PROJESİ.....TÜRKİYE, AVUSTURYA, MACARİSTAN, BULGARİSTAN, ALMANYA,
ROMANYA
Lozan antlaşması için GARANTÖR devletler = FİJİ....FRANSA,İNG,JAPON,İTALYA
kadınların sıyası hak sırası: B.M.VB..eledıye,M..uhtar,V..ekil
Birleşmiş milletler Güvenlik Konseyinde bulunan daimi üyeler FİRÇA.....
Fransa, İngiltere, Rusya ,Çin,ABD
Lozan da lehimize çözülen meseleler:ASKİ....Azınlık,Savaş tazminatı,Kapitilasyonlar,İstanbulun durumu
Osmanlıda kapıkulu atlı birlikler hepsiSharfiyle başlıyor:.....
S-İPAHİLER,S-İLAHTARLAR,S-OL ULEFECİ, S-AĞ ULAFESİ,S-AĞ GARİPLER,S-OL GARPLEER
2.Mahnut dönemi askeri alanda yapılan ıslahatlar:S-E-V-D-A-M
S ekbanı cedit,E şkinci ocağı,V akayi Hayriye, Daruşurayı askeriye,A sakiri muhammediye,M ızıkayı hümayun
II. Mahmut İdare Alanındaki Yenilikler.PİSNEDİMM
P asaport uygulamasını başlatmıştır.İ çişleri-dış işleri Bakanlıkları açmıştır.S adrazamlığı kaldırmıştır. N azırlıklar kuruldu.E ncümen-i Danişme kuruldu.(tercüme odaları.) D ivan kaldırıldı.İ lk nüfus sayımı yapıldı.M eclis-i ahkam-ı Adliye kuruldu. M uhtarlıklar açıldı
Euro Kullanmayan Ülkeler: İDİ .....İsveç,Danimarka, ingitere
DEMOKRAT PARTİYİ KURANLAR:CAFeR....Celal Bayar,Adnan menderes,Fuat köprülü,e,Refik koraltan
Sosyal Ve Ekonomik Haklar :SAKlan ve GEÇya da GEÇ ve SAKlan...AYRICA..karıştırmayın;konut hakkı.....sosyal ve ekonomik hak
konut dokunulmazlığı......temel hak ve özgürlüklerde düzenlenmiştir..
Sendika kurma,Aile korunması,Konut hakkı,Grev ve lokavt hakkı,Eğtim ve öğretim hakkı,Çalışma hakkı
Tanzimatla Yapılan Islahatlar: TİMHA....Tanzimat, İdare,Maliye,Hukuk,Askeriye
SALınan HA-ŞERat MEDRESEde KIYAFETini giyip,TEKKEde MAARİF bey ile MEDENİ İSLAMın LAİKLİK ile ters düştüğünü görüştü
Saltanatın kaldırılması, Halifeliğin kaldırılması Şerriye ve evkaf vekaletinin kaldırılması, Tevhid-i tedrisat kanunu, Medreselerin kapatılması, Kılık kıyafet kanunu, Tekke ve zaviyelerin kapatılması, Maarif teşkilatı kanunu, Türk medeni kanunu, Devletin dini islamdır maddesinin anayasadan çıkarılması, Laiklik ilkesinin kabulü.
Osmanlı Devletinin Donanmalarının Yakıldığı Yerler Sırası İle
İnebahtı
Çeşme
i
Navarin
i
S....inop
Güney Çephesinde İllerin Kurtuluş Sırası : MUA
Maraş
Urfa
Antep
Mısırda Kurulan Türk İslam Dev. TEMA
T olunoğulları
E yubiler
M emlükler
A kşitler
Denızcı Beylıkler..: CAM KıS
C andarogulalrı
A ydınogulalrı
M enteseogulları
K aresıogulları
S aruhanogulları
kutadgu Bİlig-yusuf has hacİB (İkisindede İ VE B HARFİ VAR)
A tabetül hakayık-A hmet yüknaki (ikiside A harfiyle başlıyo)
divan-I lügatit türk-kaşgarl-I mahmut (I harfi ikisindede var)
MEBA Balkan Savaşlarında kaybettiğimiz yerler:
Makedonya, Ege Adaları, Batı Trakya, Arnavutluk
BİD Milletvekilinin düşmesinde meclis kakarı gereken haller:
Bağdaşmazlık, istifa, devamsızlık
ilk özel matbaa (Sait E.-İbrahim M.): lale devri
ilk devlet matbaası (Matba-ı Amire) : III. Selim
ilk resmi gazete (Takvim-i Vekayi) :II. mahmut
ilk özel gazete ( Tercuman-ı Ahval): Tanzimat dönemi
Sevr antlaşmasındaki başlıklar ==SIKBoğazDOY
S ınırlar
I stanbul
K apitülasyonlar
BOĞAZ lar (komisyonu)
D uyunu umumiye (borçlar)
O rdunun terhisi
Y abancı okullar
Atatürk Döneminde Kurulan Siyasi PartilerCiToSc-umhuriyet halk partisi,
i
t-erakki perver cumhuriyet fırkası,
o
s-erbest cumhuriyet fırkası
LALE DEVRİ ISLAHATLARI
ÇİMMEÇK
Ç Çiçek aşısı (ilk)
İ İtfaiye örgütü (ilk)
M Mimari alanda (Avrupa mimarisi örnek alındı)
M Matbaa (ilk ÖZEL)
E Elçilikler açıldı (geçici)
Ç Çini imalatı
K Kağıt fabrikası kuruldu
l.MAHMUT
HKH
H endesehane
K apitülasyonlar (Fransaya verilen kapitülasyonlar sürekli hale getirildi)
H umbaracıocağı
osmanlı kuruluş dönemi savaşları
şifre:KMS SINAVI II
1.Koyunhisar savaşı:ilk osmanlı bizans savaşı.
2.Maltepe savaşı:palekanon savaşıda denilir.
3.Sazlıdere savaşı:haçlı yenilir edirne alınır.
4.Sırpsındığı savaşı:balkan kapıları türklere açılır.
5.I.Kosova savaşı:ilkkez top kullanılır.
6.Niğbolu savaşı:anadolu hisarı yaptırıldı.
7.Ankara savaşı:anadoluda siyasi birlık bozuldu.
8.Varna savaşı:2.murat tekrar tahta cıkar.
9.II.Kosova savaşı:balkanlar kesin olarak türk yurdu halina gelir.taarruz dönemi başlar.
İlk Türk Beylikleri
Sakın Maça Çıkma Dayak Atarlar(S, M, Ç ,D, A)
S:Saltulalar M:Mengücekler Ç:Çakabeyliği D anişentler A:Artuklar
Anadolu Beylikleri--------(GEMiCi HAKKO)
• G.germiyanoğulları
• E..Eretma devleti
• M..menteşeoğulları
• C..candaroğulları
• H..HAMİTOĞULLARI
• A..Aydınoğulları
• K..karamanoğuları
• K..karesi oğulları
• O..Osmanoğulları
Demokrat Partiyi Kuranlar: CAFeR
• Celal bayar
• Adnan menderes
• Fuat köprülü
• e
• Refik koraltan
Anadolu selçuklu devletine başkentlik yapan şehirler KİN
• KAYSERİ
• İZNİK
• NİĞDE
Osmanlıda Salyaneli (ÖZEL YÖNETİMLİ):= (MUHABBETTE CAY)
• M= MISIR
• H= HABEŞ
• B= BASRA
• B= BAGDAT
• T= TUNUS
• T= TARABLUSGARP
• C= CEZAYİR
• Y= YEMEN
Batı Cephesi Savaşları Sırası: BİR İKİ KaSaB
• I. İNÖNÜ
• II. İNÖNÜ,
• KÜTAHYA -ESK,
• SAKARYA,
• BÜYÜK TAARRUZ
*Atatürk'ün Kuruluşunda Rol Oynadığı Yayınlar AHİM
Anadolu Ajansı
Hakimiyet-i Milliye
İrade-i Milliye
Minber
1.Dünya Savaşında Kurulan Yeni Uluslar:PALYaÇoM
Polonya
Avusturya
Letonya Yogoslavya Çekoslovakya Macaristan
1 abate : azalmak
2 abolish : yürürlükten kaldırmak
3 accelerate : hızlandırmak
4 accomplish : başarmak
5 accountfor : hesabını vermek, açıklamak
6 achieve : başarmak
7 acquire : kazanmak
8 act : hareket etmek
9 act as : -lık yapmak, etme
10 act on behalf of : nin lehinde
11 activate : harekete geçirmek
12 activein/on : da aktif olmak
13 adapt : uyarlamak
14 adjust : uydurmak, ayarlamak
15 administer : yönetmek
16 admonish : uyarmak
17 adopt : evlat edinmek
18 advance : ilerlemek
19 advertise : ilan etmek
20 advise : öğüt vermek
21 advocate : desteklemek
22 add : eklemek
23 address : hitap etmek
24 aid : yardım etmek
25 align : düz bir yere koymak
26 allocate : pay etmek, bölüştürmek
27 allow : izin vermek
28 amend : düzeltmek, ıslah etmek
29 analyze : analiz etmek, çözümlemek
30 anticipate : tahmin etmek, sezinlemek
31 apply : başvurmak
32 appoint : tayin etmek
33 appraise : değer biçmek, değerlendirmek
34 approve : uygun bulmak, hoş karşılamak
35 arbitrate : hakem sıfatıyla karar vermek
36 arrange : düzenlemek
37 articulate : açıkça ifade etmek
38 ascertain : tahkik etmek, soruşturmak
39 assemble : monte etmek, kurmak
40 assert : ileri sürmek, iddia etmek
41 assess : değerbilmek
42 assign (was) : ayırmak, tahsis etmek
43 assimilate : benzetmek, özümlemek
44 assist : yardım etmek
45 assume : sanmak, üzerine almak
46 assure : temin etmek, söz vermek
47 attain : ulaşmak, erişmek
48 attend : devam etmek, gidip hazır bulunmak
49 audit : dinlemek, denetlemek
50 augment : artırmak, artmak
51 author : yazmak, yazarlık yapmak
52 automate : otomatikleştirmek
53 avoid : kaçınmak, çekinmek
54 backtrack : aynı yere geri dönmek
55 balance : dengede tutmak, karşılaştırmak
56 become : olmak, yakışmak
57 breakground : temel kazmak
58 brighten : şenlendirmek, aydınlatmak
59 bring : getirmek, neden olmak
60 bring out : ortaya çıkarmak, göstermek
61 budget : bütçe hazırlamak, planlamak
62 build : inşa etmek, kurmak
63 buy : satın almak
64 calculate : hesaplamak
65 calibrate : ince ayar yapmak
66 canvass : oy veya sipariş toplamak
67 catalogue : – in katoloğunu yapmak
68 chair : başkanlık etmek
69 challenge : meydan okumak
70 change : değiş(tir)mek, para bozdurmak
71 chart : tablosunu çıkarmak
72 check : önlemek, durdurmak, kontrol etm.
73 clarify : arıtmak, süzmek, açıklamak
74 classify : sınıflara ayırmak
75 clear : temizlemek, kurutmak
76 close : kapa(t)mak, sona erdirmek
77 coach : eğitmek, antrenman yaptırmak
78 co-author : ortaklaşa yazmak
79 co-develop : birlikte gelişmek
80 co-direct : birlikte yönetmek
81 collaborate : işbirliği yapm.forum.vatan.tc birlikte çalışmak
82 collect : toplamak, biriktirmek
83 co-manage : ortaklaşa yönetmek
84 command : emretmek, yönetmek
85 commend : emanet etmek, övmek
86 communicate : nakletmek, bildirmek, haberleşmk, iletişimk
87 compare : karşılaştırmak
88 compile : derlemek
89 complete : tamamlamak
90 compose : bestelemek
91 compute : hesap yapmak
92 computerize : bilgisayarla hesaplamak
93 conceive : tasarlamak, kurmak
94 conceptualize : kavramsallaştırmak
95 conciliate : gönlünü almak, yatıştırmak
96 condense : koyulaşmak
97 conduct : rehberlik etmek
98 confront : yüzleştirmek
99 conserve : korumak
100 consolidate : sağlamlaştırmak
101 construct : inşa etmek
102 consult : bakmak
103 contact : bağlantı kurmak
104 contract : kapmak (a tutulmak)
105 contribute : katkıda bulunmak
106 control : kontrol etmek
107 convert : dönüştürmek
108 convince : inandırmak, ikna
109 co-operate : işbirliği yapmak
110 co-ordinate : koordine etmek
111 correct : doğrulamak
112 correlate : karşılıkl ilişkisi olamak
113 correspond : uygun olmak, inkarş. bulmak
114 corroborate : doğrulamak
115 counsel : tavsiye etmek
116 create : yaratmak
117 critique : eleştiri yazısı
118 culminatein : en son noktaya erişmek
119 cultivate : yetiştirmek
120 dealwith : ile meşgul olmak
121 decide : karar vermek
122 decrease : azaltmak
123 defer : sonraya bırakmak
124 define : tanımlamak
125 delegate : yetki ile göndermek
126 deliver : teslim etmek
127 demand : talep
128 demonstrate : göstermek
129 deploy : açmak, yaymak
130 design : planını çizmek
131 detail : ayrıntılı olarak anlatmak
132 detect : ortaya çıkarmak
133 determine : kararlaştırmak
134 devastate : harap etmek
135 develop : geliştirmek
136 devise : tasarlamak, icat etmek
137 diagnose : teşhis etmek
138 direct : doğrulamak
139 discover : keşfetmek
140 discuss : tartışmak
141 disestablish : yerinden etmek
142 dispense : dağıtmak
143 display : göstermek
144 disprove : çürütmek
145 disregard own : aldırmamak, ihmal etmek
146 dissect : dikkatle incelemek
147 distribute : bölüştürmek
148 divert : dikkatini dağıtmak
149 document : belgelemek
150 double : katlamak
151 draft : taslağını çizmek
152 dramatize : drametikleştirmek
153 draw : resmini çizmek
154 drawattention : dikkat etmek
155 drive : araba sürmek
156 earn : kazanmak
157 edit : yayına hazırlamak
158 educate : eğitmek
159 effect : etkilemek
160 electrify : heyecanlandırmk
161 eliminate : elemek
162 embark on : -e başlamak, girişmek
163 embellish : süsleyerek güzelleştirmek
164 empathize : kendini başkasıyla özdeşleştirmek
165 employ : görevlendirmek
166 enable : imkan tanımak
167 enact : yasa çıkarmak
168 encourage : cesaretlendirmek
169 enforce : zorla kabul ettirmek
170 engineer : değişiklik yapmak
171 enhance : çoğaltmak
172 enlarge : genişletmek
173 enlist : askere almak
174 ensure : garantiye almak
175 entertain : eğlendirmek
176 equip : donatmak
177 establish : kurmak, tesis etmek
178 estimate : tahmin etmek
179 evaluate : değer biçmek
180 examine : incelemek
181 exceed : aşmak
182 execute : idam etmek
183 exercise : alıştırma yapmak
184 exhibit : göstermek
185 expand : genişlemek
186 experiment : deney yapmak
187 expiate : kefaret vermek
188 explain : açıklamak
189 express : ifade etmek
190 extract : seçip çıkarmak
191 fabricate : imal etmek
192 facilitate : kolaylaştırmak
193 familiarize : alıştırmak
194 fashion : biçimlendirmek
195 figure : biçim vermek
196 file : sıralamak
197 fill : doldurmak
198 filter : süzmek
199 finance : finanse etmek
200 find : bulmak
201 fix : düzenlemek
202 focus : bir noktaya toplamak
203 follow : izlemek
204 forecast : tahmin etmek
205 forge : devir dönmek
206 form : oluşturmak
207 formulate : formulleştirmek
208 forwardto : göndermek, sevk etmek
209 foster : beslemek
210 found : desteklemek
211 functionas : olarak işlev görmek
212 gain : kazanç elde etmek
213 gather : sonuç çıkarmak
214 generate : üretmek, oluşturmak
215 govern : yönetmek
216 graduate : mezun etmek
217 guide : klavuzluk etmek
218 handle : control altında tutmak
219 head : yönelmek
220 help : yardım etmek
221 hire : kiralamak
222 identify : tanımak
223 illustrate : örneklerle açıklamak
224 imagine : hayal etmek
225 implement : yerine getirmek
226 improve : geliştirmek
227 improvise : hemen söylemek
228 increase : çoğaltmak
229 index : sıralamak
230 indoctrinate : öğretmek
231 influence : etkilemek
232 inform : haberdar etmek
233 initiate : başlatmak
234 innovate : buluş yapmak
235 inspect : denetlemek
236 inspire : ilham vermek
237 install : yerleştirmek
238 instigate : kışkırtmak
239 instil : fikir aşılamak
240 institute : kurmak
241 instruct : bilgi vermek
242 instrument : çalgı çalmak
243 insure : garantilemek
244 integrate : bütünleşmek
245 interface : sınırlı olmak
246 interpret : yorum yapmak, tercümanlık yapmak
247 intervene : arada olmak
248 interview : röportaj yapmak
249 introduce : tanıştırmak
250 invent : icat etmek
251 inventory : sayım çizelgesi yapmak
252 invest : yatırım yapmak
253 investigate : soruşturmak
254 involve : içermek
255 judge : değerlendirmek
256 juggle : hile yapmak
257 justify : haklı çıkarmak
258 keep : korumak
259 kindle : tutuşturmak
260 launch : piyasaya sürmek, hızla atmak
261 lead : yönetmek
262 learn : öğrenmek
263 lecture : konferans vermek
264 legitimate : yasal olmak
265 leverage : etkilemek, kontrol etmek
266 liaison : bağlantı
267 lift : yükseltmek
268 listen : dinlemek
269 locate : yerini öğrenmek
270 log/document : kaydetmek deftere
271 maintain : sürdürmek
272 manage : başarmak
273 maneouvre : manevra yap(tır)mak
274 manipulate : elle işlemek, beceriyle kullanmak
275 map : haritasını çıkarmak
276 market : pazarlamak
277 master : e hakim olmak
278 measure : ölçmek
279 mediate : arabuluculuk etmek
280 meetwith : biriyle tanışmak
281 mentor : akıl hocası
282 minimize : azaltmak
283 model : modellik yapmak
284 modify : değiştirmek
285 monitor : kontrol etmek
286 motivate : motive temek, harekete geçirmek
287 navigate : yönlendirmek, gemi yolc. yapmak
288 negotiate : uzlaştırmak
289 nominate : tayin etmek
290 observe : dikkat etmek
291 obtain : içermek
292 offer : teklif temek
293 operate : ameliyat etmek, işletmek
294 optimize : iyimser olmak
295 orchestrate : uyarlamak
296 order : düzenlemek
297 organize : örgütlemek
298 originate : başlatmak
299 outmaneouvre : etkili hareket etmek
300 overcome : Üstesinden gelmek
301 oversee : göz kulak olmak
302 paint : boyamak
303 participate : katılmak
304 pass : geçmek
305 penetrate : in içine girmek
306 perceive : algılamak
307 perfect : mükemmelleştirmek
308 perform : rol oynamak, yapmak
309 permit : izin vermek
310 persuade : inandırmak
311 photograph : fotoğrafını çekmek
312 pilot : klavuzluk yapmk
313 pioneer : öncülük etmek
314 place : koymak, yerleştirmek
315 plan : planlamak
316 play : oynamak
317 playacentralrole : merkezi bir rol oynamak
318 playakeyrolein : anahtar bir rol oynamak
319 playanearlyrole : erken bir rol oynamak
320 position : yerleştirmek
321 predict : önceden bildirmek
322 prepare : hazırlamak
323 prescribe : tavsiye etmek
324 present : tanıtmak
325 preserve : devam ettirmek
326 preside : yönetmek
327 prevent : engellemek
328 print : yazdırmak
329 process : bilgisayarda denetlemek
330 procure : kazanmak
331 produce : Üretmek
332 profit : kar etmek
333 program : programlamak
334 project : yöneltmek
335 promote : terfi ettirmek
336 proofread : yanlışları düzeltmek
337 prophecy : kehanet
338 propose : önermek
339 prospect : araştırmak
340 protect : korumak
341 prove : kanıtlamak
342 provide : sağlamak
343 publicize : halka tanıtmak
344 publish : yayınlamak
345 purchase : satın almak
346 pursue : peşini bırakmamak
347 quadruple : dört katı olmak
348 question : soru sormak
349 quote : fiyat vermek
350 raise : doğmak, yükseltmek
351 ramrod : inat etmek
352 rank : sıralamak
353 realize : farkına varmak
354 reason : sebep olmak
355 receive : almak, kabul etmek
356 recognize : farkına varmak
357 recommend : tavsiye etmek
358 reconcile : barıştırmak
359 reconstruct : yeniden kurmak
360 record : kayıt yapmak
361 recruit : işe almak
362 rectify : iyileştirmek
363 redistribute : tekrar paylaşmak
364 reduce : zayıflamak, azaltmak
365 reenlist : yeniden askere almak, işe alma
366 re-evaluate : tekrar değerlendirmek
367 refer : atıfta bulunmak
368 refine : arıtmak
369 regulate : düzene sokmak
370 rehabilitate : ıslah etmek
371 rejuvenate : gençleştirmek
372 relate : ilişkilendirmek
373 relay : naklen yayınlamak
374 remove : silmek
375 render : ifa etmek
376 renegotiate : yeniden uzlaşmak
377 renounce : terk etmek, vazgeçmek
378 renovate : yenilemek
379 reorganize : yeniden organize etmek
381 replace : yer değiştirmek
382 report : rapor etmek, haber yazmak
383 represent : simgelemek, temsil etmek
384 request : gerektirmek
385 require : dilemek istemek
386 research : araştırmak
387 resolve : tekrar çözmek
388 respond : yanıtlamak
389 restore : yenilemek
390 restructure : yeniden tasarımlamak
391 retrieve : geri almak
392 revamp : yenilemek, değişiklik yapmak
393 review : eleştirmek
394 revise : gözden geçirmek
395 revitalize : güçlendirmek
396 revive : yeniden canlandırmak
397 revolve (about) : etrafında dönmek
398 rewrite : yeniden yazmak
399 risk : tehlikeye atlamak
400 salvage : mal kurtarmak
401 satisfy : memnun etmek
402 save : kurtarmak
403 save (money/time) : saklamak
404 schedule : saatini saptamak, listeye kaydetmek
405 score : skoru yazmak
406 screen : perdelemek, elemek
407 secure : güvenceye almak
408 select : seçmek
409 self-finance : kendi kendine finanse etmek
410 sense : hissetmek
411 separate : ayrı yaşamak
412 serve : hizmet vermek
413 service : bakımını sağlamak
414 setup : kurmak
415 sew : dikiş dikmek
416 shape : biçimlendirmek
417 share : paylaşmak
418 sharpen : kesinleştirmek
419 shift : değiştirmek
420 ship : göndermek
421 show : göstermek
422 sign : işaretlemek
423 simplify : kolaylaştırmak
424 sketch : tarif etmek
425 solace : avutmak
426 solidify : sağlamlaştırmak
427 solve : çözmek
428 sort : sınflamak
429 spark : kışkırtmak
430 speak : konuşmak
431 spearhead : öncü olmak
432 specify : açıkça belirtmek
433 stabilize : sağlamlaştırmak
434 staff : eleman sağlamak
435 start : başlamak
436 stimulate : harekete geçirmek
437 stop : durmak
438 straighten : düzeltmek
439 streamline : verimlilik düzeyini arttırmak
440 strengthen : güçlendirmek
441 structure : yapılandırmak
442 study : çalışmak, incelemek
443 substantiate : kanıtlamak
444 substitute : yerine geçmek
445 succeed : başarmak
446 suggest : önermek
447 summarize : özetlemek
448 supervise : denetlemek
449 supply : tedarik etmek
450 support : desteklemek
451 survey : incelemek, teftiş etmek
452 sustain : güçlendirmek
453 symbolize : sembolize etmek
454 synthesize : sentezle birleştirmek
455 systematize : sistemleştirmek
456 tabulate : çizelgelemek
457 takecharge of : sorumluluğunu üstlenmek
458 takethelead : liderliği ele geçirmek
459 talk : konuşmak
460 taskwith/to : görevlendirmek
461 teach : öğretmek
462 tend : eğilim göstermek
463 test : test etmek
464 tighten : sıkılaştırmak
465 time : zamanlamak
466 train : eğitmek
467 transcribe : uyarlamak
468 transfer : çevirmek
469 transform : dönüştürmek
470 translate : tercüme etmek
471 transmit : göndermek
472 travel : yolculuk etmek
473 treat : davranmak, elden geçirmek
474 triple : üç kat artmak
475 troubleshoot : sorunu bulup gidermek
476 tutor : özel öğretmen
477 type : daktilo kullanmak
478 uncover : meydana çıkarmak
479 understudy : dublörlük yapmak, yedek aktör
480 undertake : Üstlenmek
481 unify : birleştirmek
482 unit : birleşme
483 update : güncelleşmek
484 upgrade : yükselmek
485 use : kullanmak
486 utilize : kullanmak
487 validate : onaylamak
488 verbalize : açıklamak
489 verify : doğruluğunu kanıtlamak
490 vitalize : yeniden hayata döndürmek
491 volunteerto/for : gönüllü olmak
492 wade : geçmek
493 wash : yıkamak
494 weigh : tartılmak
495 win : kazanmak
496 withstand : karşı koymak
497 work : çalışmak
498 wring : bükmek, sıkıp suyunu çıkarmak
499 write : yazmak
500 yield : teslim olmak, ürün vermek
yds de cıkan 500 kelime bunlarmıs
Genel seçimden 30 ay
geçmedikçe ve genel seçime 1
yıl kala ara seçim yapılmaz
- TBMM üye tam sayısının % 5 i boşalırsa 90 gün içinde ara
seçim yapılır
- Bir ilin veya seçim çevresinin
TBMM de üyesinin kalmaması
halinde boşalmayı takip eden
90 günden sonraki ilk Pazar günü ara seçim yapılır
- YSK üyelerinin 6 sı yargıtay,
5 i danıştay tarafından seçilir
- YSK kararlarına karşı yargı
yolu kapalıdır
- Milletvekillerinin belli bir konuda ve 6 ayı aşmamak
üzere B.K nca verilecek geçici
görevi kabul etmeleri TBMM
karırına bağlıdır
- Yasama dokunulmazlığının
kaldırılmasına veya milletvekilliğinin düşmesine
karar verilen milletvekili
meclis kurulunun karar
verdiği tarihten başlayarak 7
gün içinde anaysa
mahkemesine başvurabilir - TBMM üye tamsayısının 3/5
(beşte üç) çoğunluğunun
kararı ile genel ve özel af
ilanına karar verir
- Milletlerarası anlaşmaları
bakanlar kurulu imzalar, TBMM kabülüne sunar, uygun
bulunursa C.B onaylar resmi
gazetede yayımlanır
- KHK lar R.G de yayınlandığı
gün TBMM onayına sunulur,
yayınlandığı gün yürürlüğe girer
- Silahlı kuvvetlerin yurt
savunmasına
hazırlanmasından TBMM ye
karşı B.K sorumludur
- TBMM nin toplantıya çağrılması:
- C.B ve meclis başkanı
doğrudan çağırır
- B.K cumhurbaşkanı yoluyla
çağırır
- TBMM üyelerinin 1/5 i meclis başkanı yoluyla çağırır
- İç tüzüğün yargısal denetimi
anayasa mahkemesi
tarafından yapılır
- Meclis iç tüzüğü onay için
anayasa makemesine gönderilmez; ama C.B nı
anayasa makemesine iç
tüzüğün iptali için dava
açabilir
- TBMM üye tam sayısının en
az 1/3 ü ile toplanır (184) - Toplantıya katılanların salt
çoğunluğu ile karar alır
- Karar yeter sayısı hiçbir
şekilde üye tam sayısının ¼
ünün 1 fazlasından (139) az
olamaz - TBMM kararı ile yüce divana
sevk edilen bakan,
bakanlıktan düşerken;
başbakan yüce divana
sevkedilirse hükümet düşer
- Meclis araştırması: B.K, siyasi parti grupları veya en az 20
milletvekili isteyebilir (genel
görüşmede de aynı şartlar
geçerli)
- Gensoru: hükümetin veya
bakanın siyasi sorumluluğuna yol açar,B.K nun veya bakanın
düşürülmesi üye tamsayısının
salt çoğunluğuyla olur. Yalnız
güvensizlik oyları sayılır
- Meclis soruşturması:
başbakan veya bakanların cezai surumlulukarının
araştırılmasını sağlar. TBMM
üye tamsayısının en az 1/10
unun önergesi ile istenebilir
- C.B nın görev süresi 5 yıldır
(2007 değişikliği) ve en fazla iki defa seçilebilr
- TBMM üyeleri içinden veya
dışından gösterilmesi için 20
milletvekilinin yazılı teklifi
gerekmektedir
- C.B seçimi görev süresinin dolmasından önceki 60 gün
içinde tamamlanır. C.B
makamının herhangibir
sebepten dolayı boşalması
halinde ise seçim, boşalmayı
takip eden 60 gün içinde tamamlanır - C.B anayasa değişikliklerini
halk oyuna sunabilir, kanun
değişikliklerini halk oyuna
sunamaz
- C.B kararnamesine yargı yolu
kapalıdır - Devlet denetleme kurulu
Cumhurbaşkanlığına bağlı
- Resmi gazeteyi başbakanlık
çıkartır
- Merkez bankası başkanını
bakanlar kurulu seçer - Bakanlar kurulu göreve
bakanlar kurulu listesi C.B
tarafından imzalandıktan
sonra başlar
- Başbakan milletvekili olmak
zorundadır - Herhengibir sebeple boşalan
bakanlığa en geç 15 gün içinde
atama yapılır
- Genel kurmay başkanı görev
ve yetkilerinden dolayı
başbakana karşı sorumludur - 2001 değişikliği ile milli
güvenlik kuruluna dahil
olanlar; adalet bakanı ve
başbakan yardımcıları
- Olağanüstü hal : C.B +
bakanlar kurulu ilan eder, resmi gazetde yayınlanır,
TBMM onaylar
- Olağanüstü hal ve
sıkıyönetim en çok 6 ay için
ilan edilir,TBMM her defasında
4 ayı geçmemek üzere uzatabilr
- KHK lar, sıkıyönetim ve
olağanüstü hal KHK ları,
kanunlar, tüzükler, ülke
çapında uygulanacak
yönetmelikler R.G de yayınlanmak zorundadır
- Sayıştay, HSYK ve YSK
yüksek mahkeme değildir
- Anayasa mahkemesi üyeleri
65 yaşını doldurunca emekliye
ayrılırlar - Siyasi partilerin mali
denetimlerini anayasa
mahkemesi yapar
- Anayasa mahkemesi:
kanunların, KHK ların, TBMM iç
tüzüğünün anayasaya şekil ve esas bakımından
uygunlluğunu denetler
- Anayasa değişikliklerini
sadece şekil bakımından
denetler
- Şekil bakımından denetleme C.B +TBMM üyelerinin 1/5 i
tarafından istenir
- Kaunun yayımlandığı
tarihten itibaren 10 gün
geçtikten sonra şekil
bozukluğuna dayalı iptal davası açılamaz
- Kanunların anayasaya
uygunluğunun yargısal
denetimi ilk kez 1961
anayasasında kabul edilmiş
- Uyuşmazlık mahkemesi başkanını anayasa mahkemesi
seçer
- Anayasa mahkemesine
doğrudan doğruya iptal
davası açma hakkı, iptali
istenen kanun , KHk veya iç tüzüğün R.G de
yayınlanmasından başlayarak
60 gündür
- Anayasa mahkemesi işin
kendisine gelişinden başlamak
üzere 5 ay içinde kararını verir ve açıklar
- Anayasa mahkemesinin işin
esasına girerek verdiği red
kararının R.G de
yayınlanmasından sonra 10 yıl
geçmedikçe aynı kanun hükmünün anayasaya
aykırışıüı iddiasıyla tekrar
başvuruda bulunamaz
- Anayasa mahkemesinin
denetimine tabi
olanlar:kanunlar, KHK lar, Anayasa değişiklikleri, Meclis
iç tüzüğü
- Tüzüklerin denetimini
danıştay yapar
- Sayıştay üyelerini ve
başkanını TBMM seçer - Danıştay üyelerinin 1/4 ünü
C.B , 3/ 4 ünü HSYK seçer
- HSYK başkanı adalet
bakanıdır
- Doğal üyesi adalet bakanı
müsteşarıdır - Hakim ve savcıların denetimi
adalet bakanlığının izni ile
adalet müfettişleri tarafından
yapılır - Bütçe tasarısı bakanlar
kurulu tarafından mali
yılbaşından 75 gün önce
TBMMye sunulru, TBMM bütçe
komisyonu 55 gün içinde
TBMM genel kuruluna sunar, mali yılbaşında kabul edilir, C.B
onaylar ve mali yılbaşında
yürürlüğe girer
- TBMM bütçe kanunu
tasarılarının genel kurulda
görüşülmesi sırasında gider arttırıcı veya gelirleri azaltıcı
öneride bulunamazlar
- Bakanlar kuruluna KHK ile
bütçede değişiklik yapma
yetkisi verilemez, mahali
idarelerin hesap ve işlemlerinin denetimi ve kesin hükme
bağlanması sayıştay
tarafından yapılır hükmü,
2005 yılında yapılan
değişklikle anayasaya
girmiştir - Yönetmelik; başbakanlık,
bakanlıklar, kamu tüzel
kişileri tarafından çıkarılır
- Kanun olmazsa tüzük ve
yönetmelik çıkartılamaz;
ancak tüzük olmazsa da yönetmelik çıkartılamaz
- Milli istihbarat teşkilat,
diyanet ileri başkanlığı ve
emniiyet genel müdürlüğü
gibi kurumlar doğrudan
başbakanlığa ve diğer bakanlıklara bağlı oldukları
için kamu tüzel kişilikleri
yoktur ve yönetmelik
çıkaramazlar
- Bir ilçenin komşu ile olan
sınırının yeniden düzenlenmesi veya bir ilin sınırının
değiştirilmesi içişleri
bakanlığının hazırlayacağı
ortak kararname ile yapılır
- Vali içişleri bakanının önerisi,
bakanlar kurulunun kararı ve C.B nın onayı ile atananistisnai
bir memurluktur
- Vali, ili yetki genişliği ilkesine
göre yönetir
- Valiler hakkında yapılacak
cezai soruşturmalarını yargıtay cumhuriyet
başsavcısı yürütür
- Kaymakam, içişleri bakanlığı
müdürler kurulunun önerisi
ve bakanın bu öneriyi
onaylaması sonucu içşleri bakanı, başbakan ve C.B nın
ortak kararnamesi ile atanır
- Bucakların kurulması
için, ,çişleri bakanının kararı,
C.B nın onayı gerekir
- Hem merkezi idarede hem de yerinden yönetim kuruluşları
içinde yer alan teşkilat validir
- Belediye ya içişleri bakanının
istemi ya da bakanlar kurulu
kararı ile kurulur
- İçişleri bakanlığı, valinin görüşüyle danıştaya
başvurarak belediye kurar
- Belediye başkanının
başkanlıktan düşmesi ile ilgili
son kararı danıştay verir
- YSk bir kimsenin belediye başkanlığına aday olup
olmayacağı konusundaki
itirazları inceler ve karara
bağlar
- Büyükşehir belediyesi
kanunla kurulurken, belediyeler müşterek
kararnameyle kurulurlar
- İl özel idaresi kendiliğinden
kurulur
- Yerinden yönetim
kuruluşları kamu tüzel kişiliğine sahiptir
- Merkezi yöenetim
kuruluşalrı ise devlet tüzel
kişileridir
- Memurlara ilişkin uyarma,
kınama cezaları 5 yıl sonra sicilinden silinir
- Aylıktan kesme, kademe
ilerlemesinin durdurulması ise
10 yıl sonra sicillerinden silinir
- Memurluktan çıkarma cezası
yüksek disiplin kurulu tarafından verilir
- Valinin sicil amiri olmadığı
kamu görevlisi belediya
başkanı
- Hazine müsteşarlığı
başbakanlığa bağlı - En yüksek dereceli devlet
memuru, başbakanlık
müsteşarı
TARİH KISA KODLAMALAR
1.İnönü bizim için MİLAT
oldu...Moskova ant, İstiklal marşı
kabulü,Londra konferansı
Afganistanla Dostluk ant,Teşkilatı
esasiye Balkan Antantı
Devletleri:TaYYaR (büyük harfler)
Türkiye,Yunanistan,Yugoslavya,
Romanya Vilayet-i Sitte : SEV
DEB...
Sivas ,Erzurum,Van,Di
yarbakır ,Elazığ,Bitlis Berlin
Antlaşmasıyla Bağımsız olan
ülkeler: SaKaR...Sırbist
an,Karadağ,Romanya Berlin
Anlaşmasıyla Rusya ya
verilenler :KAB
yani SAKAR KAB şeklinde kodlayın
Kars,Ardahan,Batum Lozan Ant da
Çözümlenemeyen Sorunlar:
HIRBO....Hatay Sorunu,Irak
Sınırı,Rum
Patrikhanesi,Boğazlar,Osmanlı
Borçları. Türklerin Kurduğu Zararlı
Cemiyetler :WİSTKoN
1 Meşrutiyet dönemi
Aydınları :ZAMAN..Ziya
paşa,Ahmet Mithat,Mustafa fazıl
paşa,Ali suavi,Namık kemal Dogu
Sınırımızın çizildiği antlaşmalar
sırasıyla aşama aşama olarak: Gazi
Mustafa Kemal in baş harfleri
GMK:...
GÜMRÜ,MOSKOVA VE KARS ANT.
1. Balkan Harbi : BüYüSeK...
Bulgaristan ,Yunanistan ,Sırp
Karadağ Osmanlı 2.Balkan
Harbi :ROKSY.
Romanya,Osmanlı,Karadağ,Sırp,Y
unan
=)Bulgaristan Misakı Milli
Maddeleri: KABSAR....
Kapitülasyon ,Araplar,Bogazlar,
Sınırlar,Azınlık Refarandum
Erzurum Kong. Katılan Doğu
İlleri:BEST-VAN...
Bitlis, Erzurum, Sivas, Trabzon,Van
Erzurum Kong Katılmayanlar:M
ED...
Mardin, Elazığ,Diyarbakır 1.dünya
savaşından sonra yapılan
Ateşkeslerin kronolajik
sıralaması :SeMaVeR....
Selanik antlaşması (bulgaristan)
Mondros (osmanlı)
Villa Queste(avusturya macaristan)
Rethendes
(almanya) Milli mücadele Yanlısı
Basın (HAYATİ ABİ VE VAKİT)...
Hakimiyet-i Milliye
Albayrak,Yenigün,Açıkgöz,Tasvir-
i efkari ,İstikbal ve İrade-i milliye
ve AA(anadolu ajansı) B
İkdam ,Vakit 1. dünya savaşı barış
antlaşmaları kronolojisi: SeNTeS
Versay(almanya) Senjermen
(avusturya) Nöyyi (bulgaristan)
Trianon (macaristan) Sevr(osmanlı)
Kullandıımız Takvimler:
12HACERİM )
12 (hayvanlı Türk takvimi) H
(hicri) a C (celali) e, R (rumi)i,M
(miladi) İlk Türk beylikleri:
SAÇDıM...
Saltulalar,
Artuklar ,Çakabeyliği,Danişentler
Mengücekler İran ile savaşlarımız;
KaFeSiN...
Kasrı Şirin, Ferhat paşa anl, Serav
anl, Nasuh paşa anl Atatürk'ün 1.
dünya savaşında savaştığı cepheler
SaÇaK....
Suriye,Çanakkale,Kafkas Atatürkün
savaştığı cepheler;CAKAS
Conk
bayırı,Anafartalar,Kireçtepe,A
rıburnu,
Sedülbahr
Osm Duraklama dönemi siyasi
ilişkileri :VARİL...
Venedik,Avusturya,Rusya,İran,L
ehistan Lozanda Atatürkün asla
taviz verilmemesi gereken
konular:KEM...
Kapitülasyonlar,Ermeni
sorunu,Misakı Milli sınırları..
haçlılarla yapılan savaşlar :SINAV
II....
S ırpsındığı,I. Kosova,N iğbolu,A-,V
arna,II.kosova Türklerin kullandığı
alfabeler sırasıyla:
GU SAKaL....g-göktürk
alfabesi,Uygur,Sogd,Arap,Kiril
,Latin,
not:Göktürk ve Uygur milli
alfabesidir... Nabucco projesine
ortak olan ülkeler:
TAMBAR DOĞAL GAZ BORU
HATTI PROJESİ.....T ÜRKİYE,A
VUSTURYA,M ACARİSTAN,B
ULGARİSTAN,A LMANYA,R
OMANYA Lozan antlaşması için
GARANTÖR devletler = FİJİ....
FRANSA,İNG,JAPON,İTALYA
kadınların sıyası hak sırası: B.M.V
B..eledıye,M..uhtar,V..ekil Birleşmiş
milletler Güvenlik Konseyinde
bulunan daimi üyeler FİRÇA.....
Fransa, İngiltere, Rusya ,Çin,ABD
Lozan da lehimize çözülen
meseleler:ASKİ....
Azınlık,Savaş
tazminatı,Kapitilasyonlar,İstanbulun
durumu Osmanlıda kapıkulu atlı
birlikler hepsi S harfiyle
başlıyor:.....
S-İPAHİLER,S-İLAHTARLAR,S-
OL ULEFECİ, S-AĞ ULAFESİ,S- AĞ
GARİPLER,S-OL GARPLEER
2.Mahnut dönemi askeri alanda
yapılan ıslahatlar:S-E-V- D-A-M
S ekbanı cedit,E şkinci ocağı,V
akayi Hayriye, Daruşurayı
askeriye,A sakiri muhammediye,M
ızıkayı hümayun II. Mahmut İdare
alanındaki yenilikler.PİSNEDİMM
P asaport uygulamasını
başlatmıştır.İ çişleri-dış işleri
Bakanlıkları açmıştır.S adrazamlığı
kaldırmıştır. N azırlıklar kuruldu.E
ncümen-i Danişme kuruldu.
(tercüme odaları.) D ivan
kaldırıldı.İ lk nüfus sayımı yapıldı.M
eclis-i ahkam-ı Adliye kuruldu. M
uhtarlıklar açıldı Euro kullanmayan
ülkeler: İDİ .....
İsveç,Danimarka, ingitere
DEMOKRAT PARTİYİ
KURANLAR:CAFeR....
Celal Bayar,Adnan menderes,Fuat
köprülü,e,Refik koraltan sosyal ve
ekonomik haklar :SAKlan ve GEÇ
ya da GEÇ ve SAKlan... AYRICA..
karıştırmayın;
konut hakkı.....sosyal ve ekonomik
hak
konut
dokunulmazlığı......temel hak ve
özgürlüklerde düzenlenmiştir..
Sendika kurma,Aile
korunması,Konut hakkı,Grev ve
lokavt hakkı,Eğtim ve öğretim
hakkı,Çalışma hakkı Tanzimatla
Yapılan Islahatlar: TİMHA....
Tanzimat,
İdare,Maliye,Hukuk,Askeriye
SALınan HA-ŞERat MEDRESEde
KIYAFETini giyip,TEKKEde
MAARİF bey ile MEDENİ İSLAMın
LAİKLİK ile ters düştüğünü görüştü
Saltanatın kaldırılması, Halifeliğin
kaldırılması Şerriye ve evkaf
vekaletinin kaldırılması, Tevhid-i
tedrisat kanunu, Medreselerin
kapatılması, Kılık kıyafet kanunu,
Tekke ve zaviyelerin kapatılması,
Maarif teşkilatı kanunu, Türk
medeni kanunu, Devletin dini
islamdır maddesinin anayasadan
çıkarılması, Laiklik ilkesinin kabulü.
Osmanlı devletinin donanmalarının
yakıldığı yerler sırası ile
İnebahtı
Çeşme
i
Navarin
i S....inop Güney çephesinde illerin
kurtuluş sırası
Maraş
Urfa , Antep Mısırda kurulan türk
islam dev.
T olunoğulları
E yubiler
M emlükler
A kşitler Denızcı beylıkler..
C andarogulalrı
A ydınogulalrı
M enteseogulları
K aresıogulları
S aruhanogulları Doğu Anadolu’daki
Volkanik Dağlar (E-ceyle M-ete H-
asandan K-estane K-açırdılar)
Erciyes
Melendiz
Hasan
Karacadağ
Karadağ -- kutadgu Bİlig-yusuf has
hacİB (İkisindede İ VE B HARFİ
VAR)
-- A tabetül hakayık-A hmet
yüknaki (ikiside A harfiyle başlıyo)
-- divan-I lügatit türk-kaşgarl- I
mahmut (I harfi ikisindede var)
Balkan Savaşlarında kaybettiğimiz
yerler: MEBA
Makedonya, Ege Adaları, Batı
Trakya, Arnavutluk BİD
Milletvekilinin düşmesinde meclis
kakarı gereken haller:
Bağdaşmazlık, istifa, devamsızlık --
ilk özel matbaa (Sait E.- İbrahim
M.): lale devri
-- ilk devlet matbaası (Matba-ı
Amire) : III. Selim
-- ilk resmi gazete (Takvim-i
Vekayi) :II. mahmut
-- ilk özel gazete ( Tercuman-ı
Ahval): Tanzimat dönemi
-- orhun kitabelerini Yoluğ tigin;
Bilge kağan, Tonyukuk ve Kültigin
adına dikmiştir.
-- Yola bi ton kül dökmüşler
(dikmişler) Sevr sntlaşmasındaki
başlıklar == SIKBoğazDOY
S ınırlar
I stanbul
K apitülasyonlar
BOĞAZ lar (komisyonu)
D uyunu umumiye (borçlar) O
rdunun terhisi
Y abancı okullar Atatürk
döneminde kurulan siyasi partiler
CiToS
c-umhuriyet halk partisi,
i
t-erakki perver cumhuriyet fırkası,
o
s-erbest cumhuriyet fırkası LALE
DEVRİ ISLAHATLAR ÇİMMEÇK
Ç Çiçek aşısı (ilk)
İ İtfaiye örgütü (ilk)
M Mimari alanda (Avrupa mimarisi
örnek alındı)
M Matbaa (ilk ÖZEL)
E Elçilikler açıldı (geçici)
Ç Çini imalatı
K Kağıt fabrikası kuruldu
l.MAHMUT
HKH
H endesehane
K apitülasyonlar (Fransaya verilen
kapitülasyonlar sürekli
hale getirildi)
H umbaracıocağı III. MUSTAFA
MuSTafa
MEsT
M Mühendishane-i Bahr-ı Hümayûn
Es Esham Senedi
sT sürat Topçuları l.ABDÜLHAMİT
GEMUCİ' den aklınıza gelsin...
GYMUCİ
G-Gemi yapımı
Y-Yeniçeri sayımı
M-Maliye ve saray giderleri
düzenlendi
U-Ulûfe alım-satımı yasaklandı
C-Cülûs bahşişi kaldırıldı
İ-İstihkam okulu açıldı lll.SELİM
Fransızca - YEMMİN
Fansızca - Devletin resmi yabancı
dili oldu ve okullarda okutulmaya
başlandı.
Y- Yerli malı kullanımına teşvik
E- Elçilikler sürekli hale getirildi
M- Mühendishane-i Berr-i
Hümayûn
M- Matbaa ( ilk DEVLET matbaası)
İ- İrad-ı Cedid
N- Nizam-ı Cedid
II.MAHMUT MEMUR - TABİP –
SSMMÖV
MEMUR
M- Müsadere kalktı
E - Eşkinci ocağı kuruldu
M- Maarif-i Adliye kuruldu
U- Ulûm-u Edebiye kuruldu R-
Resmi kıyafet (memura) zorunlu
kılındı
TABİP
T- Takvîm-i Vakay-i çıkarıldı
A- Asakir-i Mansûre-i
Muhammediye (yeniçerinin yerine)
B- Bakanlıklar (nazırlıklar) kuruldu
İ- İlk nüfus sayımı yapıldı
P- Posta teşkilatı kuruldu
SSMMÖV
S- Sened-i İttifak imzalandı
S- Sekban-ı Cedid kuruldu M-
Muhtarlıklar kuruldu
M- Memura maaş bağlandı
Ö- Öğrenci gönderildi yurtdışına
V- Valay-ı Ahkam-ı Adliye
kuruldu...
Osmanlıyı Bitiren Olaylar
mondros ve sevr osmanlının fiilen
mudanya hukuken
saltanatın kaldırılması resmen
*Sırayı değiştirmeden okuyun,
''Şehzade Süleyman, Selimiye
de...''
Çıraklık,kalfalık ve ustalık eserleri
mimar sinanın
İstanbullu Alemder peyami- Sabah
Aydede olmak için Ümİtlendi ))
*Milli mücadele karşıtı yayınlar....
İstanbul
Alemdar
Peyami-Sabah
Aydede
ümit *Atatürk'ün kuruluşunda rol
oynadığı yayınlar AHİM
Anadolu Ajansı
Hakimiyet-i Milliye
İrade-i Milliye
Minber
Anadolu Selçuklu Divan Çeşitleri:
VİPTA-Y-İN Y harfi joker
V ezaret divanı
İ şrafdivanı
P ervane divanı
T uğra divanı
A rz divanı İ stifa divanı
N iyabet-i Saltanat 1.dünya
savaşında kurulan yeni
uluslar:PALYaÇoM
Polonya
Avusturya
Letonya
Yogoslavya
Çekoslovakya Macaristan
MUSTAFA DENİZLİ SÜRATLİ
TOPÇULAR İÇin BORÇLANDI
MUSTAFA(III. MUSTAFA)
DENİZLİ::: MÜHENDİSHANE-İ
BAHRİ HUMAYUN
SÜRATLİ TOPÇU: SÜRAT TOPÇU
OCAĞI
İÇin BORÇLANDI: İÇ BORÇLANMA
HABER AL SAT
HAVZA GENELGESİ
AMASYA GENELGESİ
BALIKESİR KONGRESİ
ERZURUM KONGRESİ
R ALAŞEHİR KONGRESİ
L
SİVAS KONGRESİ
AMASYA GÖRÜŞMELERİ
TEMSİL HEYETİNİN ANKARA'YA
GELMESİ
BATI CEPHESİ SAVAŞLARI SIRASI:
BİR İKİ KaSaB
• I. İNÖNÜ
• II. İNÖNÜ,
• KÜTAHYA -ESK,
• SAKARYA,
• BÜYÜK TAARRUZ OSMANLIDA
SALYANELİ (ÖZEL YÖNETİMLİ):=
(MUHABBETTE CAY)
• M= MISIR
• H= HABEŞ
• B= BASRA
• B= BAGDAT
• T= TUNUS • T= TARABLUSGARP
• C= CEZAYİR
• Y= YEMEN II.Mahmuttan sonra
gelen padişahları
karıştırıyorsanız;yukardan
aşağı okuyun
• M –a- h- mut
• E-- z -a
• C-- i -m • i ---z -i
• T------t Anadolu selçuklu
devletine başkentlik yapan şehirler
KİN
• KAYSERİ
• İZNİK
• NİĞDE DEMOKRAT PARTİYİ
KURANLAR: CAFeR
• Celal bayar
• Adnan menderes
• Fuat köprülü
• e
• Refik koraltan ANADOLU
BEYLİKLERİ-------- (GEMiCi
HAKKO)
• G.germiyanoğulları
• E..Eretma devleti
• M..menteşeoğulları
• C..candaroğulları
• H..HAMİTOĞULLARI •
A..Aydınoğulları
• K..karamanoğuları
• K..karesi oğulları
• O..Osmanoğulları İlk Türk
beylikleri
Sakın Maça Çıkma Dayak Atarlar(S,
M, Ç ,D, A)
S:Saltulalar M:Mengücekler
Ç:Çakabeyliği D anişentler
A:Artuklar Osmanlı kuruluş dönemi
savaşları şifre:KMS SINAVI II
1.Koyunhisar savaşı:ilk osmanlı
bizans savaşı.
2.Maltepe savaşı:palekanon
savaşıda denilir.
3.Sazlıdere savaşı:haçlı yenilir
edirne alınır.
4.Sırpsındığı savaşı:balkan kapıları
türklere açılır.
5.I.Kosova savaşı:ilkkez top
kullanılır.
6.Niğbolu savaşı:anadolu hisarı
yaptırıldı.
7.Ankara savaşı:anadoluda siyasi
birlık bozuldu.
8.Varna savaşı:2.murat tekrar tahta
cıkar.
9.II.Kosova savaşı:balkanlar kesin
olarak türk yurdu halina
gelir.taarruz dönemi başlar.
ANAYASA
1. Türkiyenin ilk anyasal belgesi nedir?
1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu
2. Türkiye'nin en uzun süre yürürlükte kalan anayasası hangisidir?
1924 Anayasası
3. Çağdaş anlamda dünyanın ilk yazılı anayasası nedir?
1787 ABD anayasası
4. Yaygın kanaate göre, Osmanlı'da ilk anayasal belge nedir?
1808 Sened-i Ittifak
5. Türkiye'nin en katı anayasası hangisidir?
1982 Anayasası
6. Yönetmeliklerin nizamnamelere, nizamnamelerin kanunlara, kanunların da anayasaya uygun olması gerektiğini bildiren sisteme ne ad verilir?
Normlar Hiyerarşisi
7. 1982 Anayasasına göre, kanun yapma yetkisi kime aiddir?
Türkiye Büyük Millet Meclisi
8. TBMM seçimleri kaç yılda bir yenilenir?
5 yıl
9. Kanunlar cumhurbaşkanınca kaç gün içinde yayımlanır?
15 gün
10. Hangi kanunu cumhurbaşkanı veto edemez?
Bütçe Kanunu
11. Kanunlar nerede yayınlanır?
Resmi Gazete
12. 1982 Anayasasına göre, kanun teklif etmeye kim yetkilidir?
Bakanlar kurulu ve milletvekilleri
13. Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası antlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi durumunda ne yapılır?
Milletlerarası antlaşma hükümlerinin uygulanacağı ön görülmüştür.
14. TBMM tarafından verilen yetkiye dayanılarak hükümetçe çıkarılan düzenleyici işlemlere ne denir?
Olağan Kanun Hükmünde Kararnameler
15. 1982 Anayasasına göre nizamname (tüzük) çıkarma yetkisi kime aiddir?
Bakanlar Kurulu
16. Kanunların ve tüzüklerin uygulamanmasına ilişkin ayrıntıları gösteren düzenleyici işlemlere ne ad verilir?
Yönetmelik
17. 1839 Tanzimat Fermanı hangi padişah döneminde çıkarılmıştır?
Abdülmecid Sultan
18. Osmanlı'da halkın askerlik hizmeti yönünden eşitliği hangi belgeyle ortaya çıkarılmıştır?
1839 Tanzimat Fermanı
19. Tanzimat döneminde etkin olan mahkeme türü hangisidir?
Nizamiye Mahkemeleri
20. Gayrimüslimlerden alınan cizye vergisinin uygulanmayacağı taahhüdü hangi fermanda ortaya çıkmıştır?
1856 Islahat Fermanı
21. Türk tarihinin tek yumuşak yazılı anayasası hangisidir?
1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu
22. Devletin dini İslam'dır, hükmü ne zaman anayasadan çıkarılmıştır?
1928
23. Devletin vasıfları arasına laiklik ve ilkeler ne zaman eklenmiştir?
1937
24. Çok partili siyasi hayata ne zaman geçilmiştir?
1946)
25. 27 Mayıs 1960 darbesinden sonra siyasi iktidarın başına gelen kurul hangisidir?
Milli Birlik Komitesi
26. Kanun hükmünde kararnameler hangi dönemde kabul edilmiştir?
1971 - 1973 ara rejimi
27. Yasama yorumu hangi anayasada kabul edilmiştir?
1924 Anayasası
28. Kanunların anayasaya uygunluk denetimini gerçekleştirmek için kurulan mahkeme hangisidir?
Anayasa Mahkemesi
29. Kanunların anayasaya uygunluğunu denetlemek anlamına gelen anayasa yargısı hangi anayasayla getirilmiştir?
1961 Anayasası
31. 1982 Anayasasına göre, hangi hallerde temel hak ve hürriyetlerin kullanılması durdurulabilir?
Savaş, seferberlik, sıkıyönetim ve olağanüstü haller
32. 1982 Anayasasına göre anayasanın değiştirilmesi teklifi verebilmek için gereken sayı nedir?
Meclis üye tamsayısının 1/3'ü
33. 1982 Anayasasına göre, anayasa değişikliği getiren kanun cumhurbaşkanınca hangi halde tasdik edilebilir?
TBMM üye tamsayısının 2/3'ünün kabul etmesi
34. TBMM üyelerinin meclis çalışmalarındaki oy ve sözlerinden sorumlu tutulamamalarına ne denir?
Yasama sorumsuzluğu
35. TBMM her yıl hangi ayda kendiliğinden toplanır ve TBMM'nin çalıştığı bir döneme ne ad verilir?
Ekim ayı - Yasama yılı
36. TBMM'nin toplantı yetersayısı nedir?
TBMM üye tamsayısının (550) 1/3'üdür.
37. TBMM'nin karar yetersayısı nedir?
TBMM üye tamsayısının ¼'ünün 1 fazlasıdır.
38. Bakanlar Kurulu üyeleri kurula katılamadıkları zaman kime vekalet verebilir?
Diğer bir bakana
39. TBMM'nin çalışmasını düzenleyen ve maddi anlamda anayasa sayılan düzenleyici işleme ne ad verilir?
TBMM içtüzüğü
40. TBMM dışında çalışmalarını kendi yaptığı düzenleyici işlemlerle belirleyen kurum hangisidir?
Anayasa Mahkemesi
41. Bakanlar Kurulunu ve bakanları denetlemek yetkisi kime aiddir?
TBMM
42. 1982 Anayasasına göre, meclisin ara verme veya tatil sırasında olağanüstü toplantıya çağırılması yetkisi kime aiddir?
Cumhurbaşkanı ve Meclis Başkanı
43. Cumhurbaşkanı makamında bulunmadığı zaman bu makama kim vekalet eder?
Meclis Başkanı
44. Meclisin bilgi alma ve denetim yolları nelerdir?
1. Soru 2. Meclis araştırması 3. Meclis soruşturması 4. Genel görüşme 5. Gensoru
45. 1982 Anayasasına göre, siyasi partilere kimler üye olamaz?
1. Yüksek öğrenim öncesi öğrenciler 2. Yüksek yargı memurları 3. Devlet memurları 4. Askeri öğrenciler 5. TSK mensubları
46. Seçimlerin ve halkoylarının genel idaresi ve denetimi hangi kurumun yetkisindedir?
Yüksek Seçim Kurulu
47. Bir milletvekili cumhurbaşkanı olursa milletvekilliğinin durumu ne olur?
Milletvekilliği kendiliğinden sona erer.
48. 1982 Anayasasına göre, cumhurbaşkanını kim seçer?
TBMM
49. TBMM cumhurbaşkanını seçemezse ne olur?
TBMM seçimleri yeniler
50. Cumhurbaşkanlığı genel sekreterliğinin kuruluşu, teşkilat ve çalışma esasları, çalışan atama işlemleri hangi düzenleyici işlemle yapılır.
Cumhurbaşkanlığı kararnamesi
51. Türkiye Büyük Millet Meclisinin başkanlık divanı kimlerden oluşur?
- Meclis Başkanı - Başkanvekilleri - Katib üyeler - İdare amirleri
52. Cumhurbaşkanı seçilme yeterlilikleri nelerdir?
- Türkiye vatandaşı olmak - 40 yaşını doldurmuş olmak - Yüksek öğrenim yapmış olmak - Önceden cumhurbaşkanlığı yapmamış olmak - Milletvekili olabilme şartlarını haiz olmak
53. Milletvekili seçilebilme şartları nelerdir?
- Türkiye vatandaşı olmak - 25 yaşını doldurmuş olmak - İlköğretim mezunu olmak - Mahcur olmamak - Mükellef olduğu askerlik hizmetini yapmış olmak - Kamu hizmetinden yasaklı olmamak - Taksirli suçlar hariç bir yıldan çok hapis veya ağır hapis cezası almamış olmak - Yüz kızartıcı suç işlememiş olmak - Kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesad karıştırma, devlet sırlarını açığa vurma, terör eylemlerine katılma ve bu gibi eylemleri tahrik ve teşvik suçlarından biriyle hüküm giymiş olmamak
54. 1982 TC Anayasasına göre başbakanı atamak yetkisi kime aiddir?
Cumhurbaşkanı
55. Bir bakanın Yüce Divan sıfatı verilen Anayasa Mahkemesi'ne sevk edilmesi durumunda ne olur?
Bakanlığı düşer.
56. TBMM seçimlerinin ertelenmesi hangi halde mümkündür?
Savaş sebebiyle seçimler ertelenebilir.
57. Cumhurbaşkanının tek başına yapabiceği belirtilen işlemler dışındaki kararların başbakan ve ilgili bakanlarca imzalanması ilkesine ne ad verilir?
Karşı imza ilkesi
58. Cumhurbaşkanınca kabul edilen Bakanlar Kurulu TBMM'den güvenoyu alamazsa ne olur?
Bakanlar Kurulu işgüder hükümet halini alır. İşgüder hükümetin gündelik devlet işlerini yürütebileceği kabul edilir.
59. 1982 TC Anayasasına göre, cumhurbaşkanı TBMM seçimlerinin yenilenmesine hangi hallerde karar verebilir?
1) Bakanlar Kurulu'nun kuruluşta güvenoyu alamaması 2) 99. madde uyarınca Bakanlar Kurulu'nun güvensizlik oyuyla düşürülmesi
3) 111. maddeye göre Bakanlar Kurulu'nun vazife sırasında güvenoyu alamaması 4) Başbakanın istifa etmesi
5) Yeni seçilen TBMM'de başkanlık divanının kuruluşunun tamamlanması üzerine 45 gün içinde yeni Bakanlar Kurulu'nun kurulamaması hallerinde Cumhurbaşkanı TBMM Başkanına danışarak seçimlerin yenilenmesine karar verebilir.
60. Gensoru teklifi verebilmek için en az kaç milletvekilinin imzası gerekir?
20 milletvekilinin imzası gerekir.
61. Yargıtay başkanını seçme yetkisi kimdedir?
Yargıtay Genel Kurulu
62. Anayasa Mahkemesi kararlarının anayasada sayılan özellikleri nelerdir?
- Kesin hüküm sayılır. - Temyize gidilemez. - İbtal kararları gerekçesi yazılmadan açıklanamaz. - İbtal kararıyla yeni bir uygulamaya yol açacak şekilde hüküm kurulamaz.
- Kararlar Resmi Gazete'de yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. Anayasa Mahkemesi yürürlük tarihini 1 (bir) yılı geçmemek üzere ayrıca kararlaştırılabilir.
- İbtal kararları geriye yürümez. Yani açık veya zımni şekilde mülga edilen kanunlar, ilga eden kanunun Anayasa Mahkemesi'nce ibtaliyle tekrar yürürlüğe giremez.
- Anayasa Mahkemesi kararları kanun gücündedir.
63. Hangi düzenleyici işlemlere karşı Anayasa Mahkemesi'nde ibtal davası açılabilir?
- Kanun
- Kanun Hükmünde Kararname
- TBMM içtüzüğü
64. Hangi işlemler yargı denetimi dışında tutulmuştur?
– Yüksek Askeri Şura kararları – Cumhurbaşkanının tek başına yaptığı işlemler. – Sıkıyönetim komutanının kararları – Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu kararları
– Memura verilen uyarma ve kınama cezaları
65. Cumhurbaşkanının seçilebilmesi için kaç kişinin kabul oyu vermesi gerekir?
Cumhurbaşkanının ilk turda seçilebilmesi için 367 milletvekilinin kabul oyu gereki
66.Para basılmasına kim karar verir?
TBMM
67. Başbakanın Yüce Divan'a sevki halinde hükümetin durumu ne olur?
Hükümet kendiliğinden düşer.
68. Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimlerinden önce hangi bakanların çekilmesi gerekir?
– Adalet Bakanı – İçişleri Bakanı – Ulaştırma Bakanı
69. Bakanlar Kurulu milli emniyetin sağlanmasından kime karşı sorumludur?
TBMM'ye karşı
70. Genel Kurmay Başkanı nasıl atanır?
Genel Kurmay Başkanı, Bakanlar Kurulunun teklifi üzerine cumhurbaşkanınca atanır.
71. Cumhurbaşkanı katılamadığı zamanlar Milli Güvenlik Kurulu kimin başkanlığında toplanır?
Başbakan
72. Olağanüstü hal ilan etme yetkisi kime verilmiştir?
Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kuruluna
73. Cumhurbaşkanı hangi yargı mercilerine atamalarda bulunabilir?
– Anayasa Mahkemesi – Danıştay – Yargıtay – Askeri Yargıtay – Askeri Yüksek İdare Mahkemesi – Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu
74. 1982 TC Anayasasına göre, devletin iktisadi ve sosyal vazifelerinin sınırı nedir?
Mali kaynakların yeterliliği
75. 1982 TC Anayasasına göre, seçim kanunlarında hangi ilkeler göz önüne alınmalıdır?
– Temsilde adalet – İdarede istikrar
76. 1982 TC Anayasasına göre, siyasi partiye üye olabilmek için kaç yaşını doldurmuş olmak gereklidir?
18 yaş
77. Yüksek öğretim elemanlarının siyasi partide vazife olmaları ne şekilde olabilir?
Bu elemanlar ancak siyasi fırkanın merkez organlarında çalışabilirler.
78. İdari mahkemelerce verilen ve kanunun başka bir idari yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceleme mercii neresi kabul edilir?
Danıştay
79. Adli, idari ve askeri yargı mercileri arasındaki vazife ve hüküm uyuşmazlıklarını çözümleyen merci neresidir?
Uyuşmazlık Mahkemesi
80. Hakimler ve Savcılar Kurulunun başkanı kimdir?
Adalet Bakanı
81. Hangi kanunun anayasaya aykırılığının ileri sürülemeyeceği öngörülmüştür?
İnkılab kanunları
82. 1982 TC Anayasasına göre inkılap kanunları nelerdir?
1. 430 sayılı Tevhidi Tedrisad Kanunu
2. 671 sayılı Şapka İktisası Kanunu
3. 677 sayılı Tekke ve Zaviyelerle Türbelerin Seddine ve Türbedarlıklar ile bir takım ünvanların men ve ilgasına dair kanun
4. 473 sayılı kanunun 110. maddesi ile evlenme akdinin evlendirme memuru önünde yapılacağına dair hüküm.
5. 1288 sayılı Beynelmilel Erkamının Kabulü Hakkında Kanun
6. 1353 sayılı Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanun
7. 2590 sayılı efendi, bey, paşa gibi lakab ve ünvanların kaldırılmasına dair kanun
8. 2596 sayılı Bazı Kisvelerin Giyilemeyeceğine Dair Kanun
83. Süreli veya süresiz yayın çıkarmak için nereden izin alınmalıdır?
Süreli veya süresiz yayın önceden izin almaksızın ve mali teminat yatırmaksızın çıkarılabilir.
84. 1982 TC Anayasasının başlangıç kısmının anayasal değeri nedir?
176. maddeye göre başlangıç kısmı anayasaya dahildir.
85. Madde kenar başlıklarının hükmü nedir?
Anayasaya dahil değildir.
86. Cumhurbaşkanı seçilirken meclisin toplantı yetersayısı nedir?
Üye tamsayısının en az üçte biri ile meclis toplanır.
87. Bakanlar Kurulu adına, sözlü veya yazılı olarak cevaplandırılmak üzere başbakan veya bakanlardan bilgi istemeye ne denir?
Soru
88.İlk devrede cumhurbaşkanı seçilebilmesi için kaç oy gerekir?
367
89. 1982 TC Anayasasına göre fakülte dekanları kim tarafından seçilir?
YÖK
90. Temel hak ve özgürlüklerin vatandaş olmayanlar için sınırlanma şartları nasıl öngörülmüştür?
Milletlerarası hukuka uygun olarak kanunla sınırlanması öngörülmüştür.
91. Anyasaya aykırılığın diğer mahkemelerde ileri sürülüp Anayasa Mahkemesine gelebilmesi için hangi şartlar öngörülmüştür?
- Aykırılık iddiasının bir mahkemede ileri sürülmesi - Aykırılık iddiasının görülmekte olan bir davada ileri sürülmesi.
- Aykırılık iddiasının davada uygulanacak düzenleme hakkında olması - Aykırılık iddiasının mahkemece ciddi görülmesi veya doğrudan doğruya mahkemenin aykırılık kanısına varması
92. Anayasa Mahkemesi, anayasaya aykırılık iddiasının diğer mahkemelerde ileri sürülmesi ile önüne gelen işi beş ay içinde çözmezse davaya bakan mahkeme kararını neye göre verir?
1982 TC Anayasasının 152/3. maddesine göre davaya bakan mahkeme düzenlemenin anayasaya aykırılığı kanısında olsa da mevcud düzenlemeyi uygular.
93. Anayasa mahkemesinde doğrudan doğruya ibtal davası açabilmek için esas olarak kaç gün tanınmıştır?
60 gün
94. Kanunların şekil bakımından anayasaya aykırılığı iddiasında bulunabilmek için kaç gün öngörülmüştür?
10 gün
95. Anayasa değişikliklerinde denetimin sınırı nedir?
Teklif ve oylama çoğunluğuna ve ivedilikle görüşülememe şartına uyulup uyulmadığı hususu ile sınırlı bir denetim söz konusudur.
96. Kanun hükmünde kararnamelerin şekil bakımından denetimi kaç gün içinde ibtal davasına konu edilebilir?
60 gün
97. Anayasa mahkemesinde, anayasa değişikliklerinde ibtale ve siyasi parti davalarında kapatmaya karar verilebilmesi için kaç kişinin kabul oyu gerekir?
7 (3/5 çoğunluk)
98. Anayasa mahkemesinin çalışma esasları ve üyeleri arasındaki işbölümü nasıl düzenlenir?
Anayasa mahkemesi içtüzüğü ile.
99. Vergi ve benzeri mali yükler hakkında Danıştay ile Sayıştay kararları arasında uyuşmazlık çıkarsa nasıl bir çözüme gidilir?
Danıştay kararının üstün tutulacağı söylenmiştir.
100.Milli Güvenlik Konseyi döneminde çıkarılmış bir kanunun anayasaya aykırı olduğu kanısına varılırsa hangi yol izlenebilir?
Bu kanunu uygulayacak mahkeme aracılığıyla Anayasa Mahkemesine başvurulabilir.
Üniversite rektörleri kim tarafından atanır? Cevap:cumhurbaşkanı
Anayasa mahkemesi başkanı kaç yıl görev yapar? Cevap:4 yıl
Bakanlar kurulu kararlarına karşı açılacak iptal davalarına neresi bakar ? Danıştay
Danıştay üyeleri kimler tarafından seçilir? Cevap: 3/4'ü HSYK tarafından, 1/4'ü Cumhurbaşkanı tarafından seçilir.
Milletvekilinin düşürülmesine karşı açılan iptal davalarına hangi mahkeme bakar? Anayasa mahkemesi
Anayasa mahkemesi kimleri yüce divan sıfatıyla yargılar?
*Cumhurbaşkanını
* Başbakan ve diğer bakanları
* Yargıtay, danıştay, askeri yargıtay ve askeri yüksek idare mahkemesi başkan ve üyelerini, başsavcılarını
* Cumhuriyet başsavcı vekilini
* HSYK ve Sayıştay başkan ve üyelerini
Yüce divanın kararları kesindir.
Parlamenter Sistem Özellikleri?
Devlet başkanını meclis seçer. (Son düzenlemeyle Türkiye'de Cumhurbaşkanını halk seçer. Parlementer sistemden farkımız budur.)
*Devlet başkanı siyasi değildir. Yani hiçbir partiyle bağlantısı yoktur.
*Yumuşak bir kuvvetler ayrılığı vardır.
* Türkiye bir parlementer sistem örneğidir.
Meşruti Monarşi Nedir?
Meşruti monarşi, meclis ve bir krallığın bulunduğu yönetim şeklidir.
İngiltere, Belçika, Japonya gibi devletler örnek gösterilebilir. Bu devletlerde krallık artık önemini yitirmekle beraber temsili bir özellik kazanmıştır.
Mutlak Monarşi Nedir? Mutlak monarşi, sadece bir kişinin yönettiği devlet rejimidir.
Oligarşik Devlet Nedir? Bir sınıfın yönettiği devletlerdir.
HABİTAT hangi uluslararası kuruma bağlıdır? Birleşmiş Milletler'e bağlıdır.
Teokratik Devlet Nedir? Teokratik Devlet, dini olarak bir kişi yada zümre tarafından yönetilen devlettir.
Cumhurbaşkanı vefat ederse yenisi seçilene kadar yerine kim vekalet eder? TBMM başkanı
Yargı denetime tabi olmayan durumlar nelerdir?
Yargı denetime tabi olmayan durumlar:
* Cumhurbaşkanının tek başına yapmış olduğu işlemler. (Ör: Anayasa mahkemesi üyelerini seçmesi)
* HSYK kararları
* Yüksek askeri şura (YAŞ) kararları
* Memurlara verilen uyarı ve kınama cezaları
Devlet güvenlik mahkemeleri ne zaman kaldırılmıştır? 2004 yılında
Parti kapatma davalarında anayasa mahkemesinde kaç oy aranır? Nitelikli çoğunluk yani 3/5'inin oyu aranır. (7 oy)
Anayasa değişikliklerinin şekil bakımından iptali için de 3/5'inin oyu gerekir. Anayasa mahkemesi, diğer tüm kararlarını salt çoğunluk ile alır.
Anayasa mahkemesi kaç üyeden oluşur?
11 asil, 4 yedek üyeden oluşur.
* Üyelerin tamamını Cumhurbaşkanı seçer.
* Başkan ve başkanvekilini kendi aralarında yapacakları gizli oylama ile seçerler. (4 yıllık)
İtiraz(defi) yolu nedir?
(Kanun ve KHK'ların anayasaya uygunluk denetim yollarından birisidir.)
Davaya bakan hakime taraflardan biri kanun yada KHK'yı anayasaya aykırı bulursa ve bu iddia ciddi görülürse dava durdurulur.
- Anayasa mahkemesine itiraz edilir.
- Anayasa mahkemesi 5 ay içinde karar verir. (Bu süre içinde karar vermezse dava mevcut kanun, KHK'ya göre davayı sonuçlandırır.)
Anayasa mahkemesi aykırılık iddasını reddederse, kararın resmi gazetede yayınlanmasından itibaren 10 yıl içinde tekrar başvuru yapılamaz.
Kanunların, KHK'ların ve Meclis iç tüzüğünün esas yönünden iptali
Kanunların, KHK'ların ve Meclis iç tüzüğünün esas yönünden iptali:
Resmi gazetede yayınlandıktan sonra en geç 60 gün içinde yapılır.
* Anayasa mahkemesi tarafından bakılır.
İptal davası açabilecekler:
* Cumhurbaşkanı
* TBMM'nin 1/5'i
* Ana muhalefet partisi
* İktidar partisi
Anayasa değişiklikleri sadece şekil (biçim) yönüyle incelenir.
Olağanüstü hal, sıkıyönetim ve savaş döneminde çıkarılan KHK'ler için şekil ve esas bakımından Anayasa mahkemesine iptal davası açılamaz.
KHK ve Meclis iç tüzüğünün şekil yönünden iptali başvurusu en geç kaç gün içinde yapılabilir?
Resmi gazetede yayınlandıktan sonra en geç 60 gün içinde, Anayasa mahkemesine yapılır.
İptal istemi yapabilecekler:
* Cumhurbaşkanı
* TBMM'nin 1/5'i
* Ana muhalefet partisi
* İktidar partisi
Bakanlar kurulunun yaptığı işlemleri kim denetler? TBMM
Cumhurbaşkanı seçilmek için ne kadar oy almak gerekir?
Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur.
2. Basamak:İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılır. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy almış bulunan iki aday katılır ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur.
Cumhurbaşkanlığı seçimi kaç gün içinde tamamlanmak zorundadır? Cumhurbaşkanı seçimi, Cumhurbaşkanının görev süresinin dolmasından önceki 60 gün içinde; makamın herhangi bir sebeple boşalması halinde ise boşalmayı takip eden 60 gün içinde tamamlanır.
Meclis dışından bakan atanabilir mi?
Evet atanabilir.
* Milletvekili seçilme yeterliliklerini taşımak zorundadır.
* Örneğin Kemal Derviş, Ecevit döneminde 2001 krizini çözmek için Amerika'dan çağırılıp bakan yapılmıştır.
(Başbakan milletvekili olmak zorundadır.)
Cumhurbaşkanının görev süresi kaç yıldır? 5 yıl
TBMM yapacağı tüm işlemlerde en az kaç milletvekili ile toplanır? 184 Milletvekili (1/3)
Türkiye Cumhuriyeti'nde yürütme organları hangileridir? Cumhurbaşkanı ve Bakanlar kurulu
Yürütmenin, yapılan işlemlerden sorumlu tarafı hangisidir? Bakanlar kurulu
Bir yasama döneminde sonuçlandırılamayan kanun tasarısı ve teklifleri için ne söylenebilir? Hükümsüz olurlar.
İlmi içtihat nedir? Bir hukuki meselenin çözümü hakkında hukuk bilginlerinin ortaya koydukları düşüncelere ilmi içtihat denir
Hangi hukuk alanında, yazılı hukuk kuralı olmasa bile geleneklere göre karar verilmez? Borçlar hukuku
Genelkurmay başkanı kime karşı sorumludur? Başbakan
Kaymakam idari olarak hangi kurumun temsilcisidir? Hükümetin temsilcisidir.
Sıkıyönetim her defasında en fazla kaç ay uzatılabilir?
4 ay
* Sıkıyönetim ilanı Cumhurbaşkanlığı başkanlığında toplanan bakanlar kurulu tarafından yapılır.
* En fazla 6 ay süre ile ilan edilebilir.
* Gerekiyorsa uzatma en fazla 4 ay olarak TBMM tarafından yapılır.
Cumhurbaşkanı sadece hangi suçtan yargılanabilir?
Vatana ihanet suçlaması ile yargılanabilir.
* TBMM üye tam sayısının en az 1/3'ünün teklifi ve en az 3/4'ünün vereceği karar ile yüce divana sevkedilir.
* Yüce divan sıfatıyla anayasa mahkemesi yargılar.
NOT: (19.03.2008)
Abdullah Gül hakkında da AKP'nin kapatma davasında suç iddaları bulunmaktadır. Bunlar fiili olarak cumhurbaşkanlığı öncesinde işlendiği idda edildiği için geçerli olabilirler. Yani kısacası Cumhurbaşkanı daha önceki dönemde işlediği bir suçtan yargılanabilir.
Başbakan ve bakanların siyasi sorumlulukları TBMM tarafından nasıl denetlenir?
Gensoru ile denetlenir.
* Siysal sorumluluk = Görevleri ilgili sorumluluklarıdır.
Bir seçim döneminde en fazla kaç tane ara seçim yapılabilir? Sadece 1 ara seçim yapýlabilir.
21, 24, 61 ve 82 anayasalarında ortak olarak geçerliliği olan en önemli hüküm hangisidir? Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.
Köy nasıl kurulur? İçişleri bakanlığı kararıyla kurulur.
Belediye başkanlığı seçimleri kaç yılda bir yapılır? 5 yılda bir yapılır.
Cumhurbaşkanının meclis dışından aday gösterilebilmesi için kaç vekilin yazılı teklifi gerekir? 20 milletvekilinin yazılı teklifi gerekir.
Bir kimse en fazla kaç kez cumhurbaşkanı seçilebilir? 2 kez seçilebilir.
Meclis başkanı oylaması nasıl yapılır?
Gizli oylama ile yapılır.
* TBMM üyeleri içinden seçilir.
* Bir seçim döneminde 2 kere meclis başkanı seçilir.
Meclis başkanlığı seçimi:
1. tur: TBMM 2/3'ünün oyu
2. tur: TBMM 2/3'ünün oyu
3. tur: TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğu
4. tur: 3. turda en fazla oy alan iki kişi aday olarak kalır. En fazla oy alan seçilir.
TBMM başkanlık divanı kimlerden oluşur?
Meclis başkanlık divanı üyeleri:
* Meclis başkanı
* Başkan vekilleri
* Katip üyeler
* İdare amirleri
* Meclis başkanlık divanı seçimi bir seçim döneminde 2 kere yapılır.
TBMM her yıl hangi tarihte kendiliğinden toplanır?
1 Ekim
*Yüksek seçim kurulu üyelerini kim seçer?cevabını sor
Yargıtay ve Danıştay üyeleri arasından seçilir.
* Başkan ve başkanvekilini bu üyeler kendi aralarında gizli oy ile seçerler.
Cumhurbaşkanlığı seçim tutanaklarını kim kabul eder? Yüksek seçim kurulu
Seçim bölgelerini kim belirler? Yüksek Seçim Kurulu belirler.
Hangi hallerde ara seçime gitmek zorunludur?
* Boşalan TBMM üyeliklerinin sayısı, üye tam sayısının %5'ini buluyorsa, 3 ay içinde ara seçim yapılır.
* Bir ilin yada bir seçim çevresinin TBMM'de temsilcili kalmaması haline, boşalmayı takip eden 90 günün sonundaki ilk pazar gününde ara seçim yapılır.
TBMM seçimleri kaç yılda bir yapılır? 4 yıl
Milletvekili seçilebilmek için en az eğitim durumu ne olmalıdır? İlkokul mezunu olmak
Milletvekili seçilebilmek için en az kaç yaşını doldurmak gerekir? 25
82 Anayasasının değiştirelemeyecek hükümleri nelerdir?
İlk 3 maddesi değiştirelemz. Bunların değiştirelemeyeceği 4. maddede yazmaktadır.
1. Madde (Devletin şekli):
Türkiye devleti bir cumhuriyettir.
2. Madde (Cumhuriyetin Nitelikleri):
Türkiye cumhuriyeti, toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir.
3. Madde (Devletin bütünlüğü, resmi dili, bayrağı, milli marşı ve başkenti):
Türküye cumhuriyeti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür.
Dili Türkçedir.
Bayrağı, şekli kanunda belirtilen beyaz ay yıldızlı, al bayraktır.
Milli marşı, İstiklal Marşı'dır.
Başkenti, Ankara'dır.
Savaş sebebiyle seçimler ne kadar süre ertelenebilir? 1 yıl ertelenebilir
Birleşmiş Milletler eğitim, bilim ve kültür örgütünün kısaltması hangisidir? UNESCO
Anayasa mahkemesi üyelerini kim seçer? Cumhurbaşkanı seçer.
NATO'nun merkezi nerededir? Brüksel
Cumhurbaşkanı yurtdışındayken yerine kim vekillik eder? TBMM başkanı
Yönetmeliklerin iptaline hangi üst mahkeme bakar? Danıştay
Seçim kanunlarını hangi kurum hazırlar? Sadece TBMM kanun koyar
Siyasi partilerin kapatılma davalarını kim açar? Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı
Governörler kurulu hangi kurumun en yüksek yetkili organıdır? IMF (Uluslararası para fonu)
MGK'ya kim başkanlık eder? Cumhurbaşkanı başkanlık eder.
* Cumhurbaşkanının katılmadığı zamanlarda başbakan başkanlık eder.
Serbest Piyasa Kurulu üyelerini kim atar? Bakanlar Kurulu
Kimler kanun teklif etmeye yetkilidir? Bakanlar kurulu ve milletvekilleri kanun teklif edebilir.
Türkiye NATO'ya hangi yıl üye olmuştur?** 1952 de üye olmuştur
MGK gündemini kim belirler? Cumhurbaşkanı
Devlet denetleme kurulu hangi kuruma bağlıdır? Cumhurbaşkanı
Laiklik ilkesi ilk defa anayasamıza hangi tarihte girmiştir? 1924 anayasasına 1937 yılında yapılan değişiklikle ilk defa laiklik ilkesi ve diğer Atatürk ilkeleri anayasaya girmiştir.
Başbakan yüce divana sevkedilirse ne olur? Hükümet düşer.
Anayasa değişikliği kabul oranı en az kaç kişiyle yapılır? TBMM üye tam sayısının en az 3/5'i ile yapılır.
Bir bakan yüce divana sevkedilirse ne olur? Bakanlığı düşer
Türkiye'de çok partili hayata ne zaman geçilmiştir? 1946
Devlet memurlarının kendi kurumları ile ilgili davalarına hangi mahkeme bakar? İdare mahkemesi
Meclis soruşturması için en az kaç milletvekilinin imzasına ihtiyaç vardır? En az 55 Milletvekili (1/10)
Gensoru verilmesi için en az kaç milletvekilinin imzası gerekir?
En az 20 milletvekili gerekir.
* Yada mecliste grubu bulunan bir parti verebilir.
* Parti grubu oluşturmak için en az 20 milletvekiline ihtiyaç vardır.
Hangi kurumlar devlet denetleme kurulumu tarafından denetlenmez? Yargı ve askeri kurumlar denetlenemezler.
Tüzük ve kanunların nasıl uygulanacağını belirtmek için ne kullanılır? Yönetmelik
Ara seçim yapılabilmesi için genel seçimler üzerinden en az kaç ay geçmiş olmalıdır?
En az 30 ay geçmiş olmalıdır.
Ayrıca genel seçimlere 1 yıldan fazla bir süre kalmış olmalıdır.
Kanunları somutlaştırmak için bakanlar kurulu ne çıkarır? Tüzük çıkarır.
Tüzükler kanunların uygulanış biçimlerini içererek somutlaştırır.
* Tüzükleri sadece bakanlar kurulu çıkarır.
* Tüzükleri Danıştay denetler.
KHK resmi gazetede yayınlandıktan kaç gün sonra yürürlülüğe girer?
Resmi gazetede yayınlandıktan sonra hemen yürürlülüğe girer.
* Derhal meclise gelip, görüşülüp kabul edilir yada reddedirlir. (Ama o anda yürürlülüktedir.)
Bir kanun tasarısını mecliste ilgili komisyon kaç gün içinde inceleyip meclis başkanına gönderir?
45 gün içinde kanun tasarısı/teklifi incelenip onaylanır yada veto edilebilir.
* Onaylanan tasarı/teklif meclis başkanına gönderilir.
* Meclis başkanı da hemen genel kurula görüşmek için sunar.
Genel olarak bir yasanın oluşum aşamaları şu şekildedir:
1.Kanun tasarısı/teklifi yapılır.
2. Meclis başkanına sunulur.
3. Meclis başkanı ilgili komisyona sunar.
4. Komisyon 45 gün içinde onaylar yada veto eder.
5. Komisyon onaylarsa tekrar meclis başkanına sunar.
6. Meclis başkanı komisyondan gelen tasarıyı derhal görüşmek çin genel kurula sunar.
7. Genel kurulda kabul edilmezse 1 yıl içinde tekrar görüşülemez.
8. Genel kurulda kabul edilirse Cumhurbaşkanına sunulur.
9. Cumhurbaşkanı 15 gün içinde onaylayabilir, veto edebilir, anayasa mahkemesine anayasaya aykırılık varsa başvurabilir.
10. Veto edilirse 2. kez gönderildiğinde veto edemez. (Değişiklik yapılan bölümler yine veto edilebilir. Aynen gönderilen bölümler veto edilemez)
11. Onaylarsa resmi gazetede yayınlanır ve 45 gün sonra (özel bir tarih belirtilmemişse) kanun yürürlülüğe girer.
Bir kanunu Bakanlar kurulu önerirse ne isim alır? Yasa tasarısı
Bir kanunu milletvekili önerirse ne isim alır? Yasa teklifi
TBMM'nin tatile girmesine kim karar verir? TBMM genel kurulu karar verir.
Bir yasayı meclis kabul etmezse tekrar genel kurula en erken ne zaman gelebilir? En erken 1 yıl sonra gelebilir.
Anayasa değişikliği teklifi en az kaç kişiyle yapılır? TBMM üye tam sayısının 1/3'ü ile yapılabilir.
TBMM toplantı yeter sayısı kaçtır?
TBMM üye tam sayısının 1/3'ü yani 184 milletvekilidir.
* Karar yeter sayısı salt çoğunluktur. Ama salt çoğunluk TBMM üye tam sayısının 1/4+1'inden az olamaz.
Ülke ani saldırıya uğrarsa TSK'nın kullanımına kim karar verebilir?
Cumhurbaşkanı acil durumlarda ve TBMM tatildeyken gerekiyorsa silahlı kuvvetlerin kullanımına karar verebilir.
* Normal şartlarda TBMM karar verir.
KHK çıkarma yetkisini bakanlar kuruluna neresi verir? TBMM
Türkiye Birleşmiş Milletlere ne zaman üye olmuştur?
1945 yılında üye olmuştur.
* Kurucu üyedir.
Türkiye'de AB uyum yasaları sürecinde hangi mahkeme kurulmuştur? Aile mahkemesi
Genel ve özel affı neresi çıkarabilir? TBMM
Yabancı ülkelere temsilci göndermek kimin görevidir? Cumhurbaşkanı
Savaş ilanına neresi karar verir? TBMM
Seçmen kütüğüne kayıtlı olmayan birisi oy kullanabilir mi? Kullanamaz
Partinin temelli kapatılmasına neden olan milletvekillerine ne olur? Milletvekilliği düşer.
Milletvekili, 1 ay içinde 5 kez çalışmalara özürsüz bir şekilde katılmazsa yaptırımı ne olur Milletvekilliği düşer.
İlçede dirlik ve düzenden sorumlu kişi kimdir? Kaymakam
Belirli bir süre yürürlükte olan yazılı ve yazısız hukuk kurallarına ne denir? Pozitif hukuk
KHK çıkarma yetkisi nereye aittir? Bakanlar kurulu
Devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasından kim sorumludur? Cumhurbaşkanı
Milletvekillerinin yasama sorumsuzluğu nedir? Milletvekillerinin meclisteki çalışmalarını, düşünce ve sözlerini meclis dışında da açığa vurmaktan sorumlu tutulamamalarıdır.
Bir mahkumun sürekli hastalık, sakatlık gibi nedenlerle affedilmesine hangisi karar verebilir? Cumhurbaşkanı
İdari mahkemelerce verilen kararların nihai inceleme yeri neresidir? Danıştay
Milletvekillerin dokunulmazlıklarının kaldırılması itirazlarını neresi inceler? Anayasa mahkemesi
Anayasa mahkemesi başkanını kim seçer? Anayasa mahkemesi üyeleri kendi aralarında yapacakları oylama ile seçer.
Türkiye IMF'ye ne zaman üye olmuştur? 1947
Siyasi partilerin kapatılma davalarına hangi mahkeme bakar? Anayasa mahkemesi
TSK'yı Irak'a gönderme yetkisini hükümete neresi vermiştir?
TBMM
* Silahlı kuvvetlerimizin ülke dışına gönderme yetkisi TBMM tarfından hükümete verilir.
Bireyi sağ doğmak şartıyla, ana rahmine düştüğü andan itibaren hak sahibi kabul eden özel hukuk? Medeni hukuktur.
Devlet denetleme kurulu hangi teşkilata bağlıdır? Cumhurbaşkanlığı
Yeni kurulan bakanlar kurulunun göreve başlaması hangisi ile gerçekleşir? Cumhurbaşkanının hükümet listesini onaylaması ile gerçekleşir.
Genel seçimlerden önce hangi bakanlıklar görevlerinden çekilir? Adalet, ulaştırma, içişleri
Herhangi bir kuralın koymuş olduğu emir ve yasaklara uymama durumunda karşılaşılacak tepki nedir? Müeyyide (yaptırım)
TBMM adına genel ve katma bütçeli idarelerin mali denetimini neresi yapar? Sayıştay
İnsan haklarında ilk uluslararası hukuk aracı olarak bilinen çalışmayı yapan örgüt hangisidir? Birleşmiş Milletler
Olağanüstü hal en fazla kaç ay süre ile ilan edilebilir? 6 ay
Atatürk milliyetçiliği deyimi hangi anayasamızda kullanılmıştır? 1982 anayasasında kullanılmıştır.
Mali yükümlülükler konusunda sayıştayla hangi mahkemenin itilafında sayıştay dikkate alınmaz? Danıştay
Türkiye, insan hakları evrensel beyannamesini ne zaman imzalamıştır? 1948
İcra yetkisinin tamamen başbakan ve bakanlar kurulunda olduğu hükümet sistemi hangisidir? Parlementer sistem
Teamülen yada geleneksel anayasa olarak bilinen anayasa hangisidir? Yazısız anayasa
Bir kişi milletvekili olabilimek için en az kaç yaşını doldurmuş olmalıdır? 25
Devlet denetleme kurulu başkan ve üyelerini kim seçer? Cumhurbaşkanı
TBMM'de başbakan ve bakanların cezai sorumlulukları nasıl denetlenir? Meclis soruşturması
Siyasi partilerin kapatılması ile ilgili davaya hangi mahkeme bakar? Anayasa Mahkemesi
Cumhurbaşkanlığı makamı boşalması halinde yenisi seçilene kadar yerine kim vekillik eder?*** Meclis başkanı
Bakanlar kurulu, bütçe tasarısını mali yılbaşından en az kaç gün önce TBMM'ye sunmak zorundadır? 75 gün
Meclis iç tüzüğünü neresi denetler? Anayasa mahkemesi
Büyükşehir Belediyeleri nasıl kurulur? Büyükşehir Belediyeleri KHK (Kanun hükmünde kararname) ile kurulur.
Belediyeler nasıl kurulur? Belediyeler müşterek kararname ile kurulur.
Avrupa insan hakları mahkemesine başvurmak için ön şart nedir? İç hukuk yolları tamamen tüketilmelidir
Milletvekillerinin dokunulmazlığını kim kaldırabilir? TBMM
1982 anayasasına göre boşalan bir bakanlığa en geç kaç gün içinde atama yapılır? 1982 anayasasına göre boşalan bir bakanlığa en geç 15 gün içinde atama yapılır.
Tüzükler tarih belirtilmediği takdirde resmi gazete yayınlandıktan kaç gün sonra yürürlülüğe girer? Tüzükler tarih belirtilmediği takdirde resmi gazete yayınlandıktan 45 gün sonra yürürlülüğe girer.
Türkiye'nin AB'ye ilk başvurduğu tarih? 1959 yılında şimdi adı AB olan AET'ye ilk ortaklık başvurusu yapılmıştır.
DGM ne zaman kuruldu ve kaldırıldıi? DGM yani Devlet Güvenlik Mahkemesi, 61 anayasasında yapılan 1973 değişikliğiyle kuruldu. 2004 yılında kaldırıldı.
Yargıtay üyelerini kim seçer? HSYK
Bakanlar kuruluna KHK çıkarma yetkisi ne zaman verildi?
Bakanlar kuruluna KHK çıkarma yetkisi 73 yılı değişikliği ile verildi. 61 anayasasıyla güçlendiliren yasamaya karşı yürütme bir nebze güçlendirildi. 82 anayasasında daha da güçlü bir yürütme görüyoruz.
Türkiye'de 2 Meclisli yönetim ne zaman olmuştur? 61 anayasasıyla birlikte 2 meclisli yönetim başlamıştır. 82 anayasasıyla birlikte kaldırılmıştır.TBMM ile birlikte eski siyasetçiler ve önemli kişilerin bulunduğu Cumhuriyet Senatosu vardı.
İlk kez özerk kuruluşlar ne zaman oluşturuldu?
61 anayasasında oluşturuldu. Üniversiteler ve TRT'ye özerklik verildi.
* 71 muhtırasından sonra TRT'nin özerkliği kaldırıldı. Üniversiterin özerkliği azaltıldı.
Olağanüstü hal her defasında en fazla kaç ay uzatılabilir?
4 ay
* Sıkıyönetim ilanı Cumhurbaşkanlığı başkanlığında toplanan bakanlar kurulu tarafından yapılır.
* En fazla 6 ay süre ile ilan edilebilir.
* Gerekiyorsa uzatma en fazla 4 ay olarak TBMM tarafından yapılır.
Başlangıç hükümleri ilk kez hangi anayasada yer aldı?
Başlangıç hükümleri ilk kez 61 anayasasında yer almıştır.
Temel hak ve özgürlüklerin en detaylı ele alındığı anayasa?
Temel hak ve özgürlüklerin en detaylı bir şekilde ele alındığı anayasa, 61 anayasasıdır.
* Sosyal devlet ilkesi, Hukuk devleti ilkesi, Demokratik devlet ilkesi ilk kez anayasaya girmiştir.
* Dernek kurma hakkı, sendika hakkı toplu sözleşme hakkı ve grev hakkı ilk defa verilmiştir.
Diyanet işleri başkanlığı ne zaman kuruldu? Diyanet işleri başkanlığı 61 anayasası ile birlikte kurulmuştur.
İlk kez parlamenter sisteme geçtiğimiz anayasa hangisidir? 1961 anayasasıdır.
Anayasa mahkemesi kanunları hangi yönüyle inceler? Anayasa mahkemesi kanunları şekil ve esas bakımından yani iki yönüyle de inceleyebilir.
Milletvekillerinin seçim tutanaklarını kim kabul eder? Yüksek seçim kurulu
İdari ve vergi mahkemelerinin verdiği hükümlerin son inceleme yeri neresidir? Danıştay
Anayasa mahkemesi ne zaman kuruldu? Anayasa mahkemesi, 61 anayasasıyla birlikte kuruldu.
TBMM'de karar yeter sayısı kaçtır? Toplantı yeter sayısının salt çoğunluğu [TBMM üye tam sayısının 1/4 +1'inden az olamaz (139)]
Çoğulcu demokrasi nedir? Çoğulcu demokrasi, sadece seçilen parti değil azınlıklar ve sivil toplum örgütleri de söz sahibidir. 61 anayasasıyla birlikte çoğulcu demokrasi anlayışı Türk hayatına girmiştir.
1960 ihtilali? 1960 ihtilali, sadece demokrat partiye karşı yapılmıştır. Dolayısıyla sadece demokrat parti kapatılmış ve maliye bakanı, dışişleri bakanı ve başbakan idam edilmiştir. Muhalefet partisi konumundaki CHP yeni anayasa yapımına bile katılabilmiştir.
Üniter devlet nedir? Üniter devlette ülke tümüyle tek elden yönetilir. Yasalar tüm bölgelerde uygulanır. Herhangi bir bölgeye özel bir hak verilmez. Türkiye üniter bir devlettir.
Kanunların yürürlülüğe girmesi için en son hangi işlem yapılmalıdır? Resmi gazetede yayımlanması. (Özel bir tarih belirtilmemişse, 45 gün sonra yürürlülüğe girer.)
Federal devlet nedir?
Günümüzde en tipik federal sistemle yönetilen devletler: ABD, Rusya, Kanada, Almanya'dır. Federal devlette ülke eyalet gibi birimlere ayrılır, her bölge kendi içinde özerk bir yapı oluşturur dışarıda devlete bağlıdır. Eyaletler kendi yasalarını çıkarıp uygulayabilir.
Karma hükümet sistemi hangi anasayamızda uygulanmıştır? Karma hükümet sistemi 24 anayasasıyla uygulanmıştır. 61 anayasasıyla gerçek anlamda parlementer sisteme geçilmiştir.
Çoğunlukçu demokrasi anlayışı nedir?
Çoğunlukçu demokrasi mutlak dmeokrasidir. Azınlık ve sivil toplumlar gözetilmeksizin çoğunluk olarak seçilen partinin istediği olur. 1924 anayasası ile Türkiye'de çoğunlukçu demoktasi benimsenmiştir. 61 anayasasında verilen aşırı özgürlükler bunun bir ters etkisi sonucu bir tepki hareketi olarak ortaya çıkmıştır. 82 anayasasında da bu tepki biraz hafifletilmiştir.
Mecliste siyasi parti kurmak için kaç milletvekili gerekir? 20 milletvekili
Devletin dini islamdır maddesi ne zaman çıkarıldı?
Devletin dini islamdır maddesi, 21 anayasasına 23 değişikliği ile girmiştir.
24 anayasasından 28 değişikliği ile çıkarılmıştır. Bu bir laikleşme adımı olarak değerlendirilir.
Devlet başkanının doğrudan doğruya halk tarafından seçildiği sistem hangisidir? Başkanlık sistemi
Ankara ne zaman başkent oldu? Ankara, 13 Ekim 1923 yılında başkent olmuştur.
Sosyal devlet ilkesi ilk defa hangi anayasamızda yer almıştır? 1961 Anayasası
Türkiye'nin ilk sert anayasası hangisidir?
Türkiye'nin ilk sert anayasası, 1924 anayasasıdır.
(Türkiye devleti bir cumhuriyettir. Bu maddenin değiştirilmesi dahi teklif edilemez.)
Kapitalist devlet nedir? Kapitalist devlette üretim araçları şahıslara aittir. Parasal konumda güçlü olan birey daha üstün ayrıcalıklarra sahip olabilir.
Sosyalist devlet nedir? Sosyalist devlette üretim araçları devlete aittir. Sınıfsal bir ayrılık yoktur.
AB ülkelerinde dönem başkanlığı ne kadar sürer? 6 ay
Yargı kurumlarının esaslarını ne belirler? Yargı kurumlarının esaslarını, Yargılama (usül) hukuku belirler
Vergi hukuku davalarının üst mahkemesi? Vergi hukuku davalarının üst mahkemesi, danıştay'dır.
2. Meşrutiyetin ilanında hangi grup etkili olmuştur?
2. Meşrutiyetin ilanında İttihat ve Terraki Fıkrası etkili olmuştur. 2. Meşrutiyetle birlikte etkisiz olan osmanlıcılık düşüncesi yerine Türkçülük akımı benimsenmiştir.
1. Meşrutiyet'in ilanında hangi grup aktif olmuştur?
Jöntürkler yani Genç Osmanlılar etkin bir tol üstlenmişlerdir.
1. Meşrutiyetin ilanında Osmanlıcılık düşüncesi etkili olmuştur.
Milletvekilliği ile bağdaşmayan eylemlerde ısrar eden vekile ne olur? Milletvekilliği düşer.
Türklerin ilk anayasası nedir? Türklerin ilk anayasası, osmanlı döneminde 1876 yılında 1. meşrutiyet ile ilan edilmiş Kanun-i Esasi'dir.
1877-78 Osmanlı-Rus harbinde (93 harbi) mebusan meclisinde aşırı muhalefet yapılması nedeniyle 2. Abdülhamid tarafından Mebusan meclisi kapatılmıştır. Fakat kanun-i esasi 1922 yılına kadar yürürlülükte kalmıştır. 1921 anayasası çerçeve anayasa olması nedeniyle kanun-i esasi ile birlikte 1 yıl gibi bir süre kullanılmak zorunda kalınmıştır
Osmanlıda batılı devletlerin baskısıyla yapılmış en büyük yenilik nedir? Osmanlıda batılı devletlerin baskısıyla yapılmış en büyük yenilik, Islahat fermanıdır.
Olağanüstü hal durumunu hangisi uzatabilir? TBMM
Osmanlıda ilk kez padişah nerede kanun üstünlüğünü kabul etti?
Tanzimat Fermanı ile padişah ilk kez kanun üstünlüğünü kabul etti. Ayrıca tanzimat fermanı tek taraflı olarak padişahın kendi isteğiyle ilan edilmiş olmasıyla da ayrı bir özellik taşır.
Olağanüstü hal ilan yetkisi kime aittir? Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kuruluna aittir.
Osmanlıda ilk demokratikleşme adımı nedir? Osmanlıda ilk demokratikleşme adımı, Sened-i ittifaktır.
Türkiye ile Fransa arasındaki ilişkiyi hangi hukuk ele alır? Türkiye ile Fransa arasındaki ilişkiyi, yani devletler arasındaki ilişkiyi devletler hukuku ele alır.
Bir Türk ile bir Fransız arasındaki ilişkiyi hangi hukuk ele alır? Bir Türk ile bir Fransız arasındaki ilişkiyi, yani kişiler arasındaki ilişkiyi özel hukuk ele alır.
Mevzu hukuk nedir? * Sadece yazılı kurallardır.
Bütçe kanunu hangi tarihte yürürlülüğe girer? 1 ocak
Pozitif hukuk nedir? Yürürlükte olan yazılı, yazısız tüm kurallara pozitif hukuk denir.
İlk anayasal belge nedir? İlk anayasal belge, sened-i ittifaktır.
2. Mahmut ile ayanlar arasında hazırlanmıştır.
Ayanları kontrol altına alarak, merkezi yönetimi güçlendirmiştir.
Meclis Hükümeti Sistemi
Meclis Hükümeti Sistemi:
* Bir devlet başkanı yada başbakanlık makamı yoktur.
* Kuvvetleri birliği ilkesi benimsenmiştir.
* En tipik örneği İsviçre'dir. Türkiye 1921 anayasası geçerli olduğu 1921-23 yılları arasında meclis hükümeti sistemini kullanmıştır. 1923 yılında yapılan değişiklikle Türkiye Cumhuriyet sistemine geçmiştir.
Başkanlık Sistemi Özellikleri
Başkanlık Sistemi:
* Sert bir kuvvetler ayrılığı vardır. Yasama yürütmeyi görevinden alamaz yada yürütme yasanın işine karışamaz.
* Devlet başkanını halk seçer. (Türkiye'nin başkanlık sistemi ile ortak özelliği budur.)
* Devlet başkanı bir parti mensubudur. Yani siyasidir.
* En tipik örneği ABD'dir.
Parlamenter Sistem Özellikleri?
Parlamenter sistem:
*Devlet başkanını meclis seçer. (Son düzenlemeyle Türkiye'de Cumhurbaşkanını halk seçer. Parlementer sistemden farkımız budur.)
*Devlet başkanı siyasi değildir. Yani hiçbir partiyle bağlantısı yoktur.
*Yumuşak bir kuvvetler ayrılığı vardır.
* Türkiye bir parlementer sistem örneğidir.
Meşruti Monarşi Nedir? Meşruti monarşi, meclis ve bir krallığın bulunduğu yönetim şeklidir.
İngiltere, Belçika, Japonya gibi devletler örnek gösterilebilir.
Bu devletlerde krallık artık önemini yitirmekle beraber temsili bir özellik kazanmıştır.
Mutlak Monarşi Nedir? Sadece bir kişinin yönettiği devlet rejimidir.
Oligarşik Devlet Nedir? Bir sınıfın yönettiği devletlerdir.
HABİTAT hangi uluslararası kuruma bağlıdır? Birleşmiş Milletler'e bağlıdır.
Teokratik Devlet Nedir? Teokratik Devlet, dini olarak bir kişi yada zümre tarafından yönetilen devlettir...
ÖZET BİLGİLER TARİH
KAÇIRMAYINIZ
. Türk devletinin tümüne yönelik
yapılabilecek bir işgalin İLK
belirtisi MONDROS ATEŞKES
ANTLAŞMASI’ ında ortaya
çıkmıştır.
2. Mondros Ateşkes Antlaşmasıyla
Osmanlı Devleti İlk defa fiilen
ORTADAN kalkmıştır.
3. Yurdun işgal edilmesine karşı
Osmanlı devletinin kayıtsız kalması
karşısında Türk Milletinin İLK
tepkisi DİRENİŞ CEMİYETLERİ
kurmak olmuştur.
4. İtilaf Devletlerinin İLK işgal
ettiği yer MUSUL olmuştur.
5. İLK defa İzmir ve çevresinin
Yunanistan a verilmesi PARİS
KONFERANSINDA kararlaştırıldı.
(18Ocak1919)
6. İlk kez ülkeye karşı saldırılara
karşı koyma kararı İZMİR
MÜDAFA-İ HUKUK Kongresinde
kabul edilmiştir.
7. Kuva-yı Milliye Hareketi İLK
defa YUNAN İŞGALİ ne karşı
kuruldu.
8. Manda ve Himaye fikri İLK defa
PARİS BARIŞ KONFERANSINDAN
SONRA İtilaf Devletleri tarafından
ortaya atıldı.
9. İşgallere karşı İLK tepki
PROTESTO ve MİTİNGLER yoluyla
oldu.
10. Batı da İLK cephe AYVALIK ta
açılmıştır.
11. İşgallere karşı kurulan İLK
Cemiyet TRAKYA PAŞAELİ
CEMİYETİ dir.
12. Batı daki Cemiyetler İLK defa
BALIKESİR KONGRESİNDE
birleştirilmiştir.
13. İLK defa Milli Mücadelenin
HAKLILIĞI uluslar arası bir heyet
tarafından hazırlanan AMİRAL
BRİSTOL RAPORU ile ortaya
çıkmıştır.
14. İşgallere karşı İLK direniş
Güney Cephesinde FRANSIZLARA
karşı olmuştur.
15. Vatanın kurtulması konusunda
ortak bir çalışma yapılacağı İLK
defa AMASYA GENELGESİNDE
belirlenmiştir.
16. Milli Mücadele nin
GEREKÇESİ,YÖNTEMİ ve AMACI
İLK defa AMASYA GENELGE sinde
açılanmıştır.
17. Türk Milletine Milli
Hakimiyetini eline alması amacıyla
İLK defa AMASYA GENELGESİ nde
çağrıda bulunulmuştur.
18. Devlet rejiminin değişeceğinin
İLK belirtisi AMASYA
GENELGESİNDE ortaya atılmıştır.
19. Havza ve Amasya da
yayınlanan Tamimlere halkın
gösterdiği İLK olumlu tepki
PROTESTO VE MİTİNGLERDİR.
20. Osmanlı devletinin Türk
Milletine olan sorumluluklarını
yerine getirmediği İLK defa
AMASYA GENELGESİNDE
kamuoyuna duyurulmuştur.
21. AMASYA GENELGESİ
M.Kemal’in yayınladığı İLK ihtilal
bildirisidir.
22. M.Kemal’in başkanlığını yaptığı
İlk SİYASİ kuruluş TEMSİL HEYETİ
dir.
23. İLK defa hakimiyetin kayıtsız
şartsız gerçekleştirileceğine
ERZURUM KONGRESİ ‘nde karar
verildi.
24. İLK defa Kuva-yı Milliye
deyimini DOĞU ANADOLU
MÜDAFAİ HUKUK CEMİYETİ
kullanmıştır.
25. Misak-ı Milli düşüncesinin
ortaya atıldığı İLK SİYASİ teşekkül
SİVAS KONGRESİ dir.
26. Kurulacak yeni devletin
temelleri İLK defa ERZURUM
KONGRESİNDE atılmıştır.
27. Milli Mücadele sırasında
Hakimiyetin kayıtsız şartsız
gerçekleştirilmesine İlk defa
ERZURM KONGRESİNDE karar
verildi.
28. İLK defa hükümet kurma fikri
ERZURUM KONGRESİ nde ortaya
atılmıştır.
29. İLK bölgesel Temsil Heyeti
ERZURUM KONGRESİ nde
oluşturuldu.
30. İLK defa MİLLİ bir temsil
Heyetinin kurulmasına SİVAS
KONGRESİ nde gerçekleşmiştir.
31. Milli örgütlenmenin bütün
yurdu kapsayacak şekilde ele
alınması İLK defa SİVAS
KONGRESİNDE gerçekleşmiştir.
32. KAPİTÜLASYONLARA karşı İlk
tepki MİSAK-I MİLLİ de olmuştur.
33. İLK Meclis 23 NİSAN 1923 te
açıldı.
34. İLK meclis ve hükümet başkanı
MUSTAFA KEMAL dir.
35. İLK ANAYASA 20 Ocak 1921
de kabul edildi.
36. İLK yasaları TBMM çıkardı.
37. TBMM Hükümetinin kendisine
karşı ayaklanmalara karşı aldığı İLK
önlem HIYANET-İ VATANİYE
KANUNU nu çıkarmasıdır.
38. Amasya Görüşmesi ile İstanbul
Hükümeti MİLLİ MÜCADELEYİ İLK
defa resmen tanımıştır.
39. TBMM nin İLK ASKERİ başarısı
ERMENİSTAN SAVAŞI dır.
40. TBMM nin İLK siyasi başarısı
GÜMRÜ ANTLŞAMASI dır.
41. Düzenli ordu ile yapılan İLK
savaş I.İNÖNÜ SAVAŞI dır.
42. TBMM Hükümetini İLK tanıyan
ve siyasi ilişkiler kuran Müslüman
Devlet AFGANİSTAN dır.
43. I.İnönü Savaşından sonra
TBMM İLK defa Avrupa Devletiyle
bir antlaşma imzalandı.(Moskova
Antlaşması)
44. Moskova Antlaşmasıyla İLK
defa Bir Avrupa Devleti Misak-ı
Milli yi tanıdı ve kapitülasyonların
kaldırılmasını kabul etti.
45. Doğu sınırımız İLK defa KARS
ANTLAŞMASI ile kesin olarak
belirlendi.(13 Ekim 1921)
46. TBMM Hükümeti ile İLK
anlaşma imzalayan İtilaf devleti
FRANSA dır.(Ankara Ant.20 Ekim
1920)
47. kahramanlık ünvanı alan İLK
şehir MARAŞ tır.
48. Anadolu’dan çekilen İLK devlet
İTALYA olmuştur.
49. Kütahya –Eskişehir Savaşları
Milli Mücadelenin İLK ve SON
yenilgisidir.
50. M.Kemal İLK defa KÜTAHYA –
ESKİŞEHİR SAVAŞI ndan sonra
TBMM tarafından Başkomutanlığa
getirilmiştir.
51. M. Kemal in Başkomutan
olarak katıldığı İLK savaş
SAKARYA SAVAŞI dır.
52. Yunan ordusu İLK defa
SAKARYA SAVAŞINDAN sonra
savunmaya,Türk Ordusu ise İLK
defa TAARRUZA geçmiştir.
53. TBMM ordusunun İLK taarruz
Harekatı BÜYÜK TAARRUZ dur.
54. Türkiye İtilaf devletlerinin
hepsine birden Misak-ı Milliyi ve
Tam Bağımsızlığı İLK defa LOZAN
ANTLAŞMASI ile kabul ettirdi.
55. İLK Genelkurmay Başkanı
FEVZİ ÇAKMAK tır.
56. İLK T.C. Cumhurbaşkanı
MUSTAFA KEMAL dir.
57. İLK T.C. Başbakanı İSMET
İNÖNÜ dür.
58. T.C. nin kurulan İLK siyasi
partisi CUMHURİYET HALK
PARTİSİ dir(Halk Fırkası)
59. T.C. nin kurulan İLK Muhalefet
partisi TERAKKİ PERVER
CUMHURİYET FIRKASI dır
I.Murat……………….Ülke padişah ve
oğullarının ortak malıdır
v F. Sultan Mehmet………….Kardeş
katli kanunu
v I. Ahmet………Ekber ve erşet
v Mehmet……….Şehzadelerin
sancağa çıkma usulünü kaldırdı
v Halifelik ünvanı………………Yavuz
sultan selimden itibaren kullanıldı
v Saray……………….Padişahın özel
hayatının geçtiği bölüm
v Birun………Sarayın dış bölümü
v Babüs saade……………. Orta kapı
v Divanı Hümayun…………….Ön
emli devlet işlerinin görüşüldüğü
yer
v Sefer divanı………….Veziriazam
sefere çıkarken toplanan divan
v Ulufe Divanı………….Yeniçeri
maaşları için toplanan divan
v Galebe Divanı……….Yabancı
elçilerin kabulü sırsında toplanır
v Ayak divanı………….Olağanüstü
durumda toplanan divan
v At divanı………Sefer sırasında at
üzerinde yapılan toplantı
v Divanın kurulması………………
….Orhan Bey
v Divanın kaldırılması………
………….II. mahmut
v 16. yy dan itibaren divana üyesi
olanlar …………Şeyhülislam /
Reissül küttab / kaptanı derya /
Yeniçeriağası
v Seyfiye sınıfı (yönetim ve
askerlik)…………………Vezirazam /
Vezir / Beylerbeyi / Sancak Beyi
v İlmiye Sınıfı (adalet,
eğitim ,yargı) …………………
Şeyhülislam / Kazasker / Kadı /
Müderrisler
v Kalemiye sınıfı (Bürokrasi)
……………………………..Deft erdar /
Nişancı / Reisül küttap
v Şeyhülislam…………….divana
katılır fakat oy kullanamazdı, idam
cezasına çarptırılamaz,
tutuklanamaz, hapsedilemezdi.
17.yy a kadar görevden bile
alınması söz konusu değildi,
tanzimattan sonra yönetimdeki
görvi azalmaya başladı
v Sadaret küthüdası………..Dahiliye
nazırı
v Eyaletlerin önetimi……………..B
eylerbeyi
v Sancakların yönetimi……………Sa
ncak beyi
v Kazaların yönetimi……………….
Kadı
v Köylerin yönetimi…………………
Tımar sahibi
v Dirlik araziler………………Has /
Zeamet / Tımar
v Yurtluk arazi………….Geliri sınır
boylarında görev yapan askerlere
verilir
v Ocakık arazi…………..Geliri kale
muhafızları ile tersane giderlerine
ayrılan arazi
v Mukataa……………….Geliri
doğrudan devlet hazinesine giden
arazi
v Paşmaklık……………..Hanedan
kadınlarına verilen arazi
v Mevat toprak……………..Ölü
toprak , gelir getirmeyen, taşlık,
kıraç arazi.
v Metruk arazi………………Terk
edilmiş araziler
v Tımar ve zamet………………..II.
Mahmut zamanında kaldırılarak
memurlar maaşa bağlandı
v İltizam sistemi………………..
Devlete ait gelirlerin ihale yoluyla
şahıslara verilmesi
v Mültezim………………..Bu ihaleyi
kazanan kişi
v Muhtesip…………………Çarşı
Pazar denetlemesi yapar, satılan
mal fiyatlarını kontrol eder
v Kapan…………Şehirlere gelen
sebze ve meyvelerin toplandığı
yerlere denir, buraya gelen malın
vergilendirilmesinide ‘’kapan
emini’’ sağlar
v Beytülmal emini……………….Her
hangibir yerleşim yerinde kamuya
ait çıkarları korumakla görevli kişi
v Bac ve gümrük
eminleri………….Kasaba ve
şehirlerde sanat ve ticaretle ilgili
vergileri toplar
v Hazine-i Amire………………Verg
ilerin toplandığı ve harcamaların
yapıldığı hazine
v Hazine-i Hassa……………..Dış
hazinenin yetişmediği zamanda iç
hazineden para aktarılır, yedekte
bekletilen hazinedir
v Aşar……………….Müslümanlardan
alınan toprak vergisi
v Haraç……………..Gay
rimüslimlerden alınan toprak
vergisi
v Cizye……………..Gayrimüslim
erkeklerden askere gitmeme
karşılığı alınan vergi
v Örfi vergiler:
• Çift bozanvergisi……….üstüste üç
yıl toprağını işlemeyenlerden
alınan vergi
• Ağnam…………………….Küçükbaş
hayvan vergisi
• Avarız…………………….
.Olağanüstü durumlarda alınan
vergi
• Bac…………………………Pazar
yerinde toplanan vergi
• İspençe………………….
.Gayrimslim tüccarlardan alınan
vergi
• Niyabet………………….
Yöneticelerin halktan topladığı
çeşitli vergi
• Bennak…………………..Yarım çift
toprağı eken evli çiftlerden alınan
vergi
• Poşkes……………………Devlet
memurlarının halktan topladığı
vergi
• Mücerred……………….Bekar
çiftçilerden alınan vergi
v Kapıkulu ocakları………………I.
Murat zamanında oluşturuldu
v Tımarlı sipahiler (Tamamı
türklerden oluşurdu)
• Akıncılar………………….ordunun
keşif hizmetlerini görür
• Azaplar……………………kelime
anlamı bekar demek, gönüllü
kuvvetler
• Deliler…………………….Düşmana
korkusuzca saldırdıkları için bu adı
almışlar
• Gönüllüler……………….sınırdaki
kasaba ve şehirleri korur
• Beşliler……………………kaleleri
korurlar
• Yaya ve müsellem
……………….ordunun önünde gidip
yolları açar
v İlk osmanlı tersanesi………………
…geliboluda I. Beyazıt dönemi
v İlk osmanlı parası……………………
Osman bey
v Altın para………….. Fatih Sultan
Mehmet
v İlk kağıt para (kaime)
…………………Abdülmecid
v Mevkuf………………..Vakfedilen
toprak
v Mütevelli……………….Vakıf
yöneticisi
v İlk bütçe açığı……………………ka
nuni dönemi
v İlk Osmanlı bankası………………
1847 Bank-ı Dersaadet (tanzimat
dönemi)
v Duyunu Umumiyenin
kurulması…………1881
v Lonca teşkilatını oluşturanlar:
• Şeyh…………..Çıraklık ve ustalık
törenlerini yönetir, cezaların
uygulanmasını sağlar
• Kethüda………….Loncayı dışarda
temsil eder
• Nakib……………..Şeyhi temsil
eder, esnafla şeyh arasında aracılık
yapar
• Yğitbaşı………………Disiplin işleri
ve esnefa hammaddedağıtımını
yapar
• Ehl-i Hibre……………İki kişilerdir,
mesleğin sırlarını bilen, malların
kalitesini bildiren, fiyat belirleyen
uzaman
v Osmanlılarda ilk madenin
işlenmesi………….Osman Bey
v İlk osmanlı medresesi…………..
İznikte, Orhan Bey tarafından
kurulmuş
v Enderun……….II. murat
döneminde açıldı
v Müzekkilik………………..kitap
süsleme sanatı
v Mücellidilik…………………Ciltçilik
v Hat…………………….Güzel yazı
sanatı
v Osmanlıda ilk resim sergisi açan
kişi…………Şeker Ahmet
v Darülbedayi…………
………..Osmanlının şehir tiyatrosu
v Darülelhan………………..1914’te
açılan Osmanlı konservatuarı
v Gravür…………………Taş, metal
ve ağaç üzerine kat kat yapılan
resimlerin kazanmasıyla yapılan
süsleme sanatı
v Veziriazamlar ……………….ilk
defa Fatih zamanında divana
başkanlık etmişler
v Vakanüvis………………..Osmanlı
devletinde devletin resmi tarihçisi
v Memleket sandıkları……………
….1963te çiftçiye vergi vermek
için açıldı
v Ziraat Bankası………..1888
v Avrupa mimarı tarzında yapılan
ilk eser……………Nur-u Osmaniye
cami
v Arasta……………osmanlılarda aynı
işi yapan sanatkarların bulunduğu
çarşı
v Narh………………..Malın satış
fiyatı
TÜRK TARİHİNDE İLKLER
1. Tarihte Kurulan İlk Türk
Devleti, Asya Hun Devleti
2. Türk Adı İle Kurulan İlk Milli
Türk Devleti, I. Göktürk Devleti
3. Yerleşik Yaşama Geçen İlk Türk
Devleti, Uygurlar
4. Yazıyı İlk Kullanan Türkler, II.
Göktürk ( Kutluklar )
5. Avrupa’da Kurulan İlk Türk
Devleti, Avrupa Hun Devleti
6. İstanbul’u İlk Kuşatan Türkler,
Avarlar
7. Alfabeyi İlk Kullanan Türkler,
Türgişler
8. Parayı ilk kullanan Türkler,
Sibirler
9. İlk Türk Parasını Basan Türkler,
Türgişler
10. Bizans’la Siyasal İlişki Kuran İlk
Türkler, Göktürkler
11. Türk Tarihinin İlk Yazılı
Antlaşması, Asya Hun-Çin Ant.
12. İlk Türk Alfabesi, Göktürk –
Orhon Alfabesi
13. Töreyi yazı hale getiren ilk
Türkler, Uygurlar
14. Türk Tarihi ile ilk yazılı
belgeler, Orhun Kitabeleri
15. Tarihte ilk onlu sisteme dayalı
ordu, Asya Hunları-Metehan
16. İlk Türk Hükümdarı, Teoman,
Asya Hun Devleti
17. Türk adı ilk defa, ÇİN
KAYNAKLARINDA Geçer.
18. Türlerin ilk başkenti, Ötüken
19. İlk hayvan sanat üslubu,
İSKİTLER
20. İlk ceket, pantolon, kemer ve
kemer tokası, İskitler
21. Yabancı dinleri benimseyen ilk
Türkler, Uygurlar
22. Anadolu’ya ilk gelen Türkler,
Hunlar
23. İlk atlı göçebe Türk uygarlığı,
İskitler
24. Kâğıt ve matbaayı ilk kullanan
Türkler, Uygurlar
25. Tarihte atı ilk evcilleştirilen
millet, Türkler
26. İlk yazılı Türk Milli Tarih
kaynağı, Orhun Kitabeleri
27. İlk yoğurt, pastırma ve
konserve et, Türkler
28. En uzun destanı, Manas-
Kırgızlar
29. Musevi olan tek Türkler,
Hazarlar
30. İslamiyet’i kabul eden ilk Türk
boyu, Karluklar
31. İlk Müslüman Türk devleti,
Karahanlılar
32. İlk Müslüman Türk
İmparatorluğu, Gazneliler
33. Mısır’da kurulan ilk Türk İslam
Devleti, Tolunoğulları
34. Hicaz bölgesine hâkim olan ilk
Türk devleti, İhşitler
35. Hindistan’a İslamiyet’i ilk
götüren Türkler, Gazneliler
36. Türkçeyi resmi dil ilan eden ilk
Türk Devleti, Karahanlılar
37. Türkçeyi resmi dil ilan eden ilk
Türk Beyliği, Karamanoğulları
38. Türklerin Anadolu’daki ilk
başkenti, İznik
39. İlk Türk denizcisi ve Amirali,
Çaka Bey
40. Selçukluların Bizans’la yaptığı
ilk savaş, Pasinler
41. Türk âleminin ilk sözlüğü,
Divan-I Lügati’t Türk
42. İlk Türkçe Siyasetname Eseri,
Kutadgu-Bilig
43. İstanbul’u İlk Kuşatan
Müslüman Türk Devleti, Çaka
44. İlk Türk-İslam Medresesi,
Gazneniler, Beyhakiye Medresesi
45. Anadolu’da İlk Cami,
Diyarbakır Ulu Cami
46. Anadolu’da İlk Dini-Siyasi
Ayaklanma, Babai İsyanı
47. Anadolu’da ilk destan,
Danişmentname
48. Anadolu Selçukluları’nda İlk
Tersane, Sinop, I.İzzettin Keykavus
Dönemi
49. Anadolu Selçuklularında İlk
Gümüş Para, Iı. Kılıç Arslan
50. Anadolu Selçuklularında İlk
Bakır Para, I.Mesut
51. Anadolu Selçuklularında ilk
kapitülasyon, Venedik, I.Alaettin
Keykubat
52. Haçlılara ilk karşı koyan İslam
ve Türk devleti, Anadolu
Selçukluları
53. Anadolu’da İlk esnaf teşkilatı,
Ahilik, Anadolu Selçuklu Devleti
54. Osmanlı’ya ilk katılan Beylik,
Karesioğulları
55. İlk Denizci Türk Beyliği,
Menteşeoğulları
56. Sultan unvanını ilk kullanan
Türk hükümdarı, Gazneli Mahmut
57. Türk-İslam edebiyatının ilk
örneği, Kutadgu-Bilig
58. Edebiyatımızın anı türündeki
ilk eseri, Babürşah’ın Babürnames
TARIH NOTLARI
1- Islamiyet'inin Hindistan'a yayılmasında etkili olan Türk-Islam devleti Gaznelilerdir.
2- Islamiyet'ten Önceki Türk Devletlerinde, ölen kişinin silahı ve eşyalarıyla birlikte gömülmesi, ölümden sonra da hayat olduğuna inandıklarını gös-termektedir.
3- Macaristan'da yapılan kazılarda Avarlar'a ait pek çok tunç, gümüş ve altın ziynet eşyası bulunmuştur. Bu bilgiye bakılarak Avarlar'ın değerli madenleri tanıdıkları söylenebilir.
4- Islamiyet'ten Önce kurulan Türk Devletlerinde, devlet işlerinin görüşülüp karara bağlandığı yere Kurultay denir.
5- Türklerin Orta Asya'dan göç etmelerinin en önemli nedeni, Kuraklık nedeniyle ekonomik sıkıntı içinde olmalarıdır.
6- Orta Asya'da Türklerin takvim düzenlemiş olma-ları, Gökbilim ile ilgilendiklerini göstermektedir.
7- Türkler önceleri göçebe bir yaşam sürdükleri için, yaptıkları sanat eserleri taşınabilir nitelikteydi. Sanat eserleri arasında halıların yaygın olması buna bir kanıt olarak gösterilebilir.
8- Anadolu Selçuklu paralarını, Osmanlı paraların-dan ayıran özelik; paralarının üzerinde Sultanların portreleri ve aslan resimleri bulunmasıdır.
9- Uygurların Budizm ve Maniheizm dinlerini kabul etmeleri, sanat alanında gelişmelerinde etkili olmuştur.
10- Türk Devletlerinde, önceki dönemlerde eko-nomik etkinlikler yalnız hayvancılığa dayanıyordu. Daha sonra bu durum değişmiş, tarım önem kazan-mıştır. Tarım Uygurlar zamanında önem kazanmaya başlamıştır.
11- Karahanlılar Devletinin Türk tarihindeki önemi; Ilk Müslüman Türk devleti olmasıdır.
12- Anadolu Selçuklu döneminde esnaflar, Ahi top-luluğu olarak örgütlenmiştir.
13- Selçuklular bölge veya eyaletlerin başına idareci olarak atadıkları şehzadelerin yanına “Atabey†ünvanlı kişileri de verirlerdi. Bu uygulamadaki temel amaç şehzadeleri devlet yönetimiyle ilgili konularda yetiştirmek.
14- Türk Denizciliğinin Anadolu Selçukluları Dö-nemine kadar gelişmemesinde başlıca etken, Ülke topraklarının coğrafi konumudur.
15- Çin'den başlayarak Ön Asya'ya ulaşan Ipek Yolu'nun geçtiği yerler zaman zaman değişmiştir. Güçlü devlet ve kabilelerin tutumlarında değişme olması bu durumun oluşmasında etkili olmuştur.
16- Türk adının millet olarak geçtiği, Türk Edebiyatı ve Tarihinin ilk yazılı örnekleri olan edebi metinler, Orhun Anıtlarıdır.
17- Islamiyet öncesi Türklerde her türlü devlet işle-rinin görüşülüp, karara bağlandığı kuruma Toy (Ku-rultay) denir.
18- Malazgirt savaşından sonra Anadolu'da kurulan ilk Türk Beyliklerin, Artukoğulları, Saltukoğulları, Danişmentliler, Mengücekoğulları dır.
19- Selçuklularda ve Osmanlılarda gelişemeyen sanat dalı heykelciliktir.
20- Türkiye Selçuklu devletinde Iznik ve Konya başkentlik yapmış şehirlerimizdir.
21- Islâmiyet öncesi Türk tarihinin ve edebiyatının en önemli Türkçe kaynaklarından biri olan Orhun Yazıtları, Kutluk (II. Göktürk) devleti dönemine aittir.
22- Türk devlet yöneticileri Islâmiyet öncesi dö-nemde, Kağan ünvanını kullanmışlardır.
23- Uygurlara ait destanlar, Türeyiş ve Göç destan-larıdır.
24- Tefsir, Hadis, Fıkıh ve Kelam, Islami bilimlerdir.
25- Öğrenimin vakıflar sayesinde ücretsiz olarak sürdürülmesi ve Islâm dünyasına yayılması, Selçuk-lular döneminde gerçekleşmiştir.
26- Nizamülmülk, Alparslan'dan aldığı yetki ile hangi kurumun açılmasında Türk Islâm tarihinde ilk olmuştur? Bağdat Nizamiye Medresesi
27- Anadolu Selçuklu Devletinde ticareti geliştir-mek için gerekli ana yollar üzerinde, Kervansaraylar inşa edilmiştir.
28- Edirne ilinde, Anadolu Selçuklu devletinden kalma eser bulunmaz.
29- Türk Islam devletlerin de Sultanın Müslüman halkının gözünde meşru bir egemen güç olarak kabul edilmesi, Hutbe ile sağlanırdı.
30- Orta Asya Türklerinde varlığı sürekli olmayan toplumsal ve siyasal birime Budun denir.
31- Yenisey Yazıtları ve Manas Destanı, Kırgızlara aittir.
32- Islamiyet öncesi Türk Devletlerinin ortak özel-likleri; Devlet boyların birleşmesiyle kurulur, Temel ekonomik yapı hayvancılığa dayalıdır, Önemli kararlar Kurultay tarafından alınır, Yerleşik yaşam biçimi yaygın değildir
33- Islamiyet öncesi kurulan Türk devletlerinden Uygurlar birçok yönüyle diğerlerinden farklı özel-liklere sahiptir.
34- Orta Asya Türklerinde ceza infaz sisteminde uzun süreli hapis cezalarının uygulanmamış olma-sının temel nedeni, Göçebe yaşam biçiminin egemen olmasıdır.
35- Malazgirt Savaşı'ndan sonra başlayan Anado-lu'nun Türkleşmesi sürecinin başlarını araştıran bir kişi dönemin mimari eserlerini öncelikle, Erzurum yöresinde araştırması gerekir.
36. Anadolu Selçuklularında yer alan mimari yapı-lardan kervansaray ve Bedesten doğrudan ticari faaliyetlerle ilgilidir.
37- Anadolu Selçuklu plastik sanatında en çok işle-nen konu, Insan-Hayvan-bitki
38- Islam öncesi Türk Devletlerinde; I. Önemli ka-rarlarda Kurultaya danışırlar II. Yönetimde öncelik hanedana aittir. III. Hakanların yetkileri töre tara-fından sınırlandırılmıştır. IV. Hakanların önemli dini törenleri doğrudan yönetmeleri istenirdi.
39-Anadolu Selçukluları ve Osmanlılarda birçok hizmeti bir arada vermek için inşa edilen külliyelerin ana yapısı camidir.
40- Anadolu Selçuklu dönemine ait eserler; Sivas Gök Medrese - Eşrefoğlu Camii - Sultan Han
41-Anadolu Selçuklularında dini, sosyal, kültürel etkinliği bir arada verilmesini sağlayan mimari ya-pılara Külliye denir.
42- Türk-Islam devletlerinde Saltanatın Müslüman halk tarafından meşru görülmesi için Sultan adına hutbe okutulur, Para bastırılırdı.
43- Islam öncesi Orta Asya'da heykel sanatının geliştiğini söyleyen biri Orhun Anıtlarını görüşlerine kanıt olarak gösterebilir.
44- Orhun yazıtlarının özellikleri; Türk adının geç-mesi, Türkçe yazılmış olması, Ilk Türk alfabesinin kullanılması, Ilk milli yazılı kaynak olması, Gök-türkler Hakkında bilgi vermesi.
45- Gök-Medrese, Sultan Han, Gevher Nesibe Kül-liyesi, Keykavus Şifahanesi Anadolu Selçuklu dö-nemine aittir.
46- Islam Öncesi Türk devletlerinde boy beylerin-den oluşan Kurultay, hakanın seçiminde etkili rol oynardı. Kurultay başarılı olamayan halkına refah sağlayamayan töreye aykırı hareket eden hakanı görevden alabilirdi. Bu bilgilere dayanarak; Hü-kümdarlar yasalara uymak zorundadır, Hakanların halka karşı sorumlulukları vardır, Hükümdarların yetkileri sınırlıdır, Kurultay devlet yönetiminde etkilidir. Yargılarına ulaşabiliriz.
47- Uygurlarda; I. Ticaret ve tarımın gelişmesi II. Şehir kültürünün yaygınlık kazanması III. Kütüpha-nelerin açılması Uygurların yerleşik yaşama geçtik-lerinin kanıtlarıdır.
48- Islam Öncesi Türk Devletlerinden,
— Büyük Hun Imparatorluğu döneminden kalan kurganlarda bulunan taşınabilir malzemeden yapıl-mış silahlar, eyerler ve elbiselerin hayvan resimle-riyle süslendiği görülmüştür.
— Göktürkler döneminden kalan kurganlarda ise, altın ve gümüşten yapılmış süs eşyaları, demirden yapılmış kılıç ve mızrak gibi silahlara rastlanmıştır.
Bu bilgilere dayanarak Türklerle ilgili olarak Savaşçı özellik taşıdıklarının, Madenlerden yararlan-dıklarının, Ölümden sonraki yaşama inandıklarının, Sanatı yaşam biçimine göre geliştirdiklerinin gös-tergesi olarak değerlendirilebilir.
49- -Atabeyler Selçuklular döneminde Şehzadeleri eğitmekle görevlidir. - Bağımsızlıklarını ilan etme-leriyle Selçuklu Devletinin yıkılışını hızlandırmış-lardır.
50- Sivas'ta bulunan Keykavus Şifahanesi Anadolu Selçuklu döneminde yapılmıştır.
51- Orta Asya devlet ve toplum hayatını düzenleyen törenin en temel özelliği yazısız olmasıdır.
52- II. Göktürk Devleti bazı özellikleri; Ilk Türk alfabesini yaratmışlardır. Sosyal devlet anlayışını sürdürmüşlerdir. Uygurlar tarafından varlıklarına son verilmiştir.
53- Uygurların Budizm ve Maniheizm dinlerini kabul etmeleri Sanat alanında gelişmelerinde etkili olmuştur.
54- Karahanlılar; Devletin resmi dili Türkçedir, Kutadgu Bilig bu dönemde yazılmıştır, Devlet aile-nin ortak malıdır, Ilk Türk-Islam devletidir.
55- Selçuklu Devletinde, din ve ırk ayrımı yapma-dan halka boş araziler üretim artışına ulaşmaya çalı-şılmıştır.
56- Anadolu Selçukluları, Kervansaraylar ve Lon-calar ile üretim ve ticaret hayatını düzenlemeyi ve geliştirmeyi amaçlamışlardır
57- Türkler tarihte pek çok devlet kurmuşlardır. Bu devletler belli bir zaman sonra yıkılmışlardır. Büyük Selçukluların yıkılma nedenlerinden en önemlisi; Ülkenin hanedan üyeleri arasında paylaşılmasıdır.
58- Orta Asyada kurulan Türk Devletlerinin kısa sürede parçalanıp yıkılmasında Ülkenin hanedana ait olması etkili olmuştur.
59- Orta Asya'da Uygurlara ait şehirlerde Kervan-sarayların yanında Hıristiyan, Budist ve Maniheist mabetlerinin kalıntılarının yan yana bulunmuş ol-ması;
Inanç özgürlüğünün olduğunun, Ticari faaliyetlerin yaygın olduğunun, Hoşgörülü bir toplumun yaşadı-ğının, Yerleşik yaşama geçildiğinin göstergesidir.
60- Karahanlılar Islamiyeti kabul ettikten sonra da ülkeyi eski Türk geleneklerine göre doğu-batı olarak ikiye ayrılmışlardır. Bu durum Geleneklere bağlılığın devam ettiğinin göstergesidir.
61- Anadolu Selçukluları tarafından Karadeniz'de Sinop, Akdeniz'de Alanya alındıktan sonra tersane-ler kurulmuştur. Bu uygulamanın temel amacı önce-likle deniz ticaretini geliştirmektir.
62- Anadolu Selçuklularında Ahi örgütlenmesi içinde zanaatkârlar yer almıştır.
63- Uygurlardan önce Türk Tarihinde tapınak ve saray gibi yapılar azdı. Bu durum Türklerin yerleşik yaşama geçmemelerinden kaynaklanmaktadır.
64- Göktürk anıtları Türkçe yazılan ilk belgelerdir. Uygurlarda dinsel metinlerinde Türkçeyi kullanmış-lardır. Karahanlılarda edebi dil Türkçedir. Bu durum Eski Türklerin Milli bilinci koruduklarının gös-tergesidir.
65-Islamiyetten önce Türk Sanatında daha çok me-tal, ahşap ve deri gibi malzemeler ve taşınabilir kü-çük boyutta eserler yapılmıştır. Göçebe yaşam sür-düklerinden malzeme ve sanat eserleri bu şekilde yapılmıştır.
66- Türk-Islam edebiyatının ilk örnekleri Karahanlılar zamanında ortaya konulmuştur.
67- Gaznelilerin Islam tarihindeki en önemli özelliği Hindistanı Islamlaştırmalarıdır.
68- Selçuklular ve Harzemşahlar Ikta sistemini kul-lanmışlardır.
69- Ilk Türk Devletlerinden Uygurlar Şehirler kura-rak, günümüze kadar gelen evler, tapınaklar, saraylar inşa etmişlerdir.
70- Türklerin göçebe bir hayat tarzından yerleşik toplum düzenine geçmeleri, beraberinde pek çok değişiklik getirmiştir. Ekip biçme aletlerine sahip olmaları bu değişiklikten biri olduğu savunulabilir.
71- Islamiyetten Önce Türk Devletlerinde Kağanın eşine “Hatun†denirdi. Elçileri kabul etme yetkisinin olması, kağanı temsil etme yetkisinin olduğunu gösterir.
72- Islamiyetten Önceki Türk Devletlerinin gele-nekleri arasında; Siyasi, ekonomik, kültürel işlerin kurultayda görüşülüp karara bağlanması ve kimin kağan olacağının belirlenmesinde bazı özelliklerin ölçüt alınması “demokratik†yönetim özellikleri ile bağdaşmaktadır.
73- Ilk Türk Devletlerinde hükümdarlar devleti yö-netmenin kutsal bir görev olduğuna ve bu görevin kendilerine Tanrı tarafından verildiğine inanırlardı. Devleti yönetirken töreye uygun davranmak zorun-daydılar. Töre ise Türk gelenek ve göreneklerinden meydana geliyordu. Bu bilgilere dayanarak hüküm-darların yetkilerinin sınırsız olmadığı sonucuna va-rılabilir.
74-Orta Asya'da Türklerin yaşadıkları bölgelerde yapılan arkeolojik kazılarda sulama kanallarına rast-lanmıştır. Hunlar ve Göktürkler devrine ait tahıl ambarları bulunmuştur. Göktürklerin, Çinlilerden ziraat aletleri ve tohumluk tahıl istedikleri bilinmek-tedir. Uygurların kurduğu sebze ve meyve bahçeleri hakkında Çin kaynaklarında bilgiler mevcuttur. Bu bilgilere göre Orta Asya Türkleri Tarımsal Faaliyet-lerde bulunmuşlardır.
75- Orhon alfabesi Türklere özgü alfabedir.
76-Anadolu Selçukluları mimari yapıların iç ve dış süslemelerinde çini, taş, ahşap kullanmışlardır.
77-Batman Yakınlarındaki Hasankeyf'te Artuklular'a ait eserler bulunmaktadır.
78-Uygurların, hayvan ve toprak vergisi almaları onların yerleşik hayata geçtiklerinin kanıtıdır.
79- Eski Türk Devletlerinde, Devlet meselelerinin karara bağlandığı yer Kurultay (Il veya Toy) denir.
80-Orhun kitabeleri, Göktürkler dönemine aittir.
81-Orta Asya'da Hunlarla ilgili yapılan kazı çalış-malarında mumyalanmış cesetler, at iskeletleri ve halılar bulunmuştur. Bu bilgiler Hunların Ahiret hayatının vargına inandıklarını göstermektedir.
82-Orhun abideleri; I- Ilk siyasi yapıtımızdır. II- Türk tarihi ile ilgili bilgi vermektedir. II- Ilk yazılı Türk kaynaklarıdır.
83-Orta Asya Türk devletlerinde sosyal hayatı dü-zenleyen ve yazılı olmayan kurallara Töre denir.
84-Türk-Islam dünyasında pozitif bilimler Farabi ile başlamıştır.
85-Kayseride bulunan Gevher Nesibe Şifahanesi Anadolu Selçukluları dönemine aittir.
86-Islamiyet'ten önceki Türk Devletlerinde hüküm-darın egemenlik hakkı ile ilgili olarak hangisine inanılırdı? Tanrı tarafından verildiğine
87- Orhun kitabelerinin tarih açısından önemini belirleyen özellikler ; a) Türk adının geçmesi ve Türkçe yazılmış olması Göktürkler ile ilgili ayrıntılı bilgi vermesi) Türk yazısının en eski alfabesi ile yazılması d) Siyasi bir beyanname olması e) VIII. Yüzyılda yazılmış olması
88-Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah döneminde; :Bağdat'a Nizamiye medresesinin kurulması, .Medreselerde din bilimlerinin yanında pozitif bi-limlerinde okutulması Yeni bir takvim düzenlenmesi sosyal hayatı olumlu yönde etkilemiştir.
89- Anadolu Selçuklu Devletinde 1. Mesut zama-nında ilk kez basılan para bakır, 2. Kılıçarslan za-manında basılan para gümüş, 13. Yüzyılda basılan para ise altındır. Bu duruma dayanılarak, Anadolu Selçuklu Devleti ekonomik ve siyasal gücü giderek artmıştır yargılarına varılır.
90-Orta Asya'da belirli tarihlerde kurulan Türk Devletlerinin kısa sürede yıkılmalarının sebebi ne-dir? Birçok boyun birleşmesinden meydana geldiği için
91-Islamiyet Öncesi Türk Devlet Geleneklerinde, hükümdar eşleri hükümdarın yanında Kurultay'a katılırlar ve elçi kabullerinde bulunurlardı. Bu du-rum kadınların da devlet yönetiminde söz sahibi olduğunu gösterir.
92-Orta Asya Türk Birliğini Ilk defa Büyük Hun Imparatoru Mete Han Kurmuştur.
93-Islamiyetten Önceki Türk devletlerinde ordu tamamen Türklerden oluşturulurdu.
94-Islamiyetten Önceki Türk Devletlerinde inanış olarak genelde Göktanrı dini esastır.
95-Göktürkler; 552 tarihinde Ötüken'de kuruldular. Devlet sorunlarının çözüm yeri Kurultay'dı. Devlet düzeni ve toplum ilişkileri Törelere göre düzenle-nirdi. Ordu, Onlu sisteme göre kurulmuştur.
96-Eski Türk Devletlerinde en büyük yetki hüküm-dara aitti.
97-Islamiyet'ten Önce Orta Asya'da kurulan Türk Devletlerinde ekonomik hayatın temeli hayvancılığa dayalıdır. Uygurlar'da ise ekonomik hayatta tarım ve ticaret ön plana çıkmıştır.
98-Asya'da birbirlerinden ayrı yaşayan Türk Boyla-rını Birleştirip tek bayrak altında toplayan Ilk Türk Kağanı Mete Handır.
99-Selçuklularda resmi yazışmalar Farsça idi. Med-reselerde eğitim Arapça yapılıyordu. Halk ve Ordu kesimi ise Türkçe konuşuyordu. Bu durum Selçuk-lularda Türk dilindeki gelişmenin yavaşlamasına sebep olmuştur.
100-Anadolu Selçuklularının, Anadolu'nun imarına özen göstererek özellikle yollar, hanlar, kervansa-raylar ve karakollar yapmalarının amacı, Ticareti geliştirmek ve güvence altına almak.
101-Türk-Islam uygarlığında Resim ve Heykelciliğin yasaklanması, Oymacılık, kakmacılık ve nakkaşlık gibi süsleme sanatlarının gelişmesini engellemiştir.
102-Günümüzde de kullanılmakta olan Orduda On-lu sistemi Hunlar günümüze kazandırmışlardır.
103-Türk Islam Devletlerinde, köyde yaşayanlar ile ilgili olarak; ürün üzerinden vergi verme, elindeki toprağa ona işleyebildiği sürece sahip olma, ölüm halinde, erkek evlada toprağı işleme olanağı tanıma gibi uygulamalar yapılmıştır.
104-Türkler'in Islamiyet'e hizmetleri Abbasiler döneminde önem kazanmıştır.
105-Uygurlar, Orta Asya'daki diğer Türk Devletle-rine göre Tarım, Resim ve Heykel alanlarında daha başarılı olmuşlardır.
106-Türklerin Orta Asya'da dış tehlikelerle karşı karşıya kalmaları ve topraklarının doğal sınırlarla korunmamış olması, Askerlik alanında yetenekleri-nin gelişmesine neden olmuştur.
107-Yazıyı kullanan Ilk Türk Devleti Göktürk-ler'dir.
108-Türklerin geleneksel dini olan Şamanizm'in diğer dinlerin etkilerine açık olması, Türkler arasında çeşitli dinlerin yayılmasına ortam hazırlamıştır.
109-Türk-Islam sanatında, çeşitli amaçlara hizmet eden yapı topluluğuna Külliye denir.
110-Türk –Islam devletlerinde kişiler, bahçe yapa-bilme hakkına sahipti
113-Orta Asya'da kurulan Türk Devletlerinde yöne-timin özellikleri; Ülke bölümler halinde yönetilirdi, Devlet Yönetiminde “töre†lere uyma zorunluluğu vardı, Hatun (hükümdarın eşi) kurultay'a katılırdı, Devlet yönetme yetkisinin hükümdara Tanrı tara-fından verildiğine inanılırdı.
114- Türklerin tarih boyunca değişik ülkelerde yer-leşmeleri, çeşitli alanlarda farklı boyutlarda geliş-meler göstermelerine neden olmuştur. Türkler as-kerlik alanında diğer ülkelerden en az etkilenmiştir.
115- Türk devletinin başında bulunan kimselere "Tanhu, Kağan, Han, Yabgu, Ilteber" gibi çeşitli isimler verilmiştir.
116-Orhun Yazıtlarında; Göktürkler'de devlet adamlarının millete hesap vermesi, devlet ve halkın karşılıklı olarak görevlerinin belirtilmesi konuları belirtilmektedir.
117-Islamiyet'ten Önceki Türk devletlerinin dini anlayışları; Gök Tanrıya inanılması, Ölümden Sonra yaşama inanılması, Dinsel Inançlara saygı göste-rilmesi, Ölen kişinin mezarının yanına, öldürdüğü düşman sayısı kadar balbal (heykel) dikilmesi.
118-Hunlar ve Avarlar, Orta Asya'da teşkilatlı dev-let kurmuşlardır.
119-Türk devletinin resmî adı olarak ilk defa kulla-nan, yedi ve sekizinci yüzyıllarda hüküm süren (681-745) Göktürk Devletiydi.
120-Eski Türklerde, Boylar birleşerek siyasî bir birlik haline gelirse, buna "budun" denirdi. Budunun başına geçen kimseye "han" adı verilirdi.
121-Talas Savaşı (751) ; Türk ve Islam orduları ile Çin ordusu arasında yapılan meydan savaşıdır. Bu savaşın en önemli sonuçları Araplarla Türklerin arasındaki düşmanlığın azalması 2. Çin'in batıya doğru ilerleyişi durdu.
122-Dandanakan Savaşı (1040), Selçuklular ile Gazneliler arasında yapılan, Selçukluların başarısıyla sonuçlanan savaş (1040). Dandanakan Savaşıdır. Dandanakan Savaşı, Iki Türk devleti arasında ya-pılmıştır. Bu savaş, Büyük Selçuklu Imparatorluğu 'nun kuruluşuna temel oldu.
123-Malazgir Savaşı (1071) , Türklere Anadolu'yu kazandıran, Selçuklu-Bizans Savaşıdır. 1071 yılında yapılmıştır. Malazgirt Savaşı Haçlı Seferlerinin Temel Nedenidir.
124-Miryokefalon Savaşı (1174) , Anadolu Selçuk-luları ile Bizans arasında yapılan savaştır. Miryokefalon savaşı, Selçuk ve Bizans tarihinin dönüm noktalarından biridir. Türklerin, Malazgirt Savaşından sonra Bizans Imparatorluğuna karşı kazandıkları ikinci savaştır. Bizans, Anadolu'da üstünlüğünü kaybetti.
125-Kösedağ Savaşı (1241), Anadolu Selçukluları-nın, Moğollara yenilmesiyle sonuçlanan ve 1 Tem-muz 1243 tarihinde meydana gelen savaş. Türk-Islâm tarihinde, önemli bir dönüm noktası teşkil eden bu savaş, Anadolu Selçuklu Devletinin yıkıl-masına sebep olmuştur.
126-Islamiyetten Önce Alfabeyi Kullanan Türk Devletleri Göktürler ve Uygurlardır, Göktürk Alfa-besi ve Uygur Alfabesini kullanmışlardır.
127 Anadolu Selçuklu Devletinde, Devletin, hane-dan mensupları arasında bölüşülmesinin; bölünmeye ve saltanat mücadelesine sebep olduğu görüldü.
128-Anadolu Selçukluların Ticareti Geliştirmek için yaptıkları faaliyetler: Türkiye Selçukluları, Anado-lu'yu Müslüman ve gayrimüslim kavimler arasında bir köprü haline getirdiler. Dünya ticaret yollarını açıp, tedbirler aldılar. Ticarî ilişkileri zorlaştıran engelleri kaldırıp, ülkenin birçok yerinde kervansa-raylar yaptırdılar. Yolcuların, buralarda hayvanları ile birlikte üç gün ücretsiz kalma ve yemek yeme hakları vardı. Buralara gelen Müslüman ve gayri-müslim, zengin-fakir, hür-köle bütün misafirlere aynı yemeğin verilmesi ve eşit muamele yapılması esastı. Kervansaraylar ve hanlar külliye halinde olup, hepsinin cami ve kütüphanesi vardı.
129-Anadolu Selçuklularında Medreseler, eğitim amacı ile oluşturulmuştur.
130-Hakan; Eski Türk ve Moğol imparatorlarına verilen unvan
131-Büyük Selçuklu Imparatorluğu, Islamî ilimlerin eğitim ve öğretiminin yapıldığı ve zamanın fen bi-limlerinin öğretildiği çeşitli fakültelere sahip, üni-versite mahiyetinde büyük medreseler yaptırdılar. En büyüğü, Bağdat'taki Nizamiye Medresesidir.
132- Orta Asya Türklerinde Kurultaya katılanlara, Toygun denir.
133-Türk Tarihinde denizcilik çalışmaları ilk kez Anadolu Selçuklu Devleti döneminde başlamıştır. Bunun temel nedeni Kurulduğu yerin üç tarafının denizlerle çevrili olmasıdır.
134- 375 Kavimler Göçü sonunda Roma Imparator-luğunun gücünü yitirmesi, merkezi otoritenin bo-zulması ili Feodalite Rejimi ortayı çıkmıştır.
135-Orta Asya'da kurulan Türk Devletlerinde Ül-kenin hükümdar ailesinin ortak malı sayılması ve hanedan üyeleri arasında paylaştırılması, Taht kav-gaları sonucu devletlerin kısa sürede yıkılmasına sebep olmuştur.
136-Orta Asya Türk Devletlerinde din adamlarına, Şaman (Kam) denir.
137-Islamiyet Öncesi Orta Asya Türk Devletlerinde, Ilk Düzenli Ordu teşkilatı Hunlar tarafından kurulmuştur.
138-Türk adını devlet adı olarak ilk kez Göktürkler kullanmıştır.
139-Ilk Yerleşik hayat Uygurlar tarafından benim-senmiştir.
140-Anadolu Selçukluları ticari geliştirmek için, Kervansaraylar yapmışlardır.
141- Göktürklerin Türk Tarihindeki Önemi Nedir? Türk Adıyla Kurulan ilk devlettir. Orta Asya'da bulunan en geniş topraklara sahip olan Türk devleti olarak tarihe geçmiştir.
142-Oğuz Kağan Destanı-Hunlar, Alp Er Tonga Destanı- Sakalar, Türeyiş ve Göç Destanları- Uy-gurlar, Ergenekon ve Bozkurt Destanları-Göktürkler, Manas Destanı-Kırgızlar
143-Konya Karatay Medresesi, Anadolu Selçuklu-ları zamanında yapılmıştır.
144- Anadolu Selçukluları 1075-1308 tarihleri ara-sında Anadolu'da hüküm süren Müslüman bir Türk devletidir.
145-Anadolu Selçukluları'nda tümüyle devletin mali olan topraklar dirlik, vakıf ve mülk olarak üçe ayrılırdı. Dirlik sultanin, kendisi için asker besleyip yetiştirmeleri koşuluyla Türkmen beylerine ve ko-mutanlarına verdiği topraklardı. Mülk denen toprak-lar üstün hizmetlerde bulunanlara sultan tarafından verilirdi. Vakıf ise han, hamam, medrese gibi ku-rumların giderlerini karşılaması için ayrılmış top-raklardı
146-Büyük Selçuklular Döneminde Yetenekli öğ-rencilerin okutulmasının ve topluma kazandırılması için Selçuklu sultanları, medreseleri kurup yaygın-laştırmışlardır.
147-Konya'da bulunan; Ince Minareli Medresesi, Karatay Medresesi, Sırçalı Medrese Türk sanatının hangi dönemine aittir? Anadolu Selçukluları Dö-nemine aittir.
148-Kuraklık, şiddetli kış, hayvanlar arasında bula-şıcı hastalıkların yayılması ve kendi aralarındaki iç mücadeleler nedeniyle Asya (Büyük) Hun Devleti yıkılmıştır. Buna rağmen çeşitli yönlere göç eden Türkler gittikleri yerlerde birçok yeni Türk devleti kurmuşlardır. Buna göre, Türklerin gittikleri yerlerde yeni Türk devletleri kurmaları Türklerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir? Teşkilatçı bir özelliğe sahip olunduğunun
149- Uygurlar; I. Bugünkü matbaanın temeli olan hareketli matbaayı kurup kitap basmışlardır. II. Ma-ni dinini kabul ettikten sonra birçok tapınak yap-mışlardır. III. Buğday, arpa, darı gibi tarım ürünleri yetiştirmişlerdir. IV. Basmil ve Karluklarla anlaşarak Kutluk (II. Göktürk) Devletini yıkmışlardır.
150- Uygurlar; Mani dinini kabul ettikten sonra birçok tapınak yapmaları ve Buğday, arpa darı gibi tarım ürünlerini yetiştirmeleri, yerleşik yaşama geç-tiklerinin kanıtıdır.
151- Ilk Türk devletleri merkeziyetçi özelliğe sahip değillerdi. Türk töresine göre "ülke, hanedan üyele-rinin ortak malıdır" anlayışı benimsenmişti. Bundan dolayı devlet doğu - batı olarak ikiye ayrılarak idare edilir ve hanedan üyeleri arasında paylaştırılırdı. Türk devletlerinde hükümdarın bütün erkek
çocuk-larının tahta çıkma hakkı vardı. Türk devlet yöneti-mindeki bu durumun Devletlerin kısa sürede zayıf-layıp dağılmasına neden olduğu söylenebilir.
152- Ilk Türk devletlerinin sanatında,• Hayvanların birbirleriyle mücadelelerini konu alan motiflere yer verilmesi
• Sosyal ve ekonomik yaşamda atın binek ve taşıma hayvanı olarak kullanılması• Daha çok eyer, çadır, halı, kilim gibi kolaylıkla taşınabilir ürünlere yer verilmesi durumu hangisinin kanıtı olarak gösteri-lebilir? Göçebe yaşam biçiminin benimsendiğinin
153- Uygurlar ve Göktürkler yaşamları boyunca farklı topluluklarla karşılaştıkları halde milli benlik-lerini yitirmemişler ve Türkçeyi kullanmaya devam etmişlerdir. Yukarıda verilen bilgilere göre hangisine ulaşılabilir? Ulusal kültürün korunduğuna
154- Ilk Türk devletlerine ilişkin bazı bilgiler şun-lardır;1. Yerleşik hayata geçen ilk Türk devleti-dir.(Uygurlar) 2. Alfabeyi kullanan ilk Türk devle-tidir.(Göktürkler)
155- Hazar ülkesinde Musevi, Şamanist, Müslüman ve Hıristiyanların ibadetlerini serbestçe yapabilme-leri • Uygurlarda Mani dinine, Hıristiyanlığa ve Budizm'e ait tapınakların yan yana bulunmaları du-rumları göz önüne alındığında ilk Türk devletleri için? Farklı görüşlere hoşgörü ile yaklaştığı
156- Ilk Türk devletlerinde, Halı, kilim ve çadır dokumacılığına önem verilmesi, Koyun, kuzu, sığır ve tilki derisinden giyim eşyaları yapılması, Yaz kuraklığı başladığında hayvanlara su bulabilmek için göç edilmesi durumlarını destekleyen en önemli yargının hangisi olduğu söylenebilir? Iklim ve çevre koşulları yaşam biçiminde etkili olmuştur.
156-Göktürkler; I. Orta Asya'daki Türkleri bir çatı altında toplamışlardır. II. Tarihte "Türk" adıyla bili-nen ilk devletin kurmuşlardır. III. Halı, kilim ve çadır dokumacılığında ileri gitmişlerdir. IV. Kurgan adı verilen mezar mimarisinin gelişmiştir.
157- Tarihte "Türk" adıyla bilinen ilk devleti kur-maları ve Orta Asya'daki Türkleri bir çatı altında toplamaları Göktürklerin ulusal özellik taşıyan bir devlet kurduklarının kanıtıdır.
158- Uygurların,• 18 harften oluşan bir alfabe geliş-tirmeleri• Çinlilerden aldıkları kâğıdı kullanmaları• Bugünkü matbaanın esası olan hareketli harflerle matbaayı kurup, kitap basmaları gelişmeleri daha çok alanlardan hangisinde ilerlenmiş olduğunun kanıtıdır? Kültürel yapıda
159- Ülkenin ileri gelenleri ve boy beylerinden olu-şan bir meclis olan Kurultay, yönetim işlerinde etkili olup hükümdara yardımcı olmuştur.
Orta Asya Türk devletlerine ilişkin verilen bilgiler demokratik bir özellik taşıdığı söylenebilir.
160- Türkler Islamiyet'ten önce On iki Hayvanlı Türk Takvimi'ni kullanırken, Islam dinine girdikten sonra sırasıyla Hicri Takvim, Celali Takvim, Rumi Takvim ve Miladi Takvimi kullanmışlardır.
161- Islamiyet öncesi Türk devletlerinde Kurultay adı verilen ülkenin ileri gelen boy temsilcilerinden oluşan bir meclis vardı. Kurultay'da ülkenin kaderini etkileyen, savaş, barış gibi konularda kararlar alınırdı. Kurultay'da herkes sözünü açıkça söyler, gerektiğinde hakanın uygulamaları eleştirilirdi. Fa-kat tüm bunlara rağmen yine de son karar Türk ha-kanına aitti. Bu bilgilere göre, ilk Türk devlet anla-
yışıyla ilgili olarak, Kurultayın kararlarının tavsiye niteliği taşıdığı, Demokratik bir yönetim anlayışının var olduğu, Kurultay'ın danışma meclisi niteliğinde olduğu
162- Ahilik, Türkiye Selçuklu Devleti döneminde (XIII. Yüzyılda) ortaya çıkmış, esnaf ve zanaatkâr-ların ticari hayatını şekillendiren sosyal bir teşkilat-tır. Bu teşkilat Esnaflar arasında dayanışmayı sağ-lamıştır, Mesleki eğitim sonucunda çırak, kalfa ve usta yetiştirerek bunlara diploma vermiştir.
163-Orta Asya Hun Türklerinin Kültürel Özellikleri göz önüne alındığında yaşadıkları bölgede yapılacak kazılarda tapınak kalıntılarının bulunması bek-lenmez.
164-Kavimler Göçü sonunda Vizigotlar Ispanya'ya, Franklar Fransa'ya, Slavlar Balkanlara, Saksonlar'da Ingiltere'ye yerleşmişlerdir. Bu durum Avrupa'da bugünkü milletler topluluğunun oluşmasına yol açmıştır.
165-Anadolu Selçukluları döneminde, Anadolu kentlerinin gelişerek han, hamam, cami ve kervan-saraylarla donandığı ve zenginleştiği görülür. Bu eserler, Ticaret yolları üzerinde bulunan kentlerde daha çok yapılmıştır.
166-Hun Türkleriyle Çinliler arasındaki çatışmalar Mete Hanın ölümünden sonrada devam etti. Çinli-ler, Türkleri savaşlarla yenemeyeceklerini anlamış-lardı. Bunun üzerine Türkleri birbirine düşürmek için propaganda yaptılar, Sonunda Büyük Hun Devleti ikiye ayrıldı. Bir süre sonra da varlıkları sona erdi. Parçaya göre bir devletin devamlılığı öncelikle Toplumda dayanışmanın güçlü olmasına bağlıdır.
167-Anadolu Selçuklularında “Atabey†adı verilen devlet adamlarının görevleri, Melikleri devlet yöne-timine hazırlamaktı.
168-Büyük Selçuklularda eyaletlerdeki adalet işle-rine kadılar bakardı.
169-Türklerin Islamiyeti Kabul etmeden önce kul-lanmış oldukları Takvim, 12 Hayvanlı Türk Takvi-midir.
170- Hunların Avrupa topraklarına ilerlemesi, M.S. 375 yılında Kavimler Göçünün başlamasına neden olmuştur.
171-Türk Tarihinin ve Edebiyatının bilinen ilk yazılı belgesi, Orhun kitabeleridir.
172-Orta Asya Türk Kültürü ile Islam Kültürünün birleştirilerek, Türk-Islam Kültür ve Medeniyetinin kurulması Karahanlılar ile başlamıştır.
173-Tarihte Ilk kez bütün Türkleri bir bayrak altında toplayan Türk topluluğu Hunlardır.
174-Türklerin, Abbasiler döneminde ilk hizmetleri daha çok askerlik alanında olmuştur.
175-Gaznelilerin Türk-Islam tarihindeki en önemli özelliği, Hindistan'a Islamiyeti götürmeleridir.
176-Anadolu Selçuklularında Ikta toprakları gelirleri hizmet ve maaş karşılığı olarak komutanlara, askere ve devlet adamlarına verilen topraklardır, Bu sistemle hazineden para harcamadan ordu oluşturma amaçlanmıştır.
177-Türklerin Avrupa içlerine kadar ilerlemelerinin başlangıcı olan Kavimler Göçü Büyük Hun devleti-nin, dağılmasından sonra başlamıştır.
178-Anadolu Selçuklu devletinde eyaletlerdeki as-kerlik işlerinden Subaşı sorumluydu.
179- Orta Asya'da Avar egemenliğinin sona erme-sinden sonra 552 yılında kurulmuş olan devlet aşa-ğıdakilerden hangisidir? Göktürkler
180- Anadolu Selçukluları döneminde çiftçilere işleyebilecekleri kadar toprak verilir, topraklar ekilip biçildikleri sürece babadan oğula kalırdı. Bu du-rumun aşağıdakilerden hangisine karşı bir önlem niteliği taşıdığı savunulabilir? Toprakların devletin denetimi dışında el değiştirmesine
181- Asya Hunları ile Çinliler arasında yaşanan en büyük sorun aşağıdakilerin hangisinden kaynak-lanmıştır? Hunlarla Çinliler arasında Ipek Yoluna egemen olma mücadelesi
182- Islam dünyasında önemli bir eğitim öğretim kurumu olan Nizamiye Medresesi'ni hangi Türk devleti kurmuştur? Selçuklular
183- Büyük Selçuklularda, fethedilen toprağın fet-hedenin malı olması, hangisinde etkili olmuştur? Feodal beyliklerin ortaya çıkmasında
184- Anadolu Selçuklularımda ikta adı verilen top-rak yönetim sistemi Osmanlılarda geliştirilerek dü-zenli bir şekilde uygulanmıştır. Osmanlılarda uygu-lanan bu toprak yönetim sistemi hangisidir? Dirlik
185- Karahanlılar Devleti, hangi özellikleri ile Gök-türk Devleti'nden ayrılır? Islam dinini kabul etmesi.
186- Ilk Türk devletlerinde Kurultayın savaş, barış gibi önemli konularda aldığı kararlar kağanı bağla-mazdı. Buna göre, Kurultay Danışma meclisine ben-zemektedir.
187- Islamiyet'ten önceki Türklerde, savaştan dönen yiğitlerin ağırlandığı, yoksulların donatıldığı, dini ve milli bakımdan önemli günlerin hep birlikte kut-landığı şölenler yapılırdı. Bu şölenlerin hangisini sağladığı savunulabilir? Toplumsal Dayanışmayı
188- Islamiyet'ten önce Türk devletlerinde kağanın eşine "hatun" unvanı verilirdi. Hatunun, elçileri kabul etmesi kağanı temsil etme yetkisinin olduğunu gösterir
ISLAMIYET ÖNCESI TÜRK TARIHI
ESKI TÜTK DEVLETLERINDE SIYASI, ASKERI VE EKONOMIK KONULARIN GÖRÜŞÜLDÜĞÜ EN ÜST YÖNETIM ORGANI KURULTAY
HIRISTIYANLIK DININI BENIMSEYEN TÜRK TOPLULUKLARI: BULGARLAR, MACARLAR
ILK TÜRK TOPLULUĞU: ISKITLER(SAKALAR)
ILK TÜRK DEVLETLERI: ASYA HUN IMPT. AV-RUPA HUN IMPT. GÖKTÜRK DVLT.2.GÖKTÜRK(KUTLUK)D
DIĞER TÜRK DEVLETLERI: AVARLAR, BUL-GARLAR, HAZARLAR, MACARLAR, PEÇENEK-LER, KUMAN-LAR(KIPÇAKLAR),OĞUZLAR(UZLAR),SABIRLER(SIBIRLER),TÜRGEÇLER, KIRGIZLAR, KARLUKLAR.
ESKI TÜRK TOPLULUKLARI-NIN(GÖÇEBE)HÜKÜMDARLIK SEMBOLLERI: TUĞ(SANCAK)OTAĞ(ÇADIR)KOTUZ(SORGUÇ)YAY
TÜRK TARIHINDE ILK KEZ DÜZENLI ORDU BIRLIKLERI OLUŞTURAN HÜKÜMDAR: METE HAN
ISLAMIYET ÖNCESI TÜRK TARIHINE AIT OLAN ESER: YENISEV YAZITLARI
KAVIMLER GÖÇÜNÜN BAŞLAMASINDA ETKILI OLAN TÜRK HÜKÜMDARI: BALAMIR(AVRP. HUN IMRT)
ERGENEKON: GÖKTÜRK
TÜREYIŞ: GÖÇ UYGUR
ŞU: ISKITLER(SAKA)
MANAS: KIRGIZ
OĞUZ KAĞAN: HUN
HALKIN VE DEVLETIN KARŞILIKLI GÖREV-LERI BELIRTILMIŞTIR, TÜRK EDEBIYETININ ILK YAZILI ÖRNEĞIDIR, ÇIN ILE YAŞANAN MÜCADELELER DE ANLATILMIŞTIR, SIYASETNAME ÖZELLIĞI VARDIR: ORHUN ABIDELERI
TOPLUMSAL DAYANIŞMANIN GÜÇLENMESINI TOY ADI VERILEN ŞENLIKLERIN DÜZENLEN-MESI SAĞLAMIŞTIR.
TÜRKLERIN INANÇ SISTEMI ILE ILGILI KAV-RAMLAR: YUĞ, BAKSI, ATALAR KÜLTÜRÜ, KATUN, KAM, BALBAL, KURGAN
CENAZELERDE VE ULUSAL YAS GÜNLERINDE DÜZENLENEN TÖREN: YUĞ
GÖKTANRI INANIŞININ ÖZELLIKLERI: TEK TANRI VE ÖLÜMDEN SONRA YAŞAM INANCI
AVARLARA KARŞI BAŞLAYAN ISYAN SONUCU KURULAN, HÜKÜMDARI BUMIN KAĞAN OLAN VE TÜRK ADIYLA KURULAN DEVLET: GÖK-TÜRKLER
ÇIN SEDDI ASYA HUN DEVLETININ SALDIRILARINDAN KORUNMAK IÇIN YAPILDI.
CENGIZ HANA ITAAT EDEN TÜRK KAVMI, ÖTÜKEN BÖLG. KURULDU, MANAS DESTANI EN ÖNEMLI ESERLERI: KIRGIZLAR
ILK DIN DEĞIŞTIREN VE MUSEVILIĞI ILK KEZ BENIMSEYEN TÜRK TOPLULUKLARI: UYGUR-LAR, HAZARLAR
HÜKÜMETIN ÜYESI: BUYRUK(BAKAN)
DIŞ IŞLERINDEN VE YAZIŞMALARDAN SORUMLU: TAMGACI
HÜKÜMDARIN ERKEK ÇOCUĞU: TIGIN
KURULTAYA KATILMA HAKKI OLANLAR: TOYGUN
ESKI TÜRKLERDE SÖZLÜ EDEBIYATIN ÖRNEK-LERI: SAV, KOŞUG, SAGU, DESTAN
ORTA ASYA BÖLGESINDE YAŞAMIŞ KÜLTÜR UNSURLARI: ANAV, TAGAR, KARASUG, ANDRONOVA
ESKI TÜRKLERDE TOPLUMSAL YAPIYI OLUŞ-TURAN BIRIMLERIN KÜÇÜKTEN BÜYÜĞE SIRALANIŞI: AILE-URUG-BOY-BUDUN-IL
ORTA ASYADA DAĞINIK BIR ŞEKILDE YAŞA-YAN TÜRK BOYLARINI ILK KEZ BIR BAYRAK ALTINDA TOPLAYAN DEVLET: ASYA HUNLARI
HEM ORTA ASYADA HEM DE AVRUPADA EGE-MENLIK KURAN TÜRK DEVLETLERI: AVAR-LAR, HUNLAR
BATIDA JUAN JUAN ADIYLA BILINEN VE ISTANBULU ILK KEZ KUŞATAN TÜRK DEVLE-TI: AVARLAR
GÖKTÜRKLERIN ILIŞKI KURDUKLARI DEVLETLER: BIZANZ, SASANILER
ISLAMIYET ÖNCESI DÖNEMDE OLUŞTU-RULMUŞ SANAT DALLARI: MINYATÜR, FRESKO, MIMARI
ORTA ASYADA EGEMENLIK KURAN VE VARLIĞINI GÜNÜMÜZE KADAR KORUYAN TÜRK DEVLETI: KIRGIZLAR
ISLAMIYET ÖNC. DÖNEMDE TÜRK KÜLTÜRÜNDE MIMARI VE TARIM UYGURLAR TARAFINDAN BAŞLATILMIŞTIR.
MALAZGIRT SAVAŞI SIRASINDA BIZANS ORDUSUNA PARALI ASKERLIK YAPANLAR: UZLAR, PEÇENEKLER, AVARLAR
BUNLARIN ARASINDA SELÇUKLU ORDUSUNA KATILŞARAK SAVAŞIN KAZANILMASINDA ETKILI OLANLAR: UZLAR VE PEÇENEKLER
751 TALAS SAVAŞINDA ARAPLARI DESTEKLE-YEN VE ISLAMIYETI ILK KABUL EDEN TÜRK TOPLULUĞU: KARLUKLAR
ORTAÇAĞIN BAŞLAMASINA VE AVRUPADAKI MEVCUT SIYASAL DÜZENIN DAĞILMASINA YOL AÇAN DEVLET: HUNLAR
TÜRKÇE URAL-ALTAY DIL GURUBUNA AITTIR.
TÜRK TARIHINDE ILK KÜTÜPHANE KURAN DEVLET: UYGURLAR
ISLAMIYET ÖNCESI DÖNEM HAKKINDA EN FAZLA BILGI IÇEREN SÖZLÜ KAYNAK: DES-TANLAR
ORTA ASYADA KENDI ADINA PARA BASTIRAN ILK TÜRK TOPLULUĞU: TÜRGIŞLER
ISRAILOĞULLARI DIŞINDA YAHUDILIĞI BE-NIMSEYEN TÜRK TOPLULUĞU: HAZARLAR
AVRUPADA ILK DEVLET KURAN TÜRK TOPLU-LUĞU: HUNLAR
HUKUK KURALLARINI YAZILI HALE GETIREN ILK TÜRK DEVLETI: UYGURLAR
TARIM, RESIM VE HEYKEL ALANINDA DIĞER TÜRK DEVLERLERINE GÖRE DAHA BAŞARILI OLAN DEVLER: UYGURLAR
YAZIYI ILK KULLANAN TÜRK DEVLETI: GÖK-TÜRKLER
CENAZE TÖRENI: YUĞ
TÜRKLARIN TARIH BOYUNCA KULLAN-DIKLARI ALFABELERIN KRONOLOJIK SIRASI: ORHUN-UYGUR-ARAP-LATIN
ANITMEZAR: KÜMBET
ÖNEMLİ NOTLAR HER YIL SORU
ÇIKAR
Lozan Barış Konferansı
Konferansa Katılan Devletler
Türk ordusunun İstanbul ve
Trakya'ya yönelmesi üzerine 27
Ekim 1922'de İtilaf Devletleri
Lozan'da yapılacak barış
görüşmelerine TBMM hükümetini
de çağırdı.
Konferansa; İngiltere, Fransa,
İtalya, Japonya, Türkiye,
Yunanistan, ABD, Romanya ve
Yugoslavya, Rusya ve Bulgaristan
katıldı.
Türkiye'yi temsilen; İsmet Paşa
başkanlığında, Rıza Nur ve Hasan
Saka'dan oluşan Türk heyeti katıldı.
TBMM'nin Türk Heyetinden
İstekler
Taviz Verilmemesi Gereken
Konular Nelerdi?
Konferansa giden Türk heyetinden,
Avrupalı devletlere şu şartları
kabul ettirmesi istendi :
1. Misak-ı Milli sınırları içerisinde
tam bağımsız bir Türk devletinin
kurulması
2. Sınırların Misak-ı Milli'ye uygun
olması
3. Azınlıkların ayrıcalıklı olmaması
4. Devlet borçlarının ödenmesi
şeklinin bağımsızlığa aykırı
olmaması
5. Kapitülasyonların kaldırılması
6. Boğazların statüsü konusunun
egemenlik haklarımızı
gölgelemiyecek şekilde
düzenlenmesi
7. Savaş tazminatının yeni Türk
Devleti'ne ödetilemeyeceği
8. Doğu sorununun kapandığı.
Lozan Barış Görüşmelerinin
Kesintiye Uğraması
Lozan görüşmeleri devam ederken
aşağıdaki konularda çıkan
anlaşmazlıklar görüşmelere 4
Şubat 1923'de ara verilmesine
neden oldu.
1. Lozan'da Yunanistan Karaağaç'ı
vermek istememesi,
2. Boğazlar konusunda ortak bir
görüşün oluşmaması,
3. İngilizler'in Musul'u vermek
istememesi
4. Osmanlı Devleti'ne ait borçların
bir kısmının Birinci Dünya
Savaşı'ndan önce bizden ayrılan
ülkelere bölüştürülmesi konusunun
Avrupalı devletlerce kabul
edilmemesi.
5. Kapitülasyonların kaldırılması
23 Nisan 1923'te görüşmelere
tekrar başlandı.
24 Temmuz 1923'te Lozan Barış
Antlaşması imzalandı.
Lozan Barış Antlaşması'nın
Maddeleri
24 Temmuz 1923'de imzalanan ve
143 maddeden oluşan Lozan
Antlaşması'nın ana konuları
şunlardı
1. Türkiye'nin sınırları meselesi
Suriye Sınırı : Fransa ile TBMM
arasında imzalanan 20 Ekim 1921
Ankara Antlaşması'ndaki hükümler
aynen kabul edildi.
Irak Sınırı : Musul sorununun
çözümü daha sonra Türk-İngiliz
görüşmeleri ile çözümlenmesine
kara verildi. Yani Irak sınırı sorunu
ve Musul konusu Lozan'da
çözümlenemedi. Lozan
Antlaşması'nın bitiminden itibaren
bu konu için 9 ay içerisinde
Türkiye ile İngiltere'nin
görüşmeleri başlatmasına karar
verildi.
Batı Sınırı : Doğu Trakya bize geri
verildi. Karaağaç ve yöresi de
Yunanistan'dan alınacak savaş
tazminatına karşılık olarak
Türkiye'ye bırakıldı. İmroz ve
Bozcaada Türkiye'ye bırakıldı.
Diğer adalar Yunanistan'ın oldu.
Anadolu'ya yakın olan adaların
silahlandırılması yasaklandı. Oniki
Ada'nın İtalya'ya verilmesi kabul
edildi.
2. Kapitülasyonlar meselesi
Adli, mali, ekonomik ve yönetsel
alanlarda yüzlerce yıl sürüp giden
kapitülasyonlar tüm sonuçları ile
toptan kaldırılmıştır. Türkiye'deki
yabancı tiacri kurumlar da, kısa bir
geçiş döneminden sonra Türk
yasalarına uyacaktır.
3. Azınlıklar Sorunu
Bütün azınlıkların Türk uyruklu
olduğu kabul edildi. Yani ülkede
yaşayan herkesin Türkiye
Devleti'nin halkı olduğu ilkesi
benimsendi. Hiç kimseye ayrıcalık
verilmedi ve eşitlik ilkesi
benimsendi. Anadolu ve Doğu
Trakya'daki Rumlar ile
Yunanistan'daki Türklerin
değiştirilmesi öngörüldü. Ancak bu
nüfus değişiminin Batı Trakya
Türkleri ve istanbul Rumlarını
kapsamamasına karar verildi. Yani
buralara yaşayan insanlar
yerlerinde kalacaktı.
4. Savaş Tazminatı Meselesi
Lozan'da yabancılar Birinci Dünya
Savaşı nedeniyle Türkiye'den savaş
tazminatı istemişler ancak bu kabul
edilmemiştir. Yunanistan ise
Kurtuluş Savaşı'nda uluslar arası
kurallara uymadan tahribat yaptığı
için savaş tazminatı ödemiştir.
Ancak ekonomik durumları iyi
olmadığı ve ödeyecek güçlerinin
bulunmaması nedeniyle Karaağaç
yöresini Türkiye'ye vermeyi kabul
etti.
5. Devlet Borçları Meselesi
Osmanlı Devleti ilk dış borcu 1854
yılında Sultan Abdülmecit
zamanında aldı. Yüksek fazilerle
alınan bu paralar gelir getirmeyen
bir şekilde kullanıldı. Yani
çeşmeler, saraylar vs. yapıldı. Daha
sonra Sultan Abdülaziz zamanında
da dış borçlanmaya devam edildi.
II. Abdülhamit 1881 yılında
devletin borçlarını ödeyemediğini
Avrupalı devletlere duyurdu.
Bunun üzerine aynı yıl, Osmanlı
Devleti'nden alacağı olan ülkelerin
temsilcilerinden oluşan bir Duyun-
u Umumiye (Genel Borçlar
Kuruluşu) kuruldu. Osmanlı
Devleti'nin orman, maden, tuz
yatakları ve bazı gelir kaynakları
bu kuruluşun kontrolüne verildi.
Bağımsızlığa aykırı olan bu
kuruluşu Osmanlı Devleti, Birinci
Dünya Savaşı sırasında tek taraflı
olarak kaldırdı.
6. Boğazların Statüsü Konusu
Boğazların hangi devletin
egemenliği altında kalacağı
konusunda ve statüsünün ne
olacağı konusunda büyük
tartışmalar çıktı. Rus temsilcisi dahi
öldürüldü.
Sonuçta şu kararlar benimsendi.
a) Boğazlardan askeri olmayan
gemiler ve uçaklar barış zamanında
geçebilecek.
b) Askeri gemiler ve uçaklar; barış
zamanından Karadeniz'e doğru
geçişte, Karadeniz'de sahili olan
devletlerden en güçlü donanmaya
sahip bulunanından daha fazla gemi
ve uçak geçmeyecek. Bunun
dışında savaş gemi ve uçaklarına
geçiş serbest, savaş zamanında
sınırlama getirilebilecek
c) Boğazların yönetimi için başkanı
Türk olan uluslar arası bir kurul
oluşturulacak
d) Sovyet Rusya Lozan
Antlaşması'nın sadece Boğazlarla
ilgili bölümünü imzalamıştır.
7. İstanbul'un Boşaltılması Konusu
Lozan Antlaşması Türkiye Büyük
Millet Meclisi tarafından
onaylandıktan altı hafta sonra işgal
kuvvetleri İstanbul'dan
gideceklerdi. Buna göre işgalciler
2 Ekim 1923'te İstanbul'dan
ayrıldılar.
Lozan'da Çözülemeyen Konular
Lozan Antlaşması'nın
imzalanmasına rağmen Türkiye'yi
yakından ilgilendiren bazı
konularda hala pürüzler kalmıştı.
Bu sorunlar şunlardı :
1. Musul Sorunu ve Türkiye-Irak
Sınırı Sorunu
Lozan'dan hemen sonra 1924
yılında Türk ve İngiliz Temsilcileri
İstanbul'da Musul konusunu
görüşmeye başladı. Ancak
İngiltere'nin burayı Türkiye'ye
vermek istememesi üzerine
görüşmeler kesildi. 1925 yılı
başlarında Türk ordusunun Musul'u
bir askeri harekatla almak istediği
sırada İngilizlerin kışkırtması ile
Şeyh Sait isyanı çıktı. Bunun
üzerine Türkiye uluslar arası gücün
Musul'u bırakmayacağını anladı ve
içerideki sorunlarla uğraşmak için
buradan vazgeçti. 1926 yılında
Türkiye ile İngiltere arasında
imzalanan Ankara Antlaşması ile
Musul'dan vazgeçtik.
2. Hatay Meselesi
20 Ekim 1921 Ankara
Antlaşması'na göre; İskenderun ve
Hatay sınırlarımızın dışında
kalıyordu. Ancak 1938'de önce
Hatay Devleti kuruldu sonra da
1939'da Hatay meclisinin verdiği
kararla Hatay ve İskenderun
Türkiye'ye katıldı. Böylece
Lozan'dan sonra Suriye-Türkiye
sınırında bir değişme oldu.
Lozan Barış Antlaşması'nın Önemi
Türk Devleti Avrupa Devletleri
tarafından tanındı.
Osmanlı'dan kalan sorunlar
çözümlendi.
Egemenlğimizi ve bağımsızlığımızı
sınırlandıran pürüzler ortadan
kaldırıldı.
Sınırlarımız çizildi.
Ermeniler'in Anadolu üzerindeki
istekleri sona erdi.
Kapitülasyonlar kaldırıldı böylece
tam bağımsızlık yolunda en önemli
adım atıldı.
Osmanlı Devleti'nin sona erdiği
kabul edildi.
Türk Devleti'nin diğer devletlerle
eşitliği kabul edildi.
Doğu sorunu tamamen kapandı.
Halkçılık ilkesi benimsendi ve
azınlık sorunu çözümlendi.
GENEL TÜRK TARİHİ 100 PÜF NOKTA1- İslamiyet'inin Hindistan'a yayılmasında etkili olan Türk-İslam devleti Gaznelilerdir. 2- İslamiyet'ten Önceki Türk Devletlerinde, ölen kişinin silahı ve eşyalarıyla birlikte gömülmesi, ölümden sonra da hayat olduğuna inandıklarını göstermektedir.
3- Macaristan'da yapılan kazılarda Avarlar'a ait pek çok tunç, gümüş ve altın ziynet eşyası bulunmuştur. Bu bilgiye bakılarak Avarlar'ın değerli madenleri tanıdıkları söylenebilir.
4- İslamiyet'ten Önce kurulan Türk Devletlerinde, devlet işlerinin görüşülüp karara bağlandığı yere Kurultay denir.
5- Türklerin Orta Asya'dan göç etmelerinin en önemli nedeni, Kuraklık nedeniyle ekonomik sıkıntı içinde olmalarıdır.
6- Orta Asya'da Türklerin takvim düzenlemiş olmaları, Gökbilim ile ilgilendiklerini göstermektedir.
7- Türkler önceleri göçebe bir yaşam sürdükleri için, yaptıkları sanat eserleri taşınabilir nitelikteydi. Sanat eserleri arasında halıların yaygın olması buna bir kanıt olarak gösterilebilir.
8- Anadolu Selçuklu paralarını, Osmanlı paralarından ayıran özelik; paralarının üzerinde Sultanların portreleri ve aslan resimleri bulunmasıdır.
9- Uygurların Budizm ve Maniheizm dinlerini kabul etmeleri, sanat alanında gelişmelerinde etkili olmuştur.
10- Türk Devletlerinde, önceki dönemlerde ekonomik etkinlikler yalnız hayvancılığa dayanıyordu. Daha sonra bu durum değişmiş, tarım önem kazanmıştır. Tarım Uygurlar zamanında önem kazanmaya başlamıştır.
11- Karahanlılar Devletinin Türk tarihindeki önemi; İlk Müslüman Türk devleti olmasıdır.
12- Anadolu Selçuklu döneminde esnaflar, Ahi topluluğu olarak örgütlenmiştir.
13- Selçuklular bölge veya eyaletlerin başına idareci olarak atadıkları şehzadelerin yanına ''Atabey'' ünvanlı kişileri de verirlerdi. Bu uygulamadaki temel amaç şehzadeleri devlet yönetimiyle ilgili konularda yetiştirmek.
14- Türk Denizciliğinin Anadolu Selçukluları Dönemine kadar gelişmemesinde başlıca etken, Ülke topraklarının coğrafi konumudur.
15- Çin'den başlayarak Ön Asya'ya ulaşan İpek Yolu'nun geçtiği yerler zaman zaman değişmiştir. Güçlü devlet ve kabilelerin tutumlarında değişme olması bu durumun oluşmasında etkili olmuştur.
16- Türk adının millet olarak geçtiği, Türk Edebiyatı ve Tarihinin ilk yazılı örnekleri olan edebi metinler, Orhun Anıtlarıdır.
17- İslamiyet öncesi Türklerde her türlü devlet işlerinin görüşülüp, karara bağlandığı kuruma Toy (Kurultay) denir.
18- Malazgirt savaşından sonra Anadolu'da kurulan ilk Türk Beyliklerin,ASDMArtukoğulları, Saltukoğulları,Danişmentliler, Mengücekoğulları
19- Selçuklularda ve Osmanlılarda gelişemeyen sanat dalı heykelciliktir.
20- Türkiye Selçuklu devletinde İznik ve Konya başkentlik yapmış şehirlerimizdir.
21- İslâmiyet öncesi Türk tarihinin ve edebiyatının en önemli Türkçe kaynaklarından biri olan Orhun Yazıtları, Kutluk (II. Göktürk) devleti dönemine aittir.
22- Türk devlet yöneticileri İslâmiyet öncesi dönemde, Kağan ünvanını kullanmışlardır.
23- Uygurlara ait destanlar, Türeyiş ve Göç destanlarıdır.
24- Tefsir, Hadis, Fıkıh ve Kelam, İslami bilimlerdir.
25- Öğrenimin vakıflar sayesinde ücretsiz olarak sürdürülmesi ve İslâm dünyasına yayılması, Selçuklular döneminde gerçekleşmiştir.
26- Nizamülmülk, Alparslan'dan aldığı yetki ile hangi kurumun açılmasında Türk İslâm tarihinde ilk olmuştur? Bağdat Nizamiye Medresesi
27- Anadolu Selçuklu Devletinde ticareti geliştirmek için gerekli ana yollar üzerinde, Kervansaraylar inşa edilmiştir.
28- Edirne ilinde, Anadolu Selçuklu devletinden kalma eser bulunmaz.
29- Türk İslam devletlerin de Sultanın Müslüman halkının gözünde meşru bir egemen güç olarak kabul edilmesi, Hutbe ile sağlanırdı.
30- Orta Asya Türklerinde varlığı sürekli olmayan toplumsal ve siyasal birime Budun denir.
31- Yenisey Yazıtları ve Manas Destanı, Kırgızlara aittir.
32- İslamiyet öncesi Türk Devletlerinin ortak özellikleri; Devlet boyların birleşmesiyle kurulur, Temel ekonomik yapı hayvancılığa dayalıdır, Önemli kararlar Kurultay tarafından alınır, Yerleşik yaşam biçimi yaygın değildir
33- İslamiyet öncesi kurulan Türk devletlerinden Uygurlar bir çok yönüyle diğerlerinden farklı özelliklere sahiptir.
34- Orta Asya Türklerinde ceza infaz sisteminde uzun süreli hapis cezalarının uygulanmamış olmasının temel nedeni, Göçebe yaşam biçiminin egemen olmasıdır.
35- Malazgirt Savaşı'ndan sonra başlayan Anadolu'nun Türkleşmesi sürecinin başlarını araştıran bir kişi dönemin mimari eserlerini öncelikle, Erzurum yöresinde araştırması gerekir.
36. Anadolu Selçuklularında yer alan mimari yapılardan kervansaray ve Bedesten doğrudan ticari faaliyetlerle ilgilidir.
37- Anadolu Selçuklu plastik sanatında en çok işlenen konu, İnsan-Hayvan-bitki
38- İslam öncesi Türk Devletlerinde; I. Önemli kararlarda Kurultaya danışırlar II. Yönetimde öncelik hanedana aittir.III. Hakanların yetkileri töre tarafından sınırlandırılmıştır.IV. Hakanların önemli dini törenleri doğrudan yönetmeleri istenirdi.
39-Anadolu Selçukluları ve Osmanlılarda birçok hizmeti bir arada vermek için inşa edilen külliyelerin ana yapısı Camidir.
40- Anadolu Selçuklu dönemine ait eserler; Sivas Gök Medrese - Eşrefoğlu Camii - Sultan Han
41-Anadolu Selçuklularında dini, sosyal, kültürel etkinliği bir arada verilmesini sağlayan mimari yapılara Külliye denir.
42- Türk-İslam devletlerinde Saltanatın Müslüman halk tarafından meşru görülmesi için Sultan adına hutbe okutulur, Para bastırılırdı.
43- İslam öncesi Orta Asya'da heykel sanatının geliştiğini söyleyen biri Orhun Anıtlarını görüşlerine kanıt olarak gösterebilir.
44- Orhun yazıtlarının özellikleri; Türk adının geçmesi, Türkçe yazılmış olması, İlk Türk alfabesinin kullanılması, İlk milli yazılı kaynak olması, Göktürkler Hakkında bilgi vermesi.
45- Gök-Medrese, Sultan Han, Gevher Nesibe Külliyesi, Keykavus Şifahanesi Anadolu Selçuklu dönemine aittir.
46- İslam Öncesi Türk devletlerinde boy beylerinden oluşan Kurultay, hakanın seçiminde etkili rol oynardı. Kurultay başarılı olamayan halkına refah sağlayamayan töreye aykırı hareket eden hakanı görevden alabilirdi. Bu bilgilere dayanarak; Hükümdarlar yasalara uymak zorundadır, Hakanların halka karşı sorumlulukları vardır, Hükümdarların yetkileri sınırlıdır, Kurultay devlet yönetiminde etkilidir. Yargılarına ulaşabiliriz.
47- Uygurlarda; I. Ticaret ve tarımın gelişmesi II. Şehir kültürünün yaygınlık kazanması III. Kütüphanelerin açılması Uygurların yerleşik yaşama geçtiklerinin kanıtlarıdır.
48- İslam Öncesi Türk Devletlerinden, - Büyük Hun İmparatorluğu döneminden kalan kurganlarda bulunan taşınabilir malzemeden yapılmış silahlar, eyerler ve elbiselerin hayvan resimleriyle süslendiği görülmüştür.- Göktürkler döneminden kalan kurganlarda ise, altın ve gümüşten yapılmış süs eşyaları, demirden yapılmış kılıç ve mızrak gibi silahlara rastlanmıştır. Bu bilgilere dayanarak Türklerle ilgili olarak Savaşçı özellik taşıdıklarının, Madenlerden yararlandıklarının, Ölümden sonraki yaşama inandıklarının, Sanatı yaşam biçimine göre geliştirdiklerinin göstergesi olarak değerlendirilebilir.
49- -Atabeyler Selçuklular döneminde Şehzadeleri eğitmekle görevlidir. - Bağımsızlıklarını ilan etmeleriyle Selçuklu Devletinin yıkılışını hızlandırmışlardır.
50- Sivas'ta bulunan Keykavus Şifahanesi Anadolu Selçuklu döneminde yapılmıştır.
51- Orta Asya devlet ve toplum hayatını düzenleyen törenin en temel özelliği yazısız olmasıdır.
52- II.Göktürk Devleti bazı özellikleri; İlk Türk alfabesini yaratmışlardır.Sosyal devlet anlayışını sürdürmüşlerdir. Uygurlar tarafından varlıklarına son verilmiştir.
53- Uygurların Budizm ve Maniheizm dinlerini kabul etmeleri Sanat alanında gelişmelerinde etkili olmuştur.
54- Karahanlılar; Devletin resmi dili Türkçe'dir, Kutadgu Bilig bu dönemde yazılmıştır, Devlet ailenin ortak malıdır, İlk Türk-İslam devletidir.
55- Selçuklu Devletinde, din ve ırk ayrımı yapmadan halka boş araziler üretim artışına ulaşmaya çalışılmıştır.
56- Anadolu Selçukluları, Kervansaraylar ve Loncalar ile üretim ve ticaret hayatını düzenlemeyi ve geliştirmeyi amaçlamışlardır
57- Türkler tarihte pek çok devlet kurmuşlardır. Bu devletler belli bir zaman sonra yıkılmışlardır. Büyük Selçukluların yıkılma nedenlerinden en önemlisi; Ülkenin hanedan üyeleri arasında paylaşılmasıdır.
58- Orta Asyada kurulan Türk Devletlerinin kısa sürede parçalanıp yıkılmasında Ülkenin hanedana ait olması etkili olmuştur.
59- Orta Asya'da Uygurlara ait şehirlerde Kervansarayların yanında Hristiyan, Budist ve Maniheist mabetlerinin kalıntılarının yan yana bulunmuş olması; İnanç özgürlüğünün olduğunun, Ticari faaliyetlerin yaygın olduğunun, Hoşgörülü bir toplumun yaşadığının, Yerleşik yaşama geçildiğinin göstergesidir.
60- Karahanlılar İslamiyeti kabul ettikten sonra da ülkeyi eski Türk geleneklerine göre doğu-batı olarak ikiye ayrılmışlardır. Bu durum Geleneklere bağlılığın devam ettiğinin göstergesidir.
61- Anadolu Selçukluları tarafından Karadeniz'de Sinop, Akdeniz'de Alanya alındıktan sonra tersaneler kurulmuştur. Bu uygulamanın temel amacı öncelikle deniz ticaretini geliştirmektir.
62- Anadolu Selçuklularında Ahi örgütlenmesi içinde zanaatkarlar yer almıştır.
63- Uygurlardan önce Türk Tarihinde tapınak ve saray gibi yapılar azdı. Bu durum Türklerin yerleşik yaşama geçmemelerinden kaynaklanmaktadır.
64- Göktürk anıtları Türkçe yazılan ilk belgelerdir. Uygurlarda dinsel metinlerinde Türkçe'yi kullanmışlardır. Karahanlılarda edebi dil Türkçedir. Bu durum Eski Türklerin Milli bilinci koruduklarının göstergesidir.
65-İslamiyetten önce Türk Sanatında daha çok metal, ahşap ve deri gibi malzemeler ve taşınabilir küçük boyutta eserler yapılmıştır. Göçebe yaşam sürdüklerinden malzeme ve sanat eserleri bu şekilde yapılmıştır. PUF NOKTA
66- Türk-İslam edebiyatının ilk örnekleri Karahanlılar zamanında ortaya konulmuştur. PUF NOKTA
67- Gaznelilerin İslam tarihindeki en önemli özelliği Hindistanı İslamlaştırmalarıdır.
68- Selçuklular ve Harzemşahlar İkta sistemini kullanmışlardır.
69- İlk Türk Devletlerinden Uygurlar Şehirler kurarak, günümüze kadar gelen evler, tapınaklar, saraylar inşa etmişlerdir.
70- Türklerin göçebe bir hayat tarzından yerleşik toplum düzenine geçmeleri, beraberinde pek çok değişiklik getirmiştir. Ekip biçme aletlerine sahip olmaları bu değişiklikten biri olduğu savunulabilir.
71- İslamiyetten Önce Türk Devletlerinde Kağanın eşine ''Hatun'' denirdi. Elçileri kabul etme yetkisinin olması, kağanı temsil etme yetkisinin olduğunu gösterir.
72- İslamiyetten Önceki Türk Devletlerinin gelenekleri arasında; Siyasi, ekonomik, kültürel işlerin kurultayda görüşülüp karara bağlanması ve kimin kağan olacağının belirlenmesinde bazı özelliklerin ölçüt alınması ''demokratik'' yönetim özellikleri ile bağdaşmaktadır.
73- İlk Türk Devletlerinde hükümdarlar devleti yönetmenin kutsal bir görev olduğuna ve bu görevin kendilerine Tanrı tarafından verildiğine inanırlardı. Devleti yönetirken töreye uygun davranmak zorundaydılar. Töre ise Türk gelenek ve göreneklerinden meydana geliyordu. Bu bilgilere dayanarak hükümdarların yetkilerinin sınırsız olmadığı sonucuna varılabilir.
74-Orta Asya'da Türklerin yaşadıkları bölgelerde yapılan arkeolojik kazılarda sulama kanallarına rastlanmıştır. Hunlar ve Göktürkler devrine ait tahıl ambarları bulunmuştur. Göktürklerin, Çinlilerden ziraat aletleri ve tohumluk tahıl istedikleri bilinmektedir. Uygurların kurduğu sebze ve meyve bahçeleri hakkında Çin kaynaklarında bilgiler mevcuttur. Bu bilgilere göre Orta Asya Türkleri Tarımsal Faaliyetlerde bulunmuşlardır.
75- Orhon alfabesi Türklere özgü alfabedir.
76-Anadolu Selçukluları mimari yapıların iç ve dış süslemelerinde çini, taş, ahşap kullanmışlardır.
77-Batman Yakınlarındaki Hasankeyf'te Artuklular'a ait eserler bulunmaktadır.
78-Uygurların, hayvan ve toprak vergisi almaları onların yerleşik hayata geçtiklerinin kanıtıdır.
79- Eski Türk Devletlerinde,Devlet meselelerinin karara bağlandığı yer Kurultay (İl veya Toy) denir.
80-Orhun kitabeleri, Göktürkler dönemine aittir.
81-Orta Asya'da Hunlarla ilgili yapılan kazı çalışmalarında mumyalanmış cesetler, at iskeletleri ve halılar bulunmuştur. Bu bilgiler Hunları'nn Ahiret hayatının vargına
inandıklarını göstermektedir. PUF NOKTA..
82-Orhun abideleri ;I- İlk siyasi yapıtımızdır., II- Türk tarihi ile ilgili bilgi vermektedir. II- İlk yazılı Türk kaynaklarıdır.
83-Orta Asya Türk devletlerinde sosyal hayatı düzenleyen ve yazılı olmayan kurallara Töre denir.
84-Türk-İslam dünyasında pozitif bilimler Farabi ile başlamıştır.
85-Kayseride bulunan Gevher Nesibe Şifahanesi Anadolu Selçukluları dönemine aittir.
86-İslamiyet'ten önceki Türk Devletlerinde hükümdarın egemenlik hakkı ile ilgili olarak hangisine inanılırdı? Tanrı tarafından verildiğine
87- Orhun kitabelerinin tarih açısından önemini belirleyen özellikler ; a) Türk adının geçmesi ve Türkçe yazılmış olması Göktürkler ile ilgili ayrıntılı bilgi vermesi) Türk yazısının en eski alfabesi ile yazılması d) Siyasi bir beyanname olması e) VIII. yüzyılda yazılmış olması
88-Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah döneminde; :Bağdat'a Nizamiye medresesinin kurulması, .Medreselerde din bilimlerinin yanında pozitif bilimlerinde okutulması Yeni bir takvim düzenlenmesi sosyal hayatı olumlu yönde etkilemiştir. PUF NOKTA..
89- Anadolu Selçuklu Devletinde 1. Mesut zamanında ilk kez basılan para bakır, 2. Kılıçarslan zamanında basılan para gümüş, 13. yüzyılda basılan para ise altındır. Bu duruma dayanılarak, Anadolu Selçuklu Devleti ekonomik ve siyasal gücü giderek artmıştır yargılarına varılır. PUF NOKTA..
90-Orta Asya'da belirli tarihlerde kurulan Türk Devletlerinin kısa sürede yıkılmalarının sebebi nedir? Birçok boyun birleşmesinden meydana geldiği için PUF NOKTA..
91-İslamiyet Öncesi Türk Devlet Geleneklerinde, hükümdar eşleri hükümdarın yanında Kurultay'a katılırlar ve elçi kabullerinde bulunurlardı. Bu durum kadınların da devlet yönetiminde söz sahibi olduğunu gösterir. PUF NOKTA..
92-Orta Asya Türk Birliğini İlk defa Büyük Hun İmparatoru Mete Han Kurmuştur.
93-İslamiyetten Önceki Türk devletlerinde ordu tamamen Türklerden oluşturulurdu.
94-İslamiyetten Önceki Türk Devletlerinde inanış olarak genelde Göktanrı dini esastır.
95-Göktürkler ; 552 tarihinde Ötüken'de kuruldular. Devlet sorunlarının çözüm yeri Kurultay'dı. Devlet düzeni ve toplum ilişkileri Törelere göre düzenlenirdi. Ordu, Onlu sisteme göre kurulmuştur.
96-Eski Türk Devletlerinde en büyük yetki hükümdara aitti.
97-İslamiyet'ten Önce Orta Asya'da kurulan Türk Devletlerinde ekonomik hayatın temeli hayvancılığa dayalıdır. Uygurlar'da ise ekonomik hayatta tarım ve ticaret ön plana çıkmıştır.
98-Asya'da birbirlerinden ayrı yaşayan Türk Boylarını Birleştirip tek bayrak altında toplayan İlk Türk Kağanı Mete Handır.
99-Selçuklularda resmi yazışmalar Farsça idi. Medreselerde eğitim Arapça yapılıyordu. Halk ve Ordu kesimi ise Türkçe konuşuyordu. Bu durum Selçuklularda Türk dilindeki gelişmenin yavaşlamasına sebep olmuştur.
100-Anadolu Selçuklularının, Anadolu'nun imarına özen göstererek özellikle yollar, hanlar, kervansaraylar ve karakollar yapmalarının amacı, Ticareti geliştirmek ve güvence altına almak.
101-Türk-İslam uygarlığında Resim ve Heykelciliğin yasaklanması,. Oymacılık, kakmacılık, ve nakkaşlık gibi süsleme sanatlarının gelişmesini engellemiştir.
102-Günümüzde de kullanılmakta olan Orduda Onlu sistemi Hunlar günümüze kazandırmışlardır.
103-Türk İslam Devletlerinde, köyde yaşayanlar ile ilgili olarak; ürün üzerinden vergi verme, elindeki toprağa ona işleyebildiği sürece sahip olma,, ölüm halinde, erkek evlada toprağı işleme olanağı tanıma gibi uygulamalar yapılmıştır.
104-Türkler'in İslamiyet'e hizmetleri Abbasiler döneminde önem kazanmıştır.
105-Uygurlar, Orta Asya'daki diğer Türk Devletlerine göre Tarım, Resim ve Heykel alanlarında daha başarılı olmuşlardır.
106-Türklerin Orta Asya'da dış tehlikelerle karşı karşıya kalmaları ve topraklarının doğal sınırlarla korunmamış olması, Askerlik alanında yeteneklerinin gelişmesine neden olmuştur.
107-Yazıyı kullanan İlk Türk Devleti Göktürkler'dir.
108-Türklerin geleneksel dini olan Şamanizm'in diğer dinlerin etkilerine açık olması, Türkler arasında çeşitli dinlerin yayılmasına ortam hazırlamıştır.
109-Türk-İslam sanatında, çeşitli amaçlara hizmet eden yapı topluluğuna Külliye denir.
110-Türk –İslam devletlerinde kişiler, bahçe yapabilme hakkına sahipti
113-Orta Asya'da kurulan Türk Devletlerinde yönetimin özellikleri; Ülke bölümler halinde yönetilirdi, Devlet Yönetiminde ''töre'' lere uyma zorunluluğu vardı, Hatun (hükümdarın eşi) kurultay'a katılırdı, Devlet yönetme yetkisinin hükümdara Tanrı tarafından verildiğine inanılırdı.
114- Türklerin tarih boyunca değişik ülkelerde yerleşmeleri, çeşitli alanlarda farklı boyutlarda gelişmeler göstermelerine neden olmuştur. Türkler askerlik alanında diğer ülkelerden en az etkilenmiştir.
115- Türk devletinin başında bulunan kimselere "Tanhu, Kağan, Han, Yabgu, İlteber" gibi çeşitli isimler verilmiştir.
116-Orhun Yazıtlarında; Göktürkler'de devlet adamlarının millete hesap vermesi, devlet
ve halkın karşılıklı olarak görevlerinin belirtilmesi konuları belirtilmektedir.
117-İslamiyet'ten Önceki Türk devletlerinin dini anlayışları; Gök Tanrıya inanılması, Ölümden Sonra yaşama inanılması, Dinsel İnançlara saygı gösterilmesi, Ölen kişinin mezarının yanına, öldürdüğü düşman sayısı kadar balbal (heykel) dikilmesi.
118-Hunlar ve Avarlar, Orta Asya'da teşkilatlı devlet kurmuşlardır.
119-Türk devletinin resmî adı olarak ilk defa kullanan, yedi ve sekizinci yüzyıllarda hüküm süren (681-745) Göktürk Devletiydi.
120-Eski Türklerde, Boylar birleşerek siyasî bir birlik haline gelirse, buna "budun" denirdi. Budunun başına geçen kimseye "han" adı verilirdi.
121-Talas Savaşı (751) ; Türk ve İslam orduları ile Çin ordusu arasında yapılan meydan savaşıdır. Bu savaşın en önemli sonuçları Araplarla Türklerin arasındaki düşmanlığın azalması 2. Çin'in batıya doğru ilerleyişi durdu.
122-Dandanakan Savaşı (1040), Selçuklular ile Gazneliler arasında yapılan, Selçukluların başarısıyla sonuçlanan savaş (1040). Dandanakan Savaşıdır. Dandanakan Savaşı, İki Türk devleti arasında yapılmıştır. Bu savaş,Büyük Selçuklu İmparatorluğu 'nun kuruluşuna temel oldu.
123-Malazgir Savaşı (1071) , Türklere Anadolu'yu kazandıran, Selçuklu-Bizans Savaşıdır. 1071 yılında yapılmıştır. Malazgirt Savaşı Haçlı Seferlerinin Temel Nedenidir.
124-Miryokefalon Savaşı (1174) , Anadolu Salçukluları ile Bizans arasında yapılan savaştır. Miryokefalon savaşı, Selçuk ve Bizans tarihinin dönüm noktalarından biridir. Türklerin, Malazgirt Savaşından sonra Bizans İmparatorluğuna karşı kazandıkları ikinci savaştır. Bizans, Anadolu'da üstünlüğünü kaybetti.
125-Kösedağ Savaşı (1241), Anadolu Selçuklularının, Moğollara yenilmesiyle sonuçlanan ve 1 Temmuz 1243 tarihinde meydana gelen savaş. Türk-İslâm tarihinde, önemli bir dönüm noktası teşkil eden bu savaş, Anadolu Selçuklu Devletinin yıkılmasına sebep olmuştur.
126-İslamiyetten Önce Alfabeyi Kullanan Türk Devletleri Göktürler ve Uygurlardır, Göktürk Alfabesi ve Uygur Alfabesini kullanmışlardır.
127 Anadolu Selçuklu Devletinde, Devletin, hanedan mensupları arasında bölüşülmesinin; bölünmeye ve saltanat mücadelesine sebep olduğu görüldü.
128-Anadolu Selçukluların Ticareti Geliştirmek için yaptıkları faaliyetler: Türkiye Selçukluları, Anadolu'yu Müslüman ve gayrimüslim kavimler arasında bir köprü haline getirdiler. Dünya ticaret yollarını açıp, tedbirler aldılar. Ticarî ilişkileri zorlaştıran engelleri kaldırıp, ülkenin bir çok yerinde kervansaraylar yaptırdılar. Yolcuların, buralarda hayvanları ile birlikte üç gün ücretsiz kalma ve yemek yeme hakları vardı. Buralara gelen Müslüman ve gayrimüslim, zengin-fakir, hür-köle bütün misafirlere aynı yemeğin verilmesi ve eşit muamele yapılması esastı. Kervansaraylar ve hanlar külliye halinde olup, hepsinin cami ve kütüphanesi vardı.
129-Anadolu Selçuklularında Medreseler, eğitim amacı ile oluşturulmuştur.
130-Hakan; Eski Türk ve Moğol imparatorlarına verilen unvan
131-Büyük Selçuklu İmparatorluğu , İslamî ilimlerin eğitim ve öğretiminin yapıldığı ve zamanın fen bilimlerinin öğretildiği çeşitli fakültelere sahip, üniversite mahiyetinde büyük medreseler yaptırdılar. En büyüğü, Bağdat'taki Nizamiye Medresesidir.
132- Orta Asya Türklerinde Kurultaya katılanlara, Toygun denir.
133-Türk Tarihinde denizcilik çalışmaları ilk kez Anadolu Selçuklu Devleti döneminde başlamıştır. Bunun temel nedeni Kurulduğu yerin üç tarafının denizlerle çevrili olmasıdır.
134- 375 Kavimler Göçü sonunda Roma İmparatorluğunun gücünü yitirmesi, merkezi otoritenin bozulması ili Feodalite Rejimi ortayı çıkmıştır.
135-Orta Asya'da kurulan Türk Devletlerinde Ülkenin hükümdar ailesinin ortak malı sayılması ve hanedan üyeleri arasında paylaştırılması, Taht kavgaları sonucu devletlerin kısa sürede yıkılmasına sebep olmuştur.
136-Orta Asya Türk Devletlerinde din adamlarına, Şaman (Kam) denir.
137-İslamiyet Öncesi Orta Asya Türk Devletlerinde, İlk Düzenli Ordu teşkilatı Hunlar tarafından kurulmuştur.
138-Türk adını devlet adı olarak ilk kez Göktürkler kullanmıştır.
139-İlk Yerleşik hayat Uygurlar tarafından benimsenmiştir.
140-Anadolu Selçukluları ticari geliştirmek için, Kervansaraylar yapmışlardır.
141- Göktürklerin Türk Tarihindeki Önemi Nedir? Türk Adıyla Kurulan ilk devlettir. Orta Asya'da bulunan en geniş topraklara sahip olan Türk devleti olarak tarihe geçmiştir.
142-Oğuz Kağan Destanı-Hunlar , Alp Er Tonga Destanı- Sakalar, Türeyiş ve Göç Destanları- Uygurlar, Ergenekon ve Bozkurt Destanları-Göktürkler, Manas Destanı-Kırgızlar
143-Konya Karatay Medresesi, Anadolu Selçukluları zamanında yapılmıştır.
144- Anadolu Selçukluları 1075-1308 tarihleri arasında Anadolu'da hüküm süren müslüman bir Türk devletidir.
145-Anadolu Selçukluları'nda tümüyle devletin mali olan topraklar dirlik,vakif ve mülk olarak üçe ayrilirdi.Dirlik sultanin,kendisi için asker besleyip yetiştirmeleri koşuluyla Türkmen beylerine ve komutanlarına verdiği topraklardı.Mülk denen topraklar üstün hizmetlerde bulunanlara sultan tarafindan verilirdi.Vakıf ise han,hamam,medrese gibi kurumların giderlerini karşılaması için ayrılmış topraklardı
146-Büyük Selçuklular Döneminde Yetenekli öğrencilerin okutulmasının ve topluma kazandırılması için Selçuklu sultanları, medreseleri kurup yaygınlaştırmışlardır.
147-Konya'da bulunan; İnce Minareli Medresesi , Karatay Medresesi, Sırçalı Medrese Türk
sanatının hangi dönemine aittir? Anadolu Selçukluları Dönemine aittir.
148-Kuraklık, şiddetli kış, hayvanlar arasında bulaşıcı hastalıkların yayılması ve kendi aralarındaki iç mücadeleler nedeniyle Asya (Büyük) Hun Devleti yıkılmıştır. Buna rağmen çeşitli yönlere göç eden Türkler gittikleri yerlerde birçok yeni Türk devleti kurmuşlardır. Buna göre, Türklerin gittikleri yerlerde yeni Türk devletleri kurmaları Türklerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir? Teşkilatçı bir özelliğe sahip olunduğunun
149- Uygurlar ; I. Bugünkü matbaanın temeli olan hareketli matbaayı kurup kitap basmışlardır.II. Mani dinini kabul ettikten sonra birçok tapınak yapmışlardır. III. Buğday, arpa, darı gibi tarım ürünleri yetiştirmişlerdir. IV. Basmil ve Karluklarla anlaşarak Kutluk (II.Göktürk) Devletini yıkmışlardır.
150- Uygurlar; Mani dinini kabul ettikten sonra birçok tapınak yapmaları ve Buğday, arpa darı gibi tarım ürünlerini yetiştirmeleri, yerleşik yaşama geçtiklerinin kanıtıdır.
151- İlk Türk devletleri merkeziyetçi özelliğe sahip değillerdi. Türk töresine göre "ülke, hanedan üyelerinin ortak malıdır" anlayışı benimsenmişti. Bundan dolayı devlet doğu - batı olarak ikiye ayrılarak idare edilir ve hanedan üyeleri arasında paylaştırılırdı. Türk devletlerinde hükümdarın bütün erkek çocuklarının tahta çıkma hakkı vardı. Türk devlet yönetimindeki bu durumun Devletlerin kısa sürede zayıflayıp dağılmasına neden olduğu söylenebilir.
152- İlk Türk devletlerinin sanatında,- Hayvanların birbirleriyle mücadelelerini konu alan motiflere yer verilmesi- Sosyal ve ekonomik yaşamda atın binek ve taşıma hayvanı olarak kullanılması - Daha çok eyer, çadır, halı, kilim gibi kolaylıkla taşınabilir ürünlere yer verilmesi durumu hangisinin kanıtı olarak gösterilebilir? Göçebe yaşam biçiminin benimsendiğinin
153- Uygurlar ve Göktürkler yaşamları boyunca farklı topluluklarla karşılaştıkları halde milli benliklerini yitirmemişler ve Türkçe'yi kullanmaya devam etmişlerdir.Yukarıda verilen bilgilere göre hangisine ulaşılabilir? Ulusal kültürün korunduğuna
154- İlk Türk devletlerine ilişkin bazı bilgiler şunlardır;.1. Yerleşik hayata geçen ilk Türk devletidir.(Uygurlar) 2. Alfabeyi kullanan ilk Türk devletidir.(Göktürkler)
155- Hazar ülkesinde Musevi, Şamanist, Müslüman ve Hristiyanların ibadetlerini serbestçe yapabilmeleri - Uygurlarda Mani dinine, Hristiyanlığa ve Budizme ait tapınakların yanyana bulunmaları durumları göz önüne alındığında ilk Türk devletleri için? Farklı görüşlere hoşgörü ile yaklaştığı
156- İlk Türk devletlerinde, Halı, kilim ve çadır dokumacılığına önem verilmesi, Koyun, kuzu, sığır ve tilki derisinden giyim eşyaları yapılması, Yaz kuraklığı başladığında hayvanlara su bulabilmek için göç edilmesi durumlarını destekleyen en önemli yargının hangisi olduğu söylenebilir? İklim ve çevre koşulları yaşam biçiminde etkili olmuştur.
156-Göktürkler; I. Orta Asya'daki Türkleri bir çatı altında toplamışlardır.II. Tarihte "Türk" adıyla bilinen ilk devletin kurmuşlardır. III. Halı, kilim ve çadır dokumacılığında ileri gitmişlerdir.IV. Kurgan adı verilen mezar mimarisinin gelişmiştir.
157- Tarihte "Türk" adıyla bilinen ilk devleti kurmaları ve Orta Asya'daki Türkleri bir çatı altında toplamaları Göktürklerin ulusal özellik taşıyan bir devlet kurduklarının kanıtıdır.
158- Uygurların,- 18 harften oluşan bir alfabe geliştirmeleri- Çinlilerden aldıkları kağıdı kullanmaları- Bugünkü matbaanın esası olan hareketli harflerle matbaayı kurup, kitap basmaları gelişmeleri daha çok alanlardan hangisinde ilerlenmiş olduğunun kanıtıdır? Kültürel yapıda
159- Ülkenin ileri gelenleri ve boy beylerinden oluşan bir meclis olan Kurultay, yönetim işlerinde etkili olup hükümdara yardımcı olmuştur.Orta Asya Türk devletlerine ilişkin verilen bilgiler demokratik bir özellik taşıdığı söylenebilir.
160- Türkler İslamiyet'ten önce On iki Hayvanlı Türk Takvimi'ni kullanırken, İslam dinine girdikten sonra sırasıyla Hicri Takvim, Celali Takvim, Rumi Takvim ve Miladi Takvimi kullanmışlardır.
161- İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Kurultay adı verilen ülkenin ileri gelen boy temsilcilerinden oluşan bir meclis vardı. Kurultay'da ülkenin kaderini etkileyen, savaş, barış gibi konularda kararlar alınırdı. Kurultay'da herkes sözünü açıkça söyler, gerektiğinde hakanın uygulamaları eleştirilirdi. Fakat tüm bunlara rağmen yine de son karar Türk hakanına aitti.Bu bilgilere göre, ilk Türk devlet anlayışıyla ilgili olarak, Kurultayın kararlarının tavsiye niteliği taşıdığı, Demokratik bir yönetim anlayışının var olduğu, Kurultay'ın danışma meclisi niteliğinde olduğu
162- Ahilik, Türkiye Selçuklu Devleti döneminde (XIII. yüzyılda) ortaya çıkmış, esnaf ve zanaatkarların ticari hayatını şekillendiren sosyal bir teşkilattır. Bu teşkilat Esnaflar arasında dayanışmayı sağlamıştır, Mesleki eğitim sonucunda çırak, kalfa ve usta yetiştirerek bunlara diploma vermiştir.
163-Orta Asya Hun Türklerinin Kültürel Özellikleri göz önüne alındığında yaşadıkları bölgede yapılacak kazılarda tapınak kalıntılarının bulunması beklenmez.
164-Kavimler Göçü sonunda Vizigotlar İspanya'ya, Franklar Fransa'ya, Slavlar Balkanlara, Saksonlar'da İngiltere'ye yerleşmişlerdir. Bu durum Avrupa'da bugünkü milletler topluluğunun oluşmasına yol açmıştır.
165-Anadolu Selçukluları döneminde, Anadolu kentlerinin gelişerek han, hamam,cami ve kervansaraylarla donandığı ve zenginleştiği görülür.Bu eserler, Ticaret yolları üzerinde bulunan kentlerde daha çok yapılmıştır.
166-Hun Türkleriyle Çinliler arasındaki çatışmalar Mete Hanın ölümünden sonrada devam etti. Çinliler, Türkleri savaşlarla yenemeyeceklerini anlamışlardı. Bunun üzerine Türkleri birbirine düşürmek için propaganda yaptılar, Sonunda Büyük Hun Devleti ikiye ayrıldı. Bir süre sonra da varlıkları sona erdi. Parçaya göre bir devletin devamlılığı öncelikle Toplumda dayanışmanın güçlü olmasına bağlıdır.
167-Anadolu Selçuklularında ''Atabey'' adı verilen devlet adamlarının görevleri, Melikleri devlet yönetimine hazırlamaktı.
168-Büyük Selçuklularda eyaletlerdeki adalet işlerine kadılar bakardı.
169-Türklerin İslamiyeti Kabul etmeden önce kullanmış oldukları Takvim, 12 Hayvanlı Türk Takvimidir.
170- Hunların Avrupa topraklarına ilerlemesi, M.S. 375 yılında Kavimler Göçünün başlamasına neden olmuştur.
171-Türk Tarihinin ve Edebiyatının bilinen ilk yazılı belgesi, Orhun kitabeleridir.
172-Orta Asya Türk Kültürü ile İslam Kültürünün birleştirilerek, Türk-İslam Kültür ve Medeniyetinin kurulması Karahanlılar ile başlamıştır.
173-Tarihte İlk kez bütün Türkleri bir bayrak altında toplayan Türk topluluğu Hunlardır.
174-Türklerin, Abbasiler döneminde ilk hizmetleri daha çok askerlik alanında olmuştur.
175-Gaznelilerin Türk-İslam tarihindeki en önemli özelliği, Hindistan'a İslamiyeti götürmeleridir.
176-Anadolu Selçuklularında İkta toprakları gelirleri hizmet ve maaş karşılığı olarak komutanlara, askere ve devlet adamlarına verilen topraklardır, Bu sistemle hazineden para harcamadan ordu oluşturma amaçlanmıştır.
177-Türklerin Avrupa içlerine kadar ilerlemelerinin başlangıcı olan Kavimler Göçü Büyük Hun devletinin, dağılmasından sonra başlamıştır.
178-Anadolu Selçuklu devletinde eyaletlerdeki askerlik işlerinden Subaşı sorumluydu.
179- Orta Asya'da Avar egemenliğinin sona ermesinden sonra 552 yılında kurulmuş olan devlet aşağıdakilerden hangisidir? Göktürkler
180- Anadolu Selçukluları döneminde çiftçilere işleyebilecekleri kadar toprak verilir, topraklar ekilip biçildikleri sürece babadan oğula kalırdı.Bu durumun aşağıdakilerden hangisine karşı bir önlem niteliği taşıdığı savunulabilir? Toprakların devletin denetimi dışında el değiştirmesine
181- Asya Hunları ile Çinliler arasında yaşanan en büyük sorun aşağıdakilerin hangisinden kaynaklanmıştır? Hunlarla Çinliler arasında İpek Yoluna egemen olma mücadelesi
182- İslam dünyasında önemli bir eğitim öğretim kurumu olan Nizamiye Medresesi'ni hangi Türk devleti kurmuştur? Selçuklular
183- Büyük Selçuklularda, fethedilen toprağın fethedenin malı olması, hangisinde etkili olmuştur? Feodal beyliklerin ortaya çıkmasında
184- Anadolu Selçuklularımda ikta adı verilen toprak yönetim sistemi Osmanlılarda geliştirilerek düzenli bir şekilde uygulanmıştır.Osmanlılarda uygulanan bu toprak yönetim sistemi hangisidir? Dirlik
185- Karahanlılar Devleti, hangi özellikleri ile Göktürk Devleti'nden ayrılır? İslam dinini kabul etmesi.
186- İlk Türk devletlerinde Kurultayın savaş, barış gibi önemli konularda aldığı kararlar kağanı bağlamazdı.Buna göre, Kurultay Danışma meclisine benzemektedir.
187- İslamiyet'ten önceki Türklerde, savaştan dönen yiğitlerin ağırlandığı, yoksulların donatıldığı, dini ve milli bakımdan önemli günlerin hep birlikte kutlandığı şölenler yapılırdı.Bu şölenlerin hangisini sağladığı savunulabilir? Toplumsal Dayanışmayı
188- İslamiyet'ten önce Türk devletlerinde kağanın eşine "hatun" unvanı verilirdi.Hatunun, elçileri kabul etmesi kağanı temsil etmesi siyasi yetkisinin olduğunu gösterir.189-YUNUS EMRE-1238-1328190-NASRETİN HOCA -1208-1281191-MEVLANA -1207-1273192-HACI BEKTAŞI VELİ-1281-1338193-HOCA AHMET YESEVİ -1093-1156
TRABLUSGARP SAVAŞI (1911 -1912) Siyasî birliğini geç kuran italya'nın ham madde ve pazar ihtiyacını karşılamak amacıyla kendisine yakın olan Trablusgarp'ı istemesi sonucu İtalya savaş açtı. Osmanlı Devleti, Mısır'ın İngilizler'in işgalinde olmasından dolayı karadan savunma yapamıyordu. Denizden de İtalya'ya savunma yapmak çok zordu. Bir avuç gönüllü subayın savunduğu Trablusgarp Savaşı sonunda Uşi Antlaşması imzalandı. * Trablusgarp ve Bingazi İtalyanlara bırakılacaktı. Oniki Ada geçici olarak İtalyanlara bırakılacak (7/. Dünya Savaşı'nda İtalya Yunanistan'a bırakacaktı). Böylece Osmanlı Devleti Kuzey Afrika'daki son toprak parçasını kaybetti. Balkan Savaşları (1912 -1913) I. BALKAN SAVAŞIBalkan ülkelerinin Osmanlı Devleti'ni Balkanlardan çıkarmak istemesi, Rusya'nın Balkan milletlerini kışkırtması, Trablusgarp Savaşı'nda Osmanlı Devleti'nin güçsüzlüğünün anlaşılması, nedenleridir. Bulgaristan, Yunanistan, Karadağ ve Sırbistan Osmanlılara karşı savaştı. Ordunun savaşa hazırlıksız olması, ordu içinde particilik olması yenilgiyi getirdi. Arnavutluk savaşa girmediği halde bağımsızlığını ilân ederek Osmanlı'dan ayrılan son Balkan devleti oldu. Midye - Enez çizgisinin batısındaki topraklarını kaybettik. II. BALKAN SAVAŞIBulgaristan'ın fazla toprak alması üzerine Romanya, Sırbistan, Karadağ ve Yunanistan'ın, Bulgaristan'a karşı savaşında Osmanlı Devleti de katıldı. Edirne ve Kırklareli'yi Osmanlı Devleti geri aldı ama geri kalan toprakları Balkanlar'da kaybetti. Osmanlı Devleti Bulgaristan'la istanbul Antlaşması (1913), Yunanistan'la Atina Antlaşmasını (1913) imzaladı. Balkan devletleri kendi aralarında Bükreş Anlaşmasını imzaladılar. Osmanlı ayrıca 1924'te Sırbistan'la İstanbul Antlaşması'nı imzaladı.
M.104-CUMHURBAŞKANININ GÖREV VE YETKİLERİ:a)Yasamayla ilgili Yetkileri1-Yasama yılının ilk günü TBMM’de açılış konuşmasını yapar.2-TBMM’yi gerektiğinde toplantıya çağırır.3-Kanunları yayınlar.4-Kanunları tekrar görüşülmek üzere TBMM’ne yollar.5-Anayasa değişikliğine ilişkin kanunları gerek gördüğünde halkoyuna sunar.6-Kanunların, KHK, TBMM iç tüzüğünün iptali için Anayasa mahkemesi’ne iptal davası açar.7-TBMM’de seçimlerin yenilenmesine karar vermekb)Yürütmeyle İlgili Yetkileri1-Başbakanı atamak ve istifasını kabul etmek.2-Başbakanın teklifi üzerine bakanları atamak ve istifalarını kabul etmek.3-Gerek görürse Bakanlar kurulu’na başkanlık etmek.4-Yabancı devletlere Türk temsilciliğini göndermek ve onlarınkini kabul etmek.5-Milletlerarası analaşmaları onaylamak ve yayınlamak.6-TBMM adına TSK Başkomutanlığı’nı temsil etmek.7-TSK’nin kullanılmasına karar vermek.8-MGK’yı toplantıya çağırmak.9-Genelkurmay Başkanı’nı atamak.10-Kararnameleri imzalamak.11-Sürekli hasta sakat ve kocama sebebiyle cezaları kaldırmak.12-Devlet Denetleme Kurulu üyelerini atamak.13-YÖK üyeleri ve rektörleri atamak.c)Yargı ile ilgili Yetkileri1-Anayasa Mahkemesi üyelerini seçmek2-Danıştay’ın üyelerinin ¼’ünü seçmek.
3-Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısını seçmek4-Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı vekilini seçmek5-Hâkim ve Savcılar Yüksek Kurulu üyelerini seçmek6-AYİM ve Askeri Yargıtay üyelerini seçmek
1921 ANAYASASI (TEŞKİLAT-I ESASİYE)1-Yasama, yürütme ve yargı güçleri TBMM’de toplanmıştır. (Güçler birliği)2-Milli egemenlik ilkesinin kabul edildiği ilk anayasadır.3-Türk tarihinin en kısa süreli anayasasıdır.4-TBMM Başkanı aynı zamanda Devlet Başkanı’dır.5-İlk ve tek yumuşak (kolay değiştirilebilir) anayasadır.6-Kuvvetler birliği ilkesini benimsemiştir
1961 ANAYASASI1-İki meclisli parlamento ( millet meclisi ve Cumhuriyet Senatosu) sistemini kabul etmiştir.2-Hukuk devleti ilkesi benimsenmiştir.3-Sosyal Devlet anlayışı benimsenmiştir.4-Seçimlerin; serbest, eşit, gizli, tek dereceli genel oy ilkelerine göre yapılacağı belirtilmiştir.5-Çoğunlukçu demokrasi anlayışından çoğulcu demokrasi anlayışına geçildi.6-Temel hak ve hürriyetlerle ilgili geniş düzenlemelere yer verilmiştir. Temel hak ve hürriyetlerin hangi hallerde sınırlandırılacağı belirtilmiştir.7. Üniversitelere TRT’ye özerk statü tanındı.8. Anayasa mahkemesi kuruldu9. DPT Kuruldu10. Milli Birlik komitesi kuruldu
M.118-MİLLİ GÜVENLİK KURULU1-Cumhurbaşkanı2-Başbakan3-Genelkurmay Başkanı4-Milli Savunma Bakanı5-İçişleri Bakanı6-Dışişleri Bakanı7-Adalet Bakanı8-Kuvvet Komutanları (Kara,Deniz ,Hava ve Jandarma komutanları)9-Başbakan Yardımcılarından oluşur.
Gündemi; Başbakan ya da Genelkurmay Başkanı’nın önerileriyle Cumhurbaşkanı belirler.Cumhurbaşkanı olmadığı zaman Başbakan toplar
1923 DEĞİŞİKLİKLERİ1-Devletin şeklinin Cumhuriyet olduğu açıkça belirtilmiştir.2-Devletin dininin İslam, resmi dilinin Türkçe olduğu belirtilmiştir.3-Cumhurbaşkanı, TBMM tarafından ve Başbakan, Cumhurbaşkanı tarafından atanacaktır.
1924 ANAYASASI1-Kısa, sabit, sağlam yapılı ve kendi içinde tutarlı bir anayasadır.2-Devlet şeklinin Cumhuriyet olduğu belirtilmiştir.3-Meclis üstünlüğü benimsenmiştir.4-Güçler birliği ilkesi benimsenmiştir.5-Meclis hükümeti sistemi ile parlamenter hükümeti sistemi arasında karma bir hükümet benimsenmiştir.6-1928 de devletin dini İslam dır ibaresi kaldırılmıştır.7-1937’de Atatürk ilkeleri anayasaya girmiş ve laiklik ilkesi benimsenmiştir.
1876 ANAYASASI1-Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk ve tek anayasasıdır.2-İki meclisli bir anayasadır.3-Heyeti Ayan üyelerini Padişah seçer.4-Meclisi feshetme yetkisi Padişaha aittir.5–1908 yılında 2.Meşrutiyet’in ilanıyla yeniden anayasa ilan edilmiştir. 1909’da da bu anayasa da değişikliğe uğramıştır
SİYASİ HAKLAR VE ÖDEVLER:1-Türk vatandaşlığı2-Seçme ve seçilme ve siyasi faaliyetlerde bulunma3-Siyasi parti kurma, partilere girme ve partiden ayrılma hakkı4-Kamu hizmetine girme hakkı5-Vatan hizmeti6-Vergi ödeme7-Dilekçe hakkıYetki Kanunun içeriği:1.Konusu2.Amacı3.Kapsamı4.İlkeleri5.Süresi açıkça belirtilmelidir.
6.Birden fazla KHK çıkarılabilip çıkarılamayacağı belirtilmelidir.SOSYAL GUVENLIK BAKIMINDAN DEVLET TARAFINDAN KORUNMASI GEREKENLER1.Harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri2.Malul ve gaziler3.Sakatlar4.Yaslılar5.Korunmaya muhtaç çocuklar
1982 ANAYASASI1982 Anayasasının nitelikleri:1-Atatürk milliyetçiliği2-Demokratik devlet3-Laik devlet4-Sosyal devlet5-Hukuk devleti6-İnsan haklarına saygılı—Yürütme organı güçlendirildi—Kuvvetler ayrılığı ilkesi benimsendi—Ayrıntılı düzenleme var—Mecliste karar almak kolay—Katılımcı demokrasi var—Diyanet işleri başkanlığı kuruldu
1982 ANAYASASINDAKİ DEĞİŞTİRİLEMEYECEK HÜKÜMLER1-Milli marşı İstiklal Marşı’dır.2-Başkenti Ankara’dır.3-Bayrağı ay yıldızlı bayraktır.4-Türkiye; devleti ve milletiyle bölünmez bir bütündür.5-Dili Türkçedir.6-Türkiye devleti bir cumhuriyettir.
TÜRKİYENİN EKONOMİK COĞRAFYASITarımsal arazi oranı en fazla Marmara, en az Doğu Anadolu’dur.Tarımsal çeşitlilik en fazla Marmara bölgesinde, en az İç Anadolu’dadır.Buğday: Yazın sıcaklığı sevdiği için Karadeniz ve Doğu Anadolu’da yetişmesi zordur. Buğday, Arpa, Çavdar gibi tahıl üretiminde dalgalanmalar olur. Nedeni ise yükselti ve enleme bağlı olarak hasatları farklı zamanlarda alınır.Mısır: Yetişme döneminde bol su ister, Mısır tüm kıyı ovalarında yetiştirilen üründür. En fazla Akdeniz de yetiştirilir.Çay ve fındık çok fazla nem ister ve güneşi sevmez. Turunçgiller, incir, muz gibi ürünler kış ılığı ister.Pirinç: En fazla Marmara Bölgesinde yetiştirilir. Karadeniz’de de yetiştirilir. Üretim tüketimi karşılayamadığı için ithal edilir.Nohut, Yeşil Mercimek: En fazla İç Anadolu dadırKırımızı Mercimek: En fazla Güneydoğu Anadolu’dadır.(Nedeni neme az ihtiyaç duymasıdır)Seracılığın Akdeniz ve Egenin kıyı kesimlerinde olmasının nedeni: 1- kışların ılık geçmesi, 2-güneşli gün sayısının fazla olmasıAy Çiçeği: En Fazla %75 i Ergene Havzasında (Tekirdağ) yetişir.Tütün: En fazla Ege bölgesinde yetişir.Yer Fıstığı: En fazla Akdeniz de yetiştirilir.Soya Fasulyesi: Üretimde Akdeniz birincidir.Haşhaş: En fazla Ege bölgesinde (Afyon) yetiştirilir.Keten: En fazla Sinop’ta---Kenevir: En fazla Kastamonu’da yetiştirilir.Üzüm: En azla Ege de yetiştirilir. Türkiye’de en çok yetiştirilen meyve üzümdür.Turunçgiller: Enfazla Akdeniz de yetiştirilir.Fındık: Dünyadaki Fındık üretiminin %70 ini karşılar. En fazla Karadeniz’de yetişir, Marmara da yetişir.
İncir: En azla Ege de yetiştirilirMuz: Anamur, Alanya civarında yetiştirilir.Antep Fıstığı: %90 ı Güneydoğu Anadolu da üretilir.Zeytin: Maki bitkisi örtüsünün ağacıdır. En fazla kıyı ege bölgesinde vardır.Şekerpancarı: Güneydoğu Anadolu Bölgesi dışında her yerde yetişir, en fazla İç Anadolu’da yetiştirilir.Küçükbaş hayvancılıkta bozkırı sever, koyun en az Karadeniz’de yetiştirilmesi elverişsizdir. Besicilik ve Ahır Havyacılığı: Kentlerde tüketimi fazla olduğu için en fazla kent yakınlarında vardır.Kümes Hayvancılığı: En fazla Marmara ve Ege bölgesinde yapılır. Doğal şartlara bağlı değildir. En fazla kent yakınlarında yapılır. Arıcılık: Karadeniz, Menteşe Yöresi, Doğu Anadolu’da yetiştirilir.
Türkiye’de Çıkarılan önemli Madenler:
Maden ithalatı, maden ihracatından fazladır.
Demir: Sivas-Divriği de %80 i, Hekimhan (Malatya) çıkartılır. Sivas, Ereğli, İskenderun, Karabük ve İzmir demir-çelik işletmeleridir.
Bakır: Küre (Kastomonu), Murgul (Artvin), Maden (Elazığ), Ergani (Diyarbakır)
Krom: Guleman (Elazığ), Köyceğiz ve Fethiye (Muğla) da çıkartılır. Elazığ, Antalya da ferro krom işletmelerinde işletilir.
Boksit (Alüminyum) : Seydişehir (Konya), Akseki (Antalya), Milas (Muğla), Hassa (Hatay)da çıkartılır. Seydişehir Alüminyum İşletmelerinde işletilir.
Kurşun-Çinko: Kayseri ve Keban (Elazığ) işletmelerinde işletilir.
Volfram: Bursa Uludağ da çıkartılır.
Fosfat: Mazıdağı (Mardin), Çınar (Diyarbakır),
Kükürt: Keçiborlu (Isparta), Sarayköy (Denizli)
Civa: Ödemiş (İzmir), Sarayönü (Konya), Kadınhan (Balıkesir)
Zımpara Taşı: İzmir, Denizli, Muğla, Antalya çevresinde çıkartılır.
Tuz: İzmir-Çamaltı tuzlası (denizden), Tuzgölü çevresi (kaya tuzu çıkartılır.)
Lüle Taşı: Eskişehir den çıkartılır.
Oltu Taşı : Dünyada sadece Erzurum dan çıkartılır.
Soda: Van gölünden çıkartılır. Tatvan tesislerinde işletilir.
Bor Minerali: Dünya rezervlerinin %70 i Türkiye’dedir. Bigadiç, Susurluk (Balıkesir)-Seyitgazi, Kırka (Eskişehir)- Emet (Kütahya) da çıkartılır. Bandırma (Balıkesir), Kırka (Eskişehir) de tesislerde işletilir.
Manyezit: Kütahya Manyezit Fabrikasında işlenir.
Uranyum: Daha çok batı Anadolu dadır. Nükleer enerjinin hammaddesidir.
TÜRKİYEDE NÜFUS VE YERLEŞME
Tarımsal Nüfus Yoğunluğu: Tarımla Uğraşan Nüfus/Tarım Alanı (En çok Karadeniz ve Doğu Anadolu’dadır.)
Fizyolojik Nüfus Yoğunluğu: Toplam Nüfus/ Tarım Alanları
Bölge Yüzölçümlerine göre ekili dikili alanlar oranının en fazla olduğu Marmara Bölgesidir. En az olduğu bölgede doğu anadoludur.
Nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasının altında olan Karadeniz ve Doğu anadoludur.
Türkiye’de en fazla ihraç edilen en büyük payı endüstri ürünleri alır.
Türkiye’de en az yaylacılık Marmara’da, en çok ise Akdeniz de yapılmaktadır. Yaylacılığın diğer adı da köy altı yerleşmeleri olup, kent merkezlerine uzak kurulmuştur.
Karadeniz’de- Ahşap, Akdeniz de taş evler, iç, doğu ve güneydoğu Anadolu da kerpiç evlerdir.
Kentsel nüfusun en az olduğu bölge Karadeniz dir.
Nüfuz yoğunluğu az olan bölge Doğu Anadolu Bölgesidir.
Nüfusu azaltan bölge özellikleri: Doğu Anadolu Bölgesinde volkanik dağların geniş olması, Karadeniz Bölgesinde engebenin fazla olması, Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yaz kuraklığının şiddetli olması, Akdeniz Bölgesinde karstik alanların yaygın olmasıdır.
Akdeniz Güneydoğu Anadolu ya göre daha engebelidir.
KPSS Tarih kodlamaları, çok işinize yarayacak
LÜTFEN OKUYUN PAYLAŞIN
1.1.inönü için kodumuz MİLAT oldu
moskova ant
istiklal marşının kabulü
londra konferansı
afganistanla dostluk ant
teşkilatı esasiye
2.Balkan Antantı Devletleri: TaYYaR (büyük harfler)
Türkiye
Yunanistan
Yugoslavya
Romanya
3.vilayet-i sitte yi oluşturan iller;
Bi Da Ha S E V=bitlis, diyarbakır, harput(elazığ), sivas, erzurum, van
elviyey-i selaseyi oluşturan iller;
B A K..batum, ardahan, kars
4.b.m veyo hakkı olanlar FİRÇA FRANSA İNGİLTERE, RUSYA ÇİN ABD
5.SAKAR berlin antlaşmasıyla bağımsız olan ülkeler
sırbistan
karadağ
romanya
6.KAB berlin anlaşmasıyla rusya ya verilenler
kars
ardahan
batum
yani SAKAR KAB şeklinde kodlayın:)
7.lozan ant da çözümlenemeyen sorunlar: HIRBO
HATAY SORUNU,IRAK SINIRI,RUM PATRİKHANESİ,BOĞAZLAR,OSMANLI BORÇLARI
8.BATI CEPHESİ SAVAŞLARI SIRASI:
BİR İKİ KaSaB
YANİ I. II. İNÖNÜ, KÜTAHYA ESK,SAKARYA,BÜYÜK TAARRUZ
9 1 meşrutiyet dönemi aydınları
Z iya paşa
A hmet mithat
M ustafa fazıl paşa
A li suavi
N amık kemal
10.dogu sınırımızın çizildiği antlaşmalar sırasıyla aşama aşama olarak:
gazi mustafa kemal in baş harfleri
GMK: YANİ GÜMRÜ,MOSKOVA VE KARS ANT
11.1. balkan harbi
BüYüSeK : Bulgaristan Yunanistan Sırp Karadağ osmanlı
2.balkan harbi
ROKSY : Romanya Osmanlı Karadağ Sırf Yunan
Bulgaristan
12. MİSAKI MİLLİ MADDELERİ KABSAR (KAPİTÜLASYON ARAPLAR BOGAZLAR SINIRLAR AZINLIK REFARANDUM
13.ERZURUM KONGRESİNE KATILAN DOĞU İLLERİ
BEST-VAN
BitliS Erzurum Sivas Trabzon Van
KATILMAYANLAR:
MED
Mardin Elazığ Diyarbakır
14.MİLLİ GÜVENKLİK KURULUNA KATILAN BAKANLAR :
SAİD
SAVUNMA ADALET İÇİŞLERİ DIŞİŞLERİ
MGK YA KİMLER GİTMİŞ? SAİD LER:)
15.2. dünya savaşı
JİBAR ve ARİF arasında
Japonya..... ...ABD
İtalya........ ..Rusya
Bulgaristan........ İngiltere
Almanya ..........Fransa
Romanya
16.1. dünya savaşından sonra yapılan ateşkeslerin kronolajik sıralaması SeMaVeR
Selanik antlaşması(bulgaristan)
Mondros(osmanlı)
Villa Queste(avusturya macaristan)
Rethendes(almanya)
17. Milli mücadele yanlısı basın (HAYATİ ABİ VE VAKİT)
H AKİMİYET-İ MİLLİYE
A LBAYRAK
Y ENİ GÜN
A ÇIKGÖZ
T ASVİR-İ EFKAR
İ İSTİKBAL ve İRADE-İ MİLLİYE
A ÇIK GÖZ ve AA(ANADOLU AJANSI)
B
İ KDAM
VAKİT
MİLLİ MÜCADELE KARŞITI OLAN BASIN (PATİKA)
P EYAMI SABA
A LEMDAR
T ÜRKÇE
İ İSTANBUL VE İRŞAD
K
A YDEDE
18.G8 ülkeleri:KAFA JİRİ(kanada,abd,fransa,almanya,japonya,ingiltere,rusya-son katılan-,italya
19.Kamu Hukukunun dalları CİVİYAD
Ceza hukuku
İdare hukuku
Vergi "
İcra iflas "
Yargılama "
Anayasa "
Devletler "
20.Lozanda tbmm nin istediği gibi sonuçlanmayan konular:
MUHABİR
MUsul
HAtay
Boğazlar
İR(İstanbul Rum patrikhanesi durumu)
Lozanda atatürkün asla taviz verilmemeis gereken konular:
KEM
Kapitülasyonlar
Ermeni sorunu
Misakı Milli sınırları..
21.Balkan Antaktı TaYYaRe
Türkiye Yunanistan Yugoslavya Romanya
22.BENİM ToPuM(D-8 ÜLKELERİ GELİŞMEKTE OLANLAR)
BANGLADEŞ
ENDONEZYA
NİJERYA
İRAN
MISIR
TÜRKİYE
PAKİSTAN
Türkiye, Dönenceler Dışında olduğu için; Güneş Işınları dik açıyla düşmez, bundan dolayı gölge boyu hiçbir zaman sıfır olmaz.
Türkiye, Orta Kuşakta Olduğu için; Dört mevsim olarak yaşanır, buzullar hiçbir zaman deniz seviyesine inmez, cephe yağışları daha fazla görünür, batı rüzgârları etkilidir.
— Doğuda yerel saat ileridedir.
— Kuzeyde gece ve gündüz arası zaman farkı daha fazladır, (21 Aralıkta En fazla)
Gurup Tan süresi Güneyden kuzeye doğru uzar.
Türkiye Yengeç dönencesinin kuzeyinde yer almaktadır.
Yunanistan: İpsala, Bulgaristan: Kapıkule, Irak: Habur, Suriye: Cilvegözü, Nusaybin, Ceylanpınar sınır kapıları en önemlilerindendir.
Türkiye’nin K.Y.K olduğunun kanıtı: 21 Aralıkta en uzun gecenin yaşanması, 21 Haziranda en kısa gölgenin oluşması.
Güneş ışınlarının atmosferde tutulmasının en fazla olduğu yer Sinop’tur.
Türkiye’nin Yeryüzü Şekilleri:
1. zamanda taş kömürü yatakları oluşmuştur. 3. zamanda Türkiyenin büyü bir kısmı oluşmuştur. 4. zamanda İstanbul ve Çanakkale boğazları oluşmuştur.
Türkiye’nin yer şekilleri iç kuvvetler (magma, deprem ve volkanik hareketler) ve Dış kuvvetler (akarsu, rüzgâr, dalga v.s) ile oluşur.
DAĞLAR:
Volkanik Dağlar: Ağrı, Tendürek, Süphan, Nemrut (Doğu Anadolu) ve Erciyes, Melendiz, Hasan, Karacadağ, Karadağ (İç Anadolu)
Orojenezle oluşan dağlar:
Kırılma (Horst) Dağlar: Ege tarafında Kaz, Aydın, Menteşe, Yund, Boz dağlarıdır.
Kıvrılma (Antiklinal): (Palandöken, Allahuekber, Bingöl )Doğu Anadolu dağları Kuzey Anadolu (Küre, Ilgaz, Canik, Yıldız, Kaçkar) Toroslar dağlarıdır.
OVALAR
Kıyı Ovalar (Delta Ovalar): Bol Alüvyon taşıması, kıyıda güçlü akıntıların olmaması, kıyı derinliliğinin olmaması yani kıta sahanlılığının geniş olması gerekmektedir. Verimli Tarım Alanlarıdır.
Bafra, Çarşamba, Çukurova, Silifke, Balat, Küçük Menderes, Gediz, Bakır çay
Karstik Ovalar: En Fazla Akdeniz de vardır.
Elmalı, Kestel, Acıpayam, Korkuteli, Tefenni, Tavas, Çiğril, Muğla Ovaları.
Volkanik Ovalar: Erciyes dağından çıkan lavların oluşturduğu Kayseri, Develi Ovalarıdır.
Türkiye’nin en büyük iç ovası Konya, en büyük kıyı ovası Çukurovadır.
PLATOLAR:
En fazla iç Anadolu da bulunur. Tarım ve hayvancılık yapılır.
Aşınım Platoları: Çatalca Kocaeli Platosu (Karadeniz)
Yatay Duruşlu Platolar: Yazılıkaya (Ege), Ergene (Marmara), Haymana, Obruk, Uzunyayla (İç Anadolu)
Lav Platolar: Erzurum, Kars, Ardahan Platoları.
Karstik Platolar: Taşeli, Teke Platoları (Akdeniz) – Kıl keçisi yetiştirilir.
AKARSULAR
Karadeniz’e dökülen Akarsular:
Çoruh Nehri: Mescit dağlarından alır, Gürcistan’dan (Batum) Karadeniz’e dökülür.
Yeşilırmak : Çarşamba dan Karadeniz’e dökülür. Almus, Hasan ve Suat Uğurlu Barajları vardır.
Kızılırmak: Kaynağını Sivas’tan alır, Bafra’dan dökülür. Tamamı sınırlarımız içinde bulunan en büyük ırmağımızdır. Hirfanlı, Kesikköprü, Altınkaya ve Derbent barajı vardır.
Sakarya Nehri: Afyon çevresinden alır, porsuk çayı il birleşerek Karadeniz’e dökülür. Hasan Polatkan ve Gökçekaya barajları vardır.
Marmara Denizine Dökülen Akarsular: Susurluk Nehri
Ege Denizine Dökülen Akarsular:
Meriç Nehri: Bulgaristandan alır, Ege Denizine dökülür.
Küçük Menderes
Büyük Menderes: Batı Anadolu’nun en uzun akarsuyudur. Adı güzel ve kemer barajı vardır.
Akdenize Dökülen Akarsular:
Asi Nehri: Lübnan dağlarından alır, Hatay’dan dökülür.
Dalaman, Aksu, Köprü, Manavgat, Göksu, Seyhan ve Ceyhan nehri
Basra Körfezine Dökülen Akarsular
Fırat: Ülkemizin en uzun akarsuyudur. (Yurtdışı ile birlikte)
Türkiye’nin en büyük barajları (Atatürk, Keban, Karakaya, Birecik) vardır. GAP ile sulamadan faydanıldığı için tarım içinde ayrı bir önemi vardır.
Dicle Nehri: Devegeçiti, Silvan ve Ilısu barajı vardır.
Hazar Denizine Dökülen Akarsular: Hazar Denizine dökülen akarsular kapalı havza durumundadır.
Aras ve Kura nehridir.
Kapalı Havza: Aras-Kura, Van Gölü, Burdur Gölü (suları acıdır)
GÖLLER:
Volkanik Göller: NAMIG Nemrut, Acı, Meke Tuzlası, Gölcük gölleri
Tektonik Göller: Tuz Gölü (En büyük tektonik göldür.), Beyşehir (En büyük tatlı su gölüdür) Akşehir, Hazar, Sapanca, Manyas, , Eğirdir,
Acı gölü gölleri.
Set Göller:
Volkanik Set Göller: Van Gölü, Haçlı, Çıldır ve Balık gölü.
Alüvyon Set Göl: Bafa-Marmara Gölü(Ege), Mogan-Eymir (İç Anadolu)
Kıyı Set Gölleri: Büyük ve Küçük Çekmece ve Durusu
Heyelan Set Gölleri: Abant ve Yedigöller (Bolu), Sera-Tortum (Erzurum)
Yapay Set Göller: Barajlar
Kızılırmak Nehrinin akımını ilkbaharda kar erimeleri ve yağış rejimi artırır.
TÜRKİYEDE İKLİM, BİTKİ ÖRTÜSÜ VE TOPRAK TİPLERİ
Yazın en yüksek sıcaklık Güney Doğu Anadolu, en düşük sıcaklık ise enlem ve nemlilikten dolayı Karadeniz kıyılarıdır.
Kışın en yüksek sıcaklık enlem ve denizsellikten dolayı Akdeniz, en düşük sıcaklık ise Erzurum-Kars bölümüdür.
Yıllık sıcaklık farkı en az Karadeniz, en fazla doğu Anadolu’dur.
İmbat: Yazın ege kıyılarında denizden karaya doğru esen rüzgarlara denir.
Bağıl nemin fazla olduğu yerlerde, bulutlanma fazla olur.
İç Anadolu’ da en fazla yağış ilkbaharda en az yağış yazındır.
Karadeniz de en fazla yağış sonbaharda en az yağış ilkbahardadır.
Marmara, Ege, Akdeniz en fazla yağış kışın en az yağış yazındır.
Erzurum- Kars en az yağış kışın en çok yağış yazındır.
Karadeniz Bölgesi: Yamaç Yağışı, -- Akdeniz: Cephe Yağışı, -- İç Anadolu-Erzurum: Konveksiyonel
Karadeniz ile Egenin dağların denize uzanışları farklı olduğu için: Yıllık yağış tutarı, Körfez ve yarımada sayısında farklılık gösterir.
Karadeniz ile Akdenizin dağların denize uzanışları aynı olduğu için: Kıta sahanlığı, İç kesimlere ulaşım olanakları, falezli yapı yoğunluğu aynıdır.
Malatya ve Iğdır yöresi dağlarla çevrili olması ve alçakta kalması sıcaklığı artırmış ve yağışları artırmıştır. Iğdır ovasında pamuk yetiştirilir.
Föhn rüzgârları ile Rize taraflarında mikroklima oluşur. Kivi ve turunçgiller ile yetiştirilir.
TOPRAK ÇEŞİTLERİ:
Laterit Topraklar: Doğu Karadeniz kıyılarına rastlanılmaktadır.
Terra Rossa (Kırmızı Renkli Toprak) :Akdeniz İkliminde olan topraklarda görülür.
Kahverengi Orman Toprakları: Karadeniz tarafında görülür.
Podzol Toprak: İğne yapraklı ormanların geniş yer kapladığı, Batı Karadeniz de görülür.
Çöl Toprakları: Konya tarafında bulunur.
Kestane ve Kahverengi toprak: İç, Doğu, Güney Anadolu’da görülür.
Çernezyom (Kara Toprak) : İçinde humus bulunduğundan dünyanın en verimli topraklarındandır. Erzurum- Kars Platosunda bulunur.(Büyükbaş hayvancılığın en yaygın görüldüğü topraktır)
Tundra Toprakları: Türkiye’de yoktur. Kutuplar yakın bölgededir.
TÜRKİYEDE NÜFUS VE YERLEŞME
Tarımsal Nüfus Yoğunluğu: Tarımla Uğraşan Nüfus/Tarım Alanı (En çok Karadeniz ve Doğu Anadolu’dadır.)
Fizyolojik Nüfus Yoğunluğu: Toplam Nüfus/ Tarım Alanları
Bölge Yüzölçümlerine göre ekili dikili alanlar oranının en fazla olduğu Marmara Bölgesidir. En az olduğu bölgede doğu anadoludur.
Nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasının altında olan Karadeniz ve Doğu anadoludur.
Türkiye’de en fazla ihraç edilen en büyük payı endüstri ürünleri alır.
Türkiye’de en az yaylacılık Marmara’da, en çok ise Akdeniz de yapılmaktadır. Yaylacılığın diğer adı da köy altı yerleşmeleri olup, kent merkezlerine uzak kurulmuştur.
Karadeniz’de- Ahşap, Akdeniz de taş evler, iç, doğu ve güneydoğu Anadolu da kerpiç evlerdir.
Kentsel nüfusun en az olduğu bölge Karadeniz dir.
Nüfuz yoğunluğu az olan bölge Doğu Anadolu Bölgesidir.
Nüfusu azaltan bölge özellikleri: Doğu Anadolu Bölgesinde volkanik dağların geniş olması, Karadeniz Bölgesinde engebenin fazla olması, Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yaz kuraklığının şiddetli olması, Akdeniz Bölgesinde karstik alanların yaygın olmasıdır.
Akdeniz Güneydoğu Anadolu ya göre daha engebelidir.
TÜRKİYENİN EKONOMİK COĞRAFYASI
Tarımsal arazi oranı en fazla Marmara, en az Doğu Anadolu’dur.
Tarımsal çeşitlilik en fazla Marmara bölgesinde, en az İç Anadolu’dadır.
Buğday: Yazın sıcaklığı sevdiği için Karadeniz ve Doğu Anadolu’da yetişmesi zordur. Buğday, Arpa, Çavdar gibi tahıl üretiminde dalgalanmalar olur. Nedeni ise yükselti ve enleme bağlı olarak hasatları farklı zamanlarda alınır.
Mısır: Yetişme döneminde bol su ister, Mısır tüm kıyı ovalarında yetiştirilen üründür. En fazla Akdeniz de yetiştirilir.
Çay ve fındık çok fazla nem ister ve güneşi sevmez. Turunçgiller, incir, muz gibi ürünler kış ılığı ister.
Pirinç: En fazla Marmara Bölgesinde yetiştirilir. Karadeniz’de de yetiştirilir. Üretim tüketimi karşılayamadığı için ithal edilir.
Nohut, Yeşil Mercimek: En fazla İç Anadolu dadır
Kırımızı Mercimek: En fazla Güneydoğu Anadolu’dadır.(Nedeni neme az ihtiyaç duymasıdır)
Seracılığın Akdeniz ve Egenin kıyı kesimlerinde olmasının nedeni: 1- kışların ılık geçmesi, 2-güneşli gün sayısının fazla olması
Ay Çiçeği: En Fazla %75 i Ergene Havzasında (Tekirdağ) yetişir.
Tütün: En fazla Ege bölgesinde yetişir.
Yer Fıstığı: En fazla Akdeniz de yetiştirilir.
Soya Fasulyesi: Üretimde Akdeniz birincidir.
Haşhaş: En fazla Ege bölgesinde (Afyon) yetiştirilir.
Keten: En fazla Sinop’ta---Kenevir: En fazla Kastamonu’da yetiştirilir.
Üzüm: En azla Ege de yetiştirilir. Türkiye’de en çok yetiştirilen meyve üzümdür.
Turunçgiller: Enfazla Akdeniz de yetiştirilir.
Fındık: Dünyadaki Fındık üretiminin %70 ini karşılar. En fazla Karadeniz’de yetişir, Marmara da yetişir.
İncir: En azla Ege de yetiştirilir
Muz: Anamur, Alanya civarında yetiştirilir.
Antep Fıstığı: %90 ı Güneydoğu Anadolu da üretilir.
Zeytin: Maki bitkisi örtüsünün ağacıdır. En fazla kıyı ege bölgesinde vardır.
Şekerpancarı: Güneydoğu Anadolu Bölgesi dışında her yerde yetişir, en fazla İç Anadolu’da yetiştirilir.
Küçükbaş hayvancılıkta bozkırı sever, koyun en az Karadeniz’de yetiştirilmesi elverişsizdir.
Besicilik ve Ahır Havyacılığı: Kentlerde tüketimi fazla olduğu için en fazla kent yakınlarında vardır.
Kümes Hayvancılığı: En fazla Marmara ve Ege bölgesinde yapılır. Doğal şartlara bağlı değildir. En fazla kent yakınlarında yapılır.
Arıcılık: Karadeniz, Menteşe Yöresi, Doğu Anadolu’da yetiştirilir.
Türkiye’de Çıkarılan önemli Madenler:
Maden ithalatı, maden ihracatından fazladır.
Demir: Sivas-Divriği de %80 i, Hekimhan (Malatya) çıkartılır. Sivas, Ereğli, İskenderun, Karabük ve İzmir demir-çelik işletmeleridir.
Bakır: Küre (Kastomonu), Murgul (Artvin), Maden (Elazığ), Ergani (Diyarbakır)
Krom: Guleman (Elazığ), Köyceğiz ve Fethiye (Muğla) da çıkartılır. Elazığ, Antalya da ferro krom işletmelerinde işletilir.
Boksit (Alüminyum) : Seydişehir (Konya), Akseki (Antalya), Milas (Muğla), Hassa (Hatay)da çıkartılır. Seydişehir Alüminyum İşletmelerinde işletilir.
Kurşun-Çinko: Kayseri ve Keban (Elazığ) işletmelerinde işletilir.
Volfram: Bursa Uludağ da çıkartılır.
Fosfat: Mazıdağı (Mardin), Çınar (Diyarbakır),
Kükürt: Keçiborlu (Isparta), Sarayköy (Denizli)
Civa: Ödemiş (İzmir), Sarayönü (Konya), Kadınhan (Balıkesir)
Zımpara Taşı: İzmir, Denizli, Muğla, Antalya çevresinde çıkartılır.
Tuz: İzmir-Çamaltı tuzlası (denizden), Tuzgölü çevresi (kaya tuzu çıkartılır.)
Lüle Taşı: Eskişehir den çıkartılır.
Oltu Taşı : Dünyada sadece Erzurum dan çıkartılır.
Soda: Van gölünden çıkartılır. Tatvan tesislerinde işletilir.
Bor Minerali: Dünya rezervlerinin %70 i Türkiye’dedir. Bigadiç, Susurluk (Balıkesir)-Seyitgazi, Kırka (Eskişehir)- Emet (Kütahya) da çıkartılır. Bandırma (Balıkesir), Kırka (Eskişehir) de tesislerde işletilir.
Manyezit: Kütahya Manyezit Fabrikasında işlenir.
Uranyum: Daha çok batı Anadolu dadır. Nükleer enerjinin hammaddesidir.
Türkiye’de Enerji kaynakları:
Taş Kömürü: Zonguldak –Ereğli, Amasra çevresinde çıkartılır. Yıllık taş kömürü üretiminin %80 i demir- çelik fabrikaları ve termik santrallerde kullanılır.
Linyit: En önemli enerji kaynağımızdır. Bütün bölgelerimizde olup, en fazla Doğu Anadolu da (Elbistan-Kahramanamaraş) bulunur ama termik elektrik santrallerinin en fazla olduğu bölge Egedir. Soma (Manisa), Yatağan (Muğla), Tunçbilek (Kütahya),Çayırhan, Kangal. Yıllık linyit üretiminin %50 si termik santrallerde kullanılmaktadır.
Petrol: En zengin bölge güney doğu Anadolu bölgesidir. Batman’da, Kâhta (Adıyaman), Adana ve Kırıkkale’de çıkartılır.
Boru Hattı: Batman-Dörtyol, Kerkük-Yumurtalık, Yumurtalık-Kırıkkale boru hattı vardır.
Petrol Rafineri: 1)Batman-Batman Rafineri, 2) Mersin- Ataş Rafineri, 3)Kırıkkale-Orta Anadolu Rafineri, 4)İzmir- Aliağa, 5) İzmit-Tüpraş
Doğalgaz: Hamitabat (Kırklareli), Çamurlu (Mardin) da çıkartılır. Hamitabat ve Ambarlı da doğalgazdan elektrik üretiliyor.
Jeotermal: Jeotermal santraller Sarayköy (Denizli), Germencik (Aydın) de vardır.
Jeotermal ve hidro elektrik santraller ham maddenin çıkarılacağı yere kurulması gerekmektedir.
Güneş Enerjisi Karadeniz Bölgesi kıyılarında potansiyeli düşük olmasının nedeni; Bulutluluk oranın fazla olmasıdır.
Türkiye’de enerjinin en fazla tükendiği alan sanayidir.
Konfeksiyon Endüstri: En fazla İstanbul’da gelişmiştir.
Tersaneler: İstanbul, İzmit, İzmir de vardır.
Uçak Yapımı: Ankara ve Eskişehir’de vardır.
Kâğıt Fabrikaları: : En fazla Karadeniz’de vardır. Taşköprü (Kastamonu), Aksu (Giresun), İzmit, Çaycuma (Zonguldak), Dalaman (Muğla), Çay (Afyon), Taşucu (Mersin)
Seramik ve Porselen Sanayi: İzmir, İzmit, Çanakkale, Bozhöyük (Bilecik)
Önemli Geçitler: Trabzon-Erzurum: Zigana, Kop Geçiti, İç Anadolu yu Akdeniz e Bağlayan: Çubuk, Sertavul, Gülek geçiti, Çukurova’yı Antakya’ya bağlayan geçit: Belen geçidi
En çok ihracat ettiğimiz ürünler: Dokuma ve Giyim ürünleri (Endüstri ürünleri)—En az paya sahip: Madencilik
En Çok İthal Ettiğimiz ürünler: Petrol –en az ithal ettiğimiz ürün: Tropikal Tarım ürünü
Kâğıt Fabrikaları. Başlıca Zonguldak, Giresun, Kastamonu, Muğla
Türkiye de ilk demir yolu hattı 1866 yılında Aydın-İzmir arasında yapılmıştır. Demir yolu karayoluna göre ucuzdur. Bütün bölgelere ulaşımı vardır.
Mersin Limanı: Akdeniz kıyısında en gelişmiş ticaret limanıdır. Zonguldak Limanı: Madenciliğe bağlı olarak gelişmiştir.
Türkiye’nin sanayileşmede en büyük sorunu sermayedir.
Ulaşımı etkileyen faktörler; Dağların uzanış yöne, derin akarsu vadileridir.
Türkiye’de istihdamı en fazla olan sanayi dalı dokumadır.
Bitkisel Yağ Fabrikaları, ham maddeye yakın yerlerde kurulmuştur.
KARADENİZ BÖLGESİ
Karadeniz bölgesinin tek doğal limanı Sinop’tadır.
Kıyılarında falezler yaygındır, kıta sahanlığı dardır. Falez oluşumunun en fazla olduğu bölgedir.
Orografik yağışların en fazla göründüğü bölgedir.
Yağış rejimi ile akarsu rejimi en düzenli olan bölgedir.
Kimyasal çözünmenin en fazla, fiziksel çözünmenin en az olduğu bölgedir.
En çok göç veren bölgedir.
Tarımda makine kullanımının en az olduğu bölgedir.
Kırsal nüfus oranının en fazla olduğu bölgedir.(Tarım alanının dar olması)
Rafting sporu Çoruh nehri üzerinde yapılır.
Bartın çayı: ulaşımın yapıldığı tek akarsudur.
Türkiye’de en fazla heyelan set gölü Karadeniz’dedir. Heyelan set Göller: Sera (Trabzon), Tortum, Abant ve Yedigöller heyelan set göllerdir.
Toprak tipi: Karadeniz e bakan yamaçlarda kahverengi toprak bulunur,
Bakır: Küre (Kastamonu), Murgul (Artvin)
Orta Karadeniz Bölümü diğer bölümlere göre yer şekilleri sadedir.
Doğu Karadeniz Bölümünde kırsal nüfus oranı daha yüksektir.
Yalnızca Samsun ve Zonguldak limanlarının iç kesimlerle demir yolu bağlantısı vardır.
MARMARA BÖLGESİ
Kıyı set gölleri :Terkos (Durusu), Büyük çekmece, Küçük çekmece
Tektonik Göller: Manyas (Kuş), Ulubat, İznik ve Sapanca gölleri.
Gerçek sıcaklık ile indirgenmiş sıcaklık değerleri arasındaki farkın en az olduğu bölgedir.(Nedeni; Yer şekillerinin sade olması)
Ortalama yüksekliği en az olan bölgedir.
Ekili dikili alanı en fazla olan bölgedir.
Tarımsal nüfus yoğunluğunun en az olduğu bölgedir.
Besi ve kümes hayvancılığının en fazla olduğu bölgedir.
Turizm geliri en fazla olan bölgedir.
Termik Santralleri: İstanbul, Hamitabat, Ambarlı
Petrol Rafinerisi: İzmit Tüpraş.
Bölgenin tek platosu Çatalca Kocaeli Platosudur.
Çatalca-Kocaeli Bölümü: En fazla göç alan bölümdür. Türkiye’de en yoğun nüfusun olduğu bölümdür.
Güney Marmara: Bölgesinin yüzölçümü bakımından en büyük olan bölümdür.
EGE BÖLGESİ
Petrol rafinesi: İzmir Ali ağa
Linyit en fazla %85 i egede bulunur. (Oluşumunun 3. zamanda tamamlanmasıyla oluşmuştur.)
İncir Aydın-Germencikte yetiştirilir. Dünya ihracatında 1. sıradadır.
En fazla doğal limanı olan bölgedir.
Kıta sahanlığı en geniş olan bölgedir.
Delta ovalarının en fazla yer aldığı bölgedir.
Kuşuçumu en kısa ancak gerçek uzunluğun en fazla sokulduğu bölgedir.
Enine kıyı tipi görülür, ancak bölgenin batı kıyılarında ( Datça-Bodrum) da ria tipi kıyılar görülmektedir.
Tarım alanları dardır.
Ege bölgesinde tek volkanik arazisi Kula dağlarıdır.
Dokuma Fabrikası: Denizlide vardır.
Akarsulardan sulama amaçlı faydalanılır ve kimyasal kirlilikleri fazladır.
AKDENİZ BÖLGESİ
Anason: En fazla göller yöresinde yetiştirilir.
Boksit ve Kükürdün tamamı Akdeniz de çıkartılır.
Kıl keçisinin yetiştirilmesinin nedeni yer şekilleri ve doğal bitki örtüsüyle alakalıdır.
Göller yöresinde karasal iklim görülür.
Makilerin yaprakları tüylü ve kadife olması yaz aylarının kurak olmasından kaynaklıdır.
GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ
Doğal gölü olmayan tek bölgedir. Kapalı havzada yoktur.
En sıcak bölgedir. (Enlem, karasallık, samyeli, yükseltinin az olması)
Toprak Tipi: Terra rossa, kestane renkli topraklar
Orta Fırat Bölümü: Türkiye’de Yazın en sıcak bölümüdür.
Güneydoğu Anadolu Bölgesini iki bölüme ayıran dağ Karadağdır.
Kommagene krallığı kalıntıları (Adıyaman-Nemrut Dağı), Zeugma, Hasankeyf bu bölgededir.
Güneşli gün sayısı en fazla olan bölgedir.
Orman yönünden en fakir olan bölgedir.
Gaziantep taraflarında bozuk Akdeniz iklimi görülür (zeytin yetiştirilebilir)
Atatürk, Cizre, Ilısu, Devegeçiti barajları vardır.
Kırsal nüfus kentsel nüfusa göre azdır.
Sade yeryüzü şekillerine sahiptir. Hakkari tarafları dağlıktır.
Akarsuları ise rejimleri düzensiz, ulaşıma elverişsiz, derin vadi içinde akarlar.
DOĞU ANADOLU BÖLGESİ
Türkiye’nin en büyük yüzölçümüne sahip bölgedir.
Aritmetik nüfus yoğunluğunun en az olduğu bölgedir.
Kişi başına düşen milli geliri en az olan bölgedir.
Ortalama Yükseltisi en fazla olan bölgedir.
Türkiye’de yıllık sıcaklık farkının en fazla olduğu bölüm Erzurum-Kars bölümüdür.
Erzurum-Kars bölgesinde Çernezyom topakları vardır. Diğer yerlerde ise kestane renkli step topraklar vardır.
Bölgenin en çok yağış alan bölümü Hakkari dağlık yöresidir.
Kurşun-Çinko: Keban (Elazığ) da çıkartılır.
Ferro-Krom: Elazığda çıkartılır.
Yukarı Fırat Bölümü Türkiye’nin çeşit ve rezerv bakımından en fazla olduğu bölümdür.
Hakkâri Bölümü: Türkiye’nin yer şekilleri en engebeli bölümüdür. Türkiye’de nüfus miktarının ve yoğunluğunun en az olduğu bölümdür.
Iğdır ve Malatya ovalarında pamuk yetiştirebilmesi; Yıllık sıcaklık ortalamasının çevrelerine göre fazla olmasından kaynaklıdır ve bu ovalar Türkiyede en az yağış düşen alanlardır.
Akarsuların kimyasal kirlilikleri azdır.
İÇ ANADOLU BÖLGESİ
Bölgenin, geniş ve yüksek düzlüklere sahip olmasının nedeni;4. jeolojik zamanın başında toptan yükselmesidir.
Bitki örtüsünün cılız ve yağış rejiminin düzensiz olması nedeni ile- sel rejimli akarsuların en fazla olduğu bölgedir. Rüzgâr erozyonunun en fazla etkili olduğu bölgedir.
Türkiye’de yağışın en az olduğu bölgedir.
Bölgede en fazla yaygın görülen toprak tipi kestane renkli step toprak tipidir.
Tarım alanlarının en fazla olduğu bölgedir.
Türkiye’nin en büyük kapalı havzası Tuz gölüdür.
COĞRAFYA PRATİK NOTLARI
1. Kurşun,çinko,bakır yataklarından yan ürün olarak altın elde edilir
2. Rafineriler 5 tanedir:İzmir,İzmit,mersin,Kırıkkale,batman
3. Türkiyenin dış ticaretindeki en büyük gider petrole aittir.bakü-ceyhan boru hattı iyi olacaktır
4. Türkiyede nükleer enerji santrali yoktur
5. Akdenizin,marmaradan daha tuzlu olmasının nedeni buharlaşmanın daha fazla olması
6. Civanın kullanım alanları:tıp,eczacılık,elektrik lambaları,uçak-oto sanayi,ısı ölçüm cihazları
7. Rize ve çevresinde yerleşim bölgeleri dağınıktır.samsun ve çevresinde daha az dağınıktır,çünkü alüvyon ovada kurulması ve az engebeli olması
8. Aynı bölgede yer alan iki ova fiziki haritada farklı renklerle gösterilmiştir→yükseltilerin farklı olması
9. Ülkemizde kaplıca ve maden suları bakımından zengin olmasının nedeni fay kuşakları ve kırık hatlarının yaygın olmasındandır
10. Aynı boylam üzerinde aynı olanlar:saat dilimleri,yerel saatleri,ekinokslarda güneşin doğuş saati,gündüz süreleri,ışınları alma açıları
11. Enlemin etkiledikleri:tarım yükselti sınırı,gölge boyu,deniz suyunun sıcaklığı,güneş ışınlarının geliş açısı,gündüz süreleri,ortalama yükselti
12. Orta kuşakta yer alan ülkelerde 4 mevsim belirgin olarak görülür
13. Bir bölgede rüzgar oluşması o bölgede basınç farkının oluştuğunun kanıtıdır
14. Ülkemiz bir yarımada olmasına rağmen,karasallığın denizelliğe göre daha çok alanda etkili olduğu görülür çünkü dağların konum ve uzanışları
15. Marmaranın yerşekillerinin ortalama yüksekliği en azdır,ulaşımı engellemez.ekilebilir arazi alanını artırır.yerleşmeyi kolaylaştırır.yağışı artırır
16. Doğal limanın en az olduğu bölge Karadeniz çünkü yerşekilleri yükselti akıntılar
17. Türkiyenin endüstrisinin gelişmesi için hangisi açısından bir sorun yoktur a-sermaye b-enerji c-ulaşım ve pazarlama d-hammadde e-teknik eleman ve işgücü
18. Eksen eğikliğinin sonuçları:sıcaklığın kutuplardan ekvatora doğru artması,güneş ışınlarının düşme açılarının kutuplardan ekvatora doğru büyümesi
19. Karadeniz bölgesinin topraklarında kireç oranının az olması yağış çokluğundan
20. Enlemin etkiledikleri:nüfus ve yerleşme,deniz suyunun sıcaklık ve tuzluluğu,bitki örtüsü,rüzgarların sıcaklık üzerindeki etkisi
21. Ülkemizin her yerine düşen yağış miktarı aynı değildir çünkü hava kütleleri,denize göre konum,yükselti,yerşekillerinin konum ve uzanışı,toprak türleri KPSS PRATİK BİLGİ sayfasının notudur
22. Türkiyede heyelanların çoğunun ilkbaharda olmasının sebebi kar erimleri ve yağışlar
23. Etibank ve mta madenleri işletmekle görevlidir…ülke gereksinimini karşılamayan madenler:petrol,doğalgaz,taşkömür,nikel
24. Doğalgaz,Trakya-hamitabat,Mardin,çamurlu..jeotermal denizlide KPSS PRATİK BİLGİ sayfasının notudur
25. Süt sanayi en çok doğu Karadeniz ve doğuda..et sanayi en çok doğuda..salça,konserve sanayi g.marmara
26. Otomotiv sanayi başta bursa olmak üzere İstanbul,Ankara,İzmir,Eskişehir
27. karadenizde dağlar kıyıya paralel,bu yüzden kıyılar bol yağış alır…kıyılırla iç kesimler arasındaki ulaşım güçtür.en fazla yağış sonbahar,en az ilkbahar…Zonguldak türkiyenin tek taşkömürü yatağıdır
28. Marmara yüksekliği en az…Karadeniz-akdeniz geçiş iklimi…çatalca-kocaeli bölümü yoğun nüfuslu.yıldız bölümü seyrektir…yüzölçüme göre tarıma ayrılan alanların oranının en fazla olduğu bölge…ayçiçekte 1…ipek böcekciliği g.marmarada yapılır..bursa ve gemlikte ipekli dokuma…izmitte rafineri…tekirdağda alkollü içki fabrikası…adapazarında,bursada otomotiv…
29. Egede dağlar denize dik uzandığımdan denizin ve iklimin etkisi iç kısımlar sokulur..1.ürettiği ürünler:üzüm,tütün,incir,zeytin…arpa,buğday,haşhaş da var…İzmir aliağada arfineri
30. Akdenizde dağlar kıyıya paralel,ulaşım güçtür,geçitlerle…dağlar ve platolalrı oluşturan taşlar kalkerli bir yapıya sahiptir..en yağışlı mevsim kış..iç kesimlerde karasal iklime geçilir…kıyıda muz,turunçgil,zeytin,pamuk,susam,yerfıstığı yetiştirilir…iskenderunda demir çelik
31. Güneydoğu en kurak bölgedir..fırat,Dicle buradan geçer…mercimek,tütün,yerfıstığı,karpuz,üzüm..petrol bulunan yerler batman,Siirt,Adıyaman-kahta
32. Nüfus sayımı 10 yılda bir yapılır
33. Nüfus artış hızının çok yüksek olması,kalkınma hızının düşmesine,çalışanlar üzerinde genç ve çocuk yükünün artmasına,işsizliğin artmasına,gelir dağılımındaki dengesizliğe,iç göçlerin hızlanmasına,doğal kaynakların hızla tükenmesine,konut sorunlarının ve eğitim-sağlık hizmetlerinin ortaya çıkmasına neden olur
34. Kentleşme oranı en çok Marmara,en az karadenizde
35. Egede delta ovalarının ortak özelliği: yerleşim yoğundur,önemli turizm merkezleri bulunur,endüstri bitkileri daha fazla yetiştir,tarımsal alanlar fazladır
36. Egede en çok yetişenler:pamuk,incir,üzüm,tütün..ayçiçeğinde marmara 1…antepfıstığı güney…turunçgil Akdeniz
37. Doğu denizden uzak ve yüksek olduğu için sıcaklık düşük,nüfus seyrektir çünkü dağlık olması,endüstrinin gelişmemiş olması,iklimin sert olmasıdır.pamuk,şekerpancarı,tahıl,baklagil tarımı yapılır…bölgenin temel geçim kaynağı hayvancılıktır
38. İç Anadolu karasal iklime sahip…en az yağış alan bölge…orman örtüsü azdır çünkü yağış az ve ormanların tahribi
39. rizede turunçgil yetiştirilmesi ocak sıcaklık ortalaması ile ilgilidir
40. türkiyede en çok hizmet sektöründe istihdam yapılır
41. işsizliğin en önemli nedeni:yatırım azlığı
42. Türklerin yurt dışında iş bulmasında en önemli faktör:teknik eleman olmak
43. pamuk en çok akdenizde sonra egede yetişir,ığdırda ve güneydoğuda da yetişir
44. bor en çok egede,bakır karadenizde,boksit akdenizde
45. akdenizde göller yöresinde şekerpancarı,haşhaş,gül yaygındır
46. güneydoğuda nüfusun çoğunun batıda toplanma sebepleri:iklim koşulları,sulama koşulları,zeytin tarımı,endüstrinin gelişmişliğ
47. Fırat üzerindeki barajlar:Keban,karakaya,Atatürk
48. yaz mevsiminin sıcak olması nem oranının fazlalığındandır
49. karasal iklim en şiddetli doğuda görülmesi:yükseltiden,en karasal Erzurum-kars
50. doğuda maden rezervinin fazla olmasına karşın(hammadde kaynakları çok) bu bölgede sanayinin gelişmemesi “ulaşım” yetersizliğindendir
51. doğunun en geri bölümü Hakkari bölümüdür
52. aynı enlemde yer alan Erzurum ve ankaranın sıcaklık farklılıkları “yükselti” ile alakalı
53. volkanik dağlar:ağrı,nemrut,süphan,tendürek,Erciyes,karadağ,melendiz
54. su gücünden yararlanılan bölge>doğu
55. iç anadoluda deniz etkisinin görülmemesinin nedeni çevresinin dağlarla çevrili olmasıdır akarsuların az olması
56. iç anadoluda en çok buğday,arpa yetiştirilir…tuz gölü çevresi en az yağışlıdır…nüfusun en yoğun yeri yukarı Sakarya bölümü…pamuk yetiştirilemememsi sulamanın yetersizliğinden,ormanların az oluşu nem oranı ile ilgilidir sıcaklık akarsu ağı….yağış miktarının az olması sebebiyle küçükbaş hayvancılık yapılır(ayrıca bozkırlar)
57. iç anadoluda yaz kuraklığı sebebiyle tahıl tarımı yaygındır,nadasa ayrılan toprakların geniş yer tutması,bozkırlar geniş yer kaplar
58. iç ve güneydoğu daha çok yağışın yetersiz oluşu nedeniyle az nüfuslanmıştır KPSS PRATİK BİLGİ sayfasının notudur
59. çok yağış alan yerler genelde sık nüfuslanmıştır,buna karşılık egenin menteşe yöresi seyrektir çünkü dağlıktır
60. mısır en çok karadenizde,sonra marmarada yetişir
61. Uludağ>volfram Bilecik>mermer susurluk>bor linyit>biga,çan
62. demir?karabük,ereğli,İskenderun bakır?artvin,Elazığ,Kastamonu uranyum?manisa,yozgat
63. fosfat,gübre yapımında kullanılır,en çok mardindedir
64. ithal ettiklerimiz:krom,bor,civa,manganez,tuz
65. Doğuda tarımsal nüfus yoğunluğunun az olmasının nedeni yerşekillerinin dağlık olması
66. Buğday doğu Karadeniz dışında her yerde yetişir..pirinç en çok karadenizde….ayçiçeği Marmara ve Trakya bölgesinde yaygındır
67. Karadeniz de nadasa bırakılan toprak azdır.
68. Doğu Karadenizde heyelan oluşumunda etkili olanlar:eğimin fazlalığı,yağışın fazlalığı , toprak yapısı, ormanın çokluğu
69. Orta Karadeniz de ulaşımın öteki bölümlere göre oldukça kolay olması sebebiyle samsun limanı gelişmiştir .
70. Pamuk yaz sıcaklığı ister ,turunçgil kış sıcaklığı ister
71. Yıldız dağları(Marmara b.) bölümünün ekonomiye katkısı:hayvan ve orman ürünleri
72. Bitki ürünleri bakımından en zengin bölge Marmara...bitki ürünlerinin bu denli çeşitlilik göstermesinin temel nedeni iklimin çeşitlilik göstermesidir.
73. Sanayi kuruluşlarının çoğunun Marmarada toplanmasının sebebi,ulaşımın kolay olması
74. Ege de en uzun kıyılara sahip il İzmir
75. En gelişmiş liman İzmir,çünkü sattığımız ürünlerin çoğu bu çevrede yetişir
76. Ege de en çok linyit çıkarılır , termik santraller çoktur
77. Ege bölgesinde nehirler genelde o bölgenin sınırları içinde beslenip o bölgeden denize ulaşırlar
78. Egenin birinci olduğu ürünler :tütün ,zeytin , haşhaş
79. Akdeniz de mağaraların çok olmasının sebebi: kalker oranının fazla olması
80. SeracılığınAkdenizdetoplanmasınınananedenigüneşli gün sayısının fazla olmasıdır
81. Akdenizde kentsel nüfusun kırsal nüfusdan fazla olmasının nedeni:iş olanaklarının fazla olması:sanayinin gelişmişliği , limanların varlığı ,tarım topraklarının azlığı
82. Akdeniz de kışların yağışlı geçmesinin nedeni yükseltici hava hareketleridir KPSS PRATİK BİLGİ sayfasının notudur
83. Nüfus artış hızı düşük olduğu bir ülkede :genç nüfus oranı düşük , yaşlı nüfus oranı yüksek,çalışan nüfus oranı yüksek,ömür süresi fazladır
84. Doğu Karadeniz de turunçgil , Akdeniz de soya fasülyesi yetiştirilir
85. Akdeniz ikliminin bitkisi olmasına rağmen zeytinin ege ve Marmarada daha çok yetiştirilmesinin sebebi yerini Akdeniz de turunçgillere bırakması
86. Bor,jet,roket yakıtı,porselen ve cam yapımında fotoğrafçılıkta,deterjan yapımında
87. Kıyı kesimlerde kimyasal çözünme fazladır,çünkü denizellik
88. Van gölü nün sodalı olmasının sebebi göl tabanının özelliğidir
89. Volkanik faaliyatler en çok iç Anadolu da etkindir
90. Karstik alanlarının çoğu Akdeniz bölgesindedir
91. Ülkemizde farklı iklimler görüldüğüne delil:tarım ürünlerinde çeşitlilik,çeşitli akarsu rejimlerinin bulunması,turizmin güneyde erken başlama,farklı bitki örtüsü
92. Ülkemizde yerleşmeyi sınırlayan en önemli etken yükseltidir
93. Kırsal nüfus azalırken kentsel nüfusun artması gelişmişlik düzeyine göstergesidir
94. Doğuda nüfus yoğunluğu az,şehirleşmeaz,büyükbaşhayvancılık,tarımda çeşitlilik yok
95. Tuzlu topraklar Konya bölümünde yaygındır
96. Buğday ve pamuk yaz yağışlarında etkilenir
97. Türkiyede yetişme alanı en geniş olan meyve üzümdür
98. Tarımın en önemli problemi sulamanın yetersizliği
99. Zeytinin doğal yetişme alanı Akdenizdir,ancak ege,Marmara üretimde birincidir,çünkü daha fazla gelir getiren bitkilerin yetiştirilmesi KPSS PRATİK BİLGİ sayfasının notudur
100. batı Karadeniz ormancılık sanayinde 1.
101. makinelı tarımın doğu karadenizde yaygınlaşmaması elverişsiz tarım alanlarından…
102. maden çeşitleri ve yatakları bakımınden en zengin doğu
103. ulaşım genelde doğu-batı doğrultusunda gelişme göstermiştir,çünkü sıradağların doğu-batı doğrultusunda uzanması
104. kırıklı yapı ile sıcak su kaynaklarının dağılışı arasında bir ilişki vardır,jeotermal>ege
105. türkiyede endüstrinin kurulabilmesi için varolan şartlar:hammadde ve işgücü
106. türkiyede otlak alanlarının daha fazla hayvan besleyemeyeceği düşünülürse,hayvancılık için öncelikli olarak yapılması gereken tabii ve suni yem üretimi artırılmalı
107. kuzeydoğu Anadolu dışında iç bölgelerimizde daha çok küçükbaş hayvancılığın yayılış göstermesinin sebebi bozkırların geniş yer kaplaması ile açıklanır
108. hayvancılığın daha fazla gelir getiren sektör haline gelmesi için>ahır hayvancılığına önem verilmeli,hayvan soylarının ıslahı,suni yem üretiminin artırılması,meraların tarım alanlarına dönüştürülmesinin önlenmesi
1-Bitki çeşitliğinin en fazla olduğu bölgemiz hangisidir?
-Marmara Bölgesi
2-Maden bakımından zengin olduğu halde endütrisi yeterince gelişmemiş olan bölgemiz hangisidir?
-Doğu Anadolu Bölgesi
3-Turizm gelirleri en fazla olan bölgemiz hangisidir?
-Marmara Bölgesi
4-Termal Turizmin yoğun olduğu bir bölgenin yapısı hakkında ne söylenebilir?
- Kırıklı yer yapısı yaygındır
5-Yatak uzunluğu en fazla olan akarsuyumuz hangisidir?
-Kızılırmak
6-Türkiye deki kapalı havzaların en belirgin özelliği nedir?
-Sularının tatlı olmamasıdır.
7-Türkiye nin 4 mevsimi zamanında yaşayan bir ülke olması neyin sonucudur?
-Matematiksel konumunun sonucudur.
8-Türkiye nin aynı anda 4 mevsimi bölgelerinde yaşaması neyin sonucudur?
-Özel Konumunun sonucudur.
9-Yaz mevsiminde en sıcak bölgemiz hangisidir?
-Güney Doğu Anadolu Bölgesi dir.
(Güneyden gelen SAMYELİ rüzgarlarının etkisi altındadır.)
10-Hiç doğal göl olmayan bölgemiz hangisidir?
-Güney Doğu Anadolu Bölgesi dir.
11-Aliminyumun ham maddesi nedir?
-Boksittir
(Seydişehir de çıkarılır ve burada işlenir.)
12-Gübre hangi madenden üretilir?
-Fosfattan üretilir.
(En çok fosfat çıkarılan bölgemiz Güney Doğu Anadolu Bölgesidir.Mardin,Adıyaman)
13-En az yağış alan bölgemiz neresidir?
-İç Anadolu Bölgesidir.
14-En az orman bulunan bölgemiz hangisidir?
-Güney Doğu Anadolu Bölgesi dir.
(En az yağış alan bölgemiz olmamasına rağmen orman çok azdır.Bunun sebebi buharlaşmanın çok fazla olmasıdır.)
15-Akdeniz iklimi görülen bölgelerimiz
-Akdeniz Bölgesinin kıyı kesimleri
-Güney Doğu Anadolu Bölgesinin batı kesimleri(Orta Fırat böl.)(Gaziantep)
-Marmara Bölgesinin Güney Marmara bölümünün özellikle Ege denizi ve Marmara denizi kıyılarına bakan kısımları
-Ege Bölgesinin kıyı kesimleri
16-Antep fıstığı üretiminde 1. Olan bölgemiz hangisidir?
-Güney Doğu Anadolu Bölgesi dir.
17-Kırmızı Mercimek üretiminde Türkiye de 1. Olan bölgemiz hangisidir?
-Güney Doğu Anadolu Bölgesi dir.
18-Türkiye de pamuk üretimi
- 2008 yılının güncel verilerine göre
1.Güney Doğu Anadolu Bölgesi
2.Ege Bölgesi
3.Akdeniz Bölgesi
19-Güney Doğu Anadolu Bölgesinde GAP ile olan değişmeler?
-*Ürün çeşitliliği artmıştır.
*Tahıl ekim alanı daralmıştır.
*Tahıl ekilen yerlerde verim artmıştır.
*Nadas alanı azalmıştır.(Buna bağlı olarak erezyon azalmıştır.)
*Sebze ve meyve üretimi artmıştır.
*Tarıma bağlı sanayi gelşmiştir.
* Nüfus artmıştır.Göç verme azalmıştır.
20-Türkiye de en çok enerji üreten barajlar
-2008 güncel verilerine göre sıralanmıştır.Eski kaynaklarda sıralama farklı olabilir.
1.Atatürk Barajı (GAP kapsamındadır)
2.Karakaya Barajı
3.Keban barajı
21-Keban ve Karakaya barajları GAP a dahil midir?
-Hayır değildir.GAP projesinden daha önce yapılmış barajlardır.
22-GAP kapsamına giren barajlar
-*Hasankeyf Barajı
*Batman Barajı
*Ilısu Barajı
*Kralkızı Barajı
*Atatük Barajı
23-Güney Doğu Anadolu Bölgesi nin Volkanik dağı hangisidir?
-Tek volkanik dağı Karacadağ dır.
24-Güney Doğu Anadolu Bölgesinin ovaları
-*Ceylanpınar Ovası
*Harran Ovası(Altınbaşak)
*Suruç Ovası
25-GAP tan en fazla hangi ilimiz yararlanacaktır?
-Şanlıurfa
26-Türkiye nin en büyük Termik Santrali hangisidir?
-Afşin-Elbistan Termik Santrali dir.-Kahramanmaraş-Linyitle Çalışır.
27-Akdeniz Bölgesinde hangi turizm çeşidi yoktur?
-Kaplıca Turizmi yoktur.(Karstik arazi nedeniyle)
28-Zeytin üretiminde Türkiye
-1.Ege Bölgesi
2.Marmara Bölgesi
3.Akdeniz Bölgesi
29-Yer fıstığı üretiminde 1.bölgemiz hangisidir?
-Akdeniz Bölgesi
30-Anason üretiminde 1. Bölgemiz hangisidir?
-Akdeniz Bölgesi
31-Mısır üretiminde 1. Bölgemiz hangisidir?
-Akdeniz Bölgesi
32-Soya Fasülyesi üretiminde 1. Bölgemiz hangisidir?
-Akdeniz Bölgesi
33-Akdeniz bölgesindeki geçitler
-*Antalya yı Göller Yöresine Bağlayan geçit----Çubuk Geçidi
*Mersin i İç Anadolu ya Bağlayan geçit---------Sertavul Geçidi
*Adana yı İç Anadolu ya Bağlayan geçit--------Gülek Geçidi
*Adana yı Suriye ve Hatay a Bağlayan geçit---Belen Geçidi
34-Akdeniz Bölgesi mağraları
-*Karain -Antalya
*Beldibi -Antalya
*İncisuyu-Burdur
*Cennet Cehennem-Mersin
*Damlataş-Antalya
35-İç Anadolu bölgesi en fazla yağışı hangi mevsimde alır?
-İlkbahar
36-Doğu Anadolu bölgesi en fazla yağışı hangi mevsimde alır?
-Yaz
37-Karadeniz bölgesi en fazla yağışı hangi mevsimde alır?
-Sonbahar
38-Akdeniz bölgesi en fazla yağışı hangi mevsimde alır?
-Kış
39-Akdeniz ile Karadeniz bölgelerinin temel farkları nelerdir?
-Akdeniz her mevsim yağışlı değildir -Karadeniz bölgesi her mevsim yağışlıdır.
-Akdeniz en fazla yağışı kışın alır -Karadeniz en fazla yağışı sonbaharda alır.
**Kısacası iklim farkı en tipik farktır.
40-Akdeniz kıl keçisi yetiştirilen yerler
-Teke ve Taşeli Platolarında yetiştirilir.
41-Cennet ve cehennem mağaraları hangi tip karstik oluşuma örnektir?
-En büyük Obruk örneğimizidir.
(Obruk Platosu İç Anadolu da bulunur ve en çok obruk bu platodadır.Fakat en büyük obruklar karstik yapının daha çok yer aldığı Akdeniz Bölgesinde dir.
42-Dünyanın en uzun nehri hangisidir?
- Nil Nehri
43-Türkiye nin en büyük kapalı havzası hangisidir?
-Tuz Gölü
44-Türkiye nin en büyük tatlı su gölü hangisidir?
-Beyşehir Gölü
45-Türkiye nin en büyük gölü hangisidir?
-Van Gölü
46-Akdeniz bölgesinde mağranın çok olmasının sebebi nedir?
-Karstik yapıdır.Yani Jeolojik yapıdır.
47-Akdeniz bölgesinin tektonik gölleri
-Burdur Gölü (suyu acıdır.)-Eğirdir Gölü r11;Beyşehir Gölü
48-Karstik ovalar neden verimsizdir?
-Karstik ovalar gelen suyu hemen alta geçirdiği yani su tutmadığı için verimsizdir.
49-Akdeniz bölgesinin karstik gölleri
-Solda Gölü-Kestel Gölü-Avlan Gölü-Suğla Gölü
(Bu göller sadece karstik özellik taşır.)
50-Akdeniz bölgesinin platoları
-Teke Platosu-Taşeli Platosu
51-Terre Rosa toprağı en çok hangi bölgemizdedir?
-Akdeniz Bölgesi ndedir.
52-Türkiye nin en büyük karstik ovası hangisidir?
-Acıpayan Ovası(Akdeniz Bölgesi)
53-Karstik oluşumlar
-En fazla Akdeniz Bölgesinde bulunurlar.
*Büyüklüklerine göreolye-Uvala-Dolin-Lapya
54-Türkiye de en fazla göl hangi bölgemizde bulunur?
-Akdeniz Bölgesinde bulunur.(Zaten Göller Yöreside Bu bölgededir.)
55-Amik ovası ne tip bir ovadır?
-Çöküntü yani graben Ovası dır.(Graben ovaları Ege Bölgesinde görülür.)
(Bunun dışında tek örnektir.)(Hatay daki Nur Dağlarının tek HORST olması da bununla birlikte ele alınır.)
56-Dağlık ve engebeliğe göre Türkiye
-1.Doğu Anadolu Bölgesi
2.Karadeniz Bölgesi
3.Akdeniz Bölgesi
57-Türkiye de rüzgar enerjisinden en fazla nerede yararlanılır?
-En fazla Alaçatı da yararlanılır.
58-Türkiye nin en büyük limanları
-1.İstanbul Limanı
2.İzmir Limanı
3.Mersin Limanı
59-Türkiye nin en büyük ithalat limanı hangisidir?
-İstanbul Limanı
60-Türkiye nin en büyük ihracat limanı hangisidir?
-İzmir Limanı
61-Ege Bölgesindeki Alüvyon Set Gölleri
-Marmara Gölü-Bafa Gölü
62-Süngercilikte en Gelişmiş Bölgemiz hangisidir?
-Ege Bölgesi
63-Sığla Ağacı hangi bölgemizde yetiştirilir?
-Ege Bölgesinde (Vernik yapımında kullanılır.)
64-Balıkçılık Durumuna göre Türkiye
1.Karadeniz
2.Marmara
3.Ege
4.Akdeniz
65-Türkiye nin en çok Tuz üretilen yeri neresidir?
-İzmir-Çamaltı dır.(Burada deniz tuzu üretilir.)
66-Ege Bölgesindeki Termik Santraller
*Soma(Manisa)
*Yatağan(Muğla)
*Gökova(Muğla)
*Seyitömer(Kütahya)
*Tunçbilek(Kütahya)
67-Türkiye nin tek Jeotermal Elektrik Santrali hangisidir?
-Sarayköy(Denizli) Santrali dir.
68-Termik Santral en çok bulunduğu bölgemiz hangisidir?
-Ege Bölgesi dir.
69-Doğalgazla çalışan Termik Santrallerimiz hangileridir?
-1-Hamitabat Termik Santrali 2-Ambarlı Termik Santrali
*Hamitabat Termik Santrali Marmara Bölgesindedir.(Yıldız Dağları bölümü)Bu bölgede çıkan doğalgaz yakıt olarak kullanılmıştır.(Lüleburgaz/Kırklareli)
*Ambarlı Termik Santrali İstanbul dadır.
70-Denizlerimizin tuzluluk oranı sıralaması.
-(Sıcaklık ve dolayısıyla buharlaşma etkiler bu nedenle enleme bakılır.)
1.Akdeniz
2.Ege
3.Karadeniz
71-Turizm gelirlerine göre Türkiye
-1.Marmara
2.Ege
3.Akdeniz
72-Sanayileşme durumuna göre Türkiye
1.Marmara
2.Ege
3.İç Anadolu
73-Nüfus miktarına göre Türkiye
1.Marmara
2.İç Anadolu
3.Ege
74-Aritmetik Nüfus Yoğunluğuna Göre Türkiye
1.Marmara
2.Güney Doğu Anadolu
3.Ege
4.İç Anadolu
5.Akdeniz
6.Karadeniz
7.Doğu Anadolu
75-Yat Turizminde 1. Olan bölgemiz hangisidir?
-Ege Bölgesi
76-Termal Turizmde 1. Olan bölgemiz hangisidir?
-Ege Bölgesi
77-Ege Bölgesindeki körfezler
-Kuzeyden güneye doğru sıralanmıştır.
*Edremit Körfezi
*Çandarlı Körfezi
*İzmir Körfezi(En kirli Ege Körfezi)
*Kuşadası Körfezi
*Güllük Körfezi(En temiz 2.Ege Körfezi)
*Gökova Körfezi(En temiz Ege Körfezi)
78-Ege bölgesindeki volkanik dağ hangisidir?
-Kula Dağı
79-Türkiye nin Delta(kıyı) Ovaları
Ege Bölgesi:Balat Ovası ve Menemen Ovası
Karadeniz Bölgesi:Bafra Ovası ve Çarşamba Ovası
Akdeniz Bölgesi:Silifke Ovası ve Çukurova
80-Ege Bölgesinin Graben Ovaları
-Bakırçay-Gediz-K.Menderes
81-Kıyı uzunluğu en fazla olan bölgemiz hangisidir?
-Ege Bölgesi
82-En fazla Doğal Liman hangi bölgemizdedir?
-Ege Bölgesi
83-Türkiye nin en gelişmiş Gümrük Kapısı hangisidir?
-Kapıkule Sınır Kapısı (Bulgaristan sınır kapımızdır.)
84-Yunanistan ile Gümrük Kapımız hangisidir?
-İpsala Gümrük Kapısı
85-Sofralık zeytinde Türkiye de 1. Olan bölge ve bölüm hangisidir?
-Marmara Bölgesi-Güney Marmara Bölümü
(Toplamda ve yağ için üretilen zeytinde Ege Bölgesi 1.dir)
86-Türkiye nin en fazla Tarım Ürünü Çeşitliliği olan bölgesi hangisidir?
-Marmara dır.
(En fazla yağış tipi çeşidi,en fazla toprak çeşidi, en fazla bitki örtüsü çeşidi de Marmara bölgesinde görülür.Bunların tüm sebebi 3 farklı iklimin etkisinde yani en fazla iklim çeşidi görülmesinden kaynaklanır.)
87-Marmara bölgesinin en gelişmiş bölümü hangisidir?
-Çatalca-Kocaeli Bölümü dür.(Bu bölümde Karadeniz iklimi görülür,İstanbul u da içine alan bölümdür.)
88-Marmara bölgesinin en temiz körfezi hangisidir?
-Soros Körfezidir. Marmara nın en az sanayileşmiş körfezidir.
89- Marmara bölgesinin en kirli körfezi hangisidir?
-İzmit Körfezi dir.En sanayileşmiş körfezdir.
90-Marmara bölgesinin Tektonik Gölleri
-Manyas-Ulubat-Sapanca-İznik (Suları tatlıdır.)
91-Marmara bölgesinin Kıyı Set Gölleri
-Terkos-Durusu-B.Çekmece-K.Çekmece
92-Kapıdağ Yarımadası hangi tür biriktirme şekline örnektir?
-Tombolo ya örnektir.
93-Marmara Bölgesinde iklim
-Ergene Bölümü>Karasal iklim görülür
-Yıldız Dağları Bölümü ve Sakarya Ovası:>Karadeniz İklimi görülür.
-Güney Marmara nın bir kısmı >Akdeniz iklimi görülür.
94-Marmara Bölgesinin en Dağlık bölümü hangisidir?
-Yıldız Dağları Bölümü dür.
95-Türkiye nin en verimli toprağı
-Çernezyum Toprağı dır.Erzurum-Kars bölümünde bulunur.
96-Ulaşım olan tek Akarsuyumuz hangisidir?
-Bartın Çayı dır.
97-Türkiye deki Mikroklima örnekleri
Mikroklima örnekleri ve yetiştirilen ürünler
*Iğdır Ovası>Pamuk yetişir
*Rize>Çay ve Turunçgiller yetişir.
*Anamur>Muz yetişir.
98-Ekinoks nedir?
-21 Mart ve 23 Eylül tarihleridir.Gece ve gündüz süreleri dünyanın her yerinde aynıdır.
99-Türkiye de aynı anda kaç ortak saat kullanılır?
-Aynı anda tek ortak saat kullanılır.
100-Türkiye hangi saat dilimleri arasında yer alır?
-2. İle 3. Saat dilimleri arasında yer alır.
101-Boylamın nasıl bir coğrafi etkisi vardır?
-Yerel saatler boylam yani meridyenlere göre ayarlanmaktadır
TÜM COĞRAFYA ÖZET BİLGİLER
COĞRAFÎ KONUM
Herhangi bir yerin Dünya üzerinde bulunduğu alana coğrafi konum denir.
A. ÖZEL KONUM
Herhangi bir yeri diğer yerlerden ayıran, sahip olduğu kendine has özelliklerin tümüne özel konum denir. Özel konum, insanları, çevreyi, ülkelerin ekonomik ve politik durumunu çok yönlü etkiler. Dünya üzerinde, özel konum etkisine şu örnekler verilebilir:
- Norveç, Japonya, İngiltere, İzlanda gibi deniz ve okyanuslara komşu ülkeler balıkçılıkta ileri gitmişlerdir.
- Kuzeybatı Avrupa kıyıları, yüksek enlemlerde bulunmasına rağmen, Gulf – Stream sıcak su akıntısının etkisiyle ılıman bir iklime sahip olmuştur.
- Orta Asya ve Orta Avrupa denizlere uzak olduğu için karasal bir iklime sahip olmuştur.
- Kanarya, Havai, Kıbrıs, vb. adalar, deniz ve hava yollarının gelişmesiyle ikmal ve uğrak yeri haline gelmişlerdir. Buna bağlı olarak bu adaların önemi artmıştır.
Türkiye’nin Özel Konumu ve Sonuçları
- Türkiye, Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarının birbirine en çok yaklaştığı yerde bulunur.
- Farklı kültürlerin kurulduğu, Dünya’nın en eski kültür hazinelerine sahiptir.
- Dünya’da en fazla petrol çıkaran ülkelere komşudur.
- Üç tarafı denizlerle çevrilidir ve yeryüzü şekilleri çeşitlidir.
- Karadeniz’i Akdeniz’e bağlayan İstanbul ve Çanakkale boğazlarına sahiptir.
- Türkiye’nin ortalama yükseltisi fazladır. (Yaklaşık 1132 m)
- Yükselti batıdan doğuya doğru gidildikçe artmaktadır.
- Zengin yeraltı kaynaklarına sahiptir.
B. MATEMATİK KONUM
Herhangi bir yerin, Dünya üzerinde bulunduğu alanın, enlem ve boylam dereceleriyle belirtilmesine matematik konum denir.
PARALEL (ENLEM)
Ekvator’a paralel olarak çizildiği varsayılan hayali çemberlere paralel denir.
Paralel çemberlerinin, Başlangıç paraleline (Ekvator) olan uzaklığının açı cinsinden değerine ise enlem denir. Enlem ve paralel birbirlerinin yerine kullanılırlar.
Paralellerin Özellikleri
- Ekvator’un 90 kuzeyinde, 90 da güneyinde olmak üzere, toplam 180 paralel bulunur.
- Başlangıç paraleli Ekvator’dur.
- En büyük paralel dairesi Ekvator’dur.
- Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe paralellerin boyları kısalır. Buna karşılık paralel numaraları büyür.
- İki paralel arası uzaklığa bir enlem derecesi denir. Matematik konumu daha ayrıntılı olarak belirleyebilmek için, her paralel dairesi 60 dakikaya, her dakika 60 saniyeye bölünmüştür.
- 90° paralelleri nokta halindedir.
- Paraleller birbirleriyle kesişmezler, birleşmezler.
- Paraleller doğu – batı doğrultusunda uzanırlar.
- Ekvator ile dönenceler arasında kalan enlemlere alçak enlemler, dönenceler ile kutup daireleri arasında kalan enlemlere orta enlemler, kutup daireleri ile kutup noktaları arasında kalan enlemlere de yüksek enlemler denir.
- Ardışık iki paralel arası uzaklık yaklaşık olarak 111 km dir. Bu uzaklıktan yararlanarak kuzey güney doğrultusunda ve aynı meridyen üzerinde bulunan iki nokta arasındaki uzunluk hesaplanabilir.
Paraleller arası uzunluk işlemlerinde şu yol takip edilir:
- Aralarında uzaklığı sorulan noktalar arasındaki enlem farkı bulunur. İstenilen merkezlerin her ikisi de aynı yarım kürede ise, numarası büyük paralelden küçük paralel çıkarılır. Farklı yarım küredeler ise paraleller toplanır.
- Bulunan paralel farkı sabit uzaklık olan 111 ile çarpılır.
Enlemin Etkileri
Enlem; iklimi, güneş ışınlarının düşme açısını, sıcaklık dağılışını, denizlerin tuzluluk oranlarını, gece ile gündüz arasındaki zaman farkını, kalıcı kar sınırı yükseltisini, yerleşme ve tarım faaliyetlerinin sınırını, bitki örtüsü çeşitliliğini, toprak çeşidini, akarsu rejimlerini, tarım ürünleri çeşitliliğini, yerleşme biçimini, hayvanların dağılışını, vs. etkiler.
MERİDYEN (BOYLAM)
Bir kutuptan diğer kutba ulaşan, paralelleri dik açıyla kesen hayali yarım çemberlere meridyen denir.
Meridyenlerin, Başlangıç meridyenine (Greenwich) olan uzaklığının açı cinsinden değerine ise boylam denir. Meridyen ve boylam birbirlerinin yerine kullanılırlar.
Meridyenlerin Özellikleri
- Başlangıç meridyeninin 180 doğusunda, 180 de batısında olmak üzere, toplam 360 meridyen vardır.
- Başlangıç meridyeni İngiltere’nin başkentindeki Greenwich istasyonundan geçen meridyendir.
- İki meridyen arası uzaklığa bir boylam derecesi denir. Koordinatlarla bir yeri daha iyi belirleyebilmek için, her meridyen derecesi 60 dakikaya, her dakika 60 saniyeye bölünmüştür.
- Ekvator üzerinde iki meridyen arası uzaklık 111 km dir. Kutuplara doğru gidildikçe bu uzaklık azalır. Türkiye üzerinde ise iki meridyen arası uzaklık, yaklaşık olarak 85 – 86 km dir.
- Bütün meridyenlerin boyları birbirine eşittir.
- Aynı meridyen üzerinde bulunan bütün noktaların (Güneş karşısından aynı anda geçtiklerinden) yerel saatleri aynıdır.
- Meridyen dereceleri Greenwich’ten doğuya ve batıya gidildikçe büyür.
- Meridyenler kuzey – güney doğrultusunda uzanır.
- Bütün meridyenler kutuplarda birleşirler.
- Meridyenler bir paralel boyunca birbirlerinden eşit uzaklıkta bulunurlar.
- Ardışık iki meridyen arasındaki yerel saat farkı 4 dakikadır.
Boylamın Etkileri
Boylamın Dünya üzerindeki en belirgin etkisi, yerel saat farklarını oluşturmaktır.
YEREL SAAT
Herhangi bir yerde, Güneş’in en tepede olduğu ana ya da gölge boyunun en kısa olduğu ana öğle vakti denir. Öğle vakti gün ortasıdır ve saat 12.00 olarak kabul edilir. Buna göre ayarlanan saat dilimine yerel saat denir.
Yerel saat farkları, meridyenlerden faydalanılarak hesaplanabilir. Yerel saat hesaplarını yapabilmek için şunları öğrenmekte fayda vardır:
- Aynı meridyen üzerinde bulunan bütün noktaların öğle vakitleri aynı anda olur ve yerel saatleri birbirine eşittir.
- Aynı meridyen üzerinde bulunan noktaların yerel saatleri birbirine eşit olmasına rağmen (21 Mart ve 23 Eylül tarihleri hariç) Güneş’in doğma ve batma saatleri farklıdır. Bunun nedeni, Dünya ekseninin 23° 27 eğik olmasıdır.′
ORTAK SAAT (ULUSAL SAAT)
Çalışma hayatında, yerel saatlerin hepsini kullanmak mümkün değildir. Ticari ve ekonomik ilişkilerin kolaylaştırılması, haberleşme ve ulaşım hizmetlerinin hızlı ve düzenli bir şekilde yapılabilmesi için, yerel saatten farklı olarak, ortak saat ya da ulusal saat uygulamasına ihtiyaç duyulmuştur. Bu nedenle her ülkenin, kendisine en uygun meridyenin yerel saatini bütün ülke sınırlarında geçerli hale getirmesiyle oluşan saate ortak saat adı verilmektedir.
Doğu – batı doğrultusunda geniş olan ülkeler (A.B.D, Kanada, Çin, vb.) aynı anda birden çok ortak saat kullanırlar. Ancak doğu – batı yönünde dar olan ülkeler (Türkiye, İtalya, Bulgaristan, İspanya, vb.) ise aynı anda tek ortak saat kullanırlar.
Türkiye’de, 1978 yılına kadar, 2. saat diliminde yer alan 30° Doğu meridyeninin yerel saati ortak saat olarak kullanılmıştır. 1978 yılından sonra, güneş ışınlarından daha fazla yararlanarak enerji tasarrufu sağlamak amacıyla, ileri ve geri saat uygulamasına geçilmiştir. Şöyle ki;
- Yaz döneminde 3. saat dilimine giren 45° Doğu meridyeninin yerel saati esas alınarak ileri saat uygulamasına geçilmiştir.
- Kış döneminde ise 2. saat dilimine giren 30° Doğu meridyeninin yerel saati esas alınarak geri saat uygulamasına geçilmektedir.
SAAT DİLİMLERİ (ULUSLAR ARASI SAAT)
Bilim ve tekniğin hızla gelişmesiyle ülkeler arası ekonomik ve siyasi ilişkilerin artması, buna bağlı olarak iletişimin hızlı olması uluslararası saatin doğmasına yol açmıştır. Bu sebeple saat dilimleri oluşturulmuştur. Dünya üzerinde 24 saat dilimi vardır.
TARİH DEÐİŞTİRME ÇİZGİSİ
Dünya’nın doğu ve batı yarım kürelerinin uç noktaları arasında bir günlük zaman farkı vardır. Bu nedenle, Başlangıç meridyeninin devamı olan 180° meridyeni, tarih değiştirme çizgisi olarak kabul edilmiştir.
- 180° boylamının batısına doğru gidildiğinde, Doğu Yarım Küre’ye geçildiği için, tarih 1 gün ileridir.
- 180° boylamının doğusuna doğru gidildiğinde, Batı Yarım Küre’ye geçildiği için, tarih 1 gün geridir.
TÜRKİYE’NİN MATEMATİK KONUMU VE SONUÇLARI
Türkiye, 36° – 42° Kuzey paralelleri ile 26° 45° Doğu meridyenleri arasında yer alır. Diğer bir ifadeyle, Türkiye Ekvator’un kuzeyinde ve Greenwich’in doğusunda bulunan bir ülkedir. Türkiye’nin matematik konumunun sonuçları şöylece sıralanabilir:
- Doğu – batı istikametinde 76 dakika yerel saat farkı bulunur.
- Aynı anda tek ortak saat kullanılır. Çünkü doğu – batı yönünde fazla geniş değildir.
- Güneş ışınları hiçbir zaman dik açıyla gelmez.
- İki meridyen arası uzaklık yaklaşık olarak 85 – 86 km dir.
- Orta kuşakta yer alır.
- Mevsimler belirgin olarak görülür.
- Kışın cephesel yağışlar fazladır.
- Güneyden kuzeye gidildikçe güneş ışınlarının geliş açısı küçülür.
- Güneyden kuzeye gidildikçe cisimlerin gölge boyu uzar.
- Güneyden kuzeye gidildikçe gece – gündüz süreleri arasındaki fark artar.
- Kuzeyden esen rüzgârlar sıcaklığı düşürürken, güneyden esen rüzgârlar sıcaklığı yükseltir.
- Dağların güney yamaçları daha sıcaktır. Buna bağlı olarak güney yamaçlarda yerleşmeler fazladır.
DÜNYA’NIN ŞEKLİ ve HAREKETLERİ
A. DÜNYA’NIN ŞEKLİ
Dünya, kutuplardan hafifçe basık, Ekvator’dan şişkin kendine has bir şekle sahiptir. Buna geoit denir. Dünya’nın geoit şekli, kendi ekseni etrafında dönüşü sırasında oluşan, merkez kaç kuvvetiyle savrulması sonucu meydana gelmiştir.
Dünya’nın Şeklinin Sonuçları
- Ekvator’un uzunluğu tam bir meridyen dairesinin uzunluğundan daha fazladır.
- Ekvator yarıçapı, kutuplar yarıçapına göre 21 km daha uzundur.
- Dünya’nın şeklinden dolayı, güneş ışınları yeryüzüne farklı açılarla düşer.
- Sıcaklık dağılışını etkiler. Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe sıcaklık değerleri düşer.
- Dünya’nın şeklinden dolayı, Dünya’nın bir yarısı karanlıkken diğer yarısı aydınlıktır. Aydınlanma çizgisi daire biçiminde olur. Buna aydınlanma çemberi de denir.
- Kutuplar, Dünya’nın merkezine (Ekvator’a göre) daha yakındır. Bunun sonucu olarak, yerçekimi Ekvator’da az, kutuplarda daha fazladır.
- Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki dönüş hızı Ekvator’dan kutuplara gidildikçe azalır.
- Ekvator’dan kutuplara gidildikçe, paralel boyları ve meridyenler arası mesafe azalır.
- Dünya’nın şeklinden dolayı, harita çizimlerinde hatalar meydana gelir.
- Kutup yıldızının görünüm açısı bulunduğumuz yerin enlem derecesini verir.
B. DÜNYA’NIN HAREKETLERİ
1. Dünya’nın Kendi Ekseni Etrafında Dönmesi (Günlük Hareket)
Dünya kendi ekseni etrafındaki dönüşünü, batıdan doğuya doğru 24 saatte tamamlar. Buna 1 gün denir.
Dünya’nın Kendi Ekseni Etrafındaki Dönüşünün Sonuçları
- Gece ve gündüz birbirini takip eder.
- Güneş ışınlarının günlük geliş açıları değişir.
- Günlük sıcaklık farkları meydana gelir. Bunun sonucunda;
– Fiziksel çözülme oluşur.
– Günlük basınç farkları oluşur.
– Meltem rüzgârları oluşur.
- Merkez kaç kuvveti meydana gelir. Bunun sonucunda;
– Sürekli rüzgârların (Alize, Batı, Kutup) yönlerinde sapmalar meydana gelir.
– Okyanus akıntıları (Gulf – stream, Labrador, vs.) halkalar oluşturur ve yönlerinde sapmalar olur.
- Yerel saat farkları meydana gelir.
- Cisimlerin gün içindeki gölge uzunlukları değişir.
- Güneş doğuda erken doğar, batar ve batıda geç doğar, batar.
- Dinamik basınç kuşakları meydana gelir.
2. Dünya’nın Güneş Etrafında Dönmesi (Yıllık Hareket)
Dünya, kendi ekseni etrafındaki günlük dönüşünü sürdürürken, bir yandan da Güneş’in çevresinde dolanır. Dünya, Güneş etrafındaki dönüşünü elips şeklindeki bir yörünge üzerinde 365 gün 6 saatte tamamlar. Buna 1 yıl denir.
Dünya, 939 milyon km lik yörüngesi üzerinde saatte 108 bin km. hızla hareket eder.
Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığı sabit değildir. Bazen yaklaşırken, bazen uzaklaşır. Bunun nedeni, Dünya yörüngesinin elips şeklinde olmasıdır. Dünya’nın Güneş’e en yakın olduğu 3 Ocak tarihine Perihel (Günberi) denir. Dünya’nın Güneş’ten en uzak olduğu 4 Temmuz tarihine ise Afel (Günöte) denir.
Dünya’nın Güneş Etrafındaki Dönüşünün Sonuçları
- Mevsimlerin oluşmasına ve değişmesine neden olur.
- Mevsimlik sıcaklık farkları meydana gelir.
- Kara ve denizler arasında sıcaklık farkları oluşur.
- Muson rüzgârları meydana gelir.
- Gece – gündüz uzunlukları değişir.
- Güneş’in ufuk üzerinde doğduğu yer ve saat ile, Güneş’in ufukta battığı yer ve saat değişir.
- Güneş ışınlarının yeryüzüne düşme açıları değişir.
- Cisimlerin gölge boyları değişir.
- Aydınlanma çemberi mevsimlere göre yer değiştirir.
- Güneş ışınları yıl boyunca dönencelere bir kez, dönenceler arasına iki kez dik düşer.
Islahatlar En Çok Soru Gelen İki Padişah
Kpss’de Osmanlı’dan En Çok Soru Gelen İki Padişah: (3.Selim- 2.Mahmut)
III. SELİM (1789-1807)
+Yapılan yeniliklerin tümüne Nizam-ı Cedit adı verilir.
+Yapacağı yenilikler için Meşveret Meclisi'ne,Lahiyalar
hazırlattı.
+Avrupai tarzdaki Nizam-ı Cedit ordusunu kurdu ve ordunun
masraflarını karşılaması için İrad-ı Cedit hazinesini
oluşturdu.
**Ordu ilk başarısını Akka Kalesi Zaferi,Napolyona karşı
kazanmıştır.(Ordunun yıldızı bu başarıdan sonra parladı!)
+Avrupda sürekli elçilikler açtı.
+Kara ve deniz mühendishanelerini genişletip,modernleştirdi.
+Fransızca devletin ilk resmi yabancı dili olmuştur.
+Yerli malı özendirilmiştir.
+İllerdeki valilerin yanına halkın seçtiği ayanları
getirilmiştir.
+İlk devlet matbaası Matbaa-i Amire açılmıştır.
**İlk özel matbaa Lale Devrinde
+Kabakçı Mustafa isyanıyla tahtan indirilip,öldürülmüştür.
Kpss Rehber tarafından düzenlenmiştir.
II.MAHMUT
+Sekban-ı Cedit(Nizam-ı Cedit'in yerine),Eşkinci Ocağını kurdu.
**Yeniçerilerin isyanı üzerine her ikisi de kaldırıldı.
+Yeniçeri ocağını kaldırdı(Vaka-ı Hayriye-1826)
+Yeniçeri ocağının yerine Asakir-i Mensure-i Muhammediye ordusunu
kurdu.
**Başkomutanlığını yürütmek için Seraskerlik makamını
oluşturdu.
+Divan kaldırılarak,bakanlık usulü getirildi.
+Posta teşkilatını kurdu.(Üsküdar'dan İzmit'e kadar)
+Ayanlarla Seneddi İttifak'ı imzaladı.
+İngilizlerle Balta Limanı Anlaşmasını imzaladı.(1838)
**Osmanlı bu anlaşmadan sonra,Avrupa'nın açık pazarı haline
gelmiştir.
+Müsadere sistemini kaldırdı.
+İlk defa Avrupa'ya öğrenci gönderildi.
+Medreselerin yanında günümüz üniversitelerine benzeyen;Harbiye
Mektebi,Mekteb-i Marriffi Adliye,Mektebi Tıbbıye açıldı.
+İlk Osmanlı Resmi gazetesi Takvim-i Vekay-i çıkarıldı.
+İlköğretim ilk kez zorunlu kılındı.(Başarılı olunamadı)
+Tımar sistemi kaldırıldı.
+Erkek nüfus sayımı yapıldı,bunun yanında mülk yazımı da
yapıldı.
+1833 yılında Babiali'de Tercüme odasını açtı.
**Dış ülkelerle resmi yazışmaları sürdürmek ve yabancı dil
bilen memur yetiştirmek amacıyla.
+Darü'ş Şüray-ı Bab-ı Ali'yi kurdu.
**Devlete ıslahat hareketlerinde yardımcı olmak,yeni teklifler
getirmek,memurların terfii ve yargılanmalarıyla ilgilenmek üzere.
+Karantina usulü ilk kez uygulandı.
**Veba ve kolera salgınları için
+Avrupalı tüccarlarla rekabet edebilmesi için,Osmanlı
tüccarlarına gümrük kolaylıkları sağladı.
+Meclis-i valay-ı Ahkam-ı Adliye kuruldu(1837)
**Askerlik dışındaki tüm ıslahatların planlandığı ve
icraatların denetlendiği başlıca müessese.
****II. Mahmut,Osmanlı padişahları içinde en başarılı
ıslahatları yapan padişah sayılır.
101 SORU İLE COĞRAFYA
(PAYLAŞ DUVARINDA KALMASI İÇİN)
1-Bitki çeşitliğinin en fazla olduğu bölgemiz hangisidir?
-Marmara Bölgesi
2-Maden bakımından zengin olduğu halde endütrisi yeterince gelişmemiş olan bölgemiz hangisidir?
-Doğu Anadolu Bölgesi
3-Turizm gelirleri en fazla olan bölgemiz hangisidir?
-Marmara Bölgesi
4-Termal Turizmin yoğun olduğu bir bölgenin yapısı hakkında ne söylenebilir?
- Kırıklı yer yapısı yaygındır
5-Yatak uzunluğu en fazla olan akarsuyumuz hangisidir?
-Kızılırmak
6-Türkiye deki kapalı havzaların en belirgin özelliği nedir?
-Sularının tatlı olmamasıdır.
7-Türkiye nin 4 mevsimi zamanında yaşayan bir ülke olması neyin sonucudur?
-Matematiksel konumunun sonucudur.
https://www.facebook.com/KPSSOzetDersNotlarI sayfası notudur..
8-Türkiye nin aynı anda 4 mevsimi bölgelerinde yaşaması neyin sonucudur?
-Özel Konumunun sonucudur.
9-Yaz mevsiminde en sıcak bölgemiz hangisidir?
-Güney Doğu Anadolu Bölgesi dir.
(Güneyden gelen SAMYELİ rüzgarlarının etkisi altındadır.)
10-Hiç doğal göl olmayan bölgemiz hangisidir?
-Güney Doğu Anadolu Bölgesi dir.
11-Aliminyumun ham maddesi nedir?
-Boksittir
(Seydişehir de çıkarılır ve burada işlenir.)
12-Gübre hangi madenden üretilir?
-Fosfattan üretilir.
(En çok fosfat çıkarılan bölgemiz Güney Doğu Anadolu Bölgesidir.Mardin,Adıyaman)
13-En az yağış alan bölgemiz neresidir?
-İç Anadolu Bölgesidir.
14-En az orman bulunan bölgemiz hangisidir?
-Güney Doğu Anadolu Bölgesi dir.
(En az yağış alan bölgemiz olmamasına rağmen orman çok azdır.Bunun sebebi buharlaşmanın çok fazla olmasıdır.)
15-Akdeniz iklimi görülen bölgelerimiz
-Akdeniz Bölgesinin kıyı kesimleri
-Güney Doğu Anadolu Bölgesinin batı kesimleri(Orta Fırat böl.)(Gaziantep)
-Marmara Bölgesinin Güney Marmara bölümünün özellikle Ege denizi ve Marmara denizi kıyılarına bakan kısımları
-Ege Bölgesinin kıyı kesimleri
16-Antep fıstığı üretiminde 1. Olan bölgemiz hangisidir?
-Güney Doğu Anadolu Bölgesi dir.
17-Kırmızı Mercimek üretiminde Türkiye de 1. Olan bölgemiz hangisidir?
-Güney Doğu Anadolu Bölgesi dir.
18-Türkiye de pamuk üretimi
- 2008 yılının güncel verilerine göre
1.Güney Doğu Anadolu Bölgesi
2.Ege Bölgesi
3.Akdeniz Bölgesi
19-Güney Doğu Anadolu Bölgesinde GAP ile olan değişmeler?
-*Ürün çeşitliliği artmıştır.
*Tahıl ekim alanı daralmıştır.
*Tahıl ekilen yerlerde verim artmıştır.
*Nadas alanı azalmıştır.(Buna bağlı olarak erezyon azalmıştır.)
*Sebze ve meyve üretimi artmıştır.
*Tarıma bağlı sanayi gelşmiştir.
* Nüfus artmıştır.Göç verme azalmıştır.
20-Türkiye de en çok enerji üreten barajlar
-2008 güncel verilerine göre sıralanmıştır.Eski kaynaklarda sıralama farklı olabilir.
1.Atatürk Barajı (GAP kapsamındadır)
2.Karakaya Barajı
3.Keban barajı
21-Keban ve Karakaya barajları GAP a dahil midir?
-Hayır değildir.GAP projesinden daha önce yapılmış barajlardır.
https://www.facebook.com/KPSSOzetDersNotlarI sayfası notudur..
22-GAP kapsamına giren barajlar
-*Hasankeyf Barajı
*Batman Barajı
*Ilısu Barajı
*Kralkızı Barajı
*Atatük Barajı
23-Güney Doğu Anadolu Bölgesi nin Volkanik dağı hangisidir?
-Tek volkanik dağı Karacadağ dır.
24-Güney Doğu Anadolu Bölgesinin ovaları
-*Ceylanpınar Ovası
*Harran Ovası(Altınbaşak)
*Suruç Ovası
25-GAP tan en fazla hangi ilimiz yararlanacaktır?
-Şanlıurfa
26-Türkiye nin en büyük Termik Santrali hangisidir?
-Afşin-Elbistan Termik Santrali dir.-Kahramanmaraş-Linyitle Çalışır.
27-Akdeniz Bölgesinde hangi turizm çeşidi yoktur?
-Kaplıca Turizmi yoktur.(Karstik arazi nedeniyle)
28-Zeytin üretiminde Türkiye
-1.Ege Bölgesi
2.Marmara Bölgesi
3.Akdeniz Bölgesi
29-Yer fıstığı üretiminde 1.bölgemiz hangisidir?
-Akdeniz Bölgesi
30-Anason üretiminde 1. Bölgemiz hangisidir?
-Akdeniz Bölgesi
31-Mısır üretiminde 1. Bölgemiz hangisidir?
-Akdeniz Bölgesi
32-Soya Fasülyesi üretiminde 1. Bölgemiz hangisidir?
-Akdeniz Bölgesi
33-Akdeniz bölgesindeki geçitler
-*Antalya yı Göller Yöresine Bağlayan geçit----Çubuk Geçidi
*Mersin i İç Anadolu ya Bağlayan geçit---------Sertavul Geçidi
*Adana yı İç Anadolu ya Bağlayan geçit--------Gülek Geçidi
*Adana yı Suriye ve Hatay a Bağlayan geçit---Belen Geçidi
34-Akdeniz Bölgesi mağraları
-*Karain -Antalya
*Beldibi -Antalya
*İncisuyu-Burdur
*Cennet Cehennem-Mersin
*Damlataş-Antalya
https://www.facebook.com/KPSSOzetDersNotlarI sayfası notudur..
35-İç Anadolu bölgesi en fazla yağışı hangi mevsimde alır?
-İlkbahar
36-Doğu Anadolu bölgesi en fazla yağışı hangi mevsimde alır?
-Yaz
37-Karadeniz bölgesi en fazla yağışı hangi mevsimde alır?
-Sonbahar
38-Akdeniz bölgesi en fazla yağışı hangi mevsimde alır?
-Kış
39-Akdeniz ile Karadeniz bölgelerinin temel farkları nelerdir?
-Akdeniz her mevsim yağışlı değildir -Karadeniz bölgesi her mevsim yağışlıdır.
-Akdeniz en fazla yağışı kışın alır -Karadeniz en fazla yağışı sonbaharda alır.
**Kısacası iklim farkı en tipik farktır.
40-Akdeniz kıl keçisi yetiştirilen yerler
-Teke ve Taşeli Platolarında yetiştirilir.
41-Cennet ve cehennem mağaraları hangi tip karstik oluşuma örnektir?
-En büyük Obruk örneğimizidir.
(Obruk Platosu İç Anadolu da bulunur ve en çok obruk bu platodadır.Fakat en büyük obruklar karstik yapının daha çok yer aldığı Akdeniz Bölgesinde dir.
42-Dünyanın en uzun nehri hangisidir?
- Nil Nehri
43-Türkiye nin en büyük kapalı havzası hangisidir?
-Tuz Gölü
44-Türkiye nin en büyük tatlı su gölü hangisidir?
-Beyşehir Gölü
45-Türkiye nin en büyük gölü hangisidir?
-Van Gölü
46-Akdeniz bölgesinde mağranın çok olmasının sebebi nedir?
-Karstik yapıdır.Yani Jeolojik yapıdır.
47-Akdeniz bölgesinin tektonik gölleri
-Burdur Gölü (suyu acıdır.)-Eğirdir Gölü r11;Beyşehir Gölü
48-Karstik ovalar neden verimsizdir?
-Karstik ovalar gelen suyu hemen alta geçirdiği yani su tutmadığı için verimsizdir.
49-Akdeniz bölgesinin karstik gölleri
-Solda Gölü-Kestel Gölü-Avlan Gölü-Suğla Gölü
(Bu göller sadece karstik özellik taşır.)
50-Akdeniz bölgesinin platoları
-Teke Platosu-Taşeli Platosu
51-Terre Rosa toprağı en çok hangi bölgemizdedir?
-Akdeniz Bölgesi ndedir.
52-Türkiye nin en büyük karstik ovası hangisidir?
-Acıpayan Ovası(Akdeniz Bölgesi)
53-Karstik oluşumlar
-En fazla Akdeniz Bölgesinde bulunurlar.
*Büyüklüklerine göreolye-Uvala-Dolin-Lapya
54-Türkiye de en fazla göl hangi bölgemizde bulunur?
-Akdeniz Bölgesinde bulunur.(Zaten Göller Yöreside Bu bölgededir.)
55-Amik ovası ne tip bir ovadır?
-Çöküntü yani graben Ovası dır.(Graben ovaları Ege Bölgesinde görülür.)
(Bunun dışında tek örnektir.)(Hatay daki Nur Dağlarının tek HORST olması da bununla birlikte ele alınır.)
56-Dağlık ve engebeliğe göre Türkiye
-1.Doğu Anadolu Bölgesi
2.Karadeniz Bölgesi
3.Akdeniz Bölgesi
57-Türkiye de rüzgar enerjisinden en fazla nerede yararlanılır?
-En fazla Alaçatı da yararlanılır.
58-Türkiye nin en büyük limanları
-1.İstanbul Limanı
2.İzmir Limanı
3.Mersin Limanı
59-Türkiye nin en büyük ithalat limanı hangisidir?
-İstanbul Limanı
60-Türkiye nin en büyük ihracat limanı hangisidir?
-İzmir Limanı
61-Ege Bölgesindeki Alüvyon Set Gölleri
-Marmara Gölü-Bafa Gölü
62-Süngercilikte en Gelişmiş Bölgemiz hangisidir?
-Ege Bölgesi
63-Sığla Ağacı hangi bölgemizde yetiştirilir?
-Ege Bölgesinde (Vernik yapımında kullanılır.)
64-Balıkçılık Durumuna göre Türkiye
1.Karadeniz
2.Marmara
3.Ege
4.Akdeniz
https://www.facebook.com/KPSSOzetDersNotlarI sayfası notudur..
65-Türkiye nin en çok Tuz üretilen yeri neresidir?
-İzmir-Çamaltı dır.(Burada deniz tuzu üretilir.)
66-Ege Bölgesindeki Termik Santraller
*Soma(Manisa)
*Yatağan(Muğla)
*Gökova(Muğla)
*Seyitömer(Kütahya)
*Tunçbilek(Kütahya)
67-Türkiye nin tek Jeotermal Elektrik Santrali hangisidir?
-Sarayköy(Denizli) Santrali dir.
68-Termik Santral en çok bulunduğu bölgemiz hangisidir?
-Ege Bölgesi dir.
69-Doğalgazla çalışan Termik Santrallerimiz hangileridir?
-1-Hamitabat Termik Santrali 2-Ambarlı Termik Santrali
*Hamitabat Termik Santrali Marmara Bölgesindedir.(Yıldız Dağları bölümü)Bu bölgede çıkan doğalgaz yakıt olarak kullanılmıştır.(Lüleburgaz/Kırklareli)
*Ambarlı Termik Santrali İstanbul dadır.
70-Denizlerimizin tuzluluk oranı sıralaması.
-(Sıcaklık ve dolayısıyla buharlaşma etkiler bu nedenle enleme bakılır.)
1.Akdeniz
2.Ege
3.Karadeniz
71-Turizm gelirlerine göre Türkiye
-1.Marmara
2.Ege
3.Akdeniz
72-Sanayileşme durumuna göre Türkiye
https://www.facebook.com/KPSSOzetDersNotlarI sayfası notudur..
1.Marmara
2.Ege
3.İç Anadolu
73-Nüfus miktarına göre Türkiye
1.Marmara
2.İç Anadolu
3.Ege
74-Aritmetik Nüfus Yoğunluğuna Göre Türkiye
1.Marmara
2.Güney Doğu Anadolu
3.Ege
4.İç Anadolu
5.Akdeniz
6.Karadeniz
7.Doğu Anadolu
75-Yat Turizminde 1. Olan bölgemiz hangisidir?
-Ege Bölgesi
76-Termal Turizmde 1. Olan bölgemiz hangisidir?
-Ege Bölgesi
77-Ege Bölgesindeki körfezler
-Kuzeyden güneye doğru sıralanmıştır.
*Edremit Körfezi
*Çandarlı Körfezi
*İzmir Körfezi(En kirli Ege Körfezi)
*Kuşadası Körfezi
*Güllük Körfezi(En temiz 2.Ege Körfezi)
*Gökova Körfezi(En temiz Ege Körfezi)
78-Ege bölgesindeki volkanik dağ hangisidir?
-Kula Dağı
79-Türkiye nin Delta(kıyı) Ovaları
Ege Bölgesi:Balat Ovası ve Menemen Ovası
Karadeniz Bölgesi:Bafra Ovası ve Çarşamba Ovası
Akdeniz Bölgesi:Silifke Ovası ve Çukurova
80-Ege Bölgesinin Graben Ovaları
-Bakırçay-Gediz-K.Menderes
81-Kıyı uzunluğu en fazla olan bölgemiz hangisidir?
-Ege Bölgesi
82-En fazla Doğal Liman hangi bölgemizdedir?
-Ege Bölgesi
83-Türkiye nin en gelişmiş Gümrük Kapısı hangisidir?
-Kapıkule Sınır Kapısı (Bulgaristan sınır kapımızdır.)
84-Yunanistan ile Gümrük Kapımız hangisidir?
-İpsala Gümrük Kapısı
85-Sofralık zeytinde Türkiye de 1. Olan bölge ve bölüm hangisidir?
-Marmara Bölgesi-Güney Marmara Bölümü
(Toplamda ve yağ için üretilen zeytinde Ege Bölgesi 1.dir)
86-Türkiye nin en fazla Tarım Ürünü Çeşitliliği olan bölgesi hangisidir?
-Marmara dır.
(En fazla yağış tipi çeşidi,en fazla toprak çeşidi, en fazla bitki örtüsü çeşidi de Marmara bölgesinde görülür.Bunların tüm sebebi 3 farklı iklimin etkisinde yani en fazla iklim çeşidi görülmesinden kaynaklanır.)
87-Marmara bölgesinin en gelişmiş bölümü hangisidir?
-Çatalca-Kocaeli Bölümü dür.(Bu bölümde Karadeniz iklimi görülür,İstanbul u da içine alan bölümdür.)
88-Marmara bölgesinin en temiz körfezi hangisidir?
-Soros Körfezidir. Marmara nın en az sanayileşmiş körfezidir.
89- Marmara bölgesinin en kirli körfezi hangisidir?
-İzmit Körfezi dir.En sanayileşmiş körfezdir.
https://www.facebook.com/KPSSOzetDersNotlarI sayfası notudur..
90-Marmara bölgesinin Tektonik Gölleri
-Manyas-Ulubat-Sapanca-İznik (Suları tatlıdır.)
91-Marmara bölgesinin Kıyı Set Gölleri
-Terkos-Durusu-B.Çekmece-K.Çekmece
92-Kapıdağ Yarımadası hangi tür biriktirme şekline örnektir?
-Tombolo ya örnektir.
93-Marmara Bölgesinde iklim
-Ergene Bölümü>Karasal iklim görülür
-Yıldız Dağları Bölümü ve Sakarya Ovası:>Karadeniz İklimi görülür.
-Güney Marmara nın bir kısmı >Akdeniz iklimi görülür.
94-Marmara Bölgesinin en Dağlık bölümü hangisidir?
-Yıldız Dağları Bölümü dür.
95-Türkiye nin en verimli toprağı
-Çernezyum Toprağı dır.Erzurum-Kars bölümünde bulunur.
96-Ulaşım olan tek Akarsuyumuz hangisidir?
-Bartın Çayı dır.
97-Türkiye deki Mikroklima örnekleri
Mikroklima örnekleri ve yetiştirilen ürünler
*Iğdır Ovası>Pamuk yetişir
*Rize>Çay ve Turunçgiller yetişir.
*Anamur>Muz yetişir.
98-Ekinoks nedir?
-21 Mart ve 23 Eylül tarihleridir.Gece ve gündüz süreleri dünyanın her yerinde aynıdır.
99-Türkiye de aynı anda kaç ortak saat kullanılır?
-Aynı anda tek ortak saat kullanılır.
100-Türkiye hangi saat dilimleri arasında yer alır?
-2. İle 3. Saat dilimleri arasında yer alır.
101-Boylamın nasıl bir coğrafi etkisi vardır?
-Yerel saatler boylam yani meridyenlere göre ayarlanmaktadır
COĞRAFYA KISA KODLAMALARI:
Egede en çok yetişen ürünler :ZÜHTi...Zeytin,Üzüm,Haşhaş,İncir
Rüzgarlar: KaYıP SaKaL....Karayel,Yıldız,Poyraz,Samyeli,Kıble,Lodos
İç Anadolu daki Platolar HUCOB....Haymana,Uzunyayla,Cihanbeyli,Obruk,Bozok
Ulkemızde Dogaz gaz Santralleri:.OHA...Ova akça,Hamitabat ,Ambarlı
Egede kırık dağlar : BAMYaM...Bozdağ,Aydın dağları,Madra,Yunt,,Menteşe
Akdenizdeki Karstık Ovalar : TAKKE....Tefenni ,Acıpayam ,Korkuteli, Kestel, Elmalı
İhrac ettiğimiz Madenlerimiz. BaCaK MaBeT BAKIR,CİVA,KROM,MAGNEZYUM ,BOR,TUZ
İhrac Ettiğimiz Ürünler: Ç SıNıF TAKİM..ÇAY,SEBZE,NOHUT ,FINDIK,TURUNCGİL ANTEPFISTIĞI ,KAYISI ,İNCİR, MERCİMEK
Suriye Sınır Kapılarımız :CCANeY Cilvegözü,Ceylanpınar,Akçakale,Nusaybin,Yayladağ
Gübre Fabrikaları: BİSİMGEM...Bandırma,İstanbul,Sivas,İzmir,Mardin,Gi resun,Elazığ,Mersin
BAKIR çıkarılan ve işlenen yerler; K A D E R
İşletmeler için Ortadaki harflere bir de "samsun" ekleyin.Yani "ADES" (Kastamunu-küre)(Artvin-murgul)
(Diyarbakır-ergani)(Elazığ-murgul) (Rize-çayeli)
DEMİR çıkarılan ve işlenen yerler;S A M İ (Sivas-divriği ve kangal) (Adana-feke ve kozan)(Malatya-hekimhan ve hasançelebi) (İzmir-dikili ve torbalı) İşletmeler ise S ve A harfleridir.(sivas ve izmir)
Doğu anadoludaki madenler
MeraKLı KABakÇı DEMİR...Manganez,Krom,Linyit,Kükürt,Krom,Kaya tuzu,Çinko Demir
Ege bölgesi maden ve enerji kaynakları: JETKiLiMCiZADe
jeotermalenerji,Krom,Linyit,Mermer,Cıva,Zımparataş ı Altın ,Demir
Tektonik Göller: MUSİBET...Manyas,Ulubat,Sapanca,İznik,Beyşehir,Eğirdir,Tuz
Heyelan Set Gölleri: UYSAT...Uzungöl,Yedgöller,Sera,Abant,Tortum
Volkanik Set Gölleri:
ERÇEKli NAZİK,HAÇLIyla beraber VAN GÖLÜnde BALIK tutarken ÇILDIRdı. Erçek gölü,Nazik gölü,Haçlı gölü,Van gölü,Balık gölü,Çıldır gölü
Egedeki platolar: YUBBİ...Yazılıkaya,Uşak,Banaz,Bayat,i...........
G.Doğudakı platolar: DUAA...Diyarbakır,Urfa,Antep,Adıyaman
Enerji üretilen göller elektrik Hattı gibi "HET"....Hazar gölü, eğridir gölü, tortum gölü.
Marmaradakı tektonık gölleri:KULİS...Kuş(manyas) gölü,Ulubat gölü,L---,İznik gölü,Sapanca gölü
Sigara fabrikası bulunan İller:SİİMBAAT...Samsun,İzmir,İstanbul,Malatya,Bit lis,Adana,Tokat
Bakır merkezlari MaKaM SEM SEzsiz harfler....M= Murgul artvin, K= Küre Kastamonu M= Maden elazığ. SEM Samsun,ergani ve murgul
Ülkemizin bölgelere göre nüfus yoğunluğu MEGAKID(Orada a ve g yi değiştirin akılda kalsın dıye öle kodlandı meag kıd aslında sıralama)
Marmara,Ege,Akdenız,G.doğu,Karadenız,Iç Anadolu Doğu anadolu
Türkiye'deki tektonik göller:BASİT MUHASEBE
B urdur gölü,A cıgöl,S apanca gölü,İ znik gölü,T uz gölü,M anyas Gölü,U lubat gölü,H azar (Hozapin) gölü,A kşehir gölü,S eyfe gölü,E ber gölü,B eyşehir gölü,E ğirdir gölü
KARSTİK GÖLLER:S S K.....S alda gölü,S uğla Gölü,K estel Gölü
Zımpara taşı çıkan yerler: İDAM....İ ZMİR,D ENİZLİ,A YDIN,M MUĞLA
Türkiyedeki kağıt fabrikaları: KAZMaM GiBİ
K(Kastamonu-Taşköprü),A(Afyon),Z(Zonguldak-Çaycuma),M(Mersin-Taşucu),A,M(Muğla-Dalaman) G(Giresun-Aksu),İ,B(balıkesir),İ(İzmit)
KIZILIRMAK ÜZERİNDE BULUNAN BARAJLAR: HOKKA... Hirfanlı,O,Kesikköprü,Kapulukaya,Altınkaya
YEŞİLIRMAK ÜZERİNDE: HAS...Hasan uğurlu,Almus,Suat uğurlu
FIRAT NEHRİ ÜZERİNDE:KAK...Keban,Atatürk,Karakaya
Karstik göller: SALDA(selda ormanda AVLANırken SÖĞÜT agacındaki TEL elini KESTİ(KESTEL) SALDA GÖLÜ,AVLAN GÖLÜ,SÖGÜT GÖLÜ,KESTEL GÖLÜ
EGEDE İLK SIRADA YER ALAN MADEN YATAKLARI (LAZCUMa)
L İNYİT
A LTIN
Z IMPARA TAŞI
C İVA
U RANYUM
M ERMER
a
Bölgelerin ayrılmasında etkili olan faktörler =YENİDEN
Y erşekilleri
E konomi
N üfus ve yerleşme
İ klim ve bitki örtüsü
DEN ize göre konum
Haritalarda hangi yükseltide hangi renk kullanılır,şu şekilde belirtebiliriz:
-Yeşil : (0-500 metre arası yükseltilerde kullanılır)
-Sarı : (500-1000 metre arası yükseltilerde kullanılır)
-Turuncu : (1000-1500 metre arası yükseltilerde kullanılır)
-Kahverengi : (1500-2000 metre arası yükseltilerde kullanılır)
Kodlarsak: YaSTıK olarak daha ii akılda kalabilir...
İç anadoludaki ürünler: BEŞPAY
B uğday
E lma
Ş eker pancarı
P atates
A arpa
Y teşil mercimek
İpekli dokuma: BİG
B ursa
İ stanbul
G emlik
Ülkemizde olmayan madenler: KiTaP
K obalt
T itanyum
P latin
Kapatılacak madenler: CıVıK
C iva ( kanserojen)
V olfram (rezerv az)
K ükürt ( rezerv az)
Bakırın çıkarıldığı yerler: KADER
K astamonu-küre
A rtvin- murgul
D iyarbakır- ergani
E lazığ- maden
R ize- çayeli
Civanın çıkarıldığı yerler: KİM Bu
K onya
İ zmir
M anisa
B (joker)
U şak
Karstik ovalar(polye)( şehirler) : BADeM Ismarla
B urdur
A ntalya
D enzili
e (joker)
M uğla
I sparta
Bor Madeni: BEBeK
B alıkesir,bigadiç,susurluk
E skişer-seyitgazi
B ursa-mustafa kemal paşa
e (joker)
K ütahya- emet
GAP tamamlanınca artacak ürünler: PASPaS
P amuk
A yçiçeği
S oyafasülyesi
P irinç
a (joker)
S ebze
Batı karadeniz dağları: KILIBIK
K öroğlu
I lgaz
ı (joker)
B olu
ı (joker)
K üre
kızılırmak üzerindeki barajlar(HoKKA)
H irfanlı
o
K esikköprü
K apulukaya
A ltınkaya
Yeşilırmak üzerindeki barajlar (HAS)
H asan uğurlu
A lmus
S uat uğurlu
Fırat nehri üzerindeki barajlar (KAK)
K eban
A tatürk
K arakaya
1- Türk Devletinin tümüne yönelik yapılabilecek bir işgalin ilk belirtisi Mondros Ateşkes Antlaşmasından ortaya çıkmıştır.
2- Mondros Ateşkes Antlaşmasıyla Osmanlı Devleti ilk defa fiilen ortadan kalkmıştır.
3- Yurdun işgal edilmesine karşı Osmanlı Devletinin kayıtsız kalması karşısında Türk Milletinin ilk tepkisi direniş cemiyetleri kurmak olmuştur.
4- İtilaf Devletlerinin ilk olarak kontrol altına aldıkları yer Marmara ve Boğazlar bölgesidir.
5- İlk defa İzmir ve çevresinin Yunanistan’a verilmesi Paris konferansında kararlaştırılmıştır.(18 Ocak 1919)
6- İlk kez ülkeye karşı saldırılara silahla karşılık koyma kararı İzmir Müdafa-i Hukuk Kongresinde kabul edilmiştir.
7- Kuva-yı Milliye harekati ilk defa Yunan işgaline katşı kuruldu.
8- Manda ve himaye fikri ilk defa Paris konferansından sonra itilaf devletleri tarafından ortaya atıldı.
9- İşgallere karşı ilk kurulan cemiyet Trakya Paşaeli cemiyetidir.
10- İşgallere karşe ilk tepki protesto ve mitingler yolu ile oldu.
11- Batıda ilk cephe Ayvalık’ta açılmıştır.
12- Batıda ki cemiyeler ilk defa Balıkesir kongresinde birleştirilmiştir.
13- İlk defa Milli Mücadelenin hakları Uluslar arası bir heyet tarafından hazırlanan Amiral Bristol raporuyla ortaya çıkmıştır.
14- İşgallere karşı ilk direniş Güney cephesinde Fransızlara karşı oldu.
15- Vatanın kut-rtulması konusunda ortak bir çalışma yapılacağı ilk defa Amasya genelgesinde belirlenmiştir.
16- İlk defa bir heyetin kurulmasına Amasya genelgesinde karar verilmiştir.
17- Kurtuluş Savaşının gerekçesi,yönetimi ve amacı ilk defa Amasya genelgesinde belirtilmiştir.
18- Türk Milletine Milli Egemenliğine eline alması amacıyla ilk defa Amasya genelgesinde çağrıda bulunulmuştur.
19- Rejimin değişeceğini belirten ilk karar Amasya genelgesidir.
20- Amasya genelgesi ilk defa Askeri ve Mülki ekrana duyurulmuştur.
21- Havza ve Amasya’da yayınlanan tamimlere halkın gösterdiği ilk olumlu tepki protesto ve mitinglerdir.
22- Osmanlı Devletinin Türk Milletine karşı olan sorumluluklarını yerine getirmediği ilk defa Amasya genelgesinde kamuoyuna duyuruldu.
23- Amasya genelgesi Mustafa Kemal’in yayınladığı ilk ihtilal bildirisidir.
24- M. Kemal’in başkanlığını yaptığı ilk siyasi kuruluş temsil heyetidir.
25- Manda ve Himaye kabul edilemez maddesiyle ilk defa Milli Egemenliğin koşulsuz olarak gerçekleştirileceğine Erzurum Kongresinde karar verilmiştir.
26- İlk defa Temsil Heyetinin kurulmasına Amasya genelgesinde karar verilmiştir.
27- İlk defa Kuvayı Milliye deyimini Doğu Anadolu Müdafa-i Hukuk Cemiyeti kullanmıştır.
28- Misak-ı Milli düşüncesinin ortaya atıldığı ilk siyasi teşekkül Sivas kongresidir.
29- Kurulacak olan yeni devletin temelleri ilk defa Erzurum kongresinde atılmıştır.
30- Kurtuluş savaşı sırsında ulusal egemenliğimizin koşulsuz olarak gerçekleşmesine ilk defa Erzurum kongresinde karar verilmiştir.
31- İlk kez bölgesel bir temsil temsil heyeti Erzurum kongresinde oluşturulmuştur.
32- İlk defa hükümet kurma fikri Erzurum kongresinde ortaya atılmıştır.
33- Vatanın bütününü ilgilendiren kararlar ilk kez Erzurum kongresinde alınmıştır.
34- İlk defa Milli bir temsil heyetinin kurulması Sivas kongresinde gerçekleştirilmiştir.
35- Ulusal örgütlenmenin tüm yurdu kapsayacak şekilde ele alınması ilk defa Sivas kongresinde gerçekleşmiştir.
36- Kapütülasyonlara ilk tepki Misak-ı Milli de olmuştur.
37- İlk meclis 23 Nisan 1920 de açıldı.
38- İlk meclis ve hükümet başkanı M.Kemal’dir.
39- İlk Anayasa 21 Ocak 1921 de kabul edildi.
40- İlk T. B. M. M. Hükümetin meclis üyeleri arasında seçilmiştir.
41- İlk yasalar T. B. M. M. Çıkardı.
42- T. B. M. M. Hükümetin ayaklanmalara karşı aldığı ilk önlemi Hiyanet-i Vataniye kanunu çıkarmasıdır.
43- Amasya görüşmesi ile İstanbul hükümeti Milli Mücadeleyi ilk defa resmen tanımıştır.
44- T. B. M. M. ‘nin ilk askeri başarısı Ermenistan Savaşıdır.
45- T. B. M. M. İlk siyasi başarısı Gümrü Antlaşmasıdır.
46- Düzenli ordularla yapılan ilk savaş İ.İnönü savaşıdır.
47- T. B. M. M. Hükümetini ilk defa tanıyan ve siyasi ilişkiler kuran devlet Afganistan’dır.
48- İ. İnönü savaşından sonra T. B. M. M. İlk defa Avrupa devletleriyle bir Antlaşma imzaladı.(Moskova Antlaşması 16 Mart 1921)
49- Moskova Antlaşmasıyla ilk defa bir Avrupa Devleti Misak-ı Milliyyi tanıdı ve kapütilasyonların kaldırılması kabul edildi.
50- Doğu sınırımız ilk defa Kars Antlaşmasıyla kesin olarak belirlendi.(13 Ekim 1921)
51- T. B. M. M. Hükümeti ile ilk Antlaşma imzalayan itilaf devleti Fransadır.(Ankara Antlaşması 20 Ekim 1921)
52- Güney sınırımız ilk defa Fransızlarla yapılan Ankara Antlaşmasıyla belirlenmişlendir.
53- Kahramanlık ünvanı alan ilk şehir MARAŞ’tır.
54- Anadoludan çekilen ilk devlet İtalya’dır.
55- Afyon, Eskişehir,Kütahya savaşları Kurtuluş Savaşının ilk ve son yenilgisidir.
56- Mustafa Kemal ilk defa Eskişehir-Kütahya Savaşından sonra T. B. M. M. Tarafından başkomtanlığa getirilmiştir.
57- Mustafa Kemal’in başkomtan olarak katıldığı ilk savaş Sakarya savaşıdır.
58- Yunan ordusu ilk defa Sakarya Savaşından sonra savunmaya,Türk ordusu ise ilk defa savunmadan taaruza geçmiştir.
59- T. B. M. M. Ordularının ilk taaruz harekatı Büyük Taaruzdur.
60- İtilaf Devletlerinin tümüne birden Misak’ı Milli-yi ve tam bağımsızlığımızı ilk defa Lozan Antlaşmasıyla kabul ettirdik.
61- İlk Genel Kurmay Başkanı F evzi Çakmak’tır.
62- İlk T.C.Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal’dir.
63- İlk T.C.Başkanı İsmet İnönü’dür.
64- Kurulan ilk siyasi parti Cumhuriyet Halk Fırkasıdır.
65- İlk muhalefet partisi Terakki Perver Cumhuriyet Fırkasıdır
1- Orta Asya => Batıda HAZAR Denizi,Doğuda KİNGAN Dağları,Kuzeyde SİBİRYA ,Güneyde Karanlık Dağları
Orta Asya Kültür Merkezleri:ANAV+AFANASYEVO+KELTEMİNAR+ANDRONOVA+KARASUK+TAGAR
2- İslam öncesi Devletler => Asya Hunları --- Avrupa Hunları --- Göktürkler --- Uygurlar
3- Asya Hun Devleti => Tarihte Bilinen İLK Türk Devleti ,Teoman kurdu , İLK “Kurultay”( Kengeş Meclisi – Toy ) İkili Teşk. kurdular
“Oğuz Kağan Destanı”, İLK Düzenli Ordu – Onluk Sistemi ( Mete ) , Yazıyı Kullanmadılar , Bilgiler ÇİN’den.
Çinliler Çin seddini ==> Asya Hunları akınlarından korunmak için yaptı.
4- KAVİMLER GÖÇÜ : Asya Hunları - “BALAMİR” Önderliğiyle , KARADENİZİN Kuzeyinden BATIYA.
Avrupa Hun Devleti Kuruldu , ROMA ikiye bölündü , FEODALİTE başladı , İlk Çağ bitti - Orta Çağ başladı.
5- Avrupa Hun Devleti => Avrupada ilk Türk Devleti , “BALAMİR” Macaristan’da Kurdu , En Güçlü Dönemi => ATİLLA
Atilla => “Roma ve İtalya” ya sefer düzenledi, “Babadan – Oğlula geçen yönetim sistemi” kurdu.
6- I.Göktürk Devleti => Türk Adıyla İLK devlet , Bumin Kağan Ötükende kurdu, İkili Teşkilat ile yönetiliyordu ( Kardeşi - İstemi Yabgu )
7- II.Göktürk Devleti – Kutluk =>Bilinen ilk Türkçe yazılı Belge , Bilge Kağan ,Ötükende kurdu,İkili Teşkilat(Kardeşi-Kültigin)
Orhun Kitabeleri => Bilge Kağan–Kültigin–Tonyukuk => “Yollug Tigin“ yazdı – (Türklerin İlk Tarih ve Edebiyatçısı)- Orhon Alfabe & Çince
“Basmil ve Karlık”larca yıkıldı,Ergenekon-Bozkurt ( Türklerin Tarihe Çıkışı Anlatılır )
Türk TarihininYAZILI safhası => II.GÖKTÜRK ( Kutluk ) ile Başladı. İLK “Bağımsızlık” MÜCADELESİ.
İlk Heykel Örnekleri :Göktürkler { BALBAL [ DİNİ +ASKERİ+SANATSAL] } HRİSTİYAN OLMADILAR.
8- UYGURLAR:Bilge Kül Kağan, Merkez Ötüken , sonra Ordubalık( Karabalgasun ), Uygur Alfabesi(18),Minyatür
GÖÇ-TÜREYİŞ, Maniheizm-Budizm, Çinden Kağıt ve Matbaayı, TİYATRO Türk Tarihinin İLK şehirleri
(Beşbalık,Ordubalık,Turfan,Karaşar),Karabalgasun ve Sine Uşi yazıtları (Türkçe-Çince-Soğdça yazıldı-Edebiyat)
KIRGIZLAR son vermiştir.İLK “Yazılı Hukuk kuralı” kullanan Türk Devletidir.İLK Din Değiştiren Devlet.
9- İslam Öncesi Türk devlet ve toplulukları : Asya-Avrupa Hun, Göktürk,Uygur,Türgiş,Avar,Hazar,Kırgız,İskit
Oğuzlar,Kıpçak,KARLUKLAR-( İslamı sonradan seçtiler )
10- Araplarla ( İSLAM ) Mücadele Eden İslam öncesi Topluluklar ; Türgişler ve Hazarlar.
11- Avarlar : İstanbul, ilk ÜZENGİ kullanımı , Hristiyan. Franklar Son verdi.
12- Hazarlar : Musevilik,Kafkaslarda ARAPLARLA SAVAŞTILAR , RUSLAR SON VERDİ.
13- Kırgızlar : Manas Destanı , YENİSEY YAZITLARI ( Türklere AİT EN ESKİ yazıtlar )
14- İskitler : Alp Er Tunga + Şu , Atı Evcilleştirdiler. Bilinen İLK TÜRK TOPLULUĞU.
15- Oğuzlar : Selçuklu ve Osmanlının Temeli, Avrupaya Göç edenlere “UZ” denir.
16- Karluklar:İlk Türk-İslam Topluluğu,Talas Savaşyla “Abbasilerle” birleşip “Çini” yıktılar Karahanlıların Temelidir. Avrupaya Göç etmedi.
17- Eski Türklerde İlk Devlet Teşkilatı : Asya Hunları kurdu
18- Eski Türklerde Hükümdar Ünvanları : Şanyü , Hakan , Yabgu , İdikut , Tanhu , HAN , İlteber , Kağan.
Sınavda çıkması muhtemel olan bi konudur arkadaşlar bilmenizde fayda var ,)
TÜRKİYE Yİ DOĞRUDAN İLGİLENDİREN SORUNLAR
1)IRAK SORUNU
2)KIBRIS SORUNU
3)EGEDEKİ KITA SAHANLIĞI SORUNU
4)BATI TRAKYA SORUNU
5)ERMENİ SORUNU(TEHCİR)
6)SU SORUNU(FIRAT VE DİCLE)
TÜRKİYE Yİ DOLAYLI YOLDAN İLGİLENDİREN SORUNLAR
1)MAKEDONYA SORUNU
2)KOSOVA SORUNU
3)BOSNA HERSEK SORUNU
4)AFGANİSTAN SORUNU
5)ORTADOĞUDA YAŞANAN SORUNLAR
6)KAFKASYA DA Kİ SORUNLAR