Nauka gry na gitarze

Podręcznik zawiera : Informacje na temat gitar i budowy

Przykłady znanych melodii ( tabulatury )

Chwyty

Symbolika tabulatur

Postawa do gry

Weronika Gołaszewska i Magda Czoik

Spis treści:

Rozdział 1 Budowa gitary

Rozdział 2 Postawa do gry oraz sposób trzymania instrumentu

Rozdział 3 Podstawowe chwyty

Rozdział 4 Bicie

Rozdział 5 Pierwsza piosenka

Rozdział 6 Tabulatura

Rozdział 7 ,,Dziwne” znaki na tabulaturze

Rozdział 8 Znane melodie

Rozdział 9 Chwyty ciąg dalszy

Rozdział 10 Piosenka

Rozdział 1

*

Budowa gitary

Zacznijmy od podstawowej części, a mianowicie

opisu budowy gitary, który jest niezbędny do

dalszej nauki. Poniżej przedstawiam gitarę

klasyczną:

Główka- element dekoracyjny, znajdujący się na końcu

każdej gitary. Na niej właśnie prezentuje się nazwa firmy,

która wyprodukowała Twoją gitarę. Tutaj także

zamocowane są stroiki.

Stroiki- zwane są czasem kluczykami. Jest ich sześć

(zazwyczaj). Są to mechanizmy, na których nawinięta jest

struna. Kręcąc nimi możemy odpowiednio naciągnąć lub

luzować strunę. Aby nastroić gitarę należy zakupić stroik

(czyli urządzenie elektroniczne). Jak to zrobić pokażę na

dalszych stronach podręcznika.

Gryf (ze strunami) znajdują się na nim progi, przed

którymi w zależności od chwytu, kładziemy palce lewej

dłoni. Często zdobią go kropki, które pozwalają nam na

łatwiejsze odnalezienie interesującego nas progu.

Progi- metalowe elementy na gryfie gitary. Określają w

którym miejscy znajduje się dany dźwięk. Każdy

następny próg to wysokość 1 półtonu. Im bliżej znajdują

się pudła rezonansowego, tym bliżej są względem siebie

położone.

Pudło rezonansowe- część gitary, która współpracuje ze

strunami. Wzmacnia ono wydobywany dźwięk podczas

szarpania strun. Pudło rezonansowe często wykorzystuje

się także jako dodatkowy efekt perkusyjny przy graniu

techniką fingerstyle.

Otwór rezonansowy- wpada do niego dźwięk, który

następnie jest wzmacniany. Zaglądając do środka

możemy najczęściej dostrzec nalepkę firmową gitary.

Uważaj, ponieważ lubią do niego wpadać kostki

Mostek- Drewniany element przenoszący drgania ze

strun do pudła rezonansowego. Znajdują się w nim

również kołeczki, które unieruchamiają końcówki strun.

Dodatkowe wyposażenie:

- pasek do gitary (pozwala na grę w pozycji stojącej,

bardziej komfortową)

- kostka (plastikowa płytka do szarpania struny,

najczęściej ma kształt trójkąta równoramiennego o

zaokrąglonych bokach, wyróżniamy różne grubości)

- kapodaster (służy do wydobycia wyższych dźwięków)

- tuner gitarowy (inaczej stroik, pozwala na nastrojenie

gitary)

- statyw do gitary (pozawala na jej ustawienie w pozycji

pionowej, posiada podpórkę do gryfu)

Rozdział 2

* Postawa do gry oraz trzymanie gitary

Podczas grania ważne jest to, aby mieć dużo miejsca i usiąść

wygodnie. Aby zapewnić sobie komfort gry, lewa noga musi

być nieznacznie podniesiona tak, aby główka gitary była na

wysokości głowy grającego. Dlatego też warto zaopatrzyć się

w mały stołeczek lub pudełko (wówczas lewa noga ma

znajdować się ok. 15 cm nad ziemią). Można także zakupić

tzw. podgitarnik, który jest zamontowany (jak sama nazwa

wskazuje) pod gitarą. Wówczas nie musisz dźwigać nogi, co

ma ogromne znaczenie, gdyż uniesiona noga wywiera spory

nacisk na część lędźwiową kręgosłupa. Ta pozycja

wykorzystywana jest przez gitarzystów klasycznych,

natomiast gitarzyści akustyczni lub elektryczni częściej

wykorzystują pozycję, w której pudło rezonansowe gitary

oparte jest na udzie. Najlepiej ćwicz w takiej pozycji, w jakiej

później masz zamiar grać.

Trzymanie gitary

Osoby praworęczne nie będą miały z tym kłopotów. Główka

gitary powinna mieć zwrot w lewą stronę. Palce lewej ręki

będą wykorzystywane do przyciskania strun do gryfu. Musisz

jednak pamiętać o tym, żeby były one ustawione w pozycji

tzw. koszyczka (czyli lekko uniesione i wygięte), aby nie

zahaczały o sąsiednie struny. Jeśli chodzi o kciuk- powinien on

być wyprostowany i przylegać do tylnej części gryfu. Nie jest

to jednak konieczne podczas gry na gitarze akustycznej,

ponieważ mają one węższy gryf i gitarzyści często obejmują je

kciukiem.

Koszyczek

Jeśli jesteś osobą leworęczną, będziesz miał pewien kłopot.

Wówczas masz dwa wyjścia :

Możesz uczyć się grać jak osoby praworęczne

Możesz robić wszystko odwrotnie , przełożyć struny i

trzymać gitarę „ do góry nogami ‘’

Poniżej przedstawiam prawidłowe trzymanie piórka:

Rozdział 3

*

Podstawowe chwyty.

Zacznijmy od ponumerowania poszczególnych palców:

1 palec wskazujący

2 palec środkowy

3 palec serdeczny

4 palec mały

Uwaga: Podczas trzymania chwytów kciuk nie jest brany pod

uwagę, dlatego też jeśli jest mowa o palcu 1- wówczas

chodzi o palec wskazujący.

Podstawowe chwyty:

a-moll

Kropki oznaczają miejsce, gdzie należy docisnąć palcem

strunę. Kropka znajdująca się najwyżej znajduje się na

drugiej strunie od dołu (tzn. jeśli trzymasz gitarę,

pierwszy palec połóż na drugiej strunie pierwszego

progu- kreski pionowe na wykresie oznaczają właśnie

progi ), druga kropka (patrząc od góry) oznacza palec 2.

Tak więc dociskamy go na trzeciej strunie progu

drugiego. Zawsze postępujemy tak, jak wskazane jest

to na wykresie.

E-dur

1 – trzecia struna progu 1

2- czwarta struna progu 2

3- piąta struna progu 2

Dla ułatwienia dodam, że ten chwyt jest podobny do

poprzedniego i chwytając a-moll wystarczy każdy palec

przesunąć o jedną strunę w górę, aby otrzymać E-dur

d-moll

Powyższe chwyty wystarczą do zagrania pierwszej

piosenki. W następnym rozdziale poznamy odpowiednie

bicie do niej.

Rozdział 4

*

Bicie

Żeby poznać najbardziej popularne bicia

gitarowe, musimy najpierw wiedzieć jak ułożyć palce i

uderzać nimi w struny. Otóż palce: wskazujący, środkowy i

serdeczny (prawej dłoni) oraz w zasadzie mały, złączamy

razem. Kciuk powinien znajdować się pod nimi. Wówczas

uderzamy w struny tymi czterema palcami (w zasadzie

paznokciami). Jeśli robimy to z góry do dołu, używamy do

tego powyżej wymienionych palców. Podczas robienia tego

od dołu, używamy kciuka.

Najbardziej popularne bicia:

Powinieneś pamiętać o tym, że do każdej piosenki jest inne

bicie. Po jakimś okresie nauki będziesz umiał sam je sobie

ustalać. Jednakże wyróżniamy także bicia podstawowe:

Bicie na 3/4

Strzałki wskazują na kierunek uderzenia strun: jeśli

strzałka ma zwrot w dół, oznacza to, że powinno

się uderzyć w struny od góry do dołu, jeśli strzałka

wskazuje górę, wtedy należy uderzyć w struny od

dołu (pamiętając o odpowiednim ułożeniu

palców).

Bicie na 4/4

Jest ono potrzebne do wielu piosenek:

Rozdział 5

*

Pierwsza piosenka

Do tego rozdziału możesz przejść wtedy, gdy

przyswoisz sobie poznane wcześniej trzy chwyty, a

także bicie na ¾ (które będzie tutaj

wykorzystywane).

Pierwszą piosenką będzie ,,Gdybym miał gitarę”

Poniżej zamieszczam pierwszą zwrotkę i refren.

Obok tekstu rozpisane są chwyty ( E- E dur a to

chwyt a moll d- d moll), kiedy przejdziesz do

odpowiedniego słowa, wówczas musisz zmienić

ułożenie palców i chwycić odpowiedni chwyt.

Dlatego warto najpierw poćwiczyć szybką zmianę

poznanych chwytów.

Oto tekst:

Gdybym miał gitarę a

To bym na niej grał E a

Opowiedziałbym o tej miłości d a

Którą przeżyłem sam E a

A wszystko te czarne oczy a

Gdybym ja je miał E a

Za te czarne cudne oczęta d a

Serce, duszę bym dał E a

Zmieniamy chwyty na słowach:

Pierwsza linijka cała chwyt a-moll

Druga linijka: to bym na niej E-dur, grał a-moll

Trzecie linijka: opowiedziałbym d o tej miłości a

Czwarta linijka: którą przeżyłem E sam a

W refrenie także zmieniamy chwyty na podobnej zasadzie, musisz

tylko wyczuć zmianę dźwięku. Mam nadzieję, że szybko przyswoisz

sobie powyższą piosenkę. Można ją także grać za pomocą bicia 4/4

Rozdział 6

*

Tabulatura

Czym jest właściwie tabulatura? Otóż jest to specjalny

sposób zapisu nut wykorzystujący litery i cyfry. Obecnie jest

to sposób zapisu notacji dla instrumentów szarpanych (dla

nas akurat gitary). Pozwala na odczyt dźwięków bez

znajomości nut. Posiada wiele oznaczeń związanych ze

sposobem wydawania dźwięku związanych tylko z

instrumentami szarpanymi (np. slide (glissando), hammering,

tapping). W celu dokładnego zapisu rytmiki utworu pod

danym dźwiękiem umieszcza się graficzne, umowne lub

ułamkowe oznaczenia długości trwania danego dźwięku. W

następnym rozdziale krótko omówimy symbole na

tabulaturze, teraz natomiast nauczysz się jej odczytywania.

Oto przykład tabulatury:

Litery po prawej stronie oznaczają nazwy strun, kolejno:

Struna najwyżej (E1) jest to struna najcieńsza, znajdująca się

na samym dole naszej gitary, powyżej jest struna B, później G,

następnie D, przedostatnia to A i ostatnia (E6)- jest to struna

najgrubsza, na samej górze (na naszej tabulaturze znajduje się

jednak na dole). Żeby nauczyć się odczytywania takiej

tabulatury, najpierw należy zapamiętać litery

przyporządkowane każdej strunie gitary. Czasem spotkasz się

z innymi oznaczeniami np. (od najcieńszej) e, H, D, G, A, E.

Widoczna jest tutaj zamiana oznaczenia struny B na H.

Jak odczytywać tabulaturę?

Jak już wcześniej wspomniałam, litery po prawej stronie to

oznaczenia strun. Co symbolizują natomiast poziome kreski

oraz cyfry? Te ,,kreski” to nic innego jak struny (poziome).

Natomiast cyfry ukazują nam na którym progu przycisnąć

daną strunę. Na przykład:

e|-----------------|-----------------|-----------------|--------------|

H|-----------------|-----------------|-----------------|--------------|

G|-----------------|-----------------|-----------------|--------------|

D|-----------------|-----------------|-----------------|--------------|

A|-0-0-2-2-----0---|-0-0-2-2-----0---|-0-0-2-2-5-5-4---|--4--2--0-----|

E|---------2-2-----|---------2-2-----|-----------------|-----------3--|

Tutaj pokazane jest uderzenie najpierw strunę A pustą (cyfra

0 zawsze oznacza uderzenie bez dociskania struny) i

powtarzamy to dwa razy. Następnie uderz strunę A, tym

razem jednak dociśniętą na progu 2 (dwa razy). Później

robimy to samo, ale ze struną E na 2 progu- co oznacza cyfra

2. Teraz powinniśmy kontynuować grę na strunie A (pustej)

itd. Zanim przystąpisz do gry danego utworu musisz znać

wybraną melodię, żeby wiedzieć w jakim rytmie uderzać

poszczególne struny.

Uwaga ! Tabulaturę czyta się od lewej do prawej. Układ

przypomina rzut prostopadły na gryf gitary, gdzie pudło

znajduje się po prawej stronie. Najpierw patrzymy na cyfry

znajdujące się po lewej stronie i kolejno przeskakujemy do

strony prawej, w górę i w dół. Przykład:

e|-----------------|-----------------|-----------------|--------------|

H|-----------------|-----------------|-----------------|--------------|

G|-----------------|-----------------|-----------------|--------------|

D|-----------------|-----------------|-----------------|--------------|

A|-0-0-2-2-----0---|-0-0-2-2-----0---|-0-0-2-2-5-5-4---|--4--2--0-----|

E|---------2-2-----|---------2-2-----|-----------------|-----------3--|

Najpierw patrzymy na to, co jest wysunięte najbardziej w

lewą stronę. Tutaj mamy najpierw strunę A i uderzamy ją dwa

razy pustą, potem dwa razy na 2 progu. Teraz jednak

widzimy, że poniżej też znajdują się dźwięki. ,,Przeskakujemy”

więc na strunę E dwa razy na 2 progu i dalej znów struna A.

Należy pamiętać o tej kolejności uderzania strun. Rozpoczyna

zawsze dźwięk pierwszy po lewej stronie na dole, później

,,jedziemy” do prawej pamiętając o dźwiękach znajdujących

się wyżej i niżej. Nie zawsze jednak na tabulaturze znajdziesz

same cyfry. W kolejnym rozdziale poznasz podstawowe

symbole.

Rozdział 7

*

,,Dziwne” znaki na tabulaturze

Kiedy grasz dany utwór odczytując tabulaturę,

wszystko idzie ,,jak po maśle”. Niestety do czasu,

kiedy natrafisz na jakiś symbol… Co one dokładnie

oznaczają? Wyróżniamy symbole podstawowe:

h: hammer-on

Na tabulaturze wygląda to tak: e--------------------------------------------------|

H-------------5-6-6---6-8-5-5----------------------|

G---5-7-7---7-------------------7-5-5h7------------|

D-7------------------------------------------------|

A--------------------------------------------------|

E--------------------------------------------------|

Litera h oznacza właśnie to, że masz tutaj wykonać

hammer-on. Jest to dodatkowe wydobycie dźwięku bez

szarpania kolejnej struny. Brzmi groźnie? Wcale takie nie

jest. Musisz po prostu szarpnąć strunę G na progu 5, a

następnie energicznym ruchem innego palca docisnąć

strunę G na progu 7 (cały czas trzymając przyciśniętą

strunę G na progu 5). Podsumowując hammer-on to

wydobycie dodatkowego dźwięku, nie musisz tutaj

szarpać struny, ale energicznym ruchem palca w nią

uderzyć, pamiętając o jednoczesnym trzymaniu G na

progu 5.

p: pull off

Ta metoda jest bardzo podobna do poprzedniej, oznacza

jednak nie uderzenie struny, ale jej puszczenie. W ten

sposób także można otrzymać dodatkowy dźwięk. Na

przykład dociskasz strunę A dwoma palcami

jednocześnie (może to być dociśnięcie tej struny na

progu 5 i 7). Wówczas szarpiesz strunę i puszczasz

energicznym ruchem palec dociskający ją na progu 7.

Natomiast palec na progu 5 dalej pozostaje.

b: podciągnięcie (blending)

Przy podciągnięciu musisz wiedzieć do jakiego dźwięku

podciągasz. Gdy już to sprawdzisz ten efekt zapisujesz

jako:

E-----------------------------------------

B-----------------7b9-------------------

G-----------------------------------------

D-----------------------------------------

A-----------------------------------------

E-----------------------------------------

Co oznacza: uderz dźwięk na 7 progu struny B (f#) następnie

podciągnij do takiej wysokości by uzyskać dźwięk

odpowiadający progowi 9 (g#).

Natomiast taki zapis:

E----------------------------------------------------------

B------7b9--9r7--------------------------------------------

Oznacza najpierw podciągnij f# do g#, a następnie (trzymając

podciągnięcie) uderz strunę raz jeszcze i opuść.

s: slide czasem też / lub \

/ oznacza pociągnięcie w górę (czyli od lewej strony do

prawej, od bliższego progu do tego leżącego dalej)

\ oznacza pociągnięcie w dół (od progu leżącego dalej do

tego bliżej główki)

Przykład:

E-----------------------------------------------------------

B------7/9------------------------------------------------

G----------------------------------------------------------

D----------------------------------------------------------

A----------------------------------------------------------

E----------------------------------------------------------

Tutaj musisz przycisnąć strunę B na progu 7, a następnie nie

odrywając palca od struny ,,przejechać” nim do progu 9 tej

samej struny.

Są to podstawowe oznaczenia, z jakimi możesz się spotkać.

Czasem także dźwięki, które powinieneś wydobyć znajdują się

pod sobą, co oznacza, że musisz zrobić to równocześnie:

E----3----------------------------------------------------

B----3----------------------------------------------------

G----4----------------------------------------------------

D----5----------------------------------------------------

A----5----------------------------------------------------

E----3----------------------------------------------------

zapisujesz jako:

Jest to proste G barre. Co to są chwyty barre ? Są to

chwyty z wykorzystaniem palca wskazującego, który

przyciska wszystkie struny od góry do dołu na danym

progu. Reszta palców ma układ normalny, określony dla

danego chwytu.

E--------3------------------------------------------------

B-------3-------------------------------------------------

G------4--------------------------------------------------

D-----5---------------------------------------------------

A----5----------------------------------------------------

E---3-----------------------------------------------------

Powyższy rysunek to zagranie wszystkich dźwięków jako

akord.

Następny rozdział na Ciebie czeka Przejdź do niego po

przyswojeniu powyższych symboli.

Rozdział 8

*

Znane melodie

Poniżej zobaczysz kilka utworów zapisanych za pomocą

tabulatury.

Piraci z Karaibów

e--------------------------------------------------|

H-------------5-6-6---6-8-5-5----------------------|

G---5-7-7---7-------------------7-5-5h7------------|

D-7------------------------------------------------|

A--------------------------------------------------|

E--------------------------------------------------|

e--------------------------------------------------|

H-------------5-6-6---6-8-5-5----------------------|

G---5-7-7---7-------------------7-5-7~~------------|

D-7------------------------------------------------|

A--------------------------------------------------|

E--------------------------------------------------|

e-----------------------5-6-6---5---5--------------|

H-------------6-8-8---8-----------8----------------|

G---5-7-7---7-------------------------7------------|

D-7------------------------------------------------|

A--------------------------------------------------|

E--------------------------------------------------|

e----------5-6-------------------------------------|

H---6-8-8------------6-5-5-------------------------|

G-7------------7---7---------7-5-5h7---------------|

D--------------------------------------------------|

A--------------------------------------------------|

E--------------------------------------------------|

e--------------------------------------------------|

H-10-11--------------------------------------------|

G-------14-14-14-14\12---12-10-9-10-9-7------------|

D--------------------------------------------------|

A--------------------------------------------------|

E--------------------------------------------------|

Wlazł kotek na płotek

e|-----------|-----------|-----------|-----------|-----------|-----------|

H|-----------|-----------|-----------|-----------|-----------|-----------|

G|--0--------|-----------|------0----|--0--------|-----------|-----------|

D|-----2--2--|--3--0--0--|----2------|-----2--2--|--3--0--0--|----2------|

A|-----------|-----------|--3--------|-----------|-----------|--3---3----|

E|-----------|-----------|-----------|-----------|-----------|-----------|

Oda do radości e|-----------------------------------------------|

H|--0--0--1--3--3--1--0--------------0--0--------|

D|-----------------------2--0--0--2--------2-2---|

G|-----------------------------------------------|

A|-----------------------------------------------|

E|-----------------------------------------------|

e|-----------------------------------------------|

H|--0--0--1--3--3--1--0--------------0-----------|

D|-----------------------2--0--0--2-----2--0-0---|

G|-----------------------------------------------|

A|-----------------------------------------------|

E|-----------------------------------------------|

e|-----------------------------------------------|

H|--------0-------0-1-0-------0-1-0--------------|

G|--2--2----0--2--------0--2---------2--0--2-----|

D|--------------------------------------------0--|

A|-----------------------------------------------|

E|-----------------------------------------------|

e|-----------------------------------------------|

H|--0--0--1--3--3--1--0--------------0-----------|

D|-----------------------2--0--0--2-----2--0-0---|

G|-----------------------------------------------|

A|-----------------------------------------------|

E|-----------------------------------------------|

Koziołek Matołek e|------------------8-----8-----8----|

H|-------5-6-5--------8-----8-----8--|

G|--5-7-----------5-----5-----5------|

D|-----------------------------------|

A|-----------------------------------|

E|-----------------------------------|

Mazurek Dąbrowskiego e|-------------5-------|-------------|

H|-5-6-8-8-8-5---8-6-5-|-----8---6-5-|

G|---------------------|-7-7---7-----|

D|---------------------|-------------|

A|---------------------|-------------|

E|---------------------|-------------|

e|-------------5-------|-------------|

H|-5-6-8-8-8-5---8-6-5-|-----8-------|

G|---------------------|-7-7---4-7-5-|

D|---------------------|-------------|

A|---------------------|-------------|

E|---------------------|-------------|

e|-------------------5-5----------8~-77-5-------------|

H|-----6-6-5--6-66-6-----8~~--5-8----------88-6-------|

G|-7-7------------------------------------------4-7-5-|

D|----------------------------------------------------|

A|----------------------------------------------------|

E|----------------------------------------------------|

Miłej gry

Rozdział 9

*

Chwyty ciąg dalszy

Witam. W tym rozdziale poznasz o wiele więcej

chwytów, które pozwolą na zagranie innych

piosenek.

Tabela chwytów:

A C

A7 C7

B D

D7

e

E7

G

G7

F

Niektóre z akordów mogą Ci sprawiać problem, jednakże nie

poddawaj się. Nie musisz uczyć się ich od razu na pamięć, na

razie przyswajaj sobie te, które są niezbędne do zagrania

Twojej ulubionej (lub niekoniecznie) piosenki.

Rozdział 10

*

Jeszcze jedna piosenka :D

The Cranberries- Zombie

e C

Another head hangs lowly

G D

Child is slowly taken

And the violence caused such silence

Who are we mistaken

e But you see, it's not me

C

it's not my family

G in your head, in your head

D they are fighting

With their tanks, and their bombs,

and their bombs, and their guns

In your head, in your head they are cryin'

Ref:

e C

In your head, In your head

G D Zombie, zombie zombie

What's in your head, in your head

Zombie, zombie, zombie

Na koniec dodam jeszcze, że chwyty ‘dur’ są zapisane wielką

literą, a ‘mol’- małą.

C.d. nastąpi