MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ

Mühendislik ekonomisi, farklı proje alternatiflerinin seçiminde ekonomik analiz ve değerlendirmede geliştirilmiş olan karar destek aracıdır. Mühendislikte karar verme sürecinde, ekonomik analizlerde geliştirilen yöntemlerin uygulanması ile alternatifler arasındaki ekonomik farklılıklara göre karşılaştırma, seçim, analiz ve değerlendirilmesi amaçlamaktadır.

Ekonomi Nedir?

Robbins (1935)’e göre; ekonomi sonuç ile alternatif kullanımlara sahip kısıtlı kaynaklar arasındaki bir ilişki olarak insan davranışlarını inceleyen bir birimdir.

Bireyler ve toplumların sınırlı kaynaklarını sınırsız ihtiyaçlarını karşılamak için nasıl dağıttıklarını incelemesidir.

Sonsuz olan insan ihtiyaçlarını var olan kıt kaynaklarla karşılanmasını ve insanların iktisadi davranışlarını inceleyen bir bilim dalıdır.

Ekonomiyi meydana getiren birimler 3’e ayrılır;

Tüketici: İhtiyaçlarını karşılamak için çeşitli mal ve hizmetleri alıp kullanan ekonomik birimdir. Temel amacı fayda maksimizasyonudur.

Üretici: Üretim faktörlerini kullanarak insanların ihtiyaçlarını karşılayabilecek mal ve hizmetleri üretme çabasında olan birimdir. Temel amacı , kâr maksimizasyonudur.

Faktör sahipleri: Tüketici tarafından tüketilen mal ve hizmetlerin üretiminde kullanılan ve üretim faktörleri olarak bilinen kaynakları elinde bulunduran ekonomik birikimdir. Gelir maksimizasyonu hedefler.

Başlıca Üretim Faktörleri

Emek (işgücü): Mal ve hizmet üretmek için gerekli fiziksel ve zihinsel çalışmadır. Geliri ücrettir

Sermaye: Diğer malları üretmek için kullanılan makine , araçlar ve fabrikadır. Geliri faizdir. Toprak: Tüm doğal kaynakları ifade eder. Geliri ranttır. Girişimcilik: Geliri kârdır.

Mühendislik ekonomisi, mühendislikle ilgili işletmedeki işlerle ilgili yapılan yatırım ve harcamalara bağlı ve bunun neticesi olan net kârlılığın sistematik olarak incelendiği bir bilim dalıdır.

Mühendislik ekonomisinde esas olan, bir yatırımın gelecekteki optimum getirisini verecek olan alternatifi birkaç alternatifi kıyaslamak suretiyle seçmektir.

Tek bir alternatif varsa mühendislik ekonomisi analizine gerek varmı?

Herhangi bir işletmenin belirli zaman dilimi için kısıtlı olan yatırım miktarı karar alabilmesi için, yapacağı seçim ancak birbiri ile yarışabilecek yatırım fırsatları arasından olabilecektir.

Arthur M. Wellington’a göre mühendislik ekonomisi basit olarak “ Herhangi bir kişinin 2 dolar ile yaptığını 1 $ ile iyi bir iş yapabilme sanatıdır.” Diye tanımlamıştır.

Opsiyonlardan hiçbiri yatırım yapılacak kadar cazip değilse ne yapmalı?

Yatırım yapmamak en iyi alternatiftir.

İnşaat ekonomisi; genel ekonominin bir dalıdır. Ekonomi disiplininin inşaat sektörüne, inşaat şirketine ve inşaat prosesine uygulamasıdır.

İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN EKONOMİSİNİ NEDEN KENDİNE ÖZGÜ BİR BAKIŞ AÇISIYLA DEĞERLENDİRMEK GEREKİR?

İnşaat sektörünün büyüklüğü İşveren olarak en büyük paya devletin sahip olması Sektörü olan talebi düzenlemesine fırsat vermektedir. Yatırım malı üretmesi (kira vs...)

İnşaat mühendisleri nasıl malzeme, insan gücü ve ekipman gibi kaynakları değerlendirmede ve kullanmada ekonomiyi ön plana çıkarırlarsa, para kaynağının kullanımı içinde diğer kaynaklar kullanımında gösterdikleri dikkati göstermelidirler.

Genellikle sektörümüzde “tahmini yaklaşımlar” söz konusu olmaktadır. Bu yaklaşımlarda kişilerin ehliyeti ve tecrübesi rol oynamaktadır.

İnşaat mühendisleri “ilk yatırım gelirleri” yanı sıra yatırım değerlendirmede “işletim ve bakım” maliyetleri de dikkate almaktadır.

KARAR VERME PROSESİ

Makine teçhizat ve prosesi seçimi Makine teçhizat yenileme Yeni ürün geliştirme ve kapasite artırımı Maliyetleri azaltma Servis geliştirme projeleri

Şeklinde sıralanabilir.

Mühendis üretim sürecinde;

Üretim şekli Makinelerin ve teçhizatların yerleştirilmesi Hammadde temini Üretimle ilgili hazırlık çalışmalarının yapılması Defolu üretimin azaltılması

Firmaya finans sağlanması

Gibi birçok karar almak zorundadır. Alınan kararların etkisi bir günlük, bir aylık ve maksimum bir yıllık süreyi alır.

Mühendislik ekonomisinde problem çözme aşamaları;

1. Karar verme problemini belirleme2. Hedef ve ya amaçları belirle3. İlgili bilgi ve dataları topla4. Olabilecek alternatifleri oluşturma 5. Kullanılabilecek karar kriterlerini belirle6. Model oluştur7. Her alternatifin olası sonuçlarını öngör8. En uygun alternatifi seç9. Sonucu denetle

Mühendislik Ekonomisi Prensipleri şunlardır;

1. Seçim alternatifler arasından yapılır. Bir kararı birden çok alternatif arasından bir seçim yapılır.

2. Gelecekte beklenen gelirler arasındaki farklar mukayeselerde ve analizlerde alternatifler nazara alınmalıdır. Analizlerde farklar üzerinde durulmalıdır.

3. Yapılabilir alternatiflerin ekonomik ve diğer muhtemel sonuçları uygun bir açıdan geliştirilmelidir. Yani amaç neyse seçim bu amacı en iyi gerçekleştirecek projenin ve ya projelerin seçimi olmalıdır.

4. Muhtemel sonuçları rakamsal hale dökmek için müşterek bir ölçü biriminin kullanılması, yapılabilir alternatiflerin analizlerini kolaylaştıracaktır.

5. Karar işleminde, parasal ve parasal olmayan ögelerin birlikte dikkate alınması gerekir.6. Alternatifler risk ihtiva eder. Alternatiflerin ekonomik ömürleri ne derece uzarsa ,

sonuçlardaki belirsizlik ve de risk o derece fazladır.7. Devam eden sonuçlar ile projelenen sonuçlar devamlı mukayese edilmelidir.