mu a hod 5 in haina neikit; kiphinna len cheh cheh cpi...

6
c my k c my k c m y k c m y k Bi-lingual daily in Thadou-Kuki & English E-mail: [email protected] / Website: www.eimitimes.in / WhatsApp: 8787620091 RNI No. MANBIL/2012/49972 Rs. 5/- Lha khat : Rs 150/- Inform to Transform I m p h a l , Pathenni (Sunday), LHAMUL ( July) 1, 2018 • Vol. V • Issue 1481 Eimi Times Adv. Sub-Centers: • First Choice Computer, Tuibuong Bazar, Ccpur • TVS Tollen, Ccpur • AG Computer, Kangpokpi • Full Moon Computer, Saparmeina • Ngailut Computer, Saikul. MU a HoD 5 in haina neikit; kiphinna len cheh cheh Imphal, June 30(ET): MU ‘a Head of Department 5 in tunin haina lekha ape kit uvin, University boina hi akhoh cheh cheh in ahi. Proctor leh assistant Proctor chule Dean 5 in achesa June 8 leh 4 nikho’a haina lekha anapeh ahi’in, tuni’a haina lekha pe’a HoD hohi Prof Yumnam Amar, Economics Department, Professor O Inaocha, Computer Science Department, Prof N Nimai, Physics Department, Prof RK Suresh, Adult Education chule Prof Yosobanta, Linguistic department ahiuve. Thulhut dungjuiya Head of Department adang injong haina aneiding ‘a ginchat ahi. Vice Chancellor Prof Pandey ahaina ding’a thumna aum kal ni 32 lhing ahitan, tuni’a jong kiphinna anei uvin, MU complex seh hilouva Canchipur leh Kakwa vengsung miho jong MUTA, MUSU leh MUSA in abol rally ‘a pan ala uvin, VC pa hai hen, tin asam uvin ahi. Achesa ni 29 lhing University ‘a natoh chelha theilou ahitan, Manipur University ‘a Manipur University Students Union (MUSU) lamkaina’a Prof AP Pandey in atohmun alha ding’a thumna um’a chule thil dihlou phabep bol’a jong ngohna kinei ahi. VC Pandey in June 24 ni’a kisuhthengna aneiya ahivang’a kiphinna bol ho lunglhai deh lou ahi. MU Teachers Association leh non- teaching staff chule akimvel’a um vengsung mihon MU Traffic Point ‘a kon jingkah nidan 11 don’a kijotna anei pat uva, VC pa demna thu kijihna lekha akidop uva Kakwa bazaar chan che uva, hiche ‘a kon hung kile kit uva, toumun kiphinna aneiyu ahi. MU boina phatah ‘a suhlhap ahina ding’a MUSU President M Dayaman in thuso miho akimupi na’a aseiyin, boina akisuhfel kahse’a MUSU, MUTA leh MUSA in kiphinna aboljom ding ahi, ati. MUSA President I Tomba in club, meira paibi chule akimvel’a cheng hon rally ‘a pan ala uve, tin aseiyin ahi. MUSA in amaho lang’a kon ultimatum ima ape pouvin, ahivang’a staff association hohin Goevrnor leh Home Secretary chule CM Biren akimupiu ahi. VC pa kilahdoh nading’a Centre in pan alah’a HRD Minister in asei ngai ahi’in, boina hi MUSU leh VC kikah ahi’in, MUSA hi akah’a pang ahi. VC pa in boina aum ni 24 jou June 4 nikho ‘a bou ngohna kisemkhum ho suhthengna thu asei ahi. Alangkhat a, gamsung’a hung kholjin ‘a BJP lamkai hon Manipur University boina thu ima aseidoh louvu ahi. MU aboi jeh’a akisaipi gamsung’a um college adang jouse jong asuhboi ahi. CPI (Manipur) in Border Pillar thu’a India leh state sorkar gihna nei Imphal, June 30(ET): State general secretary L Sotinkumar lamkaina’a Secretariat Member 4 panna Communist Party of India (Manipur Council) high-power delegate hon Kwatha Khunou ‘a Indo- Myanmar border pillar no 81 avil uvin ahi. Border Pillar 81 leh Subsidiary Pillar ho avil uvin, UCM team hon ache chung uva ‘cross mark’ avom’a ajih uhi Myanmar Army hon janhi ‘a athah’a anu kit uva ahi. State General Secretary, CPI (Manipur Council) L Sotinkumar in Border pillar no 81 leh Subsidiary Pillar kitung hojeh’a Kwatha Khunou (Manipur) gam km 3 vel mang ahi, tin aseiyin chule gamgi kikhenna kitup tah’a umlouva border pillar ho hitia hi akitun jing’a ahileh igam- u kilometer 100 val mangding ahi, ati. CPI Manipur Council in hiche thu hi Centre Committee, CPI ‘a apohdoh ding chule Home Minister in Border Pillar kitung asuhdih nading’a kimupi na umding ahi, ati. Gam hopsung km 3 lut’a border pillar akitun thu hi India sorkar leh state sorkar in avettup ding’a gihna aneibe in ahi. Kholjinna’a Kh Surchand, Asst Secretary, CPI, A Lala, Secretariat member, N Singhajit, SM, Rk Amusana, SM chule S Nimaichand, SM jong pang ahi. TSA-GHQ in Kiren Rijiju heng’a memorandum pelut; Nengkhokim leh Kaikholen kitha thu’a forensic report gangtah a aso diuva thumna nei Imphal, June 30(ET): Thadou Student’s Association, General Headquarters (TSA-GHQ) in Saturday nikhon Minister of State (Home) Kiren Rijiju memorandum ape uvin, kum masa May nisim 5 ni’a pasal phabep in asuhset ‘a atha Moltinchan kho, Chandel district ‘a cheng private teacher Nengkhokim @ Cicilia @ Shila (21) forensic report aganna ding’a thumna anei uvin ahi. New Molbem kho’a private school teacher ‘a pang Nengkhokim Haokip (21) hi May nisim 4 jan’a kisuse’a, akibol gim jouva kithat ahi’in, Shila thilong kimu na’a kon kilometer keh tobang gamlha mun’a kum 28 ‘a upa Kaikholen Tuboi thilong jong kimu ahi. Phatah ‘a thukholna umlouva Shila thilong May 6 ni’a gangtah ‘a kivui ‘a chule May 7 ni’a Kaikholen thilong kivui ahi, tin Michael Lamjathang Haokip, General Secretary, Thadou Students’ Association in memorandum kipeh thu aseiyin ahi. May nisim 6 ni’a Cabinet Minister leh Chandel MLA lamkaina’a state sorkar leh thilsoh toh kisaiya kisemdoh JAC chule KSO leh KWHR lamkai hon memorandum of Understanding (MoU) soi kaina aneiyu ahi. Shila insung mite hi post mortem report copy kipe louva athu’a kiseipeh tho ahi. Hiche chungchang’a thudih ‘a thutanna thumna neiya TSA in Kakching SP chule thukholna neiya officer ho December 11 ni’a akimupi u ahi’in, post mortem report kipe louding ahi, tia aseipeh uva chule (Page 5 a banjom ding) KSO-GHQ in ‘Kuki Students Organisation Honor’ Dr. T. Lunkim pe Ice a kichun nga kikham Imphal, June 30: Ice a kichun gampam a pat nga hung kipolut ho ah mihem tahsa dia phalou Formalin ajao hetdoh ahi tolhon in Nagaland government ban ah tuhin Manipur government in gampam a kon hung kipolut nga ho akham tan ahi. Hetding chu Formalin hi mithi tahsa koisot nading a kimang chu mihem a dia phalou ahin Formalin mang a gampam nga hung taphot suhdih ahikah a Manipur a pohlut leh joh phal ahitapoi. Director of Fisheries in bandh bol-lou dia ngeh Imphal, June 30 (ET): Department of Fisheries, Govt. of Manipur in ahunglhungding July nisim 4 ni le entrance competitive examination B.F.Sc. course kum 4 adinga abolding toh lhon in kiloikhomna hon hiche nikho ni le bandh ahin kou na lou dingin temna ahin nei uvin ahi. Hiche exam hi College of Fisheries Lembucherra,Tripura a academic session 2018-19 adinga Central Agricultural University makei na noi a Directorate of Fisheries, Lamphelpat munna July nisim 4 nidan 11am le kibol ding ahi. MPTC in India gam hopsung’a Border Pillar kitun lungkhampi Imphal, June 30(ET): Indo- Myanmar gamgi ‘a border pillar kitunna chule Kwatha Khunou kho kom ‘a border pillar no 81 kitun thu’a Tengnoupal District Commissioner in Manipur gamsung’a India leh Myanmar kikah gamgi kikai na’a adih kholna’a authority ho lhahsamna um ahi, tin asei uvin, hiche thu hi CSO chule BJP hilou political party adang dang in photchenna aneiya chule Manipur Pradesh Trinamool Congress Committee injong thuso miho heng’a asei ahi. Myanmar sepai ho tu masang’a jong gamkaiya che uva patrol abol-u ahi’in, India sepai hiche mun’a tou hon athu ‘a jong ana doudal louvu ahi, tin MPTCC in aseiyin chule hiche hojeh’a hi akisei gam leiset hi mang ahi, ati. India sorkar in gamsung miho deilouva pan alah hi South-east Asian region, adeh’a Myanmar gam ‘a tohgon (policy) ipi anei ham, tin MPTCC in thudoh aneiyin, avel vel’a sorkar in gamgi thu’a hi Myanmar lung ahol jing ahi, ati. BJP lamkaina state sorkar in thilsoh ho thipbeh ‘a avet ahi, tinjong aseibe uvin ahi. Chule Home Affairs Minister Kiren Rijiju ahung kholjin hi mipi tahsanna chang jou ding’a kitahna aneilou ahi, tin aseibe uvin ahi. Nagaland a lha-gup AFSPA chepi jom ding’a phondohna um NEW DELHI, June 30: Centre sorkar in tunin Nagaland gam pumpi hi ‘disturbed area’ ahi, tin phondohna aneiyin, gamsung’a lha gup Armed Forces (Special Powers) Act, 1958 chejom ding ahi. Gazette notification ‘a hi Centre in Nagaland gam pumpi ‘a boina um’a chule sepai ho manchah ngai ahi, ti lunggel anei ahi, tin asei uvin ahi. “Hiche jeh’a Section 3, AFSPA, 1958 noiya Centre sorkar in Nagaland gamsung pumpi hi June 30 nikho’a kon lha gup ‘a ding’a ‘disturbed area’ ahi, tia phondohna anei ahi”, tin notification chun aseiyin ahi. Nagaland gam’a AFSPA aumhi kum 60 nailam lhing ahitai. AFSPA hi civil society group tamtah in demna sangtah anei ahi’in chule gamsung’a thingnoi natoh akemsuh tah vang’a AFSPA chejom pi ding’a thuso aum demna anei uvin ahi. Home Ministry data dungjuiya gamsung’a boina thilsoh hi 2014 kum’a 77 vei um’a chule 2017 kum’a 19 um ahi’in, boina thilsoh kem suh ahitai. Kum masa’a buluna thilsoh ‘a sepai khat thi ahi. Tukum March 31 (Page 5 a banjom ding) Imphal, June 30(ET): Kuki Students Organisation Honour edition masapen ‘a KSO General Headquarter in Kuki nam mi social leh politics ‘a akhantou nading’a pan alah hetpehna’a Dr T Lunkim jana sangpen apeh-u ahi. Kuki Students Organisation Honors hi KSO GHQ in Kuki society ‘a hetthei tah tah, pan lentah la ho hetpehna ding’a abol ahi’in, Dr T Lunkim hi lamkai hetthei tah khang, 2018 honoree ‘a ding’a kilhengdoh ahi’in, kum seh hitobang kin kibol ding ahi, tin David Letgoulien Gangte, Secretary Information, KSO General Headquarter in thuso aneiyin ahi. Dr T Lunkim hi 1926 kum’a Kamu Saichang kho ‘a peng ‘a hiche phat laiya Kuki society deilouva themjilna leh Christian hina akisan ahi’in, school achaiya Serampore College ‘a kai ‘a BD Degree ajo’a hiche jouva Gurukul Lutheran Theological College leh Fuller Theological Seminary, Pasadena, USA ‘a M Th degree asim ahi. Ama hin 1971 kum’a Hebrew leh Greek pao ‘a kon Bible hi Kuki ‘a aledoh ahi’in, amajal ‘a Kuki hon Bible apao ‘a asim doh thei ahi. Bible Meilhei pao ‘a kile na’a jong pan alah’a chule Bible Society of India in Chief Translator ‘a jong phat chomkhat anaman ahi. Liangmei Naga, Mikir, Cacharis, Nepali chule adang dang lah’a houbung phutdoh ahi’in, Kuki Christian Church aphudoh ahi, tin thuso chun aseiyin ahi. Ministry kehlet nading’a Trulock Theological Seminary chule Restoration Theological College, Imphal asemdoh ahi’in, houbung chule theological education ‘a ding’a pan alah hetpehna’a Serampore University in Doctor of Divinity (Page 5 a banjom ding) PLA cadre 1 kiman Imphal, June 30(ET): Tuni jingkah lam nidan 11:00 vel chun CDO holeh AR hon PLA cadre khat amandoh uvin ahi. Akiman PLA Cadre pa hi Chingkham Lemba @ Momon Meitei, Andro Khunou akon ahin amahi tu-le-tua Heirok Part 3 Inga Lok a pansa ahi. Police akon thulhut in aseina ah ama hi RPF kiloikhomna a achesa 2015 akon pangpan ahi ati. News Fee kal July dt.1 (2018) a pat Eimi Times News Fee alouthei louvin copy khatna Rs 5/- akon Rs.6/ - in akikal sahtai. Hiche hi lekha (paper) man leh Printing Press a kimang thil ho man sangtah a akal chung chon’a GST jat ni (Centre leh State govt tax) kipeh jeh a kum khat lang lhaseh leh deficit hung kiche jeh ahin subscriber hon ihet them diuvin jong ikitem uve. – Circulation manager Accident Senapti, June 30(ET): Janhi nilhah lam nida 4 vel in TNK Senapati munna BIPL JCB khat in toset ana to toh lhon in mi khat ana kitong kha in ahi. Akitongkha pa chu amin Lian Vaiphei ahi akiti in, Senapati hospital munna first aid ana kipeh jou in Imphal lam a aban jending in ambulance a ahung kipo in ahi. Ccpur khopi sung'a Rebuild and Restore in Counseling Centre-cum-Old Age Home hongdoh Opium kiman Imphal, June 30(ET): Imphal West Narcotics Cell hon tuni chun Dingku Road, Khuman Lampak Gate Number 2 ah mikhat a kon’in opium kg. 4 ana mandoh uvin ahi. Akimandoh pa chu Mohammad Nashir Khan (25) S/o Mohammad Maherrudin, Kwakta Ward No. 7 akon ahi tin Imphal West Narcotics Cells a OC pachun aseiye. IMC Imphal, June 30(ET): IMC campus sunghi nenbohna toh ahung kiloutai tin IMC Union Secretary Th Sobita in aseiye. Nen kikhol hohi Lamdeng’a gakibolha ji ahi. Campus sung’a hin nikho tampi bohlhah louvin nen akikholji in hiche hi mihem damtheina tojong akitohpon, natna le dammona jatchom chom bailam tah’a hung kondohna jong ahi ati. Hiche chungchon chun ahung namset tengle office a IMC staff ho natoh jong hatah in atongkha ji’e tinjong aseiye. Hijeh chun akisaipi authority in hiche hi hin gelkhoh hen tin IMC Union Secretary Th Sobita in temna jong aneikit’in ahi. B.Lalboi Gangte CCpur. June 30(ET): Churachandpur khopi sung'a Counseling Centre khat leh tehsi ho vetkol nadi inn Old Age Home tuni nilhah lam nidan 3:30 in Khupkhanmung Inn, LV Lane New Lamka mun'a Rev. Dr. Khen P. Tombing, Co-ordinator PCI R in Rebuild and Restore in abol Counseling Centre-cum- Old Age Home hondoh na ananeiyin ahi. Lianbiakmuan@LB Muan, Coordinator Rebuild and Restore in Counseling Centre-cum-Old Age Home toh kisai leh Rebuild and Restore ahung kipat doh dan thu'a houlim na aneiyin chule Rev. Ginmalsawm Director of Social Development, EBC in hondoh aum Counseling Centre- cum-Old Age Home Pathen heng'a lhandoh na ananeiyin ahi. Hiche kin'a Lianbiakmuan@ LB Muan,Coordinator, Rebuild and Restore in Counseling Centre- cum-Old Age Home toh kisai'a houlim na aneina'a Rebuild and Restore Gujarat state, Netrang kho'a Missionary natong'a kaum lai July 14, 2011 nikho'a Pathen thu tahsan lou miho lah'a Pathen thu lhangsam ding leh tahsan nanei (Page 5 a banjom ding) Krishi Kalyan Abhiyan noi a ni 3 thingkeh tu kihilna khumkha hita Chandel, June 30: Tunichun ICAR Research Complex, NEH Region, Manipur Centre, Lamphelpat mun ah Krishi Kalyan Abhiyan noi a ni 3 sung thingkeh tu kihilna chu khumkha ahitai. Hiche kin a keynote address chu KVK Chandel luboh leh Senior Scientist Dr Deepak Singh in asei in chuleh kin a chun Dr N Prakash, Dirctor, ICAR RC for NEH Region, Umiam; Dr AK Srivastava, Director, CAU, Imphal chuleh Honey Chara, District Officer, Horticulture and Soil Coservation, Chandel apang uvin, kinchu MIDH, Government of Manipur in sum le pai angaicha apohdoh ahi. Ni 3 sung kihilna chu Krishi Kalyan Abhiyan noi loubol ho ding a kibol ahin mihil a pang chu Dr Susheel Kumar, Scientist (Plant Pathology); Dr SS Roy, Scientist (Horticulture); Dr Arati Ningombam, Scientist (Entomology), ICAR RC NEH Region, Manipur Centre; Chandramani Singh, SMS (Horticulture), KVK Churachandpur; L Kanta Singh, SMS (Agri Engg.), KVK Imphal West; Dr Sonamani Singh, ACTO (Agril. Engg.) chuleh Dr Y (Page 5 a banjom ding) Jorhat akon Pawan Chhetri 9 channa Garnier Men Mega Mister Northeast hina changta June 29 nia NH-2 lampi pam’a BIPL JCB khat in mobile network gui sem khat sukha

Upload: others

Post on 11-Jun-2020

10 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: MU a HoD 5 in haina neikit; kiphinna len cheh cheh CPI ...eimitimes.in/wp-content/uploads/2018/07/ET-July-1-2018-pdf-issue.pdf · cmyk cmyk cmyk cmyk Bi-lingual daily in Thadou-Kuki

cmyk cmyk

cmyk cmyk

Bi-lingual daily in Thadou-Kuki & English

E-mail: [email protected] / Website: www.eimitimes.in / WhatsApp: 8787620091

RNI No. MANBIL/2012/49972 Rs. 5/- Lha khat : Rs 150/-Inform to Transform

I m p h a l , Pathenni (Sunday), LHAMUL ( July) 1, 2 0 1 8 • V o l . V • I s s u e 1 481

Eimi Times Adv. Sub-Centers: • First Choice Computer, Tuibuong Bazar, Ccpur • TVS Tollen, Ccpur • AG Computer, Kangpokpi • Full Moon Computer, Saparmeina • Ngailut Computer, Saikul.

MU a HoD 5 in haina neikit; kiphinna len cheh cheh

Imphal, June 30(ET):MU ‘a Head of Department5 in tunin haina lekha apekit uvin, University boina hiakhoh cheh cheh in ahi.Proctor leh assistantProctor chule Dean 5 inachesa June 8 leh 4 nikho’ahaina lekha anapeh ahi’in,tuni’a haina lekha pe’a HoDhohi Prof Yumnam Amar,Economics Department,Professor O Inaocha,Computer ScienceDepartment, Prof N Nimai,Physics Department, ProfRK Suresh, AdultEducation chule ProfYosobanta, Linguisticdepartment ahiuve.

Thulhut dungjuiya Head ofDepartment adang injonghaina aneiding ‘a ginchatahi.

Vice Chancellor ProfPandey ahaina ding’athumna aum kal ni 32 lhingahitan, tuni’a jong kiphinnaanei uvin, MU complex sehhilouva Canchipur lehKakwa vengsung mihojong MUTA, MUSU lehMUSA in abol rally ‘a panala uvin, VC pa hai hen, tinasam uvin ahi. Achesa ni 29lhing University ‘a natohchelha theilou ahitan,Manipur University ‘aManipur UniversityStudents Union (MUSU)

lamkaina’a Prof AP Pandeyin atohmun alha ding’athumna um’a chule thildihlou phabep bol’a jongngohna kinei ahi. VCPandey in June 24 ni’akisuhthengna aneiyaahivang’a kiphinna bol holunglhai deh lou ahi.

MU TeachersAssociation leh non-teaching staff chuleakimvel’a um vengsungmihon MU Traffic Point ‘akon jingkah nidan 11 don’akijotna anei pat uva, VC pademna thu kijihna lekhaakidop uva Kakwa bazaarchan che uva, hiche ‘a konhung kile kit uva, toumun

kiphinna aneiyu ahi. MUboina phatah ‘a suhlhapahina ding’a MUSUPresident M Dayaman inthuso miho akimupi na’aaseiyin, boina akisuhfelkahse’a MUSU, MUTA lehMUSA in kiphinna aboljomding ahi, ati.

MUSA President ITomba in club, meira paibichule akimvel’a cheng honrally ‘a pan ala uve, tinaseiyin ahi. MUSA inamaho lang’a konultimatum ima ape pouvin,ahivang’a staff associationhohin Goevrnor leh HomeSecretary chule CM Birenakimupiu ahi. VC pakilahdoh nading’a Centrein pan alah’a HRDMinister in asei ngai ahi’in,boina hi MUSU leh VCkikah ahi’in, MUSA hiakah’a pang ahi. VC pa inboina aum ni 24 jou June4 nikho ‘a bou ngohnakisemkhum hosuhthengna thu asei ahi.

Alangkhat a, gamsung’ahung kholjin ‘a BJP lamkaihon Manipur Universityboina thu ima aseidoh louvuahi. MU aboi jeh’a akisaipigamsung’a um collegeadang jouse jong asuhboiahi.

CPI (Manipur) in Border Pillar thu’aIndia leh state sorkar gihna nei

Imphal, June 30(ET):State general secretary LSotinkumar lamkaina’aSecretariat Member 4panna Communist Party ofIndia (Manipur Council)high-power delegate honKwatha Khunou ‘a Indo-Myanmar border pillar no81 avil uvin ahi.

Border Pillar 81 leh

Subsidiary Pillar ho avil uvin,UCM team hon ache chunguva ‘cross mark’ avom’a ajihuhi Myanmar Army hon janhi‘a athah’a anu kit uva ahi.State General Secretary, CPI(Manipur Council) LSotinkumar in Border pillarno 81 leh Subsidiary Pillarkitung hojeh’a KwathaKhunou (Manipur) gam km 3

vel mang ahi, tin aseiyinchule gamgi kikhennakitup tah’a umlouvaborder pillar ho hitia hiakitun jing’a ahileh igam-u kilometer 100 valmangding ahi, ati.

CPI Manipur Councilin hiche thu hi CentreCommittee, CPI ‘aapohdoh ding chuleHome Minister in BorderPillar kitung asuhdihnading’a kimupi naumding ahi, ati. Gamhopsung km 3 lut’aborder pillar akitun thu hiIndia sorkar leh statesorkar in avettup ding’agihna aneibe in ahi.Kholjinna’a KhSurchand, AsstSecretary, CPI, A Lala,Secretariat member, NSinghajit, SM, RkAmusana, SM chule SNimaichand, SM jongpang ahi.

TSA-GHQ in Kiren Rijiju heng’a memorandum pelut; Nengkhokim lehKaikholen kitha thu’a forensic report gangtah a aso diuva thumna neiImphal, June 30(ET):

Thadou Student’sAssociation, GeneralHeadquarters (TSA-GHQ)in Saturday nikhonMinister of State (Home)Kiren Rijiju memorandumape uvin, kum masa Maynisim 5 ni’a pasal phabep inasuhset ‘a atha Moltinchankho, Chandel district ‘acheng private teacherNengkhokim @ Cicilia @Shila (21) forensic reportaganna ding’a thumna aneiuvin ahi.

New Molbem kho’aprivate school teacher ‘apang Nengkhokim Haokip(21) hi May nisim 4 jan’akisuse’a, akibol gim jouvakithat ahi’in, Shila thilongkimu na’a kon kilometerkeh tobang gamlha mun’akum 28 ‘a upa Kaikholen

Tuboi thilong jong kimu ahi.Phatah ‘a thukholnaumlouva Shila thilong May6 ni’a gangtah ‘a kivui ‘a

chule May 7 ni’a Kaikholenthilong kivui ahi, tinMichael LamjathangHaokip, General Secretary,

Thadou Students’Association inmemorandum kipeh thuaseiyin ahi.

May nisim 6 ni’a CabinetMinister leh Chandel MLAlamkaina’a state sorkar lehthilsoh toh kisaiyakisemdoh JAC chule KSOleh KWHR lamkai honmemorandum ofUnderstanding (MoU) soikaina aneiyu ahi. Shilainsung mite hi post mortemreport copy kipe louvaathu’a kiseipeh tho ahi.Hiche chungchang’athudih ‘a thutanna thumnaneiya TSA in Kakching SPchule thukholna neiyaofficer ho December 11ni’a akimupi u ahi’in, postmortem report kipe loudingahi, tia aseipeh uva chule(Page 5 a banjom ding)

KSO-GHQ in ‘Kuki Students Organisation Honor’ Dr. T. Lunkim pe

Ice a kichun ngakikham

Imphal, June 30: Ice akichun gampam a pat ngahung kipolut ho ah mihemtahsa dia phalou Formalinajao hetdoh ahi tolhon inNagaland government banah tuhin Manipurgovernment in gampam akon hung kipolut nga hoakham tan ahi. Hetding chuFormalin hi mithi tahsakoisot nading a kimang chumihem a dia phalou ahinFormalin mang a gampamnga hung taphot suhdihahikah a Manipur a pohlutleh joh phal ahitapoi.

Director ofFisheries in bandhbol-lou dia ngehImphal, June 30 (ET):

Department of Fisheries, Govt. of Manipur in ahunglhungding July nisim 4 ni le entrance competitive examination B.F.Sc. course kum 4 adinga abolding toh lhon in kiloikhomna hon hiche nikho ni le bandh ahin kou na lou dingin temna ahin nei uvin ahi. Hiche exam hi College of Fisheries Lembucherra,Tripura a academic session 2018-19 adinga Central Agricultural University makei na noi a Directorate of Fisheries, Lamphelpat munna July nisim 4 nidan 11am le kibol ding ahi.

MPTC in India gam hopsung’a Border Pillar kitunlungkhampi

Imphal, June 30(ET): Indo-Myanmar gamgi ‘a border pillar kitunnachule Kwatha Khunou kho kom ‘a borderpillar no 81 kitun thu’a Tengnoupal DistrictCommissioner in Manipur gamsung’aIndia leh Myanmar kikah gamgi kikai na’aadih kholna’a authority ho lhahsamna umahi, tin asei uvin, hiche thu hi CSO chuleBJP hilou political party adang dang inphotchenna aneiya chule Manipur PradeshTrinamool Congress Committee injongthuso miho heng’a asei ahi.

Myanmar sepai ho tu masang’a jonggamkaiya che uva patrol abol-u ahi’in,India sepai hiche mun’a tou hon athu ‘a

jong ana doudal louvu ahi, tin MPTCC inaseiyin chule hiche hojeh’a hi akisei gamleiset hi mang ahi, ati. India sorkar ingamsung miho deilouva pan alah hiSouth-east Asian region, adeh’aMyanmar gam ‘a tohgon (policy) ipi aneiham, tin MPTCC in thudoh aneiyin, avelvel’a sorkar in gamgi thu’a hi Myanmarlung ahol jing ahi, ati.

BJP lamkaina state sorkar in thilsoh hothipbeh ‘a avet ahi, tinjong aseibe uvin ahi.Chule Home Affairs Minister Kiren Rijijuahung kholjin hi mipi tahsanna chang jouding’a kitahna aneilou ahi, tin aseibe uvinahi.

Nagaland a lha-gup AFSPA chepi jom ding’a phondohna umNEW DELHI, June 30: Centre sorkar in tunin

Nagaland gam pumpi hi ‘disturbed area’ ahi, tinphondohna aneiyin, gamsung’a lha gup Armed Forces(Special Powers) Act, 1958 chejom ding ahi.

Gazette notification ‘a hi Centre in Nagaland gampumpi ‘a boina um’a chule sepai ho manchah ngai ahi,ti lunggel anei ahi, tin asei uvin ahi. “Hiche jeh’a Section3, AFSPA, 1958 noiya Centre sorkar in Nagalandgamsung pumpi hi June 30 nikho’a kon lha gup ‘a ding’a‘disturbed area’ ahi, tia phondohna anei ahi”, tin

notification chun aseiyin ahi. Nagaland gam’a AFSPAaumhi kum 60 nailam lhing ahitai.

AFSPA hi civil society group tamtah in demna sangtahanei ahi’in chule gamsung’a thingnoi natoh akemsuh tahvang’a AFSPA chejom pi ding’a thuso aum demna aneiuvin ahi. Home Ministry data dungjuiya gamsung’a boinathilsoh hi 2014 kum’a 77 vei um’a chule 2017 kum’a19 um ahi’in, boina thilsoh kem suh ahitai. Kum masa’abuluna thilsoh ‘a sepai khat thi ahi.

Tukum March 31 (Page 5 a banjom ding)

Imphal, June30(ET): Kuki StudentsOrganisation Honouredition masapen ‘aKSO GeneralHeadquarter in Kukinam mi social lehpolitics ‘a akhantounading’a pan alahhetpehna’a Dr TLunkim jana sangpenapeh-u ahi. KukiStudents OrganisationHonors hi KSO GHQ inKuki society ‘a hettheitah tah, pan lentah la hohetpehna ding’a abolahi’in, Dr T Lunkim hilamkai hetthei tahkhang, 2018 honoree ‘ading’a kilhengdohahi’in, kum sehhitobang kin kibol dingahi, tin David LetgoulienGangte, SecretaryInformation, KSO

General Headquarter in thusoaneiyin ahi.

Dr T Lunkim hi 1926 kum’aKamu Saichang kho ‘a peng ‘ahiche phat laiya Kuki societydeilouva themjilna leh Christianhina akisan ahi’in, schoolachaiya Serampore College ‘akai ‘a BD Degree ajo’a hiche

jouva Gurukul LutheranTheological College leh FullerTheological Seminary,Pasadena, USA ‘a M Th degreeasim ahi. Ama hin 1971 kum’aHebrew leh Greek pao ‘a konBible hi Kuki ‘a aledoh ahi’in,amajal ‘a Kuki hon Bible apao‘a asim doh thei ahi. Bible

Meilhei pao ‘a kile na’ajong pan alah’a chuleBible Society of India inChief Translator ‘a jongphat chomkhat anamanahi.

Liangmei Naga,Mikir, Cacharis, Nepalichule adang dang lah’ahoubung phutdohahi’in, Kuki ChristianChurch aphudoh ahi, tinthuso chun aseiyin ahi.Ministry kehletnading’a TrulockTheological Seminarychule RestorationTheological College,Imphal asemdoh ahi’in,houbung chuletheological education ‘ading’a pan alahhetpehna’a SeramporeUniversity in Doctor ofDivinity (Page 5 abanjom ding)

PLA cadre 1kiman

Imphal, June 30(ET):Tuni jingkah lam nidan11:00 vel chun CDO holehAR hon PLA cadre khatamandoh uvin ahi. AkimanPLA Cadre pa hiChingkham Lemba @Momon Meitei, AndroKhunou akon ahin amahitu-le-tua Heirok Part 3 IngaLok a pansa ahi. Police akonthulhut in aseina ah ama hiRPF kiloikhomna a achesa2015 akon pangpan ahi ati.

News Fee kalJuly dt.1 (2018) a pat

Eimi Times News Feealouthei louvin copykhatna Rs 5/- akon Rs.6/- in akikal sahtai. Hiche hilekha (paper) man lehPrinting Press a kimangthil ho man sangtah a akalchung chon’a GST jat ni(Centre leh State govttax) kipeh jeh a kum khatlang lhaseh leh deficithung kiche jeh ahinsubscriber hon ihet themdiuvin jong ikitem uve.

– Circulation manager

AccidentSenapti, June 30(ET):

Janhi nilhah lam nida 4 velin TNK Senapati munnaBIPL JCB khat in toset anato toh lhon in mi khat anakitong kha in ahi.Akitongkha pa chu aminLian Vaiphei ahi akiti in,Senapati hospital munnafirst aid ana kipeh jou inImphal lam a aban jendingin ambulance a ahungkipo in ahi. Ccpur khopi sung'a Rebuild and Restore in

Counseling Centre-cum-Old Age Home hongdoh

Opium kimanImphal, June 30(ET):

Imphal West NarcoticsCell hon tuni chun DingkuRoad, Khuman LampakGate Number 2 ah mikhata kon’in opium kg. 4 anamandoh uvin ahi.Akimandoh pa chuMohammad Nashir Khan(25) S/o MohammadMaherrudin, Kwakta WardNo. 7 akon ahi tin ImphalWest Narcotics Cells a OCpachun aseiye.

IMCImphal, June 30(ET):

IMC campus sunghinenbohna toh ahungkiloutai tin IMC UnionSecretary Th Sobita inaseiye. Nen kikhol hohiLamdeng’a gakibolha jiahi. Campus sung’a hinnikho tampi bohlhah louvinnen akikholji in hiche himihem damtheina tojongakitohpon, natna ledammona jatchom chombailam tah’a hungkondohna jong ahi ati.Hiche chungchon chunahung namset tengle officea IMC staff ho natoh jonghatah in atongkha ji’etinjong aseiye. Hijeh chunakisaipi authority in hiche hihin gelkhoh hen tin IMCUnion Secretary Th Sobitain temna jong aneikit’in ahi.

B.Lalboi GangteCCpur. June 30(ET):

Churachandpur khopisung'a Counseling Centrekhat leh tehsi ho vetkol nadiinn Old Age Home tuninilhah lam nidan 3:30 inKhupkhanmung Inn, LVLane New Lamka mun'aRev. Dr. Khen P. Tombing,

Co-ordinator PCI R inRebuild and Restore in abolCounseling Centre-cum-Old Age Home hondoh naananeiyin ahi.Lianbiakmuan@LB Muan,Coordinator Rebuild andRestore in CounselingCentre-cum-Old AgeHome toh kisai leh Rebuild

and Restore ahung kipatdoh dan thu'a houlim naaneiyin chule Rev.Ginmalsawm Directorof Social Development,EBC in hondoh aumCounseling Centre-cum-Old Age HomePathen heng'a lhandoh naananeiyin ahi.

Hiche kin'aLianbiakmuan@ LBMuan,Coord ina tor,Rebuild and Restore inCounseling Centre-cum-Old Age Home tohkisai'a houlim naaneina'a Rebuild andRestore Gujarat state,Netrang kho'aMissionary natong'akaum lai July 14, 2011nikho'a Pathen thutahsan lou miho lah'aPathen thu lhangsamding leh tahsan nanei(Page 5 a banjom ding)

Krishi Kalyan Abhiyan noi a ni 3thingkeh tu kihilna khumkha hitaChandel, June 30:

Tunichun ICAR ResearchComplex, NEH Region,Manipur Centre,Lamphelpat mun ah KrishiKalyan Abhiyan noi a ni 3sung thingkeh tu kihilnachu khumkha ahitai.

Hiche kin a keynoteaddress chu KVK Chandelluboh leh Senior ScientistDr Deepak Singh in asei inchuleh kin a chun Dr NPrakash, Dirctor, ICARRC for NEH Region,Umiam; Dr AK Srivastava,Director, CAU, Imphalchuleh Honey Chara,District Officer,Horticulture and SoilCoservation, Chandelapang uvin, kinchu MIDH,

Government of Manipur insum le pai angaichaapohdoh ahi.

Ni 3 sung kihilna chuKrishi Kalyan Abhiyan noiloubol ho ding a kibol ahinmihil a pang chu DrSusheel Kumar, Scientist(Plant Pathology); Dr SSRoy, Scientist(Horticulture); Dr AratiNingombam, Scientist(Entomology), ICAR RCNEH Region, ManipurCentre; ChandramaniSingh, SMS (Horticulture),KVK Churachandpur; LKanta Singh, SMS (AgriEngg.), KVK Imphal West;Dr Sonamani Singh, ACTO(Agril. Engg.) chuleh Dr Y(Page 5 a banjom ding)

Jorhat akon Pawan Chhetri 9channa Garnier Men Mega MisterNortheast hina changta

June 29 nia NH-2 lampi pam’a BIPLJCB khat in mobile network gui semkhat sukha

Page 2: MU a HoD 5 in haina neikit; kiphinna len cheh cheh CPI ...eimitimes.in/wp-content/uploads/2018/07/ET-July-1-2018-pdf-issue.pdf · cmyk cmyk cmyk cmyk Bi-lingual daily in Thadou-Kuki

Eimi Times 2Pathenni (Sunday) | Lhamul (July) 1, 2018EDITORIAL

Sunday, Lhadou (July) 1Eimi Times

ET TAONA

Article, Ngaidan, lekhathot ho liem ahijing’e. Ahinahung kipe jouse sotei ding tina aumpoi. Kituomona

theiya kigel ho kisolou ding ahi. Article le Ngaidan kisoho Editorial Board lunggel ahi deh poi.

-Ed. Board

ThohhatnaBy: Enoch @ Gunjai Kipgen, Old Lambulane Baptist Church

Na umna ding mun louvin um hih inBible text: 2 Samuel 11:1-27

By: Hegou Haokip, Sijang Village Kangpokpi District Manipur, 8837067665Thumakai : Tuni hin leng David chanchin akon

in ana kihil ute. David hi galsat mi ahi in gal jongpathen thahatna in ana jou jin ahi. Hijong leh lengho kidou phat galsat phat ahi kit phat chun Davidin asepaite ho galsat dingin asot in ama ana chetapon ahi. Ama chu gal lamkai ding le apui hoidingahin, hinlah nomtah in che louvin a in sunga aumin ahi.

Tuni a hin eiho Christian khat ikiti vanga i umnading mun a i um jilou tengle chonset lhepna a kilhuji ahi David jong chu aumna ding tah chu galmunachun um leh Bethsheba chutoh jong hon loudingahin, hijong leh aumna ding mun ah heimil ah aumlouna dinga mun aum phat achun alhu tan ahi. Tunihin eiho Christian pengthah kiti ho hi kigel phauhite, ium na ding tah ium nau vem, Christian dihtahikiti jeh a houin ikai uva, houin idalhah teng uleiumna houin chu dihnam kivet phat uhite, tuni hingelpha ute, Pathen ginglou mihem jong eihoChristiante ah kon ah Pakai mel amu theilou najeh chu ahile ium na mun u adihlou jeh a ana hi jinahi.

Bible a kon a thusim khat gave leu hin,SAMSON hi Pathen in ami Israelte ho puidohdingle lamkai dinga agot ahin, hijong leh Pathenthupeh bangin achon pon ama nop dan dan in

Leiset mihem te kitahlou vanga chule louchal lhehjongleh Pathenin thohhat tah-in athoh jinge. Adamleh Eve chonsetna alhuh phat chun, Patheninasuhmang jeng thei ahin hiche khel'in A-lunghannaakituh in, A-milungsetna jal'in kinepna ajopbe pehtan ahi. Noah khanglai injong Pathen athohhat imuuve. Ahin Pathen lunghanna itih a ahunglhun dingkoiman ihepouve hijeh chun Pathen ging tah-in,Pathenin hinkho damna eipeh jing nalai jeh uvin Amalungdei lam ipiham ti geldoh jing ute.

Hiche bang chun eiho jong thohhat kiti hi neilouvakhohtah ahi. Thohhat tah-a tahsanaa chu i-din detjing dingu ahi. Job hinkhoa jui dinga phatah iheuve(James 5:11) chule seijui John hinkhoa apat(Revelation 1:9). Eihon jong Jesu Christaa kinepnahing chule thohhattah-a A mikhotona inei jal uvahitobanga chu imalam jousea pan i-lah jing diuangaicha e. Tunia tahsan chate eihon jong Lhagao

Pathen eiho a kon'a agamlhat tengBy: Hegin Misao Hangmi, Asst. Pastor, Thangkanphai Baptist Church

"Pakaiyin amite akimusah tapoi, hijonglekenvang katahsan jingin, Ama jengakakinem'e." (Isaiah 8:17).

Mihem khat hinan boina jatchom chom jeh inipi lungel neijong lechun, Pathen hi atah ahi ti sumilpou hite. Hinkho a thil ijakai ahina ding dolaachelhah jing teng Pathen hou nop isajiuve.Pathenin neh le chah, sil le chen, damtheina,insungmi, loi le gol eipeh jeh un Ama ihou u nopisauve. Ahinla, phat jousen thil ijakai phajing jengponte. Pathen nanga kona kigamlha tah aumbanga nagel teng Ama hou nop nasah ji emahilouleh hahsa nasah ji em? Dammo veiset pet,genthei hahsat pet, lungim lungdon pet, lhahsampet, gim genthei pet tah a jong Pathen ithangvahthei uva Ama ingailut thei leu hichu giltah a Pathenhou akiti e.

Pathen eiho a kona gamlha tah a uma igel jinglaiyu hi lhagao lama Pathenin eipatep nau phatjong ahiji e. Mitheng John chun tulai khang hilhagaova gotna (dryness), tahsan lelna, Pathenakona kigam lhatna, chule lhagaova muthim jan tinanaseiye. Chule A.W. Tozer chun "jan muthimnatoh khang" anati in ahi. Leng David chu Pathentoh golcha kinaitah/kinaipen anahi vang chun,

abang komle, "Pakai ipi dinga keiya kona nakigamlhat hitam," tin ana kiphin ji e. Ahinla, atahchu ipiham itileh, Pathenin David chu adalhakhapoi, chule Pathenin achateho/tahsan chatehoadalha ngaipoi. Ajeh chu Pathenin hitin aseiye;"keiman nangma nadalha ponge," "PakaiAmatah-in lamkaiyintin, naumpi ding ahi.Nathonsah lou ding, dajong dalhaponte,meidoiyin kicha hih beh-in," ati (Deut. 31:8).Ajeh chu Pakaiyin thildih angailun, Amithengteadalha khapoi. Aitih- in ahoidam jingin, Migilouchate vang adelmang ding ahi, (Ps. 37:28)

Pathen cha dihtah ihi a, phat khat khat lePathen eiho a kona agamlhat ji teng leh lunggimpou hite. Lhagao lama ikal sonbe nadiu, ihat benadiu, tahsanna a ikiphudet nadiu leh tahsanpatepna joh hinte. Hinkho a thilsoh ho nahet theilouva, Pathen nanga kona agamlhat a athip behteng, tahsan cha khat hinan hitin bol uhite; Pathenkoma ilunggel jouseu seiyu hitin (Job 7:11), thilijat kikhel jongle Pathen hi kikhel tih neilou Pathenahina geldoh jingu hitin, Pathen tahsan jingu hitin,Achate koma akitepna thucheng ho kipom chahkheh jingu hitin (Job 23:12), chule Patheninachesa hinkho a thilpha eibol peh ho jouse geldoh

kit uhite. Jesu Christan nang dinga ahinnaapehdoh seh seh jeh a jong Pathen ithangvah jingtheiyu ahi.

achon in aum in anop dan ah ache in Pathen gotbangin aum jo tapon ahi. Pathen in jong adeilouchule anu le pate in jong amah namun in nontahin hinkho nom amang in ahile ama dingin thinaatoh lo tan ahi. Ipi jeh ah melse tah le jah hoitaha thi ham iti le aumna mun chu dehlou joh ahije.A umna dintah le Pathen in aumna ding atina achu umle imacha tilou ding ahi. Chuti banga chuPakai in eiho Christian pengthah ho jong ium nading dihtah ah ium ding chu Pathen in adei ahi.Christian pengthah khat chu Pakaijin vahdihg legading a eidei u ahije. (Matt 5:14-16) Chu ivetleh Pathen in vatah ah eite kah in ahi. Adih vanginipi jeh a vahjou louding a ga joulou ihi uvem,Christian ho hi vannoi salvah lou mite dinga vahihi uvin gilou mite chon bang a ichon leh kivahtheilou ding ahi. Christian khat ikiti ah ahileiumna mun chon angai jin ahi. Gilou khat in Pathenamu teng leh aumna akhel angai jin ahi. Ahivangah Christian pengthah eikiti vanga I umna munadih lou le David leh SAMSON banga chonsetnaa ilhuh a Pathen lunghang na ichan diu ahi.

Tuni hin vah dingle lhagaova ga nading a chuapoimo pen chu Pakai jesu akon a pampet louvaPathen toh um khom a ama ah um jing diu chuahi. (JOHN 15:4) Christian khat chu aum na

ahung dih tengle min avah jong aga jong amu inahi. Chujeh chun kingai to u hitin Christian khatPakai jesu nungjui khat ihi ule iumna mun dingdihtah a um go u hite. Christian penthah khat nahile na umna louvin um hih in.

ga chungnung pen "lungset/ngailutna" hi inei uvahichea chu Christian hinkho i-man jing diu ahi.Pathen mi lungsetna/ngailutna jal seh abou leiset hiitobanga chonsetnaa dim jongleh, Pathenin akhongai jing nahlaiya ahi ti geldoh jing ute.

Achaina dingin, tunia i-geldoh kit diuva dei umtamtah umjongleh hiche ho lah a nga (5) veu hite:

1). Pathen thohhatna (Numbers 14:18).2). Pathen milungsetna (Numbers 6:25).3). Lunghei na dinga Pathenin eikou nau (2Kings

17:13).4). Thohhatnaa i-kinep nau (Rome 12:12).5). Jesu Christa chu i-kinep nau ahi (Luke 2:25-

26)."Mi khattouvin gei sang asah chu Pakai athutep

lamdol'a geisang ahipoi, koima amangthah um louvami jousen lung aheimanna dinga angaitoa, nang hojal'a kho-ngai sot ahibouve." (2 Peter 3:9).

The world cupFootball craze

Like any other parts of the world Manipur tooat the moment is engrossed in watching the ongoingFIFA world cup on TV screens from early evening tolate night (or early morning) which certainly must havedisturbed sleep and work at different levels fordifferent people. Even non football-ing nation andmore cricket enthusiast country like India is alwaysin the grip of the world cup football spirit during thisonce every four year meet. The group stage of theongoing FIFA world cup coming to an end withdefending champions Germany and some otherfavorite teams packing to their shock as well as to thedisappointment of their crazy fans only goes toreaffirm the level of uncertainty involved in footballgame. Football super powers Argentina and Spain tooat one point of the group stage made everyonebreathless when they were close to the first round exit.At the same time it does not mean that teams whichhave advanced to the next round of group 16 or the pre-quarter finals are all better than some teams that hadbeen eliminated in the group stage. This is crazy anda thrill associated with the game. Luck factor and anall out defensive tactics adopted by certain teamssometimes determine the course of the tournament.The goal-line technology and the newly introducedvideo assisted refereeing certainly help in reviewingcontroversial referee decisions to bring in fairjudgments but the smooth flow of the game and thethrill level is affected as have been foreseen andargued by experts in football game. Football is playedacross the globe from high tech cities to most backwardand non-tech regions. Video assisted refereeingsystem certainly will be out of question for everytournament all over the world and hence football couldlose its charm of being a poor man’s favorite game.

Though Manipur is a football power house inthe country but to dream of some football players fromthe state playing in FIFA senior world cup tournamentcould ever remain an unfulfilled dream perhaps till theend of the world if the current standing of India ininternational (FIFA) ranking is taken intoconsideration. Altogether just 32 countries are‘qualified’ to play in the FIFA world cup finals. It is noconsolation that big and populous Asian country likeChina too have never qualified for the world cup so farwhen much smaller and less populous Asian countrieslike Japan and South Korea have always made it. Whileeconomic and military super power likes the UnitedStates fail to qualify every now and then, a nation ofjust over three lakhs population – Iceland, have doneit this time though they failed to progress beyond theleague round. With the knock out stage of the ensuingworld cup having begun it would be even moreinteresting for the football crazy people all over theglobe. There is little enjoyment in the game (match)if you don’t support a team. The craziest and mostunnecessary is to get hurt so much when the team yousupport gets beaten. After all, in a game and in knockout stage either team has to loss or win.

Van’a um kapau Pathen,mihem khamna thei neloi,khamna thei hon mihemanehloi umjing ahijeh inhitobang khamna thei toh kakinehto nauva hi anelou honakineto ho chunga gal kajotheina diuvin neihin panpi untin kahung tao uve, amen.

GOLPHA GOLPHAJOBy: M. Lalcha Haokip

* Nagenthei ni'a nagentheipi chu Golpha ahin,nalolhinna dianagenthei hu chu Golphajo ahi.

* Nathepna jeh a nahin ngailu chu Golphaahin,Natheplounajeh a nahin ngailu chu Golphajo ahi.

* Nangma changval phatchomna dia nahinkhohsah chugolpha ahin,Na insung channa guhthimma nakhohsahpeh chugolphajo ahi.

* Naminphat nadia panla jing chu nagolphaahin,Namninsetna ding thu guhthimma thutah naphon dohpeha nalangpanpi chu golphajo ahi.

* Golnop manna dia sum leh pai napohdoh peh chu nagolphaahin, Pathen komma maicham aguh a nasempeh chunagolphajo ahi.

* Nakingaipi nadongma toh nakah a namanchah thei chunagolpha ahin, Panthen anga kichenna dia naboipi chu nagolphajo ahi.

* Anei tampi itloupa chu nangdia nagolpha ahin, Aphat tampinape ngapcha chu nagolphajo ahi.

* Akipana thu hinseijing chu nagolpha ahin, Alhasetna thuhinseijing chu nagolphajo ahi.

* Nahin pahcha jing thei chu nagolpha ahin, nahin phohsalanasudihthei chu Golphajo ahi.

* Damlaisunga kingailutpithei chu golpha ahin, thinungchanna vangama umpithei chu Golphajo ahi.

* Kinahna a kichampi thei chu golpha ahin,Ngaidam hatchu golphajo ahi.

Thenna/Then thouna dinga japi/mimal mopohnaBy: Chinneineng Haokip, K. Salbung, Ccpur

Thenna akiti tengle a huop alen in ahi. Thenna kitihi achomlam pena seiding chun anen, aboh, thilthenglou toh umkhom lou, kichopol lou, bohbeh louchu a theng a kisim bep ding ahi. Thenna kiti hi mijousemimal hinkho a tahsa leh lungthim/lungsung damtheina ding a apoimo pen khat ahitoh lhonna mi jousedinga theng silsel a um'a thenna hinkho tichu, chenle ge, ikom ivel suhtheng jing ding, nehna donna, nehle chah theng sitset kisem ding hi a mimal hinkho aapoimo pen khat ahi. Thenna hinkho hin tahsadamtheina, lung navah na, kipana le hinkho sotnaeihin lhut peh thei pen khat u chu ahi. Damtheina kitihi haosatna ahi.

Thenna/Then thouna hinkho hi tuni vannoi inngaichat sangpen khat a akoija, agam agam ahiloule khopi chom chom ho jouse jong thenna kilhai teta athengpen khopi ahilou le athengpen gam hi dingkichu jing ahitai. Hiche thenna hinkho nei nading lhaikitetna a hin ibon chaovin kajaopoi, kei pang pong'etithei ium pove. Ajehchu ajaolou, apanglou va kigel,kingaito ho jouse jong ibon chaovin hiche thenna lhai

kitetna hi vannoi leiset a ichen, ihin damsung se uvaeihuop sohkei u ahi.

Thenna chungchang a amimal in mopohna aneicheh e ti ihetbe chehna ding uvin themkhat seichetbeute.

Personal Hygiene, tichu, mimal hinkho uvahinthenna hinkho ipoimo uve, neh le chah atheng ingaiuve, sil le chen, nihchen ponsil jong atheng edei uve,Lupna touna, ikim ivel u athen ding deilou koimaiumpouve. Achuti a ahile mi nganse a lhing jouvachamkim ding hinam? Nang mong mong keimamong mong ikipat louva ahile ingaichat, ipoimo penthenna hinkho chu inei jou ding hinam? Inei jou poi,a mimal cheh in pan ilah tei angai e. Achuti le mimalhinkho a thenna hinkho nei theina dinga mopohnalenpen chu a mimal cheh a aum e tihi ihetsaoh keiu ahitai.

Chule chenna jol a kho le veng ikim vel a hi jalhanga thenna, thengsilsel a aumtheina ding ahin a mimalin mopohna inei cheh uve, Koima a ongthol deh poi.Ajeh chu nang jong keijong ibon chaova hi inn lelou nei, kho le veng khat a cheng ho lah a pang cheh

ihiuve, chute ahile, nang le kei chendan , gedan,junthah ehthah theng sitset a kitup silsel a ikoi ding,inei ding apoimo penkhat ahi kit tai. Na invel, kainvel theng sitset a koijing ding koi mopohna ham?A mimal a imopoh nao dettah ahi kit tai. Koimahiche mopoh nahi ipedoh thei pouve.

Hiti hin chenna jol a imatoh a tuilam/Hohlam,suhtheng jing ding, chule lamlhah khomol athen jingtheina dinga akilem laimun a nenboh namun kituptahkoija aphat phat a golhah a suhthengna dinga hi amimal in mopohna ieni u ahi. Chuleh ahungkhangdoh chapang ho hin jong ahin hettheina dinguva aneopen a seiding in Dustbin jahdan gei hetsaha komupeh na mopoh nahi koima ngansetum ineipouve, a mimal cheh a mopohna inei cheh u ahi.Chuti ahijeh chu tunin nang le kei in jong hichethenna, eima tahsa chung hihen, I-insung, inehichah, kho le veng thengsit set a iumna chu tahsale lungthim damthei na toh jong kilhon jing thennahinkho inei theina ding uva koima i-ongthol pouveti geldoh in, a mimal cheh in thenthouna inei theinading uvin pan hatah in lathah kit tao hite.

Page 3: MU a HoD 5 in haina neikit; kiphinna len cheh cheh CPI ...eimitimes.in/wp-content/uploads/2018/07/ET-July-1-2018-pdf-issue.pdf · cmyk cmyk cmyk cmyk Bi-lingual daily in Thadou-Kuki

cmyk cmyk

cmyk cmyk

Pathenni (Sunday) | Lhamul (July) 1, 2018 3Eimi TimesCcpur Police in Indian Made Foreign Liquor

(IMFL) bottle phabep mandoh

"15-Days Free Basic Mathematics FoundationCourse " lolhing tah a khumkha hita

Govt in state budget sung'a Manipurlanguage development project apansah dia

MMRC in ngehna nei

EPF tohgon nanoi'a Nampi dia Anngoltaokhomna kingon anaum

KAYA in CCpur. District sung'a auto baharachung chang'a thuphon nei

UNM-M kithopi nanoi'a LDO in HumanSecurity thu'a Community leaders

Consultation Workshop bol

ULFA lamkai anahi Jiten Dutta chung angohna thahbeh kibolkhum

US sei le sah jeh a India kinoitholangaipoi: PFI

NE BJP lamkai hotoh Amit Shah intoukhomna nei; 2019 parliamentary election a

ding'a kigotna neiyu

Chief Secretary Suresh Babu escort hon miavoh YFPHR in demna nei

DFO CCpur in Tang(Monitor Lizard) khatgammang lah'a ana lha lutLeivon Coaching Institute akon simlai 2 in

NEET-UG lolhing na amu jeh'a kipapi nakingon ana kinei peh

MCPCR adia hearing room thensona lehawareness programme kibol

CCF in Kum 1 lhinna leh Music Video "One InChrist" hondoh na nei

Khangthah ho toh hinkho thusim seikhomhi tilkhou na hoi pen ahi: L Jayentakumar

Imphal, June 30(ET): Govern-ment in State Budget sung'a Ma-nipur language development projectjong apansah ding'in avel'in MeeteiMayek Research Centre (MMRC),Malom-1 in temna leh hetsahnaaneikit in ahi.

Meiteilon lampang'a themjilna hiachesa MMRC Malom-1 in 1972kum'a experts' committee in lung-gil tah'a vetchilna anei uva MeiteiMayek Script ahin suhdih jou uva

State Government in jilpan theiahitai tia anaphondoh ahi tinMMRC a President, TongbramMohendra in tuni Press Club aPress Conference kibolna a chunaseiye. School ho'a Meitei May-ek kijilsah hojong hi MMRCMalom-1 thilboldoh khat ahi ati.Chule Meeteilon Departmentsemhoina dia MMRC in projectahin pehlut jong Government inasan ding'in ngehna aneikit'in ahi.

Imphal, June 30: Popular Frontof India Central Secretariat in tuniathuso abol na ah India in Iran a thaoalah United States in ngah lei dia aseihi India in apomlou angai e, ati.

India chu zalen na nei gam anop-toh kigolchatna asem thei, gamdangin sei le sah nei a akikum angai pontu a Iran leh India kijopna chungchang a US in kamcheng alha hiama noi a kun lou ho noigep agotnajoh chuleh India mihem 1.35 billionima a gel lou na ahin hichu aphatchaa central government in ahetdoh aatuhtang lou le khonung jong le In-dia kivaihom nachung a US kikumkit nading kot kihonpih hiding ahi tinPopular Front thuso chun asei e.

Chuleh Popular Front hi thusophabep in Prime Minister a ding akichat umtah ahi tia thu athe thanghi adihlou ahi tin Popular Front hothusodoh chun asei e.

Popular Front in asei be na ahthuso miho ngohna hi adih ahile po-lice le intelligence hon sot a ahetdiuhinla ima aumpon hiche hi thildanghilou in 2019 election ding jeh a thu-lamleng kilha thang bou ahi, ati.

Popular Front in aseikit na ahprime minister venbit ding chugovernment mopohna ahinai ahin-la apoimo jo chu mipi kibungkhenna thei thil ho jeh hi ven masatjohding akul e, ati.

Popular Front hi mipiphatchomna bou tongdia ki-loikhom ahin government inthilchom chom a ngohna anei hiHome Ministry in ahin hilchen dingin ngehna jong abol un ahi.PopularFront tuni kihouna chun Indiaconstitution leh kivaipohna hi mipiphatchomna a manchah ahitheinading a panlah jing ding in avelin aphongdoh kit un ahi.

Hijeh chun koi hijongle PopularFront natoh le thilbol chungchang hiakholnom chan in khol hen, akisela nakitong ima aumpon, thudihlhangsapna kichepi hi koiman puikonjou ponte tin Popular Front thusochun asei e.Tuni kihouna chu Chair-man E Abubacker in alamkai inchuleh OMA Salam, Abdul WahidSait, EM Abdul Rahiman chulehKM Shareef hojong kihouna achun apang un ahi.

Imphal, June 30(ET): Healthand Family Welfare Minister L.Jayantakumar Singh in tuni inkhangthah ho toh hinkho thusimseikhom a sutkhom hi tilkhou nalenpen ahin khanthah ho lung pi lhinsah na ding jong ahi tin ana sei in ahi.

Hiche thu hi K.M BloomingHigher Secondary School, Khang-abok in Annual Felicitation pro-gramme Khangabok Communityhall munna ana bol na u kingon a

ahou limna a ana sei ahi.Minister pa in ahoulimna a

education kiti hi hinkho lhungkeia chihna le thepna dinga umahin akisaipi na toh na nei hophate cha a het dinga lom hoachom uva simlai ho ahil ngai uahi ati. Tuni programme achunminister pa in HSLC le HSSLCexamination ho a lolhin na neiho kipa thilpeh pehdoh na ana-nei in ahi.

Kangpokpi, June 30(ET):Thadou Students' Association, Sa-dar Hills (TSA-SH) tohgonna noi anisim 18th June 2018 nikho a kipanKanggui Christian College a chel-ha jing "15-Days Free Basic Foun-dation Course" chu tunin lolhing tahin Coaching a jao simlai ho leh nu lepa tampi jaonan khumkhana kingonana umtan ahi.

TSA Sadar Hills henga minkhum-na nei simlai 90 lam ahin hinlahgampam a themjil phabep pot dohtoh lhonnin simlai-60 chunglam intuni khumkhana kingon a panlahnaanei uvin ahi. Simlai nu le pa te injong TSA Sadar Hills tohgon tosotvetsahnan chate ahin kilhonpi chehuvin ahi.

Tuni khumkhana kingon a chunJingun in Pu James Haokip, VicePresident TSA General Headquar-ter ana pangin, Jin-jaum in Pi Kim-boi Lhouvum, General SecretaryTWA Kangpokpi District ana pan-gin chuleh Kin neipa in Pu Ka-mkhomang Kipgen, President TSASadar Hills ana pang in ahi.

Jingun Pu James Haokip in sim-lai hon hinkho sunga tupna dihtah neipuma themjil angaikhoh ding danchu chunga hou limna ane in "Tuniana kihilnau hohi tupna dihtah neipuma themjilna nei nahiule khonungjong leh mang talou ding hiche hi nahinkho lhung kei uva na kichin jingdiu chu ahitai" ati. Tulai tah a soci-ety sunga simlai ho alam lou tah aphung le chang thu kihil apohnatna

jong aphongin, simlai jousen Tribekiti hi ipi ham ahetchen diu deisah-na jong hilchenna anei in ahi.

Jin-jaum Pi Kimboi Lhouvum inahoulimna a, simlai ho dinga thilphachom hin gong doh TSA Sa-dar Hills lamkai ho chunga jongkipathu aseiyin chuleh simlai honnopsahna sanga gentheina johalhen diuvin atilkhou in, genthei-na in bou ga aso ahi ati. Leisetnopsahna ho Pathen deilou ahigeldoh pumma simlai hon Pathendeilam a lekha asim diuvin jongaseibe in ahi.

Kin neipa a pang Pu Ka-mkhomang Kipgen in boina khoh-tah anei tah jeh in athakhel in TSASadar Hills General Secretary PuThangtinlen Haokip in apan munding akhel toh lhon in TSA SadarHills in simlai ho khankho hi thupipenna akikoi jing toh lhonna ama-ho maban a phachom tah ahithei-na dinga tohgon jat chom cheh akin kigong jing ahi tin ana houlimin ahi. Hiche Coaching akon sim-lai hon Maths a lhahsamna hoasuhbei tah diu kinepna jong aph-ongdoh in ahi.

Coaching a jao simlai holah anumei le pasal lang akon mi 3 chehin nu leh pate leh Guest ho masan-ga Coaching a akihilna hou aph-atchomnau phondohna leh tahlan-gna anei uvin, Nu leh pa te thalhengin jong minu 2 in houlimna aneilhonnin TSA Sadar Hills kipapinajong aphongdoh lhopn in ahi.

B.Lalboi GangteCCpur. June 30(ET): Koitelui

Area Chief Association, Koite LuiArea Youth Association holeh AreaAuto Driver Association hon tuninAuto Association sung'a agentheinao ahin lhut utoh kilhon'a kihou khomna akineiyin ahi tin Thangjalam Ha-okip Information & Publicity KAYAchun anaseiyin ahi.

Hice kihou khom na phatsung inchepi ding leh juiding in ahungkikhom'a ho lunggel ngai lhah naakinei toh lhon in Auto Association lehmipi hon ajuiding'u kilol na phabeb

jong ananei uvin ahi. Hiche chuKoite area apat Tuibong chan geiauto bahara hi Dk, 10/- hiding,Tuibong akhel phot phot leh Dk. 20/- hiding chule hung kile lam'a jongamaho parking apat a Tuibong chanDk. 10/- hiding, Tuibong akhelakipat Dk. 20/- hiding ahi tin kinopto najong ananei tauvin ahi.

Hiche toh kilhon chun hichekithulhuh nahi ahung lhung dingJuly nisim 3 nikho akipat kichepiding ahitai tin Thangjalam HaokipInformation & Publicity KAYAakon kimu thulhut chun aseiye.

Imphal June 30: Elijah PrayerFellowship (EPF) tohgon nanoi'atunin Emmanuel Church, NGVmun'a "ANNGOL TAOKHOM-NA" program ana um in ahi. Hichetaokhom na'a chun Games Villagesung'a um houbung chom chom apatminu-mipa le nungah-gollhang tam-pi pan analah utoh lhon'a taokhomnachu jingkah nidan 7 a pat nilhah lamnidan 4 chan ana chelha in ahi.

Hiche taokhomna kibol lo na chuPathen lhacha hoding, Christian tedouna le suhmang nading umlounading, Chahsat gama Kukitelungmong'a achen theina ding, chalenaote themjil nalam'a machalna ding,kho haosa holeh phung upaho ding,nam sepai hoding, Politician le civil

organisation hoding, Kuki te tahsale lhagaova kipumkhatna ding,meithai holeh nao chagate ding,khamnathei drugs suhmang nadingchule EPF tohgon "Ngailut Camp"le adang dang'a ding in taokhom-na ana kibol ahi.

Anngol taokhomna achun Seilal(MPCCA), Pastor Thangneo(KBC), Pastor Joy (Fellowship),Ngamlal Doungel (KBC), Letkho-hao (Emmanuel Church), PastorHelun (TBA Church), Evan. He-lien, Ngamlal Lhungdim, Rev.Helen Chongloi (Pastor, ECAMolnom Area) in taona ana lam-kaiyun chule Tinbem le Ngainengin Pathen vahchoila anasalhon inahi.

B.Lalboi GangteCCpur. June 30(ET): United

NGOs Mission-Manipur (UNM-M)kithopi nanoi in Lenlai DevelopmentOrganization (LDO) Churachand-pur in tuni jinglam nidan 11:00 inNTBCA Campus, Bible Hill mun'a"One Day Workshop on Communi-ty Leaders Consultation on HumanSecurity" kiti thupi a kingon ananeiuvin ahi. Hiche toh kilhon chun Rev.L. Thangjalun, Convener, DistrictNetwork Committee/United NGOs

Mission-Manipur kingon kinei naajeh hilchet na ahungkhom mipihoheng'a anei naban'a kingon hon-doh najong ananeiyin ahi.

Hiche kingon thupi pansa in Rev.K. Hangnung in thuhil na aneiyinchule mipi akon thupi dungjui'a dohnom hetbe nom neihon doh naaneiho jong hilchet na leh ahethembe cheh nadiu vin donbut najongananei in ahi. Hiche phatsung inkhosung'a mipi holeh houbung lam-kai jouse in pan anala uvin ahi.

Imphal, June 30(ET):Bharatiya Janata Party (BJP) pres-ident, Amit Shah tunin 2019 Parlia-mentary Election 'a ding'a tohgonsem nading kihouna'a apang in, ahin,Inner leh Outer Lok Sabha Manipurseat 'a BJP candidate ding min aph-ondoh lou laiyu ahi.

Hotel Classic Grande mun'a kihou-na um ahi'in, Union MoS Kiren Riji-ju, Biplap Deb, Tripura CM, Himan-ta Bishwas, Assam Finance Minis-ter, Y Patton, Nagaland Deputy CM,Pema Khandu, Arunachal CM chuleMeghalaya leh Sikkim gam'a konBJP lamkai dang dang jong kihouna'aapang uvin ahi. Lok Sabha TollyBeithak kihouna'a Amit Shah in2019 Lok Sabha election 'a ding'a

party in kigotna anei ding'a kounaaneiyin ahi.

Shah hi Assam gam'a akholjinpet ahi'in, social media team hon-jong pan sangtah alah ding uvakouna anei ahi. North East 'a umparliamentary constituency 25lah'a seat 21 mu ding BJP in tupnaanei ahi'in, 2019 Lok Sabha elec-tion 'a North East 'a seat atam theipen'a mu tei nading'a pan alah ahi.Shah in Guwahati khopi'a tumasang'a kihouna'a, "Mizoramgam tailou NE adang se hi NEDAin avaihom ahi", tia anasei ahi. BJPNational President Shah leh UnionMinister Alluwalia hi tuni jingkah'aImphal khopi hung lhung lhonahi'in, nilhah 'a kile kit lhon ahitai.

B.Lalboi GangteCCpur. June 30(ET): Leivon

Coaching Institute, Salem Veng inNational Eligibility-cum-EntranceTest- Under Graduate (NEET-UG)a lolhin na chang simlai mi ni kipa pinakingon tuni nilhah lam nidan 3:30 inananeipeh un ahi. Hiche kin'a LeivonCoaching Institute in lolhinna neiNiangsuanhoih Thomte leh L. Lang-suanmung Ngaihte kipa thilpeh anei

uvin chule ama teni hin NEETchungchon'a MBBS exam lolhin-na anga lhon lai ahi.

Hetthei khat chu Leivon Coach-ing Institute hin First Batch ading'asimlai 9 anei uvin hiche lah'a chunmi 2 in NEET-UG akon lolhin na-jong anaum uvin ahi. Chule hicheInstitute hin akipat nading vinClass X leh XII ban'a MBBS lun-glut na nei simlai ho analah'u ahi.

Kiyamgei Muslim Awang leikai a vadungtwiletdoh chu henasa vadung pang kilaichim

jeh ahi: MLA L RameshoreImphal, June 30(ET): Tuchung

twilet a Kiyamgei Muslim AwangLeikai a vadung pang twi analetlhahchu mi phabep in henasa a vadungpang alaichim uva aletdoh sah'u ahiakiti.

Hitobang deilou umtah natoh bollah'a chun police personnel khat jongapang'e akitin chule hiche chun-gchang hi kholgilna achelhah laitah

ahi akiti. Hiche thuhi SupremeMaster Ching-Hai, Disaster ReliefTeam leh Rotary Club of Imphaltenin agon twilet jeh'a hahsatna tohho kithopina relief material hop-dohna kingon kimanna a KeiraoAssembly Constituency MLA LRameshore asei ahi. Kingon achunMLA Dingo leh Seityabrata tenijong apang lhon in ahi.

B.Lalboi GangteCCpur. June 30(ET): Chu-

rachandpur District Police hon gin-mo jeh'a chenna inn khat abulu nao'aIndian Made Foreign Liquor (IMFL)tamtah aman doh uvin ahi tin thulhutchun aseiye. Thulhut kimun aseina'aCCpur district police akon womenpersonnel ho jao na'a CCpur khopisung kholchil na anei nao'a lampipam'a mi ahon'a um khom namunkhat ginmo jeh'a Unique DiagnosticCentre, IB Road nung'a inn checkabol naova kon'a anamatdoh'u ahi

ati.Hiche toh kilhon chun hiche aki-

mandoh doh ju hochu Police Stationakon in Excise Department khut'apedoh anahitan ahi. Hiche akimandoh ju hochu Officer's Choice (OC)Half Bottle 23, Quarter Bottle 48,Officer's Choice Blue (OC Blue)Half Bottle 18 leh Quarter Bottle 48, Romanov Quarter Bottle 68, McDonald's Rum (MC Rum) HalfBottle 48 leh Full Bottle 10, ZinoRum Full Bottle 12 ban'a Kingfish-er Beer Bottle 11 leh Can 24 ahi.

B.Lalboi GangteCCpur. June 30(ET): Division

Office, CCpur Forest Division in tu-nin The Bengal/Indian Monitor Liz-ard kiti gancha khat gam mang lah'aanalha lut tauvin ahi. Hetthei khat chuhiche gammang lah'a kilha lut Tanghi achesa June nisim 26 ni'a MissionVeng, Hiangtam Lamka mun'a mu-doh anahitoh lhon'a Range OfficerCCpur khut'a anaki pehdoh ahi.

Lhadoh'a um Tang hi dantohkikal'a gammang kisuh set najeh lehgamsa kitha jing jeh'a mangthah gamahi tai. India gamsung'a gamsa ven-

bit ding toh kisai in Schedule I of TheWild Life Protection Act, 1972 ingam sakap hon gamsa ho sumholna'a mang cha ho akimat doh lealhom pen'a kum thum sung songkultang ding'u chule alhom pen'a Dk,10000/- leu ding ahi tin akisun in ahi.Chule India Constitution noiya Ar-ticle 51 A (G) in hin nanei kiti jousechung'a lungset naleh khotona neiding ti ahitoh lhon'a gamsa man aumleh a kin thei pen'a District ForestOffice, CCpur kithu jatmat pedingin DFO CCpur in mipi te hetsahnajong ananeiyin ahi.

Imphal, June 30(ET): Tunichun Manipur Commission for Pro-tection of Child Rights (MCPCR) ading'in hearing room thensona anaum in hiche toh kilhon chun aware-ness programme khatjong anaboluvin ahi.

Child Rights and Protection chun-gchang gamsung mipite hettoh sahdinghi thil poimotah ahi tin Justice N Ko-tishwar in ahoulimna a chun aseiye.Commission in hitia kalsonna ahinneihi chapang ho chung'a khansetna hobeidom ding ahi tinjong aseiye.

Chapang ho bitjingna dia nule patelimgeh cha'a aumjing diu apoimodan Commissioner a ChairpersonSumatibala in aseiyin Manipur gamhi chapang ho bitna pen gam ahinadia mipite pan lahkhomlou akhohdanjong aseiyin ahi.

Kingon achun Manipur HighCourt a Judge, Justice N Kotishwar,Commission a Chairperson Sumat-ibala, High Court of Manipur a Reg-istrar RK Memcha leh Social Wel-fare Secretary Jacintha Lazarus ho-jong apang uve.

B.Lalboi GangteCCpur. June 30(ET): Christ-

Centered Fellowship (CCF) in kumkhat lhinna leh Christ-CenteredBand in asem Music Video "One InChrist" kiti chu tuni jinglam nidan11:00 in Synod Hall, IB Road mun'ahondoh na ananei uvin ahi. Hichekin'a Testimony phondoh na leh"Feet May Fail" kiti laa Choreog-raphy vetsah na anei utoh lhon'aPastor Lalpi akon'a kum khat alhinnung vet kit naleh tilkhou nathuanaseiyin ahi. Christ-Centered Bandin abol Music Video "One In Christ"chu Pastor Lalpi in hondoh naleh

Pathen heng'a lhandoh najonganeiyin ahi.

Hetthei khat chu hiche Christ-Centered Fellowship hi Pastor.Lalpi in Khangthah ho kivopkhom thei nading'a anaphudohband khat ahi. Hiche band hinhapta seh Pathenni (Sunday) ni-kho le Vengnuam, HiangtamLamka mun'a kikhop khom naanei uva Pathen thu'a houlim naana neikhom jing'u ahi. Tuni kumkhat alhin nikho ahi toh lhon'ahiche hin Houbung leh ham le paokhenchom umlou'a Pathen vah-choi ding ti ahi ati.

Imphal, June 30(ET): Youth'sForum for Protection of HumanRights (YFPHR) in Manipur HighCourt advocate leh legal consultant,YFPHR janhi nilhah nidan 5.10 don'a Sanjenthong kom'a Chief Secre-tary Suresh Babu escort hon avoh udemna thuso anei uvin ahi.

Chief Secretary leh escort hohiBabupara MLA quarter jon'a cheuahi'in, Sevananda in amahoachesah masat ding'a aseiyu ahi.Mun a-on loujeh'a Sevananda nom-

lou ahi'in, hiche'a hi escort ho gari'a kon chomlha uva, lamlen 'a konasot uva, voh ding'a agih-u ahi.Suresh Babu in escort hohi hitia bolding'a ahinsol hiding'a YFPHR inaginmona thu aseibe uvin ahi. Tumasang'a jong Manipur LegislativeAssembly Speaker pa'n hitobangthilsoh ato ahi. Chief Ministerchule Governor in Chief Secretarychule escort ho chung'a action alahdiuvin YFPHR in temna aneiyinahi.

Guwahati, June 30: TunichunLok Sabha MP Sushmita Dev chunULFA lamkai anahi Jiten Duttachung ah ngoh athahbeh in abolkhumin ahi.

Sushmita in ngohna lekha asut naah Citizenship (Amendment) Bill,2016 dou na in Dutta in Brahmapu-tra Valley a pat Barak Valley gei a

mipi tildoh nading in thuso abol inBarak Valley a Assamese vaihom-na tundoh ding agong e tia hehnaabol ahi.

Langkhat a Silchar District Con-gress Committee chun Cachar SP inhitobang thilso jeh a mipi chung aakilom lou a suh kichat na aso lou nadiapan alah ding in ngehna abol in ahi.

Page 4: MU a HoD 5 in haina neikit; kiphinna len cheh cheh CPI ...eimitimes.in/wp-content/uploads/2018/07/ET-July-1-2018-pdf-issue.pdf · cmyk cmyk cmyk cmyk Bi-lingual daily in Thadou-Kuki

cmyk cmyk

cmyk cmyk

Pathenni (Sunday) | Lahmul (July) 1, 2018 4Eimi Times

ET SOLUTION OF C/W PUZZLES 182

ET CROSSWORD PUZZLES 183

ET SUDOKU NO. 148

Aquarius (Jan 20 - Feb 18) Leo ( July 23 - Aug 22) Thu hetoh lou vin moh sei sei bol hih in aje-

hchu na kipal na bulpi hung hi ding ahi, jal-hang hinkho naman na a chingtheiyin. Simlaiho ding'a tu hi kiham bol pan phat ahi kit tai.Dongma nei ho a ding in kichih thei angai pettah ahi. sum le pai dinmun jong amasa sang'ahung hoijo ding in akilang'e. Wednesday hinang ding a nikhopha hiding ahi.

Pisces (Feb 19 - March 20) Virgo (Aug 23 - Sept 22)

Aries ( March 21 - April 19) Libra (Sept 23 - Oct 22)

Taurus ( April 20 - May 20) Scorpio (Oct 23 - Nov 21)

Gemini (May 21 - June 20)Sagittarius ( Nov 22 - Dec 21)

Cancer (June 21 - July 22)Nakholjin na akon nalunglai tongkha tah khat-

toh nahung kisuhto ding ahi. Lungguh a thimthuhojong lel phat ahitai. Tahsa dammona neochacha vang lang ding ahin, lou in jotna lomvangumponte. Sum invang nangaipet ahi. Jalah alamkai nahileh thudih seina ding hung tam in-tin, Simlai ho dia jong lolhinnan nahin jui pangotai.

Capricorn (Dec 22- January 19)

E T - H O RO S C O P E

Insung kah'a kihetkhielna hungsoh ding ahi.Chung'a ho thusei lasah nielkal louvin aphai.Kilungset lampang vang ahoithou nai tu tadin,adeh'a khangthah ho ding'in. Akingai ho ding'alungtup molso phat chu ahitai. Nana tohnahihen na lekhasimna hijong leh aphat juijing'in, nang'a ding'a lolhinna kalbi sangtahahung kitungdoh'e.

Na guol-napai chu nagel sang'a nap-ahtchompi ding ahi. Namalam a Ipi hung lhungding hetchen ahipon, phatah in gelpha'n.Guol-le-pai lhen naman sah ding ham? nakin-gaipi joh nalhen ding ham? ti dinmun jong hunglhung inte. Answer chu nangma khut a kingamahi. Dongma toh kimutona ding ahung lhunding leh kitah tah in kimupi'n, cancel nabol dingahitah jongleh lungthengsel in ajeh seijeng in.Don't play games.

Insung mite toh kilungtoh tah'a gelkhomseikhom phat ahitai. Nakilungsetpi in thulam-leng jeh'in nahin nungsun gotai. Nakah lhon'aathangse atam jeh in boina lentah natuo tei dingahi. Dongma neilou lai ho din jong phat ahoi hihlaiye. Sum-le-pai a kimanchah dan nathep pou lehboina ima umponte. Hijeh chun kikhit tah'inmang in.

Vannoi a nangaichat jouse nalunggot lam ban-ga hung kihei ding ahi. Ahin lhalhun lam tengkisihna ding khat hung umleh akilom e. Tahsadamtheina kiven them angaiyin, Kholche ki-kangse heu angaiye. Sumkolveimi nahilehlhathah ngahdoh lechun nangdia kipana hijongte.

Insung'a kijahmat tona ahilou leh kitosotnaalhasam lheh'e. Hijeh chun aphat akile kah'ininsung dinmun suhtup ding gon. Kilungsetlampang'a boina neo cha cha hungsoh ding ahi.Na dongma in nahin ngailu lheh'in hinla na-hin suonglel lheh jeng'e. Sum-le-pai dinmunhung hoilheh inte hijong leh namu jat sang'anasuhmang jat naboldoh louna ding'in ch-ingtheiyin.

Genthei hahsat na tampin nan bopkhum dingin akilang in hijongle thoh hat tah'a napannajal'a maban'a na lolhin nadi aum e, kholai anamin phat pet ahin dongma lang'a vang kisaboida phot jeng in nang din phajonte. Sum le paidinmun vang hapta masa a sang'a hoijo le ak-ilom e. Tuesday nikho hi nang ding a nikho phachu hiding ahi.

Phatchesa a nakivop-pi khat le ni a kuonkijahmatna hung um ding, nang dinga kipanatah'a hung pang ding ahi. Tunaicha a boinanatuo ho avel'a tokit ding nati lou leh ipi kibolleh natim? Lunggel thah nagel angai tai.Nachih thei loule vangset nan jong nahinbelding ahi. Neh leh don lampang jong nidang laisang'a naol boldom angaiye.

Insung'a thil-thah lamdohna ding lampiakihong'e. Hijong leh insung'a angaicha bouboipi masat in. Kilungset lam vang ahoipon tu-tadin, hijong leh hichu chomlou kah'a ki-hetthemna hung umding ahitai. Naloi napai tohthilgon thupitah khat nahin neiding hichulolhing ding ahi. Saturday nikho hi nang dinga nikho pha hung hiding in alang e.

Mi khat chunga ginchatna/tahsanna naneichu naginchat bang hung hilouding in aum'e.Chuti dinmun ahung ding nahet leh amanu/amapa kom chun seijeng in lang, asetna ahunglhun masang in semjang ding ngaito in aphai.Mi khat touvin na lampi ahin suhboi ding inaum'e. Sumkolveina lam'a thuphalou seidingmi khenkhat hung um inte. Ahin, na dihna lehna chonphatna joh mi dang musah teidingduong in.

Insung miten nahin suonglel lheh uve. Na-kilungsetpi in naihn pahcha lheh in lungtupmolso kalbou angahlel tan ahi. Dongma neil-ou lai ho din jong phat ahoi hih laiye. Tu kalsung'a hi sum namu na ding tamtah aum'e hi-jong leh chingthei tah in mang'in. Saturday hinang a ding a nikhopha hiding ahi.

Across1.Capone and Roker4. __ Moment's notice

(2 wrds.)7. Thoughts12. Grant's rival13. __ voyage!14. Satan15. Author __ Fleming16. Large-caliber

weapons18. Items of value20. Butterfly snare21. Hi-fi system22. Serious plays26. Young fellow27. Projectile28. Presidential nick-

name30. Spy org.31. Once named32. Lash thickener35. Weight measure37. Boot part38. Most sensible41. Pelvic bone42. Pencil rubber43. Picking47. Be beholden to48. Sleep noise49. Shad delicacy50. Pekoe, e.g51. Curvy letters52. Music or painting53. Sum up

Down1.Assumed name2. Minimum3. Without meaning4. Decreased5. Chest6. Social insect7. Loafers8. River mouths9. First woman10. Breathable stuff11. Cunning17. Calcutta's country19. Distinctive time23. Saint Paul's state24. Beerlike brew25. View27. "Mamma __ !"28. Pierre's friend29. Prohibit30. Moved sneakily33. Stick together34. Cooper and Faye35. Archer's goal36. "Snake __ Plane" (2

wds.)38. Spanish title39. Did needlework40. Tire pattern43. Wind direction (abbr.)44. Printing measures45. Part of "L.A"46. Savings plan (abbr.)

Kannauj 'a numei chapang khat ama-lehama ki khailih

Kannauj (UttarPradesh), June 30: Ut-tar Pradesh gamsungKannauj mun'a kum 17numei khat kum thum lh-ing akisuhgim jeh in akhopval in ama-leh-ama akithat'e, tin asei uvin ahi.

Athinu insung miten

numeinu hi pasal khat inkum 2-3 asuhgim ahitai,tin aseiyun, police heng'ahehna avel vel'a akisemvang'a police hon thupitah'a alahlou jeh uva casejong ajihlut louvu ahi, tinaseibe uvin ahi. "Ka cha-nu hi Roop Singh kiti

mikhat in kum 2-3 lhingasuhgim ahitan, athueiseipeh uchun police 'ahehna kasem uvin, niveikache uvin, ahin actionala pouve. Hiche jeh'aRoop Singh jong hapancheh cheh 'a keiho lehka chanu tha ding'a agih'a ka chanu jong kichaval'a ama-leh-amakikhailih ahi", tin anu inaseiyin ahi.

Roop Singh @ Babluhi khosung khat ma ma'acheng ahi. Police honathu kholna anei uvachule ipijeh'a ama-leh-ama kithat ahi kholnaaneipan tauvin ahi.

April-May lha'a revenue crore 1,27,461 ahi, tiaMinistry in sei

New Delhi, June 30 (ANI): TukumMay lha chan geiya dangka crore 1,27,461hi revenue 'a kidong doh ahitai, tin FinanceMinistry in Friday nikhon aseiyin ahi.

Akisei sum hi tax revenue (Net to Cen-tre) 'a crore 1,02,408, non tax revenue 'adangka crore 24,049 chule non debt cap-ital receipt 'a dangka 1,004 crore ahi, tinthuso chun aseiyin ahi. Non debt capitalreceipt lah'a loan kimu hi crore 570 ahi'inchule public sector undertaking 'a disin-vestment (PSU) hi crore 434 ahi.

Alangkhat'a crore 1,11,578 hi statesorkar heng'a kithot ahitai. Sorkar in asu-hmang jat agom 'a 4,72,954 ahi'in, hichelah'a crore 4,09,163 hi revenue account'a hi'a chule crore 63,791 hi capital ac-

count ahi. Revenue expenditurelah'a crore 73,606 hi interestpayment hi'a chule crore 88,689hi major subsidies ahi, tin Minis-try in aseibe in ahi.

CRPF numei commandos ho J & K munna thahlutdinga guotchai hita

Kashmir, June 30:Jammu and Kashmirmunna boina asousanjing to kilhonna songsepjiho kimaitopi dingin,Central Reserve PoliceForces (CRPF) honNumei commandostampin ana train uvin ahi.

Hiche numei ki trainhohi, jan muthim lahajong phate cha panlathei ding, chule minutes1 sunga meithal man-chah jong gangchel asiempha thei dinga train-ing kipe ahiuve t inthusuoh kimu chun

aseije. Kashmir phaicham hi

ihetsah bang uva, buoinahi thiptah sanga sangjocheh cheh ahin, BJP lePDP kikah a kijopmatnaahung tan phatna, Gov-ernor thaneina a kivaipoahitai. (NT)

Gaza Strip 'a kinotona'a Palestine gam-mi 2 thiGaza [Palestine], Jun 30 (ANI):

Gaza Strip 'a Israel sepai hon Palestin-ian ni athat uve, tin Palestine HealthMinistry in Friday nikhon thuso aneiyinahi.

Palestine Ministry spokesman Ashrafal-Qidra in asei dungjuiya mi ni- Moham-mad Fawzi al Hamaida (24) leh kum 13Palestine gam-mi pasal khat hi SouthernGaza 'a kiphinna abol nauva Israel se-pai hon akaplih ahi, ati. Achesa June 14ni'a kum 21 Palestine gam-mi khat Gazagamgi 'a Israel sepai hotoh akinotona'akitongkha'a thi ahi'in, Israel sepai honPalestine gam-mi adang mi 4 jong aka-

plih uva chule kiphinna'a mi 600 val ki-tongkha ahi.

Akitongkha mi 600 lah'a 120 vel himeichang leh tear gas 'a kisukha ahi. May15 ni'a 'Nakba' (The Catastrophe) nitna'aGreat March of Return um ahi'in, achesa1948 kum'a Israel hon hunam'a Pales-tine gam-mi 750,000 val achenna inmun'a kon anodoh nikho geldohna aneiyu ahi.Nakba nikho masang'a US in embassyTel Aviv 'a kon Jerusalem 'a achondemna'a jong kiphinna sangtah um ahi.Achesa March 30 nikho'a Israel sepaihon Palestine gam-mi 124 akaplih 'achule mi 13,000 val kitongkha ahitai.

China sepai PLA hon Tibet gam'a 'drill' bolBeijing, June 30 (Zeenews): Tibet

'a um China sepai hon Himalaya gam-kaiya dril abol uve, tin thulhut in aseiyinahi.

People's Liberation Army (PLA) unithon Tuesday nikho'a exercise abol uhiTibet gam'a Doklam thilsoh jouva hito-bang abol nau amasapen ahi. PLA innidan 13 lhing tol'a kon 4,600 metre sang'akum masa August lha'a drill anabol u ahi,tin Global Times thuson aseiyin ahi. Tues-day nikho'a drill kibol hi amun'a um com-pany chule sorkar toh kithutona um ahi,

tin analyst hon aseibe uvin ahi.Drill kibolna athupi pen hi 'military-ci-

vilian integration strategy' aumhi ahi.Qinghai-Tibet plateau 'a hi phat sottahsepai ho gal-manchah 'a tosotna kipe louahi'in, kihinso nading, thil kipeh, resuce,emergency maintenance, road safty lehadang dang jeh'a hahsatna ho asuhlhaptheina ding ahi, ati. Drill kibol sung'a amun'aum petroleum company khat in arouredunit thao abei phat'a thao ape in chuleLhasa sorkar in jong sepai ho neh-leh-chah ahom'e, tin thulhut in aseibe in ahi.

Page 5: MU a HoD 5 in haina neikit; kiphinna len cheh cheh CPI ...eimitimes.in/wp-content/uploads/2018/07/ET-July-1-2018-pdf-issue.pdf · cmyk cmyk cmyk cmyk Bi-lingual daily in Thadou-Kuki

cmyk cmyk

cmyk cmyk

Pathenni (Sunday) | Lhamul (July) 1, 2018 5Eimi TimesDIRECT NURSING ADMISSIONSuper Specially Hospital at Hyderabad City.

A.P (Recognised by Indian Nursing council)Courses offered:1) GNM : (10+2) All stream, NIOS, Compartment accepted.2) B. Sc Nursing : (10+2 Science ) NIOS, compartment accepted.3) B. Sc Post Basic and MSc Nursing.At easy instalment.100 % Job Guarantee. Frist come first serve.Direct Admission, No Entrance ExamContact number: 9089074552, 8974355891

ET-8th June-7th July

EXCELSIOR SPOKEN ENGLISH(A Holistic Centre of English Language)

ADVANCED COURSEFor an in- depth study on English Phonetics based on International

Phonetic Alphabet(IPA), Stress, Pronunciations(UK & US), Weak & StrongForms of words, Grammar, Connected Speech & Intonation(Music of aLanguage).

Books & CD of Cambridge University Press (CUP) available for trainees/students.

Class : July 2, 2018 (Mon) at 3:30 p.mSeats : 20 only

Send sms by writing your name, qualification & address to book your seat& for detail information on: # 7005846438 / 9612519362

ET(9346)-25/27/29/30/1

NURSING ADMISSION 2018Less Fee Special Package fee for Manipur Student Scholarship

Admission to EXELLENCE AWARDED NURSING COLLEGE IN BANGALORE B.Sc. Nursing 10+2 Passed with 45% P.C.B.

G.N.M. 10+2 Passed any group Facilities : Manipuri Lecture, Hygienic food, Girls Hostel is in thecampus, Canteen, Bank facility, Campus Job Placement, Own Hospital

FREE AIR TICKET IMPHAL – BANGALURU FORSTUDENT ONLY

For Admission, get in touch with:* LETKHOHAO LHOUVUM, MOTBUNG #9612640995* PAOLEN MISAO, CHURACHANDPUR # 8974027088

ET(9341)-21/23/25/27/29/1/3/5/7/9/11/13/15/17/19/21/23/25/27/29

PILES TREATMENTPiles phat sot tah eh thah ji, thilongho,asung apo pomho,ehthah teng a tang tang a tha dohho chuleh asung hui umho.Gastric Buneh chai imut tengsungpoh ho chuleh eh thah nomlou ho.Stone case Oi nat toh oi sat he ho.

Sinus Nah ja ja ho,nap atui a umjingho,nah bin tohlung chang nat chuleh phatseh a chi ho.

Body pain (Paralysis) Khut le keng, tahsa chungngoilha, thajung nat, luchang nat, tahsa pomdoh,Paralyse chuleh apom toh asat kop ho.

Sugar Sugar problem

Alcohol/Liver/Jaundice can be cureAsthma and Cough Op bin jeh a haiding bang’a hai

joulou Lol sung go leh KhutAchunga kisei natna hohi lolhingtah in kajendam e.

PH. ALAM

Add: 1) Kakching Bazar,Phunga shopping comples, 1st FloorNear traffice point, Kakching dist. (Only Wednesday & Thursday)

2) Next to Imphal Bazar Community Cremation GroundMINUTHONG,Hafiz Hatta, Imphal East - 795001

ET(9343)-21/23/25/27/29/1/3/5/7/9/11/13/15/17/19Ph. No.: 8787579776 / 8259968220

GRACE GIRLS BOARDING1. Numei simlaiho umna ding ahi.2. Amun : Chingmeirong, Khongnang Karak Near Misao Gas, Imphal East3. Chele nadia mun kilem tah ahi.4. Capacity ; Mi 4 bou ngaichat ahi.5. Facility : Western toilet attach6. Lhagao leh tahsa hinkho kikhoukhahna ahi.7. School, College, Coaching hodia lekhasimna mun kitup ahi.Hindong un # 9612677702 / 7629937797

ET(9351)-29/1

Lost of Admit CardI have lost my Class XI Admit Card bearing Roll

No. 6630 of 2018 issued by COHSEM on my waybetween Saparmeina and Gamgiphai on 27/06/2018. Finders are requested to handover to theunder signed.

Sd/-Lamtinngam Khongsai

# 9612608109

Vehicle RC book LostI have lost my Registration Card book of CBR 250R bearing vehicle

registration number MN01 L7138 on 29 June 2018 between Khunkho KukiVillage and Leimakhong Bazar.

Finders are requested to handover the same to the undersigned.Sd/-

Paogoulen HangshingKhunkho Kuki Village, Leimakhong

# 8974709403

Page 1 banjom... TSA-GHQ in Kiren...forensic report aum naipoi, ati peh-u ahi.Tukum January 15 ni’a Chief Minister toh kihoutohna aum jouva Additional DGP

(L&O) vetsuina noiya senior officer thum panna’a Special Investigation Team (SIT)kisemdoh’a lhathum sung’a thukholna ajo diuva aseiyu ahi. Kinoptona akisem lhagup val ‘a chule thilso kal kum khat che ahitan, tuchan geiya forensic report kimuloulai ahi’in, hiche hi Police hon Court ‘a charge sheet achaina apehna ding’a ngaichaahi, tin kiloikhomna in aseiyin ahi.

Shila chung’a thilsoh hi Delhi khopi’a December 2012 kum’a Nirbhaya (JyotiSingh) chung’a thilsoh toh thakhat ‘a bol ding ahi, tin aseibe uvin ahi. Shila thilongmu hon asei dungjuiya amahi atha masang uva hunam’a pasal phabep in asuhset‘a chule gimtah ‘a abol masat hiding’a aseiyu ahi. Nengkhokim leh K Tuboi kithana’a themmona neiho kihilna thei gotna pehding chule Nengkhokim forensic re-port gangtah ‘a akipeh theina ding’a Minister pa in pan alah ‘a thudih ‘a thutannaaumna ding’in TSA-GHQ in ngehna aneiyin ahi.

Nagaland a lha-gup...nikho’a Home ministry in Meghalaya gamsung pumpi leh Arunachal Pradesh

gamsung police station 16 ‘a AFSPA kikoi alahdoh ahi’in, Home Ministry inNortheast gamkaiya thingnoi natoh hi 1997 kum’a toh tekah ding’a 96% ‘a nemsuh ahitai, tia asei ahi. Modi lamkaina sorkar kisem 2014 kum’a kon Northeast ‘athingnoi natoh hop 63 ‘a khesuh ‘a, milham thina toh hop 83 ‘a lhom’a chule sepaikithana thilsoh hop 40 ‘a anemsuh’e, tia Home Ministry in asei ahi.

KSO-GHQ in ‘Kuki... Degree apeh ahi. Amahin damlou ho kijen nading’a jong Imphal Christian

Hospital and Nursing College jong asemdoh ahi.Dr T Lunkim hi Kuki Inpi kisem na’a pan lentah la ahi’in, 1990 khang’a Kuki

nam-mi akitha ‘a akisuhgim ‘a hi Kuki Organisation for Human Rights foundingchairman ‘a pang’a ama lamkaina noiya United Nations Economic and SocialCouncil (ECOSOC) ‘a Special Consultative Status kimu ahi. KSO in Dr T Lunkimhitobang honor apeh thei hi kipana lentah ‘a alah ahi’in, lhagao leh kivaipohna’aDr T Lunkim puihouina hi Kuki nam mihon ageldoh jing ding ahi, tin thuso chunaseibe in ahi.

Ccpur khopi sung'a Rebuild...miho lah'a counseling bolpeh dia Interdenominational Christian organization

pandoh ding'a Pathen akon'a hetsah na kanamu dungjui'a January 14, 2013 kumin Pathen lenggam natoh nading'a Knowledge Park III, Greater Noida mun'aRebuild and Restore ana kipan doh in ahi. Hiche toh lhon chun kum le lha ahungchal jing toh lhon in tuhin Rebuild and Restore hin Delhi mun'a headquarter in ahungkimang tan ahi. Hiche tailouvin Uttarakhand state Damta mun'a Mission field akineiin chule tuni'a hondoh aum Counseling Centre-cum-Old Age Home mun'a staff3 tichu Sianmuan Coodinator, Khawlkim Assistant Coordinator leh Mawite Hau-zel leh Counselor khat vetkol nanoiya chelha ding ahi tinjong aseibei.

Krishi Kalyan Abhiyan...Prabhabati Devi, ACTO (Home Science), KVK Chandel; GP Kabui, Retired

CTO (Horticulture), KVK Imphal West chuleh K Joy Chandra Singh, Sr. Faculty,ICM, Lamphel ahiuve.

Hiche kihilna a pang loubol mi 30 hochu Chandel Christian, Lambung, NewSomtal, Sajiktampak, Lambung, Japhou chuleh Chakpikarong a kon hungkhomahiuve.

Nagaland gam’a ANATG an-ngol kiphinna bol khatkho-helouva lhu

KOHIMA, June 30(ET): ANATG inan-ngol kiphinna abol na’a kiphinna bol’apang cha ni nei minu khat alhu in, NagaHospital Authority Kohima, (NHAK) ICU‘a apolut uvin ahi.

Kiphinna bol mi 70 in tohmun regu-lar ahina ding’a an-ngol kiphinna aneiahi. Sorkar in ima asei loujeh in kiphin-na bol mikhat in, “Natoh na hi regularahina ding’a insung boina jouse kahindalhah uva, kinepna neipum’a hichemun’a kaum u ahi’in, insung miten jongahom keuva kakile loudiu hi kinepnaaneiyu ahi”, ati. Naovop numei, naonoichep lai minu, nu-leh-pa chule in-sung ‘a sum hol amabou hiho jong Di-

rectorate maiya kiphinna’a pang ahi’in,acha damlou dalha’a pang jong um ahi,tin aseiyui.

Thinglhang gamlha tah tah’a konhiche’a pang ding’a che jong phabep umahi’in, ponbuh akison uva pang ahiuve.Mon district jilkung khat in jilkung ho batatam cheh cheh’e, tin alunggimna thuaseiyin ahi. Kum 7 val na kitong’a inter-view leh test hojong kijou ahi’in, regularteacher ho sang’a mopohna lenjo ki-neiya, pohgih kipo ahi, tin jilkung dangkhat in aseiyin chule adang khat in thingl-hang gamlha tah’a um mi phabep hinalampi dang aumlou jeh’a subject 6 kahil-u ahi, tin aseibe in ahi.

Nagaland a meivah muloulai kho khat bou ahitai:Report

J&K tuilen mi 3 thi, governmentin thuso bol

Srinagar, June 30: Kashmir Valley pumpi go ha-juh beh jeh in state sung mun nem namun a cheng hochingthei tah a umcheh ding in government in thuso aboltan ahi.

Governor advisor BB Vyas in thuso miho heng a aseina ah Jammu lhang a tuilet jeh a thi mi 3 ahitan, Kash-mir mun a jong go hat ding in aum nalai in, tuilet inasuhkhah ding ho um na ding in Srinagar mun ahngahmun 44 akisemdoh in chuleh tui kivei den namunho semtoh ding hi government dia natoh hahsa penhiding ahi tin asei e.

Langkhat a Srinagar Deputy Commissioner SyedAbid Rashid in huhdoh na natong ding in State Disas-ter Response Fund (SDRF) in mi 17 kigingsan akoi e,ati. Rashid in asei be na ah tui len ahitah jeh in mun nema cheng ho chingthei tah a umding in akihetsah in, kichatle tija a umlou ding in mipi tepna anei in ahi.

Chuleh Jammu and Kashmir Governor NN Vohrain tuilet chungchang seikhom ding in kingang kihounaakou pai in ahi.

Kadapa Steel Plant thu a TDP MP in an ngol kiphinabol nga ta

SS Ahluwalia in khangthah IT lunglut ho kimupiImphal, June 30: Tuni-

chun SS Ahluwalia, Minis-ter of State for Electronics& Information Technolo-gy, Government of India inManipur InformationTechnology Park, Man-tripukhri, Imphal mun ahkhangthah IT lunglut hoakimupi in ahi.

Minister toh kimukhangthah IT lunglut hochu Business ProcessOutsourcing (BPO) ti chuCube Ten TechnologiesPvt. Ltd, Unitrans Solu-tions Private Limited,Imphal chuleh RK MarvinCommunication PrivateLimited, Imphal a tongngen ahiuve. Ministerin asei na ah tubanchomkhat jou le imajouseonline a hung kibol a toh letham ipi hijongle abol nad-ing a pohdoh khel khel

Cow protection dia pan la Muslimnumei hon PM Modi kithopina ngeh

Bhopal, June 30: Madhya Pradesh Rashtriya GauRaksha Vahini President Mehrunnisa Khan chun bitkei cha aumthei nading a PM Modi leh chief ministerShivraj Singh Chouhan in pan alah lhon ding in ngehnaanei in ahi.

Mehrunnisa in ANI ahetsahna ah Triple Talaq thua kalunggel leh cow protection thu jeh in ka majon teneivo un ei dem jing un, police jong kahetsah in hinlaeikithopi pouvin hijeh a chu PM leh CM in eikithopiding a kangeh ahi, ati.

Aman asei be na ah hiche kin le dong boipi a kapanni a pat michom bouseh hilou in ka insung a kon in jongthichan gei gihna kamu in, kadalhah nung kisen inkama jonten nabol natoh nga in insung minsetna ahitin asei jing un, apao thei lou gancha phatbol na kanatoh in iti ama ho aminset sah thei ham tin alungdonna ANI ahetsah e.

Gihna ijat amu vang in Mehrunnisa in abol ngai abolin a-in a pat km 500 a gam la Neemuch district ah bongavah in, thichan a gihna eikibol jeh in ka bongvahkangah lou ding ahi tin apangchah kheh e tin thulhutkimu chun asei e.

hung ngailou ding in aumin hitolhon a Manipur aBPO thum ahung umdohhin state economy ahinkhantousah a chulehkhangthah tamtah in ahinphatchompi ding ahi, ati.

Chule Minister in aseibe na ah PM Modi in ap-atdoh Digital India hi Ma-nipur khangthah numeipasal tamtah lungtup to-hdoh nadia mancha pha-

tah hung hiding ahi, ati.Aman asei be na ah 2014

chun India in mobile com-pany 2 bouseh anei in hin-la tuhin mobile company120 tobang aum tan Ma-nipur ah jong hung um dingin kamu e.

Minister chun Man-tripukhri mun a IT parkBPO unit chu khangthahho akimupi masang in avilin ahi.

Kadapa, June 30: Kadapa districtZila Parishad office mun a Telegu De-sam Party (TDP) lamkai CM Ramesh inni 10 anngol kiphinna abol tunichun angatan ahi.

Ramesh in akiphin kal ni 11 lhinni tuniachu chief minister N Chandrababu Naiduin akimupi a theitui khon khat apeh tol-hon a akiphinna chu angah ahi.

Ramesh hin Andhra Pradesh Reorgan-isation Act tu a Telengana Act noi a 2014kum a Kapada mun a steel plant semdohdia ana kigong boldoh nading a kiphinnahi ana pat ahi.

TDP general secretary Nara Lokeshin Ramesh chu akiphinna mun ah avil inKadapa Steel Plant hi Andhra Pradeshmipi muding a lom ahi tin ana sei e.

Lokesh in asei be na ah YSRCP MP ho

Delhi toh akiguh het in Andhra Pradeshmipi alhem in hinla TDP in gamsung mipiding gel in hichu boldoh ding in alheipi jinge, ati. Lokesh in asei be na ah state hop-khen ahi lai a akitepna kum 4 jou in jongcentre in khohsah tahsang in factorysemdoh ding hi sum le pai dinmun in atohpoi tin supreme court ah lekha ana seplut jo e, ati. Andhra Pradesh IT Ministerjong hi Lokesh chun steel plant semdohding hi PM Modi in aphatsah lou joh hintetin dohna joh ale bol in ahi.

Ramesh anngol kiphinna chu Legisla-tive Council Member Ravi toh abolkhomlhon ahi.

Centre in steel plant bolding tohgonapailhah chu Andhra Pradesh in kum 15sung phatah a chelha thei ding ahi tiacentre dinmun chu ana kal ahi.

Pakistan in terror na toh ho akon aki kang se dingaki ki nem e tia India in sei

New Delhi, June 30 (PTI): FATF in Pakistan 'grey list' ahin koi nit hum jouin India in Pakistan in terror na toh ho chunga aki kang se ding le gamsunga hungkonthil phalopu na toh ho dal dou na dinga tohgon anei diu dan akinep na u phondohna anei uvin ahi. Financial Action Task Force in Pakistan 'grey list' a ahin koi nachung uva India in kipa thu phon ahin nei uvin ahi. Hetthei khat chu Pakistan ingalguh bol le leiset mun tin a boina sem ho ahuh jing toh lhon a India in gam jousein gotna pe ding a ngehna ananei jing u ahi.

Kohima, June 30: Nagaland kho1326 lah a kho 1325 in meivah amusohin, hitohlhon in Nagaland gamsung ameivah lhunna hi 99.92 % ahitai.

Tu a meivah lhun lou na chu Longlengdistrict hopsung Tamlu block noi a Aboirikho bou ahitai.

Hiche hi Directorate of Economics &Statistics, Nagaland in March 31, 2016chan a dia thu le la alahkhom Village LevelDevelopment Indicators lekhabu asod-ohna a kisun ahi. Lekhabu kisodoh a kimudungjui in kho 644 lampi chu pucca ahinchuleh kho 1317 lampi chu pucca um-lou lai, kho 192 a government transportlhung a chuleh kho 942 a private trans-port bou lhung nalai ahi. Chuleh kho 1308a Mobile leh WLL telephone lhung a kho18 a telephone lut lou lai, chuleh kho 113bou va internet lut nalai ahi.

Postal service hi kho 296 ahiloule22.32% bou ah aum in chuleh governmentprimary school hi kho 1306 ahiloule98.49% ah aum in, government middle en-glish school hi kho 609 ah aum in privatemiddle school chu kho 78 ah aum e.

Chuleh government high school chukho 202 ah aum in, private high schoolchu kho 55 ah aum in, kho 22 ah gov-

ernment leh private higher secondaryschool aum gel e. Nagaland kho 127 ahlibrary aum in chuleh kho 949 ah dispen-sary/sub centre aum in, kho 170 ahprimary health centre aum in chuleh kho52 ah community health centre aum e.Chuleh kho 18 ah hospital aum in chulehkho 58 ah veterinary dispensary aum e.Lekhabu a kimudoh kit chu Nagalandkho 1190 ah community hall aum in, kho1144 in lentol anei in, kho 434 in kailhanganei in, kho 1259 ah Anganwadi centreaum in, kho 331 ah Fair Price Shop aumin, kho 677 in tui kituptah amu in, kho350 ah nala kitup aum in, kho 684 ah kenglampi aum in chuleh kho 563 ah publictoilet aum hetdoh ahi.

Hiche lekhabu a kon akihet be chuWokha district sung a Kohima leh Chu-kitong kho in mipi phatchomna aha mupen in, alhom mu pen meivah leh tele-phone bou mu chu Kiphire hopsungPungro block noi a Metonger kho ahinaban a mipi phatchomna lhom mu chuKiphire hopsung Pungro Block noi maa Jenthy leh Ceoeyevong kho ahi. Gov-ernment a kon phatchomna tam mudistrict chu Kohima leh Phek ahin alhommu pen chu Longleng leh Kiphire ahi.

Page 6: MU a HoD 5 in haina neikit; kiphinna len cheh cheh CPI ...eimitimes.in/wp-content/uploads/2018/07/ET-July-1-2018-pdf-issue.pdf · cmyk cmyk cmyk cmyk Bi-lingual daily in Thadou-Kuki

cmyk cmyk

cmyk cmyk

Pathenni (Sunday) | Lhamul (July) 1, 2018 6Eimi Times

Owned, published, edited and printed by Momoi Kipgen at Eimi Offset Printers, Bibis' Home, New Lambulane, Imphal-East, Manipur - 795001. Office Telephone: 0385-2450949. Asst. Editor: Gogou Lupheng

Malaysia Open a Sindhu le Srikanthsemi final analut lhon ta

Decathlon Kipsta Cup FootballTournament July nisim 7 le kipan ta ding

FC Goa in ISL 2018 season adia'aJackichand Singh sign anabol ta

Copyright thu’a Ed Sheeran chung’adangka $100 million hehna kisem

Great Britain ‘a ‘Sanju’ film chapang 15noilang in avet ding kiphal lou

Croatia's Modric faces up to his finalchance for FIFA World Cup glory

New Delhi: FC Goa in Manipurgam akon winger Jackichand Singhchu Kerala Blasers FC akon in kum2 sung'a ding in Dk. 1.9 crore dingin sign anabol tan ahi. Jackichandchu FC Pune City in second seasonleague sung'a ding'a football play-er auction kibol na'a amasapen dingin anakicho uvin chule Mumbai CityFC analut masang club achun goalkhat anakhum in ahi. Mumbai anak-ichep achun goal khat cha anakhumlou vang in attacking lam'a ding'aplayer poimo pen khat anahi.

Hiche toh kilhon chun KeralaBlasters FC a tu naicha'a ISLedition'a a anakichep na'a anabol hoilheh jeng toh lhon in ama ding'acompetition sung'a ding'a best per-sonal season jong ahidoh in ahi.Hiche achun goal 2 anakhumnaban'a assisted thum vel anaboldoh in ahi. FC Goa ading'a sign

anabol toh lhon'a Jackichand inaseina'a FC Goa toh signing akineithei nachung'a kei ding'a kithang-atnatah khat ahin chule hiche club akichep ding hi kadei sah khat jonganahi in ahi ati. Chule hiche club ading'a pan kalah nom na ajeh pen hiSergio Lobera noi'a kichep ding hikadei sah khat jong ahi tinjongaseibei.

FC Goa Heade Coach SergioLobera injong hiche winger Jakic-hand in club ahin jop nachung'aakipah lheh in chule amakon teamhonjong phat chom na tamtah ahinnei ding'u ahi tin aseieye. Jakichandhi one on one situations a bol theinakhat anei in chule club a akichepnasung'a goal jong akhum daponahin goal khum sang in assist joh ahabol in hiceh chu team ading'aphatchom na lenpen khat jong hunghiding ahi ati.

New Delhi : Rajkumar Hirani inabol ‘Sanju’ film hi Friday nikho’aki release ahi’in, Sanjay Dutt hinkhothusim kitho na hi ajeh chom chomjeh’a mi tamtah in avetnom’a angalel ahi’in, Sanjay Dutt mel toh kilou-tah ‘a Ranbir Kapoor akisem jongtamtah in avetnom in ahi.

Film ki release ni masat ni pen ‘aalodoh jat hi tukum ‘a ding’a film kirelease ni’a amu sangpen ahi’in,thulhut dungjuiya Central Board ofFilm Certification (CBFC) in songkul‘a toilet twi alondoh hibou akah (cen-

sor) abol ‘a U/A certificate apeh ahi.Bollywoodlife.com report dungjuiyaIndian Censor Board in hiche higamsung minsetna thei ahi, tia aseiya,toilet scene hi akah sah ahi.

United Kingdom Censor Board infilm hi khangthah ho vet ding’aadeilou jeh uvin kum 15 noilang honavet theilou ding’a asei uvin, GreatBritain ‘a kum 15 noilang hon filmavet ding kiphal louding ahi. Film ‘akhamnathei chule adang dang hohiBritish Board of Film Certificationin adeilou ahi.

Assam : Assam sung'a footballngailu khangthah tamtah ahung umdoh toh lhon in "Decathlon Kipstacup" in football tournament ahunglhung ding July nisim 7 le 8 nikho leKamrup (M) district hopsung Azaramun'a organised abol ding ahi.Hiche five man soccer tournamenthi Decathon play area a um dingchule hiche kibol lo na ajeh pen hitu khangthah ho heng'a hiche gamekhantou sah nading le amaho ding'ashort-sharp format akon stage khat

sem doh nathei a ahung pandohnathei ding'a abol'u ahi.

Hiche tournament sung'a teampanla ding ho hi Airtel TV inSprotscraft Management and pow-ered toh kitho'a organised abol dingchule team khat'a alhom pen'a play-ers 7 hiding ahi. Hiche toh kilhon'atournament sung'a hi Guwahati CityFC (GCFC) hi club partner, TheNews Mill hi media partner chulEgua packaged drinking water hihydration partner hiding ahi.

London : Lasa minthang Ed Shee-ran chung’a hehna akisem in, ala‘Thinking out loud’ hi Marvin Gayein asah ‘Lets get it on’ a kon kiladohahi, tia ngohna um ahi.

Gaye laa ho copyright neiya Struc-tured Asset Sales company in Shee-ran in dangka $100 million caseasemkhum ahi’in, 2014 kum’a asahlaa hi akaidan, rhythm, harmony,drum, bass, backing chorus, tempohohi Gaye in 1973 kum’a asah laa ‘akon ahi, tia aseiyu ahi. StructuredAsset Sales hi investment banker

David Pullman in asemdoh ahi’in,1990 kum kichaiya musician honkhonung’a amudiu sum hohi tu’aakilah diuva kouna apeh ahi’in, amaclient holah’a David Bowie, JamesBrown leh Isley Brothers jong pangahi.

June 11 ni’a judge in hehna ana-san pehlou ahi’in, hiche jouva Struc-tures Asset Sales in copyright kipalahi, tia athah ‘a hehna asem kit ahi.Defendant hohi Sony/ATV MusicPublishing, Atlantic Records chuleco-writer Amy Padge ahiuve.

Argentina legend Javier Mascherenointernational football akon retire tadingMoscow: Kum 34 a upa Argen-

tina legend chu tuni nilhah France tohWorld Cup 2018 pre-quarter finalmatch a 4-0 a gollel na anachan utohlhona' international football akon inretire kilah tah ding in phongdoh

najong ananei tan ahi.Hiche match kichep sung'a leg-

end Javier in Lionel Messi le teamho kithopi na anapeh jeh lou jeh inFrance chung'a gollel najonganachang tauvin ahi.

World Cup Russia 2018

Sanju film in aki release ni’a crore 30 valmu; 2018 kum ‘a ding’a ‘opener’ lenpen hita

New Delhi : Ranbir Kapoor inatho ‘Sanju’ film hi tukum ‘a ding’arelease akibol nikho’a sum lo tampenahi in, ni masapen ni’a crore 30 valamu ahi.

Film hi superstar Sanjat Dutthinkho thusim ahi’in, June 29 ni’a kirelease ahi’in, critic leh audience honpachatna sangtah aneiyu ahi. RanbirKapoor in film ‘a Sanjay Dutt roleatho ahi. Film ki release nikho hi sutyjong ahipon, festival jong aumpon,ahivang’a Sanju film ki in aki releaseni masapen ni’a crore 34.75 alodohin, ‘biggest opener’ ahi, tin film critic

Taran Adarsh in aseiyin chulenithum sung’a crore 100 alodoh dingatahsanna thu aseibe in ahi.

Film trailer akisodoh ‘a kon Sanjuhi mi tamtah in anga lel ahitan, ginchatbang’a ave hon nom asah u ahi. ActorParesh Rawal leh Manisha Koiralain film ‘a Sanjay Dutt apa Sunil Duttleh anu Nargis role atho ahi’in, film‘a hi Anushka Sharma, SonamKapoor Dia Mirza, Boman Irani,Vicky Kaushal, Karishma Tanna lehJim Sarbh jong pang ahi. YerwadaJail, Pune ‘a kon ahungdoh chan Dutthinkho thusim kivetsah ahi.

July 1 Fixture:

Spain vs Russia Time: 7:30PMCroatia vs Denmark Time: 11:30PM

Result:France 4-3 Argentina

Kuala Lumpur: PV Sindhu leKidambi Srikanth in MalaysinaOpen a abol hoi lheh jing nalai tohlhon in women's le men's single asemi finals jong analut lhon tan ahi.Quarter final match'a Olympic sil-ver le gold medallist anakimai tonalhon'a Sindhu in 22-20, 21-19anajo toh lhon'a semifinal analut ahi.

Kum 22 a upa Sindhu in GlasgowWorld Championship mun'a silveranamu toh lhon'a world no. 1 le topseed Chinese Taipei Tai Tzu Yingtoh kimai to lhon ding ahitai.

Alangkhat'a Gold Coast Com-monwealth Games mun'a silvermedal fourth seed Srikanth in Axi-ata Arena, Bukit Jalil mun'a quarterfinal match'a World no. 22 France'sBrice Leverdez 21-18, 21-14 a ana-

jo toh lhon'a semi final analut ahi.Hetthei khat chu All EnglandChampionship tukum achun Indi-an team in French chu gamethum'a anajou uvin ahi.

Kum 25 a upa former world no. 2le 2015 world championship bronzemedallist Kento Momota chu JapanBadminton Association in 2015kum'a daan kitoh lhon'a casino gam-bling jeh'a kum 1 ban ahin bol jou'aahung kithah chep thei kit toh lhon inabol hoi lheh jeng in ahi. Momota hinCanada open a final analut keu hil-ouvin ning kum achun Macau Openle Dutch Open title jong anala in ahi.Chule 2018 Asia Badminton Cham-pionship title jong alan hiche keuhilouvin Thomas cup ajong unbeat-en anahi kit in ahi.

Saint Petersburg: Croatia headinto their World Cup last-16 matchagainst Denmark spearheaded byevergreen midfielder Luka Modric,a player his teammate Ivan Rakitichas compared to Spain's AndresIniesta.

Four years with Iniesta at Barce-lona and 11 alongside Modric forCroatia leaves Rakitic in a privi-leged position to judge two of thefinest playmakers of the modernera. "It seems like both of them arefrom different planets and theycame to play football with us mor-tals," Rakitic said.

"Both of them are among the bestplayers ever in their positions. Youtry to enjoy it as much as you can,to learn from them." Iniesta is reg-ularly classed among the greats ofthe game and as a defining influenceon Spain's success, but Modric'stalents remain relatively unsung.

Perhaps, in part, it is becauseIniesta's brilliance has been backedup by achievements on the worldstage -- he scored the winning goalin the 2010 World Cup final -- whileModric has not hit the same heightswith Croatia. Modric owns fourChampions League titles from hissix years at Real Madrid, and hasalso won a La Liga and the Copa delRey.

But since making his Croatiandebut in March 2006, in a friendlyagainst Argentina, he has twicetasted disappointment in the groupstage of the World Cup, either sideof a failure even to qualify in 2010.

At the European Championship,Croatia fell at the first hurdle afterthe group phase in 2008 and 2016and did not make it out of their groupin 2012."Modric would probably begetting more attention than he isright now if he was a German orSpanish player," Croatia defenderDejan Lovren said last week.

"He would maybe even be aBallon D'Or winner. But becausewe are a smaller country, he doesget less attention than he deserves."Modric has never even made it into

the top three of football's mostprestigious individual award but,after scoring twice in Croatia'sopening three games in Russia,there is a chance for him finally toput his stamp on a major tourna-ment.

Iniesta and Spain could lie inwait in the quarter-finals but first,Croatia must overcome Denmarkin the last 16 tomorrow in NizhnyNovgorod.

Denmark trudged their waythrough an underwhelming GroupC but they have their own midfielddynamo in Christian Eriksen who,like Modric once did, has flourishedin the Premier League at Totten-ham.

Modric is deployed deeper forReal, tasked with moving the ballfrom back to front by wriggling hisway forward and changing theangle of attacks. But for Croatia,his job is closer in kind to Eriksen's,an executioner of killer passes inthe final third.

It means they are unlikely to bein direct combat in Novgorod butModric and Eriksen's battle forcontrol could prove decisive."I donot consider myself to be worsethan him," Eriksen said yesterday.

"He is the type of player youenjoy to challenge yourself against.For the national team, he is moreattacking than he is for Madrid."

Modric admittedly enjoys astronger supporting cast, withRakitic a particularly formidablemidfield partner.But the stakes arealso higher for the 32-year-old,who is probably playing his lastWorld Cup and possibly has onefinal chance to make a mark on theinternational stage.

"Sure, there's a lot of pressurebut I said from the beginning, whenwe got together for this tourna-ment, that we need to enjoy thisbecause it's the World Cup," Ra-kitic said.

"We need to fight, to enjoy thetournament and do everything wecan to make our fans happy."