& SELAMAT SEJAHTERA

BAB 1: PENGENALAN MASYARAKAT MALAYSIATOPIK-TOPIK BAB; TOPIKMASYARAKAT BUDAYA HUBUNGAN ETNIK DI MALAYSIA

MPW 1133 PENGAJIAN MALAYSIATenaga Pengajar: Pengajar: En. Muhamad Wazir Bin Muslat FPSS UNiSEL, Bestari Jaya UNiSEL,Tel : 017-2406268 017email: muhamad_wazir_muslat@yahoo.com

1

2

MASYARAKAT

PENGENALANNegara D.K.R.T Malaysia dari segi Sejarah Kedudukan geografi Kedudukan ekonomi Kepelbagaian masyarakat

PENGENALAN DEFINISI MASYARAKAT KONSEP-KONSEP MASYARAKAT KONSEPMASYARAKAT MAJMUK HUBUNGAN ETNIK PEMBINAAN BANGSA/NATION MALAYSIA3

4

DEFINISI MASYARAKATKamus Dewan > kumpulan manusia yg menetap bersama di suatu tempattempatmengikut aturan tertentu Kelompok terbesar dari makhluk manusia dimana mereka hidup terjaring kebudayaan (Kucaraningrat) Kucaraningrat) Kelompok manusia yg telah lama hidup & bekerjasama sehingga mereka dapat mengorganisasikan dirinya & berfikir mengenai dirinya sebagai kesatuan sosial yg mempunyai batas-batas tertentu batas(Linton)

Samb...Satu kum. manusia yg b'hbg secara tetap & kum. t'sususn dlm m'jlnkan aktiviti2nya secara kolektif & merasakan bhw mrk adalah hidup b'sama. b'sama. Bukanlah individu yg sama shj m'jadi anggota satu2 msykt krn anggota baru akan terus menerus lahir di dlmnya & ada pula yg mati. Oleh mati. yg demikian t'dpt p'hub. terus menerus di p'hub. kalangan mrk yg masih hidup & kekal selama b'abad2 (Roucek & Warren, 1976) (Roucek Satu kumpulan / kelompok manusia yang hidup saling berorganisasi, berbincang, bekerjasama dalam mengatur kerja secara kolektif, mampu menyatukan buah fikiran dan tindakan sehingga terjalin hubungan antara satu sama lain serta lahir satu sistem yang dinamakan sebagai kebudayaan.5 6

MPW1143

1

SambCiri-ciri utama masyarakat: Ciria) berkelompok b) berbudaya c) mengalami perubahan d) berinteraksi (dalaman & dgn pihak luar) e) mempunyai kepimpinan f) mempunyai aturan sosialnya (susun lapis, kelas, status dan kasta)1. 2.

Samb...Brownell's- dlm buku The Human Brownell'sCommunity, merumuskan 5 kreteria msykt: msykt:satu kelompok jiran2 yg kenal mengenali antara sesama mrk satu kelompok yg menyeluruh yg dirangkumkan dlm kaedah umur, jantina, kepintaran, fungsi & umur, jantina, kepintaran, p'tolongan, sifat gotong-royong antara mrk p'tolongan, gotongIa t'bendung dlm kelompok b'k'jasama diman t'dpt kebanyakan drpd aktiviti2 besar dlm penghidupan dianjurkan b'sama m'punyai perasaan kasih/ "sense of belonging" kasih/ disamping m'punyai identiti kelompok (group identiti) serta p'paduan identiti) kelompok kecik spt keluarga, desa @ pekan kecil di keluarga, mana seseorg itu dpt b'kenalan rapat sesama mrk

3.

4.

5.

7

8

KONSEP-KONSEP MASYARAKATKonsep Etnik / Kaum - Satu kelompok yang boleh dikaji hubungan persaudaraan mereka melalui nenek moyang yang sama. Etnik boleh didefinisikan sbg sekelompok manusia yg mengamalkan budaya yg hampir seragam, termasuk adat resam, pakaian, bahasa, & kegiatan ekonomi. - Konsep kelompok etnik digunakan untuk etnik merujuk kepada golongan yg berbeza dari segi kebudayaan Etnik sering berbeza berdasarkan ciri budaya seperti adat resam, pola keluarga, pakaian, pandangan tentang kecantikan, orientasi politik, kegiatan ekonomi, & hiburan.9

SambKonsep Suku- kelompok masyarakat yg membentuk

rumpun bangsa (cth: dalam rumpun Kadazandusun terdapat sub etnik seperti Tatana, Bisaya, Lotud, Kimaragang, dll)

10

SambKonsep Bangsa/ Nation Mempunyai maksud yg lebih luas dan terbentuk berasaskan gagasan ras atau etnik yg sedia ada Menurut John Stuart Mill : Bangsa - Rumpun manusia yg terikat oleh rasa taksub bersama & lebih rela bekerjasama sesama mereka, berbanding dengan rumpun bangsa yg lain. Lazimnya terjalin oleh kesamaan bahasa, kesatuan wilayah, budaya, sejarah & agama. Bangsa Malaysia sbg bangsa idaman yg kita idaman kehendaki. Pembentukan bangsa Malaysia berteraskan hubungan etnik yg harmonis.11

SambKonsep Masyarakat Majmuk.- Menurut J.S.Furnivall: Masyarakat majmuk terdiri drp pelbagai kaum yg mempunyai kebudayaan, agama, bahasa dan adat resam yg tersendiri. Walaupun mereka (pelbagai kaum) berganding bahu di bawah sistem politik yg sama, tetapi kehidupan mereka adalah berasingan; interaksi sosial dalam kalangan mereka amat kurang dan hubungan mereka amat terbatas dan pembahagian tugas dilakukan atas garis-garis ras. garis- Asas sosial sesuatu masyarakat majmuk ialah campuran pelbagai kelompok manusia. Dari segi politik pula masyarakat majmuk timbul akibat dominasi penjajah. - Satu lagi ciri masyarakat majmuk ialah ketiadaan / kelemahan azam sosial bersama (common social will) (common yg merupakan satu set nilai yg dipersetujui anggota masyarakat bagi mengawal dan memberi panduan kepada tingkah laku sosial. 12

MPW1143

2

SambKonsep Kelas Sosial - Konsep ini berkaitan dengan kedudukan sesuatu kelompok dalam masyarakat. Dalam kehidupan sehari-hari, segolongan sehariindividu yg mempunyai kedudukan yg sama dari segi kuasa, politik, kekayaan, pendapatan, martabat, pekerjaan atau hubungan dengan punca-punca puncapengeluaran. Cth: Masyarakat Kapitalis terbahagi kepada dua golongan:1. 2.

Samb

Konsep Institusi Sosial-

-

Bourgeoisie : yg memiliki punca-punca puncapengeluaran, pengagihan dan pertukaran. Proletariat : yg tidak memiliki perkara di atas hanya tenaga kerja sahaja13

Sebagai konsep utama dalam memahami masyarakat dan kebudayaan. Konsep ini berkait rapat dengan pola tingkah laku yg telah menjadi kebiasaan atau suatu pola hubungan sosial yg mempunyai suatu matlamat sosial yg tertentu. Cth: Institusi sosial yg utama: Institusi keluarga, institusi politik, institusi agama, institusi pelajaran dll.14

SambKonsep Jarak Sosial - Satu perasaan pemisahan / pemisahan sosial yg benar-benar wujud di antara individu-individu, benarindividuindividu dengan kelompok atau kelompok dengan kelompok. Istilah ini digunakan untuk menganalisis hubungan dalam sesuatu kelompok atau di antara kelompok.-

SambKonsep Mobiliti Sosial-

Merupakan satu proses perubahan individu atau kelompok dari satu lapisan sosial kepada lapisan sosial yg lain dalam satu sistem stratifikasi sosial. Mobiliti sosial berkait rapat dengan struktur sosial sesuatu masyarakat. Dalam sistem yg lebih terbuka, peluang untuk mobiliti sosial adalah lebih terbuka. Sebaliknya dalam sistem tertutup seperti dalam sistem kasta yg bercorak tradisi, mobiliti sosial jarang sekali berlaku.

-

Jarak sosial berkait rapat dengan interaksi dan persefahaman antara kelompok. Semakin besar jarak sosial di antara dua kelompok, maka semakin kurang hubungan atau interaksi dan persefahaman antara kedua-duanya. kedua15

16

SambEtnik:Konsep Etnik membentuk konsep etnisiti dan etnosentrisme Etnisiti : merujuk kpd rasa kekitaan sesuatu kumpulan etnik tertentu. Wujudnya satu kebudayaan atau sub budaya yg jelas dan dapat menyatukan anggotanya berasaskan satu sejarah, nilai, sikap dan tingkah laku yg sama.

SambEtnosenterisme: - Satu sikap atau kepercayaan bahawa kebudayaan sendiri adalah lebih baik dan lebih tinggi nilainya daripada kebudayaan kelompok lain. - Sesuatu kelompok dikatakan etnosentrik apabila etnosentrik mereka menilaikan kebudayaan lain berdasarkan standard dan nilai kebudayaan sendiri dan menganggap kebudayaan lain mempunyai nilai yg lebih rendah. - Etnosentrisme membayangkan keengganan / ketidakmampuan sesuatu kelompok untuk menghargai pandangan kelompok daripada kebudayaan masyarakat yg lain. - Selagi manusia menjadi etnosentrik, selagi etnosentrik itulah mereka akan melihat kelompok lain berdasarkan stereotaip yg sedia ada (biasanya yg bersifat negatif)17 18

MPW1143

3

Samb- Walau bagaimanapun Etnosentrismeberfungsi penting dalam mengukuhkan unsur budaya sesuatu masyarakat dan mengukuhkan perpaduan di antara anggota sesuatu kelompok masyarakat. Cth: Ketaatan kepada budaya dan kelompok diterjemahkan dalam ketaatan kepada parti dapat mengatasi konflik politik dalam sesuatu kelompok masyarakat.19

SambKonsep Ras dan Rasisme Ras: Kelompok manusia yang mempunyai persamaan dari segi ciri-ciri fizikal (warna kulit dll). Ciri-ciri ciriCirifizikal tersebut ditentukan oleh baka yang diwarisi dari generasi ke generasi cth: Mongoloid, Negroid dan Austroloid. - Pd dasarnya, ras boleh dikatakan sbg kelompok sosial yg mempunyai tanda pengenalan kolektif berasaskan ciri-ciri fizikal-biologikal yg nyata seperti cirifizikalwarna kulit, warna mata, warna rambut dsbnya. Ciri yg paling ketara untuk membezakan kumpulan manusia ialah warna kulit. - Ras juga merujuk kepada satu kelompok manusia yg menganggap diri dan / atau dianggap oleh kelompok lain sebagai berbeza drp kelompok mereka berasaskan dasar perbezaan fizikal yg tidak dpt diubah dan sifat2 ini berkaitan dgn sifat2 atau kebolehan moral & intelek mereka.20

SambRasisme- Ditakrifkan sbg pandangan, pemikiran, atau

SambKonsep Prejudis dan Stereotaip Prejudis - Pandangan negatif mengenai ahli atau kelompok etnik lain yg tersemat dlm hati seseorang atau kelompok etnik tertentu; prejudis tidak diluahkan secara terbuka. Lazimnya pandangan ini tidak berasaskan maklumat yg jelas, tepat atau mencukupi. - Sikap prejudis disalurkan dari satu generasi kpd generasi yg lain. Kesannya semakin mudah dilihat apabila berlaku persaingan bagi mendapatkan sesuatu yg terhad sama ada dlm aspek politik, ekonomi atau sosial. - Apabila prejudis disuarakan, prejudis menjadi stereotaip.21 22

kepercayaan negatif oleh sesuatu kelompok sosial atau para anggotanya terhadap sesuatu kelompok lain berdasarkan perbezaan wajah fizikal-biologikal fizikalatau ras semata-mata yg dilakukan secara terbuka sematamelalui perilaku atau tindakan. - Layanan berat sebelah atau sikap bermusuhan terhadap seseorang berasaskan keturunan bangsanya. - Fahaman yg menekankan bahawa suku kaum sendiri sahaja yg paling unggul. - Rasisme wujud pd 2 tahap: 1. Tahap Individu kepercayaan & sikap individu 2. Tahap Institusi melibatkan dasar & pelaksanaan yg bersifat diskriminasi

SambStereotaip - merupakan kenyataan-kenyataan umum yg kenyataannegatif terhadap sesuatu kumpulan etnik seperti semua orang X bersifat kasar dsbnya. kasar - Stereotaip ialah gambaran yg berlebih-lebihan berlebihtentang sesuatu perlakuan baik atau buruk yg ditujukan kpd sesuatu kumpulan etnik oleh etnik yg lain. Hal ini terhasil drp pertembungan dua atau lebih komuniti etnik. - Fahaman stereotaip ini akan menimbulkan perasaan yg negatif dlm kalangan masyarakat khususnya masyarakat majmuk di Malaysia kerana fahaman ini mengakibatkan sesuatu kumpulan etnik memandang rendah terhadap kumpulan etnik yg lain dan seterusnya membataskan interaksi antara etnik dan menimbulkan semangat perkauman yg menebal.23

SambKonsep Diskriminasi - Ditakrifkan sbg pandangan, pemikiran dan kepercayaan negatif oleh seseorang atau sekelompok etnik terhadap anggota atau kelompok etnik lain yg mempengaruhi perilaku pihak yg berpandangan negatif. - Diskriminasi ialah perbuatan membandingbezakan seseorang individu atau sesuatu kelompok etnik lain berasaskan ciri-ciri etnik semata-mata. cirisemata- Merupakan manifestasi prasangka yg wujud dlm kalangan kumpulan etnik dan mudah berlaku apabila wujud prejudis & stereotaip dlm sesebuah masyarakat. - Diskriminasi berlaku dlm banyak bentuk (individu atau kumpulan etnik) dan mencapai tahap tertinggi apabila melibatkan pembuangan kerja, serangan fizikal secara terbuka atau percubaan penghapusan sesebuah kumpulan etnik.24

MPW1143

4

BUDAYAKonsep Budaya - Kebudayaan : ditakrifkan Sebagai satu keseluruhan cara hidup manusia (yg merangkumi cara bertindak, berkelakuan dan berfikir). Kebudayaan meliputi hasil-hasil hasilkehidupan kelompok yg bercorak kebendaan dan bukan kebendaan. Kebudayaan berbeza dari satu masyarakat ke masyarakat yg lain, namun beberapa aspek yg sama didapati wujud dalam kalangan semua masyarakat (seperti bahasa, objek-objek kebendaan, amalan agama, sistem objekkekeluargaan, nilai kesenian dll). Persamaan tersebut dikatakan sebagai pola kebudayaan sejagat.25

Samb- Perubahan merupakan sifat yg penting bagi sesuatu kebudayaan. - Terdapat dua peranan utama bagi pembentukan sesuatu budaya: 1. Membina imej negara ke arah mewujudkan keperibadian serta identiti. 2. Memupuk kesedaran kebangsaan & kenegaraan bercirikan kerohanian, kemanusiaan, spiritual, & mental. - Ciri-ciri penting sesuatu budaya: Ciri1. Dipelajari. 2. Dikongsi. 3. Bersifat sejagat.

26

Samb4. 5. 6.7.

BUDAYA MASYARAKAT MALAYSIAMELAYU CINA INDIA ORANG ASLI SABAH KADAZANDUSUN BAJAU SARAWAK IBAN MELAYU MELANAU PENAN BIDAYUH ORANG ULU (Keterangan lanjut sila rujuk buku En Shamsinor) Shamsinor)

Diwarisi Berubah-ubah BerubahMempunyai unsur simbolik Adanya pandangan semesta (world view) (world view)

-

Terdapat perbezaan budaya antara satu masyarakat dgn masyarakat yg lain. Manusia itu sendiri yg membentuk budaya dan perkembangan budaya akan mengikut perkembangan masyarakat itu sendiri.

27

28

Konsep Perpaduan & IntegrasiPerpaduan - sbg satu proses yg menyatupadukan seluruh masyarakat & negara supaya setiap anggota masyarakat dapat membentuk satu identiti & nilai bersama serta perasaan cinta & banggakan tanah air. Integrasi - Satu proses penyesuaian bersama pelbagai kebudayaan & ciri-ciri sosial yg diterima oleh semua cirikelompok etnik dlm negara. Identiti, hak & budaya hidup sesuatu kelompok etnik tidak dihapuskan tetapi disuburkan.

Samb- Dalam konteks Malaysia, integrasi merupakan satuproses bagi mewujudkan satu identiti nasional dlm kalangan kumpulan yg terpisah dari segi kebudayaan, sosial & lokasi dlm sesebuah unit politik. Unsur-unsur integrasi: Unsur1. Integrasi wilayah mengurangkan jurang perbezaan pembangunan ekonomi & sosial antara wilayah 2. Integrasi ekonomi mengurangkan jurang perbezaan ekonomi antara kumpulan etnik 3. Integrasi kebudayaan pembentukan satu kebudayaan kebangsaan29 30

MPW1143

5

Samb4. Integrasi sosial usaha menyatupadukan rakyat melalui program sosial (sukan, pendidikan, perumahan, kesihatan dll) 5. Integrasi pendidikan mewujudkan sistem pendidikan yg bercorak kebangsaan dan sempurna dari segi intelek, rohani, emosi, jasmani & sosial 6. Integrasi politik kerjasama & pembahagian kuasa politik Proses mencapai sebuah masyarakat integrasi bukanlah sesuatu yg mudah dan integrasi ialah satu proses yg amat kompleks.31

HUBUNGAN ETNIKTahap-tahap hubungan etnik boleh dilihat dari segi Tahapdarjah kedekatan bermula dgn hubungan terpisah iaitu segregasi sehinggalah hubungan yg berbentuk sebati iaitu Amalgamasi Konsep Segregasi - merupakan pemisahan & pengasingan antara satu kumpulan etnik dgn kumpulan etnik yg lain dlm sesebuah negara. Pemisahan berlaku dlm beberapa keadaan, antaranya dari segi kawasan tempat tinggal, sistem persekolahan, pengangkutan & kemudahan awam. Segregasi wujud sama ada didasari oleh undang-undang atau sebaliknya. undang32

Konsep Akomodasi- merupakan proses yg menyebabkan setiap kumpulan etnik menyedari serta menghormati norma & nilai kumpulan etnik yg lain & tetap mempertahankan budaya hidup masing-masing. masingFormula: A + B + C = A + B + C A, B & C merujuk kepada budaya - Satu keadaan atau proses apabila kelompok-kelompok yg berkonflik kelompokbersetuju untuk menghentikan / mengelakkan konflik dengan mengadakan interaksi secara aman damai baik untuk sementara atau untuk selama-lamanya. selamaInteraksi sosial seumpama ini membolehkan kelompok-kelompok yang kelompokterlibat meneruskan identiti serta sikap mereka yg berasingan. 33

Samb

-

-

-

Pd peringkat pemerintahan pusat, setiap kumpulan etnik mempunyai wakil dlm bidang ekonomi & pendidikan & mereka saling bergantung. Proses penyesuaian ini banyak berlaku di Malaysia kerana setiap kumpulan etnik bebas mengamalkan budaya mereka dlm keadaan harmoni (penggunaan pelbagai bahasa, pengamalan pelbagai agama & kepercayaan secara bebas bagi tiap-tiap kelompok tiapetnik). Penyesuaian amat penting sebagai satu dasar untuk menyelesaikan masalah dalam hubungan etnik. Kejayaan atau berkesannya penyesuaian sebagai penyesuaian satu dasar amat bergantung kepada sikap golongan pemerintah dan kelompok-kelompok etnik kelompokberkenaan.

34

Konsep Asimilasi-

Samb- Proses asimilasi berlaku apabila wujudnya interaksiyg erat antara ahli kumpulan etnik yg berbeza budaya bagi suatu tempoh yg lama. - Kejayaan proses asimilasi bergantung kepada beberapa faktor penting: 1. Kesanggupan golongan minoriti untuk menghilangkan identiti mereka. 2. Kesanggupan golongan majoriti untuk menerima golongan lain. 3. Terdapat banyak persamaan budaya antara kumpulan etnik. - Proses asimilasi juga berkait rapat dengan saiz kumpulan minoriti, tingkat perbezaan di antara golongan minoriti dengan majoriti dan juga kadar imigrasi.

-

Adalah satu proses percantuman dan penyatuan di antara kelompok / individu dari berlainan kebudayaan supaya menjadi satu kelompok dengan kebudayaan dan identiti yg sama. Konsep ini berhubungan dengan penyerapan sehala individu / kelompok ke dalam kelompok lain. Satu proses yg berlaku apabila mana-mana manakelompok berfikir, berperasaan secara berlainan, menjadi satu dlm kesatuan sosial serta budaya yg sama. Asimilasi mutlak atau sempurna menyebabkan berlakunya penghapusan penuh perbezaan dari segi kebudayaan & identiti Formula: A + B + C = A A mewakili golongan dominan, B & C mewakili kumpulan etnik minoriti.

35

36

MPW1143

6

Samb-

Asimilasi Budaya= AkulturasiSatu proses penyerapan unsur-unsur kebudayaan unsurdaripada suatu budaya kepada budaya yang lain. Perubahan budaya terjadi hasil daripada hubungan yg berkesinambungan antara dua budaya berbeza dalam satu jangka masa yg berterusan dan perubahan tersebut berlaku sama ada dalam satu atau kedua-dua budaya tersebut. keduaAb + B + C = Ab + Bb+ Cb -A mewakili kelompok etnik majoriti ;B + C mewakili kelompok etnik C minoriti; b mewakili budaya minoriti; kelompok minoriti hanya pelajari & amal aspek budaya shj dr kelompok majoriti. Cth adat resam, majoriti. resam, ilmu pengetahuan & bahasa Hasil daripada akulturasi ini, perubahan-perubahan perubahanyg bakal terjadi terhadap individu atau kelompok adalah seperti perubahan fizikal, biologikal, budaya, sosial dan psikologikal. Akulturasi lebih mudah dicapai dlm budaya yg bersifat kebendaan

-

-

-

Umumnya - kumpulan minoriti yg bilangan anggotanya lebih kecil mudah diasimilasikan berbanding kumpulan minoriti yg bilangan anggotanya besar. Minoriti yg mempunyai kebudayaan dan tradisi yg jauh berbeza daripada golongan majoriti sukar diasimilasikan. Cth. Di Thailand, org Melayu mengalami proses asimilasi yg menyebabkan nama, bahasa, cara hidup (kecuali agama) disatukan dgn amalan & cara hidup org Thai. Di Malaysia proses asimilasi berlaku bagi masyarakat Jawa, Cina Kelantan, Baba & Nyonya. Namun asimilasi bagi etnik Cina Kelantan serta Baba & Nyonya berlaku dlm konteks budaya tanpa melibatkan anutan kepercayaan atau Asimilasi terbahagi 2= Budaya & Struktur37

38

Asimilasi StrukturAsimilasi Struktur Ai + B + C= Ai + Bi + Ci A mewakili kelompok majoriti B + C mewakili kelompok etnik minoriti C i mewakili institusi kelompok minoriti menyertai institusi utama; Cth Institusi politik, sosial, eko, utama; politik, sosial, eko, pendidikan kumpulan majoriti tidak kehilangan identiti asal cuma mengalami perubahan dgn menyertai struktur majoriti - DEB, 39 sekolah keb, BN keb,

PluralismA + B + C= A + B + C

ABC kekalkan ciri kehidupan masing2 konsep yg pertahankan kepelbagaian kum etnik dlm msykt B'ttgn dgn konsep asimilasi & amalgamasi b'asaskan teori kepelbagaian punca kekuatan percantuman pelbagai etnik akan m'perkayakan lg warisan sesebuah msykt M'sia- identiti kekal = integrasi nasional M'siaP. budaya & P. ubahsuaian 40

Pluralisme KebudayaanAb + Bb + Cb= Ab + Bb + Cb Cb=masih kekalkan kepelbagaian kump etnik ttp serba sedikit terpengaruh dgn budaya etnik lain hasil dr interaksi setempat pengubahsuaian b'laku bila etnik yg m'p'tahankan kepelbagaian menerima sedikit budaya etnik lain proses integrasi yg tekankan pengekalan kebudayaan pelbagai etnik t'msk etnik minoriti integrasi masih blh dicapai w'pun setiap etnik kekalkan edentiti kehidupan masing2 asas: setiap etnik punyai hak kekalkan warisan psaikologi asas: msg2 perbezaan & kepelbagaian budaya dlm msykt sesuatu yg lazim & susah dielak, kepelbagaian jadi dielak, pemangkin kukuh"n ng M'sia jadi tumpuan pelancong41

Pluralisme UbahsuaianA + B + C = A1 + B1+C1 A1,B1& C1 merupakan etnik asal yg sudah ubah amalan budaya asal kesan interaksi sosial setempat mudah- dlm senario M'sia mudahjadi proses integrasi yh plg bnyk di Msia Mel- roti canai, India- pakai baju Melcanai, Indiakurung, Cina-nasi lemak kurung, Cinaproses kepelbagaian cara hiduphidupkum etnik terpengaruh dgn budaya lain 42

MPW1143

7

Konsep Amalgamasi-

SambKONTRAK SOSIAL - Merupakan satu persetujuan yg dicapai di antara pelbagai kaum untuk mencapai sesuatu matlamat yang dapat menjaga kepentingan semua pihak.-

-

-

Satu proses penyatuan pelbagai kumpulan etnik dari segi biologi. Dalam proses ini, semua entiti kebudayaan pelbagai kumpulan dicampuradukkan melalui perkahwinan campur dan akhirnya mewujudkan satu bangsa yang baharu. Proses ini memakan masa yang lama dan biasanya melalui beberapa generasi. Formula: A + B + C = D. A,B dan C mewakili kumpulan etnik yg berlainan dan D mewakili kumpulan baharu yg terhasil drp penyatuan A, B dan C. Syarat: Kumpulan dominan membenarkan proses ini berlaku dan kumpulan minoriti sudi atau dipaksa berbuat demikian. Majoriti sanggup melepaskan hak istimewa mereka (jarang berlaku).

Cth: Di Malaysia, kontrak sosial antara kaum Melayu, Cina dan India tentang perkara penting dalam perlembagaan (kedudukan Raja-raja Melayu, Hak RajaIstimewa Melayu, Hak kerakyatan, Islam sebagai agama rasmi dan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan44

43

ETNIK SLPS PERCAMPURANMELAYU-ARAB MELAYUPERANAKAN CINA INDIA-MUSLIM INDIASIAM SERANI PERANAKAN JAWI GURKHA

YANG MEMPENGARUHI HUBUNGAN ETNIKDasar Pecah & Perintah Oleh British Penjajahan Jepun Pendidikan Politik Perkauman Jurang Ekonomi Sikap Negatif Masyarakat

45

46

PEMBENTUKAN BANGSA MALAYSIA

SambKehadiran sifat-sifat Nation itu boleh melahirkan sifatNat Nasionalisme. -Menurut Hans Kohn: Nasionalisme adalah suatu keadaan fikiran yg menyerap masuk ke dlm jiwa sebahagian besar rakyat. Ia juga adalah idea yg bertenaga yg berpunca drp perasaan cintakan tempat asal, adat resam dan merupakan fahaman yg matang serta berupaya mengiktiraf kedaulatan rakyat yg melihat negara bangsa sebagai organisasi politik yg unggul & sah. Pengaruh nasionalisme menyebabkan adanya usaha atau kegiatan yg tersusun utk mewujudkan negara berdaulat48

Konsep Nasion / Nation berasal dari Barat. Ia berkait rapat dgn identiti nasional. Negara : mempunyai 4 elemen penting Rakyat yg diperintah, wilayah yg dimiliki, kerajaan yg memerintah dan kedaulatan. Menurut Eric Hobsbawm: sesebuah nasion dikenal pasti melalui 2 sifat asas: 1. Kewarganegaraan 2. Etnisiti

47

MPW1143

8

SambNasionalisme adalah fenomena sejagat yg mengiktiraf hak setiap bangsa di dunia utk menubuhkan negara, memelihara kedaulatannya & menuntut kesetiaan unggul individu kpd negaranya. Negara yg pernah dijajah- memanifestasikan dijajahsemangat nasionalisme dgn cara menamatkan penjajahan utk membina negara bangsa yg bebas & berdaulat. Negara yg tidak pernah dijajah-menggulingkan dijajahsistem kerajaan tradisional & menggantikannya dgn sistem kerajaan berlandaskan kedaulatan rakyat.

SambKonsep Nation -Negara bangsa. Nat Pembinaan negara bangsa umumnya boleh disamakan dgn integrasi nasional. Kepentingan pembentukan nation: nat - untuk memastikan nasion itu terus kekal dalam keadaan sepadu, sejahtera & tenteram. - Negara adalah tumpuan kesetiaan nation. nat - Pengukuhan negara memerlukan penyertaan dan dukungan komuniti etnik yg memberikan kesetiaannya.

49

50

MODEL PEMBENTUKAN BANGSACth: Model Asimilasi, Model Integrasi, Model Asimilasi, Integrasi, Akomodasi Politik / penyelesaian politik, politik, Model Amalgamasi dll.

Samb Pembentukan nation Malaysia tidak nat melalui proses asimilasi tetapi mengekalkan identiti kepelbagaian yg dibentuk melalui pelbagai dasar seperti dasar pendidikan & bahasa kebangsaan. Menurut Tun Abdul Razak (PM ke-2) keDasar kerajaan mengenai perpaduan negara bukanlah melalui proses asimilasi tetapi melalui integrasi iaitu melalui penyesuaian bersama pelbagai kebudayaan & ciri-ciri sosial yg diterima cirioleh semua bangsa dlm negara. negara Identiti, hak & budaya hidup sesuatu kelompok etnik tidak dihapuskan tetapi disuburkan. 52

APAKAH MODEL YG SESUAI BAGI NEGARA MALAYSIA ? - Malaysia - penduduknya terdiri drp pelbagai kaum. Sebelum merdeka, org Melayu, Cina & India tidak berkongsi satu pengalaman penderitaan & kegembiraan yg sama pd masa lampau. lampau - Kesan dasar pecah dan perintah oleh British, perintah sistem ekonomi duaan & pengasingan pendidikan menyukarkan perpaduan kaum dicapai.

51

Samb- Komposisi bangsa menjadi asas utk memahami keadaan politik, ekonomi & sosial di Malaysia. - Tidak semua permasalahan masyarakat majmuk boleh diselesaikan semata-mata dgn kaedah sematapenyelesaian politik tetapi juga bergantung kpd faktor-faktor lain seperti kemajuan ekonomi, aktorkeadilan sosial & sosiobudaya.

TERAS PEMBENTUKAN BANGSA/NATION MALAYSIAMalaysia membentuk nation mengikut acuan nat sendiri: menggabungkan pendekatan politik, ekonomi & sosial Berpendirian pragmatik - keupayaan membuat penyesuaian, berani membuat keputusan, memiliki pemikiran & sikap pro-aktif serta proberwawasan Berdasarkan DEB, DPN, Wawasan 2020 dan Islam DPN, Hadhari

53

54

MPW1143

9

STRATEGI PEMBENTUKAN BANGSA MALAYSIA1. Kerjasama & perkongsian politik. - Awal kemerdekaan - politik kompromi melalui Parti Perikatan (kerjasama & perkongsian elit pemerintah pelbagai kaum) - Selepas 13 Mei 1969 - formula Perikatan ubah pendekatan. Pendekatan baharubaharuBarisan Nasional dibentuk - pengukuhan kerjasama & perkongsian politik pelbagai kaum. - Kawalan politik utk kawal politiking yg berlebihan & utk menjamin kestabilan 55 politik.

SambPindaan perlembagaan - cth: menghalang rapatrapatrapat umum & perbincangan isu-isu sensitif pelbagai isukaum (kewarganegaraan, bahasa, dasar pendidikan kebangsaan, hak istimewa Melayu, Agama) - 1970 - Parlimen meluluskan Akta Hasutan, Rukun Negara, Dasar Kebudayaan Kebangsaan, Dasar Bahasa Kebangsaan, DEB) 2. Politik Permuafakatan(consosiational Politics)Politics)menurut Arent Lijpart, terdapat 4 syarat kepada Lijpart, kejayaan konsep ini; ini; a. perkongsian kuasa- setiap etnik setuju, parti yg kuasasetuju, dapat kerusi terbanyak di Prlimen akan ketuai kerajaan b. autonomi segmental- setiap etnik punyai kuasa segmentaltersendiri dlm menentukan isu utama msykt mereka spt isu ekonomi, politik & sosial ekonomi, c. proportionality- kadaran peruntukkan spt proportionalitypembahagian kerusi parlimen d. kuasa veto- diberi kuasa utk pertahankan vetokepentingan masing-

56

Samb3. Kerjasama & perkongsian ekonomi. - DEB sbg asas baru kerjasama ekonomi peringkat kaum. Pencapaiannya mencetuskan peluang kerjasama yg lebih luas & perkongsian hasil yg saksama di kalangan penduduk - DEB berjaya menurunkan kadar kemiskinan mutlak drp 49.3% (1970) kepada 15% (1990). - Perbezaan pendapatan berkurangan antara penduduk bandar & luar bandar & antara kumpulan etnik. - Peningkatan penyertaan bumiputera dlm kegiatan ekonomi moden, pemilikan harta & melahirkan lebih ramai usahawan. - Adanya program sokongan utk meningkatkan penyertaaan bumiputera dlm sektor ekonomi moden.

Samb4. Keadilan sosial.- Kesan drp kerjasama politik & ekonomi pengagihan yg adil & memerangi pemusatan kekayaan segelintir manusia melalui program pembangunan luar bandar. 5. Sistem pendidikan & bahasa kebangsaan. - dibentuk untuk memupuk perpaduan & rasa kekitaan serta jati diri sbg bangsa Malaysia. 6. Kebudayaan Kebangsaan. - keupayaan menerima kepelbagaian unsur hidup & budaya bersama.

57

58

Samb7. Pembangunan kerohanian yg berteraskan nilai-nilai agama, etika nilai& moral. Teras, Model dan usaha membentuk nation Malaysia berbeza dgn negara nat lain kerana sejarah, sistem politik, ekonomi & sosial berbeza dgn negara luar.59 60

Q & A?

MPW1143

10

BAB 2: PROSES POLITIKTOPIK-TOPIK BAB: TOPIK4. 5. 6. 7.

ZAMAN PENJAJAHAN PERJUANGAN KEMERDEKAAN PEMBENTUKAN MALAYSIA PERLEMBAGAAN MALAYSIA

TOPIK 4: ZAMAN PENJAJAHAN1. 2. 3. 4. Penjajahan Portugis (1511-1641) (1511Penjajahan Belanda (1641-1824) (1641Penjajahan Jepun (1942-1945) (1942Penjajahan Inggeris (1824-1941) & (1824(1946-1957) (1946-

61

62

1. PENDAHULUANTanah Melayu tlh dijajah oleh kuasa asing Timur-Barat TimurAsalnya sbg pedagang Kelemahan & kesilapan dlm ng beri peluang kuasa asing utk menjajah ++ sumber ekonomi + sebar agama Dijajah selama 446 th Dr jatuhnya K'jaan Melaka= Portugis Melaka= 1511 ++ Belanda- Inggeris- Jepun- Inggeris Belanda- Inggeris- JepunSiam- jajah beberapa ng di utara TM Siam63

SambFaktor Umum Kedatangan Portugis, Portugis, Belanda, Inggeris: 3K/3G, Manakala Belanda, Inggeris: Jepun Hanya 2K/2G Faktor Kekayaan Faktor Keagamaan Faktor Kemegahan

64

2. Penjajahan Portugis (1511-1641)130 tahun (1511 - 1641M) Kedatangan ke rantau ini bermula pada 1509 rombongan Lopez de Squire Perang Feringgi 1511 Pengaruh- tidak luas - sekitar bandar Melaka PengaruhUsaha takluk Naning & Rembau gagal Matlamat asal kembang Kristian- gagal KristianKesan peninggalan- msykt Serani, tulisan rumi peninggalanSerani, perkataan dr bhs Portugis(palsu, almari, jendela Portugis(palsu, almari, garpu, tuala) garpu, tuala) Kesan Penting: Kejatuhan K. Melayu Melaka & Penting: muncul Kerajaan Melayu Riau

Sebab Kedatangan3K/3G Perang 3 Segi Kawasan: Melaka Kawasan: Tujuan; Menguasai Perdagangan Tujuan; Rempah

65

66

MPW1143

11

3. Penjajahan Belanda (1641-1824)Belanda mula b'dagang ke Kepulauan Melayu pd abad ke17 Pusat utamanya- Betawi(Jakarta) P.Jawa utamanya- Betawi(Jakarta) Tubuh Syarikat Hindia Timur Belanda(VOC) pd th Belanda(VOC) 1602- utk kuasai p'dgn rempah di KP & monopoli 1602 bijih timah di NNM -hancurkan kuasa Portugis di Melaka= Betawi Melaka= 1641 Portugis dikalahkan dgn bantuan K. Johor tidak tinggal kesan sejarah kpd TM TM bnyk sumber- perebutan kuasa2 barat sumber-

Sebab Kedatangan3K/3G Kawasan; Melaka Kawasan; Tujuan; Membendung perkembangan Tujuan; Melaka; Untuk Menaikkan Betawi Melaka; Kesan Perjanjian Inggeris-Belanda 1824 InggerisPemecahan Empayar Johor-Riau Kpd 2 JohorBahagian Kemerosotan Kekuasaaan Belanda

Belanda Menandatangani Perjanjian tersebut Sebagai Membalas Jasa pihak Inggeris

67

68

4. Penjajahan Inggeris (1824-1942) (1945-1957)1600 p'dgg Inggeris tlh tubuhkan Syarikat India Timur Inggeris utk licinkan p'dggn dgn N. China Sykt t'sbt b'minat dgn Gugusan K. Melayu Sbb: p'dggn dgn Cina X untung & cari Sbb: pengkalan bebas lanun 11 Ogos 1786 Francis Light duduki P.Pinang dgn janji kosong kpd S. Kedah 6 Feb 1819 Stamford Raffles tlh duduki P. S'pura stlh buat p'janjian dgn Temenggong Abd Rahman - dr semasa ke semasa - ingg. cuba kuasai ingg. TM69

Sebab Kedatangan3K/3G SEBAB CAMPURTANGAN;Bimbang Kuasa Eropah Lain Menjaga Kepentingan British Permintaan Penguasa Tempatan Menjaga Keamanan Ekonomi

70

SambKawasan; Seluruh Semenanjung Tanah Kawasan; Melayu dan Pulau Borneo- Kecuali BorneoBeberapa Negeri Atas Sebab Tertentu Seperti Terengganu, Kelantan(Siam) dan Terengganu, Kelantan(Siam) Johor (Sultan Johor) Johor) Kaedah CampurtanganPembukaan Petempatan Spt Pulau Pinang Perjanjian Dengan Pihak Pengusa Tempatan Spt Singapura Sistem Residen Spt Di Perak, Selangor N9 & Perak, Pahang Individu/Keluarga/Dinasti Spt Keluarga Brooke Syarikat Spt NBCC71

5. Perjanjian Ingg-BelandaPengambilan S'pura oleh Inggeris- Bel marah InggerisDiselesai dgn Perjanjian Ing-Bel pd th 17Mac 1824 IngKesanPembahagian K. Melayu kpd 2 lingkungan -pengaruh Ing & pengarug Bel. Pengaruhi corak tanah jajahan abad 19 & awal abad 20 Bel. Perpecahan empayar Johor-Riau. E.Johor b'akhir bila S'pura & JohorJohor- Riau. JohorBritish. Riau-Bel RiauPersaingan Ing-Bel tambah sengit bila Spura lbh maju jadi p'han Ingbebas a'sa & pel entreport K. Melayu dipecah ikut kehendak penjajah- ada Malaysia-Indonesia= penjajahMalaysiabeza politik & pengaruh p'jajah utk lindungi + kbg p'dggn, Ingg. pd tg 1826 tlh satu'n p'dggn, Ingg. PP+Melaka+S'pura= satu unit pentd = NN Selat PP+Melaka+S'pura= Maju- pertanian niaga(rempah, ubi kayu, gambir) Majuniaga(rempah, kayu, gambir) NN Melayu lain diperintah oleh RRM

72

MPW1143

12

6. Perluasan Kuasa InggerisMula NN Selat, Ingg. + NN S'jung TM, Sabah & S'wak Selat, Ingg. Motif utama- eko. + masalah dalaman NN utama- eko. Kronologi 1841- James Brook ambil S'wak 18411874- C'tgn Ingg. di Perak 1874Ingg. 1874- Selangor terima penasihat Ingg. 1874Ingg. 1874- C'tgn Ingg. di Sungai Ujung 1874Ingg. 1875- R. Brunei serahkan hakknya di Sabah kpd Ingg. 1875Ingg. 1878- S. Brunei serahkan kaw. di Sabah kpd Ingg. 1878kaw. Ingg. 1888- C'tgn Ingg. di Pahang 1888Ingg. 1909- Perjanjian Bangkok, Siam serah Kedah, Perlis 1909Kedah, Kelantan & T'ganu kpd Ingg. (NN Melayu X Bersekutu) Ingg. Bersekutu) 1914- Johor terima penasihat Ingg. 1914Ingg.73

SambFaktor Ekonomi Bimbang c'tgn kuasa2 asing Keadaan anarki Kedudukan Strategik

74

7. Sistem Pentadbiran BritishSistem Residen Negeri-negeri Melayu Bersekutu NegeriMajlis Mesyuarat Persekutuan Desentralisasi Kuasa

SambSistem Residen Perak(1874), Selangor(1874), Sg Ujung(1874), Pahang(18880, N9 (1895), Johor (1913) Politik pulih ttp tradisi X- Sultan x kuasa mutlak ekonomi- pelaburan m'galakkan, bijih ekonomim'galakkan, timah getah,kopi diperkenalkan. diperkenalkan. ketidakseragaman pengagihan eko. eko. Sosial- kepesatan infrastruktur dipusat Sosialeko75 76

SambNN Melayu Bersekutu Perjanjian persekutuan 1895 selangor, perak, pahang, N9 selangor, perak, pahang, Persidangan wakil Ingg & RRM (Durbar) pertama K. Kangsar 1897, ke2 di KL 1903 Meningkatkan kecekapan pentadbiran, pentadbiran, seragam & kawal kuasa residen. T'siratresiden. T'siratmudahkan kuasai & eksploitasi sumber eko NNM Majlis Mesyuarat Persekutuan 1909

SambDesentralisasi kuasa kesan eko meleset pd 1925 M'btk Persatuan Tanah Melayu(PTM) Melayu(PTM) dihentikan 1941 bila Jepun serang TM

77

78

MPW1143

13

Kesan Penjajahan InggerisPolitik, Pentadbiran dan Perundangan Politik, 1. Penentangan oleh masyarakat tempatan kesan langsung. langsung. 2. Pengenalan sistem pentadbiran Barat dan pengabaian sistem pentadbiran tradisional. tradisional. 3. Pemakaian undang-undang Barat. undangBarat. Undang-undang Islam dan adat Undangdihadkan hanya dalam soal-soal soaldomestik. domestik.79

SambSosio-ekonomi Sosio1. Kewujudan sistem ekonomi kolonial hasil dikaut oleh penjajah. penjajah. 2. Perkembagan sistem ekonomi berasaskan eksport 3. Perkembangan infrastruktur dan kemudahan asas 4. Penghapusan adat-adat tempatan yang adatdisifatkan sebagai kejam. kejam. 5. Perkembangan pendidikan 6. Pengenalan sumber ekonomi baru seperti getah 7. Pengenalan dan pemindahan teknologi80

8. Penjajahan Jepun1.

SambAspek Strategi Menyerang dari utara sedangkan pihak Inggeris menumpukan pertahanan mereka si sebelah selatan Tanah Melayu. Melayu. b. Menyerang Pearl Harbour terlebih dahulu bagi memutuskan bekalan dan bantuan. bantuan. c. Pakatan dengan Siam. d. Bergerak dengan menggunakan basikal e. Program pengintipan yang rapi dan menyeluruh (secret intelligence) f. Propaganda Jepun membebaskan TM menyebabkan penduduk Melayu memberi bantuan kepada Jepun. Jepun.a.

15 Feb 1942 - 12 Sept. 1945 (3 1/2 th) th) Sebab3K/3G

Kawasan; Seluruh Semenanjung TM Kawasan; & Borneo Sebab-Sebab Kemenangan; SebabKemenangan;Strategi Jepun Kelemahan Inggeris81

82

Samb2.

SambKemenangan mudah Jepun juga disumbangkan oleh kesilapan dan kelemahan pentadbiran Inggeris dan penduduk Tanah Melayu. Melayu.a)

3.

Kepimpinan yang baik seperti Jeneral Yamashita (Malayan Tiger). Tentera yang terlatih, terlatih, bersemangat, berdisiplin, tidak bersemangat, berdisiplin, takut mati dan sanggup berkorban untuk negara termasuk melalui tindakan kamikaze. Mereka tahu kamikaze berkorban untuk negara adalah sesuatu yang mulia. mulia.83

b)

c)

d) e) f)

Kesilapan Inggeris menumpukan pertahanan disebelah selatan menghala ke Singapura. Singapura. Pertahanan laut yang sangat lemah sedangkan kedudukan Tanah Melayu dikelilingi oleh laut. laut. Kelemahan pentadbiran Inggeris di Tanah Melayu yang beraneka ragam dan berbeza-beza berbezamenyukarkan koordinasi pertahanan dilaksanakan. dilaksanakan. Tentera Inggeris tidak bersedia. bersedia. Inggeris salah jangkaan waktu serangan. serangan. Kedegilan penduduk TM yang enggan percaya teguran orang Cina. Cina.

84

MPW1143

14

SambEkonomi 1. Kemusnahan sektor ekonomi disebabkan kemusnahan semasa perang. perang. 2. Peningkatan inflasi (Baker, 1999, p 227)Items Dec 1941 Dec 1943 Dec 1944 Aug 1945

SambSosial 1. Kematian dan kebuluran. kebuluran. 2. Tahap kesihatan yang rendah dan penularan wabak penyakit seperti beriberiberi dan malaria. 3. Trauma peperangan kesan kematian dan penyiksaan buruh paksa Landasan Keretapi Maut. Maut.

3.

$75.00 $8.20 $2.50 Rice (500g) 6 cents $280.00 $22.00 Pork (500g) 48 cents $4.00 $120.00 $18.00 $3.80 8 cents Sugar (500g) $35.00 28 cents $1.25 3 cents Pemindahan teknologi pertanian. Cth: Padi Taiwan. pertanian. Cth: One egg

85

86

SambPolitik 1. Proses penjepunan 2. Hubungan yang tegang antara kaum Melayu dan Cina. Cina. 3. Penentangan terhadap pendudukan Jepun oleh MPAJA, Force 136, Gerila Kinabalu, Askar Kinabalu, Wataniah, dll. Wataniah, dll. 4. Bertambahnya pengaruh komunis. komunis. 5. Pembebasab tahanan politik Inggeris seperti Ibrahim Yaacob. Yaacob. 6. Kebangkitan semangat nasionalisme di kalangan warga Tanah Melayu. Melayu. 7. Penglibatan orang Melayu dalam pentadbiran 87 negara di bawah pemerintahan Jepun. Jepun.

KESIMPULANKekayaan dan kedudukan Tanah Melayu yang begitu strategik telah menyebabkan wilayah ini menjadi rebutan banyak pihak. Justeru itu, pihak. itu, penjajah yang menguasai wilayah ini bertukar ganti. Pendudukan Jepun walaupun singkat telah . ganti menyedarkan warga Tanah Melayu tentang maruah bangsa, kebebasannya dan hak untuk bangsa, mentadbir negara sendiri. Inggeris pula adalah sendiri. merupakan penjajah yang paling bijak. Mereka bijak. berjaya menguasai keseluruhan Tanah Melayu melalui usaha ketenteraan yang minima. minima Justeru mereka dianggap sebagai penjajah paling berjaya terutamanya jika diteliti kepada mendalam dan menyeluruhnya kesan-kesan menyeluruhnya kesanpenjajahan yang ditinggalkannya disesebuah negara sepertimana yang dilakukannya di Malaysia dll. dll.88

1. PengenalanMakna Merdeka? Merdeka? bebas politik-fizikal politikpemikiran? pemikiran? mutlak? mutlak? Bersyarat Bebas dr kongkongan/cengkaman sesuatu negara merdeka-bebas cengkaman penjajah merdekaMalaysia- corak sendiri; demokrasi berparlimen dgn raja Malaysiasendiri; berperlembagaan- konsep federalisme berperlembagaanBiasa dicapai dgn semangat kebangsaan Smgt K'saan= taat setia & smgt cintakan tanah air K'saan= keinginan lihat kemajuan, keamanan & kemakmuran ng & kemajuan, kerelaan b'korban demi p'tahankan negara

TOPIK 5: PERJUANGAN KEMERDEKAAN

89

90

MPW1143

15

SambKemerdekaan - dari satu sudut - boleh difahami sebagai bebas dari perhambaan, keterikatan, perhambaan, keterikatan, lepas dari dikenakan tuntutan, tidak bergantung tuntutan, nasib kepada orang, bangsa atau negara lain. orang, Merdeka juga bermakna bebas dari belenggu kelemahan peribadi dan keruntuhan moral, penyakit dan kemiskinan yang membingkai dan menghalang manusia dari mencapai darjat kemanusiaannya yang sejati. Dalam konteks sejati. negara; kemerdekaan bermaksud terlepas dari negara; penjajahan, sama ada penjajahan politik, penjajahan, politik, ketenteraan, ekonomi, budaya, informasi dan ketenteraan, ekonomi, budaya, sebagainya. sebagainya.91

2. Perjuangan BerdarahPerjuangan berdarah umumnya adalah merujuk kepada kaedah perjuangan berdasarkan pertempuran dan peperangan yang menuntut pengorbanan nyawa selain daripada pengorbanan harta. harta. Perbincangan berkenaan perjuangan berdarah dapat difahami dengan mudah dengan mengenalpasti skop atau asas perbincangan tajuk ini. ini. Skop utama perbincangan topik perjuangan berdarah ini bagi boleh dibahagikan kepada 2 iaitu : 1. Perjuangan mengikut tokoh 2. Perjuangan mengikut negeri. negeri.

92

Sebab-sebab Penentangan1.

PENENTANGAN TERHADAP PENJAJAH SIAMSebelum kemasukan kuasanya di Tanah Melayu, orang Siam telah Melayu, beberapa kali cuba menjajah Melaka dan Pahang, tetapi usaha itu Pahang, tidak berjaya kerana tentangan orang-orang Melayu. orangMelayu.

2.

3.

Membebaskan tanah air dari belenggu penjajahan Campurtangan British dalam soal adat resam tempatan dianggap menghina orang Melayu. Melayu. Ketidakpuasan hati rakyat dan pembesar disebabkan masalah yang berkaitan cukai (pengenaan cukai & pembatalan hak memungut cukai). cukai).

93

94

PENENTANGAN TERHADAP PENJAJAH PORTUGISPortugis menakluki Melaka selama 130 tahun, tahun, iaitu daripada tahun 1511 sehingga 1641. Walaupun negeri Melaka telah jatuh ke tangan Portugis, namun kerajaan Melaka masih wujud. Portugis, wujud. Dari tahun 1515 hingga 1524, sejarah telah menunjukkan bahawa Sultan Mahmud telah berusaha untuk menawan semula Melaka sebanyak lima kali. Serangan terhadap Porugis untuk membebaskan Melaka bukan sahaja dilakukan dalam tempoh pemerintahan Sultan Mahmud. Pada tahun-tahun Mahmud. tahunselepas kemangkatan Baginda, pemerintahBaginda, pemerintahpemerintah kerajaan Melayu seterusnya iaitu Kerajaan Johor dan Acheh telah berkali-kali berkalimenyerang Portugis di Melaka. Melaka.95

PENENTANGAN TERHADAP PENJAJAH BELANDAOrang-orang Belanda telah menyerang Melaka Orangdan berjaya menaklukinya pada tahun 1641. Belanda telah menguasai Melaka kira-kira 180 kiratahun. tahun. Seperti Portugis, penjajah Belanda juga mendapat Portugis, tentangan orang-orang Melayu yang mendapat orangbantuan daripada orang-orang Bugis. Misalnya, orangBugis. Misalnya, Sultan Ibrahim dari Selangor telah menentang orang-orang Belanda di Melaka. Dalam beberapa orangMelaka. serangan, orang-orang Sultan Ibrahim telah serangan, orangmembakar rumah-rumah orang Belanda. Begitu rumahBelanda. juga , Raja Haji yang ketika itu menjadi Yam Tuan Muda Johor telah turut menyerang kapal-kapal kapalBelanda di Selat Melaka

96

MPW1143

16

PENENTANGAN TERHADAP PENJAJAH INGGERISSecara rasmi, Kerajaan Inggeris mula rasmi, menjajah negara ini melalui perjanjian Inggeris-Belanda pada tahun 1824 Inggerisapabila Inggeris telah mengambil alih atau menguasai Melaka daripada pihak Belanda. Belanda. Sebelum tahun 1824, Inggeris telah menguasai Pulau Pinang yang dikatakan telah diberikan kepada Francis Light sebagai "anugerah" daripada Sultan anugerah" Kedah pada tahun 1786, dan menguasai Singapura yang dianugerahkan kepada Stamford Raffles oleh Tengku Husin pada tahun 1819.97

PENENTANGAN DI NANINGPenjajah Inggeris mendakwa bahawa Naning yang terletak di sempadan antara Negeri Sembilan dan Melaka adalah di bawah takluk Melaka. Naning juga Melaka. dikehendaki untuk membayar cukai kepada Penjajah Inggeris. Namun Inggeris. demikian, Naning yang diketuai oleh demikian, Datuk Dol Said enggan berbuat demikian, demikian, sebaliknya mendakwa bahawa Naning bukanlah sebahagian daripada Melaka. Melaka. Akibat daripada pertelingkahan itu, itu, Inggeris menyerang Naning pada tahun 1831 dan tahun 1832.98

PENENTANGAN DI SELANGORPenentangan penduduk tempatan terhadap Inggeris di Selangor telah dipimpin oleh Raja Mahadi dan pembesar-pembesar tempatan pembesar-

PENENTANGAN DI PERAKAkibat daripada rasa tidak puas hati di kalangan penduduk dan pembesar-pembesar tempatan pembesarterhadap tidak tanduk Birch, maka pada November 1875 Birch telah dibunuh oleh Datuk Maharaja Lela dan penyokong-penyokongnya di Pasir Salak penyokongAntara faktor penentangan ialah: ialah:Kebebasan sultan Abdullah disekat. disekat. Inggeris telah memaksa Sultan Abdullah menandatangani surat penyerahan kuasa. kuasa. Inggeris melarang pembesar-pembesar Perak memungut pembesarcukai. cukai. Inggeris telah cuba menghapuskan sistem perhambaan. perhambaan. Inggeris cuba melaksanakan pembaharuan secara mendadak. mendadak. Keangkuhan Residen dan kurang pengetahuan tentang adat resam orang-orang Melayu. orangMelayu.100

99

PENENTANGAN DI NEGERI SEMBILANSekitar tahun 1875-1876, Inggeris 1875telah mula campur tangan di Negeri Sembilan. Inggeris mendapat Sembilan. tentangan daripada Tengku Antah, Antah, akibat daripada sokongan Inggeris kepada Datuk Kelana

PENENTANGAN DI PAHANGPenentangan orang Pahang terhadap penjajah Inggeris berlaku di sekitar tahuntahuntahun 1891 hingga 1895. Masalah penentangan terhadap Inggeris bermula apabila Inggeris melantik J.P. Rodger sebagai Rresiden Pahang pada tahun 1888, dan apabila beliau memperkenalkan jawatan "Pemungut dan Majistret". Akibat Majistret". daripada pentadbiran baru ini, para ini, pembesar tempatan telah kehilangan mata pencarian daripada cukai. Antara pembesar cukai. yang tidak puas hati dengan Inggereis ialah Tok Gajah. Pada tahun 1891, beliau bersama Gajah. anaknya, Mat Kilau dan Datuk Bahaman anaknya, telah menyerang Inggeris102

101

MPW1143

17

PENENTANGAN DI SARAWAKPenentangan orang-orang Sarawak terhadap penjajah Inggeris orangboleh dilihat dalam dua tempoh masa, iaitu antara tahun 1853 masa, hingga 1860, dan antara tahun 1893 hingga 1920-an. 1920Pada tahun 1853, James Brooke telah cuba menguasai kawasan Sungan Rejang. Usaha ini telah menggugat Rejang. kedudukan seorang pemimpin tempatan iaitu Sharif Masahor. Masahor. Sharif Masahor membuat pakatan dengan Datuk Patinggi Abdul Gapur dan menyerang kubu Brooke di Kanowit dan Kuching pada tahun 1860. Seorang tokoh yang mengetuai masyarakat Iban di hulu Sungai Skrang yang bernama Rentap (atau nama sebenarnya ialah Libau) marah dengan kemaraan kuasa Brooke di Skrang. Libau) Skrang. Bersama-sama dengan pengikut-pengikutnya, beliau telah Bersamapengikut- pengikutnya, menentang kemaraan orang-orang Inggeris yang cuba orangmencerobohi kawasan orang Iban di Sarawak. Pada tahun 1893, masyarakat Iban di hulu Sungai Batang Lupar yang diketuai oleh Banting telah menyerang tentera Brooke. Faktor penting tentangan ialah kerana pemerintahan Brooke cuba menghapuskan adat dan tradisi yang menjadi amalan penduduk tempatan103

PENENTANGAN DI SABAHOrang-orang Inggeris di Sabah juga mendapat Orangtentangan daripada penduduk tempatan yang diketuai oleh Mat Salleh (atau nama sebenarnya Mohammad Salleh). Antara tahun 1894 hingga Salleh). 1900, beliau telah melancarkan serangan besarbesarbesaran terhadap Kompeni Berpiagam Inggeris. Inggeris. Pada tahun 1897, Mat Salleh berjaya memusnahkan pelabuhan Kompeni di Pulau Gaya. Gaya. Pada tahun 1915,orang Murut telah menentang Kompeni Berpiagam di Sabah dan pemberontakan ini dinamakan sebagai Kebangkitan Rundum. Rundum. Pemimpin utama mereka ialah Antanum104

PENENTANGAN DI KELANTANPenentangan terhadap penjajah Inggeris di Kelantan sering dikaitkan dengan peristiwa penting iaitu Pemberontakan Tok Janggut pada tahun 1915. Tok Janggut (atau nama sebenarnya Haji Wan Hassan) merupakan seorang ulama dan Hassan) dihormati oleh penduduk di kawasan Jeram. Jeram. Pemberontakan Tok Janggut bermula apabila pihak Inggeris melantik Encik Latif sebagai Pegawai Daerah Pasir Putih pada tahun1914. Perlantikan ini telah mengancam kedudukan Engku Besar Tun Ahmad yang berkuasa di Jeram105

PENENTANGAN DI TERENGGANUSatu pemberontakan yang dikenali sebagai Pemberontakan Tani berlaku dalam tahun 1928 yang diketuai seorang ulama bernama Haji Abdul Rahman Limbong. Beliau berjaya mengajak penduduk di Hulu Limbong. Terengganu bangun dan menentang Inggeris. Inggeris. Secara ringkasnya terdapat beberapa sebab: sebab: pihak Inggeris telah memperkenalkan sistem pemerintahan barat yang menggugat sistem pemerintahan tradisional. tradisional. pada waktu yang sama, penjajah Inggeris memperkenalkan juga pelbagai jenis cukai seperti cukai hasil tanah dan cukai kepala. kepala. penduduk tempatan dikehendaki mendapatkan pas kebenaran daripada kerajaan sebelum dapat membuka tanah, bercucuk tanam atau memungut tanah, hasil hutan. hutan.106

PENENTANGAN TERHADAP PENJAJAH JEPUNTentangan terhadap pentadbiran Jepun di negara ini telah ditunjukkan melalui beberapa tindakan. Parti Komunis Malaya tindakan. telah menubuhkan Malayan People Anti Japanese Army (MPAJA). Orang Melayu telah menubuhkan Tentera Wataniah Pahang. Bekas pegawai-pegawai British Pahang. pegawaitelah menubuhkan Sekolah Latihan Khas 101. Di Sabah dan Sarawak pula, orangorangorang Cina bekerjasama dengan kaum bumiputera menentang Jepun107

RINGKASANPerjuangan masyarakat tempatan menentang penjajahan : 1. Melaka/Johor Sultan Mahmud untuk menawan semula Melaka. Melaka. 2. Naning Dol Said menentang Inggeris 3. Perak Dato Maharajalela dan Dato Sagor Dato Dato 4. Selangor Raja Mahadi menentang Tengku kudin dan Raja Ismail anak kepada Raja Abdulah yang disokong oleh Inggeris 5. Pahang Dato Bahaman dan Mat Kilau. Kilau. 6. Negeri Sembilan Dato Bandar Kulop Tunggal vs Dato Kelana Sayid Abdul Rahman yang disokong oleh Inggeris 7. Trengganu - Haji Abdul Rahman Limbong 8. Kelantan Tok Janggut. Janggut. 9. Sabah Mat Saleh 10. Sarawak Rentap, Libau Rentap,

108

MPW1143

18

Perjuangan Berdarah : Sebab-sebab Kegagalan1.

3. PERJUANGAN MELALUI SEMANGAT NASIONALISMEMenjelang abad ke-20, perjuangan kemencapai kemerdekaan adalah berasaskan kepada semangat kebangsaan (nasionalisme). nasionalisme). Semangat kebangsaan di kalangan penduduk negara ini adalah dipengaruhi oleh dua faktor utama, utama, iaitu pengaruh luar negeri dan hasil karya109 110

2. 3. 4.

Bersifat kenegerian & tidak menyeluruh Tidak terancang Menggunakan senjata tradisional Perjuangan menentang penjajah adakalanya berasaskan sebabsebabsebab peribadi. peribadi.

Samb'Nasionalisme adalah satu ideologi yang mencipta dan mempertahankan kedaulatan sesebuah negara (dalam bahasa Inggeris "nation") dengan mewujudkan satu konsep identiti bersama untuk sekumpulan manusia. manusia. Dalam bahasa yang mudah nasionalisme bermaksud semangat kebangsaan, semangat cinta dan kebangsaan, sayangkan negara111

SambNasionalisme lahir daripada tingginya semangat kebangsaan. kebangsaan. Semangat kebangsaan pula adalah merujuk kepada perasaan taat setia dan cintakan tanah air (negara), keinginan melihat kemajuan, keamanan negara), kemajuan, dan kemakmuran negara disamping kerelaan untuk berkorban harta benda dan juga nyawa demi mempertahankan negara daripada penjajahan. penjajahan. Dalam konteks sebuah negara yang terjajah semangat nasionalime adalah merujuk kepada kesanggupan rakyat berjuang (sehingga sanggup mengorban harta bahkan juga nyawa ) untuk membebaskan negaranya dari belenggu penjajahan112

Tahap Perkembangan Semangat nasionalisme1.

Faktor Kebangkitan Semangat NasionalismeFaktor Luar Negara Kemenangan Jepun dalam Perang Rusia-Jepun 1905. RusiaGerakan Pembaharuan Islam (pan-Islamisme) Timur (pan- Islamisme) Tengah Pengaruh gerakan nasionalisme disekitar Asia Tenggara seperti di Filipina dan Indonesia. Revolusi Cina Gerakan kemedekaan di India oleh Mahathma Ghandi Faktor Dalam Negara Perkembangan pendidikan Kesedaran nasionalisme dan pemerintahan sendiri kesan penguasaan Jepun di Tanah Melayu Perkembangan bidang penulisan Faktor-faktor lain (perkembangan media dll) Faktor(perkembangan dll)114

Gerakan perjuangan kemerdekaan melalui nasionalisme dibahagikan kepada tahap-tahap tertentu tahap1.

2.

3.

Nasionalisme tahap keagamaan (1906-1926) (1906: Syed Sheikh al-Hadi, Sheikh Tahir al- Hadi, Jalaluddin dan Syed Nuruddin al-Raniri. al- Raniri. Nasionalisme tahap sosio-ekonomi (1926sosio(19261938) : Ibrahim Yaacob, Ishak bin Haji Yaacob, Muhamad dan Zaba. Zaba. Nasionalisme tahap politik (bermula 1938) : Zaaba, Dato Onn Jaafar, Zaaba, Jaafar,

2.

3.113

MPW1143

19

Gerakan Nasionalisme mengikut BangsaGerakan perjuangan kemerdekaan melalui nasionalisme juga boleh dibahagikan mengikut kaum 1. Nasionalisme Melayu (3 Tahap) Tahap) 2. Nasionalisme Cina 3. Nasionalisme India

Gerakan Berorganisasi Menentang PenjajahanDilaksanakan dalam 2 cara iaitu : 1. Persatuan 2. Penulisan

115

116

Gerakan Berorganisasi Menentang Penjajahan Melalui PersatuanGerakan nasionalisme juga ditiupkan kepada penduduk tempatan melalui persatuan dan pertubuhan. pertubuhan. Secara umumnya dalam konteks perjuangan menuntut kemerdekaan terdapat dua jenis persatuan yang terlibat iaitu :1.

Gerakan Berorganisasi Menentang Penjajahan melalui Parti PolitikGerakan nasionalisme melalui persatuan dan parti politik dikatakan bermula agak lambat di Tanah Melayu. Melayu. Secara umumnya dalam konteks perjuangan parti politik ia boleh dibahagikan kepada dua jenis parti politik iaitu :1.

2.

Pertubuhan Sosial (NGO) Kesatuan Melayu Singapura (1926), Kesatuan Melayu Selangor, Selangor, Persatuan Melayu Perak (PMP),GAPENA, ASAS 50, Petubuhan politik (Parti Politik) Kesatuan Politik) Melayu Muda, Parti Komunis Malaya, UMNO, Muda, MCA, MIC, Parti Negara dll117

2.

Parti Politik Berhaluan Kanan (Diplomasi dan Perundingan) UMNO, MAC, MIC, Parti Negara, Perundingan) Parti Perikatan. Perikatan. Parti Politik berhaluan Kiri (Radikal) Kesatuan Radikal) Melayu Muda (1939), Parti Komunis Malaya, PAS, API, PETA, AWAS dll. dll.

118

Gerakan Berorganisasi Menentang Penjajahan melalui PenulisanGerakan nasionalisme juga ditiupkan kepada penduduk tempatan melalui hasil penulisan termasuk penulisan kreatif (cerpen, novel, puisi,lagu). cerpen, puisi,lagu). Secara umumnya dalam konteks perjuangan menuntut kemerdekaan terdapat dua bentuk penulisan yang terlibat iaitu : 1. Akhbar harian - Al-Imam, Saudara, Majlis, Warta AlSaudara, Majlis, Malaya, Utusan Melayu, Warta Sarawak. Melayu, 2. Majalah dan terbitan berkala yang mengandungi hasil-hasil penulisan kreatif seperti cerpen (cth: Anak hasilcth: Mat Lela Gila) hasil tulisan penulis seperti Ishak Haji Muhamad, Usman Awang yang merupakan ahli Muhamad, GAPENA dan ASAS 50. Selain itu novel juga turut dijadikan wadah perjuangan menuntut kemerdekaan dan memperbaiki tahap sosio-ekonomi masyarakat sosioMelayu. Melayu. 119

Perjuangan KomunisPKM ditubuhkan pada April 1930 dan merupakan sebuah pertubuhan radikal berhaluan kiri. kiri. Tujuannya adalah untuk menggulingkan kerajaan Inggeris dan menubuhkan sebuah republik komunis di Tanah Melayu. Melayu. Kaedah menangani ancaman komunis1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

Gerakan Bersenjata Home Guard Penawaran hadiah dan ganjaran kepada mereka yang dapat membunuh anggota komunis Gerakan kelaparan Menyekat bantuan makanan kepada komunis oleh penduduk tempatan (min yuen) yuen) Perang Saraf Penawaran pengampunan dsb Pendekatan sosial dan kemanusiaan iaitu dengan membaiki hubungan antara kerajaan dan rakyat. rakyat. Penempatan semula penduduk ke kampung-kampung baru. kampungbaru. Pengenalan kawasan putih dan kawasan hitam Ordinan darurat dan Akta Keselamatan Dalam negeri

Seperkara yang perlu ingat : Fahaman komunis tidak akan dapat dimusnahkan sampai bila-bila. bila- bila.120

MPW1143

20

Malayan UnionBentuk pentadbiran baru yang diperkenalkan oleh British selepas Perang Dunia ke 2. Jika dikaji Perlembagaan MU mengandungi dua fasal utama iaitu yang berkaitan dengan Pentadbiran dan Kerakyatan Perlembagaan Malayan Union adalah seperti berikut: berikut: Malayan Union ditadbir mengikut bentuk pentadbiran kesatuan (Union). MU terdiri daripada gabungan 9 buah negeri Melayu termasuk Melaka dan PP tetapi tidak termasuk Singapura. Singapura. Ketua bagi MU adalah seorang Gabenor ini bermakna sultan kehilangan kuasanya. kuasanya. Kewarganegaran bagi MU dipermudahkan untuk masyarakat luar. Kewarganegaraan diberikan secara luar. automatik bagi mereka yang telah menetap di Tanah Melayu. Melayu.121

Tujuan Malayan Union Diperkenalkan

Meningkatkan kecekapan pentadbiran Kepentingan strategi pertahanan bagi pihak British Melahirkan semangat cintakan tanah air. Balas dendam terhadap orang Melayu kerana membantu Jepun mengusir British dari Tanah Melayu dan penghargaan terhadap masyarakat Cina dan India yang menyokong British Mengimbangi perkembangan ekonomi di seluruh Tanah Melayu. Sebelum kejatuhan TM kepada Melayu. jepun perkembangan ekonomi antara negeri adalah tidak seimbang. seimbang.122

Penentangan terhadap MU1.

Tindakan & Gerakan PenentanganPenentangan melalui akhbar (Utusan Melayu, Warta Negara, Melayu, Majlis dan pelita Malaya) dengan menjelaskan keburukan MU dan mendedahkan segala risiko kerugian yang bakal ditanggung oleh orang melayu jika MU dilaksanakan. dilaksanakan. Tindakan Pemulauan dan BerkabungRaja-raja memulaukan upacara perisytiharan penubuhan MU dan Rajaistiadat perlantikan Gabenor MU. Manakala beberapa ahli bangsa Melayu dalam Majlis Penasihat Kerajaan juga telah menarik diri. diri. Sebagai tanda protes terhadap MU warga Melayu akan memakai songkok dengan lilitan kain putih. Menurut akhbar Pelita bertarikh putih. 5 April 1946, orang asli di Hulu Langat juga telah keluar ke pekan dengan memakai bunga-bunga kabung. bungakabung.

2.

3.

4. 5.

6.

Sultan kehilangan kuasa dan kedaulatannya ini kerana ketua bagi MU adalah seorang Gabenor Hak untuk memperolehi kewarganegaraan yang diberikan secara mudah kepada warga luar dan kelahiran baru seolah-olah menafikan hak orang Melayu seolahdi tanah airnya sendiri. Bermula dari sini banyak lagi sendiri. masalah lain yang akan timbul. timbul. Penubuhan akan menghapuskan hak-hak yang dinikmati hakoleh orang Melayu sebagai bumiputra. bumiputra. Kerajaan Negeri akan kehilangan kuasa Malayan Union digubal tanpa mendapatkan pandangan orang Melayu. Melayu. Kaedah mendapatkan persetujuan sultan-sultan oleh Sir sultanHarold MacMichel yang dibuat melalui kaedah ugutan juga menyebabkan timbulnya perasaan tidak puashati dan penentangan. penentangan.123

Mendapatkan sokongan bekas pegawai British yang pernah di Tanah Melayu. Melayu. Mengadakan perarakan dan demontrasi sebagai bantahan terhadap penubuhan MU15 Dis 1945, 10,000 orang berkumpul di Kota Bharu 10 Mac 1946, 50,000 berkumpul di Kuala Kangsar

124

Persekutuan Tanah Melayu 1948Bentuk pentadbiran alternatif yang dicadangkan oleh Jawatankuasa Kerja bagi menggantikan pentadbiran Malayan Union yang menerima tentangan hebat daripada orang Melayu. Melayu. Perlembagaan PTM 1948 adalah seperti berikut: berikut: PTM ditadbir mengikut bentuk pentadbiran persekutuan. persekutuan. PTM terdiri daripada gabungan 9 buah negeri Melayu termasuk Melaka dan PP tetapi tidak termasuk Singapura. Singapura. Ketua bagi PTM adalah seorang Pesuruhjaya Tinggi British Pesuruhjaya Tinggi mentabdir PTM dengan bantuan Majlis Perundangan Persekutuan dan Majlis Mesyuarat Kerajaan Persekutuan Syarat-syarat kewarganegaran diperketatkan. Syaratdiperketatkan.125

Kandungan Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948Penubuhan Persekutuan Tanah Melayu Kerajaan Persekutuan Tanah Melayu diketuai oleh Pesuruhjaya Tinggi British Penubuhan Majlis Mesyuarat KerjaTerdiri daripada 17 orang ahli yang dilantik. dilantik.

Penubuhan Majlis Perundangan Persekutuan yang dipengerusikan oleh Pesuruhjaya Tinggi British yang terdiri daripada 75 orang ahliMajlis Perundangan Persekutuan ini terdiri daripada 14 ahli rasmi dari kalangan pegawai kerajaan, 9 orang YDP Majlis kerajaan, Undangan Negeri (MB), 2 wakil darii Majlis Mesyuarat Negeri Melaka dan PP, 50 ahli tidak rasmi yang dilantik bagi mewakili kepentingan kaum-kaum asing, golongan peniaga, pertubuhan kaumasing, peniaga, buruh dll. dll.

Penubuhan Majlis Raja-raja yang berfungsi menasihati RajaPesuruhjaya Tinggi British. Penubuhan Majlis Mesyuarat Undangan Negeri di peringkat 126 negeri. negeri.

MPW1143

21

Perbandingan antara MU dan PTM1948

KE ARAH KEMERDEKAAN : Pengenalan Pentadbiran DemokrasiBukan semua masalah boleh diselesaikan dengan kekerasasn atau tindakan ketenteraan. Begitu juga dalam soal menangani ketenteraan. masalah komunis di Tanah Melayu dan mendapatkan kemerdekaan. kemerdekaan. Justeru Pesuruhjaya Tinggi British di TM iaitu Sir Gerald Templer telah menegaskan kepada PM british iaitu Sir Winston Churchill bahawa bagi menumpaskan pemberontakan komunis di Tanah Melayu usaha ketenteraan hanyalah 25% manakala 75% usaha adalah melalui pendekatan politik. politik. Justeru pendapat Templer ini telah membawa satu lagi kemajuan politik di Tanah Melayu iaitu pengenalan sistem demokrasi ala Westminster. Pengenalan demokrasi bermula diperingkat kerajaan tempatan (Pulau Pinang pada 1 Dis 1951 dan Kuala Lumpur pada 16 Feb 1952) sebelum diperluaskan ke peringkat persekutuan melalui pilihanraya umum 1955 yang akhirnya membawa kepada pembentukan kerajaan bertaraf pemerintahan sendiri. sendiri. 128

Malayan Union (Kesatuan Malaya) Tanah Jajahan Gabenor Sultan hilang kuasa dan kedaulatan Syarat kewarganegaraan yang longgar Kedudukan dan hak Melayu tergugat

Malayan Federation (Persekutuan Tanah Melayu) Melayu) Naungan Pesuruhjaya Tinggi British Kuasa dan kedaulatan sultan dipulihkan Syarat kewarganegaraan diperketatkan Kedudukan dan hak Melayu terjamin

127

Kerajaan Bertaraf Pemerintahan Sendiri (Self-Government)Status pemerintahan sendiri diberikan sebagai latihan untuk penduduk TM menubuh dan menguruskan negara sendiri secara keseluruhannya secara demokrasi. demokrasi. Kerajaan TM dibentuk berasaskan sistem kabinet yang terdiri daripada TAR sebagi KM, 6 orang wakil UMNO, 3 orang wakil MCA dan 1 orang wakil MIC yang masingmasingmasing bergelar menteri dan bertanggungjawab terhadap portfolio tertentu. Beberapa portfolio penting tertentu. seperti pertahanan dan kewangan masih dalam kawalan british. british. TAR seterusnya mengatur satu delegasi ke London untuk mengadakan rundingan kemerdekaan dengan kerajaan British. Rundingan berlangsung di Lancaster House selama 3 minggu dari 18 Januari 8 Februari 1956.129

Keputusan RundinganKerajaan British bersetuju memberi kemerdekaan kepada PTM pada 31 Ogos 1957. Jawatan Setiausaha Kewangan dan Setiasaha pertahanan digantikan dengan jawatan menteri kewangan dan menteri pertahanan. pertahanan. British diberi hak untuk menempatkan tenteranya di TM. Penubuhan sebuah Suruhanjaya bebas bagi menggubal perlembagaan bai PTM yang merdeka. merdeka.130

Kemerdekaan Tanah MelayuParti perikatan dalam manifesto pilihanraya umum 1955 menyatakan harapan untuk melihat TM merdeka dalam tempoh 4 tahun tetapi tempoh itu berjaya disingkatkan menjadi 2 tahun sahaja. sahaja. Beberapa faktor yang membantu1.

Piagam Atlantik Ogos 1941Satu dokumen terpenting yang menentukan hala tuju dunia antarabangsa masa kini. kini. Piagam Atlantik merupakan asas kepada penamatan amalan penjajahan dan pengiktirafan hak asasi manusia, dan manusia, permulaan kepada penyuburan prinsip demokrasi. demokrasi. Pda 12 Ogos 1941 satu pertemuan sulit telah diadakan antara Roosevelt dan Winston Churchill di atas kapal USS Augusta di perairan New Foundland di lautan Atlantik. Dalam Atlantik. pertemuan itu Churchill telah menyampaikan kepada Roosevelt bahawa Britain tidak lagi mampu meneruskan peperangan kecuali Amerika Syarikat mahu masuk berperang secara langsung menentang kuasa paksi. Sekiranya ini paksi. berlaku seluruh Eropah akan berada dibawah dua kuasa iaitu Komunisme dan Facisme yang bertentangan dengan prinsip demokrasi dan kebebasan yang didokong dan diperjuangkan oleh Amerika. Amerika.132

2.

3.

Kesanggupan ketiga-tiga kaum utama untuk ketigabersatu dan berkongsi kuasa dalam satu ikatan politik Wujudnya keadaan darurat kesan daripada perjuangan PKM yang juga menentang sebarangbentuk penjajahan oleh kuasa luar. luar. Komitemen British terhadap prinsip penting Piagam Atlantik yang ditandatangani pada Ogos 1941 oleh Presiden Amerika dan PM Britain.131

MPW1143

22

Piagam Atlantik Ogos 1941 (samb)Presiden Roosevelt menjelaskan bahawa sekiranya Amerika perlu terlibat secara langsung maka rakyat Amerika perlu terlebih dahulu diyakinkan dengan alasan yang munsabah serta berkaitan dengan kepentingan Amerika. Amerika. Justeru justifikasi moral yang boleh diterima umum dan mengubah pendirian pendapat umum adalah perang demi untuk menegakkan demokrasi, hak asasi manusia demokrasi, yang berasaskan kepada kepentingan sejagat dan bukan berperang dengan tujuan menakluki wilayah. wilayah. Pada dasarnya Churchill agak keberatan untuk menerima syarat ini kerana ia bermakna Britain akan kehilangan terus tanah jajahan yang selama ini menjadi sumber kemegahan dan nadi ekonomi Britain. Namun kerana terdesak Britain terpaksa menerima syarat berkenaan. berkenaan.1.

Isi Piagam Atlantik Ogos 1941Kedua-dua negara berikrar tidak berminat untuk Keduatujuan kekuasaan atau keuntungan, penaklukan keuntungan, wilayah dan sebagainya. sebagainya. Menolak sebarang pengubahsuaian sempadan wilayah yang dibuat oleh kuasa yang dominan tanpa persetujuan bersama penduduk wilayah yang terlibat. terlibat. Kedua-dua negara menghormati hak asasi manusia Keduauntuk memilih bentu kerajaan dimana mereka bermastautin. Kedua-dua mahu melihat hak rakyat bermastautin. Keduayang telah dinafikan secara paksa dikembalikan bagi menubuhkan semula kerajaan yang berdaulat. berdaulat.

2.

3.

133

134

TOPIK 6: PEMBENTUKAN MALAYSIA

PENDAHULUAN1824- Per. Ing-Bel/ Treaty of London 1824Ing- Bel/ Bahagi A.Tenggara- kaw pengaruh A.TenggaraMelaka(Ingg)- tukar- Bengkulu (Bel) Melaka(Ingg) tukarBel) Riau(Johor) = Belanda Riau(Johor) Pembahagian ini timbulkan Gagasan penyatuan Semenanjung= Kesatuan Semenanjung= Malaya= Persekutuan Tanah Melayu & ditukar kpd Malaysia + dgn wil Ing di Borneo-S"wak, Bru & Borneo Utara Borneo- S"wak, Malaysia lahir 6 th slps T M merdeka tahun 1963 Gabungan T M dgn S'pura, Sabah & S'pura, Sarawak.135 136

Usul PembentukanDtg drpd pihak British; 1955 David Marshall pernah cadang S'pura b'cantum dgn T M Tokoh di TM; Ghazali Shafie(1954) & Tan Cheng Lock(1955). Tunku Abd Rahman; Pada 27 Mei 1961, dlm satu mjls Rahman; makan dgn wartawan Asia Tenggara di Singapura stlh adakan dgn tokoh t'tentu- Lee Kuan Yew (Januari t'tentu(Januari 1961), Senu Abdul Rahman mengenai tinjauan Senu ke Sabah, Sarawak dan Brunei (1960), dan Mac Millan Sabah, di London (1961). A.M. Azahari (Brunei) & Ahmad Boestamam cdg penggabungan dlm btk lain- Kalimantan Utara lainSukarno dengan Indonesia Raya Negeri Cadangan; Brunei Borneo Utara British (Sabah) Cadangan; (Sabah) Sarawak Singapura P T Melayu Ide penyatuan dikesan seawal 1887 oleh Lord Bressey. Bressey. Idea ke arah penyatuan juga pernah dibahas dlm Kabinet British pada 1888 dan 1932.137

DoronganPolitik kebebasan daripada kuasa British Memerdekakan negara-negara calon negaramemupuk persefahaman serantau yang kuat dorongan bagi mewujudkan keseimbangan kaum dan perpaduan keamanan dan kestabilan dr pengaroh Komunis Ekonomi dalam bentuk faedah bersama. Singapura: bersama. Singapura: Perdagangan Antarabangsa; Sabah/Sarawak: Hasil Antarabangsa; Sabah/Sarawak: Hutan Hasrat Kuala Lumpur untuk menguatkan pakatan di kalangan negeri-negeri serantau negeriKepentingan Pelaburan Inggeris Di Asia Tenggara : Keselamatan & kestabilan politik. politik. Sosial: Bangsa & Budaya Malaysia yang baru Sosial:138

MPW1143

23

Faktor PembentukanPolitik percepat kemerdekaan bg ng Brunei, Singapura, Singapura, Sarawak & Sabah banteras ancaman komunis & kekalkan keamanan & kestabilan wujudkan keseimbangan kaum & perpaduan Ekonomi majukan eko serantau utk ng & rakyat ng kepentingan pelaburan Inggeris di AT'ra melalui keselamatan & kestabilan politik. politik. Sosial pupuk bangsa Malaysia, dgn identiti yg baru perkongsian warisan budaya Jaga kddkan kaum b'putra

Reaksi Ng CalonS'pura Lee Kuan Yew dikatakan plg berminat dgn idea penubuhan Malaysia Rakyat Singapura pd mulanya sokong ttp ditentang oleh parti PAP TM Sedikit tentangan dr PAS- Dr Burhanuddin Helmi PASAhmad Boestamam dr barisan Sosialis kata ia bukanlah Melayu Raya tetapi ia sokong kalau Malaysia itu sbg asas kepada Melayu Raya/ Malaysia Raya. Raya/ Raya. Sabah& Sarawak Sabah& Berminat dgn ide penyatuan krn dpt bebaskan ng dari penjajah British & pengaruk komunis dalam masa yg sama bimbang tidak dpt bersaing dgn kemajuan eko. eko. Malaya & Singapura Brunei Sultan Brunei asalnya berminat ttp kemudian menolak sebab tuntutannya ditolak Tanah Melayu139 140

Reaksi Ng LuarIndonesiaSukarno dakwa penubuhan Malaysia membelakangi Indonesia Menggugat matlamat Indonesia utk tubuhkan Indonesia Raya Indonesia lancar konfrantasi dengan Malaysia

Proses PembentukanLawatan muhibbah ke Borneo Utara & S'wak Jun 1961 Lawatan Tunku Ke Brunei Julai 1961 Rundingan Singapura, Ogos 1961 Singapura, Rundingan Kepentingan Ng2 Borneo November, 1961 Jawatankuasa Perundingan Perpaduan Malaysia 1961142

FilipinaLebih menjurus kpd isu tuntutan Filipina ke atas Sabah yg merupakan sebahagian wilayah kesultanan Sulu

141

J/ Kuasa Antara KerajaanTugas: rundingan perlembagaan & sediakan p'utkkan bg Tugas: jaga kptgn ng2 Borneo Lord Landsdowne, Menteri Tanah Jajahan- Pengerusi & Tun Landsdowne, JajahanAbd Razak sbg timbalan Msyt 1 pd 30 Ogos 1962 di Jesselton Borneo Utara Delegasi British Lord Landsdowne+5 anggota TAR + 3 peg. kanan, S'wak- Peg Pentd K'jaan Borneo- Gabenor, Willian kanan, S'wakBorneo- Gabenor, Goode Perkara utam aperbincangan: perlunya M'sia diterima aperbincangan: semua pihak j/k kecil khusus bincang perlembagaan + keselamatannya perlembagaan kewangan kehakiman Perkhidmatan awam143

Suruhanjaya Cobboldmeninjau pdpt pddk Borneo Utara & S'wak sama ada terima/tolak rancangan M'sia Peng. Lord Cobbold & dianggotai oleh 4 org lain (2 rakyat Peng. British + 2 rakyat PTM- Wong Pow Nee (KM PP)+Ghazali PTMShafie pegawai kanan k'jaan misi- dptkan pdgn drpd pelbagai kum lapisan msykt misiambil masa 3 bulan (Feb - April 1962)- dlm tph ini terima 1962)2200 memorandum Laporan kpd British: lbh krrn 80% rakyat Borneo U & S'wak sokong rancangan M'sia Pendirian mrk kpd 3 golongan: 1. 1/3 sokong golongan: penggabungan X syarat 2. 1/3 sokong dgn syarat & jaminan t'tentu 3. 1/3 : 1/2 mahu kemerdekaan dulu sblm gabung & 1/2 mahu kekal dlm British = penentu masa depan=penduduk tempatan & X British depan= (beri imej baik kpd British & pengaruhi pendirian ng2 lain)144

MPW1143

24

Penamatan KonfrantasiKerjasama 3 pihak- MAPHILINDO pihakPertukaran pucuk pimpinanSuharto ganti Sukarno Marcos ganti Macapagal

Pemisahan Singapura2 th slps pembentukan polarisasi pelampau cina & pelampau melayu ancam hub Melayu-cina secara Melayumenyeluruh PAP (S'pura) UMNO TM (S'pura) Persaingan kuasa PAP dan MCA Isu Malaysian Malaysian145 146

PENDAHULUAN

TOPIK 7: PERLEMBAGAAN MALAYSIA

Perlembagaan merupakan undang-undang agung undangsesebuah negara. negara. Perlembagaan wujud dengan tujuan hendak mengendalikan kerajaan yang memerinth dengan licin dan saksama. saksama. Menurut D.Robertson (1993), perlembagaan mengandungi satu set hak, kuasa dan prosedur yang hak, mengawal hubungan antara autoriti awam dalam sesebuah negara dan antara autoriti awam dengan rakyat. rakyat. Sebagai alat penyelaras pentadbiran negara & sumber rujukan bagi menggubal undang-undang undangPerlembagaan merupakan satu dokumen yang mengandungi semua undang-undang asas negara. undangnegara. Perlembagaan perlu ada bagi setiap negara kerana ia mengandungi undang-undang dasar yang undangmenentukan arah politik negara. negara.147 148

Jenis Perlembagaan

Sejarah Perlembagaan1946- Perlembagaan Malayan Union 19461948- Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 19481957- Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 19571963- Perlembagaan Malaysia 1963Perlembagaan Malaysia yang ada pada hari hari ini adalah diasaskan kepada perlembagaan Tanah Melayu yang digubal oleh Suruhanjaya Reid yang diketuai oleh Lord Reid, Sir Ivor Jenning (British), Sir William McKell (Australia), B. Malik (India) dan Hakim A. Hamid (Pakistan) Perlembagaan ini telah dirangka berdasarkan nasihat daripada Suruhanjaya Reid yang telah melakukan kajian dalam tahun 1956. Perlembagaan berkenaan 1956. berkuatkuasa sejurus selepas kemerdekaan pada 31 Ogos, 1957. Ogos,

Perlembagaan Perlembagaan Perlembagaan Perlembagaan Perlembagaan

Bertulis. Cth : Bertulis. Persekutuan Malaysia, Thailand. Tidak Bertulis. Cth : Bertulis. British.

Tidak Bertulis bukan bermaksud tidak bertulis tetapi ia bermaksud tidak tersusun dalam satu naskhah khusus yang boleh diperolehi secara mudah. mudah. Berkait rapat dengan konsep ketertinggian parlimen

149

150

MPW1143

25

Latar Belakang Perlembagaan MalaysiaKewujudan perlembagaan negara telah melalui likulikuliku sejarah dan perjuagan yang getir. getir. Setelah Jepun mengaku kalah dan tamatnya Perang Dunia II, penjajah British kembali semula ke Tanah Melayu melalui Pentadbiran Tentera British (BMA). Ini diikuti dengan pembetukan Kesatuan Tanah Melayu (Malayan Union) pada 1 April 1946. British bagi mentadbir Tanah Melayu dalam perintah dalam Majlis berpandukan kepada Arahan Diraja (Royal decree) bertarikh 23 Mac 1946. Kemenangan Parti Perikatan dalam Pilihanraya 1955 memaksa Penjajah British mengadakan satu Persidangan Perlembagaan di London. Persidangan ini telah mencadangkan supaya dilantik sebuah suruhanjaya yang bebas untuk menggubal satu perlembagaan untuk Persekutuan Tanah Melayu (PTM).151

Samb..Suruhanjaya Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu ini dipengerusikan oleh Lord Reid. Perlantikan orang luar sebagai penggubal Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu itu dibuat agar cadangan perlembagaan itu tidak berat sebelah. sebelah. Suruhanjaya Reid telah meminta cadangan daripada semua penduduk Tanah Melayu, baik dari kalangan Melayu, parti politik, badan awam dan orang perseorangan. politik, perseorangan. Suruhanjaya Reid telah menerima sebanyak 131 cadangan dari kalangan penduduk Tanah Melayu. Melayu. Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu yang baru bersama dengan perlembagaan untuk negeri Melaka dan Pulau Pinang telah diisytiharkan pada 31 Ogos 1957, dan dengan demikian Persekutuan Tanah Melayu menjadi sebuah negara berdaulat dan merdeka. merdeka.152

SambMaka pada 9 Julai 1963,kerajaan-kerajaan 1963,kerajaanPersekutuan Tanah Melayu, United Kingdom, Borneo Melayu, Utara, Sarawak dan Singapura telah menandatangani Utara, Perjanjian Malaysia, dimana dengannya Borneo Utara, Sarawak dan Singapura akan bersekutu Utara, dengan negeri-negeri Persekutuan Tanah Melayu negeriyang sedia ada, dan persekutuan ini dinamakan ada, Malaysia. Parlimen Persekutuan Tanah Melayu telah meluluskan Akta Malaysia untuk meminda Perkara1(1) dan Perkara(2) Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 1957. Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 1957, telah dijadikan asas kepada penggubalan Perlembagaan Persekutuan Malaysia. Perlembagaan Persekutuan Malaysia telah diistytiharkan pada 16 September 1963.153

Kedudukan Perlembagaan MalaysiaMenurut Tun Mohamed Suffian (1984), di Malaysia, Perlembagaan Persekutuan Malaysia sahaja yang tertinggi; berdasarkan Perkara 4. tertinggi; Malah tiada siapapun yang mempunyai kuasa yang boleh mengisytiharkan bahawa semua undangundangundang yang dibuatnya itu sebagai tidak sah. sah. Malaysia ialah sebuah persekutuan yang mempunyai satu perlembagaan yang agak tegar. Parlimen tegar. Malaysia memperolehi kuasanya dari Perlembagaan Persekutuan Malaysia. Perlembagaan Persekutuan Malaysia menentukan dengan nyata perkara-perkara yang menjadi perkaratanggungjawab Persekutuan dan Negeri. Negeri.

154

SambMaka undang-undang yang dibuat di luar bidang undangkuasa perlembagaan adalah tidak sah. Di sini pihak sah. mahkamah bolehlah mengisytiharkan bahawa undang-undang itu sebagai tidak sah. undang sah. Jika Parlimen Malaysia tidak tertinggi dan undangundangundang boleh dibatalkan oleh mahkamah, maka mahkamah, mahkamahlah yang tertinggi? tertinggi? Mahkamah adalah tertinggi dalam erti kata bahawa mempunyai hak, malah kewajipan untuk hak, membatalkan sebarang Akta dan Enakmen/Ordinan yang telah dibuat oleh Parlimen dan Dewan Undangan Negeri yang di luar dari bidang kuasa ataupun bercanggah dengan apa yang telah diperuntukan oleh Perlembagaan Persekutuan Malaysia. Jika Akta dan Enakmen/Ordinan itu dibuat selaras dengan apa yang telah diperuntukkan kepada mereka, maka mahkamah tidak ada kuasa mereka, menolaknya. menolaknya.155

SambMana-mana undang-undang yang bercanggah adalah Manaundangterbatal berasaskan Doktrin Ultra Vires Tertakluk kepada Kuasa Parlimen & Kuasa Darurat Kuasa Parlimen membuat undang-undang termasuk undangundang-undang yang meminda Perlembagaan (Perkara undang159): Majoriti mudah (>1/2) / Majoriti 2/3 / Majoriti 2/3 dan kelulusan Majlis Raja-raja / Majoriti 2/3 dan kelulusan RajaYDPN Sabah dan Sarawak Doktrin Batasan Tersirat (Implied Limitation Doctrine) atau Doctrine) Doktrin Struktur Asas (Basic-Structure Doctrine) tidak BasicDoctrine) terpakai di Malaysia. Secara praktikalnya Parlimen boleh mengatasi Perlembagaan Yang di-Pertuan Agong, seorang raja berperlembagaan di diAgong, Malaysia. Ini jelas sepertimana yang terkandung dalam lafaz sumpah baginda yang dilakukan di hadapan Majlis Raja-Raja.Baginda tertakluk kepada halangan RajaPerlembagaan, dan dari segi pentadbiran pula tindakan Perlembagaan, baginda mestilah di atas nasihat Jemaah Menteri(Kabinet). Menteri(Kabinet). Bahawa doktrin absah yang terpakai di Malaysia bukanlah Parlimen, kerajaan atau badan-badan lain yang tertinggi, , Parlimen badan tertinggi, tetapi bahawasanya Perlembagaanlah yang tertinggi. tertinggi. 156

MPW1143

26

Kandungan PerlembagaanMenurut Tun Mohamed Suffian, Perlembagaan Suffian, Malaysia mempunyai ciri-ciri asas berikut: ciriberikut: Perlembagaan mengasaskan Malaysia sebagai sebuah persekutuan. persekutuan. Sebagai negara raja berperlembagaan Sebagai negara demokrasi berparlimen. berparlimen. Parlimen memperuntukkan Islam sebagai agama rasmi. rasmi. Memperuntukkan ketinggian perlembagaan Memperuntukkan pengasingan kuasa ketiga-tiga ketigacabang kerajaan. kerajaan. Memperuntukkan sebuah badan kehakiman yang berasingan dan bebas daripada kawalan Parlimen dan Eksekutif. Eksekutif.1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

SambMalaysia adalah sebuah negara Persekutuan (Bahagian 1) Agama Hak Asasi Kewarganegaraan (Bab 1 Perolehan) (Bab 2 Perolehan) (Bab Penamatan) Penamatan) Kedudukan YDPA (Perkara 32, Bahagian 4, Bab 1) (Perkara Badan Pentadbiran (Bahagian 4, Bab 3, Perkara 39) Badan Perundangan (Bahgian 4, Bab 4, Perkara 44, ) Badan Kehakiman (Perkara 121, Bahagian 9) Peruntukan hak istimewa menurut Perkara 153 (Bahagian 12) Pembahagian kuasa perundangan mengikut senarai Persekutuan Negeri dan Senarai Bersama. (Jadual Bersama. (Jadual 9)158

157

SambPerlembagaan Persekutuan Malaysia telah diisytiharkan pada Hari Malysia iaitu pada 16 September 1963. Perlembagaan ini mengandungi 15 Bahagian(Parts), Bahagian(Parts), 183 Perkara (Articles) dan 13 Jadual (Schedules).

Perlembagaan NegeriPerlembagaan Malaysia merupakan satu perjanjian perkongsian yang mengatur perhubungan antara negeri-negeri yang menganggotai Persekutuan negeriMalaysia. Perkara 71 Perlembagaan Persekutuan Malaysia memperuntukkan bahawa tiap-tiap perlembagaan tiapnegeri hendaklah mempunyai peruntukkan perlu. perlu. Di dalam Jadual Kelapan, peruntukan-peruntukan Kelapan, peruntukantelah dibahagikan kepada dua bahagian. Bahagian I bahagian. mengandungi peruntukan tetap dan peruntukan kewangan. Bahagian II pula mengandungi kewangan. peruntukan sementaaara sebagai alternatif kepada peruntukan Bahagian I.160

159

SambNegeri-negeri Sabah dan Sarawak pula Negerimendapat perlembagaan daripada perlembagaan yang dipersetujui dalam Perjanjian Malaysia 1963. Di bawah Perkara 71(4) Perlembagaan Persekutuan Malaysia, perlembagaan semua negeri dikehendaki mengandungi 'peruntukan-peruntukan perlu' seperti yang peruntukanperlu' dinyatakan dalam Jadual. Jadual. Perlembagaan Persekutuan Malaysia juga memperuntukkan Bahagian VI (perkara 73(perkara 7395E) dalam hal perrhubungan antara kerajaan Persekutuan (Pusat) dengan Pusat) kerajaan-kerajaan negeri. kerajaannegeri.161

Pindaan PerlembagaanPerlembagaan Persekutuan Malaysia, seperti juga perlembagaan bertulis lain, boleh dipinda dengan cara yang berbeza. berbeza. Perlembagaan Persekutuan Malaysia boleh dipinda menurut Perkara 159 dan 161E perlembagaan itu sendiri. sendiri. Tiga cara perlembagaan ini boleh dipinda iaitu: iaitu: a. Setengah-setengah perkara boleh dipinda hanya dengan Setengahlebih suara dua pertiga dalam tiap-tiap Dewan Parlimen. tiapParlimen. b. Setengah-setengah perkara yang mempunyai kepentingan Setengahkhas bagi Sabah dan Sarawak boleh dipinda dengan lebih suara dua pertiga dalam tiap-tiap Dewan Parlimen. tiapParlimen. c. Setengah-setengah perkara boleh dipinda dengan lebih Setengahsuara dua pertiga dalam tiap-tiap Dewan Parlimen tanpa tiapberkehendakkan persetujuan sesiapa pun di luar Parlimen, Parlimen, seperti Perkara 159(4). Perlembagaan Persekutuan Malaysia telah dipinda banyak kali. Semenjak terbentuknya Perlembagaan Persekutuan Malaysia 1963, perlembagaan ini telah beberapa kali dipinda. dipinda. 162

MPW1143

27

Topik PentingKebebasan Asasi Kedudukan Istimewa Orang Melayu Dan Hak-Hak Kaum Lain HakProses Pilihanraya Komponen Parlimen: YDPA, Dewan Parlimen: Rakyat, Dewan Negara Rakyat,

KEBEBASAN ASASI

163

164

PERUNTUKKANHak asasi merujuk kepada hak asas yang dimiliki oleh semua insan. insan. Konsep Hak asasi adalah berdasarkan andaian bahasa semua insan memiliki satu bentuk hak yang sama, sebagaimana mereka memiliki indentiti insan, yang tidak insan, dipengarahui oleh faktor tempatan, tempatan, perkauman dan kewarganegaraan. kewarganegaraan. Perlembagaan PersekutuanPersekutuanPeruntukkan Dalam Perkara 5 Hingga Perkara 13 Kebebasan Mutlak; Kebebasan Mutlak; Bersyarat 165Perkara 5- Kebebasan Diri Perkara 6- Keabdian & Kerja Paksa Dilarang Perkara 7- Perlindungan Dari UndangUndangUndang Jenayah Berkuatkuasa Kebelakangan & Perbicaraan Berulang Perkara 8- Sama Rata Perkara 9- Larangan Buang Negeri & Kebebasan Bergerak Perkara 10- Kebebasan Bercakap, 10Bercakap, Berhimpun & Menubuhkan Persatuan Perkara 11- Kebebasan Agama 11Perkara 12- Hak-Hak Berkenaan Pelajaran 12- HakPerkara 13- Hak Terhadap Harta 13166

Perkara 5- Kebebasan Diri

Perkara 6- Keabdian & Kerja Paksa Dilarang

Tiada seorang pun boleh diambil nyawanya atau dilucutkan kebebasan dirinya kecuali menurut undang-undang. undang- undang. Jika pengaduan dibuat kepada mahkamah bahawa seseorang adalah ditahan dengan menyalahi undang-undang maka mahkamah itu hendaklah undangmenyiasat aduan itu dan melainkan mahkamah berpuashati bahawa tahanan itu adalah sah disisi undang-undang, mahkamah itu hendaklah undang- undang, memerintahkan orang itu dibawa ke hadapan mahkamah itu dan melepaskannya. melepaskannya. Jika seseorang itu ditangkap ia hendaklah diberitahu dengan seberapa segera yang boleh sebab-sebab ia ditangkap dan hendaklah sebabdibenarkan berunding dengan peguamnya. peguamnya.

Tiada sesiapa pun boleh ditahan sebagai abdi. abdi. Segala kerja paksa adalah dilarang, dilarang, tetapi Parlimen boleh dengan undangundangundang membuat peruntukan bagi perkhidmatan kerahan bagi maksudmaksudmaksud negara. negara. Kerja berkaitan dengan menjalankan hukum penjara yang dijatuhkan oleh mahkamah tidak dianggap sebagai kerja paksa dalam erti Perkara ini. ini.168

167

MPW1143

28

Perkara 7- Perlindungan Dari Undang-Undang Jenayah Berkuatkuasa Kebelakangan & Perbicaraan Berulang

Perkara 8- Sama RataSemua orang mendapat layanan dan perlindungan yang sama dari segi undang-undang undang-

Tiada sesiapapun boleh dihukum kerana sesuatu perbuatan atau ketinggalan yang tidak menjadi kesalahan disisi undang-undang pada masa undangperbuatan atau ketinggalan itu dilakukan dan kerana sesuatu kesalahan tiada sesiapa pun boleh menggung hukuman yang lebih berat daripada yang telah ditetapkan oleh undang-undang pada undangmasa kesalahan itu dilakukan. dilakukan. Seseorang yang telah dibebaskan daripada sesuatu kesalahan atau disabitkan sesuatu kesalahan tidak boleh dibicarakan semula kerana kesalahan itu juga kecuali jika sabitan atau pembebasan itu telah dibatalkan dan pembicaraan semula diperintah oleh suatu mahkamah yang lebih tinggi daripada mahkamah yang telah membebas atau mensabitkannya itu. itu.169

170

Perkara 9- Larangan Buang Negeri & Kebebasan BergerakTiada seorang warganegarapun yang boleh dibuang negeri atau ditahan dari masuk ke dalam negara Tertakluk Kepada Fasal 2 dan 3

Perkara 10- Kebebasan Bercakap, Berhimpun & Menubuhkan PersatuanSetiap warganegara adalah bebas bercakap dan mengeluarkan fikiran Berhimpun secara aman & tidak bersenjata Menubuhkan persatuan Parlimen mempunyai hak dengan undang-undang undangmengenakan sekatan bagi tujuan keselamatan negara Penubuhan Persatuan tertakluk kepada undangundangundang Parlimen boleh meluluskan undang2 yg melarang perbuatan mempersoalkan apa2 perkara, hak perkara, taraf, kedudukan, keistimewaan, kedaulatan yang taraf, kedudukan, keistimewaan, ditetapkan & dilindungi oleh Bahagian 3171 172

Perkara 11- Kebebasan AgamaSetiap orang berhak menganuti, megamalkan & menganuti, menegmbangkan agama(tertakluk kepada fasal 4) Tiada sesiapa yang boleh dipaksa membayar cukai pendapatan selain untuk peruntukkan agama sendiri Setiap kumpulan agama berhak: megurus hal berhak: ehwal agama sendiri, menubuhkan yayasan2 bagi sendiri, tujuan agama/ khairat, mendapat & mempunyai khairat, harta & mentadbirnya mengikut undang-undang. undang- undang. Un2 Ng & WP mempunyai hak untuk mengawal & menyekat iktikad/ kepercayaan berkenaan orang iktikad/ yang beragama Islam Peruntukkan ini tidak membenarkan apa2 perbuatan yang bertentangan undang2 am173

Perkara 12- Hak-Hak Berkenaan Pelajaran

Tiada perbezaan berkaitan pendidikan terhadap mana-mana manajua warganegara semata-mata oleh sematasebab agama, kaum, keturunan @ kaum, tempat lahir Peruntukkan ini tidak menyentuh keluasan makna di dalam perkara 8

174

MPW1143

29

Perkara 13- Hak Terhadap Harta

Peruntukan Perundangan Yang Mengawal Hak AsasiOrdinan Perkhidmatan Negara (1952)- memberi kuasa kepada (1952)kerajaan untuk adakan kerahan tenaga kepada anggota tentera, tentera, polis @ pertahanan sivil Akta Buang Negeri (1959)- sekatan (1959)bagi individu bukan warganegara Enakmen Sekatan Kediaman Ordinan (Menjaga) Ketenteraman Menjaga) Awam (1958)175 176

Tiada seseorang pun yang boleh dilucutkan hartanya kecuali menurut undang2

SambAkta Keselamatan Dalam Negeri 1960 Akta Rahsia Rasmi 1972 Akta Mesin Cetak & Penerbitan 1984 (Akta 301) Akta Hakcipta 1987 Akta Fitnah 1957 (Akta (Akta 286)(Semakan 1983) Akta Hasutan 1948 (Semakan (Semakan 177 1969)

KEDUDUKAN ISTIMEWA ORANG MELAYU DAN HAK-HAK KAUM LAIN HAK-

178

SambKIOM tlh diakui sejak zaman pemerintahan Ingg. Ingg. Perjanjian PTM 1948- katakan Pesuruhjaya Tinggi bg 1948PTM b't'jwb jaga keistimewaan org Mel & hak2 berpatutan kaum lain Un2- KIOM merupakan satu pengecualian kpd hak Un2asasi yg tidak benarkan wujudnya diskriminasi antara kaum ttp dr sg moral & hakikat sebenar, ia bukan sebenar, pengecualian bahkan satu faktor yg wujud"n kesamarataan antara org Mel dgn kaum2 lain KIOM- tolak ansur antara orn Mel dgn org bkn MelKIOMMelyg blhkan oran bkn Mel dpt kerakyatan diadakan p'utkkan- kddkan eko., taraf sosia& p'utkkaneko., sosia& pelajaran yg dimiliki org Mel jauh ketinggalan

KIOM & Bumiputera S'bah, S'wakPeruntukkan di bwh Perkara 153 YDPA b't'jwb pelihara KIOM & bumiputera S'bah & S'wak serta kepentingan2 sah kaum lain YDPA blh tentukan perizapan bg org Mel & bumiputera S&S pd kadar patut mengenai; mengenai; Jawatan dlm perkhidmatan awam pemberian biasiswa, bantuan & keistimewaa