modal chord progression

Upload: mesutcucun

Post on 05-Apr-2018

304 views

Category:

Documents


7 download

TRANSCRIPT

  • 8/2/2019 Modal Chord Progression

    1/15

    3. Modlar ve Mod Duyumunu Salayacak Akor Kalplarnn Kurulular (ChordProgressions)

    Mod ve mod duyumu salayacak akor kalplarnn (chord progression) nasloluturulduu her zaman merak konusu olmutur. Bu yaplara hakim olunmas durumunda

    gitaristlerin enstrmanlarna hakimiyetlerinde ok ciddi bir deiim olmaktadr. Modlar,majr ses dizisinin eitli dereceleri zerine kurulmu olan yapay ses dizileridir. Bir bakadeyile majr ses dizisinin deiik ekilleridir denilebilir. lk blmde bahsedilen tarihselverilernda biz bu dizilerin kc ekilleri zerinde alacaz.

    Bu dizilerin gitardaki fretboard zerindeki almlarnn iyice kavranmas durumunda hertrl mzik iinde rahata kullanlabilecei grlecektir. Modlarn ana ses dizisine ve

    birbirlerine gre olan oranlar, konumlar hibir zaman deimemektedir. Mesela Dorianmodu, majr ses dizisinin her zaman ikinci derecesidir. Lydian ise 4. derecedir. Majr dizininherhangi bir tona transpoze edilmesi durumunda da bu oranlar asla deimeyecektir. (Dorian2.derece, Mixolydian 5.derece gibi.) Bu durumda deienin sadece notalarn isimlerinden

    ibaret olduu grlecektir.

    Mod duyumu salayacak akor kalplarnn (chord progression) oluturulmasnda deiikyollar vardr.1 En yaygn ekli tonun I, IV, V. Derecelerini kullanmaktr. Sadece bir veya 2akor dahi mod duyumu salayacak akor kalplarnn (chord progression) oluturulmasndayeterli olabilmektedir. Do majrde rnekleyecek olursak u akor balantlar karmzakacaktr.

    rnek:

    Do majr (C) Fa majr (F) Sol majr (G) Do majr (C)I IV V I

    Sadece IV ve V. derecelerin ard arda seslendirilmesi de tonun 1. derecesinin ne olduuhakknda bize fikir verebilir.

    rnek:

    Fa majr (F)Sol Majr (G)Fa majr (F)Sol majr (G) ------ ton Do Majr ( C )

    IV V IV V

    rnek:

    Re majr (D)Mi Majr (E)Re majr (D)Mi majr (E) ------ ton La Majr ( A )IV V IV V

    1

    Aratrmadaki Modal Chord Progression larn oluturulmasnda nerilen yntem, Frank Gambale in 1991ylnda Amerikada DCI Music Video Productions Inc. sponsorluunda hazrlad Modes No More Mysteryisimli video programndan evirisi yaplmak suretiyle aktarlmaktadr.

  • 8/2/2019 Modal Chord Progression

    2/15

    rnek:

    Si b majr (Bb)Do Majr (C) Si b majr (Bb) Do Majr (C)------ ton Fa Majr ( F )

    IV V IV V

    Herhangi bir modda chord progression olutururken genellikle asl tonun IV ve V. Dereceakorlar zerinden hareket edilir. Bazen bu akorlara I.derecenin veya dier derecelerin deeklenmesi mmkndr. Bu akorlar altnda tnlayacak bas notalar, pedal sesler eklindekarmza kar. Bu pedal sesler ounlukla modun ilk sesidir. Ayrca modlarn yaplarnanlayabilmek ve transpozisyonunu rahat yapabilmek iin dizinin sesleri rakamlarla ifade edilir.

  • 8/2/2019 Modal Chord Progression

    3/15

    Aadaki aklamalarla her bir modun dizisel deerleri ve mod duyumu salayan akorkalplarnn nasl oluturulduu belirtilmitir.

    a.Ionian Modu (majr)

    Majr ses dizisinin bir dier ismi de Ionian dr. Dizinin sesleri ve rakamsal deerleriaadadr:

    Do Re Mi Fa Sol La SiC D E F G A B (Standart notasyona gre notalarn harf karlklar2)1 2 3 4 5 6 7 (Rakamsal Sra)3

    Bu ses dizisi, Trk mziindeki argh makam ile benzer bir duyuma sahiptir.4Ancak kullanlan ses sistemi ve tavr farklarndan dolay birbirlerinden ayrlmaktadr.Aadaki diyagramda ionian dizisinin rakamsal deerlerine gre gitar zerinde seslendiriliekli belirtilmektedir. Diyagramn sol tarafndaki rakamlar tel numaralarn gstermektedir.Dizinin sesleri rakamsal sra takip edilerek seslendirilecektir. Diyagramn zerindeki rakamlararasnda bo perdeler olmas, bu aralklarn tam sesler olduu anlamna gelmektedir. Bitiikrakamlar ise yarm sesleri belirtmektedir.5 Parantez iindeki ifadeler ise bu modun seslerindenne tip akorlar oluturulabileceini belirtmektedir.

    2 Seslerin harflerle ifade edilmesini ilk olarak ne sren Romal bir filozof olan Boethius (M.S. 480-524)olmutur. Detayl bilgi iin bkz. lhan Mimarolu, Mzik Tarihi, stanbul: Varlk Yaynlar, 1990, s.20Gnmzde ngilizce ve Almanca konuulan lkelerde notalar A,B,C gibi harflerle ifade edilmektedir. Boethius

    tan kalan bu gelenee gre notalarn harf karlklaryledir: Do-C, Re-D, Mi-E, Fa-F, Sol-G, La-A, Si-B. Busisteme gre akorlar da harflerle ifrelenebilmektedir. Byk harfler majr akorlar, byk harflerin yannaeklenen m veya min ifadesi de minr akorlar belirtmektedir. Minr akorlar ayrca sesleri ifade eden kkharflerle de yazlrlar. Bu durum ok nadir olarak karmza kar. (rnek: C Do majr, D-Re majr, C min-Do minr, E min - Mi minr, e - mi minr gibi..) Dnyada akorifreleme konusunda ok deiik yaklamlar szkonusudur. Fransz, Alman, Rus ve Amerikan ekollerine vs vs. gre ayn akor yaplar farkl ifrelerle ifadeedilebilmektedir Modlarn aklamalar esnasnda biz en yaygn yol olan sistemi kullanacaz.3 Rakamsal sraya gre ses aralklar incelenecek olursa majr ses dizisinin aralklar ile karlalacaktr. Sonrakimod rneklerinde de majr ses dizisine gre deimesi gereken ses arallar diyez ve bemol iaretleri ile ifadeedilecektir.4Makamla ilgili detayl bilgi iin bkz. smail Hakk zkan, Trk Musikisi Nazariyat ve Usulleri - KudmVelveleleri, tken Neriyat(Altnc Bask), stanbul, 2000, s.955 Safa Yeprem, Flamenko Sanat ve Gitar(2.Bask), stanbul: Bemol Mzik Yaynlar, 2003, s.153; Sesli ve

    grntl rnek iin bkz. Safa Yeprem, Kiisel Web Sayfas/Dersler (01.07.2004), http://www.safayeprem.com,Modun btn pozisyonlardaki almlar iin bkz. David Grossman (27.09.2004) Interchart,http://www.unpronounceable.com

  • 8/2/2019 Modal Chord Progression

    4/15

    Do Ionian modunda mod duyumu salayacak akor kalplar biraz nce belirtilen

    ynteme gre yle oluturulur: Do majrn IV ve V. Derece akorlar Fa ve Sol majrdr.Aadaki rnekte IV ve V. Derece balantlarnn nne bir de 1. derece akoru olan Domajr ( C ) eklenmitir. Burada asl dikkat edilmesi gereken nokta bu akorlarn altnda hangi

    bas pedal sesin tnlayacadr. Mod Ionian olduundan ve do ( C ) zerine kurulacak modunilk sesinin de do ( C ) olacandan, bu akorlarn altnda tnlayacak bas pedal nota do ( C )olacaktr.

    rnek: C Ionian iin mod duyumu salayacak akor kalplar6 (Chord Progression)

    I V IV IV (Tona gre akorlarn dereceleri)

    Yukarda belirtilen akor balantlar gitarda u ekilde seslendirilebilir

    b. Dorian Modu

    Dorian modu, zellikle miladi 5.yy civarnda ska kullanm ile bilinen eski sesdizilerinden biridir. Vokal mziindeki kullanm ile dikkat eken Dorian modu, o dnemdegenellikle toplu olarak(vokal gruplarnca), ak arklarnda, trajedi ve zellikle atlardakullanlmtr. Bu modda yazlm olan eserler o dnemde byk lde koro ileseslendirilmitir. Bir ok ruh halinin yanstlabildii, masals bir etkiye sahiptir. O dnemdelir almay renen ocuklara ilk retilen ses dizisi olduu iddia edilmektedir.7

    Daha sonraki dnemlerde Dorian moduyla, Rnesans dneminde, Makedonezgilerinde ve gnmzde Latin, Blues ve Rock mziklerinde ska karlalmaktadr. Bu sesdizisi, Trk mziindeki Hseyn makam ile benzer bir duyuma sahiptir.8 Ancak kullanlanses sistemi ve tavr farklarndan dolay birbirlerinden ayrlmaktadr.

    Dorian, btn majr ses dizilerinde 2.derece modudur. Doal hali ile Dorian dizisiaadadr:

    6 / iaretinden sonra gelen harf, stte tnlayan akor ne olursa olsun basta tnlayacak sesi ifade etmektedir.% ise bir nceki lnn tekrar anlamna gelir. Chord Progression iin bkz. Frank Gambale, Modes No More

    Mystery, DCI Music Video Productions Inc., USA,19917 Detayl bilgi iin bkz. M.L.West, Ancient Greek Music, Clarendon Press, New York, USA, 1992, s.179-1808 Makamla ilgili detayl bilgi iin bkz. zkan, s.156

  • 8/2/2019 Modal Chord Progression

    5/15

    Ancak ses aralklarnn daha iyi anlalabilmesi iin bu diziyi biz do ( C ) zerinetranspoze edeceiz. Bu durumda:Dorian modunu do zerinde kurduumuzda, kurulan dizihangi tonun 2.derecesi olur? sorusunu cevaplamak gerekmektedir.

    Cevap Bb (Si bemol majr) olacaktr.

    Yukarda belirtildii zere Dorian modunun btn majr dizilerde 2. derece olduunubylece bir kez daha tekrar etmi oluyoruz. Aadaki rnekte durumun daha netalglanabilecei kansndaym:

    Bb (Si bemol majr) Bb C D E b F G A

    C D Eb F G A Bb ( C ) Do Dorian dizisi

    Rakamsal ifade

    1 2 3b 4 5 6 7b (b3 ,b7)Aadaki diyagramda dorian dizisinin rakamsal deerlerine gre gitar zerinde

    seslendiriliekli belirtilmektedir.9

    Rakamsal ifade ksmndan da anlalaca zere majr ses dizisinin 3 ve 7.derecelerinin yarm ses pesletirilerek tnlatlmas durumunda Dorian dizisi elde edilmioluyor. C Dorian modundaki mod duyumu salayacak akor kalplar yani chord

    progression oluturmak iin u yolu takip edebiliriz. Diziyi C zerine kurmak istediimizde

    tonun si bemol majr olduunu sylemitik. Si bemol majrdeki tonal fonksiyonlar

    ncelikliolarak tespit etmek gerekiyor.

    Bb E b F

    I IV V

    9

    Yeprem, s.153; Sesli ve grntl rnek iin bkz. Safa Yeprem, Kiisel Web Sayfas/Dersler/Picado(01.07.2004), http://www.safayeprem.com, Modun btn pozisyonlardaki almlar iin bkz. David Grossman(27.09.2004) Interchart, http://www.unpronounceable.com

  • 8/2/2019 Modal Chord Progression

    6/15

    nceki rneklerde olduu gibi, chord progression iindeki akorlarda tnlatlacak pedal bassesi, modun birince sesi yani C (do) olacaktr.

    Aadaki rnekte C Dorian iin chord progression belirtilmitir.

    rnek: C Dorian iin mod duyumu salayacak akor kalplar (Chord Progression)10

    Yukardaki ilk lde mi bemol majr akoruna basta do eklenmesi durumundaCmin7 duyumu elde edildii iin akor dorudan bu ekilde ifade edilmitir. Dikkatederseniz nceki rneklere gre akorun okla gsterilen ekliyle yazlmas gerekirdi. Chord

    progression rneinde belirtilen akor balantlar gitarda u ekilde seslendirilebilir.

    c.Phrygian Modu

    Phrygian modu, Antik Yunanda zellikle enstrman (kithara) mzii iin kullanlm

    olan bir ses dizisidir. Her tip ruh halinin yanstlabildii bir yapya sahip olan bu dizi gemite,dini kutlamalarda ve bayramlarda kullanlmtr. Mitolojik anlamda tanrlara ibadet iin dekullanldn ileri srenler vardr.11 Karanlk ve gergin bir havas olan Phrygian, sonrakidnemlerde Flamenko mziindeki en temel ses dizisi olmutur. Flamenko mzisyenleri buses dizisini kullanarak, mziklerinde trajik duygularn, dlanmlklarn ve hayata dair btnihtiraslarn ifade etme imkan bulmulardr. Bu mod, potansiyeli itibariyle; zaten iinde

    benzeri hisleri yanstmaya msait olduu iin, ingenelerce ksa zamanda benimsenmitir.

    10 Frank Gambale, Modes No More Mystery, DCI Music Video Productions Inc., USA,199111 Detayl bilgi iin bkz.M .L.West, Ancient Greek Music, Clarendon Press, New York, USA, 1992, s.180-181

  • 8/2/2019 Modal Chord Progression

    7/15

    Phrygian ses dizisi, duyum olarak Trk mziindeki Krd dizisine benzetilir12ancak nceki modda olduu gibi kullanlan ses sistemi ve tavr farkndan dolay birbirlerindenayrlmaktadr diyebiliriz. Phrygian dizisi majr ses dizisinin 3. derecesi zerine kurulan birmoddur.(Do majre gre mi zerine) Do majr ses dizisine gre Phrygian dizisi aadadr:

    Ses dizisinin zelliklerini daha iyi kavrayabilmek iin modu yine do ( C ) sesizerine kuracaz. Phrygian modu majr ses dizisinin 3. derecesi zerine kurulduuna gre, C

    zerine kurulacak bir Phrygian dizisinde tonumuz, A b (La bemol majr) olacaktr. yle:

    Ab (La bemol majr) Ab Bb C Db Eb F G

    C D b Eb F G Ab Bb(C) Do Phrygian dizisiRakamsal ifade 1 2b 3b 4 5 6b 7b (b2 , b3 , b6 , b7)Aadaki diyagramda Phrygian dizisinin rakamsal deerlerine gre gitar zerinde

    seslendiriliekli belirtilmektedir.13

    Sonu olarak C Phrygian, La bemol majr dizisinin 3. derecesi zerine kurulanmoddur diyebiliriz.

    C Phrygian modu iin chord progression u ekilde oluturabiliriz. La bemol majrntonal akorlar altna modun balang sesi olan C (do) eklendiinde aadaki yap karmzakacaktr.

    12 Makamla ilgili detayl bilgi iin bkz. zkan, s.11113

    Yeprem, s.153; Sesli ve grntl rnek iin bkz. Safa Yeprem, Kiisel Web Sayfas/Dersler/Picado(01.07.2004), http://www.safayeprem.com, Modun btn pozisyonlardaki almlar iin bkz. David Grossman(27.09.2004) Interchart, http://www.unpronounceable.com

  • 8/2/2019 Modal Chord Progression

    8/15

    Ab (I.Derece) Db (IV.Derece) Eb(V.Derece)

    rnek: C Phrygian iin mod duyumu salayacak akor kalplar (Chord Progression)14

    Yukardaki ilk rnekte mi bemol majr akoruna basta do eklenmesi durumunda Cmin7duyumu elde edildii iin, ikinci rnekte ayn akor dorudan Cmin7 olarak ifade edilmitir.rnekte belirtilen akor balantlar gitarda u ekilde seslendirilebilir.

    . Lydian Modu

    Gemite Lydian modu, Ionian modu snfnda; yani gevetici, yumuak etkisi olanmodlar arasnda ele alnmtr. Her ne kadar gevetici bir etkisi olduu iddia edilse de yksek

    bir etkileme gc olduu da ileri srlmektedir. Hatta bu modu ocuklarn daha rahat

    alglayabileceini, bunun onlar iin bir elence olarak alglanabileceini ileri srenler dahiolmutur. 15 Bu ses dizisi, Trk mziindeki Pengh makam ile benzer bir duyumasahiptir. 16 Ancak kullanlan ses sistemi ve tavr farklarndan dolay birbirlerindenayrlmaktadr. Lydian modu gnmzde zellikle film mziklerinde oka kullanlmaktadr.Bekleyi ve gizem temalarn ifade etmekte kullanlan etkileyici bir yapya sahiptir.

    Lydian modu, majr ses dizilerinin 4.sesi zerine kurulur. Do majr ses dizisine grernekleyecek olursak Lydian dizisi fadan balayacaktr. Ana ses dizisine gre F Lydian dizisiaadaki gibidir.

    Dier mod aklamalarnda olduu gibi Lydian dizisini C (do) zerine kurduumuzda,tonumuzun G (Sol majr) olduu grlecektir. nk Sol majre gre Lydian dizisi (4.derece)C zerinden kurulmaktadr. Aada G (Sol majr) ve C Lydian dizileri gsterilmektedir.

    14

    Frank Gambale, Modes No More Mystery, DCI Music Video Productions Inc., USA,199115 Detayl bilgi iin bkz.M .L.West, Ancient Greek Music, Clarendon Press, New York, USA, 1992, s.18216 Makamla ilgili detayl bilgi iin bkz. zkan, s.418

  • 8/2/2019 Modal Chord Progression

    9/15

    G (Sol majr) G A B C D E F#C D E F# G A B ( C ) Do Lydian dizisi

    Rakamsal ifade 1 2 3 4# 5 6 7 (# 4)Aadaki diyagramda lydian dizisinin rakamsal deerlerine gre gitar zerinde

    seslendiriliekli belirtilmektedir.17

    Bu durumda btn majr ses dizilerinin 4. derecelerini yarm ses tizletirerektnlatlmas durumunda Lydian duyumu elde edilebilir diyebiliriz. Bu dizinin sesleri ileoluturulacak akorda maj7 yaps karmza kmaktadr. (Sol-si-re-fa diyez). Yukardakirnee gre mod duyumu salayacak akor kalplar (Chord Progression) oluturacak olursaknceki rneklerde olduu gibi nce G (sol majr) tonuna gre IV ve V. Derece akorlarntespit etmek gerekecektir.

    G C DI IV V

    IV ve V. Derece akorlarnn altnda tnlayacak bas pedal ses Lydian dizisinin kurulduu sesolan C (do) olacaktr.

    rnek: C Lydian iin mod duyumu salayacak akor kalplar (Chord Progression)18

    rnekteki akor balantlar gitarda yle seslendirilebilir.

    17 Yeprem, s.153; Sesli ve grntl rnek iin bkz. Safa Yeprem, Kiisel Web Sayfas/Dersler/Picado

    (01.07.2004), http://www.safayeprem.com , Modun btn pozisyonlardaki almlar iin bkz. David Grossman(27.09.2004) Interchart, http://www.unpronounceable.com18 Frank Gambale, Modes No More Mystery, DCI Music Video Productions Inc., USA,1991

  • 8/2/2019 Modal Chord Progression

    10/15

    d. Mixolydian

    Gemite Mixolydian modu, Dorian gibi trajedilerin ifadesinde kullanlm bir sesdizisidir. gdsel ve atsal olarak nitelendirilen bu modun merhamet duygusu

    uyandrd iddia edilmektedir.19

    Bu ses dizisi, Trk mziindeki Acemli rast makam ilebenzer bir duyuma sahiptir. 20 Ancak kullanlan ses sistemi ve tavr farklarndan dolaybirbirlerinden ayrlmaktadr. 20.yzyln balarndan itibaren zellikle dini zenci mziindekikullanm ile dikkat eken Mixolydian modu, gnmzde Negro Spritual, Gospel,Blues ve Rock mziklerinde ska kullanlmaktadr.

    Majr ses dizilerinde Mixolydian modu 5. derece zerinde kurulmaktadr. C (do majr)tonuna gre Mixolydian G (sol) zerinde kurulur. Ana ses dizisine gre G Mixolydian dizisiaadadr.

    Aada Fa majr ve C (do) Mixolydian dizileri belirtilmitir.

    F (Fa majr) F G A Bb C D EC D E F G A Bb ( C ) Do Mixolydian

    Rakamsal ifade 1 2 3 4 5 6 7b (b 7)

    Aadaki diyagramda mixolydian dizisinin rakamsal deerlerine gre gitar zerindeseslendiriliekli belirtilmektedir.21

    19 Detayl bilgi iin bkz. M .L.West, Ancient Greek Music, Clarendon Press, New York, USA, 1992, s.18220 Makamla ilgili detayl bilgi iin bkz. zkan, s.11521

    Yeprem, s.153; Sesli ve grntl rnek iin bkz. Safa Yeprem, Kiisel Web Sayfas/Dersler/Picado(01.07.2004), http://www.safayeprem.com, Modun btn pozisyonlardaki almlar iin bkz. David Grossman(27.09.2004) Interchart, http://www.unpronounceable.com

  • 8/2/2019 Modal Chord Progression

    11/15

    Herhangi bir majr ses dizisinin 7.sesini yarm ses pestlemesi ile Mixolydian dizisinielde etmek mmkndr. Dizinin sesleri ile bir akor oluturulmas durumunda dominantyedili - dom7 yaps karmza kmaktadr. (Do,mi,sol,si bemol gibi)

    Mixolydian modunda chord progression oluturmak iin ncelikli olarak rneimizin

    tonuna gre tonal fonksiyonlar belirlemek gerekiyor. C (do) zerine Mixolydian dizisikuracak olursak tonumuz F (fa majr) olacaktr. Aada F (fa majr) iin tonal fonksiyonlarbelirtilmitir.

    F Bb C

    I IV V

    nceki rneklerde olduu gibi IV ve V. Derece akorlar altnda tnlayacak olan pedal bas sesimodun ilk sesi olan C olacaktr. Aada C Mixolydian iin chord progression belirtilmitir.22

    Mod iindeki seslerin eitlendirilebilmesi iin kromatik aralklardan ve ayrca pentatonikdizilerden yararlanmak mmkndr. Yukarda belirtilen akor balantlarn gitarda u ekildeseslendirilebilir.

    e. Aeolean ModuAeolean, isim olarak Hypodorian dizisinin eski hali olarak bilinir. Gemite ismen

    atfedildii Aeolic kltrn ak yrekli, drst ve cmert insanlarna has bir ses dizisiolduu kabul edilmitir.23 Bu mod, btn majr ses dizilerinde 6. derece zerine kurulur.Doal minr olarak da bilinir. Hznl bir havas vardr. Trk msiksindeki Bselik24 veedlerine duyum olarak benzetilmektedir. Ancak kullanlan ses sistemi ve tavr farkndandolay birbirlerinden ayrldklarn sylemek mmkndr. Dizinin sesleri aadaki gibidir.

    22

    Frank Gambale, Modes No More Mystery, DCI Music Video Productions Inc., USA,199123 Detayl bilgi iin bkz. M .L.West, Ancient Greek Music, Clarendon Press, New York, USA, 1992, s.18324 Makamla ilgili detayl bilgi iin bkz. zkan, s.98

  • 8/2/2019 Modal Chord Progression

    12/15

    La (A) Aeolean dizisi

    Do majrde Aeolean dizisi, dizinin 6. derecesi olmas sebebiyle A (la) sesi zerine

    kurulmaktadr. Bu diziyi C (do) zerine transpoze edecek olursak tonumuz Eb (mi bemolmajr) olacaktr. Aada bahsi geen diziler ve rakamsal ifadeleri belirtilmitir.

    Eb (Mi bemol majr) Eb F G Ab Bb C D(C) Do Aeolean dizisi C D Eb F G Ab Bb

    Rakamsal ifade 1 2 3b 4 5 6b 7b(b 3 , b 6 , b 7)

    Aadaki diyagramda Aeolean dizisinin rakamsal deerlerine gre gitar zerindeseslendiriliekli belirtilmektedir.25

    Btn majr ses dizilerinin 3, 6 ve 7. seslerinin yarm ses pesletirilerek tnlatlmasdurumunda Aeolean duyumunu oluturmak mmkndr. Dizinin seslerini kullanarak bir akorkurulmas durumunda karmza min7 yaps kmaktadr. C Aeolean dizisi iin chord

    progression oluturacak olursak ncelikli olarak Eb deki (Mi bemol majr) tonal

    fonksiyonlar belirlemek ve IV. ve V. Derece akorlarnn altna modun 1. derece sesi olan C(do) pedal sesini yerletirmek gerekmektedir. Aada mi bemol majr iin tonal fonksiyonlarve chord progression belirtilmitir.

    25

    Yeprem, s.153; Sesli ve grntl rnek iin bkz. Safa Yeprem, Kiisel Web Sayfas/Dersler/Picado(01.07.2004), http://www.safayeprem.com, Modun btn pozisyonlardaki almlar iin bkz. David Grossman(27.09.2004) Interchart, http://www.unpronounceable.com

  • 8/2/2019 Modal Chord Progression

    13/15

    Tonal Fonksiyonlar Eb (I.Derece) Ab (IV.Derece) Bb(V.Derece)

    Chord progression26

    Yukarda belirlen akor balantlar gitarda u ekilde seslendirilebilir:

    f. Locrian Modu

    Locrian modunun, talyann Locri blgesinde yaam bir besteci olan Xenocritustarafndan bulunmu olduu ileri srlmektedir. Eski armoni kitaplarnda bu modunHypodorian dizisi ile ayn etkiye sahip olduu belirtilmitir. 27 Bu ses dizisi, Trkmziindeki Segh makam28 ile benzer bir duyuma sahiptir. Ancak kullanlan ses sistemive tavr farklarndan dolay birbirlerinden ayrlmaktadr.

    Majr ses dizilerinde 7. derece modu olarak karmza kmaktadr. C (do majr)dizisine gre Locrian dizisi B (si) sesi zerine denk gelir. Eer C zerine Locrian dizisi

    kuracak olursak tunumuz tonumuz Db (Re bemol majr) olacaktr. Aada Re bemol majr

    iin aralk ve rakamsal ifade belirtilmektedir.

    Db (Re bemol majr) Db Eb F Gb Ab Bb CC Db Eb F Gb Ab Bb ( C ) Do Locrian dizisi

    Rakamsal ifade 1 2b 3b 4 5b 6b 7b

    (b2, b3 , b5, b6 , b7)

    26

    Frank Gambale, Modes No More Mystery, DCI Music Video Productions Inc., USA,199127 Detayl bilgi iin bkz. M .L.West, Ancient Greek Music, Clarendon Press, New York, USA, 1992, s.18428 Makamla ilgili detayl bilgi iin bkz. zkan, s.276

  • 8/2/2019 Modal Chord Progression

    14/15

    Aadaki diyagramda Locrian dizisinin rakamsal deerlerine gre gitar zerindeseslendiriliekli belirtilmektedir.29

    Dizinin sesleri ile bir akor oluturulmas durumunda karmza min7b5 yapskmaktadr. C sesi zerine kurulan Locrian dizisi iin chord progression oluturulmasdurumunda nce re bemol majrdeki tonal fonksiyonlar belirlemek daha sonra IV ve V.

    Derece akorlar

    alt

    nda modun ilk sesi olan C (do) pedal sesini t

    nlatmam

    z gerekiyor.

    Tonal Fonksiyonlar Db (I.Derece) Gb (IV.Derece) Ab(V.Derece)

    Chord progression30

    Yukardaki akor balantlarn gitarda u ekilde seslendirmek mmkndr:

    29 Yeprem, s.153; Sesli ve grntl rnek iin bkz. Safa Yeprem, Kiisel Web Sayfas/Dersler/Picado

    (01.07.2004), http://www.safayeprem.com, Modun btn pozisyonlardaki almlar iin bkz. David Grossman(27.09.2004) Interchart, http://www.unpronounceable.com30 Frank Gambale, Modes No More Mystery, DCI Music Video Productions Inc., USA,1991

  • 8/2/2019 Modal Chord Progression

    15/15