mİt’in tarİhİ - i.onbesyirmibes.orgi.onbesyirmibes.org/pdf/20101126_mitin_tarihi.pdf ·...

MTin TARH

Hakan Dilek

04-12 Austos 2010

Aratrma ve Kltr Vakf Bilgi ve Belge Ynetim Merkezi Sayfa 1

NDEKLER

TEKLAT-I MAHSUSA'DAN MT'E ............................................................................................... 2 MAH'TAN MT'E ........................................................................................................................... 2 CIA ALTIMIZI OYMU ................................................................................................................. 3

MT DARBELERDE SUSTU MU? ..................................................................................................... 4 LK SVL MSTEAR .................................................................................................................. 5

MT ORDUNUN NDE .................................................................................................................... 6 MT NDE HUZURSUZLUK...................................................................................................... 6

MT'N KAYGI MEKTUPLARI ......................................................................................................... 7 STANBUL ANKARA EKMES ................................................................................................. 7 TELEKULAK DNLEMEDE .......................................................................................................... 8

ECEVT'E VERLEN MT RAPORU ................................................................................................ 8 GZL PETROL RAPORU .................................................................................................................. 9

PKK RAPORU ............................................................................................................................ 10 HAKKR RAPORU .................................................................................................................... 11 MRASA PKK OTURDU ............................................................................................................. 11

APO'YA SUKAST N MOSSAD'LA BRL ........................................................................ 12 320 BN DOLARLIK HBE .......................................................................................................... 12 OTEL'DE SLAH ANLAMASI .................................................................................................... 13 OPERASYON BASINA SIZDI ...................................................................................................... 13

MT'N DI OPERASYONLARI ...................................................................................................... 14 BEKLENEN FIRSAT ................................................................................................................... 14 YA KENCE GRRLERSE? .................................................................................................... 15 MT, PARS VE ATNA'DA .......................................................................................................... 15

MT EFFAF OLUYOR .................................................................................................................... 16 MT'TE BR AKADEMSYEN ...................................................................................................... 17


TEKLAT-I MAHSUSA'DAN MT'E

Son dnemde yeni bir yaplanma iinde bulunan Milli stihbarat Tekilat'mzn (MT) tarihine doru bir yolculuk balatyoruz. lk sava yllarnda eleman says 30 binlerle ifade edilen Mahsusaclar MT'e nasl dnt? Ne tr deiiklikler yaand? Hangi olaylarn iinde yer ald? Daha bir ok sorunun yant yaz dizimin satrlar arasnda olacak.

Trk stihbarat Tekilat'nn balangc Tekilat- Mahsusa olarak gsterilir. Tekilat- Mahsusa, 20. yzyln ilk eyreinde faaliyet gsteren, dneminde dnyann en gl ve etkin gizli rgtlerinden biriydi. Ajanlarnn byk bir blm Trk't, ancak Osmanl mparatorluu'nun her yanna ve yurtdna dalm bulunan eitli hcrelerin liderlerinin ou da Trk deildi. Tekilat- Mahsusa personeli 1916 ylnda 30 bin kiiye ulamt. Osmanl Devleti'nin son yllarnda, siyasi birliin korunmasn salamak, ayrlk hareketleri nlemek ve yabanc lkelerin Ortadou'daki istihbarat ve gerilla faaliyetlerine kar koymak amacyla kurulan Tekilat- Mahsusa, modern anlamda ilk Trk gizli servisiydi.

Dnyann en byk istihbarat rgtlerinin rnek ald Tekilat- Mahsusa, Cumhuriyet'in ilann takip eden yllarda, yenileme veya modernleme ad altnda nce Alman istihbarat tekilatnn ellerine terk edilmiti. Ardndan da ilerleyen yllarda dier yabanc istihbarat rgtlerinin nne yem olarak atld. nceleri MAH dendi. Ardndan da MT ismi verildi. Fakat ne yazk ki Tekilat- Mahsusa'nn ruhu verilemedi...

Bir devlet eer dnyada sz sahibi olmak istiyorsa, ncelikle istihbarat tekilatna eki dzen vermek zorunda olduu gerei nmzde duruyor.

Unutmayalm ki dnyann en eski mesleklerinden biri de istihbarattr. Bu yaz dizisi bir lke iin istihbaratn ne denli nemli olduunun altn izmek iin de hazrland.

te istihbaratmzn Tekilat- Mahsusa'dan sonraki yks;

MAH'TAN MT'E

kinci Dnya Sava'nn sonlarnda, 'milli' istihbarattaki Alman egemenlii yerini Amerikan egemenliine brakr. Trkiye'nin Amerikan yeni-smrgesi olmasna paralel olarak, MAH (ve sonra MT) bir CIA ubesine dntrld. CIA, MAH' yeni batan organize etti.


CIA, MAH' yeniden organize etme iine 'kendi kadrolarn' yetitirerek balamtr. 6 kiilik bir ekip ABD'ye eitime gtrlm ve MT'in dier kadrolar da bu 6 kii tarafndan eitilmitir. MAH'n bana Bu 6 kiilik ekipten Behet Trkmen 1953'te, daha sonra da Fuat Dou MT'in bana getirilmitir.

MAH'n bu dnemde "CIA'nn bir ubesi" haline dntrlmesi bir benzetme deildir. Fiili bir gerektir. O kadar ki, gya Trkiye adna(!) istihbarat yapmakla grevli istihbaratlarn maalarn dahi CIA demektedir. (stanbul'da MAH elemanlarnn maalar zarf iinde ABD Konsolosluu'nca denmitir). Trkiye'yi ynetenler, MT'in bandakiler zaman zaman bu gerei itiraf etmilerdir. Bu durum sonraki yllarda da deimeden srp gelmitir. 6 Temmuz 1965'te karlan bir yasayla MAH, Milli stihbarat Tekilat'na ksacas MT'e dntrld.

Bu dnemini ise, 1977'de CIA ajanl sulamasyla (tutuklanan ve kald askeri hapishanede intihar eden!) tasfiye edilen MT stihbarat Bakan Yardmcs Sabahattin Savaman anlatyor:

"Tekilatn kulland btn teknik malzemeler CIA tarafndan temin edilmitir. Birok personel Amerikallar tarafndan yurtdndaki kurslarda eitilmi, tekilat binas CIA tarafndan kurulmu, eitmenleri CIA salamtr.(...) Personel yllardan beri CIA gibi almakta, Amerikan Servisi hesabna grev almakta, yurtii ve yurtdndaki operasyonlarda cret kabul etmektedir."

CIA ajan Philip Agea "CIA Gnlerim" adl kitabnda CIA'nn MT araclyla Trkiye'de nasl bir faaliyet yrttn gayet ak anlatyor: "... CIA uzun yllardan beri Trk Milli stihbarat Tekilat ile ok youn bir ibirlii iindedir. Bu rgtn eitimi ve donatlmasn CIA salar. CIA'nn Trkiye'deki grevi, 'Dou Bloku lkelerinin misyon ve operasyonlarn' kontrol etmek... ABD karlar iin tehlikeli hale gelmelerini nlemektir."

CIA ALTIMIZI OYMU

Daily Telegraph Gazetesi 21 Ocak 1972 tarihli nshasnda CIA'nn marifetlerini sralarken, 27 Mays ve 12 Mart darbelerine de yer veriyordu. "Ordunun giriiminden hemen sonra (12 Mart 1971) Demirel hkmetinin zorunlu istifasnda CIA ajanlarnn eylemli katklar..." diye yazyordu gazete.

Darbe eski Dileri Bakan . Sabri alayangil'e gre CIA'nn eseriydi. "Meer


CIA altmz oymu" diyordu bir zel sohbetinde alayangil, ardndan unlar ekliyordu: "smail Cem bana, 'Darbenin iinde Amerika parma var m?' diye sormutu. Verdiim cevapta, Economist dergisinin 'blue report' adl az sayda baslan zel ekinde CIA'nn darbe yapt lkelerin bir listesinin yaymlandn, 27 Mays ve 12 Mart' da CIA darbeleri arasnda gsterdiini syledim."

MT DARBELERDE SUSTU MU?

Aratrmac Ali Kuzu'nun MT-MOSSAD-CIA-Gladio ve Safari Operasyonu adl kitaplarndan yaptmz alntlarda, darbe srelerinde MT'in ilevini yerine getirmedii vurgulanyor.

Demokratik lkelerde istihbarat d lkelere ynelik olduundan ve bir ihtisas kabul edildiinden, tekilatlarn st ynetiminde uzman kiiler tercih edilir. stihbarat tekilatlarnn askeri glerle ilikileri, hedef devletler konusunda ordunun ihtiyac olabilecek bilgilerin elde edilmesi ve aktarlmas ile snrldr. Servisler tabii ki demokratik siyasi otoritenin idaresi ve kontrol altnda grev yaparlar.

MT Kanunu'nda tekilat Babakan'a bal olarak gsterilmekte ise de daha dne kadar, MT mstearnn seimi iin MGK'nn tespit ettii adaylarn devaml muvazzaf general olmas ve dolaysyla Genelkurmay ile ast-st ilikilerinin grevdeki etkinlii, 1980 yl ncesi ve sonrasnda cumhurbakanlarnn asker kkenli bulunmalar ve MT bandaki general vastasyla tekilata direkt karmalar, kuruluu yakn zamana kadar bal ve nerenin emrine uyacan arm duruma getirmitir.

Buna bir rnek verecek olursak: 1960 ve 1980 yllarnda, Trkiye'de askeri darbe olacann adeta herkes tarafndan renildii zamanlarda bile MT'in babakan durumdan haberdar etmemesi veya n tedbirlerle darbeye kar nlemlere ynelmemesi affedilmez bir zafiyet sonucunu dourmutur.

1980 ncesinde anariye ve siyasi cinayetlere kar MT etkin almalara ynelebilse ve aktivitesi asgari durumda tutulabilse, memleketteki darbe artlarnn o zaman iinde oluamayaca dnlmektedir.


rnein Mara Katliam olarak kayda geen kanl olaylar neticesinde dnemin Babakan Blent Ecevit'e 3 ocak 1979'da sunulan rapor bugn iin de gncelliini korumaktadr.

Rapor yabanc istihbaratlarn MT'i nasl yanlttn anlatmaktadr;

"CHP iktidar devraldktan sonra vuku bulan o byk olaylarn (Malatya, Sivas ve Kahramanmara) kacana dair 1-2 ay evvelinden haber verilmediinden yzlerce vatandamzn can ve mal kaybna sebebiyet vermilerdir.

nceden haber vermek bir tarafa, olayn yaratlmasnda en etkin rol oynamlardr. Eer MT'in iinde yer alan yabanc istihbaratlar iyi takip edilseydi, bu olaylar olmaz ve MT Kahramanmara'tan her trl istihbarat aylar evvel haber alr ve olaylarn zuhur etmesine meydan vermezdi." MT yabanc istihbaratlarn gadrine uramtr.

LK SVL MSTEAR

1965 ylnda kurulan Milli stihbarat Tekilat'nn bana sivil bir isim getirilmesi giriimleri ilk olarak Turgut zal'n babakanl dneminde balad.

Ancak zal'n dardan bir isim atamaktan, MT'in iinden Hiram Abas'


mstear yapmaya kadar uygulamaya koymak istedii bir dizi forml baarl olamad. 1980 sonrasnda Burhanettin Bigali ve Hayri ndl'n ardndan Teoman Koman 1988'de MT Mstear yapld ve drt yl bu grevini srdrd.

zal'n ankaya Kk'ne kmas ve Sleyman Demirel'in babakanl dneminde Teoman Koman'n ardndan ilk kez bir sivil isim olarak Snmez Kksal greve getirildi.

Diplomat kkenli bir isim olan Kksal'n bu greve getirilmesine MGK evreleri de scak bakt.

MT ORDUNUN NDE

Milli stihbarat Tekilat, Trkiye'nin 1971 Mart muhtrasna srklendii gnlerde ok nemli iki grev yapt. Tpk 27 Mays ncesi ve sonrasnda olduu gibi yeniden cuntalar tremeye balamt. Bunlarn en gls Cemal Madanolu Cuntas'yd. MT, 1966'dan itibaren rgtlenmeye balayan bu cuntay eleman Mahir Kaynak'la yakn takibe ald. Kaynak, Adalet Partisi iktidarnn daha ikinci ylnda faaliyete geen bu cuntaya szmay baard ve drt yl boyunca faaliyetlerini rapor etti. 9 Mart gn ynetimi ele geirmek isteyen ancak bunu baaramayan 9 Mart'lar, komuta kademesinden Faruk Grler ve Muhsin Batur ile de iliki iindeydiler. O sebeple, 12 Mart Muhtras'ndan sonra iktidar ele geirdikleri duygusuna kapldlar. Ancak Genelkurmay Bakan Memduh Tama ve ekibi bu giriimlere karyd. Tama'a gre, Sleyman Demirel hkmetinin istifa etmi olmasyla muhtra amacna ulamt. Bylece rzgar ters esmeye balad. 9 Mart'lar, muhtradan ay sonra tutuklanmaya baladlar ve stanbul'da Skynetim Askeri Mahkemesi'nde yarglandlar.

MT NDE HUZURSUZLUK

Eski istihbarat Mehmet Eymr'n, Analiz kitabnda "1972 Muhtras" olarak isimlendirdii bu hareket yeni MT Mstear Nurettin Ersin'e dnkt. 17 Ekim 1972'de Hiram Abas ve Mehmet Eymr'n nclnde stanbul'daki 30 MT grevlisinin imzalad mektup, stanbul Blge Bakan'na verildi. Mektupta, tekilattaki aksaklklar ve randman drc hususlar sralanarak yaplmas gereken reformlar belirtiliyordu. Mali yetersizlikler, yeterli tecrbesi olmayan baz isimlerin tepeden MT'te st grevlere getirilmesi, d grevlere yaplan tayinlerde keyfilikler, tekilat yapsn saran hantallk ve krtasiyecilik, askeri ve siyasi istihbaratn yan sra biyografik ve corafi istihbarata yeterince nem verilmemesi, MT'in teknik donanmda ada istihbarat rgtleri karsnda olduka clz kalmas eletiri konusu yaplarak yle devam edildi: "Netice olarak, serviste acilen kkl bir reforma ihtiya olduunu, byle bir reforma gidilecei zaman en idealini dnerek veya baka yerlerden adapte ederek deil, en alt kademeye kadar inerek bizzat almalar ve gerekli ihtiyalar mahede etmek suretiyle kararlara varlmasn, fikir teatisinde bulunulmasn, bu


hususta tecrbeli, gvenilir kimselerden faydalanlmasn elzem buluyoruz. spat edemeyeceimiz fakat emarelerini ifahi olarak karinelerle belirtebileceimiz bir husus, servis iinde idari mekanizmaya etkisi olan, yabanc devletler lehine alan ahs veya ahslarn bulunduudur. Gemi senelerde birok emsal servislerde bu gibi olaylarn meydana karlmas sebebiyle bu hususa nemle einilmesini ve gerekli almalarn gvenilir ahslar tarafndan gizlilikle yaplmasn istemekteyiz... En az dier devletler gibi Trkiye de iyi ileyen bir istihbarat servisine muhtatr kanaatindeyiz. Servisimizin gelime ve kalitelenmesi almalarna kar kanlarn dolayl ekilde Trkiye aleyhine davrana girdikleri dncesini tamaktayz. Trkiye ve servisi ok seven, uzun senelerden beri sadece servisin mal olan bizlerin yukarda sunduumuz hususlar kaleme almaktaki gayemizin yapc ve iyiniyetli olduuna inanlmasn ve yazmzn Mstearmza intikal ettirilmesini sayglarmzla arz ederiz." stanbul ekibi Ankara'ya bu muhtray gnderirken, birka ay sonra Ankara ekibi aktan Mstear Nurettin Ersin ve etrafna kar harekete gemiti. Cumhurbakanl seimleri ncesinde adaylk kulislerine balayan Faruk Grler, kendisinin greve getirttigi MT Mstear Nurettin Ersin'in de desteini salamt. 1973'n Haziran aynda MT'in Ankara Yenimahalle'deki merkezinde elden ele dolaan imzasz bir mektup ite bu olayla yakndan ilintiliydi.

MT'N KAYGI MEKTUPLARI

MT iindeki atmay su yzne kartan mektup yle bitiyordu; "En az dier devletler gibi Trkiye de iyi ileyen bir istihbarat servisine muhtatr kanaatindeyiz. Servisimizin gelime ve kalitelenmesi almalarna kar kanlarn, dolayl ekilde Trkiye aleyhine davrana girdikleri dncesini tamaktayz.

Trkiye ve servisi ok seven, uzun senelerden beri sadece servisin mal olan bizlerin yukarda sunduumuz hususlar kaleme almaktaki gayemizin yapc ve iyiniyetli olduuna inanlmasn ve yazmzn Mstearmza intikal ettirilmesini sayglarmzla arz ederiz."

STANBUL ANKARA EKMES

stanbul ekibi Ankara'ya bu muhtra gibi mektubu gnderirken, birka ay sonra Ankara ekibi aktan Mstear Nurettin Ersin ve etrafna kar harekete gemiti. Cumhurbakanl seimleri ncesinde adaylk kulislerine balayan Faruk Grler, kendisinin greve getirttigi MT Mstear Nurettin Ersin'in de desteini salamt. 1973'n Haziran aynda MT'in Ankara Yenimahalle'deki merkezinde elden ele dolaan imzasz bir mektup ite bu olayla yakndan ilintiliydi. Mektupta yle deniliyordu: "Nurettin Ersin, Rt Kazanda ve Recep Ergun'a ak mektup!"

Son alt yedi aylk tutum ve davranlarnzla gerek niyet ve dncelerinizi btn ayrntlaryla ortaya sermi bulunuyorsunuz.


Sizin kafanzda bulunan ahslarn bu grevde olmalar bizler iin, servis iin byk ansszlktr.

Daha dn, operasyonlarda hedefler arasnda ismi geen ahslarla birlikte oyun tezgahlayarak ankaya Operasyonu'nu yrtmek iin AP ileri gelenleriyle baz devlet adamlarmzn telefonlarn dinlettiinizi herkes biliyor.... Sizler, daha nceki Mstear Fuat Dou ile MAH Bakan zzet Cebe ve arkadalarn hrszlkla, rz dmanlyla itham etme kstahln gstermi ve mfteri durumuna dmtnz... Her trl davrannz ve icraatnz herkes bilmekte. MT'in selameti iin aklarnz ve yolsuzluklarnz imdilik aklamakta fayda grmyoruz.

Ancak srtnzdaki niformann erefini dnyorsanz hasbelkader bulunduunuz makamlardan istifa ettiinizi, ekildiinizi 15 gn iinde aklarsanz, yukarda bir ksmn akladmz almalarnz umuma aklanmayacaktr. Aksi halde btn oyunlarnz hem MT iinde hem de MT dnda aklanacak, rezil olacaksnz..."

TELEKULAK DNLEMEDE

ddialara gre, Nurettin Ersin, Demirel ve Genelkurmay Bakan Semih Sancar'n telefonlarn dinleterek, dkmlerini Faruk Grler'e aktaryordu. nk CHP lideri Blent Ecevit, AP lideri Sleyman Demirel ikilisi ve Semih Sancar, Faik Trn gibi askerler Faruk Grler'in Cumhurbakan yaplmasna karyd. Bu mektubun zerinden bir ay bile gemeden Nurettin Ersin ve ekibi MT'teki grevlerinden alndlar. MT'in bana bu kez denizci bir asker Oramiral Bahattin zlker getirildi.

ECEVT'E VERLEN MT RAPORU

Blent Ecevit, 1997'de Mesut Ylmaz babakanlnda kurulan ANASOL-D hkmetinde babakan yardmcsyd. O dnemde Susurluk skandalyla ilgili olarak Babakanlk Tefti Kurulu Bakan Kutlu Sava tarafndan hazrlanan rapor nne geldi. MT, bir "bilgi notu" hazrlayarak raporla ilgili grlerini hkmete "ok gizli" notuyla iletti. Ecevit'in arivde saklad bu "bilgi notu" zetle yle:

ncelenen raporun baz blmlerinin kamuoyuna yanstlmasnn sknt yaratabilecek hususlar meyannda olduu...

Mersedes Operasyonu: 'calan operasyonu rapora girmemelidir' Suriye'de A. calan'a ynelik operasyonun tm safahati ile raporda yer almas, (Sayfa 22) Trkiye'yi terrist devlet konumuna getirebilecek niteliktedir.

Nitekim, Suriyeli ilgililerin olay CIA veya MOSSAD'a mal edebildikleri ifade edilirken, devlet srr olmas gereken konunun rapora detaylar ile aktarlmasnn izah mmkn olamamaktadr.


Her vesile ile siyasi platformlarda Suriye'yi terrist bir devlet olarak tantma ve kabul ettirme politikamz zedeleyebilecek bu hususlarn ne denli gizli kalabilecei endie konusudur.

Servisler Aras likiler: CIA ve MOSSAD ilikilerinin ne karlmas, adeta lanse edilmesi, MT Mstearl'nn gvenilirliini ve ilikilerin selametini de etkileyebilecek bir grnm arz etmektedir.

Emniyet, Jandarma ve Silahl Kuvvetler'in yurtd operasyonlara yneldii iddialar: "Emniyetin A. calan'a ynelik operasyon hazrlklar dnda, Emniyet, Jandarma ve Silahl Kuvvetler'in yurtd operasyonlara yneldikleri" hususlarnn iddia dzeyinde dahi olsa da kamuoyuna yansmas, eitli lkeler nezdinde Trkiye'nin ve gvenlik glerinin itibarn zedeleyebilecek, kurumlar zan altnda brakabilecek hususlar olarak grlmektedir.

A. atl'nn 1984 ncesi Eylemleri: Ermeni terr rgt ASALA'ya kar 1982-1984 yllar arasnda gerekletirilen eylemlerin aklanmasnn, Trkiye'nin imaj, Trkiye-Ermenistan ve Trkiye-Fransa ilikileri asndan uygun olmad, Trkiye aleyhine kullanlabilecek bir argman nitelii tad deerlendirilmektedir.

MT'N Gizli Petrol Raporu Milli stihbarat Tekilat (MT), "Krtler, Kerkk-Yumurtalk Boru Hatt'nn kontroln ele geirebilir" uyarsnda bulundu. MT, Ekim 2006 da hazrlad raporu 'gizli' ibaresiyle Genelkurmay, Dileri Bakanl, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl ve D Ticaret Mstearl'na gnderdi.

MT yazsnda, Krt ynetimi tarafndan hazrlanan Irak Krt Blgesi Petrol Yasa Tasla'nn Trkiye asndan tad riskleri anlatt. Ayrca Krt Blgesel Ynetimi'nin, "Irak merkezi hkmetini devre d brakarak mstakil bir devlet gibi hareket etme noktasna geldii" saptamasn yapan MT, "Gelimelerin hassasiyetle izlenerek, Trkiye bakmndan alnabilecek tedbirlere arlk verilmesinde fayda grlmektedir" uyarsnda bulundu.

Taslan yasalamas halinde Krt Blgesel Ynetimi'nin nc lkelerle petrol anlamalar yapabileceini ve Kerkk-Yumurtalk Petrol Hatt dhil blgedeki tm kontrol ele geirebileceini vurgulayan MT, Aralk 2007'de yaplacak referandum ncesinde yaanabilecek gelimelere iaret etti. Zira, bu taslaa gre Krt Blgesel Ynetimi, Kerkk'te yaayan halkn referandumla Krt Blgesi'ne balanaca kanaatine varrsa, referandumdan nce bile petrol szlemesi yapabilecek. "Devlet iinde devlet" mantyla hareket etmeye balayan Krt Blge Ynetimi'nin Kerkk dahil ihtilafl topraklara el koyabileceini vurgulayan MT, saptamalarn drt ana balkta toplayp ok gizli bir rapor hazrlad.

GZL PETROL RAPORU

Milli stihbarat Tekilat (MT), "Krtler, Kerkk-Yumurtalk Boru Hatt'nn kontroln ele geirebilir" uyarsnda bulundu. MT, Ekim 2006'da hazrlad raporu "gizli"


ibaresiyle Genelkurmay, Dileri Bakanl, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl ve D Ticaret Mstearl'na gnderdi.

MT yazsnda, Krt ynetimi tarafndan hazrlanan Irak Krt Blgesi Petrol Yasa Tasla'nn Trkiye asndan tad riskleri anlatt. Ayrca Krt Blgesel Ynetimi'nin, "Irak merkezi hkmetini devre d brakarak mstakil bir devlet gibi hareket etme noktasna geldii" saptamasn yapan MT, "Gelimelerin hassasiyetle izlenerek, Trkiye bakmndan alnabilecek tedbirlere arlk verilmesinde fayda grlmektedir" uyarsnda bulundu.

Taslan yasalamas halinde Krt Blgesel Ynetimi'nin nc lkelerle petrol anlamalar yapabileceini ve Kerkk-Yumurtalk Petrol Hatt dhil blgedeki tm kontrol ele geirebileceini vurgulayan MT, Aralk 2007'de yaplacak referandum ncesinde yaanabilecek gelimelere iaret etti. Zira, bu taslaa gre Krt Blgesel Ynetimi, Kerkk'te yaayan halkn referandumla Krt Blgesi'ne balanaca kanaatine varrsa, referandumdan nce bile petrol szlemesi yapabilecekti. "Devlet iinde devlet" mantyla hareket etmeye balayan Krt Blgesel Ynetimi'nin Kerkk dahil ihtilafl topraklara el koyabileceini vurgulayan MT, saptamalarn drt ana balkta toplayp ok gizli bir rapor hazrlad.

PKK RAPORU

MT'in 2006 ylnda hazrlad Irak, Kerkk ve PKK konulu ve Trkiye'ye ynelik olas risklere dikkat ekilen raporun, satr balar zetle yle:

PKK: Blc terr rgt, Kuzey Irak'taki yaplandrmasn srdryor. Mahmur Kamp'ndan rgte eleman kazandrlyor. rgt yneticileri Murat Karaylan, Cemil Bayk bata olmak zere dier yneticiler Kuzey Irak'ta rahat bir ekilde dolaabiliyor. PKK, Kandil Da bata olmak zere evre kyleri s olarak kullanyor. rgt hala baz yerel gler tarafndan lojistik adan destekleniyor.

PKK'NIN HEDEF: Szde atekes karar alan PKK, 2007 yl ile balayan srete ulusal devleti hedef alan giriimlerini artracak. rgt radyo bata olmak zere tm imkanlar kullanmak iin youn aba harcyor. AB merkezli baz kurulular PKK'ya bu konuda destek salyor.

AIK PROPAGANDA: Irak ynetimi ve yerel gler terr rgtnn hareketlerinin kstlanmasna ynelik etkin bir adm atmad. PKK'ya bal sivil kurulular Kuzey Irak'ta etkin bir ekilde rgt propagandas yrtyor.

AIR SLAHLARI VAR: Terr rgt lkedeki ynetim boluundan istifade ederek, sava sonrasnda zellikle ar silah almna byk nem verdi.

TRKYE OYALANIYOR: ABD ve Irak, PKK ile mcadele konusunda yeterli admlar atmyor ve Trkiye'yi oyalyor. Irak ynetimin sz vermesine karlk, gerekli ve yeterli snr gvenlii salanamad.

Sava sonras yaanan gelimeler Irak' federal bir yapya gtryor. Bu konuda en youn ilerleme Krtler ve iiler tarafndan salanm durumda.


KERKK: ehir, 2003 Haziran ayndan bu yana youn bir ge maruz kald. Nfusa kaytl olmayan binlerce pemerge blgeye yerletirildi.

REFERANDUM: Kerkk'n demografik yaps tamamiyle deimi durumda. Yerel glerin Kerkk' Krt ehri olarak tanmlamas sorunun zmnn nndeki en byk engel.

2007 sonunda yaplacak referandum ertelenmeli.

TRKMENLER: 200 bin Trkmen, Kerkk ve Telafer'den g etmek zorunda kald. Trkmenler'in filenmesi sryor.

PETROL YASASI: Irak Blgesel Ynetimi tarafndan hazrlanan petrol yasas, Musul-Kerkk petrollerinin kullanm konusunda yeni uygulamalar ieriyor. Bu yasa ile blgesel ynetim petroller zerinde denetim kurmay hedefliyor.

HAKKR RAPORU

Milli stihbarat Tekilat'nn (MT) daire bakan dzeyinde uzmanlar; Hakkari, Yksekova ve emdinli'nin tarihi nemi konusunda TBMM'de arpc deerlendirmeler yaptlar. MT yetkilileri, zellikle emdinli'deki airetlerin zerinde Krdistan Demokrat Partisi (KDP) lideri Mesud Barzani ve Irak Devlet Bakan Celal Talabani'nin etkili olduunu, Yksekova'daki uyuturucu trafiinin Afganistan'a uzandn syledi.

TBMM emdinli Aratrma Komisyonu'nun tutanaklarna gre, 1 ve 9 Kasm patlamalarn da ieren 18 eylemle ilgili bilgileri bulunmadn syleyen MT yetkililerinin analizleri yle:

Buradaki olaylar biz ok da yadrganr nitelikte bulmuyoruz. emdinli ve Yksekova, genel hatlaryla hassas bir alandr. Her trl dinamie aktr. Hali hazrda terr rgtnn Botan ve Zagros ad altnda iki yaplanma ierisinde olduunu, takribi bin civarnda silahl gce sahip olduunu biliyoruz. PKK'dan nce de hassastr, sonra da hassastr.

1927 emdinli isyanndan bu yana gelen bir potansiyel vardr ve burada 15 civarnda airet ve onlarn kollar, kabileleriyle ve Irak'la ve ran'la ok balantl, i ie gemi, aile, akraba balar bulunan bir yap sz konusudur. Yani aadaki KDP'nin ya da Barzani nezdindeki bir hareketlilik ok ksa zamanda bu blgede yansma bulur.

Feodalite henz krlm deildir bu blgede, ok etkindir. Bu ticari, ekonomik sosyal ve ilikilerde belirleyicidir. En abuk tahrik olunan yerdir. 84'te (PKK'nn ilk eylemi) emdinli seilirken, tesadfen seilmemitir. emdinli kprdr, ok fazla aadaki her gelimeden etkilenebilen pek ok sorunu aamam ve etkileime ok ak bir alandr.

MRASA PKK OTURDU

Gemite KDP ve KYB balantl pek ok airet ba var. Gnmzde de bu mirasn zerine PKK'nn gelip oturduunu, buradaki her trl ranttan, imkanlardan, ran-Irak balantlarndan ve vazgeilmez bir alan olarak buradan istifade ettiini biliyoruz.


Yksekova'da korkun bir rant var. Sadece Yksekova'da odaklanm deil, belki balang noktas Afganistan'a kadar dayanan veya daha teye tayabilen bir gzergahtan.

Hakkari'de asker, polis ve bizden arkadalar tayin olduklarnda eyalarn tatmak iin kamyon bulamyor. Ama her yerde kasas tertemiz kamyonlar dolu. Bunlar sadece mazot ticareti yapar.

1930'lardan itibaren emdinli'nin zerinde durulur. nk ieride harekete geirebilecek herhangi bir etkinlikte, "Botan alan (emdinli)" tamamen Anadolu ilerine kadar giriin kprs, kanal, da silsileleriyle en msait olduu alan olarak yorumlanr. rgt bu yorumlar yapar.

rgt 84'te burada faaliyete gemeden nce, ncelikle tm airetleri tahlil etmitir. Uygun bir taban vard. Belki ad PKK falan deildi ama, KDP ve KYB'den kaynaklanan, yani Krtlk bilincinin oluturulduu bir potansiyel. Bu demek deildir ki emdinli halk budur, ama bir rgtn ihtiya duyabilecei kadar destei bulmas yeterlidir.

APO'YA SUKAST N MOSSAD'LA BRL

1994 ylnn 3 Kasm gn srail'e tarihi bir ziyaret gerekleiyordu. Tansu iller srail'i ziyaret eden Trkiye Cumhuriyeti'nin ilk babakanyd. lk durak kendisine sunuldu; MOSSAD.

Yannda Emniyet Genel Mdr Mehmet Aar ve MT Mstear Snmez Kksal'la birlikte yaplan bu ziyaretin amac terrle mcadele ve istihbarat alannda ibirlii imkanlarn aratrmakt.

Heyetteki diplomatlar bu durumu hi de ho karlamadlar. nk bir babakann bir baka devletin istihbarat birimiyle grmesi rastlanlr ey deildi. Oysa bu zamana kadar izlenilen yntemin yetkililerin grp sonular ve gelimeleri babakana ulatrmak eklinde olmalyd. iller toplantda ok daha artc bir ey yapt ve yannda bulunan MT Mstear Snmez Kksal ve yardmcs Mehmet Eymr'e dnp yle dedi; "Bizi biraz yalnz brakabilir misiniz?" Babakan istihbarat yetkililerinin dar kmasn istiyordu. ki istihbarat oday terk ettiler. Babakan ve Emniyet Genel Mdr MOSSAD'la grmeye devam ettiler. iller MOSSAD yetkililerine dnerek sordu; "Apo'ya suikast iin srail bize yardm edebilir mi?" MT devreden karlm i MOSSAD-Emniyet Genel Mdrl'ne devredilmiti.

320 BN DOLARLIK HBE

Bu gezinin ardndan geen on iki gnn sonunda 15 Kasm 1994'te Emniyet Genel Mdrl depolarna srail'den "mhimmat" yamaya balad. Bunlar ayn yln banda zel Hareket Dairesi Bakan brahim ahin'in "ivedi" ihtiya duyduunu bildirdii "baz malzemeler"di. 15.11.1994 tarihli Emniyet Genel Mdrl "Ayniyat


tesellm makbuzu" ad altna da u not dlmt; "Bahsi geen malzemeler ngiltere'de yerleik Haspro Ltd. ti. tarafndan Genel Mdrlmze bedelsiz olarak hibe edilmitir!" Malzemenin o gn ki ve bugn ki ederini syleyelim; on iki milyar drt yz milyon lira o. Bugnn parasyla 320 bin dolar Uzmanlar "zel operasyonda kullanlacak trden" ve "standart d malzeme" olduunu syledikleri bu mhimmatla ilgin 'iler' de yaplyor. Gneydou'da grevli General Bahtiyar Aydn bu silahla vuruluyor. Neyse hep syleriz; mevzu o deil.

OTEL'DE SLAH ANLAMASI

calan'a suikast iin her ey hazrd. Emniyet Genel Mdr Mehmet Aar ve Olaanst Hal Valisi nal Erkan iz srp almalarn yapyorlar. MT, JTEM, Emniyet ve askerden oluan "mterek faaliyet grubu" oluturuldu; tahsisat yapld, byk paralar telaffuz edildi.

Baarsz bir suikast sreci yaand. B Plan devreye girecekti; Tansu iller Emniyet'in dndaki birimlerin devreye girmesini istedi. 'Apo Zirvesi' Genelkurmay, MT, Jandarma ve Emniyet stihbaratnn Suriye'den de gelen tm bilgilerin topland bir merkez olarak almaya balad. O toplantlar sredursun stanbul Polat Rnesans Oteli'nin suit odasnda Mehmet Aar yardmcs Erturul Ogan, Higtech yetkilileri Rony Lerne ve Goby Cohen ile bir araya gelerek konutular. evirmenlii mhimmat aktarmas yapan ngiliz Haspro Ltd.ti.'nin Trkiye temsilcisi Erta Tinmar'd. 50 milyon dolara anlald. Silahlar rtl denekten gelen parayla alnacak ama hibe edilmi gibi gsterilmiti.

Parann ilk taksidi 11 Kasm 1993 ikinci taksidi ise 19 Ocak 2004 ylnda rtl denekten Mehmet Aar'a gnderilen bir ekle Merkez Bankas Ankara ubesi'nden ekilerek sraillilerin hesabna yatrld.

Bu ileme ait tutanaklar 1994'te Mstearlk Tefti Kurulu'nun yapt denetimler ardndan yaklarak yok edildi.

MOSSAD bu parann karlnda silah ve PKK'ya ait kamplarn bilgisini verdi. calan'a suikast iin Suriye'de be ev tutuldu. iller'in tek amac vard; en byk rakibi olarak grd Mesut Ylmaz' siyaseten bitirmekti. Bu en byk hamle olacakt. iller byk bir hevesle Alparslan Trke'i arad.

Grme annda iller hemen sze girdi; "Efendim size bir mjdem var; Amerikallar Apo'yu bizse teslim ediyorlar!" Deneyimli politikac skunetini bozdu; Sayn babakan sakn ha! Sakn Apo'yu teslim almayn. Size onu astrmazlar. Teslim ederken de bir takm artlar ileri srerler. Bu artlar yerine getirmezseniz siyaseten sizi bitirirler. Getirirseniz zaten bitersiniz. Sakn teslim almayn!" Odada buz gibi bir hava esmitir.

Alparslan Trke'e gre Apo'yu teslim almak onunla birlikte btn problemlerini de teslim almak olacakt; Trkiye bunun altndan kalkamazd. Ecevit, Baheli ve Ylmaz Tarih Alparslan Trke'i hakl karacakt.

OPERASYON BASINA SIZDI

Ancak o gnlerde Takvim Gazetesi'nde yaynlanan bir haber btn plan alt st etti. Takvim Gazetesi u bal atmt; "Apo'nun ldrlmesi iin bir zel tim


hazrland!" Mehmet Aar balk iin 'masa banda uydurulmu' demi haberi yapan gazeteci iin de u yorumda bulunmutu; "deolojik yanl olmayan birisi!" Aar resmi aklamalarnda operasyonun nasl skntya girdiini yle aklayacakt; "Bizim ismini bilmediimiz birileri meseleyi basna szdrd. Szdran kiinin tespit edilmesi mmkn deil ama ben biliyorum. Ama tespit etme imkanm yok!"

Babakanlk MT Mstearl'nn 19.10.1995/20.00.002 sayl tahsisat yazsnn Mstear Snmez Kksal, Operasyon Bakan enkal Atasagun ve operasyon yardmcs Mehmet Eymr'n imzas bulunuyordu.

Yllar sonra mahkeme salonunda olaylar anlatan Apo'nun operasyonu nasl haber aldna ilikin szleri ise daha ilginti; "Suikast haberini telefonla Yaln Kk bildirdi. Ama kendisi de bir ANAP'l yetkiliden haber alm. Bundan da ANAP Genel Bakan'nn haberi vard Ben yle dnyorum!"

MT'N DI OPERASYONLARI

Trkiye PKK'nn adn duymadan nce de terrn kanl yzn tanyordu. ASALA dnyann her yerinde saldrmaya balamt. te saldrlarn yks:

Yl: 1973, Yer: Amerika'nn Santa Barbara kenti. Trkiye'nin Los Angeles Bakonsolosu Mehmet Baydar ve Konsolos Bahadr Demir bu kentteki Baltimore Oteli'nin lobisinde Gurgun Yanikiyan adl Ermeni tarafndan ldrld. Suikastn arkasnda Ermenistan'n Kurtuluu in Ermeni Gizli rgt (ASALA) kt. Bu ASALA'nn diplomatlarmza ynelik ilk eylemiydi.

zellikle 1975'te dnyann birok kentinde pepee suikastlar gerekletirdi. 1982'ye gelindiinde rgtn ldrd

Trkler'in says 19'u bulmutu. Ayrca 140' akn da bombalama eylemi gerekletirmilerdi.

BEKLENEN FIRSAT

Devletin zirvesinde bu konu ilk kez 12 Eyll ncesi bir Milli Gvenlik Kurulu toplantsnda gndeme geldi. Baz devlet yetkilileri, hzla trmanan ASALA terr karsnda fkeyle "Biz de onlar ldrelim" deyince bu nerinin karsna dikilen, dnemin MT Mstear Korg.Hamza Grg oldu. Grg, MT'in yurtdnda silah kullanmasnn mmkn olmadn, byle bir eitimi de bulunmadn belirtip, "Byle bir ey devlet olmaya yakmaz. stelik diplomatlarmza yaplan suikastlar da artrabilir" dedi ve ekledi: "ldr emrini verecek makamlar, bu makam ne olursa olsun gnn birinde aklanacaklardr".


Kendisi bu cmleyi sylerken Babakan Demirel'in tebessmle yzne baktn Korg. Grg yllar sonra anlatacakt. Ancak saldrlarn arkas kesilmeyince devlet bir eyler yapmaya karar verdi. Ve bekledii frsat, korkun bir eylem sayesinde karsna kt. 8 Austos 1982'de bu kez eylem yeri ilk kez Trkiye oldu. Levon Ekmekiyan ve Zohrap Sarkisyan, Ankara Esenboa Havaliman'nn bekleme salonuna bomba atp silahla ate atlar. 9 kii ld, 82 kii de yaraland. ASALA'nn Trkiye'nin bakentinde, hem de en ok korunan bir havalimannda eylem yapmas byk yank buldu. Devlet iinde "Neden bir eyler yapmyoruz" sesleri ykselmeye balad.

Ankara'daki eylemden 19 gn sonra bu kez Trkiye'nin Ottawa Bykelilii Askeri Ataesi Kurmay Albay Atilla Altkat' ldrdler. stelik ASALA'nn eylemlerinde ilk kez bir asker yaamn yitiriyordu. Bunun zerine Kenan Evren, ASALA'yla aktif ve rgt bitirecek ekilde mcadele edilmesi talimatn verdi. Bu grev de MT'e verildi.

MT de ayn yln eyll aynn sonunda byk gizlilik iinde almalara balad. Kanl Esenboa katliamnda sa ele geirilen Leon Ekmekiyan, Mamak'ta Devlet Bakan Kenan Evren'in damad, Kk'n gvenlik danman, istihbarat Erkan Grvit tarafndan sorguland. Ekmekiyan, hayat karl baz isimler ve adresler vermeye ikna edildi. Tam o dnemde, Korg. Grg'ten farkl bakan bir istihbarat Ankara'ya geldi. Tekilatta Kontrespiyonaj Dairesi'nden emekli olmu Hiram Abas, ASALA'nn temizlenmesi iin "yurtdnda mukabil eylemler dzenlenmesinden" yanayd. Operasyona gnll oldu.

Operasyonu Kk finanse edecek, ancak Hiram Abas, Kk'n kadrosunda grnmeyecekti. D temsilciler lojistik konusunda destek olacakt.

Abas'n ekibi 5 kiiydi. Bazlar asker kkenliydiler. yi dil biliyor ve ok iyi silah kullanyorlard. Hazr olduklarnda kendilerine bir belge imzalatld. Yakalanrlarsa birbirleriyle ve devletle herhangi bir ilikiyi asla kabul etmeyeceklerdi.

YA KENCE GRRLERSE?

"Tekilat"n bu olasla kar ok ilgin bir nlemi vard. Tim mensuplarnn sol koltuk altlarna bir ameliyatla 3 kk hap yerletirildi. Haplarn iinde siyanr vard. Kriz annda ameliyatl yer, trnakla yrtlacak ve haplar alnp ihtihar edilecekti. Yemin byleydi.

Ekmekiyan'n verdii isimler, Lbnan'da yayordu. Tim, Lbnan'a szmakta zorlanmad. nk tam o gnlerde srail, Lbnan' igal etmi ve Filistin Kurtulu rgt (FK) gerillalaryla birlikte ASALA militanlarnn slerine de basknlar dzenlemiti. stelik, MOSSAD, MT'e bir jest yaparak bu basknlara davet etmiti. Ekip, hemen arya uyarak Bekaa'ya geti. Baz belgelere ulat. Ekmekiyan'n verdii baz isimler, belirli adreslere ekilerek (istihbarat jargonuyla "yemlenerek") "halledildi".

MT, PARS VE ATNA'DA

te yandan, Orly basknnn ardndan nce Paris ve sonra da btn bakentler ASALA zerindeki emsiyesini kaldrnca Avrupa, Trk istihbaratlar iin elverili bir "av alan" haline dnt.


Avrupa'ya geen timler, Paris ve Atina'da James Bond filmlerine ta karacak sahneler yaad. Hiram Abas'n St Jeanne de Chantal Ermeni kilisesinin avlusuna brakp patlamaya 15 dakika kala bizzat ihbar ettii bombalar, Paris'te Pont de L'alama kprsnn sahanlnda apraz atee tutularak ldrlen ASALA militan, timin bir hatas sonucu Pire-Atina seferini yapan banliy treninin bir vagonunda, kovaladklar hedefle teke tek kalan ve kanl bir boumaya giren "Yakup Cemil" kod adl tim yesi...

Bu eylemler, 4 Nisan 1984'te Alfortville'deki Ermeni Ant'nn bombalanmas (bombalama sonucunda ant yana eilmi ve kaidesindeki ha havaya umutu), ayn gn bir itfaiye aracnn bombalanmas ve 25 Kasm 1984'te Salle Pleyel'deki bir konser salonun nne bomba konmas gibi olaylarla devam etti.

MT EFFAF OLUYOR

Batl demokratik lkelerin servislerinde asker kkenli personel kullanmann oran ok daha yksektir. Meseleye asker-sivil gibi ayrmc bir yaklamla baklmamaldr. lke karlar ve ihtiyalara gre, uzmanlk alanlarnn zorunlu kld kadrolama, personel politikasnn temel unsuru olmaldr. Halen MT bunyesindeki asker kkenli personel miktar tek rakaml yzdeleri gemiyor. Tekilat bnyesinde alan her grevli MT mensubu olma kimlii ile btnlemi olup, uzmanlk alanlarnda en yksek verimlilii salama gayreti iinde. Dnyada ve blgemizde her

ey ok hzl deiime uruyor. Birok alanda gelien btnleme ilikilerine ramen, lkeler ve gler arasndaki kar farkllklar atmalar daha da artrlyor. Trkiye; uluslararas ve blgesel politikalarn etkileim alan iinde belirleyici rollere sahip, lider bir lke konumunda. Bu sebeple, dayanma kurulmak istenen veya gelimesi engellenmek istenen blgesel bir g konumunda. MT'in, Trkiye'nin gelien ihtiyalarna, lkeleraras ilikilerinin niteliine cevap verebilen bir yapya kavuturulmas, devletimizin gelime dinamii bakmndan hayati nemi olduu unutulmamal. Gvenlik, stratejik istihbarat konularnn yan sra, organize sular ile terr tehdidinin nlenmesinde, ekonomik gvenlii salayc almalarda gerekli yerini almak zorunda. Ayrca, gelien ve byyen Trkiye'nin blgesel g olarak yaratlmasnda istihbaratn ncelikli katksnn salanabilmesi, istihbarat retimini gelitirici almalarmzn temel unsuru. Yeni yaplanmann hedeflerini bu erevede deerlendirmek mmkn. Gvenlik istihbarat yurtii faaliyetlerle snrl deil. nemli lde yurtdnda da tehdit oluturduu gibi, sz konusu tehditlere destek veren lkelerle balantl olarak, stratejik istihbarat ile de btnlemekte. MT bnyesinde, yeni yaplanma erevesinde, gvenlik ve stratejik istihbarat konular, stihbarat Bakanl ats altnda toplanmtr. Trkiye'nin jeostratejik konumunun yaratt tehditler arasndaki balantlar dikkate alarak, ayn at altnda yaplan koordinasyon ve analiz almalarnn istihbarat retimindeki etkinlii artraca deerlendirmesi ile


almalar ynlendirililiyor.

MT'TE BR AKADEMSYEN

Hakan Fidan, 1986-2001 yllar arasnda astsubay rtbesiyle Trk Silahl Kuvvetleri'nde grev yapt. Almanya'daki NATO Sratli Reaksiyon Kolordusu Karargah'nda yurt d grevinde bulunan Fidan, ordudan ayrldktan sonra Avustralya'nn Ankara Bykelilii'nde kdemli siyasi ve ekonomik danman olarak alt. University of Maryland University College'den Ynetim ve Siyaset Bilimi zerine lisans dereceleri alan Fidan, Bilkent niversitesi'nde uluslararas ilikiler alannda yksek lisans ve doktora yapt. Fidan'n master tezi, "D Politikada stihbaratn Rol", doktora tezi ise, "Bilgi anda Diplomasi: Enformasyon Teknolojilerinin Uluslararas Antlamalarn Dorulanmasnda Rol" konusunda oldu. Uluslararas Atom Enerjisi Kurumu (Viyana), Birlemi Milletler Silahszlanma Enstits (Cenevre) ve Verification Technologies Research Center'da (Londra) akademik aratrmalarda bulundu. Hacettepe ve Bilkent niversitelerinde dersler verdi. Hakan Fidan 2003-2007 yllar arasnda, Trk birlii ve Kalknma daresi Bakanl da yapt.

.

mİt’in tarİhİ - i.onbesyirmibes.orgi.onbesyirmibes.org/pdf/20101126_mitin_tarihi.pdf ·...

Documents