Her Ağustos ayında olduğu gibi geçtiğimiz ay da iki büyük zaferimizi art arda büyük coşkularla kutladık. 26 Ağustos 1070 Anadolu topraklarına son gelişimiz ve 30 Ağustos 1922 ise bu toprakların sonsuza dek bizim vatanımız olarak kalacağını ifade etmektedir. Mustafa Kemal Atatürk bu ay 96. yıldönümünü kut-ladığımız Büyük Zafer’in ikinci yılında yaptığı konuş-mada zaferi şöyle özetlemektedir: “Türk tarihi pek çok zaferle doludur. Ama Türk Milleti’nin burada kazandı-ğı bu zafer yalnız bizim tarihimize değil dünya tarihine de kesin yön verecektir. Türk Devleti’nin, genç Türkiye Cumhuriyeti’nin temeli burada sağlamlaştırıldı, ölüm-süz yasayışı burada taçlandırıldı. Akan Türk kanları, göklerde uçuşan şehit ruhları, devletimizin, cumhuriye-timizin ölümsüz koruyucularıdır.”

Geçtiğimiz Ağustos ayında hepimizi heyecanlandı-ran bir diğer faaliyet ise Macar Turan Vakfı tarafından Macaristan’ın Bugaç Ovası’nda düzenlenen kurultay oldu. İlki 12 yıl önce Kazakistan’da “Macar Boyları Toplantısı” şeklinde gerçekleşen bu buluşma, zaman içinde daha geniş ufukla Macaristan’da yapılmaya baş-landı ve artık yaygın adıyla “Turan Kurultayı” olarak anılmaktadır. Bu büyük buluşmayı Macar Turan Vakfı kendi ifadeleriyle Hun kökenli milletlerin soylar top-lantısı, gelenek yaşatıcı bir kutlama olarak da nitelen-dirmekte. Türk Dünyası’nın birliği için çok önem verdi-ğimiz bu buluşma Türk coğrafyasının her noktasından büyük bir katılım ile gerçekleşti. Büyük bir mutlulukla

tüm Türk devlet, topluluk ve boylarının bayraklarının Doğu Türkistan ve KKTC bayraklarıyla birlikte Avru-pa’nın tam merkezinde dalgalanmasına üçyüzbini aş-kın ziyaretçiyle birlikte şahitlik ettik. Macaristan Mecli-si’nde gerçekleşen Kurultay açılış konuşmasında Macar Turan Vakfı Başkanı Andras Biro’nun Karabağ, Doğu Türkistan, Türkmeneli ve Suriye’deki kardeşlerimizin içinde bulundukları zor şartlardan bahsetmesi ve iki yüzlü emperyalist sözde insan hakları savunucularını eleştirmesi tüm katılımcıların takdirini topladı.

Bu kurultayla bir kez daha gördük ki geçmişte bir-likte ve kardeşçe yaşamış olan atalarımızın bugün ayrı ayrı topluluklar olarak yaşamak durumunda kalan biz torunlarının Turan’a olan ilgisinin sürekli olarak arttı-ğıdır.

Bu vesileyle Turan fikrinin tohumlarını atan ve bu yolda mücadele veren başta Hüseyinzade Ali Turan, İsmail Gaspıralı, Yusuf Akçura, Zeki Velidi Togan, Ziya Gökalp, Mustafa Kemal Atatürk, Nihal Atsız ve vakfımızın kurucusu hocamız Turan Yazgan olmak üzere tüm Turancıları anmamıza vesile olan böyle bü-yük bir organizasyonu düzenleyen Macar Turan Vakfı Başkanı Sayın Andras Bíro’ya, vakıf çalışanlarına ve Turan Kurultayı’na destek veren herkese vakfımız adı-na teşekkür etmeyi borç biliyoruz.

Tanrı Türk’ü Korusun...Közhan Yazgan

TarihTürk Dünyası

Kültür Dergisi

Sevgili Okuyucular,

21. yüzyıla girerken Türkiye çok büyük sarsıntılar geçirdi. 20. asrın son ayında nasıl sömürüldüğü-müzü herhalde hükü met dâhil herkes anlamıştır.

Gelip giden kaygan sermaye, repo faizleriyle, aşırı faizlerle Türkiye’nin öz tasarruflarını sömü-ren, ülkeyi üretim ekonomi si yerine transfer ekonomisi olarak bağlayan ve gerektikçe kriz ekonomisi yaratan sermaye!

Kısmen yabancı, kısmen yerli, kısmen yerli maşaları olarak üç beş kişiyle Türkiye’yi esir alan sermaye!

Parti başkanlarının kontrolünde bir meclis!Hükümeti denetleme gücü elinden alınmış milletvekille ri!Bütçe açıkları gittikçe artarken, döviz rezervleri gittikçe aza lırken çılgınca geliştirilen, vicdansızca

sürdürülen ithalat! Özelleştirme titremesine yakalanmış, Avrupa Birliği’ne gir me titremesine tutulmuş, başka çare

olmadığının tellallığını ya pan çaresizler!Diğer tarafta her türlü güçlüğü yenecek potansiyel güce sa hip, sahipsiz bırakılmış bir millet!..

Tanrı Türk’ü Korusun...Prof. Dr. Turan Yazgan

Levent, 27 Aralık 2000

Dr. Öğr. Gör. Zekeriya Türkmen 100 Yıllık Kardeş Kömeği Kafkas İslam Ordusu’nun Zafer Yürüyüşü -1-

Hakan Kaya Ayda Bir Film Bozkırın Ortasında Bir Lale Çiçeği Tulpan

Yavuz Gürler Bilge Kağan’ın Hemşehrilerini Ziyaret

Prof. Dr. Ayşegül Demirhan Erdemir Türk Tıp Etiği Tarihinde Hasta Olma ve Hastalık Üzerine Yorumlamalar

Bakıt Turmagambetova Aytkeş Tolganbayev ve Özgürlüğün Melodisi

Yasin Baturhan Ergin Muhabbetimiz Şerbet Olsun

Mehmet Kürşad Yavan 12 Eylül’e Giden Yolda Siyasi Şiddet

20

26 30

34

14 16

04

Dr. İlhan Akbulut Eski Anadolu’nun Uluslararası Ticaret Merkezi: Kültepe-Kaniş

Funda Kılınçarslan Ayda Bir MüzeRezan Has Müzesi

Prof. Dr. Minehanım T. Nuriyeva Unutulan Tarih /Değiştirilen Adlar-71Kama Nehri Üzerinde Bulunan Türk ŞehriYar Çallı | Taş Yar |Brejnev Naberejnie Çelni

Ozan Böke Rusya Türklerinde Eğitim Reformu Hareketi

Burak Tut Ayda Bir Spor Bir Türk Geleneği Okçuluk ve Mete Gazoz

Turgay Tüfekçioğlu Özden İlteriş Buca Esik Kurganı’ndan Türk Medeniyetine Açılan Kapı

TDAVVakfımızdan Haberler

60

54

63

58

48

Cilt: 64 Sayı: 381

Kurucu BaşkanProf. Dr. Turan Yazgan

SahibiTürk Dünyası Araştırmaları Vakfı adınaKözhan Yazgan

Sorumlu Yazı İşleri MüdürüSaadet Pınar Yıldırım

Genel Yayın YönetmeniMehmet Töre Yıldırım

DüzeltmenCansu Dıramalı

Kapak FotoğrafıCengiz Han

Güncel Fotoğraflar M. Kemal Sallı Samet Çolban

Görsel Tasarım Hayri Güntek

Teknik Yönetim ve Tasarım Emel Gökay

Tasarım - Fotoğraf İşlemeGökhan Kaya

İdare Merkezi Türk Dünyası Araştırmaları VakfıKemalpaşa Mah. Bukalidede Sok. Nu: 4 Saraçhane PK: 34134 Fatih - İstanbul

(0212) 511 10 06 www.turan.org.tryayin@turan.org

Basıldığı YerŞenyıldız MatbaacılıkGümüşsuyu Cad. Işık San. Sit. C Blok No: 19/102 Topkapı İstanbul Telefon: (0212) 483 47 91Matbaa Sertifika No: 11964

Fiyatı: 10 TL

Abonelik Bedeli Yurtiçi: 100 TLÖğrenciler için : 85 TL Yurtdışı: 60 USD

Banka Hesap Numaraları Vakıfbank İstanbul Fatih Şb: TR76 0001 5001 5800 7287 8397 25

İş Bankası İstanbul Aksaray Şb: TR09 0006 4000 0011 0021 1928 92

Posta Çeki Hesap Numarası İstanbul Aksaray PTT Şubesi 141720 Nolu Hesap

Milli Eğitim BakanlığıTalim - Terbiye Kurulu’nca eğitim ve öğretim açısından öğretmenlere tavsiye edilmiştir.(8 Mart 1995 tarih ve B.08.0.TTK.0.0 1.04/611.7/0946 nolu karar)

Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı’nınAylık Süreli Yayın Organıdır.

TarihTürk Dünyası

Kültür Dergisi

40 44

63

Vakfımızdan Haberler

Genel Başkanımız Közhan Yazgan, Macar-Turan Vakfı tarafından 10-12 Ağustos 2018 tarihlerinde Ma-caristan’ın Bugaç şehrinde düzenlenen Turan Kurulta-yı’na onur konuğu olarak katıldı.

Türk Dünyası Bakü Atatürk Lisesi doktoru Saba Sadrzade ile kızı Hanım Sadrzade vakfı-mızı ziyaret ettiler.

Genel Müdürümüz Saadet Pınar Yıldırım’ın kızı Tülkut Yıldırım’ın nişan törenine katıldık. Sevgili kızı-mıza sonsuz mutluluklar diliyoruz...

Sakarya Üniversitesi İşletme Fakültesi Dekanı ve Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi Koordinatörü Prof. Dr. Ahmet Vecdi Can ile kongre yürütme kurulundan Doç. Dr. Köksal Şahin, Dr. Öğr. Üyesi Suat Kol ve Dr. Öğr. Üyesi Ali Kırksekiz’le bu yıl on altıncısı düzenlenecek kongremizin son toplantısı-nı gerçekleştirdik.

Makedonya Cumhuriyeti YÖK Başkanı Prof. Dr. Agim Ruşiti, Makedonya Uluslararası Vizyon Üniver-sitesi Rektörü Prof. Dr. Fadıl Hoca ve Rektör Yardım-cısı Prof. Dr. Abdülmecid Nuredin’le birlikte vakfımızı ziyaret etti.

Vakfımızın Yükseköğretim Koordinatörü Ulu-dağ Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Yüce, Uludağ Üniversitesi Orhangazi Yeniköy Arif Çe-lik M.Y.O. Müdürü Prof. Dr. Birol Taş, Akademik Bakış dergisi editörü Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Çınar’la ortak çalışmalarımız hakkında bir toplantı gerçekleştirdik.

Türk Dünyası Tarih Kültür ve Türk Dünyası Araş-tırmaları dergilerimizin yazarlarından, Almanya’da 2007 yılında kurduğu IKG-Kültür, Tarih ve Entegras-yon Araştırmaları Enstitüsü Müdürü dostumuz Dr. Latif Çelik, eşi Ayfer Çelik ve oğlu Burak Çelik’le vak-fımızda bir araya geldik.

Ziyaretçi Defteri

Ağustos Ayı BoyuncaKatıldığımız Etkinlikler ve Ziyaretçilerimiz

64

TürkDünyasıBakü AtatürkLisesi

Afganistan/ Mezarı Şerif ’te yerli halkın ka-tılımı ile kurbanlarımız kesilip yoksul ve fakir ailelere dağıtımı yapıl-mıştır.

Geçen ay mezun olan öğrencilerimi-zin bir kısmının kazandıkları üniversite-ler belli olmuştu. Sonuçların bir kısmı da bu ay belli oldu. Ali Zeynallı, Azerbaycan Teknik Üniversitesi Silah ve Silah Teknolo-jisi bölümüne, Elmeddin Rehimov; Bakü Devlet Üniversitesi Fars Dili Edebiyatı Bö-lümüne, Kamran Ağakişiyev; Bakü Dev-let Tehlikesizlik Hizmeti Akademisi’ne, Ra-mal Seyidli; İstanbul Teknik Üniversitesi

Bilgisayar Mühendisliği bölümüne, Günel İlyaslı; Bursa Uludağ Üniversitesi Mole-küler Biyoloji-Genetik bölümüne, Tamella Melikzade; Bakü ADA Üniversitesi Ulus-lararası İlişkiler bölümüne kabul edildiler. Ayrıca Sevinç Memmedova ve Hacı Alibeyov; Türkiye Bursları’na hak kaza-nan öğrencilerimiz oldu. Öğrencilerimizi tebrik ederiz.

11. sınıf öğrencimiz Fidan Dergahlı; dört ülkeden 100’ü aşkın gencin katıldı-ğı, Google- Microsoft ve Microbiology Amerika şirketlerinin sponsorluğunda “Kızlar Yukarıya Doğru” etkinliğine davet edildi. Etkinlikte katılımcılar; kodlama, robotlaştırma, mikro ve moleküler biyo-loji alanlarında çalışmalar yapacaklar.

Okulumuzu ziyaret eden Türkiye Maarif Vakfı Başkanı Prof. Dr. Birol Ak-gün, mütevelli heyetinden Doç. Dr. Ca-hit Bağcı, T.C. Bakü Büyükelçiliği Müs-teşarı Volkan Öskiper, Eğitim Müşaviri Mahmut Ağırman ile eğitim alanında iş-birliği imkanlarını görüştük.

1990 Yılından Beri VerdiğiEğitimle Bakü’nün En ÇokTercih Edilen LisesindenHaberler

MezarışerifTürk DünyasıReşad AnadoluLisesi

2017 Yılında Afganistan’daEğitim-Öğretime Başlayan Lisemizden Haberler

Kurban bayramının birinci günü vakıf merkezimizde, artık gelenekselleşen bay-ramlaşma merasimlerimizden birini daha gerçekleştirdik. Her zaman olduğu gibi sıcak gönül ortamında dostlarımızla kucaklaşıp sohbet ettik.

Bayramlaşma