mimarlar odası dergisi sayda.pdf

8/18/2019 Mimarlar odası dergisi sayda.pdf

1/4

iskender lahdi .

i s t a n b u l a r k e o l o j i m ü z e s i

Sisam ad as ın d a b u lu n an

Arkaik b ir erkek başı .

A r k e o l o g . M e h m e t t . T U N A Y

Sayda Lahidler i :

i s t an b u l Ark eo lo j i Mü ze le r in in en

kiymetl i eser ler i o lan Sayda Lahidler i 9 .

y ü zy ı l ın so n u n d a mü ze le r in k u ru cu su Os -

man Hamd i Bey ta ra f ın d an b u g ü n k ü Lü b -

n an , e sk i S ay d a d a b u lu n m u ş v e i s t an b u l a

g e t i r i lm iş ti r . Lah id le r , i s t an b u l Ark eo lo j i

Mü ze le r in in y ap ım la r ın a seb ep o lmu ş v e

ilk b inada da teşhir edilmişlerd ir .

Say d a Lah id le r in in Ark eo lo j i v e Sa -

n a t Ta r ih i Dü n y a la r ın d a ay r ı b i r y e r le r i

vard ır . Hele iç ler inde b ir tanesi var dır k i ,

d ü n y aca meşh u rd u r , i smi b u lu n d u ğ u mü -

zeninkinden önce gelen bu eser , meşhur

İ sk en d e r l ah d id i r . Bu lah id le r in b u lu n u -

şu , get ir i l iş i ve daha sonraki günlerde baş-

lar ından geçen o laylar çok i lg inçtir .

Osman Hamd i Bey b i r g ü n b i r ih b a r

a l ı r . Say d a d a mer mer d en y ap ı lma b az ı

e se r le r b u lu n m u ş tu r . Ha md i Bey d e rh a l

gemiye a t lar ve Sayd aya g ider . Uz un ve

plânlı b ir kazıd an son ra çok sayıda la-

h id b u lu r . Bu n la r d an d ö rd ü ço k ö n em-

l id i r . Kro n o lo j ik o la rak şö y le s ı r a lan -

mak tad ı r l a r : Sa t rap , L ik y a , Ağ l ıy an Ka -

dın lar ve iskender lahid ler i . Bunları s iz-

lere z iyare t s ıras ına göre tanıt ma ya ça-

l ı ş acağ ım: İ sk en d e r v e Ağ l ıy an Kad ın la r

lahid ler i , Satrap ve Likya lahid ler i .

Hamd i Bey b u ld u ğ u e se r le r i b in b i r

zorlu kla gemiye yükle t ir , i s tanb ul a get i-

r ir . Lahidler is ta nbu l a get ir i l ince b ir m e-

sele or taya ç ıkar; konacaklar ı yer , bunun

iç in de b ir Müze b inası gereklid ir , iş te ,

İs tanbul Arkeoloji Müzeler i de bu ih t i-

yaçtan doğarak inşa edil ir .

i sk en d e r Lah d i :

Lahid esasında iskende r e a i t değil-

d i r . Çü n k ü Ta r ih î Kay n a k la rd a i sk en d e r -

in Asya Seferi s ıras ında İndus nehri ke-

narı nda hasta la ndığı , Babil de ö ldüğü ve

ismi sonradan veri len şehir o lan İskende-

r iye de g ömü lü o lduğu, lahdinin bu t ip

olmayıp , kendini yüzünü ih t iva eden « in-

san Yüzlü» lahid ler t ip inde o lduğu, ya-

z ı l ıd ır . Du rum böyle o lunc a , bu lahid

üzerinde buluna n ik i küçük isken der ba-

ş ın ın mak satl ı yapılmış o lduğu ort aya

çıkar . İskender i Asy a Sefe ri s ıras ında gö-

ren ve O nun tes ir i a l t ın da k alan Feni ke -

l i b ir Prensin h iç o lmazsa ö lümünden son-

ra kendini ona benzete bilmek iç in bu

b aş lan y ap t ı rd ığ ı , d ü şü n ü lmü ş tü r .


2/4

Atin a Ak r o p o iü n d ek i Pa r th en o n mab e d in in f r i z le r in d ek i t a sv i r l e r le y ak ın

benzerl ik gösteren Likya lâhdinin uzun yüzü.

Lah id , b ü tü n Yu n an mimar i s in d e o l -

d u ğ u g ib i b o y a l ıd ı r . Zaman la b u b o y a la r

i çmu ş o lm as ın a rağ m en ço k a z d a o l sa

b az ı y e r le r in d e h a lâ b o y a i z le r i g ö rü lmek -

tedir .

Lah d in ü ze r in d e ik i k o n u v a rd ı r :

B i r u zu n b i r k ı sa y ü zd e : Miğ fe r l i

M a k e d o n y a l ı l a r l a - K u k u l e t a l ı P e r s l e r a -

ra s ın d ak i Sav aş .

Diğer uzun ve k ısa yüzde ise : Make-

d o n y a l ı l a r l a - Pe r s le r b i r l ik te Av sah n e -

s in d e g ö rü lmek ted i r l e r .

A l m a n i m p a r a t o r u I I . W i l h e l m I s t a n -

b u lu z iy a re t in d e Ark eo lo j i Mü zes in e g e l i r ,

i sk en d e r l ah d in i g ö rü r . Pad i şah d an « Lah d i

b an a v e r in , Be r l in e g ö tü rey im . S iz b u e se -

r i b u rad a mu h a faza ed emezs in iz , b iz o n u

d ah a iy i k o ru ru z» , d e r . Pad i şah d a Osman

Hamd i Bey d en f ik r in i so ra r . Hamd i Bey ,

« Lah d i an cak b en im v ü c u d u m u n ü ze r in -

den geçirerek götüreb il irs in iz» , cevab ını

v e r i r . Bu sö z ü ze r in e Lah id i s t an b u l Ar -

k eo lo j i Mü zes in d e k a l ı r .

Ese r , He l len i s t ik d ev r in so n u n d a y a -

p ı lmış t ı r .

A ğ l ı y a n K a d ı n l a r L â h d i :

Ölen sah ib i l e r in e ağ lad ık la r ın d an d o -

lay ı l ah id e « Ağ l ıy an Kad ın la r Lah d i» i s -

mi v e r i lm iş t i r .

A n t i k D ü n y a d a ö l ü n ü n a r k a s ı n d a n

ağ lama ik i ş ek i ld e o lu rd u . B i r in c i s i : g ü -

n ü mü zd e o ld u ğ u g ib i ö lü n ü n y ak ın la r ı i ç -

l e r i y an a rak ağ la r la rd ı . İk in c i s i : p a ra i l e

tu tu lan « Ağ lay ıc ı Kad ın la r» cen azen in ih -

t i ş aml ı o ld u ğ u n u g ö s te rmek iç in ağ la t ı l ı r -

lard ı .

Lah d in u zu n y ü z le r in d ek i a l t ı ş a r , k ı -

sa y ü z le r in d ek i ü çe r k ad m d a b e lk i e sa s

sahibeler i o lan ö lü iç in iç ler i s ız l ıyarak ağ-

lamak ta b e lk i d e p a ra k a r ş ı l ığ ın d a b u i ş i

y ap m ak tad ı r l a r . Bu t ip s ah n e le re Yu n a n

v azo la r ı ü ze r in d e d e r a s t l an mak tad ı r . L ah -

d in u zu n v e k ı sa y ü z le r in d e k ad ın la r ı b i r -

b i r in d en ay ı rmak iç in iy o n s t i l in d e y ap ı l -

mış sü tu n la r k u l lan ı lmış t ı r . Bu şek l iy le

Y u n a n T a p ı n a k v e M e z a r A n ı t l a r ı n ı n k ü -

çük b ir örneğidir .

Lah d in cep h p s i İ s t an b u l Ark eo lo j i

Mü zes i y ap ı l ı rk en b in an ın cep h es in i t e s i r

e tmiş v e e se rd en iLh âm a l ın a rak b u g ü n g ö -

r ü l e n b i n a n ı n c e p h e m i m a r i s i m e y d a n a

g e t i r i lm iş t i r .

Lah d in ü s t t a ra f ın d ak i f r i zd e b i r c e -

n aze mera s imi sah n es i v a rd ı r . O d ev r in

ad e t v e a raç la r ı h ak k ın d a f ik i r v e reb i le -

cek n i t e l ik te b i r k o mp o z isy o n d u r . Lah d in

alt ta raf ında ise , b ir ba ışka fr iz vardır .

Bu ray a b u f r i z i k o y mak la , e se re y ü ce l tme

v e y ü k se l tme f ik r i v e r i lm iş t i r . Ay n ı z a -

ma n d a k a id e s in d ek i b u f r i z i l e d e A n ad o -

l u d a k i M e z a r A n ı t l a r ı n ı n L a h i d m i m a r i s i -

n e d e t e s i r e tmiş o ld u ğ u n u g ö s te rmek te -

d i r . B i lh a s sa , Ha l ik a rn asso s Bo d ru m M av -

s o l e o m u n u n k ü ç ü k b i r ö r n e ğ i o l a r a k A ğ -

l ıy an Kad ın la r Lah d in i g ö s te reb i l i r i z . Bu

b en ze r l ik n ed en iy le d e e se r i , M.Ö. IV . y ü z -

y ı l ın o r ta s ın a t a r ih len d i reb i l i r i z .

Sa t rap Lah d i :

Sa t rap k e l imes i An ad o l u i ç in p ek y a -

b an c ı d eğ i ld i r . Gü n ü mü zd ek i Va l i l e r in e s -

k id en Pe r s d i l in d ek i i s imle r i Sa t rap d ı . A-

n ad o lu d ak i i l l e r in b a şma Pe rs Kra l l ığ ı t a -

ra f ın d an tay in ed i l i r l e rd i . Bu v a l i l e r in i ç in -

de en büyüğü ve kuvvetl i o lanı Sart Sat-

rab ıy d ı .

An t ik Dü n y an ın g ü n lü k h ay a t ı i ç in -

de üç öne mli iş vardı :

1 — Av , 2 — Harp v e 3 — Ziy a fe t

(b i lhassa cenaze z iyafe t i) .

Eski insanlar daha çok bu üç iş iç in

y aşa r v e ö lü r le rd i . Bu y a şan t ı l a r ı o n la r ın

k o p maz b i re r p a rça s ıy d ı . Ge len ek le r in e o -

k ad a r b ağ l ıd ı r l a r k i , ö lü mle r in d en so n ra

d a g ü n lü k h ay a t la r ın d a k i b u a l ı şk an l ık la -

r ın ı an la tab i lmek v e d ev am e t t i rmek iç in

e se r le r in ü ze r le r in e b u k o n u la r ı i ş l e t i r l e r -

di.

İ ş t e , İ s t an b u l Ark eo lo j i Mü zes in d e b u -

lu n an Sa t rab a a i t o lan l ah id ü ze r in d e d e

ay n ı k o n u la r g ö s te r i lm iş t i r . Lah d in d ö r t

y ü zü n d e sak a l l ı s a t r ab ı av a , h a rb e ç ık a r -

k en v e cen aze z iy a fe t in d e g ö s te rmek ted i r .

Eser , üzerindeki işç i l ik ten de anlaşı-

lacağı üzere , M. Ö. 5 . yüzyıl ın i lk yarı-

s ın d a y ap ı lmış t ı r .

L i k y a L a h d i :

L ik y a k e l imes i An ad o lu n u n e sk i d e -

v i rd e g ü n ey b ö lü m ü n e v e r i l en i smid i r .

Bu bölge lahi d ler in in b ir özell iğ i vard ır .

Bu özell ik ler i i le de d iğer lahid ler guru-

b u n d an k o lay ca ay r ı l ı r l a r v e i s imlen d i r i -

l i r l e r . L ik y a b ö lg e s in d e y ap ı lan l ah id le r in

k ap ak la r ı « Te rs d ö n m ü ş Tek n e şek l in d e -

d i r» . İ s t an b u l Ark e o lo j i Mü z es in d ek i b u

lah d in k ap ağ ı d a « Te rs d ö n mü ş Tek n e şek -

l in d e o lmas ın d an d o lay ı « Lik y a Lah d i»

ismini a lmışt ır .

Sa t rap l âh d in d en b i r s ah n e : Sa t rab ı c en aze z iy a fe t in d e , b i r k l in e ü ze r in e

uzanmış e l inde içki kabı i le göstermektedir .


3/4

Lik y a l ah d i ço k i lg in ç t i r . Çü n k ü lah -

Lahdin izahın ı şu şekilde yapabil ir iz :

h a k k a k A t i n a A k r o p o l ü n e gi t m iş v e

P a r t e n o n t a p m a ğ ı n ı g ö r m ü ş t ü r .

y ap ım ı s ı r a s ın d a ça l ı şmış d a o lab i l i r .

so n ra Say d a d an i ş t ek l i f i a lmış

Üze r in d ek i t a sv i r l e r in At in a Ak ro p o -

y ap ım ın d an h em en so n rak i y ı l l a rd a

Eser , M.Ö. 5 . yüzyıl ın sonunda ya-

T a b n i t L a h d i :

Tab n i t b i r Say d a Kra l ın ın i smid i r .

de Mı sır yazıs ı i le yazılm ış b ir bed-

Mıs ı r l ı l a r ın to p rak la r ın a g ü n ü n b i r in -

ed en ö lü r . B i r Kra l ı h e rh an g i b i r

g ö mem iy ecek le r in d en teb aas ı k a lk a r ,

u cu n a Fin ik e l i s an ıy la ay n ı

Kra l Tab n ı t i d e y e r in d en Osman l ı im-

M ü z e l e r M ü d ü r ü O s m a n

d i B e y B a ş k a n l ı ğ ın d a k i T ü r k A r k e o -

a g e t i r ip Mü zey e k o y a r . Kra -

i ş ten d o lay ı d a Tü rk Hey e t in d en h iç

Fin ik e e se r le r i s a lo n u :

Bu b ö lü md e , F in ik ed en g e t i r i l en e -

se rg i l en miş t i r . Ese r le r d ah a z iy ad e

n ek v a rd ı r . Bu ö rn ek d e ay ak la r ay r ıca

k ab a r tm a o la rak i ş l en miş t i r . Ese r in b i r

b en ze r i Fran sa , Pa r i s Lo u v re M ü zes in d e -

dir. ,

Ark a ik e se r le r s a lo n u :

Bu b ö lü md en i t ib a ren mü zed ek i e se r -

l e r k ro n o l o j ik b i r s ı r a d ah i l in d e t e şh i r

ed i lmek ted i r l e r .

Ark a ik e se r le r s a lo n u n d a ö n eml i ü ç

gur up eser vard ır :

B i r in c i g u ru p : Ku ro s la r v e Ko re le r ,

İk in c i g u ru p : M eza r t a ş la n ,

Üçü n c ü g u ru p : Brah n id h ey k e l le r i .

B i r in c i g u ru p : Ku ro s la r v e Ko re le r :

Yu n an San a t ın ın Ark a ik d ev re s in d e ik i

ö n eml i t ip v a rd ı r : a — Ku ro s , b — Ko re

a — Ku ro s : Ç ıp lak g en ç e rk ek h ey -

keller ine veri len is imdir .

b — Ko re : G iy iml i g en ç k ız h ey k e l

ler ine veri len is imdir .

Mü zen in b u b ö lü md e b e l l i b a ş l ı ü ç

Ku ro s h ey k e l i v a rd ı r . Bu n la r Erd ek , Ta -

şo z v e Tek i rd ağ d an g e t i r i lm iş le rd i r . Ese r -

ler , ge ld ik ler i yerler in is imleri i le b i l in ir-

l e r . ö r n e ğ i n ; E r d e k K u r o s u , T e k i r d a ğ K u -

rosu g ib i .

B i r d e S i sam ad as ın d an g e t i r i l en e r -

k ek b a ş ı mev cu t tu r . Ko re i ç in d e v e r i l e -

b i l e cek ö rn ek : L in d o sd an g e t i r i l en d i r .

İk in c i g u ru p : Me za r t a ş la n .

Bu n la rd a k en d i a ra la r ın d a ik i g u ru -

ba ayrı l ı r :

a — Dask y le io n ö rn ek le r i .

b — Dask y le io n d ı ş ın d ak i ö rn ek le r ,

— Y u n a n m e z a r t a ş l a n —

a — Dask y le io n meza r t a ş la r ı : Das -

kyle ion eski b ir Satraplık merkezid ir . Şe-

h i r , Man y as g ö lü n ü n g ü n ey - d o ğ u su n d a -

d ı r . Şeh i rd e Pro f . Dr . Ek rem Ak u rg a l t a -

ra f ın d an y ap ı lan k az ı l a rd a ço k sav ıd a

ese r le r b u lu n mu ş tu r . Bu lu n an la r ın i ç in d e

en b ü y ü k g u ru b u , b u meza r t a ş lan t e ş -

k i l ed e r . Ese r le r in ü s lu b u : Yu n an - İ r an

s i t i l in d ed i r . Üze r le r in d ek i k o mp o z isy o n la r -

da , kutsa l b ir yere g iden kafi le ler göste-

r i lmişt ir .

b — Dask y le io n m eza r t a ş la r ı d ı ş ın -

d a k a l a n Y u n a n m e z a r t a ş l a n g u r u b u n -

d an ço k az ö rn ek v a rd ı r . Üs lu p la r ı t ip ik

Yu n an s t i l id i r . F ig ü r le r , mez a r t a ş la r ı ü -

ze r in e y a r ı k ab a r t ma o la rak i ş l en miş t i r .

Ese rd e h âk im o lan f ig ü r le r « Çıp lak Gen ç

Erk ek » t ip in d ed i r . Bu n la r ın i ç in d e : N is i -

ro s ad as ın d a b u lu n a n b i r D isk o b o l ü n me-

za r t a ş ı o ld u k ça iy i d u ru md a g ü n ü mü ze

k ad a r g e lmiş t i r .

Üçü n cü g u ru p : Brah n id h ey k e l le r i .

Say d a Kra l meza r l ığ ın d a b u lu n an

İsk en d e r l ah d i .

Bu n la r o tu ru r v az iy e t t e y ap ı lmış « Rah ib e»

h ey k e l le r id i r . Hey k e l le r e sk id en Mi le t -

D i d im a a ra s ın d ak i « Ku tsa l Yo lu » sü s le r -

d i . Gü n ü m ü zd e n a s ı l An ı t - Ka b i re g i -

den «Aslanlı Yol» var ise . eski devir ler-

d e d e Mi le t i l e D id ima şeh i r l e r i a ra s ın d a

böyle b ir «Brahn idli Yol» me vcut tu .

Ağ lay an Kad ın la r l ah d i ,


4/4

Mile t— d id ima a ra s ın d ak i y o lu sü s leyen

Brah m h ey k e l le r in d en b i r i .

Asso s Ese r le r i Sa lo n u :

Assos eserler i sa lonu denil ince akla

Asso s da bu luna n e serler in teşhir edild iğ i

b i r b ö lü m g e lmek ted i r . Ha lb u k i b u sa lo n -

d a Asso s d a b u lu n an e se r le r in y an ın d a g ü -

n ey An ad o lu b ö lg e s in in t a r ih î Ksan to s

II . Binde kurulmuş ve çeşi t l i devir ler ge-

şeh r in d e b u lu n an la r i l e ço k o r i j in a l b i r

d e Kıb r ı s e se r i v a rd ı r . Y in e d e b u b ö lü m-

d ek i e se r le r in ço ğ u n u A sso s d an g e t i r i len le r

teşkil e t t iğ inden sa lona, «Assos eserler i sa-

lonu» denilmişt ir .

Asso s e se r le r i , Ed remi t k ö r fez in in b a -

t ı k ö şe s in d e , b u g ü n k ü Beh ram k a le , t a r ih î

Asso s şeh r in d e b u lu n mu ş tu r . Şeh i r , M.Ö.

ç i rmiş t i r . Ke n t in en b ü y ü k ö n em i , s ah ip

o ld u ğ u b i r t ap ın ak tan i l e r i g e lmek ted i r .

Bu d in î y ap ı , A th en a Tap ın ağ ıd ı r . Tap ı -

nak, şehrin kazıs ı yapıl ırken 1881 - 1883

y ı l l a r ı a ra s ın d a Am er ik a l ı l a r t a ra f ın d a n

k az ı lmış v e b u lu n an e se r le r in t amamın a

y ak ın b i r k ı smı Bo s to n Mü zes in e g ö tü rü l -

mü ş tü r . E l imizd e k a lan la r ın a şaÇı y u k a r ı

t a m a m ı d a İ s t a n b u l A r k e o l o j i M ü z e s i n i n

b u sa lo n u n d a te şh i r ed i lmek ted i r .

T a p ı n a k A r k a i k d e v r i n s o n u n d a T a n -

r ıc a Ath en a ad ın a y ap ı lmış t ı r . En te re san

o lan h u su s , Do r t ap mağ ı o l a rak y ap ı ld ığ ı

h a ld e , a r ş i t r av ın ın ay n en İy o n tap ın ak la -

r ın d ak i g ib i f r i z le sü s lü o lmas ıd ı r . Bu d a

An ad o lu d a b u d ev red e k u l lan ı lan ik i ö -

n eml i s t i l in b i r g eç i ş d ev re s in d e t ap ma-

ğ ın y ap ı lmış o lma s ın d an d ı r , d en i leb i l i r .

Asso s b ö lg e s in in mah a l l î t a ş ın d an y ap ı l -

mış tr ig l if - metop ve arş i travı i le d iğer

mim ar î u n su r la r ı , y ak ın t a r ih d e Bo s tan

Mü ze s in d ek i o r i j in a l l e r in d e n mü la j a l ın -

mak su re t iy le t amamlan mış v e g ez ip g ö -

ren le re d e b i r f ik i r v e reb i le cek d u ru ma

g e t i r i lm iş t i r . Me to p v e Arş i t r av ın ın ü ze -

r in d e , Sfen k s , Ken tav ro s v e Lap id t a sv i r -

ler i vardır .

Likya bölgesinden getir i len eserler a-

ra s ın d a , l ah id le r , k u le t ip i meza r la r v e

k a b a r t m a l ı m i m a r î p a r ç a l a r b ü y ü k y e -

kûn tu tar . Likya bölgesin in özell iğ i o lan

v e d ah a ev v e lce Say d a Kra l la r Meza r l ı -

ğ ın d a b u lu n u p b ü y ü k sa lo n d a t e şh i r ed i -

len «Likya Lahdi» t ip indeki «Ters dön-

mü ş Tek n e» k ap ak l ı l ah id le r d ik k a t i ç e -

ker . Kaş ve çevresinde, denizde b i le çok

say ıd a g ö rü leb i len b u l ah id le r , (k ap ak la -

r ın ın şek i l l e r iy le d ü n y an ın h emen h e r y e -

r in d e t an ın mak tad ı r l a r .

Y in e L ik y a b ö lg e s in d en g e t i r i l en e -

ser ler arasında kule t ip i mezarlar i le ka-

b a r tma l ı m imar î p a rça la r ü ze r in d e mü ş te -

rek v e g ü n ü mü zd e ço k p o p ü le r o lan b i r

k o n u i ş l en miş t i r . Ö len e d u y u lan say g ıy ı

ifadenin en güzel şekli o lan kule t ip i me-

za r la r ın - ö lü n ü n b a ş ü s tü n d e tu tu lmas ı -

köşeli gövdeler in in dört yüzünde : Savaş,

Av, Ziyafe t ve Spor i le i lg i l i sahneler

v a rd ı r . Ay r ıca Sp o r sah n e le r in e , k ab a r t -

ma l ı m imar î p a rça la r ü ze r in d e d e r a s t -

l an mak tad ı r . İ ş t e , y u k a r ıd a sö zü n ü e t t iğ i -

miz mü ş te rek o lan k o n u , Sp o rd u r . Sp o r

o la rak çe ş i t l i b ran ş la r i ç in d e , Gü re ş in i ş -

l en mes i o ld u k ça en te re san d ı r . Z i ra , A t a

Sp o ru d ed iğ imiz Gü re ş in , h em An ad o lu -

nun öz malı hem de 2600 yıl g ib i şeref l i

b i r g eçmiş i o ld u ğ u b i r k e re d ah a ç ı t ay a

ç ık mak tad ı r . Bu d a Ol imp iy a t la r ın An a -

d o lu d a d o ğ d u ğ u n u n en g ü ze l d e l i l id ir .

L ik y a b ö lg e s in d e b u lu n mu ş b i r p an o ü ze -

r in d e Kı rk p ın a r t ip i g ü re ş tu tan y ağ l ı g ü -

reşç i ler i le bugünün davul - zurnası ye-

r in e k i t a ra ç a lan mü z isy en le r i , An ad o lu -

n u n b u Sp o r h a rek e t in in g ü n ü mü zd e o l -

duğu gib i eskiden de aynı şekilde yapıl-

d ığ ın ı g ö s te rmek ted i r .

Asso s v e Ksa n to s e se r le r in d en so n ra

salonu süsl iyen b ir Dev eser i le karş ı la-

ş ı l ı r . Bu Ktb r ı s ad a s ın ın Ku v v e t Tan r ı s ı

B e s i n h e y k e l id i r . Y u n a n D ü n y a s ı n d a k i H e -

rak le s , La t in Dü n y as ın d ak i He rk ü l v e A-

n ad o lu Dü n y as ın d ak i G ı lg amış g ib i K ıb -

r ıs ın bu kuvvet tanrıs ı Bes de çok meş-

h u r d u r .

s ın d a k a r tp o s ta l o la rak d a sa t ı lmak tad ı r ,

k ü çü k b i r ö rn eğ i d e v a rd ı r .

Tan r ı Bes , b i r a s lan ı a rk a ay ak la r ın -

d an y ak a lamış p a rça la r v az iy e t t e g ö rü l -

mek ted i r . As lan ın b a ş ı a rk ay a d o ğ ru d u r .

Başın o lduğu yere b ir de l ik aç ı lmışt ır .

Bu delik ten y ı l ın bel l i günler i yapılan tö-

ren le rd e , a rk a t a ra f ta b ü y ü k b a ş h ay v an

k es i lmek te v e k an la r ı d a b u rad an ak ı t ı l -

mak tay mış .

Kıb r ı s ad a s ın d a b u b ö y le o lu rk en ,

k o mşu ad a Gi r i t d e k u rb a n iç in k u l lan ı -

l an « Can » d a h a fa rk l ıd ı r . G i r i t d e o lu p

b i ten le r i K ıb r ı s l ı l a r ö ğ ren m iş o l sa la rd ı ,

h e rh a ld e y a t ıp , k a lk ıp h a l l e r in e şü k red e r -

lerd i .

G i r i t in e f sân ev î b i r Kra l ı v a rmış ,

M i n o s ,

Bu k ra l b i r s a ray d a y a şa rmış , Kn o s -

sos,

Bu sa ray d a u zu n - d o lamb aç l ı k o r i -

d o r la r v a rmış , l ab i ren to s ,

Bu k o r id o r la rd a d o k u z b a ş l ı b i r b o ğ a

y aşa rmış , Min o tav ro s .

Arad a s ı r ad a b u Bo ğ a b ağ ı r ı rmış , ç ı -

k a rd ığ ı s e s in Sa ray ın k o r id o r la r ın d a y an -

k ı lamas ı k o rk u n ç o lu rmu ş . He rk es k o rk a r ,

b i r k en a ra s in e rmiş . Tap t ık la r ı Tan r ı -

Boğ anın bu s in ir in i ve k ızgın lığ ın ı geçir-

mek iç in de Ad anı n en güzel ve en g enç

k ız ın ı Bo ğ ay a k u rb an o la rak a ta r la rm ış .

K ı b r ı s d a k u r b a n o l a r a k h a y v a n k u l -

l an ı ld ığ ın d an , g e rek t a r ih î K ib r i s in v e g e -

rek se o g ü n le r i ço k g e r id e b ı rak an g ü -

n ü m ü z mo d e rn g en ç k ız la r ı , h a l l e r in e

şü k re tme l id i r l e r .

Cü ce b ir tan rı o la n B es in çeşi t l i hey-

k e l v e h ey k e lc ik le r i y ap ı lmış t ı r , ö rn eğ i n :

İ s tan b u l Ark eo lo j i Mü zes in d e t a ş tan y ap ı l -

ma b ü y ü k ö rn eğ in i g ö rd ü ğ ü mü z b u e se -

r in , Efe s Mü z es in d e p i şmiş to p rak tan y a -

p ı lma , b i r t ah ta k u tu i ç in d e sak lan an -

is tenild iğ i takd irde kapağı aç ı l ıp , ne o l-

d u ğ u g ö rü lmek ted i r . Ay n ı mü zen in k ap ı -

•

»İm ıl

L ik y a Lah d in in Kap ak a l ın l ık la r ın d an b i r i

ü ze r in d ek i ç i f t g r i fo n t a sv i r i .

mimarlar odası dergisi sayda.pdf

Documents