OSTEOPOROZA U MĘŻCZYZN NOWE MOŻLIWOŚCI LECZENIA

Prof.dr hab.med. Piotr GłuszkoKlinika i Poliklinika ReumatologiiInstytut Reumatologii w Warszawie

Jaki problem epidemiologiczny stanowi osteoporoza u mężczyzn?

Życiowe ryzyko złamania osteoporotycznego u mężczyzny po 50 roku życia wynosi 13 -30% (zależnie od populacji, u Azjatów

ryzyko złamań u mężczyzn i kobiet jest 1:1)

U mężczyzn rasy białej ryzyko złamania b.k.k.u stanowi 1/3 ryzyka u kobiet

U mężczyzn śmiertelność w konsekwencji dużych złamań jest2- 3 krotnie większa niż u kobiet

Uwagi epidemiologiczne

Jaworski M i wsp. Risk of hip fracture in Poland.Med.Sci Monit.2007:

Mężczyźni w wieku 40 - 44 lata ------- 249 złamań b.k.k.u 65 – 69 lat --------- 940 złamań b.k.k.u >80 lat --------- 2369 złamań b.k.k.u

Kobiety w wieku 65 – 69 lat---------- 1250 złamań b.k.k.u > 80 lat---------- 10245 złamań b.k.k.u Łącznie kobiety i mężczyźni w Polsce w 2010 - 28 000 złamań b.k.k.u, Ivergard M. i wsp. Arch. Osteoporos. 2013

Kobiety 50+ Mężczyźni 50+

586 497

Liczba zgonów w pierwszym roku po złamaniu b.k.k.u.Polska 2010 r

Svedbom A, Hernlund E Ivergard M i wsp.Arch.Osteoporos. 2013

Osteoporoza u mężczyzn często nie jest rozpoznawana i nie jest leczona

kraj

Populacja mężczyzn≥ 50 r.ż

w milionach

Populacja mężczyzn ≥ 50r.ż z osteoporozą

w tysiącach (%)

Liczba i odsetekmężczyzn leczonych

tys.(%)

Odsetek mężczyzn nieleczonych %

Francja 10’318 694 (6.7) 286 (2.8) 58.8UK 10’030 673 (6.7) 198 (2.0) 70.6

Niemcy 15’195 997 (6.6) 158 (1.0) 84.2Włochy 10’710 745 (7.0) 204 (1.9) 72.6Hiszpania 7’200 492 (6.8) 275 (3.8) 44.1Szwecja 1’645 112 (6.8) 21 (1.3) 81.3

razem 53’453 3’600 (6.7) 1’120 (2.1) 68.9

W Europie Zachodniej ok. 3.600 000 mężczyzn w wieku ≥ 50 lat cierpi na osteoporozę. 70% nie otrzymuje leczenia

Tabela wg. Ström O. et al. Arch Osteoporos 2011;6:59-155.

Jaka jest patogeneza osteoporozy u mężczyzn?

Patogeneza

kobiety

– Niedobory w zakresie hormonów płciowych

– Czynniki genetyczne (osteoporoza idiopatyczna)

– Choroby i leki sprzyjające osteoporozom wtórnym

Zmiany w zakresie stężeń hormonów •Obniżenie stężenia testosteronu i estradiolu3

70% mężczyzn z osteoporozą starczą–niedobór testosteronu < 200ng/dl (6,9nmol/l)

Zmiany w zakresie stężeń hormonów •Obniżenie stężenia testosteronu i estradiolu3

70% mężczyzn z osteoporozą starczą–niedobór testosteronu < 200ng/dl (6,9nmol/l)

Czynniki genetyczneCzynniki genetyczne

Męska OP wtórna1,2

•Hipogonadyzm (np.ADT)•Leczenie glikokorytkosterydami•Nadużywanie alkoholu•Palenie tytoniu•Niedobory pokarmowe

Męska OP wtórna1,2

•Hipogonadyzm (np.ADT)•Leczenie glikokorytkosterydami•Nadużywanie alkoholu•Palenie tytoniu•Niedobory pokarmowe

Pierwotna 2 ~40%

Wtórna 2

~60%

Główne przyczyny osteoporozy u mężczyzn

1. Kanis JA, et al. Osteoporosis Int 2011;22:2789-2798. 2. Herrera A, et al. World J Orthop 2012;3:223-234. 3. Khosla S, J Clin Endocrinol Metab 2010;95:3-10. ADT androgen deprivation therapy; BMD bone mineral density; OP osteoporosis

Osteoporozy wtórne: GIO

Jakie są zalecenia dotyczące diagnostyki osteoporozy u mężczyzn?

Diagnostyka OP u mężczyzn wg The Endocrine Society 2012, USAWatts N.B i wsp. J.Clin.Endo. Metabol. 2012

1. potwierdzenie dokonanych złamań, w tym utajonych : VFA lub rtg

2. pomiar BMD u wszystkich mężczyzn po 70 r.ż

3. u mężczyzn 50-69 lat z określoną obecnością czynników ryzyka złamań, ocena ryzyka metodą FRAX

4. pomiar DXA kręgów lędźwiowych lub b.k.k.u, a jeśli niemożliwe lub nadczynność przytarczyc lub analogi GnRH – 1/3 dyst. kości promieniowej

5. diagnostyka różnicowa osteoporoz wtórnych, stężenie 25(OH)D

W Polsce za próg decyzyjny wg.FRAX przyjmujemy ryzyko 10%

Vertebral Fracture Assessement -VFA

Jakie są aktualne możliwości leczenia osteoporozy u mężczyzn?

Terapia PMO Mężczyźni GIO

Alendronian TAK TAK TAK

Risedronian TAK TAK TAK

Zoledronian TAK TAK TAK

Teryparatyd TAK TAK TAK

Denosumab TAK TAK

Ranelinian strontu

TAK TAK

Raloksyfen TAK

Ibandronian TAK

Kalcytonina TAK

FARMAKOTERAPIA OSTEOPOROZY rejestracja UE /Polska

U mężczyzn z hipogonadyzmem leczenie testosteronem zwiększa BMD, Nie wiadomo czy zmniejsza ryzyko złamań. (po 3 – 6 miesiącach weryfikacja leczenia)

Leczenie farmakologiczne:

-Zwykle, ze względu na łatwą dostepność i niską cenę, w pierwszej kolejności podaje się doustne bisfosfoniany generyczne

-U mężczyzn po złamaniu b.k.k.u US Endocrine Society oraz UK NOGG zalecają leczenie dożylnym zoledronianem

-U mężczyzn z rakiem stercza w przebiegu leczenia ablacyjnego: denosumab

-Denosumab posiada aktualnie rejestrację do leczenia osteoporozy u mężczyzn

- Ranelinian strontu posiada rejestrację do leczenia osteoporozy u mężczyzn

-Teryparatyd (PTH) także można zastosować u mężczyzn z ciężką osteoporozą, zwłaszcza wtórną GIO -

Na podstawie jakich danych klinicznych denosumab został zarejestrowany w leczeniu osteoporozy u mężczyzn?

Plan badaniaBadanie 3 fazy: ADAMO

ADAMO = A multicenter, randomized, double-blind, placebo-controlled study to compare the efficacy and safety of DenosumAb versus placebo in Males with OsteoporosisSC = subcutaneous; Q6M = every 6 months; BMD = bone mineral density; CTX = C-telopeptide; AE = adverse eventsOrwoll E, et al. Presented at: American Society for Bone and Mineral Research Annual Meeting; September 17, 2011; San Diego, CA. Abstract and poster #MO0442.

Badana populacja Dorośli mężczyźni w wieku 30–85 lat Ryzyko złamania w oparciu o BMD

kręgosłupa lędźwiowego lub szyjki k.udowej ±phistoria przebytych złamań osteoporotycznych

Punkt pierwszorzędowy Procentowa zmiana BMD w 12 m-cu

leczenia w kręgosłupie lędźwiowym w porównaniu do wartości początkowych

Punkty drugorzędowe Procentowa zmiana BMD w 12 m-cu

leczenia w całym biodrze, szyjce k.udowej, krętarzu i 1/3 dalszej części k.promieniowej w porównaniu do wartości początkowych

Ocena bezpieczeństwa Częstość zdarzeń niepożądanych w ciągu

12 m-cy Zmiany w badaniach laboratoryjnych w

czasie każdej wizyty

RANDOMIZACJA

SCREENING

Faza podwójnie zaślepiona Faza otwarta

Miesiące badania

181260 24

Denosumab SC 60 mg Q6M

n = 121

Denosumab SC 60 mg Q6M

Denosumab SC 60 mg Q6M

Placebon = 121

Calcium + Vit. D

4.8%

0.9%

5.7%

miesiące

ADAMO: leczenie denosumabem powodowało istotny wzrost BMD w kręgach i w innych lokalizacjach już po pierwszym roku leczenia

miesiące

Kręgi

ADAMO było pierwszym badaniem mającym na celu ocenę skutecznościi bezpieczeństwa denosumabu w leczeniu mężczyzn z niską masą kostną

Roczny okres leczenia denosumabem wpływał na redukcję resorpcji kostneji istotny w stosunku do placebo przyrost BMD we wszystkich lokalizacjach

Przyrost BMD był niezależny od wartosci wyjściowych T-score, 10-letniegoryzyka złamań wg FRAX, stężenia testosteronu we krwi, przebytych złamań

Leczenie było bezpieczne i dobrze tolerowane

Denosumab więc, może i powinien być stosowany w leczeniu osteoporozy u mężczyzn.