matematİk - bİlfen yayincilik · 2018-11-05 · 4. sınıf matematik 5 sunuŞ sevgili...

ATU

KONU ANLATIMLI FASİKÜL SET

MATEMATİKFasikül 1

EVLE OKUL BiR ARADA

Türkiye’deilk defa

EVLE OKUL BiR ARADA

EV ÇALIŞMALARI

● ÖZGÜN KONU ANLATIMI ● DEĞERLENDİRME SORULARI ● SINIF İÇİ UYGULAMALAR

MEB TTKB’NİN UYGULADIĞI 10 KÖK DEĞER FASİKÜLLERİMİZDE İŞLENMİŞTİR.

2 Bilfen Yayıncılık

Sertifika No.: 21407

Genel Yayın Yönetmeni

Tülay Kahraman

Yayını Hazırlayan

Bilfen Yayıncılık Yayın Kurulu

Dizgi

Bilfen Yayıncılık Grafik Servisi

Resim ve Fotoğraf

Bilfen Yayıncılık Görsel Arşivi

ISBN

ISBN: 978-605-178-521-9

Baskı Yılı

2018

Baskı ve CiltBilnet Matbaacılık ve Yayıncılık AŞ

Dudullu Organize Sanayi Bölgesi 1. Cadde No.: 16 Ümraniye / İstanbulTel.: +90 216 444 44 03 Faks: 0 216 365 99 07-08

Sertifika No.: 31345

Her hakkı saklıdır ve Bilfen Yayıncılık ve Ticaret Anonim Şirketine aittir.İçindeki şekil, yazı ve grafikler, yayınevinin izni olmadan alınamaz; fotokopi, teksir, film şeklinde ve başka hiçbir şekilde çoğaltılamaz,

basılamaz ve yayımlanamaz.

34. Sınıf Matematik

Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; O benimdir, o benim milletimindir ancak.

Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl!Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl?Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl.Hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklâl.

Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım.Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım!Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım.Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım.

Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar, Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var.Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar,Medeniyyet dediğin tek dişi kalmış canavar?

Arkadaş, yurduma alçakları uğratma sakın;Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın.Doğacaktır sana va’dettiği günler Hakk’ın;Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın

Bastığın yerleri toprak diyerek geçme, tanı: Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır, atanı:Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı.

Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?Şüheda fışkıracak toprağı sıksan, şüheda!Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Huda,Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda.

Ruhumun senden İlâhî, şudur ancak emeli:Değmesin mabedimin göğsüne nâmahrem eli.Bu ezanlar -ki şehadetleri dinin temeli- Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli.

O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşım,Her cerîhamdan İlâhî, boşanıp kanlı yaşım,Fışkırır ruh-ı mücerret gibi yerden na’şım;O zaman yükselerek arşa değer belki başım.

Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl!Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl.Ebediyyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl;Hakkıdır hür yaşamış bayrağımın hürriyyet; Hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklâl!

Mehmet Âkif Ersoy

İSTİKLÂL MARŞI


Mustafa Kemal ATATÜRK(1881-1938)


SUNUŞ

Sevgili Eğitimciler ve Öğrenciler,Bilfen Yayıncılık eğitim alanındaki birikimini ve başarısını Türkiye

genelindeki öğrencilerle paylaşmak arzusundadır. Bu amaçla hazırlanan kitaplarımız Millî Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından belirlenen müfredatların kazanımlarına uygun olarak sizlere sunulmaktadır. Kitaplarımız Bilfen Yayıncılığın deneyimli ve alanında yetkin öğretim kadrosu tarafından hazırlanmıştır.

Kitaplarımızın hazırlık aşamasında Bilfen Yayıncılık tarafından Türkiye’nin tüm bölgelerindeki öğretmen ve öğrencilerin ihtiyaçları tespit edilmiştir. Kitaplarımızın etkinlik ve soru çeşitliliği bakımından zengin olmasına, her seviyedeki öğrenciye hitap etmesine, kolaydan zora bir sistem takip eden test ve uygulamalardan oluşmasına özen gösterilmiştir.

Temel hedefimiz bu kitapların okul derslerinize ve gireceğiniz her sınava destek verecek nitelikte bir kaynak olmasıdır.

Bilfen Yayıncılık, sizlere yapılacak yatırımın ülkemizin geleceğine yapılacak en önemli yatırım olduğunun bilinciyle sizlere yardımcı olmaktan gurur duymaktadır.

Başarı dileklerimizle,

BİLFEN YAYINCILIK


ÖN SÖZ

Sevgili Eğitimciler ve Öğrenciler,Bilfen Yayıncılığın alanında uzman eğitim kadrosunun oluşturduğu

“Matematik Konu Anlatımlı Fasikül Set”, Bilfen Eğitim Kurumlarının ilerici, çağdaş eğitim felsefesinin bir örneğidir. Eserin planlanma ve hazırlanma aşamasında Millî Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığının 4. Sınıf Matematik dersi müfredatının öngördüğü kazanımlar temel alınmıştır.

Fasikül Setimiz, yalnızca öğrencilerimiz için değil, sınıf içinde tam öğrenmeyi sağlamak amacında olan tüm değerli öğretmenlerimiz için de önemli bir kaynaktır.

Fasikül Set hazırlanırken Milli Eğitim Bakanlığının ön gördüğü kazanımlar baz alınmıştır. Her fasikül, iki ayrı bölümden oluşmak-tadır. Konu anlatımlı bölüm tüm kazanımlara yönelik olarak hazır-lanmıştır. Konu anlatımları çeşitli etkinlikler yardımıyla pekiştirilmiştir. Ödev fasikülü bölümünde her kazanıma uygun etkinliklere yer ve-rilmiştir. Üniteler, basitten zora doğru hazırlanan çoktan seçmeli ve açık uçlu sorularla taranmıştır. Ayrıca her fasikülün sonunda farklı soru tarzlarını içeren “Değerlendirme Soruları” da bulunmaktadır. Bu sorular kırk dakikalık sürede yanıtlanacak biçimde hazırlanmıştır. Fasikül Setimiz, her yönüyle değerli öğretmenlerimizin öğrencilerini daha iyi takip etmesini sağlayacak niteliktedir.

Etkinlik ve test sayısının fazla ve çeşitli olmasının amacı, farklı öğrenme yöntemlerine sahip öğrencilerin tamamına ulaşabilmek ve tüm öğrencilere faydalı olabilmektir.

Çok ciddi bir titizlikle hazırlanan bu Fasikül Setin, öğrencilerin okul derslerindeki başarısını artırmasını umuyor, tüm öğrencilere başarılar diliyoruz.

BİLFEN YAYINCILIKYAYIN KURULU


DOĞAL SAYILAR

DOĞAL SAYILARLA TOPLAMA İŞLEMİ

DOĞAL SAYILARLA ÇIKARMA İŞLEMİ

4, 5, 6 Basamaklı Doğal Sayılar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

Bölük, Basamak Adı ve Basamak Değeri........................15

Doğal Sayılarda Yuvarlama ...............................................19

Doğal Sayıları Karşılaştırma ..............................................22

Sayı Örüntüleri ....................................................................25

Dört Basamaklı Doğal Sayılarla Toplama .......................28

Dört Basamaklı Doğal Sayılarla Çıkarma .......................31

Zihinden Çıkarma İşlemi ...................................................35

İÇİNDEKİLER

KAZANIMLARDoğal SayılarM.4.1.1.1. 4, 5 ve 6 basamaklı doğal sayıları okur ve yazar.M.4.1.1.2. 10 000’e kadar (10 000 dâhil) yüzer ve biner sayar.M.4.1.1.3. 4, 5 ve 6 basamaklı doğal sayıların bölüklerini ve basamaklarını, basamaklarındaki rakam-

ların basamak değerlerini belirler ve çözümler.M.4.1.1.4. Doğal sayıları en yakın onluğa veya yüzlüğe yuvarlar.M.4.1.1.5. En çok altı basamaklı doğal sayıları büyük/küçük sembolü kullanarak sıralar.M.4.1.1.6. Bir kurala göre artan veya azalan sayı örüntüleri oluşturur ve kuralını açıklar.

Doğal Sayılarla Toplama İşlemiM.4.1.2.1. En çok dört basamaklı doğal sayılarla toplama işlemini yapar.

Doğal Sayılarla Çıkarma İşlemiM.4.1.3.1. En çok dört basamaklı doğal sayılarla çıkarma işlemini yapar.M.4.1.3.2. Üç basamaklı doğal sayılardan 10’un katı olan iki basamaklı doğal sayıları ve 100’ün katı

olan üç basamaklı doğal sayıları zihinden çıkarır.

Doğal SayılarDoğal Sayılarla Toplama İşlemiDoğal Sayılarla Çıkarma İşlemi


• 4, 5, 6 Basamaklı Doğal Sayılar• Bölük, Basamak Adı ve Basamak Değeri

• Doğal Sayılarda Yuvarlama• Doğal Sayıları Karşılaştırma

• Sayı Örüntüleri• Dört Basamaklı Doğal Sayılarla Toplama• Dört Basamaklı Doğal Sayılarla Çıkarma


4, 5, 6 Basamaklı Doğal Sayılar

Dört Basamaklı Doğal SayılarDört, Beş ve Altı Basamaklı Doğal Sayılar

9 tane yüz + 1 tane yüz = 10 tane yüz = 1 000 = Bin1 binlik

Dört basamaklı en küçük doğal sayı bin (1 000), en büyük doğal sayı dokuz bin dokuz yüz doksan dokuz (9 999) dur.

Bin rakamla; 1 000 şeklinde yazılır.

ÖĞRENELİM999 + 1 = 1 0001 binlik; = 10 tane yüzlük, = 100 tane onluk, = 1 000 tane birlik olarak da adlandırılır.

A) Taban bloklarla gösterilen doğal sayıyı ve okunuşunu yazalım.

B) Aşağıda abaküsle gösterilen doğal sayıyı ve okunuşunu yazalım.

Sayı:Okunuşu:

Binlik Yüzlük Onluk Birlik

Etkinlik

Sayı:Okunuşu:


Sayı:Okunuşu:


Sayı:Okunuşu:


2İki bin üç yüz yirmi altı

5023 9807 4314Beş bin yirmi üç Dokuz bin sekiz

yüz yediDört bin üç yüz on dört

3 2 6



On binlik Binlik Yüzlük Onluk Birlik1 8 0 0 69 9 8 8 11 0 0 0 19 9 9 9 9

Okunuşları

B) Aşağıdaki tabloda verilmiş olan doğal sayıların okunuşlarını yazalım.

SayıOkunuşu

On binlik Binlik Yüzlük Onluk Birlik4 1 3 1 8

SayıOkunuşu

On binlik Binlik Yüzlük Onluk Birlik5 1 3 2 4

Beş Basamaklı Doğal Sayılar

9 tane 1 000 + 1 tane 1 000 = 10 tane 1 000 = 10 binlik = 1 tane on binlik = 10 000

Beş basamaklı en küçük doğal sayı on bin (10 000), en büyük doğal sayı doksan dokuz bin dokuz yüz doksan dokuz (99 999) dur.

A) Tablolarda rakamları verilen doğal sayıları ve okunuşlarını yazalım.

On bin rakamla; 10 000 şeklinde yazılır.

9 bin + bin = 10 bin

ÖĞRENELİM9 999 + 1 = 10.000

1 on binlik: 10 tane binlik 100 tane yüzlük 1 000 tane onluk 10 000 tane birlik olarak adlandırılır.

Etkinlik

41318

51324

18006998811000199999

On sekiz bin altıDoksan dokuz bin sekiz yüz seksen bir

On bin birDoksan dokuz bin dokuz yüz doksan dokuz

Kırk bir bin üç yüz on sekiz

Elli bir bin üç yüz yirmi dört



Etkinlik

A) Tabloda rakamları verilen doğal sayıyı ve okunuşunu yazalım.

B) Basamak tablosunda verilen sayıya göre boş yerleri dolduralım ve okunuşunu yazalım.

Yüz binlik On Binlik Binlik Yüzlük Onluk Birlik

1 4 3 3 4 1

Sayı

Okunuşu

Yüz binlik On Binlik Binlik Yüzlük Onluk Birlik

Sayı 2 0 1 2 2 0

Okunuşu

Altı Basamaklı Doğal Sayılar

9 tane 10 000 + 1 tane 10 000 = 10 tane 10 000 = 100 binlik = 1 tane yüz binlik = 100 000

Altı basamaklı en küçük doğal sayı yüz bin (100 000), en büyük doğal sayı dokuz yüz doksan do-kuz bin dokuz yüz doksan dokuz (999 999) dur.

Yüz bin rakamla; 100 000 şeklinde yazılır.

90 bin + 10 bin = 100 bin

ÖĞRENELİM

99 999 + 1 = 100 000 1 yüz binlik: 10 tane on binlik 100 tane binlik 1 000 tane yüzlük 10 000 tane onluk olarak adlandırılır.

143341

Yüz kırk üç bin üç yüz kırk bir

İki yüz bir bin iki yüz yirmi

2 20 21 0



Etkinlik

A) Aşağıda taban bloklarıyla gösterimi yapılan sayıyı ve okunuşlarını yazalım.

B) Kalplerde okunuşları verilen sayıları numaralarını kullanarak eşleştirelim. Açıkta kalan sayının okunuşunu ilgili bölüme yazalım.

Sayı : ..........................

Okunuşu : ..........................

Sayı : ..........................

Okunuşu : ..........................

Sayı : ..........................

Okunuşu : ..........................

800 010 80 001 4 353 4 342 33 222 11 001 709 153 Sayının Okunuşu

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1Seksen

bin bir 2

Dört bin üç yüz kırk iki

3

Dört bin üç yüz elli üç 4

Otuz üç bin iki yüz

yirmi iki

5Yedi yüz dokuz

bin yüz elli üç

6

On bir bin bir




2112

1214

1131

İki bin yüz on iki

Bin iki yüz on dört

Bin yüz otuz bir

Sekiz yüz bin on1 2 3 4 6 5


Ritmik Sayma

Etkinlik

Arda'nın sayma yaparken söylediği sayıları yıldızlara yazıp yıldızları boyayalım.

Arda'nın yüzer ritmik sayma yaparken söylediği sayıları yazarak yolu tamamlayalım.

Arda

1000'den başlayarak 10 000'e kadar biner ritmik sayarken kaç yıldıza ihtiyacım var acaba?

Yolda yürürken 815'den başlıyarak yüzer ritmik sayma yaptım.

1000 2000 3000 4000 5000

1000090008000

70006000

1115

815

191515

15

2315

1215

915

201516

15

2415

1315

1015

2115

1715

2515

2715

2915

1415

2215

1815

2615

2815

3015

3115

3415

3715

3215

3515

3815

3315

3615

3915

4015

4115

4215

4315

4415

4515

4615


Bölük, Basamak Adı ve Basamak Değeri

ÖĞRENELİM

Sayı 187 342

Bölük Adı Binler Bölüğü Birler Bölüğü

Basamak Adı Yüz binler basamağı

On binler basamağı

Binler basamağı

Yüzler basamağı

Onlar basamağı

Birler basamağı

Basamak Değeri 100 000 80 000 7 000 300 40 2

Sayı Değeri 1 8 7 3 4 2

Çözümleme 1 yüzlük binlik + 8 on binlik + 7 binlik + 3 yüzlük + 4 onluk + 2 birlik

Bölük Sayıların kolay okunabilmesi için basamakların sağdan başlanarak üçerli gruplandırılmasıyla oluşur.

Basamak Rakamların bulunduğu yerdir. Soldan sağa doğru okunur.

Basamak Değeri Bir doğal sayının rakamlarının sayı içinde bulunduğu basamağın değeridir.

Sayı Değeri Bir doğal sayının rakamlarının belirttiği değerdir.

Çözümleme Bir sayıyı oluşturan rakamların basamak değerlerinin toplama şeklinde yazıl-masıdır.

Aşağıdaki tabloyu inceleyelim.

Etkinlik

A) Bölüklerindeki rakamları verilen sayıları yazalım.

B) Basamaklardaki rakamları verilen doğal sayıları yazalım.

Birler Bölüğü : 105Binler Bölüğü : 86Sayı: ............................

Yüz binler basamağı : 1Binler basamağı : 3Onlar basamağı : 6Yüzler basamağı : 2Birler basamağı : 4Sayı: ............................

Binler basamağı : 5

On binler basamağı : 8

Yüzler basamağı : 9

Birler basamağı : 2

Sayı: ............................

On binler basamağı : 3Yüz binler basamağı : 3Birler basamağı : 5Yüzler basamağı : 1Onlar basamağı : 4Sayı: ............................

Birler Bölüğü : 65Binler Bölüğü : 372Sayı: ............................

Birler Bölüğü : 290Binler Bölüğü : 155Sayı: ............................86105

130 264 85 902 330 145

372 065 155 290



Etkinlik

A) Aşağıdaki tabloda boş bırakılan yerleri dolduralım.

B) Çözümlenmiş şekli verilen doğal sayıları yazalım.

C) Verilen sayıların basamak adlarını ve basamak değerlerini yazalım.

104 639

..................... Bölüğü ..................... Bölüğü...............

basamağı...............

basamağı...............

basamağı...............

basamağı...............

basamağı...............

basamağı1 ............... ............... 6 ............... 9

100 000 ............... ............... ............... 30 9

758 002

..................... Bölüğü ..................... Bölüğü...............

basamağıOn binler basamağı

............... basamağı

Yüzler basamağı

............... basamağı

Birler basamağı

............... ............... 8 0 ............... ...............

............... 50 000 ............... ............... 0 ...............

SAYI BASAMAK ADI BASAMAK DEĞERİ

2 7 0 3 9

5 0 8 4 6 0

• 4 binlik + 6 onluk + 3 birlik =

• 7 yüz binlik + 5 on binlik + 8 yüzlük =

• (3 x 10 000) + (4 x 1000) + (5 x 100) + (9 x 10) =

• (9 x 1000) + (5 x 10) + (2 x 1) =

Binler

Binler Birler

BirlerYüzbinler Onbinler

0

0

Binler

4

400 600

Yüzler Onlar

3

OnlarBinlerYüzbinler

7 5 0 2

208000

4063

750 800

34 590

9052

Binler 0

Birler 9

Onlar 60

Onlar 30

Yüzler 400

Yüzler 0

Binler 8000

Binler 7000

On binler 0Yüz binler 500000

On binler 20 000

7000000

Birler



Etkinlik

A) Doğal sayıların okunuşları ile doğal sayıları eşleştirelim.

4 004

100 01010 011

200 200 660 000

( )

( )

( )

( )( )

(a) Yüz bin on(b) On bin on bir(c) Dört bin dört(d) Altı yüz altmış bin(e) İki yüz bin iki yüz

B) Aşağıdaki basamak tablosunda verilen boşlukları dolduralım.

Bölük adı Birler bölüğüSayı 744 304

Basamak adları

On binler basamağı

Onlarbasamağı

Rakamın sayı

değeriOkunuşu

C) Abaküsle gösterilen doğal sayıları ve okunuşlarını yazalım.

Sayı:Okunuşu:On binler

bas.Yüz bin-ler bas.

Binlerbas.

Yüzlerbas.

Onlarbas.

Birlerbas.

Sayı:Okunuşu:On binler

bas.Binlerbas.

Yüzlerbas.

Onlarbas.

Birlerbas.

D) Aşağıda bölükleri verilen doğal sayıları yazalım.

Sayı: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Sayı: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Binler bölüğü = 102Birler bölüğü = 23

Binler bölüğü = 32Birler bölüğü = 25

Sayı: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Sayı: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Birler bölüğü = 104Binler bölüğü = 427

Birler bölüğü = 125Binler bölüğü = 27

Binler Bölüğü

Yedi yüz kırk dört bin üç yüz dört

30 013

131 010

102 023 427 104

25 032 27 125

Otuz bin on üç

Yüz otuz bir bin on

7 4 4 3 0 4

Yüz binler basamağı

Binlerbasamağı

Yüzlerbasamağı

Birlerbasamağı

b

e

c

a

d



Etkinlik

A) Aşağıdaki ritmik saymada boş bırakılan yere yazılması gereken sayı kaçtır?

B) Aşağıdaki ritmik saymaya göe "A + B işleminin sonucu kaçtır?

3240 3340 ........... 3540 3640

A – 2 700 – 3 700 – 4 700 – B – 6 700 A + B = .............................

C) Seda 2 617'den başlayarak aşağıdaki ritmik saymayı yapıyor. Buna göre Seda 12. saymada hangi sayıyı söyler?

2 617 – 3 617 – 4 617 – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Seda

D) 10 000'den başlayarak yüzer geriye sayarken söylenen 6. sayı ile 10. sayının toplamı kaçtır?

E) 407 metre yükseklikte bulunan balon her 5 dakikada 100 metre yükselmekte-dir. Buna göre, balon 1 saat sonra kaç metre yükseklikte olur?

407m

1700 + 5700 = 7400

5617 – 6617 – 7617 – 8617 – 9617 – 10617 – 11617 – 12617 – 13617

10000 – 9900 – 9800 – 9700 – 9600 – 9500 – 9400 – 9300 – 9200 – 9100

60 ÷ 5 =1212 x 100 = 1200

3440

40712001607

+


Doğal Sayılarda Yuvarlama

1 923 1 938

1 920 1 930 1 940

Yandaki manavda bir kilogram elmanın 3,9 lira, şeftalinin 7,8 lira olduğunu gören Deniz, birer kilogram elma ve şeftali alabilmek için yanında 12 lirası olması gerektiğini anlıyor.

ÖĞRENELİM

Bir sayıyı en yakın onluğa yuvarlamak için birler basamağına bakarız. Eğer rakam 5’ten küçük ise rakam “0” sıfır olur. Diğer basamaklardaki rakamlar değişmez. Eğer rakam 5’e eşit ve 5’ten büyük ise onlar basamağındaki rakam “1” arttırılır.

ÖĞRENELİM

Sayıyı en yakın yüzlüğe yuvarlamak için ise onlar basamağındaki rakama bakarız. Eğer rakam 5’ten küçükse onlar ve birler basamağını “0” sıfır yazarız. Diğer basamaklardaki rakamlar değişmez.Eğer rakam 5’e eşit ve 5’ten büyük ise yüzler basamağındaki rakam “1” arttırılır.


1 923 ve 1 938 doğal sayısını sayı doğrusu üzerinde gösterebiliriz.

1 < 5

19 710

19 700 5 = 5

23 455

23 500

Örnek 2:

3 < 5

1 923

1 920 8 > 5

1 938

1 940

Örnek 1:

DİKKATBazı doğal sayıları onluğa ve yüzlüğe yuvarladığımızda sonuç aynı olabilir.

en yakın onluğa11 999 12 000

en yakın yüzlüğe11 999 12 000



A) Bir alışveriş merkezinde kitapçıyı 1 358 kişi, oyuncakçıyı 781 kişi, marketi 3 964 kişi ziyaret etmiş-tir. Bu verileri kullanarak aşağıdaki tabloyu dolduralım.

Yer Müşteri Sayısı En Yakın Onluk En Yakın YüzlükKitapçı

Oyuncakçı

Market

B) Çiçeklerin içindeki sayıları en yakın onluğa ve yüzlüğe göre yuvarlayalım.

En yakın onluk En yakın yüzlük

..............

..............

..............

..............

..............

..............

553

2 012

10 008

C) Aşağıdaki soruları cevaplayalım. a. 520’ye yuvarlanabilen doğal sayıların en büyüğü ile en küçüğü kaçtır?

b. 230’a yuvarlanabilen doğal sayıların en büyüğü ile en küçüğü kaçtır?

D)

Yandaki yarım daire üzerinde bulunan top kendisine en yakın onluğa yuvarlanıyor. Buna göre top hangi sepete doğru gider?

A B

3 511

3 512

3 5133 514

3 5153 516

3 517

3 518

3 519

3 510 3 520

Etkinlik

1358 1360 1400

781 780 800

3964 3960

550

2010

10010

524 – 515

234 – 225

A sepetine doğru gider.

600

2000

10000

4000



Etkinlik

A) a. En yakın onluğa yuvarlandığında 2 410 olan sayılara göre aşağıdaki boşlukları dolduralım. En büyük tek sayı …………… En küçük tek sayı …………… En büyük çift sayı …………... En küçük çift sayı …………...

b. En yakın yüzlüğe yuvarlandığında 4 600 olan sayılara göre aşağıdaki boşlukları dolduralım. En büyük tek sayı …………… En küçük tek sayı …………… En büyük çift sayı …………... En küçük çift sayı …………...

B) 863 340 = (8 x 100 000) + ( s x 10 000) + (3 x 1 000) + ( n x 100) + (l x 10) Yukarıdaki sayının çözümlenmiş hâline göre s + n + l toplamı kaçtır?

C) 560 673 sayısına göre aşağıdaki cümleleri tamamlayalım.

• “6” rakamlarının basamak değerleri toplamı ……………

• Sayı değeri en büyük olan rakamın basamak değeri ……………

• Basamak değeri en büyük olan rakam ……………….

• Rakamlarının sayı değerleri toplamı ………….

• Basamak değeri en küçük olan rakam ……………

D) Aşağıda basamaklarındaki rakamları verilen doğal sayıları yazalım.

On binler basamağı : 4Binler basamağı : 3Birler basamağı : 1

Sayı:………..

Yüz binler basamağı : 6Binler basamağı : 6Onlar basamağı : 6

Sayı:………..

2413240524142406

464945514648

4550

60 600

70

5

5 + 6 + 0 + 6 + 7 + 3 = 27

43001

60 6060

0

s = 6 n = 3 l = 4


Doğal Sayıları Karşılaştırma


HATIRLAYALIM DİKKAT

“<” Küçüktür“>” Büyüktür“=” Eşittir

Basamak sayısı fazla olan sayı en büyüktür.Doğal sayıları birbirleri ile karşılaştırırken sıralamaya en büyük basamaktan başlarız.

ÖĞRENELİM

Doğal sayılar arasında küçükten büyüğe, büyükten küçüğe veya eşittir şeklinde yapılan sıralamalara karşılaştırma denir. Karşılaştırma yapılırken “<“, “>” veya “=” sembollerinden biri kullanılır.

Örnek 1: 10 073, 10 153, 100 074, 11 252 sayılarını küçükten büyüye doğru sıralayabiliriz.

Çözüm 1:

Basamak sayısı en fazla olan en büyüktür.

10 073 10 153 100.074 11 252

10 073 10 153 11 2521 = 1 = 10 = 0 < 10 < 1, 1< 27 > 5, 5 = 5

Doğal sayıları sıralarken, karşılaştırmaya en büyük basamaklardan başlarız. Basamaklardaki ra-kamları karşılaştıralım.

Buna göre küçükten büyüğe doğru sıralama: 10 073<10 153<11 252<100 074 şeklindedir.

¨ 1 969 ¨ 6 090 ¨ 2 599 ¨ 1 994

Örnek 2:

Yukarıdaki elektronik cihazların fiyatlarını onluğa göre yuvarlayarak, ucuz olandan pahalıya doğ-ru sembol kullanarak sıralayalım.Çözüm 2:

Buna göre 1 970 < 1 990 < 2 600 < 6 090 şeklindedir.

Gerçek Fiyatı Onluğa Yuvarlanan FiyatıBilgisayarın fiyatı ¨ 1 969 ¨ 1 970Televizyon fiyatı ¨ 6 090 ¨ 6 090Tabletin Fiyatı ¨ 2 599 ¨ 2 600Cep Telefonu Fiyatı ¨ 1 994 ¨ 1 990



A) Aşağıda boş bırakılan vagonlara uygun sayıları yazalım.

................. 2 418 1 001

3 364 ................. 99 991

701 013 816 191 .................

B) Aşağıdaki doğal sayılardan önce ve sonra gelen tek sayıları yazalım.

…… < 4 672 < …… …… < 61 773 < …… …… < 129 999 < ……

C) Aşağıdaki doğal sayılardan önce ve sonra gelen çift sayıları yazalım.

…… < 49 999 < …… …… < 10 000 < …… …… < 100 006 < ……

D) Dünya'nın Güneş etrafındaki bir tam dönüşünü gün türünden yüzlüğe göre yuvarlarsak kaç gün

olur? Doğru cevabın olduğu dairenin içine yapalım.

370 400 120

Etkinlik

34 500

5701

922 103

13000161775 129997617714671 4673

5000049998 9998 10002 100004 100008



Etkinlik

A) 3401, 3900, 2998, 30099 sayılarını küçükten büyüğe doğru sıralayalım.

B) Aşağıdaki sayıların hangileri en yakın yüzlüğe yuvarlandığında kendisinden büyük sayı elde edi-

lir? Bu ifadeye uygun dairenin içine yapalım.

8 451 2 440 27 89630 475

C) 2.3n8 < 2 339 sağlamak için “n” yerine yazılabilecek rakamların toplamı kaçtır?

D) a < 4, b < 5, c < 6 ise a+b+c en çok kaçtır?

E) Verilen levhalarda şehirlerin İstanbul'a olan uzaklıkları belirtilimiştir.

ATİNA1 096 km

TORONTO8 203 km

BERLİN2 193 km

SYDNEY13 013 km

MOSKOVA2 305 km

Buna göre şehirlerin İstanbul'a uzaklıklarını en yakından uzağa doğru sıralayalım.

İstanbul

F) 300 402

300 204302 040200 402342 000240 300300 240

Yandaki tabloda verilen sayıdan büyük olanları işaretleyelim.

2998 < 3401 < 3900 < 30 099

0 + 1 + 2 + 3 = 6

a = 3 3 + 4 + 5 = 12b = 4c = 5

1096 2193 2305 8203 13013

✔

✔


Sayı Örüntüleri

Sayı Örüntüleri

+2 +2 +2 +2

Elma sayısı

Adım sayısı 1 2 3 4 5

Elmaların hangi sayısal ilişkiye göre dizildiğini ve 5. adımda kaç tane elma olduğunu bulabiliriz.

Her adımdaki elmaların sayısı, bir önceki adıma göre 2 artarak devam ediyor.

5. adımdaki elma sayısı

Örnek 1: Aşağıdaki sayıların bir örüntü oluşturabilmesi için hangi sayı çıkarılmalıdır?

Yukarıda kalemlerle yapılan örüntüye göre 8. adımda kaç kalem kullanılmalıdır?

DİKKATÖrüntü sayılarla veya şekillerle ifade edilebilir. Örüntüde adım sayısına dikkat edil-melidir.

Adım Sayısı 1 2 3 4 5Elma Sayısı 1 3 5 7 9

+3 +3 +3 +3 +3 +3 +3

8. adımdaki kalem sayısı

Adım Sayısı 1 2 3 4 5 6 7 8Kalem Sayısı 2 5 8 11 14 17 20 23

- 3 - 3 - 4+1 +1

72, 69, 70, 67, 68, 64, 66

Çözüm 1: Örüntünün kuralı: Sayılar 3 azalıp 1 artıyor.

72, 69, 70, 67, 68, 64, 66

Buna göre, örüntüyü bozan sayı 64 tür. Olması gereken sayı ise 65 tir.Örnek 2:

Çözüm 2: Her adımdaki kalemlerin sayısı, bir önceki adıma göre 3 artarak devam ediyor.


Sayı Örüntüleri

A) 1 + 2 = 34 + 5 + 6 = 7+8

9 + 10 + 11 + 12 = 13 + 14 + 1516 + 17 + 18 + 19 + 20 = 21+22 + 23 + 24

………………………… = ………………………

1. adım2. adım3. adım4. adım5. adım

Yukarıdaki örüntüye uygun şekilde 5. adımı yazalım.

B)

3 716

5

1

1. adım

7 11?

?

5

2. adım

? ??

?

9

3. adım

1, 2 ve 3. adımdaki örüntü aynı kurala göre sıralanmıştır. “?” yerine gelecek sayıları bulalım.

C)

?

7 17 27 ?

2 2 63 4 4 13

Yukarıdaki örüntüde, üstteki sayılarla alttaki sayılar arasında bir kural vardır. Üstteki sayıların da kendi arasında farklı bir örüntü kuralı vardır. Buna göre “?” yerine gelecek sayıları bulalım.

D) Tablolardaki sayılar soldan sağa ve yukarıdan aşağıya bir kurala göre dizilmiştir. Kuralı bulup “?” yerlerine gelmesi gereken sayıları yazalım.

3 7 11 155 9 ? 177 11 15 ?9 13 ? 21

2 4 6 85 7 9 118 ? 12 14

11 13 15 ?

Etkinlik

25+26+27+28+29+30 31+32+33+34+35

32

9

4815

13

11

37

6

13

1710

1719


Sayı Örüntüleri

E) Aşağıda yuvarlaması yapılmış sayılar verilmiştir. Bu sayılardan hangilerinin onluğa, hangilerinin yüzlüğe göre yuvarlandığını noktalı yerlere yazalım.

7 590 Æ 7 600 (…………..) 6 542 Æ 6 500 (…………..)9 930 Æ 9 900 (…………..) 3 485 Æ 3 490 (…………..)4 556 Æ 4 600 (…………..) 7 286 Æ 7 300 (…………..)2 098 Æ 2 100 (…………..) 8 412 Æ 8 410 (…………..)4 575 Æ 4 600 (…………..) 5 393 Æ 5 400 (…………..)

F) (3 x 100 000) + (4 x 1 000) + (1 x 10) + (2 x 1) çözümlenmiş hali verilen altı basamaklı sayıyı yaza-rak aşağıdaki boşlukları tamamlayalım.

Birler bölüğü = ………………………… Binler bölüğü basamak değerleri toplamı = ………………………… Binler bölüğü rakamlarının sayı değerleri toplamı = ………………………… Sayının rakamlarının basamak değeri + Rakamlarının sayı değeri = ……………

G) Aşağıdaki evlerin dört basamaklı kapı numaralarını yanlarındaki açıklamalara göre bulalım.

• Rakamlarının toplamı 25 tir.

• Binler basamağında 9, birler basamağında 4 rakamı var.

• Onlar basamağındaki rakam, yüzler basamağındaki rakamın 2 eksiğidir.

• Rakamları toplamı 17 dir.

• Binler basamağındaki rakamın kendisiyle çarpımı 9 dur.

• Onlar basamağındaki rakamın sayı ve basamak değeri birbi-rine eşittir.

• Birler basamağındaki rakam en büyük çift rakamdır.

Etkinlik

Yüzlük YüzlükYüzlük OnlukYüzlük YüzlükOnluk+Yüzlük OnlukYüzlük Onluk+Yüzlük

12

3040012

304000

3 + 0 + 4 = 7

304012 + 10 = 304022

9754

3608


Dört Basamaklı Doğal Sayılarla Toplama

DOĞAL SAYILARLA TOPLAMA İŞLEMİ

Verilmeyen Toplananı Bulma

Toplama işleminde verilmeyen toplananı bulmak için toplam-dan diğer toplanan sayıyı çıkarmalıyız.

Basamaklarında verilmeyen rakamı bulmak için birler basamağından başlayarak kendimize şu soruları sorup cevaplandırmalıyız.

5 0 4 3nnnn6 0 4 7

+6 0 4 75 0 4 31 0 0 4

-

Basamaklarında Verilmeyen Rakamı Bulma

➫ 3 ile toplandığında 2 eden sayı olmadığı için 3 ile toplandığında 12 eden sayı kaçtır? ✤ + 3 = 12 , 12 - 3 = 9➫ 2 ye kaç eklersem 9 eder? (bir onluk aldığımızı unutmayalım.) 3 + n = 9 , 9 - 3 = 6➫ 7 ile kaçı toplarsam 10 eder? 7 + � = 10 , 10 – 7 = 3 ✤ = 9 n = 6 � = 3

+1 7 n 3 4 � 2 ✤6 0 9 2

DİKKAT

Basamaklarda veril-meyen rakamları

bulurken elde olup olmadığına dikkat

ediniz.

ÖĞRENELİM1) Toplananların yerleri değiştirilirse toplam değişmez. (Değişme Özelliği)

n + � = � + n2) Toplama işleminde ikiden fazla toplanan varsa, bunları gruplayarak toplamak sonucu değiş-tirmez. (Birleşme Özelliği)

� + n + ✤ = (� + n) + ✤ = � + (n + ✤)3) Bir sayıyı “0” sıfır ile topladığımızda, toplam, sayının kendisine eşit olur. (Etkisiz Eleman) � + 0 = 0 + � = �

HATIRLAYALIMToplanan: Toplama işleminde toplanacak terimlerden her biridir. Toplam: Toplama işleminin sonucudur.

�n

toplanan (terim)

toplanan (terim)

toplam


2 357

1 343

2 3571 3433 700

100

100

100

100

100

100

100 100 100

100100

100

100 1

1 1

1

1 1

1

1

1

110 1010

10 10

10 10

10 10

10

1 000

1 000

1 000

1 000

1 000

1 000

100



Etkinlik

Toplama işlemlerini yapalım. Toplamları büyükten küçüğe doğru sıralayarak harflerini şifre kutu-suna yazalım.

İ

1 2641 719

. . . . . . .+

T

3 0206 240

. . . . . . .+

Ş

1 255817

. . . . . . .+

L

1 7282 312

. . . . . . .+

P

4 8211 463

. . . . . . .+

M

2 7811 001

. . . . . . .+

O

5 1204 019

. . . . . . .+

A

1 3152 709

. . . . . . .+

A

1 0432 139

. . . . . . .+

L

1 200700

. . . . . . .+

E

1 02133

. . . . . . .+

İ

900100

. . . . . . .+

M

1 02030

. . . . . . .+

2983 9260 2072

3782

3182

1000

6284

4024

1054

1050

T PO L A M A İ Ş L E M İ

4040

9139

1900



A) Verilmeyen toplananları bulalım.

B) Basamaklarda verilmeyen rakamları ve toplananları bulalım.

+2 0 0 5

1 0 6 0 5 7 4

+

7 a 3 b c 4 d 6 3 2 1 4 1 5 5 3 7

a. b. c. d.

+

4 9 6 87 sss

1 2 9 6 7+

3 6 e 9 f 3 4 1 2 9 5 0 0 91 3 4 9 1 6

C) Balonlardaki sayıların toplamı sepetteki sayıya eşit olduğuna göre verilmeyen toplananları bula-lım.

+

5 3 0 8 4 9 7 7 a b c d1 1 9 7 4

D) Yanda verilen toplama işleminde a, b, c, d birbirinden farklı rakamlar olmak üzere; a + b + c + d toplamı kaçtır?

E) A, B ve C birbirinden farklı rakamlar olmak üzere yazılabilecek AABBC beş basamaklı en büyük tek doğal sayısına ABC doğal sayısı eklenirse toplam kaç olur?

F) 45 + s = 97 s + 97 = � � + n = 197

ise s + � + n toplamı kaçtır ?

11 403245

18 350

4 860

2 699

10 000

+4 0 7 5

+7 0 9 0

4 5 6 0 -

4 0 7 5- 4 5 6 0

Etkinlik

7 0 9 0 2 5 4 01 5 3 5 1 5 3 4

2 5 4 15 2 4 02 5 3 0

9 9 9

8 7 4 584

3 7 1

6702

16898

149 48

52

52

81 + 6 + 8 + 9 = 24

52 + 149 + 48 = 249

2441

99887987

100874+


Dört Basamaklı Doğal Sayılarla Çıkarma

HATIRLAYALIM

DOĞAL SAYILARLA ÇIKARMA İŞLEMİ

Çıkarma işlemine birler basamağından başlarız.

5 060 – 4 685 = 375

-5 0604 6850 375

9 154 10 5 10

-4 000 + 900 + 150 + 104 000 + 600 + 80 + 5 0 + 300 + 70 + 5

Çıkan ve Eksileni Bulma

-Eksilen2 0844 004

Çıkan

Fark + 2 0844 0046 088

Bu çıkarma işleminde verilmeyen terim “EKSİLEN” dir. Eksilen sayıyı bulmak için çı-kan sayı ile fark toplanır.

-8 0002 124 5 876

-3 0701 9991 071

-9 1005 9693 131

7 9 9 10 162 9 6 10

108 0 9 10 4 473 – 2 804 = 1 669

13 6 143

Örnek :

Fark

Eksilen

-5 0741 7013 373

-5 074Çıkan1 701

Bu çıkarma işleminde verilmeyen “ÇIKAN” dır. Çıkan sayıyı bulmak için eksilen sayıdan fark çıkarılır.

Basamaklarında verilmeyen rakamları bulmak için birler basamağından başlayarak kendimize şu soruları sorup cevaplandırmalıyız.

Basamaklarında Verilmeyen Rakamı Bulma

ÖĞRENELİM

-3 0651 976 Fark

EksilenÇıkan -

3 0651 9761 089

-EksilenÇıkan Fark

Çıkarma işleminde verilmeyen terim “Fark"tır. Eksilen sayıdan çıkan sayıyı çıkarırız.

Diğer bir ifadeyle Eksilen = Çıkan + Fark'tır

➫ Hangi sayıdan 9 u çıkardığımızda 3 kalır? s – 9 = 3 Æ 9 + 3 = 1 2➫ 10 dan hangi sayıyı çıkardığımızda 7 kalır? 10 - n = 7 Æ 10 – 7 = 3 Buna göre s = 2, n = 3 dir.

onluk bozuldu

-4 1 3 s2 n 8 91 7 4 3

3 10 12 10 + s

-4 1 3 s2 n 8 91 7 4 3



Etkinlik

Verilen işlemleri yapalım. Sonuçları şehirler ile numaralarını kullanarak eşleştirelim.

2 7181 692

. . . . . . .-

1 4923 519

. . . . . . .+

9 0192 423

. . . . . . .-

1

3

2

2 7181 692

. . . . . . .+

3 2871 376

. . . . . . .+

9 5432 618

. . . . . . .-

4

6

5

3 4281 040

. . . . . . .-

4 8593 566

. . . . . . .+

3 8752 956

. . . . . . .+

7

9

8

Ordu6 925

Denizli4 410

Bursa6 831

Sakarya1 026

Hatay4 663

Muş6 596

Van2 388

Ankara5 011

İstanbul8 425

5425

6831

2388

6925

4410

6596

1026

5011

4663



Etkinlik

Aşağıdaki elmalarda yazılı işlemlerde verilmeyen terimleri bulalım. Verilmeyen terimi bulmak için yaptığımız işlemi elmanın altına yazalım.

5 678

1 245-

7 1853 649- 4 677

2 391-

9 000

1 975-

6 8794 321-

9 8412 459-

3 8791 547

-5 671

2 584- 5 481

6 973-

44333536

2558

3087124545426

7025

7382

7068

5678 – 1245

9000 – 1975

3879 + 1547

7185 – 3649

6879 – 4321

5671 – 2584

4677 + 2391

9841 – 2459

6973 – 5481



Dostlarımızla birlikte vakit geçirmek bizi mutlu eder. Bir gün en yakın arkadaşlarımla piknik yapmaya gittim. Birlikte çok keyifli vakit geçirdik. Pikniğimiz bittiğinde çöpleri-mizi topladık. Bazı arkadaşlarım da geri dönüştürülebilen atıkları ayrı poşetlere koyu-yordu. Birlikte çöp konteynerlarının olduğu yere gittik. Ancak geri dönüşüm için ayrı kutular yoktu. Ne yapacağımızı düşünmeye başladık. Bazıları çöpün kenarına koyalım atık toplayıcılar alır diye düşünüyordu. Bu sırada Serkan "Arkadaşlar bir araştırma so-nucunu incelemiştim. Geri dönüşüm çok önemli. Bizler çok yakın arkadaş olmanın ya-nında çevre dostuyuz. Bu poşeti annemin arabasının bagajına koyalım. Geri dönüşüm kutusu görünce de oraya atalım." dedi. Serkan haklıydı. Geri dönüştürülebilen atıkların bulunduğu torbayı alarak ailelerimizin yanına gittik.

Aşağıdaki 2000 - 2004 yılları arasında gerçekleşen geri kazanım miktarları verilmiştir.

Tabloya göre aşağıdaki soruları cevaplayalım.

a. Yıllara göre geri kazanılamayan ambalaj atık miktarlarını hesaplayalım.

b. Bulduğumuz sonuçlara göre hangi yıl üretilen ambalaj miktarının büyük çoğunluğu geri kaza-nılmıştır?

Yıllar Piyasaya SürülenAmbalaj Miktarı (Ton)

Geri Kazanılan AmbalajAtık Miktarı (Ton)

2000 335 231 110 558

2001 347 382 117 943

2002 366 875 130 525

2003 401 646 123 740

2000 yılı Æ 335231 – 110558 = 2246732001 yılı Æ 347382 – 117943 = 2294392002 yılı Æ 366875 – 130525 = 2363502003 yılı Æ 401646 – 123740 = 277906

2000 yılı


Zihinden Çıkarma İşlemi

— 10 20 50 100 120 200 500

684 674 184

892 692


Sermet’in kumbarasında 260 lirası vardır. Bu paranın 50 lirasını annesine arma-ğan almak için kullanmak istiyor. Buna göre geriye kaç lirası kalır?

Çözüm 1:

Çözüm 2:

DİKKAT100 ve 100 ün katı olan sayıları

çıkarırken sadece yüzler basama-ğındaki rakamı azaltmak yeterlidir.

DİKKAT Bazı çıkarma işlemlerini zi-hinden yaparken önce en yakın onluğa veya yüzlüğe yuvarlarız. Eksik çıkarma yapıldıysa eksik kısmı da farktan çıkarırız. Faz-

la çıkarma yapıldıysa farka fazlalığı ekleriz.

DİKKAT10 ve 10 un katı olan sayıları çı-

karırken sadece onlar basamağın-daki rakamı azaltmak yeterlidir.

260 – 50 = ?

260 = 26 onluk26 onluk 5 onluk21 onluk = 210-

Bir oyuncakçı, dükkanına 846 adet kukla aldı. Bunun 400 ta-nesini bir hafta içinde sattığına göre geriye kaç kuklası kaldı?

çözümleme yolu ile;846 – 400 = ?

8 yüzlük - 4 yüzlük-

846400446

-800 + 40 + 6400400 + 40 + 6

Tablodaki sayılara göre zihinden çıkarma işlemi yapalım.

Örnek 1:

Örnek 2:

Örnek 3:

-7922 ?

-792059

- 2

- 2 = 57

a)

-417297 ?

-417300117 + 3 = 120

+3b)

Etkinlik

664

872882

634

842

584

792

564

772

484

392



Etkinlik

Çıkarma işlemlerinin sonuçlarını zihinden bulup yazalım. Sonuçlara göre boşlukları dolduralım.

34120- Onlar basamağındaki rakam

42640- Yüzler basamağındaki rakam

80860- Birler basamağındaki rakam

676400- Onlar basamağındaki rakam



300100- Birler basamağındaki rakam

321

386

748

276

247

263

0

2

2

7

8

3

2

200


Notlar

matematİk - bİlfen yayincilik · 2018-11-05 · 4. sınıf matematik 5 sunuŞ sevgili...

Documents