sibi placet, et inuenit quod tempore illius inuectiuis :

i et Pefercorni, nihil sunt attinet, satis strenue nos <do monstrum hoc natum a vobis expediendum, ex : negocii dedimus. vere toti commigrabimus

>time valeas, amice magne den. Aprilis. 3 ex animo tuus, raptim. mico incomparabili.

YPSIUS.

(Louvain.) (c. 25 March 15201)

t Raspons~o ad Annotat~ones Lei, pp. 109, 110). As Erasmus cor- lear that when this letter was the first Responsio through the e Apologza is to be dated c. 8-15 ts in the press there on 17 April 13 April (Ep. 1091). For the tdiate date seems probable : so nay be taken conjecturally as zain (Ep. 1088), and preparing .. Ep. 1094. 10-11.1

. LYPS.

L quouis fuit instructior Apologiae qua Leeo re- Annotationes, in quibus

le funae. Si Nazanzenus ogicon et vide an alicubi

rr. LB, ~ f . Ep. 597. 25 : toto P. simo. . . ineomparabili om. 02.

rming letters from Alb. Burer . (BRE. 124~~25,128,129,133). rmaniam] Cf. Ep. 1078. 6211. . Nazanzenus] Gf. Ep. 807.2. not. 39 on Erasmus' note on 1) had cited Gregory's De Chm'sti , 11. 30-32, to the effect that ad two fathers, as here stated. in his first Responsio, Annot. 39, Sregoi-y's authority aside : no the result of Lypsius' reply to .ion. His original note onLuke ~ d s unchanged in all later edi- )is Annot. i n AT. T. The name, here by Lypsius, is found i n

le edition (Ep. 352. 31n).

10861 TO MARTIN LYPSIUS 217

scribat Ioseph habuisse duos patres, Iacob naturalem et Heli adoytiuum, ac locum notatum ad me mittito ; nam die Martis mane est abeundum. Bene vale.

Xori Lucubrationes p. 429 la ) .

Lond. Mor. I : Jortin ii. 384. (Greenwich ?)

(March-April I 520.)

[First printed, with many inaccuracies, in More's Lucubrationes, Basle, Epi- seopius, 1563,8O, with the marginal note ' et haec nunc primum edita ' : following Nore's letter to Dorp (LB. App. 513)~ which was also 'nunquam antehac edita'. Apparently written very soon after More had seen the Antimorus (Ep. 1045)~ probably about the same time as he composed his reply to that, Ttiomae iWori Epistoln ad Germanum BvixCm: pi, quum Morus in libellum eius ruo

7 1: contumeliosis menclaciis ineessernt Angliam, lusisset aliquot epiyrammata annis abhzne plus septem, iam intra sespuinzensem in summa AnyZomc~n Galloncmqzce cwwdia , sub ipsum eonuentum p'ncipurn aedidit aduersus Xwum libellum, quui et ineptis et virulentis iurgiis szwm infamat authorem, London, Pynson ,(April) 1520 (cf. Ep. 1096. 103-5). The Antimorus no doubt arrived in London about the third week in March (cf. p. 128, and Ep. 1096. I) ; so that this letter may be dated i n the end of March or the beginning of April. A comparison of its postscript with that to Ep. 1096, about More's anticipations of seeing Erasmus at Calais, also indicates that this is the earlier of the two.]

THOMAS MORVS D. ERASMO ROTEROD., VIRO OPTIMO ATQVE

DOCTISS., S. P.

ECQVID vidisti vnquam, Erasme optime atque doctissime, suauiorem quenquam quam sit hie noster Brixius? qui simulatque ipsi quic- quam dissimulare libet, reliquos idem mortales omnes satis (c)ela- tum putat. Nam quando homo quantumuis stupidus non sentire non potuit quam esset absurdum, odiosum, infame, sine causa quenquam iurgiis et conuiciis impetere; iterum atque iterum narrat, infigit, inculcat, epigrammatibus meis prouocatum se defendentis tantum partes obtinere, vt diris et execrationibus impetitus, non nisi iocis contra, salibus et facetiis repetat aduersarium. Caeterum de petu- lantia, mendaciis, probris, quibus omnenl prius prouocarat Angliam, 10

vei-bum interim nullum ; vt nec de eo quidem, quod quae simultas olim inter nos agitata fuit in mediis belli tumultibus, eam ille im olim mortuam nunc demum in summa pace redintegrat. E t sic agit homo Phormiana confidentia, vt quum suam causam facile sentire possit nulli non esse damnatam, qui quidem rem pernorit, tamen 15 velut eam bene ac dilucide quibus oportuit iudicibus approbasset, iam suo iure scilicet quiduis debacchetur in me, et totani pectoris sui sentinani lepidus et facetus exhauriat : qui postquam vnum atque a l ten~m epigramma scriptum ioco statuit habendum esse pro diris, tanquam dixisse mod0 foret omnibus prorsus persuasisse, simul per- zo suasit sibi rem se plausibilem facturum, si paucos versus et aduersus petulantissimum eius libellum et in bellico tumultu ludentes olim, nunc denique tot annis post factam sc firmatam pacem, in quanta

1087. 3. celatum Jortin.

FROM THOMAS MORE

ia, libro virulentissimo sese mediis in armis gessisse, homo nimirum sic agectus erga men- latum fore quenquam vt dacia vt periurium quoque et foedifragium habeat in blanditiis. An e, neque tam impoftune nihil ad me pertinuisse censet, mendaciis et calumniis ab illo laces- ?ntum quam narrantem sitam patriam, quod ipse non attingar nominatim ? nam id videtur in- ;em tanta cum fiducia nuere : quasi non hac ratione, atque adeo eadem praeclara [o]ratione, 70

latroni liceat in ius vocare viatorem, a quo sit fortawe repulsus in- xs impudens, si has ad clementius, quod non illum impeteret sed insidias tentaret pecuniae. lo reperire potuisset ali- At fortassis etiamsi non in illum prius, saltem scripsi acerbius: tos quibus alteruter no- est enim et in vlciscendo modus. At ego ' Polyphemi barbariem imi- k a e : ac non hoc pacto tatus prae stomachi rabie Brixium, alterum videlicet Vlyssem, diris 7 j qui non tantum proram et execrationibus insectatus sum'. Ita sane disputat, nihil habens rdigeram ; nam caetera pensi quam falso. Nam eo solatur se, quod sperat fore multos qui- intus, quod aiunt, et in bus, cum rem totam non didicerint, ista facile persuaserit, atque ita msi quae iusta sint exor- sine pugna vicerit : apud te vero et si qui sint conscii, satis habet si que humanitate odiosas consequatur id laudis genus, ' Ni causam nossem, putarem Vera hunc 80 ssimam, iniustissimam, loqui'. At ego aut veritate me tuebor, aut vinci potius volo quam istola ad se missa velut iudicis ignoratione vincere. Quamobrem non imitabor hac sane parte tentiae causis : altera in Brixium, qui versus meos in Abyngdonium (quos per iocum effuti- i quam vere, quasi nos ueram vt cuiusdam asininas auriculas demulcerem, quod ei nihil esse ; altera certe iustis- placeret absque consonantiis rhythmicis) in extremo limite insanae 85 ,Ilo, ea nunc facta pace Syluae suae collocauit, ademptis duobus epigrammatis meis in idem pae ciuilior erat quam argumentum, quibus illorum iocus versuum aperiebatur. Qua re t, de se tamen candidus nihil efficere potuit magis sycophant,icum. At ego certe contra faciam. tam vera fuit vt negari Nam et Chordigeram curabimus excudendam, et Epigrammata nostra

1s ob oculos fundit pro- subiungemus. Quin adiiciemus et Syluam eius, ne quid causetur go )is et prius praedicat et ademptum ; atque hoc pacto spero me facturum ne sit arduum atque

accliue literatis onmibus iudicare an tam bonam habeat causam quam aphoris comicis, ab epi- habere se iactat atque gloriatur Brixius. lspicari fabulam, negare Nam cunl nos periuros appellasset ac foedifragos, cum totam rei :ommuni more patietur seriem in suorum gratiam ac nostrum probrum, vt ipse voeat, fictio- 95 guum quod nihil habeat nibus, vt res vere habet, impudentibus inuertisset mendaciis, eadem- 1 primum quis non ad- que omnia tam absurde tractasset vt nihil vnquanl quisquam tractarit nantis prius lacessitun~ absurdius, ita versibus obuestiuisset alienis, vt Valeriae Probae te .e Chordigeram ? quam putares legere centonas, nisi quod eos illa concinne coapt.auit, Brixius nostram gentem totam ita consarcinarat inepte vt commissura tanquam cicatricosum vulnus xoo quid comminisci potest extet in nodum, aut velut arida siti tellus hiulcet ; ego non aliud grammata mea praeces- illis epigrammatis,. quibus se queritur tam capitaliter offensum, quam m ad eius libelli ludant in ea quae dixi vitia lusi, et certe nihil, opinor,. acerbe : eoque vehe- s rhetorculus, contendet menter admiror in quo meorum Epigrammatum reperiat illas diras quantumuis impudens atque execrationes, quas homo lepidus, vt iactat, conuertit in iocos. 105

3s foedifragos vocare se, An illud execratiolles appellat ac diras, quod in vno meorum Epi- audet praefari oliuam

72. quod scrips3 : quum a. 99. eos Jortin : easa. 100. commissura scripsf: commissurae a. 101. nodum scripsi : modum a.

h 11. 94, 183 : omnes a. 74. modus] Cf. Hor. S. I. I. 106. don (-/. I Sept. 1497)~ succentor of Wells

Polyphemi] Cf. Ep. 1045. 39-43. Cathedral 24 Nov. 1447, and cantor of he affair of the Chardigera in 83. versus meos] An epitaph in the King's Chapel Yay 1465: both of Lgrammata, Basle, Froben, rhyming verse, p. 232 of More's Bpi- which offices he held until his death. I! p p 242-6. Cf. 1. 135n. grammuta. The most grotesque line in He was also master of St. Catherine's .~tasi] in the middle, instead it is, ' Praeter et haec ista fuit optimus hospital at Bristol 1478. None of his ?ginning : the epita8is being orgaquenista'. Brixius reprinted it works survive. See More's verses part of the play, led up to on f4 HSv" of the Antimaus : cf. P. D*. upon him (1. 83n), and G. Grove in >sis. It is preceded and followed by other Dictio?zary of Music, 1879. fragos] Cf. Chord. 11. 17,18. verses on Abyngdon. 98. Probae] See Ep. 32 introd., and

Abyngdonium] Henry of Abing- 37n.

LETTERS OF ERASMUS

gram ma tun^, per iocum excusans eius mendacia, quasi nemo redierit e Chordigera domum, qui rem vt erat gesta doceret eum, adieci dignum fuisse Brixium qui fuisset in ipsa naue, vt suis oculis rein

1x0 videret quam esset scripturus: ne ad eum modum tam turpiter nlentiri cogeretul; et falsa pro veris commendare nlemoriae? Extra hoc vnum certus sum nihil vnquam reperturum Brixium, in quad possit tendere vllam vel dirarum vel execrationis calumniam.

Quanquam in hoc ipso aut calumniatur egregie, aut certe quid 1x5 execratio, quid dirae significent, egregie sese declarat inscium. Erit

fortasse qui mordaculum putet (et tamen idem si Brixii expenderit parum Chordigeram, spero non difficulter ignoscet) : execrationes aut diras haud sane quisquam erit qui vocet, qui quidem Latine sciet ; vtpote ad quas nec illud quidem Martialis nostro tam longe morda-

IZO cius accedit in Theodorum vatem, Brixio vati fortasse non absimilem : de quo poeta magnum fuisse facinus ac deorun~ crimen exclamat, quum Theodori penates ignis absuheret,

Non amere simul quod domus et dominus. Ego vero, etiamsi d ipurn duxi Brixium qui, quo vitare tam h p u -

125 denter mentiendi necessitatem posset, in media fuisset Chordigera : non optaui tamen istud ei, nec ignem imprecatus sum, quem effige- runt etiam multi qui f ~ e r u n t in naue. Neque enim quisque statim imprecatur ea cuilibet, quibus illum censet ac pronunciat dignunz. Nam et Brixius, opinor, fures dignos ducit suspendio, dignos ducit

130 adulteros, dignos hauddubie periuros ; a quibus haud ita multis ab- sunt parasangis niendaces: nac tamen, reor, vsqueadeo immitis est vt iis omnibus, tantae nimirum parti mortalium, seivel iinprecetur interitum. Quod voti genus vt incleillentissimum fuerit, ita nec ipsi fortasse Erixio satis tutum.

135 At praeter illud epigramma supersunt nouem, quorum in primo- id quod etiam vertiin est-admoneo simpliciter ademptum iri scri- ptoribus omnibus fidem, si assuescant ipsius exemplo non ex fide sed ex affectu scribere. Duobus in id ludo,.quod Herudum fecerit tam prodigiose pugnantem. Vno iocatus sum in Brixii et iactantiam simul

140 et incogitantiam, qui praeter alia multa perquain veheiventer absurda finxerit Herueunl de ipso vaticinantem, velut alumno Phoebi, et, vt id fieri posset, fecerit illum in mediis flainmis diu concionantem tanquam in summo ocio: porro quod cum seruati sint ex vtraque naue multi, succurrentibus nostrorum nauiculis aliquot, ille maluerit

145 vniuersos prorsus exurere, quanl relictum esse quenquam a quo videri potuisset audiuisse qua6 scriberet. Vno allusi ad eos versus quos Brixius effinxit in cenotaphium Heruei. Duobus ad id lusi, quod Brixius Ohordigeram s u m veterum poetarum furto surreptis versibus exornasset. Duobus ostendi me mentis et ingenii plusculum

150 in Chordigera cum in inuentione rerum turn in dispositione requirere. . ~.-- .

109. dignum] Epigv. p. 242. Z-,i. . the ship Chordigera, who is the hero 1x9. Martialis] r I. 93. 3, 4. of Brixius7 poem (Ep. 21s. ~ n ) , m d 135. nouem] This figure is reached who perished in the action of 10 Aug.

(of. 1. 51x1) by including two extracts 1512. Another contemporary poet, from the Chordigem : Epiyr. p. 243. Humbert de Dnontmoret, celebrated

138. Herueum] Hervd Portzmoguer him with a Herueis, Paris, s. G. See or Portimogel; the Breton captain of NBC. xl. 870.

?ndacia, quasi nemo redierit gesta doceret eum, adieci

sa naue, vt suis oculis reill 3un1 modum tam turpiter xendare memoriae ? Extra )erturum Brixium, in quoct :rationis calumniam. ;ur egregie, aut certe quid iese declarat inscium. Erit 1 idem si Brixii expenderit ignoscet) : execrationes aut , qui quidem Latine sciet ; is nostro tam longe morda- vati fortasse non absinlilem : : deorum crimen exclamat,

us et dominus. qui, quo vitare tam impu-

t media fuisset Chordigera : precatus sum, quem effige- Yeque enim quisque statim se t ac pronunciat dignum. cit suspendio, dignos ducit quibus haud ita inultis ab- eor, vsquendeo iminitis est ortalium, seine1 impreeetur entissimum fuerit, ita nec

nouem, quorum in primo- .pliciter ademptum iri scri- ius exemplo non ex fide sed quod Heruduln fecerit tam n Brixii et iactantiam silnul erquam vehementer absurda velut alumno Phoebi, et, vt fiammis diu concionantem urn seruati sint ex vtraque uiculis aliquot, ille maluerit um esse quenquam a quo

Yno allusi ad eos versus eruei. Duobus ad id lusi, n poetarum furto surreptis mentis et ingenii plusculum im in dispositione requirere.

ip Chordigera, who is the hero xius' poem (Ep. 212. ~ n ) , a:ld xished in the action of 10 Aug.

Another contemporary poet, e r t de Montmoret, celebrated rith a Herueis, Paris, s. a. See XI. 870.

108;j FROM THOMAS MORE 221

Haec cum scripserim et lacessitus et turbulentis temporibus et vere, tamen nunquam VAL edidi vel ostendi sola, sed ita coniuncta cum aliis, v t lectoris cogitatio vel plui*imum auerteretur ab illis, vel non tota certe detineretur in illis : cum eius Antimorus contra nihil profiteatur aliud quam in meum nomen non minus delira quam con- I jf

tumeliosa conuitia. Postremo cum accepissem id agi vt excuderentur Epigrammata mea Basileae, scis ipse quid egerim vt ea quae in Brixium scripseram, vna cum nonnullis omitterentur : quod quaedam mihi non satis saeuera videbantur, etiamsi procul absint ab ea ob- scoenitate qua fei-me sola qnorundam epigrammata video commen- 160 dari quibusdam. E t simul neminem volebam quantumuis iusta de causa tantillum a me perstringi nominatim.

Qua in re, quod ad Brixium attinet, meum conatum frustratum esse vehementer gaudeo : adeo se declarat dignum in quem longe alin scriberentur. Nan1 in illis quibus non minus crebro inculcat quam 165 falso, se prouocatum prius, et tot probris, tot conuitiis, tot maledictis, tot diris, tot execrationibus offensum cnpitaliter ; si ea quae recenset inuenerit, quanquam vt tum res erant et illius merita, meum factum potuisseln oinnium gentium iure defendere, tamen agnoscam profecto Cyclopis illam Polyphemi barbariem quam mihi Brixius impingit. 1 7 0 Quod si contra non inuenerit illic ea quae causatur, tune aequum censeo vt agnoscat Brixius eum locum quo de diris obiicit atque execrationibus, ab ipso fictum totum, vt esset sedes in quam Poly- phemum vastum sane gigantem posset admittere : quando adeo illi tam lepida blandiebatur inuentio, vt potius quam cogeretur excludere, 175 fingendum quippiam duxerit in quod posset aliquid facete dicere. Yerum ni caecior esset ipso Polyphemo Brixius, facile profecto cer- neret eam rem non admodum multum illi parituram gloriae, si dis- simulanter praeteriens quod in eum dicitui; alia contra se subornet ipse, quae commode possit vincere. 180

Sclipseram epigramma in quendam nostratem, qui ridicule, cum nobis bellum esset cum Gallis, in Gallicos mores totus abierat. Alio loco, quoniam Brixius nos appellarat foedifragos atque periuros, tetigeram obiter nostram causam in Gallico bello fuisse piam et officiosam in Ecclesiam Christi, cuius Vicario sumus opitulati : 18 5 Gallorum contra, quod fouerent schisma et oppugnarent Pontificem. Quod ipsum neque nunc disputo rursus, neque olim me volente prodiit. E t tamen si finxisset Brixius (cui tam impense placet fingere) commotum illis locis fuisse sese, potuisset homini fortassis ignosci facilius : vt cui videretur imposuisse falsa quaedam honesti 190 species, nempe amor importunus in patriam, quo videretur vel vere in earn dicta non perpeti, vel certe foederibns condonata vendicare. Nunc vero stupidissime delegit eam causam, in qua et eosdem habet obices quos haberet illic, nempe ipsum scripsisse prius, praebuisse

158. omitterentur J o r t h : emitterentur a.

157.. egerim] There is no trace of 182. Gallicos] Epigr. p. 209: IN this ln More's correspondence, SO far AHGLVX GALLICAE LINGVAE AYFECTA- as i t survives. TOREX.

158. nonn~illis] Evidently the lighter Alio loco] 3fpigr. p. 239: IN verses; which are more suited to IAcoBvx REaEm ScoToRvX. In the Martial than to More. edition of Dee. 1520 this epigram was

170. PoIyphemi] Cf. 1. 74. withdrawn.

LETTERS OF ERASMUS

195 occasionem, impegisse falsa, liten1 esse iudicatam, imo peremptam atque abolitam foederibus publicis.

Sed et hoe praetereo turpissimum, quod, quum publice prior laeserit, priuatim sese sic offensum queritur. Quoinodo, non potest docere : sed diras et execrationes in se ingestas a me ipse a se finxisse

200 conuincitur. Quamobrem cum prior scripserit in nos, eaque etiam falsa, cum ego tanturn epigrammata contra, in quibus ea scripsissem, quae si neget esse Vera, nihil assequetur aliud quam vt eum intelligant omnes bis fuisse mentitum; non solum potuit honeste desistere, verum debebat etiam. Atque adeo fecisset, scio, nisi maluisset

205 omnibus declarare quanl insigniter esset impudens: qui quae pec- casset ante, quum donari vel iuuentae eius potuissent, vel imputari temporibus, nunc tot annis elapsis, in tanta pace, in tanta concordia atque in ipso ferme duoivm Principum hospitio (nain id nunc adornant) deintegro renouet omnia, et epigranimata pauca quae in

aro illius librum lusimus, virulentissimo libello retaliat: in quo cum nihil inueniret quod respondere posset pro se, totus in me conuersus, nihil etiundit aliud praeter meras calumnias et plus quam furiosa conuitia.

Primum, quicquid vsquam fere vel cessatum est ab operis Frobenii, 215 vel ab ips0 quisquis exscripsit exemplar, id omne obiicit mihi ; quunl

videat nullum vnquam librum tam foeliciter excusum esse vt nihil insit errati, et illic nullurn legat erratorurn indicem. E t tamen in illis ipsis plerunque foelicius errarunt illi quam castigat Brixius. Quam seditiose calumniatur me lacerare parentem Principis ! quum

220 ipse tantum commemorem quae mala Princeps, dum auspicaretur imperium, incomparabili gloiia correxerit, quibus aliquot ante annos afflictabatur respublica ; nonnullorum perfidia quibus huius Regis parens nimium credidisset, impar aliquandiu ipse rebus admini- strandis per aduersam valetudinem, alioqui vir omnium regnandi

225 prudentissimus. Et tamen Brixius, quunl ea mala quae aliorum contigere malicia, ipse improbe vertat in Regem, mirum quam virulenter ibi debacchatur in me: vt pugnos, vt colaphos, vt exilia congerit ! E t tanquam velut carcere stringeretur metro, ne tam libere quam libebat liceret excurrere, addidit vipereas glossas in

230 margine, quibus in ea loca dueeretur lector, si quis fortassis parum esset attentus ad carmina.

208. hospitio] See Ep. 1106. 93n. actually presented to Henry, is among 220. commemorem] In a congratu- the Cotton MSS. at the British Nuseum

latory ode addressed to Henry VIII on (Tit. D. m). For Brixius' treatment his coronation, 24 June 1509 (Epigr. of it in the AnEimo?%s, fO. BJ vO, cf. p. 185). I cannot find that i t was Epp. r117, 1133: his marginal note is printed at the time : but an illu- ' Mori impudentia, dum filium laudare minated ms. copy, perhaps the original instituit, patrem vituperantis '.

RASMUS [1520

iudicatam, imo peremptam

quod, quum publice prior eitur. Quomodo, non potest tgestas a me ipse a se finxisse cripserit in nos, eaque etiam tra, in quibus ea scripsissem, Jiud quam vt eum intelligant im potuit honeste desistere, 'eeisset, scio, nisi maluisset et isnpudens : qui quae pec- eius potuissent, vel imputari a t a pace, in tanta concordia, im hospitio (nam id nunc epigrammata pauca quae in libello retaliat: in quo cum ,ro se, totus in me conuersus, mnias et plus quam furiosa

satum est ah operis Frobenii, id omne obiicit mihi ; qurm iciter excusunl esse vt nihil um indicem. Et tamen in illi quam castigat Brixius. parentem Principis ! quum

Princeps, durn auspicaretur t, quibus aliquot ante annos perfidia quibus huius Regis uandiu ipse rebus admini- oqrii vir omnium regnandi lusn ea mala quae aliorum

in Regem, mirum quam ugnos, vt colaphos, vt exilia jtringeretur metro, ne tam addidit vipereas glossas in :tor, si quis fortassis parum

niter nihil sibi ad nocendum imen homo lepidus gloriatur cis. Nam vt is abiudicatis ret pecudes, effuse risit in- vt cui furor persuaserat eas quos cupiebat vlcisei: sic

m insectans, et ad perniciem Lm prae inentis inopia non

ly presented to Henry, is anlong tton MSS. at the British Museum ). rv). For Brixius' treatment in the Antimoms, P. BJ vO, cf. 11 j , 1133 : his marginal note is impudentia, dum filium laudare it: patrem vituperantis 7.

10871 FROM THOMAS MORE 223

aduertit omnes, imo omnes prorsus homines quibus vlla scintilla aut 240 boni pectoris aut sensus insit communis, in hoe Brixiano risu non minus animum gladiatorium detestari quam deridere dementiam.

Atque haec quum its se habeant, tamen tanquam ista Coroebo cuipiam scriberet aut Margitae, non Erasmo; tanquam ips0 conni- uente ad suam petulantism, qua prior debacchatus est in nos, onlnium 245 simul sic eruisset oculos, vt quod ipsi cernere non liberet, idem nemini prorsus liceret aspicere ; tanquam iam vicisset me lacessisse prius, quem res docet posterius scripsisse ; taliquam adhuc hostilia durarent tempora, vt ei liceret olim iactata verbula eademque prorsus innocua, nunc demum venenatis vindicare calumniis, quum vterque Princeps, 250 quum totus vtrinque populus ita coaluit in concordiam, v t milites obliuiscantur etiam vulnerum, quorum cicatrices adhuc gestant in corpore; tanquam ipse acerbiter essem inuectus ac diras omnes imprecatus in illum; tanquam ille vicissim meros iocos, meras facetias, meros sales affudisset, ac non insana conuitia deblaterasset 255 in me ac plus quam virulenta deliria: operaeprecium est videre vt securus ac certus spondeat sibi non veniam tanturn velut necessariae responsionis, sed laudem etiam clementiae, qui videlicet impetibhs dirk et execrationibus (quae nusquam extant), quum illi fas esset paribus armis in certamen descendere, mira tamen indolis benignitate 260 atque admirabili dexteritate ingenii mordere se iactat absque dente, iocari sine calumnia, ridere citra conuitium, ludere citra maledictum, eommonefacere sine obiurgatione, erudire sine ferula ; imo adeo mea maledicta in lusus, conuitia in risus, probra in iocos, execrationes in ironias, diras denique in scommata conuertisse. 265

An non videatur belle perorasse Brixius, si quis haec forte legat, qui nihil omnino cognoscat de causa? Nam si quis lector inciderit qui Chordigeram eius, qui mea Epigrammata, qui moricum eius Antimoron inspexerit (si quis forte sic abundet ocio vt ei vacet bonas h o w tam male perdere), quum in illis Epigrammatis meis neque 270

maledicta neque probra neque conuitia neque execrationes neque diras inueniet ; quum apud illum contra nihil inueniet aliud praeter meras sycophantias, maledicentiam et virulenta iurgia ; quum dentes videbit, sed fractos in coticula, ferulam videbit, sed absque literis; quum videbit hominem sic admonere vt stultissime carpat quod non 275 intelligit, sic erudire vt calumnietur improbe si quid intelligat: is quanto risu ridebit eos risus Brixii, qui Brixium reddant ridiculurn? Quibus scommata, quae multo scornmate redeant in authorem ! Quos ei iocos exhibebit ita iocans Brixius, vt se videre putet saltantem camelum ! Quantam praebebit ludendi materiam tam inepte ludens 280 Germanus, vt germanus videatur Aesopici aselli, qui non multo minus absurde inlitatus lasciuientem canicularn quam Brixius aemu- latur poetas, lutosos et corneos pedes impegit in heriles humeros, fustibus inde retrusus in stabulum! Denique quam lepidis ironiis eludet ironias Brixii ! quippe tam illepidas, vt lectorem admoneant 285 pictoris cuiusdam, omnino talis qualis Brixius est poeta; qui cum leporem atque canem depinxisset ita similes vt internosci non possent, tandem vter canis esset, vter lepus, subscriptione solers indicauit.

261. iactat] Ep. 1045. 35-8. in 1. 581 ; cf. Adag. 1801, and More's 268. moricum] Perhaps an epithet @istola ad BrlxZum, P. d*.

based on the Sicilian proverb quoted 278. Quibus] sc. risibus.

LETTERS OF ERASMUS

Ita Brixius eiusmodi fere ludit ironiis vt misere metuat sibi ne zoo quas velit accipi per iocum dictas laudes, eaxum plerasque multi

agnoscant pro veris: cuius periculi non aliud vidit effugium quam vt ~E~ovdv'~iv se protestaretur marginali glossemate. Nimirum homo cautus ita cauit sibi, ne sua teneretur syngrapha, quasi me laudasset ex animo. Vno loco tantum putauit no11 necesse esse vt marginali

39s nota nos admoneret ironiae suae, adeo fidebat eius loci elegantiae: quum in indice, v t ille vult videri, meorum erratorum, vt res indicat, calumniae atque inscitiae suae, meminit. Ridet in Vtopia mea dialogum in quo fraterculus cum moiione disceptat : 'in quo ' inquit Brixius, ' dialog0 enarrando exornandoque Morus ingenii sui acumen,

300 phraseos vim ac iudicii integritatem facile explicat.' Equidem, Erasme doctissime, non vsqueadeo conternno Brixium, aut inihi tam impense placeo, quin facile fatear neque elegantem fraterculorum phrasin neque acutas morionis argutias tam belle vnquam me potuiase exprimere, quam ad verum ac viuum potuerit expressisse Brixius.

305 Adeo efficax res est talibus orationis delitiis assuescere, et ad morio- nem non nomine (quod tam ciuiliter tam saepe Brixius concedit mihi) sed natura (quo illum suo sibi iure vendicat Antimorus) accedere.

Porro, quod de iudicio dicit, quo nirnirum significat absurdunr .;lo esse barbaram fratrum phrasin ei libello inserere, quem cupias esse

Latinum (vt omittam interim et Graecos Latinis barbaros esse, et Latinos Graecis, quorum sermonem cum laude quoque Romano sermoni scriptores omnes tam frequenter interserunt), non expect0 vt, non dico mea oratio (in qua Brixius vndique tam manifestarios

315 soloecismos ae barbarismos, sed manifestaria sycophantia, manifestaria deprehendit inscitia) sed nec ipsius Brixii (cui Veneres omnes atque oxnnes prorsus Gratias putat affusas Brixius) ad Latinitatem aliquando sit peruentura Plautinam: qui nec absurde tamen sibi facere visus est, nec Romanum sermonem dehonestare, quum in comoedia Latina

3" Poenum interdum faceret loquentem Punice. A quo exemplo non multum, opinor, abest, si quis in eo scripti genere quod prope accedit ad comicum, fratrem id genus producat in proscenium lingua loquentem sua, hoc est Latino-barbara. E t tamen scis ipse, mi Erasme, quam non valde mihi placuerit ille dialogus, quamque

325 libenter fuerim omissurus, nisi supra quam dico placuisset illis, quos neque literis neque iudicio quisquam (qui quidem literas habeat ac iudicium) non tam longe anteponat Brixio,

Quantus ad aethereum patet hinc suspectus Olympum.

306. quod tam Lond. : quod inn1 a. 307. quo a : ? quon~odo. - - . .-

292. glossemate] Antirnorus, ff. Ba 296. indice] A?ztimorus, P. ES, Tho- vO, BS v", C vO, DS. mae Nwri lapstis i?tezcusabiles i n sylla-

294. Vno loco]- Antimorus, P. D4 : barum quantitate : f". I? vO, Mwri soloe- Haud tamen inficier genus esse Epi- cismi ac barbarismi aliquot foedissimi.

grammatis i r ~ quo, 297. Vtopia] pp. 72-8, ed. Lupton ; Si quisquam vatum de grege, Hwre, who shows that thegreater part of the

story was expunged by the Index ex- referring to the verses on Henry of purgatorius. Abingdon (1. 83nn), which in his corn- 298. inquit] Antimotzcs, fO. G2 TO.

mentary Brixius describes as 'Mwri 306. nomine] Cf. Ep. 1o45.10 seq. ridiculum epigramma ' (P. H3 vO). 328. Quantus] Cf. Verg. A. 6. 579.

ASMUS FROM THOMAS MORE

is vt nlisere metuat sibi ne Quorum aliquos hic quoque commemorarem, nisi quod et frustra des, ealum plerasque nlulti wmmemorarem conscio, et non est animus viros cum honestos turn 330

aliud vidit effugium quam etiam honorabiles obiicere inuidissimi viri latratibus; qui aliena glossemate. Nimirum homo laude sic intabescit, vt plane pereundum homini fuerit, nisi aliquid ngrapha, quasi me laudasset rabiei suae deblaterasset in Beatum Rhenanum, aemulatus Aeschinis ,n necesse esse vt marginall: odium: a cuius eruditione non minus abest quam ego absum a fidebat eius loci elegantiae : Demosthenis, cuius gloriae (ita) inuidit Aeschines vt Ctesiphontem 335

~m erratorum, vt res indicat, quoque, quia laudauerat, accusaret publice, et ei machinaretur exilium, nit. Ridet in Vtopia mea quod merito mox in ipsum recidit. Ita quoniam Epigrammata mea e disceptat: 'in quo' inquit Rhenanus Bilibaldo, doctissimus doctissimo atque optimus optimo, te Moms ingenii sui acumen, laudatione sua commendauit, mirum quam insanit Brixius, qnam facile explicat.' Equidem, virulent0 animo, quam infirnis viribus ebetem plumbei gladii 340

!mno Brixium, aut mihi tam cuspidem stringit in Rhenanum: adulatorem vocat, aut, nisi hoc ue elegantem fraterculorum sgnoscat, inscium, indoctum ac pkne caecum, qui non viderit meos un belle vnquam me potuisse versus tales esse quales visi sunt per inuidiae conspicilla peruidenti potuerit expressisse Brixius. Brixio. Sed frustra inuolat in elephantem culex. Nam Brixius itiis assuescere, et ad morio- cuiusmodi sit, declarat ipse. tam saepe Brixius concedit Rhenanum laudare ego nee, vt nunc res habet, volo, ne illud i iure vendicat Anthnorus) audiam ' Mutuo muli scabunt ' ; nec certe si vellem, satis possem, vt

quo (quod omnes norunt, fatentur ac praedicgnt) tot foelicium in- imirum significat absurdum geniorum ferax Germania nihil habeat, si linguam specteg elegantius, 1 inserere, quem cupias esse si disciplinas, eruditius, si mores, melius. Verum demiror hercle 350 :os Latinis barbaros esse, et cur in vnum furit Rhenanum Brixius. An eius vnins iudicium de :urn laude quoque Romano meis studiis dissentit a Brixio? quasi nihil honoriflee de me scri- ;er interserunt), non expeeto psissent (vt omittam te ac Petrum Aegidium, quibus videri possit 3 vndique tam manifestarios amor nonnihil imponere) Buslidius, Huttenus, Paludanus, Nouio- ria sycophantia, manifestaria magus, Viues, Grapheus, Zasius ac Budaeus ; quibuscum eo tempore 355

ii (cui Veneres omnes atque ius) ad Latinitatem aliquando ~rde tamen sibi facere visus inuidit smpsi : inuidet a.

re, quum in comoedia Latina unice. A quo exemplo non scripti genere quod prope

oducat in proscenium lingua r. Et tamen scis ipse, mi ?rit ille dialogus, quamque am dico placuisset illis, quos ui quidem literas habeat ac io, : suspectus Olympum.

307. quo a : ? quon~odo.

L indice] Antimorus, fO. ES, Tho- Kwri lapszrs i~racusabiles irt sylla- r quantitate : fO. FZ vO, M m i sdoe- ac barbarismi aliquot foedissimi. 1. Vtopia] pp. 72-8, ed. Lupton ; shows that the greater part of the was expunged by the Index ex- "torius. L inquit] Antimolw, fO. G2 vO. ;, nomine] Cf. Ep. 1045. 10 seq. aps an editorial insertion (cf. Ep. election to the Empire in 1519 and on ,. Quantus] Cf. Verg. A. 6. 579. 105) based on the praise of More his return from Spain in June 1520.

LETTERS O F ERASMUS

adeo non arclicitin contracta est vlla, vt nee litera quidem vlla inter- cesserit : at neque cum ips0 Rhenano, vt omittam plurimos eruditione non incelebres. Quod si Brixius fingat hos omnes adulari mihi, multum ei debeo qui tam magnum virum me facit. Sin caecos,

360 inscios atque indoctos omnes pronunciet, quoniam sic ab ipso dissen- tiunt, vt quem ille toties stultum vocat, toties appellat insanum, ei, vt nihil recenseam amplius, aliquanto certe plusculum tribuant pru- dentiae quam adhuc audio, praeter Brixium, quenquam tribuisse Brixio: nemo ei tam absoluta potestate dietaturam detulit, v t eius

365 vnius sententiam ita ratam esse oporteat, quin ad populum saltem supersit prouocatio.

Nam quod hoc ita moleste fert, quod Rhenanus Epigrammata mea Marulli et Pontani praetulerit, debebaf; aliquanto pressius Rhenani laudationes expendere : qui etsi multo mihi tribuit amplius quam

370 meus pudor possit agnoscere, tamen ea parte qua potissimum Brixius offenditur, non adeo effusus est in laudes meas vt Brixius inuidere debuerit. Neque enim me Pontano aut Marullo vndecunque praefert Rhenanus aut confert. Natura tantum comparat, non Graecarum literarum peritia: ne sit opus vt ita stomachetur Brixius Graeco

375 conferri Britannum. Etenim natura quid impedit etiam Graeco parem quempiam,

Veruecum in patria crassoque sub aere nasci?

- ~ - .- - .. , 358. Quod si Jovlin : Quasi a.

For the former 11e cornposed a broad- Peter Gilles, an Enchiridion prCeipes ac sheet, for the latter a congrstuhtory magistratus Christiani; in 1543 a Para- poem, Diui Caroli . . . desy&ratissimus phrase on Ps. 123 ; and he published reditus : both printed by Hillen. He numerous little volumes of verse. In quickly became attracted by schemes Ij40 his secretaryship m-as restored to of moderate reform in the Church. I n him ; and he wrote elaborate descrip- 1520-1 he edited two works by John tions of the ceremonies observed on Gochius; and Diirer (Tagebueh, ed. F. Charles' institution of the Senate a t Leitsehuh, 1884, pp. 76-7, 89) received Antwerp in 1540 and on Philip's re- from him a copy of Luther's Capt. Ba&- ception there i n 1549. An epitome of Zoniea (Ep. 1153. 146n) i n June 1.521. Olaus Magnus' Hist. de gentibus septen- Soon after the arrest of Nic. of Herto- Crionalihs is his work ; though printed, genbosch (Ep. 616.14n) Grapheus was Antwerp, C. Plantin, 1558, without arrested on 5 Feb. 1522 at the order of his name. Erasmus writes of him with Egmondanus and Hulst, and under praise i n two letters of 14 July 1522, pressure made an abject recantation in and thought of leaving him money in April. His life was spared ; but i n his time of need ; and their relations spite of a piteous appeal, 18 Nov. 1522, were always cordial. to John Carondelet (Ep. 803. ~ z n ) , in See F. Pijper in BRN. vi, 1910 ; which he gives some account of him- OE., with some epitaphs composed by self, he was detained a t Brussels and Grapheus for Erasmus ; Foppens ; not allowed to return to Antwerp till Diirer's Litwary Raains , ed. W. M . Nov. 1523 (EE. 19). A letter thence to Conway, 1889, pp. 115, 113, 130 ; and Darer, 23 Feb. I 524, shows the caution 0. Clemen, Joh. Pupper won Goch, 1896, to which for the rest of his life he was pp. 269-75. bound, in speaking of religion 355. Zasius] I n the preface to his

He remained at Antwerp and slowly Leccubatimes (Ep. 862). re-established hisreputation byliterary 367. moleste fert] Antimorm, fO. H work. I n 1528 he dedicated to Caron- v9 delet the De Sdptura of Pomponius Rhenmus] BRE. 72. Cauricus of Naples ; in 1531-a he com- 368. Idarulli] Cf. Ep. 385. 5n. posed some Cdloquiorum Formulae out Pontani] Cf. Ep. 337. 33911. gf Terence ; in 1541, with his colleague 377. Vervecum] Juv. 10.50.

FROM THOMAS MORE

litera quidem vlla inter- Qtlanquam ipse neque tam superbus sum neque tam nescius mei, v t ittam plurimos eruditione quae mihi tribuit Beatus Rhenanus, agnoscam : qui me, quod dixi, ios omnes adulari mihi, tslibus viris natura confert, vtilitate vero praefert hactenus, vt 380 1 me facit. Sin caecos, cnnseat plus frugis adferre lectoribus si quid affero salubrium senten- toniam sic ab ips0 dissen- tiarum, quam quicquid illi chartis illinant obscoenitatis ac nequitiae ; ;ies appellat insanum, ei, ac plus iuuare putat quae simpliciter ac aperte cano, quam Marulli plusculum tribuant pru- delectant aenigmata. Qua in re quid aliud Rhenanus quam, si quid um, quenquam tribuisse est virtutis in me, id illorurn praefert vitiis? ctaturam detulit, vt eius Quod laudis genus quum nihil obstet quo minus eorum virtutes quin ad populum saltem meis possint, vt certe faciunt, longe antecellere, non debuit ad

inuidiam vsque videri benignum: quum interim, vt praeteream nanus Epigrammata mea reliquos, Budaeus vnus, vir non minus publicae rei peritus quam panto pressius Rhenani literariae (in qua plane principatum quendam obtinet), quae de me 390 hi tribuit amplius quam scripsit eiusmodi sint quae-sicuti nunc hominis candidissimi ciuili- ? qua potissimum Brixius tati tribuo, non aliter (quam) quae in Brixii Chordigeram prae- neas vt Brixius inuidere fatur eruditissimus Aliander-, ita longe magis optem esse Vera ullo vndecunque praefert quam Pontanum aut Marullum superare carmine, aut vtrunque mparat, non Graecarum simul vtraque lingua vincere. E t tamen mirum est quam subito 395 ~achetur Brixius Graeco mutatus Brixius incumbit in famae mew curam etiam ipse, vtpote I impedit etiam Graeco cuius non nisi fauore ac studio tot erratorum meorum me tot millium,

tam pudendorum, amice, beneuole, fideliter commonefecerit ; vide- b aere nasci ? licet vt ipsius opera subducantur clanculum, quae circumferri diutius

absque insigni traductione mea ac perpetua quadam ignorantiae nota 400 non poterant: quo nomine censet tantum etiam debere me tam

i a. amicae eius industriae, quantum alteri quisquam debere possit. tes, an Enchiridion principts ac Roc tam elegans ac bellum schema tam vehementer arrisit Brixio, 9 Christiani ; in 1543 a Para- vt quod nemo non irrisit quum legeretur in Antimoro, nunc velut t Ps. 123 ; and he published repetit serio : oblitus interim illorurn versuum, quibus miro ingenio 405 : little volumes of verse. In comminiscitur, qua arte nunc verisimile sit me tantae mederi ;eeretaryship was restored to I he wrote elaborate descrip- infamiae, nempe hac, vt omnes libros qui iam excusi sunt vsquam, the ceremonies observed on eurem vndique reportatos ad me, atque ita repurgatos post emittam institution of the Senate at denuo. E t tamen hoc ipsum ita veretur Brixius, ne videlicet emissis in 1540 and on Philip's re- in omnes vndique terras plus quingentis legatis, omnia exemplaria 410 lere in 1549. An epitome of gnus' Hist. de gentih septen- recipiam, vt minetur se facturum vti apud se atque aliquot etiam is his work ; though printed, alios (quod nisi emissis in id vicissim legatis discile, opinor, fuerit) C. Plantin, 1558, without corrupta exemplaria extent, quae meos errores (quorum nunc id me Erasmus writes of him with admonet vt tollantur clanculum, ne quis posthac possit exprobrare) two letters of 14 July 1522,

;ht of leaving him money in sic omnibus essent exhibitura, vt nec Oceani fluctus omnes sordes 415 sf need ; and their' relations mihi possint abluere. .ys cordial. Eiusdem vel memoriae vel conatantiae etiam illud est, quod cum Pijper in BRN. vi, 19x0 ; in ista epistola ad te neget Antimorun~ suam dentatam esse, vt in some epitaphs composed by for Erasmus ; Foppens ; qua mordeat sine dente ; tamen in hendecasyllabis (quos ita belle

itwary Remains, ed. W. &I. eoncinnat, vt in m u m versum interdum s~rllabas intrudat tredecinl) 420 1889, pp. 115, 1a3, 130; and &t suos elegos se meo cruore oblinere. Et plane quemadmodum non 1, J O ~ . -per von Goch, 1896, minus ridicule poetas imitatur quam hominem simia, nec minus. nius] In the preface to his Enepte dissimulat quam aut mugil aut cuniculus, qui simulatque zes (Ep. 862). eaput in glebam condidarit, totum corpus satis occultatum putat ; ita rleste fert] Antimorus, fo. H

%nus] BRE, 72. .rulli] Cf. Ep. 385 5n. .nil Cf. Ep. 337. 339". rvecum] Juv. 10.50. Chordigera : and dated 29 Dec. 1512, f". E2 YO.

LETTERS OF ERASMUS

425 nullus lupus vnquain fuit deteriore memoria, nulla pluma, nullus ventus magis constanter inconstans.

Iam quod ait se tuo consilio fuisse pariturum, nisi liber iam tum fuisset in manibus typographi ; demiror admodum, quum tantam vinl obtineat apud illum vel solus nutus Erasmicus, tam leue pondus

d.;o habuisse monitorialn epistolam, vt potius suam famam pergeret infamare tam furioso libello, praesertim siticulosus gloriae, quam perderet pauxillum pecuniae : homo cui, vt ipsius verbis vtar, non victus aut vestitus modo, sed famulitium quoque atque equitatus insuper, et cruinena denique semper aere grauis abundet ; cui domus

435 sint et hortuti, in quos Apollo ac Musae omnes, nisi Brixius pessulum obdat hostio, cupiant relicto Parnaso prorsus immigrare. E t tamen miror si tibi fuisset pariturus, qui re adhuc integra toties admonitus, neque Budaeo neque Beraldo neque Lascari neque Deloino parere voluit, neque reuerendissilno Cardinali, qui nuper obiit in Gallia.

440 Caeterum vt bonitatis fuisse iudicat quod Antimori dehortareris editionem, ita nisi probaris editam, plane iam te censet iniustum: qui aliud ius illi nunc dicas in me, aliud in Fabrum olim statueris tibi. Nec dubito quin sibi videatur acutus admodum Brixius, et peritus iudiciorum, qui te tam graui stringat praeiudicio, vt ni videri

445 velis iniustus, aduersus eum pronunciare non possis. Ego, mi Erasme, (quod sicuti apud omnes profiteor, sic apud

neininem libentius profiteor quam apud te ; cuius animum hac sane parte comperi penitus conspirare cum meo) Iacobum Fabrum sic obseruo, suspicio, veneror, quomodo virum debeo quo non aliquot

450 ante saeeulis extitit quisquam literis ac virtute venerabilior : qui an plus adnisus sit, vt praeter sacrarum literarum studium, in quibus illustrandis vtiliter est versatus, scholas aliquando ab inepta ista garrulitate stque absurdis argutiis ad sobriam ac seueram philoso- phiam atque ad neglectas iamdiu disciplinas traduceret, ambigo.

455 Quae res adeo in confess0 est, vt ii quoque perquam honorificis calculis illi attestentur in summa, qui ab eo longissime in vno atque altero interdum dicto dissentiunt ; nec alia re prouocati tamen, quam quod Faber quaedam, vt videtur multis, quae dicta ac disputata moderatius offendissent neminem, nimis aliquanto fortiter asseueret,

460 ac maiore quam par sit contentione definiat : ita bonos viros plerun- que longius pius quidam feruor abducit.

Verum quam nihil habeat simile tua defensio cum ktac absur- dissima querela Brixii, nemini potest esse dubium, nisi cui res prorsus erit ignota. Quamobrem consilium non est hunc explicare

465 loctun, et causam cum causa, libellos cum libellis conferre, quasi non

.- 438. Baraldo a.

425. lupus] As the type of iiigrati- FBcamp 1505; Councillor of the Par- tude : cf. Adag. 1086. liament at Rouen 1507 ; Abp. of

427. quod ait] Ep. 1045. 20-6. Bourges 1515 ; Cardinal I ApriI 1517 ; 43% verbis] Ep. 1045. 118-24. Nov. 1519~ at Blois. See GC. ii. 437. admonitus] On fa. CY vo of the 94,359, xi. 153, 213. A member of his

Alztimorus Brixius appeals for support household was the future poet, Salmon to the authority of Budaeus, Deloynes, Macrin, who was intimate with Bi-ixius and Lascaris. and contributed some verses to the

439. Cardinali] Antony Bohier of Anlimorus : see BE.' p. 88n. Issoirein Auvergne ; Abbot of St. Ouen 440. iudicat] Ep. 1045. 14-20. at Rouen 1492-1515, of Issoire 1499, of 442. aliud ius] Cf. Ep. 1045.65-6.

aemoria, nulla pluma, nullus

pariturum, nisi liber iam tum iror admodum, quum tantanl os Erasrnicus, tam leue pondus potius suam famam pergeret tim siticulosus gloriae, quam xi, vt ipsius verbis da r , non tium quoque atque equitatus ?re grauis abundet ; cui domus 8 omnes, nisi Brixius pessulum xorsus immigrare. Et tamen 3huc integra toties admonitus, Lascari neque Deloino parere li, qui nuper obiit in Gallia. quod Antimori dehortareris

lane iam te censet iniustum: iiud in Fabrum olim statueris acutus admodum Brixius, et ringat praeiudicio, vt ni videri .re non possis. d omnes profiteor, sic apud d te ; cuius animum hac sane n meo) Iacobum Fabrum sic virum debeo quo non aliquot c virtute venerabilior : qui an literarum studium, in quibus )las aliquando ab inepta ista sobriam ac seueram philoso-

sciplinas traduceret, ambigo. quoque perquam honorificis

~b eo longissime in vno atque lee alia re prouocati tamen, multis, quae dicta ac disputata is aliquanto fortiter asseueret, iniat : ita bonos viros plerun- t. ua defensio cum istac absur- t esse dubium, nisi cui res ilium non est hunc explicare im libellis conferre, quasi non

imp 1505 ; CouncilIor of the Par- lent at Rouen 1507 ; Abp. of rges 1515 ; Cardinal r April 1517 ;

Bov. 1519, at Blois. See GC. ii. 359, xi. 153, 213. A member of his sehold was the future poet, Salmon rin, who was intimate with Brixius contributed some verses to the

moms : see BE.' p. 88n. to. iudicat] Ep. 1045. 14-ao. 12. aliud ius] Cf. Ep. 1045. 65-6.

FROM THOMAS MORE 229

diter patere possit neque in initio quicquam, neque in toto rei progressu, Brixii vesraniam cum tuo facto congruere: ne vel rem clarissimam facere controuersam puter, vel sopitum atque obrutum ignem importune videar suis eruisse cineribus, vel Fabrum, quem toto colo peetore, aliqua cogar offendere ; vel tuum iudicium, apud quem nunc causam dico, tentare credar, et fauorem conciliare blanditiis. Hoc vnum certe (nisi quod ludere se posuit pro furere) alioqui dicit non omnino falsum, te videlicet cominus pugnasse, quum ipse rem egerit eminus. Nam vt tu rem non gladio quidem, vt ait Brixius (qui te videtur gladiatorem fingere) sed acu prorsus attigisti; ita ille deliriis tantum velitatus eminus, et eiaculatus conuitia quae vel anus ebria effutire potuisset in quemlibet, et quae in ipsum commode competebant plurima, ad rem nunquam pro- fecto quiuit accedere; aut si fors attingit aliquando breuiter, tum quemadmodum solet in duriore solo infirmis viribus emissum telum, protiius aut praeteruolauit aut excidit. Itaque eminus sic commissa pugna hactenus plane profecit, vt ediderit specimen posse quidem sagittam sese non incommode prorsus emittere, si quis tantum quem in locum eius sagitta ceciderit, eo scopum semper officiose transferat; et belle posse iurgari, si quem nactus esset in quem illa competerent, quae ipse ex inexhausto probrorum suorum puteo posset haurire: quibus quando deest in quem haereant, quid aliud interim quam ipse perfundit sese?

Verum aliquando tandem velut tuis literis permotus incipit esse placatior, ac, 'si mihi videatur, posteaquan~ vterque in proscenium prodiit, vt ait, personatus (sic enim prodire solebant pugnaturi) ac suas pro virili partes egisse visus est,-ego videlicet epigrammatis aliquot, Brixius integris volunlinibus ; ego prouocantis, ille respon- dentis (nam hoe, ne quis alioqui non credat, accurate repetit)- non recusat tandem quo minus dextris inuicenl iunctis Erasrno patre patrato (qui mos olim fuit peculiaris histrionibus) feriamus foedus ', praesertim cum tu me sentias illius amore dignissimum. Caeterum ne pax tam facile impetrata fieret aliquanto contemptior, aut mihi inde surgerent cristae, ita sem temperauit, nusquam suae maiestatis immemol; vt ' si tragoediae ipsius exitum spectare malim, nihil item moretur quo minus ea ad postremum vsque actum deducatur: vt- pote cui mea hypocrysis non sit tam admirabiiis vt illum a proscenio deterreat, nee vires item vsqueadeo formidabiles, vt si manus con- ferre volnerim, detractare debeat, mod0 meis, non d Pati-oclus Achillis, armis concertatnrus in palaestram descendam, et ante conflictum insonet tuba '. Vt miris artibus istam conflictatiunculam, qua ferme duntaxat ipse pugnat secum, exornat Brixius atque bxon~p&vrr! Nam velut histriones nos committit, comicos, tragi- cos, palaestritas, bellatores : et rnirum est quanto cum artzcio haec inter se tam diuersa commisceat, quam concinne pugnantibus aptet personas, mimis scenicis arma, et adhibito patre patrato inter impe-

468. clarissimam Jortin : charissimam a. 478. nunquam Jortin: inquam a. 479. attingit sw&d : attinget a : attingat Jortia. 494. accurate J 0 6 n : accur- rate a. 507. exornat Jortin: exornet a. 510. aptet scripti : aptat a.

472. ludere] Ep. 1045. 71. 474. gladio] Ep. 1045. 70. 491. vt ait] Ep. 1045. 81-94.

RASMUS C1520

imicantes producit in prosce- que scita &tpv,j tam belle 'ere versibus conficiat nobis

ie charissime, noli laborare. ?rariae periculum, si congre- !us, hinc generosa illa palma, mo sit opus patre patrato qui militer affectos reddat huius licitos habet superos Giganteo

Nam quod me scribis esse tatem agnosco, qui vndique te tali non dignor honore vt merer : cuius nunc vtcunque erenter pro tanta viri digna- i, nimis aliquanto modeste. ipio scire. Nam quod tam quae tutius fortasse fuerat

t tam oculato aemulo, vt et est: malui ei ossa multa

rtiget, aut frangat denique, e pectus. Et profecto non 0 dignaturus vllo, ni mihi undare consiliis, suadentium simas calumnias. Quae res onuitia, ac paria vicissim in on respiciendum potius quid ieniebat audire, quantumuis rixius, tanquam imbellem, saltem vt intelligeret quam

t esse disertum. 1n1 tantum ac mores meos ?m meam, quoad eius fieri ae nihil intacturn reliquerit lius attigi praeter illa ipsa ~tria. In vniuersum vero neque excutio. Scio enim Uo iudicium meum ; quod illum quam sit multorum

: aliter a. 524. tali non 546. me scrasi : eii a.

. pondera imponas ac tam gra- rrgeas oneresque vt magnitudo sustineri non quest, non deor- tlma cedit nec infra flectitur, sed us pondus resurgit, et sursum recuruaturque '. More uses the gure in his Epistda ad Brzxium,

soribis] Ep. 620. 3 ~ ~ 3 . Nasonis] Tr. 3. 11. 21.

FROM THOMAS NORE 231

cluos ille minus offendit. Verum enimuero neminern adhuc audio tam candido calculo suffragantem Brixio, vt non idem sentiat nihil hectenus ab eo prodiisse tam magnificum, quod respondere possit hominis iactabundi gloriolis; dum nunc iactat idem esse poeticen &bi quod R C ~ ~ O V &TO) hoe est equo suum campum, nunc se gloriatur cum antiquitate certare, nunc ipsam clauam vi eripere Herculi, dum fulmen denique satis impudenter sese minitatur efflaturum. Has hominis glorias alii quoties cum eius conferunt poematiis, ingenium eensent non insanum tantum sed etiam insanabile.

Ego vero, quanquam Brixius in me tam atrocem non mod0 iudicem sed et augurem quoque praebeat sese, vt non solum quicquid hactenus vnquam scripsi damnet, verum etiam pronunciet nihil posthac scriptu- rum quod possit esse dignum lectu: tamen mitius aliquanto de illo sentio, coniecturam potissimum cum ex Chordigera faciens, turn ex Antimoro quam in me scripsit iratus, quando vel hoc ipsum mihi spem adhuc aliquam facit, austeram illam indolem posse aliquando mitescere, quod cum tam inepta scribat nunc id aetatis habens, hominem esse video non tam praecocis ingenii quin adhuc durare possit ac maturescere alioqui. Plane si sentirem ad statum iarn ae robur peruenisse atque, vt Graeci vocant, GI~prjv, aliud expectare non possem quam vt cuius ver lethargus est, aestas ira tam impotens, eius autumnus sit omnino furor.

Iam quod meam hypocrisin negat esse tam admirabilem vt eum e proscenio deterreat, fateor certe nil nec habere me nec prae me fern quod absterreat quenquam. Neque negare possum quin hypo- crisis Brixii tantum terroris inuehat secum, vt non mod0 me homuncionem pauidulum, et quem facile terruerit personae pallentis imago, sed spectatores omnes prorsus e theatro possit spectris expauefactos abigere: si mod0 veri sint ii versus Brixii, quos in Antimorum MopLxov ~ W ~ ~ T E ~ O S inseruit ;

Haec mihi dictanti astabant Dirae auribus omnes E t Furiae, infernis concita turba vadis,

Alecto, et sacris caput irretita colubris Tisiphone, et terrens ore Megaera truci.

Quod si personas istas plus satis tragicas deponat Brixius, cei-te reliqua hominis hypocrisis non habet quicquam tam admirabile vt, velut Medusae caput, quenquam reddat attonitum ; neque vires eius experior tam formidolosas vt aut Patroclo, aut Thersitae certe, prae- sidium petendum sit ab Achillis armis aduersus Hectorem talem. Sin Brixio penitus decretum est (non) factitias illas Furias verum furorem suum proferre in proscenium secum, si certum est illi totis intonare tonitribus, si fulmen illud terrificum vibrare statuit, quod sibi ab ore iactat cadere, quoties secum videlicet Offensus grauius dignas Ioue concipit iras : histrionicam suam solus per me licebit exerceat, ego aduersus tam ominosa spectra silentio memet velut amulet0 lustrabo. Existet tamen fortassis Hercules aliquis dhr.$~~artos, qui suetus eiusmodi portenta subigere, clauam quam ei Brixius vi

574. negat] Cf. 1. 50a. 581. Mwplxov] Cf. Adag. 1801, and Ep. 578. personae] Cf. Juv. 3. 175. 1144. 24.. 580. versus] Antimorus, P. D4 vO. 594. d~gnas] CE OT. Met. I. 166.