Plan

0 Organizacja przedmiotu

0 Zasady zaliczenia

0 Program ćwiczeń

0 Czym zajmuje się makroekonomia?

2

Prowadzący

0 Wykład prof. dr hab. Urszuli Sztanderskiej

0 Wykład dr. Gabrieli Grotkowskiej

0 Egzamin wspólny!

0 Część testowa

0 Część graficzna

0 Część opisowa

3

Ćwiczenia 0 Wspólne dla obu wykładów

0 Zaliczenie warunkiem dopuszczenia do egzaminu

0 Wpływają na ocenę końcową (waga 30%)

0 Do zdobycia 60 punktów

4

30 - 35 pkt ocena 3 (dst) + 5 pkt. Końcowych

36 - 40 pkt ocena 3+ (dst plus) + 10 pkt. Końcowych

41 - 45 pkt ocena 4 (db) + 15 pkt. Końcowych

46 - 50 pkt ocena 4+ (db plus) + 20 pkt. Końcowych

51 - 55 pkt ocena 5 (bdb) + 25 pkt. Końcowych

56 - 60 pkt ocena 5! (celujaca) + 30 pkt. końcowych

Zasady zaliczenia ćwiczeń (1)

0 Wymagane uzyskanie co najmniej 30 punktów (50%)

0 10p - kartkówki/obecności

0 26p - kolokwium

0 18p - projekt

0 6p - punkty uznaniowe

0 Obecność na zajęciach jest obowiązkowa

0 No cheating!

5

Zasady zaliczenia ćwiczeń (2) 0 Obecność na zajęciach obowiązkowa

0 Dopuszczalne 2 nieobecności

0 Obecności sprawdzane kartkówkami

6

Zasady zaliczenia ćwiczeń (3) 0 Kartkówka zaliczona (1 pkt) = obecność

0 Kartkówkę niezaliczoną (0 pkt) można poprawić w czasie dyżuru (w ciągu 2 tygodni)

0 Punkty do zdobycia: 10

0 Kartkówka składa się z 3 pytań

0 Zaliczenie kartkówki (obecność) wymaga osiągnięcia wyniku >60%

0 Przykładowe zadania umieszczane będą na stronie internetowej do soboty wieczór przed zajęciami z kartkówką (dotyczy 2 z 3 zadań na kartkówce)

7

Zasady zaliczenia ćwiczeń (4)

0 Kolokwium końcowe (26 punktów)

0 Nie trzeba przepoławiać…

0 Uzyskanie wyniku poniżej 20%

0 wynik kolokwium zostanie zmniejszony do 0 punktów

0 wyznaczona dodatkowa praca pisemna (referat)

0 zaliczenie referatu jest warunkiem koniecznym do uzyskania jakichkolwiek punktów z danego kolokwium

0 Dopuszczalna jest 1 poprawa kolokwium (tylko dla osób które otrzymały wynik poniżej 50%)

8

Zasady zaliczenia ćwiczeń (5)

0 Projekt / praca domowa (18 punktów)

0 Zespoły 3 osobowe

0 Case study dla wybranego kraju

0 Należy opracować analizę zagadnień poruszanych na zajęciach w oparciu o oficjalne dane statystyczne dla wybranego kraju.

0 Wymagane oddanie referatu w formie pisemnej (z uwzględnieniem wszystkich wymogów formatowania pracy)

0 Prezentacja przed grupą pod koniec semestru (7 minut)

9

Zasady zaliczenia ćwiczeń (6)

0 Zero tolerancji dla ściągania… 0 Przyłapanie na kolokwium

0 Automatyczne 0 punktów (+referat)

0 Dodatkowy „karny” referat

0 Przyłapanie na kartkówce

0 Automatyczne 0 punktów (=nieobecność)

0 Dodatkowy „karny” referat

0 Niebagatelny wpływ na przydział punktów uznaniowych…

0 Zaliczenie wszystkich przydzielonych referatów konieczne do zaliczenia ćwiczeń

10

Kontakt

0 amach@wne.uw.edu.pl

0 W tytule: [Makro 1]

0 www.wne.uw.edu.pl/~amach

0 Dyżur:

0 Poniedziałek, godz. 16.20, s.409/410

0 Należy uprzedzić mailowo

11

Program

0 rachunki produkcji, dochodów, wydatków, rachunki dot. zatrudnienia i bezrobocia, rachunki inflacji i bilansu płatniczego

0 podaż i popyt na pieniądz, kreacja pieniądza

0 model wydatków i produkcji w równowadze (tzw. krzyż keynesowski),

0 model IS-LM

0 model AD-AS

12

Literatura obowiązkowa

Begg D., Dornbusch R., Fischer S.,

Ekonomia, tom II [Makroekonomia],

PWE, Warszawa 2003

13

Literatura dodatkowa

0 Dornbusch R., Fisher S., Macroeconomics, 8 ed., McGraw-Hill, New York, 2000

0 Keynes J.M., Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza, PWN, Warszawa 1956

0 Okun A., Ceny i ilości, PWN, Warszawa, 1991

0 Snowdon B., Vane H., Dynarczyk P., Współczesne nurty teorii makroekonomii, PWN, Warszawa, 1998

0 Mankiw G., Macroeconomics, 5 ed., Worth Publisher, 2003

0 Cieślik A., Brzozowski M., Przewodnik po zadaniach z makroekonomii, WSiP, Warszawa 2004

14

Czym jest makroekonomia?

15

Obszar działania

0 Mikro vs Makro

0 Gospodarka jako całość

0 Dążenie do rozwoju gospodarczego…

16

Miary rozwoju gospodarki?

0 Poziom PKBpc

0 Zatrudnienie w sektorach nierolniczych

0 Poziom analfabetyzmu/scholaryzacji

0 Wskaźnik Rozwoju Społecznego

(HDI – Human Development Index)

17

Indeks HDI (rok 2010)

18

Źródło: http://www.undp.org/

Bardzo wysoki

Wysoki

Średni

Niski

Brak danych

Cykl koniunkturalny

19

0 Różne fazy cyklu

0 Recesja

0 Spadek dochodu

0 Wzrost bezrobocia

0 Inflacja (również w fazie wzrostu)

Makroekonomia

0 JAK działa gospodarka?

0 Z czego wynika wzrost?

0 Co powoduje fluktuacje?

0 Co powoduje długotrwałe zmiany?

0 Analiza gospodarki

0 Podstawa polityki makroekonomicznej

0 Ukierunkowanie na rozwój

0 Stabilizacja makroekonomiczna

20

Ruch okrężny Pierwszy model

21

Założenia modelu 0 brak państwa (rządu) i zagranicy

0 gospodarstwa domowe dysponują czynnikami produkcji (w tym nakładami pracy) i dostarczają je przedsiębiorstwom

0 gospodarstwa domowe są wyłącznymi właścicielami przedsiębiorstw

0 przedsiębiorstwa dostarczają dobra i usługi

0 wszystkie dochody gospodarstw domowych są wydatkowane na dobra i usługi

0 całkowity przychód ze sprzedaży dóbr i usług jest wydatkowany na czynniki produkcji.

22

Ruch okrężny w gospodarce (circular flow)

23

Rynek dóbr finalnych

Rynek czynników produkcji

Przedsiębiorstwa Gospodarstwa domowe

Zapłata za dobra

Zapłata za dobra

Zapłata za usługi czynników

Zapłata za usługi czynników

Dobra Dobra

Usługi czynników

Usługi czynników

Aktywność gospodarcza 0 3 równoznaczne sposoby mierzenia aktywności

gospodarczej:

0 wartość wytworzonej produkcji

0 strumień dochodów czynników produkcji

0 wartość wydatków na dobra i usługi

Dochody (Y) = Wydatki = Produkt Krajowy

Produkt krajowy brutto (PKB) to miara produkcji wytworzonej przez czynniki wytwórcze, zlokalizowane na terytorium danego kraju bez względu na to, kto jest ich właścicielem.

24

Oznaczenia (1)

0 PKB – Produkt Krajowy Brutto GDP – Gross Domestic Product

0 C – Konsumpcja (Consumption)

0 S – Oszczędności (Savings)

0 G – wydatki rządowe (Government expenditures)

0 I – Inwestycje brutto

0 X – eksport (eXport)

0 Z – import (bo „I” już zajęte…)

0 NX – eksport netto (Net export) = X-Z

25

Oznaczenia (2)

26

0 T – podatki

0 Te – podatki pośrednie (np. VAT)

0 Td – podatki bezpośrednie (direct tax)

0 TR – transfery (czasem oznaczane jako B)

0 A – amortyzacja A = inwestycje brutto – inwestycje netto = = inwestycje restytucyjne

Rachunki dochodu narodowego (1)

Produkt Krajowy Brutto

0 PKB = C + I brutto + G + X – Z = = C + I brutto + G + NX

0 PKB = płace + zyski przedsiębiorstw + + dochody z kapitału (odsetki, dywidendy) + + dochody z ziemi + + dochody z dzierżawy (czynsz)

27

Rachunki dochodu narodowego (2)

Produkt Narodowy Brutto (PNB)

0 PNB = PKB + dochody netto z własności za granicą

Produkt Narodowy Netto

0 PNN = PNB – A = = C + I netto + G + NX + +dochody netto z własności za granicą

28

Rachunki dochodu narodowego (3) Dochód Narodowy (DN)

0 DN = PNN(ceny rynkowe) –Te+ subsydia przedsiębiorstw= = PNN(w cenach bazowych) = = suma dochodów z czynników produkcji = = PNN(w cenach producenta)

Dochód Osobisty

0 DO = DN – zyski niepodzielne korporacji – – podatki od tych zysków – – składki na ubezpieczenie (ZUS) + + TR + odsetki od długu publicznego

Dochód Osobisty do Dyspozycji, dochód rozporządzalny (DOD) 0 DOD = DO – Td = C + S

29

PNN

DN

Wynagrodzenie i Płace

Dochód z pracy na własny rachunek

Zyski Dochód z tytułu

czynszów

Te

Amortyzacja

PNB

PKB Dochody

z zagranicy

30

Ruch okrężny w gospodarce z uwzględnieniem rządu

31

Rynek dóbr finalnych

Rynek czynników produkcji

Rząd Przedsiębiorstwa Gospodarstwa domowe

Rynek finansowy

Te

subsydia

Td

TR

G C

I

S

Ruch okrężny w otwartej gospodarce z uwzględnieniem rządu

32

wydatki

dochody

Rząd Przedsiębiorstwa Gospodarstwa domowe

Rynek finansowy

Te

Td TR

G

C

I

S

Reszta świata

M

X

Ruch okrężny w gospodarce (1)

Wydatki = dochody = produkcja

Suma odpływów w gospodarce = suma dopływów

0 PKB w cenach bazowych (Y)

0 Y≡ C + S ≡ C + I

0 S ≡ I

33

Ruch okrężny w gospodarce (2)

Wydatki:

0 Y≡ C + I + G – Te + subsydia

Dochody:

0 Y ≡ C + S – TR + Td

0 S ≡ (Y + TR – Td) – C

Nadwyżka finansowa sektora prywatnego = deficyt finansowy państwa

0 S – I ≡ G + TR – Td – Te

34

Tożsamość deficytów bliźniaczych

0 S – I ≡ G + TR – Td – Te –NX

0 NX ≡ Sprywatne – I + SG

0 Nadwyżka finansowa sekt. Prywatnego ↦ ↦ deficyt budżetowy państwa / deficyt zagranicy

S + Td + Te + Z ≡ I + G + TR + Subsydia + X

odpływy ≡ dopływy

35

Saldo budżetu

Oszczędności rządowe (SB)

0 SB>0 –nadwyżka

0 SB<0 – deficyt budżetowy

0 SB ≡ SG ≡ Td + Te + ZUS + + podatki od zysków niepodzielnych korporacji – – G – TR – subsydia – odsetki od długu publicznego.

0 S-I ≡ - NX + (-SB) ↤ liczymy deficyt!

36

Zadania

37

0 Baca wypasa owieczki w górach

0 Turyści kupują od niego oscypek o wartości 10. Po strzyżeniu owiec baca sprzedaje runo hurtowni za 30. Hurtownia przerabia runo na wełnę i sprzedaje zakładom dziewiarskim za 50. Te produkują z wełny czapki i szaliki, które skupują od nich sklepy detaliczne (za 80). Konsumenci nabywają w sklepach produkty (czapki, szaliki) za 100.

38

dobro sprzedawca nabywca wartość

transakcji wartość dodana

wydatki na dobra finalne

dochody z czynników produkcji

oscypek baca konsument

strzyża/runo baca hurtownia

wełna hurtownia zakłady

dziewiarskie

szaliki zakłady

dziewiarskie sklepy

szaliki sklep konsumenci

Suma

1. Dane o gospodarce: PNB = 950, A = 360, Te = 210, subsydia = 0. Oblicz: PNN, DN.

2. Dane o gospodarce: PNB cr = 400, A = 50, dochody netto z własności za granicą = 5, subsydia = 6, Td = 40, Te = 70. Oblicz: PNN cp, PKB, DN.

3. Dane o gospodarce: C = 1200, I = 400, G = 300, TR = 200, odsetki od długu publicznego = 100, T = 400. Subsydia i amortyzacja są pomijane. Pamiętaj, że DOD = C + S. Oblicz: PKB, S, Sg (oszczędności państwa).

39

1. Dane o gospodarce: I netto = 220, C = 980, X = 87, Te = 75, ZUS = 62, TR = 95, Td = 180, Z = 82, I brutto = 310, G = 415, podatki od zysków korporacji = 183, niepodzielone zyski korporacji = 155, odsetki od długu publicznego = 10. Oblicz: PNB, PNN, DN, DOD, DO.

2. Dane o gospodarce: C = 2300, I brutto = 1800, G = 1900, TR = 400, X = 600, Z = 800, dochody netto z własności za granicą = -200, A = 200, Td = 200, Te = 300, podatki od zysków korporacji = 100, niepodzielone zyski korporacji = 50, ZUS = 50, odsetki od długu publicznego = 100. Oblicz: PKB, PNB, PNN, DN, DOD, DO.

40

Ile wynosi produkt narodowy brutto, dochód narodowy i dochód osobisty do dyspozycji?

dane o gospodarce:

41

wydatki konsumpcyjne gospodarstw domowych 5000

prywatne inwestycje krajowe brutto 1000

prywatne inwestycje krajowe netto 600

wydatki rządowe na zakup dóbr i usług 1400

podatki od dochodów osobistych 200

transfery rządowe 150

wpływy podatkowe za VAT i akcyzę 300

eksport 200

import 300

dochody netto z własności za granicą 120

składki na ubezpieczenie społeczne 40

subsydia 50

zyski nierozdzielone korporacji 80

podatki od zysków korporacji 50

odsetki od długu publicznego 100

1. W Nibylandii 40% PKB stanowi konsumpcja. Inwestycje wyniosły 400 mld, a Rząd wydał 250 mld, z czego 60% stanowiły transfery. Nibylandia wyeksportowała towary o łącznej wartości 300 mld, czyli o 1/3 więcej niż wyniósł import. Oblicz: PKB, C, G, Z, NX.

2. Jeżeli inwestycje przewyższają oszczędności o 200 mld PLN, a nadwyżka w handlu zagranicznym jest równa 170 mld PLN, to ile wynosi saldo budżetu państwa?

3. Jeżeli saldo budżetu państwa wzrosło o 15 mld PLN, oszczędności spadły o 20 mld PLN, eksport wzrósł o 10 mld PLN, a import wzrósł o 15 mld PLN, to co się stało z inwestycjami?

42

43

Źró

dło

: htt

p:/

/ww

w.s

tat.

gov

.pl/

cps/

rde/

xbcr

/gu

s/P

UB

L_f

_po

lska

_w_l

iczb

ach

_20

11

.pd

f

Dziękuję za uwagę Pytania?

44