Into the market, Jan van der Peet

ENERGIEHet domein dat ik behandel is energie. Het begrip energie is erg breed en er moest rekening worden gehouden met de opdracht, dus focus ik me op een onderdeel. Dat is de markt die zich rondom de energievoorziening heeft gevormd.

Wereldwijd groeit de vraag naar energie. Op het moment zijn twee vormen het belangrijkst: elektriciteit en natuurlijke/fossiele brandstoffen. Deze zijn nauw met elkaar verworven, want elektriciteit kan warmte opwekken en warmte elektriciteit en beiden beweging. Ze zijn onmis-baar geworden en daarom een interessante markt voor bedrijven en overheden. Sinds de industriële revolutie is de rol van de energiehandelaren steeds groter geworden. Er is een groe-iende vraag naar kolen, gas, olie en later elektriciteit. De bedrijven en overheden die dit leveren, zijn steeds groter en machtiger geworden.

Echter, door de opkomst van zonne-energie gaat de rol van natuurlijke brandstoffen een steeds kleinere rol spelen en wordt de macht van de grote energiebedrijven steeds kleiner. Gratis energie is een realistisch toekomst beeld. De vraag is echter wel: Hoe zal de markt daar mee omgaan? Wat gebeurt er met enrgie als product.

1900185017751750 18251800 1875 19751950 20001925 202517251700

1780 Stroom.ontdekte de Italiaanse anatoom Luigi Galvani, dat hij de poot van kikkers kon laten bewegen met behulp van elektric-iteit. Hij concludeerde, onterecht, dat hij de zogenoemde dierlijke elektriciteit had ontdekt. Dit zou volgens hem de levenskracht zijn, die alles zou laten bewegen.

1800. De Batterij. Om aan te tonen dat de dierlijke elektriciteit van Galvani niet bestond bouwde Alessandro Volta, hoogleraar natuurkunde te Pavia, in 1800 de naar hem vernoemde 'Zuil van Volta'. Met deze voorloper van de batterij kon hij een ononderbroken, permanente stroom produceren

1835. De uitvinding van de telegraaf. bracht een grote omwenteling. Het is voorhet eerst mogelijk op lange afstand te communiceren.

Diplomatiek verkeer en het zakenverkeer werd minder plaatsgebonden. Ook de meteorologie profiteerd. De weerstoe-stand wordt op meerdere plaatsen vergeleken.

Voor de spoorwegen betekende de telegraaf een enorme verbetering voor de communicatie tussen stations en daarmee voor de veiligheid.

1839. Eerste spoorlijn in Nederland. De stoomlocomotief ‘De Arend’ deed er 25 minuten over om van Amsterdam naar Haarlem te rijden. Veel mensen vonden het maar niets: het ging veel te hard en met veel te veel lawaai.

De verbeterde verbindingen en het reisgemak hebben veel bijgedragen tot de eenwording van Nederland: mensen en bedrijven uit verschillende streken kregen meer contact en de staat kon het nationale territorium beter organiseren.

1776. Stoommachine in Nederland.De eerste stoommachine komt in Nederland. Het is een groot geval dat in een gebouw is verwerkt. De machine is niet erg rendabel en het duurt dan ook nog even voor de Stoommachine in Nederland door breekt. In de omliggende landen gebeurt dit wel waardoor Nederland technologisch en economisch, achter gaat lopen.

1826 Eerste gasfabriek in Nederland.Na verbeteringen werden in de 2e helft van de negentiende eeuw door heel Nederland gasfabrieken gebouwd die vaak door de gemeente werden beheerd.

Ook werden er allerlei manieren gevonden om de afvalproducten van de gasproductie te verwerken tot allerlei producten zoals kunstmest, zwavelzuur en vele organische producten.

Deze fabrieken waren erg verontreini-gend. Er werd dan ook later tegen geprotesteerd. Dat was mede doordat ze vaak in de omgeving stonden van woonwijken.

1200 v.Chr. WatermolenDe uitvinding van het waterrad was een mijlpaal in de technische ontwikkeling van de mensheid, aangezien door het benutten van waterkracht tegenover spierkracht zeer veel meer mechanische energie beschikbaar gemaakt kon worden.

10001200 v.Chr.

1000. WindmolensIn het vlakke westen van Nederland bleef men zoeken naar een andere manier om molens te laten draaien. Vanaf de 11 e eeuw begon men windkracht te gebruiken. Men begon windmolens te bouwen waar het veel waaide, het vlakke deel van Nederland dus.

Later werde de Molens gebruikt voor het inpolderen, het maen van koren. Het rote voordeel was dat de molens overal geplaatst konden worden. Dit in tegenstelling met de watermolen, die aan het water gebouwd moest worden.

Beide uitvindingen zullen nog tot de uitvinding van de stoommachine, de grootste energiebron blijven. Ook zijn ze de aanzet tot de industriële revolutie. Door dat er machines op aangesloten kunnen worden. Vooral in de Nederlandse textielindustrie worden ze massaal ingezet. Dt kwam dor de groeiende populate en dus een hogere vraag naar producten. Er trad schaalvergroting in.

1826. Schaalvergoting stoommachinesvan af het jaar 1826 stijgt het aantal soommachines in Nerdeland explosief. in vier jaar tijd zijn er in Nederland 72 in werking. Ook kworden er andere toepassingen voor de stoommachine bedacht.

De stoommachine is een belangrijkefac-tor geweest want na die tijd kwamen er steeds meer stoomlocomotiefen en steeds meer stoomboten de tijd was dus aan het veranderen.

1852 . Eerste commeciele mijbouw.De vraag naar kolen groeit. Tot heden werd het gros van de kolen geimrteerd maar tusen 1852 en 1926 worden door vier particuliere bedrijven negen nieuwe koolmijnen aangelegd in Limburg.

Steenkool gaat als brandstof een steeds grotere rol spelen. Er wordt gas uit gewonnen en de meeste stoommachines draaien er op. Daardoor ontstaat er veel werk in de mijnbouw. Dit is ongezond e gevaarlijk werk maar heeft een positieve impact op de economie.

1856. Koninklijke Neder-landse Stoomboot-Maatsch-appijMet de oprihting van de KNSM wordt de stoom scheepvaard geprofesionaliseerd. Amsetrdm loopt op dat moment achter op de stoomboot ontwikkelingen.in vergelijking met rest van de westerse weereld. De oprichting van de KNSM zorcht er voor dat de trasport van goederen seller gaat maar ook voor een verbetering van de stoommachines.

Ook werden schepen veel gebruikt om brandstof aan fabriekn te leveren. daardoor is men minder afhankelijk van de plek waar een stoomachine kan staan.

1850: Betaalbare energie voor iedereenAl vrij snel na de oprichting van de gasfabrieken begonnen degemeenten zich over de activiteiten te ontfermen. De gasproducenten werden nutsbedrijven. Het proces dat degemeenten in gang hadden gezet, leidde er uiteindelijk toe dat iedereen gas kon gaan gebruiken tegen betaalbare prijzen.

Dit is een belangrijke ontwikkeling omdat dit er voor zorgt dat de uitstoot van koolstof in de steden verminderd. Op dat moment is het In Nederland niet goed gesteld met de gezondheidszorg. Dit geld vooral voor de arbeiders.

1930. Reclame Het gebruik van boilers en geisers werd steeds meer gepromoot en het werd zelfs mogelijk om de apparatuur te huren bij het gemeentelijk energiebedrijf. Steeds meer mensen konden (in eigen huis) een douche nemen en dat was precies de bedoeling van de beleidsmakers. Nederland zou er weer een stukjehygiënischer op worden! .

Ook in de jaren ‘30 maakte het gasbedrijf al reclame om de gasverkoop te vergroten. Bioscoopreclame was in die jaren heel gebruikelijk

1959. Aardgas in GroningenOp 29 mei 1959 werd in Kolham bij Slochteren het eerste Groningse gas ontdekt, deel van het aardgasveld van Slochteren. Deze vondst leidde tot het besluit om geheel Nederland aan te sluiten op aardgas. Op 22 juli om 06.33 uur werd het eerste gas gewonnen. Het gas, onder de akker van boer K.P. Boon, zat 2659 meter diep. Pas jaren later bleek hoe groot de aangeboorde bel was; het bleek minstens 2700 miljard kubieke meter te zijn.

OntwikkelingDe jaren 60 zouden een ware revolutie teweeg brengen. De gasvonst maakte de gasfabrieken, waar toen nog kolengestookt werden, uiteindelijk overbodig. Het aardgas kwam immers rechtstreeks uit de grond. Wel was er een enorme ombouwoperatie nodig om de nieuwebron te kunnen benutten. De gasfornui-zen en kooktoestellen van de consument waren wel geschikt voor stadsgas, maar niet voor aardgas. Het gasleidingnet zelf moest ook gedeeltelijk worden vernieuwd.

1903. Eerste vlucht In 1903 wisten de Amerikaanse Gebroeders Wright als eerste mensen met hun zelf gebouwde en gemotori-seerde vliegtuig, "The Flyer", een gecontroleerde vlucht te maken.

Door de koms va de kkleinere verbrand-ingsmotor is het mogelijk om grotere voorwerpen te laten vlieggen.

1941. ZonnecelDe moderne halfgeleider zonnecel op basis van silicium werd in 1941 gepatenteerd door de Amerikaan Russell Ohl, destijds werkzaam bij Bell Labs.[3] In mei 1939 had hij bij toeval ontdekt dat er spontaan een elektrische stroom werd opgewekt in een siliciumkristal wanneer hij dit bescheen met een bureaulamp. De oorzaak bleek een barst in het kristal te zijn, later de pn-overgang genoemd. Zijn pionierswerk op dit gebied zou uiteindelijk leiden tot de uitvinding van de transistor.

1950: Samen werken aan meer efficiencyNa de oorlog brak een nieuwe periode aan, ook voor de energiebedrijven. In Zuid-Holland was enkele jaren eerder al het initiatief genomen om energiecentral-es aan elkaar te koppelen. Rotterdam had een eigen centrale, net als Dordrecht, Gouda,Leiden en nog enkele andere steden in de regio. In deze tijd kwamen de eerste hoogspanningsleidingen, boven én onder de grond.

2013. SalderenSinds 2013 stelt de Nederlandse overheid het voor energieleveranciers verplicht, om het teveel aan energie dat een huishouden met hun zonnepaneel opwekt, af moet nemen. Dit bespaart de consument geld of krijgt zelfs geld terug. Dit systeem wordt salderen genoemd.

Dat is een interessante ontwikkeling omdat het nu voor consumenten erg interessant wordt om een zonnepaneel te nemen. Ook wordt men zo minder afhankelijk van de energiemaatschappij.

1890. Oprichting KNPM (later Shell)N.V. Koninklijke Nederlandse Petroleum Maatschappij (Koninklijke Olie) werd opgericht op 16 juni 1890 [5] door Jean Baptiste August Kessler, Henri Deterding en Jhr Hugo Loudon. Met de steun van de Nederlandse overheid werd er in Nederlands-Indië geboord naar olie.

1800. ElektriciteitscentraleIn Kinderdijk werd de eerste elektricite-itscentrale gebouwd in 1886. Via een net werd de elektriciteit aan klanten geleverd. Het ging om een particulier initiatief, maar vrij spoedig gingen ook deze activiteiten over naar de gemeente. Langzaam groeide de productie en distributie van gas en elektriciteit naar elkaar toe enontstonden er echte ‘energiebedrijven’

1892 De verbrandingsmotor.In 1892 verbetert Duitser Rudolf Diesel de verbrandings motor aanzienlijk. Tegen het einde van de negentiende eeuw was de verbrandingsmotor de grote concurrent van de stoommachine in industrie en transport. Zeker in de transportsector was de relatief kleine motor, een belanrijke ontdekking.

2003. Liberalisering van de energiemarkt In 2004 besloot de Nederlandse overheid om de stroom en gas markt te liberaliseren. Zo konden consumenten zelf kiezen bij welke energieleverancier ze een contract afsloten. Deze branche werd geliberaliseerd omdat men geloofde dat door de marktwerking de prijzen voor de consument zouden dalen. Als gevolg hier van begonnen de energieleveranciers flink te adverteren om zo veel mogelijk klanten binnen te halen.

2001. GroenestroomDe markt voor groene stroom is op 1 juli 2001 vrijgegeven door de overheid, waarna veel consumenten overstapten op groene stroom. Het streven van de EU is 20 procent duurzame energie te produceren in 2020 en te besparen op energieverbruik. De overheid subsidieerde tot 2005 het gebruik van groene stroom waardoor het ongeveer net zo duur werd als normale of grijze stroom. Momenteel is er alleen subsidie voor energiebedrijven als ze groene stroom in Nederland opwekken.

1973. OliecrisisIn 1973 was er een politieke ruzie tussen het westen en de OPEC, zij vehoogde de oliprijs met 70%. De gevolgen waren groot. Men realiseerde zich opeens hoe afhankelijk men was van olie en was.

WindenergieIn 1973 was er de oliecrisis; olie was duur en schaars. De belangstelling voor alternatieve energiebronnen nam daardoor toe. Windkracht kreeg grote belangstelling als ´gratis´ alternatief voor de dure en schaarse olie. Bovendien werd de schone windenergie als een goed alternatief gezien voor kerncentrales waarbij het opslaan van het afval een probleem vormt.

1973. Opening kerncentrale Borssele en verzet tegen KalkarDoor de Provinciale Zeewse Electricite-itsproductieMaatschappij (PZEM) wordt de kerncentrale bij Borssele in 1973 in gebruik genomen. De centrale kan 4 procent van de stroom in Nederland leveren. De regering heft een belasting van 3 procent om de Nederlandse deelname aan de kweekreactor in Kalkar te financieren, de zogeheten Kalkarheff-ing. Het verzet is groot. De regering trekt de heffin weer in. Op 28 september vindt er toch een demonstratie van 5000 mensen plaats in het Duitse Kalkar.

1980. Fusie elektriciteit en gas bedrijven. Keinere rol overheidDe ontwikkelingen in de energiesector hadden niet alleen betrekking op grondstoffen, winning en productiepro-cessen, ook op organisatorisch vlak gebeurde er veel. Gas- en elektriciteits-bedrijven gingen steeds nauwer met elkaar samenwerken om zo een grotere efficiëntie te bereiken. In de loop van de jaren 80 vonden de eerste fusies plaats. De ‘nieuwe’ energiebedrijven waren niet langer (uitsluitend) in gemeentelijke handen. Volgens de wet kunnen gemeentebedrijven niet fuseren. Wel bleven de gemeenten als aandeelhouderbij de bedrijven betrokken.

1900185017751750 18251800 1875 19751950 20001925 202517251700

1780 Stroom.ontdekte de Italiaanse anatoom Luigi Galvani, dat hij de poot van kikkers kon laten bewegen met behulp van elektric-iteit. Hij concludeerde, onterecht, dat hij de zogenoemde dierlijke elektriciteit had ontdekt. Dit zou volgens hem de levenskracht zijn, die alles zou laten bewegen.

1800. De Batterij. Om aan te tonen dat de dierlijke elektriciteit van Galvani niet bestond bouwde Alessandro Volta, hoogleraar natuurkunde te Pavia, in 1800 de naar hem vernoemde 'Zuil van Volta'. Met deze voorloper van de batterij kon hij een ononderbroken, permanente stroom produceren

1835. De uitvinding van de telegraaf. bracht een grote omwenteling. Het is voorhet eerst mogelijk op lange afstand te communiceren.

Diplomatiek verkeer en het zakenverkeer werd minder plaatsgebonden. Ook de meteorologie profiteerd. De weerstoe-stand wordt op meerdere plaatsen vergeleken.

Voor de spoorwegen betekende de telegraaf een enorme verbetering voor de communicatie tussen stations en daarmee voor de veiligheid.

1839. Eerste spoorlijn in Nederland. De stoomlocomotief ‘De Arend’ deed er 25 minuten over om van Amsterdam naar Haarlem te rijden. Veel mensen vonden het maar niets: het ging veel te hard en met veel te veel lawaai.

De verbeterde verbindingen en het reisgemak hebben veel bijgedragen tot de eenwording van Nederland: mensen en bedrijven uit verschillende streken kregen meer contact en de staat kon het nationale territorium beter organiseren.

1776. Stoommachine in Nederland.De eerste stoommachine komt in Nederland. Het is een groot geval dat in een gebouw is verwerkt. De machine is niet erg rendabel en het duurt dan ook nog even voor de Stoommachine in Nederland door breekt. In de omliggende landen gebeurt dit wel waardoor Nederland technologisch en economisch, achter gaat lopen.

1826 Eerste gasfabriek in Nederland.Na verbeteringen werden in de 2e helft van de negentiende eeuw door heel Nederland gasfabrieken gebouwd die vaak door de gemeente werden beheerd.

Ook werden er allerlei manieren gevonden om de afvalproducten van de gasproductie te verwerken tot allerlei producten zoals kunstmest, zwavelzuur en vele organische producten.

Deze fabrieken waren erg verontreini-gend. Er werd dan ook later tegen geprotesteerd. Dat was mede doordat ze vaak in de omgeving stonden van woonwijken.

1200 v.Chr. WatermolenDe uitvinding van het waterrad was een mijlpaal in de technische ontwikkeling van de mensheid, aangezien door het benutten van waterkracht tegenover spierkracht zeer veel meer mechanische energie beschikbaar gemaakt kon worden.

10001200 v.Chr.

1000. WindmolensIn het vlakke westen van Nederland bleef men zoeken naar een andere manier om molens te laten draaien. Vanaf de 11 e eeuw begon men windkracht te gebruiken. Men begon windmolens te bouwen waar het veel waaide, het vlakke deel van Nederland dus.

Later werde de Molens gebruikt voor het inpolderen, het maen van koren. Het rote voordeel was dat de molens overal geplaatst konden worden. Dit in tegenstelling met de watermolen, die aan het water gebouwd moest worden.

Beide uitvindingen zullen nog tot de uitvinding van de stoommachine, de grootste energiebron blijven. Ook zijn ze de aanzet tot de industriële revolutie. Door dat er machines op aangesloten kunnen worden. Vooral in de Nederlandse textielindustrie worden ze massaal ingezet. Dt kwam dor de groeiende populate en dus een hogere vraag naar producten. Er trad schaalvergroting in.

1826. Schaalvergoting stoommachinesvan af het jaar 1826 stijgt het aantal soommachines in Nerdeland explosief. in vier jaar tijd zijn er in Nederland 72 in werking. Ook kworden er andere toepassingen voor de stoommachine bedacht.

De stoommachine is een belangrijkefac-tor geweest want na die tijd kwamen er steeds meer stoomlocomotiefen en steeds meer stoomboten de tijd was dus aan het veranderen.

1852 . Eerste commeciele mijbouw.De vraag naar kolen groeit. Tot heden werd het gros van de kolen geimrteerd maar tusen 1852 en 1926 worden door vier particuliere bedrijven negen nieuwe koolmijnen aangelegd in Limburg.

Steenkool gaat als brandstof een steeds grotere rol spelen. Er wordt gas uit gewonnen en de meeste stoommachines draaien er op. Daardoor ontstaat er veel werk in de mijnbouw. Dit is ongezond e gevaarlijk werk maar heeft een positieve impact op de economie.

1856. Koninklijke Neder-landse Stoomboot-Maatsch-appijMet de oprihting van de KNSM wordt de stoom scheepvaard geprofesionaliseerd. Amsetrdm loopt op dat moment achter op de stoomboot ontwikkelingen.in vergelijking met rest van de westerse weereld. De oprichting van de KNSM zorcht er voor dat de trasport van goederen seller gaat maar ook voor een verbetering van de stoommachines.

Ook werden schepen veel gebruikt om brandstof aan fabriekn te leveren. daardoor is men minder afhankelijk van de plek waar een stoomachine kan staan.

1850: Betaalbare energie voor iedereenAl vrij snel na de oprichting van de gasfabrieken begonnen degemeenten zich over de activiteiten te ontfermen. De gasproducenten werden nutsbedrijven. Het proces dat degemeenten in gang hadden gezet, leidde er uiteindelijk toe dat iedereen gas kon gaan gebruiken tegen betaalbare prijzen.

Dit is een belangrijke ontwikkeling omdat dit er voor zorgt dat de uitstoot van koolstof in de steden verminderd. Op dat moment is het In Nederland niet goed gesteld met de gezondheidszorg. Dit geld vooral voor de arbeiders.

1930. Reclame Het gebruik van boilers en geisers werd steeds meer gepromoot en het werd zelfs mogelijk om de apparatuur te huren bij het gemeentelijk energiebedrijf. Steeds meer mensen konden (in eigen huis) een douche nemen en dat was precies de bedoeling van de beleidsmakers. Nederland zou er weer een stukjehygiënischer op worden! .

Ook in de jaren ‘30 maakte het gasbedrijf al reclame om de gasverkoop te vergroten. Bioscoopreclame was in die jaren heel gebruikelijk

1959. Aardgas in GroningenOp 29 mei 1959 werd in Kolham bij Slochteren het eerste Groningse gas ontdekt, deel van het aardgasveld van Slochteren. Deze vondst leidde tot het besluit om geheel Nederland aan te sluiten op aardgas. Op 22 juli om 06.33 uur werd het eerste gas gewonnen. Het gas, onder de akker van boer K.P. Boon, zat 2659 meter diep. Pas jaren later bleek hoe groot de aangeboorde bel was; het bleek minstens 2700 miljard kubieke meter te zijn.

OntwikkelingDe jaren 60 zouden een ware revolutie teweeg brengen. De gasvonst maakte de gasfabrieken, waar toen nog kolengestookt werden, uiteindelijk overbodig. Het aardgas kwam immers rechtstreeks uit de grond. Wel was er een enorme ombouwoperatie nodig om de nieuwebron te kunnen benutten. De gasfornui-zen en kooktoestellen van de consument waren wel geschikt voor stadsgas, maar niet voor aardgas. Het gasleidingnet zelf moest ook gedeeltelijk worden vernieuwd.

1903. Eerste vlucht In 1903 wisten de Amerikaanse Gebroeders Wright als eerste mensen met hun zelf gebouwde en gemotori-seerde vliegtuig, "The Flyer", een gecontroleerde vlucht te maken.

Door de koms va de kkleinere verbrand-ingsmotor is het mogelijk om grotere voorwerpen te laten vlieggen.

1941. ZonnecelDe moderne halfgeleider zonnecel op basis van silicium werd in 1941 gepatenteerd door de Amerikaan Russell Ohl, destijds werkzaam bij Bell Labs.[3] In mei 1939 had hij bij toeval ontdekt dat er spontaan een elektrische stroom werd opgewekt in een siliciumkristal wanneer hij dit bescheen met een bureaulamp. De oorzaak bleek een barst in het kristal te zijn, later de pn-overgang genoemd. Zijn pionierswerk op dit gebied zou uiteindelijk leiden tot de uitvinding van de transistor.

1950: Samen werken aan meer efficiencyNa de oorlog brak een nieuwe periode aan, ook voor de energiebedrijven. In Zuid-Holland was enkele jaren eerder al het initiatief genomen om energiecentral-es aan elkaar te koppelen. Rotterdam had een eigen centrale, net als Dordrecht, Gouda,Leiden en nog enkele andere steden in de regio. In deze tijd kwamen de eerste hoogspanningsleidingen, boven én onder de grond.

2013. SalderenSinds 2013 stelt de Nederlandse overheid het voor energieleveranciers verplicht, om het teveel aan energie dat een huishouden met hun zonnepaneel opwekt, af moet nemen. Dit bespaart de consument geld of krijgt zelfs geld terug. Dit systeem wordt salderen genoemd.

Dat is een interessante ontwikkeling omdat het nu voor consumenten erg interessant wordt om een zonnepaneel te nemen. Ook wordt men zo minder afhankelijk van de energiemaatschappij.

1890. Oprichting KNPM (later Shell)N.V. Koninklijke Nederlandse Petroleum Maatschappij (Koninklijke Olie) werd opgericht op 16 juni 1890 [5] door Jean Baptiste August Kessler, Henri Deterding en Jhr Hugo Loudon. Met de steun van de Nederlandse overheid werd er in Nederlands-Indië geboord naar olie.

1800. ElektriciteitscentraleIn Kinderdijk werd de eerste elektricite-itscentrale gebouwd in 1886. Via een net werd de elektriciteit aan klanten geleverd. Het ging om een particulier initiatief, maar vrij spoedig gingen ook deze activiteiten over naar de gemeente. Langzaam groeide de productie en distributie van gas en elektriciteit naar elkaar toe enontstonden er echte ‘energiebedrijven’

1892 De verbrandingsmotor.In 1892 verbetert Duitser Rudolf Diesel de verbrandings motor aanzienlijk. Tegen het einde van de negentiende eeuw was de verbrandingsmotor de grote concurrent van de stoommachine in industrie en transport. Zeker in de transportsector was de relatief kleine motor, een belanrijke ontdekking.

2003. Liberalisering van de energiemarkt In 2004 besloot de Nederlandse overheid om de stroom en gas markt te liberaliseren. Zo konden consumenten zelf kiezen bij welke energieleverancier ze een contract afsloten. Deze branche werd geliberaliseerd omdat men geloofde dat door de marktwerking de prijzen voor de consument zouden dalen. Als gevolg hier van begonnen de energieleveranciers flink te adverteren om zo veel mogelijk klanten binnen te halen.

2001. GroenestroomDe markt voor groene stroom is op 1 juli 2001 vrijgegeven door de overheid, waarna veel consumenten overstapten op groene stroom. Het streven van de EU is 20 procent duurzame energie te produceren in 2020 en te besparen op energieverbruik. De overheid subsidieerde tot 2005 het gebruik van groene stroom waardoor het ongeveer net zo duur werd als normale of grijze stroom. Momenteel is er alleen subsidie voor energiebedrijven als ze groene stroom in Nederland opwekken.

1973. OliecrisisIn 1973 was er een politieke ruzie tussen het westen en de OPEC, zij vehoogde de oliprijs met 70%. De gevolgen waren groot. Men realiseerde zich opeens hoe afhankelijk men was van olie en was.

WindenergieIn 1973 was er de oliecrisis; olie was duur en schaars. De belangstelling voor alternatieve energiebronnen nam daardoor toe. Windkracht kreeg grote belangstelling als ´gratis´ alternatief voor de dure en schaarse olie. Bovendien werd de schone windenergie als een goed alternatief gezien voor kerncentrales waarbij het opslaan van het afval een probleem vormt.

1973. Opening kerncentrale Borssele en verzet tegen KalkarDoor de Provinciale Zeewse Electricite-itsproductieMaatschappij (PZEM) wordt de kerncentrale bij Borssele in 1973 in gebruik genomen. De centrale kan 4 procent van de stroom in Nederland leveren. De regering heft een belasting van 3 procent om de Nederlandse deelname aan de kweekreactor in Kalkar te financieren, de zogeheten Kalkarheff-ing. Het verzet is groot. De regering trekt de heffin weer in. Op 28 september vindt er toch een demonstratie van 5000 mensen plaats in het Duitse Kalkar.

1980. Fusie elektriciteit en gas bedrijven. Keinere rol overheidDe ontwikkelingen in de energiesector hadden niet alleen betrekking op grondstoffen, winning en productiepro-cessen, ook op organisatorisch vlak gebeurde er veel. Gas- en elektriciteits-bedrijven gingen steeds nauwer met elkaar samenwerken om zo een grotere efficiëntie te bereiken. In de loop van de jaren 80 vonden de eerste fusies plaats. De ‘nieuwe’ energiebedrijven waren niet langer (uitsluitend) in gemeentelijke handen. Volgens de wet kunnen gemeentebedrijven niet fuseren. Wel bleven de gemeenten als aandeelhouderbij de bedrijven betrokken.

1900185017751750 18251800 1875 19751950 20001925 202517251700

1780 Stroom.ontdekte de Italiaanse anatoom Luigi Galvani, dat hij de poot van kikkers kon laten bewegen met behulp van elektric-iteit. Hij concludeerde, onterecht, dat hij de zogenoemde dierlijke elektriciteit had ontdekt. Dit zou volgens hem de levenskracht zijn, die alles zou laten bewegen.

1800. De Batterij. Om aan te tonen dat de dierlijke elektriciteit van Galvani niet bestond bouwde Alessandro Volta, hoogleraar natuurkunde te Pavia, in 1800 de naar hem vernoemde 'Zuil van Volta'. Met deze voorloper van de batterij kon hij een ononderbroken, permanente stroom produceren

1835. De uitvinding van de telegraaf. bracht een grote omwenteling. Het is voorhet eerst mogelijk op lange afstand te communiceren.

Diplomatiek verkeer en het zakenverkeer werd minder plaatsgebonden. Ook de meteorologie profiteerd. De weerstoe-stand wordt op meerdere plaatsen vergeleken.

Voor de spoorwegen betekende de telegraaf een enorme verbetering voor de communicatie tussen stations en daarmee voor de veiligheid.

1839. Eerste spoorlijn in Nederland. De stoomlocomotief ‘De Arend’ deed er 25 minuten over om van Amsterdam naar Haarlem te rijden. Veel mensen vonden het maar niets: het ging veel te hard en met veel te veel lawaai.

De verbeterde verbindingen en het reisgemak hebben veel bijgedragen tot de eenwording van Nederland: mensen en bedrijven uit verschillende streken kregen meer contact en de staat kon het nationale territorium beter organiseren.

1776. Stoommachine in Nederland.De eerste stoommachine komt in Nederland. Het is een groot geval dat in een gebouw is verwerkt. De machine is niet erg rendabel en het duurt dan ook nog even voor de Stoommachine in Nederland door breekt. In de omliggende landen gebeurt dit wel waardoor Nederland technologisch en economisch, achter gaat lopen.

1826 Eerste gasfabriek in Nederland.Na verbeteringen werden in de 2e helft van de negentiende eeuw door heel Nederland gasfabrieken gebouwd die vaak door de gemeente werden beheerd.

Ook werden er allerlei manieren gevonden om de afvalproducten van de gasproductie te verwerken tot allerlei producten zoals kunstmest, zwavelzuur en vele organische producten.

Deze fabrieken waren erg verontreini-gend. Er werd dan ook later tegen geprotesteerd. Dat was mede doordat ze vaak in de omgeving stonden van woonwijken.

1200 v.Chr. WatermolenDe uitvinding van het waterrad was een mijlpaal in de technische ontwikkeling van de mensheid, aangezien door het benutten van waterkracht tegenover spierkracht zeer veel meer mechanische energie beschikbaar gemaakt kon worden.

10001200 v.Chr.

1000. WindmolensIn het vlakke westen van Nederland bleef men zoeken naar een andere manier om molens te laten draaien. Vanaf de 11 e eeuw begon men windkracht te gebruiken. Men begon windmolens te bouwen waar het veel waaide, het vlakke deel van Nederland dus.

Later werde de Molens gebruikt voor het inpolderen, het maen van koren. Het rote voordeel was dat de molens overal geplaatst konden worden. Dit in tegenstelling met de watermolen, die aan het water gebouwd moest worden.

Beide uitvindingen zullen nog tot de uitvinding van de stoommachine, de grootste energiebron blijven. Ook zijn ze de aanzet tot de industriële revolutie. Door dat er machines op aangesloten kunnen worden. Vooral in de Nederlandse textielindustrie worden ze massaal ingezet. Dt kwam dor de groeiende populate en dus een hogere vraag naar producten. Er trad schaalvergroting in.

1826. Schaalvergoting stoommachinesvan af het jaar 1826 stijgt het aantal soommachines in Nerdeland explosief. in vier jaar tijd zijn er in Nederland 72 in werking. Ook kworden er andere toepassingen voor de stoommachine bedacht.

De stoommachine is een belangrijkefac-tor geweest want na die tijd kwamen er steeds meer stoomlocomotiefen en steeds meer stoomboten de tijd was dus aan het veranderen.

1852 . Eerste commeciele mijbouw.De vraag naar kolen groeit. Tot heden werd het gros van de kolen geimrteerd maar tusen 1852 en 1926 worden door vier particuliere bedrijven negen nieuwe koolmijnen aangelegd in Limburg.

Steenkool gaat als brandstof een steeds grotere rol spelen. Er wordt gas uit gewonnen en de meeste stoommachines draaien er op. Daardoor ontstaat er veel werk in de mijnbouw. Dit is ongezond e gevaarlijk werk maar heeft een positieve impact op de economie.

1856. Koninklijke Neder-landse Stoomboot-Maatsch-appijMet de oprihting van de KNSM wordt de stoom scheepvaard geprofesionaliseerd. Amsetrdm loopt op dat moment achter op de stoomboot ontwikkelingen.in vergelijking met rest van de westerse weereld. De oprichting van de KNSM zorcht er voor dat de trasport van goederen seller gaat maar ook voor een verbetering van de stoommachines.

Ook werden schepen veel gebruikt om brandstof aan fabriekn te leveren. daardoor is men minder afhankelijk van de plek waar een stoomachine kan staan.

1850: Betaalbare energie voor iedereenAl vrij snel na de oprichting van de gasfabrieken begonnen degemeenten zich over de activiteiten te ontfermen. De gasproducenten werden nutsbedrijven. Het proces dat degemeenten in gang hadden gezet, leidde er uiteindelijk toe dat iedereen gas kon gaan gebruiken tegen betaalbare prijzen.

Dit is een belangrijke ontwikkeling omdat dit er voor zorgt dat de uitstoot van koolstof in de steden verminderd. Op dat moment is het In Nederland niet goed gesteld met de gezondheidszorg. Dit geld vooral voor de arbeiders.

1930. Reclame Het gebruik van boilers en geisers werd steeds meer gepromoot en het werd zelfs mogelijk om de apparatuur te huren bij het gemeentelijk energiebedrijf. Steeds meer mensen konden (in eigen huis) een douche nemen en dat was precies de bedoeling van de beleidsmakers. Nederland zou er weer een stukjehygiënischer op worden! .

Ook in de jaren ‘30 maakte het gasbedrijf al reclame om de gasverkoop te vergroten. Bioscoopreclame was in die jaren heel gebruikelijk

1959. Aardgas in GroningenOp 29 mei 1959 werd in Kolham bij Slochteren het eerste Groningse gas ontdekt, deel van het aardgasveld van Slochteren. Deze vondst leidde tot het besluit om geheel Nederland aan te sluiten op aardgas. Op 22 juli om 06.33 uur werd het eerste gas gewonnen. Het gas, onder de akker van boer K.P. Boon, zat 2659 meter diep. Pas jaren later bleek hoe groot de aangeboorde bel was; het bleek minstens 2700 miljard kubieke meter te zijn.

OntwikkelingDe jaren 60 zouden een ware revolutie teweeg brengen. De gasvonst maakte de gasfabrieken, waar toen nog kolengestookt werden, uiteindelijk overbodig. Het aardgas kwam immers rechtstreeks uit de grond. Wel was er een enorme ombouwoperatie nodig om de nieuwebron te kunnen benutten. De gasfornui-zen en kooktoestellen van de consument waren wel geschikt voor stadsgas, maar niet voor aardgas. Het gasleidingnet zelf moest ook gedeeltelijk worden vernieuwd.

1903. Eerste vlucht In 1903 wisten de Amerikaanse Gebroeders Wright als eerste mensen met hun zelf gebouwde en gemotori-seerde vliegtuig, "The Flyer", een gecontroleerde vlucht te maken.

Door de koms va de kkleinere verbrand-ingsmotor is het mogelijk om grotere voorwerpen te laten vlieggen.

1941. ZonnecelDe moderne halfgeleider zonnecel op basis van silicium werd in 1941 gepatenteerd door de Amerikaan Russell Ohl, destijds werkzaam bij Bell Labs.[3] In mei 1939 had hij bij toeval ontdekt dat er spontaan een elektrische stroom werd opgewekt in een siliciumkristal wanneer hij dit bescheen met een bureaulamp. De oorzaak bleek een barst in het kristal te zijn, later de pn-overgang genoemd. Zijn pionierswerk op dit gebied zou uiteindelijk leiden tot de uitvinding van de transistor.

1950: Samen werken aan meer efficiencyNa de oorlog brak een nieuwe periode aan, ook voor de energiebedrijven. In Zuid-Holland was enkele jaren eerder al het initiatief genomen om energiecentral-es aan elkaar te koppelen. Rotterdam had een eigen centrale, net als Dordrecht, Gouda,Leiden en nog enkele andere steden in de regio. In deze tijd kwamen de eerste hoogspanningsleidingen, boven én onder de grond.

2013. SalderenSinds 2013 stelt de Nederlandse overheid het voor energieleveranciers verplicht, om het teveel aan energie dat een huishouden met hun zonnepaneel opwekt, af moet nemen. Dit bespaart de consument geld of krijgt zelfs geld terug. Dit systeem wordt salderen genoemd.

Dat is een interessante ontwikkeling omdat het nu voor consumenten erg interessant wordt om een zonnepaneel te nemen. Ook wordt men zo minder afhankelijk van de energiemaatschappij.

1890. Oprichting KNPM (later Shell)N.V. Koninklijke Nederlandse Petroleum Maatschappij (Koninklijke Olie) werd opgericht op 16 juni 1890 [5] door Jean Baptiste August Kessler, Henri Deterding en Jhr Hugo Loudon. Met de steun van de Nederlandse overheid werd er in Nederlands-Indië geboord naar olie.

1800. ElektriciteitscentraleIn Kinderdijk werd de eerste elektricite-itscentrale gebouwd in 1886. Via een net werd de elektriciteit aan klanten geleverd. Het ging om een particulier initiatief, maar vrij spoedig gingen ook deze activiteiten over naar de gemeente. Langzaam groeide de productie en distributie van gas en elektriciteit naar elkaar toe enontstonden er echte ‘energiebedrijven’

1892 De verbrandingsmotor.In 1892 verbetert Duitser Rudolf Diesel de verbrandings motor aanzienlijk. Tegen het einde van de negentiende eeuw was de verbrandingsmotor de grote concurrent van de stoommachine in industrie en transport. Zeker in de transportsector was de relatief kleine motor, een belanrijke ontdekking.

2003. Liberalisering van de energiemarkt In 2004 besloot de Nederlandse overheid om de stroom en gas markt te liberaliseren. Zo konden consumenten zelf kiezen bij welke energieleverancier ze een contract afsloten. Deze branche werd geliberaliseerd omdat men geloofde dat door de marktwerking de prijzen voor de consument zouden dalen. Als gevolg hier van begonnen de energieleveranciers flink te adverteren om zo veel mogelijk klanten binnen te halen.

2001. GroenestroomDe markt voor groene stroom is op 1 juli 2001 vrijgegeven door de overheid, waarna veel consumenten overstapten op groene stroom. Het streven van de EU is 20 procent duurzame energie te produceren in 2020 en te besparen op energieverbruik. De overheid subsidieerde tot 2005 het gebruik van groene stroom waardoor het ongeveer net zo duur werd als normale of grijze stroom. Momenteel is er alleen subsidie voor energiebedrijven als ze groene stroom in Nederland opwekken.

1973. OliecrisisIn 1973 was er een politieke ruzie tussen het westen en de OPEC, zij vehoogde de oliprijs met 70%. De gevolgen waren groot. Men realiseerde zich opeens hoe afhankelijk men was van olie en was.

WindenergieIn 1973 was er de oliecrisis; olie was duur en schaars. De belangstelling voor alternatieve energiebronnen nam daardoor toe. Windkracht kreeg grote belangstelling als ´gratis´ alternatief voor de dure en schaarse olie. Bovendien werd de schone windenergie als een goed alternatief gezien voor kerncentrales waarbij het opslaan van het afval een probleem vormt.

1973. Opening kerncentrale Borssele en verzet tegen KalkarDoor de Provinciale Zeewse Electricite-itsproductieMaatschappij (PZEM) wordt de kerncentrale bij Borssele in 1973 in gebruik genomen. De centrale kan 4 procent van de stroom in Nederland leveren. De regering heft een belasting van 3 procent om de Nederlandse deelname aan de kweekreactor in Kalkar te financieren, de zogeheten Kalkarheff-ing. Het verzet is groot. De regering trekt de heffin weer in. Op 28 september vindt er toch een demonstratie van 5000 mensen plaats in het Duitse Kalkar.

1980. Fusie elektriciteit en gas bedrijven. Keinere rol overheidDe ontwikkelingen in de energiesector hadden niet alleen betrekking op grondstoffen, winning en productiepro-cessen, ook op organisatorisch vlak gebeurde er veel. Gas- en elektriciteits-bedrijven gingen steeds nauwer met elkaar samenwerken om zo een grotere efficiëntie te bereiken. In de loop van de jaren 80 vonden de eerste fusies plaats. De ‘nieuwe’ energiebedrijven waren niet langer (uitsluitend) in gemeentelijke handen. Volgens de wet kunnen gemeentebedrijven niet fuseren. Wel bleven de gemeenten als aandeelhouderbij de bedrijven betrokken.

1900185017751750 18251800 1875 19751950 20001925 202517251700

1780 Stroom.ontdekte de Italiaanse anatoom Luigi Galvani, dat hij de poot van kikkers kon laten bewegen met behulp van elektric-iteit. Hij concludeerde, onterecht, dat hij de zogenoemde dierlijke elektriciteit had ontdekt. Dit zou volgens hem de levenskracht zijn, die alles zou laten bewegen.

1800. De Batterij. Om aan te tonen dat de dierlijke elektriciteit van Galvani niet bestond bouwde Alessandro Volta, hoogleraar natuurkunde te Pavia, in 1800 de naar hem vernoemde 'Zuil van Volta'. Met deze voorloper van de batterij kon hij een ononderbroken, permanente stroom produceren

1835. De uitvinding van de telegraaf. bracht een grote omwenteling. Het is voorhet eerst mogelijk op lange afstand te communiceren.

Diplomatiek verkeer en het zakenverkeer werd minder plaatsgebonden. Ook de meteorologie profiteerd. De weerstoe-stand wordt op meerdere plaatsen vergeleken.

Voor de spoorwegen betekende de telegraaf een enorme verbetering voor de communicatie tussen stations en daarmee voor de veiligheid.

1839. Eerste spoorlijn in Nederland. De stoomlocomotief ‘De Arend’ deed er 25 minuten over om van Amsterdam naar Haarlem te rijden. Veel mensen vonden het maar niets: het ging veel te hard en met veel te veel lawaai.

De verbeterde verbindingen en het reisgemak hebben veel bijgedragen tot de eenwording van Nederland: mensen en bedrijven uit verschillende streken kregen meer contact en de staat kon het nationale territorium beter organiseren.

1776. Stoommachine in Nederland.De eerste stoommachine komt in Nederland. Het is een groot geval dat in een gebouw is verwerkt. De machine is niet erg rendabel en het duurt dan ook nog even voor de Stoommachine in Nederland door breekt. In de omliggende landen gebeurt dit wel waardoor Nederland technologisch en economisch, achter gaat lopen.

1826 Eerste gasfabriek in Nederland.Na verbeteringen werden in de 2e helft van de negentiende eeuw door heel Nederland gasfabrieken gebouwd die vaak door de gemeente werden beheerd.

Ook werden er allerlei manieren gevonden om de afvalproducten van de gasproductie te verwerken tot allerlei producten zoals kunstmest, zwavelzuur en vele organische producten.

Deze fabrieken waren erg verontreini-gend. Er werd dan ook later tegen geprotesteerd. Dat was mede doordat ze vaak in de omgeving stonden van woonwijken.

1200 v.Chr. WatermolenDe uitvinding van het waterrad was een mijlpaal in de technische ontwikkeling van de mensheid, aangezien door het benutten van waterkracht tegenover spierkracht zeer veel meer mechanische energie beschikbaar gemaakt kon worden.

10001200 v.Chr.

1000. WindmolensIn het vlakke westen van Nederland bleef men zoeken naar een andere manier om molens te laten draaien. Vanaf de 11 e eeuw begon men windkracht te gebruiken. Men begon windmolens te bouwen waar het veel waaide, het vlakke deel van Nederland dus.

Later werde de Molens gebruikt voor het inpolderen, het maen van koren. Het rote voordeel was dat de molens overal geplaatst konden worden. Dit in tegenstelling met de watermolen, die aan het water gebouwd moest worden.

Beide uitvindingen zullen nog tot de uitvinding van de stoommachine, de grootste energiebron blijven. Ook zijn ze de aanzet tot de industriële revolutie. Door dat er machines op aangesloten kunnen worden. Vooral in de Nederlandse textielindustrie worden ze massaal ingezet. Dt kwam dor de groeiende populate en dus een hogere vraag naar producten. Er trad schaalvergroting in.

1826. Schaalvergoting stoommachinesvan af het jaar 1826 stijgt het aantal soommachines in Nerdeland explosief. in vier jaar tijd zijn er in Nederland 72 in werking. Ook kworden er andere toepassingen voor de stoommachine bedacht.

De stoommachine is een belangrijkefac-tor geweest want na die tijd kwamen er steeds meer stoomlocomotiefen en steeds meer stoomboten de tijd was dus aan het veranderen.

1852 . Eerste commeciele mijbouw.De vraag naar kolen groeit. Tot heden werd het gros van de kolen geimrteerd maar tusen 1852 en 1926 worden door vier particuliere bedrijven negen nieuwe koolmijnen aangelegd in Limburg.

Steenkool gaat als brandstof een steeds grotere rol spelen. Er wordt gas uit gewonnen en de meeste stoommachines draaien er op. Daardoor ontstaat er veel werk in de mijnbouw. Dit is ongezond e gevaarlijk werk maar heeft een positieve impact op de economie.

1856. Koninklijke Neder-landse Stoomboot-Maatsch-appijMet de oprihting van de KNSM wordt de stoom scheepvaard geprofesionaliseerd. Amsetrdm loopt op dat moment achter op de stoomboot ontwikkelingen.in vergelijking met rest van de westerse weereld. De oprichting van de KNSM zorcht er voor dat de trasport van goederen seller gaat maar ook voor een verbetering van de stoommachines.

Ook werden schepen veel gebruikt om brandstof aan fabriekn te leveren. daardoor is men minder afhankelijk van de plek waar een stoomachine kan staan.

1850: Betaalbare energie voor iedereenAl vrij snel na de oprichting van de gasfabrieken begonnen degemeenten zich over de activiteiten te ontfermen. De gasproducenten werden nutsbedrijven. Het proces dat degemeenten in gang hadden gezet, leidde er uiteindelijk toe dat iedereen gas kon gaan gebruiken tegen betaalbare prijzen.

Dit is een belangrijke ontwikkeling omdat dit er voor zorgt dat de uitstoot van koolstof in de steden verminderd. Op dat moment is het In Nederland niet goed gesteld met de gezondheidszorg. Dit geld vooral voor de arbeiders.

1930. Reclame Het gebruik van boilers en geisers werd steeds meer gepromoot en het werd zelfs mogelijk om de apparatuur te huren bij het gemeentelijk energiebedrijf. Steeds meer mensen konden (in eigen huis) een douche nemen en dat was precies de bedoeling van de beleidsmakers. Nederland zou er weer een stukjehygiënischer op worden! .

Ook in de jaren ‘30 maakte het gasbedrijf al reclame om de gasverkoop te vergroten. Bioscoopreclame was in die jaren heel gebruikelijk

1959. Aardgas in GroningenOp 29 mei 1959 werd in Kolham bij Slochteren het eerste Groningse gas ontdekt, deel van het aardgasveld van Slochteren. Deze vondst leidde tot het besluit om geheel Nederland aan te sluiten op aardgas. Op 22 juli om 06.33 uur werd het eerste gas gewonnen. Het gas, onder de akker van boer K.P. Boon, zat 2659 meter diep. Pas jaren later bleek hoe groot de aangeboorde bel was; het bleek minstens 2700 miljard kubieke meter te zijn.

OntwikkelingDe jaren 60 zouden een ware revolutie teweeg brengen. De gasvonst maakte de gasfabrieken, waar toen nog kolengestookt werden, uiteindelijk overbodig. Het aardgas kwam immers rechtstreeks uit de grond. Wel was er een enorme ombouwoperatie nodig om de nieuwebron te kunnen benutten. De gasfornui-zen en kooktoestellen van de consument waren wel geschikt voor stadsgas, maar niet voor aardgas. Het gasleidingnet zelf moest ook gedeeltelijk worden vernieuwd.

1903. Eerste vlucht In 1903 wisten de Amerikaanse Gebroeders Wright als eerste mensen met hun zelf gebouwde en gemotori-seerde vliegtuig, "The Flyer", een gecontroleerde vlucht te maken.

Door de koms va de kkleinere verbrand-ingsmotor is het mogelijk om grotere voorwerpen te laten vlieggen.

1941. ZonnecelDe moderne halfgeleider zonnecel op basis van silicium werd in 1941 gepatenteerd door de Amerikaan Russell Ohl, destijds werkzaam bij Bell Labs.[3] In mei 1939 had hij bij toeval ontdekt dat er spontaan een elektrische stroom werd opgewekt in een siliciumkristal wanneer hij dit bescheen met een bureaulamp. De oorzaak bleek een barst in het kristal te zijn, later de pn-overgang genoemd. Zijn pionierswerk op dit gebied zou uiteindelijk leiden tot de uitvinding van de transistor.

1950: Samen werken aan meer efficiencyNa de oorlog brak een nieuwe periode aan, ook voor de energiebedrijven. In Zuid-Holland was enkele jaren eerder al het initiatief genomen om energiecentral-es aan elkaar te koppelen. Rotterdam had een eigen centrale, net als Dordrecht, Gouda,Leiden en nog enkele andere steden in de regio. In deze tijd kwamen de eerste hoogspanningsleidingen, boven én onder de grond.

2013. SalderenSinds 2013 stelt de Nederlandse overheid het voor energieleveranciers verplicht, om het teveel aan energie dat een huishouden met hun zonnepaneel opwekt, af moet nemen. Dit bespaart de consument geld of krijgt zelfs geld terug. Dit systeem wordt salderen genoemd.

Dat is een interessante ontwikkeling omdat het nu voor consumenten erg interessant wordt om een zonnepaneel te nemen. Ook wordt men zo minder afhankelijk van de energiemaatschappij.

1890. Oprichting KNPM (later Shell)N.V. Koninklijke Nederlandse Petroleum Maatschappij (Koninklijke Olie) werd opgericht op 16 juni 1890 [5] door Jean Baptiste August Kessler, Henri Deterding en Jhr Hugo Loudon. Met de steun van de Nederlandse overheid werd er in Nederlands-Indië geboord naar olie.

1800. ElektriciteitscentraleIn Kinderdijk werd de eerste elektricite-itscentrale gebouwd in 1886. Via een net werd de elektriciteit aan klanten geleverd. Het ging om een particulier initiatief, maar vrij spoedig gingen ook deze activiteiten over naar de gemeente. Langzaam groeide de productie en distributie van gas en elektriciteit naar elkaar toe enontstonden er echte ‘energiebedrijven’

1892 De verbrandingsmotor.In 1892 verbetert Duitser Rudolf Diesel de verbrandings motor aanzienlijk. Tegen het einde van de negentiende eeuw was de verbrandingsmotor de grote concurrent van de stoommachine in industrie en transport. Zeker in de transportsector was de relatief kleine motor, een belanrijke ontdekking.

2003. Liberalisering van de energiemarkt In 2004 besloot de Nederlandse overheid om de stroom en gas markt te liberaliseren. Zo konden consumenten zelf kiezen bij welke energieleverancier ze een contract afsloten. Deze branche werd geliberaliseerd omdat men geloofde dat door de marktwerking de prijzen voor de consument zouden dalen. Als gevolg hier van begonnen de energieleveranciers flink te adverteren om zo veel mogelijk klanten binnen te halen.

2001. GroenestroomDe markt voor groene stroom is op 1 juli 2001 vrijgegeven door de overheid, waarna veel consumenten overstapten op groene stroom. Het streven van de EU is 20 procent duurzame energie te produceren in 2020 en te besparen op energieverbruik. De overheid subsidieerde tot 2005 het gebruik van groene stroom waardoor het ongeveer net zo duur werd als normale of grijze stroom. Momenteel is er alleen subsidie voor energiebedrijven als ze groene stroom in Nederland opwekken.

1973. OliecrisisIn 1973 was er een politieke ruzie tussen het westen en de OPEC, zij vehoogde de oliprijs met 70%. De gevolgen waren groot. Men realiseerde zich opeens hoe afhankelijk men was van olie en was.

WindenergieIn 1973 was er de oliecrisis; olie was duur en schaars. De belangstelling voor alternatieve energiebronnen nam daardoor toe. Windkracht kreeg grote belangstelling als ´gratis´ alternatief voor de dure en schaarse olie. Bovendien werd de schone windenergie als een goed alternatief gezien voor kerncentrales waarbij het opslaan van het afval een probleem vormt.

1973. Opening kerncentrale Borssele en verzet tegen KalkarDoor de Provinciale Zeewse Electricite-itsproductieMaatschappij (PZEM) wordt de kerncentrale bij Borssele in 1973 in gebruik genomen. De centrale kan 4 procent van de stroom in Nederland leveren. De regering heft een belasting van 3 procent om de Nederlandse deelname aan de kweekreactor in Kalkar te financieren, de zogeheten Kalkarheff-ing. Het verzet is groot. De regering trekt de heffin weer in. Op 28 september vindt er toch een demonstratie van 5000 mensen plaats in het Duitse Kalkar.

1980. Fusie elektriciteit en gas bedrijven. Keinere rol overheidDe ontwikkelingen in de energiesector hadden niet alleen betrekking op grondstoffen, winning en productiepro-cessen, ook op organisatorisch vlak gebeurde er veel. Gas- en elektriciteits-bedrijven gingen steeds nauwer met elkaar samenwerken om zo een grotere efficiëntie te bereiken. In de loop van de jaren 80 vonden de eerste fusies plaats. De ‘nieuwe’ energiebedrijven waren niet langer (uitsluitend) in gemeentelijke handen. Volgens de wet kunnen gemeentebedrijven niet fuseren. Wel bleven de gemeenten als aandeelhouderbij de bedrijven betrokken.

0LIECRISIS 1973In 1973 vond er een politieke ruzie tussen het westen en de organisatie van olieproducerende landen, de OPEC, plaats. De OPEC verhoogde de olieprijs met 70% en liet de olieproductie dalen met 5% per maand. Dit had te maken met steun van het westen aan Israël, dat in oorlog verkeerde met omliggende Arabische landen.De energiebedrijven, die zich in die regio’s bevonden, hadden met de landen afspraken gemaakt over het energiebeleid. Echter, in de crisis bleken de olielanden toch machtiger dan de bedrijven.

Omdat Nederland een nauwe bondgenoot was met Israël, werd ons land totaal geboycot door de OPEC. De overheid in Nederland voerde verschillende maatregelen in om zo het olieverbruik in Nederland te verminderen. Zo kwamen er autovrije zondagen en benzinebonnen.

Men realiseerde zich opeens hoe afhankelijk men was van olie en adere natuurlijk bandstoffen en ging op zoek naar alternatieven zoals kernenergie.

TELEVISIEOm mensen bewust te maken van de olieschaarste en hen te bewegen om zo min mogelijk gas en olie te verbruiken, worden er op televisie tips en instructies gegeven hoe mensen olie en gas kunnen besparen. De televisie is in die tijd een veel bekeken medium en heeft een dus een groot bereik.

EFFECTIEF?Ik denk dat de keuze voor dit middel een goede is. De manier waarop het gepresenteerd wordt is echter vrij amateuristisch. Er is een man te zien die op een bord uitlegt hoe men kan besparen.

Ik denk niet dat dit de mensen heel erg aanspreekt. Natuurlijk is het een actueel onderwerp en merken de mensen het effect ervan in het dagelijks leven. Daardoor zal de betrokkenheid ook groter zijn geweest.

Vooral het journaal speelt in deze tijd een grote rol. Daar wordt door de overheid informatie verschaft over de crisis en hoe ze die willen aanpakken. Bekend is de toespraak van Joop den Uyl.

KRANTENKranten zijn in 1972 nog een belangrijk medium. De meningen van de politiek en opinieleiders staan er in vermeld en de internationale en politieke ontwikkelingen staan er in beschreven. De overheid informeert, net als bij de televisie, zijn burgers over de oliecrisis en hun beleid.

EFFECTIEF?Omdat kanten veel gelezen worden en door velen als een betrouwbare informatiebron wordt gezien, vind ik de keuze voor kranten erg slim.

Wat mij wel opvalt is dat er weinig terug te vinden is over een duidelijke overheidscampagne. Er lijkt geen lijn te zijn in hun communicatie. Ze brengen het als nieuws en informatie, maar missen het overtuigingselement dat je tegenwoordig wel in overheidscampagnes terugziet.

ANTIBEWEGINGOmdat Nederland minder afhankelijk wil zijn van olie wordt er besloten om van kernenergie gebruik te maken. Daar zijn veel mensen in Nederland het niet mee eens. Er komt een protestbeweging en er worden vele media uitingen gemaakt tegen de kerncentrale.

EFFECTIEF?De poster is het voornaamste communicatiemiddel. Wat mij opvalt, is dat het visueel sterke beelden zijn. Shockeren en/of bang maken lijkt een groter doel dan mensen informeren over de gevaren. De vormgeving en coppy zijn vanuit een opinie gevormd:Tegen atoomenergie. Ik denk dat als er gekozen zou zijn voor een wat meer informerende en minder agressieve stijl, meer mensen overtuigt zouden zijn. Mensen die nog niet veel kennis hebben over het onderwerp doen het af als een protest (die er toentertijd regelmatig waren), terwijl het een belangrijk onderwerp betreft. Natuurlijk was er al veel informatie over beschikbaar, maar ik geloof toch dat de protesteerders meer sympathie zouden hebben als ze het wat gematigder hadden aangepakt.

LIBERALISERING In 2004 besloot de Nederlandse overheid om de stroom- en gasmarkt te liberaliseren. Zo konden consumenten zelf kiezen bij welke energieleverancier ze een contract afsloten. Deze branche werd geliberaliseerd omdat men geloofde dat door de marktwerking de prijzen voor de consument zouden dalen. Als gevolg hiervan begonnen de energieleveranciers flink te adverteren om zo veel mogelijk klanten binnen te halen. Het probleem was echter dat er geen daadwerkelijk verschil was tussen de aanbieders. Enkel op prijs en emotie konden ze zich onderscheiden.

NUON EK 2004 NUON gebruikt het EK in 2004 als inhaakmoment. Er wordt ingespeeld op de emotie van potentiële klanten om hun dienst te verkopen. Het is een serie van voetbal kijkende mensen die het naar hun zin hebben. De link die wordt gemaakt naar NUON is dat er met het WK veel mensen veel stroom gebruiken op hetzelfde moment. De suggestie wordt gewekt dat dat door NUON mogelijk is. Daarnaast wordt er verteld dat zij hoofdsponsor zijn van het Nederlands elftal.

EFFECTIEF?De reclameaanpak is zeker doeltreffend. Aangezien er geen verschil is tussen de aanbieders wat het gas en elektriciteit betreft, is het slim om op het gevoel in te spelen.

Wat opvalt, is dat de link naar NUON pas helemaal aan het einde gelegd wordt. Ze gaan er van uit dat men de hele reclame afziet of meekrijgt. Beter was de boodschap aan het begin van de reclame vermelden. Dan is de aandacht van de kijker nog het hoogst.

Het is niet een reclame die een goed argument gebruikt. Ze presenteren hun energie als de beste, terwijl andere leveranties exact hetzelfde leveren. In de reclame zeggen ze eigenlijk niets, enkel dat er veel stroom wordt gebruikt tijdens het kijken van het EK.

SALDERENSinds 2013 stelt de Nederlandse overheid het voor de netbeheerders verplicht om het teveel aan energie dat een huishouden met hun zonnepaneel opwekt, tot 5Kw, af te nemen. Dit bespaart de consument geld of levert zelfs geld op. Dit systeem wordt salderen genoemd.

Dat is een interessante ontwikkeling, omdat het nu voor consumenten financieel aantrekelijk wordt om een zonnepaneel te nemen. Zo zijn mensen minder afhankelijk van de energiemaatschappijen en daalt de waarde van energie.

Energiemaatschapijen als Nuon willen op deze ontwikkeling inspelen door zelf ook zonnepanelen aan te bieden in combinatie met service en garantie.

PARTNER VAN DE ZONOp het moment speelt NUON in op deze ontwikkeling. De reclame laat mensen zien die belang hebben en gebruik maken van de zon. Niet alle onderwerpen zijn verwant aan energie, maar je ziet bijvoorbeeld een fotograaf en iemand die gewoon lekker van de zon geniet. Er wordt dus weer van een emotionele aanpak gebruik gemaakt. In de reclame zit een verwijzing naar zonne-energie in de vorm van zonnepanelen. Laat NUON die nu toevallig ook aan te bieden.

EFFECTIEF?Ik vind het een goede reclame, al is het wel een langdradige. Het is erg duidelijk dat er op emotie wordt ingespeeld voor de verkoop. Dat maakt de reclame meteen wat klef op me overkomen.

Naast de reclame op zich, is het slim van NUON om zich op de zonnemarkt te richten. Deze groeit nu en sinds het salderen is ingevoerd, zal die naar mijn idee blijven groeien.

SUBCULTUUR: GROENE HIPPIES‘Voor elke zichtbare hippie, op blote voeten, vol met bloemen en kralen zijn er duizenden onzichtbare leden van de levendige ondergrondse.” Timothy Leary, 1967.

FILOSOFIEDe hiernaast staande omschrijving van de hippie uit 1967 geldt eigenlijk nog steeds. Het percentage dat als de cliché hippie gekleed gaat, is omlaag gegaan, maar hun visie op het milieu is weinig veranderd. Het milieu moet behouden worden.

Het kapitalisme en de materialistische maatschappij die veel gebruik maakt van technologie zou leiden tot onnatuurlijkheid, kunstmatigheid en milieuvervuiling.

De hippie van de jaren 60/70 zie je nu nog maar zelden. De filosofie is veranderd in een gedachtengoed dat onze maatschappij heeft gevormd. Maar elementen van de oerhippie bestaan nog wel. Zeker het milieu is daarvan een goed voorbeeld.

De subcultuur die ik behandel zijn dan ook de milieubewuste mensen die in verschillende subculturen zijn

ondergebracht. Ze hebben echter een ding gemeen, ze vinden het milieu allemaal erg belangrijk. Ik noem deze mensen de groene hippies.

In onze politiek is de invloed goed terug te zien. Partijen als Groen Links en Partij voor de Dieren zijn duidelijke voorbeelden Ook andere (oorspronkelijk) linkse partijen, als PvdA en D66, hebben een duidelijk milieu beleid. Het stemgedrag van de groene hippies ligt dan ook bij deze partijen. Groen Links en de Partij voor de Dieren zijn bij hen de populairste partijen.

Dit is dan ook terug te zien in het Nederlandse beleid op het gebied van duurzame energie. Duurzaamheid is een hot topic geworden. Mensen worden aangespoord om milieuvriendelijk te leven en de overheid investeert in duurzame energievormen als wind en zon.

VERANDERINGDoor de invloed van de hippiecultuur zien we nu dat hun milieubewustheid Nederland heeft veranderd, maar ook andersom zijn zij door de maatschapij beïnvloed.

De groene hippie is niet langer tegen de technologische vooruitgang, maar omarmd die. De mogelijkheden om het milieu te beschermen en te sparen, die ontwikkelingen als het zonepaneel en windenergie brengen, is voor hen een reden om hun oude kijk op technologische vooruitgang te veranderen. Technologie is een oplossing voor problemen in plaats van een oorzaak.

Doordat duurzaamheid nu ook financieel-technisch interessant wordt, beginnen steeds meer mensen duurzaam te leven. Maar deze ontwikkelingen waren niet of pas veel later op gang gekomen zonder de groene hippies

De groene hippies van nu zijn mensen die bereid zijn om te investeren in

duurzaamheid. Ze denken op langer termijn. Niet alleen wat de natuur betreft, maar ook op financieel gebied. Ze zijn bereid om aanpassingen te doen in hun levensstijl of leefomgeving (huis, auto) om zo duurzamer te zijn. Voorbeelden hiervan zijn de ruiten vervangen voor dubbelglas, extra isolatie, zonnepanelen, bewust boodschappen doen.

Ook wonen ze lang niet meer allemaal in een commune of woongroep, velen wonen in een gewoon huis en hebben een doorsnee gezin. Hun kinderen gaan naar een vrije school en worden opgevoed met de boodschap dat het milieu belangrijk is en je alles wat leeft moet respecteren, mens of dier.

Veel van de groene hippies zijn vegetariërs en willen biologische producten. Ook al kost biologisch eten meer energie om het te produceren. Dit laatste feitje is niet bij iedereen bekend en ik verraste er een paar mensen mee toen ik dit hen vermeldde.

VISIE ONTWIKKELING Doordat zonnepanelen elk jaar steeds efficiënter worden en op steeds grotere schaal worden geproduceerd, daalt de prijs van zonnepanelen.

ZONNEPANEEL Meer consumenten gaan gebruik maken van zonnepanelen en wekken hun eigen stroom op. Ze zijn niet meer afhankelijk van grote energie maatschappijen.

Elektronicabedrijven gaan zonnepanelen op grote schaal aan de consument aanbieden.

TOEPASSINGENZonnecellen worden overal toegepast. In verf, bouwmaterialen, wegenbouw. De toepasbaarheid vergroot.

ONTWIKKELING Energie leveranciers van consumentenstroom verdwijnen of verschuiven naar een ander segment van energie.

SCHAALVERGROTING

INDUSTRIEDe industrieën worden minder afhankelijk van fossiele brandstof en stappen meer en meer over op zonne-energie.

Grote bedrijven als Shell en BP zien de prijzen van olie dalen en investeren niet meer in nieuwe projecten.

GRATISEnergie is gratis. enkel het middel waarmee je energie opwekt (zonnepaneel of andere toepassing van de zonnecel) heeft waarde.

De infrastructuur van energie wordt steeds minder belangrijk nu er overal met een zonnepaneel lokaal energie opgewekt kan worden.

PRODUCTEnergie is een product geworden dat je kan kopen bij de elektronicawinkel of bij online webshops

DALING WINSTEN OLIE

INFRASTRUCTUUR

ENERGIE WORDT VOOR DE CONSUMENT EEN PRODUCT I.P.V. EEN DIENST.

INZICHT Uit mijn onderzoek ben ik te weten gekomen dat zonne-energie de energiebron van de toekomst gaat worden. Dit alles dankzij de zonnecel. Op het moment realiseeren weinig mensen goed dat deze ontwikkeling staat te gebeuren. De huidige energiemarkt wil deze onwikkelingen zo lang mogelijk tegenhouden. Zij verdienen veel aan olie en gas (inclusief onze overheid) en er zijn veel economische belangen bij betrokken. Technisch is het al mogelijk om over te stappen op zonne-energie, alleen wil de markt niet. Pas nu het financieel interessant wordt, springen er bedrijven op deze markt. De omschakeling zal traag gaan, gezien de vele machines en ondernemingen die afhankelijk zijn van energie. In landen als Afrika is er veel zon en geen goede infrastructuur. Zij kunnen dus veel sneller overstappen op groene energie.

STRATEGIEOmdat de markt in zonnepanelen in Europa al op gang aan het komen is, wil ik me gaan focusen op de armere gebieden op aarde waar er geen of weinig toegang is tot energie. Daar wil ik een bedrijf opzetten die aan mensen of gemeenschappen zonnepanelen verhuurt voor een lage prijs per maand. Daarbij zit dan ook het onderhoud, vervanging en de afvoer van de vervangen zonepaneel bij ingegrepen. Zo blijven er geen schadelijke en recyclebare stoffen achter. Als het paneel is afbetaald, zijn er geen verdere kosten meer voor de kopers.

.

VISIE BOXDe gele bal staat voor de zon die weer op zijn beurt staat voor energie. Deze is nu te koop in de winkel. De zwatre doos is de verpakking van het product.