lurra atmosfera
DESCRIPTION
Lurraren atmosfera / Atmosfera de la Tierra / Earth´s atmosphereTRANSCRIPT
LURRAREN ATMOSFERA
ATMSFERAREN AIREAREN KOMPOSIZIOA
OXIGENOA 21 %
NITROGENOA 78 %
ARGON0,93 %
CO 2 0,O35%
BESTE BATZUK
BESTE BATZUK-NE (0,0018 % )-HE (0,0005 %) -XE (0,000009 %):
O (O,OOOOO4 % ) HIDROGENO (0,00006 %) CH (O,OOO17 % ) KLOROFLUOROKARBO-N O (O,OOOO3 % ) NATOAK (0,000003 % )
34
2
Osagaiak (ugarienak)OXIGENOA ( O ): Atmosferaren bigarren elementu ugariena. Bere simboloa O da eta zenbaki atomikoa 8. Oso importantea da izaki bizidunen ziklo energetikoan.
NITROGENOA ( N ): Atmosferaren elementurik ugariena.Bere somboloa N da eta zenbaki atomikoa 7. Batzuetan azoe ( Az ) deitzen zaio.
ARGON ( AR ): Hirugarren gas noblea. Simboloa Ar da eta zenbaki atomikoa 18. Ez du erreakziorik izaten. Izena grekoz “αργος” (inaktiboa) da.
CARBONO DIOXODOA ( CO ): Molekula bakoitza bi oxigeno atomoz eta karbono atomo batez osatuta. Lewis estrukturan horrela da: 0=c=o
OO C
ATMOSFERAREN EGITURATroposfera: lurraren azala ukitzen duen atmosferaren geruza. Atmosferaren oxigeno eta ur-lurrun gehiena du.Stratosfera: atmosferaren geruza garrantzitsua. amaieran ozono geruza dago.mesosfera: atmosferaren hirugarren geruza. Aireren masaren 0,1 % bakarrik du.bertan meteoritoak daude.Ionosfera: ere termosfera bezala ezagutzen da. Karga elektrikoa duten partikula asko osatutaExosfera: atmosferaren azken geruza.Grabitateari esker, bertan gasak ihes egin al duten geruza bakarra da.
12 km
60 km
100 km
500 km
exosfera
ionosfera
troposfera
stratosfera
mesosfera
Atmosferaren jatorria
Sumendi- jarduera bati esker.Duela 4500 urte Lurra nukleo inkandescente urtu baten bidez zegoen osatuta eta nukleo hori sumendia botatako gasez inguratuta, baina gero askatu ziren izarrarteko espazioan. Orduan planeta hozten hasi eta kontinenteak eta itsasoak sortu ziren, baita atmosfera ere, sumendi jarduera hori batatako gasak lurzoruan pilatzean.
MAPAK:
Mapa meteorolikoak:
Antizikloia: gune horiek bereizteko, ingurukoa baino presio atmosferiko handiagoko eremuei.Depresioak: gune horiek bereizteko, ingurukoa baino presio txikiagoko eremuei.
Mapa adierazgarriak:
Eguraldi-iragarpenak:temperatura,prezipitaioa,airearen hezetasuna eta hodeiak
MAPA METEOROLOGIKOAK
MAPA ADIERAZGARRIA
Termometroa: temperatura neurtzeko balio du
Barometroa: presio atmosferikoa neurtzeko balio du
Anemometroa: aizearen abiadura neurtzeko balio du
Plubiometroa: prezipitazioa metro kuadratuan neutzeb ditu
Higrometroa: airearen hezetasuna neurtzen du
Haize-orratza: aizearen noranzkoa adierazten du
TERMOMETROA BAROMETROA ANEMOMETROA
PLUBIOMETROA HIGROMETRO AIRE-ORRATZA
ZER DA?Presio atmosferikoa lurzoruan aireak duen indarra atmosferaren barruan dauden gorputzen gainean egiten duen presioa da.
HISTORIA:Presioa neurtzeko lehendabiziko zientzialaria Galileo bazen ere, ez zuen kasurik egin. Horrexegatik, 1643an, Evangelista Torricellik Merkurioz bete zuen tutu bat presioa neurtzeko. Bere ikerketak bukatu ezin zituenez, Pacalek jarraitu zuen
HEZETASUNA
Lurruntzea: isaso eta ozeanoko, ur kontinentalekoa eta lurzoru hezekoa
Izaki bizidunen jarduera: landareen izerditzea eta a animaliek arnastean kanporatutako ur lurruna
HODEIAK
Ihintza: hezetasuna airearen araginpean dauden gauzetan kondentsatzen bada
Motak: Zirruak , Altostrauak, Kumuluak, Ninbostratiak
Euria: aireak hezetasun handia badu, eta hoztu egiten bada, euria sortzen da. Kondentzatzean auria pisu handia hartzen du eta erortzen da.
Elurra: atmosfera zero azpiko temperaturan badago ur-lurruna izozten da eta elurra sortzen da.
Txingorra: ura izostean, buztiz eta izoztean berriro txingorra sortzen da eta geiegi pisatzen duenez erortzen da
EURIA ELURRA
TXINGORRA
Zirruak: hodei garai zuriak dira, zuntz ixurakoak, eta ia zeru osoa estaltzen dute.
Altostratuak: hodei lauak dira , zerrenda luze paraleloen ixurakoak, eta zeru osoa estaltzen dute.
Kumuluak: kotoi itxurako hodei trinkoak dira. Goiko aldea distiratsua izaten dute; behekoa berriz, iluna .
Ninbostratuak: itxura lausoko geruza grisaxka erazten dituzte, prezipitazioen ondorioz.
ZIRRUAK KUMULUAK
ALTOSTRATOAK NINBOSTRATOAK
BARTZELONA
MADRID
VALLADOLID
MALLORCA
SANTA CRUZ TENERIFEKOA
VALENTZIA
ZARAGOZA
LOGROÑO
DONOSTIAOVIEDOLA CORUÑA
MERIDA
SEVILLA
CEUTAMELILLA
MURTZIA
TOLEDO
MALAGA
3122
2819
14 1711 17 12 14
14 24
14 2819 29
21 28
20 2822 31
17 23
21 30
21 28
19 32
19 25
19 2319 24