S Ρ Ε CIΜI Ν A C RITIC Ain

ci c ε r o νi s brutüm.

quorum

pauticulam τεπτιαμ

Venia ampl. facult. philos. upsal

tr s i d ε

MAG. A D O LPIIO TÖ RNEROSkloqu. et pops· prof- reg. et ord,

tro gr λ d u rnilosophlco

fublice examinandam proponit

johannes gustavus gyllander.a sacris, ostrogothus.

*n audit. gustav. die xl junif mdcccxxxyl.

η. a. m. s.

UPS ALI Μ

kxcudebant reg i je academije typogk aγ ht.

*7

Gap. 10 § 3g Videsnt rgitur, in ta ipsa urbe, in quati naia et alta sit eloquentia, quam ea sero prodierit in lucem?Ornnes ante Ernestium librr, qui quidem noti sint, siehaben t: Videsne igitur, ut in ea &e., quod, cum moxsequakir quam sero, non solum pleonasmum, verum etiamanacoluthiam éfficif. Sed ea ejusrnodi est, quae nos qui¬dem nihil ofFendat. Nec tarnen ii sumus, qui in elegantiiseermonis anacolutha ponamus: sed tamen forsitan illi sintpaullo iniquiores, qui in scriptis veterum, quaecumqüeminus yidentur ad perpendiculum directa, ea tamquamparagrammata aspere exagitant. Huic quidem formulasvidesne, vel videtisne, tam necessaria est ad particulas ut,quam, quemadmodum adplicatio, ut se ab iis dirimi haudiacile patiatur. Itaque nusquam fere apud Cieeronembujusmodi interrogatio interjeetis enunciationibus ita sus-penditur, ut non particula anteponatur, genus ipsum in-terrogandi jarn a principio annunciatura ; — hoc pacto;V i deine, ut, quibus summa (bonorum) sit in voluptate,perspicmm sit, quid iis faeiendum sit, aut.non facimdum. Fin.IY, 17, 4ö. Quod si sensus, et justa notionum dispositiapostulat, ut particula in langius congressuni suum differat,potius deflectit paullum constructio de via, quam ut illud vi.desne nihil in propinquo habeat term in i grammatici, in quodincumbat j —veluti in hoc: Vid es ne Ep i tu r u m (pro Epicu-rns), quem htbetem et rudern dieere solent Stoici, quem a dm o.dum, quvd in natura rerum esse dicimus, id infinitum eiseeoncluserit, Ι)ίγίη. IT, 5o, io3, Similis esse hujus periodi

- : - -Υ·. υ -· · & t

ratio videtur. Quoniam euim voce« quam terot jubervt«sensu, in inferiorem sedem rejiciunlur; particula quam a-liam cognatce notionis particularn — utraque enirn me¬dium signiiieat -— tamquam vicariam praemittit, cui in—terea videsne innitatur. Sed quidquid est, sive ratio etconsilium, sive illa sera>oriis communis- negligentia, aliterordientis, aliter ex circumspectiore meditatione pertexen-tis, certe res ab hoc genere dicend'i, quod in dialogis Ci¬cero utiiur, non abhorret. Est nimirum in toto hoc opu-sculo cum sententiarum, tum verborum juneturis solutior.Neqne gravior est in hoc, de quo dieimus, loco repre-hendendi corrigendique causa, quam in locis multo inso-lentioris exempli, quorurn tarnen lectio constat *). Quam-obrem ex codicum auetoritate restituendam esse particu¬larn ut censemus, donee omnis ille de anacoluthis locussubtiiius erit exploratus, collatisque in üriUm exemplo¬rum copiis, et in genera suadigestis, planius factum erit,quatenus in quaque re Cicero loquendi licentiam sibi per-miserit. — Nam quod Heusinger, eumquesecutus Schütz,ut iii vel mutarunt, speciosum illud quidem est, sed mi~nime probandum. Etenim ut omittam cumulatam praeter

*) Quis, cum viderit, Ciceronem sie sibi indnlgere: JSon patiarrem in id tempus aäduci, ut Siculi, quos adhuc serui designato-rum (onsulum non moverunt, cum eos novo exemplo universos ar~cesserent, eos tum lictores Lonsulum v o cent. (Verr. Α. I, 18, 53) j,quis, talia legens in oratoriie et forensis elotfutionis eeveritate, nonferendum censeat, si quid in Iiis, quaa paucorum aurib&s et ίαηϋΠκ-rium fundantur, dictum sit Hbcriv»?

ήeccssitatern emphasin, quum vox ips-a jam per se satismagnam vim feabeat ad antithesin declarandam, ne latini-las quidem in hac sententise forma vel admittit. Est qui-dem huic subjecta particulae quaedam intentionis vel in-crementi notio (tili och med), sed ita, si quis, de mi-norihus fortius aliquid adfifma-turus, posse idem quasiprotendi ultra, et ad majora ejusdem generis, vel maxima,pertingere dicat. Sed res exemplis melius intelligitur.Vitia quidem tribmiaius, Quinte, perspicis. Sed — — isiomodo vel consulatus vituperabilis esti Cic. Leg. III, 10, a5.i. e. ceteri item magistratus, atque adeo, si velis, sum-mus omniuin in Yituperationem cadit. Vidfmusne, ut pt&-eri ludis teneantur, ob eamqtte rem vel famem et sitim perfe-rant. Fin. V, 18, 48. i. e, quasvis incommoda, etiam, sijubeas, famem et sitim tolerare. Nam illud vel, sivecum velie cognatione junctum putaveris, sive aliunde re¬pet iveris voculae originem, certe liberam facit potestatemoltiora urgendi, et pro re nata in has formuias, si ve¬lis, s i placet, dicere licet, dicere au sim, et hissimiles resolvi potest. Problematicum igitur est eteubjectivum illud augendi genus, non objectivum,Iioc est, cogitatione et voluntate superiorem, vel summumgradum, asserimus; non narrando ostendimus, aut enun-ciamus inter res ipsas eam comparationem revera adesse,ut quae in minoribus animadversa sint, eadem in majori-bus u.su veniant. Atqui hanc posteriorem rationem hocloco Cicero exponit: non solum in ceteris civitatibus, sed,quod majue eit, in ipso excultissimo omnium populo

Atheniensi, eloquentiam admodum sero exstitisse. Ergopronomen ipsa et proprie adhibetur, et ad idj quod agi*.tur, ab utide sufficit.

Cap. 10. 4o. Cujus (Horner!) eist incerta sunt tgmlpora, tarnen atinis multis fuit mite Romutum: si quidem noninfra superiorem Lqeurgum fuit, a quo est distiplina Lacedce-moniorum adstricta legibus. De interpretatione vocis supe-riorem ambigitur, Beier et alii intelligunt: Superiorem Ro-tnulo. Quod si item intellexit Cicero, nae ille lectoreniverbis voluit ludibrio habere. Sic enim non solum prae¬ter modurn brevitati, nihil perspicuitati consuluit, sed e-tiam commisit, ut longe aliud dictum esse videatur. Quemenim non ipse concursus concentusque vöcabulorum, su-periorem Lqcurgam\ idem senlire cogat, ac si dicatur: su-perior Cyrus, superior Dionysius, superiorAfricanus? Neque aliud, opinor, usus lingvae fert; siquidem vix usquam adjectivum superior nomini, sive pro¬prio, sive appellativo, ita nude et simpliciter adfixumvideas, quin alterum de duobus duntaxat paribus desi-gnet, v. gr. superior uxor, superior annus. Necfacile in tali re ulla ellipseos suspicio cuiquam Romanohomini in inentem venit. Ac ne tum quidem Ciceronemagrioverim, si de nescio cujus sententia ö) superiorem #

ίί

a-ίιο , hoc fere modo Sententiam eandem exsecutus esset :Lqcurgum, qui fuit ceiate suptrior, quam Rcmulnt. Recte i-gitur vidit Weizelius, quaerertdum esse alterum aliquemcognominem, a quo Cicero superiorem illum Lycurgumdistinguere videatur. Eum vero putat hunc eundem esseoratorem Atticurn, Demosthenis aequalem, de quo mentiofit cap. g; atque isti opinioni Orellius adsentitur, tam-qtiam verissimae. Sed, quseso, eum plures apud GraecosLyeurgi ftonjinati fuerint, quid ille orator liabuit, curpraeter ceteros cum legum conditore componeretur? Ejus-dem saltem civitatis ess-e oportet eum, quem alterum abillo rite numeremus. Quocirca aliquanto probabilior es¬set conjectura, si quis respectum haberet ad eum, quemcertior annalium memoria alterum in republica Lacedae«moniorum Lycurgum nominat; qui quidem post mortemCieomenis, cum ipse esset ignobili genere natus, pecuniacorruptis Ephoris obtinuit, ut progenies Herculis et reXSparte haberetur. Et fortasse illa ratione adquiescerem,ni quiedam exstarent vestigia, quibus ducentibus ad verumsensum Ciceronis perveniri posse credqrem. Conatat e-nim, magnam inter veteres historicos versatam esse con-troversiam', quibus iuisset temporibus LycurgUs. Pleriqueomnes, Aristotelis maxime auctoritatem seeüti, Iphito fu-isse äqualem statuebant, ei, qui agonem Olympiacumvel instifuit primus, vel instaurayit *). Testimonio nite-

*) Athen. XIV. 635. Piutarch, Lycwg. I.

2f

bantur disci vetuoiissimi Olympiorum, cut inscriptä eratformula festas pacis, ludorum causa per Peloponnesumindicendae, cum nominibus eorum, qiii primi indixerant *}·Erat autem in eodem Lycurgi nomen; resque ipsa maxi-me in eum virum convenire videbatur, qui in sua civitalepacis auetor et bene moratae disciplinae exstitisset **).Sed Eratosthenes et Apollodorus, annorum numerum,quo t quisque rex Spartae regnasset, colügentes, rationetemporum inita, alia de Lycurgo censuerunt °°*). Et illequidem setatem Lycurgi annis CVIII primatn Olympiademantecessisse dixita): hic autem, parum ab illo discrepantecomputatione, Homerum annis CXLVIIi ante quam O-lympiades inciperent, puero etiamtum Lycurgo, floruis-se 5), Has opiniones, cum in diversa traherent et neutratamen omnino vana videretur, Timseus ita se optimecomponere existimavit, si duos fingeret Lycurgos, supe¬riorem, qui civitatem Lacedsemoniorum ordinasset, poste¬riorem, indidem Sparta, cum Iphito iudorurn Olympiaco-rum auspicem: utriusque vero gloriam facti, propter Te-tustatein temporum, in unius viri personam confluxisse

. *) Pausan. V, 20, 1. Plutarch. 1. c***) Plutarch. Lycurg. 23.***) Diodor. Sic. I, 5. Plut Lycurg. i.a) Clem. Alex. Strom. I. 336. ed. Potten. Censorin.

51. Euseb. ed. Seal. p.* 23.δ) Clem. Alex. Strom. I. 327. cfr. 5og. Pausa». III, 2, 4.c) Plutarch. Lycurg. 1.

*5

igitur, ut ad Ciceronem revertamur, illud vel per se adfidem pronius est, quorl Corradus jarn (i552) judicavit,Timcei rationem a Cicerone susceptam fuisse. Nunc veroeo magis mirum est, eam interpretationen! a recentiori-bus tamquam explosam abjici, quod, post repertos deRepublica libros, novum rei firmamenium accessit. Hoecenim sunt satis aperta: Nam ccnium et octo annis, postquamLqcurgus leges seribere instituit, prima posita ed Olympias:quam quidam nominis errore ab eodem Lycurgo ccnstitutamputant. Homerum autem, qui minimum dicunt, Lyeurgi cetdtitriginta minis antepomint fere. Rep. II, 3 o. Videmus igi-tur, Ciceronem, cum in aetate Lyeurgi constituenda Era-tosthenis et Apollodori chronicis adstipuletur, Aristotelisopinionern rejiciat, tum significare tamen, alium sibi vi-deri ejusdem fuisse nominis, primae Olympiadis temporiasqualem; ad quem sine dubio respiciens } illum nuiicupatSuperiorem. Recte ille, an perperam, nihil ad nos— degeminato Lycurgo viderint historici — neque enim nuncaliud egimus, nisi ut probabili argumentatione, quid ipsiesset Ciceroni persvasum, eliceremu3, Quod si feeimusad loci hujus intellectum accömmodate, temeritatis certecausam eripuimus iis, si qui posthac in lectione aliquiduovare cupient. In quam uxytefav paene incidit Eilend!?dum, desperata complorataqua explicatione rei, yerbumipsum superiorim in dubium yocat.

• Cap. 10« §, 41. Nam bellum Nolsecrum illud 'gravissi-fitnm, cui Coriolanus interfuit, eodem fere tempore, quo Per-

51.4

tarum bellum, fuit- simiUsque fortuna darornm virgmm (The-mistoclis et Coriolani), St quidcnt uterqiie, quum civil egre-ghtr fuisset, populi ingrati pulsus injuria, se ad Höstes cott-tulit conaiumquc iracundice suce morte sedavit. Orellius re~posuit clarornm, cum in editione majore, Cratandro, etCanjerario, et Lambino obtemperans, clarissimorum edidis-set. Sed vereor, ne non satis yalidis argumentis lectio-nem restitutam munierit. Sic enim disputat: Superla—tivus "primo adspectu blandiebatur, quia positivus vide-batur parum definitus. Nunc autem comparata §. 268 etPlancianae §. 66 Cdd. leciionem praefero: cui superlativus,qui sane irequentior est, a Cratandro arbitraria conjecturasubstitutus videtur. Alia res in Sestianse §. 109 (Cap. 66)ub.i clarissimorum optimi habent Cdd., unus Franc, cla¬rornmSeilicet in iis, qui laudantur, locis totidem ver-bis ac litleris idem illud clarorum virorttm legitur. Quodsi recte interpretor, non de toto genere positivi et su-perlativi ambigitur, sed de ipso deinum adjectivo clamr,quo potissimum g-radu cum illo ipso substantivo vir jun-gatur oporteat. Itaque id maxime agere Orellius videtur,ut insolenticC crimine lectionem receptam locutioniun planegeuiinarum, idemque sonantium suffragiis absolvat. Quaatan ta diligentia quo valeat, minus dispicio, quam Vellern.Nee vero inteliigo, quid in hoc adjectivo gradus babeantprjveipui, cur alter altero potior per se habendus Sit. —Λ t positivus frequentior. — Ergo in id exempla ista con-quimntur, ut ne quid dubii maneat, quin ausus sit Ciceroclarorum pronunciare, cum dicere deberet clarissimorum ?