Geregic;trrer aan d in lloofpo!>lrontoor as 'n Nuusblad. •

Jrg. 6. Kaapstad, Wocnsdag, 20 Augustus 1.947.

Vir IDlllligrante ~.. ,,Kieinigheid~~

No. 38.

D ie \Oigende ge.,prek tuso;en 'n immigrant en 'n ander )Wr'!OOn wat toe,·aiJig in een \an die Kaap.,tadse groot hott"lle aangehoor 1'1, is deur 'n briefskrywer ondn aandn« \an die CaPt' Argu'! gebring. Dit werp lig op hoe immi~rrantt>o in <>tnat I" om hui'>t' en woonsteUe in die hande te kry ~onder dat bulle dit deur middel van die kontrolcour doen.

A: :\ly Hou en t'k i"> sedert ons 'n week gelede bier anng••kom bet, tui'! In 'n hotel. Dit is baie beknop en ond<~t•ltrt•ffcnd vi r ontbale.

B: \\'at jy nodlllf bet is 'n klein woonstel in · die • ••••• cebied.

A: Ja, dit lo; wat ons nodi&' bet, maar wat van die kontroleur van behul .. ing'?

B: ::'\loet jou nlfl oor so 'n kleinigbeid bekommer nie. Wanneer wil Jy die woonstel htl?

En &O kry vrC't>mdelinge woonsteUe en huise terwyl lnnd.,burgers mt"t die wt't gedwlng word! om tot twee jaar tou te .. taan.

Die ad,·ertenMlt>kolomme \ ·an dagblaaie wemel elke .dng van ad\'t'rtl'n'lle'l van immlgrante wat hui!!e> wil huur. Jlullt~ verwag tog l!tker nie dnt die behuising'lkontroleur 'IY lang nnamly11 !laamstel u it advertensies in koernnte nl~n tog bulle vind dlt blykbaar profytlik!

0. B.· Oag-lnsamelings Lewer Verrassing

Die ee!'~"~te nankondigings van O.B.-dagophreng~"~te op 8 Augustus was ' n \ c rbluff en de "errassing.

Franscbhock se kommandantskap, wat sy funksic op 9 Augustus gt-llOu het, het die ~kitterende be-drag van meer as .£300 iugt-ilamel, wat meer as £ I 00 ho('r a~'> verlede janr se opbreugs i~

Die r1•i.ilings van hlcrdie funk­sic Willi onder Ieiding van waarn. komdt. D. J. Malht'rbc, wat in die pll'k van komdt. J. J. Hugo optrl'e, wat nog met vakansie in Kl'nln Is. Die !unlc!lil' Is geopen d11ur hoofgcnl. Mnx Smuts.

Gent. Smuts gnan ook optrce all sprcker op Caledon op 23 Augustus en op Morrccsburg op 30 Augustus, wnnneer die Korlngbergsc kommando hut funlcsie hou.

\\'ellington hl't gaterdagaand, 9 Augustus, hut funksle gehou onder Ieiding van komdt. C. du Toll. Ook hicrdic kommandnnt­slmp hct !!kllt1•rcnd gepresteer met 'n bedrag van mcer as £200. Gent. Max Smuts.

ENGELAND VERLOOR INDIE NA TWEE EEUE

Die Bribe hcwind in lndii' J, ~ erlNlc \'r~dng na 200 Jaar be{•indig tot• dil' Britse ondt>r ­koning d ie lfl"•ag nan die ln­dit•se \VIIti{IIWI'tl<le V~>rgndering

oorbandlg h•1t. Met hil'r<lic> stap bet Eng••lnml l'l'n van tlie ryk­.. te en Pt'n ~nn dit' gtbiNI!' wnt

• hy dit' m l•t•tott• uitgemergl'l ht>t, vir goed vuloor.

Twec vrygewestes, Pakistan en Indie, het hierdeur tot stand ge­kom. Pakistan bestaan ult twec dele wat deur 'n af&tand van 1,000 my! geskei is. Dit is Mo­hammcdaans en word a-elel deur Jinnah. Die bevolklng tel sowat 70,000,000 siele. Die res van In· die Is 320,000,000 stcrk.

Die geesdrir Wall oorweldigend. Gent. Max Smuts het as spre­ker opgctree.

Die Kaap!>e Skier -l'iland wat l\lanndag-aand bul byetnkoms gehou b t>t, bet <lie prag­tilfll lwdrag van £1,147 ln.rebring, wanrtoe die Boert'jl'ug allet'n £JS6 by­Jtt'dra ht't.

'n \ 't>rslag ~·an die v('rriR"{ing'l \'t'r .. k)n in die volgtn<le • uitgnwt.

Genl. Smith Tuis I>io tOt'stand van ttie Adj.

K.G., genl. J . A. Smith, bet dl'r­mate ,.t>rbf'ter dat hy voor vt>r­lt"de wt>ek na ") plaas naby Gt>orre vervOt>r kon word, \Hll\r by tan egttr nog die lw<l hou.

Hofsaak Teen

Adv. Pirow

lmmigrante· Stig Jingo-ver~n~ging

Die feestelike oorhandiging van die gesag het gcpaard ge­gnan met geweldpleging en groeptwiste tusscn die Indiers.

Mediese Skool Net Vir ' N ie-:-Biankes

Die Nasionale Gesondheids­raad bet besluit om aan te dring op die stigting van 'n vierde mcdiese skool in Suid-Afrika wat uitsluitlik vir die oplclding van nie-blanke dokters gcbruik moct word.

Die staat bet adv. Oswald Pirow in kennls g'estel dat hy op IS September in die hot moct verskyn op 'n aanklag van annhitsing. Die klag is gegrond op 'n artikel wat gedurende Mci in ,.Die Nuwe Orde'' onder die opskrif: ,,Necm die wet in eie hande" vcrskyn bet. Daar word beweer dat die artikel aan die hand doen dat nie­blankes wnt op IIOSiale gebied tussen die blankes indring, aan die nek ultgegooi moet word.

Die !'!telling van Die O.B. dat die Britse immigruntc na Sui~-Afr~a gestuur word m et die sending om die Mrikancr toe h' ploe~ en . d~e Ume as voorpos vir Brittanje te behou, word sterk gesl I dcur d1e to.hgtmg van ' n British Over seas Cluh" deur die aangekome nuwelingc, wat dan ook 'n hlad uitgcc wut boofsaaklik in Eugeland sirkuleer ter uunmoediging van under Brine om te kom. Sowel in Johannesburg as in Kaapstad h estaan reeds takk(' van hie1·die vereniging wat hom hcywer vit• die samcsnoeriug van aile Britte.

In BriUanje 11elf word In die koerante van odh1 lmmlgrnntl' u11 11temvt>e \·ir dit> Jo~mpirt> gtpraat, &OO'I blyk uit dit volgtnde bf'rig in dit> I.ondtnsc Dally Express:

,Nog 'n immigrantc)Okip met l,SOO nedt>rsettt>rl! uit Brittanjl" kom \'r;\dag in K aap..tad aan, • • • Til'ndui­~oend sal \&njaar aanl<om, tn huUe mag dlt> htlt politic-ke toestand in die Dominium verander." Die O)hkrif van dit'l bcrig

is somler doekit!.Omdraai: ,STE)I'IE \ 'R \G."

vercniging," het bierdie ampte­naar vcrklaar. H oewel hulle

I voorgcc om die nuwc aankome­Jinge te help om wortel te skiet, kan die 1820 Settlers Associa-

1 tion nie sien hoe die ,.British Club" hierdie doe! kan dien nie, aangesien bulle niks van die land sc omstandighede af weet nic, aldus ons segsman.

KLErn ~GELAND

Dit hi baie duidelik dat bier -die groep immigrante van plan

I i'l om 'n klein Brittnnjo in Suid-

1

Afrika te plant wanr aUes in Wt'rking gebring moet word m t't die doel om Brit!;C belange te be\·order.

Sells Arthur Barlow se week­bind Is geskok oor die onbc­skaamdbeid, en by vro. teen wie hierdle immigrante besig is om tc vcrenig. Hy beskou dit as nlc aileen 'n belediging vir die Afrlkaanssprckendes nie maar ook vir die Engelssprekendes. ,Hoc op aarde kan die imml· grante bulle weg bier vind as bulle met die een voet in Suid· Afrika en met die ander In Engeland staan ?" vra die blad.

Dit is 'n stap in die regtc rigting wat allcrwce verwelkom sal word.

Die aaak sou eergister in Pretoria gedlen bet. maar is uitgcstcl tot IS September.

-------·------···· ., I D uitse Leiers I ]n Engeland I

' __ _t

In 'n onderboud met 'n ver­teenwoordla-er van Die O.B. het 'n amptenaar van die 1820 Settlers Association wat hom al jarelank vir immigrasle bcywer, die stlgtlng van die nuwe klub as .,ona-clukkig" beskryf om­dat dlt noodwendlg sal lei tot die bestcndiging van 'n gees in Suid-Afrlka wat samewcrking in die toekoms tuss<'n die twcc rasse bale moeiliker gaan maak. Dit Is die beleid van bierdie verenla-ing om aan aile lmmi­grante wat onder hullc beskcr­ming na Suid-Afrlka kom, dit bale duidelik te stc>l dat hull<' moct vergect van 'n vaderland oor sec en dat hullc aile kragtt' aan hul nuwe vaderland moet wy, Is verklaar. •

,Ek beskou die atigting van blerdle ,British Overseas Club' aa In direkte opposlsle met ons

, Julie het 'n eenvoudige k t>use. Noem julie klub ,The .Xew South Africans'. Bly b ier t'n maak Suld·Afrilta Jul land en Jul eerste trou-of trap." is die raad 'nlll hierdie blad aan die immlgrante.

Die (;l•nllil'trde.. \\('nd aiJe poginf" aan om dit Du1t.,ers tot hul op\attina- \an die demo· krnMit• tc• belcet>r. In E ngt>la:nd word daar gereeld le.,ln&'S "ir dit> Duit~ lcr~gsgevangenes

(t'bou oor hOt' di4' Britse parleme nU!re stelo;el werk. Bo tnnnde 1'1 leit'r vnn die politielte

1.

part~e In Duitslan<l wat op besoek in Londen Is waarheen bulle uitgenool l!t om die Brit beerlikhede te besigtig.

BLADSY T\VEE ,DTE O.B.," WOF.:"!SDAG, 20 AUGUSTUS 1947

Verhaal Van die

Uit Die Stryd 0 rnudle 1t g rt<OTTn d

HOOFSTUK I .

.. As cit \ir Pilot nie so got'd geken het nie, en as dit me bowcdicn so vr ocg in die oggcnu was nic dun sou cl< swccr dnt hy ondet· die invlocd van st('rk drank \'Crkeer;• hcl die bo<'r aan sy s<'un Theuns gcsC.

,Ond<'t' d ie invloccl! Pa, P ict is nic net onder die invloed nie ... hy's skoon disnis. So geswawel soos hy nog nooit in die dag syns Jewens was nic. Voor brel<-vis or tc nie ... Pi<'t is skoon deur die wind . .. en hy nogal 'n ontsnnpte vlugleling uit die konsentrasiekamp: )[aar Pn moet dar·om eers hoor hoe dit gekom het . en T euns begin l<tg by die hcrin nering aan iels wat Piet hom \·ertel het.

,Genugtig! Dis niks om oot· te lag nic ! Dit is iets om oo t· skaam l<· vocl," was sy vader sc strenge antwoord.

,.Wag. Pa. Luister eers. dit was nic 'n gewonc drinkery nie. Van die pHar onsam c­hangende woor de wat P iet my gcsc het, lei cl< af dat daar net tw<>t> bottels mampocr tusscn hom en die polisicscllc was. Di<' twcc bottels het hy toe maar in die stryd gcwc rp, clop vir dop, totdat die poliesman onsl<adclik gcword het."

,Poliesman! Bedoel jy dat die polisie saamgedrink het ?" vrn die boer , wat begin ver ­mocd dat daar meer agter Piet se toestand slwil as wat hy gcraar het.

,Ja, Pa, el< dink soicts het geb<•ur· . Dis omtr cnt a ! wat ek uit Piet lwn luy toe by met sonop hier aangery kom. Hv het me te fris gclyk nie en n~t 'n bed gevra en gese dat dre mampoer hom gered h ct.

, ,Tcuns, ou broer.' hct hy gesc, ,ek het my pad by die sel­deur sl<oon \'erbygedrink.' en hy hct bygcvoeg dat hy die tw!'e bottl'ls en d ie l wn~tabel goed onllwu , maar dnt hy onscl<<>r was wat van sy maat geword hct. Kon nie onthou of hv hom ook gl'red het uit c!Je klo~e van die gcn·g nie. To<' het hy gnnn le en dadelik nan die s-lanp geval, bchalwe dnt hy ccnmnnl gek!a hd omdat die bed wocr­woer mt•t hom wil spec!."

Tcuns lag weer, maar sy vader h<'t g 'n blyl<c van ver­maal< g<'toon nic. l':ie net was hy 'n t·rnstig-geaardc man nic maar hy het ook 'n hoe dun!< van Pit•t gchad en d it was vir hom 'n pynlike sltok om d ie jong man in 'n besltonke slaap op di<' nykamerbed te sien Jc. Hy hct Piet \'anaf die sc scuns­dae gl'l<en en toe hy voorvcr­lcde W<'<'l< gehoor hct hoe dat Piet sanm met ticn kamerade u:t die l<onsentrasiekamp uit­getonncl het. het hy anngeneem dnt die jong man vroeer of later op hicr die Bosvcld plnas sou uitslaan. ,.As hy net vry­heid, vera! bewegingsvryheid. hct, dan sal hy wei hicr aan­kom," was sy gedagte. Maar nooit het hy gedink dat dio aanlwms van so 'n gehalte sou wees n;e,

Die boer het gevoel dat dit ook maar gelukkig was dat Bettie, sy dogtcr , juis op besoek by haar ouma was, want hy hc·t vermocd dat die toe­geneentheid tussen Piet en Betti<' m<'f't as bloot vri(·nd­sltaplik was. Hy het gevoel dal dit Bf'tti<' sou seergemaak Jwt om haar Hi• nd in hierdie lol•su.nd tP ~ic·n Ja het hy gcml'cn, die helc afferc is bit­terjammcr. l':ictem in het hy

genoeg van Piet gehou om sy oordeel uit te stet tot dat hy 'n regstreekse \·erldaring kon l<ry.

,Jy het va n 'n maat va n Pirl gepraat, wat hy in sy ... nou ja, in sy roes genoem het."

,.Ja, Pa, ek \\'OU juis nou in die kar gaan kyk het want ou P iet wns onseker of hy diP lterel sCtamgebring ht'l. Kom Pa saa m ?"

Hulle slap na waar die motor op die werf staan en toe hull!' naby kom hoor Teuns die enjin n og loop.

,Genugtig, die ou hct vergeet om die <'n j in nf te s lml<el," sc hy, en sit sy hand deur die oop venster om die masjien tot stilte te bring.

Intussen l<yk die boer· agtcr in d ie motor.

O p die agterbank lc 'n jong man vas aan die slaap. In sy linkerhand het hy 'n polisie­hclm ann die ltenriem vasgehou en in sy gcsig, wat ietwat va ler as sy ligte har e was, was g'n lcwenstcken te bcspeur nie. So stil bet by gelc dat die vlug­tige beskouer yir die oomblil< kon getwyfel h et of hy nog aan lewe was. Af en toe, cgto.)r, hct hy blyl<e van !ewe gegPc. Hy het naamlik. soos kloksi.lg. o:>,ke twinlig-dertig sclcondes gchri~ •

\\'ant die seun was l<l:urbly!<­lil< e n on teenscglik in 'n &llro­holicse bedwelming!

.. Xou verbrands!" was al wat Teun:; se \'ader gcsc het, en loco draai hy om ·en stap weg. \\'nnl van sull<e dingc het hy m rn gehou.

Teuns het die jong kerel uit die motor gehaal en hom hnlf­dra. halfsleep nn 'n rondawl'l wat as spaar l<anwr gcdien het, genccm.

Dit was duidelilt dat dit 'n woest<" affere gist<·rnag mo<·s gewe<'s het. want soos hy vii· P iet g-el<f'n h ct wns die nic malt­lilt cl!'u r· sterk d ranl< aangetas nie. Pil't het sy maat gekcn <'n hel bowcdien 'n sterk lwp sowel as 'n sterk \\'il gehad. Hy sou wei 'n r ede I«HI gee, lwt T euns ge\'Oel. .. Ncl, d it moet tog 'n gocil' r edc \\'('C'S. anders

' Di<' oubaas was die josi<' in." het Teuns gevocl, ,en net 'n goeie \'erldaring sou die onweer weghou. l •j n as Bettie hiervan te hore sou l<Om . .. !" So ongevl'cr bet Tcuns ~c gedagtes gegaan l<'rwyl hy toe­sig oor die melkery hou.

Omt r ent elfuur het hy vir die twee mampoer-slagoffers gaan opsoel< met 'n bietjie swart koffie en 'n paar snye brood en hotter . Ecrs hct hy na die r ondawel gcgaan. Die vreem­deling op die bed het net cl'nmaal die oe oopgemaal< en iets binnesmonds gemomper \'an ,.sing dit nog 'n keer ... " maar die tong was swaar en die woor de onduidelik. T oe draai die kcrel om en was onmiddel­lik weer vas aan die slaap. Van koffie wou of l<on hy niks verstaan. n!e.

P ie t was 'n bie t jie beter daar­aan toe as sy maat, maar ook hy het gelyk asof hy na gcsel­skap g'n hunl<ering gevoel het nic.

,,I<:offic, ou mnat ?" was 'I'cuns se vricndclike !'n byna ter­gende vraag.

,.:\1an. ja. Koffie, as d1t dan moet. Maar wolwegif sou van­m6re ook n ie onvanpas Wl'eS

nie," brom Piet, c•n l<yk Teuns aan IDl'l n uitdnrlddng wnt \'erraai dat die lewc op die oomblil< vir hom min aantrel<­likhcid ingehou het.

,.Ou broer, hoc lyl< dit ·.-ir my julie hrl 'n row\\'t• lyd deurge­maal< in die afg(')op<' nag?" s•J Teuns. nuuskierrg om te noor wat die fcite is voordat Piet met sy \'lldl'r tc doc•n bet. ,.Jy Jyl< nog maar stul1kcnd, en daardie witlwp is glad nie wal<­l<er te l<ry nic," voeg- hy by.

,Die witkop? 0, jy bedoel Koenie! Dan het ek hom darem mcegebring! Ek hct nl begin sleg vo<'l oor hom."

, .)lie nnby so sleg ns wat hy oor homself vo<'l nre," lag Tcuns. ,Hy weier om wakker te word <•n wil net he iemand moet nog 'n lteer sing."

.,Sing? Ag ja, nou begin ek lwers l<ry. Sing! Praat \·an sing! Danrdie poliesman het sy roeping g<:'mis." En die glim­Jng wat oor Piet se gcsig begin gly het gewys dat hy weer so langsamerhund tot verhanl lwm. :.\-faar die glimlag het ver­dwyn toe Tcuns hom sc om sy storie agtermcltaar l<' sit \'ir sy \'nder wie hom ool< op die bed sicn le het.

,.Kragtie! Hrt hy my oolt gesicn? :.\Ian, die storic ag-ter­melmar luy is niks. Ons moes ccnvoudig drinf< om los te lwm. En somaar· baie drink want die konstabcl hct wei 'n lcld<er hart maar tewens 'n sterl< Jwp gchnd. Dis · 'n wonder dat ons nic nan all<ohol\·crgifting b<:'swyl< hct nic. :\Iaar. ai! Dis jammer dat dit• oubaas my gesicn het. En . . . ?''

,_Xce, Bettie luHf'r op die oomblil< by ouma. Ma ool<. In daardic gewestc is jy \·eilig ... voorlopig," het Tcuns hom gctroos.

Pict sou nooit levorc !<On geglo h<'l nie dat dil goeic nuus sou \\'N•s om op \\'naihoek lt• kom t•n te hoor d1tt Bettie nie tu is is nit'. :\1'aar hicrdie ltccr was ha1u· afwesighc'I<i ongetwy­feld 'n vrrligting. Hy hct moNI geslwp <'n gcse: ,.l\Tnn, voor d< jou pa moet sien, lwm ons gann swem in dte r ivil'r."

.. Ons sal 'n pl<•ll moet !\0!•11

waar di<• ltrokodille ons nie lmn bykom ni1•," hct Tcuns gcsc.

,Ag wnt. krokodille! Die ecn wat my hap sal gc·noeg mam­poer inlny om somnar borne tc klim," sug Piet. m<'t die gedagl<• aan die urc wat \'f'rby is mel die mampoer. en di< uur wal voorle ... met Betti<• se \·actcr.

Na dir swem h<'l die twe<' onder 'n g-root maroelocboom gaan sit en dinge el'!'s ht'spreelc

Piel hct Teuns \'!'rtf'! hoedat hulle nn di<> ontsnapping uit diP l<amp uitrindelik hier in die Oos-Transvaal in 'n lwrggrot t<• Jande gel<om het- hy en drie matcrs. Toe is-twec dac geledc - gereel om die groepie 'n bietjie op te splits en om hom hier na V·:aaihoek te bring. Koenie, die witkop in die ron­dawel, was juis die man wat met hom op pad was hierheen.

,Ons is gisteroggend al wcg van die grot naby Sabie. maar ons het motormoeilill:ht>id gehad en op die ou end het ons petrol begin ingce, en toe het Koenie gese dat al redding by daardic kocliewinkel op Hl'rmanspoort SOU Wet'S."

.. :\1aar dis mos by die polisie­pos!" val Tcuns hom in die rPde.

, Juis ... dis danrom wat ons in di(• pr·nariP bC'lnnd h<'t. On~

hl't dit' p('trol net ingegooi gehad toe die konstab(!J -so 'n

(Vervolg in volgende kolom)

2)@effio il{I~'lt W ®fiJfus: ~~ ~ ffia}[illfil

@~xr~cgj,

§lENJr~~JLIE lF1lJWIK\§!1E @~ 1HICID@JF§1i<JJi~J~ID

Die hooffunk;,ie van gcbied C is vanjaar tc Hoop-.tnd gehou, en d i<' Jloopstado;<' 1-ommando 'O<'l bail' daul<ba:lr dat ou,., n ou, , ·ir d ie <·<·t·ste k l'l'l', .rlic gelecnt h <·id go• had lwt om di!' Ii .G. e n mev. \'n n Renshul'g i n ons m idde tc he.

Die funksie is gchou in die Landbousnal en ons wit ook ons dank uitspreek aan die omlig­gende Kommando's v ir hullc hulp. Ook ons dank en waar­dering ann oom Hennie Ras wat ons 'n bees pn·sent gegec het. Die funksie hct die mooi b('d rag van £56 8s. opgebring .

Ons hct ook in ons midde gchad vcrtccnwoordigcndc offi­sicre van omliggende lwmman­do's. Gcnl. J. F . van d<'r Merwe hct die funl<sie geopen en genl. C. l\Ieycr het d ie vr·otwns aan­gespoor om lmiewerl< te doen in hierdie tyd en brandwng te staan vir \'Oil< en vaderland.

n..G.

Die namiddag het die K.G. ons toc~sprcck, en on::; was bly om tc sil'n dat dnar verteen­woordigers vnn a ile partyc \\'as.

Die K.C. het gcse dat die O.B. nl \'yf stcrftcs gchad het, maar hy het nie die min!>tC bedocling om dood tc gaan n ie, want ons bet 'n tank om te verrig. In die 10 jaar van die O.B. sc bestaan het hy vuur op hom gctr<>k, maar ook wortcl gesld(•t. Jong mense van van­dag se l<araltter was gevonn binno die O.B., en ons gaan nog baie van die O.B. hoor.

Danr word nou met die \·er­ldesing, wat op hande is ,

<Vt'n•olg \'an l<olom 3)

kort gcsette kerel mt:t 'n go<'ie gesig- by ons aanl<om en nadnt h y die l<nt so 'n bicljie u it die boom gf'l<yk het . ons nanh' gevra."

,.Hoekom wil jy ons name weet ?'' \'fa Kocnif', maar die lwnstabt•l was nie op sy mo nd ge\·al nie. Hy h et bly staan daar­op dat hy ons name wou weet en hy het bygevoeg dnt instruksics dE'urgplwm hct om op die uit­kyk t<' WN'S vir vier vlugteling<• wat verledc wee!< uit d ie kamp ontsnap h<'t en wat vcrmoedelik in hierdie gcweste ht'\\'ceg. Hy wou ons d<'rhalwe onden-raag t•n , tensy oortuig van ons onslwld, sou hy verplig W<'CS om ons aan tt' hou totdnt die pos­h<'\'e!ht'bbo•r sy sersnnt-more­middag tt'rugkom.

.,Vier vlugtelinge!' roep Koenie u it, ., lyk ons twce vir jou na vier vlugtcling<'T'

.. Kom snnm na die stnsic toe." sc die l<onstabel. en hy maak 'n gespc los van die holstt'r waarin sy rcwOh\'('1' lc.

,.Dit was duidelik dnt teen­stribbe!ing hier nie nan dit· orde van die dag was nie. <>n ek hct maar vir Koenic gelmik om sy monel te hou. E lt was op d ie oomblik nie iemand wat kon bel<ostig oln argumcnte met J.:onstabels aan te knoop nie, en my enigstc hoop was om dingc in der mate tc sldk Ons s t ap toe effens bedec~d die kantoor in.

.. Di<' konstahel het ons vcrder uitgcvra en ool< 'n leer uitge­haal ('n sel<ere pOI'tr·olle daar in nngeslaan.

,Dit was voldoende' '

(Wor d vervolg.)

•

gcpraat van 'n soort Xeuren­burg, die .Regering wil 'n born los, m aa1· die born lcnn te r ug­skop. As soicts moct l<om en as dit verby is mag dit wees hoog.·erraad en nie laagTerraad nie. Die O.B. gaan nie weg­hardloop \'1\n die gesldcdcnis n ie. Laal ons dit so bcskou­ander lwt hul nic skuldig gemaak ann buite-wctlilte op­trede nic, buite-wetlilt so\·er dit die Empirr-wctte bctrcf. As 'n mens vr y w il wecs van bc­staande Empire-wett<' sui jy altyd buite-wetlik moet optrce.

HISTORIESE REG

D ie O.B. is byna uitsluitlik die dracr \'an die republiltein~e g<'dagtc en op die oomblik dw enigste J::"C'org-ani...('crdt~ !'l!·nll'llt

wat hierdie gedagte dra, t•n daarom hcl ons ' n historiesc rol. Daar is partyc ook m<'l 'n skrli republikeinse strelddng waar­\'OOr ons dankbaar is, maar hulle praat nou min dna•·oor· omdat bulle n ie-republil<cin!'it' stemme nodig h<'t.

D ie republikrin<.C' <.troom lwt 'n hi;,tori<'.,e rrg. en a,. u ,:: lu d at d it ' n be,t aa n <.;I'I'J::' het m ort u ool< glo dat di l' O.B . ni l' ::.a l ::.terf nie.

NAAl\l GOED

Die O.B. !tan al!een aan­spraal< daa~op maak dat hy u .• goeie nnnm \'an die Afrikaner gered hcl gedurf'ndl' die oor­logsjare, toe daur duisend1· broodwinncrs in_ tronl<e en ka:npe ge:;it het t('rwyl onskul­dige \TOUcns en liindf'tS om·cr­sorg agtcrgelaat was. D i<' o.n. IH't dir J.:'(•;.in ne vet'"<lt'g 1111 aan

duisende g'l'l<·e r om nie jou medc-Afril<aner in cliP .. tr~·d It• 'erlaat <'II a an die '~and uit to• lt>wer n i<·.

Daar is n \'(•rl<i('Sing op hande wat belangrik is omdat daar groot g-c\·arc is, , n bait• \'erlang om \·an dJ<' r<'gering on tslac l<· rnal< en in :;y pick 'n regering lt' lo·y met 'n b<'ter sin van verantwoordelikhdd t<>en­oor Su:d-Afrika.

Die H X P. werl< saam met die Afriltnm•rparty, C'n by een fla nl<, nl. di'e Afrikancrparty, is die hek oop en ons hoop da:: die O.B. sal help.- Korr.

OSSEW ABHANDW AG CERES

VIER

Saterdag. 30 Aug. 19-t7 STADSAAL

1\:afcc - :\tiddagc•((' - nasaar

OpE'ning- ,·an Jb .. aar : 2.ao n.m.

Openhare Vergado•ring: l-1 n.m.

Brandu·agte ('11 J'ril•1lfh•.

Kom seher!

Ve §te :\ld nc

uitstaam n WN' n ...

-.um cl. d ag-. !l .1 in die ' he:,ondo'l -n gcrg l<ing g('

Die br Erilia \\'es-Ka uitsluitl van die Die har £50 opg ('11 geba lwt.

VIJ

BLII\ man do' 'n gcsl dag op funl<sic Sw:tncJ

Oom uic aa11 de ver~ Smuts \\·ccr s plig or nie we oom :\

Gedt 'n tall gpstig. gcsluil

Die sie in gchou nict.

Daa king heers.

'n' be las 'n al: die Nasi• led I' gene aile te m

Dr geso stel om van tuss wat te

D nee: W)'C

sod: die gin mo en kar

0.

0

.,DIE O.B.," WOENSDAG, 20 AUGUSTUS 1947 BLADSY DRIE ·----------------------------~----~------ --------------------~------

V erdere lnsamelings Pearston­Kommando

Verloor V eldkornette

Stellenbosch :n et nog 'n aan.,icnlike b;!drn~t

u it!>tnande bet St~>llenbo"t'h rel'd ., meer a., .£370 ,·ir 0.8.-daa- i n~tt>·

..amel. Die funk .. ie i., op Sater· dug, 9 AU1!'1htu-., J;'l'hou tn .. oo" in die ,·erled 4' wa-. die ba..aar !><!'>onder ge'>langd t•n brt dtta r 'n gees ,·un burtlik~ '>l\mewer· king gt>herr!!.

Die basaar Is deur gf'nlt>. dr. Erika Theron, hoofvrou van \Ves-Kaapland, gf'oprn f'n het uitsluitlik die stcun vnn Jcde van die Ossewnbrandwng genlet. Die handwerltlafel hct meer as £50 opgclewer tf'rwyl die vlcls en gcbak byna £80 byecngebrlng beL

VIERING VAN O.B.-DAG

BLIKFONTEIN: Die kom­mnndo's van C9cfl en C9e3 het 'n gcslangde funksic vir O.B.­dag op ~ Aug11stus gehou. Die Cunksle Ia dl'ur komdt. G. H. Swancpocl gcopcn.

Oom Naas Raubenhclmcr hct ole aanwesiges oor die aanstaan­de verkil'3ing tocgesprcck ... Genl. Smuts dink dat die Witperd W<'er sal wen. maar dlt is ons plig om tc slcn dat die witperd nle wt•cr eerstc uitkom nie", hct oom Nnns vcrklaar.

Gedurende die dag Is dnnr o.m. 'n tnk van die Afrilcanerparty &l•stig. Hcclwat persone het ao.n­gcsluit.

Die nand is 'n vcrrassingsfunk­slc in dio saal van Vlooifonteln gehou. Almal hct dit bale gc­nlet.

Daar was pragtige samewer­klng en 'n gocie gees het gc­hccrs.-< Korr. >

I

Be/asting Vir Gesondheid Aanbeveel

'n Voorstf'l dat 'n gf'Rondheids­belasting gehrf mo1•t word om 'n algemcnc gesondhcldsdiens in die lcwc te ropp, is dt•ur die Nasionale Gcsondheldsrnad vcr­lede week In Bloemfontein aan­genccm. Die slant hehoort vir aile mt'diesc dlcnste voorslcning tc maak. is vcrklaar, •

Dr. G. Gale, die Unlc- se Hoof­gcsondhf'idsbcampte, het voorgc­stel dat die rand oorweeg hoc om te voorsicn in die behocftes van mensc wat val In die grocp tussen die no,,ddruftlgcs en die wat in slant Is om vir hul diens­tc te bctaal.

Dnar Is ook 'n mosie aangc­nccm wat annbcvcd dat lands­wye kraamgcricwe opgerig word sodat clke mocdl·r voor en na die gcboorte \,ehoorlikc vcrsor­ging kan gcnict. Alle mocdcr.s moct die dlenste van vrocdvrouc en gcnecshcre in kraamhospitale knn ontvang.

Die lyste van die manne-kom· mando het £90 bedrae en die busaiegeld van die vroue mt'cr as £60. Vermelding verdien die spaartrippense van een gesin wat meer as £6 was.

Geesdrif en Nuwe Lede op Bloemhof

Die O.B. - Kommando van Bloemhof, Wes-T ransvaal, hct sy jaarlikse funkslc gehou op Saterdag, 9 Aug., op Bloemhof in die marksaal. Die verver­sings en ander artikcls wat daar te koop aangcbied is, is in 'n betreklike kort tydjie van die hand gcsit, en die bedrag van £48 is gt'in.

Dit bring 'n mens onder die indruk dat daar 'n byna onvcr­bcterlike goeie gees hcers en dat hulle hartlik saamwerk. Die kommandant, mnr. C. A. v. d. Wcsthuizcn, het alma! wat teen­woordig was, brandwagte sowel as bcsockers, bedank en ook mel­ding gcmaak van nuwe lede wat aangcsluit het by die kom­mando.

Die volharding en sukses van die kommando laat hom altyd dink aan goeie buigbare metaal en onbrcckbarc staal.

Gcnl. J. J. Wentzel bet in 'n pittigc toespraak vera! aan die vroue lot toegeswaai vir bul op· offcrcnde werk. Die brandwagtc stann altyd gereed vir volks­dlcns, sonder om in ag te necm of die O.B. modieus is of nie.

Gctalle In ag gencem is die O.B. gerccd om met enige orgn­nlsasle te kompiteer, Die O.B. Is sanmgesnoer en staan rotsvas vir die redding van die volk en 'n velliger toekoms.

Genie. Mev. A. \Ventzel het vera! beklemtoon dat die orga­nisasie dissipline en volhardlng cis. Dit is die enigstc manler om die volk te bou.-<Korr.)

Op die middag van 3 Aug. is van ons wcggcneem Vcldkor­ncttc Hannie Nel <Tant Hannie> na 'n lang sickbed van 19 maan­de. Gcdurende daardlc tyd was l'<Y liefdevol vcrsorg dcur hnar eggcnoot en kindcrs.

Sy was !leker een van die ct:rste lcdc wat by die :Scwt'ging aangcslu1t het na die stigtlng hier en het sommcr ult die slannspoor gcdlen as oftisler.

Haar ywcr, gctrouheid en vricndelikheid was die lewc van ons kommando op die dorp. By funksics was veldkornette Nel een van die stcunpllar<' op wie gcrckcn kon word: haar opti­misme en hulpvnardlghcid was 'n in:;pirasic vir ona almal.

Ons sal hnnr mis. Ons sal die vricndelike geslg mis by ons by­eenkomste, maar ons gun haar ook die rus.

Langs hlerdlc W<'g wil ons I ons innlgc mccgevocl oordra aan haar eggcnoot en kindcrs en hulle vcrsckor dnt hulle verlies

1

is ook ona verllcs. <Ingestuur).

Geboortes Van Blankes Vermeerder

Dnar Is vcrlcde jaar meer blanke kindera in die Unie gc­borc as gcdurendc cnige andcr vorigc jaar. Scuns staan bo aan die Jys.

Die blnnlte gcboortcsyfer was verlcde janr 65,415; dit is 5.926 meer kindera as tydcns 1945.

Gcdurende die eer:;te drie maandl' van 1947 is mecr as 16,000 blankc kinders gcbore h•cnoor 14,300 tydens dicsclfdc periode verlcde jaar.

Kruithoring oor K.G.: ,Aan Smuts se Kant"

D ie Kru ithoring VtU\ 18 Aug u .. tus 1947-ons herh nnl : 19-17, d.w .s. na die koningsbesoek- bled d ie volgfnde , nu u'!brokkie" m et k onunentna r aan "Y lc!iers :

.,'n Vooraanstaande pcrsoon (nie 'n L.V. nie) het onlangs 'n interessante gcsprck met 'n majoor, wat nog in die leer is, gehad. Die gesprek is voor getuies gehou, en ons kan die bctroubaarheid van die persoon waarborg. Die volgende is gesE!:

,.Die majoor: Dr. van Rens­burg is darem 'n man met 'n groot brcin.

,.Vooraanstaande persoon: So? Vcrklaar dit dan hoekom hy so bale nagtclikc onderhoude met Smuts gehad het?

,.Majoor: Maar hoekom nie? Kyk, hy is ~s dcur Smuts daara-cstcl om 'n rebellie te ver-

hoed en julie te vcrdeel! .,Ons vriend: Hoc Jyk dit, hct

hy sy wcrk goed gedoen? .,Majoor: Onbegrypllk gocd.

,Hier Is 'n notatjle: Met die oog op die ,verklcsingsbom' het dr. Van Rcnsburg In die O.B.­blad vcrklaar dat hy met dr. Malan snamstcm dat die O.B. niks met die Nasionale Party te docn hct nle. Dit is of 'n poging om IU\n ~mut'l &e kant te prOIJ(o(' r bly o f ' n voorberei­ding \ ir ' n .,k r r t.,,·prhoor waar­in ~k<"re be"'kuld i&'des groot­Jik., vr )·gi'"Jlr E'<"k !tal word, ter ­wyl n nde r <lol~ttlince skuldig bevind word va n optrede teen d ie ln ndNix>lunge t)"dens die oorlog."

SOOS ONS LE.SE.RS DIT S/E.N <Die intt'ressnntste van die

bcrlg is dnt Die K rulthoring die waarheid van die nuusbrokkie wil bcklcmtoon deur te ver­klanr dat die naamlose .,vooraan•tnnnde" nie 'n L.V. is nic.-Red .

-- - ------------- - --Aan Ander

Voet .. O.B.", Robertson, skryt: Die Kruitho ng sl! van die

• O.B.-lcde, ,.as hulle manne <·n vroue van ecr is". Die O.B. vra egter i!> hulle manne en vroue \'lln eer wat die vriU\g aan die O.B. stel? Kan dili man of vrou wat sy hciligstc ccd tccnoor sy volk minag of verloUn, 'n man

o! vrou van eer wees? \Vat van die gebeure by Monument­ltoppie en die klipstapel wat dnnr opgerig is as 'n getuie voor God dat die Afrikaner me­k'nar weer gevind bet om nooit weer te skei nie, en kort danrna Is genl. Hertzog met vrymcsse­laarstories in sy graf geskinncr? \Vas dit manne en vroue van eer? Nee, die skoen sit nan die andcr voet. Na 'n splinter word gE'soek met 'n balk in die cie oog. Die O.B. is mannc en vrouc van eer.

'n Vcrdere belangrike puntjie is dat lndicn die ,vooraan­ataande vricnd" die waarhcld praat en die majoor praat die waarheid, dit vir dr. Malan voortnan mccr bctalend sal wccs met die oog op anti­republlkcin~;e stemme om hom met dr. Van Rcnsburg te ASsoslcer as te disassosicer !­Red .>

• Noodhulp VIr Duitsland DL"ITS-AFRIKAANSE HULP-AKSIE (D.A.H.A.)

Ondersteun ons Taak om die Ontsettende Nood in Duitsland te t.•erlig!

ONS BENODIG DRINGE!Io'D:-e F ondse vir d ie aankoop van VoedseJ, Klerasle en Medisyne .

e K lerasle en Skoene, nuut of gebrulk, maar skoon en In

goele toestand. e B iltong, Vet , of ander Onbedcrfbare E etware.

Stuur u Byd rae of Besendlnga nan u Plaasllke Noodleniglngs­

komitee vir D ultsland of rcgstreeks aan die'

DUITS-AFRIKAANSE IIULP-AKSIE (D.A.H.A.), Bloedstraat 1M, PRE TORIA of Hoopstraat 1068 , KAAPSTAD.

EXCELSIOR WYNE. BRANDEWYNE EN LIKEURE 111e lt.l.om~~e&•Ge _..... v .. akooee.,. .aa llla.r, die t )fll8te ....., l'etar _ ,

a -~ &epl'Oe IMl&. JlraiiJdee W&l U. ...._ P'J'M wt-a OP t ftl ....... tf"IIJap aiel - ..... - au. fFaptMw .. - eprn ...,..,

P8 Y 8 LY8

WYNE:

Ou Port •••••••••. 2/8 Inwallde Port . • . • • • • • 3/3 Spes!&&! Soet . . • . • • • • 2111 12/8 Wit m Root Jerrolko .• 21- 10/­Wtt m Root Malmnx . , 2/· 10/­Wit en Root 'l.&uakadel .. 1/11 II/I Soet Port . . • • • • • • • • 1/11 '" Port. Ponl&k.

Woreuter Hoek • • • • 1/10 1/· SpealaJe Slerrlt lao.terlll:) 1/10 11/­Goudltleurl.:e Slerrlt . • • . 1111 811 Ou Bruin SJerrle . . . . • , 211 ,.Coektall" . . . • . • • . . • t/3 Vermouth (Drool! of lloet) 3/­Swartberi SJerrle . . • . • . 2/11

DROte WYNE :

Boer~~:onJe 1 Roo I) • • • • • • 2/­Rteallnll: (DrlX! Wit) . . . . l/9

P 8 Y 8 L Y 8

VON Kt:LW\ ' HI: : Orand Spumante

(Soeter ll) • • • . . • 10/3 Grande Splendora (Orooc> 7/8 Vonkel BoerconJe • . . . 811

I:IKANDEW~N :

Aurora V.S.Q. IDle allerbMtel

Eureka ....... . A.l. • • • • .. RoJ&I ...... .. Boe~~:a. •••.•.••

LUU:UK :

•• !0/-8/1 8/-8/ft 7/1

Peperment, Perake. AP-pelkooe, PIUMIII 7/•

Ktrale. Aoya. Gemmer, N&&Jtll• . • • • 1111

van der Hum • . • . • . Ill

JI!!NEWF.R lOIN) I DrOI. Lemoen, Buurle·

moen ..•••.•.•. 'Ill

V.l!lKKUOt'SVOOKWAA.KJJ.I!:S : Ill BeeteiiiDII:I moet lltlt&&n ult 12 I>Otte 1 M o aemnc vaatJit, ot veetvoud d a&rvaon. ( 2 ) voec by 20/· depoelto per va tJI• or 01- per 11.1nte met oottete. Hlerclle l!epoetto'• word daelellll. aan u teruct>e· o.a1 0p ontvance van die lei ~toed. vraggeld bet&ald na. Vlakttplaata·ei.Mie. (3) St •11' ltontant ptua dtpollto•e met beltellln~r or aoder I ewer one 1<. b.a. u na&ete ata ~

EXCELSIOR WYNMAKERY (EDMS.) BPK. POSBUS 1, VLAKTEPLAATS-STASIE, K .P.

PLUIMVEE A.V.B.O.B. Ute Bee .. ~- a PLUll'YIUt IUI:JI8 .. ..., p&()l)tji[TJI: ...

.. l ieU .. :

C. M. ELOFF EN KIE f~.) Bp~

.. OSEMA.B.K IP .. boe 1186) :"',.....,

BI«*Jlfont.elD - Pretoria

110 Takb

EXCELSIOR MEUBELS BPK. AFRIKAANSE PIONIERS

IN DIE

MEUBELBEDRYF Waar Afrikaanse hout deur Afrikanerhande verwerk, en meubels voortgebring word, wat bestem is vir qeslagtelange diens -

MEUBELS VAN NAAM! V ra vandag om katalogus ,...... gebruik die koepon.

E~£E BPK.

. ........ -.. --.. ........... - ·---------. EX CCI .SIOR POSBESTCU.INGSDIE."JS,

Po.bua 667o. JOIIANNCSBURG.

G,.J.,."e my u jonlf•le katnlolfu• ~n r>'l•Jyc JK't l~rNHIC' pos aan te

lutn. El •ttl ,·eral 1.«-lanlf in ..................................... .

;>..'AA.\1

AD RES

,

.RLADSY VU:R ,DIE O.B.," WOENSDAG, 20 AUGUSTUS 1947

.,DIE O.B~" \\'OE~SDAG, 20 AUGUSTUS 1947

Kraamverpleging En Partypolitiek

Onder voorsitterskap van dr. Henry Gluckman bet die Gcsondbeidsraad vcrlcde week In .Bloemfontein aangedring op 'n landS\\'YC instclling van kraamgcricwc sodat elke moeder voor en na geboortc van 'n kind behoorlik versorg kan word deur opg!'lcide p!'rson<'. Daar is deur die rand In verband met algemcne gcsondheldsdicnste ook aangedring op tegemoctkoming aan vera! die middclgroep wat die swaarstc gebuk gaan onder die gcldclikc las wat medicse dienste onder die huidige s telsel mrobring.

Volgens veulag In die pcra het dr. Gluckman die !cdc van die rand aangrmoedlg om krltiek uit te oefen, aangesien die n·gering glo graag daarna sal wil !ulster. Dr. Gluckman is naamlik Minister van Gesondheid en as sodanig is by tans In die posisie om na kritiek te .,luistcr". 'n Paar jaar gt-lcde was hy t-!;'tt>r voorsi ttt-r van 'n kommissie van ondersoek naj die volk I><' ge.,ondhr ido;dirn.,te en toe bet by met iets meer ns kritiek gt-kom. Sy l<oinmi.,'>ill ht>t 'n doelbewuste gesondheidt;plan nan d ir r t-gerhtK voorg't-lf. wat l)f'OOII' bet om die geriewe WBAroor die (lesondht-id~ r;uld dit nou h~t, binne bert-ik van elkeen te bring. Dr. Gluckman st-lf wa!i bale rec!idriftig oor sy plan ••• toWat by det'l "·an d il' rt>gt•ring gt-word bet. Toe bet Gluckman die :\linister ann Glut'kmun dil' kommh•,.it,·oorsitter ge...e dat by 'n idealis is, en da t "l' plannetjies wtl mooi maar onuihoerbaar is.

GESOXDIU:ID EN JAKKALSE

Et'n van die groot strulkelblokke op die weg van daardic plan is die vcrsnlppcrdc grondwct van die Unic, wat 'n landswyc gesondhcldsdit'ns onmoontlik maak omdat elke provinsie en plaaslike bostuur jalocrs vaskleef ann sy bospilaaltjie of sy gcsondhcl<.fsbramptctjle, al moct die Kaaplandse Administrasie by voorbccld met die hand In die hare die invoer van 'n wcelde­belastlng oorwccg om te betaal vir sy hospitaaltjies en gesond­heidsbcamptetjles. Brncwens die .,gcsondhcidsbelasting" wat nou deur die rand voor~~reatcl word, sal Kaapland-en moontlik die ander provlnslcs ook nog 'n wecldc-belasting betaal vir diesclfde ding n!'l scdat die provlnsics dnrem icts te doen kan h~. want aangrsirn daar bull~ sclccrc panic en sekere onderwys nie vee! andcrs aa die doodmaak van jakkalse oorbly om bulle met waardighcld te bcklee nle, moct dit gedocn word met 'n stuk van die volk se gesondhrld.

Intuss••n i<> dif' rt-jff'rin~~r gt>willig om na kritiek te ,luister", en omdnt dir hOPf'IO"II kraamditn.,te &'('CD aanmoediging vir ' n hoer ~tt•boortt-s~frr vir dir blank(' &'<'Sinne bied nie, sal daar maar trt>n \1'1'1 hoer kostl\ lmmigrante lnrevoer word om die plek te kom \ OI~tnan van die Afrikaanse wleg.

BETAALDE KRITIEK

" Om na kritlck te .. !ulster" is natuurlik 'n baie groot dee! van die rcgcringstaak onder die huidige politieke stel:>el. Daar is sells voors!cning gemaak vir 'n amptellkc en betaalde opposisie wat die kritick mo<'t !ewer. MaJlr dit Is maar glo net terwille van die dcmokrasie-want die cinUike dcmokratiese laak van die rcgerlng is toegcsplts op dlo .. positiewe nederlaag van die opposisie", soos min. J. \V. Mushet dit verl<'dc week op Dordrecht gestel het. Op die kritick dat die regerlng nlks opbouends docn nie, antwoord mnr. Mushet:

,,Deur die nuttelooshl'lid van die Opposlsie te bewy11, neem on'! tog <,t>kcr 'n bale po<~itiewe houding in, e n ons beleld van opbouing lo; lff'IOrrOnd op die positiewe nederlaag van die Opposi!'ll<'." En aanlfi''IIE'n minister H enry Gluckman se vernaam!'lte tank

vandag is om die opposisie 'n positiewe nederlaag toe te dien, sal by ook n ie vt•t-1 meer tyd he as om vir 'n kort rukkie in BloemfontC'in tc ,.lui<,te r" na die kritiek van dr. Gluckman en '-Y Ge.,ondhtldo;rnad nie, nt't ~tOO"! by ook nle meer tyd gehad bet om die voorr.tt>llf' van Gluckman se cesondheidskommlssie te oorw<'eg nadat by hoof van die Departement van Ge ondheid geword hct nit'.

·want hoc sterker die amptclike opposisie se kritiek oor naturellt.sake word, hoc swaarder word die taak van die hoof van die Departement van Gesondheid om sy bydrae te !ewer tot die ,.posltlewe ncd<'rlaag" van die belaalde opposisie.

SYFERS WAT TOT NADENKE STEM

Dit> HO pao; vrygC'.,lt>lde t.ensus!>yferH soos geba..eer op die be­volking vnn die Uni11 op 7 Mel verlede jaar, openbaar Interessante maar ook sk rikwf'kkrmlt' f eite.

In die 24 vernaamste stedelike gcbicde en dorpe van die Unie is daar slegs twee waar die nic­blankcs ni<' die blankcs met gc­tallc oortrcf nic. Dlt Is Pretoria en Oos-Londcn. Die "f'n""'' bring ook nan diE" li~ dat die A'iiate dit vlnnig"'<te in die Unle aan­ge\\.11'1 ht-t in die a fgclope tien jaar.

In die tien jaar ll('dcrt die vorlge iJensus hct die totale be­volklng \'lln die Unie met 18.8 pcrsent tO<'gcnecJtl. Die blankcs hct met 18.4 perscnt tO<'gcneem, die naturellc met 18.3 pcrscnt,

d ie Asiate met 29.8 persent en ander nie-blankes met 20.6 per­sent.

In die verskeic provinsies was die blanke bevolking as volg: Kaapland 870,7915, Transvaal 1,063,121, Vrystaat 202,077 en Natal 236,697. Vyf-cn-vccrtlg persent van die blankes woon dus in Transvaal ... byna die hclfte aan die Rand alleen.

Die totale blanke bevolking is dus 2.372,680 tcenoor 7,805,15115 naturelle, 928,484 kleurlinge en 258.260 Asiate. Die totale bcvol­king van die Unie is 11,291,949.

WANNEER SAL VOLGENDE OORLOG UITBREEK

GROEIENDE RUSS/ESE MAG Bait• wauruemers verwug dat die Balkan dit" kruitvat gaan wees

van die volgcndt" oorlog, en in die afgelope week is reed:, eterk taul in diJllomatieke kringe kwytgeraak oor Griekeland, en een heriggewer het dit eo ge~tel dut daar nog net gewag word op 'n , iusident" om. die kruit aan die brand te laat slaan.

'n VC'rantwoordl.'likl' Arneriknan!>e militere beampte b t>t 'n paor wt•lm gelcde gC's.-: dat geen be&ettingsmagtt> in staat is om te bt•lt•t tlat Ruslund oor Europa stroom indien hy more tot Bltfl'~"l" ~oou oorguun nie. Die vraag is of die Amerikann'll.' milit~rt- magte in dit' gehcel in staat sal wees om Rusland Wt>t'r uit tr dr)'f. \'olgert-. 'n lnsiggt-wende a rtikel in die tyd.,krif Time, sal 'n oorl o~r t u -.'<t•n Amerika en Rusland op 'n gel).kOp t>indlg a .. dit tuns mot•t Jllaa'lvind.

\ 'ollt('ns die urtikt•l beskik Arnf'rikn \'andu£' nog net oor 12 dh·i,ir-. in \- Crgel) king m t-t 89 tOt> Duit.,land g'e"·al bet. Duartrt'noor h f't Ru.,land 208 dhd~;iC's op die oomblik ondtr \~1lpen, wnarvan 93 nan die weo,front lft'kOn"f'ntr('Cr i ... B innf' dertig dat> ka n Ru'>land 101 miljoen opgeltide 'ioldat.­ondt-r wapen h i', binne ~~e.,

maande 12 miljot•n, van wie a l­mul cgter nltl vollt>dig mt-t wa­J)f'ns voor~til.'n linl kan word nit'. Behalwc die 4~ miljocn solda­tc op die oombllk onder wapcn, het Rusland 115,1500 oorlogsvli<'g­tule in dicns, ot:n Is hy bcsig om 'n duikbootvlool op te bou.

Rusland bt'skil{ oor vol­doende mag om in een bcwe­ging te stoot tot aan die Engelsc Kanaal, die Pcrsre­se Golf en di·c oliestrrl<c, en dcur Sjlna.

MELKBAARDLE~R

Die Amcrikaansc leer bclllann vandag uit 'n rapsie mccr as 'n miljoen man, of liewer scuns, want meer as die helfte hl.r­van word bestcmpel as ,.mclk­baard-rekrute". In Europa is net twee divisies, en in die Stil· le Oseaan sewe, boofsaaklik be· las met besettingswerk.

Wat lugkrag betref, bcskik Amerika nog net oor 9,000 voor­rangse vliegtuic vergeleke met die 8S,OOO nan die elnde van die oorlog. lntussen is die pro­duksie van vliegtule dermatc agteruit dat van die 2,101,000 arbciders in vliegtulgfabrieke tydens die oorlog nog net 160,-000 in die wcrk Is.

DRIE VOORDELE

Am1!rika beskik <'gl<'r oor dric groot bates: die atoom-

Wes--Duitslan d en Siberie Maak Vir

Rusland ~apens Ruslnnd Is be'>lg om sy fabrieke wat oorlog .. materiaal vt•r­

vnardlg nt\ d ie onbt'kendt> Siberie te verskuif wanr dlt nie mnlclllc

bekombanr is ,·ir dit> Am<>rikaan<;e bomwerpers nit-. Daarbenewl'n~o

wortl alit' belangrikt> ft\brit-lce in die Rus!iies-be~ctte dl'f'l van Duit'l·

lund afgt•brC'ck N l d iu tocrusting nllj bierdie gtbied vervoer. \ 'l r

die bultewcreld t-n vir die gewone Rus is dit verbode terreln.

Ondrr die Dultse fabrieke wat vcrslmlf word Is die bckcndc Bergman-kruitcnbrick \'an Ber­lyn en die Helnlc<>l-vllegtuigfa­bricke. Verder word aile fabrie­kc In die Europcsc dee! van Rusland waar dlt tydens die oor­log dcur die DultJ!crs bedrelg of vernietig Is, nn agtcr die Uralgebergtc vcrskuif waar dit haas onbekombaar is.

Ook Noord van :\IantsjO<'ryc, in die gebicd van Khabarakovsk, word groot fnbrieke opgerig wanr dil:' aantnl erkers in die afgelope tyd van cen rn 'n kwart mlljoen na twcc mlljoen vcrmeerder ht•t.

ONDER V.S.A. SE NEUS

Inmitldtl'l h('t dit ook lwlcNJd gt>word dat l)uit-.e lnbrit-ke in die Amerikaan<;e be'>4"HinJt<;Jre­bit-d bt>slK 1'1 om oorlog,.matP­riaal vir die Ru.,o,c te vt>nnardig. Die Amt'rlkann.,e magte hct dil' fabri.-ke dt•urJ;'e'>oek en bt"dag gt-lP op ondr.rdele Yan \\1lpens wat bulle daar ge\-·ind bet. Die eienaar ,·an die fubrieke i in b tgtenlo; genl'em. Dnar i"' onder m t-e r l)f'o,iaK gt•le op motor.. wat. bt'dorl lo; vir Yliegtuil', tcnk!i en duikbote.

..

Die Amerikaners hct die snulf in neus gekry nadat 'n onbeken­dc bron hulle die verhaal van die fabrieke in die oor gcblaas bet.

Russiese Fabrieke in Duitsland Elf Ru.,<;ie<;e maat .. knp­

pye m t•t ' n totalt kapitaal van £84 miljoen ht>t in die Russ it<;- bebeerde gebled van Duitsland tot stand gekom. Op hlerdil' m rmlt r wil Ru"land sy ekonomiec;e en hnndelsgreep op Duito;­land vir goed vestlg.

Die kapitaal i11 afkoms­tig uit die bate<& vnn Duit­se tabrit-ke wat llia Ru.,'l4!> oorgent-f'm bet. Dit is hoof'~anklik fabril'ke wat sk<>ikundige s towwe en metaal verwf'rk.

AI die firma'! h t't. Rus­sit<;e direktt>ure en staan onder behtoer \'an dit- Ros­sie~ ministt>rif' , ·an buite­land'le handel.

born, 'n nywerheidskrag wat vinniger oorgeskakcl kan word as In enlgc ander land tcr wereld, en oppcrmag tcr see. Verd·2r hct hy 14,000,000 oor­logsvctcrane, van wic die helfte egter binnc vyf jaar hul veg­bckwaamheld sal vcrloor.

Hocwel die Amerikaanse na­vorslng besig is met nuwe soortc lugwapens, word verwag dat Rusland so vinnig ontwik­kel op hicrdie gebied dat by in 1957 sy maksirnum-slaankrag sal M. Teen 19t8 sal Rusland In staat wces om enkelsendings van 1,000 vliegtuie teen Ameri­ka In te werp. Teen 1949 sal hy se!Cgerigtc projekticle M wat met 'n centon-bom 3,000 my! ver kan vlieg. Teen 19S2 kan hy wapens h~ wat met sicktckleme bcsmet, oor lang afstande gevuur kan word, en enlge tyd dnarna bchoort Rus­land die atoombom tc besit. Ter­wyl Ru-.lnnd se mag oor hier­dit' tydperk <;tyJ', 1181 Amerika ll'n n fneem sodat 1957 die krisis­jun r Nul wees.

OORSAKE TOT OORLOG

Naas bostaand:! Ieite wat die Amerikaanse departement van oorlog rekening mee hou, is daar drie faktore wat 'n oor­IO&' tussen Amerika en Rusland kan laat ontbrand. Die ee,...te I'! ' n groot depre<;sie in Ameri­lm wat ltm'lgtnoemde so sal vtr~twak d11t Rusland dit sal wnag om tOt> te slnan; twee­drnc;, ll'> die kommuniste in Sjina of in lndle in behet>r kom, waardt>ur dit- bolsjewistie~ mag Amerikn ~o~nl oortref; e n derdens lndien <lit' kommuniste in be­beer van Europa kom.

Aangesicn Amerika beslis is dat gCI'n cnkcl moondhcid die wercld durf oorhccrs nie, sal laasgenocmde twce faktore vol­docnde aanlciding tot militere optrede vir hom wces.

DIE PRYS

Daar word op gc\rys dat Amerika nagcnoeg 70 biljocn pond bcstce het om tc belet dat Dultsland w~reldhecrskappy

verkry, en na mate Rusland stcrker word, sal bierdie prys styg. Daar is egter een oor­WI'Jring teen oorlog wnt aan­r.itnlik ge~ig drn, en dit is dat 'n oortog in die buidige wereld­om<~tnndigbede die ekonomiese lewe so kan ontwrig dat die na­oorlo~tse ontwrigting meer kom­munlllte sal verwek as wat dit­atoombom sal doodmaak.

Daarom probeer Amerika voorloplg 'n oorlog voorkom d<•ur middcl van sy Marshall­plan waarm<'c Europa van die kommunismc gercd moet worct. ,

Maar waar Grickeland op. die oomblik blootgcstel is aan kommunisticsc lnvalle, skyn dlt of Amcrika ewe beslis is om die bol:!re prys van oorlog te betaal, lndien Rusland dit daar uitlok.

...

,.DIE O.B.," WOENSDAG, 20 AUGUSTUS 1947 BLADSY VYF -----------------____ , __ _ ---------------------------------------UNIE UIT LONDEN AANGESE OM OP TE SKUD MET HULP

H~t>l die Unit·rf'gerintr nog geen amptelikf' nruuluidinlf gt'· gee hf't nie v~n watte r otren by van die Suid-Afrilman...,. pu­bliek gann vr&\ vir hulpv·~ rlt"­nintr ann BriUanJ~>, wi~ ,_.. men­se rnako;imalt hulp v·an • die buitf'land vt>rwnc ondt>rw~l bulle M'lf die minimum nrbeid wU lt>wer, i!1 gt'nl. Smut'! met 'n kablnetskomltee glo be11ig om planne uit te wt>rk, volgt>ns berir In die plaao;like Engt>lse pers.

Volgens dlt> berig is die rt'­gerlng uit Engeland anngest' om versing te dot>n oor wnt sy bydrae ~rnnn Wt't'!l tot Brit­tanje se in&tandhouding. AttJee bet glo dit> "Yftr'l no­di &' vir "Y begrotlnr, word verklaar.

Te oordtt-1 na die ,;-t>gt>wen'l in die berig t.al Suid-Afrika se bydrae in die ringling van goud, "tt>enkool, v·Ot'd'lt'l en ,.Buy Briti!>h" Wf't""- Dit: berig m t ld naamlik dat die komitt'4', be­halwe gent. Smutr., bt'stann uit. min. Strau'l'l, ,rum diE' hoof van die voed~lproduk.,ll'", min. \\'aterson, ,onder wi4' die goud­en steenkoolproduk.,it' stann, 80wel as die depnrt.t'ment van handel en nywerbt>ld", en min. Hofmeyr ,.wat a" :\fini.,ter van lo' inansit''l belang ht't. by t>nl~te t>konomit'KC rci'ling met Brlt­tanje".

Die berlr Vot'fr <lanralln toe

Dominiale Hulp Aan

Brittanje Australie loop oor van 'n loja­

le berecrte om ckonomiesc hulp aan Brittanjc tc vcrlecn. Die Australicsc rcgertng oorwecg dit tans om 'n vcrbod te plnas op die lnvoer van motors, petrol en films uit dollarlandc. Die maat­reels om botter, klcre en vlcis tc rantsoeneer, sal ook van krag bly.

Menzies, die Australiese <'crste minister, het voorgcst<'l dat 'n georganlsecrdc dominlo.lc poging aangewend word om Brlltanje van ondergang te red.

In Pretoria het veldm. J. C. Smuts verlede week vcrklaar dat Suid-Afrika sy deel sal bydra tot die berstel van Brltlanje!

dat die rt'ge ring moonllik die loodo;ing van 'n ,.Buy Britisb"­vt>ldtog oorweeg as deel van sy bulpv·erlening.

Op die oomblik is die Ge­f~derecrde Kamer van Ny­werbeid in die Unle ~Ill&' met 'n groot ¥eldtog vir dleo verkoop van Suid-Afrikaanlle JJrodukte. Onderwyt die ny­werhede dus 'n veldtog van ,Koop Suid-Afrikaans" sal loods, sal die regering van . die Unie met 'n ,Buy British"· veldtog teenoor bulle stelllng inneem!

Die bt'rig verklaar dat weens die teenstand van die Naslona­le element in die Unie die regerintr nie by magte sal wee!! om met dubbele bande ult te deel soos in ander domlniums nle, maar aan die ander kant word dnllrop gewys dat die bui· d ige e konomiese ' krisis 'n es~~en­o;iele deel van Brittanje se oor­logspoging is en dat op die 'Cni&-re~tering staat remaak kan word om Brittanje net so deeglik te ondersteu_n as tydens die oorlog.''

Kom Goed Te Pas No AI K ante

Vcrlcde wel"k Is aangckondig dat ~l'nl. Smuts nie d il" sitting van die V.V 0. volgendc maand in Lake Sucet"ss gaan bywoon nlc, maar dnl hy mnr. H . G. Lawrence In sy pick ns hoof van die Unie-afvaardiging stuur.

Moet die stuur van mnr. Law­rence beskou word as 'n bewys dat genl. Smuts die V.V.O. reeds as 'n mislukklng afgeskryf bet, en nou net die '3tl'mpel daarop gaan plaas?

Sommige mcen weer dat die verkiesing te swaar .vccg en dat &'l'nl. Smuts se tecnwoordigheid as oorlogshcld hicr onontbecr­lik Is. Dlt mag ook 'n rcde wet's vir die afwesi&'hcid van mnr. Lawrence wat as behuisingsheld llewer n!e naby 'n vcrklesing ge­sicn moct word nic.

Versterking van Britse Element Belangriker

As Eie Redding Di t> Br itse regering bfoskou

dit bt'langriker om die Engelse t>lt'ment in die dominiums deur t> migrasie aan te vuJ as om sy cit' werkkragte te bebou wat mOf't help om sy n)'Werheids- en ekonomiese moeilikhede te bOwe te kom.

Die Britsc regering het nl. 'n vcrordening uitgevaardig waarln dit verbicd word dat nuttige ar­bc!ders van een werk na die ander oorloop. Elke man moct bly waar hy is. Die bevel bet esrtt>r geen betrekking op die t> m il{l'llSie van Brit~~e vaklui en n rbeiders na die dominl111ru1 nie.

Vir die Britse regering word dlt duidelik dat hy homself nle meer uit eie krag kan red nie en daarom maak hy op die do­mlniums staat. Om te verseker dat bulle hul deel sal doen, moet die . Britsc element wat as 'n spoorslag sal dien, verstcrk word.

Rusland se Skl1ld Aan Eng eland

Hocwcl Rusland nog 'n groot bedrag aan Engdand skuld in­gevol~e die handelsoor<'enkoms van 1941, lyk dit glad nic ot by Ius het om sy verpligtings na tc kom nle. Hy moes die bcdrag al teen 1 Augustus vercCft"n het, maar hct nor n<'t die h<'lfte bc­taal. Die Russicse rcgcring het ook gl"en aanduiding gl"gce wan· neer of hoc hulle van plan is om die res te bctaal nle.

Brittanje het die Russlese aan­dag op hierdie felt gevcstig om­dat hy bang Is dat hy dit dalk sal kan verloor. Volg<'ns berig­te het Ru:;land op 1 Augustus .£2,400,QOO geskuld.

Te Werk Of Nie Te Werk Hul Groot Probleem

Britte Wag op Aanmoediging - Kabinet op Doodberig

Onderwyl die Britl'le eerste minister sy kabinetslede gelus bet om nie }mite bereik van Louden te reis nie met die oog op 'n moontlike instorting van die Britse geldelike posisie, is die Britse eleenkoolwerkers, van wie se inspannitlg Brittanje afhanklik is as by ltomeelf wil help, nog besig om te redekuwel oor die vraag of lmlle 'n hulfuur per dug op die eerstt> vyf due van die week meer sal werk dun of hulle Satevdugoggende vir twee-en-'n-half uur sal gaan werk.

Volgen'l die Cllpe Time~ "e korre~opondent k ) k die Brit~ volk na die buitt'lllnd om hulp en wt>ier bulle om hul gt'wlg In te wt>rp vir d it" r ('dding van hul land: ,.Praktie"f' annmoedirlng .. om harder te wt>rk is nor net I>O jammerlik afw<'"ig 8'1 twanlf

maande gelede. Die anndui­dinr .. is dat 'n vermeerderinr in dif' Britse produksie 'n Ian&' tyd o;al neem om te bereik, en ~r en meer mense kyk uit na hulp van bulte, en ten spyte van die N'g<"ring se aankondlgincs, I• dit duidelik dat ook sommi(f'

ministE'rs van so 'n cedngte i! • .'' Die buitelandsc hulp waarna

die Brittc wat opcnlik te lui is om hul hande uit die mou te steek, uitsien, sluit natuurlik ook die bydracs van die Suid­Afrikaanse belastlngbetalcr in.

20 v-ir lld. ooktekoop

teen 50vir2/2d. 10 vir5ld.

Oaar II 'n groot vraag na Ronde Kom­

~ndo In d oe 1tad rond

Hulle Is k~el rook lekker met 'n eie

geur wat hulle elke dag meer vriende

be1org.

B>< 288~

Vir Baie Pfaasdoefeindes-Maar van Uitstaande

Doeltreffendheid

PETROL/.PARAFFIEN

·ENJINS

HIE RDIE l'njin • ~·oldo<'n clOII di(' tocncmendc ann\ rang vir 11 ,·crlroubnrc mnsjien van

'n eenvoudi ge dou ~lcrk onhwrp. ti ulle \wrk \ ir 'n lung I} dpt•rk onder t•nigc wecrsloestnnd. veral built•, mel dit• rnin•lc ge,kooldc aandag.

Enige van die unit•kc c ie nskctppc \'olll die Cohorn Enjin . SOLE.\: VERGASSER - ,·t·rgcmaklik \'innipf' vat ...

i'-lAG;\;EEf- gcwanrbor&tleen \\t-t•r .. toc~lumle ... .AF'\EEI\ 1.

BARE S ILI:'\OERKOP - om kool.stof •pocdig t. Ycrw)dcr ... KRL"KAS - gcvorm op r;(root spit worrnige kot•clrollat·rs

wat afsonderlik gehuim· is .• . DOEl.'I'I~EFFG'\JDE VER­KOEU'\lG onder alit• loesl.tndt· - scnlrifuga,tl waaicr in vliegwiel gegict - gern oorv<•rllitling nit• - g<·<'n risiko \'<It\

gckraakte silinders nic S P \ \RS,\ .\ \f op Immdstof lt·<·n maksimum d ryfkrag . S~ILRI'\G d <·ur pomp en spat stelscl.

C OBORN ENJINS is iclt•aal vir cl; .. AANDRY\VJNG VAN PO~lPE. V LRLIG TI'\GSTOJ"STEU E. HOUr­WERK- EN i'-lAAI J\. lASJil.'\'1:. asook 'ir undt•r gehmikc.

Vir Vercl<'rC Besoml<•rltecl<> skryf a an:

CONTINENTAL & S.A. TRADING CO. LTD.

Van Riebeeck-gebou, De Villiersstraat 15 Posbus 8363 JOHANNESBURG Foon 33-8931

BLADSY SES ,DIE O.B.," WOENSDAG, 20 AUGUSTUS 1947 ~~~----------------------~--------------7

GEKLASSIFISEERDE ADVERTENSIES rA.BIEP V1B GEKLA.SSIFISEEBDE &Dl'E&TENSIES :

HaJaboadellke KennlscewlnJ&: , ( v erlowlng, huwelik, geboorte, eterfgeval, In memoriam, gelukwen­slng, ens. ) Hid. per woord; minimum 3/- per plaslng. Voorultbetaal­baar. VIr b erballnge 26 pat. atalag.

IIIIDGel.aa4verteaa~ee : Enk el plaslnge (vooru'ltbetaalbaar) 2d. per woord. Minimum 4,/ - per plaelng. 2 tot 26 plaalngs (voorultbetaalbaar) 1'>id. per woord, mint­m um 8/· per plasing. 62 agtereenvolgende plasings : 1d. per woord. minimum 2/6 per pllll!lng. P lasinga tot kansellasle, 1 '>id. per woor<l, m inim um 3/- per J)laslng.

ID&ekeap ld 0p ,Die o .B." (vertkyn weekllka): 10/- per laar of 6/- vir 6 m aande. voorultbetaalbaar. Stuur adver tenstegeld en bestell!ngs na Posbu s 28, Stellenboseh,

en lntekengeld na Posbus U ll, Knapstad.

GEBOORTE

FINDLEY. - Aan mnr. en mev. F. A. Findley van Louwrensrlvlerweg 75, Strand, •n flukse dogter op 11 deser. Naas die Heer, dank aan dokter en verpleegster. 20/ 8/1B

RUDATIS. - Aan mnr. en mev. Hans Rud&ltls • n frls boere seun op 27 J ulie In die Groblersdal verpleeg-lnrlgUng. Albel wei. Dank aan Suster. 20/8/1B

VERLOWING

MACKENZIE- VAN NIEKERK. Die verlowlng van Dalena, oudste dog­ter van mev. en wyle mnr. G. van Nlekerk, Rondekraal, Rosendal, en Jimmy,• enlgste seun va-r• wyle mnr. en mev. w. Mackenzie, van Johannesburg, word aan offislere en brandwagte be­kend gemaak. 20/8/1B

DOODBERIG

ESTERHUYSE. - Heengegaam op Dlnsdag, 12 Augustus, aan sy wonlng te Patrlotstraat 19, Paarl, my geliefde eggenoot en ons vader, Cert. In die ouderdom van 59 jaar. - Die bedroefde eggenote en klnders. 20/ 8 / 1

VRYSTAATSE GOUDVELD EIENDOMME

VIr E len<!Omme Henneman, Odendaals­rust omgewtng, raadpleeg WELKOM EIENDOMS· E N TRUST AGENT­SKAP, H enneman (Eienaars Alberts en GreeU) . Foon {3 , Telegramme te%~'*~

BENODIG

BLANKE DAME vir hulp In huls en om twee seuntjles (3 en :> jaar) op te pas. Meld salarls verlang en oudcr­dom. Skryf aan POSBUS 1411, KAAP­STAD.

K o-Operatleve WUnbnuwers Verenlglng van Zuld-Afrlka, Beper kt.

(Gereglstreer kragtens die Wet op Ko· operattewe Verenlgings, 1939).

VAKATUR E VI R E LEKTRI S IE N

AANSOEKE gemerk ,.Elektrlsl~n." word lngewag en sal ontvang word deur die onder gelekende tot en inslultende 26 Augustus 1947, om die betrekklng van Elektrisl~n in die Eleklrlese Afde· ling van die K.W.V. te Worcester.

Kwall n kasles: Appltkante moet ge­kwallflseerde gelisensieerde vakmanne In die Elektrlese Ingenieursbedryf wees met onderviodlng van die onderhoud van elektriese toerusttng in die s telsels Wlsselstroom en Direkte Stroom.

Salarls: Sa·larls volgeos kwaliflkas!es en ondervinding.

•n Gesondheidsertlflkaat Is 'n ver­elste. Da.ar Is • n pensloenskema vir die personeel.

SEKRETAJUS, K .\V.V., J>osbus 1128, ZUTOER PAARL.

BOME, PLANTE E N SAAD

A)lE R(I{AANSE BOOMANOELTt;}(. P LANTE. - Sterk, goed gewortelde angellerplante In 12 versklllende soorle teen 7 / 6 per dosyn, 17/ 6 v ir ~o. 30/ ­vir 100. K.M.B. Posvry in Uole. - S. C. STANDER, Bus 20, TZANEF.N.

20/ 8/ 4B

AARTAP PELllfOE R E . - Arran Chief en King George, 32/ 6 per sak van 150 lb.; 22/6 per krat van 100 lb. V. O.S. George. K.M.B. - H. D. METELER­KAMP, Bus 47. GEORGE. 23/ 7 / 6B

AART APP ELS. - 50 sak egte eerste na tngevoerde Irish Cobbler-aartappels. Elergrootte en 'n tetsle oor dit. Goele kwallt eit, 30/- per 150 lb. P .M .D. Grootkop. - J. FERREIRA, Sina Cer­truld$1, FICKSBURG. O.V.S. 6/ 8/ 6B

AAR T APPE.LlfOJ::RE . - Cesklk vir planting, Arran Chief en Up-to·date. Gekweek van gesertiflseerde moere. tweede plant na lngevoerde. 1 'h tot :> onse, 25/·. ~ tot 1'h onse, 17/ 6 per 153 lb. V.O.S. K.M.B. Sakke terug. - F. H. ROBERTSON, Klelnfontein, Pos Slnsabrug, GEORGE. 13/ 8 / 2B

BESTE GESERTJFTSEERDE GROEN­T ES1\Ali.-Pryslys verkrygbaar. Beste! al u benodtgdhede K.B.A. van: PRE­MIERS, SCHOEMANSHOEK. 20/ 8 / TK

GROEN'lESAAO. - Detroi t en Egip· tlese plat beet 7/ 6 ; Chanteney-wortels 101-; Beauty- en Marglobe·tamattes 35/-; Tom Watson -waatlemoen 10/- ; Kropsla<al 17/ 6 per lb. Alma! 6d. duur­der per 'hlb. Handelsnavrae verwel­kom. - KARROO-SAADVERSPREI· DERS, Posbus 107, OUDTSHOORN.

20/ 8 / TK

HERROL DT se Krlsante, glorle van die Najaartutn. Kleurvolle sorterlngs meesterltk saamgestel. Beste! nou vir Oktober-planttyd. Donou-Versamellng : reuse pragsoorte, 25/ · per dosyn, 15/ ­vlr 6. Opera-Versamellng: 21/ - per do­syn, 12/6 vir 6. Luukse Sortering: 18/ G per dosyn. TuinversaJllellng: 15/ 6 per dosyn. Gepak en posvry. - HER­HOLDT'S, Posbus 660, JOHANNES­BURG. B/23/7/lXH

Wat E.lke Dame Behoort T e Weet! DESKUNDIGE RAAD vir die­

gene wat getroud is of op t rou

staan. Volledige kursus na ont­

vangs van Poswissel vir 10/6.

Aan :

DIE BURO VIR GESINSIELKUNDE,

Genev~gebou 607, Parlementstraat 28, KAAPSTAD.

Meld of u dit in Afrikaans of Engels wil he.

BOl\IE, PLANTE EN SAAD

PRAO'I' IGE, gesonde en vars graad I teen 20/ · per 150 ro. Eler-grootte Saadaartappels. tweede na. ingevoerde. Skotse Up-to-date 2'"1- per 150 lb. Alma! v.o.s. Bethlehem In nuwe sak­kies wat terug gestuur moet word. Ek waarborg tevredcnheid. - S . • w. RABIE. Kommandant, Bus 328, Beth· lehem. 2/7/Tk.

I'ATATR A1>'KE, reg v!r plant. 6-maande, 6/ - per 80 lb.; 3-maande wit, 5 / 6 per 40 lb. of 8/- per 60 lb.: steg­gtes, 6·maande, 5/ 6 per 1,000; wit en borrie 6/ · per 1,000. K.M.B. SERPEN­TINE, by P. J. GERBER, C. sn.

. 20/ 8 / TK

J'ATATRANKE. - Sesmoo.nde, 83 lb. vir 7 / -; drlemaande, 60 lb. vir 8/6; steggles, reg vir plant, 6/ - per 1,000. Gelewer Serpentine. K.M. B. Tevredeo­heid gewaarborg. - B. H. GERBER, C. so., P.K. Hoekwll, GEORGE.

23/7/ TK

GEMENG

ET.EKTRESO (Edms.) B pk. elektrl­sttelts· en werktulgkuodige lngenieura. Hoofweg 30, Bellville. Vir herstelwerk Aan alle elektrlese hu isbeood lghede; ankerwlkkellng; elektrlese htrstelwer~ aan motors, draa!- pas-. sweis· en ber· stelwerk aan aile ptaas- _en and<!'r ge· rtedskap. T~lefoneer 9-7223. 27/11 / Tl<

LOOIE RY. - Velle word bewerk na keuse, d. w.e. In leer, goed vir tute, sool, oorleer, ens. Om besonderhede skryf alldl: L. B. SIEBRITS EN SEUN. F.RANSCHHOEK, K.P. 19/3/TK

SKOENBEPAR~SIES. Ondersteun u mede-ACrlkaner en wees verseker van die beste dlenste by VOORTREKKER BKOENHOSPIT AAL, Langstraat 291. KAAPSTI\D. Foon 301114. 4879/20

VAN'S OONCR E TE PROD UCTS. -Terazzo Kombula- en Handwaebak ke, Baddeoa, Septiese Teoks, PUare. Vloer­te~ls, Voertroe. Enlglets In beton. -Dlrekteure: P. W. en P. G. VAN HEERDEN, Pot gteterstraat 2!18, PRE­TORIA.

HORL OSIEMAKER

DESKUNDIOE HERSTET, WE RK aan H orlostes. Aile werk word gewa.arborg en spoedlge actewering .• - P . PRETO­RIUS, Keeromstraat 18. Ka~stad. (Voorheen Kerkstraat 69). Foon 2-M M

H. J. STEYN. De Villierstraat 17, v ASCO, KAAP, verkoop en herstel hor­losles en radios. Enigste agent en ln­voerder van VELOX-• keermeslemmetjles (Switserse). Foon 98-9292.

KLER E;\IAKERS

VIr •n goele pa.k klere of kQlltuum 1:om na. 'n eerstekla.s snyer F. C. HAGEN, Voortrekkerweg H, ~~~~:;·

MEUBELS BI NJ\'EVJ:Eh •. ,ATR.o\SSE v&n enige

grootte besklkbaar. Alrflex, Duros, Peerless, Lido en klappcrhaar teen spe· stale verlaagde pryse. Skryf om prys­lys aan ELEKTRON KONTRAKTEURS, Keeromstraat 18, KAAPST AD. Foo'l 25060. 23!7/ TK

&ADIO WVW EN LOtlW, 41• ~roem•lf

d&dlo-lngemeure, t:ltulewe~: P A..ROW verll:oop en herstel Rad!c>'a eo lllelttrle.o• Toeotelle. Qercgtotreerde ~lelttrlolt•tt.l· ._. noft'O'\fl1"* U'N~~n o.""M

PLUDIVEE

DAGOUD -KUIKENS. - Gesonde en lewendige R.I.R. - en W.L.-dagoud-kut­kens. Slegs September- en Oktober­a f lewering. Prys £6 per 100. B .W.D.­siektevry. - Mev. E. R. ADCOCK. Heuningnestkra•ntz, Posbus 1134, PRE­TORIA. 13/7 /7B

HITLER SE KERELS BRIT.TE. SE ME.LKKOE.I

DROOG OP ..

LEER DIE BRITTE l\let die were dat Rusla nd horn klaar rnaak vir 'n spr ong n a

die W este, en! in die geheirn vuurpyl- e n a nder rnoderne wapens vervaa rdig, b et Engela nd die hulp va n Duitse wete nsk a plikes en deskundiges wat voorheen op bevel van Hitler v uurpylnavors ing ge.doen bet, ingeroeq om, nie agter te raak iJt die voorber eiding vir d ie volgende oorlog nie.

Britse deskundiges het here­ken dat die Amerikaanse dollarlening wat dric jaar moes hou, teen die begin van Oktober boomskraap sal wees. Daar is nog net £212 miljoen oor van die £937 miljoen waarop Engeland volge~s die ooreenkoms aan­spraak het. Op 25 Julie het Engeland weer £75 miljoen van die lening getrek.

Op 'n stuk grond van 450 morge by Westcott, in die hartjie van Buckinghamshire is twaalf Duitse wetenskaplikes wat met die vuurpylbedrywig­hcde tydens die oorlog doenig was, met hierdie taak besig. Nog mcer Duitsers word binne­kort daar verwag.

Die Duitsers werk onder bevel van dr. J. Schmidt wat hoofsaak­lik verantwoordelik was vir die eerste vuurpyl masjien wat in 'n Messerschmidt gebruik is.

,Dit is goed dat die Britse volk nie geweet het wattcr an­der wapens H itler gereed gehou het nie", het dr. S. Elstub, hoof van die afdeling verklaar.

H y vertel dat die Duitsers planne beraam het om Londen dag en nag met bomme van 250 pond te teister, wat teen 'n tempo van 27 per minuut sou neer-reen .

Sapa berig dat niemand in Ascot probeer om die feit te

SOUT TE KOOP

BOE RE-l'AKKET. - Nege sa.kke wit vee- en 100 lb. tyn bottersout £2-10-0. Nege sakke eneeuwlt en 100 lb. fyn bottersout £2-13-6. Vry gelaal sout­werke. Beste! : KOMDTE. MEV. MAR­TlE VENTER. P/s. No. 4, Arbetdsloon, BLOEMFONTEIN. 21/5/TK

SOU'I', - Mevrou, u sukkel met growwe tafelsout! Beste! •n sak fyn­sout 8/6 per 200 lb.-sak. Men eer, vir u vee Is No. 2 die beste teen 49/ - per ton. - S. J. VENTER, Oranje-sout­werke, P.K. Florlsbad, BLOEMFON· TEIN. 14/5/TK

S OUT. - Moot beloftes help nte, dit t roos net! Beste! waar u seker Is van u geld vtr A1 59/-, No. 1 54/-, No. 2 49/-, No. 3 44/· per ton. Bottersout 8/6 per 200 lb. -sak.- W. H. VENTER, Soutwerke, P.K. FLORISBAD. .

14/5/TK

SOUT . - Vrtende, ek !ewer sout In sak1<e: A1 59/-; No. 1 1>4/- ; No. 2 49/- per ton. Tevredenheld gewaar­bor g. Onmiddelllke verseoding. - s . J. DE BEER, Soutwerke, FLORISBAD.

18/6/13B

TE KOOP AAN GE BIE D

IIIIDLE.-Veertten makgeleerde mulle, 2% - 5 iaa.r oud, 11 merries en 3 reuns. Prys £22/ 10/ - stuk, gelewer in trok Paardebergstasle.- P. D . JACOBS, Wolwekraal, PAARDEBERG.

TRJo~KKER. - :\laKsey-Jla rrls Junior 102 Trekker met 6 'vt. Clipper Combine. In goeie werkende orde. SkryC aan: SCHONBORN, Blokzynkolk, Oor Brand­viet, K.P. 30/7/4B

, Wl NSKOYJE S VI R RO~Jt.t;, -

sandskoene (nuwe en tweedebands) 10/­per streepsak; blikborde (nuwe) £2-10-0 per 100 ot 9d. elk; kosbakke 1/6 elk; pa.nne 1/6 elk; bandollere 2/· elk. Skryf of kom na: T. J. MOSTERT, Tweedehandse Meubelhandelaars, Lady Greystraat 93, Paarl. 21/6/TK

TE KOOP GEVRA

BENE. - Die voors lenlng va n b een· meel le kort. Aile persone wat toegang tot bene bet. word ernettg versoek om dlt oonder versulm aan one te otuur. One betotal !7 per ton (7 / - per 100 pond) vry op spoor u ata.sle of oylyn. Dlt Is noodeaakllk dat 81dv1eebrtewe ge­pos moet word a s bene gestuur w ord. Spaedlge betallng word verseker . Lei' sakke word VRY teruggestuur. Ono voe· dlngsvoorslenlng hang af van die voor· slenlng van beenmeel. - S. A. HUNT BEENMEEL- EN KUNBMIS-!lAAT· BKAPPY, Warrenton.

VE RK OPING

UUI'Flo~LFONTEIN Geregistreerde en Hal! Produksle J'rleslandkudde bled :; uitstaande jong bulle aan op Roderick en Kle. se Bulvandisie te Bloemfontein op 24 September. Goeie konstitusle met bale mclk en bottervet. - T. B. JORDAAN, P / s Buffelfontein, SOMER­SET-OOS. 13/ 8/2B

VOLKSANG- EN VOLKSP ELE­KUR SUS.

'N KURSUS In Volksang en Volk­spele word gehou te Vryheld vanaf 4 tot 9 Oktober 1947. Orq besonderhede skryf onmlddelllk a·an llfnr. C. J. BARNARD, Posbus 82, VRYHEID.

13/8/ 3

verberf dat die Duitsers die res van d'le wercld ver voor was in die ontwikkeling van vuur­pylbomme nie.

Engeland se jaarlikse invoer­behoeftcs is sowat £1,500 mil­joen, wat aansienlik meer is as die lening. Die Britse bereke­n ings het dus heeltemal uitgeval.

Die waarde van hul werl< is so groot tla t die akkuraath ei<l van die V.2-vuurpyle vandag 80 per ­-sent is op sk ywe van een vier­kante rnyl op ban e wa t duisend rnyl ver strek. T ydeh s d ie oor­log b et die Duitse V.2 'n akku­raatheid van 50 persent op 'n sk yf van dieselfde grote behaa l.

Beskerm u Oe

J7 erseker u Toekoms d eur die Eienaar te word van

VASTE EIENDOM * BOUPERSELE Bring u oogarta se voorakrU

na ons. Laat g ekwalitiseerde Voorskrif-Oogkundlges u be­dlen.

* WOONH UISE * PLASE * BESI GH EDE VIR DIE

KIESK EURIGE P E RSOON Wahl, Lawrence EN KIE.

BRILMAKERS

Raadpleeg -

J. (Kotie) THERON CROXLEY-GEBOU, K USWE G,

Adderley straat 120a, Kaaps tad

Foou 22408

Posbus 78 Foon 0028 S TRA N D

OSSEWABRANDWAG WELLINGTON

n Afskeid word gereel vir Komdt. C . D. CILLIE in die vorm van 'n BRAAIVLEISAAND op 21 AUGUSTUS om 7 uur op VRUGBAAR, die Plaas van mnr. Joubert Cillie.

Ons verwag die Konimandant-Generaal ander hoer Offisiere.

en Offisiere en vriende van

omliggende dorpe word uitgenooi en aile belang­stellendes is hartlik welkom.

~ ~~T~~Ub~:.~~:~u~-1

I

I

I

!

I I l j

So nie, staan u in ger·atrr d trt toesending tran n ndrt>s l1innt>kort gt>s taal;. u ·ord.

llle stelse l v an kommando-inte k ening h et op 30 Jurrie laasl ed e t_•ervtll. Vanaf J Jnlie teken abna l ref18trt>el"s teen 10/- 11er jaar op d ie b lad in. OrR sel"er te m a al;. dat u g e t>n uitga1ve v an o ns amptelilu• mo11dstuk 11111 mis n ie, moet u onmlddt>llll• onderRta 1111de r•orm t_•oltooi e n sntJIIJ mt>t " inte l, ;;ngeld pos .

V UL A S SEBLI EF BIER I,N DI E SEKRE TARIS,

VOORSLAG (EDMS.)

POSBUS 1411. K AAPSTAD.

Gcagte H eer,

B EPE RK,

Ek het tot dusvcr ,DIE O.B." deur middel van die kommando ontvang en ncem daarvan kennis dat inteken­geld vanaf 1 J ulie 1947 regstrecks aan Voorslag (Edms.) Bpk., vooruit betaalbaar is teen 10/- per jaar.

Gaan asseblief voort om .,DIE O.B." aan my adres te stuur tot ek u in kennis stel om toesending te staak.

• H iermee vind u die bed rag van ............................... ..

vir ........................ jaar/e se intekengcld.

Naam: .... . ...... .. . ............... .................................... ...... ...... .

P osadres : .................................... , ................................... .

Datum Handtekening

,

'

,DIE O.B.," WOE!':SDAG, 20 AUGUSTUS 1947 BLADSY SEWE -----

Dr. Van Zyl Doen Beroep op Malan . .

Gebiedsleier Betreur Kruithoring-Aanval

, f:k doen 'n IM>roep op dr. ~lalnn om hom uit te Jig bo die klt>in vt>rskilletjil''i \VIlt on., Yan meknnr \Wifbou en om dil' hl'le \Oik .. aam te brinK op dil' grondslag vnn die groot dinge waaroor on~ ulm:tl ener!l vot•l," h <' t gebiedsleit>r dr. I~. D. du To it van z~ 1 vt•rh•dt' Saterdag OJ) \Vorceste r by gt-h•t•nth<' id \'an O.B.-dag­vlt•ring gese. Di~ vt•rgudering wat baie gl'e'>driftig wa.,, i'> ook tot•Jte.,preek deur hoofge nl. P. R. R etit•f ,

Gent. Van Zyl hct 'n oorsig gegce van die buitclandse ont­wlkkclinge waardeur Rusland mndag feitlik die hclc wereld reeds bcheer. Oor die bele Asie en Oos-Europa strek sy ~wsag en ook oor die geklcur­de miljoeno in Afrika wat deur kommunistiese propnganda en Ieiding teen die blanke rasse in die harnas \'erkccr. In die li~ hlervan is dit gccn oordrywing nic om te sc dat die stukkie \\'esterse bC'sknwing waarvan die vier miljoC'n blankes in Afrika die draers Is, met totale ondergang bedreig word.

Teen die agtcrgrond van bier­die gevaar is die posisie so dat gcskicdkundige Wl'rklikhede dit mocilik maak vir die twee blan­ke rasse in Suid-Afrika om as 'n <'cnheid op te tree. Maar 'n mens sou minstl'ns verwag dat die Afrikanerde€'1 verenig !lOU

wees. Dlt is jammer dat die <'enh<'id ond<'r die Afrikaners wat l'tmmaal verkry is deur par­typolitirk<' bdange verni<'tig is C'n dat so 'n jarelangC' stryd on­der Afrikaners veroorsaak Is.

BETER GEES

J>it i" daarom w rbbdtnd om in die j ong-,tt' tyd 'n betu gee., tt' IH'Jtin waarnl't'm. \ ' t>,..killen­dt• JCI'bl'urtenisse h<'t die r;<'dngte !nat JlO'I\'at dat min.,tt>n'l die lt•lt• r vnn die H.N.P. til~ gt>vnar lngt•.,irn en mantrel'J~o brgin tref hf't om die gevnar dip hoof te hil'd. Sy ooreenkom<, mf't mnr. ~•. ('. Jln,·enga dui d an ook daar­op dot die propngunda v·nn dit> ()s,.f'wabrnndwn~ v·ir ' n brC'lire ' olk.,frout min'iten., Jl't'tlt>C'Itf'lik rl'f'd'l ingnng gevind h.-t.

By hierdie ontwlkl~cllng het die Ossewabrandwng voor 'n kcuse te staan gekom. Hy moes kles om Of afsydig daarvan te staan en dan onder t~ gaan of om sy gewig by die Afrikaner­party in te wcrp en sodoende sterk te word. Dlr O.B. was lansgenoemde stnp verskuldig nnn homself en ann die geskie­d< nls van die v<;rlcde tn die toekoms. A'l tlrnl'r van di t.> rf'publikC'in'le gpdn~ttt> \ ·i r wie danr uog 'n bl'lnngrike toekoms­t:lak w.&g, mn!f on" nie toesiC'n dat die O.B. ondl'rgnan nit>. Ook

Gaan Vrecmde Onderwysers Haal

Die sending \'an die Trans­vaalsc onderwy!lowerheid na die buiteland vir die werwing van honderd Engelse onderwysers het Vrydag uit Kaapstad na Brlttanjc vertrek.

Die sPnding bestaan uit mnr. H. J. Kreft en mnr. P. J. Lotz. Hullc ht•t verlof ontvang om oolt op die vasteland ondcrwyscrs te werf as bulle dit nodig ag.

Die wctlike verpligting wat op Trnnsvaalse onderwysers rus om 1\\l ctnlig te wees, word opgc­s kort vir die Engelsc on<ll'rY.-y­IWrl:l, ann wie 'n paar jaar tyd gegNl sal word om Afrikaans te leer.

tt>rwlllc vun die ofteN wat t~ ­dt>n., dic oorlog gebrin; 1.,, mag dit nit> !ft•bt•ur uie.

EEl\ 'REID

Maar die O.B. se ond1 rsteu­ning van die A.P. het bowc-al trn do<'l om die begeerde volks­cenhcld te forseer en tt• vcr­S<'kcr. Sy aandeel ann dit> A.P. f'n 'iOd()('nde nan die «anwwt>r­klnll' ~;at die waarborll' wl't''! dat 'n Nt.r) d t~en medt>-Afrllmnt-rs !>OO'I In d ie afgelope jnrt' hom nlc- Wc>t> r "nl herhaal nit•. Dnnr­om Is O.B.-lede dcut' hul Ieiding aangemoedig om by die Afrika­ncrparty aan te sluit.

KRUITHORI:-:G

Gent. Van Zyl het In verband met di<' vordering nn <'l'nhcid verwys na die bitsigc nnnvnllc in die Kruithoring op di<' Osse­wabrandwag. Dr. :\Inion i'l direk­tt>ur 'an geuoem<lc bind wat die nmptf'like mon<l.,tuk va n 'iY part.) i... Spr. is bt>rt>id om aau te nt>t>m dat by nil' v·oomf be­wu<; wa<s v·an die nrtikel nie, mnar dan is tlr. 1\fnlan tt> rwille van die saak van c>t>nht>id dit aan tlit> publirk ver.,kuldig om 'n ~-erklurin~ te d twn dnaroor. Di~ Qc,'-f'wabrandwl\lf vra net dnt dit \ir hom moontlik gt>­maak m oet word om "~ dC'el nan d ie> «amt>werkin~ te nt>em.

Dr Van Zyl hct gcs~ dat hy dr. Malan beskou as 'n oprcgte Afrikan<'r, en as lcirr van die grootstc Afrikancrgrocp doen hy 'n bcrO<'P op hom om net soos Churchill gcdurende die afgrlopc oorlog na vore te kom as 'n volksman tot redding van sy volk. ..Ek doen 'n bt'rorp op dr. M'Rinn", het dr. Van Zyl onder tot'julging ges~ ... om hom uit tc Jig bo die klein vcrskil­letjios wat ons van mekaar wcg­hou rn die hele volk saam tc bring op die grondslag van die dinge wanrc.or ons almal en!'rs voel."

In Diens Van lndie Pundit Nebroc-, ll'it>r

van IntJiil, bet 'n boodslmp ann tlit' Indiers in Slultl­Afrika gt>stuur by gt>IN•nt­b f'id ,·nn die vierln~ ,-nn dll' v·rywording \ 'On lndii'. .,Op hierdie dag van vry­wortling stuur d ie m ()('dt' r­lund c,y innige gr()('tf' nan "Y kindt-rs in die bult('lnnd. lly r OI'p bulle tot dit>ns ('n tot tliens van tlie vrylwid, wnar bulle ook nl mug WI'~'"· Elke I ndiiJr In <lie buiteland is 'n vertt>t>n­woordiger van lndiil en m oet ontbou dat b~ lir die eer v·an -.y land \"f'r­nntwoordelik i'!."

Hit-rmCt> bet Nt>hro.- ook erktn dnt die IndiilrH in Suid-Afrika g!'en rrgt~ knn t'i'! n it> annge'!iC'n bulle nog n'l lndie~>e burger., bl'.,kou word t'n du'i 'ilc>g., tlit> v·oor­r.-l:'{f' kan ~Pnic>t \\llt Suiti ­Afrika built• a., \ r<'t>mdl'­linge gun.

V.S.A. DAAG RUSLAND UI'I' OOR GRII~KELAND Dit> Verenigda Stult> van Amt>t·ika het Rm;;land gedreig dat in dien

sy vNo die oplrt"de vun die V.V.O. in die Balkan dwarsboom, Amerika andt>r maatreels huite die V.V.O. om .. ut neem om Griekt>land te heskerm. Amerika h et Rm.land ook direk he .. kuldig dat hy vt>runtwoordelik is vir die moeil ikht-id in Gt·it-kelund.

Hic>rdlt' tlreigement is In lilt' Veilighridc,rnnd deur llt>r<'hrl Jobn'lton, dit' Aritt>riknnn'lt' uf­gt>vaardigde, uitge.,preC'k. lly bet ge<;(o dat die 'ltntt' bt>noorde Grit'kt>land agre.,.,ors i<; t>n dat dit> \' .. ~.A. me t t>nigt.> nnd('r land .,al <.aam-.tnnn om Grit>keland te h elp in "Y .,tryd \ir onn f­hanklikhei<l.

, On'! be.,kou nie on'i v-erplig­tinge jN' nH dit• \'.\ .0. as be­ein<lig enkt•l omdat ous oog­m erk e <leur dit1 Russiese veto gedwarsboom word nie," bl't hy gewaar.,Jm.

,Di$ i., a t tt> tluidelik dat die> v·eto gt>bruik \\Ord a<, 'n mid lei tC'r be<,kt'rmln~t \an die nan'\"all~

deur J twgo-SI<mie, Albnnie en

.. Uulgar~·e. Ons wil dlt duidelilc t.t1•l dnt ons nie ..at IUlr!lel om t•ll(t' maatreiil tt'r v·erkryging van internasionnle 'rede, &oos d1•ur die HuntiVt'., van die V.V.O. goedgekc-ur, toe te pas nit>. Ons sal ook nle anr&el om uan Griekela nd die be'lkt>rming h• bled wnt b~ in die toekoms n odig kan be nic-," het Johnston numens Amerika ve rklaar.

Kommando Op Villiers Gestig

Dan Seker Die ' Ander

,Diskwalifikasie

H~P.-Voorsitter Spreek W aardering Uit

Volgens berig in die Cape Times is mnr. P. J. \Volmarans, L.P.R. en lid van die Verenig­dc Party, deur die Minister van Justisie ,.gediskwallfiscer" as lid \"On die Kaapstadsc dranklisen­sicraad. Volg<'ns die berig het die masgistrnnt van Knnpstad by die stndsraad navrnag gedoen of die opvolgcr wnt vir mnr. Wol­marans aanbeveel word, ,Afri­kaans kan praat. lees en skryf en of hy lid van die Ossewa­brandwag is."

\'ir die eer te keer 'it'dert dlt' .,kt.>uring in I 9U i., duar ann die begin ,·an tlit• maand weer 'n Q.,c;cwabmndwng-verga<lc-ring op Villit>r.,dorp gehou e n wei dc>ur ltf'nl. \\'. R. Luub ... eht'r, voorlig­tingso!fil-! lt• r , e n hoofgenl. 1\lu' Smuts onder ,-oor-.ittt>,..kup vnn mnr. P. ,J. (;unter . Die MUll wn'! vol van bt'lang!>tc>llt'n tlt' nit>­led~>, nnngt•sit•n danr geen 0.8.-kommando m !'t>r bl'staan het n ie. Etlikt> J>lansllke leiers van dlt• II.~.P. e n bul gt>volg wa., ook teenwoordlJ', e n nan die end van diQ vergadering ht>t N•n \On huHe 'n mo"l~ Hln dank in die> 1-!Jlrt•krr voorgesb-1 wat ul~temet>n aan­gent't>m 1.,. Die \Oorsteller het bc.,oudere WIKlrdering uitgt>.,pr t'ek '\"ir die bt•lc-id v·an snmewerkh1g vun die o.,scwabrandwug, soo~o

d eur die> '>Prt•kt'r uitet>nge.,it. Jly het gese dat hy nie bewus was van hir rdit' ~otandpunt vun dlf' ().B. nie, en hom dtltl rin verbeug dnt h.} <lit \unaaud kon vt>rne<• m het.

Aangesicn mnr. \\'olmaran' nlc lid van die Osscwabrandwag is nic, moet die oorsaak van sy di~<kwnliflknsie blykbaar gesoek word in die felt dat hy ,.Afri­kaans kan praat, lees en skryf".

Genl. I..nubseher bet g<'se dat daar 'n vcnnootskap bestuun tu~sen die Afrikanerparty en H.N.P. en dat 'n opposisit•!ront daardeur moontlik gemanl< Is teen vcldm. Smuts <'n die Empire deurdat een van die vennote oolt 'n vriend van die Os.~ewabrandwag is. J() hct bygeVOt'g dut daar t>gter doring, gt>groei ht>t tu. .. .,eu dit> Afrika· ne r in die II.~.P. en die in dic O.B. Vir v·olle t>n gec>•·driftigt> ondt>r.,tt>uning is dit noodsauk­lik dot hierdie doring;, Vf'rwy­der moet word, t>n daarin knn die plaa'ilike ta kkeo hul df't>l bydm, anngt'.,if'n die uit .. kop van O.B.-lede bekragtig i., tleur die kongre., WOAnan bulle lt>dt' was. In di~ wrband b!'t gt>nl. LaubS'cbt>r a., voorl)eeld gt>norm die feit dat Ule Burg~>r ' n ndvertensie pinus van 'n ver­gadering van' mnr. ::\lu'ihc>t, 'n Ieier , -an d ie \o"erenig:Je Purl), dog weit>r om 'n betaalde nd ,·eor­tensie ,-an 'n O..B.-funk.,it> op te neem. ,.Di, ' n <loring wat Yt'r­wyder m ot>t word," bet hy gese.

Daar is bl•sluit om weer 'n kommando op dit' been te bring.

DIEF KRY SPYT

Voordat hy homself onlnngs in di<' Pnnrlst• tronk in sy sol opgchang hct, het Jamt's Fle­ming, 'n 46·jarlge blanke dlcf, 'n brief ann d ie magistraat gc­skryf wnnrln hy 'l.·erklaar: ,.l..aat my smadclike elnde dien 8!1 'u verdNe waarskuwing dat mis· daad nh• bl'tnal nie, h<'tsy vir persoonllke gewin of in die Robin Hocd-tradisie."

Hy s kryf verdcr dat hy 'n .. in· de gaan maak aan sy nutt1•loso• en sondlgc bcstaan en dnt hy mecn hy sy land 'n diens bewys deur homael! te verwyder.

MY VE

J.)eur W. II. COETZER

·KWAS TEL

. . . . . . . . 40/-, Porto 2/-

Die Geskledenis van Suid-Afrlka, insonderheld die Groot

Trek, die Vryheidsoorloe en die Eeufeesjaar, In beeld soos

deur die kunstenaar geslen 111 Afdrukke waarvan vier

In kleure. Grootte: 7¥.& dm. x 10 dm. 242 bladsye gebind

In goele Unne.

Wat is die betekenls van die doop? Waarom doop ons

temand? Wle mag gedoop word? Op hierdie vrac en nog

bale ander kry u 'n duldellke antwoord in

DIE CDRISTt~LIKE DOOP Deur Ds. J. D. VORSTER . . . . . . . . . . 2/S posvry.

Die verhoudlng van die jong n:an en jong melsle tot hul

ToekoUlstlge Huis

EK EN ~IY DUIS Deur C. en D . VAN ROOY . . . . 2/6 posvry.

1. Die Vrou en haar lluls. - Briewe van 'n moeder aan

haar dogter, wat op troue staan.

.:. Die ~lan e n sy Huls. - 'n Vader verduidellk aan sy

11eun wat ay verhouding tot sy huts moet wees.

PRO E CCLESI A­BOEKHAN DE L

Posl1us 29 STI~I .. LENBOSCJl

B=.LAD;;;;;.;;;;;;..;;;S..;;:Y_A;.;;.::G..;;:T ____ _..:.. ___________ _:."::D:..:I=E:_.:O:.::.B:.::.," WOENSDAG, 20 AUGUSTUS 1947------------:--------------

SKROEF BLYKBAAR _LOS IN SUIKERHAN DEL

Sommige Kry en Ander Nie . .OJl(!er~oek deur· Die 0.8. het ann die Jig gchring d.at die ~miker­

dt!-!trdmMe m Kaapstad so oneweredig is dnt sommige winkels ann die einde , ·an die week '~ surplus bet wnt hulle oor die toonbank kan verkoop, terwy! andere ~elfs me «•ens voldoendE' voorrade bet om bul vastt> klandisie op 'n g~Jyke I>eil met die rantsoenc van scs maande gelcdc te voorsien nie-en dtt ten spyte HUt 'n aangekondigde vcrboging van 20 J>ersent van 'tlie l->nikerkwota !'edert Julie.

Wat wral be~ngwl'kkl'nd is, i" die- f t-it da t \"an die p-ootlite Jood"l' snl<t- in die ~tad K~>l'n klngtes oor hul sulkerk.wota. hnt n il', terw~l nuder firma'! van die~elfdt> 11tatus verklnar dat bulle nog- ge~n t>l<.,trn toekl'nning- ontvang bet nie en in sommige ge,·alle s.-u .. mmder ns 'n pnnr m annde gt-ledt-, onh•nng.

Di t- r ede vir hierdie ~nver­df'ling i, he-!.lis iet-. n nt 'n on­dl'r:.oek v'•rg ,·an ow,•rhPidl!w~, aung('"'i''n dit nil' duidl'lik Is of dit 'n kl\essiP ,·nn be\OOrrPgting of Wl'l \·tua rnisleiding- aan die

~kant \lln "ommige finnn., Is nie. Die gcvolgc Is nogtnns dlcsclf­dc - naamllk 'n vcrskulwina \"8n klandlsie na die winkela wat hul vollc kwotn suikcr knn !e­wer, en In elk gevnl 'n wnndis­~rlbuslc ann verbrulkcrs.

Amptcllk is die huldlge suiker­to<'kenning sowat 110 pcr~ent van die vcrbruik van die aulker­janr 19·15- '46, wat bctclt<'n dat dit ongt'\'ccr 85 persent is van die normale \'erbruik, anngCBier­daar in 1915-'46 'n tekort was.

Di" lnkoopsbestuurdcr von 'n b··kend<' Engelse firma hct aan die O.B. V<'rklaar dat hy aedcrt Julie nc>J.l' gecn ckstra toekenning ontvang hct nic. Hy het in die pcrs gclecs van 'n twintlg pt>r­sent-vcrmccrdcring, maar dit kom hom voor asof hy' nlc daar­\'oor In aonmerking kom nlc. Aan hom is wei bclowc dat hy teen dll' end van hicrdlc maand moontllk lets sal kry.

SEI.FS MINDER

kwart van die kwota van Augus­tus tockcn omdat daar nie ge­nocg suikcr ontvang is nie. Dit blyk dan ook dnt die grootste moeillkheid die hopelose ver­,·oerreelinK n a Ka&Pf!tad Is. Suik<"r word slt-g'l per geleent­heid deur be&oekende skt-pe van Durban na KaaP"tad gc­bring, en 'n paar maande gelede wa'l die hele Boland vir e tlike Wt>ke lank sonder sulker omdat daar Keen toevallire skepe na KnaP"tad gekom be t nle.

.. Daar is min maandc wat die sulkerbeurs reg nan sy onge­vecr 2,000 klantl' kan laat gc­sklcd," het die bcamptc gC1!~. Wannecr daar tog 'n vrag sui­ker aankom, is daar dikwcls weer ' n gcbrek aan trokke om dit vcrdcr te vcrvocr, is ver­klaar.

Die nu -oorlog-"6 lugvuart 1'1 h<"elwat ,·~iliger as voor die

Raad Vra Laer Voedselpryse

' n Versoek dat die Xasionalf' BcrnarkinK"raad 11tappe doen om rtie pr)""l' van nood11aaklike vOf'd!lt'l te verlnug, 111 verlede Wt'f'k dt>ur die Nasiona le Ge11ondbeidsraud in B loemfontein in 'n voor!llt>l bt'llggnum. 'n Komltee is benoem om te oorwl'f'tr oor die ultvoerlnl{ van d ie- ,·oorstel.

Or. B. P. Lubbe hct dnarop

Churchill Laale Opfrede Van Dislojale Emigra,te

W in11ton Oburehill htt 'n be­roep grdoen op die balfrniljoen Britte wat van voornemf' Is om te emiJ!"I'N'l', om Brittanje nie in die "tel'k te laut nie ,maar om dif' saak uit tf' H'l'"· So­wat 1500,000 Britte wil na die dominlums verhuis terwyl etlike honderdduisende , ·an voornt"me 111 om na die Ameri­kas te pan.

Cbruehill het vcrklaar dat hy geskok is dnt m cer as 'n halt­miljocn Brlttc binne twcc jaar

oorlor. Vllegtuit wat in on-1\JD!Iti(e wt>er ~ nf'er­lltryk t'n llt"lf nie.._ .. n 'n ra­dar-t~!ltel ,·oor11len io; n le, word n ou ook in 11taat r;t•!ltel om nlllr te land deur mid­del ,·an 'n apparaat wat van­at dit~ crond die vlit-gtulr lei. Lood~te is b ier beHig om ty­deml mool lfter tt> Of'ft-n om nan die atelllel rewoond te raak.

Xleteenataande al hit-rdie wondtnnlddels belet-f die wertld nog voortrlurend p-oot lupampe.

nndat die nuwc rcgcrlng bewind aanvnar hct, bcsig is om uit Briltanje te vlug. Hy bet die regering van wnnbestuur en bcvordering van partybelange bcskuldlg.

Hy ht't dit g~>lauk dat die .-rnigra.,ie tOf'gelant word op ' n t)<l.,tip ~1lnnt'l' r Brittanje Europa deuro;oek ,·ir twlntlg­or dprtigduio,;end nrplaaste persone wat d ie Britse ar­beid'>kragte knn V<"rsterk, be­rig 8apu-Rtoutcr.

Blind vir Foute

In se

Engeland

Immigrant .. Ek lf'es u boofnrtikt-1'1 byna

t>lke <lag. en reg of verkef'rd, ht>t t>k tot die gevolgtrt'kkinr; gekom dnt u or u ~ .. luit \ir die werk­likl' fl'ite of dnt u hale grootlik'l ,.l'rkl'l'rd ing<"lig word omtrent die werklike toe'ltande In En­trtlnn<l vandng," ·i'l die komml'!t­taar \1\n 'n Brit"l' immigrant nadnt hy Yeertil'n dae in Suid­Afrika was op <111'1 Cape Timf'll se stnndpunt ten Op!oir;t:e van Brittanje.

Hy verklaar dat hy uit En­geland padgegee het omdat hy dit daar nle mecr kon uithou nie. Hy meen dat as Churchill tocgelaat was om met die koa­lisier<'gcring voort te gaan, En­gcland hom ' nie in die verag­tellke toestand" van vandag sou bcvind hct nie. Hy slult af mel die volgendc tcregwyslng:

,.Aungesitn on'l dus 80 voel, ~;al dlt nic vir on11 moontlik We4"8

om «'nige mening-'1 wnt u oor ~>ake in Engeland mag lug e ms­tig op tf' n~m nit, t-n dit 1!1 ong-f'lukkig- ,·ir u, danr 100 ()l'r­sNi t van d ie nuwe Mnkomelin~re

\'ir dlf' volgend('l twee jaar almal !IOO!i t k 'Lal dink.

Die el<'naar van 'n Afrikaan­sc sank In d·. stad het \'C'rklaar dat hy sownt 60 pcrsent van die tockennlng ontvang wa11rop hy gcrcgtlg is. Waar hy "'Y klan­disic voorhC<'n tot 6 pond per week per gcsin gcrant.oeneer hct, kan hy tans nic mecr as 4 pond vcrskaf nic, en drdg sy klandisie om wcg te gaan of hom tc vcrkla. Hy hct hicrdie maand inderdnad mindcr suiker ontvnng as die vorlgc.

gcwys dat ' n groot dee! van die Unic sc bcvolking ondervoed is omdat die prysc van voedsel n il' dcur die broodwlnncrs by­gcbring kan word nic weens die ontsaglikc wlnste op die stcdclike markte. In sommige dele sons die Transkci is meer as die hclfte van die kindcrs ondervoed, hct hy gcs~.

KOMMUNISTE ONTKIESER 70 PERSENT VAN YOLK

Xavraag by twf'e groot Jood&­bebef'rde &ake hl't egter nan die Jig gcbring dat bulle bul volll' 110 per'>f'nt g~>rt•t•ld ontvnng, ,011'; ontvnng M'lr!i mt·Pr a" ,,at on., in J 938 't•rl•oop bet," Jit>t I'Pn m et groot IU'fllgeo;waal beduie. HuJI, . \'Pr&kar, soos andcr win­k<"IR, ook mnnr net lllln \ a'lte klandi'!il', munr dit gf'bl'ur dlk­wtl., dnt built 'n oorskot brt '<O· dat bulle oor <lit toonhank ook kan , ·erkoop.

ONGEREELDE TOEVOER Toe 'n ultvoercndc beamptc

van die sulkcrbcurs om 'n ver­klnring g«'nndcr is, hl't hy gcse dat 'n groot dec! von verledc mannd se tockcnnings nog ag­tcrstallig Ia weens gt•brckldge tocvoer na Kaapstad. Tot dusvcr kon hullP ook net sowat een-

Noodvergadering Van Kabinet Die Britsr kabint>t i<~ Son­

dag hnustig b)·een rerOf'p vir 'n , ·prgndf'ring in \ ·erband mf't die krisf... Sapa-Rc ute r lwrig dat ' n vergndt:rinlf , ·an die \·olle kabinet nog net l'l'nmaal lt•vore op 'n ~ndag gehou ill Na dit wn'l In 1931 met diP af .. tappinr van coud.

Hicrdlc voorstel stem oorecn met die pleidooic van die O.B dat 'n algehclc hcrsiening van ons bemarkingstclscl dringend noodsanklik geword hct. Die bcmarklng van vo!'dscl en vrug­tc, wat vandag hoofsaaklik op gcldmakery toegespits is, be­hoort in die eerste plaas be­nad•·r tc word as 'n kwessie van vo.-d selversknffing aan die bcvolklng wnarann bf'hoorlikt• vergocdlng vir dlen11te verbon­dc Is. Dan sal d ie af!W't gelyk \\ees aan die bt'hoeftt-. Van­dag l'g"tl'r word dlt- ma rk (4'­

reet <lt>ur <lie maat,.tnf van 'n kun.,matige vraa~r en aanbod deurdnt 'n groot dl'l'l van die verbrulkers ten !lpyte van 'n behodt l' aan by ,·oorbef'ld groen­te I'll \7Ugte, geen b;)drae tot die aftnvraag lewf'r nle omdat <lie pry._.. bo hul verm~ i'l. Gevolg­lik IN daar 'n ,surplu11" voed11el en vrugtto wn.t M uitgtvoer Of vtorniC'tlg moet word.

,.Die O.B." word aedruk deur Pro Ec<:ltti&·Drukkery Beperk, 8tellenboech, vir die etenura en ultgewera: VOOR· SLAO (Edma.) Beperk, Groote Kerk· gebou 703, Posbus 1411, Kerkpleln, Kaapetad.

' DiE' kommuni~tiesc verkicsingskomit«>e~ in Hongarye bet m«>er as die belfte van die 1 kiescrs van Budapt>st en ' n huic groot gedeelte van die lamlelikc kieto~ers vir die belaglik~;tt- ek!Okuse ontkicser met die oog op die aanstaande verkiesing wat op 31 Augu!4tus plaa!'l\-'ill(l.

Dl'ur hierdie tipics kommu­nistiese stappc om alle tccn­stnndcrs te likwidcer, is die Hongan.rse kommunistc sckcr dat bulle 'n reuse oorwinnlng in die aanstaande verkiesini' aal behaal.

Die ei('naar \ "1\n ' n eetplt k is ontkiellt"r omdut 'n geel!lt>llke, ,.Yader Balorh", gtreeld daar l'ct; ' n ander omdat !IY ligte tot mlddernac brand, l'n 'n under omdat sy .,oorgt'lowig" sou ~-ee'!!

Een-t-n-<lerti~r J)Crsone wat in ct>n plek <oaam woon bet kenni!l gt>kry dat hulif' nle sal kan lftf'm nle omdat die plek gekon­fi-.keer i"!

Die meerdcrhcid lede van die opposisiegrocp hct kennis gckry dat hulle nlc sal kan stem nlc. Onder hullc Ia die Icier van die sterkste groep, Ezabo. Dieselfde lot hct ook Andrew Reicher, ' n bf>kende lid van dtc H ongaarse parlement, getrcf.

Die komitl'es wat die klcsers­lyste opstel bestaan grooUikt ult Kommunlste of persone wat

met die Unkse groepc almpati­seer.

'n Koerunt van die opposi11ie verldaar <lat tus8l'n 150 en 70 persent , ·an die volk nle fi.ll) kan

'Ite-m n il". D ie kocrant bet die grootste sirkula.sie In Hongaryc en het kort na vcrskyning opdrag gekry om die n.rtikcl wnarin hicrdie vcrklaring ge­docn Is, te verwydcr .

CLAN\VILLJAM-BLOMME , Vir die ·volgcnde vier wck<· sal C lanwilliam­

distrik oortrek wees met n hont mas~a wilde blomme. Nou is die tyd om Jit le kom sicn.

Die regte en bcste plek om by luis tc gaan is die

HOTEL CLANWILLIAM (Bestuurclcr: R. STRASSBERGFR)

F00:\1 2 POSBUS 4

Skry/ om hcsonderhede en l)(>spreek vroegtydig. '