litwa, excerpt #12, pages 731-751

21
1690 NAZWY W+ASNE IMIONA Aktaj aktai Po=owczyn 1243 Aktaz Aktaz= po=owiecki ko<, napisany du/' liter' 1221, imi" konia$ i da emou kon; svoi borzyi. Aktaz= œkogo 'e v ta l≠ta ne bys Aleksander »leksandr= liczne formy z odmianami przez przypadki, AO& oleksandru, »leksandrou, oleksandrom, aleandr=, Aleksandr=, |leksandr=, Oleksandr= Aleksander |leksandr=, ˝leksandr, oleksandr=, Oleksandr= – z W=odzimierza Wo=. i Be=za ¯ Wsewo=od ¯ Mstis=aw Chrobry †1172 ¯ Iza- s=aw, kn. kijowski 1146–†1154, stryjeczny brat Dani=y; popierany przez Leszka Bia- =ego †1227 w zmaganiach o W=odzimierz Wo=. i Wo=y<& 1206 v=zvede ale˚andr= lestka i kondrata i prπido- wa lœxove na volo∂imer;. 1206 ...|leksandr= 'e s≠de v volo∂imeri. ...|leksandr priœ Ougro- vesk=. Vere]in= stolp=e. Komov;. i da Vasilkovi. Belz=. 1207 oleksandr= s≠dœ][ v volo∂imeri a bratou ego Vsevolodou v hervn≠. 1213 Prπide lestko k Belzou. oub≠'en= Aleksandrom. oleksandr= 'e ne prπawe. xotœ zla romanovihema Aleksander |leksandr=, aleksandr= tivon ][ma- vinskyi – tiwun ]pol. ciwun\ szumawi<ski 1208, pod 1208 alguj algoui Tatarzyn 1288 al/bieta al;'b≠ta pod 1207, imi" >w. Kingi 1207÷†1231 Anastazja nastasπa c. Aleksandra, krewna Dani=y Wo=. †1264, /ona Boles=awa Maz.; Anastaz-y(ja zmartwychwsta=-y(a; gr. Anastasios =ac. Anastasius, ang. Anastasia b≠ bo bratouhada ego za nim= }za Boles=awem Maz. ur. 1208 †1248| d=]i Aleksan- drova. imenem; nastasπa. Andrej Andr≠i kr[l W"gier 1205–1235, z dynastii Arpad[w, jego babka i dziadek Romana †1205, knia{ wo=. to siostra z bratem; dzia- dek Andreja – kr[l Geza by= /onaty z Eufrosini' – c[rk' kijowskiego kniazia Mstis=awa W=adimirowi- cza Wielkiego, pradziada kniazia Romana; kr[l Andrej z Romanem w trzecim stopniu pokrewie<stwa& Mstis=aw Wlk. ˘ Izas=aw ˘ Mstisti- s=aw ˘ Roman †1205 ˘ Dani=o; Mstis=aw Wlk. ˘ Eufrosinia i Geza ]Bela$\ ˘ Emerik ˘ Andrej †1235. Andrej wymieniany w zwi'zku z walkami o gr[d Halicz, najcz">ciej anonimowo, jako «kr[l». pisiec nie musia= wymienia: kr[la z imienia, oddawa= mu szacunek w ten spos[b& 1205 za to b≠ po smr˛ti Roma- nov≠ sminalsœ korol; s= ≥trov;[ svoe[ v sœnoc≠. wdowa po Romanie – Anna – zwana jest jatrow' ]niewiestk', szwagierk', /on' brata\ kr[la Andreja, cho: by= to ju/ trzeci stopie< pokrewie<stwa mi"dzy nimi, korol; ougorskyi, korolevi Andr≠evi Andrej Andr≠i syn kr[la W"gier – Andrzeja II, w latach 1226÷1234 – knia{ Halicza. Wkroczy= do walki wkr[tce po weselu z Mari', c. Mstis=awa Uda=ego, siostrze /ony Dani=y Romanowicza †1264 – Annie; Maria i Anna by=y siostrami, c[rki Mstis=awa Uda=ego, po- =owieckiego chana, wnuczkami Kotjana. Andrzej bra= udzia= w zmaga- niach o gr[d Halicz& 1229 prπide 'e korol; An- dr≠i i s= sn˛m= B≠lo[. i s= drougym sn˛m= Andr≠em=. 0001-02-764 1229 ...dvi'e rat;. Andr≠i korolevik;. na Danila. i ide k b≠lobere'[. 0001-02-766 1231 Korolevih 'e i Sou- dislav=. vyvede dπaniwa. na Danila. Danil= 'e exa k= kπevou. 0001-02-770 W 1232, podczas obl"/enia Halicza “umar=” ...malou 'e vremeni minouvwi. korole- vih; oumre. 0001-02-771 Rosjanie 1997& jest mniemanie, /e by= otruty. «Umrze» oznacza=o «zgin'=», tak te/ «zmar=» Konrad Maz. zabity 1247. Andrej Andr≠i dworski Da- ni=y, wymieniony w Ipat. ltpsi pod 6757 ]1249 r.\, w rzecz. 1246& Andr≠evi 'e dvor;sko- mou. t=snœ][sœ ...mnozi ≥ti bywa togda 'e i Filœ gr=dyi ≥t; bys andreem; dvorskym. Pochwyci= dumnego Filj", utrapienie Rusin[w, bo by= dobry w mieczu, i za to zabi= Da- ni=o je<ca. Andrej Andr≠i Czech, woje- woda z czeskiego KravarÔe, 9 km E od Opawy 1252 v=≠xa ' Andr≠i. iz= |pavy s Hexy. i sr≠tivwimsœ im= i srazivwimsœ. \dol≠ Andr≠i. malo b≠ Lœxov=. andrichowicz 1239 k= andrixovih[ ankad anka∂, Ankad 1254 Arew |rev; 1205, ˚Orew aron – tysi"cznik w Przemy>lu 1216 aronovi (¯ronovi) 'e togda. tysœ][ der'a][ v Peremywli izb≠'e pre∂ nimi. 0001-02-733 Artemij artemπi biskup ha- licki 1236÷1243 Asaf Asaf Ioasaf, biskup W=odz. Wo=., wymieniony pod 1218& kszta=cony na >wi"tej G[rze ]Athos, w Grecji\, Asaf by= biskupem w Ugrowsku ]dzi> ˚Uhrusk n(Bugiem\, w czasie najazdu Tatar[w 1240 samowolnie przechwyci= ka- tedr" we W=odzimierzu i za to zosta= zrzucony przez Dani=" a biskupstwo przeniesione do Cho=ma; 0001-02-740 Ioasaf ¯ gr. ion ]fiolet\ % asaf ¯ sappheiros ]szafir\ ¯ hebr. sap- pir ]$\; s=aw. f, ƒ ^ ph, th. Atrok 1201 |trok= ˚Otrok Awdiej avdei grawer, budo- wanej cerkwi w Cho=mie, 1240-te. Baimur Baimour Tatar, 1261 w rzecz. 1258. Bastyj bastyi wlk. kn. Po=. wymieniony pod 1224, w rzecz. 1219, /e ochrzci= si" batij batπi, Batyi – Batyj, w[dz Tatar[w 1240÷1243, wmieniony pod 1240 i 1246 prπide Batyi k= Kyevou v sil≠ tœ'c≠. mnogom; mno- 'stvom sily svoeœ... ...i b≠ Batyi ou goroda... ...øtudu exa batiπevy prosœ ou neg volosti svoeœ Bela riks B≠la riks; – Bela wmieniony pod 1229, w rzecz. 1227& B≠la riks; rekomyi korol; Ougor;skyi. ]Bela riks, ‘zwany’ kr[lem W"gier\ Benedykt Bor, “+ysy” Benedikt= W"gier, palatyn wymieniony pod 1205, w rzecz. 1207, i posla Benedikta s= voi. ...Poœwa 'e Galihane M;stislava }na| Benedikta. i priide k Galih[. 1207, vene∂ikte, sego Bene- dikta, Benedikt= Bela IV ]¿1209÷†1270\ – kr[l w"gierski 1235–1270, s. kr[la Andrzeja II ]1175–1235\. Syn jego, Stefan V – kr[lem, cztery c[rki& 1. Kunegunda “Kinga” /on' Bo- les=awa V Wstydliwego 1226– †1279, kr[la w Krakowie, 2. Anna – /ona Rostis=awa Michai=owicza z Czernihowa, 3. Konstancja – /ona Lwa Da- ni=owicza †1312, z Wo=ynia, 4. Jolanta – zakonnica, ros. monachini. Bela IV wojowa= przeciw Danile o Halicz, lecz w latach 1246÷ 1264 by= z nim w zgodzie. W cza- sie najazdu Tatar[w 1240–1241 zbieg= do Austrii. Wojowa= 1252 z Przemys=awem Ottakarem, czeskim kr[lem, o Austri", do spo=u z Dani=' – wojn", kt[r' przegrali; Dani=o oblega= czesk' Opaw" 1252 – bezskutecznie. Bela IV wyst"puje z tytu=em «riks» ¯ starogerm. rihhi; nie- kt[rzy dopatruj' si" =ac. rex ]kr[l\& ...izyde ' B≠la riks rekomyi korol; Ougorskyi. ]naszed= Bela riks zwany kr[lem w"gierskim\. 0001-02-760 benesz bene' Czech, woje- woda z czeskiego KravarÔe, 9 km E od Opawy; wymieniony pod r. 6762 ]1254\, w rzecz. 1252, bene', Benew;. biegowars b≠govars chan po=owiecki; 1227 Polovci b≠govarsovci. Bg˛ pop¨sti na n≥ ranou fara\novou. Bie=oj B≠loi syn kr[la W"gier, wymieniony ok. 1231, w zwi'zku z walkami o gr[d Halicz& prπide 'e korol; Andr≠i i s= sn˛m= B≠lo[. i s= drou- gym si˛m= Andr≠em=. B=aginia lub B=agin blagynœ W"gier, wojewoda, wmieniony pod 1202, w rzecz. 1205& i s(y)na ego Vitomira. i blagyn[ i inye Ougry mnogy. B=us Blous= – B=us, Prusak wmieniony pod 1281, w rzecz. 1282. i Blous= s nimi 'e π[rπev. vs≠ is= Blousom=. ]wszyscy z B=usem\ Boles=aw krakowskyj †1279 Boleslav= krakovskyi Boles=aw “Wstydliwy” w. ks. Kra- kowa }ur. 1226–1243–†1279|, s. Leszka “Bia=ego” †1227 Togo l≠ta prestavisœ velikyi knœz; krakovskyi Bole- slav=. Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292 Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

Upload: jerzy-dargiewicz

Post on 06-Apr-2016

254 views

Category:

Documents


5 download

DESCRIPTION

The analysis of chronicles takes its reader through said above records made by Russian Orthodox monks (855–1453 A.D.), and to records and documents made by Catholics – Teutons and Poles (1191–1434 A.D.), Lithuanian (1345–1446), and ends with remarks about errors in dictionaries. More? Go to Xlibris.com > Jerzy Dargiewicz, Litwa > Overview.

TRANSCRIPT

Page 1: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

1690 NAZWY W+ASNE

IMIONAAktaj aktai – Po=owczyn 1243Aktaz Aktaz= – po=owiecki

ko<, napisany du/' liter' 1221, imi" konia$i da emou kon; svoi borzyi. Aktaz= œkogo 'e v ta l≠ta ne bys

Aleksander »leksandr=liczne formy z odmianami przez przypadki, AO&oleksandru, »leksandrou,oleksandrom, aleandr=, Aleksandr=, |leksandr=,Oleksandr=

Aleksander |leksandr=,˝leksandr, oleksandr=,Oleksandr= – z W=odzimierza Wo=. i Be=za ¯ Wsewo=od ¯ Mstis=aw Chrobry †1172 ¯ Iza-s=aw, kn. kijowski 1146–†1154, stryjeczny brat Dani=y;popierany przez Leszka Bia-=ego †1227 w zmaganiach o W=odzimierz Wo=. i Wo=y<&1206 v=zvede ale˚andr= lestka i kondrata i prπido- wa lœxove na volo∂imer;.1206 ...|leksandr= 'e s≠de v volo∂imeri. ...|leksandr priœ Ougro-vesk=. Vere]in= stolp=e. Komov;. i da Vasilkovi. Belz=.1207 oleksandr= s≠dœ][ v volo∂imeri a bratou ego Vsevolodou v hervn≠.1213 Prπide lestko k Belzou. oub≠'en= Aleksandrom. oleksandr= 'e ne prπawe. xotœ zla romanovihema

Aleksander |leksandr=,aleksandr= tivon ][ma-vinskyi – tiwun ]pol. ciwun\ szumawi<ski 1208, pod 1208

alguj algoui – Tatarzyn 1288al/bieta al;'b≠ta pod 1207,

imi" >w. Kingi 1207÷†1231 Anastazja nastasπa –

c. Aleksandra, krewna Dani=y Wo=. †1264, /ona Boles=awa Maz.; Anastaz-y(jazmartwychwsta=-y(a; gr. Anastasios=ac. Anastasius, ang. Anastasiab≠ bo bratouhada ego za nim= }za Boles=awem Maz. ur. 1208 †1248| d=]i Aleksan-drova. imenem; nastasπa.

Andrej Andr≠i – kr[l W"gier1205–1235, z dynastii Arpad[w, jego babka i dziadek Romana †1205, knia{ wo=. to siostra z bratem; dzia-dek Andreja – kr[l Geza by= /onaty z Eufrosini' – c[rk' kijowskiego

kniazia Mstis=awa W=adimirowi-cza Wielkiego, pradziada kniazia Romana;kr[l Andrej z Romanem w trzecim stopniu pokrewie<stwa&Mstis=aw Wlk. ˘ Izas=aw ˘ Mstisti-s=aw ˘ Roman †1205 ˘ Dani=o;Mstis=aw Wlk. ˘ Eufrosinia i Geza]Bela$\ ˘ Emerik ˘ Andrej †1235.Andrej wymieniany w zwi'zku z walkami o gr[d Halicz, najcz">ciej anonimowo, jako «kr[l».pisiec nie musia= wymienia: kr[la z imienia, oddawa= mu szacunek w ten spos[b&1205 za to b≠ po smr˛ti Roma-nov≠ sminalsœ korol; s= ≥trov;[ svoe[ v sœnoc≠.wdowa po Romanie – Anna – zwana jest jatrow' ]niewiestk', szwagierk', /on' brata\ kr[la Andreja, cho: by= to ju/ trzeci stopie< pokrewie<stwa mi"dzy nimi,korol; ougorskyi,korolevi Andr≠evi

Andrej Andr≠i – syn kr[laW"gier – Andrzeja II, w latach 1226÷1234 – knia{ Halicza.Wkroczy= do walki wkr[tce po weselu z Mari', c. Mstis=awa Uda=ego, siostrze /ony Dani=y Romanowicza †1264 – Annie; Maria i Anna by=y siostrami, c[rki Mstis=awa Uda=ego, po-=owieckiego chana, wnuczkami Kotjana.Andrzej bra= udzia= w zmaga-niach o gr[d Halicz&1229 prπide 'e korol; An-dr≠i i s= sn˛m= B≠lo[. i s= drougym sn˛m= Andr≠em=.

0001-02-764

1229 ...dvi'e rat;. Andr≠i korolevik;. na Danila. i ide k b≠lobere'[.

0001-02-766

1231 Korolevih 'e i Sou-dislav=. vyvede dπaniwa. na Danila. Danil= 'e exa k= kπevou. 0001-02-770

W 1232, podczas obl"/enia Halicza “umar=” ...malou 'e vremeni minouvwi. korole-vih; oumre. 0001-02-771

Rosjanie 1997& jest mniemanie, /e by= otruty. «Umrze» oznacza=o «zgin'=», tak te/ «zmar=» Konrad Maz. zabity 1247.

Andrej Andr≠i – dworski Da-ni=y, wymieniony w Ipat. ltpsi pod 6757 ]1249 r.\, w rzecz. 1246& Andr≠evi 'e dvor;sko-mou. t=snœ][sœ ...mnozi ≥ti bywa togda 'e i Filœ gr=dyi ≥t; bys andreem; dvorskym. Pochwyci= dumnego Filj", utrapienie Rusin[w, bo by=

dobry w mieczu, i za to zabi= Da-ni=o je<ca.

Andrej Andr≠i – Czech, woje-woda z czeskiego KravarÔe,9 km E od Opawy1252 v=≠xa ' Andr≠i. iz= |pavy s Hexy. i sr≠tivwimsœ im= i srazivwimsœ. \dol≠ Andr≠i. malo b≠ Lœxov=.

andrichowicz 1239k= andrixovih[

ankad anka∂, Ankad 1254Arew |rev; –1205, ˚Orewaron – tysi"cznik w Przemy>lu

1216 aronovi (¯ronovi) 'e togda. tysœ][ der'a][ vPeremywli izb≠'e pre∂ nimi. 0001-02-733

Artemij artemπi – biskup ha-licki 1236÷1243

Asaf Asaf – Ioasaf, biskupW=odz. Wo=., wymieniony pod 1218& kszta=cony na >wi"tej G[rze ]Athos, w Grecji\, Asaf by= biskupem w Ugrowsku]dzi> ˚Uhrusk n(Bugiem\, w czasie najazdu Tatar[w 1240 samowolnie przechwyci= ka-tedr" we W=odzimierzu i za to zosta= zrzucony przez Dani=" a biskupstwo przeniesione do Cho=ma; 0001-02-740 Ioasaf ¯ gr. ion ]fiolet\ % asaf ¯ sappheiros ]szafir\ ̄ hebr. sap-pir ]$\; s=aw. f, ƒ ^ ph, th.

Atrok 1201 |trok= ˚OtrokAwdiej avdei – grawer, budo-

wanej cerkwi w Cho=mie, 1240-te.Baimur Baimour – Tatar, 1261

w rzecz. 1258.Bastyj bastyi – wlk. kn. Po=.

wymieniony pod 1224, w rzecz. 1219, /e ochrzci= si"

batij batπi, Batyi – Batyj, w[dzTatar[w 1240÷1243, wmieniony pod 1240 i 1246prπide Batyi k= Kyevou v sil≠ tœ'c≠. mnogom; mno-'stvom sily svoeœ......i b≠ Batyi ou goroda... ...øtudu exa batiπevy prosœ ou neg volosti svoeœ

Bela riks B≠la riks; – Belawmieniony pod 1229, w rzecz. 1227& B≠la riks; rekomyi korol; Ougor;skyi. ]Bela riks, ‘zwany’ kr[lem W"gier\

Benedykt Bor, “+ysy”Benedikt= – W"gier, palatynwymieniony pod 1205, w rzecz. 1207, i posla Benedikta s= voi. ...Poœwa 'e Galihane M;stislava }na| Benedikta. i priide k Galih[.1207, vene∂ikte, sego Bene-dikta, Benedikt=

Bela IV ]¿1209÷†1270\ –kr[l w"gierski 1235–1270, s. kr[la Andrzeja II ]1175–1235\. Syn jego, Stefan V – kr[lem, cztery c[rki&1. Kunegunda “Kinga” /on' Bo-les=awa V Wstydliwego 1226–†1279, kr[la w Krakowie,2. Anna – /ona Rostis=awa Michai=owicza z Czernihowa, 3. Konstancja – /ona Lwa Da-ni=owicza †1312, z Wo=ynia, 4. Jolanta – zakonnica, ros. monachini.Bela IV wojowa= przeciw Danile o Halicz, lecz w latach 1246÷ 1264 by= z nim w zgodzie. W cza-sie najazdu Tatar[w 1240–1241 zbieg= do Austrii. Wojowa= 1252 z Przemys=awem Ottakarem, czeskim kr[lem, o Austri", do spo=u z Dani=' – wojn", kt[r' przegrali; Dani=o oblega= czesk' Opaw" 1252 – bezskutecznie.Bela IV wyst"puje z tytu=em «riks» ¯ starogerm. rihhi; nie-kt[rzy dopatruj' si" =ac. rex]kr[l\& ...izyde ' B≠la riks rekomyi korol; Ougorskyi. ]naszed= Bela riks zwany kr[lem w"gierskim\. 0001-02-760

benesz bene' – Czech, woje-woda z czeskiego KravarÔe, 9 km E od Opawy;wymieniony pod r. 6762 ]1254\, w rzecz. 1252, bene', Benew;.

biegowars b≠govars – chanpo=owiecki; 1227 Polovci b≠govarsovci. Bg̨ pop¨sti na n≥ ranou fara\novou.

Bie=oj B≠loi – syn kr[laW"gier, wymieniony ok. 1231, w zwi'zku z walkami o gr[d Halicz&prπide 'e korol; Andr≠i i s= sn˛m= B≠lo[. i s= drou-gym si˛m= Andr≠em=.

B=aginia lub B=agin blagynœ– W"gier, wojewoda,wmieniony pod 1202, w rzecz. 1205& i s(y)na ego Vitomira. i blagyn[ i inye Ougry mnogy.

B=us Blous= – B=us, Prusakwmieniony pod 1281, w rzecz. 1282. i Blous= s nimi 'e π[rπev. vs≠ is= Blousom=. ]wszyscy z B=usem\

Boles=aw krakowskyj †1279Boleslav= krakovskyi –Boles=aw “Wstydliwy” w. ks. Kra-kowa }ur. 1226–1243–†1279|, s. Leszka “Bia=ego” †1227 Togo l≠ta prestavisœ velikyi knœz; krakovskyi Bole-slav=.

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

Page 2: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

boles=aw mazowieskyjwmieniony pod 1251, w rzecz. 1247,/e po >mierci Kondrata }Maz. †1247.08.31|, potom 'e s(y)nego oumre boleslav; ma-zoveskyi – Boles=aw, ks. Mazowsza 1208–†1248

Boris Boris= – Rusin, 1262i ougoni ≥ Boris= po∂ Te-liha, ...Boris 'e pri≠xa i privede saigat=... ...Boris= 'e pov≠da zdravπe \bo[.

Borko i O=owianiec Borko –Borko, wojewoda W=odzimie-rza †1288; wymieniony pod 1287, w rzecz. 1288Borka 'e i |lovœnca,s Borkom;. i s= |lovœn-cem;. ...i Borko

Borza Borza – brat Trojdenawymieniony pod 1270

Bria<ski ˚debrianskiBruno Brouno – mistrz rycerzy

z Dobrzynia, pochwycony Jatw' 1236 ]Ipat. pod 1235\star≠iwinou ix= Brouna ≥wa

budikid bæ∂ikid; – Litwin wy-mieniony 1290, w rzecz. 1288, brat Buiwida& Togda 'e litovskyiknœz; bæ∂ikid;. i brat egobouivid;. dawa knœz[ M;stislavou. gorod= svoi. volkovyesk; aby s nimi. mir= der'al=.

buiwid bouivid; – Litwin, wy-niony pod 1290, w rzecz. 1288, brat Budikida, patrz wy/ej

burondaj bourondai – w[dztatarski, wymieniony pod 1260, w rzecz. 1256Vremeni 'e minouvwou. i prπide bourondai bezbo'-nyi zlyi s= mno'stvom. po-lkov=. Tatar;skyx=. v sil≠ tœ';c≠. i sta na m≠st≠x. kouremsin≠x......edou][ po bouronda[]jad'cemu po Burondaja\

chodorko xodorko – Theodor-ko, pisiec ]pisarz\ kniazia Wo=o-dimera, pisa= jego testament w 1288 roku, potencjalny kompi-lator wo=y<skiej ltpsi#Volodimer= 'e povel≠ pisc[ svoemou. xodorc[. pisati gramoty.

Chwa= Xval= – lit. wojewodawymieniony 1258, w rzecz. 1255, /e naje/d/a= ziemi" Czernihowa i w[wczas zgin'=& voevoda ix Xval=. i'e veliko oubπistvo tvorœwe. zemli hern≠govskoi. i sir=vid= rouwkovih. sir=vi∂ 'e outehe. a Xval= oubi† bys

i inii mnozi.Czak Hak= – Rusin 1229

powiadomi= obl"/onych w Jaro-s=awiu, /e oblegaj'cy ponie>li tak du/e straty podczas obl"/e-nia, /e nie wezm' grodu& \di-nako xotœwe predati grad. Hakovi 'e. priexavwou. iz; ougorskyx polkov;. rekw[ em ne mogout vas;. ou'e pri-œti ibo sout; velmi bπeni.

czanogiz hanogyz; – D/yngiz chan, ros. Hingisxan-Czingis-chan, ang. Genghis Khan, Jen-ghiz Khan ]1167–1227\ – chan tatarski, za=o/yciel jedynego pa<stwa Mongo=[w;wspomniany 1219, /e zabity przez ˚Tanogut[w.Rosjanie 1997 utrzymuj', /e /y=1155–1227 i zmar= w czasie najazdu na Tanogut[w.

Czuchoma H[xoma – Rusinwymieniony 1208, w rzecz. 1208,/e – do spo=u z Zernokiem – po-chwyci= Romana u Szumska, na rzece Mo/cie; o Romanie ...i byvw[ emou v woumskou na mo'c≠. ≥t; bys. zern=kom. i H[xomo[.

Dani=o ¿1201–†1264 Danil=,danπil, danil=, danilo,danπl= – Dani=o, knia{ i kr[l Wo=ynia;o/eniony 1216 w wieku lat 15,koronowany 1253 w Drohiczynien(Bugiem, w cerkwi >w. Apo-sto=[w;za jego czas[w postawiono gro-dy& Cho=m ]dzi> Che=m Lub.\, Dani=[w i Uhrowsk ]dzi> Uhrusk\,wyznania prawos=awnego, za-wzi"cie walczy= o katolicki Halicz pod rz'dami W"gr[w – r[wnie/ katolik[w – g=[wna przyczyna konfliktu i odrzutu Dani=y przez Haliczan,charakterem jak ka/dy inny – gdy by= silniejszy – bi= ]lwem by=; >cina= mieczem powi'zanych je<c[w\, a gdy s=abszy – ucieka= ]przed Tatarami; i k=ania= si" ich krzakom\,a Danilo knœz; l[t= est;]Dani=o knia{ srogim jest\,wypisy z wo=y<skiej&w 1208, dzi"ki wsparciu kr[la W"gierskiego – Andrzeja i sprzymierzonych& bojar[w Be=-za, Peresopnicy, W=odzimierza Wo=., +ucka, Dorohobu/a, Szumska, oraz Leszka }Bia=ego †1227| od Lach[w i “mnogich Polan” i Niemc[w z mnogimi wojami – 7-letniego Dani="]pod opiek' matki\ si=' osadzo-

no w Haliczu, po walkach. Lecz wkr[tce kr[l w"gierski osadzi= tam swego syna, a Haliczanie wygnali matk"&posadiwa knœzœ Danila na stol≠ \c˛a svoego velikago knœzœ Romana. ...Danilou 'e knœ'a][ v Galihi. tako mladou sæ][. ≥ko i mt˛re svoeœ ne pozna. minouvw[ 'e vremeni. galihane 'e vygnawa Danilovou. mt˛r= iz= Galiha. ...\stavi v Ga-lihi. a sama ide v belz;.

0001-02-725, 726, 727

w 1213 „Wo=odis=aw }kormilicz| wjecha= do Halicza, rozknia-ziowa= si" siedz'c na stole }na stolcu|, Dani=o za> wyjecha= z matk' sw' do Lach[w, wypra-szaj'c si" kr[lowi }Andrzejowi z W"gier †1235|. Lestko }Leszek Bia=y †1227| przyj'= Dani=" z wielkim honorem.” 0001-02-729 w 1214 Leszek Bia=y pr[bo-wa= – bezsktecznie – osadzi: 13-letniego Dani=" w Haliczu, nie mog'c zdoby: – wojowa= Trembowl" i inne grody na Po-dolu, potem Dani=o i Wasylko – Leszkow' pomoc' – przej"li Tichoml i Przemy>l od Alek-sandra, w ko<cu Leszek osa-dzi= Romanowicz[w }Dani=" i Wasylk"| we W=odzimierzu Wo=.& byvwi 'e s≠hi velic≠.\dol≠wa lœxove i Rous;. ...i potom 'e lestko ne mo'e prπati Galiha. no wed= voeva \kolo Trebov-lœ. i \kolo Moklekova. i zbarœ'a. i Bykoven= vzœt= bys lœxy i Rous;[. i vzœ pl≠n= velik= i v=rotisœ v Lœxy. potom 'e Danilo i Vasilko. Lest;kovo[ po-mo];[ priœsta Tixoml;. i Peremil; ø aleksandra....lestko 'e posadi Roma-noviha v Volodimeri.

0001-02-730, 731

w 1215 Mstis=aw w=ada= Ha-liczem ...M;stislav= s≠de v Galihi. 0001-02-732

w 1216, gdy Mstis=aw w=ada= Haliczem, Dani=o wjecha= do<, ale, gdy nadci'gn"li W"grzy z Lachami, i przep"dzili Mstis=a-wa, ten poleci= Danile wyjecha: z grodu, co Dani=o uczyni=.

0001-02-734

w 1227 Dani=o odzyskuje Ha-licz, ale na kr[tko, bo na rok& Dani= 'e Bo';e[ vole[.

dr'a grad svoi Galih;]Dani=o, Bo/' wol' otrzyma= gr[d sw[j Halicz\ 0001-02-761

w 1228 traci Halicz – bunt wy-bucha u bezbo/nych bojar[w Halickich pod nieobecno>: Wasylki& Kramol≠ 'e byvwi v= bezbo'nyx= boœrex= Galihkyx=. ]bunt wybuch= u bezbo/nych bojar[w Halickich\, nieudany zamach na /ycie Dani-=y – los nieznany, poza tym, /e wyrusza do Przemy>la w 1229 na wrog[w swoich, z Demianem tysi"cznikiem& pri≠xavwou Danilou k Peremywl[...]podjecha= Dani=o do Przemy>la\ 0001-02-764

w 1236 zasiada na stolcu, wy-korzystuj'c nieobecno>: Ros-tis=awa w grodzie&Danilo 'e vnide v= grad= svoi. i priide ko prehst≠i i st˛≠i Bc˛i. i priœ stol= \c˛a svoego i \blihi po-b≠dou. ]Dani=o wjecha= do grodu swego, podszed= do przeczystej i >w, Bogurodzicy, przyj'= sto= – tron – ojca swego, i okaza= zwyci"stwo\ 0001-02-778

w 1240 gr[d Halicz zosta= znisz-czony najazdem Batego ]Dani=o na ten czas zbieg= na W"gry\, a po powrocie z W"gier, wr[ci= do Drohiczyna, 1241, wkr[tce te/ za=o/y= Cho=m ]dzi> Che=m Lubelski\. Z Cho=ma uda= si" na wypraw" do Opawy, w 1252, i z niej wr[ci= do Cho=ma, z chwa='.Cho=m zosta= wkr[tce spalony przez Kurems", 1255. I w tychstronach zako<czy= /ycie, †1264, pochowany w Cho=mie.Ba=amutni Rosjanie 1997&ªDanii= Romanowicz ]1201–1264\ wozwieden ]wprowa-dzony\ na halicki stolec przez bojar[w w 1211, nast"pnie zrzucony z niego. W 1221 pocz'= kniaziowa: na Wo=y-niu. W 1228 zaj'= Halicz, a Wo=y< odda= Wasylce. Danii= Romanowicz wi[d= uporczyw' walk" o zjednoczenie halickich i wo=y<skich ziem... itd.º 0002-05-

486, bez cytowania wo=y<skiej ltpsi, daty z Ipatiewskiej, maj'cej przesuni"cia do 5-ciu lat, bez naniesienia poprawek. ˚Wasilko, Halicz

Dani= /irowicz 1235 Danil=poslal bœxu volo∂imer; Danilovi pomo]; torky i Danila. 'iroviha. ]pos=a= Wo=odimer Dani=owi pomoc Tur-k[w i Dani=" ?yrowicza\

Page 3: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

Dani=o Mstis=awicz – s. Msti-s=awa Dani=owicza, wnuk Da-ni=y wo=. †1264, prawnuk Ro-mana †1205; 1281, zima& sn˛= M;stislavl; Danilo

dawyd Wyszatycza davyd=Vywatihœ wymieniony 1231, w rzecz. 1227& davydomvi Vywatih[

debria<ski knia{ Roman 1263debrœn;skyi – z d'browy ¯ debr= ]dolina poro>ni"ta la-sem\, d;br; ]d'browa\. W Ipat. ltpsi& na Bria<skogo kniazia na Brœn;skogo knœzœ – z grodu Briansk; lit. pochodzenia.

Demid Demid= – s. W=odzim.wymieniony pod 1292, /e p=aka= po >mierci Jurija, }o Juriju| ...i plakasœ po nem; knœgini ego. i s(y)nove ego. i bra†a emu. Demid= knœz; i vsi l[∂ie.

Demijan Dem;œn=, dem;an=,dem;≥n=, D;m;œn=, Dem;-≥n=, demπan=, demœn= – ty-si"cznik Dani=y, wymienionypod 1208, 1211, 1219, 1221, 1225, 1227, 1229, 1230, 1231, tj. w rzecz. w latach 1208÷1229.1214 ]pod 1211\ ...a ø Danila 'e Miroslava i demπana.

0001-02-730

Roku 1217, Leszek Bia=y †1227 za-war= pok[j z Dani=' Wo=. dr='i-slavom. Abramovihem. i tvo-rπanom v=tixovihem. a roma-novihi s=tvorista mir= s=demœnom tysœckym. østoupi Lest;ko ø aleksandra. pod 1231 }o Danile| ...i s= dem -œnom tisœckym svoim. i reh im=. xohete li byti v≠rni mn≠ da izydou na vragy moa....Vasilkovi 'e idou]ou protivou Ougrom=. a demœ -nou tysœckomou. id¨][. i in≠m polkom= mnogym owou[. ...klonœxæsœ na demœna.i prπide k= nemou posol= ø tisœckogo ego. dem;œna. rekwou emou ≥ko...

denis Paw=owicz – wymienionypod 1258, w rzecz. 1255, }o Danile| ...posla denis≥ Pavloviha. vzœ me'ibo'e.

Der – Litwin, w=adca grodu Kudin]Kode<\, zdobytego przez Dani=" 1242 poima grady ix=. De-revih; Goubin=. Koboud=. Koudin= gorod≠c;. ]pochwy-ci= grody ich& G'bin Derewicza, gorodziec Kude< Kobuda, dzi> Gorodiec, 22 km E od Kobrynia; kob–kob\

dianisz, danisz dπaniw; –W"gier, 1232Korolevih 'e i Soudi-slav=. vyvede dπaniwa. na Danila. ...Andr≠i koro-levih;. daniw; i Ougre. biwasœ \ most=.

Dmitrej 1216, 1246 – >wi"tyna kanon st˛ogo d=mitrea

0001-02-735

...i poxvaliwa Ba˛ i st˛go dmitrea

Dmitrej kijewski 1240 –tysi"cznki Dani=ydmitrπevi 'e kπevskomou

Dobrogost – zabity w Ucha-niach 1207 ...togda 'e ou-biwa Mat≠œ. L[bova zœtœ i Dobrogosta

Dobros=aw Dobroslav= –Haliczanin 1233÷1241

Domamiricz Domamirih; –Rusin 1219.05.30, Ka=ka[r;gπi Domamirih;

Dowmont Dov=mont= –bo sestra ei. za Dovmontom za nal]aln;skym;]bo siostra jej za Dowmontem nalszcza<skim\

dro/ykraj dr='ikrai –Rusin 1219, Ka=kadr='ikrai. Volodislavih

Dro/ys=aw – Lach 1217Leszek “Bia=y” zawar= pok[j z Dani=' Wo=. dr='islavom. Abramovihem. i tvorπanom v=tixovihem. a romanovi-hi s=tvorista mir= s= de -mœnom tysœckym. østoupi Lest;ko ø aleksandra.

Dunaj Dounai – wojewodakniazi[w z W=odzimierza Wo=. – W=odzimierza †1288, syna Wasylki †1271; pod r. 6789 ]1281, w rzecz. 1282\ wymieniony& i 'ilislava. i Douna≥. 1288& i Dounai volo∂imerov=.

Dymitr – tysi"cznik Dani=y w1216 Danil= 'e izyde iz d=mitrom tysœckym. i s Gl≠bom z;erem≠vihem. i s Miroslavom=. izydowa iz grada. }z Halicza| 0001-02-734

ewsegnij – episkop }biskup|w=odzimierski 1288; evsegnπi

Eikowiczem ´ikovihem; –Eikowicz, bojarzyn Dani=y wo=. 1245, kt[remu Dani=o – w dro-dze do Ordy przez Kij[w – po-wierzy= utrzymanie ˚Jaros=a-wowego Kijowa;¯ holend. eik ]d'b\,´ikovihem;. Dmitrom=.

Edywid ´divid= – synowiec]bratanek\ Mendouga, wyp"-dzony na wojn" w 1251.

fedor – Theodor, Rusin 1288ƒe∂orovy

feodor dmitriewicz ƒeo∂ord=mitrπevih – Theodor, Ru- sin, ranny 1247 ]pod 1251\,zmar= nad rz. Narwi'ƒeo∂or d=mitrπevih. kr≠p -ko borœ. ranen= bys i s toe rany sm(e)rt; prπ≥. na r≠c≠. nar;v≠,

Filia Filœ – W"gier, pojmany i1246 i zabity przez Dani=";kilka wzmianek, pocz'wszy od 1215, wszystkie z ujemnymi epite-tami o jego zarozumialstwie, dumie i hardo>ci& Vyide Filœ pregor-dyi nad≠œsœ obπati zeml[ potrebiti more.... izyde 'e Filœ s= mnogymi Ougry i Lœxy iz Galiha.1246& mnozi ≥ti bywa tog-da 'e i Filœ gr=dyi ≥t= bys andreem dvorskym. i priveden= bys k Danilou. i oub;en= bys Dani=om=.

Filip Filip=. 1208, 1209Filip Filip=. rimskπi

Filip ze Szwabii ]1176$–1208\, rejonu Baden-Wuttemberg, ger-ma<skiego kr[la 1198–1208, syn Fredericka I, z rodu von Hohen-staufen, imperator Íw. Cesarstwa Rzymskiego. Filip zmaga= si" z Otto IV, popieranym przez arcybiskupa Kolonii i papie/a Innocentego III. Sam popierany by= przez Filipa II, kr[la Francji, i Richarda I, kr[la An-glii. Wynik=a wojna zako<czy=a si" w 1206 zaj"ciem przez Filipa Kolonii, a negocjajcje z papie/em – zadawa-laj'cym rozstrzygni"ciem-uk=adem. Wtedy w=a>nie zosta= zamordowany przez osobistego wroga – Ottona z Wittelsbach.Wo=y<ski latopisec podaje, /e Filip zosta= zabity za rad' brata kr[lowej. Ona, nie mog'c znale{: ‘pomocnika’ bratu swemu, odda=a c[rk" ]King"\ za ‘+onokrabowicza’ – Hermanna I Landgrave, z b="dem.Filip II ze Szwabii, syn Frederi-cka I Barbarossa ]1122$–1190\ i Beatrix de Macon z Burgundii ]1144$–1184\, mia= /on" z Bizan-tium o imieniu Eirene Angelica, i dwie c[rki& Maria, oraz Beatrice von Hohenstaufen.

filipp Filip=, filipp; –bojarzyn Filipp “bezbo/ny”, w=a->ciciel zamku ̊ Wisznia mi"dzy Zwenigorodem a Przemy>lem; w opozycji Danile i Wasilkowi Romanowiczom,1208 Volodislav 'e kor-milihih; b≠'a v= Ougry. i Soudislav=. i Filip=. naidowa Danila v= ougor-skoi zemli. d≠tska sou]a.1209 ≥tou byvw[ Volodi-

slavou i Filipou. i mou-henou byvw[ mnogo im≠nπe dav=.1228 filipp; bezbo'nyj

fro= i +awr – wielcy m"czenni-cy& velikom(u)h(e)n(i)kou frolai Lavra, 1246

Gawri=o Duszi=owicz –Rusin 1216 ]pod 1213\Gavrila Douwilobiha.0001-02-732

Gerogij Ge\rgπi – 1288s(vœ)t(a)go i velikogo m(u)h(e)n(i)ka x(risto)va Ge-\r;gi≥

Gleb 1223 Gl≠b= 0001-02-749

Gleb Potkowicz – wspomnia-ny 1208 ]pod 1209\& Gl≠b= 'e Potkovih; izb≠'e iz= bozkou 0001-02-728

Gleb Smole<ski knia{ 1273Gl≠b= Smolenlskyi

Gleb Wasilewicz 1216]pod 1213\ 0001-02-734

Gleb Vasilevih;Gleb, kn. Wo=kowyskaGleb Zeremiewicz 1216–1234

Gl≠b= Zerem≠vih;, Zere-m≠vih;

Glebowicz, Micha=ko 1216]pod 1213\ 0001-02-733

Grigorij Grigorπi – dworskiDani=y 1236 i dvor;skomou Grigor;[ v=zbranœ][ emou ]i dworskiemu Grigorjowi\

grigorij wasilewicz 1234grigorπa vasileviha

grigorij – opat monasteru wPo=oninie 1252–58; grigorπi

Herbort 1252 – Czech Herbertz Fulsteinu, syn Brunona, bis-kupa w czeskim O=omu<cu.Po nieudanym obl"/eniu czeskiej Opawy, Dani=o z Lachami – Bole -s=awem z Krakowa i Wo=odis=a-wem ]W=adys=awem\, tego wieczo-ru zastanawiali si", w jakim kierunku wyruszy:, 1252ili ko |soboloz≠. ili na ger=borta. ili vozvratim -sœ v domy svoœ. gerbort= 'e prisla Danilovi meh; i pokorenie svoe. ]albo ku Osobo=odze, albo na Herburta, albo wracamy do swych dom[w. Herbert przys=a= Dani=owi miecz i ukorzenie swoje – za=ga= pisec, w tym miejscu, bo miecz zawsze oznacza= wyzwanie do walki. Gdy obl"/enie Opawy nie powiod=o si", i miecz w podarunku – po='czone si=y wr[ci=y do dom[w, przekraczaj'c Odr", w ziemie W=adys=awa, do Krakowa\.

Igorewicze 1205 – synowie

Page 4: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

Igora Swiatos=awicza Siewier-skiego ]bohatera „S=owa o po=kuIgorewie” – hufcach Igora\&- W=adimir 1173–1212,- Roman †1208,- Swiatos=aw 1177–1208,- Rostis=aw †1208.W 1205–1208 Igorewiczowie pretendowali do halickiego knia-ziowania. W 1205 haliccy bojaro-wie oddali Halicz W=adimirowi, wybawiaj'c si" od w=adzy Bene-dykta, Zwenigorod – Romanowi, i Peremyszl ]Przemy>l\ – Swia-tos=awowi.“Zaproszony” W=adimir, najwy-ra{niej, postanowi= zlikwidowa:mo/liwo>: buntu, ka{ni' pi"ciu-set bojar[w, tym samym obraca-j'c miecz zemsty na Igorewicz[w.Bojarzy haliccy “zaprosili” ma=o-letniego Dani=", kt[rego wspar -li Mstis=aw Niemy, Aleksanderz Be=za, Ingwar z +ucka, i W"grzy.W rezultacie Igorewiczowie po -nie>li kl"sk". W=adimirowi z sy-nem Izas=awem uda=o si" zbiec na W"gry, a Roman, Swiatos=aw i Rostis=aw dostali si" do niewoli w"gierskiej i za /'daniem halic-kich bojar[w – zostali powiesze-ni w sentabrie ]wrze>niu\ 1208.i privedowa kormilihiha. i'e b≠ zagnal= velikyi kn˛z; Roman=. nevery radi. slovœxæ bo Igoreviha

Ilija Szczepanowicz Ili≥}epanovih; 1207, pod 1206Haliczanin, zabity przez Igore-wicz[w 1208po prilouha[ izb;eni by-wa i oub;en= 'e bys [r;ii. Vitanovih. il;≥ }epano-vih;. inii velicii bo≥re. oub;eno 'e bys ix= hi-slom= 500. ]s=aw. liter'\

Indrich Indrix= knœz; –Heindrich Probus, knia{ wroc-=awski 1288–†1290Indrix, na andrixa

Ingwar In=gvar= – z W=odzi-mierza Wo=., 1206–†1220 ¯ ¯ Jaros=aw z Kijowa †1176 ¯Izas=aw z Kijowa 1146–†1154; ojciec Jaros=awa z +ucka i Do-rohobu/a i Grimis=awy za Lesz -kiem Bia=ym †1227, brat Msti-s=awa Niemego z Peresopnicy ]na Wo=yniu\,1208& |leksandr s bratom=. ø volo∂imera s= mnogymi voi ing=var= 'e posla s(y)-na svoego. iz loucka. i iz Dorogobou'a. s= mnogymi voi.

Ingwarowicz Ing=varovih; wspomniany w Ipat. ltpsi pod 1229, w rzecz. 1227.

Iraklej Irakl≠i – Heraklei,syn Dani=y, g=ucho o nim poza jedn' wzmiank' o potomstwie Dani=y, pod 1213, pewnie zmar= w m=odym wieku 0001-02-732

Iwan Mstis=awicz Ivan= –knia{ z +ucka, s. Mstis=awa Nie-mego, wspomniany 1223 /e“umar=” ]zgin'= w walce\Ivanou 'e oumerw[. 0001-02-750

Iwan Dmitriejewicz – zabity1219 przez stra/e tatarskie, w potyczce poprzedzaj'cej bez-po>rednio g=[wn' bitw" nad rz. Ka=ka& oub;en= bys Ivan= dmitrπevih. ina≥ dva s nim=.

Iwan Lekin 1217Ivan= Lekin= 0001-02-737

Iwan s. Gleba, ojciec W=odzi-mierza, knia{ stepa<ski,wymieniony 1292, /e zmar=.Toe 'e zimy prestavisœ. stepanskyi knœz;. Ivans(y)n= Gl≠bov=.

Iwan Micha=kowicz 1228Ivanom= Mixalkovihem=

Iwanko 1208 s. Stanis=awabrat Iwanka ]pod 1209\&i Stanislavih; Ivanko i brat ego. Zbyslav= prib≠-gowa v Galih;.

Iwor Molibo/ycz 1241Ivor=. Molibo'ih;

Izas=aw 1233÷34 Izœslav= i so Izœslavom=. s= vislo-heskym – z Izas=awem wis=o-czeskim ¯ rz. Swis=oczwg Rosjan 1997.

Izas=aw 1222÷54 Izœslav= – Izas=aw Mstis=awicz ze Smo -le<ska, sprzymierzony Micha-i=a z Czernihowa w walce Dani=y wo=. o Halicz. W 1231 wojowa= przeciw Danile z kr[lem w"gier-skim – Andrzejem. W 1233, w zwi'zku z Po=owcami, pomaga= Danile zawojowa: Kij[w, i sam zaj'= gr[d. W 1235 Jaros=aw wygna= go z Kijowa }Jaros=aw Su/dalskyj “wzi'=” Kijew pod Wo=odimerom. 1236, w Ipat. 1235 0001-02-777, J.D.|

izebo=k 1262s= izebolkom

jagurajn – Tatarzyn, wojewodaMengutimera 1274 i ≤gouraina s nimi

Jan 1221 ¯n=, Œn= – wojewoda Aleksandra¯na, ¯n[, Œnevou

Jakow ¯kov= – stolnik Dani=y

1241; Jak[b, hebr. Jakow,posla πakova stolnika svoego. ...¯kovou s≠dœ]ou ou nego priidosta lazar doma'irec;... ¯kovou 'e oudivwousœ. i prawavwou viny. pro hto poklonista -sœ ¯kovou 'e re kwou emou. kako mo'ewi bez povel≠nπa knœ'a ødati [ sima. ¯kov 'e prπexa vsœ si skaza.

Jaron ˚aron Jaropo=k 1208 œropolk= –

≤volodou i œropolkou 0001-02-728

1214 Œropolkou i Œvolo-dou 0001-02-730

Jaros=aw s. Ingwara, 1208¯roslav=, Œroslav=, œro-slava, korol; ¯roslavl;]wspominany anonimowo$\, por. Wo=odimer Ingwarowicz&ing=var= 'e posla s(y)-na svoego. iz loucka. i iz Dorogobou'a. s= mnogymi voi.po >mierci Mstis=awa udatnego ]Uda=ego\ †1225, w=adaj'cy Przemy>lem a potem – Mi"-dzybo/em&potom 'e poustista Œro-slava. i dasta emou Pere-mil;. i potom Me'ibo'ie. 0001-02-753

Jaros=aw Wsewo=odowicz]1191–†1245\, s. Wsewo=oda Bolszoe Gniezdo ]1154–1212\,wielki knia{ Suzdala, otrutyw Ordzie 1245& Jaros=awa we-likogo kniazia Su/dala zielem umorisza... 0001-02-808

Dani=o wo=. – w drodze do Ordy,1246, jad'c przez Kij[w – powie-rzy= utrzymanie grodu Jaros=a-wa swemu bojarzynowi – Dmit-rowi Eikowiczowi ]Jaros=aw ju/ nie /y=\&Dani=o i prπide k= kπevou. ob;der'a][ Kyev= ¯ro-slavou bo≥rinom= svoim=. ~ikovihem;. Dmitrom=., 0001-02-806 a w Ordzie na Wo-=dze Tatarzy przypomnieli mu, /e „Brat tw[j Jaros=aw k=ania= si" krzakowi, i tobie k=ania: si" nale/y }przychodzi, przystoi, trzeba, wypada|. 0001-02-807Jaros=aw by= szwagrem Dani=y, nie bratem, obaj& Jaros=aw i Dani-=o, mieli za /ony c[rki Mstis=awa Uda=ego

Jartak œrtak, ¯rtak= –Lach z Lublina 1288≤rtak Lœx= iz L[blina¯r=takovou ]Jartakow'\

Jaszcze=t 1247 ¯]el=tou 'e rekwou ]rze-k=wszy Jaszcze=towi - Jaszcze=t rzek=& lepiej nam...\

Jawo=od 1214 ≥volod ≤volodou i œropolkou

0001-02-728

1214 Œropolkou i Œvolo-dou 0001-02-730

Jundi= – pose= Jatwy 1254ø œtvœz {n;dil

jurej Janiewicz – bojar Dani=yzabity 1232 wraz z innymi&t≠x= bo padwix=. mnogo Ougor=. a Danilovyx= ma-lo boœr=. ix'e imena se bywa Ratislav=. {r;evih;. moüsi. Stepan= brat= ego. [rei ¯nevih;. 0001-02-769

Jurgij Domamiricz 1219domam≠lr≠h, {r;gi,[r;gπi Domamirih;.

Jurij pop 1205 {rπi pop=Jurij Lwowicz {rπi Lvovih;

chrzczony przez Wojsze=ka gdy by= w Haliczu zak=adnikiem w latach 1252÷55

Jurij Witanowicz – Rusin,Haliczanin, zabity przez Igore-wicz[w 1208po prilouha[ izb;eni by-wa i oub;en= 'e bys [r;ii. Vitanovih. il;≥ }epano-vih;. inii velicii bo≥re. oub;eno 'e bys ix= hi-slom= 500. ]s=aw. liter'\

Jurij s. W=odzimierza {rπis(y)n= Volo∂imerov;zmar=y, opis pod 1292 r.

Kafi=at – Rusin 1281i Kafilata. s nimi 'e se-lezenci

Kaloman Kaloman= –Koloman 1214, brat Beli IV, kr[la W"gier 1235–†1270

Kinga – 1. c. Andrzeja II ]1175–1235, kr[la W"gier 1205–1235, /ona Ludwika, znana jako >w. El/bieta, bo /y=a b. kr[tko 1207–†1231, i w kr[tkim /yciu, po >mierci m"/a †1227, po>wi"ci=a si" pracy dla bied-nych& imenem= al;'b≠ta. predne¥ bo imœ ei. Kineka. mnogo bo poslou'i. B(o)g(o)vi. po mou'i svoem; i st˛ou nar≠h[t. 0001-02-723

2. c. kr[la W"gier ]Beli$\, /. Boles=awa Wstydliwego ]1226 –†1279\, ks. Krakowa po 1243, kt[ra nam[wi=a m"/a na wy-praw" z Dani=' do czeskiej Opawy, w 1252&Boleslavou 'e ≥ko ne xo-tœ]ou. 'ena ego pomagawe Danilovi. slovesy b≠ bo

Page 5: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

d=]i korolœ Ougor;skogo. imenem; kyn;ka. w Ipat. ltpsi pod 1254, 0001-02-821.

Klim Klim= xristinih 1216Klim, Klim= oub;en= bys xristinih 0001-02-732

Klimata Klimœtœ – Klimata1220, pod 1231]w rzecz. 1229\ 0001-02-765

Klimœtœ 'e. s Golyx= gor= b≠'a. ø knœzœ Danila k= korolevi.

Kobud – LitwinDani=o zdoby= 1242 poima grady ix=. Derevih; Gou-bin=. Koboud=. Koudin= gorod≠c;. ]pochwyci= grody ich& G'bin Derewicza, gorodziec Kude< Kobuda, dzi> Gorodiec, 22 km E od Kobrynia; kob–kob\

kocz koh; – Po=owczynpodczas obl"/enia Twerymentu 1251 trafi= Mendowga strza=' w >ci"gno ...zastr≠li koh; Polovhin=. Mindogova v= stegno.

Kodwi/ad, s. Tudnaminabœwe 'e s nimi voevoda.t[dnœminovih. kodvi'ad; – wojewoda Mednoga 1262

Koloman Koloman= †1241 –brat Beli IV ]1209–†1270\, kr[la w"g. 1235–†1270&1214 ...za sn˛a svoego Kolo-

mana. 0001-02-731

1216 ...k= Kolomanovi.0001-02-733

1216 ...Kaloman=. i lœxove.0001-02-734

Konczak Konhak= – imi" Ta-tara, wspomniany pod 1201, w rzecz. 1205& od niego }Syrcza-na|& ø nego rodivw[sœ Kon-hakou. i'e snese Soulou.

Konczak Konhak= – imionawojewod[w tatarskich 1281okannogo Konhaka. i Koz≠≥. i Koubatana.

Kondrat knœz; velikyiKondrat= – Konrad Maz. ¿1187(88 – †1247. 08.31,¯ Kazimierz Sprawiedliwy]¿1138 – †1194\, /on' Agafia ̄ Swiatos=aw, kn. W=odzimierza Wo=.

Kondrat – s. Siemowita †1294wn. Konrada Maz. †1247, opi-sany w 1282 i 1288 ]pod 1281 i 1287\k= Kondratovi

Korczun wolit – W"grzyn 1205i Koroh[na volita

kormilicziczi 1205 – potomko-wie “kormilca” ]wychowawcy\;¯ ¢kormit’-kormit; ]karmi:\;rodzina bojar[w z Wo=ynia, od-

grywaj'ca wi"ksz', polityczn' rol", z niej najbardziej aktywny W=adys=aw;Bolodislav 'e kormili-hih; b≠'a v= Ougry ]Wo=o-dis=aw za> Karmilec pojecha= na W"gry\,i privedowa kormilihiha. i'e b≠ zagnal= velikyi kn˛z; Roman=. nevery radi. ]i przywiedli Karmilca\, kormilhπa ]Karmilca\, kormitel;

Kosniatin 1254 zwany Po=o/y-szy=a; exav 'e Kosnœtin= poima. na nix= dan;.

Kostantin Kostœntin= 1242Kota< Kotœn; – s. Suty ]Suto\

po=owiecki chan 1205–22–32, te>: kniazia Mstis=awa Uda=e-go, bra= aktywny udzia= w wyda-rzeniach halickich 1226 ]w Ipat.1228\, pomaga= W=adimirowi Rurykowiczowi przeciw Danile Romanowiczowi.Po naje{dzie tatarskim 1240 zbieg= na W"gry

Kujç, Aßik Boljui – i pos=a zWasylkom trzech tatarzyn[w imieniem Kouihi≥. Awika Bol[≥. 1258

kuremsa kouremsœ, Kourem;-s≠, k= kourems≠ – wojewoda tatarski 1246–56;Potom 'e kourems≠ sto-≥][ ou lucka ]Potem Ku-remsa sta= u +ucka\Potom 'e kouremsa prπide k= Kremœnc[. i voeva \kolo Kremœnca,i sta ma m≠st;x kourem-sin≠x, s kouremso[, k= kouremsi, kourensin≠, kouremsa, v= kouremsinou, kouremsy

Kuri= – Kiri== ¡, metropolitakijowski 1225–1233, rodem Grek ¯ gr. Kyrillos ]boski\ ¯ kyrios ]Pan, B[g\1228 küril= bo b≠ mitro-pilit=

Kuri= Kouril= pehatnik= –Kuri= piecz"tnik;1242 Kourilovi 'e sou][ pehatnikou.Kouril= 'e øve]a emou.

Kuzma – biskup w=odzimiersko-wo=y<ski, ordynowany 1156, zm. 1167, wymieniony 1218, w>r[d innych biskup[w.0001-02-740

Ky<ka kyn;ka, Kin;ka –1. Kinga ]1207–†1231\, znana jako >w. El/bieta, c[rka Andrzeja II kr[la w"gierskiego, †1235.Zar"czona w dzieci"cym wieku z

Ludwikiem IV, s. Hermanna Land -grave z Thuryngii ]lonokrabo-viha\. Ma=/e<stwo zawarte w 1221, tr[jka dzieci, jeden syn – Herman II, i dwie c[rki – Sophia i Gertruda. W 1227, w Otranto, Italia, Ludwik naby= zarazy w czasie Sz[stej Krucjaty do Ziemi Íwi"tej, i zmar=. El/bieta po>wi"ci=a si" biednym i chorym do ko<ca jej kr[tkiego /ycia, †1231. Kanonizowana w 1234. O niej m[wi tekst wo=. ]w Ipat. ltpsi pod 1207 r.\& ...i da d=]er svo[. za lono-kraboviha. za loudovika. b≠ bo mu'; silen=. i pomo]nik= bratou eœ. ['e nyn≠ s(vœ)tou nar≠ca[†. ime-nem= al;'b≠ta. predne¥ bo imœ ei. Kineka. mnogo bo poslou'i. B(o)g(o)vi. po mou'i svoem; i s(vœ)tou nar≠ca[†. Ciotka Kingi «nr 2».2. Kunegunda “Kinga”ur. 1234.02.19, zmar=a bezpotomnie 1292.07.24, w S'czu, c[rka Beli IV, ur. 1206, kr[la w"gierskiego 1235–†1270, wnuczka Andrzeja †1235, bratanica Kingi «nr 1» †1231 ]Bela †1270 i Kinga †1231 – brat z siostr', potomni Andrzeja †1235\; za>lubiona 1239 Boles=awowi Wstydliwemu †1279, ks. Krakowa i Sandomierza.Pod 1254, ...slovesy b≠ bo d=]i korolœ Ougor;skogo. imenem; kyn;ka.Obszerniej pod ∏782

Lesij L≠sii – brat TrojdenaLesticz 1214 lestih; –

pose= Leszka Bia=ego †1227&lestko 'e posla posla svoeg. lestiha i Pakoslava voevodou rekyi ne ≠s l≠po boœrinou knœ'iti v Galihi. no poimi d=]er= mo[ za sn̨a Kolomana.... 0001-02-730(731

Lestko lestko, lest;ko,Lest;ko, Lest;ko Zemo-mysl= –• Leszek Bia=y 1227 }1186–†1227. 11. 27, s. Kazimierza Sprawiedliwego †1194.05.05 i Heleny, c. Wsewo=oda Msti-s=awicza, kniazia z Be=za|,• Leszek Czarny 1280 }†1288. 09.30, s. Kazimierza ¡ ¿1211–†1267.11.14, wn. Konrada Maz. †1247, prawnuk Kazimierza Sprawiedliwego †1194.05.05|1227 V ta ' l≠ta. lest;ko oubπen; bys. velikyi knœz; lœ∂skyi na soim≠ oubπen; bys St˛opolkom=.1280 }zepsuta genealogia|ou Boleslava s(y)novec;.

e˛. “5” s=movitoviha dva. Kondrat= “i” Boleslav=“.” a Kazimirovihov tri. Lest;-ko“.” Zemomysl=. Bolodi-slav=. bo≥re '. lœ∂stπi. izbrawa seb≠ \dinogo ø nix Lest;ka. i posadiwa i v= Krakov≠. na stol≠ Bo-leslavli, i poha knœ'≠ti lest;ko.}Boles=aw V Wstydliwy †1279, s. Leszka Bia=ego †1227| u Boles=awa synowc[w 5& somo-witowicz[w dw[ch& Kondrat }i| Bo-les=aw},| a Kazimierowicz[w trzech& Lestko},| Ziemomys=, Wo=odis=aw}W=adys=aw +okietek †1333|.Lestko – Leszek Czarny †1288.Konrad ur. 1251(55, †1294.Boles=aw ur. po 1251, †1313.06. Ziemomys= ur. 1225, s. Konrada Maz. †1247, by= stryjecznym bra-tem Boles=awa V Wstydliwego †1279 ]bra:mi byli& Konrad Maz. – ojciec Ziemomys=a, i Leszek Bia=y – ojciec Boles=awa Wstydl. †1279\, pozostali w dalszym stop-niu pokrewie<stwa\.Pomy=k" prawdop. spowodowa=o pomieszanie Boles=aw[w& Bole-s=awa Wstydliwego †1279 ]o kt[rym mowa w latopisie 1280 i dla kt[rego Ziemomys= by= stryjecznym bratem\ z Boles=awem Maz. †1247, synem Konrada Maz. †1247, dla tego/ Boles=awa †1247, wymienieni Kon-drat †1294 i Boles=aw †1313, oraz Leszek Czarny †1288 i W=adys=aw +okietek †1333 – byli synowcami, Ziemomys= za> bratem\.1288 Togo' l≠t. Lest;ko Kazimirih; poslal polk= svoi i voeva knœzœ Kond-rata s=movitoviha.1288 Togo' l≠t prestavi-s∑i velikii knœz; Lest;ko kazimirovih krakovskyi.

Lew Lev= – syn Dani=y Wo=.1241-44-45-53-54-...-†1312$

longwen 1246 – Lit., wojowa=okolice Mielnika; a sam lon= -kgveni. boden= outehe.

+awr – Laur; Fro= i +awr –wielcy m"czennicy ˚fro=;Fro= ^ Flor; +awr ^ Laur

=azar doma/irec lazar doma-'irec; 1241÷47 – w domu /r'cy ]jedz'cy\ ¯ /re:

=omonosy 1272 – o z=amanymnosie ]haczykowatym\posla s= svo[ rat;[ v=lo-∂islava lomonosogo

=onokrabowicz – Ludwik IV, syn Hermanna ¡ Landgrave z Thuryngii, informacja pod 1207

Page 6: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

kompilacj' innych z pomiesza-niem fakt[w, wi"cej pod has=em Ky<ka i nr 750i da d=]er= svo[. za lono-kraboviha, za Loudovika. b≠ bo mou'; silen=.

mamszej – wojew. tat. 1276i voevodou s nimi mamw≠≥

marcel, maroce= – W"gier,1208, wyliczaj'c wojewod[w&...hetvertyi. Lotoxarot=}.| pœtyi mokπan. westyi ta-berc;}.| se∂myi maroc≠l...tou 'e Marcel=. xoroug-ve svoei øb≠'e i Rous; vzœ [ i poroug= velik= bys marcelovi.

mark 1288 – episkop'e marko. i po≠xa do L[-bomlœ. s= knœgine[ i s= slougami.

Markolt – Niemiec /yj'cy weW=odzimierzu Wo=. 1269Markolt= 'e n≠mhin. zva k sob≠. knœzi na \b≠d=. Vasilka. l;va Voiwelka. i nahawa \b≠dati. i piti i veselitis. ]Niemiec Markolt ‘wezwa=’ zaprosi= – do siebie kniazi[w na obiad& Wasylk", Lwa i Wojsze=ka. I pocz"li ‘obia-dowa:’ – pi: i weseli: si"\

Martinisz †1223 – W"gier,wojewoda kr[la }Andrzeja|, zabity ko=o Halicza wojami Msti-s=awa& togda 'e Martiniwa oubiwa. boevodou koreva]tak w r"kopisie, powinno by:& ko-roleva\ 0001-02-749

Matej Mat≠i – zi": Lubowa,zabity w Uchaniach 1207togda 'e oubiwa Mat≠œ. L[bova zœtœ

matfiej sira/ski – Matwiej z Sieradza, wojewoda, zabity zim' 1287(88i voevodou ego oubi. sira-'skogo matƒea

Memnon – episkop }biskup|Przemy>la 1288; episkopa svoego peremywl;skogo imenem; Memnona.

Mengukan – Mengu-chanchan Tatar[w 1237÷1274,por. ]zepsuty$\ moguczenMen;goukanovi 'e. pri-wedwou s=glœdati grad Kyeva

mengu-timer mengoutimer= – wielki car tatarski 1274k= velikomou c(a)rovi men-goutimorevi

Michai= Mixail= Hernigov;-skyi – lata 1230-te,pod 1231 r., w rzecz. 1229idet; na mœ Mixail=

Michai= Mixail= – z Pi<ska/y= 1246÷1256,w 1246 da= wie>: Danile o na-je{dzie Litwy na Mielnik}n(Bugiem| 0001-02-798,

w 1256, z polecenia Dani=y, wo-jowa= po Zelwie }ziemie wzd=u/ rz. Zelwa| 0001-02-847

Michai=o Mixailo – syn Ju-rija, wnuk Lwa Dani=owicza

Micha=ko Glebowicz 1216]pod 1213\ posla... Mixalka Gl≠boviha. protivou im=.

0001-02-733

Micha=ko sok[= zabity 1216Glebowicz ]$\,zwany soko=emMixalka 'e s=koulu oubi -wa s=gonivwe na ]irci zgo-niwszy ¯ izgon ]pojedynek rycerski na kopje\ 0001-02-733

Mie/ko Me';ko – Mieszkos(y)n= kazimerov; leskono-gogo Me';ki. ]syn Kazimierza Laskonogiego Mieszki\

Mika Mika – Rusin 1208zabi= W"gra Tobasza i g=ow" mu obci'=Mika 'e oubode tobawa i glavoy emou stœl=

Mikifor ˚NikiforMikulin de< ˚niekolin de<Miku=a Mikoula – Rusin

wspomniany pod 1231, w rzecz. 1229

mileja Mil≠≥, mil≠œbaskak tatarski 1254

mindago Mindogo, mindago,Mindogo, mindovg;, Min-dovg=, mindovg;, min;do-vga, Min=doga, mindago, Mindog, mindovg; – w=adca litewski, sestriha Mindo-vgova ]siostrze<ca Mindowga, Mindog 'e posla s(y)na si

mintela Mintelœ –knia{ Jatwy 1272

Miros=aw – Rusin, z Be=zapose= Romanowej 1206 ]wdo-wy po Romanie\knœgini 'e romanova. posla Miroslava. ko les†kovi. g(lago)l[]a. ≥ko sii vs[ zeml[ naw[ i \t˛hinou dr='a†. pose= Wasylki 1208Vasilkou 'e knœ'a][ v Belz≠. preiidowa 'e o}t| nego velikii Vœheslav= tolstyi. i Miroslav=}. i| dem;œn. i Vorotislav=. i inii bo≥re mnozπi voi ø Belza.Wasylko z Miros=awem 1208knœgini 'e romanova. s(y) -n(o)m= svoim Danilom=. i

s Vœheslavom= Tol=stym=. b≠'a v= Ougry a Vasil-ko s Miroslavom= exa v= Belz=.bra= udzia= w obl"/eniu Kalisza 1227& a Miroslava poslasta na zad grada. 0001-02-755

Mistis=aw wszej RusiMstis=aw ]Boris\ s. Romana, knia{ ze Smole<ska 1197–1214, po czym zaj'= stolec w Kijowie; zabity w bitwie nad Ka=k' 1219.

mistis=aw }Niemy| peresopnic-ki, na Ukrainie; M;stislav;N≠myi,¯ Jaros=aw z Kijowa †1176 ¯Izas=aw z Kijowa 1146–†1154.1208, i ø Peresopnici. prπide M;stislav=. N≠myi s= mnogymi voi.1214, M;stis=av= peresop-nickπi 0001-02-729

1224 ]w rzecz. 1219\& vid≠v; to M;stislav=. N≠myi mn≠v= ≥ko Danil= zboden= bys potehe i sam v n≥ b≠ bo mou'; i toi kr≠pok=....

mistis=aw m;stislav;, Mis-tislav= – Mstis=aw Uda=y †1225, te>: Dani=y †1264. Pod 1225, w rzecz. 1220& Olek-sandr= vseg∂a vra'dou im≠≥we k= svoim bratom romanovihem Danilovi i Vasilkovi. slywav= ≥ko M;stislav=. ne im≠et; l[b -ve k zœt[ svoemou knœz[ Danilovi... 0001-02-745

M;stislav= veliky oudat-nyi knœz; oumre 0001-02-752

Mitrophan – episkop W=odzi-mierza n(Kla{mie 1237&Mitrofan episkop=

mogu-czen]$\ 1246por. Mengu-chan 1237Prislavwou 'e mogouh≠v≠. posol= svoi

mokyj wielki >lepooki – W"gier,wojewoda 1205–1208. mokya velikogo. sl≠po\kogo

mokijan mokπan= – mokyj ]$\wojew. w"gierski 1208,wyliczaj'c wojewod[w&...hetvertyi. Lotoxarot=“.” pœtyi mokπan. westyi ta-berc;“.” se∂myi maroc≠l

molibogowicze – bojarski r[d z Halicza b"d'cy w opozycji Danile Romanowiczowi, okre> -lany epitetem «niewierni»;¯ Molib[g ¯ modli % Bogu1228 ...igra[]i nev≠rnym molibogovihem;. 0001-02-762

1228 ...po nev≠rnyx moli-bogovihex. 0001-02-763

1234 ...bogovihev; moli. in≠m boœrom mnogym n≥-tym byvwim= danilovi ' prib≠gwou k Galih[.0001-02-774

Mo=za d;≥k rekomyi Molzadiak zwany Mo=z', zabity 1216

0001-02-733

Monomach Monomax 1053–1125, W=adimir Wsewo=odo-wicz Monomach ]Jednow=ad-ca\, wielki knia{ kijowski od 1113, syn Wsewo=oda Jaro-s=awicza, przezwany Monoma-chem po dziadku ze strony matki – Konstantinie Monomachu; oczy>ci= ziemie z Po=owc[w prawie do p=n. Kaukazu ]„...wygnawszy Otroka do abezy, za ?elazne Wrota, Sorczanowi za> zostawszy w Donie, ryb' o/yw-szy togda...”, itd.\;by= “dziadem Romana” †1205...d≠dou svoemou Monoma-xou. 0001-02-716; to jest, dalekim przodkiem, i {le, gdy «dziad» brany jest dos=ownie& dziadek. Roman ¯ Mstis=aw ¯ Izas=aw ¯ Mistis=aw †1131 ¯ Monomach.

Monczuk Monh[k= – grodzia-nin W=odzimierza Wo=. 1205

mstibog, Ipat. 1428 M;st;b=˛,wo=. m;stib=˛ ^ m;stib(og)=– grodzianin W=odzim. Wo=. 1205

Mstis=aw ˚Mistis=aw.musi – bojar Dani=y zabity 1232

wraz z innymi& t≠x= bo pa-dwix=. mnogo Ougor=. a Da-nilovyx= malo boœr=. ix'e imena se bywa Ratislav=. {r;evih;. moüsi. Stepan= brat= ego. [rei ¯nevih;.

nastasja nastasπa – Anastazja,c[rka Aleksandra, siostrzenica Dani=y Wo=., wydana za Siemo-wita Maz.,]o Danile\& b≠ bo bratouhada ego za nim= ]za Siemowitem\. d=]i Aleksan-drova. imenem; nastasπa.

Nebr Nebr= – woj Jatwy 1225raniony przez Dani="& Nebra œzvi hetyrmi ranami

nezdi=owa nezdilovaa –wierna Sudis=awowi wycho-wawczyni 1229& v≠rna Sou-dislavou kprmilhπa nez- dilovaa. mater[ bo si naricawe [.

niczifor nihifor= – NikiforKCz grodzianin W=odzimierza Wo=. 1205

nikentij nikentπj – papie/Inncenty IV; papy nikentπa]papie/a Innocentego 1253\

Page 7: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

niekolin de< – Nikolin dzie<,dzie< pami"ci Nikolaja Mirlikij-skiego ]Nikolaja Cudotw[rcy\, 8 maja lub 6 dekabra-grudnia,wo=. ltps& po n≠kolici dn˛i.Ipat. ltps& po Mikoulin≠ dn˛i.

Nikifor zwany Stani=' –biskup w=odzimiersko-wo=y<-ski, b"d'cy uprzednio s=ug' Wasylki †1271, wymieniony 1218, w>r[d innych biskup[w.

0001-02-740

Nogaj Nogai – wojew. tatarski1276–1283–1287

Ogapid ogapi∂ – igumen Pe-czerskiego monasteru 1288;i vsi igoumeni. i ogapi∂ peherskyi igoumen=.w Ipat. |gapit= Peherskii

Oleg |leg= – Rusin 1247÷74Oleg Kurski 1219 – Rusin,

uczestnik bitwy n(rz. Ka=ka|lgovi Kourskomou kr≠pko bivwimsœ

oleksa Oreszkopochwyci= Jaros=awa z /on' 1224 dzi"ki szybkiemu koniowi, Jaros=aw onomou 'e v=exa-vwou. œt; 'e bys olekso[ |r≠wkom=. b≠ bo borz= kon; pod nim=.

Oleza |leza dvorskπi 1255Olga |lga – c. Romana z

Bria<ska, wydana za W=odzi-mierza, s. Wasylki †1271, wn. Romana †1205

O=owianiec 1283÷1288 – Rusin,wojewoda W=odzimierza †1288, dekabra.10, w Lubomli|lovœnec; Borka 'e i |lovœnca,s Borkom;. i s= |lovœn-cem;. \lovœnec;

O=ujewicz |l[evih; –Rusin 1219, bitwa n(Ka=k'

O=ydykiszcz olydiki]; –Jatwag, 1254

Omir |mir= 1231 – Homer≥ko 'e |mir= piwet;.

opisa \pisa 1253 – Opizo,legat papieski, papie/a Inno-centego IV †1254 0001-02-827

Oreszko, oleksa – pochwyci=Jaros=awa z /on' 1224 dzi"ki szybkiemu koniowi, Jaros=aw onomou 'e v=exavwou. œt; 'e bys olekso[ |r≠w-kom=. b≠ bo borz= kon; pod nim=.

Orew |rev; – muzykant,g">larz, i pose= Wo=odimera Monomacha ]1053–1125\, wspomniany 1205 ]godec\;edinomou go∂cou 'e |revi i posla i v= |bezy reka. v=lo∂imer= oumerl= est;.

Ostafij 1262÷64 |staf;ikonstœntinovih;zbieg z Razania, wzi'= udzia= w wyprawie Litwy do Jazdo-wa na Mazowszu, 1262, 4 km powy/ej p[{niejszego grodu Warszawa ]w wyniku wyprawy zgin'= Siemowit Maz., a syn Kondrat uj"ty\; zabity 1264 wojami Wojsze=ka.Innym zdrajc' by= ˚Trid

Otrok |trok= – po=owieckiknia{, wspomniany pod 1201, w rzecz. 1205, z retrospekcj' wielu lat, /e Ismai=tanie zwani Po=owcami izgnavw[ |troka v= |bezy, za 'eleznya vra-ta. S=rhanovi 'e ostavw[ ou Donou. ]wygnali ˚Otroka do Abezy, za ˚?elazne Wrota. Sorczan zosta= w Donie, tj. n( rz. Don, dzi> – w Worone/u\.˚nr 1680 ]Obja>n. nazw i term.\

Pakos=aw 1214 Pakoslav= –pose= i wojewoda Leszka Bia-=ego †1227&1214 lestko 'e posla posla svoeg. lestiha i Pakoslava voevodou rekyi ne ≠s l≠po boœrinou knœ'iti v Galihi. no poimi d=]er= mo[ za sn̨a Kolomana.... 0001-02-730(31...a Lest;kovi da Pere-mywl;. a Pakoslavou L[ba-hev=. Pakoslav= bo b≠ priœtel; romanovoi i d≠tem; eœ. 0001-02-7311223 b≠ 'e s korolem;. Pa-koslav=. s Lœxy.

0001-02-7491227 ...prosœxousœ da by k nim prislal=. Kondrat=. Pakoslava i Mstiou≥.. Pa-koslav= 'e reh Danilovi. izm≠niv= rizy svoa poedi s nami.Danil= 'e v=zem; na sœ wolom pakoslavl;. i sta za ima. 0001-02-756

Pawe= Ravel= – Rusin, 1226,zaufany kniazia Dani=y&a Pavla svoego posla k= Kotœnevi reka... 0001-02-753

Perenie/ko – Rusin, wspom-niany 1216 z racji pomocy 12-let-niemu Danile, powracaj'cemu z po>cigu po bitwie – wydarzenie halickie 0001-02-735

i Gavri=o Ivorovih. i Pere-n≠';ko. øtoudou proidowa v noutr=.

po=o/iszi=a 1254 ]pod 1257 r.\Kosnatyn na stanowisku Po=o -/yszy=y posla Kosnœtina. pekoma Polo'iwila.szy=o – szyd=o ˘ nazwisko

Szyd=owskiPreibor rodowicz, s. Stepana

preibor; s(y)n= Stepanov=. rodovih – woj po=ku Wasilko-wa, zabity 1262

Priwiszcza – Jatwiag 1254‘zwany’ – na stanowiskurekom≠i Privi]a

Prokopij Prokopii – bojarTewtiwi=a, rodem z Po=ocka, zdrajca – doni[s= Trojnatowi o zamiarze zg=adzenia go, 1263

Rabiec Rœb≠c= – Rusin 1283i Rœbca

Rach rax, Rax= – woj ukr.s. bojarzyna Micha=a ]Mixai- lovih;\, ulubieniec Wo=odimira, zgin'= wraz z Prusakiem B=usem 1282. Wo=. ltps zwie ich diab=ami ]dva b≠sta\, zabitymi nie pod gro -dem, lecz w ‘izgonie’ ]pojed.\....Wo=odimir z po=kiem wyprawi= si" do Sochaczewa. Pol. ksi'/" Bole-s=aw wyjecha= z grodu. Wo=odimir nakaza= swoim wojewodom, Wasil -kowi, ?elis=awowi i Dunajowi nie rozpuszcza: swych woj[w, lecz p[j>: wszem ku grodowi. Ci nie us=uchali i skrycie pojechali do wsi, z trzydziestu lud{mi. Jad'c drog', ujrzeli czelad{ uciekaj'c' ze wsi do lasu. Pojechali po nich. W tym czasie uderzy= na nich Boles=aw z Lachami }zapewne ukryty w lesie, uderzenie z nienacka|. Dru/yna jego nie wytrzyma=a i zacz"li pierzcha: ]na bieg\, wszyscy, z B=usem. Ci dwaj nie pobiegli, Rach z Prusinem. Utworzyli dzie=o dostojne ]godne\ pami"ci. Zacz"li bi: si" m"sko. Prusin zjecha= si" z Boles=awem. Tu zosta= zabity od wielu. A Rach zabi= bojarzyna Boles=awa, a Rax= oubi boœrina dobra, tu i sam prija koniec, podobnie, umar= z m"stwem, sercem zostawiwszy po sobie s=aw".}S=awa tym, co na koniach gonili za bezbronn' m=odzie/', z zamiarem mordowania jej – J.D.|. Opis oko-liczno>ci w wo=., w Ipat. pod 6789 ]1281 r.\, w rzecz. 1282.

Raczsza Rah;wa, rahwa –s=uga W=odzimierza 1288

Ratis=aw – bojar Dani=y zabity1232 wraz z innymi& t≠x= bo padwix=. mnogo Ougor=. a Danilovyx= malo boœr=. ix'e imena se bywa Rati-slav=. {r;evih;. moüsi. Stepan= brat= ego. [rei ¯nevih;.

Roman Roman= Mstis=awicz,1170–1205, wielki knia{ ruski, Wo=ynia, zabity 1205.06.19 pod Zawichostem, syn Mstis=awa Iza-s=awicza, kt[ry by= synem Mstis=a-wa †1036, wnukiem Wo=odimira Wielkiego †1015; ojciec Dani=y 1201–1264, i Wasylki 1203–1271.

W 1198 zjednoczy= halickie i wo-=y<skie ziemie.Roman by= synem Agnieszki – sio-stry Kazimierza Sprawiedliwego †1194, przez to by= ciotecznym bratem Leszka Bia=ego †1227 i Konrada Mazowieckiego †1247.Agnieszka ur. 1137, zm. po 1182, c. Boles=awa Krzywoustego ur. 1085, †1138, /ona M>cis=awa ™ Chrobrego †1172, kniazia wo=.

Roman Roman= – s. Dani=y†1264, wnuk Romana †1205;rok urodzenia nieznany, >mier ci– te/; mimo to, mo/na do>: dok=adnie ustali:, /e ur. ok. 1235(37, skoro by= m=odszym bratem Lwa, ur. 1230(35, za-bitego 1312, w wieku 77–80 lat; Lew o/eniony w 1246, w wieku lat ok. 15–14, a Roman – w 1252, w wieku lat tak/e oko=o 16–15; mi"dzy Lwem a Romanem mogli by: „inni, kt[rzy m=odo zeszli ze >wiata tego” 0001-02-732; ojciec ich – Dani=o – o/eniony w wieku lat 15 ]ur. 1201, o/enek 1216, w Ipat. ltpsi pod 1213 0001-02-732\, nie jest jasne, dlaczego Dani=o mia= potomstwo rodzone ok. 1230 – z 15-letnim op[{nie-niem, Roman by= trzecim z kolei synem,by: mo/e trzy /ony, dwie pew-ne& pierwsza Anna Mstis=awna, kniagini Nowogr[dka ]$\, druga Gertruda Babenberg, za>lu-biona 1252, trzecia Helena, c. Gleba z Wo=kowyska;ma=/e<stwo z Gertrud' zawar -te 1252.06.27 w Judenburgu, w Styrii, w Helen' – po powrocie z Austrii 1254,jego c[rka – Maria – z ma=/e<stwa z Gertrud', wysz=a za m'/ za Stafana IV, bana z Zagrzebia,synowie Romana z Helen'& Michai= – kniaziem S=onima, Wasilko – kniaziem Nowogr[d -ka Lit.,rok >mierci Romana – nieznany i okoliczno>ci te/,wymieniony 1254 ]pod 1255 r.\po powrocie z Austrii w=ada= Nowogr[dkiem Lit.i prπide k nemou Roman=. s= vs≠mi novogoro∂ci. s= ctem svoim=. Gl≠bom=. ]ctem – te>ciem\ 0001-02-838pre'∂e skazaxom= ≥ko Vy-welk= b≠ dal=. nov;goro-dok=. Romanovi. 0001-02-838

W 1256 Roman – do spo=u z Wasilk' i Burundajem – wojo-wa= „ziemi" Litewsk' i Nalsz-cza<sk'” 0001-02-847

Page 8: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

Roman Roman= – Roman,kn. Bria<ska, ‘debrewi’ 1264÷1274, lit. pochodzenia&prπide na romana litov-skogo,Romana debrevi, debrœn-skogo,1264& bys 'e vesele ou Ro-mana knœzœ. ou dr=benskogo. naha ødavati milou[ svo[ d=]er; imenem; |lgou. za Volodimera knœzœ sn˛a Vasilkova vnouka velikogo knœzœ romana galickog. ]w roku zab[jstwa Mendouga by=o wesele u Romana kniazia, u drobenskogo. pocz'= oddawa: sw' ukochan' c[rk" Olg" za Wo=odimera kniazia, syna Wa-sylki, wnuka wielkiego kniazia romana halickiego.\

Roman 1206–1208 Roman= –brat ˚Wo=odimera z Pi<ska, powieszony w sentabrie]wrze>niu\ 1208, wraz z Ros-tis=awem i Swiatos=awem&≥tym 'e byvwim knœzem;. Romanou rostislavou st˛o-slavou... predani bywa na pov≠wenie. msca sen.

Rostis=aw Rostislav Pin;skyi– 1226. Pod Jaros=awlem, w ry-cerskim pojedynku, Rostis=aw star= si" z Worszem – Lachem, i zrazivw[sœ emou s= Vor-wem;, i padesœ pod nim kon;. i vyrazi sob≠ plehe. ko< pad= po nim i ‘urazi=’ sobie plecy, 1246 0001-02-801; u ^ w

Rostis=awko – uratowa= si" odod pogromu Rusi i Tatar[w, 1276, wr[ci= do swoich nago i boso, prib≠'e Rastislavko k rati m;stislavskoi. nag= i bo.

Rukla i repskej – nieletni syno-wie Mendouga, s nim oubi Rouklœ i rep;skeœ ]z nim – Mendougiem – zabi= Rukl" i Repskeja, 1263\

Rurik R[rik 1205 – RurykRostis=awicz †1215, wlk. knia{ kijowski 1202 ̄ Rostis=aw smo-le<ski †1168.03.14 ¯ Mstis=aw kijowski †1131;gromi'c Kij[w w 1203, Roman Mstis=awicz zmusi= Ruryka kijow -skiego by wst'pi= do zakonu. Po >mierci Romana †1205, Ruryk zrzuci= szaty mnisze i pocz'= walczy: o halickie kniaziowanie&S=bravw[ 'e r[rikou Po-lovci i Rousi mnogo. prπide na Galih;....i priwedw[ 'e R[rikou v Galih;... R[rik= 'e v=ro-

tisœ k= kπevou.Sebiedaj Seb≠dai – wojewoda

przedni Tatar[w 1240}wo=. o tym nie wspomina, /e pod jego wodz' Tatarzy pokonali Rusin[w nad rz. Ka=ka 1219, b="dnie 1224|

selezenca 1281 ]$\i Kafilata. s nimi 'e se-lezenci

semen kodni<ski – 1216,i vid≠ Gl≠ba zerem≠viha i semena ko∂nin;skogo mu'e-ski ezdœwa 0001-02-734

Semen O=ujewicz Semen|louevih; 1216, }wojewoda Dani=y| wys=any za Lachami wojuj'cymi po wsch. stronie rz. Bug, na wysoko>ci Wo=ynia

0001-02-732

Semeon Semeon – biskupzabity 1237 w Perejas=awlui ep(i)s(ko)pa pr(e)p(o)d(o)b-nago Semeona oubiwa

semionko sem;[nko – Hali-czanin, zapali= most na Dnie-strze 1228 lixyi Sem;[nko. podobnyi lisici

siemionko, czermnyj – bojarhalicki 1223& andrei 'e po-slouwav= lstivag semeona Herm;nago. i b≠'a v= ougry

0001-02-748

pose= Haliczan do Dani=y 1233poslawas galihane po Da-nila. hermnago sem;[n;ka

siemowit somovit – SiemowitMaz. †1262.06.23, s. Konrada Maz. †1247, wn. Kazimierza “Sprawiedliwego” †1194, /on' Perejas=awa †1283, c. Dani=y Wo=y<skiego †1264, ma=/e<-stwo zawarte 1248,dw[ch syn[w i jedna c[rka&– Konrad ur. 1251(55, †1294,– Boles=aw ur. po 1251, †1313,

dwie /ony& Gaudemunda-Zo-fia †1288, c. Trojdena †1282, wlk. ks. lit., i Kunegunda ur. 1265, †1321,

– Salomea †1301Litva 'e izognawa ezdov=. na kanon ro'stva s(vœ)t(a)-go πoanna. tou 'e i s=mo-vita knœzœ oubiwa, a s(y)na ego Kondrata ≥wa.w Ipat. ltpsi uzupe=nienie, /e wypadek mia= miejsce w przed-dzie< Iwana ]24 czerwca\ – >wi" -to Kupa=y }czyli 23 czerwca|& Litva 'e izognawa ±zdov;. na kanoun= v Ivana d(e)ni. na sama≥ koupal;≥. tou 'e i s=movita knœzœ oubiwa, a s(y)na ego Kondrata ≥wa.

signiew Sign≠v= ]Zbigniew\ signiva, signava, Sign≠va ]Zbigniewa\, Lach, wojewoda Boles=awa, ks. Mazowsza, wojowa= ziemie Jatwy 1247, wraz z S"dem-S'dem ]innym wojewod'\, oraz Dani=' wo=. i Wasylk' – bratem Dani=y, kt[rzy ...i ou Boleslava pomoh; poœsta. Souda voevodou. i signiva. Wojowa= tak/e ko=o Cho=ma 1268&i pohawa lœxove voevati \kolo Xolma. voevody 'e bywa s nimi Sign≠v=. vor'=. Soulko nevstyp;]pocz"li Lachowie wojowa: ko=o Cho=ma. wojewody tacy byli z nimi& Signiew, wor/, Su=ko niewstup\.wor/ to Warsz, OA, ?Sz,wo=. niewstup – pol. niewst'p.

Sirputij – brat Trojdena †1282wojowa= oko=o kamena – Ka-mie<ca, 1275; ko=o Lublina 1277, wspomniany 1270Sir;pætπi, Sirpoutyi, i brata svoego Sirpouty≥ posla ]i brata swego Sirputyja pos=a=\, sirpout†≥,Sirpout;≥

sirwid sir=vi∂, sir=vidrouwkovih, Sir=vid=– lit. wojewoda wymieniony 1258, w rzecz. 1255, /e naje/d/a= ziemi" Czernihowa& voevo-da ix Xval=. i'e veliko oubπistvo tvorœwe. zemli hern≠govskoi. i sir=vid= rouwkovih. sir=vi∂ 'e outehe. a Xval= oubi† bys i inii mnozi.

skomond skomon∂ – Litwin,wojowa= okolice Ocho/e i Bu-sowna 1246, ziemi" Pi<sk', zabity, g=owa jego na ‘ko=’ – na pal nadziana

solski – ziemski ¯ sol’ ]ziemia\rzeczony solskim – na stano-wisku ziemskiegorekomyi solskπi

somogur s=mogour= – knia{po=owiecki 1205

Somowit Somovit= –Siemowit MazowieckiSomovitovi ]Somowitowi\Somovit= z Mazovwany]Somowit z Mazowszany\

Sorczan Sorhan – po=owieckiknia{, nad rz. Don ]w dzisiej-szym Worone/u\, wymieniony pod 1201, w rzecz. 1205, z perspektywy up=ywu wielu lat. Ismai=tanie zwani Po=owca-mi izgnavw[ |troka v=

|bezy, za 'eleznya vrata. S=rhanovi 'e ostavw[ ou Donou.]wygnali Atroka do Abezy, za ?elazne Wrota. Sorczan zosta= w Donie, tj. n(rz. Don, dzi> – w Worone/u\. U Sorczana Roman pija= }wino| ze z=otego szyszaka. Syrczan by= ojcem Konczaka}wojewody tatarskiego 1281|, „ten/e zni[s= Su=", Sul"” }na poluwalki, g=adko pokona= biskupakrak., 1287|; wg Rosjan 1997& Konczak „wyczerpa= rzek" Su="”– wyraz jego nadzwyczajnej si=y i mo/liwo>ci.

Stanis=aw Mikulicz ¯ Miku=a˘ wie> Mikulin, bra= udzia= w obl"/eniu Kalisza 1227&Stanislav= 'e Mikulih;

0001-02-756

Stegut Stegout= – wojewodaJatwy, zabity 1225a Stegout= oub;en= bys Welvom=.]Stegut ‘uboden by=’ Szelwem – zosta= ugodzony kopi', drzewcem, spad= z konia i prawdop. zabity\

stenkint, stenkynt= – praw-dop. w[dz Jatwy, znaczna tam osobisto>:, zabity 1253Lev; s=tikenta mehem;. oubi. ]1253\. Danilo ko-rol; povel≠ voevati, zem-l[ ≥tvœskou[. i dom sti-kentov. ves; pogouben= bys. ]1253\. dom= sten-kyntov;. za'gowa. ]domStenkinta za/egli, 1254\

Stepan – bojar Dani=y zabity1232 wraz z innymi& t≠x= bo padwix=. mnogo Ougor=. a Danilovyx= malo boœr=. ix'e imena se bywa Rati-slav=. {r;evih;. moüsi. Stepan= brat= ego. [rei ¯nevih;.

Stepan Medusznik – wojewoda Wasylki 1262; Ste-pan Medouwnik=

sud soud – S'd lub S"d woje-woda Boles=awa Maz. 1247, souda boevodou

Sudicz soudih; 1241Soudih; popov= vnouk=

Sudis=aw z Halicza, 1215stronnik w"g. Benedykta, r[/ny od Sudis=awa Bernatowicza– Lacha, wojewody Leszka †1227; 0001-02-731(32&Benedikt= b≠'a v= Ougry. s= sædislavom.

Sudis=aw BernatowiczSoudislav= Bernatovih; 1208 ]pod 1208\ –

Page 9: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

Lach, bojar lub wojewoda Lesz -ka “Bia=ego” †1227, wys=any do pomocy Danile i W"grom przeciw Igorewiczom&a ø Lestka iz Lœxov=. Sou-dislav= Bernatovih;. s= mnogymi Polœny. 0001-02-725

Sula, Su=a Soula – biskup krak.,zniesiony wojami Konczaka, wo-jewody tatarskiego 1281(87, czylig=adko pokonany na polu walki; o Sorczanie& od niego urodzi= si" Konczak, i'e snese Soulou. ]ten/e “zni[s=” Su="\kl"ska Tatar[w 1287 k(S'cza#

Su=ko niewstup, Soulko ne-v=stup; – Su=ko Niewst'p, wojewoda Boles=awa Maz.,wojowa= oko=o Cho=ma 1268

sutoj Soutoi – knia{ po=owiec-ki, syn Kotjan /y= 1205Soutoeviha kotœn;

Swiatopo=k olgowicz St̨opolk= – w Ipat. ltpsi pod 1229, w rzecz.1227, laszski Leszek Bia=y nasonm≠ oubπen; bys St˛opol-kom=. olgovihem.

Swiatos=aw St˛oslav; – $wspmniany w Ipat. ltpsi pod 1202, w rzecz. 1205 a]e prii-mete brata moego St˛oslava. knœ'iti v= volo∂imeri. ]je/eli przyjmiecie brata mego, by knia/y= we W=odzimierzu\

swilkeli svilkeli – rodzony brat Trojdena, wspomn. 1270

Syrczan ˚Sorczanszelew welev= – Szelw, Rusin

a Stegout= oub;en= bys Welvom=.]Stegut zabity Szel-wem, 1225\, sam Szelew zgin'= w taki sam spos[b, w 1229, ko=o Przemy>la, z po>cigu za Alek-sandrem ]opis pod 1231\&welev= svoboden bys. b≠ bo xrabor=. i v= velici hsti oumr≠m ]Szelew ugodzony zo-sta=, bo dzielnym by= i w wielkiej czci zgin'=\

Szelw welv=, Welv= – ten samSzelw, lecz wyst"puje po >mier-ci uprzedniego, zabitego 1229 roku, /yj'cy 1246, tak/e zniesio-ny z konia uderzeniem kopii, w walce z Lachami, nad rz. San....i s= welvom. Welvovi 'e zbodenou byvwou.Prawdop. jest to kolejny b='d pisarza latopisu, jeden z kilku

Szwarno – s. Dani=y 1201÷64 – wn. Romana †1205, brat Lwa †1312, zmar= 1269 po jednym roku w=adania Litw' w Nowo-gr[dku, 1269Wvarno knœz;. i Vasilko]o Wojsze=ku\ v=da d=]er=.

mindogodovou. za Wvarna sestrou svo[ ]odda c[rk" Min-dowgow' za Szwarna, siostr" swoj'\, Wvarno, Wevarno

tegak tegak= – swat Dani=yi s= svatom=. svoim= te-gakom=. ]i ze swatem swoim Tegakiem\

Tegiczag Tegihag 1276 – Tat.telebuga teleboug= – chan

tatarski 1283÷1288;1283 idou][ \kan;nomou i bezakon;nomou Nogaevi. i Telebouz≠ s nim; na Ougry v sil≠ tœ''c≠ b= beshi-slennom; mno'stv≠.1288 idou]ou 'e Telebou -z≠. i Algouevi s nim; v sil≠ tœ';c≠ ]id'cemu Telebuzie i Algujewi z nim w sile ci"/kiej\, ...telebouga poide. v Lœxy i s nimi Algoui ]Telebuga poszed= w Lachy\, Volodim≠r= 'e naha v=spra]ati ix=. \ Telebouz≠. ou'e li powel= iz zeml≠ lœ∂skoe....Volodimer= 'e naha v=-pra]ati ego. \ Telebouz≠. kako sœ d≠≥lo v Lœxox=. i kouda vyxod= ego is Lœ-xov=. \n 'e skaza emou vse po rœdou.

Teplicz zwany Salomoniczem1236 Danilovi rek=wou. ne l≠po est; der'ati nawee \t˛hiny. kri'evnikom; teplihem. rekomym;. Solo-monovihem;. i poidosta na n≠ v sil≠ tœ';c≠. ]na nie – na Jatwie/\

Tewtywi= i Ediwid – synowce]bratankowie\ Mindoga wygnani na wojn" w 1251, wo=. ltps&V to 'e l≠t izgna mindog=. s(y)novca svoego. tevtivila i ́ di-vida. poslavw[ emou na voinou s= vuem; svoim. na voinou s= vykonotom. na Rous; voevati. k= smolenskou.Mendoug zadrwi= sobie, rzecz'c& „Kto co sobie zawojuje, b"dzie mia=.”Wys=ani w >lad woje mieli ich zabi:. Zamiast wi"c uda: si" na wojn", zbiegli do Dani=y i Wasylka, do W=odzimierza Wo=., powoduj'c szereg nieprzyjemnych nast"pstw dla Mendouga, w tym jego chrzest i koron", z r'k Krzy/ak[w...; w Ipat. pod r. 1252 ]w rzecz. 1251\.Tewtywi= zabity 1263 przez Trojnata, w wyniku zdrady lub intrygi, zasianej przez swego wroga. Tewtywi= mia= planowa: zg=adzenie Trojnata. Bojarzyn Prokop, Po=oczanin doni[s= o planie Trojnatowi i Trojnat “Trenata” ‘poprzedzi=’ ]ubieg=\;

w Ipat. pod rokiem 1263&„Po ubiciu Mindowga Wojsze=k wystraszy= si" ]uboja= si"\, zbieg= do Pi<ska i tu /y=. a Trenata nacz'= knja/y: we wszej ziemi Litewskiej i w /mudzi. i pos=a= po brata swego. po Towtiwi=a. do po=ocka. rzecz'c& tako bracie przyjd{ tutaj rozdzielimy ziemi". i dobytek mindowga.”i pronese doumu tovtivi-lovou bo≥rin ego. Proko-pii. Polohanin. Trenœta 'e poperediv=. i oubiv=. Tovtivila. i naha knœ'i-ti \din=.

timofiej timoƒ≠i, timoƒei – grodzianin Halicza 1207, ‘pre-mudryj kni/nik’, tj. wielce uczo-ny, ojcostwo }parafi"| maj'cy w grodzie Kijew }by= w stanie zakonnym|& b≠ bo timoƒei v galihi premædryi kni'-nik. \h˛stvo im≠œ v= grad≠ kπev≠. 0001-02-722

w 1252 pisze o sobie ‘mudryj’ chronograf& xronograf; „...htyi mou∂r;ii razum≠et hislo po l≠tom=.”0001-20-820

w 1254& „jako za> przem'dry gronograf spisa=.” ]gronograf – tak w latopisie\& ≥ko'e pre-moudryi. gronograf; spisa. 0001-02-836

Tit]an\ 1284 voevoda Tit= Tobasz – Po=owczyn,

zabity 1208 przez W"graMika 'e oubode tobawa i glavoy emou stœl=

Towtiwi= ˚Tewtiwi=, Tovti-vil=, Tevtivil=, tevti-vil; – kunigas litewski 1264po Tovtivila do polocka]po Towtiwi=a do Po=ocka\tevtivilou, Tevtivila]Tewtiwi=owi, Tewtiwi=a\

Trid Trid= – Rusin, zdrajca,wyprawi= si" z wojami Trojdena na zdobycie grodu Drohiczyn n(rz. Bug, w 1274&i Trid= s nimi bœwe.,innym zdrajc' by= ˚Ostafij Konstantynowicz, z Razania; z wojami Mindowga wyprawi= si" na Mazowsze, w 1262

Trenata Trenœta – w=adcaLitwy i ?mudzi 1263,zabity w drodze do =a{ni.Znany pod nazw' TrojnataTrenœta 'e bœwe togda ou 'emoiti. ]Trenata by= w[-wczas w ?mudzi\,iznaide sob≠ Trenœtou]znalaz= sobie Trenat"\,a Trenœta naha knœ'≠ti vo vsei zemli Litovskoi. i v 'emoiti ]Trenata pocz'=

w=ada: Litw' i ?mudzi'\Trojden troideni – lit.-jatwy

w[dz 1270–1282, zgin'= ko=o Drohiczyna n(rz. Bug, w odwro-cie z najazdu na Lublin, rezydo-wa= w Rajgrodzie, pomieszany z Trojnatem

Trojnat Trenœta – w=adcaLitwy i ?mudzi 1263÷1264,zabity w drodze do =a{ni.˚Trenata ¯ niem. treu ]wierny\

Tujma touima, T[ima – woje- woda Rusi, by: mo/e – z Hali-cza, lub z W=odzimierza Wo=. 1276÷1283; ranny w wyprawie na Grodno, po nocnym pogro-mie 1276& T[ima. na sanex= ouvezowa. b≠ bo ranen= velmi.wojewoda w 1282 bo s nimi touima voevoda.a s; {r;evo[ rat[. bœwe voevoda touima.Kondrat= 'e knœz; s Lœxy svoim= polkom= a touima svom= polkom. (svom= – tak w r"kopisie, powinno by:& swoim)1283 w wyprawie do Wysze-grodu n(Wis=' lev= posla s= svoe[ rat;[. touima. i Vasilka bel;'anina.

tworijan tvorπan; – Tworzyjan¯ tworzy % jan ]B[g\, 1217 tvorπanom v=tixovi-hem – sygnatariusz ze strony Lach[w, zwieraj'cy pok[j z Leszka Bia=ego z Dani=' i Wa-sylkiem,e'e po mal≠ vremeni. ≥t; bys star≠iwπi ix= tvorπ-an;, starszy, uj"ty w 1246;Rosjanie 1997 utrzymuj'&Tworijan ^ Florian Wojciecho-wicz, polski wojewoda }Florian ¯ =ac. floris ^ kwiat, J.D.|

Urdu, Bajdar, Beczak, Kujukwojew. tat. 1240 ˚Tatarzy

Uz – wspomniany pod 6727]1219 r.\, w rzecz. 1217 ...prπide lestko. na Danila. k }eka-revou... Po=owczyn trafi= Uza w oko, spad= z konia i skona=& ou-vernouvœ Polovhin=. zastr≠ -li Ouza v= \ko. spadw[ emou s farœ. vzœwa t≠lo ego. i pla-kawesœ po nem;. 0001-02-737

Waczes=aw +ysy –Wac=aw +ysy, pose= Leszka Bia=ego, pojecha= na W"gry, z 5-letnim Dani=', roku 1206posol= sboi. Vœheslava Ly-sogo i rekyi korolevi.

Waczes=aw To=styj – wielkiWac=aw “Oty=y” ]dos=. t=usty\, z Be=za, wo=y<ski bojarzyn, dyplo-mana i dzia=acz wojenny; s=u-

Page 10: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

/y= jeszcze Romanowi Mstis=a-wiczowi †1205 – jemu Roman Mstis=awicz powierzy= 1203 wy-muszone “postrzy/enie” Rurika Rostis=awicza z Kijowa, wg No-wogr. pierwszej letopisi; by= te/ z kniagini' Romanow' i jej synami na W"grzech, pose= Wasylki 1208 Vasilkou 'e knœ'a][ v Belz≠. preiidowa 'eo}t| nego velikii Vœheslav= tolstyi. i Miroslav=}. i| dem;œn. i Vorotislav=. i inii bo≥re mnozπi voi ø Belza.z Romanow' i Dani=' 1208knœgini 'e romanova. s(y) -n(o)m= svoim Danilom=. i s Vœheslavom= Tol=stym=. b≠'a v= Ougry a Vasilko s Miroslavom= exa v= Belz=.gromi= Jatwie/ w 1225,uchodz'c' z okolic Brze>cia Lit.& Monodunicz ]s. Monoduna\, Szutr i Stegut, Ziebrowicz ]s. Zebra ¯ Zebro\ i ub;en bys Danilom=. i Vœheslavom=

Wasil Vasil; – Wasyl Mo=zadiakiem ‘rzeczony’ – na stano-wisku pisarza, zabity 1216 ko=o Gr[dka przez Lach[w i W"gr[w Vasil; d;≥k= rekomyj. Molza. zastr≠len= bys pod= gorodom= 0001-02-733

Wasilij – biskup W=odzim. Wo=.kszta=cony na Íwi"tej G[rze ]Athos, ros. Afon-Athon, w Grecji\, innych danych brak; wymieniony 1218 w>r[d innych biskup[w. 0001-02-740

Wasilko Vasilko – Wasylkoknia{ 1203–†1271 ]w Ipat. pod 1271\, brat kr[la Dani=y †1264, syn Romana †1205, wnuk Msti -s=awa, prawnuk Izas=awa, pra-prawnuk Mstis=awa Wielkiego †1036, prapraprawnuk W=adi-mira Wielkiego †1015;gdy Roman zgin'= 1205 – zo-stawi= w[wczas dw[ch syn[w, jednemu 4 lata, drugiemu – dwa; pocz'tek wo=y<skich dziej[w w Ipat. ltpsi rozpoczyna si" od 1201, tj. od >mierci Romana, w rzecz. †1205. Wg Rosjan 1997 – {le& Wasylko 1199–1271, b='d powsta=y przez odj"cie& 1201 – 2 ^ 1199; dwie /ony& Dubrawka, zm. po 1247, i Helena-Ele-na {r;evna †1265, c. Jurija Wsewo=odowicza, wielkiego kniazia w=odzimierskiego i suz-dalskiego; jego syn – W=adimir Wasilkowicz, wo=. knia{ od 1272, zmar= 1288.12, mia= za /on"

c[rk" Romana Michai=owicza, kniazia z Bria<ska.Wasylko nie podejmowa= dzia-=a<, wsz"dzie wyst"puje «Da-ni=o z Wasylk'», «Dani=o z bratem Wasylk'»&1214 Lestko se. pocza imieti

lubow welikou ko knziu Da-ni=ou. i bratou ego Wasilkou. zatworiwszu /e sja. Jaropo=-kou i Jawo=odu w Haliczi... itd. 0001-02-730

1217 Dani=owi i Wasilkowi mirdajuszcze 0001-02-735

1217 Oleksandru /e otstupiw-szu ot Dani=a i ot Wasilkako lestkowi 0001-02-736

1217 z Dani=om i Wasilkom.dro/is=awom... 0001-02-739

1218 Dani=o / i Wasilka Ro-manowicz biachu wo=odi-merskyj biskupi. bie boAsaph... 0001-02-739

1219 Oleksandr wsegda wra/-du imiejasze k swoimbratom romanowiczem.Dani=owi i Wasilkowi. 0001-02-745

1223 Dani=owi /e priszedszuk Mstis=awu. z bratom Wa-silkom... 0001-02-749

Dani= /e i Wasilko. po-s=asta ludi... 0001-02-749

1224 Dani= i Wasilko. i pere-daszas +uczane 0001-02-751

1225 Dani= /e i Wasilko so-brawsza Ljachy mnogy. i-dosta ko Kyewu. 0001-02-753

1227 Kondrat prija Dani=ai Wasilka. 0001-02-754

Dani= /e i Wasilko. prijdostako Kondratowi. 0001-02-754

nautrie /e Dani= i Wasilko.poiem woje... 0001-02-755

Dani=owi /e i Wasilkowi.chotiaszczima podle grada0001-02-755

nautria /e dani= i Wasilko.pos=asta ludi swoa. oniem/e stojaszczim... 0001-02-756

1229 ...bez sowieta kniaziaDani=a. i brata ego Wasilka.rjadom /e dast... 0001-02-765

Dani=owi /e sniemszusja zbratom. 0001-02-767

Dani=owi /e i Wasilkowi.soechati bie so wysokychgor. 0001-02-767

Dani=u i Wasilku. nie liepomi est’ byti procze waju...0001-02-770

1232 Dani= /e i Wasilko. odi-nako idosta k Haliczu. strie-tosza i bolszaa... 0001-02-771

1236 Dani= so bratom Wasil-

kom. hercikowi w pomoßç.korolewi /e... 0001-02-776

1239 k ima sestra. k Dani=u.i Wasilku. 0001-02-783

1240 Dani=owi /e s bratomprißedszu k berestiu. i newozmogosta iti w pole.smrada rad... 0001-02-788

Dani=u /e i Wasilku no iproide. zemlu.... 0001-02-789

1242 pos=anu Dani=om knja-zem i Wasilkom. 0001-02-791

dani= /e i Wasilko. zane cho -tie s nimi bra< sotworiti.Wasilko /e... 0001-02-792

s=yszaw /e dani= i Wasilko.sobrasza woja... 0001-02-793

1243 Dani=owi /e so bratomWasilkom. 0001-02-795

us=ysza /e dani= knia{ sobratom Wasilkom. sowku-pisza si=u... 0001-02-796

Dani= /e i Wasilko sotwo-rista. zawiet. 0001-02-796

Dani= /e z bratom wozwra-tistasja 0001-02-796-797

Dani= /e i Wasilko s=yszaw.pos=asza Lwa... 0001-02-797

1245 dani=owi /e i wasilkuechasta w pinsk 0001-02-797

o pobiedie. Dani=a i Wasil-ka. wies bo plien otjasta.0001-02-798

1246 Dani= /e i Wasilko. gna-sta po nich do pinska.0001-02-798

Dani= /e i Wasilko pognana nie. 0001-02-798

ide wie>:. Dani=y. i Wasilku.i byst radost.... 0001-02-798

Dani=owym i wasilkowym.i bojarom mnogym. widiew/e kriepok grad. 0001-02-800

izwieda= gde Dani=a i wsilkajecha= bych na nja. aszczeby mi s desjatju 0001-02-801

s=yszaw /e Dani=o i Wasil-ko. ratnoe priszestwie ego.pomoliwszasja... 0001-02-801

Dani=o /e i Wasilko pos=a-sta w Litwu pomoszczi pro-sjaszcza. 0001-02-801

dani=o /e i Wasilko neumiedlista. 0001-02-802

i inii Ugre mnozi izbieni by-sza za gniew Dani=o /e iWasilko. nie idosta w gorod.0001-02-805

1246 poso= swoi k dani=ui wasilku. 0001-02-805

1246 pos=an. Dani=om i Wa-silkom na postawlenie. mi-tropolie ruskoe. 0001-02-809

pos=a k niemu Dani=o i Wa-silko. reksza... 0001-02-810

Dani= i Wasilko. i woewaszich. do weczera. 0001-02-810

1251 ko kniaziu Dani=u i wa-silku. i priechasza w Wo=o-dimer. 0001-02-815

Dani=owi i Wasilkowi. zanesestra bie eju. za Dani=om.0001-02-815

Dani=u /e i Wasilku pos=aw-szima wykinta. 0001-02-815

dani= /e i Wasilko. poidostak Nowugorodu. 0001-02-816

1251 Dani=o /e poide z bratomWasilkom. i so swoim sy-nom Lwom. 0001-02-818

1254 Potom Dani=o poide najatwiazie s bratom i s]y\nomLwom. 0001-02-831

}dani=o| zgadaw s bratom.i so s]y\nom. 0001-02-838

1255 Dani=o /e s bratom.idosza. ko wozwaglu w siletja/cie. 0001-02-838

Dani=o. so mnogym mno/s -twom. po=kom so bratomsi. 0001-02-839

Dani=o /e i Wasilko bjaszeweseliasja. 0001-02-839

kuremsa poide na Dani=ai Wasilka 0001-02-840

Dani=o /e i Wasilko odinakosobirastasja chotjasza biti-sja s tatary. 0001-02-841

Dani=o /e snjasja z bratomi tieszi. 0001-02-841

1256 Dani=owi /e siedszu sbratom i s s]y\nom.0001-02-846

1258 i prijde wie>: togda. kodani=u kniaziu i k Wasilkowi.0001-02-849

1262 ide Wojsze=k. do Halicza.k Dani=owi. knjazu i Wasil-kowi. 0001-02-859

W jedynym wypadku, gdy Dani -=o by= w drodze na W"gry i do -goni= go Borys “u pod Telicza” }na prze="czy Tylickiej, w Bes-kidzie Niskim|, z wie>ci', /e Wasylko w tym czasie pokona= Litw" }sam#| „...kr[l wi"c z rado>-ci podskoczy=, d{wign'= r"ce do g[ry, chwa=" odda= Bogu, rzecz'c& s=awa tobie Gospodi }Panie|. to: Wasilko pobiediw Litwu.” 0001-02-857 W tak du/ej liczbie «Dani=o z Wasylk'» ukryty jest klucz – Wa-silko nie przejawia= inicjatywy, i pisiec – po >mierci obu ]Dani=y †1264, i Wasylki †1271\ dowi'za= bezczynno>: Wasylki do wy-czyn[w Dani=y. By= to stronnik Wasylki, prawdop. Chodorko, pisz'cy epitafi" W=odzimierzowi †1288.12 – synowi Wasylki.

Page 11: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

Maniery «Dani=o z Wasylk'» nie mog=o mie: dw[ch pisarzy niezale/nie pisz'cych ]w r[/-nych miejscach i czasie\, jak utrzymuj' Rosjanie 1997, /e do 1246 pisa= metropolita Kiry= ]we W=odzimierzu Wo=.\, a 1247÷1264 – biskup Joann w Cho=mie. Jest to wymys= biuro -krat[w kryj'cych si" za para-wanem naukowo>ci – doszu-kiwania si" cz">ci, kt[rych nie ma, podzia=[w, tworzenia ad-ministracji ]tekstu, tym razem\.

Wasilko bel/anin – z groduBe=z na Wo=yniu, w naje{dzie Rusi Wyszogrodu n(rz. Wis=' 1283, Lew wys=a= Tujm" i Vasilka bel;'anina i Rœbca.

Wasilko Gawri=owicz 1219 –uczestnik bitwy nad Ka=k'Vasilko Gavrilovih;

werenger verenger=. priro-kom prosvel=. – Berengar, zwany Preussel ¯ PreuÆen, wybawi= Romana z obl"/enia w grodzie Ineperce, w Austrii, 1254 0001-02-837

Wiaczes=aw 1208 Vœheslav= Volodim;r;stii ]tak w r"ko-pisie\

Wisimont Visimont= – Wis-simont, woj lub w[dz Mindow-ga, zabity pod Twerymentem

wiszta Viwta – wojew. W=odz.1283, na wypraw" do Wysze-grodu n(Wis=', Lew wys=a= Tujm", Wasylk" bel/anina ]z Be=za\ i Rabc", a W=odzimierz Wasylk" kniazia, ?elis=awa, O=owia<ca i Viwtou.

Witomir – s. Wolity, 1205, W"-gier, ... i Korh[na i V=lita. i s(y)na ego Vitomira.]...i Korczuna i Wolit", i syna jego Witomira\

Witowicz Wo=odis=awVitovih; v=lo∂islav= –Haliczanin, >ciga= uchodz'cego Dani=" z Halicza, roku 1216, ougoni i nev≠rnyi Vito-vih; v=lo∂islav=. }Dani=o se swymi| navorotiwesœ na n; i prognawa. i konœ ø nego ø≥wa. 0001-02-734

nawr[cili na< }na Witowicza| i konia mu odebrali

wojewodowie kr[la w"gier-skiego, Andrzeja II ]1205–†1235\, wyliczeni w 1208, wy-s=ani na pomoc Danile w celu osadzenia 7-letniego Dani=y na stolcu w Haliczu&Petr= Tourovih;. Banko.Mika Bradatyi. Lotoxa-

rot=. mokπan=. tavrec;. maros≠l.velikyi dvor;skyi Pot= - voevod;stvo nad vs≠mi voi

Wojsze=k v=iwelk;, Voi-welk=, Vywelk= –s. Mendouga, zabity 1269 we W=odzim. Wo=., przez Lwa, s. Dani=y; cz"ste wzmianki od 1250 gdy wojowa= okolice Turijska ]w Ipat. pod 1253, 0001-02-819\

wo=drisa voldrisa – katolik,>cigany 1228, przez Iwana Mi-cha=kowicza ]wojewody Dani=y wo=.\ za domniemany spisek przeciw Danile. 0001-02-763

W. T. Paszuto twierdzi=, /e Wo=drisa – miejsce w Bo=o-chowskiej ziemi. 0002-05-498

by: mo/e – po nimwo=odimer v=lo∂imer;, Vo-

lodimer; – s. Wasylki †1271,wo=y<ski knia{ od 1272, zmar= w grudniu 1288, cia=o z=o/one w grobie w sobot", 11 dekabra 1288, na pami'tk" >w. Dani=y st=opnika ]na pamœt st˛go Danila stl=pnika\;/onaty 1263 z Olg', c[rk' Ro -mana Michai=owicza, kniazia z Bria<ska, opis pod 1264& „...w roku zab[jstwa Mindowga by-=o wesele u Romana kniazia, u drobenskogo. pocz'= odda-wa: sw' ukochan' c[rk" Olg" za Wo=odimera kniazia, syna Wasylki, wnuka wielkiego knia -zia romana halickiego. 0001-02-

861(862, ˚Roman;imi" chrzestne& Ioann ]Jan\ ¯ gr. Ioannes ¯ hebr. yohanan ¯ yehohanan ]Pan jest =askawy\, na pami'tk" Ioanna Z=oto-ustego&1288 ...v= istinnou narehe-no bys tob≠ imœ v= kr(e)](e) -nπi πoann=. 0001-02-919, 920

1288 Semou' bl˛gov≠rnomou knœß[ Vol\dimer[, nare-henomou v= st˛\m kre]enπi Ioannou, sn˛ou Vasilkovou, vlo'enou v= grob=, i le'a v= grob≠... 0001-02-927

Wo=odimer 1206÷1207 –brat Romana,1206 mœte'; bys. me'i bratoma volo∂imerom. i Romanom Roman 'e exa v= i poem ougry. i bivsœ s bratom=. i pob≠di v;za Galih;. a Volodimer= be'a v potivl;.1207 Roman 'e outehe iz= Ougor=.

Wo=odimer – s. Ingwara1227 nau†rπa 'e prπide Vo-lodimer. Ingvarovih;. i pre-idosta most=. 0001-02-759

Wo=odimir z KijowaVolodimer; kπevskyi– s. Ruryka Rostis=awicza&1221 ...i Volodimera kπev-

skago. 0001-02-746

1226 ...Volodimer= kyev-skyi s=bra voi. 0001-02-753

1228 Vasilko 'e poexa k=volo∂imer[ a filipp;

0001-02-762

1233 i s Volodimerom=0001-02-770

1234 Volodimer= rekyi.pomozi mi brate.

0001-02-772

1235 v to 'e vremœ. poslalbœw volo∂imer;. Dani-lovi pomo]; torky iDanila... 0001-02-774, 775

Wo=odis=aw V=lo∂islav= – W=adys=aw wspomniany w 1214 i poslal i œ v=lo∂isla-va. v Galihi i zatohi. i v tom; zatohen;i oumre. 0001-02-731

Wo=odis=aw – W=adys=aw,Lach, pochwycony przez Rusina ?yros=awa, zabity razem z Filj' przez Dani=" 1246 "iroslav= 'e privede v=lo∂islava. zlago mœte'nika zemli. v= toi ' den. i t=i oub;en= bys.

Wo=odis=aw Volodislav= –Dani=o z Lwem i tysi'cznikiem Jurijem, wyruszyli z Krakowa, doszli do rzeki Odry i grodu Ko{le& ...k= rekomou goro-dou Kozlii. i pri≠xa k ne -mou Volodislav=. s(y)n= kazimerov; leskonogogo Me';ky.W drodze powrotnej, przeszli Odr", zemlju wo=odis=awlju i w Krakowie zastali pos=[w papieskich. Po-przez zemlju sudomirskoju ]Sando -miersk'\ wr[cili do Cho=ma ]Che= -ma Lub.\; wo=., Ipat. ltps 6762]pod 1254 r.\, ze szczeg[=ami o spotkaniu z poselstwem papieskim w Krakowie.

Wo=odis=aw Volodislav= – W=adys=aw wspomniany w 1282, /e Boles=aw }†1313|&Boleslav=. 'ivœwa s Le-st;kom=. i s brat(o)m; ego Volodislavom= za \dino.]/yje z Leszkiem }Czarnym| i z bratem jego – W=adys=awem – ‘za jedno’, w jedno>ci, jak jeden\

Wo=odis=aw gurgewiczwspomniany 1229& nev≠rnyi ' Volodislav=. g[rgevih. s nimi s=v≠† s=tvor=

gonœwe ∑ \li i do Sanoka. i v=rot; Ougor;skyx=. ]nie-wierny Wo=odis=aw Grjurgiewicz ...i wr[t w"gierskich – nazwa prze="czy w Karpatach\

wo=odis=aw =omonosyj v=-lo∂islav= lomonosyi – wo-jewoda Mistis=awa 1272posla s= svo[ rat;[ v=lo-∂islava lomonosogo

Worotis=aw – bojar Wasylki,z Be=za, pose= Wasylki 1208Vasilkou 'e knœ'a][ v Belz≠. preiidowa 'e o}t| nego velikii Vœheslav= tolstyi. i Miroslav=}. i| dem;œn. i Vorotislav=. i inii bo≥re mnozπi voi ø Belza.

worsz v=r';, Vor'; –Warsz, wojewoda laszski ]Bo-les=awa Maz. 1208–1248\.Pod Jaros=awlem n(Sanem, w rycerskim pojedynku, Rusin Dani=y ]imi"$\ – star= si" z Worszem, 1246&i zrazivw[sœ emou s= Vor-wem;, w Ipat. pod 1249.Roku 1268, ...i pohawa lœ-xove voevati \kolo Xolma, voevody 'e bywa s nimi Sign≠v=. v=r'=. Soulko ne-v=stoup; – pocz"li Lachowie wojowa: okolice Cho=ma, z nimi byli tacy wojewodowie& Signiew }Zbigniew|, Warsz i Su=ko “Nie-wst'p”. ˚Signiew.

Wsewo=od Vsevolod – wlk.kn. Kijowa 1214 ¯ Swiatos=aw ¯ Igor ¯ Swiatos=aw Czermny 1176–†1190 ¯ Wsewo=od 1139–†1146&1207 Knœ'awe Vsevolod= v Kyev≠ St˛oslavih;.

Wsewo=od Vsevolod – knia{Czerwna i Be=za, /y= 1207–1211, brat Aleksandra z Be=za i W=odzimierza Wo=.,¯ Wsewo=od z Be=za ¯ Msti-s=aw Chrobry †1172 ¯ Izas=aw z Kijowa 1146–†1154;stryjeczny brat Dani=y wo=.,1207 oleksandr= s≠dœ][ v volo∂imeri a bratou ego Vsevolodou v hervn≠.

wykent vykent=, Vykynt; – w=adca ?mudzi 1249

Wyszata Vyweta – wojew.Wasylki, zwany Dawidem Wy -szatycz' davydovi Vywa-tih[ ]Dawidowi Wyszatyczy\ 1229; wojowa= ‘podg[rze’ – Po-g[rze Karpackie w 1243 r.a vyweta voeva po∂gorπe.

Page 12: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

Zbys=aw Zbyslav= 1208s. Stanis=awa, brat Iwanka&i Stanislavih; Ivanko i brat ego. Zbyslav= prib≠-gowa v Galih;.

Ziemomys= Zemomysl= –ur. 1225, s. Konrada Maz. †1247, brat Siemowita ur. 1224, zabitego 1262.06.23, i Boles=a-wa †1247;stryjeczny brat Boles=awa V Wstydliwego †1279 ]Konrad Maz. i Leszek Bia=y – ojciec Boles=awa Wstydl. – bra:mi\&1280 ou Boleslava s(y)no-vec;. e˛. “5” s=movitoviha dva. Kondrat= “i” Bole-slav=“,” a Kazimirovihov tri. Lest;ko“,” Zemomysl=. Bolodislav=.zepsuta genealogia, ˚Lestko

zernok zern=k= – Rusin, dospo=u z Czuchom', pochwyci= Romana u Szumska, na rzece Mo/cie, roku 1208; }o Romanie| i byvw[ emou v woumskou na mo'c≠. ≥t= bys, zern=kom. i H[xomo[.

z=ot-usty – >w. Jan Z=otousty,o z=otych ustachi sv(œ)t(a)go πoanna zla†- ustago 1252, i πoannou zla†oustomou 1255.

?elis=aw "elislav – woje-woda W=odzimierza 1272a volo∂imer= posla s= svo¥[ rat;[. "elislava.

?iros=aw "iroslav= – bojarhalicki; wykrad= Fili" z niewoli u Rusin[w, wspomniany 1217 z epitetem k=amliwy, o Filii ego 'e v vy l'i "iroslav= oukral b≠. i \blihenou emou byvw[. pro nego 'e pogoubi \th˛inou svo[. 0001-02-737

wspomniany tak/e 1222 ]Ipat. pod 1226\& poslawa posly svo≥ rekou]e. ≥ko "iro-slav= pov≠dal nam est;.

?iros=aw "iroslav= – RusinDani=y ]$\,1222 lestivomou "irosla-vou rekw[...1223 s= l;stivym "iro-slavom=.w 1246 bi= si" z W"grami i Lacha-mi nad rz. San ]Ipat. pod 1249\&"iros=av= 'e privede v=lo∂islava. zlago mœte' -nika zemli. v= toi ' den i t=i oubπen= bys. i inii Ougre mnozi izb;eni bywa za gn≠v= Danilo 'e i Vasilko. ne idosta v gorod;.

PLEMIONAi GRODZIANIE

Abezy |bezy – lud p=n. Kauka-zu za ?elaznymi Wrotami, gdzie schroni= si" ˚Otrok, wygnany chan Tatar[w, rzecz opisana w Ipat. ltpsi pod 1201, w rze-czywisto>ci by= to rok 1205; wyp"dzenie pisane z perspek -tywy up=ywu wielu lat, tj. w roku 1205 od wyp"dzenia up=yn"=o ju/ wiele lat.

Agarjany Agar≥ny, Agarœny– Agarianie, grodzianie Agarii w Sarmacji, Agaria; o Tatarach1288 po øwestvi bezakon;-nyx= Agarœn=.

be=obere/ci b≠lobere'ci prπidowa b≠lobere'ciide k b≠lobere'[,v= belobere'i

begowarsowci b≠govarsovci berestiany, berestπany –

Brze>cianie, mieszka<cy grodu Berest n(Bugiem

Bo=ochowci – gr[d w TulskiejOb=., 5 km od stacji kolejowej Przysady ]Prisady\ w pod-moskiewskim zag="biu w"gl.1255 prπidowa b≠lobere-'ci i hernœtinci. i vsi Boloxovci.

bortowie – Bartowie, 1276Prousi 'e. i bortove vy-≠xavwe iz goroda

Cho=mianie, Xol=mlœn≠czechi, hexi, Hexi, Hexy

≠xa v Hexyczerniatynci – Czerniaty<ce,

ty<ce, z Czerniatynia, 1255prπidowa b≠lobere'ci i hernœtinci

Dawlitwa – Dziewa=ta 1264vo dœvlitv≠ i v nal]anox ]w Dziewa=cie i w Nalszczanach\

galicznie galihane – halicza-nie, z grodu Halicz i okolic,n( rz. DniestrKramol≠ 'e byvwi v= bez-bo'nyx= boœrex= Galih-kyx=.za nev≠r;stvo bo≥r= ga-lickyx.

greky greky, Gr;ky – Grecyizmai=tanie izmailtœne,

Izmaltœn≠, izmailtœny Izmaltœny – o Po=owcach 1205 izmailtœny, rekomy≥ Polovci ]Ismai=tanie zwani Po=owcami\.Ismai= – starszy syn 6-go ima-ma Muzu=man[w ]ar. muslim\, zm. 760 A.D., 5 lat przed >mier-ci' swego ojca D/afara ]ang. Jafar\, w 765 A.D.

Ismai=tanie – szyicka sekta Mu-zu=man[w ]ang. Shiite\.

Jatwiezie Œtv≠z≠, œt;vœzi,¯tvœzi – Jatwa; poidosta na œtvœz≠, na ¯tvez≠, na Œtvœz≠, vsœ zemlœ œtvœz-skaa, ̄ tveska≥, vsi œtvœzi, vsi ̄ tv≥z≠, v= ̄ tvœz≠, na ¯tvœz≠, ø ̄ tvœz;, na zeml[ ¯tvœz;skou[, prπexali esmy k teb≠ ø vs≠x ̄ tvœz;, po sosem; pri≠xawa knœzi œtvœzstπi, s= œtvœz≠,≥tvœ]πiJatwa ]Œtva, ¯tvœz≠\Pod rokiem, wg Ipat. ltpsi 1227 Mondunicz Mon=dounih1227 Szurtowij w[rt;1227 Stegutowij stegoutovπi1227 Zebrowicz Z≠brovih[1235 Bruno Brouno1248 Skomand skomon∂1248 Borouth Borout; 1251 Nebjast Nebœst1251 Warwo dva var;va1255 Stekint s=tikent,

st≠ikint=1255 Komand Komat1256 Ankad anka∂1256 Boldikiszcza boldiky]a1256 Priwiszcza Privi]a1256 O=dykiszcz olydiki];1256 Jundi= [n;dil1257 Po=o/iszi= Polo'iwil1273 Mintela, Szurpa, ]tylko kopi

- Ipat.\ Mudeiko, Pesti=oknœzi œtvœzstπj.Mintelœ. W[rpa.

Kijanie Kiœne – KijowianieKrakowlany Krakovlœny –

grodzianie Krakowa, s= sudo-mir;ci. i Krakovlœny

Kuranie Kourœne, kourœny– z grodu Kure<, plemi" 180 km E od Kijowa, 30 km W od Kontopu; 1219& a Kourœne i troub;hane i potivl;ci k=i'∂o s= svoimi knœz;mi. 1226& i kourœny. i Pinœny. i nov;gorodci. i tourovci.

Lachy Lœxi, Lœxy, lœxove,Lœxove, lœxi, Lœxov≠ – Krakowianie, Polacy, ch ̂ k jak Kozari – Chazary i inneLœxom, bo≥re lœ∂stπi

Litwa lytva, Litva – lit. plemi"litovskyœ zemlœ v roukou b≠ ix= ]litewska ziemia w r"ku ich\;Voevawa lytva \kolo mel-nici. ]wojowa=a Litwa oko=o Mielnika, n(rz. Bug\,liczne inne wzmianki o wzajem-nych walkach z Litwinami

+otygo=a – plemi" i gr[didowa na Lotygolou

Mazowszany Mazovw-e/any v= Mazovw∑ ]w Mazowszu\

Moawitanie Moavitœne nalszczany nal]any 1264

vo dœvlitv≠ i v nal]anox ]... i w Nalszczanach\

niemci n≠mci – Niemcy1209÷1213 i mnozi N≠mci. izbity bywa. 0001-02-729

1288 v n≠mcex vywed pore i potopilo zeml[ gn≠vom= B(o')iim=. ]w Niemczech wy -sz=o morze i potopi=o ziemie gniewem bo/ym\ 0001-02-896,v nemeckyx stranax ]w nie-mieckich stronach, krajach\,N≠mci, n≠mcem ]Niemcom\,nemci ]niemieccy\, n≠meckou ]niemieck'\, v= n≠mci]do Niemiec\

Nowygorodci Novygrodci – Nowogrodzianie

Pinjany Pinœny, Pinœne – grodzianie Pi<skaPinœnom= ]Pi<janom\

Polany Polœny – Pola-nie(cy,nazwa jednokrotnie u/yta, w 1208, w zrozumieniu Polak[w

Po=onina Polonina ide v Poloninou

Po=owci Polovci, polovci Polovhin= ]Po=owczyn\

poganya poganya – poganiepotiwilci potivil;ci, Pou-

tivilci – grodzianie Puti-wyla

Prusi Prousi – Prusacy, ple-mi" pruskie, z Prus.Pridowa Prousi k= Troi-denevi ]Przyszli Prusy do Troj-dena\, s= prousom, prousi]Prusacy\, Prousin ]Prusak\, Prousinom= ]Prusakiem\, Prousom= i bortom. Prousi 'e. i bortove vy≠xavwe iz goroda. oudariwa na n≠ na noh;.

Ru> Rous;, rous – RusiniRousky≥, rouskπa ]ruskich\rouskπe, rouskya, rouskπa]ruskie\, rouskym ]ruskim\,Roustπi ]Ruscy\, Roustii

Seleze<cy 1281 selezencikaczory ]$\ ¯ seleze< ]kaczor\

Smolnjanie Smolnœne –grodzianie Smole<ska

Soro/ci S=ro'ci – grodzianieSura/a, 1288& s= n≠mci. i S=ro'ci. i novogorodci.

Sudomirci Sudomir;ci –grodzianie Sandomierza; s= sudomir;ci. i Krakov-lœny

swsewij sv;sevπi – szwajcar-ski ¯ Swiss

Tanoguty 1219na zeml[ v=stohnou[ i

Page 13: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

voeva zeml[ tanogou†skou na iny strany. togda 'e i hanogyz; kano ix= Tanogo-uty oub;en= bys.]Po bitwie nad Ka=k', Tatarzy zwr[cili si" ku wschodowi i wojowali ziemi" Tanogut[w i inne, w[wczas Tanoguty zabili ich Czanogiz chana\

tatarowie tatarove, tatare– Tatarzy, ≥ko tatarove na œtvœzex. sout;. ]/e Tatarzy na Jatwie/y s'\,Tatar= ]Tatar[w\,tatarin= ]Tatarzyn\Pod r. 6709 ]1201, w rzecz. 1205\ |trok= – chan tatarski wygnany }niegdy>| do Abezy, za ?elaznymi Wrotami, po kt[rym }chanem| ‘w Donie’ ]dzi> Worone/\ zosta= Sor-czan lub Syrczan, ojciec Konczaka, przysz=ego wojewody, kt[ry ‘zni[s=’ Su=" lub Sul" }w bitwie|.Pod r. 6732 ]1224, w rzecz. 1219\ hanogyz; – Czanogiz, chan tatar-ski, zabity przez Tanogut[w.Pod r. 6745 ]1237\ Batyi, Bou-rondai, Mengu-kan. Kan – chan tatar.Imiona tatarskich wojewod[w, oblegaj'cych Kij[w pocz. 1241& Batyi, Tovroul=, bracia Batyja& se bœxou bra†a ego silnye voevody. Ourd[. i Baidar=. Bi-r[n kadan, behak=. i Men;gou. i kou[k;, 6748 ]zim' 1240 r. starego kalendarza – stary rok ko<cz'cy si"z nastaniem wiosny; zim' 1240(41– nowego\. Ogdaj zosta= w Ordzie.Tak/e Sebedai i Burondaj& voe-voda ego per;vyi, Seb≠dai bagatyr=. i bouroundai ba-gatyr.Roku 6751 ]1243\ wymienieni s' dwaj tatarscy ‘bohaterowie’ ]znacz -ni woje\ kt[rzy poszukuj' Dani=y& bogatyrœ... Manomana. i ba-laœ. Tak/e Batyj, /e powr[ci= z W"gier.Pod 6758 ]1250, w rzecz. 1246\ mogouhei - Prislavwou 'e mogouh≠evi posol= svoi k danilou....Pod 6763 ]1255, w rzecz. 1254\ – Milej baskak& ≥wa. i Mil≠≥ baskaka. i privede Lev. mil≠œ oc˛[ si. Pod 6769 ]1261 r., w rzecz. 1258\ wymieniony jest Burondaj& bou-rondai, w Ipat z 1428& Bouran-dai ]i trzech Tatar[w& Kouihi≥. Awiwka Bol[≥.\Pod r. 6782 ]1274\ wymieniony jest Mengutimer i Jagurajn – wojewoda mengoutimor=, mengoutimer=, ≥gouraina s nimi voevodou.Pod r. 6785 ]1277, w rzecz. 1276\ wymienieni s'& Nogai, Tegihag. kotlouboug, Ewimout, mam-w≠i, touimoi ]Nogai, Tegiçag, Kot=ubug, Eßimut, Mamßej, Tuj-moj\, tak/e Algoui ]Alguj\. Tujma ]s=aw. T[ima\ wielce ranny wie-

ziony jest na saniach, po nocnym pogromie.Pod r. 6788 ]1280, w rzecz. 1281\ wymienieni s'& Konhak, Koz≠i, Koubatan. Tak/e wymieniony jest Kafi=at i selezenci& l[di dobrya i Kafilata. s nimi 'e selezenci. Tym razem ponie>li kl"sk".Pod r. 6788 ]1281, w rzecz. 1282\ wymieniony jest Dounaj ]Dunaj\ i toujma ]Tujma\ wojewoda& s nimi touima voevoda..., Dounaj.Pod rokiem 6791 ]1283, w rzecz. 1286, 1287 i 1288\ wymienieni Telebug, Agarjan i Nogaj.Pod rokiem 6795 ]1287, w rzecz. 1288\& Telebug i Alguj& telebo-uga poide v Lœxy i Algoui s nimy. Z innych {r[de= – Berkaj chan zmar=y w Ordzie 6771, pos=y Tu-ra-Temir i O=an 6790, Kawydaj i Ostrewa 6823

torky torky – Turcy,1234 snem;wasœ s= torky]starli si" z Turkami\

trubczanie troub;hanegrodzianie Trubczewska n(rz. Desn'; 1219, bitwa nad Ka=k' a Kourœne i troub;hane i potiv;lcy. k=i'∂o s= svo-imi knœz;mi.

Ugry, Ugrowczany Ougrov;hany, Ougry, Ougre – W"grzygnal b≠ Ougry do stanov=.drouzii 'e mnozi Ougre be'a]e ali v galihi.> ide v= Ougry.> t≠x= bo padwix=. mnogo Ougrov=.>wel= bœwe s= bratom= v= Ougry k= korolevi.> izyde v= Ougry> iz= Ougrov=> is Kyeva. v Ougry> ≥ko v= ougrex est;> ide v= Ougry korol 'e b≠la i kolman;.>idou]ou protivou. Oug-rom=> i Ougor= mno'stvo>i tako priide v= Ougry.>boudou][ v= Ougrex=>iz; ougorskyx polkovi>i v=zvede korol; ougor-skago. Andr≠œ>i bivwimsœ Ougrom;>Bela riks; rekomyi korol; Ougorskyi

we=onci velonci, Vol(y)nci– Wo=ynianie, 1219&Galihane i velonci

/emoit 'emoit;, 'emoi† – ?mud{ i jej plemionav= 'emoit; ]do ?mudzi\

?idowie "idove – ?ydzi

NAZWY GRODØWi MIEJSCOWOÍCI

arbuzowicze – ]j\Arbuzowicze;>ci>le& r[d halickich bojar[w ma-j'cy w posiadaniu wzmocniony gr[d Plesnesk; 1231&wo=. }1231| po∂ œr=bouzovi-hi., Ipat. 1232 pod= Ar=bou-zovihi

Bakota, Bakota – 1. p=d. zach.masyw g[r na W"grzech, na p=n. od jez. Balatonu,ros. Bakoni.2. bakata, Bakota – gr[d na Podolu ]wo=.-ros. Ponizie\, na Dnieprze, wg Rosjan 1997k= Bakot≠, ko Bakot≠, oude-r'a Bakotou,i vowed v= bakatou.exa do Bakoty i Kaliousa]pojecha= do Bakoty i Kaliusa\

bania banœ – Banja Luka naW"grzech n(rz. Vrbas – dop=y-wem Sawy, 1236 b≠'a v= Ougry. poutem; im'e idœ-we. na bor;soukov; d≠∂. i priide k bani. rekom≠i rodna. ]zbieg= na W"gry drog' na ˚Borsukow “Ded” dzia=, i dotar= do Bani zwanej Rodna\

Be=z grad Belz= –tu/ przy obecnej granicy pol.-ukr., na wysoko>ci Tomaszowa Lub., d=. geogr. 24°v grad Belz=.\kolo belza vo[œ,zaimi gorody ego Belz=. i Herven=a Vasilko prπa Belz=

Berest’ Berest; – Brze>: Lit.n(rz. Bug1216 pri≥ Berestii. i Ougrovesk=. i vere]in=. i stolp=e i Komov=. i vs[ Oukrainou. ]przyj'= Brze>:, Uhrusk, i Wereszczyn i Sto=pie i Kom[w. i wszytk' Ukrain"\0001-02-732

do Berest;≥Bia=obrzezie ˚Nazwy geogr,

nad dolnym Dniepremk b≠lobere'[, vo belobe-re'i ]do(w Bia=obrzezi-a(u\

Bielsk B≠l;sk= – Bielsk Podl.ø B≠l;ska, i ≠xa do Kamen-ca. i do B≠l;ska

bie=oe b≠loe – Bia=a Podl.1268 Szwarno pocz'= wojowa: ko=o Lublina, a W=odzimierz \kolo b≠loe

bordujew bordouev;, Bar-douev= – mjsc. na trasie z W"gier do Sandomierza,dzi> Bardejov n(rz. Topla, po s=owackiej stronie Beskidu Ni-

skiego, pol. Bardi[w, 1240ide iz; Ougor= v Lœxy na bordouev; i prπide v so-udomir;.

Borek Borek 1243 – 1. Borekok. 10 km E od Stepania n(rz. Hory<, Gory<,51° 10* N, 26° 11* ERostislava rozgnawa ta-tarove. v Borkou ]Rostis=awa ‘rozegnali’ Tatarzy w Borku\2. Borki w g[rnym biegu Wilji]dop=ywem rz. Gory<\,11 km SW od Szumska,50° 04* N, 26° 02* E.3. Borek, w uj>ciu rz. Irpie< do Dniep-ru, ok. 30 km N od Kijowa

borsukow ded – tak w wo=.ltpsi 1289; w Ipat. ltpsi 1428& die= ]dzia=; dzia= wodny\, prze="cz w Karpatach, dzi> Borsuczna; na trasie z Halicza na W"gry,48° 31* N, 24° 19* E.Inaczej Rosjanie 1997& Barsu-kow Dzia= – wzniesienie, cz">: Karpat, przez ni' przechodzi=a droga do Wasilewa przez Buko-win". Bania Rodna ]Rudnia\ – gr[d w Halickiej ziemi; przej>cie z doliny rz. Bystrzycy w dolin" Samosza, dzi> w Rumunii. 0002-

05-501 Naukowo i }droga| na okr'g=o, przez Czerniowce ]bo tam Bukowina\, bezdro/e;zakrawa, /e Borsukow ¯ Borsa47° 40* N, 24° 40* E.Wi"cej podobnych poja>nie< pope-=nili& czeska Opava w woj. opolskim, w Polsce, rzeka War -ta – wsi' Wiepr pod Kaliszem, Íroda we wroc=aw-skiej ziemi – w Rumunii.Gdzie Bania Rodna w Halickiej ziemi – >ladu nie ma. Niedopusz- czalny chwyt, gdyby wiedzieli gdzie ona jest. Inaczej – szukaj wiatru w polu, czy – jak mawiaj' Amerykanie& >cigaj dzikie g"si. Bania, zwana Rodna powinna le/e: na trasie z Halicza na W"gry, i dlatego bli/szej danej nie ma.b≠'a v= Ougry. poutem; im'e idœwe. na bor;sou-kov; d≠∂. i priide k bani.]zbieg= na W"gry drog' na Borsu-kow “Ded” i dotar= do Bani – naj-kr[tsz' drog' z Halicza\

bo/skyj dadkow Bo';skyid϶kov РBoski Dadk[w ]$\, gr[d w Litwie 1242

Braszew Brawev= – Brasz[ww Rumunii, w rumu<skich Kar -patach, 1285 Nogai i Telebuga wojowali ziemie W"gierskie, Nogaj szed= na Braszewpoide na Brawev=

Page 14: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

Briansk Brœnsk= – Bria<skn(rz. Desna, 350 km SE od Mo-skwy, 1263 debrœnskogo

Burala Bourœlœ – wie> w Jat-wie spalona Dani=' i Lwem 1254 za'gowa taisevihi. i Bourœlœ i raimohi i Koma-ta. i Dora i grady pl≠nœwe

Busowno Bousovno – dzi>wie> Bussowno, 19 km NW od Cho=ma, 10 km W od mjsc. Sawin;1246 Voevawa ¯tvœz≠. \ko -lo oxo'≠ i Bousovna

Buzk Bouzk= – mjsc. w g[rnymbiegu rz. Bug, dzi> Busk, wymie-niona 1208 ]pod 1209\ w zwi-'zku z Peresopnic', Haliczem i Be=zem,49° 58* N, 24° 37* Ek= bouzku, bozkou˚Bu/kowicze

Bu/kowicze, bu/kowskiepole – Busk n(rz. Bug,w g[rnym jej biegu 42 km E od Lwowa, plemienne centrum Duleb[w ]Bou';sk=\,k Bou';kovihem;.na Bou';kov;skoe poleRosjanie 1997 poja>niaj'& Bu/-kowicze – gr[d w ziemi Wo=ynia na rz. +ug. W rzeczywisto>ci – Busk, w 1287 na trasie Tatar[w z Krzemie<ca do Przemy>la ]wg latopisu\, z dala od rz. +ug.

Bykowen Bykoven= – gr[d wHaliczu, na Podolu, w rej. rz. Seret, dzi> Kowen, 1214 no wed= voeva \kolo Trebov -lœ, i \kolo Moklekova, i zbarœ'a, i Bykoven= vzœt= bys lœxy i Rous;[0001-02-730

Cho=m, Xolm= – Che=m Lub.n(rz. Uherka; wzg[rze, wznie-sienie, wynios=o>: terenu, kulm]inacja\; za=o/. ok. 1241–1243]po naje{dzie Tatar[w 1240\danilovi 'e. budu]emu v xolmi. prib≠'e k nemou polohin= ego. iz= ougor=.Xolm= emou es imœ,i Xolm=, Xol=mlœn≠,ide 'e v Xolm=.

chorober xorober= – ok. 60km N od Czernihowa ]nie nad Desn'#\, ros. Xorobor;1234 Dani=o poimawa grad mnogy po Desn≠ tou 'e vzœwa i xorober= i s=snic[ i Snovesk. i inye grady mnogy.

Czerniatyn Hernœtyn; –w czernichowskim rejonie, ?y -tomirskiej Ob=asti, przy szosie

?ytomir-Mozyr (Mozyr;), 24 km N od ?ytomierza, 1255i hernœtinci

Czertoryesk hertoryesk=,Hertoryesk= – Czartoryjsk n(rz. Styr, 67 km NE od +ucka,der'ati hertoryeska 1225 ]pod 1227 r.\

Czertow – w ziemiach Kijowa,bli/szych danych nie znam;1229 spotkali si" w Bia=obrze-ziu, bili si" urzeki S=ucz, >cigali do rzeki Drewnej. Z lasu Czer-towa nadesz=a wie>:...iz l≠sa Hertova

Czerwen Herven= – dzi>wie> Czermno n(Huczw'\kolo hr=vna, i Herven=. k hr=vnou, \li i do her;vnœ, ou vorot hervenskyx. Belz= i Herven=.\kolo Belza. i \kolo hrvna

Dadkow Dœd;kov=– w Litwie, gr[d w borze$

Dani=[w 1240 Danilov= –dzi> grodzisko ko=o wsi Dani-=owki w Szumskim rejonie Tar-nopolskiej ob=astii grad= Danilov=

dawlitwa dœvlitva –Dawo=ta, Dziewa=ta Litewskavo dœvlitv≠ i v nal]anox. ]w djawlitwie i w nalszcz.\vodœvlitv≠ ]tak w latopisie\

Dora Dora – wie> w Jatwiespalona Dani=' i Lwem 1254 za'gowa taisevihi. i Bou- rœlœ i raimohi i Komata. i Dora i grady pl≠nœwe

dorogowsk dorogovsk= –dzi> Dorohusk n(rz. Bug, po-mi"dzy Che=mem Lub. a Kow -lem, 1246 boudou][ ima v dorogovskou – gdy }Dani=o i Wasylko| byli w Dorohusku

Dorohiczyn Dorogihin= –Drohiczyn n(Bugiem;w Drohiczynie by=a cerkiew >w. Aposto=[w w kt[rej Dani=o by= koronowany 1253 na kr[la \n= 'e v≠nec; ø Ba˛ pri≥. ø cr˛kve st˛x= apostol;. i ø stola st˛go Petra. i \c˛a svoego papy nikentπa. i ø vs≠x epsk(o)pov; svoix=. 0001-02-827

v dorogihin≠, prπide k= gradou Dorogyhinou, vo Dorogyhin≠

Dorohobu/ Dorogihin= –w ob=asti Rowno, pol. R[wne;1208 Ingwar za> wys=a= syna swego }Jaros=awa| iz loucka i iz Dorogobou'a s= mno-gymi voi.

Duben Douben= – Dubno,ok. 45km SE od grodu +uck, przy trasie R[wne–Brodyv louhesk; i v Douben=.]i do Dubena\

gai gai, Gai, Ga∑ – Gaj, 1288iz Loucka v Gai

Galicz Galih; – Haliczg=ubyczin gloubyhin; –

G=ubczyce n(rz. Psina,26 km SW od Ko{la,53 km S od Opola,29 km N od czeskiej Opawy,150 km W od Krakowav= gloubyhini,k= gloubohihem;

G=uchow G=ouxov= – w Sum-skiej Ob=. ]Sumy\, n(rz. Esma< (~sman;), w basenie Dniepru, dzi> stacja kolejowa.Tatarzy 1239 ep(i)s(ko)pa\staviwa 'iva. i vedowa i v= Glouxov=.

Go=e gory Golye gory –Go=ogory, 52 km E od Lwowa, 12 km SWW od Z=oczowa, ros. Z=oczew, 49° 45 N, 24° 45* EKlimœtœ 'e. s Golyx= gor= b≠'a. ot knœzœ Danila k= korolevi. i po nem; vsi bo -œre galickyi. predawasœ. ]Klimata za> z Go=og[r zbieg= od kniazia Dani=y, do kr[la, po nim wszyscy bojarzy haliccy poddali si"\

Goroden Goroden= – Grodnon(rz Niemen, 1251 Dani=o z Wasylkiem i s. Romanemvzœsta Goroden= ]‘wzi"li’ Grod-no – zdobyli go szturmem\,1256 k Gorodnou, na Goro-den=

gorod=o gorodlo – Horod=oselo svoe i gorodlo

Gorodok Gorodok= 1223–55Gr[dek, 24 km W od Lwowak Gorod=kou.na Gorodok=. i na semoh;.

Gostinin – Gostynin 1282ko Gostinomou ]wiedzie ich do Gostynina\

Grabowiec Grabovec; 1268 –Grabowiec, mi"dzy Hrubieszo-wem a Zamo>ciem, obecnie w woj. lubelskim, i byvwou emou ou Grabovci. ]w Grabowcu\, ø Grabovca

Grodno Goroden= ˚Gorodengrody pob≠div= gr=dya

¯tvœz≠. i Zlin;ci. i kri-smenci. i pokenc≠.

Grubieszew – Hrubiesz[wdo Groubeweva 1254

Gubin – litewski gr[d G'binzdobyty przez Dani=" 1242

poima grady ix=. Derevih; Goubin=. Koboud=. Koudin= gorod≠c;.

Halicz Galih; – n(rz. +ukwa,dop=ywem Dniestru, na po=ud-niowym jego brzegu, 4 km poni-/ej uj>cia rz. +omnicy ]nad innym, mniejszym dop=ywem Dniestru\, obecna lokalizacja miasta Halicz r[/na od grodu ˚Halicz;wspomniany po raz pierwszy w Ipat. ltpsi pod 6648 ]1140\, od 1144 stolica Ks. Halickiego, wg archeolog. danych – pojawi= si" w X wieku;cz"ste wzmianki z racji Dani=y walcz'cego o ten gr[d&1205& S=bravw[ 'e r[rikou Polovci i Rousi mnogo. prπide na Galih;. \staviv= mniweskπi hin=. b≠ bo pri-≥l= bo≥zni radi. Romano-vy. I priwedw[ emou na Ga-lih;. i str≠towa ego boœre galickπi. i v=lo∂imerstπi. ou Mikoulina na r≠c≠ Se-ret≠. i bivwimsœ im;. ]opis boju u Mikulina n(rz. Seret\.1207& Poœwa 'e Galihane M;stislava Benedikta. i priide k Galih[. ]przyci'gn'= do Halicza\.1208& na boœre Galihkyi ]na bojar[w halickich\ou nev≠rnyx Galihan=]u niewiernych Haliczan\.pod 1229, w rzecz. 1225& Galih; bo b≠ sœ zatvoril= ]Halicz zamkn'= wrota na sztaby\pod 1234 ouzr≠vwe 'e boœre galickπi. Vasilka øwedwa s polonom. vozdvigowa kramolou....poidi proh;. Danilovi ouv≠davwou kramolou ix= izyde v= ougry. zim≠ 'e prisp≠vwi. ide Vasilko k Galih[ poimœ Lœxy. Da-nil= 'e v to vremœ prπide k= bratou si. iz= Ougor=. i voevawa. ne dowe∂wa Ga-liha. vorotistasœ domov;. ]pod nieobecno>: Wasylki bojarzy haliccy podnie>li bunt. Na wie>: o buncie Dani=o zbieg= na W"gry. Z nadej>ciem zimy, Wasylko z La-chami poci'gn"li do Halicza. Pisiec zatai=, /e – najwyra{niej – nic tu nie wsk[rali, bo Dani=o wr[ci= z W"gier na t" wiadomo>:, by pom[c bratu, wojowa= po drodze, i nie dochodz'c do samego Halicza – wr[ci= do domu, bez nazwy, czyli do W=odzi-mierza Wo=. gdzie rezydowa=, bez /adnego sukcesu\.

Page 15: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

pod 1235 l≠tou 'e nastav-wou. s=brawas. idosta na Galih;. na Mixaila i na Rostislava. zatvorila bo sœ bœsta v= grad≠. i Ougor= mno'stvo. bœwe ou nego. i v=zvrativwisœ voevasta \kolo zvinigoroda. goroda 'e xotœwa n≠ vzœsta. ]z nastaniem lata, zebrali si" i ruszyli na Halicz, na Michai=a i Rostis=awa, kt[rzy zamkn"li si" w grodzie z wieloma W"grami. Dani=o, najwy-ra{niej, nie odwa/y= si" zdobywa:, odszed= od zamys=u, bo – wracaj'c do domu – wojowa= okolice Zwe-nigorodu\.1236 vesn≠ 'e byvwi...przysz=a wie>: do Dani=y, /e Ro>-cis=aw wyprawi= si" na Litw". Sko-rzysta= z tego Dani=o i ruszy= do Ha-licza& prπide v≠st; Danilou. boudou][ emou v xolm≠. ≥ko Rostislav= s=wel est; na Litvou s= vs≠mi boœry. Dani=o wjecha= do os=abionego grodu, zapewne pokonuj'c ma=y op[r – zatai= pisiec. Gdy Haliczanie ujrzeli, /e nie mog' utrzyma: grodu, wyszli ze =zami w oczach i bladym licem }ze strachu przed pomst'|& ...ouzr≠vwima 'e. ≥ko ne mo'eta ouder;'ati grada. ≥ko malodouwna blou'a-]as \ peredan;i grada izydosta sleznyma \hima i oslablennym licem;. i li'[]a ousta svoœ. tu pisiec =ga= jak bojarzy haliccy pro-sili Dani=", by przej'= ‘sw[j’ gr[d& priimi knœ'e Danilo prii-mi grad= Danilo 'e vnide v= grad= svoi. i pride ko prehst≠i i st˛≠i Bc˛i. i priœ stol= \c˛a svoego i oblihi pob≠dou. i postavi na ne-meckyx vratex xorougov; svo[. Dani=o, ci'gnie pisiec, podszed= do obrazu przeczystej i >wi"tej Bogurodzicy, i przej'= stolec ojca swego, i okaza= zwyci"stwo. i postawi= na niemieckich wrotach chor'giew sw'. Zwyci"stwo nie idziew parze z rzekomymi pro>bami Haliczan, a same pro>by nie id' w parze z czasem przyjazdu Dani=y do Halicza.Ro>cis=aw, z wyprawy na Litw", ruszy= do Halicza, ale – s=ysz'c o przej"ciu grodu – zbieg= na W"gry, drog' na Borsukow died, dotar= do Bani zwanej Rodn'.Gr[d przesta= istnie: w 1241, po naje{dzie Tatar[w. Przeniesiony p[{niej o 6 km dalej, do Kry=os ̄ gr.,

gdzie dzi> jest miasto Halicz.Blisko pocz'tku wo=y<skiej ltpsi pisiec obiecuje& i po sem ska/em o haliczinie ]potem opowiemy o Hali-czu\; Ipat. pod 1206, w rzecz. 1207 0001-02-722 P[{niej zapomnia=, najwyra{niej, w nat=oku wypadk[w dziejowych i nazw

Horod=o – wie> nad Bugiem,12 km N od grodu Wo=y<,w posiadaniu W=odzimierza, uj"te w testamencie 1288selo svoe i gorodlo,znane g=[wnie z Unii Litwy z Polsk' 1413. X. 02

iezdow ezdov; – dzi> Ujazd10 km NW od Tomaszowa Maz.k= ezdovou

ineperc ineperc; – Neperc,Neiburg, lub Himberg, zamek 14,5 km SSE od Wien ]Wie-de<\, 48°05 N, 16°26* E,1254 \stavi 'e ou gorod≠ ineperc≠ ]zostawi= w grodzie Ineperce\ 0001-02-836

Izwolin Izvolin= – obecnieZwole< n(rz. Horn ]dop=ywem Dunaju\, 120km N od Budapesztu, 210 km E od Wiednia ]Wien\, 1246 ]pod 1250\ vo Izvolin=

jarbuzowicze –˚]j\Arbuzowicze, 1231wo=. po∂ œr=bouzovihi.Ipat. pod= Ar=bouzovihi

Jaros=awl ¯roslavl; – Jaros=aw n(rz. San1223 priœ loucesk; i ≤ro-slavl; (œroslavl;),1229 v= Œroslavli, i prπem korol; ¯roslavl;1246 prπide na grad ¯ro-slavl;, odol≠wou emou s btarom ou ¯roslavlœ. ...

jawlenskyj œvlenskπi –akwilejski ¯ Akwileia, Aquelea,gr[d nad brzegiem Adriatyku,1213& a w[rin= ego odva outehe patrπarx; œvlen-skπi. ]a szurin – szwagier – jego ledwie uciek=, patriarcha akwilejski; mowa o Bertoldzie – szwagrze Andrzeja, kr[la w"g. 1205–†1235, bracie Gertrudy w[wczas zabitej, w Lelesowie, w s=owackich Karpatach\

jezdow ezdov; – Jazd[w,]patrz te/ iezdow\ n(Wis=', dzi> w granicach Warszawy ]4 km w g[r" rzeki od wsi Warsza, Aleje Ujazdowskie ¯ u Jazdowa\; 1262, 1282.1262& Litva 'e izognawa ez-dov;. Boles=aw ]s. Siemowita\ najecha= brata Kondrata 1282& i poide na brat svoego. na Kondrata. k gorodou. k=

ezdovou.Kalesz 1227 – Kalisz n(Prosn'

ky Kalew[, k vorotom ka-lewskym

Kalus Kalious= – dzi> Ka=uszn(rz. +omnica, prawym dop=y-wem Dniestru, 25 km W od Halicza, 92 km S od Lwowa, 27 km NW od Iwano-Franko-wska; 1242&exa do Bakoty i Kaliousa]pojecha= do Bakoty i Kaliusa\

kamieniec kamenec;, Kame-nec; – Kamieniec n(Le>n'1240 i priide kamenc[.1275 kamenec; zane bys zemlœ kamenaTrojden pos=a= brata swego Sirputa 1275 i voeva \kolo kamena1288 poexa do Kamena

Kijew – Kij[w, n(rz. Dnieprkyev=, kπev;, Kyev=,k= kπevou, kyevskoe, kπev-skomou, Kyevom, kπev≠, kπeva, vo kyev=, ko kπevou

Kobry< Kobryn; – gr[dn(rz. Muchawiec,z testamentu W=odzim. 1288gorod= svoi Kobryn;

ko=oda/ny gr[d – Ko=oda/en,+odja/en, na rz. S=ucz ]dzi> Nowograd Wo=ynskij\; 1240, Batyj i prπide k gorodou k= kolodœ'nou. i posvi poroka]podszed= do grodu – podgrodzia – do ko=odja/nego i przystawi= ruszto-wania; ko=odja/ny – zak=adniczy\.

Kode< – litewski gr[d zdobytyprzez Dani=" 1242 poima grady ix=. Derevih; Gou-bin=. Koboud=. Koudin= gorod≠c;. ]pochwyci= grody ich& G'bin Derewicza, gorodziec Kudy< Kobuda, dzi> Gorodiec, 22 km E od Kobrynia; kob–kob, Kobud-Kobry<\ ˚Kudin

Ko=odno Kolodno – dzi> Ko-=omna n(rz. Oka i – by: mo/e – ma=y dop=yw Oki w pobli/u,Wsewo=od napotka= Tatar[w, woj[w Batego, w drodze do ziem Suzdala, 1237sr≠te i Vsevolod=. na Ko-lodn≠ i bivwimsœ im=.]dojrza= na Ko=odnie i bili si"\

Ko=omyja Kolomyœ –Ko=omyja, 66 km SE od Halicza, n(rz. Prut; 68km od Czerniowiec w g[r" rzekidax ima Kolomy[ ]da=em im Ko=omyj"\, ≥ko velicπi knœzi der='a† [ sπ[ Kolomy[

Komata Komata – wie> w Jat-wie spalona Dani=' i Lwem 1254

za'gowa taisevihi. i Bou-rœlœ i raimohi i Komata. i Dora i grady pl≠nœwe

Komow Komov; – dzi> wie>Kumow, n(rz. Udal ]lewy dop=ywrz. Bug\, 12 km SES od Che=ma Lub., 2 km E od mjsc. Sielec ]przytrasie Dubienka – Sielec\,1206 priœ Ougrovesk=. Ve-re]in stolp=e. Komov;.]Aleksander wzi'= Uhrusk, Sto=pie Wereszczyna. Komow\,1207 Litve 'e i Œtv≠z≠. voevaxæ i povovevawa 'e tourisk=. i \kolo Komova. \li i do her;vna ]Wojowa=a Litwa i Jatwa, powojowali Turysk, oko=o Komowa, a/ do Czerwna\.1216 pri≥ Berestii. i Ougro-vesk=. i vere]in=. i stol-p=e i Komov=. i vs[ Oukra-inou. ]przej'= Brze>:, Uhrusk,i Wereszczyn i Sto=pie i Kom[w. i wszytk' Ukrain"\ 0001-02-732

kopyl kopyl; – Kopyl, 127475 km E od Baranowa,90 km S od Mi<ska,35 km NW od S=uckano wel= bœwe ø kopylœ vo[≥ po Pol≠s;[ ]Mstis=aw nie nadci'gn'=, lecz poszed= od Kopyla wojuj'c po Polesiu\

koreck koreck= – gr[d n(rz.Kroczyk ]Korhik\ – lewym do-p=ywie rz. S=ucz, przy szosie R[wne–Nowogr[d Wo=., 31 km W od Nowogrodu Wo=.dzi> R[wne Ruvn`, Koreck Ko'ec; Dani=o z bratem wyru-szyli do Wozwagla }?ytomierza| w sile ci"/kiej... i sto≥ na korecku

korkowiczi korkovihi – wie>w Jatwie, Rusini, pal'c wsie w Jatwie 1254 i stawa na sele korkovihex ]zatrzymali si" na odpoczynek w K.\

Kozielsk Kozel;sk= – gr[dn(rz. Zdra, 128 km NE od Bria<ska i ok. 230 km SW od Moskwy, zdobyty i zniszczony przez Batyja 1237, ludzie wy-r'bani, z dzie:mi i oseskami,kozlœn≠, kozlœne ]Ko{lanie\kozelskyi ]kozielski\

Ko{le kozlii – n(rz. Odra,na Íl'sku,Dani=o w drodze do OpawyPrπidowa na r≠kou. Odr¨ k= gorodou rekomomou kozlii ]dotarli do rzeki Odry, do grodu zwa-nego Ko{le, a st'd – po spotkaniu z Boles=awem, s. Kazimierza Lasko-nogiego – do rzeki Psina\

Page 16: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

Krakow Krakov; – Krak[wn(rz. Wis=a, stolica PolskiTelebouga 'e xotœ iti k= Krakovou, i ne dowed= ego vorotisœ v= Tor';kou.]Telebuga chcia= p[j>: do Krakowa, nie doszed= jego za(wracaj'c w Targ[wku, pocz. 1288\

Kremanec Kremœnec= –Krzemieniec, ok. 125km E od Lwowa, 40km E od mjsc Brody, k= Kremœnc[, 1254 Potom 'e kouremsa prπide k= Kremœnc[. i voeva \kolo Kremœnca ]wojowali okolice Krzemie<ca\

kropiwnica – pol. Koprzywnica]13 km S od Sandomierza\, i wie>Osiek n(Wis='; zim' 1281, Lewz Tatarami wyruszy=...ko kropivnici

Kuczelemin – lokalizacja minieznana, z tre>ci latopisu wy-nika, /e nad g[rnym Dniestrem, w Haliczu, 1216 øtoudou 'e prπidowa ni'e Kouhelemi-na myslœwe koudy pereiti. r≠kou Dn≠str=. B(o)'e[ milosti[ prπidowa lo∂i≥ iz; olewπa 0001-02-735

Kudin – lit. gr[d Kode< n(rz.Bug, 20 km S od Brze>cia Lit., Dani=o 1242 poima grady ix=. Derevih; Goubin=. Koboud=. Koudin= goro-d≠c;. ]pochwyci= grody ich& G'-bin Derewicza, gorodziec Kode< Kobuda, dzi> Gorodiec, 22 km E od Kobrynia; kobkob, Kobud Kobry<\ ˚Kode<

Kure< Kouren; – 180 km NEod Kijowa, 30 km W od Konto-pu; bitwa nad rz. Ka=ka 1219a Kourœne i troub;hane i potiv;lcy. k=i'∂o s= svoimi knœz;mi.

Lelesow Lelesov – w wyda-rzeniu z 1213.09.28, gdy za-bito tam Gertrud" z Meranu – /on" Andrzeja, kr[la w"g. ¿1176–1205–†1235.09.21;w Karpatach, S od Telicza ]pol. Prze="cz Tylicka\, dzi> wie> Le-les, w S=owacji; t"dy przebiega= jeden z wa/niejszych szlak[w kupieckich na W"gryv= manastyri Lelesov≠ ]w monasterze Lelesowa\

0001-02-729

Lubaczew L[bahev= – Luba-cz[w, 34km NE od Jaros=awa, 43 km NE od Przemy>la, 39 km SW od Tomaszowa Lub. Dani=o wraz z Lachami wojowali ziemie halickie 1220

i \kolo L[baheva ]i oko=o Lubaczewa, i pleni= wszytk' ziemi" Belzeck' i Czerwe<sk'\

Lublin L[blin= – n(rz. Byst-rzyca; Dani=o wyprawi= si" 1243 na zdobycie Lublina.Skupi= si=" sw' ]zebra= woj[w\, poleci= dostroi: proce i garnki }z materia=em zapalaj'cym| na vzœt;e grada, i poidosta na grad= L[blin=. Pociski sz=y na gr[d jak deszcz – prawi pisec – ale Rusini nic najwyra{niej nie wsk[rali, bo pisec ci'gnie, /e Lachowie, widz'c jak twardo Ru> naciska, zacz"li prosi: o ‘udzielenie mi=o>ci’ ]pokoju\. Dani=o na to, nie pomagajcie swemu kniaziowi. Grodzianie obiecali, Dani=o }jednak dalej| wojowa= te strony, po czym wr[ci= do Cho=ma, sk'd przy-szed=. O naiwno>ci#Burondaj spali= Lublin zim' 1258 ]pocz. 1259 nowego kalenda-rza\, lecz ltps kr[tko&po sem; poide bourondai vborz≠. k L[blinou. ø L[b -lina 'e poide ko Zavixos -tou.Szwarno wojowa= 1268Wvarno 'e poha voevati \kolo L[blina,Trojden wys=a= brata Syrputa, ten wojowa= 1277\kolo L[blina,

Luboml – 100 km E od Lublina,40 km E od Cho=ma ]Che=ma\;potencjalne miejsce pisania wo=ynskiej ltpsi 1288v L[boml;,do/iz L[bomlœ

+uck louhesk, Louck,loucesk;, Louhesk= –+uck n(rz. Styr, +uck od posado-wienia grodu w =uku rzeki Styr, jak Ugiany n(rz. Dubissa;v loucesk; i v Douben=.\kolo louheska ]oko=o +ucka\.W 1255, Litwa najecha=a ziemie ko=o +ucka. Ludzie Wasylka& Jurij i Oleza dworski }na tym stanowisku| pu>cili si" w pogo< za odchodz'cymi do dom[w wojami Litwy, dop"dzili przy strudze wp=ywaj'cej do jeziora, i tu wdali si" w bitw", w kt[rej Litwini przegrali. Opis w Ipat. ltpsi pod 1258, w rzecz. 1255.Struga i jezioro to zbyt ma=o tym razem by ustali: miejsce starcia]prawdopodobnie by=o to pustkowie, to dlatego\. Zbyt wiele jezior i strug na trasie z +ucka do Nowogr[dka, z wi"kszych& Jasio=a, Szczara.

+ysa g[ra – dzi> ma=a wie>+ysa G[ra, 3 km S od Werbko-wic ]przy trasie Hrubiesz[w–Za-mo>:\, 9 km NE od wsi Czermno ]by=y Czerwin\1220 M;stislavou 'e po-we∂w[ na rat;. prπide na Lysou[ Gorou ]gdy Mstis=aw poszed= na wojn" i przyszed= na +ys' G[r", Dani=o pojecha= do Lach[w i wezwa= Leszka, i ruszy= przeciw niemu – Mstis=awowi\

+ysiec gr[d – k(Sandomierza,1258 k= Lysc[ gorodou, gorod= 'e bœwe v l≠s≠. na gorod≠, gorod= 'e ne tverd= bœwe bzœwa ' i togo ]gr[d /e nie tward by=/e, ‘wzi"li’ i tego, szturmem\

miedwie/a Go=owa – gr[d wziemi czudzkiej ]Czud\, dzi> miasto Otepja, 38 km S od Tar -tu ]Dorpat, Jurjew\, w Estonii 1288 i doxodivwe goroda medve'a Golovy ]i dochodz'c grodu Nied{wiedziej G=owy\

Mielnica M≠lnica – 28 km SEEod Kowla, 45 km NWN od +ucka, 9 km NE od Ho=ob[w ]przy trasie +uck–Kowel\, najechana przez Litw" 1246 i 1262\kolo melnici, i v melnic≠,

Mielnik M≠lnik= –Mielnik n(rz. Bug, pomi"dzy Brze->ciem Lit. a Drohiczynem, 51 km od Brze>cia, w d[= rzeki i ok. 28 km. od Drohiczyna, w g[r" rzeki Bugi pri≠xawa v gorod= M≠l-nik=.

me/ibo/e – Mi"dzybo/e 1254me'ibo'e, Me'ibo'ievzœ me'ibo'eMi"dzybo/e w gub. podolskiej, pow. latyczowskim, przy zetkni"ciu rzek Bohu ]Bugu\ z Bo/kiem; Pobo/e ¯ po ]przy\ % rz. Boh; mi"dzy Wo=y-niem a Z=ot' Ord' na Krymie,49° 26* N, 27° 25* E

Mikulin Mikoulin na r≠c≠Seret≠ – gr[d Mikulin w halic-kiej ziemi, dzi> Mikuli<cy w Tar-nopolskiej ob=asti, na Ukrainie, 49° 24* N, 25° 37* E,18 km S od Tarnopola,12 km NW od Trembowli

Milicz i starogr[d Milih istar;gorod – Milicz n(rz. Ba-rycz, 52 km N od Wroc=awia, Starogr[d ]dzi> Wielu<\,oba w 1228 ]pod 1229 r.\

Moklek[w Moklekov; – gr[dw Haliczu, na Podolu, w rejonie rz. Seret, dzi> Klekow, 1214 no wed= voeva \kolo Trebovlœ, i \kolo Moklekova, i zbarœ'a, i Bykoven= vzœt=

bys lœxy i Rous;[ 0001-02-730

Nasile Nasile – gr[d Nasiedle, 13 km NEN od czeskiej Opawy, 20 km SE od G=ubczyc, 17 km W od Raciborza,1252 i sta bliz= goroda. rekomago. nasil≥.

Nebel Nobel; – dzi> wie> No- bel na p=d. brzegu rz. Prype:, szer. i d=. geogr. 51°52* p=n., 25°46* wsch., 35 km SW od Pi-<ska, 20 km NE od Lubieszowa n(rz. Stochod,1262 i ougoniwa ≥. ou Neb-lœ goroda. Litva 'e bœwe stala pri \zer≠.

Nowogorodok Nov=gorodok=– Nowogr[dek Lit.na Nov=gorodok=,\pœt; v Nov=gorodok=

Nutr noutr= ˚OnutOcho/e oxo'≠ – dzi> wie>

Ocho/e, 11 km NW od Che=ma Lub. ]b. Cho=m\, 13 km E od mjsc. Siedliszcze

Olesze Olew;e, Ol;w;e,Owel;e – kijowski morski port w uj>ciu Dniepru; najwyra{niej =[dkami p=yn"li po M. Czarnym, z Dniepra do Dniestru;iz; olewπa 1216 0001-02-735

Onut Onout= – gr[d w Haliczu,dzi> wie> w Czerniewickej ob-=asti ]ros. Hernovcy, pol. Czer -niowce\ n(rz. Prut;1216 øtoudou proidowa v noutr=. i idowa v pole. 0001-02-735

]st'd poci'gn"li do Nutru..\;Ipat. ltps Onout;

Opawa |pava – czeski gr[dOpava, nad rzek' Opavana |pavou poutem; svoim; ]na Opaw" drog' swoj'\Dani=o z Lachami – Boles=awem z Krakowa i Wo=odis=awem ]W=a -dys=awem +okietkiem\ oblegali Opaw" 1252, bezskutecznie.Po stratach swoich i spaleniu okolic wr[cili do Krakowa, a st'd Dani=o wr[ci= sam do Cho=ma,

orelsk \relsk= 1206 –gr[dek n(rz. Strude< ]dop=yw Wis=y\, w pow. Tarnobrzeg,dzi> wie> Orzelec Wielkik= \relskou

Owrucz Ourouh – Owrucz,przy trasie Koroste< – Mozyrz,ok. 45 km N od Korostenia, ikonou ' prinese izo Ourouhego]ikony przynios=a z Owrucza\

Peremil Peremil; – n(Styrem przej"ty przez Dani=" w 1214 z pomoc' Leszka Bia=ego, od AleksandraLest;kovo[ pomo];[ pri-

Page 17: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

œsta Tixoml;. i Peremil; ø \leksandra

Peremyszl Peremywl;, pere-mywl;, Peremil; – Prze my>l n(rz. San, cz"sto wymieniany od 1208 roku grad Peremywl;, po 1287 no ide svoe[ doro-go[. na Peremywl; ]Nogaj nie poszed= z Telebug' na Lach[w, lecz swoj' drog', na Przemy>l\

Peresopnica Peresopnica –ok. 45 km E od +ucka i 18 km W od R[wnego1206 vorotisœ v Peresop-

nic[,1208 ø Peresopnicy,1208 v Peresop;nic[,1224 i Peresopnic[,1245 \kolo peres=pnici,

Pereworesk Perevoresk= –Przeworsk n(rz. Mleczka, do-p=yw rz. Wis=ok wpadaj'cego do Sanu.Zima 1281 i vzœ ou nego. gorod= Perevoresk= ]ruszy= Lestko na Lwa i zabra= mu gr[d Pereworesk\

piatidni pœtidni – wie> na tra-sie Wo=dzim. Wo=. – Usti=ug.1258 Burondaj ...\b≠dav 'e i piv= i le'e na noh;. ou pœtidnex.

piesocznago – Piasecznego¯ ¢p≠sok= ]piasek\, K ˘ Czv grad=ka p≠sohnago]w gr[dku Piasecznie k(Kijowa\

pinesk pinesk; – Pi<skn(rz. Prype: (Pripœt;)1223 i pinesk;

Plesnesk Pl≠snesk; – gr[dPlesnesk ]Ple<sk\ w Haliczu, nie daleko od miasta Brody, Lwowskiej ob=asti;1232 poide s= bratom=. i s= aleandrom k Pl≠sn;-skou.

P=aw – gr[d w Haliczu, na dro-dze z Onut do Kuczelemina, bli/-szych danych nie znam,1216 øtoudou poidowa v noutr=. i idowa v pole. byvw[ 'e gladou velikou. i poidowa vozy k= Plavou ]ruszyli wozami ku P=awie\ 0001-

02-735

Po=ock polock= – n(rz. Po=o-ta – dop=ywem rz. Dwiny,Po=ota ¯ po ]wzd=u/\ % +otwy 1263 i pos=a po brata svo -ego. po Tovtivila. do po-locka ]wys=a= po brata swego Towtiwi=a do Po=ocka\

Po=onyj – gr[d na rz. Chomora,w Bo=ochowskiej ziemi, dzi> Po=onnoe Chmielnikowskiej ob=asti, na Ukrainie

1233 ougoni ego v= polo-nom. i ≥wa i v louz≠ Xo-mor;skom;. ]Dani=o dop"dzi= go – Aleksandra – w Po=onnem, i uj'= na “=uzie” rzeki Chomory\

Po=towesk Poltovesk= –Pu=tusk n( Narwi', 1278pod Poltovesk=

potiwil potiv;l; – PutiwilPo/g Po'g= – dzi> Bratys=awa;

1248 i prπide k= Po'gou.prynsk 1237 prynsk=,

Pr=nesk= – nad rz. Pronia,62 km S od “starego” Rezania;gr[d wspomniany po raz pierw -szy w 1186, gdy oblegany by= przez wojska Suzdala, p[{niej w 1207;wg mapy& za=o/ony 1146.k= prynskou, v prynskou.

Putiwil potivil;, Poutivil;,is Putivlœ – Putiwil, po=o/o-ny w Sumskiej Ob=., na prawym brzegu rz. Sejm, w zlewni rz. Dniepr, 20 km od linii kolejowej Woro/ba–Kontop. W latopisie pierwszy raz pod 1146. W 12–14 w. wchodzi= w sk=ad Ksi"stwa Nowogorodu Siewernego ]p=n.\. W 1186 bezskutecznie oblegany przez Po=owc[w.1219, bitwa nad Ka=k'a Kourœne i troub;hane i potiv;lcy. k=i'∂o s= svoimi knœz;mi.

gr[d Raj Rai – 1. na Podolu,n(rz. Boh, dzi> Rajgr[d,148km NEE od Kamie<ca,25km SES od Winnicy,100km S od Berdyczowa,2. w ziemi wo=y<skiej, na jez. Raj, innej nazwy – +yk1288 do/iz Ra[, k nemou v Rai, iz Ra[. v L[boml;.3. Rajgr[d na Pojezierzu Ma-zurskim, 19km NE od Grajewa, przy trasie Grajewo – August[w ]23 km SW od Augustowa\;raj – 1. granica, 2. g[ra; Rajgr[d – gr[d graniczny, na g[rzeDani=o, podczas wyprawy na wojowanie Jatwie/y 1253, zniszczy= dom Stekinta }Zlin, dzi> August[w|. Id'c wzd=u/ brzegu, ujrza= i vid≠ pri berez≠. gorou krasnou. i grad byvwπi na nei. pre'e imenem; Rai ]ujrza= przy brzegu g[r" ‘krasn'’ – pi"kn', i gr[d na niej o nazwie Raj\

rajmoczi paimohi – wie> wJatwie spalona Dani=' i Lwem 1254 za'gowa taisevihi. i Bourœlœ i raimohi i Koma-ta. i Dora i grady pl≠nœwe

Reza< rezan;, Rœzan; n(rz. Oka, dzisiejszy Riaza< 188–190 km SE od Moskwy, na miejscu Perejas=awla Sie-wierskiego ]r[/nego od Pere-jas=awla n(rz. Trubie/, 75 km SE od Kijowa\, ale pierwotny Reza< le/a= 52 km w d[= Oki od obecnego Riazania, zdobyty przez Batego podkopem 1237, i >ladu dzi> po nim nie ma; w tym rejonie, po drugiej stronie Oki – Spasok Riaza<ski;reza< ¯ rezati ]rzeza: ¯ rze{\,raza< ]ra/'cy\ ¯ razi:;bys pr=v≠e prixod ix= na zeml[ rezan;skou[. i vzœwa grad reza; k=pπem. ]najpierw naszli ziemi" reza<sk' i zdobyli gr[d Reza< ‘kopaniem’\

Riga Riga – Rygak= N≠mcem; v Rigou.Xodiwa Litva vsœ i 'emo-it= vsœ. na n≠mci k riz≠. ]wy-prawi=a si" Litwa wsza i /emoit wsza. na niemc[w do rygi\, v Rigou, ri'ane, i vsœ voœ ri'skaa ]i wsze woje ry/skie\, prebo]; vi-r'an= ]proboszcz wir/an-Ry/an\

SandomierzObl"/enie Sandomierza 1258, zbyt d=ugi opis, by przytoczy: go tutaj. 0001-02-852-854

Potem Lew zapragn'= sobie cz">ci ziemi ljadskiej –goroda na oukrain≠ ]grodu u skraju, przy granicy\ – San-domierza za Wis='. 0001-02-881

Obl"/enie Sandomierza 1287 0001-02-893

sanok sanok= – Sanok n(rz.San, 1205 po smerti Roma-nov≠ snimalsœ korol; s= ≥trov;[ svoe[ vo sanoc≠]po >mierci Romana spotka= si" kr[l z ‘jatrow'’ swoj' w Sanoku\,pod 1231, w rzecz. 1229gonœwe \li i do Sanoka. vorot Ougor;skyx= ]gonili a/ do Sanoka, wr[t W"gierskich – prze="czy Dukla w Karpatach\

semoç semoh; – gr[d Semocz Wiosn' 1255 Dani=o wys=a= syna Szwarna do na Goro-dok=. i na semoh;. i na vsœ gorody.

Sereda ˚sredasinewodsko sinevo∂sko –

Sinewodskij monaster >w. Bo-gorodzicy, w Karpatach Wsch., przy uj>ciu rz. Opora do rz. Stryj; 1240 i prπexa v= sinevo∂sko. v manastyr; st˛ya Bc˛a.

Skariszew Skariwev= –Skaryszew, 11 km S od Rado-

mia, 1268 Litwa i s=udzy Szwarna voevawa \kolo Skariweva, o \kolo vizl='e.

s=onim slonim – S=onim n(rz. Szczara, ou slonim≠ ]w S=onimie\, 1251 na slonim,1275 Prusacy przyszli do Trojde-na, ze swej ziemi, zmuszeni przez Niemc[w. Ten osadzi= cz">: w Grodnie, a hast; ix= posadi ou slonim≠ ]a cz">: ich osiedli= w S=onimie\, b="dnie w Ipat& Vo-slonim=, Ous=onim=

s=uck slouck= – S=uck, n(rz. S=ucz ]lewy dop=yw Prypeci\k= slouckou, ou sloucka

Snowesk – dzi> Snowsk niedy> tak/e Szczorc }orcn(rz. Snow, prawym dop=ywem rz. Desna, 60 km NE od Czerni-howa; 1234 Dani=opoimawa grad mnogy po Desn≠ tou 'e vzœwa i xoro-ber= i s=snic[ i Sn\vesk. i inye grady mnogy.

sochaczew s=xahev; –Sochaczew n(rz. Bzura,ok. 53 km W od Warszawy, 1282 no dowedwim 'e im goroda. s=xaheva...1286 zdobyty i ograbiony przez Rusin[w i tako wedwe. vzœwa s=xahev; gorod. i poima-wa v nim tovara mnogo. i helœdi.

solem – S=onimk= solem

Sosnica sosnica – Sosnican(rz. Ubeda, dop=ywem Desny, 84 km E od Czenihowa, 1234 Dani=o poimawa grad mnogy po Desn≠ tou 'e vzœwa i xo-rober= i s=snic[ i Sn\veski inye grady mnogy.

sreda 1239 – Íroda Íl'ska30–35 km W od Wroc=awia,31 km E od G=ogowa;ide v zeml[ v=ro†slavskou. k m≠stou n≠meckomou. ime-nem; sreda.b="dnie poja>nione przez Ros-jan 1997& Gorod Sereda, v Avstrii, nyne - Merkurq-Huk v Rumynii ]gr[d Sereda w Austrii, dzi> Merkuria-Czuk w Rumunii\

starogr[d star;gorod – dzi>Wielu<, 68 km SE od Kalisza, 60 km NW od Cz"stochowy, wspomniany 1228, ˚Milicz

Sto=pie Stolp, Stol;p;e –dzi> wie> 9 km NWW od Che=-ma Lub., przy trasie Che=m Lub. – Piaski, n(rz. Harka ]do-p=yw Uherki; Uherka dop=ywem

Page 18: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

Bugu\, i 10 km NEN od Rejowca1216 Dani=o pri≥ Berestii. i Ougrovesk=. i vere]in=. i stolp=e i Komov=. i vs[ Oukrainou. ]przyj'= Brze>:, Uhrusk, i Wereszczyn i Sto=pie i Kom[w. i wszytk' Ukrain"\0001-02-732

Sto/ek Sto'ek= – wie> 75 km SE od +ucka, 59 km SW od R[wnego, 29 km S od Dubnego, 49 km od Ostroga; 1258, z polecenia Borundaja Lev= rozmeta. Danilov= i Sto'ek=. ]Lew zburzy= Dani=[w i S=o/ek\

Suchoe Dorogwe – mjsc. wpasie nadbu/a<skim, wymie-niona pod r. 6721 ]1216\. Lestko ]Leszek Bia=y\ wys=a= Polak[w, by wojowali ziemie Dani=y, po Bugu. Dani=o wys=a= swoich wo-jewod[w& Gawri=a Duszy=owi-cza, i Semena O=ujewicza, Wa -sylka Gawri=owicza i biwas do Souxoe dorogve. i kolod-niky ]zak=adnik[w\ izymawa i vorotiwas v Volodimer;.W Ipat. Souxoe Dorogve. Tam Klim ]Klim=\ zabity zosta= ze wszystkich woj[w Dani=y, a Pola-k[w wielu zabili, i gnawa po nix= do r≠ky Veprœ. Krzy/ jego do

dzi> stoi na Souxoi dorogve. 0001-02-732Dzi> Sochodo=y ]sucho-do\ ̄ suche % drogowe % we]rtepy\;ok. 4 km S od linii W=odz. Wo=. – Wo=y< ]dzi> Gr[dek\, w tr[jk'cie Nowowo=y<sk – W=odz. Wo=. – Wo=y<.Rosjanie 1997 utrzymuj'& Suchaja Dorogwa – uroczysko w wo=y<skiej ziemi

Sudomir sæ∂omir;, sou∂i-mir;, Soudomir; – Sando-mierz n(rz. Wis=a; odmiany&k sou∂imirou, k= sudomi-rou, k su∂omirou, vywe Soudomirœ ]powy/ej Sand.\1240& i prπide v Soudomir;. ]do Sandomierza\, Zim' 1258 ]pocz. roku 1259 no-wego kalendarza\ Burondaj z ru-skimi lennikami oblega= S.; gr[d zdobyli& potom 'e prπidowa k sæ∂omirou. i \stæpiwa s= vs≠x stran. i \gorodiwa. \kolo svoim gorodom;. ]potem za> ‘przyszli’ do Sandomierza, i obst'pili ze wszech stron dooko=a swoim grodem\,W 1281 Lew z Tatarami oble-gali bezskutecznie gr[d, lecz Lew wr[ci= do domu pobity& i tako poidowa vsi. k= sædomirou. i priwedwe k

Soudomir[. i poidowa na \nou storonou. r≠ky Visly. ]do Sandomierza. podszed=wszy pod Sandomierz, przeszli na tamt' stron" rzeki Wis=y\.Zim' 1287 ]1287(88 nowego kalend.\ Lew i inni ruscy knia-ziowie wyprawili na Lach[w, z Tatarami& Nogaj do Krakowa, Telebuga do Sandomierza, lecz zn[w bezskutecznie& i prido-wa ko r≠ci k Visl≠. r≠ka 'e ne stala bœwe. i ne mogowa eœ pereiti. i poidowa. v= vr=x eœ. k sou∂imirou. i pereidowa sœn r≠kou po ledovi... vywe Soudomirœ]do Sandomierza, powy/ej Sand.\. Nogaj bez powodzenie oblega= Krak[w& i nevsp≠vwe v nego nihto 'e. ≥ko 'e. i Tele-bouga v sædomirœ.1289& prosœ sob≠ pomohi na Lœxy poiti xotœ na knœ-'enie. sædomirskoe. ]prosz'csobie pomocy ‘na Lach[w’, chc'c p[j>: na ‘knia/enie’ sandomierskie – w=adanie Sandomierzem\

Su/dal Sou'dal; – gr[dSuzdal, 190 km NE od Moskwy, 110 km SE od Rostowa, za=o-/ony 990 r.

Szczekarew }ekarev= – dzi> Krasnystaw; szcze ]ma=y\;1217 prπide lestko. na Da-nila. k }ekarevou boronœ iti emou na pomo];. M;sti-slavou. testevi svoemou. ]poci'gn'= Lestko na Dani=", do Szczekarewa, broni'c jemu >pieszy: z pomoc' M>cis=awowi\. 0001-02-737

1283 Boles=aw wojowa= 10 wsi Lwa voeva \kolo }ekareva. ]wojowa= oko=o Szczekarewa, w odwet, Lew z Tujm' najechali Wy-szogr[d n(Wis='\

Szczekotow }ekotov –Szczekot[w, dzi> Krasnystaw n(rz. Wieprz, w Polsce,1242 iz Galiha. do }ekoto-va ]z Halicza do Szczekotowa\

szumawin]sk\$, Szumsk$1208 tivon w[mavinskyi

Szumsk n(rz. Wilija, b. Moska$90 km SE od +ucka,75 km NE od Tarnopola,65 km S od R[wnego,szer. geogr. p=n. 50°07* ]N\,d=. geogr. wsch. 26°07* ]E\w[mesk;, na w[mesk;,1208 i byvw[ emou v woum-

skou na mo'c≠,1229 i posti'e i ou

w[mska.

1258 ou w[mskou.tajsewiczi taisevihi – wie>

w Jatwie spalona Dani=' i Lwem 1254 za'gowa taisevihi. i Bourœlœ i raimohi i Koma-ta. i Dora i grady pl≠nœwe

Terebowla Terebovlœ,Terebovl; – Trembowla

Ternawa Ternava – Tarn[w75 km E od Krakowaszer. geogr. 50°, d=. 26°1268 i porekosta sob≠ s=nem v Ternav≠,do ternavy

Tichoml – dzi> wie> Tichomlw Chmielnikowskiej ob=asti;na trasie wyprawy Dani=y w 1223, mi"dzy Trembowl' a Krzemie<cem. Istnieje utarty szlak w linii prostej& Trembowla –Tarnopol–Krzemieniec.1214 przej"ty przez Dani=" w z pomoc' Leszka Bia=ego, od AleksandraLest;kovo[ pomo];[ pri-œsta Tixoml;. i Peremil; ø \leksandra1223 øtoudou 'e poide korol; k Terebovl[ i vzœ Terebovl;. poide Tixoml[ i v=zœ Tixoml;. øtoudou ' prπide. k= Kremœnc[ i bisœ pod= Krem≥ncem i mnogo Ougor= izbiwa.1231 vel≠ voevati. zeml[ Da-nilovou. i v=zœwa Tixoml;.

To=macz Tolmah; – To=macz,dzi> gr[d T=umacz w Iwano-Fran-kowskiej ob=asti, na Ukrainie,1216 i bywa protivou Tol-mah[. ougoni nev≠rnyj Vitovih; v=lo∂islab=.... 0001-02-734

torceskyj gorod, torceskyigorod= – Torczyn, przy trasie+uck–W=odzimierz Wo=y<ski,ok. 23 km W od +ucka,47 km E od W=odz. Wo=.1223 vzœ ponizπe. øtoudou ide k= tr=ceskomou.1229 torceskyi gorod=, ...ko Torhevou.1231 B≠ bo i torceskπi...]By= bo i – boi, b[j – u Torczyna, w sobot" wielk', tj. przed Wiel-kanoc' «bo i» pomy=ka pisca\1235 ou torceskago bys s≠ha l[ta... byvw[ v torceskom,torceskyi, torceskπi

Toru<1288 torounstπi n≠mci]toru<scy Niemcy, z Torunia\

Tor/ek Tor';k= – Targ[wek,przysz=y Radom;Nazwa dwukrotnie wymieniona w wo=. i Ipat. ltpsi w odniesieniu do

ziem polskich ]Ljadskich\.Roku 6776 ]pod 1268 r.\, za czas[w kniaziowania Wojsze=ka w Litwie i Szwarna }Wojsze=k 1265÷69, Szwarno 1269|, wyprawi=a si" Litwa na Lach[w, na Boles=awa kniazia. Przeszli ko=o Drohiczyna, powojo-wali Skaryszew, okolice wis=o/e i Toro/ka& ...i voevawa \kolo Ska-riweva. i \kolo vizl='e. i To-r';ku. i vzœwa polona mnogo. Wiz=o/e to Kozienice opodal Wis=y, na trasie wojowania ]dok=adnie na linii Drohiczyn – Skaryszew\.Po raz drugi, 6794 ]pod 1287 r.\, gdy Telebug wyprawi= si" na Lachy. Z Tatarami poszli ksi'/"ta ruscy& Lew z synem Jurijem, M>cis=aw z konnymi i Wo=odimir ze swymi konnymi. Ruszyli do Zawichostu, doszli do rzeki Wis=y, lecz nie sta=a }lodem|. Nie mog'c przej>:, poszli w jej wierch, do Sandomierza. Przeszli San rzek", po lodzie. Tu wr[ci= nazad Wo=odimir. Wis=" przeszli po lodzie, powy/ej Sandomierza i obst'pili ten gr[d. Nic nie wsk[raj'c pocz"li wojowa: ziemi" Ljadsk' i stali na niej dni ‘i’ ]10\. Telebug chcia= wyruszy: do Krakowa, lecz nie dotar= tam, zwr[ci= si" ku Toro/ku ]vorotisœ k= Toro';kou\. Wie>: dotar=a do niego, /e ju/ No -gaj uprzedzi= go, dodar= do Krako-wa. Nie lubili si" wzajemnie...

Trembowla Trebovlœ –na Podolu, przy dop=ywie do rz. Seret, 1214 no wed= voeva \kolo Trebovlœ, i \kolo Moklekova, i zbarœ'a, i Bykoven= vzœt= bys lœxy i Rous;[. 0001-02-730

1223 øtoudou 'e poide korol; k Terebovl[ i vzœ Terebovl;. poide Tixoml[ i v=zœ Tixoml;. øtoudou ' prπide. k= Kremœnc[ i bisœ pod= Krem≥ncem i mnogo Ougor= izbiwa.

Trubczewsk Trubhevsk –n(rz. Desna, 190 km E od Homela1219, bitwa nad Ka=k'a Kourœne i troub;hane i potivilcy. k=i'∂o s= svoimi knœz;mi.

turow tourov; – n(rz. Prype:;1274 z Tatarami wyruszyli knia-ziowie ruscy idowa s nimi knœzi pinstπi. bys idou]im; im=. mimo tourov;. ]przeszli obok Turowa, ku S=uckowi\

Turyjsk Touriisk= –1. n(rz. Turja, 2. n(rz. Niemeni na r≠ci. na nemn≠.

twirement tvirement; –gr[d Wikinta w ?mudzi 1251, prawdop. dzisiejsze Twery,na gorod. vykintov= ime-nem; tvirement;

Page 19: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

Tyniec Tynec= – Tyniecn(Wis=', 10 km W od Krakowapod 1291 poidowa k Tync[

Uchanie – wie> przy trasie Jaro- s=awiec – Wojs=awice – Krasny-staw; 34 km E od Krasnego-stawu i 28 km S od Che=ma. Wo=. ltps& Litwa i Jatwjazie wojowali Turisk i oko=o Komo-wa }Kumowa|, a/ do Czerwna }nad Huczw'| i bili si" u wr[t czerwenskich, i zastava b≠ ouxanœx togda 'e oubi-wa Mat≠œ. L[bova zœtœ i Dobrogosta. vyexawa ou storo'a. Ipat. ltps 1428(32]kopia wo=\& Ouxanœx=, pod 6713]w rzecz. 1207 r.\. ˚Ocho/e

uglnici ougl;nici – UgolniceUgolniki, n(rz. Dniestr, blisko grodu Halicz; 1227 Danil= stoœwe ougl;nicix na berez≠ Dnestra ]stali w Ugol-nicach na brzegu rz. Dniestr\

Ugrowesk ougrovesk= –dzi> Uhrusk, 21km NE od Che= -ma Lub., 2 km poni/ej uj>cia rz. Uherki do Buga,Ioasaf, kszta=cony na Íwi"tej G[rze ]Athos, w Grecji\, by= biskupem w Ugrowsku; w czasie najazdu Tatar[w 1240 samo-wolnie przechwyci= katedr" we W=odzimierzu i za to zosta= prze-niesiony przez Dani=". Biskup-stwo w Uhrusku zosta=o znie-sione, obalone i przeniesione do nowo wybudowanego Cho=ma. 1206 |leksandr= priœ oug -rovesk=. Vere]in= stol-p=e ]Aleksander ‘przyj'=’ – akcep -towa= – Uhrusk, i Wereszczyna Sto=pie\,1216 Dani=o pri≥ Berestii. i Ougrovesk=. i vere]in=. i stolp=e i Komov=. i vs[ Oukrainou. ]przyj'= Brze>:, Uhrusk, i Wereszczyn i Sto=pie i Ko-m[w. i wszytk' Ukrain"\ 0001-02-732

1227 ...a sam ide v mal≠ drou'in≠ k Galih[. iz; ougrovska. tretii d(e)n; by-vwou emou na noh; v Galih. ]a sam z ‘ma='’ – nieliczn' dru/yn' do Halicza. z uhruska, trzeciego dnia dotar= na noc do Halicza\,1255 ...B'̨iim= povelenπem;. Danilovi bo knœ'a]ou. b= volo∂imeri s=zda grad= ougrovesk;. i postavi v episkna.1269 Wvarno 'e ne mo'e oumoliti ego. i tako naha knœ'iti v Litv≠ a Voi-welk= ide do ougrovska v manastyr; st˛ogo danilπa.

]Wojsze=k ‘poszed=’ do Uhruska, przeniesiony tam zosta= z zamia-rem pobytu na sta=e\.

Wasilew Vasilev – dzi> wie>w Haliczu, w Czerniowickiej ob=asti, ros. Czernowcy,pol. Czerniowce n(rz. Prut,1227 poide korol; k Vasi-levou. i preide Dn≠str=. i poide k= Proutou. ]skiero-wa= si" ku Wasilewu, przekroczy= Dniestr\

Wereszczin sto=pe Vere]in=stolp=e ]Wereszczyna Sto=-pie\ – Wereszczyn, dzi> w woj. lubelskim,94 km E od Lublina61 km NW od Che=ma,63 km. SW od W=odawy,60 km SE od Ostrowa 1206 |leksandr= priœ oug -rovesk=. Vere]in= stol-p=e ]Aleksander ‘przyj'=’ – akcep -towa= Uhrusk – i Wereszczyna Sto=pie\,1216 Dani=o pri≥ Bere-stii. i Ougrovesk=. i vere]in=. i stolp=e i Komov=. i vs[ Oukrainou.]przej'= Brze>:, Uhrusk, i Weresz-czyn i Sto=pie i Kom[w. i wszytk' Ukrain"\ 0001-02-732

Wiade< Vœden; – Wiede<,Wien, 1257 v= grad≠ Vœdn≠

Wisznia Viwnœ – zamek boja-rzyna Filippa “bezbo/nego” ]ka-tolika\, mi"dzy Zwenigorodem a Przemy>lem&41 km E od Przemy>la16 km E od Mo>cisk48 km W od Lwowa29 km W od Gr[dka;1228 v viwn[

wiz=o/e vizl='e – Wis=oszeprzysz=e Kozienice n(Wis='1268 Litwa i s=udzy Szwarna vo-evawa \kolo Skariweva, i \kolo vizl='e. i Tor';kou ]wojowali okolice Skaryszewa i oko=o Wis=oszy i Targ[wka – dzi> Radomia\

wodawa vodava – W=odawan(rz. Bug,1241 priexa vo vodavou

woin voin= – Wojn[w, wie>4,5 km E Mordy, 9 km W +osice, 107 km N od Lublina, 20 km S od Drohiczyna 1283 selo na vokrainici imenem; voin= ]wie> ‘na ukrainie’ – u skraju, na granicy – zwana Wojn\

Wo=kowyesk Volkovyesk=,Volkovyesk; – Wo=kowysk n(rz. Ro> ]lewy dop=yw Niemna\, exa vzœ Volkovyesk= ]poje-cha= ‘wzi':’ – zdoby: Wo=kowysk\, exa k volkovyeskou ]pojecha=

do Wo=k.\bu∂ikid;. i brat= ego. bo-uivid;. dawa knœz[ M;sti-slavou. gorod= svoi. vol-kovyesk;.

Wo=odawa – W=odawan(rz. Bug, do Volodavy,do Volodavy. i po oze-rom= mnogo zla sotvoriwa xristπanom. ]do W=odawy, i po jeziorach wiele z=a wyrz'dzili chrze>cijanom\,1240& prπexa vo vodavou

Wo=odimer Volodimer= –W=odzimierz Wo=y<ski14 km E od rz. Bug,pierwsza wzmianka w ltpsi w 988 r., od 1136 stolica wo=. kniazi[w, w 1370 oddany Litwie;spalony przez Burondaja 1258 povel≠ za'ehi ego. i tako herez noh; izgor≠ bes;., 1288 ou volo∂πmeri, v vo-lo∂imiri ]we W=odzimierzu\, i stolnyi svoi gorod= vo-lo∂imir= ]i sto=eczny sw[j gr[d W=odzimierz\

Worota Vorota – dzi> Zwierzy-niec–Rudka w pow. zamojskim, 1268 r. Polacy obiecali Wasyl-ce zjazd w Tarnowie, lecz... no obywe∂we na Vorota poszli pali: wsie na Wo=yniu. Rusini pu>cili si" w pogo< za uchodz'cymi Lachami kt[rzy v=rota prowli i tu wdali si" w b[j, kt[ry przegrali.˚/elaznya wrata, i wrota nr 1680 ]Obja>n. nazw i term.\

worots=aw vorotslav= –Wroc=aw, 1289 Indrix knœz;. v=ro†slavskyi,do v=ro†slavlœ

worouta v=routa – Wruss, TSS, nad Zatok' Kuro<sk'1251 zamkn'= si" w grodziev= grad. imenem; v=routa.]do grodu o nazwie ‘woruta’\

wotnin votnin 1241knœzi dr='a† [ sπ[ Kolo- m;[ na rozdavane \rou'; -nikom= si bo esta nedo-stoina. ni votnina der'ati.

wozwagl vozvœgl; – w'w[z?itomir, gr[d na Ukrainie, 1255.a by powel k= v=zvœgl[ øtouda i k= Kyevou. ]‘po-szed=’ do Wozwagla, st'd do Kijo-wa\, k= v=zvœgl[, k vozvagl[ ]do Wozwagla\, i zreh zrok. v= zvœglœ.

Wydobicz Vydobih; –Wydubicki monaster k(Kijowa; dom archanio=a Micha=a zwany Wydobiczem& v dom= arxi-

stratiga Mixaila. rekomyiVydibih; i sozda kalo-ugery. i mniweskyi hin=. i rek= igoumenou i vsei bratπi. da s=tvorœ† ml˛tv¨ \ nem;. w Ipat. pod 1250, w rzecz. 1245

Wyszegorod Vywegorod= –Wyszogr[d n(Wis=', 1283i nahawa voevati \kolo Vywegoroda

Zawichwost Zavixvost= s=aw. ‘podwini"ty ogon’... – Zawi-chost n(Wis=' ̂ zawi ]za Wis='\ % chost ]gost – droga, trakt, st'd pol. go>ciniec, Gostynin, ukr. Hostynne\. Zim' 1287 Lew i inni ruscy kniaziowie oraz Tatarzy poidowa k Zavixvostou. i prπidowa k r≠ci. k Visl≠.]ruszyli do Zawichostu\

Zbra/ Zbarœ'a, Zbyra'ana Podolu, przy trasie Tarnopol-Jampol, 1214 no wed= voeva \kolo Trebovlœ, i \kolo Moklekova, i zbarœ'a, i Bykoven= vzœt= bys lœxy i Rous;[ 0001-02-730

Zditow – gr[d w Litwie, dzi> wBrzeskiej ob=asti, na Bia=orusi,1251 posla na Volkovyesk;. a sn˛a na slonim. a sam= ide k= Zditovou.

Zlin Zlin – Zlin, gr[d w Jatwie,dzi> August[w1272 wojewodowie ruscyxodivwe 'e i vzawa. Zli-nou. ]‘wzi"li’ – zdobyli Zlin\,grodzianie – Zlin;ci

zpisz 1214 zpiw; – Spisz, wCzechach ]Spiß\& i snœsœ s= lestkom v= spiwi

0001-02-731

zwenigorod zvinigoro∂,Zvenigorod= – 19 km SE od Lwowa, 4 km N od mjsc. Wodniki ]przy trasie Lw[w – Bobrka\, 7 km S od rzeki Pe=tew ]Po=twa\,49° 44* N, 24° 15* E,r[/ny od Zwenigorodu 49 km E od Moskwyv= zvin≠gorod≠,v= zvenigorod≠,k= zvenigorodou

?ak "ak= – Sak, S–?, 1247gr[d w Jatwie/y, dzi> Sakowiczei poide "akou plen≥]wyprawi= si" ‘pleni: ?aka’\

/edeczew – w rej. Kijowa,po prawej, zach. stronie rz. Dniepr, 1255 i po Teterevi do 'edeheva. v=zvœglœne 'e sol=gawa Wvarnom=.

/elaznya wrata 'eleznya

Page 20: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

Wo=ynskaja letopis 1288, wyci'g z lat 1205–1292

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

vrata – szczelina mi"dzy Morzem Kaspijskim i g[rami Kaukazu; za ?elaznymi Wro-tami znajdowa=a si" ˚Obez do kt[rej Po=owcy wygnali swego chana ̊ Otroka; w Ipat. ltpsi pod 1201, w rzecz, 1205

?idiczyn – dzi> wie> n(rz. Styr,8 km N od +ucka, pol. ?ydyczyn, ros.-ukr. "idihin=, "idihev, Zudehev> by= tam monaster >w. Nikolaja;1224 }gdy| Jaros=aw w=ada= +uckiem, Dani=o exa Danil= v= "idihin= klanœtisœ s(vœ)-t(o)mou nikol≠ i molitisœ.

?yta< – przedmie>cie W=odzi-mierza Wo=y<skiego, utrzymu j'Rosjanie 1997; ja mia=em odczu-cie, /e by=a to rzeczka ?ytania, s'dz'c po rodzaju nazwy1258 i sta na 'itani1287 i stawa na "itani.

NAZWY RZEK Bia=a B≠la – dop=yw Dunajca,

wpadaj'ca w rej. Tarnowa;1242 Dani=o wojowa= ko=o Lublina, a Wasylko po Izvoli i. po ladi \kolo b≠loi. ]po Izwoli i po +adzie oko=o Bia=ej – Tarnowa\.

Bobrka Bobr=ka – w Haliczu,dop=yw Dniestru;1214 na rekou Bobr=kou. 0001-02-730

1227 i sobra ø bobroky. da'e i do reky owici i do Prouta 0001-02-759

Bug po Bougou, k= bugou,ko b(og)ou

Chomora – dop=yw rz. S=ucz,Chmielnikowskiej ob=asti, na Ukrainie1234 i ≥wa i v louz≠ Xomor; skom;, lou'a ̆ lu'a ]ka=u/a,sadzawka\, S od dop=ywu Chomorynad kt[rym mjsc. Polana do Po=on-noe n(Chomor' i innym jej dop=y-wem, w g[r" Chomory,b=ota 50° 08* N, 27° 28* E,27 km E od Szepietowki1234 i povoevawa poXomorou

Chortica 1219 r≠ka xortica,Xor;tica – dop=yw Dniepru

Derewna – w wo=ochowskiejziemido r≠ky Derevnoe

Dniepr za Dn≠pr=Dniestr na berez≠ Dnestra,

Dn≠str=Don, Don=Hory< k gorini 1287Izwola Izvola – Wis=oka

prawy dop=yw Wis=y, wpadaj' ca

pomi"dzy Krakowem a Sando-mierzem; 1242 Dani=o wojowa= ko=o Lublina, a Wasylko po Iz-voli i. po ladi \kolo b≠loi. ]po Izwoli i po +adzie oko=o Bia=ej\.]w\is ^ iz; =o ^ wo; ka ^ la

Jasio=a do ≤soldy, ¯solnyKa=ka, r≠ka Kalka – dop=yw

rz. Kalmius ]Kal;mius\ wpa-daj'cej do M. Azowskiego,ciek, rzeczka o kt[rej g=o>no z racji bitwy 1219, w kt[rej Ta-tarzy pod wodz' D/ebe i Sebie daj(Subudaja ]D'`b` i Seb≠-dai lub Subudaj\ pokonali si=y ruskie na Kalkox=.B="dnie 1224, 1223 ˚nr 766

Ko=odno Kolodno – dzi> Ko-=omna n(rz. Oka i – by: mo/e – ma=y dop=yw Oki w pobli/u,Wsewo=od napotka= Tatar[w, woj[w Batego, w drodze do ziem Suzdala, 1237sr≠te i Vsevolod=. na Ko-lodn≠ i bivwimsœ im=.]dojrza= na Ko=odnie i bili si"\

Krosna po kr=sn≠ 1284Lepa na lep≠ 1287Le>na v= vr=x p≠ky lsny,

r≠ky l;stnyLuta L[ta 1208 – ko=o Zweni-

gorodu, w Haliczuk L[toi r≠c≠. ]ku Lutej\r≠kou L[tou[. ]Lut'\

+ada lada – dop=yw Tanwi dzi< Bi=goraj nad ni' le/y,1245 Dani=o wojowa= ko=o Lubli-na, a Wasylko po Izvoli i. po ladi \kolo b≠loi. ]po Izwoli i po +adzie oko=o Bia=ej\.

+ochota Loxota – w Haliczupo Loxoti xodit;, 1223dzi> Loxt;

+uk, +ug i preidowa r≠koulouk; 1247

Narew r≠kou Narov; 1247na r≠c≠ narov≠ 1247

Niemen, na r≠c≠ na Nemn≠Niezda N≠zda – dop=yw rz.

Seret1208& do N≠zdy. ]do Niezdy\na m≠ste n≠zdy r≠ky.

Nur v=rotivwas na Nour≠Olga do r≠ky |lga, r≠kou

|leg= 1247Opava |pava – czeska rz.

stawa ni'e grada na r≠c≠ |pav≠ ]stali ni/ej grodu na rzeceOpawie\

Odrai preide rekou |drou,na r≠kou |dr¨...

Osobo=oga |sobologa –lewy dop=yw Odry, na Íl'sku.Po nieudanym obl"/eniu czeskiej

Opawy 1252, Dani=o z Lachami – Boles=awem z Krakowa i Wo=odi-s=awem ]W=adys=awem +okietkiem\,tego wieczoru zastanawiali si", w jakim kierunku wyruszy:,ili ko |soboloz≠. ili na ger=borta. ili vozvratim -sœ v domy svoœ ]albo ku Oso-bo=ozie, albo na Herberta, albo wracamy do swych dom[w\.

Polka 1240 – mi"dzy Sando-mierzem a Mazowszemna r≠c≠ rekom≠i Polc≠

Po=ta lub Polta 1240na r≠c≠ rekom≠i Polc≠

Presna – Prosnanau†rπa 'e svita[][ pe-reidowa r≠kou presnou

Prutdo reky ouwici i Prouta,i poide k= Proutou

Psina – dop=yw g[rnej Odry,k r≠c≠ Psin≠

San 1245 do reky Vislyi san;

Sanok gonœwe ∑ \li i doSanoka

Seret na r≠c≠ Seret≠,\ r≠kou Seret;

Siecznica – rz. w Haliczu,ko=o Przemy>la, dzi> Sieczniana ric≠ S≠hnici

Siemocz Semoh; – $rzeka ]tu-mocz\, czy miejsce$na Gorodok=. i na semoh;

skytr skytr= r≠ka 1227s=oucz slouh – S=ucz, prawy

dop=yw Prypecibivwisœ im= \ r≠kou.slouh. w Ipat. Solouh;

So=onana r≠c≠. Solonoi

Syrjacza i ne dowedwe r≠kysir;œhi tou 'e stawa na noh.

Styrne perewe∂wi Styra,ne perewe∂w[ Styra

Szczara do r≠ky ]ar;i,lewy dop=yw rz. Niemen

Szcziriec lewy dop=yw rzekiDniestr, {r[d=a ok. 15 km W od Lwowa, powy/ej rz. Wiereszcz-ina, poni/ej rz. Zubr/ana ]irci, na }ir≠c≠ ]wy-mieniona przy opisie 1216 r., pod 1213\ 0001-02-733

Teterew po Teterevi 1255prawy dop=yw rz. Dniepr, p=y-nie przez ?ytomir, wpada do Dniepru tu/ powy/ej 51° szer. geogr. p=n.

Trubie/ troub;e';lewym dop=ywie Dniepru, w Ki-jowskiej Ob=., d=. rzeki 113 km, pow. zlewni 4.825 km2

1219, bitwa nad Ka=k'

a Kourœne i troub;hane i potivilcy. k=i'∂o s= svoimi knœz;mi.

Uszica – dop=yw Dniestru,w Haliczu, i gr[d przy uj>ciu Uszicy do Dniestru, dzi>Uwica, g. Staraq Uwica

Welja – dop=yw rz. Hory<\ r≠kou vel[

Wartai prπidowa Vetrou vehr=. nau†rπa ]przekroczyli Wart" wieczorem, nast"pnego dnia...\

Wepr Vepr; – dop=yw Wis=y,pol. rz. Wieprz ]bez zwi'zku ze >wini'\, przep=ywa przez wie]wierzchowin", roztocze\

Wis=ado reky Visly i san;

Wizna1247 prπide v= kvizn≠,1258 powlem; storo'≠ k Viz;n≠

Zelwa zelva – Zelwalewy dop=yw rz. Niemen,25 km E od Wo=kowyska,30 km W od grodu S=onim,mjsc. Zelwa, Zelwiany n(rz. Niemeni voeva po zelv≠ i]a e[ ]i wojowa= po Zelwie szukaj'c go\

Zubra zoubr;œ – dop=ywDniestru, w Haliczuna zoubr=i 1216 0001-02-733

?yta< – przedmie>cie W=odzi-mierza Wo=y<skiego, utrzymu j'Rosjanie 1997; ja mia=em odczu-cie, /e by=a to rzeczka ?ytania, s'dz'c po rodzaju nazwy, dzi> +ug ˘ Usti=ug1258 i sta na 'itani1287 i stawa na "itani.

POZOSTA+E]g[ry, ziemie, wyspa, je-zioro, br[d, las, prze="cz\

Go=e gory Golye gory –Go=e G[ry, SE od Lwowa, ale mjsc. Go=ogory 52 km E od Lwowa, 49° 45 N, 24° 45* EKlimœtœ 'e. s Golyx= gor= b≠'a. ot knœzœ Danila k= korolevi. i po nem; vsi bo -œre galickyi. predawasœ. ]Klimata za> z Go=ogor[w zbieg= od kniazia Dani=y, do kr[la, po nim wszyscy bojarzy haliccy poddali si"\

Goru Gorou – Goru g[ra, wKarpatach Wschodnich,1783 m npm, 65 km NE od mjsc. Brasz[w ]dzi> w Rumunii\i gnawa ix= do Gory i v=zvratiwasœ. ]gnali ich – W"gr[w – do Gory i wr[cili si"\

Page 21: Litwa, excerpt #12, pages 731-751

S+OWNIK cz">: ¡. wo=ynskaja letopis 1205–1292, pisana 1288(1289

Jerzy Dargiewicz – Litwa w XIII-tym wieku, szkice. San Francisco, 2006.

gory kawokaskya gory ka- vokaskya rekwe v= Ougor; -skya – Karpaty zwane W"-gierskimi, 1222; W"grzy przy-w"drowali do obecnych siedzib zza g[r Kaukazu

>w. G[ra – Athos w Grecji,pol. Atos, ros. Afontova gora.Wiele monaster[w i pustelni, o>ro-dek kszta=cenia zakonnik[w ̊ Atos w Nazw, geogr., nr 1660

Telicz – Prze="cz Tylicka wBeskidzie Niskim, na drodze do czeskiego Bardiowa1262 i ougoni ≥ Boris= ou po∂ Teliha.

ziemi" Be=zeck' i Czerwe<-sk' 1220 zeml[ belzekou[ i Herven;skou[

ziemi" Bu=garsk' i Suzdalsk'1240Bolgar;skou[ zeml[ iSou'dal;skou[

ziemi Czeskiej 1252zeml≠ heskoe

ziemi" Jatwiesk' 1253 na zeml[ ¯tvœz;skou[,≤tvœ'skou[1247 vsœ zemlœ ≤tvœzskaa,

ziemi" Lit. i nalszcza<sk'1256 zeml[ Litov;skou[ i nal;]anskou

ziemi" Mazowieck'ide v zeml[ Mazovecku[

ziemi" Morawsk'zem[ muravskou[

ziemi" Niemieck' 1252pri≥ti zeml[ n≠meckou

ziemi" Po=owieck' 1219–37na zeml[ Polovec;kou[. Polovcem; 'e stavwim.vsœ zemlœ Polovecka≥.zeml[ poloveckou[

ziemi" Rakuszsk' i Sztyrsk'1248 zeml[ Rakouw;skou. i Wtirskou

ziemi" Suzdalsk' 1237zeml[ Sou'dal;skou[,do Sou'dalœ

ziemi" Tanoguck' 1219zeml[ tanogou†skou

Ugrowska zemla Ougr;ov-skaœ zemlœ – ziemie rejonu Ugrowska, dzi> W"gierki, 17km SW od Jaros=awiav= Ougr;ovskou[ zeml[.

+atygo=a Lotygola 1288idowa na Lotygolou

Nalszczany nal]any 12641264 v nal]anox,1282 do nal]an=

Pobo/e Pobo';e 1254Pobo/e ̂ po ]wzd=u/\ % rz. Boh, ˚Mi"dzybo/e;

podgori po∂gor;i – Pog[rze

ok, 30 km E od Przemy>la, w zakolu rz. San1235 na po∂gor;i1245 a vyweta voeva po∂gorπe

Polesie Pol≠s;e – Polesie ^ po ]wzd=u/\ % lesie, wzd=u/ lasu, ø kopylœ vo[≥ po Pol≠s;[. ]od Kopyla wojuj'c po Polesiu\; >rodkowy i dolny ob-szar rz. Prype:, od Turowa w d[=, dzi> Poleskaja Ob=ast’ granicz'ca z Wo=y<sk' od zach., Mi<sk' i Mohilewsk' od p=n., Homelsk' i Czenihowsk' od wsch., i ?ytomir-sk' od p=d.

Po=onina Polonina – w Bie-szczadach; 1234 ougoni ego v= polonom. ]dogoni= go w Po=oninie\, 1262 Wojsze=k ide v Poloninou.

ponizie ponizπe – Podoleponizie ^ po ]wzd=u/\ % nizie, s=aw. nizina – pol. dolina; wzd=u/ niziny, 1223 m;stislav= dast; Galih korolevih[ Andr≠vi. a sam vzœ ponizπe. ]Mistis=aw da= Halicz kr[lewiczowi Andrzejowi, a sam wzi'= Ponizie ^ Podole\,1225 ty vozmi Galih;. a az= ponizπe. ]ty we{ Halicz, a ja ‘Ponizie’\,1227 ≥ko Soudislav= wel= est; v Poniz;e.

Ukraina Oukraina – na skraju,rubie/y, nad granic' ¯ ukrai -ukrai % na ]t=um. od ty=u\

Oukrinou ]Ukrain"\Potem Lew zapragn'= sobie cz">ci ziemi ljadskiej –goroda na oukrain≠ ]grodu u skraju, przy granicy\ – San-domierza za Wis='...

wyspa Wara/ska na rz. Dnieprk= \storovou varœ'sko-mou, Varœ';skomou

jezioro Zatie, dzi> jez. Íwita{1251 wys=a=a Litwa stra/e na na \zer≠ zœt≠ i gnawa herez bolota do r≠ky. ]ar;i

Chomorsk, Xomor;sk= –1234 i ≥wa i v louz≠ Xo-mor;skom;,lou'a ˘ lu'a ]ka=u/a, sa-dzawka\

krowawoi brod –Krwawy Br[d k(grodu Haliczmnogou bou[ byvw[. na krovavom brodou.

las Czertowa – ukr. Czortkiw,ros. Czortkow, pol. Czortk[w, n(rz. Seret,61 km SSE od Tarnopola. iz l≠sa Hertova

S+OWNICTWOPOSPOLITE

A √A∫ad ad – brzuch,

¯ ang. abdomen;z ]granica\ % ad ˘ zads= korovπ[ v= ad.

aky aky – jak, ileaky p≠sok= morskyi ]jak piasek morski – ile piasku\

aktaz kon; aktaz – po=owieckiko<;...i da emou kon; svoi bor-zyi. Aktaz= ≥kogo 'e v ta l≠ta ne bys i do]er=...

alompiada – olimpiada, OAalompπadam Gr;ckymi 'e hisl;nicami

a=cznost al=hnost; – /'dza,nadmierne pragnienieprosœ]im= podaa. nagy≥ \d≠va≥. 'adny≥ i al=hnya nasy]a≥. bolœ]im= vsœko out≠wenie. posyla≥. ]nasy-caj'c /'dnych i pragn'cych, cho-rym wszelk' pociech" posy=aj'c\

amin amin – amenantiochijski sbor

antioxπiskym sborom=]anitiochskim zbiorom\

archagge= – archangie=arxagg(e)lou ]archangie=owi\

archistratig arxistratig= –w[dz anio=[w, g=[wnodowo-dz'cy ¯ archi` ]w[dz, g=owa, naczelnik\ % gr. strategos ]og[=\ ˘ strategiav dom arxistratiga Mi-xaila.

aromat – przyjemny zapachi vonœ p\dobna aromat]i wo< podobna aromatowi\

aszcze a]e – 1. gdy, gdyby2. je/eli, je>li, 3. p[ki;wstyd od Litwy i od wszystkich ziem... a]e ne doidem i vratimsœ ]je/eli nie dojdziemy i wr[cimy\; ...a]e Tevtivil= ne by izgnan= ]p[ki Tewtiwi= nie wygnan, Litewska ziemia w r"ku ich\, a]e ne pomo'ete nam=. my nyn≠ iss≠heni byxom=. a vy naou†rπe iss≠heni bo-udete. ]je/eli nie pomo/ecie nam, my dzi> wyr'bani zostaniemy, a wy jutro wyr'bani b"dziecie\, a]e nas Rous; pl≠nœt; ]je/eli nas Ru> zniewala\, a]e Rouska≥ koro-gov; stanet; na zaborol≠x]je/eli Ruska chor'giew ‘stanie na zaborolech’ – wywieszona, powie-wa: b"dzie na parkanach grodu\

at’ at; – niech(aj, pozwala:,

dopuszcza: ˘ niecha: ˘ zanie-cha:, niechaj œti inaa d≠tii ne cvelit; ]aby inna dzieci nie m"czy=a, dr"czy=a\

a/e a'e, \'e inna forma˚aszcze – je>li, je/eli, gdya'e esi miren= poidi s= mno[ ]pose= Burundaja do Dani=y w 1256& je/eli jeste> sprzymierzo-nym, wyrusz ze mn'\a'e 'emoit; vsœ powla na Rigou idowa ' n≠mci na 'emoi† ]gdy ?mud{ wsza posz=a na Ryg" – Niemcy wi"c na ?mud{\

B √B∫bagatyr bagatyr= – bohater,

woj; por. bogatyrbaskak baskak= – poborca

tatarski, wys=annik Tatar[wbie bo b≠ bo – bo by=(a

b≠ bo ≥zva emou na noz≠]z powodu rany na nodze\b≠ bo led= kolzok=]z powodu >liskiego lodu\

beszczestje be]estπe –ha<ba, dos=. bez czci, honoru ̄ ¢bes Ÿ hestit; ¯ hest;,s velikym; beshestπem ]z wielk' ha<b', poni/eniem\

besczislennoe beshislenhoe– niezliczone,¯ ¢bes Ÿ hislo ]liczba\Ipat. ltps b="dnie be]iclenoe, i izbi ix= be]islenoe...]Ipat. ltps kopiowana by=a 1428, we W=odzimierzu Wo=., st'd silny wp=yw j. polskiego, a w tym «szcz»\i nahawa voevati \kolo Vywegoroda. i poimawa beshislennoe mno'stvo. i skota i konei. ]pocz'= wojowa: ko=o Wyszogrodu. i pochwyci= nie-zliczon' liczb" trzody i koni\

bezakonie bezakonie –bezprawie ¯ zakon ]prawo\

bezbo/ni bezbo'ni –bezbo/ni ¯ ¢bez Boga, G ˘ ?prπidowa bezbo'ni izma-iltœne ]o Tatarach; nadeszli bezbo/ni Ismai=tanie\bezbo'nyx Agarœn=ø bezbo'nyx Tatar,pred bezbo'nymi tatary]przed bezbo/nymi Tatarami\

wi"cej ˚niewiernibezbo/nyj bezbo'nii, bez-

bo'nyi – nie wierz'cy w Boga, nie przestrzegaj'cy zasadchrze>cija<skich, nie uznaj'cy zwierzchno>ci kleru¯ ¢bez Boga, G? ]jak noga – no/na\, bez Ÿ Boga ¯ Bog= ˘

1700