Ky? Nguy?n H??n Loa?n

K NGUYN HN LON

nhng cuc khm ph trong th gii mi

Nguyn bn: The age of turbulence.Tc gi: Alan GreenspanHiu nh: bun_oc_girlLm ebook: Peter Le (6/2012)Nh Xut Bn: NXB TrNgy xut bn: 12/2008S trang: 601

Nhm dch: NGUYN HNG QUANGNGUYN VN SNHL HNG VNNGUYN MINH V

Nhm lm sch: bun_oc_girl (Gii thiu, chng 1-13, chng 25, li cm n)Peter Le (Chng 14-24). e-thuvien.com

Ebook ln 2 (18/05/2016): tnaBa: Rockyou

Alan greenspan mang ti s hc tp ca c cuc i

Ngay sau s kin 11/9/2001, trong nm th 14 trn cng v Ch tch Cc d tr Lin bang, Alan Greenspan tham gia vo mt n lc tp th rt thm lng nhm bo m cho nc M khng ri vo s sp kinh t, ko theo s khng hong ca c th gii. Chng ta c l do lo s v kch bn ti t nht: s sp ca th trng chng khon vo thng 10/1987, cuc khng hong thc s u tin trn cng v Ch tch Fed ca ng, din ra ch vi tun sau khi ng nhm chc, y nc M ti gn hn vi nhn thc chung hin nay v mt s ng bng h thng ti chnh v gy ra hong lon v ti chnh thc s. Tuy nhin, iu ng ni nht i vi nn kinh t sau s kin 11/9 l. khng c cuc khng hong no xy ra. Nguy c m trc c th gy ra mt c sc ln i vi h thng ti chnh b hp th nhanh mt cch ng ngc nhin. ng l chng ta ang sng trong mt th gii mi, ng ngh, khng phi va mi xy ra nhng cng cha kt thc.

Cun sch K nguyn hn lon l d bo c mt khng hai ca Alan Greenspan v bn cht ca th gii mi ny, c cht lc t nhng tri nghim ca chnh ng khi lm vic trn cng v ch huy nn kinh t ton cu trong thi gian di v vi nh hng ln hn bt c nhn vt cn sng no. ng bt u cu chuyn t bui sng 11/9/2001, sau hi tng li thi th u v a ngi c theo ng cong ca hnh trnh cuc i y du n ca ng trong hn 18 nm l Ch tch Cc d tr Lin bang t nm 1987 n nm 2006, mt giai on din ra s thay i mang tnh bc ngot.

Alan Greenspan k li cu chuyn cuc i ng vi ngh ban u l phi trung thc vi mt giai on lch s ng nh m ng tri nghim ng mt vai tr quan trng. Nhng mc tiu na ca ng l dn dt ngi c i theo ng cong hc tp m ng tri qua, qua lm cho ngi c nm bt c nhng nh gi ca ng v ng lc ch yu chi phi cc s kin th gii. Trong phn th hai ca cun sch, sau khi a chng ta tr v th gii thc ti v trang b cho chng ta cc khi nim tip tc i theo phn tch ca ng, Tin s Greenspan bt u mt chuyn hnh trnh ti tng lai ca nn kinh t ton cu. ng a ra nhng nguyn tc chung ca tng trng kinh t, o su cc s kin c th v nn tng ca cc nc v khu vc ch cht ca th gii, ng thi gii thch xu th ca ton cu ho trong thi gian ti. c cht lc t kin thc v tr tu qu gi ca ng a ra nh gi xut sc vi mt th gii quan mch lc, K nguyn hn lon s tr thnh di sn tri thc c nhn ca Alan Greenspan.

ALAN GREENSPAN

Sinh nm 1926 v sng ti khu i Washington, khu ln cn ca thnh ph New York. Sau khi hc chi kn clarinet ti trng o to m nhc Juilliard v lm nhc cng chuyn nghip, ng nhn bng i hc, cao hc v tin s v kinh t ti i hc New York. Nm 1954, ng ng sng lp Cng ty t vn kinh t Townsend-Greenspan &Co. T nm 1974 n 1977, ng l Ch tch Hi ng C vn Kinh t di thi Tng thng Gerald Ford. Nm 1987, Tng thng Ronald Reagan b nhim ng l Ch tch Cc d tr Lin bang, v tr m ng nm gi cho n khi ngh hu nm 2006.

Cun sch ny c phn ging mt cu chuyn trinh thm. Sau s kin 11.9, mc d c th cn thm bng chng, nhng ti bit rng chng ta ang sng trong mt th gii mi th gii ca nn kinh t t bn ton cu c tnh linh hot, mau phc hi, m ca v t iu chnh vi mc ln hn nhiu, mt th gii thay i nhanh hn so vi thm ch ch mt phn t th k trc y. l th gii mang li nhng kh nng mi phi thng, nhng cng t ra nhng thch thc khng nh. Cun sch K Nguyn Hn Lon l n lc ca ti trong vic tm hiu bn cht ca th gii ny: chng ta n th gii ny nh th no, vt qua cc thch thc ra sao v iu g ang ch i pha chn tri kia, c tt v xu. nhng ch c th, bng kinh nghim ca mnh, ti s a ra cch hiu ca mnh v th gii .

Ti vit cun sch ny vi trch nhim ghi li lch s, do c gi s bit mc ch ca ti. Theo , cun sch ny c chia lm hai phn: phn th nht l n lc ca ti trong vic k li con ng hc tp ca mnh; phn th hai c tnh mc tiu hn, l xy dng mt nn tng, t to ra mt khung khi nim hiu v nn kinh t ton cu mi.

Trong qu trnh , ti kho st cc cu thnh quan trng ca mi trng ton cu ang ni ln: nhng nguyn tc chi phi th gii pht sinh t K nguyn nh sng th k 18; c s h tng nng lng rng ln gip th gii hot ng; s mt cn i ti chnh ton cu v s thay i y kch tnh ca dn s th gii e da s sinh tn ca loi ngi; v, mc d s thnh cng ca th gii l khng th ph nh, vn cn s lo ngi thng trc v tnh cng bng trong qu trnh phn phi phc li. Cui cng, ti tp hp li nhng d on hp l nht ca chng ta v cu thnh ca nn kinh t th gii vo nm 2030.

Tng Andrea yu du For my beloved Andrea

GII THIU

BUI chiu ngy 11/9/2001, ti p my bay tr v Washington trn chuyn bay 128 ca Hng hng khng Thy S, sau cuc hp quc t thng k ca cc thng c ngn hng trung ng ti Thy S. Khi ti ang i v pha cabin th i trng i an ninh h tng ti trong cc chuyn i nc ngoi l Bob Agnew chn ti ngay li i. Bob l cu nhn vin mt v, mt ngi thn thin nhng kim li. Lc , trng anh ta c v nghim trng. Tha ng Ch tch, anh ta ni nh, C trng mun gp ng pha trc. Hai my bay va m vo Trung tm Thng mi Th gii. Khun mt ti lc y chc y v nghi ng khin anh ta phi ni thm: Ti khng a u.

Ti bung li, c trng c v kh cng thng. Anh ta ni vi chng ti rng xy ra mt v tn cng khng khip chng li t nc chng ta mt s my bay b nh cp, hai trong s m vo Trung tm Thng mi Th gii v mt chic m vo Lu Nm Gc. Mt chic khc ang mt tch. l tt c thng tin anh ta c c v ni ra bng ging ting Anh hi l l. Chng ti s quay tr li Zurich v anh ta khng thng bo nguyn nhn cho cc hnh khch khc.

Chng ta phi quay li sao?, ti hi, Liu c th h cnh Canada c khng? Anh ta tr li khng c v theo lnh phi bay ti Zurich.

Ti tr li gh ngi khi c trng thng bo rng c quan kim sot khng lu yu cu my bay ca chng ti phi bay ti Zurich. in thoi gh ngi ngay lp tc b tc nghn khin ti khng th lin lc c vi mt t. Cc ng nghip Fed d hi ngh vi ti ti Thy S cui tun hm cng ang i trn cc chuyn bay khc. Khng c cch no bit c s vic ang tin trin nh th no, ti khng th khng ngh v nhng iu xy ra trong ba gi ri na. Ti nhn ra ngoi ca s, cng vic ti mang theo, ng bn ghi nh v bo co kinh t b b qun trong ti ca ti. Liu c phi nhng cuc tn cng trn bo hiu s bt u ca mt m mu ln hn?

Ngay lp tc ti cm thy lo cho v ti Andrea l trng nhm phng vin ph trch cc vn quc t ti Washington ca hng tin NBC. C y khng c mt New York, iu l s an i ln, v Lu Nm Gc cng khng nm trong lch lm vic ngy hm ca c y. Ti on rng c y hn vn phng ca NBC ti trung tm thnh ph, bn a tin tc n ti mt ti mi. Do ti khng qu lo, ti t nh nhng iu g s xy ra nu c y li quyt nh vo pht cui n phng vn mt v tng no Lu Nm Gc?

Ti cng lo cho ng nghip ca ti ti Fed. Liu h c an ton khng? V cn gia nh ca h na? H chc ang c gng i ph vi cuc khng hong. V tn cng ny - din ra ln u tin trn lnh th M k t sau v tn cng Trn Chu Cng - s y t nc lm vo khng hong. Vn ti cn phi tp trung vo l liu nn kinh t c b ging mt n ch mng hay khng.

Khng hong kinh t l qu r rng. Kch bn xu nht, mc d rt kh xy ra, s l s sp ca h thng ti chnh. Fed s dng h thng thanh ton in t vi giao dch ln n hn 4.000 t USD/ngy bng tin mt v tri phiu vi cc ngn hng trn khp nc M v ti hu ht cc quc gia trn th gii.

Chng ti lun lun ngh rng nu ai mun tn cng nn kinh t M, h s ph hy h thng thanh ton. Cc ngn hng khi s buc phi s dng cch chuyn tin mt km hiu qu. Cc doanh nghip s phi s dng phng thc hng i hng hay giy vay n; mc hot ng kinh t trn ton quc s ri t do nh mt hn .

Trong Chin tranh lnh, nhm phng b tn cng ht nhn, Fed xy dng nhiu c s my tnh v thng tin d phng bo m an ton. Chng ta c nhiu tng nc bo v, v d nh s liu ca mt ngn hng thuc Fed lun c lu gi ti mt ngn hng khc cch xa hng trm dm, hay ti mt a im xa xi no . Trong trng hp xy ra tn cng ht nhn, chng ta ngay lp tc s chy h thng sao lu ti nhng ni khng b nh hng phng x. H thng c l ang c Ph gim c Fed - ng Roger Ferguson - s dng trong ngy hm nay. Ti tin rng ng y v nhng ng nghip ca chng ti s c cc bc i cn thit bo m h thng tin t vn hnh trn tru.

Tuy nhin, ngay c khi ti ngh v iu , ti cng khng cho rng ph hy h thng ti chnh mt cch vt l s c nhng k cp my bay ch tm s dng. Nhiu kh nng y l hnh ng bo lc mang tnh biu trng chng li nc M - ging nh qu bom t ti garage ca Trung tm Thng mi Th gii tm nm v trc. iu lm ti lo lng l s s hi m v tn cng gy ra - c bit nu xy ra nhng v tn cng tip theo. Trong mt nn kinh t phc tp nh ca M, ngi dn phi giao lu, trao i hng ha v dch v mt cch lin tc, v s phn chia lao ng r rng n mc tt c cc h gia nh u ph thuc vo thng mi tn ti. Nu ngi ta rt khi cuc sng kinh t hng ngy - cc nh u t bn tho c phiu, hay thng gia quay lng li vi thng mi, ngi dn nh v s i siu th s b nh bom liu cht - nh hng mang tnh lan truyn s xy ra. Chnh vn tm l s dn n s s hi v suy thoi. Mt s hong lon nh vy s gy ra hng lot cuc rt chy v suy gim kinh t. Lc ng l ha v n ch.

Mt lc lu trc khi my bay h cnh, ti rt ra kt lun rng th gii s thay i theo cch m ti cha th on nh. S kiu hnh m chng ta, nhng ngi M, mang theo trong thp nin sau Chin tranh lnh va b tan ra hng trm mnh.

Cui cng chng ti cng h cnh xung sn bay Zurich vo khong 8 gi 30 ti theo gi a phng lc l u gi chiu ti M. Cc quan chc ngn hng ti Thy S n ti khi ri my bay v ko ti vo mt phng ring trong snh i ca sn bay. H mun cho ti xem on bng chiu cnh ta Thp i b sp v Lu Nm gc b chy, nhng ti t chi. Ti lm vic gn Trung tm Thng mi Th gii trong phn ln thi gian cuc i, c nhng ngi bn v ngi quen . Ti on s ngi cht s khng khip v s c c nhng ngi ti quen bit. Ti khng mun nhn thy s nt. Ti ch mong mt chic in thoi vn c tn hiu.

Cui cng th ti cng gp c Andrea qua in thoi di ng vo lc 9 gi km vi pht v th pho nh nhm khi nghe ging ca c y. Sau khi lm cho nhau yn lng rng c hai u bnh an, c y ni vi ti l ang rt bn: c y ang tc nghip, sp ln sng vi tin tc cp nht cc s kin trong ngy. Ti ni, Em hy cho anh bit iu g ang xy ra, nhanh ln.

C y gi in thoi mt bn tai trong khi nh sn xut chng trnh c bit ti New York gn nh go ln bn tai kia, Andrea, Tom Brokaw ang ti ch c. C sn sng cha? C y ch kp ni, Nghe ny. Ti , c y t in thoi di ng ang m vo lng v pht biu trc my quay. Ti nghe r nhng g nc M ang nghe vo thi im rng chic my bay United Flight 93 b mt tch ri Pensylvania.

Sau ti gi c cho Roger Ferguson ti Cc d tr Lin bang, chng ti thng nht danh sch cc bin php kim ch khng hong v ng nh ti suy on, ng y chun b sn sng cc bin php. Sau , do tt c cc chuyn bay dn s ti M b hy, ti lin lc vi Andy Cart, Chnh vn phng Nh Trng, yu cu c a v Washington. Cui cng, ti quay tr li khch sn vi s h tng ca i an ninh tranh th ng v ch ch th.

Vo rng sng hm sau, ti c ch trn khoang ca chic my bay tip du KC-10 ca Khng qun M c v nh l chic my bay duy nht cn li. i bay ny thng thc hin cc chuyn bay tip nhin liu ti Bc i Ty Dng. Khng kh bung li tht bun. C trng ni, ng s khng bao gi tin ni iu ny. Nghe ny. Ti eo tai nghe nhng khng nghe thy bt c iu g ngoi s im lng. Anh ta gii thch: Thng thng, Bc i Ty Dng lun y m thanh cc cuc b m. S im lng tht l ng s. R rng khng c chic my bay no ang bay ngoi .

Khi my bay i vo vng bin pha ng v ti khng phn cm ca M, chng ti c hai chic my bay chin u F16 h tng. C trng c php bay qua ni tng l a im ca ta Thp i ti im cc nam ca khu Manhattan, gi y ch cn l mt ng nt bc khi. Nhiu thp nin qua, vn phng ca ti ch cch vi ta nh; trong thi gian cui thp nin 60 u 70, ti chng kin ta Thp i mc ln tng ngy. Gi y, nhn t trn cao gn 11 nghn mt, im r rng nht c th nhn thy ca New York chnh l ng nt bc khi .

Ti ti ngay Cc D tr Lin Bang vo bui chiu hm , cng mt cnh st h tng qua nhng con ph c canh gc. Sau , chng ti bt u lm vic.

Nhn chung, vic chuyn tin bng in t vn din ra sun s. Tuy nhin, do giao thng bng hng khng b hy nn vic vn chuyn v thanh ton phn ln cc tm sc theo kiu c b tr hon. l vn k thut mt vn quan trng, nhng cc nhn vin v ngn hng thnh vin ca Fed hon ton c th gii quyt bng cch tm thi ni rng bin cho vay ca cc ngn hng thng mi.

Ti dnh hu ht thi gian trong nhng ngy tip theo theo di v pht hin du hiu ca mt s tr tr kinh t thm khc. Trong vng by thng trc s kin 11/9, nn kinh t lm vo khng hong nh do phi i ph vi tc ng ca s sp ca cc cng ty mng t nm 2000. Nhng tnh hnh bt u chuyn bin. Chng ti nhanh chng gim li sut v th trng bt u bnh n. Vo cui thng Tm, cng chng hng s quan tm t vn kinh t sang v b bi lin quan n Gary Condit, ngh s bang California c nhng pht biu thiu trung thc v mt ph n tr b mt tch, c a tin m trn cc bn tin bui ti. Lc Andrea khng th a tin v bt c s kin ton cu c ngha no v ti nh mnh ngh rng iu dng nh tht tuyt vi th gii hn s tt p hn nu tin tc truyn hnh ch yu tp trung vo cc v b bi trong nc. Trong ni b Fed, vn ln nht m chng ti phi gii quyt l s ct gim li sut ti mc no.

Sau s kin 11/9, cc bo co v thng k t cc ngn hng ca Fed cho thy mt cu chuyn rt khc. H thng Fed gm mi hai ngn hng c t cc khu vc chin lc trn ton nc M. Cc ngn hng Fed cng c coi l cc ca s ca nn kinh t M - cc quan chc v nhn vin ngn hng lin h thng xuyn vi cc ch ngn hng v gii kinh doanh khu vc t ngn hng v thng tin h thu thp c lin quan n cc n t hng v doanh s bn hng c a ra trc cc s liu chnh thc cng b khong mt thng.

Theo bo co ca cc ngn hng th trn ton nc M, ngi dn ang dng mua hng, tr cc mt hng mua d tr phng nhng v tn cng tip theo c th xy ra: doanh s bn hng tp phm, thit b an ninh, nc ng chai v bo him tng ln; trong khi ton b dch v l hnh, gii tr, khch sn, du lch v hi ngh gim xung. Chng ti hiu rng vic chuyn ch rau t B Ty sang B ng c th b nh li khi vic vn chuyn bng hng khng b tr hon, nhng chng ti vn b bt ng trc vic nhiu ngnh kinh doanh khc b tc ng nhanh n nh vy. Chng hn, vic vn chuyn ph tng t t Windsor, Ontario, n cc nh my ti Detroit din ra chm nh sn b trn ng sng ni hai thnh ph - v l mt nhn t dn n quyt nh tm thi ng ca nm nh my ca Ford. Nhiu nm trc y, cc nh sn xut bt u tin hnh m hnh sn xut ngay khi c yu cu (just-in-time) thay cho vic lu kho ph tng v hng ha ti nh my, h da vo vn chuyn hng khng trong vic phn phi nhng b phn thit yu. Quyt nh ng ca khng phn v tht cht kim sot bin gii dn n s thiu ht, b tc v cc ca lm vic phi hy b.

Trong khi , chnh ph M hot ng vi cng sut cao. Vo Th su, 14/9, Quc hi thng qua khon ngn sch khn cp ban u tr gi 40 t la v cho php Tng thng s dng v lc chng li cc quc gia, t chc hoc c nhn tn cng nc M. Tng thng Bush hiu triu t nc vi bi din vn c th s tr thnh bi pht biu hiu qu nht trong nhim k tng thng ca ng. Tng thng ni: Nc M tr thnh mc tiu tn cng bi v chng ta l ngn hi ng sng nht v t do v c hi trn th gii. V khng ai c th lm cho ngn hi ng ngng sng. T l ng h ng tng ln 86%; chnh tr c s ng h ca c hai ng, t nht l trong khong thi gian ngn. Nhiu tng c a ra ti Quc hi vi mong mun gip t nc hi phc. c mt s k hoch bm tin vo cc ngnh hng khng, du lch v gii tr. C hng ng xut ng h m rng vic ct gim thu trong cc ngnh kinh doanh khuyn khch u t. Bo him khng b c tho lun si ni lm th no bo him trc nhng s kin thm khc nh vy v chnh ph c th ng vai tr g trong qu trnh .

Ti cho rng cn khi phc li cc chuyn bay thng mi ngay trnh tc ng tiu cc mang tnh lan truyn (Quc hi nhanh chng thng qua d lut cu tr vn ti hng khng tr gi 15 t la). Tuy nhin, ngoi vic , ti t ch hn ti cc cuc tranh lun bi ti c nh tp trung vo bc tranh rng hm iu vn cn cha r rng. Ti tin rng cu tr li s khng phi l nhng chnh sch ln, vi vng v tn km. Thng thng, trong nhng thi im cp bch ca quc gia, tt c cc ngh s u cm thy cn phi a ra mt d lut; cc tng thng cng chu p lc phi hnh ng. Nhng iu kin nh th thng sn sinh ra chnh sch phn tc dng, khng hiu qu v thin cn, ging nh chnh sch phn phi xng m Tng thng Nixon p dng trong c sc v du la OPEC nm 1973 (chnh sch to ra tnh trng xp hng mua xng ti mt s khu vc trn nc M vo ma thu nm ). Tuy nhin, trong mi bn nm lm ch tch Fed ca mnh, ti chng kin kinh t M vt qua nhiu ln khng hong bao gm c s sp ln nht trong mt ngy ca lch s th trng chng khon xy ra nm tun sau khi ti nhm chc. Chng ta vt qua nhng thng trm bt ng sn ca nhng nm 1980, khng hong tit kim v cho vay, khng hong ti chnh chu , cng nh suy thoi kinh t nm 1990. Nc M tri qua thi k bng n th trng chng khon di nht trong lch s v sau vt qua s sp cc cng ty trn mng. Dn dn, ti i n nim tin rng sc mnh v i nht ca nn kinh t M chnh l kh nng chu ng ca n kh nng hp th nhng v phc hi, thng theo nhng cch thc v tc m bn khng th d on, cng khng th tc ng. Do , trong hon cnh khng khip ny, khng c cch no bit c iu g s xy ra.

Ti cho rng cch tt nht l quan st v ch i cho n khi chng ta hiu r hn tc ng chnh xc ca s kin 11/9. chnh l iu ti ni vi lnh o Quc hi trong cuc hp din ra ti vn phng ca Ch tch H vin bui chiu ngy 19/9. C mt ti phng hi tho gin d nm k bn vn phng Ch tch H vin trong khu vc H vin ca in Capitol hm l Ch tch H vin Dennis Hastert, lnh t phe thiu s ti H vin Dick Gephardt, lnh t phe a s ti Thng vin Trent Lott, lnh t phe thiu s ti Thng vin Tom Daschle, cng vi Bob Robin, cu B trng Ti chnh di thi Tng thng Clinton v c vn kinh t ca Nh Trng Larry Lindsey. Cc ngh s mun nghe nh gi ca Lindsey, Rubin v ti v tc ng kinh t ca cc v tn cng. Cuc tho lun tip theo din ra ht sc nghim tc khng h c pht biu trang trng (Ti cn nh lc ngh rng y chnh l cch lm vic m chnh ph nn p dng).

Lindsey a ra kin rng do khng b nh mt n ch mng vo lng tin ca ngi M nn cch tt nht vt qua l ct gim thu. ng ta v nhng ngi khc ng h vic bm khong 100 t la vo nn kinh t cng sm cng tt. Con s khng gy ngc nhin i vi ti n chim khong 1% tng sn lng hng nm ca t nc. Nhng ti ni vi h rng chng ta khng c cch no nh gi xem 100 t la l qu nhiu hay qu t. ng l ngnh hng khng v du lch b nh hng nghim trng v trn cc mt bo c y nhng cu chuyn loi v tnh trng cng nhn b sa thi. Tuy nhin, vo Th hai, 17/9, ng ngc nhin l Th trng chng khon New York c m ca tr li ti a im ch cch Trung tm Thng mi Th gii ba ta nh. qu l s kin quan trng bi v n mang li cm gic bnh thng i vi h thng ti chnh mt im sng ca bc tranh m chng ti ang c chp li vi nhau ti Fed. ng thi, h thng thanh ton sc hot ng tr li v th trng chng khon khng b sp : gi c phiu ch gim xung v sau n nh, du hiu cho thy hu ht cc cng ty khng gp phi vn g nghim trng. Ti ni vi h cn thn trng cn nhc cc kh nng v nn gp li trong vng hai tun khi chng ti hiu r vn .

Sng hm sau, ti a ra thng ip tng t trong phin iu trn ti y ban Ngn hng Thng vin vi khuyn co cn phi kin nhn: Khng ai c th d bo y hu qu ca thm kch 11/9. Tuy nhin, trong nhng tun tip theo, khi c sc ny qua i, chng ta c th nh gi chnh xc hn nhng s kin ny ang tc ng th no n vic nh dng bc tranh kinh t. Ti cng nhn mnh: Trong vng vi thp nin qua, nn kinh t M ngy cng c sc chu ng i vi cc c sc. Cc th trng ti chnh ngy cng t b nh nc can thip, th trng lao ng c tnh linh hot hn nhiu v gn y l nhng tin b v cng ngh thng tin lm tng kh nng hp th nhng v v phc hi.

Trn thc t, ti a ra tnh hung tch cc hn nhng g ti thc s lo ngi v tng lai. Ging nh hu ht thnh vin ca chnh ph, ti phi tnh ton s c nhng cuc tn cng tip theo. Cm gic hu nh khng c a ra cng chng, nhng bn c th cm thy n trong s tuyt i khi b phiu ti Thng vin: 98-0 cho php s dng v lc chng li khng b, 100-0 thng qua d lut an ninh hng khng. Ti c bit lo ngi v v kh hy dit hng lot. c th l mt thit b ht nhn b nh cp t kho v kh ca Lin X trong thi k bt n khi Lin X sp . Ti cng lo ngi ngun nc b u c. Tuy nhin, trn truyn hnh, ti t bi quan hn bi v nu ti bc l hon ton nhng g ti ngh v cc kh nng, c th iu s gy ra s hong lon trn th trng. Mc d vy, ti cho rng hnh ng nh vy cng khng phi l la di, v nhng ngi tham gia th trng s nghe ti v ni: Ti thc s hy vng ng y ng.

Cui thng Chn, nhng s liu chnh xc u tin c cng b. Thng thng, ch s r rng c a ra sm nht v sc khe ca nn kinh t l s n yu cu c nhn tr cp tht nghip, y l mt s liu thng k c B Lao ng tng kt hng tun. Trong tun th ba ca thng Chn, s n ln n 450.000, cao hn mc cui thng Tm n 13%. Con s khng nh mc v tnh nghim trng ca nhng kh khn m chng ta thy trn cc bn tin ni v ngi lao ng mt vic. Ti c th hnh dung ra c hng nghn khch sn v cng nhn ti cc khu du lch, v nhiu ngi khc ang trong tnh trng bp bnh, khng bit lm th no t nui sng mnh v gia nh. Ti i n kt lun rng nn kinh t s khng phc hi nhanh. C sc nghim trng n mc ngay c mt nn kinh t c linh hot cao cng s gp nhiu kh khn vt qua.

Ging nh gii phn tch, cc nh kinh t ca Fed nghin cu tt c cc gi chi tiu v gim thu c ngh, cng nh nhng con s lin quan n chng. Trong mi trng hp, chng ti c gng nghin cu tht chi tit nh gi bin ; tht th v l chng u ri vo tm 100 t la con s c Larry Lindsey a ra u tin.

Chng ti hp li ti phng hi tho ca ng Hastert vo Th t, ngy 3/10 bn tin v nn kinh t. Mt tun na li tri qua v con s ngi tht nghip li tng ln thm 517.000 ngi np n xin tr cp tht nghip. Lc , ti c quyt nh ca mnh. Mc d vn d tnh cho cc v tn cng tip theo nhng ti vn khng lm th no bit c mc tn ph ca chng, cng nh lm th no che chn trc cho nn kinh t. Ti ni vi nhm hp rng chng ti cn c bin php khc phc tn tht c th nh gi c, v rng n lc a ra gi kch thch c mc . Gi cc bin php kch thch tr gi khong 100 t la c v hp l nhng khng qu mc kch thch qu ng nn kinh t v gy ra tnh trng tng li sut. Cc ngh s dng nh ng vi xut trn.

Ti tr v nh ti hm vi suy ngh rng tt c nhng g mnh lm l a ra v thc y mt s ng thun; con s 100 t la l do Larry a ra ln u tin. Do ti rt ngc nhin khi thy cc phng tin thng tin i chng thu dt v cuc hp, vi thng tin gn nh cho rng ti l ngi ch tr cuc hp trn. Mc d rt vui khi thy Quc hi v chnh quyn lng nghe kin ca mnh nhng ti vn thy nhng bi bo trn tht ng lo ngi. Ti cha bao gi vui v thc s khi c dng ln l mt nhn vt ch huy. T nhng ngy u tin, ti t cho mnh l mt chuyn gia ng sau hu trng, mt ngi thi hnh cc ch th hn l mt lnh o. Chnh cuc khng hong th trng chng khon nm 1987 em li cm gic thoi mi khi a ra nhng quyt sch then cht. Nhng cho n tn hm nay, ti khng cm thy thoi mi v tr ni bt. Hng ngoi , ti khng phi l ngi nh vy.

Tt nhin, tht tr tru, mc d c sc thuyt phc nht nh, song trong nhng tun sau v 11/9, mi vic khng h din ra nh mong i ca ti. Tin on v mt v tn cng khng b th hai c l l mt trong nhng d on bi quan nht ca ti. Cng vy, gi kch thch c mc m mi ngi cho l ti bt n xanh cng khng c thc hin. N b cun vo cc vn chnh tr v ri vo b tc. Gi kch thch sau ny c thng qua thng 3/2002 khng nhng b mun vi thng, m cn khng nhm vo phc li chung ng xu h l n ch gm nhng k hoch chi tiu h ln ca chnh ph.

Tuy nhin, nn kinh t dn t iu chnh. Sau mt thng suy thoi nh, sn lng cng nghip bt u tng trng vo thng Mi mt. Vo thng Mi hai, nn kinh t bt u tng trng tr li, n xin tr cp tht nghip li gim xung v dao ng mc trc s kin 11/9. Fed th hin vai tr trong qu trnh trn, nhng ch l vic tip tc nhng bin php c p dng trc 11/9: ct gim li sut khuyn khch ngi dn vay tin v chi tiu.

Ti khng bn tm v vic nhng mong i ca mnh khng din ra trn thc t, bi phn ng tuyt vi ca nn kinh t sau s kin 11/9 cho thy mt s tht v cng quan trng: nn kinh t M thc s c tnh phc hi cao. Nhng g ti pht biu mt cch lc quan ti y ban Ngn hng Thng vin tr thnh s tht. Sau nhng tun l ti t, cc gia nh v doanh nghip M phc hi. Ti t hi: iu g to ta mc linh hot cha tng c nh vy trong nn kinh t?

Cc nh kinh t c gng tr li cc cu hi tng t nh vy k t thi Adam Smith. C th ni hin nay chng ta qu bn rn vi vic tm hiu thu o nn kinh t ton cu ha ca chng ta. Cn Smith th phi sng to ra kinh t hc gn nh t u tm hiu s pht trin ca cc nn kinh t th trng phc tp ca th k 18. Ti khng phi l Adam Smith nhng cng c tnh t m nh ng trong vic tm hiu cc nhn t trong thi i ca chng ta.

Cun sch ny c phn ging mt cu chuyn trinh thm. Sau s kin 11.9, mc d c th cn thm bng chng, nhng ti bit rng chng ta ang sng trong mt th gii mi th gii ca nn kinh t t bn ton cu c tnh linh hot, mau phc hi, m ca v t iu chnh vi mc ln hn nhiu, mt th gii thay i nhanh hn so vi thm ch ch mt phn t th k trc y. l th gii mang li nhng kh nng mi phi thng, nhng cng t ra nhng thch thc khng nh. Cun sch K Nguyn Hn Lon l n lc ca ti trong vic tm hiu bn cht ca th gii ny: chng ta n th gii ny nh th no, vt qua cc thch thc ra sao v iu g ang ch i pha chn tri kia, c tt v xu. nhng ch c th, bng kinh nghim ca mnh, ti s a ra cch hiu ca mnh v th gii . Ti vit cun sch ny vi trch nhim ghi li lch s, do c gi s bit mc ch ca ti. Theo , cun sch ny c chia lm hai phn: phn th nht l n lc ca ti trong vic k li con ng hc tp ca mnh; phn th hai c tnh mc tiu hn, l xy dng mt nn tng, t to ra mt khung khi nim hiu v nn kinh t ton cu mi. Trong qu trnh , ti kho st cc cu thnh quan trng ca mi trng ton cu ang ni ln: nhng nguyn tc chi phi th gii pht sinh t K nguyn nh sng th k 18; c s h tng nng lng rng ln gip th gii hot ng; s mt cn i ti chnh ton cu v s thay i y kch tnh ca dn s th gii e da s sinh tn ca loi ngi; v, mc d s thnh cng ca th gii l khng th ph nh, vn cn s lo ngi thng trc v tnh cng bng trong qu trnh phn phi phc li. Cui cng, ti tp hp li nhng d on hp l nht ca chng ta v cu thnh ca nn kinh t th gii vo nm 2030.

Ti khng gi v bit tt c cc cu tr li. Tuy nhin, vi li th lm vic ti Fed, ti c may mn c tip cn thng tin tt nht v hng lot ch . Ti c tip cn rng ri cc ti liu hc thut nhm gii quyt nhiu vn m cc ng nghip ti Fed v ti phi x l hng ngy. Nu khng lm vic ti Fed, ti s khng bao gi c tip cn vi hng ng cng trnh nghin cu hc thut, mt s tht sc so, cn s khc li nng cn. Ti c may mn c th gi mt hay nhiu chuyn gia kinh t ti Fed hi v cng trnh nghin cu v lch s cng nh ng i. Khng lu sau, ti s nhn c nh gi chi tit v u v nhc im ca hu nh tt c cc ch , t cc m hnh ton hc mi nht c xy dng nh gi qu trnh gim thiu ri ro, n s ni ln v tc ng ca vic cc trng i hc c cp t ti vng Trung Ty nc M. Do , ti khng b hn ch trong vic tip cn nhng gi thuyt c nh hng tng i su rng.

Mt s lc lng ton cu, i khi gn nh b mt, dn dn thay i th gii nh chng ta bit. Hin tng d nhn ra nht i vi hu ht chng ta chnh l s chuyn i cuc sng ca chng ta ngy cng su sc bi in thoi di ng, my tnh c nhn, e-mail, in thoi thng minh BlackBerries v internet. S khm ph ra thuc tnh in t ca vt liu bn dn sau Th chin th hai m ra qu trnh pht trin cc thit b vi x l, v khi cp quang kt hp vi tia laser v v tinh vin thng to ra cuc cch mng thng tin, th ngi dn t Pekin, tiu bang Illinois, n Bc Kinh, Trung Quc, nhn thy cuc sng ca h t nhin thay i. Phn ln dn s th gii tip cn cng ngh m khi bt u s nghip ca mnh vo nm 1948, ti khng th hnh dung c, tr trong nhng ti liu khoa hc vin tng. Nhng cng ngh mi ny khng ch m ra mt vin cnh cha tng c v lin lc chi ph thp, m cn thc y nhng tin b c bn trong lnh vc ti chnh, gip nng cao ng k nng lc ca chng ta trong vic chuyn cc khon tit kim khan him vo nhng d n u t vn hiu qu, mt nhn t quan trng thc y thnh vng v qu trnh ton cu ha ang din ra nhanh chng.

Cc hng ro thu quan gim xung trong nhng nm sau Th chin th hai. l kt qu ca nhn thc chung rng ch ngha bo h trc chin tranh dn n s st gim thng mi i ngc li qu trnh phn cng lao ng quc t, do vy gy ra s sp gn nh hon ton ca cc hot ng kinh t th gii. Qu trnh t do ha thng mi sau chin tranh gip m ra cc ngun cung gi r mi. Cng vi s pht trin ca cc th ch ti chnh v sn phm mi (c sn xut do cng ngh bn dn), qu trnh ny thc y th gii theo hng ch ngha t bn th trng ton cu, thm ch ngay trong thi k Chin tranh lnh. Trong mt phn t th k sau , s thng th ca ch ngha t bn th trng t do gip kim ch lm pht v li sut mc mt con s trn phm vi ton cu.

Khonh khc quyt nh i vi nn kinh t th gii l s sp ca Bc tng Berlin nm 1989, cho thy tnh trng sp v kinh t bn trong bc mn st ti t hn nhiu so vi s tng tng ca nhng nh kinh t phng Ty hiu bit nht. K hoch ha tp trung cho thy r s tht bi khng th cu vn; din ra ng thi v thm vo l s tht vng ngy cng tng i vi chnh sch can thip kinh t ca mt s nc phng Ty, ch ngha t bn th trng bt u lng l thay th hai m hnh trn ti hu ht cc nc. K hoch ha tp trung khng cn l ch tranh lun na. Khng cn nhng bi din vn tn dng. Ngoi tr ti Triu Tin v Cuba, m hnh ny b loi khi lch trnh kinh t th gii.

Khng ch cc nn kinh t thuc khi Lin X c m hu ht cc nc thuc phn m trc y chng ta gi l th gii th ba nhng nc trung lp trong Chin tranh lnh nhng thc hin k hoch ha tp trung hay can thip mnh m vo th trng ti mc c coi l kinh t k hoch p dng c ch th trng. Trung Quc, nc chuyn sang m hnh th trng vo nm 1978, gia tng qu trnh dch chuyn lc lng lao ng ln, c kim sot cht ch, gm hn 500 triu ngi lc , ti cc Khu vc t do thng mi ca ng bng chu th sng Chu Giang.

S thay i ca Trung Quc trong vic bo v quyn s hu ca ngi nc ngoi mc d c thc hin tinh vi nhng c tc ng ln dn n s bng n thc s vn u t trc tip nc ngoi (FDI) vo nc ny sau nm 1991. T mc 57 triu la nm 1980, FDI tng nhanh, t 4 t la nm 1991, sau tng vi tc 21%/nm, t 70 t la nm 2006. Vn u t cng vi lc lng lao ng di do lng thp, dn n mt s kt hp c hiu qu lm gim p lc tng lng v gi c ti tt c cc nc pht trin. Trc , cc nn kinh t nh hn nhiu c gi l nhng Con h chu , nh Hn Quc, Hng Kng, Singapore v i Loan m ng bng cch p dng cng ngh ca cc nc pht trin nhanh chng nng cao mc sng bng cch xut khu sang phng Ty.

T l tng trng ca cc nc trn v nhiu nc ang pht trin khc cao hn tc tng trng nhng ni khc rt nhiu. Kt qu l din ra s chuyn i mt phn ng k tng sn lng ca th gii (GDP) ti cc nc ang pht trin, mt xu th c tc ng lan truyn. Thng thng, cc nc ang pht trin c t l tit kim cao hn nhiu so vi cc nc cng nghip ha mt phn bi v mng li an sinh x hi ca cc nc ny yu hn, do cc gia nh c thi quen tit kim nhiu tin hn dng khi cn hay ngh hu. (Nhng yu t khc cng gp phn. Chng hn, do cha c vn ha tiu dng nn cc gia nh t c xu hng chi tiu). S chuyn i mt phn GDP th gii t nm 2001 t cc nc pht trin c t l tit kim thp ti cc nc ang pht trin c t l tit kim cao lm tng tit kim ca th gii nhanh ti mc tng tng trng tit kim ca th gii vt xa cc khon u t theo k hoch. Qu trnh iu ha tit kim v u t trn th gii, theo gi nh, y li sut thc t (li sut danh ngha tr i lm pht gi nh) gim xung mt cch ng k. Ni theo cch khc, ngun cung tin u t tng nhanh hn nhu cu ca cc nh u t.

S d tha tit kim, cng vi ton cu ha, tng trng nng sut do cng ngh v qu trnh dch chuyn lc lng lao ng t cc nn kinh t k hoch ti cc khu vc th trng cnh tranh, gip kim ch li sut, c danh ngha v thc t, cng nh lm pht ti tt c cc nc pht trin v gn nh c cc nc ang pht trin. iu gii thch ti sao t l lm pht hng nm hu ht cc nc (tr Venezuela, Zimbabwe v Iran) ang mc mt con s - iu ch xy ra vi ln, cng c th l duy nht k t thi im t b bn v vng v p dng ch tin t fiat, hay tin giy, k t thp nin 30. iu c bit ng ch l nhng nhn t trn, mt cch kh bt ng v may mn, xut hin ng thi vo u th k 21. Chnh sch tin t ca cc ngn hng trung ng khng phi l nguyn nhn chnh dn n s suy gim lin tc ca lm pht v li sut di hn, nhng nhng ngi ng u ngn hng trung ng nh chng ti la chn thay i chnh sch ti a ha li ch di hn trc nhng thay i ln trong nn ti chnh ton cu. Tuy nhin, nh ti s a ra phn sau, khng c nhn t no trong s c tnh vnh cu. Kim ch lm pht trong th gii s dng tin giy l cng vic thc s kh khn.

Qu trnh gim li sut di hn thc ( khu tr lm pht) trong hai thp nin qua din ra ng thi vi s tng t l gi/ thu nhp (P/I) ca c phiu, bt ng sn v trn thc t l tt c nhng ti sn mang li thu nhp. Do , gi tr th trng ca ti sn trn th gii t 1985 n 2006 tng vi tc nhanh hn tng trng GDP th gii (giai on 2001-2002 l ngoi l ng ch ). iu ny dn n s tng ln ng k ca tnh thanh khon trn phm vi th gii. Gi c phiu v tri phiu, gi nh, bt ng sn thng mi, tc phm ngh thut v hu ht cc mt hng khc u tng ln. Ch s hu nh ti nhiu nc pht trin c th s dng gi tr ti sn nh ang tng ln ti tr cho cc khon chi vt qu thu nhp ca h. Chi tiu ca cc h gia nh tng ln, c bit ti M, hp th phn ln lng hng xut khu tng t bin t cc nn kinh t ang pht trin. ng nh tp ch The Economist ch ra vo cui 2006: Tng trng vi tc hng nm 3,2% theo u ngi, kinh t th gii i qu na chng ng ca mt thp nin tng trng cao nht trong lch s. Nu tip tc tng trng nh vy, n s vt qua c hai thp nin c coi l c tc cao nht l 1950 v 1960. Ch ngha t bn th trng, ng lc ca hu ht cc nn kinh t trn th gii, c v nh ang pht huy tt hiu qu. V c bn, nhng pht trin nh vy c tnh ph qut v tch cc. S ti thng th ca th trng m v t do thng mi trong mt phn t th k qua a nhiu trm triu ngi ca dn s th gii ra khi ngho i. R rng, nhiu trm triu ngi khc trn ton cu vn trong tnh trng ngho i, nhng nhng b phn ln ca dn s cc nc ang pht trin c th hng mc thnh vng vn l c quyn trong thi gian di ca ci gi l cc nc pht trin.

Nu ch dng mt dng tm li cu chuyn ca mt phn t th k qua, th l s ti khm ph sc mnh ca ch ngha t bn th trng. Sau khi b y vo thoi tro v nhng tht bi ca n trong thp nin 30 v sau l s m rng m hnh can thip ca nh nc vo thp nin 60, ch ngha t bn th trng dn ni ln tr li nh mt m hnh hiu qu t thp nin 70, ti ngy nay c th ni tr thnh ph bin gn nh trn ton th gii. S m rng ch php quyn thng mi, c bit l ch bo v quyn s hu, nui dng tm l kinh doanh trn ton th gii. n lt n, qu trnh ny li to ra cc th ch ang m thm iu khin mt phn ca hot ng nhn loi ang khng ngng pht trin mt phin bn quc t ca bn tay v hnh ca Adam Smith.

Theo , s kim sot ca cc chnh ph i vi cuc sng hng ngy ca cng dn gim xung; nhng lc lng ca th trng dn dn thay th mt s quyn lc ca nh nc. Nhiu lut l hn ch t do thng mi b d b. Trong nhng nm u sau Th chin th hai, dng vn quc t b kim sot v t gi hi oi l do cc b trng ti chnh cc nc quy nh. K hoch ha tp trung lan ra trong c th gii ang pht trin v pht trin, bao gm c tn d ca nn kinh t ch huy vn cn chim th ch o ti chu u. Nguyn tc c tnh ch o l: th trng cn s nh hng ca nh nc hot ng c hiu qu.

Ti cc cuc hp vo gia thp nin 70 ca y ban Chnh sch Kinh t ca T chc Pht trin v Hp tc Kinh t (OECD) bao gm cc nh hoch nh chnh sch ca hai mi bn nc, ch c Hans Tietmeyer ca Ty c v ti ch trng hoch nh chnh sch da trn th trng. Chng ti l thiu s rt nh trong mt cng ng rt ln. Quan im ca John Maynard Keynes, nh kinh t v i ngi Anh, thay th quan im ca Adam Smith v kinh t hc c in sau khi i suy thoi nhng nm 1930 chng minh s tht bi ca m hnh Smith v cch thc phn ng ca cc nn kinh t. Keynes a ra li gii th v gii thch ti sao nn kinh t th gii lm vo tr tr v ti sao chnh sch vay tin nc ngoi ca chnh ph c th gip nn kinh t phc hi nhanh chng. Quan im can thip ca Keynes vn c tnh chi phi rng ri vo gia thp nin 70, mc d n bt u suy gim. y ban Chnh sch Kinh t ng thun quan im cho rng th trng xc nh lng v gi l khng v khng ng tin, cn phi b sung bng cc chnh sch thu nhp. Chnh sch ny khng ging nhau ti tt c cc nn kinh t, nhng nhn chung to ra nh hng cho cc cuc m phn v lng gia cc cng on nhng t chc c nh hng v quyn lc ln hn nhiu so vi hin nay vi gii qun l kinh t. Chnh sch thu nhp c tnh t nguyn v khng a ra quy nh v tng lng v cc bin php kim sot gi. Tuy nhin, nhng nh hng nhn chung c hu thun bi cc n by iu tit ca chnh ph c s dng thuyt phc nhng ngi vi phm. Khi nhng chnh sch trn tht bi, cc bin php kim sot gi v lng s chnh thc c p t. Cc bin php kim sot gi v lng c Tng thng Nixon a ra nm 1971 mc d c ng h trong giai on u song b cht yu v tr thnh tn tch cui cng ca ch ngha can thip i vi lng v gi c ti cc nc pht trin.

Trong nhng nm u i hc, ti c hc phi cao l thuyt th trng cnh tranh. Trong su thp nin tip theo, ti hc cch cao cch thc l thuyt hot ng (i khi khng) trong thc tin. Ti c bit may mn c lm vic vi tt c cc nh hoch nh chnh sch kinh t ca th h trc, v c tip cn nhiu nht cc thng tin c th nh gi xu th ca th gii, c nh lng ln nh tnh. Tt nhin l ti c th khi qut ha kinh nghim ca mnh. Qu trnh gip ti cng cao hn th trng cnh tranh t do vi t cch l lc lng mang li thnh vng. Thc t, ngoi tr mt vi s kin khng r rng, ti khng th hnh dung ra bt c v d no chng minh rng vic m rng php quyn v bo v quyn s hu li khng lm tng ca ci vt cht.

Tuy nhin, mt cu hi c t ra thng xuyn v rng ri l m hnh t do cnh tranh s phn phi li ch trong x hi nh th no. Trong ton b cun sch ny, ti tp trung vo mu thun gia con ngi v cc lc lng th trng. Cnh tranh s dn n cng thng v th trng cnh tranh to ra ngi thng k thua. Cun sch ny s c gng kho st h ly ca s va chm gia nn kinh t ton cu ha ang thay i nhanh chng v bn cht c hu ca con ngi. S thnh cng v kinh t trong mt phn t thin nin k qua l kt qu ca cuc u tranh ; v s cng thng cng do qu trnh thay i nhanh chng em li.

Chng ti hu nh khng nghin cu ch th ch cht ca hot ng kinh t: l con ngi. Chng ta l ai? Bn cht ca chng ta l g v iu g khng cn thay i chng ta c quyn t do v t do n mc no trong hot ng v hc tp? Ti lun nung nu cu hi trn k t khi nhn thc c vn .

Trong cc chuyn i trn khp hnh tinh trong gn su thp nin qua, ti nhn ra rng nhng im tng ng ng ngc nhin ca con ngi m khng ai c th tng tng c li xut pht t vn ha, lch s, ngn ng hay c hi. Mi ngi u c ng c bm sinh phn u v lng t trng, m lng t trng ny c c phn ln l nh s cng nhn ca nhng ngi khc. S phn u c tc ng ln n vic cc gia nh chi tin vo vic g. N cng s tip tc li ko con ngi cng nhau lm vic ti cc nh my v vn phng, mc d h s sm c kh nng v mt k thut lm vic c lp qua khng gian mng. Con ngi c nhu cu bm sinh l giao tip vi ngi khc. Chng ta u cn s chp nhn ca ngi khc. n s thc s ch l s lm lc him hoi. Yu t lm nn lng t trng ph thuc vo mt lot cc gi tr c nhn thc v hun c m con ngi tin tng, d ng hay sai, s nng cao cuc sng ca h. Chng ta khng th sng m khng c nhng gi tr nh hng v s la chn m chng ta phi i mt mi ngy. Nhu cu gi tr c tnh bm sinh, song ni dung ca gi tr th khng phi vy. Nhu cu b chi phi bi thc v o c c sn trong tt c chng ta, y l nn tng t con ngi i tm s hng dn ca nhiu tn gio t hng thin nin k. Mt phn gi tr o c bm sinh l cm gic v iu g l ng v ph hp. Chng ta u c quan im khc nhau v s cng bng, nhng khng ai c th lng trnh s cn thit ni ti ca vic nh gi th no l cng bng. S cn thit ni ti l c s cho php lut ca mi x hi. N l nn tng m t , chng ta buc ngi khc phi c trch nhim v hnh ng ca h.

Cc nh kinh t khng th khng tm hiu bn cht ca con ngi, c bit l v nim vui v ni s hi. Nim vui l ngy hi ca cuc sng. Chng ta phi nhn thc cuc sng c nhiu nim vui, t mong mun duy tr n. ng tic l s thng hoa nim vui i khi khin con ngi vt qu gii hn kh nng ca h; khi thc t tr li, nim vui t nhin tr thnh s s hi. S s hi l phn ng t ng ca tt c chng ta trc nhng mi e da i vi xu hng bm sinh su thm nht: c mun c sng ca chng ta. N cng l nn tng ca nhiu phn ng kinh t, tm l trnh ri ro vn hn ch mong mun u t v bun bn ca chng ta, c bit nhng ni xa, v iu , trong hon cnh cc oan, s thc y chng ta tch khi th trng, dn n s st gim nghim trng cc hot ng kinh t.

Mt c tnh c bn ca bn cht con ngi mc thng minh ca loi ngi c vai tr ln i vi nhng thnh cng m chng ta t c v phng tin sng cn thit tn ti. Nh ti s ch ra phn cui cun sch ny, trong cc nn kinh t vi cng ngh hin i, con ngi dng nh khng th tng sn lng trung bnh theo gi vt qu 3%/nm trong mt giai on di. thc s l t l cc i m s sng to ca con ngi c th y mc sng ln cao. R rng chng ta khng thng minh lm tt hn.

Th gii hin ti ca chng ta ang to ra nhiu ni s hi i vi phn ln cng dn ca n, khi nhiu ngun lc n nh trc y i vi bn sc v an ninh ang b mt i. Ni no din ra thay i nhanh nht th ni s phn cc v phn b thu nhp din ra mnh nht. Th gii ang vo k nguyn hn lon. S l bt cn v v o c nu ch nhm gim thiu thit hi ca con ngi trong s v. Trong bi cnh hi nhp nn kinh t ton cu tng ln, ngi dn trn khp th gii ng trc s la chn ln lao: hoc l tip tc cc li ch ca th gii bng cch p dng th trng v x hi m ko con ngi ra khi ngho i, nng cao cc k nng cho cuc sng tt p v c ngha hn, trong khi vn ch trng n vn c bn l s cng bng; hoc l t chi c hi v chp thun ch ngha a phng, ch ngha b lc, ch ngha dn ty, thc ra l tt c cc loi ch ngha m cc cng ng co li khi bn sc ca h b e da v h khng th nhn thc ra s la chn tt hn. C nhiu kh khn chng cht ang ch i chng ta trong thp nin tip theo v vic chng ta c vt qua chng c hay khng li ph thuc vo chnh chng ta. i vi ngi M, m ca bin gii n nhn lc lng lao ng c k nng ca th gii v ci cch gio dc cn c u tin cao. Tm gii php cho cuc khng hong Bo him y t cng l u tin quan trng. y l nhng ch ti s tr li phn cui ca cun sch. Ti kt lun trong chng cui rng: mc d c nhiu khim khuyt song khng phi ngu nhin m con ngi lun bit vt qua v tin ln thnh vng trong hon cnh kh khn. chnh l bn cht ca chng ta mt chn l nui dng s lc quan ca ti v tng lai trong nhiu thp nin qua.

Chng 1 TUI TH THNH PH

NU bn i v pha ty ca khu Manhattan v sau i bng tu in ngm v pha bc, qua Qung trng Thi i, Cng vin Trung tm v khu Harlem, bn s ti khu ln cn, ni ti ln ln. i Washington gn nh nm pha i din ph Wall ca hn o v khng xa bi c m ngi ta cho rng Peter Minuit mua ton b khu Manhattan ca ngi da vi gi 24 la (ngy nay vn cn phin tng nim ng ).

Khu vc ln cn ch yu gm nhng ta nh thp bng gch ca nhng ngi Do Thi nhp c n nc M trc Th chin th nht v mt s ngi gc Ireland v c. C hai bn gia nh ti, nh Greenspan v Goldsmiths, u n M vo u th k, nh Greenspan n t Romania v Goldsmiths n t Hungary. Hu ht cc gia nh trong khu vc ny, gm c gia nh chng ti, u thuc tng lp trung lu cp thp khng ging nhng ngi Do Thi ngho i cng cc khu ng. Ngay c nhng nm kh khn nht ca cuc i suy thoi, khi ti ang hc ph thng, chng ti vn n. Ti khng bit liu c ngi h hng no b i hay khng na. Ti thm ch cn c cho tin tiu vt: 25 cent mt tun.

Ti l con mt, sinh nm 1926, khng lu trc khi b m ti ly hn. H chia tay trc khi ti c th nhn thc c. B ca ti l Herbert, chuyn v Brooklyn, ni ng ln ln. ng sng vi ng b ni ti cho n khi ti hn. Ti cng m l Rose, ngi nui ti khn ln. Mc d khi ly hn, b mi 26 tui v rt quyn r, nhng b ly li tn thi con gi v khng bao gi ti gi. B tm c cng vic bn hng ti ca hng bn Ludwig-Bauman Bronx v tip tc cng vic ngay c trong thi k i suy thoi. B l ngi nui sng gia nh.

B l con t trong gia nh c nm anh ch em, do chng ti l thnh vin ca mt i gia nh. Cc anh ch em h, cu v d lun xut hin trong cuc sng ca chng ti, iu gip lm vi i phn no s thiu vng ngi cha hay anh ch em rut. M ti chuyn ti sng vi ng b ngoi l Nathan v Anna mt thi gian. Gia nh Goldsmiths l mt ban nhc sng ng. Bc Murray ca ti l mt tay chi dng cm c th chi ngay khng cn tp trc nhng bn nhc phc tp nht. Thay i tn thnh Mario Silva, ng tham gia vo ngnh gii tr v l ng tc gi ca bn nhc v nh son nhc Robert Schuman c ta Song of love c chuyn thnh phim vi s tham gia ca cc ngi sao Katharine Hepburn v Paul Henreid. Trong cc cuc hp mt gia nh din ra vi thng mt ln, bc ti thng chi n v m ti ht b c ging ht trm truyn cm v thng bt chc ging ca Helen Morgan, mt ca s kim din vin ti Broadway ni ting vi cc bi ht nh Cant Help Lovin Dat Man. Ngoi ca ht, m ti c cuc sng bnh lng, coi trng gia nh. B l ngi lc quan, im m v hon ton khng thuc tng lp tr thc. B thng c bo Daily News , mt t bo ph thng kh nh ng tin ngn. Thay v by nhng gi sch, phng khch ca nh ti k mt chic dng cm loi nh.

Anh h ca ti l Wesley, hn ti bn tui v l anh gn nht ca ti. Trong nhng thng h u thp nin 30, gia nh anh y thu mt ngi nh cch bin khng xa, nm trong vng ph cn Edgemere, nm trn ng xung pha nam ca o Queens. Wesley v ti thng sc so cc bi bin tm nhng ng xu. Chng ti tm c rt nhiu xu. Mc d vo giai on i suy thoi nhng chng ti vn tin c ngi mang theo tin xu khi i tm bin v nh ri chng vo trong ct. iu duy nht cn st li ca s thch ny l thi quen nhn xung t khi i b, nu c ai hi, ti s ni: Ti ang tm tin.

Tuy nhin, s thiu vng ca ngi cha li khong trng ln trong cuc i ti. Mi thng, ti thng i tu in nghm n thm ng ti Brooklyn. ng lm vic ti Ph Wall vi vai tr l nh mi gii ti cc cng ty nh m bn cha bao gi nghe tn, mt ngh lc gi l ngi phc v khch hng. ng c vc dng mnh, p trai v hi ging Gene Kelly, ng thi l ngi bit cch th hin mnh. Nhng ng cha bao gi kim c nhiu tin. ng dng nh lun cm thy ngng nghu khi ni chuyn vi ti v iu cng lm ti cm thy khng t nhin. ng l ngi thng minh v vo nm 1935, khi ti ln 9, ng vit cun sch c tn Recovery Ahead! , trong ng tng ti. Cun sch d on rng Chnh sch Kinh t mi ca F.D. Roosevelt s a kinh t M tr li thi k tt p. ng tng ti mt cun sch vi li tng nh sau:

Gi con trai Alan:Mong rng n lc u tin ny ca cha vi suy ngh lun hng v con, s ny n thnh mt chui nhng c gng ca con khi trng thnh con c th nhn li v tm cch l gii l do ng sau nhng d bo logic ca cha v bt u cng vic ging nh cha. Cha ca con.Trong nhng nm lm Ch tch Fed, ti thng khoe cun sch trn vi nhiu ngi. H u cho rng kh nng bin bo ca ti trong cc bui iu trn ti Quc hi chnh l do di truyn. Tuy nhin, mt a tr chn tui nh ti lc y cha th hiu ni cun sch . Ti xem cun sch c vi trang v xp qua mt bn.

S ham thch tm hiu cc con s ca ti chc l do di truyn ca cha ti. Khi cn nh, m ti thng a ti ra trc mt h hng v hi: Alan, ba mi lm cng vi chn mi hai bng bao nhiu? Ti thng a ra p n ngay khi hiu cu hi. Sau b a ra con s ln hn, ri li chuyn php tnh nhn Mc d ni ting t sm nh vy nhng ti khng phi l a tr t tin. Trong khi m ti c th biu din trong nhng ba tic gia nh th ti ch thch ngi trong mt gc no .

Lc chn tui, ti tr thnh mt ngi hm m bng chy c bit. Sn Polo Grounds ch cch mt qung i b v nhng a tr trong khu ln cn thng xem min ph cc trn u ca i Giants. Tuy nhin, i bng yu thch ca ti li l Yankees, nhng mun n sn Yankee Stadium phi i tu in ngm nn ti ch yu theo di cc trn u qua bo. Mc d cc chng trnh tng thut thng xuyn trn i pht thanh cha xut hin New York trc nm 1939 nhng Gii v ch quc gia nm 1936 c tng thut v ti t ngh ra bng theo di cc trn u. Ti lun s dng giy xanh ghi li tng hip u thng qua m s ca ring mnh. Trong u c ca ti vn trng rng vo thi im , ch ton con s thng k bng chy. Cho n tn hm nay, ti vn c th a ra i hnh xut pht ca i Yankees vi cc v tr v im pht bng trung bnh trong Gii v ch quc gia nm . ( l nm thnh cng ca DiMaggio t mc 0,323 v i Yankees thng i Giants 4-2). Ti hc cch tnh im pht bng trung bnh: 3/11 l 0,273; 5/13 l 0,385; 7/22 l 0,318. Ti khng tho php tnh chia ln hn 4/10 v rt t ngi pht bng t c mc 0,4.

Ti cng mun tr thnh cu th bng chy. Ti chi cho cc i a phng v trnh tng i tt. Ti thun tay tri v c s nhanh nhn cng nh phn x tr thnh cu th bng chy gii. Khi ti bc sang tui 14, mt cu th ln hn, khong 18 tui, ni vi ti: Nu tip tc tin b nh trong thi gian va qua, mt ngy no cu c th chi gii v ch quc gia. Khng cn phi ni l ti mng nh th no nhng cng chnh l thi im ti khng th tin b hn c na. Ti khng th chi tt sau ma gii . Kh nng ca ti t ngng tui 14.

Ngoi bng chy, ti cn ham m khm ph m Morse. Cui thp nin 30, phim cao bi c a chung rng ri chng ti b ra 25 cent vo rp chiu phim trong vng xem b phim mi nht v chuyn phiu lu ca Hopalong Cassidy. Nhng nhng nhn vt thc s thu ht ti l nhng in bo vin. H khng ch c sc mnh lin lc trc tip bng nhng ngn tay ca mnh trong nhng thi im quan trng, h c th gi cu tr hay cnh bo v mt cuc tn cng sp ti ca ngi da , min l ng dy khng b ct m h cn l nhng ngh s. Mt in bo vin thnh tho c th truyn i bn mi n nm mi t mi pht v in bo vin vi k nng tng t u bn kia khng ch nhn c thng in cn truyn m cn c m thanh v nhp iu ca mt m truyn ti. Anh ta c th nhn ra, l ch vit ca Joe. Anh bn thn Herbie Homes v ti s dng mt cc pin v hai b m gi tn hiu. Chng ti khng th vt qu tc ra nhng ch ring vic bit n th gii m s cng lm ti vui mng. Rt lu sau ny ti mi c cm gic tng t nh th khi lin lc xuyn lc a qua v tinh vi cc ng nhim ch tch ngn hng trung ng trn th gii.

Ti c mt c mun b mt c vn ra ngoi New York. i khi vo bui m, ti m chic i, d tm sng, c bt sng cc i xa. T khong 11 tui, ti ghi li lch tu trn ton quc. Ti ngi hng gi nh li cc tuyn ng v tn cc thnh ph ti bn mi tm tiu bang. Ti vn nh l mnh tng tng ang trn mt chuyn tu i qua vng min Bc rng ln, qua nhng ng bng bao la ca Minnesota, Bc Dakota v Montana, dng li cc ga nh Fargo, Minot v Havre, sau tip tc xuyn qua dy Rocky.

Khi 13 tui, ti t nhin nhn c li mi ca b i thm Chicago. Chng ti ti ga Penn v p tu Broadway Limited, con tu chin nht ca Hng ng st Pennsylvania. Tu s chy xung Philadelphia trc khi i v pha ty. Chng ti i qua Harrisburg v Altoona v n Pittsburgh khi tri ti. Tri ti en khi chng ti i qua nhng l luyn thp rc sng nh la y l ln u tin ti chng kin ngnh cng nghip sau ny tr thnh chuyn mn ca ti. Ti Chicago, chng ti chp nh mt s a im ni ting nh Thp nc v B h v sau khi v nh, ti trng phim trong phng ti ca ti (phim nh l s thch khc ca ti). Chuyn i gip gic m vt ra khi cuc sng ca mt cu b ti i Washington mnh m hn. Nhng ti khng bao gi ni iu ny vi bt c ai. Mc d m ti bit ti su tm lch chy tu nhng ti chc rng b khng nhn ra ngha ca iu . Ti mun trn khi th gii ca chnh b.

am m khc ca ti l m nhc. Ti bt u hc kn clarinet khi 12 tui sau khi nghe ngi anh h Clair ca ti chi. Ti ton tm ton luyn tp, t ba n su ting mt ngy. u tin ti hc nhc c in nhng khng lu sau , ti chuyn sang nhc jazz. Mt ngi bn c a ht mi ti n nh v cho nghe a ca Benny Goodman v ban nhc ca ng chi bn Sing, Sing, Sing . Ti b ht hn ngay lp tc.

l qung thi gian th v cng m nhc. Goodman v Artie Shaw, Fletcher Henderson m ra mt thi i m nhc mi bng cch kt hn nhc khiu v ca nhng nm 1920 vi cc yu t ca nhcragtime, dn ca tn gio ca ngi da en, nhc blue v nhc chu u to ra ci gi l m thanh ca dn nhc ln. Loi nhc ny ni ting v c nh hng n ni vo nm 1938, Goodman v dn nhc ca ng c mi biu din mt bui ha nhc phi c in u tin ti nh ht Carnegie. Ngoi clarinet, ti hc thm kn saxophone tenor vi ti, saxophone l nhc c va nht v m cht jazz nht trong dn nhc.

Mt trong nhng thn tng ca ti l Glenn Miller, ngi thi vo m nhc cht iu mi, mt m bng cch kt hp mt clarinet vi hai saxophone alto v hai saxophone tenor. Nm 1941, khi 15 tui, ti i tu in ngm n Khch sn Pennsylvania nghe ban nhc ca ng chi. Ti c tin li gn ban nhc, cch Glenn Miller ch 3 mt. Ban nhc chi bn giao hng s 6 ca Tchaikovsky. Ti ni to, Tht l lm ly v Miller nhn ti ni, Tht tuyt vi ch cu b.

Nm cch khu nh ca chng ti 2,5km l trng trung hc George Washington, mt trong nhng trng cng ln v tt nht ca thnh ph. Khi ti vo trng ma thi nm 1940, ngi trng c ch cho ba nghn hc sinh, bao gm c cc lp bui ti, nhng c nhiu hn s theo hc. Nu bn sng ngoi vng ph cn, bn phi cnh tranh c nhn vo. Cc lp hc c tnh cnh tranh khc lit. Mt phn v cuc i suy thoi: nhiu hc sinh chng ti cm thy phi vn ln, do cn thit phi hc chm ch. Cng c l do na l nguy c chin tranh. Mc d s kin Trn Chu Cng phi mt nm na mi din ra nhng pht xt c chim Ty u. i pht thanh a y tin v cc tu hng b tu ngm ca c nh m v nhng on bng r r ca Edward R. Murrow cho bit London ang b khng qun c vy ba.

Chng ti c bit cm nhn c khng kh chin tranh do cc lp hc b qu ti bi hc sinh nhp c ch yu l ngi Do Thi trn chy pht xt c vi nm trc. Henry Kissinger hc nm cui khi ti vo trng, mc d vy chng ti khng h gp nhau trong ba thp nin tip theo. Ti nh hc lp ton cng John Kemeny, mt hc sinh nhp c ngi Hungary sau ny tr thnh tr l ton hc ca Albert Einstein v l ngi ng sng lp ra ngn ng my tnh BASIC cng vi Thomas Kurtz (v sau ny cng tr thnh Hiu trng i hc Dartmouth). John n M cha lu v cn ni cha si ting Anh, nhng cu y vt tri v ton. Ti t hi khng bit c phi l kt qu ca nn gio dc u vit cu nhn c ti Hungary hay khng. Do ti hi cu: c phi l v cu n t chu u? Ti hy vng cu y tr li l ng bi v iu c ngha l u th ca cu y khng phi l bm sinh v ti c th ui kp cu u nu hc hnh chm ch. Nhng cu hi c v lm cu sng st. Cu nhn vai v ni: Tt c mi ngi u n t chu u.

Ti hc tp chm ch ti trng George Washington nhng khng nhn c kt qu hon ton xut sc. Khi tp trung, ti l hc sinh gii, nht l ton. Nhng ti ch hc loi kh nhng mn khng lm ti hng th, bi v bng chy v m nhc chim nhiu thi gian ca ti. m nhc ngy cng tr nn quan trng trong cuc sng ca ti. Chi nhc kim ra tin ti tham gia cc ban nhc khiu v v kim c 10 la/tun sau mt vi bui din.

Ti nh chnh xc ti ang u vo ngy Nht tn cng Trn Chu cng: trong phng tp kn clarinet. Ti vn i to ln ngh v nghe c bn tin. Ti khng bit Trn Chu cng u khng ai bit. Lc ti khng ngh chng ta s tham chin. Thay v , ti hy vng s au thng s vi i. Khi bn mi ch l cu b 15 tui th bn chng th nh g c lu. Bn ch quan tm n nhng th ang lm.

Tt nhin, khng ai c th quay lng vi chin tranh. Ch phn phi bt u c thc hin vo ma xun nm v hu ht thiu nin u gia nhp qun i ngay khi tt nghip v 18 tui. Ma h nm 1942, ti tham gia nhm lc tu biu din ti mt khch sn ti Catskills. Khng c nhiu thanh nin chng ti ch yu chi nhc cho khn gi bng tui b m chng ti v cm thy mt hng. Trong sut ma xun, chng ta nhanh chng thua trn Thi Bnh Dng, v ngay c sau trn thng Midway quyt nh ca qun M th mi ngi vn khng bit tnh hnh chin s thc do tin tc b kim duyt. Nhng c v xu nhiu, tt t.

Ti tt nghip trng George Washington vo thng 6/1943 v khng mun vo i hc. Ti s trn 18 tui vo thng 3/1944 v mun dng thi gian trc khi nhp ng hc thm v m nhc. Do ti tip tc chi nhc cho cc ban nhc nh v ng k hc ti Juilliard, mt nhc vin t c ting hc chi clarinet, dng cm v son nhc. Lc tt c d nh ca ti v tng lai ch l mong mun c chi cho mt ban nhc qun i.

Hi ng tuyn qun gi tn ti vo ma xun nm sau. Ti i mt chng tu in ngm di ti ni kim tra sc khe. l mt trung tm tuyn qun c thnh lp ti ta nh Hi quan c Cng vin Battery, mt ta nh ln vi nhiu bc tng v tranh tng v nhng trn nh cao vng ting, ni hng trm thanh nin c tui ti ng xp hng. Mi vic din ra sun s cho n khi ti c chp X quang kim tra pht hin bnh lao phi. Mt vin trung s gi ti ti bn v ni: Chng ti pht hin mt chm en trong phi ca anh. Chng ti khng th kt lun bnh pht hay cha. Xong, anh ta a cho ti giy t v a ch ca mt chuyn gia lao phi: ti s phi i gp ng ta v bo co kt qu. Khi ti gp chuyn gia vo sng hm sau, ng ta khng th chn on chnh xc. ng ta ni: Chng ti phi theo di tin trin trong vng mt nm. Ti b loi khi t tuyn qun.

Ti thc s qun tr. Mi ngi u gia nhp qun i, ti l mt ngi khng bnh thng nn b loi. Ti cng cm thy mt ni s ni su thm tm hn rng mnh c th b bnh nghim trng. Ti khng c triu chng b bnh, khng cm thy kh th hay kh chu song l mt ngi chi clarinet v saxophone, ti phi ch . Nhng bng m trn phim phi th khng th ph nhn c. Ti nh ngi vi mt ngi bn gi vo tun ti mt bi c dc nhn ra cu George Washington v ni: Nu anh b bnh lao th cuc i anh coi nh xong.

Chnh thy gio saxophone ca ti l Bill Sheiner gip ti vt qua giai on kh khn ny. Bill l mt trong nhng thy dy nhc jazz huyn thoi. Phng php ca ng l t chc nhng ban nhc nh gm bn hay nm saxophone v mt clarinet v cho sinh vin t sng tc. Trong ban nhc ca ti, Sheiner ti ngi cnh mt anh chng 15 tui tn l Stanley Getz. Nhng nh s hc v nhc jazz ngy nay xp Getz ngang hng vi Miles Davis v John Contrane; Sheiner yu cu ti cnh tranh vi Getz. iu ny v hi ging vi vic so snh mt ngi chi dng cm trong khch sn vi Mozart. Ti v Getz c mi quan h tt vi nhau nhng khi nghe anh ta chi nhc, ti cm thy khip s. i lc, khi bn i mt vi mt ngi c bit ti nng, bn s hnh dung ra con ng t c ci ti nng y v hy vng s phn u t c. Vi mt s ngi, ti nng l do thin bm v cho d bn c luyn tp chm ch n u chng na cng khng bao gi snh ni. Getz l loi ngi nh th, ti t bit rng ti khng bao gi c th lm c nhng g m anh ta t ti.

Tuy nhin, ti tin b rt nhiu t nhng bi hc nh vy, iu cho thy Sheiner l thy gio gii nh th no. Khi ti ni vi thy l ti b loi ra khi t tuyn qun, thy ch ci v ni: iu c ngha l khng c g ngn tr em tm mt vic lm. Thy cho ti bit dn nhc Henry Jerome cn tuyn ngi.

Dn nhc Henry Jerome gm c mi bn thnh vin v tng i ni ting vng B ng. Khi ti th chi v c nhn vo, l mt s thay i ln trong cuc i ti. iu khng hn ging vi vic c tham gia gii bng chy quc gia, song vn l ngh chuyn nghip ng ngha m ti ng hi ph thnh vin v kim c kha kh tin trong nhng ngy . Do ban nhc biu din mt na thi gian trong thnh ph v dnh mt na cn li cng din min ng nc M nn ti c c hi t mnh ln u tin i ra ngoi New York.

l ban nhc hay nht m ti tng biu din cng. Henry Jerome l mt trong nhng nhc s tin phong; ban nhc ca ng sau du nhp thm m iu pop ca Charlie Parker v Dizzy Gillespie cng vi sc quyn r vn c ca dn nhc ln bng cch thm vo b g v nh sng. Mc d ban nhc khng tr thnh huyn thoi nhng nhng nhc s cng thi vi ti v sau ny u tr thnh nhng ngi c tn tui. Mt trong nhng tay kn ca chng ti l Johnny Mandel ti Hollywood v vit bi The Shadow of Your Smile v nhc nn cho M*A*S*H*. ng ot gii Oscar v bn gii Grammy. Tay trng Stan Levey sau ny chi chung vi Charlie Parker. Larry Rivers tr thnh ngh s pop hng u. V tay chi saxophone cng vi ti l Lanny Garment tr thnh lut s ca Tng thng Nixon.

Nhc ca chng ti thuc th loi c a chung khi cc trn nh trong Th chin th hai i chiu vo nhng nm 1944. Trong mi su thng tip theo, chng ti biu din ti nhng a im ni ting nh Phng Xanh ca Khch sn Lincoln New York v Nh hng Childs Paramount ti Qung trng Thi i. Chng ti chi cho cc cuc khiu v ti bi bin Virginia, ni khn gi ch yu l cng nhn xng ng tu v gia nh lnh hi qun. Chng ti cng chi trong cc rp ht v i khi cng chung sn khu vi cc nhm kch vui nhng i khiu v tr em c nhim v hm nng hi trng ti Hollywood v nhng ca s ni ting thi Al Jolson cn st li. Chng ti dnh c thng Mi hai nm 1944 qung co rm r ti Khch sn Roosevelt ti thnh ph New Orleans, ni xa nht m ti tng ti. Mt bui ti, khi ang i do mt khu ph gn b sng, ti nhn ln v thy mt tu ch du i ngang qua. Ti lun t hi thnh ph New Orleans nm di mc nc bin l bao nhiu. Khi nhng con b v sau cn bo Katrina nm 2005, k c trc kia ca ti gip ti hiu ra ngay lp tc mc ca thm ha .

Trong sut thi gian chi ti ban nhc, chng ti phi theo lch trnh do hip hi m nhc quy nh: chi 40 pht trn bc v ngh 20 pht. Ti yu qung thi gian 40 pht cm gic c chi trong mt ban nhc ni ting hon ton khc vi cm gic thng thc m nhc n thun. m thanh v nhc n vi bn mi phng hng, bn cm nhn c nhp iu trong tn xng ct v tt c mi thnh vin ca ban nhc u phi hp nhp nhng vi nhau. Ngh s c tu c th da trn c s th hin quan im ca h v th gii. Ti thn tng nhng nh son nhc nh Benny Goodman v Artie Shaw, nhng ti li khng bao gi mun ging h. Ti hi lng l mt ph cng, chi nhc do ngi khc vit.

Ti c bit n nh mt b no ca ban nhc. Ti c quan h tt vi cc nhc cng khc (ti gip h khao thu thu nhp) nhng ti khng ging h. Gia cc s din, nhiu ngi trong s h bin mt nhng ni gi l phng xanh, chc lt chm vo khi thuc v ru. Ti dnh hai mi pht ngh ngi c sch. Trong mt bui ti, ti c th dnh ra mt gi c. Nhng cun sch ti mn ti Th vin Cng cng New York khng ging nhng g m bn ngh mt nhc cng c th c. C th l do b ti tng kinh doanh Ph Wall, cng c th ti c s thch cc con s, nhng iu lm ti hng th chnh l kinh doanh v ti chnh. Mt trong nhng cun sch u tin m ti c l v th trng chng khon Anh ti hng khi khi pht hin ra rng h s dng nhng thut ng k l nh c phiu thng. Ti c cun Hi c ca mt ngi chi chng khon ca Edwin Lefevre vit v Livermore, mt nh mi gii chng khon ni ting thp nin 20 c tn gi thn mt l Boy Plunger ti Ph Wall. C truyn thuyt cho rng ng ta kim c 100 triu la bng cch bn khng c phiu mt ngy trc khi xy ra s sp ca th trng chng khon nm 1929. ng ta tr nn giu c sau nhng li b ph sn ba ln trc khi t st vo nm 1940. ng l mt nh nghin cu v i v bn cht con ngi. Cun sch ca Lefevre thin v kin thc u t, vi nhng cu ni bt h ca Livermore v u t chng khon nh: u t v u c u mang li li nhun, ch c nhng con ln l b git tht [1] .

Ti cng c tt c cc sch c th tm c vit v J.P. Morgan. ng khng ch l ngi sng lp ra ngnh cng nghip thp, ng st v c vai tr trong s hnh thnh tp on GE ca nc M, m cn l nhn vt chnh gip bnh n h thng ti chnh ca M trc khi Cc D tr Lin Bang ra i. Ti khm phc s giu c ca ng gii th qu Morgan trc Th chin th nht, Quc hi M nghe iu trn rng Morgan kim sot hn 20 t la. Ti cn n tng hn bi tnh cch ca Morgan: li ni ca ng c coi nh tn phiu vo nm 1907. Chnh nh hng c nhn ca ng i vi cc ch ngn hng khc gip ngn chn s hong lon v ti chnh c th y nc M vo thi k khng hong.

Nhng cu chuyn trn thu ht s ch ca ti cng ging nh lch trnh cc con tu. Ph Wall l mt ni no nhit. Khng lu sau , ti quyt nh chnh l ni ti mun ti.

Chin tranh i vo giai on cui v tng lai ang m ra. D lut GI [2] c thng qua nm 1944; nhng cu binh tr v nh v li tr li trng hc. Ti bt u tin rng mnh mt tng lai: bc s cha bnh lao khm phi ca ti theo nh k v ngy cng khng nh rng vt en trong phi ca ti l lnh tnh.

Lc ti khng t tin s thnh cng trong lnh vc ti chnh. Khi ti ng k hc Trng Thng mi, K ton v Ti chnh ti i hc New York (NYU) vo ma thu nm 1945 sau khi ngh hc mt vi nm, ti hiu r mnh s hc nh th no. Do vo ma h, ti mua sch gio khoa cho nm hc u tin v c trc tt c. iu lm ti ngc nhin l ti c hai im B, cn li l im A trong hc k u tin, v sau l tt c im A. Ti i hc, ti hc tt hn nhiu so vi thi trung hc ti trng George Washington.

Trng Thng mi l trng ln nht nhng c th t uy tn nht trong cc trng thuc i hc New York. Vi mi nghn sinh vin, ngi ta cho rng l trng o to thng mi hn l i hc thc th. (Mt hiu trng t ho cho rng l nh my gio dc khng l). Tuy nhin, ti cho rng ni nh th l khng cng bng. Ti nhn c s gio dc rt tt. Ti c tip cn mt chng trnh hc th v v khoa hc x hi v tt nhin l kin thc k ton, kinh t hc c bn, qun tr kinh doanh, ngn hng v ti chnh. Ti c bit thch th vi nhng mn hc lin quan n logic v d liu. Ti nhi nht cc kha hc v ton cao cp. Kinh t hc cun ht ti ngay t u: ti b m hoc bi ng cong cung v cu, tng v cn bng th trng v s tin trin ca thng mi quc t.

Kinh t hc l mt ch nng trong nhng nm ngay sau Th chin th hai (c l ch c mn vt l nguyn t l nng hn). C mt s l do l: Tt c mi ngi u cho rng kinh t M, vi nh hng ca cc nh hot ng chnh sch, tr thnh u tu cng nghip gip phe ng Minh chin thng trong Th chin th hai. Hn na, nhng th ch kinh t mi ang c thnh lp v mt trt t kinh t mi ang hnh thnh trc mt chng ta. Cc nh lnh o ca th gii phng Ty nhm hp thng 7/1944 ti Bretton Woods, tiu bang New Hampshire, lp ra Qu tin t Quc t (IMF) v Ngn hng Th gii (WB). S kin ny nh du thi k m Henry Morgenthau gi l s co chung ca ch ngha quc gia v kinh t cc nh lnh o nht tr rng duy tr s thnh vng ca th gii, cc nc cng nghip cn chia s v c trch nhim bo m ct gim hng ro thng mi v ti chnh.

Nn tng l thuyt cho s hnh thnh cc th ch trn c nh kinh t v i ca i hc Cambridge, John Maynard Keynes, xy dng nn. Trong tc phm kinh in ca ng l L thuyt chung v Vic lm, Li sut v Tin t , ng cung cp nn tng tri thc cho Chnh sch kinh t - x hi mi (The New Deal) ca Tng thng Roosevelt. Tt c sinh vin u c tc phm ny. Trong , Keynes sng to ra mn hc gi l Kinh t hc v m. ng lp lun rng cc th trng t do, nu chng t hot ng, s khng lun lun mang li li ch ti a cho x hi, v rng khi vic lm b nh tr nh tng din ra trong i suy thoi, nh nc cn phi can thip.

Vic tm mt nhn vt khc c th khi dy tr tng tng ca tui tr l rt kh. Mt bn hc ca ti ti trng Thng mi l Robert Kavesh, hin l gio s kinh t danh d ca i hc New York. Khng lu trc y, ng tng tr li phng vn BBC rng sinh vin cui nhng nm 1940 c mt nhim v: iu thc s kt ni chng ti vi nhau chnh l nhn thc cho rng kinh t hc ang trong qu trnh chuyn i v chng ti ang tuyn u. Bt c sinh vin kinh t no trong thi im u xc nh rng s khng xy ra mt cuc i suy thoi no na. Khng hong trong thp nin 30 dn n Th chin th hai, do chng ti u thm nhun rng khng th thm ha ti din. Rt kh tm mt ngi khng b nh hng mnh m bi ng Dn ch v Keynes cng nh t tng ca ng rng nh nc c th v phi ng vai tr rt ln trong nn kinh t.

Mc d Bob v hu ht bn cng lp vi ti l nhng ngi ng h hc thuyt Keynes nhit thnh, ti li c khc. Ti c cun L thuyt chung hai ln l cun sch tuyt vi. Tuy nhin, nhng sng to v ton hc v phn tch cu trc ca ng li thu ht ti hn l tng ca ng v chnh sch kinh t. Ti vn mang t tng l nhn vt ph: ti thch tp trung gii quyt nhng vn k thut v khng c tm nhn v m. Ti khng quan tm n chnh sch kinh t.

Ti v Bob u m nhc c in. Gia cc tit hc, chng ti thng ti Cng vin Qung trng Washington ngm cc c gi. Khi rnh rang, chng ti ngn nga cc bn nhc piano ca Mozart v hi nhau: l bn s my? Mc d khng cn chi chuyn nghip nhng m nhc vn c v tr trung tm trong i sng x hi ca ti ti ht b trong cc cu lc b, chi clarinet trong dn nhc v ng sng lp ra mt cu lc b ly tn l Hi giao hng, t hp mi tun mt ln nghe nhc v nghe cc v khch mi ni chuyn.

Nhng ni m nh ln nht ca ti li l ton hc. Cc gio s thng thch sinh vin chm ch v s kht khao khng nh bn thn ca ti c l rt r rng. Cng vic u tin ca ti vi t cch l mt nh kinh t ti vo ma h nm th nht. Gio s mn thng k, Geoffrey Moore, sau ny tr thnh c vn thng k v lao ng ca Tng thng Nixon, gi ti ti v bo ti ti ngn hng Brown Brothers Harriman gp mt i tc tn l J. Eugene Banks. Brown Brothers Harriman l mt trong nhng ngn hng u t ln, lu i v c uy tn nht ca New York W. Averell Harriman, mt nh chnh tr thin ti, tng l hi vin ch cht ca ngn hng trc khi ti lm vic cho Tng thng Roosevelt. Prescott Bush, cha ca Tng thng George H.W. Bush v ng ni ca Tng thng George W. Bush, cng tng l hi vin ca ngn hng ny trc v sau nhim k ca ng ti Thng vin M. Tr s ngn hng ta lc ngay ti Ph Wall, gn th trng chng khon, v bui sng ti n gp ng Banks l ln u tin ti t chn ti mt ch nh th. i vo nhng vn phng , vi trn m vng v nhng chic bn trn, thm dy, ging nh i vo thm cung ca tng lp giu c l cm gic s s ca mt a tr t i Washington.

Gene Banks l mt ngi n ng mnh d, thn thin v c ging ni du nh, khong gn 40 tui. Nhim v ca Gene l nh gi nn kinh t phc v hot ng ca ngn hng. ng gii thch mt cch thc t rng ng cn bo co iu chnh hng tun ca Cc D tr Lin Bang c ly t thng k v doanh s bn ra ca cc ca hng v c bn y l mt phin bn tinh lc ra t bo co iu chnh hng thng m chnh ph cng b. Ngy nay, ti ch mt vi pht vi nhng ch dn t phn mm my tnh l c th xy dng c c s d liu nh ng y yu cu. Nhng vo nm 1947, tn rt nhiu cng sc trong vic chng xp cc bng s liu, s dng bt ch v giy, thc k cng nh my ch.

ng Banks khng a ra ch dn chi tit, nhng thi thy khng c vn g. Ti ti th vin Trng Thng mi v tm hiu trong sch gio khoa v cc bi bo chuyn ngnh xem ngi ta phi lm g xy dng bn iu chnh hng tun. Sau ti ghp cc d liu ring bit v bt tay vo lm, ch thnh thong mi ti ngn hng. Khi lng tnh ton bng tay v v bng biu thc s s nhng ti duy tr lin tc trong hai thng. Ngn hng rt hi lng vi kt qu ca ti v chnh ti cng hc c rt nhiu, khng ch v cc iu chnh nh k, m cn v vic lm th no t chc d liu v rt ra kt lun.

Ngy ti tt nghip i hc vo ma xun nm tip theo l mt s kin trng i. Ti quyt nh li NYU v nhn hc bng hc cao hc vo bui ti. Nhng ti vn phi tm vic kim sng. Ti nhn c hai c hi vic lm, mt t cng ty qung co v mt t Hi ng Cng nghip Quc gia, ni m mt trong nhng gio s ca ti l chuyn gia kinh t trng . Mc d cng ty qung co tr tin hu hnh hn nhiu 60 la/tun so vi 45 la/tun ti chn Hi ng vi tnh ton rng s hc c nhiu hn. Hi ng ging nh mt vin nghin cu t nhn do cc tp on ln ti tr. N c thnh lp nm 1916 vi t cch l mt dng nhm li ch, nhng nm 1920 chuyn trng tm sang nghin cu ton din v nghim tc da trn nh gi cho rng nhng bo co khch quan c th gip cc doanh nhn v lnh o cng on tm thy ting ni chung. Thnh vin ca Hi ng gm hn hai trm cng ty nh GE, International Harvester, Brown Brothers Harriman v Youngstown Sheet&Tube. Hi ng t lu cung cp cc nghin cu t nhn tt nht trong lnh vc kinh doanh. Chng hn, cc nh kinh t ca hi ng xy dng ch s gi tiu dng nm 1913 v l t chc u tin nghin cu an ton lao ng. Trong mt s trng hp, thng tin t Hi ng c nh gi cao hn t chnh ph. Trong giai on i suy thoi, Hi ng cung cp d liu ngun v mc tht nghip.

Khi ti ti lm vic ti Hi ng nm 1948, l mt ni si ng vi mt khng gian rng gm c cc vn phng lm vic ti i l Park, gn Grand Central Station. C hng chc nh nghin cu ngi theo hng ti cc bn lm vic v mt phng biu bn rn, ni cc nh thit k ngi cht vt trn cc gh u cao ti cc bn v thit k cc bi trnh by chi tit v bng biu. i vi ti, th vin l mt ni y th v. Ti nhn ra rng Hi ng thu thp c mt ti sn d liu ca tt c cc ngnh cng nghip ch cht ca nc M t hn na th k trc. Cng c nhiu gi sch k chng ln nhau cha nhng cun sch gii thch nguyn l hot ng ca cc ngnh cng nghip. Ni y cha ng ti liu v tt c cc lnh vc ca nn kinh t, t khai khong n bn l, dt may n st thp, qung co v ngoi thng. C mt ti liu dy mang ta Khch hng ca ngnh cng nghip bng , trong c ti liu v cc cuc kho st thng nin ca Hi ng Bng Quc gia vi ni dung gii thch cc k chi tit v ngnh cng nghip bng. N cng cung cp bt c thng tin no v loi v cht lng bng, vic s dng bng, cng nh cng ngh ti tn nht v ch bin v sn xut bng.

Khng th lm vic gia nhng chng sch trong th vin, do ti m mt ng ti liu v bn. Thng thng, ti phi phi bi khi nhng quyn sch. Nh kinh t ph trch l ngi giao cc ti nghin cu v ch trong vi thng, mi ngi bt u cho rng ti l ngi nm bt tt c d liu. Theo ngha no , iu ny khng sai. Ti rt mun nm bt tt c kho kin thc trn cc gi sch. Ti c v cc ng ch cao su, dnh nhiu gi tm hiu thng k dn s nm 1890, nghin cu ngnh vn ti ng st thi , xu hng gi bng si ngn trong nhng thp nin sau Ni chin v hng lot vn khc ca nn kinh t M. Cng vic khng cc nhc, m l rt cc nhc. Thay v c tiu thuyt Cun theo chiu gi, ti li say m chm m trong cun sch Nhng m ng Chile .

Gn nh ngay khi bt u lm vic, ti vit bo trn tp ch Business Record , nguyt san ca Hi ng. Bi u tin cp nhng xu hng v li nhun ca cc nh sn xut nh da trn s liu hon ton mi ca Hi ng Thng mi Lin bang v y ban T gi v Chng khon. Sau khi nghin cu k tng d liu nh, ti tuyn b vi tt c s nhit tnh ca tui tr: Do cc doanh nghip nh c th ng vai tr nh mt hn th biu i vi cc thay i mang tnh chu k, nn vic tin hnh iu tra c xu th ngn v trung hn ca cc doanh nghip nh c tm quan trng c bit.

Trong vi nm sau , cng trnh ca ti c kt qu. Mt tc gi no c v vit v nghin cu ca ti trn Thi bo New York , thm ch cp tn ca ti. Ti hon tt bng thc s ti NYU v tip tc vit bo v nh t, th trng t mi, vay tiu dng v cc ch khc. Ti ngu cng t tin v nng lc ca mnh trong x l d liu v lm chng tr nn sng ng. Mc d vn cn lu mi hiu c nn kinh t nh mt tng th - l vic ca nhng ngi theo hc thuyt Keynes nhng ti hiu ngy cng su sc v nhng b phn v mi lin h gia chng trong nn kinh t.

T I n Levittown ln u tin vo Ging sinh nm 1950. Tt nhin l ti c v nhng cp v chng tr ri thnh ph bt u cuc sng gia nh vi gic m M l s hu mt cn nh vng ngoi thnh ph. Ni duy nht ti tng sng l cc cn h Manhattan nn iu gy ngc nhin cho ti v Levittown chnh l s yn bnh ca n. Nhng ngi nh nh, nhng u c sn trc v sau c trng c; ng ph rng v khng c ngi nh cao tng no. Bn c th mua nh vi gi 8.000 la. y ging nh ci Nit bn.

Ti c mt ngi bn i hc l Tilford Gaines, lc l tr l cho Ph ch tch Ngn hng D tr Lin Bang ti New York, mi n ti. Anh ta cng v l Ruth v c con gi nh Pam va chuyn ti ni . Mt ng nghip ca anh cng ang . l Paul Volcker, mt anh chng 23 tui cao 2m07, tt nghip i hc Princeton, va bt u lm vic ti Fed New York.

Mt hnh nh ca bui ti hm vn cn n su trong tm tr ti: chng ti ngi tn gu trong phng khch m cng trc l si (ngi nh c mt l si). Tm trng lc quan bao trm tt c, khng ch trong bui ti hm m trong c giai on ny. Nc M ang vo tro lu thnh vng. Nn kinh t M thng tr th gii M khng c i th cnh tranh. Cc nh my lp rp t ca M l mong c ca tt c cc quc gia khc. (Ti li xe ti Levittown bng chic Plymouth mu xanh c mua bng thu nhp t cc ti nghin cu). Cc cng ty dt may v thp khng bao gi phi lo ngi v hng nhp khu v chng khng th cnh tranh c vi hng M. Ra khi Th chin th hai, lc lng lao ng ca M c nhng nh qun l tt nht v nhng cng nhn c tay ngh cao nht. Nh c o lut GI m trnh hc vn tng ln nhanh chng.

Tuy nhin, vo thng Mi hai nm , chng ti bt u nhn ra mt mi e da mi khng khip. Mi tm thng trc, i u v ht nhn vn cn l vn l thuyt th nay, Lin X th thnh cng qu bom ht nhn u tin. Khi ngi dn M bt u cm nhn nguy c ca Chin tranh Lnh th mi nguy him tr thnh hin thc. Algers Hiss b tuyn b khai man trong v n tnh bo v Joseph McCarthy ra tuyn b ni ting: Ti c trong tay danh sch hai trm l nm tn Cng sn. Qun i M tham gia hnh ng cnh st ti Triu Tin. S kin dn ti vic B Quc phng M ti xy dng li qun i, sn xut my bay chin u v nm bom vn b ct gim sau Th chin th hai. Chng ti khng hiu cu chuyn s i ti u.

Ti ng k hc Tin s ti i hc Columbia ma thu nm , thu xp lch hc cho ph hp vi nghin cu ca ti ti Hi ng. (Thm ch lc , ni chung bn cn c bng Ph.D. nu bn mun tr thnh mt nh kinh t). Ngi hng dn ca ti l Arthur Burns, va l gio s, va l nh nghin cu cao cp ca Cc Nghin cu Kinh t Quc gia ti New York t chc nghin cu kinh t c lp ln nht M. Lc , t chc ny c bit n nhiu nht v cng tc vi chnh ph trong nhng nm 1930 trong vic xy dng s liu thu nhp quc gia mt h thng k ton khng l gip chnh ph a ra bc tranh u tin c chnh xc v tng sn phm quc gia. Khi c nc M c huy ng cho chin tranh, h thng ny gip cc nh hoch nh t ra mc tiu sn xut qun s v nh gi cn mc bao cp l bao nhiu ti nc M cung cp cho chin tranh. T chc ny cng c tc ng ln n s ln xung ca chu k kinh doanh; cho n ngy nay, nhng nh phn tch ti y vn c vai tr xc nh ngy bt u v kt thc ca cc giai on suy thoi ca nc M.

Arthur Burns l mt hc gi gn gi c thi quen ht thuc bng tu. ng c nh hng ln n vic nghin cu chu k kinh t - cun sch xut bn nm 1946 ca ng vit cng vi Wesley Clair Mitchell phn tch cc chu k kinh t ca M t nm 1845 n 1938. Vic a thch s dng s liu thc t cng suy lun logic ca ng i ngc li t duy kinh t chnh thng lc .

Burns c thi quen khuyn khch tranh lun gia sinh vin. Mt ngy n, trong gi hc v tc ng tiu cc ca lm pht i vi s giu c ca quc gia, ng i quanh phng v hi: iu g gy ra lm pht? Khng ai trong chng ti tr li c. Gio s Burns rt mt hi thuc v tuyn b: Chi tiu qu ng ca chnh ph gy ra lm pht.

Chnh mt gio s khc cho php ti nhn ra rng mt ngy no , ti s tm cch hiu v d on v nn kinh t nh mt tng th. Nm 1951, ti ng k mt kha hc v thng k ton hc, mt mn hc k thut da trn nhn thc rng s vn ng bn trong v qua li trong mt nn kinh t c th kho st, o m, m hnh ha v phn tch c v mt ton hc. Ngy nay, mn hc ny c gi l kinh t lng nhng khi , mn hc ny ch l s tng hp ca cc khi nim chung, thm ch khng c sch gio khoa v tn mn hc. Gio s dy l Jacob Wolfowitz thng vit cc phng trnh trn bng v giao cho chng ti gii trn cc t giy quay r-n-. Ngay lp tc ti nhn ra sc mnh ca phng php mi ny: nu nn kinh t c th c nh hnh qua cc s liu thc chng v ton hc th nhng d bo quy m ln c th c tin hnh theo phng php ny m khng cn s dng phng php c lng gn ng m nhiu nh d bo kinh t vn s dng. Ti hnh dung v trin vng p dng trn thc t ca phng php ny. Quan trng hn, tui 25, ti tm ra mt lnh vc m , ti c th thnh cng.

Nhng nm sau, ti rn luyn k nng xy dng cc m hnh ton kinh t tng i phc tp v ngy cng cm nhn su sc tc dng v gii hn ca chng. Cc nn kinh t hin i v nng ng khng dng li c th xc nh chng theo nhng cu trc c sn m khng c sai s. Nhng th nh ngy xa thng yu cu cc nhn vt gi yn t th trong mt khong thi gian c th chp c nhng bc nh p; nu nhn vt ca quy, nh s b nhe. iu cng ng vi m hnh ton kinh t. Cc nh ton kinh t s dng s iu chnh tc thi b sung cho m hnh chun nhm a ra nhng d bo gn nht. Trong thng mi, s b sung c gi l cc nhn t b sung cho phng trnh chun; nhng nhn t thng quan trng i vi kt qu d bo hn l nhng phng trnh chun.

Nu cc m hnh chun khng c nhiu tnh d bo, vy chng c tc dng g? Li ch c t ngi bit n ca cc m hnh chun chnh l vic s dng chng s bo m rng quy tc k ton v s nht qun ca nn kinh t c p dng i vi cc gi thuyt. Hn na, cc m hnh cn gip ti a ha hiu qu s dng lng thng tin t i c th tin cy c. M hnh cng c th v cng nhiu d liu th s cng hiu qu. Ti lun lp lun rng mt tp hp cc s liu c on chi tit nht cho qu gn nht c tc dng a ra d on chnh xc hn nhng cu trc m hnh phc tp.

Tt nhin l ng thi, cu trc ca m hnh c vai tr tng i quan trng i vi thnh cng ca n. Bn s khng th (hay t nht l ti khng th) t nhin dng ra c m hnh. Chng phi c rt ra t thc t. Vi ti, l thuyt khng c i sng ring tch ri thc t. Chng cn c mt im ta. iu gii thch ti sao ti lun c gng khm ph tt c nhng g quan st c hay bt c thc t no xung quanh mt s vic. Cng chi tit bao nhiu th m hnh l thuyt cng c tnh khi qut by nhiu v cng gn vi th gii thc m ti mun tm hiu.

Nhng kin thc u tin m ti hc c chnh l t mnh vo kho d liu chi tit khng l trong mt lnh vc nh ca th gii v t rt ra cch thc hot ng ca nhng phn khc ca th gii. chnh l cch ti s dng trong sut s nghip ca mnh. Ti lun chm trong tm trng hoi c mi khi c li nhng bi bo ti vit tui hai mi. S liu l ca mt th gii n gin hn nhiu, nhng phng php phn tch th khng khc g nhng th ngy nay ti vn ang s dng.

Chng 2 QU TRNH TR THNH MT NH KINH T HC

TI thng va lm vic va nghe i. Vn Triu Tin chim v tr ni bt trn cc bn tin ca nhng nm 1950 v 1951, khi qun i M ang tham gia nhng trn chin m mu chng li Trung Quc. Tng thng Truman cch chc Tng MaxAurthur do vin tng ny khng nh cng khai rng M nn tuyn b chin tranh ton din vi Trung Quc. Trong nc, nhng cuc th tn la ht nhn c chuyn t New Mexico sang Nevada, chng ti tng b m nh bi Ni lo s - cc thnh vin ca gia nh Rosenberg b tuyn n t hnh trn gh in v ti gin ip. Gia s ri lon ny, iu thu ht tr tng tng ca ti chnh l bui bnh minh ca thi i nguyn t. Mt s cng trnh khoa hc c thc hin trong sut Th chin th hai va mi c cng khai v ti bt u c su v vt l nguyn t. u tin, ti tm hiu mt quyn sch k thut dy c tn gi Sch gio khoa v Nng lng nguyn t , mt ti liu tng hp do chnh ph ti tr gm cc thng tin cng khai v ch ht nhn. T ti chuyn sang c cc sch c ch rng hn v thin vn hc, vt l v trit l khoa hc.

Nh nhiu ngi c u c khoa hc, ti tin rng nng lng nguyn t s m ra mt chn tri khai ph quan trng nht trong th h ca chng ta. chnh l mt i nghch vi ni s m tt c chng ta cm nhn c v chin tranh nguyn t. Mn khoa hc c sc ht rt mnh m. Nguyn t trao quyn lc cho nhn loi v m ra mt giai on pht trin mi. n lt n, tin trnh ny li i hi mt li t duy mi.

Ti pht hin ra rng mt s nh khoa hc ca D n Manhattan i theo trit l c gi l thc chng logic , mt phin bn ca ch ngha kinh nghim. c khai ph bi Ludwig Wittgestein, y l mt trng phi t tng c nguyn l c bn l: tri thc ch c th c sinh ra t thc t v t cc con s; n c bit nhn mnh nhng bng chng thuyt phc. Khng c s tuyt i v mt o c: gi tr, o c v cch thc con ngi hnh x phn nh vn ha v khng chu s chi phi ca logic. Chng vn ng khng theo bt k quy lut no v vt ra ngoi khun kh ca t duy logic.

Nh ton hc trong ti tip thu cng lnh phn tch mt cch r rng. N dng nh chnh l trit l ca thi i . Ti ngh th gii s tr nn tt p hn nu con ngi ch tp trung vo nhng g c th hiu bit c, nhng g quan trng v chnh l mc tiu ca logic thc chng.

n nm 1952, ti rt vui c theo hc tin s ngnh kinh t hc v kim c hn 6.000 la mt nm. Khng ai trong s bn b v ng nghip ca ti c th kim c nhiu tin nh vy v s tin vt nhu cu trang tri cuc sng ca ti. Ti v m chuyn v ngoi khng phi ti Levittown m ti cn nh gm hai h ti Forest Hills, Queen, mt khu vc rng rm ngay gn nh ga. Cui cng ti c th trn chy khi s ng c ca thnh ph. l mt bc chuyn ln.

Nu nh lc c ai ni vi ti rng ti sp bc vo mt giai on hn n v ri ren nht ca cuc i, ti s khng tin. Tuy vy, trong hai nm sau , ti ci v v chia tay, b hc, b vic, t mnh tham gia kinh doanh v thay i cch nhn i vi th gii.

NGI PH N m ti kt hn l Joan Michell, mt nh lch s m thut ti Winnipeg, Manitoba. C y ti New York hc ti Hc vin Ngh thut New York. Chng ti hn h m cha h bit mt nhau ti ti cn h ca c y v c y m nhng a ht m ti a thch. Nhc c in l mt nim am m ca c hai chng ti. Chng ti hn h trong vi thng, kt hn vo thng 10/1952 v chia tay nhau sau mt nm. Khng i vo chi tit ca cu chuyn, ti ch mun ni rng ti l nguyn nhn chnh ca cuc chia tay. Ti khng thc s hiu c s cam kt cn thit i vi mt cuc hn nhn. Ti a ra la chn da trn l tr ch khng phi trn tnh cm. Ti t ni vi bn thn mnh rng: Ngi ph n ny rt thng minh. Rt xinh p. Ta s khng bao gi c th c s la chn tt hn. Sai lm ca ti thm ch cn au n hn bi Joan l mt ngi c bit. May mn thay, chng ti hin vn l bn b.

Joan l bn thn ca v Nathaniel Branden, mt cng s tr v sau ny l tnh nhn ca Ayn Rand. l cch m ti v Ayn Rand gp nhau. B l di dn Nga, cun tiu thuyt The Fountainhead[3] ca b l mt hin tng v l cun sch bn chy nht trong sut thi chin tranh. B chuyn t Hollywood n New York v gy dng mt nhm nh ngi hm m. Ti c cun tiu thuyt ca b v thy rng l mt cun sch hp dn. Ni dung ca n k v cu chuyn ca mt kin trc s tn l Howard Roark, ngi anh dng chng li tt c p lc lm thay i tm nhn ca mnh anh ta thm ch ph mt d n nh cng khi anh ta pht hin ch thu thay i thit k ca mnh v cui cng thng. Rand vit cu chuyn minh hc mt trit l m b nung nu, nhn mnh l tr, ch ngha c nhn v tnh t li c khai sng. Sau ny b t tn cho n l ch ngha khch quan; ngy nay b c th c coi l mt ngi theo t tng t do.

Ch ngha khch quan c sy cho ch ngha t bn t do vi t cch l mt hnh thc t chc x hi ph hp; khng h ngc nhin, Ayn Rand phn i m hnh ch ngha x hi kiu Lin X, cho rng n l hin thn ca ch ngha tp th tiu cc. Ngay trong thi k nh cao ca Lin X, Ayn tin rng m hnh ny ang c vn v cui cng s sp t bn trong.

Ayn v nhng ngi cng nhm t xng l nhng ngi theo ch ngha tp th. y l mt cch gi a trong nhm, v ch ngha tp th chnh l cc i lp vi nim tin ca h. H c th gp nhau cn h ca Rand ng s 34 khu ng t nht mt ln mi tun tho lun v cc s kin th gii v tranh lun n sng. Vo m Joan gii thiu ti, nhm ch c rt t ngi, c th l by hoc tm thnh vin ngi trong phng khch gin d, gm c Rand, ngi chng ha s ca b Frank OConnor, gia nh Branden cng mt vi ngi khc. Rand trng khc gin d, thp, tui gn nm mi. Khun mt b trng n tng, gn nh khc nghit, ming rng, lng my rm v i mt to en thng minh, b tc en theo kiu ngang vai cng lm ni bt i mt. B pht m vi ging Nga mc d M 25 nm. B c c quan phn tch khng ngng ngh, sn sng m x bt k tng no n tn gc r ca vn v khng thch ni chuyn x giao. Bt chp tnh kh d dn b ngoi, ti nhn thy s ci m trong cch b tip cn cc cuc m lun. B c v sn sng cn nhc tng ca bt k ngi no v cng tho lun thc cht v tng .

Sau khi d vi bui tho lun, ti th hin cc sc thi logic thc chng ca mnh. Ti khng nhc li ch c tho lun, m k li nhng iu thc y ti a ra nh rng khng c s tuyt i v o c. Ayn Rand chp ngay ly: Lm sao c th nh vy c?, b hi.

Bi v thc s duy l, b khng th gi nim tin chc chn m thiu chng c thc t quan trng, ti gii thch.

Lm sao c th nh vy c?, b hi li, Anh khng tn ti sao?

Ti khng th chc chn, ti th nhn.

Anh s sn lng ni rng anh khng tn ti ch?

C l vy

Vy th ai s a ra lp lun ?

C l bn phi c mt hoc gn vi vn hn, c l bn phi l mt k nghin ton hc 26 tui hiu cuc trao i ny thc s khin ti bng hong n th no. Ti thy b chng minh hiu qu bn cht t mu thun trong quan im ca ti.

Nhng ti cn rt ra nhiu iu hn th. Ti t ho v kh nng t duy ca bn thn v ngh c th nh bi bt k ai trong mt cuc tranh lun tr tu. Ni chuyn vi Ayn Rand ging nh bt u chi mt vn c. Ti ngh l mnh gii v t nhin thy mnh b chiu tng. Ti vn hiu rng nhng iu ti cho l ng li c th khng phi nh vy. Tt nhin ti qu bng bnh, bi ri v khng th ngay lp tc tha nhn iu ny; thay vo ti ngi im.

Rand ri bui tho lun ti hm vi mt bit danh dnh cho ti. B phong ti l Ngi a m, mt phn bi phong thi ca ti qu nghim trang v phn khc v ti lun mc com-l en v tht c-vt. Sau ny ti mi bit vi tun sau b hi mi ngi: Th no, Ngi a m quyt nh anh ta tn ti hay cha?

IU AN I l cng vic ca ti Ban Hi tho din ra tt p. Ti bn tp trung vo d n tham vng nht ca mnh, bn phn tch vic Lu Nm Gc sn xut my bay chin u phn lc, my bay nm bom v cc loi my bay khc trc Chin tranh Triu Tin v Chin tranh lnh. iu i hi cng vic ca mt thm t. Ngay khi Chin tranh Triu Tin n ra, B Quc phng bo mt cc k hoch mua thit b qun s ca h. Mc d cc nh sn xut my bay bit r v n t hng ca h, nhng b mt qun s khin Ph Wall v cc ngnh cng nghip khc ca M khng hay bit g. Song tc ng kinh t ca chi tiu qun s nh vy l qu ln v khng th b qua. Sau thi gian gim xung sau Th chin th hai, chi tiu qun s n nm ti chnh 1953 tng tr li, chim gn 14% ca GDP (nm 2006 l 4%). iu ny lm ri lon th trng nguyn liu th v trang thit b, l cha k n nhng th trng th c kh v k s lnh ngh, n t ra mt du hi ln v trin vng kinh t. Th trng b tc ng nhiu nht t vic thc y sn xut my bay l th trng nhm, ng v thp, tt c u c xp loi l cc nguyn liu cn c kim sot cn thit cho chin tranh.

Ti c hiu bit ng k v th trng kim loi , do vy xut nghin cu s gia tng trang thit b qun s k trn c cp qun l chp thun. Ti bt u vi nhng h s c cng b m hu nh u khng gip ch c g: iu trn ca Quc hi v cc k hoch sn xut qun s l nhng phin hp kn, cn nhng bin bn iu trn c xut bn th c chnh sa li rt nhiu. S lng v loi my bay c b trng; s my bay ca mi phi i, s phi i ca mi phi on, s my bay d tr, s mt mt khi khng chin u phn theo loi tt c u b xa i. Sau ti quyt nh xem xt nhng ti liu iu trn ca Quc hi t cui nhng nm 1940 m ti ng rng c nhiu thng tin ti cn. B mt lc cha phi l vn . Lu Nm gc vn cn trong qu trnh ct gim, v s quan cao cp s xut hin trc tiu ban chun chi qun i v gii thch chi tit mi k hoch chi tiu. Nm 1950, qun i chc chn tin hnh nh cch h lm nm 1949.

Ti coi thng tin ny l c s. Gi ti cn phi thu thp tt c s kin cng khai sn c. Ti sn lng cc ti liu hng dn cng ngh, k thut, s t chc, cc bng thng k ln ca ngn sch lin bang v th ngn ng phc tp ca nhng n t hng nguyn vt liu t Lu Nm gc. Dn dn mi s liu bt u n khp vi nhau. V d, ti bit trng lng ca tng loi my bay c th v c th c on t l nhm, ng v cc vt liu khc trong tng loi. Vi nhng th trong tay, ti c th nh gi nhu cu ca B Quc phng.

Nghin cu ca ti xut hin trong hai bi bo di trong mc H s kinh doanh vo ma xun nm 1952 vi ta Khoa hc v Quyn lc trn khng . Sau ti gin tip c bit rng mt s nh hoch nh k hoch ca Lu Nm gc ngc nhin v bn phn tch rt gn vi cc con s mt ca h. Tuy nhin, vi ti iu quan trng hn l c gi ca ti chp ly thng tin. Ti nhn c ngh t cc cng ty thnh vin cung cp cho h chi tit b sung cho nhng tnh ton ca ti.

Trong thi gian ny, ti bt u tham gia nghin cu t do theo n t hng t mt nh phn tch l hi vin ca Ban Hi tho c tn l Stanford Parker. Sandy, nh mi ngi vn gi, l mt cn lc c vc dng thp, tc tai ri bi, nhiu hn ti khong mi tui, to dng c tn tui nh vit bi bnh lun hng tun trn tp ch Business Week t nm 1939. ng lm vic cho Ban Hi tho nhng v m vn vit bo cho tp ch Fortune . Khi ng ngh thu ti lm mt s cng vic phn tch, ti chp ly c hi.

t Sandy vit bi l cch m tp ch Fortune s dng khai thc nhng vn m h tin l mt xu th ang hnh thnh. Mc d th gii kinh doanh khng hn l gii tr thc, nhng c v nh cc nh cng nghip v ti chnh bt u quan tm n nhng iu kinh t hc c th cho h bit. (John Kenneth Galbraith cng thuc ban bin tp trong cui nhng nm 1940 nhng ti nghi ng vic ng gp phn hnh thnh nhn thc ny). Sandy thc s l mt chuyn gia c ng cp, ng c nhng k nng m ti khng c. V d, ng bit cch vit r rng, ngn gn nhng cu tng thut. ng dy ti iu v hu nh thnh cng, y l mt k nng ti phi t b khi lm Ch tch Fed. Nhng ngi bin tp Fortune thch ng v ng c th vit y thuyt phc v nn kinh t ni chung v bi ng rt sng to ng thng c nhng cch tip cn ng ngc nhin khi xc nh v phn tch cc xu hng.

Khi lm vic vi Sandy, ti nhn ra rng cn c xc thc ca ng xut pht ch yu t thc t rng ng hiu nn kinh t hn bt k ai. Kin thc ca ti khng rng nh ca ng, song khong cch khng ln lm. Ti hc hi hng ngy, bt u bng vic lm nhng cng vic ti yu thch ti ngh nu kin tr, ti c th bt kp.

Cui nm 1950, Sandy ri Ban Hi tho v tr thnh chuyn gia kinh t trng hng u ca Fortune . Ti hy vng c c mt cng vic ban bin tp m ng ang gy dng, nhng thay vo Fortune ngh ti mt cng vic t do l hp tc vi Sandy v cc tc gi khc chun b mt lot bi phn tch ln, c gi l Th trng M ang thay i. (Cui cng ch ny c ng thnh mi hai k trong khong thi gian hai nm). C thm ngun thu nhp ny khin ti cm thy kh nng th mo him.

Ti nhn c mt li mi hp tc t c vn u t tn l William Wallace Townsend, mt i tc cao cp ca mt cng ty Ph Wall tn l Townsend Skinner mt trong nhng thnh vin c quy m nh nht ca Ban Hi tho. ng ta c cc cng trnh ca ti v chng ti tho lun ngn gn qua in thoi. u nm 1953 ng gi in v ni: Xin mi anh ti n tra ti Cu lc b Banker. Ti ng .

Ti i xe in vo thnh ph. Cu lc b Banker chim ba tng trn cng ca trung tm ti chnh qun, c gi l ta nh Equitable vi khu vc tip tn tng u tin ca cu lc b v mt s th vin cng phng n pha trn. Cu lc b c tm nhn p t ca s v c trang tr bng nhng bc thm dy, c v nhng bc mn r. T nhng cuc ni chuyn qua in thoi, ti hnh dung ra Townsend khong bn mi tui; ng cng ngh v ti nh vy. Nhng khi ti bc ra khi thang my v nh mi ngi tm gip ng, Bill ha ra hn 65 tui. Ti t gii thiu bn thn v c hai chng ti u ph ln ci. Chng ti ngay lp tc cm thy hp nhau.

ng sinh nm 1888 vng ngoi New York v tri qua nhiu thng trm n tng. Trong nhng nm 1920, ng kim c hai triu la t Ph Wall khi lm chuyn gia v tri phiu doanh nghip; ng vit cun sch v ngh kinh doanh tri phiu ca Hip hi cc Ch ngn hng c lp. ng trng tay sau s sp ca th trng chng khon nm 1929. Trong nhng nm 1930, ng n lc gy dng li s nghip bng cch thnh lp mt cng ty nh chuyn v thng k cc ch s d bo th trng c phiu v tri phiu.

Khi chng ti gp nhau, Townsend cng ang vit Th tit kim v tn dng , mt bo co chuyn mn c cc t chc tn dng t hng thng xuyn. i tc ca ng l Richard Dana Skinner, con chu ca mt gia nh vng tc New England v l cht ca Richard Henry Dana Jr., tc gi ca tc phm Hai nm lm thy th . Cng ty c rt nhiu khch hng ni ting, v d nh Donald Douglas, ngi tin phong trong ngnh hng khng, sng lp hng sn xut my bay Douglas, v cu Tng thng Herbert Hoover, ngi sng th trn Waldorf m Bill vn gh thm nh k. Tuy nhin Skinner cht vi nm trc v hin ti con r ca Townsend, ngi cng lm vic ti cng ty, c ngh lm i l cho h thng Ngn hng lin bang v Tn dng gia nh. Townsend gii thch l iu a chng ti n ba tra ny. ng ni: Ti mun anh tham gia cng chng ti.

Thay i cng vic l mt quyt nh kh d dng. Ngoi cng vic Fortune, ti thng xuyn tham gia cc d n nghin cu t do v cc khch hng mi lun mi gi hp tc. Ti khng c iu g bn tm thc s - Joan v ti quyt nh chia tay, trong vng mt thng ti s chuyn nh tr li Manhattan v thu mt cn h ng s 35.

Cng ty Townsend-Greenspan m ca kinh doanh vo thng 9/1953. (Chng ti chnh thc hp nht nm 1954). Vn phng ca chng ti c t ti Broadwa, nm chch v pha nam Sn giao dch chng khon New York. a im hi kh nhn bit, vi ch mt phng cho Bill, mt cho ti v mt khu vc chung cho hai tr l nghin cu v mt th k.

Bill v ti lm vic trong hai lnh vc ring bit. Bill tip tc pht hnh th v lm vic vi cc khch hng t vn u t ca ng. Nhng khch hng u tin ca ti l nhng ngi bit ti t Ban Hi tho. Qu Wellington, tin thn ca tp on Vanguard, ng k u tin. Tip theo l Republic Steel, nh sn xut thp ln th ba nc M v sau hai nm, mi cng ty thp khc cng tham gia, bao gm cc tp on Thp M, Armco, Jones&Laughlin, Allegheny-Ludlum, Inland v Kaiser. i vi Cng ty Townsend-Greenspan, y l c hi qung b tt nht. Thp l biu tng sc mnh ca nc M v nu bn theo di danh sch Fortune 500, xut hin ln u nm 1955, nhng tn tui ny lun ng gn u. Chng ti dn b sung mt lot khch hng nh Alcoa, Reliance Electric, Burlington Industries, Ngn hng quc gia Mellon, Mobil Oil, Tenneco v nhiu cng ty khc na.

Tuy nhin, tn tht ca ti chnh l vic khng hon thnh c hc v tin s do ti qu bn rn. Mi thng vi ln ti phi bay gp gp cc khch hng Pittsburgh, Chicago hay Cleveland; thi gian cn li ti chy ua vi vic xy dng bo co. Ti b phn tm bi ti thch ti lun n ca mnh: m hnh chi tiu v tit kim ca cc h gia nh M. Nhng thi vn p v hon thnh lun n s cn t nht su thng lin tc v lm iu ti phi sp xp li cng vic kinh doanh ca mnh. Ti t nh s khng nh mt c hi do vic ngh ngang bi ti vn tip tc c v nghin cu kinh t hc trong cng vic ca mnh. Tuy vy c hai thng, ti li n gp Gio s Burns. ng lun hi: Khi no anh quay li vi cng vic? Ti thng cm thy dn vt. (Phi rt lu sau, vo nhng nm 1970 ti mi c th quay li i hc New York v hon thnh hc v tin s).

Cha kha i vi s hp dn ca Cng ty Townsend-Greenspan l kh nng chng ti c th chuyn phn tch kinh t thnh mt dng m cc nh lnh o doanh nghip c th p dng trong qu trnh ra quyt nh. Nn kinh t c cho l ang bc vo giai on tng trng. Mt tng gim c (CEO) in hnh trong ngnh cng nghip rt c th t mt nhn vin bn hng, k s hay nh qun l trong cng ty thng tin ln. Bit c din bin ca tng sn phm quc dn (GNP) khng gip ch c g cho ng ta. Nhng nu bn ang ni chuyn vi CEO ca mt cng ty sn xut cc b phn ca t th bn c th ni vi ng ta rng: Vic lp rp Chevrolet trong sut su thng ti s khng ging vi nhng g General Motors cng b, l iu m ng ta c th hiu c v hnh ng da trn thng tin .

Ngy nay, dy chuyn cung cp c kt ni hon ton, nhng thng tin gia cc nh cung cp v cc nh sn xut lu chuyn t do l cch vn hnh nn sn xut hin i cn c vo nhu cu. Nhng quay tr li thi gian , mi quan h gia cc nh sn xut v cc nh cung cp ging nh mt vn bi t l kh hn. Nu bn l mt gim c mua hng ca mt cng ty sn xut thit b ang tm mua thp tm sn xut t lnh, th vic ni vi nhn vin bn hng ca nh sn xut thp rng bn c bao nhiu tm tn khi ch lm gim kh nng mc c ca bn.

S thiu thng tin ny khin cng ty thp gp kh khn trong vic lp k hoch sn xut. Hn na, nhiu khch hng mua thp ch bit th phn ca h. Trin vng ca ngnh thp hon ton b tc ng bi s thay i trong nh cu t ch khch hay xy dng cc ta nh chc tri, cc ng dn du hoc thm ch l nhng chic lon thic. Nhu cu trong ngn hn l s