kurumlar vergİsİ kanunu İstanbul ymm odası 19 ekim 2006 a. feridun gÜngÖr yeminli mali...
DESCRIPTION
KURUMLAR VERGİSİ KANUNU İstanbul YMM Odası 19 Ekim 2006 A. Feridun GÜNGÖR Yeminli Mali Müşavir. Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı. Neden Transfer Fiyatlandırması?. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
KURUMLAR VERGİSİ
KANUNU İstanbul YMM Odası
19 Ekim 2006A. Feridun GÜNGÖR
Yeminli Mali Müşavir
KURUMLAR VERGİSİ
KANUNU İstanbul YMM Odası
19 Ekim 2006A. Feridun GÜNGÖR
Yeminli Mali Müşavir
Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı
Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı
• Dünya ekonomisinde son yıllarda yaşanan gelişmeler, küreselleşme ve bu süreçte çok uluslu şirketlerin (MNE)
artan ticari faaliyetleri önemli seviyelere ulaşmıştır.
• Bugün gayrisafi dünya hasılasını %75’i, 30 ülkeden kaynaklanmaktadır.
• Türkiye ekonomisi de dünya ekonomisindeki bu değişimlerden etkilenmektedir.
• 2005 yılında 9.866 Milyon Dolar, 2006 yılında 12.407 Milyon Dolar DYY yapıldı. Toplam DYY 42.200 Milyon Dolara
ulaştı.
• Dünya ekonomisinde son yıllarda yaşanan gelişmeler, küreselleşme ve bu süreçte çok uluslu şirketlerin (MNE)
artan ticari faaliyetleri önemli seviyelere ulaşmıştır.
• Bugün gayrisafi dünya hasılasını %75’i, 30 ülkeden kaynaklanmaktadır.
• Türkiye ekonomisi de dünya ekonomisindeki bu değişimlerden etkilenmektedir.
• 2005 yılında 9.866 Milyon Dolar, 2006 yılında 12.407 Milyon Dolar DYY yapıldı. Toplam DYY 42.200 Milyon Dolara
ulaştı.
Neden Transfer Fiyatlandırması?Neden Transfer Fiyatlandırması?
Neden Transfer Fiyatlandırması?Neden Transfer Fiyatlandırması?
• Kendi vergi bazını korumak amacıyla transfer fiyatlandırması ile ilgili detaylı düzenlemeleri yürürlüğe
koyan ülke sayısı giderek artmaktadır.
• Hem gelir idareleri hem de gümrük idareleri transfer fiyatlandırmasıyla ilgili konulara daha fazla kaynak
ayırmaktadırlar.
• Çokuluslu şirketler açısından transfer fiyatlandırması giderek daha önemli bir konu haline gelmektedir.
• Kendi vergi bazını korumak amacıyla transfer fiyatlandırması ile ilgili detaylı düzenlemeleri yürürlüğe
koyan ülke sayısı giderek artmaktadır.
• Hem gelir idareleri hem de gümrük idareleri transfer fiyatlandırmasıyla ilgili konulara daha fazla kaynak
ayırmaktadırlar.
• Çokuluslu şirketler açısından transfer fiyatlandırması giderek daha önemli bir konu haline gelmektedir.
Çokuluslu Şirketlerin Vergi Direktörleri için En Önemli Vergi Konuları
Çokuluslu Şirketlerin Vergi Direktörleri için En Önemli Vergi Konuları
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40%
Transfer fiyatlaması
Vergiden kaçınma
Çifte Vergileme
KDV
Vergi Uyuşmazlıkları
Gümrük Vergileri
Yabancı Vergi Kredileri
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40%
Transfer fiyatlaması
Vergiden kaçınma
Çifte Vergileme
KDV
Vergi Uyuşmazlıkları
Gümrük Vergileri
Yabancı Vergi Kredileri
Transfer Fiyatlandırmasına İlişkin Detaylı Dokümantasyon Yükümlülüğü Koyan Ülkeler
Transfer Fiyatlandırmasına İlişkin Detaylı Dokümantasyon Yükümlülüğü Koyan Ülkeler
ABD ABD ABD ABD ABD ABD ABD ABD ABD ABD FillandiyaAvustralya Avustralya Avustralya Avustralya Avustralya Avustralya Avustralya Avustralya Avustralya Avustralya İrlanda
Fransa Fransa Fransa Fransa Fransa Fransa Fransa Fransa İsrailMeksika Meksika Meksika Meksika Meksika Meksika Meksika RusyaBrezilya Brezilya Brezilya Brezilya Brezilya Brezilya Brezilya İsveç
Kanada Kanada Kanada Kanada Kanada KanadaKore Kore Kore Kore Kore Kore
İngiltere İngiltere İngiltere İngiltere İngiltereDanimarka Danimarka Danimarka Danimarka DanimarkaVenezüella Venezüella Venezüella Venezüella Venezüella
Belçika Belçika Belçika BelçikaY.Zellanda Y.Zellanda Y.Zellanda Y.Zellanda
Japonya Japonya JaponyaPolonya Polonya PolonyaKazakistan Kazakistan KazakistanHindistan Hindistan Hindistan
Arjantin ArjantinAvusturya AvusturyaHollanda HollandaTayland Tayland
AlmanyaKolombiyaMacaristanPeruMalezyaPortekizG.Afrika
2002 2003yakın
gelecekte1998 1999 2000 20011994 1995 1996 1997
Çokuluslu Şirketlerde Transfer Fiyatlandırmasına İlişkin İncelemelerde
İncelenen Ana Konular
Çokuluslu Şirketlerde Transfer Fiyatlandırmasına İlişkin İncelemelerde
İncelenen Ana Konular
Aşağıdaki Konularda Yapılan İncelemelerin Yüzdeleri2005 2003 2001
Mal Satışları 53 37 40Hizmet Satışları 49 29 26Gayrimaddi Hak Satışları 28 14 10Grupiçi Finansman 20 9 9Teknolojik masraf paylaşım anlaşmaları 14 5 3
Çokuluslu Şirketlerde Yürütülen Vergi İncelemesi Sonuçları
Çokuluslu Şirketlerde Yürütülen Vergi İncelemesi Sonuçları
2005 2003 2005 2003Almanya 38 26 53 41ABD 37 30 38 40İngiltere 36 26 43 33Fransa 32 19 35 25Kanada 28 12 81 45
İncelemelerin Rapor Edilen Sonuçları
İnceleme Geçiren Ana Şirketlerin Yüzdesi
Düzeltme ile Sonuçlanan İncelemelerin Yüzdesi
Transfer Fiyatlandırması Yolu ile Örtülü Kazanç Dağıtımı
Transfer Fiyatlandırması Yolu ile Örtülü Kazanç Dağıtımı
• Kurumlar Vergisi Kanunu’nun temel yaklaşımı ;
İlişkili kişiler arasında yapılan mal veya hizmet alımlarında kullanılan fiyatların emsaline uygun olmaması halinde
kazancın kısmen veya tamamen örtülü olarak dağıtıldığı kabul edilir.
• İlişkili Kişi; kurumların kendi ortakları, kurumların veya ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek kişi veya kurum ile
idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu veya nüfuzu altında
bulundurduğu gerçek kişi veya kurumlar.
• Kurumlar Vergisi Kanunu’nun temel yaklaşımı ;
İlişkili kişiler arasında yapılan mal veya hizmet alımlarında kullanılan fiyatların emsaline uygun olmaması halinde
kazancın kısmen veya tamamen örtülü olarak dağıtıldığı kabul edilir.
• İlişkili Kişi; kurumların kendi ortakları, kurumların veya ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek kişi veya kurum ile
idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu veya nüfuzu altında
bulundurduğu gerçek kişi veya kurumlar.
İlişkili Kişi Tanımıİlişkili Kişi Tanımı
OrtaklarOrtaklar
İştiraklerİştirakler
Ortağın EşiOrtağın EşiAlt ve Üst Soy, 3. Derece
Dahil Hısımlar
Alt ve Üst Soy, 3. Derece
Dahil Hısımlar
Alt ve Üst Soy, 3. Derece
Dahil Hısımlar
Alt ve Üst Soy, 3. Derece
Dahil Hısımlar
İdare ve Denetim Bakımından Bağlı Bulunulan Gerçek
ve Tüzel Kişiler
İdare ve Denetim Bakımından Bağlı Bulunulan Gerçek
ve Tüzel Kişiler
İdare ve Denetim Bakımından
Kontrol Altında Olan Gerçek ve
Tüzel Kişiler
İdare ve Denetim Bakımından
Kontrol Altında Olan Gerçek ve
Tüzel Kişiler
Vergi CennetiVergi Cenneti
A ŞirketiA Şirketi
kurumkurumkurumkurum
Emsallere Uygunluk İlkesi Nedir?Emsallere Uygunluk İlkesi Nedir?
• Emsallerine Uygunluk İlkesi;
• ilişkili kişiler ile yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanan fiyat veya bedelin, aralarında böyle bir ilişkinin bulunmaması durumunda oluşacak fiyat veya bedele uygun olmasını ifade eder ( arm’s length principle)
• Emsallerine Uygunluk İlkesi;
• ilişkili kişiler ile yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanan fiyat veya bedelin, aralarında böyle bir ilişkinin bulunmaması durumunda oluşacak fiyat veya bedele uygun olmasını ifade eder ( arm’s length principle)
TF’sı Uygulamasının Öngördüğü YeniliklerTF’sı Uygulamasının Öngördüğü Yenilikler
• Transfer fiyatlandırması yöntemlerini tespit etmektedir.
• Peşin fiyat anlaşmalarına imkan vermektedir (APA).
• Dökümantasyon / ispat zorunluluğunu vergi mükellefine yüklemektedir.
• Örtülü olarak dağıtıldığı kabul edilen kazanç tutarı ilgili kişiler nezdinde de elde edilmiş sayılmaktadır .
• Transfer fiyatlandırması yöntemlerini tespit etmektedir.
• Peşin fiyat anlaşmalarına imkan vermektedir (APA).
• Dökümantasyon / ispat zorunluluğunu vergi mükellefine yüklemektedir.
• Örtülü olarak dağıtıldığı kabul edilen kazanç tutarı ilgili kişiler nezdinde de elde edilmiş sayılmaktadır .
TF Uygulamasının Getirdiği YükümlülüklerTF Uygulamasının Getirdiği Yükümlülükler
Transfer fiyatlandırması olarak adlandırdığımız bu yeni düzenlemenin mükellefler açısından getireceği yükümlülükleri
3 temel başlık altında sıralamak mümkündür.
1. Mükellefler, ilişkili kişilerle gerçekleştirecekleri ticari münasebetlerinde, kanunda yer verilen yöntemlerden kendi
işlemleri bakımından en uygun olanını seçip tercih edilen yöntemin gerektirdiği şekilde mal ve hizmetlerini
fiyatlandırması gerekecektir.
2. Mükellefler, emsallere uygunluk ilkesi doğrultusunda tespit etmiş oldukları yöntemlere ilişkin hesaplamalarına esas teşkil
edecek dokümanları hazırlamak ve bunları muhafaza etmeleri gerekecektir.
3. Mükellefler (hazırladıkları ve muhafaza ettikleri dokümanları),vergi idaresinin talebi üzerine incelenmesi
maksadıyla ibraz edilmeye hazır tutacaklardır.
Transfer fiyatlandırması olarak adlandırdığımız bu yeni düzenlemenin mükellefler açısından getireceği yükümlülükleri
3 temel başlık altında sıralamak mümkündür.
1. Mükellefler, ilişkili kişilerle gerçekleştirecekleri ticari münasebetlerinde, kanunda yer verilen yöntemlerden kendi
işlemleri bakımından en uygun olanını seçip tercih edilen yöntemin gerektirdiği şekilde mal ve hizmetlerini
fiyatlandırması gerekecektir.
2. Mükellefler, emsallere uygunluk ilkesi doğrultusunda tespit etmiş oldukları yöntemlere ilişkin hesaplamalarına esas teşkil
edecek dokümanları hazırlamak ve bunları muhafaza etmeleri gerekecektir.
3. Mükellefler (hazırladıkları ve muhafaza ettikleri dokümanları),vergi idaresinin talebi üzerine incelenmesi
maksadıyla ibraz edilmeye hazır tutacaklardır.
Uygulamanın Getirdiği YükümlülüklerUygulamanın Getirdiği Yükümlülükler
Mükellefler, emsallere uygunluk ilkesi gereği uygulamaya karar verecekleri transfer fiyatlandırması yöntemlerinin
seçim esnasında:
• İlişkili kişilerle gerçekleştirdikleri ticari işlemleri analiz etmeleri,
• İlişkili kişilerle gerçekleştirdikleri işlemlerle mukayese edilebilecek mahiyette bağımsız kişiler arasında
gerçekleştirilen işlemleri bulmaları,• Emsallere uygunluk ilkesi gereği tespit edecekleri yöntem
dahilinde fiyatlandırma yapmaları gerekecektir .
Mükellefler, emsallere uygunluk ilkesi gereği uygulamaya karar verecekleri transfer fiyatlandırması yöntemlerinin
seçim esnasında:
• İlişkili kişilerle gerçekleştirdikleri ticari işlemleri analiz etmeleri,
• İlişkili kişilerle gerçekleştirdikleri işlemlerle mukayese edilebilecek mahiyette bağımsız kişiler arasında
gerçekleştirilen işlemleri bulmaları,• Emsallere uygunluk ilkesi gereği tespit edecekleri yöntem
dahilinde fiyatlandırma yapmaları gerekecektir .
Uygulanacak Yöntemin Seçilmesine İzlenecek Aşamalar
Uygulanacak Yöntemin Seçilmesine İzlenecek Aşamalar
İlişkili Kişi ile Gerçekleştirilen İşlemin Analiz Edilmesi
İlişkili Kişi ile Gerçekleştirilen İşlemin Analiz Edilmesi
İşleme Mukayese Teşkil Edecek ve Bağımsız Kişiler Arasında Olan Emsaller Bulunması
İşleme Mukayese Teşkil Edecek ve Bağımsız Kişiler Arasında Olan Emsaller Bulunması
Kullanılmakta Olan Veri ve Varsayımların Doğruluğundan Emin Olunması
Kullanılmakta Olan Veri ve Varsayımların Doğruluğundan Emin Olunması
Bu Emsal ve Verilere Göre Kullanılacak Yönteme Karar Verilmesi
Bu Emsal ve Verilere Göre Kullanılacak Yönteme Karar Verilmesi
TRANSFER FİYATININ HESAPLANMASI
TRANSFER FİYATININ HESAPLANMASI55
44
33
22
11
Yöntem Belirlenmesi İçin Gerekli Olan ŞartlarYöntem Belirlenmesi İçin Gerekli Olan Şartlar
Mukayese Edilebilirİşlemler
Comparable Transactions
Mukayese Edilebilirİşlemler
Comparable Transactions
Mukayese Edilebilir Koşullar
Comparable Circumstances
Mukayese Edilebilir Koşullar
Comparable Circumstances
Mukayese Edilebilir Bağımsız Kişiler
Comparable IndependentEnterprises
Mukayese Edilebilir Bağımsız Kişiler
Comparable IndependentEnterprises
Bu 3 unsurun bir arada olması gerekmektedirBu 3 unsurun bir arada olması gerekmektedir
Emsallere uygun fiyatın tespiti, aşağıda belirtilen
yöntemlerden mükellef için en uygun olanının
kullanılması ile mümkün olmaktadır.
•Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi
•Maliyet Artı Yöntemi
•Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi
•Mahiyete Uygun Belirlenecek Diğer Yöntem
Emsallere uygun fiyatın tespiti, aşağıda belirtilen
yöntemlerden mükellef için en uygun olanının
kullanılması ile mümkün olmaktadır.
•Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi
•Maliyet Artı Yöntemi
•Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi
•Mahiyete Uygun Belirlenecek Diğer Yöntem
Emsallere Uygunluk İlkesini Esas Alan TF Yöntemleri
Emsallere Uygunluk İlkesini Esas Alan TF Yöntemleri
Transfer Fiyatlandırması YöntemleriTransfer Fiyatlandırması Yöntemleri
OECD RehberiOECD Rehberi
1. Kar Bölüşüm Yöntemi
2. İşleme Dayalı Net Kar Marjı
Yöntemi
1. Kar Bölüşüm Yöntemi
2. İşleme Dayalı Net Kar Marjı
Yöntemi
Diğer YöntemlerDiğer
YöntemlerGeleneksel YöntemlerGeleneksel Yöntemler
1. Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi
2. Maliyet Artı Yöntemi
3. Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi
1. Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi
2. Maliyet Artı Yöntemi
3. Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi
Kurumlar Vergisi Kanunu’nda belirtilen Ana YöntemlerKurumlar Vergisi Kanunu’nda belirtilen Ana Yöntemler
Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi (Comparable Uncontrolled Price Method)
Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi (Comparable Uncontrolled Price Method)
• Karşılaştırılabilir fiyat yöntemi, uygulanacak fiyatın mal veya hizmet alım ya da satımında bulunan ve aralarında
hiçbir şekilde ilişki bulunmayan kişilerin birbirleriyle yaptıkları işlemlerde uygulayacağı piyasa fiyatı ile
karşılaştırılarak tespit edilmesini ifade eder.
• Karşılaştırılabilir emsal bulma güçlüğü vardır.
• Çoğu zaman kullanılan emsallerin ilişkili işlem ile ilişkisiz işlem arasındaki farklılıklara göre düzeltilmesi gerekir.
• Karşılaştırılabilir fiyat yöntemi, uygulanacak fiyatın mal veya hizmet alım ya da satımında bulunan ve aralarında
hiçbir şekilde ilişki bulunmayan kişilerin birbirleriyle yaptıkları işlemlerde uygulayacağı piyasa fiyatı ile
karşılaştırılarak tespit edilmesini ifade eder.
• Karşılaştırılabilir emsal bulma güçlüğü vardır.
• Çoğu zaman kullanılan emsallerin ilişkili işlem ile ilişkisiz işlem arasındaki farklılıklara göre düzeltilmesi gerekir.
• Tercih edildiği mallar:– Emtia (Benzin, demir-çelik, tahıl vb.)– Marka, know-how’a bağlı olmayan fabrika malları
• Tercih edilmediği mallar:– Yarı mamüller– Marka, know-how’a bağlı olan fabrika malları
• Tercih edildiği mallar:– Emtia (Benzin, demir-çelik, tahıl vb.)– Marka, know-how’a bağlı olmayan fabrika malları
• Tercih edilmediği mallar:– Yarı mamüller– Marka, know-how’a bağlı olan fabrika malları
Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi (Comparable Uncontrolled Price Method)
Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi (Comparable Uncontrolled Price Method)
Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi (Comparable Uncontrolled Price Method)
Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi (Comparable Uncontrolled Price Method)
Örnek 1:
• Fiyat farklılığı X ürününün niteliğine mi bağlı?
Örnek 1:
• Fiyat farklılığı X ürününün niteliğine mi bağlı?
A Şirketi (Yabancı Ülke)
A Şirketi (Yabancı Ülke)
B Şirketi (Türkiye)B Şirketi (Türkiye)
X ÜrünüX Ürünü
YTL 100YTL 100
X ÜrünüX Ürünü
YTL 150YTL 150
C Şirketi (Yabancı Ülke)
C Şirketi (Yabancı Ülke)
D Şirketi (Türkiye)D Şirketi (Türkiye)
İlişkisi Olmayan Şirketler Arasındaki Satış:İlişkisi Olmayan Şirketler Arasındaki Satış:
İlişkili Şirketler Arasındaki Satış:İlişkili Şirketler Arasındaki Satış:
Sorular:- Satışa konu olan X ürünleri arasında satış fiyatını etkileyebilecek bir farklılık var mı?- X ürünün tedarikçileri satıcı firmalara herhangi bir indirim ya da satış primi sağlıyor mu?
Sorular:- Satışa konu olan X ürünleri arasında satış fiyatını etkileyebilecek bir farklılık var mı?- X ürünün tedarikçileri satıcı firmalara herhangi bir indirim ya da satış primi sağlıyor mu?
Örnek 2:
• Nakliye ve Sigorta Masrafını Kim Üstleniyor ?
Örnek 2:
• Nakliye ve Sigorta Masrafını Kim Üstleniyor ?
A Şirketi (Yabancı Ülke)
A Şirketi (Yabancı Ülke)
B Şirketi (Türkiye)B Şirketi (Türkiye)
X ÜrünüX Ürünü
YTL 150*YTL 150*
X ÜrünüX Ürünü
YTL 100**YTL 100**
C Şirketi (Yabancı Ülke)
C Şirketi (Yabancı Ülke)
D Şirketi (Türkiye)D Şirketi (Türkiye)
İlişkili Olmayan Şirketler Arasındaki Satış:İlişkili Olmayan Şirketler Arasındaki Satış:
İlişkili Şirketler Arasındaki Satış:İlişkili Şirketler Arasındaki Satış:
Soru:- Nakliye ve sigorta masrafları arasındaki farklılık tespit edilebiliyor mu?Soru:- Nakliye ve sigorta masrafları arasındaki farklılık tespit edilebiliyor mu?
* Nakliye ve sigorta masrafı alıcı şirket tarafından karşılanıyor.* Nakliye ve sigorta masrafı alıcı şirket tarafından karşılanıyor.
** Nakliye ve sigorta masrafı satıcı şirket tarafından karşılanıyor.** Nakliye ve sigorta masrafı satıcı şirket tarafından karşılanıyor.
Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi (Comparable Uncontrolled Price Method)
Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi (Comparable Uncontrolled Price Method)
Örnek 3:
• Satış Miktarının Satış Fiyatına Etkisi Var Mı?
Örnek 3:
• Satış Miktarının Satış Fiyatına Etkisi Var Mı?
A Şirketi (Yabancı Ülke)
A Şirketi (Yabancı Ülke)
B Şirketi (Türkiye)B Şirketi (Türkiye)
X ÜrünüX Ürünü
1.000 Ton80 YTL/Ton1.000 Ton80 YTL/Ton
X ÜrünüX Ürünü D Şirketi (Türkiye)D Şirketi (Türkiye)
İlişkili Olmayan Bir Şirkete Yapılan Satış:İlişkili Olmayan Bir Şirkete Yapılan Satış:
İlişkili Bir Şirkete Yapılan Satış:İlişkili Bir Şirkete Yapılan Satış:
Soru:- Satış miktarları arasındaki fark, satış fiyatını etkileyebilecek nitelikte mi?Soru:- Satış miktarları arasındaki fark, satış fiyatını etkileyebilecek nitelikte mi?
500 Ton100 YTL/Ton500 Ton100 YTL/Ton
A Şirketi (Yabancı Ülke)
A Şirketi (Yabancı Ülke)
Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi (Comparable Uncontrolled Price Method)
Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi (Comparable Uncontrolled Price Method)
• Maliyet art yöntemi, fiyatın ilgili mal veya hizmet maliyetinin makul bir brüt kar oranı kadar artırılmasını ifade eder.
• Makul kar oranı, kullanılan kaynak ve üstlenilen risk ile piyasa koşulları dikkate alınarak tespit edilir.
• Maliyet art yöntemi, fiyatın ilgili mal veya hizmet maliyetinin makul bir brüt kar oranı kadar artırılmasını ifade eder.
• Makul kar oranı, kullanılan kaynak ve üstlenilen risk ile piyasa koşulları dikkate alınarak tespit edilir.
Maliyet Artı Yöntemi (Cost Plus Method)Maliyet Artı Yöntemi (Cost Plus Method)
Maliyet Artı Yöntemi (Cost Plus Method)Maliyet Artı Yöntemi (Cost Plus Method)
• Tercih edildiği mallar:– Yarı mamül– Müşterek üretim anlaşmasına (joint facility agreement)
konu mallar– Uzun dönemli alış-satış anlaşmasına konu mallar– Hizmet veya hizmet olarak sınıflandırılabilen işlemler
• Tercih edildiği mallar:– Yarı mamül– Müşterek üretim anlaşmasına (joint facility agreement)
konu mallar– Uzun dönemli alış-satış anlaşmasına konu mallar– Hizmet veya hizmet olarak sınıflandırılabilen işlemler
Maliyet Artı Yöntemi (Cost Plus Method)Maliyet Artı Yöntemi (Cost Plus Method)
Örnek 1:
• Maliyete Genel ve İdari Giderler Dahil Ediliyor Mu ?
Örnek 1:
• Maliyete Genel ve İdari Giderler Dahil Ediliyor Mu ?
Üretici A(A Ülkesi) Üretici A
(A Ülkesi) B Şirketi (Türkiye)B Şirketi (Türkiye)
X ÜrünüX Ürünü
%5 Kar Marjı*%5 Kar Marjı*
X ÜrünüX Ürünü
%3-%5 Kar Marjı**%3-%5 Kar Marjı**
Üretici X (A Ülkesi)Üretici X (A Ülkesi)
Muhtelif AlıcılarMuhtelif Alıcılar
Satıcı ve Alıcının Bağımlı Şirketler Olması:Satıcı ve Alıcının Bağımlı Şirketler Olması:
* Üretici firma genel ve idari giderlerini işletme gideri olarak kabul ettiği için satılan malın maliyetine dahil etmiyor.* Üretici firma genel ve idari giderlerini işletme gideri olarak kabul ettiği için satılan malın maliyetine dahil etmiyor.
Alıcı ve Satıcıların Bağımsız Şirketler Olması:Alıcı ve Satıcıların Bağımsız Şirketler Olması:
Üretici Y (A Ülkesi)Üretici Y (A Ülkesi)
Üretici Y (A Ülkesi)Üretici Y (A Ülkesi)
**Üretici firmalar genel ve idari giderlerini satılan malın maliyetine dahil ediyorlar.**Üretici firmalar genel ve idari giderlerini satılan malın maliyetine dahil ediyorlar.
Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi (Resale Price Method)
Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi (Resale Price Method)
• Yeniden satış yöntemi, uygulanacak fiyatın işlem konusu mal ve hizmetlerin aralarında herhangi bir şekilde ilişki
bulunmayan gerçek veya tüzel kişilere yeniden satılması halinde uygulanacak fiyattan , makul bir brüt satış karı
düşülerek hesaplanmasını ifade eder.
• Brüt satış karının makul olması neyi ifade eder? İlişkisiz kişilere satışlar var mı? İlişkisiz kişilerin benzer
faaliyetlerinde satış karı bilinebiliyor mu?
• Yeniden satış yöntemi, uygulanacak fiyatın işlem konusu mal ve hizmetlerin aralarında herhangi bir şekilde ilişki
bulunmayan gerçek veya tüzel kişilere yeniden satılması halinde uygulanacak fiyattan , makul bir brüt satış karı
düşülerek hesaplanmasını ifade eder.
• Brüt satış karının makul olması neyi ifade eder? İlişkisiz kişilere satışlar var mı? İlişkisiz kişilerin benzer
faaliyetlerinde satış karı bilinebiliyor mu?
• Tercih edildiği mallar:– Pazarlama faaliyetine konu mallar,– Dağıtımcılarca satılan mallar,
• Tercih edildiği mallar:– Pazarlama faaliyetine konu mallar,– Dağıtımcılarca satılan mallar,
Yeniden Satış Fiyat Yöntemi (Resale Price Method)
Yeniden Satış Fiyat Yöntemi (Resale Price Method)
Yeniden Satış Fiyat Yöntemi (Resale Price Method)
Yeniden Satış Fiyat Yöntemi (Resale Price Method)
Örnek 1:
• Dağıtımcı Sattığı Mallar İçin Garanti Veriyor Mu?
Örnek 1:
• Dağıtımcı Sattığı Mallar İçin Garanti Veriyor Mu?
Dağıtımcı A Dağıtımcı A Müşteri C Müşteri C X ÜrünüX Ürünü
Brüt satış karı: % 20
Brüt satış karı: % 20
X ÜrünüX Ürünü
Brüt satış karı: % 15Brüt satış karı: % 15
Dağıtımcı BDağıtımcı BMüşteri D Müşteri D
Satılan Ürün Dağıtımcının Garantisinde:Satılan Ürün Dağıtımcının Garantisinde:
Satılan Ürün İçin Dağıtımcı Garanti Vermiyor:Satılan Ürün İçin Dağıtımcı Garanti Vermiyor:
Soru:- Dağıtımcıların kar marjını karşılaştırabilmek için garantinin etkisi dikkate alınıyor mu?Soru:- Dağıtımcıların kar marjını karşılaştırabilmek için garantinin etkisi dikkate alınıyor mu?
Örnek 2:
• Dağıtımcılar Pazarlama Faaliyeti Dışında Bir Hizmet Veriyor Mu?
Örnek 2:
• Dağıtımcılar Pazarlama Faaliyeti Dışında Bir Hizmet Veriyor Mu?
Dağıtımcı B(B Ülkesi)
Dağıtımcı B(B Ülkesi)
- Satıcı Yalnız Pazarlama Faaliyetinde Bulunan İlişkili Olmayan Dağıtımcılara Satış Yapıyor:- Satıcı Yalnız Pazarlama Faaliyetinde Bulunan İlişkili Olmayan Dağıtımcılara Satış Yapıyor:
Soru:- Pazarlama faaliyeti dışında sunulan hizmetin (teknik servis gibi) karşılaştırılabilirliğe etkisi var mı?
Soru:- Pazarlama faaliyeti dışında sunulan hizmetin (teknik servis gibi) karşılaştırılabilirliğe etkisi var mı?
YTL 120YTL 120
Satıcı A(A Ülkesi) Satıcı A
(A Ülkesi)
Dağıtımcı C(C Ülkesi)
Dağıtımcı C(C Ülkesi)
YTL 120
YTL 120
Dağıtımcı B(B Ülkesi)
Dağıtımcı B(B Ülkesi)
- Satıcı Pazarlama Faaliyeti Dışında da Hizmet Sunan Bağımlı Dağıtımcıya Satış Yapıyor:
- Satıcı Pazarlama Faaliyeti Dışında da Hizmet Sunan Bağımlı Dağıtımcıya Satış Yapıyor:
Satıcı A(A Ülkesi) Satıcı A
(A Ülkesi)
YTL 120YTL 120
Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi (Resale Price Method)
Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi (Resale Price Method)
Çokuluslu Şirketlerde Transfer Fiyatlandırması için Kullanılan YöntemlerÇokuluslu Şirketlerde Transfer Fiyatlandırması için Kullanılan Yöntemler
Mal
Satışları
Grupiçi Hizmet
SatışlarıLisans
SözleşmeleriMasraf Paylaşım
AnlaşmalarıFinansman
HizmetiKarşılaştırılabilir Fiyat
Yöntemi 30% 17% 33% İç - 43% İç 21% Dış 14% DışYeniden Satış Fiyatı 17% - - - - Masraf Dağıtım Yöntemleri - 17% - 31% - Maliyet Artı Yöntemi 26% 57% - 50% - Kar Paylaşımı Yöntemi 4% - 8% - 8% Kar Bazlı 16% - 12% - 15% Diğer Belirtilmeyen 7% 8% 25% 19% 21%
Advance Pricing Arrangements (APA)Advance Pricing Arrangements (APA)
OECD Transfer Fiyatlandırması Rehberi:
• APA’lar, ilişkili kişilerle yapılan işlemlerde belirli bir dönem için kullanılacak transfer fiyatının belirlenmesine yönelik
olarak, bir takım kriterlerin (yöntem, karşılaştırma ölçütleri ve gelecekteki olaylara ilişkin varsayımlar gibi) esas
alındığı sözleşmelerdir.
• Bu anlaşmalara ilişkin süreç, esas olarak mükellefler tarafından başlatılır ve vergi idareleri ile müzakereler
gerektirir.
OECD Transfer Fiyatlandırması Rehberi:
• APA’lar, ilişkili kişilerle yapılan işlemlerde belirli bir dönem için kullanılacak transfer fiyatının belirlenmesine yönelik
olarak, bir takım kriterlerin (yöntem, karşılaştırma ölçütleri ve gelecekteki olaylara ilişkin varsayımlar gibi) esas
alındığı sözleşmelerdir.
• Bu anlaşmalara ilişkin süreç, esas olarak mükellefler tarafından başlatılır ve vergi idareleri ile müzakereler
gerektirir.
Advance Pricing Arrangements (APA)Advance Pricing Arrangements (APA)
• Kurumlar Vergisi Kanunu’nda, ilişkili kişilerle yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanacak fiyat veya
bedelin tespitine ilişkin yöntemlerin, mükellefin talebi üzerine Maliye Bakanlığı ile anlaşılarak belirlenebileceği
belirtilmiştir.
• Bu şekilde belirlenen yöntem, 3 yılı aşmamak üzere anlaşmada tespit edilen süre ve şartlar dahilinde kesinlik
taşır.
• Kurumlar Vergisi Kanunu’nda, ilişkili kişilerle yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanacak fiyat veya
bedelin tespitine ilişkin yöntemlerin, mükellefin talebi üzerine Maliye Bakanlığı ile anlaşılarak belirlenebileceği
belirtilmiştir.
• Bu şekilde belirlenen yöntem, 3 yılı aşmamak üzere anlaşmada tespit edilen süre ve şartlar dahilinde kesinlik
taşır.
Transfer Fiyatlandırması Düzenlemeleri ve Diğer Vergi Kanunları
Transfer Fiyatlandırması Düzenlemeleri ve Diğer Vergi Kanunları
• Transfer fiyatlandırması düzenlemeleri sadece vergiye tabi olacak kurum kazancının belirlenmesine yöneliktir ve fiyat tespit
yöntemlerinin diğer vergi uygulamaları açısından da geçerli olacağına dair hüküm içermemektedir.
• Genel olarak, diğer vergi kanunlarımızda da emsallerine uygunluk ilkesi benimsenmiş, bedelin bulunmadığı veya bilinmediği durumlar ile bedel düşüklüğünün izah edilemediği durumlarda emsal bedelin
matraha esas tutar olarak dikkate alınacağı belirtilmiştir.
• Diğer vergi kanunlarındaki emsal bedel uygulamasının, esas olarak Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde yapılması
gerekmektedir. Transfer fiyatlandırmasına ilişkin hükümlere göre bulunan fark tutarların diğer vergi kanunlarının uygulanması
açısından doğrudan esas alınması, yasal çerçeve değişmediği sürece mümkün görünmemektedir.
• Transfer fiyatlandırması düzenlemeleri sadece vergiye tabi olacak kurum kazancının belirlenmesine yöneliktir ve fiyat tespit
yöntemlerinin diğer vergi uygulamaları açısından da geçerli olacağına dair hüküm içermemektedir.
• Genel olarak, diğer vergi kanunlarımızda da emsallerine uygunluk ilkesi benimsenmiş, bedelin bulunmadığı veya bilinmediği durumlar ile bedel düşüklüğünün izah edilemediği durumlarda emsal bedelin
matraha esas tutar olarak dikkate alınacağı belirtilmiştir.
• Diğer vergi kanunlarındaki emsal bedel uygulamasının, esas olarak Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde yapılması
gerekmektedir. Transfer fiyatlandırmasına ilişkin hükümlere göre bulunan fark tutarların diğer vergi kanunlarının uygulanması
açısından doğrudan esas alınması, yasal çerçeve değişmediği sürece mümkün görünmemektedir.
Mükellefler, tespit edilen fiyat ve bedellerin hesaplanmasına dayanak teşkil eden kayıt, cetvel ve belgeleri, ispat edici kağıtlar olarak saklamakla yükümlü tutuluyor.
Dökümantasyan yükümlülüğüne dair Bakanlar Kurulu’nun getireceği düzenlemeler bekleniyor.
Mükellefler, tespit edilen fiyat ve bedellerin hesaplanmasına dayanak teşkil eden kayıt, cetvel ve belgeleri, ispat edici kağıtlar olarak saklamakla yükümlü tutuluyor.
Dökümantasyan yükümlülüğüne dair Bakanlar Kurulu’nun getireceği düzenlemeler bekleniyor.
İspat Yükümlülüğüİspat Yükümlülüğü
Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımının sonucu,
kazancın tamamen veya kısmen dağıtılmış kar payı veya dar mükellefler
için ana merkeze aktarılan tutar olarak değerlendirilmesidir.
Söz konusu kazanç, ilgili maddedeki şartların gerçekleştiği hesap
döneminin son günü itibariyle dağıtılmış kar payı veya dar mükellefler
için ana merkeze aktarılan tutar sayılır.
Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımının sonucu,
kazancın tamamen veya kısmen dağıtılmış kar payı veya dar mükellefler
için ana merkeze aktarılan tutar olarak değerlendirilmesidir.
Söz konusu kazanç, ilgili maddedeki şartların gerçekleştiği hesap
döneminin son günü itibariyle dağıtılmış kar payı veya dar mükellefler
için ana merkeze aktarılan tutar sayılır.
Örtülü Olarak Kazanç Dağıtımının Sonucu
Örtülü Olarak Kazanç Dağıtımının Sonucu
Tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak
dağıtılan kazanç, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarının uygulanmasında,
kanun maddesindeki şartların gerçekleştiği hesap döneminin son günü
itibariyle dağıtılmış kar payı veya dar mükellefler için ana merkeze
aktarılan tutar sayılır.
Düzeltme işlemi, kazancı dağıtan mükellef açısından, kazancın dağıtılmış
kar payı sayılacağından dolayı kurum kazancının tespitinde kanunen
kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınmak suretiyle; kazancı elde eden
taraf açısından ise hesap dönemi sonu itibariyle iştirak kazancı olarak
dikkate alınmak suretiyle gerçekleşecektir.
Ancak, Kanun’un lafzında yer alan “tarh edilen vergilerin kesinleşmiş ve
ödenmiş olması” ifadesinden kastın ne olduğu hususunun Maliye
Bakanlığı tarafından açıklığa kavuşturulması gerekiyor.
Tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak
dağıtılan kazanç, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarının uygulanmasında,
kanun maddesindeki şartların gerçekleştiği hesap döneminin son günü
itibariyle dağıtılmış kar payı veya dar mükellefler için ana merkeze
aktarılan tutar sayılır.
Düzeltme işlemi, kazancı dağıtan mükellef açısından, kazancın dağıtılmış
kar payı sayılacağından dolayı kurum kazancının tespitinde kanunen
kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınmak suretiyle; kazancı elde eden
taraf açısından ise hesap dönemi sonu itibariyle iştirak kazancı olarak
dikkate alınmak suretiyle gerçekleşecektir.
Ancak, Kanun’un lafzında yer alan “tarh edilen vergilerin kesinleşmiş ve
ödenmiş olması” ifadesinden kastın ne olduğu hususunun Maliye
Bakanlığı tarafından açıklığa kavuşturulması gerekiyor.
Düzeltme Muhatabı ve Gerekli Olan Şartlar
Düzeltme Muhatabı ve Gerekli Olan Şartlar
Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazancın kar
payı olarak değerlendirilmesi stopaj uygulamasını da gündeme
getirmektedir.
Bu durumda, örtülü olarak kazanç elde eden ilişkili kişilerin statülerine
göre stopaj yükümlülüğünün olup olmayacağı değişecektir.
Örneğin, ilişkili kişinin tam mükellef kurum olması durumunda stopaj
yapılmayacak, gerçek kişi olması durumunda ise stopaj hesaplanması
gerekecektir.
Örtülü olarak dağıtılan ve kar payı olarak dikkate alınan kazanç net kar
payı olarak mı kabul edilecek?
Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazancın kar
payı olarak değerlendirilmesi stopaj uygulamasını da gündeme
getirmektedir.
Bu durumda, örtülü olarak kazanç elde eden ilişkili kişilerin statülerine
göre stopaj yükümlülüğünün olup olmayacağı değişecektir.
Örneğin, ilişkili kişinin tam mükellef kurum olması durumunda stopaj
yapılmayacak, gerçek kişi olması durumunda ise stopaj hesaplanması
gerekecektir.
Örtülü olarak dağıtılan ve kar payı olarak dikkate alınan kazanç net kar
payı olarak mı kabul edilecek?
Stopaj UygulamasıStopaj Uygulaması
Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 11 inci maddesi hükmüne göre; transfer
fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançların kanunen
kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınacağı belirtilmiştir.
Bu durumda, KDV Kanunu 30/d maddesi uyarınca, örtülü olarak
dağıtılan kazanca isabet eden KDV’nin indirimi reddedilecek mi?
Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 11 inci maddesi hükmüne göre; transfer
fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançların kanunen
kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınacağı belirtilmiştir.
Bu durumda, KDV Kanunu 30/d maddesi uyarınca, örtülü olarak
dağıtılan kazanca isabet eden KDV’nin indirimi reddedilecek mi?
Yüklenilen KDV’nin İndirimiYüklenilen KDV’nin İndirimi
B.K.’nca ilan edilecek ülke ve bölgelerde bulunan kişilerden
(Türkiye’deki tam mükellef kurumların bu nitelikli ülkelerde bulunan
iş yerleri dahil) emsaline uygun olmayan fiyatlardan mal almaları
durumunda, nakden veya hesaben yapılan veya tahakkuk ettirilen
ödemeler üzerinden %30 oranında vergi kesintisi yapmaları
gerekiyor.
B.K.’nca ilan edilecek ülke ve bölgelerde bulunan kişilerden
(Türkiye’deki tam mükellef kurumların bu nitelikli ülkelerde bulunan
iş yerleri dahil) emsaline uygun olmayan fiyatlardan mal almaları
durumunda, nakden veya hesaben yapılan veya tahakkuk ettirilen
ödemeler üzerinden %30 oranında vergi kesintisi yapmaları
gerekiyor.
Vergi Cennetlerinde Faaliyette Bulunan Kimseler ile Yapılan İşlemler
Vergi Cennetlerinde Faaliyette Bulunan Kimseler ile Yapılan İşlemler
Ana Merkez Masraf Dağıtımı Ana Merkez Masraf Dağıtımı
5422 Sayılı KVK’nda, dar mükellef statüsündeki kurumların ana
merkezlerinin veya Türkiye dışındaki şubelerinin gider veya
zararlarına iştirak etmek üzere ayırmış oldukları paylar kanunen kabul
edilmeyen gider olarak değerlendiriliyordu.
5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nda; dar mükellef kurumların
Türkiye’deki kurum kazançlarının elde edilmesi ve idamesi ile ilgili
olan ve emsallere uygunluk ilkesi uyarınca belirlenecek dağıtım
anahtarlarına göre ayrılan payların vergiye tabi kazancın tespitinde
indirim olarak dikkate alınabileceği belirtilmiştir.
5422 Sayılı KVK’nda, dar mükellef statüsündeki kurumların ana
merkezlerinin veya Türkiye dışındaki şubelerinin gider veya
zararlarına iştirak etmek üzere ayırmış oldukları paylar kanunen kabul
edilmeyen gider olarak değerlendiriliyordu.
5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nda; dar mükellef kurumların
Türkiye’deki kurum kazançlarının elde edilmesi ve idamesi ile ilgili
olan ve emsallere uygunluk ilkesi uyarınca belirlenecek dağıtım
anahtarlarına göre ayrılan payların vergiye tabi kazancın tespitinde
indirim olarak dikkate alınabileceği belirtilmiştir.
Transfer Fiyatlandırmasına İlişkin Yönetmelik
Transfer Fiyatlandırmasına İlişkin Yönetmelik
Kanun maddesinde transfer fiyatlandırması ile ilgili usullerin
belirlenmesinde Maliye Bakanlığı’na yetki verilmektedir.
Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanacak olan bir yönetmelik
ile transfer fiyatlandırması uygulamasına ilişkin ayrıntılı
açıklamaların yapılması beklenmektedir.
Söz konusu yönetmelikteki açıklamaların OECD Transfer
Fiyatlandırması Rehberi’ndeki açıklamalara paralel olması
beklenmektedir.
Kanun maddesinde transfer fiyatlandırması ile ilgili usullerin
belirlenmesinde Maliye Bakanlığı’na yetki verilmektedir.
Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanacak olan bir yönetmelik
ile transfer fiyatlandırması uygulamasına ilişkin ayrıntılı
açıklamaların yapılması beklenmektedir.
Söz konusu yönetmelikteki açıklamaların OECD Transfer
Fiyatlandırması Rehberi’ndeki açıklamalara paralel olması
beklenmektedir.
SonsözlerSonsözler• Transfer fiyatlandırması, bugün itibariyle dünyada vergi
idarelerinin ve firmaların gündemindeki en önemli konulardan biridir.
• Vergi idarelerinin, sınır ötesi işlemlerden daha fazla vergi tahsilatı yapabilmek maksadıyla transfer fiyatlandırması
yöntemlerinin uygulamasında giderek daha agresif bir tutum aldıkları görülmektedir.
• Transfer fiyatlandırması konusunu iyi idare edemeyen ülkeler kendi vergi bazlarını koruyamamakta ve zararlı vergi rekabetinden daha olumsuz etkilenmekte, bunun
yanı sıra vergi sistemlerinin yarattığı belirsizlikler nedeniyle uluslar arası sermaye hareketlerinden yeterince
pay alamamaktadırlar.
• Transfer fiyatlandırması, bugün itibariyle dünyada vergi idarelerinin ve firmaların gündemindeki en önemli
konulardan biridir.
• Vergi idarelerinin, sınır ötesi işlemlerden daha fazla vergi tahsilatı yapabilmek maksadıyla transfer fiyatlandırması
yöntemlerinin uygulamasında giderek daha agresif bir tutum aldıkları görülmektedir.
• Transfer fiyatlandırması konusunu iyi idare edemeyen ülkeler kendi vergi bazlarını koruyamamakta ve zararlı vergi rekabetinden daha olumsuz etkilenmekte, bunun
yanı sıra vergi sistemlerinin yarattığı belirsizlikler nedeniyle uluslar arası sermaye hareketlerinden yeterince
pay alamamaktadırlar.
Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazançları
Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazançları
Düzenlemenin amacı, bazı ülkelerin diğer ülkeler
aleyhine fon ve yatırımları kendi ülkelerine çekmek
için vergi erteleme olanağı getiren ve zararlı vergi
rekabetine yol açan uygulamalarından korunmaktır.
Düzenlemenin amacı, bazı ülkelerin diğer ülkeler
aleyhine fon ve yatırımları kendi ülkelerine çekmek
için vergi erteleme olanağı getiren ve zararlı vergi
rekabetine yol açan uygulamalarından korunmaktır.
Neden Kontrol Edilen Yabancı Kurum (CFC)?
Bu düzenleme ile yatırımlarını yurt dışında düşük vergi
oranlı ülkelere iştirakler vasıtasıyla yönlendiren
mükelleflerin belli şartlar dâhilinde buradan elde ettikleri
gelirlerinin Türkiye’ye aktarılması beklenilmeksizin
vergilendirilmesi sağlanmaktadır.
Bu düzenleme ile yatırımlarını yurt dışında düşük vergi
oranlı ülkelere iştirakler vasıtasıyla yönlendiren
mükelleflerin belli şartlar dâhilinde buradan elde ettikleri
gelirlerinin Türkiye’ye aktarılması beklenilmeksizin
vergilendirilmesi sağlanmaktadır.
CFC Düzenlemesi
Kontrol Edilen Yabancı Kurum CFC Nedir?
Tam mükellef gerçek kişi veya kurumların doğrudan veya
dolaylı olarak ayrı ayrı ya da birlikte sermayesinin, kar
payının veya oy kullanma hakkının en az %50’sine sahip
olmak suretiyle kontrol ettikleri yurt dışı iştirakler; “Kontrol
Edilen Yabancı Kurum (CFC)” olarak tanımlanmaktadır.
Tam mükellef gerçek kişi veya kurumların doğrudan veya
dolaylı olarak ayrı ayrı ya da birlikte sermayesinin, kar
payının veya oy kullanma hakkının en az %50’sine sahip
olmak suretiyle kontrol ettikleri yurt dışı iştirakler; “Kontrol
Edilen Yabancı Kurum (CFC)” olarak tanımlanmaktadır.
CFC Kazancının Türkiye’de Vergilendirilme Şartları
CFC Kazancının Türkiye’de Vergilendirilme Şartları
TRTR
X ÜlkeX Ülke
TürkiyeTürkiye
İştirak Oranı > %50İştirak Oranı > %50
AA
• Yıllık Gayrisafi Hasılat > 100.000 YTL• Yıllık Gayrisafi Hasılat > 100.000 YTL
• Efektif Vergi Yükü < %10• Efektif Vergi Yükü < %10
• Gayrisafi Hasılat >= %25 pasif karakterli gelir• Gayrisafi Hasılat >= %25 pasif karakterli gelir
Tam Mükellef KurumTam Mükellef Kurum
%10’luk Azami Vergi Yükünün Tespiti
Esas itibariyle vergi yükü şu şekilde hesaplanmalıdır.
TVY = Toplam Vergi Yükü,
TV = Gelir Üzerinden Tahakkuk Eden Vergiler,
DKK = Dağıtılabilir Kurum Kazancı
Bu durumda;
TVY =
Esas itibariyle vergi yükü şu şekilde hesaplanmalıdır.
TVY = Toplam Vergi Yükü,
TV = Gelir Üzerinden Tahakkuk Eden Vergiler,
DKK = Dağıtılabilir Kurum Kazancı
Bu durumda;
TVY = TVTV
DKK + TVDKK + TV
Efektif vergi yükünün hesabında, CFC’nin kazancı üzerinden diğer ülkelerde ödediği vergiler dikkate alınacak mı?
“Pasif Karakterli Gelir” Kavramı
Faiz, kar payı, kira, lisans ücreti, menkul kıymet satış
gelirleri gibi gelirler ile,
Faaliyetler ile orantılı sermaye, organizasyon ve
eleman istihdam etmek suretiyle yürütülenler dışındaki
ticari, zirai ya da serbest meslek kazançları,
“Pasif Karakterli Gelir” olarak nitelendirilir.
“Pasif Karakterli Gelir” Kavramı
Burada dikkate alınması gereken “pasif “ ya da “aktif”
karakterli gelir, kontrol edilen yabancı iştirak tarafından
elde edilen gelirlerdir.
Kontrol edilen yabancı kurumların iştirak etmiş
oldukları diğer alt kurumların elde etmiş oldukları
kazançların “ pasif ” ya da “aktif” karakterli olmasının
uygulama açısından bir etkisi yoktur.
Kontrol Unsurunun Tespitinde İştirak Şekilleri
Asgari %50 kontrol oranının tespitinde tam mükellef gerçek kişi ve kurumların,
Doğrudan veya dolaylı olarak,
Ayrı ayrı ya da birlikte
sahip oldukları sermaye payları veya kar payının veya oy kullanma hakkının dikkate alınması gerekmektedir.
Kontrol unsurunun yüzde 50’yi geçip geçmediğinin belirlenmesinde tam mükellef kurumların yanı sıra varsa tam mükellef gerçek kişilerin iştirak payları da dikkate alınır. Buna karşın, CFC kazancının vergilendirilmesinde sadece tam mükellef kurum nezdinde ve tam mükellef kurumun iştiraki oranındaki CFC kazancı konsolide edilir.
Asgari %50 kontrol oranının tespitinde tam mükellef gerçek kişi ve kurumların,
Doğrudan veya dolaylı olarak,
Ayrı ayrı ya da birlikte
sahip oldukları sermaye payları veya kar payının veya oy kullanma hakkının dikkate alınması gerekmektedir.
Kontrol unsurunun yüzde 50’yi geçip geçmediğinin belirlenmesinde tam mükellef kurumların yanı sıra varsa tam mükellef gerçek kişilerin iştirak payları da dikkate alınır. Buna karşın, CFC kazancının vergilendirilmesinde sadece tam mükellef kurum nezdinde ve tam mükellef kurumun iştiraki oranındaki CFC kazancı konsolide edilir.
Ayrı Ayrı İştirakAyrı Ayrı İştirak
TR 1TR 1
AA
X ÜlkeX Ülke
TürkiyeTürkiyeTR 2TR 2
%30 İştirak%30 İştirak %25 İştirak%25 İştirak
Toplam İştirak > %50Toplam İştirak > %50
Kontrol Edilen Yabancı KurumKontrol Edilen Yabancı Kurum
Tam Mükellef Gerçek Kişi veya Kurum
Tam Mükellef Gerçek Kişi veya Kurum
Tam Mükellef KurumTam Mükellef Kurum
Dolaylı İştirakDolaylı İştirak
TRTR
AA
BB
%70 İştirak%70 İştirak
%80 İştirak%80 İştirak
Dolaylı İştirak > %50Dolaylı İştirak > %50
Y ÜlkeY Ülke
X ÜlkeX Ülke
TürkiyeTürkiye
Kontrol Edilen Yabancı KurumKontrol Edilen Yabancı Kurum
Dolaylı İştirakDolaylı İştirak
TRTR
AA
BB
%70 İştirak%70 İştirak
%80 İştirak%80 İştirak
Y ÜlkeY Ülke
X ÜlkeX Ülke
TürkiyeTürkiye
• Dolaylı iştirak testi sadece kontrol unsuru olup olmadığının tespiti için mi kullanılacaktır?
• Dolaylı iştirak testi sadece kontrol unsuru olup olmadığının tespiti için mi kullanılacaktır?
• Dolaylı iştirak kazancının, doğrudan iştirak bulunmadığı durumda da vergilendirilmesi mümkün mü?
• Dolaylı iştirak kazancının, doğrudan iştirak bulunmadığı durumda da vergilendirilmesi mümkün mü?
Kontrol Edilen Yabancı KurumKontrol Edilen Yabancı Kurum
• Aksi takdirde, kanundaki “..yurt dışı iştirakin kazancı, tam mükellef kurumun kurumlar vergisi matrahına hisseleri oranında dahil edilir” ifadesi ne şekilde uygulanacak?
• Aksi takdirde, kanundaki “..yurt dışı iştirakin kazancı, tam mükellef kurumun kurumlar vergisi matrahına hisseleri oranında dahil edilir” ifadesi ne şekilde uygulanacak?
• Normal şartlarda, B’den A’ya, A’dan da TR’ye kar dağıtımı olduğunda ÇVÖ Anlaşmasına istinaden Türkiye’de istisna uygulandığı durumda, B’nin kazancının bu uygulama kapsamında TR’nin kazancına dahil edilip vergilenmesi gerekir mi?
• Normal şartlarda, B’den A’ya, A’dan da TR’ye kar dağıtımı olduğunda ÇVÖ Anlaşmasına istinaden Türkiye’de istisna uygulandığı durumda, B’nin kazancının bu uygulama kapsamında TR’nin kazancına dahil edilip vergilenmesi gerekir mi?
İştirak Oranının Yıl İçinde Değişiklik Göstermesi
İştirak Oranının Yıl İçinde Değişiklik Göstermesi
1.1.2006 - 30.6.20061.1.2006 - 30.6.2006
AA
Kontrol Edilen Yabancı KurumKontrol Edilen Yabancı Kurum
TRTR
%60%60
TRTR
AA
Kontrol Edilen Yabancı KurumKontrol Edilen Yabancı Kurum
%45%45
1.7.2006 - 31.12.20061.7.2006 - 31.12.2006
A’nın kazancının, yıl içindeki en yüksek iştirak oranı olan % 60 oranına göre TR’de beyan edilmesi gerekir.A’nın kazancının, yıl içindeki en yüksek iştirak oranı olan % 60 oranına göre TR’de beyan edilmesi gerekir.
En yüksek oran kontrol unsurunun tespitinde kullanılacak olup, A’nın kazancının sene sonundaki %45 iştirak payına göre TR’de beyan edilmesi gerekir.
En yüksek oran kontrol unsurunun tespitinde kullanılacak olup, A’nın kazancının sene sonundaki %45 iştirak payına göre TR’de beyan edilmesi gerekir.
??
??
Kazancın Elde Edildiği TarihKazancın Elde Edildiği Tarih
TRTR
BB
Kontrol Edilen Yabancı KurumKontrol Edilen Yabancı Kurum
AA
• Kanunda, 1.1.2006 tarihinden itibaren elde edilen
kazançlara uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
• Kanunda, 1.1.2006 tarihinden itibaren elde edilen
kazançlara uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
• A’nın 1.1.2006 tarihinden sonra kendi faaliyetine ilişkin
elde ettiği kazanç ile 1.1.2006 tarihinden sonra B’den elde
ettiği temettü kazançları, TR açısından 2006 yılında elde
edilmiş kazanç kabul edilecektir.
• A’nın 1.1.2006 tarihinden sonra kendi faaliyetine ilişkin
elde ettiği kazanç ile 1.1.2006 tarihinden sonra B’den elde
ettiği temettü kazançları, TR açısından 2006 yılında elde
edilmiş kazanç kabul edilecektir.
Türkiye’deki Kurum
Tarafından Matraha
İlave Edilen Tarih
Türkiye’deki Kurum
Tarafından Matraha
İlave Edilen Tarih
Matraha İlave Edilen
Kazancın Kaynağında
Elde Edildiği Tarih
Matraha İlave Edilen
Kazancın Kaynağında
Elde Edildiği Tarih
Elde Etme Tarihi Elde Etme Tarihi
??
Gayrisafi Kazancın YTL Karşılığının Tespiti
Yurt dışı iştirakin kazancının, Türkiye’deki şirketin hesaplarına dahil
edilmesi sırasında, iştirakin hesap döneminin son gününde geçerli
olan T.C. Merkez Bankası Döviz Alış Kuru dikkate alınarak YTL’ye
çevrilmesi gerekmektedir.
Yurt dışı iştirakin kazancının, Türkiye’deki şirketin hesaplarına dahil
edilmesi sırasında, iştirakin hesap döneminin son gününde geçerli
olan T.C. Merkez Bankası Döviz Alış Kuru dikkate alınarak YTL’ye
çevrilmesi gerekmektedir.
Kazanç İbaresi “Zarar”ı İçerir mi?
Uygulamanın amacı; düşük vergi oranlı ülkelerde elde edilen karın
Türkiye’deki ortağa dağıtılmaması nedeniyle Türkiye’de meydana
gelen vergi kaybının önlenmesidir.
Bu nedenle, kontrol edilen yabancı iştiraklerin zararlarının
Türkiye’deki ortağa aktarılması, uygulamanın amacına aykırıdır.
Uygulamanın amacı; düşük vergi oranlı ülkelerde elde edilen karın
Türkiye’deki ortağa dağıtılmaması nedeniyle Türkiye’de meydana
gelen vergi kaybının önlenmesidir.
Bu nedenle, kontrol edilen yabancı iştiraklerin zararlarının
Türkiye’deki ortağa aktarılması, uygulamanın amacına aykırıdır.
Vergilendirme Dönemi ve Geçici Vergi Uygulaması
Yurt dışındaki iştirakin elde etmiş olduğu kazanç iştirakin hesap
döneminin kapandığı ayın son günü itibariyle Türkiye’deki tam
mükellef kurumun kazancı sayılacak ve bu tarih itibariyle Türkiye’deki
şirketin içinde bulunduğu geçici vergi döneminin matrahına dâhil
edilecektir.
Yurt dışındaki iştirakin elde etmiş olduğu kazanç iştirakin hesap
döneminin kapandığı ayın son günü itibariyle Türkiye’deki tam
mükellef kurumun kazancı sayılacak ve bu tarih itibariyle Türkiye’deki
şirketin içinde bulunduğu geçici vergi döneminin matrahına dâhil
edilecektir.
Kontrol edilen yurt dışı iştiraklerin Türkiye’de vergiye
tabi tutulacak karları vergi öncesi kurum kazançları
olacaktır.
Yurt dışında ödenen vergiler ise 33 üncü madde
hükmüne göre Türkiye’de ödenecek olan kurumlar
vergisinden (geçici vergiler dahil) mahsup edilecektir.
Yurt Dışında Ödenen Vergilerin Mahsubu
Yurt Dışında Ödenen Vergilerin MahsubuYurt Dışında Ödenen Vergilerin Mahsubu
TRTR
Kontrol Edilen Yabancı KurumKontrol Edilen Yabancı Kurum
İştirakİştirak ŞubeŞube
•Kontrol Edilen yabancı kurumun kendi ülkesi dışındaki
iştiraki vasıtasıyla elde etmiş olduğu gelir üzerinden bu
iştirakin ülkesinde ödenmiş olan vergiler, Türkiye’de
ödenecek olan kurumlar vergisinden mahsup edilebilir
mi?
•Kontrol Edilen yabancı kurumun kendi ülkesi dışındaki
iştiraki vasıtasıyla elde etmiş olduğu gelir üzerinden bu
iştirakin ülkesinde ödenmiş olan vergiler, Türkiye’de
ödenecek olan kurumlar vergisinden mahsup edilebilir
mi?
•Kontrol Edilen yabancı kurumun kendi ülkesi dışında
şube vasıtasıyla elde etmiş olduğu gelir üzerinden ilgili
ülkede ödenmiş olan vergiler, Türkiye’de ödenecek olan
kurumlar vergisinden mahsup edilebilir mi?
•Kontrol Edilen yabancı kurumun kendi ülkesi dışında
şube vasıtasıyla elde etmiş olduğu gelir üzerinden ilgili
ülkede ödenmiş olan vergiler, Türkiye’de ödenecek olan
kurumlar vergisinden mahsup edilebilir mi?BB
AA
X ÜlkesiX Ülkesi
Y ÜlkesiY Ülkesi
TürkiyeTürkiye
Türkiye’de Vergilendirilen KazancınDaha Sonra Türkiye’deki Ortağa
Dağıtılması
Türkiye’de vergilenmiş kazancın yurt dışındaki iştirak
tarafından sonradan dağıtılması durumunda, elde
edilen kar paylarının vergilenmiş kısmı kurumlar
vergisine tabi tutulmayacaktır.
Dağıtılan kısım önceden vergilenen kısımdan fazla ise
sadece aşan kısım vergilendirilecektir.
Çifte vergilemeyi önleme anlaşması olup olmaması
kanun uygulaması açısından durumu
değiştirmemektedir.
Ancak, ilgili ülke anlaşmasında temettü gelirleri ile
ilgili bir istisna söz konusu ise, kontrol edilen yabancı
kurum uygulamasında da bu istisnanın uygulanması
gerektiği düşüncesindeyiz.
ÇVÖ Anlaşmalarının Kontrol Edilen Yabancı Kurum Uygulamasına Etkisi
Vergi Cennetlerine Yönelik Uygulamalar
Vergi Cennetlerine Yönelik Uygulamalar
Neden Vergi Cennetlerine Yapılan Ödemelerden Stopaj?
Yapılan düzenleme ile, vergi cenneti olarak nitelenen
ülkelerde yerleşik gerçek veya tüzel kişilere çeşitli adlar
altında yapılacak ödemelerin, Türkiye’deki vergi
matrahlarını azaltmak amacı ile kullanılmasının önüne
geçilmesi amaçlanmaktadır.
Vergi Cennetlerine Stopaj Uygulaması
Bakanlar Kurulu’nca ilan edilen ülkelerde yerleşik
olan veya faaliyette bulunan kurumlara (tam mükellef
kurumların bu nitelikteki ülkelerde bulunan işyerleri
dahil) nakden veya hesaben yapılan veya tahakkuk
ettirilen her türlü ödemeler üzerinden, bu ödemelerin
verginin konusuna girip girmediğine veya ödeme
yapılan kurumun mükellef olup olmadığına
bakılmaksızın %30 oranında vergi kesintisi yapılır.
Kendilerine Yapılan Ödemelerden Stopaj Yapılacak Kurumlar
Kendilerine Yapılan Ödemelerden Stopaj Yapılacak Kurumlar
Vergi Cenneti AVergi Cenneti A Vergi Cenneti CVergi Cenneti C
ŞubeŞube
İlişkili veya ilişkisiz Şirket
İlişkili veya ilişkisiz Şirket
aaBB
AA
CC İştirakİştirak
Vergi Cenneti BVergi Cenneti B
Ödeme %30
Ödeme %30
Ödeme %30
Ödeme %30
Ödeme %30
Ödeme %30
Tam mükellef kurum
Tam mükellef kurum
“ Her Türlü Ödemeler ”den Ne Anlaşılmalı?
Kanun hükmünde nakden veya hesaben yapılan veya tahakkuk
ettirilen her türlü ödemelerin, bu ödemelerin verginin konusuna
girip girmediğine veya ödeme yapılan kurumun mükellef olup
olmadığına bakılmaksızın üzerinden stopaj yapılacağı belirtilmesi
nedeniyle, iştirak kar payları, borç ödemeleri, sermaye gibi
ödemelerin de tevkifat kapsamında olduğu yorumu
yapılabilmektedir.
Ancak, gerek kanunun uygulama amacı, gerekse de kanun
gerekçesinde açıklama dikkate alındığında vergiye tabi kazancı
aşındırması söz konusu olmayan kar payı, borç ana para geri
ödemesi ve sermaye tahsisi gibi ödemelerin bu kapsamda
olmadığı düşüncesindeyiz.
Ödemeler Üzerinden Yapılacak Olan Tevkifat Oranı
Kanunda, yukarıda belirtilen ödemeler üzerinden %30
oranında stopaj yapılacağı hüküm altına alınmıştır.
Bakanlar Kurulu’na bu oranı sıfıra kadar indirmeye
veya bir katına (%60) kadar artırmaya ilişkin yetki
verilmiştir.
Bakanlar Kurulu’nca Stopaj Oranı Belirlenecek Ödemeler
Emsaline uygun fiyatlarla satın alınan mal ve iştirak
hisseleri,
Emsaline uygun fiyatlarla deniz ve hava ulaştırma
araçlarının kiralanması için yapılan ödemeler,
Yapılan işin tamamlanabilmesi bakımından zorunluluk
arz eden geçiş ücreti, liman ücreti gibi ödemeler için
Bakanlar Kurulunun ayrı stopaj oranı belirlemesi
mümkündür.
Navlun ödemeleri bu kapsamda değerlendirilecek mi?
İstisnalar
Yurt dışındaki finans kuruluşlarından temin edilen
borçlanmalara ilişkin ana para, faiz ve kar payı
ödemeleri,
Sigorta ve reasürans ödemeleri,
Stopaja tabi değildir.
Finans kuruluşlarının tanımı nedir? SPV’ler finans
kurumu sayılır mı?
Vergi cennetlerinde bulunan kurumların Türkiye’deki
bankalar ve aracı kurumlardan elde ettikleri menkul
sermaye iratları için bu madde hükmü yerine Gelir
Vergisi Kanunu Geçici 67’nci maddesi dikkate alınacak.
Banka ve Aracı Kurumlar Tarafından Menkul Sermaye İradı Ödemeleri
Vergi Cennetlerinde Faaliyet Gösteren Kontrol Edilen Yabancı Kurumlar
Bu kurumların Türkiye’deki beyannameye dahil edilen
kazancı üzerinden hesaplanan kurumlar vergisinden,
ödeme anında yapılan stopajın bu kazanca isabet eden
kurumlar vergisini aşmayan kısmı mahsup edilebilecek.
Vergi Cennetlerinde Faaliyet Gösteren Şubelere Yapılan Ödemeler
Kanunda, tam mükellef kurumların vergi cennetlerinde
bulunan işyerlerine yapılan ödemelerin de tevkifat
kapsamında olacağı belirtilmiştir.
Ancak, stopaj tutarının Türkiye’deki kazançtan
mahsubundan söz edilmemiştir.
Bu durumda, Şube’nin karının konsolide edilmesi
nedeniyle kurumlar vergisi; ödemeler nedeniyle de
stopaj yapılması çifte vergilemeye neden olmayacak mı?
Uygulamanın Yürürlüğe Giriş Tarihi
Söz konusu hüküm 1.1.2006 tarihinden itibaren
geçerli olmak üzere, 21.6.2006 tarihinde yürürlüğe girdi.
Ancak, kanun maddesinin uygulanacağı ülkeler henüz
Bakanlar Kurulu’nca ilan edilmedi. Bu nedenle, bu
ülkeler ilan edilene kadar madde hükmünün
uygulanması da mümkün gözükmüyor.
1.1.2006 tarihinden, ilgili ülkelerin belirlendiği tarihe
kadar yapılmış olan ödemeler ne olacak?