kurumlar vergİsİ kanunu İstanbul ymm odası 19 ekim 2006 a. feridun gÜngÖr yeminli mali...

KURUMLAR VERGİSİ

KANUNU İstanbul YMM Odası

19 Ekim 2006A. Feridun GÜNGÖR

Yeminli Mali Müşavir

KURUMLAR VERGİSİ

KANUNU İstanbul YMM Odası

19 Ekim 2006A. Feridun GÜNGÖR

Yeminli Mali Müşavir

Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı

Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı

• Dünya ekonomisinde son yıllarda yaşanan gelişmeler, küreselleşme ve bu süreçte çok uluslu şirketlerin (MNE)

artan ticari faaliyetleri önemli seviyelere ulaşmıştır.

• Bugün gayrisafi dünya hasılasını %75’i, 30 ülkeden kaynaklanmaktadır.

• Türkiye ekonomisi de dünya ekonomisindeki bu değişimlerden etkilenmektedir.

• 2005 yılında 9.866 Milyon Dolar, 2006 yılında 12.407 Milyon Dolar DYY yapıldı. Toplam DYY 42.200 Milyon Dolara

ulaştı.

• Dünya ekonomisinde son yıllarda yaşanan gelişmeler, küreselleşme ve bu süreçte çok uluslu şirketlerin (MNE)

artan ticari faaliyetleri önemli seviyelere ulaşmıştır.

• Bugün gayrisafi dünya hasılasını %75’i, 30 ülkeden kaynaklanmaktadır.

• Türkiye ekonomisi de dünya ekonomisindeki bu değişimlerden etkilenmektedir.

• 2005 yılında 9.866 Milyon Dolar, 2006 yılında 12.407 Milyon Dolar DYY yapıldı. Toplam DYY 42.200 Milyon Dolara

ulaştı.

Neden Transfer Fiyatlandırması?Neden Transfer Fiyatlandırması?

Neden Transfer Fiyatlandırması?Neden Transfer Fiyatlandırması?

• Kendi vergi bazını korumak amacıyla transfer fiyatlandırması ile ilgili detaylı düzenlemeleri yürürlüğe

koyan ülke sayısı giderek artmaktadır.

• Hem gelir idareleri hem de gümrük idareleri transfer fiyatlandırmasıyla ilgili konulara daha fazla kaynak

ayırmaktadırlar.

• Çokuluslu şirketler açısından transfer fiyatlandırması giderek daha önemli bir konu haline gelmektedir.

• Kendi vergi bazını korumak amacıyla transfer fiyatlandırması ile ilgili detaylı düzenlemeleri yürürlüğe

koyan ülke sayısı giderek artmaktadır.

• Hem gelir idareleri hem de gümrük idareleri transfer fiyatlandırmasıyla ilgili konulara daha fazla kaynak

ayırmaktadırlar.

• Çokuluslu şirketler açısından transfer fiyatlandırması giderek daha önemli bir konu haline gelmektedir.

Çokuluslu Şirketlerin Vergi Direktörleri için En Önemli Vergi Konuları

Çokuluslu Şirketlerin Vergi Direktörleri için En Önemli Vergi Konuları

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40%

Transfer fiyatlaması

Vergiden kaçınma

Çifte Vergileme

KDV

Vergi Uyuşmazlıkları

Gümrük Vergileri

Yabancı Vergi Kredileri

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40%

Transfer fiyatlaması

Vergiden kaçınma

Çifte Vergileme

KDV

Vergi Uyuşmazlıkları

Gümrük Vergileri

Yabancı Vergi Kredileri

Transfer Fiyatlandırmasına İlişkin Detaylı Dokümantasyon Yükümlülüğü Koyan Ülkeler

Transfer Fiyatlandırmasına İlişkin Detaylı Dokümantasyon Yükümlülüğü Koyan Ülkeler

ABD ABD ABD ABD ABD ABD ABD ABD ABD ABD FillandiyaAvustralya Avustralya Avustralya Avustralya Avustralya Avustralya Avustralya Avustralya Avustralya Avustralya İrlanda

Fransa Fransa Fransa Fransa Fransa Fransa Fransa Fransa İsrailMeksika Meksika Meksika Meksika Meksika Meksika Meksika RusyaBrezilya Brezilya Brezilya Brezilya Brezilya Brezilya Brezilya İsveç

Kanada Kanada Kanada Kanada Kanada KanadaKore Kore Kore Kore Kore Kore

İngiltere İngiltere İngiltere İngiltere İngiltereDanimarka Danimarka Danimarka Danimarka DanimarkaVenezüella Venezüella Venezüella Venezüella Venezüella

Belçika Belçika Belçika BelçikaY.Zellanda Y.Zellanda Y.Zellanda Y.Zellanda

Japonya Japonya JaponyaPolonya Polonya PolonyaKazakistan Kazakistan KazakistanHindistan Hindistan Hindistan

Arjantin ArjantinAvusturya AvusturyaHollanda HollandaTayland Tayland

AlmanyaKolombiyaMacaristanPeruMalezyaPortekizG.Afrika

2002 2003yakın

gelecekte1998 1999 2000 20011994 1995 1996 1997

Çokuluslu Şirketlerde Transfer Fiyatlandırmasına İlişkin İncelemelerde

İncelenen Ana Konular

Çokuluslu Şirketlerde Transfer Fiyatlandırmasına İlişkin İncelemelerde

İncelenen Ana Konular

Aşağıdaki Konularda Yapılan İncelemelerin Yüzdeleri2005 2003 2001

Mal Satışları 53 37 40Hizmet Satışları 49 29 26Gayrimaddi Hak Satışları 28 14 10Grupiçi Finansman 20 9 9Teknolojik masraf paylaşım anlaşmaları 14 5 3

Çokuluslu Şirketlerde Yürütülen Vergi İncelemesi Sonuçları

Çokuluslu Şirketlerde Yürütülen Vergi İncelemesi Sonuçları

2005 2003 2005 2003Almanya 38 26 53 41ABD 37 30 38 40İngiltere 36 26 43 33Fransa 32 19 35 25Kanada 28 12 81 45

İncelemelerin Rapor Edilen Sonuçları

İnceleme Geçiren Ana Şirketlerin Yüzdesi

Düzeltme ile Sonuçlanan İncelemelerin Yüzdesi

Transfer Fiyatlandırması Yolu ile Örtülü Kazanç Dağıtımı

Transfer Fiyatlandırması Yolu ile Örtülü Kazanç Dağıtımı

• Kurumlar Vergisi Kanunu’nun temel yaklaşımı ;

İlişkili kişiler arasında yapılan mal veya hizmet alımlarında kullanılan fiyatların emsaline uygun olmaması halinde

kazancın kısmen veya tamamen örtülü olarak dağıtıldığı kabul edilir.

• İlişkili Kişi; kurumların kendi ortakları, kurumların veya ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek kişi veya kurum ile

idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu veya nüfuzu altında

bulundurduğu gerçek kişi veya kurumlar.

• Kurumlar Vergisi Kanunu’nun temel yaklaşımı ;

İlişkili kişiler arasında yapılan mal veya hizmet alımlarında kullanılan fiyatların emsaline uygun olmaması halinde

kazancın kısmen veya tamamen örtülü olarak dağıtıldığı kabul edilir.

• İlişkili Kişi; kurumların kendi ortakları, kurumların veya ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek kişi veya kurum ile

idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu veya nüfuzu altında

bulundurduğu gerçek kişi veya kurumlar.

İlişkili Kişi Tanımıİlişkili Kişi Tanımı

OrtaklarOrtaklar

İştiraklerİştirakler

Ortağın EşiOrtağın EşiAlt ve Üst Soy, 3. Derece

Dahil Hısımlar

Alt ve Üst Soy, 3. Derece

Dahil Hısımlar


Dahil Hısımlar


Dahil Hısımlar

İdare ve Denetim Bakımından Bağlı Bulunulan Gerçek

ve Tüzel Kişiler

İdare ve Denetim Bakımından Bağlı Bulunulan Gerçek

ve Tüzel Kişiler

İdare ve Denetim Bakımından

Kontrol Altında Olan Gerçek ve

Tüzel Kişiler

İdare ve Denetim Bakımından

Kontrol Altında Olan Gerçek ve

Tüzel Kişiler

Vergi CennetiVergi Cenneti

A ŞirketiA Şirketi

kurumkurumkurumkurum

Emsallere Uygunluk İlkesi Nedir?Emsallere Uygunluk İlkesi Nedir?

• Emsallerine Uygunluk İlkesi;

• ilişkili kişiler ile yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanan fiyat veya bedelin, aralarında böyle bir ilişkinin bulunmaması durumunda oluşacak fiyat veya bedele uygun olmasını ifade eder ( arm’s length principle)

• Emsallerine Uygunluk İlkesi;

• ilişkili kişiler ile yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanan fiyat veya bedelin, aralarında böyle bir ilişkinin bulunmaması durumunda oluşacak fiyat veya bedele uygun olmasını ifade eder ( arm’s length principle)

TF’sı Uygulamasının Öngördüğü YeniliklerTF’sı Uygulamasının Öngördüğü Yenilikler

• Transfer fiyatlandırması yöntemlerini tespit etmektedir.

• Peşin fiyat anlaşmalarına imkan vermektedir (APA).

• Dökümantasyon / ispat zorunluluğunu vergi mükellefine yüklemektedir.

• Örtülü olarak dağıtıldığı kabul edilen kazanç tutarı ilgili kişiler nezdinde de elde edilmiş sayılmaktadır .

• Transfer fiyatlandırması yöntemlerini tespit etmektedir.

• Peşin fiyat anlaşmalarına imkan vermektedir (APA).

• Dökümantasyon / ispat zorunluluğunu vergi mükellefine yüklemektedir.

• Örtülü olarak dağıtıldığı kabul edilen kazanç tutarı ilgili kişiler nezdinde de elde edilmiş sayılmaktadır .

TF Uygulamasının Getirdiği YükümlülüklerTF Uygulamasının Getirdiği Yükümlülükler

Transfer fiyatlandırması olarak adlandırdığımız bu yeni düzenlemenin mükellefler açısından getireceği yükümlülükleri

3 temel başlık altında sıralamak mümkündür.

1. Mükellefler, ilişkili kişilerle gerçekleştirecekleri ticari münasebetlerinde, kanunda yer verilen yöntemlerden kendi

işlemleri bakımından en uygun olanını seçip tercih edilen yöntemin gerektirdiği şekilde mal ve hizmetlerini

fiyatlandırması gerekecektir.

2. Mükellefler, emsallere uygunluk ilkesi doğrultusunda tespit etmiş oldukları yöntemlere ilişkin hesaplamalarına esas teşkil

edecek dokümanları hazırlamak ve bunları muhafaza etmeleri gerekecektir.

3. Mükellefler (hazırladıkları ve muhafaza ettikleri dokümanları),vergi idaresinin talebi üzerine incelenmesi

maksadıyla ibraz edilmeye hazır tutacaklardır.

Transfer fiyatlandırması olarak adlandırdığımız bu yeni düzenlemenin mükellefler açısından getireceği yükümlülükleri

3 temel başlık altında sıralamak mümkündür.

1. Mükellefler, ilişkili kişilerle gerçekleştirecekleri ticari münasebetlerinde, kanunda yer verilen yöntemlerden kendi

işlemleri bakımından en uygun olanını seçip tercih edilen yöntemin gerektirdiği şekilde mal ve hizmetlerini

fiyatlandırması gerekecektir.

2. Mükellefler, emsallere uygunluk ilkesi doğrultusunda tespit etmiş oldukları yöntemlere ilişkin hesaplamalarına esas teşkil

edecek dokümanları hazırlamak ve bunları muhafaza etmeleri gerekecektir.

3. Mükellefler (hazırladıkları ve muhafaza ettikleri dokümanları),vergi idaresinin talebi üzerine incelenmesi

maksadıyla ibraz edilmeye hazır tutacaklardır.

Uygulamanın Getirdiği YükümlülüklerUygulamanın Getirdiği Yükümlülükler

Mükellefler, emsallere uygunluk ilkesi gereği uygulamaya karar verecekleri transfer fiyatlandırması yöntemlerinin

seçim esnasında:

• İlişkili kişilerle gerçekleştirdikleri ticari işlemleri analiz etmeleri,

• İlişkili kişilerle gerçekleştirdikleri işlemlerle mukayese edilebilecek mahiyette bağımsız kişiler arasında

gerçekleştirilen işlemleri bulmaları,• Emsallere uygunluk ilkesi gereği tespit edecekleri yöntem

dahilinde fiyatlandırma yapmaları gerekecektir .

Mükellefler, emsallere uygunluk ilkesi gereği uygulamaya karar verecekleri transfer fiyatlandırması yöntemlerinin

seçim esnasında:

• İlişkili kişilerle gerçekleştirdikleri ticari işlemleri analiz etmeleri,

• İlişkili kişilerle gerçekleştirdikleri işlemlerle mukayese edilebilecek mahiyette bağımsız kişiler arasında

gerçekleştirilen işlemleri bulmaları,• Emsallere uygunluk ilkesi gereği tespit edecekleri yöntem

dahilinde fiyatlandırma yapmaları gerekecektir .

Uygulanacak Yöntemin Seçilmesine İzlenecek Aşamalar

Uygulanacak Yöntemin Seçilmesine İzlenecek Aşamalar

İlişkili Kişi ile Gerçekleştirilen İşlemin Analiz Edilmesi

İlişkili Kişi ile Gerçekleştirilen İşlemin Analiz Edilmesi

İşleme Mukayese Teşkil Edecek ve Bağımsız Kişiler Arasında Olan Emsaller Bulunması

İşleme Mukayese Teşkil Edecek ve Bağımsız Kişiler Arasında Olan Emsaller Bulunması

Kullanılmakta Olan Veri ve Varsayımların Doğruluğundan Emin Olunması

Kullanılmakta Olan Veri ve Varsayımların Doğruluğundan Emin Olunması

Bu Emsal ve Verilere Göre Kullanılacak Yönteme Karar Verilmesi

Bu Emsal ve Verilere Göre Kullanılacak Yönteme Karar Verilmesi

TRANSFER FİYATININ HESAPLANMASI

TRANSFER FİYATININ HESAPLANMASI55

44

33

22

11

Yöntem Belirlenmesi İçin Gerekli Olan ŞartlarYöntem Belirlenmesi İçin Gerekli Olan Şartlar

Mukayese Edilebilirİşlemler

Comparable Transactions

Mukayese Edilebilirİşlemler

Comparable Transactions

Mukayese Edilebilir Koşullar

Comparable Circumstances

Mukayese Edilebilir Koşullar

Comparable Circumstances

Mukayese Edilebilir Bağımsız Kişiler

Comparable IndependentEnterprises

Mukayese Edilebilir Bağımsız Kişiler

Comparable IndependentEnterprises

Bu 3 unsurun bir arada olması gerekmektedirBu 3 unsurun bir arada olması gerekmektedir

Emsallere uygun fiyatın tespiti, aşağıda belirtilen

yöntemlerden mükellef için en uygun olanının

kullanılması ile mümkün olmaktadır.

•Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi

•Maliyet Artı Yöntemi

•Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi

•Mahiyete Uygun Belirlenecek Diğer Yöntem

Emsallere uygun fiyatın tespiti, aşağıda belirtilen

yöntemlerden mükellef için en uygun olanının

kullanılması ile mümkün olmaktadır.

•Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi

•Maliyet Artı Yöntemi

•Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi

•Mahiyete Uygun Belirlenecek Diğer Yöntem

Emsallere Uygunluk İlkesini Esas Alan TF Yöntemleri

Emsallere Uygunluk İlkesini Esas Alan TF Yöntemleri

Transfer Fiyatlandırması YöntemleriTransfer Fiyatlandırması Yöntemleri

OECD RehberiOECD Rehberi

1. Kar Bölüşüm Yöntemi

2. İşleme Dayalı Net Kar Marjı

Yöntemi

1. Kar Bölüşüm Yöntemi

2. İşleme Dayalı Net Kar Marjı

Yöntemi

Diğer YöntemlerDiğer

YöntemlerGeleneksel YöntemlerGeleneksel Yöntemler

1. Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi

2. Maliyet Artı Yöntemi

3. Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi

1. Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi

2. Maliyet Artı Yöntemi

3. Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi

Kurumlar Vergisi Kanunu’nda belirtilen Ana YöntemlerKurumlar Vergisi Kanunu’nda belirtilen Ana Yöntemler

Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi (Comparable Uncontrolled Price Method)


• Karşılaştırılabilir fiyat yöntemi, uygulanacak fiyatın mal veya hizmet alım ya da satımında bulunan ve aralarında

hiçbir şekilde ilişki bulunmayan kişilerin birbirleriyle yaptıkları işlemlerde uygulayacağı piyasa fiyatı ile

karşılaştırılarak tespit edilmesini ifade eder.

• Karşılaştırılabilir emsal bulma güçlüğü vardır.

• Çoğu zaman kullanılan emsallerin ilişkili işlem ile ilişkisiz işlem arasındaki farklılıklara göre düzeltilmesi gerekir.

• Karşılaştırılabilir fiyat yöntemi, uygulanacak fiyatın mal veya hizmet alım ya da satımında bulunan ve aralarında

hiçbir şekilde ilişki bulunmayan kişilerin birbirleriyle yaptıkları işlemlerde uygulayacağı piyasa fiyatı ile

karşılaştırılarak tespit edilmesini ifade eder.

• Karşılaştırılabilir emsal bulma güçlüğü vardır.

• Çoğu zaman kullanılan emsallerin ilişkili işlem ile ilişkisiz işlem arasındaki farklılıklara göre düzeltilmesi gerekir.

• Tercih edildiği mallar:– Emtia (Benzin, demir-çelik, tahıl vb.)– Marka, know-how’a bağlı olmayan fabrika malları

• Tercih edilmediği mallar:– Yarı mamüller– Marka, know-how’a bağlı olan fabrika malları

• Tercih edildiği mallar:– Emtia (Benzin, demir-çelik, tahıl vb.)– Marka, know-how’a bağlı olmayan fabrika malları

• Tercih edilmediği mallar:– Yarı mamüller– Marka, know-how’a bağlı olan fabrika malları





Örnek 1:

• Fiyat farklılığı X ürününün niteliğine mi bağlı?

Örnek 1:

• Fiyat farklılığı X ürününün niteliğine mi bağlı?

A Şirketi (Yabancı Ülke)


B Şirketi (Türkiye)B Şirketi (Türkiye)

X ÜrünüX Ürünü

YTL 100YTL 100


YTL 150YTL 150

C Şirketi (Yabancı Ülke)


D Şirketi (Türkiye)D Şirketi (Türkiye)

İlişkisi Olmayan Şirketler Arasındaki Satış:İlişkisi Olmayan Şirketler Arasındaki Satış:

İlişkili Şirketler Arasındaki Satış:İlişkili Şirketler Arasındaki Satış:

Sorular:- Satışa konu olan X ürünleri arasında satış fiyatını etkileyebilecek bir farklılık var mı?- X ürünün tedarikçileri satıcı firmalara herhangi bir indirim ya da satış primi sağlıyor mu?

Sorular:- Satışa konu olan X ürünleri arasında satış fiyatını etkileyebilecek bir farklılık var mı?- X ürünün tedarikçileri satıcı firmalara herhangi bir indirim ya da satış primi sağlıyor mu?

Örnek 2:

• Nakliye ve Sigorta Masrafını Kim Üstleniyor ?

Örnek 2:

• Nakliye ve Sigorta Masrafını Kim Üstleniyor ?





YTL 150*YTL 150*


YTL 100**YTL 100**



D Şirketi (Türkiye)D Şirketi (Türkiye)

İlişkili Olmayan Şirketler Arasındaki Satış:İlişkili Olmayan Şirketler Arasındaki Satış:

İlişkili Şirketler Arasındaki Satış:İlişkili Şirketler Arasındaki Satış:

Soru:- Nakliye ve sigorta masrafları arasındaki farklılık tespit edilebiliyor mu?Soru:- Nakliye ve sigorta masrafları arasındaki farklılık tespit edilebiliyor mu?

* Nakliye ve sigorta masrafı alıcı şirket tarafından karşılanıyor.* Nakliye ve sigorta masrafı alıcı şirket tarafından karşılanıyor.

** Nakliye ve sigorta masrafı satıcı şirket tarafından karşılanıyor.** Nakliye ve sigorta masrafı satıcı şirket tarafından karşılanıyor.



Örnek 3:

• Satış Miktarının Satış Fiyatına Etkisi Var Mı?

Örnek 3:

• Satış Miktarının Satış Fiyatına Etkisi Var Mı?





1.000 Ton80 YTL/Ton1.000 Ton80 YTL/Ton

X ÜrünüX Ürünü D Şirketi (Türkiye)D Şirketi (Türkiye)

İlişkili Olmayan Bir Şirkete Yapılan Satış:İlişkili Olmayan Bir Şirkete Yapılan Satış:

İlişkili Bir Şirkete Yapılan Satış:İlişkili Bir Şirkete Yapılan Satış:

Soru:- Satış miktarları arasındaki fark, satış fiyatını etkileyebilecek nitelikte mi?Soru:- Satış miktarları arasındaki fark, satış fiyatını etkileyebilecek nitelikte mi?

500 Ton100 YTL/Ton500 Ton100 YTL/Ton





• Maliyet art yöntemi, fiyatın ilgili mal veya hizmet maliyetinin makul bir brüt kar oranı kadar artırılmasını ifade eder.

• Makul kar oranı, kullanılan kaynak ve üstlenilen risk ile piyasa koşulları dikkate alınarak tespit edilir.

• Maliyet art yöntemi, fiyatın ilgili mal veya hizmet maliyetinin makul bir brüt kar oranı kadar artırılmasını ifade eder.

• Makul kar oranı, kullanılan kaynak ve üstlenilen risk ile piyasa koşulları dikkate alınarak tespit edilir.

Maliyet Artı Yöntemi (Cost Plus Method)Maliyet Artı Yöntemi (Cost Plus Method)


• Tercih edildiği mallar:– Yarı mamül– Müşterek üretim anlaşmasına (joint facility agreement)

konu mallar– Uzun dönemli alış-satış anlaşmasına konu mallar– Hizmet veya hizmet olarak sınıflandırılabilen işlemler

• Tercih edildiği mallar:– Yarı mamül– Müşterek üretim anlaşmasına (joint facility agreement)

konu mallar– Uzun dönemli alış-satış anlaşmasına konu mallar– Hizmet veya hizmet olarak sınıflandırılabilen işlemler


Örnek 1:

• Maliyete Genel ve İdari Giderler Dahil Ediliyor Mu ?

Örnek 1:

• Maliyete Genel ve İdari Giderler Dahil Ediliyor Mu ?

Üretici A(A Ülkesi) Üretici A

(A Ülkesi) B Şirketi (Türkiye)B Şirketi (Türkiye)


%5 Kar Marjı*%5 Kar Marjı*


%3-%5 Kar Marjı**%3-%5 Kar Marjı**

Üretici X (A Ülkesi)Üretici X (A Ülkesi)

Muhtelif AlıcılarMuhtelif Alıcılar

Satıcı ve Alıcının Bağımlı Şirketler Olması:Satıcı ve Alıcının Bağımlı Şirketler Olması:

* Üretici firma genel ve idari giderlerini işletme gideri olarak kabul ettiği için satılan malın maliyetine dahil etmiyor.* Üretici firma genel ve idari giderlerini işletme gideri olarak kabul ettiği için satılan malın maliyetine dahil etmiyor.

Alıcı ve Satıcıların Bağımsız Şirketler Olması:Alıcı ve Satıcıların Bağımsız Şirketler Olması:

Üretici Y (A Ülkesi)Üretici Y (A Ülkesi)

Üretici Y (A Ülkesi)Üretici Y (A Ülkesi)

**Üretici firmalar genel ve idari giderlerini satılan malın maliyetine dahil ediyorlar.**Üretici firmalar genel ve idari giderlerini satılan malın maliyetine dahil ediyorlar.

Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi (Resale Price Method)


• Yeniden satış yöntemi, uygulanacak fiyatın işlem konusu mal ve hizmetlerin aralarında herhangi bir şekilde ilişki

bulunmayan gerçek veya tüzel kişilere yeniden satılması halinde uygulanacak fiyattan , makul bir brüt satış karı

düşülerek hesaplanmasını ifade eder.

• Brüt satış karının makul olması neyi ifade eder? İlişkisiz kişilere satışlar var mı? İlişkisiz kişilerin benzer

faaliyetlerinde satış karı bilinebiliyor mu?

• Yeniden satış yöntemi, uygulanacak fiyatın işlem konusu mal ve hizmetlerin aralarında herhangi bir şekilde ilişki

bulunmayan gerçek veya tüzel kişilere yeniden satılması halinde uygulanacak fiyattan , makul bir brüt satış karı

düşülerek hesaplanmasını ifade eder.

• Brüt satış karının makul olması neyi ifade eder? İlişkisiz kişilere satışlar var mı? İlişkisiz kişilerin benzer

faaliyetlerinde satış karı bilinebiliyor mu?

• Tercih edildiği mallar:– Pazarlama faaliyetine konu mallar,– Dağıtımcılarca satılan mallar,

• Tercih edildiği mallar:– Pazarlama faaliyetine konu mallar,– Dağıtımcılarca satılan mallar,

Yeniden Satış Fiyat Yöntemi (Resale Price Method)




Örnek 1:

• Dağıtımcı Sattığı Mallar İçin Garanti Veriyor Mu?

Örnek 1:

• Dağıtımcı Sattığı Mallar İçin Garanti Veriyor Mu?

Dağıtımcı A Dağıtımcı A Müşteri C Müşteri C X ÜrünüX Ürünü

Brüt satış karı: % 20

Brüt satış karı: % 20


Brüt satış karı: % 15Brüt satış karı: % 15

Dağıtımcı BDağıtımcı BMüşteri D Müşteri D

Satılan Ürün Dağıtımcının Garantisinde:Satılan Ürün Dağıtımcının Garantisinde:

Satılan Ürün İçin Dağıtımcı Garanti Vermiyor:Satılan Ürün İçin Dağıtımcı Garanti Vermiyor:

Soru:- Dağıtımcıların kar marjını karşılaştırabilmek için garantinin etkisi dikkate alınıyor mu?Soru:- Dağıtımcıların kar marjını karşılaştırabilmek için garantinin etkisi dikkate alınıyor mu?

Örnek 2:

• Dağıtımcılar Pazarlama Faaliyeti Dışında Bir Hizmet Veriyor Mu?

Örnek 2:

• Dağıtımcılar Pazarlama Faaliyeti Dışında Bir Hizmet Veriyor Mu?

Dağıtımcı B(B Ülkesi)


- Satıcı Yalnız Pazarlama Faaliyetinde Bulunan İlişkili Olmayan Dağıtımcılara Satış Yapıyor:- Satıcı Yalnız Pazarlama Faaliyetinde Bulunan İlişkili Olmayan Dağıtımcılara Satış Yapıyor:

Soru:- Pazarlama faaliyeti dışında sunulan hizmetin (teknik servis gibi) karşılaştırılabilirliğe etkisi var mı?

Soru:- Pazarlama faaliyeti dışında sunulan hizmetin (teknik servis gibi) karşılaştırılabilirliğe etkisi var mı?

YTL 120YTL 120

Satıcı A(A Ülkesi) Satıcı A

(A Ülkesi)

Dağıtımcı C(C Ülkesi)

Dağıtımcı C(C Ülkesi)

YTL 120

YTL 120



- Satıcı Pazarlama Faaliyeti Dışında da Hizmet Sunan Bağımlı Dağıtımcıya Satış Yapıyor:

- Satıcı Pazarlama Faaliyeti Dışında da Hizmet Sunan Bağımlı Dağıtımcıya Satış Yapıyor:

Satıcı A(A Ülkesi) Satıcı A

(A Ülkesi)

YTL 120YTL 120



Çokuluslu Şirketlerde Transfer Fiyatlandırması için Kullanılan YöntemlerÇokuluslu Şirketlerde Transfer Fiyatlandırması için Kullanılan Yöntemler

Mal

Satışları

Grupiçi Hizmet

SatışlarıLisans

SözleşmeleriMasraf Paylaşım

AnlaşmalarıFinansman

HizmetiKarşılaştırılabilir Fiyat

Yöntemi 30% 17% 33% İç - 43% İç 21% Dış 14% DışYeniden Satış Fiyatı 17% - - - - Masraf Dağıtım Yöntemleri - 17% - 31% - Maliyet Artı Yöntemi 26% 57% - 50% - Kar Paylaşımı Yöntemi 4% - 8% - 8% Kar Bazlı 16% - 12% - 15% Diğer Belirtilmeyen 7% 8% 25% 19% 21%

Advance Pricing Arrangements (APA)Advance Pricing Arrangements (APA)

OECD Transfer Fiyatlandırması Rehberi:

• APA’lar, ilişkili kişilerle yapılan işlemlerde belirli bir dönem için kullanılacak transfer fiyatının belirlenmesine yönelik

olarak, bir takım kriterlerin (yöntem, karşılaştırma ölçütleri ve gelecekteki olaylara ilişkin varsayımlar gibi) esas

alındığı sözleşmelerdir.

• Bu anlaşmalara ilişkin süreç, esas olarak mükellefler tarafından başlatılır ve vergi idareleri ile müzakereler

gerektirir.

OECD Transfer Fiyatlandırması Rehberi:

• APA’lar, ilişkili kişilerle yapılan işlemlerde belirli bir dönem için kullanılacak transfer fiyatının belirlenmesine yönelik

olarak, bir takım kriterlerin (yöntem, karşılaştırma ölçütleri ve gelecekteki olaylara ilişkin varsayımlar gibi) esas

alındığı sözleşmelerdir.

• Bu anlaşmalara ilişkin süreç, esas olarak mükellefler tarafından başlatılır ve vergi idareleri ile müzakereler

gerektirir.

Advance Pricing Arrangements (APA)Advance Pricing Arrangements (APA)

• Kurumlar Vergisi Kanunu’nda, ilişkili kişilerle yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanacak fiyat veya

bedelin tespitine ilişkin yöntemlerin, mükellefin talebi üzerine Maliye Bakanlığı ile anlaşılarak belirlenebileceği

belirtilmiştir.

• Bu şekilde belirlenen yöntem, 3 yılı aşmamak üzere anlaşmada tespit edilen süre ve şartlar dahilinde kesinlik

taşır.

• Kurumlar Vergisi Kanunu’nda, ilişkili kişilerle yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanacak fiyat veya

bedelin tespitine ilişkin yöntemlerin, mükellefin talebi üzerine Maliye Bakanlığı ile anlaşılarak belirlenebileceği

belirtilmiştir.

• Bu şekilde belirlenen yöntem, 3 yılı aşmamak üzere anlaşmada tespit edilen süre ve şartlar dahilinde kesinlik

taşır.

Transfer Fiyatlandırması Düzenlemeleri ve Diğer Vergi Kanunları

Transfer Fiyatlandırması Düzenlemeleri ve Diğer Vergi Kanunları

• Transfer fiyatlandırması düzenlemeleri sadece vergiye tabi olacak kurum kazancının belirlenmesine yöneliktir ve fiyat tespit

yöntemlerinin diğer vergi uygulamaları açısından da geçerli olacağına dair hüküm içermemektedir.

• Genel olarak, diğer vergi kanunlarımızda da emsallerine uygunluk ilkesi benimsenmiş, bedelin bulunmadığı veya bilinmediği durumlar ile bedel düşüklüğünün izah edilemediği durumlarda emsal bedelin

matraha esas tutar olarak dikkate alınacağı belirtilmiştir.

• Diğer vergi kanunlarındaki emsal bedel uygulamasının, esas olarak Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde yapılması

gerekmektedir. Transfer fiyatlandırmasına ilişkin hükümlere göre bulunan fark tutarların diğer vergi kanunlarının uygulanması

açısından doğrudan esas alınması, yasal çerçeve değişmediği sürece mümkün görünmemektedir.

• Transfer fiyatlandırması düzenlemeleri sadece vergiye tabi olacak kurum kazancının belirlenmesine yöneliktir ve fiyat tespit

yöntemlerinin diğer vergi uygulamaları açısından da geçerli olacağına dair hüküm içermemektedir.

• Genel olarak, diğer vergi kanunlarımızda da emsallerine uygunluk ilkesi benimsenmiş, bedelin bulunmadığı veya bilinmediği durumlar ile bedel düşüklüğünün izah edilemediği durumlarda emsal bedelin

matraha esas tutar olarak dikkate alınacağı belirtilmiştir.

• Diğer vergi kanunlarındaki emsal bedel uygulamasının, esas olarak Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde yapılması

gerekmektedir. Transfer fiyatlandırmasına ilişkin hükümlere göre bulunan fark tutarların diğer vergi kanunlarının uygulanması

açısından doğrudan esas alınması, yasal çerçeve değişmediği sürece mümkün görünmemektedir.

Mükellefler, tespit edilen fiyat ve bedellerin hesaplanmasına dayanak teşkil eden kayıt, cetvel ve belgeleri, ispat edici kağıtlar olarak saklamakla yükümlü tutuluyor.

Dökümantasyan yükümlülüğüne dair Bakanlar Kurulu’nun getireceği düzenlemeler bekleniyor.

Mükellefler, tespit edilen fiyat ve bedellerin hesaplanmasına dayanak teşkil eden kayıt, cetvel ve belgeleri, ispat edici kağıtlar olarak saklamakla yükümlü tutuluyor.

Dökümantasyan yükümlülüğüne dair Bakanlar Kurulu’nun getireceği düzenlemeler bekleniyor.

İspat Yükümlülüğüİspat Yükümlülüğü

Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımının sonucu,

kazancın tamamen veya kısmen dağıtılmış kar payı veya dar mükellefler

için ana merkeze aktarılan tutar olarak değerlendirilmesidir.

Söz konusu kazanç, ilgili maddedeki şartların gerçekleştiği hesap

döneminin son günü itibariyle dağıtılmış kar payı veya dar mükellefler

için ana merkeze aktarılan tutar sayılır.

Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımının sonucu,

kazancın tamamen veya kısmen dağıtılmış kar payı veya dar mükellefler

için ana merkeze aktarılan tutar olarak değerlendirilmesidir.

Söz konusu kazanç, ilgili maddedeki şartların gerçekleştiği hesap

döneminin son günü itibariyle dağıtılmış kar payı veya dar mükellefler

için ana merkeze aktarılan tutar sayılır.

Örtülü Olarak Kazanç Dağıtımının Sonucu

Örtülü Olarak Kazanç Dağıtımının Sonucu

Tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak

dağıtılan kazanç, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarının uygulanmasında,

kanun maddesindeki şartların gerçekleştiği hesap döneminin son günü

itibariyle dağıtılmış kar payı veya dar mükellefler için ana merkeze

aktarılan tutar sayılır.

Düzeltme işlemi, kazancı dağıtan mükellef açısından, kazancın dağıtılmış

kar payı sayılacağından dolayı kurum kazancının tespitinde kanunen

kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınmak suretiyle; kazancı elde eden

taraf açısından ise hesap dönemi sonu itibariyle iştirak kazancı olarak

dikkate alınmak suretiyle gerçekleşecektir.

Ancak, Kanun’un lafzında yer alan “tarh edilen vergilerin kesinleşmiş ve

ödenmiş olması” ifadesinden kastın ne olduğu hususunun Maliye

Bakanlığı tarafından açıklığa kavuşturulması gerekiyor.

Tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak

dağıtılan kazanç, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarının uygulanmasında,

kanun maddesindeki şartların gerçekleştiği hesap döneminin son günü

itibariyle dağıtılmış kar payı veya dar mükellefler için ana merkeze

aktarılan tutar sayılır.

Düzeltme işlemi, kazancı dağıtan mükellef açısından, kazancın dağıtılmış

kar payı sayılacağından dolayı kurum kazancının tespitinde kanunen

kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınmak suretiyle; kazancı elde eden

taraf açısından ise hesap dönemi sonu itibariyle iştirak kazancı olarak

dikkate alınmak suretiyle gerçekleşecektir.

Ancak, Kanun’un lafzında yer alan “tarh edilen vergilerin kesinleşmiş ve

ödenmiş olması” ifadesinden kastın ne olduğu hususunun Maliye

Bakanlığı tarafından açıklığa kavuşturulması gerekiyor.

Düzeltme Muhatabı ve Gerekli Olan Şartlar

Düzeltme Muhatabı ve Gerekli Olan Şartlar

Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazancın kar

payı olarak değerlendirilmesi stopaj uygulamasını da gündeme

getirmektedir.

Bu durumda, örtülü olarak kazanç elde eden ilişkili kişilerin statülerine

göre stopaj yükümlülüğünün olup olmayacağı değişecektir.

Örneğin, ilişkili kişinin tam mükellef kurum olması durumunda stopaj

yapılmayacak, gerçek kişi olması durumunda ise stopaj hesaplanması

gerekecektir.

Örtülü olarak dağıtılan ve kar payı olarak dikkate alınan kazanç net kar

payı olarak mı kabul edilecek?

Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazancın kar

payı olarak değerlendirilmesi stopaj uygulamasını da gündeme

getirmektedir.

Bu durumda, örtülü olarak kazanç elde eden ilişkili kişilerin statülerine

göre stopaj yükümlülüğünün olup olmayacağı değişecektir.

Örneğin, ilişkili kişinin tam mükellef kurum olması durumunda stopaj

yapılmayacak, gerçek kişi olması durumunda ise stopaj hesaplanması

gerekecektir.

Örtülü olarak dağıtılan ve kar payı olarak dikkate alınan kazanç net kar

payı olarak mı kabul edilecek?

Stopaj UygulamasıStopaj Uygulaması

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 11 inci maddesi hükmüne göre; transfer

fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançların kanunen

kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınacağı belirtilmiştir.

Bu durumda, KDV Kanunu 30/d maddesi uyarınca, örtülü olarak

dağıtılan kazanca isabet eden KDV’nin indirimi reddedilecek mi?

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 11 inci maddesi hükmüne göre; transfer

fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançların kanunen

kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınacağı belirtilmiştir.

Bu durumda, KDV Kanunu 30/d maddesi uyarınca, örtülü olarak

dağıtılan kazanca isabet eden KDV’nin indirimi reddedilecek mi?

Yüklenilen KDV’nin İndirimiYüklenilen KDV’nin İndirimi

B.K.’nca ilan edilecek ülke ve bölgelerde bulunan kişilerden

(Türkiye’deki tam mükellef kurumların bu nitelikli ülkelerde bulunan

iş yerleri dahil) emsaline uygun olmayan fiyatlardan mal almaları

durumunda, nakden veya hesaben yapılan veya tahakkuk ettirilen

ödemeler üzerinden %30 oranında vergi kesintisi yapmaları

gerekiyor.

B.K.’nca ilan edilecek ülke ve bölgelerde bulunan kişilerden

(Türkiye’deki tam mükellef kurumların bu nitelikli ülkelerde bulunan

iş yerleri dahil) emsaline uygun olmayan fiyatlardan mal almaları

durumunda, nakden veya hesaben yapılan veya tahakkuk ettirilen

ödemeler üzerinden %30 oranında vergi kesintisi yapmaları

gerekiyor.

Vergi Cennetlerinde Faaliyette Bulunan Kimseler ile Yapılan İşlemler

Vergi Cennetlerinde Faaliyette Bulunan Kimseler ile Yapılan İşlemler

Ana Merkez Masraf Dağıtımı Ana Merkez Masraf Dağıtımı

5422 Sayılı KVK’nda, dar mükellef statüsündeki kurumların ana

merkezlerinin veya Türkiye dışındaki şubelerinin gider veya

zararlarına iştirak etmek üzere ayırmış oldukları paylar kanunen kabul

edilmeyen gider olarak değerlendiriliyordu.

5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nda; dar mükellef kurumların

Türkiye’deki kurum kazançlarının elde edilmesi ve idamesi ile ilgili

olan ve emsallere uygunluk ilkesi uyarınca belirlenecek dağıtım

anahtarlarına göre ayrılan payların vergiye tabi kazancın tespitinde

indirim olarak dikkate alınabileceği belirtilmiştir.

5422 Sayılı KVK’nda, dar mükellef statüsündeki kurumların ana

merkezlerinin veya Türkiye dışındaki şubelerinin gider veya

zararlarına iştirak etmek üzere ayırmış oldukları paylar kanunen kabul

edilmeyen gider olarak değerlendiriliyordu.

5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nda; dar mükellef kurumların

Türkiye’deki kurum kazançlarının elde edilmesi ve idamesi ile ilgili

olan ve emsallere uygunluk ilkesi uyarınca belirlenecek dağıtım

anahtarlarına göre ayrılan payların vergiye tabi kazancın tespitinde

indirim olarak dikkate alınabileceği belirtilmiştir.

Transfer Fiyatlandırmasına İlişkin Yönetmelik

Transfer Fiyatlandırmasına İlişkin Yönetmelik

Kanun maddesinde transfer fiyatlandırması ile ilgili usullerin

belirlenmesinde Maliye Bakanlığı’na yetki verilmektedir.

Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanacak olan bir yönetmelik

ile transfer fiyatlandırması uygulamasına ilişkin ayrıntılı

açıklamaların yapılması beklenmektedir.

Söz konusu yönetmelikteki açıklamaların OECD Transfer

Fiyatlandırması Rehberi’ndeki açıklamalara paralel olması

beklenmektedir.

Kanun maddesinde transfer fiyatlandırması ile ilgili usullerin

belirlenmesinde Maliye Bakanlığı’na yetki verilmektedir.

Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanacak olan bir yönetmelik

ile transfer fiyatlandırması uygulamasına ilişkin ayrıntılı

açıklamaların yapılması beklenmektedir.

Söz konusu yönetmelikteki açıklamaların OECD Transfer

Fiyatlandırması Rehberi’ndeki açıklamalara paralel olması

beklenmektedir.

SonsözlerSonsözler• Transfer fiyatlandırması, bugün itibariyle dünyada vergi

idarelerinin ve firmaların gündemindeki en önemli konulardan biridir.

• Vergi idarelerinin, sınır ötesi işlemlerden daha fazla vergi tahsilatı yapabilmek maksadıyla transfer fiyatlandırması

yöntemlerinin uygulamasında giderek daha agresif bir tutum aldıkları görülmektedir.

• Transfer fiyatlandırması konusunu iyi idare edemeyen ülkeler kendi vergi bazlarını koruyamamakta ve zararlı vergi rekabetinden daha olumsuz etkilenmekte, bunun

yanı sıra vergi sistemlerinin yarattığı belirsizlikler nedeniyle uluslar arası sermaye hareketlerinden yeterince

pay alamamaktadırlar.

• Transfer fiyatlandırması, bugün itibariyle dünyada vergi idarelerinin ve firmaların gündemindeki en önemli

konulardan biridir.

• Vergi idarelerinin, sınır ötesi işlemlerden daha fazla vergi tahsilatı yapabilmek maksadıyla transfer fiyatlandırması

yöntemlerinin uygulamasında giderek daha agresif bir tutum aldıkları görülmektedir.

• Transfer fiyatlandırması konusunu iyi idare edemeyen ülkeler kendi vergi bazlarını koruyamamakta ve zararlı vergi rekabetinden daha olumsuz etkilenmekte, bunun

yanı sıra vergi sistemlerinin yarattığı belirsizlikler nedeniyle uluslar arası sermaye hareketlerinden yeterince

pay alamamaktadırlar.

Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazançları

Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazançları

Düzenlemenin amacı, bazı ülkelerin diğer ülkeler

aleyhine fon ve yatırımları kendi ülkelerine çekmek

için vergi erteleme olanağı getiren ve zararlı vergi

rekabetine yol açan uygulamalarından korunmaktır.

Düzenlemenin amacı, bazı ülkelerin diğer ülkeler

aleyhine fon ve yatırımları kendi ülkelerine çekmek

için vergi erteleme olanağı getiren ve zararlı vergi

rekabetine yol açan uygulamalarından korunmaktır.

Neden Kontrol Edilen Yabancı Kurum (CFC)?

Bu düzenleme ile yatırımlarını yurt dışında düşük vergi

oranlı ülkelere iştirakler vasıtasıyla yönlendiren

mükelleflerin belli şartlar dâhilinde buradan elde ettikleri

gelirlerinin Türkiye’ye aktarılması beklenilmeksizin

vergilendirilmesi sağlanmaktadır.

Bu düzenleme ile yatırımlarını yurt dışında düşük vergi

oranlı ülkelere iştirakler vasıtasıyla yönlendiren

mükelleflerin belli şartlar dâhilinde buradan elde ettikleri

gelirlerinin Türkiye’ye aktarılması beklenilmeksizin

vergilendirilmesi sağlanmaktadır.

CFC Düzenlemesi

Kontrol Edilen Yabancı Kurum CFC Nedir?

Tam mükellef gerçek kişi veya kurumların doğrudan veya

dolaylı olarak ayrı ayrı ya da birlikte sermayesinin, kar

payının veya oy kullanma hakkının en az %50’sine sahip

olmak suretiyle kontrol ettikleri yurt dışı iştirakler; “Kontrol

Edilen Yabancı Kurum (CFC)” olarak tanımlanmaktadır.

Tam mükellef gerçek kişi veya kurumların doğrudan veya

dolaylı olarak ayrı ayrı ya da birlikte sermayesinin, kar

payının veya oy kullanma hakkının en az %50’sine sahip

olmak suretiyle kontrol ettikleri yurt dışı iştirakler; “Kontrol

Edilen Yabancı Kurum (CFC)” olarak tanımlanmaktadır.

CFC Kazancının Türkiye’de Vergilendirilme Şartları

CFC Kazancının Türkiye’de Vergilendirilme Şartları

TRTR

X ÜlkeX Ülke

TürkiyeTürkiye

İştirak Oranı > %50İştirak Oranı > %50

AA

• Yıllık Gayrisafi Hasılat > 100.000 YTL• Yıllık Gayrisafi Hasılat > 100.000 YTL

• Efektif Vergi Yükü < %10• Efektif Vergi Yükü < %10

• Gayrisafi Hasılat >= %25 pasif karakterli gelir• Gayrisafi Hasılat >= %25 pasif karakterli gelir

Tam Mükellef KurumTam Mükellef Kurum

%10’luk Azami Vergi Yükünün Tespiti

Esas itibariyle vergi yükü şu şekilde hesaplanmalıdır.

TVY = Toplam Vergi Yükü,

TV = Gelir Üzerinden Tahakkuk Eden Vergiler,

DKK = Dağıtılabilir Kurum Kazancı

Bu durumda;

TVY =

Esas itibariyle vergi yükü şu şekilde hesaplanmalıdır.

TVY = Toplam Vergi Yükü,

TV = Gelir Üzerinden Tahakkuk Eden Vergiler,

DKK = Dağıtılabilir Kurum Kazancı

Bu durumda;

TVY = TVTV

DKK + TVDKK + TV

Efektif vergi yükünün hesabında, CFC’nin kazancı üzerinden diğer ülkelerde ödediği vergiler dikkate alınacak mı?

“Pasif Karakterli Gelir” Kavramı

Faiz, kar payı, kira, lisans ücreti, menkul kıymet satış

gelirleri gibi gelirler ile,

Faaliyetler ile orantılı sermaye, organizasyon ve

eleman istihdam etmek suretiyle yürütülenler dışındaki

ticari, zirai ya da serbest meslek kazançları,

“Pasif Karakterli Gelir” olarak nitelendirilir.

“Pasif Karakterli Gelir” Kavramı

Burada dikkate alınması gereken “pasif “ ya da “aktif”

karakterli gelir, kontrol edilen yabancı iştirak tarafından

elde edilen gelirlerdir.

Kontrol edilen yabancı kurumların iştirak etmiş

oldukları diğer alt kurumların elde etmiş oldukları

kazançların “ pasif ” ya da “aktif” karakterli olmasının

uygulama açısından bir etkisi yoktur.

Kontrol Unsurunun Tespitinde İştirak Şekilleri

Asgari %50 kontrol oranının tespitinde tam mükellef gerçek kişi ve kurumların,

Doğrudan veya dolaylı olarak,

Ayrı ayrı ya da birlikte

sahip oldukları sermaye payları veya kar payının veya oy kullanma hakkının dikkate alınması gerekmektedir.

Kontrol unsurunun yüzde 50’yi geçip geçmediğinin belirlenmesinde tam mükellef kurumların yanı sıra varsa tam mükellef gerçek kişilerin iştirak payları da dikkate alınır. Buna karşın, CFC kazancının vergilendirilmesinde sadece tam mükellef kurum nezdinde ve tam mükellef kurumun iştiraki oranındaki CFC kazancı konsolide edilir.

Asgari %50 kontrol oranının tespitinde tam mükellef gerçek kişi ve kurumların,

Doğrudan veya dolaylı olarak,

Ayrı ayrı ya da birlikte

sahip oldukları sermaye payları veya kar payının veya oy kullanma hakkının dikkate alınması gerekmektedir.

Kontrol unsurunun yüzde 50’yi geçip geçmediğinin belirlenmesinde tam mükellef kurumların yanı sıra varsa tam mükellef gerçek kişilerin iştirak payları da dikkate alınır. Buna karşın, CFC kazancının vergilendirilmesinde sadece tam mükellef kurum nezdinde ve tam mükellef kurumun iştiraki oranındaki CFC kazancı konsolide edilir.

Ayrı Ayrı İştirakAyrı Ayrı İştirak

TR 1TR 1

AA

X ÜlkeX Ülke

TürkiyeTürkiyeTR 2TR 2

%30 İştirak%30 İştirak %25 İştirak%25 İştirak

Toplam İştirak > %50Toplam İştirak > %50

Kontrol Edilen Yabancı KurumKontrol Edilen Yabancı Kurum

Tam Mükellef Gerçek Kişi veya Kurum

Tam Mükellef Gerçek Kişi veya Kurum

Tam Mükellef KurumTam Mükellef Kurum

Dolaylı İştirakDolaylı İştirak

TRTR

AA

BB

%70 İştirak%70 İştirak


Dolaylı İştirak > %50Dolaylı İştirak > %50

Y ÜlkeY Ülke

X ÜlkeX Ülke

TürkiyeTürkiye


Dolaylı İştirakDolaylı İştirak

TRTR

AA

BB



Y ÜlkeY Ülke

X ÜlkeX Ülke

TürkiyeTürkiye

• Dolaylı iştirak testi sadece kontrol unsuru olup olmadığının tespiti için mi kullanılacaktır?

• Dolaylı iştirak testi sadece kontrol unsuru olup olmadığının tespiti için mi kullanılacaktır?

• Dolaylı iştirak kazancının, doğrudan iştirak bulunmadığı durumda da vergilendirilmesi mümkün mü?

• Dolaylı iştirak kazancının, doğrudan iştirak bulunmadığı durumda da vergilendirilmesi mümkün mü?


• Aksi takdirde, kanundaki “..yurt dışı iştirakin kazancı, tam mükellef kurumun kurumlar vergisi matrahına hisseleri oranında dahil edilir” ifadesi ne şekilde uygulanacak?

• Aksi takdirde, kanundaki “..yurt dışı iştirakin kazancı, tam mükellef kurumun kurumlar vergisi matrahına hisseleri oranında dahil edilir” ifadesi ne şekilde uygulanacak?

• Normal şartlarda, B’den A’ya, A’dan da TR’ye kar dağıtımı olduğunda ÇVÖ Anlaşmasına istinaden Türkiye’de istisna uygulandığı durumda, B’nin kazancının bu uygulama kapsamında TR’nin kazancına dahil edilip vergilenmesi gerekir mi?

• Normal şartlarda, B’den A’ya, A’dan da TR’ye kar dağıtımı olduğunda ÇVÖ Anlaşmasına istinaden Türkiye’de istisna uygulandığı durumda, B’nin kazancının bu uygulama kapsamında TR’nin kazancına dahil edilip vergilenmesi gerekir mi?

İştirak Oranının Yıl İçinde Değişiklik Göstermesi

İştirak Oranının Yıl İçinde Değişiklik Göstermesi

1.1.2006 - 30.6.20061.1.2006 - 30.6.2006

AA


TRTR

%60%60

TRTR

AA


%45%45

1.7.2006 - 31.12.20061.7.2006 - 31.12.2006

A’nın kazancının, yıl içindeki en yüksek iştirak oranı olan % 60 oranına göre TR’de beyan edilmesi gerekir.A’nın kazancının, yıl içindeki en yüksek iştirak oranı olan % 60 oranına göre TR’de beyan edilmesi gerekir.

En yüksek oran kontrol unsurunun tespitinde kullanılacak olup, A’nın kazancının sene sonundaki %45 iştirak payına göre TR’de beyan edilmesi gerekir.

En yüksek oran kontrol unsurunun tespitinde kullanılacak olup, A’nın kazancının sene sonundaki %45 iştirak payına göre TR’de beyan edilmesi gerekir.

??

??

Kazancın Elde Edildiği TarihKazancın Elde Edildiği Tarih

TRTR

BB


AA

• Kanunda, 1.1.2006 tarihinden itibaren elde edilen

kazançlara uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

• Kanunda, 1.1.2006 tarihinden itibaren elde edilen

kazançlara uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

• A’nın 1.1.2006 tarihinden sonra kendi faaliyetine ilişkin

elde ettiği kazanç ile 1.1.2006 tarihinden sonra B’den elde

ettiği temettü kazançları, TR açısından 2006 yılında elde

edilmiş kazanç kabul edilecektir.

• A’nın 1.1.2006 tarihinden sonra kendi faaliyetine ilişkin

elde ettiği kazanç ile 1.1.2006 tarihinden sonra B’den elde

ettiği temettü kazançları, TR açısından 2006 yılında elde

edilmiş kazanç kabul edilecektir.

Türkiye’deki Kurum

Tarafından Matraha

İlave Edilen Tarih

Türkiye’deki Kurum

Tarafından Matraha

İlave Edilen Tarih

Matraha İlave Edilen

Kazancın Kaynağında

Elde Edildiği Tarih

Matraha İlave Edilen

Kazancın Kaynağında

Elde Edildiği Tarih

Elde Etme Tarihi Elde Etme Tarihi

??

Gayrisafi Kazancın YTL Karşılığının Tespiti

Yurt dışı iştirakin kazancının, Türkiye’deki şirketin hesaplarına dahil

edilmesi sırasında, iştirakin hesap döneminin son gününde geçerli

olan T.C. Merkez Bankası Döviz Alış Kuru dikkate alınarak YTL’ye

çevrilmesi gerekmektedir.

Yurt dışı iştirakin kazancının, Türkiye’deki şirketin hesaplarına dahil

edilmesi sırasında, iştirakin hesap döneminin son gününde geçerli

olan T.C. Merkez Bankası Döviz Alış Kuru dikkate alınarak YTL’ye

çevrilmesi gerekmektedir.

Kazanç İbaresi “Zarar”ı İçerir mi?

Uygulamanın amacı; düşük vergi oranlı ülkelerde elde edilen karın

Türkiye’deki ortağa dağıtılmaması nedeniyle Türkiye’de meydana

gelen vergi kaybının önlenmesidir.

Bu nedenle, kontrol edilen yabancı iştiraklerin zararlarının

Türkiye’deki ortağa aktarılması, uygulamanın amacına aykırıdır.

Uygulamanın amacı; düşük vergi oranlı ülkelerde elde edilen karın

Türkiye’deki ortağa dağıtılmaması nedeniyle Türkiye’de meydana

gelen vergi kaybının önlenmesidir.

Bu nedenle, kontrol edilen yabancı iştiraklerin zararlarının

Türkiye’deki ortağa aktarılması, uygulamanın amacına aykırıdır.

Vergilendirme Dönemi ve Geçici Vergi Uygulaması

Yurt dışındaki iştirakin elde etmiş olduğu kazanç iştirakin hesap

döneminin kapandığı ayın son günü itibariyle Türkiye’deki tam

mükellef kurumun kazancı sayılacak ve bu tarih itibariyle Türkiye’deki

şirketin içinde bulunduğu geçici vergi döneminin matrahına dâhil

edilecektir.

Yurt dışındaki iştirakin elde etmiş olduğu kazanç iştirakin hesap

döneminin kapandığı ayın son günü itibariyle Türkiye’deki tam

mükellef kurumun kazancı sayılacak ve bu tarih itibariyle Türkiye’deki

şirketin içinde bulunduğu geçici vergi döneminin matrahına dâhil

edilecektir.

Kontrol edilen yurt dışı iştiraklerin Türkiye’de vergiye

tabi tutulacak karları vergi öncesi kurum kazançları

olacaktır.

Yurt dışında ödenen vergiler ise 33 üncü madde

hükmüne göre Türkiye’de ödenecek olan kurumlar

vergisinden (geçici vergiler dahil) mahsup edilecektir.

Yurt Dışında Ödenen Vergilerin Mahsubu

Yurt Dışında Ödenen Vergilerin MahsubuYurt Dışında Ödenen Vergilerin Mahsubu

TRTR


İştirakİştirak ŞubeŞube

•Kontrol Edilen yabancı kurumun kendi ülkesi dışındaki

iştiraki vasıtasıyla elde etmiş olduğu gelir üzerinden bu

iştirakin ülkesinde ödenmiş olan vergiler, Türkiye’de

ödenecek olan kurumlar vergisinden mahsup edilebilir

mi?

•Kontrol Edilen yabancı kurumun kendi ülkesi dışındaki

iştiraki vasıtasıyla elde etmiş olduğu gelir üzerinden bu

iştirakin ülkesinde ödenmiş olan vergiler, Türkiye’de

ödenecek olan kurumlar vergisinden mahsup edilebilir

mi?

•Kontrol Edilen yabancı kurumun kendi ülkesi dışında

şube vasıtasıyla elde etmiş olduğu gelir üzerinden ilgili

ülkede ödenmiş olan vergiler, Türkiye’de ödenecek olan

kurumlar vergisinden mahsup edilebilir mi?

•Kontrol Edilen yabancı kurumun kendi ülkesi dışında

şube vasıtasıyla elde etmiş olduğu gelir üzerinden ilgili

ülkede ödenmiş olan vergiler, Türkiye’de ödenecek olan

kurumlar vergisinden mahsup edilebilir mi?BB

AA

X ÜlkesiX Ülkesi

Y ÜlkesiY Ülkesi

TürkiyeTürkiye

Türkiye’de Vergilendirilen KazancınDaha Sonra Türkiye’deki Ortağa

Dağıtılması

Türkiye’de vergilenmiş kazancın yurt dışındaki iştirak

tarafından sonradan dağıtılması durumunda, elde

edilen kar paylarının vergilenmiş kısmı kurumlar

vergisine tabi tutulmayacaktır.

Dağıtılan kısım önceden vergilenen kısımdan fazla ise

sadece aşan kısım vergilendirilecektir.

Çifte vergilemeyi önleme anlaşması olup olmaması

kanun uygulaması açısından durumu

değiştirmemektedir.

Ancak, ilgili ülke anlaşmasında temettü gelirleri ile

ilgili bir istisna söz konusu ise, kontrol edilen yabancı

kurum uygulamasında da bu istisnanın uygulanması

gerektiği düşüncesindeyiz.

ÇVÖ Anlaşmalarının Kontrol Edilen Yabancı Kurum Uygulamasına Etkisi

Vergi Cennetlerine Yönelik Uygulamalar

Vergi Cennetlerine Yönelik Uygulamalar

Neden Vergi Cennetlerine Yapılan Ödemelerden Stopaj?

Yapılan düzenleme ile, vergi cenneti olarak nitelenen

ülkelerde yerleşik gerçek veya tüzel kişilere çeşitli adlar

altında yapılacak ödemelerin, Türkiye’deki vergi

matrahlarını azaltmak amacı ile kullanılmasının önüne

geçilmesi amaçlanmaktadır.

Vergi Cennetlerine Stopaj Uygulaması

Bakanlar Kurulu’nca ilan edilen ülkelerde yerleşik

olan veya faaliyette bulunan kurumlara (tam mükellef

kurumların bu nitelikteki ülkelerde bulunan işyerleri

dahil) nakden veya hesaben yapılan veya tahakkuk

ettirilen her türlü ödemeler üzerinden, bu ödemelerin

verginin konusuna girip girmediğine veya ödeme

yapılan kurumun mükellef olup olmadığına

bakılmaksızın %30 oranında vergi kesintisi yapılır.

Kendilerine Yapılan Ödemelerden Stopaj Yapılacak Kurumlar

Kendilerine Yapılan Ödemelerden Stopaj Yapılacak Kurumlar

Vergi Cenneti AVergi Cenneti A Vergi Cenneti CVergi Cenneti C

ŞubeŞube

İlişkili veya ilişkisiz Şirket

İlişkili veya ilişkisiz Şirket

aaBB

AA

CC İştirakİştirak

Vergi Cenneti BVergi Cenneti B

Ödeme %30

Ödeme %30

Ödeme %30

Ödeme %30

Ödeme %30

Ödeme %30

Tam mükellef kurum

Tam mükellef kurum

“ Her Türlü Ödemeler ”den Ne Anlaşılmalı?

Kanun hükmünde nakden veya hesaben yapılan veya tahakkuk

ettirilen her türlü ödemelerin, bu ödemelerin verginin konusuna

girip girmediğine veya ödeme yapılan kurumun mükellef olup

olmadığına bakılmaksızın üzerinden stopaj yapılacağı belirtilmesi

nedeniyle, iştirak kar payları, borç ödemeleri, sermaye gibi

ödemelerin de tevkifat kapsamında olduğu yorumu

yapılabilmektedir.

Ancak, gerek kanunun uygulama amacı, gerekse de kanun

gerekçesinde açıklama dikkate alındığında vergiye tabi kazancı

aşındırması söz konusu olmayan kar payı, borç ana para geri

ödemesi ve sermaye tahsisi gibi ödemelerin bu kapsamda

olmadığı düşüncesindeyiz.

Ödemeler Üzerinden Yapılacak Olan Tevkifat Oranı

Kanunda, yukarıda belirtilen ödemeler üzerinden %30

oranında stopaj yapılacağı hüküm altına alınmıştır.

Bakanlar Kurulu’na bu oranı sıfıra kadar indirmeye

veya bir katına (%60) kadar artırmaya ilişkin yetki

verilmiştir.

Bakanlar Kurulu’nca Stopaj Oranı Belirlenecek Ödemeler

Emsaline uygun fiyatlarla satın alınan mal ve iştirak

hisseleri,

Emsaline uygun fiyatlarla deniz ve hava ulaştırma

araçlarının kiralanması için yapılan ödemeler,

Yapılan işin tamamlanabilmesi bakımından zorunluluk

arz eden geçiş ücreti, liman ücreti gibi ödemeler için

Bakanlar Kurulunun ayrı stopaj oranı belirlemesi

mümkündür.

Navlun ödemeleri bu kapsamda değerlendirilecek mi?

İstisnalar

Yurt dışındaki finans kuruluşlarından temin edilen

borçlanmalara ilişkin ana para, faiz ve kar payı

ödemeleri,

Sigorta ve reasürans ödemeleri,

Stopaja tabi değildir.

Finans kuruluşlarının tanımı nedir? SPV’ler finans

kurumu sayılır mı?

Vergi cennetlerinde bulunan kurumların Türkiye’deki

bankalar ve aracı kurumlardan elde ettikleri menkul

sermaye iratları için bu madde hükmü yerine Gelir

Vergisi Kanunu Geçici 67’nci maddesi dikkate alınacak.

Banka ve Aracı Kurumlar Tarafından Menkul Sermaye İradı Ödemeleri

Vergi Cennetlerinde Faaliyet Gösteren Kontrol Edilen Yabancı Kurumlar

Bu kurumların Türkiye’deki beyannameye dahil edilen

kazancı üzerinden hesaplanan kurumlar vergisinden,

ödeme anında yapılan stopajın bu kazanca isabet eden

kurumlar vergisini aşmayan kısmı mahsup edilebilecek.

Vergi Cennetlerinde Faaliyet Gösteren Şubelere Yapılan Ödemeler

Kanunda, tam mükellef kurumların vergi cennetlerinde

bulunan işyerlerine yapılan ödemelerin de tevkifat

kapsamında olacağı belirtilmiştir.

Ancak, stopaj tutarının Türkiye’deki kazançtan

mahsubundan söz edilmemiştir.

Bu durumda, Şube’nin karının konsolide edilmesi

nedeniyle kurumlar vergisi; ödemeler nedeniyle de

stopaj yapılması çifte vergilemeye neden olmayacak mı?

Uygulamanın Yürürlüğe Giriş Tarihi

Söz konusu hüküm 1.1.2006 tarihinden itibaren

geçerli olmak üzere, 21.6.2006 tarihinde yürürlüğe girdi.

Ancak, kanun maddesinin uygulanacağı ülkeler henüz

Bakanlar Kurulu’nca ilan edilmedi. Bu nedenle, bu

ülkeler ilan edilene kadar madde hükmünün

uygulanması da mümkün gözükmüyor.

1.1.2006 tarihinden, ilgili ülkelerin belirlendiği tarihe

kadar yapılmış olan ödemeler ne olacak?

kurumlar vergİsİ kanunu İstanbul ymm odası 19 ekim 2006 a. feridun gÜngÖr yeminli mali...

Documents