Konventa pr mbrojtjen e t Drejtave t Njeriut dhe Lirive Themelore

ndryshuar me Protokollet Nr. 11 dhe 14

shoqruar nga Protokollet Nr. 1, 4, 6, 7, 12 e 13

Varianti shqip Prkthim

Teksti i Konvents sht ndryshuar sipas dispozitave t Protokollit Nr. 14 (CETS Nr. 194) duke filluar nga data e hyrjes s tij n fuqi m 1 qershor 2010.

Teksti i Konvents sht ndryshuar sipas dispozitave t Protokollit Nr. 3 (ETS Nr. 45), i cili hyri n fuqi m 21 shtator 1970, t Protokollit Nr. 5 (ETS Nr. 55), i cili hyri n fuqi m 20 dhjetor 1971 dhe t Protokollit Nr. 8 (ETS Nr. 118), i cili hyri n fuqi m 1 janar 1990 dhe prfshiu gjithashtu tekstin e Protokollit Nr. 2 (ETS Nr. 44) i cili, n prputhje me Nenin 5, paragrafin 3 t tij, ka qen pjes prbrse e Konvents q n datn e hyrjes s saj n fuqi m 21 shtator 1970. T gjitha dispozitat q jan ndryshuar dhe shtuar nga kto Protokolle jan zvendsuar nga Protokolli Nr. 11 (ETS Nr. 155) q nga data e hyrjes s tij n fuqi m 1 nntor 1998. Q nga kjo dat, Protokolli Nr. 9 (ETS Nr. 140), i cili hyri n fuqi m 1 tetor 1994, sht shfuqizuar.

Sekretariati i Gjykats Evropiane t t Drejtave t Njeriut Qershor 2010

Konventa Evropiane e t Drejtave t Njeriut

Konventa pr mbrojtjen e t Drejtave t Njeriut dhe Lirive Themelore

Rome, 4.XI.1950

Qeverit nnshkruese, antare t Kshillit t Evrops,

Duke pasur parasysh Deklaratn Universale t t Drejtave t Njeriut, t shpallur nga Asambleja e Prgjithshme e Kombeve t Bashkuara m 10 dhjetor 1948; Duke pasur parasysh, se kjo Deklarat ka pr qllim t siguroj njohjen dhe zbatimin universal dhe efektiv t t drejtave t shpallura n t; Duke pasur parasysh se qllimi i Kshillit t Evrops sht q t realizoj nj bashkim m t ngusht midis antarve t tij dhe se nj nga mjetet pr t arritur kt qllim sht mbrojtja dhe zhvillimi i t drejtave t njeriut dhe i lirive themelore; Duke ripohuar besimin e tyre t thell n kto liri themelore q prbjn themelet e drejtsis dhe t paqes n bot, ruajtja e t cilave mbshtetet kryesisht mbi nj regjim politik demokratik nga

njra an, dhe nga ana tjetr mbi nj kuptim dhe respektim t prbashkt t t drejtave t njeriut nga t cilat varen; T vendosura, si qeveri t shteteve evropiane, q shtyhen nga e njjta frym dhe q kan nj trashgimi t prbashkt idealesh, traditash politike, lirie dhe shteti t s drejts, pr t marr masat fillestare pr zbatimin e prbashkt t disa prej t drejtave t shpallura n Deklaratn Universale; Kan rn dakort sa m posht:

Neni 1

Detyrimi pr t respektuar t drejtat e njeriut Palt e Larta Kontraktuese i sigurojn dokujt brenda juridiksionit t tyre t drejtat dhe lirit e prcaktuara n Titullin I t ksaj Konvente.

Titulli I

T drejtat dhe lirit

Neni 2

E drejta pr jetn 1. E drejta e do njeriu pr jetn mbrohet me ligj. Askujt nuk mund ti merret jeta qllimisht, me prjashtim t rastit kur zbatohet nj vendim gjyqsor me vdekje, pas dnimit pr nj krim pr t cilin ky dnim sht parashikuar me ligj. 2. Marrja e jets nuk konsiderohet t shkaktohet n kundrshtim me kt nen n rastet kur ajo vjen si pasoj e prdorimit t forcs, q sht jo m shum se absolutisht e nevojshme:

a. n mbrojtje t do personi nga dhuna e paligjshme; b. pr t kryer nj arrestim t ligjshm ose pr t parandaluar arratisjen e nj personi t cilit i sht hequr liria ligjrisht; c. pr t kundrshtuar, n prputhje me ligjin, nj trazir ose kryengritje.

Neni 3

Ndalimi i torturs Askush nuk mund ti nnshtrohet torturs ose dnimeve ose trajtimeve njerzore ose poshtruese.

4

Konventa Evropiane e t Drejtave t Njeriut

Neni 4

Ndalimi i skllavris dhe i puns s detyruar 1. Askush nuk do t mbahet n skllavri ose n robri. 2. Askush nuk do t shtrngohet t kryej nj pun me dhun ose t detyruar. 3. N kuptim t ktij neni, termi pun e kryer me dhun ose e detyruar, nuk prfshin:

a. do lloj pune q i krkohet t kryej zakonisht nj personi t ndaluar n kushtet e parashikuara nga neni 5 i ksaj Konvente ose gjat lirimit t tij me kusht; b. do lloj shrbimi i karakterit ushtarak ose, n rastin e kundrshtarve t ndrgjegjes n vendet ku kundrshtimi i ndrgjegjes sht i njohur me ligj, shrbimi q kryhet n vend t shrbimit ushtarak t detyrueshm; c. do lloj shrbimi q krkohet n rast krizash ose fatkeqsish, q krcnojn jetn ose mirqenien e bashksis; d. do lloj pune ose shrbimi q sht pjes e detyrimeve normale qytetare.

Neni 5

E drejta pr liri dhe siguri 1. dokush ka t drejtn e liris e t siguris personale. Askujt nuk mund ti hiqet liria, me prjashtim t rasteve q vijojn dhe n prputhje me procedurn e parashikuar me ligj: a. kur burgoset ligjrisht pas nj dnimi t dhn nga nj gjykat kompetente; b. kur arrestohet ose ndalohet ligjrisht pr moszbatim t nj urdhri t dhn nga gjykata n prputhje me ligjin ose pr t garantuar prmbushjen e nj detyrimi t parashikuar nga ligji; c. kur arrestohet ose ndalohet ligjrisht pr tu uar prpara autoritetit gjyqsor kompetent pas dyshimit t arsyeshm se ka kryer nj vepr penale ose kur mohet n mnyr t arsyeshme e nevojshme pr t parandaluar kryerjen prej tij t veprs penale ose largimin e tij pas kryerjes s saj; d. kur nj i mitur ndalohet ligjrisht pr qllim edukimi t mbikqyrur ose pr ndalimin e tij t ligjshm me qllim q t

ohet prpara autoritetit kompetent ligjor; e. kur ndalohet ligjrisht pr t parandaluar prhapjen e smundjeve ngjitse, t personave t smur mendrisht, alkoolistve, narkomanve ose endacakve; f. kur arrestohet ose ndalohet ligjrisht me qllim q t ndalohet hyrja e tij e paautorizuar n at vend, ose nse kundr tij sht duke u kryer nj procedur dbimi ose ekstradimi; 2. do person i arrestuar duhet t informohet brenda nj afati sa m t shkurtr dhe n nj gjuh q ai e kupton pr arsyet e arrestimit t tij dhe n lidhje me do akuz q i bhet. 3. do person i arrestuar ose i paraburgosur n rrethanat e parashikuara n paragrafin 1/c t ktij neni duhet t ohet menjher prpara nj gjyqtari ose nj zyrtari tjetr t autorizuar me ligj pr t ushtruar funksione gjyqsore dhe ka t drejt t gjykohet brenda nj afati t arsyeshm ose t lirohet n gjykim e sipr. Lirimi mund t kushtzohet nga garanci pr tu paraqitur para gjykats.

4. do person, t cilit i sht hequr liria me arrestim ose me burgim, ka t drejt t bj ankim n gjykat me qllim q kjo e fundit t vendos, brenda nj afati t shkurtr, pr ligjshmrin e burgimit t tij dhe t urdhroj lirimin, n qoft se burgimi sht i paligjshm. 5. do person q arrestohet ose burgoset n kundrshtim me dispozitat e ktij neni ka t drejtn pr t krkuar dmshprblim.

Neni 6

E drejta pr nj proces t rregullt 1. do person ka t drejt q shtja e tij t dgjohet drejtsisht, publikisht dhe brenda nj afati t arsyeshm nga nj gjykat e pavarur dhe e paanshme, e krijuar me ligj, e cila do t vendos si pr mosmarrveshjet n lidhje me t drejtat dhe detyrimet e tij t natyrs civile, ashtu edhe pr bazueshmrin e do akuze penale n ngarkim t tij. Vendimi duhet t jepet publikisht, por prania n salln e gjykats mund ti ndalohet shtypit dhe publikut gjat tr procesit ose gjat nj pjese t tij, n interes t moralit, t rendit publik ose

5

Konventa Evropiane e t Drejtave t Njeriut

siguris kombtare n nj shoqri demokratike, kur kjo krkohet nga interesat e t miturve ose mbrojtja e jets private t palve n proces ose n shkalln q mohet tepr e nevojshme nga gjykata, kur n rrethana t veanta publiciteti do t dmtonte interesat e drejtsis. 2. do person i akuzuar pr nj vepr penale prezumohet i pafajshm, derisa fajsia e tij t provohet ligjrisht. 3. do i akuzuar pr nj vepr penale ka t drejtat minimale t mposhtme: a. t informohet brenda nj afati sa m t shkurtr, n nj gjuh q ai e kupton dhe n mnyr t hollsishme, pr natyrn dhe pr shkakun e akuzs q ngrihet ndaj tij; b. ti jepet koha dhe lehtsit e prshtatshme pr prgatitjen e mbrojtjes; c. t mbrohet vet ose t ndihmohet nga nj mbrojts i zgjedhur prej tij, ose n qoft se ai nuk ka mjete t mjaftueshme pr t shprblyer mbrojtsin, ti mundsohet ndihma ligjore falas kur kt e krkojn interesat e drejtsis; d. t pyes ose t krkoj q t merren n pyetje dshmitart e akuzs dhe t ket t drejtn e thirrjes dhe t pyetjes t dshmitarve n favor t tij, n kushte t njjta me dshmitart e akuzs; e. t ndihmohet falas nga nj prkthyes n qoft se nuk kupton ose nuk flet gjuhn e prdorur n gjyq.

Neni 7

Nuk ka dnim pa ligj 1. Askush nuk mund t dnohet pr nj veprim ose nj mosveprim q, n momentin kur sht kryer, nuk prbnte vepr penale sipas t drejts s brendshme ose ndrkombtare. Po ashtu, nuk mund t jepet nj dnim m i rnd se ai q ishte i zbatueshm n momentin kur sht kryer vepra penale. 2. Ky nen nuk do t ndikoj mbi gjykimin dhe dnimin e nj personi pr nj veprim ose mosveprim, i cili, n momentin kur sht kryer, quhej vepr penale sipas parimeve t prgjithshme t s drejts, t njohura nga kombet e qytetruara.

Neni 8

E drejta pr respektimin e jets private dhe familjare 1. dokush ka t drejtn e respektimit t jets s tij private dhe familjare, baness dhe korrespondencs s tij.

2. Autoriteti publik nuk mund t ndrhyj n ushtrimin e ksaj t drejte, prvese n shkalln e parashikuar nga ligji dhe kur sht e nevojshme n nj shoqri demokratike, n interes t siguris publike, pr mbrojtjen e rendit publik, shndetit ose moralit ose pr mbrojtjen e t drejtave dhe lirive t t tjerve.

Neni 9

Liria e mendimit, e ndrgjegjes dhe e fes 1. dokush ka t drejtn e liris s mendimit, t ndrgjegjes e t fes; kjo e drejt nnkupton lirin pr t ndryshuar fen ose besimin dhe lirin, qoft individualisht ose kolektivisht, publikisht ose privatisht nprmjet kultit, msimdhnies, praktikave dhe kryerjes s riteve. 2. Liria e shfaqjes s fes ose besimeve t dikujt nuk mund ti nnshtrohet kufizimeve t tjera, prve atyre t parashikuara nga ligji dhe q prbjn masa t nevojshme n nj shoqri demokratike n interes t siguris publike, pr mbrojtjen e rendit publik, t shndetit ose t moralit ose pr mbrojtjen e t drejtave dhe t lirive t t tjerve.

Neni 10

Liria e shprehjes 1. dokush ka t drejtn e liris s shprehjes. Kjo e drejt prfshin l