konaklama İşletmelerinin web sayfa tasarımlarının ... · verilere içerik analizi...

12
15 Konaklama İşletmelerinin Web Sayfa Tasarımlarının Pazarlama Uygulamaları Açısından İncelenmesi: Eskişehir Örneği* Arş. Gör. Merve ASMADİLİ Anadolu Üniversitesi, Turizm Fakültesi, Eskişehir e-posta: [email protected] Doç. Dr. Gökçe YÜKSEK Anadolu Üniversitesi, Turizm Fakültesi, Eskişehir, e-posta: [email protected] Öz Eskişehir’de yer alan turizm işletme belgeli konaklama işletmelerinin web sayfaları ile ilgili olan bu araştırmanın amacı, Eskişehir ilinde faaliyet gösteren turizm işletme belgeli konaklama tesislerinin web sayfa tasarımlarının pazarlama uygulamaları açısından incelenmesidir. Bu amaçla Eskişehir’de yer alan konaklama işletmeleri bu çalışmanın evrenini oluştururken, amaçlı örnekleme yöntemiyle turizm işletme belgeli konaklama işletmeleri seçilmiştir. Bu kapsamda web sayfaları incelenerek elde edilen verilere içerik analizi yapılmıştır. Web sayfalarının büyük çoğunluğunda, çevrimiçi yardım formu, döviz kuru bilgisi, çevrimiçi anket, öneri formu ve ziyaretçi defteri gibi özelliklere sahip olmadığı saptanmıştır. Bu bulgulardan hareketle, konaklama işletmeleri web sayfalarının daha etkileşimli olmasına ve pazarlama uygulamalarının etkin kullanılmasına dikkat edilmesi gerektiği söylenebilir. Anahtar Kelimeler: Konaklama İşletmeleri, Web Sayfa Tasarımı, Pazarlama Uygulamaları, Eskişehir. *Bu çalışma 18. Ulusal Turizm Kongresinde bildiri olarak sunulmuştur. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi Cilt.2, Sayı.1, 2018 ss.15-26. DOI: 10.26677/tutad.2018.21 Önerilen Atıf: Asmadili, M. ve Yüksek, G. (2018). Konaklama İşletmelerinin Web Sayfa Tasarımlarının Pazarlama Uygulamaları Açısından İncelenmesi: Eskişehir Örneği, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, Cilt.2, Sayı.1, ss.15-26.

Upload: others

Post on 04-Jul-2020

8 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Konaklama İşletmelerinin Web Sayfa Tasarımlarının ... · verilere içerik analizi yapılmıştır. Web sayfalarının büyük çoğunluğunda, çevrimiçi yardım formu, döviz

15

Konaklama İşletmelerinin Web Sayfa Tasarımlarının Pazarlama

Uygulamaları Açısından İncelenmesi: Eskişehir Örneği*

Arş. Gör. Merve ASMADİLİ

Anadolu Üniversitesi, Turizm Fakültesi, Eskişehir

e-posta: [email protected]

Doç. Dr. Gökçe YÜKSEK

Anadolu Üniversitesi, Turizm Fakültesi, Eskişehir, e-posta: [email protected]

Öz

Eskişehir’de yer alan turizm işletme belgeli konaklama

işletmelerinin web sayfaları ile ilgili olan bu

araştırmanın amacı, Eskişehir ilinde faaliyet gösteren

turizm işletme belgeli konaklama tesislerinin web

sayfa tasarımlarının pazarlama uygulamaları

açısından incelenmesidir. Bu amaçla Eskişehir’de yer

alan konaklama işletmeleri bu çalışmanın evrenini

oluştururken, amaçlı örnekleme yöntemiyle turizm

işletme belgeli konaklama işletmeleri seçilmiştir. Bu

kapsamda web sayfaları incelenerek elde edilen

verilere içerik analizi yapılmıştır. Web sayfalarının

büyük çoğunluğunda, çevrimiçi yardım formu, döviz

kuru bilgisi, çevrimiçi anket, öneri formu ve ziyaretçi

defteri gibi özelliklere sahip olmadığı saptanmıştır. Bu

bulgulardan hareketle, konaklama işletmeleri web

sayfalarının daha etkileşimli olmasına ve pazarlama

uygulamalarının etkin kullanılmasına dikkat edilmesi

gerektiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler: Konaklama İşletmeleri, Web

Sayfa Tasarımı, Pazarlama Uygulamaları, Eskişehir.

*Bu çalışma 18. Ulusal Turizm Kongresinde bildiri olarak

sunulmuştur.

Türk Turizm Araştırmaları Dergisi

Cilt.2, Sayı.1, 2018

ss.15-26.

DOI: 10.26677/tutad.2018.21

Önerilen Atıf:

Asmadili, M. ve Yüksek, G. (2018). Konaklama İşletmelerinin Web Sayfa

Tasarımlarının Pazarlama Uygulamaları Açısından İncelenmesi: Eskişehir Örneği,

Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, Cilt.2, Sayı.1, ss.15-26.

Page 2: Konaklama İşletmelerinin Web Sayfa Tasarımlarının ... · verilere içerik analizi yapılmıştır. Web sayfalarının büyük çoğunluğunda, çevrimiçi yardım formu, döviz

Türk Turizm Araştırmaları Dergisi

16

Analysis of Website Designs of Hotels in Terms of Marketing Practices:

Eskisehir Example

Research Assistant Merve ASMADİLİ

Anadolu University, Faculty of Tourism, Eskisehir

e-mail: [email protected]

Associate Prof. Dr. Gökçe YÜKSEK

Anadolu University, Faculty of Tourism, Eskisehir

e-mail: [email protected]

Abstract

The purpose of this research is analyzing website of

the hotels which have tourism management certificate

in Eskisehir in terms of marketing practices. For this

purpose, while hotels in Eskisehir represent the

universe of this study, hotels which have tourism

management certificate have been selected by purpose

sampling method. Within this scope, websites were

analyzed and content analysis was used. The majority

of website have not had features such as online help

form, exchange rate information, online

questionnaire, proposal form, and visitor book. From

these findings, it can be said that attention should be

paid to the fact that the websites of the hotels should

be more active and that marketing practices are used

effectively.

Keywords: Hotels, Website Design, Marketing

Practices, Eskisehir.

Journal of Turkish Tourism Research

Vol. 2, Issue.1, 2018

pp.15-26.

Suggested Citation:

Asmadili, M. and Yüksek, G. (2018). Analysis of Website Designs of Hotels in Terms of

Marketing Practices: Eskisehir Example, Journal of Turkish Tourism Research, Vol.2, Issue.1,

pp.15-26.

Page 3: Konaklama İşletmelerinin Web Sayfa Tasarımlarının ... · verilere içerik analizi yapılmıştır. Web sayfalarının büyük çoğunluğunda, çevrimiçi yardım formu, döviz

Merve ASMADİLİ ve Gökçe YÜKSEK

17

GİRİŞ

Bilgi teknolojilerinde yaşanan gelişmeler, iletişim süreçlerinde önemli değişimleri

beraberinde getirmiştir. Yaşanan bu değişim, bilgilerin daha hızlı paylaşılmasına ve

sınırların ortadan kalkarak, mesafelerin önemini yitirmesine yol açmıştır. Bu

gelişmeler, pek çok sektöre canlılık kazandırmış, internet sayesinde ürün ve hizmet

pazarlamasında maliyetler azaltılmış, etkileşimli bir ortam yaratılmış ve süreçler

hızlanmıştır. Tüm bu avantajlar, özellikle hizmetlerin pazarlandığı işletmelerden

oluşan turizm endüstrisinde zaman maliyetinin düşürülmesine yardımcı olmaktadır

(Ateş ve Boz, 2015: 63).

Konaklama işletmelerinde verilerin hızlı ve verimli bir şekilde değerlendirilmesi

gerekliliği; verilerin elektronik ortamda işlenmesini zorunlu kılmıştır. Konaklama

işletmeleri, web sayfalarında, potansiyel tüketicileri cezbedecek özellikleri ön plana

çıkarmaya odaklanmışlardır. Bu özellikler, konaklama işletmelerinin sahip oldukları

ürün ve hizmetler başta olmak üzere, pazarlama faaliyetlerine yer veren çeşitli bilgi,

özellik ve hizmetleri içerebilmektedir (Karamustafa ve Öz, 2010: 192). Son yıllarda

yapılan araştırmalar, seyahat etmeden önce bilgi aramak için en çok kullanılan kanalın

internet olduğunu ve internetin seyahat kararı vermede önemli kaynaklardan biri

haline geldiğini göstermektedir (Lee, 2009; Chow ve Murphy, 2011; Hosany ve Prayag,

2013; Marmo ve Baggio, 2017; Pesonen ve Pasanen, 2017; Muhoho-Minni ve Lubbe,

2017). Web sayfaları, özellikle turizm sektöründe konaklama işletmeleri tarafından en

yaygın kullanılan pazarlama araçlarından biri olmuştur. Web sayfaları aracılığıyla,

potansiyel müşterilerinin sorularını ve isteklerini karşılayabilen, doğrudan rezervasyon

taleplerini en uygun, en hızlı ve güvenli biçimde yerine getiren konaklama işletmeleri,

pazardaki rekabet güçlerini arttırabilme şansı yakalamaktadırlar. Dolayısıyla

konaklama işletmelerinin, web sayfa tasarımına daha fazla özen göstermeleri

gerekmektedir (Güllü ve Kabasakal, 2016: 304).

Bu araştırmanın amacı, Eskişehir ilinde faaliyet gösteren turizm işletme belgeli

konaklama tesislerinin web sayfa tasarımlarının pazarlama uygulamaları açısından

incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda, konaklama işletmelerinin web sayfaları

incelenerek mevcut durum değerlendirilmesi yapılmıştır. Turizm sektöründe,

müşterilerin genellikle satın alacakları hizmetleri önceden görme ve deneme imkânları

olmadığı için işletmenin web sayfasında yer alan özellikler ve güncel bilgiler önem

Page 4: Konaklama İşletmelerinin Web Sayfa Tasarımlarının ... · verilere içerik analizi yapılmıştır. Web sayfalarının büyük çoğunluğunda, çevrimiçi yardım formu, döviz

Türk Turizm Araştırmaları Dergisi

18

kazanmaktadır. Bu yönüyle çalışmanın hem alanyazına hem de konaklama

işletmelerine farkındalık kazandıracağı düşünülmektedir.

İLGİLİ ALANYAZIN

Geleneksel pazarlama anlayışında, bir hizmeti satın almada karar verme davranışında

etkili olan unsurlar arasında; dost-akraba tavsiyesi ya da o hizmetten daha önce

yararlanmış olma durumu söz konusudur. Günümüzde konaklama işletmelerinin etkin

pazarlama faaliyetleri gerçekleştirmelerinin bir zorunluluk haline geldiği konusu

düşünüldüğünde, yeni teknoloji ve pazarlama yaklaşımlarına uyum sağlanması

gerektiği sonucu ortaya çıkmaktadır. Bugün teknolojinin geldiği noktada, pazarlama

uygulamalarının da teknoloji ile beraber geliştiğini görmek mümkündür (Haas, 2002,

637). Teknolojinin imkânlarından yararlanarak bilgiyi üretebilen, etkileşimli olarak

paylaşabilen toplumlar, rekabet gücü yüksek toplumlar olarak değerlendirilmektedir.

Günümüzde rekabet; bilginin değerlendirilme yeteneğine bağlı olarak değişken bir

yapıya sahiptir. Bu değişim sayesinde bilgi, ekonominin ve pazarlamanın temel

kaynağı haline gelmiştir (Çubukçu, 2010: 39). Kline, Morrison ve St. John (2004)’ün

konaklama işletmelerinin web sayfalarını incelediği araştırmada; kullanıcı dostu bir

web sayfası tasarımı, web sayfasının çekiciliği ve pazarlama etkinliği ve teknik

özellikler olmak üzere dört boyut ortaya konmuştur. Ayrıca web sayfalarının

çekiciliklerini kullanmada başarılı olduklarını, ancak diğer özelliklerinin geliştirmesi

gerektiği sonucuna varılmıştır.

Teknolojik yeniliklerle birlikte ortaya çıkan en önemli unsurlardan biri internettir.

İnternetin bir bilgi değerlendirme ortamı olarak kullanılması, pazarlama faaliyetlerinde

interneti kullanmayı beraberinde getirmiştir. Bilginin depolanabilmesi,

sınıflandırılabilmesi ve kullanılabilmesi mümkün hâle geldiğinde, internet, pazarlama

faaliyetleri için uygun ortam sağlayan bir mecraya dönüşmüştür (Boylu ve Tuncer,

2008: 12; Başfırıncı, 2008: 55-56).

Konaklama sektöründe internetin doğrudan bir dağıtım kanalı olarak kullanılmaya

başlanmasıyla, web sayfalarının oluşturulması, müşteri ile işletme arasındaki

duvarların kaldırılması işletmelerin başarısında kritik rol oynamaktadır (Jeong, Oh ve

Gregoire, 2003: 162). Bilgi teknolojilerinin gelişmesi ile birlikte; potansiyel müşteri,

bilgiyi anında ve oturduğu yerden bilgisayar ekranında görebileceği ve karşılaştırma

yapabileceği gibi isteğine göre rezervasyon yapabilmektedir. Bu durum, söz konusu

müşterinin satın alma kararında doğrudan etkilidir (Sarı ve Kozak, 2005: 253).

Page 5: Konaklama İşletmelerinin Web Sayfa Tasarımlarının ... · verilere içerik analizi yapılmıştır. Web sayfalarının büyük çoğunluğunda, çevrimiçi yardım formu, döviz

Merve ASMADİLİ ve Gökçe YÜKSEK

19

Türkiye’de konaklama işletmelerinin web sayfalarının değerlendirildiği çalışmalara

bakıldığında, araştırmacıların farklı bakış açıları ile konuyu ele aldıkları görülmektedir.

Karamustafa vd., (2002) Türkiye’de faaliyet gösteren konaklama işletmelerinin

pazarlama faaliyetlerinde turizm aracılarına bağımlı olmaları nedeniyle sahip oldukları

web sayfalarının, sadece tanıtım amaçlı ve etkileşimsiz bir özellik taşıdığını

söylemişlerdir. Güzel vd., (2014) yaptıkları çalışmada, konaklama işletmelerinin

pazarlama aracı olarak web sayfalarında yer alan rekreasyon faaliyetlerinin; su sporları,

spor aktiviteleri, eğlence, oyun etkinlikleri, bakım ve rehabilitasyon, animasyon, çocuk

etkinlikleri ve kurs etkinlikleri olmak üzere sekiz tema altında toplandığını

belirlemişlerdir. Özer (2015)’in çalışmasında İstanbul’da faaliyet gösteren 81 adet beş

yıldızlı otel işletmesinin kurumsal web sitelerinde yer verdikleri müşteri sadakat

programları incelenmiş ve büyük çoğunluğunun sadakat programları uyguladığı, bu

programların özel bir isme ve farklı kart seçeneklerine sahip oldukları belirlenmiştir.

Konaklama işletmelerinin web sayfalarının incelendiği çalışmalarla ilgili genelleme

yapmak gerekirse, web sayfalarında; konaklama işletmesinin ürün ve hizmetlerine dair

çok fazla bilginin var olduğu görülmüştür. Bu geniş bilgi yelpazesi içinden pazarlama

açısından en doğru bileşene ulaşmak ciddi bir problemdir. Üstelik teknolojik gelişmeler

bu problemi azaltmamakta, aksine yeni boyut ve özellikleri gündeme getirerek çözümü

daha da zorlaştırmaktadır (Pfaffenberg ve Burnett, 2007: 54). Bu kapsamda, sektöre ait

özelliklerin ve teknolojik gelişmelerin de dikkate alınarak, tüketici

değerlendirmelerinin ön planda tutulduğu çalışmalara sürekli ihtiyaç duyulmaktadır.

YÖNTEM

Araştırmanın modeli, tarama modellerinden tekil tarama modelidir. Betimsel bir

araştırmadır. Araştırmanın evrenini Eskişehir’de yer alan bütün konaklama işletmeleri

oluşturmaktadır. Bu kapsamda, amaçlı örneklem yöntemiyle T.C. Kültür ve Turizm

Bakanlığı’nın internet sitesinde yer alan 30 Haziran 2017 tarihli Eskişehir’deki güncel

turizm işletme belgeli 33 konaklama işletmesi seçilmiştir. Bu çalışmada örneklemi

oluşturan 33 konaklama işletmesinden ikisinin web sayfasının bulunmamasından

dolayı, analiz 31 konaklama işletmesinin web sayfaları üzerinden yapılmıştır. Web

sayfaları, Baloglu ve Pekcan’ın 2006 yılında kullandığı ölçek uyarlanarak

değerlendirilmiştir. Ölçeğin orijinalinde 45 özellik vardır ancak, ölçek uyarlaması

yapılırken birçok maddenin aynı anlama gelmesi sebebiyle 38 madde kullanılmıştır.

Ölçek maddeleri; Etkileşim, Navigasyon, İşlevsellik ve Pazarlama Uygulamaları olmak

üzere dört boyut altında toplanmıştır. Buna göre; Etkileşim boyutu altına ele alınan

Page 6: Konaklama İşletmelerinin Web Sayfa Tasarımlarının ... · verilere içerik analizi yapılmıştır. Web sayfalarının büyük çoğunluğunda, çevrimiçi yardım formu, döviz

Türk Turizm Araştırmaları Dergisi

20

maddeler; telefon, adres, e-mail, çevrimiçi yardım formu, takvim, döviz kuru, çevrimiçi anket,

öneri formu ve ziyaretçi defteridir. Navigasyon boyutu altında ele alınan maddeler; diğer

linkler, diğer hizmetler, kolay navigasyon, link köprüleri, dizin ve sayfanın ziyaret edilme sayısı

olarak sıralanabilir. İşlevsellik boyutunda yer alan maddeler; kurumsal kimlik, arka plan

rengi, arka plan görüntüsü, video, ses, güncelleme tarihi, banner, sayfa kaydırma zorunluluğu,

kolay indirme, yenilik, bilgi çeşitliliği, dil seçeneği ve animasyonlardır. Son olarak Pazarlama

Uygulamaları boyutu altında; otelin resmi, oda resmi, promosyon, ürün ve hizmetlerin

tanıtımı, otelin haritası, çevrimiçi rezervasyon, turist bilgilendirme, fiyat bilgisi ve sosyal

medyadır. Sosyal Medya maddesi ölçeğin orijinalinde yer almazken, bu çalışmada

kullanılmıştır.

Etkileşim boyutu altında yer alan e-mail linki maddesi, diğer e-mail maddesi ile aynı

anlama geldiğinden çıkarılmıştır. Navigasyon boyutu altında yer alan doğru navigasyon

maddesi kolay navigasyonla hemen hemen aynı anlama geldiğinden ölçeğe alınmamıştır.

İşlevsellik boyutu altında yer alan indirme imkânları, ayrıntılı bilgi ve siteye erişim kolaylığı

maddeleri, aynı boyut altında yer alan maddelerle aynı anlama geldiğinden kullanım

dışı bırakılmıştır. Son boyut olan Pazarlama Uygulamaları boyutunda ise resimlerin

kalitesi, yazıların kalitesi, online ödeme ve e-mail ile rezervasyon maddeleri kullanılmamıştır.

Otel işletmelerinin web sayfalarının tasarım özellikleri ve pazarlama uygulamalarını

değerlendirmeyi amaçlayan bu çalışmada nitel bir analiz olan içerik analizi tekniği

kullanılmıştır. Veriler; Var (1) ve Yok (2) şeklinde kodlanmıştır. Buna göre konaklama

işletmelerinin web sayfalarında yer alan özellikler sıklığına ve yüzdesine göre

değerlendirilmiştir.

BULGULAR

Araştırmanın ölçeği dört boyuttan oluşmaktadır. İlk olarak, konaklama işletmelerinin

web sayfalarının Etkileşim Özellikleri, ikinci olarak web sayfalarının Navigasyon

Özellikleri, üçüncü boyut olarak İşlevsellik Özellikleri ve dördüncü ve son boyut olarak

da Pazarlama Uygulamalarına ilişkin bulgular elde edilmiş ve tartışılmıştır. Bu kapsamda

web sayfalarının sahip olduğu özellikler, içerik ve içeriklerin niteliği açısından

değerlendirilmiştir.

Eskişehir’de yer alan işletme belgeli konaklama işletmelerinin web sayfalarının

Etkileşim Özelliklerine ilişkin veriler Tablo 1’de yer almaktadır. Buna göre, 31 konaklama

işletmesinin hiç birinin web sayfalarında döviz kuru bilgisine yer vermediği, 31

Page 7: Konaklama İşletmelerinin Web Sayfa Tasarımlarının ... · verilere içerik analizi yapılmıştır. Web sayfalarının büyük çoğunluğunda, çevrimiçi yardım formu, döviz

Merve ASMADİLİ ve Gökçe YÜKSEK

21

konaklama işletmesinin yalnızca bir tanesinin çevrimiçi ankete sahip olduğu ve

yalnızca iki tanesinin öneri formuna sahip olduğu saptanmıştır.

Tablo 1. Web Sayfalarının Etkileşim Özelliklerine İlişkin

İfadelerin Sıklık-Yüzde Değerleri

Telefon Adres e-mail

Sıklık Yüzde Sıklık Yüzde Sıklık Yüzde

Var 31 100,0 Var 31 100,0 Var 29 93,5

Yok 2 6,5

Çevrimiçi Yardım Formu Takvim Döviz Kuru

Sıklık Yüzde Sıklık Yüzde Sıklık Yüzde

Var 12 36,4 Var 28 84,8

Yok 21 63,6 Yok 5 15,2 Yok 31 100,0

Çevrimiçi Anket Öneri Formu Ziyaretçi Defteri

Sıklık Yüzde Sıklık Yüzde Sıklık Yüzde

Var 1 3,2 Var 2 6,5 Var 5 16,1

Yok 30 96,8 Yok 29 93,5 Yok 26 83,9

Eskişehir’de yer alan işletme belgeli konaklama işletmelerinin web sayfalarının

Navigasyon Özellikleri’ne ilişkin veriler Tablo 2’de yer almaktadır. Buna göre, 31

konaklama işletmesinin tamamının web sayfalarında kolay gezinme imkânı

bulunduğu, 28 konaklama işletmesinin; web sayfalarında diğer linklere, diğer

hizmetlere ilişkin yönlendirmelere ve dizine yer verdiği saptanmıştır. Bununla beraber

29 konaklama işletmesinin web sayfasında, sayfanın kaç kez ziyaret edildiğine dair bir

sayaç bulunmadığı görülmüştür.

Tablo 2. Web Sayfalarının Navigasyon Özelliklerine İlişkin

İfadelerin Sıklık-Yüzde Değerleri

Diğer Linkler Diğer Hizmetler Kolay Navigasyon

Sıklık Yüzde Sıklık Yüzde Sıklık Yüzde

Var 28 90,3 Var 28 90,3 Var 31 100,0

Yok 3 9,7 Yok 3 9,7

Link Köprüleri Dizin Sayfanın Ziyaret

Edilme Sayısı

Sıklık Yüzde Sıklık Yüzde Sıklık Yüzde

Var 26 83,9 Var 28 90,3 Var 2 6,5

Yok 5 16,1 Yok 5 9,7 Yok 29 93,5

Page 8: Konaklama İşletmelerinin Web Sayfa Tasarımlarının ... · verilere içerik analizi yapılmıştır. Web sayfalarının büyük çoğunluğunda, çevrimiçi yardım formu, döviz

Türk Turizm Araştırmaları Dergisi

22

Tablo 3. Web Sayfalarının İşlevsellik Özelliklerine İlişkin

İfadelerin Sıklık-Yüzde Değerleri

Kurumsal

Kimlik Arka Plan Rengi

Arka Plan

Görüntüsü

Sıklık Yüzde Sıklık Yüzde Sıklık Yüzde

Var 29 97,0 Var 16 51,6 Var 14 45,2

Yok 2 3,0 Yok 15 48,4 Yok 17 54,8

Video Ses Güncelleme

Tarihi

Sıklık Yüzde Sıklık Yüzde Sıklık Yüzde

Var 10 32,3 Var 9 29,0 Var 17 54,8

Yok 21 67,7 Yok 22 71,0 Yok 14 45,2

Banner Sayfa Kaydırma

Zorunluluğu Kolay İndirme

Sıklık Yüzde Sıklık Yüzde Sıklık Yüzde

Var 7 22,6 Var 22 71,0 Var 25 80,6

Yok 24 77,4 Yok 9 29,0 Yok 6 19,4

Yenilik Bilgi Çeşitliliği Dil Seçeneği

Sıklık Yüzde Sıklık Yüzde Sıklık Yüzde

Var 28 90,3 Var 29 93,5 Var 21 67,7

Yok 3 9,7 Yok 2 6,5 Yok 10 32,3

Animasyonlar

Sıklık Yüzde

Var 24 77,4

Yok 7 22,6

Eskişehir’deki konaklama işletmelerinin web sayfalarının İşlevsellik Özelliklerine

ilişkin veriler Tablo 3’te görülmektedir. Buna göre 29 konaklama işletmesi web

sayfalarında kurumsal kimliklerine ilişkin bilgilere yer vermekte, 29 konaklama

işletmesi web sayfalarında işletmeye dair bilgi çeşitliliğine yer vermektedir. Ayrıca 28

konaklama işletmesinin web sayfasında yeniliklere ilişkin bilgilendirmelerin olduğu

görülmüştür.

Eskişehir’de bulunan konaklama işletmelerinin web sayfalarının Pazarlama

Uygulamalarına ilişkin veriler ise Tablo 4’te yer almaktadır. Buna göre, 31 konaklama

işletmesinin tamamının web sayfalarında; oda resimleri, ürün ve hizmetlerin tanıtımı

ve konaklama işletmesinin haritasına ilişkin bilgilere sahip olduğu saptanmıştır. 22

konaklama işletmesinin ise sosyal medyayı kullandığı belirlenmiştir.

Page 9: Konaklama İşletmelerinin Web Sayfa Tasarımlarının ... · verilere içerik analizi yapılmıştır. Web sayfalarının büyük çoğunluğunda, çevrimiçi yardım formu, döviz

Merve ASMADİLİ ve Gökçe YÜKSEK

23

Tablo 4. Web Sayfalarının Pazarlama Uygulamalarına İlişkin

İfadelerin Sıklık-Yüzde Değerleri

Otelin Resmi Oda Resmi Promosyon

Sıklık Yüzde Sıklık Yüzde Sıklık Yüzde

Var 29 93,5 Var 31 100,0 Var 27 87,1

Yok 2 6,5 Yok 4 12,9

Ürün ve Hizmetlerin

Tanıtımı Otelin Haritası Çevrimiçi Rezervasyon

Sıklık Yüzde Sıklık Yüzde Sıklık Yüzde

Var 31 100,0 Var 31 100,0 Var 26 83,9

Yok 5 16,1

Turist Bilgilendirme Fiyat Bilgisi Sosyal Medya

Sıklık Yüzde Sıklık Yüzde Sıklık Yüzde

Var 27 87,1 Var 26 83,9 Var 22 71,0

Yok 4 12,9 Yok 5 16,1 Yok 9 29,0

Eskişehir’de yer alan konaklama işletmelerinin web sayfaları genel olarak

değerlendirildiğinde;

Etkileşim özellikleri bakımından yetersiz,

Navigasyon özellikleri açısından yeterli fakat bazı konularda eksik,

İşlevsellik açısından yetersiz ve

Pazarlama uygulamaları sıklık olarak bakıldığında yeterli gibi görünse de içerik

olarak yetersiz bulunmuştur.

SONUÇ VE ÖNERİLER

Elde edilen bulgular değerlendirildiğinde, Eskişehir’de yer alan turizm işletme belgeli

konaklama işletmelerinin web sayfalarının etkileşim açısından değerlendirildiğinde,

etkileşim düzeylerinin düşük olduğu söylenebilir. Web sayfalarının büyük

çoğunluğunun; çevrimiçi yardım formu, döviz kuru bilgisi, çevrimiçi anket, öneri formu ve

ziyaretçi defteri gibi özelliklere sahip olmadığı görülmüştür. Döviz kurunun olmaması,

Bayram’ın 2008 yılında Türkiye’deki konaklama işletmelerinin web sayfalarını

incelediği çalışmasının sonucuyla benzerlik göstermektedir. Bu çalışmanın sonuçlarına

göre, döviz çeviricisi ve bilgisi, sıkça sorulan sorular, farklı ödeme seçeneği,

rezervasyon hattı gibi özelliklerin web sayfalarında bulunmadığı ortaya konmuştur.

Bunların içinden özellikle çevrimiçi anket, öneri formu ve ziyaretçi defteri unsurlarının

müşteri ile konaklama işletmesinin arasındaki önemli bir etkileşim kurma aracı olduğu

Page 10: Konaklama İşletmelerinin Web Sayfa Tasarımlarının ... · verilere içerik analizi yapılmıştır. Web sayfalarının büyük çoğunluğunda, çevrimiçi yardım formu, döviz

Türk Turizm Araştırmaları Dergisi

24

söylenebilir. Konaklama işletmeleri, bu kanallar sayesinde müşterilerden aldıkları geri

bildirimle kendilerini ve hizmetlerini yenileyebilmekte, hatalarını giderebilmekte ve

verimliliklerini arttırabilmektedirler. Diğer taraftan müşteriler de bu kanallar yardımı

ile konaklama işletmesinden beklentilerini, şikâyetlerini işletmeye aktarabilmekte ve

diğer müşterilerin görüş ve önerilerine ulaşarak konaklama kararı verebilmektedirler.

Bu nedenle bir konaklama işletmesinin çevrimiçi anket, öneri formu ve ziyaretçi defteri

gibi özelliklere sahip olması, işletme-müşteri etkileşimi açısından önemlidir.

Navigasyon boyutunda yer alan özelliklere bakıldığında, web sayfalarının 29’unda;

sayfanın kaç kez ziyaret edildiğine dair bir sayaç bulunmadığı görülmüştür. Sayfanın

ziyaret edilme sayısı, işletmenin popülerlik algısı açısından önemli bir gösterge olabilir.

Bu da, konaklama işletmesinin imajı üzerinde olumlu bir katkı yaratabilir.

İşlevsellik boyutuna göre, konaklama işletmelerinin, çekiciliği arttırmak, görsel ve işitsel

duyulara hitap etmek için video, ses ve banner gibi özellikleri daha sık kullanması

önerilmektedir. İyi tasarlanmış bir web sayfası müşterinin kararında önemli bir role

sahip olabilmektedir.

İncelenen web sayfalarının pazarlama uygulamalarına bakıldığında; işletmelerden

22’sinin sosyal medya hesaplarına erişim verdikleri görülmüştür. Günümüzde sosyal

medya araçlarının popülerliği ve kullanım sıklığı düşünülecek olursa işletmelerin web

sayfalarının sosyal medya araçlarının bağlantılarını vermeleri pazarlama açısından

önemlidir. Müşteri sosyal medya bağlantılarına tıkladığı zaman aktif kullanılan bir araç

ile karşılaşabilmelidir. Bu sebeple sosyal medya araçları aktif olmayan işletmelerin bu

araçları aktif ve güncel hale getirmeleri önerilmektedir. Ayrıca pazarlama

uygulamalarından turist bilgilendirme özelliğine bakıldığında işletmelerin neredeyse

tamamında bu bilgilerin bulunduğu fakat kapsamlı olmadığı görülmüştür. Potansiyel

müşteriler, destinasyon hakkında web sayfasından edineceği bilgiler ile konaklama

kararı verebilmektedir. Özellikle destinasyonlarda bulunan çekicilik unsurlarının bu

bilgiler kapsamına alınması önerilmektedir. Örneğin, Eskişehir’in sahip olduğu somut

ve somut olmayan kültürel mirasına ilişkin daha kapsamlı bilgilere yer verilebilir. Bu

aynı zamanda destinasyon imajı üzerinde olumlu etki yaratabilir.

Web sayfaları, zengin bir bilgi kaynağı olarak düşünüldüğünde, tasarım özelliklerinin,

görsel araçların ve bilgilerin sürekli güncellenmesi gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Bu

güncelleme yapılırken konaklama işletmeleri, hitap ettikleri pazar bölümlerini iyi

tanımalı ve web sayfalarını müşterilerin özeliklerine göre tasarlamalıdırlar. Analiz

sonuçları değerlendirildiğinde Eskişehir’de yer alan konaklama işletmelerinin web

sayfalarının ihtiyaca ve müşteri profiline göre yeniden tasarlanması önerilmektedir.

Page 11: Konaklama İşletmelerinin Web Sayfa Tasarımlarının ... · verilere içerik analizi yapılmıştır. Web sayfalarının büyük çoğunluğunda, çevrimiçi yardım formu, döviz

Merve ASMADİLİ ve Gökçe YÜKSEK

25

Diğer taraftan müşterinin web sayfası üzerinden çevrimiçi alışveriş yapabilme imkânı

da önemli bir husustur. Kline, Morrison ve St. John, 2004 yılında yaptıkları

çalışmalarında çevrimiçi alışverişin web sayfalarına dâhil edilmesinin önemini

vurgulayarak, çevrimiçi alışveriş imkânının olduğu bir web sayfasının potansiyel

müşterileri daha uzun süre web sayfasında gezinmeye teşvik edebileceğini

belirtmişlerdir.

KAYNAKÇA

Akçi, Y. ve Olcay, A. (2014). Otel İşletmelerinin Pazarlama Faaliyetlerinin Yönetici

Görüşleriyle İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma (Gaziantep ve Adıyaman Örneği).

Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, (32):78-94.

Baloglu, S. ve Pekcan, Y. A. (2006). The Website Design and Internet Site Marketing

Practices of Upscale and Luxury Hotels in Turkey. Tourism Management, 27(1):171-176.

Başfırıncı, Ç. (2008). Bir Pazarlama İletişim Medyası Olarak Web Ortamında İçerik

Analizi Yapmanın Güçlükleri ve Olası Çözüm Önerileri, Yönetim, 19(61):52 – 71.

Bayram. M. (2008). Elektronik Ticarette Web Site Tasarımının Önemi: Türkiye Otel Web

Sitelerinin Değerlendirilmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi,

Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Boylu, Y. ve Tuncer A. (2008). Konaklama İşletmelerinin Yönetim Yapılarının Web

Tabanlı Pazarlama Faaliyetlerine Etkisi Üzerine Bir Araştırma, İstanbul Ticaret

Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13):11-30.

Chow, I. and Murphy, P. (2011). Predicting Intended and Actual Travel Behaviors: An

Examination of Chinese Outbound Tourists to Australia. J. Travel Tourism Mark. 28: 318–

330.

Çubukçu, İ. M. (2010). Konaklama İşletmeleri Web Site İçeriklerinin Değerlendirilmesi,

İnternet Uygulamaları ve Yönetimi Dergisi, (1):39- 59.

Güzel, F. Ö., Türker, G. Ö. ve Türker, A. (2014). Bir Pazarlama Enstrümanı Olarak

Rekreasyon Faaliyetlerinin Otellerin Web Sitelerinde Kullanımı: Antalya

Destinasyonunda Bir Araştırma. Journal of Internet Applications and Management/İnternet

Uygulamaları ve Yönetimi Dergisi, 5(2): 5-18.

Haas, R. (2002). The Austrian Country Market: A European Case Study on Marketing

Regional Products and Services in a Cyber Mall, Journal of Business Research, 55 (8):637–

664.

Page 12: Konaklama İşletmelerinin Web Sayfa Tasarımlarının ... · verilere içerik analizi yapılmıştır. Web sayfalarının büyük çoğunluğunda, çevrimiçi yardım formu, döviz

Türk Turizm Araştırmaları Dergisi

26

Hosany, S. and Prayag, G. (2013). Patterns of Tourists’ Emotional Responses,

Satisfaction, and Intention to Recommend. J. Business Res. 66:730–737.

Jeong, M., Oh. H. and Gregoire, M. (2003). Conceptualizing Web Site Quality and Its

Consequences in the Lodging Industry, Hospitality Management, (22):161 – 175.

Karamustafa, K. ve Öz, M. (2010). Türkiye’de Konaklama İşletmelerini Web Sitelerinde

Yer Verilen Faktörlerin Başarımı, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, İİBF Dergisi, 5(2):189-

218.

Karamustafa, K., Biçkes, D.M. ve Ulama, Ş. (2002). Türkiye’deki Konaklama

İşletmelerinin İnternet Web Sitelerini Değerlendirmeye Yönelik Bir Çalışma, Erciyes

Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (19):51–92.

Kline, S. F., Morrison, A. M. and St. John, A. (2004). Exploring Bed and Breakfast

Websites: A Balanced Scorecard Approach. Journal of Travel and Tourism Marketing, 17(2–

3):253–267. doi:10.1300/J073v17n02_19.

Lee, T.H. (2009). A Structural Model to Examine How Destination Image, Attitude, And

Motivation Affect the Future Behavior of Tourists. Leisure Sci. 31 (3):215– 236.

Marmo, R. and Baggio, R. (2017). Building Confidence Measures for Tourist Destination

Choice. International Journal of Tourism Sciences, 17(1):61-66.

Muhoho-Minni, P. and Lubbe, B. A. (2017). The Role of the Media in Constructing a

Destination Image: The Kenya Experience. Communicatio, 43(1):58-79.

Özer, S.U. (2015). İstanbul’da Faaliyet Gösteren Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinin Müşteri

Sadakat Programlarının İçerik Analizi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi İktisadi ve İdari

Bilimler Fakültesi Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4(1).

Pesonen, J. and Pasanen, K. (2017). A Closer Look at Tourist Information Search

Behaviour When Travelling Abroad: What Is the Role of Online Marketing in Choice of

Destination? In Information and Communication Technologies in Tourism 2017 (pp. 431-

443). Springer, Cham.

Pfaffenberg, C. and J. Burnett, (2007), Users of Hotel Website Reservation Systems: A

Demographic Profile, The Consortium Journal, 11 (2): 51‐60.

Sarı, Y. ve Kozak, M. (2005). Turizm Pazarlamasında İnternetin Etkisi: Destinasyon Web

Siteleri İçin Bir Model Önerisi, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, (9):248-271.