DÎPDÎPLLOOMMAATTHÿftÿl ik Èúò èìàè-ñèyàñè ãÿçåòRojnama heftename civakî ` sîyasî

Ãèyìÿòè:­

Hêjaye:

¹­19­(393)­14-20 Avqust,Tebax sal, 2017

Ji meha ,`bat] sala 2003-a t] we,andin 40­ãÿïèê

xalqı mübariz və qəhrəman xalqdırKÜRD Heydər Əliyev

Bejnê! Were Em GovendaSerxwebûnê Biger înin

Ñÿù.­12 Ñÿù.­15

PYDê û Serokê Wê Çima Di Vê Merhelê deDîsa Li Dijî Dewleta Kurdistanê Derdikevin?

Ñÿù. 11

Dünya xəritəsində bir neçə kürd dövləti yarana bilərLaçında ümumrayon müşavirəsi keçirildi

Ñÿù.­4

Ñÿù.­3 Barzanî: Armanca referandûmê

tenê gotinek e, ew jî serxwebûn e

Geri dönüş yok, Bağımsızlığa Evet....!

ABŞ ROJAVA’DA kürd dövləti qurur Канада отправит в Мосул 2 0 с во и х п ол и ц е й с к и хçÑ

ÿù.­4

Ñÿù.­7

Ñÿù.­9

Ñÿù.­16

Ñÿù.­14 Ñÿù.­5 Ñÿù.­8

Ñÿù.­9

Prezident İlham Əliyev paytaxtın keçmiş “Sovetski”ərazisində yeni yol lar ın açı l ış ında işt i rak edib

Ñÿù.­2 Ñÿù.­4 Ñÿù.­4

“Referendumun tək bir mənasıv a r o d a : M ü s t ə q i l l i k ”

BANGAWAZÎ JI BONA SERBIXWÎNA KURDISTANÊ

Em “Yektîya Civata” Kurdên Azerbaycanê ûxebatkarên rojnama “Dîplomata Kurd” bonaSerbixwîna Kurdistana Azad bi erênî pişgirîyêdidin û bangawazîya hemu Kurdên Cîhanê ûdostên wan dikin!

Gelî xûşk û brayên hêja, gellên Kurdistanê îroroja mrovên bi namûs û şerefêye.

Pêwîste hemu kurdên azadîxwazê KurdistanaSerbixwe, bi dengekî erênî piştgirîya SerokMesud Mistefa Barzanî bikin wekî, 25-ê îlonê yekdeng dengê xwe bi ERÊNÎ bidin bona DEWLET-BUNA KURDISTANÊ.

Her bijî gellên kurdên bi namus û şeref, her bijîPêşmergeyên qehreman, her bijî Kurd û Kurdistan!

Bi hurmet û rêz bi nabê “Yektîya Civata” Kur-dên Azerbaycanê û xebatkarên rojnama “Dîplo-mata Kurd” Tahir Silêman.

H D P : B a ğ ı m s ı z l ı k referandumunu destekliyoruz

Делегация Курдистана в понедельник прибудет в Багдад для встречи с Абади

Ë à ­÷ û ­í û ­ ý þ ð ­ì ÿ ê ­­arzusu­mÿni­éà­øà­­äûr!

Qedrî Can û Mîrîtiya wî jiHelbesta Kurdî a Nûjen re

Е в р е й с к и й К у р д и с т а н

14-20 Avqust, Tebax sal, 2017D Î P L O M A T¹­19­(393)2

Prezident İlham Əliyevin vəTürkmənistanın Prezidenti Qur-banqulu Berdiməhəmmədovunnümayəndə heyətlərinin iştirakıilə geniş tərkibdə görüşü olub.

Prezidentlər görüşdə çıxışetdilər.

Azərbaycan Prezidentiİlham ƏLİYEV dedi:

-Hörmətli QurbanquluMəlikquluyeviç.

Hörmətli qonaqlar.Mən sizi bir daha Azərbaycan-

da səmimiyyətlə salamlayıram.Azərbaycana xoş gəlmisiniz. BizSizin səfərinizə çox böyükəhəmiyyət veririk. Əminəm ki,səfər Türkmənistan-Azərbaycanəlaqələrinin inkişafında mühümrol oynayacaq. Biz dostuq,qonşuyuq, əsrlər boyu xalqlarımızdostluq, mehriban qonşuluqşəraitində yaşamışlar və bu güniki müstəqil dövlət kimi biz əmək-daşlığımızı yeni səviyyəyə qaldır-mışıq.

Biz bütün sahələrdə uğurluəməkdaşlıq edirik, siyasi, iqtisadi,nəqliyyat, energetika və digərsahələrdə çox yaxşı nəticələr var.Bu gün təkbətək görüşdə müza-kirə etdiyimiz məsələlər bir dahaonu göstərir ki, bizim mövqey-imizdə eyni yanaşma var. Bizistəyirik ki, Türkmənistan ilə Azər-baycan həmişə olduğu kimi özəlaqələrini yüksək səviyyədəsaxlasınlar, bu əlaqələr daha dainkişaf etsin. Biz istəyirik ki, böl-gədə sabitlik, sülh daim bərqərarolsun. İstəyirik ki, xalqlarımızyaxşı yaşasın, rifah içindəyaşasın. Əlbəttə ki, ikitərəfli

əlaqələrimizin inkişafıxalqlarımızın maraqlarına tamcavab verir və həm beynəlxalqarenada, həm regionda, həmikitərəfli formatda Türkmənistanvə Azərbaycan nümunəvi münasi-bətlər göstərir. Sizin bugünküsəfəriniz bunun növbəti təsdiqidir.

Mən Sizi bir dahasəmimiyyətlə Azərbaycandasalamlayıram, bir daha “Xoşgəlmisiniz” deyirəm. Əminliyimiifadə etmək istəyirəm ki, səfər çoxuğurlu olacaq və əlaqələrimizdaha da yüksək səviyyəyə qalxa-caqdır. Bir daha xoş gəlmisiniz.

Türkmənistan PrezidentiQurbanqulu BERDİMƏHƏMMƏ-DOV dedi:

-Hörmətli İlham Heydər oğlu,

çox sağ olun.Əvvəlcə Sizə dərin

təşəkkürümü bildirmək istərdim.Siz Azərbaycana rəsmi səfərinhəyata keçirilməsi üçün məniölkənizə dəvət etdiniz. Mən özadımdan və nümayəndə heyə-timizin adından Sizə dərintəşəkkürümü bildirirəm. Mənəgöstərilmiş səmimi qəbula görəxüsusi təşəkkürümü bildirirəm.Siz qeyd etdiyiniz kimi, biz qonşudövlətlərik. Mənə göstərilmiş qon-aqpərvərliyə görə bir dahatəşəkkürümü bildirirəm. Buradasəmərəli birgə iş üçün çox gözəlşərait yaradılmışdır.

İlk növbədə qeyd etməkistərdim ki, rəsmi səfərin əsasməqsədi dövlətlərimiz və

xalqlarımız arasında mövcud olanqardaşlıq münasibətlərinin dahada gücləndirilməsinə yönəlib. Bugün əlaqələrimizin və əmək-daşlığımızın iqtisadiyyat, ticarətvə humanitar sahələrdə inkişafetdirilməsi üçün geniş imkanlarmövcuddur. Siyasi istiqamətəgəldikdə, bildirmək istərdim ki,dövlətlərimiz əsasən məhzbeynəlxalq və regional təhlükəsi-zliyin qorunub saxlanılmasınıntərəfdarıdır. Biz arzu edirik ki,ölkələrimizin sabit inkişafı davametsin. Bu, öz növbəsində MərkəziAsiyada və Xəzər dənizi hövzəsiregionunda siyasi proseslərincərəyan etməsinə müsbət təsirgöstərən bir amildir.

Hazırkı şəraitdə ölkələrimiz

nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlar -BMT, ATƏT, İslam ƏməkdaşlıqTəşkilatı, MDB, İqtisadi Əmək-daşlıq Təşkilatı və digər təşkilatlarçərçivəsində əməkdaşlığıgücləndirməlidirlər.

Söhbət zamanı dost, qardaş,qonşu dövlətlərimiz arasındaəməkdaşlıq əlaqələrinin bütünsahələrdə daha da inkişafetdirilməsi, genişləndirilməsi vəmöhkəmləndirilməsi ətrafında fikirmübadiləsi aparıldı. Siyasi, iqtisa-di, energetika, nəqliyyat,mədəniyyət, təhsil və digərsahələrdə əməkdaşlığın inkişafıüçün böyük potensialın olduğuvurğulandı, bu istiqamətdə imza-lanacaq sənədlərin əhəmiyyətiqeyd edildi. president.az

Prezident İlham ƏliyevBakının Yasamal rayonununkeçmiş “Sovetski” ərazisindəyenidən qurulan “Statistika”dairəsinin, Nəriman Nərimanovprospektinin və Abdulla Şaiqküçəsinin açılışında iştirak edib.

Prezident İlham Əliyev yol-ların texniki göstəricilərini əksetdirən stendlərə baxdı.

“Azəravtoyol” Açıq SəhmdarCəmiyyətinin sədri Saleh Məm-mədov dövlətimizin başçısına

Bakı şəhərinin keçmiş “Sovetski”ərazisində yeni yolların çəkilməsi,yaşıllaşdırma və abadlıq işlərininaparılması” layihəsi çərçivəsindəgörülən işlər barədə ətraflıməlumat verdi.

Bildirildi ki, 2016-cı ilin avqus-tundan icrasına başlanan layi-həyə uyğun olaraq 26 hektarərazidə yolların salınması vəabadlıq işlərinin aparılması həya-ta keçirilib. İşlər yüksək key-fiyyətlə, texnoloji ardıcıllığa

uyğun, həm də maksimum qısamüddətdə icra olunub. Buraya 23hektar sahədə yaşıllaşdırma vəabadlıq işlərinin, 3 hektar sahədəisə avtomobil yollarının tikintisiişləri daxildir. Ümumi uzunluğu 7kilometrdən çox olan NərimanNərimanov prospekti, AbdullaŞaiq, Balababa Məcidov,Mirzəağa Əliyev və Füzuliküçələrinin yenidən qurulmasıartıq yekunlaşıb.

Nəriman Nərimanov prospek-

tinin yenidən qurulması zamanıhərəkət zolaqlarının sayı 4-ə çat-dırılıb. Abdulla Şaiq küçəsi isə 3hərəkət zolağından ibarətdir. Layi-hə çərçivəsində 169 yol nişanıquraşdırılıb. Paytaxt əhəmiyyətli bulayihənin icrası zamanı su, kanal-izasiya, yağış sularının axıdılması,qaz, rabitə, elektrik və digər yeraltıkommunikasiyaların tikintisi həyatakeçirilib. 5,7 kilometr uzunluğundadrenaj xətti çəkilib, onun üzərində149 quyu və uzunluğu 1,5 kilometrolan mərkəzi kanalizasiya kollek-toru tikilib. Bundan əlavə, 2,6 kilo-metr uzunluğunda qaz xətti, 5,7kilometrlik su xətti və abad-laşdırılmış ərazidə 510 metr uzun-luğunda ehtiyat keçidlər inşaolunub. Yenidən qurulan yollarınüzərində 9 yerdə avtobusdayanacağı quraşdırılıb, müasirişıqlandırma sistemi yaradılıb.Prospekt və küçələrdə fizikiqüsurlu insanların da rahathərəkəti üçün panduslar qurulub.

Prezident İlham Əliyev yeniyolların rəmzi açılışını bildirənlenti kəsdi.

Sonra xatirə şəkli çəkdirildi.Daha sonra Prezident İlham

Əliyev yenidən qurulan “Statisti-ka” dairəsində görülən işlərlətanış oldu. Dövlətimizin başçısıburada Azərbaycan ədəbiyyatınıngörkəmli simalarından olanMikayıl Müşfiqin abidəsini ziyarətetdi, önünə gül dəstəsi qoydu.

Qeyd edək ki, yenidənqurmaişlərinin ən əhəmiyyətli hissəsiDövlət Statistika Komitəsinin

qarşısında yerləşən dairənin ləğvolunmasıdır. Bu, hərəkətin inten-sivliyinin və təhlükəsizliyinin təminolunmasına geniş imkanlar açıb.İndi həmin yerdə yaşıllıq zolağısalınıb.

Keçmiş “Sovetski” adlananərazidə yeni yolların çəkilməsi iləbağlı görülən işlər Bakının yol-nəqliyyat infrastrukturununmüasir səviyyədə qurulmasındaxüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Beləki, Füzulu küçəsindəki parklaAkademik Milli Dram Teatrınınarxasında yaradılacaq parkınəlaqələndirilməsi, Füzuli mey-danındakı dairədə hərəkətinbağlanması, həmçinin MirzəağaƏliyev və Füzuli küçələrindən isti-fadə etməklə Səməd Vurğunküçəsi və Nəriman Nərimanovprospekti arasında nəqliyyatınfasiləsiz və təhlükəsiz hərəkətitəmin olunub. Ümumilikdəyenidən qurulan prospekt vəküçələr boyunca 6 min kvadrat-metrdən çox ərazidə yaşıllıqsalınıb və suvarma sistemi quru-lub. Bununla yanaşı, NərimanNərimanovun heykəlinin ətrafın-dakı olduqca sərt sola dönmə dələğv edilib və bir qədər irəlidə -Nəriman Nərimanov prospektindədairə tipli yeni yol qovşağı tikilib.Yaxın vaxtlarda piyadaların təh-lükəsiz hərəkəti üçün Təzəpirməscidinin qarşısındakı sahədəyeni piyada keçidinin tikilməsi,habelə burada 360 yerlik avtomo-bil dayanacağının salınmasınəzərdə tutulub. president.az

Azərbaycan və Türkmənistan prezidentlərinin geniş tərkibdə görüşü olub

Prezident İlham Əliyev paytaxtın keçmiş “Sovetski”ərazisində yeni yolların açılışında iştirak edib

14-20 Avqust, Tebax sal, 2017D Î P L O M A T¹­19­(393)3İraq Kərkük neftinin Türkiyəyə daşınmasına qadağa qoydu

İraq mərkəzi hökuməti öz nəzarətində olan Kərkük mədən-lərindən çıxarılan xam neftin İraq Kürd Regional Hökuməti ərazis-inə nəqlini dayandırdığını bəyan edib.

Avropa.info xəbər verir ki, İraq neft naziri mavini Kərim HəttabCəfəri yaydığı bəyanatda “Şimal Neft Şirkətindən İraq KürdRegional Hökuməti ərazisinə daşınan xam neft dərhal dayandırıl-malı, əlavə istehsala da son qoyulmalıdır” deyib.

Xatırladaq ki, İraq hökuməti 2016-cı ilin martında da hər hansıbir səbəb göstərmədən 5 ay ərzində Kərkük neftinin nəqlinidayandırmışdı.

Qeyd edək ki, Kərkük şəhərində çıxarılan neft boru xətlərivasitəsilə Türkiyəyə tranzit edilərək Ceyhan limanından dünyabazarına çıxarılır. avropa.info

Misir səfiri:Kürdüstanın müstəqilliyini tanıyacağıq

Rəsmi Bağdadla razılığa gəlsəniz, Kürdüstanın müstəqilliyinitanıyacağıq.

Bu sözləri Misirin Bağdaddakı səfiri Alaa Musa KürdüstanDemokrat Partiyasının üzvləri ilə görüşü zamanı deyib. Qeydedək ki, İraq Kürd Muxtar Vilayətində müstəqilliklə bağlı referen-dumun sentyabrın 25-də keçirilməsi nəzərdə tutulur. Lego.az

İ r a q ı n M o s u l ş ə h ə r i n d ə təhlükəsizlik və sabitlik bərpa edilib

Mosul şəhərinin İŞİD terrorçularından təmizlənməsinin ardıncahazırda 15 min iraqlı polis şəhərdə təhlükəsizliyin təmin edilməs-inə nəzarət edir.

Mosul Polis İdarəsinin sözçüsü polkovnik Mazən Abdullahbazar günü İRNA-ya verdiyi müsahibədə İraq hökumətinin buşəhərdə sabitlik və təhlükəsizliyin təmin edilməsi üzrə səylərinəişarə edib və deyib: Mosulda təhlükəsizlik durumu xeyli yaxşılaşıbvə vətəndaşlar artıq gecələr də qorxusuz şəkildə küçələrə çıxabilirlər. Xalq artıq küçə savaşlarının vurduğu zərər və ziyanlarıaradan qaldırmaqla məşğuldurlar. azeri.sahartv.ir

Sumqayıt şəhər İcraHakimiyyətinin Başçısı ZakirFərəcov vətəndaşların həyatınıxilas edən polis əməkdaşlarınıntəltif edilməsi haqqında sərən-cam imzalayıb.

Sumqayıt şəhər İcraHakimiyyətinin Başçısı ZakirFərəcov polis əməkdaşlarınıqəbul edərək göstərdikləricəsarətli addıma görə onlaratəşəkkürünü bildirib.

İcra başçısı ictimai təhlükə-sizliyin qorunmasında,cinayətlərin və digər xətalarınqarşısının alınmasında, eləcədə qəzalar və digər fövqəladəhallar baş verdikdə insanlarınxilas olunmasında daxili işlərorqanlarının şəxsi heyətininböyük əməyi olduğunu qeydedib.

Xidməti fəaliyyətindəgöstərdikləri xüsusi cəsarətəgörə Sumqayıt şəhər PostPatrul Xidməti taborunun əmək-daşları Sumqayıt şəhər İcraHakimiyyətinin Fəxri Fərmanıvə pul mükafatı ilə təltif edili-blər.

Qeyd edək ki, SumqayıtŞəhər Polis İdarəsi Post PatrulXidməti Taborunun əməkdaşları- polis serjantları ƏfsərBaxşəliyevin və BəxtiyarƏliyevin xidməti vəzifələrini vic-danla, məsuliyyətlə yerinə yetir-mələri, eləcə də şəxsi fədakar-lıqları nəticəsində iki nəfərinhəyatı xilas edilib.

İyulun 28-də səhər saat-larında Sumqayıt şəhəri Nəri-man Nərimanov küçəsindəki 14nömrəli yaşayış binasının 10-cumərtəbəsində ümumi sahəsi 58m² olan mənzildə yanğın başverib. Hadisə yerində ictimaiasayişi təmin etmək üçüngöndərilən Sumqayıt ŞPİ-ninPPXT-nin əməkdaşları əraziyəçatan zaman yanğın baş verənmənzildə ana və azyaşlı

övladının köməksiz vəziyyətdəqaldığı barədə məlumat alıblar.Polislər həyatlarını təhlükə altı-na ataraq huşunu itirmiş,köməksiz vəziyyətdə qalan evinsahibi – Sünbül Əliyevanı vəonun azyaşlı övladı Aylini xilasediblər.

Digər hadisə isə avqustun 2-nə keçən gecə saat 03:00

radələrində Sumqayıt şəhərinin“Qurd dərəsi” bağlar massivin-də baş verib. Ərazidə xidmətaparan Post Patrul Xidmətibölüyünün iki əməkdaşı uzaq-dan qəfil tormoz səsi eşidiblər.

Həmin səmtə üz tutandaərazidən keçən kanala düşənavtomobilin işıqlarını görüblər.Tez hadisə yerinə qaçaraq,dərhal bu barədə xüsusi rabitəvasitəsi ilə Sumqayıt Şəhər

Polis İdarəsinin Növbətçihissəsinə məlumat veriblər.Polis serjantları Elşad Aslanovvə Rəşad Məmmədov hadisəyerinə çatan kimi maşında olaniki nəfəri xilas etmək üçün tezkanala atılaraq, Onlardan biriniçətinliklə də olsa suda boğul-maqdan xilas edib kənaraçıxarıblar.

Qax şəhərində keçirilmişbarama, tütün və fındıqistehsalının inkişafıməsələlərinə dair respublikamüşavirəsində Azərbaycan

Respublikasının Prezidenticənab İlham Əliyevin çıxışındanirəli gələn vəzifələrlə əlaqədar09 avqust 2017-ci il tarixdəLaçın Rayon İcraHakimiyyətində ümumrayonmüşavirəsi keçirildi. MüşavirədəRayon İcra Hakimiyyəti başçısıaparatının məsul işçiləri, yerliicra nümayəndələri, idarə,müəssisə, təşkilat rəhbərləri,kənd təsərrüfatı mütəxəssisləri,qabaqcıl fermerlər və ictimaiyyətnümayəndələri iştirak edib.

Laçın Rayon İcraHakimiyyətinin başçısı AqilNəzərli müşavirəni açaraq ölkəPrezidenti cənab İlham Əliyevinuzaqgörən düşüncəsi ilə ölkə

iqtisadiyyatının post-neftdövrünə uyğunlaşdırılmasıməqsədilə qeyri-neft sektorunundurmadan inkişaf etdirilməsininartıq dövlət siyasətinin prioritet

istiqaməti kimi müəyyənləşdiyinidiqqətə çatdırıb. İcra başçısıbununla bağlı ölkədə komplekstədbirlərin görüldüyünü, DövlətProqramlarının, müvafiq fərmanvə sərəncamların imzalandığını,çoxlu sayda əmək tutumlu vəsosial yönümlü layihələrin icraolunduğunu bildirib. Rayon rəh-bəri qeyd edib ki, bunlarınarasında kənd təsərrüfatınadaxil olan sahələrin inkişafınada geniş yer verilir və cari ilinavqustun 4-də Qax şəhərindəkeçirilmiş ümumrespublikamüşavirəsi də məhz bu həyatiəhəmiyyətli məsələlərə, aqrarsahənin ən gəlirli bölmələri olanbarama, tütün və fındıq

istehsalının inkişafıməsələlərinə həsr edilib. AqilNəzərli bildirib ki, ölkə başçısıcənab İlham Əliyevinmüşavirədəki proqram xarakterliçıxışından irəli gələn vəzifələrinicrasından ötrü cavabdeh təşki-latlar və məsul şəxslərlə yanaşıbütün rayon ictimaiyyətinin səyisəfərbər olunmalı, frontal işqurulmalı, bu sahəyə aid ictimaitəşəbbüslərə dərhal reaksiyaverilməli, fermer və sahibkarlaralazımi köməklik olunmalıdır.Eyni zamanda o, gələn il rayon-da artıq barama istehsalınabaşlanılacağını diqqətə çat-dıraraq yem bazasının yaradıl-masının vacibliyini önə çəkmək-lə yeni əkilmiş 10 minə qədər tuttinglərinin qorunması, suvarıl-ması və aqro-texniki quluğungöstərilməsi ilə bağlı məsulşəxslərə ciddi tapşırıqlar ver-məklə bu məqsədlə əkin üçünəlavə torpaq sahənin hazırlan-masını bildirib.

Sonra müşavirədə Rayonİcra Hakimiyyəti başçısınınmüavini sosial-iqtisadi inkişafıntəhlili və proqnozlaşdırılmasışöbəsinin müdiri, Yeni Azərbay-can Partiyası Laçın rayon təşki-latının sədri İlqar İlyasov, rayonStatistika idarəsinin rəisi AlikCəfərov, Rayon Yaşıllaşdırmaidarəsinin müdiri BabəkAbbasov çıxış edərək rayondabarama istehsalınıngenişləndirilməsi ilə bağlı fikir vəmülahizələrini bildiriblər.

Sumqayıt şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı Zakir Fərəcovx i l a s k a r p o l i s ə m ə k d a ş l a r ı n ı m ü k a f a t l a n d ı r d ı

Laçında ümumrayon müşavirəsi keçirildi

14-20 Avqust, Tebax sal, 2017D Î P L O M A T¹­19­(393)4

Kürdüstan Prezidenti Məsud Bərzani,"Referendumun tək bir mənası var o da:Müstəqillik" dedi.

Kürdüstan Prezidenti Məsud BərzaniMisirdə nəşr edən "Əl Əhram" qəzetinəverdiyi müsahibədə, Kürdüstan Böl-gəsinin referendum müddətiniqiymətləndirdi.

Niyə referendum keçirirsiniz sualınaPrezident Bərzani Referendumun tək birməqsədi var o da: Müstəqillik "şəklindəcavab verdi.

Kürdüstan Bölgəsinin Misirin ƏrbilBaşkonsolosluğu ilə yaxşı əlaqələriçərisində olduğunu ifadə edən Prezi-denti Bərzani “” Ümid edirəm əlaqələrim-iz daha da güclənəcək " “dedi.

Qısa bir müddət içində Misirə birziyarət reallaşdıracağını ifadə edənPrezident Bərzani, Misirin KürdüstanBölgəsinin referendum prosesində Bağ-dad ilə icra ediləcək müzakirələrdəköməkçi olmasını gözlədiklərini söylədi.

Kürdüstanın İraq ilə ortaqlıqda uğur-suz olunduğunu ifadə edən Bərzani “” İkimüttəfiq qonşu olaraq müvəffəqiyyətliolaq "dedi.

Kərkük mövzusuna da toxunan prezi-dent Bərzani, bunları söylədi: "Kərkükbütün zənginlikləri ilə Kürdistanlıdır vəbütün qazancı ilə şəhərdə yaşayanKürd, Ərəb, Türkmən və Xristianazlıqların mülküdür. Amma var oluşun-dan bu yana bütün qazancını Bağdadhökumətləri almışdır və aldıqları silahlar-la da Kürdistanlıları yandirmışlar, məhfetmişlər. "Prezident Bərzani, Kərkükündə referenduma qatılacağını qeyd etdi.

Başçı Bərzani, 25 Sentyabrda Kürdü-standa keçiriləcək müstəqillik referandu-muna qarşı çıxmanın Kürdistandaki birsiyasi partiya baxımından, "siyasi olaraqözünü öldürmək" olaraq təyin etdi.

Kürdüstanın 4 parçaya bölünməsiniisə Kürdüstan Bölgəsi Prezidenti, "SykesPicot razılaşması bir cinayət deyilsə də

böyük bir səhvdir. Bu mənfi rəftar, eynizamanda müqaviləni imzalayan dördölkənin qarşılaşdığı problemlərin əsassəbəbidir "şəklində qiymətləndirdi.

Kürdlərin 4 parça Kürdistandakisiyasi anlamada müvəffəqiyyətli olubolmadığına bağlı gələn suala isə

Prezidenti Bərzani, "Xalq tamamiləmüvəffəqiyyətli. Ancaq fəlsəfə vədünyagörüşü baxımından partiyalar vəhərəkatlar arasında problemlər ola bilər.Ancaq hamısı, hüquqlarının əllərindənalındığına və dünyadakı bütün xalqlarkimi öz müqəddəratını təyin etmə haqqı-na sahib olduğuklarına inanırlar "dedi.

Türkiyəyə istiqamətli mesajı soruşu-lan Prezident Bərzani, "Kürdüstan,kürəyinizi verə biləcəyiniz etibarlı və fira-van bir yerdir" şəklində cavab verdi.

Kürdüstan Bölgəsinin referendumqarşısındakı rəftarına bağlı isə Preziden-ti Bərzani, "Mediada yer alan şərhlər zid-diyyətli. Ancaq ümumi mənada Kürdüs-tan xalqının hüquqlarına qarşı deyillər.Bildiyiniz kimi, Birləşmiş Millətlər Təşki-latının (BMT) üzvüdürlər. Üzvlərinin suv-erenlik haqqı və ərazi bütövlüyünə hör-

mət göstərmək, təşkilatın prensip-lerindendir. Əslində bölgədən gələnşərhlər, böyük bir hissəsinin qarşıolmadığı istiqamətində. Referendumuntarixiylə əlaqədar o dövlətlərin rəftarınıanlayırıq" dedi.

Bərzani, "Kürdüstan ilə qonşumuz

Türkiyənin əlaqələri çox yaxşıdır. Hər ikitərəf olaraq kommersiya və iqtisadiəlaqələrimizin güclü olmasından məm-nunuq "ifadələrini istifadə etdi.

Türkiyə prezidenti Ərdoğan ilə əlaqə-lidir soruşulan Bərzani, "Türkiyədəki dot-larımız özləri baxımından KürdüstanBölgəsinin əhəmiyyətli olduğunu çoxyaxşı bilirlər. Buna görə də bizimlə itti-faqlarını davam etdirirlər və hələ dəKürdüstanda milyard dollarlıqinvestisiyalar olur. Böyük layihələrinböyük bir hissəsində şərikdirlər. Türkiyəprezidenti Ərdoğan ilə əlaqələrimiz həmyeni, həm də köhnə. Bizimlə birlikdəBeynəlxalq Ərbil Havalimanının açılışınıetdi. Bizdən əlaqələrimizin güc -ləndirilməsi və inkişaf etdirilməsindənbaşqa bir şey istəmədi "şəklində şərhetdi. BasNews

Son günlərdə iqtidar tərəfdarı basın ABŞ əleyhdarı kam-paniyanı yeni ölçülərə daşıdı. Manşetleri bəzəyən iddialaragörə, ABŞ Suriyada PKK motivimində və ta İraq sərhədindənAralıq dənizinə qədər uzanacaq bir Kürd dövləti qurmaq istəyir.

Son günlərdə iqtidar tərəfdarı basın ABŞ əleyhdarı kam-paniyanı yeni ölçülərə daşıdı. Manşetleri bəzəyən iddialaragörə, ABŞ Suriyada PKK motivimində və ta İraq sərhədindənAralıq dənizinə qədər uzanacaq bir Kürd dövləti qurmaq istiy-

or.Reklam Planın ilk etabında işidi bəhanə edildi. İndi isə ElQaidə. ABŞ-ın göndərdiyi yüzlərlə TIR dolusu silah, IŞİD'eqarşı istifadə etməsi üçün deyil bu hiyləgər planı həyatageçirebilmesi üçün YPG'ye verilir. Bunların arasında tank davar, vertolyot də. Hətta ABŞ, YPG'lilere vertolyot təhsili dəverir. ABŞ-ın YPG'ye nə tank, nə də vertolyot verdiyi var. Nə dəSuriyada kürd dövləti qurma planı. Qarşımızda İraq Kürdis-tan'ında 25 Sentyabrda edilməsi nəzərdə tutulan müstəqillikreferandumuna 'dur' deyən və YPG'nin bütün səylərinə inadəlaqələri siyasi səviyyəyə daşımağa yanaşmayan, YPG'yleəməkdaşlığın Türkiyə əlaqələrdə yaratdığı təxribatı hər keçəngün daha çox sorğulayan bir ABŞ var.

Ancaq iqtidarın durmadan qızışdırdığı ABŞ əleyhdarlığı buaxtarışlara set çəkir. Məsələn Anadolu Agentliyinin keçdiyimizgünlərdə xəritə yoldaşlığında nəşr etdiyi 'aha işdə terror seviciABŞ xüsusi qüvvələri Suriyanın şurasında burasında ədədlərida bu qədər, hamısını bilirik' tonundaki 'xəbəri'.

Nə var ki Türkiyə əlaqələrinin təmir edilməsi lazımolduğunu və Türkiyənin Ərdoğandan ibarət olmadığını müdafiəedən bir çox üst səviyyə səlahiyyətli var.

Bunlardan biri də önümüzdəki günlərdə Türkiyəyə gələcəkolan Müdafiə naziri Jim Mattis. Özünə yoldaşlıq edəcək bir

Pentaqon səlahiyyətlisinin bu ifadəsi son dərəcə təəccüblü idi:"YPG'yle əməkdaşlığımız Ərdoğana vəsait olur. Amerikanəleyhdarlığı üzərindən səs devşiriyor. "

Çoxdur ABŞ xarici işlər nazirliyi tərəfindən təslim edilənYPG ilə PKK arasındakı bağlar indi Pentaqon ətraflarında belədillendirilmeye başlandı. Məsələn YPG'deki başlıca həmsöh-bətləri General Mazlum'un 'Şahin Cilo' kodu ilə PKK sıraların-da yer aldığı gizlenmiyor artıq. Kimiləri YPG'yi PKKdə necə'kopartılır' və 'devşirilir' üzərində baş yorur. Kimiləri bununmümkün olmadığını müdafiə edir. Kafalar qarışıq.

Buradan yola çıxaraq "Yaşasın, ABŞ Kürdləri satacaq"deyə heveslenenler əsas məsələni ıskalıyor. Birincisi, TrumpABD'sinde nəyin nə zaman olacağını, rəhbərlikdəki ən üstsəviyyə səlahiyyətlilər daxil heç kimsə bilmir. Işidi təhdidiaradan edilənə qədər ABŞ, YPG ilə əlaqələrini davametdirməyə mütləq istəyəcək.

Ancaq YPG'nin rəftarı da əhəmiyyətli. Və bu ana qədər sondərəcə strateji davranmağı bacardı. Suriyalı kürdlər an etibar-ilə, üç ən əhəmiyyətli anbarı və neft quyuları daxil olmaqlaSuriyanın beşdə birini idarəsi altında tutur.

Eyni şeyi Türkiyə üçün söyləmək nə təəssüf ki mümkündeyil. Milli mənfəət adına edilənlər ölkəni uçurumun kənarınahər gün daha çox itələyir.

Bir zamanlar iqtidarın da təslim etdiyi üzrə PKK bir nəticə,bir səbəb deyil. İqtidar indi isə PKK-nın yaranmasına zəminhazırlayan inkar və təzyiq siyasəti yenidən hortlatıyor. Hər ikitərəfin də galibiyetinin əsla haqqında danışılan olmadığı döyüşyenidən alovlanır. Analar yenidən ağlayır. Az hesabedilməyəcək sayda kürd gənci, Türkiyə ortaq bir gələcək fikri-ni artıq rədd edir. Suriyalı kürdlərə əl uzadaraq bir nebze dəolsa buzlar eritilebilir. Çünki, qəlblər və könüllər bir. Kobaniböhranında bu dəqiq olaraq görüldü. Qaldı ki PKK-nı dəstək-ləməyən bir çox kürd də Rojava'yı özündən görür.

Ən sadəsindən, sərhəd qapılarının birini açaraq humanitaryardımın keçişinə icazə vermək minik də olsa bir ilk addım olabilər. Üstəlik Kürd denetimindeki bölgədə an etibarilə köməyəmöhtac on minlərlə Ərəb sığınacaq axtaran şəxslər da var.Gəlinən nöqtədə, PKK'yla YPG'nin qətiliklə fərqli olduğumuhayyelatına inanırmış kimi davranmağa ən çox Türkiyəninehtiyacı var. TSKin YPG'yle Süleyman Şah türbəsi əməliyyatıtəşkil edildiyi günlərdə olduğu kimi. Kürdlərlə qalıcı sülhün hələxəyal edilə bildiyi günlərdə olduğu kimi...

Bərzani: “Yeni fəlakətv ə d ö y ü ş ü n . . . ”

“Yeni fəlakət və döyüşün baş verməməsiüçün İraq Kürd Regional Rəhbərliyində referen-dum keçiriləcək”.

Publika.az “Haber7” saytına istinadən xəbərverir ki, bunu Şimali İraq kürd muxtariyyətininbaşçısı Məsud Bərzani Londonda çıxan "ElHayat” qəzetinə müsahibəsində deyib.

“Sentyabrda 25-də keçiriləcək referendum-dan geri dönüş yoxdur”, - kürd lider bildirib. İraqdövlətinin ötən yüz illik uğursuz təcrübəsiniyenidən yaşamaq istəmədiklərini deyən Bərzanireferendumdan sonrası Bağdadla dialoqabaşlayacaqlarını vurğulayıb. publika.az

Dünya xəritəsində bir neçə kürd dövlət i yarana bi lər

İraqın şimalındakı Kərkük əyalətinin quber-natoru Nəcməddin Kərim dünya xəritəsində 20ərəb ölkəsinin olduğu kimi, birdən-birə bir neçəkürd dövlətinin yaranması ehtimalını istisnaetməyib. Virtualaz.org RİA “Novosti”yə istinadən

xəbər verir ki, Kərkük əyaləti sentyabrın 25-dəkeçirilməsi nəzərdə tutulan və Kürdüstanın mux-tariyyətinin müstəqilliyi məsələsi qoyulmuş refer-enduma qoşulub. Bağdad və onun aparıcı müt-təfiqləri – ABŞ və İran referendumun əleyhinəçıxış ediblər. Kürdlər İraqdan savayı, qonşuölkələrdə də yaşayırlar. Bunlar Suriya, İran vəTürkiyədir.

“Kürdüstanın hər bir hissəsinin özünəməx-susluğu var. Türkiyədə, İranda və Suriyadayaşayan kürdlər nə istədiklərinə özləri qərarverir. 22 ərəb dövləti var və bizim də birdən artıqdövlətimiz ola bilər”, - agentliyə müsahibəsindəKərim deyib.

O qeyd edib ki, Kərkük əyaləti İraq Kürdüs-tanının “həyati vacib, başlıca və əsas” hissəsidirvə yerli şuranın qərarına uyğun olaraq, referen-dumda iştirak etmək hüququ var. istiqlal.az

“ A B Ş k ü r d d ö v l ə t i n i n yaradılmasında maraqlıdır”Arzu Nağıyev: “Türkiyə əlindən gələni

edir ki, bu prosesin qarşısını alsın”2018-ci ilin ilk ayından etibarən ABŞ-ın fəal

dəstəyi ilə PKK-PYD-nin Suriyanın şimalındamüstəqil kürd dövləti quracağı ilə bağlı infor-masiyalar dolaşmaqdadır. Maraqlıdır, belə birdövlətin meydana çıxma ehtimalı nə dərəcədərealdır? Məlum proqnoz gerçəkləşəcəyitəqdirdə, bu, Türkiyə üçün yeni və əlavəbaşağrısına çevrilə bilərmi? Moderator.az-aaçıqlama verən politoloq Arzu Nağıyev bu pro-jenin çoxdan hazırlandığına diqqət çəkdi:

“Bu, yeni bir məsələ deyil. Suriya məsələsigündəmə gələndən onun bir neçə zonayabölündüyü faktdır. Kürd dövlətinin yaradılmasıplanlaşdırılan ərazi isə ABŞ-ın inhisarına düşənzonadır. Neft kəmərləri həmin ərazidən keçərəkRusiyanın nəzarəti olan bölgəyə tərəf yön alır.

Türkiyə bu təhlükəni çoxdan hiss etmişdi.Məhz buna görə də 90 km-lik bufer zona da buəraziyə düşürdü. Orada kürdlərin kompaktyaşadığı ərazi var. Lakin söhbət o zaman mux-tariyyətdən gedirdi. Bu gün isə söhbət müstəqilKürdüstan dövlətinin yaradılmasından gedir.Həmin ərazidə bu vaxta qədər çox az saydaSuriya ordusunun hissəsi var idi. Qalan əraziyəisə kürdlər nəzarət edirdi.

ABŞ-ın kürdləri silah-sursatla təmin etməsivə s. göstərir ki, ABŞ həqiqətən də Kürdüstandövlətinin yaradılmasında israrlıdır. Bu isə vax-tiylə Kondaliza Raysın dediyi “Orta Doğu proje-si”nin davamıdır. Bu, gözlənilən addım idi. Məhzbuna görə də Türkiyə dövləti narahatdır. Türkiyəəlindən gələni edir ki, bu prosesin qarşısınıalsın”. Moderator.az-a

“Referendumun tək bir mənası var o da: Müstəqillik”

ABŞ ROJAVA'DA kürd dövləti qurur

14-20 Avqust, Tebax sal, 2017D Î P L O M A T¹­19­(393)5

Àäû­øè­ðèí­ìöÿë­ëèì­ëÿ­õåé­ëè­ìöääÿò­äèð­êè,­òà­-íû­ø­ëûü­ûì­âÿ­Ëà­÷û­íûí­ìöäà­ôè­ÿ­ñèí­äÿ­­èøòèðàêû­áà­-ðÿ­äÿ­àç-÷îõ­ìÿ­ëó­ìà­òûì­âàð­äû.­Àíú­àã­ìöÿéé­-ÿí­ñÿ­áÿá­ëÿð­óú­áà­òûí­äàí­áó­áà­ðÿ­äÿ­ñþù­áÿò­ëÿ­øÿáèë­ìèð­äèê.­

Áèð­íå­÷ÿ­ýöí­áóí­äàí­ÿâ­âÿë­èñÿ­ìÿú­ëèñ­ëÿ­ðèíáè­ðèí­äÿ­òÿ­ñàäöôÿí­ýþðöøäöê.­Î,­ìÿ­íÿ­Ëà­÷û­íûíèøü­àë­ îëóí­ìà­ñû­ ÿðÿ­ôÿ­ñèí­äÿ­ áà­øû­íà­ ýÿ­ëÿí­ëÿ­ðè,îðà­äà­ áàø­ âå­ðÿí­ íå­ãà­òèô­ ùàë­ëà­ðû­ âÿ­ î­ äþâðöíñèé­à­ñè­ âÿ­ ùÿð­áè­ ðÿù­áÿð­ëÿ­ðè­íèí­ íåúÿ­ ðèé­à­êàð­ëûãåò­ìÿ­ëÿ­ðè­áà­ðÿ­äÿ­ãû­ñà­îëà­ðàã­äà­íûø­äû.­­Îíóí­äà­-íû­øûã­ëà­ðû­ìÿ­íÿ­áÿðê­òÿ­ñèð­åò­äèéè­ö÷öí­áå­ëÿ­ãÿ­-ðà­ðà­ýÿë­äèê­êè,­àé­ðûúà­ýþðö­øÿê­âÿ­ìÿí­îíóí­äà­-íû­øûã­ëà­ðû­íû­ ãÿ­ëÿ­ìÿ­ àëûá­ ­ ãÿ­çå­òè­ìè­çèí­ íþâ­áÿ­òèíþ­ì­ðÿ­ëÿ­ðè­íèí­áè­ðèí­äÿ­ýå­íèø­øÿ­êèë­äÿ­÷àï­åò­äè­ðèì.­

Àäû­øè­ðèí­Øöêöð­îü­ëó­×û­ðà­ãîâ­1947-úè­ èë­äÿÀçÿð­áàéú­à­íûí­ ýþ­çÿë­ ýó­øÿ­ëÿ­ðèí­äÿí­ áè­ðè­ îëàí,ùàë-ùà­çûð­äà­èñÿ­äöøìÿ­íèí­òàï­äàüû­àë­òûí­äà­èí­ëÿé­-ÿí­Ëà­÷ûí­ðàé­î­íó­íóí­×û­ðàã­ëû­êÿí­äèí­äÿ­êöðä­àè­-ëÿ­ñèí­äÿ­ àíà­äàí­ îë­ìóø­äóð.­ Äàü­ëàð­ ãîé­íóí­äàáþéöìöø­ýÿíú­Àäû­øè­ðèí­õöñó­ñè­ èñ­òå­äà­äà­ìà­ëèêîë­äóüó­ö÷öí,­1-ñàé­ëû­Ðèé­à­çèéé­àò­Òÿ­ìàéöëëö­îð­-òà­ ­ìÿê­òÿ­áÿ­ãÿ­áóë­îëó­íóð­âÿ­îðà­íû­ìöâÿô­ôÿ­-ãèéé­ÿò­ëÿ­áà­øà­âóð­äóã­äàí­ñî­íðà­ñÿ­íÿä­ëÿ­ðè­íè­èí­-äè­êè­Àçÿð­áàéú­àí­Äþâ­ëÿò­Íåôò­Àêà­äå­ìèé­à­ñû­íà(ÀÄ­ÍÀ)­âå­ðèð­âÿ­áó­ðà­äà­êèìé­à­÷û-òåõ­íî­ëîã­èõ­-òè­ñà­ñû­íà­éèé­ÿ­ëÿ­íèð.Àêà­äå­ìèé­à­íû­áè­òèð­äèê­äÿí­ñî­-íðà­äîü­ìà­ðàé­îí­ëà­ðû­íà­ãàé­û­äûá,­×û­ðàã­ëû­âÿ­Êà­-ìàë­ëû­êÿíä­ëÿ­ðèí­äÿ­ïå­äî­ãî­æè­ôÿ­à­ëèéé­ÿ­òÿ­áà­ø­ëàé­-ûð.­

Áó­ ñà­ùÿ­äÿ­ ÷à­ëûø­äûüû­ ö÷öí­ ïå­äî­ãî­æè­ òÿù­ñèëàë­ìàüû­ãÿ­ðà­ðà­àëûð.­Àç­êå­÷­ìèð,­î,­èí­äè­êè­Õàí­-êÿí­äè­ øÿ­ùÿ­ðè­íÿ­ ýå­äÿ­ðÿê,­ ­ Ïå­äî­ãî­æè­ Èí­ñòè­òó­òó­íÐèé­à­çèéé­àò­ ôàêöëòÿ­ñè­íÿ­ ãÿ­áóë­ îëó­íóð.­ Èêèíúèäèï­ëî­ìó­àë­äûã­äà­àð­òûã­×û­ðàã­ëû­êÿíä­îð­òà­ìÿê­òÿ­-áè­íèí­äè­ðåê­òî­ðó­èø­ëÿé­èð­äè.

Íß­ÒÈÚß­ÅÒÈ­ÁÀ­ÐÛ­ÈËß"ÓÜ­ÓЭÑÓÇ­ÄÞÉÖØ"

Îí­äàí­èë­êèí­îëà­ðàã­êå÷­äèéè­äþéöø­éîë­ëà­ðûáà­ðÿ­äÿ­ ñî­ðóø­äóã­äà­ ñó­à­ëû­ìà­ áå­ëÿ­ áèð­ èôà­äÿèëÿ­úà­âàá­âåð­äè:

-­Äþéöø­éîë­ëà­ðûì­ùàã­ãûí­äà­íÿ­äåéÿ­áè­ëÿ­-ðÿì­ êè?­ Íÿ­òèúÿ­ åòè­áà­ðû­ èëÿ­ óü­óð­ñóçäþéöøìöøöê.­ßâ­âÿëúÿ­"óü­óð­ñóç­äþéöø"­èôà­äÿ­-ñè­íè­à÷ûã­ëàé­ûì.­Áó­èôà­äÿ­íèí­íÿ­èí­êè­ìÿ­íÿ,­öìó­-ìèéé­ÿò­ëÿ­ìÿ­íèì­äþéöø­éîë­äà­ø­ëà­ðû­ìà­ ,­îë­äóü­-óì­Ëà­÷ûí­Àëàé­û­íà­­âÿ­òà­íû­äûü­ûì­äà­ùà­áèð­íå­÷ÿàëàéà­áå­ëÿ­àè­äèéé­ÿ­òè­éîõ­äóð.­Áó­èôà­äÿ­Ãà­ðà­áàüñà­âà­øûí­äà­óäóç­ìàü­û­íà­ýþ­ðÿ­áöòöí­Àçÿð­áàéú­à­-íà­àèä­äèð­êè,­áöðà­äà­þë­êÿ­âÿ­òÿí­äà­øû­êè­ìè­ìÿ­-íèì­ äÿ­ ïàé­ûì­ âàð.­ 1991-úè­ èëèí­ äå­êà­á­ðûí­äàÀçÿð­áàéú­àí­äà­éà­ðà­íàí­èëê­ìèë­ëè­áà­òàëé­î­íóí­èëêçà­áèò­ëÿ­ðèí­äÿí­áè­ðè­êè­ìè­êà­ïè­òàí­ðöòáÿ­ñèí­äÿ­ùÿð­-áè­ õèä­ìÿ­òÿ­ áà­ø­ëà­ìû­øàì.­ Àíú­àã­ ñî­íóíúóðöòáÿì­âÿ­Ëà­÷ûí­Àëàé­ûí­äà­êû­èëê­ÿì­ðèì­ìöÿì­-ìà­ëû­ øÿ­êèë­äÿ­ éî­õà­ ÷ûõ­ìûø­äû.­ Ñî­íðà­ëàð­ ÿì­ðèìáèð­áà­øà­Ìöäà­ôèÿ­Íà­çèð­è­òÿ­ðÿ­ôèí­äÿí­áÿð­ïà­îëóí­-äó.­Êè­÷èê­áèð­ùà­øèé:­ÀÄ­ÍÀ-äà­î­çà­ìàí­ëàð­ùÿð­-áè­êà­ôå­ä­ðà­îë­äóüó­ö÷öí­Àäû­øè­ðèí­ìöÿë­ëèì­ëåé­-òå­íàíò­ðöòáÿ­ñè­èëÿ­îðà­íû­áè­òè­ðèð.­Ñî­íðà­ëàð­ùÿð­3-4èë­äÿí­ áèð­ ùÿð­áè­ òî­ïëà­íû­ø­ëàð­äà­ èø­òè­ðàê­ åò­äèêúÿðöòáÿ­ñè­àð­òûð.­ßí­ñî­íóíú­ó­ñó­èñÿ­êà­ïè­òàí­ðöòáÿ­ñèîëóð.­Ñà­âà­øà­ãà­òû­ëàí­èëê­ýöíëÿð­äÿí­­ñî­íà­ãÿ­äÿðÿâ­âÿëúÿ­êþíöëëö­òà­áîð­äà,­ñî­íðà­Ëà­÷ûí­àëàé­ûí­äàÊèìéà­õèä­ìÿ­òè­ðÿ­è­ñè­îë­ìóø­äóð.­

-­Áÿñ­íåúÿ­îëóð­êè,­ìÿê­òÿá­äè­ðåê­òî­ðó­îëà-îëà­ ­ Ìó­äà­ôèÿ­ Íà­çèð­ëèéè­ ñè­çè­ ùÿð­áè­ õèä­ìÿ­òÿ÷àü­û­ðûð?

-­ Ùÿ­ìèí­ âàõò­ëàð­ Ìöäà­ôèÿ­ Íà­çèð­ëèéè­ ùÿ­ëÿôîð­ìà­ëàø­ìà­ìûø­äû.­Ùÿ­ëÿ­ßô­ãà­íû­ñ­òàí­ìöùà­ðè­áÿ­ñèäþâðöíäÿ­ìÿ­íè­äÿ­ñÿ­ôÿð­áÿð­ëèéÿ­àëûá­áèð­àé­òÿ­-ëèì­ êå­÷èð­äè­ëÿð­ êè,­ ßô­ãà­íû­ñ­òà­íà­ ýþí­äÿð­ñèí­ëÿð.Àíú­àã­ òÿ­ñàäöô­åëÿ­ýÿ­òèð­äè­êè,­Ìîñê­âà­äàí­ýÿ­-ëÿí­ éå­íè­ ÿìðëÿ­ ìÿ­íèì­ êè­ìè­ ùÿð­áè­ èõ­òè­ñàñ­ëûêàäð­ëà­ðû­îðà­ýþí­äÿð­ìÿéè­ëà­çûì­áèë­ìÿ­äè­ëÿð.­Ãà­-ðà­áàü­ ìöùà­ðè­áÿ­ñèí­äÿ­ èñÿ­ àð­òûã­ êÿ­íàð­äà­ ãà­ëàáèë­ìÿé­ÿú­ÿé­è­ìè­áà­øà­äöøÿ­ðÿê,­÷àü­û­ðûø­ÿì­ðè­ýÿë­-ìÿ­ìèø­èëê­òÿê­ëè­ô­ëÿ­ùÿð­áè­õèä­ìÿ­òÿ­ýåò­äèì.­

-­Ëà­÷û­íûí­êå­÷­ìèø­ìöäà­ôè­ÿ­÷è­ñè­êè­ìè­îðà­äàáàø­ âå­ðÿí­ ùà­äè­ñÿ­ëÿ­ðèí­ åð­ìÿ­íè­ëÿ­ðèí­ õåé­ðè­íÿäÿé­èø­ìÿ­ñè­íèí­ñÿ­áÿ­áè­íè­íÿ­äÿ­ýþðöðñöíöç?

-Äåé­ÿð­äèì­êè,ñî­íðà­êû­ùà­äè­ñÿ­ëÿ­ðèí­ýå­äè­øèýþ­ñ­òÿð­äè­êè,­áöòöí­ðàé­îí­ëà­ðûí­ýåò­ìÿ­ñè­ýöúëö­áèðññå­íà­ðè­íèí­ ïèë­ëÿ-ïèë­ëÿ­ ùÿé­à­òà­ êå­÷­ìÿ­ñè­ëÿ­ áàü­ëû­-äûð.­Áó­ññå­íà­ðè­íèí­ìöÿë­ëè­ôè­âÿ­ùÿé­à­òà­êå­÷è­ðÿí­-ëÿð­ êèì­ëÿð­äèð?­ Þç­ òÿ­õÿééöëöìÿ­ ÿñàñ­ëà­íà­ðàãäåéÿ­áè­ëÿ­ðÿì­êè,­ññå­íà­ðè­ìöÿë­ëè­ôè­Ìîñê­âà,­áàøðîë­ëà­ðûí­èôà­÷û­ñû­èñÿ­ýþ­çÿ­ýþðöíìÿé­ÿí,­áÿë­êÿ­äÿ"-Ãàé­òàð­äû­ëàð"­ ôè­ê­ðè­ èëÿ­éà­øàé­àí­Àçÿð­áàéú­à­íûíî­çà­ìàí­êû­åëè­òà­ñû­íûí­80­ôà­è­çè­îë­ìóø­äóð.­Åð­ìÿ­-íè­òÿ­ðÿô­äÿí­èñÿ­èñ­òÿ­ñÿ­ëÿð­äÿ,­èñ­òÿ­ìÿ­ñÿ­ëÿð­äÿ­áóòàì­100­ôà­èç­îë­ìóø­äóð.­Ìÿí­âÿ­ìÿ­íèì­êè­ìè­-ëÿ­ðè­èñÿ­èñ­òÿð­çà­áèò,­èñ­òÿð­ñÿ­äÿ­ñè­ðà­âè­äþéöø÷öëÿðáó­ ññå­íà­ðè­äÿí­ õÿ­áÿð­ñèç­ åïè­çî­äèê­ ðîë­ëàð­äà­ îé­-íàé­àí­àêòé­îð­ëàð­îë­ìó­øóã.­Ãàë­äû­êè,­Ëà­÷ûí­áà­ðÿ­-ñèí­äÿ,­ îä­ëó­ ñè­ëàù­ëà­ðûí­ î­ ãÿ­äÿð­ äÿ­ ÿùÿ­ìèéé­ÿòêÿñá­åò­ìÿ­äÿí­òÿ­áèè­ìöäà­ôèÿ­øÿ­ðà­è­òè­îëàí­Ëà­÷û­-íûí­ÿë­äÿí­ýåò­ìÿ­ñè­äåé­ÿð­äèì­êè,­ùÿ­ìèí­ññå­íà­-ðè­íèí­éà­ðû­ñû­íûí­áàø­òóò­ìà­ñû­äå­ìÿê­èäè.­Äå­äèé­èìôè­ê­ðè­îíóí­ëà­ÿñàñ­ëàí­äû­ðûì­êè,­Ñóë­òàí­áÿé­èí­åð­-ìÿ­íè­ ýå­íå­ðà­ëû­ Àí­ä­ðà­íè­êèí­ ñå­÷­ìÿ­ îð­äó­ñó­íóìÿùç­ ùÿ­ìèí­ òÿ­áèè­ øÿ­ðà­èò­äÿí­ èñ­òè­ôà­äÿ­ åäÿ­ðÿêäàð­ìà­äàü­ûí­åò­ìèø­äèð.­

ÐÓÑ­ÌÀɭέÐÓ­ÍÓ­ÞËÄÖÐßÍ­ËÀ­×ÛÍ­ßÙÀ­ËÈ­ÑÈ

-­Ãà­ðà­áàü­ùà­äè­ñÿ­ëÿ­ðè­íèí­Ìîñê­âà­òÿ­ðÿ­ôèí­äÿí

ùà­çûð­ëàí­ìûø­áèð­ññå­íà­ðè­îë­äóü­ó­íó­ñþé­ëÿé­èð­ñè­íèç.Áÿñ­Àçÿð­áàéú­àí­äà­ î­ çà­ìàí­ îë­ìóø­ ðóñ­ ùÿð­áèùèñ­ñÿ­ëÿ­ðè­íåúÿ,­îí­ëàð­äà­ìû­åð­ìÿ­íè­äÿé­èð­ìà­íû­íàñó­òþêöðäöëÿð?­­­­­

-ßâ­âÿëúÿ­îíó­ãåéä­åäèì­êè,­Äàü­ëûã­Ãà­ðà­-áàü­ÿðà­çè­ñè­èëÿ­Åð­ìÿ­íè­ñ­òàí­ÿðà­çè­ñè­àðà­ñûí­äà­­ùà­-âà­õÿò­òè­èëÿ­ÿí­êè­÷èê­ìÿ­ñà­ôÿ­äþðä­êè­ëî­ìåòð­äèð,áó­ äà­Ëà­÷ûí­ øÿ­ùÿ­ðè­íèí­ öçÿ­ðèí­äÿí­êå­÷èð.­Ìèë­ëèÎð­äó­ òàì­ ôîð­ìà­ëà­øà­íà­ ãÿ­äÿð­ Ëà­÷ûí­äà­ ­ òÿø­êèëåäèë­ìèø­þçöíö­ìöäà­ôèÿ­ãðóï­ëà­ðû­Ëà­÷û­íû­íÿ­èí­êèãî­ðóé­óð­äó­ëàð,­ùÿò­òà­ùÿì­Ýî­ðóñ,­ùÿì­äÿ­Äàü­-ëûã­ Ãà­ðà­áàü­ åð­ìÿ­íè­ëÿ­ðè­íè­ âà­ùè­ìÿ­ è÷ÿ­ðè­ñèí­äÿñàõ­ëàé­ûð­äû­ëàð.­ ÑÑÐÈ­ ùÿ­ëÿ­ òàì­ äàü­ûë­ìà­ìûø­äàíáèð­àç­ÿâ­âÿë­ùÿð­èêè­òÿ­ðÿô­äÿ­îëàí­ðóñ­ùÿð­áè­áèð­-ëÿø­ìÿ­ëÿ­ðè­äå­äèé­è­ìèç­ññå­íà­ðè­íè­ùÿé­à­òà­êå­÷èð­ìÿêö÷ûöí­Ýî­ðó­ñ­äàí­Ëà­÷ûí­äÿùëèçè­èëÿ­Äàü­ëûã­Ãà­ðà­-áàüà­ ýÿ­òè­ðè­ëÿí­ àü­ûð­ òåõ­íè­êà­íûí­ ãàð­øû­ñû­íû­Ëà­÷ûíÿùà­ëè­ñè­Ïî÷ò­äåé­è­ëÿí­ùèñ­ñÿ­äÿ­êÿ­ñÿ­ðÿê,­êà­ëî­íóíêî­ìàí­äè­ðè­îëàí­áèð­ðóñ­ìàé­î­ðó­íó­äàø-äÿé­ÿ­íÿê­-ëÿ­ ãÿò­ëÿ­ éå­òè­ðèð­ëÿð.­ ßùà­ëè­äÿí­ áèð­ íå­÷ÿ­ íÿ­ôÿð,õöñó­ñè­ëÿ­ áèð­ ãà­äûí­ éà­ðà­ëàí­ñà­ äà,­ êà­ëî­íó­ ýå­ðèãàé­òàð­ìàüà­ ìÿú­áóð­ åäèð­ëÿð.­ Ùàë­áó­êè­ ùÿ­ìèíÿðÿ­ôÿ­äÿ­Ýÿíú­ÿ­äÿí­­ùÿ­ðÿ­êÿ­òÿ­áà­ø­ëàé­àí­ðóñ­îð­-äó­ñó­àü­ûð­òåõ­íè­êà­ëà­ðû­íûí­áþéöê­ùèñ­ñÿ­ñè­íè­Àçÿð­-áàéú­à­íûí­ìÿð­êÿ­çè­èëÿ­áèð­áà­øà­î­âàõò­êû­Ñòå­ïà­íà­-êåðò­ (èí­äè­êè­Õàí­êÿí­äè)­ øÿ­ùÿ­ðè­íÿ­ àïàð­ìûø­äû­ëàð.Êà­ëî­íóí­êå÷­äèéè­ðàé­îí­ëà­ðûí­ìèí­ëÿð­ëÿ­ñà­êè­íè­áó­-íóí­ ãàð­øû­ñû­íû­ êÿ­ñ­ìÿéÿ­ ÷à­ëûø­ñà­ëàð­ äà,­ ùå÷­ áèðíÿ­òèúÿ­ÿë­äÿ­îëóí­ìóð­âÿ­êà­ëîí­íÿ­çÿð­äÿ­ òó­òóë­-ìóø­öíâà­íà­÷àò­äû­ðû­ëûð.Áó­ìöãàé­è­ñÿ­èëÿ­äå­äèé­èìîäóð­êè,­Ëà­÷ûí­ÿùà­ëè­ñè­ùå÷­äÿ­áàø­ãà­éå­ðèí­ÿùà­-ëè­ñèí­äÿí­àð­òûã­äþéö­øêÿí­äåé­èë,­Ëà­÷û­íûí­þçöíöíòÿ­áèè­øÿ­ðà­è­òè­áàø­ãà­éåð­ëÿ­ðÿ­íèñ­áÿ­òÿí­öñòöí­èäè­­

Êàì­á­ðè­ãèí­éà­íû­ìû­çà­ýÿ­ëÿ­ðÿê­âåð­äèéè­­ÿìðëÿ­ðèí­õÿé­à­íÿò­õà­ðàê­òåð­ëè­

îë­ìà­ñû­àü­ëû­ìà­äà­ýÿë­ìèð­äè.-­ßí­òÿùëöêÿ­ëè­áèë­äèé­è­íèç­äþéö­øëÿð­ùàã­ãûí­-

äà­õà­òè­ðÿ­ëÿ­ðè­íè­çè­áè­çèì­ëÿ­­áþëöøÿð­äè­íèç­ìè?-­Èëê­äþéöø­õî­ôó­íó­Ëà­÷ûí­ÿùà­ëè­ñè­èëÿ­áèð­ëèê­-

äÿ­éà­øà­ìû­øàì.­Áå­ëÿ­êè,äöøìÿ­íèí­àü­ûð­òåõ­íè­êà­-ëà­ðûí­äàí­ âÿ­ àð­òèë­ëå­ðèé­à­ñûí­äàí­ àòû­ëàí­ ìÿð­ìè­ëÿð­-äÿí­ùÿð­äÿ­ôÿ­áèð­âÿ­éà­áèð­íå­÷ÿ­åâèí­äàü­ûë­ìà­-ñû­âÿ­áó­íóí­íÿ­òèú­ÿ­ñèí­äÿ­äÿ­ýö­íàù­ñûç­èí­ñàí­ëà­-ðûí,­ äþéö­øÿí­ ÿñý­ÿð­ëÿ­ðèí­ ùÿ­ëàê­ îë­ìà­ñû­ èñ­òÿðìöëêè,­ èñ­òÿð­ñÿ­ äÿ­ ùÿðá­÷è­ øÿõ­ñëÿð­ àðà­ñûí­äà­ áó

õî­ôó­éà­øàò­äû.­Ãàë­äû­êè,­øÿõ­ñÿí­ìÿ­íèì­òÿê­ëèê­äÿáó­õî­ôó­éà­øà­ìàü­û­ìà,­áó­áàø­âåð­ìèø­äèð.­

1992-úè­ èëèí­ 22­ ñåíòé­àáð­ ýöíöäöð.­Ùÿ­ìèíýöí­ùÿð­áè­ùèñ­ñÿ­êî­ìàí­äè­ðè­ïîë­êîâ­íèê­ßçè­çàüàÃÿ­íè­çà­äÿ­Èêèíúè­Òè­õèê­êÿí­äè­íè­òóò­ìàã­áà­ðÿ­äÿÿìð­âåð­ìèø­äè.­Áèç­òà­áîð­ëà­äå­ìÿê­îëàð­êè,­à÷ûãäþéö­øëÿ­éîõ,­ïàð­òè­çàí­ñàé­àüû­éà­ðûì­ìå­øÿ­øÿ­ðà­è­-òèí­äÿ­îëàí­ùÿ­ìèí­êÿí­äÿ­äöç­4-5­ýöí­ìè­íà­ëàí­-ìûø­ñà­ùÿ­èëÿ­ùöúóì­åäèð­äèê.­­Àíú­àã­åð­ìÿ­íè­ëÿðùÿ­ìèí­ êÿíä­äÿ­ ýöúëö­ ùÿð­áè­ òåõ­íè­êà­ éåð­ëÿø­äèð­-äèé­èí­äÿí­âÿ­ýöúëö­ìöäà­ôèÿ­òÿø­êèë­åò­äèê­ëÿ­ðèí­äÿí

îðà­íû­ òóò­ìàã­ ìöìêöí­ äåé­èë­äè.­ Ñòðà­òå­æè­ ÿùÿ­-ìèéé­ÿò­ëè­áó­êÿíä­èøü­àë­îëóí­ìóø­Ëà­÷ûí­ðàé­î­íó­-íóí­ 45-50­ ôà­è­çè­íÿ­ íÿ­çà­ðÿò­ åäèð­äè.­ Êÿíä­äÿ­êèäöøìÿí­ãöââÿ­ëÿ­ðè­­Ìèë­ëè­îð­äó­íóí­øÿ­ùÿ­ðÿ­ýè­ðÿáè­ëÿú­ÿéè­ èêè,­ ÿñàñ­ éîë­äàí­ áè­ðè­íè-­ Øè­ìà­ëè-ãÿðáéî­ëó­íó­ìöäà­ôèÿ­åäèð­äè.­ßý­ÿð­áèç­áó­êÿí­äè­òó­òàáèë­ñÿé­äèê,­ øÿ­ùÿ­ðÿ­ ýè­ðèø­ òÿ­ìèí­ îëó­íàð­äû.­ Òÿ­áèèêè,­áó­úöð­ìþâ­ãå­äÿ­éåð­ëÿø­ìèø­êÿí­äÿ­åð­ìÿ­íè­-ëÿð­ýöúëö­òåõ­íè­êà­ëà­ðû­íû­éûü­ìà­ëû­èäè­ëÿð,­­áó­íó­äàåò­ìèø­äè­ëÿð.­ Ùÿð­ äÿ­ôÿ­ êÿí­äÿ­ ùöúóì­ åäÿ­ðÿê,äöøìÿ­íèí­úàí­ëû­ãöââÿ­ñè­íè­òÿ­ëÿ­ôà­òà­óü­ðàò­ñàã­äà,êÿí­äè­òó­òà­áèë­ìèð­äèê.­Áó­íóí­äà­áèð­ñÿ­áÿ­áè­ãåéäåò­äèé­èì­êè­ìè­ýöúëö­ìöäà­ôèÿ­èäè­ñÿ,­äè­ý­ÿð­ñÿ­áÿáäÿ­ áðè­ãà­äà­ òÿ­ðÿ­ôèí­äÿí­ ùöúóì­ëà­ðû­ìû­çûí­ àð­òèë­ëå­-ðèéà­ùà­çûð­ëûü­ûí­äàí,­çè­ðåù­ëè­òåõ­íè­êà­äàí,­êÿø­ôèéé­-àò­ìÿ­ëó­ìàò­ëà­ðûí­äàí­âÿ­äè­ý­ÿð­çÿ­ðó­ðè­ìÿ­ëó­ìàò­-ëàð­äàí­èñ­òè­ôà­äÿ­åò­ìÿé­ÿ­ðÿê,­áèð­òà­áî­ðó­"Ãóð­áàí­-ëûã"­êè­ìè­îðà­ýþí­äÿð­ìÿ­ëÿ­ðè­èäè.­

-Âÿ,­êî­ìàí­äàí­ëûã­äà­áó­íó­áè­ëÿ-áè­ëÿ­áå­ëÿáèð­ãöââÿ­èëÿ­ñè­çÿ­äþéöøìÿê­ÿì­ðè­âåð­èðäè//?

-Áÿ­ëè!­Àíú­àã­àé­äûí­ìÿ­ñÿ­ëÿ­äèð­êè,­ùöúóì­ëà­-ðû­ìûç­çà­ìà­íû­äöøìÿ­íèí­úàí­ëû­ãöââÿ­ñè­íÿ­úèä­äèçèé­àí­ âóð­ñàã­ äà,­ þçöìöç­ äÿ­ èò­êè­ëÿð­ âå­ðèð­äèê.Åëÿ­ÿâ­âÿë­êè­ýöí­áèð­íå­÷ÿ­ÿñý­ÿð­ëÿ­òà­áîð­êî­ìàí­-äè­ðè­ êà­ïè­òàí­ Ãà­ëèá­ Úà­ìàë­ îü­ëó­ Ùÿ­ñÿ­íîâ­ àü­ûðéà­ðà­ëàí­ìûø­äû­ëàð.­Ùÿ­ìèí­éà­ðà­ëû­ëà­ðû­Çåð­òè­êÿí­­äèí­-äÿí­îëàí­Øà­ùý­ÿë­äèé­åâ­ñîé­àä­ëû­áèð­äþéöø÷ö­äè­ý­-ÿð­ ÿñý­ÿð­ éîë­äà­ø­ëà­ðû­ èëÿ­ áèð­ëèê­äÿ­ ýþ­ñ­òÿ­ðè­øè­ìÿÿñà­ñÿí­äöøìÿ­íèí­çè­ðåù­ëè­òåõ­íè­êà­ëà­ðû­íûí­ìöùà­ñè­-ðÿ­ñèí­äÿí­÷û­õàð­ìàã­ëà­õè­ëàñ­åò­äè­ëÿð.­Ãåéä­åò­äèé­-èì­ùÿ­ìèí­òà­ðèõ­äÿ­éå­íÿ­ö÷­çà­áèò­ëÿ-­êà­ïè­òàí­Ñà­-áèð­Õû­äû­ðîâ,­áàø­ëåé­òå­íàíò­Èë­äû­ðûì­Àñ­ëà­íîâ­âÿìÿ­íèì­èø­òè­ðà­êûì­ëà­ùÿ­ìèí­êÿí­äÿ­ùöúó­ìà­êå÷­-äèê.­Éà­ðûìñöðöíìÿ­ýå­äè­øè­ èëÿ­ìè­íà­ëàí­ìûø­ ñà­-ùÿéÿ­éå­íèúÿ­÷àò­ìûø­äûã­êè,­ìå­øÿ­íèí­è÷ÿ­ðè­ñèí­äÿáðè­ãà­äà­êî­ìàí­äè­ðè­ïîë­êîâ­íèê­ßçè­çàüà­Ãÿ­íè­çà­-äÿ­ èëê­ äÿ­ôÿ­ áó­ðà­ ýÿ­ëÿ­ðÿê­ áè­çè­ êÿ­íà­ðà­ ÷àü­û­ðûáõöñó­ñè­ òàï­øû­ðûã­âåð­äè.­Àíú­àã­áó­ òàï­øû­ðûã­ùàã­ëûîëà­ðàã­êà­ïè­òàí­Õû­äû­ðîâ­ëà­áàø­ëåé­òå­íàíò­Àñ­ëà­íî­-âóí­ øöáùÿ­ñè­íÿ­ ñÿ­áÿá­ îë­äó.­ Òàï­øû­ðûã­ èñÿ­ áå­ëÿèäè:­ -Ìÿ­íèì­ñè­çÿ­äåé­ÿú­ÿé­èì­îäóð­êè,­ ñàü­úè­-íàù­äàí­ñàüà,­ñîë­­úè­íàù­äàí­äà­ñî­ëà­ùå÷­áèð­àòÿøà÷ûë­ìà­ñûí.­×öíêè­ñèç­äÿí­ÿëà­âÿ­äÿ­ñ­òÿ­ëÿð­äÿ­áóùöúóì­äà­èø­òè­ðàê­åäèð,­áèð­äÿí­áèð-áè­ðè­íèç­ëÿ­àòû­-øàð­ñû­íûç.

Î,­ñþçöíö­äå­äèê­äÿí­ñî­íðà­áè­çÿ­óü­óð­äè­ëÿé­-ÿ­ðÿê­ýþðöøöá­ýåò­äè.­­­­

Äà­ùà­áèð­ùà­øèéÿ: Äöçö­ìÿí­ÿì­ðÿ­ìöíòÿ­-çèð­ çà­áèò­ êè­ìè­ êîì­áðè­ãèí­ áó­ðà­ ýÿë­ìÿ­ñè­íÿ­ òÿ­-ÿúúöáëÿí­ñÿì­äÿ,­îíóí­áó­ÿì­ðèí­äÿ­õÿé­à­íÿò­îë­-ìà­ñû­ôè­ê­ðè­ìÿ­ýÿë­ìÿç­äè.­

Î,­÷û­õûá­ýåò­äèê­äÿí­ñî­íðà­áèç­øöáùÿ­ëÿí­äèé­-è­ìè­çÿ­ÿñà­ñÿí­ö÷öìöçäÿ­áèð­éå­ðÿ­éûü­û­ëà­ðàã­êè­-÷èê­áèð­ìÿ­ñÿ­ëÿ­ùÿò­ëÿø­ìÿ­àïàð­äûã.­Îí­ëà­ðûí­èêè­ñè­-íèí­ìÿð­êÿç­ âÿ­ ñàü­ úè­íà­ùû,­ìÿ­íèì­ ­ èñÿ­ äà­ùàòÿùëöêÿ­ëè­ îëàí­ ñîë­ úè­íà­ùû­ íÿ­çà­ðÿò­äÿ­ ñàõ­ëà­ìàããÿ­ðà­ðû­íà­ ýÿë­äèê.­ Äöøìÿ­íèí­ ãà­÷ûá­ êå­äÿú­ÿéèòÿã­äèð­äÿ­ýå­äÿú­ÿéè­éîë­ìÿ­íèì­íÿ­çà­ðÿ­òèì­àë­òûí­-äà­îëàí­úè­íà­ùà­éà­õûí­èäè.­ßñý­ÿð­ëÿ­ðè­äþéöø­úÿð­-ý­ÿ­ñè­íÿ­ äöçöá­ úè­íàù­ëàð­äà­ éå­ðè­ìè­çè­ òóò­äóã­ âÿùÿ­ðÿ­êÿ­òÿ­ áà­ø­ëà­äûã.­Êÿí­äÿ­ 100-150­ìåòð­ ãàë­-ìûø­ÿñý­ÿð­ëÿ­ðè­ìèç­äÿí­Ïöíùàí­àä­ëû­áè­ðè­èëÿ­ìÿíäöøìÿ­íèí­àð­õà­ìû­çà­êå­÷­ìÿéÿ­úÿùä­ýþ­ñ­òÿð­äèê­-ëÿ­ðè­íè­ ýþðäöê.­ Àð­òûã­ ìöùà­ñè­ðÿéÿ­ äöøìÿêòÿùëöêÿ­ñè­ãà­­÷û­íûë­ìàç­­èäû.­ßñý­ÿð­ëÿ­ðè­ìè­çÿ­äîü­ðóýå­äèá­ âÿ­çèéé­ÿ­òè­ îí­ëà­ðà­ àí­ëà­äûá,àð­õà­ìû­çà­ êå­-÷ÿí­ëÿ­ðèí­ àð­õà­ñû­íà­ áèð­ ã­ðóï­ ýþí­äÿð­ìÿéÿ­ úÿùäåäÿð­êÿí­àòûø­ìà­áà­ø­ëà­íäû.­

Êÿíä­äÿ­êè­àð­òèë­ëå­ðèéà­àòÿ­øÿ­áà­ø­ëàé­à­íà­ãÿ­äÿðàòû­øûð,­ñî­íðà­ìöùà­ñè­ðÿéÿ­äöøìÿ­ìÿê­ö÷öí­úÿëäýå­ðè­÷ÿ­êèë­ìÿéÿ­ìÿú­áóð­îë­äóü­ó­ìó­çó­ÿâ­âÿëú­ÿ­-äÿí­áè­ëäèéèìèçÿ­ýþ­ðÿ,­àð­õà­ìû­çà­êå­÷ÿí­äöøìÿíïèé­à­äà­ëà­ðû­íûí­ àð­õà­ñû­íà­ êìè­å­÷­ìÿéÿ­ þçöì­äÿíáàø­ãà­ùå÷­êè­ìèí­õÿáÿðè­îëìàäûüûíà­ýþðÿ­èì­êà­-íû­ éîõ­ èäó.­ Ïöíùàí­ èñÿ­ ìÿí­äÿí­ õåé­ëè­ àðà­ëûäöøìöøäö.­

Áè­çè­ìöùà­ñè­ðÿéÿ­ àë­ìàã­ èñ­òÿé­ÿí­ åð­ìÿ­íè­ëÿðàð­õà­äàí­àòÿ­øÿ­òó­òóë­äóã­ëà­ðû­íû­ýþðöá­ìÿ­íÿ­äîü­-ðó­ ÷þíäöëÿð­ âÿ­ àòÿø­ à÷­ìàüà­ áà­ø­ëà­äû­ëàð.­Ìÿíèñÿ­ îí­ëàð­ëà­ àòû­øà-àòû­øà­ êÿí­äèí­ àð­õà­ñû­íà,­ éÿ­íèêÿíä­äÿ­êè­ëÿ­ðèí­ ãà­÷à­ áè­ëÿú­ÿê­ëÿ­ðè­ ÿñàñ­ éî­ëóíöñòöíÿ­ ýÿ­ëèá­ ÷ûõ­äûì.­ Êÿíä­äÿ­ îëàí­ äöøìÿíãöââÿ­ëÿ­ðè­ èñÿ­ åëÿ­ áà­øà­ äöøìöøäöëÿð­ êè,­ êÿíäùÿð­òÿ­ðÿô­äÿí­ìöùà­ñè­ðÿéÿ­àëû­íûá.­

Îäóð­ êè,­ ùÿ­ìèí­ ãöââÿ­ëÿð­ òÿ­ëÿì-òÿ­ëÿ­ñèêêÿíä­äÿí­÷û­õà­ðàã­ãà­÷­ìàüà­öç­ãîé­äó­ëàð.­Àð­òûãàòûø­ìà­ äà­ äàé­àí­ìûø­äû.­ Ìÿí­ èñÿ­ ýèç­ëÿí­äèé­èìéåð­äÿí­äöøìÿ­íèí­íåúÿ­þçöíö­èòèð­äèé­è­íè­âÿ­áó­-íóí­íÿ­òèú­ÿ­ñèí­äÿ­äÿ­áèð­ÏÄÌ-1­ïèé­à­äà­ìà­øû­íûâÿ­ áèð­ òàí­êû­ éîë­äàí­ àøûð­äûã­ëà­ðû­íû­ à÷ûã-àé­äûíýþðöðäöì.­ Îí­ëàð­ àíú­àã­ ìåé­èä­ëÿð­ëÿ­ éà­ðà­ëû­ëà­ðûâÿ­ úàí­ëû­ ãöââÿ­íè­ ùÿ­ðÿ­êÿò­äÿ­ îëàí­ òåõ­íè­êà­ èëÿýþòöðöá­Ëà­÷û­íà­äîü­ðó­ýå­ðè­÷ÿ­êèë­äè­ëÿð.­Îí­ëà­ðûíêÿíä­äÿí­òàì­÷ûõ­ìà­ëà­ðû­äöç­ýåúÿ­ñà­àò­èêèéÿ­ãÿ­-äÿð­÷ÿê­äè,­ìÿí­èñÿ­Àé­û­áà­çà­ðû­êÿí­äèí­äÿ­êè­ùèñ­-ñÿ­ìè­çÿ­ ñÿ­ùÿ­ðÿ­éà­õûí­ ÷àò­äûì.­Äöøìÿí­ãó­ðó­ëóêà­çàð­ìà-÷à­äûð­ëà­ðû,­ è÷è­íèí­ àâà­äàí­ëûã­ëà­ðû,­ ñè­ëàù-ñóð­ñàò­îëàí­àí­áàð­ëà­ðû­âÿ­ùÿð­áè­ùèñ­ñÿ­íèí­ìÿò­áÿõàâà­äàí­ëûã­ âÿ­ òåõ­íè­êà­ñû­íû­ êÿíä­äÿ­ ãîé­óá­ ãà­÷­-ìûø­äû­ëàð.

Ñîë­úè­íàù­äà­îë­äóüó­êè­ìè,­ñàü­úè­íàù­äàí­äààð­õà­ìû­çà­êå­÷­ìÿê­èñ­òÿé­ÿí­äöøìÿí­ã­ðóï­ó­êà­ïè­-òàí­ Ñ.Õû­äû­ðî­âóí­ ñàé­ûã­ëûüû­ íÿ­òèú­ÿ­ñèí­äÿ­ þçö­ èëÿãàð­øû­ëàø­ìûø­âÿ­õÿ­òÿð­ñèç­ýå­ðè­ãàé­ûò­ìàüà­ìÿú­áóðîë­ìó­ø­ëàð.

Äþéöø­ éîëäàøëàðûíû­ òÿùëöêÿäÿí­ ãóð­òàð­-­ìàã­ö÷öí­þç­ùÿéàòûíäàí­êå÷ÿðÿê­äöø­ìÿí­-ëÿðèí­ àðõàñûíà­ òÿê­ êå÷ìèøäèíèç.­ Áó­ èñÿ­ áèðòàáîðëà­ áåø­ ýöíÿ­ òóòà­ áèë­ìÿ­äè­éè­íèç­ ýöúëöìöäàôèéÿ­ îëóíàí­ ñòðàòåæè­ ÿùÿ­ìèé­éÿòëè­ áèðêÿíäè­ äöøìÿí­ëÿðäÿí­ àçàä­ åòìÿéèíèçëÿíÿòèúÿëÿíìèøäèð.­Áèð­òàíê,­áèð­ÏÄÌ­âÿ­äè­ýÿðùÿðáè­ ñóðñàò­ ÿëäÿ­ åò­ìÿ­éèíèç­ äåéÿðäèì­ êè,òÿëòèô­ îëóíàí­ áèð­ ÷îõ­ ãÿùðÿìàíëàðûìûçûíóüóðëó­äþéöøöí­äÿí­íÿòèúÿ­åòèáàðû­èëÿ­óüóðëóîëìóøäóð.­Áÿñ,­ìöêàôàòûíûç­íÿ­îëìóøäóð?

-Ùå÷­íÿ.­Íÿ­ãÿäÿð­êè,­òîðïàãëàðûìûç­èøüàëàëòûíäàäûð,­òÿìÿííàì­äà­éîõäóð.­

Áèð­àé­áó­ùàäèñÿäÿí­ñîíðà­éàðàëàíäûì.­ ÛÛãðóï­ÿëèëÿì.­Àíúàã­Ãàðàáàü­ÿëèëè­òÿãàö­äö­àëû­-ðàì.­ Bu­ gön­ mÿni­ yaøadan­ La÷ûnû­ gþ­rmÿkarzusudur.­

Hazûrladû:Ðþâ øÿí Âß ÇÈ ÐÎÜ ËÓ

Ëà­÷û­íû­ýþð­ìÿê­­arzusu­mÿni­éà­øà­­äûr!AdışİrİN ÇırAqovuN keşMəkeşLİ həyAt yoLu

Àäû­øè­ðèí­×ûðàãîâ

Təbrik edir ik!“Azərbaycan Kürdləri” İctimai birliyi və “Diplomat” qəze-

tinin idarə heyəti hörmətli el ağsaqqalı Adışirin müəllimi 70illik yubileyi münasibəti ilə təbrik edir, ona uzun ömür,cansağlığı, ailə səadəti və xoşbəxtlik arzulayirlar.

Arzu edirik Adışirin müəllim 100 illiyini Laçında toy-bayra-mla qeyd eləsin.

Suriyada ABŞ-Rusiya hərbiqarşıdurması təhlükəsi artır

Suriya hökumət qoşunları qətiyyətli həmlədənsonra Xoms əyalətinin şərqində Əs-Suhna şəhərinitam ələ keçirib. Ər-Rakka və Dəyr-əz-Zor şəhərləriuğrunda döyüşlər davam edir. Ankara Suriya sərhəd-inə qoşun düzür vəı cənub qonşusunun hüdudların-

da yeni müdaxiləyə hazırlaşır. Rojava (SuriyaKürdüstanı) könüllü yığmaları əldə silah türkləriqarşılamağa hazırlaşırlar. Tehran İran Kürdüstanınınsərhədyanı rayonlarında Amerika xüsusi xid-mətlərinin fəallığından narahatdır. Qərb ekspertləriişarə edirlər ki, Yaxın Şərqdə ABŞ və Rusiyanınsilahlı toqquşması getdikcə daha çox ağlabatan olur.

Strateq k-politika.ru-ya istinadən yazır ki, SuriyaƏrəb Ordusunun bölmələri bazar günü müttəfiqlər vəöz HHQ və Rusiya HKQ-nin dəstəyi ilə İŞİD-in hər-biləşdirilmiş birləşmələrini Əs-Suhna şəhərindənvurub çıxardıb. Bu barədə məlumat Suriyanın SANAinformasiya agentliyinə isnad edən Aljazeeratelekanalının internet portalında məlumat verilib.Hökumət qüvvələri üç yöndən şəhərə hücum edib vərəqib tam mühasirə təhlükəsinə düşməklə geri çək-ilməyə məcbur olub. Bu yaşayış məntəqəsindənDeyr-əz-Zora birbaşa, haradasa, 124 km, Xomsəyalətinin şərq inzibati sərhədinə qədər isə 50 km-dir.

SƏO qüvvələri Deyr-əz-Zor şəhərinin özündə“xilafət” dəstələri ilə ağır döyüşlər aparır. Əsasən,şəhərin şərq və cənub civarında. Suriya ordu avi-asiyası və Rusiya HKQ təyyarələri İŞİD-in bandit bir-ləşmələri və hərbi infrastruktur obyektlərinə raket-bomba zərbələri endirir. Cihadçılar canlı qüvvə vəhərbi texnikadan böyük itkilər verirlər. Eyni zamanda,ABŞ-ın başçılıq etdiyi koalisiya aviasiyası Deyr-əz-Zor və Suriya Demokratik Qüvvələrinin (SDQ) 45%ərazisini tutmağa nail olduğu Ər-Rakkaya aviahəm-lələr edir. Koalisiya təyyarələri şəhərin civarındakıobyektləri bombalayır, dinc sakinlər bomba vəraketlərin altında kütləvi şəkildə həlak olurlar.

Britaniyanın “Guardian” qəzeti əvvəllər olduqcabədbin ekspert proqnozunu ehtiva edən məqalə dərcedib: “Vaşintonla Moskva arasında Suriyada nüfuzuğrunda mübarizə bu ölkədə müharibə bitdikdənsonra Rusiya və ABŞ arasında təsadüfi insidentnəticəsində başlaya biləcək birbaşa qarşıdurma təh-lükəsini çoxaldır… İstənilən səhvin birbaşa toqquş-maya səbəb ola biləcəyi durum vaxt məsələsinəçevrilir”.

Vaşinqton istədiyini əldə etmədən Suriyadan get-mək niyyətində deyil, əks halda ABŞ-ın YaxınŞərqdəki nüfuzu təhlükə altında qalacaq. Amerikauzun illərin münaqişəsində bu cür finalla heç vaxtrazılaşmaz. Mötədil ərəb müxalifətindən məyusolmuş Pentaqon və ABŞ xüsusi xidmətləri kürdlərəistinad edir. Qətiyyətlə və coşğun hərəkət edən məhzbu qüvvəni Vaşinqtonda layiqincə dəyərləndiriblər.Öz müqəddəratını təyin etməyə can atan,motivləşdirilmiş kürdlər Yaxın Şərqdə işləməyə ABŞüçün ideal alətdir.

Briqada generalı, Sərhəd gözətçiləri komandanıQasim Rzai İranın şimal-qərbində qanunsuz bir-ləşmələrin fəallaşdığından danışıb: “Sərhədçilərölkənin şimal-qərb hissəsində silah, döyüş sursatı vəpartladıcı qurğular daşıyan 30 at və qatır aşkarlayıb”.

Sərhədyanı zonada narahatlıq var, “Kürdüstanazad həyat partiyası”yaraqlılarının Türkiyəərazisindən sızdığı qeyd olunur. İran generalı hesabedir ki, bu əməllərin təşkilatçısı ABŞ xüsusi xid-mətləridir. O həmçinin kürd üsyançıların İrana sız-masının qarşısını almayan Türkiyənin də məsuliyyə-tini bərtərəf etmir. Tehran Bakını da sərhəd pozucu-larına yardımda günahlandırır.

Türkiyə prezidenti Rəcəb Ərdoğanın özü dəyaranmış durumdan fərəhlənmir, Ankaranınböyründə müstəqil kürd dövlətinin meydana çıxmasıonun planlarına daxil deyil. Türkiyə lideri bildirib: “Biz“Fərat qalxanı” əməliyyatı vasitəsilə Suriyada terror-izmin qəlbinə xəncər soxmağa və əməliyyat zonasınıgenişləndirməyə qətiyyətlə köklənmişik. Ən yaxınvaxtlarda bu yöndə yeni addımlar atacağıq”.

Türkiyə və ABŞ maraqlarının aşkar şəkildəhəlledilməz münaqişəsi qeydə alınır və deyəsən,Vaşinqton NATO üzrə öz müttəfiqinə əl uzatmağahazırlaşmır. Ankara öz növbəsində kürd məsələsinisərt güc üsulu ilə həll etməyi planlaşdırır. Bu isəmüharibənin yeni burumudur. xalqcebhesi.az

14-20 Avqust, Tebax sal, 2017D Î P L O M A T¹­19­(393)6

Dmitri Dobrov, tarixçi-şərqşünasИноСМИ (Rusiya)Bağdaddakı hökumətin etirazına

baxmayaraq, İraq Kürdüstanı rəhbər-liyi sentyabrın 25-də müstəqillik refer-endumu keçirməyi qət edib. Bununlabağlı qanunauyğun sual doğur – İraqmuxtar Kürdüstan rayonu (MKR) pay-taxtı Ərbillə indiki federativ İraqın tərk-ibindən gerçəkdən çıxa bilərmi? Və“Böyük Yaxın Şərq oyunu”nun aparıcıoyunçuları İraqın parşalanmasına yolverərmi? Duruma bu fakt da kəskinlikəlavə edir ki, səsvermə həmçinin“mübahisəli ərazilər”də, o cümlədənneftlə zəngin Kərkükdə keçiriləcək.Bağdaddakı mərkəzi hökumət bu tor-paqları özününkü sayır, lakin İraqordusu 2014-cü ilin iyununda İŞİD-inhücum edən dəstələri qarşısındaburaları xof içində tərk edib. Nəticədə“peşmərgə” kürd könüllü yığmasıKərkükü, kürdlərin sıx yaşadığı başqa“mübahisəli ərazilər”i müdafiə etməyəgəlib. Və budur, indi İŞİD dəstələri geriçəkilərkən Bağdada tabe İraq şiə bir-ləşmələri mübahisəli bölgələrəyenidən yaxınlaşır. Beləliklə, İŞİDüzərində ümumi qələbə BağdadlaƏrbil arasında birbaşa hərbimünaqişəyə gətirib çıxara bilər. İraqkürdləri artıq rəsmi Bağdada bəyanediblər ki, İŞİD üzərində qələbə vəMosul götürüldükdən sonra mərkəzləmuxtariyyət arasında köhnə münasi-bətlərə dönüş olmayacaq. Həqiqətəndə, kürdlər İŞİD üzərində qələbəyəBağdad mərkəzi hökumətindən dahaçox töhfə verib: minlərlə döyüşçühəlak olub, bölgə yüz minlərlə qaçqınqəbul edib.

İraq Kürdüstanı prezidenti MəsudBərzani və Türkiyə prezidenti Ərdoğan

Referendum təşkilatçıları hansıarqumentlər gətirirlər? Onlar hesabedirlər ki, İraqdakı kürd muxtariyyətiyüksək səviyyədə iqtisadi, mədəni vədil müstəqilliyinə nail olub: kürdlərərəblərlə -həm sünni, həm də şiələrləbir dövlətdə yaşamaq istəmirlər. Həmdə kürdlər İŞİD-lə mübarizədə özərazilərinin əsil müdafiəçiləri kimigöstəriblər. Bu üzdən 2005-ci ildə İraqKürdüstanının qismən muxtariyyətihaqda yazılmış konstitusiya öz önəmi-ni itirir.

Söhbət hələlik “böyük Kürdüstan”yaratmaqdan deyil, yalnız İraqınşimalında müstəqil kürd dövlətindəngedir. Nə dərəcədə müstəqil?Müşahidəçilər qeyd edirlər ki, İraqmuxtariyyətinin prezidenti və Kürdüs-tan Demokratik Partiyası (KDP) lideriMəsud Bərzani Türkiyə ilə sıx əmək-daşlıq edir və onun bölgəsi bu əmək-daşlıqsız sadəcə yaşaya bilməzdi.

Doğrudan da, Türkiyə lideri RəcəbTayib Ərdoğan digər kürd hərəkatları-na, birinci növbədə PKK-ya qarşı ziddtarazlıq kimi Bərzaninin başçılıq etdiyiİraq Kürdüstanının bölgəsəl hökumət-inə bir zaman istinad edib. Bu alyansAnkara üçün Türkiyənin özündə kürddövlətçiliyinin formalaşmasındansa“daha zəif şər” kimi görünürdü. Ankarailə Ərbilin yaxınlaşması həm iqtisadi,həm də siyasi səviyyədə müşahidəolunub. Onlar Suriyanın şimal-şərqində kürd muxtariyyətinin yaradıl-masına qarşı birgə çıxış edib. Ankaravə Ərbil üçün bu fakt özəl təhlükədoğurur ki, Suriyada bu muxtariyyətAbdulla Öcalan PKK-nın müttəfiqi,neomarksist “Kürdüstan DemokratikBirliyi”nin nəzarəti altında meydana

çıxacaq. Suriya Kürdüstanı – Rojava –Yaxın Şərqdə Bərzaninin yarıfeodalrejimindən fərqli olaraq marksist tiplidünyəvi inqilabi ideologiyanın hökmsürdüyü dövlətə örnək ola bilər. Əksərkürd hərəkatları Bərzaninin satqınlıq-da ittiham edir, çünki o, Bağdad vəPKK-ya qarşı türklərlə ittifaq bağlayıb,həmçinin işidçilərin qırdığı yezidikürdləri müsibətə salıb.

Kürd lideri Cəlal TələbaniKürd müxalifəti hesdab edir ki,

planlaşdırılmış referendum korrrup-siyalaşmış, İraq Kürdüstanını faktiki özmalikanəsinə çevirmiş Bərzaniklanının sırf təkəbbürlü marAqlarınamaraqlarına cavab verir. ReferendumBərzaniyə hakimiyyəti cəmləşdirmək

əsas rəqibi – Kürdüstan VətənsevərlikBirliyinin (KVB) ağır xəstə lideri CəlalTələbanini tam şəkildə sıxışdırmaqimkanı verər. Əslində, Bərzanininprezidentlik müddəti bir il qabaq bitib,parlament toplantı keçirmir. Və indi,budur, Bərzani durumu çözmək vəşəxsi hakimiyyətini möhkəmləndirməküçün referendum elan edib. O,vəziyyəti sabitləşdirməyə müvəffəqolacaqmı?

İraqdakı kürd muxtariyyəti dünyadaneft qiymətlərinin düşməyi və İŞİD-ləmüharibə xərcləri üzündən ciddi iqtisa-di böhran yaşayır. 2015-ci ildə həttaKərkükdə hasil edilən neftin gəlirindənƏrbilə ödənişi dayandırmış Bağdadınsərt tədbirləri də öz rolunu oynayır.Kürdlər müstəqil ixracatı yoluna qoy-mağa və nefti Türkiyənin Ceyhanlimanına gedən boru kəməri ilə sat-mağa çalışırlar. Lakin bununla özləriniTürkiyədən tam asılı duruma salıblar.Bu şəraitdə iqtisadi müstəqillikdənnecə danışmaq olar? Muxtariyyətinxəzinəsi boşdur, bununla belə bir qrupyerli milyarder və milyonerlər varlanır.

İraq Kürdüstanı, təxminən, on ilmüddətində – 2003-cü ildə SəddamHüseyn devriləndən 2014-cü ildə İŞİDhücumları başlayana qədər iqtisadiyüksəliş yaşayıb. Bu, enerjidaşıyıcıları ixracının başlanması (ocümlədən qeyri-leqal şəkildə),beynəlxalq yardımların böyük pro-qramları və Ankara ilə ticarət əmək-daşlığı ilə bağlıydı. Bölgəyə milyard-larla dollar, o cümlədən Türkiyəyatırımları axışdı, Ərbildə göydələnlərvə kazinolar tikildi. Amma neft və qazsatışından mühüm gəliri əsas par-tiyalar – Kürdüsdtan Demokartik Birliyivə Kürdüstan Vətənsevətrlik Birliyinəbağlı olan məhdud şəxslər qrupu mən-imsədi. Bölgədə doqquz dollar mil-yarderi və yarım milyard dollara yaxınsərvəti ilə beş milyoner sadalanır. İraqKürdüstanında isə cəmi doqquz minəyaxın dollar milyoneri yaşayır. LakinİŞİD hücumu və neft qiymətlərinindüşməsi nəticəsində onillik iqtisadi

qovuq partladıqdan sonra durumkökündən dəyişilib. İşsizlik səviyyəsi20%-i keçib, əhalinin üçdə biri yoxsul-luqdan aşağı səviyyədə yaşayır.

Ərbil şəhərindən görüntüİraq Kürdüstanı siyasi qüvvələrinin

əksəriyyəti iqtisadi böhran şəraitindəhakimiyyətin Bərzani klanı tərəfindənqəsb edildiyinə qarşı çıxış edir. Onlarictimai ədalət tələb edir və Bərzaniniislahatlar keçirmək bacarıqsızlığındaittiham edirlər. İraq Kürdüstaninda ikiköhnə partiyaya (KDP və KVB) ziddolaraq Niçərvan Mustafanın başçılığıilə yeni “Qorran” (dəyişikliklər) siyasipartiyası meydana çıxıb. Korrupsiyailə mübarizə şüarı altında fəaliyyətgöstərən bu hərəkat parlamentdəki

yerlərin dörddə birini əldə edərək mux-tariyyətdə artıq ikinci partiya olub.Asparıcı siyasi güclər uzlaşmaya nailolmasa və kürdlərin əksəriyyətininmaraqlarına cavab verən sosial-siyasiislahatlar proqramını razılaşdırmasa,əhalisi elliklə silahlanmış bölgədəhakimiyyət uğrunda mübarizə başlayabilər.

Kürd muxtariyyəti sakinlərinin 90%-dən çoxunun müstəqilliyə səs verəcəyiheç kimə sirr deyil. Amma bu, şübhə-siz, Türkiyə, İran, ABŞ və Bağdaddakımərkəzi hökumətin mənfi reaksiyasınıdoğuracaq. İndiyədək kürdləri İŞİD-ləmübarizədə müttəfiq kimi dəstəkləyənABŞ-a gəlincə, bölgəsəl sabitsizlikəndişəsindən mövqeyini dəyişə bilər.Lakin birinci növbədə önəmli kürdazlığının olduğu ölkələr – Türkiyə,İran, Suriya və İraqın özü kəskin etirazedəcək. Paytaxtı Ərbil müstəqil kürddövlətinin yaradılması onlar üçün təh-lükəli misal yaradır. Fransızekspertlərin dəyərləndirməyinə görə,bölgədə kürd əhalisi sıradakı şəkildəbölünüb: 18 milyon nəfər Türkiyədə, 7milyon İraqda və iki milyon Suriyada –cəmi 35 milyona yaxın adam. İraqKürdüstanı müstəqilliyini elan edəcəyihalda indiyədək Ərbillə əməkdaşlıqetmiş Türkiyə rəhbərliyi mövqeyinikəksin şəkildə dəyişə və Ceyhanagedən boru kəmərini bağlaya bilər. Bu,tam iqtisadi blokadanı bildirəcək.

Bəs dünya birliyi “mübahisəliərazilər”in ilhaqına necə qıcıqverəcək? Səddam Hüseynin apardığızorla ərəbləşdirmə və ərəblərin kütləviköçürülməsinə baxmayaraq (40 minkv.km-dən çox) bu bölgələrdəəksəriyyəti hələ də kürdlər təşkiledirlər. Lakin “mübahisəli ərazilər” vəhər şeydən əvvəl Kərkük, Sincar vəHanakin şəhərləri Bağdadın formalinzibati nəzarəti altındadır. Bu,mübahisəli ərazilər probleminiavtomatik şəkildə beynəlxalqməhkəmə araşdırmasına çıxaracaq vədünya birliyi burada yekdilliklə Bağ-dadın tərəfində duracaq. Strateq.a

İraq Kürdüstanı müstəqil dövlət olacaqmı?

14-20 Avqust, Tebax sal, 2017D Î P L O M A T¹­19­(393)7P e ş m e r g e K o m u t a n ı : H a y ı r kampanyası düşmana hizmet eder

Peşmerge Güçleri komutan yardımcısı SalarîMihemed Cebarî, 'Hayır' KampanyasıPeşmerge'ye zarar verdiğini kampanyanın sadecedüşmana hizmet ettiğini söyledi. BasNews'ekonuşan Salarî Mihemed Cebarî, Kürt halkınınbağımsızlıktan yana olduğunu belirterek halkın'evet' oyu kullanmak için sandığa gideceğini kay-detti. Peşmerge'nin bağımsızlığın koruyucusuolduğunu vurgulayan Salarî Mihemed Cebarî, "Kürthalkının 'hayır' oyunun Peşmerge Güçleri içinbüyük bir tehlike olduğunu bilmesi gerekiyor. 'hayır'oyların kullanılmasından sonra Peşmerge için pekyakında kötü sonuçlar ortaya çıkar

. O zaman bizim için 'ülkeniz sizden yana değil,sizi desteklemiyor' diyecekler" uyarısında bulundu.Peşmerge'nin direnişine dikkat çeken SalarîMihemed Cebarî, Peşmerge Güçleri'nin Kürdistantopraklarını savunmaya devam edeceğini belirtti.

Yakın bir zamanda Nalia şirketi Şasiwar Ebdûl-wahid, YNK Parlamenteri Ferhad Sengawî, GorranParlamenteri Rabûn Marûf ve bir kaç kişi dahaKürdistan Bölgesi'nin Süleymaniye kentindeKürdistan bağımsızlık referandumuna karşı 'hayır'kampanyası başlattı. Nerina Azad

İ s v e ç ' t e n referanduma destek

İsveç’te Liberal Parti’den bir grup parlamenterİsveç hükümetine çağrıda bulunarak Kürdistan’ınbağımsızlık referandumuna destek verilmesini iste-di.

İsveç’te Liberal Parti’den bir grup parlamenteortak bir açıklamayla Kürdistan’ın bağımsızlığınadestek çağrısı yaptı.

Kürdistan ve Irak’ın yollarının ayrılmasının en iyiseçenek olduğu belirtilen açıklamada, Kürtlerin dekendi kaderini belirleme hakkı olduğu vurgulandı.

Irak hükümetinin anayasaya uymadığı veKürdistan’a ekonomik yönden de baskı uyguladığıvurgulanan açıklamada, 2003 yılında SaddamHüseyin rejiminin yıkılmasıyla başlayan Irak halk-larının huzur, barış ve birlikte yaşam çabalarınınboşa çıktığına dikkat çekiliyor.

Kürdistan’ın 1.5 milyon mülteciye ev sahipliğiyaptığına dikkat çekilen açıklamada, İsveçhükümetinden ve uluslararası toplumdan Kürdis-tan’ın yükünün hafifletilmesi istendi.

Liberaller, açıklamalarının sonunda İsveçhükümetinin, referandum konusunda Kürt halkınınaldığı karara saygı duymasını ve bağımsızlık duru-munda Kürdistan devletinin tanınınacağını resmiolarak açıklamasını talep etti. Nerina Azad

IŞİD'in Kerkük'e saldırısı g e r i p ü s k ü r t ü l d ü

IŞİD üyeleridün gece Ker -kük’ün Dakuki l ç e s i n d e k iPeşmerge Güç-leri’ne iki koldansaldırdı.

PeşmergeGüçleri 9’uncuTugay Komutan Yardımcısı Aso Ferec, IŞİDüyelerinin dün gece Dakuk’un Ruxane köyündekipeşmerge mevzilerine iki koldan saldırı düzen-lediğini söyledi.

Aso Ferec, “Güçlerimiz saldırıya sert şekildekarşılık vererek geri püskürttü. Böylelikle örgütüyeleinin ilerlemesi engellendi” dedi. Çatışmalarıntüm gece devam ettiği belirtildi. rudaw

Kürdistan Başkanı MesudBarzani, Kürdistan Dini AlimlerToplantısı’nda yaptığı konuşmada,referandumunun ertelenmesinin sözkonusu olmadığını vurgulayarak"Referandum bağımsızlık içindir"dedi. Kürdistan Başkanı MesudBarzani, Kürdistan Dini AlimlerToplantısında yaptığı konuşmada, 25Eylül'deki referandumun bağımsızlıkamacıyla yapılacağını ve ertelen-

meyeceğini söyledi. Referandumun zamanlamasının

uygun olduğunu dile getiren BaşkanBarzani, referanduma karşı çıkanlarıngüçlü bir alternatiflerinin olmadığınıbelirterek, "“Referandumun ertelen-mesini isteyenler, neden ertelemekistediklerini anlatsınlar. Geleceğimiziçin garantileri nedir? IŞİD sonrasıyapılsın deniliyor. Referandum bir sözile ertelenemez. Irak federal sistemi

kurulduğunda da bu ülkeler desteksunmamıştı. Elbette zorlukları olacak.Ancak Irak ile ortak yaşam imkanımızkalmamıştır’’ dedi.

Özgürlükleri için bedel ödeyenlerinözgürlüğün değerini iyi bileceğini vur-gulayan Başkan Barzani, referandumkonusunda bütün tarafların mutabıkkaldığını belirterek, "Irak anayasayıçiğnememiş olsaydı bu sorunlarıyaşamazdık. Kürdistan halkınınekmeğini kesmek ise bambaşka birsuçtur." diye konuştu. Irak'ta ortaklıkprensibi kalmadığını altını çizenBarzani, “Örneğin, daha önce Irakordusunda Kürtlerin oranı yüzde 40dolayındaydı. Ancak şimdi bu oranyok denecek kadar çok az” dedi.

Din ve millet kavramının hiçbirzaman birbirinden ayrılamayacağınıbelirten Başkan Barzani ‘‘Köleliği,ezilmişliği, kimyasal saldırıları,Enfal’in acısını yaşayamayanlarözgürlüğün değerini anlayamazlar’’ifadelerini kullandı.

Başkan Barzani, referandumdansonra komşu ülkelerinin sınırlarınıkapatacaklarını düşünmediğini de dilegetirdi. Nerina Azad

Tarih tekerrür etmeyecektir. Kürtlermakûs talihini yenecek ve tarihi bukez lehine değiştirecektir. Bağımsızlıkgeçmişten bu yana hiç bu kadar yakınolmamıştı. Kürtler de çatlak seslererağmen bağımsızlık kararında hiç bukadar güçlü olmamıştı. Kürtler yeter kielini uzatmayı başarsın. Serxwebun’uYakalamak an meselesi.

Bağımsızlığa karşı çıkanlar yatarih bilincinden ya da şeref ve onur-dan yoksundurlar. Kürdistan tarihi,sömürgecilik, işgal ve katliamlar tari-hidir. Kürdistan halkı tarih boyuncahep başkalarına bağlı kaldı. Peki, buhalk, geriye dönüp kendi geçmişinebaktığı zaman bu bağlılıktan ne eldeetmiş? Çok fazla geriye gitmeyegerek yok. Sömürgecilere bağlılığınbize neye mal olduğunu anlamak için,son yüz yıla bakmak yeterlidir;

- 30’dan fazla Kürd isyanıbastırılmış, bastırma katliamlarlasonuçlandı-İşgalci, sömürgecilerekarşı duran, en başta Kürd liderleri,darağaçlarına asıldı, vahşice katledil-di.

- Kürt halkı sürgün edildi, göçezorlandı, ülkesinden uzak yaşamayamecbur kaldı.

- Milyonlarca Kürt insanı hapis-hanelere atıldı, İran, Irak, Türkiye veSuriye, zindanlarını Kürtlerle doldur-du.

- Kürdlerı yok etmek için her türlüözel savaş yöntemlerine başvuruldu,inkâr ve asimilasyon politikaları entehlikeli şekliyle uygulandı.

- Enfal, kimyasal saldırı vesoykırım politikalarını hiç tereddütetmeden uygulandı.

- Çocuklarımıza işkence ettiler,kadınlarımıza tecavüz ettiler, insan-

larımız köle pazarlarında satıldı.-Dilimiz, kültürümüz, din ve

inançlarımız yasaklandı, başkainançlara zorlandık.

- En zengin kaynaklara sahipülkemizin kaynakları talan edildi,halkımız açlık ve sefalet içindebırakıldı.

- Dünyadan koparıldık ve açıkhapishane yaşamı gibi bir yaşam bizereva görüldü. - Hâkim uluslarla birlikteyaşamak istedik ama onlar bize hepikinci sınıf vatandaş muamelesi yaptı.Bize kapılarında hizmetkârları gibi biryaşam hakkı bile vermediler.

- Bütün bunları geçen yüz yılda katbe kat yaşadık ve hala yaşıyoruz. Bupratik ortadayken hala bu devletlerebağlı kalmamızdaki ısrarın anlamınedir? Anlamı şu; - Her türlü köleliğerazıyım, insanlık dışı her türlümuameleyi kabul ediyorum.

- ‘Bağımsızlığı istemiyorum’demek Arap, Türk ve Farslarınkapısında hizmet etmeye razıyımdemektir.

- Yukarıda belirtilen insanlık dışımuameleye rağmen hala İran, Irak,Türkiye ve Suriye ile birlikte yaşamakistiyorsak; demek ki kölelik ruhumuzaişlemiş, efendilerden kopmak istemiy-oruz.

- Tarihsel gerçekliği, bunca acı vezulmü görmeyip hala bunlarla yaşa-

mak isteyenler Arap, Türk veFarsların küçük yavruları olabilirler.

-Ancak tarihini bilen onurlu Kürdinsanı bunlarla birlikte asla ortakyaşamı seçmez. Tüm bu yapılanlar-dan sonra Kürtlerin bunlarla yaşamaimkanı yoktur. Ne pahasına olursaolsun mutlaka bağımsızlığını eldeedecektir.

Tarih tekerrür etmeyecektir. Kürtlermakûs talihini yenecek ve tarihi bu kezlehine değiştirecektir. Bağımsızlıkgeçmişten bu yana hiç bu kadar yakınolmamıştı. Kürtler de çatlak seslererağmen bağımsızlık kararında hiç bukadar güçlü olmamıştı. Kürtler yeter kielini uzatmayı başarsın. Serxwebun’uYakalamak an meselesi. Nerina Azad

Tuzhurmatu’nun Zerge bölgesindesaldırı hazırlığında olan terör örgütü IŞİDüyeleri planı Peşmerge güçlerinin dikkatisayesinde önlendi. IŞİD üyelerinin Zergesınırına 1 km uzaklıktaki bölgede saldırıplanı yaptığı sırada Peşmerge güçlerinindurumu fark ettiği ve hava saldırısıdüzenlemesi için Uluslararası koalisyongüçlerine haber verdiği bildirildi.

Kurdistan24’e konuşan Peşmergekomutanlarından Bapir Şeyh Visani,“Uluslararası koalisyon güçlerinehaber verilmesinin ardından IŞİDteröristlerinin olduğu bölgeye havaoperasyonu gerçekleştirildi. Havasaldırısında IŞİD üyeleinin birçoğuöldürüldü. Saldırı araçları da ateşiçerisinde kaldı” dedi. Nerina Azad

Başkan Barzani: Referandum bağımsızlık içindir

Geri dönüş yok, Bağımsızlığa Evet....!

Peşmerge IŞİD'in saldırısını önledi

14-20 Avqust, Tebax sal, 2017D Î P L O M A T¹­19­(393)8Referandum heye t in in Bağdat programı netleşti

Bağımsızlık referandumu ile ilgili Irak ile temaslardabulunacak Kürdistan heyetinin Bağdat programı netleşti.Heyet Pazartesi günü Bağdat’ta temaslara başlayacak.

Kürdistan’da 25 Eylül’de yapılacak bağımsızlık referan-dumu ile ilgili görüşmeleri yürütmek amacıyla oluşturulanBağdat heyeti, Kürdistan Başkanı Mesud Barzani ile biraraya geldi. Toplantı sonrası Referandum Yüksek Komisy-onu tarafından yayınlanan açıklamada, siyasi taraflarlareferandum ve bağımsızlığı görüşmek üzere Bağdat'ıziyaret etmenin kararlaştırıldığı belirtildi.

Kürdistan Başkanı Mesud Barzani başkanlığındakiReferandum Yüksek Komisyonu toplantısı sonrasındaoluşturulan heyetin toplantısına Kürdistan BaşkanlıkDivanı Başkanı Fuad Hüseyin, Kürdistan Demokrat Parti'-den (PDK) Roj Nuri Şaweys, Kürdistan Yurtseverler Bir-liği'nden (YNK) Saadi Ahmed Pire, Kürdistan İslami BirlikPartisi'nden (Yekgirtu) Mihemed Ahmet, Ezidi TemsilcisiViyan Dexil, Hristiyan Temsilcisi Romyo Hekari ve Türk-men Temsilcisi Macit Osman katıldı. Toplantıda Bağdatheyetinin 14 Ağustos Pazartesi günü temaslara başlamasıkararlaştırıldı. k24

Kanada'dan Peşmerge tepkisiPeşmerge güçler-

ine gönderilensilahların HaşdiŞabi’ye verilmesiKanada’da tepki çekti.

Kanada basınıPeşmerge’ye gönder-ilen silahların, Bağdat

yönetimi tarafından Haşdi Şabi’ye verilmesi sonrası,Başbakan Justin Trudeau ve partisine tepki gösterdi.

Konuya ilişkin Rûdaw’a konuşan Irak ParlamentosuSavunma ve Güvenlik Komitesi üyesi Şaxewan Abdullahbu durumu doğruladı Bağdat’ın sürekli olarak Kürdistan’averilen silahların da içeriğiyle oynadığını belirten Abdullah,daha önceeden ABD tarafından hediye olarak gönderilenbazı mayın tarama kepçelerinin özel parçalarınınçıkarıldığını ifade etti. rûdaw

ABD Dışişleri Bakanı Rex Tiller-son dün akşam Kürdistan BaşkanıMesud Barzani'yi aradı.

ABD Dışişleri Bakanı Rex Tiller-son'ın Kürdistan Başkanı MesudBarzani'den referandumun ertelen-

mesini istediği belirtildi.Başkanlık ofisinden yapılan

açıklamaya göre; ABD Dışişleri

Bakanı Rex Tillerson, dün akşamBaşkan Mesud Barzani’yi aradı.

Peşmerge'nin IŞİD'le savaşta

büyük kahramanlık gösterdiğini vebunun için Peşmerge güçlerineteşekkür eden Tillerson, şehitdüşen Peşmergeler için debaşsağlığı diledi.

Tillerson ayrıca, 25 Eylül'deyapılması öngörülen referandumunertelenmesini istedi.

ABD'nin referandumun ertelen-mesini daha uygun görmesineilişkin Başkan Barzani'nin ise"Referandumun ertelenmesihalinde, Kürdistan halkının geleceğive kaderinin belirlenmesi için negibi bir alternatif ve garanti var?"dediği belirtildi. Başkan Barzaniayrıca, Kürdistan'ın Irak’la birlikteyaşama adına büyük bir çaba sar-fettiğini ancak başarılı olamadığını,bu nedenle de Kürdistan halkınınkendi kaderini tayin edeceğini vur-guladı. Nerina Azad

HDP Eş Başkan Yardımcısı ve Van Milletvekili NadirYıldırım, Van’da aldıkları güç ve moral ile direnişibüyüterek İzmir’e taşıyacaklarını söyledi.

Van’da Vicdan ve Adalet Nöbeti 5 gününde. Türkdevlet güçlerinin tüm ablukasına rağmen halkın yoğunolarak destek verdiği ve sahiplendiği direniş nöbetiPazartesi günü yapılacak basın toplantısıyla sona ere-cek. HDP Van Milletvekili ve Eş Başkan YardımcısıNadir Yıldırım, Van’da yapılan vicdan ve Adalet Nöbe-tini ANF’ye değerlendirdi.

VAN HALKI ASLA DİRENİŞİNİ BIRAKMADIParti olarak yayınladıkları deklarasyonun ardından

başlattıkları eylem sürecinin 3’üncü aşamasını Van’dagerçekleştirdiklerini söyleyen Yıldırım, Amed ve İstan-bul’dan sonra Van’da düzenledikleri Vicdan ve AdaletNöbeti’nin oldukça önemli olduğunu söyledi.

Van’ın diğer kentlere göre daha yoğun faşistsaldırılar ve abluka altında olduğuna dikkat çekenYıldırım, “Vicdan ve Adalet Nöbetimiz İstanbul’dansonra Van’da oldukça olumlu bir etki yarattı. Van sondönemlerde faşist politikaların en çok uygulandığıkentlerden biri. Kent komple abluka altında ve yoğunsaldırılar oldu. Onlarca sivil insanimiz katledildi,yüzlerce insanlarımız saldırıya uğradı, birçokmahallemiz saldırılara maruz kaldı. Ancak esas olarakVan halkı asla direnişini bırakmadı” diye konuştu.

‘VAN HALKI BASKI REJİMİNİ KIRDI’Van’da yaptıkları eylemin kendilerinin moral ve

kararlılığını daha da arttırdığını kaydeden Yıldırım, “Buanlamda Van’da 5 gün bizim için çok önemliydi. Vaneylemimizin özellikle İzmir’e giderken, kendimize olan

güvenimize, kararlılığımıza ciddi olumlu bir etkisi oldu.Kamuoyu fark etmiştir. Van’daki abluka diğer yerlereçok daha fazla. Buna rağmen halkımız bizle buluşmak-ta ısrarcı oldu ve baskı rejimini kırdı” dedi.

‘VAN’DAN ALDIĞIMIZ COŞKUYLA İZMİR’E YÜRÜYORUZ’

Vicdan ve Adalet Nöbeti için bulundukları Amed,

İstanbul ve Van’da halkla bir kez daha buluştuklarınıbelirten Yıldırım şöyle konuştu: “Van’da köylere gittik,Şapatan ve T Tipi için heyetler gönderdik. 3 tane kandavasına son verdik, o anlamda Van kentinin tümtoplumsal kesimleriyle, katmanları, sivil toplum yapılarıy-la ciddi bir temasımız oldu. Bu bizde moral, coşku veheyecan yarattı. Direnişi büyüterek İzmir’e taşıyoruz.Van’dan aldığımız coşkuyla İzmir’e gidiyoruz ve bu güçleEylül başında Van’da mitingimizi gerçekleştirerek sürecisonuca erdirmeye çalışacağız.” anfturkce.net

HDP’li Ahmet YıldırımReferandumu Desteklemeİnisiyatifi’nin referandumadestek talibine,”referandumhalkın iradesine yaslanıyor vemeşruluğunu halkın iradesindenalmaktadır. Biz bunu tartışmaya-cağız ve perspektif olarak buyöndeki bütün çabalara bütündesteğimizi veriyoruz” dedi.

Kuzey Kürdistan’daki siyasipartilerin oluşturduğu Bağımsı-zlık Referandumunu Destek-leme İnisiyatifi’nin TBMM’dekiKürt milletvekillerine birer mekt-up göndererek 25 Eylül’deKürdistan’da yapılacak bağımsı-zlık referandumuna destektalebine HDP’den yanıt geldi.

HDP Meclis Grubu adınaaçıklama yapan HDP GrupBaşkanvekili ve Muş MilletvekiliAhmet Yıldırım, "Bu yöndekibütün çabalara bütündesteğimizi veriyoruz" değer-lendirmesini yaptı.

HDP milletvekillerine gön-derilen mektubun ellerine

ulaştığını dile getiren AhmetYıldırım, inisiyatifin Kürdistan'ınbağımsızlık referandumu içindayanışma ve destek alma çab-sının önemli olduğunu söyledi.Bağımsızlık referandumununkıymetli olduğunu vurgulayanYıldırım; "HDP olarak kendisorumluluklarımıza göre Kürdis-tan parçalarındaki diğer sosyalve siyasi gelişmeleri dikkatlicetakip ediyoruz. Bize göre her birKürdistan parçası, tarihi şart ve

zorluklardan ve aktüel faktörler-den dolayı farklı özellikleresahipler. Ve her bir parçanınsorunları o parçanın koşul vezorluklarına göre çözümlen-melidir. Bu perspektif etrafında,Kürdistan Bölgesi tarihi birdireniş, mücadele ve BağdatHükümeti ile olan ilişkileriyle bir-likte, bugün kendi sorunlarınıçözmek için kendine bir yolçizmiş durumda ve kaderinitayin edecek yeni bir aşamaya

gelmiş bulunmaktadır. Biz bukararı saygıyla değerlendiriy-oruz ve irade beyanını selamlıy-oruz. Bizim kanaatimize göre,Ortadoğu temel bir sorundur vebu meselenin çözümü Orta-doğu’ya huzur ve barış getire-cektir” dedi.

"Bağımsızlığa destekveriyoruz"

HDP Grup Başkan VekiliYıldırım, HDP’NİN bir bütün olarakbaşından beri bu kararı destek-lediğini ve dayanışma içerisindeolduğunu söyledi. Yıldırım,"Çünkü referandum halkın irade-sine yaslanıyor ve meşruluğunuhalkın iradesinden almaktadır. Bizbunu tartışmayacağız ve perspek-tif olarak bu yöndeki bütünçabalara bütün desteğimizi veriy-oruz" ifadelerini kullandı.

Mektuba Kürtçe eleştirisiYıldırım açıklamanın sonun-

da da mektubun Türkçe yazıl-

masını eleştirerek, açıklamayışu şekilde sonlandırdı: "Mek-tubumun sonunda belirtmekistiyorum ki; keşke mektubunuztoplumumuzu temsil eden kod-lar gibi olsaydı ve keşke Kürtçeyazılmış olsaydı. Çünkü mek-tubunuzun kompozisyonuKürtçe yazılmayı farz kılmak-tadır ve umuyorum bu hususbugünden sonra sizin tarafınız-dan göz ardı edilmeyecektir.HDP olarak, biz onlarca kez vefarklı farklı platformlarda Kürdis-tan Bağımsızlık Referandumusüreci için desteğimizi belirtmişbulunmaktayız ve şüphesiz butavrımızı bugünden sonra dasürdüreceğiz. Gerek parlamen-todaki etkinliklerimizde gerek desiyasi etkinliklerimizde herzaman bu sürece ilişkindesteğimizi belirtmiş ve bunutarihi bir sorumluluk olarakgörüyoruz." Nerina Azad

Başkan Barzani'den ABD'ye: Kürdistanhalkı kendi kaderini tayin edecek!

Yıldırım: Van’dan aldığımız coşkuyla İzmir’e yürüyoruz

HDP: Bağımsızlık referandumunu destekliyoruz

14-20 Avqust, Tebax sal, 2017D Î P L O M A T¹­19­(393)9Zêbarî bo ajansa Reutersê:Referandom d i d e m a x w e d e t ê e n c a m d a n

Endamê Polîtburoya Partiya Demokrat a Kurdis-tanê (PDK) Huşyar Zêbarî tekez dike, referandûmaserxwebûna Kurdistanê di 25ê Îlona îsal de bi rê vediçe. Îro, Şemiyê 12.08.2017 Endamê PolîtburoyaPDKê Huşyar Zêbarî ji ajansa “Reuters” re derbarê

wê pirsa referan-doma serxwebûnaKurdistanê detekez kir, tiguhartin derbarêdema referandû-ma roja 25ê Îlonêde nehatiye kirin.

Duh,11.08.2017 Wezîrê Derve yê Amerîkayê RexTillerson ligel Serokê Herêma Kurdistanê MesûdBarzanî pêwendiyeke telefonî kirbû, tê de Tillerson jiSerokê Herêmê xwastibû ku, dema referandûmêwere paşxistin.

Li gor wê ajansê, ku nîgeraniya Amerîka ji birêve-birina referandûma Herêma Kurdistanê ew e, dibe kuproseya referandûmê, girîngiya jinavbirina DAIŞêpiştguh bike.

Berê jî Herêma Kurdistanê ji Amerîka û hevpey-manan, tekez kiribû ku hêza Pêşmerge di şerê li dijîDAIŞê berdewam dibe. BasNews

Heşda Şeibî beşdarîşerê Tileferê nabe

Berdevkê grûpa Esayib El-Heq a ser bi HeşdaŞribî ve aşkere kir, ji ber fişara navdewletî û beş-dariya firokeyên Hevpeymaniya Navdewletî di şerêkontrolkirina bajarokê Tileferê de, piraniya yekîneyênHeşda Şeibî beşdariyê di wî şerê Tileferê de nake.

Berdevkê grûpa Esayib El-Heq Cewad Telîbawîgot, ji bilî şerê kontrolkirina Tileferê de, her şerekî kuHevpeymaniya Navdewletî tê de beşdar be, piraniyayekîneyên Heşda Şeibî amade ne, beşdarî wî şerîbibin. Bajarokê Tileferê li rojavayê parêzgehaNeynewayê û zêdetirî 3 salan ve di destê çekdarênDAIŞê de ye, biryar e jî di çend rojên borî de operasy-ona kontrolkirina wî bajarokê dest pê bike.

Ji ber piraniya rûniştvanên Tileferê Sune û Tirk-men in, beşdariya Heşda Şeibî ya Şî'î metrisiyêpeyda dike, ku ew mîlîşy tolê ji wan vede û mafênmirovan binpê bike û hejmarek mezin ji welatiyênsivîl yên Tileferê bibin qurbanî. kurdistan24.net

Tirkiye hin parlementerên Almanîbi piştgiriya PKK tometbar dike

Wezîrê Derve yê Tirkiyeyê Mewlût Çavuşoglu dibêje,beşek ji Parlementerên Almanyayê piştgiriya PKKyê dikin.

Çavuşoglu derbarê serdana ParlementerênAlmanyayê bo bingeha Încîrlikê û pêwendiyan wan êndigel wî welatî axifî. Wezîrê Derve got, di nav Par-lementoya Almanyayê de ji hin partiyên çepgir par-lementer hene yên ko piştgiriya PKKyê dikin. Ew par-lementer hewl didin PKK ji nav lîsteya terorê derkeve.Çawa ko li Tirkiyeyê di nav CHPyê de alîgirên DHKP-Cyê hene bi vî awayî li Parlementoya Almanyayê jîalîgirên PKKyê hene. Çawuşoglu herwiha diyar kirko, pêwîst e li dijî PKKyê li Ewropayê pêvajoyek nûdestpê bike û remzên PKKyê çalakî û xebatên wêdivê werin qedexe kirin. Rêveberên Yekitiya Ewro-payê ji wî re ragihandine ko li dijî PKK belko demênpêş de pêvajoya hikûqî destpê bike. kurdistan24.net

Serokê Herêma KurdistanêMesûd Barzanî di hevdîtinekê ligelrojnameya “El-Ehram” a Misrî de der-berê birêvebirina referandûma Herê-ma Kurdistanê de radigihîne, her par-tiyeke siyasî li dijî referandûmê be,wateya wê xwekuştina siyasî ye.

Di bersiva pirseke wê rojnameyêde, ku armanc ji birêvebirina

referandûmê çi ye, Barzanî dibêje:“Tenê gotinek e, ew jî serxwebûn e”

Pêwendiyên Herêma Kurdis-tanê û Misrê

Barzanî derbarê pêwendiyên dinavbera Herêma Kurdistanê û Misrêde ragihand, Konsolxaneya Giştî yaMisrê li Hewlêra paytext heye û hevî-dar im pêwendiyên me berdewam ûbaştir bibin.

Serok Barzanî amaje bi wê dike,tevahiya konsol û nûnerên welatanyên li Herêma Kurdistanê bi encam-dana referandûmê hetine agahdark-irin û berê jî ligel wan civiya ye.

Herwiha amaje bi rol û pêgehaMisrê li navçê kir, ku berdewam kar liser bihêzkirina pêwendiyan ligel Misrû Serokê wî welatî Ebdilfetah Sîsîdike. Serok Barzanî aşkere kir jî, didemeke nêzîk de serdana Misrê dike.

Derbarê sedemên birêvebirinareferandûma serxwebûnê de, SerokêHerêma Kurdistanê ji wê rojnameyêre radigihîne, ji destpêka damezrand-ina dewleta Iraqê di salên bîstan asedsala borî ve, tevahiya hikûmetênIraqê şikestî anîn û nikarîn li serperensîpa “Şeraketa rastî di nevberadu netewên wê yê sereke de” danûs-tandin bikirina. Berdewam wekdijminekî Kurdan dinêrîn. Her cureşerek jî li dijî Kurd kirin. Her komku-

jiyek kirin, wek kîmyabarankirinaHelebce û enfalkirina zêdetirî 180hezar welatiyên Kurdistanê ûwêrankirina 4500 gundên Kurdan.

Piştî sala 2003anSerokê Herêma Kurdistanê amaje

bi qonaxa piştî sala 2003an da û ji roj-nameyê re tekez kir, piştî sala 2003anKurd çûn Bexdayê da ku bi hev re

dewleta hevwelatîbûnê û şeraketarastî damezrînin û welatiyên ziyandîtine qerebû bikin. Kurd beşdarî dinivîsandina destûrê de kir, lê bi dirê-jahiya 14 salên borî, desthiladarên liBexdayê di danûstandina ligel Kurd,nikarîn biçespandana ku ji ew ji yênberê baştir in, ku hema siyasetênberê yên perawîzkirin, dûrxistin ûwêrankirinê li hember kirin. tenê disala 2014an de budce û nanê xelkêKurdistanê birîn.

Barzanî dibêje: “Me ji Bexdayê reragihand, peyrewkirina wan siyasetanhêştin ku kolana Kurd fişarê bixe serhikûmeta herêmê ku awayêpêwendiya xwe ligel Bexdayêbiguhêre. Hevdem karkirin bo encam-dana referandûmê ji bo rê li ber mez-inbûna pirsgirêk û milmileyanîn didahatûyê de bigire. Herwiha guharti-na qonaxa hevbeşiya şikestîxwar bicîrantiyeke serkeftî.

25 ÎlonêSerok Barzanî derbarê armancên

referandûmê de, ku biryar e di roja 25Îlona îsal bi rê ve biçe ji rojnameya“El-Ehram” re ragihand, “Armanc yekgotin e, ew jî serxwebûn e”

Derbarê dosya petrola Kerkûkê ûsamanên sirûştî li wî bajarî de,Barzanî ragihand, Kerkûk bi hemûsamanên xwe ve Kurdistanî ye, hemû

xêr û bêrên ji neteweyên wê yênKurd, Ereb, Tirkmen û Xiristiyaniyanin, lê ji destpêka derketina petrolê liKerkûk, hemû hikûmetên Bexdayêhemû dahatiyên wî bajarî dibirin û pêbombe û çekên kîmyayî dikirîn û pêKurdistan dişewitand.

Barzanî tekezî li ser wê jî kir, nihamadeyeke destûrî heye bo birêvebiri-na referandûmê li wê parêzgehê.Encûmena Parêzgehê jî biryar dayebeşdarî referandûma 25 Îlonê bibe.

Dijeyatiya serxwebûnê,xwekuştin e

Serokê Herêma Kurdistanê dupatkir, ti welatiyekî Kurdistanê nîne ku lidijî referandûmê yan serxwebûnê be,lê berdewam di sîstema demokrasiyêde nakokiyên siyasî di navbera par-tiyan de hene. Her wek çawa nakokîû cudahiya siyasî heye, bi hemanawayî hevpeymantî jî heye, ji ber wêdi wê baweriyê de me her partiyek lidijî serxwebûnê be, xwekuştina diwarê siyasî û niştimanî de dibe.Peyama Barzanî ji hin welatan re

Serokê Herêma Kurdistanê dibersiva pirseke rojnameya “El-Ehram” a Misrî de ya derbarê peyamaji paytextên Erebî re çi ye? di dest-pêkê de ji Bexdayê ve dest pê kir.

Barzanî bo Bexdayê dibêje: “Dihevbeşiyê me şikestî anî, bila embibin du cîranên hevpeyman.”

Derbarê Enqerê de dibêje: “Kur-distan cîrana we ya aram ewle ye”

Ji Şamê re dibêje: “Em rêzê libijardeyên gelê Sûriyê digirin û tinakokiyên me ligel hev tune ne”

Serok Barzanî derbarê Siûdiyê dedibêje: “Gel, hikûmet û Şahê wê destû birayên me ne û pêwendiyên meyên bihêz ligel wan hene.”

Ji Tehranê re dibêje: “Helwestawan ya dema êrîşa çekdarên DAIŞê liser Kurdistanê jibîr nakin. Ewpêşengê welatên ku alîkariya mekirine bû û li aliyê me rawestiyan.”

Derbarê Qahîreyê paytexta Misrêde, Serokê Herêma Kurdistanê got:“Pêwendiyên me ligel Qahîreyê dirokîne, dema Barzaniyê nemir sala1958an li Moskoyê bû, di riyaQahîreyê re vegeriya Bexdayê, wêdemê hevdîtin ligel Serok CemalEbdilnasir kir.” kurdistan24.net

Konê Reş Îro, (09.08.2017), 45 sal di ser

koçkirina helbestvan Qedrî Can rederbas dibe, bi min xweş e ku ezhelbestvaniya wî ji hunandinahelebesta kurdî a nûjen re diyar bikim.Di sala 1936an de Qedrî Canhelbesta xwe (Reya Taze) nivîsiye. Evhelbest (Reya Taze), helbesta pêşiyedi dîroka helbesta kurdî a nûjen de.Ev helbest û sala ku têde hatiyenivîsandin 1936 bûye qonaxek ditoreya Kurdî de, bûye pirek dinavbera helbesta kurdî a kilasîk ûnûjen de, anku di navbera kevin û nûde.. Di pey wî re bi dor 10 salanhelbestvana ereb Nazik Elmelaîke ûBedir Şakir Elseyab û hin din jihelbestvanên ereban dest bi hunand-ina helbesta nûjen kirine... Di baw-eriya min de, hêjaye em navê mîrêhelbesta kurdî a nûjen di nav kur-mancîaxêvan de lê bikin.. Fermo

çend perçeyan jê bixwînin: Ew perdeya reş tarî,Ko ji şevên reş diyarî,Min... Ji rûyê xwe kişand..Li ber çavê xwe çirand..Û avêt.. Avêt paş sed çiyayî..Nava hezar deryay..Min, gemara guhê xwe bi zemze-

meke nûh şûş;Û mîqrobên canê xwe bi der-

manekî nûh kuşt..* * *Ew zingara di mejî,Ko mejyê min dimijîMin.. ..Bi kêrikê xeritandÛ bi agir şewitandÛ paqijkir... Paqij kir jê serê xweMin avêt ji derê xwe..* * *Êdî... ...Bi dîtina xwe,Û bi bihîstina xwe..Bi vîna xwe û bi mejîBi rêve-çûna xwe jîEz bûm însanekî nû, piresteşê

olek nû,Û di bajarê dil de min ava kir holek

nû..qedrî Can

Barzanî: Armanca referandûmêtenê gotinek e, ew jî serxwebûn e

Qedrî Can û Mîrîtiya wî ji Helbesta Kurdî a Nûjen re

14-20 Avqust, Tebax sal, 2017D Î P L O M A T¹­19­(393)10Wezareta Pêşmerge: Bexda rê nade çek bigihî j in me

Wezareta Pêşmerge ragihand, ku hikûmeta Iraqê li hem-ber hinardekirina cebilxaneyên ku bo Pêşmerge hatineşandin, astengiyan derdixe. Di 11ê Tebaxê de li medyayaKanadayê hin nûçe hatibûn belavkirin, di nûçeyan de hatibûaşkerekirin, çekên ku ji bo Pêşmerge hatine şandin, ji aliyêBexdayê ve ji Heşda Şeibî re hatine dayîn û li ser vê rexne liSerokwezîrê Kanadayê Justin Trudeau hatibû girtin.

Berpirsê Hemahengî û Pêwendiyên Derve ya WezaretaPêşmerge Hejar Îsmaîl ji Rûdawê re ragihand, îdiayên kudibêjin “çekên ji bo Pêşmerge hatibûn, ji Heşda Şeibî re hatinedayîn bêbingeh in.”

Herwiha Hejar Îsmaîl amaje bi wê yekê kir, kargoya ku têdecebilxane û pêwîstiyên 600 leşkeran hene û ji Kanadayê ji boPêşmerge hatiye şandin, hêj negihiştiye destê wan. RayedarêWezareta Pêşmerge aşkere kir, Bexda ji bo ku ew kargo negi-hije ber destê Pêşmerge pirsgirêkan derdixe. rûdaw

P a r ê z g a r i y a A m e d ê r ê n e d a j i b o referandumê xebata piştgiriyê were kirin

Partiya Maf û Azadiyan (HAK-PAR) ji bo piştgiriya referan-duma Başûrê Kurdistanê daxwaz kir, ku 100 hezar heb bela-vok belav bike, lê Parêzgariya Amedê bi hinceta RewşaAwarte rê neda.

Rêxistina Bajarê Amedê ya HAK-PARê, ji bo ku piştgirîbide referanduma 25ê Îlonê ya Herêma Kurdistanê, ji Parêz-gariya Amedê daxwaz kir ku li wî bajarî 100 hezar heb bela-vok belav bike û 30 heb afîş li ser bîlboardên Amedê daliqîne.Lê Parêzgariya Amedê nivîsek şande HAK-PARê û bi hincetaRewşa Awarte ragihand, ku "çapkirin, zêdekirin û weşandinahemû rojname, kovar, broşur, pirtûk, belavok û îlanên dîwaranqedexe ye".

Endamê Encumena Partiya Maf û Azadiyan (HAK-PAR)Paşa Akdogan bertek li biryara Parêzgariya Amedê nîşan daû diyar kir, ev biryar ji bo rêgirtina piştgiriya referandumêhatiye dayîn.

Paşa Akdogan aşkere kir, ku ji bo piştgiriya xebatênreferandumê çi ji destê wan were ewê bikin û got:

“Di 9ê Îlonê de li Amedê ji bo piştgiriya referandumê, emêdaxuyaniyeke çapemeniyê bidin. Piştre ji Amed û hin bajarêndin, ber bi Hewlêrê emê çend otobêsan bişînin. Hevalên meli Silêmaniyê û li çend bajaran ji bo piştpiriya referandumê, dêbi awayekî çalak bixebitin. Ti hêz nikare me ji piştgiriyareferandumê dûr bixe.” Navenda Nûçeyan

Tevgera Goran biryar da li gel PDKê bicive

Civata Niştimaniya Goran civîna li gel Partiya Demokrat aKurdistanê (PDK) red nake û daxwaz dike ku ji bo çareserki-rina arîşeyan “demekê” were diyarkirin. Herwiha dixwaze hetaku yekdengiya netewî pêk bê, giştpirsî were paşxistin.

Piştî nêzîkî 7 demjimêran civîna Civata Niştimaniya TevgeraGoran bi dawî hat. Endamê Civata Niştimaniya Tevgera GoranŞêrwan Îbrahîm ji Rûdawê re ragihand: “Di civînê de CivataNiştimanî biryar da ku li gel Partiya Demokrat a Kurdistanê(PDK) bicive.” Şêrwan Îbrahîm diyar kir, ku ji bo gotûbêja li gelPDKê, Goranê pakêteke siyasî ya nû amade kiriye û got: “Egerli ser pakêta siyasî ya Goranê rêkeftin were kirin, dê parlemen-to were aktîvkirin û ji bo giştpirsî yasa dê were derxistin.”

Herwiha Îbrahîm aşkere kir: “Goran daxwaz dike, heta kuyekdengiya netewî pêk bê, giştpirsî were paşxistin.”

Îro Civata Niştimaniya Tevgera Goran bi serokatiyaSerokê Giştî Umer Seyîd Elî di saet 10:00an de dest bi civînêkir û civîn di saet 17:30î de bi dawî bû. rûdaw

Îro Şemiyê li Selahedîn Encû-mena Bilinda referandomê bi ser-periştiya Serokê Herêma Kurdis-tanê civiya.

Îro Şemiyê 12.08.2017 li Sela-hedîn Encûmena Bilinda referan-domê bi serperiştiya Serokê HerêmaKurdistanê Mesûd Barzanî civiya, dicivînê de serdana şand Bilina Herê-ma Kurdistanê bo Bexda bi arman-ca danûstandina derbarê pirsênsiyasî û paşeroje pêwendiyên dinavbera Herêma Kurdistanê ûBexda de hate gotûbêjkirin. Herwi-ha di civîna îro de Encûmena Bilindareferandomê naveroka danûstandi-nan diyar kir. BasNews

Navenda Ragihandin û Çapemeniyê ya HPG’ê diyarkir ku gerîlayên HPG’ê li Amed, Çewlig û Wanê çalakî lidarxistine. Di çalakiyan de gelek leşker hatin kuştin.

Navenda Ragihandin û Çapemeniyê ya HPG’ê têkil-darî çalakiyên HPG’ê daxuyaniyek parve kir.

Di daxuyaniyê de ev tişt hatin diyarkirin:“Di çarçoveya pêngava şoreşger a Şehîd Bedran

Gundikremo û Şehîd Nalîn Mûş de hêzên me li Şemzînanû Geverê li dijî artêşa Komara Tirkiyeyê ya dagirker hinçalakî lidar xistine.

Di 11’ê Tebaxê de saet di 09.30’an de hêzên me dinavbera taxên Êlde û Şapatanê yên Şemzînanê li dijîtîmên taybet çalakiyeke sabotajê lidar xistine. Bi qasî kuhatiye tespîtkirin 3 tîmên taybet birîndar bûne. Piştîçalakiyê artêşa Komara Tirkiyeyê ya dagirker bi wesayîtênzirxî polîsên xwe yên birîndar ji qadê derxistiye.

Di 11’ê Tebaxê de saet di 14.30’an de hêzên me li dijî

kon û kozikên artêşa Komara Tirkiyeyê ya dagirker ên liGirê Sîser a Çarçelleyê çalakiyek li dar xistine. Di vêçalakiyê de hejmara leşkerên mirî û birîndar nehatinetespîtkirin.

Di 10’ê Tebaxê de hêzên me li dijî leşkerên li Girê Bayêyê Çarçellayê çalakiyeke sûîkastê lidar xistiye. Di vêçalakiyê de leşkerek hatiye kuştin.

LI ŞAXÊ ÇALAKIYA LI DIJÎ KONTRAYANHêzên me berê kontrayên ku li Pire Xunka ya Şaxê ya

Wanê ewlehiya rê digirin, hişyar kiribû. Ligel hemû hiş-yariyan ev kontra ji qadê derneketibûn û hêzên me di 9’êTebaxê de çalakiyek li dijî wan li dar xistibû. Di vê çalakiyêde transîta kontrayan bûbû hedef, hejmara kontrayên mirîû birîndar nehatibû tespîtkirin û 2 transîtan derbexwaribûn. Piştî çalakiyê artêşa Komara Tirkiyeyê yadagirker qad bomberdûman kiribû û ji ber bomberdûmanêagir bi bax û baxçeyên gundiyan ketiye.

Di 11’ê Tebaxê de hêzên me li qada Geliyê Masîro yaWanê qemyoneke ku malzemeyan ji qereqolê re dibe, tevîmalzemeyan şewitand. 2 kesên ku di wesayîtê de ne jî,piştî lêpirsînê serbest hatine berdan. Piştî çalakiyê cerde-vanên gundê Giyanisê li qadê operasyonek dane dest-pêkirin. Operasyon heman rojê bêyî ku encamekê werbi-gire, bi paş ve hatiye kişandin.

LI CIZÎRÊ KOBRA BÛ HEDEFDi 10’ê Tebaxê de di saet 01.00’an de hêzên me li taxa

Yafesê ya Cizîrê ya Şirnexê li dijî wesayîteke zirxî yakobra çalakiyek lidar xistiye. Di vê çalakiyê de wesayîtazirxî derbe xwariye û 5 leşkerên dijmin jî bi giranî birîndarbûne. Piştî çalakiyê hêzên dijmin li taxê qedexeya derketi-na derve îlan kiriye û hin şêniyên taxê binçav kirine.

ÇALAKIYA LI DIJÎ LEŞKERÊN KU DERKETIBÛNOPERASYONÊ

Di 10’ê Tebaxê de artêşa Komara Tirkiyeyê ya dagirk-

er li qada Şehrîbanê ya Şirnexê operasyonek daye dest-pêkirin. Di 11’ê Tebaxê de saet di 11.30’an de yekîneyekeveşartî ya operasyonê li Girê Derenceyê bûne hedefahêzên me. Hêzên me ji nêz ve li vê yekîneyê dane û biqasî ku hatiye tespîtkirin 2 leşker hatine kuştin. Hêzên meçûne ser cenazeyên leşkeran çekeke HK-33 (Melez)desteser kiriye. Piştî çalakiyê artêşa Komara Tirkiyeyê yadagirker bi obus û hawanan li qadê dane.

LI ÇEWLIG Û AMEDÊ DI ÇARÇOVEYA PÊNGAVAŞOREŞGER DE ÇALAKIYÊN GERÎLAYAN

Di çarçoveya pêngava şoreşger a Şehîd Azad Farqînû Şehîd Jînda Ozgur hêzên me li Çewlig û Amedê li dijîartêşa Komara Tirkiyeyê ya dagirker çalakî lidar xistine.

Di 10’ê Tebaxê de hêzên me li nêzî gundê Gemavilêya Dara Hênê ya bi ser Çewligê yekîneyeke veşartî yadijmin xistine bin kontrola xwe û di saet 19.00’an de hêzênme ji nêz ve li vê yekîneyê dane. Bi qasî ku hatiye

tespîtkirin çawişekî pispor hatiye kuştin ûçawişekî pispor jî birîndar bûye. Piştîçalakiyê artêşa Komara Tirkiyeyê yadagirker avêtiye ser gund û pêkutî ligundiyan kiriye.

Di 11’ê Tebaxê de saet di 05.30’an dehêzên me li qada Şehîd Rojhad rastî leşk-erên artêşa Komara Tirkiyeyê ya dagirkerhatiye û li vê derê şerek çêbûye. Hejmaraleşkerên mirî û birîndar ên dijmin nehatiyetespîtkirin. Piştî şer hêzên me bi selametîvegeriyane baregehên xwe.

Di 6’ê Tebaxê de saet di 17.30’an dehêzên me li nêzî gundê Kanî Bişkul êHezroyê ya Amedê li dijî kontrayançalakiyek li dar xistine. Bi qasî ku hatiye

tespîtkirin kontrayek hatiye kuştin û 2 kontra jî birîndarbûne. Piştî çalakiyê artêşa Komara Tirkiyeyê ya dagirkeravêtiye ser gundê Kanî Bişkulê û îşkence li gel kiriye.Operasyon di 9’ê Tebaxê de bêyî ku encamê werbigire bipaş ve hatiye kişandin.

LI BAZÎDÊ LEŞKER HATIN LÊDANDi 11’ê Tebaxê de saet di 20.00’an de hêzên me

yekîneyeke artêşa Komara Tirkiyeyê ya dagirker a li QadaKirê Hallac a Bazîdê ya Agiriyê kirine hedef. Di vê çalakiyêde hejmara leşkerên mirî û birîndar ên dijmin nehatinetespîtkirin.

ARTÊŞA TIRK LI DERSIMÊ AGIR BI ERAZIYÊ XIST

Di 10’ê Tebaxê de artêşa Komara Tirkiyeyê ya dagirk-er qereqolên Yolçati û Kûtûdere ya Dersimê bi hawanan liGeliyê Kozmerîkê xistiye. Ji ber bomberdûmanê agir bieraziyê ketiye.

BALEFIRÊN ŞER ÊN TIRK HERÊMÊN PARASTINÊYÊN MEDYAYÊ BOMBERDÛMAN KIR

Balefirên şer ên artêşa Komara Tirkiyeyê ya dagirkerdi 11’ê Tebaxê de li dijî Herêmên Parastinê yên Medyayêêrîşên hewayî kiriye. Di vê çarçoveyê de;

-Di navbera saet 07.00 û 10.00’an de li qada KurêMizgeftê û geliyê Evliya û Arê ya Xakurkê bomberdûmankirine. Di heman saetan de qada Goşinê, derdora ÇemêLolanê û Geliyê Tarikê ya qada Xinerê jî bomberdûmankirine.

-Di navbera saet 08.00 – 10.00’an de qada Şûkê yaAvaşîn di heman rojê de saet di 13.00-14.00’an de qadaDola Şivê bomberdûman kirine.

-Di saet 10.20’an de qada Şikefta Birîndara ya Zapêbomberdûman kirine.

-Di 12’ê Tebaxê di saet 09.00’an de qada Sifirbeş aÇiyayê Qendîlê bomberdûman kirine. anfkurdi.com

Encûmena Bilinda referandomê serdana şandaHerêma Kurdistanê bo Bexda gotûbêjkir

Li Amed, Çewlig û Wanê çalakiyên gerîlayan

14-20 Avqust, Tebax sal, 2017D Î P L O M A T¹­19­(393)11Enfal!!!

Enfal ev e: "Di Quranê de ayeta Enfalê weha ye: Ew kesên ku îmananîne û dema cengê dibin ser kafiran, divê şer bikin. Ew kesên bi were bin û şer nekin wan bikujin. Wan qir bikin. Ne ku hûn wana dikujin.Ew xwedaê mezin wan dide kuştin".

Enfal, êş e, jan e, hêsirê çavên dayikan e. Xwîna zarok û dayikênku dixwestin serî li hember leşkerên Saddam rakin da ku mirovên wannebin e. Enfalê hesreta qîzên destgirtî di qirika wan de hêşt. Enfalêdayik him kir bav him jî dayik. Enfal tofaneke nedîtî bû ku Seddam anîbû serê kurdan. Loma jî divê kurd vê baş fêr bibin û bidin zanîn ku enfalne tenê kesên hatine birin û binerdkirin e. Ya girîng ew e ku piştî biri-na zilaman, kes û xizmên wan çawa jiyanin, zarokên xwe çawa mezinkirinin û çawa wan jinan serî li ber Saddam û leşkerên wî dananî ne.

Enfal, plan ûp ê k a n î n aSadamê hov ji botunekirina hêzanetewî û jiholêrakirina nija-da kurd û bi tay-betî yaBarzaniyan bû.Beşek ji vê plan ûpêkanînê li cihêBarzan hate kirin.Ji ber ku Barzancihê serîhildan û xwe parastina gel ya kurdan bû. Loma Saddam xwestji vir de destpê bike. Bi rêya Enfalê kurdên bê parastin hatin qetilkirin.Buyer, Jenosîdek eşkere ye.

Êş û jana Enfalê îro jî zindî ye, îro jî didome. Dayikên kurd îro jî xwîndigirîn. Ez demeke derêj li devera Barzan bi cî bûm da ku li ser kerase-ta Enfalê lêkolînê bikim. Her weha min li ser bûyerê xebateke bê wes-tan û bi qasî 11 mehan, kûr û hûr kir. Bi qûrbanên bûyerê re rûniştim,êşa wan parve kir û têbiniyên xwe girt. Di dawiya vê xebatê de û bimunasebeta salvegera jenosîda li Barzan ya 25 saliya wê de(31.07.1983-31.07.2008) bi şanoyê ew bûyerên tarî ronî kir û anî zimênû li swêdê weşand. Xebata Berhema wê kerasetê ango a enfalê jîBARZAN DIGIRÎ qediya. Bi hêviya ku di demeke kin de ew jî bighêjewe hêjayan. Bi saya van berhemana wê bûyer dê piralî ronî bibe. Jiber ku ez şahîdekî zîndî me ku min bi gelek malbatên enfalkirî rehevdîtin, hevpeyvîn û sohbet kirin in.

Li gor min; Enfal beşek ango perçeyek ji Jenosîdê ye. Çima? Ji berku Jenosîd qirkirina gelekî, wêrankirina miletî ye. Lê Enfal çiye? Ew jîtunekirina Gelê Kurd, rakirina ango kuştin û binaxkirina wî bi xwe û tey-betî ya Barzaniyan bû. Li seranserê başûrê Kurdistanê 182.000 kurdhatine enfalkirin. Ma ev ne jenosîde lê çiye?

Enfal jenosîdeke plankirî bû. Lewra ev li gor planên Seddam pêkhat. Ji ber ku Seddam, cihê ku serîhildan û berxwedana kurdan bû,dixwest wan derana xerab bike û kesên li wir bide koçkirin, bikuje ûwenda bike. Loma jî her tevgereke Seddam bi plan dihate kirin ku kur-dan û bi taybetî Barzaniyan ji holê rake. Ji ber ku yekem car Seddamhemû Barzaniyên çalak yên ji bona azadiya gelê xwe tekoşîn didan,destnîşan dikir û dûre ew digirtin û dibirin cihên teybet ku ji bona wanhatibûn çêkirin. Dûre jî hemî enfal kirin. Ango bi saxî li cihên ne diyarbinerd kirin.

Enfalê care yekem di 31.07.1983an li devra Barzan destpê kir. Diwê demê de û li devera Barzan 8000 zilamên Barzaniyan ji teref leşk-erên Seddam de hatin enfal kirin. Ji wan 8000 kesan, kesek li malvenegeriyan û hemî jî li cihên ne diyar bi saxî hatin binerdkirin. Herweha bi vî rengî li kurdistanê Enfalê berdewam kir.

Di sala 1986an û dema ku Elî Hisin Mecîd (Elî Kîmyawî) bû berpirsênivîsgeha bakur ya rijêma Beasiyan êdî buyer li dû bûyerê hat. Loma jîbi vê yekê ew bû xwediyê xwe û desthilatiyeke mezin. Êdî bi dest an jîli gor biryarên Elî Kîmyawî bûyera enfalê weha dom kir:

Enfala duem: Di 18.02.1988ê li Dulacafayetî li qeza û nahiyên der-dorê wê wek; Dukan, Qelaçulan, Serçinar û Surdaş. Enfala sêyê: Di22.03.1988ê li Navçaya; Qeredax–Baziyan–Derbendîxan–Li parêzge-ha Silêmanî. Enfala Çarê: Di 07.04.1988ê li Çemçemal–SengawKifirî–Kelar–Qadirkerem... hwd.

Enfala Pêncê: Di 14.04.1988ê mezintirîn enfala Kurdistanê ye. Jiber ku di wê rojê de mezintirîn û zortirîn enfal hatiye kirin.

Enfala Şeşê: Di 03.05.1988ê li Axceler–Çemî rêzan–Nawşiwan–Deşta kûyî–Teq teq... hwd. Her weha dest pêkirina enfala yaçarê li parêzgeha Kerkukê wek; Qela sêwke–Şiwan–Şêxbizinî–Saleyî–û çekên kîmyawî li gundê guptepe hatin bi karanîn.

Enfala (7 -8) Di 15.05.1988ê li Dula, Çiyayê Şeqlawa, Rewandûz,Balîsan û hwd.

Enfala Nehê: Di 25.08.1988ê li Bahdînan û kîmyabaran kirinabêtirîn deverên kurdan.

Her weha Saddamê devbixwîn berdewamiya Enfalê xwest li Hele-bçeyê biqedînî loma wir bi gazên jahrê di roja 16.03.1988an de bombe-baran kir. Bi vê yekê xwest gelê Kurd qir bike. Lê ew bi xwe di xwînaşehîdan û Enfalê hate fetisandin.

Ew êşa malbatên enfalkirî hîn jî berdewam e. Lê ya herî girîng ewe ku dive çi hukumeta kurdistanê û çi jî kes, partî û rêxistinêndemokratîk yên kurdan ji bona ev weke jenosîd bê qebûlkirin divexebatên pir alî û bê westan bikin. Ev jî berpirsiyarî û erkê me hemî kur-dan e… nerinaazad.net

İbrahim GûçlûLi Kurdistanê û taybetî jî li Başurê Kurdistanê

qewima ndineke taybet heye. Ew qewimandina, jialiyê hemû dinyayê ve û Rojhilata Navîn de jî têzanîn. Kurd bi xwe jî vê bûyera taybet dijîne û jibona vê bûyerê xebat dimeşînine.

Ev qewimandina, referandûma serxwebûnaKurdistanê ye. Her kurdek û her dezgehek û rêx-istienke kurdan jî dipejirîne ku ev qewinamdina, jibona miletê kurd qewimandineke dîrokî û strate-jîk e.

Dîsa ji aliyê her kurdekî, her dezgehekê û rêx-istina Kurdistanê de tê qebûl kirin ku referandû-ma serxwebûna Kurdistanê, dê li Başûrê Kurdis-tanê ji bona avakirina dewletê encam bide. Jibona tevayî Kurdistanê jî, dê qederqûhertinamiletê kurd de, rê û rêbazê nîşan bide. Di navmiletê kurd de şûûreke bilind ya milî çê bike. Jibona yekîtiya miletê me û Kurdistanê derfetên nûava bike. Ji bona vê yekê jî li hemû beşên Kur-distanê dê merheleyeke diyar bike. Kurdê beşêndin jî dê di armancên xwe de hîn zelal û qerardarbin.

Loma jî li Başurê Kurdistanê Serokê Kurdis-tanê, Hikûmeta Kurdistanê, partiyên jireferandûmê re piştgirî dikin, xebeteke bêhempaya dıplomatîk û siyasî û civakî dimeşînin. Lihemû beşên din yê Kurdistanê jî, hemû kurd,hemû partî û dezgehên kurdan ji bona kureferandûma serxwebûna Kurdistanê bi serkeve,xebat dikin.

Li Bakûrê Kurdistanê jî ev xebata didomîne.Hemû rêxistin û dezgehên Bakûrê Kurdistanêpiştgirya xwe ji referandûmê re diyar kirin. Gotinku “ ji bona ku referandum bi serkeve emê xebatbikin.” Xebata wan jî didomîne.

Di destpêkê de partiya PKKê HDPê jî, diyarkir ku ji referandûmê re piştgir in.Diyar kirin ku“Kurd jî xwediyê maf in ku qedera xwe bi îradaxwe tespît bikin û loma jî referandûma li BaşûrêKurdistanê jî rewa ye û heqê kurdan e.”

Vê yekê hemû kurd kêfxweş kirin. Kurdanxwest ku PKKê jî helwesta xwe di derbarêreferandûmê de erênî diyar bike. Lê PKKê evhelwesta nîşan neda, li dijî referandûmê derket.

Ji bona ku ez PKKê baş nas dikim,pêwendiyên PKKê dewletên kolonyalîst gelekaşkere û bi awayekî girêdayî ne; Li Başûrê Kur-distanê jî bi partî û kesên li dijî referandûmê rexwediyê pêwendiyeke xûrt e; di hemandem de lidijî dewleta Kurdistanê ye, ev helwesta PKKê jibona min biyanî û xerîb nebû.

PKKê, li hemberî referandûmê, helwesta lay-iqî xwe diyar kir.

Piştî ew helwesta PKKê, HDPê dengê xwebirî. Carek din jî, ji piştgiriya xwe ya referandûmaserxwebûna Kurdistanê qal nekir. Bes berdevkêHDPê Osman Baydemîr diyar ku “heger li BaşûrêKurdistanê bûya, dê ji referandûmê re bigota‘erê’.”

Daxûynaiya Osman Baydemîr diyar kir kuHDP serê xwe ji PKKê tewandiyê û siyaseta wêpejirandiye. Ji derveyî wê jî tiştek payîn ne rastbû. Lê dîsa jî kurdan helwesta wan ya pêşî erênîşirove kir.

Li Rojhelata Kurdistanê û Rojavayê Kurdis-tanê ji derveyî apoyiyan û partiyên wê her kur-

dek, her rêxistineke Kurdistanê piştgiriyareferandûma serxwebûna Kurdistanê dikin. Bir-yara referandûmê wek biryara xwe dipejirînin.

Lê divê mirov bi taybetî li ser helwesta PYD ûserokê wê Salih Muslim raweste.

PYD, îdia dike ku li Rojavayê Kurdistanêdesthilat e. Heger desthilatdariya PYDê, desthi-latdariya kurdan be, divê bi xûrtî ji referandûmaserxwebuna Kurdistanê re piştgirî nîşan bida.Heta nûha PYDê helwestek pozîtîf ji bonareferandûma serxwebûna Kurdistanê nîşannedaye.

PYDê li dijî referandûma serxwebûna Kurdis-tanê derdikeve. Ev yêka diyar dike ku PYDêxwediyê helwesteke kurdî û kurdistanî nîne.

Hevserokê PYDê Salih Muslim bi ajansekElmanî qise kiriye. Di wê hevpeyvîna xwe de jîdiyar dike ku li Sûriyeyê dewleteke Kurdistanênaxwazin.

Ez dixwazim axevtina Salih Muslim di Kur-dista24an de pêşkêş bikim û şirove bikim.

K24 – Navenda NûçeyanHevserokê Partiya Yekîtiya Demokratîk

(PYD) Salih Mislim radigihîne, ew ti carî ji boavakirina devereke Kurdî ya serbixwe li Sûriyêkar nakin.

Salih Mislim ji ajansa “DPA” a Almanî re ragi-hand, armanca wan avakirina Sûriyeyekedemokratîk a federalî ye, ku hemû Sûrî tê dexwedî mafên wek hev bin.

(….)Partiya Yekîtiya Demokratîk (PYD) di peyrew

û bernameya xwe siyasî de diyar kiriye, ku ewkar ji bo Kurdistanê nake, tevî vê yekê jî metir-siyên Tirkiyê ji bo wan heye, ku li gor EnqerêPYD beşek e ji PKKê.

Di vê merheleyê de Salih Muslim, çima evhelwesta diyar kir. Divê ev heypevîna ji du aliyande bê şirove bê kirin.

Aliyê yekemîn: PYD, bi destê rejîma baasê yaSûriyeyê ava bû.

Loma jî, piştî ku li Sûriyeyê serîhildana sivîlpêk hat, ji destpêkê de ji rejîma baasê û dîkta-toriyê re alîkarî kir.

Loma jî li dijî mixalefeta kurd û ereb ya kudixwest rejîm bê gûhertin, aşkere şer kir.

Gelek caran jî īlan kirin ku ew beşek ji orduyabaasê ne.

Rejîmê, ji bona vê yekê jî li gelek deverênKurdistanê PYDê ji bona xwe kire wekîl û xelatkir.

Rejîm û PYDê bi hev re li gelê me û li hem-berî tevegera milî ya kurd û rêxistinên milî ûENKSê zilûm û zordarî bi awayekî dîktaoriyekebarbar dimeşîne.

Nûha jî li Kurdistanê ji bona rejîmê karênasayîşê pêk tîne. Rejîm bi destên wan kurdandigre û hepis dike.

PYD, navê Kurdistanê gûhert, pêşî kir "roja-va" û pişt re jî kir "Bakûra Suriyeyê".

Xetirtir in mijar ew e ku Kurdistan bi awayêkantonan dîsa parçe kir.

Loma jî Salih Mûslim dê bibêje em naxwazinKurdistanê ava bikin.

Pisgirêka din ya girîng jî ew e ku di qonaxareferandûma serxwebûna Kurdistanê de vênerînê tîne ser zimên.

Di vê qonmaxê de divê kurd bê şik û şiphebiaxivin. Lewra kurd li qonaxeke girîng û dîrokî rederbas dibin. Dewletavakirin di rojevê de ye.Dema ku l i Rojavayê Kurdistanê dewlet nayêxwestin, wê demê li Başûrê Kurdistanê jî dewletavakirin tê qeda niqaşeyê.

Loma jî Hevserokê PYDê Salih Muslim evnerînan bi zanati aniye ser zimên.

Ez wek kurdperwerekî careke din tînim serzimên ku, Kurdistan di qonaxeke dîrokî re derbasdibe. Divê di vê qoxanê de her kurdekwatiniya/wezîfeya xwe ya milî û dîeokî bîne cî.

Berjewendi mûwaqqet e. Lê welat dîam e ûjiyane miletê kurd e. kurdistan24.net

PYDê û Serokê Wê Çima Di Vê Merhelê deDîsa Li Dijî Dewleta Kurdistanê Derdikevin?

14-20 Avqust, Tebax sal, 2017D Î P L O M A T¹­19­(393)12Medyaya Tirkiyê bi giringî behsa pêwendiya telefonî di navbera B a r z a n î û T i l l e r s o n d e d i k e

Medyaya Tirkiyê bi giringî behsa pêwendiya telefonî dinavbera Serokê Herêma Kurdistanê Mesûd Barzanî ûWezîrê Derve yê Amerîkayê de kirin û amaje bi tekeziyaBarzanî li ser dema referandomê kir tevî ku, zilhêztirînwelatên cîhanê daxwaza paşxistina wê dike.

Piştî ku, duh, Wezîrê Derve yê Amerîkayê dipêwendiyeke telefonî de daxwaz ji Barzanî kir ku, demareferandomê li paşbixe û Barzanî daxwaza Wezîrê Derveyê Amerîkayê redkir medyaya Tirkiyê weke nûçeyeke girinbehsa wê yekê kir.

Televziyona TRT a Tirkiyê ku, taybet bi nûçeyên siyasîye demijmêr 12:00 di heyama 20 xulekan de li ser wêpêwendiya telefonî ya Barzanî û Wezîrê Derve yêAmerîkayê axivî.

Wê kenalê behsa giringiya Amerîkayê ku, weke zil-hêztirîn welatên cîhanê ye, lê dema ji Barzanî daxwaz kirreferandomê paşbixe Barzanî ew yeke qebûlnekir, herwihaamaje bi wê yekê kir ku, Barzanî referandomê encam didedaku, paşeroja Kurdan ber bi serxwebûnê ve bibe û welatêxwe hebe.

Ji aliyeke din jî Rojnameya Sûl a Tirkiyê bi hemanşêweyê li ser pêwendiya telefonî ya di navbera SerokêHerêma Kurdistanê Mesûd Barzanî û Wezîrê Derve yêAmerîkayê de kir û behsa helwesta Barzanî derbarê pirsareferandomê de kir.

Herwiha rojnameyê got ku, Barzanî bi aşkere dibêjedivê Gelê Kurdistanê biryarê li ser çarenivîsa xwe bidinlewma ne ji mafê ti welatî ye qedera Kurdan binvîsîne û bir-yarê li ser bide. BasNew

Goran daxwaz dike ku giştpirsî were paşxistin

Civata Niştimaniya Tevgera Goran bi daxuyaniyekê rag-ihand, daxwaz dikin ku giştpirsiya serxwebûna Kurdistanêwere paşxistin û diyar dikin, ku Goran gotûbêja navberahêz û aliyên siyasî weke bijardeyeke guncaw dibîne ji boçareserkirina qeyranan.

Cîvata Nişti-maniya TevgeraGoran bim e b e s t ag o t û b ê j k i r i n aşert û mercênsiyasî yên Herê-ma Kurdistanêcivînek li darxist.

Piştî civînê bid a x u y a n i y e k êhat ragihandin:“Goran gotûbêja

navbera hêz û aliyên siyasî weke bijardeyeke guncawdibîne ji bo çareserkirina qeyranan.”

Herwiha di daxuyaniyê de hate diyarkirin, ku damezran-dina Kurdistana serbixwe weke hemû gelê Kurdistanêarmanca Tevgera Goran e jî û hate destnîşankirin:“Referandum ji bo serxwebûnê wesîle ye. Pêwîst e ev mijarbo demeke şert û mercên guncawtir were paşxistin û ji par-lementoyê re were pêşkêşkirin.”

Di daxuyaniyê de daxwaz hate kirin ku hilbijartinên giştîdi dema xwe de bila werin pêkanîn û hat ragihandin:

“Piştî ku di navbera partiyên Herêma Kurdistanê derêkeftineke siyasî were pêkanîn, divê parlemento wereaktîvkirin. Tevî ku parlemento erkê xwe yê yasadanîn ûçavdêriya xwe bidomîne, ji bo ku li Kurdistanê sîstema par-lementeriyê were dabînkirin, divê pêvajoya guhertinayasaya serokatiya Kurdistanê berdewam be.” rûdaw

Bejnê! Gelo xak bi kê dimîne?!Tê bibêje; bi akinciyan.. Kî darênBerû û Çinarê di pala çiyayên Kur-distanê de diçîne?! Tê bibêje;welatiyên hezxak.. Wê kî alaserxwebûna Kurdistanê di roja 25êilona 2017an de bilind bike, tê bibê-je; welatiyên kurdperwer, rûmrtdar,dilsoz û wefadar.. Belê, rast e ûbela xêrnexwazên welatê min bibinrewrewk..

Bejnê! Her roj ez ji çayxaneyadi orta bajarê Qamişlo de, li hat ûçûyên çardiryanan temaşe dikim ûpêre jî di dîroka bajar ya kevin û nûde diponijim.. Gelek caran bi tirs lirojên ayinde mêze dikim.. Ev tirsdihêle ku ez hezar rûpêlên spî ji bote û bajarê xwe Qamişlo binivîsim ûhis û hestê xwe ji bo we bînimziman..

Bejnê! Min tev sikak û kolanênQamişlo pîvane..! Kevirek di wande nîne ku min nas nake..! Di ger ûgeşta xwe de, pêrgî gelek dêman

hatime.. Lê dêmekî tenê jî ez neh-jandime, wek ku dêmê te ezhejandime.. Tu zanî min çi divê?Min divê ku ez sênc bim ji gulistanate re, şax bin ji gulên te re,wênekêş bin ji wêneyê te re..Erêbim ji serxwebûna Kurdistanaxwe û te re..

Bejnê! Ez ê ji bo te gelek tiştanbinivîsînim; ew tiştên ku hêj neha-tine nivîsandin.. Ez ê gelek çîrok ûserpêhatiyan ji bo te û Kurdistanaxwe bibêjim da ku penaberiya tesivik bibe.. Qey qedera min e ku ezdi vî temenî de karibim van gotinênevîndariyê ji bo te, bajarê xweQamişlo û Kurdistana xwe birêsim,bihunim, bêjim, bibilînim, bidarvekim û wek kiras û xeftanekî bi serbejin û bala te de berdim.. Tu jî jimin re şal û şapekî Botanî birêseda ku ez di roja referanduma Kur-distanê de bi ser bejin û bala xweberdim..

Erê Bejnê! Di navbera me de,

dem û xem e.. Ne dem bêhna xwevedike û ne xem bi dawî dibin..Çiya jî, ji çûn û hatina pezkoviyannawestin.. û ne peravên deryayê jiqûma derdora xwe aciz dibin.. Êşher ew êş e, li vir be û li wir be.. Ûwelat wek hina li ser destê bûkêye.. De hela rabe sînga xwe jipêlên nû re veke.. Bayê azadiyênêzîk dibe, were em di roja 25êilonê de govend û dîlana serxwe-bûnê bigerînin.. Erê serxwebûnê.

qamişlo 04/08/2017

Di destpêka salên 1960î de,heyamê ku Cemal Abdulnasirserokê Sûriyê û Misrê bû, temenêmin dor neh-deh salî bû. Di wançend salan de baran li Cizîrê ned-ibariya.. Dexil û zevî hişk diman ûxizaniyek zor konê xwe di sergundê min û tev gundên BeriyaMêrdînê re vegirtibû.. Hin mal digund de hebûn, nanê cehîdixwarin.. Sako û kirasê hin zarok ûzilaman pînekirî bûn, hin bê pêlavbûn; di germa havînê û sermazivistanê de pêxwas dimeşiyan ûpêlavên hina jî pînekirî bûn..! MinÇarox jî di lingê hinan de didît.. Tudikarî bibêje ku Otomobîl nebûn,gundiyan ervanê nanê xwe bi ere-beyên dewaran an li ser pişta ker,bergîl û qantiran dibirin aşênAmûdê an Hilêliyê an aşê malaQoç li gundê Topiz, dihêran. Biberbanga sibehê re diçûn, derangîşevê dizîvirîn.. Salên ku baran baş

ba, di werzê çinîna zeviyan dezilam ji Serxetê (Çiyayê Omeriya ûTora Mihelmiya) bi qaçaxî dadiketinBinxetê, di gundên Beriya Mêrdînêde palevaniya dexlan dikirin. Piştîku paleyî xelas dibû careke din biqaçaxî dizîvirîn welatê xwe. Hingîderbasbûna sînor - di navberaSerxet û Binxetê de - ne wiha asêû dijwar bû.

Çinîna dexlan bi das û qey-naxa bû. Ji bo çinîna zeviyekî deh-duwazdeh palevanî rêz dibûn, ser-melekê palevaniya serê rêza wandigirt û dest bi berê xwe û çinînazevî dikirin. Gelek caran sermelekêwan di ber paleyê re stran digotin,palevanya jî lê vedigerand, weknimûne ev stran:

Êvar e xweş êvar eSî daket ser zinar eÊvar e ne sibe yeSî daket ber derge yeMalno! Li bextê te me

Me berde wextê me yeÊvar e ne nîv roj eSî daketiye ber roj eÊvar e kevra sî daNavbêna memka xwê daMalno! Li bextê te meMe berde hê li me roj e..

Gotinên strana sermelekê pal-evaniya bi liv û şingîniya dasên pal-evaniya re dihat hunandin û weksîmfoniyek (Symphony) xweş dengvedida.. Hingê min av di cewdikekîde li ser pişta kerê ji wan re dibir ûbi zerikekê li wan belav dikir.. Pêrejî min li wan temaşe û guhdariyastranan dikir..

Car caran jî, di nav wan dexl,frieze, şûv û zeviyan de bi hevalekîxwe re li hêlînên çûkan digeriyam,geh min hêk di wan hêlînan dedidîtin û geh çêlîkên çûkan û gelekcaran li Qazîmaziyan rast dihatim..

Ezbenî! Çîrok dirêj e..konê reş, qamişlo 01/08/2017

Pêşniyara Hevserokê HDPê Selahattin Demirtaşku ji girtîgehê bo HDPê şand û xwest ku partiya wî liÇanakaleyê beşdarî komcivîna CHPê bibe, di navasiyaseta kurdî de tê nîqaşkirin.

Di pêşniyara Demîrtaş de avakirina bereyekedemokrasiyê jî cih digre. Ev yek di raya giştî de wekenêzikbûna HDP û CHPê tê xwendin. Lê endamênHDPê dibêjin ger bereyên nû û tifaqên nû neyênavakirin, ew nikarin li hemberî desthilatdariya heyîbibin alternatîv.

Parlamenterê HDPê yê Amedê Îmam Taşçier jiRûdawê re ragihand: “Demirtaş dibêje bila hemû hêzêndemokrat ku ji vê desthilatdariyê bandoreke neyînîdibînin, bila bêne ba hev û tifaqek, eniyek ava bikin. GerCHP jî xwe wisa dibîne, em bang li CHPê jî dikin. Lewreparlamenterê CHPê jî niha di zindanê de ye.”

Li gorî rêveberên Partiya Demokrata Kurdistanê –Bakur (PDK-Bakur) jî divê siyaseta kurdî di şûnaavakirina bereyên nû de, giraniya xwe bide ser pişt-giriya giştpirsiya Başûrê Kurdistanê. Ger kurd li Başûrdestkeftiyeke baş bi dest bixin, ev yek dê kurdênBakur jî bi hêz bike.

Serokê PDK-Bakur Sertaç Bucak diyar kir: “Gerkurd bikaribin xebateke hevbeş, piştgiriyeke girseyî jibo referandûma Herêma Kurdistanê nîşan bidin ûserkeftineke mezin çêbibe, ez bawer im ev dê ji bo mehemû kurdan bibe sînerjiyeke mezin. Wê demê emdikarin pêşî eniya kurdan û piştre jî bi tirkên demokratre eniyek ava bikin.”

Rêveberên Partiya Maf û Azadiyan (HAK-PAR) kuxwe weke çep dibînin jî di wê baweriyê de ne ku hetakurd di nava xwe de yekîtiyekê ava nekin, tu yekitiyekbi çepên tirkan re dê pirsgirêka kurdî çareser neke.

Rêveberê Navenda Giştî ya HAK-PARê PaşaAkdogan destnîşan kir: “Meseleya CHP, çi qas çepên

tirkan hene hemû li wir in. Çepgirî fikrek e. Lê azadî ûxilasiya xelkek, eger kurd in, ji bo Kurdistanê dixwazintiştekî bikin, divê bên li partiyên Kurdistanî re bicivin ûem hemû bi hev re weke bira bimeşin.”

Partiya Demokratîk a Gelan HDP hewl dide di serîde bi CHPê re, bi demokrat, lîberal, çep û derdorên kuji desthilatdariya heyî nerazî ne re, eniyeke nû avabike. Jixwe di nava sîstema heyî ya HDPê de gelekaliyên cuda weke koalîsyonek kar dikin lê çavênhemûyan li biryara dawî ya CHPê ye. rûdaw

Bejnê! Were Em Govenda Serxwebûnê Bigerînin

Ji Evîna Rojên KevinLi Qazîmaziyan rast dihatim

Bangewaziya Demirtaş di siyaseta kurdî de bû cihê nîqaşê

Konê Reş

14-20 Avqust, Tebax sal, 2017D Î P L O M A T¹­19­(393)13Масуд Барзани: Главная цель референдума - независимость

В интервью египетской газете "Ahram" прези-дент Иракского Курдистана Масуд Барзани ска-зал, что главной целью проведения сентябрьско-го голосования является "независимость" курд-ского региона Ирака.

"Референдум в основном зависит от источни-ка законодательства, которым является народ.Он не требует разрешения какой-либо стороны.Это очень естественная и демократическая прак-тика", сказал он.

Что касается признания независимости Кур-дистана другими странами, Барзани объяснил,что "ни одна страна в мире никогда не признава-лась всеми государствами. Многие из них долгождали этого. Мы добьемся [исполнения] волинашего народа. Я не думаю, что какая-либо стра-на, которая уважает свои международные,моральные и политические обязательства,выступит против воли более шести миллионовкурдов".

Говоря о факторах, которые привели Курди-стан к достижению независимости, Барзани ска-зал, что власти Багдада не смогли установитьподлинное партнерство и подлинную демокра-тию, но маргинализовали курдов и другие компо-ненты страны. "Мы не были партнерами. Давай-те преуспеем в качестве союзников", сказал Бар-зани. kurdistan.ru

"Хашд аш-Шааби" наращивают свое прису тствие в Киркуке

Курдский член иракского парламентского комитетапо вопросам обороны и безопасности Шахаван Абдуллапредупредил о растущем военном присутствии ирак-ских шиитских ополченцев "Хашд аш-Шааби" в спорнойпровинции Киркук. "Хашд аш-Шааби" были созданыпосле начала нашествия "Исламского государства" (ИГ)в Ираке и поспешного отступления армии, когда вер-ховный шиитский лидер Ирака, Хаменеи, призвал к соз-данию мобилизационных сил для войны с террориста-ми. "Хашд аш-Шааби" смогли эффективно противосто-ять ИГ, хотя их неоднократно обвиняли в совершениивоенных преступлений в отношении мирных суннитов.Позже, в нарушение договоренностей, достигнутыхмежду военным руководством Ирака, Иракского Курди-стана и антиисламистской коалиции, они вошли во всеосвобожденные от ИГ районы, включая спорные терри-тории.

Шахаван Абдулла предупредил об их растущемвоенном присутствии в Киркуке, Синджаре и Махму-ре.Он призвал министерство пешмерга Региональногоправительства Курдистана (КРГ) предпринять необхо-димые шаги и помешать поддерживаемым Ираномшиитским группам развернуть свои силы на курдскихтерриториях. "Также как пешмерга не перешли горуХамирин и не вошли на иракские территории, их силыдолжны оставаться за горой Хамрин", - сказал Абдуллав интервью "BasNews". Ранее официальные лица"Хашд аш-Шааби" объявили о дислокации своей второйбригады в Киркуке, заявив, что это является частьюподготовки к освобождению Хавиджи, расположенной в55 км к юго-западу от Киркука, и все еще занятой тер-рористами ИГ. В новой бригаде "Хашд аш-Шааби" заре-гистрировано более 1500 человек.

"Хашд аш-Шааби", поддерживаемые иракским ииранским правительствами, обвиняются во многочислен-ных нарушениях прав человека и военных преступле-ниях. Международные организации неоднократносообщали, что шиитские ополченцы совершают преступ-ления в отношении суннитских граждан в районах, осво-божденных от "Исламского государства". kurdistan.ru

Как было запланировано, Кон-гресс Курдских Общин (ККО), орга-низация состоящая из представи-телей курдских общин в странахбывшего Советского Союза, сего-дня 4 августа, провел в столицеКыргызстана городе Бишкек акциюв поддержку референдума о неза-висимости Южного (Иракского)Курдистана.

Она прошла в рамках подготов-ки и проведения мероприятий,посвященных поддержке рефе-рендума о независимости Курди-стана в странах СНГ. Организато-ром акции и круглого стола высту-пило Общественное объединениекурдов Кыргызстана (ООКК) подпредседательством РамазанаСеидова и ассоциация курдовКазахстана «Барбанг» под предсе-дательством Князя Мирзоева. Вмероприятии также приняли уча-стие представители курдскихобщин из регионов России, Арме-нии, Грузии.

Перед началом работы кругло-го стола все его участники мину-той молчания почтили памятьжертв геноцида курдов племениБарзан и курдов-езидов в Шанга-ле. Затем с приветственной речьювыступил отец науки нефти и газаРеспублики Казахстан, академикНАН РК, почетный президент ККОНадиров Надир Каримович.

Затем с докладами выступилинесколько докладчиков.

Участники круглого столавысказались по затронутым темами единогласно поддержали пред-стоящий референдум о независи-мости Курдистана. Все присут-ствующие подчеркнули значи-

мость проведения подобных меро-приятий в странах СНГ, где прожи-вают курдские общины.

Кроме того, в ходе мероприя-тия было объявлено о избраниипредседателем Конгресса Курд-ских Общин Князя Мирзоева.

По итогам круглого стола былопринято решение составить обра-щение в соответствующие органывласти в странах проживаниякурдских общин и план по даль-нейшей реализации информа-

ционной кампании в поддержкукурдского референдума в странахбывшего СССР.

В честь приезда делегацииККО, наряду с Кыргызстанским в

Бишкеке был торжественно под-нят национальный флаг Курдиста-на. План информационной под-держки референдума будет вклю-чать:

Организация пресс-конферен-

ции в странах, где функционируютструктурные подразделения ККО,посвященных ситуации в регионеи подготовке к референдуму.

Направление групп журнали-стов из стран СНГ в Курдистан дляосвещения подготовки референ-дума в Курдистане.

Проведение круглых столов исеминаров, посвященных пред-стоящему референдуму о незави-симости южного Курдистана.

Встречи с депутатами парла-ментов, политическими и обще-ственными деятелями стран быв-шего СССР для информированияих о справедливых устремленияхкурдского народа к созданиюсвоей национальной государст-венности.

Учитывая историческую значи-мость предстоящего референдумадля судьбы всего многомиллион-ного курдского народа, а такжеисходя из понимания того, какоеогромное значение имеют сред-ства массовой информации всовременном мире и принимая во

внимание сложнейшую военно–политическую ситуацию на Ближ-нем Востоке ККО обращается ковсем организациям многомил-лионной мировой курдской диа-

споры, ко всем друзьям курдскогонарода с просьбой поддержать этуинициативу в своих странах и темсамим поддержать курдскийнарод. pukmedia.com

Курды бывшего СССР поддерживаютр е ф е р е н д у м н е з а в и с и м о с т и

14-20 Avqust, Tebax sal, 2017D Î P L O M A T¹­19­(393)14Президент Курдистана принялб р а з и л ь с к о г о д и п л о м а т а

Президент Иракского Курдистана Масуд Барзанизаявил во вторник, что сосуществование и плюрализмвысоко ценятся курдами и являются частью их культу-ры. Президент сказал это в ответ на теплые слова вадрес курского народа посла Бразилии в Ираке МигеляДжуниора Франка Чавеса, который посетил офис Бар-зани в Эрбиле.

На встрече бразильский дипломат заявил, что онвпечатлен уровнем сосуществования, мира и сотрудни-чества между различными компонентами Курдистана ивысоко ценит мудрость Барзани в продвижении такихценностей.

Несмотря на географическое расстояние между бра-зильским и курдским народами, они имеют много общихценностей, таких как плюрализм, любовь к свободе инезависимости, сказал бразильский дипломат.

Стороны также обменялась мнениями о путях разви-тия связей между Курдистаном и Бразилией.

Другой вопрос, обсуждавшийся на заседании, - планКурдистана провести референдум о независимости отИрака 25 сентября этого года.

Барзани отметил, что, поскольку народ Курдистанаразочарован политикой Багдада и неудавшимисяпопытками создать с ним реальное партнерство, жите-ли Курдистана решили провести референдум о незави-симости и стать добрым соседом Ирака. kurdistan.ru

В ООН сообщили о планах э в а к у а ц и и и р а к ц е в в преддверии наступления на ИГ*

Гуманитарные миссии готовятся к эвакуации сотентысяч мирных жителей из районов на севере и северо-западе Ирака в преддверии наступления правитель-ственных сил на террористическую группировку"Исламское государство*" (ИГ, запрещена в РФ), пере-дает агентство Ассошиэйтед Пресс со ссылкой на коор-динатора гуманитарных программ ООН по Ираку ЛизГранде.

Сотрудники гуманитарных миссий уже выдвинулисьв районы, где готовятся наступательные операции. Эва-куация планируется в районе города Талль-Афар близМосула, города Эль-Хавиджа, а также в провинцииАнбар.

Гранде добавила, что гуманитарный кризис в Мосу-ле еще не преодолен. По ее данным, около 700 тысячжителей Мосула были вынуждены покинуть свои дома.По всей стране число вынужденных переселенцевдостигается 3,3 миллиона человек.

Ранее в ООН сообщили, что на содержание жителейиракского Мосула, которые остаются за пределамигорода после его освобождения от боевиков ИГ*, можетпотребоваться до 450 миллионов долларов. Представи-тели гуманитарных агентств ООН оценивали план гума-нитарного реагирования по Ираку на год в 985 миллио-нов долларов. После заявления премьер-министраИрака об освобождении Мосула в ООН сообщили, чтовозвращение жителей в город в ближайшие месяцы несостоится. kurdistan.ru

Как заявил в среду президентИракского Курдистана Масуд Бар-зани, выступая перед исламскимиучеными и проповедниками вЭрбиле, все этнические и рели-гиозные компоненты курдскогорегиона Ирака приняли решениепровести голосование по незави-симости 25 сентября этого года, иэтот план не может быть отложенили отменен.

"Ирак не смог принять Курди-стан в качестве реального партне-ра", сказал Барзани, напомнив опреступлениях арабизации,"Анфале", химических бомбарди-ровках и уничтожении курдскихдеревень иракскими режимами.

Барзани отдал дань уважениятерпимости людей Курдистана,которые, несмотря на все зверст-ва иракской армии, относились киракским солдатам с достоин-ством. Барзани упомянул о собы-тиях 1991 года, когда Курдистанвосстал и два иракских армейскихкорпуса сдались в плен курдскимсилам пешмерга. Тогда вместовозмездия пешмерга отправилииракских солдат обратно в Багдад.

Барзани также напомнилсобравшимся, что в 2003 годупосле падения режима Саддама

Хусейна курдские лидеры посети-ли Багдад с намерением остатьсяс Багдадом. Именно этот мотивпобудил курдов к участию в

составлении конституции феде-рального Ирака. Но иракские пра-вительства нарушили 55 статейэтой конституции, сказал курдскийпрезидент, добавив, что в периодпосле Саддама Багдад отстранилот власти курдов и суннитов.

В качестве примера этой мар-гинализации Барзани заявил, чтов 2004 году курды как второй позначимости этнический компонентИрака составляли 40% иракской

армии, но в настоящее время этотпоказатель снизился до нуля. Бар-зани напомнил, что призыв к неза-висимости не является новым для

Багдада, поскольку курды ужепредупреждали иракское прави-тельство, что в случае продолже-ния нарушений конституции, Кур-дистан откажется от Ирака.

Во время выступления Барза-ни призвал исламских ученых ипроповедников Курдистана про-свещать общественность, чтобылюди лучше понимали стремле-ние региона Курдистан к независи-мости. kurdistan.ru

Высокопоставленная делегация Иракского Курди-стана в понедельник, 14 августа, посетит Багдад,чтобы обсудить запланированный на 25 сентябряреферендум о независимости курдского регионаИрака с иракскими должностными лицами, в томчисле с премьер-министром Хейдаром аль-Абади (нафото). Виан Дахиль, езидская представительница впарламенте Ирака и член курдской делегации,сообщила, что у представителей Курдистана небудет "красных линий" в повестке дня встреч, или вотношении персон, с которыми они будут встречать-ся, поскольку миссия делегации заключается в про-движении "великого дела".

По словам Дахиль, делегаты также встретятся синостранными послами в Багдаде. Дата этой поездкибыла назначена после того, как члены делегациивстретилась в субботу в Эрбиле и провели встречу спрезидентом Курдистана, Масудом Барзани, чтобыобсудить свою повестку дня. В состав делегациивошли представители курдов и меньшинств, а такжепредставители двух основных правящих партий Кур-дистана, "Демократической партии Курдистана" (ДПК)и "Патриотического союза Курдистана" (ПСК). Как мыуже сообщали, в четверг Государственный секретарьСША Рекс Тиллерсон во время телефонного разгово-ра с президентом Барзани высоко оценил решениеотправить делегацию Курдистана в Багдад.

По словам Виан Дахиль, в ходе встреч в Багдадебудут обсуждаться несколько вопросов, но основноевнимание будет уделено референдуму. В заявленииРегионального правительства Курдистана (КРГ),опубликованном после субботней встречи, сказано,что делегаты во время их визита в столицу Иракаобсудят "политические вопросы, будущие отношениямежду регионом Курдистан и Багдадом".

Тем не менее, будет один вопрос, который не под-

лежит обсуждению, - это время проведения голосо-вания. Дата проведения референдума установленана 25 сентября, подтвердила Дахиль.

В своем телефонном разговоре с Барзани Тил-

лерсон попросил отложить голосование. Курдскийпрезидент отказался, заявив, что администрацияСША не предоставила гарантий или "альтернатив",которые обеспечили бы будущее Курдистана.

Хотя Багдад считает решение о проведенииреферендума односторонним и неконституционным,Абади заявил, что приветствует приезд делегацииКурдистана. Как сообщает агентство "Rudaw", деле-гаты подготовили длинный отчет, в котором отмеченооколо 50 статей иракской конституции, которые, помнению Эрбиля, были нарушены Багдадом, и основ-ная из них - статья 140, касающаяся спорных курд-ских районов, на которые претендуют и Ирак, иЭрбиль, а также сокращение курдского бюджета Ира-ком с начала 2014 года.

Региональное правительство Курдистана в концеиюля поручило курдским министерствам подготовитьдосье, по которому может потребовать от правитель-ства Ирака выплатить Курдистану сотни миллиардовдолларов в качестве компенсаций за нанесенныйКурдистану ущерб. kurdistan.ru

США создают военную базу насевере Ирака недалеко от городаТалль-Афар, который три годанаходится под контролем террори-стической группировки "Исламскоегосударство" (ИГ, запрещена в РФ).Об этом сообщило в среду AnadoluAjansı. По его данным, военныйобъект предназначен для проведе-ния операции по освобождению

Талль-Афара от экстремистов.Строительство базы завершено на50%, на ней уже находится амери-канская военная бронетехника ивоенные специалисты. На данныймомент ведется строительствовзлетно-посадочной полосы длясамолетов, которые будут оказы-вать в операции логистическуюподдержку.

Масуд Барзани: Багдад нарушил55 конституционных статей

Делегация Курдистана в понедельникприбудет в Багдад для встречи с Абади

США создают военную базу для борьбы с ИГ на севере Ирака

14-20 Avqust, Tebax sal, 2017D Î P L O M A T¹­19­(393)15Барзани: Курды стремятся д о б и т ь с я с в о и х п р а в м и р н ы м и с р е д с т в а м и

Люди Курдистана привержены идее завоеваниясвоих прав мирными средствами и далеки от насилия,заявил президент Иракского Курдистана Масуд Барзани.

Как независимое государство в будущем Курдистантакже будет стремиться к дружеским отношениям с Баг-дадом и другими соседними странами, сказал курдскийпрезидент во вторник, 8 августа, на встрече с посломВеликобритании в Ираке Фрэнком Бейкером.

В ходе встречи стороны обменялась мнениями поповоду плана Эрбиля провести референдум о независи-мости 25 сентября этого года. Они также рассмотрелипоследние события в области политики и безопасностив регионе.

На повестке дня также стояли вопросы пост-исла-мистского будущего Ирака и отношений между Эрбилеми Багдадом. kurdistan.ru

Президент Курдистана принял делегацию курдов Швеции

10 августа президент Иракского Курдистана МасудБарзани принял делегацию Федерации курдских общинШвеции.

В ходе встречи Барзани еще раз подтвердил, чтонамеченный на 25 сентября референдум предназначендля декларирования независимости курдского регионаИрака, и назвал день объявления даты референдума"блестящим" днем в истории курдов.

7 мая этого года Барзани созвал лидеров всех основ-ных партий Курдистана, завершив это собрание объ-явлением 25 сентября 2017 года датой проведения голо-сования по вопросу о независимости.

Во время встречи с Барзани курдская делегация изШвеции, возглавляемая президентом федерации КейаИзолом, рассказала о своих планах по поддержке пред-стоящего референдума в Курдистане.

Федерация планирует, в том числе, рассмотреть этупроблему в парламенте Швеции, организовать митингиподдержки и привлечь международных наблюдателейдля наблюдения за голосованием в Курдистане.

По словам делегатов, курдская диаспора из четырехчастей Курдистана (Ирана, Ирака, Сирии и Турции) "сэнтузиазмом" поддерживает этот процесс. kurdistan.ru

Т у р е ц к и е с а м о л е т ы бомбили базы РПК в Кандиле

12 августа турецкиесамолеты бомбили пози-ции "Рабочей партии Кур-дистана" (РПК) у деревеньв горах Кандиль в Ирак-ском Курдистане. Интен-сивная бомбардировкабыла проведена у сел Гами, Таура, Паяван и Энза.Сообщений об уровне ущерба пока нет.

Жители приграничных сел Курдистана неоднократнопризывали партизан РПК удалить свои базы, чтобы неподвергать опасности турецких бомбардировок жизни иимущество мирных граждан. kurdistan.ru

Как Израиль вооружает и обучает курдов и когдаждать создания независимого Курдистана, рассказы-вает бывший сотрудник израильской разведки Алек-сандр Гринберг.

Современные отношения между курдами и еврея-ми начались в 50-х годах XX века, когда "Моссад" вос-пользовался услугами курдов для репатриации вИзраиль евреев из Ирака, которые после появленияна карте мира еврейского государства стали притес-няться иракскими властями, препятствующими в томчисле и их выезду из страны.

В отличие от других арабских стран, где притесня-ли "в меру", в Ираке 1 июня 1941 года произошёлстрашный погром "Фархуд". Пронацистский режимРашида аль-Гилани восстал против Великобритании,под контролем которой находился Ирак, и озверевшаятолпа, подстрекаемая немецкими шпионами, наброси-лась на беззащитных багдадских евреев. Было убито180 евреев, но с того момента сионистское движениев Ираке резко усилилось, хотя до погрома иракскиеевреи были наиболее ассимилированной еврейскойобщиной арабского мира и участвовали в культурнойи деловой жизни страны.

Единственной возможностью оставалось тайноебегство в Израиль через горы Курдистана, а потом – вТурцию или Иран. Хоть большинство курдов сейчасмусульмане, среди них никогда не было антисемитиз-

ма, так распространенного среди многих арабов.Курды в чем-то даже похожи на иракских евреев: онижили на этой территории, также как и евреи, ещёзадолго до появления арабских завоевателей, а потомсохранили свои язык и культуру. Но главная их схо-жесть с евреями – обособленность жизни. Они так ине добились настоящего равноправия с арабами-сун-нитами, поэтому веками чувствовали себя чужими ипреследуемыми, даже живя на своей земле.

Соседство курдов и евреев породило совместныеторговые операции, дружеские, а иногда даже и род-ственные союзы. А у старейшин клана Барзани, кото-рый до сих пор является наиболее влиятельным курд-ским кланом в Ираке, сложились невероятно тесныеотношения с патриархом иракских евреев ЭлиягуХаваджа Хинно. Он даже поддержал Мустафу Барза-ни в его попытке создать в 1946 году национальнуюкурдскую Мехабадскую республику, которая продер-жалась меньше года. В качестве ответной меры курдыпомогли репатриироваться в Израиль тысячам ирак-ских евреев.

Уже в 1960-е, когда отношения между курдами ииракским суннитским режимом резко обострились иначались настоящие бои между курдским партизан-ским отрядом "Пешмерга" и регулярной иракскойармией, которой курды не особо могли противостоять,помощь им пришла из Израиля, который в соответ-ствии с доктриной Бен-Гуриона о "союзе периферий-ных государств Ближнего Востока" стал поставлятьоружие курдам и обучать их. Не говоря уж о том, чтоИрак был злейшим врагом Израиля, и поддержка сил,докучающих иракской армии, была воспринята на ура.Многие офицеры различных родов войск, а такжесотрудники разведки стали приезжать в Курдистан ипроводить там военные курсы.

Принцип военного союза был таков: Израильобучает и поставляет различные виды вооружений, акурды обязуются атаковать иракскую армию, если танападет на еврейское государство. В конце концовкурды не выполнили свои обязательства в 1973 годуво время Войны Судного дня, и военное сотрудниче-ство, начатое еще в 1963 году, к 1975-му сошло на нет.

В "курдском мероприятии" изначально было слиш-ком много романтики и желания израильских лидероввидеть то, чего не было. Союзнические отношениявсегда и везде основываются отнюдь не на общих цен-ностях, взглядах и культуре, а на общих целях внеш-

ней политики. А Курдистан, как ни крути, находитсявсе-таки внутри арабского мира, и курды не моглиидти на фронтальное ухудшение отношений с араба-ми только потому, что союзнические обещания передИзраилем этого требуют.

Сейчас ситуация коренным образом изменилась,так как Ирак – уже совершенно другая страна, если еёвообще можно считать единой страной. Наиболеезначительное изменение – это фактическая независи-мость иракского Курдистана. На фоне непрекращаю-щейся гражданской войны в Ираке и войны с ИГИЛ(запрещенная в России организация) курдский авто-номный район выглядит вполне благополучно, а сто-лица Ирбиль – так вовсе процветает, несмотря на кор-рупцию и мздоимство, которые царят там всё же вразы меньших размерах, чем в остальных провинцияхИрака.

Курдский автономный район фактически уже неза-висимое государство с отдельными языком, бюдже-том, законодательством и армией. Грядущий рефе-рендум о независимости – не более чем формаль-ность, поскольку во всех остальных отношениях курдыв Ираке добились независимости. Возможно, дажеони взяли больше суверенитета, чем способны уне-сти, так как формально независимый Курдистантеряет право на особые дотации из общего нефтяногобюджета Ирака, в чем совершенно не заинтересовано

курдское руководство.Однако бывших связей, как известно,

не бывает. Поэтому израильтяне, и нетолько иракского происхождения, ездят вКурдистан, причем с израильскими пас-портами, хотя с ними обычно в арабскиймир дороги нет. В Ирбиле начинают рабо-тать израильские компании, пусть пока ине официально, а курдские представите-ли наведываются в Израиль и США ивстречались с американскими еврейски-ми активистами, надеясь заручиться под-держкой еврейского лобби в вопросе онезависимости Курдистана. В прошломже году курдские власти объявили об

открытии "представительства по связям с иудаизмом",которое отчасти можно рассматривать как дипломати-ческую миссию.

Разумеется, продолжаются отношения и на уровнеразведок Израиля и Курдистана, просто враг теперьпоменялся – вместо суннитского режима СаддамаХуссейна это теперь режим шиитского арабского боль-шинства, а также усиливающийся Иран, что особенноважно для Израиля. Нет сомнения, что через Курди-стан израильские спецслужбы уже сейчас имеют пря-мой доступ на территории Ирана и Ирака, что в случаебольшой войны окажется серьезным фактором.

Однако связи с Израилем курды по-прежнему неафишируют, поскольку боятся навлечь на себя гневИрана и арабского мира. Более того, несмотря назадекларированное впечатление курдов от идей иуспехов сионизма, курдский "сионизм" на практикевряд ли возможен: иракские курды не могут, да и нехотят объединяться с турецкими и сирийскими. С дав-них времён между ними вражда и никакого согласия,тем более единства. Иракские, сирийские и турецкиекурды, по сути, разные народы. Например, язык ирак-ских курдов – это сорани, который пишется арабскойграфикой, а язык всех остальных курдов – курманджи,использующий латиницу.

У иракских курдов – традиционный мусульманский иплеменной уклад жизни. В то же время сирийские итурецкие курды под предводительством Рабочей Пар-тии Курдистана – абсолютно светские активисты марк-систского толка, добивающиеся в том числе и совер-шенно ненужного иракским курдам равноправия дляженщин. Не говоря уж о том, что у иракского Курдиста-на прекрасные дипломатические и коммерческие отно-шения с Турцией, а вот у сирийских курдов с ней вечнаявойна. И Турция вместе с Ираном пытаются подстре-кать иракских и сирийских курдов друг против друга.

Цель Израиля во всей этой сумятице – поддержи-вать хорошие отношения с курдами, противостоятьиранским поползновениям и диверсиям и лучше коор-динировать свою политику в отношении Турции, пото-му что коммерческие отношения между Турцией иИзраилем начали развиваться и есть некоторое сов-падение интересов по иранскому направлению,несмотря на то, что Эрдоган – импульсивный лидер сантисемитскими и диктаторскими замашками и Тур-ция, а отнюдь не Катар, является настоящим покрови-телем ХАМАСа. Александр Гринберг

Еврейский Курдистан

ÄÈÏËÎÌÀÒ№ 19 (393) 14-20 Август 2017 ОБЩЕСТВЕННО-ПОЛИТИЧЕСКАЯ ГАЗЕТА

TƏSİSÇİ VƏ BAŞ REDAKTOR:TAHİR SÜLEYMAN

ÎMTÎYAZ Û SERNIVÎSAR:TAHÎR SİLÊMAN

УЧРЕДИТЕЛЬ И ГЛАВНЫЙ РЕДАКТОР:ТАХИР СУЛЕЙМАНTel: +994 50 352-33-18

Xüsusi müxbirlər:

Ramiz Qərib,

Tariyel Cəlil

Региональный корреспондент:

Усуб Тейфур

Müəlliflərin mövqeyi ilə redaksiyanınmövqeyi üst-üstə düşməyə bilər.

Ünvan: Bakı şəhəri Az1040, küçə S.Mehmandarov ev 25, mənzil 17

Navnîsan: Bakû Az1040, soqaq S.Mêhmandarov xani 25, mal-17

Адрес: Баку Az1040, улица С.Мехмандаров дом 25, кв.-17

Qəzet “Diplomat” qəzetinin bilgisayarmərkəzində yığılıb səhifələnib və

“Mətbuat” mətbəəsində çap olunmuşdur.e-mail: hewler@mail.ru

Şəhadətnamə: NFŞ 005004966

BUSB-un Sabunçu rayon filialı

VÖEN 1800061582H/h 438010000

Sifariş: 1500

Канада отправит в Мосул 20 своих полицейских

С целью обеспечения "стабильности в регионе", Канада реши-ла направить до 20 своих полицейских в иракский Мосул послеосвобождения этого города от боевиков "Исламского государства"(ИГ). Согласно пресс-релизу правительства Канады, полицейскиеначнут прибывать вИрак в ближайшиенедели, и, как утвер-ждается, останутся до2019 года. 20 полицей-ских, которые будутотправлены в Ирак,дополнят трех, уженаходящихся на месте,в выполнении операцийпо поддержке мира идругих инициатив стабилизации.

"Мы добились прогресса в Ираке благодаря освобождениюМосула. Канада по-прежнему твердо привержена поддержкенарода и правительства Ирака", сказал министр общественнойбезопасности Ральф Гудэйл. "Вклад канадских полицейских силбудет направлен на укрепление потенциала органов безопасностив Ираке, а также на повышение квалификации местных полицей-ских сил, особенно в таких областях, как общественная полиция".

Спустя почти три года пребывания под контролем ИГ, Мосулбыл объявлен полностью освобожденным в июле этого года.Однако восстановление полной безопасности крупного города безпомощи международных партнеров будет проблемой для прави-

Курдистан твердо намерен провести в сентябре референдум по независимости

Иракский Курдистан по-прежнему твердо настроен на прове-дение голосования по вопросу о своей независимости от Ирака 25сентября этого года, несмотря на просьбу США отложить рефе-рендум. "Дата 25 сентября останется без изменений", заявил в

субботу в интервьюагентству "Reuters"Хошияр Зибари,советник президен-та Курдистана,Масуда Барзани.

Как уже сообща-лось, в четверг вовремя телефонногоразговора госсекре-тарь США Рекс Тил-лерсон попросилБарзани отложить

голосование, на что Барзани ответил отказом, заявив, что невидит лучшей альтернативы.

В июне государственный департамент США сообщил о своейобеспокоенности тем, что курдский референдум может отвлечьвнимание от "более срочных приоритетов", таких как война против"Исламского государства". kurdistan.ru

Иранская армия создает б а з ы н а т е р р и т о р и и Иракского Курдистана

Армия Исламской Республики Иран создает военные базы в рай-оне Пишдар на севере провинции Сулеймания Иракского Курдистана.

Согласно видеозаписи, опубликованным агентством "Bas-News", иранские силы заняли несколько горных вершин, где нетпограничников Курдистана. По данным местных источников, втечение последнего месяца Иран активно создает там военныебазы, доставляя грузы с помощью вертолетов. kurdistan.ru

Президент Иракского Курди-стана Масуд Барзани еще раззаявил, что референдум о курд-ской независимости будет "мир-ным процессом", и его цельюявляется предотвращение новых

войн и бедствий."Решение о проведении рефе-

рендума и движение к независи-мости – это мирный процесс,далекий от насилия", - сказалБарзани в интервью газете "AlHayat", опубликованном в среду."Основная цель [референдума] -предотвратить новые катастрофыи войны".

Как заявил Барзани, курдыищут мира и братства, а не войны:"Мы не сторонники войны; Мывсегда стремимся к братству идружбе".

Что касается сроков проведе-ния референдума, Барзани под-черкнул, что принятое решениеполитического руководства Кур-дистана "не может быть отмене-но".

"Референдум - это законноеправо нашего народа, постоянноеправо, которое должно быть реа-лизовано при первой же возмож-ности, чтобы мир увидел волюнарода Курдистана", подчеркнулБарзани.

Что касается возраженийкасательно сроков проведения

референдума, Барзани спросил:"Когда же придет подходящеевремя для референдума? Еслимы будем ждать одобрения дру-гих, то подходящее время ненастанет для нас никогда. Только

народ Курдистана имеет правоопределять время референдума".

Что касается факторов, кото-рые побудили курдский регионИрака сделать шаг к проведениюголосования по независимости,Барзани дал понять, что они доб-ровольно выбрали партнерство сИраком, но оно провалилось,потому что власти в Багдаденарушили это партнерство и кон-ституцию.

"Поэтому люди Курдистанаимеют право выбрать другойпуть", сказал Барзани.

Масуд Барзани также напом-нил, что после победы над"Исламским государством" (ИГ) вМосуле правительству Ираканеобходимо будет решить про-блемы, которые привели кпоявлению этой террористиче-ской организации: "Мы должны нетолько смотреть на результатыбитвы в Мосуле, но, скорее,устранять причины, которые при-вели к появлению организации ИГи ее расширению".

Барзани также подчеркнулнеобходимость принятия админи-

стративного и политического пла-нов для восстановления довериямежду компонентами Мосула,чтобы дать им возможность вер-нуться к нормальной жизни.

"В Ираке после ИГ люди осво-божденных районов должны саминести ответственность за своюбезопасность и политику, управ-ляя своими районами", сказалБарзани, подчеркнув, что в этихрайонах особенно необходимоизбегать сектантских конфликтов.

Что касается освобождениятаких иракских районов, какХавиджа на юге провинции Кир-кук, Тель Афар, расположенныйна запад от Мосула, и Каим назападе Анбара, Барзани заявил,что надеется, что ликвидироватьтам ИГ удастся с минимальнымижертвами среди гражданскогонаселения, поскольку террористыИГ уже потеряли свой военныйпотенциал.

Отвечая на вопрос об участиишиитских ополченцев "Хашд аш-Шаби" в операции по освобожде-нию Тель Афара, Барзани сказал,что он считает, что иракская армиядолжна освобождать Тель Афар вкоординации с международнойкоалицией. Он напомнил, чтооставшиеся жители Тель Афара –туркмены-сунниты, большинствоиз которых сотрудничали с ИГ.Поэтому, как это уже происходилов других суннитских районах,шииты могут прибегнуть к актаммести, в которые могут бытьвовлечены невинные дети и жен-щины, что еще больше усложнитпроблемы. Барзани подчеркнул,что у курдов нет проблем с "Хашдаш-Шааби", но им не позволеновступать на территорию регионаКурдистан: "У нас нет проблем с"Хашд аш-Шааби", но мы, конечноже, не допустим, чтобы эти силывошли в Курдистан", - сказал Бар-зани, повторив, что курды никогдане будут искать войны и не начнутее, но имеют право защищаться,если на них нападут. kurdistan.ru

Президент Барзани: Решение о проведенииреферендума "не может быть отменено"

Соединенные Штаты Америкиограничили перемещение своихсотрудников за пределами между-народной зоны ("Зеленой зоны") вБагдаде и консульского комплексастраны в Басре из-за угроз напа-дения на граждан США в Ираке."Посольство США в Багдаде осве-домлено о сообщениях об угрозахпохищения в адрес государствен-

ных служащих США и других граж-данских лиц. В ответ посольствоСША временно ограничило пере-мещение своих сотрудников запределами международной зоны вБагдаде, а также за пределамиконсульства США в Басре", гово-рится в сообщении посольства."Напоминаем, что граждане СШАдолжны поддерживать повышен-

ное чувство осведомленности обезопасности и принимать надле-жащие меры для повышения ихличной безопасности во времяжизни и работы в Ираке".

Из-за более высокого уровнябезопасности и стабильности врегионе Курдистан, в сообщениине упоминается консульство СШАв Эрбиле. kurdistan.ru

США ограничивают передвижение своих сотрудников в Багдаде и Басре из-за проблем с безопасностью