www.kimyafull.com

KİMYA VE ELEKTRİK

www.kimyafull.com

Yükseltgenme Basamaklarının Hesaplanması:

1.kural:Atomik veya moleküler yapıdaki bütün elementlerin yükseltgenme basamakları sıfırdır

Örnek:

2.kural:Moleküller veya iyonik bütün bileşiklerdeki atomların yükseltgenme basamaklarının toplamı her zaman sıfırdır.

3.kural:Hidrojen, ametallerle yaptığı bileşiklerinde +1 yükseltgenme basamağına;

Örnek:

Metallerle oluşturduğu hidrür bileşiklerinde –1 yükseltgenme basamağında bulunur. Örnek:

4.kural:Oksijen bileşiklerinde genellikle –2 yükseltgenme basamağında bulunurken, peroksit bileşiklerinde –1 yükseltgenme basamağında

Süperoksit bileşiklerinde –1/2 yükseltgenme basamağında bulunur. Sadece OF2 bileşiğinde ise +2 yükseltgenme basamağında bulunur.

Örnek: Na2O Na2O2 NaO2

www.kimyafull.com

5.kural: 17. grup elementleri olan halojenlerin genelde bileşiklerindeki yükseltgenme basamakları –1’dir.

bir halojen kendinden daha elektronegatif bir atomla bağ oluşturduğunda +1 ile +7 arasında yükseltgenme basamağına sahip olabilir Elektronegatifliği flordan büyük element bulunmadığı için flor bütün bileşiklerinde

sadece –1 yükseltgenme basamağında bulunur. Örnek:

6.kural: Çok atomlu iyonlardaki element atomlarının yükseltgenme basamaklarının

toplamı iyon yüküne eşittir

Örnek Çalışma: Aşağıda verilen bileşiklerde ve iyonlarda koyu renkle gösterilen element atomlarının yükseltgenme basamaklarını bulunuz.

a) KMnO4

b) MgCr2O7

c) S2O3 -2

d) Al2(SO4)3

www.kimyafull.com

İNDİRGENME - YÜKSELTGENME TEPKİMELERİ

Elektron alışverişinin olduğu kimyasal tepkimelere indirgenme - yükseltgenme ya da redoks tepkimeleri adı verilir.

YÜKSELTGENME (Oksidasyon)

Bir maddenin elektron kaybetmesi olayına yükseltgenme adı verilir. Örnek:

Fe(k) → Fe2+ + 2e–

Ca(k) → Ca+2 + 2e– 2F– → F2(g) + 2e–

Elektron kaybeden maddenin değerliği artmaktadır.

İNDİRGENME (Redüksiyon) Bir maddenin elektron alması (kazanması) olayına indirgenme adı verilir. Cl2(g) + 2e– → 2Cl– Mg+2 + 2e– → Mg(k)

Elektron alan maddelerin değerlikleri azalmaktadır.

Bir redoks reaksiyonunda bir başka maddenin yükseltgenmesine neden olan maddeye yükseltgen

Bir maddenin indirgenmesine neden olan maddeye de indirgen adı verilir.

Redoks Tepkimesi

Zn + Ni+2 → Zn+2 + Ni Yükseltgenen: İndirgenen: Yükseltgen: İndirgen: Yükseltgenme Yarı tepkimesi: İndirgenme Yarı Tepkimesi:

www.kimyafull.com

REDOKS TEPKİMELERİNİN DENKLEŞTİRİLMESİ 1) Nötr Madde Tepkimelerinin Denkleştirilmesi

KCIO3 + SO2 + H2O KCI + H2SO4 tepkimesini denkleştiriniz. Oksijen ve Hidrojen haricinde atom sayılarına bakılır. Yükseltgenen indirgenen elementler belirlenir.(Yükseltgenme Basamakları Tespit Edilir) Yükseltgenme ve indirgenmedeki elektron sayıları belirlenir. Yükseltgenme ve indirgenmedeki elektron sayıları uygun katsayılarla eşitlenir.

KCIO3 + SO2 + H2O KCI + H2SO4 Bu katsayılar ilgili maddelerin önlerine aktarılır.

KCIO3 + SO2 + H2O KCI + H2SO4

Bu işlemde önce metal atomları, sonra ametal atomları, en son

olarak hidrojen ve oksijen atomları sayılır.

Örnek: Redoks tepkimesini denkleştirelim.

Cu + HNO3 → Cu(NO3)2 + NO + H2O

www.kimyafull.com

Örnek:Aşağıdaki redoks tepkimesini denkleştiriniz.

H2SO4 + KI K2SO4 + I2 + SO2 + H2O

Örnek: Aşağıdaki redoks tepkimesini denkleştiriniz

NaNO3 + NaOH + Zn Na2 ZnO2 + NH3 + H2O

www.kimyafull.com

1.TEST:

1.SORU:

2.SORU:

3.SORU:

4.SORU:

5.SORU:

6.SORU:

www.kimyafull.com

7.SORU:

8.SORU:

9.SORU:

10.SORU:

11.SORU:

12.SORU:

www.kimyafull.com

13.SORU:

14.SORU:

15.SORU:

19.SORU:

16.SORU:

17.SORU:

18.SORU:

20.SORU: