(BİTKİ MATERYALİ)

PROF. DR. İBRAHİM TURNAKTÜ ORMAN FAKÜLTESİ

2015 TRABZON

KENT ORMANCILIĞI

Kent ormancılığında başarılı olmanın ilk şartı uygun orijinli ve kaliteli

bitki materyalinin kullanımıdır. materyal olarak ağaç, ağaççık, çalı,

sarılıcılar, çiçekler, yer örtücüler, çim vb. olabilir. Kaynak olarak

tohum, çelik, aşı kalemi, soğan, yumru, fide, vb. kullanılır.

Materyal üretimi generatif -vejetatif iki çeşittir.

Bitkilendirme şekli olarak da genellikle ekim (çim) yada dikim

yöntemleri kullanılır. Bitkilendirme çalışmalarında ekim işlemi daha

çok çim alanları için geçerli olup ayrı başlık altında ele alınacaktır.

Dolayısıyla bitkilendirmede materyal olarak daha çok dikim materyali

olan fidan kastedilmektedir.

Kent ve çevresindeki

bitkilendirmelerde kullanılacak

fidanların beklenen etkilerini

bir an önce gerçekleştirmeleri

istendiğinden, uygun tür ve

kaliteli fidan yanında, büyük ve

gelişmiş fidan kullanımı esas

alınmalıdır. Benzer şekilde kent

ağaçlarının yetiştirilmesi ve

bakımı konusunda da iyi

sonuçlar alınabilmesi için, yere

ve amaca uygun bitki türü

seçimine önem verilmelidir. Bu

nedenle ilk aşamada fidanların

kentsel ortamlardaki dikimlere

uygun boyutlarda üretim yapan

yetiştirme fidanlıkları ile büyük

materyal fidanlıklarından

sağlanması avantaj

oluşturmaktadır.

Avusturya’nın başkenti Viyana’da gerek yol

ağaçlandırmalarında gerekse kent içi park, bahçe ve

koruluklar gibi kentsel yeşil alanlarda en çok kullanılan

doğal türlerin başında Avusturya karaçamı (Pinus nigra

subsp. nigra var. austriaca), meşe, ıhlamur, akçaağaç,

kayın, vb. ağaçlar gelmektedir.

İtalya’nın birçok kentinde kent içi bitkilendirmelerde fıstıkçamı, doğal meşe türleri ve özellikle zeytin bitkisinin kullanıldığı görülmektedir

Materyal Seçim Esasları

Bitkisel materyalinin temininde uzman kişilerden yararlanılmasıve bu uzmanlar tarafından morfolojik olarak kalite testine tabitutulması büyük önem taşımaktadır.

Ağaç,

ağaççık ve çalı türleri ile

sarılıcı ve tırmanıcı türler,

yer örtücü türler gibi

materyallerdeki kalite kriterleri farklıdır.

Benzer şekilde bitkisel materyalin kullanım amacına bağlı olarakda farklılıklar istenir.

Örnek olarak kent korusunda kullanılacak ağaç, ağaççık türlerindearanan kalite özelliği ile soliter olarak yada yol boyuncakullanılacak türlerde aranan özellikler farklı olacaktır.

Yine çim bitkilerinde aranan özelliklerde odunsu bitkilerdenayrılmaktadır.

• İstenen tür, varyete veya kültivar olduğunun doğrulanmasıgerekmektedir.

• Fidanlarda kök önemli bir kalite göstergesi olup kullanılacak fidanlar iyigelişmiş ve yeterli miktarda kılcal kök içeren bir kök sistemine sahipolmalıdır.

• Fidanların gövdeleri tepe tacını taşıyabilecek kalınlıkta olmalıdır. Zayıf, ipgibi uzamış ve ligninleşme oranı düşük gövdelere sahip fidanlarkullanılmamalıdır.

• Dallanma türe özgü bir formda gelişmiş, gövdenin en az 2/3’ü dallıolmalıdır. Özellikle herdem yeşil türlerde önemli bir ölçüttür.

• Boy/çap oranı çıplak köklü fidanlarda önemli olduğu gibi katlılık(gövde/kök oranı) da dikkate alınması gereken önemli diğer bir fidanözelliğidir.

Genel olarak ağaç, ağaççık gibi bitkisel materyallerdeki kalite kriterleriözet olarak aşağıda sıralanmıştır.

• Tepe sürgünü (terminal) ve diğer sürgünlerin (subterminal) iyi bir gelişme gösteren ve yeterli sayıda olan tepe tomurcuğu ve diğer tomurcukları şişkin, canlı, ibreleri veya yaprakları doğal renklerini koruyan ve sık olan fidanlar kullanılmalıdır. Kısaca tepe sürgün sağlıklı, iyi gelişmiş ve olgunlaşmış olmalıdır.

• Dalsız gövde uzunluğu da bilhassa kent içi yollarda yapılacak peyzaj düzenlemelerinde önemli bir özelliktir. Bu özellik fidanın habitusundan kaynaklandığı gibi budamalarla da sağlanabilir.

• Canlılık (tazelik) fidanlarda öncelikle aranan kalite göstergesidir. Gövde ve dallarda kabuk buruşuk olmamalı ve yaşlı fidanlarda bir yıl önceki sürgünlerin şekli, rengi ve kalınlığı normal gelişmeyi yansıtabilmelidir.

• Kök, gövde ve dallarda yaralanma olmamalı, genel olarak fidan üzerinde patolojik (böcek, mantar vb.) oluşumlar, hastalık belirtileri ve mekanik yaralanmalar bulunmamalıdır.

Fransa-Paris

• Tüm bu özellikler aynı zamanda fidan kalitestandardizasyonu kriterleri olup gerek kullanıcıgerekse satıcıların bu özelliklere dikkatetmeleri gerekmektedir. Özellikle kentselortamlara dikilecek gelişmiş fidanlarda köksisteminin durumu ayrı bir önem taşır. Bilindiğigibi fidanlar kök sistemlerinin örtülü olupolmamasına göre çıplak köklü, topraklı ve kaplıolmak üzere 3’e ayrılırlar.

• Çıplak köklü fidanlar; yeterli miktarda kökleresahip, ancak kökleri topraksız fidanlardır. Bufidanların tutma başarıları daha düşük olup,dikim sonrasında karşılaştıkları dikim şoku,topraklı ve kaplı fidanlara göre daha ağır vedaha uzundur. Çıplak köklü fidanlar içerisindedikim başarısı en yüksek olanlar, daha zenginkök sistemine sahip olan şaşırtılmış fidanlardır.Bu çeşit fidanlar genelde küçük fidanlar olupkentsel alanlarda zorunlu haller dışında pektercih edilmezler.

• Topraklı fidanlar; kökleri toprağı ile birliktesökülerek çıkarılan ve saza, çuvala yada naylonbenzeri materyale sarılarak satışa sunulanfidanlardır. Bu fidanlarda, şaşırtılmamış,şaşırtılmış ve aşılı topraklı fidanlar olaraksınıflandırılır. Bu fidanlar, ekim ve genellikleşaşırtma parsellerinde yetiştirilen, satışamacına uygun kaliteye (boy, çap) ulaşmış,köklerini saran toprak kitlesi ile birliktesökülerek üretilirler.

• Topraklı fidanlar yaprağını döken ağaç, ağaççık ve çalıtürlerinde yaygın olarak uygulanan bir fidanyetiştirme yöntemidir.

• Bununla birlikte uygun boyutlardaki iğne yapraklı veherdem yeşil geniş yapraklı türlerde de uygulanmasımümkündür. Topraklı fidan tipinin ana materyalişaşırtılmış fidanlardır. Kök-toprak bağının mümkünolduğunca güçlü olması amaçlanır. Topraklı fidanlardaminimum toprak kitlesi içinde maksimum kökoluşumunun sağlanması istenir. Fidanlarda oluşankök kayıpları ve kesilen kök yüzeyleri fidan stresiniarttırmakta, yaşam gücünü zayıflatmaktadır.

• Kaplı fidanlar; kapta repikaj (şaşırtma) görmüş veyahem ekimi hem de repikajı kaplarda yapılmışfidanlardır. Bunlar şaşırtılmamış, şaşırtılmış ve aşılıkaplı fidanlar olarak sınıflandırılırlar.

• Maliyetlerine en pahalı fidan tipidir. Buna karşılıkçıplak köklü ve topraklı fidanlarda rastlanan ve çıplakköklülerde %90 oranına varan kök hasarları vekayıpları söz konusu değildir. Bu tür fidanların enönemli sakıncası, fazla bekletilmekten veyazamanında kap değişimi yapılamamasındankaynaklanan “dairesel kök oluşumları yada kökdönmeleri”dir. Bu durum bazı kaynaklarda ise “kuşyuvası” oluşumu olarak ifade edilmektedir.

Resim. Çıplak köklü (sağ), topraklı (ortada) ve kaplı (sol) fidanlar

4.2. Odunsu Bitki Türü Seçimi

Kentsel yeşil alanlarda kullanılabilecek yerli ve yabancı(egzotik) çok sayıda bitki türü bulunmaktadır. Yeni tesisedilecek yeşil alanlara getirilecek olan çok sayıdaki yerli veyabancı türler de yine çok uzun ömürlü olmasıbeklendiğinden bölgenin yetişme ortamı koşullarındayaşayabilecek olması unutulmamalıdır.

Doğal yetişme ortamlarından yada çok özel fidanlıklarda yetiştirilmişfidanların buralardan alınıp kente taşınması çok çeşitli bitki türlerindeyeni sorunların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Zira kentekosisteminin güç koşullarının da etkisiyle yörenin doğal elamanlarıile olan karşılıklı büyüme ilişkileri ve yaşam koşullarınınolumsuzlukları, bu türlerin yetiştirilmesinde olduğu gibi bakım vekorunması için uygulanacak her türlü teknik müdahaleye karşı da sonderece hassas olmayı gerektirir.

• Bitki türleri ekolojik, biyolojik, estetik ve işlevsel ilkelerle birlikte, bakımgereksinimlerini de dikkate alan 5 aşamalı bir elemeye dayalıdeğerlendirmeye tabi tutulmalıdır (Şekil 29).

Şekil 29. Tür seçiminde değerlendirme aşamaları (Dirik 2007)

• Estetik değer olarak bitkiler; form ve habitusları,yapraksız haldeki dallanma morfolojileri, ilginç görünümyaratan kabuk desenleri, sıra dışı sürgün ve kabukrenkleri, mevsimsel renk dönüşümleri ile yeşil, kırmızı vesarının eşsiz nüanslarını sergileyen yaprakları, sayısızvaryasyonlar oluşturan yaprak biçimleri, coşku, mutlulukve sevgi hisleri uyandıran rengârenk çiçekleri, estetikgörünümlü meyveleri ile insan ruhunda derin etkileruyandırlar. Bitkilerin gövde, dal ve yaprakları estetikaçıdan oldukça ilginç farklı formlar sergiler.

Ağaç türleri “yassı, oval, küre, sütun, şemsiye”, ağaççık ve çalı türleri de“küremsi, sürünücü, yayvan ve yayılıcı, kubbemsi, piramidal, dağınık vesütun” gibi değişik formları ile bitkisel düzenlemelerde çeşitli estetikgereksinimleri etkili bir şekilde karşılayabilirler. Bitkilerin bugörünümleri formal olarak iğne yapraklı ve yaprağını döken türlerşeklinde Şekil 30 ve 31’de gösterilmiştir.

• Bitkilerin şekilsel görünümleriproje çalışmalarında önemliolup taç, boy ve dallanma gibiform özelliklerinin maksimumseviyeleri iyi bilinmeli ve bunagöre uygun yerlerdekullanılmaları gereklidir.Örnek olarak; piramidalformlulara Picea, Abies,Cedrus, Araucaria gibi türler,sürünücü-yayılıcı türlereJuniperus, Cotaneaster gibitürleri, Cedrus deodora, Salix,Ulmus, Acer gibi türleri örnekolarak verilebilir.

Budamalarla bitkilere istenen formun verilmesi

Bitkilerin ekolojik uyum, biyolojik kapasite, estetik değerleryanında pek çok işlevleri de söz konusudur. Kentsel yeşil alanlarınfonksiyonları düşünüldüğünde bu fonksiyonları karşılayabilmek içinbitkilerin işlevsel değerlerinin iyi bilinmesi gerekir. Bitkilerin işlevselgösterimleri Şekil 33’de verilmiştir.

Kentsel alanlardaki tür seçiminde yetişme ortamı ve bitkilerin morfolojik

özelliklerine ait bu bilgilerden sonra, genel olarak bu alanlarda kullanılacak bitkitürleri seçiminde aşağıdaki hususların dikkate alınması gerekir.

Öncelikle seçilecek yerli yada yabancı bitki türlerinin yetişme ortamıistekleri, kentin içinde bulunduğu bölgenin genel ve lokal ekolojikkoşullarına uygun olmalıdır. Yani yöresellik kanununa dikkatedilmelidir.

Bölgesel ekolojik koşullara (hava kirliliği, yüksek sıcaklık, düşük bağıl nem, az elverişlifiziksel ve kimyasal toprak özellikleri) uygunluk yanında, mekanik baskılar gibikentsel ortamlara özgü koşullara da mümkün olduğunca dayanıklı türlerin

seçilmesine dikkat edilmelidir. Örneğin, huş, kavak, çamlar, kokarağaç,kızılağaç, yalancı akasya, akçaağaç türleri, gladiçya, üvez,çitlenbik, erguvan, vb. türler kent içinde kolaylıkla kullanılabilecek öncü

türler olup uygun yerlerde kullanılmaları gerekir.

Kentsel alanlardaki bitkitürleri, uzun ömürlüolmalıdır. Zira hem güç vepahalı olan yenilemedikimleri uzun sürelerdetekrarlanır, hem de butürler gelişmiş halleriyleestetik ve fonksiyoneletkilerini kısa zamanda veuzun yıllar sürdürürler(çınar, yalancı akasya,ıhlamur, vb.).

Türler kent peyzajına katkıda bulunabilecek estetik değereyada üstleneceği görevleri bakımından yeterli işlevsel etkileresahip özellikler taşımalıdır (manolya, sedir, karaağaç, vb.).

Türler düzgün bir gövde ve simetrik bir tepe tacı geliştirmeli,gövde ve özellikle dalları kolay kırılıp düşmemeli, çürümemeli,genel olarak biyotik (böcek, mantar, vb.) ve abiyotik (fırtına,kar, vb.) zararlılara karşı dayanıklı olmalıdır (sedir, ardıç,akçaağaç, melez, servi, vb.).

Dikilecek türler kanalizasyon sistemlerini ve su borularınıtıkayabilen, istilacı kökler geliştiren türler ile kuvvetli köksürgünleri oluşturan türlerden olmamalıdır. Örneğin, söğüt,kavak, dut, kızılağaç ve akçaağaç türleri istilacı köklerinedeniyle filtrasyon ve arıtma tesisleri ile PTT, havagazı, su veTEDAŞ tesisleri civarında kullanılmamalıdır.

Kaldırım ve meydan gibi bazı yerlerdeki dikimlerde, kaplama,taş ve plakalara zarar vermesi söz konusu olan kuvvetli, sığkökler geliştiren türler seçilmemelidir. Özellikle kent içi yolağaçlandırmalarında kaldırımları kaldırıp bozması nedeniyledişbudak, çınar, yalancı akasya, vb. pek kullanılmaz.

Kök ve kütük sürgünü vermemelidir (yalancı akasya, bambu,vb.).

Derine giden kök sistemine sahip olmalıdır. Özellikle rüzgâraaçık alanlarda kazık kök yapan türlere öncelik verilerek rüzgârperdeleri oluşturulabilir (meşe, sedir, çam, servi, vb.)

Farklı mevsimlerde yaprak, çiçek veya meyveleri ile göze hoşgörünmelidir. Gerek yerli gerekse yabancı çok sayıda yapraklıağaç, ağaççık ve çalı türleri bu konuda örnek olarak verilebilir.

Genel olarak çiçek, meyve ve polenleri kötü kokan türler ileçocuk oyun alanları gibi bazı yerlerde zehirli meyve, çiçek veyaprak özelliklerine sahip türler seçilmemelidir. Örneğinporsuk (Taxus baccata), ormangülü (Rh. ponticum), kartopu(Viburnum opulus) gibi türler zehirli meyve ve yaprakları,Ginkgo, Ailantus gibi türler kötü kokulu meyveleri nedeniyledikkatli kullanılmaları istenir.

Alerjen etki yapan tohumlara sahip türler ile meyveleridöküldüklerinde yerleri kirleten ya da büyük ve sert olup insanve otomobillere zarar vermesi söz konusu olan türler tercihedilmemelidir. Örneğin kavak, çınar, vb. alerjen etki yaparken,çocuk oyun alanlarına atkestanesi gibi türler tehlikeliolabilmektedir. Benzer şekilde, Ginkgo, Morus, vb. türlerbulundukları yeri kirletmeleri, Juglans (ceviz), Aesculus(atkestanesi) ve bazı Meşe türleri de iri meyve ve tohumlarıbakımından dikkate alınmalıdır. Bulundukları alanı kirleten vekötü kokulu meyveleri olan türlerin altına çalı gruplarıyerleştirilerek düşen meyvelerin gizlenmesi sağlanabilir.

Hava kirliliğine, tuz ve toksik maddelere karşı hassasolmamalıdır.

Söküm-dikim işlemleri ile kök ve gövdeyaralanmalarına karşı dirençli olmalı, yaşama gücü verejenerasyon kabiliyeti yüksek olmalıdır.

Kent dokusu ile bütünleşmiş türler dikkate alınmalı,dar mekan ve güç ortam koşullarına dayanıklılıkgösteren türler olmalıdır.

Monokültürlerden kaçınılmalı, tür zenginliğiniarttıran farklı türler seçilmelidir.

• Yol ve cadde bitkilendirmelerinde kullanılacak türler sahipoldukları farklı ölçü, form, renk ve doku özellikleriyle çevredehareketli varyasyonlar yaratarak görsel yönden çekicimekanlar oluştururlar.

• Dolayısıyla cadde ve yollar için kullanılacak bitkilerin belirliözelliklere sahip olması gerekir. Yol-caddelerdeki ekolojikkoşullar doğal ortamlarından farklı olduğu gibi kent içindekidiğer alanlardan (koruluklar) da farklıdır. Bu farkinsanoğlunun doğal arazi yüzeyinde ve atmosfer içeriğindemeydana getirdiği değişikliğin bir sonucudur. Bu nedenlekarayolu bitkilendirmelerinde özellikle tür seçiminde çok dahahassas olmak gerekir.

• Cadde, yol ve sokaklarda kullanılacak bitki türlerininseçiminde; En az 5 m’lik net boş mekanyaratabilecek dalsız gövde yüksekliğine sahipolmaları, sarkık formlu olmaması, genellikle düzgün,çatalsız ve silindirik bir gövde geliştirmesi, simetriktepe tacı oluşturabilmesi, taç gelişimi yolungenişliğine uygun olması, düşen meyveleri mekanikhasarlara ve yaralanmalara neden olmaması, gibiözelliklerin de dikkate alınması önemlidir (Dirik2008).

4.3. Çim Alanları İçin Tür seçimi

• Kentsel alanlarda estetik amaçlı olarak son derece önemli olançim alanlarında tür seçimi ayrı bir çalışmayı gerektirir. Zira çimbitkileri diğer bitki türlerine göre daha hassas olupbitkilendirilmesi çok daha önemli ve dikkat gerektirir.

• Çimler, genel olarak toprak yüzeyini örten, yer çok yakın, sıkbir şekilde gelişerek toprağı sıkıca kavrayan-örten, homojenbir görünüme sahip bitkilerdir. Yapay olarak tesis edilen vesürekli bakımı gerektiren çok önemli bir yeşil alan kaynağıdır.

• Çim alanlarından beklenen ana amaç, renk ve tekstürbakımından iyi bir görünümde olmasıdır. Kentlerdeki çimalanlarının işlevsel (güneş ışınlarını absorbe etmesi,tozlanmayı engellemesi, eğimli alanlarda toprak aşınım-taşınımını önlemesi, oyun oynama ve dinlenme alanlarıoluşturması gibi) ve estetik (göze hoş gelen güzel ve engin birgörüş sağlaması, diğer bitkilerle uyumlu olması ve sert donatıelemanlarını yumuşatması gibi) etkileri çok önemlidir.

• Çimlendirme amaçlı kullanılan bitki türleri genelliklebuğdaygiller familyasına, azda olsa baklagiller familyasınaaittir. Bunların dışında diğer familyalardan da bazı bitkiler çimalanlarında kullanılmaktadır. Bu bölümde gerek buğdaygilgerekse baklagil çim bitkileri, ayrıntılı olarak ele alınmayacak,genel ve kısa bilgiler klimatik özelliklere göre ele alınacaktır.

• Buğdaygil çim bitkileri içerisinde en çok tanınan ve kullanılantürler serin ve sıcak ikimle göre de çeşitlenmektedir.Bunlardan bazıları hakkında kısa bilgiler verilecektir (Avcıoğlu1997);

• Tavusotu türleri (Agrostis ssp.): En çok kullanılan çim bitkisiolup derin biçimlerde sık, zarif ve ince dokulu olup çok güzelgörünümlü bowling ve golf gibi spor alanlarınınçimlendirilmesinde tercih edilmektedir. Genelde serin iklimbölgelerinde kullanılır. Bu türler tohum veya stolonparçalarıyla (çeliklerle) üretilebilmektedir. Genelde tohumlaüretim kullanılmaktadır.

• Yumak türleri (Festuca ssp. L.): 100’ün üzerinde türü olanyumaklar yıllık ve çok yıllık olabilir. Çok yıllıklar çim içinidealdir. Kuraklığa ve verimsiz topraklara (pH:5,5-6,5)dayanıklıdır. Serin iklim bölgeleri için tercih edilirler. Üretimigenelde tohumla olmaktadır.

• Çim türleri (Lolium L.): Çok yıllık olan türü İngiliz çimi (Loliumperenne) çimlendirme çalışmalarında en fazla kullanılan türlerden birisidir. Ev bahçeleri, mezarlıklar, parklar, bina çevreleri, hava alanları ve genel amaçlı yeşil alanların kurulmasında, tohum sayısı esas alındığında karışımlara %20-25 oranında katılması önerilmektedir. Tohumla üretilir.

• Salkım otu türleri (Poa L.): Yeşil alanlarda en çok kullanılanları çayır salkım otu (Poa pratensis L.) ile adi salkımotu (Poa trivialis L.) dir. Bu türlerin dışında brom (Bromus sp.), ayrık (Agropyron sp.) ve domuz ayrığı (Dactylisglomerata L.) türleri de serin iklim tipinde kullanılabilecek çim bitkileridir.

• Akdeniz ikliminin hakim olduğu sıcak iklimtipine sahip alanlarda ise en fazla kullanılançim köpekdişi (Cynodon sp.) türüdür. Bunlararasında Bermuda (C. dactylon) ve Ugandaçimleri en yaygın kullanılan çim türleridir.Bunlar, dünyada en geniş kullanım alanınasahip olan ve değişik yetişme ortamıkoşullarına uyum sağlayan çim türleridir.Genellikle vegetatif yollarla, özellikle de yeşilçelikle üretilirler.

• Çim alanlarında kullanılan baklagiller arasında 5-6baklagil bitki türü üzerinde durulacaktır. Bunlar serinve yağışlı iklimlerde ve çok iyi drene olmuş verimlitopraklarda yetişir. Bunların başında da üçgüller(Trifolium sp.) gelmektedir. Ak üçgül (T. repens L.)yem bitkisi olarak da kullanılmaktadır. Otlatmaya veçiğnenmeye iyi dayanır. Uzun ömürlü olup ortarefüjlerde, sorunlu alanlarda kullanılması önerilir.Kurağa ve sıcağa dayanıklılığı zayıftır. Melez üçgül (T.hybridium) ise asit topraklarda, nemli ve rutubetlibölgelerin bitkisidir. Bunların dışında baklagil çimbitkileri arasında yonca (Medicago sativa) ve alacataçotu (Coronilla varia L.) sayılabilir.

• Ülkemiz çok değişik iklim özelliklerine sahip olduğundan kentsel yeşilalanlarda kullanılacak çim bitkileri ile bu bitkilerin karışım oranları kullanımalanlarına bağlı olarak ayrı ayrı tablo halinde verilecektir. Tablo değerleriyerel iklim özelliklerine göre değerlendirilmelidir. Tablo 3’te verilen türisimleri ve karışım oranlarının ipucu niteliğinde olduğu unutulmamalıdır.

Liriope graminifolia ve Lilium hypridum

Yeşil alan buğdaygillerinin adapte oldukları önemli iklim kuşakları (Avcıoğlu 1997).

• Kentsel yeşil alanlarda yeni tesisler (yeşillikler-ormanlar) kurulurkenkoruma amacının ön planda olduğu hallerde tür seçiminde, aşağıdaverilen özelliklerden birini veya birçoğunu gerçekleştirmesi aranır.Bunlar;

• erozyonu önleme,

• dik yamaçlarda arazi kaymalarını durdurma,

• rüzgâr ve su erozyonuna engel olma ve

• temizleme, akarsuları (nehir ve çayları) kontrol etme ve toprağı ıslahetme sayılabilir.

• Çam, ladin, tsuga ve diğer birçok iğne yapraklı türler,özellikle rüzgâr perdeleri tesislerinde kullanıldıklarında,kışın herdem yeşil olmaları nedeniyle yıl boyuncaetkinliklerini sürdürürler. Buna karşılık yaz aylarındaetkin olan yapraklılarda yaprak kitlesi fazla olan türler(kayın, meşe ve akçaağaç, gibi) tercih edilir. Akasya gibiince ve seyrek yapraklı türler, ne gölgelenme ne derüzgâra karşı etkinlik açısından tercih edilmezler.

• Dik yamaçlarda heyelanları önlemede meşe, çam,akasya gibi derin köklü türler önem kazanır. Böyleyerlerde ladin, huş gibi sığ köklü ağaç türlerinin yeriyoktur yada en son tercih edilmelidirler.

• Çevre mühendisliği açısından bakıldığında bitkilerin birçok probleminçözümünde kullanılabileceği düşünülmelidir. Zira bitkilerin;

• kaba yapraklı olmasının sesi keseceği,

• hareket eden dalların sesi maskeleyip azaltacağı

• Tüylü yaprakların tozları yakalayıp tutacağı,

• yaprak stomalarının gaz alış verişini sağlayacağı,

• çiçek ve yaprakların hoş kokular sağlayacağı, buna karşılık kötü kokularımaskeleyeceği unutulmamalıdır.

• Yapraklar ve dalların rüzgâr hızını kestiği gibi yağışın hızını da kesmesi,

• toprakta yaygın köklerin erozyona karşı toprağı tutması,

• yoğun yaprak kitlesinin ışığı tutarak, seyrek yaprak kitlesinin de ışığısüzmesi bitkilerin önemli fonksiyonlarından birkaçıdır.

• Dikenli dalların insan ve hayvan zararlarını önleyeceği yada azaltacağı vecanlı çit olarak kullanılacağı iyi bilinmelidir.

Kentsel alanların bitkilendirilmesinde bitkilerin bu özellikleri dikkatealınmalıdır.

Yukarıda özet halinde verilenözelliklerin her biri kendi içerisinde çokçeşitli bitki türlerinden oluşur. Buözellikleri ayrı ayrı değil bir bütünhalinde değerlendirmek en doğruyoldur. Bu arada türlerin alabileceklerimaksimum tepe çapı ve boyu,budamaya karşı mukavemet gibibaşkaca özelliklerinde dikkate alınmasıgerekir.

Kentsel yeşil alanlardaki bitkisel (ağaç,ağaççık, çalı, vb.) tür çeşitliliği yanındaestetik açıdan monotonluğun kırılmasıgibi nedenlerle monokültürlerdenkaçınılması ve imkânlar ölçüsündesayıda çok ve değişik bitki taksonlarınayer verilmesi düşünülmelidir. Bitkiseltür çeşitliliği beraberinde faunaçeşitliliğine de neden olacağıunutulmamalıdır.