kaynakçı-kaynak sembolleri

7/17/2019 Kaynakçı-Kaynak sembolleri

http://slidepdf.com/reader/full/kaynakci-kaynak-sembolleri 1/22

KKAA Y YNNAAKK GGÖÖSSTTEERRİİMMLLEERRİİ

HAZIRLAYAN ONAYLAYAN TARİH SAYFA REV

Metin ÖZDEMİR1 / 22 00

KG-F-

11.. UU Y YGGUULLAAMMAA

11..11.. Kaynak Gösteriminin Temelleri

Tanımlar

Alın kaynağı : En az bir parçanın alın kısmının kısmi veya tam nüfuziyetle diğer parçaya birleştirildiği

kaynak tipidir.

Tam nüfuziyetli kaynak : Kaynak kalınlığı ince parçanın kalınlığına eşit olan ve içinde kaynaksız bölgenin

olmadığı alın kaynağıdır.

Kısmi nüfuziyetli kaynak : Parçanın kesitinin tamamen kaynak edilmediği alın kaynağıdır.

Eritme kaynağı : Birleştirme bölgesindeki malzemeleri eriterek ve herhangi bir basınç uygulamadan

gerçekleştirilen kaynak işlemidir.

Çatal

Ok çizgisi kaynak ağzı açılacak

parçayı gösterir.

Sürekli referans çizgisi (oktaraf ını gösterir)

Kesik referans çizgisi(bağlantının diğer taraf ını gösterir)

Kaynak yapılacak yer






KG-F-

Kaynak gösterimi yukarda verilen şekil aracılığı ile yapılacaktır.

....…./......…/........../..

Kaynak uzunluğu, sayısı, aralığı

Kaynak prosesi

Kalite seviyesi

Dolgu malzemesi

Kaynak pozisyonu

s : Alın kaynağı kalınlığı

a/z : Köşe kaynağı kalınlığı/ayak uzunluğud : Tapa ve punta kaynağı çapı

c : Oval delik kaynağı genişliği

Kaynak sembolü, tamamlayıcı sembol,ilave sembol

Çevresel kaynak

1 2 3 4 5 6 7

Çok genel anlamda kaynak gösterimi sembolleri verilmektedir bu semboller ileride aç ıklanacaktır.

Temel Kaynak SembolleriKaynak sembolü Şekil Açıklama

I-kaynağı

V-kaynağı

Yar ım-V-kaynağı

Y-kaynağı

Yar ım-Y-kaynağı






KG-F-

U-kaynağı

Yar ım-U-kaynağı

Yar ım yuvarlak V-kaynağı

Yuvarlak V-kaynağı

Dik kenarlı kaynak

Tapa kaynağı

Nokta kaynağı

Yüzey dolgu kaynağı

Tersten yarmalı arkapaso

Tersten yarmasız arka

paso

Köşe kaynağı






KG-F-

Kaynak Yapılacak TarafBir kaynaklı bağlantının yeri, bağlantının türüne bağlı olarak üstten, yandan, önden, veya kesittengösterilebilir.

Örnek : T-birleştirmede bakış yönleri

Üstten gösterim

Yandan gösterim

Kesitten gösterim

Düz referans çizgi, bağlantının ok taraf ını, kesik referans çizgi ise diğer taraf ını belirtir. Kesik referansçizginin altta veya üstte olması önemli değildir.

Örnek : Alın birleştirmelerde, ok taraf ı ve diğer taraf

Ok taraf ı

Diğer taraf

Ok taraf ı

Diğer taraf

Ok taraf ı

Diğer taraf

Ok taraf ı

Diğer taraf

Örnek : Alın birleştirmelerinde, tek taraflı V-kaynağı

Örnek : Tek taraflı köşe kaynağı






KG-F-

Çevresel KaynakÇevresel kaynaklar ok çizgisini referans çizgisine bağlayan yere konan bir çemberle ifade edilir.

Örnek : Örnek :

Kaynak Ağzı Açılacak ParçaKaynak sembolündeki ok, kaynak ağzı açılacak parçayı gösterir. Her iki parçaya da kaynak ağzı açılacaksa,okun hangi parçayı gösterdiği önemli değildir.

Örnek : Alın birleştirmede tek taraflı yar ım-Vkaynak ağzı

Alın birleştirmede tek taraflı yar ım-V kaynak ağzı

Örnek : T-birleştirmede K (çift taraflı yar ım-V)kaynağı. Sadece bir parçaya kaynak ağzı açıldığı için sadece ek yerini göstermek yeterlidir.

Kaynak Atlığı Kullanımı Tam nüfuziyet istenen tek taraflı alın kaynaklar ında altlık kullanılması gerekebilir. Kaynak altlıklar ı sabitaltlık ve sökülebilir atlık olarak iki gruba ayr ılır.Sabit altlıklar, ana malzemeyle aynı veya benzer malzemeden yapılan atlıklardır; ana malzemeyepuntalanır ve kaynağın bir parçası olarak kalır.

Sökülebilir altlıklar, bakır veya seramikten yapılmış olabilir. Kaynak işlemi bittikten sonra sökülür.

Sembol AçıklamaM Sabit kaynak altlığı kullanılacak

MR Sökülebilir kaynak altlığı kullanılacak

Örnek : Sabit kaynak altlığı kullanımına örnek.






KG-F-

M Altlık: St 37, 10*30

Altlık: St 37,

10*30

Yüzey İşaretleri ve İşlemleriTemel kaynak sembollerine ilave olarak, yüzey profilini ve yüzeye uygulanacak işlemleri belirtmek amacıylailave semboller kullanılır.

Sembol AçıklamaKaynak dikişinin yüzeyi dışbükey (bombeli) olacakKaynak dikişinin yüzeyi içbükey olacak

Kaynak dikişinin yüzeyi düz olacakKaynak dişinin kenarlar ı taşlanacak

G Kaynak dişinin yüzeyi taşlanacak

Örnekler :Sembol Şekil Açıklama

Kaynağın her iki taraf ı da düz olacak.

Kaynağın her iki taraf ı da düz olacak, üst taraf ı işlenecek

Kaynak dışbükey olacak.

Kaynak içbükey olacak.

Kaynak içbükey olacak, kenarlar ı taşlanarakdüzlenecek.

Kaynaklar ın yüzey profiliyle ilgili herhangi bir sembol konulmadığı takdirde, ilgili Kaynak Kalite Seviyesigeçerlidir.Çift Taraflı KaynaklarÇift taraflı kaynaklar her iki taraf ı da aynı olan simetrik kaynaklardan veya her iki taraf ı farklı kaynaklardanmeydana gelebilir.






KG-F-

Şekil ve ölçü olarak simetrik olan çift taraflı kaynaklarda diğer taraf ı göstermek amacıyla kesik referansçizgiyi kullanmaya gerek yoktur. Ancak her iki taraftaki kaynak tipi ve/veya ölçüsü farklı olan kaynaklı bağlantılarda, hangi tarafa ne tür ve hangi ölçüde kaynak yapılacağını belirtmek amacıyla, kesik referansçizginin kullanılması gerekir.

Simetrik çift taraflı kaynaklarda birleşik semboller

Kaynaksembolü

Şekil Açıklama

I-kaynağı

X-kaynağı (çift taraflı V-kaynağı

K-kaynağı (çift taraflı yar ım-V-kaynağı)

Çift taraflı Y-kaynağı

Çift taraflı yar ım-Y-kaynağı

Çift taraflı U-kaynağı

Çift taraflı U-kaynağı

Çift taraflı yar ım yuvarlak U kaynağı

Çift taraflı yuvarlak U kaynağı

Çift taraflı köşe kaynağı

Çift T-birleştirmesinde köşe kaynağı






KG-F-

“A” bağlantısı

“B” bağlantısı

Sağdan görünüş

Kesit görünüşü

Örnek : Alın birleştirmelerinde, X (çift taraflı V)-kaynağı

Örnek : T-birleştirmede asimetrik alın kaynağı

Kaynakla ilgili sembolik bilgiler bağlantının üstten görünüşünde veya kesitinde verilebilir. Ancak bazı birleştirme tiplerinde üstten görünüşte diğer taraf ı ifade etmek mümkün olmayabilir; bu durumda sembolikbilgilerin kesitte verilmesi gerekir.

Tersten Yarma, Arka Paso ve Arkalık Paso

Tam nüfuziyet istenen ve çift taraflı kaynak ağzı açılan bağlantılarda kök bölgesiyle ilgili iki farklı uygulamavardır.

• Çok kritik kaynaklarda, ikinci taraf ın kaynağına geçmeden önce, kök bölgesi hiçbir kök hatası kalmayacak şekilde diğer taraftan taşlayarak, karbon elektrotla veya özel bir oksi-asetilenşalumasıyla oyulur ve ikinci taraf ın kaynağına başlanır. Bu uygulama hatasız bir kaynağı garantilemek için uygulanır ve tersten yarmalı çift taraflı kaynak olarak isimlendirilir.

• İkinci taraf ın kaynağına başlarken herhangi bir yarma işlemi uygulanmaz.Tek taraflı kaynak ağzı açılan, ancak çift taraflı kaynak yapılan bağlantılarda iki farklı uygulama vardır:






KG-F-

• Arka taraf ın kaynağına geçmeden önce tersten yarma uygulanır, sonrada arka paso çekilir.

• Birinci taraf ın kaynağı bittikten sonra arka taraf ın kaynağına geçilir.

• Önce arka tarafa bir paso kaynak çekilir. Bu paso kaynak ağzı açılan taraf için bir altlık görevi görürve arkalık paso veya arkalık kaynağı olarak isimlendirilir.

Kaynak altlığı kullanımını ifade eden kaynak sembolleriSembol Açıklama

Arka paso / arkalık paso

Yarma uygulandıktan sonra çekilen paso

NOT : Tek taraflı kaynak ağzı açıldığından, önce diğer taraftan arkalık paso atılacaksa, çataldan sonraaçıklama yapılmalıdır.NOT : Kaynak ağzı simetrikse ve hangi tarafa önce kaynak yapılacağı önemli değilse, kesikli çizgi

kullanılmayabilir.NOT : Tersten yarma gerekmiyorsa, mecbur olmadıkça, arka paso veya arkalık paso ayr ımı resimde deverilmemeli ve üretimin inisiyatifine bırakılmalıdır. Örnek : Tek taraflı kaynak ağzında tersten yarmasız arka paso. Kaynak ağzı tek taraflı olduğu için arkapasoyu ifade etmek için kesikli çizgi kullanılmayabilir.

Örnek : Tek taraflı kaynak ağzında tersten yarmalı arka paso. Kaynak ağzı tek taraflı olduğu için arkapasoyu ifade etmek için kesikli çizgi kullanılmayabilir.

Örnek : Tek taraflı kaynak ağzında tersten yarmalı arka paso. Kaynak ağzı tek taraflı olduğu için arkapasoyu ifade etmek için kesikli çizgi kullanılmayabilir.






KG-F-

Arkalık paso

Örnek : Çift taraflı kaynak ağzında tersten yarmalı arka paso.

Örnek : Asimetrik çift taraflı kaynak ağzında tersten yarmalı arka paso. Parçalar ın detay resimlerindekaynak ağzı detaylar ı verilmemişse, resimde verilmelidir.

Bak. Detay A

Kaynakla İlgili Ölçüler

Kaynakla ilgili ölçüler kaynağın tipine göre,- kaynağın kalınlığı,- z ölçüsü,- çapı,- uzunluğu,- sayısı, ve- kaynaklar arasındaki mesafe

olabilir.Kaynak kalınlığı, z ölçüsü ve kaynak çapı daima kaynak sembolünün soluna konur. Kaynak sayısı, kaynakuzunluğu ve kaynaklar arasındaki mesafe ise kaynak sembolünün sağına konur.Kaynak uzunluğu belirtilmediği takdirde, kaynağın ek yeri kadar uzun olduğu kabul edilir.






KG-F-

s l s l

Çift taraflı kaynaklarda, eğer her iki taraf da simetrikse, ölçülerin sadece bir tarafta verilmesi yeterlidir.Örnek : Her iki taraf ı eşit kalınlıkta olan çift taraflı köşe kaynağı

a5

Örnek : Kalınlıklar ı farklı olan çift taraflı köşekaynağı

a5

a8 a5a8

Alın Kaynaklar ı Tam nüfuziyetli kaynaklarda kaynak kalınlığı ince parçanın kalınlığına eşit kabul edilir. V, yar ım-V, U, yar ım-U ve bu kaynaklar ın çift taraflılar ı tam nüfuziyetli kaynak olarak kabul edilir. I-kaynağı, ölçü verilmemişsetam nüfuziyetli kabul edilir.Tam nüfuziyetli kaynaklarda kaynak kalınlığını belirtmeye gerek yoktur.

s t

Aynı kalınlıktaki iki parçada tam nüfuziyetli V-alın kaynağı

s t2 t1

s = t1 t1 < t2

Farklı kalınlıktaki iki parçada tam nüfuziyetli V-alın kaynağı

t

s

Farklı kalınlıktaki iki parçada tam nüfuziyetli V-alın kaynağı






KG-F-

Kısmi nüfuziyetli kaynaklarda, kaynak kalınlığı ana malzemenin yüzeyinden kaynağın köküne kadar olanmesafedir. Kaynak bombesi hesaba katılmaz.NOT : Kısmi nüfuziyetli alın kaynaklar ında, kaynak ağzı ölçüleri parçanın detay resminde verilmişse veistenen kaynak kalınlığı kaynak ağzı deriliğine eşitse, kaynak kalınlığı verilmeyebilir.

st

Kaynak kalınlığı kaynak ağzı derinliğine eşit olan kısmi nüfuziyetli Y-kaynağı.

t

s

T-birleştirmesinde kalınlığı ağız derinliğine eşit olan yar ım-V kaynağı.

NOT : Kalınlığı kaynak ağzı derinliğinden fazla olan kaynaklarda, kaynak kalınlığı belirtilmelidir.Örnek : Nüfuziyetin derin olması nedeniyle, kaynak kalınlığı ağız derinliğinde fazla olan Y-kaynağı

6 t

6

NOT : Kaynak ağzı açılmayan I-kaynaklar ında, kısmi nüfuziyet isteniyorsa, kaynak kalınlığı verilmelidir.

Örnek : Kısmi nüfuziyetli I-kaynağı.

6 t

6






KG-F-

NOT : Kaynak ağzının şekline bakarak, tam nüfuziyet mi yoksa kısmi nüfuziyet mi istendiği konusundatereddüt yaratabilecek kaynaklarda, ya kaynak kalınlığı kesin olarak verilmeli ya da kaynak kesitiçizilmelidir.

Köşe Kaynaklar ı Köşe kaynaklar ında kaynak kalınlığı a veya z ölçüsü olarak verilir. Eşkenar dik üçgen kesitli bir köşekaynağında :

21 zz == z a*1.4= z z*0.71a =

a = boğaz kalınlığı (mm)z = ayak uzunluğu (mm)

Örnekler :

Kaynak kesiti a ölçüsünün verilmesi z ölçüsünün verilmesiDüz köşe kaynağı

a=5

z2=7

z1=7

z = z1 = z2

a = 0.7 * za5 z7

Dışbükey köşe kaynağı

a=5

z2=7

z1=7

z = z1 = z2

a = 0.7 *za5 z5

İçbükey köşe kaynağı

a=5

z2=7

z1=7

z = z1 = z2

a = 0.7 * za5 z7

Asimetrik köşe kaynağı a ölçüsüyle ifade edilemez.

z7*14






KG-F-

a

z2=14

z1=7

z1 ≠ z2

a ≠ 0.7 * z1

Önce referans çizgisine dikolan, sonra da referansçizgisine paralel olan zdeğ eri verilir.

Derin nüfuziyetli köşekaynağı

a=5

z2=7

z = z1 = z2

a = 0.7 * zs=8

s8a5

s8z7

z1 ölçüsünün parça kalınlığına eşit olduğu durumlarda, eğer köşe kaynağı simetrikse, a veya z ölçüsüverilmeyebilir.

Örnekler :Kaynak kesiti Sembolik Gösterim

z=t

z=t

z=t

z=tz=t

z=t

z1=t1

z1=t1 z=t

z=t

z=t

z=tz=t






KG-F-

z=t

z=10

z=t1=10

z=tZ10

İki parça arasındaki açının 90°’den farklı olduğu durumlarda, z ölçüsünü vermek üretim ve kontrolaçısından daha avantajlıdır.Kaynak kesiti a ölçüsü z ölçüsü

z

aa

z

a

a

a

z

Kaynak uzunluğu daima kaynak sembolünün sağ taraf ında bulunur.

Kesik köşe kaynaklar ında (metot kaynağı), kaynak sayısı, kaynak uzunluğu, kaynaklar arasındaki mesafeve kaynağın şaşırtmalı olup olmadığı belirtilmelidir.

Örnek : Tek taraflı kesik köşe (metot) kaynağı. Kaynaklar parçanın ucundan başlayacaksa, v değerinibelirtmeye gerek yoktur.

150 150(100)a5 2*150(100)

a5

z7 2*150(100)

30 30

30

v = 30 : kaynaklar ın başlama noktası a = 5 : köşe kaynaklar ının boğaz kalınlığı z = 7 : köşe kaynaklar ının ayak uzunluğun = 2 : kaynak sayısı l = 150 : kaynak uzunluğu

(e) = 100 : kaynaklar arası

mesafe

Örnek : Çift taraflı simetrik kesik köşe (metod) kaynağı. Kaynaklar parçanın ucundan başlayacaksa, vdeğerini belirtmeye gerek yoktur.






KG-F-

150 150(100)

a5 2*150(100)

a5

z7 2*150(100)

30

30

30v = 30 : kaynaklar ın ba ş lama noktas ı a = 5 : köşe kaynaklar ın ın bo ğaz kalınl ığ ı z = 7 : köşe kaynaklar ın ın ayak uzunluğun = 2 : kaynak say ıs ı

l = 150 : kaynak uzunluğu(e) = 100 : kaynaklar aras ı mesafe

Örnek : Çift taraflı şaşırtmalı kesik köşe (metod) kaynağı. Kaynaklar parçanın ucundan başlayacaksa, vdeğerini belirtmeye gerek yoktur.

150 150(100)

a5 2*150(100)

a5

z7 2*150 (100)

30

30

30v = 30 : kaynaklar ın baş lama noktas ı a = 5 : köşe kaynaklar ının boğaz kalınl ığı z = 7 : köşe kaynaklar ının ayak uzunluğun = 2 : kaynak say ısı

l = 150 : kaynak uzunluğu(e) = 100 : kaynaklar arası mesafe

15 0 150(100)

Örnek : Kısmen sürekli köşe, kısmen de kesik köşe kaynağından oluşan bir kaynaklı bağlantınınsembolik gösterimi.






KG-F-

a5

a5

a = 5 : köşe kaynaklar ının boğaz kalınlığı n = 2 : kaynak sayısı l = 150 : kaynak uzunluğu(e) = 100 : kaynaklar arası mesafe

300 150(100) 150 150 300(100) (100) (100)

a5 3*150(100)

a5a5300

300

Nokta ve Yuvarlak Delik Kaynaklar ı Nokta ve yuvarlak delik kaynaklar ı hem üstten hem de kesitten verilebilir, ancak çok sıralı bir nokta kaynağı uygulanacaksa, sembolik gösterim parçanın üstten görünüşünde yapılmalıdır.

Nokta ve yuvarlak delik kaynaklar ında kaynak sembolünün sol taraf ında nokta ve delik çapı, sağ taraf ındaise kaynak sayısı ve kaynaklar arası mesafe verilir.

Nokta kaynağı

nda kaynak edilen plakaya delik açı

lmaz, yuvarlak delik kaynağı

nda ise açı

lı

r. Bu nedenleeğer parçaya delikler önceden açılmışsa, yuvarlak delik kaynağında çap, sayı ve kaynaklar arası mesafeyivermek gerekmediği gibi, deliklerin yerlerini de tarif etmek gerekmez.

Nokta kaynağında ise kaynaklar ın yeri iki yönden de referans alarak gösterilmeli, nokta çapı, kaynak sayısı ve kaynaklar arası mesafe verilmelidir.

Örnek : Nokta kaynağında sembolik gösterim.






KG-F-

4 0 6 0

4 0 6 0

60

4 0

4 01 0

6 0

1 0

2 ( 6 0 )

1 0 2 (6 0 )

v1 = 60 : İlk noktan ın üs t kenardan uzak lığ ı v2 = 40 : İ lk noktan ın so l kenardan uzak lığ ı d = 1 0 : No k t a ç a p ı n = 2 : No k t a s a y ıs ı ( e ) = 60 : Nok ta la r a ras ı m e s a f e

Örnek : Yuvarlak delik kaynağında sembolik gösterim. Yuvarlak delik kaynaklar ının sembolik gösteriminderesim üzerinde delikler de gösterilebilir.

40 60

40 60

60

40

4010

6010

2(60)

10 2(60)

v1 = 60 : İlk deliğin üst kenardan uzaklığı v2 = 40 : İlk deliğin sol kenardan uzaklığı d = 10 : Delik çapı n = 2 : Delik sayısı (e) = 60 : Deliklerarası mesafe

Oval Delik Kaynağı Oval delik kaynağı yuvarlak delik kaynağı gibidir. Oval delik kaynaklar ında kaynak genişliği sembolün soltaraf ında, kaynak sayısı, uzunluğu ve aralar ındaki boşluk sağ tarafta verilir. Ancak delikler parçayaönceden açılıyorsa, ve yerleri detay parça resminde gösterilmişse, sembolik gösterimde kaynakgenişliğini, uzunluğunu, sayısını ve kaynaklar arasındaki mesafe verilmeyebilir.






KG-F-

40 30

40 30

60

10

v1 = 60 : İlk deliğin üst kenardan uzaklığı v2 = 40 : İlk deliğin sol kenardan uzaklığı c = 10 : Delik genişliği n = 2 : Delik sayısı l = 60 : Delik uzunluğu (e) = 30 : Delikler arası mesafe

10 2*60 (30)

10 2*60 (30)

40

60

60 60

60 60 40

Örnek : Delikler detay parçada daha önceden açılmışsa, sembolik gösterim aşağıdaki şekilde yapılabilir.

40 30

40 30

60

10

60 60

60 60

2 yerde

2 yerde

Flanş Kaynaklar ı Flanş kaynaklar ında kalınlık ve gerekiyorsa uzunluk ölçüsü verilir. Sembolik gösterimde kaynak bölgesidetaylı veya detaysız olarak verilebilir. Detaysız resim üzerinde gösteriliyorsa, ok bükülen kenar ı gösterir.

Örnek : Yar ım flanş kaynağının sembolik gösterimi






KG-F-

66 6

Kenar Kaynaklar ı Kenar kaynaklar ında kalınlık ve gerekiyorsa uzunluk ölçüsü verilir.

Örnek : Kenar kaynağının sembolik gösterimi

66

Yüzey Dolgu KaynaklarYüzey dolgu kaynağında dolgu kaynağının kalınlığı, dolgu yapılacak alanın genişliği ve uzunluğu verilir.

Örnek :

6

30

30 60

5030

50*60

30

30

Birleşik Kaynak Sembolleri

Birleşik sembollerle ifade edilen tek veya çift taraflı

kaynaklarda, gerekiyorsa her bir sembol için kalı

nlı

kverilmelidir.






KG-F-

Örnek :

a5

Örnek :

7

z8*16

z6

167

Örnek :

4

6

410

Çataldan Sonra Verilen BilgilerKaynakla ilgili özel bilgiler de çataldan sonra verilir.Örnek :

3 YERDE Aynı kaynağın 3 yerde olduğu belirtiliyor.Diğer iki kaynağın gösterilmesine gerekkalmadığı için resim sadeleşir.

Örnek :

NOT 1 NOT 1:

1. 100-150 ° ÖN ISITMAUYGULANACAK.2. ISI GİRDİSİ 12-16 KJ/CM

OLACAK3. VS.......

Örnek :






BURAYA KAYNAKYAPILMAYACAK

kaynakçı-kaynak sembolleri

Documents