Pag-unawa sa K to 12 Araling Panlipunan Kurikulum: Kasaysayan ng Daigdig

Ronaldo B. Mactal, PhDAssociate Professor, DLSU-Manila

Pag-unawa sa K to 12 Araling Panlipunan Kurikulum: Kasaysayan ng Daigdig

Ronaldo B. Mactal, Ph.DAssociate Professor, DLSU-Manila

Scope and Sequence Grade Focus/Scope Themes

K Ako at ang aking kapwa 1-2

1 Ako, ang Aking Pamilya at Paaralan 1-3

2 Ang Aking Komunidad, Ngayon at Noon 1-5

3 Ang Aking Sariling Lalawigan at Rehiyon 1-6

4 Ang Bansang Pilipinas 1-6

5 Kasaysayan ng Pilipinas I 1-6

6 Kasaysayan ng Pilipinas II 1-6

7 Araling Asyano 1-7

8 Kasaysayan ng Daigdig 1-7

9 Ekonomiks 1-7

10 Kontemporanyong Isyu 1-7

K-12: Organisasyon at Daloy ng NilalamanMay tema (7) na tumutuhog sa buong kurikulum

Nag-uugnay sa mga paksa at nilalaman mula baitang 1-12

A. Tao, Kapaligiran at Lipunan

B. Panahon, Pagpapatuloy at Pagbabago

C. Kultura, Pagkakakilanlan at Pagkaban

D. Karapatan, Pananagutan at Pagkamamamayan

E. Kapangyarihan, Awtoridad at Pamamahala

F. Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo

G. Ugnayang Pangrehiyon at Pangmundo

Pamantayang Pangnilalaman:AP Grado 9

Naipamamalas ang mga kasanayan sa pagsisiyasat, pagsusuri ng datos at iba’t ibang sanggunian, pagsasaliksik, mapanuring pag-iisip, mabisang komunikasyon, at pag-unawa sa kasaysayan, politika, ekonomiya, kultura, at lipunan ng Daigdig mula sa sinaunang panahon hanggang sa kasalukuyan.

Mga Yunit (Markahan)

I. Heograpiya at mga Sinaunang Kabihasnan sa Daigdig

II. Ang Daigdig sa Klasiko at Transisyonal na Panahon

III. Ang Pag-usbong ng Makabagong Daigdig: Ang Transpormasyon Tungo sa Pagbuo ng Pandaigdigang Kamalayan

IV. Ang Kontemporanyong Daigdig (Ika-20 Siglo Hanggang sa Kasalukuyan): Mga Suliranin at Hamon sa Pandaigdigang Kapayapaan, Pagkakaisa, Pagtutulungan, at Kaunlaran

Yunit I :Heograpiya at mga Sinaunang Kabihasnan sa Daigdig

Yunit I. Heograpiya at mga Sinaunang Kabihasnan sa Daigdig

Heograpiya • Ano ang heograpiya?• Bakit mahalaga ang

heograpiya sa pag-aaral ng daigdig partikular ng mga sinaunang kabihasnan?

• Paano magagamit ang mga kasanayang heograpikal sa pag-aaral ng mga sinaunang kabihasnan?

• Limang tema ng heograpiya

Kabihasnan• Ano ang kabihasnan? • Ano ang pagkakaiba at

pagkakatulad ng kabihasnan sa sibilisasyon?

• Paano umusbong ang mga sinaunang kabihasnan at sibilisasyon sa daigdig?

• Paano nagkakatulad at nagkakaiba ang impluwensiya ng heograpiya sa paghubog ng mga sinaunang kabihasnan sa daigdig?

Mga Pamantayan (Baitang 9 Yunit 1)Pangnilalaman

Naipamamalas ang pag unawa sa interaksiyon ng tao sa kaniyang kapaligiran na nagbigay-daan sa pag-usbong ng mga sinaunang kabihasnan na nagkaloob ng mga pamanang humubog sa pamumuhay ng kasalukuyang henerasyon

Pagganap Nakabubuo ng panukalang

proyektong nagsusulong sa pangangalaga at preserbasyon ng mga pamana ng mga sinaunang kabihasnan sa Daigdig para sa kasalukuyan at sa susunod na henerasyon.

(Ano-ano ang kailangang kasanayan? Ano ang produkto?

Inaasahang Bunga ng Pagkatuto (Product/Performance)

Paglikha ng isang panukalang proyekto (advocacy campaign) na nagsusulong sa pangangalaga at preserbasyon ng mga pamanang pangkalikasan at kultural ng daigdig lalo na ang matatagpuan sa sariling komunidad. Kailangang makabuo ng isang nakasulat na pangkalahatang programa ng pagkilos (program of action) sa lebel na pandaigdig, pambansa, pangkomunidad, pampaaralan, at pansarili at halimbawa ng mga kongkretong produkto gamit ang iba’t ibang midyum ng komunikasyon. Ipararating para makuha ang kanilang pakikilahok sa mga kinauukulang organisasyong pandaigdig, pambansa at pangkomunidad (UNESCO, NGOs), tanggapan at opisyal ng pamahalaan (NCCA, National Museum, Kongreso, LGUs), personalidad (National Artist, Akademiko), at ordinaryong mamamayan ng nabuong program of action. Layon sa nasabing pagkilos ang pagkuha ng suporta (pinansiyal, materyal, o moral), at aktibong pakikilahok ng iba’t ibang grupo at mas maraming tao sa adbokasiyang mapangalaan ang mga pamanang pangkapaligiran, pangkasaysayan, panlipunan, at kultural ng daigdig, bansa, at sariling komunidad.

Pag-unawa sa Pamantayang Pangnilalaman ng Yunit I

• Naipamamalas ang pag unawa sa interaksiyon ng tao sa kaniyang kapaligiran na nagbigay-daan sa pag-usbong ng mga sinaunang kabihasnan na nagkaloob ng mga pamanang humubog sa pamumuhay ng kasalukuyang henerasyon.

• Adaptation (Pakikibagay o pakikiangkop)

• Modification/Alteration (Pagbabago)

• Geographic determinism vs. geographic possibilism

• Limang tema ng heograpiya (tool for understanding)

Inaasahang Pag-unawa

Mga Tema

A. Tao, Kapaligiran at LipunanB. Panahon, Pagpapatuloy at

PagbabagoC. Kultura, Pagkakakilanlan at

PagkabansaD. Karapatan, Pananagutan at

PagkamamamayanE. Kapangyarihan, Awtoridad at

PamamahalaF. Produksyon, Distribusyon at

PagkonsumoG. Ugnayang Pangrehiyon at

Pangmundo

Pag-unawa

• Nahuhubog ang bawat kabihasnan at lipunan ng interaksyon ng kapaligiran at tao noon at ngayon?

• Ang kapaligiran ang humuhubog sa tao o ang tao ang humuhubog sa kanyang kapaligiran?

Mga Pangkabuuang Pang-unawa (Overarching Understandings)

• Ang interaksiyon ng mga tao sa isa’t-isa at sa kanyang kapaligiran ay humuhubog sa kasaysayan, kultura, at kabihasnan ng mga lugar, rehiyon at lipunan sa daigdig.

• Malaki ang impluwensiya ng heograpiyang pisikal sa pag-usbong, katangian (characteristics), tagumpay at pagbagsak ng mga sinaunang kabihasnan.

• Nakakaapekto ang heograpiya sa paraan at kung paano mamuhay ang mga tao sa iba’t-ibang rehiyon at kabihasnan sa daigdig.

• Ang mga ugnayan sa pagitan ng mga tao, lugar at kapaligiran sa isa’t-isa ay nagbubunga sa pagkakalikha ng mga “geographic patterns” sa ibabaw ng Daigdig

Mga Pangkabuuang Pang-unawa (Overarching Understandings)

• Ang mga tao ay ginagamit, nakikiangkop at binabago ang kanyang pisikal na kapaligiran para tugunan ang kanilang pangangailangan.

• Ang paggamit ng tao sa kanyang kapaligiran at pinagkukunang-yaman ay kapwa mayroong positibo at negatibong epekto.

• Ang kaalaman sa heograpiya ng isang lugar ay nakatutulong sa mga tao na makabuo ng matalinong pagpapasya tungkol sa kung saan dapat manirahan, magtrabaho, maglakbay at makahanap ng mga bagong oportunidad.

Mga Tagapagbuklod na Tema at Mahahalagang TanongTema Mga Gabay na Tanong sa Paglinang ng Pang-

unawaTao, Kapaligiran at Lipunan

Paano nakaapekto ang interaksiyon ng tao at kapaligiran sa pag-usbong ng mga sinaunang kabihasnan na nagkaloob ng mga pamanang humubog sa pamumuhay ng kasalukuyang henerasyon?

Panahon, Pagpapatuloy at Pagbabago

Paano nagpapatuloy at nagbabago ang interaksiyon ng tao at kapaligiran sa pag-usbong ng mga sinaunang kabihasnan na nagkaloob ng mga pamanang humubog sa pamumuhay ng kasalukuyang henerasyon?

Kultura, Pagkakakilanlan at Pagkabansa

Paano nakaapekto ang interaksiyon ng tao sa kaniyang kapaligiran sa paghubog ng pagkakakilanlang kultural ng mga sinaunang kabihasnan at lipunan sa kasalukuyan?

Karapatan, Pananagutan at Pagkamamamayan

Paano ginampanan ng mga tao ang tungkulin at pananagutan na mapangalagaan ang kapaligiran sa harap ng hamong mabuo at mapaunlad ang sinaunang kabihasnan?

Kapangyarihan, Awtoridad at Pamamahala

Paano binabalanse ng pamahalaan at maykapangyarihan ang hamong mapangalagaan ang kapaligiran sa harap ng hamong mabuo at mapaunlad ang sinaunang kabihasnan?

Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo

Paano ginagamit ng mga tao ang pinagkukunang yaman mula sa kapaligiran para tugunan ang kanilang pangangailangan at kagustuhan sa panahon ng sinaunang kabihasnan at sa kasalukuyan?

Ugnayang Pangrehiyon at Pangmundo

Paano nagkakaugnay ang mga sinaunang kabihasnan sa isa’t-isa?

Kasanayan (Competencies)

Kaalaman (Knowledge)A. Heograpiya ng Daigdig Heograpiyang Pisikal ng

Daigdig Heograpiyang

Pantao/Kultural ng Daigdig

B. Ang Pagsisimula ng mga Kabihasnan sa Daigdig (Preshistoriko- 1000 BCE)

Kasanayan (Skills)A. Kasanayang Heograpikal Paggamit at pagbasa ng

iba’t-ibang uri ng mapa Pagtukoy sa lokasyonB. Kasanayan sa pagbasa ng

tsart at graphC. Critical thinking skills Pagbuo ng heneralisasyon

at kongklusyon Paghalaw at pagsasaayos

ng impormasyon

Plano ng PagkatutoAralin (Paksa) Inaasahang

Pag-unawa , Pagtataya at Produkto

Mga Layunin

Istrate-hiya /Gawain

Mga Panga-ngaila-ngan

Ang Heograpiyang Pisikal at Kultural ng Daigdig

Ang Mga Unang Tao at Bayan sa Daigdig

Ang Pag-usbong ng mga Unang Kabihasnan sa Daigdig

Pangkabuuang Tanong. Bakit mahalaga ang heograpiya sa pag-aaral ng kasaysayan at kabihasnan sa daigdig?

Mga Tagapagbuklod na Tema at Gabay na Tanong

Mga Tema Gabay na Tanong

Tao, Kapaligiran at Lipunan

Paano nakakaapekto ang heograpiya sa mga tao, lugar at lipunan sa daigdig?

Kultura, Pagkakakilanlan at Pagkabansa

Paano nakakaimpluwensiya ang kapaligirang pisikal sa pagkabuo ng kultura at kabihasnan sa daigdig?

Panahon, Pagpapatuloy at Pagbabago

Paano nagpapatuloy at nagbabago ang ugnayan ng tao at pisikal na kapaligiran sa paghubog ng mga lipunan at kabihasnan noon at ngayon?

Ugnayang Pangrehiyon at Pangmundo

Bakit dapat ituring na hamong pandaigdig ang isyu ng pangangalaga sa kapaligiran at pamanang kultural ng mga sinaunang kabihasnan?

Kabanata 1Ang Heograpiya ng Daigdig

Kabanata 1Ang Heograpiya ng Daigdig

Karapatan, Pananagutan at Pagkamamamayan

Bakit dapat pahalagahan ng mga tao ang heograpiyang pisikal at kultural ng daigdig?

Kapangyarihan, Awtoridad at Pamamahala

Bakit mahalaga ang pamahalaan sa usapin ng pangangalaga ng heograpiyang pisikal at kultural ng daigdig?

Produksiyon, Distribusyon at Pagkonsumo

Paano dapat ginagamit ng tao ang kapaligiran at yamang likas para tugunan ang kanyang pangangailangan at kagustuhan

Mga Paksa Mga Susing Konsepto Mga Kakayahang Dapat Malinang

•Ang Heograpiya Bilang Pag-aaral ng Mundo•Ang Lokasyon ng Planetang Mundo Bilang Bahagi ng Solar System•Ang Komposisyong Pisikal ng Mundo Bilang Lugar na Tirahan ng Tao•Mga Pangunahing Anyong Lupa sa Daigdig •Mga Pangunahing Anyong Tubig sa Daigdig

heograpiya, heograpiyang pisikal, heograpiyang pantao, spatial perpective,limang tema ng heograpiya, earth system, continental drift theory, pangea, absolute location, relative location,

•Natatalakay ang heograpiya bilang isang pag-aaral.•Nasusuri ang limang temang heograpikal bilang kasangkapan o gabay sa pag-unawa ng daigdig.•Napahahalagahan ang bahaging ginagampanan ng heograpiya sa paghubog at pag-unlad ng lipunan sa iba’t-ibang panahon at lugar sa daigdig.

Aralin 1Ang Heograpiyang Pisikal ng Daigdig

Gabay na Tanong. Paano nakakaimpluwensiya ang heograpiyang pisikal sa paninirahan at pamumuhay ng mga tao, lipunan at kabihasnan sa daigdig? ?

Pag-unawa sa Heograpiya ng Daigdig

Mga Pamprosesong Tanong

1. Hanapin at isulat ang kinalalagyan sa mapa ang mga sumusunod: Equator, Prime Meridian, Tropic of Cancer, Tropic of Capricorn, North Pole, at South Pole. Magnilay at pag-isipan ang tanong na “ano ang papel na ginagampanan ng mga impormasyong ito sa mapa o globo?”

2. Hanapin at isulat ang kinalalagyan sa mapa ng mga kontinente sa daigdig: Asia, Africa, Antarctica, Europe, Hilagang America, Timog America, at Oceania/Australia. Sagutin ang tanong na: “ano ang kontinente?”

3. Hanapin at isulat ang kinalalagayan sa mapa ang pangunahing karagatan sa daigdig: Pacific, Indian, Arctic, Southern at Atlantic. Sagutin ang tanong na: “ano ang karagatan?”

Mga Pamprosesong Tanong4.Punuan ang mapa ng 5-10 halimbawa ng bawat uri ng anyong

lupa. Isulat din ang mga sagot sa ibaba.• Tangway o Peninsula:_______________________________________________• Bundok:__________________________________________________________• Kabundukan (Mountain Range):_______________________________________• Talampas:________________________________________________________• Pulo (islands):_____________________________________________________• Kapuluan (archipelago): _____________________________________________

5. Punuan ang mapa ng 5-10 halimbawa ng bawat uri ng anyong tubig. Isulat din ang mga sagot sa ibaba.• Dagat: ___________________________________________________________• Look (Bay): _______________________________________________________• Golpo (Gulf): ______________________________________________________• Lawa: ____________________________________________________________• Ilog: ______________________________________________________________• Kipot (Strait): _______________________________________________________

Aktibidad:Pagsusuri ng Mapang Pisikal ng Daigdig

.

Pamprosesong Tanong (1)• Ilang kontinente ang makikita sa mapa? Isa-isahin

ang mg ito.• Ilang karagatan ang makikita sa mapa? Isa-isahin

ang mga ito.• Batay sa ipinapakita ng mapa, anong mga

kontinente ang pinakamalaki at pinakamaliit ang lupaing sinasakaop?

• Ano-anong kontinente ang pinaghihiwalay ng Karagatang Pasipiko?

• Ano-anong kontinente ang pinaghihiwalay ng Karagatang Indian?

Pamprosesong Tanong (2)• Ano-anong kontinente ang pinaghihiwalay ng

Karagatang Atlantiko?• Ano-anong kontinente at katawang-tubig ang

nakapaligid at nakaugnay sa Mediterranean Sea?• Ano-anong kontinente at katawang-tubig ang

nakapaligid at nakaugnay sa Caribbean Sea?• Ano-anong katawang tubig at anyong lupa ang

naghihiwalay o nag-uugnay sa kontinenteng Asia at Africa?

• Anong kabundukan at katawang tubig ang naghihiwalay sa Asia at Europe?

• Anong katawang lupa ang nag-uugnay sa Hilagang America at Timog?

Pamprosesong Tanong (3)• Saang bahagi ng mundo matatagpuan ang

pinakamataas at pinakamababang lugar sa daigdig? Matutukoy mo ba ito sa mapa? Ano-ano ang mga ito?

• Batay sa average elevation ng buong kontinente, anong dalawang kontinente ang may pinakamataas na elebasyon? Bakit mo ito nasabi?

• Batay sa average ng buong kontinente, anong dalawang kontinente ang may pinakapatag na topograpiya? Ano kaya ang dahilan nito?

Akibidad: Gamit ang mga impormasyon sa mapa, kilalanin ang mga natatanging anyong lupa at anyong tubig sa daigdig.• Pinakamalaking karagatan: __________________________________• Pinakamalaking tangway o peninsula: __________________________• Pinakamalaking pulo (island): _________________________________• Pinakamalaking kapuluan (archipelago): ________________________• Pinakamataas na hanay ng kabundukan: _________________________• Pinakamataas na bundok: _____________________________________• Pinakamalaking golpo: _______________________________________• Pinakamalaking lawa: _________________________________________• Pinakamalaking look (bay): ____________________________________• Pinakamalaking ilog: _________________________________________• Pinakamahabang ilog: ________________________________________• Pinakamalaking disyerto sa daigdig: _____________________________• Pinakamalaking disyerto sa Asia: _______________________________• Pinakamataas at pinakamahabang kabundukan sa Timog America: _______

Limang Tema ng Heograpiya Bilang Kasangkapan sa Pag-aaral ng Daigdig• Lokasyon (Location)• Lugar (Place)• Rehiyon (Regions)• Pagkilos (Movement) • Interaksiyon ng Tao at Kapaligiran

(Human-Environment Interaction)

Lokasyon:Batayang Impormasyon at Sinasakop na Paksa

• Inilalarawan ang posisyon ng lugar sa ibabaw ng mundo. • Sinasagot ang tanong na “where is it?”• Dalawang paraan sa paglalarawan ng lokasyon ng lugar—

tiyak o absolutong (absolute) lokasyon at relatibong (relative) lokasyon.

• Ang absolute location ay ang tiyak na kinalalagyan ng lugar sa ibabaw ng mundo ayon sa eksaktong linya ng longitude at latitude sa globo o mapa. Nag-iisa at walang lugar sa mundo na may eksaktong lokasyon sa mundo.

• Ang relative location ay ang paglalarawan ng lugar batay sa pagkakaugnay nito sa ibang lugar o anumang bagay na maaring pisikal o kultural sa mundo.

Ang Araw at Lokasyon Bilang Salik sa Pagtatakda ng Klima ng Daigdig

Relasyon ng Araw sa Klimang Pangsona

Klimang Pangsona sa Mundo

Aktibidad: Lokasyon

Klimang Pangsona sa Daigdig Klima Uri Rehiyon/Bansa

Tropical A. Tropical Humid (Tropical Rainforest)

B. Tropical Wet and Dry (Savanna)

TSA, Timog Asya, Timog-silangang bahagi ng China

Dry A. Arid (Desert)B. Semi-Arid (Steppes)

Kanlurang Asya, Asya Sentral

Temperate/Mid Latitude

A. Marine West CoastB. Mediterranean/ChaparralC. Humid SubtropicalD. Humid Continental

Silangang Asya, Kanurang Asya

Polar/High Latitude

A. Subarctic (Taiga)B. TundraC. Ice Caps

Hilagang Asya

Highlands Himalayas, Puncak Jaya

Aktibidad: Lokasyon

Aktibidad: Lokasyon

Lugar:Batayang Impormasyon at Sinasakop na Paksa

• Paglalarawan o tumutukoy sa katangiang pisikal at kultural ng isang lokasyon na nagbibigay dito ng identidad at kaibahan sa ibang mga lugar o lokasyon.

• Kabilang sa mga katangiang pisikal na maaring maglarawan sa lugar ang mga anyong lupa, anyong tubig, klima, yamang likas, hayop at halaman.

• Kabilang sa mga katangiang pantao na maaring maglarawan sa lugar ang balangkas ng populasyon at paninirahan, kultura, wika, pangkat etniko, institusyong panlipunan at pampolitika, relihiyon, pamanang pangkasaysayan at kultural, impraestruktura, at iba pa.

“Earth’s Revolution” Sanhi ng “Season”

Aktibidad: Lugar

Salik sa Klima: Elebasyon (Elevation)

“Orographic Effect”

Mga Salik sa Klima ng India

Aktibidad: Lugar (Europe)North Atlantic Drift

“Wind Pattern” Bilang Salik sa Klima

Cherrapunji: Pinakabasang Lugar sa Mundo

Monsoon Southeast Asia

Heograpiya (Klima at Lokasyon) at Suliranin sa Pagbaha sa Bangladesh

Population Density: Asia

Ang Ugnayan ng Heograpiya at Distribusyon ng Populasyon: China

Aktibidad:Lugar (Greece)

Aktibidad:Lugar

Aktibidad: Italy

Rehiyon:Batayang Impormasyon at Sinasakop na Paksa

• Paglalarawan sa isang erya (area) sa pamamagitan ng magkatulad na katangiang bumibigkis, at nagbibigay dito ng kaibahan sa ibang mga lugar sa paligid nito.

• Maaring mabuo ang rehiyon dahil sa pagkakatulad ng alinman o kombinasyon sa mga katangiang pisikal, politikal, ekonomik at kultural ng lugar.

Mga Batayan sa Pagbubuo ng Rehiyon

• Pisikal• Politikal- Bansa• Ekonomik• Kultural – wika, relihiyon at etnisidad

• “Perceptual” – pananaw at paniniwala ng mga tao

Rehiyon: Hemisphere

Rehiyon:Kontinente

Subrehiyon: Asia

Sub-rehiyong Batay sa Anyong LupaSubrehiyon Batayan Bansang Bumubuo

Iberian Region

Iberian Peninsula

Portugal, Spain, Andorra

Balkan Region

Balkan Peninsula

Greece, Romania, Bulgaria, Albania, Slovenia, Croatia, Bosnia at Herzegovina, Serbia at Montenegro, Macedonia

Caucasus Region

Kabundu-kang Caucasus

Georgia, Azerbaijan, Armenia

Scandinavia Scandinavian Peninsula

Norway, Sweden, Finland, Denmark at Iceland

Sub-rehiyong Batay sa Anyong TubigSubrehiyon Batayan Bansang Bumubuo

Pacific Rim Countries

Pacific Ocean

Gulf States Persian Gulf

Caribbean Region

Caribbean Sea

Baltic Region

Baltic Sea

Estonia, Latvia, Lithuania

Rehiyon: Politikal

Rehiyon: Politikal

Rehiyon:Kultura

Pagkilos (Movement) : Batayang Impormasyon at Sinasakop na Paksa

• Paglalarawan o tumutukoy sa paggalaw ng mga tao, kalakal o bagay, at ideya mula sa isang lugar/lokasyon sa ibang lugar/lokasyon at ang naging epekto ng mga nasabing pagbabago.

• Nagaganap sa pamamagitan ng migrasyon, kalakalan, digmaan, kolonyalismo, at cultural diffusion.

Cultural Diffusion: Kalakalan

Cultural Diffusion:Triangular Trade System at Middle Passage

Cultural Diffusion:Kolonyalismo

Cultural Diffusion: Pag-uuring Panlipunan sa Spanish America

Cultural Diffusion: Wika

Cultural Diffusion: Indo-European Language

Indo-European Language Family

Paghahambing ng mga Salita Mula sa Iba’t-Ibang Wika

English German Spanish Persian Sanskrit Tagalog

mother Mutter madre muhdahr matar nanay/ina

father Vater padre puhdahr pitar tatay/ama

daughter

Tochter hija dukhtahr duhitar ate/anak na

babaenew neu nuevo now navas bagosix sechs seis shahsh sat anim

.

Pamilya ng mga Wika sa Timog-Silangang Asya

Paglaganap ng Pamilya ng Wikang Austronesian

Mga Wika at Pangkat Etnolinggwistiko sa China

Cultural Diffusion: Relihiyon

Islam in Middleast

Ethnic and Religious Conflict: Syria

Ethnic and Religious Conflict: Iraq

Ethnic and Religious Conflict: Sri Lanka

Human-Environment Interaction :Batayang Impormasyon at

Sinasakop na Paksa

• Nakatuon sa ugnayan ng tao at kapaligiran, at ang epekto ng nasabing ugnayan sa isa’t-isa.

• Tumutukoy sa pagbabago (modification/alteration) o pakikiangkop (adaptations) ng tao sa kapaligiran upang mabuhay.

Aktibidad sa Limang Tema ng Heograpiya

• Pananaliksik. Magsagawa ng pananaliksik na may layuning makalikha ng “geographic profile” ng isang bansa sa mundo. Ilarawan at suriin ang katangian at kakanyahang heograpikal ng bansa gamit ang limang tema ng heograpiya. Pumili ng isang bansa (o ayon sa itatakda ng guro na mapagkakasunduan sa klase) sa bansang sasaliksiksikin at susuriin. Bilang gabay, pumili ng angkop na tanong na sasagutin na magpapakilala sa bansang pinag-aaralan mula sa mga gabay na tanong sa ibaba.

Lokasyon: Gabay na Tanong• Saan ito matatagpuan? Bakit ito dito matatagpuan?• Ano ang absolute location ng lugar? Ano ang sinasabi ng

absolute location tungkol sa lugar?• Ano ang relative location nito? Ano-ano ang mga bansa,

katubigan at iba pang bagay na nakapaligid dito? Ilarawan ito gamit ang cardinal direction at secondary direction.

• Ano ang sinasabi ng relative location tungkol sa lugar?• Ano-ano ang kalakasan at magandang katangian ng

lokasyon nito? Bakit? Ibigay ang mga dahilan.• Ano-ano ang kahinaan at di-magandang katangian ng

lokasyon? Bakit? Ibigay ang mga dahilan.• Paano nakaapekto ang lokasyon (absolute at relative) sa

paghubog ng katagian at pagkakakilanlan ng lugar?

Lugar: Gabay na Tanong (1)

• Ano-anong katangiang pisikal at kultural ng bansa na nagbibigay dito ng identidad at kaibahan sa ibang mga lugar o lokasyon?

• Ano-ano ang katangiang pisikal ng lugar ( anyong lupa, anyong tubig, klima, yamang likas, natural vegetation, at hayop at halaman?

• Paano nakaimpluwensiya ang katangiang pisikal sa paghubog ng identidad ng lugar na nagbibigay dito ng kaibahan sa ibang lugar?

• Ano-ano ang katangiang pantao na maaring maglarawan at humubog sa pagkakakilanlan ng lugar gaya ng balangkas ng populasyon at paninirahan, kultura, wika, pangkat etniko, institusyong panlipunan at pampolitika, relihiyon, pamanang pangkasaysayan at kultural, impraestruktura, at iba pa?

Lugar: Gabay na Tanong (2)

Sa mga katangiang pisikal at kultural, ano-ano sa mga ito ang nagbunga ng kalakasan at kahinaan sa pag-unlad ng lugar? Bakit? Isa-isahin at ipaliwanag.

• Paano nagkakatulad at naiiba ang lugar sa ibang lugar? Bakit ito may pagkakatulad at pagkakaiba sa ibang lugar?

• Sa mga katangiang pisikal at kultural ng lugar, alin sa mga ito ang higit na nagbigay ng identidad sa lugar at kaibahan sa ibang lugar? Bakit? Isa-isahin at ipaliwanag ang mga dahilan?

Rehiyon: Gabay na Tanong

• Ano-anong rehiyon nabibilang ang bansa na iyong pinag-aaralan? Maaring mabilang ang bansa sa iba’t-ibang uri ng rehiyon na gaya ng pisikal, politikal, ekonomik, kultural at iba?

• Ano-anong salik o magkakatulad na katangian (common) ang bumibigkis sa mga bansa bilang rehiyon? Isa-isahin at ipaliwanag.

• Paano pinagkakaisa at pinatatatag ng magkatulad na katangian ang pagkakabigkis ng mga bansa na bumubuo sa rehiyon?

• Ano-anong mga suliranin ang kinakaharap ng rehiyon? Bakit? Ipaliwanag.

Pagkilos (Movement): Gabay na Tanong• Paano nakikipag-ugnayan ang mga tao at lugar sa loob ng

bansa, at ang bansa sa ibang mga bansa? • Paano gumagalaw ang mga tao, bagay o kalakal at ideya sa

loob ng bansa , sa mga karatig-bansa, at sa iba pang lugar? • Paano nakaimpluwensiya ang heograpiya (nakatulong o

sagabal) sa paggalaw ng mga tao, bagay at ideya sa loob ng bansa, sa mga karatig-bansa, at sa iba pang lugar sa daigdig?

• Ano-anong bansa at lugar sa daigdig ang may malapit/madikit at malayong ugnayan at pakikipag-ugnayan ang bansa?

• Paano nakaimpluwensiya ang heograpiya (nakatulong o balakid) sa malapit o mas madikit at malayong ugnayan ng bansa sa ibang mga bansa at lugar sa daigdig?

Human-Environment Interaction:Gabay na Tanong (1)

• Paano nakikipag-ugnayan ang tao sa kapaligiran at ano-ano ang ibinunga ng nasabing ugnayan?

• Paano binago (modify/alter) ng mga pagkilos at aktibidad ng tao ang kaniyang pisikal na kapaligiran?

• Paano nakikiangkop (adapt) ang mga tao at bansa sa kanyang kapaligiran at sa bawat pagbabago sa kanyang kapaligiran?

Human-Environment Interaction:Gabay na Tanong (2)

• Paano ginagamit ng tao ang pinagkukunang-yaman mula sa kapaligiran upang tugunan ang kanilang pangangailangan at iba pang kagustuhan?

• Ano-ano ang pagbabago ang maaring ibunga ng paggamit at modipikasyon ng tao sa kapaligirang pisikal ng bansa?

• Paanong ang pagbabago sa lipunan at pagbabago sa kapaligiran ay nagkakaugnay sa isa’t-isa?

• Paano nakakaapekto ang mga salik heograpikal (pisikal at pantao) sa iba’t-ibang aspekto ng buhay (politika, ekonomiya, kultura at panlipunan) ng bansa?

Pagpapastol ng Hayop

Yurt

Kabuhayan sa Asya Sentral

Pagtatanim ng Bulak Pagtatanim ng Trigo

Pagliit ng Aral Sea

Pagliit ng Aral Sea

Aral Sea

Asya Sentral: Problema sa Tubig

Timog-Silangang Asya : Vegetation Cover

Volcanoes in Indonesia

Pacific Ring of Fire

South China Sea/West Philippine Sea/Spratly Islands

Coral Triangle