5/22/2018 Jezicka Ispitivanja Do XIX Veka

1/17

JEZIKA ISPITIVANJA DO XIX

VEKAUVODNE NAPOMENE I ANTIKA GRKA

kole i pravci u lingvistici

5/22/2018 Jezicka Ispitivanja Do XIX Veka

2/17

Poeci lingvistike Interesovanje za jezike probleme javlja se

od najstarijih istorijskih vremena kod mnogihkulturno razvijenih naroda (pre oko 2500godina).

U sredinama gde je religija igrala velikudrutvenu ulogu javlja se tenja zapoznavanjem jezika kulta

U antikoj Grkoj jezika ispitivanja su seukljuila u skalu filozofske problematike

5/22/2018 Jezicka Ispitivanja Do XIX Veka

3/17

Poeci lingvistike Epoha centralizacije vlasti pred kraj feudalne

epohe dovodi do rada na normativnojgramatici

Sve to e raeno do oetka XIX veka ni e

predstavljalo organizovanu naunu disciplinu Fragmetarni karakter ispoljenih intereosvanja

Svaki narod je svoj jezik smatao uzor-jezikom

5/22/2018 Jezicka Ispitivanja Do XIX Veka

4/17

Jezika ispitivanja u antikoj

Grkoj Antiki Grci su bili prvi jeziki teoretiari u

svetuThe ancient Greeks had the gift of wondering at

things other people take for grated.

(Bloomfield 1935: 4)

Osnivai principa klasine evropske gramatike

Ispitivanje jezika proizilo iz filozofskoginteresovanja

5/22/2018 Jezicka Ispitivanja Do XIX Veka

5/17

Jezika ispitivanja u antikoj

Grkoj Trudili su se da sagledaju:

Poreklo jezika

Odnos glasovne strukture i znaenja

Mogunost primene logikih principa urazjanjavanju sutine gramatikih normi

5/22/2018 Jezicka Ispitivanja Do XIX Veka

6/17

Jezika ispitivanja u antikoj

Grkoj Stoici:

Prvi koji su obraali panju na unutranju, .

Zasluni za izdvajanje lingvistikihinteresovanja kao posebnog subjekta u okvirufilozofije.

Iako su bili prvi koji su na neki nainprepoznali lingvistiku kao posebnu disciplinu,

njihova uenja nisu preneta na narednegeneracije.

5/22/2018 Jezicka Ispitivanja Do XIX Veka

7/17

Naturalizam i konvencionalizam

Diskusija o odnosu glasovne strukture jezika i

Zaetnik diskusije Protagora (480-410) ili

Pitagora (572- 497)

5/22/2018 Jezicka Ispitivanja Do XIX Veka

8/17

Glas i znaenje

Kiki and moumou: kada ujemo ove dve

rei, koja slika odgovara kojoj rei?

5/22/2018 Jezicka Ispitivanja Do XIX Veka

9/17

Analogisti

Jezik je prirodni dar a ne plod ljudskekonvencije

Forsirali su etimoloka ispitivanja Heraklit (oko 500 pre n. e.) isticao identinost

razuma u celini sa celinom jezike strukture

5/22/2018 Jezicka Ispitivanja Do XIX Veka

10/17

Anomalisti Jezik otelovljuje sporazum postignut meu

ljudima Ukazivali na nepravilnosti na planu jezikih

odnosa

Demokrit (460-360) izjasnio se protiv hipotezeo boanskom poreklu jezika

Aristotel: Jezik postoji po sporazumu, jernikakva imena ne nastaju prirodnim putem.

5/22/2018 Jezicka Ispitivanja Do XIX Veka

11/17

Platon Kloni se obeju krajnosti

On obrauje ovu temu u svom delu Kratil, uvidu rasprave izmeu Kratila (pristaliceHeraklita), Hermogena (predstavnika

anoma s a ozo a o ra a zas upakompromisna gledita i reprezentuje Platonovstav).

Re je materijalni oblik ideje, a u ideji leipoetak saznanja o svetu

Prvi pravi razliku izmeu imenica i glagola

5/22/2018 Jezicka Ispitivanja Do XIX Veka

12/17

Aristotel

Utemeljiva klasine evropske gramatike

eori a o odeli rei na vrste: Imenice (onoma) i glagoli (rema) Sve ostale rei (sindesmoj)

Reenica ima samostalan smisao, ali i svakinjen konstituent takoe neto znai za sebe

5/22/2018 Jezicka Ispitivanja Do XIX Veka

13/17

Grci i jezika problematika

Filozofi u antikoj Grkoj nisu slutilikompleksnost jezike problematike

Smatrali da je u njihovom jeziku najboljeoformljena ljudska misao

Sva teoretisanja o jeziku mogu se izvoditiiskljuivo na bazi grkih lingvistikih fakata

5/22/2018 Jezicka Ispitivanja Do XIX Veka

14/17

Grci i jezika problematika

Antiki Grci udarili temelje filolokim studijama

5/22/2018 Jezicka Ispitivanja Do XIX Veka

15/17

Aleksandrijska kola Centar za jezika ispitivanja u Aleksandriji

(aktivan ve u III i II veku p. n. e.) Gramatika postaje samostalan disciplina sa

raz ranatom s eci alizaci om Leksikografi Glosatori Retori Skolijasti

5/22/2018 Jezicka Ispitivanja Do XIX Veka

16/17

Aleksandrijska kola Nisu dali nieg naroito novog jezikoj teoriji Bili su naklonjeni normiranju jezikih fakata Sastavili suuvenu deskriptivnu gramatiku

Dionizije Traanin autor prve sauvanegramatike gramatike tehne(II vek pre noveere)

5/22/2018 Jezicka Ispitivanja Do XIX Veka

17/17

Aleksandrijska kola Apolonije Diskol (II vek pre nove ere) radio na deskriptivnoj gramatici Prvi se ozbiljnije bavio sintaksom

Herodijan (Diskolosov sin) se bavio: Istorijom jezika prozodijom