inleiding muziekgeschiedenis les 1

9
Algemene muziek- en cultuurgeschiedenis(deel1) (Fragment -Middeleeuws -Gezongen in Latijn Gregoriaanse muziek Kerkmuziek) Bouwstijlen -Romaans -Gotisch “Het herfsttij van de ME is het lentetij van onze streek” Schilderkunst Bourgondiërs Vlaamse premitieven Muziek Oude componisten Vlaamse polyfonisten In de schilderkunst en bouwkunst wordt er met een hiërarchisch perspectief gewerkt (= het belangrijkste wordt groter weergegeven als de rest) De eerste componist was vrouwelijk. Jezus wordt weergegeven in de schilderkunst door een aureool met een kruis in boven zijn hoofd. Hoogtepunten(beeldhouwkunst) WESTERS: byzantijnse kunst 1. Aya Sophia(Istanbul) Oorspronkelijk een Byzantijnse kapelkerk, nu moskee Koepel “zweeft”(doordat zonlicht via 40 ramen binnenschijnt: “zweeft” op zonlicht) 2. San Marco basiliek(Venetië) Toren naast de kerk(net zoals bij Pisa toren) Zakt geleidelijk aan weg, door water in Venetië Mogelijkheid om langs mozaïeken te lopen via trappen Meerkorigheid: aan de eerste galerij stonden de strijkers, de tweede het koor, de derde de koperblazers,… 3. San Vitale(Ravenna) bekend van mozaïeken(geen dieptezicht in mozaïeken, hoewel deze soms zeer realistisch zijn weergegeven)

Upload: hendrik

Post on 16-Aug-2015

217 views

Category:

Documents


4 download

DESCRIPTION

Music history - part 1

TRANSCRIPT

Algemene muziek- en cultuurgeschiedenis(deel1)(Fragment-Middeleeuws-Gezongen in Latijn Gregoriaanse muziek Kerkmuziek)Bouwstijlen-Romaans-GotischHet herfsttij van de ME is het lentetij van onze streekSchilderkunst Bourgondirslaamse !remitie"enMuziek #ude com!onisten laamse !ol$%onisten &n de schilderkunst en 'ouwkunst wordt er met een hirarchisch perspectief gewerkt(( het 'elangrijkste wordt groter weergege"en als de rest))e eerste com!onist was "rouwelijk*Jezus wordt weergege"en in de schilderkunst door een aureool met een kruis in 'o"en zijn hoo%d*+oogte!unten('eeldhouwkunst)WESTERS: bzantijnse kunst,* -$a .o!hia(&stan'ul) #ors!ronkelijk een B$zantijnse ka!elkerk/ nu moskee Koe!el 0zwee%t1(doordat zonlicht "ia 23 ramen 'innenschijnt4 0zwee%t1 o! zonlicht)5* .an Marco 'asiliek(eneti) 6oren naast de kerk(net zoals 'ij 7isa toren) 8akt geleidelijk aan weg/ door water in eneti Mogelijkheid om langs moza9eken te lo!en "ia tra!!en Meerkorigheid4 aan de eerste galerij stonden de strijkers/ de tweede het koor/ de derde de ko!er'lazers/:;* .an itale(Ra"enna) 'ekend "an moza9eken(geen die!tezicht in moza9eken/ hoewel deze soms zeer realistisch zijn weergege"en) in Ra"enna regeerde de "ice-keizer/ en niet de #ost-Romeinse keizer entraal'ouw/ een"oudige 'aksteen/ ramen in al'ast((doorzichtig marmer)!S"#M$%"T%%R&n 'egin4 genesteld in -ndalousi(.!anje)/ Bv: moskee van Cordoba(er heerst een duidelijke afwisseling van donkere en witte bakstenenMeesterwerk uit &slamcultuur( &slamitisch 'urcht!aleis in Granada ?einig 'eeldhouwwerken/ maar wel "eel decoratie"e middelen en motie"en* R'"!()!S$*E RE(#!SS#($E 7aleiska!el(-ken)Germanen waren goed in 'oeken schrij"en/ 0wij1 in het maken "an kleine 'eeldhouwwerken/ die kleine werken zijn 'innenin aanwezig in de 7aleiska!el in -ken* )eze zijn zeer gedetailleerd* #ok is er 'innenin een 'eeldhouwwerk te zien dat Karel )e Grote a%'eeldt* +,, eE -.,./,, eE0,* >onstantijnse Basiliek in Rome(2 e@)"roeg >hristelijkA 'euken(-trium('innentuin4 ge'aseerd o! de Romeinse "illa)5* 6em!el(alg*)(religieuze ge'ouw 'ij de GriekenBRomeinenkon geen model zijn "oor christelijke eredienst omdat het "olk 'uiten moest wachten/ want enkel !riesters en geleerden mochten de tem!el 'etreden* 'asilica( "oor erediensten )4 soort "an Ccultureel centrumD* ; 'euken Geen gewel%/ wel "lakke houten zolderingen;* C.t* 7aulo 'uiten de murenD(A e -E e@ )enkele keren uitge'rand/ dus gereconstrueerdmidden'euk is hoger dan de zij'eukende ge'ruikte moza9eken aan het atrium zijn niet origineel"lakke zoldering2* Ra"enna (F e@)B$zantijnse onderkeizer zetelde eral'aste "enstersgeen atrium/ wel narte=ronde cilinder"ormige torenshouten zoldering!rachtige a!sis4 moza9ekCentraal=San Apolinaris: staat tussen 12 apostelen A* Maria Maggiore ((grootse Mariakerk)"lakke zoldering met goud ero!* )at goud is a%komstig uit -merika/ en meege'racht door >olum'us &onische zuilenR'M##(SE &%(ST,* -'dijkerk "an Maria Laachkleine ramenrond'ogen/ so'ere o!'ouw'asilicale o!'ouw(midden'euk is groter als zij'euk)toren staat o! de "iering5* 6almont4 kleine Romaanse Kerka!sis G ne"en a!sidenzeer gedetailleerd;* Hzela$'asilicale o!'ouwsteun'eren en lucht'ogen(kruisgewel%)(steunberen ondersteunen zware murenindrukwekkend 'eeldhouwwerken (o*a* >hristus)gordel'oog4 "an de ene 'euk naar de anderekoor in Gotische stijlgeen Korintische zuilen/ wel gedetailleerde ka!itelen2* -rles(7ro"ence)!E!"#M$"%Mattheus @ngel MenswordingMarcus Leeuw KrachtLucas .tier #%%erentralisatie 'etro% enerzijds het 'estuur "an kerkelijk recht en anderzijds de liturgie en gregoriaans*.ezangen uit graduale en antifonaleorm en karakter worden 'e!aald door hun liturgische %unctie/ hun !laats in liturgie en uit"oerder* #ntifoon:"'4 intro9tus/ o%%ertorium en communio4 (propriu16ezan6en0 werden gezongen door koor en 'e"atten oors!ronkelijk een hele !salm waar'ij na iedere "ers een anti%oon herhaald wordt*((soort rondoachtige structuur)4 -nti%oon-"ers ,- a "5- a ";-:&ntroitus hee%t nog twee "erzen 'ewaard met de kleine lo%!rijzing "an de heilige )rie"uldigheid "olgens de structuur anti%oon-"ers-do=ologie-anti%oon*'rdinariu1("aste gezangen)4 kwamen meestal tot stand zonder enig onderling "er'and en zijn 'estemd "oor het "olk* 6ekstinhoud is "erschillend en 'eind"loedt dan ook de melodie4-K$rie/ een 'ede om ont%erming/ met muzikale hoogte!unt meestal aan het slot*-Glorian gezang "an hulde en dank/ oudste zijn !salmodirend->redo o% geloo%s'elijdenis4 gezongen in zeer recitatie% karakter-.anctus en 'enedictus4 huldigingszang--gnus dei4 'ede om ont%erming*1nen4 stro%ische gedichten/ sim!ele tekst en melodie4 'edoeld om aan het "olk de m$steries "an het liturgisch jaar uit te leggen/ de waarheid "an geloo% te "erkondigen*Tropen: twee "ormen4 ,) 8ui"er [email protected]@@L4 onder elke "rijstaande noot "d grote melismen wordt een lettergree! "Qe nieuwe tekst ge!laatst* Rijk "ersierde melodien worden dus s$lla'isch en makkelijker te onthouden* "ooral 'ij &rie/1elodien7 )eze worden "an dergelijke teksten "oorzien* )e "olgorde "an K$rie is "astgelegd4 ;= k$rie/ ;= christe/ ;= k$rie4 gedichten met F stro%en4 elke stro%e 'egint al dan niet met k$rie(christe)/ en eindigt met eleison*5) [email protected]@@L MJ8&K--L4 'rengen kortere o% langere inlassingen naar tekst en muziek* .ommige 'rengen tekstueel een "erdere "erklaring o! het liturgisch %eest/ zodat dit ge'eurt 'ij intro9tustro!en4 na uit'reiding liggen zij aan de basis "an het liturgisch s!el o% drama*Se4uentia(oors!ronkelijk een tro!e o! de rijk-melismatische -lleluja-ju'ilus4 onder elke noot wordt een lettergree! aange!ast "an een nieuwe "rije tekst in "er'and met het %eest dat ge"ierd wordt* seOuentia ontwikkelde zich tot een eigen genre* )e teksten(oors!ronkelijk !roza) werden "erwerkt tot echte gedichten in "rij geritmeerde stro%en met rijmen* +et wordt snel een dubbelstrofi6e 2or1/ waar'ij 5 stro%en(aa''cc:) steeds o! mekaar a%gestemd zijn/ zowel o! ge'ied "an "erzen als rijmschema als muziek*(oors!ronkelijk 2333 seOuentiaDs/ na concilie "an 6rente4 2)1arakterGregoriaans is liturgische muziek* 8oel4 het dienen "an de liturgie*karakter "an liturgie/ neemt zel%s 'e!aalde !laats in in liturgie* &n christelijke liturgie is de muziek rustig en ingetogen* )oor zangerig karakter sche!t men een s%eer "an kalmte en "ertrouwen/ maar kan ook "reugde en ju'el uitdrukken* I##&6 indi"iduele ge"oelsontlading4 het is religieuze gemeenscha!skunstStructurele band 1et de litur6ie bepaalt het 1uzikale 6enre9 2erbonden 1et 1oelijkheiden karakter7 Gregoriaans houdt rekening met4-actie"e !ersonen "oor wie het 'edoeld is-liturgisch moment-graad "an liturgische %eestelijkheid '(ST##( :#( 8E MEERSTEMM!)*E!8